Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Mỹ và Bắc Triều Tiên đều xem thượng đỉnh Hà Nội là thành công (RFI, 04/03/2019)

Cuộc họp thượng đỉnh tại Hà Nội (27-28/02/2019) đã kết thúc sớm hơn dự kiến và không đưa ra một tuyên bố chung nào, nhưng Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên không xem đó là một thất bại.

mybtt1

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un và tổng thống Mỹ Donald Trump (P) trong cuộc họp song phương tại thượng đỉnh Mỹ-Bắc Triều Tiên lần thứ hai, Hà Nội, ngày 28/02/2019. Reuters/Leah Millis

Cả Washington và Bình Nhưỡng đều mô tả cuộc gặp thứ hai giữa tổng thống Donald Trump với chủ tịch Bắc Triều Tiên là một thành công. Giới phân tích cho rằng khẳng định này chủ yếu là nhằm mục đích đối nội của mỗi nước.

Ngày 03/03, cố vấn an ninh của tổng thống Mỹ, ông John Bolton, đã xem thượng đỉnh Hà Nội là một "thành công", bởi vì theo ông, tổng thống Trump đã "bảo vệ và thúc đẩy các lợi ích của Hoa Kỳ". Vẫn theo ông Bolton, trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua với lãnh đạo Bắc Triều Tiên, tổng thống Mỹ đã làm theo đúng quan điểm của ông, đó là thà không có thỏa thuận hơn là ký một thỏa thuận tồi với Bắc Triều Tiên. Mặt khác, tuy không đạt thỏa thuận, nhưng ông Donald Trump đã nhân thượng đỉnh Hà Nội thắt chặt thêm quan hệ cá nhân với ông Kim Jong-un.

Ông Bolton cho rằng đề nghị của phía Bắc Triều Tiên tháo dỡ "vĩnh viễn và hoàn toàn" cơ sở hạt nhân Yongbyon là "một nhân nhượng rất hạn chế" và ông nhắc lại là tổng thống Trump chỉ đồng ý bãi bỏ toàn bộ các trừng phạt kinh tế khi nào mà Bình Nhưỡng tháo dỡ toàn bộ các cơ sở hạt nhân.

Cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ còn nhắc thêm là chính ông Kim Jong-un trong cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên tại Singapore tháng 6/2018 đã tuyên bố là hai bên sẽ trải qua nhiều giai đoạn trước khi đạt đến thỏa thuận. Như vậy, theo ông Bolton, thượng đỉnh Hà Nội chỉ là một trong những giai đoạn đó và tổng thống Trump sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Bình Nhưỡng.

Những tuyên bố nói trên của ông John Bolton chính là nhằm đáp lại những chỉ trích trong chính giới Mỹ đối với tổng thống Trump về cuộc họp thượng đỉnh Hà Nội.

Theo quan điểm của ông Adam Schiff, chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ, trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua, tổng thống Trump chỉ làm tăng thêm uy tín của Kim Jong-un trên trường quốc tế và chẳng đạt được gì từ phía Bắc Triều Tiên trước việc Washington từ bỏ các cuộc tập trận chung Mỹ- Hàn. Ông Adam Schiff cho rằng thất bại của thượng đỉnh Hà Nội là kết quả của một vị tổng thống "không hề được chuẩn bị cho những đàm phán kiểu như vậy", của một êkíp "không được chuẩn bị tốt".

Trong khi đó, bên phía Bắc Triều Tiên, báo chí chính thức của nước này cũng ca ngợi thượng đỉnh Mỹ-Triều lần hai là một thành công, cho dù "có những trở ngại và khó khăn không thể tránh khỏi trên con đường xây dựng mối quan hệ mới giữa hai nước", sau hơn 7 thập niên thù nghịch và đối đầu. Hãng tin KCNA, không hề nói đến chi tiết là thượng đỉnh Hà Nội đã kết thúc sớm hơn dự kiến và không có tuyên bố chung, mà chỉ nhấn mạnh là, trong cuộc gặp lần này, hai lãnh đạo đã có những trao đổi "thẳng thắn và mang tính xây dựng".

Việc trình bày thượng đỉnh Hà Nội như là một thành công chính là nhằm chứng tỏ chính sách ngoại giao của ông Kim Jong-un là đúng đắn. Tuy tuy lãnh đạo chế độ Bình Nhưỡng không bị chỉ trích công khai trong nước, nhưng dường như chính sách ngoại giao của ông cũng gặp chống đối từ trong nội bộ. Theo báo cáo của một tổ chức phi chính phủ được công bố vào tuần trước, từ năm 2018, nhiều quan chức bất đồng với chính sách ngoại giao của ông Kim Jong-un đã bị thanh trừng.

Tuy vậy, riêng đối với cá nhân ông Kim Jong-un, dù thượng đỉnh đỉnh lần này chưa đạt kết quả nhưng ít ra đã giúp củng cố vị thế của ông như là lãnh đạo một cường quốc hạt nhân được quốc tế coi trọng, gần như đứng ngang hàng với tổng thống Mỹ, chứ không còn là lãnh đạo của một quốc gia "bất hảo", bị thế giới cô lập như trước đây.

Thanh Phương

**********************

Hàn Quốc kêu gọi nhanh chóng mở lại đàm phán Mỹ-Bắc Triều Tiên (RFI, 04/03/2019)

Ngày 04/03/2019, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in kêu gọi Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên nhanh chóng mở lại các cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa, sau thất bại của cuộc họp thượng đỉnh tại Hà Nội vào tuần trước giữa tổng thống Donald Trump và chủ tịch Kim Jong-un.

mybtt2

Tổng thống Hàn Quốc, Moon Jae-in điện đàm với đồng nhiệm Mỹ, Donald Trump ngày 28/02/2019. The Presidential Blue House/Yonhap via Reuters

Trong một cuộc họp tại Seoul, ông Moon Jae-in nói : "Tôi tin rằng các cuộc thảo luận giữa hai nước cuối cùng rồi sẽ đạt đến một thỏa thuận, nhưng tôi kêu gọi các bên có trách nhiệm nên nỗ lực mở lại các cuộc đàm phán kỹ thuật giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên, vì việc ngưng đàm phán quá lâu hoặc tình trạng bế tắc không bao giờ tạo thuận lợi."

Tổng thống Hàn Quốc nhân dịp này yêu cầu các cố vấn của ông tìm hiểu tại sao hai bên đã không thể đạt được thỏa thuận trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua, để tìm cách giúp hai nước vượt qua những trở ngại đó.

Theo ông Moon Jae-in, việc tháo dỡ hoàn toàn cơ sở hạt nhân Yongbyon, theo như đề nghị của phía Bình Nhưỡng, có nghĩa là tiến trình phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên bước vào một giai đoạn "không thể đảo ngược được", vì Yongbyon chính là nền tảng của các cơ sở hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Được đưa vào hoạt động từ năm 1986, Yongbyon là nơi xây dựng lò phản ứng phản ứng hạt nhân đầu tiên của Bắc Triều Tiên và nơi sản nhất plutonium duy nhất được biết ở nước này. Nhưng đây không phải là nơi duy nhất làm giàu chất uranium ở Bắc Triều Tiên. Theo cơ quan tình báo Mỹ, chế độ Bình Nhưỡng còn có 2 cơ sở hạt nhân khác, một nằm gần Kangson, ngoại ô Bình Nhưỡng và một chưa rõ là ở đâu.

Thanh Phương

Published in Châu Á

Mỹ hứa bảo vệ Philippines nếu bị Trung Quốc tấn công vũ trang tại Biển Đông (RFA, 01/03/2019)

Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, Mike Pompeo, vào ngày 1 tháng 3 đưa ra cam kết bảo vệ đồng minh Philippines khi bị tấn công vũ trang tại khu vực Biển Đông.

asia1

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo họp báo ở Manila ngày 1/3/2019 - AFP

Cam kết của người đứng đầu ngành ngoại giao Hoa Kỳ được đưa ra sau cuộc gặp Tổng thống Rodrigo Duterte. Theo lời Ngoại trưởng Mike Pompeo được AFP dẫn lại là những hành động của Bắc Kinh tại vùng biển tranh chấp giữa Trung Quốc với một số quốc gia Đông Nam Á là một mối đe dọa.

Ông Mike Pompeo nhắc lại hoạt động bồi lấp đảo nhân tạo và những hoạt động quân sự của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông đang đe dọa đến chủ quyền, an ninh và như thế là đe dọa đến sinh kế của những quốc gia trong khu vực và kể cả Hoa Kỳ.

Ngoại trưởng Mike Pompeo lập luận rằng Biển Đông là một phần Thái Bình Dương, nên bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào nhắm đến lực lượng quân đội, máy bay hay tàu thuyền của Philippines tại Biển Đông đều buộc Hoa Kỳ thực thi cam kết theo Điều 4 của Thỏa ước Phòng Thủ Chung giữa đôi bên.

Phát biểu như vừa nêu của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo được ghi nhận là tuyên bố công khai lần đầu tiên về cam kết của Washington trong việc bảo vệ đồng minh Philippines khi bị tấn công tại khu vực Biển Đông. Manila gọi đây là Biển Tây Philippines, còn Trung Quốc gọi là Nam Hải.

Thỏa ước Phòng Thủ Chung Hoa Kỳ- Philippines được ký kết năm 1951, theo đó thì trong trường hợp một trong hai phía bị tấn công tại Thái Bình Dương, phía kia có bổn phận bảo vệ cho bên bị tấn công.

Trong thời gian qua, lực lượng quân đội và ngư dân Philippines thường xuyên lên tiếng về việc bị lực lượng an ninh hàng hải Trung Quốc nhũng nhiễu.

Ngay sau khi có cam kết của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo bảo vệ đồng minh Philippines như vừa nêu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Ông Lục Khảng, lên tiếng rằng đối với những quốc gia ngoài khu vực như Hoa Kỳ… không nhất thiết phải cố tình kích động hay gây bất ổn trong khu vực.

Theo lời Ông Lục Khảng thì Bắc Kinh cam kết duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực.

Trung Quốc đơn phương vạch ra đường đứt khúc 9 đoạn và tuyên bố chủ quyền đến 90% khu vực Biển Đông.

Đường đứt khúc 9 đoạn này bị Philipines đưa ra kiện ở tòa án quốc tế, và vào ngày 12 tháng 7 năm 2016, Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế ở La Haye ra phán quyết đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc đơn phương vạch ra để tuyên bố chủ quyền là phi pháp, không có căn cứ cả về mặt pháp lý và lịch sử.

Tuy vậy Bắc Kinh không chấp nhận phán quyết của tòa và tiếp tục hoạt động bồi lắp các đảo nhân tạo, quân sự hóa các nơi đó thành những căn cứ tiền tiêu.

******************

Lợi ích từ Thượng đỉnh Trump-Kim chưa thể thấy ngay (RFA, 01/03/2019)

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn Phòng Chính phủ Việt Nam, ông Mai Tiến Dũng, cho rằng Hà Nội gặt hái được nhiều món lợi khi tổ chức Thượng đỉnh Hoa Kỳ- Bắc Hàn ; tuy nhiên đó là những món lợi vô hình chưa thể thấy ngay được.

asia2

Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn Phòng Chính Phủ, Ông Mai Tiến Dũng chụp tháng 6 năm 2016 - AFP

Phát biểu của ông Mai Tiến Dũng được đưa ra vào ngày 1 tháng 3 với báo giới trong nước khi được hỏi về con số thống kê về khoản tiền bỏ và và lợi nhuận thu về.

Theo ông Mai Tiến Dũng thì thời gian chuẩn bị cho Thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ hai diễn ra ở Hà Nội là rất ngắn ; tuy vậy phía Việt Nam bảo đảm được an ninh cho sự kiện quan trọng này.

Đối với lợi ích kinh tế thì ông Mai Tiến Dũng nói rõ vẫn chưa có được những con số thống kê chính thức ; nhưng nguyên văn lời ông nói với báo giới và được trích lại là ‘được nhiều hơn là mất’. Còn khoản chi phí bỏ ra để tổ chức thì ông Mai Tiến Dũng cho rằng không nhiều. Ông này cho biết Việt Nam rất tiết kiệm qua phương cách là ‘lấy thu bù chi, lấy mỡ nó rán nó.’

Ông Mai Tiến Dũng nêu ví dụ là cho các hãng thông tấn thuê gian hàng với giá 4500 đô la Mỹ một gian. Khoản này trừ đi 1500 đô la Mỹ trả cho Truyền hình Quốc Gia VTV, như vậy còn thu 3 ngàn đô la Mỹ cho một gian cho thuê. Khoản này dùng để chi phí mua máy tính, TV, bàn ghế…

Kỳ thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ nhất vào tháng 6 năm ngoái được phía Singapore cho biết chi ra khoảng 20 triệu đô la Mỹ và thu về khoảng trên 500 triệu đô la Mỹ.

******************

Việt Nam đón Kim Jong-un thăm chính thức (RFA, 01/03/2019)

Chủ tịch nước kiêm Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, Ông Nguyễn Phú Trọng, vào chiều ngày 1 tháng 3 tiến hành lễ đón Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong-un tại Phủ Chủ tịch Hà Nội.

asia3

Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un và Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn thị Kim Ngân gặp nhau ngày 1/3/2019 - AFP

Ông Kim Jong-un có chuyến thăm chính thức Việt Nam trong 2 ngày 1 và 2/3 sau hội nghị Thượng đỉnh với Hoa Kỳ mà không có bất kỳ thỏa thuận nào được ký.

Sau khi gặp ông Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un còn hội kiến ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, và Bà Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Tại cuộc họp với Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un, Ông Chủ tịch và cũng là Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam cho rằng chuyến thăm của vị nguyên thủ Bắc Hàn hiện nay đánh dấu một mốc mới trong quan hệ giữa đôi bên.

Việt Nam và Bắc Hàn chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 31 tháng giêng năm 1950.

Ông Hồ Chí Minh, Chủ tịch Việt Nam, có chuyến thăm Bắc Triều Tiên vào năm 1957 ; năm sau Chủ tịch Kim Nhật Thành của Bắc Triều Tiên sang thăm Việt Nam.

Ông Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm Bắc Hàn năm 1961 và Ông Kim Nhật Thành có chuyến thăm lần thứ hai Việt Nam năm 1964.

Sau đó ông Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh của Việt Nam thăm Bắc Hàn vào năm 2007 và ông Bộ trưởng Công an Lê Hồng Anh thăm Bắc Hàn năm 2008.

Trong dịp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un thăm chính thức Việt Nam trong hai ngày 1 và 2 tháng 3 sau cuộc thượng đỉnh với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng ngay tại Hà Nội, cơ quan chức năng Việt Nam cho đóng 14 tuyến đường thủ đô với lý do được nói nhằm phục vụ chuyến thăm của ông Kim Jong-un.

Phiên bản tiếng Anh của Mạng báo VnExpress vào ngày 1 tháng 3 cho biết từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều vào ngày thứ bảy 2 tháng 3, tất cả các phương tiện vận chuyển sẽ bị cấm trên tuyến đường dài 170 kilomet của Quốc Lộ 1 từ Hà Nội đến biên giới Việt-Trung.

Đối với loại xe tải trên 10 tấn và xe ô tô chín chỗ ngồi trở lên bị cấm lưu thông trên đoạn đường vừa nêu kể từ 1 giờ sáng ngày 2 tháng 3. Những giao lộ với Quốc Lộ 1 thuộc tuyến 170 kilomet từ Hà Nội đến biên giới Việt- Trung cũng bị đóng cấm các loại xe cộ qua lại.

Tại Ga Đồng Đăng ở Lạng Sơn, vào ngày 1 tháng 3, công tác chỉnh sửa, trang hoàng, vệ sinh được tiến hành và an ninh được xiết chặt.

Đoàn tàu bọc thép chở Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un đến Ga Đồng Đăng hôm 26 tháng 2. Sau đó ông này được đưa về Hà Nội bằng xe chuyên dụng để tham dự thượng đỉnh với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Published in Châu Á

Mỹ-Hàn bỏ tập trận Key Resolve và Foal Eagle để duy trì đối thoại với Bắc Triều Tiên (RFI, 03/03/2019)

Hoa Kỳ và Hàn Quốc chấm dứt hai cuộc tập trận chung Key Resolve và Foal Eagle nhằm giảm căng thẳng với Bình Nhưỡng, ủng hộ các nỗ lực ngoại giao nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Hôm 03/03/2019, giới quan chức quân sự Mỹ - Hàn thông báo như trên.

myhan1

Tập trận Foal Eagle Mỹ-Hàn thường niên khiến Bắc Triều Tiên giận dữ. Trong ảnh, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson tham gia "Foal Eagle", cảng Busan, Hàn Quốc, 15/03/2017. Yonhap/via Reuters

Hãng tin Yonhap của Hàn Quốc loan tin quyết định ngưng tập trận chung đã được bộ trưởng Quốc Phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong Doo và quyền bộ trưởng quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan đưa ra trong cuộc đàm thoại chiều ngày hôm qua 02/03, có mục tiêu duy trì khả năng đối thoại của hai nước với chế độ Bình Nhưỡng, cho dù thượng đỉnh Trump-Kim lần hai tại Hà Nội đã thất bại.

Từ Seoul, thông tín viên RFI Frédéric Ojardias cho biết chi tiết :

"Cho dù thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội thất bại, tiến trình tìm kiếm hòa bình cho bán đảo Triều Tiên vẫn tiếp diễn. Trong một thông cáo, bộ Quốc Phòng Hàn Quốc thông báo chấm dứt hai cuộc tập trận Key Resolve và Foal Eagle.

Cứ đến mùa xuân, năm nào cũng vậy, hàng trăm ngàn quân nhân Hàn Quốc và Hoa Kỳ tham gia các tập trận này, và lần nào Bắc Triều Tiên cũng nổi giận. Bình Nhưỡng xem đó là các hoạt động chuẩn bị xâm lược của Hàn Quốc và Hoa Kỳ. 

Seoul nêu rõ việc hủy hai cuộc tập trận này nhằm "ủng hộ các nỗ lực ngoại giao để hoàn tất tiến trình phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên". Quyết định này cho phép duy trì đà đối thoại với Bình Nhưỡng. Đây cũng là một tin vui đối với Kim Jong-un, vì như vậy có nghĩa là lãnh đạo Bắc Triều Tiên không trở về từ Việt Nam tay không.

Năm ngoái, Hàn Quốc và Hoa Kỳ đã hủy nhiều cuộc tập trận chung mùa hè và mùa đông. Washington cũng chấm dứt việc cho chiến đấu cơ bay qua bán đảo Triều Tiên.

Tuy nhiên, những cuộc tập trận mà tổng thống Mỹ Donald Trump gọi là "trò chơi chiến tranh" nói trên sẽ được thay thế bằng các cuộc thao dợt hạn chế hơn, nhằm duy trì khả năng phòng vệ của hai đồng minh".

Mỹ-Hàn khởi động cuộc tập trận Dong Maeng thay thế Key Resolve

Cùng với việc thông báo chấm dứt hai cuộc tập trận truyền thống, cũng trong ngày hôm nay, quân đội Mỹ-Hàn thông báo khởi động ngay từ ngày mai 04/03 một cuộc tập trận mới mang tên Dong Maeng, để thay thế.

"Dong Maeng" trong tiếng Việt có nghĩa là "Đồng Minh". Tập trận Dong Maeng dự kiến kéo dài 9 ngày.

Theo Yonhap, tập trận mới Dong Maeng tuy có quy mô nhỏ hơn, chủ yếu là ở cấp tiểu đoàn, nhưng vẫn sẽ tập trung vào tất cả "các phương diện chiến lược, chiến dịch và chiến thuật" liên quan đến toàn bộ bán đảo Triều Tiên. Mục tiêu cơ bản của cuộc tập trận mới là để giúp các lực lượng Mỹ-Hàn luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu.

Thùy Dương

*********************

Mỹ và Hàn Quốc có ý định ngưng tập trận chung (RFI, 02/03/2019)

Mỹ và Hàn Quốc có ý định ngưng các đợt tập trận chung vào lúc tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực cải thiện quan hệ với Bắc Triều Tiên. Hai ngày sau thượng đỉnh Trump-Kim lần 2, một quan chức Hoa Kỳ xin ẩn danh hôm qua 01/03/2019 khẳng định với AFP như trên.

myhan2

Ảnh minh họa : Thủy quân lục chiến Hàn Quốc tập trận Foal Eagle tại Pohang, 05/04/2018. Reuters/Kim Hong-Ji/File Photo

NBC News của Mỹ là trang đầu tiên trích dẫn hai quan chức quốc phòng Mỹ, loan tin đợt tập trận chung thường niên vào mùa xuân Foal Eagle năm nay sẽ được hoãn lại. Theo nguồn tin này, các đợt tập trận chung thường niên sẽ được thay thế bằng các đợt thao dượt "hạn chế hơn và theo từng nhiệm vụ cụ thể". Tuy nhiên, tổng thống Donald Trump từ chối rút 28.500 quân Mỹ khỏi lãnh thổ Hàn Quốc để bảo vệ đồng minh trước mối đe dọa hạt nhân từ Bắc Triều Tiên.

Kể từ thượng đỉnh Trump-Kim đầu tiên tại Singapore tháng 06/2018, hai đồng minh Mỹ - Hàn đã giảm quy mô hoặc hủy bỏ nhiều đợt tập trận chung. Oanh tạc cơ của Mỹ cũng không bay trên không phận Hàn Quốc nữa.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần phàn nàn là chi phí cho các đợt tập trận chung Mỹ - Hàn quá cao, trong khi đó các đợt tập trận chung thường niên Key Resolve và Foal Eagle thường khiến Bắc Triều Tiên nổi giận. Bình Nhưỡng xem đó là các đợt diễn tập xâm lược Bắc Triều Tiên. Trong quá khứ, 200.000 quân nhân Hàn Quốc và 30.000 binh lính Mỹ đã tham gia hai đợt tập trận này.

Trung Quốc kêu gọi Liên Hiệp Quốc dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận Bắc Triều Tiên

Trong bối cảnh thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội thất bại, Trung Quốc hôm qua 01/03 kêu gọi Liên Hiệp Quốc thảo luận để điều chỉnh, dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận kinh tế nhắm vào Bắc Triều Tiên.

Một trong những phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Trung Quốc khẳng định "cả Washington và Bình Nhưỡng đều cho rằng dỡ bỏ cấm vận là một phần quan trọng của tiến trình phi hạt nhân hóa", nhấn mạnh tình hình bán đảo Triều Tiên đã có những tiến triển tích cực và Bình Nhưỡng đã có những biện pháp tiến tới phi hạt nhân, nên cả hai hồ sơ dỡ bỏ cấm vận và phi hạt nhân "phải được giải quyết đồng thời".

Thùy Dương

Published in Châu Á

Báo Pháp : Việt Nam được lợi nhờ Thượng đỉnh Trump-Kim ở Hà Nội

Dù không được chọn làm tựa lớn trang nhất, nhưng Thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội mở ra hôm nay, 27/02/2019 là đề tài được toàn bộ các báo Pháp chú ý dưới những khía cạnh khác nhau.

vietnam1

Tổng thống Mỹ Donald J. Trump và Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội ngày 27/02/2019. Luong Thai Linh/Pool via Reuters

Việt Nam trong vai trò nước đón tiếp cuộc họp giữa hai lãnh đạo Mỹ và Bắc Triều Tiên cũng rất được quan tâm, đặc biệt với bài viết trên báo Le Figaro : "Trong vai trò nhà môi giới tận tình, Việt Nam hy vọng thu hoạch được nhiều lợi ích từ hội nghị thượng đỉnh".

