 | Tổng quan: | 3636571 |
Nhưng dù Putin có còn đó hay không thì rất nhiều người Nga vẫn thích điều mà họ xem là một nước Nga oai hùng trỗi dậy nhờ chủ nghĩa Putin.
Trung úy Putin - Ảnh minh họa
Giữa lúc cuộc chiến tàn bạo của Nga diễn ra ở Ukraine, không ít lần tôi thấy người ta nguyền rủa Tổng thống Vladimir Putin. Có người còn cầm biểu ngữ ngay tại trung tâm London với dòng chữ "Putin chết rồi, Nga tỉnh dậy đi".
Nhiều người nghĩ rằng Putin chết là sẽ hết những hành vi ngang ngược và đẫm máu của nước Nga. Nhưng liệu có nhất thiết sẽ như vậy không ?
Không nhất thiết nếu quý vị đọccuốn sách về "dân chủ toàn trị của Putin" của hai tác giả Kate Langdon và Vladimir Tismaneanu.
Các tác giả cho rằng người Nga thực sự ủng hộ Tổng thống Nga Putin và những giá trị mà ông trưng ra, có thể gọi là chủ nghĩa Putin. Ngay cả ở Việt Nam cũng có nhiều người ủng hộ chủ nghĩa này.
Nói ngắn gọn, chủ nghĩa Putin có thể được hiểu là sự kết hợp của một loạt các chủ nghĩa cực đoan trong đó có chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa sô-vanh, chủ nghĩa quân sự, thái độ chống lại phương Tây và điều được coi là vị trí đặc biệt của Nga trong lịch sử cũng như trong hiện tại.
Cuộc chiến hiện nay do Putin phát động chống lại Ukraine và được đa số người dân ủng hộ được gọi là chiến dịch đặc biệt. Nó cho thấy Nga tự xem mình là quốc gia "đặc biệt" và có thể ngồi xổm lên luật pháp quốc tế ; người Nga là người "đặc biệt" và có thể đi đàn áp các sắc dân khác mà người Ukraine chỉ là nạn nhân mới nhất sau người Chechnya, Georgia và Syria.
"Chủ nghĩa Putin đáng chú ý nhất ở chỗ công dân Nga liên tục ủng hộ Putin ngay cả khi ông hạn chế tự do của họ, làm kinh tế trệ và đưa bạn bè và người thân của họ vào quân đội để rồi có thể hy sinh cuộc sống của họ vì những cuộc gây hấn quốc tế không cần thiết," hai tác giả Kate Langdon và Vladimir Tismaneau viết trong cuốn sách của họ. Các tác giả cho rằng bối cảnh xã hội và văn hóa Nga đã đẻ ra Putin cũng như sự ủng hộ chủ nghĩa Putin và điều này đáng chú ý hơn chỉ bản thân Putin.
Họ viết tiếp : "[C]hỉ phế truất Putin không thôi sẽ không đủ để đảm bảo tự do ở Nga. Người Nga không chỉ tin vào một mình Putin : họ tin vào ý thức hệ lớn hơn mà tình cờ ông [Putin] cũng chia sẻ và là hiện thân [của ý thức hệ đó]. Sự cai trị của Putin là có điều kiện và sẽ kết thúc khi ông chết… các hành động tội phạm và hung hăng của nhà nước Nga theo yêu cầu của Putin là điều mà người dân Nga có nhiều khả năng sẽ tiếp tục ủng hộ cho dù họ sống dưới [sự cai trị] của Putin hay một nhà lãnh đạo kế tiếp mà họ có thể ủng hộ".
Những người viết sách cho rằng nhiều người ở phương Tây đã không hiểu chế độ của Putin khiến vị tổng thống lợi dụng điều này để củng cố niềm tin của người Nga rằng chỉ có ông ta mới đủ mạnh để chống lại một phương Tây kiêu ngạo.
Phương Tây cũng có truyền thống có những hành động muộn mằn mỗi khi Putin đi những nước cờ trái luật. Nhiều người chỉ ra rằng nếu phương Tây hành động cứng rắn hơn nữa ngay từ khi Nga chiếm Crimea, cuộc chiến hiện nay ở Ukraine có thể đã không diễn ra. Các chính trị gia Đức đã thừa nhận họ đánh giá sai về Putin nhưng Đức cùng các nước EU khác vẫn bỏ ra trên 36 tỷ euro để mua nhiên liệu của Nga kể từ khi cuộc chiến nổ ra hôm 24/2 so với sự ủng hộ nhỏ hơn rất nhiều lần của họ đối với Ukraine.
Nhưng không chỉ có các chính trị gia Đức đánh giá sai về Putin.
Khi ông này lên cầm quyền hồi năm 2000, Thủ tướng Anh Tony Blair tuyên bố việc người Nga bầu ông Putin "mang lại hy vọng không chỉ cho nước Nga mà còn cho cả thế giới". Còn Tổng thống George W. Bush từng mời Putin tới trang trại gia đình để "thấy được tâm hồn" của người mà người ta nói rằng đã bán tâm hồn cho ác quỷ từ khi trở thành mật vụ Liên Xô nhiều thập niên trước.
Hiện nay các biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây đối với Nga khiến nhiều người Nga đã bỏ ra nước ngoài trong đợt chảy máu chất xám mà người ta cho rằng thuộc hàng lớn nhất kể từ khi Putin lên cầm quyền hồi năm 2000. Nhưng các thăm dò của Nga, dù phải trừ hao đi khá nhiều, vẫn cho thấy phần đông người Nga ủng hộ cuộc chiến hiện nay. Khủng khiếp và phản cảm hơn, mới đây còn xuất hiện đoạn ghi âm cuộc trò chuyện giữa cô vợ Nga và người chồng là lính được điều tới Ukraine trong đó cô vợ tuyên bố cho chồng hãm hiếp phụ nữ Ukraine.
Người dân Nga ủng hộ Putin vì nhiều lý do có trong chủ nghĩa Putin trong khi kinh tế phát triển chỉ là một trong số rất nhiều điều kiện giúp Putin tại vị. Không ít người tin rằng Vladimir Putin khó có thể cầm quyền lâu thêm nữa sau cuộc chiến thảm họa hiện nay. Nhưng dù Putin có còn đó hay không thì rất nhiều người Nga vẫn thích điều mà họ xem là một nước Nga oai hùng trỗi dậy nhờ chủ nghĩa Putin. Đây là khó khăn lớn cho những người muốn Nga đi theo con đường dân chủ và tự do.
Nga từ một chế độ cường quyền tương đối rộng mở phần nào (open authoritarianism) nay chuyển dần sang chế độ độc tài khép kín, theo Economist.
Bài "Màn trình diễn của Putin" trên tạp chí The Economist cho thấy Putin hiểu rất rõ vai trò then chốt của truyền thông trong việc ảnh hưởng, định hình, chuyển hóa và quyết định quyền lực của mình. Hình minh họa.
Cuộc bầu cử tại Phi Luật Tân vào đầu tháng Năm vừa qua cho thấy thông tin nắm vai trò quyết định. Ai điều khiển hay ảnh hưởng được truyền thông, có khả năng dùng nó để định hình suy nghĩ của người dân, thì tranh thủ được lá phiếu và tiếp tục thao túng dư luận.
Ferdinand Marcos Jnr. tại Phi Luật Tân chắc đã học khá nhiều cách đối phó với truyền thông từ những guồng máy, chế độ và cá nhân độc tài trong một thế kỷ qua : từ Adolf Hitler đến Joseph Stalin, từ Vladimir Putin đến Tập Cận Bình thời nay.
Bài "Màn trình diễn của Putin" (The Putin Show) trên tạp chí The Economist ngày 17 tháng Năm cho thấy Putin, hơn ai hết, hiểu rất rõ vai trò then chốt của truyền thông trong việc ảnh hưởng, định hình, chuyển hóa và quyết định quyền lực của mình lúc vừa mới lên làm Tổng thống Nga năm 2020, cho đến nay.
Khi Putin lên thay thế Boris Yeltsin, ông thay đổi một chút bàn làm việc của tổng thống. Nơi thường đặt bút, Putin thay thế vào đó bộ điều khiển TiVi từ xa (remote control). Tân Tổng thống Nga mê mẫn truyền thông, dành thời gian cuối ngày để xem những thông tin tường trình về mình. Một trong những điều đầu tiên Putin ban hành là đưa nguyên hệ thống truyền hình dưới sự điều khiển của điện Kremlin, bao gồm NTV, một kênh truyền hình độc lập do một nhà tài phiệt Nga sở hữu, vì kênh này có một chương trình châm biếm Putin có tên Kukly, tức những con rối (Puppets).
Hơn hai thập niên nắm quyền trong tay, Putin bây giờ là người điều khiển con rối (puppet master). Nhà nước Nga, mà đứng đầu mọi sự là Putin, kiểm soát tất cả các kênh truyền hình, báo chí, truyền thanh của nước này. Kremlin cung cấp cho những chủ bút và nhà sản xuất metodichki, tức những hướng dẫn về những gì cần phổ biến và cách làm thế nào. Với thế hệ trẻ chuyển sang trực tuyến, Economist cho rằng "Điện Kremlin tìm cách kiểm soát cuộc trò chuyện ở đó, dựa vào các mạng xã hội và nơi tổng hợp tin tức, chặn hoặc phá hoại các phương tiện kỹ thuật số không hợp tác và tràn ngập các phương tiện phổ biến, chẳng hạn như ứng dụng Telegram, với nội dung được nhà nước phê duyệt. Tuyên truyền từ lâu đã ủng hộ chế độ của ông Putin. Bây giờ nó tiếp sức cho cỗ máy chiến tranh của ông ta".
Từ khi tiến hành cuộc xâm lăng Ukraine, 24 tháng Hai đến nay, luật kiểm duyệt cấm trích dẫn các nguồn không chính thức (tức những gì không thuộc nhà nước hay được nhà nước cho phép). Đến độ ai gọi chiến tranh là "chiến tranh" là một tội phạm. Nhiều phương tiện truyền thông mạng quốc tế, và một số cơ quan truyền thông độc lập còn sót lại, đã không còn hoạt động hay phải tạm ngưng.
Nếu trước đây tuyên truyền tại Nga mang tính thụ động, nuôi dưỡng tính tiêu cực, tạo nghi ngờ về thực tế và nản lòng những ai muốn tham gia chính trị, thì bây giờ truyên truyền nhắm đến tranh thủ vận động sự ủng hộ của đông đảo người dân. Thông điệp đưa ra là vì Nga đang bị tấn công cho nên chiến thắng là cách duy nhất.
Bài trên The Economist dẫn chứng một số sản phẩm truyền thông tiêu biểu trong ngày mà người dân Nga sử dụng. 8g sáng mở báo sẽ thấy gì ; 11g30 sáng mở mạng xã hội VK phổ biến nhất tại Nga sẽ thấy gì ; 6g chiều lái xe thì sẽ nghe gì trên truyền thanh ; 9g tối mở TiVi ra thì sẽ xem các hội luận/talk show bàn về những gì.
Bài báo nêu một trường hợp thú vị. Mikhail Katsurin, một chủ nhà hàng ở thủ đô Kyiv, khi thức dậy thì nghe thấy tiếng nổ vào ngày 24 tháng 2. Vài ngày sau, anh gọi cho cha mình, người đang sống ở một thị trấn nhỏ ở Nga. Anh Katsurin nhớ lại : "Tôi gọi và nói : ‘Bố, họ bắt đầu ném bom chúng ta, Nga xâm lược Ukraine’". Ông ấy nói, "Không có Misha, đó là tất cả tuyên truyền của Ukraine - trên thực tế đó là một hoạt động hòa bình và các anh hùng Nga đang cứu con khỏi Chủ nghĩa Quốc xã".
Một người tiêu thụ những thông tin như thế qua một ngày thì chắc cái nhìn về cuộc chiến Nga – Ukraine sẽ khác hẳn với một người không tiêu thụ những thông tin này.
Còn nếu tiêu thụ ngày này qua tháng nọ, và nhiều năm trời, hay cả đời, những gì trong đầu họ trở thành thực tế. Nó trở thành một phần, nhiều phần, hay toàn phần sự thật tùy theo mức độ sử dụng và tùy theo tư duy của mỗi cá nhân. Không có óc phán xét (critical thinking) thì những gì họ nhận mà không gạn lọc trở thành tin thật, tin tưởng và sau cùng là niềm tin khó di dịch.
Cho nên không có gì lạ nếu người dân tại Trung Quốc, Việt Nam, Bắc Hàn, Lào, và nhiều quốc gia tại Trung Đông, Nam Mỹ và châu Phi vẫn cứ tin vào các lãnh đạo độc tài, dù họ nói dối ra rả hàng ngày.
Ian Garner, một học giả chuyên về lịch sử và tuyên truyền của Nga, đã viết hai bài trên Foreign Policy trình bày những nhận định về cách Putin nói riêng và nước Nga nói chung đã tuyên truyền và muốnthay đổi lịch sử như thế nào. Bài viết trên Foreign Policy của Garner đầu tháng Ba nhận định rằng "Bộ máy tuyên truyền của Nga đang thất bại trước Ukraine".
Tôi nghĩ rằng nhận định của Garner tuy đúng vào lúc đó nhưng dường như hơi vội. Vì cũng vào đầu tháng Ba, khi mạng truyền thông xã hội Tây phương như Facebook, Twitter, Instagram, YouTube v.v. bắt đầu hạn chế các tài khoản nào có xu hướng ủng hộ Kremlin và giảm thiểu nạn tin giả, thì Putin và quốc hội Nga đã ra tay để thông qua luật trừng phạt những ai phát tán "tin giả", nhất là liên quan đến chiến tranh Ukraine. Án tù có thể lên đến 15 năm. Nhiều người nhận định rằng đạo luật này dường như làm ra để hình sự hóa quá trình độc lập của truyền thông. Các cơ quan truyền thông ngoài nước như BBC phải ngừng hoạt động tạm thời và các cơ quan trong nước, như bài trên Economist trình bày ở trên, cũng phải chấp nhận chung số phận.
Nga từ một chế độ cường quyền tương đối rộng mở phần nào (open authoritarianism) nay chuyển dần sang chế độ độc tài khép kín, theo Economist.
Nhưng vấn đề chính vẫn là ý thức của dân Nga. Tuy chế độ xiết chặt thông tin và hình sự hóa nó để ngăn cấm họ đưa tin bất lợi cho chế độ, người Nga dù sao vẫn có rất nhiều phương tiện độc lập để họ cập nhật thông tin nếu muốn. Telegram là phương tiện khá phổ biến. YouTube vẫn còn cập nhật được.
Yếu tố quyết định sau cùng có lẽ vẫn là dân trí và dân khí. Vấn đề là bao nhiêu người dân quan tâm và ý thức đủ để tự tìm kiếm thông tin ngoài luồng, không chính thức nhưng lại đa chiều, rộng mở và khả tín hơn ?
Ở nhiều khía cạnh, ngay cả dưới thời Putin cầm quyền trên hai thập niên qua, truyền thông Nga vẫn đa dạng và rộng mở hơn Việt Nam và Trung Quốc. Theo chỉ sốtự do truyền thông của tổ chức Phóng viên Không Biên giới RSF năm 2022 thì Nga có chỉ số 38.82 trên 100 điểm, đứng hạng 155 ; Trung Quốc 25.17, đứng hạng 175 ; Việt Nam, khá hơn Trung Quốc một bậc, 26.11, hạng 174.
Những ai quan tâm đến tình hình Việt Nam cần theo dõi các chính sách của Putin hiện nay. Các chế độ chuyên quyền độc tài thường học hỏi lẫn nhau, đọc và học từ những sách vở bài bản của nhau. Như thế nó giúp cho chúng ta nhìn ra được sách lược của kẻ chuyên quyền chuyển sang độc tài, và ngược lại, và xã hội dân sự nói chung giới truyền thông độc lập nói riêng cần làm gì để đối phó với những chủ trương và sách lược này.
Phạm Phú Khải
Nguồn : VOA, 24/05/2022
Thằng hề nào, thằng nào là thằng hề ?
