Thông Luận

Chúng ta đang sống trong những ngày tháng 8 lịch sử. Cách đây 75 năm, ngày 19/8/1945 Cách mạng tháng 8 thành công và ngày 2/9/1945 nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ra đời. Đất nước ta chính thức rơi vào tai họa cộng sản từ đó đến giờ.

Đã có rất nhiều nghiên cứu của người Việt về biến cố lịch sử trọng đại này nhưng có lẽ các bài viết của ông Nguyễn Gia Kiểng về Cách mạng tháng 8 là công phu và rõ ràng nhất. Không ai có thể biết chính xác những gì đã xảy ra trong những ngày đầy biến động đó. Các biến cố quốc tế xảy ra dồn dập, 7/5 Đức đầu hàng, 6/8 Mỹ thả hai trái bom nguyên tử xuống Hirosima và Nagasaki, 15/8 Nhật đầu hàng đồng minh. Trong nước thì ngày 7/8 chính quyền Trần Trọng Kim đã tan rã vì không còn nhận được được sự ủng hộ của Nhật. Việt Nam trong tình trạng hoàn toàn vô chính phủ. Với khoảng trống quyền lực đó, Việt minh, tiền thân của Đảng cộng sản Việt Nam, một tổ chức nhỏ chưa ai biết đến trước đó, chỉ với 2.000 người đã giành được chính quyền một cách dễ dàng.

Chính phủ Trần Trọng Kim không phải là một chính đảng mà chỉ là một nhóm nhân sĩ kết hợp vội vã nên tan vỡ là đương nhiên.

Chiến thắng của Việt minh được giải thích với nhiều lý do. Theo anh em Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên (Tập Hợp) thì lý do quan trọng nhất là vào thời điểm đó người Việt không hề có tư tưởng chính trị và bất cứ một dự án chính trị nào cho đất nước. Các đảng phải chính trị Việt Nam đều ‘hữu danh vô thực’. Việt Nam Quốc Dân Đảng là tổ chức chính trị lớn nhất, kiên cường nhất nhưng vì không có tư tưởng chính trị nên sau khi đảng trưởng Nguyễn Thái Học và các lãnh đạo (13 người) bị thực dân Pháp xử tử ở Yên Bái (1930) thì đảng gần như tan rã. Trí thức Việt Nam thay vì thức tỉnh sau biến cố đau thương đó thì lại đắm chìm vào thơ văn trữ tình, lãng mạn…Ngày hôm nay đất nước cũng đang đứng trước tình hình đầy biến động như hồi năm 1945 nhưng người dân nói chung và trí thức Việt Nam nói riêng cũng chưa ý thức được tầm quan trọng của tư tưởng chính trị để chuẩn bị cho một cuộc đổi đời sắp xảy ra.

Cho đến gần đây phong trào dân chủ Việt Nam chỉ còn các tiếng nói cá nhân chứ không có tiếng nói của các tổ chức chính trị. Tập Hợp là một trong những số rất ít các tổ chức chính trị còn hoạt động. Tập Hợp cũng là tổ chức gần như duy nhất chú trọng đến tư tưởng chính trị và một dự án chính trị cho đất nước. Chúng tôi cho rằng một tổ chức chính trị chỉ có thể đoàn kết và gắn bó được các thành viên với nhau xung quanh một tư tưởng chính trị. Nhờ thế Tập Hợp vẫn tồn tại và tiếp tục tiến về phía trước một cách vững chắc. Tập Hợp cũng là tổ chức chính trị cung cấp cho người dân Việt Nam các khái niệm và kiến thức căn bản về chính trị và các hoạt động chính trị.

Thế nào là chính trị : Chính trị là cố gắng thể hiện những giá trị đạo đức trong sinh hoạt xã hội đồng thời nâng cao trình độ tinh thần và vật chất cho người dân. Chính trị trả lời cho hai câu hỏi : Phải sống, hành động như thế nào để có hạnh phúc và thế nào là một cuộc sống xứng đáng. Chính trị và đạo đức là một. Chính trị là đạo đức trên qui mô quốc gia và đạo đức là chính trị trên qui mô cá nhân vì thế chính trị không thể gian trá.

Tư tưởng chính trị là toàn bộ những suy nghĩ về các vấn đề chính trị của quốc gia cũng như quốc tế. Theo ông Nguyễn Gia Kiểng thì : "Tư tưởng chính trị là những suy nghĩ nghiêm chỉnh về các vấn đề liên quan đến phương thức tổ chức xã hội", như : Thế nào là một quốc gia lành mạnh ? Cứu cánh của nhà nước là gì ? Nhà nước có vai trò gì ? Nhà nước quan trọng hơn hay cá nhân quan trọng hơn ? Quyền hạn của nhà nước phải dừng lại ở chỗ nào để tự do cá nhân có thể bắt đầu ? Có thể kiểm soát hoạt động kinh tế tới mức độ nào mà không triệt tiêu những quyền tự do chính trị ? Một đại biểu quốc hội có quyền bầu theo lập trường mà mình nghĩ là có lợi cho cử tri hay phải bầu cho điều mà mình nghĩ rằng đa số cử tri muốn ? Những mầm mống chia rẽ trong dân tộc xuất hiện như thế nào và phải được giải quyết ra sao ? v.v.

