Qua vụ ông Huệ, cần đánh giá lại "cách tấn phong chức danh" của Đảng cộng sản Việt Nam

RFA, 03/05/2024

Ông Vương Đình Huệ đã chính thức bị miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội tại kỳ họp bất thường lần thứ 7 diễn ra hôm 2/5. Hiện, ông Trần Thanh Mẫn ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội được giao điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cho đến khi bầu được Chủ tịch mới mà có khả năng sẽ được thực hiện tại kỳ họp quốc hội tới, dự kiến bắt đầu từ ngày 20/5.

Ông Vương Đình Huệ khi tuyên thệ nhận chức Chủ tịch Quốc hội hồi ngày 31/3/2021. AFP Photo

Qua vụ việc của nguyên Chủ tịnh Quốc hội Vương Đình Huệ, các nhà quan sát tình hình chính trị Việt Nam và cả luật sư đều cho rằng quy trình, tiêu chuẩn bầu chọn Chủ tịnh Quốc hội của Việt Nam cũng chỉ là hình thức, bầu theo cơ chế "Đảng cử, dân bầu" chứ không được bầu bằng một cuộc bầu cử tự do.

Bầu chọn lãnh đạo của Việt Nam ra sao ?

Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy hôm 3/5/2024 cho RFA biết ý kiến :

"Quốc hội về nguyên tắc là cơ quan đại diện cho nguyện vọng và quyền lực của nhân dân. Nó có chức năng giám sát và làm luật và như vậy nó là một cơ quan quan trọng trong việc định hình nên chính sách của quốc gia. Người lãnh đạo một cơ quan như vậy về nguyên tắc phải là một người có thực tài và có tâm, cái tâm muốn cống hiến vì sự phát triển của quốc gia".

Muốn chọn được những người giỏi vào làm lãnh đạo một cơ quan như quốc hội thì theo ông Vũ, trước hết cần có bầu cử, ứng cử tự do để chọn ra những đại biểu quốc hội xuất sắc. Từ những người đại biểu xuất sắc này, sau đó họ sẽ tự bầu ra một người lãnh đạo xuất sắc nhất, có tâm và uy tín nhất cho vị trí Chủ tịch Quốc hội. Tuy nhiên ông Vũ nói tiếp :

"Đó là về mặt lý thuyết. Còn trong trường hợp của Việt Nam, những đại biểu quốc hội không phải là những người do dân bầu, mà họ được chính những cơ quan của Đảng cộng sản cơ cấu. Việc bỏ phiếu của người dân chỉ là hình thức. Vì vậy quốc hội gồm toàn những đại biểu do Đảng cộng sản cơ cấu và thường là những cán bộ cộng sản kiêm nhiệm. Một quốc hội yếu kém như vậy thì cho dù bầu theo kiểu nào thì nó cũng dẫn đến việc chọn ra những lãnh đạo kém cỏi".

Ông Trần Anh Quân, một người hoạt động xã hội ở Sài Gòn, hôm 3/5/2024 khi trao đổi với RFA cho rằng, thật ra quốc hội Việt Nam không phải do người dân bầu ra, mà việc bầu đại biểu quốc hội chỉ là một vở kịch, biểu diễn để người dân nghĩ là Việt Nam có bầu cử.Ông Quân nói thêm :

"Trên thực tế các chức vụ đều đã được mua bán và sắp xếp sẵn từ trước khi bầu cử rồi. Còn ghế Chủ tịch Quốc hội thì cũng là do Bộ chính trị sắp xếp, chỉ định, chứ không có chuyện đại biểu quốc hội được bầu ra. Vì muốn có bầu cử thì phải có tranh cử. Trong khi đó đâu có ai tranh cử ở vị trí này, nếu có tranh thì chỉ là tranh giành, đấu đá chứ không phải tranh cử.

Tôi thấy tất cả những tiêu chuẩn của Chủ tịch Quốc hội chỉ là mị dân, họ đặt ra tiêu chuẩn để dân tưởng là Chủ tịch Quốc hội sẽ là người tài đức vẹn toàn. Nhưng chẳng có người tài đức nào tham gia vào đảng độc tài để tham nhũng, vơ vét của dân cả !"

Tiêu chuẩn nào ?

Ông Huệ hôm 26/4/2024, đã phải từ chức do "Những vi phạm, khuyết điểm của đồng chí Vương Đình Huệ đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân". Tuy nhiên, dư luận cho rằng ông Huệ phải rời vị trí Chủ tịch Quốc hội do trước đó (hôm 21/4), trợ lý của ông là Phạm Thái Hà –Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đã bị bắt.

Liệu vụ bê bối của nguyên Chủ tịnh Quốc hội Vương Đình Huệ có phải do quy trình giám sát lỏng lẻo hay còn gì khác ? Ông Trần Anh Quân nhận xét :

"Về mặt cá nhân ông Huệ thì vụ án này một vụ án tham nhũng, mà con mối chúa lại là người đứng đầu Quốc hội. Về mặt chính trị thì đây là chuyện đấu đá giành ghế qua chiêu bài chống tham nhũng. Vụ án này không tuân theo bất cứ một quy trình hay tiêu chuẩn nào, mà các phe nhóm đã tìm mọi cách để triệt hạ nhau. Đơn giản là phe ông Huệ thua thì ông Huệ bị phế truất. Vậy vẫn còn quá nhẹ, vì nếu làm đúng quy trình, đúng pháp luật của đại án tham nhũng thì ông Huệ phải bị hầu toà để chịu trách nhiệm hình sự".

Kỳ họp bất thường lần thứ 7 hôm 2/5/2024 cũng nhắc lại Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức Quốc hội 2014 quy định, chức danh Chủ tịch Quốc hội do Quốc hội bầu bằng hình thức bỏ phiếu kín, trong số các đại biểu Quốc hội theo danh sách đề cử của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Tiêu chuẩn để Ủy ban thường vụ Quốc hội căn cứ lựa chọn danh sách đề cử chức danh Chủ tịch Quốc hội được thực hiện theo Quy định 214-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.

Như vậy, chi tiết tiêu chuẩn, quy trình bầu chức danh Chủ tịch Quốc hội không khác gì trước khi ông Vương Đình Huệ được chọn vào ghế Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021-2026.

Thay vì đánh giá về quy trình bầu chức danh Chủ tịch Quốc hội hiện nay, thì theo luật sư Đặng Đình Mạnh, nên đánh giá cách tấn phong chức danh Chủ tịch Quốc hội theo cách mà Đảng cộng sản đang làm sẽ chính xác hơn. Luật sư Mạnh nói với RFA hôm 3/5 :

"Lúc này, tôi tin rằng mọi sự đánh giá đối với quy trình bầu chức danh Chủ tịch Quốc hội theo quy định của Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức Quốc hội 2014 đều chưa có cơ sở. Vì lẽ, trong hoàn cảnh chính trị Việt Nam hiện nay, chúng đều không được được áp dụng một cách đúng thẩm quyền và độc lập như là những văn bản của cơ quan lập pháp. Thực tế, chúng đều là những văn bản được vận dụng bởi sự lãnh đạo theo cách "cầm tay chỉ việc" của Bộ Chính Trị thuộc Đảng cộng sản Việt Nam.

Tuy rằng quốc hội được Hiến pháp quy định là cơ quan nắm giữ quyền lực cao nhất, thể theo đó, chức vụ Chủ tịch Quốc hội hoặc các chức danh đại biểu quốc hội cũng phải có thẩm quyền tương xứng. Thế nhưng, như chúng ta quan sát hoạt động của Quốc hội trong suốt nhiều thập kỷ qua thì đã thấy rõ. Hầu hết họ đều là đảng viên, họ được bầu theo cơ chế "Đảng cử, dân bầu" chứ không được bầu bằng một cuộc bầu cử tự do".

Do đó theo luật sư Đặng Đình Mạnh, Quốc hội được bầu theo tiêu chuẩn của Đảng cộng sản chứ không phải theo tiêu chuẩn của nhân dân. Chức danh Chủ tịch Quốc hội theo ông Mạnh cũng vậy, hơn nữa, chức danh ấy cũng bao hàm tư cách là một trong các thành viên đầy quyền lực của Bộ Chính trị. Ông Mạnh kết luận :

"Với cách tấn phong Chủ tịch Quốc hội như vậy, cho đến thời gian gần dây, khi xảy ra việc ông Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ mất chức, trong các thông cáo chính thức, thì phần đánh giá đều ghi rằng họ "được đào tạo cơ bản, trưởng thành từ cơ sở". Cho thấy, họ chính là sản phẩm thuần chất của chế độ, kể cả về tài, đức và bản chất tội phạm. Và đấy là cách tấn phong, hoặc nói theo cách nói của đảng là làm công tác nhân sự thất bại và đất nước phải trả giá cho sự thất bại đó".

Nguồn : RFA, 03/05/2024

********************************

Công cuộc đốt lò của ông Trọng ra sao sau khi hai ông Thưởng & Huệ từ chức ?

RFA, 01/05/2024

Với những xáo trộn về nhân sự ở thượng tầng chính trường Việt Nam, đặc biệt khi hai ông Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ từ chức, một số nhà quan sát chính trị, xã hội nhận định rằng công cuộc đốt lò của ông Nguyễn Phú Trọng hiện đang "vượt tầm kiểm soát" và người tiếp quản có thể là ông Tô Lâm –Bộ trưởng Bộ Công an. 

Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng - Reuters

Nguyễn Phú Trọng "mất kiểm soát" việc "đốt lò" ?

Nhà báo Lê Trung Khoa, chủ bút Thoibao.de nhận định rằng qua vụ hai lãnh đạo tối cao của Việt Nam lần lượt mất chức chỉ trong vòng khoảng một tháng cho thấy cuộc chiến chống tham nhũng hiện nay dường như không còn nằm trong tầm kiểm soát của ông Nguyễn Phú Trọng nữa. Việc Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ "về hưu sớm" cũng không phải là chủ ý của ông Trọng, mà là do Bộ trưởng Công an Tô Lâm đứng sau điều khiển.

Có hai chỉ dấu khiến ông Khoa nhận định như vậy. Thứ nhất là vì sức khỏe ông Nguyễn Phú Trọng quá yếu, không thể điều hành công việc một cách bình thường. Thứ hai, cả hai ông Thưởng và Huệ đều được ông Trọng ủng hộ, cất nhắc lên vị trí lãnh đạo trong tứ trụ. Việc hai ông này dính bê bối tham nhũng, tiêu cực thì uy tín ông Trọng cũng bị ảnh hưởng xấu. Ông Khoa nói :

"Tôi cũng có thông tin được biết là ông Nguyễn Phú Trọng tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay sức khỏe rất yếu, thường xuyên phải vào bệnh viện để khám chữa bệnh. Thời gian còn lại thì ông ấy cũng không đủ sức để giữ tất cả các cuộc họp quan trọng.

Chính vì vậy mà các cán bộ cấp cao khác trong tứ trụ hoặc Bộ Chính Trị thường đưa ra những quyết định. Mà bây giờ với quyền lực rất lớn của Bộ Công an Việt Nam thì những quyết định đó dường như nó đến từ bộ công an Việt Nam là chủ yếu.

Ngoài ra, cũng còn nhiều thông tin cho rằng ông Nguyễn Phú Trọng là người phải chịu trách nhiệm về việc đề bạt những cán bộ cấp cao vì ông là Trưởng ban nhân sự của Đại hội Đảng khóa 13 và trong khóa 14 thì ông ta cũng muốn đảm trách phần nhiệm vụ này".

Có thể thấy từ khi tin đồn sức khỏe ông Nguyễn Phú Trọng nguy kịch xuất hiện rầm rộ trên mạng xã hội hồi tháng 1/2024, tới nay, ông Trọng rất ít khi trực tiếp xuất hiện trên truyền thông hô hào chống tham nhũng, tiêu cực như trước đây.

Ông Tô Lâm sẽ tiếp quản chống tham nhũng ?

3333333333333333333333333

Bộ trưởng công an Tô Lâm. Ảnh : courtesy Chinhphu.vn

Nếu ông Trọng không còn kiểm soát được cuộc chiến chống tham nhũng do chính mình khởi xưởng từ năm 2016, thì câu hỏi đặt ra là vậy ai là người chỉ đạo xử lý các vụ án tham nhũng liên quan đến cấp dưới của hai ông Huệ và Thưởng, khiến hai ông này đột ngột mất chức. Trả lời câu hỏi này, nhà báo Lê Trung Khoa cho rằng không ai khác ngoài ông Tô Lâm - người được cho là đang nắm thực quyền cao nhất tại Việt Nam hiện nay.

