Nguyễn Xuân Phúc không phải là người hùng biện hay nói năng lưu loát. Mọi câu chữ ngô nghê của ông (cờ lờ mờ vờ, ma dzê in Việt Nam…) đều trở thành đề tài cho thiên hạ cười đùa, giễu cợt. Ngay cả khi ông phát biểu những lời lẽ (nghe) có vẻ thống thiết chăng nữa, ông cũng vẫn bị mọi người coi thường và đều bỏ ngoài tai.
Ngày 4 tháng 8 năm 2017 , trong buổi làm việc với Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam, ông tuyên bố : "Thủ tướng luôn lắng nghe bất cứ văn nghệ sĩ nào có những ý tưởng xây dựng đất nước".
Bốn năm sau – hôm 26 tháng 7 năm 2021 – khi đọc Diễn văn nhậm chức của Chủ tịch nước, ông không quên ân cần nhắc nhở : "Chủ tịch nước sẽ lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, trong đó có đội ngũ trí thức trong và ngoài nước".
Vài tuần kế tiếp, vào hôm 16 tháng 9 năm 2021, trong Thư gửi đồng bào cử tri TPHCM , ông Phúc lại tiếp tục thiết tha bầy tỏ sự cầu thị (cứ) y như thiệt vậy: "Gia tài lớn nhất của chính quyền là niềm tin của nhân dân. Vì vậy, cần có nhiều kênh, nhiều cách để lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của người dân, đáp ứng ở mức cao nhất".
Thế mà đám cử tri ở Sài Gòn (nói riêng) và giới văn nghệ sĩ/trí thức (nói chung) đều thủ khẩu như bình. Chả ai có "ý kiến, tâm tư, nguyện vọng" gì ráo trọi – trừ Tiến sĩ Nguyễn Đình Cống :
"Tôi đã hai lần gửi thư chuyển phát nhanh qua Bưu điện, có biên nhận. Ngày 22 tháng 9 gửi trực tiếp cho Chủ tịch. Ngày 24 gửi cho ông Chủ nhiệm Văn phòng, nhờ chuyến cho Chủ tịch. Thư gửi đến Văn phòng chủ tịch nước, số 2 Hùng Vương, Hà Nội…
Nhưng cho đến ngày 7 tháng 10 vẫn bặt vô âm tín. Phải chăng thư đã bị chặn hay là thất lạc đâu đó, chưa đến tay Chủ tịch, hoặc đã đến tay nhưng ông không xem".
Thiệt là may mắn. May là "thư đã bị chặn hay là thất lạc đâu đó", chớ không thì ông Cống (hay ông Nghè, hoặc ông gì bất cứ) cũng đã "nằm co" trong nhà tù Hỏa Lò rồi.
Thiệt là hú hồn, hú vía!
Thận trọng hơn, Tiến sĩ Mạc Văn Trang bèn nghĩ ra một phương cách an toàn khác. Thay vì gửi thư "góp ý" như T.S Nguyễn Đình Cống, ông cho lên trang FB ảnh một cái cây lá vẫn còn xanh nhưng gốc đà mục rễ, rồi xin độc giả cho một lời bình.
Thiệt là một sáng kiến. Chỉ trong vài tiếng đồng hồ, có đến gần 600 độc giả sốt sắng tham dự. Điều lạ lùng là tuyệt đại đa số đều phát biểu những câu chữ, với nội dung tương tự nhau. Xin ghi lại năm bẩy ý kiến đầu tiên :
- Trần Tư Bình: "Sắp rồi"
- ThanhNghe Bui: "Sự thay đổi đang đến !"
- Nguyễn Xuân Lộc: "Chẳng còn bao lâu, gốc mục ruỗng rồi"
- Ly Hoang Chinh: "Mục nát từ gốc, rồi sẽ đổ thôi !?"
- Nguyen van Dinh : "Mong manh"
- Namtrung Tran : "Hỏng từ gốc !"
Tiếng nói của cư dân mạng nghe cứ như tiếng cú khiến tôi nhớ đến lời báo tử của nhà văn Nguyên Ngọc : "Chế độ này thế nào cũng sụp đổ. Nhưng không biết nó sẽ sụp đổ theo kịch bản nào ?".
Trung ngôn nghịch nhĩ !
"Kịch bản nào" thì cũng rất trái tai ông Chủ tịch nước và những vị lãnh đạo cấp cao của chính phủ hiện hành. Nguyên Ngọc – tuy thế – chỉ bị đám dư luận viên xúm vào bề hội đồng thôi, chứ chưa phải tù tội một ngày nào cả.
Ngoài cái uy tín của một người cầm viết có thực tài (và có đông độc giả), một sĩ quan cao cấp với rất nhiều công trạng, Nguyên Ngọc còn có ưu thế của một già làng sắp đến tuổi cửu tuần. Trong một xã hội mà "mọi công dân đều là một tù nhân dự khuyết " thì nhà nước Việt Nam bắt ai chả được nhưng tóm Nguyên Ngọc hôm trước rồi hôm sau (lỡ) ổng "chuyển qua từ trần" luôn thì …chết mẹ, nếu không lôi thôi lớn thì cũng lôi thôi lắm!
Phạm Đoan Trang, tiếc thay, không có cái "ưu thế" tương tự. Tuy ôn tồn, nhỏ nhẹ, và hoà nhã thấy rõ (chỉ "yêu cầu tổ chức bầu cử tự do và công bằng ở Việt Nam " thôi) nhưng nhà báo đã bị bắt giam – từ ngày 6/10/2020 – và bị "hành" cho bầm dập từ hơn một thập niên trước đó.
Bỉnh bút Trần Phương (Tạp Chí Luật Khoa) ghi nhận :
Năm 2008 – 2009 Đoan Trang là nhà báo Việt Nam đầu tiên viết bài phân tích sâu về quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam. Đó là những bài viết gây tiếng vang lớn trên chuyên trang Tuần Việt Nam của báo VietNamNet…
Năm 2009, một sự kiện bất ngờ đã bẻ lái cuộc đời cô sang một hướng khác. Ngày 27/8/2009, blogger Người Buôn Gió, tên thật là Bùi Thanh Hiếu, bị bắt. Một ngày sau đến lượt Đoan Trang ; và rồi blogger Mẹ Nấm, tên thật là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, bị bắt vài ngày sau. Công an cho rằng cả ba người đã xâm phạm an ninh quốc gia vì đã tham gia in ấn áo thun chống dự án khai thác quặng bauxite ở Tây Nguyên…
Sau vụ bị bắt tạm giam năm 2009, Đoan Trang bị báo VietnamNet sa thải mà không có lý do… Ngày 5/8/2012, Đoan Trang bị công an bắt trong một cuộc biểu tình chống Trung Quốc tại Hà Nội.
Sáng ngày 26/4/2015, nhóm Vì Một Hà Nội Xanh tổ chức tuần hành phản đối chính quyền Hà Nội chặt cây xanh. Trong lúc biểu tình, công an đã cưỡng bức Đoan Trang cũng như nhiều người biểu tình khác lên xe buýt…
Sau vụ việc này, Đoan Trang bắt đầu đi đứng khập khiễng. Vào tháng 5/2015, cô được bác sĩ chẩn đoán là khớp gối bị tràn dịch khớp và viêm bao hoạt dịch…
Tháng 10/2016, nhóm Green Trees xuất bản sách "Toàn cảnh thảm họa môi trường biển Việt Nam" trên Amazon do Đoan Trang và các nhà hoạt động khác làm đồng tác giả. Đây là cuốn sách ghi lại các diễn biến, thực trạng trong và sau sự cố Công ty Formosa làm ô nhiễm biển vào giữa năm 2016. Cũng trong năm này, sách "Từ Facebook xuống đường" được xuất bản trên Amazon…
Năm 2017, Đoan Trang viết sách "Chính trị bình dân" trong những ngày bị giam lỏng tại nhà ở Hà Nội. Tháng 7/2017, để tránh bị công an sách nhiễu, cô đã rời khỏi Hà Nội và đến Sài Gòn.
Ngày 22/9/2017, sách "Chính trị bình dân" của Đoan Trang ra mắt độc giả. Nhà xuất bản Giấy Vụn và nhóm Green Trees đã xuất bản cuốn sách này. Đây là một cuốn sách nhằm phổ biến các kiến thức chính học căn bản đến tất cả mọi người, nhất là các bạn trẻ hoạt động xã hội, và nhân quyền.
Ngày 15/8/2018, Đoan Trang bị công an mặc thường phục đánh đập khi đến nghe đêm nhạc của ca sĩ Nguyễn Tín. Đêm ca nhạc bị công an giải tán, những người tổ chức và tham gia bị công an thẩm vấn và đánh đập… Trong hơn ba năm kể từ tháng 7/2017, Đoan Trang đã sống ở ít nhất 60 chỗ ở khác nhau ở khắp các tỉnh thành. Cô đã đi lại hơn ba năm qua cùng với đôi chân thương tật, và nỗi sợ hãi nặng nề đeo bám, bị đánh đập, bị hành hung, bị công an bao vây bất cứ lúc nào…
Mà nào chỉ có thế !
Ngoài việc bị lực lượng công an ngày đêm rình rập, thường xuyên sách nhiễu và hành hung, lực lượng tuyên giáo của nhà nước còn cho phổ biến hằng trăm bài viết với một thứ ngôn từ bẩn thỉu và hạ tiện chưa từng thấy:
...
Không rõ "bao nhiêu cuốn lịch đang chờ Phạm Đoan trang" trong những ngày tháng tới nhưng mọi người đều biết sắp có một phiên toà (ô nhục) dàn dựng bởi một nhà nước hèn hạ, và hèn nhát. Họ nắm trọn mọi quyền lực trong tay, sử dụng tất cả những thủ đoạn đê tiện và thô bạo nhất (trong hơn chục năm trời) nhưng vẫn không thể khuất phục được một lương dân chỉ bầy tỏ ý kiến rất ôn hoà ("yêu cầu tổ chức bầu cử tự do và công bằng ở Việt Nam") như nhà báo Phạm Đoan Trang.
Cuối cùng thì chế độ hiện hành đã phải dùng đến hạ sách là "giam người bịt miệng. Ấy thế mà vẫn cứ trơ tráo " tham gia ứng cử vào Hội Đồng Liên Hiệp Quốc" (và mồm mép vẫn cứ leo lẻo "lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân") mà không đứa nào biết ngượng ngùng hay hổ thẹn gì ráo trọi !
Tưởng Năng Tiến
Nguồn : RFA, 06/11/2021 (tuongnangtien's blog
Luật sư và gia đình kiến nghị trại giam cho phép bà Phạm Đoan Trang được chăm sóc y tế
RFA, 22/10/2021
Trong hai ngày 20 và 22 tháng 10, các luật sư bào chữa cũng như gia đình của nhà báo Phạm Đoan Trang làm đơn kiến nghị gửi tòa án và trại tạm giam, yêu cầu cho phép bà Trang được tiến hành việc khám và điều trị những vấn đề về sức khỏe.
Sức khỏe của bà Phạm Đoan Trang đã không được tốt khi còn hoạt động ở Hà Nội - Facebook Pham Doan Trang
Vào ngày 20 tháng 10, bảy luật sư bào chữa của nhà báo Phạm Đoan Trang cùng ký tên vào bản kiến nghị gửi đến Toán án Nhân dân và Trại Tạm giam số 01 Hà Nội.
Trong đơn, các luật sư đưa ra ba kiến nghị, bao gồm :
Đề nghị tòa án tiến hành xác nhận tình trạng sức khỏe của bà Phạm Đoan Trang và phối hợp với trại tạm giam để tiến hành các thủ tục cho phép bà Trang được khám, chữa bệnh. Đề nghị Trại Tạm giam số 01 Hà Nội tiến hành khám sơ bộ cho bà Phạm Đoan Trang ngay lập tức, cùng với đề nghị Giám đốc Công an TP Hà Nội thanh tra việc giam giữ đối với bà Trang để đảm bảo quyền được thăm khám sức khỏe của bà.
Hôm 22 tháng 10, đại diện gia đình của bà Trang là ông Phạm Chính Trực cũng gửi đơn đề nghị đến các cơ quan có thẩm quyền ở Hà Nội. Trong đơn, gia đình đưa ra hai đề nghị bao gồm : cung cấp các dịch vụ y tế khẩn cấp và cải thiện điều kiện giam giữ cho bà Phạm Đoan Trang, và cho phép nhà báo này được gặp gia đình ngay trong tháng 10 và mỗi hai tuần sau đó.
Đơn đề nghị chăm sóc y tế khẩn cấp của gia đình bà Trang. Ảnh : Facebook Pham Doan Trang
Trước đó, hôm 19 tháng 10, các luật sư bào chữa có cuộc gặp đầu tiên với nhà báo Phạm Đoan Trang, sau một năm sau bà bị bắt giam và điều tra vì các hoạt động viết sách và viết báo của bản thân. Sau cuộc gặp, các luật sư thông báo rằng bà Trang đang gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như đau xương khớp, huyết áp thấp và u nang.
Cũng theo các luật sư thì trong suốt một năm bị giam giữ, nhà báo Phạm Đoan Trang không hề được khám sức khỏe và mặc dù gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhưng bà không được chăm sóc y tế.
Mặc dù phiên tòa xét xử nhà báo Phạm Đoan Trang sẽ diễn ra vào ngày 4 tháng 11 tới đây, tuy nhiên nửa tháng trước phiên xử các luật sư mới được tiếp xúc với thân chủ để chuẩn bị cho phiên tòa.
Nhà báo Phạm Đoan Trang bị bắt giữ vào ngày 6 tháng 10 năm 2020. Chính quyền cáo buộc bà phạm tội "truyền truyền chống nhà nước", được quy định bởi điều 88 của Bộ Luật Hình sự 1999.
Cáo trạng của Viện kiểm sát cáo buộc blogger này có hành vi tàng trữ các tài liệu, bản báo cáo bằng tiếng Anh và tiếng Viêt về các sự kiện nhân quyền, chính trị xã hội nổi bật trong nước những năm vừa qua, trong đó có vụ cưỡng chế đất ở Đồng Tâmvà trả lời báo đài nước ngoài là BBC và Đài Á Châu Tự Do.
********************
Luật sư : sức khỏe của nhà báo Phạm Đoan Trang bị sa sút trong trại tạm giam
RFA, 20/10/2021
Bà Phạm Đoan Trang (43 tuổi) bị bắt từ tháng 10 năm 2020 và bị truy tố tội tuyên truyền chống Nhà nước theo Điều 88 Bộ Luật Hình sự cũ.
Nhà báo Phạm Đoan Trang - Facdebook Phạm Đoan Trang
Theo luật sư Luân thì thời tiết chuyển lạnh khiến hai chân của Phạm Đoan Trang bị đau trong thời gian gần đây, đây cũng là di chứng của việc bà Trang bị tấn công dẫn đến vỡ xương đầu gối hồi năm 2015.
Ngoài ra, nhà báo Phạm Đoan Trang cũng chịu các vấn đề sức khỏe phụ khoa, khi chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, có khi kéo dài lên đến 15 ngày mỗi chu kỳ. Điều này cộng với vấn đề huyết áp thấp đã khiến bà cảm thấy mệt mỏi thường xuyên.
Một vấn đề nghiêm trong nữa được luật sư Lê Văn Luân tường thuật lại đó là nhà báo Phạm Đoan Trang cho biết bà bị u nang buồng trứng, và trong một năm vừa qua không hề được thăm khám lẫn điều trị.
Những vấn đề sức khỏe kể trên đã ảnh hưởng lớn đối với bà Phạm Đoan Trang, khiến bà bị sụt 10 kg, theo tường thuật của luật sư Luân.
Để tìm hiểu về những áp lực đối với người bị giam giữ trong thời kỳ tạm giam điều tra, RFA phỏng vấn cựu tù nhân lương tâm Phạm Thanh Nghiên, bà cho biết :
"Tôi đã từng là người trải qua bốn năm tù, trong đó có khoảng gần 18 tháng ở trại tạm giam. Sau khi mà tôi ra tòa, thành án rồi, bị kết án rồi thì mới lên nhà tù Thanh Hoá, đó là trại giam. Thì thời gian ở trong trại tạm giam là khó khăn hơn cả".
Về vấn đề sức khỏe của nhà báo Phạm Đoan Trang, bà Phạm Thanh Nghiên lý giải :
"Cái này thì tôi cũng đã từng chứng kiến một số trường hợp, những chị em tù hình sự mà tôi ở cùng, có những người bị rong kinh, thì tôi không biết của Trang là đến mức độ nào, có bị băng huyết không nhưng mà như thế thì cũng đã là đáng lo rồi.
Sau này thì tôi ra tù thì cũng có hỏi một số bác sĩ thì họ nói rằng là do tình trạng lo lắng, stress, thậm chí trầm cảm quá mức bởi vì thời gian tạm giam là thời gian căng thẳng nhất. Phải đối phó, phải đi cung, phải chịu thẩm vấn, rất là nhiều thứ. Tôi có gọi là trong thời gian án tù, thì thời gian tạm giam là khó khăn nhất, kinh khủng nhất. Không được gặp thân nhân, không được gặp gia đình, nhất là những vụ án chính trị thì lại không được gặp luật sư nữa.
Cho nên dù có dũng cảm đến mấy, quả cảm đến mấy, tinh thần vững đến mấy thế nhưng mà nó ảnh hưởng rất là lớn đến cái sức khỏe của mình cả về sức khỏe thần kinh, tinh thần, tâm lý lẫn thể lý".
Bà Phạm Thanh Nghiên cũng cho biết mặc dù các trại tạm giam có bệnh xá, nhưng trong các vụ án chính trị thì người bị giam giữ rất khó được tiếp cận việc thăm khám và chữa trị.
Trước đó, các luật sư cũng thông báo về phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án của bà Phạm Đoan Trang sẽ diễn ra vào ngày 4 tháng 11 tới đây, tuy nhiên phải đến ngày 19 tháng 10 thì các luật sự mới được gặp thân chủ.
Thanh Trúc, RFA, 08/10/2021
Hôm 6/10/2021, đúng một năm sau ngày nhà hoạt đông Phạm Đoan Trang bị bắt giữ và bị cầm tù, tổ chức Sáng kiến Pháp lý Việt Nam (Legal Initiative for Vietnam - LIV) mà Đoan Trang là người đồng sáng lập, ra tuyên bố lên án việc chính quyền Việt Nam giam giữ nhà hoạt động này.
Nhà báo Phạm Đoan Trang và những cuốn sách mà cô đã viết nhưng bị chính quyền Việt Nam cấm lưu hành - Facebook Phạm Đoan Trang
Tuyên bố của Sáng Kiến Công Lý Việt Nam có đoạn viết như sau :
"Chúng tôi lên án hành vi của chính quyền Việt Nam trong việc liên tiếp sách nhiễu nhà đồng sáng lập của chúng tôi là Phạm Đoan Trang.
Việc bắt và giam giữ bà Trang là hành vi vi phạm quyền tự do ngôn luận một cách trắng trợn. Nói rộng hơn, hành động này còn tấn công vào nền tự do báo chí và hoạt động báo chí độc lập".
Sáng Kiến Công Lý Việt Nam còn kêu gọi những người ủng hộ cùng lên tiếng đòi hỏi Hà Nội trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang, tác giả nhiều bài viết có lập luận sắc bén và thức thời mà chính quyền cộng sản cho là phản động và có ý đồ chống phá nhà nước.
Trước đó một ngày, hôm 5/10, tổ chức có tên Dự Án 88 cũng cho đăng tải một bài trên báo Asia Times. Bài viết liệt kê ra quá trình hoạt động xã hội của Phạm Đoan Trang trước khi bị bắt, cùng những thành tựu mà cô gặt hái được thông qua những hoạt động xã hội. Bài viết cũng nêu yêu cầu nhà nước Việt Nam trả tự do vô điều kiện cho Phạm Đoan Trang như một hành động thực tế để cải thiện tình hình nhân quyền trước khi tham dự vào tiến trình cổ xuý sự phát triển quyền con người trên thế giới.
