Covid-19 bùng lên, Việt Nam lỡ dịp đón các hãng lớn muốn rời Trung Quốc ?

VOA, 18/08/2021

Tình trạng bùng phát dịch Covid-19 gần đây đang phá vỡ kế hoạch di chuyển dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam của các tập đoàn công nghệ khổng lồ Mỹ Apple, Google và Amazon, giữa bối cảnh các chính phủ đang thắt chặt kiểm soát biên giới nhằm ngăn chặn sự bùng phát của các biến thể mới của virus corona, tờ Nikkei đưa tin hôm 18/8.

Apple, Google và nhiều tập đoàn lớn khác của Hoa Kỳ có kế hoạch chuyển dời các nhà máy sản xuất của họ từ Trung Quốc sang Việt Nam trong những năm gần đây.

Tờ báo của Nhật Bản dẫn bốn nguồn tin am tường cho biết loạt điện thoại thông minh Pixel 6 sắp tới của Google sẽ được sản xuất tại Trung Quốc, mặc dù năm ngoái, công ty này từng lên kế hoạch chuyển dây chuyền sản xuất loạt điện thoại này sang miền bắc Việt Nam.

Tin cho hay nguyên nhân của quyết định tạm hoãn di dời này là do nguồn lực kỹ thuật có hạn ở Việt Nam và những quy định hạn chế đi lại được áp dụng gián đoạn ở nhiều nơi.

Trong khi đó, tập đoàn Apple cũng sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt tai nghe AirPods mới nhất của họ ở Trung Quốc thay vì tại Việt Nam như kế hoạch trước đó, Nikkei dẫn hai nguồn tin am tường cho biết. Tuy nhiên, tập đoàn này vẫn hy vọng có thể chuyển khoảng 20% sản lượng AirPods mới sang Việt Nam sau này.

Ngoài ra, kế hoạch chuyển việc sản xuất MacBook và iPad sang Việt Nam cũng bị Apple hoãn lại do thiếu nguồn lực kỹ thuật, chuỗi cung ứng máy tính xách tay chưa hoàn thiện và tình trạng bùng phát dịch COV-19, nguồn tin của Nikkei cho biết thêm.

Ngoài Google và Apple, công ty Amazon với dây chuyền lắp ráp mới được chuyển sang Việt Nam gần đây cũng đang gặp khó khăn khi việc sản xuất chuông cửa thông minh, camera an ninh và loa thông minh bị chậm trễ kể từ tháng 5, khi dịch bắt đầu bùng phát khiến nhà chức trách địa phương phải áp dụng các biện pháp và quy định phòng ngừa Covid-19 nghiêm ngặt.

Các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ bắt đầu có kế hoạch chuyển dời các nhà máy sản xuất của họ từ Trung Quốc sang Việt Nam kể từ khi cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc bắt đầu bùng nổ từ thời Tổng thống Donald Trump. Các kế hoạch này càng được xúc tiến mạnh hơn trong thời gian đầu đại dịch Covid-19, khi Trung Quốc đối diện với làn sóng bùng phát dịch mạnh mẽ khiến cho nền kinh tế ở nhiều khu vực bị tê liệt, còn Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia phòng chống dịch tốt nhất thế giới.

Ngoài Apple, Google, Amazon, các công ty Mỹ khác như Microsoft và Dell cũng đã có kế hoạch chuyển sản xuất sang Việt Nam trong những năm gần đây.

Tờ Nikkei dẫn lời một giám đốc điều hành chuỗi cung ứng của Apple và Google cho biết hiện nay ngoài việc cả hai nước hiện nay đều áp dụng các biện pháp kiểm dịch nghiêm ngặt, tình trạng thiếu nhân lực kỹ thuật cao tại Việt Nam cũng là yếu tố gây trở ngại cho việc di dời dây chuyền sản xuất của các tập đoàn này sang Việt Nam.

Đợt bùng phát dịch mới nhất diễn ra tại Việt Nam kể từ cuối tháng 4 đang gây ra những tác động lớn trên nền kinh tế Việt Nam. Một thống kê của Tổng cục Thống kê Việt Nam cuối tháng trước cho biết chỉ trong 7 tháng đầu năm, đã có 79.700 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, ngừng hoạt động chờ giải thể và hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 25,5% so với cùng kỳ năm 2020.

******************

Công nhân Bình Dương phản đối phương án ‘3 tại chỗ’ !

RFA, 18/08/2021

"3 tại chỗ" : Quá cập rập

Với con số gần bốn ngàn doanh nghiệp đã đăng ký thực hiện phương án "3 tại chỗ" (ăn - ở - sản xuất tại nhà máy) cho khoảng hơn 400 ngàn công nhân, lãnh đạo tỉnh Bình Dương đặt kỳ vọng đại dịch Covid-19 sẽ không thể phá vỡ chuỗi sản xuất và cung ứng tại địa phương này. Tuy nhiên, phương án trên đang gặp nhiều trở ngại khi nhiều công nhân cho RFA hay trên thực tế phương án ‘3 tại chỗ’ không thực sự hiệu quả và đang có nhiều bất cập do các doanh nghiệp chưa "chuẩn bị kỹ" cho "3 tại chỗ" và người lao động thì hoàn toàn bị động.