Theo ông Khoa, ban đầu, Bộ công an được ông Trọng sử dụng như một công cụ cho chiến dịch đốt lò, thanh trừng các quan chức tham nhũng. Bộ công an trực tiếp làm việc, điều tra xét hỏi cũng như bắt các quan chức của Đảng cộng sản Việt Nam bị cho là có dính líu tới tiêu cực, tham nhũng. Tuy nhiên, dần dần, ông Nguyễn Phú Trọng không còn kiểm soát được lực lượng công an và ông Tô Lâm vẫn lợi dụng danh nghĩa "chống tham nhũng" để loại bỏ các đối thủ chính trị của mình. Ông Khoa nói tiếp :

"Bộ Công an hiện nay dường như đã tụt khỏi tay của Nguyễn Phú Trọng. Nó sẽ làm cho tình hình nội bộ của Việt Nam tới đây thêm rối ren.

Tiếp tục sẽ còn những con người khác của Đảng, đặc biệt là cán bộ cấp cao sẽ bị đưa ra xét xử trong thời gian tới. Vì vậy, mà chúng ta có thể thấy được sự hoạt động rất nhiệt tình, năng động, mạnh mẽ của Bộ Công an Việt Nam, mà đứng đầu là bộ trưởng công an Tô Lâm hiện nay đang thực hiện việc đó".

Luật sư Nguyễn Văn Đài từ nước Đức nhận định rằng có thể việc Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cùng với Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ buộc phải nghỉ hưu là chủ đích của ông Tô Lâm. Tuy nhiên, theo Luật sư Đài, vẫn còn quá sớm để kết luận ông Nguyễn Phú Trọng không còn kiểm soát được cuộc chiến chống tham nhũng. Ông nói :

"Nói tới quyền lực và khả năng của ông Trọng, theo quan điểm của tôi thì ông ấy không mất kiểm soát đâu. Bởi vì ông ấy vẫn đang nắm Bộ Quốc phòng, vẫn là Bí thư Quân ủy Trung ương ; và những người như hai nhân vật trong Bộ chính trị như Phan Văn Giang và Lương Cường là những người ủng hộ mạnh mẽ ông Trọng".

Nguồn : RFA, 01/05/2024

Quốc hội "nên thảo luận" hậu quả của chiến dịch "đốt lò" đối với nền kinh tế

Tình hình kinh tế - xã hội bốn tháng đầu năm "tiếp tục bộc lộ những khó khăn, thách thức" từ quý IV năm 2022, gây áp lực lớn trong điều hành kinh tế vĩ mô và khả năng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm 2023.

Quốc hội Việt Nam Khóa XV khai mạc kỳ họp thứ 5 ngày 22/5/2023. Cổng thông tin điện tử Quốc hội Việt Nam

Thống kê cho thấy tăng trưởng GDP quý một chỉ đạt 3,32%, "mức rất thấp trong điều kiện nền kinh tế đã mở cửa" và trên nền thấp của cùng kỳ năm trước. Thực tế này cho thấy việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm là 6,5% là "rất khó khăn". Tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động "giảm 2%" so với cùng kỳ năm trước, trong khi số "doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng 25%" và xu hướng này có thể "diễn biến phức tạp hơn trong thời gian tới" (1).

"Nhiều doanh nghiệp đối diện áp lực trả nợ lớn nên phải chuyển nhượng doanh nghiệp, bán cổ phần với mức giá rất thấp, trong nhiều trường hợp bán cho các đối tác nước ngoài" (2). Đó là một thuộc nhiều vấn đề trong bức tranh tổng thể được cho là khá xám màu của nền kinh tế Việt Nam mà Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Việt Nam, ông Vũ Hồng Thanh vừa thừa nhận và chỉ ra trong báo cáo thẩm tra kinh tế - xã hội năm 2022, những tháng đầu năm 2023, trình bày trước kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa 15 tại Hà Nội hôm 22/5/2023, như báo mạng VnExpress và Thanh Niên Online hôm thứ Hai đưa tin.

Và "Những khó khăn trên thị trường tài chính, trái phiếu doanh nghiệp khiến doanh nghiệp khó tiếp cận và hầu như không huy động được vốn, dẫn tới bất động sản "đóng băng". Các động lực chính của tăng trưởng như xuất khẩu, đầu tư trực tiếp nước ngoài, nhất là sản xuất công nghiệp giảm, trên đà suy yếu. Nền kinh tế thực sự rất khó khăn.

Một trong những nguyên nhân chính của suy giảm tăng trưởng, theo ông Vũ Hồng Thanh, là khu vực công nghiệp, xây dựng tăng trưởng âm 0,4% trong quý đầu năm. Bốn tháng đầu năm, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) giảm 1,8% so với cùng kỳ, trong đó IPP ngành chế biến, chế tạo giảm 2,1%. Số liệu tiêu thụ điện bốn tháng giảm 0,4% so với cùng kỳ, cho thấy các hoạt động sản xuất suy giảm…", vẫn theo VnExpress, báo mạng thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, dẫn lời người đứng đầu Ủy ban Kinh tế Quốc hội Việt Nam, cho biết thêm.

Đốt lò làm triệt tiêu sự ‘năng nổ, dám nghĩ, dám làm’

Đánh giá về một phần hiện trạng cùng nguyên nhân của tình trạng kinh tế được coi là đình đốn, khó khăn hiện nay của Việt Nam, từ góc nhìn độc lập, trên quan điểm riêng của mình, cũng từ Hà Nội, hôm thứ Hai, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện phản biện chính sách IDS (đã tự giải thể) đưa ra một vài nhận định với Đài Á Châu Tự Do, mà theo đó có ba khía cạnh được ông coi là hậu quả không được lường trước :

"Trong những lúc khó khăn, ở nhiều nước hay có chính sách thúc đẩy, hay gọi theo cách khác là ‘kích cầu’ cũng được ; tức nhà nước đổ tiền vào đầu tư, song nhà nước đổ tiền như thế rồi mà suốt quý I năm nay và cho đến hết tháng 5/2023 này, tỷ lệ giải ngân gọi là vốn đầu tư công rất là thấp. Tại sao ?

Người ta phải hỏi như vậy, cái đấy là cái tự mình làm được, bởi vì vốn, ngân sách của nhà nước là có rồi, vậy mà chi đầu tư công không chi được. Vậy có thể nói rằng bộ máy rất là kém. Đầu tư công này thường chậm, nhưng tôi chưa thấy năm nào chậm như năm nay. Vậy thì phải hỏi tại sao năm nay lại chậm như thế ?

Có thể suy đoán một vài chuyện, và chuyện thứ nhất là do đốt lò tùy tiện, "tùm lum, tà la", ông Chủ tịch nước bị hạ bệ, hai ông Phó Thủ tướng thực sự là bị cho nghỉ, thôi việc, nhưng hiểu theo đúng nghĩa cũng có nghĩa là bị hạ bệ, rồi mấy ông Bộ trưởng, Thứ trưởng khác vào tù. Cái đó liệu có ảnh hưởng tới các quan chức từ Chủ tịch nước xuống không ? Tôi nghĩ rằng chắc chắn là ảnh hưởng".

Theo ông Nguyễn Quang A, điều này có tác động về mặt tâm lý và tới hành vi của cán bộ, quan chức quản lý, lãnh đạo trong toàn bộ máy nhà nước, chính quyền, như ông phân tích tiếp :

"Và cái đó làm cho người nào cũng phải cẩn thận hơn, thận trọng hơn theo lối là nếu không, nhỡ ra bị cho vào lò thì sao ? Cái đó làm cho đội ngũ những người ra quyết định làm quyết định chậm hơn, đưa ra quyết định cẩn trọng hơn là cần thiết, dẫn đến việc họ bảo : thôi, có những cái gì năng nổ, thì bớt năng nổ đi, mà như thế, chuyện quyết định nhanh nhạy cho kịp tình huống, chuyện sáng tạo hay là năng nổ sẽ bớt đi, thay vào đó an toàn là trên hết.

Tôi nghĩ tâm lý như thế ở trong đội ngũ lãnh đạo từ thấp đến cao chắc chắn là có và cũng không ngạc nhiên gì khi từ ông Tổng bí thư đến nhiều ông lãnh đạo cấp cao khác cũng nói, mà báo chí cũng kêu ca ầm ầm, bảo rằng những người nọ, người kia rụt rè, không dám làm, chần chừ này nọ kia khác, điều ấy chính là sự công nhận của bản thân các ông lãnh đạo ấy rằng chuyện đốt lò gây hậu quả rất lớn đến hoạt động của bộ máy Nhà nước.

Tất nhiên không ai dám nói toẹt ra nhưng tôi nói, nhưng nghe giọng điệu của họ thì có thể kết luận rõ ràng rằng họ thú nhận như vậy".

Vừa không hiểu tâm lý doanh nghiệp vừa mắc ‘sai lầm chính trị’

Theo TSKH Nguyễn Quang A, chiến dịch chống tham nhũng "đốt lò" mà như ông nói ở trên là đã được tiến hành tùy tiện, đã phạm phải thêm một sai lầm khác cho thấy những người chủ trương đã không có kiến thức và hiểu biết về tâm lý của giới đầu tư và doanh nghiệp, đồng thời phạm sai lầm ‘chính trị’ mà có thể hiểu là vừa gây hại cho nền kinh tế quốc dân vừa tự gây hại về chính trị, ông nói :

"Đấy là một chuyện, còn chuyện thứ hai là các vụ án đó đánh vào rất nhiều doanh nghiệp nữa, từ AIC group của bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, rồi đến Vạn Thịnh Phát, rồi FLC, đến rất nhiều doanh nghiệp, công ty, tập đoàn khác, tôi thử hỏi làm như vậy, các doanh nghiệp khác nghĩ gì, các ông chủ tư nhân khác nghĩ gì ?

Câu trả lời là tìm cách chuồn thôi, tìm cách thoái vốn, tìm cách chuyển vốn ra nước ngoài, tìm cách đầu tư ra nước ngoài. Chuyện đó ai hiểu tâm lý của các ông chủ tư bản, thì thấy rằng chuyện ấy là chuyện rất dễ hiểu.

Tôi nghĩ rằng việc chống tham nhũng rất cần, song phải chống ở cái gốc, nhưng cái ấy khó làm. Nhưng nếu đánh tùm lum, tà la, sẽ có mặt trái của nó… khi người dân thấy hệ thống chính quyền này sao mà thối nát đến như vậy, và người dân thêm mất niềm tin vào chính quyền. Niềm tin này là một tài sản thường rất quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế. Người nào không chú ý và làm hủy hoại niềm tin ấy, thì có thể làm hại đến sự phát triển kinh tế.

Như vậy, có thể việc chống tham nhũng là một việc rất tốt, nhưng nó lại có hậu quả là nếu làm tùy tiện, thái quá bất cập, đã làm suy giảm lòng tin của người dân vào chính quyền, và theo tôi đấy là một hậu quả chính trị không lường trước của nhóm chủ trương "đốt lò". Tôi cho rằng ở Việt Nam, khi vạch ra chính sách ấy, người ta đã không để ý đến những hậu quả xấu mà, bất lường".

Và để minh họa cho nhận định này của mình, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Quang A đưa ra một số ví dụ :

"Đó như là giới doanh nhân có thể sợ hãi, họ nhụt chí, họ nghĩ rằng : à, nó nuôi béo mình, mà béo rồi thì sẽ bị thịt, vậy trước khi nó thịt mình, thì mình phải chạy !

Hệ quả là gì ? Doanh nhân sẽ bớt làm ăn to đi, làm vừa vừa thôi, nếu đã làm to rồi, thì tìm cách chuyển vốn ra nước ngoài.

Còn quan chức thì sao ? Họ chần chừ, lưỡng lự trong việc ra quyết định. Đấy là những hậu quả của việc cứ ra tay mà không tính toán sâu xa, không lường trước hết.

Rồi dân thì sao ? Dân không tin vào chính quyền nữa, như trên tôi nói. Và đó là những hậu quả của một chính sách mà ban đầu nghe có vẻ rất là hay, nhưng giải quyết thực ra là không giải quyết đến gốc rễ của vấn đề, và tôi chắc chắn rằng ít nhất ba hậu quả trên của ‘Đốt lò’ đã có ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của Việt Nam.

Còn cụ thể sự ảnh hưởng ấy ra sao, nhiều thế nào, có thể phải cần những nghiên cứu kỹ lưỡng để đo lường, đánh giá xem bao nhiều phần trăm, hay mức độ nặng nhẹ ra sao, nhưng những ý tưởng như thế là chắc chắn có, tức là có phần tác động.

Và tôi không hiểu là Quốc hội Việt Nam sẽ có đề cập đến những vấn đề ấy không, hoặc là họ có nghĩ ra được biện pháp nào để giải quyết không, theo tôi đó là một bài toán khó với họ".

Trên đây là ý kiến trên quan điểm riêng của Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Quang A, nhà phân tích kinh tế, chính trị và thời sự từ Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và phản biện Chính sách độc lập (IDS đã tự giải thể) nêu nhận định với RFA tiếng Việt từ Hà Nội, mời quý vị đón theo dõi phần tiếp theo của ý kiến này, theo đó nhà quan sát nêu gợi ý về hướng giải bài toán trên tới ‘tận gốc rễ’ vấn đề ra sao, và cần làm gì ưu tiên để cho nền kinh tế của Việt Nam thực chất được phát triển một cách hiệu quả, lành mạnh và bền vững.