Nhà hoạt động Phạm Đoan Trang bị bắt tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày6/10/2020 sau ba năm liên tục di chuyển cũng như thay đổi chỗ ở để tránh sự đe dọa bắt bớ của công an.
Chia sẻ cùng RFA qua điện thư, nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên, nhắc về người bạn thiết của mình như sau :
"Hôm nay 6/10/2021, vừa tròn một năm Phạm Đoan Trang bị bắt. Nhưng tôi muốn nói đến quãng thời gian trước đó, trong suốt vài năm cho tới khi Trang bị bắt, cô ấy đã phải sống với những mối đe doạ thường trực, những cuộc săn lùng bởi công an, mật vụ. Đó thật là những trải nghiệm kinh khiếp, căng thẳng không khác gì nhà tù"
"Điều đặc biệt là hình như càng gặp nguy hiểm, Trang càng thể hiện được khả năng làm việc và sức ảnh hưởng của mình lên các đồng nghiệp, đặc biệt về sự can đảm của cô.
"Từng là một người tù, tôi hiểu được thế nào là nhà tù cộng sản. Mọi thứ thật là khó khăn, nhất là đối với tù chính trị. Tôi không biết người ta sẽ dành cho Trang bản án bao nhiêu năm tù nhưng tôi e rằng bạn tôi sẽ không được tự do sớm như nhiều người mong đợi. Tôi muốn nói bên cạnh việc đấu tranh cho tự do của Phạm Đoan Trang, thì việc vận động để cô ấy được quyền chơi đàn, được quyền sở hữu một cây guitar trong nhà tù, cũng là điều cấp bách. Nhưng như tôi vừa nói, đối với nhà tù cộng sản thì mọi thứ thật quá khó".
Hình từ Luật Khoa Tạp Chí : Adam Bemma/Al Jazeera và Paul Mooney. Đồ họa : LIV
Là nhà báo và blogger nổi tiếng ở Việt Nam, Phạm Đoan Trang viết nhiều sách về nhân quyền, chính trị được xuất bản trong nước và nước ngoài.
Năm 2018, Phạm Đoan Trang được Giải Nhân quyền Homo Homini từ tổ chức People In Need. Năm 2019, cô được Phóng Viên Không Biên Giới RSF ở Pháp trao tặng giải Tự Do Báo Chí.
Nhà nước Việt Nam cáo buộc cô Phạm Đoan Trang tội danh "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" theo Điều 117 của Bộ Luật Hình sự năm 2015.
Kể từ lúc bị bắt và bị tống giam, Phạm Đoan Trang chưa được gặp thân nhân hay luật sư cả một năm qua.
Vào ngày 6/11/2020, tức một tháng sau đó, Đại sứ phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam, ông Giorgio Aliberti, đã cùng Đại sứ các nước khác có cuộc gặp với đại diện Bộ Công An liên quan vụ bắt giữ người mà EU gọi là nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang.
Tự do biểu đạt và tự do ngôn luận được ghi trong Hiến pháp Việt Nam và cần phải được tôn trọng, là nhận định của Đại sứ Giorgio Aliberti trên Twitter cá nhân.
Quan điểm này được chia sẻ lại trên tài khoản Twitter của Đại sứ quán Thụy Điển, Đức và Pháp.
Trao đổi với RFA nhân một năm tròn Phạm Đoan Trang bị giam giữ, Giám đốc phân ban Châu Á của Giám Sát Nhân Quyền HRW, ông Brad Adams, phát biểu :
"Thật kinh khủng khi giam giữ một người cả một năm mà không xét xử. Phạm Đoan Trang không có tội, cô chỉ muốn cuộc sống người Việt Nam tốt hơn và đã sử dụng quyền tự do ngôn luận để làm điều đó"
"Tiếp tục tranh đấu cho Đoan Trang được trả tự do, tiếp tục đòi hỏi nhà cầm quyền dưới sự khống chế của đảng cộng sản Việt Nam phải công nhận cũng như tôn trọng quyền con người của công dân, vẫn là trách nhiệm của Giám Sát Nhân Quyền trong những ngày tới. Một năm đã qua mà nếu nhà cầm quyền không có được bằng chứng hiển nhiên, cụ thể về điều gọi là phạm pháp của Phạm Đoan Trang thì phải trả lại tự do cho cô ấy ngay lập tức".
Luật sư Nguyễn Văn Đài từng hai lần bị bắt vì tranh đấu cho quyền con người khi còn ở trong nước, cho biết ông hiểu nỗi khổ mà nhà báo Phạm Đoan Trang phải chịu đựng :
"Theo thông tin từ Cơ quan Cảnh sát Điều tra Thành phố Hà Nội thì họ đã kết thúc điều tra và chuyển hồ sơ qua bên Viện Kiểm Sát, sau đó chuyển sang Tòa Án để tiến hành xét xử.
Luật qui định sau khi Cơ quan An ninh Điều tra chuyển hồ sơ cho Viện Kiểm Sát thì trong thời hạn 30 ngày Viện Kiểm Sát phải ra cáo trạng và năm ngày tiếp theo phải chuyển sang Tòa Án. Tòa cũng có 30 ngày tiếp theo để lên lịch xét xử. Như vậy đến nay có thể hồ sơ đã nằm bên Tòa Án rồi. Quan điểm của tôi thì chắc chắn là không quá một tháng nữa vụ án sẽ đưa ra xét xử nêu như Viện Kiểm Sát và cả Tòa Án tuân thủ đúng Luật Tố Tụng Hình Sự của Việt Nam".
Từ một nơi ngoài Việt Nam, ông Vũ Quốc Ngữ, tổ chức Defend The Defenders :
"Tôi là giám đốc của tổ chức Người Bảo Vệ Nhân Quyền (Defend The Defenders). Tròn một năm Phạm Đoan Trang bị giam giữ biệt lập với thế giới bên ngoài, tổ chức Người Bảo Vệ Nhân Quyền đã cùng Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam phản đối việc bắt giữ và yêu cầu trả tự do ngay cho cô Phạm Đoan Trang.
Trong thời gian tới chúng tôi tiếp tục vận động cho cô bằng những báo cáo lên Nhóm Công tác về Bắt giữ Độc đoán của Liên Hiệp Quốc, Ủy Ban Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc cũng như Ủy Ban Nhân Quyền khu vực Châu Á Thái Bình Dương ; đồng thời tiếp xúc với một số tổ chức và cá nhân để kêu gọi sự lên tiếng của cộng đồng quốc tế cho trường hợp Phạm Đoan Trang".
Tiếp lời ông Vũ Quốc Ngữ, tiến sĩ Nguyễn Bá Tùngthuộc Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam, là tổ chức đã vinh danh Phạm Đoan Trang bằng giải thưởng nhân quyền hồi tháng 12/2018, cho hay :
"Sau khi Phạm Đoan Trang bị bắt ngày 6/10 năm ngoái thì một ngày sau đó Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam và Người Bảo Vệ Nhân Quyền đã ra một tuyên bố chung về vụ bắt bớ này.
Sau đó, ngày 13/7 2020, cùng với 9 tở chức quốc tế và Việt Nam như Amnesty International, Pen America, People In Need, Defend The Defenders Người Bảo Vệ Nhân Quyền một lần nữa kêu gọi trả tự do tức khắc và vô điều kiện cho Phạm Đoan Trang".
Trong một năm qua, vẫn lời Tiến sĩ Nguyễn Bá Tùng, Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam luôn đặt ưu tiên vấn đề Phạm Đoan Trang và sẽ tiếp tục như vậy trong những ngày tháng tới :
"Ưu tiên trường hợp Phạm Đoan Trang trong các báo cáo hàng năm cũng như trong những lần tiếp xúc với các vị dân cử hoặc các viên chức hành pháp Mỹ cũng như các tổ chức nhân quyền quốc tế. Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam đánh giá cao khả năng, tâm huyết và những hy sinh của Phạm Đoan Trang".
Đã một năm kể từ ngày nhà hoạt động, ngòi bút độc lập Phạm Đoan Trang bị bắt và bị tống giam một cách thô bạo, yêu cầu trả tự do hoặc một phiên tòa công chính đối với tù nhân lương tâm Phạm Đoan Trang hầu như vẫn là tiếng nói chung của các tổ chức nhân quyền và tổ chức ngoài chính phủ trên thế giới cũng như của Việt Nam.
Số liệu từ Defend The Defenders Người Bảo Vệ Nhân Quyền, cho thấy :
Việt Nam đang giam giữ 265 nhà bất đồng chính kiến, kể cả Phạm Đoan Trang, trong điều kiện hà khắc tại các nhà tù lớn nhỏ khắp nước.
Còn theo thống kê của Ủy Ban Bảo Vệ Ký Giả (Committee to Protect Journalists - CPJ) ở New York, trong số 15 nhà báo đang bị giam tù ở Việt Nam, trường hợp Phạm Đoan Trang bị bắt ngày6/10/2020xảy ra chỉ ít giờ sau vòng đối thoại nhân quyền Việt- Mỹ lần thứ 24.
Trần Quỳnh-Vi, Nguyên Sa, Luật Khoa, 07/10/2021
Viết về chính trị và nhân quyền không phải là tội.
Khi tôi viết ra những dòng này, tâm trí tôi tràn ngập ký ức về Phạm Đoan Trang. Tôi cũng nhận ra là đã gần bảy năm kể từ ngày tôi từ biệt Trang để cô ấy rời Mỹ về Việt Nam. Chúng tôi đã trở thành bạn của nhau, cùng nhau trải qua bảy tháng ở Mỹ, và không gặp lại nhau kể từ tháng 12/2014. Tôi cũng đã không thể liên lạc hay nói chuyện điện thoại với Trang kể từ ngày 6/10/2020. Gần nửa đêm hôm đó, ở Sài Gòn, cô bị bắt. Tin nhắn cuối cùng tôi gửi cho cô cũng là vào buổi tối hôm đó.
"Trang ơi, trả lời Vi"
Đoan Trang có thể được gọi bằng nhiều danh xưng, tùy vào người mà bạn đang nói chuyện. Cô là một nhà báo, một nhà hoạt động, một người thầy, một nhân vật chính trị chống Đảng cộng sản Việt Nam, một gương mặt nổi bật của phong trào dân chủ ở Việt Nam, và nhiều hơn nữa. Nhưng với tôi, Đoan Trang là một người bạn, một người bạn rất thân thiết, chỉ vậy thôi. Tôi chỉ hy vọng có thể giúp bạn mình được tự do vì cô ấy đã chẳng làm gì sai cả. Đoan Trang xứng đáng được tự do để cô có thể tiếp tục viết.
Vậy mà buồn thay, những gì cô viết ra lại chính là lý do mà cô bị chính quyền Việt Nam bỏ tù.
Ở Việt Nam, việc viết hay phát ngôn (trên Youtube, TikTok, v.v.) có thể trở thành một tội nghiêm trọng nếu như bạn không tuân theo hệ thống kiểm duyệt của chính quyền hay sự tự kiểm duyệt của chính bạn. Nếu xem xét các chi tiết của bất kỳ vụ án chính trị nào ở Việt Nam, bạn sẽ thấy các bị cáo chỉ toàn bị kết án vì những bài viết, những phát ngôn của họ. Bất kể chính quyền Việt Nam gọi đó là "lợi dụng các quyền tự do dân chủ" hay "tuyên truyền chống nhà nước," tội của những người này lúc nào cũng là đã viết, đã nói.
Với Đoan Trang, tôi nghĩ còn có một khía cạnh khác khiến chính quyền Việt Nam thấy gai mắt với cô hơn. Cô không chỉ là một nhà báo ; cô còn cố gắng thúc đẩy để ngày càng có nhiều người viết hơn và hiểu biết về chính trị Việt Nam hơn. Tôi là một trong những người đã được cô truyền cảm hứng để theo nghề viết và quan tâm hơn đến các vấn đề nhân quyền và chính trị Việt Nam.
Trong sự nghiệp viết của mình, tôi biết ơn hai người : Trịnh Hữu Long và Phạm Đoan Trang, hai người đồng sáng lập của Tổ chức Sáng kiến Pháp lý Việt Nam (Legal Initiative for Vietnam - LIV). Nếu không gặp họ trong đời, tôi không nghĩ là mình sẽ có đủ tự tin để viết bằng cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh, đặc biệt là viết như một nhà báo.
Năm 12 tuổi, tôi rời Việt Nam đến Mỹ. Đó là cái tuổi không đủ nhỏ để nghĩ rằng tiếng Anh là tiếng mẹ đẻ của mình, cũng không đủ lớn để tự tin về khả năng viết tiếng Việt. Tuy nhiên, sau khi gặp Trịnh Hữu Long và Phạm Đoan Trang vào năm 2014, cuộc đời tôi thay đổi. Tôi tin tưởng vào mục tiêu của họ và quyết định đồng sáng lập LIV. Kể từ thời điểm đó, tôi bắt đầu thúc đẩy nhân quyền, dân chủ, và pháp quyền ở Việt Nam thông qua báo chí. Trịnh Hữu Long có lẽ là người thầy đầu tiên của tôi trong nghề báo, nhưng Đoan Trang là nguồn cảm hứng để tôi quyết định chuyển hướng sự nghiệp từ luật sang báo chí.
Nhiều người hỏi tôi vì sao lại quyết định bỏ nghề luật sư để làm việc cho một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào Việt Nam. Có lẽ họ cho rằng bước chuyển sự nghiệp này không có lợi, và còn có thể là một bước lùi. Nhưng trong suốt những năm qua, những lời cuối cùng mà Đoan Trang nói với tôi trước khi cô rời Mỹ luôn đọng lại trong tôi : "Mỗi đất nước cần một thế hệ trẻ hy sinh cuộc sống của mình để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn cho những người khác. Nếu thế hệ của tụi mình từ chối nhận trách nhiệm này cho Việt Nam, vậy ai khác sẽ làm ? Không lẽ bây giờ tụi mình lại ngồi đợi thế hệ tiếp theo hy sinh cho đất nước, còn mình thì chọn một cuộc đời dễ dàng hơn ?".
Đoan Trang quyết định nhận lãnh trách nhiệm thúc đẩy nhân quyền ở Việt Nam, và cô rời Mỹ để về Việt Nam, dù biết rằng mình rồi sẽ phải vào tù. Vậy thì, với tôi, quyết định từ bỏ sự nghiệp của một luật sư tranh tụng để viết về nhân quyền và các vấn đề chính trị ở Việt Nam dường như dễ dàng hơn rất nhiều.
Cô ấy đã truyền cảm hứng cho tôi, và chúng tôi có cùng một mục tiêu : đưa vấn đề Việt Nam ra thế giới và khuyến khích nhiều người Việt Nam quan tâm đến nhân quyền và dân chủ hơn. Viết về những chuyện này không phải là tội, bất kể ở quốc gia nào, vì chúng tôi chỉ muốn nâng cao nhận thức của công chúng. Chúng tôi đã làm gì sai trái đến mức Phạm Đoan Trang bạn tôi phải chịu một năm biệt giam trong nhà tù Việt Nam ?
Chính quyền Việt Nam không thể biện minh cho vụ việc của Đoan Trang, cũng như tất cả những vụ án chính trị đã khiến cho hàng trăm nhà bất đồng chính kiến phải chịu đựng hàng thập niên trong tù. Tuy vậy, tôi hy vọng cộng đồng quốc tế và các chính quyền ngoại quốc có thể lên tiếng lớn hơn nữa, và cụ thể hơn nữa về sự bất công này.
Làm báo không phải là tội; viết về chính trị và nhân quyền không phải là tội. Việt Nam đang tiếp tục tăng cường đàn áp tự do báo chí và tự do ngôn luận, cộng đồng quốc tế không thể cho phép việc này. Hãy lên tiếng cho những người đang bị chính quyền Việt Nam cầm tù, như Phạm Đoan Trang. Đó là việc đúng nên làm.
Phạm Đoan Trang bị bắt ngày 6/10/2020 sau khi đã bị hàng loạt khủng bố, kể cả từng bị đánh gẫy chân. Từ một nhà báo viết cho hơn mười tờ báo chính tại Việt Nam, Đoan Trang trở thành một nhà hoạt động chống cường quyền. Năm 2014, cô được học bổng Feuchtwanger của Villa Aurora ở Los Angeles (dành riêng cho những nhà văn, nhà báo đấu tranh cho nhân quyền). Nhưng sau khi hoàn thành việc học, Đoan Trang đã từ chối ở lại Hoa Kỳ mà quyết định trở về Việt Nam dù biết con đường phía trước đầy dẫy hiểm nguy.
Tại sao cộng sản lại khiếp sợ cô gái này đến thế ?
Phạm Đoan Trang là tác giả/dịch giả của gần 10 cuốn sách và rất nhiều bài viết đấu tranh.
"Nếu tôi có đi tù..."
"Gửi các anh chị em, bạn bè thân yêu của tôi.
Không ai mong muốn phải ngồi tù, nhưng nếu nhà tù là chỗ tất yếu ai đấu tranh cho tự do cũng phải đến, và nếu vào tù là để thực hiện một mục đích nào đó ta đã định trước, thì ta nên đi tù.
Tôi có một số mục đích định trước như vậy. Thế nhưng đi tù chỉ là bước đầu để thực hiện các mục đích này, còn muốn hoàn thành thì rất, rất cần sự tiếp sức của các bạn".
Trên đây là trích đoạn lá tâm thư của Phạm Đoan Trang viết ngày 27/5/2019 – hơn một năm trước ngày cô bị bắt. Trang đã nhờ người cộng sự Will Nguyễn phổ biến trong trường hợp cô bị bắt.
Mời đọc "Nếu tôi có đi tù..." trên trang mạng báo Tiếng Dân.
Trong tâm thư, Phạm Đoan Trang nhấn mạnh : "Tôi mong rằng việc mình bị bắt, đi tù hoặc gặp bất kỳ điều gì khác, nhất là đi tù, sẽ là cơ hội để quảng bá các cuốn sách tôi viết, giúp sách được nhiều người đọc hơn".
Trong bài viết này, xin mời các bạn cùng điểm qua 6 cuốn sách tiêu biểu nhất của Trang như một cách ủng hộ tinh thần người con gái can đảm ấy.
1. Chính trị bình dân (2017)
Ngày 28/8/2009 – khi còn là phóng viên của VietNamNet và đã gây tiếng vang lớn với các bài viết sắc sảo về vấn đề Biển Đông, Trung Quốc cũng như các bình luận chính trị – Phạm Đoan Trang bị giam giữ chín ngày tại Trại Tạm Giam B14 (Hà Nội). Sự kiện đó là bước ngoặt khiến nhà báo "lề phải" Đoan Trang dấn thân vào con đường đấu tranh.
Viết trên Facebook về biến cố này, Đoan Trang cho biết :
"Trong những ngày ấy và những tháng rất đen tối sau đó, tôi sợ công an lắm. Nhưng trong đầu tôi cũng hình thành một câu hỏi : Tôi là nhà báo, nghĩa là tạm được gọi là có nghề nghiệp, học vấn, địa vị trong xã hội, mà còn bị công an đè bẹp như một con gián, để từ chỗ vô tội trở thành có tội, nhận tội như bổ củi. Vậy thì những người dân thấp cổ bé họng, khi giáp mặt cơ quan công quyền, họ còn bị chà đạp tới mức nào ? Ai bảo vệ họ ? Ai xót thương họ ? Ai cứu họ ?".
Và, "Chính trị bình dân" ra đời !
Sách trình bày những vấn đề như sau :
Chính trị là gì ? [Định nghĩa chính trị – Chính trị ảnh hưởng đến tất cả chúng ta – Hoạt động chính trị – Vì các vị độc tài, chúng tôi mới phải đi vận động quốc tế cho nhân quyền – Mặt trái của biểu tình – Về môn học "Khoa học Chính trị"]
Chính quyền và Nhà nước [Định nghĩa chính quyền – Tính chính danh – Nhà nước]
Dân chủ [Định nghĩa dân chủ – Các hình thức đại diện – Bốn cột trụ của dân chủ – Dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện – Lợi ích và mặt trái của dân chủ]
Các chủ nghĩa [Thế nào là một chủ nghĩa ? – Chủ nghĩa tự do – Chủ nghĩa bảo tồn – Chủ nghĩa xã hội và dân chủ xã hội – Một số chủ nghĩa khác – Nếu đàn ông có kinh nguyệt – Dân túy và mị dân – Tinh thần yêu nước – Yêu nước là gì ? – Ý thức hệ có cần thiết không ?]