Trên những câu hỏi này người ta chỉ có thể suy nghĩ nghiêm chỉnh nếu có kiến thức chính trị vững vàng. Kiến thức chính trị bao gồm : Những kiến thức cơ bản về luật, nhất là luật hiến pháp ; những nghiên cứu về các thể chế chính trị đã và đang được thử nghiệm ; địa lý và lịch sử nước mình cũng như thế giới ; những kiến thức khá vững chắc về kinh tế, tài chính, công nghiệp, xã hội học, v.v. Sự hiểu biết về địa lý và lịch sử đặc biệt quan trọng cho một người hoạt động chính trị. Có thể tóm tắt chính trị là chuyên môn tổng hợp của mọi chuyên môn, là kiến thức tổng hợp của mọi kiến thức.

Triết gia Aristotle với câu nói nổi tiếng : "Con người là một sinh vật chính trị".

Tập Hợp cho rằng tư tưởng chính trị là rất quan trọng đối với một tổ chức cũng như với đất nước. Tai họa cộng sản mà chúng ta mắc phải hồi năm 1945 là vì chúng ta đã thiếu vắng hoàn toàn về mặt tư tưởng chính trị.

Tư tưởng chính trị không hề cao siêu, trừu tượng hay vô ích như chúng ta tưởng mà chúng rất giản dị, gần gũi và quan trọng đối với các tổ chức chính trị cũng như với mỗi quốc gia. Chương 4, Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai viết:

"Thời đại của các chủ nghĩa và ý thức hệ đã chấm dứt. Từ nay không còn những chân lý không thể đặt lại. Tuy vậy, một tập hợp chính trị trong mỗi giai đoạn vẫn cần đồng thuận trên một số nhận định nền tảng.

Giữa những thay đổi dồn dập đòi hỏi những chính sách và biện pháp đa dạng và phức tạp để thích nghi với tình thế, mọi người cần nắm vững những chọn lựa nền tảng, nghĩa là những gì không thay đổi và giải thích cái tại sao của các biện pháp và chính sách. Đó là điều kiện để đất nước không mất phương hướng và để người dân có thể hiểu và đóng góp một cách có ý thức vào sinh hoạt quốc gia. Chúng ta là một dân tộc đông đảo và phải đương đầu với rất nhiều vấn đề trầm trọng, gai góc và khẩn cấp, công việc của chúng ta chắc chắn là rất phức tạp. Chính sự phức tạp đó đòi hỏi các tổ chức chính trị phải minh định những chọn lựa có tính chủ thuyết, chủ thuyết được hiểu theo nghĩa không phải là chủ nghĩa hay ý thức hệ, cũng không phải là những học thuyết với cấu trúc lý luận phức tạp, mà là những ý kiến đơn giản được coi là đúng và được lấy làm căn bản cho các chính sách và biện pháp trong một giai đoạn khá dài".

(Chương 4 : Nền tảng tư tưởng cho kỷ nguyên dân chủ)

Có ý kiến cho rằng Tập Hợp làm "chính trị salon" vì chỉ thấy "lý thuyết suông" chứ không thấy có các hành động cụ thể. Thật sự không phải như vậy. Người Việt Nam chưa hiểu rằng, con người chỉ có thể đoàn kết và chia sẻ bởi một "hư cấu" chứ không phải trên những vấn đề cụ thể. Các tôn giáo là hư cấu, các chủ nghĩa và tư tưởng là hư cấu, tiền bạc và cổ phiếu cũng là hư cấu. Ví dụ, chúng ta có thể đem một xấp giấy (gọi là tiền) để đổi lấy mọi thứ như nhà cửa, xe cộ, vật dụng cần thiết… Hư cấu cũng có cái xấu cái tốt, cái hay cái dở, cái thiện cái ác. Chủ nghĩa cộng sản và phát xít là hư cấu nhưng đã được thực tế chứng mình là sai lầm và độc hại nên bị tẩy chay. Các tôn giáo hay những giấc mơ như "giấc mơ Mỹ", "giấc mơ Việt Nam" là những hư cấu đẹp và hướng thiện nên chúng được tìm kiếm và hướng tới. Ông Nguyễn Gia Kiểng từng chia sẻ với anh em Tập Hợp rằng : "Chính các nhà tư tưởng chính trị mới là những người dẫn dắt và lãnh đạo thực sự thế giới này, còn các chính phủ hay các ông/bà thủ tướng, tổng thống cũng chỉ là người thừa hành, thực thi mà thôi".

Sai lầm lớn là cho rằng chỉ có thể đoàn kết trên những công việc và hành động cụ thể. Sự tan vỡ của Nhà xuất bản Tự Do của Đoan Trang là một ví dụ. Đây chỉ là một tổ chức thuộc xã hội dân sự với sự kết hợp của vài người và cùng hướng đến một mục tiêu rất cụ thể là "in sách". Chúng tôi không biết gì về nội bộ họ nên không có ý kiến gì về chuyện đổ vỡ đó mà chỉ muốn chia sẻ một điều là "xây dựng và gìn giữ một tổ chức là rất khó khăn".  

