Dân Hàn Quốc gần khu phi quân sự lo sợ leo thang căng thẳng với Bắc Triều Tiên

Anh Vũ, RFI, 26/01/2024

Những ngày gần đây, Bắc Triều Tiên liên tục tiến hành các vụ thử tên lửa, đưa ra các lời đe dọa hủy diệt miền nam. Tại Seoul, tổng thống Hàn Quốc cũng có những tuyên bố cứng rắn không kém. Căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên tăng lên từng ngày, khiến người dân Hàn Quốc sống gần khu vực phi quân sự lo sợ viễn cảnh chiến tranh giữa hai miền lại nổ ra.

Dân Hàn Quốc theo dõi qua màn ảnh qua TV tình hình khu vực phi quân sự giữa hai nước Triều Tiên tại Paju, Hàn Quốc. Ảnh chụp ngày 22/11/2023. AP - Lee Jin-man

Thông tín viên RFI tại Seoul Nicolas Rocca ghi nhận qua phóng sự :

Hai tháng nay, cuộc sống hàng ngày của ông Lee Jae-hee bị đảo lộn vì quan hệ liên Triều. Hồi tháng 11, hai miền Triều Tiên chấm dứt thỏa thuận ký năm 2018 về việc hạn chế sự hiện diện quân sự xung quanh khu vực phi quân sự. Từ đó đến nay, người dân này của thành phố Paju cho biết bầu không khí ở đó hết sức nặng nề. Paiju cách biên giới với Bắc Triều Tiên có vài km. Ông cho biết : "Người dân rất sợ hãi. Có nhiều thay đổi trong đời sống hàng ngày của chúng tôi, ở trên trời cũng như dưới mặt đất. Đi vào khu vực biên giới nay trở nên phức tạp hơn, nhất là do hiện diện của các máy bay trinh sát hay trực thăng có thể nhìn thấy bằng mắt thường".

Ông Kim Yong-bin cũng ghi nhận như vậy. Người nông dân này có đất trong khu vực được gọi là CCZ, tức vùng đệm, hạn chế dân thường tiếp cận. Ông cho biết : "Giờ đây, khi chúng tôi thấy các xe quân sự và binh sĩ ra vào vùng của chúng tôi, khó mà tránh được thắc mắc có phải chiến dịch quân sự đang bắt đầu.

Ông Kim sống tại Cheorwon, một huyện biên giới vẫn còn in đậm dấu ấn của cuộc chiến tranh Triều Tiên. Ông nói thêm : "Chúng tôi đã phá mìn ở những bãi mìn, phá mìn trên những vùng đất bỏ hoang để biến thành đất canh tác mới, mà chúng tôi đang trồng trọt trên đó. Đừng quên rằng, nếu chiến tranh tái diễn, chúng tôi phải làm lại từ đầu".

Những cư dân ở biên giới đề nghị hạn chế các cuộc tập trận chung Mỹ- Hàn để chấm dứt leo thang căng thẳng giữa hai miền Triều Tiên đang ngày càng rời xa nhau. 

Anh Vũ

**************************

Bản chất mối đe dọa Bắc Triều Tiên thay đổi "triệt để" do hợp tác quân sự với Nga

Thu Hằng, RFI, 25/01/2024

Trong thập niên tới, bản chất các mối đe dọa từ Bắc Triều Tiên có thể sẽ thay đổi "một cách triệt để" do sự hợp tác quân sự "chưa từng có" giữa Bình Nhưỡng và Moskva. Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã không lường đến sự hợp tác mang tính "cơ hội" này và buộc phải điều chỉnh chiến lược đối phó.

Ảnh do chính phủ Bắc Triều Tiên cung cấp : Cuộc tập trận của pháo binh tại địa điểm được giữ bí mật ở Bắc Triều Tiên ngày 09/03/2023. © AP - KCNA

Sự hợp tác được tăng cường giữa Bắc Triều Tiên và Nga là "một yếu tố mới" phải đặc biệt chú ý. Tại một diễn đàn do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tổ chức ngày 18/01/2024 ở Washington, ông Pranay Vaddi, giám đốc phụ trách kiểm soát vũ khí và không phổ biến vũ khí hạt nhân của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, thừa nhận "trong những cuộc thảo luận năm ngoái với các đồng minh và đối tác thân cận với Hàn Quốc về sức răn đe mở rộng, chúng tôi đã không căn cứ vào kiểu hợp tác đang diễn ra này. Chúng tôi chỉ dựa vào những tiến bộ quân sự mà Bắc Triều Tiên đạt được".

Đổi tên lửa lấy công nghệ

Theo hãng tin Hàn Quốc Yonhap, ông Pranay Vaddi khẳng định là "chủ ý" nhấn mạnh đến "sự hợp tác quân sự chưa từng có", vì Hoa Kỳ và đồng minh "chưa bao giờ thấy điều này xảy ra trước đây". Bình Nhưỡng chuyển vũ khí cho Moskva để quân đội Nga có thể sử dụng "trong cuộc chiến chống Ukraine, chủ yếu là những hệ thống tên lửa để tấn công thường dân Ukraine". Còn theo Hàn Quốc, Bắc Triều Tiên đã cung cấp cho Nga khoảng 1 triệu đạn pháo để sử dụng trên chiến trường Ukraine.

Trước đó, ông John Kirby, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, khẳng định tên lửa mà Bình Nhưỡng cung cấp cho Moskva đã được sử dụng trong những đợt tấn công ồ ạt cuối năm 2023 và trong ngày đầu năm 2024 : "Ngày 30/12/2023, một trong số các tên lửa đạn đạo được các lực lượng Nga bắn sang Ukraine là của Bắc Triều Tiên (rơi xuống một cánh đồng ở Zaporijjia). Và ngày 02/01/2024, Nga đã phóng nhiều tên lửa đạn đạo sang Ukraine, trong cả vụ không kích đêm. Những tên lửa này có tầm bắn 900 km".

Miêu tả này phù hợp với tên lửa tầm ngắn KN23 của Bắc Triều Tiên, tương tự như tên lửa Iskander của Nga. Ngay sau đó, ông Mikhailo Podolyak, cố vấn tổng thống Ukraine, xác nhận trên mạng X thông tin của Washington rằng "lần đầu tiên", Nga "tấn công lãnh thổ Ukraine bằng tên lửa do Bắc Triều Tiên cung cấp".

Ngày 22/01, nhật báo Anh The Guardian đăng nhiều hình ảnh được tình báo Anh chụp từ vệ tinh mùa thu 2023 cho thấy ba tầu của Nga - Maia, Angara và Maria - đang nhận những container tại một cảng của Bắc Triều Tiên, được cho là chứa tên lửa và đạn dược. Cả ba tầu này đều bị chính phủ Mỹ trừng phạt năm 2022 do có liên hệ với công ty hàng hải của bộ Quốc Phòng Nga Oboronlogistika. Công ty này bị cáo buộc liên quan đến việc "Nga chiếm đóng bất hợp pháp vùng Crimée từ năm 2014, cũng như liên quan đến nhiều công ty hàng hải tư nhân Nga vận chuyển vũ khí và các trang thiết bị quân sự cho chính phủ Nga". Theo nhật báo Anh, những tài liệu này đã được gửi đến Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc để thuyết phục các chuyên gia mở điều tra về việc Bắc Triều Tiên vi phạm trừng phạt quốc tế.

Đổi lại những lô vũ khí này, Bắc Triều Tiên được Nga tư vấn về kỹ thuật phát triển vệ tinh. Ngày 23/11/2023, Bình Nhưỡng đã đưa vệ tinh do thám Malligyon-1 lên quỹ đạo thành công. Seoul cho rằng đằng sau thành công này có bàn tay của Nga. Theo bản tóm tắt của dân biểu Yoo Sang Bum về báo cáo của tình báo Hàn Quốc trước Quốc Hội, "sau cuộc họp thượng đỉnh" giữa tổng thống Putin và lãnh đạo Kim Jong-un vào tháng 09/2023 tại Vladivostok, "Bắc Triều Tiên đã trao cho Moskva kế hoạch và dữ liệu liên quan đến hai lần phóng thử vệ tinh đầu tiên (vào tháng 05 và 08). Phía Nga đã phân tích những dữ liệu đó và thông báo lại cho Bình Nhưỡng". Lãnh đạo Kim Jong-un đã chứng kiến vụ phóng vệ tinh và đích thân nghiên cứu những bức ảnh chụp các căn cứ quân sự chính của Mỹ trên đảo Guam, ở Thái Bình Dương.

Khi đi thăm một nhà máy quốc phòng, được truyền thông Bắc Triều Tiên đưa tin ngày 05/01, ông Kim Jong-un ra lệnh tăng tốc sản xuất vũ khí. Điều này làm dấy lên lo ngại Bình Nhưỡng sẽ giao vũ khí lâu dài cho Nga để được hỗ trợ về công nghệ, theo phát biểu của ông John Kirby : "Đổi lại với việc cung cấp vũ khí, chúng tôi cho rằng Bình Nhưỡng tìm sự hỗ trợ quân sự của Nga, bao gồm cả về chiến đấu cơ, tên lửa địa đối không, xe bọc thép, vật tư thiết bị phục vụ quá trình sản xuất tên lửa đạn đạo, thiết bị chiến tranh và những công nghệ tối tân khác".

Hoàn thiện vũ khí nguyên tử

Moskva và Bình Nhưỡng thể hiện việc thắt chặt hợp tác nhân chuyến công du Nga của ngoại trưởng Bắc Triều Tiên Choe Son Hui. Ngay sau khi bà về nước, bộ Ngoại Giao Bắc Triều Tiên ra thông báo tổng thống Nga Putin đã nhận lời thăm Bình Nhưỡng trong thời gian sớm nhất. Trong suốt thời gian cầm quyền, ông Putin chỉ đến Bắc Triều Tiên một lần, cách đây gần 24 năm, khi ông mới được bầu làm tổng thống Nga năm 2000.

Một số nhà quan sát, được Yonhap trích dẫn, cho rằng nếu Nga chuyển giao vũ khí và công nghệ cho Bắc Triều Tiên, việc này có thể sẽ tác động đáng kể đến không gian an ninh trên bán đảo Triều Tiên và cả ngoài khu vực. Ngoài những tên lửa đạn đạo liên lục địa, tên lửa hành trình chạy bằng nhiên liệu lỏng hoặc rắn, điều khiến cộng đồng quốc tế lo ngại là chương trình vũ khí hạt nhân, được đưa vào Hiến Pháp vào mùa thu 2023.

Ngày 19/01, Bình Nhưỡng thông báo đã thử một "tầu ngầm không người lái trang bị đầu đạn hạt nhân", mang tên là Haeil (Thủy triều). Theo trang Franceinfo, khó có thể kiểm chứng điều đó bởi vì thông tin do truyền thông Bắc Triều Tiên cung cấp, nhưng điều chắc chắn là từ nhiều năm nay, Bình Nhưỡng khẩn trương phát triển loại vũ khí này. Giới chuyên gia đều nhận định là quốc gia khép kín nhất thế giới có khả năng làm và không ngại đầu tư. Mục tiêu này dần dần trở nên thực tế hơn nhờ quan hệ ngoại giao với Moskva được cải thiện và dường như Nga đã giúp tăng tốc thiết kế drone ngầm này.

Chuyên gia Tilman Ruff, thành viên Hội đồng vật lý quốc tế phòng chống chiến tranh hạt nhân, giải thích với một kênh thông tin Ấn Độ : "Nga là nước duy nhất có loại vũ khí giống với loại đang được phát triển (ở Bắc Triều Tiên). Họ gọi là Poseidon. Đó là một hệ thống sử dụng năng lượng nguyên tử và như vậy có hai mối nguy hiểm, vì vừa có động cơ nguyên tử và một đầu đạn hạt nhân. Dù gì thì Bắc Triều Tiên muốn bắt chước mô hình Nga và với sự hỗ trợ của Nga thì hoàn toàn có thể làm được. Nếu như drone ngầm này hiện chưa sẵn sàng, tôi nghĩ là chỉ cần thêm 1 hoặc 2 năm nữa".

Bán đảo Triều Tiên "bên bờ vực thẳm" ? 

Bắc Triều Tiên không còn coi miền Nam là đồng bào. Hàn Quốc giờ trở thành kẻ thù số 1 của chế độ Bình Nhưỡng. Mỗi lần thử vũ khí thành công, Kim Jong-un lại càng gia tăng đe dọa. Tổng thống Hàn Quốc cũng không chịu lép vế. Ví dụ khi Bắc Triều Tiên bắn 192 quả đạn pháo tới gần đường ranh giới trên biển, Hàn Quốc đáp trả 400 quả.

Đối với ông Yan Moo Jin, chủ tịch Đại học Nghiên cứu Bắc Triều Tiên ở Seoul, khi trả lời thông tín viên RFI Nicolas Rocca, đây là dấu hiệu nguy hiểm : "Cá nhân tôi thấy rằng cách tiếp cận dùng vũ lực chống vũ lực đã biến các cuộc tập trận mang tính phòng thủ thành kiểu hoang dã. Tình hình trên bán đảo Triều Tiên rất nghiêm trọng và nguy hiểm, đến mức mà chúng tôi đang ở bên bờ vực thẳm".

Ông Pranay Vaddi, giám đốc phụ trách kiểm soát vũ khí và không phổ biến vũ khí hạt nhân của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, thừa nhận "nguy cơ tình hình xấu đi nhanh chóng, biến thành một cuộc xung đột quy ước, thậm chí là xung đột dựa trên vũ khí hủy diệt hàng loạt, là rất cao". Do đó, Hoa Kỳ phải "tập trung" nỗ lực để xác định những việc cần làm nhằm xoa dịu căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Mỹ, Hàn Quốc và các đồng minh "phải phối hợp chặt chẽ để bảo đảm có những biện pháp làm giảm nguy cơ, ngăn mọi kiểu khủng hoảng hoặc bất đồng chính trị biến thành một cuộc xung đột".

Thu Hằng

*************************

Nga lên án Mỹ - Nhật - Hàn "chuẩn bị tấn công Bắc Triều Tiên"

Trọng Thành, RFI, 25/01/2024

Hôm qua, 24/01/2024, tại Liên Hiệp Quốc, ngoại trưởng Nga cáo buộc Mỹ và hai đồng minh Đông Bắc Á gia tăng hoạt động "thù địch" nhằm chuẩn bị "tấn công" Bắc Triều Tiên. Ngay lập tức Hàn Quốc khẳng định cáo buộc của Moskva là hệ quả của "các thông tin bịa đặt" mà Bình Nhưỡng "liên tục tung ra" để đánh lạc hướng quốc tế về chương trình tên lửa, hạt nhân của nước này. Phát biểu của ngoại trưởng Nga được đưa ra vào lúc Bình Nhưỡng vừa bắn thử một "tên lửa hành trình chiến lược".

Truyền hình Hàn Quốc đưa tin về vụ bắn tên lửa hành trình chiến lược thế hệ mới của Bắc Triều Tiên. Ảnh chụp tại Seoul, Hàn Quốc, ngày 24/01/2024. AP - Lee Jin-man

Theo Reuters, ngoại trưởng Lavrov khẳng định giọng điệu của Hàn Quốc "đang trở nên thù địch hơn đối với Bình Nhưỡng", thái độ của Nhật Bản cũng tương tự, và Tokyo đang hướng đến hợp tác tới Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) với sự hỗ trợ của Mỹ. Lãnh đạo ngoại giao Nga nói rõ mục tiêu của khối quân sự này là nhằm "chuẩn bị chiến tranh chống lại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên" (tên gọi chính thức của Bắc Triều Tiên). Theo ngoại trưởng Lavrov, Mỹ và hai đồng minh Đông Bắc Á cũng đang hướng đến nhiều hợp tác "về vũ khí hạt nhân".

Đáp lại các tuyên bố của ngoại trưởng Nga, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hàn Quốc Lim Soosuk cho biết lập trường của Moskva phản ánh "những tuyên bố sai lạc và gây hiểu nhầm của Bắc Triều Tiên, đổ lỗi cho thế giới trong khi tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa". Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hàn Quốc tố cáo Bình Nhưỡng liên tục bắn thử tên lửa, và diễn tập bắn đạn thật tại khu vực sát giới tuyến trong những tuần vừa qua, nhưng cũng khẳng định "sẵn sàng đối thoại với Bắc Triều Tiên mà không có bất kỳ điều kiện tiên quyết nào".

Bình Nhưỡng thử tên lửa, Seoul tập trận "xâm nhập lãnh thổ đối phương"

Về vụ bắn thử Bắc Triều Tiên bắn thử tên lửa hôm qua tại biển Hoàng Hải, Bình Nhưỡng đã lên tiếng xác nhận ít giờ sau thông báo của quân đội Hàn Quốc. Theo hãng tin Nhà nước Bắc Triều Tiên KCNA, loại tên lửa bắn thử là hỏa tiễn hành trình Pulhwasal-3-31, hiện đang trong quá trình hoàn thiện. KCNA nhấn mạnh là vụ bắn thử tên lửa này không có bất cứ tác động nào đến an ninh của các quốc gia láng giềng, cũng như không có bất cứ liên hệ nào với tình hình khu vực. Trái ngược với các tên lửa đạn đạo (vượt khỏi bầu khí quyển), có khả năng mang vũ khí hạt nhân, các vụ thử tên lửa hành trình của Bắc Triều Tiên nằm trong phạm vi bầu khí quyển, nên không phải là "đối tượng trừng phạt" của Liên Hiệp Quốc.

AFP cũng dẫn lại thông tin của lực lượng Thủy quân lục chiến Hàn Quốc, theo đó nước này đang tiến hành loạt tập trận của các lực lượng đặc nhiệm "xâm nhập vào lãnh thổ đối phương nhằm vô hiệu hóa hoàn toàn" các mối đe dọa nghiêm trọng với an ninh quốc gia. Loạt tập trận dự kiến kết thúc hôm nay 25/01.

Kim Jong-un thừa nhận nhu yếu phẩm là "vấn đề chính trị nghiêm trọng"

Về tình hình nội bộ Bắc Triều Tiên, trong một phiên họp của đảng cầm quyền về đời sống trong nước, trong hai ngày 23 và 24/01, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un thừa nhận "sự cách biệt quá lớn và mất cân bằng nghiêm trọng" về mức sống giữa các vùng. Ông Kim Jong-un nhấn mạnh "sự bất lực hiện tại trong việc cung cấp đủ cho dân cư nhiều khu vực các nhu yếu phẩm như thực phẩm, gia vị, và nhiều mặt hàng khác là một vấn đề chính trị nghiêm trọng mà đảng và chính phủ không thể tránh né."

