Thông Luận

Tuần này, trận bão dư luận trên mạng xã hội Việt ngữ bùng lên từ một status do ông Nguyễn Văn Minh chia sẻ trên trang facebook của ông.

Ông Nguyễn Văn Minh chỉ trích kịch liệt Hoàng Chí Phong – một thanh niên Hồng Kông – là "nhãi ranh, mặt dơi, mõm chuột"

Trong status được giới thiệu là dẫn từ "Chống diễn biến hòa bình", ông Minh chỉ trích kịch liệt việc gọi Hoàng Chí Phong – một thanh niên Hồng Kông – là nhà hoạt động xã hội. Với ông Minh, Phong chỉ là "nhãi ranh, mặt dơi, mõm chuột". Năm, sáu năm gần đây "không lo học hành, rèn luyện, kiến tạo tương lai cuộc sống của mình" mà để bị bọn phản động nước ngoài bơm vá, giật dây, xui ‘ăn cứt gà sáp’, tự huyễn hoặc mình là anh hùng, là nhà dân chủ.

Ông Minh tán thành chuyện "hệ thống truyền thông chính thống của nhà nước Trung Quốc gọi Phong là Hán gian" và phản bác kịch liệt việc nhiều người Việt "cố tình tô vẽ, dựng Hoàng Chi Phong lên như một anh hùng, một biểu tượng của phong trào dân chủ", rắp tâm du nhập thứ "hình mẫu khốn nạn mặt dơi, mõm chuột" ấy về Việt Nam để kích động giới trẻ.

Ngoài việc chỉ đích danh hàng loạt "đối tượng" đang ca tụng cách mạng Hồng Kông và Hoàng Chí Phong, ông Minh còn cảnh báo rằng, một số cơ quan truyền thộng chính thức như : Tuổi Trẻ, Phụ Nữ Thành phố Hồ Chí Minh cũng tỏ ra hết sức hào hứng với những diễn biến ở Hồng Kông và xem Hoàng Chí Phong là "nhà hoạt động xã hội". Theo ông Minh, chẳng lẽ những cơ quan truyền thông này muốn chuyện tương tự xảy ra ở Việt Nam (?) và ông tiết lộ "cơ quan chức năng đã nhắc nhở nhận thức sai trái này" (1)...

Có thể vì "cơ quan chức năng" không thể nhắc nhở được các cơ quan truyền thông quốc tế nên sau đó vài ngày, ông Minh lại đưa thêm một status khác, dẫn từ "TC Bút danh", công kích VOA đăng bài "Thủ lĩnh biểu tình Hong Kong muốn truyền cảm hứng cho người Việt" (2). Tuy cũng làm báo (báo Quân Đội Nhân Dân) song ông Minh cho rằng, việc VOA phỏng vấn – đưa ý kiến của Hoàng Chí Phong là "âm mưu" không chấp nhận được. Một đất nước độc lập, tự do như Việt Nam không cần "cảm hứng" ấy (3)…

Ông Minh được nhiều người sử dụng mạng xã hội để ý từ năm 2011, lúc còn là một sĩ quan chính trị mang cấp bậc đại úy của quân đội. Thưở đó, ông là một trong số những cây bút chuyên dùng mạng xã hội mạ lị những người phản đối Trung Quốc xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam. Tuy hoạt động của ông Minh trên mạng xã hội không hiệu quả nhưng sau đó, ông Minh được rút về làm việc tại báo Quân đội Nhân dân.

Từ khi trở thành cây bút chuyên "hộ đảng", "chống diễn biến hòa bình", ông Minh thăng tiến khá nhanh. Trên mạng xã hội, có người bảo ông Minh hiện là thượng tá nhưng cũng có nhiều người khẳng định nhờ những bài viết "hộ đảng", ông đã trở thành đại tá. Báo Sạch – trang facebook của một số người từng làm báo - mới công bố một văn bản : Hội Nhà báo Việt Nam đã quyết định thu hồi Giải Khuyến khích từng trao cho ông Minh và hai đồng nghiệp ở báo Quân Đội Nhân Dân vì tác phẩm… "không đúng sự thật" (4).

***

Có lẽ chẳng phải ông Minh mà còn rất nhiều người không dè, status "Không nên gọi tên nhãi ranh mặt dơi mõm chuột Hoàng Chí Phong là nhà hoạt động xã hội" lại khiến công chúng Việt Nam phẫn nộ đến vậy. Người ta phẫn nộ không chỉ vì ông Minh "bỏ bóng đá người", thay vì phân tích xem đương sự sai ở chỗ nào và dùng lý lẽ thuyết phục mọi người, vì sao nên nhìn vấn đề như ông muốn thì ông chỉ khai thác đặc điểm hình thể của một nhân vật đã và đang được công chúng trên toàn thế giới dõi theo.

Đã có không ít người như Chanh Tam, phân tích sâu hơn, rằng cần phải xem cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ của dân chúng Hồng Kông sẽ đóng góp như thế nào vào việc chuyển biến nhận thức của dân chúng Trung Quốc về kiểu hành động ngang ngược, bất chấp đạo lý của chính quyền Trung Quốc ở những vùng trời, vùng biển, vùng đất mà Trung Quốc muốn độc chiếm ? Cũng cần phải xem lợi ích của việc củng cố toàn trị sẽ tạo ra khó khăn hay mang lại thuận lợi cho tranh đấu thu hồi lại phần lãnh thổ đã bị Trung Quốc xâm chiếm, bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam ? Chanh Tam nhấn mạnh, đừng ngồi trong giếng mà ẳng suốt ngày theo kiểu "có sự thao túng của bọn phản động quốc tế". Đừng ngu muội mà răm rắp chấp hành giống như mình là một đảng viên của đảng cộng sản Trung Quốc. Đừng lớn lối thoá mạ những người xem quyền làm người quan trọng hơn cả nồi cơm trước mặt. Đừng có viết báo bằng đờm và đừng để các loại báo viết bằng đờm khạc nhổ bừa bãi (5)...

