Tiếp tục cải cách thể chế là thông điệp chủ yếu trong các văn kiện trình Đại hội 13, trong đó có hai nội dung căn bản : thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường và chỉnh đốn Đảng bằng cách tập trung quyền lực cao hơn. Từ góc nhìn thể chế, đây là quá trình chuyển đổi dân chủ. Nó được thể hiện qua sự thể chế hóa, nghĩa là xây dựng thể chế thị trường và chế độ trong quá trình phát triển quốc gia. Mục đích bài viết nhằm làm rõ sự tác động qua lại của hai yếu tố trên ở Việt Nam, từ đó kết luận rằng việc tập trung quyền lực đảng nói chung cũng như trường hợp chỉnh đốn nội bộ và chống tham nhũng, là cản trở cải cách thể chế thị trường.

Công nhân đang dựng biển quảng bá cho quốc kỳ Việt Nam và cờ của Đảng Cộng sản ở Hà Nội trước đại hội 12 hôm 4/1/2016 – Reuters

Chuyển đổi dân chủ - xu hướng tất yếu

Phát triển kinh tế thị trường luôn gắn liền với chuyển đổi dân chủ. Đó là quá trình thay đổi mọi mặt trong xã hội dẫn đến thay thế những cấu trúc xã hội độc đoán, tập trung quyền lực vào số ít người bằng một hệ thống mà người dân có thể kiểm soát quyền lực, tham gia xây dựng xã hội tự do, bình đẳng. Có nhiều hình thức chuyển đổi dân chủ tuỳ thuộc vào thể chế ở mỗi quốc gia, nhưng luôn gắn liền với sự phát triển kinh tế thị trường, bởi vậy nó mang xu hướng tất yếu hiện nay trên thế giới.

Thị trường tạo động lực cho chủ nghĩa tư bản phát triển đồng thời cũng sản sinh chế độ dân chủ với thể chế tam quyền phân lập dần hoàn thiện trong thế giới phương Tây phát triển.

Các Mác cho rằng chủ nghĩa tư bản "tự đào mồ chôn mình" và bị thay thế bởi chủ nghĩa cộng sản, phương thức sản xuất cao hơn. Tuy nhiên, con đường đến xã hội đó bằng cách mạng chuyên chế và mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung đã là thử nghiệm. Các nước xã hội chủ nghĩa trước đây ở Đông Âu đang chuyển đổi hoà bình từ bên trên "kiến trúc thượng tầng" sang chế độ dân chủ.

Quá trình chuyển đổi dân chủ cũng thành công tại các quốc gia được gọi là "các con hổ Châu Á", như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… bằng sự kết hợp cả từ bên dưới, nhu cầu dân chủ của người dân và bên trên, sự thay đổi chế độ để đáp ứng, được diễn ra đồng thời với tăng trưởng kinh tế nhanh trong bối cảnh mở rộng thị trường toàn cầu.

Chính sách cải cách và mở cửa thực dụng ở Trung Quốc đã khuyến khích kinh tế thị trường giúp tăng trưởng nhanh, đảm bảo tính chính danh cho chế độ đảng cộng sản. Tuy nhiên, "tính thích nghi, tính tinh vi, tính tự trị" đang bị "lung lay" bởi sự tập trung quyền lực dẫn đến cai trị độc đoán. Chuyển đổi dân chủ đang bị thách thức nghiêm trọng.

Hình ảnh các lãnh tụ cộng sản trên đường phố Hà Nội : Hồ Chí Minh, Karl Marx, Lenin. Reuters

Tương đồng về chế độ chính trị Trung Quốc và Việt Nam có những "điểm chung" cơ bản về chuyển đổi dân chủ, đó là việc chuyển đổi nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang thị trường nhưng vẫn giữ chế độ đảng toàn trị. Tuy nhiên, sự khác biệt về các yếu tố lịch sử, kinh tế và xã hội được phản ánh trong hoạch định và thực thi chính sách, tận dụng thời cơ cho phát triển.

Nhận thức lại về thị trường

Trong Dự thảo báo cáo chính trị khẳng định : "Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội". Bỏ qua những tranh cãi về chính trị, có thể chia sẻ ý kiến rằng xã hội chủ nghĩa còn ở xa, "định hướng" tới tương lai bất định, còn thị trường đang hiện hữu ngày càng rõ trước mặt trong thực tế chuyển đổi nền kinh tế sang thị trường.

Các nhà nghiên cứu đã "tìm kiếm" mô hình xã hội chủ nghĩa dân chủ ở các nước phát triển Bắc Âu, như Thuỵ Điển hay Đan Mạch, tuy nhiên nhận định chung đó vẫn là mô hình tư bản chủ nghĩa phát triển với nhà nước phúc lợi rộng rãi trong khi các phương tiện sản xuất được sở hữu chủ yếu bởi tư nhân, tài nguyên được phân bổ đến người dùng thông qua thị trường, chứ không phải bởi kế hoạch của chính phủ hay cộng đồng.

Nay kinh tế thị trường trong "mô hình kinh tế tổng quát" được nhận thức lại rằng không phải là từ khâu phân phối phúc lợi, mà về khía cạnh thể chế như các quy luật và nguyên tắc vận hành để Việt Nam có thể trở thành bộ phận của thị trường quốc tế.

Thể chế hóa thị trường

Quá trình chuyển đổi gắn liền với việc thể chế hoá, nghĩa là xây dựng và hoàn thiện thể chế nói chung, trong đó thể chế kinh tế thị trường là ưu tiên.

Trước Đại hội 12 thể chế kinh tế thị trường đã được chú ý, tuy nhiên còn bị níu kéo nặng nề bởi ý thức hệ xã hội chủ nghĩa. Sự sai lầm của chính sách tăng trưởng nóng vội dựa vào các tập đoàn nhà nước, được coi là những "quả đấm thép" của nền kinh tế đã dẫn đến "sự bất ổn kinh tế vĩ mô", mà thực ra là khủng hoảng, kéo dài khoảng một thập kỷ, mà hậu quả thiệt hại to lớn đến nay chưa khắc phục xong. Trong nhiệm kỳ khóa 12, từ năm 2016 đến nay, chính sách kinh tế thực dụng với "Chính phủ kiến tạo" đã "né" được ý thức hệ giáo điều, tạo môi trường khuyến khích khởi nghiệp và hoạt động kinh doanh dần trở về với quỹ đạo thị trường.

Việc thể chế hóa thị trường đã có "chuyển biến". Chương trình xây dựng pháp luật luôn "dày đặc" tại các khóa họp của Quốc hội, và các đại biểu quốc hội đã "chất vấn" thẳng hơn, và được dư luận đánh giá. Hơn thế, tại nghị trường kỳ họp thứ 10 Khóa 14 hơn 60% đại biểu Quốc hội khóa 14 "thấy chưa cần thiết có Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự cơ sở" và 66,74% không đồng ý "chuyển sát hạch bằng lái xe sang Bộ Công an"… Tuy nhiên, công tác lập pháp vẫn gặp nhiều thách thức bởi nhiều lý do, trong đó tình trạng lợi ích nhóm, "quyền anh, quyền tôi" trong xây dựng pháp luật như ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gần đây đã cảnh báo. Ngoài ra, tình hình "nợ đọng các văn bản quy định chi tiết luật, pháp lệnh" là nghiêm trọng và kéo dài…

Tập trung quyền lực đảng

Khủng hoảng kinh tế kéo theo "bất ổn" về thể chế chính trị và xã hội, và Đảng cầm quyền đã "tự cảnh báo" về nguy cơ tồn vong chế độ. "Nhà nước tư bản thân hữu" đã hình thành với mạng lưới các nhóm lợi ích, trong đó sự tham gia của "bộ phận không nhỏ" quan chức suy thoái về đạo đức lối sống. Tình trạng tham nhũng rộng khắp và nặng nề. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phiên họp của Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng ngày 25/11/2020 đã nói : "Chưa đầy một nhiệm kỳ, hơn 100 cán bộ cấp chiến lược bị xử lý kỷ luật. Trong tất cả những tội lỗi, khiếm khuyết thì điều căn bản nhất tôi nhìn thấy đều có sự khiếm khuyết về đạo đức".

Trong quá trình Đổi mới nhiều tiêu chuẩn chuyển giao quyền lực, trong đó có giới hạn về tuổi, giữa các thế hệ lãnh đạo đã được thiết lập về tuyển dụng, phân quyền, sử dụng cán bộ lãnh đạo đã dựa vào thành tích, năng lực kỹ trị để tránh bè phái… Trong khủng hoảng những chuẩn mực trên phải nhường chỗ cho các hiện tượng "mua quan, bán chức", "cả họ làm quan", "thái tử đỏ", "bổ nhiệm thần tốc", "hoàng hôn nhiệm kỳ", "các trường hợp đặc biệt"…

Từ đầu nhiệm kỳ 12 Đảng đã coi chỉnh đốn nội bộ là trọng tâm. Đồng thời với tăng cường chống tham nhũng "không vùng cấm" các chỉ thị, quy định của Đảng được ban hành theo hướng tập trung quyền lực. Đơn cử, Quyết định số 244-QĐ/TW năm 2014 về việc ban hành quy chế bầu cử trong đảng, trong đó việc đề cử, ứng cử là do cấp uỷ đảng quyết định. Thí dụ, Điều 13 của quyết định có ghi : "3- Ở các hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do Bộ Chính trị đề cử ; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của Bộ Chính trị".

Cải cách tiếp tục

Thực tế chỉ ra rằng việc tập trung quyền lực đảng kìm hãm chuyển đổi dân chủ. Sở hữu toàn dân - nền tảng của chế độ XHCN, là thách thức đối với quá trình tư hữu hoá, cổ phần hóa doanh nghiệp và "tự chủ hoá" đơn vị sự nghiệp công ; Thị trường lao động bị chia cắt khi bộ máy nhà nước luôn phình to, hiệu lực thấp nhưng lại thu hút đa số nhân lực bằng cấp cao ; Khái niệm dân chủ XHCN khác biệt với các giá trị phổ quát về dân chủ và nhân quyền, là cản trở thể chế hóa các quyền hiến định của công dân như quyền biểu đạt và hội họp…

Tóm lại, chỉnh đốn đảng bằng cách chống tham nhũng và giáo dục đạo đức cho cán bộ lãnh đạo có thể chỉ là giải pháp tạm thời khi thiếu cơ chế kiểm soát quyền lực hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường. Bởi vậy cải cách thể chế được khẳng định trong văn kiện Đại hội 13 là sẽ vẫn tiếp tục.

Phạm Quý Thọ (Hà Nội)

Nguồn : RFA, 07/19/2020

Ở Việt Nam, mặc dù lâu nay chúng ta tuy không thừa nhận, và không tổ chức Nhà nước theo nguyên lý tam quyền phân lập, mà đặc trưng là các quyền đối trọng và kiểm soát lẫn nhau, nhưng có thể nói, pháp luật và thực tiễn của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay ; đặc biệt là Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa trước đây, đã tiếp thu nhiều yếu tố hợp lý của thuyết tam quyền. Đây chính là một trong những yếu tố mà giờ đây khi nhắc kể, không ít ý kiến khen ngợi. Đó chính là một ‘sức hấp dẫn’ của Đảng, hồi ‘thuở ban đầu’ ấy.

Muốn giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng, có lẽ cần phải nhấn mạnh nhiều hơn đến việc "nâng cao sức hấp dẫn của Đảng", chứ không chỉ nói nhiều đến "nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng" như hiện nay. Ảnh minh họa Nguyễn Xuân Phúc tang quà cho nạn nhân lũ lụt miền Trung để chụp hình

Thuyết tam quyền không hề "phản động" như ý kiến ở nhiều bài báo của tuyên giáo. Đó chỉ là cách gọi tên các quyền (và các cơ quan) lập pháp, hành pháp, tư pháp. Thuyết này coi trọng tính độc lập của hoạt động tư pháp, xác định Tòa án là mắt xích trọng tâm của hệ thống tư pháp, cùng với cách phân biệt ngày càng rành mạch giữa các quyền này, và phương hướng tăng cường kiểm soát quyền lực nói chung và kiểm soát giữa các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp nói riêng.

Là một trong ba trụ cột của quyền lực nhà nước, phân biệt theo chức năng, quyền tư pháp không đồng dạng với hai loại quyền còn lại, và luôn giữ một vị thế độc lập, một nhánh quyền lực quan trọng trong các thể chế nhà nước hiện đại, đặc biệt là trong nhà nước pháp quyền.

Quyền tư pháp được nhìn nhận từ nhiều giác độ, song tựu trung, quyền tư pháp là quyền xét xử, là việc nhân danh nhà nước giải quyết tranh chấp, giải quyết xung đột xã hội bằng việc xét xử, thông qua thủ tục xét xử do luật định.

Quyền tư pháp từ đó phân biệt với quyền lập pháp (định hình chính sách và tạo lập cơ sở pháp lý), và quyền hành pháp (quản lý nhà nước, thực thi pháp luật, bảo vệ pháp luật) không chỉ ở nội dung mà còn là ở hình thức thực hiện và cơ quan thực hiện.

Quyền tư pháp được thừa nhận là một loại quyền lực nhà nước với đặc trưng của quyền là độc lập. Không phụ thuộc vào bất cứ tác động nào từ bên trong và bên ngoài trong quá trình thực thi quyền lực, chủ thể quyền tư pháp hay là chủ thể quyền xét xử phải được đặt ở vị trí độc lập.

Chủ thể quyền tư pháp đang được nói đến ở đây, không ai khác chính là Tòa án. "Quyền tư pháp bao gồm xét xử hành vi vi phạm pháp luật để bảo đảm quyền tự do và quyền con người, và do đó phải được trao cho một thiết chế riêng rẽ – đó là Tòa án" – Montesquieu đã định nghĩa như vậy.

Đương nhiên, chỉ trong chính thể phân quyền hoặc tập quyền, nhưng có phân công rành mạch giữa ba nhánh quyền lực thì độc lập tư pháp mới biểu hiện rõ ràng.

Đảng sẽ hấp dẫn hơn trong mắt của những nhà phản biện vốn ưu ái thuyết phân quyền, nếu như Đảng chấp nhận cùng trao đổi, thay cho việc phủ nhận như một mệnh lệnh hành chính là "không tam quyền phân lập" vẫn hay bắt gặp ở các bài báo.

Lãnh tụ Hồ Chí Minh, người đã từng giúp Đảng hấp dẫn trong mắt nhiều tầng lớp trí thức, khi ông nhấn mạnh quan niệm tư pháp là xét xử, và việc xét xử chỉ do Tòa án thực hiện.

Điển hình là Hiến pháp 1946, ở chương Tư pháp, ghi nhận việc xét xử và cơ quan xét xử. Theo Hiến pháp 1946, quyền lực tư pháp mặc nhiên được thừa nhận là quyền lực độc lập và do Tòa án thực hiện.

Tuy nhiên, về sau này trong nhận thức và thực tiễn tổ chức và hoạt động của Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, có khuynh hướng mở rộng phạm vi quyền tư pháp, coi xét xử chỉ là mắt xích, là khâu trọng tâm của hoạt động tư pháp, là một bộ phận chứ không phải là toàn bộ quyền tư pháp.

Theo đó, một số quyền tố tụng trước và sau xét xử và cả quyền bổ trợ tư pháp cũng được coi là quyền tư pháp. Hiển nhiên, cơ quan được giao thực hiện các quyền này cũng được mệnh danh là cơ quan tư pháp. Khuynh hướng này – theo người viết – là có hại không chỉ trong "phân công rành mạch", mà nguy hiểm hơn là hạ thấp vị trí, vai trò của quyền tư pháp với tư cách là một loại quyền lực đặc biệt, độc lập và chỉ do cơ quan xét xử thực hiện như đã nêu.

Dĩ nhiên Đảng sẽ thêm hấp dẫn nếu như Đảng lắng nghe, và cầu thị tu chỉnh những quyết sách này về tư pháp, trong bối cảnh quyền tư pháp mang tính chính trị với việc Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo đối với quyền tư pháp.

Nguyễn Huyền

Nguồn : VNTB, 07/12/2020

"Quân đội phải làm mạnh hơn nữa, bài bản hơn nữa, quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa. Đối với những người lầm đường, lạc lối thì phải kiên trì vận động, cảm hóa, giáo dục, thuyết phục. Đối với những kẻ mượn cớ, nhân danh "góp ý" để chống đối, phá hoại thì phải kiên quyết trừng trị theo pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Đảng, kỷ luật của Quân đội".

Đó là chỉ thị của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư đảng, Chủ tịch nước đã đưa ra tại Hội nghị Quân Chính toàn quân năm 2020, ngày 7/12/2020, tại Hà Nội.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy T.Ư phát biểu chỉ đạo Hội nghị. (Ảnh : TTXVN)

Nhưng thái độ gay gắt của ông Trọng trước thềm Đại hội đảng XIII có ý nghĩa gì ? Nó chỉ tập trung vào tập thể quân đội hay cả trong dân và cán bộ, đảng viên ?

Nếu chỉ trong quân đội thôi thì nguy to. Càng nguy nan hơn nếu phong trào "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" lan sang lực lượng công an vì Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định Quân đội và Công an là hai lực lượng nồng cốt bảo vệ Đảng và Tổ quốc. Nếu một trong hai trụ cột này mà suy thoái để "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" thì đảng lâm nguy, mất chỗ tựa lưng để tồn tại.

Do đó, khi ông Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương đã công khai nhắc nhở Quân đội "phải làm mạnh hơn nữa, bài bản hơn nữa, quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa" trong công tác chống những ý kiến trái chiều với đảng trong đóng góp ý kiến vào các Dự thảo Văn kiện đảng khóa XIII thì vấn đề không giản dị hay chỉ có thế thôi.

Vì Tiểu ban Văn kiện đảng do ông Trọng đứng đầu không cho biết những ai, thành phần nào trong xã hội, trong đảng và trong Quân đội đã "nhân danh 'góp ý' để chống đối, phá hoại" nên nội dung chống đối không được đưa ra ánh sáng.

Việc lấy ý kiến nhân dân nhằm tập hợp và phát huy trí tuệ, quyền làm chủ của nhân dân trong việc hoạch định đường lối, chủ trương, quyết sách quan trọng của đất nước.

Việc này cho thấy đã có tình trạng "bằng mặt mà không bằng lòng" với các Dự thảo Văn kiện XIII, đặc biệt là Báo cáo Chính trị. Tuy không nói ra, nhưng qua các bài viết và phát biểu của một số người Trong Hội đồng Lý luận Trung ương và Ban Tuyên giáo trên các Tạp chí Cộng sản, Tuyên giáo và Xây dựng đảng thì có 2 vấn đề nổi bật và quan trọng nhất đã được tranh luận trong xã hội là liệu chúng có còn giá trị trong thực tế khi không còn Thế giới Cộng sản do Nga lãnh đạo nữa.

Đến nay, sau ngày Khối cộng sản Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu tan rã từ 1989 đến 1991, tuy chủ nghĩa cộng sản vẫn còn trên giấy, nhưng trên thế giới chỉ còn lại 5 nước bám lấy cái phao của chủ nghĩa thoái trào và sắt máu này. Đó là Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Bắc Triều Tiên và Cuba với mỗi nước theo một phiên bán "chệch hướng khác nhau" cho phù hợp với hoàn cảnh mỗi quốc gia với mục đích duy nhất là quyền dân phải nằm trong tay đảng, và nhà nước phải nắm toàn diện và chỉ huy kinh tế để xiết dạ dầy dân vào mục tiêu chính trị.

Hai vấn đế cốt lõi của Đảng cộng sản Việt Nam là :

1. Tiếp tục kiên định xây dựng đất nước dựa trên nền tảng Chủ nghĩa Mác-Lenin và Tư tưởng Hồ Chí Minh.

2. Tiếp tục theo đuổi chủ trương làm kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Ý nghĩa gì ?

Có nhiều trí thức và đảng viên tại chức hay đã nghỉ hưu có uy tín trong đảng chê bai hai quyết định của đảng là sai lầm và lạc hậu. Sai lầm vì Ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam không dám từ bỏ chủ nghĩa Mác Lênin vì Trung Quốc vẫn còn theo đuổi nó dưới tên gọi mới là "Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc".

Bách khoa Toàn thư mở giải thích : "Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc "là hệ tư tưởng chính thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc dựa trên chủ nghĩa xã hội khoa học. Ý thức hệ này hỗ trợ việc tạo ra một nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa chi phối bởi các khu vực công vì Trung Quốc đang trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa xã hội. Chính phủ Trung Quốc cho rằng Trung Quốc không từ bỏ chủ nghĩa Mác nhưng đã phát triển nhiều thuật ngữ và khái niệm của lý thuyết Mác-xít để hàm chứa hệ thống kinh tế mới. Đảng Cộng sản Trung Quốc cho rằng chủ nghĩa xã hội là tương thích với các chính sách kinh tế. Trong tư tưởng của Cộng sản Trung Quốc hiện nay, Trung Quốc đang trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa xã hội-một quan điểm giải thích các chính sách kinh tế linh hoạt của chính phủ Trung Quốc để phát triển thành một quốc gia công nghiệp hóa.

Bắt đầu từ cuối năm 1978 các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã tiến hành cải tổ nền kinh tế từ mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung kiểu Xô viết sang nền kinh tế hướng thị trường hơn nhưng vẫn trong khuôn khổ kiểm soát của Đảng. Theo mục tiêu này, chính quyền đã chuyển sang cơ chế khoán trong nông nghiệp thay cho hình thức hợp tác xã, tăng quyền hành đối với cán bộ địa phương và lãnh đạo các nhà máy trong công nghiệp, cho phép hoạt động đối với một loạt các doanh nghiệp cỡ nhỏ trong các ngành dịch vụ và sản xuất nhỏ, và mở cửa nền kinh tế cho ngoại thương và đầu tư nước ngoài. Các chính sách kiểm soát giá cả cũng được nới lỏng. Kết quả là nền kinh tế Hoa Lục đã chuyển từ một nền kinh tế mệnh lệnh sang hình thức kinh tế hỗn hợp, dung hòa giữa sở hữu tư nhân và nhà nước tạo nên một thứ chủ nghĩa tư bản nhà nước mang đặc trưng của Trung Quốc".

Vậy Đảng cộng sản Việt Nam có bắt chước làm theo Đảng cộng sản Trung Quốc không ?

Từ mấy chục năm qua, không biết bao nhiêu lần trí thức và đảng viên có uy tín trong đảng, cả tại chức hay đã nghỉ hưu, đều đồng thanh kêu gọi đảng "phải đổi mới chính trị", từ bỏ chủ nghĩa giáo điều và lạc hậu Mác Lênin và phần tư tưởng cộng sản của Hồ Chí Minh, nhưng giữ lại "tư tưởng dân tộc" của ông Hồ để tạo bước đi mới trong xây dựng đất nước trên nền tảng dân chủ và tự do.

Ba trong số trí thức và công thần nổi tiếng của chế độ là Trung tướng Trần Độ, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị khóa đảng VI Trần Xuân Bách và Nhà tư tưởng Hoàng Minh Chính cũng đã khuyên đảng theo gương Tổng bí thư, Chủ tịch nước Liên Xô Mikhail Gorbachev để chấp nhận "đa nguyên", "đa đảng" nhưng bị lên án và kỷ luật tồi tệ.

Để rồi, từ thời Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh (khóa đảng VI) cho đến bây giờ, khóa đảng XII với ông Nguyễn Phú Trọng, một người giáo điều và bảo thù hàng đầu, đã kéo cả đảng và nhà nước vào con đường lạc hậu và chậm tiến, khiến đất nước và nhân dân đã nghèo càng tụt hậu và chậm tiến hơn bao giờ hết.

Từ Cương lĩnh đến Hiến pháp

Bằng chứng tụt hậu đã ghi trong Cương lĩnh Xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, Phát triển năm 2011) và Hiến pháp năm 2013.

Cương lĩnh viết :

"Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam ; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại ; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi.

Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội".

Về Kinh tế, Đảng cộng sản Việt Nam chủ trương :

"Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, hình thức tổ chức kinh doanh và hình thức phân phối. Các thành phần kinh tế hoạt động theo pháp luật đều là bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế, bình đẳng trước pháp luật, cùng phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh. Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Kinh tế tập thể không ngừng được củng cố và phát triển. Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Kinh tế tư nhân là một trong những động lực của nền kinh tế. Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được khuyến khích phát triển. Các hình thức sở hữu hỗn hợp và đan kết với nhau hình thành các tổ chức kinh tế đa dạng ngày càng phát triển. Các yếu tố thị trường được tạo lập đồng bộ, các loại thị trường từng bước được xây dựng, phát triển, vừa tuân theo quy luật của kinh tế thị trường, vừa bảo đảm tính định hướng xã hội chủ nghĩa".

Trong khi Hiến pháp tu chính năm 2013, chỉ đáng giá là một "bản sao" của Cương lĩnh đảng vì nội dung giống nhau. Điều này chứng minh, dù nhà nước đã cải chính, Đảng cộng sản đã nắm mọi quyền hành ở Việt Nam. Mọi quyết định đều trong tay đảng. Quốc hội và Hội đồng nhân dân tuy được bầy vẽ có bầu, nhưng dân lại bỏ phiếu cho người của đảng đưa ra thì khác gì nước đổ lá khoai ?