Tương tác chính trị [Thay đổi xã hội – Làm truyền thông : công luận, truyền thông chính trị, và tuyên truyền – Công luận và việc làm chính sách – Tự do báo chí kiểu Việt Nam – Đảng và hệ thống đảng – Bầu cử – ABC về bầu cử quốc hội ở Việt Nam – Hội nghị cử tri, nét quái đản trong cơ chế bầu cử quốc hội – Tại sao đảng cố "lùa" dân đi bầu cử ? – Tổ chức và nhóm lợi ích – Khi có quá nhiều một thứ tốt đẹp – Cái gì quyết định sự phát triển của phe nhóm lợi ích ?]
Xã hội dân sự [Xây dựng không gian cho xã hội dân sự – Xã hội ảo... nhưng thật – Phong trào xã hội – Bộ máy nhà nước, Hiến pháp và pháp luật – Bản hiến pháp vang vọng tiếng dân – Lược sử cuộc sửa đổi hiến pháp Việt Nam – Lập pháp – 10 đầu việc của một đại biểu quốc hội – Cách đo chất lượng hoạt động của quốc hội – Hành pháp – Nhánh hành pháp ở Mỹ – Tư pháp – Tòa án độc lập – Chế độ đại nghị và chế độ tổng thống – Bộ máy hành chính]
Hệ thống chính trị Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam [Quân đội và công an – Nghề công an trong chế độ dân chủ – Nguyên tắc "dân quản quân" và vấn đề tướng lĩnh nắm quyền cơ quan dân sự Việt Nam]
Phụ lục [Kỹ thuật tuyên truyền – Tài liệu tham khảo – Từ điển thuật ngữ]
Tải sách "Chính trị bình dân"dạng pdf từ trang Luật Khoa.
2. Phản kháng phi bạo lực (2019)
Nội dung sách trình bày những nguyên tắc căn bản và kinh nghiệm đấu tranh phi bạo lực dựa theo tác phẩm "Blueprint for Revolution" của tác giả Srdja Popovic. Đoan Trang mô tả ngắn gọn những nguyên tắc đấu tranh và đưa ra ứng dụng vào tình hình Việt Nam.
Cẩm nang "Phản kháng phi bạo lực" (110 trang) trình bày những vấn đề như sau :
Hiểu đối thủ – Làm tốt từng việc nhỏ "Tôi được gì trong chuyện này ?" – Tốt gỗ, tốt cả nước sơn – Vô hiệu hóa sự đàn áp – Đại chiến hành tinh khỉ : "Cùng nhau, khỉ sẽ mạnh" – Cần cả chiến lược lẫn chiến thuật – Phi bạo lực, phi bạo lực, phi bạo lực – Trí tuệ và lòng dũng cảm sẽ được tưởng thưởng – Nhà hoạt động hiệu quả – Chống nạn thu phí ở BOT Cai Lậy : mẫu mực về phản kháng dân sự phi bạo lực.
Tải sách "Phản kháng phi bạo lực"dạng pdf từ trang Luật Khoa.
3. Cẩm nang nuôi tù (2019)
Trong lời tựa, Đoan Trang viết :
"Đây là cuốn sách đầu tiên ở Việt Nam dành cho những gia đình có người thân bị tù, đặc biệt khi người thân là tù nhân lương tâm, tù chính trị. Nó nêu rõ, cụ thể, chi tiết tất cả những gì gia đình phải làm để hỗ trợ và bảo vệ người thân trong trại giam/nhà tù, suốt từ những ngày đầu khi mới bị bắt, trải qua giai đoạn tạm giam chờ xét xử, rồi ra tòa và có án, cho đến những năm tháng thụ án".
"Cẩm nang nuôi tù" không chỉ được đúc kết ra từ kinh nghiệm tù tội của riêng Đoan Trang. Đây là bản tổng kết quá trình tác giả theo dõi hoạt động của công an và hệ thống cơ quan tư pháp Việt Nam qua nhiều vụ án chính trị và hình sự. Đoan Trang vạch trần các thủ đoạn công an thường sử dụng, gọi tắt là : trấn-phân-cô-kéo, nghĩa là trấn áp, phân hóa, cô lập và lôi kéo ; Một biến thể từ thủ đoạn thâm độc : "Thứ nhất rỉ tai - Thứ hai mã tấu".
"Cẩm nang nuôi tù" tuy chỉ dày 300 trang nhưng bao gồm nhiều vấn đề quan trọng sau :
1. Vì sao bạn nên đọc cuốn sách này ? [Giải thích một số khái niệm căn bản]
2. Khi sự khủng khiếp bắt đầu : [Dỗ dành, đe dọa, sách nhiễu – Bắt bớ, khám xét : Những việc cần làm ngay – Làm gì khi nhận giấy mời, giấy triệu tập ? – Tại sao an ninh bắt một nhà hoạt động ? – Đối phó với "kiêu binh"]
3. Nhà nước cảnh sát : [Đặc điểm của nhà nước cảnh sát – Vài đặc điểm tâm lý của công an trong chế độ công an trị – Trấn-phân-cô-kéo : Chiến lược, sách lược chống phản động – Tính chất khủng bố của lực lượng an ninh bảo vệ Đảng]
4. Đấu tranh pháp lý : [Theo luật quốc tế – Theo luật Việt Nam – Nhà nước Việt Nam lách luật quốc tế như thế nào ? – Tìm kiếm luật sư – Tạm giam điều tra : sự tàn phá thể xác và hủy hoại lương tâm con người]
5. Làm truyền thông : ["Làm truyền thông" là làm gì ? – "Làm truyền thông cho người bị bắt" – Làm truyền thông như thế nào ? – Tuyên truyền phản tuyên truyền – Chống nạn dư luận viên – Giải đáp một số thắc mắc thường gặp về làm truyền thông – Vượt qua nỗi sợ hãi – Công an cũng... làm truyền thông !]
6. Vận động : [Vận động là gì ? – Tại sao nên vận động cho tù nhân lương tâm ? – Vận động trong nước – Vận động quốc tế – Giải đáp một số thắc mắc thường gặp về vận động quốc tế – Làm thế nào vận dụng cơ chế Liên Hiệp Quốc để bảo vệ nhân quyền ? – Những lá thư gửi người trong ngục]
7. Bảo mật : [Tại sao phải bảo mật ? – Cần bảo mật những gì ? – Tại sao lại bị lộ ? – Bảo mật vật lý – Bảo mật thiết bị – Quyền im lặng gây "phiền nhiễu" như thế nào ? – Chặn xuất cảnh]
8. Thăm nuôi : [Vẫn cần biết luật – Chuyện thăm gặp – Chuẩn bị đồ ăn và đồ dùng sinh hoạt – Đương đầu với những khó khăn do trại giam gây ra – Làm truyền thông về chuyện thăm nuôi – Cai ngục thời nay]
Tải sách "Cẩm nang nuôi tù"dạng pdf từ trang Luật Khoa.
4. Politics of a Police State (2019)
Nếu muốn trình bày về chính trị Việt Nam ngày nay cho người không biết tiếng Việt, bạn chỉ cần đưa cho họ cuốn cẩm nang mỏng này.
Gói gọn trong 150 trang, sách tóm tắt những điều chính yếu nhất từ hai cuốn sách "Chính trị bình dân" và "Cẩm nang nuôi tù".
* Volume I : Politics for the Common People
What is politics ? – The government and the state – Pro-government Mob Harasses Activists – Democracy – Ideologies – Political interaction – How a society changes from dictatorship to democracy – Public opinion, political communication, and propaganda – Further reading : Freedom of the Press, Vietnam style – Parties and party systems – Election – A Guide to the National Assembly Election – Political organizations and interest groups – Civil society – Cyber Civil Society... But It Is Real – Social movements – Timeline of the Tree-felling Projects and Tree-protecting Campaign in Hanoi – Machinery of government – The Constitution That Echoed All People’s Voices – A Chronology of the Constitutional Amendment in Vietnam – Crazy about "High Consensus".
* Volume II : A Handbook for Families of Prisoners
Why should you read this book ? – Basic law concepts you need to know – When the terror begins – Encountering the police – Further reading : Four Ways the Vietnamese Government Controls Religious Practitioners – Using the law to fight – The Danger That Is Article 258 : How Law Criminalizes Disagreement – Communication and mass media as your tool – If You Fail to Conduct Communication, the Police Will Do – Advocacy campaigning – Your personal and digital security – Basic supplies for prisoners – Conclusion – The story of an independent journalist under totalitarianism.
Tải sách "Politics of a Police State"dạng pdf từ trang the88project.org.
5. Tội ác phải bị trừng phạt (2019)
Nguyên tác "Fighting Impunity – A Guide on how civil society can use 'Magnitsky Acts' to sanction human rights violators". Phạm Đoan Trang cùng một số dịch giả trẻ chuyển ngữ với tựa đề : "Tội ác phải bị trừng phạt : Hướng dẫn áp dụng Luật Magnitsky để trừng phạt kẻ vi phạm nhân quyền".
Luật Magnitsky được dùng để trừng phạt các quan chức, cá nhân, doanh nghiệp vi phạm nhân quyền bằng cách cấm nhập cảnh và tịch thu tài sản của họ.
"Tội ác phải bị trừng phạt" – cuốn cẩm nang chỉ dày 50 trang này gói ghém nhiều kiến thức hữu ích như sau :
Phần I – Những khái niệm căn bản : [Luật Magnitsky là gì ? – Luật Magnitsky có những ảnh hưởng gì ? – Ai có quyền áp đặt các chế tài của Luật Magnitsky ? – Hướng dẫn từng bước : Quy trình thực hiện một hồ sơ Magnitsky]
Phần II – Quy trình : [Vụ của tôi có áp dụng Luật Magnitsky được không ? – Tôi phải nộp hồ sơ ở đâu ? – Trước khi nộp hồ sơ, cần xác định các đối tác – Thời hạn, thời hiệu – Bảo mật danh tính]
Phần III – Làm hồ sơ : [Danh mục các việc cần làm – Xác định đối tượng cần nhắm tới – Thông tin nhân thân – Lập hồ sơ vụ việc : thu thập bằng chứng – Các luận điểm về "lợi ích quốc gia" – Tình tiết bào chữa – Nộp hồ sơ]
Phần IV – Các kỹ thuật điều tra : [Tổng quát – Phương pháp lập hồ sơ – Tìm kiếm online – Một vài ví dụ]
Phần V : Vận động – phần tiếp sau công đoạn nộp hồ sơ : [Điều gì xảy ra sau khi bạn nộp hồ sơ ? – Vai trò của vận động trong các vụ kiện theo Luật Magnitsky – Làm thế nào kết nối và liên lạc với nhà nước một cách hiệu quả ? – Tiếp cận các tổ chức chuyên vận động – Thông tin bổ sung]
Phụ lục : [Thông tin cần biết về Luật Magnitsky ở Mỹ và Canada – Những câu hỏi thường gặp về Luật Magnitsky của Mỹ – Mẫu hồ sơ theo Luật Magnitsky của Mỹ]
Tải sách "Tội ác phải bị trừng phạt" dạng pdf từ trang safeguarddefenders.com.
6. Báo cáo Đồng Tâm
Nội dung của "Báo cáo Đồng Tâm" xoay quanh vụ công an tấn công vào thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức (Hà Nội) đêm 8/01/2020, và các diễn biến kể từ đó cho tới hết phiên xét xử sơ thẩm (14/9/2020).
"Báo cáo Đồng Tâm" (ấn bản thứ ba) được hai nhà hoạt động Phạm Đoan Trang và Will Nguyễn công bố vào cuối tháng 9 năm 2020. Trong dịp này, Đoan Trang đã trả lời cuộc phỏng vấn của đài Á Châu Tự Do (RFA), trình bày những động lực đưa tới việc cô cùng các thân hữu quyết tâm thực hiện và phổ biến bản Báo Cáo này.
"Chúng tôi hay nói đùa rằng "Nhà sản sợ văn bản", tức là, cái gì được ghi lại thì cộng sản ghét và sợ. Bởi vì, họ quen với mọi thứ bằng miệng, tin nhắn, lệnh miệng... để dễ chối tội sau này. Đặc biệt họ rất ghét những hành động sai trái, những tội ác của họ bị ghi chép lại. Dù chưa được công bố thì họ cũng vẫn ghét và sợ. [...] Chúng tôi muốn Báo cáo được viết một cách khoa học, tức là phải dựa vào sự thật, bằng chứng... nhưng phải được viết dễ hiểu, ai đọc cũng hiểu. tức là, những người không hiểu biết gì về pháp luật, không cần biết gì về lịch sử tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm... Họ chỉ cần đọc Báo cáo này thì có thể hiểu toàn bộ vụ án" (Phạm Đoan Trang).
"Báo cáo Đồng Tâm – A Report on the Dong Tam village attack" bao gồm 11 Chương và 5 Phụ lục như sau :
1. Tóm tắt sự kiện (Event summary)
2. Hỏi nhanh đáp gọn về vụ Đồng Tâm (Brief Q&A regarding the Dong Tam attack)
3. Bối cảnh vụ tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm (Background of the Dong Tam land dispute)
4. Các mốc thời gian trong vụ tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm (Chronology of the Dong Tam land dispute)
5. Đối sách của chính quyền : thông tin bất nhất và đàn áp (Government response : inconsistent information and suppression)
6. Các điểm còn gây tranh cãi trong vụ tấn công (Points of contention around the Jan 9 attack)
7. Phiên tòa sơ thẩm (The preliminary September trial)
8. Bình luận và lời chứng về vụ tấn công Đồng Tâm và phiên xử sơ thẩm (Commentaries and testimonies on Dong Tam attack)
9. Các vi phạm của cơ quan tố tụng đối với chính luật pháp Việt Nam (Legal violations of Vietnamese domestic laws)
10. Các vi phạm xét theo tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế (Violations of international human rights standards)
11. Khuyến nghị (Recommendations) : (A) Dữ kiện và số liệu thực tế về vụ tấn công Đồng Tâm – (B) Bào chữa của luật sư – (C) Lê Đình Công trả lời luật sư trước tòa – (D) Bản câu hỏi của tạp chí Luật Khoa gửi Bộ trưởng Công An – (E) Những câu hỏi sau phiên tòa sơ thẩm.
Tải sách "Báo cáo Đồng Tâm" (song ngữ Anh Việt) dạng pdf từ trang phonhonews.com.
oOo
Trong tâm bút "Tôi đi tìm một cuốn sách để giúp mình nuôi hy vọng" trên trang mạng www.luatkhoa.org, tác giả Nguyên Sa có viết như sau :
"Ở Việt Nam bây giờ cũng tối. Trong mắt tôi, những động lực thay đổi chưa từng yếu như lúc này. [...] Chuyện có thêm ai đó bị bắt không nên khiến tôi tuyệt vọng, thay vào đó, tôi nên bắt đầu tìm hiểu về những việc họ làm trước khi bị bắt, và kể lại những thay đổi nhỏ mà họ đã góp phần tạo ra. Những ký ức đó sẽ giúp chúng ta không bị hiện tại tối tăm đánh lừa rằng mọi thứ lâu nay vẫn thế".
Chẳng lẽ sự tối tăm sẽ mãi phủ trùm đất nước hay sao ?
Phạm Đoan Trang bị bắt giữ trong năm 2020, khi đại dịch Covid-19 phủ trùm khắp toàn cầu. Người Việt truyền cho nhau những "bài thuốc" chữa bệnh với mong mỏi bạn bè thân thuộc sẽ tai qua nạn khỏi. Vậy, với "đại dịch cộng sản" đã hành hạ dân tộc ta suốt gần một thế kỷ thì sao ? Chúng ta có bài thuốc nào không ?
Phạm Đoan Trang đã dám sắn tay áo "kê toa, bốc thuốc" qua những cuốn sách của cô. Khó nói tác dụng sẽ được tới đâu, nhưng khi cộng sản phải bắt giam Phạm Đoan Trang chứng tỏ "thuốc" có tác dụng.
Phạm Đoan Trang bị bắt vào giữa khuya ngày 6/10/2020 tại Sài Gòn sau khi đã bị hàng loạt khủng bố, kể cả từng bị đánh gẫy chân.
Trong lá tâm thư "Nếu tôi có đi tù...", Phạm Đoan Trang nhấn mạnh :
"Tôi sẽ không nhận tội, không xin khoan hồng, cho nên mọi điều công an nói hoặc làm mà có thể khiến dư luận tưởng như vậy thì đều là bịa đặt, lừa dối.
(Nhưng) tôi nhận hành vi : Tôi luôn khẳng định tôi là tác giả của các cuốn "Chính trị bình dân", "Cẩm nang nuôi tù", "Phản kháng phi bạo lực", cũng như tất cả các sách và báo cáo khác tôi từng viết và để tên thật. Tôi cũng khẳng định là tôi luôn muốn xóa bỏ chế độ độc tài ở Việt Nam. Tôi muốn được mọi người nhắc đến như một người viết, luôn cố gắng để góp phần khai dân trí về các giá trị tự do, dân chủ, và luôn đấu tranh để thay đổi xã hội".
Nếu bạn đã đọc tới những dòng chữ này, xin chân thành cảm tạ. Và cũng mong bạn hãy chuyển bài viết tới người khác. Vì, khi nào còn "đại dịch cộng sản" thì không ai trong chúng ta có thể được sống bình an.
Trịnh Bình An
(Tháng 7/2021, khi Covid-19 bùng phát tại Việt Nam)
Hai tháng sau khi blogger Phạm Đoan Trang bị bắt, tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF), trụ sở tại Paris, hôm qua, 07/12/2020, đã khởi động chiến dịch #FreePhamDoanTrang, nhằm vận động cộng đồng người Việt đấu tranh cho nhà báo này và đòi trả tự do cho cô.
Phạm Đoan Trang, đồng sáng lập viên các trang web thông tin Luật Khoa và TheVietnamese, đã bị bắt tại nhà ở Sài Gòn vào đêm 06 rạng sáng 07/10/2020. Bị cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước", blogger này có nguy cơ lãnh án đến 20 năm tù. Trong bản kiến nghị, RSF đòi trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho nhà báo vốn đã được tổ chức này tặng giải thưởng tự do báo chí năm 2019.
Ông Daniel Bastard, phụ trách Châu Á-Thái Bình Dương của RSF, tuyên bố : "Với lòng can đảm và hào hiệp, Phạm Đoan Trang là một biểu tượng của cuộc đấu tranh vì thông tin khả tín và độc lập cho người Việt. Ký vào kiến nghị đòi trả tự do cho blogger này là tham gia ủng hộ tự do báo chí, trong một đất nước mà mọi phương tiện truyền thông đều bị cơ quan tuyên truyền của Đảng cộng sản kiểm soát nghiêm ngặt, đồng thời chứng tỏ tình liên đới với xã hội dân sự Việt Nam đang hoạt động rất sôi nổi dù bị Nhà nước kiểm soát».
Trong một video của RSF, những người thân cận với Phạm Đoan Trang đang sống tại nhiều nước đã lên tiếng. Cô Nguyễn Ngọc Anh ở Pháp, một người bạn thời trung học, ủng hộ quyết tâm của Đoan Trang trong việc viết báo, xuất bản sách để phổ biến kiến thức cho nhiều người. Trịnh Hữu Long, đồng sáng lập viên Luật Khoa tạp chí và TheVietnamese, đang ở Đài Loan, cho rằng Đoan Trang là một trong những nhà báo có nhiều tác động nhất, nằm trong số những nhà hoạt động can đảm và hiệu quả nhất.