Trọng Thành

Bắc Triều Tiên có thực sự chuẩn bị tấn công Hàn Quốc trong thời gian tới ?

Trọng Thành, RFI, 24/01/2023

Căng thẳng gia tăng ở mức chưa từng có trên bán đảo Triều Tiên kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, và thậm chí kể từ chiến tranh Triều Tiên 70 năm trước. Bình Nhưỡng sửa đổi Hiến Pháp ngay dịp đầu năm mới, coi Hàn Quốc là "kẻ thù". Ngày đầu năm mới, lãnh đạo Bắc Triều Tiên tuyên bố sẵn sàng hủy diệt láng giềng và đồng minh Hoa Kỳ. Bình Nhưỡng liên tục thử vũ khí, tập trận bắn đạn thật sát giới tuyến.

Tổng thống V.Putin (thứ 2 từ trái) cùng lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (thứ 2 phải) trong chuyến thăm một cơ sở công nghiệp không gian Nga tại vùng Amour, Nga, ngày 13/09/2023. AP - Artyom Geodakyan

Một số chuyên gia nói đến khả năng Bắc Triều Tiên tấn công Hàn Quốc. Ngược lại không ít người tỏ ra dè dặt. RFI tổng hợp thông tin về chủ đề này.

***

Trang mạng chuyên về quân sự Bắc Triều Tiên 38 North hồi giữa tháng đăng tải một bài viết của hai chuyên gia về Bắc Triều Tiên có uy tín, cựu quan chức bộ Ngoại Giao Mỹ Robert L. Carlin và chuyên gia hạt nhân Siegfried S. Hecker, nhan đề : "Phải chăng Kim Jong-un đang chuẩn bị cho chiến tranh ?". Các tác giả nhận định tình hình hiện nay nguy hiểm hơn bao giờ hết kể từ tháng 6/1950, chiến tranh Triều Tiên bùng phát, quân đội Bắc Triều Tiên mở màn cuộc tổng tấn công Hàn Quốc với sự hỗ trợ của Liên Xô. Các tác giả tin rằng, cũng giống như cố lãnh tụ Kim Nhật Thành, ông nội của Kim Jong-un, đương kim lãnh đạo Bắc Triều Tiên giờ đây cũng "đã đưa quyết định chiến lược" chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh.

Các tác giả bài "Phải chăng Kim Jong-un đang chuẩn bị cho chiến tranh ?" chỉ trích các đánh giá hạ thấp nguy cơ chiến tranh từ phía Bình Nhưỡng, khi cho rằng các tuyên bố cũng như các đe dọa về quân sự của lãnh đạo Bắc Triều Tiên vẫn chỉ là những đe dọa xuông, cho dù được nâng lên một tầm mức mới. Luận điểm căn bản của những người phủ nhận kịch bản chiến tranh là Bình Nhưỡng không dám tiến hành chiến tranh, bởi "hiểu rõ" Mỹ và Hàn Quốc sẽ hủy diệt chế độ Bắc Triều Tiên nếu Kim Jong-un có quyết định liều lĩnh như vậy.

Theo các tác giả bài viết, phủ nhận nguy cơ chiến tranh là hiểu sai về căn bản quan điểm của lãnh đạo Bắc Triều Tiên về lịch sử. Hiểu biết sai lầm như vậy có thể dẫn đến các ứng xử sai lầm từ phía Hàn Quốc và Hoa Kỳ, sẽ dẫn đến thảm họa. Vậy cụ thể quan điểm về lịch sử của chế độ Bắc Triều Tiên là gì, theo các tác giả ?

Khát vọng bình thường hóa quan hệ với Mỹ và "thượng đỉnh thảm bại 2019"

Từ đầu thập niên 1990 cho đến tận năm 2019, mục tiêu đối ngoại trọng tâm của Bắc Triều Tiên là bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ. Năm 2019, với thượng đỉnh lần thứ hai Kim Jong-un với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, đã đánh dấu một thay đổi sâu sắc. Thượng đỉnh lần thứ nhất tại Singapore năm 2018 đã từng mang lại cho lãnh đạo Bắc Triều Tiên niềm hy vọng thực hiện được ước mơ từ ông nội Kim Nhật Thành cho đến thân sinh Kim Jong-il : bình thường hóa quan hệ với Mỹ.

Theo các tác giả, Kim Jong-un đã đặt cược vào thượng đỉnh thứ hai tại Hà Nội, kết thúc với thất bại. Trước thất bại được đánh giá là không thể vãn hồi này, ngay cả vào lúc thỏa thuận khung năm 1994 hướng đến bình thường hóa quan hệ sụp đổ vào năm 2002, Bình Nhưỡng vẫn cố gắng kéo Washington trở lại với các đàm phán bằng cách mở quyền tiếp cận chưa từng có cho Hoa Kỳ giám sát cơ sở hạt nhân tại Yongbyon. Dĩ nhiên là có những người ngờ vực và chỉ trích thái độ "giả trá" của Bình Nhưỡng nhằm tạo vỏ bọc cho chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân, tuy nhiên, điều được các tác giả nhấn mạnh là mục tiêu chung của cả ba đời lãnh đạo Bắc Triều Tiên tính đến năm 2019 vẫn là bình thường hóa quan hệ với Mỹ. Hy vọng này sụp đổ vào năm 2019. Các tác giả dẫn ra bức thư cuối cùng của Kim Jong-un gửi cho tổng thống Donald Trump vào tháng 8/2019 để minh chứng cho thất bại này, từ góc nhìn của lãnh đạo Bắc Triều Tiên.

Trật tự do Hoa Kỳ lãnh đạo suy yếu : Cơ hội cho Bắc Triều Tiêu dùng vũ lực ?

Kể từ năm 2021, Bắc Triều Tiên đã có một sự điều chỉnh mang tính chiến lược về quan hệ với Hoa Kỳ. Bình Nhưỡng đánh giá là Hoa Kỳ đang có dấu hiệu thu hẹp ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu. Với Bình Nhưỡng, quan hệ Trung – Nga siết chặt trong bối cảnh Moskva xâm lược Ukraine càng khẳng định rõ bước ngoặt thay đổi lớn của thế giới đang đến.

Kể từ đó, Bình Nhưỡng có xu hướng tin tưởng là các diễn biến địa chính trị toàn cầu đang diễn ra theo xu thế có lợi cho họ, và đây thậm chí có thể là lúc để dùng một "giải pháp quân sự" nhằm giải quyết thế đối đầu kéo dài hơn nửa thế kỷ trên bán đảo Triều Tiên. Đầu năm 2023, gần một năm trước tuyên bố sửa đổi Hiến pháp, bác bỏ viễn cảnh tái thống nhất, và coi Hàn Quốc là quốc gia thù địch, lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã đưa ra tuyên bố "chuẩn bị chiến tranh cách mạng để hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước".

Theo các chuyên gia, tác giả bài viết "Phải chăng Kim Jong-un đang chuẩn bị chiến tranh ?" chỉ trích Mỹ và Hàn Quốc quá tin vào sức mạnh "răn đe" quân sự hùng hậu của Hoa Kỳ và hai đồng minh Hàn – Nhật trong việc ngăn chặn Bắc Triều Tiên phiêu lưu quân sự là một ảo tưởng vô cùng nguy hại. Mỹ, Nhật, Hàn ắt sẽ chiến thắng Bắc Triều Tiên trong một xung đột quân sự, nhưng nếu để chiến tranh xảy ra sẽ là một thảm họa, cho dù đây không phải là kịch bản xác suất cao.

"Mạo hiểm tấn công là tự sát"

Quan điểm của hai nhà nghiên cứu nói trên vấp phải sự phản đối của nhiều nhà quan sát khác. Báo Mỹ New York Times đăng tải bài viết của nhà báo Choe Sang-hun, giải thưởng Pulitzer, nhan đề "Kim Jong-un thực sự có kế hoạch tấn công (Hàn Quốc) vào thời điểm này hay không ?", tập hợp quan điểm của nhiều chuyên gia phản biện lại cách nhìn nói trên.

Theo ông Park Won-gon, chuyên gia về Bắc Triều Tiên tại Đại học Ewha Womans ở Seoul, Bắc Triều Tiên sẽ không dại dột tấn công Hàn Quốc, trừ khi quyết định tự sát, vì họ biết sẽ không thể thắng trong cuộc chiến này. Ngược lại, mục tiêu của Bình Nhưỡng là làm cho đối phương tin vào kịch bản này, vì vậy sẽ có các nhượng bộ với chế độ Kim Jong-un, như nới lỏng trừng phạt. Bác bỏ giả thuyết về ý đồ chiến tranh của Kim Jong-un, nhà cựu ngoại giao Đức Thomas Schäfer cũng khẳng định mục tiêu của Bình Nhưỡng là giành lợi thế trong quan hệ với chính quyền Mỹ nhiệm kỳ tới, buộc Washington chấp nhận một số chương trình hạt nhân – tên lửa của Bắc Triều Tiên, thậm chí buộc Mỹ "giảm hoặc rút quân" khỏi Hàn Quốc.

Chiến thuật leo thang từng bước một và "tính toán sai lầm nhỏ" khiến xung đột bùng phát

Theo chuyên gia về Bắc Triều Tiên Victor Cha, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, trụ sở tại Washington, để đạt được mục tiêu nói trên, Bình Nhưỡng có thể chọn cách "leo thang căng thẳng từng bước một" và giai đoạn hiện nay là cơ hội thuận lợi để thực hiện chiến thuật này. Nhà báo Choe Sang-hun nhấn mạnh là Bắc Triều Tiên vốn luôn duy trì chiến thuật gây bất ổn cho đối phương vào thời điểm nhạy cảm nhất. Bầu cử Quốc hội Hàn Quốc tháng 4/2024, bầu cử tổng thống và Quốc hội Mỹ tháng 11/2024 chính là cơ hội đó. Theo cách nhìn này, Bắc Triều Tiên sẽ tiếp tục các động thái khiêu khích từ đây cho đến cuối năm (năm 2016, hai tháng trước bầu cử Mỹ, Bắc Triều Tiên đã tiến hành vụ thử hạt nhân).

Chuyên gia Ko Jae-hong, Viện Chiến lược An ninh Quốc gia, trụ sở tại Seoul, đặc biệt nhấn mạnh là Bắc Triều Tiên sẽ gia tăng khiêu khích trong những tuần tới để gieo rắc sợ hãi trong cử tri Hàn Quốc. Ám ảnh về một cuộc chiến hạt nhân có thể giảm bớt sự ủng hộ đối với chính quyền của tổng thống Yoon Suk-yeol.

Bài viết trên New York Times, cho dù ưu tiên các quan điểm phản biện lại giả thuyết về chiến tranh, cũng không loại trừ hoàn toàn xác suất xảy ra xung đột vũ trang trên bán đảo Triều Tiên trong trường hợp lãnh đạo Bắc Triều Tiên, "quá tự tin" vào năng lực quân sự với hệ thống hạt nhân, tên lửa phát triển từ nhiều năm nay, đặc biệt với sự hậu thuẫn của Nga, có thể đưa ra phán đoán sai lầm, khi tiến hành một "hành động gây hấn nhỏ", có thể dẫn đến xung đột bùng phát với Hoa Kỳ và các đồng minh Đông Bắc Á.

Ấn số Trung – Nga

Bài viết của New York Times đặt hy vọng vào vai trò của Trung Quốc trong việc ngăn ngừa nguy cơ xung đột bùng phát trên bán đảo Triều Tiên. Theo chuyên gia về Trung Quốc John Delury, Đại học Yonsei ở Seoul, nếu chiến tranh bùng phát, thời kỳ tăng trưởng chưa từng có của Trung Quốc và hòa bình hơn nửa thế kỷ tại Đông Á cũng chấm dứt. Vai trò của Trung Quốc với viễn cảnh xung đột trên bán đảo Triều Tiên hiện đang là một ẩn số.

Trong tình thế hiện nay, theo chuyên gia John Delury, bản thân Trung Quốc dường như cũng đang đứng trước áp lực của Bình Nhưỡng, ỷ vào thế Nga, để đòi hỏi một số nhượng bộ. Trong khi đó, báo mạng South China Morning Post có bài dẫn lại ý kiến của nhiều chuyên gia Trung Quốc lo ngại nguy cơ Nga thúc đẩy Bắc Triều Tiên gia tăng căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên để giảm áp lực trên "mặt trận" Ukraine, và thế trận đoàn kết của các đồng minh – đối tác đang khiến Nga bị cô lập. Hơn bao giờ hết tam giác Nga – Trung – Triều có vai trò lớn chưa từng có cho viễn cảnh hòa bình hoặc chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên.

Trọng Thành

**************************

Bắc Triều Tiên phóng nhiều tên lửa hành trình về phía Hoàng Hải

Trần Công, RFI, 24/01/2024

Theo Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc, vào sáng nay, 20/01/2024, Bắc Triều Tiên đã phóng nhiều tên lửa hành trình về phía Hoàng Hải, trong bối cảnh căng thẳng giữa hai miền Triều Tiên lên đến cao độ.

Ảnh do chính quyền Bắc Triều Tiên cung cấp : Tên lửa Hwasong/18 được bắn thử ngày 12/07/2023. AP

Từ Seoul, thông tín viên Trần Công tường trình :

Cơ quan tình báo Mỹ và Hàn Quốc đang phân tích các thông số của các tên lửa được phóng đi. Theo thông tin từ quân đội Hàn Quốc, tên lửa hành trình này là loại tên lửa bay ở tầm thấp với quỹ đạo có thể thay đổi gây khó khăn cho việc phát hiện, truy vết, cũng như bắn chặn. Những nguồn tin nội bộ cho biết tên lửa hành trình vừa được phóng là tên lửa hành trình chiến lược Arrow/1 hoặc 2. Việc phóng tên lửa hành trình hôm nay và vụ phóng tên lửa bội siêu thanh cách đây 10 ngày làm dấy lên quan ngại về việc Bình Nhưỡng có thể tấn công hạt nhân toàn bộ bán đảo Triều Tiên và lực lượng Hoa Kỳ ở Nhật Bản bằng cách bắn tên lửa hành trình hoặc tên lửa bội siêu thanh có khả năng mang theo đầu đạn hạt nhân chiến thuật.

Nhà nghiên cứu an ninh quốc phòng Shin Jong-woo nói rằng Bắc Triều Tiên đang đe dọa Hàn Quốc bằng "chiến thuật xúc xích", ám chỉ việc cố gắng hoàn thành nhiệm vụ từng bước một như cắt xúc xích. Ông cho biết thêm Bình Nhưỡng sẽ tiếp tục leo thang khiêu khích cho đến hết tổng tuyển cử ở Hàn Quốc.

Hành động nói trên của Bình Nhưỡng đã ngay lập tức nhận được sự đáp trả mạnh mẽ từ các chính đảng của Hàn Quốc. Người phát ngôn đảng Quyền Lực Nhân Dân tuyên bố chế độ Kim Jong-un sẽ không thể để đạt đươc bất kỳ mục tiêu gì thông qua các hành động khiêu khích vũ trang. Liên minh Hàn Quốc Tự do thì cho biết họ không thể dung thứ các hành động đó của Bình Nhưỡng, kêu gọi chính quyền và quân đội hợp tác với Mỹ và Nhật Bản nhằm giám sát Bắc Triều Tiên. Tất cả các đảng đều tuyên bố rằng Bình Nhưỡng không thể đe dọa tự do, dân chủ và đoàn kết của người dân Hàn Quốc bằng các hành động khiêu khích vũ trang.

Trần Công

Hiệp định Quân sự Toàn diện bị hủy và nguy cơ xung đột vũ trang liên Triều

Minh Anh, RFI, 28/11/2023

Sau vụ phóng vệ tinh do thám thành công (21/11) và đáp trả quyết định của Seoul cho đình chỉ một phần thỏa thuận quân sự được ký kết năm 2018, chính quyền Bình Nhưỡng ngày 25/11/2023 đã có phản ứng mạnh mẽ, thông báo hủy bỏ Hiệp định Quân sự Toàn diện (CMA). Vậy Hiệp định Quân sự Toàn diện này là gì ? Tại sao bị hủy và thông báo hủy có ý nghĩa gì ?

Du khách tham quan gần hàng rào dây kẽm gai ở vùng biên giới liên Triều tại Imjingak Pavilion ở Paju (Hàn Quốc) ngày 22/11/2023. AP - Lee Jin-man

Ngược dòng lịch sử, trong khuôn khổ chiến lược "tan băng", tổng thống Hàn Quốc lúc bấy giờ là Moon Jae In và lãnh đạo Bắc Triều Tiên, sau một loạt các cuộc gặp lịch sử đã ký kết Thỏa thuận Quân sự Toàn diện (Comprehensive Military Agreement – CMA) vào ngày 19/09/2018.

Seoul và Bình Nhưỡng đồng ý "chấm dứt hoàn toàn mọi hành động thù địch chống lại nhau" qua việc thực hiện các biện pháp như chấm dứt các cuộc tập trận quân sự gần biên giới, hạn chế các cuộc tập trận bắn đạn thật, áp đặt các vùng cấm bay và duy trì đường dây nóng. Mục đích của thỏa thuận là nhằm giảm bớt các căng thẳng quân sự trên bán đảo và xây dựng niềm tin lẫn nhau.

Như vậy, theo quan điểm của chuyên gia quan hệ quốc tế Soyoung Kim, ngành Quan hệ Quốc tế, thuộc S. Rajaratnam School of International Studies, Singapore, trên trang mạng The Diplomat, trong vụ phóng vệ tinh dọ thám, Bình Nhưỡng chỉ vi phạm các nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc nhưng không vi phạm thỏa thuận CMA.

Cũng theo bà Soyoung Kim, khi tuyên bố ngưng một phần thỏa thuận, trên thực tế, chính quyền Seoul đã cho đình chỉ điều 1, khoản 3 liên quan đến vùng cấm bay đối với tất cả các loại thiết bị bay qua Đường Phân giới Quân sự (MDL – Military Demarcation Line) có hiệu lực từ ngày 01/11/2018.

Điều khoản này cấm máy bay cánh cố định hoạt động trong phạm vi 40 km của MDL ở khu vực phía đông và 20 km ở phía tây. Máy bay cánh quạt bị cấm trong phạm vi 10 km tính từ MDL, cấm sử dụng drone (UAV) trong vòng 10 km của khu vực phía đông và 25 km ở phía tây ; và bóng bay thì bị cấm trong phạm vi 25 km tính từ MDL ?