Tôi là người lớn tuổi, đã từng sống, học tập, làm việc rất lâu năm ở cả hai bên : cộng sản và tư bản. Tôi đã từng du học ở Liên Xô và Pháp, đã từng đặt chân lên đến tất cả các nước tư bản lớn, hầu như tất cả các nước xã hội chủ nghĩa. Nửa cuộc đời tôi là sống và làm việc ở nước ngoài. Tôi nói qua như vậy để các bạn biết là tôi đã từng có trải nghiệm cả ở hai phía.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trực tuyến trước Hội đồng Liên Hiệp Quốc
Ở các nước tư bản "giẫy chết", nói chung tôi không thấy có sự miệt thị về nghề nghiệp. Bạn đi ăn ở nhà hàng, bạn vẫn phải ăn nói rất đàng hoàng lịch sự với các nhân viên phục vụ. Tôi đi làm ở công sở, vẫn chào hỏi người quét dọn như những người bình thường khác và thường xuyên bắt tay nói chuyện vui vẻ với họ. Ngược lại, khi các quan chức to của cơ quan có tình cờ gặp chúng tôi trong thang máy hay ở hành lang, họ cũng chào hỏi chúng tôi như thường. Không biết trong bụng họ thế nào, nhưng ít ra đều có một nét lịch sự tối thiểu. Khi phải trực tiếp gặp các chef thì cũng vẫn cứ bình thường, vẫn dùng những từ từ bình thường để giao tiếp, chẳng cần khúm núm hay dùng những từ đặc biệt…
Luật pháp cũng nghiêm minh với các trường hợp miệt thị hay phân biệt đối xử. Các chính khách thì phải vô cùng thận trọng khi phát biểu chứ không thể nói khơi khơi như ở ta. Chỉ một lần lỡ lời về chuyện này là có thể cuộc đời chính trị đi đứt vì ở đó người ta rất nhậy cảm với vấn đề miệt thị và vì là một thể chế đa nguyên nên các đối thủ có thể tận dụng tối đa để hạ gục nhau.
Trở lại với thời sự nóng bỏng chiến tranh Nga-Ukraine. Tất nhiên là ở Việt Nam ta cũng như ở các nước khác, cũng có hai phe : phe ủng hộ Putin và phe ủng hộ Ukraine. Phe ủng hộ Putin, đa số, tôi nhắc lại là đa số, có trình độ rất thấp, không biết tiếng nước ngoài (hoặc chỉ biết tiếng Nga). Phe Putin chỉ nghe tin theo một kênh và vì họ không có suy nghĩ nhiều cũng như không có sáng tạo gì trong ngôn ngữ, nên khi diễn đạt, họ thường chỉ lặp đi lặp lại một số từ mà điển hình là từ "thằng hề" để chỉ tổng thống Ukraine, Zelenski. Ông Zelenski là ai thì tôi để các bạn tự tìm hiểu cho bài đỡ dài. Mà phải cố mà đọc những nguồn tin khác nhau nhé.
Nhờ có chiến tranh Nga-Ukraine, nhiều người trở nên nổi tiếng và đặc biệt là ở nước ta có nhà chiến lược quân sự đại tài Lê Văn Cương. Ông cũng chỉ nhai lại đúng như những gì tôi nói bên trên : "Nó không hiểu lịch sử… Ngờ nghệch, ấu trĩ về chính trị quốc tế, một thằng hề 43 tuổi làm sao đối đầu với ông Putin KGB 70 tuổi".
Khác biệt văn hóa và văn minh thể hiện rất rõ ở lời nói và hành động. Nghe ông Cương này nói là đủ biết trình độ và và mức độ văn hóa, văn minh của ông đến đâu. Ông là sản phẩm của một chế độ xã hội đã sinh ra ông. Chúng ta không thể nói đó là một xã hội văn minh hơn xã hội tư bản "giẫy chết" được, muốn nói gì thì nói.
Để kết thúc bài này tôi xin được dẫn một câu rất nổi tiếng trong tiếng Pháp khi nói về nghề nghiệp và dịch nguyên văn câu nói đó :
"Il n’y a pas de sots métiers, il n’y a que de sottes gens".
Dịch nguyên văn là : "Không có nghề ngu, chỉ có những thằng ngu".
Vậy, ai là thằng hề diễn vở ngu cho chúng ta xem đây ?
Tổng thống Nga Vladimir Putin với khuôn mặt đanh thép nói về "Chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine
Cựu chống phát xít trở thành phát xít chống phát xít giả
Nước Nga của Putin đang ráo riết chuẩn bị cho ngày đại lễ ngày 9/05. Muốn gì thì gì, Putin cũng phải làm lễ thật to vì nhiều mục đích. Chẳng ai lạ gì mấy bài của cộng sản để lên dây cót nhân dân. Ngày lễ này là một dịp may hiếm có để lên dây cót nhân dân và bính lính đang thua trận ở Ukraine. Putin đã quá sai lầm trong cuộc chiến này vì đã đánh giá quá sai về nhiều chuyện. Trong binh pháp, người ta thường nói "Biết mình, biết người, trăm trận, trăm thắng".
1. Putin đã không biết MÌNH, đã tưởng rằng quân đội của mình là một quân đội rất mạnh, bách chiến, bách thắng. Nhưng thực tế cho thấy quân đội của Putin là một đội quân rệu rã, hoàn toàn không có tinh thần chiến đấu. Vũ khí, khí tài lạc hậu, hợp đồng tác chiến kiểu thể kỷ trước. Hậu cần Logistique là một con số không, lính không có cả đồ ăn, xe không có xăng… Quân đội và khí tài yếu kém còn có cả lý do bị rút ruột bởi các vụ tham nhũng…
2. Putin đã không biết NGƯỜI, đã tưởng rằng Ukraine là một "tỉnh" nhược tiểu, dân Ukraine là bọn hèn nhát bị đập một phát là chết tươi. Thực tế cho thấy dân Ukraine vô cùng anh dũng dám chống lại cả nước Nga, khi mà cả thế giới còn chưa dám ủng hộ vì cho rằng Ukraine sẽ thất bại nhanh chóng. Putin cũng không biết người ở chỗ cho rằng thế giới sẽ không phản ứng. Ngược lại hầu như toàn thế giới đã đoàn kết, phẫn nộ trước cuộc xâm lăng này của Putin, đặc biệt mà Mỹ và tây Âu với khối phòng thủ NATO.
Chưa bao giờ các nước NATO lại đoàn kết chặt chẽ như ngày hôm nay. Chưa bao giờ nhiều nước khác lại muốn vào NATO như bây giờ. Mấy hôm nay Nga vẫn liên tục dọa bằng lời và còn dùng máy bay xâm phạm vùng trời của Thụy Điển và Phần Lan, một hình thức dọa bằng hành động. Hai nước này không hề sợ, biết rằng Nga còn hơi sức nào nữa mà đánh nhau với họ. Cứ làm xong vụ U đi rồi tính ?.
Thực tế đã cho thấy một mình Nga đang đánh nhau với tất cả các cường quốc trên thế giới, quá là chênh lệch. Chỉ cần so sánh Nga với Mỹ đã thấy quá chênh lệnh :
Mỹ có 11 tầu sân bay, Nga có 1.
Mỹ có 14.000 máy bay chiến đấu các loại, Nga có 4.000.
Ngân sách quốc phòng Mỹ là 700 tỷ USD, Nga 60 tỷ USD.
Chưa kể mức độ hiện đại và khả năng tác chiến của quân đội.
Nếu tính cả NATO vào đây thì còn chênh thế nào. Đánh đấm gì.
Putin đã định trong cuộc duyệt binh ngày 9/5 tới sẽ báo cáo kết quả với toàn dân Nga là đã diệt được Ukraine, nhưng thực tế tại chiến trường lại hoàn toàn khác nên mục đích của ngày lễ này có rất nhiều khả năng sẽ được thay đổi hoàn toàn :
1. Tuyên chiến với Ukraine. Cộng sản đạt đến đỉnh cao của sự dùng từ. Mang quân xâm lược trắng trợn nước người ta thì lại dùng từ chiến dịch đặc biệt. Khi chiến dịch đặc biệt hoàn toàn thất bại thì lúc đó mới đổi sang từ chiến tranh để :
- Khi tuyên chiến với Ukraine, Putin có thể tổng động viên các thanh niên đi làm nghĩa vụ quân sự (khoảng 250.000 người).
- Lôi kéo các nước trong Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể vào cuộc chiến. Các nước này gồm : Armenia, Belarus (Bạch Nga), Kazakhstan, Kirghizistan, Nga, Tadjikistan.
2. Nhân dịp này, đánh lận con đen kêu gọi toàn dân Nga ủng hộ Putin trong cuộc chiến chống "phát xít".
Đúng là thế giới điên đảo : bọn phát xít lại nhân danh chống phát xít.
Liên Xô đã rất anh hùng trong cuộc chiến chống phát xít Đức và đã làm nên những chiến công hiển hách, quyết định thắng lợi của phe đồng minh trong chiến tranh thế giới thứ II.
Ukraine là nước lớn thứ hai trong Liên Xô. Thắng lợi của Liên Xô chống phát xít Đức cũng là thắng lợi của nhân dân Ukraine. Và tôi tin rằng lần này, nhân dân Ukraine cũng sẽ chiến thắng bọn phát xít mới, đó chính là Putin và các cộng sự của ông ta. Viva Ukraine.
Cặp bài trùng Vladimir : Gundyayev và Putin
Chuyện đạo và đời ở các nước cộng sản
Chuyện các sư, thầy ở nước ta ăn nói còn hơn cả tuyên huấn thì nhiều lắm. Các đảng viên, công an đội lốt sư cũng đầy ra, chưa kể những sư, tuy không phải đảng viên, nhưng cũng thấm nhuần đường lối của đảng hơn là "đường lối" của Phật. Chính vì vậy mới có khái niệm "Đạo quốc doanh" hay "Đạo mậu dịch".
Chuyện tương tự cũng có ở nước Nga của Putin nhưng ở mức độ cao hơn nhiều. Vladimir Mikhailovich Gundyayev, giáo chủ số một Chính thống giáo của Nga bây giờ là một nhân viên của KGB, hiện giờ vẫn là bạn rất thân của Vladimir Putin.
Gundyayev cũng là một giáo chủ mậu dịch, có tài sản riêng lên tới 4 tỷ USD. Ông ta là một nhân viên KGB với một cái tên khác. Gần đây Gundyayev cũng đã gây nhiều ồn ào trên các mạng xã hội vì ông ta đã làm lễ ban phước lành cho các vũ khí của Nga để cho nó giết được nhiều người hơn… Đúng là đạo mậu dịch. Ông cũng bị tố cáo đeo một cái đồng hồ trị giá 20.000 USD. Sau đó các đồ đệ của ông đã làm photoshop để xóa cái đồng hồ đi, nhưng lại không xóa cái bóng của đồng hồ trên mặt bàn nên cuối cùng vẫn lộ cái đuôi dối trá.
Thật thà mà nói mình vô cùng ghét cái tên Vladimir ở nước Nga. Rất nhiều Vladimir khốn nạn gây đại họa cho nước Nga và thế giới
Hoàng Quốc Dũng
(08/05/2022)
Lê Hoàng, Thoibao.de, 25/04/2022
Ông Vladimir Putin có vẻ ngoài bất bình thường đã làm dấy lên những tin đồn về việc sức khỏe không tốt vào đêm qua khi người ta thấy ông cắn môi, bồn chồn mất tập trung và tỏ ra loạng choạng trong một buổi lễ ở nhà thờ.
Putin bồn chồn và có vẻ mất tập trung khi đứng gần bàn thờ
Bạo chúa Putin- bị đồn thổi bị Parkinson hoặc ung thư giai đoạn cuối – đã loạng choạng trong khi ôm ngọn nến gần bàn thờ vào lúc nửa đêm cho Lễ Phục sinh của nhà thờ Chính thống giáo.
Ông có vẻ yếu ớt và không vững khi bước đi một cách chậm rãi
Hình ảnh này xuất hiện chỉ vài ngày sau khi người ta thấy vẻ bối rối, nắm chặt cạnh bàn và gõ chân trong đoạn video mà những người theo dõi Điện Kremlin cho rằng thể chất của ông đã suy giảm nghiêm trọng.
Đêm qua, ông ta có vẻ ít phập phồng hơn so với những tuần gần đây khi đứng hiên ngang tại Nhà thờ Chúa Cứu thế ở Moscow cùng với thị trưởng thành phố Sergei Sobyanin.
Đoạn phim ngắn trên truyền hình cho thấy rất ít dấu hiệu rõ ràng về chứng run thường liên quan đến bệnh Parkinson.
Tuy nhiên, người xem thấy ông ta có vẻ khó chịu thay đổi, thè lưỡi và bặm môi.
Ông cũng nhìn lên trần nhà và nhìn xuống sàn nhà trong một buổi lễ do linh mục Kirill dẫn đầu, người đã ủng hộ cuộc xâm lược Ukraine.
Tại một thời điểm, người ta thấy Putin bước đi chậm rãi, tỏ ra hết sức thận trọng để kiểm soát chuyển động.
Ông ta không nói gì khác ngoài việc tham gia vào hội thánh với câu trả lời "Quả thật Chúa đã sống lại", theo Reuters.
Sự xuất hiện trước công chúng diễn ra vài ngày sau khi Putin được chiếu trên truyền hình Nga ra lệnh cho Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu về cuộc bao vây Mariupol.
Các nhà quan sát cho biết bạo chúa bị cô lập trông "yếu ớt và hầu như không thể giữ mình thẳng đứng" trên ghế của mình.
Đó là một trong những lần xuất hiện gây sốc nhất của Putin cho đến nay, không có sự dũng cảm mạnh mẽ thường thấy của ông ta.
Putin trông có vẻ thất thần, đau đớn và mất tập trung khi bảo Shoigu phong tỏa nhà máy thép Azovstal, nơi có hơn 1.000 quân trú phòng và dân thường Ukraine.
Các chuyên gia nói với The Sun Online rằng đoạn phim "không phải là chân dung của một Putin khỏe mạnh".
Trong đoạn video, người ta thấy Putin xuất hiện với khuôn mặt phập phồng trong khi ngồi thụp xuống ghế.
Chân của ông ta dường như liên tục gõ và tay ông ta đang nắm chặt cạnh bàn.
Các ngón tay của ông ta được đan bên dưới bàn trong khi ngón tay cái co giật ở phía trên và ông ta dành phần lớn thời gian trao đổi để gõ vào cả hai bàn chân của mình.
Sức khỏe của Vlad từ lâu đã trở thành nguồn gốc của tin đồn và suy đoán – nhưng có thông tin cho rằng tình báo phương Tây tin rằng Putin không phải là người khỏe mạnh.
Các quan chức Điện Kremlin luôn phủ nhận có bất cứ điều gì sai trái với nhà lãnh đạo của họ, người sẽ bước sang tuổi 70 vào tháng 10.
Giáo sư Erik Bucy, một chuyên gia ngôn ngữ cơ thể từ Đại học Công nghệ Texas, nói với The Sun Online : "Đó là một Putin suy yếu một cách đáng kinh ngạc so với người đàn ông mà chúng tôi đã quan sát vài năm trước".
"Một tổng thống có thể hình tốt sẽ không cần phải chống đỡ bằng một bàn tay đưa ra để làm đòn bẩy và sẽ không lo lắng về việc giữ cả hai chân trên mặt đất".
Ông sử dụng ví dụ về thời điểm Richard Nixon xuất hiện trong cuộc tranh luận tổng thống năm 1960 chống lại JFK.
Ứng cử viên Đảng Cộng hòa tỏ ra yếu ớt và phải gồng mình trong khi hồi phục chấn thương đầu gối và kiệt sức.
"Các chuyển động bắt buộc"
Bucy nói thêm : "Đây không phải là chân dung của một Putin khỏe mạnh mà là một người trông ngày càng yếu ớt và hầu như không thể giữ mình thẳng đứng trên một chiếc bàn hội nghị nhỏ.
"Đôi chân của Putin cũng có vẻ khá gầy, như thể ông ấy đang bị sụt cân hoặc mất cơ do một căn bệnh không báo trước".