Đảng cộng sản Việt Nam giành được chính quyền năm 1945 là nhờ họ chia sẻ một hư cấu là chủ nghĩa cộng sản với hứa hẹn mang lại công bằng và bình đẳng cho tất cả mọi người. Thực tế đã chứng mình chủ nghĩa cộng sản là sai, nhảm nhí và là tội ác chống lại nhân loại. Đảng cộng sản đã hoàn toàn bế tắc về mặt tư tưởng và lý luận dẫn đến hệ quả là họ không còn bất cứ dự án hay giải pháp nào cho đất nước. Sở dĩ dù họ đã thất bại hoàn toàn nhưng vẫn còn tồn tại được vì trước mặt họ là một khoảng trống của đối lập dân chủ. Đất nước không thể vô chính phủ dù chỉ một ngày vì rất nguy hiểm. Một nhóm khủng bố hay dân túy nào đó có thể cướp chính quyền và dựng nên một chính quyền mới, còn tệ hại hơn cả chế độ cộng sản.

Thiếu vắng tư tưởng chính trị nên Việt Nam đã rơi vào tai họa cộng sản từ năm 1945…

Phong trào dân chủ Việt Nam cũng rơi vào bế tắc không khác gì các đảng phái quốc gia hồi năm 1945 vì sự thiếu vắng tư tưởng chính trị. Ngoài chuyện lên án và chỉ trích chính quyền cộng sản thì phong trào đối lập không có một giải pháp nào cho đất nước. Hậu quả là lòng người ly tán, đạo đức xã hội suy đồi, tan nát, mạnh ai nấy chạy, dẫm đạp lên nhau để sống. Những dấu hiệu cuối cùng báo hiệu cho sự suy vong của Đảng cộng sản Việt Nam ngày càng rõ ràng. Họ không thể lấy bất cứ một thay đổi hay quyết định gì quan trọng được nữa. Việc ‘điện một giá’ với giá gần 3000 VNĐ/kw là một ví dụ.

Chúng ta thử tưởng tượng là nếu vì một lý do gì đó Đảng cộng sản tan rã ngay ngày hôm nay thì tổ chức nào sẽ đảm nhiệm vai trò lãnh đạo đất nước lâm thời? Tổ chức đó đã chuẩn bị những giải pháp gì cho quá trình chuyển tiếp về dân chủ? Ngoài Tập Hợp ra thật tình là chúng tôi chưa thấy ai. Chúng ta đang sống ở thế kỷ 21 nên không còn chuyện âm thầm xây dựng và tập hợp lực lượng rồi chờ cơ hội nổi dậy cướp chính quyền như Việt minh làm hồi năm 1945. Người dân Việt Nam phải nói không dứt khoát với các tổ chức như vậy. Sai lầm năm 1945 đã phải trả giá rất đắt, nước ta rơi vào họa cộng sản 75 năm nay là vì thế.

Chúng ta cùng nhớ lại một biến cố cũng rất quan trọng, ngày này 29 năm trước (19/8/1991) cuộc đảo chính của phe bảo thủ trong Đảng cộng sản Liên xô đã bị Boris Yeltsin đè bẹp và xóa sổ luôn đảng cộng sản. Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên và hùng mạnh nhất thế giới đã kết thúc trong sự thờ ơ đến khó tin của dân chúng. Đối lập Nga chưa kịp hình thành và cũng không hề có tư tưởng hay dự án chính trị gì cho đất nước nên nước Nga lại rơi vào tay một nhà độc tài mới là Putin. Tương lai nước Nga hoàn toàn u ám và mờ mịt.

Nhà nước cộng sản đầu tiên và hùng mạnh nhất thế giới tan vỡ trong sự vui mừng của người dân Xô-Viết…

Bài học lớn nhất mà người Việt Nam cần rút ra từ Cách mạng tháng 8 là phải ủng hộ cho những tổ chức chính trị đứng đắn, có dự án chính trị rõ ràng để căn cứ vào đó mà giám sát, phản biện và kiểm tra xem tổ chức đó có thực hiện đúng như đã đề nghị hay không. Quản trị một đất nước trong thời kỳ toàn cầu hóa là rất khó khăn chứ không thể đến đâu hay đến đấy. Một chính phủ lương thiện, viễn kiến và có trách nhiệm sẽ đưa đất nước hội nhập trọn vẹn vào dòng chảy của thời đại. Đảng cầm quyền phải có tư tưởng chính trị, như một chiếc la bàn giúp họ chèo lái con thuyền đất nước đi đến đích mà không mất phương hướng hay gặp phải những rủi ro và tai nạn trên hành trình dài và gian nan đó.

Việt Hoàng

(18/08/2020)

Đại hội lần thứ 13 của Đảng cộng sản Việt Nam đang đến gần. Theo các nhà quan sát trong và ngoài nước thì kỳ đại hội này rất khó khăn và sóng gió. Chế độ cộng sản, một mô thức cầm quyền cải tiến của chế độ phong kiến dựa trên tư tưởng Khổng giáo đang tiến dần đến hồi kết theo đúng qui luật "thịnh - suy" trong lịch sử. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên nhận định Đại hội 13 sẽ quyết định số phận và tương lai của Đảng cộng sản.