Những người ủng hộ CMA cho rằng thỏa thuận an ninh này đã làm giảm bớt căng thẳng quân sự dọc biên giới giữa hai miền và giảm nguy cơ xung đột quân sự.

Nhưng chính quyền tổng thống Yoon Suk Yeol và đảng bảo thủ cầm quyền nhiều lần đe dọa cho đình chỉ CMA khi chỉ trích rằng văn bản này chỉ tồn tại trên danh nghĩa, vì Hàn Quốc là bên duy nhất ủng hộ và tuân thủ nghiêm túc. Seoul cáo buộc Bình Nhưỡng 17 lần vi phạm CMA tính từ ngày ký.

Hơn nữa, phe chỉ trích thỏa thuận từ lâu cho rằng CMA làm suy yếu khả năng giám sát Bắc Triều Tiên của Hàn Quốc. Việc đình chỉ điều khoản này sẽ cho phép Seoul tiếp tục các hoạt động theo dõi và trinh sát dọc theo biên giới.

Bình Nhưỡng tuy không đề cập đến việc chấm dứt thỏa thuận nhưng đã vô hiệu hóa văn bản này khi liên tục có các hành động vi phạm. Theo nhận định từ giới chuyên gia, đây có thể xem như là một trong số các nỗ lực của chế độ Kim Jong-un nhằm gây áp lực buộc Hàn Quốc tự mình chấm dứt và chịu trách nhiệm về việc gia tăng căng thẳng.

Đúng như dự đoán, sau khi Seoul thông báo đình chỉ một phần CMA, Bình Nhưỡng đã cho hủy toàn bộ thỏa thuận và gia tăng hiện diện quân sự ở biên giới, khi cáo buộc Hàn Quốc phá vỡ thỏa thuận và quy trách nhiệm cho nước này trước các nguy cơ xảy ra đụng độ.

Trong bối cảnh này, rủi ro xảy ra xung đột vũ trang giữa hai miền có thể sẽ còn tăng cao. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chính phủ Hàn Quốc cho xem xét lại các hạn chế của thỏa thuận với Bình Nhưỡng liên quan đến các hoạt động quân sự trên bộ và trên biển ?

Minh Anh

************************

Bắc Triều Tiên bắt đầu ''khôi phục trạm gác'' ở vùng biên giới phía nam

Trọng Nghĩa, RFI, 27/11/2023

Quân đội Hàn Quốc vào hôm nay, 27/11/2023 cho biết là Bắc Triều Tiên đã điều quân tới khu vực biên giới phía nam để khôi phục các trạm gác từng bị dỡ bỏ theo thỏa thuận năm 2018 đã ký với Seoul.

Binh sĩ Bắc Triều Tiên tại khu vực giới tuyến (DMZ). Ảnh cho bộ Quốc Phòng Hàn Quốc cung cấp ngày 27/11/2023. AP

Theo hãng tin Pháp AFP, một quan chức quân sự Hàn Quốc đã tiết lộ rằng trong thời gian gần đây, Bắc Triều Tiên đã điều lính có vũ trang và thiết bị tới vùng biên giới liên Triều để khôi phục các trạm gác.

Về phần mình, hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap trích dẫn một quan chức quân đội cho biết cụ thể hơn là binh lính Bắc Triều Tiên "được nhìn thấy là đang xây dựng lại các trạm gác từ Thứ Sáu 24/11". Một bức ảnh do quân đội Hàn Quốc công bố cho thấy bốn binh sĩ Bắc Triều Tiên đang dựng lại một đồn gác bằng gỗ ở Khu Phi Quân Sự ngăn cách hai nước. Dường như toàn bộ 11 trạm gác bị dỡ bỏ theo thỏa thuận liên Triều cách nay 5 năm sẽ được khôi phục.

Vào tuần trước, Bắc Triều Tiên đã phóng lên quỹ đạo một vệ tinh do thám. Để đáp trả, Hàn Quốc đã đình chỉ một phần thỏa thuận nhằm giảm bớt căng thẳng ở biên giới đã ký kết vào năm 2018, một quyết định đã khiến Bình Nhưỡng hủy bỏ hoàn toàn hiệp ước và cảnh báo sẽ "không bao giờ bị ràng buộc" nữa.

Trên hiện trường, Hàn Quốc đã triển khai "các thiết bị giám sát và trinh sát" tới biên giới sau vụ phóng vệ tinh, mà Seoul cho là "biện pháp cần yếu" để tự vệ trước các mối đe dọa ngày càng tăng đến từ Bắc Triều Tiên. Đáp lại, Bình Nhưỡng cho biết sẽ "triển khai một lực lượng vũ trang hùng hậu hơn với trang thiết bị quân sự đời mới xuống khu vực dọc theo Đường Phân Giới Quân Sự" giữa hai miền Triều Tiên.

Trọng Nghĩa

*********************

Bắc Triều Tiên tăng cường hiện diện quân sự ở biên giới với Hàn Quốc

Thanh Hà, RFI, 23/11/2023

Sau vụ phóng thành công vệ tinh do thám lên quỹ đạo, chính quyền Bắc Triều Tiên hôm nay, 23/11/2023, tăng cường sự hiện diện quân sự tại đường biên giới với Hàn Quốc, chính thức khai tử thỏa thuận quân sự với Seoul từ 2018.

Du khách dùng ống nhòm quan sát phía Bắc Triều Tiên từ lãnh thổ Hàn Quốc, vùng giới tuyến liên Triều, Paju, tỉnh Gyeonggi, ngày 22/11/2023. AP - Lee Jin-man

Thông cáo của bộ Quốc Phòng Bắc Triều Tiên nêu bật khả năng Bình Nhưỡng "tăng quân và triển khai trang thiết bị quân sự đời mới dọc theo đường biên giới Khu Vực Phi Quân Sự DMZ" với Hàn Quốc. Seoul cũng đã đình chỉ một phần thỏa thuận quân sự từng đạt được với Bình Nhưỡng dưới thời tổng thống Moon Jae In vào tháng 9/2018 trong giai đoạn "tan băng".

Viễn cảnh Hàn Quốc khởi động lại các chiến dịch do thám ở sát đường biên giới làm dấy lên câu hỏi phải chăng hai nước Triều Tiên đang lao vào một cuộc đối đầu, nhất là, như Seoul khẳng định, Bắc Triều Tiên đã được Nga trợ giúp trong vụ phóng vệ tinh hôm qua.

Từ Seoul, thông tín viên Nicolas Rocca cho biết thêm thông tin :

"Quân đội của chúng ta sẽ không bao giờ bị ràng buộc bởi thỏa thuận quân sự này nữa ". Tuyên bố của bộ Quốc Phòng Bắc Triều Tiên chính thức thông báo cắt đứt với Hàn Quốc. Năm 2018 Kim Jong-un và Moon Jae In đã đạt thỏa thuận về nhiều biện pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ xung đột, đồng thời tạo điều kiện làm hạ nhiệt tình hình ở khu vực biên giới. Trong số này có những cam kết như không tổ chức các cuộc tập trận gần ranh giới trên bộ, trong vùng cấm bay và ở vùng đệm trên biển.

Nếu một phần những nguyên tắc đó không còn hiệu lực, điều đó có nghĩa là sự hiện diện quân sự ở chung quanh khu phi quân sự sẽ gia tăng đáng kể. Hàn Quốc điều máy bay dọc theo đường biên giới và tăng cường hoạt động theo dõi láng giềng phía bắc. Về phía Bắc Triều Tiên, chính quyền thông báo sẽ triển khai những vũ khí mạnh hơn, điều thêm quân và thiết bị quân sự mới đến hiện trường.

Bước thụt lùi này trong bang giao song phương khiến nguy cơ xảy ra sự cố chung quanh khu vực biên giới liên Triều gia tăng đáng kể, điều từng thường xuyên diễn ra trước năm 2018.

Kể từ khi phe bảo thủ trở lại cầm quyền tại Seoul, quan hệ giữa Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên liên tục xuống cấp. Hàn Quốc cứng giọng và thắt chặt thêm quan hệ với Hoa Kỳ. Bình Nhưỡng dường như từ bỏ mọi thiện chí đối thoại với Seoul và thay vào đó là củng cố quan hệ với Moskva.

Trở lại với vụ Bắc Triều Tiên phóng vệ tinh do thám lên quỹ đạo, Bình Nhưỡng và Seoul hôm nay cùng xác nhận đây là một "thành công". Cùng lúc, ủy ban tình báo Hạ Viện Hàn Quốc được hãng tin Anh Reuters trích dẫn khẳng định Bắc Triều Tiên đã được Nga "hỗ trợ" trong việc phóng vệ tinh. Phía Nga đã "phân tích" những dữ liệu thu thập được từ hai đợt phóng vệ tinh bất thành trước đây để từ đó giúp Bình Nhưỡng khắc phục những yếu kém trong lĩnh vực này.

Sau hai lần thất bại vào tháng 5 và tháng 8/2023, hôm qua vệ tinh do thám Bắc Triều Tiên Malligyong-1 đã được phóng lên quỹ đạo và "đã bắt đầu hoạt động". Vẫn các nguồn tin trên, không loại trừ khả năng chế độ Kim Jong-un đang chuẩn bị phóng thêm những vệ tinh khác và thậm chí là thử bom nguyên tử vào năm tới.

Thanh Hà

Viễn cảnh căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên năm 2023

Anh Vũ, 03/01/2023

Bước sang năm mới 2023, tình hình bán đảo Triều Tiên tiếp tục căng thẳng thêm. Sau các vụ bắn thử tên lửa liên tiếp của Bắc Triều Tiên, hôm thứ Hai (02/01) lần đầu tiên tổng thống Hàn Quốc thông báo chuẩn bị "tập trận hạt nhân" chung với Hoa Kỳ, những dấu hiệu cho thấy bán đảo Triều Tiên khó mà có được một năm yên bình.

Ảnh Bộ quốc phòng Hàn Quốc phổ biến : Chiến đấu cơ và máy bay ném bom chiến lược B52 của Mỹ trong cuộc tập trận chung với Hàn Quốc trên bầu trời bán đảo Triều Tiên ngày 20/12/2022. AP

RFI giới thiệu bài trên France 24 ghi nhận những phân tích của các chuyên gia xung quanh những dấu hiệu căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.

Trên bán đảo Triều Tiên, năm 2023 được khởi đầu bằng một chút dư âm của năm 2022. Sau gần một năm đều đặn bắn thử tên lửa, Bắc Triều Tiên ngày đầu năm mới 01/01/2023 tiếp tục bắn một tên lửa tầm ngắn. Trước đó một hôm, Bình Nhưỡng đã khép lại năm cũ bằng ba vụ bắn thử tên lửa. 

Ngày Chủ nhật (01/01), lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un hứa hẹn năm 2023 cũng sẽ giống như năm 2022 về kỷ lục bắn thử tên lửa. Ông kêu gọi tăng gấp bội kho vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên trong năm nay bằng việc triển khai "chế tạo hàng loạt" các tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. 

Trong bài diễn văn, lãnh đạo Bắc Triểu Tiên không ngần ngại coi Hàn Quốc là "mục tiêu". Đó là những lời lẽ có hệ quả nặng nề. Theo Christoph Bluth, chuyên gia về bán đảo Triều Tiên thuộc Đại học Bradford, Anh Quốc, "thường lệ, Kim Jong-un vẫn tránh các ngôn từ như vậy vì thấy cần phải duy trì ý tưởng 'thống nhất hai miền anh em'". 

Thế nhưng, những ngày qua, một loạt yếu tố chưa từng có tiền lệ cho thấy "chúng ta đang ở trong tình hình rất lo ngại", như nhận định của ông Danilo delle Fave, nhà nghiên cứu về quan hệ hai miền Triều Tiên tại International Team for the Study of Security (ITSS) Verona, một cơ quan tư vấn an ninh quốc tế.

Trước tiên là sự kiện Bình Nhưỡng đưa 5 drone vào không phận Hàn Quốc hôm 27/12 trêu ngươi hệ thống phòng không của Seoul. Christoph Bluth lưu ý : "Bắc Triều Tiên muốn chứng tỏ họ có thể thành công trong lĩnh vực mà người láng giềng Hàn Quốc vẫn chưa thể hiện được khả năng, dù có trình độ công nghệ cao hơn".

Đặc biệt là việc tổng thống Hàn Quốc Yoon Seok-yeol đã có những phát ngôn rất chủ chiến trong một cuộc phỏng vấn trên nhật báo Chosun Ilbo hôm thứ Hai. Trong cuộc phỏng vấn này, ông khẳng định Hàn Quốc phải "chuẩn bị tích cực" cho một cuộc xung đột, đồng thời quả quyết rằng Seoul dự tính tiến hành "các cuộc diễn tập hạt nhân chung với Hoa Kỳ". 

Thực sự đây là "thời kỳ chưa từng có" với Hàn Quốc cũng như với Washington, chuyên gia Danillo delle Fave nhấn mạnh. Nhưng Christoph Bluth lưu ý "điều đó không có nghĩa là sắp tới Seoul định trang bị vũ khí hạt nhân".

Đó chỉ là diễn tập giả định một cuộc tấn công hạt nhân của Bắc Triều Tiên, để chuẩn bị khả năng đáp trả, "bằng cả vũ khí quy ước lẫn hạt nhân", theo Danilo delle Fave. Washington sẽ huấn luyện cho đồng minh Châu Á cách hỗ trợ và triển khai một cuộc phản công hạt nhân nhắm vào Bắc Triều Tiên bằng vũ khí Mỹ từ đất Hàn Quốc. 

"Đây là lần đầu tiên một nước không thuộc khối NATO được huấn luyện như vậy để biết cách sử dụng vũ khí hạt nhân Mỹ", chuyên gia Danillo delle Fave nhận định. 

Theo nhật báo Chosun Ilbo, Washington có lẽ muốn để ngỏ viễn cảnh này. Nhưng chính quyền Mỹ đã không chính thức xác nhận, theo ghi nhận của Reuters. Tối hôm thứ Hai, khi được một phóng viên hỏi tại Nhà Trắng có hay không các cuộc thảo luận giữa Hàn Quốc và Hoa Kỳ về diễn tập hạt nhân chung, tổng thống Joe Biden đã phủ nhận.

Yoon Seok-yeol, tổng thống quá rắn ?

Dù các cuộc tập trận như vậy chỉ là viễn cảnh, đây cũng đã là sự khiêu khích và là một tín hiệu của Seoul gửi đến Bình Nhưỡng. "Đó là để cho Bắc Triều Tiên hiểu rằng trong trường hợp bị tấn công, có thể sẽ có sự đáp trả bằng vũ khí hạt nhân dù Hàn Quốc không có loại vũ khí đó", chuyên gia Christoph Bluth ghi nhận. Chuyên gia Danillo delle Fave phân tích : "Một trong những lo sợ chính của chế độ Bình Nhưỡng là người láng giềng miền nam được trang bị năng lực hạt nhân".

Trong trường hợp này, các cuộc tập trận chung với Hoa Kỳ giúp cho Seoul vừa thể hiện được sức mạnh hạt nhân, đồng thời về mặt chính thức vẫn giữ được vị thế là quốc gia không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. 

Thông báo nói trên minh họa rõ nét thế tấn công của tổng thống Yoon Seok-yeol đối với Bắc Triều Tiên từ khi ông lên nắm quyền tháng 5/2022. "Chính phủ bảo thủ của Yoon Seok-yeol đã dũ bỏ hoàn toàn chính sách ngoại giao cởi mở của người tiền nhiệm thuộc phái tự do. Leo thang căng thẳng hiện nay phần nào là kết quả của cách tiếp cận cứng rắn hơn trong mối quan hệ với Bắc Triều Tiên", ông Danillo delle Fave khẳng định 

Tổng thống Yoon Seok-yeol thậm chí cho biết ông dự tính trở lại xem Bắc Triều Tiên là "kẻ thù" trong sách trắng về an ninh quốc gia, cụm từ đã được bỏ từ năm 2018. 

Hiếm khi Seoul thể hiện trước vai trò làm xấu đi quan hệ hai miền. Thường là phải cả hai phía mới dẫn đến khủng hoảng. Đúng là Kim Jong-un không ngừng mang tên lửa có khả năng tấn công Hàn Quốc để đe dọa. Nhưng đồng nhiệm Hàn Quốc cũng không làm gì nhiều để hạ nhiệt ý đồ chủ chiến của nhà độc tài Bắc Triều Tiên. 

Trên thực tế, lãnh đạo Bắc Triều Tiên bị rơi vào thế kẹt từ cuộc gặp thượng đỉnh 2018 với Donald Trump, theo Christoph Bluth. "Ông John Bolton (một cố vấn An ninh của Donald Trump) đã đặt ra nguyên tắc là Bắc Triều Tiên phải hủy toàn bộ chương trình hạt nhân của họ trước khi được giảm trừng phạt, điều mà Bình Nhưỡng tuyệt đối không thể chấp nhận", chuyên gia này giải thích. 

Trước thái độ không khoan nhượng của chính quyền Trump và chính quyền Biden ưu tiên đối phó Nga và Trung Quốc, Bắc Triều Tiên đã chọn cách "tăng áp lực đối với Hàn Quốc với hy vọng Seoul sẽ thúc đẩy đồng minh Mỹ giảm nhẹ lập trường với Bình Nhưỡng", ông Christoph Bluth nhận định. 

Căng thẳng : Chuẩn mực mới trên bán đảo Triều Tiên ?

Nhưng Kim Jong-un đã mắc sai lầm trong tính toán. "Yoon Seok-yeol không phản ứng giống như dự tính, mà trái lại tổng thống Hàn Quốc lại thúc Washington can dự mạnh hơn về mặt quân sự trong vùng", chuyên gia của Đại học Bradford phân tích. 

Tổng thống bảo thủ Hàn Quốc định lợi dụng mối đe dọa bắc Triều Tiên để có thêm vũ khí Mỹ và hiện tại người ta chứng kiến Hàn Quốc đang quân sự hóa. 

Tuy nhiên, không chuyên gia nào được France 24 phỏng vấn nhận định rằng sự leo thang căng thẳng này sẽ dẫn đến xung đột mở trên bán đảo Triều Tiên. "Bắc Triều Tiên không thể tự cho phép mình đi quá xa, bởi họ phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Bắc Kinh sẽ không để họ làm thế, vì biết Mỹ có đủ phương tiên để chiến thắng Bình Nhưỡng về quân sự", chuyên gia Danillo delle Fave kết luận. Theo ông, hai miền Triều Tiên ít nhiều đang chơi trò nguy hiểm : "Nguy cơ là một sự cố không may có thể khiến tình hình trở nên không kiểm soát được".