"Khuôn mặt của ông ta phồng lên củng cố vẻ ngoài không khỏe mạnh, đặc biệt là so với những bức ảnh và video về buổi ra mắt ở Nga từ vài năm trước".
Ông nói thêm rằng Putin cũng có vẻ tránh ánh nhìn của Shoigu – có vẻ là một người đàn ông lảng tránh, sợ hãi, thiếu tự tin và không thoải mái.
Giáo sư Patrick Stewart, từ Đại học Arkansas, cũng lưu ý rằng ông Putin tỏ ra rất căng thẳng và gần như thể hiện phản ứng "bay".
Ông cũng bắt đầu gõ chân, cho thấy đây là "sự rò rỉ" khi Putin cố gắng giữ mình trong tầm kiểm soát – với cử động chân của ông có thể xuất hiện không tự chủ.
"Hai tay giơ lên dưới bàn đang ở tư thế gần như van xin, trong khi tay khác giữ bàn khác với những gì tôi đã thấy trước đây – chắc chắn giữ chặt trên bục làđiều mà chúng ta đã thấy từ Putin khi xem xét một vấn đề căng thẳng trước mặt của báo chí tự do", Giáo sư Stewart nói.
Một số chuyên gia quan sát trên mạng xã hội cũng tập trung vào hành vi kỳ lạ của Putin trong những điều có thể là một trong những lần xuất hiện đáng chú ý nhất về sức khỏe của ông cho đến nay.
Louise Mensch, cựu nghị sĩ Tory, người trước đây đã báo cáo về các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn của Putin, đã viết : "Putin mắc bệnh Parkinson và ở đây bạn có thể thấy ông ấy nắm chặt bàn đến nỗi không nhìn thấy bàn tay run rẩy nhưng ông ấy không thể ngừng gõ bàn chân của mình".
Vấn đề sức khỏe
Đây không phải là lần đầu tiên người ta đặt ra những câu hỏi về sức khỏe của những kẻ chuyên quyền Nga.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng Putin trông "phì phèo" và "yếu đi" trong những lần xuất hiện trước công chúng gần đây và thậm chí ông còn được gặp bác sĩ chuyên về ung thư tuyến giáp.
Báo cáo của cơ quan truyền thông điều tra Proekt – vốn bị chặn ở Nga – nói rằng bác sĩ phẫu thuật Yevgeny Selivanov, thuộc Bệnh viện Lâm sàng Trung ương Moscow, đã bay tới nhà lãnh đạo Nga không dưới 35 lần ở khu nghỉ mát Sochi ở Biển Đen.
Chuyên môn của bác sĩ được kính trọng là ung thư tuyến giáp.
Khám phá này phản bác những giả thuyết gần đây cho rằng Putin tuyên chiến khi ông đang mắc các vấn đề y tế mà người dân Nga giấu kín.
Vào tháng 11 năm 2020, nhà phân tích chính trị Valery Solovei tiết lộ lý thuyết về bệnh ung thư và bệnh Parkinson cho rằng ông Putin cũng cần phải phẫu thuật khẩn cấp.
Ông nói vào thời điểm Putin về các vấn đề sức khỏe : "Một là vấn đề tâm lý thần kinh, hai là vấn đề ung thư".
"Nếu bất cứ ai quan tâm đến chẩn đoán chính xác, tôi không phải là bác sĩ, và tôi không có quyền đạo đức để tiết lộ những vấn đề này".
"Chẩn đoán thứ hai nguy hiểm hơn rất nhiều so với chẩn đoán thứ nhất vì Parkinson’s không đe dọa trạng thái thể chất, mà chỉ hạn chế xuất hiện trước công chúng".
"Nhưng có một chẩn đoán gây tử vong".
"Dựa trên thông tin này, mọi người sẽ có thể đưa ra kết luận về cuối đời của ông ấy, điều này thậm chí không yêu cầu giáo dục y tế chuyên khoa".
Ông nói thêm rằng Tổng thống Nga đã trải qua một cuộc phẫu thuật với một nguồn tin khác khẳng định đây là một cuộc phẫu thuật ung thư ổ bụng.
Đoạn video cho thấy chân của Putin cử động liên tục và các ngón tay co giật, ủng hộ giả thuyết Parkinson.
Putin cũng bị ho trong một cuộc họp trên truyền hình nhưng những tuyên bố về sức khỏe của ông đã bị Điện Kremlin phản bác.
Báo cáo tiếp tục xác định các bác sĩ thường xuyên đi cùng Putin trong các chuyến công du, đặc biệt là ở Sochi mà ông thích Moscow hơn.
Cùng với Selivanov, nhà lãnh đạo Nga cũng được theo dõi bởi một bác sĩ phẫu thuật thần kinh.
Một bác sĩ phẫu thuật khác, Tiến sĩ Alexey Shcheglov "theo dõi Putin không ngừng đến nỗi trong các sự kiện công khai, ông bị cáo buộc chụp ảnh chung với nguyên thủ quốc gia".
Ông được coi là "bác sĩ, trong số những thứ khác, có thể là người đầu tiên phát hiện ra các vấn đề với tuyến giáp, bao gồm cả những vấn đề về ung thư", nó được tuyên bố.
Kẻ chuyên quyền bị cô lập đã liên tục gõ vào chân của mình và bị trượt chân trong cuộc họp với bộ trưởng quốc phòng của mình.
Một Vladimir Putin ốm yếu trông đau đớn khi nắm chặt chiếc bàn trước mặt trong cuộc họp với Bộ trưởng Quốc phòng của ông vào tuần trước
Lê Hoàng (Tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 25/04/2022
Kẻ độc tài đã liên tục gõ vào chân của mình và bị trượt chân trong cuộc họp với bộ trưởng quốc phòng của mình
Người ta nhìn thấy Vladimir Putin nắm chặt một góc bàn khi ngồi xuống và gõ vào chân liên tục trong cuộc họp Bộ trưởng quốc phòng Nga làm dấy lên tin đồn rằng ông ta mắc bệnh Parkinson.
Kẻ độc tài già cỗi tỏ ra "yếu ớt và hầu như không thể giữ mình thẳng đứng" khi ông ta ngồi đối diện với Sergei Shoigu và trao đổi về cuộc bao vây Mariupol.
Từ lâu, người ta đã nghi ngờ rằng Putin có một cuộc chiến bí mật về sức khỏe với các giả thuyết khác nhau, từ ung thư đến Parkinson.
Và lần xuất hiện mới nhất này là một trong những điều gây sốc nhất vì ông ta không toát ra bất kỳ vẻ dũng cảm mạnh mẽ nào thường thấy của mình.
Putin trông có vẻ thất thần, đau đớn và mất tập trung khi bảo Shoigu chặn nhà máy thép Azovstal, nơi hơn 1000 lính bảo vệ và dân thường dũng cảm của Ukraine đang nương náu, "để một con ruồi không thể vào".
Các chuyên gia nói với The Sun Online rằng lần xuất hiện mới nhất này của Vlad "không phải là chân dung của một Putin khỏe mạnh".
Trong đoạn video, người ta thấy Putin xuất hiện với khuôn mặt phập phồng trong khi ngồi thụp xuống ghế.
Chân của ông ta dường như liên tục gõ và tay thì nắm chặt một góc bàn.
Tên bạo chúa điên cuồng ngồi nắm chặt góc bàn trong suốt cuộc họp kéo dài 12 phút.
Các ngón tay của gã được đan bên dưới bàn trong khi ngón tay cái ngồi co giật ở phía trên và lão ta dành phần lớn thời gian trao đổi để gõ vào cả hai bàn chân của mình.
Sức khỏe của Vlad từ lâu đã trở thành nguồn gốc của tin đồn và suy đoán, nhưng có thông tin cho rằng tình báo phương Tây tin rằng Putin không phải là người khỏe mạnh.
Các quan chức Điện Kremlin luôn phủ nhận có bất cứ điều gì sai trái với nhà lãnh đạo của họ, người sẽ bước sang tuổi 70 vào tháng 10.
Giáo sư Erik Bucy, một chuyên gia ngôn ngữ cơ thể từ Đại học Công nghệ Texas, nói với The Sun Online: "Đó là một Putin suy yếu một cách đáng kinh ngạc so với người đàn ông mà chúng tôi đã quan sát vài năm trước.
Một tổng thống có thể hình tốt sẽ không cần phải chống đỡ bằng một bàn tay đưa ra để làm đòn bẩy và sẽ không lo lắng về việc giữ cả hai chân trên mặt đất".
Ông sử dụng ví dụ về thời điểm Richard Nixon xuất hiện trong cuộc tranh luận tổng thống năm 1960 chống lại JFK. Người của Đảng Cộng hòa tỏ ra yếu ớt và phải gồng mình trong khi hồi phục chấn thương đầu gối và kiệt sức.
Bucy nói thêm : "Đây không phải là chân dung của một Putin khỏe mạnh mà là một người trông ngày càng yếu ớt và hầu như không thể giữ mình thẳng đứng trên một chiếc bàn hội nghị nhỏ.
Đôi chân của Putin cũng có vẻ khá gầy, như thể ông ấy đang bị sụt cân hoặc mất cơ do một căn bệnh không báo trước.
Khuôn mặt của ông ấy phồng lên củng cố vẻ ngoài không khỏe mạnh, đặc biệt là so với những bức ảnh và video về buổi ra mắt ở Nga từ vài năm trước".
Ông nói thêm rằng Putin cũng có vẻ tránh ánh nhìn của Shoigu – có vẻ là một người đàn ông lảng tránh, sợ hãi, thiếu tự tin và không thoải mái.
Giáo sư Patrick Stewart, từ Đại học Arkansas, cũng lưu ý rằng ông Putin tỏ ra rất căng thẳng và gần như thể hiện phản ứng "bay".
Ông cũng bắt đầu gõ chân, cho thấy đây là "sự rò rỉ" khi Putin cố gắng giữ mình trong tầm kiểm soát, với cử động chân của ông có thể xuất hiện không tự nguyện.
"Hai tay giơ lên dưới bàn ở tư thế gần như van xin, trong khi giữ bàn khác với những gì tôi đã thấy trước đây,
chắc chắn giữ chặt trên bục là điều mà chúng ta đã thấy từ Putin khi xem xét một vấn đề căng thẳng trước mặt của báo chí tự do", Giáo sư Stewart nói.
Một số chuyên gia quan sát trên mạng xã hội cũng tập trung vào hành vi kỳ lạ của Putin trong những điều có thể là một trong những lần xuất hiện đáng chú ý nhất về sức khỏe của ông ta cho đến nay.
Louise Mensch, cựu nghị sĩ Tory, người trước đây đã báo cáo về các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn của Putin, đã viết : "Putin mắc bệnh Parkinson và ở đây bạn có thể thấy ông ấy nắm chặt bàn đến nỗi không nhìn thấy bàn tay run rẩy nhưng ông ấy không thể ngừng gõ bàn chân của mình".
Đây không phải là lần đầu tiên người ta đặt ra những câu hỏi về sức khỏe của những kẻ chuyên quyền Nga.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng Putin trông "phì phèo" và "yếu đi" trong những lần xuất hiện trước công chúng gần đây và thậm chí ông còn được gặp bác sĩ chuyên về ung thư tuyến giáp.
Báo cáo của cơ quan truyền thông điều tra Proekt – vốn bị chặn ở Nga – nói rằng bác sĩ phẫu thuật Yevgeny Selivanov, thuộc Bệnh viện Lâm sàng Trung ương Moscow, đã bay tới nhà lãnh đạo Nga không dưới 35 lần ở khu nghỉ mát Sochi ở Biển Đen.
Chuyên môn của bác sĩ được kính trọng là ung thư tuyến giáp.
Khám phá này phản bác những giả thuyết gần đây cho rằng Putin tuyên chiến khi ông đang mắc các vấn đề y tế mà giấu kín đối với người dân Nga.
Vào tháng 11 năm 2020, nhà phân tích chính trị Valery Solovei tiết lộ lý thuyết về bệnh ung thư và bệnh Parkinson cho rằng ông Putin cũng cần phải phẫu thuật khẩn cấp.
Ông nói vào thời điểm Putin về các vấn đề sức khỏe : "Một là vấn đề tâm lý thần kinh, hai là vấn đề ung thư.
Nếu bất cứ ai quan tâm đến chẩn đoán chính xác, tôi không phải là bác sĩ và tôi không có quyền đạo đức để tiết lộ những vấn đề này.
Chẩn đoán thứ hai nguy hiểm hơn rất nhiều so với chẩn đoán thứ nhất vì Parkinson’s không đe dọa đến trạng thái thể chất, mà chỉ hạn chế xuất hiện trước công chúng.
Nhưng có một chẩn đoán gây tử vong.
Dựa trên thông tin này, mọi người sẽ có thể đưa ra kết luận về giai đoạn cuối cùng của đời ông ta, điều này thậm chí sẽ không yêu cầu giáo dục y tế chuyên khoa".
Ông nói thêm rằng Tổng thống Nga đã trải qua một cuộc phẫu thuật với một nguồn tin khác khẳng định đây là một cuộc phẫu thuật ung thư ổ bụng.
Đoạn video cho thấy chân của Putin cử động liên tục và các ngón tay co giật, ủng hộ giả thuyết Parkinson.
Putin cũng bị ho trong một cuộc họp trên truyền hình nhưng những tuyên bố về sức khỏe của ông đã bị Điện Kremlin phản bác.
Báo cáo tiếp tục xác định các bác sĩ thường xuyên đi cùng Putin trong các chuyến công du, đặc biệt là ở Sochi mà ông thích hơn là Moscow.
Cùng với Selivanov, nhà lãnh đạo Nga cũng được theo dõi bởi một bác sĩ phẫu thuật thần kinh.
Một bác sĩ phẫu thuật khác, Tiến sĩ Alexey Shcheglov "theo dõi Putin không ngừng đến nỗi trong các sự kiện công khai, ông bị cáo buộc chụp ảnh chung với nguyên thủ quốc gia".
Ông được coi là "bác sĩ, trong số những thứ khác, có thể là người đầu tiên phát hiện ra các vấn đề với tuyến giáp, bao gồm cả những vấn đề về ung thư", nó được tuyên bố.
Minh Tâm (Tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 23/04/2022
Vladimir Putin và Viktor Orban
Ngô Nhân Dụng, VOA, 11/04/2022
Khi nào dân Nga, dân Hungary được thi hành các quyền đó, các ông Vladimir Putin và Viktor Orban sẽ hết chỗ.
Viktor Orban chịu khuất phục Vladimir Putin cũng dễ hiểu ; giống như học trò phục thầy.
Nói những điều dối trá trắng trợn là cố ý sỉ nhục người nghe. Đó cũng là một cách thử thách xem người kia đã chịu khuất phục mình hay chưa.Sử Ký Tư Mã Thiên, Tần Thủy Hoàng bản kỷ, kể chuyện "chỉ lộc vi mã". Thời Trần Nhị Thế, Thừa tướng Triệu Cao nói muốn dâng vua con ngựa, nhưng sai đem đến một con hươu. Ông vua lắc đầu, bảo con ngựa làm gì có sừng ! Triệu Cao chỉ con hươu hỏi các đại thần ; nhiều người công nhận đó chính là một con ngựa. Nhị Thế chịu thua.
Thứ Tư tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi điện thoại chúc mừng Tổng thống Hungary Viktor Orban, mới thắng cử lần nữa. Theo báoThe Moscow Times, trong cuộc điện đàm ông Putin đã tố cáo chính phủ Ukraine gây hấn một cách "thô bạo và trâng tráo" bằng cách bịa đặt ra hình ảnh những xác chết ở Bucha sau khi quân Nga rút đi.
Không ai có thể "bịa đặt" được hai hố chôn tập thể với 320 thi hài đã sình thối rải rác trên đường trong một hai ngày sau khi quân Ukraine chiếm lại được Bucha. Phóng viên báoThe Economist kể sau khi đi một vòng kiểm chứng trở về quần áo còn thấy mùi.
The Moscow Times không cho biết ông Orban phản ứng thế nào khi nghe ông Putin nói dối trắng trợn. Có lẽ ông Orban không phản đối, như mấy ông quan Tần nghe Triệu Cao "chỉ hươu nói ngựa".