Quốc Phương

Nguồn : 22/05/2023

Tham khảo :

https://vnexpress.net/chu-nhiem-uy-ban-kinh-te-nen-kinh-te-dang-rat-kho-khan-4608138.html

https://thanhnien.vn/nhieu-doanh-nghiep-chuyen-nhuong-ban-co-phan-gia-thap-cho-nuoc-ngoai-185230522105347455.htm

Những lời mở màn Hội nghị trung ương 3 khóa XIII (hôm 5/7/2021) của Tổng bí thư không khỏi khiến người nghe giật mình: "Trong không khí cả nước đang hân hoan, phấn khởi trước những thành công rực rỡ…". Hóa ra ông Nguyễn Phú Trọng đang nói về Đại hội XIII và bầu cử quốc hội khóa XV. Ngoại trừ việc giới thiệu nhân sự cho quốc hội khóa XV bầu, những gì mở màn Hội nghị trung ương 3 cũng không khác gì kết luận. Các nội dung đó vô nghĩa với chính những người ngồi họp.    

Không ủy viên trung ương nào hiểu sẽ phải làm gì nên đành đồng ý với các kết luận của Hội nghị.

Các ủy viên Ban chấp hành trung ương nên kiên nhẫn, các đảng viên còn cần kiên nhẫn hơn và nếu có người dân nào muốn nghe, hoặc đọc các nội dung của kỳ họp, họ phải cực kỳ kiên nhẫn và dư thì giờ. Ông Trọng nêu lên tinh thần "nhìn thẳng vào sự thật" để đánh giá tình hình. Nhưng sự thật của ông và Đảng cộng sản không phải sự thật của đất nước. Có thể ông không dối lòng : Ông vẫn cố gắng đọc các báo cáo tích cực, các số liệu tăng trưởng, vẫn hướng tới sự gắn bó trong Đảng. Ông Trọng có lẽ là người duy nhất thành thực tin điều đó. Nhưng sự thật của tập thể Đảng cộng sản (bao gồm nhiều các triệu phú đô-la) hoàn toàn khác với những gì ông tin và càng khác xa với sự thật của hơn 90 triệu dân Việt Nam : Để đối phó Covid-19, Đảng cộng sản cần tiền và đang loay hoay, còn người dân thì rất khó khăn, họ cần tiền và đang trông vào Đảng và Nhà nước lo như họ vẫn rêu rao.

Nhưng làm thế nào mà Hội nghị trung ương 3 họp trong gần 4 ngày, có thể phân tích, đánh giá và chỉ đạo thực thi các chiến lược của Đại hội XIII. Đơn giản là không ủy viên trung ương nào hiểu sẽ phải làm gì nên đành đồng ý và đồng tình với các kết luận. Không ai có thể hiểu được nội dung sáo rỗng trong các báo cáo đó.

Hội nghị trung ương 3 kết thúc sớm hơn một ngày so với kế hoạch. Các ủy viên trung ương phải rất nỗ lực để có thể chịu đựng nhau và khi không có gì để nói thì đành nghỉ sớm. Họ đã nêu ra những gì ?

1. Kinh tế

Những con số có thể nói dối. Tăng trưởng 5,64% GDP cơ bản nằm ở việc gia công. Chúng ta không có quyền mơ mộng : Việt Nam đã lún sâu vào vị trí gia công thứ cấp cho thế giới và không có bất kỳ kế hoạch nào phát triển thị trường nội địa, cũng như gia tăng giá trị chất xám và một phần của chuỗi giá trị gia công. Mỹ đang phục hồi sản xuất và Châu Âu sẽ sớm ổn định các thị trường liên kết. Việt Nam có thể còn mất đi lượng sản phẩm được nhận gia công.

Thu ngân sách nhà nước đạt trên 58,2% so với dự toán, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm 2020. Ngân sách tăng có thể nằm ở việc truy thu thuế. Các khoản sai phạm về thuế hay nợ thuế đều sẽ bị thu càng nhanh càng tốt. Hãy nhìn vài số liệu ở Tổng cục thuế: Thu ngân sách do cơ quan thuế quản lý trong 6 tháng đầu năm 2021 ước đạt 656.374 tỷ đồng, bằng 58,8% so với dự toán, tăng 14,3% so cùng kỳ năm 2020. Hầu hết các khoản thu, sắc thuế đều có tiến độ thu đạt khá so với dự toán và đạt mức tăng trưởng cao so với cùng kỳ. Có thể dự đoán khối FDI và khối các doanh nghiệp lớn trong nước sẽ bị giảm lỗ để phải nộp lại thuế. Hiện tại, số giảm lỗ tạm tính là 17.200 tỉ.

Ngân sách tăng còn có thể nhờ việc tăng thuế. Bất động sản, chứng khoán và áp thuế giá trị gia tăng dịch vụ là các thí dụ. Tăng kịch khung các khoản phạt hành chính cũng là điều người dân cần lưu tâm, đấy cũng là các khoản tăng ngân sách.

Những điều đó phản ánh sự tích cực mà ông Nguyễn Phú Trọng kết luận. Bây giờ thì Tổng bí thư cũng phải để cập tới sớm giải phóng mặt bằng. Đảng cộng sản rất cần giải ngân để tăng trưởng, nhanh nhất vẫn là xây dựng hạ tầng.

Trong thời gian tới, khi các khu công nghiệp lâm nguy vì đại dịch Covid-19 thì tăng trưởng sẽ giảm. Nếu không kịp giải ngân cho xây dựng, Đảng cộng sản có thể phải bịa ra một mức tăng trưởng nào đó. Nhưng sự thật vẫn không thể thay đổi : Việt Nam đứng trước khó khăn muôn bề mà Đảng cộng sản thì hoàn toàn bất lực. Họ cũng muốn đi vay, nhưng vay ai, theo cơ chế nào ? Họ cũng không thể in tiền, không phải họ sợ lạm phát, mà vì họ không được quyền in tiền tùy tiện khi kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào ngoại thương. Phát biểu khai mạc, ông Trọng còn đề cập phát triển kinh tế trong nước nhưng đến bế mạc thì ông không còn tự tin để lặp lại. Dù biết và muốn phát triển thị trường nội địa, nhưng làm thế nào ? Đảng cộng sản không biết. Họ chỉ hô khẩu hiệu mà có lẽ không còn ủy viên trung ương nào thấy trúng nữa : "Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, chủ động phòng, chống dịch".

2. Vai trò của Đảng

Các hội nghị trung ương đầu tiên sau mỗi kỳ đại hội đảng toàn quốc thường là lúc hoàn thiện quyền lực các lá chắn của chế độ : Ủy ban kiểm tra trung ương, Ban Bí thư, Tổng bí thư.

Vai trò và quyền lực Ủy ban kiểm tra Trung ương sẽ sắc nét. Đây cũng là thanh kiếm của chế độ, nhưng cũng là nơi dồn toa những mâu thuẫn giữa điều lệ, nghị quyết Đảng và thực tiễn vận hành xã hội. Đảng sẽ nói một đường và chính phủ, trong thế khó về tài chính, sẽ nghe một nẻo. Covid-19 đã nhóm lửa nhanh hơn cho sự mâu thuẫn này. Đảng bao trùm tất cả. Chính phủ và Quốc hội cũng ở trong Đảng, nhưng đất nước này lại không ở trong Đảng. Sức ép thời đại đã đẩy Đảng cộng sản đứng trước ngã ba đường.

Ông Trọng sẽ làm gì ? Không làm gì được cả ngoài tích cực đốt lò. Ban chấp hành trung ương sẽ làm gì ? Không làm gì được cả ngoài chia phe. Bây giờ, những ai không thuộc phe rõ rệt, có thể sẽ vào lò. Tài sản sẽ được tịch biên và vàng, đô-la sẽ từ dưới đất chui lên để nuôi Đảng. Đất dự án sẽ bị tịch thu. Điều ngang trái ở ngay trước mắt : Công tác Đảng không theo kịp với yêu cầu phát triển và quản lý xã hội. Ông Trọng chỉ đạo cần bám sát thực tiễn, nhưng cũng bắt phải bám sát chủ trương của Đảng. Thước ngắm đã lệch nhau, cả hệ thống chính trị mà Đảng dẫn dắt không còn đi chung thuyền.

"Đốt lò" sẽ được đẩy mạnh để tăng thu ngân sách và lấy tiền nuôi đảng ? - Ảnh minh họa

3. Nhân sự

Phần lớn các đảng viên cao cấp chính trị không biết gì về chủ nghĩa Marx- Lenin và toàn trốn học các lớp "có điểm danh đầy đủ này". Đó là một thực tế. Có thể dự đoán sẽ không có bất kỳ một "ngôi sao" chính trị nào nổi lên được nữa. Lứa đảng viên trẻ đã khác. Họ không "hồng" mà cũng chẳng "chuyên". Đặc quyền của đảng viên đã giảm đi nhiều lắm, những ai còn chưa trót nhúng chàm nặng, lúc này hẳn đang thở phào. Một tầng lớp đảng viên cao cấp sẽ mất hẳn niềm tin vào thực tại của Đảng. Nhưng họ cũng chưa thể thoát ra ngay được, họ thực sự không biết làm thế nào.

Không nên chỉ chê bai những người cộng sản. Có những người ngồi họp biết những gì sắp diễn ra. Việt Nam quá nhỏ bé trong guồng quay chính trị-kinh tế toàn cầu và chưa thể tự định đoạt được số phận nếu thiếu đồng minh. Đảng cộng sản đã "thoát Trung" âm thầm và cũng âm thầm tìm kiếm đối tác chiến lược. Đó chỉ có thể là các quốc gia dân chủ. Tuy nhiên dù rất muốn nhưng Đảng cộng sản không có kế hoạch hợp tác toàn diện vì thể chế chính trị quá khác biệt.

Tại hội nghị này, Ban chấp hành trung ương đã nhất trí đề xuất, giới thiệu bổ sung 23 nhân sự đảm nhiệm một số chức danh lãnh đạo Nhà nước nhiệm kỳ 2021-2026 mà không tiến hành bỏ phiếu giới thiệu hoặc lấy ý kiến. Có thể hiểu đó là các chức danh Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch quốc hội và các cấp bộ trưởng. Đảng cộng sản cũng kỉ luật bí thư tỉnh Bình Dương và cựu bộ trưởng bộ công thương Vũ Huy Hoàng. Chúng ta thấy gì từ các điều trên. Một cách ngắn gọn, nhưng đủ nghĩa : Đó là Đảng muốn làm gì thì làm. Và chúng ta chỉ nên nhìn kỳ họp quốc hội khóa XV cuối tháng 7 này như một sự kiện định kỳ, thay vì chờ quốc hội phê duyệt hay làm một điều gì khác ngoài những nội dung Hội nghị trung ương 3 đã thông qua.

200 ủy viên trung ương đảng dù biết rõ ông Trọng đang nói dối (những lời nói dối chân thật) nhưng cũng không biết phải làm gì, họ cũng không có lựa chọn nào khác. Tất cả đều miễn cưỡng đồng ý trên những điều mà họ đều không tin. Bi kịch của Đảng cộng sản là ở chỗ đó.

Quốc Bảo

(12/07/2021)

Một thăm dò dư luận nói tham nhũng ở Việt Nam 'đã giảm' (BBC, 07/01/2020)

Theo một thăm dò dư luận ở Việt Nam, có vẻ người dân cho rằng tham nhũng đã giảm trong những năm gần đây, cùng thời gian diễn ra công cuộc 'đốt lò' của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Các chuyên gia tham gia Hội thảo công bố báo cáo Phong vũ biểu Tham nhũng ở Việt Nam 2019. 

Tổ chức Hướng tới Minh bạch, một tổ chức tư vấn phi lợi nhuận Việt Nam, hôm 7/1 công bố kết quả khảo sát Phong vũ biểu tham nhũng Việt Nam 2019.

Họ phỏng vấn 1.085 người dân tại 19 tỉnh, thành phố trên cả nước trong tháng 7 và tháng 8 và tháng 11 năm 2019.

Các tỉnh, thành phố được lựa chọn cho khảo sát bao gồm Hà Nội, Vĩnh Phúc, Thái Bình, Lạng Sơn, Sơn La, Thái Nguyên, Nghệ An, Đà Nẵng, Quảng Nam, Phú Yên, Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng, Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Vũng Tàu, Cần Thơ, Bến Tre, và Cà Mau.

Dịch vụ công ở miền Bắc 'tham ô nhiều hơn miền Nam'

Khi được hỏi về mức độ nghiêm trọng của tham nhũng trong khu vực công, bao gồm tất cả các ngành, dịch vụ mà nhà nước sở hữu, quản lý và điều hành, 73% người tham gia khảo sát cho biết tham nhũng là "nghiêm trọng" hoặc "rất nghiêm trọng".