Ngay cả nếu không có sự cố xảy ra, thì "sự đối đầu giữa một Bắc Triều Tiên không ngần ngại thử tên lửa đạn đạo và một Hàn Quốc ngày càng tỏ ra không khoan nhượng về ngoại giao có nguy cơ trở thành chuẩn mực mới trên bán đảo Triều Tiên", chuyên gia Christoph Bluth lo ngại.

(Theo france24.com)

Anh Vũ

*************************

Hàn Quốc tăng tốc phát triển tên lửa siêu thanh

Minh Anh, RFI, 25/01/2023

Giới chức quân sự và các ngành công nghiệp quốc phòng Hàn Quốc ngày 24/01/2023 loan báo, quân đội nước này có kế hoạch lắp ráp một tên lửa siêu thanh địa đối không trong quý II/2023, với mục tiêu có thể bắn thử nghiệm vào năm 2024. 

Ảnh tư liệu : Bộ trưởng quốc phòng Hàn Quốc Lee Jong-sup phát biểu trong lễ kỷ niệm 44 năm ngày thành lập bộ chỉ huy liên quân Mỹ-Hàn (CFC), tại Pyeongtaek, Hàn Quốc, ngày 15/11/2022. AFP – Lee Jin-man

Hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc cho biết, trong bản báo cáo của bộ quốc phòng đệ trình lên tổng thống, tên lửa siêu thanh có thể vượt qua vận tốc Mach 5 (tức hơn 6.120 km/giờ) và có khả năng chuyển hướng bay bất thường từ trái sang phải. 

Báo cáo cho rằng dự án phát triển loại tên lửa này còn nhằm mục đích tăng cường năng lực đáp trả các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt của Bắc Triều Tiên. Cơ quan Phát triển Quốc phòng (ADD) sẽ đảm trách việc nghiên cứu làm chủ các công nghệ thiết kế tên lửa siêu thanh địa đối không và chế tạo một tên lửa mẫu có điều khiển, lắp ráp cho một chiến đấu cơ trước khi tiến hành bắn thử. 

Căn cứ vào tiến độ phát triển, tên lửa siêu thanh sẽ được lắp ráp trong quý II/2023 và có thể sẽ được bắn thử lần đầu trong năm tới. Theo ước tính, loại tên lửa này có thể bắn tới Bình Nhưỡng chỉ trong vòng 2 phút. 

Theo một báo cáo do Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ (Service de Recherche du Congrès) công bố hôm 12/01/2023, hiện có 7 quốc gia đang phát triển tên lửa siêu thanh : Bắc Triều Tiên, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, Pháp, Đức và một nước khác. Còn Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc đã có tên lửa siêu thanh. 

Cũng liên quan đến tình hình bán đảo Triều Tiên, Yonhap dẫn lời phát ngôn viên bộ quốc phòng Mỹ, chuẩn tướng Pat Ryder cho biết Hoa Kỳ tiếp tục theo dõi chặt chẽ khả năng Bắc Triều Tiên tiến hành một vụ thử hạt nhân mới. 

Minh Anh

**************************

Bắc Triều Tiên khẳng định thử thành công tên lửa siêu thanh

Anh Vũ, RFI, 29/06/2021

AFP dẫn nguồn hãng tin chính thức Bắc Triều Tiên KCNA hôm 29/09/2021, thông báo Bình Nhưỡng đã đạt tiến bộ lớn về công nghệ trong vụ bắn thử thành công tên lửa siêu thanh.

Truyền hình Hàn Quốc đưa tin Bắc Triều Tiên bắn thử tên lửa. Ảnh ngày 28/09/2021. Jung Yeon-je AFP

Hãng tin KCNA khẳng định thành công của vụ thử tên lửa hôm 28/09/2021 có "tầm quan trọng lớn về chiến lược" vào lúc Bình Nhưỡng đang tìm cách tăng gấp bội khả năng quốc phòng của mình.

Tên lửa siêu thanh bay nhanh hơn rất nhiều lần so với các loại tên lửa đạn đạo hay tên lửa hành trình thông thường mà Bắc Triều Tiên đã có. Hơn nữa theo các chuyên gia về vũ khí, tên lửa siêu thanh rất khó bị phát hiện và đánh chặn bằng hệ thống phòng thủ chống tên lửa hiện có của Mỹ.

Trong thông báo, KCNA cho biết vụ thử được tiến hành tại tỉnh Jagang, ở miền bắc Bắc Triều Tiên và "kết quả của các thử nghiệm đã cho thấy mọi tính năng kỹ thuật của tên lửa đều đáp ứng yêu cầu như thiết kế".

Vụ thử tên lửa siêu thanh có tên gọi Hwasong-8 lần này được một quan chức cấp cao của chế độ giám sát thực hiện, theo thông báo của Bình Nhưỡng. Nhật báo Rodong Sinmun của đảng Lao Động Triều Tiên còn đăng ảnh tên lửa đang được bắn lên lúc buổi sáng.

Theo AFP, quân đội Hàn Quốc đã thông báo có vụ bắn thử của miền Bắc ngay sau khi phát hiện. Nhưng có điều, không như thường lệ, Seoul không cho biết chi tiết độ cao và quãng đường bay của tên lửa.

Hôm nay (29/09), các chỉ huy liên quân tại Seoul khẳng định quân đội Mỹ và Hàn Quốc có đủ khả năng phát hiện và đánh chặn loại tên lửa siêu thanh.

Trong một thông cáo chung liên quân Mỹ-Hàn nhận định, "trên cơ sở đánh giá những tính năng như tốc độ bay thì đây là tên lửa vẫn trong giai đoạn sơ khởi, còn phải mất rất nhiều thời gian nữa mới có thể triển khai".

Trong tháng này, Bắc Triều Tiên liên tục tiến hành các vụ bắn thử, từ tên lửa hành trình tầm xa đến loại đạn đạo tầm ngắn, bất chấp lệnh cấm của quốc tế.

Theo ông Lim Eul Chul, giáo sư Viện nghiên cứu Viễn Đông, được AFP trích dẫn, Bình Nhưỡng dùng việc phát triển vũ khí như là "cách để tạo cho mình một không gian hành động trong ngoại giao đồng thời cũng để tăng cương vị thế quân sự của mình".

Trong khi đó Hàn Quốc cũng không ngừng tăng cường khả năng quốc phòng. Viễn cảnh giải trừ quân bị trên bán đảo Triều Tiên ngày càng xa vời.

Anh Vũ

Bước sang năm mới 2023, tình hình bán đảo Triều Tiên tiếp tục căng thẳng thêm. Sau các vụ bắn thử tên lửa liên tiếp của Bắc Triều Tiên, hôm thứ Hai (02/01) lần đầu tiên tổng thống Hàn Quốc thông báo chuẩn bị "tập trận hạt nhân" chung với Hoa Kỳ, những dấu hiệu cho thấy bán đảo Triều Tiên khó mà có được một năm yên bình.

RFI giới thiệu bài trên France 24 ghi nhận những phân tích của các chuyên gia xung quanh những dấu hiệu căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.

Ảnh Bộ Quốc phòng Hàn Quốc phổ biến : Chiến đấu cơ và máy bay ném bom chiến lược B52 của Mỹ trong cuộc tập trận chung với Hàn Quốc trên bầu trời bán đảo Triều Tiên ngày 20/12/2022. AP

Trên bán đảo Triều Tiên, năm 2023 được khởi đầu bằng một chút dư âm của năm 2022. Sau gần một năm đều đặn bắn thử tên lửa, Bắc Triều Tiên ngày đầu năm mới 01/01/2023 tiếp tục bắn một tên lửa tầm ngắn. Trước đó một hôm, Bình Nhưỡng đã khép lại năm cũ bằng ba vụ bắn thử tên lửa. 

Ngày Chủ nhật (01/01), lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un hứa hẹn năm 2023 cũng sẽ giống như năm 2022 về kỷ lục bắn thử tên lửa. Ông kêu gọi tăng gấp bội kho vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên trong năm nay bằng việc triển khai "chế tạo hàng loạt" các tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. 

Trong bài diễn văn, lãnh đạo Bắc Triểu Tiên không ngần ngại coi Hàn Quốc là "mục tiêu". Đó là những lời lẽ có hệ quả nặng nề. Theo Christoph Bluth, chuyên gia về bán đảo Triều Tiên thuộc Đại học Bradford, Anh Quốc, "thường lệ, Kim Jong-un vẫn tránh các ngôn từ như vậy vì thấy cần phải duy trì ý tưởng 'thống nhất hai miền anh em'". 

Thế nhưng, những ngày qua, một loạt yếu tố chưa từng có tiền lệ cho thấy "chúng ta đang ở trong tình hình rất lo ngại", như nhận định của ông Danilo delle Fave, nhà nghiên cứu về quan hệ hai miền Triều Tiên tại International Team for the Study of Security (ITSS) Verona, một cơ quan tư vấn an ninh quốc tế.

Trước tiên là sự kiện Bình Nhưỡng đưa 5 drone vào không phận Hàn Quốc hôm 27/12 trêu ngươi hệ thống phòng không của Seoul. Christoph Bluth lưu ý : "Bắc Triều Tiên muốn chứng tỏ họ có thể thành công trong lĩnh vực mà người láng giềng Hàn Quốc vẫn chưa thể hiện được khả năng, dù có trình độ công nghệ cao hơn".

Đặc biệt là việc tổng thống Hàn Quốc Yoon Seok-yeol đã có những phát ngôn rất chủ chiến trong một cuộc phỏng vấn trên nhật báo Chosun Ilbo hôm thứ Hai. Trong cuộc phỏng vấn này, ông khẳng định Hàn Quốc phải "chuẩn bị tích cực" cho một cuộc xung đột, đồng thời quả quyết rằng Seoul dự tính tiến hành "các cuộc diễn tập hạt nhân chung với Hoa Kỳ". 

Thực sự đây là "thời kỳ chưa từng có" với Hàn Quốc cũng như với Washington, chuyên gia Danillo delle Fave nhấn mạnh. Nhưng Christoph Bluth lưu ý "điều đó không có nghĩa là sắp tới Seoul định trang bị vũ khí hạt nhân".

Đó chỉ là diễn tập giả định một cuộc tấn công hạt nhân của Bắc Triều Tiên, để chuẩn bị khả năng đáp trả, "bằng cả vũ khí quy ước lẫn hạt nhân", theo Danilo delle Fave. Washington sẽ huấn luyện cho đồng minh Châu Á cách hỗ trợ và triển khai một cuộc phản công hạt nhân nhắm vào Bắc Triều Tiên bằng vũ khí Mỹ từ đất Hàn Quốc. 

"Đây là lần đầu tiên một nước không thuộc khối NATO được huấn luyện như vậy để biết cách sử dụng vũ khí hạt nhân Mỹ", chuyên gia Danillo delle Fave nhận định. 

Theo nhật báo Chosun Ilbo, Washington có lẽ muốn để ngỏ viễn cảnh này. Nhưng chính quyền Mỹ đã không chính thức xác nhận, theo ghi nhận của Reuters. Tối hôm thứ Hai, khi được một phóng viên hỏi tại Nhà Trắng có hay không các cuộc thảo luận giữa Hàn Quốc và Hoa Kỳ về diễn tập hạt nhân chung, tổng thống Joe Biden đã phủ nhận.

Yoon Seok-yeol, tổng thống quá rắn ?

Dù các cuộc tập trận như vậy chỉ là viễn cảnh, đây cũng đã là sự khiêu khích và là một tín hiệu của Seoul gửi đến Bình Nhưỡng. "Đó là để cho Bắc Triều Tiên hiểu rằng trong trường hợp bị tấn công, có thể sẽ có sự đáp trả bằng vũ khí hạt nhân dù Hàn Quốc không có loại vũ khí đó", chuyên gia Christoph Bluth ghi nhận. Chuyên gia Danillo delle Fave phân tích : "Một trong những lo sợ chính của chế độ Bình Nhưỡng là người láng giềng miền nam được trang bị năng lực hạt nhân".

Trong trường hợp này, các cuộc tập trận chung với Hoa Kỳ giúp cho Seoul vừa thể hiện được sức mạnh hạt nhân, đồng thời về mặt chính thức vẫn giữ được vị thế là quốc gia không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. 

Thông báo nói trên minh họa rõ nét thế tấn công của tổng thống Yoon Seok-yeol đối với Bắc Triều Tiên từ khi ông lên nắm quyền tháng 5/2022. "Chính phủ bảo thủ của Yoon Seok-yeol đã dũ bỏ hoàn toàn chính sách ngoại giao cởi mở của người tiền nhiệm thuộc phái tự do. Leo thang căng thẳng hiện nay phần nào là kết quả của cách tiếp cận cứng rắn hơn trong mối quan hệ với Bắc Triều Tiên", ông Danillo delle Fave khẳng định 

Tổng thống Yoon Seok-yeol thậm chí cho biết ông dự tính trở lại xem Bắc Triều Tiên là "kẻ thù" trong sách trắng về an ninh quốc gia, cụm từ đã được bỏ từ năm 2018. 

Hiếm khi Seoul thể hiện trước vai trò làm xấu đi quan hệ hai miền. Thường là phải cả hai phía mới dẫn đến khủng hoảng. Đúng là Kim Jong-un không ngừng mang tên lửa có khả năng tấn công Hàn Quốc để đe dọa. Nhưng đồng nhiệm Hàn Quốc cũng không làm gì nhiều để hạ nhiệt ý đồ chủ chiến của nhà độc tài Bắc Triều Tiên. 

Trên thực tế, lãnh đạo Bắc Triều Tiên bị rơi vào thế kẹt từ cuộc gặp thượng đỉnh 2018 với Donald Trump, theo Christoph Bluth. " Ông John Bolton ( một cố vấn An ninh của Donald Trump) đã đặt ra nguyên tắc là Bắc Triều Tiên phải hủy toàn bộ chương trình hạt nhân của họ trước khi được giảm trừng phạt, điều mà Bình Nhưỡng tuyệt đối không thể chấp nhận", chuyên gia này giải thích. 

Trước thái độ không khoan nhượng của chính quyền Trump và chính quyền Biden ưu tiên đối phó Nga và Trung Quốc, Bắc Triều Tiên đã chọn cách "tăng áp lực đối với Hàn Quốc với hy vọng Seoul sẽ thúc đẩy đồng minh Mỹ giảm nhẹ lập trường với Bình Nhưỡng", ông Christoph Bluth nhận định. 

Căng thẳng : Chuẩn mực mới trên bán đảo Triều Tiên ?

Nhưng Kim Jong-un đã mắc sai lầm trong tính toán. "Yoon Seok-yeol không phản ứng giống như dự tính, mà trái lại tổng thống Hàn Quốc lại thúc Washington can dự mạnh hơn về mặt quân sự trong vùng", chuyên gia của Đại học Bradford phân tích. 

Tổng thống bảo thủ Hàn Quốc định lợi dụng mối đe dọa bắc Triều Tiên để có thêm vũ khí Mỹ và hiện tại người ta chứng kiến Hàn Quốc đang quân sự hóa. 

Tuy nhiên, không chuyên gia nào được France 24 phỏng vấn nhận định rằng sự leo thang căng thẳng này sẽ dẫn đến xung đột mở trên bán đảo Triều Tiên. "Bắc Triều Tiên không thể tự cho phép mình đi quá xa, bởi họ phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Bắc Kinh sẽ không để họ làm thế, vì biết Mỹ có đủ phương tiên để chiến thắng Bình Nhưỡng về quân sự", chuyên gia Danillo delle Fave kết luận. Theo ông, hai miền Triều Tiên ít nhiều đang chơi trò nguy hiểm : "Nguy cơ là một sự cố không may có thể khiến tình hình trở nên không kiểm soát được".

Ngay cả nếu không có sự cố xảy ra, thì "sự đối đầu giữa một Bắc Triều Tiên không ngần ngại thử tên lửa đạn đạo và một Hàn Quốc ngày càng tỏ ra không khoan nhượng về ngoại giao có nguy cơ trở thành chuẩn mực mới trên bán đảo Triều Tiên", chuyên gia Christoph Bluth lo ngại.

Theo Sébastian Sebt

Nguyên tác : Corée du Sud vs Corée du Nord : posture ou rupture ?, France24, 02/01/2023

Anh Vũ dịch

Nguồn : RFI, 03/01/2023

Ngoại giao Hàn Quốc : Củng cố trục Mỹ- Nhật -Hàn, cứng rắn với Bắc Triều Tiên

Thanh Hà, RFI, 13/05/2022

Phủ tổng thống Hàn Quốc vừa đổi chủ. Đâu là những thách thức trong chính sách đối ngoại của Seoul trong tay tổng thống thuộc cánh bảo thủ Yoon Suk-yeol ? Theo giám đốc nghiên cứu Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược Pháp IRIS, Barthélémy Courmont, nguy cơ căng thẳng leo thang với Bắc Triều Tiên, chủ đích sưởi ấm quan hệ với Tokyo, qua đó củng cố tam giác Mỹ- Nhật Hàn, nhưng cần tránh khiêu khích Trung Quốc là kim chỉ nam của ngoại giao Hàn Quốc.

Yoon Suk-yeol, tân tổng thống Hàn Quốc, nền kinh tế thứ 10 trên thế giới. AFP - JUNG YEON-JE

Ngày 10/05/2022 tân tổng thống Yoon Suk-yeol chính thức lên cầm quyền và chưa đầy hai tuần sau, nguyên thủ Mỹ, Joe Biden sẽ là vị khách quốc tế đầu tiên công du Seoul, mở ra một chương mới trong chính sách đối ngoại của Hàn Quốc.

Viễn cảnh một cuộc đối đầu Yoon–Kim ?

Bắc Triều Tiên chiếm một vị trí quan trọng trong bài diễn văn nhậm chức của tổng thống Yoon Suk-yeol vào lúc Bình Nhưỡng đã dồn dập bắn thử tên lửa từ đầu năm tới nay, đặc biệt là kể từ khi ứng viên đảng bảo thủ Yoon, đắc cử tổng thống.

Sau thất bại của người tiền nhiệm Moon Jae-in chìa bàn tay thân thiện với Bình Nhưỡng và bắc nhịp cầu đối thoại trực tiếp giữa Hoa Kỳ với Bắc Triều Tiên, chính quyền mới tại Seoul tuy khẳng định "vẫn để ngỏ cánh cửa đối thoại" nhưng kèm theo đó là cam kết "nghiêm khắc giải quyết" mối đe dọa xuất phát từ chế độ Kim Jong-un, bởi vũ khí hạt nhân Bắc Triều Tiên "đe dọa an ninh toàn cầu".