Viktor Orban chịu khuất phục Vladimir Putin cũng dễ hiểu ; giống như học trò phục thầy. Orban làm tổng thống Hungary 10 năm sau khi Putin lên ngôi ở Nga ; đã học được ông thầy các mánh khóe củng cố địa vị độc tài. Orban học được đủ các ngón nghề. Nắm lấy các cơ sở truyền thông công và tư để kiểm soát dư luận. Các đại gia chịu làm tay sai được thả cho làm giàu, trúng những mối thầu lớn ; rồi mua hết các báo, đài lớn của tư nhân. Từ đó nói cùng một luận điệu như các báo, đài chính phủ. Dối trá, vu cáo, dựng lên những mối đe dọa từ bên ngoài khiến dân sợ hãi cầu mong một lãnh tụ anh minh đứng ra cứu nước. Thay đổi hiến pháp và luật bầu cử để bảo đảm phe đảng của mình chiếm được nhiều ghế nhất trong quốc hội. Trấn áp những người đối lập để ngoài mình ra dân không còn thấy ai để lựa chọn. Dùng tài sản quốc gia để ban phát ân huệ.
Trước ngày bỏ phiếu ông Orban đã gia tăng trợ cấp cho người già về hưu. Ông ra lệnh cấm tăng giá thực phẩm và thuốc men, cắt thuế cho những người lợi tức thấp, chuyện lạm phát đang tăng lên 8.3% và ngân sách khiếm hụt sẽ tính sau. Ông đe dọa dân chúng rằng nếu phe đối lập thắng họ sẽ kết thân với Cộng Đồng Âu Châu hơn, sẽ ủng hộ Ukraine mạnh hơn. Nếu muốn Hungary không bị lôi cuốn vào chiến tranh thì hãy bỏ phiếu cho đảng Fidesz !
Những biện pháp mua chuộc lòng dân và các lời đe dọa đó giúp Fidesz thêm phiếu, nhưng Viktor Orban đã tin chắc sẽ thắng vì trong các năm qua đã dùng nhiều thủ đoạn tinh vi để thao túng các cuộc bầu cử. Đảng đã Fidesz được 53% số phiếu, nhưng chiếm 135 ghế, hai phần ba số ghế trong quốc hội, phần lớn nhờ những đơn vị ở nông thôn ! Phe đối lập chiếm 35% nhưng chỉ được 56 ghế. Các luật lệ về bầu cử được ban hành trong 10 năm qua giúp Fidesz chiếm địa vị này.
Trước ngày bầu cử, nhật báoThe New York Times kể chuyện ở trong ngôi làng Kispalad nhỏ bé, nằm phía Đông Bắc, giáp giới Ukraine. Năm 2014, ông xã trưởng thuộc đảng Fidesz đang lo bị thất cử. Ông mời bà Jozsefne Sanko đến nói chuyện. Bà chuyên nghề hái dưa, khi có việc làm, khi không. Ông xã trưởng nói với bà rằng xã có thể sắp xếp để cả gia đình bà có việc làm chắc chắn. Ông chỉ yêu cầu bà ký tên xác nhận 135 người đang sống trong nhà bà, họ sẽ là cử tri, có quyền bỏ phiếu. Những người đó là dân Ukraine, không sao. Con trai bà, Adam Sanko, nói với nhà báo, "Ở đây không có việc làm. Cho nên mẹ tôi đã chịu ký những tờ giấy chứng nhận đó".
Đến ngày bỏ phiếu, các "cử tri" đã qua bỏ phiếu vì họ có địa chỉ ở Hungary. Họ đi bằng xe hơi, xe đạp hay xe buýt, bỏ phiếu xong lại về nước. Phương pháp dùng "cử tri du khách" này rất thịnh hành ở các vùng quê Hungary.
Trước ngày dân Hungary bỏ phiếu lãnh tụ đối lập Peter Mari-Zay đã được đảng Xanh, đảng Xã hội, đảng Thiên Chúa Giáo Bảo Thủ, tất cả sáu đảng ủng hộ. Nhưng ông Mari-Zay chỉ được lên truyền hình công cộng vận động dân chúng một lần duy nhất, trong 5 phút ! Còn đảng cầm quyền thì được đề cao quanh năm suốt tháng. Ông mỉa mai nói cám ơn chính phủ, trong bốn năm trời, đã cho phép ông được nói 5 phút.
Bà Klara Dobrev, một đại biểu của Hungary trong quốc hội Âu Châu tố cáo : "Gian lận bầu cử không phải chỉ bắt đầu lúc 7 giờ sáng khi phòng phiếu mở cửa. Nó đã diễn ra từ bao nhiêu năm rồi !" Các báo, đài công cộng do tiền thuế của người dân nuôi dưỡng chứ không phải tiền của đảng Fidesz. Bà Dobrev lên án : "Sử dụng tài nguyên chung của quốc gia để tuyên truyền cho một đảng chính trị là cái gì ? Rõ ràng là gian lận bầu cử".
Những lãnh tụ độc tài kiểu Vladimir Putin và Viktor Orban coi tài sản quốc gia như của riêng mình. Họ ban phát ân huệ cho phe đảng bằng các chức vụ trong các doanh nghiệp nhà nước. Họ ưu đãi cho đàn em khai thác tài nguyên quốc gia, rừng, biển, quặng mỏ. Họ dùng tất cả các cơ quan truyền thông nhà nước để quảng cáo cho chính mình và đảng mình. Mỗi chế độ độc tài đều là một "chế độ ăn cướp".
Tại sao những quốc gia đã có các hiến pháp dân chủ có thể đưa các thủ lãnh độc tài lên như vậy ? Chúng ta không quên rằng nước Pháp đã thiết lập chế độ dân chủ nhiều lần trong lịch sử, rồi quay trở lại vương chế, có lúc còn suy tôn một hoàng đế mang tên Napoleon, hai lần. Adolf Hitler lần đầu lên cầm quyền cũng vì được dân Đức bầu dưới chế độ Cộng Hòa. Napoleon và Hitler còn mất công sửa đổi bản hiến pháp trước khi cai trị chuyên chế. Nhiều tay lãnh tụ khác không mất thời giờ như vậy. Họ củng cố địa vị độc tài bằng cách thao túng chế độ trong khuôn khổ của bản hiến pháp.
Cần phải phân biệt hai khái niệm Dân Chủ và Tự Do. Thể chế Dân Chủ chỉ là một cái khung nhà, cái vỏ bọc bên ngoài. Nội dung căn bản là Tự Do. Khi nào một chính quyền bắt đầu cấm đoán quyền tự do của người dân, tất cả phải thấy đó là một dấu hiệu báo động. Vladimir Putin và Viktor Orban đã gậm nhấm dần dần các quyền tự do của dân Nga và dân Hungary từ khi lên nắm quyền. Hai quyền quan trọng nhất là tự do báo chí và tự do hội họp.
Bắt bỏ tù một nhà báo, các nhà chính trị đối lập. Triệt hạ một đài truyền hình bằng cách gây khó khăn cho công ty chủ nhân trong các hoạt động kinh doanh khác ; để sau cùng thương lượng cho phe đảng mình mua lại. Đàn áp các cuộc biểu tình. Ngăn cản các hội đoàn trong xã hội công dân. Đó đều là những tiếng chuông báo nguy.
Mất tự do thì không còn dân chủ. Vậy trong khuôn khổ ngôi nhà hiến pháp dân chủ, cái gì có thể giúp bảo vệ các quyền tự do ? Thể thức phân quyền có thể vẽ ra coi rất đẹp, nhưng chưa đủ. Các lãnh tụ độc tài biết cách thao túng cả ba ngành hành pháp, lập pháp, và tư pháp.
Yếu tố quan trọng nhất trong các bản hiến pháp dân chủ không phải chỉ là phân quyền mà là đặt ra các định chế nhằm giới hạn quyền hành của những chức vụ nắm quyền. Giới hạn bằng luật pháp chưa đủ, còn phải giới hạn bằng dư luận và phản ứng của người dân nữa. Do đó, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do hội họp cần tôn trọng nhất. Khi nào dân Nga, dân Hungary được thi hành các quyền đó, các ông Vladimir Putin và Viktor Orban sẽ hết chỗ.
Không thể để Vladimir Putin ngồi yên
Ngô Nhân Dụng, VOA, 07/04/2022
Thế giới đã kinh ngạc trước đức dũng cảm của dân Ukraine, đã ghê tởm trước những chứng cớ tội ác của quân Nga. Bây giờ ai cũng thấy chế độ Putin phải chấm dứt.
kr-embed="true" href="https://www.flickr.com/photos/181610326@N07/52002103418/in/photostream/" title="putin2">
Nhân viên tang lễ và các nhà điều tra tại Bucha. Cuộc thảm sát Bucha khiến thế giới phẫn nộ.
Hai khúc quẹo trong cuộc chiến khiến loài người thấy phải giúp dân Ukraine chống quân Nga. Lần đầu, khi thấy dân Ukraine quyết tâm chiến đấu "dùng trứng chọi đá" chặn đoàn quân cướp nước. Trước đó, ai cũng tưởng Nga sẽ chiếm được thủ đô Kyiv trong vài ngày và cả nước trong một tuần, quân đội Ukraine sẽ tan rã. Ngạc nhiên, rồi kính trọng, khâm phục, ai cũng thấy phải hết lòng giúp dân Ukraine.
Lần thứ nhì, một tháng sau, nỗi kinh ngạc chuyển thành phẫn nộ, kinh tởm, khi nhìn hình ảnh những xác chết trên đường phố sau khi quân Nga rút khỏi thị xã Bucha. Không thể tưởng tượng trong thế kỷ 21 đạo quân của một cường quốc mạnh nhất thế giới có thể thản nhiên tàn sát thường dân như vậy. Không phải chỉ là xâm lăng trên một nước, mà là tấn công vào cả nền văn minh nhân loại.
Bucha, 28 ngàn dân, được gọi là "Srebrenica Mới", nhắc lại tên một thị xã, nơi quân Serbia đã giết hơn 8,000 thường dân năm 1995, khi người Bosnia theo Hồi Giáo, nổi lên đòi độc lập, tách ra khỏi Liên bang Nam Tư.
Chị Yulia Truba nói chuyện với chồng lần chót vào bốn tuần trước, anh Andriy Dvornilov báo tin đang lái xe thì bị quân Nga bắt. Chị biết tin chồng chết khi nhìn hình ảnh trên một trang Facebook, chị kể với tuần báoEconomist : "Tôi nhận ra cái quần anh mặc, cái lưng anh, những hình xăm tattoos…"
Người chứng kiến anh Dvornilov bị bắn là Vanya Skyba, bị bắt cùng lúc với 7 người đàn ông khác. Quân Nga đem họ xuống hầm một ngôi nhà, bắt cởi quần áo, nằm sấp xuống và chọn một người thấp bé, đeo kính trắng, dân làng Ivano – Frankivsk, đem ra bắn để đe dọa. Sau đó họ đánh đá, tra tấn trong mấy giờ. Lính Nga đưa tất cả ra ngoài, đứng dựa tường, rồi bắn. Skyba còn sống nhờ đã nằm yên giả bộ chết. Viên đạn chỉ chạy xuyên qua xương sườn. Anh chờ cho đến khi không nghe tiếng người nói nữa mới đứng dậy, leo tường trốn.
Cậu Yuriy Nechyporenko dân Bucha, 14 tuổi, kể với đài BBC. Ngày 17 tháng Ba, hai bố con cậu đi tới trụ sở làng vì nghe ở đó phát thuốc và thức ăn. Đi tới đường Tarasivska họ bị quân Nga chặn lại. Ruslan, ông bố, bị bắn hai phát vào ngực, đúng trái tim. Yuriy bị bắn trúng bàn tay trái, bắn thêm phát nữa vào cánh tay, cậu té xuống. Một phát nữa nhắm vào đầu Yuriy nhưng viên đạn chỉ xuyên qua cái mũ. Người lính bắn vào đầu ông bố thêm phát nữa. Yuriy nằm đè trên bàn tay bị thương, nhìn máu chảy. Khi thấy người lính đã đi rồi cậu mới đứng lên, chạy.
Theo hãng tin AP, đã tìm thấy 410 thi hài thường dân bị quân Nga giết ở các thị xã chung quanh thủ đô Kyiv. Ở thị xã Bucha, hơn 320 xác chết nằm rải rác ngoài đường, trong hai hố chôn tập thể chưa lấp. Có người bị trói tay đằng sau lưng, có người bị trói cả chân, vết đạn bắn vào gáy. Có người bị bắn khi ngồi trong xe, ở đó cho tới khi quân Ukraine chiếm lại thị xã. BáoDaily Mail kể theo một nguồn tin rằng ngày 1 tháng Hai, ba tuần trước khi tấn công, quân đội Nga đã được huấn luyện cách đào các mồ chôn tập thể, có thể chôn 1,000 xác chết trong ba ngày.
Đại sứ Ukraine ở Liên Hiệp Quốc đã chiếu một phim ngắn cho các nước thành viên Hội đồng Bản an coi. Phim dài dưới một phút, chụp các hình ảnh bi thảm, có xác đàn bà không còn quần áo, bị đốt cháy dở dang. BáoDaily Mail thuật lời Taras Kuzio, thuộc một tổ chức nhân quyền, "Cảnh quân Liên Xô cướp bóc, cưỡng hiếp ở Đông Âu và nước Đức thời Đại chiến Thứ Hai đã tái diễn ở Ukraine".
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cải chính, coi những người chết ở Bucha là do quân Ukraine bắn. Còn nói các bức hình là giả tạo. Nhưng các vệ tinh của công ty tư nhân Maxar ghi lại hình ảnh các xác chết đã nằm trên đường từ ngày 18 tháng Ba, hai tuần trước khi quân Nga rút khỏi Bucha.
Bà Kaja Kallas, thủ tướng Estonia viết trên báo Economist, "Những hình ảnh kinh hoàng ở Bucha và Irpin… khiến dân Estonia nhớ lại chế độ Xô Viết, (mật vụ) NKVD, guồng máy khủng bố nhà nước cũng giết thường dân như vậy. Ukraine không phải là một chiến trường, đó là một phạm trường. Nga đánh Ukraine là đánh vào cả loài người".
Tòa án Hình sự Quốc tế (International Criminal Court) đã bắt đầu điều tra về tội ác chiến tranh ở Ukraine. Ông Karim Khan, công tố viên của Tòa đã đi Ukraine và Ba Lan thâu lượm các chứng cớ. Các nước Pháp, Anh, Mỹ, vân vân, cũng mở cuộc điều tra của họ. Ngay chính phủ Ấn Độ, một nước chưa lên án Nga, và Cộng sản Trung Quốc, cũng phải lên tiếng ủng hộ một cuộc điều tra quốc tế.
Tòa Hình sự Quốc tế có thể truy tố và xử những người chỉ huy quân Nga, từ trên xuống dưới, dù khiếm diện. Người chịu trách nhiệm cao nhất là bộ trưởng quốc phòng Nga và chính ông Vladimir Putin. Sau Đại chiến Thứ Hai, Tướng Tomoyuki Yamashita đã bị xử về tội ác chiến tranh quân Nhật Bản đã phạm ở Philippines. Ông tự biện hộ rằng ông không ra lệnh và không biết gì về những vụ giết thường dân của binh sĩ. Nhưng cuối cùng ông vẫn bị tử hình, tổng thống Mỹ Harry Truman bác đơn xin ân xá và Yamashita bị treo cổ. Chính phủ Ukraine đang cử ra hàng ngàn biện lý phỏng vấn dân chúng các nơi đã thoát nạn. Người ta hy vọng quân sĩ và tướng tá Nga biết tin này sẽ dè dặt hơn trong thời gian sắp tới.
Mặc dù không thể đem tất cả các người lãnh đạo chiến tranh ở Nga ra tòa, nhưng guồng máy tư pháp quốc tế vẫn phải hành động để xác nhận lại rằng loài người không thể chấp nhận các tội ác thời chiến.