Hãy đọc Điều 4 Hiến pháp năm 2013 để thấy Đảng đã chiếm quyền dân như thế nào :

1. Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình.

3. Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

Trong lĩnh vực kinh tế, Điều 51 Hiến pháp quy định :

1. Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế ; kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.

2. Các thành phần kinh tế đều là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật.

3. Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nhân, doanh nghiệp và cá nhân, tổ chức khác đầu tư, sản xuất, kinh doanh ; phát triển bền vững các ngành kinh tế, góp phần xây dựng đất nước. Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ và không bị quốc hữu hóa.

Chống đa nguyên – đa đảng

Trong khi đảng nhiều lần tuyên bố "Việt Nam không cần và không chấp nhận chế độ đa đảng", nhưng ai cho phép đảng tự tung tự tác như thế ?

Tuyên giáo đảng, đội ngũ chuyên nghề tuyên truyền và đổi trắng thay đen như cơm bữa đã cương giọng như thế này : "Từ sau năm 1975 đến nay, nền chính trị nhất nguyên, với vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng được củng cố, phát triển toàn diện, đã một lần nữa khẳng định tính tất yếu khách quan : Đảng Cộng sản Việt Nam độc tôn lãnh đạo sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc mà không cần sự tồn tại của nhiều đảng. Với bản lĩnh, trí tuệ, "là đạo đức, là văn minh", Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo nhân dân cả nước thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới, đưa nước ta từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh, vượt qua khủng hoảng gay gắt về kinh tế - xã hội, trở thành một quốc gia đang phát triển hết sức năng động. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện ; dân chủ xã hội chủ nghĩa được mở rộng ; quốc phòng, an ninh được giữ vững ; văn hóa, xã hội có nhiều bước phát triển ; vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được nâng cao trong khu vực và trên trường quốc tế".

Sau đó, Tuyên giáo lại vênh váo : "Như vậy, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, đạt được những tiêu chí cao nhất trong hoạt động chính trị của một đảng cầm quyền (dù là chế độ đa đảng hay một đảng đều phải hướng tới vấn đề cốt tử nhất), đó là : chính trị ổn định, kinh tế tăng trưởng, văn hóa, xã hội phát triển bền vững, an sinh xã hội được bảo đảm. Chính thực tiễn này đã khẳng định, ở Việt Nam hiện nay không cần đa đảng và cũng đúng với nhận định của đồng chí Nguyễn Phú Trọng : "Ở Việt Nam chưa thấy sự cần thiết khách quan phải có chế độ đa đảng, ít nhất cho đến bây giờ".

(theo Tuyên Giáo, ngày 21/07/2018)

Ai phá ai ?

Mới đây, trong 3 hội nghị với đảng ủy công an, đảng ủy quân đội và quân chính (quân sự-chính trị) trong Quân đội, ông Nguyễn Phú Trọng đã liên tiếp kêu gọi toàn quân, toàn đảng phải :

"Tiếp tục đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch hòng chống phá Đảng, Nhà nước, Chế độ, Quân đội ta. Đấu tranh chống các biểu hiện cơ hội, chủ nghĩa cá nhân, giảm sút niềm tin, mơ hồ, mất cảnh giác ; không để suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ".

(Trích Diễn văn tại Hội nghị Quân Chính toàn quân năm 2020, ngày 7/12/2020)

Ngoải ra ông Trọng còn cảnh giác rằng :

"Tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó đoán định, đặc biệt do tác động mạnh của đại dịch Covid-19. Cạnh tranh chiến lược, chủ nghĩa cường quyền nước lớn, chủ nghĩa bảo hộ, chiến tranh thương mại gia tăng ; sự phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư ; xung đột vũ trang xảy ra ở một số nơi trên thế giới, hoạt động khủng bố, an ninh mạng, vấn đề trên Biển Đông và an ninh phi truyền thống đã và đang đặt ra những thách thức lớn đối với cộng đồng quốc tế trong đó có nước ta… Tuy nhiên, các thế lực thù địch, phản động đẩy mạnh "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".

Hướng tới năm 2021, ông Nguyễn Phú Trọng cảnh báo :

"Năm 2021 là năm mở đầu cho một thập kỷ mới, cho một thời kỳ phát triển mới của đất nước ; năm diễn ra Đại hội XIII của Đảng, bầu cử Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2020 ; năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp. Tình hình an ninh chính trị thế giới, khu vực sẽ còn có những diễn biến phức tạp, khó lường. Ở trong nước, thời cơ, thuận lợi là cơ bản, nhưng cũng còn nhiều khó khăn, thách thức. Các thế lực thù địch sẽ còn đẩy mạnh các hoạt động "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội ; tình hình thiên tai, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu ; hoạt động của các loại tội phạm sẽ còn có những diễn biến bất thường... Những vấn đề đó chắc chắn sẽ tác động trực tiếp đến việc thực hiện nhiệm vụ của Quân đội".

Cuối cùng ông ra lệnh Quân đội phải :

"Tập trung xử lý có hiệu quả một số vấn đề biển, đảo, biên giới, nhất là các tình huống trên Biển Đông, tuyến biên giới và vùng biển Tây Nam, các quan hệ quốc tế, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Quân đội tuyệt đối không được chủ quan, thỏa mãn ; không được để xảy ra bị động, bất ngờ… Phối hợp chặt giữa Quân đội với Công an và các lực lượng chức năng khác để chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hành động chống phá của các thế lực thù địch".

Sự thể ông Nguyễn Phú Trọng phải nói đi nói lại nhiều lần cái được gọi là "âm mưu và hành động" chống đảng của "các thế lực thù địch" trong một bài Diễn văn trước Quân đội và Công an, chỉ có thể hiểu là chuyện chống đảng không lẻ loi và đơn giản.

Nhưng khi ông Nguyễn Phú Trọng và Ban Tuyên giáo đảng không dám nêu đích danh những "thế lực thù địch" là ai, ở đâu trong dân, trong đảng hay từ nước ngoài chui vào phá hoại ? Chẳng lẽ chỉ có ông Trọng và ông Võ Văn Thưởng, Trưởng Ban Tuyên giáo nhìn thấy và biết rõ tông tích những kẻ phản trắc là ai, nhưng lại giấu kín để làm

Hay là hai ông lại chơi trò kẻ tung người hứng để hù họa đồng chí với nhau cho bỏ ghét ? Nhưng nếu lại là chuyện thật trăm-phần-trăm thì quả là "thù địch" đã đến chân rồi đấy. con bài tẩy tại Đại hội đảng XIII chăng ?

Phạm Trần

(10/12/2020)

Cần làm gì để kiểm soát quyền lực nhà nước ?

Loan Thảo, VNTB, 05/12/2020

Lo ngại này nếu xét trong bối cảnh chung về đời sống chính trị trên phạm vi toàn cầu, đặc biệt là đối với Mỹ, thì có lẽ cần có sự điều chỉnh đối với chính khách Việt Nam – cụ thể hơn là với Bộ Chính trị.

Việt Nam không lựa chọn mô hình "tam quyền phân lập" vì ngại rằng sẽ nguy cơ đưa đến yêu cầu về đa nguyên.

Tầm nhìn chính sách đối ngoại của Mỹ, vốn bắt nguồn từ tính đa nguyên dân chủ ở trong nước, cũng luôn ủng hộ tính đa nguyên tương ứng ở nước ngoài – trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng như trên toàn thế giới.

Cho dù là trong nước hay ở nước ngoài, nhiệm kỳ nào của các đời Tổng thống Mỹ đều ủng hộ các hệ thống đa nguyên quản trị dựa trên tự do, thượng tôn pháp luật, và việc tôn trọng quyền của các nước láng giềng. Và chính bởi cái nhìn như vậy của chính phủ Mỹ về tính đa nguyên trong nước, bắt nguồn từ quyền chủ quyền của mỗi cá nhân, cho nên cái nhìn của chính khách Mỹ đối với tính đa nguyên ở nước ngoài cũng bắt nguồn từ quyền chủ quyền của mỗi quốc gia.

Một Châu Á đa nguyên là nơi mà các quốc gia đa dạng trong khu vực đều có thể tiếp tục phát triển như họ mong muốn. Các quốc gia được bảo đảm về quyền tự chủ của mình.

Các quốc gia được tự do là chính mình, như lời cố Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu từng nói, "Không có cường quốc bá quyền nào có thể thống trị hay ép buộc họ".

Trong một Châu Á đa nguyên, các quốc gia được quyền sử dụng rộng rãi các tài nguyên chung của thế giới. Các vùng nước và vùng trời quốc tế thuộc về tất cả mọi người. Không một quốc gia nào có thể biến chúng thành sở hữu riêng hay thành vùng cấm địa.

Tính đa nguyên là cốt lõi trong tầm nhìn về một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở, như Tổng thống Trump đã phát biểu tại Đà Nẵng hồi mấy năm trước, đại khái là : "Các quốc gia trong khu vực nên là một chòm sao đa dạng, mỗi ngôi sao đều tỏa sáng, và không có ngôi sao nào phải làm vệ tinh cho một ngôi sao khác".

Dĩ nhiên điều quan trọng ở đây là cần nhìn nhận rằng các quốc gia trong khu vực đều trân trọng tầm nhìn này của nhau.

Theo ghi chép của sử gia John Pomfret, khi ông Đặng Tiểu Bình bay tới Hoa Kỳ trong chuyến thăm lịch sử lần đầu tiên sau khi bình thường hóa quan hệ vào năm 1979, Ngoại trưởng Trung Quốc đã hỏi tại sao ông ấy lại chọn Hoa Kỳ để đi thăm đầu tiên với tư cách là nhà lãnh đạo ?. Ông Đặng đã nói, bởi vì các đồng minh của Mỹ đều giàu có và hùng mạnh, và nếu Trung Quốc muốn giàu có và hùng mạnh, nước này cần đến Mỹ.

Câu chuyện kể trên cũng là một bài học về trải nghiệm của chính Trung Quốc đối với tính đa nguyên. Trung Quốc đã từng đi theo một quỹ đạo tốt hơn trong giai đoạn cải cách và mở cửa của mình, khi nước này hướng đến tính đa nguyên lớn hơn trong chính trị và chính sách.

Việt Nam có lẽ đủ khôn ngoan cho lựa chọn thích hợp.

Hiến pháp năm 2013, việc kiểm soát quyền lực nhà nước chẳng những được quy định thành nguyên tắc ở Điều 2 mà ở khoản 2, Điều 119 còn quy định : "Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, các cơ quan khác của Nhà nước và toàn thể Nhân dân có trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp. Cơ chế bảo vệ Hiến pháp là do luật định".

Theo đó, kiểm soát quyền lực nhà nước gồm 3 cơ chế quyền lực nhà nước lập pháp – hành pháp – tư pháp. Tuy nhiên cả ba cơ chế này cho đến nay chưa được hoàn thiện, nhất là bên trong mỗi quyền chưa có sự kiểm soát quyền lực nhà nước một cách hiệu quả. Vì thế, vẫn rất cần tham khảo một cách tỉnh táo liên quan đến cách hiểu về "đa nguyên", về "tam quyền phân lập", để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước.

Đây còn là đòi hỏi cấp thiết nhằm phòng, chống sự tha hóa quyền lực nhà nước, mà trước hết là đấu tranh phòng, chống tham nhũng một cách hiệu quả.

Loan Thảo

Nguyễn VNTB, 05/12/2020

********************

Lạm bàn chuyện "Đảng lãnh đạo”

Lynn Huỳnh, VNTB, 04/12/2020

Ở Việt Nam, khái niệm "Đảng lãnh đạo” thường được sử dụng như một động từ, tức là nói đến sự lãnh đạo của Đảng đối với nhân dân, Nhà nước và xã hội. Từ đó đã hình thành nên các khái niệm "Đảng lãnh đạo Nhà nước”, "Đảng lãnh đạo xã hội”…, mà các khái niệm này không được các nước sử dụng.

Việc lạm bàn này không nhằm đả kích Đảng, mà chỉ xoay quanh vấn đề của… ngữ pháp tiếng Việt.

Cũng vì cách hiểu ‘như một động từ’, nên trong lúc bực dọc chi đó, người dân dễ không dằn lòng cho rủa xả Đảng về chuyện gì đó, ví dụ như Đảng ủy Vietnam Airline lãnh đạo yếu kém khiến nhân viên của họ làm dịch bệnh Covid tái bùng phát lây nhiễm cộng đồng, đe dọa xảy ra làn sóng thứ ba dịch Covid trong bối cảnh năm hết, Tết đến…

Ở nhiều nước, khái niệm "đảng lãnh đạo” thường chỉ được sử dụng như một danh từ, tức nó được hiểu là "đảng tiên phong”, hay "đảng dẫn đầu” so với các đảng chính trị, tổ chức xã hội khác.

Muốn trở thành "đảng tiên phong”, "đảng lãnh đạo”, thì tiên quyết là các đảng chính trị đều phải làm sao xác định được cương lĩnh, mục tiêu, đường lối thực hiện đúng đắn, có uy tín hay tín nhiệm cao trong xã hội.

Có ý kiến dạng tuyên giáo đã lập luận thế này : khái niệm "đảng lãnh đạo” với cách nói khác là, đảng đó có "hệ tư tưởng tiên phong”. Để một đảng chính trị để trở thành đảng cầm quyền cần phải trải qua một quá trình đầy thử thách trong việc xây dựng tính tiên phong của đảng : tiên phong trong lý tưởng và hệ giá trị, tiên phong trong hệ thống lý luận, và vì vậy, tiên phong trong hệ tư tưởng chỉ đạo, có uy tín và có sức thuyết phục đối với toàn xã hội.

Do đó, muốn giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng, từ lập luận kiểu tuyên giáo ở trên, cho thấy những chính khách Việt Nam cần phải nhấn mạnh nhiều hơn đến việc "nâng cao sức hấp dẫn của Đảng”, chứ không chỉ nói nhiều đến "nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng” như hiện nay.

Nói một cách khác, muốn giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng, không cách nào tốt hơn là phải nâng cao uy tín của Đảng trong xã hội, tức là Đảng phải "có sức hấp dẫn lớn” như huấn dụ của lãnh tụ Hồ Chí Minh : "Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân” (*).

"Ngày hôm qua là vĩ đại, không nhất định ngày mai vẫn được mọi người yêu mến” – đó là một sự thật. Để ‘vẫn được mọi người yêu mến’ thì không thể là chuyện cứ dùng nhà tù để đe dọa những tiếng nói phản biện của ‘lời thật – phật lòng’.

Thực tế, hệ thống chính trị của bất cứ quốc gia nào hiện nay cũng đều có các bộ phận cấu thành cơ bản, đó là đảng chính trị, nhà nước, các tổ chức xã hội. Mỗi thành tố này đều có quyền lực chính trị nhất định : quyền lực chính trị của đảng ; quyền lực của nhà nước ; quyền lực của tổ chức xã hội.

Tuy nhiên, quyền lực của đảng chính trị lại được thể hiện ở hai loại : quyền lực của đảng cầm quyền và quyền lực của đảng không cầm quyền (đảng đối lập). Quyền lực của đảng không cầm quyền thể hiện tập trung ở quyền tranh cử với nhiều hình thức khác nhau, được luật pháp thừa nhận để có thể giành cơ hội giữ vai trò cầm quyền.

Còn đảng cầm quyền thì ngoài quyền tranh cử, nó còn có quyền lực chi phối, định hướng đối với nhà nước để thực hiện cương lĩnh, mục tiêu của đảng đó.

Như vậy trong quản trị quốc gia, dù có là độc đảng toàn trị đi nữa, thì vẫn buộc luôn ý thức nâng cao năng lực cầm quyền của mình, thông qua các cán bộ đảng viên thực hiện một cách hiệu quả sự lãnh đạo và quản lý trong bộ máy nhà nước.

Lynn Huỳnh

Nguồn : VNTB, 04/12/2020

Chú thích :

(*) Hồ Chí Minh : Toàn tập, tập 12, nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội 2002, trang 557-558.

********************

Việt Nam đang có hai nhà nước trong một đất nước ?

Cửu Long, VNTB, 02/12/2020

Cách nói, "mọi chuyện đã có Đảng và Nhà nước lo” là một dẫn chứng cho đánh giá về việc có hai chủ thể cầm quyền, tạo ra tình trạng là dường như ở Việt Nam đã "có hai nhà nước trong một đất nước”,do vậy mà làm thiếu tính thống nhất và minh bạch trong quá trình hoạch định và thực thi các chính sách quốc gia.

Do có hai chủ thể là Đảng và Nhà nước cùng thực hiện vai trò cầm quyền, nên trong nhiều năm qua đã diễn ra sự chồng chéo về chức năng giữa Đảng và Nhà nước.

Hệ lụy là chất lượng của các quyết định, chính sách khó đạt hiệu quả cao. Bởi thực tế ở Việt Nam hiện nay, theo tuyên truyền thì Đảng có trách nhiệm xây dựng, ban hành các quyết định, chính sách phát triển trên mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội thông qua các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, cấp ủy Đảng các cấp.

Và đến lượt mình, Nhà nước, bao gồm Quốc hội, Hội đồng nhân dân và cơ quan hành chính các cấp cũng xây dựng, ban hành các quyết định, chính sách giống như của Đảng thông qua các nghị quyết, quyết định của cơ quan quyền lực nhà nước các cấp.

Những điều như nói trên làm cho việc thảo luận, ban hành các chính sách bị phân tán, không có sự gắn kết ; vừa lãng phí về thời gian họp bàn, hay chờ đợi xin ý kiến, chỉ đạo, chỉ thị, vừa chậm ra được các quyết sách quốc gia.

Thực tế cho thấy, uỷ viên cấp ủy các cấp của Đảng hầu hết đã giữ các vị trí chủ chốt trong bộ máy công quyền, nhưng họ đều phải một lần nữa thảo luận và xây dựng các chính sách quốc gia mà trước đó đã được bàn thảo, ra nghị quyết trong tổ chức của Đảng.

Với lề lối quản trị quốc gia lòng vòng đó, dẫn tới hệ lụy của việc bao biện – và nói theo ngôn ngữ tuyên giáo, là làm thay hay buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước.

Hơn nữa, nó còn dẫn đến tình trạng trách nhiệm trong cầm quyền không rõ ràng là của Đảng hay Nhà nước. Thực tế đã chỉ ra, có không ít các trường hợp đùn đẩy trách nhiệm giữa Đảng và Nhà nước, giữa cấp ủy và chính quyền ; khó quy được đâu là trách nhiệm của tổ chức đảng, người đứng đầu của Đảng với trách nhiệm của tổ chức nhà nước, người đứng đầu cơ quan, tổ chức của Nhà nước trong thực thi quyền lực.

Ngoài ra, với cách thức cầm quyền này, dường như đã phân định ra chức năng của Đảng chỉ là "lãnh đạo”, chức năng của Nhà nước chỉ là "quản lý”, từ đó đã có sự phân biệt "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý”, mà điều này ở các nước trên thế giới không đặt ra.

Ai cũng đồng ý là đời sống chung của người dân Việt Nam vẫn còn nghèo khó. Thế nhưng cấu trúc thực thi quyền lực trong hệ thống chính trị lại tiếp tục chấp nhận việc trùng lắp. Thực tế này đã làm phát sinh tình trạng nhiều cơ quan, tổ chức có cùng chức năng, do đó cũng làm cho người hưởng chế độ từ ngân sách nhà nước trong hệ thống chính trị ngày càng tăng lên.

Tuy nhiên việc "nhất thể hóa” kiểu "Tổng bí thư – Chủ tịch nước” ở hiện tại lại chưa thấy mang đến kết quả gì tốt đẹp hơn so với trước đó. Có thể nhận ra khá rõ là đề bài của yêu cầu "nhất thể hóa thẩm quyền, trách nhiệm của Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định và thực thi các chính sách về các lĩnh vực phát triển kinh tế – xã hội của đất nước”, cho đến nay mới chỉ dừng ở mỗi vị trí "Tổng bí thư – Chủ tịch nước”, và lại chưa nói lên được điều gì trong đổi mới cách thức cầm quyền của Đảng hiện nay.

Do vậy, có lẽ trong nhiệm kỳ mới của lần Đại hội Đảng thứ 13, cần ‘đoạn tuyệt’ việc tổ chức những Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, các cấp ủy và thường vụ cấp ủy các cấp bàn riêng việc xây dựng và ban hành các nghị quyết về phát triển các lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội của đất nước.

Để nhất thể hóa thẩm quyền, trách nhiệm của Đảng và Nhà nước, nên chăng các việc đề xuất sáng kiến chính sách, đến việc tranh luận, phê chuẩn, ban hành các chính sách về phát triển các lĩnh vực kinh tế – xã hội của đất nước, cần được tiến hành ngay trong Quốc hội, Chính phủ tùy theo từng trường hợp cụ thể.

Điều này có nghĩa, các đảng viên và không đảng viên trong Quốc hội, Chính phủ chỉ cần một lần tham gia vào việc thảo luận, ban hành các chính sách quốc gia.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc các hội nghị Ban Chấp hành Trung ương, cấp ủy các cấp chỉ nên tập trung bàn đến các vấn đề về xây dựng Đảng, như : chỉ đạo làm tốt công tác tư tưởng, lý luận ; vận động, thuyết phục quần chúng nhân dân thực hiện các chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước ; quản lý và giáo dục, xây dựng đội ngũ đảng viên của Đảng vững mạnh,…

Cửu Long

Nguồn : VNTB, 02/12/2020

Chỉ còn 30 ngày nữa đến kỳ Đại hội XIII của Đảng cộng sản Việt Nam, diễn ra trong tháng 1/2021, nhưng từ Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng xuống tới lãnh đạo cấp ủy cơ sở lại đang hô hào phải bảo vệ tư tưởng đảng bằng mọi giá.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói phải tiếp tục đấu tranh với những quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trước Đại hội 13 tại Học viện Quốc phòng, học viện cao nhất trong hệ thống nhà trường quân đội, sáng 26/11/2020 - Ảnh minh họa

Chiến dịch này không mới, vì đã được Bộ Chính trị thực hiện từ khóa đảng VII năm 1991 dưới thời Tổng bí thư đảng Đỗ Mười, khi các chính quyền cộng sản Đông Âu và Liên bang Xô Viết tan rã. Nhưng 30 năm sau, tình trạng chệch hướng và suy thoái tư tưởng trong đảng vẫn tiếp tục lan rộng đến mức khẩn trương ở thời điểm tổ chức Đại hội đảng XIII là bằng chứng cho thấy nguy cơ "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa" trong cán bộ đảng viên đã nghiêm trọng hơn bao giờ hết.

Vậy "tư tưởng đảng" là gì, và tại sao lại có vấn đề ? Đó là tổng hợp chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đã được triệt để và thống nhất thi hành trong đường lối cầm quyền độc tài của Đảng cộng sản Việt Nam.

Để đối phó với đường lối cứ khăng khăng "đổi mới nhưng không đổi mầu", hay "hội nhập mà không hòa tan" của đảng, một số không nhỏ cán bộ, đảng viên cấp tiến và đội ngũ trí thức có uy tín, từ chục năm qua đã mạnh dạn vạch ra những sai lầm của đảng. Họ kêu gọi đảng phải thay đổi, dứt khoát từ bỏ chủ nghĩa cộng sản đã bị nhân dân Nga và khối Đông Âu ném vào sọt rác từ thập niên 80. Họ kêu gọi đảng chấm dứt độc quyền cai trị không do dân ủy nhiệm nhưng đảng đã tự ý giành lấy để ghi vào "Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011)", và Hiến pháp năm 2013.

Những người thức thời "kiến nghị" đảng phải tôn trọng quyền làm chủ đất nước và tương lai chính trị của nhân dân vì một nhà nước độc tài và một đảng độc quyền cai trị không còn phù hợp với kỷ nguyên hội nhập của thế giới văn minh. Họ kêu gọi lãnh đạo đảng hãy can đảm vượt qua cái bóng của chính mình để từ bỏ tham quyền cố vị, trả lại dân quyền tự do lựa chọn người lãnh đạo qua bầu cử dân chủ, trực tiếp và đa nguyên đa đảng.

Nhưng Đảng đã bác bỏ những yêu cầu đúng đắn và ôn hòa này, cho rằng đó là âm mưu chống đảng, chống lại nhân dân của các thế lực thù địch trong ngoài và những thành phần trong dân, trong đảng được gọi là "các phần tử cơ hội, bất mãn chính trị". Đảng lên án họ có ý đồ loại đảng ra khỏi lãnh đạo để thay vào đó bằng chế độ "dân chủ tư sản" kiểu phương Tây. Đảng cũng khơi khơi nói văng mạng rằng "Đảng lãnh đạo là tất yếu của lịch sử" nên ông Hồ Chí Minh, người thành lập đảng, đã để lại trong Di chúc câu nói "đảng ta là một đảng cầm quyền" khi sắp lìa đời năm 1969 (1).

Cơ hội ở đâu ?

Vậy thành phần "cơ hội và bất mãn chính trị" là những ai ?