Sự ruỗng nát của Đảng cộng sản đã quá lớn đến mức những tiểu tiết cũng trở thành rõ ràng và cụ thể. Ông Nguyễn Phú Trọng đã nói rõ điều đó : "Tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển, chạy phiếu bầu, chạy bằng cấp, chạy khen thưởng, chạy danh hiệu, chạy tội… làm việc gì, giữ chức vụ gì cũng chỉ tính đến lợi quyền, bổng lộc cho cá nhân mình, gia đình mình trước nhất, quên cả thanh liêm, danh dự".

Đàn áp và bắt bớ trước đại hội đang gia tăng từ trong nội bộ đảng đến ngoài xã hội. Nhiều quan chức cao cấp của thành phố Hồ Chí Minh và một số cán bộ thân cận của chủ tịch Hà Nội vừa bị bắt và khởi tố. Các bloggers và dân oan cũng vậy. Đáng chú ý là tin Bộ Công an muốn tăng cường bộ máy đàn áp bằng việc nâng cấp lên chính qui 750.000 dân phòng, bảo vệ tổ dân phố, công an xã… thành "lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự cơ sở". Như vậy, cộng với hơn 1,2 triệu công an chính qui, Việt Nam có khoảng 2 triệu công an trên 95 triệu dân, tức 47 người dân/1 công an. Một tỉ lệ quá lớn so với thế giới.

Ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó chủ tịch Thành phố Hồ Chí Minh bị bắt và khởi tố hôm 11/7/2020

Tỉ lệ đảng viên và người dân tại Việt Nam là 1/25. Khi số lượng đảng viên và công an quá đông sẽ làm suy yếu đảng cộng sản thay vì làm cho nó mạnh lên. Số đông này sẽ biến đảng cộng sản thành một đám ô hợp. Nhiều đảng viên không biết gì về chính trị nhưng lại đòi hỏi nhiều đặc quyền, đặc lợi nhân danh cái mác đảng viên đảng cộng sản. Nhiều tội phạm nghiêm trọng là đảng viên khiến hình ảnh Đảng cộng sản ngày càng hoen ố.

Đám kiêu binh này ngày càng lộng hành và Đảng cộng sản sẽ lúng túng trong việc xử lý. Chiều chuộng quá cũng không được mà mạnh tay quá cũng không xong. Việc thượng tá, chủ nhiệm bộ môn chủ nghĩa xã hội khoa học Trường Sĩ quan Công binh Bùi Tiến Lợi bị xóa đảng tịch, đuổi ra khỏi lực lượng Dư luận viên 47 sau khi "có những bài viết, phát ngôn trên mạng xã hội trái với quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước, suy thoái nghiêm trọng về tư tưởng chính trị, tự diễn biến, tự chuyển hóa, để các thế lực thù địch lợi dụng chống phá Đảng, Nhà nước", là một ví dụ.

"Đội quân" bất mãn trong nội bộ đảng sẽ ngày càng gia tăng vì chính bản chất hung ác và khủng bố của Đảng cộng sản. Chế độ bất công tạo ra nhiều người bất mãn, người hài lòng với Đảng cộng sản rất ít, ngay cả trong giới lãnh đạo cao cấp. Một ví dụ là "tình đồng chí" giữa Lê Duẩn và Lê Đức Thọ trong hồi ký "Làm người là khó" của Đoàn Duy Thành. Theo lời ông Thành thì trước lúc chết 4-5 tháng Lê Duẩn từng đuổi Lê Đức Thọ ra khỏi nhà, vì thế sau khi chết các con cháu Lê Duẩn đều lo sợ cả nhà bị giết. Rất may là điều đó đã không xảy ra. Mối quan hệ giữa cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và đương kim Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cũng giống kẻ thù hơn là "đồng chí".

Không nhất thiết phải ở trong nội bộ Đảng cộng sản thì chúng ta cũng có thể biết rằng Đảng cộng sản đang rất phân hóa và chia rẽ. Chúng tôi đã phân tích nhiều lần rằng một tổ chức chính trị chỉ có thể đoàn kết và đồng thuận với nhau khi cùng chia sẻ một tư tưởng chính trị và một dự án chính trị. Đảng cộng sản không còn cả hai thứ đó cho nên đội quân khổng lồ của họ chỉ có thể xác và số lượng chứ không có tâm hồn và trí tuệ. Đảng cộng sản sẽ phân hóa thành 3 khuynh hướng :

1. Nhóm bỏ cuộc. Nhóm này đông nhất và cách bỏ cuộc của họ dễ thấy nhất là gom góp tiền bạc và chạy ra nước ngoài. Nhiều đại biểu quốc hội và quan chức cao cấp có hộ chiếu nước ngoài. Họ đã gửi con cái và tài sản sang các nước tư bản và sẵn sàng ra đi khi có biến. Nhóm này không còn quan tâm đến đất nước, họ không ủng hộ hay chống đối chế độ lẫn phong trào dân chủ. Họ chỉ làm "mất máu" cho đảng cộng sản và đất nước khi đem tiền của vơ vét và tham nhũng được ra nước ngoài.