Ông Garry Kasparov, một kỳ thủ cựu vô địch thế giới gốc Nga viết trên nhật báoThe Wall Street Journal ngày 3 tháng 4 năm 2022 : "Mềm mỏng với những kẻ phạm tội ác chiến tranh là lập lại chính sách cầu hòa nhơ nhuốc đã đưa chúng ta đến cảnh chết chóc bây giờ". Ông nói rõ, "Để cho ông Putin giữ một tấc đất của Ukraine sau khi đã đánh bom trên nhà cửa thường dân là điều không thể tưởng tượng. Nhường một vùng đất phía Đông Ukraine… để được ngưng bắn tức là cho ông Putin thêm thời gian củng cố quân lực tấn công lần sau, mà thế nào cũng có lần sau". Ông Kasparov thuật lại lời bộ trưởng quốc phòng Latvia, Artis Pabriks đã nói với ông tuần trước, "Chúng tôi không sợ xe thiết giáp Nga, chỉ sợ phương Tây mềm yếu".
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cũng thấy không thể nhân nhượng cầu hòa với Vladimir Putin. Ông Morawiecki hỏi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron : "Có thể nào thương thuyết với Hitler, với Stalin, với Pol Pot được không ?"
Ông Kasparov đồng ý với Tổng thống Joe Biden : Giới lãnh đạo các nước tự do phải nói thẳng rằng nếu ông Putin không nắm quyền nữa thì thế giới này sẽ tốt đẹp hơn. "Phải nói rõ cho dân Nga hiểu rằng khi nào còn ông Putin thì nước Nga sẽ còn bị thế giới coi là hạ tiện (pariah) để những người trí thức, chỉ huy quân sự và dân Nga bình thường phải ngưng ủng hộ Putin". Cuộc phong tỏa kinh tế toàn diện kéo dài khiến kinh tế Nga suy sụp sẽ thúc đẩy họ.
Trên tạp chí Atlantic, Bà Anne Applebaum cũng viết, "Nhiều người Mỹ muốn chú trọng đến cuộc chạy đua lâu dài với Trung Quốc, điều này có thể thông cảm. Nhưng khi nào vẫn còn bị ông Putin cầm đầu thì nước Nga còn đang gây chiến với chúng ta. Cũng như Belarus, Bắc Hàn, Venezuela, Iran, Nicaragua, Hungary...".
Ngày quân Nga đánh Ukraine, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã thay đổi chính sách hòa hoãn với Nga suốt 70 năm, ông gọi đây là một "Khúc Quanh Lịch sử" (Zeitenwende). Ngày 6 tháng Tư 2022, ông Olaf Scholz nói với các đại biểu quốc hội ở Berlin rằng nước Đức có thể cùng các nước khác đứng ra "bảo đảm an ninh" cho Ukraine nếu có một hòa ước. Một khúc quanh lịch sử đang diễn ra.
Thế giới đã kinh ngạc trước đức dũng cảm của dân Ukraine, đã ghê tởm trước những chứng cớ tội ác của quân Nga. Bây giờ ai cũng thấy chế độ Putin phải chấm dứt. Bởi vì, "Cuộc chiến Ukraine không phải chỉ là cuộc xung đột giữa hai quốc gia mà là chiến trường quyết định tương lai của tự do dân chủ", như ông Francis Fukuyama mới viết trên tạp chí Foreign Affairs. "Nếu ông Putin thắng thế khi tấn công nền độc lập và dân chủ của Ukraine, thế giới sẽ quay trở lại thời kỳ đầu thế kỷ 20 của chủ nghĩa dân tộc độc tôn cuồng bạo".
Trong lúc thế giới tranh giành dầu mỏ, Iran sẽ nổi lên như một nguồn thay thế quan trọng
Daniel Yergin, phó chủ tịch tập đoàn S&P Global, đồng thời là chuyên gia hàng đầu về năng lượng, chia sẻ rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin từng hét vào mặt ông trong một diễn đàn quốc tế, vì dám hỏi về một chủ đề nhạy cảm : khí đá phiến.
Câu hỏi của Yergin thực chất là về kế hoạch của Nga nhằm đa dạng hóa nền kinh tế, tránh phụ thuộc vào nguồn thu từ xuất khẩu dầu khí. Nhưng từ "đá phiến" đã khiến nhà lãnh đạo Nga phản ứng gay gắt, vào năm 2013.
Putin biết rõ khí đá phiến cuối cùng sẽ cạnh tranh với khí đốt của Nga ở Châu Âu. Ông cũng hiểu rằng đá phiến sẽ nâng cao vị thế chiến lược toàn cầu của Mỹ, Yergin nói với Nikkei trong một cuộc phỏng vấn gần đây.
Trong cả hai vấn đề trên, Putin đều đúng. Nhưng ông lại mắc phải sai lầm nghiêm trọng khi dự đoán phản ứng của Châu Âu trước cuộc xâm lược của Moscow vào Ukraine, Yergin khẳng định. Người Châu Âu đã phản ứng mạnh mẽ, bất chấp việc đang phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Giờ đây, Putin đã phá hủy chính nền kinh tế mà ông gây dựng, vị chuyên gia năng lượng kết luận.
Dưới đây là bản biên tập của cuộc phỏng vấn :
Daniel Yergin, phó chủ tịch tập đoàn S&P Global, đồng thời là chuyên gia hàng đầu về năng lượng
Hỏi : Cuộc khủng hoảng Ukraine ảnh hưởng đến thị trường năng lượng như thế nào ?
Đáp : Chẳng còn cái gọi là "mọi việc như thường" sau những gì đã xảy ra. Putin đã phá hủy những gì ông ta dành 22 năm gây dựng cho nền kinh tế Nga. Hầu như không ai thực sự có thể tưởng tượng được quy mô trừng phạt đối với cuộc xâm lược của Nga.
Đây là một tính toán sai lầm rất lớn của Putin. Ông cho rằng sự phụ thuộc của Châu Âu vào năng lượng của Nga sẽ đủ để ngăn người Châu Âu phản ứng mạnh mẽ, như những gì họ đã làm.
Một trong những mục tiêu chính của ông là chia rẽ và phá vỡ NATO. Nhưng kết quả là điều ngược lại.
Chúng ta đã chứng kiến một sự thay đổi 180 độ ở Đức. Bước đầu tiên trong các biện pháp trừng phạt là tạm hoãn, hay về cơ bản là hủy bỏ, dự án Nord Stream 2. Và thế, đường ống trị giá 11 tỷ đô la này sẽ chỉ nằm yên dưới Biển Baltic. Nó từng là một trong những mục tiêu tuyệt vời của Putin, nhưng nay trở thành một ví dụ khác về tính toán sai lầm của ông ta.
Hỏi : Liên Xô có cẩn thận hơn trong việc sử dụng vũ khí năng lượng thời Chiến tranh Lạnh ?
Đáp : Ngay cả trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh, Liên Xô và Nga luôn muốn gửi một thông điệp rằng "nguồn cung cấp năng lượng của chúng tôi không mang tính chính trị", rằng "chúng tôi là nhà cung cấp đáng tin cậy". Một hậu quả lớn của [xung đột Ukraine] là người Châu Âu sẽ nỗ lực hết mình để giảm phụ thuộc vào khí đốt của Nga.
Họ sẽ làm điều đó theo ba cách khác nhau. Một là nguồn cung khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) bổ sung. Thứ hai là nguồn cung khí đốt nội bộ, và theo đó sẽ có một số nỗ lực, đặc biệt là ở Biển Bắc, nhằm thúc đẩy sản xuất của Châu Âu và Anh.
Và thứ ba, đây sẽ là một động lực lớn thúc đẩy năng lượng tái tạo.
Đang có quan ngại về mùa đông sắp tới ở Châu Âu. Châu lục sẽ bước vào mùa đông với năng lượng dự trữ thấp và họ sẽ cần phải tích lũy những thứ đó. Vì vậy, trong ngắn hạn, đó là một thách thức đối với Châu Âu. Không ai biết kết cục rồi sẽ là gì.
Hỏi : Còn dầu mỏ thì sao ?
Đáp : Nga xuất khẩu 7,5 triệu thùng dầu mỗi ngày – khoảng một nửa trong số đó đi đến các nước NATO. Hiện có vài triệu thùng dầu đang bị mắc kẹt. Các tàu chở dầu ở Biển Đen rời đi với dầu của Nga, nhưng không được phép cập bến dỡ hàng, vì các công ty nói rằng họ sẽ không mua dầu của Nga.
Ngành dầu mỏ của Nga sẽ bị xáo trộn trong tương lai gần. Họ sẽ không thể nhận được thư tín dụng. Và các ngân hàng không muốn chấp nhận rủi ro. Ngoài ra còn có một yếu tố mới xuất hiện : vấn đề danh tiếng và giá trị.
Không chỉ các công ty dầu mỏ, các công ty khác cũng đang rút lui. Mọi cố gắng để hội nhập Nga vào nền kinh tế toàn cầu đang bị đảo ngược. Về cơ bản, Nga đang bị ‘rút phích cắm’ hay mất kết nối với nền kinh tế thế giới.
Tôi sợ rằng chúng ta có thể sẽ lao vào một cuộc tranh giành nguồn cung dầu. Đó là lý do tại sao, lúc này đây, sự phối hợp giữa các chính phủ và ngành công nghiệp là vô cùng quan trọng.
Hỏi : Nếu một cuộc tranh giành dầu xảy ra, dầu thay thế sẽ đến từ đâu ? Ai sẽ thay thế Nga ?
Đáp : Ứng viên số một là các nước vùng Vịnh Ả Rập. Ngoại giao bây giờ đang rất quyết liệt. Chúng ta có thể nhận được thêm 2 triệu thùng dầu mỗi ngày từ các nước vùng Vịnh.
Thứ hai, việc đạt được một thỏa thuận hạt nhân với Iran – mà có vẻ như đã gần đạt được rồi – sẽ mang lại cho thị trường thêm 1 triệu thùng dầu mỗi ngày.
Thứ ba là các nguồn dự trữ chiến lược, vốn được tạo ra phòng khi có gián đoạn nguồn cung.
Và thứ tư, trong năm nay, chúng ta sẽ thấy có sự tăng trưởng sản lượng đáng kể từ Mỹ. Sản lượng của Mỹ trong năm có thể tăng khoảng 900.000 đến 1 triệu thùng mỗi ngày. Đó là những con số quan trọng.
Ngoài ra, chúng ta cũng sẽ nhận được nhiều dầu hơn, dù với khối lượng nhỏ, từ Canada, Brazil và Guyana.
Hỏi : Trong cuốn The New Map : Energy, Climate, and the Clash of Nations (Bản đồ mới : Năng lượng, Khí hậu và Cuộc Đụng độ giữa Các Quốc gia), ông đã viết rất nhiều về Ukraine.
Đáp : Vào cuối Chiến tranh Lạnh, Nga, Ukraine, Châu Âu và khí đốt tự nhiên chính là những trọng tâm của cuộc tranh luận. Chúng là chủ đề gây căng thẳng lớn giữa Nga và phương Tây.
Putin tin rằng phương Tây đang suy tàn. Ông cho rằng Mỹ đang bận tâm với các vấn đề trong nước, và Châu Âu cũng đang bận tâm với các vấn đề trong khối.
Những gì xảy ra trong các cuộc khủng hoảng quốc tế thường là do tính toán sai lầm, và người ta không thực sự nhìn ra hậu quả. Putin đang bị cô lập, và có lẽ ông ta đang ở trong tình trạng mà mọi người chỉ dám nói với ông những gì ông muốn nghe.
Ông không gặp gỡ nhiều người. Rõ ràng là ông chỉ để một nhóm nhỏ, những người có xuất thân tương tự từ KGB, ở cạnh mình. Có vẻ như các cố vấn kinh tế của ông đã hoàn toàn bị đẩy ra ngoài.
Khi mọi người đến gặp Tổng thống Nga, ông ta sẽ tiếp họ ở chiếc bàn dài đến kỳ cục. Ông rất sợ COVID. Có nhiều lời đồn, phải chăng ông mắc một chứng bệnh nào đó khiến bản thân bị suy giảm miễn dịch ?
Vladimir Putin đã rất tức giận trước sự tan rã của Liên Xô, nhưng sau khi Liên Xô tan rã, chẳng ai được lợi hơn ông ta cả. [Nếu Liên Xô vẫn còn tồn tại] Putin hẳn vẫn là một sĩ quan KGB, chứ không phải là một Tổng thống Nga với nhiều quyền lực và nguồn lực như hiện tại.
Hỏi : Đâu là tầm quan trọng của dầu đá phiến Mỹ trong bối cảnh khủng hoảng Ukraine ?
Đáp : Tôi đã từng bị Vladimir Putin hét vào mặt trước 3.000 người vì hỏi về đá phiến. Sự kiện đó đã có một tác động rất lớn đến tôi.
Tôi nhận ra có hai lý do. Một là ông ta biết rằng, khí đá phiến đang cạnh tranh với khí đốt của Nga ở Châu Âu, và ông ta đã đúng.
Hai là ông cũng hiểu rằng đây sẽ là một tài sản địa chính trị cho Mỹ. Nó sẽ mang lại cho Mỹ sự linh hoạt trong các vấn đề thế giới, thứ mà nước này không có nếu phải nhập khẩu 60% lượng dầu của mình.
Tôi vẫn luôn thấy rõ rằng, nếu vị thế năng lượng của Mỹ thay đổi, thì họ sẽ có tầm quan trọng địa chính trị lớn. Hãy tưởng tượng nếu không có cuộc cách mạng dầu đá phiến, cũng không có LNG, và Mỹ không tự cung cấp được dầu mỏ. Khi ấy, thế giới sẽ là một thế giới khác !
Nếu nhìn lại cuộc khủng hoảng dầu mỏ thập niên 1970, thời đó tất cả các nước công nghiệp đã tham gia vào một cuộc tranh giành điên cuồng để tìm nguồn cung dầu. Nhưng giờ đây, Mỹ không phải cạnh tranh với Nhật Bản hay Tây Âu.
Hỏi : Các chính sách môi trường của chính phủ Mỹ có mâu thuẫn với nhu cầu thúc đẩy sản xuất dầu đá phiến không ?
Đáp : Chính quyền Biden không quan tâm nhiều – thật ra thì họ chẳng buồn quan tâm – đến ngành công nghiệp dầu mỏ, mãi tới tận tháng 11/2021. Rồi sau đó, vào cuối năm, bộ trưởng năng lượng thực ra lại đã khuyến khích sản xuất nhiều dầu hơn. Lúc đó, trọng tâm lớn vẫn là chống biến đổi khí hậu. Nhưng hiện nay đã có sự công nhận rằng dầu khí thực sự quan trọng về mặt chiến lược và chính trị.
Đã có những chính sách trái ngược nhau, và nếu anh là chủ một công ty và sắp sửa đầu tư, ít nhất anh cần hình dung được một cách chắc chắn rằng sắp tới mọi thứ sẽ đi về đâu.
Ryosuke Hanafusa
Nguyên tác : Energy guru Yergin : Putin has destroyed the economy he built, Nikkei Asia, 21/03/2022.
Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 22/03/2022
Một sự kiện cách đây 50 năm đã làm thay đổi thế giới đó là chuyến thăm của tổng thống Mỹ Richard Nixon đến Trung Quốc năm 1972. Mỹ sau đó đã mở ra cánh cửa thế giới cho Trung Quốc. Quốc gia một tỉ dân này đã mang lại nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư đến từ phương Tây cũng như cho người dân lẫn Đảng cộng sản Trung Quốc.
Putin trong Điện Cẩm Linh – Ảnh minh họa
Phong trào toàn cầu hóa và sau đó là chủ nghĩa tân phóng khoáng đã ra đời và nhanh chóng đè bẹp các giá trị như dân chủ, tự do và nhân quyền. Mỹ và các nước phương Tây đã đặt quyền lợi kinh tế ngắn hạn lên trên tất cả trong các cuộc đàm phán, giao thương và quan hệ quốc tế.
40 năm sau Trung Quốc đã vươn lên và trở thành cường quốc số 2 thế giới về kinh tế. Trung Quốc không hề thay đổi về phía dân chủ như mọi người mong đợi mà ngược lại ngày trở nên chuyên chế và toàn trị hơn. Không chỉ thế, Trung Quốc đang còn muốn soán ngôi bá chủ số 1 thế giới của Mỹ.