Tuyên giáo đảng trả lời : "…Cùng với quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng cộng sản Việt Nam đã phải không ngừng đấu tranh để phòng và chống những biểu hiện của chủ nghĩa cơ hội, trong đó nổi bật là phòng và chống tệ cơ hội chính trị nhằm loại bỏ những phần tử cơ hội trong đội ngũ, xây dựng sự đoàn kết, thống nhất về chính trị, tư tưởng và tổ chức trong Đảng".

Chi tiết hơn, Tuyên giáo cho biết : "Thực chất của tệ cơ hội chính trị là một bộ phận không nhỏ những kẻ cơ hội, thiếu lý tưởng cộng sản, tìm cách chui vào Đảng, mang danh cán bộ, đảng viên cộng sản để tìm cơ hội "thăng quan tiến chức". Bất chấp lợi ích của Đảng, của nhân dân, họ tìm cách vun vén cho lợi ích cá nhân, gia đình, dòng tộc cốt để "vinh thân phì gia". Họ say mê quyền lực, địa vị, coi như một thứ có thể mua bán, tiến thân, từ đó mà khéo luồn lách, nịnh bợ lấy lòng cấp trên, để tranh thủ lá phiếu trước mỗi đợt bầu cử. Họ kéo bè kết cánh, móc ngoặc trên dưới, trong ngoài, dựa vào những lợi thế là "hậu duệ", "quan hệ", "tiền tệ" với những cán bộ cấp trên để tìm mọi cách chạy chức, chạy quyền, chạy danh, chạy lợi, chạy chỗ, chạy bằng cấp, chạy tuổi... khi bị phát hiện thì tiếp tục chạy tội. Họ lợi dụng việc tuyển chọn, đánh giá, luân chuyển cán bộ để trục lợi cá nhân, tìm mọi cách đưa người "cùng cánh" vào nắm những chức vụ trong cơ quan mà không chịu chọn những người có đủ đức, tài, gây mất đoàn kết nội bộ. Từ đó, họ dần từ bỏ trách nhiệm phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, không còn là "công bộc" của dân, trở thành những "ông quan" cách mạng đục khoét tiền bạc, của cải của nước, của dân. Hình ảnh và hành động của họ làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng, làm suy yếu sức mạnh của Đảng".

À thì ra bọn người cơ hội nhiều nhất lại chính là cán bộ đảng viên, không phải là con đẻ của các "thế lức thù địch" như Tuyên giáo vẫn bịa ra để che đậy và tuyên truyền.

Dù vậy, bài viết của Tuyên giáo vẫn không quên chém gió đổ tội cho nền kinh tế thị trường đã đóng góp làm suy thoái đảng viên. Bài báo viết : "Dưới tác động bởi mặt trái của cơ chế thị trường và sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch bằng chiến lược "diễn biến hòa bình" đã dẫn tới một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Từ đó, đã tiếp tục nảy sinh tệ cơ hội chính trị trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, đe dọa tới sự sống còn của Đảng, của chế độ" (2).

Nhưng "thế lực thù địch" và "diễn biến hòa bình" ở đâu, ai cầm đầu hay toàn là chuyện con ma ngáo ộp do Tuyên giáo bịa ra để hù họa ?

Vì vậy, từ vài năm qua, Tuyên giáo đã tập trung phối hợp với Tổng cục Chính trị Bộ Quốc phòng và đội ngũ tuyên truyền công an ra sức tấn công hội đồng vào những người yêu cầu đảng đã "đổi mới kinh tế" thì cũng phải "đổi mới chính trị" để thay da đổi thịt chế độ, hầu tạo đoàn kết toàn dân, đưa đất nước tiến lên văn minh và phú cường để có đủ khả năng chống đe dọa cướp đất, lấn biển của Trung Quốc.

Nhưng nói mãi, kiến nghị hoài mà Đảng cứ khư khư "bảo hoàng hơn vua", tiếp tục vùi đầu xuống cát và cam phận nô lệ Tầu để được sống yên nên họ đã bảo nhau "tự diển biến" và "tự chuyển hóa", tự ý xa đảng và không làm theo lệnh đảng nữa. Biến chứng chính trị này trong đảng viên đã sinh ra quốc nạn tham nhũng và tranh giành quyền lực trong đảng, khiến người đứng đầu đảng, ông Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phải phát động chiến dịch được gọi là "đốt lò" từ khóa đảng XII.

Theo Báo cáo của Ủy ban Kiểm tra trung ương thì : "Trong nhiệm kỳ vừa qua, cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp đã kiểm tra, giám sát hàng chục vạn tổ chức đảng và hàng triệu đảng viên ; thi hành kỷ luật hơn một nghìn tổ chức đảng và hơn 87 nghìn đảng viên, trong đó, có cả cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, các tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang, kể cả đương chức và đã nghỉ hưu" (3).

Bằng chứng Đảng rã

Bên cạnh thành tích này, đảng vẫn phải đối phó với nguy cơ đảng viên không còn tin vào chủ nghĩa cộng sản và đường lối lãnh đạo độc quyền của đảng. Chứng minh cho chuyện "rã đám" không phải là vấn đề có thể làm ngơ, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói : " Đấu tranh không chỉ chống tham nhũng tiêu cực, đấy là một mặt thôi. Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, suy thoái về chính trị mới đáng sợ. 100 ngày đang giữ được trong sạch chỉ cần một giây phút yếu lòng thôi có khi hỏng cả đời. Tại sao tôi cứ hay nói "danh dự là điều thiêng liêng cao quý nhất" (4).

Trước đó, ngày 25/11/2020 tại Hà Nội, ông Trọng còn nói với các ủy viên của Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (Ban Chỉ đạo) : "Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, mà còn trong lĩnh vực tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, đặc biệt là quan điểm tư tưởng chính trị - đây mới là vấn đề quan trọng, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống nói chung".

Đề cập đến tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy được quy hoạch cán bộ cấp chiến lược trước Đại hội đảng XIII, ông Nguyễn Phú Trọng nêu lên một thực trạng, tưởng đã chấm dứt sau 5 năm xây dựng, chỉnh đốn đàng. Ông bêu rếu rằng : "Sắp Đại hội đến nơi rồi, đi tranh thủ vận động anh ủng hộ em, nói xấu anh này nghĩ thế nọ thế kia, tranh giành nhau quyền lực, như vậy có xứng đáng là cán bộ, đảng viên, cán bộ cấp cao lại càng không được như thế, không thể như thế. Điều quan trọng nhất là tư cách người cách mạng. Tham nhũng về mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống... là nguy hiểm vô cùng, sắp tới phải làm mạnh cái này, sống làm sao để đến lúc nhắm mắt xuôi tay khỏi phải ân hận, danh dự mới là điều thiêng liêng, cao quý nhất !".

Nhưng "sắp tới" là khi nào ? Liệu từ nay đến ngày khai mạc Đại hội đầu tháng 01/2021 có còn kịp không, hay sang tên cho khóa đảng XIII giải quyết ? Thế rồi ông Trọng tự khoe và cau có khi bị chỉ trích : "Trước đây, có ý kiến nói là "trên nóng, dưới lạnh", thì bây giờ hình như dưới bớt lạnh, có chuyển rồi, ấm ấm rồi. Những khâu yếu trước đây, như thu hồi tài sản khó thì nay đã thu hồi được rồi… Từ thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, kiểm sát, công an, quân đội, tòa án, bây giờ phối hợp cùng vào cuộc, đồng lòng, nhất trí… Đặc biệt, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng nhận được sự đồng tình nhất trí của nhân dân, vụ nào đưa ra hình như nhân dân cũng đồng tình, trừ bọn phản động cố tình bôi xấu, kích động, bịa đặt rằng sắp Đại hội đến nơi lại tìm cách loại nhau, đánh nhau nội bộ. Nhưng cái đó bây giờ người dân cũng chẳng tin. Càng sát tới Đại hội càng phải làm" (5).

Điểm lớn trong diễn văn trước thềm Đại hội đảng, là cơ hội để ông Trong khoe thành tích chống tham nhũng, nhưng đồng thời chính là chuyện ông nhìn nhận tệ nạn "Tham nhũng về mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống" trong cán bộ, đảng viên đang đe dọa sự sống còn của chế độ.

Do đó ông Nguyễn Phú Trọng đã răn đe rằng : "Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn đảng, toàn dân và toàn quân ta là kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh ; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ; kiên định đường lối đổi mới của Đảng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động" (6).

Tất nhiên là đã có không ít người "dao động" và "ngả nghiêng" nên ông Trọng mới sốt điên lên như thế, nhất là vào thời điểm ông muốn được lịch sử và nhân dân ghi ơn sau 10 năm cầm quyền với chiếc áo "vàng mã" đeo đầy huy chương chống tham nhũng, lãng phí.

Báo Công an Hà Nội nói gì ?

Đồng tình với ông Trọng trong báo đảng rất nhiều. Chỉ nêu ra đây bài viết của báo An ninh Thủ đô, Cơ quan của Công an Thành phố Hà Nội ngày 26/11/2020 để thấy những nguy cơ ông Trọng cảnh báo không phải là chuyện nhỏ.

Bài báo mở đầu : "Những hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, chế độ ta là mục tiêu của các thế lực thù địch cũng như phần tử phản động, cơ hội chính trị. Những hoạt động chống phá này ngày càng gia tăng trong dịp chúng ta tiến hành Đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng với một "trọng điểm" chống phá là nền tảng tư tưởng của Đảng ta".

Bài viết gay gắt rằng : "Trong hoạt động chống phá, nền tảng tư tưởng của Đảng và chế độ ta là một "trọng điểm" mà các thế lực thù địch, phản động tập trung chống phá… Các thế lực thù địch, chống đối đã ra sức xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với các luận điệu lặp đi lặp lại như : "Sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu là minh chứng cho Chủ nghĩa Mác - Lênin hiện đã lỗi thời, không còn phù hợp" ; việc "Đảng cộng sản Việt Nam kiên định Chủ nghĩa Mác - Lênin là sai lầm"... Không những thế, chúng còn tìm cách đặt Tư tưởng Hồ Chí Minh đối lập với Chủ nghĩa Mác - Lênin, đồng thời xuyên tạc, bôi nhọ thân thế, sự nghiệp Hồ Chí Minh nhằm hạ bệ uy tín và phủ nhận tư tưởng của Người".

Đối với các văn kiện dự thảo, quan trọng nhất là Báo cáo Chính trị của khóa Đảng XII sẽ được trình cho tại Đại hội đảng XIII, ai cũng biết không có những đột phá để mở ra đường đi mới mà chỉ lập lại quan điểm phải kiên trì chủ nghĩa cộng sản cố hữu, giáo điều và lạc hậu. Đảng sẽ tiếp tục xây dựng đất nước với chủ trương làm "kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa" mơ hồ, không lối thoát. Nhưng đảng lại khoe các Dự thảo Văn kiện là kết tinh của công sức nghiên cứu, tìm tòi và tập trung trí tuệ của Bộ Chính trị và Ban Văn kiện đảng do ông Trọng cầm đầu với sự gióp ý của toàn đảng, toàn dân. Vì vậy ông Trọng mới tự mãn nói văng mạng rằng "Văn kiện là văn bia, còn để lại đời sau".

Nhưng không ai biết trong số các ý kiến đóng góp từ ngày 20/10 đến 10/11/2020, có bao nhiêu ý kiến trái với ý đảng nhưng hợp lòng dân ? Ban Tuyên giáo nắm hết các báo cáo và giấu nhẹm mọi ý kiến như đã làm trong các kỳ Đại hội trước nên điều khoe rằng Văn kiện đảng đã phản ảnh "ý đảng, lòng dân" là chuyện bịa của ông Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng, Trưởng ban Tuyên giáo trung ương.

Do đó, khi "nền tảng tư tưởng Đảng" bị chỉ trích, báo An ninh Thủ đô đã phản ứng như bị chạm nọc rằng : "Mục tiêu phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng ta là nhằm chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta. Vì thế, đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chính là bảo vệ Đảng, bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Đảng, bảo vệ Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh".

Bài báo tiếp tục tuôn như nước trong ao tù được tháo chảy : "Việc chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng ta được các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị thực hiện bằng mọi phương thức, thủ đoạn. Chúng đã tăng cường xuất bản, tán phát các loại ấn phẩm, tài liệu như : Các báo cáo, văn bản của các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi Chính phủ như : Tổ chức Ân xá Quốc tế (AI), Tổ chức Theo dõi nhân quyền quốc tế (HRW)… cùng các ấn phẩm : sách báo, tạp chí, tập san, tờ rơi… của các cá nhân, tổ chức phản động lưu vong, số đối tượng cơ hội chính trị trong và ngoài nước ; hàng nghìn trang web, blog, các chương trình phát thanh, phát hình bằng tiếng Việt ở nước ngoài…".

Cuối cùng, báo An ninh Thủ đô đã quy tôn ông Hồ và Chủ nghĩa Mác - Lênin lên tận mây xanh, khi viết : "Cùng với thời gian và đòi hỏi của cách mạng, Đảng ta khẳng định : "Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại ; là di sản tư tưởng và lý luận vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi" và tư tưởng của Người đã trở thành một tài sản tinh thần quý báu của Đảng ta và dân tộc ta".

Thao thao bất tuyệt như thế, nhưng Tuyên giáo đảng và báo của Công an Hà Nội lại quên rằng Chủ nghĩa cộng sản đã chết và ông Hồ Chí Minh cũng không còn nữa, lấy ai để chứng minh Đảng cộng sản Việt Nam không lầm đường lạc lối ?

Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh

Hãy đọc lại nhận xét về Đảng cộng sản Việt Nam của cố Đại sứ Hà Nội tại Bắc Kinh, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, đưa ra ngày 25/09/2017. Nguyên Đại tá Công an Nguyễn Đăng Quang đã ghi lại và phổ biến, dựa theo thư chuyển của nhà văn kiêm dịch giả Nguyễn Nguyên Bình, hội viên Hội Nhà văn Hà Nội, trưởng nữ của Lão tướng Nguyễn Trọng Vĩnh (1916 – 26/12/2019).

Ảnh cố Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Bắc Kinh (1974-1989) và lúc về hưu năm 1990

Thiếu tướng Vĩnh : "Cho rằng Đảng cộng sản Việt Nam nay đã hoàn toàn biến chất, trở nên quá hư hỏng, khó có thể sửa chữa được ! Đảng đã đánh mất mình, không còn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội nữa ! Trong các hư hỏng trên, cụ nói có 3 hư hỏng nguy hiểm nhất :

- Một là, Đảng cộng sản Việt Nam đã trở thành một ổ tham nhũng trầm trọng, khó có thể kiềm chế và kiểm soát được ! Bọn tham nhũng đều là những cán bộ, đảng viên trung cao cấp của Đảng, chúng đã trở thành bầy sâu, tập đoàn sâu và ăn của dân không từ một thứ gì !

- Hai là, Đảng cộng sản Việt Nam không còn là một khối đoàn kết vững chắc như xưa. Nay đã chia rẽ, đang hình thành nhiều phe nhóm lợi ích tệ hại trong đảng, và các phe phái này đang ra sức đấu đá, tranh giành nhau quyền lợi và quyền lực, không thiết tha gì với lợi ích dân tộc, với quyền lợi đất nước như hồi Đảng lao động Việt Nam trước đây nữa !

- Ba là, Đảng cộng sản Việt Nam ngày nay đã lệ thuộc nặng nề vào ngoại bang, cụ thể là vào Đảng cộng sản Trung Quốc ! Sau khi bí mật ký kết thỏa ước Thành Đô (9/1990) với Đảng cộng sản Trung Quốc, Ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam kể từ đó đã lệ thuộc gần như mọi mặt vào Đảng cộng sản Trung Quốc ! Đảng cộng sản Việt Nam làm ngơ, không dám ra tuyên bố phản đối và thực hiện biện pháp đáp trả khi chủ quyền biển đảo của Tổ quốc bị bọn Trung Quốc xâm phạm, đặc biệt là sự kiện từ đầu tháng 5/2014 đến giữa tháng 7/2014, khi Trung Quốc ngang ngược coi thường luật pháp quốc tế và chủ quyền quốc gia của Việt Nam, chúng hạ đặt trái phép dàn khoan HD-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, và mới đây Việt Nam phải nhẫn nhục đầu hàng, chấp nhận yêu sách ngang ngược của Trung Quốc đòi Việt Nam phải ngừng Dự án khoan thăm dò khí đốt tại Lô 136/03 thuộc bãi Tư Chính nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam !".

Đấy là kết luận của cố Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, một công thần của chế độ, đưa ra năm 2017. Bây giờ, 3 năm sau, có ai trong Đảng cộng sản Việt Nam, kể cả đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng, dám nói tướng Vĩnh đã sai lầm chăng ?

Phạm Trần

(03/12/2020)

(1) Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 1969 – Hồ Chí Minh

(2) "Phòng và chống tệ cơ hội chính trị hiện nay", Tuyên giáo, ngày 2/1/2020

(3) Báo cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương ngày 27/11/2020

(4) Phát biểu tại Hội nghị Đảng ủy Công an Trung ương ngày 01/12/2020

(5) TTXVN, ngày 25/11/2020

(6) "Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới", ngày 31/8/2020

Cấm vận động cá nhân cho lá phiếu "Đảng cử" ?

Nguyễn Huyền, VNTB, 21/11/2020

Ngại tranh cử công khai trong chính nội bộ Đảng ?

Báo Thanh Niên, viết : "Nhân sự được chuẩn bị kỹ lưỡng ở tất cả các khâu, góp phần nâng cao chất lượng nhân sự cấp uỷ các cấp và chuẩn bị cho nhân sự Trung ương.

"Những hiện tượng vận động, tranh thủ phiếu bầu cơ bản được khắc phục ; tình trạng chạy chức, chạy quyền, cục bộ, địa phương, lợi ích nhóm đã giảm hẳn", Tổng bí thư, Chủ tịch nước khẳng định (*).

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh kiên quyết chống các biểu hiện cơ hội ; vận động cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm… trong công tác nhân sự ; kiên quyết xử lý những tập thể, cá nhân vi phạm.

Thắc mắc đặt ra : vì sao khi ‘Đảng cử’ theo quy trình, nhưng người ta vẫn có thể ‘chạy chọt’ theo chiều hướng tiêu cực cho lá phiếu bầu ? "Tranh thủ phiếu bầu" như lời trích ở trên của báo Thanh Niên, đó là nói giảm nhẹ cho vấn nạn tham nhũng quyền lực. Cụm từ rất quen thuộc luôn được nhắc trước mỗi kỳ đại hội Đảng, đó là, "tình trạng chạy chức, chạy quyền, cục bộ, địa phương, lợi ích nhóm đã giảm hẳn".

Câu hỏi : vì sao đến nay Đảng vẫn chưa đồng ý việc các đảng viên được quyền tranh cử công khai, minh bạch trước cử tri đảng viên và cả cử tri quần chúng ?

Đơn cử : nếu đảng viên Nguyễn Thiện Nhân ứng cử vào chức Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, ông sẽ phải đưa ra được các quyết sách vừa giúp chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh thực thi tốt về "Chính quyền đô thị", đồng thời còn đưa ra được đường hướng giúp gia tăng an sinh bền vững của cư dân Sài Gòn.

Tương tự, đồng ý là đảng viên Nguyễn Văn Nên được Trung ương Đảng giới thiệu về sinh hoạt ở Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh, và cũng sẽ là thành viên Đại biểu quốc hội của đoàn Thành phố Hồ Chí Minh, song chí ít đảng viên Nguyễn Văn Nên phải chứng minh thực lực của mình qua phác thảo cụ thể tầm nhìn chiến lược, và phương thức thực hiện chiến lược đó sẽ ra sao, cần đến sự phối hợp như thế nào ?

Mặt khác, Đại biểu quốc hội Nguyễn Văn Nên phải có trách nhiệm trình bày trước rộng rãi cử tri ở Thành phố Hồ Chí Minh về khả năng của mình ra sao trong đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của người dân Sài Gòn ?

Và không chỉ riêng hai ông Nhân, Nên, mà tất cả các đảng viên khác đều phải được quyền dân chủ trong trình bày những đề xuất của mình trên cương vị thích hợp khi tham gia vào nhiệm kỳ mới của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh.

Ở đây, cần thấy rằng nếu loại trừ lợi ích cục bộ địa phương, thì đó sẽ là bước cản trở nhiều hơn. Đơn cử, nhóm các lãnh đạo quản trị Thành phố Hồ Chí Minh ở hiện tại như các ông : Nguyễn Thiện Nhân, Nguyễn Thành Phong, Lê Thanh Liêm, Võ Văn Hoan, Ngô Minh Châu…, cho thấy là một ê-kíp gắn bó đủ mạnh giúp Thành phố Hồ Chí Minh phát triển ngày một bền vững hơn, tiệm cận với cung cách quản trị chung của những đô thị ở các quốc gia phát triển khác.

Nếu vì ngại đây là nhóm lợi ích đang củng cố quyền lực tích lũy, nên phải chọn thay vị trí Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, song vẫn dè chừng sự phản kháng, nên duy trì quyền lực của người vừa trở thành cựu Bí thư… tất cả cho thấy rất cần xem lại việc tiếp tục không cho phép các đảng viên được quyền tranh cử.

Vì sao lại ngại đảng viên được tự do tranh cử ?

Ghi nhận ý kiến từ một luật sư là đảng viên, thì trong 19 điều đảng viên không được làm, ở điều 4 "Tổ chức, xúi giục, tham gia các hoạt động bè phái, chia rẽ, cục bộ gây mất đoàn kết nội bộ ; Lợi dụng việc phát ngôn, nhân danh việc phản ánh, góp ý kiến đối với Đảng để đả kích, vu cáo, xúc phạm, nhận xét, đánh giá tuỳ tiện đối với người khác. Đe doạ, trù dập, trả thù người tố cáo, phê bình, góp ý", có quy định cụ thể như sau :

"1. Chủ trì, tham gia tổ chức, vận động, lôi kéo, tập hợp đảng viên, quần chúng mang tính chất cục bộ địa phương, phe cánh, họ tộc, nhóm lợi ích nhằm tranh giành lợi ích kinh tế, chính trị, vị trí công tác, chức vụ trong bầu cử, bổ nhiệm, sắp xếp, bố trí cán bộ của Đảng, chính quyền, đoàn thể chính trị – xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, doanh nghiệp.

2. Lợi dụng quyền phê bình, tự do ngôn luận, báo chí, diễn đàn, câu lạc bộ để phát ngôn hoặc nhân danh việc phản ánh, góp ý kiến đối với Đảng để nhận xét, bình luận, đánh giá ngoài phạm vi tổ chức cho phép ; đả kích, vu cáo, xúc phạm đối với tập thể và cá nhân".

Nếu cho phép đảng viên được quyền tự do tranh cử, vận động lá phiếu từ các đảng viên… thì dễ đưa đến những lo ngại về chuyện ‘thù địch’ như nêu ở điều 4 kể trên.

Chưa hết, trong 19 điều đảng viên không được làm, ở điều 7 buộc rằng đảng viên (kể cả cấp uỷ viên và đảng viên là cán bộ diện cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ quản lý) không được quyền tự ứng cử, nhận đề cử và đề cử các chức danh của tổ chức nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội (theo quy định phải do tổ chức đảng giới thiệu) khi chưa được tổ chức đảng có thẩm quyền cho phép.

Giờ sắp bước sang năm 2021. Việt Nam đã tham gia rất nhiều các thỏa thuận thương mại quốc tế cả song phương lẫn đa phương. Việt Nam cũng đã chấp nhận quyền tự do công đoàn. Vậy thì càng cần thiết sự tương thích chung giữa các chính sách trong việc chấp nhận cạnh tranh sòng phẳng trong lá phiếu cử tri đảng viên cho bầu chọn công khai trên cơ sở ứng cử, tranh cử công bằng và dân chủ. Hơn nữa, đây là quyền hiến định.

Hiến pháp 2013, điều 4. 3, viết rằng : "Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật".

Nguyễn Huyền

Nguồn : VNTB, 21/11/2020

Chú thích :

(*)https://thanhnien.vn/thoi-su/tong-bi-thu-kien-quyet-chong-van-dong-ca-nhan-phe-canh-trong-cong-tac-nhan-su-1306886.html

**********************

Mặc cảm, định kiến về quá khứ có thể xóa như kêu gọi của ông Trọng ?

RFA, 19/11/2020

Chiến tranh Việt Nam : Binh lính hai giới tuyến (Ảnh minh họa) - File photo

"Xóa bỏ mặc cảm, định kiến về quá khứ, thành phần, giai cấp ; chấp nhận những điểm khác nhau không trái với lợi ích chung của dân tộc".

Đó là kêu gọi của ông Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đưa ra trong phát biểu khi tham dự Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam - Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2020) ở Hà Nội.

Thực tế vấn đề hòa hợp - hòa giải đối với chính quyền Việt Nam có như lời Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ?

Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già, một cựu tù nhân quyền, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm 19/11/2020 cho rằng, chuyện hòa hợp - hòa giải là một đề tài phức tạp và lớn lao, vì liên quan lịch sử và chính trị của Việt Nam rất nặng nề, ông tạm chia thành hai giai đoạn :

"Giai đoạn thứ nhất từ 1975 đến 1995, tức là 20 năm, đó là thời điểm Hoa Kỳ cấm vận Việt Nam. Trong giai đoạn này, đặc trưng của chế độ cộng sản là cướp phá và trả thù. Đặc trưng cướp phá là đổi tiền, đánh tư sản, kinh tế mới... Còn trả thù là tù cải tạo, thuyền nhân... đây là cuộc chiến vô nghĩa, bất chính danh và vô nhân đạo của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam".