Theo đặc phái viên Sébastien Falletti của Le Figaro, việc Hà Nội trở thành nơi tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh giữa tổng thống Mỹ với lãnh đạo Bắc Triều Tiên là một "sự trả thù đẹp đẽ" của một thành phố từng là biểu tượng của một cuộc chiến trường kỳ, quyết liệt chống lại đạo quân Mỹ hùng hậu dưới thảm bom của những chiếc pháo đài bay B52.

Năm 2019 này, Hà Nội đã nhiệt tình đóng vai một người mai mối tận tình giữa tổng thống Mỹ và nhà độc tài ngỗ nghịch của Bắc Triều Tiên, chào đón hơn 2.500 nhà báo từ khắp nơi trên thế giới cho lần gặp tay đôi thứ hai giữa hai người, sau lần đầu vào tháng 6 năm 2018 tại Singapore.

Theo Le Figaro : "Con rồng mới của Đông Nam Á - một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới với tỷ lệ 7% trong năm 2018, mạnh nhất trong hơn một chục năm nay - đang muốn tận dụng hội nghị thượng đỉnh rất được truyền thông chú ý này để thu hoạch những lợi ích về mặt ngoại giao".

Cơ may phô trương trước quốc tế sự ổn định của Việt Nam

Theo Benoit de Tréglodé, chuyên gia nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Inserm thuộc Trường Quân Sự Pháp, Thượng đỉnh Trump-Kim quả là một dịp may ngàn năm có một cho Việt Nam, giúp Việt Nam phô trương trước quốc tế hình ảnh của một đất nước ổn định, xứng đáng trở thành một lần nữa một ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cho nhiệm kỳ 2020-2021.

Bên cạnh đó, theo chuyên gia Pháp, Việt Nam có thể đồng thời bắn đi một tín hiệu đến Bắc Kinh, qua việc khẳng định tính trung lập của mình, giảm bớt tác động từ đà gia tăng quyền lực của Trung Quốc.

Trên vấn đề quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc, đặc phái viên Le Figaro cho rằng "Sự trở lại Việt Nam của tổng thống Donald Trump cho phép Việt Nam khẳng định đà xích lại gần hơn với kẻ thù cũ là Mỹ nhằm kháng lại sự lấn lướt của Trung Quốc". Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Hà Nội cho phép Việt Nam khẳng định điều đó mà không trực tiếp đụng chạm Bắc Kinh.

Hà Nội vẫn thích Seoul hơn Bình Nhưỡng

Nhật báo kinh tế Les Echos cũng nhân dịp Thượng đỉnh Trump-Kim tại Hà Nội tìm hiểu thêm "Vì sao những người cộng Sản Việt Nam lại thích Seoul hơn Bình Nhưỡng", tựa của một bài báo đi kèm theo bài viết chính về cuộc họp Mỹ-Triều.

Nhận xét của đặc phái viên báo Les Echos tại Hà Nội rất rõ ràng : "Cho dù giữa Hà Nội và Bình Nhưỡng có một sự gần gũi nào đó về mặt ý thức hệ, cũng như một tình đoàn kết tương trợ trong thời kỳ Chiến Tranh Lạnh trước đây, nhưng Việt Nam lại bị các khoản đầu tư khổng lồ của Samsung và các đại tập đoàn Hàn Quốc khác chinh phục".

Đối với Les Echos, quan hệ giữa Việt Nam và Bắc Triều Tiên đã có phần bớt chặt chẽ từ những năm 1970, với việc Việt Nam xích lại gần Liên Xô hơn, và rời xa Trung Quốc vốn quan hệ mật thiết với Bắc Triều Tiên. Vào năm 1979 chẳng hạn, quan hệ Hà Nội-Bình Nhưỡng đã lạnh giá hẳn đi sau khi Việt Nam lật đổ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ ở Cam Bốt được Trung Quốc và Bắc Triều Tiên ủng hộ.

Từ lúc đó đến nay, quan hệ Hà Nội-Bình Nhưỡng đã cải thiện trở lại, nhưng độ nồng ấm không còn được như xưa, nhất là khi Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao với Hàn Quốc vào năm 1992, sáu năm sau khi Hà Nội mở cửa kinh tế. Với thời gian, Seoul đã dần dần nổi lên như một trong những nhân tố quan trọng bảo đảm cho tăng trưởng của Việt Nam.

Thượng đỉnh Hà Nội không thể chung chung như Singapore

Như nói ở trên, Hội nghị Thượng đỉnh Hà Nội giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un mở ra hôm nay 27/02/2019 là đề tài được tất cả các báo chú ý, và cũng xuất hiện trên trang nhất của Le Monde, Libération Les Echos, dù không nhất thiết là tựa chính.

Trong một hàng tựa nhỏ trang nhất : "Tại Hà Nội, Trump và Kim bắt đầu lao vào phần gai góc", Libération cho biết đã dành 4 trang báo cho cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Việt Nam.

Trong bài viết chính mang tựa đề "Thượng đỉnh Trump-Kim : Vũ khí thương thảo hàng loạt", chơi chữ trên thành ngữ Vũ khí hủy diệt hàng loạt, nhật báo Pháp ghi nhận là tám tháng sau cuộc gặp lịch sử ở Singapore, hai lãnh đạo Mỹ và Bắc Triều Tiên gặp nhau trong hai ngày kể từ hôm nay tại Hà Nội. Đối với tờ báo, trong lần gặp thứ hai này, hai ông Trump và Kim sẽ phải lao vào giải quyết vấn đề tiến trình phi hạt nhân hóa một cách cụ thể, chứ không còn chung chung như lần đầu. Đây sẽ là một thách thức lớn trong bối cảnh giới chuyên gia đang đặt nghi vấn về thực tâm giải trừ hạt nhân của chế độ Bình Nhưỡng.

Bên cạnh bài viết chính đó, Libération còn kèm theo hai bài phân tích khác liên quan đến Mỹ và Bắc Triều Tiên. Bài thứ nhất đề cập đến quan hệ lạ thường gọi là "anh em thắm thiết" - bromance - giữa tổng thống Mỹ Donald Trump với lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un nhỏ tuổi hơn ông rất nhiều.

Bài thứ hai cũng phân tích điều có thể gọi là nghịch lý trong chính sách hạt nhân của chính quyền Donald Trump : Tương nhượng đối với Bình Nhưỡng những khe khắt đối với Teheran. .

Nhật báo kinh tế Les Echos cũng dành cho Hội Nghị Hà Nội một tựa nhỏ trên trang nhất mang tính chất thông tin khô khan : Trump và Kim Jong-un gặp lại nhau ở Hà Nội. Tuy nhiên, ở bài viết trang trong, tờ báo Pháp cho rằng hai nhà lãnh đạo sẽ cố đưa ra được những cam kết cụ thể hơn so với những nguyên tắc chung chung đạt được ở Singapore. Hệ quả của cố gắng có được một cái gì đó cụ thể sẽ là một thỏa thuận tối thiểu.

Nhật báo Pháp Le Monde khẳng định là "Tại Hà Nội, Donald Trump đặt cược trong việc tin tưởng vào Kim Jong-un", cho rằng tổng thống Mỹ hy vọng là cuộc gặp song phương ở Việt Nam sẽ thúc đẩy lãnh đạo Bắc Triều Tiên đưa ra những thông báo cụ thể.

Dù không đưa lên trang nhất, Le Figaro đã dành cho sự kiện Thượng đỉnh Trump Kim một vị trí quan trọng ở trang Quốc tế. Tờ báo khá châm biếm khi chạy tựa : Kim và Trump gặp nhau trở lại nhân hồi II của "cuộc chuyện trò về hạt nhân". Đối với Le Figaro, ở Việt Nam, hai lãnh đạo Mỹ-Triều chỉ "hy vọng cụ thể hóa được thỏa thuận giữa hai bên tại Singapore về việc phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên.

Nhật báo La Croix có lẽ là tờ báo có nhận định tương đối lạc quan nhất về hội nghị mở ra tại Hà Nội. Dưới tựa đề ; "Các niềm hy vọng mới của hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim", tờ báo Pháp cho rằng hai ngày họp ở Hà Nội kể từ hôm nay có thể giúp cụ thể hóa "cuộc tái ngộ", bằng cách có những quyết định rõ ràng trên một số vấn đề.

Tựa chính trang nhất các báo Pháp

Tựa chính trang nhất các báo Pháp ra hôm nay, 27/02/2019 rất đa dạng từ tình hình nền công nghiệp Pháp đang gặp khó khăn, cho đến các hồ sơ quốc tế như Venezuela và Syria.

Libération chú ý đến tình hình xã hội Pháp, nêu bật trong tựa lớn trang nhất : "Nhà nước bất lực" trước sự kiện hàng loạt tập doàn lớn như Ascoval, Ford, Alcatel… đóng cửa nhà máy và sa thải công nhân. Theo tờ báo, tình trạng này chứng tỏ là chính quyền hiện tại không có khả năng lèo lái giúp nền công nghiệp Pháp phát triển trong tương lai.

Không hẹn mà gặp, Les Echos cũng chú ý đến các khó khăn đang đe dọa tương lai nền công nghiệp Pháp với hàng tựa lớn "Ascoval, diesel, tương lai công nghiệp : Các câu trả lời của Bruno Lemaire". Tờ báo công bố bài phỏng vấn của bộ trưởng kinh tế Pháp, trong đó ông Lemaire cho biết trong vòng một tháng sẽ tìm ra một người mua lại Ascoval, tập đoàn luyện thép ở miền Bắc Pháp đang gặp khó khăn. Bộ trưởng Pháp cũng đồng thời bảo vệ quan điểm của ông trên các hồ sơ nóng khác như ngành sản xuất accu điện cho xe hơi, hay vấn đề giảm thuế…

La Croix nêu bật tình hình Venezuela : "Tại Cucuta, nỗi hoang mang tuyệt vọng của dân Venezuela. Tờ báo giải thích : Quân đội của tổng thống Maduro ngăn không cho tổng thống lâm thời Juan Guaido trở về nước, trong lúc nhiều người dân Venezuela đã vượt biên qua Colombia trong những ngày cuối tuần.

Le Figaro nhìn sang Syria, ghi nhận "Những giờ phút cuối cùng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo". Đặc phái viên tờ báo Pháp đã sang tận Baghouz, một địa phương của Syria ở vùng tận cùng biên giới với Iraq, nơi Lực lượng Dân chủ Syria được Mỹ yểm trợ sắp sửa chiếm được cứ địa cuối cùng còn nằm dưới quyền kiểm soát của Daesh.

Riêng Le Monde dành tựa lớn nói về sự kiện "Một sĩ quan Pháp cao cấp phê phán chiến thuật của liên minh quốc tế tại Syria".

Sĩ quan này là đại tá François-Regis Legrier, một trong những người chịu trách nhiệm điều hành các chiến dịch quân sự của Pháp tại Syria và Iraq. Theo ông thì vì không muốn đưa quân lính phương Tây tham chiến trên bộ, liên minh đa quốc gia đã dùng đến phương thức oanh kích gây tàn phá và thiệt hại nhân mạng quá lớn.

Bài viết của ông đăng trên tạp chí quốc phòng "Défense nationale" đã bị thu hồi trong bối cảnh cấp trên của ông là tướng Cholley bảo vệ chiến thuật của liên quân.

Tranh cãi giữa giới sĩ quan quân đội Pháp bùng lên vào lúc Paris đang xem xét lại chính sách ngoại giao khu vực của mình, và chủ trương dựa vào chính quyền Baghdad để chống lực lượng thánh chiến.

Trọng Nghĩa

Published in Việt Nam

Thượng đnh gia Tng thng Hoa Kỳ Donald Trump và Ch tch Bc Hàn Kim Jong-un s din ra trong hai ngày 27 và 28 Tháng 2 năm 2019 ti Th đô Hà Ni ca Vit Nam. Chúng tôi tự hi Thượng đnh Trump-Kim ln 2 liu có chm dt kch bn "Chuột vn mèo" ?

meo1

Tranh vẽ nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim tổ chức tại Hà Nội - Ảnh minh họa (ttassia)

Tại sao chúng tôi gi là kch bn "chuột vn mèo", ai là chuột, ai là mèo và thế nào là chm dt kch bn ? Đó là ni dung bài viết này.

1. Tại sao chúng tôi gi là kịch bản "chut vn mèo" ?

Nghe qua có vẻ nghch lý. Vì tc ng Vit Nam có câu "mèo vờn chut" chứ đâu có "chuột vn mèo" bao giờ ? Vì tc ng này xut phát t quan sát thc tế dân gian thy cnh con mèo sau khi bt được con chut thường không ăn ngay mà tung lên, hất qua li nhiu ln (vờn chut) rồi mi nut vào bng. Đó là nghĩa đen. Còn nghĩa bóng ám ch k mnh dù tha sc ch đng tiêu dit k yếu nhưng không tiêu dit ngay, do nguyên nhân ch quan hay khách quan, mà qun tho cho đi phương yếu dn sau mt thi gian nht đnh ri mi tiêu dit. Dường như c nghĩa đen và nghĩa bóng đu nói lên mt điu mèo hay người đu thế mnh, nhưng đ đt mc đích sau cùng ("mèo ăn chuột" hay "người ăn người") cả hai đu thn trng, dè dt cho chc ăn.

2. Ai là "chuột" ai là "mèo" ?

Kịch bn "chuột vn mè" nghe qua có vẻ nghch lý c nghĩa đen ln nghĩa bóng mà mi người thường hiu bao lâu nay. Nhưng nghch lý này li phù hp vi thc tế qua các cuc hp Thượng đnh Trump-Kim.

Này nhé, nếu chúng ta coi "mèo" ở đây là "Trump" Tổng thng ca đi cường quc Hoa Kỳ có th dùng sc mnh áp đo tiêu dit Bc Hàn ca Ch tch Kim thế yếu như "con chuột" trướ"con mèo". Nhưng Ch tch Kim dù thế yếu ca mt tiu nhược quc nhưng ngay t đu đã ch đng đ ngh lt léo nói chuyn tay đôi vi Trump Tng thng ca mt đi cường quc. S dĩ Kim dám thc hin mt kch bn nghch lý này là vì trước đó Kim đã tuyên b nước Ông đã thử nghim thành công vũ khí ht nhân và tên la đn đo tm xa có th ti đu đn ht nhân đến tn lãnh th Hoa Kỳ. Đng thi, li được đi cường Trung Quc chng lưng t lâu nên nay mi dám ch đng thc hiên kch bn "chuột vn mèo" này. Vì cho đến lúc này, chúng tôi vẫn không tin chế đ cng sn Bc Hàn có đc lp t ch hoàn toàn như chúng tôi tng lp lun trong các nài viết trước đây trên din đàn này.Do đó, kch bn "Chuột vn mèo" phần nào có th tác gi vn là Trung Quc cũng như kch bn có vũ khí hạt nhân cho Bình Nhưỡng hù da Hoa Kỳ và thế gii đ th li cho Trung Quc. Nếu suy đoán này là đúng thì đo din c hai kch bn trước sau này vn có th phi là Trung Quc. S th này được thy qua các bước thc hin các kch bn này, Tiu vương Kim thường công khai đến Bc Kinh trước đ "tham kho" (hay nhận ch th ?) với Hoàng đế Trung Quốc tân thi Tp Cn Bình (chưa k nhng tham kho ngm không ai biết được). Vì vậy kết qu ca Thượng đnh Trump-Kim ln th hai s tùy thuc nhiu vào ý đ ca Chủ tch Trung Quốc Tp Cân Bình trên bàn c chính tr, kinh tế, quân s vi Hoa Kỳ. Vy thì…

3.Liệu Thượng đnh Trump – Kim có chm dt được kch bn "Chut vn mèo" ?

Theo nhân định ca chúng tôi, kch bn "chuột vn mèo" chỉ chm dt khi "con mèo" Hoa Kỳ thành đạt mc tiêu ti hu là "con chuột" Bắc Hàn phi gii tr vũ khí ht nhân hoàn toàn và vĩnh vin, vi nhng bước đi c th, có th kim chng và không th đo ngược. Còn "con chuột" Bắc Hàn thành đt được mc tiêu trước mt là gii tr hoàn toàn lệnh cm vn ; và mc tiêu lâu dài như phi được s tr giúp (viện tr không hoàn li hay hoàn li) của Hoa Kỳ và quc tế đ giúp Bc Hàn phát trin vi s bo đm tn vng thêm thi gian cho chế đ đường thi (tương t như các bước đi ca đng và chế đô cng sn Vit Nam đã có hiu qu và s bo đm…).

Những mc tiêu ti hu trên tt nhiên là chưa th đt được qua Thưởng đnh ln hai vào ngày 27 và 28 Tháng 2 ti đây, nên Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói trước hi ngh ước mun có thêm các cuc Thượng đỉnh vi Ch tch Kim. Đng thi Ch tch Bc Hàn cũng tr li các nhà báo bóng gió là ông không mun thế h con cái ông phi gánh chu him ha ht nhân.

Nhưng du sao, công lun các gii quc tế cũng d đoán cuc gp Thượng đnh Trump-Kim ti Hà Ni - Vit Nam ln th hai này s đt được nhiu tiến b, vi nhng bước đi c th hơn Thượng đnh ln th nht 12/06/2018 ti Singapore. Sau Thượng đnh này, ít ra cũng th hin được thc tâm, thin chí và quyết tâm ca các bên đ rút ngn thi gian đi đến mc tiêu tối hu ca mình, to được s tin cy ln nhau đ cùng thit lp mt nn hòa bình lâu dài cho bán đo Triu Tiên và vùng Đông Nam Á nói riêng, toàn cu nói chung. Tt nhiên s tiến b và thành đt đến mc đ nào qua Thượng đnh ln hai này cũng còn tùy thuộc ý đ th li ca ông "Mèo Băc Kinh". Phi không ! Thưa Quý đc gi kính mến.

Thiện Ý

Nguồn : VOA, 27/02/2019

Published in Diễn đàn

Lời tòa soạn : Vì sao Donald Trump muốn gặp Kim Jong-un ? Đó là câu hỏi mà những người quan tâm đến thời sự Đông Á muốn có câu trả lời.

Cách đây không lâu, nhà bình luận thời sự Cao Tuấn đã có hai bài viết có thể nói là để trả lời cho câu hỏi này. Cho đến nay tính thời sự của hai bài viết này vẫn còn nguyên vẹn, chúng tôi giới thiệu cùng quý độc giả để tham khảo.

Ban biên tập Thông Luận

*******************

Vì sao ông Trump háo hức muốn gặp lại ông Kim ?

VOA, 23/02/2019

Tổng thng M Donald Trump nóng lòng mun ghi thêm thng li ngoi giao đ hướng đến mt gii Nobel Hòa bình với s tin tưởng rng mi quan h cá nhân tt đp ca ông vi ông Kim Jong-un s giúp ông đt được mc tiêu gii tr vũ khí ht nhân ca Bc Triu Tiên – đó là lý do ông Trump mun có cuc gp thượng đnh M-Triu ln th hai Hà Ni, theo nhn đnh các chuyên gia.

summit1

Cuộc gp thượng đnh Hà Ni là ln th hai hai nhà lãnh đo M và Triu Tiên gp nhau

Tuy nhiên, việc ông Trump quá nôn nóng có th dn đến nhng kết qu bt li cho phía M trong khi b lt vào by ca nhà lãnh đo tr ca Bc Triu Tiên, các chuyên gia cnh báo.

Quan hệ cá nhân tt đp ?

Tổng thng M Donald Trump đang háo hc trông đi cuc gp thượng đnh ln th hai vi nhà lãnh đo Bc Triu Tiên Kim Jong-un, ca ngi mi quan h ‘tht s có ý nghĩa’ gia ông vi ông Kim và khng đnh rng ông Kim đã sn sàng t b kho vũ khí ht nhân ca ông.

Tuy nhiên, ở Washington, gn như ông Trump là người duy nht có suy nghĩ như vy.

Nhiều quan chc trong chính quyn Trump, bao gm nhng c vn hàng đu ca ông Trump, thì ít hào hng hơn. Mt vài người trong s h đã bày t lo ngi rng cuc gp ở Hà Nội ln này s không đem li kết qu gì ln lao. H cũng lo lng rng mt khi ông Trump nôn nóng có được thng li nào đó trên trường quc tế, ông y s đưa ra nhng nhượng b ln đ đi li nhng li ha rng tuếch v gii tr vũ khí ht nhân.

Tờ Politico dẫn li các quan chc trước đây và đương nhim ca Nhà Trng cho biết n lc t chc cuc gp thượng đnh ln th nhì gn như hoàn toàn xut phát t bn thân ông Trump. Ông Trump đã không tiếc li ca ngi nhng ‘lá thư tuyt vi’ mà ông nhn được t ông Kim cũng như ‘mi quan h tt đp’ mà ông đã xây dng vi nhà lãnh đo Triu Tiên.

Tổng thng M thm chí còn khoe khoang vi người đng nhim Hàn Quc Moon Jae-in trong mt cuc đin đàm hôm 19/2 rng ông ‘là người duy nht có th đem li tiến trin trong quá trình phi hạt nhân hóa bán đo Triu Tiên’ và than phin v nhng bn tin không tt đp trên báo chí v n lc này ca ông, theo mt ngun tin được tóm tt v ni dung cuc đin đàm này.

Nội b chính quyn ông Trump cũng có nhng quan ngi v Thượng đỉnh Hà Ni ln này, không ch đến t nhng người hoài nghi chng hn như C vn an ninh quc gia John Bolton vn lâu nay vn phn đi vic tiếp cn ngoi giao vi Bình Nhưỡng mà còn đến t nhng nhân vt không ng chng hn như Ngoi trưởng Mike Pompeo, người ph trách lãnh đo các cuc đàm phán ca phía M. Ông Pompeo đã bày t s bc bi vi các đng minh v nhng tiến trin chm chp trong quá trình đàm phán và lên tiếng quan ngi rng tng thng ca ông s b nhà lãnh đo tr tui ca Bc Triu Tiên ‘chơi gác’.

"Trong nội b chính quyn không h có s lc quan", ông Ian Bremmer, nhà sáng lp và ch tch ca Eurasia Group, mt vin nghiên cu chiến lược, nhn đnh. "Ông Pompeo t ra hết sc hoài nghi rng chúng ta có th đt được cái gì đó thc cht về phi hạt nhân hóa t phía Kim Jong-un, và Pompeo tin rng Bc Triu Tiên ch đang chơi trò câu gi".

Hồi tháng 12 năm ngoái, ông Bolton đã tuyên b thng thng rng Bc Triu Tiên không h tôn trng thm chí là li cam kết mơ h ca h là ‘làm vic hướng đến phi ht nhân hóa hoàn toàn bán đo Triu Tiên’ mà h đưa ra trong tuyên b chung sau cuc gp thượng đnh Singapore hi tháng Sáu năm ngoái. K t đó, các hình nh v tinh cho thy Bình Nhưỡng vn tiếp tc xây dng mt s căn c tên la bí n mà h chưa bao gi tha nhn là có tn ti.

Những hot đng tiếp din ca Bc Triu Tiên nhng cơ s ht nhân bí mt được tiết l trong mt bn báo cáo chi tiết do Trung tâm Nghiên cu Chiến lược Quc tế (CSIS) công b. Ông Victor Cha, vn tng là mt quan chc của Hi đng An ninh Quc gia và là người ph trách bn báo cáo này, nói rng ông và các đng s ca ông đã đưa vào bn báo cáo này rt nhiu hình nh chi tiết vi hy vng nó s khiến cho Tng thng Trump, vn có tiếng là không thích đc, chú ý. Nó cũng đã được ông Trump chú ý đến khi ông lên Twitter mt sát v mt bài báo trên t New York Times tóm tt bn báo cáo : "Bài báo trên New York Times v vic Bc Triu Tiên xây dng căn c tên la là không chính xác", ông Trump viết. "Chúng tôi hoàn toàn biết v những căn c được nêu tên – không có gì mi m c - và không có gì bt thường xy ra c. Ch là mt tin gi na được tung ra. Tôi s là người đu tiên cho quý v biết nếu mi vic tr nên ti t".