Blogger Nguyễn Văn Đài, đang lưu vong tại Đức, nhận định Phạm Đoan Trang là một trí thức gắn bó với đất nước, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nhân quyền và đánh động ý thức chính trị nơi người dân. Nhà hoạt động Trần Thị Nga, từng bị lãnh án 9 năm tù và hiện lưu vong tại Mỹ, cho biết Đoan Trang từng bị tấn công khiến đôi chân nay mang tật. Trần Thị Nga nhấn mạnh việc giam giữ blogger này là vi phạm nghiêm trọng nhân quyền. Từ Berlin, ông Lê Trung Khoa, phụ trách trang ThoiBao.de, khẳng định Phạm Đoan Trang chỉ thực hiện quyền tự do ngôn luận đã được Hiến pháp Việt Nam bảo đảm.
Ông Daniel Bastard nhắc lại, từ nhiều năm qua Việt Nam vẫn nằm trong những nước nằm cuối danh sách tự do báo chí thế giới của RSF, và đứng thứ 175/180 nước trong bảng xếp hạng năm 2020.
Thụy My
VOA, 12/11/2020
Phát ngôn viên của Liên Hiệp Châu Âu (EU) mới nói với VOA Việt Ngữ rằng vụ bắt giữ ký giả tự do Phạm Đoan Trang "gây nghi vấn về cam kết bảo vệ quyền bày tỏ quan điểm và biểu đạt, cả trên mạng lẫn đời thực, của chính quyền Việt Nam".
Bà Nabila Massrali, phát ngôn viên của Liên Hiệp Châu Âu về Quan hệ Đối ngoại và Chính sách An ninh, nói thêm rằng quyền tự do ngôn luận là "điều sống còn nhằm bảo đảm sự minh bạch, công bằng xã hội cũng như sự thịnh vượng và phát triển toàn diện và bền vững".
Tác giả của nhiều sách, trong đó có cuốn "Phản kháng phi bạo lực" và "Cẩm nang nuôi tù", bị bắt hôm 6/10 với cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước" và "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước".
"Quyền tự do ngôn luận ôn hòa được bảo vệ bởi Hiến pháp của Việt Nam, Tuyên bố Nhân quyền Phổ quát và các công ước quốc tế mà bản thân Việt Nam ký kết, trong đó có Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị. Chúng tôi kêu gọi chính quyền [Việt Nam] duy trì các cam kết đó", Phát ngôn viên Massrali nói.
"Liên Hiệp Châu Âu sẽ tiếp tục theo dõi và làm việc với các bên liên quan để cải thiện tình hình nhân quyền ở Việt Nam, vốn là điều cũng quan trọng trong bối cảnh Thỏa thuận Thương mại Tự do EU – Việt Nam đạt được gần đây".
Mới đây, hôm 5/11, Trưởng phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam, ông Giorgio Aliberti, cho biết trên Twitter rằng ông cùng với đại sứ các nước thành viên EU khác đã nêu vụ bắt giữ bà Trang với Bộ Công an Việt Nam.
Trước Liên Hiệp Châu Âu, Hoa Kỳ, một đối tác thương mại quan trọng khác của Việt Nam, đã bày tỏ "quan ngại" về vụ bắt ký giả tự do từng có thời gian học tập tại Mỹ.
Trên Twitter, ông Robert A. Destro, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động, "kêu gọi chính phủ Việt Nam ngay lập tức thả bà và hủy bỏ mọi cáo buộc".
Hôm 15/10, tờ Công an Nhân dân, cơ quan ngôn luận của Bộ Công an Việt Nam, đăng bài viết với tựa đề "Sự thật đằng sau những lời kêu gọi trả tự do cho Phạm Đoan Trang", trong đó chỉ trích các tổ chức nhân quyền quốc tế, và tuyên bố rằng "hoàn toàn không có chuyện bắt, xử lý những đối tượng vi phạm pháp luật lại bị coi là đàn áp người ‘bất đồng chính kiến’, ‘người hoạt động nhân quyền’".
Cùng khoảng thời gian đó, một nhóm các nhà lập pháp Hoa Kỳ gửi thư tới Ngoại trưởng Mike Pompeo, trong đó bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về vụ Việt Nam bắt bà Trang, đồng thời kêu gọi nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ thúc đẩy việc phóng thích ký giả tự do này.
12 nhà lập pháp của Mỹ viết rằng "bà Phạm Đoan Trang không vi phạm pháp luật và chỉ thể hiện các quyền tự do cơ bản của mình, được bảo đảm trong hiến pháp Việt Nam" và rằng "bà ấy phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện".
Trong chuyến thăm được coi là "bất ngờ" tới Việt Nam cuối tháng trước, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã trao đổi với quan chức Việt Nam, trong đó có cuộc gặp riêng với Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm. Hiện chưa rõ nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ có lên tiếng về vụ bà Phạm Đoan Trang hay không
Trước khi Việt Nam và Hoa Kỳ công bố thông tin về chuyến công du của ông Pompeo tới Hà Nội, VOA Việt Ngữ hôm 27/10 liên hệ với cơ quan chuyên trách về dân chủ, nhân quyền và lao động của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ để hỏi xem liệu phía Mỹ có nêu vụ bắt giữ bà Trang bên lề Diễn đàn Kinh doanh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương mà Hoa Kỳ và Việt Nam phối hợp tổ chức, nhưng tới hôm 12/11 vẫn chưa nhận được câu trả lời.
*********************
Đại sứ EU nêu vấn đề Phạm Đoan Trang bị bắt với Bộ Công an Việt Nam
VOA, 06/11/2020
Hôm 5/11, Đại sứ Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam Giorgio Aliberti cho biết ông và các đại sứ của khối này vừa nêu vấn đề nhà báo tự do Phạm Đoan Trang bị bắt giữ với Bộ Công an Việt Nam trong nỗ lực nhằm kêu gọi bảo vệ quyền tự do ngôn luận và nhân quyền.
"Quyền tự do bày tỏ và tự do ngôn luận được ghi trong Hiến pháp Việt Nam và cần phải được tôn trọng", Đại sứ Aliberti viết trên Twitter.
Đài truyền hình ANTV của Bộ Công an hôm 4/11 loan tin rằng trong cuộc gặp với Trung tướng Nguyễn Thanh Sơn, Cục trưởng Cục Đối ngoại của Bộ Công an, Đại sứ Aliberti có trao đổi, chia sẻ mối quan tâm về việc bà Phạm Đoan Trang bị bắt ngày 07/10/2020 về tội "Làm, tàng trữ, tán phát hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước".
Tin cho hay Đại sứ Giorgio Aliberti, cùng các Đại sứ khác bao gồm cả Đại sứ Anh và đại diện Nhóm Bảo vệ quyền tự do cho các nhà báo gồm liên minh 37 nước thành viên nêu quan điểm cho rằng bà Phạm Đoan Trang chỉ là người thực hiện "quyền tự do ngôn luận của mình".
ANTV dẫn lời Trung tướng Nguyễn Thanh Sơn khẳng định rằng những đánh giá của các nước về việc bắt giữ Phạm Đoan Trang "chưa phản ánh đúng khách quan về bản chất hành vi của đối tượng này".
Ông nói : "Tự do và các quyền con người cơ bản luôn được Đảng và Nhà nước Việt Nam tôn trọng, ghi nhận và đảm bảo. Tuy nhiên, trong những trường hợp cần thiết, quyền con người có thể bị hạn chế nhằm đảm bảo an ninh quốc gia. Điều này được ghi nhận trong luật pháp quốc tế và Hiến pháp 2013 của Việt Nam".
Ông Sơn nói rằng bà Phạm Đoan Trang thực chất đã "lợi dụng việc thực hiện quyền tự do ngôn luận xâm phạm an ninh quốc gia được luật pháp Việt Nam bảo vệ, thuộc những trường hợp bị hạn chế quyền phù hợp với quy định của Luật Nhân quyền quốc tế".
Ông Cục trưởng khẳng định rằng việc bắt giữ bà Đoan Trang "là đúng pháp luật và được Viện Kiểm sát phê chuẩn".
Trước đó, vào ngày 9/10, Ngoại trưởng Cộng hòa Séc Tomas Petricek cũng lên tiếng yêu cầu nhà nước Việt Nam trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện đối với nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang.
"Tôi đã rất lo lắng về việc bắt giữ cô Phạm Đoan Trang, người đoạt giải thưởng Homo Homini của Séc năm 2017. Giải thưởng tôn vinh những cá nhân có đóng góp xuất sắc trong việc thúc đẩy nhân quyền, dân chủ và các giải pháp hòa bình cho các xung đột chính trị", Ngoại trưởng Petricek viết trên Twitter.
Ông Petricek viết thêm : "Tôi yêu cầu trả tự do vô điều kiện cho cô ấy và tôi kêu gọi các cơ quan chức năng Việt Nam tôn trọng các cam kết luật pháp quốc tế".
***********************
RFA, 06/11/2020
Hôm 6/11/2020, Đại sứ phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam - ông Giorgio Aliberti cùng Đại sứ các nước khác có cuộc gặp với đại diện Bộ Công an để làm việc về vụ bắt giữ nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang đúng 1 tháng trước.
Nhà báo Phạm Đoan Trang - FB Phạm Đoan Trang/Ảnh minh họa
"Đặt vấn đề về việc giam giữ Phạm Đoan Trang với các đồng nghiệp là Đại sứ các nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu và các nước cùng chí hướng tại Bộ Công an.
Quyền tự do ngôn luận và ngôn luận được ghi trong Hiến pháp Việt Nam và cần được tôn trọng !" - Ông Đại sứ Giorgio Aliberti viết trên Twitter cá nhân.
Tài khoản Twitter của Đại sứ quán Thụy Điển, Đức và Pháp sau đó cùng chia sẻ lại dòng tweet này của ông Giorgio Aliberti.
Phó Đại sứ Hà Lan tại Hà Nội - ông Christoph Prommersberger cũng chia sẻ thông tin từ Đại sứ Liên Âu và tấm ảnh hai bên đang làm việc về vụ bắt giữ cô Phạm Đoan Trang tại Bộ Công an Việt Nam.
Báo chí nhà nước Việt Nam hoàn toàn không có thông tin gì về buổi gặp gỡ này.
Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang - một nhà hoạt động nhân quyền và một người viết sách nổi tiếng ở Việt Nam bị cơ quan an ninh Bộ Công an bắt giữ vào khuya ngày 6 tháng 10 năm 2020 tại thành phố Hồ Chí Minh sau khi cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt lần thứ 24 mới kết thúc cách đó vài giờ.
Hàng loạt các tổ chức nhân quyền, nhà xuất bản, báo chí quốc tế lên tiếng yêu cầu chính phủ Việt Nam trả tự do cho cô Trang.
Ngoại trưởng Czech, Đặc ủy Nhân quyền Đức và Hoa Kỳ cũng lên tiếng mạnh mẽ về vụ bắt giữ này.
Ta là gì ? Ta cần thiết cho ai ?
(Nguyễn Duy)
Phiên tòa xử người dân Đồng Tâm cùng cái án tử hình, chung thân dành cho con cháu cụ Kình đã phủ xuống tâm trạng u ám cho tất cả chúng ta. Nhưng sự việc không dừng ở đó, công an đã bắt giam nhà báo Phạm Đoan Trang, đồng tác giả của ấn bản "Báo Cáo Đồng Tâm". Đây là một ấn phẩm song ngữ Anh-Việt nhằm công bố với dư luận quốc tế về tội ác của lãnh đạo cộng sản trong vụ án tranh chấp đất đai với người dân tại Đồng Tâm.
Phạm Đoan Trang và bà Bùi Thị Nối
Vụ án đã làm chấn động tâm tư người Việt Nam đến cùng cực. Nhìn những người được tòa án tha về khóc ai oán trước mộ cụ Kình hỏi ai không rơi lệ, hỏi tim ai không quặn thắt, hỏi ai không muốn ôm những con người vô tội ấy thật chặt vào lòng. Sự cô thế đến tội nghiệp của họ trước cái man rợ của bọn cường quyền làm lòng người ta tan nát. Nhiều người chỉ thốt lên được : "đau, đau, đau lắm…" đau đớn cho đất nước, đau cho người, đau cho chính mình, vừa đau vừa hổ thẹn trước sự lạc hậu, càn rỡ của luật pháp.
Nhưng lẽ ra chúng ta không nên đau nhiều như thế ! ? Để chấm dứt cái ác thì chỉ có hành động. Nhà báo Đoan Trang đã chọn thái độ ấy. Không phải tự nhiên mà các nhà nghiên cứu, các triết gia, các nhà sử học trên thế giới, những người chuyên nghiên cứu sâu về các chế độ độc tài như phát-xít và cộng sản đều gọi hai chế độ này là "quỷ dữ". Nhà sử học người Anh, Richard Overy thì gọi họ bằng cụm từ "nhà nước của sự khiếp hãi, nhà nước của khủng bố".
***
Thật vậy, ngay chính cụ Kình, ông Bùi Viết Hiếu, bà Bùi Thị Nối, những người bị lực lượng chức năng bắn thẳng vào ngực, cũng không thể nào hiểu được tại sao họ lại bị bắn ? Cả cuộc đời 29 người nông dân ấy cũng không thể nào hiểu được điều gì đã xảy ra cho mình ? tại sao họ lại trở thành những tội phạm giết người ?
Công lý ở các phiên tòa nước ta chỉ là trò hề không hơn không kém. Và trò hề đó được diễn đi diễn lại như diễu cợt thân phận con người. Điều cay đắng, chúng ta lại là một phần trong cái bi hài kịch ấy !
Không đâu trên thế giới này lại có những điều thật ấn tượng như các phiên tòa ở đây. Xin chia sẻ một trong những ấn tượng ấy là các phát biểu về những điều "không cần thiết" của các vị đại diện viện kiểm sát. Nhưng trước khi nói về những thứ "không cần thiết" đó, tôi muốn kể một chuyện hài. Bạn có thể cười vui, cười buồn, cười chua xót, hoặc cười ra nước mắt… Dù sao, nó cũng minh họa khá chính xác về cái càn rỡ của nghành tư pháp nước ta.
Có hai vợ chồng nhà kia đi nghỉ mát bên cạnh một bờ hồ. Trong lúc người chồng say ngủ, người vợ lấy chiếc thuyền bơi ra giữa hồ ngồi đọc sách. Một cảnh sát bơi thuyền đến bên bà và nói :
– Thưa bà, ở đây cấm câu cá, tôi phải bắt bà.
– Nhưng tôi đâu có câu cá.
– Tôi vẫn phải bắt bà, thưa bà, vì thuyền bà có chứa đầy đủ các dụng cụ để câu cá.
– Khoan đã, nếu thế tôi sẽ thưa với quan tòa là ông cưỡng hiếp tôi.
– Tôi đâu có, tôi chưa hề đụng vào người bà.
– Nhưng thưa ông, ông có đầy đủ các dụng cụ để thực hiện hành vi đó.
Những phiên tòa loại "đầy đủ dụng cụ" này đã gán ghép bao nhiêu công dân lương thiện vào những tội họ không có hành động cũng như hoàn toàn không có khả năng vi phạm. Thế nhưng họ vẫn bị ghép vào những tội danh kinh khủng như "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân", "tàng trữ tài liệu, tuyên truyền chống phá nhà nước"… Khi ra trước tòa, họ cũng như 29 nông dân kia, những điều luật để bảo vệ họ đều bị vị thẩm phán chủ tọa khẳng định : "không cần thiết".
Xin đơn cử những điều "không cần thiết" trong phiên tòa được cho là với tội danh nghiêm trọng "giết người" của 29 nông dân xã Đồng Tâm :
– Hồ sơ vụ án có quá nhiều điểm mâu thuẫn, nhưng đề nghị trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung của các luật sư là "hoàn toàn không cần thiết".
– Việc các Luật sư yêu cầu được gặp các bị cáo tại phiên tòa là "không cần thiết".
– Việc Luật sư yêu cầu sự có mặt của các nhân chứng quan trọng (cụ bà Dư thị Thành, viên công an bắn chết cụ Kình) là "không cần thiết".
– Việc các Luật sư yêu cầu thực nghiệm hiện trường để làm rõ cái chết của 3 công an là "không cần thiết".
– Việc Luật sư yêu cầu khởi tố vụ án giết người liên quan đến cái chết công dân Lê Đình Kình là "không cần thiết".
– …
Ngoài những điều bạch văn trên, còn có biết bao những điều không cần thiết khác mà người dân Đồng Tâm phải đối mặt : sự có mặt của thân nhân các bị cáo tại phiên tòa là không cần thiết ; phiên tòa dự định diễn ra 10 ngày là không cần thiết, chỉ bốn ngày là nghị án được rồi ; phần bào chữa của các luật sư bị tước bỏ vì không cần thiết ; …
Tòa án là nơi diễn giải luật pháp và phán xét dựa trên luật pháp, thế nhưng ở phiên tòa Đồng Tâm, một vị thẩm phán đã liên tục ngắt lời các luật sư và nói thẳng với Luật sư Luân Lê rằng : "Ở đây không nói luật nữa, không giải thích luật" !
Suy cho cùng, tôi cho rằng vị thẩm phán đó rất thật lòng và ông có cái lý của ông. Giải thích luật ở các phiên tòa này là vô ích, ngay đến bản thân ông hay thân phận vị chánh án cũng vậy, cũng không cần thiết. Án bỏ túi, chỉ cần người vào vai chánh án, lôi ra đọc và gõ búa là xong ; chỉ tội cho những người chết oan trong cuộc và gia đình họ. Tôi chắc rằng đối với thân nhân của 3 sĩ quan, những huân chương chiến công hạng nhất đó, mới thực sự là không cần thiết !
Khi con người bất lực trước dối trá, khi sự dối trá đã lên đến đỉnh điểm người ta mới khao khát một lời nói thật, người ta mới thấy rằng sự thật là một báu vật. Sự Thật giúp người ta được sống với nhân phẩm, nó giữ người ta thoát khỏi sự hèn mọn. Nhìn thái độ của nông dân Bùi Thị Nối trước tòa, người ta nhớ đến hình ảnh khóc lóc, cầu xin của các tướng lĩnh, các quan chức cộng sản mà thấy tiếc cho họ. Dù ít học, người phụ nữ này đã làm sống lại giá trị của một con người. Có lẽ điều này mới chính là điều cần thiết nhất cho chúng ta trong lúc này, ở ngay tại phiên tòa này.
Trong khi hầu hết 28 người khác đã nhận tội, đã từ chối luật sư, bà Bùi Thị Nối đã chọn nói thật. Bà bước lên mọi dối trá, mọi thứ đồ giả chung quanh bằng nỗi khát khao từ đáy tim bà. Bà cầu xin mọi người Việt Nam, thế giới, các luật sư, các trí thức hãy tìm ra con đường sáng sủa nhất cho những con người cùng khổ trên đất nước này :
"Tôi có một vấn đề : Tôi là người dân Đồng Tâm, vì bát cơm manh áo mà tại thời đại hòa bình, bố tôi, ông Kình 58 tuổi Đảng, là người nông dân mẫu mực ; thời đại hòa bình mà để mất các chiến sĩ hy sinh ; chỉ vì một đêm thôi, tôi đã bị một viên đạn xuyên vào ngực. Những người nông dân không có đất, để kiếm bát cơm manh áo ; yêu cầu Đảng, Chính phủ, Thế giới này, giúp người dân lao động. Những Luật sư, nhà trí thức, cố gắng tìm ra con đường sáng sủa nhất cho người dân lao động, cho thế giới loài người, để sống cuộc sống thanh bình nhất, đẹp đẽ nhất"
***
Nghe câu nói đứt quãng của bà Bùi Thị Nối người ta hiểu vì sao Đoan Trang kiên trì đấu tranh, và vì sao chị viết "Báo Cáo Đồng Tâm". Cả hai người phụ nữ cùng bị bắt giam, cùng đối mặt với tù đầy, nhưng cả hai cùng đánh cược những rủi ro của mình vì người khác. Tôi nghĩ đến 90 triệu con người đang lầm lũi sống giữa thiên tai và nhân tai. Gần 200 ngàn căn hộ đã chìm sâu trong nước, hơn 100 sinh mạng con người dập vùi trong lũ hết năm này sang năm khác mà vẫn không ai hỏi tại sao ?!