2. Nhóm tranh luận và đòi thay đổi. Đây là nhóm các đảng viên trung cấp trong đảng. Nhóm này chưa đông nhưng sẽ là mạnh nhất và có khả năng tạo ra thay đổi nhất vì họ có hiểu biết, quyết tâm và ý chí. Đại diện cho nhóm này là những người tham gia viết tài liệu "Nguy cơ và giải pháp cứu nguy cho Đảng" mà chúng tôi đã đề cập (*). Họ chỉ là thành phần trung cấp trong đảng vì giới lãnh đạo chóp bu không thể phát biểu như vậy. Nếu ông Trọng hay ông Phúc mà phát biểu như vậy thì đảng cộng sản sẽ tan ngay lập tức. Đảng cộng sản càng phân hóa và rã rượi thì nhóm này càng mạnh lên và có tiếng nói.

3. Nhóm bảo thủ. Đây là những người trung thành với chế độ đến cùng, đứng đầu là ông Nguyễn Phú Trọng. Nhóm này không đông nhưng là nhóm "cầm lái", là những người có nhiều quyền lợi và chức vụ gắn bó với sự tồn vong của đảng. Sở dĩ Đảng cộng sản không thể cải tổ vì vấp phải sự chống đối quyết liệt của nhóm bảo thủ này. Dù vậy, khi có biến nhóm này sẽ tan rã rất nhanh vì không có sự hậu thuẫn của các đảng viên và quần chúng.

Cuộc đảo chính tại Liên Xô ngày 19/8/1991 là một ví dụ. Sự cải cách mạnh mẽ của tổng thống Liên bang Xô Viết Gorbachev khiến nhóm bảo thủ trong Đảng cộng sản Liên Xô lo sợ chế độ sẽ sụp đổ, vì vậy một nhóm 8 thành viên cao cấp của đảng gồm giám đốc Ủy ban An ninh quốc gia (KGB), Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Nội vụ, Thủ tướng và Phó tổng thống… đã tiến hành đảo chính Gorbachev. Cuộc đảo chính đã không nhận được sự ủng hộ của bất cứ ai, kể cả giới quân đội cũng như người dân Nga nên Boris Yetlsin đã dễ dàng dẹp tan cuộc đảo chính chỉ sau ba ngày và dẹp luôn cả Gorbachev để trở thành tổng thống đầu tiên của Liên bang Nga.

Boris Yetlsin đã dễ dàng dẹp tan cuộc đảo chính do những người cộng sản bảo thủ khởi xướng chỉ sau 3 ngày (19/8/1991)

Tình hình kinh tế của Việt Nam thời hậu Covid-19 sẽ rất khó khăn vì quá phụ thuộc vào xuất khẩu nên mọi kế hoạch có thể bị ảnh hưởng do các tác động từ bên ngoài. Muốn cứu nguy nền kinh tế và dọn đường để thu hút các công ty nước ngoài đang rút khỏi Trung Quốc thì chính quyền Việt Nam phải tiến hành cải cách rất mạnh tay như xóa bỏ độc quyền các doanh nghiệp nhà nước trong các lĩnh vực then chốt như hàng không, điện lực, xăng dầu, giao thông (xóa bỏ toàn bộ các trạm BOT trên quốc lộ 1A)…

Dự án Chính trị Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai đề nghị :

"Chúng ta phải chuyển đổi từ một hệ thống nhất nguyên, tập trung và chuyên quyền sang một chế độ đa nguyên, tản quyền và phân quyền.

Thay thế một nền kinh tế hoạch định đặt nền tảng trên các xí nghiệp quốc doanh bằng một kinh tế thị trường lấy các xí nghiệp tư làm sức mạnh.

Biến một guồng máy chính quyền tham nhũng, quan liêu, bàn giấy, công cụ của một đảng thành một nhà nước hữu hiệu, trách nhiệm, lành mạnh, phục vụ cho công ích.

Phải chấm dứt lối quản lý tùy tiện bằng nghị quyết và chỉ thị để thiết lập một nhà nước dân chủ pháp trị đúng nghĩa.

Phải thay thế bộ máy công an được quan niệm và tổ chức như một dụng cụ đàn áp của Đảng cộng sản bằng một bộ máy công an bảo vệ trật tự an ninh và dân quyền ; thay thế các tòa án được coi như cánh tay nối dài của công an bằng những tòa án độc lập chỉ có sứ mạng thể hiện luật pháp.

Phải thay thế một nền giáo dục tuyên truyền, nhồi sọ và thiếu phẩm chất bằng một nền giáo dục khách quan, khai phóng và phẩm chất cao. Chúng ta phải coi giáo dục và đào tạo là cuộc chiến đấu sống còn của đất nước".

Có lẽ nhiều đảng viên đảng cộng sản đã hiểu rằng chỉ có một lối thoát duy nhất là "triệt thoát dứt khoát về dân chủ" mới có thể cứu được họ. Trung Quốc đang khủng hoảng và không còn là chỗ dựa cho Đảng cộng sản Việt Nam. Việt Nam có muốn đu dây cũng không được vì cuộc li dị giữa Trung Quốc và các nước dân chủ là dứt khoát và không thể đảo ngược. Cuộc li dị này không chỉ Mỹ và các nước dân chủ mong muốn mà ngay cả Trung Quốc cũng không muốn níu kéo vì họ hiểu rằng mô hình dân chủ không thể áp dụng cho Trung Quốc. Việt Nam đã lấy quyết định "chia tay" với Trung Quốc để xích lại với các nước dân chủ. Dù vậy chuyện "thoát Trung" cũng khiến nội bộ Đảng cộng sản chia rẽ và phân hóa nặng nề. Muốn "theo Mỹ" thì Việt Nam phải bơi qua con sông ngăn cách giữa hai thể chế chính trị độc tài và dân chủ. Đảng cộng sản sẽ chết đuối vì không biết bơi.