Giảm kỳ vng

Chính quyền Trump cũng gim nh nhng trông đi cho cuc gp thượng đnh vào tun ti. Hôm 21/2, các quan chc M cao cp nói vi các phóng viên rng mc dù Bình Nhưỡng đưa ra cam kết gii tr ht nhân hi tháng Sáu năm ngoái, hai phía vn chưa đt được đồng thuận v vic đnh nghĩa thế nào là phi ht nhân hóa và liu ông Kim có cam kết thc hin nó hay không. Do đó, cuc gp thượng đnh ln này, theo li mt quan chc cao cp giu tên ca M, mt phn s tp trung vào vic ‘xây dng hiu biết chung v thế nào là phi hạt nhân hóa’.

"Tôi không biết liu Bc Triên Tiên đã quyết đnh phi ht nhân hóa hay chưa", v quan chc này cho biết. Ông Trump đã nói hi đu tun rng mc dù ông không khn trương đt được tha thun v vn đ này, ông tin rng rt cuc thì Bình Nhưỡng cũng s gii tr vũ khí ht nhân.

Về phn mình, trong mt cuc phng vn trên đài NBC hôm 21/2, Ngoi trưởng M Pompeo đã không đt hy vng cao lm cho cuc gp thượng đnh sp ti. "Tin tt là h đã không tiến hành th ha tin hay th ht nhân trong vòng hơn mt năm do đó chúng ta đang tình hung tt hơn so vi khi chính quyn Trump lên nm quyn, nhưng như tng thng đã nói hôm qua và cũng như chính quyn lâu nay vn nói thì đây là mt nhim v lâu dài và khó khăn", ông trn tình.

Tuy nhiên, các quan chức khác trong chính quyn đã công khai nói ngược li vi lp trường lc quan ca ông Trump v ý đnh ca ông Kim. Giám đc Tình báo Quc gia Dan Coats và Giám đc CIA Gina Haspel phát biu trước mt y ban ca Thượng vin hi tháng trước rng ‘không có khả năng Bc Triu Tiên t b kho vũ khí ht nhân ca h’. "Chế đ này kiên quyết phát trin tên la tm xa có mang đu đn ht nhân vn s đt ra mi đe da trc tiếp vi Hoa Kỳ", bà Haspel nói.

Kể t cuc gp thượng đnh lch s Trump-Kim Singapore hồi tháng Sáu năm ngoái, Bình Nhưỡng đã t v min cưỡng nói chuyn vi bt c quan chc M nào ngoi tr vi chính ông Trump. Đc phái viên ca B Ngoi giao M v Bc Triu Tiên, ông Stephen Biegun, đã rt vt v thuyết phc Bình Nhưỡng làm vic trực tiếp vi ông mãi cho đến cui tháng 12 năm ngoái.

"Nếu các quan chc cp đ làm vic đt được nhng gì h mun thì tôi cũng cm thy tht s phn khi nhưng Bc Triu Tiên biết rng h có th có được tha thun tt hơn t Tng thng Trump, do đó h muốn nói chuyn vi ông y hơn", ông Cha nhn đnh.

"Bắc Triu Tiên v cơ bn không nói chuyn vi ai ngoài ông Trump. H không chu làm vic vi ông Biegun, h không chu làm vic vi ông Pompeo, cho nên nếu có bt kỳ chuyn đng nào, thì nó ch xy ra cp đ đó mà thôi", mt cu quan chc chính quyn M được Politico dn li nói. "Thượng đnh Hà Ni có kh năng đem li kết qu tt bi vì nó có th phá v thế bế tc. Nhưng sau hi ngh thượng đnh, Tng thng Trump s mun tuyên b thng li và tt c những người khác s cm thy nn vì không có gì tht s thay đi c".

Các nhà lập pháp Đin Capitol cũng không h lc quan hơn các quan chc chính quyn. Mt s v dân biu ca c hai đng hi cui tháng 1 đã đưa ra d lut ‘Hu thun Quan h đng minh M-Hàn Quốc’ vn cm Lu Năm Góc gim quân s đn trú Hàn Quc xung dưới 22.000 tr phi B trưởng Quc phòng xác nhn trước Quc hi rng vic này không h tn hi đến an ninh quc gia ca M.

Sự đn trú ca gn 30.000 lính M Hàn Quc đã là vn đ khiến ông Trump lưu tâm. Chính ông đã ra lnh cho Lu Năm Góc son tho kế hoch gim quân s trên bán đo Triu Tiên ch vài tun trước cuc gp thượng đnh Singapore vi lp lun rng Hoa Kỳ phi gánh chu phí tn quá nhiu trong vic bo v Hàn Quc. Các chuyên gia và các nhà lập pháp M đã bày t quan ngi rng Tng thng Trump s có nhng tha thun vi ông Kim mà không h tham kho các c vn.

Hành động này cũng đe da s gây chia r gia M và đng minh Hàn Quc vn đã da vào M đ đm bo an ninh trong hàng chục năm qua.

Tại cuc gp Singapore, ng Trump đã bc đng đng ý ngưng các cuc tp trn chung vi Hàn Quc – mt hành đng được xem là hết sc có li cho Bc Triu Tiên và Trung Quc – điu mà Chánh văn phòng Nhà Trng khi đó là ông John Kelly đã miễn cưỡng thông báo cho B trưởng Quc phòng khi đó Jim Mattis.

Mặc dù các quan chc trong chính quyn Trump đã nói rng vic rút quân không là vn đ được đưa ra trong ngh trình, các chuyên gia vn lo ngi rng mt kch bn tương t s xy ra.

"Hai ngày là khoảng thi gian rt dài đ ngi ti đó, và tôi lo rng ông Trump, không b ai kim soát, s nói vi ông Kim rng vic rút quân nm trong s các vn đ được đưa ra bàn bc", bà Sue Mi Terry, mt chuyên gia v bán đo Triu Tiên ti CSIS, nói.

Hiệp định hòa bình ?

Tại cuc gp thượng đnh ln th hai này Hà Ni, các c vn ca ông Trump hy vng rng h s đưa ra được mt l trình gii tr kho vũ khí ht nhân ca Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, ông Trump dường như t ra hng thú hơn vi vic tuyên b chm dt bảy thp niên chiến tranh trên bán đo Triu Tiên, t New York Times nhn đnh trong bài báo có tiêu đ ‘Hip đnh Hòa bình và Gii Nobel Hòa bình dường như là nhng điu cám d ông Trump’.

Mặc dù hai mc tiêu này không mâu thun nhau nhưng chúng có th dẫn đến mt cuc gp thượng đnh s được đưa lên nhng dòng tít báo mang tính lch s nhưng không có tác dng thúc đy mc tiêu then cht ca M là loi b kho vũ khí ht nhân ca Bc Triu Tiên, t New York Times cho biết.

Mặc dù các quan chc M hôm 20/2 nhấn mnh rng gii tr vũ khí ht nhân vn là ‘mc tiêu bao trùm’ ca ông Trump nhưng bn thân ông Trump mi đây đã nói rng ‘ông không vi buc Bc Triu Tiên t b toàn b kho vũ khí ht nhân ca h.’ Trong s các kết qu kh dĩ ca cuc gp Hà Ni là một tha thun trao đi hip đnh hòa bình đi ly cam kết ca Bình Nhưỡng m ca và tháo d mt s cơ s ht nhân và tên la ca h.

Chính thức chm dt chiến tranh là mt mc tiêu mà các nhà lãnh đo Bc Triu Tiên lâu nay vn theo đui vì nó s giúp giảm sự cô lp ca h và làm gia tăng sc ép d b các lnh trng pht nhm vào h. Tuy nhiên, nó s gây ra mt s vn đ rc ri cho phía M, trong đó có vic liu nó có đy nhanh quá trình M rút quân ra khi Hàn Quc hay không – mt vin cnh mà ông Trump rất thích.

"Điều mà tôi lo lng là tng thng s mun có hòa bình hơn hết – hơn c mc tiêu phi ht nhân hóa", ông Scott A. Snyder, mt chuyên gia cao cp v Triu Tiên ti Hi đng Quan h Đi ngoi, cho biết.

Chính quyền Trump vn chưa bàn bc vi Bình Nhưỡng v vic rút khong 28.500 quân đn trú Hàn Quc v nước, t New York Times dn li hai quan chc cp cao cho biết, vào các c vn hàng đu ca ông Trump đng lòng phn đi vic này. Trong tháng này, ông Trump nói ông không có kế hoch làm điu đó mc dù ông lưu ý rng chi phí đ duy trì quân đi là quá tn kém. Tuy nhiên, ông cũng nói rng : "Có l mt ngày nào đó, ai mà biết được ?"

Vào lúc ông Trump chuẩn b gp li ông Kim, vai trò ca ông Trump như là người kiến to hòa bình rõ ràng đang đè nng trong đầu ông.

Tổng thng M đã không h giu diếm ông tin rng ông đáng nhn gii Nobel Hòa bình nh n lc tiếp cn ngoi giao vi ông Kim. Ông nói ông đã có công chm dt các cuc th nghim tên la và ht nhân ca Bc Triu Tiên trong hơn mt năm qua.

Kể t cuc gp thượng đnh Singapore mà Tng thng Trump đã tuyên b mnh ming là ‘có tiến b ln’ nhưng không h có bng chng gì v phi ht nhân hóa, chính quyn Trump đã nhn mnh rng hòa bình trên bán đo Triu Tiên là mt mc tiêu chính trong chính sách ngoại giao ca ông.

"Ở Tng thng Trump, nước M có mt nhà lãnh đo mà có cam kết sâu sc và mang tính cá nhân hơn bt kỳ tng thng nào trước đây v vic chm dt mt ln và vĩnh vin cuc chiến và s thù đch kéo dài 70 năm trên bán đo Triu Tiên", ông Stephen E. Biegun, đặc s M v Bc Triu Tiên, phát biu hi tháng trước ti Đi hc Stanford.

Hiệp đnh ngưng chiến vào năm 1953 có s ký kết ca Bc Triu Tiên, Trung Quc và mt tướng M đi din cho B ch huy Liên Hip Quc. Tt c các bên này đều phi ký kết hip đnh hòa bình. Trung Quc ng h hip đnh hòa bình vì nó s to điu kin đ M gim s hin din quân s Châu Á.

Tuy nhiên, vấn đ đi vi ông Trump là ông s nhn được gì t phía Bc Nhưỡng nếu đng ý ký hòa ước ?

Các nhà phân tích được New York Times dn li nói Bc Triu Tiên có th cam kết chm dt th và chế to vũ khí ht nhân. Nhưng điu đó v cơ bn bào toàn năng lc ht nhân ca h.

Họ cũng có th đng ý m ca các cơ s ht nhân cho các thanh sát viên và tháo d mt s cơ s này. Tuy nhiên, đó ch là nhng bước đi rt nh git mà còn lâu mi đáp ng được yêu cu ca M là phi ht nhân hóa hoàn toàn, có th kim chng và không th đo ngược.

"Nếu anh không mun đàm phán tht bi thì anh phi h bt tiêu chun xung", ông Victor Cha ti CSIS nói.

Cho đến nay, Bình Nhưỡng vn chưa cung cp cho Washington danh mc các cơ s ht nhân ca h - mt điu kin tiên quyết cho bt kỳ kế hoch gii giáp nào. Các chuyên gia cho rng h nghi ng ông Kim s đưa ra mt danh sách như thế Hà Ni.

"Hoàn toàn không có bất c ch du gì – không có gì – cho thy Bc Triu Tiên có ý đnh tr thành mt nước khác vi h trước gi : mt quc gia s hu vũ khí hạt nhân", ông Michael J. Green, người đng đu chương trình nghiên cu Nht Bn ti CSIS, nhn đnh.

Ông Snyder thì lo ngại rng Tng thng Trump s đánh đi mi quan h đng minh M-Hàn cho cơ hi giành được gii Nobel Hòa bình.

******************

Ván cờ "Vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn" – Một cách nhìn khác

Cao Tuấn, boxitViệt Nam, 05/06/2018

Một tuần lễ sau khi tuyên bố hủy bỏ cuộc họp thượng đỉnh dự trù Mỹ-Bắc Hàn vào ngày 12 tháng 6 năm 2018 tại Singapore, ngày 1 tháng 6 năm 2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump lại tuyên bố cuộc họp vẫn sẽ diễn ra như dự trù, thời gian và địa điểm không thay đổi – Donald Trump và Kim Jong-un sẽ chính thức gặp nhau để thương thảo về việc "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly" tại Singapore vào ngày 12/06/2018. Khó có thể xác định kết quả của cuộc họp thượng đỉnh như thế nào mới được xem là thành công (và thành công với ai) nhưng nếu cuộc họp hoàn toàn thất bại vì lập trường hai bên cách nhau quá xa, thế giới lại một lần nữa phải đối diện với hiểm họa chiến tranh nguyên tử đến gần. Những ý tưởng sau đây, hy vọng soi sáng những khoảng tối, những khuất khúc quan trọng, những điều "trông vậy mà không phải vậy", những điều chờ đợi và những điều không nên chờ đợi :

1. Chưa bao giờ có họp "thượng đỉnh" Mỹ-Bắc Hàn nhưng đã có nhiều cuộc đàm phán 6 bên cấp chuyên viên từ nhiều năm qua liên quan đến chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn. 6 bên là Mỹ, Nga, Tầu, Nhật, Nam Hàn và Bắc Hàn. Kết quả không đi đến đâu – Bắc Hàn vẫn tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân như đã biết, bất chấp mọi áp lực chống đối từ bên ngoài. Đột nhiên, tình hình sôi động hẳn với với những hội nghị "thượng đỉnh" Kim-Moon, Kim-Xi và sắp sửa Kim-Trump. Một bàn cờ chiến lược mới đã thành hình với 3 tay chơi chính : Kim Jong-un, Donald Trump và Xi Jinping (Tập Cận Bình). Moon Jae-in (Nam Hàn) có tiền nhưng không có vũ khí hạt nhân chỉ là tay chơi phụ, sẽ phải lo lắng làm thế nào để không phải mất tiền nhiều quá cho Kim Jong-un trong trường hợp có "hòa hợp, hòa giải" Nam Hàn – Bắc Hàn. Putin (Nga), Abe (Nhật) còn mờ nhạt hơn nữa vì không có nhiều trọng lượng trên bán đảo Cao Ly. 6 bên thực sự rút lại còn 3 nhưng là 3 tác nhân có quyền lực thay đổi cục diện.

2. Không nước nào muốn chiến tranh nguyên tử, kể cả Bắc Hàn. Nhưng tất cả các nước đều đi tìm một thế quân bình chiến lược có lợi cho mình nhất để buộc đối phương phải nhượng bộ. "Muốn hòa bình phải chuẩn bị chiến tranh". Muốn "bất chiến tự nhiên thành" phải bầy một thế trận để dồn đối phương bị dồn vào thế bí, chịu bó tay không xoay sở được.

Hoả tiễn, kể cả hoả tiễn liên lục địa có gắn các loại bom A, bom H có thể bắn tới bất cứ nơi nào trên thế giới là thế trận mới của Bắc Hàn. Thế trận này cũng bao gồm cả sự kiện họ Kim cai trị dân bằng tẩy não, bằng bàn tay sắt và bức màn sắt, nắm vững an ninh nội bộ, quyền uy tuyệt đối, không sợ bị lật đổ ; bao gồm luôn cả sự kiện Bắc Hàn thường rất hung hăng liều lĩnh, đóng vai Chí Phèo nhiều lần trong quá khứ, biến cái nghèo đói rách rưới của mình thành lợi thế… Chưa ai, kể cả Mỹ, Tầu tìm ra cách phá được thế trận của Kim Jong-un.

3. Khởi đầu cuộc phân ly và tranh chấp, Bắc Hàn và Nam Hàn đều nghèo như nhau. Trong những năm 1960’s, 1970’s Bắc Hàn thiên về kỹ nghệ nặng còn có nền kinh tế vững chắc hơn, mức sống cao hơn Nam Hàn thiên về nông nghiệp và không có nhiều tài nguyên thiên nhiên.

Từ đấy đến nay, Nam Hàn và Bắc Hàn, luôn luôn thù nghịch, chọn hai con đường khác hẳn : Nam Hàn dồn sức vào việc phát triển kinh tế trong khi Bắc Hàn đặt quốc sách số 1 là phát triển vũ khí nguyên tử. Cả hai đều làm việc cật lực và cả hai đều đạt thành quả ngoạn mục nhưng dĩ nhiên khác hẳn nhau.

Những con số khả tín mới nhất cho biết, tính theo sức mua tương đương, Tổng sản lượng GNP của Nam Hàn, cường quốc kinh tế thứ 11 trên thế giới, là 1,600 tỉ đô la gấp 40 lần GNP của Bắc Hàn chỉ vào khoảng 40 tỉ đô la. Nói một cách khác GNP của Bắc Hàn bằng 2.5% của Nam Hàn. Nam Hàn rất giầu có, Bắc Hàn rất nghèo đói.

Ngược lại, Bắc Hàn đã trở nên một cường quốc hạt nhân. Một thực tế không thể phủ nhận. Nam Hàn hoàn toàn không sở hữu vũ khí hạt nhân nào, phải đặt mình vào sự bảo đảm an ninh và che chở của nước Mỹ. Câu hỏi rất quan trọng đối với Nam Hàn (và có lẽ đối với cả thế giới) vào thời điểm đặc biệt này : nước Mỹ có quả thực chấp nhận chiến tranh nguyên tử với Bắc Hàn, chấp nhận chính nước Mỹ có thể bị ăn bom nguyên tử của Bắc Hàn để bảo vệ Nam Hàn hay không ? Nếu nước Mỹ không giữ lời cam kết thì sao ?

Vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn vì thế là yếu tố hoàn toàn mới trong tương quan lực lượng trên bán đảo Cao Ly, đặt Nam Hàn vào trong tình trạng rất bất an. Nam Hàn từ thế mạnh chuyển sang thế yếu. Bắc Hàn từ thế yếu chuyển sang thế mạnh.

4. Kim Jong-un là bạo chúa, độc tài chính hiệu nhưng đồng thời là một chính trị gia, chiến lược gia mưu lược xuất sắc. Mục đích tối thượng của Kim Jong-un vẫn là triều đại nhà Kim "muôn năm trường trị" với đầy đủ quyền lực và quyền lợi. Cho đến nay, nhân dân Bắc Hàn, đại đa số, bị tuyên truyền tẩy não, dù xơ xác nghèo, vẫn tin rằng họ đang sống trong một "vương đạo lạc thổ" dưới sự lãnh đạo anh minh của Chủ tịch Kim / Hoàng đế Kim. (Khi Kim Nhật Thành, Kim Chính Nhứt – ông nội và cha của của Kim Jong-un, qua đời dân Bắc Hàn khóc lóc vật vã thảm thiết còn hơn cả dân Bắc Việt khóc Bác Hồ !)

Đường đi nước bước của Kim Jong-un rất nhịp nhàng bài bản.

Hoàn toàn chủ động.

Tận dụng vị thế mới của Bắc Hàn thành công trong việc thủ đắc vũ khí hạt nhân mà thế giới nhận biết là có thật và rất nguy hiểm.

Khi lên giọng thách thức gây căng thẳng. Khi hòa hoãn, hạ nhiệt.

Tấn công hòa bình. Đong đưa chuyện "phi hạt nhân hóa".

Gặp Tổng thống Nam Hàn Moon Ja In. Được đón tiếp long trọng. Nói chuyện hòa hợp, hòa giải, đoàn kết dân tộc, đại loại như "bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn"… nghe rất mủi lòng.

Đề nghị gặp Donald Trump.

Gặp Xi Jinping hai lần liên tiếp. Cũng được đón tiếp rất long trọng.

Sẽ hội kiến với Trump. Thượng đỉnh Trump-Kim. Trong thế mạnh. Ngang hàng…

Chỉ trong một thời gian rất ngắn Kim Jong-un, 35 tuổi, lãnh tụ một nước rất nhỏ, rất nghèo trở thành chính khách quốc tế nổi tiếng, được chú ý và trọng vọng ngang tầm lãnh tụ siêu cường quốc Xi Jinping, Donald Trump và Vladimir Putin, nghiễm nhiên ngồi bàn "võ lâm ngũ bá" hay "võ lâm tứ bá", làm lu mờ hẳn các lãnh tụ các nước lớn khác như Anh, Pháp, Đức, Nhật, Ấn Độ, Pakistan, Úc, Canada… mặc dù một số nước trong nhóm này cũng sở hữu vũ khí hạt nhân.

Kim Jong-un quả là một hiện tượng !

5. Nhưng Kim Jong-un có định từ bỏ vũ khí hạt nhân thật không ?

Câu trả lời là không.

Hứa sẽ bỏ cũng không bỏ. Ký giấy cam kết bỏ cũng không bỏ. Đã có tiền lệ. Thanh sát quốc tế cũng vô ích – Bắc Hàn là quốc gia bí mật nhất thế giới, kiểm soát chặt chẽ nhất thế giới. Người ngoại quốc ra vào, đi lại rất khó khăn – Bắc Hàn không phải Iraq, Libya. Tất cả tuỳ thuộc "thiện chí" của Kim Jong-un. Mà Kim Jong-un có "thiện chí" làm vua, làm chiến lược gia…, không có "thiện chí" buông giao đồ tể để thành Phật và không ở thế yếu như Saddam Hussein, Muammar Gaddafi năm xưa.

Lẽ dĩ nhiên Bắc Hàn của Kim Jong-un cũng muốn phát triển kinh tế nhưng Kim Jong-un không từ bỏ vũ khí hạt nhân để đổi lấy phát triển kinh tế, bởi vì :

- Bắc Hàn đã thụt lùi quá xa so với Nam Hàn về mặt phát triển kinh tế. Một trăm năm nữa chưa chắc đã đuổi kịp Nam Hàn. Dù mở cửa, dù nới lỏng chế độ, dù có đầu tư ngoại quốc, dù có viện trợ quốc tế… Một trăm năm lẹt đẹt theo đuôi là một thời gian rất dài, rất bất trắc. Dân có thể nổi lên hỏi tội họ Kim độc tài phong kiến. Nam Hàn có thể nuốt trửng Bắc Hàn như Tây Đức "nuốt" Đông Đức – (Có thể tốt cho dân tộc Cao Ly nhưng chắc chắn không tốt cho gia đình họ Kim…).

- Nếu phát triển kinh tế là quan trọng hơn vũ khí hạt nhân Bắc Hàn đã "đổi mới" từ 20 hay 30 năm trước hoặc ngay khi Kim Jong-un lên nắm quyền cách đây 5, 6 năm chứ không đợi đến bây giờ.

- Bỏ vũ khí hạt nhân, bắt đầu phát triển kinh tế theo mô hình của Tầu, của Việt Nam nhưng với quy mô kinh tế bằng 1/40 của Nam Hàn, Kim Jong-un chỉ còn là "cắc ké" bên cạnh người khổng lồ Moon Jae-in, đừng nói sẽ tiếp tục họp "thượng đỉnh" với Xi Jinping hay Donald Trump. Không bị số phận của Saddam Hussein hay Muammar Gaddafi phải coi là là may mắn !