Trong những ngày mưa bão trắng miền Trung, tôi nghĩ về hai người phụ nữ ấy. Cả hai cùng bé nhỏ, cô thế, yếu đuối, nhưng họ thật lớn lao và cần thiết. Đọc tâm thư "nếu tôi có đi tù" của Đoan Trang tôi nghĩ đến người phụ nữ thương tật ấy và những hy sinh âm thầm của chị mà xúc động. Tôi tự hỏi chính mình, và nghe trong mưa gió, trên những mái nhà ngập nước, câu hỏi như đang truyền đi trong gió bão : "Chúng Ta là gì ? Ta cần thiết cho ai ?"
Nguyệt Quỳnh
Nguồn : VNTB, 27/10/2020
Bắt Đoan Trang chỉ chứng tỏ chế độ cộng sản đã yếu đến độ sợ cả một phụ nữ cô đơn chân yếu tay mềm, nó chỉ quẹt thêm một vết nhơ lên khuôn mặt vốn đã rất xấu xí của chế độ cộng sản.
Phạm Đoan Trang phải tỵ nạn vào Sài Gòn không phải vì lý do chính trị hay để sống ngoài vòng pháp luật mà để khỏi bị đánh sau khi đã nhiều lần bị công an Hà Nội, rồi bọn côn đồ do công an Hà Nội điều khiển, đánh nhiều lần khiến có thời gian phải chống nạng.
"Cơ quan an ninh điều tra Công an Hà Nội phối hợp với một số đơn bị nghiệp vụ của Bộ Công an và Công an Thành phố Hồ Chí Minh…". Đó là câu đầu của thông báo đăng trên báo điện tử của Bộ Công an và được nhiều báo đăng lại. Chuyện gì quan trọng đến thế ?
Đó chỉ là để bắt một phụ nữ đơn độc và yếu đuối, đi đứng khó khăn, không nơi nương tựa đang phải sống trong một phòng trọ tại Sài Gòn. Cô phải tỵ nạn vào Sài Gòn không phải vì lý do chính trị hay để sống ngoài vòng pháp luật mà để khỏi bị đánh sau khi đã nhiều lần bị công an Hà Nội, rồi bọn côn đồ do công an Hà Nội điều khiển, đánh nhiều lần khiến có thời gian phải chống nạng. Cô sống lây lất ở nhà các bạn. Gần đây khi không còn ai có thể chứa chấp cô phải thuê một phòng trọ. Muốn bắt cô chỉ cần một công an phường đem lệnh bắt tới dẫn đi là đủ.
Phạm Thị Đoan Trang năm nay 42 tuổi. Thời gian qua thật nhanh. Tôi vẫn có cảm tưởng Đoan Trang là một cô bé. Tôi biết Đoan Trang lần đầu trên mạng FaceBook cách đây gần mười năm. Tôi đánh giá cao những "còm" (comment, bình luận) của Đoan Trang. Chúng chứng tỏ một con người thông minh, hiểu biết nhiều và quan tâm đến các vấn đề xã hội. Chúng cũng khiến tôi coi Đoan Trang như một cô gái trẻ. Rồi vài năm sau, mùa hè 2014, tôi tình cờ gặp Đoan Trang tại Genève khi đến để theo dõi cuộc kiểm tra định kỳ về nhân quyền của Liên Hiệp Quốc trong đó chính quyền cộng sản Việt Nam bị chất vấn. Chỉ mới nhìn đã nhận ra ngay Đoan Trang là một phụ nữ mệt mỏi vì phải phấn đấu chật vật với một cuộc sống khó khăn. Tầm vóc rất nhỏ, nước da ngăm ngăm, gương mặt đăm chiêu của một người có tâm sự băn khoăn. Một người phụ nữ không thể là một đe dọa cho bất cứ ai, chưa nói một tổ chức hay một chính quyền. Một vài ngày tiếp xúc và trò chuyện xác nhận cảm tưởng ban đầu.
Đặc tính đậm nhất của Đoan Trang là sự thông minh, kho kiến thức phong phú hơn hẳn đa số thanh niên cùng tuổi và nhất là khả năng diễn đạt. Cô tốt nghiệp đại học ngoại thương, một trong những đại học sáng giá nhất Việt Nam, rồi trở thành một nhà báo ở tuổi mới ngoài hai mươi, làm việc cho các báo Vietnamnet, VnExpress, Pháp Luật. Năm 2009 cô bị loại khỏi làng báo chính thống vì có thái độ và những bài viết ngoài khuôn phép. Từ đó hoạt động chính của Đoan Trang là những bài viết và những còm trên mạng xã hội. Đồng thời cô cũng viết sách. Và ngày càng được dư luận biết đến vì những gì cô đã viết và một phần do chính những vụ bạo hành mà cô là nạn nhân.
Đoan Trang bị "bắt giam khẩn cấp" vì tội "tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" quy định tại điều 88 Bộ luật hình sự 1999 và tội "làm, tàng trữ, tán phát hoặc tuyên truyền thông tin, phẩm vật nhằm chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" quy định tại điều 117 Bộ luật hình sự 2015.
Bộ luật hình sự 2015 thay thế Bộ luật hình sự 1999, điều 117 thay thế điều 88. Như vậy có nghĩa là Đoan Trang bị truy tố vì cả những điều cô đã làm trước năm 2015. Sao bây giờ mới nêu ra, và nếu như thế thì có gì là khẩn cấp?
Thế nào là "tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" ? Thế nào là những "thông tin, phẩm vật nhằm chống nhà nước xã hội chủ nghĩa" ? Chống lại nhà nước, hay bất cứ ai, bằng bạo lực hay bằng hành động cụ thể gây thiệt hại thì đúng là một tội, nhưng còn phát biểu ý kiến, phê phán những điều mình thấy là sai chỉ là quyền tự do ngôn luận. Đàng nào thì vấn đề "tuyên truyền" cũng chỉ đặt ra trong khuôn khổ một tổ chức, người ta tuyên truyền để cổ võ cho một tổ chức hay cho một lập trường và một cách gián tiếp cho tổ chức đề xướng lập trường đó. Đoan Trang không thuộc một tổ chức chính trị nào cả vậy vấn đề tuyên truyền không đặt ra với cô. Tuyên truyền cho tổ chức nào và để làm gì ? Những phê phán đối với chính quyền chỉ là sử dụng quyền tự do ngôn luận để nói lên những điều mình nghĩ.
Và tại sao lại "nhà nước xã hội chủ nghĩa" ? Cụm từ "chủ nghĩa xã hội" là một cụm từ mơ hồ vì có thể có rất nhiều nghĩa, nhưng ít ra đối với các chế độ cộng sản nó có một nghĩa rõ rệt, đó là chặng đường chuyên chính đảng trị trong tiến trình đi tới chủ nghĩa cộng sản. Nhân dân Việt Nam chưa bao giờ biểu quyết chấp nhận chủ nghĩa cộng sản và chặng đường xã hội chủ nghĩa của nó cả. Nó đã được áp đặt bằng bạo lực lên dân tộc Việt Nam. Ngày nay nó đã bị thế giới văn minh nhận diện như một ảo tưởng và một tội ác, ngay cả các đảng viên cộng sản, kể cả những người trong ban tuyên giáo và hội đồng lý luận trung ương cũng đều biết vậy, chỉ chưa dám nói thẳng ra thôi. Như vậy lên tiếng chống lại chủ nghĩa cộng sản và cái chặng đường xã hội chủ nghĩa của nó không chỉ là một quyền mà còn là một bổn phận của mọi người Việt Nam yêu nước.
Những điều 88 của Bộ luật hình sự 1999 và 117 của Bộ luật hình sự 2015 vừa mơ hồ vừa tùy tiện chỉ được làm ra để có thể bách hại tất cả những ai mà nhà nước cộng sản muốn bách hại, và trong thực tế hàng ngàn cuộc đời đã bị gẫy đổ dưới tay của chính quyền bạo ngược này nhân danh những "điều luật" nhảm nhí này.
Đã có luật gia nào của chế độ này đặt câu hỏi luật là gì không ? Đó là cố gắng để quy định lẽ phải, nghĩa là những gì phải được tôn trọng vì đúng, trong sinh hoạt xã hội. Cách đây 25 thế kỷ nhà triết lớn Plato đã khẳng định luật phải đúng, luật không đúng không phải là luật. Luật hình sự của chế độ này không phải là luật mà chỉ là một dụng cụ thống trị. Người ta thường nói các chế độ cộng sản vừa đá bóng vừa thổi còi. Không đúng, vì trong chế độ này không có đá bóng. Đội bóng Việt Nam bị trói chân một chỗ để đội bóng cộng sản mặc sức đem bóng thẩy vào khung thành.
Nhưng đàng nào thì vấn đề luật pháp, ngay cả luật pháp tùy tiện của chế độ cộng sản, cũng không hề đặt ra với Đoan Trang. Cô chỉ đã viết một số bài báo mà ít ai còn nhớ nội dung. Cô cũng có viết một vài cuốn sách như Chính Trị Bình Dân, Cẩm Nang Nuôi Tù, Phản Kháng Phi Bạo Lực, Cách Làm Kách Mạng, Hồ Sơ Đồng Tâm. Tùy mỗi người đánh giá các tác phẩm của Đoan Trang nhưng điều mà mọi người đều phải đồng ý là những bài và sách này tuyệt đối không kêu gọi và cũng không có ý định kêu gọi chống lại nhà nước cộng sản Việt Nam. Chúng chỉ chứa đựng những kiến thức cụ thể mà Đoan Trang nghĩ rằng những người quan tâm tới đất nước nên biết và cũng chỉ nêu quan điểm cá nhân của cô trên một số vấn đề xã hội.
Đoan Trang không hề tham gia một tổ chức chính trị nào và cũng không hề có một hoạt động chính trị nào. Cô cũng không có ngay cả ý kiến về việc thiết lập một chế độ khác thay thế cho chế độ này. Những bài và sách của Đoan Trang, kể cả cuốn Chính Trị Bình Dân, không hề chuyên chở một tư tưởng chính trị hay một dự án chính trị nào ngoài những kiến thức phổ thông mà cô thấy là có ích. Hoạt động của Đoan Trang chỉ giới hạn trong một vài nhóm xã hội dân sự nhỏ bây giờ hầu hết đã ngừng hoạt động. Hoàn toàn không có lý do nào để truy tố Đoan Trang. Cũng hoàn toàn không có nhu cầu vô hiệu hóa Đoan Trang để bảo vệ chế độ.
Sau khi Đoan Trang bị bắt, tôi đã đọc một số bài về cô trên báo nhà nước. Cảm nhận rõ ràng là các tác giả đều đã chỉ viết vì bị buộc phải viết chứ không muốn viết. Họ viết loanh quanh, thuật lại một số chi tiết về cô nhưng không hề cáo buộc gì cả. Không những thế họ còn viết để người đọc hiểu Đoan Trang là một nhà báo giỏi. Họ chỉ nói Đoan Trang đã lầm và làm lỡ dở một sự nghiệp làm báo đáng lẽ đầy hứa hẹn. Nhưng ngay cả nếu lầm như thế thì có gì là tội ? Người ta bách hại Đoan Trang chỉ vì chế độ đã quá chao đảo đến độ sợ cả những gì không cần sợ và cũng có lẽ vì người ta đã hành hạ và đả thương cô nên nghĩ rằng Đoan Trang chỉ có thể thù hận mình. Người ta phạm tội ác chỉ vì đã lỡ phạm tội ác.
Bắt Đoan Trang không làm cho chế độ bớt đi một mối nguy vì Đoan Trang không hề là một mối nguy, trái lại nó còn gây thiệt hại lớn cho chế độ bởi vì do cố gắng thông minh của mình Đoan Trang đã tranh thủ được sự chú ý của các tổ chức bảo vệ nhân quyền và tự do ngôn luận lớn trên thế giới. Sự yếu đau và đơn độc của Đoan Trang càng khiến họ thấy chính quyền dã man một cách vô lý và phản đối mạnh hơn. Bắt Đoan Trang chỉ chứng tỏ chế độ cộng sản đã yếu đến độ sợ cả một phụ nữ cô đơn chân yếu tay mềm, nó chỉ quẹt thêm một vết nhơ lên khuôn mặt vốn đã rất xấu xí của chế độ cộng sản. Chế độ này đã mất trí.
Sắp tới có thể dự đoán trước là Đoan Trang sẽ bị đưa ra tòa. Viện Kiểm sát nhân dân sẽ xác nhận những cáo buộc của công an theo đó có đầy đủ bằng chứng là Đoan Trang đã vi phạm luật pháp vì họ chỉ là một chi nhánh của công an. Các thẩm phán vô liêm sỉ sẽ đọc những bản án đã được quyết định trước vì họ không phải là những thẩm phán. Và Đoan Trang, người phụ nữ vô tội, yếu bệnh và đáng thương, sẽ bị tuyên án từ 2 đến 5 năm tù. Đó chỉ là thêm một tội ác sau vô số tội ác của Đảng cộng sản.
Tội ác nào cũng đáng ghét, nhưng nó càng đáng ghét hơn khi đi kèm với sự ngu xuẩn.
Nguyễn Gia Kiểng
(16/10/2020)
Luật sư Đặng Đình Mạnh gửi đơn đăng ký bào chữa cho cô Phạm Đoan Trang
RFA, 12/10/2020
Luật sư Đặng Đình Mạnh vào sáng 12/10/2020 đã có đơn gửi Cơ quan an ninh điều tra, công an thành phố Hà Nội đăng ký bào chữa cho nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang, người bị bắt khuya ngày 6-10-2020 với cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước".
Cô Phạm Đoan Trang bị bắt đêm 6/10/2020. Tấm hình này chỉ có công an chụp được rồi phổ biến để đe dọa người khác.
Luật sư Mạnh cho biết, cùng với việc gửi đơn đăng ký bào chữa, người nhà của cô Trang cũng đã gửi được vật dụng cần thiết vào trại Tạm giam số 1, công an Hà Nội. Ông nói qua điện thoại như sau :
"Đã gửi được quà, tức là những vật dụng cần thiết và tiền lưu ký còn gặp mặt thì họ chưa cho đâu.
Gặp mặt nếu về mặt lý thuyết thì phải hết giai đoạn điều tra thì mới có thể gặp được hoặc là khi hết giai đoạn điều tra và Trang phải có thái độ hợp tác với cơ quan an ninh điều tra thì mới được gặp mặt. Nhiều khi ra tòa mới được gặp !".
Nhà báo, blogger, tác giả, nhà hoạt động nhân quyền dân chủ Phạm Đoan Trang bị an ninh Hà Nội khởi tố với cáo buộc "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" theo điều 88 Bộ luật hình sự cũ năm 1999.
Một cáo buộc khác là điều 117 Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2015 là "làm, tàng trữ, phát tán thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước". Đây chính là điều luật 88 của Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi mà thành.
Theo luật sư Đặng Đình Mạnh, sở dĩ cô Phạm Đoan Trang bị truy tố về cả 2 tội danh này vì hành vi của cô có từ trước và cả sau ngày 1-1-2018 - là thời điểm Bộ luật hình sự 1999 hết hiệu lực và Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực.
Từ khi bị bắt đến nay, chính phủ Mỹ, cộng hòa Czech và hàng loạt các tổ chức nhân quyền, xuất bản, báo chí... đã lên tiếng yêu cầu chính quyền Việt Nam trả tự do cho cô Phạm Đoan Trang ngay lập tức và hủy bỏ mọi cáo trạng.
**********************
Tù nhân lương tâm Lê Đình Lượng tuyệt thực phản đối chính sách hà khắc của nhà tù
RFA, 12/10/2020
Con dâu tù nhân lương tâm Lê Đình Lượng thông báo trên trang Facebook cá nhân rằng cha chồng cô đã bắt đầu tuyệt thực trong trại giam Ba Sao- Nam Hà tỉnh Hà Nam kể từ ngày 10/10.
Nhà hoạt động Lê Đình Lượng tại phiên tòa sơ thẩm ở Nghệ An hôm 16/8/2018 - AFP
Ông Lê Đình Lượng là người đang thụ án tù 20 năm với cáo buộc "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân"
Theo thông tin đăng tải tại Facebook cá nhân, cô Xoan viết : "Hôm nay ngày đầu tiên bố tôi, ông Lê Đình Lượng tuyệt thực.
Ngày 04/10 vừa qua gia đình tôi ra trại giam Nam Hà để thăm bố tôi.
Gia đình tôi rất lo lắng vì thông báo đầu tiên của bố tôi trong cuộc nói chuyện.
Ông nói rằng : Chúa Nhật(chủ nhật) tức hôm nay ông sẽ bắt đầu tuyệt thực"
Lý do ông Lượng tuyệt thực được cô Xoan cho biết qua Facebook là vì trại giam hạn chế và thậm chí không cho ông sử dụng kinh Thánh và Lịch phụng vụ. Trong khi, đó là cách ông dùng để tuyên xưng niềm tin tôn giáo khi bị giam giữ trong tù.
Ông Lượng cũng cho người nhà biết qua chuyến thăm gặp ông vào ngày 4/10 là nguồn nước tại trại giam bị ô nhiễm nặng nề. Bên cạnh đó, tiếng ồn từ việc khai thác núi đá gần trại giam và bụi khiến không khí ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khoẻ và giấc ngủ của các tù nhân.
Cũng theo thông tin từ Facebook của cô Xoan, từ chuyến thăm gặp ông Lượng hôm 4/10, ông cũng cho biết trại giam không cho sử dụng giấy bút do đó ông không thể viết đơn khiếu nại.
Cô Nguyễn Thị Xoan vào tối ngày 12/10 đã xác nhận thông tin với Đài Á Châu Tự Do qua điện thoại. Cô cho biết ông Lượng nói với gia đình rằng ông sẽ tuyệt thực cho đến khi trại giam đáp ứng các yêu cầu của ông về kinh thánh, giấy bút và giải quyết tình trạng ô nhiễm nguồn nước và không khí cho các tù nhân.
Cô Xoan cho biết gia đình hiện rất lo lắng về tình trạng sức khoẻ của ông Lượng trong tù đang xấu đi vì điều kiện giam giữ và đã khuyên ông không nên tuyệt thực nhưng ông Lượng cho biết ông không còn lựa chọn nào khác. Gia đình ông Lượng cho biết họ đã nhiều lần gửi đơn đến Bộ Công an, đề nghị đáp ứng các yêu cầu về kinh thánh và tố cáo trại giam sử dung côn đồ đe dọa gia đình nhưng không được hồi đáp.
Ông Lê Đình Lượng, 53 tuổi, là nhà hoạt động nhân quyền và môi trường, ông từng giúp đỡ những nạn nhân chịu ảnh hưởng của việc Nhà máy Formosa xả thải trực tiếp ra biển gây nên thảm họa môi trường cá chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung năm 2016.
Ông bị bắt vào ngày 24 tháng 7 năm 2017 và bị biệt giam gần 1 năm trước khi bị đưa ra toà.
Vào ngày 16 tháng 8 năm 2018, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An tuyên án ông Lê Đình Lượng 20 năm tù giam và 5 năm quản chế với cáo buộc Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.
Hôm 3/1/2019, cũng cô Nguyễn Xoan cho biết qua Facebook cá nhân của mình, cha cô -TNLT Lê Đình Lượng bị chuyển từ trại giam Nghi Kim tỉnh Nghệ An ra trại giam Nam Hà tình Hà Nam và bị giam giữ tại đây đến nay.
Thu Thủy, Thoibao.de, 10/10/2020
Bộ Công an Việt Nam hôm 7/10 xác nhận đã "bắt tạm giam" nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang tại quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh hôm 6/10. Bản tin ngắn đăng trên Cổng Thông tin Điện tử của Bộ Công an cho biết "bị can" bị "bắt tạm giam, khám xét khẩn cấp về tội Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", theo điều 88 của Bộ luật hình sự 1999 và tội "Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" theo Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015.
Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang. Ảnh chụp từ trang mạng Dân Làm Báo.
Hãng tin AP dẫn báo Thanh Niên nói rằng nếu bị xét là có tội, bà Phạm Đoan Trang có thể đối mặt với bản án tù 20 năm.