Giai đoạn thứ hai theo Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già là từ 1995 đến nay thì ngoài cướp phá, trả thù còn thêm hai đặc trưng là lừa dối và bạo lực. Ông nói tiếp :

"Giai đoạn trước, sự trả thù với người lính Việt Nam Cộng Hòa đã tàn khốc đau thương lắm rồi như hình ảnh Nghĩa trang quân đội Việt Nam Cộng Hòa ở Biên Hòa. Cho đến mãi sau này, những người thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, bây giờ họ là những người tàn tật, những ông già, sống bằng nghề bán vé số mưu sinh, sống lây lất tại vườn ra Lộc Hưng, mà họ còn bị tống cổ ra khỏi đó... thì tôi không hiểu ông Nguyễn Phú Trọng nói xóa bỏ mặc cảm thì là mặc cảm gì đây ? Mặc cảm của ai đây ? Và khi ổng bảo ‘tôn trọng những khác biệt’, thì tôi bỗng nhớ hồi Đại hội đảng 12, họ bảo ‘tôn trọng những khác biệt’ không trái với lợi ích của quốc gia dân tộc, thì mới sau bốn năm... tình trạnh người bất đồng chính kiến bị bắt bớ rất nặng nề và kết án tù rất cao".

Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già nêu trường hợp tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức và gia đình đã làm đơn yên cầu nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam phải thượng tôn pháp luật, nhưng chính quyền chả có một câu trả lời nào cho gia đình. Ông Nguyễn Ngọc Già nhận xét :

"Tôi không hiểu ông Nguyễn Phú Trọng có biết những điều này hay không ? Nó có trở nên nghịch lý với những điều ổng nói hay không ? Vì vậy trong bối cảnh hiện nay, tôi cho rằng phát ngôn của ông Nguyễn Phú Trọng trong tư cách Tổng bí thư và Chủ tịch nước, nó không giải quyết được gì mà chỉ mang tính mị dân, bởi vì lòng tin của người dân đã cạn kiện đến tận cùng".

Chiến tranh Việt Nam chấm dứt ngày 30/4/1975, để lại 20.000 thương binh Việt Nam Cộng hòa với mức độ thương tật nặng nhẹ khác nhau. Trong đó, số bị tàn phế, cụt tay, cụt chân, bị mù mắt, bị mất sức lao động là từ 3.000 đến 5.000 người. Chính quyền Việt Nam sau năm 1975 hầu như không hỗ trợ gì cho những người cựu chiến binh thương tật này. Các thương phế binh mất sức lao động chủ yếu sống bằng nghề bán vé số và trông chờ vào sự giúp đỡ của các mạnh thường quân.

Một người dân không muốn nêu tên vì lý do an ninh, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm 19 tháng 11 năm 2020 qua tin nhắn liên quan vấn đề này, nhận xét :

"Thực ra, ‘xóa bỏ mặc cảm, định kiến về quá khứ’ như lời ông Trọng không phải bây giờ mới nói đến. Từ thời ông Nguyễn Văn Linh làm Tổng bí thư (1986-1991) khi khởi xướng ‘Đổi Mới’ cũng đã từng đề cập vấn đề này. Những năm sau đó, Bộ chính trị đã cụ thể hóa bằng Nghị quyết 36 mà nội dung là kêu gọi đoàn kết của kiều bào nước ngoài, ‘khép lại quá khứ, hướng tới tương lai’, đặc biệt Đảng cộng sản Việt Nam xác định ‘Việt kiều là một bộ phận cấu thành của dân tộc VN’ !

Các ngôi mộ của chiến sĩ Việt Nam Cộng hòa tại Nghĩa trang Biên Hòa. File photo

Khi đó theo ông này, chính quyền nói là ‘xóa bỏ mặc cảm, định kiến về quá khứ’, nhưng chỉ đối với Việt kiều đi học hoặc xuất khẩu lao động ở Liên Xô và các nước Đông Âu cũ. Còn đối với Việt kiều là những người ở Miền Nam Việt Nam ra đi sau 30/4/1975 đến các nước tư bản Mỹ, Canada, Anh, Úc... thì muốn về thăm quê hương cũng phải qua chọn lọc nhằm loại trừ những viên chức, sĩ quan cao cấp của chế độ cũ chứ không phải ai muốn về là được ! Ông nói tiếp :

"Chưa kể, người dân ở Miền Nam Việt Nam còn bị chủ nghĩa lý lịch trong những năm sau 1975 đến thập kỷ 1990 đeo bám họ, nhất là những gia đình có nguồn gốc trong chế độ Việt Nam Cộng Hòa. Ngay cho đến bây giờ, có thể nói hầu như cán bộ từ cấp thấp nhất ở thôn, xã đến phường, quận ở thành phố... đều phải có ‘lý lịch rõ ràng’ ám chỉ họ không xuất thân từ gia đình viên chức, sĩ quan chế độ Việt Nam Cộng Hòa. Đặc biệt, riêng đối với ngành công an, khi một cán bộ công an nào đó muốn kết hôn, thì người vợ hoặc người chồng đó phải có ‘lý lịch trong sach’ tuyệt đối và phải được sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan công an quản lý cán bộ đó. Điều này là vi phạm Luật hôn nhân và gia đình, nhưng đó là ‘quy định ngầm’ của ngành công an !

Người dân không muốn nêu tên cho rằng sở dĩ Tổng bí thư, Chủ tịch nước kêu gọi ‘xóa bỏ mặc cảm, định kiến về quá khứ’, vì trong thực tế thời gian qua những điều này đến nay vẫn tồn tại, và nếu không có ‘mặc cảm, định kiến’ thì kêu gọi làm gì ? Theo ông, có thể chủ trương của Đảng cộng sản Việt Nam là như ông Trọng nói, nhưng trong thực tế thì giữa lời nói đó với việc làm hãy còn khoảng cách xa lắm !

Trong khi tại Việt Nam, chính quyền bỏ ra hàng ngàn tỷ đồng để xây dựng các nghĩa trang liệt sĩ, nhằm tôn vinh những người lính bắc Việt đã nằm xuống, nhiều nơi còn xây dựng cả những tượng đài trăm tỷ đồng. Thì những nghĩa trang của quân đội Việt Nam Cộng hòa lại gần như bị bỏ hoang, việc trùng tu phải trông chờ vào các tổ chức hải ngoại. Tuy nhiên đôi khi lại bị chính quyền Việt Nam gây khó khăn, cản trở.

Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa được xây dựng vào năm 1967, nay được gọi tên là Nghĩa trang Bình An. Nơi đây chôn cất hàng ngàn ngôi mộ của binh sĩ Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Tuy nhiên trong hơn 4 thập niên qua, rất nhiều ngôi mộ bị xuống cấp nghiêm trọng, do không được chăm sóc, bảo quản vì việc thăm viếng ở nghĩa trang này thường bị chính quyền địa phương gây khó dễ.

Hội Người Mỹ gốc Việt (VAF), một tổ chức thiện nguyện ở Mỹ khởi xướng chương trình trùng tu các ngôi mộ ở Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa từ năm 2007. Giới chức ngoại giao và một số vị Dân biểu Hoa Kỳ kêu gọi Chính phủ Việt Nam hợp tác với VAF trong việc trùng tu toàn diện nghĩa trang này.

Một bạn trẻ Hà Nội, khi trả lời Đài Á Châu Tự Do hôm nay, cho biết ý kiến của mình :

"Công cuộc hòa giải của đất nước Việt Nam mình vẫn chưa được hoàn thiện và hầu như rất chậm chạp. Ngay chính bên trong đất nước Việt Nam này họ cũng đang có sự không hòa hợp được với nhau. Ngay chính bản thân nội tại trong một đất nước nó đã không hòa hợp hòa giải với nhau rồi thì nói gì đến việc người Việt Nam trong nước hòa hợp được với người Việt Nam ở hải ngoại, chính quyền cũ hòa hợp với chính quyền mới".

Một bạn trẻ khác ở Thanh Hóa, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm nay cho rằng việc hòa hợp hòa giải ở Việt Nam còn xa lắm :

"Hòa hợp dân tộc chỉ xảy ra khi một chính thể cởi mở, có nhiều tổ chức xã hội dân sự, chính quyền và nhân dân cùng phấn đấu một mục đích chung, đòi hỏi sự minh bạch để nhân dân tin tưởng là một chính quyền trong sạch, tin tưởng sự đóng góp của mình là để xây dựng tổ quốc, giúp đỡ cộng đồng chứ không phải để nuôi một nhóm người hay một đảng phái nào đó".

Do đó theo bạn trẻ này, việc hòa hợp dân tộc còn phải dựa trên tinh thần phản biện. Với chính quyền Việt Nam hiện tại thì chuyện hòa hợp hòa giải dân tộc, khó có thể xảy ra trong một sớm một chiều.

Nguồn : RFA, 19/11/2020

Những tháng cuối năm 2020 đang trôi đi thật nhanh với nhịp đập bất thường của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam.

Câu chuyện rầm rộ về cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ chiếm lấy hầu hết trên mạng xã hội nhưng nó vẫn không làm người quan sát quên đi hiện tình Việt Nam, trước kỳ đại hội đảng lần thứ 13 sắp diễn ra vào tháng Giêng năm 2021.

Hội thảo tham vấn về dự thảo chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2021-2030

Trang thông tin của Đảng cộng sản Việt Nam cho biết [1] : "Hướng dẫn số 151-HD/BTGTW ngày 10/9/2020 của Ban Tuyên giáo trung ương, việc tổ chức thảo luận, lấy ý kiến đóng góp của Nhân dân vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng được tiến hành từ ngày 20/10/2020 đến hết ngày 10/11/2020". Toàn bộ gồm có [2] :

- Dự thảo Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2011-2020, xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030.

- Dự thảo Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2016-2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025.

- Dự thảo Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII.

Toàn bộ gồm 257 trang với hơn 146.000 từ. Trong đó, 3 chỉ tiêu quan trọng không đạt kế hoạch đề ra, gồm :

- Tốc độ tăng GDP : ước đạt 5,9%.

- Tốc độ GDP bình quân đầu người : ước 2.750 USD/người.

- Tỷ lệ thất nghiệp : ước 4,39%.

Con số quan trọng về lạm phát không được tìm thấy trong bản dự thảo, mặc dù đây là một vấn đề quan trọng của nền kinh tế.

Hậu quả của cái hư vô

Ngày 5/11/2020, báo Vietnamnet đưa tin [3] : "Chủ tịch Hội đồng Lý luận trung ương Nguyễn Xuân Thắng khẳng định : Lấy nhân dân làm trung tâm là bản chất của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam".

Một điều quan trọng nhất cần nhắc lại : Trên thế giới chỉ có khái niệm "kinh tế thị trường" và "kinh tế phi thị trường". Khái niệm "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" không tồn tại trên thế giới.

Việt Nam, về mặt hữu hình (khái niệm triết học) chỉ là một phần đất nhỏ bé của Trái Đất, tức nó phải phụ thuộc vào sự tồn tại của thế giới. Việt Nam, về mặt vô hình (khái niệm triết học), tính từ 1995 -thời điểm Hoa Kỳ bỏ cấm vận- đã hội nhập vào thế giới.

Vì vậy, xét về cặp phạm trù hữu hình-vô hình nói trên, khái niệm "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" phải được thế giới công nhận, lúc đó mới có giá trị.

Như vậy, không có cái gọi là "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa", tức không có "bản chất của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa". Suy ra, nhân dân làm sao đứng được tại vị trí "trung tâm" của cái hư vô đó ?!

Điều đáng ngạc nhiên, phát ngôn phản khoa học và vô căn cứ đó lại của đảng viên Nguyễn Xuân Thắng -giáo sư-tiến sĩ- Chủ tịch Hội đồng Lý luận trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, vốn là cơ quan đầu não quan trọng nhất cho tất cả những chiến lược hàng đầu của Đảng cộng sản Việt Nam được đưa ra cho tất cả các kỳ đại hội đảng.

Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đang lạc nhịp

Không những văn kiện phản khoa học, vô căn cứ lại đang chuẩn bị cho đại hội đảng sắp tới mà nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đang lạc nhịp quá rõ khi họ vừa làm lễ kỷ niệm 25 năm thiết lập bang giao với Hoa Kỳ.

Cho đến nay, Hoa Kỳ và nhiều quốc gia hùng cường khác, vẫn không công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường, mặc dù phía nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam cố công thuyết phục từ nhiều năm qua.

Không dừng lại đó, những dấu hiệu lạc nhịp trong thời gian qua được thấy rõ :

- Hoa Kỳ loại Việt Nam ra khỏi danh sách các nước đang phát triển [4] trong tổ chức WTO vào tháng 2/2020.

- Hoa Kỳ chính thức điều tra Việt Nam thao túng tiền tệ [5] vào tháng 10/2020. Trước đó, từ hồi đầu năm 2020, Hoa Kỳ đã đưa Việt Nam vào danh sách 20 quốc gia bị giám sát vấn đề này [6]

Ngày 12/11/2020, Quốc hội đã bổ nhiệm đảng viên Nguyễn Thị Hồng làm Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam [7] thay cho đảng viên Lê Minh Hưng chuyển về làm Chánh văn phòng trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.

Bốn ngày sau khi nhậm chức, động thái mới nhất của tân Thống đốc [8] có liên quan tiền tệ được nhận thấy, thông qua lãi suất được gọi là "giảm kỷ lục" do báo Vienamnet đưa tin vào ngày 16/11/2020 và báo này cho hay lãi suất sẽ còn giảm tiếp.

Thao túng tiền tệ, một khi được gọi tên và trong trường hợp không may bị chính thức đưa vào đó, nó sẽ gây ra nhiều hậu quả toàn dân gánh lấy. Thao túng tiền tệ gây tác hại trên nhiều lãnh vực của nền kinh tế, trước hết lãnh vực xuất-nhập khẩu, chứng khoán và thị trường ngoại hối.

Bấy lâu nay, đồng Việt Nam bị xem là không có giá trị lắm, ngay tại quốc nội. Tâm lý xem nhẹ đồng nội tệ, vốn do nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam gây ra cho dân chúng, với biểu hiện dễ nhận thấy : Giá cả chỉ có tăng (tức là đồng nội tệ mất giá) chứ không hề giảm.

Từ tâm lý gây ra kỳ vọng lạm phát trong dân chúng, người dân luôn tìm đến các mặt hàng thông dụng nhất trên thị trường để tránh rủi ro : vàng, bất động sản, đô la.

Ba loại tài sản nói trên, gần như nằm bất động với số vốn "tê liệt" khổng lồ mà ngay cả chuyên gia trong ngành cũng chỉ dám ước tính.

Việt Nam và 14 quốc gia thuộc Châu Á-Thái Bình Dương vừa ký hiệp định [9] RCEP hôm 15/11/2020. Hiệp định này do Trung Quốc hậu thuẫn và được kỳ vọng thành công với khái niệm "chủ nghĩa đa phương và thương mại tự do", vốn là một trong những mấu chốt chính yếu gây ra thương chiến Hoa Kỳ-Trung Quốc vào tháng 3/2018.

Phản ứng đầu tiên từ thị trường chứng khoán Việt Nam trước việc ký kết RCEP là "ồ ạt bán cuối phiên, VN-Index giảm 16 điểm" [10] của báo stockbiz hôm 16/11/2020.

Giới quan sát vẫn còn nhớ rõ, Trung Quốc đưa ra sáng kiến thành lập Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng Châu Á (AIIB) hơn 5 năm về trước. Cách đây 4 tháng, ngày 17/7/2020, ngân hàng AIIB chính thức [11] cho Ngân hàng VIB (Việt Nam) vay 100 triệu USD hỗ trợ duy trì các hoạt động của doanh nghiệp vốn bị ngưng trệ do đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19.

Giới chuyên gia trong lãnh vực tài chính-ngân hàng trên thế giới đều xem AIIB như là một thách thức của Trung Quốc đối với WB và IMF của Hoa Kỳ vốn tồn tại nhiều năm qua.

Kết

Trong bối cảnh đối đầu căng thẳng, không chỉ trong nội tại Hoa Kỳ mà còn giữa Hoa Kỳ-Trung Quốc cũng như giữa Trung Quốc và những quốc gia liên quan như Đài Loan, Nhật Bản, Ấn Độ và nhiều nước khác, có vẻ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đang lạc nhịp và bối rối trước hiện trạng thế giới vô cùng hỗn độn hiện nay.

Những chính trị gia hàng đầu thuộc Đảng cộng sản Việt Nam có lẽ đang chờ đợi những tín hiệu rõ ràng hơn, giữa khung cảnh rối rắm và hỗn độn đó, trước khi chỉnh sửa lại những bước đi lạc nhịp ?

Thời gian và thời cơ không bao giờ dành cho những tư duy phản khoa học mệnh danh "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa".

Nguyễn Ngọc Già

Nguồn : RFA, 16/11/2020 (nguyenngocgia's blog)

[1] https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/cong-bo-du-thao-cac-van-kien-dai-ho...

[2] https://mt.gov.vn/vn/tin-tuc/69488/cong-bo-du-thao-cac-van-kien-dai-hoi-...

[3] https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/dai-hoi-dang/lay-nhan-dan-la-trung-tam-... 

[4] https://tuoitre.vn/viet-nam-len-tieng-viec-my-dua-ra-khoi-danh-sach-quoc...

[5] https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/us-probing-whether-vn-un...

[6] https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/tai-chinh/viet-nam-phan-hoi-viec-my-... 

[7] https://laodong.vn/thoi-su/chan-dung-nu-thong-doc-ngan-hang-nha-nuoc-ngu...

[8] https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/tai-chinh/ngan-hang-tiep-tuc-giam-la...

[9] https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/asia-forms-world-s-bigge...

[10] https://www.stockbiz.vn/News/2020/11/16/886238/co-phieu-lon-dong-loat-gi...

[11] https://ndh.vn/ngan-hang/aiib-cap-cho-vpbank-khoan-vay-100-trieu-usd-127...

Phải nói luôn rằng, những nhân vật lãnh đạo cao cấp của Đảng cộng sản Việt Nam được bầu chọn không liên quan gì đến lợi ích của dân tộc hay đất nước. Mặc dù Đảng cộng sản Việt Nam ra rả rằng, việc bầu chọn, lựa chọn, làm nhân sự là chọn ra những người ưu tú vì dân, vì nước nhưng thực chất không ai tin có chuyện đó.

Những nhân vật lãnh đạo cao cấp của Đảng cộng sản Việt Nam được bầu chọn không liên quan gì đến lợi ích của dân tộc hay đất nước.

Cuộc bầu chọn lãnh đạo trong Đảng cộng sản Việt Nam có yếu tố bắt buộc như sau.

- Người được chọn sẽ giữ sự cai trị của Đảng cộng sản Việt Nam.

Tất cả mọi yếu tố khác đều để phụng sự yếu tố bắt buộc này. Dù có tốt đẹp như phát triển kinh tế, đời sống, môi trường, trong sạch, tận tâm đều chỉ duy nhất phụng vụ sự cai trị của đảng. Nếu như thực hiện những việc tốt đẹp này mà đụng đến sự tồn vong của Đảng cộng sản Việt Nam, tức khắc sẽ bị hạn chế.

Những đại biểu đi dự đại hội, những uỷ viên trung ương đảng, uỷ viên Bộ Chính trị đều biết rõ trong lòng rằng nhân sự đảng là vấn đề mang lợi ích lại cho bản thân họ. Không ai vào Đảng cộng sản Việt Nam để mưu đồ hạnh phúc cho dân tộc, đất nước ở giai đoạn hiện nay. Tất cả đều mưu đồ sự nghiệp, danh vọng, quyền lực và tiền bạc cho gia đình mình. Một số ít tử tế nhất trong đám này vào đảng với suy nghĩ, thôi thì vào đảng có cơ hội thăng tiến, làm được nhiều việc có ích hơn cho xã hội và cho bản thân mình. Số này theo năm tháng thời gian sẽ chán ngán với mục tiêu có ích cho xã hội và tập trung vào có ích cho bản thân mình.

Bởi thế việc bầu ai vào Bộ Chính trị, tái cử trong Bộ Chính trị là lợi ích của những đảng viên đảng cộng sản. Cho nên việc chọn ai này là được bàn dựa trên lợi ích của đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam chứ không phải cho người dân.

Vậy đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam nên bâù ai để có lợi cho mình ?

Người thứ nhất nên bầu là ông Tô Lâm. Ông này thực sự là một người tài, trong bối cảnh rối ren của các phe phái đấu đá nhau, ông dẹp loạn được bộ công an, bao che cho công an trong mọi vụ làm chết người dân trong đồn, trong trại giam. Thời của ông Tô Lâm đã gần như tiêu diệt hoặc làm tan rã mọi tổ chức chống đối, đưa hàng loạt các nhân vật bất đồng chính kiến với đảng vào tù với mức án dài hàng chục năm. Ông thực hiện nhiều vụ bắt cóc các quan chức trốn chạy để lấy lại sự khủng khiếp của chế độ. Về yếu tố duy trì sự tồn vong của đảng, ông Tô Lâm là người có ưu thế nhất. Ông này nên bâù làm chủ tịch nước.

Người thứ hai là ông Trần Quốc Vượng, ông này trung thành với đảng và lại rất ngáo ngơ, ông ta sẽ để mặc các nhóm lợi ích tung hoành, các bạn đảng viên có thể yên tâm đục khoét dưới thời ông này làm tổng bí thư.

Người thứ ba là ông Nguyễn Văn Bình hoặc ông Vương Đình Huệ nên bâù làm thủ tướng, nhưng ông Huệ bị chốt chặt ở ghế bí thư Hà Nội và đang có nghi vấn có con riêng với ca sĩ Hương Tràm, tin đồn này chưa được xác minh, nhưng nếu nó có thật cộng với việc ông đã chốt ở ghế bí thư Hà Nội, cái ghế thủ tướng với ông khá xa. Còn ông Nguyễn Văn Bình mới đây bị lôi ra kỷ luật vì tội từ đời nào, con đường đến với cái ghế thủ tướng của ông trở lên mịt mờ. Người đáng làm thủ tướng khóa tới chỉ có ông Nguyễn Văn Nên là đáng làm hơn cả, vì ông từng làm chủ nhiệm văn phòng chính phủ, chủ nhiệm văn phòng trung ương đảng. Tức ông làm đệ cho ông Dũng rồi sau làm đệ cho ông Trọng một cách bình yên, chứng tỏ phẩm chất của ông khá hài hoà, trung dung. Nhưng ông Nên giờ còn chưa vào Bộ Chính trị, chưa làm phó thủ tương, cho nên không thể làm thủ tương được. Chức vụ này khá phức tạp, nay chỉ còn hai ông quá tuổi là ông Phúc và Trương Hòa Bình. Nếu phải chọn thì hãy chon ông Phúc, vì gia đình nhà ông Phúc đã ăn rất bẫm rồi, sân sau của ông Phúc cũng tràn ngập khắp nước. Nếu để ông Trương Hòa Bình làm thủ tướng, sẽ có một đàn sân sau, họ hàng, phe phái theo sau kiếm chác như đàn tằm, điều này sẽ khiến các đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam phải nhường bớt phần ăn cho bọn đói khát hơn. Chốt lại là để bọn béo mập thừa chất ở lại hơn là thay thế bằng bọn khác. Vì lẽ đó nên chọn ông Phúc tiếp tục làm thủ tướng nhiệm kỳ 2.

Người thứ tư ở vị trí chủ tich quốc hội thì bà Ngân hay bà Mai cũng không ảnh hưởng gì đến quyền lợi của các đảng viên đảng cộng sản. Vì không ảnh hưởng gì, nên chọn bà Mai, vì bà này không tai tiếng xấu nhiều như bà Ngân. Chọn bà này giữ hình ảnh chút cho đảng cũng là cái lợi.

Đây là góp ý của cá nhân mình với trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa 12, với các đại biểu Đảng cộng sản Việt Nam ở đại hội 13. Trên tinh thần vì lợi ích của đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam.

Người Buôn Gió

Nguồn : nguoibuongio1972, 12/11/2020

Quyền lực nhà nước thống nhất có nghĩa như thế nào ?

Thới Bình, VNTB, 15/11/2020

"Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp" - trích Điều 2.3, Hiến pháp 2013.

Thắc mắc : tại sao quyền lực nhà nước là thống nhất-tập quyền, mà vẫn còn phải phân công, phân nhiệm và cuối cùng, việc phân công và phân nhiệm này có gì khác với phân quyền ?

Trước hết phải khẳng định rằng, phân quyền là một học thuyết của cách mạng tư sản, nhằm chống lại nguyên tắc tập quyền của chế độ nhà nước phong kiến chuyên chế.

Ở Việt Nam, từ chỗ phủ nhận hoàn toàn đến thừa nhận-dù chỉ là một số những hạt nhân hợp lý-của học thuyết này là cả một bước chuyển rất lớn trong nhận thức của Đảng Cộng sản.