Status bôi nhọ diện mạo Hoàng Chí Phong của ông Minh cũng là lý do khiến nhiều người đăng lại những tấm ảnh chụp ông… Hồ Chí Mình khi ông còn trẻ. Ngày ấy, "bác" còn hốc hác nên khuôn mặt "bác" từa tựa như tam giác cân dựng ngược, do má "bác" hóp, người ta có cảm giác, xương hàm vươn xa hơn về phía trước… Chẳng phải tự nhiên mà rất nhiều người khẳng định, khi dùng hình tượng "mặt dơi, mõm chuột", ông Nguyễn Văn Minh cố tình chửi… "bác", từ đó hình thành một đợt tổng sỉ vả ông Minh, rằng "tại sao mày dám chửi… ‘bác’ tao ?" !

Bởi "mạng xã hội rần rần chuyện ‘mặt dơi mõm chuột’ do đồng chí Minh tạo ra", dù các lực lượng đang đảm trách vai trò "hộ đảng" trên mạng xã hội đã cật lực phản bác bằng "những từ ngữ thô tục nhất" nhưng vẫn không thể ngăn chặn sự lan truyền "mặt dơi mõm chuột" khiến "bác" bị vạ lây, Nguyễn Tấn Thành đưa lên facebook đề nghị "kỷ luật đồng chí Nguyễn Văn Minh" và "bỏ cụm từ ‘mặt dơi mõm chuột" ra khỏi ngôn ngữ Việt", nếu dùng sẽ khép vào tội nói xấu lãnh tụ (6).

Dựa trên những lý do mà ông Minh dẫn ra để sỉ vả Hoàng Chí Phong, có facebooker như Nguyễn Lân Thắng khái quát "thân thế, sự nghiệp" của "bác" : Bị đuổi học vì tham gia biểu tình ở Huế. 21 tuổi không chịu tu dưỡng, học hành, xuống tàu lang thang khắp thế giới. Nhận rất nhiều tiền của các tổ chức nước ngoài, đặc biệt là quốc tế cộng sản. Vượt biên trái phép rất nhiều lần. Tham gia thành lập rất nhiều hội nhóm đảng phái trái pháp luật ở trong và ngoài nước để chống phá chế độ. Viết nhiều truyền đơn tài liệu để kích động quần chúng. Tham gia nhiều khóa học về bạo động lật đổ chính quyền ở nước ngoài, đặc biệt là ở Đại học Phương Đông (Liên Xô) trong những năm 1930... - kèm kết luận, so về mức độ "phản động" theo lối lập luận của ông Minh, Hoàng Chí Phong đúng là "nhãi ranh", không có cửa để so với… "bác" (7) !

***

Trận bão hình thành từ việc ông Minh sỉ vả Hoàng Chí Phong "mặt dơi mõm chuột" chỉ ra một thực tế, "hộ đảng", đặc biệt là "hộ đảng" trên mạng xã hội càng ngày càng khó. So với hộ đê còn khó hơn rất nhiều lần. Người Việt đề cập đến hộ đê khi bão to, lũ lớn xuất hiện. Hộ đê là huy động nhân lực, vật lực củng cố hệ thống đê điều sao cho đừng sạt lở, đừng vỡ. Xét về tính chất, "hộ đảng" dường như giống với hộ đê nhưng khó hơn. Cộng đồng luôn sát cánh với hệ thống công quyền khi cần hộ đê nhưng trong "hộ đảng", các thành viên không chỉ càng ngày càng đơn độc mà còn trở thành đối tượng đối đầu với công chúng.

Chẳng hạn trên trang facebook của Lâm Bảo Nhi, khi thảo luận về chuyện Nguyễn Lân Thắng dám so sánh mức độ "phản động" giữa "bác" và Hoàng Chí Phong Nguyễn Tràng bảo rằng : Tụi nhục nhã khi mang cũng họ Nguyễn với con sâu bệnh tật này ! Iqos Nguyen – một người cũng mang họ Nguyễn – nhắn Nguyễn Tràng : Mang họ Nguyễn mà về sau phải đổi thành họ khác mới là nhục nhã nhé ! Do Nguyễn Tràng thắc mắc : Tại sao ? Làm gì phải đổi họ ? Ly Kha Nguyễn – một facebooker khác trả lời : Ví dụ đổi thành họ… Hồ. Câu trả lời buộc Nguyễn Tràng vội vàng đính chính : Tui đang nói thằng Nguyễn Lân Thắng, không phải nói bác kính yêu của tui nhé (8)...

Na ná như vậy, Vinh Quang bảo rằng anh ta "nghi ngờ về gien và dòng máu mà thằng nghiệt súc Nguyễn Lân Thắng đang mang trong người bởi dòng họ Nguyễn Lân rất thông minh, học cao hiểu rộng và sâu sắc". Vinh Quang dọa Thắng : "Khi hồ sơ, chứng cứ được củng cố đầy đủ, cơ quan pháp luật sẽ tóm cổ, tống mày vào tù", đồng thời thách Thắng : "Có bản lĩnh mày đi các tỉnh lẻ, công khai xúc phạm bác Hồ ở chỗ đông người xem mày có bị bầm dập tơi tả không"… Khoan bàn đến giọng điệu của một cá nhân "kính bác, yêu đảng", việc Vinh Quang thách Nguyễn Lân Thắng đến "các tỉnh lẻ", vô tình xác nhận thực trạng, ở những nơi đủ thông tin, "bác" đã hết… thiêng (9) !

Rõ ràng chẳng phải ngẫu nhiên mà Đỗ Trung Quân than trên facebook : Chúng mày sướng quá hóa rồ, hết khôn dồn ra dại. Xưa chửi bọn "xúi trẻ ăn cứt gà" lập tức thòi ngay ra Lý Tự Trọng, Võ Thị Sáu, Kim Đồng,... Nay lại chửi Hoàng Chí Phong "ranh con mặt dơi,mõm chuột", lập tức thòi ngay ra Idol Thầu Chín, Tống Văn Sơ, Lý Thụy,… kèm chất vấn : Đã dư ngu chưa (10) ?