Trong bài phân tích trên trang chủ của Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược- IRIS, giám đốc nghiên cứu đặc trách về Châu Á, Barthélémy Courmont đánh giá : "Nút thắt an ninh trên bán đảo Triều Tiên đương nhiên là hạt nhân. Seoul tập trung mọi chú ý vào những động thái của Bình Nhưỡng trong thời gian gần đây, vì những động thái đó có thể dẫn tới một đợt thử nghiệm vũ khí hạt nhân mới".

Về phía Bắc Triều Tiên từ đầu năm tới nay, tính đến ngày 12/05/2022 Bình Nhưỡng đã 17 lần bắn thử tên lửa. Quan hệ liên Triều xấu đi thấy rõ và như thường lệ, cứ trước mỗi mùa bầu cử ở Hàn Quốc, "Bình Nhưỡng lại nhắc nhở nước láng giềng sát cạnh" chớ quên đe dọa hạt nhân, chớ quên rằng một trong những chìa khóa an ninh đông bắc Á trong tay chế độ Kim Jong-un.

Chuyên gia viện IRIS lưu ý Bắc Triều Tiên càng phải tỏ ra quyết liệt hơn nữa bởi biết trước rằng người kế nhiệm Moon Jae-in sẽ "cứng rắn hơn với Bình Nhưỡng, cả hai ứng cử viên tổng thống có triển vọng nhất trong cuộc bầu cử lần này cùng muốn nhanh chóng sang trang" chính sách thân thiện của chính quyền mãn nhiệm.

Riêng Yoon Suk-yeol từ trước khi đắc cử, ông luôn mạnh mẽ chỉ trích chính sách liên Triều của tổng thống Moon. Trong quá trình vận động tranh cử, ứng viên bảo thủ 61 tuổi này đã chẳng ngần ngại coi chủ tịch Bắc Triều Tiên là "một kẻ thô thiển" và ông đã từng kêu gọi cử tri Hàn Quốc hay tạo cơ hội để Yoon Suk-yeol "cho hắn bài học".

Tuy vậy một khi đắc cử, lời lẽ của tân lãnh đạo Hàn Quốc có phần trau chuốt hơn. Ông đã dùng lại chiến thuật "cậy gậy và củ cà rốt", kêu gọi Bắc Triều Tiên từ bỏ tham vọng hạt nhân đổi lấy viện trợ kinh tế.

Lời kêu gọi đó được đưa ra trước khi Bình Nhưỡng chính thức công nhận bị virus corona tấn công và phải phong tỏa toàn quốc.

Nhưng liệu rằng chiêu bài đổi vũ khí lấy lương thực đó có còn tính thời sự nữa hay không ? Theo quan điểm của giáo sư Park Won Gon, đại học Ehwa-Seoul được tuần báo Pháp L’Obs trích dẫn, có lẽ luận điểm này đã "lỗi thời" bởi vì "Từ 2009 Bắc Triều Tiên đã nhất quyết không tử bò vũ khí hạt nhân để đổi lấy những gói hỗ trợ kinh tế". Rất có thể là lời dỗ ngọt của tân tổng thống Yoon Suk-yeol "càng khiến Bình Nhưỡng tức giận và Bắc Triều Tiên có thể coi đó như một lời tuyên chiến".

Khởi động lại Bộ Ba Mỹ - Nhật –Hàn và nguy cơ chọc giận Trung Quốc

Trước nguy cơ căng thẳng liên Triều với những thách thức về an ninh và chiến lược mới, Yoon Suk-yeol trông cậy vào hai đồng minh truyền thống là Nhật Bản và Hoa Kỳ. Tân tổng thống Hàn Quốc lên cầm quyền vào lúc xung đột Nga-Ukraine là điểm nóng trên bàn cờ quốc tế. Ngay từ đầu chiến tranh Ukraine, Seoul và Tokyo là hai trong số ít các tiếng nói tại Châu Á hợp lực với phương Tây, áp dụng các biện pháp trừng phạt Moskva đưa quân sang xâm chiếm nước láng giềng sát cạnh. Đó là một điểm son của Hàn Quốc trong mắt Washington. Tuy vậy, trọng tâm cả về ngoại giao lẫn chiến lược của Seoul vẫn là khu vực Đông Bắc Á.

Chuyên gia Pháp Barthelémy Courmont lưu ý : cũng cần hiểu rằng, đối với Hàn Quốc "quan hệ một bên là với Nhật Bản, bên kia và với Trung Quốc, vẫn chiếm vị trí then chốt (…) quan trọng hơn nhiều so với liên hệ với Moskva, quan trọng hơn cả việc đồng thanh với phương Tây, đứng đầu là Mỹ" trên hồ sơ Ukraine.

Tổng thống Hoa Kỳ dành chuyến xuất ngoại đầu tiên trong năm 2022 đến Châu Á, công du hai đồng minh là Hàn Quốc và Nhật Bản. Mọi chú ý đang hướng về cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa hai ông Joe Biden và Yoon Suk-yeol, bởi như Barthélémy Courmont viện IRIS giải thích, sự kiện này sẽ cho phép giải mã chính sách đối ngoại của chính quyền mới ở Seoul và trả lời câu hỏi "cánh hữu quay lại cầm quyền sau 5 năm dưới thời tổng thống của cánh dân chủ đem lại những thay đổi gì trong chính sách đối ngoại" của Hàn Quốc ?.

Theo tác giả bài viết, về cơ bản phe bảo thủ qua hai đời tổng thống gần đây nhất là Lee Myung-bak và Park Geun-hye luôn cứng rắn với Bắc Triều Tiên và do vậy người ta có thể "dễ dàng trông thấy viễn cảnh tân chính quyền Yoon nhượng bộ trước sức ép của Mỹ để gia nhập nhóm Bộ Tứ QUAD bao gồm Hoa Kỳ Nhật Bản, Ấn Độ và Úc", cho dù là khủng hoảng Ukraine đã làm lộ rõ "tính chất vô dụng" của tổ chức này khi mà Ấn Độ dứt khoát từ chối lên án Moskva xâm chiếm Ukraine.

Vẫn theo chuyên gia Barthélémy Courmont, chưa biết Seoul sẽ tham gia Bộ Tứ dưới hình thức nào, nhưng nếu gia nhập khối này, thì đây sẽ là "quyết định quan trọng đầu tiền về đối ngoại của chính quyền Yoon song song với việc sưởi ấm quan hệ giữa Seoul và Tokyo".

Theo tầm nhìn của tân lãnh đạo Hàn Quốc củng cố quan hệ với Nhật Bản là một ưu tiên bởi sự chọn lựa đó có thể tác động tích cực đến bang giao của chính Seoul với Washington. Nguy cơ duy nhất ở đây là một khi bộ ba Mỹ-Nhật-Hàn hoạt động nhịp nhàng trở lại, sẽ khiến Trung Quốc, một đối tác thương mại lớn của Seoul, bực mình.

Ông Courmont nhắc lại năm 2017 trước khi tổng thống Moon Jae-in chính thức lên cầm quyền, quyết định trang bị hệ thống phòng thủ chống tên lửa THAAD do tập đoàn Mỹ Lockheed Martin chế tạo đã gây nhiều sóng gió trong quan hệ giữa Hàn Quốc và Trung Quốc. Tổng thống Moon Jae-in đã phải thay đổi chiến thuật, đấu dịu với ông Tập Cận Bình.

Do vậy vồ vập quá với Tokyo và Washington, tạo đà mới cho bộ ba Mỹ -Nhật-Hàn chắc chắn Seoul sẽ phải chịu sức ép của Bắc Kinh, đó là điều "không tránh khỏi".

Bên cạnh nguy cơ gây sóng gió với đối tác thương mại là Trung Quốc, với công luận trong nước việc thắt chặt quan hệ với Nhật Bản cũng không dễ. Tân tổng thống Hàn Quốc đã đắc cử với số "đa số rất mỏng". Chênh lệnh giữa ông và ứng viên về thứ nhì "thấp chưa từng thấy trong lịch sử", mà vì những hiềm khích trong quá khứ lịch sử, Nhật Bản vẫn là một cái gai trong tâm khảm của một phần công luận Hàn Quốc.

Chuyên gia viện IRIS, Barthélémy Courmont kết luận : Thế còn với Mỹ, nếu như đại đa số người Hàn Quốc nhìn nhận Washington là một đồng minh thiết yếu, nhưng cũng không ít người hoài nghi về mức độ "vững chắc trong những cam kết của Hoa Kỳ". Điều đó từng được chứng minh trong những nước cờ của Washington tại Châu Á và những nơi khác trên thế giới. 

Thanh Hà

***********************

Công du Châu Á, Tổng thống Mỹ Biden dự tính đến vùng phi quân sự trên bán đảo Triều Tiên

Thùy Dương, 13/05/2022

Tổng thống Mỹ Joe Biden dự tính đến vùng phi quân sự (DMZ) giữa hai miền Nam - Bắc Triều Tiên trong chuyến công du Châu Á trong tháng 05/2022. Đây là thông báo của phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki hôm 12/05/2022.

Lính Hàn Quốc và Mỹ đứng gác trong lễ kỷ niệm 64 năm ngày ký Hiệp định Đình chiến Triều Tiên, Bàn Môn Điếm, phía Hàn Quốc, ngày 27/07/2017. AP - Jung Yeon-Je

Nguyên thủ Mỹ Joe Biden sẽ công du Hàn Quốc và Nhật Bản từ ngày 20 đến ngày 24/05/2022 và sẽ có cuộc gặp với lãnh đạo hai nước đồng minh Châu Á. Phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki ngày 12/05 cho biết lịch trình cụ thể chuyến công du của tổng thống Biden đang được Nhà Trắng cân nhắc điều chỉnh.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki nhắc lại là các đại diện của Mỹ khi đến thăm khu vực Đông Bắc Á thường đến thăm khu vực phi quân sự DMZ ở biên giới Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên. Bản thân ông Biden, khi là phó tổng thống Mỹ, hồi năm 2003 đã từng có chuyến đến thăm DMZ.

Theo Reuters, nhiều tổng thống tiền nhiệm của Donald Trump đã từng đến khu vực DMZ, nhưng ông Trump là tổng thống Mỹ đầu tiên gặp gỡ lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un, tại khu vực phi quân sự giữa hai miền Nam - Bắc Triều Tiên hồi năm 2019.  

Mặc dù tên gọi DMZ ("demilitarized zone") có nghĩa là khu phi quân sự, nhưng trên thực tế đây lại là một trong những vùng được quân sự hóa mạnh nhất thế giới, với nhiều tháp canh, đồn bốt quân sự, đại bác, được gài mìn dọc theo vùng đất rộng 4 km và dài gần 250 km.

Với hàng triệu người của cả đôi bên canh gác ngày và đêm, theo France 24, DMZ còn được coi là "bức tường chia cắt" lâu năm nhất trên thế giới, suốt gần 70 năm qua. Nhiều chuyên gia ước tính Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên, mỗi bên đều tập trung tới 60-70% quân tại vùng này. Tuy nhiên, mỗi năm, cũng có hàng trăm ngàn du khách nước ngoài đến thăm vùng đất bí ẩn này.

Thùy Dương

***********************

Diễu binh dường như là nguyên nhân khiến Covid-19 lan nhanh ở Bắc Triều Tiên

Phan Minh, RFI, 13/05/2022

Bắc Triều Tiên xác nhận 6 bệnh nhân Covid tử vong và hiện có khoảng 18.000 ca đang bị sốt cao với triệu chứng nhiễm virus corona. Tin trên do hãng tin KCNA thông báo hôm 13/05/2022. Một số nhà quan sát nêu lên khả năng cuộc diễu binh vào tuần trước là nguyên nhân khiến dịch lan nhanh. 

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đeo khẩu trang : hình ảnh chưa từng thấy từ đầu đại dịch Covid-19. Ảnh ngày 12/05/2022. AP

Từ Seoul, thông tín viên Nicolas Rocca tường trình :

Bằng việc bắn thử ba tên lửa đạn đạo tầm ngắn vào tối thứ Năm, Bắc Triều Tiên dường như muốn chứng tỏ rằng mọi hoạt động trong nước vẫn diễn ra bình thường. Nhưng hình ảnh đầu tiên của Kim Jong-un đeo khẩu trang và hàng trăm nghìn trường hợp "sốt đáng ngờ" được chính quyền công bố, trong đó có 18.000 trường hợp trong 24 giờ qua, cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình tại chỗ.

Với một hệ thống y tế cực kỳ mong manh, không có khả năng tầm soát trên quy mô lớn, thì không thể xác định chính xác sự lây lan của vi rút và việc đưa ra các biện pháp phòng dịch hiệu quả sẽ rất phức tạp đối với chính phủ.

Đặc biệt là làn sóng sốt này bùng lên vào đúng lúc hạn hán nghiêm trọng và trong suốt giai đoạn cấy lúa, một thời điểm quan trọng đối với an ninh lương thực của đất nước. Hơn nữa, trong khi ở Bình Nhưỡng, người dân đã nhận được lệnh trở về nhà vào thứ Ba, nhưng ở biên giới miền Nam, hôm thứ Năm, người ta vẫn thấy nông dân tiếp tục canh tác. Dường như chế độ Bình Nhưỡng muốn tiếp tục các hoạt động kinh tế một cách bình thường nếu có thể, nhưng đồng thời muốn hạn chế hơn quyền tự do đi lại vốn đã bị hạn chế từ trước. Hiện các chuyên gia đang băn khoăn không biết liệu Bắc Triều Tiên có tiếp tục các vụ bắn thử tên lửa hay thậm chí còn chuyển sang mức độ cao hơn là tiến hành thử hạt nhân hay không.

Đối với chính quyền, đây là một lựa chọn để "đánh thức" lòng nhiệt thành yêu nước trong cuộc chiến chống virus.

Phan Minh

*********************

Covid-19: Bắc Triều Tiên phong tỏa toàn quốc, sau thông báo về ca nhiễm đầu tiên từ 2 năm nay

Trọng Thành, RFI, 12/05/2022

Hôm 12/05/2022, theo hãng tin Nhà nước Bắc Triều Tiên KCNA, chính quyền Bình Nhưỡng đã thông báo nhiều biện pháp "phong tỏa" trên quy mô toàn quốc, để ngăn chặn dịch Covid-19 lây lan, sau khi một số ca nhiễm đầu tiên được thông báo.  

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un chủ trì một cuộc họp của đảng Lao Động Triều Tiên. Ảnh do hãng thông tấn Trung ương Bắc Triều Tiên (KCNA) công bố vào ngày 12/05/2022. via Reuters - KCNA

Giới chuyên gia dự báo, hệ thống y tế yếu kém của Bắc Triều Tiên khó lòng cho phép quốc gia này đối mặt với một đợt dịch lớn, đặc biệt khi Bắc Triều Tiên chưa hề tiêm chủng cho 25 triệu cư dân, từ chối mọi đề xuất biếu tặng của Tổ chức Y tế Thế giới, của Trung Quốc, cũng như Nga. Theo giáo sư Leif-Eric Easley, chuyên gia về quan hệ quốc tế Đại học Ewha, Seoul, được AFP trích dẫn, "việc Bình Nhưỡng thừa nhận công khai có một số ca nhiễm Omicron, cho thấy tình trạng tại chỗ có thể đã là nghiêm trọng".  

Theo thông tín viên Nicolas Rocca từ Seoul, thông báo nói trên của Bình Nhưỡng có thể là một tín hiệu kêu gọi quốc tế trợ giúp :  

Trong một cuộc họp về khủng hoảng, đích thân lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un tuyên bố một hệ thống kiểm soát virus "hết sức khẩn cấp" sẽ được triển khai. Tuyên bố được đưa ra trong lúc người dân ở thủ đô Bình Nhưỡng dường như đã bị phong tỏa từ hai ngày nay. Bình Nhưỡng có thể chính là nơi biến thể Omicron BA.2 được phát hiện vào ngày 8/5.   

Sau hai năm đóng cửa hoàn toàn đất nước, với lệnh nổ súng tại biên giới nhắm vào những người cố tình xâm nhập, nhằm hạn chế mọi nguy cơ lây nhiễm, giờ đây đến lượt Bắc Triều Tiên sẽ phải học cách sống chung với virus.   

Cho đến nay, chính quyền Bình Nhưỡng đã từ chối mọi đề nghị giúp đỡ về vac-xin, điều này khiến người dân Bắc Triều Tiên dễ bị tổn thương. Đối với hệ thống y tế cực kỳ mong manh như của Bắc Triều Tiên, một trận dịch quy mô lớn sẽ rất khó khắc phục. Để hạn chế virus lây lan, ông Kim Jong-un đã kêu gọi các biện pháp siết chặt, phong tỏa, tăng cường kiểm soát biên giới và cô lập các cơ sở sản xuất, cộng đồng dân cư.   

Trong khi nhiều chuyên gia không tin rằng đây thực sự là trường hợp đầu tiên nhiễm Covid-19 ở Bắc Triều Tiên, người ta có thể hình dung là việc kiểm soát xã hội rất nghiêm ngặt của chính quyền Bình Nhưỡng đã cho phép chế độ này hạn chế được mức độ lây lan, cho đến nay.  

Việc Bình Nhưỡng thông báo về những trường hợp đầu tiên này chắc chắn nhằm mục đích báo động dân chúng, nhưng cũng có thể coi đây là lời kêu gọi cộng đồng quốc tế giúp đỡ trong cuộc chiến chống virus.

Hội nghị trực tuyến quốc tế về Covid, với Mỹ là đồng chủ tịch

Hôm nay, một hội nghị quốc tế trực tuyến về Covid được tổ chức, với các đồng chủ tịch là Hoa Kỳ, Đức – chủ tịch luân phiên G7, Indonesia – chủ tịch luân phiên G20, Senegal – chủ tịch Liên Hiệp Châu Phi, và Belize, đại diện cho các nước vùng Vịnh Caribe. Một trong các mục tiêu chính của hội nghị là thúc đẩy tiêm chủng.  

Đây là lần thứ hai hội nghị như vậy được tổ chức. Hội nghị đầu tiên diễn vào tháng 9/2021, theo sáng kiến của tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden.  