- Bắc Hàn của họ Kim đã đầu tư quá nhiều, gian khổ quá lâu – suốt ba đời – mới có được "thần kiếm" vũ khí hạt nhân vừa đủ dùng cho cả hai mặt thủ và công. Các đối thủ có vũ khí hạt nhân không còn đe dọa Bắc Hàn được nữa trong khi Bắc Hàn lại có thể đe dọa hay trấn áp các đối thủ nhất là loại đối thủ không có vũ khí hạt nhân. Với vũ khí hạt nhân có thể bắn tới bất cứ nơi nào trên địa cầu, từ nay Kim Jong-un có thể vừa là Chí Phèo vừa là Nhậm Ngã Hành (Ta chỉ làm theo ý Ta). Thần kiếm đã lợi hại như thế, ai ngu dại mà hủy bỏ nó đi ! ?

6. Nếu không bỏ vũ khí hạt nhân thì Bắc Hàn của Kim Jong-un sẽ phát triển kinh tế, làm giầu bằng lối nào ?

(Trước khi trả lời câu hỏi này nên nhắc đến một dự án nghiên cứu gần đây ở Nam Hàn về triển vọng và hậu quả của sự thống nhất nước Cao Ly đã ước lượng Nam Hàn sẽ phải tiêu tốn 5000 tỉ đô la mới có thể san bằng cách biệt giữa hai nền kinh tế của Nam Hàn và Bắc Hàn, tức là để nhân dân hai miền Nam, Bắc có được sự phát triển, có hạ tầng cơ sở và mức sống ngang nhau. Năm ngàn tỉ đô la là một con số khủng khiếp khiến rất nhiều người ở Nam Hàn, nhất là thế hệ trẻ chống đối hoặc bi quan về sự thống nhất đi kèm với một gánh nặng như vậy, cho dù chính quyền Nam Hàn, không phải Bắc Hàn, hoàn toàn chủ động tiến hành sự nghiệp thống nhất đất nước một cách hòa bình).

Kim Jong-un tất nhiên phải biết rõ vực thẳm cách biệt giầu nghèo Nam, Bắc lớn lao thế nào nên chỉ có cách đi tắt để rút ngắn con đường dài trăm năm thành con đường ngắn 3 năm, 5 năm. Người Nam Hàn, đang hưng phấn về triển vọng h òa bình, thống nhất rất nên cẩn thận cảnh giác "con đường tắt" rất đặc biệt mà Kim Jong-un sẽ đi có hình dạng như sau :

Sử dụng vị thế cường quốc hạt nhân, đẩy cả Mỹ lẫn Tầu ra khỏi bán đảo Cao Ly để "việc của người Cao Ly do người Cao Ly giải quyết", thực tế là được tự do bắt nạt, tự do dùng võ lực hay hăm dọa võ lực biến Nam Hàn thành một thứ chư hầu, một thứ bò sữa theo kiểu "miền Nam nhận họ, miền Bắc nhận hàng", chuyển dần tài sản từ Nam ra Bắc. Dĩ nhiên số 5.000 tỉ đô la nói ở trên trước hết phải đi qua tay Kim Jong-un trước khi hoàng đế rải mưa móc xuống đến các thần dân. Nếu Kim Jong-un thâu được 5.000 tỉ chuyền tay từ Nam Hàn thì có lẽ chẳng mất công mong chờ viện trợ Mỹ hay viện trợ Tầu nhiều lắm chỉ đáng vài tỉ hay chục tỉ đô la. Kim cần nhất là Mỹ và Tầu nhắm mắt làm ngơ để Kim tự do tung hoành trên bán đảo Cao Ly nhân danh quyền dân tộc tự quyết, không có sự can thiệp của ngoại bang. Nếu Nam Hàn kháng cự chỉ cần một hai trái bom nguyên tử loại chiến thuật tiêu diệt gọn ghẽ 3,4 sư đoàn của Nam Hàn trong khoảnh khắc thì chính quyền Nam Hàn không còn chọn lựa nào khác hơn là kéo cờ trắng đầu hàng như trường hợp Nam Việt Nam vào ngày 30/04/1975. Giang sơn sẽ thâu về một mối dĩ nhiên với Kim Jong-un làm chúa tể !

7. Cả 3 tay chơi ván cờ chiến lược Kim, Trump, Xi đều đang đóng tuồng cho cả thế giới xem. Những điều nói ra, những điều trông thấy không phải là chuyện thực sự đang diễn ra có thể rất gay go trong hậu trường trong suốt mấy tuần lễ vừa qua

Trước hết "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly" không phải là mục đích thực sự của các cuộc họp thượng đỉnh Xi-Kim hay Thượng đỉnh Trump-Kim. Cả Trump lẫn Xi cần một lý do chính đáng, một chính nghĩa để hạ mình, để "xuống nước" nói chuyện trực tiếp với Kim. Và Kim đã cung cấp đúng cái lý cớ cần thiết ấy : Bắc Hàn sẵn sàng thảo luận việc "phi hạt nhân hoá bán đảo Cao Ly để tránh cho nhân loại hiểm họa chiến tranh nguyên tử thảm khốc". Kim là người tung, Trump, Xi là người hứng và thế giới vỗ tay hoan nghênh !

Cả Trump lẫn Xi đều thừa biết Kim nói gì thì nói, ký gì thì ký, sẽ không bao giờ từ bỏ vũ khí hạt nhân mà không ai có thể bắt buộc Kim được. Thanh sát quốc tế đã và sẽ chẳng hiệu quả gì. Phi hạt nhân hoá, rốt cuộc, chỉ là lý do bề ngoài, một đề tài phụ, thảo luận cho có, tuyên bố cho có – trước, trong và sau các hội nghị thượng đỉnh. Lý do "bề trong", lý do thực sự là Trump và Xi, – đại diện cho quyền lợi đối nghịch Mỹ, Tầu – muốn đích thân gặp Kim Jong-un, nay đã có vũ khí hạt nhân trong tay, để chiêu dụ Kim đứng về phe mình.

Nếu Trump thuyết khách thành công kéo được Kim về phía Mỹ, đổi thù thành bạn, tiến tới đổi bạn thành đồng minh thì vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn còn dùng để răn đe ai nữa ngoài nước Tầu của Xi Jinping ? Tất cả các thành phố lớn của Tầu đều quá gần, đều nằm trong tầm hoả tiễn tầm trung của Kim Jong-un, nếu Kim nổi khùng làm sao Xi và các thần dân của Xi chạy kịp trong vài phút ? !

Ngược lại, nếu Xi mua chuộc dụ dỗ được Kim, đổi tình nghĩa "đồng minh" đầy những âm mưu, ngờ vực, tức tối thành tin cẩn, chặt chẽ, thân thiết thì nước Mỹ sẽ phải thường trực sống trong bất an, không biết bom nguyên tử một ngày nào đó có sẽ rơi trúng vào New York hay Washington DC hay không ?!

Dĩ nhiên, Kim Jong-un, đẩy cả Mỹ lẫn Tầu vào thế cạnh tranh nhau, sẽ đòi giá rất cao – giá này gồm cả quy chế cường quốc hạt nhân mới và tự do "một mình một chợ" như đã nói ở điểm 6 và những quyền lợi khác. Đối với Kim lúc này là mùa gặt, mùa thu hoạch ! 30, 40 năm mới có một lần !

Cả thế giới đang chờ đợi Thượng đỉnh Trump-Kim. Nếu địa điểm họp được chọn nằm trên đất Cao Ly, tại Bàn Môn Điếm như Trump đã nhắc đến trước đây như để thăm dò – rất mất thể diện của tổng thống đại cường quốc phải đích thân đến tiểu quốc để cầu h òa – thì có thể dự đoán Trump có nhiều hi vọng lôi kéo được Kim Jong-un, biến đổi Bắc Hàn từ thù sang bạn cho bõ với chuyến đi đơn phương vất vả. Nhưng nếu địa điểm là Singapore như đã công bố thì có vẻ cuộc thương thuyết không được tiến triển theo chiều hướng đó. Cùng lắm Bắc Hàn sẽ chọn đứng giữa Mỹ và Tầu, không ngả hẳn về bên nào. Nếu đúng vậy, một lần nữa Xi Jinping của nước Tầu lại thành công, dù là tạm thời, trong việc chặn đường Donald Trump của nước Mỹ.

Dẫu sao, cuộc gặp Thượng đỉnh Trump-Kim, có kết quả hay không, cũng chỉ là một cao điểm vì ván cờ còn tiếp diễn trong nhiều năm sắp tới cho đến khi một thế quân bình mới tại Á Châu được thiết lập một cách rõ ràng. Lúc đầu có thể như đã nói Kim không ngả hẳn về bên nào, mà lợi dụng được cả hai bên nhưng có lẽ sẽ luôn tự nhắc nhở rằng vì lý do lịch sử, địa lý, văn hoá, chủng tộc – giống như trường hợp Việt Nam – Tầu thực sự thâm hiểm và nguy hiểm đối với dân tộc Cao Ly nói chung và họ nhà Kim nói riêng hơn là Mỹ. Sau cùng Kim Jong-un sẽ ngả dần về phía Mỹ, dùng Mỹ để cân bằng Tầu thay vì dùng Tầu để cân bằng Mỹ như từ trước đến nay.

8. Giải pháp "dĩ độc trị độc" (xem bài liên hệ ở phần cuối) có thể là giải pháp tốt nhất cho nước Mỹ trong hoàn cảnh hiện tại và sẽ được Kim Jong-un tôn trọng vì lý do đơn giản : phù hợp với quyền lợi của nhà họ Kim. Bắc Hàn đi với Mỹ ít nguy hiểm, có lợi hơn, tốt hơn là đi với Tầu vì sẽ bị Tầu kiềm chế như trường hợp Việt Nam !

Bất kể văn tự chính thức của hiệp ước h òa bình Mỹ-Bắc Hàn nói gì về "phi hạt nhân hóa" bán đảo Cao Ly, sau cuộc gặp gỡ Trump-Kim, Mỹ-Bắc Hàn có thể đổi thù thành bạn, tiến dần thành đồng minh. "America First" gặp "Kim Dynasty First". Điều này bao hàm việc Mỹ không những chấp nhận, minh thị hay mặc nhiên, Bắc Hàn là cường quốc hạt nhân mà còn "chuyển" vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn từ "tiêu sản" thành "tích sản" đối với nước Mỹ – chuyển thế bại thành thế thắng, đẩy mũi giáo nguyên tử đang chĩa vào trái nước Mỹ cho nó hướng về trái tim của kẻ đối thủ cạnh tranh chính của nước Mỹ là nước Tầu của Xi Jinping, buộc Xi và nước Tầu phải nhọc nhằn đối phó.

Còn hơi sớm để biết Trump đủ bản lĩnh để làm một "strategic coup" mang tính cách "đột phá" như thế hay không nhưng có lẽ người Việt Nam quan tâm đến vận mệnh của đất nước mình đang bị chủ nghĩa đế quốc Đại Hán uy hiếp ngặt nghèo cũng đều muốn chúc cho Donald Trump may mắn.

Cao Tuấn

Nguồn : Boxitvn, 05/06/2018

********************

Thử giải bài toán nhức đầu Bắc Triều Tiên

Cao Tuấn, Thông Luận, 08/10/2017

Thử giải bài toán nhức đầu Bắc Triều Tiên cho nước Mỹ của Donald Trump

Bom A, bom H, hỏa tiễn liên lục địa của Bắc Triều Tiên (North Korea) là chuyện nhức đầu của nước Mỹ, nhưng không phải chỉ là chuyện nhức đầu của riêng nước Mỹ bởi vì nếu chiến tranh nguyên tử bấm nút giữa Bắc Triều Tiên và Mỹ bùng nổ trong chớp mắt không ai biết chắc sự tàn phá khủng khiếp sẽ lan rộng tới đâu ? Quốc gia nào, gia đình nào, cá nhân nào, dù sống sót, mà không thấy đời sống thay đổi hay đảo lộn ? Thành ra tìm cách giải bài toán Bắc Triều Tiên cho nước Mỹ của Donald Trump chỉ vì không thể làm khách bàng quan "tọa sơn quan hổ đấu" ? !

//www.flickr.com/photos/145347866@N03/37307510210/in/dateposted-friend/" title="btt1">summit2

Kim Jong-un sẽ không từ bỏ vũ khí hạch tâm như Mỹ, Nhật, Nam Hàn đòi hỏi

Mà giải bài toán này cũng không thể không bắt đầu bằng nhìn vào cuộc tranh giành ảnh hưởng và quyền lực đang diễn ra trên thế, giới, vào hiện trạng nước Mỹ của Donald Trump, Bắc Triều Tiên của Kim Jong-un, nước Tầu của Tập Cận Bình, Nhật, Nam Hàn (South Korea), Đài Loan, các nước Đông Nam Á...

Cũng không thể không nhìn thấy các nét chính trước khi bàn cách giải quyết.

Nhận định căn bản

1. Kim Jong-un sẽ không từ bỏ vũ khí hạch tâm như Mỹ, Nhật, Nam Hàn đòi hỏi. Không bao giờ. Trong hoàn cảnh của Kim và của chế độ cộng sản, phong kiến, thế tập Bắc Triều Tiên, bỏ vũ khí hạch tâm đồng nghĩa với tự sát. Nếu Mỹ muốn tìm một giải pháp chính trị thì phải chấm dứt đòi hỏi... "cực đoan" này. Nếu không chính thức công nhận Bắc Triều Tiên là một cường quốc nguyên tử thì Mỹ cũng phải chấp nhận đó là một thực tế không thay đổi được và tìm cách "sống" thích nghi với cái "sự đã rồi" (fait accompli) ấy.

2. Bắc Triều Tiên cũng không muốn tự sát mở cuộc chiến nguyên tử với Mỹ. Mỹ cũng chẳng muốn đấu nguyên tử với Bắc Triều Tiên, không tự sát cũng gần như tự sát - đánh nhau dù không chết nhưng mù mắt, cụt chân thì thắng để làm gì ? Tuy vậy việc leo thang "võ miệng" giữa Donald Trump và Kim Jong-un hoàn toàn có khả năng làm bùng nổ chiến tranh nguyên tử mà thực tâm không ai muốn.

3. Bắc Triều Tiên là địch thủ của Mỹ nhưng không phải là địch thủ chính. Nếu Mỹ làm ngơ để Kim Jong-un "quậy" tối đa thì Kim cũng chẳng làm hại được nước Mỹ bao nhiêu, hoặc còn lâu mới làm hại được Mỹ một cách đáng kể. Bắc Triều Tiên nghèo đói, cô độc, nước nhỏ chỉ 25 triệu dân, có ảnh hưởng gì trên thế giới ?

4. Địch thủ cạnh tranh quyền lực chính của nước Mỹ là nước Tầu. Tầu có khả năng làm hại quyền lợi Mỹ, có âm mưu và kế hoạch từng bước truất phế Mỹ để leo lên làm trùm thế giới. Bắc Triều Tiên không có khả năng này và cũng không thể có tham vọng lớn lao như thế. Cùng lắm là làm trùm bán đảo Cao Ly nhưng trước hết là phải sống sót, phải thoát cảnh bần hàn đã.

Cái hung hăng của Bắc Triều Tiên là một phần chính của sách lược sinh tồn. Cái mềm mỏng "thao quang dưỡng hối", "giấu mình, chờ thời" của Tầu trong mấy chục năm qua mới là sách lược bành trướng chết người. Mỹ sa lầy với Afghanistan, với Iraq, sa lầy với North Korea là những cơ hội bằng vàng để Tầu vượt lên phía trước và sắp qua mặt Mỹ đến nơi. Một khi Tầu đã biến được Biển Đông và Đông Nam Á thành "ao nhà" và "sân sau" thì Đài Loan, Nam Hàn, Nhật Bản sẽ bị tuyệt đường tiếp tế cực kỳ trọng yếu từ phía Nam lên, còn trụ được bao lâu ? Tiếp tục thân Mỹ được bao lâu nữa ? Một khi bị hất ra khỏi Châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ còn thù nghịch với một nước Bắc Triều Tiên nghèo đói, cô độc cho mục đích thực tiễn gì ? !

5. Bề ngoài, Bắc Triều Tiên đe dọa tiêu diệt Mỹ bằng hỏa tiễn liên lục địa gắn bom A, bom H cũng như mạt sát Mỹ rất nặng lời, nhưng bên trong vẫn muốn dàn xếp tranh chấp với Mỹ qua đường thương thuyết sao cho có lợi nhất, chẳng hạn : triều đại họ Kim vẫn "muôn năm trường trị", Bắc Triều Tiên được hưởng "quy chế đặc biệt" là cường quốc hạt nhân, được Mỹ bang giao thân thiện, được Mỹ giúp đỡ phát triển kinh tế giống như Mỹ đã từng giúp Nam Hàn, Nhật Bản, Đài Loan, Tây Đức, các nước Tây Âu, nước Việt Nam cộng sản và cả nước Tầu cộng sản...

Nếu đã nhất định "không đội trời chung với đế quốc Mỹ", nếu không muốn lập lại cái "ping pong diplomacy" từng mở ra một khúc quanh hoàn toàn mới trong lịch sử bang giao Tầu- Mỹ, có lẽ nào Kim Jong-un chỉ vì say mê môn bóng rổ mà mấy lần mời "đến chơi" và ân cần đón tiếp tại thủ đô Bình Nhưỡng cầu thủ NBA nổi tiếng người Mỹ da đen Dennis Rodman như bạn tâm giao ? Một cánh cửa "khép mở hững hờ" như thế chẳng phải đã là tín hiệu… "ngươi đến với ta, ta cũng bằng lòng" ? Muốn hòa giải, Mỹ, là đại cường quốc, phải đi bước trước !

6. Bề ngoài, Bắc Triều Tiên và Tầu còn là đồng minh nhưng bên trong đã ghét nhau đến mức "cạn tầu, ráo máng". Nước Tầu càng giầu có, càng phách lối, càng muốn áp đặt, càng muốn kiểm soát. Bắc Triều Tiên càng nghèo mạt, càng tự ái, càng ương ngạnh, càng thách thức.

Tầu lãnh đạm với Bắc Triều Tiên bao nhiêu lại thân thiết với Nam Hàn bấy nhiêu. Từ lúc Kim Jong-un lên kế vị bố chưa hề giáp mặt "hoàng đế" Tập Cận Bình, nhiều phần là không muốn gặp, "không thèm gặp". Ngược lại Tập và các lãnh tụ Nam Hàn "giao du rất thân mật", qua lại, hội kiến, tham khảo thường xuyên. Tổng số giao thương Tầu-Nam Hàn đã vượt qua tổng số giao thương Tầu- Bắc Triều Tiên đến mấy chục lần chưa kể các doanh nghiệp Nam Hàn đã đầu tư hàng trăm tỉ đô la vào kinh tế nước Tầu.

Kim Jong-un ngờ vực một cách rất có lý Tầu ngấm ngầm tìm cách ám hại mình nên đã ra tay trước một cách rất bất ngờ và quyết liệt : giết phăng đại tướng Jang Song-thaek, chồng của cô ruột, giết luôn cả anh trai cùng cha khác mẹ Kim Jong-nam vốn là 2 quân bài chủ yếu của Tầu nhằm giữ Bắc Triều Tiên trong tầm kiểm soát. Rất đau, rất mất thể diện Tầu đành cắn răng chờ cơ hội trừ khử Kim Jong-un. Kim thì biết rõ "bát nước đã đổ xuống đất", tình nghĩa đứt đoạn, chỉ còn bước tới, tiếp tục thử nghiệm, cải tiến, hoàn thiện các vũ khí hạt nhân, bất chấp Tầu biểu quyết chế tài và thực thi cấm vận.

(Mặc dù trẻ tuổi, được bố đặt lên "ngai vàng" khá đột ngột, không có kinh nghiệm gì về chính trị quyền lực trước đó, bề ngoài lại nặng nề, phục phịch, Kim Jong-un đã sớm chứng tỏ bản lĩnh của một tay độc tài có hạng, nắm rất vững tình hình nội bộ bằng sắt và máu, phòng thủ an ninh rất kín, quyết đoán và ngang tàng hơn cả bố và ông nội. Kim Jong-un quả thật không lép vế chút nào khi đối phó với Tập Cận Bình và Donald Trump, lãnh tụ siêu cường quốc).

7. Tầu không muốn chiến tranh nguyên tử giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên bùng nổ, sợ bị lôi cuốn rồi "đầu chẳng phải, phải tai". Tầu cũng không muốn bị lôi cuốn vào chiến tranh trên bán đảo Cao Ly lần nữa, dù chỉ là chiến tranh quy ước, khi đang theo đuổi thượng sách "bất chiến tự nhiên thành" nói chung và khi đang giao thương rất có lợi với Nam Hàn, nói riêng. Mặt khác Tầu rất muốn Mỹ và Bắc Triều Tiên tiếp tục thù nghịch bởi vì nếu Mỹ không còn là kẻ thù chính của Bắc Triều Tiên thì hỏa tiễn có gắn bom A, bom H của Kim Jong-un còn chủ yếu dùng để đối phó với ai ngoài nước Tầu, mặc dù họ Kim chẳng cần Mỹ xúi giục ?

8. Bom A, bom H và hỏa tiễn của Bắc Triều Tiên nguy hiểm đối với Tầu hơn đối với Mỹ vì khoảng cách giữa Bắc Triều Tiên và Tầu quá gần, độ chính xác sẽ cao hơn, thời gian để phản ứng ngắn hơn... Nếu Bắc Triều Tiên trở mặt, công khai thù nghịch, cả nước Tầu sẽ thấy thần chết lơ lửng ngay trên đầu ! Tuy thế, Tầu cũng không dám mạo hiểm dùng vũ khí hạt nhân đánh úp Bắc Triều Tiên vì không chắc ăn 100%. Nếu "first strike" của Tầu không hủy diệt được tất cả mục tiêu cần hủy diệt thì Bắc Kinh, Thượng Hải, Trùng Khánh, Thiên Tân... rất khó thoát số phận của Hiroshima, Nagasaki năm xưa khi Kim Jong-un phản công theo bài bản sách lược "second strike".

9. Hòa giải với Bắc Triều Tiên, nước Mỹ sẽ không tránh được những hệ luỵ, hậu quả rắc rối nhưng cái giá của sự nhượng bộ vẫn rẻ hơn cái giá của sự tiếp tục leo thang thù nghịch, hay cái giá của chiến tranh. Đấy là chưa kể để gỡ một thế cờ bí trên bàn cờ thế giới, sáng kiến ngoại giao mới này, đối với nước Mỹ, là chấp nhận "lùi một bước để tiến hai ba bước". Bỏ lên bàn cân, cái lợi về lâu dài có thể vượt quá cái hại trước mắt. Điểm chính yếu là ngọn giáo thù Bắc Triều Tiên đang chĩa vào trái tim nước Mỹ thì đẩy nó sang một bên để nó hướng về phía trái tim đối thủ chính của mình. Bấy lâu nay Tầu đã dùng Bắc Triều Tiên để kiềm chế, cầm chân nước Mỹ thì bây giờ là lúc "biến nghịch cảnh thành cơ hội" cho nước Mỹ "đáp lễ" dùng Bắc Triều Tiên để kiềm chế, cầm chân nước Tầu đang vươn lên mạnh mẽ. 

10. Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên cũng có hiệu ứng thực tế là trao gánh nặng bảo vệ Nam Hàn cho chính nước Tầu. Tầu được hưởng những mối lợi lớn lao đến từ chế độ tư bản Nam Hàn thì "ăn cây nào, rào cây ấy", Tầu phải lo bảo vệ Nam Hàn là chuyện hoàn toàn hợp lý.