Tuy nhiên, việc áp dụng học thuyết này đã tạo ra những quan điểm khác nhau. Nhiều người cho rằng, trong phân quyền, lập pháp phải do Quốc hội đảm nhiệm, và hành pháp phải do Chính phủ đảm nhiệm, theo đúng tinh thần của Hiến pháp.

Thậm chí, không ít người cho rằng, cần phải chuyển mọi hoạt động có liên quan đến lập pháp-từ việc soạn thảo đến việc thông qua dự thảo văn bản pháp luật-cho Quốc hội, còn Chính phủ chỉ tập trung vào công tác hành pháp, tức là điều hành đất nước.

Thực tế, sự phân quyền-theo cách nói của Nhà nước tư sản-và phân công, phân nhiệm giữa lập pháp và hành pháp-theo cách nói của Việt Nam hiện nay-không hoàn toàn có nghĩa đơn giản như vậy. Mà thực tế, hoạt động của hành pháp có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của lập pháp.

Thậm chí, Quốc hội lập pháp theo nhu cầu của Chính phủ-hành pháp ; giữa Chính phủ-hành pháp và Quốc hội-lập pháp phải có quan hệ mật thiết với nhau. Mối quan hệ mật thiết này tạo nên tính thống nhất của quyền lực nhà nước.

Hiến pháp 2013, Điều 119 có quy định : "Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, các cơ quan khác của Nhà nước và toàn thể Nhân dân có trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp. Cơ chế bảo vệ Hiến pháp là do luật định".

Sau khi Hiến pháp năm 2013 có hiệu lực, những năm qua bộ máy nhà nước đã được xây dựng và hoàn thiện một bước. Các luật về tổ chức bộ máy nhà nước, như Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Tòa án, Luật Tổ chức Viện kiểm sát, Luật Tổ chức chính quyền địa phương… được sửa đổi, bổ sung để thể chế hóa Hiến pháp.

Các đạo luật này đã phân công, phân nhiệm nhiệm vụ, quyền hạn cho các nhánh quyền lực lập pháp, hành pháp và tư pháp một cách rõ ràng, minh bạch hơn, cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước từng bước được hình thành.

Theo đó, kiểm soát quyền lực nhà nước gồm 3 cơ chế quyền lực nhà nước như đã nêu trên. Tuy vậy cả ba cơ chế này cho đến nay chưa được hoàn thiện, nhất là bên trong mỗi quyền chưa có sự kiểm soát quyền lực nhà nước một cách hiệu quả. Vì thế, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước là đòi hỏi cấp thiết nhằm phòng, chống sự tha hóa quyền lực nhà nước, mà trước hết là đấu tranh phòng, chống tham nhũng một cách hiệu quả.

Trong bối cảnh như phân tích ở trên, giả dụ như lại có đề xuất tham khảo mô hình của "tam quyền phân lập", với việc căn cứ từ những thỏa thuận thương mại song phương-đa phương, nhằm đề cao quyền dân chủ của lá phiếu cử tri cho cả phần nội bộ của Đảng Cộng sản, thì cần thiết xem xét những ý kiến này qua lăng kính tiếp thu khoa học, tránh việc lại tiếp tục hằn học cho rằng có tâm lý chống đối vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

Thới Bình

Nguồn : VNTB, 15/11/2020

**************************

Quyền ‘hạn’ và quyền ‘lực’

Mỹ Thuận, VNTB, 13/11/2020

Bài viết này xin được thử cắt một lát nhỏ về các ‘hạn chế’ của quyền, và ‘lực’ của quyền thực thi.

Đang có những ‘hạn chế’ về quyền, cũng như thực tế ‘lực bất tòng tâm’ về quyền. Ảnh Trụ sở Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.

Đơn cử, quan sát những lần chất vấn ở nghị trường Quốc hội, dễ nhận ra rằng quyền lập quy là một trong hai quyền hành pháp có tác động rất lớn đến quá trình đưa các đạo luật vào cuộc sống, nhưng chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Số lượng văn bản quy phạm do Chính phủ và các bộ, ngành ban hành là rất lớn, và không ít trường hợp các văn bản đó không phù hợp với tinh thần của các đạo luật, có thể gây ảnh hưởng hoặc cản trở việc thực hiện các quyền của cá nhân và tổ chức (thường xảy ra nhất là việc đưa thêm các điều kiện để hưởng một lợi ích hoặc thực hiện một quyền nào đó, trong kinh doanh thường là các "giấy phép con").

Tuy nhiên hiện nay, văn bản quy phạm dưới luật như vậy không được kiểm soát và có biện pháp xử lý. Quyền kiểm soát của Quốc hội với các văn bản của Chính phủ cũng được quy định trong Hiến pháp "Thực hiện quyền giám sát tối cao việc tuân theo Hiến pháp, luật và nghị quyết của Quốc hội ; xét báo cáo công tác của Chủ tịch nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hội đồng bầu cử quốc gia, Kiểm toán nhà nước và cơ quan khác do Quốc hội thành lập" ; Ủy ban Thường vụ Quốc hội có quyền "đình chỉ việc thi hành văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trái với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội và trình Quốc hội quyết định việc bãi bỏ văn bản đó tại kỳ họp gần nhất ; bãi bỏ văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trái với pháp lệnh, nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội (Điều 74 Hiến pháp năm 2013).

Trên thực tế, khi đọc báo, người ta vẫn thường thấy đưa tin liên quan về ‘lực’ của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thực hiện hiện quyền hạn kể tên hàng loạt ở trên. Thay vào đó, khi phát hiện văn bản của Chính phủ trái với luật, thì thay vì đề nghị bãi bỏ, lại kiến nghị sửa đổi chính đạo luật đó và văn bản của Chính phủ vẫn đương nhiên có hiệu lực.

Ông Đinh Văn Minh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ, dẫn chứng : "Chẳng hạn như trong một báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đoàn giám sát đã phát hiện nhiều văn bản pháp quy của cơ quan hành chính không phù hợp với luật và đoàn giám sát cũng đã có kiến nghị gửi đến cơ quan có trách nhiệm, trong đó đề nghị Chính phủ : "sửa đổi, bổ sung các văn bản không phù hợp với Luật Khiếu nại, tố cáo… Trong trường hợp Chính phủ nhận thấy các văn bản này tuy không phù hợp với luật nhưng lại đáp ứng được yêu cầu của tình hình thực tiễn, Chính phủ phải đề nghị sửa đổi các quy định của Luật để tránh tình trạng các quy định mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật".

Trong phần phụ lục, báo cáo cũng đưa ra một danh mục các văn bản quy phạm trong đó có sự không phù hợp với Luật Khiếu nại, tố cáo cần được sửa đổi, bổ sung điều này chỉ được thực hiện sau năm nay với việc ban hành Luật Khiếu nại năm 2011, và như thế suốt nhiều năm văn bản có thể coi là không phù hợp với luật vẫn đương nhiên có hiệu lực thi hành".

Ông Đinh Văn Minh kể rằng hồi diễn ra việc cho ý kiến về Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân tại một phiên họp Ủy ban Thường vụ quốc hội, "Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhìn nhận từ trước đến nay trong luật này chúng ta vẫn còn tồn tại một điểm yếu cần phải khắc phục, đó là hiệu lực của hoạt động giám sát còn chưa cao : "Vì thế, luật lần này phải khắc phục được tình trạng này. Không thể để tình trạng như hiện nay, lúc đi giám sát thì rồng rắn nhau đi, xong rồi kết quả lại để trôi mất", đồng thời Chủ tịch Quốc hội yêu cầu sau giám sát phải có báo cáo, kiến nghị, kết luận… nhằm tránh tình trạng đi thì hoành tráng, "rồng rắn lên mây" nhưng mọi việc sau giám sát không chuyển biến" – ông Minh kể.

Nhìn từ khía cạnh khác là sự kiểm soát từ phía cơ ang ư pháp cũng cho thấy nhiều hạn chế. Người dân và doanh nghiệp chỉ có quyền khiếu nại và khiếu kiện các văn bản cá biệt (quyết định hành chính, hành vi hành chính), với các văn bản quy phạm thì chỉ có thể thông qua con đường kiến nghị mà thôi.

Một quyết định gây thiệt hại (hoặc khó ang) cho một hoặc một vài cá nhân, tổ chức (vì được ban hành trên cơ sở một văn bản không phù hợp với luật) thì có thể bị khiếu kiện, trong khi chính văn bản đó, không phù hợp với luật và có nguy cơ tiếp tục gây thiệt hại đến nhiều cá nhân, tổ chức khác thì lại đương nhiên tồn tại thì lại chưa thể bị khiếu kiện.

Đó chẳng phải là điều bất hợp lý rõ ràng và khiếm khuyết của cơ chế kiểm soát quyền lập quy hay sao ?

Mỹ Thuận

Nguồn : VNTB, 13/11/2020

********************

Phải làm gì nếu không "tam quyền phân lập" ?

Nguyễn Huyền, VNTB, 13/11/2020

Được biết có một vụ án đang chuẩn bị chuyển hồ sơ sang tòa án xét xử với cáo buộc các bị cáo đã kêu gọi cho thể chế "tam quyền phân lập".

Nếu nhất quyết không chấp nhận mô hình "tam quyền phân lập", thì cần phải xác định rõ tính chất, vai trò và các mối quan hệ giữa Chính phủ và các Bộ. Ảnh một phiên họp của Quốc hội

Không rõ vì sao lại hình sự hóa một đề xuất thuần dân sự như vậy. Vấn đề đặt ra, nếu nhất quyết không chấp nhận mô hình "tam quyền phân lập", thì cần phải xác định rõ tính chất, vai trò và các mối quan hệ giữa Chính phủ và các Bộ.

Quản lý hành chính nhà nước phải bằng pháp luật

Cũng như ở đa số các nước khác,Chính phủ nước ta được cấu thành từ những cơ quan nhất định. Sự hiện diện các cơ quan này trong bộ máy hành chính nhà nước (HCNN) nói chung, trong Chính phủ nói riêng là để "thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với ngành hoặc lĩnh vực công tác trong phạm vi cả nước" (Điều 22 Luật Tổ chức Chính phủ).

Trong hoạt động của Chính phủ, các cơ quan này thực hiện hai mặt công tác : tham gia hoạt động của tập thể Chính phủ và thực hiện quản lý nhà nước đối với ngành hoặc lĩnh vực công tác được giao.

Trong suốt một thời gian dài, cơ cấu tổ chức của Chính phủ đều được xây dựng theo hướng chuyên ngành : Chính phủ gồm có các Bộ, cơ quan ngang bộ là những cơ quan của Chính phủ – thành viên Chính phủ – với số lượng đông đảo tổ chức theo ngành, lĩnh vực (quản lý chuyên ngành) và một số lượng lớn các cơ quan được gọi là cơ quan thuộc Chính phủ – không phải thành viên Chính phủ – cũng được quy định thực hiện chức năng quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực.

Trong quá trình cải cách hành chính, những lãnh đạo Việt Nam đề ra việc "Đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ theo hướng xây dựng hệ thống cơ quan hành pháp thống nhất, thông suốt, hiện đại ; tổ chức bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, bảo đảm tinh gọn và hợp lý…" và thiết lập : "Cơ cấu tổ chức của Chính phủ gọn nhẹ, hợp lý theo nguyên tắc đa ngành, đa lĩnh vực, thực hiện chức năng chủ yếu là quản lý vĩ mô toàn xã hội bằng pháp luật, chính sách, hướng dẫn và kiểm tra thực hiện".

Những nội dung trên là kết quả của nhận thức mới về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ, các Bộ trong điều kiện quản lý mới. Bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực : tính tất yếu của việc chuyển từ cơ chế tập trung bao cấp sang cơ chế thị trường. Điều này là hoàn toàn phù hợp.

Chuyển đổi cơ chế kinh tế sang kinh tế thị trường là yếu tố quyết định của chuyển đổi cơ cấu Chính phủ theo hướng bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực. Có thể thấy, tính quyết định là cơ chế kinh tế, cung cách quản lý mới tất yếu đặt ra phải chuyển đổi mô hình quản lý.

Nói cách khác, chấp nhận nền kinh tế thị trường tức chúng ta phải quay về với lối quản lý HCNN chủ yếu bằng pháp luật, chính sách, hướng dẫn và kiểm tra.

Vậy cần phải làm gì nếu không "tam quyền phân lập" ?

Cần xác định lại cơ cấu tổ chức của Chính phủ gồm những Bộ theo từng mảng công việc với số lượng phù hợp. Có hình thức quy định bằng luật số lượng các bộ và những bộ nào để thể hiện và khẳng định tính ổn định của cơ cấu Chính phủ.

Trong từng Bộ cũng phải sắp xếp, kiện toàn tổ chức bên trong của các bộ, cơ quan ngang bộ theo hướng quản lý tổng hợp, đa ngành, liên thông, bỏ tầng nấc trung gian, giảm đầu mối, khắc phục trùng dẫm, không rõ chức năng, nhiệm vụ.

Gắn liền với sự chuyển đổi này, một vấn đề mới cũng được đặt ra cần phải giải quyết sớm đó là phải xác định lại địa vị pháp lý, tính chất của Bộ, cơ quan ngang Bộ. Theo đó, các cơ quan này cần được thành "cơ quan quản lý nhà nước về mảng công việc", không còn là "cơ quan quản lý nhà nước" độc lập mà trở về với vị trí "cơ quan tham mưu, giúp việc" cho Chính phủ.

Đặc biệt là xác định rõ mối quan hệ giữa Chính phủ (Trung ương) với chính quyền địa phương).

Đối với chính quyền địa phương, lâu nay chúng ta vẫn quan niệm chính quyền địa phương là thiết chế vừa đại diện cho nhân dân vừa đại diện cho Nhà nước và thông thường gồm hai cơ quan : cơ quan quyền lực và cơ quan chấp hành – hành chính ; mối quan hệ giữa chúng với các cấp trên dưới được xây dựng trên nguyên tắc tập trung dân chủ, trực thuộc hai chiều, dẫn đến chưa khẳng định dứt điểm là nó thuộc về hành pháp như ở các nước.

Quy định mối quan hệ giữa Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ với cơ quan chính quyền địa phương như nêu trên của Hiến pháp là còn theo lối tư duy cũ, chưa thực sự tương thích quyền hành pháp của Chính phủ với quyền lực của chính quyền địa phương.

Hiến pháp khẳng định các nguyên tắc về mối quan hệ hành chính giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với chính quyền địa phương, nhưng do tách rời quyền hành pháp của Chính phủ, nên mối quan hệ hành chính này trở nên hình thức, lỏng lẻo rõ nhất là việc Hiến pháp không trao cho Thủ tướng quyền bổ nhiệm người đứng đầu cơ quan hành chính cấp tỉnh. Trên thực tế, sự nhầm lẫn, chồng chéo trên đây của Hiến pháp đã phá vỡ tính thống nhất của nền hành chính quốc gia, tạo ra trạng thái hai hệ thống chính quyền song song tồn tại và Hiến pháp mới vẫn chưa khắc phục được.

Ở đây, có một vấn đề cốt yếu lâu nay chưa được minh định : Thế nào là địa phương và chính quyền địa phương ?

Có phải tất cả các đơn vị hành chính mà Hiến pháp định ra đều là địa phương và chính quyền được xác lập cũng là chính quyền địa phương hay không ?

Nên nhìn nhận lại

Câu trả lời không khó khi chúng ta quan niệm tất cả chúng đều chính quyền nhà nước theo quan niệm của chủ nghĩa Mác – Lê nin (Công xã, Xô viết và ở Việt Nam là Hội đồng nhân dân) đóng ở các cấp từ trung ương xuống địa phương (Trung ương – tỉnh – huyện – xã).

Nhưng hiện nay, dưới ánh sáng tư tưởng dân chủ, tự quản thì vấn đề này cần phải nhìn nhận lại : Địa phương không phải là tất cả các cấp đơn vị hành chính mà chỉ là đơn vị hành chính có tính chất quần cư – lãnh thổ vốn tồn tại tự nhiên được Nhà nước thừa nhận.

Còn các đơn vị hành chính được phân định từ trên thì không phải địa phương mà chính chúng là bộ máy hành chính – hành pháp của Trung ương, thuộc Trung ương – cánh tay nối dài của Trung ương chỉ đạo xuống các lãnh thổ – là bộ phận thuộc hành pháp có chức năng tổ chức thực thi pháp luật để quản lý nhà nước ở địa phương, bảo đảm sự thống nhất, thông suốt của nền hành chính.

Do vậy, cần xác định lại mối quan hệ giữa Chính phủ (Trung ương) với chính quyền địa phương (Địa phương) theo lối mới : địa phương là những lãnh thổ cơ bản với chính quyền là cơ chế tự quản ; còn các cấp hành chính trung gian lâu nay vẫn gọi là địa phương như tỉnh, huyện thì không phải là địa phương mà thuộc phạm trù trung ương.

Quan hệ giữa Chính phủ với các cấp hành chính (tỉnh, huyện) đó là quan hệ lãnh đạo, chỉ đạo trong nền hành chính – hành pháp.

Còn quan hệ với các cấp chính quyền địa phương có tính chất lãnh thổ (xã, thị trấn, thị xã, thành phố) là quan hệ hỗ trợ – kiểm soát. Từ đây sẽ thay đổi cách thức tổ chức chính quyền ở từng loại đơn vị hành chính : Đối với các đơn vị trung gian, bộ máy chủ yếu là quan chức hành chính do Nhà nước cấp trên chỉ định để tổ chức thực hiện quyền hành pháp ở địa phương ; còn các cấp lãnh thổ phải được quản lý bằng thiết chế hội đồng do dân bầu để tổ chức và thực hiện phân quyền, tự quản. Chỉ có như vậy vấn đề tổ chức lại chính quyền địa phương mới đạt được kết quả.

Cơ chế chịu trách nhiệm của Chính phủ và các thành viên Chính phủ ?

Chính phủ – quyền hành pháp – có nhiệm vụ hoạch định chính sách nhà nước và chịu trách nhiệm trước chính sách đưa ra đó. Hiến pháp cũng phải xác định trách nhiệm của Chính phủ đối với chính sách của mình nhưng cơ chế trách nhiệm chưa được làm rõ.

Đặc biệt, vấn đề trách nhiệm tiêu cực của Chính phủ (Chính phủ có bị bất tín nhiệm, bị giải tán giữa nhiệm kỳ như Hiến pháp năm 1946 đã có quy định hay không) thì vẫn như các Hiến pháp trước là không được quy định. Khi Hiến pháp không (hoặc chưa) nêu vấn đề này, có nghĩa là sự thể hiện vị trí, vai trò của Chính phủ với tính cách là cơ quan thực hiện quyền hành pháp là chưa hoàn toàn thành công.

Bản năng của Chính phủ với tính cách là cơ quan thực hiện quyền hành pháp – hoạch định và thực thi chính sách quốc gia – đòi hỏi phải có cơ chế cộng đồng trách nhiệm rất cao.

Các phiên họp Chính phủ phải được tổ chức sao hoc ó thể bảo đảm để các thành viên thẳng thắn bàn thảo các vấn đề gai góc của quốc gia, giải quyết những xung đột về lợi ích trong hoạch định chính sách. Tính trách nhiệm tập thể thể hiện một Chính phủ thực thi quyền lực "mạnh mẽ và sáng suốt".

Đương nhiên, đi cùng với tính trách nhiệm tập thể đoàn kết, thống nhất này phải là cơ chế chịu cùng trách nhiệm tập thể chung – bị bất tín nhiệm, bị lật đổ. Cơ chế đó chính là góp phần đề cao vị trí của Chính phủ đúng với tính chất thực hiện quyền hành pháp của nó.

Dĩ nhiên ở đây vai trò của Bộ Chính trị có thể xem tương tự như quyền lực tối cao kiểu "Nữ hoàng Anh", "Nhật hoàng" hay Quốc Vương Maha Vajiralongkorn của Thái Lan.

Nguyễn Huyền

Nguồn : VNTB, 13/11/2020

**********************

Có nên vận dụng mô hình tam quyền phân lập vào Việt Nam hiện nay ?

Khánh Hòa, VNTB, 13/11/2020

Quan điểm của Đảng : chưa nên và không nên vận dụng vào Việt Nam hiện nay

Chuyên mục "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng" của tạp chí Tuyên Giáo (Ban Tuyên giáo Trung ương), trong bài viết đăng ngày thứ Sáu, 6/7/2018, tác giả ký tên kèm học vị Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Phòng, đã cho rằng : "Mô hình tam quyền phân lập mang tính lịch sử, xã hội và sự vận dụng còn phụ thuộc vào truyền thống văn hóa, điều kiện lịch sử, quan hệ cũng như tương quan lực lượng giữa các giai cấp và trong từng giai cấp trong xã hội. Cho nên, chưa nên và không nên vận dụng vào Việt Nam hiện nay" (*).

Hiện tại, dường như bất kỳ ai cứ kiên trì cổ vũ cho một Việt Nam "tam quyền phân lập" là dễ đối mặt với nhóm tội danh xâm phạm an ninh quốc gia, được quy định tại Chương XIII, Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi 2017).

Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Phòng biện giải như sau về ý kiến chưa nên và không nên vận dụng tam quyền phân lập vào Việt Nam hiện nay :

Trước tiên, quyền lực nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thống nhất, mà quyền lực này thuộc về Nhân dân. Điều 2, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Hiến pháp 2013) ghi rõ :

"1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.

2. Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.

3. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp".

Khi quyền lực nhà nước thống nhất thuộc về nhân dân thì quyền lực này về nguyên tắc không chia sẻ uant nhân hay tổ chức nào khác. Về bản chất, các cơ quan nhà nước khi thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp là thực hiện các quyền của nhân dân giao phó, ủy quyền.

Đại biểu Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp theo quy định của Hiến pháp 2013 và Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân (2015) cũng do nhân dân bầu ra theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín.

Các đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp có trách nhiệm, nghĩa vụ phục vụ nhân dân, thực hiện nhiệm vụ mà nhân dân ủy quyền. Điều 94, Hiến pháp 2013 quy định : "Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội. Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và báo cáo công tác trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước". Điều 102, Hiến pháp 2013 quy định :

1. Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.

2. Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án khác do luật định.

3. Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".

Điều 107, Hiến pháp 2013 quy định :

"1. Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp.

2. Viện kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện kiểm sát khác do luật định.

3. Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất".

Như vậy, uant quan lập pháp, hành pháp và tư pháp của Nhà nước Việt Nam đều có mục đích duy nhất là phục vụ nhân dân.

Trên thực tế, uant quan này đều thực hiện quyền lực của nhân dân ủy quyền. Hơn nữa, trong Nhà nước Việt Nam có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. Điều 69, Hiến pháp 2013 quy định : Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước. Như vậy, về bản chất quyền lực của nhân dân không thể phân chia. Nhà nước Việt Nam không cần tới mô hình tam quyền phân lập bởi sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp vì mục tiêu phục vụ Nhân dân được bảo đảm và thực hiện tốt.

"Ở Việt Nam, như trên chúng ta đã khẳng định, giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức,v.v.. thống nhất và bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ như nhau, kể cả đối với quyền và nghĩa vụ trong thực hiện quyền lực nhà nước. Các giai cấp này chỉ có một mục tiêu duy nhất là làm cho "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".

Do vậy, không cần phải nói tới việc phân chia quyền lực giữa các giai cấp này cũng như trong nội bộ từng giai cấp này. Từ đây cho thấy, những người hô hào phải vận dụng mô hình tam quyền phân lập vào nhà nước Việt Nam là những người ủng hộ đa đảng, đa nguyên chính trị. Mà điều này là không phù hợp thực tế Việt Nam cả về mặt lý luận, cả về mặt thực tiễn" – Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Phòng.

Khi viết bài báo trên, Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Phòng là Viện trưởng Viện Triết học – Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Lập pháp – hành pháp – tư pháp của Việt Nam hiện nay ?

Luật tổ chức Chính phủ, phiên bản 2015, ở Điều 1, ghi : "Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội".

Tuy nhiên có một thực tế là tất cả các cơ quan trong bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đều tham gia thực hiện quyền hành pháp ở những mức độ khác nhau.

Chủ tịch nước là người đứng đầu nhà nước đồng thời được trao nhiều quyền hạn trong cả 3 lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp. Trong lĩnh vực hành pháp, những quyền năng của Chủ tịch nước thể hiện khá nổi trội. Có thể liệt kê một số nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước trong lĩnh vực hành pháp như sau :

Một. Chủ tịch nước tham gia thành lập bộ máy Chính phủ. Khoản 2 Điều 88 Hiến pháp năm 2013 quy định Chủ tịch nước có quyền : "Đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ ; căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ".

Hai. Quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương, các giải thưởng nhà nước, danh hiệu vinh dự nhà nước ; quyết định cho nhập quốc tịch, thôi quốc tịch, trở lại quốc tịch hoặc tước quốc tịch Việt Nam.

Ba. Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh, quyết định phong, thăng, giáng, tước quân hàm cấp tướng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc, đô đốc hải quân ; bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Tổng tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam.

Bốn. Căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội hoặc của Ủy ban thường vụ Quốc hội, công bố, bãi bỏ quyết định tuyên bố tình trạng chiến tranh ; căn cứ vào nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, ra lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp ; trong trường hợp ủy ban thường vụ Quốc hội không thể họp được, công bố, bãi bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương.