Người dân tham gia khảo sát được hỏi xem trong vòng 12 tháng qua họ có liên hệ/tiếp xúc với bất kỳ lĩnh vực dịch vụ công nào trong số 7 lĩnh vực được đưa ra hay không (bao gồm trường học công, bệnh viện hoặc phòng khám công, làm giấy tờ, dịch vụ tiện ích (điện, nước…), công an, cảnh sát giao thông và tòa án).

Và nếu có liên hệ/tiếp xúc thì họ có phải đưa hối lộ hay không.

66% người được hỏi có liên hệ/tiếp xúc với ít nhất một lĩnh vực dịch vụ và cứ 5 người thì lại có 1 người - tương đương 18% phải đưa hối lộ ít nhất một lần.

Khảo sát cho hay việc hối lộ ở miền Bắc dường như xảy ra nhiều hơn ở miền Nam.

Kết quả cho thấy, khi tiếp xúc với các cán bộ, công chức thuộc một trong 7 lĩnh vực dịch vụ công được khảo sát những người sử dụng dịch vụ công ở miền Bắc, đặc biệt ở vùng Đồng bằng Sông Hồng đưa hối lộ nhiều hơn.

Tỷ lệ đưa hối lộ ở Hà Nội (39%) cao gấp 3 lần tỷ lệ này ở thành phố Hồ Chí Minh (12%).

Công ty tư nhân 'chi phối chính sách'

Tham nhũng cũng được cho là một vấn đề trong khu vực tư, theo đó 62% người được hỏi coi tham nhũng "nghiêm trọng" hoặc "rất nghiêm trọng" trong khu vực này.

Theo khảo sát, 54% người được hỏi cho rằng các công ty tư nhân lớn "luôn" hoặc "thường" chi phối các chính sách và quyết định của chính phủ.

Đặc biệt, số người ở Đồng bằng Sông Hồng và Đông Nam Bộ cho rằng các công ty/tập đoàn tư nhân lớn "luôn" chi phối chính sách và quyết định của chính phủ nhiều gấp đôi số lượng người ở những nơi khác.

Đáng chú ý là 64% người dân Hà Nội (hơn 10% so với tỷ lệ chung cả nước) có quan điểm này so với 56% người dân thành phố Hồ Chí Minh.

Có sự khác biệt đáng kể giữa các vùng miền trong cảm nhận về mức độ tăng của tham nhũng

Mặc dù mức độ tham nhũng vẫn được cảm nhận là cao trên phạm vi cả nước nhưng có cải thiện trong 3 năm qua. Năm 2019, 43% người Việt Nam cho rằng tham nhũng ở Việt Nam tăng lên trong 12 tháng qua (thấp hơn so với 58% năm 2016) ; 31% cho rằng tình hình không thay đổi (so với 25% năm 2016) ; và 26% cho rằng tham nhũng đã giảm (so với 17% năm 2016).

Cũng có sự khác biệt đáng kể giữa các vùng miền trong cảm nhận.

Tỷ lệ người dân ở thành phố Hồ Chí Minh tin rằng tham nhũng đã giảm, ít hơn nhiều so với tỷ lệ người dân ở Hà Nội có niềm tin như vậy (13% so với 35%).

Có 5 nhóm đối tượng được người dân cho là tham nhũng nhất ở Việt Nam, bao gồm : cảnh sát giao thông (30%), công an (20%), cán bộ thuế (17%), lãnh đạo doanh nghiệp (15%) và cán bộ, công chức nhà nước (13%).

Tuy nhiên, điều quan trọng là tỷ lệ này giảm đáng kể trong 6 năm qua.

Theo kết quả khảo sát của Phong vũ biểu Tham nhũng Việt Nam 2019, người dân ngày càng tin rằng tham nhũng đang thuyên giảm và các nỗ lực phòng, chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước là có hiệu quả hơn.

Qua chiến dịch chống tham nhũng do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lãnh đạo, cứ hai người dân được khảo sát năm 2019 thì có một người cho rằng các hoạt động phòng, chống tham nhũng là có hiệu quả, tăng hơn gấp đôi so với tỷ lệ năm 2016.

Số lượng người dân tin rằng họ có thể tạo ra sự khác biệt trong công cuộc phòng, chống tham nhũng cũng tăng lên đáng kể sau ba năm (71% năm 2019 so với 55% năm 2016).

Khuyến nghị

Hướng tới Minh bạch kêu gọi Việt Nam tiếp tục tăng cường các biện pháp giảm thiểu nạn hối lộ và các loại hình tham nhũng khác, gia tăng các biện pháp đảm bảo tính liêm chính của đội ngũ cán bộ, công chức thông qua việc thực thi hiệu quả Luật Phòng, chống tham nhũng 2018, cụ thể là các quy định về bộ quy tắc ứng xử, xung đột lợi ích và kê khai tài sản.

Ngòa ra, họ đề nghị ra quy định về vận động hành lang (lobby) đối với các công ty lớn và các nhóm lợi ích nhằm tránh tác động không chính đáng vì lợi ích cá nhân và ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế đất nước và lợi ích của người dân.

Tổ chức này cũng cho rằng Việt Nam nên trao quyền cho người dân, các tổ chức xã hội và cơ quan truyền thông (kể cả truyền thông xã hội) bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho họ tham gia vào phòng, chống tham nhũng.

*******************

Khảo sát tham nhũng tại Việt Nam : tham nhũng giảm nhưng lo ngại lợi ích nhóm và thiếu minh bạch (RFA, 07/01/2020)

Một khảo sát nhận thức về tham nhũng ở Việt Nam mới được Tổ chức Hướng tới Minh bạch công bố hôm 7/1 cho thấy số người dân đánh giá tham nhũng tăng trong 12 tháng qua thấp hơn so với khảo sát trước đó.

Hình minh họa. Hai cựu tướng công an Nguyễn Thanh Hóa (hàng trên giữa) và Phan Văn Vĩnh ra tòa về tội lạm dụng chức vụ quyền hạn hôm 30/11/2018 AP

Dữ liệu thu thập được cho cuộc khảo sát được thực hiện trong các tháng 7, 8 năm 2019 thông qua các cuộc phỏng vấn trực tiếp 1.085 người dân tại 19 tỉnh, thành mang tính đại diện cho cả nước.

Khảo sát cho thấy có 43% người được hỏi cho rằng tham nhũng đã tăng lên trong vòng 12 tháng qua, thấp hơn con số 56% trong khảo sát vào năm 2016. Có 31% số người nói rằng tình hình hông thay đổi (cao hơn con số 25% so với năm 2016). 26% số người được hỏi cho rằng tham nhũng đã giảm (cao hơn con số 17% của năm 2016).

Có 5 nhóm đối tượng được người dân cho là tham nhũng nhất ở Việt Nam, bao gồm : cảnh sát giao thông (30%), công an (20%), cán bộ thuế (17%), lãnh đạo doan nghiệp (15%) và cán bộ, công chức nhà nước (13%).

Những người được hỏi cũng cho rằng có sự khác biệt trong công cuộc phòng chống tham nhũng (71% so với 55% vào năm 2016).

Tuy nhiên, gần 1/5 số người được hỏi nói rằng họ đã đưa hối lộ trong năm qua. Ngoài ra, người dân cũng tỏ ra quan ngại về việc chi phối, thiếu minh bạch của các công ty, tập đoàn tư nhân lớn và các nhóm lợi ích vào việc đưa ra chính sách và thực hiện chính sách của Nhà nước.

49% số người được hỏi nói rằng việc tố cáo không có tác dụng và lo sợ phải gánh chịu hậu quả do tố cáo.

Đây là lần thứ tư Tổ Chức Hướng tới Minh bạch tiến hành khảo sát nhận thức về tham nhũng ở Việt Nam kể từ năm 2010. Theo truyền thông trong nước, từ năm 2010, Phong vũ biểu tham nhũng đã được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng xem là nguồn tham khảo có giá trị cho việc hoàn thiện hệ thống tiêu chí đánh giá tham nhũng ở Việt Nam.

*****************

Khảo sát người dân Việt Nam : Công an đứng đầu danh sách tham nhũng (VOA, 07/01/2020)

Công an nói chung đứng đầu danh sách tham nhũng ở Việt Nam, theo một khảo sát trong năm 2019 vừa được tổ chức Hướng tới Minh bạch công bố hôm 7/1. Nếu tách riêng cảnh sát giao thông, chức vô địch về tham nhũng thuộc về lực lượng này, với tỷ lệ ý kiến đánh giá tiêu cực nhiều nhất từ người dân.

Công an được coi là "thanh kiếm, lá chắn" bảo vệ chính quyền (ảnh : Báo Công an nhân dân)

Cuộc khảo sát cho thấy có 5 nhóm đối tượng bị xem là tham nhũng nhất gồm : cảnh sát giao thông (chiếm 30% bình chọn của người dân), công an (20%), cán bộ thuế (17%), lãnh đạo doanh nghiệp (15%) và cán bộ, công chức nhà nước (13%).

Tham gia khảo sát là 1.085 người ở 19 tỉnh thành, báo cáo mang tên "Phong vũ biểu tham nhũng ở Việt Nam 2019" của Hướng tới Minh bạch cho biết.

Hướng tới Minh bạch (Toward Transparency), tên gọi tắt là TT, được thành lập năm 2008, là tổ chức phi lợi nhuận Việt Nam có mục tiêu góp phần vào việc phòng ngừa và đấu tranh chống tham nhũng. Tháng 3/2009, TT trở thành cơ quan đầu mối quốc gia của tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International-TI) tại Việt Nam.

Báo cáo của TT cho hay 73% số người được vấn ý nhận xét rằng tham nhũng ở vào mức "nghiêm trọng" hoặc "rất nghiêm trọng" trong khu vực công, bao gồm tất cả các ngành, dịch vụ mà nhà nước sở hữu, quản lý và điều hành.

Một tỷ lệ lớn người tham gia khảo sát, 43%, xếp tham nhũng ở vị trí thứ 4 trong danh sách những vấn đề quan trọng nhất mà chính phủ Việt Nam cần giải quyết, đứng sau xóa đói giảm nghèo, an toàn thực phẩm và an ninh/tội phạm.

Điều này cho thấy người dân Việt Nam "ngày càng quan ngại về tham nhũng", TT nhận định, và so sánh rằng vấn đề này đã nhảy từ vị trí số 7 cách đây 2 năm lên vị trí thứ 4 hiện nay.

Tuy nhiên, nhìn chung, theo bản báo cáo, cảm nhận của người dân Việt Nam về tình trạng tham nhũng trở nên tích cực hơn trong 3 năm qua.

Khảo sát năm 2019 cho thấy 43% người Việt Nam nghĩ rằng tham nhũng ở Việt Nam tăng lên trong 12 tháng qua, mức này thấp hơn đáng kể so với 58% có suy nghĩ như vậy hồi năm 2016.

Trong khi đó, 26% cho rằng tham nhũng đã giảm, như vậy, số người có cái nhìn lạc quan đã cao hơn so với mức 17% năm 2016.

TT bình luận rằng trong vòng 3 năm trở lại đây, "khung khổ pháp luật về phòng, chống tham nhũng đã được cải thiện, nhiều biện pháp và hành động phòng, chống tham nhũng được thực thi và một số quan chức cấp cao bị đưa ra truy tố".

Gần một nửa số người được khảo sát, 49%, nói các biện pháp phòng, chống tham nhũng của nhà nước "có hiệu quả" hoặc "rất có hiệu quả", tăng hơn gấp đôi so với tỷ lệ 21% vào năm 2016, theo báo cáo của TT.
Góp ý về cách thức đẩy lùi tham nhũng hơn nữa, 36% ý kiến người dân cho rằng "cần nâng cao tính liêm chính" của các cán bộ, công chức nhà nước, và một tỷ lệ lớn hơn, 39%, đề nghị "áp dụng hình phạt nghiêm khắc" đối với các đối tượng tham nhũng, TT viết trong báo cáo vừa công bố.

Bản báo cáo cũng cho thấy một điều đáng khích lệ là 71% những người được khảo sát nghĩ rằng họ "có vai trò trong đấu tranh chống tham nhũng".

Tỷ lệ nêu trên cao hơn nhiều so với các mức 55% của năm 2016 và 60% của năm 2013, đồng thời là tỷ lệ cao nhất tính đến nay về số người có quan điểm như vậy.

Tuy nhiên, TT lưu ý rằng gần một nửa những người được vấn ý thú nhận họ không tố cáo tham nhũng do "sợ phải gánh chịu hậu quả".

Mặc dù vậy, TT nhận xét rằng một số kết quả của khảo sát mang lại "niềm hy vọng" về những thay đổi tích cực trong thời gian tới.

"Cần tiếp tục duy trì đà phát triển này nhằm giảm tham nhũng và đảm bảo phát triển bền vững", báo cáo của TT viết.