Nước Nga sau 2 nhiệm kỳ ngắn ngủi, hỗn loạn nhưng tương đối cởi mở dưới thời Boris Yeltsin đã nhanh chóng rơi vào chế độ độc tài của Vladimir Putin, một cựu sĩ quan KGB. Mặc dù được hưởng lợi rất lớn khi mở cửa làm ăn, giao thương với Mỹ và các nước phương Tây nhưng chính quyền Putin vẫn luôn chống đối các giá trị dân chủ. Putin đã dồn mọi nỗ lực để nước Nga trở thành một cường quốc về quân sự thay vì phát triển nền kinh tế một cách lành mạnh. Putin đã làm được điều đó nhờ nguồn tài nguyên vô tận của nước Nga, điển hình là dầu mỏ, khí đốt và kim loại thô.
Như Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đã phân tích, làn sóng dân chủ thứ ba đã khựng lại bởi chủ nghĩa tân phóng khoáng và phong trào toàn cầu hóa. Cả thế giới, dẫn đầu là Mỹ đã bất chấp các giá trị đạo đức, mải mê chạy theo tăng trưởng GDP. Họ sẵn sàng hợp tác và làm ăn với các nước độc tài như Nga và Trung Quốc mà bỏ qua sự vi phạm nhân quyền nghiêm trọng tại các quốc gia này. Tuy nhiên khi kinh tế phát triển mà chính trị không theo kịp thì các mâu thuẫn sẽ nảy sinh. Sự mâu thuẫn trong các xã hội và giữa các quốc gia ngày càng sâu sắc. Nền chính trị thế giới đã tụt hậu so với sự phát triển và tiến hóa của nhân loại. Kết quả là các nước dân chủ đã rơi vào một cuộc khủng hoảng lớn khi làn sóng chủ nghĩa dân túy tràn dâng khắp thế giới. Đỉnh điểm của làn sóng dân túy là việc Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ năm 2016 và sau đó là cuộc tấn công vào tòa nhà Quốc hội Mỹ tháng 1/2021.
Các nước độc tài như Trung Quốc và Nga lại càng khốn đốn hơn. Cuộc xâm lăng Ukraine của Putin là hành động tự sát vì bế tắc của một chế độ không còn lối thoát. Chưa ai biết cuộc chiến này sẽ kết thúc như thế nào nhưng thất bại của Putin đã quá rõ ràng. Chế độ độc tài của Putin sẽ sớm sụp đổ. Liên bang Nga có thể tan vỡ thành nhiều quốc gia độc lập. Belarus, Kazakhstan sẽ sớm dân chủ hóa theo gương của Ukraine. Các nước Trung Á khác trong vùng sẽ hoàn toàn tách khỏi quĩ đạo Nga. Từ nay trở đi Nga chỉ còn là một quốc gia hạng trung và không còn đe dọa được ai nữa. Dù nước Nga có một chính quyền mới nhưng tương lai của quốc gia này vẫn là một dấu hỏi lớn. Đáng buồn là nước Nga không có các nhà tư tưởng chính trị và các đảng phái chính trị tại Nga không hề có bất cứ dự án chính trị nào cho đất nước. Tương lai của nước Nga rất ảm đạm.
Tổng thống Zelensky được mời phát biểu trước Quốc hội các cường quốc hàng đầu thế giới như EU, Mỹ, Anh, Đức, Canada, Nhật, Ý, Israel, Pháp...
Cuộc xâm lược Ukraine của Putin đã làm thức tỉnh lương tri nhân loại. Chưa bao giờ thế giới trở nên đoàn kết và đồng thuận như vậy. Sự ủng hộ dành cho Ukraine lớn chưa từng có. Tổng thống Zelensky được mời phát biểu trước Quốc hội các cường quốc hàng đầu thế giới như EU, Mỹ, Anh, Đức, Canada, Nhật, Ý, Israel, Pháp... Đây là một đặc ân và là một sự ủng hộ lớn chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Gần 3,5 triệu người Ukraine tị nạn chiến tranh đã được các nước EU đón tiếp ân cần, chu đáo và đầy đủ. Hơn 400 công ty đa quốc gia đã rút khỏi thị trường Nga. Các biện pháp cấm vận sâu rộng chưa từng có đã áp đặt lên nước Nga. Nền kinh tế Nga sớm muộn gì cũng phải sụp đổ. Phong trào phản kháng của người dân Nga ngày càng dâng cao. Trung Quốc, đồng minh của Putin đã bị Mỹ cảnh báo nếu ủng hộ và đứng về phía Nga. Nhiều khả năng Trung Quốc sẽ đứng ngoài cuộc và bỏ rơi Putin dù không công khai nói ra điều đó.
Hiện tại nội tình Trung Quốc cũng đang có rất nhiều vấn đề nghiêm trọng. Nhiều ngành nghề đang đứng trước tình trạng phá sản như xây dựng, đóng tàu và tàu điện cao tốc... Theo Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên thì Trung Quốc đang trong tình trạng khủng hoảng nên sớm muộn cũng phải co cụm lại trước khi tan vỡ.
Cuộc hôn nhân ‘đồng sàng dị mộng ' giữa các nước dân chủ và độc tài đã đến hồi kết thúc. Làn sóng dân chủ thứ tư đang trào dâng mạnh mẽ, tiến trình này sẽ tăng tốc sau sự thất bại thảm hại của Putin.
Điều đáng nói là Đảng cộng sản Việt Nam vẫn u mê và tăm tối khi không nhận ra rằng thế giới đã thay đổi. Họ vẫn tiếp tục chọn đứng về phía các nước độc tài. Họ vẫn ủng hộ Putin thay vì ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Ukraine.
Thời kỳ đu dây của cộng sản Việt Nam sắp chấm dứt. Có vẻ họ đã chọn làm nạn nhân thay vì tác nhân của lịch sử. Buồn cho họ và cho cả dân tộc Việt Nam.
Việt Hoàng
(24/03/2022)
Hồng Dân, VNTB, 12/03/2022
Nga lên kế hoạch tịch thu tài sản của những công ty phương Tây rút khỏi nước này nhằm đối phó với lệnh cấm vận của các nước và ngăn chặn làn sóng di dời của các doanh nghiệp quốc tế vì Ukraine.
Dĩ nhiên phương thức cho chuyện tịch thu đó vẫn đang là bàn bạc có ‘đánh tiếng’ trước của nhà cầm quyền liên bang Nga.
Quốc hữu hóa các nhà máy thuộc sở hữu nước ngoài ngừng hoạt động
Báo chí Việt Nam đưa tin, trong cuộc họp trực tuyến với các thành viên nội các hôm 10/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Điện Kremlin có thể tìm ra những cách khả thi về mặt pháp lý để kiểm soát những công ty nước ngoài và "chuyển cho những ai thật sự muốn làm việc".
Còn Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin thì cho biết trong khi đa số doanh nghiệp tạm thời ngừng hoạt động, chính phủ đang theo dõi sát tình hình và thực thi các bước phù hợp.
"Nếu chủ sở hữu nước ngoài đóng cửa công ty bất hợp lý, thì trong những trường hợp như vậy, chính phủ sẽ đề xuất quản lý từ bên ngoài vào. Tùy thuộc vào quyết định của chủ sở hữu, điều đó sẽ quyết định số phận tương lai của doanh nghiệp. Nhiệm vụ trọng tâm sẽ là duy trì hoạt động của các tổ chức cũng như việc làm. Hầu hết doanh nghiệp thông báo tạm ngừng hoạt động trong khi vẫn duy trì việc làm và tiền lương. Chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình này", ông Mishustin nói.
Tin tức cũng cho biết tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Nga đã lập một danh sách các công ty quyết định rời khỏi nước này và có thể bị tịch thu tài sản.
Hàng chục công ty Mỹ, Châu Âu và Nhật Bản thuộc hầu hết các lĩnh vực đã tạm dừng các dự án liên doanh, đóng cửa nhà máy, cửa hàng và văn phòng trong 2 tuần qua để phản đối cái mà Nga gọi là "chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine", và áp dụng các lệnh trừng phạt.
Tin tức cho hay là nhiều tập đoàn và các nhãn hàng cao cấp phương Tây đã phản ứng bằng cách rút khỏi thị trường Nga hoặc tạm ngừng hoạt động, trong đó có Starbucks và McDonald’s.
Tập đoàn dầu khí Shell công bố kế hoạch rút khỏi hoạt động khai thác và sản xuất dầu, khí đốt của Nga. Còn tập đoàn BP cho hay sẽ rút cổ phần khỏi các dự án lớn ở Nga, trong khi Unilever thông báo ngừng xuất – nhập khẩu hàng hóa từ Nga.
120 tỷ USD cho Nga nợ coi như bị ‘xù’
Ngân hàng Goldman Sachs ngày 10/3 thông báo sẽ đóng cửa hoạt động tại Nga và các ngân hàng khác được dự đoán sẽ hành động tương tự. Goldman Sachs (GS) cho biết đã cho Nga vay 650 triệu USD vào tháng 12/2021.
Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), các ngân hàng quốc tế cho Nga vay trên 121 tỷ USD. ( Nga đã bị đình thành viên của BIS ngày 10/3). Các ngân hàng Châu Âu cho Nga vay trên 84 tỷ USD, trong đó các ngân hàng Pháp, Italy và Áo có số nợ cao nhất, và Nga nợ các ngân hàng Mỹ 14,7 tỷ USD.
Các ngân hàng khác có thể sẽ sớm rời khỏi Nga như Goldman Sachs.
Ngân hàng Pháp Societe Generale (SCGLF) tuần trước cho biết đang "nghiêm túc tuân thủ tất cả luật, quy định hiện hành, và đang tích cực thực hiện các biện pháp cần thiết để thực hiện các lệnh trừng phạt quốc tế ngay khi chúng được công bố".
Societe Generale cho biết có gần 21 tỷ USD liên quan đến Nga tính tới cuối năm ngoái.
Ngân hàng BNP Paribas của Pháp cho biết hôm 9/3 rằng tài sản của BNP ở Nga và Ukraine tổng cộng là 3 tỷ euro (3,3 tỷ USD).
Ngân hàng UniCredit của Italy hoạt động tại Nga từ năm 1989, cho biết hồi tuần trước rằng chi nhánh tại Nga có nguồn vốn và thanh khoản tốt, và các tài khoản nhượng quyền chỉ chiếm 3% doanh thu. Tổng tài sản của UniCredit ở Nga là vào khoảng 7,4 tỷ euro (8,1 tỷ USD).
Credit Suisse của Thụy Sĩ hôm 10/3 thông báo họ cho Nga vay 1 tỷ franc Thụy Sĩ (1,1 tỷ USD). Ngân hàng Deutsche Bank thì cho biết trong một tuyên bố hôm 9/3 rằng đã "hạn chế" giao dịch với Nga, với tổng mức cho vay là 1,4 tỷ euro (1,5 tỷ USD). Deutsche Bank khẳng định đã giảm đáng kể giao thương với Nga kể từ năm 2014.
Khi luật Dima Yakovlev được tu chỉnh
Căn cứ pháp lý cho chuyện "ăn cướp" ở trên, đó là vào ngày 4/3/2022, trong phiên họp toàn thể, các đại biểu Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga đã thông qua đạo luật mở rộng các biện pháp trừng phạt của "luật Dima Yakovlev" đối với tất cả những người nước ngoài vi phạm quyền của người Nga.
Các biện pháp trừng phạt gồm lệnh cấm nhập cảnh vào Liên bang Nga, tịch thu tài sản tài chính ở Nga, cấm giao dịch tài sản và đầu tư, cũng như đình chỉ hoạt động của các công ty do người nước ngoài bị trừng phạt kiểm soát.
Tên không chính thức của luật này là để vinh danh cậu bé 21 tháng tuổi Dima, vào năm 2008 đã bị cha nuôi người Mỹ để cho ngồi một mình trong xe đóng kín cửa ngoài nắng. Cậu bé bị tử vong, tòa án Mỹ tuyên trắng án hoc ha mẹ nuôi.
Ngoài việc không cho phép nhận con nuôi ở Nga, luật còn cung cấp khả năng áp dụng các biện pháp trừng phạt cá nhân đối với những người Mỹ có hành vi phạm tội chống lại người Nga, tuyên án bất công hoặc xâm phạm quyền của công dân Nga.
Hồng Dân
VNTB, 09/03/2022
"Mọi sai lệch so với tường thuật chính thức về cuộc chiến này giờ đây đều có thể bị phạt tù", Mikhail Fishman, một nhà báo và nhà bình luận độc lập vừa rời Nga, nói với BBC.
"Tất cả những người tôi biết trong báo chí độc lập của Nga đều đã rời khỏi Nga hoặc đang cố gắng hết sức để làm như vậy ngay bây giờ". Tờ Novaya Gazeta cho biết trong một tweet hôm thứ Sáu (bằng tiếng Nga) rằng họ đang xóa tài liệu về chiến tranh, vì sợ các nhà báo và công dân khác đã phổ biến thông tin khác với thông cáo báo chí của Bộ Quốc phòng Nga sẽ bị truy tố .
Theo BBC News, thì hãng tin Anh Quốc này đang tạm thời cho các nhà báo tại Nga tạm ngưng làm việc vì luật mới đe dọa bỏ tù bất kỳ ai bị cho là đã tung tin "giả" về các lực lượng vũ trang. Tổng giám đốc BBC Tim Davie cho biết luật này "dường như hình sự hóa quá trình hoạt động báo chí độc lập".
Theo hai ký giả Siobhan Toman và Sophie Williams của BBC thì Điện Kremlin phản đối gọi cuộc xung đột là chiến tranh, thay vào đó phải gọi là "hoạt động quân sự đặc biệt". Cụm từ này cho đến nay vẫn được báo chí Việt Nam dùng để đưa tin theo đúng cách mà Điện Kremlin mong muốn.
Hiện tại thì việc truy cập vào các trang web của BBC đã bị hạn chế ở Nga. Các hãng tin Deutsche Welle, Meduza và Radio Liberty cũng bị hạn chế dịch vụ, hãng thông tấn nhà nước RIA của Nga cho biết.
Đài truyền hình của Canada và Bloomberg News cho biết cũng đã tạm thời ngừng đưa tin từ Nga và kênh tin tức CNN cho biết họ sẽ ngừng phát sóng ở nước này.
Trả lời về đạo luật vừa được các nhà chức trách Nga thông qua, Tổng giám đốc BBC Tim Davie cho biết : "Chúng tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tạm thời đình chỉ công việc của tất cả các nhà báo BBC News và nhân viên hỗ trợ tại Liên bang Nga trong khi chúng tôi đánh giá toàn bộ tác động của đạo luật.
Tuy nhiên dịch vụ BBC News bằng tiếng Nga của chúng tôi sẽ tiếp tục hoạt động từ bên ngoài nước Nga. Sự an toàn của các nhân viên của chúng tôi là điều tối quan trọng và họ có thể có nguy cơ bị truy tố hình sự chỉ vì đã làm đúng công việc. Tôi muốn tri ân tất cả vì lòng dũng cảm, sự quyết tâm và tính chuyên nghiệp của họ.
Chúng tôi vẫn cam kết cung cấp thông tin chính xác, độc lập cho khán giả trên khắp thế giới, bao gồm hàng triệu người Nga sử dụng dịch vụ tin tức của chúng tôi. Các nhà báo của chúng tôi ở Ukraine và trên toàn thế giới sẽ tiếp tục đưa tin về cuộc xâm lược Ukraine".
Một trong những hãng tin tức độc lập cuối cùng của Nga, TV Rain, cũng đã ngừng phát sóng sau khi chịu áp lực về việc đưa tin về cuộc xâm lược. Kênh này kết thúc buổi phát sóng cuối cùng với hình ản nhân viên tản bộ.
Theo BBC News thì TV Rain đã bị cơ quan quản lý viễn thông của Nga đã cáo buộc "kích động chủ nghĩa cực đoan, lạm dụng công dân Nga, gây mất trật tự an toàn và bình tĩnh công cộng và khuyến khích các cuộc biểu tình".
Tổng biên tập của TV Rain, Tikhon Dzyadko, đã rời Nga nói rằng đó là do lo ngại cho sự an toàn của ch1nh bản thân ông.