Thiên Hạ Luận

Nguồn : VOA, 14/09/2019

Chú thích :

(1) https://www.facebook.com/nguyenvanminhbqdnd/posts/2599876506718659

(2) https://www.voatiengviet.com/a/thủ-lĩnh-biểu-tình-hong-kong-muốn-truyền-cảm-hứng-cho-người-việt-/4965175.html

(3) https://www.facebook.com/nguyenvanminhbqdnd/posts/2603375109702132

(4) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=125276775504168&id=100293958002450

(5) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2124581007648155&set=a.895413643898237&type=3&theater

(6) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=3226993460645979&set=a.506755012669851&type=3&theater

(7) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10157542878033808&set=a.371777483807&type=3&theater

(8) https://www.facebook.com/100040812581949/posts/123650285672057

(9) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=131130324872050&id=100039252488145

(10) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=245975029695237&set=a.118355765790498&type=3&theater

Giống như nhiều quốc gia khác, tuần này, 22 triệu đứa trẻ ở Việt Nam chính thức bước vào niên khóa mới.

Khai giảng năm học mới ở Tắc Pổ, Nam Trà My, Quảng Nam. (Hình trích xuất từ website báo Tuổi Trẻ)

Giống như mọi năm, ngày khai giảng niên khóa mới lại trở thành dịp để công chúng bày tỏ sự thất vọng về hiện trạng giáo dục.

***

Ông Phùng Xuân Nhạ - Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo – lại tiếp tục trở thành tâm của trận bão dư luận sau khi công chúng tận mắt mục kích ông sải bước trên thảm đỏ, vẫy tay chào học sinh trường Trung học phổ thông Sơn Tây (tọa lạc tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội)…

Công chúng đã những hình ảnh ấy so với các hình ảnh khác cũng liên quan đến khai giảng niên khóa mới ở Tắc Pổ, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam : Chỉ có Trưởng bản, hai cô giáo và 34 đứa trẻ. Lũ trẻ nhếch nhác, nhiều đứa đi chân không cũng bắt đầu niên khóa mới ở nơi mà phải bảo đó là trường thì thiên hạ mới biết là chỗ dùng vào việc dạy dỗ trẻ con (1).

Tắc Pổ chỉ là một trong rất nhiều cơ sở giáo dục thuộc loại "trường không ra trường, lớp không ra lớp" nhưng đã như thế, đang như thế và có lẽ sẽ còn như thế. Hình ảnh về những cơ sở giáo dục kiểu này nhan nhản cả trên báo chí lẫn mạng xã hội.

Chẳng hạn Neu Confession chia sẻ một tấm ảnh, chụp lũ trẻ trong độ tuổi tiểu học ở xã Nậm Cang, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, xếp thành hàng dắt díu nhau leo lên dốc, đứa nào cũng cầm trên tay một cái ghế nhựa để dự Lễ Khai giảng (2).

***

Rất nhiều người đã so sánh Lễ khai giảng niên khóa mới ở trường Trung học phổ thông Sơn Tây với phân hiệu của Tiểu học Tắc Pổ rồi đặt vấn đề như Nguyễn Thiện : Tại sao chẳng bao giờ ông Nhạ chịu dời gót đến những chỗ như Tắc Pổ để biết trẻ con đang phải học trong điều kiện thế nào ? Có người như Hưng Lê Đình cho rằng, ông Nhạ không đến những nơi như Tắc Pổ vì sợ mấy "bộ đồ vía" bị vấy bẩn ! Có người như Chi Ming tin rằng, đến những trường nghèo thì phải tặng quà cho lũ trẻ khốn khổ, còn đến những trường sang trọng thì khi ra về có phong bì mà ông Nhạ thuộc loại chẳng "ngu" chút nào ! Cũng có những người như Thao Dinh chỉ trích kịch liệt việc đem thảm đỏ trải ở trường học (3)…

Bên cạnh những người bất bình vì ông Nhạ chỉ "qua lại" với các ngôi trường bề thế, sang trọng, có những người như Ngoc Vinh phản bác yêu cầu ông Nhạ phải đến những cơ sở giáo dục kiểu Tắc Pổ. Theo Ngọc Vinh, dù thiếu thốn đủ thứ nhưng Lễ Khai giảng ở Tắc Pổ "đẹp lung linh" vì hết sức đơn sơ giữa núi cao, rừng rậm. Những người như ông Nhạ nếu có đến thì chỉ nhằm đánh bóng hình ảnh của mình, tạo cơ hội cho báo giới ca ngợi "sự quan tâm sâu sát của lãnh đạo đối với giáo dục miền núi", còn cô giáo và lũ học trò sẽ chẳng được gì. Đừng để những diễn văn sáo rỗng, những khuôn mặt hợm hĩnh của những kẻ có quyền... khai giảng hủy diệt nét đẹp thuần khiết ấy của Tác Pổ (4)…

***

Giống như mọi năm, năm nay, dịp khai giảng niên khóa mới cũng là thời điểm mà nhiều viên chức hữu trách tuôn ra đủ thứ "lời hay, ý đẹp" và tất nhiên là không thể thiếu ông Nhạ. Ở vị trí Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo, ông Nhạ tuyên bố : Niên khóa này ưu tiên… "dạy người". Ngành giáo dục đã xác định "dạy người", dạy đạo đức, lối sống, giá trị sống, kỹ năng sống cho học sinh phải là một trong những nhiệm vụ hàng đầu và quyết tâm triển khai hiệu quả (5).

Đó cũng là lý do Cù Mai Công đặt vấn đề : Ưu tiên "dạy người" ! Dạy người, ai dạy vậy (6) ? Facebooker này dẫn ra hàng loạt scandal trong lĩnh vực giáo dục, liên quan đến các viên chức đặc trách giáo dục, giáo viên, học sinh và nhấn mạnh : Thực trạng tệ hại, đau lòng đó tồn tại đã lâu chứ không còn cá biệt. Công nhắc lại, năm ngoái, ông Nhạ từng tuyên bố : Sẽ chấn chỉnh, sẽ đẩy mạnh giáo dục đạo đức trong nhà trường, sẽ yêu cầu cả thầy lẫn trò thực hiện Quy tắc ứng xử trong trường học...