Dịch bệnh vẫn còn lâu mới chấm dứt, và tiêm chủng vẫn là biện pháp quan trọng hàng đầu. Bất bình đẳng về vac-xin giữa nước nghèo và nước giàu – với việc nhiều nước thu nhập thấp như Cameroon, Tchad, hay Congo, chỉ mới có 15% dân số nhận được một liều tiêm trở lên. Nhưng vac-xin bắt đầu đến nhiều hơn. Theo tiến sĩ Emmanuel Baron, giám đốc Epicentre, nhóm nghiên cứu và chuyên về dịch tễ học của tổ chức Y sĩ không Biên giới, thách thức rất lớn hiện nay là thiếu vắng các cơ sở hậu cần tại chỗ phục vụ cho tiêm chủng, như "phương tiện vận chuyển, bảo quản".  

Trọng Thành

**********************

Người dân Hàn Quốc vui mừng vì dinh tổng thống mở cửa cho công chúng

Thụy My, RFI, 11/05/2022

Sáng 10/05/2022, ngày nhậm chức của tân tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol, sau bài diễn văn ông không đến Nhà Xanh, dinh thự lịch sử của tất cả những người tiền nhiệm. Đó là vì tổng thống thuộc phe bảo thủ đã chuyển văn phòng và nơi ở sang địa điểm bộ Quốc Phòng để "trả lại cho nhân dân" cơ ngơi Nhà Xanh và công chúng có thể vào thăm.

Đông đảo người dân Hàn Quốc vào tham quan Nhà Xanh - trước đây là dinh tổng thống, ở Seoul (Hàn Quốc) ngày 10/05/2022. AFP

Từ Seoul, thông tín viên Nicolas Rocca tường thuật :

Khoảng 25.000 người chờ đợi phía sau hàng rào để có thể lần đầu tiên bước vào khu dinh thự rộng 250.000 mét vuông mà tất cả các tổng thống Hàn Quốc từng cư ngụ.

Đứng ở hàng đầu là Jeun-he, người hộ tống các sinh viên ngoại quốc. Ông nói : "Đây là cơ hội rất tốt để họ lần đầu trông thấy Nhà Xanh mở cửa. Dinh còn đẹp hơn cả những gì tôi từng tưởng tượng, thật là vinh dự được đứng đây với các sinh viên của tôi".

Những người khác đến với gia đình, như Min-seok. Anh cho biết : "Rất vinh hạnh khi đến đây hôm nay với cha mẹ tôi. Trong suốt 75 năm Nhà Xanh luôn khép kín, mọi người đều muốn đến xem. Rốt cuộc hôm nay là ngày đầu tiên được tham quan, nên tất cả đều vui mừng trước cơ hội này".

Kim Ho-cho cũng nằm trong số những người đầu tiên chen chúc trước những cửa kính của dinh thự mà mới hôm qua còn là nơi cư ngụ của ông Moon Jae-in, nay đã là cựu tổng thống. Cô nói : "Chúng tôi không thể thăm Nhà Xanh trước đó. Tôi rất hài lòng, tôi không nghĩ rằng việc này trở thành hiện thực một ngày nào đó trong đời. Trong thời kỳ đại dịch, người ta làm được rất ít thứ, không có nhiều nơi để đến, như vậy mở cửa Nhà Xanh với người dân thực sự là một ý tưởng rất hay".

Nếu địa điểm này chính thức trở thành công viên, những khách tham quan sắp tới phải giữ chỗ trên mạng, và giới hạn ở mức 39.000 người một ngày. Trước khi người dân có thể đi vào dinh cơ, nơi tiếp đón các nguyên thủ nước ngoài, hiện chưa biết được ông Yoon Suk-yeol sẽ đón tiếp Joe Biden ở đâu khi tổng thống Mỹ đến Hàn Quốc ngày 20/05 tới.

Dinh cơ được gọi là Nhà Xanh vì mái được lợp bằng 150.000 viên ngói thủ công màu xanh lơ, là nơi ở và làm việc của các tổng thống Hàn Quốc từ năm 1948. Theo AFP, tân tổng thống Yoon Suk-yeol nói rằng tòa nhà tọa lạc trên một ngọn đồi phía bắc Seoul mang lại vẻ "vương giả", tách biệt với dân chúng. Những người chống đối ông cho việc di dời là tốn kém và nguy hại đến an ninh, trong lúc đang căng thẳng với Bắc Triều Tiên. Một số khẳng định nguyên nhân là do ông Yoon tin vào phong thủy và có quan hệ với một pháp sư, nhưng ông bác bỏ. Nhiều người tin rằng Nhà Xanh mang lại vận xui : nhiều tổng thống Hàn Quốc đã vào tù vì tham nhũng.

Thụy My

Virus corona : Hàn Quốc phát hiện ổ dịch ở Seoul (RFI, 11/03/2020)

Sau sáu ngày có số ca mới nhiễm virus corona ở mức thấp, tình hình dịch Covid-19 tại Hàn Quốc trở nên căng thẳng hơn sau khi phát hiện một nhóm lây nhiễm lớn tại thủ đô Seoul ngày 11/03/2020. Hiện tại, Hàn Quốc có 7.755 ca, trong đó khoảng 63% là thành viên nhóm Tân Thiên Địa ở Daegu.

Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm của những người làm việc trong tòa nhà nơi có 46 bị nghi nhiễm virus corona, Seoul, Hàn Quốc, ngày 10/03/2020 JUNG YEON-JE / AFP

Anh Trần Công, nghiên cứu sinh tại Seoul, cho biết thêm :

"Theo thông tin tôi được biết từ Trung tâm Phòng và Kiểm sát Dịch bệnh Hàn Quốc (Korea CDC), từ 0 giờ ngày 10/03 đến 16 giờ ngày 10/03 thì không có nhiễm mới nào. Tuy nhiên, trong đêm cho tới sáng ngày 11/03, số ca nhiễm mắc mới đã lên đến 242 người, trong đó 131 người được phát hiện ở Daegu, 18 người ở tỉnh Gyeongbuk.

Điều đáng chú ý ở đây là cụm lây nhiễm mới, được phát hiện ở Seoul, tại khu trung tâm chăm sóc khách hàng. Có ít nhất 90 người liên quan đến khu vực này, trong đó có 52 người sống ở Seoul. Tới 10 giờ sáng 11/03 (giờ địa phương), số người nhiễm ở tòa nhà này đã lên đến 93 người và toàn bộ tòa nhà đã bị phong tỏa. Gần 1.000 người sẽ bị cách ly và được xét nghiệm. Có hai nhân viên tại đây được điều tra vì là tín đồ Tân Thiên Địa nhưng cho kết quả âm tính với virus corona.

Môi trường làm việc ở tòa nhà này có nguy cơ lây nhiễm rất cao bởi vì tòa nhà này có nhiều trung tâm tư vấn khách hàng qua điện thoại, cho nên, nếu không áp dụng các biện pháp bảo hộ, thì chắc chắn việc lây lan giữa nhân viên là rất cao".

Hàn Quốc tạo điều kiện cho lao động nước ngoài bất hợp pháp về nước tránh dịch

"Trước đây, người nước ngoài sống bất hợp pháp tại Hàn Quốc, khi muốn về nước họ, phải trình diện công an, do có một trường hợp trước đây là vào năm 2019, một lao động bất hợp pháp nguời Pakistan, sau khi gây tai nạn giao thông cho một bé gái, vì sợ bị truy tố nên đã ra sân bay xin về nước ngay lập tức.

Việc này làm cho chính phủ yêu cầu thắt chặt hơn các thủ tục để người nước ngoài sống bất hợp pháp hồi hương. Họ sẽ phải báo trước tại trung tâm cảnh sát từ một tuần đến nửa tháng. Sau đó họ sẽ được kiểm tra xem có tiền án hoặc nợ xấu gì không.

Nhưng hiện tại, vì lý do có quá nhiều người sống bất hợp pháp sợ dịch và muốn về nước, nên chính phủ cho phép đăng ký online trên trang Hi Korea trước từ 7 đến 15 ngày. Sau đó, tới hôm họ muốn về nước, họ phải ra sân bay để kiểm tra liệu có được phép về không.

Vì họ sống bất hợp pháp, nhưng tự nguyện về nước, do đó, họ sẽ được hưởng những chính sách, như sau nửa năm, có thể xin visa quay lại. Khi rất nhiều người sống bất hợp pháp tại Hàn Quốc hồi hương, sẽ có một lỗ hổng về lao động rất lớn nên nhu cầu về lao động nước ngoài tại Hàn Quốc sẽ tăng lên rất cao. Và tôi nghĩ rằng đây là một cơ hội để Việt Nam xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc".

Trung Quốc cho phép một số doanh nghiệp ở Vũ Hán hoạt động trở lại

Một ngày sau khi chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm thành phố Vũ Hán, một số doanh nghiệp tại đây đã được phép hoạt động trở lại, chủ yếu trong lĩnh vực cung cấp nhu yếu phẩm, y tế và các ngành dịch vụ công (điện, gaz, thu gom rác…).

Số ca nhiễm mới virus corona hàng ngày tại Trung Quốc tiếp tục tăng ở mức rất thấp. Ngày 11/03/2020, bộ Y Tế Trung Quốc cho biết có thêm 22 người bị chết trong vòng 24 giờ qua, trong đó có 13 trường hợp ở tỉnh Hồ Bắc. Theo AFP, số ca mới bị nhiễm virus corona là 24 người, trong đó chỉ riêng Bắc Kinh có 6 trường hợp trở về từ Ý và Hoa Kỳ. Vì vậy, chính quyền thành phố Bắc Kinh vừa ra lệnh cách ly 14 ngày đối với bất kỳ ai từ nước ngoài trở về.

Trong khi đó, Nhật Bản lại vừa ghi nhận số ca nhiễm mới virus corona cao nhất trong một ngày, có đến 59 người được phát hiện chỉ trong ngày 10/03, nâng tổng số người bị nhiễm virus corona lên thàng 1.278 người, trong đó có 696 trường hợp trên du thuyền Diamond Princess.

Thu Hằng

******************

Dịch virus corona lùi bước ở Hàn Quốc nhưng khiến cả trăm người chết ở Bắc Triều Tiên ? (RFI, 10/03/2020)

Tại Hàn Quốc, cuộc chiến chống dịch virus corona (Covid-19) có dấu hiệu đạt kết quả tích cực, với số ca nhiễm mới đang liên tục giảm. Trong khi đó, theo các nguồn tin không chính thức, virus corona đang hoành hành dữ dội ở Bắc Triều Tiên.

Hàn Quốc : Cẩn trọng tại thành phố Daegu, bức tượng cũng đeo khẩu trang ! Ảnh ngày 10/03/2020. Reuters/Kim Kyung-Hoon

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hàn Quốc vào sáng nay 10/03/2020, trong vòng 24 tiếng đồng hồ qua, nước này ghi nhận thêm 131 ca nhiễm virus mới, nâng tổng số bị nhiễm lên thành 7.513 người. Số ca tử vong tăng thêm 3 trường hợp, nâng số người chết lên thành 54 người.

Các số liệu trên đây đã được tiếp nhận một cách lạc quan, vì đây là lần đầu tiên từ hai tuần lễ nay mà mức tăng ca nhiễm ở dưới 200 ca mỗi ngày. Đà tăng chậm lại khẳng định thêm xu thế ghi nhận từ nhiều ngày nay, theo đó số ca nhiễm hàng ngày ở Hàn Quốc có dấu hiệu giảm dần.

Trong lúc tình hình dịch bệnh tại Hàn Quốc diễn biến tích cực, thì có tin là tình trạng ở Bắc Triều Tiên rất tệ hại.

Trang mạng Business Insider, ấn bản Pháp vào hôm qua, 09/03 đã trích dẫn mạng thông tin Daily NK tại Hàn Quốc tiết lộ rằng đã có gần 200 binh sĩ Bắc Triều Tiên bị thiệt mạng vì virus corona, trong lúc hàng ngàn người khác đang bị cách ly.

Theo Daily NK, trong hai tháng Giêng và Hai vừa qua, dịch Covid-19 tại Bắc Triều Tiên đã khiến cho 180 binh sĩ bị thiệt mạng. Để ngăn dịch lây lan, chính quyền Bình Nhưỡng cũng đã gởi thêm 3.700 người vào trại cách ly.

Thông tin này phù hợp với nguồn tin được hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap tiết lộ, theo đó Bắc Triều Tiên đã cách ly gần 10.000 người vì lo ngại virus corona lây lan, nhưng sau đó đã thả gần 4.000 người không có triệu chứng.

Trước các thông tin kể trên, chế độ Bình Nhưỡng vẫn giữ vững quan điểm, không cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh tại Bắc Triều Tiên, đồng thời tiếp tục khẳng định rằng đất nước này vẫn trong tình trạng miễn nhiễm.

Theo tạp chí Mỹ Newsweek, nhật báo Rodong Sinmun, cơ quan ngôn luận của đảng Lao Động cầm quyền tại Bắc Triều Tiên ngày hôm qua, 09/03 vẫn khẳng định rằng "căn bệnh truyền nhiễm (tức là dịch Covid-19) chưa tràn vào đất nước ta".

Nhật Bản chuẩn bị ban bố tình trạng khẩn cấp

Chính phủ Nhật Bản đã quyết định thông qua dự thảo về khả năng thủ tướng sẽ ra "Tuyên bố tình trạng khẩn cấp", chỉ đạo và yêu cầu việc hạn chế ra ngoài, đóng cửa trường học, công sở… tạm thời trong tình hình dịch Covid-19 đang lây lan tại nước này.

Quyết định được đưa ra trong cuộc họp nội các Nhật Bản vào hôm nay 10/3, sẽ được trình Hạ Viện vào ngày mai, và nếu được thông qua, thì sẽ được ban hành ngày 14/3 để thực hiện.

Cũng trong cuộc họp nội các, chính phủ Nhật đã quyết định cấm tăng giá bán khẩu trang tại các cửa hàng hay trên mạng. Người vi phạm có thể bị phạt tù dưới 1 năm, hoặc bị phạt tiền từ 1 triệu yen.

Tính đến trưa nay 10/3, Nhật Bản đã ghi nhận 1.231 người nhiễm virus corona trên toàn quốc. Số ca tử vong là 14 người.

Mông Cổ có ca nhiễm đầu tiên

Cũng trong vùng Bắc Á, nước Mông Cổ vào hôm nay, 10/03 đã ghi nhận ca nhiễm virus corona đầu tiên. Chính quyền nước này đã lập tức ban hành lệnh cấm bất cứ ai ra hay vào các thành phố trong vòng 6 ngày.

Theo hãng tin Pháp AFP, điều oái oăm là ca nhiễm đầu tiên tại Mông Cổ lại là một người Pháp, nhân viên chi nhánh tập đoàn năng lượng hạt nhân Pháp Orano. Người này đã bay từ Mátxcơva (Nga) sang Mông Cổ ngày 02/03, và đã tiếp xúc với nhiều người trước khi có triệu chứng bệnh Covid-19 năm ngày sau đó.

Trọng Nghĩa

*******************

Seoul : Bình Nhưỡng bắn tên lửa để thu hút sự chú ý của Mỹ và Hàn Quốc (RFI, 10/03/2020)

Bắc Triều Tiên vào hôm 09/03/2020 đã bắn đi ba "vật thể bay" được cho là tên lửa tầm ngắn về phía khu vực nằm giữa bán đảo Triều Tiên và Nhật Bản.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un giám sát các cuộc thử nghiệm tên lửa. Ảnh KCNA cung cấp ngày 09/03/2020. KCNA via Reuters

Hôm nay, chính quyền Seoul cho rằng Bình Nhưỡng đã cố tình phô trương hành động của mình nhằm thu hút sự chú ý của Mỹ và Hàn Quốc.

Theo hãng tin AFP, sau khi bắn đi các tên lửa, Bình Nhưỡng đã cho báo chí công bố nhiều hình ảnh cho thấy lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đích thân giám sát các vụ thử nghiệm, đồng thời lộ rõ một số chi tiết của các vũ khí mới.

Đối với các nhà phân tích, Bắc Triều Tiên đang tiếp tục hoàn thiện khả năng vũ khí của mình, hơn một năm sau khi hội nghị thượng đỉnh Hà Nội giữa Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump thất bại, khiến cấm vận đối với Bắc Triều Tiên vẫn được duy trì.

Bắc Triều Tiên đang phải chịu nhiều lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc, Hoa Kỳ… đối với các chương trình vũ khí của nước này.

Một số chuyên gia cho rằng Triều Tiên có thể muốn tác động tới Hàn Quốc trước khi tìm kiếm sự giúp đỡ về kinh tế, trong bối cảnh Mỹ khẳng định lệnh cấm vận sẽ tồn tại tới khi Bình Nhưỡng có hành động thiện chí đối với tiến trình phi hạt nhân hóa theo hướng Washington mong muốn.

Theo bộ Thống Nhất Hàn Quốc, các cuộc thử nghiệm mà ông Kim Jong-un giám sát trong hai tuần qua là hoạt động quân sự đầu tiên của lãnh đạo Bình Nhưỡng trong năm nay. Mục tiêu là "để tăng cường đoàn kết nội bộ, và về đối ngoại, thu hút sự chú ý của Mỹ và Hàn Quốc, đồng thời gây áp lực buộc đối phương thay đổi thái độ".

Trọng Nghĩa

Hòa bình cho bán đảo Triều Tiên sẽ đến từ chiến trường xưa Việt Nam ?

Nhật báo La Croix hôm 08/02/2019 nhận định "Thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam, cả một biểu tượng". Việt Nam về mặt lịch sử, ý thức hệ và ngoại giao là một thỏa hiệp tuyệt vời đối với Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un trong dịp gặp lần đầu tại Capella Hotel, Singapore ngày 12/06/2018. Reuters/Jonathan Ernst/File Photo

Chỉ vài giờ sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump trong thông điệp liên bang loan báo sẽ gặp Kim Jong-un ngày 27 và 28/02 tại Việt Nam, Hà Nội đã lên tiếng cam đoan sẽ tổ chức thành công cuộc gặp thượng đỉnh này.

Cuộc họp lần thứ hai có lẽ mang tính quyết định hơn lần trước ở Singapore, được diễn ra tại một nước cộng sản, đồng minh lâu đời của Bắc Triều Tiên và đã bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ năm 1995, hai thập niên sau chiến tranh.

Việt Nam mang tính biểu tượng cao đối với Bình Nhưỡng vì đất nước này từng bị chia đôi trong hơn 20 năm, cũng như bán đảo Triều Tiên bị chia cắt từ năm 1945. Bắc Triều Tiên là một trong những nước đầu tiên công nhận chế độ cộng sản Hà Nội về mặt ngoại giao, và còn gởi binh lính, thiết bị quân sự hỗ trợ. Khoảng mấy chục phi công Bắc Triều Tiên đã tử thương trong cuộc chiến tranh Việt Nam.