Qua bản báo cáo, tổ chức phi lợi nhuận này cũng đưa ra một số khuyến nghị có ích cho đà tiến nêu trên, có xét đến bối cảnh là Đại hội Toàn quốc lần thứ 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam sắp diễn ra.

Về phía đảng và nhà nước, Hướng tới Minh bạch khuyến nghị 3 việc lớn. Thứ nhất là tiếp tục tăng cường thực thi hiệu quả Luật Phòng, chống tham nhũng 2018, nhấn mạnh vào các quy định về ứng xử, xung đột lợi ích và kê khai tài sản.

Thứ hai, cần đưa ra quy định về vận động hành lang (lobby) đối với các công ty lớn và các nhóm lợi ích nhằm tránh "tác động không chính đáng" vì lợi ích cá nhân và ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế đất nước và lợi ích của người dân, theo Hướng tới Minh bạch.

Người dân, các tổ chức xã hội và cơ quan truyền thông, kể cả truyền thông xã hội, cần được tạo điều kiện thuận lợi để tham gia vào phòng, chống tham nhũng, đó là khuyến nghị lớn số 3 của Hướng tới Minh bạch.

Về phía doanh nghiệp, Hướng tới Minh bạch gợi ý họ "thúc đẩy và thực hành liêm chính, minh bạch trong kinh doanh nhằm tạo lợi thế cạnh tranh".

Liên quan đến người dân, tổ chức này nhấn mạnh rằng các công dân có thể tạo sự khác biệt trong cuộc chiến chống tham nhũng bằng cách "kiên quyết chấm dứt việc đưa và từ chối đưa hối lộ".

****************

Đề nghị kỷ luật nguyên chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh Khánh Hòa vì sai phạm đất đai (RFA, 07/1/2020)

Đại tá Hồ Thanh Tùng – nguyên Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh Khánh Hòa bị đề nghị xem xét kỷ luật do những sai phạm về đất đai trong vụ việc cho thuê gần 10.000m2 trên đảo Bình Ba trong Vịnh Cam Ranh để phục vụ du lịch.

Đại tá Hồ Thanh Tùng – nguyên Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh Khánh Hòa. Nguồn : Báo Khánh Hòa

Báo mạng Tuổi Trẻ loan tin ngày 7/1, trích thông tin từ thông báo kết luận kỳ họp thứ 28 của Ủy ban Kiểm tra tỉnh Khánh Hòa đã được một lãnh đạo của Ủy ban xác nhận.

Theo đó, Ủy ban Kiểm tra tỉnh Khánh Hòa vào ngày 6/1 đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa xem xét kỷ luật ông Hồ Thanh Tùng – nguyên Tỉnh ủy viên, nguyên Phó bí thư Đảng ủy, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh Khánh Hòa, vì đã vi phạm những nguyên tắc tập trung dân chủ ; làm trái quy định của Luật Đất đai, của Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng.

Cụ thể, vào năm 2016, ông Tùng khi còn là Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng Khánh Hòa đã để cơ quan này và đồn biên phòng Bình Ba ký hợp đồng với 1 công ty du lịch sinh thái và 3 hộ dân thuê gần 9.900m2 đất trong khu vực quản lý để mở nhà hàng.

Trong khi đó, từ năm 2015 Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo không tổ chức du lịch ở đảo Bình Ba vì đảo này có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng.

Đến cuối tháng 7/2019, Bộ đội biên phòng Khánh Hòa đã thu hồi toàn bộ diện tích do biên phòng quản lý nêu trên, đồng thời kỷ luật hai người liên quan là ông Nguyễn Văn Ánh – nguyên Đồn trưởng đồn biên phòng Bình Ba và ông Phùng Văn Thành – nguyên Chính trị viên đồn biên phòng Bình Ba. Cả 2 ông đều bị kỷ luật cảnh cáo về Đảng, cách chức và điều chuyển làm trợ lý Bộ đội biên phòng tỉnh Khánh Hòa.

*******************

Đề nghị chủ đầu tư cung cấp cho Công an hồ sơ những người quấy rối các trạm thu phí BOT (RFA, 07/01/2020)

Bộ Giao thông và vận tải vừa có công điện yêu cầu Tổng cục Đường bộ phối hợp với nhà đầu tư, cung cấp ngay cho Bộ Công an, Công an địa phương hồ sơ, tài liệu liên quan đến những người kích động, chống phá, quấy rối các trạm thu phí BOT, bao gồm cả những người đưa tin sai sự thật, làm phức tạp tình hình.

Hình minh họa. Cảnh sát cơ động được huy động trong ngày 30/11/2018 tại trạm BOT Cai Lậy. Courtesy of FB Bạn Hữu Đường Xa

Truyền thông trong nước loan tin này hôm 7 tháng 1.

Công điện mới của Bộ Giao thông và vận tải liên quan đến việc đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn giao thông tại các trạm thu phí BOT trong dịp tết năm 2020.

Theo công điện này, Bộ Giao thông và vận tải yêu cầu Tổng cụ Đường bộ nghiên cứu, đề xuất giải pháp đấu tranh, ngăn chặn, vô hiệu hóa các hành vi vi phạm pháp luật, gây mất an ninh, trật tự tại các trạm thu phi để xử lý nghiêm theo quy định.

Theo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh, mới đây đơn vị quản lý tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đã đề nghị Công an huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam xem xét, xử lý phương tiện gây rối, làm ùn tắc giao thông tại trạm thu phí Vực Vòng.

Theo báo cáo của Tổng Công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), vào ngày 31/12/2019, tài xế có tên NVT đã dừng đỗ phương tiện giữa làn thu phí, phản đối mức phí đóng, gây cản trở phương tiện giao thông tại trạm thu phí Vực Vòng.

Nhiều trạm thu phí đường bộ BOT ở Việt Nam thời gian qua vấp phải những phản đối của người dân và tài xế. Những người phản đối cho rằng các trạm thu phí hoặc đóng ở sai vị trí, hoặc thu phí quá cao.

Chính quyền một số địa phương thậm chí đã huy động công an để giải tán các cuộc phản đối. Một số người phản đối đã bị bắt và kết án tù với cáo buộc gây rối trật tự công cộng.

Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn hầu tòa vụ Mobifone - AVG (VOA, 16/12/2019)

Hôm 16/12, hai cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn đã ra hầu tòa trong phiên sơ thẩm xét xử với cáo buộc nhận hối lộ và sai phạm trong quản lý trong thương vụ Mobifone mua AVG.

Hai cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn đã ra hầu tòa ngày 16/12/2019. Photo CAND.

Hai cựu bộ trưởng trước đó đã thừa nhận với công an rằng họ đã nhận hối lộ ít nhất 3,2 triệu đôla từ Phạm Nhật Vũ, Chủ tịch AVG.

Ông Trương Minh Tuấn, 59 tuổi, khai trước tòa rằng, số tiền 200 ngàn đôla được Phạm Nhật Vũ đưa cho ông vào thời điểm được bổ nhiệm làm bộ trưởng năm 2016.

Trong phiên lấy lời khai tại tòa, ông Tuấn nói rằng ông cứ tưởng 200 ngàn đôla là "quà mừng lên bộ trưởng" do Vũ gửi tặng ông.

Riêng phần ông Nguyễn Bắc Son, 66 tuổi, theo truyền thông Việt Nam, đã nhận đến 3 triệu đôla mà cho đến nay vẫn chưa thu hồi được. Ông Son nhận số tiền này từ ông Phạm Nhật Vũ, em trai của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, trong thương vụ chỉ đạo để MobiFone mua 95% cổ phần của AVG, gây thiệt hại cho nhà nước khoảng 7.000 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, năm 2015 MobiFone thực hiện dự án đầu tư dịch vụ truyền hình theo hình thức đầu tư vốn nhà nước mua 95% cổ phần của AVG với số tiền 8.900 tỉ đồng.

Theo kết luận điều tra đại án MobiFone mua cổ phần AVG, có một số bị can được Cơ quan cảnh sát điều tra đề nghị cho áp dụng "chính sách hình sự đặc biệt". Trong đó có áp dụng "chính sách hình sự đặc biệt"cho ông Phạm Nhật Vũ, và ông Trương Minh Tuấn... nhưng không áp dụng cho ông Nguyễn Bắc Son.

Báo Pháp Luật cho biết ông Nguyễn Bắc Son đã gọi cho ông Phạm Nhật Vũ tổng cộng 126 cuộc điện thoại, gởi 139 tin nhắn để trao đổi về tiến độ và thúc đẩy thương vụ MobiFone mua AVG.

Ông Son giữ chức bộ trưởng Bộ Thông tin từ năm 2011 đến năm 2016 và ông Tuấn từ năm 2016 cho đến năm ngoái khi ông bị cách chức. Trước đó trong năm nay hai quan chức này đã bị khởi tố và bắt tạm giam về cáo buộc "vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng".

Trong số 14 bị cáo bị đưa ra xét xử trong vụ án này, có 13 bị cáo bị truy tố về tội "vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng". Riêng bị cáo Phạm Nhật Vũ, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị AVG, bị truy tố về tội "đưa hối lộ".

Bốn bị cáo bị truy tố cả hai tội danh Vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng và Nhận hối lộ là Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, cựu Tổng Giám đốc MobiFone Cao Duy Hải, và cựu Chủ tịch HĐTV MobiFone Lê Nam Trà. Bốn người này phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất từ 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.

Nhận định về thuật ngữ "chính sách hình sự đặc biệt", luật sư Nguyễn Văn Đài nói với VOA rằng qua bao năm trong nghề ông chưa hề nghe nói chính sách này và nhấn mạnh rằng đây là một cách thức để "giúp" bị can thoát án tử hình.

Đài truyền hình ANTV cho biết phiên xét xử dự kiến kéo dài đến ngày 31/12.

Hãng tin Đức DPA hôm 16/12 nói trong năm qua Việt Nam đã chứng kiến một nỗ lực bài trừ tham nhũng lớn dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Đảng cộng sản Nguyễn Phú Trọng. Nhiều quan chức trong các doanh nghiệp nhà nước, bao gồm các quan chức ngành dầu khí, đã bị kết án.

Hàng loạt các quan chức và doanh nhân hàng đầu cũng đã bị bắt và bị tống vào tù trong những năm gần đây. Ông Trọng từng nói rằng sẽ không có "vùng cấm" trong chống tham nhũng.

******************

‘Đạo đức cộng sản’ trước mãnh lực đồng tiền qua vụ hai cựu bộ trưởng Son-Tuấn (RFA, 16/12/2019)

Hai cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn đang phải hầu tòa với cáo buộc nhận hối lộ 3,2 triệu đô la Mỹ (USD) trong Mobifone mua 95% cổ phần AVG.

Bị cáo Trương Minh Tuấn (cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông) được áp giải tới phiên tòa sơ thẩm ngày 16/12/19. Courtesy : vov.vn

Để đảm đương vai trò lãnh đạo ngành thông tin- truyền thông, cả hai ông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn đều phải trải qua một quá trình phấn đấu trong đảng, chứng minh ‘bản lĩnh và đạo đức cách mạng’ cộng sản.

Thế nhưng sao họ lại bị ‘ngã ngựa’ ? Và ngay trong ngày đầu của phiên xử, một số bị cáo cho rằng việc họ làm là theo lệnh của cấp trên.

‘Biện bạch’ của ông cựu bộ trưởng

Trong phiên tòa ngày 16/12, ông Trương Minh Tuấn thừa nhận với cương vị là Thứ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông, ông đã ký 5 trong tổng số 53 văn bản của Dự án Mobifone mua 95% cổ phần của AVG ; đồng thời khai báo rằng ông được ông Nguyễn Bắc Son, thời điểm đó là Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông có bút phê yêu cầu ký, trong đó có Quyết định 236.

Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 phê duyệt Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone được xác định là vi phạm quy định điều 31 Luật số 67/2014/QH13. Bị cáo Trương Minh Tuấn nói trước tòa rằng bản thân nhận thức ký Quyết định 236 là sai vì chưa có sự phê duyệt chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ, dẫn đến hậu quả là "vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng".

Vào tối ngày 16/12, Nhà báo độc lập Chu Vĩnh Hải lên tiếng với RFA rằng ông cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn chỉ là ngụy biện qua lời khai tại tòa :

"Về mặt công vụ, ông Trương Minh Tuấn không thể thấy sai mà ký bừa được. Về mặt nguyên tắc luật pháp như thế. Lẽ ra cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn thấy sai thì không ký và phản đối ông Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son. Bản thân một người công chức thấy sai là không làm. Nhưng nếu ông Tuấn bảo trước tòa rằng Bộ trưởng Son nói ký nên ký thì chẳng qua là cách nói ngụy biện thôi".

Giáo sư Nguyễn Đình Cống cho RFA biết qua theo dõi phiên tòa diễn ra trong ngày 16/12, ông khẳng định rằng cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đã đồng tình, ủng hộ cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son trong thương vụ Mobifone mua AVG nên mới ký. Giáo sư Nguyễn Đình Cống nhấn mạnh :

"Nếu như ông Tuấn là một người trung thực, là một người tử tế thì phải chống lại chuyện ấy chứ. Thành ra họ là một giuộc cả".