Tin nhà báo bị bắt truyền nhanh trên mạng ngay sau khi bà bị bắt vào lúc gần nửa đêm thứ Ba, và lập tức tin này được truyền thông quốc tế, kể cả các hãng tin lớn như AP, Reuters, Bloomberg, Al Jazeera, Deutsche Welle… loan tải, trong khi các tổ chức bảo vệ tự do báo chí và nhân quyền mạnh mẽ lên án.
Tổ chức Không biên giới (RSF) công bố giải Tự do Báo chí Tầm ảnh hưởng cho nhà báo Phạm Đoan Trang. Photo chụp từ Facebook Le Trung Khoa.
Tên tuổi của Phạm Đoan Trang đã quen thuộc với báo giới quốc tế vì bà đã nhận nhiều giải quốc tế về tự do báo chí và nhân quyền. Năm 2019, Phạm Đoan Trang là một trong ba phụ nữ đoạt giải Tự do Báo chí của RSF- Tổ chức Phóng viên Không Biên giới. Trước đó, năm 2018, bà được chọn để nhận giải nhân quyền Homo Homini tại Cộng hòa Czech.
Các bản tin quốc tế đều lưu ý đến chi tiết nhà báo độc lập bị bắt chỉ vài giờ sau cuộc đối thoại nhân quyền giữa Việt Nam và Mỹ. Họ nhắc đến thành tích đấu tranh cho nhân quyền của nhà báo, bất đồng chính kiến, đấu tranh cho nhân quyền, tác giả nhiều đầu sách có giá trị như "Chính trị Bình dân", "Phản kháng phi bạo lực", "Politics of a Police State" (tiếng Anh), "Những mảnh đời sau song sắt ; "Anh Ba Sàm"… và gần đây hơn, đồng tác giả của "Báo cáo Đồng Tâm".
Will Nguyễn, đồng tác giả của Báo cáo Đồng Tâm mới nhất, đã phổ biến một bức thư của bà Phạm Đoan Trang "Nếu tôi có đi tù" sau khi bà bị bắt. Trong thư, Phạm Đoan Trang khẳng định bà muốn "xóa bỏ chế độ độc tài ở Việt Nam", nhắn nhủ những người ủng hộ hãy tiếp tục đấu tranh cho những mục tiêu mà bà theo đuổi. Bà nói : "Tôi không cần tự do cho riêng mình ; Tôi cần cái lớn hơn thế nhiều : Tự do, dân chủ cho cả Việt Nam".
Bà cho biết sẽ không nhận tội, không xin khoan hồng, nên nếu công an nói như vậy tức là "công an bịa đặt, lừa dối".
Bà bày tỏ mong muốn những người ủng hộ hãy chăm sóc mẹ già, và là người yêu âm nhạc, bà Phạm Đoan Trang mong có được cây đàn guitar trong tù, vì đối với bà "đàn guitar cũng quan trọng như Kinh Thánh đối với tín đồ Thiên Chúa giáo".
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc đặc trách Châu Á của Human Rights Watch, nói tổ chức theo dõi nhân quyền này mạnh mẽ lên án vụ bắt giữ bà Phạm đoan Trang.
"Mỗi một ngày bà ở sau chấn song sắt là một sự bất công nghiêm trọng, vi phạm các cam kết quốc tế của Việt Nam về nhân quyền và phương hại tới danh dự của chính quyền Việt Nam", ông Robertson nói.
Tổ chức Ân xá Quốc tế bày tỏ lo ngại về sự an toàn của cá nhân bà Phạm đoan Trang. Tổ chức này nhắc lại rằng bà đã bị đàn áp từ khi trở về Việt Nam năm 2015. Và năm 2018, sau khi bị bắt giữ, bà đã phải nhập viện vì bị công an đánh đập dã man trong lúc bị câu lưu.
"Phạm Đoan Trang có thể đối mặt với nguy cơ bị tra tấn và các hình thức ngược đãi khác dưới tay của nhà cầm quyền Việt Nam. Bà phải được trả tự do lập tức và vô điều kiện".
Bà Phạm Thị Đoan Trang là một tác giả được quốc tế biết tiếng, bà là người phát ngôn của Nhà xuất bản Tự Do, nhà xuất bản đã được Hiệp hội Xuất bản Quốc tế (IPA) trao giải thưởng Prix Voltaire vào tháng Ba năm 2020.
"Phạm Đoan Trang chủ ý chấp nhận nguy cơ để bảo vệ quyền tự do biểu đạt. Tôi xin ngả mũ thán phục trước sự can trường và sức mạnh của niềm tin của bà".
Hôm 7/10, Hiệp hội Xuất bản Quốc tế, liên minh lớn nhất thế giới của các nhà xuất bản, loan báo "Đồng sáng lập Nhà Xuất Bản Tự do của Việt Nam được Giải Voltaire, đã bị bắt trước hội chợ sách Frankfurt".
Theo lịch trình, bà Phạm Đoan Trang sẽ có góp tiếng trong cuộc thảo luận về quyền tự do xuất bản vào ngày 15/10 tại hội chợ sách quốc tế Frankfurt. Chủ tịch và CEO của Frankfurter Buchmesse nói hôm 7/10 :
"Chúng tôi rất quan tâm về việc Phạm Đoan Trang bị bắt giữ, ngay trước hội chợ sách lớn nhất thế giới, nơi mà tự do biểu đạt được tôn vinh".
Bà Phạm Đoan Trang đàn và hát bài "Oh My Love" của The Beatles
Từ Geneva, Hiệp hội Xuất bản Quốc tế (IPA) ra thông báo do ông Kristenn Einarsson, Chủ tịch Ủy ban Tự Do Xuất bản IPA và Chương trình Giải Voltaire- viết rằng :
"Phạm Đoan Trang và Nhà Xuất bản Tự do đã phải hoạt động trong bóng tối trong nhiều năm. Thành quả làm việc và sự can đảm của bà là một nguồn cảm hứng cho tất cả các nhà xuất bản quốc tế, và cộng đồng các nhà xuất bản thế giới ủng hộ bà trong cuộc đấu tranh cho tự do xuất bản ở Việt Nam".
Chủ tịch IPA Hugo Setzer, nói :
"Phạm Đoan Trang chủ ý chấp nhận nguy cơ để bảo vệ quyền tự do biểu đạt. Tôi xin ngả mũ thán phục trước sự can trường và sức mạnh của niềm tin của bà".
Lúc nhận giải Voltaire, Phạm Đoan Trang nói với VOA rằng kể từ khi Nhà xuất bản Tự Do được thành lập vào năm 2019 cho đến nay, các nhân viên "không bao giờ được hưởng một giây phút bình yên" vì liên tục bị công an sách nhiễu.
Phản ứng trước tin bà bị bắt, Phó Giám đốc Đông Nam Á của Tổ chức Ân xá Quốc tế Ming Yu Hah nói :
"Bắt giữ bà Phạm đoan Trang là hành động sai trái. Bà là nhân vật đi tiên phong trong cuộc đấu tranh cho nhân quyền tại Việt Nam. Bà là nguồn cảm hứng của vô số nhà đấu tranh trẻ tuổi đã đứng lên để tranh đấu cho một nước Việt Nam công bình hơn, bao gồm mọi thành phần, và tự do hơn".
Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) yêu cầu trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho bà Phạm Đoan Trang. Nhà báo Việt Nam này bị bắt vào tối thứ Ba với cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước". Tổ chức RSF đã trao tặng bà Trang Giải thưởng Tự do Báo chí hồi năm 2019 cho hoạt động báo chí đặc biệt hiệu quả.
"Vụ bắt giữ Phạm Đoan Trang là ví dụ mới nhất về việc đàn áp những tiếng nói chỉ trích ở Việt Nam", ông Christian Mihr – Giám đốc điều hành RSF – nói. "Tội bị cáo buộc của bà, thật ra chỉ là phổ biến những thông tin độc lập và tạo điều kiện cho đồng bào của bà thực hiện các quyền của người dân được bảo đảm bởi hiến pháp. Bà Trang không thể bị tù. Bà ấy phải được thả ngay lập tức".
Cùng với Trung Quốc, Saudi Arabia, Ai Cập và Syria, Việt Nam là một trong những quốc gia trên thế giới mà có nhiều người nhất bị ngồi tù vì công việc làm truyền thông của họ, hiện nay có ít nhất 23 người bị ngồi tù ở Việt Nam vì lý do này. Hầu hết họ là các blogger và nhà báo công dân – thường là những nguồn thông tin được điều tra độc lập duy nhất, vì các phương tiện truyền thông chính thống của Việt Nam phải tuân theo chỉ thị của Đảng cộng sản.
Bất chấp hàng loạt khó khăn do sự đàn áp của chính quyền Cộng sản Việt nam, thì nhà xuất bản Tự do vẫn xuất bản và phổ biến được hàng trăm đầu sách ở Việt nam. Rất nhiều nhà hoạt động đã bị an ninh khủng bố vì hỗ trợ phổ biến sách đến tay người đọc
Trong danh sách tự do báo chí, Việt Nam đứng thứ 175 trong số 180 nước.
Từ Tổ chức Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International), cùng ngày, trong một tuyên bố có tựa đề "Việt Nam : Nhà vô địch nhân quyền bị bắt, có nguy cơ bị tra tấn nghiêm trọng", Phó Giám đốc Khu vực của tổ chức này, Ming Yu Hah, gọi đây là một hành động đáng ‘chê trách’ của chính quyền và kêu gọi thả tự do vô điều kiện cho nhà báo, nhà hoạt động :
"Việc Phạm Đoan Trang bị bắt là một hành động đáng chê trách. Bà là một nhân vật hàng đầu trong cuộc đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. Bà đã truyền cảm hứng cho vô số nhà hoạt động trẻ lên tiếng vì một Việt Nam công bằng, hòa nhập và tự do hơn.
"Phạm Đoan Trang phải đối mặt với nguy cơ sắp bị tra tấn và đối xử tệ bạc dưới bàn tay của chính quyền Việt Nam. Bà phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện.
"Phạm Đoan Trang đã phải đối mặt với sự ngược đãi do công việc của bà là một nhà bảo vệ nhân quyền cho phụ nữ kể từ khi bà trở về Việt Nam vào năm 2015. Trước đó, bà đã phải nhập viện sau khi bị tra tấn và chịu bạo lực về giới sau vụ bắt giữ tùy tiện với bà vào năm 2018".
Cũng hôm 07/10, hãng tin Anh Reuters đưa tin về sự việc trong một bản tin cho hay "Việt Nam bắt giữ nhà hoạt động vài giờ sau cuộc họp nhân quyền với Mỹ", bản tin viết :
"Các nguồn tin và các nhóm nhân quyền quốc tế cho biết Việt Nam đã bắt giữ một blogger và một nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng vì "các hoạt động chống nhà nước" vài giờ sau khi chính phủ nước này tổ chức các cuộc đàm phán thường niên về nhân quyền với Hoa Kỳ…
Việt nam đứng 175/180 trên bảng xếp hạng tự do báo chí của tổ chức phóng viên không biên giới
"… Mặc dù cải cách kinh tế sâu rộng và ngày càng cởi mở hơn với thay đổi xã hội, đảng Cộng sản cầm quyền của Việt Nam rất ít dung thứ sự chỉ trích và đã tăng cường đàn áp các nhà hoạt động trước thềm đại hội đảng quan trọng vào tháng Một năm sau".
Từ Hà Nội, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện phản biện Chính sách độc lập IDS (đã tự giải thể) nói với BBC :
"Tôi cho rằng đây là một vụ đàn áp trắng trợn chống lại những tiếng nói khác với ý của Đảng cộng sản Việt Nam, chống lại những quyền tự do báo chí, xuất bản và biểu đạt đã được Việt Nam cam kết tôn trọng trong luật quốc tế (ICCPR, mà Việt Nam đã tham gia từ đầu những năm 1980 và cũng được ghi trong Hiến Pháp Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam và như thế chính quyền Việt Nam phải có nghĩa vụ phải tôn trọng các quyền đó của mọi công dân.
Đáng tiếc nhằm để hợp pháp hoá những sự vi phạm như vậy bộ Luật Hình sự đã đưa vào những quy định mơ hồ như tội "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", quy định tại Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999 ; và tội "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam " quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015.
"Theo tôi, xét về mặt nguyên tắc chẳng ai có thể chống lại một nhà nước cả (vì nó gồm lãnh thổ, dân cư, bộ máy nhà nước và các dự án nhà nước) ; nhưng ai cũng có quyền chống một chính quyền (tức là những người con người cụ thể làm các chức năng cụ thể trong các bộ máy nhà nước) khi chính quyền ấy làm bậy (chính ông Hồ Chí Minh đã kêu gọi nhân dân đuổi chính phủ nếu chính phủ làm không tốt việc phục vụ dân). Đáng tiếc Đảng cộng sản Việt Nam đánh đồng chính quyền với nhà nước và tạo ra các điều luật hay các tội danh mù mờ để họ có thể diễn giải việc bắt bất cứ ai làm những điều hợp hiến, hợp luật quốc tế như Phạm Đoan Trang đã làm và bắt bớ, bỏ tù những người người như vậy. Phải đấu tranh để đòi Đảng cộng sản Việt Nam thực hiện đúng luật quốc tế, đúng Hiến pháp mà chính nó tạo ra", Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Quang A nêu quan điểm.
"Chúng ta rất khó biết là chính quyền muốn điều gì, hiện nay về bối cảnh, Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 13 sắp tới trong chỉ còn vài tháng nữa thôi, Hội nghị 13 Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam đang diễn ra, và ở quốc tế thì cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 cũng sắp diễn ra đầu tháng tới, bối cảnh theo tôi là rất phức tạp với quá nhiều yếu tố đang xảy ra", ông Trịnh Hữu Long bình luận.
Hình bên trái là bà Phạm Đoan Trang mới đây công bố Bản Báo Cáo Đồng Tâm, hình bên phải là bà Trang phải đi nạng sau bị an ninh Cộng sản chặn đánh gãy chân đứt dây chằng và phải phẫu thuật tại vào năm 2016, đến bây giờ vết thương vẫn chưa lành.
"Tôi nghĩ rằng việc bắt giữ Phạm Đoan Trang nằm đâu đó trong một cuộc tranh giành quyền lực trong nội bộ đảng cầm quyền và có đó trong nội bộ đảng này đang cần lập một chiến công lớn để được ghi nhận, để được đề bạt vào những chức vụ cao hơn trong ban lãnh đạo cấp cao của đảng Cộng sản trong thời gian tới.
"Phạm Đoan Trang là một nhà hoạt động dân chủ thuộc hàng nổi tiếng nhất, hiệu quả nhất ở Việt Nam, và việc bắt giữ Phạm Đoan Trang, theo tôi phải đến từ các cấp lãnh đạo cao nhất của đảng và chính quyền, chứ không thể nào chỉ đến từ cấp lãnh đạo chỉ như Ủy viên Trung ương đảng hay cấp Thứ trưởng được". ông Trịnh Hữu Long nêu quan điểm.
‘Một kiểu vỗ mặt người Mỹ’ ?
Từ Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Vinh nói :
"Tôi thấy rằng ngoài những hoạt động của bà Đoan Trang trong nhiều năm nay làm chính quyền khó chịu, thì tài liệu Báo cáo Đồng Tâm mới đây có lẽ làm họ khó chịu hơn nữa, dẫn tới quyết định bắt giữ.
"Tuy nhiên, việc bắt giữ bà Đoan Trang ngay sau khi bà gặp đại diện Tòa Lãnh sự Mỹ và đúng lúc cuộc Đối thoại nhân quyền Việt- Mỹ đang diễn ra là một hiện tượng quá lạ. Về ngoại giao, nó như một kiểu "vỗ mặt" với phía Mỹ, trong lúc quan hệ hai nước đang tốt đẹp chưa từng thấy và rất cần nhau quanh việc đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông. Không lẽ lại có chuyện "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược", hay thậm chí là những khúc mắc nội bộ khó thấy hết bên trong ?
Còn từ Paris, bà Tường An nói :
"Như tôi đã bày tỏ rằng khá bất ngờ khi nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam bắt nhà báo Phạm Đoan Trang vào lúc mà giữa Việt Nam và Hoa Kỳ vừa có cuộc đối thoại về Nhân quyền. Với lực lượng công an hùng hậu, nếu muốn, họ có thể bắt cô ấy bất cứ lúc nào.
"Nhưng có một số câu hỏi mà tôi thấy được đặt ra qua đây rằng tại sao họ lại chọn thời điểm này ? Hay có lẽ hồ sơ Đồng Tâm mà cô Phạm Đoan Trang vừa hoàn thành cùng với Will Nguyen là giọt nước làm tràn ly ? Và họ sợ rằng ngoài 64 dân biểu Châu Âu gửi kiến nghị vừa qua sẽ có thêm những dân biểu khác ở Châu Âu và trên thế giới lên tiếng nữa chăng ? Và sau khi đã đạt được các hiệp định Hiệp thương CPTPP, EVFTA, họ muốn cho thế giới tự do biết rằng họ bất chấp áp lực từ hai hiệp thương này ?
Thu Thủy (Tổng hợp)
Nguồn : Thoibao.de, 10/10/2020
*****************
Tư Hoài Lang, VNTB, 10/10/2020
Phạm Đoan Trang "làm việc" với chấp pháp Hà Nội
Theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông ; Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký ban hành Nghị định số 119/2020/NĐ-CP, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản.
Cái nguy hiểm đầy khó hiểu trong Nghị định số 119/2020/NĐ-CP là vấn đề gọi là "Giấy phép". Cụ thể, tại Chương II, "Hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả", tại Điều 5. Vi phạm quy định về giấy phép, từ khoản 2 đến khoản 6 có quy định :
"2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây : a) Hoạt động thông tin, báo chí không đúng mục đích, chương trình đã được ghi trong giấy phép của Bộ Ngoại giao ; b) Thực hiện không đúng nội dung ghi trong giấy phép xuất bản bản tin, đặc san.
3. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây : a) Sửa chữa, tẩy xóa giấy phép trong hoạt động báo chí ; b) Thực hiện không đúng nội dung ghi trong giấy phép hoạt động báo chí, trừ hành vi vi phạm quy định tại điểm e khoản 4 và điểm d khoản 5 Điều 8 Nghị định này ; c) Hoạt động thông tin, báo chí mà không có giấy phép của Bộ Ngoại giao ; d) Xuất bản bản tin, đặc san không có giấy phép ; đ) Vi phạm các quy định về điều kiện thành lập Văn phòng đại diện, cử phóng viên thường trú của cơ quan báo chí ;
e) Báo chí nước ngoài, cơ quan đại diện nước ngoài, tổ chức nước ngoài tại Việt Nam thực hiện hoạt động báo chí, hoạt động liên quan đến báo chí không có sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam ; g) Cơ quan báo chí nước ngoài đặt văn phòng thường trú tại Việt Nam khi không có sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
4. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi xuất bản thêm ấn phẩm báo chí, phụ trương, mở chuyên trang đối với báo điện tử, tạp chí điện tử ; sản xuất thêm kênh phát thanh, kênh truyền hình mà không có giấy phép.
5. Phạt tiền từ 140.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với hành vi hoạt động báo in, tạp chí in, báo nói, báo hình, báo điện tử, tạp chí điện tử không có giấy phép hoạt động báo chí theo quy định trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 3 Điều này.
6. Hình thức xử phạt bổ sung : a) Tịch thu tang vật vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại các điểm a, c và d khoản 3 ; tịch thu tang vật vi phạm hành chính là ấn phẩm báo chí, phụ trương đối với hành vi quy định tại khoản 4 ; tịch thu tang vật vi phạm hành chính là báo in, tạp chí in đối với hành vi quy định tại khoản 5 Điều này ; b) Tước quyền sử dụng giấy phép từ 03 tháng đến 06 tháng đối với hành vi quy định tại điểm a khoản 2 Điều này".
Các nội dung kể trên cho thấy kể từ ngày 1/12/2020, nghề làm báo, viết báo tại Việt Nam quá nguy hiểm khi đối mặt các ‘án phạt vạ’ toàn bạc chục triệu với những tùy nghi đầy khó hiểu từ nhà chức trách.