Gần đây đến lượt Việt Nam hỗ trợ nhân đạo cho Bình Nhưỡng trong nạn đói khủng khiếp thập niên 90. Sau khi Liên Hiệp Quốc cấm vận, trao đổi đã giảm xuống, nhưng đối với Bắc Triều Tiên thì Việt Nam vẫn là một hình mẫu : cải cách kinh tế theo kiểu tư bản nhưng chế độ cộng sản vẫn không bị ảnh hưởng. Đó là con đường mà Kim Jong-un muốn đi theo.

Đối với người Mỹ, chuyến viếng thăm của một hàng không mẫu hạm năm 2017 tượng trưng cho việc đẩy nhanh hợp tác quân sự Việt-Mỹ, trong nỗ lực tái cân bằng chiến lược trước mối đe dọa Trung Quốc. Thượng đỉnh lần thứ hai mang lại một lợi ích chiến lược khác cho Hoa Kỳ : hạn chế ảnh hưởng đang tăng cao của Bắc Kinh - đồng minh ngoại giao và chỗ dựa kinh tế của Bắc Triều Tiên. Theo nhà nghiên cứu Cheong Seong-whun, Viện nghiên cứu chính trị Asean ở Seoul, ông Trump có thể dùng Việt Nam để "chỉ cho Bắc Kinh thấy là không phải đã nắm chắc Bắc Triều Tiên trong tay, và Hoa Kỳ có thể có được đối trọng với ảnh hưởng Trung Quốc".

Đất nước này cũng mang tính biểu tượng cao đối với Washington, nhất là thành phố biển Đà Nẵng vì đây là nơi đầu tiên quân Mỹ đổ bộ trong chiến tranh Việt Nam. La Croix kết luận, nếu chiến trường xưa lại trở thành nơi loan báo hiệp ước hòa bình cho bán đảo Triều Tiên, thì sự kiện này sẽ mang một tầm vóc lịch sử hiếm thấy.

Úc thẳng tay chống Trung Quốc can thiệp vào chính trường

Liên quan đến Châu Á, Le Monde chú ý đến việc "Úc đóng sập cửa trước một nhà tài trợ Trung Quốc", do nhà tỉ phú Hoàng Hướng Mặc (Huang Xiangmo) đóng vai trò thao túng chính trường, làm lợi cho Bắc Kinh.

Ông Hoàng Hướng Mặc, với ngôi biệt thự lộng lẫy tọa lạc tại khu phố sang trọng Mosman ở Sydney, tượng trưng cho sự can thiệp của Bắc Kinh vào Úc. Tỉ phú này đã hào phóng tài trợ cho những chính khách nào chấp nhận. Chẳng hạn năm 2014 đã tặng số tiền tương đương 62.000 euro cho bộ trưởng Thương mại lúc đó là Andrew Robb, trong đó có phân nửa được trao đúng vào ngày Canberra và Bắc Kinh loan báo các chi tiết về hiệp định tự do mậu dịch.

Chính trong vườn nhà tỉ phú địa ốc vào cuối 2016, mà thượng nghị sĩ đảng Lao Động Sam Dastyari thông báo cho ông Hoàng là đang bị nghe lén. Cơ quan tình báo Úc nghi ngờ Hoàng Hướng Mặc là người phụ trách lobby của Bắc Kinh. Thực tế do nhận tiền của doanh nhân này, ông Dastyari đã đi ngược lại chủ trương của đảng mình, bênh vực cho việc Bắc Kinh bành trướng trên Biển Đông. Thượng nghị sĩ Sam Dastyari còn cố vận động để Hoàng Hướng Mặc được nhập quốc tịch Úc.

Số tiền 1,7 triệu euro đổ vào chính trường Úc đã thành "gậy ông đập lưng ông" : liên minh bảo thủ cầm quyền tung ra chiến dịch ngăn chặn mọi can thiệp của Trung Quốc. Tháng 6/2018 một đạo luật chống can thiệp được thông qua, buộc tất cả các nhà vận động hành lang vì lợi ích nước ngoài phải đăng ký, và tăng cường các biện pháp chống gián điệp.

Dùng tiền bẩn để "mua" chính sách ?

Trong khuynh hướng cứng rắn này, bộ Nội vụ Úc thông báo cho Hoàng Hướng Mặc lúc ông này đang ở ngoài nước Úc, là đơn xin nhập tịch của ông đã bị bác, giấy phép cư trú bị hủy và ông sẽ không được cấp visa nhập cảnh.

Tờ Sydney Morning Herald nhận định việc đóng sầm cửa lại trước ông chủ giàu có của tập đoàn Yuhu "có thể là dấu hiệu mạnh mẽ nhất của Canberra cho Bắc Kinh về quyết tâm chống can thiệp vào chính trị Úc". Tờ báo viết : "Các chính đảng từng nhận tài trợ từ ông ta nay phải tự hỏi, liệu có phải trả lại số tiền có lẽ là tiền bẩn hay không ?"

Hoàng Hướng Mặc làm giàu từ địa ốc ở Thâm Quyến, đã rời Hoa lục sang Úc năm 2011 khi nổ ra xì-căng-đan tham nhũng mà quan chức quê ông có dính líu. Ngay từ 2013, ông ta làm quen được Tony Abbott, người sau đó trở thành thủ tướng, có liên lạc thường xuyên với người phụ trách tài chính trong chiến dịch tranh cử. Năm 2015, ông thành chủ tịch Hội đồng xúc tiến thống nhất hòa bình cho Trung Quốc tại Úc, tổ chức vỏ bọc của Mặt trận Tổ quốc ở Hoa lục.

Chủ đề này đặc biệt nhạy cảm tại Úc, đồng minh truyền thống của Mỹ và thành viên nhóm Five Eyes (hợp tác về tình báo). Nhưng Bắc Kinh dựa vào cộng đồng người Hoa đông đảo ở Úc, đặc biệt trong các trường đại học ; và thế mạnh của đối tác kinh tế hàng đầu : trao đổi giữa Úc với Trung Quốc bằng cả ba đối tác đứng sau là Nhật, Mỹ, Hàn cộng lại.

Trung Quốc làm thí điểm theo dõi công dân

Còn tại Hoa lục, bài phóng sự của Le Figaro mô tả "Vinh Thành (Rongcheng), thí điểm cho Big Brother Trung Quốc". Thành phố này thử nghiệm một hệ thống đánh giá công dân bằng điểm số, tùy theo thái độ ứng xử, để nhân rộng ra cả nước vào năm 2020.

Cư dân khởi đầu với số điểm 1.000, được phân làm 6 hạng AAA, AA, A, B, C, D. Các hành vi "tích cực" như tặng tiền cho các hội từ thiện, làm tình nguyện, giúp đỡ người nghèo, có hành động anh hùng… sẽ làm tăng điểm. Ngược lại, vi phạm luật giao thông, xả rác, phổ biến các thông tin "tiêu cực" trên mạng… sẽ bị trừ điểm.

Theo nhiều chuyên gia, khó thể đưa ra một bộ tiêu chí chung cho toàn quốc tại đất nước 1,4 tỉ dân, mà tùy theo các chính quyền địa phương. Human Rights Watch tố cáo "vi phạm quyền riêng tư" qua việc lập ra cơ sở dữ liệu khổng lồ, và sự tùy tiện trong việc lập danh sách đen. Ví dụ cụ thể là nhà báo điều tra Liu Hu sau khi tố cáo quan chức tham nhũng đã bị kết án, cho vào danh sách này. Hậu quả là ông không được đi máy bay, không được mua nhà.

Báo chí chính thức cho biết hàng triệu người "bất tín nhiệm" đã bị hủy 11 triệu chuyến bay và 4,25 triệu chuyến tàu cao tốc, từ 2013 đến tháng 4/2018. Địa phương còn cho bêu tên và hình ảnh trên mạng : có thể biết được người này không trả nợ, người kia không trợ cấp nuôi con sau khi ly dị… Tuy gây nhiều bất bình ở nước ngoài, nhưng người Trung Quốc thì đã quen chịu đựng sự kiểm soát của Đảng cộng sản từ nhiều thập niên qua.

Tập Cận Bình ưu ái doanh nghiệp nhà nước

Trên lãnh vực kinh tế, Les Echos nói về "Sự phản công của các doanh nghiệp nhà nước tại Trung Quốc".

Tập Cận Bình đặt các công ty quốc doanh vào trung tâm chính sách kinh tế, còn doanh nghiệp tư nhân bị trói tay, và là nạn nhân đầu tiên chịu hậu quả của tình trạng kinh tế chậm lại. Điều này đi ngược lại với lời hứa dành "một vai trò quyết định" cho thị trường của ông Tập lúc mới nhậm chức năm 2013.

Đối với hàng ngàn doanh nhân, việc Bắc Kinh siết chặt tín dụng trở thành tai họa : công ty tư nhân không vay được tiền, phải quay sang tín dụng đen hoặc chịu phá sản. Trong khi đó, hồi tháng 10/2018 có ít nhất 16 ngân hàng nhanh chân cho công ty xe hơi quốc doanh FAW vay số tiền kỷ lục là 1.000 tỉ nhân dân tệ (130 tỉ euro). Nếu trước đây bị chỉ trích vì kém hiệu quả, thì nay lãnh vực công được ngân hàng dành ưu tiên, và có được sự hỗ trợ chính trị của đảng. Tập Cận Bình cho rằng 160.000 doanh nghiệp nhà nước đóng vai trò chủ yếu trong việc duy trì ổn định xã hội.

Tử vong trẻ sơ sinh : Bước lùi khủng khiếp của Venezuela

Nhìn sang Châu Mỹ la-tinh, Les Echos nhận xét "Tỉ lệ tử vong trẻ em : Bước lùi khủng khiếp của Venezuela".

Theo số liệu của các nhà nghiên của Viện Dân số Quốc gia (INED) và các trường đại học Venezuela vừa được công bố trong The Lancet Global Health, số trẻ em tử vong bắt đầu tăng lên từ năm 2009, khi ngân sách y tế bị cắt giảm mạnh. Riêng tại bệnh viện phụ sản Santa Ana ở Caracas, tỉ lệ trẻ sơ sinh tử vong lên đến 20%.

Trước đây Venezuela là nước có tiến bộ lớn nhất Châu Mỹ la-tinh : từ 108 trường hợp tử vong trong số 1.000 bé sơ sinh, giảm xuống chỉ còn có 18,2 vào năm 2000. Đó là nhờ mức sống được nâng cao, trang thiết bị y tế được nâng cấp, các chiến dịch tiêm chủng hàng loạt, phân phối thuốc kháng sinh.

Giờ đây Tổ chức Y tế Thế giới ghi nhận một số bệnh truyền nhiễm đã quay trở lại, thêm vào đó là tình trạng suy dinh dưỡng ngày càng tồi tệ hơn.

Chiêu dụ Cuba để kết thúc chế độ độc tài Venezuela trong hòa bình ?

Làm thế nào để kết thúc chế độ độc tài Maduro ? Trên trang Ý kiến của Le Monde, triết gia kiêm nhà nghiên cứu chính trị Renée Fregosi ghi nhận, đối lập Venezuela hy vọng một sự chuyển đổi dân chủ. Muốn vậy phải thuyết phục được Cuba, hiện đang hiện diện cùng khắp trong bộ máy nhà nước Venezuela.

Khi tuyên bố "chủ nghĩa xã hội của thế kỷ 21", Hugo Chavez đã mở toang cửa cho Cuba xâm nhập vào mọi tổ chức nhà nước Venezuela : cơ quan xã hội, lực lượng vũ trang, giao thông (nhất là hàng không), thậm chí cả cơ quan hộ tịch. Theo tác giả, có lẽ nên thương lượng viện trợ cho Cuba với điều kiện La Havana chấp nhận để cho Venezuela tự chọn lựa định mệnh của mình.

Tựa chính báo Pháp

Thời sự nước Pháp chiếm các hàng tựa chính của các báo Paris hôm nay. Le Monde kể ra : "Sức mua, an ninh, sinh thái, những vấn đề gây bất đồng trong đảng cầm quyền". Libération tiết lộ mối quan hệ mờ ám của Alexandre Benalla, vệ sĩ của ông Macron từng gây tai tiếng cho Phủ tổng thống mới đây, nay đến lượt Dinh thủ tướng cũng bị ảnh hưởng. Nhật báo kinh tế Les Echos quan tâm đến danh sách 500 doanh nghiệp năng động nhất nước Pháp, có tỉ lệ tăng trưởng bình quân đến 44%. Le Figaro chạy tựa "Khủng hoảng ngoại giao giữa Pháp và Ý", còn nhật báo công giáo La Croix cho biết bắt đầu điều tra về vấn đề lạm dụng tình dục trong Giáo hội.

Thụy My

Cho đến bây giờ, dư âm cuộc hội kiến giữa ông Moon Jae-in – Tổng thống Nam Hàn và ông Kim Jong-un – Lãnh tụ Tối cao của Bắc Triều Tiên vẫn còn ngân rất dài trên mạng xã hội Việt ngữ.

Hai lãnh đạo Nam và Bắc Hàn thảo luận tại Nhà Hòa Bình, Bàng Môn Điếm, 27 tháng Tư.

Chẳng phải tự nhiên mà nhiều người Việt đem cuộc hội kiến này so với sự kiện Giải phóng miền Nam, Thống nhất đất nước, diễn ra cách nay tròn 43 năm (30/04/1975 – 30/04/2018)…

***

Không có cơ quan truyền thông chính thức nào của Việt Nam bỏ qua sự kiện Moon – Kim hội kiến, trong số này có Công an nhân dân, cơ quan ngôn luận của Bộ Công an Việt Nam. Giống như tất cả các cơ quan truyền thông chính thức khác, Công an nhân dân cũng tỏ ra hết sức phấn khích trước viễn cảnh hòa bình đang trên đường đến bán đảo Triều Tiên.

Trong "Cơ hội hiếm hoi để người dân Bắc – Nam Cao Ly quyết định vận mệnh" đăng hôm 27 tháng 4, Công an nhân dân nhận định, sự đối đầu giữa miền Bắc và miền Nam của Triều Tiên từ sau Thế chiến thứ hai đến nay, đặc biệt trong cuộc chiến từ 1950 đến 1953 làm hàng triệu người thiệt mạng là… "một cuộc xung đột phi lý" chỉ vì khác biệt… "ý thức hệ" . Theo Công an nhân dân, cuộc hội kiến giữa Moon và Kim đáng trân trọng, đáng chú ý vì đã tạo ra cho "dân tộc Cao Ly quyền tự quyết định vận mệnh và tương lai, bởi một giọt máu đào hơn ao nước lã".

Những nhận định đó của Công an nhân dân không sai nhưng không may là nhận định của cơ quan ngôn luận thuộc ngành công an tại Việt Nam lại giống hệt như suy nghĩ của nhiều người, thuộc đủ mọi giới đang đòi xét lại bản chất cuộc cách mạng "Giải phóng miền Nam, Thống nhất đất nước", thành ra một số facebooker như Nguyễn Chương khen là "lạ". Những lời khen kiểu đó khiến Công an nhân dân tự ý đục bỏ bài viết vừa dẫn ngay lập tức để thay bằng một bài viết khác, không còn những chi tiết có thể dẫn đến sự liên tưởng về cuộc chiến giữa Bắc – Nam Triều Tiên với Bắc – Nam Việt Nam như"Miền Bắc được Liên Xô ủng hộ, miền Nam được Mỹ hậu thuẫn".

***

Nhìn một cách tổng quát, cuộc hội kiến Moon – Kim diễn ra vào cuối tháng 4 là một sự ngẫu nhiên hết sức tai hại cho hệ thống Tuyên Giáo của Đảng cộng sản Việt Nam trong việc duy trì nhận thức sự kiện 30 tháng 4 năm 1975 như "đại công" của Đảng cộng sản Việt Nam.

Xuân Sơn Võ kể rằng khi còn nhỏ, ông đã từng hỏi nhiều người lớn rằng, tại sao Đức và Triều Tiên cũng bị chia đôi như Việt Nam nhưng không có cuộc chiến "giải phóng dân tộc" nào và câu trả lời mà Xuân Sơn Võ nhận được là : Vì chúng ta yêu nước hơn họ ! Nay, sau khi thống nhất, Đức là một trong những quốc gia nằm trong nhóm dẫn dắt thế giới. Nam Hàn thì vượt lên, trội hơn hẳn nhiều quốc gia khác với những Samsung, Huyndai...

Nếu Triều Tiên thống nhất một cách hòa bình, khả năng Triều Tiên trở thành một quốc gia hùng mạnh rất cao. Xuân Sơn Võ so thực tế đó với thực trạng Việt Nam sau 43 năm "giải phóng dân tộc" làm hàng triệu người mất mạng : Đạo đức băng hoại, xã hội càng ngày càng bất ổn, những cá nhân là thành viên hệ thống công quyền càng ngày càng tham lam, độc ác, dân chúng càng ngày càng cảm thấy bế tắc, hoang mang... Xuân Sơn Võ than : Giá mà chúng ta phải trả cho thống nhất đất nước quá đắt. Chưa kể chúng ta đang trở thành những kẻ làm thuê với thù lao rẻ mạt và đang bị chính những kẻ "không yêu nước bằng chúng ta" sai khiến, bóc lột. Có nên vui không ?

Theo xu hướng vừa kể, rất nhiều facebooker chia sẻ hàng loạt thống kê liên quan đến sự kiện 30 tháng 4 năm 1975 như Đinh Tấn Lực : "444.000 thanh niên ‘sinh Bắc, tử Nam’. 282.000 quân nhân miền Nam tử trận. Hai triệu thường dân uổng mạng. Một triệu người phải vào các trại cải tạo, 165.000 người chết trong các trại cải tạo. 1,5 triệu người vượt biên, vượt biển. 200.000 người chết trên biển. 90 triệu người mất quyền làm người" và thay nhau nêu ra những câu hỏi kiểu như : Quang vinh hay tội ác ? Giải phóng hay sát nhân uống máu để ăn mừng ?