//www.flickr.com/photos/145347866@N03/36896524753/in/dateposted-friend/" title="btt2">summit3

Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên cũng có hiệu ứng thực tế là trao gánh nặng bảo vệ Nam Hàn cho chính nước Tầu.

Thực ra Nam Hàn, cường quốc kinh tế trên thế giới, hiện chơi trò "bắt cá hai tay" - Đồng minh với Mỹ để hưởng cái dù nguyên tử che chở của Mỹ chống lại đe dọa của Bắc Triều Tiên, "đồng minh" cả với Tầu để làm ăn và làm giầu. Nếu mai đây tranh chấp Mỹ-Tầu bùng nổ, không ai biết chắc Nam Hàn sẽ chọn đứng về bên nào ? Nếu Nam Hàn đã thân thiết với Tầu như thế, có gì là cấm kỵ nếu Mỹ cũng "bắt cá hai tay" - làm "bạn" với Nam Hàn, "bạn" luôn cả với Bắc Triều Tiên ?

Nam Hàn cũng chẳng phải quá lo lắng vì thừa sức đương đầu với Bắc Triều Tiên trong chiến tranh quy ước, chỉ thiếu vũ khí hạch tâm để cân bằng vũ khí hạch tâm của Bắc Triều Tiên. Tầu sẽ ngầm giúp ngầm giúp Nam Hàn thủ đắc vũ khí hạch tâm ? Hoặc làm ngơ cho Nam Hàn tự phát triển lấy vũ khí hạch tâm ? Hoặc Tầu nên chính thức cảnh cáo Bắc Triều Tiên "mọi cuộc tấn công bằng vũ khí hạch tâm chống lại Nam Hàn sẽ bị xem là tấn công hạch tâm vào chính Trung Quốc và sẽ bị đáp trả tương xứng" ? Dẫu sao, bảo vệ Nam Hàn cách nào tốt nhất là sẽ là... chuyện "riêng" của Trung Quốc, Mỹ không lý đến nữa.

"Trong chính trị quốc tế không bạn muôn đời, không có kẻ thù muôn kiếp, mà chỉ có quyền lợi của quốc gia" ! Chẳng phải Donald Trump luôn miệng "America First" và trước diễn đàn Liên Hiệp Quốc mới đây đã cổ võ tất cả các quốc gia trên thế giới... theo gương Mỹ, đặt quyền lợi của nước mình lên trên hết đấy sao ?

11. Một khi Mỹ làm hòa với Bắc Triều Tiên, minh thị hay mặc nhiên chấp nhận Bắc Triều Tiên là cường quốc hạt nhân, cũng như rút bớt sự hiện diện quân sự ở Đông Bắc Á thì một hiệu ứng thực tế khác là nước Nhật sẽ nhanh chóng trở thành một cường quốc hạt nhân khác, nhờ vào trình độ kỹ thuật, khoa học tiến bộ của chính mình, dù dân có chống hay không chống.

Một khi Nhật "hùng mạnh" trở lại bằng cách "tái võ trang" như thế thì cán cân quyền lực ở Châu Á sẽ thăng bằng hơn, Tầu không dễ gì độc chiếm Biển Đông và gánh nặng trên vai của nước Mỹ cũng bớt nặng đi. Sau Nhật, có thể có thêm nhiều nước khác tìm cách thủ đắc vũ khí nguyên tử như Đài Loan, như Iran... Một trào lưu không tránh được, hệ quả tất yếu của tiến bộ khoa học và cạnh tranh sinh tồn.

Tuy vậy, một thế giới có nhiều cường quốc nguyên tử, trông đáng sợ hơn, không nhất thiết có nghĩa hiểm họa chiến tranh nguyên tử sẽ lớn hơn, mặt khác lại có thể có hậu quả tích cực là thế giới nhất cực mà Mỹ "từ chối" làm bá chủ sẽ trở thành thế giới đa cực, với nhiều trung tâm quyền lực khác nhau và tương đối bình đẳng.

Nước Mỹ của Donald Trump không còn muốn làm "minh chủ võ lâm" hay "lãnh tụ của thế giới tự do" vì nợ nần, vì đuối sức, vì tự thấy "lợi bất cập hại", vì "kính chẳng bỏ phiền", muốn "thoái vị" để trở lại chủ nghĩa cô lập một cách tương đối an toàn thì công thức thế giới đa cực có lẽ là lối thoát tốt đẹp nhất cho Mỹ trong tình trạng hiện tại, hoặc ít nhất cũng tốt đẹp hơn là cái thế giới nhất cực nhưng với ông trùm mới là nước Tầu của Tập Cận Bình.

Gợi ý giải pháp

1. Như Richard Nixon gửi Henry Kissinger bí mật đến Bắc Kinh năm 1971, Donald Trump bí mật gửi đặc sứ cao cấp và thân tín (chẳng hạn cố vấn Ivanka Trump, con gái, hoặc cố vấn cao cấp Jared Kushner, con rể, hoặc chánh văn phòng Bạch Cung John Kelly...) đến Bình Nhưỡng gặp Kim Jong-un thông báo những nhượng bộ tối đa của Mỹ để đổi lấy các nhượng bộ tối thiểu của Bắc Triều Tiên.

Nhượng bộ của Mỹ :

- Không còn đòi Bắc Triều Tiên phải từ bỏ vũ khí hạch tâm.

- Đơn phương chấm dứt các biện pháp chế tài và cấm vận chống Bắc Triều Tiên.

- Công nhận Bắc Triều Tiên và chính thức thiết lập bang giao, trao đổi đại sứ.

- Triệt thoái sự hiện diện quân sự khỏi lãnh thổ Nam Hàn trong theo hạn kỳ nhất định, vừa phải, hợp lý.

- Hủy bỏ các cuộc tập trận thường kỳ hàng năm chung với quân đội Nam Hàn.

- Bầy tỏ ý định muốn tham gia và giúp đỡ Bắc Triều Tiên phát triển kinh tế .

- Chấp nhận cho Bắc Triều Tiên hưởng quy chế "tối huệ quốc" trong giao thương với Mỹ...

Nhượng bộ của Bắc Triều Tiên (chủ yếu giữ thể diện cho nước Mỹ) :

- Ngưng việc thử các vũ khí hạch tâm.

- Tuyên bố "gác lại quá khứ, hướng tới tương lai", chấm dứt tình trạng thù nghịch đối với nước Mỹ.

- Cam kết tìm cách thống nhất đất nước Triều Tiên bằng các biện pháp hòa bình thông qua đàm phán Bắc Triều Tiên-Nam Hàn.

- Chấp nhận quy chế "tối huệ quốc" đối với các hàng hóa, dịch vụ, đầu tư đến từ nước Mỹ.

- Cam kết không bán, không phổ biến vũ khí hạch tâm...

2. Chuẩn bị công luận trong và ngoài nước Mỹ để có sự ủng hộ cần thiết và giảm thiểu mọi chống phá đối với thỏa ước "biến thù thành bạn" giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên, Donald Trump và Kim Jong-un đóng kịch như thật (hay tiếp tục đóng kịch như thật ?), diễn vở tuồng "giận dữ như sắp nổi điên", nhục mạ nhau bằng những thậm từ, hăm dọa tiêu diệt thành tro bụi mọi kẻ thù chính và... đồng bọn, ra lệnh chuẩn bị chiến tranh, ban bố tình trạng khẩn cấp, xây hầm trú ẩn, tích trữ lương thực...

Bên này di chuyển pháo đài bay chiến lược B1, tầu ngầm nguyên tử đến gần các mục tiêu, bên kia liên tiếp bắn hỏa tiễn liên lục địa vào không gian phô trương khả năng sẵn sàng... Tất cả tạo một tình trạng hoảng loạn trên toàn thế giới như sắp tận thế...

Liên Hiệp Quốc, các tổ chức quốc tế, các nước Tầu, Nga, Anh, Pháp, Đức, Nhật, Nam Hàn... lãnh tụ tôn giáo, chính trị gia, nhân sĩ, báo chí, dân thường... đều tới tấp, đổ xô vào can ngăn cả hai bên, kêu gọi bình tĩnh, đối thoại, nhường nhịn... nhân danh "hòa bình trên hết".

Trước những thỉnh cầu chính đáng và tha thiết, trước áp lực của công luận mạnh mẽ, rộng rãi như thế, Tổng thống Trump và Chủ tịch Kim đành gác bỏ "thù riêng"... cho bật đèn xanh bắt đầu cuộc đối thoại song phương chính thức Mỹ- Bắc Triều Tiên. Cuộc đối thoại cù cưa, cò kè, bớt một thêm hai cuối cùng cho ra một hòa ước quốc tế "mới toanh" nhưng các điểm chủ yếu đã được bí mật thỏa thuận từ mấy tháng trước !

Sau khi "make deal" với Bắc Triều Tiên mà nội dung vượt quá sự dự đoán của hầu hết mọi người, đặc biệt là trước sự tức giận của nước Tầu, nước Nga, trước sự thất vọng của nước Nhật, của Nam Hàn, Donald Trump tiếp tục giữ kín chuyện "ăn vụng, đi đêm, đóng kịch" với Kim Jong-un nhưng sẽ không bỏ lỡ cơ hội tự ca ngợi đã cứu nước Mỹ khỏi bờ vực chiến tranh nguyên tử, giải quyết được gánh nặng Bắc Triều Tiên do các tổng thống tiền nhiệm để lại, bằng "nghệ thuật thỏa hiệp thành công" (The Art of the Deal) rất cao siêu của mình.

Cũng đành phải chúc cho Donald Trump may mắn !

Cao Tuấn

Nguồn : Thông Luận, 08/10/2017

Published in Diễn đàn

The Economist : Tại Hà Nội, Trump sẽ lại bị Kim lừa

Như thông lệ, tuần báo Anh The Economist dành trang bìa cho thời sự quốc tế. Trong số ghi ngày 23/02/2019, tờ báo tập trung trên Trung Quốc trong bối cảnh phải đối phó với cuộc chiến tranh thương mại do Mỹ khởi động. Tuy nhiên đáng lưu tâm là bài phân tích về Thượng Đỉnh Trump-Kim sắp diễn ra ở Hà Nội.

hanoi1

Một cảnh ở Hà Nội trước cuộc họp thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên. Ảnh ngày 22/02/2019. Reuters/Kham

Trên một hình vẽ một con gấu trúc, biểu tượng của Trung Quốc, tờ báo chạy tựa "Liệu gấu trúc có thể bay được hay không ?". Hồ sơ của tờ báo được dành cho các cố gắng của Bắc Kinh trong việc cải tổ nền kinh tế Trung Quốc, tìm hiểu thêm về cách thức mà Tập Cận Bình đang tiến hành để vừa giải quyết cuộc chiến thương mại với Mỹ, vừa giúp cho Trung Quốc giầu thêm.

Ở trang Châu Á, The Economist có bài phân tích rất đáng chú ý về Hội nghị Thượng đỉnh Trump-Kim sắp diễn ra ở Hà Nội. Với tựa đề rất mỉa mai - "Hãy đánh lừa tôi lần thứ hai đi", tờ báo Anh dự đoán là Mỹ sẽ chỉ đạt được một thỏa thuận "nhỏ và tồi" với Bắc Triều Tiên.

Tờ báo giải thích : "Ông Trump đã đặt ra một chỉ tiêu rất thấp cho sự thành công ở Hà Nội, và ông Kim chắc chắn sẽ phải nhượng bộ một cái gì đó. Chuyên gia Choi Kang thuộc Viện Asan, một nhóm tư vấn ở Seoul, tiên đoán là sẽ có một thỏa thuận nhỏ và tồi tệ".

Đối với The Economist, thỏa thuận đó có thể bao gồm việc phá hủy các lò phản ứng hạt nhân tại Yongbyon và cho các thanh tra xác nhận rằng địa điểm thử hạt nhân ngầm dưới đất Punggye-ri thực sự đã bị đóng cửa. Có điều là theo giới chuyên gia, các vụ thử hạt nhân lần thứ năm và thứ sáu đã dạy cho Bắc Triều Tiên tất cả những gì cần biết, nên Punggye-ri đã trở thành vô dụng. Còn về trung tâm hạt nhân Yongbyon, cơ sở này cũng đang trên đà rệu rã, bỏ đi không sao.

Thae Yong-ho, nhà ngoại giao cao cấp nhất của Bắc Triều Tiên đã đào thoát, đã so sánh những bước đi đó của Bình Nhưỡng với việc sơn phết lại một chiếc xe cũ để bán đi.

Đừng nên mơ đến việc thanh tra toàn bộ hạt nhân Bắc Triều Tiên

Trong khi đó, theo tuần báo Anh, rất ít có khả năng là ở Hà Nội, hai bên sẽ đạt được thỏa thuận về việc thanh tra toàn bộ chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên, đừng nói chi đến việc Bình Nhưỡng kê khai đầy đủ các cơ sở của họ.

Cũng ông Thae Yong-ho đã lập luận rằng Kim Jong-un đã biết khéo léo chuyển trọng tâm từ giải trừ hạt nhân sang kiến tạo hòa bình. Ở Hà Nội, cả hai bên đều có thể đồng ý thành lập các văn phòng liên lạc ở hai thủ đô, bước đầu tiên để bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Một bản "tuyên bố hòa bình" cũng có thể được ký kết, nhưng đây sẽ chỉ là một lời xác định mơ hồ, không có tính chất ràng buộc, theo đó hai bên hứa là sẽ không đe dọa lẫn nhau.

Đối với The Economist, điều mà ông Kim muốn nhất là giảm được một số lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc. Ông Trump có thể tính toán rằng đồng ý trên các yêu cầu đó sẽ chẳng tốn kém gì cho nước Mỹ, bởi vì tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã sẵn sàng đầu tư vào hệ thống đường sắt miền Bắc và thúc đẩy hợp tác kinh tế. Và nếu Bắc Triều Tiên được mua dầu nhiều hơn, thì có lẽ Trung Quốc sẽ chi trả.

Theo tuần báo Anh Quốc, ông Trump hoàn toàn có thể hài lòng về các kết quả đó, mặc dù rất xa mục tiêu tháo dỡ vũ khí hạt nhân Bắc Triều Tiên.

The Economist kết luận : Tại Singapore, ông Trump đã bị lừa mà không biết. Ở Hà Nội thì ông có thể chẳng cần quan tâm đến việc mình bị lừa hay không !

Vì sao cần phải sợ Hoa Vi ?

Trong cuộc chiến tranh ngoại giao thương mại đang gay gắt giữa Washington và Bắc Kinh, tập đoàn viễn thông khổng lồ Hoa Vi của Trung Quốc chiếm một vị trí quan trọng. Tuần báo Pháp Courrier International số ghi ngày 21/02/2019 đã dành hồ sơ chính mang tựa đề "Tại sao lại phải sợ Hoa Vi" để giải thích lý do vì sao nhiều nước phương Tây, đi đầu là Mỹ lại lo ngại.

Đối với Courrier International, căn nguyên mối quan ngại đến từ việc Hoa Vi là một tập đoàn do một cựu sĩ quan quân đội Trung Quốc thành lập, được Nhà nước Trung Quốc tích cực hỗ trợ để phát triển thành một tập đoàn lớn mạnh như ngày nay. Các yếu tố đó đã khiến nghi ngờ nẩy sinh về nguy cơ Hoa Vi có thể làm gián điệp cho Bắc Kinh.

Một con sói Trung Quốc trong cuộc chiến viễn thông

Trích dịch bài điều tra "Một con sói Trung Quốc trong cuộc chiến viễn thông" đăng trên nhật báo Singapore The Straits Times, Courrier International đã nêu bật bước đường phát triển nhanh chóng của Hoa Vi, từ một công ty chỉ có 8 nhân viên, nay đã thành một đại tập đoàn sử dụng 180.000 nhân viên tại 170 nước, với doanh số trong năm 2018 lần đầu tiên vượt ngưỡng 100 tỷ đô la.

Trong những ghi nhận lý thú của bài điều tra là trọng lượng của Hoa Vi, ngay từ năm 2004 đã có mặt trong 14 trên 19 mạng lưới hạ tầng cơ sở 3G đang xây dựng trên thế giới, với lợi nhuận kiếm được ở ngoại quốc nhiều hơn cả trong nước, và nhất là được hệ thống ngân hàng Trung Quốc hỗ trợ hơn 10 tỷ đô la để chiếm lĩnh thị trường thế giới.

Phương thức hành động của Hoa Vi, theo bài báo, là thẳng tay cắt giảm giá cả - đến mức 70% - để đè bẹp đối thủ và giành lấy thị trường. Năm 2012 chẳng hạn, Hoa Vi đã vượt qua tập đoàn Thụy Điển Ericsson để trở thành nhà cung ứng thiết bị viễn thông số một thế giới.

Không chỉ là thiết bị. Năm 2003 Hoa Vi bắt đầu lao vào chế tạo điện thoại di động giá rẻ, mang nhãn hiệu của các hãng điện thoại ngoại quốc. Thế nhưng Hoa Vi đã dần dần nâng cấp để rồi trở thành một trong những đại gia của ngành điện thoại di động ngày nay.

Với những quyết định tẩy chay hiện nay, câu hỏi đặt ra là liệu tham vọng ngự trị lãnh vực điện thoại di động 5G của Hoa Vi có bị tác hại hay không ? Bài báo đã trích dẫn giới chuyên gia cho rằng với 60 tỷ đô la dành cho nghiên cứu trong 10 năm qua, và hơn 100 tỷ đô la cho 5 năm sắp tới, tập đoàn Trung Quốc sẽ cùng với tập đoàn Thụy Điển Ericsson và 2 tập đoàn Mỹ Cisco và Qualcomm tạo thành bộ tứ chiến thắng khi mạng 5G được triển khai trên toàn cầu vào năm nay.

Hồ sơ của Courrier International cũng trích dịch bài viết trên tờ Hoàn Cầu Thời Báo Trung Quốc kêu gọi các nước "Đừng liên kết với người Mỹ !"

Tờ báo nổi tiếng với quan điểm dân tộc chủ nghĩa Trung Quốc đặc biệt cảnh báo Châu Âu về nguy cơ tính toan sai lầm nếu chạy theo Washington tham gia cuộc chiến thương mại chống lại Hoa Vi và Trung Quốc.

Courrier International cũng trích dẫn một bài phân tích của hai chuyên gia Thụy Điển đăng trên nhật báo Hồng Kông South China Morning Post, cho rằng "Châu Âu phải nhanh chóng bảo vệ lợi ích của mình trước Hoa Vi".

Theo bài phân tích, trong cuộc chiến tranh lạnh công nghệ sắp tới giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, vốn đang bị tụt hậu, các nước Châu Âu phải hợp tác với nhau để đảm bảo an ninh và độc lập của mình.

Ở Trung Âu, Trung Quốc triển khai "bẫy nợ"

Sau khi các cơ quan tình báo Ba Lan tiết lộ vụ bắt giữ một giám đốc điều hành cấp cao của Hoa Vi bị buộc tội làm gián điệp cho Bắc Kinh vào đầu tháng Giêng, tờ nhật báo hàng đầu của nước này là Gazeta Wyborcza đã tiến hành điều tra riêng về quan hệ kinh tế của Trung Quốc với vùng Trung Âu, thường luôn gắn liền với động cơ chính trị.

Tại Cộng hòa Czech, công ty năng lượng CEFC, bị nghi là "có liên hệ với tình báo Trung Quốc", đã mua "trong ba năm qua gần 1,5 tỷ euro phần hùn" các công ty Czech, trong đó có kênh truyền hình Barrandov. Kể từ đó, "đài này chỉ phát thông tin tích cực về Trung Quốc và truyền tải mỗi tuần một cuộc phỏng vấn với tổng thống Cộng hòa Czech Milos Zeman, một người ủng hộ các khoản đầu tư của Trung Quốc".

Ở Hungary, "tình hình thậm chí còn đáng ngờ hơn. Hoa Vi đã đầu tư 1,2 tỷ đô la và thuê 2.500 người lập ra một trung tâm dịch vụ. Công ty này đã trúng thầu dịch vụ quản lý số khẩn cấp 112, và mua lại hãng điện thoại di động MVM đảm bảo việc thông tin của chính phủ. Vấn đề là không ai tại Czech lo lắng trước nguy cơ Trung Quốc có thể dễ dàng dọ thám các bộ trưởng nước này".

Cuối cùng, tại Serbia, "người Trung Quốc đã cho vay 5,5 tỷ đô la để xây dựng cơ sở hạ tầng". Gazeta Wyborcza coi đây là một biểu hiện mới của nền "ngoại giao bẫy nợ", nhằm đẩy một nhà nước đến tình trạng mắc nợ quá mức để rồi sau đó đòi trả nợ bằng những nhượng bộ khác nhau.

Các trang bìa khác

Về trang bìa các tuần báo Pháp, nổi bật vẫn là các hồ sơ chính trị Pháp, để mắt đến hiện tình đất nước với một cái nhìn khá bi quan.

Le Point : Nước Pháp mốc meo

Le Point chạy trên trang bìa tựa lớn : "Nước Pháp mới bị mốc meo và những kẻ đồng lõa", lấy lại tựa một bài viết của nhà văn Philippe Sollers từng đăng trên báo Le Monde cách đây 20 năm.

Cũng trong hồ sơ này, Le Point dành 4 trang cho bài phỏng vấn cựu thủ tướng Pháp Manuel Valls, chưa bao giờ nhìn thấy cảnh bạo động như hiện nay : "Chúng ta đã thấy từ mấy năm qua hiện tượng bạo lực nhắm vào giới lãnh đạo chính trị và nói chung là những người đại diện cho trật tự, nhà nước, các thành phần ưu tú… Nhưng cho đến giờ, đó chỉ là bạo lực trong lời nói, từ ngữ. Bây giờ là bằng hành động, với hàng chục đại biểu dân cử bị đe dọa, văn phòng bị đập phá".

Theo ông Valls "lòng thù hận bị nhân lên với các mạng xã hội, danh tính được che giấu, sự thiếu ký ức lịch sử và văn hóa", cho nên đối với ông, "kiểm soát các thông điệp, truy tố những lời kỳ thị chủng tộc, tiến hành cuộc chiến trên Internet phải là những ưu tiên hiện nay".

Trong hồ sơ về "nước Pháp bị mốc" còn có bài phân tich của nhà chính trị học Gilles Kepel về các phần tử " Hồi giáo cực đoan chú ý như thế nào đến phong trào Áo Vàng".

L’Obs : Nước Pháp "vàng đi"

L’Obs cũng nhìn về hiện trạng nước Pháp, không thấy "mốc meo", nhưng thấy bị "vàng đi", trên một trang bìa toàn mầu vàng.

Nhận xét về tổng thống Pháp Macron, tạp chí cho là thoạt đầu bị phong trào Áo Vàng mà ông không dự kiến được trước, làm cho chới với, Emmanuel Macron hiện tin tưởng là đang thấy ánh sáng cuối đường hầm.

Vấn đề là ông sẽ ra khỏi bằng cách nào ? Kết cục nào cho cuộc Đại tranh luận ? Phần cuối nhiệm kỳ sẽ ra sao ? Bao nhiêu câu hỏi đã được đặt ra về điều mà L’Obs xem là "khủng hoảng của chế độ".

Không chỉ chính phủ bị khủng hoảng : Trong một hồ sơ 6 trang, tuần báo L’Obs còn nêu bật tình trạng mà các kênh thông tin trực tiếp đang phải trải qua. Họ là những phương tiện không thể thiếu vắng, đã trực tiếp cho thấy "phong trào nổi dậy". Thế nhưng họ lại bị chống đối, có khi bị hành hung, khi tác nghiệp thường phải có nhân viên bảo vệ đi theo.