Trước tiên theo Luật Báo chí thì giấy phép báo chí do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ; phía Bộ Ngoại giao chỉ cấp phép cho phóng viên nước ngoài vào tác nghiệp tại Việt Nam. Do đó, với quy định nếu "Hoạt động thông tin, báo chí mà không cógiấy phép của Bộ Ngoại giao" sẽ bị phạt 15 triệu đồng là… oan còn hơn Thị Kính (*).
Còn nếu hoạt động gọi là không đúng "tôn chỉ – mục đích" thì phải chịu mức phạt là 15 triệu đồng, từ quy định, "Hoạt động thông tin, báo chí không đúng mục đích, chương trình đã được ghi trong giấy phép của Bộ Ngoại giao".
Nhắc lại, trong lãnh vực "báo chí nội địa", hiện Luật Báo chí không có quy định nào buộc phải xin tờ "giấy phép của Bộ Ngoại giao".
Tư Hoài Lang
Nguồn : VNTB, 10/10/2020
Chú thích :
(*) Thị Kính là một phụ nữ đã tài sắc vẹn toàn lại hiếu thảo hết lòng, được bố mẹ gả cho Sùng Thiện Sĩ – một thư sinh đẹp trai, chăm học. Một lần đọc sách mệt, Thiện Sĩ ngủ thiếp đi. Thị Kính ngắm nhìn khuôn mặt tuấn tú của chồng, bỗng nhận ra ở cằm chồng có một sợi râu mọc ngược. Sẵn con dao nhíp trong thúng khảo đựng đồ may, Thị Kính liền cầm lên định tỉa sợi râu. Bỗng Thiện Sĩ chợt tỉnh, nhìn thấy vợ cầm dao kề vào cổ mình, liền tri hô là vợ định giết mình. Thế là Thị Kính mang tội tầy đình, bị chồng ruồng bỏ, xã hội lên án.
Tình ngay lý gian, không sao giãi bày được nỗi oan, Thị Kính cắn răng chịu tủi nhục, quay về nhà cha mẹ. Nhưng rồi nỗi oan khổ cũng chẳng biết thổ lộ cùng ai, nàng bèn quyết tâm đi tu, trước là báo đáp ân sâu của cha mẹ, sau là tẩy rửa nỗi oan khiên. Đang đêm, nàng cắt tóc, cải trang thành nam tử và trốn khỏi nhà. Lại một lần nữa, Thị Kính bị mang tiếng oan, bởi thiên hạ đồn là bỏ nhà theo trai…
Thật sự thì nàng tìm đến nương nhờ nơi cửa Phật để cõi lòng được bằng an, và được yên phận với những tháng ngày còn lại, nhưng nào có được như thế.
Sư cụ, không hề biết nàng là gái, bèn nhận nàng cho làm tiểu, đặt tên là Kính Tâm. Trong làng có Thị Màu, con gái của một phú ông, có tính lẳng lơ, đi lễ chùa, thấy Kính Tâm thì đem lòng yêu trộm. Bao lần Thị Màu tán tỉnh nhưng "chú tiểu" Kính Tâm vẫn cứ thản nhiên, càng làm cho Thị Màu say mê. Quen thói trăng hoa, Thị Màu bèn tư thông với một người đầy tớ trong nhà, không ngờ thị mang thai và bị làng phạt vạ. Thị Màu bèn vu vạ cho Kính Tâm ăn nằm với thị. Vì thế Kính Tâm bị làng đòi đến tra khảo, không biết biện bạch ra sao để gỡ mối oan này.
Sư cụ thấy "chú tiểu" bị đánh đòn đau, thương tình, kêu xin với làng nộp khoán. Dù thương xót Kính Tâm, nhưng vì sợ ô danh chốn thiền môn nên sư cụ cũng phải để Kính Tâm ra ở ngoài mái tam quan. Thị Màu sanh con trai, đem đứa bé bỏ trước cổng chùa. Động lòng từ bi, Kính Tâm ra ẵm lấy đứa bé và chăm lo nuôi nấng hết lòng.
Ngày ngày, Kính Tâm phải bế đứa bé đi xin sữa khắp đầu làng cuối xóm trong sự cười chê của thế gian. Ba năm sau, Kính Tâm yếu hẳn đi, trước khi mất, viết một lá thư dặn đứa bé giao lại cho cha mẹ mình. Đứa bé vội lên chùa trên báo cho sư cụ. Lúc đó, mới hay Kính Tâm là đàn bà. Khi lá thư của nàng về đến quê thì mọi người biết nàng không phải là gái giết chồng. Nỗi oan tình của Thị Kính từ đó được tỏ, nhưng vẫn còn đọng lại một điều gì đó quá nặng nề với người đời.
Từ chuyện tích này, dân gian có thành ngữ "oan Thị Kính" để so sánh với những nỗi oan khuất cùng cực mà không sao giãi bày được.
**************************
Hoài Nguyễn, VNTB, 09/10/2020
Bà Phạm Thị Đoan Trang bị khởi tố theo Điều 88 của Bộ Luật hình sự 1999
"Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với Phạm Thị Đoan Trang (sinh ngày 27/5/1978 ; hộ khẩu thường trú : phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội ; hiện ở : phòng 6 – lầu 1 – 372/36 đường Cách mạng tháng Tám, phường 10, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh) về tội : Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, quy định tại Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999 và Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015".
Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an đã có thông báo như đoạn trích trên (*).
Cái khó hiểu ở bản tin của Bộ Công an là Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999 hiện đã được thay bằng Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015. Như vậy phải chăng là bà Phạm Thị Đoan Trang được cơ quan tố tụng chia ra làm hai thời kỳ có hành vi phạm tội là từ ngày 31/12/2018 trở về trước, và kể từ ngày 01-01-2018 cho đến nay ?
"Bộ luật Hình sự 1999, Điều 88. Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam :
1. Người nào có một trong những hành vi sau đây nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười hai năm :
a) Tuyên truyền xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân ;
b) Tuyên truyền những luận điệu chiến tranh tâm lý, phao tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân ;
c) Làm ra, tàng trữ, lưu hành các tài liệu, văn hoá phẩm có nội dung chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm".
"Bộ luật Hình sự 2015 Điều 117. Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam"
1. Người nào có một trong những hành vi sau đây nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm :
a) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân ;
b) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân ;
c) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm gây chiến tranh tâm lý.
2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.
3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm".
Điểm chung của hai điều luật hình sự kể trên, đó là đều không đề cập đến Đảng cộng sản Việt Nam là khách thể trực tiếp của tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Tại Khoản 3 Điều 117 quy định "người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm".
Theo các dấu hiệu pháp lý quy định tại Điều 14 Bộ luật Hình sự năm 2015 về chuẩn bị phạm tội, thì giai đoạn chuẩn bị phạm tội là quá trình tìm kiếm, sửa soạn, công cụ phương tiện hoặc tạo ra các điều kiện khác để thực hiện tội phạm hoặc thành lập, tham gia nhóm tội phạm.
Giai đoạn chuẩn bị phạm tội bao gồm ba nhóm hành vi : hành vi tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện để thực hiện tội phạm ; hành vi tạo ra các điều kiện khác (điều kiện vật chất và tinh thần) cho việc thực hiện tội phạm ; hành vi thành lập hoặc tham gia nhóm tội phạm.
Tuy nhiên, căn cứ vào đặc điểm cấu trúc mặt khách quan của cấu thành tội phạm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, trong đó có tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì các điều luật này được xây dựng là cấu thành tội phạm hình thức. Vì vậy, thời điểm tội phạm hoàn thành được xác định từ khi người phạm tội thực hiện các hành vi khách quan được mô tả trong cấu thành tội phạm.
Như vậy, rõ ràng giữa lý luận và thực tiễn áp dụng đối với giai đoạn chuẩn bị phạm tội trong điều luật này có mâu thuẫn, và vấn đề đặt ra là việc áp dụng áp luật đối với các cơ quan hành pháp được xác định như thế nào nếu không muốn nói là không khả thi ?
Phải chăng vì lý do như nêu trên nên cơ quan tố tụng đã chọn việc khởi tố bà Phạm Thị Đoan Trang luôn ở Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999 và Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015 ?
Hoài Nguyễn
Nguồn : VNTB, 09/10/2020
Chú thích :
(*)http://bocongan.gov.vn/tin-tuc-su-kien/bat-tam-giam-kham-xet-khan-cap-doi-voi-bi-can-pham-thi-doan-trang-ve-toi-tuyen-truyen-chong-nha-nuoc-cong-hoa-xa-hoi-chu-nghia-viet-nam-d17-t28914.html
***********************
BBC, 09/10/2020
Hành động của chính quyền Việt Nam bắt giữ nhà báo tự do, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang hôm 06/10/2020 đã 'đi ngược' lại các cam kết quốc tế và luật pháp của chính nước này, một số ý kiến nói với Bàn tròn thứ Năm của BBC News tiếng Việt hôm 08/10.
Phạm Đoan Trang
Từ Đài Bắc, Đài Loan, luật gia Trịnh Hữu Long, Tổng Biên tập Luật Khoa Tạp Chí nói với BBC :
"Theo tôi, về bản chất của vụ bắt giữ và vụ án này với Phạm Đoan Trang cũng không có gì nhiều để bình luận. Nó là một hành vi vi phạm nhân quyền đáng lên án và chính quyền Việt Nam đang đi ngược lại với chính pháp luật của họ, Hiến pháp của họ và với những Công ước quốc tế mà họ đã ký kết, đa tham gia.
"Đi ngược lại với cả những tuyên bố rất long trọng của họ ở rất nhiều diễn đàn quốc gia, quốc tế, ở rất nhiều nơi, ngay kể cả trên bàn thương lượng với các quốc gia khác".
Từ Leeds, Anh quốc, nhà báo tự do, cựu đạo diễn truyền hình Song Chi nhận xét :
"Qua sự việc này, có thể thấy rằng chính quyền Việt Nam hiện nay không sợ gì những lời lên án, chỉ trích của quốc tế, của Hoa Kỳ v.v… nữa.
"Lý do là bởi vì họ thừa biết rằng trong dịp này Hoa Kỳ chẳng hạn đang rất bận rộn với bao nhiêu vấn đề như Covid-19, hay chuyện bầu cử Tổng thống… cho nên chắc chắn sẽ không có một biện pháp hay hành động nào mạnh mẽ.
"Còn nếu chỉ có chỉ trích suông thì tôi nghĩ nhà nước Việt Nam này đã quen bị chỉ trích rồi, nên họ chẳng sợ.
"Và điểm thứ hai tại sao vụ bắt giữ diễn ra trước Đại hội 13, theo tôi lý do là bởi vì rõ ràng trước một sự kiện nào đó của Việt Nam, sự kiện quan trọng, thì họ luôn luôn có những hành động bắt bớ mà thường là như vậy".
Từ Hà Nội, Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ, chuyên gia phân tích chính sách công, bình luận thêm :
"Qua sự quan sát tình hình từ trong nước, tôi thấy rằng trước những sự kiện lớn như thế, thường người ta ưu tiên sự ổn định chính trị, hơn là mặc cả con bài với Mỹ, hay với một nước nào đấy về một vấn đề gì đấy, như là về thương mại, nhân quyền, hay là để gây một sự chú ý nào đấy.
"Đó là một suy đoán thôi, còn gắn nó với một cuộc đấu đá quyền lực thì tôi thấy cũng không có bằng chứng, rất khó để xác định một phe cánh, hay một sự thể hiện quyền lực của một nhân vật nào đấy trong sự căng thẳng của chuyển giao quyền lực và công tác nhân sự của Đại hội đảng".
Cũng từ Hà Nội, ngay trước chương trình hội luận Bàn tròn này, một nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore), Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp đưa ra quan sát của mình với BBC :
"Công an bắt giam bà Phạm Đoan Trang theo Điều 88 luật hình sự năm 1999 và Điều 117 luật hình sự năm 2015 thì nó đặt ra câu hỏi : thế nào là chống nhà nước, thế nào là chống nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam ? Cụ thể hóa là gì ?
"Với cá nhân, truyền thông là quyền dân sự và cũng là quyền chính trị hay kinh tế được hiến pháp Việt Nam công nhận, do đó theo tôi hai điều luật này, không thỏa mãn các tiêu chí để được gọi là điều luật.
"Việc bắt giam và rồi tiến hành các bước tố tụng, đã và sẽ không thể hiện công lý, pháp quyền và quyền con người. Những công dân bày tỏ quan điểm khác biệt của mình, thì thường bị chụp mũ là chống đối, và rồi một số bị bắt giam và xử tù, bị coi là một trong những thế lực thù địch.
"Đây là thách thức trước hết đối với công dân Việt Nam. Sau đó, là thách thức luật pháp quốc tế, thách thức nền tảng pháp quyền, thách thức các giá trị căn bản về dân chủ, về nhân quyền".
Hôm 07/10, về phía chính quyền và Bộ Công an, Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng Bộ Công an, cho truyền thông nước này biết Cơ quan An ninh điều tra Công an Hà Nội đã khởi tố vụ án với bà Phạm Đoan Trang để điều tra cáo buộc có hành vi Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, theo Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999 và tội Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015.
Ông Xô cho hay cùng ngày 7/10, quyết định tố tụng được Viện Kiểm sát Hà Nội phê chuẩn.
Bà Trang đang bị di lý về Hà Nội để phục vụ điều tra, theo phía công an.
"Quá trình bắt giữ, khám xét, Cơ quan An ninh điều tra thu giữ một số tài liệu, thiết bị, tài liệu liên quan vụ án", tướng Xô nói thêm.
Nhà báo tự do, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang bị bắt đúng vào ngày kết thúc cuộc đối thoại nhân quyền Việt - Mỹ kéo dài hai ngày 6-7/10/2020.
Cũng hôm thứ Tư, Cổng thông tin điện tử của Bộ Công An Việt Nam cho biết thêm về vụ bắt giữ nhà hoạt động :
""Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội đã ra Quyết định phê chuẩn các Quyết định của Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đối với bị can Phạm Thị Đoan Trang. Hiện Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Hà Nội đang tiếp tục điều tra theo đúng quy định của pháp luật", Bộ Công an Việt Nam khẳng định.
VOA, 09/10/2020
Việt Nam vừa nâng mức phạt trong lĩnh vực báo chí, xuất bản lên đến 200 triệu đồng, và đình chỉ 12 tháng. Giới quan sát xem đây là một nỗ lực liên tục nhằm siết chặt sự quản lý của Đảng cộng sản và nhà nước đối với một nền báo chí vốn được quốc tế xem là không có tự do.
Nghị định 119/2020 vừa được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký ban hành ngày 7/10/2020 với mức phạt hành chính lên đến tối đa 200 triệu đồng, tước giấy phép hoặc đình chỉ hoạt động đến tối đa 12 tháng được truyền thông trong nước loan tin là một sự "thay đổi quan trọng".
Từ Khánh Hòa, nhà báo độc lập Võ Văn Tạo, người từng làm báo nhà nước trong nhiều năm, nên nhận định với VOA về quy định mới này :
"Mức phạt tăng lên như thế là rất nặng nề ! Về mặt tài chính, nhiều tờ báo nhỏ mà bị phạt 200 triệu đồng thì coi như phá sản luôn. Việc tước giấy phép hoạt động cho đến 12 tháng là rất nặng. Tôi thấy bị đình chỉ 3 tháng là nặng lắm rồi. Đưa lên tới 12 tháng thì coi như tờ báo đó dẹp luôn !"
Quy định mới này, sẽ có hiệu lực từ ngày 1/12/2020, sẽ áp dụng mức phạt từ 150-200 triệu đồng đối với hành vi "Cung cấp thông tin chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ; phá hoại việc thực hiện chính sách đoàn kết quốc tế mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự". Nghị định 159/2013 trước đây không đề cập đến nội dung này.
Nghị định mới còn nêu các điều khoản được xem là khá mơ hồ như : "Đăng, phát thông tin không phù hợp với lợi ích của đất nước và của nhân dân" sẽ bị phạt từ 150 triệu đến 200 triệu đồng, hay "Cung cấp thông tin có nội dung sai sự thật, xuyên tạc, xúc phạm danh dự, uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân", sẽ bị phạt từ 30 triệu đến 40 triệu đồng.
Cũng theo quy định mới, các phóng viên nước ngoài, trợ lý báo chí của phóng viên nước ngoài hoạt động báo chí tại Việt Nam mà không có thẻ phóng viên nước ngoài hợp lệ do Bộ Ngoại giao Việt Nam cấp, sẽ bị phạt tiền từ 3 triệu đến 5 triệu đồng.
Nhà báo Võ Văn Tạo nhận định :
"Đây là chính sách nhất quán của nhà nước Việt Nam lâu nay : luôn luôn tăng cường bóp nghẹt tự do báo chí.
"Báo chí Việt Nam không giống như ở nước ngoài. Nhà nước Việt Nam do độc đảng cai trị, không chấp nhận đa nguyên, đa đảng ; không chấp nhận phản biện…
"Họ tuyên bố một cách dứt khoát và rõ ràng rằng báo chí là công cụ truyên truyền của Đảng và Nhà nước".
Theo Nghị định mới này, những nhà báo hoạt động báo chí không đúng tôn chỉ, mục đích ghi trong giấy phép hoạt động báo chí của cơ quan báo chí đang công tác cũng sẽ bị xử phạt hành chính.
Năm 2020, Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) xếp hạng Việt Nam đứng gần chót bảng về tự do báo chí, thứ 175 trong số 180 quốc gia.
Việt Nam vẫn bị xếp vào số các nước là "kẻ thù của tự do báo chí", hay "không có tự do báo chí", dù đứng trên hai nước cộng sản khác là Trung Quốc và Triều Tiên, nhưng xếp dưới Lào.
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho rằng RSF báo cáo "sai sự thật" về tự do báo chí Việt Nam.
Trong thời gian vừa qua, các quốc gia phương Tây và các tổ chức quốc tế liên tục lên tiếng về việc chính quyền bắt giam và phạt tù hàng loạt các blogger và nhà báo tự do chỉ vì họ bày tỏ ý kiến ôn hòa.
Liên quan đến việc chính quyền Việt Nam bắt giam nhà báo Phạm Đoan Trang trong tuần này, người bị khởi tố hình sự với hai tội danh "Chống Nhà nước", ông Daniel Bastard, Giám đốc Châu Á – Thái Bình Dương của RSF, nêu nhận định với VOA : "RSF bất bình trước vụ bắt giữ bà Phạm Đoan Trang, người được vinh danh Giải thưởng Tự do Báo chí của chúng tôi cách đây đúng một năm".
"Những việc bà làm là cốt muốn cung cấp cho đồng bào của mình những thông tin đáng tin cậy và giúp họ thực hiện đầy đủ các quyền của mình. Việc bắt giữ bà là một bước nhảy vọt khác trong quá trình đàn áp hoàn toàn theo chỉ đạo của Đảng cộng sản Việt Nam cầm quyền".
**************************
Hà Nguyên, VNTB, 09/10/2020
Nhà nước và Đảng cộng sản Việt Nam là một
Vấn đề lại được đặt ra khi nhà chức trách khởi tố bà Phạm Thị Đoan Trang : bà Trang kêu gọi có sự cạnh tranh sòng phẳng trong các đảng chính trị qua việc tự do bầu cử thực chất. Và điều này cho thấy dường như bà đang muốn chống lại sự độc đảng ở Việt Nam – nếu có thể ‘chụp mũ chính trị’, thì bà Phạm Thị Đoan Trang đang chống lại sự độc tài của Đảng cộng sản ; bởi mặc dù Điều 4.3, Hiến pháp 2013 ghi rằng, "Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật" – song thực tế Việt Nam chưa có luật về đảng chính trị ; và Hiến định ở Điều 4.2, "Đảng cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình" – nhưng hễ ai muốn bày tỏ quyền ‘giám sát Đảng’ thì dễ bị xem xét hình sự hóa, mà việc bắt tạm giam bà Phạm Thị Đoan Trang là một đơn cử.