Tương lai của Đảng cộng sản Việt Nam sẽ vô cùng đen tối sau Đại hội 13. Đây là giai đoạn chuyển giao thế hệ quan trọng. Lớp con cháu của họ nếu thông minh và khôn ngoan thì phải hiểu rằng chế độ độc tài là không phù hợp với thời đại, lớp hậu sinh này sẽ đòi hỏi thay đổi. Còn nếu thế hệ kế thừa này cố tình giả ngu "nhắm mắt, bịt tai" để tiếp tục duy trì chế độ chính trị lạc hậu này thì sớm muộn cũng sẽ bị dòng chảy của lịch sử cuốn đi. Lựa chọn nào của lớp kế cận cũng gây nhức nhối cho ban lãnh đạo cộng sản hiện nay.

Di sản của Đảng cộng sản để lại cho đất nước sau 75 năm cầm quyền quả là kinh khủng và nặng nề, chỉ có một liều thuốc duy nhất để chữa lành vết thương là tinh thần hòa giải dân tộc của một chế độ dân chủ trong tương lai. Khó khăn lớn nhất là chúng ta kế thừa một đất nước chồng chất hận thù, chia rẽ và thất vọng do chiến tranh và các chính sách phân biệt đối xử để lại. Chúng ta sẽ phải hàn gắn những đổ vỡ mà không gây ra những đổ vỡ mới. Chúng ta sẽ phải hòa giải người Việt Nam với nhau và với đất nước Việt Nam để cùng bắt tay nhau xây dựng và chia sẻ một tương lai chung trong một đất nước Việt Nam đáng sống, đáng yêu và đáng tự hào. Muốn thế chúng ta phải có một chính quyền dân chủ, lương thiện và trách nhiệm để có thể nhận diện những vấn đề của đất nước và đề ra các giải pháp.

Chỉ có một chính quyền như vậy mới có thể tạo ra được sự đồng thuận và đoàn kết dân tộc để cùng nắm tay nhau tiến vào tương lai. Đảng cộng sản không có khả năng đó. Đã đến lúc người dân Việt Nam cần tìm hiểu và ủng hộ cho một lực lượng chính trị mới với các giải pháp mới.

Việt Hoàng

(25/07/2020)

(*) Việt Hoàng, "Lực lượng chính trị nào sẽ dân chủ hóa Việt Nam ?", 30/06/2020

Đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam sẽ họp vào đầu năm 2021, từ nay đến cuối năm họ phải chuẩn bị xong hai công việc quan trọng là báo cáo chính trị, đề ra phương hướng cho 5 năm tới và sắp xếp công tác nhân sự đại hội. Về nhân sự thì chúng tôi đã phân tích trong bài trước, bài này sẽ nói về khả năng hành động của Đảng cộng sản Việt Nam (1).

Trước hết, cùng nhau điểm lại những tin tức nổi bật trong thời gian qua. Thịt lợn tăng giá kỷ lục trong mấy tháng liền, thủ tướng càng quyết liệt chỉ đạo thì giá càng tăng. Giá lợn hơi từ 70.000 đồng/kg lên 105.000 đồng/kg. Giải pháp "hay nhất" được hiến kế từ bộ trưởng Nông nghiệp Nguyễn Xuân Cường là "heo đắt thì chuyển sang ăn thịt gà".

Tiền điện tăng vọt, khoảng 3 triệu hộ dân tiền điện tháng qua tăng gấp 3 lần (có trường hợp tăng đến… 200 lần) và lý do được nhà nước đưa ra là… do trời nóng. Quốc hội họp hôm 19/6 đã quyết định hoãn tăng lương cho cán bộ công chức dự trù bắt đầu từ 1/7/2020. Người Việt cần chuẩn bị tâm lý để đóng thêm tiền chống ngập, tiền phí thu rác tính bằng cân và sắp tới xe ôm, quán cóc cũng phải đóng thuế thu nhập. Những người vi phạm có thể bị cắt điện nước sinh hoạt.

Chuyện lớn hơn là việc sát nhập huyện, xã ở 43 tỉnh, thành phố để giảm chi cho ngân sách hơn 1.400 tỉ đồng. Hà Nội thất thu ngân sách trong mấy tháng Covid-19 lên đến 16.600 tỉ đồng vì thế Quốc hội đã cho phép Hà Nội tự đặt ra phí mới chưa có trong luật để tự tăng phí, thu phí "theo cách của mình". Đừng quên một sự kiện là ngay sau khi lệnh phong tỏa vì dịch Covid-19 được bãi bỏ thì có lệnh tổng kiểm tra các phương tiện giao thông trên toàn quốc trong 1 tháng, từ 15/5 đến 16/6. Chỉ sau 5 ngày (15/5-20/5) đã xử phạt 65.000 trường hợp và thu về 47 tỉ đồng cho ngân sách.

Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận trung ương Phùng Hữu Phú cho biết, lộ trình phát triển đất nước ta thời kỳ quá độ là thế nào "là vấn đề rất vướng, chưa rõ, lâu nay chưa làm được" và cần tiếp tục nghiên cứu.