Năm nay, ở Tắc Pổ, không có đường, các cô giáo vẫn leo núi hai tiếng để đến trường. Còn ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình thì hàng trăm ngôi trường không thể khai giảng do mưa, lũ. Ông Nhạ thì đến trường Trung học phổ thông Sơn Tây tham dự một buổi khai giảng hoành tráng, sải bước trên thảm đỏ, vẫy tay chào mọi người… Rồi tiếp tục lập ngôn : Ưu tiên dạy người" ! Công dẫn Lã Khôn : Kẻ nào hiếu danh, việc làm thường giả dối ! – kèm thắc mắc : Làm người, làm thầy cô ai làm vậy ?! Làm vậy còn dạy được ai ?!

***

Cũng tham gia luận bàn về dịp khai giảng niên khóa mới, Le Duc Duc nhận xét : Chưa thấy vị Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo nào bị chửi nhiều như ông Nhạ cả ! Đầu năm - khai giảng bị chửi, cuối năm - mùa thi bị chửi ! Tại sao một xứ sở xưa nay vẫn ráng giữ truyền thống "tôn sư, trọng đạo" nhưng người đứng đầu lĩnh vực giáo dục suốt ngày bị réo tên ? Chẳng lẽ để một người như thế nhằm thực hiện âm mưu nào đó (7) ?

Thiên Hạ Luận

Nguồn : VOA, 06/09/2019

Chú thích :

(1) https://tuoitre.vn/le-khai-giang-cua-34-tro-2-co-va-1-dai-bieu-lanh-dao-la-truong-noc-20190905120628466.htm

(2) https://www.facebook.com/neuconfessions/photos/a.484482358268328/2719139494802592/?type=3&theater

(3) https://www.facebook.com/nguyenthien.haihuoctutrao/posts/10215367726646475

(4) https://www.facebook.com/ngoc.vinh.315/posts/2294789220632105

(5) https://www.facebook.com/he.via.54/posts/753971388382250

(6) https://tuoitre.vn/bo-truong-gd-dt-nam-hoc-moi-uu-tien-day-nguoi-20190903215410621.htm

(7) https://www.facebook.com/duc.leduc/posts/10213958085603365

Sau vài ngày trời mưa tầm tã do ảnh hưởng của trận bão thứ hai trong năm nay, cơ quan chuyên trách về khí tượng – thủy văn vừa dự báo, cả miền Bắc lẫn miền Trung sẽ tiếp tục nóng như thiêu. Điều đó đồng nghĩa với cháy rừng có thể tái bùng phát trên diện rộng bất cứ lúc nào, ở bất kỳ đâu.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tiếp tục thị sát trực tiếp việc chữa cháy rừng tại huyện Đức Thọ vào trưa 1/7 ngay sau khi tiếp xúc cử tri. (Nguồn : VGP)

Từ 26 tháng 6 đến 1 tháng 7, nhiều cánh rừng ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định,… đã cháy rừng rực. Chưa có thống kê chính thức nhưng chắc chắn đã có vài trăm héc ta rừng bị biến thành tro. Thảm họa rừng cháy chỉ được chặn lại nhờ tác động của trận bão thứ hai trong năm nay.

Những cơn mưa từ trận bão vừa kể làm nhiều người, đặc biệt là cư dân những vùng mà rừng cháy rừng rực sắp tròn một tuần thở phào. Từ hệ thống truyền thông chính thức đến hệ thống chính trị, hệ thống công quyền gọi những trận mưa xối xả làm lở đất, chết người ấy là mưa… vàng vì giúp giải cứu rừng thôi làm mồi cho lửa !

***

Trong đợt cháy rừng trên diện rộng, kéo dài từ giữa tuần trước đến đầu tuần này, Hà Tĩnh trở thành nơi thu hút sự chú ý của nhiều người nhất vì có tới bảy huyện cùng phải đối phó với hàng trăm điểm cháy và rừng cháy đi, cháy lại ít nhất năm lần. Người ta ước đoán Hà Tĩnh phải điều động tới 15.000 bộ đội, công an, dân chúng, tham gia chữa cháy.

Cảnh hàng ngàn người loay hoay trước biển lửa, chật vật ứng phó với cháy rừng bằng cuốc, xẻng, cưa máy, máy thổi lá,… đã làm bật ra câu hỏi, tại sao cháy rừng là vấn nạn thường niên mà không đầu tư trực thăng chữa cháy ( ?), tại sao không điều động trực thăng của Binh đoàn 18 tham gia chữa cháy (1).

Ủy viên Bộ Chính trị, kiêm đại biểu của Hà Tĩnh tại Quốc hội, kiêm Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ thay mặt cả hệ thống biện bạch là vì gió lớn, rừng cháy trên diện rộng nên dùng trực thăng chữa cháy… không khả thi. Tốt nhất vẫn là chữa cháy theo kiểu… du kích (2) !

Đáng ngạc nhiên là vẫn có một số người ủng hộ quan điểm của ông Huệ một cách nhiệt thành, rủa sả những người nêu thắc mắc về trực thăng không tiếc lời. Bất kể thiên hạ luôn dùng trực thăng chữa cháy rừng và chính Indonesia đã ký hợp đồng thuê trực thăng của Binh đoàn 18 chữa cháy rừng cho Indonesia trong ba năm vừa qua (3) !

Giống như để minh họa cho sự tài tình, sáng suốt của đảng ta, ngày 1 tháng 7, báo Hà Tĩnh công bố phóng sự ảnh có tên là : "Cõng nước lên non" phòng lửa rừng tái phát – giới thiệu cảnh công an, cảnh sát dùng đủ thứ dây để giúp mỗi người có thể mang một can nước loại… mười lít lên núi, dự trữ cho tình huống lửa lại bùng lên (4).

Những tấm ảnh hi hữu về nỗ lực phòng cháy – chữa cháy rừng ở cuối thập niên thứ hai của thế kỷ 21 này tiếp tục làm nhiều người thở dài và giống như vài ngày trước, lại có một số người dạo khắp các diễn đàn điện tử, blog, trang facebook để bày ra những lời rủa sả, theo đó, thở dài, thắc mắc là… chọc ngoáy, thiếu thiện chí !