"Nhà báo Đoan Trang là người nỗ lực truyền bá tri thức pháp luật và chính trị cho người dân Việt Nam, cổ xúy cho chính những giá trị tự do, dân chủ mà chính quyền Việt Nam ghi rõ trong Hiến pháp và tuyên bố trịnh trọng ở mọi diễn đàn. Không ở đâu và không khi nào mà việc làm báo và xuất bản sách, việc tham gia các sinh hoạt chính trị thông thường của một quốc gia, lại nên bị coi là tội phạm. Những hành vi đàn áp những quyền con người căn bản đó mới chính là tội phạm" – Trịnh Hữu Long – Tổng biên tập Luật Khoa tạp chí, lên tiếng và kêu gọi :
"Chúng tôi kêu gọi độc giả của Luật Khoa, cũng như tất cả những ai còn trăn trở với đất nước và con người Việt Nam, lên án vụ bắt giữ này và yêu cầu chính quyền Việt Nam trả tự do cho nhà báo Đoan Trang ngay lập tức. Nếu có thể, hãy tiếp nối tinh thần tự do của Đoan Trang và bắt tay vào làm báo, viết sách, dịch sách, cũng như lên tiếng trước bất công".
Để có thể cáo buộc bà Phạm Thị Đoan Trang có hành vi chống Đảng cộng sản Việt Nam, cần thiết có một tu chỉnh luật, theo đó Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015 sẽ được sửa đổi như sau :
"Điều 117. Tội tuyên truyền chống Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
1. Người nào có một trong những hành vi sau đây nhằm chống Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm :
a) Tuyên truyền, xuyên tạc, phỉ báng Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng xã hội chủ nghĩa Việt Nam ;
b) Tuyên truyền những luận điệu chiến tranh tâm lý, phao tin, bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân ;
c) Làm ra, tàng trữ, tán phát thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung chống Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
3. Người chuẩn bị phạm tội này thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm".
Nếu nhà chức trách chỉ xem xét hành vi được gọi là "chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", thì trên thực tế không thể tách bạch đâu là quyền lực Nhà nước, đâu là quyền lực Đảng trong việc quản trị quốc gia mà bà Phạm Thị Đoan Trang đang "chống đối – chống phá" như cáo buộc.
Ở đây, rất có thể nhà chức trách chọn việc bắt tạm giam hình sự bà Phạm Thị Đoan Trang vào thời điểm mà các diễn đàn quốc tế đang liên tục lên tiếng kêu gọi Việt Nam tôn trọng các cam kết về quyền dân chủ của người dân, còn nhằm mục đích là hạn chế tối đa những rủi ro mà phe nhóm quyền lực trong Đảng sẽ ‘mượn cớ’ xã hội dân sự để ‘ra đòn răn đe nhau’ ngay trước thềm Đại hội Đảng XIII.
Bởi rất có thể nếu nhấn thêm một bước nữa liên quan đến các công việc phát hành sách của bà Phạm Thị Đoan Trang, phía cơ quan tố tụng sẽ "mở rộng vụ án" bằng việc viện dẫn Điều 390 "Tội không tố giác tội phạm", theo đó, người nào biết rõ một trong các tội phạm được quy định tại Điều 389 của Bộ luật này, không hứa hẹn trước mà che giấu một trong các tội phạm quy định tại các điều sau đây của Bộ luật này, nếu không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm.
Trong Điều 389 "Tội che giấu tội phạm", ở khoản 1.a gồm các điều từ Điều 108 đến Điều 121 về các tội xâm phạm an ninh quốc gia.
Xem ra ở Việt Nam nếu không muốn bị chính trị hóa các hành vi được gọi là Hiến định tại Điều 4.2 và 4.3, cần thiết tuân thủ điều quen thuộc lâu nay, "Đã có Đảng và Nhà nước lo".
Hà Nguyên
Nguồn : VNTB, 09/10/2020
*******************
Đoan Trang cũng chỉ nói ‘eppur si muove’
Nguyễn Hùng, VOA, 09/10/2020
Một trong các nhân vật lịch sử trong sách giáo khoa tôi còn nhớ là triết gia, nhà toán học và thiên văn học người Ý Galileo Galilei. Ông được cho là đã tuyên bố ‘eppur si muove’ – được dịch thành ‘nhưng dù sao trái đất vẫn quay’ – khi bị Tòa án Nhà thờ buộc tội theo tà giáo hồi năm 1632 vì khăng khăng rằng trái đất quay quanh mặt trời. Vài trăm năm sau Giáo hội đã hơn một lần xin lỗi vì đã cư xử sai trái và bất công với người sáng chế ra kính viễn vọng và cũng là người đầu tiên quan sát thấy các hành tinh chuyển động quanh mặt trời.
Cô Phạm Đoan Trang cũng chỉ nói ‘dù sao trái đất vẫn quay'
Việc nhà hoạt động Phạm Đoan Trang bị bắt mới đây với cáo buộc "chống nhà nước" cũng chẳng khác gì chuyện mấy trăm năm trước Galileo Galilei khốn khổ vì nói ra sự thật qua các cuốn sách mà ông xuất bản. Tôi đã mua cuốn ‘Chính trị bình dân’ của Đoan Trang cách đây vài năm sau một lần cô bị công an hành hung, chẳng phải để trang bị kiến thức cho bản thân vì tôi sống ở Anh đã 20 năm nên những gì cô viết về lý thuyết tôi đều đã được trải nghiệm. Lý do tôi mua sách chỉ là để ủng hộ cho sự can đảm dám nói sự thật mà thường "còn đang xỏ giày" khi những lời nói dối của nhà nước đang chạy tung tăng trên hàng trăm báo đài do chính họ quản lý.
Như chính Đoan Trang nói trong lời nói đầu của ‘Chính trị bình dân’, cô chỉ mới "tham gia sâu vào phong trào đấu tranh vì dân chủ-nhân quyền cho Việt Nam" hồi năm 2011. Nhưng những cuốn sách, bài viết và nhất là ‘Báo cáo Đồng Tâm’ mà ấn bản thứ ba vừa được công bố cuối tháng Chín, của Đoan Trang đã khiến các chính trị gia chóp bu cảm thấy bị đe doạ.
Vài ngày trước khi bị bắt, Đoan Trangbình luận với Đài Á Châu Tự do về vụ Đồng Tâm :
"[T]ác động lâu dài từ vụ án Đồng Tâm đến tình hình chính trị ở Việt Nam từ nay trở đi, tôi nghĩ rằng vụ án Đồng Tâm có một tác hại rất lớn đối với Đảng cộng sản cầm quyền. Tức là, đối với họ thì có tác dụng tốt ở điểm vì thật sự đã gây ra một sự sợ hãi.
"Tôi tin rằng toàn bộ làng Đồng Tâm từ giờ phút diễn ra cuộc tấn công cho đến giờ là bà con sống trong sợ hãi, bà con bị đe dọa và khủng bố triền miên, bà con bị chia rẽ, phân hóa…Và những người sống sót được, tôi nghĩ họ bị sang chấn tâm lý và không bao giờ thoát khỏi nỗi sợ từ bây giờ cho đến cuối đời.
"Với những người không phải là dân làng Đồng Tâm, dân chúng trong cộng đồng và toàn xã hội nói chung thì rõ ràng vụ án này cũng đã gây ra một nỗi khiếp sợ, ngay cả giới hoạt động nhân quyền, tôi nghĩ rằng họ cũng sợ. Bởi vì không ai có thể tưởng tượng được một nhà nước giết dân…
"Nhưng tôi nghĩ rằng sau vụ này thì lòng tin của một bộ phận khá đông dân chúng vào Đảng cầm quyền và vào luật pháp của Việt Nam bị sụt giảm đáng kể. Bởi vì, người dân thấy rằng bao giờ kẻ mạnh cũng thắng và chính quyền luôn thắng".
Điều Đoan Trang đang kêu gọi khi bị bắt là tội ác của chính quyền ở Đồng Tâm phải được điều tra và phải bị trừng phạt. Đây là điều chính quyền lo sợ và việc bắt Đoan Trang là biểu hiện của nỗi sợ này. Cũng như bất kỳ chính quyền nào trên thế giới, Hà Nội sợ nhất là những chỉ trích từ những trí thức hiểu biết và có uy tín. Như một gã quan võ biền, giới cầm quyền ở Việt Nam lại dùng tay chân để đấu lý khi đang ở thế thua. Nhưng càng dựa vào sức mạnh cơ bắp, tính chính danh của chính quyền càng giảm sút. Trong nỗ lực để kéo dài tuổi thọ chính trị, các quan lớn của Việt Nam thực ra cũng lại đang góp phần làm cho điều ngược lại có thêm khả năng xảy ra.
Nguyễn Hùng
Nguồn : VOA, 09/10/2020
**************************
Bắt Đoan Trang trở thành hỗ trợ tuyên truyền chống nhà nước
Trân Văn, VOA, 09/10/2020
Phản ứng của chính phủ một số quốc gia (1), các tổ chức bảo vệ nhân quyền (2), hệ thống truyền thông quốc tế (3) và nhận định của rất nhiều người Việt trên mạng xã hội, đặc biệt là những người Việt trước nay vốn cẩn ngôn khi lên tiếng về các sự kiện chính trị nhạy cảm tại Việt Nam cho thấy, việc bắt giữ cô Phạm Đoan Trang hôm 6 tháng 10 với cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước" chính là một trong những cách hỗ trợ hữu hiệu nhất cho hoạt động tuyên truyền chống nhà nước…
Cô Phạm Đoan Trang.
***
Việc tống giam Phạm Đoan Trang đã giúp Nếu tôi có đi tù (4)… - tự sự của Trang cách nay một năm về hiện trạng Việt Nam nhưng chưa công bố - giờ được phổ biến rộng rãi cả trong lẫn ngoài Việt Nam bằng nhiều ngôn ngữ. Vì sao Bộ Công an Việt Nam lại tình nguyện làm… vũ công… minh họa choNếu tôi có đi tù… trở nên dễ hiểu, dễ cảm, đểNếu tôi có đi tù… đạt được sự đồng cảm nơi thiên hạ cao đến như vậy ? Đó là ngăn chặn hay hỗ trợtuyên truyền chống chế độ ?
Cứ nhìn vào phản ứng của cộng đồng quốc tế trong vài ngày vừa qua, ai cũng có thể thấy, sắp tới, Bộ Ngoại giao Việt Nam sẽ hết sức khốn khổ trong việc phân bua, thuyết phục cộng đồng quốc tế rằng :Việt Nam luôn nghiêm túc thực hiện cam kết thăng tiến nhân quyền để làm bạn với phần còn lại của thế giới ! Trước nay, trongtuyên truyền chống nhà nước Việt Nam,có tổ chức thù địch – phản động nào đủ sức biến Bộ Ngoại giao trở thành trơ trẽn, khả ố trong mắt thiên hạ, hiệu quả như… Bộ Công an ?
Đó là đối ngoại, còn trong đối nội, dường như công sức của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam dồn vào việc gìn giữ"ổn định chính trị", thông qua cả… tuyên truyền lẫn… răn đe, giáo dục đã thành… công dã tràng ! Tống giam Phạm Đoan Trang không chỉ gây bất bình, phẫn nộ như đã từng thấy qua những lần tống giam các nhân vật bất đồng chính kiến, tranh đấu cho tự do, dân chủ ở Việt Nam mà còn khiến số người tự vấn như Thận Nhiên rõ ràng ngày một đông hơn :
Trang, thì không !
Tôi thấy lý do chúng ta không lên tiếng trước những điều tệ hại đang xảy ra trên đất nước là do chúng ta nghĩ như dưới đây. Trang, thì không.
- Dù có lên tiếng cũng không thay đổi được gì.
- Sẽ ảnh hưởng đến những gì mình đang có.
- Hãy để những đứa khác nói thay mình và chịu trách nhiệm, bất trắc thay mình, mình sẽ nói khi thuận lợi và an toàn, như vậy mới khôn ngoan ;
- Phải hành động một cách hiệu quả, phản biện không thì không hiệu quả, phải nhẫn nhục chờ thời cơ ;
- Mình không hạ mình "chửi" như đám đông ngoài kia. Có cái ranh giới mong manh, không rõ ràng, giữa "chửi" và "phản biện", mà chửi là hành vi hạ cấp, vì thế để chắc ăn không bị đánh đồng với đám đông thì mình im lặng ; im lặng như một hành vi thanh cao, xuất xử của kẻ sĩ.
- Thiên hạ chửi đảng vì họ có nỗi hận thù của bên thua cuộc, mình không thế.
- Sẽ tác động bằng cách khôn ngoan, uyển chuyển, và hiệu quả để đảng thay đổi, phản biện không phải là phương cách hiệu quả.
- Phản biện chỉ gây thêm hoang mang, chia rẽ, phân hóa và hậu quả là làm cho chính quyền suy yếu trước Trung Quốc và không thể chống cự được sự xâm lấn của nó.
- Trong đảng cũng có những thành phần cấp tiến, yêu nước, nên ủng hộ họ, để họ làm việc và thay đổi tình trạng hiện có, vì thế hãy im lặng.
- Mình chỉ là một hạt cát trong đám đông, trong bầy cừu im lặng, số phận cá nhân mình là một con số nhỏ bé, và bất lực, trong số phận bất hạnh của toàn dân tộc, vì thế hãy để nó trôi chảy theo mà đừng cưỡng lại.
- Tệ như vầy là do PHẦN SỐ của dân tộc, của đất nước, do Ý TRỜI định rồi, không thể thay đổi, có nói cũng hoài công ;
- Không có thế lực, lực lượng nào có thể thay thế đảng trong lúc này để giữ nước, vì thế không có lựa chọn nào khác, phải đứng cùng bên với đảng để xoay xở vận nước.
- Người Việt chưa có đủ tầm, dân trí còn thấp, ý thức dân chủ chưa có, nên chỉ thích nghe chửi để thỏa mãn cảm tính, vì thế phản biện chẳng ai nghe.
- Trong tình trạng của một đất nước bị tha hoá toàn diện, ai cũng là kẻ khả nghi, thì kẻ phản biện có thể bị nghi ngờ cũng là "cò mồi của đảng".
- Đối phó với cơm áo hằng ngày cũng đủ suy cạn hết sinh lực, lòng nhiệt thành, và thời gian rồi.
- Chính trị là chốn lọc lừa, bẩn thỉu, và nguy hiểm, không nằm trong khả năng, sở trường của mình ; thôi, mình không giây với nó làm gì.
- Làm từ thiện, giúp đỡ hàng xóm, phường xã, quét đường, giữ vệ sinh an toàn khu phố, nuôi dạy con ngoan… tóm lại là hãy làm nhưng việc thiết thực dù nhỏ, cũng đủ cho mình không có mặc cảm là vô cảm trước xã hội và ngủ ngon hàng đêm là tốt rồi, vậy là yêu nước rồi.
Tóm lại, chúng ta khôn ngoan, thức thời quá. Trang thì không (5) !
Trong đám đông trước nay vẫn trầm lặng, cẩn trọng khi đánh giá, nhận định về những sự kiện, vấn đề chính trị nhạy cảm, giờ đột nhiên thấy cần nói gì đó một cách rõ ràng như bà Nguyễn Hoàng Ánh – một trong những giáo viên của Phạm Đoan Trang tại Đại học Ngoại thương :Nghe tin em bị bắt, tôi cũng như mọi người đều không bất ngờ vì Trang đã chuẩn bị cho ngày này từ lâu rồi. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn không thể không lo lắng, không đau lòng cho em. Đọc lá thư em để lại, không hề yêu cầu điều gì cho bản thân mà chỉ mong việc em bị bắt giam sẽ trở thành điểm nhấn quảng bá cho luật bầu cử mới và những tác phẩm của em, tôi càng thêm khâm phục em. Tôi chỉ muốn gửi lời chúc bình an đến em và mong rằng xã hội Việt Nam sẽ sớm thay đổi, để những người trẻ tài năng và nhiệt huyết như Trang có thể được bình an đóng góp cho xã hội chứ không buộc phải đứng về phía đối đầu như bây giờ !Mong một ngày không xa có thể cùng Trang cất cao tiếng hát "Nối vòng tay lớn" của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trên dải đất Việt Nam này(6).
Hoặc thảng thốt, trăn trở như Lê Đình Thắng :Một ông già bị bắn chết tươi vì giữ đất. Một dòng họ có thể tuyệt tự, cũng vì miếng đất. Một người mẹ, hai đứa con lao lý, cũng vì đất. Cô gái hôm qua ôm đàn, hôm nay đã lọt thỏm sau chấn song sắt nhà tù, vì bầu trời xanh. Không vì đất, thì vì trời ! Lẽ nào chúng ta cứ mãi buồn cái buồn vàng mã trang kim (7) ? Hay ngậm ngùi nhưng lạc quan như Thuận Vương Trần :Người mẹ già ngồi hát cùng con gái(8). Giọng bà yếu ớt, nhỏ nhắn nhưng niềm hạnh phúc, có lẽ, mạnh mẽ và mênh mang. Má tôi cũng hay lẩm nhẩm mấy câu nhạc tiền chiến như thế khi ngồi cùng con cái, bà mẹ nào chẳng vui như thế ! Bà mẹ hoài nhớ "Làng tôi không xa kinh kỳ sáng chói/Có những cánh đồng cát dài..".. Bà mẹ vui nỗi "Hiu hắt tiếng bà mẹ cười/Vui vì nồi cơm ngô đầy..".. Bà mẹ mơ giấc mơ con gái "Nằm mơ, mơ thấy trăm họ tốt tươi/Mơ thấy bên lề cuộc đời/Áo dài đùa trong nắng cười..".. Bà mẹ mà cô con gái nhắ n gửi gìn giữ giùm, bà hát "Bao giờ em trở lại vườn dâu, hỡi em..".. Vườn dâu vẫn sẽ còn chờ(9).
Tương tự, Lê Đức Dục cũng không hề nhắc tới Phạm Đoan Trang song ai đọc cũng có thể biết tâm sự đó là cho ai và vì sao :Một ông anh vừa biên tút, câu chốt đại ý rằng : Rồi đây lịch sử sẽ QUÊN các ông to , ông rất to, ông rất rất to, cực rất to rất… nhưng sẽ NHỚ về cô gái này…" (10). Mình thì nghĩ khác, chắc chắn người đời sẽ không quên các ông to, rất to và to to rất đâu ! Người đời sẽ nhớ họ, rất nhớ, nhớ to rất… Chỉ có điều sẽ nhớ với một thái độ khác, rất khác, rất khác rất rất nhể(11) ?
***
Không thể kể hết thiện cảm, sự ngưỡng mộ mà rất nhiều người dành cho Phạm Đoan Trang cũng như những nhận định, bình phẩm về việc tống giam Phạm Đoan Trang vì "tuyên truyền chống nhà nước". Tuy nhiên nhìn một cách tổng quát, việc tống giam một người như Phạm Đoan Trang đã góp phần thức tỉnh nhiều người, thúc đẩy họ nói gì đó, thậm chí muốn làm gì đó. Không phải tự nhiên mà Bộ Công an bị đẩy vào tình thế trớ trêu : Nỗ lực ngăn chặn "tuyên truyền chống nhà nước" trở thành hỗ trợ "tuyên truyền chống nhà nước". Tất nhiên đó không phải hữu ý, cũng không phải do vô tình. Kết quả ngoài ý muốn ấy đơn thuần chỉ vì bản chất… dơ dáy dễ dầu gì giấu giếm. Thế thôi !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 10/10/2020
Chú thích
(1) https://www.voatiengviet.com/a/hoa-ky-viec-bat-giam-pham-doan-trang-tu-do-ngon-luan/5613472.html
(3) https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-54459310
(4) https://baotiengdan.com/2020/10/07/neu-toi-co-di-tu/
(5) https://www.facebook.com/nhan.ton.50/posts/4482594551812040
(6) https://thenewviet.com/doan-trang-trong-mat-toi.html
(7) https://www.facebook.com/dthangtt/posts/3948867681795973
(9) https://www.facebook.com/thuan.tranvuong/posts/10157633844586439
(10) https://www.facebook.com/Osinhuyduc/posts/3254734271228398
(11) https://www.facebook.com/duc.leduc/posts/10216692689166745