Năm. Tiếp nhận đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước ngoài ; căn cứ vào nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, bổ nhiệm, miễn nhiệm ; quyết định cử, triệu hồi đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ; phong hàm, cấp đại sứ ; quyết định đàm phán, ký điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước ; trình Quốc hội phê chuẩn, quyết định gia nhập hoặc chấm dứt hiệu lực điều ước quốc tế quy định tại khoản 14 Điều 70 ; quyết định phê chuẩn, gia nhập hoặc chấm dứt hiệu lực điều ước quốc tế khác nhân danh Nhà nước.

Như vậy, Chủ tịch nước có vị trí đặc biệt và giữ vai trò quan trọng, là trung tâm của ba nhánh quyền : lập pháp – hành pháp – tư pháp.

Với chính quyền địa phương, theo quy định của Hiến pháp năm 2013 : "Hội đồng nhân dân quyết định các vấn đề của địa phương do luật định ; giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật ở địa phương và việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân" (khoản 2 Điều 113). "Ủy ban nhân dân tổ chức việc thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa phương ; tổ chức thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân và thực hiện các nhiệm vụ do cơ quan nhà nước cấp trên giao" (khoản 2 Điều 114).

Như vậy, Hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân thực hiện hai hoạt động : hoạch định chính sách và triển khai thực hiện pháp luật trong phạm vi địa phương. Đây cũng chính là những nội dung cơ bản của quyền hành pháp.

Xét dưới góc độ lý luận và luật thực định, chủ thể thực hiện quyền hành pháp không chỉ giới hạn bởi hệ thống cơ quan hành pháp mà còn được thực hiện mở rộng bởi các cơ quan quyền lực và cơ uant ư pháp, Chủ tịch nước và chính quyển địa phương. Nói cách khác, quyền hành pháp không phải là quyền độc tôn của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước.

Tất cả các cơ quan trong bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đều tham gia thực hiện quyển hành pháp ở những mức độ khác nhau.

Từ góc nhìn ở trên, cho thấy với mô hình tập quyền xã hội chủ nghĩa – nói theo ngôn ngữ Tuyên giáo Đảng, quyền lực nhà nước là thống nhất nhưng có sự phân công, phân nhiệm chứ không phân quyền một cách cơ học, cứng nhắc như mô hình tam quyền phân lập của các nước tư sản.

Điều đó cũng có nghĩa là khi trao quyền hành pháp cho Chính phủ, Quốc hội vẫn giữ lại những thẩm quyền mang tính hành pháp. Trong khi triển khai quyền tư pháp, để đảm bảo hoạt động của mình Tòa án nhân dân vẫn thực hiện những công việc mang tính hành pháp.

Ngược lại, Chính phủ và Tòa án cũng phối hợp với Quốc hội thực hiện quyền lập pháp thông qua việc thực hiện quyền sáng kiến lập pháp, đệ trình soạn thảo các dự án luật. Mặt khác quy định về thẩm quyền đại xá của Quốc hội (khoản 11 Điều 70), về bản chất đây cũng là thẩm quyền mang tính tư pháp.

Và trên hết, tất cả những cơ quan kể tên ở trên đều phải đặt dưới quyền điều hành của Bộ Chính trị, chính điều đó dẫn đến nghi ngại về sự khách quan trong quản trị quốc gia. Việc một số ý kiến rằng thể chế chính trị Việt Nam cần rạch ròi hơn nữa về 3 nhánh quyền lực này là một đề xuất cần thiết tranh luận khoa học, thay cho quy chụp hình sự hóa.

Khánh Hòa

Nguồn : VNTB, 13/11/2020

Chú thích :

(*)http://tuyengiao.vn/bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang/co-nen-van-dung-mo-hinh-tam-quyen-phan-lap-vao-viet-nam-hien-nay/113244

*********************

Cần phải có điều luật hình sự về tội chống Đảng Cộng sản

Hoài Nguyễn, VNTB, 12/11/2020

Từ trải nghiệm trong công tác thỉnh giảng ở khoa Luật của một trường đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh, tôi từng được một số sinh viên ‘chất vấn’ thế này khi thảo luận về môn học luật hình sự :

Trên thực tế chẳng cá nhân, nhóm hội đoàn dân sự nào dại dột đi chống nhà nước có lực lượng quân đội chính quy. Cái mà họ chống đó là chống chủ nghĩa cộng sản, tức chống Đảng Cộng sản. Ảnh minh họa

Thứ nhất, làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân : Đây là hành biên soạn, in, viết, vẽ, cất giữ, cất giấu, phát ra, truyền ra rộng rãi, truyền miệng, phao tin, thông qua hội giảng, bài viết… để xuyên tạc, đả kích các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong các lĩnh vực quản lý kinh tế, quản lý xã hội, quản lý cán bộ, nói xấu công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, nói xấu lãnh tụ, cán bộ, công chức nhà nước, xuyên tạc lịch sử, kích động kêu gọi tiến hành các hoạt động chống Đảng Cộng sản, chứ không phải chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam…

Sở dĩ gọi là chống Đảng, vì Hiến pháp quy định Đảng chịu trách nhiệm quản lý toàn diện đời sống chính trị – xã hội ở Việt Nam.

Sinh viên thắc mắc : Tội hình sự vì sao không dành điều khoản nào về chế tài hành vi của chống Đảng ?

Thứ hai, làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân : Đây là hành biên soạn, in, viết, vẽ, cất giữ, cất giấu, phát ra, truyền ra rộng rãi, truyền miệng, phao tin, thông qua hội giảng, bài viết… để kích động, xuyên tạc đánh vào tâm lý của nhân dân, tạo ra sự sợ hãi, tư tưởng cầu an hoặc bịa đặt, tung tin thất thiệt gây hoang mang, nghi ngờ trong nhân dân.

Tương tự với nội dung thứ nhất, Đảng là cơ quan tối cao cho mọi chỉ đạo, điều hành quốc gia. Do vậy, các hành vi được cho là vi phạm pháp luật hình sự đó, thực chất là nhằm tới sự độc quyền toàn trị của Đảng. Do đó, điều luật hình sự phải có nội dung nào đó liên quan về vi phạm quyền Hiến định mà Đảng thụ đắc, ghi rõ tại Điều 4.1, Đảng "là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội".

Thứ ba, làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm gây chiến tranh tâm lý : Đây là hành vi biên soạn, in, viết, vẽ, cất giữ, cất giấu, phát ra, truyền ra rộng rãi, truyền miệng, phao tin, thông qua hội giảng, bài viết… và hành vi sử dụng những luận điệu chiến tranh tâm lý của địch để tuyên truyền, kích động, xuyên tạc… đánh vào tâm lý của nhân dân như tuyên truyền luận điệu chiến tranh tâm lý ; tuyên truyền lối sống hiện sinh, sống gấp ; tuyên truyền các học thuyết tư sản, phản động…

Những gì đề cập ở vấn đề thứ ba này, cũng tương tự như hai nội dung kể trên, chủ yếu là thuộc vấn đề về thể chế chính trị, chứ không phải là các phần việc mang tính nguyên tắc của tư pháp – hành pháp và cả lập pháp.

Từ tóm tắt quy định của Điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015 như ở trên, theo ý kiến của sinh viên khi bàn luận, là có thể rút ra một số vấn đề hạn chế sau đây về pháp luật hình sự hiện hành :

Một là, các hành vi phạm tội về tuyên truyền chống nhà nước đã được quy định một cách thống nhất về cách thức, các nhóm hành vi phạm tội tại các điểm a, b, c khoản 1 Điều 117 được quy định giống nhau về các hành vi phạm tội và khác nhau về nội dung thông tin, tài liệu, vật phẩm được sử dụng trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội.

Tuy nhiên, việc tách thành 3 điểm a, b, c khoản 1 Điều 117 chỉ dựa vào nội dung thông tin, tài liệu, vật phẩm được sử dụng trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội là không cần thiết. Đặc biệt nội dung thông tin, tài liệu, vật phẩm được sử dụng trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội ở điểm b và điểm c rất khó phân biệt trong thực tiễn áp dụng, nếu không muốn nói là trùng nhau. Bởi lẽ, việc gây chiến tranh tâm lý cũng là nhằm vào nhân dân, cũng là gây tâm lý sợ hãi, hoang mang trong nhân dân.

Hai là, qua tìm hiểu các bản án hiệu lực, có thể thấy công tác điều tra, truy tố, xét xử số đối tượng được cho là phạm tội này, thì nếu nói theo ngôn từ cáo buộc của cơ quan tố tụng, cho thấy ngoài hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, còn là hành vi tuyên truyền chống Đảng Cộng sản Việt Nam.

Việc tuyên truyền chống Đảng Cộng sản Việt Nam chính là hành vi làm mất uy tín, làm suy yếu lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, làm mất lòng tin của nhân dân đối với Đảng.

Tuyên truyền với nội dung chống Đảng thậm chí còn nguy hiểm hơn một số nội dung tuyên truyền được quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015. Do vậy, theo ý kiến của một số sinh viên, việc Bộ luật Hình sự năm 2015 chỉ quy định về hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà chưa có quy định nào về hành vi tuyên truyền chống Đảng Cộng sản Việt Nam là chưa đầy đủ.

Vấn đề này đưa đến hệ lụy là cơ quan tố tụng của Việt Nam có dấu hiệu hình sự hóa quan hệ dân sự về quyền tự do chính trị, trong đó có quyền phê phán Đảng, mà sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn kêu gọi cần phải biết cầu thị lắng nghe trong vấn đề "Phê và tự phê".

Ba là, khoản 2 Điều 117 quy định "Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm".

Vậy hiểu thế nào là phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng ? Hành vi nào trong các hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được coi là phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng.

Vấn đề này cho đến nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật hình sự nào hướng dẫn một cách rõ ràng, gây khó khăn cho thực tiễn áp dụng pháp luật.

Qua nghiên cứu kỹ thuật lập pháp ở một số tội danh cùng nhóm xâm phạm an ninh quốc gia như "Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" ; "Tội xâm phạm an ninh lãnh thổ" ; "Tội bạo loạn"… cho thấy, trong cấu thành cơ bản (khung hình phạt nặng nhất) của các điều luật này đều có quy định trường hợp "Người tổ chức, người xúi giục, người hoạt động đắc lực hoặc gây hậu quả nghiêm trọng" là những yếu tố định khung.

Hoài Nguyễn

Nguồn : VNTB, 12/11/2020

25. Tồn vong theo số phận nổi trôi của Đảng cộng sản Trung Quốc anh em

Vì nhiều yếu tố tương đồng của Đảng cộng sản Trung Quốc đồ sộ và người em nhỏ là Đảng cộng sản Việt Nam, nên sự tồn vong của Đảng cộng sản Trung Quốc phải được xem xét trước, thứ đến sẽ là Đảng cộng sản Việt Nam.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì lễ đón chính thức Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 05/11/2015

Xem xét thật kỹ gần 30 mối nguy sống chết của Đảng cộng sản Việt Nam gần như có đến 90% cũng chính là nguy cơ thiết tử của Đảng cộng sản Trung Quốc.

Đảng viên tại Trung Quốc bây giờ nhìn thấy Đảng cộng sản Trung Quốc nguy cơ tứ bề, thế lớn đã qua đi, nên không muốn tiếp tục làm con dê thế tội cho Đảng cộng sản Trung Quốc ở "thời điểm then chốt cuối cùng" này, không muốn phối hợp với ông Tập Cận Bình chạy theo cái giấc mộng viển vông không thiết thực kia nữa. Tâm lý nầy đang lan truyền sang cho đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam anh em răng môi nên khó có thể ngăn chặn được tập đoàn tham nhũng khổng lồ bên trong thể chế nuốt chửng lợi ích của cả quốc gia.

Nhìn từ một góc độ khác, dẫu cho phe phái nào trong Đảng cộng sản Việt Nam có đưa một người khác lên thay thế ông Nguyễn Phú Trọng thì liệu người đó có thể hoàn trả nổi những món nợ máu mà Đảng cộng sản Việt Nam đã nợ trong suốt 75 năm qua ? Liệu sức mạnh chính nghĩa toàn cầu vốn đã thức tỉnh nay lại chìm sâu trong giấc ngủ mê muội, đối với Đảng cộng sản Việt Nam trong thập niên 1970, một lần nữa hay không ?

Dưới cái nhìn cải cách thì con tàu Đảng cộng sản Việt Nam với trăm nghìn lỗ thủng giờ lại đang gặp phải sóng gió cuộn dâng, dẫu ai là người cầm lái cũng không thể ngăn nổi vận mệnh bị chôn vùi dưới đáy biển sâu của thời kỳ toàn cầu hóa mới kể từ 2020 nầy.

Ngay trong đại dịch Covid-19 và sau đó, Trung Quốc đang bị thế giới vây hãm về chính trị, ngoại giao, văn hóa xã hội và kinh tế. Sau chuyến thăm 4 nước Đông Âu, ngày 18/08/2020, Ngoại trưởng Mỹ Michael Pompeo cho biết ván cờ thế giới đã thay đổi và "Quyết tâm của những người yêu tự do trên toàn thế giới là mong muốn giữ gìn lối sống và giá trị quan của họ, và điều này đang ngày càng gia tăng" và "Dân chúng Mỹ nhận ra rằng người dân Trung Quốc hoàn toàn khác với Đảng cộng sản Trung Quốc và rằng Đảng cộng sản Trung Quốc đang đe dọa đến các giá trị quan và lối sống của người dân Mỹ. Cả hai đảng ở Washington đều biết rất rõ chúng tôi đang phản đối điều gì. Ván cờ đã thay đổi, như tôi đang thấy trên khắp Châu Âu và thế giới. Phương Tây đang chiến thắng".

Ông Pompeo chia sẻ rằng sau khi bức màn sắt của Liên Xô cũ sụp đổ, Trung và Đông Âu trở lại với thế giới tự do của phương Tây, nhưng chủ nghĩa độc tài vẫn chưa tiêu vong : "Ngày nay, mối đe dọa lớn hơn là mối đe dọa do Đảng cộng sản Trung Quốc và các phong trào cưỡng chế và kiểm soát tư tưởng của nó gây ra. Ý thức hệ cốt lõi của chính quyền Đảng cộng sản Trung Quốc là chủ nghĩa Mác-Lênin của Liên Xô, thậm chí còn tồi tệ hơn thế. Cái đảng này từ đầu đến cuối đều luôn ích kỷ.

Nguồn gốc của mọi hành động của nó bắt nguồn từ hình thái ý thức của nó. Hơn nữa nó mang tâm lý thù địch đối với các xã hội tự do như của chúng ta". "Những gì đang diễn ra hiện nay không phải là cuộc Chiến tranh Lạnh phiên bản 2.0. Thách thức trong việc đối kháng lại mối đe dọa của Đảng cộng sản Trung Quốc ở một số khía cạnh còn khó khăn hơn. Điều này là do Đảng cộng sản Trung Quốc đã có sự móc ngoặc với nền kinh tế, chính trị và xã hội của chúng ta theo cách thức mà Liên Xô trước đây chưa từng làm được", Ngoại trưởng Michael Pompeo nói.

Và ông nhấn mạnh, "Cũng giống như đại quân Mỹ đồn trú ở NATO năm xưa, khi đại quân Mỹ đóng quân ở Tây Đức, không ai nghĩ rằng Bức màn sắt sẽ thực sự sụp đổ trước khi Bức tường Berlin bị lật đổ. Ván cờ thế giới đã thay đổi, thế giới sẽ đoàn kết để chống lại sự áp bức của Đảng cộng sản Trung Quốc. Xã hội tự do cuối cùng sẽ chiến thắng".

Ba ngày sau, 21/08/2020, ông Daniel Kritenbrink, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam nói rằng Hoa Kỳ bác bỏ bất kỳ hành động nào nhằm áp đặt lối tư duy "chân lý thuộc về kẻ mạnh" ở Biển Đông, lên án yêu sách chủ quyền phi pháp của Trung Quốc đối với Bãi Tư Chính : "Chúng tôi bác bỏ bất kỳ nỗ lực nào nhằm áp đặt lối tư duy ‘chân lý thuộc về kẻ mạnh’ ở Biển Đông hay khu vực rộng lớn hơn".

Đảng cộng sản Trung Quốc ngày nay đang gặp nguy cơ tứ bề và đang trở nên điên cuồng thể hiện ra bộ mặt "chiến lang" trước thế giới. Rory Truex, phó giáo sư môn chính trị và các vấn đề quốc tế tại Đại học Princeton (Mỹ) cho biết : "Đảng cộng sản Trung Quốc cũng là "chế độ tinh vi nhất" trong việc lợi dụng internet và công nghệ để kiểm duyệt và tuyên truyền. Nhằm mục đích trấn áp, kiểm soát và xuyên tạc thông tin". 

Ngày 12/08/2020, tờ Thời báo New York đăng một bài báo trên trang tiếng Trung, trong đó đưa tin gia tộc của ba ủy viên Ban Thường vụ gồm Tập Cận Bình, Lật Chiến Thư và Uông Dương có tư sản ở Hồng Kông. Gần đây, Hoa Kỳ đã chế tài đợt đầu các quan chức cấp cao của Trung Quốc và Hồng Kông liên quan đến luật an ninh. Lần này, truyền thông Hoa Kỳ bất ngờ tập trung vào việc phơi bày khối tài sản khổng lồ của thân nhân của ba đảng viên cấp cao nhất của Đảng cộng sản Trung Quốc hiện tại là Tập Cận Bình, Lật Chiến Thư và Uông Dương ở Hồng Kông.

"Tài liệu Panama" được tiết lộ vào tháng 04/2016 cho thấy Hồng Kông đã trở thành cơ sở rửa tiền của giới chóp bu trong Đảng cộng sản Trung Quốc, kể từ khi Anh Quốc trao trả chủ quyền của Hồng Kông cho Trung Quốc vào năm 1997. Lã Bỉnh Quyền, giảng viên cao cấp Khoa Báo chí của Đại học Tân Văn Hồng Kông, tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn với "Voice of Germany" rằng, Trung Quốc xem Hồng Kông là một trung tâm rửa tiền (tẩu tán tài sản). Tuy nhiên, nếu các tham quan muốn tìm nơi ẩn náu lâu dài thì Hồng Kông không phải là nơi lý tưởng của họ.

Hồng Kông chỉ có thể được sử dụng như một trạm trung gian, có thể tiến hành rửa tiền, hoặc mua hộ chiếu, hoặc có thể ủy thác giao dịch cho các nhà đầu tư. Do đó, Hồng Kông chỉ là bàn đạp cho một số quan chức tham nhũng. Lã Bỉnh Quyền nói rằng Hồng Kông là nơi lý tưởng để các nhà lãnh đạo Đảng cộng sản Trung Quốc và các gia tộc quyền lực rửa tiền và tẩu tán vốn, đây cũng là một bí mật công khai. Họ thông qua các đại lý của mình ở Hương Cảng để điều hành hoạt động và tỏa rộng ra khắp thế giới.

Một số gia tộc trực tiếp điều hành các quỹ riêng với quy mô lớn. Vì họ sẽ không sử dụng tên thật của mình và sẽ không hiển thị chế độ hoạt động của mình một cách rõ ràng nên các quỹ này liên tục chảy vào và ra khỏi Hồng Kông và rất khó điều tra. Ông tiết lộ rằng hầu hết tất cả các gia tộc quyền lực đều hoạt động theo cách này nên điều này đã trở thành sự đồng thuận công khai. Miễn là không có sự khác biệt lớn về chính trị, những gia tộc quyền lực này sẽ không gặp rắc rối, bởi vì mọi người đều có cơ chế lợi ích hỗ tương.

Trừ khi xảy ra chuyện đụng chạm như Bạc Hy Lai, hoặc dòng dõi trực hệ nào đó gặp trục trặc pháp lý thì tài sản sẽ bị điều tra. Tuy nhiên, ông cho rằng xét về tổng thể, Hồng Kông chỉ là bàn đạp cho hoạt động của họ, những tài sản dài hạn hay kho chứa tài sản lớn nhất của các gia đình quyền lực sẽ không ở lại Hồng Kông lâu dài, thay vào đó nó sẽ ở một nơi có độ an toàn tư riêng, bảo mật cao hơn và hoạt động ẩn tàng hơn ở nước ngoài.

Hôm 21/08/2020, Epoch Times cho hay, một danh sách gần 2 triệu đảng viên của Đảng cộng sản Trung Quốc (Đảng cộng sản Trung Quốc) ở đảng bộ thành phố Thượng Hải đã bị rò rỉ, những thông tin chi tiết về những đảng viên này như họ tên, số CMND, giới tính, nơi sinh, địa chỉ nhà và số điện thoại đều được hiển thị rõ.

Một cư dân mạng đã thử gọi đến những số điện thoại có trong danh sách rò rỉ và xác nhận rằng thông tin hiển thị trong danh sách là chính xác. Vì thế nhiều người đánh giá rằng bản danh sách này đúng là tài liệu nội bộ bị rò rỉ của Đảng cộng sản Trung Quốc. Đây là tài liệu mật cấp độ 2 của Đảng cộng sản Trung Quốc, bao gồm 1.957.239 đảng viên thuộc đảng bộ Thượng Hải, có cả đường link để tải xuống danh sách được chứa trong một file excel.

Nhiều người cho rằng danh sách này rất khó bị tin tặc đánh cắp vì Đảng cộng sản Trung Quốc có cơ chế bảo mật rất kỹ các tài liệu nội bộ của họ, do vậy có suy đoán rằng đây là một tài liệu do chính người trong Đảng cộng sản Trung Quốc tung ra với mục đích triệt hạ lẫn nhau. Có một điều trùng hợp là bản danh sách này bị tung ra chỉ ít ngày sau khi New York Times, vào ngày 15/07/2020 cho hay chính phủ Mỹ đang cân nhắc việc cấm các đảng viên Đảng cộng sản Trung Quốc và người thân của họ nhập cảnh, thậm chí những đảng viên Đảng cộng sản Trung Quốc và người nhà đang ở Mỹ cũng sẽ bị trục xuất.

Một cư dân mạng đã đưa ra bình luận rằng, trong tương lai, một quốc gia nào đó áp lệnh cấm nhập cảnh với các đảng viên Đảng cộng sản Trung Quốc và người thân, thì những người trong danh sách này sẽ bị nhắm làm mục tiêu. Theo Epoch Times, một số phương tiện truyền thông Hồng Kông đã dự báo rằng làn sóng trừng phạt thứ hai của Hoa Kỳ đối với Hồng Kông sẽ sớm đến, bao gồm cả các lệnh trừng phạt đối với con cháu của của các quan chức Đảng cộng sản Trung Quốc.

Theo bản tin ngày 15/08/2020 của Apple Daily, ông Solomon Yue, phó chủ tịch Tổ chức các vấn đề hải ngoại của Đảng Cộng hòa Mỹ, tiết lộ trên Twitter rằng, do vụ Đảng cộng sản Trung Quốc bắt giữ ông trùm truyền thông Lê Trí Anh, vòng trừng phạt thứ hai của Mỹ sẽ sớm đến, và sẽ nhắm vào thế hệ thứ hai và thứ ba của các quan chức trong chế độ đỏ Trung Quốc. Ngày 07/08/2020, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã công bố các lệnh trừng phạt đối với 11 quan chức Đảng cộng sản Trung Quốc vì đã "phá hoại quyền tự trị và tự do của Hồng Kông". Các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức cấp cao của Đảng cộng sản Trung Quốc đã đánh vào "điểm yếu" của tổ chức này.

Trong 41 năm qua, gia đình và con cái của các quan chức cấp cao trong Đảng cộng sản Trung Quốc đã di cư đến Hoa Kỳ và các nước phương Tây phát triển khác với số lượng lớn, đồng thời họ cũng đã mang theo một lượng tài sản tham nhũng khổng lồ của cha ông họ sang những nước này. Theo chuyên gia Viên Cung Di, số tiền mà các gia đình quyền lực trong Đảng cộng sản Trung Quốc chuyển ra nước ngoài có thể lên tới 10 nghìn tỷ đô la Mỹ.

Trong đó, phần lớn nhất thuộc về các thành viên trong gia đình cựu lãnh đạo Đảng cộng sản Trung Quốc Giang Trạch Dân, khoảng 1 nghìn tỷ đô la Mỹ. Đối mặt với việc Hoa Kỳ từ chối cấp thị thực, hủy bỏ thị thực, từ chối nhập cảnh, hủy bỏ tình trạng thường trú nhân (thẻ xanh), hủy bỏ quốc tịch, trục xuất, đóng băng tài sản, ngừng giao dịch, xóa khỏi hệ thống tài chính toàn cầu do Hoa Kỳ lãnh đạo và các biện pháp trừng phạt khác, các quan chức cấp cao của Đảng cộng sản Trung Quốc, cho dù họ hiện vẫn đang đương nhiệm hay đã nghỉ hưu, cũng như gia đình và con cái của họ, liệu Đảng cộng sản Trung Quốc có sợ hay hãi không ? 