Làn sóng các công ty của Mỹ và Châu Âu rút khỏi Trung Quốc chuyển sang các nước Đông Nam Á đã được dự báo từ lâu nhưng chính quyền Việt Nam đã không hề có sự chuẩn bị nào để đón nhận làn sóng dịch chuyển đó. Kết quả là 27 công ty Mỹ đã chuyển sang Indonesia thay vì Việt Nam. Một tuần sau đó, hôm 22/5 thủ tướng mới quyết định thành lập tổ công tác đặc biệt đón sóng chuyển dịch đầu tư nước ngoài do phó thủ tướng Phạm Bình Minh làm tổ trưởng. Trước đó Ấn Độ đã trải thảm đỏ để chào mời 1.000 công ty của Mỹ đầu tư vào Ấn Độ.

Trên lĩnh vực tư tưởng chính trị thì bài viết của ông Phùng Hữu Phú, phó chủ tịch Hội đồng lý luận trung ương, là đáng chú ý. Theo ông thì "quá độ đi lên xã hội chủ nghĩa bao lâu, có mấy chặng đường" vẫn chưa ai biết và chưa làm được nhưng sẽ được nghiên cứu, làm rõ trong thời gian tới. Nhiệm vụ chính trong thời gian tới là "giữ vững nền tảng tư tưởng Mác-Lênin và mục tiêu phát triển của đảng". Theo ông thì đã có ý kiến đòi bỏ chủ nghĩa Mác-Lênin trong nội bộ đảng nhưng như thế là không thừa nhận sự lãnh đạo của đảng, là mất đảng và loạn 12 sứ quân…

Ông Võ Văn Thưởng, Trưởng ban tuyên giáo thì cho biết "thế lực thù địch" đáng sợ nhất và khó đấu tranh nhất chính là các cán bộ, đảng viên thoái hóa, tự chuyển hóa, tự chuyển biến, trong đó có nhiều người giữ chức vụ cao. Những người "tự chuyển biến, tự chuyển hóa" nguy hiểm đến đâu thì chưa thấy nhưng những đảng viên thoái hóa thì đã quá rõ. Họ lợi dụng chức quyền, để vơ vét cho bản thân và đồng đảng bất chấp quyền lợi người dân. Chính những người này sẽ phá nát và làm sụp đổ chế độ chứ không phải ai khác. Họ rất đông và cấu kết với nhau chặt chẽ nên không ai làm gì được họ.

Như vậy chúng ta có thể thấy được là Đảng cộng sản hoàn toàn bế tắc và tuyệt vọng. Họ không có bất cứ giải pháp nào cho đất nước và nếu có thì cũng không thể nào thực hiện được. Chỉ mỗi chuyện phân phát tiền cứu trợ cho những người gặp khó khăn vì Covid-19 mà họ cũng không thể làm được khi tiền đó chạy hết vào nhà quan. Những gì xảy ra ở Thanh Hóa là một ví dụ.

Một "trật tự dân chủ mới" đang được hình thành, đó là một thế giới dân chủ hơn, nhân văn hơn, các quyền con người sẽ được nâng lên cao hơn. Các cuộc biểu tình trên khắp thế giới sau cái chết của anh da đen người Mỹ Geogre Floyd buộc các nước dân chủ phải thay đổi và xét lại mô hình xã hội để ngăn chặn sự kỳ thị, giảm thiểu sự chênh lệch giàu nghèo quá lớn và đòi công bằng xã hội nhiều hơn. Dân chủ sẽ tiến một bước tiến lớn, không chỉ thực thi những "quyền không bị", là những quyền căn bản tối thiểu như :

"Không bị xâm phạm tới cơ thể, gia đình, tài sản ; không bị cấm đoán phát biểu lập trường, thu nhận và phổ biến thông tin ; không bị cấm cản thành lập và tham gia các tổ chức, ứng cử và bầu cử, v.v. Những quyền này qui định một không gian cá nhân mà nhà nước hay bất cứ ai không thể xâm phạm. Đó là những quyền tự do căn bản" (2).

Mà sẽ phải thực thi cả những "quyền được có" :

"Những quyền được có là những gì cá nhân có thể đòi hỏi ở cộng đồng, đặc biệt là nhà nước, thí dụ như quyền được có một lợi tức bảo đảm một mức sống xứng đáng về thực phẩm, sức khỏe, nhà ở ; được hưởng giáo dục miễn phí, được trợ cấp sinh đẻ và nuôi con, được có công ăn việc làm và được hưởng một số ngày nghỉ có trả lương, v.v." (những điều 23, 24, 25 và 26 của Tuyên ngôn Nhân quyền phổ cập).

"Trật tự dân chủ mới" đó không có chỗ cho những quốc gia độc tài như Trung Quốc, Nga, Việt Nam… Thế giới sẽ rút đi và chỉ duy trì một quan hệ ở mức tối thiểu với Trung Quốc cho đến khi họ phải dân chủ hóa. Tuy nhiên có thể thấy được là Trung Quốc, dù không còn thích hợp với mô hình cũ nhưng lại không có ý định dân chủ hóa vì thế tan vỡ là điều không thể tránh khỏi.