Công nhân một hãng may mặc gia công hàng hiệu ở Việt Nam - Ảnh minh họa. AFP

Ba công nhân đang làm việc tại Khu công nghiệp Bình Dương (không muốn nêu tên và công ty đang làm việc vì lý do an toàn) cho biết :

"Bữa ở trong (công ty) có người dương tính sợ quá quậy lên công an cho về rồi xét nghiệm bữa giờ 20 mấy ngày ở nhà.

Khó khăn về chỗ ở, chỗ ngủ rất bất tiện, không được như ở nhà mà còn dễ lây bệnh, F0, F1 đầy luôn.

Nguy cơ 3 tại chỗ là dễ nhiễm bệnh hơn ở nhà vì công nhân ăn ở chung, ngủ chung, lây bệnh, ở ngoài này nhiều lắm".

Các công nhân dẫn chứng thực tế tại khu công nghiệp Đại Đăng, Sóng thần Thủ Dầu Một vừa qua đã phát hiện một ca dương tính nhưng do ăn, ở chung với nhau nên cuối cùng nguyên tập thể 400 công nhân phải bị đưa đi cách ly tập trung. Họ nói tiếp :

"Một khu vực, một bộ phận nào đó nếu có ca bệnh phải ngưng hết.

Giờ ba tại chỗ mà nhiều công ty giấu, những ca bệnh phát hiện đưa đi nhưng xưởng vẫn sản xuất, không ngừng hoạt động bởi vậy nguy cơ ngoài này bệnh suốt, không giảm được".

Ngoài lo sợ bị lây nhiễm tập thể thì việc "3 tại chỗ" cũng khiến họ có cảm giác bị tù túng. Đã vậy, thức ăn công ty cung cấp mỗi ngày không đủ. Thậm chí nhiều công nhân bị bệnh cũng không có thuốc uống.

Ngoài ra, theo lời kể của hai công nhân làm việc tại Công ty sản xuất bàn, ghế văn phòng và giày da thì từ khi công ty của họ thực hiện theo phương án "3 tại chỗ", hầu hết công nhân đều gặp đủ thứ khó khăn. Họ cho biết :

"Em làm công ty ghế văn phòng của công ty UE, cũng bắt ở lại ba tại chỗ phức tạp lắm, lúc ăn ngủ đâu tài trợ gì mình, chỉ được cái một trực. Lúc tắm rửa cũng mệt, phức tạp, nguy cơ lây bệnh cao. Nó tù túng, giờ mình vô chỗ ngủ, đồ đạc, anh em có người ngủ được người không vì tập trung ồn ào quá, có người thực khuya chơi. Chỗ tắm trong toilet thì phải đợi, khó khăn lắm.

Nhiều khi đi làm mình thiếu thốn đồ tiêu dùng hoặc ăn uống cũng nhờ người ngoài gửi vô mà nó không cho nhận, kiểu như nó sợ mình tiếp xúc người ngoài lây lan dịch. Lúc ban đầu cũng cho nhận gửi phòng bảo vệ, nhiều khi cơm trong đó ăn không được vì ít và nấu không ngon nhờ người ngoài gửi vô giùm nhưng trưa tới giờ ăn nó không cho nhận, bắt đúng 5g chiều mới được ra nhận, sau này nó không cho nhận bất cứ đồ gì".

"Em làm công ty bên giày da nghỉ cũng hai tháng nay, qua đây làm mới được hai tháng thì cũng bị dịch nghỉ tới nay.

Ở lại cũng nguy hiểm, ví dụ tối ngủ, tắm rửa, ăn uống phức tạp vì công ty em đông, tới 7.000 công nhân sản xuất, không có chỗ nghỉ ngơi, nghỉ như vậy không an toàn mấy. Nguy hiểm lắm, ở lại ba trong một cũng bị đó, làm ở lại tại chỗ xong công ty test mà giấu, sau này xét nghiệm ra nhiều quá mới có phía bên Bình Dương xuống, cho đi cách ly 240 mấy người.

Giờ ở đây cũng sợ, nhiều khi làm ở lại không ai dám đi làm. Vừa lên đây ở lại hai tháng xong bị luôn".

Nên loại bỏ "3 tại chỗ"

Theo thống kê được báo nhà nước Việt Nam đăng tải vào cuối tháng 6, Bình Dương hiện có hơn 1,2 triệu công nhân lao động làm viêc tại 29 khu công nghiệp, 12 cụm công nghiệp. Trong đó hơn 400 ngàn lao động làm việc trong đại dịch theo phương án "3 tại chỗ".