Lần này Mỹ đang tung tất cả các chiến thuật và ra đòn một cách toàn diện để tấn công Trung Quốc, tuy chưa tung đòn chiến tranh, nhưng trên một số lĩnh vực cụ thể, Mỹ sẽ can dự mạnh mẽ hơn nhằm ngăn chặn chủ nghĩa bành trướng Trung Quốc. Có như thế, các quốc gia thuộc không gian FOIP, đặc biệt là các nước ASEAN mới tin tưởng vào quyết tâm "tạo ra sự thay đổi" như tuyên bố hôm 24/07/2020 của ngoại trưởng Pompeo từ Quận Cam, miền nam tiểu bang California.

Trong một diễn biến liên quan, trước đó, ngày 21/07/2020, báo Japan Times đã dẫn thông báo của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản cho biết lực lượng này đang tiến hành cuộc tập trận chung với Hải quân Hoàng gia Australia và nhóm tác chiến Hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan của Hoa Kỳ. Đợt diễn tập giữa hải quân ba nước như vừa nêu tại khu vực Biển Philippines diễn ra từ ngày 19/07/2020 và sẽ kết thúc vào ngày 23/07/2020.

Mục tiêu được nói rõ là để làm rõ cam kết trong chiến lược tự do và rộng mở ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tham gia đợt diễn tập phía Nhật Bản có tàu khu trục JS Teruzuki thuộc lớp Akizuki ; phía Australia có các tàu HMAS Canberra, Hobart, Stuart, Arunta và Sirius. Phía Hải quân Hoa Kỳ ngoài hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan còn có tàu tuần dương tên lửa dẫn đường USS Antietam, tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Mustin.

Trước khi xảy ra sự kiện nói trên, ngày 17/07/2020, hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan và USS Nimitz của Hải quân Hoa Kỳ cũng đã tiến vào khu vực Biển Đông. Đây là cuộc tập trận lần thứ hai chỉ trong vòng nửa tháng. Hai nhóm tàu sân bay này của Mỹ cùng hơn 12 ngàn nhân viên quân sự, các tàu khu trục, tàu tuần dương hộ tống cùng hoạt động tại Biển Đông. Ngoài ra có hơn 120 máy bay đã được triển khai, tiến hành tập trận phòng không chiến thuật với mục đích để duy trì tính chuyên nghiệp và khả năng sẵn sàng tác chiến, bảo đảm phản ứng nhanh trước bất cứ sự cố bất ngờ nào.

Tin nầy đã được Hạm đội Thái Bình Dương của Hoa Kỳ loan đi, dẫn lời phát biểu của chuẩn đô đốc Jim Kirk, Chỉ huy Nhóm tác chiến USS Nimitz, rằng : "Nhóm tác chiến tàu sân bay Nimitz và Ronald Reagan hoạt động trên Biển Đông, nơi được luật pháp quốc tế cho phép, nhằm củng cố cam kết của Hoa Kỳ về một vùng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở (FOIP)". Ngay đến cả Viện Sáng kiến Điều tra Nam Hải thuộc Đại học Bắc Kinh cũng từng công bố ghi nhận trong hai ngày 15 và 16/07/2020, Hải quân Hoa Kỳ đã cho máy bay bay qua Biển Đông để đến Đài Loan.

Cụ thể, vào trưa ngày 15/07/2020, máy bay không người lái trinh sát tầm cao MQ-4C Triton bay qua Biển Đông đến phía đông nam Đài Loan. Sáng ngày 16/07/2020, một máy bay chống ngầm P-8A và máy bay tiếp liệu trên không KC-135R tiếp tục bay qua Biển Đông để đến phía tây nam Đài Loan.

Trong khi đó mạng Nikkei Asian Review của Nhật vào ngày 17/07/07 loan tin quân đội Mỹ có kế hoạch triển khai một đơn vị tác chiến điện tử đến khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tin cho hay hoạt động này sẽ được triển khai vào năm tới để thực hiện nhiều sứ mệnh khác nhau, trong đó có tác chiến điện tử và tác chiến mạng.

Điều cần nhấn mạnh ở đây là tất cả mọi động thái can dự nói trên của chính quyền Hoa Kỳ diễn ra ngay sau tuyên bố mạnh mẽ ngày 13/07/2020 của ngoại trưởng Michael Pompeo. Nó cho thấy sự cứng rắn hơn trong chính sách của Mỹ tại một khu vực rất quan trọng nhưng đầy bất trắc của Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đó là Biển Đông - nơi mà Trung Quốc đang thực thi hành động bá quyền khu vực. Rõ ràng là hành động của Mỹ đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc khẳng định lập trường của Washington chống đối đòi hỏi chủ quyền lãnh thổ Biển Đông bất hợp pháp của Trung Quốc.

Tổng hợp ý kiến từ giới chuyên gia, ít nhất có 3 lĩnh vực Mỹ sẽ tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa, đó là tăng cường viện trợ, hợp tác, đào tạo dành cho các nước trong khu vực và kịp thời ngăn chặn các hành động của Trung Quốc lăm le chiếm đóng lãnh hải và lãnh thổ các nước nhỏ trong vùng Đông Nam Á. Nhờ vậy các quốc gia thuộc không gian FOIP, đặc biệt là các nước ASEAN tin tưởng vào lộ trình bao quát của Washington, bất kể ai sẽ là chủ nhân Nhà Trắng trong tương lai. Viện trợ ở đây được hiểu là Mỹ sẵn sàng gia tăng các khoản cho vay, cũng như các hoạt động đầu tư và thương mại, đặc biệt là đối với các nước Đông Nam Á.

Riêng đối với Việt Nam, sau khi "Bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng năm 2011", "Tuyên bố về tầm nhìn chung năm 2015 và bản kế hoạch hợp tác quốc phòng 2018-2020" hết hạn, thì chương trình hợp tác và đào tạo Việt - Mỹ sau 2020 sẽ là gì ? Cả Hoa Kỳ lẫn Việt Nam từng cam kết tiếp tục thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương, trong đó nhấn mạnh nội dung nâng cao năng lực thực thi pháp luật trên biển. Tuy nhiên, việc nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ từ "đối tác toàn diện" lên "đối tác chiến lược" xem ra vẫn còn là câu chuyện của tương lai, vì trở ngại từ đàn anh Trung Quốc của Đảng cộng sản Việt Nam.

Tuy nhiên, từ hai tháng trở lại đây, hàng loạt các thành viên trong nội các Trump lần lượt liên tiếp nhau lên án các chính sách đối nội và đối ngoại của Trung Quốc. Hôm 24/06/2020, cố vấn an ninh quốc gia Robert C. O’Brien tấn công thẳng vào hệ tư tưởng của Đảng cộng sản Trung Quốc. Ngày 07/07/2020, Giám đốc FBI Christopher Wray nêu bật các đe dọa của Trung Quốc đối với an ninh kinh tế và an ninh quốc gia của nước Mỹ. Ngày 17/07/2020, bộ trưởng tư pháp William Barr phân tích các phản ứng của Hoa Kỳ đối với các tham vọng toàn cầu của Bắc Kinh.

Đến lượt ngoại trưởng Pompeo, ngày 23/07/2020 mới đây, đã tổng kết toàn bộ chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc. Có thể nói chính phủ Hoa Kỳ lần này tung tất cả các chiến lược và tung đòn một cách toàn diện và dữ dội để tấn công Trung Quốc. Vì vậy, nhiều nước trong khu vực kỳ vọng rồi đây Mỹ sẽ tăng cường hơn nữa các công cụ ngoại giao hoặc kinh tế. Chính sách của Mỹ, ít nhất qua những tuyên bố từ các nhân vật chóp bu trong hành pháp, có vẻ như đang thay đổi. Mỹ sẽ chủ động hơn trong việc định hình trật tự mới theo những nguyên tắc đã được "Bộ tứ" hay "Bộ tứ Mở rộng" bàn thảo.

Với sự cam kết của "Bộ tứ" (QUAD) cốt cán (ngoài Mỹ ra là Nhật Bản, Australia, Ấn Độ), nay lại thêm cả Anh quốc, Canada cùng "kề vai sát cánh", hy vọng hệ thống các đối tác và đồng minh của Hoa Kỳ trên thế giới sẽ cảm nhận được hình hài của "vành đai chiến lược mới" sau những can dự cụ thể như hỗ trợ Việt Nam và một số nước ASEAN tiền tuyến. Sau tuyên bố 13/07/2020, đặc biệt là sau tuyên bố 23/07/2020 của ngoại trưởng Pompeo, thế giới kỳ vọng nhiều hơn vào Hoa Kỳ.

Cho đến nay, Mỹ đã thể hiện quan điểm của mình bằng các hoạt động tự do hàng hải (FONOP) hay các cuộc tập trận quân sự như vừa nêu trên. Cục diện ĐNÁ và trật tự thế giới rồi đây sẽ khác. Các nền dân chủ đang đón đợi để được chia xẻ qua lời khẳng định của ngoại trưởng Pompeo tại tuyên bố 23/7/2020 như sau : "Cách duy nhất để thực sự thay đổi Trung Quốc cộng sản là hành động không dựa trên những gì các nhà lãnh đạo Trung Quốc nói, mà dựa theo lối họ hành xử" (Nguồn : RFA, 26/07/2020 - Hải Đăng).

Hai ngày sau bài diễn văn lịch sử của ngoại trưởng Mỹ Michael Pompeo, hôm 23/07/2020 tại Thư viện & Bảo tàng Nixon ở California , Giáo sư Nguyễn Ngọc Chu đã nghiên cứu liệt kê "21 quan điểm đá tảng của chính quyền Tổng thống Donald Trump về Cộng hòa nhân dân Trung Hoa" cho thấy nguy cơ của Trung Quốc rõ ràng là không lối thoát trước chiến lược tấn công toàn diện về kinh tế chính trị văn hòa xã hội, nhắm thẳng vào Đảng cộng sản Trung Quốc 

*************************

26. Giấc mộng Trung Hoa không thành của Tập Cận Bình

Khả năng Trung Quốc của Tập Cận Bình có thể thực hiện được giấc mộng Trung Hoa bá chủ giới hầu như không hiện thực và đã bị loại trừ.

Thực tế của "giấc mộng Trung Hoa" này đối kháng triệt để với những giá trị dân chủ và tự do của văn minh nhân loại, vì thế làm cho nước Trung Quốc của giấc mộng Trung Hoa hôm nay trở thành vấn đề của cả thế giới

Thế giới thời hậu đại dịch covid-19 khách quan đòi hỏi Việt Nam phải thay đổi triệt để vì sự tồn tại và phát triển của chính mình trong một thế giới đã đổi khác.

Hơn nữa sự phát triển tự thân của Việt Nam hôm nay đã đi tới đòi hỏi cấp thiết phải tìm đường chuyển lên một thời kỳ phát triển mới cao hơn và bền vững hơn. Hơn thế nữa, nằm ở vị trí địa đầu của khu vực Đông Nam Á, Việt Nam lọt vào một trong những tâm điểm quyết liệt nhất, nóng nhất của mâu thuẫn đối kháng Mỹ - Trung, với tất cả những hệ lụy nguy hiểm nhất có thể - bao gồm cả tình huống có thể xảy ra chiến tranh cục bộ, hoặc chiến tranh xâm lược từ phía Bắc.

Trên tất cả, mối quan hệ Việt - Trung dù quan trọng đến mức sống còn đối với Việt Nam như thế nào đi nữa, dù phía Việt Nam đã làm tất cả những gì có thể hoặc thậm chí đã quá mức có thể để gìn giữ, củng cố mối quan hệ song phương không thể thiếu này. Song le, những xâm phạm, sự can thiệp, và những thách thức mới ngày càng nhiều và thường trực hơn từ phía Trung Quốc đã đi quá lằn ranh đỏ, đã và đang kìm hãm sự phát triển của Việt Nam, uy hiếp nghiêm trọng Việt Nam trên nhiều phương diện. 

Với những gì có được ở ngay tầm tay Đảng cộng sản Việt Nam hôm nay trong bối cảnh cục diện thế giới toàn cầu hóa mới này, thì Việt Nam hoàn toàn không hội đủ mọi điều kiện để giải quyết thành công 3 loại thách thức nói trên để phát triển quốc gia mình và đồng thời để đưa quan hệ Việt - Trung vào thời kỳ phát triển lành mạnh đúng như nhân dân hai nước mong đợi.

Mọi quỵ lụy yếu hèn hèn dưới thân phận cộng sản đàn em nhu một chư hầu suốt 30 năm qua đối với Trung Quốc chỉ mời gọi thảm bại và sự lấn tới của Trung Quốc. Điều nguy hại là Đảng cộng sản Việt Nam không ý thức sâu sắc được chính mình và đủ tầm nhìn nhận được thấu đáo cục diện và xu thế vận động của thế giới hôm nay.

Cho dù Đảng cộng sản Việt Nam không muốn tham gia vào các tranh chấp và cũng không muốn bị lôi kéo vào các tranh chấp và chỉ muốn trung lập bề ngoài giữa Mỹ và Trung Quốc để được yên ổn, nhưng thực tế không cho phép Việt Nam được yên ổn để trung lập, bởi vì :

- Việt Nam không có hoàn cảnh phù hợp để mà được trung lập như một số các quốc gia ở Châu Âu.

- Việt Nam không có vị trí địa lý biệt lập ở xa hẳn Trung Quốc và vùng hàng hải tự do trên Biển Đông để không bị đe dọa và không bị can dự vào tranh chấp.

- Việt Nam lại nằm ở một vị trí chiến lược quan trọng trên bàn cờ địa chính trị quốc tế.

- Việt Nam có biên giới với Trung Quốc - là nước từ nhiều ngàn năm đã tiến hành hàng chục cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.

- Việt Nam phải ở cạnh nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa - là cường quốc đang nổi lên với một thể chế dị tật nhất trong lịch sử nhân loại, có những kẻ cầm quyền hung hăng tham vọng bá chủ thế giới, muốn trói buộc các quốc gia khác vào sự lệ thuộc, muốn có nhiều chư hầu để tranh ngôi vị số 1 thế giới.

Cho nên, Việt Nam muốn trung lập cũng không thể được yên ổn mà trung lập. Thực tế lịch sử 70 năm gần đây đã minh chứng, Việt Nam chịu sự ảnh hưởng lớn của thể chế Cộng hòa Nhân dân Trung hoa do Đảng cộng sản Trung Quốc toàn trị. Đảng cộng sản Việt Nam tuy nói là trung lập nhưng lại gắn bó thực tế với Đảng cộng sản Trung Quốc qua "4 tốt và 16 chữ vàng và mật ước Thành Đô 1990", nên quốc tế khó tin vào sự kiện Việt Nam trung lập. Dù thật sự muốn trung lập thì Việt Nam vẫn sẽ không tránh khỏi bị can dự vào cuộc tranh chấp địa chính trị khốc liệt ở Châu Á - Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương và Việt Nam phải đối mặt với sự can dự này.

Mâu thuẫn Mỹ - Trung, hình thành với những lý do đã biết, mang tính đối kháng lớn nhất và triệt để nhất kể từ sau chiến tranh thế giới II, giữa một bên là Mỹ quyết bảo vệ vai trò số một thế giới và những giá trị đã làm nên nước Mỹ, và một bên là đế chế Trung Quốc trỗi dậy và cho rằng thời cơ đã đến để thực hiện giấc mộng Trung Hoa bá quyền thế giới.

Trên nhiều phương diện, tính đối kháng của mâu thuẫn Mỹ - Trung hôm nay vượt xa tính đối kháng của mâu thuẫn Mỹ - Liên Xô thời chiến tranh lạnh. Sự thật là thế giới đang đi vào thời kỳ biến động quyết liệt nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới II, với những nguy cơ chiến tranh ngày càng nhiều ở những quy mô khác nhau, có thể bắt đầu nổ ra ở trận địa ở một nước thuộc bên thứ ba là Việt Nam, một quốc gia đang bị chiến lược 4 không của Đảng cộng sản Việt Nam ghìm chặt trong cuộc phân tranh toàn cầu Mỹ-Trung.

Những nguyên nhân đưa đến sự vận động của kinh tế thế giới và quá trình toàn cầu hóa của nó từ gần 3 thập kỷ vừa qua cũng đang chuyển sang một giai đoạn khác và đang tác động sâu sắc vào sự phát triển của mọi quốc gia. Thực tế này về nhiều mặt là một nguyên nhân cơ bản dẫn đến mâu thuẫn đối kháng Mỹ - Trung và đồng thời cũng làm cho mâu thuẫn đối kháng này càng triệt để hơn, đại dịch Covid-19 là một giọt nước tràn ly thúc đẩy sự vận động này tiến triển nhanh hơn.

Lợi ích của Mỹ hôm nay và những giá trị nó phải bảo vệ cho sự tồn tại của nó với tính cách là vai trò số một thế giới có nhiều mặt phù hợp với lợi ích và những giá trị phổ quát của nhiều quốc gia hùng mạnh phương Tây, Úc, Canada và Nhật. Trong khi đó mục tiêu bá quyền thế giới của giấc mộng Trung Hoa lại nhằm khuất phục thế giới phải vận động theo những giá trị và khuôn mẫu của đế chế "xã hội chủ nghĩa mang màu sắc Trung Quốc" - nhiều học giả có tên tuổi trên thế giới đã đi tới kết luận chung : Đế chế Trung Quốc trỗi dậy đang muốn tạo dựng nên một thế giới theo cái bóng của nó ! 

Thực tế này làm cho mâu thuẫn đối kháng Mỹ - Trung về nhiều mặt và ngày càng mang tính mâu thuẫn giữa một bên là những giá trị cốt lõi của văn minh nhân loại là tự do và dân chủ, và một bên là độc quyền toàn trị kiểu Trung Quốc. Cũng đã có những bước đi dưới lá cờ của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc vượt xa những gì chủ nghĩa Đức quốc xã Hitler đã làm trong thế kỷ trước.

Thực tế của "giấc mộng Trung Hoa" này đối kháng triệt để với những giá trị dân chủ và tự do của văn minh nhân loại, vì thế làm cho nước Trung Quốc của giấc mộng Trung Hoa hôm nay trở thành vấn đề của cả thế giới, và đang được giải quyết dứt điểm và quyết liệt dưới sự chung sức của cả cộng đồng thế giới - bao gồm cả chính nhân dân Trung Quốc, Hồng Kông & Đài Loan.

Thời kỳ biến động quyết liệt đang nói tới ở đây là một bắt đầu tốt đẹp cho việc hình thành một xu thế chủ đạo mới của trào lưu dân chủ và những giá trị cơ bản của nó, cho nên có thể dự báo thời hậu đại dịch Covid-19 sẽ mở ra thời đại của thể chế dân chủ và của vai trò con người để trở thành 2 yếu tố cơ bản định hình và tạo ra nguyên lý vận động của thế giới toàn cầu hóa mới từ 2020.

Khả năng Trung Quốc của Tập Cận Bình có thể thực hiện được giấc mộng Trung Hoa bá chủ giới hầu như không hiện thực và đã bị loại trừ. Một Trung Quốc thất bại trong việc thực hiện giấc mộng Trung Hoa sẽ là một quốc gia như thế nào - Sẽ là một liên bang Trung Quốc ? Hay là những tiểu Trung Quốc ? Hay là một Trung Quốc nào khác nữa ? Dù thế nào, thất bại nầy của Trung Quốc cũng còn là một nguy cơ tồn vong cho "Đảng cộng sản Việt Nam đồng chí anh em răng môi".

**************************

27. Những nguy cơ nội tại của Đảng cộng sản Việt Nam : Cái gì sẽ đến ?

Một câu hỏi quan trọng mà mỗi người Việt Nam phải có câu trả lời là cái gì sẽ đến : một tình trạng hỗn loạn hay một giai đoạn chuyển tiếp về dân chủ trong hòa bình và trật tự ?

Cái gì sẽ đến ? Một tình trạng hỗn loạn hay một giai đoạn chuyển tiếp về dân chủ trong hòa bình và trật tự ?

A. Kết lại bản báo cáo tổng hợp nghiên cứu

Trước khi kết lại bản báo cáo tổng hợp nghiên cứu nầy, các sự kiện đánh giá về Việt Nam từ quốc tế cần được điểm qua như sau :

1. Giáo dục

Theo chỉ số Human Development Index, nước Việt Nam đứng hàng 121/187, có nghĩa là dưới trung bình. Không có một trường đại học nào của Việt Nam được lọt vào danh sách trường đại học có danh tiếng và có chất lượng.

2. Bằng sáng chế

Theo International Property Rights Index, nước Việt Nam đứng hàng 108/130 tính theo giá trị trí tuệ, có nghĩa là gần đội sổ.

3. Ô nhiễm môi sinh

Theo chỉ số ô nhiễm môi trường, Việt Nam đứng ở vị trí 102/124, gần đội sổ danh sách.

4. Thu nhập bình quân tính theo đầu người

Nước Việt Nam lại đứng hàng 123/182 quốc gia tính theo thu nhập bình quân đầu người. Có nghĩa là Việt Nam đứng trong nhóm 1/3 quốc gia cuối bảng có thu nhập đầu người thấp nhất.

5. Tham nhũng

Theo chỉ số tham nhũng mới nhất của tổ chức Transparency International 2020, nước Việt Nam đứng hàng 116/177, có nghĩa là thuộc 1/4 quốc gia cuối bảng.

6. Phát triển xã hội

Theo chỉ số chất lượng sống (Quality of Life) thì nước Việt Nam có điểm là 22.58, đứng hàng 72/76, có nghĩa là gần chót bảng.

7. Y tế

Theo chỉ số y tế, sức khỏe, nước Việt Nam đứng hàng 160 trên 190 quốc gia, có nghĩa Việt Nam đứng trong nhóm quốc gia có tổ chức y tế tệ nhất.

Việt Nam có đầy đủ tiềm năng nhưng tại sao tụt hậu ngày càng xa sau các nước khác ? Đó là nguy cơ tồn vong nhức nhối đặt ra cho Đảng cộng sản Việt Nam.

B. Tụt hậu

Nếu cần có một nhận xét về sự kiện thống nhất 30/04/1975, có thể nói thế này : "Một xã hội văn minh hơn đã bị đè bẹp bởi một xã hội dã man hơn". Sức mạnh quân sự không phải lúc nào cũng đi kèm với trình độ văn minh, ví dụ cho điều đó trong lịch sử đã có rất nhiều. Ví dụ như cuộc xâm lược khắp Á Âu của đội quân du mục Thành Cát Tư Hãn chiếm đóng những quốc gia có trình độ khoa học kỹ thuật và văn minh tiên tiến hơn nhiều. Riêng với Việt Nam, 30 năm sau ngày 30/04/1975, đất nước quay lại với những nền tảng căn bản mà người Việt Nam đã đạt được ở miền Nam trước năm 1975, một sự thụt lùi sâu sắc của lịch sử.

Mượn sức mạnh của lòng yêu nước để đạt được quyền lực và thiết lập được chế độ cai trị, nhưng Đảng cộng sản Việt Nam đã đánh cắp luôn chiến thắng ấy bằng cách ghi quyền cai trị của họ vào hiến pháp sau ngày thống nhất. Xương máu và tổn thất thuộc về toàn bộ người Việt Nam, nhưng thắng lợi thì chỉ thuộc về một mình Đảng cộng sản Việt Nam. Chế độ cầm quyền hiện nay kế thừa di sản của những người cộng sản đời đầu.

Một mặt thì Đảng cộng sản Việt Nam luôn có lý do và nhu cầu để xích gần Trung Quốc, khi cả hai đảng là những thứ tồn tại bị thế giới coi là dị dạng. Đó là lý do ông Nguyễn Văn Linh tìm cách bắt tay với Trung Quốc bằng mọi giá ở hội nghị Thành Đô 1990, khi hàng loạt chế độ cộng sản trên thế giới sụp đổ. Mặt kia là chủ nghĩa bành trướng hiện là một cứu cánh để kéo dài thời gian cai trị của chế độ cộng sản Trung Quốc, nó khiến cho chế độ cộng sản Việt Nam đối mặt với nguy cơ lớn là đất nước sẽ bất ổn và bị thôn tính. Đồng thời cần làm rõ một thực tế : "Chế độ cai trị này không thể trường tồn".

Họ phải thừa nhận thực tế đó, để hoặc cùng tham gia vào kiến tạo tương lai với phần còn lại của đất nước, khi đó họ sẽ vẫn còn chỗ trong tương lai, hoặc cứ tiếp tục mù quáng tiếp tục đi trên con đường tội phạm và sai lầm hiện tại. Điểm kết cuối cùng sẽ là một cuộc chiến tương tàn, ngoại bang xâm lấn chủ quyền và bản thân họ, với tư cách những kẻ tội đồ mất khả năng cải tạo, bị tàn sát hàng loạt.

Những kẻ độc tài chóp bu khó có cơ hội chạy trốn ra nước ngoài trong thế giới toàn cầu hóa mới ngày nay. Kadafi, Saddam Hussein, sau những tội ác ghê rợn gieo rắc cho người dân, sở hữu tới hàng chục và hàng trăm tỷ USD, nhưng đều bị tận diệt. Không ai hình dung ra viễn cảnh các tay cộng sản chóp bu ở Việt Nam sẽ chạy trốn sang Trung Quốc.