Trí tuệ của ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam thật sự có vấn đề... Ảnh minh họa phát biểu của Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc 

Đảng cộng sản Việt Nam đã lấy quyết định "bỏ Tàu theo Mỹ" nhưng họ vẫn tiếp tục từ chối dân chủ. Bỏ Tàu vì Tàu không còn là chỗ dựa cho họ. Theo Mỹ chỉ để lợi dụng và kiếm tiền từ Mỹ chứ họ không hề có ý định chuyển hóa về dân chủ. Đảng cộng sản hoàn toàn bế tắc, bơ vơ, lạc lõng, không biết đi đâu về đâu trong một thế giới đầy biến động. Họ không biết tương lai thế giới sẽ ra sao vì thế họ không thể có được một giải pháp nào phù hợp với tình thế mặc dù kinh tế Việt Nam phụ thuộc gần như hoàn toàn vào ngoại thương.

Các công ty Mỹ đã chuyển sang Indonesia thay vì Việt Nam là một cảnh báo nghiêm trọng. Dù Việt Nam có ưu thế hơn về cơ sở hạ tầng (Indonesia là một quốc đảo), công nhân rẻ, chính sách ưu đãi, được chính phủ Mỹ khuyến khích… Nhưng rồi các công ty Mỹ vẫn không chọn Việt Nam. Lý do duy nhất : Thể chế chính trị Việt Nam bất ổn. Nên biết, các công ty lớn trên thế giới đều có bộ phận nghiên cứu chính trị riêng, họ không có niềm tin vào chính quyền Việt Nam, họ không hiểu Việt Nam sẽ chọn mô hình phát triển nào ? Dân chủ không ra dân chủ, độc tài cũng không ra độc tài. Họ không biết tương lai Việt Nam sẽ ra sao. Hoàn toàn có thể xảy ra tình trạng hỗn loạn, vô chính phủ, thậm chí đảo chính và biết đâu lại quay về với Trung Quốc… khi đó họ phải chuyển cơ sở và nhà máy một lần nữa ? Tất nhiên là không.

Bế tắc hoàn toàn nên Đảng cộng sản chỉ còn cách gia tăng đàn áp. Cách đây hai ngày (24/06/2020) chính quyền đã bắt giữ 6 công dân là Vũ Tiến Chi (Lâm Đồng), Nguyễn Thị Cẩm Thúy (Khánh Hòa), Nguyễn Thị Tâm và ba mẹ con dân oan nổi tiếng là bà Cấn Thị Thêu, Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư (Dương Nội). Bà Thêu đã hai lần đi tù vì kiên quyết giữ đất. Phương, Tư nhiều lần bị công an giả danh côn đồ tấn công, cuộc sống mưu sinh hàng ngày của họ thường xuyên bị công an gây rối và cản trở. Họ là những người nông dân hiền lành, chăm chỉ. Chỗ của họ là trên đồng ruộng chứ không phải trong nhà tù. Chính đảng cộng sản đã triệt đường sống của họ và biến họ thành những nạn nhân đau khổ. Chúng tôi lên án hành động khủng bố đối với những người vừa bị bắt giữ.

Chỗ đứng của 6 công dân vừa bị bắt vì đưa tin về vụ Đồng Tâm là trên đồng ruộng chứ không phải trong nhà tù. Chính đảng cộng sản đã triệt đường sống của họ và biến họ thành những nạn nhân đau khổ.

Trong giai đoạn sôi động và nhiều biến chuyển dồn dập như vậy thì ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam là ai và họ có đủ trí tuệ để dẫn đường cho dân tộc vượt qua thử thách hay không ? Thật sự là dù đã quá hiểu họ nhưng chúng ta vẫn không khỏi bị choáng váng và ngỡ ngàng về kiến thức của họ. Ông Nguyễn Phú Trọng đã có những phát ngôn để đời như : "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay". Ông nói (một cách rất thành thật) rằng các đại biểu quốc hội đừng tưởng vào Quốc hội thì muốn nói gì thì nói mà phải tuân theo chủ trương đường lối của đảng. Ông Nguyễn Xuân Phúc còn gáy thêm : "Nếu cột điện ở Mỹ biết đi thì sẽ về Việt Nam". Ông Vũ Đức Đam vui vẻ cho biết : "Cuộc sống người Việt Nam hôm nay là niềm mơ ước của nhiều nước"… Họ không hề nhớ gì đến cái chết đau lòng của 39 người Việt khi nhập cảnh lậu vào Anh cách đây chưa lâu.

Những con người đó, với trí tuệ đó có thể là một giải pháp cho dân tộc Việt Nam không ? Chắc chắn là không. Đảng cộng sản Việt Nam không thể thay đổi và họ cũng không có bất cứ dự án nào cho đất nước, mong muốn của họ chỉ là kéo dài chế độ được ngày nào hay ngày đấy. Đã đến lúc trí thức và người dân Việt Nam cần ủng hộ cho một giải pháp mới, một lực lượng chính trị mới, một kết hợp mới để thay thế Đảng cộng sản.

Việt Hoàng

(26/06/2020)

(1) Việt Hoàng, "Bế tắc nhân sự Đại hội 13", thongluan-rdp.org, 05/05/2020

(2) Nguyễn Gia Kiểng, "Quyền con người", thongluan.blog, 23/01/2016