Đối với L’Obs, các đài này sẽ phải chịu tác hại không ít từ phong trào Áo Vàng. Họ bị nhiều người cho là đã quảng cáo quá trớn cho những người biểu tình, nhưng vẫn bị phe Áo Vàng nghi kỵ. Uy tín các đài này đã tuột giảm trong mắt người biểu tình và người khác.

L’Express : Nạn bài Do Thái

L’Express trong cuộc khủng hoảng hiện nay, nêu bật tinh thần bài Do Thái, với tựạ hồ sơ lớn trên trang bìa : "Bài Do thái và những kẻ đồng lỏa" với ảnh một người biểu tình thẳng tay điểm mặt một người.

L’Express cho biết thêm chi tiết bức ảnh, đó là vào thứ Bảy 16/02, một nhóm người biểu tình đã nhận ra nhà triết học người Pháp gốc Do Thái Alain Finkielkraut, họ lao về phía nhà triết học và hô to "Hãy cút về Tel Aviv đi ! Chúng tao là nhân dân". L’Express nhắc lại số liệu được công bố gần đây : hành động bài Do Thái đã tăng 74% trong một năm.

Tuy nhiên nếu tầng lớp chính trị rất quan tâm, khẳng định là đây không phải vấn đề riêng của người Do Thái, thì L’Express cũng ghi nhận là nhiều người Pháp cảm thấy không có liên can đến tệ nạn này.

Riêng tạp chí Courrier International thì nhìn lại quá khứ xa xưa, dành trang bìa cho "Leonardo da Vinci superstar", vừa là kỹ sư, nhà phát minh, vừa là danh họa, triết gia, từ trần cách nay đúng 500 năm, ngày 2/5/1519, nhưng hơn bao giờ hết vẫn là nguồn cảm hứng cho biết bao nghệ sĩ, tiếp tục mê hoặc chúng ta.

Mai Vân

Published in Châu Á

Ba dân biểu Hoa Kỳ gửi thư cho Tổng thống Trump nêu vấn đề nhân quyền Việt Nam (RFA, 22/02/2019)

Ba Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ gửi thư cho Tổng thống Donald Trump kêu gọi ông đặt vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính phủ Việt Nam, khi ông đến Hà Hội gặp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-Un trong khuôn khổ cuộc thượng đỉnh lần thứ hai giữa hai người.

nq1

Dân biểu Alen Lowenthal, một trong ba người ký tên vào thư gửi Tổng thống Trump. Ảnh minh họa, chụp hồi 5 năm 2016 - AFP

Bức thư đề ngày 19 tháng 2 gửi đến Tổng thống Donald Trump được ký bởi ba Dân biểu Alan Lowelthal, Dân biểu Chris Smith và Dân biểu Zoe Lofgren. Ba vị này cũng là đồng chủ tịch Ủy Ban Quốc hội Về Việt Nam.

Nội dung thư nêu rõ theo ba vị Dân biểu Quốc hội Liên bang vừa nêu thì địa điểm được chọn làm nơi tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn là một vinh dự cho quốc gia nước chủ nhà ; tuy nhiên theo ba vị Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ ký tên gửi thư cho Tổng thống Trump thì chính quyền Việt Nam không xứng đáng được vinh dự đó.

Lý do được nêu ra vì hồ sơ nhân quyền tồi tệ của chính phủ Việt Nam, rồi việc bắt giữ tùy tiện công dân Hoa Kỳ như trường hợp anh Will Nguyễn, ông Michael Phương Minh Nguyễn, và Luật An ninh Mạng có hiệu lực kể từ đầu năm nay dẫn đến việc kiểm duyệt thông tin mạng xã hội.

Thư nêu rõ Việt Nam có một kỷ lục đáng lo ngại về về nhân quyền, đặc biệt là lĩnh vực tù nhân lương tâm. Theo một danh sách do tổ chức Ân Xá Quốc Tế nêu ra thì trong năm 2018 có gần 100 cá nhân lương tâm bị cầm tù bởi có quan điểm không được chính phủ Việt Nam chấp nhận.

Đối với hai trường hợp công dân Hoa Kỳ bị phía Việt Nam bắt giữ tùy tiện thì có thông tin họ bị đánh đập tàn bạo khi về thăm Việt Nam, hiện công dân Michael Phương Minh Nguyễn vẫn còn bị giam kể từ ngày 7 tháng 7 năm ngoái đến nay.

Ba vị dân biểu yêu cầu Tổng thống Trump nên đặt ưu tiên các vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính phủ Việt Nam khi ông đến Hà Nội. Đối với công dân Hoa Kỳ đang bị Việt Nam giam giữ, Michael Phương Minh Nguyễn, thì Tổng thống Trump cần thúc giục Việt Nam trả tự do cho ông này.

******************

Ba dân biểu Mỹ đề nghị ông Trump nêu vấn đề nhân quyền với Việt Nam (BBC, 22/02/2019)

Ba dân biểu liên bang vừa cùng gửi thư đến Tổng Thống Donald Trump kêu gọi ông đặt vấn đề nhân quyền với chính quyền Việt Nam khi ông đến Hà Nội dự thượng đỉnh.

nq1

Vấn đề tự do ngôn luận, tự do tụ họp vẫn là chủ đề được các quốc gia tra vấn phía Việt Nam nhiều nhất

Hôm 19 tháng 2, ba dân biểu liên bang và là đồng chủ tịch Ủy Ban Quốc Hội Về Việt Nam, tức Congressional Caucus on Vietnam, gồm Alan Lowenthal (Dân Chủ), Chris Smith (Cộng Hòa), và Zoe Lofgren (Dân Chủ) cùng gửi một lá thư đến Tổng Thống Donald Trump, kêu gọi ông đặt vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính quyền Việt Nam khi ông đến Hà Nội dự cuộc họp thượng đỉnh thứ nhì với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un.

Cho rằng địa điểm được chọn làm nơi tổ chức buổi họp thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn là một vinh dự cho quốc gia chủ nhà, ba vị Dân biểu Quốc hội Hoa Kỳ bày tỏ quan tâm về việc Hà Nội được chọn làm địa điểm cuộc họp, vì theo họ, chính quyền Việt Nam không xứng đáng được vinh dự này.

Lý do các vị dân biểu đưa ra gồm có hồ sơ vi phạm nhân quyền tội tệ của chính quyền Việt Nam, việc bắt giữ tùy tiện các công dân Hoa Kỳ như Will Nguyễn và Michael Phương Minh Nguyễn, và luật an ninh mạng Việt Nam mới ban hành năm nay đã đưa đến việc kiểm duyệt thông tin mạng xã hội của các công dân Hoa Kỳ và Đức.

"Việt Nam có một kỷ lục đáng lo ngại về nhân quyền, đặc biệt là lãnh vực tù nhân lương tâm. Trong năm 2018, một danh sách được đưa ra [từ Ân Xá Quốc Tế] bao gồm gần 100 cá nhân tù nhân lương tâm bị cầm tù vì có quan điểm không được chính quyền Việt Nam chấp nhận", một đoạn trong thư này viết.

Lá thư nêu rõ : "Công dân Hoa Kỳ đã bị bắt giam và có thông tin họ bị đánh đập tàn bạo trong lúc viếng thăm Việt Nam và Michael Phương Minh Nguyễn vẫn còn đang bị giam với các vu cáo từ ngày 7 tháng 7, 2018 đến nay".

Các dân biểu liên bang Alan Lowenthal, Chris Smith và Zoe Lofgren yêu cầu ông Trump đặt ưu tiên các vấn đề nhân quyền và tù nhân lương tâm với chính quyền Việt Nam trong lúc ông đến Hà Nội. Đặc biệt, họ nhấn mạnh lời kêu gọi Tổng Thống Trump thúc đẩy Việt Nam trả tự do cho công dân Hoa Kỳ là ông Michael Phương Minh Nguyễn, đồng thời trả tự do vô điều kiện cho tất cả tù nhân lương tâm tại Việt Nam.

nq2

Chuyến thăm của ông Kim Jong-un và hội nghị Mỹ - Triều là cơ hội cho một số doanh nghiệp nhỏ ở HN tháng 2/2019

Gửi kèm thư là danh sách gồm 94 tù nhân lương tâm được tổ chức Ân Xá Quốc Tế ghi nhận, trong đó nhiều người thuộc các dân tộc thiểu số và các nhà hoạt động được nhiều người biết đến như : Bùi Văn Trung, Hồ Đức Hòa, Hoàng Đức Bình, Hoàng Văn Giang, Lê Đình Lượng, Lê Thanh Tùng, Lưu Văn Vịnh, Ngô Hào, Nguyễn Bắc Truyển, Nguyễn Đặng Minh Mẫn, Nguyễn Hoàng Quốc Hùng, Nguyễn Trung Tôn, Nguyễn Văn Oai, Phạm Văn Trội, Trần Huỳnh Duy Thức, Trần Thị Nga, Trương Minh Đức, và nhiều tù nhân lương tâm khác, cùng với Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, đang bị chính quyền Việt Nam quản thúc.

*******************

VietJet ký hợp đồng 13 tỷ USD với Boeing nhân thượng đỉnh Trump-Kim (VOA, 22/02/2019)

Hãng hàng không giá rẻ ca Vit Nam VietJet d kiến s ký mt thương v ln mua máy bay ca hãng Boeing bên l hi ngh thượng đnh Trump-Kim din ra vào tun ti, Reuters dn các ngun tin thông tho vn đ cho biết.

nq3

Máy bay A320 của hãng hàng không giá r VietJet.

Việc t chc l ký kết trong chuyến thăm ca ông Trump s giúp nêu bật mi quan h kinh tế và quân s ngày càng cht ch hơn gia Hoa Kỳ và Vit Nam, theo Reuters.

Mặc dù không phi là doanh nghip nhà nước, nhưng hãng hàng không VietJet đang gia tăng vic s dng các chuyến thăm cp nhà nước đ ký kết các đơn đặt hàng lớn mua máy bay mt cách cân bng gia Boeing và Airbus. Khi cu Tng thng Hoa Kỳ Barack Obama đến thăm Hà Ni vào năm 2016, hãng này cũng đã ký mt tha thun đt mua 100 máy bay phn lc thân hp Boeing 737 MAX.

Các nguồn tin giu tên ca Reuters cho biết có kh năng VietJet s ký mt thương v b sung riêng bit khác vào tun ti, ngoài thương v hi năm ngoái ti cuc trin lãm hàng không Farnborough, đ mua thêm 100 máy bay Boeing 737 MAX tr giá gn 13 t USD, theo giá niêm yết.

Tuần trước, Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ tuyên bố Vit Nam đã tuân th các tiêu chun hàng không quc tế, mt đng thái cho phép các hãng hàng không Vit Nam ln đu tiên được bay thng ti M, và m các chuyến bay liên doanh vi các hãng hàng không Hoa Kỳ.

VietJet cho biết vào tun trước rng h đã lên kế hoch mua máy bay thân rng có kh năng thc hin các chuyến bay thng đến Hoa Kỳ hu có th m đường bay đến nhng thành ph M có đông người Vit cư ng, như nhng thành ph bang California.

Một ngun tin nói với Reuters rằng còn quá sm đ biết liu VietJet có đt hàng mua máy bay thân rng hay không.

Một ngun tin khác cho biết thương v mua 100 máy bay phn lc 737 MAX đã có trong đơn đt hàng ca Boeing, thông tin này đã được xác nhn trước đó và được ghi là một khách hàng chưa được tiết l danh tính.

Boeing từ chi bình lun vi Reuters, và VietJet cũng không tr li yêu cu bình lun ca hãng thông tn Anh.

Hồi tháng 11, VietJet đã hoàn tt thương v mua 50 máy bay phn lc A321neo ca hãng Airbus trong chuyến thăm Hà Ni ca Th tướng Pháp Edouard Philippe.

VietJet hiện khai thác 385 chuyến bay mi ngày ti Vit Nam và các tuyến bay phc v các đim đến như Nht Bn, Hng Kông, Hàn Quc, Đài Loan, Singapore, Trung Quc, Thái Lan, Myanmar và Malaysia.

*****************

Cam Bốt bị đưa vào danh sách các nước rửa tiền (RFI, 22/02/2019)

Financial Action Task Force (FATF), một tổ chức chống rửa tiền bất chính trên thế giới, đã đưa Cam Bốt vào danh sách cần theo dõi, kể từ ngày 23/02/2019.

nq4

Ảnh minh họa : Thịt heo quay được bán ngoài chợ cho dịp Năm Mới âm lịch ở Phnom Penh, ngày 04/02/2019. Reuters/Samrang Pring

Theo AFP, quyết định này sẽ được thông báo từ Paris. Một khi bị đưa vào "danh sách xám", Cam Bốt của thủ tướng Hun Sen sẽ mất sức hấp dẫn đối với giới tài chính thế giới cũng như nguồn đầu tư vào quốc gia Đông Nam Á này.

Cá nhân và xí nghiệp làm ăn tại Cam Bốt sẽ gặp khó khăn hơn khi sử dụng hệ thống tài chính quốc tế.

Tin xấu này rơi vào lúc Cam Bốt có nguy cơ bị mất quy chế đối tác ưu tiên của Liên Hiệp Châu Âu vì tình trạng đàn áp nhân quyền.

Được Reuters đặt câu hỏi, phát ngôn viên của bộ Kinh Tế Cam Bốt từ chối trả lời và yêu cầu phóng viên tìm hiểu với Ngân Hàng Nhà Nước. Cơ quan này chưa trả lời các câu hỏi của Reuters.

Trong bản báo cáo, Financial Action Task Force xem Cam Bốt là một quốc gia bị tham nhũng đục khoét, hệ thống tư pháp bị tham ô đến tận thượng tầng.

Tú Anh

Published in Việt Nam

Thượng đỉnh Trump-Kim lần II : Mỹ chọn Việt Nam để chiêu dụ Bình Nhưỡng (RFI, 06/02/2019)

Ngày 05/02/2019, đúng mồng 1 Tết âm lịch, tổng thống Mỹ Donald Trump như đã tặng Việt Nam một món quà quý giá : Chính thức loan báo Việt Nam là địa điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai giữa ông và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jung Un. Cho dù trong những tuần lễ qua, khả năng về thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam đã được bàn tán rất nhiều, nhưng việc hội nghị được tổng thống Mỹ long trọng thông báo trong khuôn khổ Thông Điệp Liên Bang hàng năm đã góp phần thu hút sự chú ý đến vai trò quốc tế của Việt Nam.

trumpkim3

Cảnh 2 phái đoàn Mỹ (p) và Bắc Triều Tiên gặp nhau như tại Singapore ngày 12/06/2018 trong bức ảnh này, sẽ tái diễn tại Việt Nam vào cuối tháng Hai 2019.

Báo giới trong thời gian qua đã nói rất nhiều về những lý do đã thúc đẩy Mỹ chọn Việt Nam là nơi tổ chức cuộc gặp lần thứ hai giữa hai ông Donald Trump và Kim Jong-un, đồng thời phân tích thêm về nguyên nhân đã khiến Bắc Triều Tiên đồng ý với đề nghị này.

Hầu hết các nhà quan sát đều kết luận rằng : Mục tiêu của Mỹ khi chọn Việt Nam làm nơi nói chuyện với lãnh đạo Bắc Triều Tiên, đó là vì Washington muốn dùng Hà Nội làm một tấm gương để thuyết phục Bình Nhưỡng về những mối lợi to lớn mà Bắc Triều Tiên có thể đạt được nếu chấp nhận các điều kiện của Mỹ trong lãnh vực giải trừ vũ khí hạt nhân để bình thường hóa được quan hệ song phương.

Thượng đỉnh Trump-Kim ở Việt Nam đầy ý nghĩa biểu tượng

Trong bài phân tích hôm 01/02/2019 mang tựa đề "Một hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam sẽ mang ý nghĩa biểu tượng lớn cho Bắc Triều Tiên", nhật báo Mỹ The Washington Post không ngần ngại khẳng định rằng việc chọn Việt Nam làm địa điểm tổ chức thượng đỉnh Trump-Kim lần II là một điều gần như là hiển nhiên.

Theo tờ báo, Việt Nam là một nước gần gũi với Bắc Triều Tiên trên rất nhiều phương diện nên dễ được Bắc Triều Tiên chấp nhận làm nơi hội họp với Hoa Kỳ.

Trước tiên hết là Việt Nam gần Bắc Triều Tiên về địa dư. Việc gần gũi địa lý này có nghĩa là là lãnh đạo Bình Nhưỡng Kim Jong-un có thể dùng phi cơ riêng của mình bay thẳng đến nơi họp mà không cần phải đi mượn máy bay của nước khác, hoặc phải quá cảnh một nơi nào đó để tiếp tế nhiên liệu.

Về mặt ngoại giao, Việt Nam là nước có quan hệ với cả Mỹ lẫn Bắc Triều Tiên, với đại sứ quán đặt ở Hà Nội. Điều này tạo điều kiện cho cả hai bên tổ chức sắp xếp tốt hoạt động của lãnh đạo hai nước trong thời gian hội nghị.

Để Kim Jong-un thấy rõ chuyển biến tích cực khi cựu thù hòa giải với nhau

Và đặc biệt nhất, theo Washington Post, Việt Nam đã có một quá trình chuyển đổi theo chiều hướng tích cực mà Bắc Triều Tiên có thể học tập. Đó là cách thức mà một nước do đảng Cộng Sản điều hành đã thành công phát triển kinh tế sau khi biến một kẻ thù – là Hoa Kỳ - thành một đối tác thân thiện.

Điều trước tiên mà Mỹ muốn ông Kim Jong-un - người chưa hề viếng thăm chính thức Việt Nam - được thấy tận mắt là đà xích lại gần nhau ngoạn mục giữa hai nước cựu thù Việt Nam và Hoa Kỳ.

Cũng như Bắc Triều Tiên, Việt Nam đã từng phải đối phó với Mỹ trong một cuộc chiến tàn khốc. Nhưng chỉ 2 thập niên sau khi cuộc chiến tranh Việt Nam kết thúc năm 1975, hai nước đã bình thường hóa quan hệ, và kế từ năm 95 đến nay, đã có 4 đời tổng thống Mỹ đến thăm Việt Nam, từ tổng thống Clinton vào năm 2000, cho đến các tổng thống Bush và Obama sau đó, và gần đây nhất là tổng thống Trump vào năm ngoái.

Ở chiều ngược lại, các lãnh đạo Việt Nam cũng được các tổng thống Mỹ tiếp đón ở Nhà Trắng, thậm chí ngay cả lãnh đạo Đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng cũng đã từng được tổng thống Mỹ Barack Obama nghênh tiếp tại Washington, trở thành lãnh đạo Công Sản Việt Nam đầu tiên đến thăm Phòng Bầu Dục.

Không chỉ ở cấp chính phủ, mà đối với dư luận dân chúng cũng vậy. Theo Washington Post, các cuộc thăm dò ý kiến đều cho thấy mức độ tin cậy ấm áp đáng ngạc nhiên giữa hai quốc gia.

Khuyến khích Bình Nhưỡng mở cửa theo mô hình Việt Nam

Một ý tưởng thứ hai mà Mỹ không hề che giấu là khuyến khích Bắc Triều Tiên đi theo đường cải cách kinh tế của Việt Nam với sự hỗ trợ tích cực của Hoa Kỳ.

Washington Post đã nhắc lại sự kiện là vào tháng 7 năm ngoái 2018, khi đến thăm thủ đô Hà Nội của Việt Nam, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã công khai gợi ý rằng Bắc Triều Tiên nên đi theo hướng phát triển mà Việt Nam đã theo đuổi.

Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ khi ấy cho rằng : "Trước sự thịnh vượng và mối quan hệ đối tác mà chúng ta có với Việt Nam ngày nay, mà trước đây không ai dám tưởng tượng ra, tôi có một thông điệp dành cho Chủ tịch Kim Jong-un… Tổng thống Trump tin rằng đất nước Bắc Triều Tiên có thể tái tạo đường đi ấy…, Bắc Triều Tiên sẽ có kết quả tốt nếu nắm bắt ngay thời cơ"

Theo ngoại trưởng Mỹ, sự vươn lên của Việt Nam đã là một "phép màu", và nếu lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un biết nắm bắt cơ may, thì "phép màu này có thể trở thành phép màu của Bắc Triều Tiên"

Đối với Washington Post, đặc điểm của Việt Nam là cải cách kinh tế theo hướng tạo ra một nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, cho phép thúc đẩy phát triển kinh tế trong khi vẫn duy trì quyền lãnh đạo của Đảng Cộng Sản.

Đó là một nhân tố có sức thu hút đối với Kim Jong-un, có lẽ cũng hy vọng là Bắc Triều Tiên có thể đi theo một quỹ đạo tương tự - và có lẽ, nhanh hơn một chút. Washington Post ghi nhận là vào cuối năm ngoái, ngoại trưởng Bắc Triều Tiên Ri Yong Ho đã đến thăm Việt Nam, với một trong những mục tiêu là nghiên cứu chính sách Đổi Mới của Việt Nam.

Liệu Bắc Triều Tiên có sẽ thành công trong việc áp dụng mô hình của Việt Nam hay không, đây là một điều vẫn đang được tranh luận. Có Theo Washington Post, cho dù cả Việt Nam lẫn Bắc Triều Tiên đều không phải là một nền một nền dân chủ, nhưng ở Việt Nam, quyền lãnh đạo đất nước vẫn mang tính chất tập thể, chứ không phải là tập trung trong tay một người như tại Bắc Triều Tiên.

Cho dù vậy, mô hình phát triển tại Việt Nam được cho là sẽ được Kim Jong-un quan tâm vì dẫu sao hai nước cũng gần giống nhau về quy mô của nền kinh tế.

Trọng Nghĩa

**********************

Việt Nam trong phát biểu về Tình trạng Liên bang của Tổng thống Trump (VOA, 06/02/2019)

Tổng thng Donald Trump mi tuyên b rng Vit Nam s t chc cuc hp thượng đnh ln th hai gia ông và lãnh t Bc Hàn Kim Jong-un t ngày 27 ti 28/2.

trumpkim1

Tổng thống Trump phát biểu về Tình trạng Liên bang hôm 5/2.

Nguyên thủ Hoa Kỳ thông báo như vy trong bài phát biu v Tình trng Liên bang hôm 5/2, vch ra các vn đ và chính sách quan trng ca M.

trumpkim2

Ông Kim Jong-un và Tổng thống Trump bắt tay nhau tại Singapore năm 2018.

"Trong một phn chính sách ngoi giao mi táo bo, chúng ta tiếp tc n lc mt cách lch s nhm thúc đy hòa bình trên bán đo Triu Tiên", ông Trump nói.

"Nếu tôi không được bu làm Tổng thống M, theo tôi, chúng ta gi có l đang trong mt cuc chiến ln vi Triu Tiên vi kh năng hàng triu người b giết. Vn còn nhiu vic cn phi làm, nhưng mi quan h ca tôi vi ông Kim Jong-un là quan h tt đp. Và Ch tch Kim và tôi s gp li nhau vào ngày 27 và 28/2 Vit Nam".

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo M không cho biết thành ph nào ca Vit Nam s đăng cai cuc gp thượng đnh gia ông và lãnh t Kim.

Trước đó, có tin nói rng ông Trump thích thành ph Đà Nng, nhưng ông Kim Jong-un lại mun ti Hà Ni.

Ông Trump từng ti thành ph min Trung Đà Nng cui năm 2017 đ d Hi ngh Thượng đnh Din đàn hp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) ri sau đó bay ra th đô ca Vit Nam đ thăm chính thc.