Bị cáo Trương Minh Tuấn bào chữa cho tội thứ hai bị cáo buộc đã nhận hối lộ số tiền 200 ngàn USD (tương đương 4,45 tỷ đồng) từ bị cáo Phạm Nhật Vũ, cựu Chủ tịch AVG rằng ông nghĩ số tiền đó là "quà mừng" khi ông nhận chức Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông vào dịp Tết năm 2016.

Sức mạnh đồng tiền !

Blogger Đỗ Ngà, người có nhiều bài viết về tình hình chính trị-xã hội Việt Nam và cũng theo dõi sát sao vụ án liên quan thương vụ Mobifone mua AVG, nêu lên nhận định của ông với RFA rằng qua vụ án liên quan hai ông cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn nhận hối lộ lên đến 3,2 triệu USD cho thấy :

"Sức mạnh đồng tiền chiếm toàn bộ lý tưởng của người cộng sản Việt Nam hiện nay. Nói cho cùng thì cũng toàn là những cách làm việc, những cách mà họ kiếm tiền từ ngân sách nhà nước mà thôi. Hiện nay phải nói rằng lý tưởng của người cộng sản không có gì ngoài đồng tiền. Đồng tiền giúp cho họ giàu có, đồng tiền giúp cho họ đưa con đi học nước ngoài và đồng tiền giúp cho họ nhiều việc khác…".

Quyển sách do cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn chủ biên. RFA Edited

Nhà báo Chu Vĩnh Hải cũng đăng tải trên trang Facebook cá nhân rằng mô hình "kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa" của Việt Nam gây nên hậu quả là "tư bản thân hữu, nhóm lợi ích mà một trong những biểu hiện là dùng tiền của nhân dân, đất nước để mua đắt tài sản bèo bọt của tư nhân. Vụ Mobifone mua AVG mà hai cựu bộ trưởng ra tòa ngày hôm nay là minh chứng rõ ràng nhất".

Nhà quan sát tình hình Việt Nam, Giáo sư Nguyễn Đình Cống lý giải rằng các đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, bao gồm cả hai ông cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn là hệ quả của Đảng cộng sản Việt Nam càng ngày càng thoái hóa do bởi chủ trương toàn trị của Đảng và gây ra tình trạng mang lại quyền lợi cho người đảng viên. Giáo sư Nguyễn Đình Cống nói :

"Ngay từ lâu đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam đã phạm phải tham nhũng quyền lực rồi sau này khi vật chất tăng lên thì người ta tham nhũng cả quyền lực, cả tiền tài. Và vì đảng viên tham nhũng có điều kiện như thế thành thử ra những bọn cơ hội chủ nghĩa, những bọn đểu cáng ở bên ngoài tìm cách để chui vào Đảng cộng sản Việt Nam. Khi chui được vào Đảng thì bọn họ tìm cách leo cao và chiếm được nhiều quyền. Bọn người đấy chẳng phải tài giỏi gì cả. Bọn họ chỉ là bọn cơ hội có nhiều mưu ma chước quỷ và đến khi leo lên được chức bộ trưởng, thứ trưởng như ông Nguyễn Bắc Son, ông Trương Minh Tuấn thì tha hồ tham nhũng thôi".

Tham nhũng mà lại rao giảng đạo đức : Vì sao ?

Mặc dù bị cáo Trương Minh Tuấn bị cáo buộc nhận hối lộ số tiền 200 ngàn USD không đáng kể so với số tiền 3 triệu USD mà bị cáo Nguyễn Bắc Son bị cáo buộc nhận hối lộ qua thương vụ Mobifone mua 95% cổ phần của AVG, tuy nhiên ông cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn được dư luận đặc biệt nhắc tên vì ông là tác giả của quyển sách chuyên khảo có tựa đề "Phòng, chống ‘tự diễn biến’, ‘tự chuyển hóa’ về tư tưởng trong cán bộ, đảng viên hiện nay".

Chúng tôi trích dẫn một ý kiến điển hình của thính giả Nguyễn Quốc Chính chia sẻ trên trang Facebook RFA Việt ngữ rằng "Cuốn sách và ông Trương Minh Tuấn làm lộ ra bằng chứng về sự gian xảo chính trị của cộng sản Việt Nam. Vấn đề ở đây là ‘cái máy hệ thống cộng sản’ đã sản xuất ra 100% sản phẩm đạo đức giả với hành vi tham nhũng từ cấp xã, phường đến đỉnh chóp của hệ thống cộng sản cầm quyền".

Trước sự chỉ trích của công luận về "tư tưởng và việc làm" của ông cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, Giáo sư Nguyễn Đình Cống cho rằng :

"Đấy là một cái bệnh cố hữu của cộng sản, là dối trá. Đạo đức, tính cách chẳng ra gì nhưng lại muốn ra vẻ ta đây là đạo đức, là cách mạng, là giỏi giang rồi giảng dạy cho mọi người. Thành ra quyển sách của ông Trương Minh Tuấn đã gây nên sự phản ứng mạnh mẽ trong nhân dân, đặc biệt trong giới có hiểu biết nhận thấy rằng ông Tuấn là người đại diện rõ ràng nhất cho sự tha hóa, cho sự đểu cáng, cho sự dối trá của các quan chức cộng sản".

Nhà báo Chu Vĩnh Hải lại cho rằng việc rao giảng đạo đức như thế còn mang về thêm lợi ích cho chính những người rao giảng :

"Càng có chức có quyền thì họ càng rao giảng về mặt đạo đức, tức là họ ra giảng để càng nâng cao vị thế của mình và để họ mị dân thế thôi. Họ càng coi như dạy dỗ nhân dân thì biết rằng việc rao giảng đó càng đưa lại cho họ quyền lợi và các mục đích khác. Ai cũng rao giảng hết, chứ không phải mỗi ông Trương Minh Tuấn. Đó là đặc điểm của chế độ độc tài toàn trị".

Đài RFA ghi nhận trong năm 2019, hàng trăm đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam bị kỷ luật do liên quan đến tham nhũng, trong đó có đến 70 cán bộ, đảng viên thuộc diện Trung ương quản lý bị kỷ luật và xử lý hình sự tính đến cuối tháng 7. Mới đây nhất, Chính quyền thành phố Hồ Chí Minh, thành phố kinh tế-tài chính lớn nhất Việt Nam công bố tội phạm về tham nhũng và lợi dụng chức vụ ở thành phố này tăng 240% về số vụ và tăng 250% về số bị can.

Với những số liệu vừa nêu, các nhà quan sát tình hình Việt Nam như Giáo sư Nguyễn Đình Cống, Nhà báo Chu Vĩnh Hải hay Blogger Đỗ Ngà đều cho là "bề nổi của tảng băng" vì mục đích cuối cùng của người cộng sản Việt Nam chỉ nhắm vào "tư lợi và tiền".

*******************

Hai cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Việt Nam ra tòa vì nhận hối lộ (RFA, 16/12/2019)

Sáng 16/12/2019, hai cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn bị đem ra xét xử sơ thẩm tại Hà Nội với cáo buộc nhận hối lộ 3,2 triệu đô la Mỹ từ Phạm Nhật Vũ trong thương vụ Mobifone mua AVG.

Hai cựu bộ trưởng Thông tin và truyền thông : Trương Minh Tuấn (trái) và Nguyễn Bắc Son (phải) - RFA edited

Nếu bị tòa tuyên là có tội, hai cựu Bộ trưởng có thể lãnh nhận mức án tử hình vì số tiền nhận hối lộ vượt mức 1 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo kết luận điều tra đại án MobiFone mua 90% cổ phần AVG, có 11 bị can được Cơ quan cảnh sát điều tra đề nghị cho áp dụng "chính sách hình sự đặc biệt'.

Trong đó có chủ tịch AVG Phạm Nhật Vũ (em trai ông Phạm Nhật Vượng- một nhà tài phiệt hàng đầu ở Việt Nam), cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn... nhưng không có tên cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son.

Truyền thông trong nước tường thuật một số diễn biến đáng chú ý tại phiên xử trong ngày đầu tiên ; cụ thể ông Trương Minh Tuấn khai ký các văn bản theo chỉ đạo của ông Nguyễn Bắc Son. Cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn chiều 16/12/2019 khai trước tòa rằng, số tiền 200 ngàn Mỹ kim được Phạm Nhật Vũ đưa cho ông vào thời điểm được bổ nhiệm làm Bộ Trưởng năm 2016.

"Trước tết năm 2016, Phạm Nhật Vũ đến phòng làm việc của tôi để tặng hoa và một gói quà chúc mừng trúng cử Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông. Chiều tối về nhà, mở gói quà thì thấy có 200.000 USD.

Lúc đầu tôi nghĩ là quà chúc mừng của Phạm Nhật Vũ khi mình lên Bộ trưởng.

Sau này mới nhận thức đó là tiền cảm ơn của Vũ khi tôi đã ký Quyết định 236 phê duyệt MobiFone mua AVG.

Tiền này là tiền thu lợi bất chính nên tôi đã khai và gia đình đã nộp trả lại trong quá trình điều tra", mạng báo Thanh niên Online dẫn lời ông Trương Minh Tuấn nói tại tòa án.

Con gái của ông Nguyễn Bắc Son, bà Nguyễn Thị Thu Huyền- người được chính ông này nói đã chuyển giao nhiều lần khoản tiền 3 triệu đô la nhưng bị con gái bác bỏ- tại phiên xử ngày 16 tháng 12 không có mặt tại tòa.

Một trong các luật sư tham gia bào chữa là Luật sư Vũ Xuân Nam đưa ra đề nghị Hội đồng Xét xử cần triệu tập đại diện Văn Phòng Chính Phủ và nhiều bộ khác như Tài Chính, Công An, Kế hoạch- Đầu tư… đến dự phiên tòa xét xử hai cựu bộ trưởng Thông tin- Truyền Thông cùng 12 người khác.

Phiên xử dự kiến kéo dài đến hết ngày 31 tháng 12, làm việc luôn cả thứ bảy và chủ nhật.

*****************

Cựu chủ tịch Thành phố Phan Thiết bị khởi tố (RFA, 16/12/2019)

Ông Đỗ Ngọc Điệp, chủ tịch Hội đồng nhân dân phố Phan Thiết, nguyên phó bí thư, nguyên chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết, vừa bị Công an tỉnh Bình Thuận đã ra quyết định khởi tố về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Ông Đỗ Ngọc Điệp, chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Phan Thiết, nguyên phó bí thư, nguyên chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết. Courtesy plo

Truyền thông trong nước 16/12/2019 dẫn nguồn từ Cơ quan Cảnh sát điều tra cho biết cụ thể rằng ông Đỗ Ngọc Điệp, trong thời gian giữ chức phó bí thư, chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Phan Thiết từ năm 2016-2018, đã ký phê duyệt quy hoạch sử dụng đất của các xã : Thiện Nghiệp, Phong Nẫm và Tiến Lợi không đúng với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

Cụ thể, ông Điệp trực tiếp ký 32 quyết định và liên đới chịu trách nhiệm khi cấp phó ký 100 quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn không đúng quy định, vi phạm Luật Đất đai năm 2013.

Cũng trong ngày 6/12, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận đã thi hành kỷ luật ông Điệp bằng hình thức cách chức tất cả chức vụ trong Đảng, Hội đồng nhân dân thành phố Phan Thiết cũng làm các thủ tục để thông qua việc bãi nhiệm chức vụ chủ tịch Hội đồng nhân dân thành [hố Phan Thiết của ông Điệp.

Ngoài ra, Cơ quan cảnh sát điều tra cũng áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, cho tại ngoại điều tra đối với ông Điệp.

Vào tháng 5/2019, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận đã có kết luận thanh tra công tác quản lý nhà nước về đất đai, quy hoạch đô thị tại thành phố Phan Thiết giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 9/2018. Theo đó, Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết có biểu hiện tùy tiện trong việc lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất hằng năm không đúng quy hoạch.

Ngoài ông Điệp, công an cũng khởi tố, bắt tạm giam đối với ông Lê Hồ Khải, nhân viên hợp đồng Phòng Tài nguyên và môi trường thành phố Phan Thiết, về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Công an cũng khởi tố bị can và ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với ông Nguyễn Trí, nguyên chuyên viên Phòng Tài nguyên và môi trường, vì đã thẩm định, tham mưu cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn trái quy định pháp luật tổng cộng 13 thửa với tổng diện tích hơn 1,8 ha.