Đọc xong bài viết ca ngợi sự kiện 30 tháng 4 năm 1975 trên báo Nhân Dân vào dịp này, có những facebooker như Đào Tuấn điểm lại các sự kiện mới nhất, vừa diễn ra sau 43 năm ngày "thống nhất" mà tính chất chẳng khác những tiếng thở dài : Nếu không có vụ Quốc Cường Gia Lai mua đất Thủ Thiêm, chúng mình không hề biết tại sao Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh lại làm kinh tế, làm để làm gì, ai tiêu ! Không có vụ trẻ em bị hiếp sống bởi một đảng viên 45 tuổi đảng thì không biết 43 năm qua, có tới chín đơn vị cùng giữ chức năng bảo vệ trẻ em. Không hề biết vì sao lại có Hội Phụ nữ khi họ im lặng lúc một phụ nữ đơn thân bị hiếp sống giữa đêm và công an thì bảo là thông dâm. Không biết có các hội chống hàng giả, khi xảy ra những chuyện như thuốc ung thư làm từ than tre, Capital H hay cà phê pin (giờ là tiêu pin). Không hề biết trên đời có Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi nhà mạng đè nghiến con nhà người ta ra chụp ảnh. 43 năm và một phiên đại án (Oceanbank), khi các cổ đông tư nhân đòi bồi hoàn thiệt hại như cổ đông nhà nước, thẩm phán - chủ toạ bảo rằng : "Cũng có lý, nhưng khó khả thi" ! 43 năm và Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo huỷ một hợp đồng kinh tế… Chúng mình đã ra khỏi rừng đâu !

Tịnh Văn Võ quy tình thế càng ngày càng nan giải, bi đát của quốc gia, dân tộc là do… thực dân Pháp. Nếu "bọn thực dân" đừng… cách chức cụ Sắc thì cháu Cung đâu có… đói meo tới mức phải bò lên tàu của Pháp xin làm Oshin. Nếu bọn lái buôn Pháp không tuyển dụng Oshin phụ bếp thì đâu có vụ "ra đi tìm đường cứu nước". Giờ, Việt Nam thua cả Lào, Campuchia là vì… thực dân Pháp !

Tran Manh Hao trách thêm "tên tổng thống Pháp gian ác thời đó" không cho anh Nguyễn Ái Quốc vào học trường thuộc địa như anh ấy xin. Nếu được vào đó, học xong, anh Nguyễn Ái Quốc làm quan cho Pháp thì dân tộc Việt Nam hôm nay đã không bị chủ nghĩa cộng sản đầy đọa thảm khốc thế này ! Nam Tran kêu Trời khi "miền Nam luôn ở trong trái tim" của ông Hồ Chí Minh nên ông xua hơn một triệu thanh niên miền Bắc đi cưỡng chiếm bằng được miền Nam trong suốt ba mươi năm, kể cả "phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn". Theo Nam Tran, nếu ông Hồ Chí Minh không "yêu" miền Nam cuồng nhiệt đến thế thì ít nhất một nửa Việt Nam) đã hơn Nam Hàn. Thanh niên toàn quốc không phải tìm mọi cách lo lót để được ra đi làm nô lệ cho xứ Kim Chi như hiện nay !

***

Dẫu bên cạnh hoan hỉ, cuộc hội kiến giữa Moon và Kim không thể xóa sạch nghi ngại và không thiếu người cám cảnh, than như Truong Huy San : Nhà Kim giữ Bắc Hàn làm con tin hơn 65 năm, nay chỉ hứa "buông dao", "Kim Đệ tam" đã được tung hô như một anh hùng.

Thế nhưng dõi theo lộ trình hòa giải của dân tộc Triều Tiên, so lộ trình ấy với tiến trình "giải phóng miền Nam" và tiến trình phát triển của Việt Nam sau thống nhất, giới sử dụng mạng xã hội ở Việt Nam vẫn nêu ra giả định, kiểu như Tran Nhat Binh : Nếu Bắc Hàn và Nam Hàn thống nhất không tốn giọt máu nào thì lại có thêm bằng chứng cho quan điểm, thống nhất không nhất thiết phải là huynh đệ tương tàn, nồi da xáo thịt. Viễn cảnh Triều Tiên thống nhất còn "rất xa vời" nhưng giống như nhiều người, lộ trình ấy là nền để Bình nêu ra thắc mắc đang ám ảnh nhiều người : Có dứt khoát phải thống nhất bằng máu của đồng bào mình không ?

Cũng tham gia bình luận về cuộc hội kiến giữa Moon và Kim, Chanh Tam cho rằng, hình ảnh Moon và Kim nắm tay nhau, đắt nhau qua lại lằn ranh phân đôi Triều Tiên là một thông điệp mà người Triều Tiên muốn chuyển cho thế giới, hòa bình - thống nhất trên bán đảo Triều Tiên phải đến từ sự dàn xếp của chính dân tộc Triều Tiên, chứ không phải là kết quả của một cuộc ngả giá giữa các thế lực. Hai chế độ xã hội thù nghịch dường như đều cố kiềm chế để thể hiện họ sẵn sàng cùng đứng về một phía, một bên - bên trong cuộc. Theo Chanh Tam, chính lựa chọn đó làm không ít người Việt chạnh lòng.

Chanh Tam lặp lại, 45 năm trước, Hiệp định Paris về lập lại hòa bình ở Việt Nam thiếu chữ ký của Việt Nam Cộng hoà. Giới lãnh đạo miền Bắc Việt Nam khi đó chọn tư thế đàm phán trực tiếp với Mỹ chứ không phải là với anh em khác chiến tuyến. Có thể lịch sử cũng từng có cơ hội cho một nền hòa bình chỉ còn một bên - bên trong cuộc - nhưng khi hòa bình đến Việt Nam thì đó lại là nền hòa bình được "phân công". Chiến tranh chấm dứt bằng thắng – thua. Ý chí thống nhất đất nước đã biến dịch thành ý chí thống nhất chế độ xã hội. Cuộc đoàn tụ dân tộc trong khát vọng mãnh liệt của người Việt Nam đã đi quanh co trong lối diễn giải của bên thắng cuộc về ngày 30/04/1975.

Nhìn lại 43 năm vừa qua, Chanh Tam bảo rằng, chúng ta đang tái lập các tệ trạng vốn là lý do để tiến hành tiến trình "giải phóng" : Từ sự chi phối của ngoại bang cho đến sự xuất hiện của các thế lực đè đầu cưỡi cổ nhân dân, tham nhũng, bất công,... 43 năm sau, một phần lãnh thổ đã rơi vào tay "đồng chí" từng "phân công" chúng ta vào cuộc chiến… Khát vọng hòa bình, thống nhất không bao giờ nên là cuộc cờ chỉ còn bên thắng cuộc. Người Việt Nam dường như có sẵn sự đồng cảm này với người Triều Tiên song chọn cách nào để trở thành bên trong cuộc ? Theo Chanh Tam, có lẽ người Việt phải chờ trải nghiệm tiếp theo của dân tộc Triều Tiên. Khó có thể hình dung khẩu khí bom hạt nhân lại mang đến hòa bình, thống nhất. Cũng không có thứ hòa bình, thống nhất nào làm tức mắt thiên hạ kiểu hồng hộc chạy bộ để che chắn cho chiếc xe chở lãnh tụ.

Trân Văn

Nguồn : VOA, 04/05/2018

Vận hội hòa bình tại bán đảo Triều Tiên ?

Thượng đỉnh Liên Triều hôm nay và Mỹ-Triều trong những tuần lễ tới, dư âm chuyến viếng thăm nước Mỹ của tổng thống Pháp Emmanuel Macron và tiếp nối theo là của thủ tướng Đức Angela Merkel, bắt đầu vào hôm nay là những chủ đề lớn của báo chí Pháp ngày 27/04/2018.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in (P) và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un gặp mặt tại Bàn Môn Điếm, 27/04/2018. Reuters

Cơ may cho hòa bình

Trước khi gặp Trump, Kim Jong-un chìa bàn tay hòa giải với tổng thống Hàn Quốc, tựa của nhật báo kinh tế Les Echos kèm theo chân dung của hai nhà lãnh đạo : Kim Jong-un, một tay chính trị thủ đoạn bất chấp đạo lý ở miền Bắc và Moon Jae-in, con trai của một người tị nạn, ôm trong lòng hoài bão đem lại hòa bình.

Tâm tư của người dân Hàn Quốc, tị nạn cũng như sinh trưởng tại miền Nam, được nhật báo công giáo La Croix trải rộng trên ba trang báo : Cơ may cho hòa bình, một luồng gió mới thổi qua bán đảo Triều Tiên, phải đi đến cùng không chờ đến thế kỷ sau. Mục tiêu cuối cùng này được Libération đưa lên trang bìa với hai thứ tiếng Pháp và Hàn kèm theo dấu hỏi : Thống nhất được chăng ?

Nhật báo cánh tả kỳ vọng cuộc gặp gỡ "lịch sử" giữa lãnh đạo hai miền Nam Bắc Hàn, vào thứ sáu hôm nay sẽ đặt được cơ sở cho hai nước tiến lại gần nhau hơn. Nhưng tiến lại gần nhau không có nghĩa là thống nhất. Trong bài bình luận "Ngoắt ngéo", Libération dự đoán thái độ "tiền hậu bất nhất" của Donald Trump trong canh bạc "xì phé dối trá" với Kim Jong-un biết đâu sẽ mang lại kết quả theo tác động nhân quả "nghịch lý của nghịch lý" : Ngồi trước mặt tổng thống Mỹ, có mái tóc kỳ lạ không thua gì mái tóc chải ngược của mình, và nhất là sẵn sàng "bấm nút", Kim Jong-un sẽ nghĩ rằng thái độ khiêu khích hạt nhân có nguy cơ dẫn đến một thảm họa. Con đường học khôn đôi khi rất "quanh co". Thiếu chuẩn bị để lãnh đạo quốc gia, bị đóng khung trong suốt 70 năm nghi kỵ, thượng đỉnh Liên Triều tại Bàn Môn Điếm mà Kim Jong-un tham dự ngày hôm nay với lãnh đạo Hàn Quốc mở ra với nhiều bất trắc : một số nhà quan sát nói đến triển vọng hòa bình, thống nhất, một số khác cảnh báo nguy cơ trở lại tình trạng căng thẳng cũ.

Nhưng theo Libération, kịch bản "đáng tin" nhất là Bắc Triều Tiên do e dè thái độ "bốc đồng" của tổng thống Mỹ cũng như vũ khí hạt nhân nên tìm cách tranh thủ thời gian. Trong khi đó, Hoa Kỳ biết rõ chủ nghĩa Stalin thất bại thảm hại tại Bắc Triều Tiên, đặt chế độ Bình Nhưỡng vào thế yếu không thể che giấu được dưới lớp vỏ bọc sức mạnh hạt nhân. Đây cũng là tình trạng của Liên Xô trước khi sụp đổ, bắt buộc Moskva phải chọn con đường chấm dứt chiến tranh lạnh. Nhật báo cánh tả Pháp "hy vọng" "rocket man" sẽ có cùng kết luận với Gorbatchev.

Kim không có lợi hay không nếu hai miền thân thiện ?

Kim Jong-un "tranh thủ thời gian" cũng là nhận định của một số người dân Hàn Quốc : Kim sẽ đòi được những gì ông ta muốn, nghĩa là được công nhận ngang hàng với Mỹ, nhưng không bao giờ chấp nhận một chính sách thân thiện với Hàn Quốc bởi vì người dân Bắc Triều Tiên sẽ chạy sang Hàn Quốc và chế độ Bình Nhưỡng sẽ sụp đổ.

Nếu Libération ghi nhận "não trạng chiến tranh lạnh" hiện rõ ở Hàn Quốc, trừ những người vượt biên gốc Bắc, thì Le Monde, nhấn mạnh đến niềm hy vọng của công luận ủng hộ chủ trương hòa bình của tổng thống Moon Jae-in nhưng cũng thận trọng trước thái độ "mập mờ" của Bình Nhưỡng.

Phe thân chính phủ thì hy vọng hai miền sẽ ký được một hiệp định hòa bình, công luận đối lập thì lo tổng thống của mình sẽ bị đánh lừa như thủ tướng Anh Chamberlain bị trúng kế Hitler ký thỏa hiệp Munich vào năm 1938, vài tháng trước khi nổ ra Thế chiến thứ hai.

Le Monde lưu ý chi tiết : trước khi gặp Moon Jae-in, nhà độc tài vẫn chưa nói rõ là có "từ bỏ vũ khí hạt nhân hay không" cho dù địa điểm thử bom đã bị "sụp đổ một phần" theo các chuyên gia địa chất Trung Quốc. Theo Joseph de Trani, chuyên gia Mỹ, từng là thành viên của phái đoàn thương lượng 6 bên, Hoa Kỳ không bao giờ chấp nhận lời hứa suông "đình chỉ" chương trình hạt nhân.

Còn theo phân tích chuyên gia Hàn Quốc Cheong Seong Chang thì Kim Jong-un không có một sự lựa chọn nào khác : hoặc từ bỏ hẳn vũ khí hạt nhân để đổi lấy bảo đảm an toàn cho chế độ, hoặc chấp nhận rủi ro chế độ từ từ sụp đổ.

Iran và bài học Bắc Triều Tiên

Trong bài phân tích "Iran cần hay không một quả bom", nhật báo Le Monde cho rằng "nhóm cố vấn diều hâu của Donald Trump" sai lầm khi tìm cách đe dọa Iran, gia tăng tối đa các biện pháp cấm vận một chế độ đang suy yếu vì phong trào phản kháng trong nước sẽ buộc Tehran nhượng bộ, ký một hiệp định hạt nhân mới.

Sai lầm thứ nhất vì Iran có thế lực cấp vùng và thế giới mạnh hơn Bắc Triều Tiên. Thứ hai là giới lãnh đạo Iran biết rõ một điều là Hoa Kỳ không bao giờ uy hiếp một nước có vũ khí hạt nhân cho dù là Ấn Độ, Pakistan hay Bắc Triều Tiên. Trái lại, để có thể đàm phán với Donald Trump, như Kim đang chuẩn bị, thì tốt hơn hết là phải có một quả bom. Đó là nhược điểm của chiến lược vừa muốn xé hiệp định đã ký với Iran, vừa cố gắng đòi Bắc Triều Tiên ký một hiệp định tương lai.

Macron sáng suốt

Chính ở hồ sơ hóc búa này, Le Monde khen ngợi sự sáng suốt của tổng thống Pháp trong bài "con dao hai lưỡi" tổng kết chuyến công du nước Mỹ : Macron đã sáng suốt nhìn nhận ông Trump sẽ không bao giờ bỏ lời đã hứa với cử tri là sẽ hủy hiệp định hạt nhân của người tiền nhiệm Obama ký với Iran. Nhưng cả hai lãnh đạo Mỹ-Pháp đã làm việc trên cơ sở mà các nhà ngoại giao Mỹ và Châu Âu đã đạt được trong nỗ lực tìm một giải pháp cho bế tắc này. Thủ tướng Đức Angela Merkel, đến Washington ngày thứ sáu, sẽ tiếp tục nỗ lực này.

Tuy nhiên, theo Les Echos, chuyến công du của thủ tướng Đức không chỉ có hồ sơ chính trị quốc tế. Mối ưu tư của lãnh đạo đầu tàu kinh tế số một Liên Hiệp Châu Âu là "tránh thuế của Mỹ đánh lên thép xuất khẩu". Pháp, từ chối đàm phán dưới sự đe dọa, có thể sẽ không hài lòng nếu Đức chấp nhận sức ép của Donald Trump, thương thuyết lại mức thuế liên quan đến toàn bộ sản phẩm công nghệ chế biến.

Pháp và dự án hòa giải quốc gia 5 tỷ euro

Khác với các đồng nghiệp, Le Figaro không nói gì về Iran và Bắc Triều Tiên. Trên trang nhất, nhật báo cánh hữu chấm điểm thấp chính phủ Macron sau một năm làm việc : Tên tuổi các bộ trưởng ít được dân chúng biết đến, nếu có biết thì cũng vì làm mất lòng dân. Một trong những thách thức mới trong ngành giáo dục là đổi phương pháp tập đọc ở lớp một, trở lại cánh đánh vần thời trước để khắc phục tình trạng học sinh Pháp, nhất là con em các gia đình nghèo phạm nhiều lỗi chính tả.

Về xã hội, một dự án "tái chinh phục các khu phố bị bỏ quên" được công bố. Tác giả, Jean-Louis Borloo, một cựu bộ trưởng môi trường, đề nghị ngân sách 5 tỷ euro để huấn nghệ giới trẻ thất nghiệp, canh tân 1500 khu chung cư bị xuống cấp trong một chương trình đại quy mô mà ông gọi là "hòa giải dân tộc Pháp".

Nga sắp giao S-300 cho Syria

Ở trang quốc tế, Le Figaro chú ý đến nhân vật được xem là ngôi sao đang lên trên chính trường Mỹ : tân ngoại trưởng Mike Pompeo, rất có thể là người thừa kế Donald Trump. Tại Trung Đông, nhật báo cánh hữu cho biết Israel lo ngại tên lửa S-300 của Nga sắp giao cho Damascus để bảo vệ lực lượng Iran chiến đấu tại Syria. Giới phân tích ở Israel xem đây là dấu hiệu Putin sẵn sàng bênh Iran chống lại Israel.

Armenia : đối lập thắng 1-0

Tại Armenia, phong trào chống độc tài và tham nhũng đã thành công buộc thủ tướng Serge Sakissian từ chức, nhưng theo Le Figaro, chế độ đặc quyền đặc lợi đã bị lung lay nhưng cố bám trụ : Nhà nước phá sản nhưng các nhóm thế lực đã khóa chặt đất nước. Một cán bộ chính trị, thân cận với lãnh đạo phong trào phản kháng Nikol Pashinian chia sẻ lo ngại : một khi lên nắm quyền, liệu Nikol Pashinian có khả năng chống lại bộ máy tham ô bám rễ ở Armenia, nhưng lại rất phù hợp với quyền lợi của Moskva ?

Cũng như thông lệ, chính quyền Trung Quốc thuê 8 trang báo Le Figaro mỗi thứ Sáu để quảng cáo cho các chính sách của Bắc Kinh. Hôm nay, các "phóng viên" Trung Quốc giới thiệu "40 năm vàng ở Tây Tạng" do Trung Quốc thực hiện từ các lãnh vực văn hóa, xây dựng cho đến bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống nông dân.

Cũng liên quan đến Tây Tạng, nhật báo cánh hữu cuối tuần đưa độc giả đến những nông trại ở miền nam nước Pháp, trồng cây cam đắng, rất được ưa chuộng để làm bánh mứt. Hạt giống được du nhập từ một vùng biên giới Ấn Độ-Tây Tạng từ thế kỷ thứ 10.

Tú Anh