Chẳng hạn Nguyen SA Huynh, người bày tỏ sự nghi hoặc về hiệu quả của việc "cõng nước" lên núi chữa cháy rừng, bị một facebooker có tên là Hải Vân chửi "ngu" vì… "phòng cháy" thì… phải như thế, kèm cảnh cáo" : "Đất nước này khó phát triển bởi lũ ngu dân trí thấp như thế ! ?". Giống như Hải Vân, Cường Phương giảng giải theo hướng, "cõng nước" là… tất nhiên vì… "chẳng lẽ tự nhiên… đào được nước trên núi" (5) !

Thôi thì cho dù vẫn phải xem Việt Nam tiếp tục phòng và chữa cháy rừng theo kiểu du kích với các phương tiện thô sơ, phương thức thủ công, dứt khoát không đầu tư, sử dụng các phương tiện bay để dập lửa là… sáng suốt, vẫn phải tiếp tục ca ngợi chuyện dùng ngân sách dành cho quốc phòng, mua trực thăng nhằm tạo điều kiện cho quân đội giành được hợp đồng chữa cháy thuê cho thiên hạ là… tài tình, song đảng ta cần phải suy tính thêm để giảm cường độ lao động cho những cá nhân "kính bác, yêu đảng, trung thành với chủ nghĩa xã hội" đang phải tới lui trên Internet chửi những thằng "ngu". Có một thực tế mà ai cũng thấy là những thằng "ngu" thích thắc mắc càng lúc càng đông !

Những hình ảnh chữa cháy rừng bằng các phương tiện thô sơ, hàng trăm người thay lừa, ngựa "cõng nước lên non" để phòng cháy đang tạo thêm nhiều thắc mắc khác. Chẳng hạn Nguyễn-Chương MT đăng lại hình ảnh, thông tin về JCR-6500 loại xe chuyên dùng chống bạo loạn được xem là hiện đại nhất (chứa 6.500 lít nước, cung cấp cho súng phun nước áp lực cao) mà đảng ta trang bị cho công an, kèm thắc mắc : Sao không dùng loại xe này cứu người, cứu rừng ở Hà Tĩnh ? Chẳng phải cứu người là mục tiêu cao nhất sao (6) ?

Hay Ngô Trường An bày ra một loạt ảnh chụp những phương tiện hiện đại mà đảng ta mua sắm – trang bị cho công an kèm thắc mắc : Có khốn nạn không khi chi bạc tỉ để mua đủ loại phương tiện hỗ trợ đàn áp (từ các loại xe tác chiến điện tử, phá sóng âm tầng cao, khai thác tác động hóa học, đến xe phun nước giải tán biểu tình, xe rải thép gai tự động,…), trang bị cho công an đủ thứ công cụ trấn áp (mũ chuyên dụng, mặt nạ chuyên dụng, giáp bọc thân, bọc tay chân,…) nhưng không sắm các phương tiện chữa cháy rừng, lính cứu hỏa thiếu cả mặt nạ phòng ngạt ? Có khốn nạn không khi chỉ đầu tư bảo vệ đảng, không bận tâm đến việc bảo vệ tính mạng, tài sản công dân và tài nguyên quốc gia (7) ?

Giống như nhiều người khác, Nguyễn-Chương MT, Ngô Trường An cũng bị một số cá nhân "kính bác, yêu đảng, trung thành với chủ nghĩa xã hội" bu vào, chửi không tiếc lời. Tới mức một facebooker có nick name là Rạp Cưới Đức Du phải buột miệng than : Thật đáng buồn khi dán mác "phản động" và "thế lực thù địch" vẫn tiếp tục được dùng như lá chắn che cho tội ác của cộng sản.

***

Lên tiếng hay làm ngơ, thậm chí phỉ báng những cá nhân thắc mắc về các khiếm khuyết của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền trong quản trị - điều hành Việt Nam thì chắc chắn sẽ cùng phải chia sẻ đủ loại hậu quả. Ví dụ cháy rừng. Do quản trị tồi, điều hành kém, diện tích rừng nguyên sinh ở Việt Nam chỉ còn chừng 7%, diện tích rừng thứ sinh nghèo kiệt chiếm khoảng 70% tổng diện tích rừng và là loại rừng rất dễ cháy. Theo các số liệu do Thông tấn xã Việt Nam công bố, Việt Nam hiệu có khoảng 6 triệu héc ta rừng dễ cháy và diện tích rừng dễ cháy càng ngày càng lớn. Nguy cơ cháy rừng trên diện rộng càng ngày càng cao do biến đổi khí hậu (8).

Ngoài phá rừng, mỗi năm, Việt Nam mất khoảng 16.000 héc ta rừng do hỏa hoạn và giới hữu trách chỉ có thể ước đoán thiệt hại là "nhiều trăm tỉ đồng/năm". Dù "ngu" mà bày tỏ nghi ngại, mong ước thay đổi hay "kính bác, yêu đảng, trung thành với chủ nghĩa xã hội" thì hai bên vẫn phải chia sẻ hậu quả do lũ lụt, sạt lở gia tăng vì mất rừng, do chi tiêu dành cho chăm sóc y tế, giáo dục bị ngắt đầu này, véo đầu kia nhằm… khắc phục và may lắm thì mới có cơ hội reo lên : Mừng quá ! Trời cứu rồi Hà Tĩnh mình ơi (9) !

Thiên Hạ Luận

Nguồn : VOA, 06/07/2019

Chú thích :

(1) https://www.facebook.com/vpluatsuvidan/posts/1247449025437506

(2) https://tuoitre.vn/chua-the-dieu-truc-thang-chua-chay-rung-vi-gio-thoi-manh-20190701181404984.htm

(3) http://soha.vn/cong-ty-truc-thang-mien-nam-binh-doan-18-nhung-canh-bay-vuon-tam-quoc-te-20180311195410884.htm

(4) https://baohatinh.vn/luc-luong-vu-trang/cong-nuoc-len-non-phong-lua-rung-tai-phat/175157.htm

(5) https://www.facebook.com/sahuynh.vanhoa/posts/10220102960425873

(6) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=706685459765437&set=a.116686058765383&type=3&theater

(7) https://www.facebook.com/man.ngotan.7/posts/2078987285545240

(8) https://www.vietnamplus.vn/chay-rung-o-mien-trung-nhin-lai-yeu-to-tu-nhien-va-xa-hoi/579993.vnp

(9) https://www.facebook.com/tintucvtv24/photos/a.246269142227548/1210044009183385/?type=3&theater .