"Vấn đề chính là chúng tôi đã đưa tin khách quan về Ukraine, là các nhà báo chuyên nghiệp và đưa tin từ các phía khác nhau. Chúng tôi đã có các nhà báo trực tiếp đưa tin về tình hình Ukraine", Ekaterina Kotrik, người dẫn chương trình TV Rain và từng là trưởng ban tin tức, nói với BBC.
Hiện tại thì Ekaterina Kotrik đành chọn việc phải rời Nga do luật mới có thể khiến những người cố tình phát tán những thông tin "giả mạo" mà Điện Kremlin quy định về các lực lượng vũ trang của Nga có thể bị án tù lên đến 15 năm.
Bà Kotrik nói : "Bị ngồi tù 15 năm vì chỉ làm công việc của mình. Đó là sự kết thúc của nền dân chủ ở Nga. Mọi tự do đều bị mất".
Cùng chung số phận, đài phát thanh Echo of Moscow đã bị đóng cửa hoàn toàn và và trang web của họ cũng bị vô hiệu hóa.
**********************
Ngọc Lan, VNTB, 09/03/2022
Moscow không cử đại diện tham dự phiên điều trần ngày 7/3/2022 của Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) về vấn đề Ukraine.
Dù Moscow không cử đại diện, phiên điều trần vẫn diễn ra theo quy định của ICJ. Các phiên điều trần bắt đầu lúc 10g (giờ Hà Lan, tức 16g giờ Hà Nội). Ukraine được quyền trình bày trước. Theo lịch trình, nếu Nga cử đại diện, họ sẽ được trả lời vào ngày 8/3.
ICJ là một cơ quan trực thuộc Liên Hợp Quốc có nhiệm vụ giải quyết tranh chấp giữa các nước thành viên và cố vấn pháp luật cho Liên Hợp Quốc. Phán quyết của ICJ có giá trị ràng buộc.
Trước đó, Ukraine đã đâm đơn kiện lên ICJ với cáo buộc Nga áp dụng luật diệt chủng không đúng sự thật để lấy cớ tấn công nước này.
Ai mới là kẻ bắt nạt ?
Trong bài phát biểu gửi đến người dân Nga, Tổng thống Vladimir Putin coi "bảo vệ những người bị bắt nạt và diệt chủng" là một trong những mục tiêu của "chiến dịch quân sự đặc biệt" nhằm vào Ukraine. Về phần mình, Kyiv bác bỏ mọi cáo buộc.
Trong cái gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" này, lực lượng Nga còn tiến hành pháo kích vào các khu dân cư của các thành phố và làng mạc ở Ukraine, khiến nhiều tòa nhà dân cư bị phá hủy và nhiều thường dân thương vong.
Moscow đã vấp phải sự lên án từ cộng đồng quốc tế, với nhiều nước tiến hành các biện pháp trừng phạt nhắm vào Nga
Ban điều hành của Hiệp hội Quốc tế Học giả về Tội ác diệt chủng tuyên bố ông Putin đã dùng sai thuật ngữ này. "Hoàn toàn không có bằng chứng cho thấy có nạn diệt chủng đang diễn ra ở Ukraine", bà Melanie O’Brien, Chủ tịch hiệp hội, nói với Reuters.
Còn theo giáo sư luật quốc tế Daniel-Erasmus Khan, thì mọi tranh chấp giữa các nước đều có thể được giải quyết, kể cả tranh chấp về lãnh thổ. Nhưng chỉ theo con đường hòa bình, tức là thông qua đàm phán.
Do đó, việc thay đổi hiện trạng lãnh thổ là không thể thực hiện được, nếu không có sự đồng ý của Ukraine. Quyền tự quyết của các dân tộc chỉ có thể là một lý lẽ để đòi ly khai trong trường hợp cực đoan nhất, ví dụ trong trường hợp xảy ra diệt chủng. Tuy nhiên, trong trường hợp cụ thể này, đây là một lập luận sai trái, trắng trợn nhất.
Một tín đồ thuần thành sao lại tàn ác đến vậy ?
Có ý kiến cho rằng phải chăng Vladimir Putin chỉ tin vào mỗi Chúa Kitô mà thôi ? Sở dĩ nói vậy vì người ta thấy Tổng thống Putin tham gia nghi lễ cầu nguyện và gửi lời chúc Giáng sinh tới các tín đồ Chính thống giáo và toàn thể người dân Nga rất mực thuần thành.
Theo truyền thống của Chính Thống giáo, các nghi lễ kỷ niệm ngày sinh của Chúa Kitô bắt đầu vào rạng sáng 6-1. Buổi tối là thời gian cầu nguyện và cử hành thánh lễ long trọng. Khi kết thúc, các tín đồ sẽ thắp nến giữa nhà thờ để tượng trưng cho Ngôi sao Bê-lem, hay Ngôi sao Giáng sinh. Cuối cùng, họ được phép ăn món ăn truyền thống được chế biến theo kiểu cháo ngọt từ ngũ cốc trộn nước nước ép hạt và mật ong.
Lễ Giáng sinh của Chính Thống giáo cử hành nghi lễ 1 tiếng trước đêm. Sau đó là Mười hai ngày Giáng sinh, còn gọi là Twelve Tide, mùa lễ hội Kitô giáo kỷ niệm Chúa giáng sinh, dự kiến kéo dài đến 17-1.
Khi ấy báo chí Nga tường thuật, Tổng thống Nga Vladimir Putin tham gia nghi lễ cầu nguyện tại nhà thờ ở St. Petersburg đêm 6-1. Tổng thống và các chính khách Nga thường xuyên tham gia các buổi lễ chính thức tại nhà thờ Chính Thống giáo. Buổi lễ được cử hành bởi cha xứ Nikolai Bryndin.
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cùng phu nhân, bà Svetlana, tham gia lễ cầu nguyện tại Nhà thờ Chính tòa Chúa Cứu Thế ở Moscow. Ông Medvedev có truyền thống đón Giáng sinh tại đây.
Nga là quốc gia có số người theo Chính Thống giáo nhiều nhất thế giới, với 39% tổng số tín đồ. Tôn giáo là một trong các yếu tố khiến Nga khác biệt với các nước phương Tây vốn chủ yếu theo các nhánh Tin lành và Thiên Chúa giáo của Giáo hội Công giáo Roma.
Chính Thống giáo đến nay vẫn sử dụng lịch Julian, lịch của người La Mã đã được sử dụng từ năm 45 trước công nguyên. Lịch Julian chậm hơn Dương lịch 14 ngày, vì vậy, Giáng sinh của Chính Thống giáo diễn ra vào ngày 7-1 Dương lịch, thay vì ngày 25-12.
Đầu năm 2020, Tổng thống Nga Vladimir Putin yêu cầu Hiến pháp của liên bang Nga bổ sung một nội dung nêu rõ người Nga "theo tín ngưỡng Chính Thống giáo và có niềm tin vào Đức Chúa Trời".
Trước đó, năm 2005, Vladimir Putin hủy bỏ ngày kỷ niệm "Cách mạng tháng 10" và thay vào đó, tuyên bố ngày 4 tháng 11 làm Ngày Đoàn kết Quốc gia.
Vậy đó, với một người thuần thành Chính Thống giáo đến như vậy nên thật khó hiểu khi Vladimir Putin xua quân Nga sang xâm chiếm Ukraine, và khi được yêu cầu điều trần trước Tòa Công lý quốc tế về hành vi này thì Vladimir Putin lại từ chối.
Xin Chúa sai khiến Putin ngừng chiến tranh
Chính những khó hiểu ở trên nên mới đây trong thư đề ngày 2/3/2022, Đức tổng giám mục Stanisław Gądecki, Chủ tịch Hội đồng giám mục Ba Lan, đề nghị Đức Thượng phụ Kirill của Moscow và Toàn Nga, lãnh đạo Chính Thống Nga, yêu cầu Tổng thống Vladimir Putin ngừng chiến tranh ở Ukraine.
Đức Thượng phụ Kirill, người được cho là thân cận với tổng thống Putin, đã lãnh đạo Giáo hội Chính thống Nga từ năm 2009. Hôm 27/2/2022, bình luận về cuộc chiến tranh ở Ukraine, Đức Thượng phụ cầu xin Chúa bảo vệ những dân tộc là một phần của không gian thống nhất của Giáo hội Chính Thống Nga khỏi sự xung đột giữa các bên.
Ông Putin sẽ hết nhiệm kỳ tổng thống vào năm 2024.
Xem ra ông bà mình hãy nhắc nhở coi chừng kẻ "miệng nam mô, bụng bồ dao găm" quả tình không sai.
Ngọc Lan
Trong bài "Giấc mơ của Vladimir Putin", tác giả Dominique Moisi trên Les Echos nhận định tổng thống Nga không phải là người gây ra biến loạn ở Kazakhstan, nhưng đã nắm lấy cơ hội thuận lợi giữa cuộc khủng hoảng Ukraine. Nhưng liệu lá bài của Nga có lấn lướt được Châu Âu và Hoa Kỳ ?
Tổng thống Vladimir Putin tại Ural (Nga) ngày 03/10/2016. Alexei Druzhinin/AP – Ảnh minh họa
Cách đây hơn 30 năm, khối xô-viết sụp đổ như một lâu đài bằng giấy trong sự vui mừng của mọi người. Không có giọt máu nào phải đổ ra, trừ việc vợ chồng Ceaucescu bị xử tử ở Romania. Ông Mikhail Gorbachev từ chối dùng vũ lực chống lại những tiến trình dân chủ đang diễn ra. Nhà lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô có trái tim biết cảm thông, nhưng đó không phải là trường hợp của các lãnh đạo Belarus và Kazakhstan ngày nay. Để giữ ghế, họ không ngần ngại dùng đến những biện pháp thô bạo nhất, nhất là đã yên tâm có sự hỗ trợ tích cực của nhà bảo trợ Vladimir Putin.
Sau khi bị bất ngờ bởi các cuộc cách mạng màu như ở Ukraine năm 2014, Nga dường như quyết tâm chống lại những phong trào phản kháng. Cùng với việc bảo vệ chính quyền Belarus và Kazakhstan chống lại ý nguyện của người dân hai nước này, Moskva còn phản đối quyền của Ukraine được tự do chọn lựa vận mệnh. Phải chăng tham vọng của Putin là viết lại lịch sử hậu chiến tranh lạnh ở Châu Âu, lợi dụng một tương quan lực lượng thuận lợi hơn so với cách đây 30 năm ?
Với việc can thiệp vào Kazakhstan, Nga tự cho mình có quyền tuyệt đối về định mệnh chính trị của các chư hầu cũ, thông qua Hiệp ước An ninh Tập thể gồm sáu nước cộng hòa thuộc Liên Xô trước đây. Vẫn còn quá sớm để biết được những gì đã thực sự diễn ra tại Kazakhstan, ngoài con số ít nhất 225 người chết và 8.000 người bị bắt. Có phải như chính quyền đương nhiệm nói, là âm mưu đảo chính từ bên ngoài, cộng với phong trào phản kháng của dân chúng, trong một đất nước tham nhũng và bất bình đẳng sâu sắc ?
Putin nhân cơ hội này đã biểu dương lực lượng, đưa hơn 2.000 quân vào Kazakhstan để dằn mặt Ukraine và phương Tây. "Các vị đe dọa trừng phạt kinh tế, tìm kiếm lối thoát ngoại giao, nhưng các xe tăng của tôi đã vào vị trí". Tự tin vào dân tộc chủ nghĩa, Putin cảm thấy bất khả xâm phạm, trước một Hoa Kỳ với nền dân chủ đang yếu đi và một Châu Âu mờ nhạt. Tuy nhiên theo Les Echos, tất cả không phải đều là màu hồng cho Vladimir Putin. Những lý do thúc đẩy người dân Kazakhstan xuống đường vẫn còn đó, Belarus cũng tương tự. Chế độ có thể bịt miệng họ, nhưng được bao lâu ?
Khi hỗ trợ những chế độ độc tài bất nhân, Nga nhận lấy rủi ro cho tương lai ; và những khiêu khích của Moskva đã đẩy người dân Ukraine về phía phương Tây. Hãy thử hình dung những hình ảnh chiến tranh ở Ukraine cộng với đại dịch bùng phát kể cả ở kẻ đi xâm lăng, liệu có tốt đẹp cho Putin ? Theo thăm dò mới nhất của Viện Levada, chỉ có 32% người Nga muốn coi nước mình là "đại cường được tôn trọng và lo sợ trên thế giới". Trong giấc mơ vĩ cuồng, Putin có thể đơn độc hơn là ông ta tưởng.
Nhìn sang Châu Á, Le Monde có bài phóng sự dài nói về những "thành phố cấm" của bọn tội phạm có tổ chức người Hoa ở Sihanoukville, Cam Bốt. Hưởng lợi nhiều từ "Con đường tơ lụa mới", nhưng Cam Bốt cũng chịu đựng những tác hại của các sòng bạc bất hợp pháp ở Sihanoukville của người Trung Quốc. Đặc phái viên Le Monde đến thăm "Chinatown", khu phố có 11 tòa nhà cao 11 tầng nằm cách bãi biển xinh đẹp Otres chưa đầy 200 mét. Chinatown chỉ là một trong 12 khu vực chuyên về cờ bạc và lừa đảo trên mạng do người Hoa tổ chức tại Cam Bốt, với khoảng mấy chục ngàn nhân viên dưới sự giám sát của các ông chủ Trung Quốc và các băng đảng đủ loại.
Phóng viên gặp gỡ Sem Chakrya, nữ nhân viên người Khmer, một trong những mắt xích của "sát trư bàn" (sha zhu pan). Các nạn nhân trước hết bị dụ dỗ từ những trang web môi giới, rồi được xúi giục tham gia chơi xổ số và những trò cờ bạc trên mạng, hay đầu tư vào tiền ảo. Ban đầu họ được nhử cho thắng những món tiền nhỏ, "con heo đất" này được vỗ béo cho đến khi bị rút rỉa hết tiền bạc. Bắc Kinh trấn áp những trò lừa đảo này ở Hoa lục, khiến bọn tội phạm chạy sang các nước Đông Nam Á khác hoạt động, mà Sihanoukville là "thủ đô". Mục "chuyện linh tinh" (faits divers) trên báo chí địa phương luôn phong phú với những vụ bắt cóc, thanh toán, ma túy, mại dâm…
Trong đại dịch, những nhân viên người Hoa hoặc các quốc tịch khác bị giữ hết giấy tờ, không thể ra đi. Nhờ là người Khmer, Chakrya có thể nghỉ việc. Vài tháng trước, cô nhận được tin nhắn từ nhóm Facebook các nhân viên đồng hương đề nghị đăng tấm ảnh của một thanh niên người Việt ở Chinatown với chữ RIP (an nghỉ) : anh bị ông chủ Trung Quốc đánh đập và đẩy khỏi cửa sổ rơi xuống, sau đó nói rằng nạn nhân tự sát. Tờ Khmer Times nêu ra trường hợp 44 người lao động Indonesia, 103 người Thái Lan được giải cứu. Còn Xiao Xiong, một người Hoa sống ở Nội Mông, giấu được một điện thoại di động đã liên lạc với cảnh sát Cam Bốt nhưng lại bị tiết lộ cho ông chủ. Rốt cuộc anh cầu cứu thủ tướng Hun Sen trên… trang Facebook của ông, và hai ngày sau được tự do !
Cũng về Đông Nam Á, bài xã luận của Le Monde phê phán việc tập đoàn quân sự Miến Điện quyết triệt hạ đối lập. Bà Aung San Suu Kyi, 76 tuổi, hôm 10/01 đã bị lãnh thêm 4 năm tù vì tội nhập khẩu bất hợp pháp các máy bộ đàm.
Các chính phủ phương Tây không còn ủng hộ bà Aung San Suu Kyi, do bà từ chối lên án việc quân đội diệt chủng người thiểu số Rohingya. Đó là một vết nhơ về đạo đức, tuy nhiên theo tờ báo, các nước dân chủ không nên dửng dưng trước số phận của nhà lãnh đạo đối lập Miến Điện. Khi đến thăm tướng Min Aung Hlaing, thủ tướng Cam Bốt đã đơn phương phá vỡ sự cô lập mà ASEAN đã cố gắng tạo ra với chính quyền quân sự Miến Điện. Điều này không gây ngạc nhiên đối với chế độ như của Hun Sen, nhưng thế giới tự do cũng không nên để nhân dân Miến Điện bị rơi vào quên lãng.