****************

Kiến nghị khởi tố vụ hành hung trẻ 12 tuổi : sức ép từ công luận ? (RFA, 16/12/2019)

Báo trong nước ngày 16/12 loan tin trích văn bản của Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho biết cơ quan này nhận được thông tin phản ảnh từ các cơ quan báo chí về vụ việc ông Trần Đức Hà, người bị tố hành hung cháu bé 12 tuổi tại khu đô thị Ciputra ở quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Từ đó quyết định ra văn bản đề nghị khởi tố ông Hà về hành vi ‘cố ý gây thương tích với người dưới 16 tuổi’, gây hậu quả nghiêm trọng tới thể chất và tinh thần cháu bé.

Ông Trần Đức Hà, người bị tố hành hung cháu bé 12 tuổi tại khu đô thị Ciputra. Courtesy of Vietnamnet

Trước khi cơ quan chức năng và báo chí lên tiếng, cư dân mạng cũng mạnh mẽ lên án vụ việc và kêu gọi phải có biện pháp đối với người xuống tay với con trẻ cũng như thách thức gia đình cháu bé.

Theo đơn phản ảnh của bà Trịnh Thị Hải Yến, mẹ cháu bé bị hành hung, vào ngày 6/11 ông Hà nghi ngờ cháu N.A. lấy vợt cầu lông của con mình nên đã ‘túm cổ cháu bé, đấm vào thái dương, ngực và đá vào chân cháu.’

Ông Hà còn bị cáo buộc đã thóa mạ cháu bé, ép cháu cầm vợt cầu lông để quay video và đe dọa nếu không làm theo sẽ ‘đánh chết’ và sẽ tung video lên mạng để ‘bỏ tù’ khi cháu bé 18 tuổi.

Văn bản đề nghị khởi tố ông Trần Đức Hà của Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam khẳng định hành vi của ông Hà có tính chất côn đồ, thể hiện ông Hà không biết hành vi của mình là sai, sẵn sàng dùng vũ lực và lời đe dọa để giải quyết sự việc, coi thường pháp luật.

Sự việc này sau đó nhanh chóng được chia sẻ trên mạng xã hội cùng với lời kêu gọi biện pháp trừng trị thích đáng với ông Hà.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Chủ tịch Trung tâm trọng tài Luật gia Việt Nam đưa ra mức hình phạt mà luật định nếu ông Trần Đức Hà bị khỏi tố :

"Khi mình đánh trẻ em như vậy thì theo hướng dẫn mới đây của Tòa án Nhân dân tối cao là phải xử lý hình sự tùy theo mức độ để truy cứu mức độ hình sự ở khung nào. Tội này xử rất nặng, phải truy cứu trách nhiệm hình sự về tội ‘Cố ý gây thương tích’. Người hành hung đó phải bị xử lý theo Luật hình sự của Việt Nam ban hành năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Tôi thấy hành vi này bắt đầu xử lý nghiêm minh so với trước đây".

Trao đổi với đài Á Châu Tự Do, Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương – Nhà nghiên cứu xã hội học hiện đang công tác tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nhìn nhận :

"Việt Nam từ xưa đến nay những vụ việc như vậy không được chú trọng, không được giải quyết theo đúng luật pháp. Không chỉ riêng lần này mà những lần khác được đưa lên công luận và công luận phản đối mạnh mẽ để đưa ra xử thì đó cũng là một điều tốt, tốt hơn so với trước đây. Trước đây thường những tiếng nói công luận không có trọng lượng nhiều lắm nhưng bây giờ thì có trọng lượng nhiều hơn".

Dưới góc nhìn cá nhân, bà Võ Thị Cẩm Nhung – cựu cán bộ Ủy ban Dân số kế hoạch hóa gia đình và Bảo vệ bà mẹ, trẻ em tỉnh Khánh Hòa lại nghĩ rằng không phải do áp lực dư luận mà vụ việc đưa ra khởi tố :

"Nhiều khi dư luận có suy nghĩ là có sự bao che sẽ không khởi tố nhưng mình thấy việc xâm phạm trẻ em công khai như thế thì chẳng ai có thể bao che được hành vi đấy. Nó đã sai quy định của pháp luật thì phải chịu sự trừng phạt của pháp luật".

Một phụ huynh ở Tây Ninh hiện đang có 2 con nhỏ qua Facebook Messenger cho biết chị đồng ý việc sức ép của dư luận đang góp phần thúc đẩy công bằng xã hội tuy nhiên vẫn có hạn chế :

Xe đưa đón học sinh Trường quốc tế Gateway chiều 7/8. Photo gateway.edu

"Dư luận thì dư luận nhưng nếu là quan chức có quyền 1 chút, có tin khởi tố thì vài hôm nữa cũng được tại ngoại chờ điều tra, còn nếu quan chức cấp cao thì kéo dài cho qua rồi im luôn như vụ Gateway".

Liên quan đến vụ việc xảy ra ở trường Gateway mà vị phụ huynh ở Tây Ninh vừa nhắc đến, một bé trai 6 tuổi đã phát hiện tử vong do bị để quên trên xe đưa đón của trường vào ngày 6/8.

Sự việc ngay lập tức gây xôn xao dư luận khi hầu như mọi người đều nhìn thấy những điểm vô lý trong cái chết của cháu bé qua thông tin báo chí đăng tải.

Dư luận tiếp tục lên tiếng khi một ngày sau đó, báo cáo của trường Gateway ngay buổi họp báo tại Ủy ban nhân dân quận Cầu Giấy, Hà Nội cho hay, xe của trường đón 13 học sinh tiểu học vào khoảng gần 7 giờ sáng hôm 6/8. Trong số các học sinh được đón có bé trai tên Long, 6 tuổi, ngồi ở hàng ghế sau cùng. Khi các bé xuống xe, ông Phiến – người lái xe và người đón trẻ là bà Quy không kiểm tra nên không biết cháu Long còn trên xe. Sau đó, ông Phiến đưa xe về bãi trông giữ.

Vào sáng ngày 27/8, bà Nguyễn Bích Quy, người phụ trách đưa đón trẻ trường Gateway, đã bị khởi tố bị can về tội ‘Vô ý làm chết người’ và bị bắt tạm giam 3 tháng.

Đến ngày 3/9, tài xế Doãn Quý Phiến, người lái chiếc xe cháu bé bị bỏ quên cũng bị khởi tố bị can về tội ‘Vô ý làm chết người’. Tuy nhiên ông được tại ngoại nhưng lại bị cấm đi khỏi nơi cư trú.

Sang ngày 15/10 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an quận Cầu Giấy đã tống đạt quyết định khởi tố bị can đến Nguyễn Thu Thủy, chủ nhiệm lớp của bé trai đã tử vong.

Nhận xét về việc bắt giữ này, bà Võ Thị Cẩm Nhung cho rằng :

"Mình nghĩ nó không chỉ liên quan cô giáo chủ nhiệm mà liên quan cả mô hình đó và người đứng ra tổ chức mô hình đó chứ cô giáo chủ nhiệm chẳng phải là gì để bao che. Mọi cái hình thành theo kiểu có sự chuẩn bị trước, che đậy trước. Cái vụ khởi tố cô giáo không phải là áp lực của dư luận mà khởi tố cô giáo vì cô giáo chủ nhiệm chưa phải là gì để có vai trò cần che giấu trong vụ đó, chỉ giống như bà Quy, một trong những mắt xích trong quá trình thừa hành để xảy ra sai sót. Cái quan trọng hơn là cả một cơ chế, quy trình chưa rõ ràng mà mọi người cần biết nhiều hơn mà người nào chịu trách nhiệm trong vụ việc đấy".

Dưới góc nhìn của nhà quan sát xã hội, Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương rút ra kết luận chung cho cả hai vụ việc nêu trên :

"Có những vụ tiếng nói công luận mạnh hơn phía bên kia, có vụ phía bên kia mạnh thì tiếng nói công luận chỉ ở mức độ nào đấy và người ta cũng đưa ra những giải pháp tạm thời thôi. Phải đợi để xem sau này việc xử lý đi đến đâu nữa thì phải theo dõi".

Do dó, Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương bày tỏ hy vọng trong thời gian tới tiếng nói của công luận sẽ ngày càng được chú ý hơn, và việc xử lý các nghi phạm vi phạm pháp luật sẽ được công tâm hơn.

****************

Đề nghị khởi tố người hành hung cháu bé 12 tuổi ở Hà Nội (RFA, 16/12/2019)

Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam vừa ra văn bản đề nghị khởi tố ông Trần Đức Hà, người bị tố hành hung cháu bé 12 tuổi tại khu đô thị Ciputra (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội). Lý do đề nghị khởi tố ông Hà được nêu ra là ông này có hành vi ‘cố ý gây thương tích với người dưới 16 tuổi’, gây hậu quả nghiêm trọng tới thể chất và tinh thần cháu bé.

Ông Trần Đức Hà, người bị tố hành hung cháu bé 12 tuổi tại khu đô thị Ciputra. Courtesy of Vietnamnet

Truyền thông trong nước loan tin hôm 16/12 trích văn bản của Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho biết cơ quan này nhận được thông tin phản ảnh từ các cơ quan báo chí về vụ việc cháu N.A. (sinh năm 2007) trong lúc đang chơi thể thao cùng con của ông Hà vào chiều ngày 6/11 tại chung cư Ciputra, thì bị ông này hành hung dẫn đến thương tích nặng.

Trước đó, theo đơn phản ảnh của bà Trịnh Thị Hải Yến, mẹ cháu bé bị hành hung, thì ông Hà nghi ngờ cháu N.A. lấy vợt cầu lông của con mình nên đã ‘túm cổ cháu bé, đấm vào thái dương, ngực và đá vào chân cháu.’

Ông Hà còn bị cáo buộc đã thóa mạ cháu bé, ép cháu cầm vợt cầu lông để quay video và đe dọa nếu không làm theo sẽ ‘đánh chết’ và sẽ tung video lên mạng để ‘bỏ tù’ khi cháu bé 18 tuổi.

Mẹ của cháu N.A. cho biết có bằng chứng là hình ảnh từ camera chung cư, cũng như nhân chứng là người bảo vệ.

Các kết quả xét nghiệm của bệnh viện Hồng Ngọc (Hà Nội) cho thấy cháu N.A. bị chấn thương sọ não, chấn thương ngực, chấn động não và chấn thương phần mềm vùng ngực.

Văn bản đề nghị khởi tố ông Trần Đức Hà của Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam khẳng định hành vi của ông Hà có tính chất côn đồ, thể hiện ông Hà không biết hành vi của mình là sai, sẵn sàng dùng vũ lực và lời đe dọa để giải quyết sự việc, coi thường pháp luật.

Báo trong nước cho biết ông Trần Đức Hà sinh năm 1970 tại huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Ông này từng là giáo viên tiểu học tại xã Quảng Cư, phường Quảng Cư, thị xã Sầm Sơn, Thanh Hóa.

Sau khi nghỉ dạy và ra Hà Nội sống, ông này bị nói đã lập công ty riêng và từng bị tố tội lừa đảo, giả mạo giấy tờ, con dấu để chiêu sinh hệ cao đẳng, trung cấp.

Càng nhiều cán bộ bị xử lý vẫn càng hư hỏng và tha hóa : Vì đâu nên nỗi ? (RFA, 29/07/2019)

Nhiều cán bộ cấp cao bị kỷ luật

Truyền thông trong nước, vào ngày 29/7 cho biết Viện Kiểm sát Nhân dân quận 4, thành phố Hồ Chí Minh vừa hoàn tất cáo trạng truy tố ông Nguyễn Hữu Linh, cựu Viện phó Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Đà Nẵng và chuyển hồ sơ qua Tòa án Nhân dân quận 4 để tiến hành xét xử sơ thẩm về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi.

Nguyên Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh (phải) ngồi trên một chiếc ghế chạm trổ đầu rồng màu vàng tại nhà riêng khi đã về hưu. File Photo

Trường hợp ông Nguyễn Hữu Linh sờ soạng bé gái trong tháng máy hồi đầu tháng 4 vừa qua được dư luận đặc biệt quan tâm vì vụ án này được tòa thông báo xử kín phiên sơ thẩm và tòa án đã trả hồ sơ hai lần, yêu cầu Điều tra bổ sung.

Trong cùng ngày 29/7, truyền thông quốc nội cũng loan tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ba ngày trước đó đã ký quyết định kỷ luật cảnh cáo ông Huỳnh Quang Hải, Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam sau khi Ủy ban Kiểm tra trung ương Đảng cộng sản thi hành kỷ luật với hình thức tương tự hồi đầu tháng 6.

Báo giới cho biết ông Thứ trưởng Huỳnh Quang Hải bị kỷ luật là do vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt.

Hồi tháng 11/2018, Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải kết hôn với ca sĩ Đinh Hiền Anh, Hoa hậu doanh nhân quý bà thế giới năm 2017 gây xôn xao dư luận, qua chia sẻ của "cô dâu" về mối tình nồng ấm của hai người kể từ khi "chú rể" còn chưa ly dị vợ.