Tuần này, dân chúng Việt Nam lại sôi lên vì giận trước tin Bộ Giao thông và vận tải dự định đổi tên các trạm thu phí cho những công trình giao thông được đầu tư theo hình thức BOT thành… trạm thu tiền. Đó là nỗ lực duy nhất và… mới nhất để đáp ứng "ý chí, nguyện vọng" của dân chúng về vấn nạn BOT (1).

Người dân và tài xế phản đối Trạm thu phí BOT Biên Cương, Cẩm Phả, Quảng Ninh, ngày 22/2/2018 (TTXVN)

Trước làn sóng chỉ trích việc quản lý – điều hành hệ thống trạm thu phí mọc lên như nấm tại Việt Nam và những phân tích về tác hại của hệ thống này đối với kinh tế - xã hội, năm ngoái, Bộ Giao thông và vận tải từng đáp ứng "ý chí, nguyện vọng" của dân chúng bằng… quy phạm pháp luật : Dùng một thông tư, cải sửa cách gọi các trạm thu phí thành trạm thu… giá.

Không may cho Bộ Giao thông và vận tải là trạm thu… giá không thể trụ được trong trận bão dư luận nên Bộ Giao thông và vận tải quyết định bỏ, quay về cách gọi cũ là trạm thu phí. Giờ, bổn cũ soạn lại, Bộ Giao thông và vận tải tiếp tục chứng tỏ sự cầu thị đối với "ý chí, nguyện vọng" của dân chúng về vấn nạn BOT bằng dự tính ban hành một quy phạm pháp luật khác, khai sinh… trạm thu tiền !

Chưa rõ dự thảo thông tư chỉ đạo đổi tên trạm thu phí thành trạm thu tiền cho các công trình giao thông được đầu tư theo hình thức BOT có thể… chào đời hay không (?), chỉ thấy trước mắt, búa rìu dư luận tiếp tục phủ xuống đầu Bộ Giao thông và vận tải, không ít facebooker miệt thị ý tưởng trạm thu tiền như Nguyễn Xuân Minh : Tiền thường gọi là "đạn". Hãy gọi trạm thu tiền là "trạm thu đạn" và cấm… nói lái (2).

Trên diễn đàn Nhà báo Việt Nam, Vo Tuyen góp ý, thu gì thì cũng là moi tiền từ túi của dân, thay từ đổi chữ làm chi để người ta miệt thị trình độ của các quan ? Tương tự, Nguyễn Quang Tiến gọi các viên chức có liên quan là "lũ óc chó" vì đổi tên đâu có giải quyết được mức thu, thời gian thu… đang là gánh nặng làm dân chúng bất bình (3). Sự bất bình sâu rộng ấy được Duc Nguyen Van xem là phần thưởng cho… "công tìm chữ" của Bộ Giao thông và vận tải (4).

Giống như những lần trước, ông Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng giao thông và vận tải lại được công chúng réo tên, chỉ mặt. Lệ Cam Trần nhấn mạnh, đối với vấn nạn BOT, điều duy nhất mà dân chúng cần là sự minh bạch trong thông tin. Tự thân cách gọi : Thu phí, thu giá, rồi thu tiền hay… thu ngân, không giải quyết được vấn nạn mà chỉ chứng minh "ngu quá thể", "tham quá thể", "dốt quá thể"... thôi ! Cũng vì vậy, chính quyền Việt Nam nên thay… anh Thể bằng… anh khác có năng lực hơn một chút (5).

Giống như Lệ Cam Trần, Đào Tuấn liệt kê hàng loạt yếu tố gây nhức nhối từ vấn nạn BOT, bản đồ các trạm thu phí như một bản đồ máu. Ở Bình Phước, một đoạn đường chỉ 60 cây số mà có tới ba trạm thu phí. Ở Bình Định, đoạn đường dài hơn một chút – 100 cây số nên mật độ trạm BOT lớn hơn : bốn trạm… Ông Thể thừa nhận vấn nạn BOT nóng nhưng chỉ giải quyết đổi cách gọi. Do vậy, theo Đào Tuấn, nơi làm việc của ông Thể nên là… 71 Kim Mã, chỗ… Nhà hát Chèo tọa lạc (6).

Mạnh Quân thì xem nỗ lực đổi cách gọi trạm thu phí thành trạm thu giá rồi trạm thu tiền là bằng chứng thể hiện sự luẩn quẩn, tù hãm trong đầu của các viên chức lãnh đạo ngành giao thông và vận tải. Facebooker này cho rằng, lối biện giải về nỗ lực thay đổi cách gọi là theo luật hoàn toàn không ổn. Luật bất hợp lý thì kiến nghị sửa luật chứ không thể "vật lên, vật xuống" mấy tấm biển. Còn không, để đỡ mất công tội nghiệp cho mấy tấm biển, đổi đồng loạt thành "Trạm thu… gì tự hiểu" cho hết phải bận tâm (7).

Tại sao Bộ Giao thông và vận tải không giải quyết tận gốc vấn nạn BOT mà chỉ nỗ lực để đổi cách gọi các trạm vặt tiền, Sơn Minh Phan giải thích : Gọi là trạm thu phí thì hoạt động bị chi phối bởi Luật Phí và lệ phí, tăng giảm phải xin phép và được phê duyệt, đặt sai vị trí thì phải đập bỏ, không thể thu quá hạn đã định. Trạm thu giá thì hoạt động theo Luật về giá, chủ đầu tư "tự chủ" nên rộng quyền hơn trong việc vặt tiền. Chỉ kẹt là dư luận phản đối dữ dội quá nên phải ngưng và dự tính chuyển thành thu tiền là một dự tính đểu cáng để tiếp tục lách khỏi sự chi phối của Luật Phí và lệ phí.