Liên quan đến Trung Quốc về mặt xã hội, La Croix cho biết "Các gia đình Trung Quốc vét sạch tiền để cho con học thêm". Từ tháng 7/2021, các công ty tư nhân chuyên về dạy thêm bị buộc phải đăng ký như tổ chức phi lợi nhuận, dẫn đến việc khoảng mấy chục ngàn giáo viên đã bị sa thải. Nhưng nhiều cơ sở đã lách luật, chuyển thành các "trường năng khiếu", nhưng thực ra dạy lén môn Anh văn và toán là hai môn chính để có thể vượt qua kỳ thi "cao khảo" (tú tài) khó khăn.
Trên thực tế, nhiều gia đình tiếp tục dành phần lớn ngân sách để đầu tư cho tương lai con cái. Chi phí khoảng 4.000 nhân dân tệ mỗi tháng (550 euro). Quá tầm tay với của 600 triệu người Trung Quốc có thu nhập chỉ 120 euro/tháng, nhưng phải chăng đối với 250 triệu người trung lưu. Cùng với nạn lạm phát từ mùa hè, chiếc hố bất bình đẳng giàu nghèo lại càng được đào sâu.
Trên lãnh vực y tế, sau Thiên Tân, An Dương, Thượng Hải và Chu Hải, biến thể Omicron đã được phát hiện hôm thứ Bảy 15/01 tại Bắc Kinh, nơi sẽ khai mạc Thế vận hội mùa đông ngày 04/02, gây lo ngại những đợt phong tỏa mới. Một cư dân Bắc Kinh nói với La Croix, tuy không ở quận Hải Điến (Haidian) là nơi ca Omicron đầu tiên được phát hiện, nhưng cũng như hàng xóm, người này đã lo dự trữ gạo, dầu ăn và bình nước uống.
Với ca này, một khoảng hở đã được mở ra trong khi thủ đô Trung Quốc được bảo vệ nghiêm ngặt trước Covid. Lâu nay Bắc Kinh vẫn đóng cửa đối với những người ở các tỉnh có ca dương tính, và tất cả những ai đặt chân đến thủ đô đều phải xét nghiệm PCR âm tính. Chính quyền cũng yêu cầu dân Bắc Kinh không về quê ăn Tết. Cùng lúc đó, thành phố kỹ nghệ Chu Hải gần Macao và Hồng Kông (2,4 triệu dân) phát hiện ít nhất 7 ca Omicron. Tất cả chuyến bay về Bắc Kinh đều bị hủy, xe buýt không chạy, tiệm uốn tóc, phòng tập thể dục, rạp xi-nê bị đóng cửa, và người dân không được rời thành phố, hàng triệu người phải đi xét nghiệm. Hai thành phố An Dương (Anyang, 5 triệu dân) và Vũ Châu (Yuzhou, 1 triệu dân) của Hà Nam, Tây An (Xian, 13 triệu dân) của Thiểm Tây, tổng cộng 19 triệu dân bị phong tỏa toàn bộ.
Omicron làm lung lay chính sách "zero Covid" của Trung Quốc. Lâu nay Trung Quốc giữ được tỉ lệ lây nhiễm thấp, mỗi khi phát hiện vài ca là các khu phố, trường đại học hoặc cả một quận, một thành phố bị phong tỏa, đôi khi rất thô bạo. Chẳng hạn khách hàng một cửa tiệm ở Thượng Hải bị nhốt bên trong 24 tiếng đồng hồ vì một ca duy nhất. Một giáo viên ở Vũ Hán cho biết đã chuẩn bị tinh thần bị cách ly bất kỳ lúc nào. Từ 2020, đã có 2 tỉ liều vac-xin được tiêm, nhưng một nghiên cứu khoa học của Singapore công bố tuần trước cho thấy vac-xin Sinovac và Sinopharm có hiệu quả rất thấp. Một nhà ngoại giao Châu Âu ở Bắc Kinh dự báo, nếu tình hình trầm trọng như Châu Âu, toàn bộ Hoa lục có thể bị phong tỏa một, hai tháng, nhưng không thể trước Thế vận hội Bắc Kinh.
Tại Pháp, Les Echos bắt đầu loạt bài điều tra hai kỳ trong giới y tế, hai năm sau khi đại dịch Covid bắt đầu. Trong bài đầu tiên hôm nay, bốn bác sĩ, y tá nêu ra hậu quả chết người của các tuyên truyền chống vac-xin, và những hy sinh để chữa trị cho các bệnh nhân. Giáo sư Olivier Joannes-Boyau, trưởng khoa hồi sức ở Bordeaux kể lại, mới đây đã phải mở nội khí quản cho một phụ nữ quen chạy marathon và leo núi không chích ngừa Covid, và không biết bà có thể sống sót hay không. Đại đa số bệnh nhân khoa hồi sức là những người không tiêm chủng, và thường thì họ hối tiếc nhưng đã muộn. Các bác sĩ tránh phê phán bệnh nhân, nhưng họ không thể không chán chường khi thường xuyên nghe câu : "Nếu tôi biết vậy…". Có những y tá, hộ lý đã đổi nghề vì không chịu nổi áp lực thường nhật.
Thiếu bác sĩ ở vùng quê, cải cách về thủ tục xin con nuôi và thuế thừa kế, những dấu hiệu đáng phấn khởi trước Covid và đầu tư nước ngoài vào Pháp gia tăng, đó là các đề tài chiếm trang nhất các báo Pháp hôm nay. Ở trang trong, sự kiện cây vợt tennis số một thế giới Djokovic bị trục xuất khỏi Úc được chú ý nhiều nhất. Chỉ 15 tiếng đồng hồ trước khi giải quần vợt Úc mở rộng được khởi động, feuilleton mà Le Figaro cho rằng đã trở thành "Trò cười toàn cầu", được kết thúc sau 12 ngày kịch tính, và cả ba phía liên quan đều thiệt.
Novak Djokovic rời khỏi Úc "vô cùng thất vọng", nhưng hình ảnh từ nay đã bị ảnh hưởng nặng nề vì những sai lầm, hoặc tệ hơn, những gian dối của anh. Sự bướng bỉnh của Djokovic đã khiến anh phải trả cái giá nặng nề cho sự nghiệp. Bộ trưởng nhập cư Úc Alex Hawke thì phóng đại khi coi tay vợt Serbia là "nhân vật nhiều ảnh hưởng" có thể gây nguy hại cho toàn bộ chiến dịch chống Covid của đất nước. Các nhà tổ chức giải Úc mở rộng cũng chẳng lợi lộc gì. Không có Djokovic, Federer thì bị chấn thương, Nadal mới vừa quay lại sau 5 tháng vắng mặt, giải Grand Slam Úc mất đi sự thu hút ngay trước khi khai mạc.
Tương tự,Libération nhận định Djokovic đã lãng phí cơ hội của mình : giành giải Grand Slam thứ 21, vượt qua hai ngôi sao Federer và Nadal. Tay vợt nổi tiếng rời nước Úc vào trưa hôm qua, sau hai lần bị đưa vào một khách sạn được chuyển đổi thành trại tạm cư cho người tị nạn. Tại Melbourne, chỉ có 3/100 vận động viên quần vợt hàng đầu thế giới là chưa chích ngừa Covid, tuy ATP (Hiệp hội Tennis Chuyên nghiệp) không áp đặt. Le Figaro băn khoăn về việc Djokovic tham dự các giải đấu sau đó tại Hoa Kỳ, rồi giải Roland-Garros, Wimbledon, còn Open Australia, trên lý thuyết Novak Djokovic bị cấm nhập cảnh ba năm sau khi visa bị hủy… "một viễn cảnh đầy những dấu hỏi".
Thụy My
Nước Nga đang bị bao vây. Kẻ thù của Nga đã tiến đến sát biên giới. Liên minh thù địch NATO hiện đang đe dọa kết nạp Ukraine – vốn là một phần về mặt lịch sử và tinh thần của Nga. Giờ đây tất cả phụ thuộc vào Vladimir Putin – với tư cách là người thừa kế của Peter Đại đế, Alexander Đệ nhất và Joseph Stalin – trong việc lãnh đạo nước Nga từ Điện Kremlin chống lại các mối đe dọa trên.
© James Ferguson
Nói chung, đây là luận điệu mà chính phủ Nga đang tuyên truyền, tại thời điểm bắt đầu một tuần hội đàm quan trọng với phương Tây. Nga đã tăng cường binh lính ở biên giới với Ukraine, đe dọa xâm lược nước láng giềng phía tây, nhưng tuyên bố đây là một phản ứng phòng thủ trước sự bành trướng của NATO. Dmitri Trenin, giám đốc Trung tâm Carnegie Moskva, giải thích rằng đối với Putin "Ukraine là chốt chặn cuối cùng".
Nhưng luận điệu của Điện Kremlin là không thuyết phục. Không có nguy cơ nào cho thấy NATO sẽ tấn công nước Nga. Lý do mà rất nhiều quốc gia muốn gia nhập NATO trong những năm 1990 là vì họ sợ sự xâm lược của Nga. Hiện không có triển vọng thực tế nào cho thấy Ukraine sẽ gia nhập NATO.
Do đó, bất kỳ nhượng bộ nào mà phương Tây có thể đưa ra trong các cuộc đàm phán tuần này – về triển khai quân hoặc mở rộng liên minh – cuối cùng cũng sẽ không giải quyết được vấn đề an ninh của Putin. Đó là bởi vì các mối đe dọa thực sự đối với nhà lãnh đạo Nga đến từ chính trong nước.
Vào thời điểm này năm ngoái, các cuộc biểu tình đã diễn ra trên khắp nước Nga để ủng hộ lãnh đạo đối lập Alexei Navalny. Các cuộc điều tra bằng video của ông đã làm nổi bật lối sống xa hoa của Putin và những thân hữu của ông. Điện Kremlin ngày càng tuyên bố kịch liệt rằng tất cả các đối thủ trong nước của họ đều là "điệp viên nước ngoài". Trên thực tế, họ chủ yếu là những người Nga bình thường, những người không thích chính phủ và biết rằng các cuộc bầu cử gian lận không mang lại hy vọng thay đổi. Sau một nỗ lực thất bại nhằm sát hại Navalny, Điện Kremlin đã bỏ tù ông. Moskva phủ nhận có dính líu đến vụ mưu sát Navalny, nhưng so với NATO, ông vẫn là mối đe dọa lớn hơn đối với Putin.
Bằng cách thể hiện mình là hiện thân của chủ nghĩa dân tộc Nga, Putin đã đánh đồng các mối đe dọa đối với sự cai trị của chính mình với các mối đe dọa đối với quốc gia. Nhưng an ninh cá nhân của Putin và an ninh quốc gia của Nga không giống nhau.
Tuy nhiên, có một mối liên hệ giữa các vấn đề trong nước của Putin và sự gây hấn bên ngoài của ông. Một cuộc chiến có thể tạo ra một làn sóng ủng hộ dân tộc chủ nghĩa dành cho nhà lãnh đạo Nga. Sâu xa hơn, kiểu chính phủ duy nhất mà Putin có thể dung thứ ở các nước láng giềng là thứ chế độ chuyên quyền tham nhũng, tương tự như chế độ của chính Điện Kremlin. Một nền dân chủ thực sự sẽ đưa ra một mô hình thay thế có thể khuyến khích sự đối lập ở Nga. Một quốc gia tự do cũng có khả năng thoát khỏi sự bao bọc của Điện Kremlin và liên kết với phương Tây.
Vì lý do đó, Mỹ không có khả năng trong việc cung cấp cho Nga một "phạm vi ảnh hưởng" ổn định như Putin yêu cầu. Các chế độ chuyên quyền thối nát mà Điện Kremlin ưa thích ở khu vực ngoại vi nước này vốn dĩ đã không ổn định vì chúng khơi dậy sự phản kháng xã hội. Chính một cuộc nổi dậy của người dân đã lật đổ một chính phủ tham nhũng, thân Nga ở Ukraine hồi năm 2013-2014.
Thật bất tiện cho Điện Kremlin khi họ đã phải điều động quân đội đến giúp trấn áp tình hình bất ổn ở nước láng giềng Kazakhstan – ngay trước thềm cuộc đàm phán Mỹ – Nga. Kazakhstan là một quốc gia có thu nhập trung bình vào khoảng 570 USD một tháng, nhưng gia đình của Nursultan Nazarbayev, người đã cai trị nước này từ năm 1991 đến năm 2019, đã mua các bất động sản ở nước ngoài trị giá ít nhất 785 triệu USD.
Tình trạng hỗn loạn ở Kazakhstan có thể liên quan đến đấu đá nội bộ trong giới cầm quyền. Nhưng những loại vấn đề này tồn tại cố hữu bên trong các các chế độ chuyên quyền thối nát. Nếu của cải được được chia chác trong một hệ thống phân chia chiến lợi phẩm, thì bất kỳ dấu hiệu nào về sự thay đổi lãnh đạo đều tạo ra sự bất ổn. Tình thế tiến thoái lưỡng nan đó có lẽ cũng quen thuộc với Putin.
Kazakhstan không phải là nơi duy nhất trong khu vực cận biên của Nga đang rơi vào tình trạng hỗn loạn. Kể từ sau cuộc bầu cử bị đánh cắp ở Belarus vào năm 2020, Alexander Lukashenko, nhà lãnh đạo độc tài của nước này, đã thẳng tay đàn áp phe đối lập trong nước. Điện Kremlin hiện phải hỗ trợ chính phủ Kazakhstan và Belarus, trong khi đe dọa xâm lược Ukraine.
Những vấn đề này đáng được ghi nhớ, trong bối cảnh thảo luận về sức mạnh vị thế của Nga sẽ được đưa vào các cuộc đàm phán trong tuần này. Trên thực tế, nước Nga hiện tại đang tiến gần một cách nguy hiểm đến việc lặp lại hoàn cảnh của thời kỳ Liên Xô – vốn luôn buộc các nước láng giềng "thân thiện" với mình bằng cách xâm lược hoặc đe dọa họ.
Một cuộc chiến ngắn ngủi nhưng thắng lợi có thể tạo ra sự ủng hộ tạm thời cho Putin. Nhưng xâm lược Ukraine vào năm 2022 cuối cùng sẽ không đảm bảo cho sự sống sót của chế độ Putin, tưng tự như việc xâm lược Tiệp Khắc năm 1968 không đảm bảo cho sự tồn vong của Liên Xô. Thật vậy, về lâu dài, một cuộc tấn công vào Ukraine sẽ thực sự làm trầm trọng thêm tình thế lưỡng nan an ninh của Nga và làm suy yếu vị thế trong nước của Putin. Nếu chiến tranh kéo dài, thương vong của Nga sẽ tăng lên. Một cuộc xung đột cũng sẽ làm tiêu hao nền kinh tế và gia tăng sự cô lập của đất nước.
Một cuộc tấn công của Nga vào Ukraine cũng sẽ mang lại cho NATO một ý thức mới về mục đích chung và có thể thúc đẩy sự mở rộng của một liên minh mà Nga đang phản đối. Phần Lan và Thụy Điển đang tranh luận về việc gia nhập NATO, vì họ lo lắng trước các luận điệu và hành vi ngày càng mang tính đe dọa của Moskva.
Ngay cả khi Nga có thể dựng lên một chế độ bù nhìn thân Nga ở Kiev, ký ức về hành động gây hấn của Moskva sẽ là một động lực lịch sử cho chủ nghĩa dân tộc Ukraine, củng cố sự chia rẽ về mặt tình cảm giữa Nga và Ukraine, điều mà Putin coi là một điều không thể chấp nhận. Nói chung, đó sẽ là một chiến thắng kỳ lạ, lợi bất cập hại đối với Điện Kremlin.
Gideon Rachman
Nguyên tác : "Putin’s threats disguise a weakening position", Financial Times, 10/01/2022.
Phan Nguyên
Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 12/01/2022