Thông báo tuyển dụng của một công ty tại Khu công nghiệp Bình Dương. RFA

Hồi cuối tháng 7, đã có hơn 110 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương ngưng thực hiện phương án "3 tại chỗ" do xuất hiện trường hợp nhiều công nhân bị dương tính với SARS-CoV-2 khi tiến hành test nhanh trong công ty. Điều này càng khiến nhiều chủ doanh nghiệp và công nhân lo lắng. Nhiều người bày tỏ mong muốn chính phủ Hà Nội cần suy xét kỹ lại phương án ‘3 tại chỗ’ đang được áp dụng tại Bình Dương. Họ nói :

"Nhà nước nên bãi bỏ 3 tại chỗ, cho người ta đi làm rồi về thẳng phòng trọ, không được ra ngoài, vẫn vô xưởng vẫn về còn an toàn hơn ở trong.

Người bị ngừng việc lương không có, còn những người trong xưởng lương cũng không được 100% vì làm mà tổ sản xuất thiếu người nên nó cũng không ổn định, như để đối phó, để người ta nhìn vô không ngừng sản xuất".

"Giờ nhiều khi mình làm không đạt được như lúc chưa vô ở nên làm chút thì bắt đi tổ này tổ kia, nói chung công nhân trà trộn bên này bên kia, thà làm một chỗ, tổ mình không thì không sợ, còn bắt sang tổ khác tùm lum mình sợ.

Chỉ muốn đi làm chiều cho về nhà lại vì giờ đang tình hình giãn cách, mình cũng đâu đi tới đi lui được, mình đi làm rồi về phòng hoặc có xe đưa rước gì đưa mình về tới nơi rồi sáng rước mình đi làm cho an toàn".

Liên đoàn Lao động tỉnh Bình Dương đưa ra thống kê vào ngày 30/7 cho biết toàn tỉnh đã có khoảng 600 doanh nghiệp với hàng chục ngàn lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, bao gồm cả những nhà máy thực hiện ‘3 tại chỗ’.

Bộ Công thương vào ngày 6/8 cũng đã có văn bản gửi Bộ Y tế cho biết rằng mô hình ‘3 tại chỗ’ hoặc ‘một cung đường, 2 điểm đến’ bộc lộ nhiều bất cập trong thực tế giãn cách xã hội dài ngày và yêu cầu thời gian tới sẽ phải có mô hình sản xuất mới thay thế.

Trong khi lãnh đạo còn đang loay hoay với những phương án để có thể vừa dập dịch vừa giữ được sản xuất, nhiều công nhân lo lắng họ sẽ không trụ nổi nếu tình hình này kéo dài :

"Những vật dụng, nhu yếu phẩm mua bên ngoài giờ tăng giá chứ không gì giảm, lương không có mà mua gì cũng mắc hơn. Dữ lắm cũng khoảng một tháng hoặc hơn tháng chứ hoài như vậy thì công nhân chịu không nổi.

Nhà nước lên danh sách hỗ trợ thì người có, người không chứ nhiều công nhân quá cũng không tới tay họ được, nhiều người cầu cứu đói khổ đăng lên tùm lum.

Hiện tại khu vực phường Phú Tân Thủ Dầu 1 chưa thấy được nhận, ghi danh sách rồi mà chưa thấy được hỗ trợ".

"Mình thấy tình hình kéo dài như vầy chắc nguy cơ công nhân viết đơn xin nghỉ vì chịu không nổi đáp ứng của công ty".

*******************

Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai yêu cầu Thủ tướng cấp gạo cho hơn 1,5 triệu hộ

RFA, 18/08/2021

Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai là hai địa phương mới nhất yêu cầu chính phủ trung ương cấp gạo cứu đói cho người dân. Trước đó, bốn tỉnh miền Nam gồm Bình Phước, Bạc Liêu, Sóc Trăng và Cà Mau đã có yêu cầu tương tự. Báo chí Nhà nước đưa tin hôm 18 tháng 8.

Người dân Quận 3 trật tự xếp hàng mua hàng hóa, thực phẩm các loại và trứng tại điểm xe bán hàng lưu động của Sở Công Thương trên đường Lê Văn Sỹ, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh : Thanh Vũ/TTXVN

Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất Thủ tướng Phạm Minh Chính hỗ trợ 142.200 tấn gạo cho 1.580.110 hộ lao động nghèo bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Thành phố Hồ Chí Minh cũng yêu cầu hỗ trợ ngân sách gần 30 nghìn tỷ đồng để thuê phòng và mua lương thực. 

Theo Phó Chủ tịch Thành phố Hồ Chí Minh Phan Thị Thắng, mức hỗ trợ cho từng người là 15 kg gạo/người, 1,5 triệu tiền thuê phòng/hộ/tháng và 50.000 đồng/người/ngày, không rõ trong thời hạn bao lâu.

UBND tỉnh Đồng Nai xin 3.100 tấn gạo cho 208.567 người dân, mỗi người 15 kg. Trong số người dự kiến hỗ trợ, người lao động mất việc chiếm đại đa số : 161.096 người.

Đồng Nai cũng vừa quyết định thành lập Trung tâm Chỉ huy Điều hành để điều hành phòng, chống dịch Covid-19.

Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện giãn cách xã hội từ cuối tháng 5 theo Chỉ thị 15 và 16, Đồng Nai giãn cách đã gần hai tháng theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.