Sơn Minh Phan nhấn mạnh, sự lươn lẹo ấy cho thấy dã tâm của những nhóm lợi ích đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng giao thông theo hình thức BOT và được Bộ Giao thông và vận tải chống lưng, tìm mọi cách hỗ trợ chuyện móc túi dân chúng. Sơn Minh Phan nhận định : BOT bẩn chính là một dấu trừ của thể chế về nhân tâm, đồng thời là một thất bại thảm hại của công cuộc đốt lò (8).

***

Cột thu lôi vẫn được hiểu như cột thu sấm sét dẫn vào lòng đất, vì "lôi" còn có nghĩa là đánh đập và xét theo nghĩa này thì Bộ Giao thông và vận tải chẳng khác gì cơ quan chuyên chọc cho dân chúng nổi giận để thu hết tất cả khinh miệt, giận dữ, rủa sả về cho cả chính phủ lẫn thể chế. Rõ ràng, Bộ Giao thông và vận tải hết sức xứng đáng trong chuyện được cải danh thành Bộ... thu lôi !

Thiên Hạ Luận

Nguồn : VOA, 10/05/2019

Chú thích

(1) https://vnexpress.net/thoi-su/de-xuat-doi-ten-tram-thu-phi-thanh-tram-thu-tien-3920108.html

(2) https://www.facebook.com/minhnx/posts/10157116904674344

(3) https://www.facebook.com/nhabaovietnam.vn/posts/461367021311096

(4) https://www.facebook.com/duc.nguyenvan.3781995/posts/2555941184637418

(5) https://www.facebook.com/lecam.tran.3/posts/1271600283004297

(6) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2303873892968513&set=a.101602139862377&type=3

(7) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10157444339894824&set=a.10150490786699824&type=3&theater

(8) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2511595512207210&set=a.595943130439134&type=3&theater

Scandal liên quan đến gian lận ở Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2018 vừa được hâm nóng. Tuy cuộc điều tra kéo dài đã chín tháng nhưng giới hữu trách chỉ công bố một phần kết quả điều tra...

Gian lận trong chấm thi Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2018 xảy ra ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, Lạng Sơn - Hình minh họa.

Dù vẫn khẳng định không có vùng cấm nhưng các viên chức hữu trách vừa tạo ra vùng… CÂM. Cam kết sẽ loan báo công khai kết quả điều tra hiện chỉ mới thấy nửa sau là… KHAI tới mức công chúng không chịu nổi !

***

Tháng 7 năm ngoái, sau khi Bộ Giáo dục và đào tạo công bố kết quả Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2018, công chúng phát giác điểm của nhiều thí sinh ở Hà Giang cao bất thường. Sau khi "rà soát", Bộ Giáo dục và đào tạo thừa nhận, có ít nhất 330 bài thi bị sửa để nâng điểm cho 114 thí sinh.

Người ta tin rằng, những thí sinh được sửa bài, nâng điểm nếu không phải là con, cháu giới "đầy tớ" ở Hà Giang thì cũng là con, cháu của những doanh nhân có máu mặt ở tỉnh này. Bước đầu, đồng chí Triệu Tài Vinh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, Bí thư tỉnh Hà Giang, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội của tỉnh Hà Giang, công khai than "buồn" khi cả con lẫn cháu của đồng chí nằm trong số 114 thí sinh mà đồng chí bảo là "bị" sửa điểm !

Chuyện chưa ngừng ở đó ! Sau Hà Giang, công chúng và báo giới tiếp tục trưng ra những bằng chứng cho thấy, gian lận trong chấm thi Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2018 còn xảy ra ở Sơn La, Hòa Bình, Lạng Sơn. Bộ Giáo dục và đào tạo và Bộ Công an lại tất tả "rà soát". Bước đầu, đã xác định được ở Sơn La có "sáu sai phạm lớn trong tổ chức thi"...

***

Kể từ tuần trước, Bộ Công an rồi Bộ Giáo dục và đào tạo tuần tự công bố kết quả điều tra gian lận Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2018. Ở Sơn La đã xác định được có 97 bài thi được sửa để nâng điểm cho 44 thí sinh. Có bài thi được nâng tới 9 điểm. Có thí sinh được cho thêm 26,55 điểm/30 điểm ! Ở Hòa Bình đã xác định được có 140 bài thi bị sửa để nâng điểm cho 56 thí sinh. Có bài thi được nâng tới 9,25 điểm. Có thí sinh được cho tới 26,45 điểm/30 điểm !..

Chuyện lại cũng chưa ngừng ở đó ! Trong khi đại diện Bộ Công an lấp la, lấp lửng đang tiếp tục làm rõ thì ông Bùi Trọng Đắc, Giám đốc Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Hòa Bình, mở hàng cho ngành Giáo dục và đào tạo bằng tuyên bố, cơ quan của ông chủ trương không tiết lộ danh tính của các thí sinh được nâng điểm, cũng như không loan báo danh sách các thí sinh ở tỉnh Hòa Bình trúng tuyển vào các trường của công an, quân đội trong đợt tuyển sinh năm ngoái.

Sau ông Đắc, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng của Bộ Giáo dục và đào tạo, bảo rằng, việc công bố danh tính thí sinh được nâng điểm phải tuân thủ Hiến pháp, Luật Dân sự và có công bố hay không, công bố đến đâu, công bố vào thời điểm nào sẽ do Bộ Công an quyết định. Ông Trinh thề là Bộ Giáo dục và đào tạo không dung túng, không bao che, rất quyết liệt nhưng thỏ thẻ với công chúng là công bố tên các thí sinh được nâng điểm có thể… tác động cực đoan !

Tâm tình của ông Trinh đã làm công chúng sôi sùng sục, chỉ trích không chỉ dậy lên trên mạng xã hội mà còn lan rộng ở các diễn đàn của hệ thống truyền thông chính thức. Quỳnh Nga, một độc giả của báo điện tử VietnNamNet, cho rằng, đó là sự bao biện cho dối trá để tước đoạt cơ hội của những đứa trẻ khác. Hãy nghĩ đến tình trạng cực đoạn của triệu triệu công dân khi thấy Bộ Giáo dục và đào tạo chăm chăm lo cho những cá nhân cố tình vi phạm pháp luật (1).