Trong khi đó, theo tìm hiểu ca VOA tiếng Vit, Ch tch Triu Tiên Kim Nht Thành, ông ni ca lãnh t Kim Jong-un, tng ti thăm Hà Ni hơn 60 năm trước.

Phát biểu trong chuyến thăm ti Vit Nam ln đu tiên trên cương v người đng đu B Ngoi giao M năm ngoái, ông Mike Pompeo nói : "Trước s thnh vượng và mi quan h đi tác chưa tng thy mà Hoa Kỳ đang có vi Vit Nam hin nay, tôi xin có mt thông đip cho Ch tch Kim Jong-un : Tng thng Trump tin rng đt nước ca ngài có th lp li con đường ca Vit Nam. S là cơ hi ca ngài nếu ngài nm bt nó. Phép màu này có th tr thành phép màu ca ngài Bc Triu Tiên".

Trong số nhng người ti lng nghe bài phát biu ca ông Trump có mt người gc Vit, bà Helen Nguyn, v ông Michael Phương Minh Nguyn, người đang b Vit Nam giam gi vi cáo buc "hot đng nhm lt đ chính quyn nhân dân".

Tin cho hay, dân biểu thuc Đng Dân Ch Katie Porter mi bà Helen tới nghe ông Trump phát biu nhm gi mt thông đip cho chính quyn Hà Ni rng "công dân Hoa Kỳ phi được đi x vi s tôn trng khi ra nước ngoài".

Ngoài bà Helen Nguyễn, có mt nhân vt khác liên quan ti Vit Nam là cu quân nhân Gerry Wright, tng tham chiến Vit Nam và b phơi nhim cht da cam.

Ông Wright đã được Thượng ngh sĩ Dân ch Richard Blumenthal mi ti nghe bài phát biu ca ông Trump.

Viễn Đông

*****************

'Các bên đều tin Việt Nam là một nước chủ nhà trung lập' (BBC, 06/02/2019)

Việc Tổng thống Trump chính thức công bố Việt Nam là địa điểm cho hội nghị thượng đỉnh thứ hai giữa Donald Trump và Kim Jong-un tạo nhiều chú ý và bàn tán trong dư luận.

trumpkim4

Hội nghị thượng đỉnh thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo sẽ xảy ra tại Việt Nam

Nhưng liệu cuộc gặp gỡ lần này giữa hai bên có mang đến được những kết quả cụ thể nào không, và thế giới có thể mong đợi gì ?

BBC phỏng vấn Giáo sư Carl Thayer, nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam và bang giao quốc tế, để nghe nhận định của ông.

BBC : Giới chỉ trích cho rằng hội nghị thượng đỉnh lịch sử giữa Donald Trump và Kim Yong-un lần đầu tiên tại Singapore năm ngoái đã không đạt được gì nhiều hơn một vài lời hứa mơ hồ, và cuộc gặp gỡ lần thứ hai này cũng chỉ là một màn biểu diễn khác. Ông có nhận định gì về điều này ?

Carl Thayer : Tại hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim lần đầu tiên tại Singapore, Tổng thống Trump đã trở về với ấn tượng rằng Bắc Hàn sẽ thực hiện những bước đầu tiên hướng tới phi hạt nhân hóa mà không có bất kỳ bước đối ứng nào của Hoa Kỳ. Bắc Hàn tiếp tục tạm dừng các vụ thử tên lửa đạn đạo và hạt nhân, nó đã huỷ lối vào một địa điểm thử nghiệm và có thể đã ngừng sản xuất các bộ phận tên lửa nhưng ngoài ra không có tiến triển nào khác.

Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un đã nhận được sự hỗ trợ từ Trung Quốc trong cuộc đối thoại kế tiếp với Hoa Kỳ với mục đích giảm bớt các biện pháp trừng phạt để đáp trả các động thái nhỏ nhằm làm chậm chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Việc phi hạt nhân hóa Bắc Hàn sẽ là một quá trình hai chiều kéo dài. Bắc Hàn đang tìm cách có một tuyên bố chính thức về chấm dứt của chiến tranh Triều Tiên, được sự công nhận ngoại giao của Hoa Kỳ, được Hoa Kỳ bảo đảm không đe dọa nước họ, chấm dứt các cuộc tập trận quân sự giữa Mỹ với Nam Hàn, rút quân đội Mỹ khỏi Nam Hàn và rút các hệ thống vũ khí có thể tấn công Bắc Hàn ra khỏi Nhật Bản.

BBC : Như vậy giáo sư nghĩ cuộc gặp thứ hai giữa hai người có sẽ mang lại kết quả cụ thể hơn không ? Và chúng ta có thể mong đợi gì ?

Carl Thayer : Bắc Hàn khó có thể cung cấp danh sách các kho lưu trữ tên lửa đạn đạo và hạt nhân mà Mỹ yêu cầu. Donald Trump và Kim Jong-un có thể sẽ ra khuyến nghị cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và công bố thỏa thuận giữa họ về một số bước tiến nhỏ, như cho phép các thanh sát viên quốc tế đến thăm Bắc Hàn. Bắc Hàn và Hoa Kỳ có thể đạt được thỏa thuận về tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho Bắc Hàn và hỗ trợ cho những nỗ lực cứu trợ nhân đạo của Bắc Hàn để mở cửa nền kinh tế bằng cách khôi phục các đặc khu kinh tế. Nói một cách khác, một sự dỡ bỏ nhẹ các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc. Hai bên có thể cũng sẽ cam kết đàm phán thêm trong tương lai.

BBC : Có ý kiến cho rằng chọn Việt Nam làm địa điểm cho hội nghị thượng đỉnh này là một động thái mang tính biểu tượng rất cao, có lợi cho cả hai bên : đối với Hoa Kỳ, gặp gỡ tại Việt Nam phù hợp với hy vọng sẽ thúc đẩy lãnh đạo rất bướng bỉnh Kim theo mô hình kinh tế và chính trị Hoa Kỳ muốn. Với Bắc Hàn, thì Việt Nam là một quốc gia châu Á bị chia đôi trong Chiến tranh Lạnh, sau đó Cộng sản Bắc Việt đánh bại miền Nam Việt Nam do Hoa Kỳ lãnh đạo và đuổi đồng minh Hoa Kỳ ra khỏi Việt Nam. Ông phản ứng ra sao với đánh giá này ?

Carl Thayer : Quyết định chọn Việt Nam làm địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim thứ hai không chỉ mang tính biểu tượng. Việt Nam được chọn vì lý do thực tế là tất cả các bên liên quan đều đánh giá cao khả năng của nước này trong việc cung cấp một môi trường an ninh cao cho hội nghị thượng đỉnh. Tất cả các bên liên quan đều tin tưởng rằng Việt Nam là một nước chủ nhà trung lập.

Ngoài ra, Chủ tịch Kim Jong-un muốn có chuyến thăm chính thức tới Việt Nam để chứng minh rằng Bắc Hàn không bị cô lập. Bắc Hàn đã nghiên cứu mô hình đổi mới của Việt Nam trong quá khứ. Kinh nghiệm lịch sử của Việt Nam trong cuộc chiến Việt Nam với Hoa Kỳ, rồi bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ, đàm phán hiệp định thương mại tự do, v.v ... đều là những mối quan tâm của chế độ Bắc Hàn. Bắc Hàn sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ của Việt Nam trong việc tiếp tục đối thoại với Mỹ và để có sự có qua có lại giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn.

Tổng thống Trump đã đến thăm Việt Nam vào năm 2017 cho Hội nghị cấp cao APEC tại Đà Nẵng và là chuyến thăm chính thức tới Hà Nội. Việt Nam nằm trong vùng thoải mái của ông. Hoa Kỳ thừa nhận sự hỗ trợ lâu dài của Việt Nam đối với việc hạn chế các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt, và sự hỗ trợ hiện tại của nước này trong việc thực thi các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Bắc Hàn. Ngoại trưởng Mike Pompeo đã tán thành cải cách và mở cửa của Việt Nam như một hình mẫu cho Bắc Hàn học theo.

BBC : Giáo sư nghĩ Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào với hội nghị thượng đỉnh này, ông có nghĩ họ sẽ cố gắng gây ảnh hưởng với Kim trước sự kiện này không ? Vàgây ảnh hưởngnhư thế nào ?

Carl Thayer : Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tổ chức một chuyến thăm gần đây của Chủ tịch Kim, vì vậy Trung Quốc đã tạo được ảnh hưởng ngoại giao của mình. Việc Trung Quốc ủng hộ một đối thoại cấp cao giữa Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ không có gì bí mật. Trung Quốc cũng ủng hộ sự đối ứng trong quá trình phi hạt nhân hóa giữa Bắc Hàn và Hoa Kỳ và việc nới lỏng các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc. Trung Quốc sẽ ủng hộ hội nghị thượng đỉnh này vì họ đánh giá cao sự ổn định và giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên. Ngoài ra Trung Quốc cũng không muốn bị đẩy ra khỏi quá trình này.

BBC : Ông còn có thêm nhận định gì ?

Carl Thayer : Tổng thống Trump đã tỏ ra lạc quan về cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình trước thời hạn 1 tháng Ba cho một thỏa thuận thương mại. Họ sẽ gặp nhau ở đâu ? Có nhiều tin cho rằng hội nghị thượng đỉnh giữa Trump và Tập Cận Bình có thể sẽ được tổ chức tại Đà Nẵng vào cuối tháng Hai. Điều này có thể giải thích tại sao Trump sẽ thực hiện chuyến đi xa đến Việt Nam.

Tina Hà Giang

*****************

Hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim lần 2 : Bốn thách thức lớn (BBC, 06/02/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chọn Việt Nam để tổ chức Hội nghị thượng đỉnh lần 2 với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào ngày 27 và 28 tháng Hai.

trumpkim5

Hội nghị thượng đỉnh Singapore là bước ngoặt lịch sử, nhưng liệu ngài Kim và ngài Trump từ đó có cùng nhìn về một hướng hay không ?

Hai vị lãnh đạo đối mặt với hàng loạt thách thức khi họ chuẩn bị cho buổi gặp gỡ.

Thách thức 1 : Vượt qua sự hào nhoáng

Cả Donald Trump và Kim Jong-un đều từng có những phát ngôn phóng túng xung quanh việc bình thường hóa quan hệ Mỹ-Triều tại hội nghị thượng đỉnh Singapore vào tháng Sáu năm 2018.

Có lẽ họ đã phá được 'tảng băng ngăn cách' ở cuộc gặp lịch sử này.

Tuy nhiên, những tuyên ngôn mập mờ không dẫn đến hành động cụ thể nào mà Mỹ đã đề ra, như là tháo dỡ vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.

Vì vậy, áp lực lần này là họ phải đi đến một thỏa thuận xác đáng.

Cái khó ở đây là họ đang 'cá nhân hóa' cuộc xung đột hạt nhân : họ như đang đối đầu trực diện với nhau, và kết thúc bằng cách trao đổi thư cùng những thông điệp hòa bình.

Điều Nhà Trắng lo lắng đó là việc dàn xếp này sẽ có lợi cho ngài Kim hơn là người đồng cấp Trump - người vốn nổi tiếng với việc phụ thuộc vào cảm tính, cho dù ông chính là người viết kịch bản.

Hướng giải quyết là một cuộc đàm phán để chọn ra nội dung chi tiết trước thềm thượng đỉnh.

Nó đã không xảy ra vào cuộc họp trước, nhưng nó sẽ diễn ra bây giờ.

Và thành quả thật sự sẽ là thỏa thuận thượng đỉnh về một khuôn khổ để đảm bảo vụ việc này được giữ ở tầm chuyên gia.

Thách thức 2 : Cùng nhìn về một hướng

Tại Hội nghị thượng đỉnh Singapore, Mỹ và Triều Tiên đã thống nhất "phi hạt nhân hóa hoàn toàn khỏi bán đảo Triều Tiên".

Nhưng họ chưa làm rõ cụ thể như thế nào, dẫn đến sự nghi ngờ tính khả thi của thỏa thuận.

Đối với Mỹ thì phi hạt nhân hóa liên quan đến Triều Tiên đơn phương từ bỏ vũ khí hạt nhân và cho phép sự xác minh bởi người giám định quốc tế.

Đối với Triều Tiên thì nó có nghĩa là Mỹ đã dùng các bước hộ trợ việc đe dọa Bình Nhưỡng với vũ khí hạt nhân trong khu vực.

Mỹ không thỏa thuận được nhiều, nhưng cũng không ra về tay trắng.

Tổng thống Trump đã làm rõ rằng ông sẽ mang lính Mỹ ở Hàn Quốc về nước, dẫu vậy ông vẫn chưa có kế hoạch gì ở thời điểm hiện tại.

Dù có thế nào, chủ tịch Kim chưa chính thức cam kết với sự định nghĩa phi hạt nhân hóa bằng văn bản. Các chuyên gia cho rằng ông nên được nhắc nhở làm việc đó và đồng ý với tiến trình cụ thể để thực thi.

Đó là một thử thách thật sự !

Tuần trước, Đặc sứ Mỹ về Triều Tiên - ông Stephen Biegun ít nhất cũng thừa nhận sự mất kết nối với việc giảm trừ quân bị, và tuyên bố việc đi đến thỏa thuận với Bắc Triều Tiên đáng nhẽ là đã "quá hạn".

Thách thức 3 : Tiến hành phi hạt nhân hóa

Cả hai phía cho thấy tín hiệu đặt kỳ vọng vào các động thái trong Hội nghị.

Bình Nhưỡng đã đề nghị phá hủy toàn bộ cơ sở hạ tầng chế tạo bom hạt nhân, dẫn lời ông Biegun, nếu như bộ máy của Trump tìm ra được "cách xử lý phù hợp".

Kim Jong-Un đã ám hiệu rằng những động thái trên chỉ xảy ra khi có sự giảm nhẹ hình phạt, và sự đảm bảo về sự bảo an, ví dụ như tuyên bố chính thức về việc chấm dứt cuộc chiến Triều Tiên.

Phía Mỹ dường như đang giảm bớt nhu cầu phi hạt nhân, nhận được nhiều hơn những hành động được ông Kim thông qua.

Đã có báo cáo về thỏa thuận liên quan đến việc giảm nhẹ hình phạt, đổi lại sự đóng băng về hạt nhân của Triều Tiên và việc sản xuất tên lửa (Bình Nhưỡng đã ngừng thử nghiệm, nhưng chưa ngừng sản xuất).

Thử thách là phải đảm bảo điều đó sẽ dẫn đến những bước cụ thể cho việc loại bỏ vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Điều đáng lo ngại là ông Trump có thể thỏa thuận mang tính tình thế, mà không có một lộ trình rõ ràng cho việc phi hạt nhân hóa.

Thách thức 4 : Thực tế hơn ?

Bất cứ ai biết về Bắc Triều Tiên cũng đinh ninh rằng Kim Jong-un sẽ không từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân.

Sự ngăn chặn rất quan trọng, Giám đốc Cục Tình báo quốc gia Dan Coats đã nhấn mạnh như vậy tại ủy ban thượng viện tuần trước. Ông nói thêm rằng những người lãnh đạo "coi vũ khí hạt nhân cấp bách cho sự sống còn của chế độ".

Thay vào đó, các chuyên gia tin rằng ông Kim đang cố gắng xây dựng một môi trường ngoại giao cần thiết để Bắc Triều Tiên được công nhận là một quốc gia hạt nhân.

Ông đã đưa ra một thông điệp Năm Mới ấn tượng, khằng định rằng BÌnh Nhưỡng không sản xuất vũ khí hạt nhân như lời cam kết phi hạt nhân hóa.

Một số viên chức Lầu Năm Góc cho rằng việc kiểm soát vũ khí sẽ hợp lý hơn là xóa bỏ chúng.

Bất chấp điều đó, nhiều nhà phân tích kết luận rằng tiến trình phi hạt nhân hóa sẽ không khả thi, nếu như chế độ còn cảm thấy bất an, và trừ phi Kim Jong-un có thể thuyết phục rằng ông không cần vũ khí hạt nhân để nắm giữ quyền lực.

**********************

Thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam có lợi cho tất cả các bên (VOA, 06/02/2019)

Quyết đnh chn Vit Nam làm nơi t chc hi ngh thượng đnh ln th hai gia Tng thng Hoa Kỳ Donald Trump và lãnh t Triu Tiên Kim Jong-un v phn ln được da trên s thun tin và an ninh, tuy nhiên không ch có vy.

trumpkim6

Lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại cuộc gặp thượng đỉnh vào tháng 6/2018 ở Singapore.

Theo hãng tin AP, mục tiêu ca Washington trong cuc gp thượng đnh ngày 27-28/2 sp ti ti Vit Nam là để Triu Tiên đng ý t b chương trình vũ khí ht nhân. Còn phía Triu Tiên có mt mc tiêu rng ln hơn, đó là tìm cách loi b "mi đe da ht nhân" t các lc lượng quân s Hoa Kỳ trú đóng ti Hàn Quc.

Trong khi đó nước ch nhà Vit Nam hy vng rằng đăng cai t chc thượng đnh này s tăng cường đòn by ngoi giao ca Vit Nam chng li nước láng ging hùng mnh Trung Quc trong vn đ tranh chp v ch quyn lãnh hi Bin Đông.

Vẫn theo AP, Vit Nam, cu thù ca M, đã chuyn đi sang nn kinh tế th trường t do dưới s điu hành mt h thng chính tr cng sn, còn có mt ý nghĩa ln hơn cho hi ngh thượng đnh M-Triu ln này.

AP trích nhận đnh ca tiến sĩ Lê Hng Hip, mt nhà nghiên cu thuc Vin ISEAS Yusof Ishak Singapore, nói rng : "Qua vic chn Vit Nam, hai nhà lãnh đo đánh đi mt thông đip chiến lược mnh m ti thế gii rng h sn sàng đưa ra quyết đnh đt phá để biến thù thành bn, và cùng nhau biến thế gii thành mt nơi tt đp hơn, theo gương ca mi quan h M-Vit".

Trong khi đó đài Al-Jazeera bình luận rng trong nhãn quan ca Washington, vic chn Vit Nam làm c vn cho Triu Tiên s có hiu qu c v mt chính tr ln kinh tế.

Hãng tin của Qatar lý gii rng Vit Nam có mt mi quan h tt vi c Washington và Bình Nhưỡng, trong khi Hà Ni vn duy trì lp trường trung lp trong vic lãnh t Kim Jong-un phát trin chương trình vũ khí ht nhân.

New York Times lý giải v Vit Nam được chn là đa đim t chc s kin chính tr quc tế quan trng này là do mi quan h tt vi c Hoa Kỳ, Hàn Quc và Triu Tiên.

Chính quyền ca Tng thng Trump cho rng Vit Nam là mt hình mu c v chính tr và kinh tế mà Triều Tiên nên theo đui. Dù là cu thù, M và Vit Nam gi đây tr thành đi tác vi kim ngch thương mi hai chiu tăng t 451 triu đôla năm 1995 lên đến 52 t đôla năm 2016, và Vit Nam tr thành mt trong nhng th trường xut khu tăng trưởng nhanh nhất của M.

Nhiều t báo hôm 6/2 nhn rng Washington nhìn nhn mi quan h gia M và Triu Tiên có th được ci thin theo chiu hướng tích cc như gia M và Vit Nam.

AFP dẫn li chuyên gia quan h quc tế Lê Hng Hip ca Vin nghiên cu ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore cho rng "ông Kim Jong-un s quan tâm đến vic tn mt chng kiến câu chuyn Vit Nam, vn có th là ngun cm hng tt và là mô hình đ ông nghĩ v con đường phía trước cho Triu Tiên".

AP dẫn li ông Murray Hiebert, chuyên gia cao cp ti Trung tâm Nghiên cu Chiến lược và Quc tế (CSIS) Washington, cho rng đim tương đng gia Vit Nam và Singapore chính là điu kin an ninh đm bo cho hi ngh thượng đnh M - Triều.

Về phía Triu Tiên, Vit Nam là đng chí, anh em tng ng h, h tr nhau trong chiến tranh và trên các din đàn quc tế.

Ông Hiebert bày tỏ s tin tưởng vào năng lc ca đi ngũ an ninh Vit Nam trong vic đm bo an toàn cho các lãnh đo quc tế cũng như mi điu kin tt nht cho hi ngh.

Theo ông Hiebert, Tổng thng Trump tng d hi ngh APEC 2017 Đà Nng và "quen thuc vi quc gia này cũng như có mi quan h tt vi các lãnh đo Vit Nam".

Ông Hiebert phân tích : "Việt Nam và Triu Tiên có mối quan h tình đng chí cng sn thâm niên, do đó Triu Tiên thân thiết vi quc gia cũng như quan chc ca nước này. Triu Tiên cũng cm thy an tâm rng Vit Nam có có kh đm bo an ninh cho lãnh t Kim".

Tờ South China Morning Post dn li ông Huỳnh Tấn Vinh, ch tch hip hi du lch ca thành ph Đà Nng, cho biết thành ph bin này "đáp ng được yêu cu v an ninh sau kinh nghim t chc APEC 2017". Ông Vinh khng đnh "ch cn được thông báo trước ba gi, chúng tôi vn có th đáp ng được mi yêu cầu".

Hãng tin Reuters trích lời ông Cao Sĩ Kiếm, cu thng đc ngân hàng nhà nước Vit Nam, người đã ban hành nhng ci cách sâu rng v chính sách tin t ca Hà Ni t năm 1989-1997, nhn đnh v thi kỳ m ca kinh tế : "Chúng tôi phi chp nhn s pha loãng quyền lc".

trumpkim7

Nhà máy lắp ráp xe Ford ở tỉnh Hải Dươ ng .

Triều Tiên có th hc được điu gì đó t đà tăng trưởng kinh tế gây n tượng ca Vit Nam, nh nhng ci cách kinh tế táo bo, hi nhp tích cc vào nn kinh tế thế gii và quan h đi tác tt đp vi các đi tác chiến lược, vi Hoa Kỳ và Hàn Quc trong số những nước quan trng nht, ông Vũ Minh Khương, phó giáo sư ti Trường Chính sách công Lee Kuan Yew ca Singapore nói vi AP.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo vào tháng 7 năm ngoái đã đưa ra quan đim tương t khi ông đến thăm Hà Ni vào sau hai ngày hi đàm tại Triu Tiên.

"Các nhà lãnh đạo ca Vit Nam nhn ra đt nước ca h đã thc hin ci cách, m ca và xây dng các mi quan h mà không đe da đến ch quyn đt nước, s đc lp và mô hình ca chính ph", ông Pompeo phát biu trước cng đng doanh nghiệp ti Hà Ni.

"Tôi có một thông đip cho Lãnh t Kim Jong-un : Tng thng Trump tin rng đt nước ca ông có th đi theo con đường này. Đây chính là cơ hi ca ông nếu ông s nm bt", ông Pompeo nói.

Theo phân tích của ông Hiebert, Vit Nam hin đang lún sâu vào một cuc tranh chp ch quyn Bin Đông gay gt vi Trung Quc, đó là lý do Hà Ni tìm kiếm s h tr ngoi giao trong khu vc cũng như trên trường quc tế như mt hàng rào chng li Bc Kinh, và đăng cai mt hi ngh thượng đnh như thế này chc chắn s cng c thêm v thế quc tế ca Vit Nam.

Vẫn theo nhà hc gi ca CSIS này, giúp Washington đt được các mc tiêu trong chính sách trên bán đo Triu Tiên có th giúp Vit Nam tăng cường mi quan h cht ch hơn vi Hoa Kỳ, va cng c quan h thương mi và đu tư, va đóng mt vai trò đi trng mang tính chiến lược vi Trung Quc.