Cuối thập niên 1980, sự tan rã của hàng loạt các nhà nước cộng sản đánh dấu sự cáo chung của phong trào cộng sản toàn cầu. Trong lúc đó, những người cộng sản ở Trung Quốc và ở Việt Nam loay hoay tìm cách thay đổi để kéo dài thời gian cai trị. Họ thấy rằng có thể vay mượn nền kinh tế thị trường vốn có năng lực nổi trội để tạo ra của cải ở phương Tây, và dựa vào đó làm bầu sữa nuôi sống cho bộ máy cai trị độc tài của mình.

Trung Quốc tiến hành những cải cách cho phép sự hiện diện của đầu tư nước ngoài và kinh tế tư nhân vào cuối thập kỷ 1970. Chế độ cộng sản Việt Nam nối gót chậm hơn, vào khoảng giữa cuối thập niên 1980. Cả hai chế độ cộng sản này đều gặp may, vì các nước phương Tây sau khi chứng kiến sự tan rã của hàng loạt nhà nước cộng sản Đông Âu đã cho rằng sớm muộn gì Trung Quốc hay Việt Nam cũng sẽ phải từ bỏ con đường bế tắc ấy. Vốn nước ngoài và công nghệ đổ vào những đất nước này và tạo ra những nguồn lực mới.

Trong khi đó việc giành được quyền tồn tại cũng khiến các lực lượng tư nhân tham gia vào việc tạo ra của cải. Tuy nhiên đây cũng là lúc đánh dấu sự tuyệt chủng của những người cộng sản đúng nghĩa tại Việt Nam. Các lợi ích kinh tế được tạo ra cùng với quyền lực độc tài không được kiểm soát đã khiến toàn bộ đội ngũ cai trị tại nước cộng sản Việt Nam nhanh chóng thoái hóa và đánh mất chút niềm tin lý tưởng cuối cùng.

Kết quả là họ trở thành một tập đoàn tội phạm gắn kết với nhau bởi những khẩu hiệu chẳng ai còn tin và các món lời được tạo ra từ bòn rút ngân sách, từ việc lạm dụng quyền lực hoặc kiếm lợi từ lợi thế thông tin bất bình đẳng. Thực tế chế độ cộng sản đã chết từ lâu ở cả Trung Quốc lẫn cộng sản Việt Nam, còn lại chỉ là một tập đoàn cai trị độc tài tham nhũng dưới cái vỏ cộng sản.

C. Căn bệnh trầm kha

Hai thứ bùa thiêng từng giúp những người cộng sản nắm quyền là cái bánh vẽ về một xã hội bình đẳng thì nay đã chẳng còn lừa gạt được ai khi chính họ đang là một đẳng cấp ưu tiên với mọi đặc quyền. Tuy nhiên, thứ vũ khí siêu hạng còn lại là kiểm soát thông tin và tiêu diệt mọi trí thức có năng lực tư duy độc lập thì họ vẫn đang làm rất tốt. Trung Quốc kiểm soát mạng xã hội cực kỳ ngặt nghèo và thanh trừng khốc liệt mọi trí thức đối lập. Việt Nam cũng đàn áp và triệt hạ không tiếc tay mọi trí thức phản biện với hàng loạt án tù. Bên cạnh đó, họ vẫn tiếp tục cố gắng duy trì hoạt động tuyên truyền để có thể lừa gạt càng lâu càng tốt những thành phần dân trí thấp nhằm kéo dài thời gian tồn tại.

Cuộc cách mạng Internet đã bồi thêm những đòn trí mạng vào bức màn sắt kiểm duyệt tư tưởng và tuyên truyền của những chế độ cộng sản. 

Tất nhiên đó là những nỗ lực không có ngày mai vì theo thời gian, khi chứng kiến tình trạng tham nhũng lan tràn, khi đối diện với sự tận diệt môi trường, những món nợ khổng lồ mà những tay cộng sản tham nhũng mang về cho đất nước, sự tuyên truyền của bộ máy cộng sản ngày một mất hiệu quả. Cuộc cách mạng Internet đã bồi thêm những đòn trí mạng vào bức màn sắt kiểm duyệt tư tưởng và tuyên truyền của những chế độ cộng sản. Họ càng lúc càng mất khả năng kiểm duyệt và bóp nghẹt các luồng tư tưởng tự do.

Bên cạnh đó chính nền kinh tế thị trường mà họ vay mượn từ các xã hội phát triển phương Tây đã tạo ra sự hội nhập và giao lưu văn hóa mà họ không thể chặn lại được. Vấn đề mà tất cả các lãnh tụ cộng sản đều nhận ra : Không phải là có tồn tại được hay không mà là còn tồn tại được bao lâu nữa ?

Những căn bệnh trầm kha mà Trung Quốc đang mắt phải thì Việt Nam đang thâm nhiễm nặng nề và gần như giống hệt nhau. Một bộ máy tha hóa tham nhũng đến tận gốc rễ với hiệu năng cai trị ngày càng suy giảm. Các nguồn tài nguyên cạn kiệt và môi trường bị tàn phá nặng nề đến mức mất khả năng duy trì cuộc sống thông thường. Tình trạng bất công lan tràn với nạn lạm dụng quyền lực của bộ máy cai trị đã bị lưu manh hoá.

Gánh nặng nợ công đè ngập cổ người dân cộng với mức thuế phí nặng nề trong khi các dịch vụ an sinh xã hội vô cùng tồi tệ. Chính sách dân tộc và chủ nghĩa bành trướng của Đảng cộng sản Trung Quốc hiện nay vừa là một nguy cơ sinh tồn nhưng cũng đồng thời là bình tiếp oxy hà hơi cho Đảng cộng sản Việt Nam. Điều này thoạt nghe có vẻ vô lý nhưng lại là sự thật.

Trên thực tế, chính bản thân những nhà lãnh đạo cao nhất của Việt Nam cũng hiểu rất rõ họ đang đối mặt với sự sụp đổ từ bên trong, và thời gian tồn tại của nền cái trị độc tài cộng sản ở quốc gia này là một chiếc đồng hồ đếm ngược. Sự lai căng quái đản giữa mô hình cái trị độc tài và nền kinh tế thị trường ở Việt Nam đã tạo ra những vấn nạn mà chế độ này không thể tự giải quyết được. Toàn bộ nền tảng lý luận của họ đã bị thực tế phủ nhận và lộ rõ tính ảo tưởng, những đảng viên từ cấp thấp nhất đến cấp cao nhất lâm vào sự khủng hoảng khi không còn lý tưởng soi đường.

Trong khi đó, quyền lực độc tài và những món lợi kinh tế được tạo ra từ sự cấu kết giữa quyền lực chính trị và các hoạt động kinh tế tư bản rừng rú đã khiến bộ máy cai trị của Việt Nam tha hóa nhanh chóng đến tận gốc rễ. Trên thực tế, tất cả các đảng viên từ cấp thấp nhất đến cấp cao nhất tại nước cộng sản Việt Nam đều không sống bằng những nguồn thu nhập công khai, họ vơ vét tiền và làm giàu nhanh chóng từ những lợi thế quyền lực và thông tin mà chế độ ban phát cho họ. 

Thế giới đương đại đang đứng trước một khúc quanh quan trọng của lịch sử. Một trật tự thế giới mới đang được thiết lập sau đại dịch Covid-19. Trung Quốc, Nga và các nước độc tài còn lại đang bị nhìn nhận như là mối đe dọa cho hòa bình thế giới và đó là điều mà người Việt Nam hiểu rõ hơn ai hết trước sự bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông. Một "trật tự dân chủ mới" sẽ không có chỗ cho các nước độc tài.

Mọi dễ dãi và ưu đãi của thế giới dành cho Việt Nam sẽ chấm dứt hoặc chỉ dừng ở mức thấp nhất nếu Việt Nam không chuyển hóa về dân chủ. Các công ty lớn của thế giới sẽ không đến Việt Nam vì họ lo lắng và không biết cuộc cách mạng dân chủ đường nào cũng phải xảy ra ở Việt Nam sẽ như thế nào. Trật tự dân chủ mới đó sẽ khiến Đảng cộng sản Việt Nam dù muốn dù không cũng phải chấp nhận dân chủ hóa đất nước. 

D. Thành quả năm 2020

Ba phần tư thế kỷ đã trôi qua kể từ khi Đảng cộng sản Việt Nam cướp được chính quyền cai trị Miền Bắc rồi cả nước suốt 45 năm qua thì người dân Việt Nam vào năm 2020 nầy đang có được những gì ? Mạng xã hội trong tháng Bảy & Tám /2020 vừa qua đã chia sẻ mạnh mẽ một bản tổng kết như sau :

1. Về giá trị tiền tệ, nước Việt Nam nằm trong top 3 giá trị kém nhất.

2. Về môi trường, nước Việt Nam nằm top 20 ô nhiễm nhất.

3. Về GDP đầu người, với tầm 2.500 USD nước Việt Nam đứng áp chót.

4. Về lương bổng, với 200 USD trung bình mỗi tháng, nước Việt Nam đứng ở mức gần chót.

5. Về đóng góp cho nhân loại, gần như không ai biết đến Việt Nam, ngoài chiến tranh và món ăn "Phở".

6. Về mức độ hài lòng của dân chúng, nước Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ xuất ngoại định cư nhiều nhất. Ước tính mỗi năm có khỏang 100,000 người ra đi.

7. Về tự do báo chí, nước Việt Nam ngang hàng với các nước như Iran và Trung Quốc, nơi tự do ngôn luận bị kiểm soát và thông tin bị kiểm duyệt.

8. Về quan liêu và tham nhũng thì 2 lãnh vực nầy đã trở thành thương hiệu quốc gia của nước Việt Nam.

9. Về danh dự quốc gia thì tại Nhật Bản, Việt kiều của nước Việt Nam đứng đầu danh sách tội phạm ăn cắp nhiều nhất.

10. Về giá trị con người ở Đài Loan và Hàn Quốc, thì cô dâu đến từ nước Việt Nam nhiều nhất.

11. Về giá trị tinh thần, nước Việt Nam có tỷ lệ phá thai cao nhất.

12. Về thuế phí, tỷ lệ trên GDP đưa Việt Nam đứng nhất nhì bảng trong khu vực.

13. Về giá xe và xăng dầu, người tiêu dùng ở đất nước này trả giá cao nhất.

Mười ba sự kiện nêu trên cho thấy :

Thứ nhất là sau 75 năm qua Việt Nam, gần như thất bại toàn diện về việc quản trị và phát triển quốc gia. Để duy trì độc tài toàn trị, Đảng cộng sản Việt Nam biến hệ thống quyền lực thành hệ thống kiếm tiền bằng quyền lực để neo giữ những nô bộc trung thành, để ứng phó và triệt tiêu đối lập nhằm nắm quyền lực độc tôn. Đảng cộng sản Việt Nam và các cá nhân trong hệ thống chính trị ngày nay đã trở thành tập đoàn tham nhũng và lợi ích nhóm có được từ quyền lực nhưng vẫn mang danh xã hội chủ nghĩa. 

Chế độ này đã đánh mất chủ quyền một phần lãnh thổ và lãnh hải, tàn phá tài nguyên quốc gia - đất nước Việt Nam từng tự hào với ‘rừng vàng, biển bạc’ - làm cho rừng bị triệt phá đến mức xác xơ để lấy gỗ, lẫy chỗ xây biệt phủ, đền đài, biển thì bị ô nhiễm nặng nề do không quản lý được hệ thống xả thải từ hoạt động công nghiệp từ công ty nước ngoài.

Thêm nữa là chế độ Việt Nam không cải thiện được đời sống nhân dân. Đảng và nhà nước cộng sản Việt Nam càng ngày càng tỏ ra chối từ hoặc suy giảm trách nhiệm điều hành phúc lợi và thuế để lo an sinh xã hội cho dân, mặc cho dân phải hết sức chật vật, nhiều người lâm vào cảnh khốn cùng, giàu nghèo quá cách biệt. Có nhiều ý kiến cho rằng chế độ cộng sản Việt Nam đang tiệm cận đến sự thoái trào.

E. Thách thức tự do - dân chủ

Nhà văn Võ Thị Hảo - tỵ nạn chính trị tại Berlin, Đức đã "dùng hình tượng để nói chế độ hiện nay thể hiện đúng sức khỏe của một ông lão dưới 80 mặc bộ đồ complê Trung quốc, đi giày tây, có song song hai quốc tịch Việt Nam và quốc ngoại (như Cyprus chẳng hạn) để nếu có biến thì có thể sẵn sàng thoát li đi thật nhanh, để lại sau lưng mọi hậu quả". Bà nhấn mạnh : "Chế độ sau 75 năm, nay mang nhiều bệnh nan y nhưng lại chối từ mọi chữa trị, trái lại lại sẵn sàng cầm dao súng đánh đuổi, bỏ tù những bác sĩ đưa ra kết quả chẩn bệnh và thuốc thang cứu mạng cho thể chế này".

Bà Võ Thị Hảo còn dự đoán thêm : "Trong tương lai gần, phe được cho là thân Trung Quốc vẫn thắng thế. Trong khoảng 5 năm tới, e rằng đa số người dân sẽ càng nghèo, thậm chí kiệt quệ vì thể chế này và ảnh hưởng của Covid-19 cùng thiên tai. Đây là thách thức cực lớn cho đảng cộng sản. Tương lai xa mà tất cả đều có thể, sự bất công và yếu tố địa chính trị, có thể góp phần tạo nên thời vận cho một nền dân chủ…".

Tiến sĩ Mai Thanh Sơn - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam thì cho rằng "chế độ này đang ở vào giai đoạn cuối của chu kỳ tự nhiên "sinh - lão - bệnh - tử". Xét cho cùng, sức khỏe của một thể chế cũng không khác gì so với sức khỏe con người. Liên Xô và các quốc gia xã hội chủ nghĩa Đông Âu là những ví dụ sinh động. Một loạt các nước Mỹ Latinh cũng đã rơi vào trường hợp đó. Câu chuyện của Việt Nam hiện nay liên quan cả đến đối nội và đối ngoại. Một cơ thể già nua tất sẽ sinh nhiều bệnh tật".

Ông Mai Thanh Sơn nhận định thêm : "Theo tôi, xét theo quy luật lịch sử, chế độ nào rồi cũng có hồi cáo chung để được thay thế bằng một chế độ khác ưu việt hơn, hợp lòng dân hơn.Vấn đề chỉ là khi nào và bằng cách nào ? Tôi, chắc cũng như đại đa số quốc dân Việt Nam khác, đều mong muốn có một sự chuyển đổi trong hòa bình, thông qua các cuộc đối thoại giữa những người anh em Việt, với tinh thần thượng tôn quốc gia/dân tộc thay vì dựa vào những người đồng chí có chung một ý thức hệ đã bị thế giới ruồng bỏ.

Triển vọng thì nhiều, vì hiện nay dân trí đã cao hơn so với dăm bảy thập niên trước. Nhưng thách thức cũng vô cùng lớn, bởi tất cả các nhà cầm quyền (cá nhân và tập thể) luôn có xu hướng bảo thủ. Việt Nam chắc chắn cũng không là ngoại lệ. Và các kinh nghiệm cũng cho thấy, sự sinh thành nào cũng đớn đau".

Như vậy, thách thức gặp phải không chỉ riêng của Đại hội 13 mà của cả Đảng cộng sản Việt Nam xoay quanh hai vấn đề lớn nhất là dân chủ và tự do.Về dân chủ thì dường như là điều không thể với Đảng cộng sản Việt Nam vì sự độc quyền lãnh đạo là điều kiện sống còn của Đảng.

Đảng cộng sản Việt Nam vẫn khẳng định là lực lượng lãnh đạo mạnh mẽ, độc tôn đối với xã hội, đất nước. Đảng vẫn nhấn mạnh "kiên định" chủ nghĩa Marxism - Leninism, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tự do thì lại càng là một điều bị Đảng cộng sản Việt Nam dị ứng rõ rang như sự đàn áp tự do ngôn luận, ngay cả lời kêu cứu của dân oan vẫn một lòng tin đảng vẫn bị đàn áp, đến mức năm 2020 này đã xẩy ra vụ tập kích và thảm sát Đồng Tâm.

Cần làm rõ một thực tại cuối cùng trước đây : Những người cộng sản thế hệ của ông Hồ Chí Minh, khi tin vào lý thuyết cộng sản, bản chất là đã tin vào một con đường không có lối ra. Sự thất bại của Liên Xô, Việt Nam và tất cả các nước cộng sản trong quá khứ trong việc tạo ra các giá trị vật chất so với phương Tây có căn nguyên gốc rễ chính từ sự ảo tưởng và bịp bợm ngay từ đầu trong lý thuyết cộng sản mà họ tôn sùng.

Tương lai nhân loại trong kỷ nguyên mới sau năm 2020 sẽ là một xã hội văn minh, khuyến khích sự sáng tạo của con người trong đó các chính sách xã hội và tái phân phối thu nhập sẽ điều tiết một cách nhân văn, để bất cứ công dân nào cũng có cơ hội có một mức sống tối thiểu, được học hành, được chăm sóc y tế, bình đẳng trước luật pháp, và điều quan trọng nhất là họ sẽ có cơ hội được vươn lên cao trong xã hội nếu có tài và chăm chỉ. Hiện nay nhiều xã hội phương Tây, đều đã ngấp nghé xây dựng được những cơ sở có thể nói là bền vững cho một xã hội như vậy.

Và chắc chắn đó không phải là thứ chủ nghĩa cộng sản ảo tưởng, vốn đã gây bao tai họa cho nhân loại. Những người cộng sản thuộc thế hệ đầu tiên là những người cuồng tín luôn tin rằng mình duy nhất đúng và sẵn sàng tiêu diệt không thương tiếc những ai khác ý kiến với mình. Về mặt này, họ không khác gì nhà nước hồi giáo IS hiện nay, phạm những tội ác không gớm tay nhưng vẫn luôn tin rằng mình đúng. Một lý tưởng sai lầm và sự cuồng tín mê muội chính là đặc trưng căn bản của những người cộng sản thế hệ của ông Hồ Chí Minh. Họ để lại một di sản sai lầm và những kẻ hậu duệ của họ biến đi sản ấy thành một thứ quái vật tiêu diệt mọi tiềm năng đất nước.

Hầu như không còn ai tại nước Việt Nam còn tin rằng chế độ cai trị hiện tại của cộng sản có thể trường tồn. Câu cửa miệng của các quan chức Đảng cộng sản Việt Nam khi gửi vợ con và các tài sản vơ vét được ra nước ngoài là : "Cũng chẳng còn được lâu nữa đâu".

Trên thực tế các xã hội như Việt Nam (và cả Trung Quốc) từ lâu đã biến thành những xã hội phân biệt đẳng cấp sâu sắc. Nếu có những thống kê thực tế về tài sản của các đảng viên Đảng cộng sản cỡ trung cao cấp và toàn bộ phần còn lại của đất nước thì chắc chắn rằng hầu hết các tài sản và nguồn lực kinh tế của những quốc gia này đều nằm dưới sự chi phối, sở hữu và thao túng của các hậu duệ cộng sản. Khởi nguồn từ những cuộc đấu tranh giai cấp, nhưng hiện nay chính họ lại là một giai cấp mới, sở hữu hầu kết các nguồn lực kinh tế và sở hữu tuyệt đối về quyền lực chính trị.

Tất nhiên, kiểu tồn tại của họ sẽ không thể lâu dài, vì tự thân nó là nguyên nhân của sự diệt vong. Bằng cách tận diệt tài nguyên và đánh đổi các giá trị môi trường, Việt Nam đã tạo được nhiều thành tích ấn tượng về phát triển kinh tế ngắn hạn. Đây được coi là thứ bùa thiêng để các nhà tuyên huấn cộng sản tuyên truyền nhằm duy trì tính chính danh của mình. Tuy nhiên, đó là sự phát triển không có ngày mai, vì đó là sự vay mượn tận diệt từ tương lai để đốt hết cho hiện tại, trong khi các vấn nạn về tham nhũng, tha hóa, bất bình đẳng kìm kẹp xã hội đến nghẹt thở và càng lúc càng nặng nề.

Ở chiều ngược lại là một nền tảng dân chúng ngày một khao khát tự do. Mặc dù biết chắc phía trước là vực thẳm, nhưng đội ngũ lãnh đạo chóp bu ở nước cộng sản Việt Nam (kể cả Trung Quốc) đều tin rằng họ có thể trì hoãn được thời gian. Những nỗ lực của họ không phải để hướng tới tương lai mà là để kéo dài cái chết. Điểm kết cuối cùng là những tay cộng sản nặng túi sẽ tìm cách đào thoát khỏi con tàu sắp đắm.

F. Sự tất yếu

Không có một quốc gia nào là hoàn hảo trên thế giới này. Nhưng cái hay của những quốc gia tự do, dân chủ là người dân luôn luôn có quyền lên tiếng chỉ trích, phản đối, xuống đường biểu tình, báo chí truyền thông săm soi phê phán những người đứng đầu quốc gia và chính phủ hàng ngày, từ đó chính phủ biết mà điều chỉnh những sai sót để xã hội tốt đẹp hơn, quốc gia phát triển hơn nữa.

Ngược lại ở những quốc gia độc tài độc đảng như Việt Nam, vì không có một cơ chế nào để kiểm soát, hạn chế quyền lực của Đảng cộng sản Việt Nam và chính phủ, quốc hội, luật pháp, nên tất cả truyền thông đều nằm trong sự kiểm soát và chỉ đạo của Đảng cộng sản Việt Nam. Người dân nếu lên tiếng chỉ trích, phê phán nhà cầm quyền thì bị xách nhiễu, bắt bớ, cầm tù…nên đảng và nhà nước muốn làm gì thì làm.

Hậu quả là ở nước Việt Nam, con người hoàn toàn không có tự do dân chủ, nhận quyền bị chà đạp, về kinh tế thì khoảng cách giàu nghèo quá lớn, bất công xã hội đầy dẫy, người dân đóng đủ loại thuế nhưng lại không được hưởng bất cứ sự hỗ trợ gì từ nhà nước, giáo dục nát bét, đạo đức xã hội xuống cấp, môi trường sống bị ô nhiễm nặng nề, tham nhũng trở thành "quốc nạn" không thể diệt trừ, và…

Các lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam có lẽ cần phải hiểu cho rõ bài học mà ông Milos Vystrcil, chủ tịch Thượng viện Cộng hòa Czech nêu ra trong chuyến thăm Đài Loan cuối Tháng 8/2020 như sau : "Đất nước ông giành được dân chủ và tự do vào cuối năm 1989 không phải nhờ vào việc đa số người dân đứng lên nổi dậy lật đổ chính quyền. Ngược lại, nền dân chủ và sự tự do đó có được bất chấp việc đại đa số người dân không đứng lên biểu tình phản đối chế độ độc tài".

Đa số họ, theo lời ông Milos Vystrcil, vẫn đi làm, vẫn xếp hàng nhận hàng hóa phân phát, vẫn vào rạp xem những bộ phim tuyên truyền của Xô Viết. Họ vẫn bất mãn, vẫn biết mình mất tự do, nhưng lựa chọn giữ im lặng, lựa chọn đi quán bar uống bia quên sầu thay vì lên tiếng đòi quyền lợi của mình. Họ sợ lên tiếng, sợ biểu tình, sợ thay đổi, sợ chống lại chế độ. Milos Vystrcil rõ hơn ai hết, vì bản thân ông là một người trong đám đông sợ hãi đó.

Vì sao đám đông sợ hãi mà đất nước vẫn có dân chủ và người dân cuối cùng vẫn có tự do ? Đó là vì những thiểu số dám lên tiếng luôn luôn tồn tại. Việt Nam hiện nay cũng đang có mặt thiểu số lên tiếng nầy và thiểu số lên tiếng nầy vẫn đang tồn tại. Nơi nào, và chừng nào những con người dũng cảm đó còn được trân trọng và được quốc tế bảo vệ, nơi đó luôn còn đủ tiềm năng dân chủ, cho dù là đứng trước miệng cọp trong nước hay quái vật ngoại bang. Và ngày nào Việt Nam vẫn còn những con người như vậy, ngày đó người ta vẫn có thể nhìn thấy nguy cơ thảm bại của Đảng cộng sản Việt Nam đang đến gần.

*****************

Tóm lại sự sống chết của Đảng cộng sản Việt Nam trong thế giới "toàn cầu hóa mới sau năm 2020" đã được quy luật kinh tế chính trị của dòng chảy kỷ nguyên 21 ấn định rõ rệt dựa trên các nguy cơ chủ quan tự thân của Việt Nam và nguy cơ khách quan từ quốc tế. Thế giới cũng như Việt Nam đang đứng trước một khúc quanh rất lớn sau đại dịch Covid-19, cho nên dù muốn dù không thì sự thay đổi cũng sẽ đến.

Một trật tự dân chủ mới đang hình thành và trong trật tự đó sẽ không có chỗ cho các chế độ độc tài. Đảng cộng sản Việt Nam sẽ bị đào thải và phải rút lui vào lịch sử ngay cả khi phong trào dân chủ chưa kịp lớn mạnh.

Một câu hỏi quan trọng mà mỗi người Việt Nam phải có câu trả lời là cái gì sẽ đến : một tình trạng hỗn loạn hay một giai đoạn chuyển tiếp về dân chủ trong hòa bình và trật tự ?

Đan Tâm

Nguồn : VNTB, 11/11/2020