Theo hướng đó, độc giả Đỗ Quang nhận định, cần xem lại lối tư duy của Bộ Giáo dục và đào tạo, tại sao chống cái xấu mà lại sợ… cực đoan. Tư duy nghẽn tắc như thế thì làm sao hành xử sáng láng, minh bạch được ? Tương tự, độc giả Quang Vinh thắc mắc, danh tính những thí sinh được nâng điểm có thuộc phạm trù phải bảo mật theo qui định pháp luật không ? Nếu không thì phải công khai bởi tất cả đều phải "sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật" mà !

Trên diễn đàn của báo điện tử Giáo Dục Việt Nam, độc giả Nguyen Van Giang nhấn mạnh, bản chất sửa bài thi, nâng điểm là tham nhũng do đó phải công khai danh tính những người vi phạm. Không công khai là bao che cho vi phạm và là một dạng vi phạm pháp luật khác. Ỉm danh tính những thí sinh được nâng điểm là bất công với những thí sinh lương thiện mất cả tương lai vì gian lận. Độc giả Nguyễn Vinh cũng xem scandal sửa bài, nâng điểm là đưa - nhận nên phải công bố cả danh tính thí sinh lẫn phụ huynh.

Hoàng Sa, một độc giả khác của diễn đàn luận bàn về việc Bộ Giáo dục và đào tạo muốn lờ đi trách nhiệm công bố danh tính những thí sinh đã được nâng điểm trên báo điện tử Giáo Dục Việt Nam, nửa đùa, nửa thật : Bộ Giáo dục và đào tạo nhân văn quá, nhân văn đến… đến không thể chịu được ! Hoàng Sa lưu ý : Công khai danh tính của các thí sinh được nâng điểm không những chỉ ảnh hưởng đến tương lai tiền đồ của các cháu mà còn ảnh hưởng đến cả… bố các cháu nữa ấy chứ (2) !

Trong nhận thức công chúng, bao gồm cả độc giả tham gia diễn đàn của hệ thống truyền thông chính thức lẩn người dùng mạng xã hôi Việt ngữ, "bố các cháu" mới là tác nhân chính khiến Bộ Giáo dục và đào tạo, Bộ Công an ngần ngừ trong việc công bố danh sách thí sinh được nâng điểm và bất kể chín tháng đã qua, vẫn lấp la, lấp lửng trong việc bạch hóa quá trình tìm kiếm - xử lý những cá nhân đã tác động đến các viên chức hữu trách để những viên chức nào sắp đặt kế hoạch, tổ chức sửa bài, nâng điểm cho thí sinh.

Sau khi Lệ Cam Trần bỡn cợt trên trang facebook của cô rằng, nếu sợ những thí sinh được nâng điểm bị tổn thương, sao không công bố danh sách phụ huynh (?), vài chục thân hữu của cô đã xúm vào can vì đó là… xúi bậy ! Vũ Long giải thích, công bố danh sách phụ huynh mua điểm cho con có thể khiến các vị đó cảm thấy quê với đồng bào, rồi họ xin… từ chức thì lấy ai… phục vụ nhân dân. Quang Tran nhìn thấy một khía cạnh… bậy bạ khác của đề nghị công bố danh sách phụ huynh những thí sinh được nâng điểm : Phụ huynh các em đều là "thú dữ", có cả quyền lẫn tiền ! Tỉnh nào công khai, tỉnh đó sẽ loạn vì… đánh nhau (3) !

Thiên Hạ Luận

Nguồn : VOA, 30/03/2019

Chú thích :

(1) https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/tuyen-sinh/bo-giao-duc-co-cong-bo-danh-sach-thi-sinh-lien-quan-gian-lan-diem-thi-thpt-quoc-gia-516172.html

(2) http://giaoduc.net.vn/Giao-duc-24h/Khong-cong-khai-danh-tinh-thi-sinh-duoc-nang-diem-Bo-Giao-duc-noi-gi-post196870.gd

(3) https://www.facebook.com/lecam.tran.3/posts/1243219089175750

Ông Phạm Hồng Tung, một Giáo sư, Tiến sĩ về Sử học, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển của Đại học Quốc gia Hà Nội, vừa lên tiếng phản bác những facebooker như Nguyễn Như Phong, Ngô Nguyệt Hữu… là lưu manh, kích động công chúng chỉ trích ông (1).

Một cuộc tuần hành chống Trung Quốc tại Việt Nam năm 2014.

Nguyễn Như Phong lưu manh như thế nào ?

Facebooker này đã đề nghị tống cổ ông Tung ra khỏi hàng ngũ sử gia Việt Nam, bởi không thể nào chấp nhận suy nghĩ của ông Tung – nhân vật giữ vai trò Chủ biên môn sử trong Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể : Giới sử học Việt Nam nên bàn bạc với giới sử học Trung Quốc để thống nhất quan điểm, nội dung... rồi mới dạy cho học sinh về những vấn đề có liên quan đến lịch sử Việt – Trung. Phong nhấn mạnh, không thể để một người như ông Tung đứng trên bục giảng. Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo cần phải bày tỏ chính kiến về suy nghĩ của ông Tung (2) !

Còn Ngô Nguyệt Hữu kích động công chúng ra sao ?

Hữu bày tỏ sự lo ngại rằng dường như ông Tung có "vấn đề nghiêm trọng" về "tư duy tiếp cận lịch sử" nên mới khuyên, đề cập về cuộc chiến cách nay 40 năm giữa Việt Nam và Trung Quốc, cần tránh dùng những từ như "giặc", "khát máu",... vì những từ này chỉ bộc lộ định kiến, áp đặt, thiếu khách quan, thiếu tính thuyết phục, trong khi đang rất cần hòa giải từ lịch sử. Hữu nhấn mạnh, lịch sử là nhật ký của một quốc gia, một dân tộc, thời điểm Trung Quốc bắn giết người Việt, Trung Quốc đích thị là giặc, là khát máu. Tại sao đề nghị không gọi những kẻ đốt phá, cướp đất của mình là chúng, là tàn bạo (3).

Ông Phạm Hồng Tung, một Giáo sư, Tiến sĩ về Sử học, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển của Đại học Quốc gia Hà Nội