***************

Thượng Đỉnh Mỹ-Bắc Triều Tiên ở Việt Nam : Cả ba bên cùng có lợi (RFI, 06/02/2019)

Hôm 05/02/2019, trong Thông Điệp Liên Bang, tổng thống Donald Trump đã chính thức thông báo Việt Nam là nơi sẽ diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Bắc Triều Tiên trong hai ngày 27 và 28/02.

trumpkim8

Bích chương tuyên truyền cho Đảng Cộng Sản Việt Nam được thấy trên đường phố Hà Nội ngày 23/01/2019. Reuters/Kham

Trong nhãn quan của cả Washington lẫn Bình Nhưỡng, việc chọn Việt Nam vừa "thuận tiện" vừa "an toàn". Theo giới quan sát, sự kiện ngoại giao này mang lại mối lợi cho cả ba bên.

Chỉ vài thập niên sau chiến tranh Việt Nam, Washington đã trở thành một trong những đối tác thân thiết của Hà Nội. Về phương diện kinh tế, Việt Nam đã nhanh chóng thoát khỏi nghèo khó để trở thành một trong những nền kinh tế năng động của Đông Nam Á, một đối tác thương mại đáng tin cậy của Hoa Kỳ trong khu vực.

Bắc Triều Tiên chấp nhận chọn Việt Nam vì cả hai nước cùng đi theo mô hình xã hội chủ nghĩa.

Nhưng câu hỏi giờ đây là việc chọn Việt Nam làm điểm hẹn thứ nhì của hai nguyên thủ Mỹ và Bắc Triều Tiên, Hà Nội có lợi gì ?

Mối lợi đối với Việt Nam

Ngay khi có những đồn thổi, dự báo, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tuyên bố là Việt Nam sẵn sàng tổ chức thượng đỉnh Trump-Kim lần hai. Vậy, Việt Nam sẽ được hưởng lợi gì ?

Giới chuyên gia nêu ra nhiều "mối lợi". Thứ nhất là trong quan hệ với nước láng giềng sát cạnh là Trung Quốc. Hãng tin Mỹ AP trích lời chuyên gia Murey Hiebert, thuộc khoa Đông Nam Á tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế CSIS, trụ sở tại Washington cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đang có tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông với Trung Quốc, tổ chức thượng đỉnh Mỹ - Bắc Triều Tiên tạo điều kiện cho chính quyền Hà Nội "củng cố vai trò của Việt Nam trên sân khấu quốc tế". Việt Nam đang muốn tìm kiếm thêm những điểm tựa để làm đối trọng với Bắc Kinh.

Thứ hai là đối với Mỹ, tạo điều kiện thuận lợi để hai ông Trump và Kim gặp nhau trên đất Việt giúp Hà Nội "ghi điểm" với Washington. Đây là cơ hội giúp Việt Nam thắt chặt thêm quan hệ với Mỹ, nhất là trong bối cảnh, hai quốc gia này cần có nhau, cả về mặt kinh tế lẫn chiến lược để làm đối trọng với Trung Quốc.

Sau cùng, dù muốn hay không, thượng đỉnh Donald Trump - Kim Jong-un vào cuối tháng này thu hút sự chú ý của toàn thế giới vào Việt Nam. Đây sẽ là một cơ hội bằng vàng để quảng bá cho hình ảnh của Việt Nam trên các phương tiện truyền thông quốc tế.

Hãng tin AP trích lời chuyên gia Lê Hồng Hiệp, thuộc Viện Nghiên Cứu Đông Nam Á ISEAS tại Singapore cho rằng, du lịch và đầu tư vào Việt Nam có triển vọng tăng lên sau thượng đỉnh Mỹ- Bắc Triều Tiên lần này.

Mỹ và Bắc Triều Tiên có lợi gì ?

Đương nhiên không phải tình cờ cả Donald Trump lẫn Kim Jong-un cùng đồng ý gặp nhau tại Việt Nam. Theo phân tích của chuyên gia Lê Hồng Hiệp, qua quyết định này nguyên thủ Bắc Triều Tiên và Mỹ cùng bắn đi một tín hiệu mạnh với cộng đồng quốc tế rằng, tương tự như trong quan hệ giữa Washington và Hà Nội, Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên cũng mong muốn có những bước đột phá, để hai quốc gia thù nghịch có thể sang trang lịch sử, cùng bắt tay hợp tác và xây dựng một "thế giới tươi đẹp hơn".

Thêm vào đó, trở lại Việt Nam sẽ giúp cho tổng thống Hoa Kỳ làm một công đôi việc. Hãng tin Pháp, AFP trích lời chuyên gia Cheon Seong Whun thuộc viện nghiên cứu ASAN tại Seoul cho rằng, Mỹ có thể dùng lá bài Việt Nam để dằn mặt Trung Quốc.

Ai cũng biết Bắc Kinh là điểm tựa chính của chế độ Bình Nhưỡng, cả về mặt kinh tế, lẫn chiến lược. Trong chưa đầy một năm Kim Jong-un đã bốn lần sang Bắc Kinh hội kiến ông Tập Cận Bình và đôi bên đồng ý "nghiên cứu và phối hợp để giải quyết tình hình bán đảo Triều Tiên, đặc biệt trong tiến trình đàm phát giải trừ hạt nhân".

Còn đối với lãnh đạo Bắc Triều Tiên, đến Việt Nam có thể là nhất cử, lưỡng tiện bởi vì Việt Nam cũng giống như Bắc Triều Tiên, "quản lý" được truyền thông báo chí, một quốc gia an toàn và thậm chí Kim Jung Un có thể đến Việt Nam bằng đường sắt.

Thứ nữa, đây cũng là cơ hội để nguyên thủ Bắc Triều Tiên viếng thăm Việt Nam. Lần cuối cùng lãnh tụ Bắc Triều Tiên công du Việt Nam Việt Nam là vào năm 1958, khi cha đẻ của nước Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Triều Tiên, Kim Nhật Thành – ông nội của đương kim lãnh đạo Bình Nhưỡng, dừng chân tại Hà Nội. Trong suốt sáu thập niên qua, bang giao hai nước vẫn tốt đẹp, cả về chính trị lẫn kinh tế. Việt Nam là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Bắc Triều Tiên.

Cuối cùng, lựa chọn của Mỹ và Bắc Triều Tiên đều làm hài lòng Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản vì Việt Nam có quan hệ hữu hảo với cả 3 nước này.

Thanh Hà

*******************

Việt Nam hoan nghênh Thượng đỉnh Trump-Kim lần 2 (VOA, 06/02/2019)

Hôm 6/2, Bộ Ngoi giao Vit Nam lên tiếng v phát biu ca Tng thng M Donald Trump trong Thông đip Liên bang đ cp đến vic Thượng đnh gia M và Triu Tiên được dự kiến din ra ti Vit Nam vào ngày 27-28/02/2019.

trumpkim9

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Vit Nam Lê Th Thu Hng.

Người phát ngôn B Ngoi giao Vit Nam Lê Th Thu Hng được truyn thông trong nước trích li nói : "Vit Nam hoan nghênh vic M và Triu Tiên gp thượng đnh ln hai".

Bà Lê Thị Thu Hng nói thêm : "Vit Nam ủng h mnh m đi thoi nhm duy trì hòa bình, an ninh, n đnh trên bán đo Triu Tiên".

Người phát ngôn B Ngoi giao Vit Nam nhn mnh : "Vit Nam sn sàng đóng góp tích cc, phi hp vi các bên liên quan đ cuc gp thượng đnh Hoa Kỳ - Triu Tiên lần hai thành công, góp phn vào mc tiêu nói trên".

Tờ South China Morning Post hôm 6/2 loan tin rng Người phát ngôn Văn phòng Ph Tng thng Hàn Quc Kim Eui-kyeom cũng hoan nghênh tuyên b ca ông Trump.

Ông Kim nói : "Vào năm ngoái tại Singapore, Hoa Kỳ và Triều Tiên đã thc hin nhng bước đu tiên hướng ti vic chm dt 70 năm thù nghch. [Seoul] hy vng rng hai bên s đt được nhng tiến b vng chc và thc tế ti Vit Nam".

*********************

Thượng đỉnh tại Đà Nẵng : Việt Nam là bằng chứng để Trump thuyết phục Kim (VOA, 05/02/2019

Ba chuyên gia về quan h quc tế nói vi VOA rng Vit Nam s được coi là "nhân t quan trọng" trong kiến to hòa bình và tr thành "tâm đim ca thế gii", nếu các bên liên quan chính thc chn đt nước Đông Nam Á làm ch nhà cho hai cuc gp thượng đnh gia tng thng M vi lãnh đo Triu Tiên và Trung Quc vào cui tháng 2.

trumpkim10

Đoàn xe của Tng thng Trump được người dân Đà Nng nng nhit chào đón hi tháng 11/2017

Tin tức dn dp trong nhng ngày đu tháng 2 ca CNN và VOA, dn các ngun tho tin, cho biết Tng thng M Donald Trump và Lãnh t Triu Tiên Kim Jong-un có kế hoch gp nhau ln 2 Đà Nng. Ngoài ra, báo Bưu Đin Hoa Nam Bui Sáng có tin nói ông Trump và Chủ tch Trung Quc Tp Cn Bình cũng cân nhc s gp li nhau Vit Nam.

Hai cuộc gp được d báo s din ra riêng r nhưng tiếp ni sát nhau trong khong 3 ngày cui cùng ca tháng 2, theo các bn tin ca 3 cơ quan báo chí.

Trong một cuc tr li phng vấn được phát trên kênh CBS M hôm 3/2, Tng thng Trump nói ngày gi và đa đim ca cuc gp thượng đnh gia ông và lãnh t Triu Tiên "đã được nht trí", và có th s được công b trước hoc trong bn Thông đip Liên bang mà ông s đc hôm 5/2.

trumpkim11

Tổng thng Trump đến sân bay Đà Nng hi tháng 11/2017

Mặc dù vn còn ch li công b chính thc t các bên liên quan, song lúc này, hai nhà nghiên cu kỳ cu và mt nhà bình lun uy tín nói vi VOA rng h không ngc nhiên mt khi Vit Nam được chn làm ch nhà cho s kin được c thế gii chú ý ti.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hp, thuc vin nghiên cu v Đông Nam Á ISEAS Ysop Ishak đt ti Singapore, ch ra rng Vit Nam có quan h ngoi giao vi c M và Triu Tiên, hai nước đu có đi s quán ti Hà Ni, nh đó, h có th phi hp suôn s vi nước ch nhà để chuẩn b cho cuc thượng đnh.

Bên cạnh đó, bn thân Tng thng Trump đã đến Đà Nng d hi ngh APEC vào tháng 11/2017, dường như ông đã có n tượng tt v h tng cơ s đó phc v cho các cuc gp cp cao, theo tiến sĩ Hp.

Nhà bình luận Nguyn Đi Phượng, nguyên Trưởng ban Tin Quc tế, báo Tin Phong, có chung đánh giá như tiến sĩ Hp, và b sung thêm rng v trí đa lý ca Đà Nng thích hp đ chuyên cơ IL-62M ca ông Kim Jong-un có th bay thng t Pyongyang đến, mt yếu t an ninh quan trng đi với ông Kim.

Nhưng lý do quan trng hơn đ hai nhà lãnh đo nước ngoài chn Vit Nam, theo tiến sĩ Hp, có th là ông Trump mun ông Kim nhìn thy s phát trin ca Vit Nam như mt ví d tham kho v vic mt nước tng là k thù, có chiến tranh vi M song nay đã tr thành đi tác toàn din và phát trin các quan hệ ngoi giao, kinh tế tt đp vi M ra sao.

Với cách nhìn ca ông Hp, Tng thng Trump dường như có nhng hàm ý khi chn Đà Nng, nơi quân M đã đ b ln đu thi chiến tranh Vit Nam, ri tr thành mt căn c quân s ln ca M, và nay là mt thành phố hin đi, sm ut, tươi đp.

Trong khi đó, về phía Triu Tiên, tiến sĩ Hp nhn đnh rng bn thân lãnh t Triu Tiên có th cũng mun nhân cuc hp vi ông Trump đ gp lãnh đo Vit Nam và tham vn v nhng điu có ích cho Triu Tiên.

Trong nửa cui tháng 1, đã xuất hin các tin tc cho rng ông Kim Jong-un sp thăm Vit Nam.

Ông Hợp nói vi VOA :

"Triều Tiên h đt ra vn đ là nếu h m ca, phi ht nhân hóa và tiến đến hòa bình Bán đo Triu Tiên thì h có th hc bài hc nào đó t Vit Nam v quá trình đổi mi kinh tế, đ giúp h có mt chiến lược, kế hoch phát trin Triu Tiên sau thi kỳ này".

Nhận đnh ca tiến sĩ Hp cũng trùng vi suy nghĩ ca nhà báo Nguyn Đi Phượng và tiến sĩ Nguyn Ngc Trường, Ch tch Trung tâm Nghiên cu Chiến lược và Phát triển Quan h Quc tế, mt t chc có quan h cht ch vi B Ngoi giao Vit Nam.

Ông Trường, tng là mt đi s ca Vit Nam, nói vi VOA :

"Về phía ông Kim có l có d tính s hc tp theo mô hình ca Vit Nam đ không chóng thì chy nhng vn đề rắc ri ca 60 năm lch s đ li s được gii quyết. Triu Tiên s đi con đường nào, theo đnh hướng nào đ xây dng kinh tế đng thi vn gi quyn lãnh đo ca Đng Lao đng Triu Tiên ca dòng h ông Kim ? Cho nên đến Vit Nam có th là nht c lưỡng tiện đi vi ông Kim".

Các ông Hà Hoàng Hợp, Nguyn Ngc Trường và Nguyn Đi Phượng đu nht trí rng mt khi có tuyên b chính thc rng Vit Nam là ch nhà ca cuc gp thượng đnh Trump-Kim, và có th là c thượng đnh Trump-Tp, điu đó s là bước nhy vt v v thế và hình nh ca Vit Nam.

Tiến sĩ Hp và tiến sĩ Trường nhn mnh đến vic đây là ln đu tiên Vit Nam là ch nhà cho cuộc gp thượng đnh song phương gia M, siêu cường s mt thế gii, vi mt nước khác, mà không nm trong khuôn kh mt hi ngh đa phương.

n tượng v Vit Nam s còn mnh m hơn, nếu Vit Nam cũng là ch nhà cho cuc gp thượng đnh gia lãnh đo hai siêu cường M, Trung, theo hai tiến sĩ.

Chủ tch Trường ca Trung tâm Nghiên cu Chiến lược và Phát trin Quan h Quc tế nói :

"Đây có thể coi là ln đu tiên Vit Nam tr thành đim đến, đim hn ca cuc gp cp cao. Và điu đó cho thy là Vit Nam ở vào v trí rt thun li v đa chính tr và đa chiến lược. Và điu đó rt tt cho Vit Nam, bi vì điu này cũng to cú huých cho kinh tế Vit Nam, to cú huých cho tm nhìn ca người Vit Nam trong thi đi Vit Nam đang trin khai chính sách đa phương hóa, đa dng hóa quan h quc tế".

Tiến sĩ Hp thuc Vin ISEAS Ysop Ishak bình lun :

"Nó đánh dấu trình đ quan h đi ngoi ca Vit Nam trong vic kiến to các cuc gp thượng đnh đ dn đến vic x lý các vn đ quan h, an ninh quc tế, và các quan h song phương có th nh hưởng toàn cu. Nếu nó din ra, đó là mt bước tiến ca Vit Nam. Nó có lợi cho Vit Nam vì Vit Nam đã t mình nâng cao trình đ, v thế v đi ngoi. Vit Nam có hình nh là đt nước hòa bình, tiến ti nhng s phát trin, và m rng v mt t do đ nhng nước chưa đt được mc đ như Vit Nam thì h nhìn vào mà đi tới".

Nguyên Trưởng ban Quc tế báo Tin Phong Nguyn Đi Phượng nhn xét :

"Việc la chn nếu din ra, tôi nghĩ điu này rt tt cho Vit Nam bi vì li mt ln na Vit Nam li tr thành tâm đim ca truyn thông thế gii. Vit Nam có cơ hi đ th hin sự đóng góp ca mình cho hòa bình, phát trin trong khu vc, cũng như mun bày t thin chí ca mình đi vi chính ph Hoa Kỳ và chính ph Cng hòa Dân ch Nhân dân Triu Tiên. Mt ln na, Vit Nam li có cơ hi tt đp đ qung bá hình nh ca mình trước truyền thông thế gii".

Nhà báo có hơn 30 năm kinh nghim đ cp thêm đến khía cnh văn hóa khi ông cho rng theo quan nim tâm linh ca người Vit, vic tng thng ca siêu cường hàng đu thế gii và lãnh đo ca hai nước quan trng khác "xông đt" Vit Nam trong tháng 2, ngay sau Tết, là điu rt tt lành đi vi Vit Nam.

Theo thông tin từ cuc tr li phng vn được phát trên kênh CBS hôm 3/2, Tng thng Trump nói v cuc gp sp ti vi Lãnh t Kim Jong-un rng : "Cuc gp đã được cht li. Ông y [Kim] mong đợi nó. Tôi mong đi nó".

Người phát ngôn B Ngoi giao Vit Nam Lê Th Thu Hng nói vi báo gii hôm 24/1 rng tuy Vit Nam thi đim đó "chưa có thông tin gì" v kh năng tr thành đa đim hp thượng đnh gia hai ông Trump, Kim, song đt nước Đông Nam Á này "rất t tin" v năng lc t chc nhng s kin quc tế như vy.

Published in Châu Á

CNN : Thượng đỉnh Trump-Kim sẽ diễn ra ở Đà Nẵng (RFI, 02/02/2019)

Đài truyền hình Mỹ CNN ngày 01/02/2019, loan tin là cuộc họp thượng đỉnh lần thứ hai giữa tổng thống Mỹ Donald Trump với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un sẽ diễn ra vào cuối tháng 2 tại Đà Nẵng, miền trung Việt Nam.

trumpkim1

Tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong-un nhân thượng đỉnh thứ nhất tại Singapore, ngày 12/06/2018. Reuters/Jonathan Ernst

Trích dẫn một quan chức cao cấp của chính quyền Trump và một nguồn tin thông thạo, CNN cho biết kế hoạch nói trên đang được đúc kết. Phát biểu với các phóng viên hôm thứ Năm 31/01 vừa qua, tổng thống Trump cho biết ông sẽ thông báo ngày giờ và địa điểm của cuộc gặp thứ hai với ông Kim Jong-un vào đầu tuần tới, có thể là khi ông đọc bài diễn văn về trình trạng Liên bang, hôm thứ Ba 05/02/2019.

Vào tháng trước, Nhà Trắng đã chính thức thông báo là thượng đỉnh Mỹ - Bắc Triều Tiên lần hai sẽ diễn ra vào cuối tháng 02/2019, nhưng không cho biết địa điểm. Tuy nhiên, có nhiều nguồn tin khẳng định là thượng đỉnh lần này sẽ được tổ chức tại Việt Nam. Chính phủ Hà Nội cũng đã cho biết họ sẵn sàng đón tiếp thượng đỉnh Trump-Kim tại Việt Nam. Đà Nẵng là một thành phố quen thuộc đối với ông Donald Trump vì tổng thống Hoa Kỳ đã từng đến đây vào tháng 11/2017 để dự thượng đỉnh diễn đàn APEC (Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương).

Hôm thứ Năm vừa qua, Hoa Kỳ đã nêu chi tiết những đòi hỏi trước khi diễn ra cuộc họp thượng đỉnh giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un : Bình Nhưỡng phải cung cấp một danh sách liệt kê toàn bộ vũ khí của Bắc Triều Tiên và một lộ trình giải trừ hạt nhân. Đổi lại, Washington sẵn sàng ký kết hiệp định chấm dứt chiến tranh, tái lập quan hệ ngoại giao với Bình Nhưỡng và tạo điều kiện phát triển kinh tế cho Bắc Triều Tiên, quốc gia đang bị quốc tế trừng phạt nặng nề.

Tại cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên với tổng thống Donald Trump ở Singapore tháng 06/2018, ông Kim Jong-un đã cam kết "phi hạt nhân hóa hoàn toàn" Bắc Triều Tiên, nhưng từ đó cho đến nay, các cuộc đàm phán về giải trừ hạt nhân đã gặp bế tắc. Trong khi tổng thống Trump vẫn tỏ vẻ lạc quan, thì các lãnh đạo tình báo Mỹ không tin là Bình Nhưỡng sẵn sàng từ bỏ toàn bộ vũ khí hạt nhân.

Thanh Phương

******************

Mỹ nêu cụ thể yêu sách với Bắc Triều Tiên trước thượng đỉnh Trump-Kim (RFI, 01/02/2019)

Hoa Kỳ ngày 31/01/2019 nêu chi tiết những đòi hỏi trước khi diễn ra cuộc họp thượng đỉnh giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong-un. Đó là một danh sách toàn bộ kho vũ khí của Bình Nhưỡng, và một lộ trình giải trừ hạt nhân.

trumpkim2

Thượng đỉnh Donald Trump và Kim Jong-un lần thứ hai sẽ diễn ra vào cuối tháng 2/2019. Reuters/Jonathan Ernst/File Photo

Đổi lại, Washington sẵn sàng ký kết chấm dứt chiến tranh, tái lập quan hệ ngoại giao và tạo điều kiện phát triển kinh tế cho đất nước đang bị quốc tế trừng phạt, một khi tất cả đều ổn thỏa.

Hai bên đang hối hả chuẩn bị cho cuộc họp dự kiến vào cuối tháng Hai, tại địa điểm mà tổng thống Mỹ hứa sẽ tiết lộ "vào đầu tuần tới". Ông Donald Trump nói : "Tôi nghĩ rằng đa số quý vị đều biết ở đâu".

Theo AFP, Việt Nam được cho là nơi sẽ diễn ra thượng đỉnh Trump-Kim, tuy cho đến đầu tuần này Thái Lan vẫn được nhắc đến.

Trong bối cảnh ông Trump có những tuyên bố lạc quan, nhưng cơ quan tình báo tỏ ra nghi hoặc, đại diện Mỹ về Bắc Triều Tiên, ông Stephen Biegun khẳng định Washington hoàn toàn "sáng suốt" về cơ hội thành công. Ông Biegun tuyên bố : "Chúng tôi phải chuẩn bị kế hoạch B nếu tiến trình ngoại giao thất bại, và chúng tôi sẽ tiến hành".

Ông cho biết cụ thể về mục tiêu của Hoa Kỳ : loại trừ hoặc tiêu hủy kho vật liệu nguyên tử, hỏa tiễn và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt ; các chuyên gia có thể đến thanh tra những địa điểm chính yếu.

Theo đại diện Mỹ, Kim Jong-un khi gặp ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hồi tháng 10/2018 đã cam đoan tháo dỡ và phá hủy các cơ sở làm giàu plutonium và uranium của cả nước chứ không chỉ địa điểm Yongbyon. Tuy nhiên lãnh đạo Bắc Triều Tiên đòi hỏi Hoa Kỳ phải có "những biện pháp đáp ứng tương xứng".

Về yêu sách của Bình Nhưỡng, ông Stephen Biegun sẽ bàn bạc với Hàn Quốc và các nhà đàm phán Bắc Triều Tiên vào Chủ nhật tới. Ngược lại ông Biegun nói rằng việc triệt thoái quân Mỹ đang đóng tại Hàn Quốc không nằm trong số các giải pháp được xem xét.

Thụy My

Published in Quốc tế
Trang 1 đến 2