Hai trường hợp vừa được báo chí đăng tải không phải là cá biệt, mà theo công bố của Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, tại phiên họp thứ 16 của Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng nhằm đánh giá kết quả hoạt động 6 tháng đầu năm 2019, diễn ra trong ngày 26/7 thì có hơn 100 tổ chức Đảng và xấp xỉ 8.000 đảng viên vi phạm bị kỷ luật trong nửa đầu năm 2019. Trong đó, một tổ chức đảng và 13 đảng viên cả đương chức lẫn nghỉ hưu thuộc diện Bộ Chính trị và Ban Bí thư quản lý bị kỷ luật.

Báo cáo 6 tháng đầu năm 2019 ghi nhận tăng 21 trường hợp cán bộ tham nhũng so với cùng kỳ năm 2018 và tính từ đầu nhiệm kỳ đến thời điểm hiện tại, số lượng cán bộ, đảng viên thuộc diện Trung ương quản lý bị kỷ luật và xử lý hình sự lên đến hơn 70 người. Đây là con số được thống kê nhiều nhất so với các khóa gần đây.

Đài RFA nêu thắc mắc của không ít người cho rằng có phải chiến dịch "đốt lò" do ông Nguyễn Phú Trọng phát động nhằm làm trong sạch hóa nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam thật sự không mang lại hiệu quả nào, bởi vì số cán bộ bị xử lý, kỷ luật ngày càng đông hơn trước và được nghe Nhà báo Võ Văn Tạo nhận xét :

"Là một người quan sát, tôi thấy rằng là đến lúc ông Trọng lên giữ chức Tổng bí thư thì ông có ý định như thế nhưng đã quá muộn rồi vì nhiều quá. Thứ hai, điều nghiêm trọng hơn là như chúng ta còn nhớ thời ông Nguyễn Sinh Hùng còn làm Chủ tịch quốc hội thì trong cuộc họp ở Quốc hội, trước thắc mắc của nhiều người liên quan vấn đề cán bộ tham nhũng, hư hỏng nhiều quá và cần phải xử lý, ông Nguyễn Sinh Hùng đã trả lời tỉnh queo rằng ‘Nếu kỷ luật hết thì lấy ai làm việc’. Tức là câu nói đó cho chúng ta thấy được hàm ý về hiện tượng cán bộ hư hỏng, tham nhũng, lạm quyền, có hành vi đạo đức không tốt… là chiếm gần tuyệt đại bộ phận".

Quan điểm của nhà báo Võ Văn Tạo nhận được sự đồng tình của một số nhà quan sát tình hình Việt Nam mà chúng tôi có dịp trao đổi. Họ cho rằng tình trạng cán bộ hư hỏng, tha hóa tại Việt Nam ngày càng tồi tệ hơn và nghiêm trọng hơn. Một trường hợp điển hình được các nhà quan sát tình hình Việt Nam đề cập đến là nguyên Tổng bí thư Nông Đức Mạnh. Hình ảnh ông ngồi trên chiếc ghế "ngai vàng" tại tư gia trong lúc tiếp đón Ban Bí thư trung ương Đoàn đến chúc Tết Ất Mùi, hồi trung tuần tháng 2/2015 gây phẫn nộ trong dư luận.

Mặc dù báo Tiền Phong Online gỡ bỏ tấm hình ông Nông Đức Mạnh ngồi trên ghế gỗ chạm rồng vàng ngậm ngọc xanh, nhưng những lời bình luận về bức hình đó vẫn luôn được nhắc tới mỗi khi dân tình có dịp nói về đời sống của các quan chức Việt Nam như, với đồng lương nhận lãnh thì làm sao ông Nông Đức Mạnh có thể sắm được cơ ngơi và bộ ghế gỗ trị giá hàng tỉ đồng hay bản thân ông từng học Trường Trung cấp Nông Lâm trung ương Hà Nội và từng du học tại Học viện Lâm nghiệp Leningrad, ở Liên Xô thì làm thế nào ông Nông Đức Mạnh có thể sử dụng bộ bàn ghế gỗ như thế khi nạn phá rừng bị lên án gay gắt tại Việt Nam ? Riêng về đời sống cá nhân của ông Nông Đức Mạnh, cư dân mạng còn bàn tán qua những tờ đơn của con gái ông Nông Đức Mạnh là bà Nông Thị Bích Liên kiện Đại biểu quốc hội Đỗ Thị Huyền Trâm có dấu hiệu vi phạm pháp luật và vi phạm đạo đức đảng viên trong mối quan hệ tình cảm với cha của bà.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào ngày 26/07/2019 ký quyết định kỷ luật cảnh cáo Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải. Courtesy : Ảnh chụp màn hình nguoi-viet.com

Sẽ còn tiếp diễn

Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, tại phiên họp thứ 16 diễn ra vào hôm 26/7 nhận định, công tác xử lý các vụ việc, vụ án liên quan đến nhiều cán bộ cấp cao thuộc diện Trung ương quản lý là "không có vùng cấm, không ngoại lệ, bất kể đó là ai" trong đấu tranh chống tham nhũng. Ông Trọng cũng nhiều lần lên tiếng cảnh báo tình trạng cán bộ, đảng viên vi phạm đạo đức về nhiều mặt ngày càng đông thì sẽ dẫn đến nguy cơ Đảng không còn uy tín lãnh đạo đối với nhân dân Việt Nam.

Mặc dù vậy, các nhà quan sát tình hình Việt Nam cho rằng việc tiến hành xử lý, kỷ luật cán bộ, đảng viên hiện nay chỉ là bề nổi nhằm xoa dịu dư luận như nhận định của Giáo sư Nguyễn Đình Cống khi nhận định rằng :

"Kỷ luật cái quái gì khi cách chức mà người ta không còn giữ nữa, còn phạm những tội tày đình nhưng trong Đảng cũng chỉ đến mức cảnh cáo thôi. Không thể nói vì như thế rồi để có thể làm trong sạch và làm vững mạng Đảng được đâu. Tôi không tin".

Còn về mặt xử lý pháp luật các trường hợp cán bộ, đảng viên, Luật sư Đặng Đình Mạnh nhận định :

"Thứ nhất luật pháp dường như đã lờn với họ, không đủ hiệu lực để làm họ sợ để họ tuân thủ luật pháp nữa. Thứ hai là sự coi thường pháp luật của những cán bộ đó. Cán bộ công nhân viên chức đúng ra phải là những người gương mẫu đi đầu trong việc tuân thủ luật pháp nhưng họ lại không thực hiện được thì điều này đáng trách là trách từ cả hai phía".

Không chỉ tình trạng cán bộ, đảng viên ngày càng bị dư luận phản ánh lạm quyền, tha hóa, hư hỏng mà dân chúng thường nói cửa miệng là "quan chức coi trời bằng vung" ở khắp các địa phương và diễn ra hàng ngày, hàng giờ trên đất nước Việt Nam. Một hiện tượng khác cũng được ghi nhận là tình trạng ngày càng xuất hiện nhiều người có những việc làm sai trái, nhưng lại vênh vang có mối quan hệ với giới chức chính quyền nhằm đe dọa những ai dám tố cáo họ. Trường hợp mới nhất gây xôn xao trong dư luận là vụ việc hành khách Vũ Anh Cường, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư thương mại Đất Lành, đi trên một chuyến bay vào sáng ngày 28/7 đã có hành vi sờ soạn nữ hành khách đi cùng chuyến bay và còn đe dọa có mối quan hệ rộng với quan chức khi tiếp viên trưởng đến xử lý vụ việc.

Một số nhà quan sát tình hình Việt Nam nói với RFA rằng những hậu quả đã và đang diễn ra trong xã hội Việt Nam như vậy là do nguồn cơn bản chất của Đảng cộng sản lãnh đạo, bởi vì Đảng độc quyền và tuyệt đối lãnh đạo sẽ dẫn đến sự suy thoái và tình trạng cán bộ, đảng viên suy đồi đạo đức, tha hóa, hư hỏng là lẽ đương nhiên.

Ông Vũ Mão, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, hồi trung tuần tháng 3/2017 từng lên tiếng với báo giới rằng cần phải có chương trình hành động về kiểm soát quyền lực để ngăn chặn sự tha hóa của cán bộ như ông đã đề cập từ Hội nghị cuối cùng của Trung ương khóa VIII để chuẩn bị cho Đại hội IX của Đảng nhưng đáng tiếc là cơ chế kiểm soát quyền lực quá chậm.

Trong khi đó, cả người dân trong nước và dư luận quốc tế kêu gọi Việt Nam cần thay đổi đa nguyên chính trị và cho truyền thông hoạt động độc lập thì mới có thể kiểm soát được quyền lực và giải quyết được gốc rễ của vấn đề và đất nước mới được tiến bộ, phát triển. Còn bằng ngược lại thì như nhận định của Nhà báo Võ Văn Tạo rằng :

"Việt Nam vẫn cứ độc tài, độc quyền cai trị của Đảng cộng sản thì tôi cho rằng tham nhũng, xấu xa hư hỏng về đạo đức…sẽ còn dài dài và việc làm của ông Trọng, tôi cho rằng như dã tràng xe cát Biển Đông".

***************

Ông Trọng chính thức đưa em trai của Lê Thanh Hải vào ‘tầm ngắm’ (VOA, 27/07/2019)

Hôm 26/7, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì cuộc họp của họp Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng và ngay sau đó ban này ra quyết định đưa vụ án của ông Lê Tấn Hùng, em trai của cựu bí thư thành ủy Hồ Chí Minh Lê Thanh Hải, vào diện ‘theo dõi, chỉ đạo.’

Ông Lê Tấn Hùng, em trai của cựu bí thư thành ủy Hồ Chí Minh Lê Thanh Hải, bị đưa vào tầm ngắm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng

Hôm 26/7, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì cuộc họp của họp Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng và ngay sau đó ban này ra quyết định đưa vụ án của ông Lê Tấn Hùng vào diện ‘theo dõi, chỉ đạo’.

Ông Hùng là em trai nguyên Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Lê Thanh Hải. Trước khi giữ chức Tổng giám đốc Công ty Nông nghiệp Sài Gòn (Sagri), ông là Chỉ huy trưởng lực lượng Thanh niên Xung phong Thành phố Hồ Chí Minh.

Sau khi bị bắt ở Sài Gòn hôm 6/7/2019, ông Hùng đã bị di lý ra Hà Nội để phục vụ công tác Điều tra.

Ông Lê Tấn Hùng hiện không phải là thành ủy viên, và cũng chưa được vào ủy viên trung ương.

Quyết định "bổ sung" đưa vụ án Sagri của ông Hùng, một cán bộ cấp địa phương, vào diện "theo dõi, chỉ đạo" của Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng dường như là điều chưa có tiền lệ.

Ông Phạm Chí Dũng, một nhà quan sát chính trị Việt Nam nhận định với VOA sau khi ông Hùng bị bắt rằng có nhiều dấu hiệu cho thấy ông Lê Thanh Hải, cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, đang trong tầm ngắm của chiến dịch ‘đốt lò’ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và nhiều khả năng ông này sẽ bị đưa ra truy tố vào đầu năm 2020.

"Một khi đã bắt Lê Tấn Hùng thì tôi không nghĩ vấn đề Lê Thanh Hải và nhóm lợi ích của ông ta sẽ bị cho chìm xuồng. Vấn đề còn lại là thời gian", ông Phạm Chí Dũng nói.

Phát biểu kết luận tại phiên họp hôm 26/7, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, trong 6 tháng đầu năm, "công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được duy trì, đẩy mạnh theo hướng có chiều sâu, đạt kết quả toàn diện, đồng bộ, rõ nét hơn", theo báo Thanh Niên.

Ông Trọng cũng nhấn mạnh chiến dịch bài trừ tham nhũng tham nhũng mà ông đang lãnh đạo đã khởi tố thêm nhiều bị can, trong đó có nhiều trường hợp là cán bộ cấp cao thuộc diện Trung ương quản lý, tiếp tục khẳng định quan điểm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai".

Truyền thông Việt Nam trích báo cáo của Ban cho biết từ đầu năm đến nay, các cấp đã thi hành kỷ luật đối với 123 tổ chức đảng và 7.923 đảng viên vi phạm ; trong đó có 256 đảng viên bị kỷ luật do có hành vi tham nhũng, cố ý làm trái, tăng 21 trường hợp so với cùng kỳ năm 2018.

Đặc biệt, báo cáo cho biết Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra trung ương đã thi hành kỷ luật Đảng và xử lý hình sự trên 70 cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.​

********************

Chủ tịch Trọng : 'Chống tham nhũng tiếp tục được duy trì' (BBC, 27/07/2019)

Ông Nguyễn Phú Trọng xuất hiện trên truyền thông Việt Nam hôm 26/07/2019, chủ trì cuộc họp tổng kết nửa năm chống tham nhũng.

Công cuộc đốt lò của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng vẫn tiếp tục dù có những vấn đề liên quan đến sức khỏe của ông

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu ở cương vị Trưởng Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng.

Truyền thông Việt Nam đăng hình ông Trọng đứng cạnh bàn khi phát biểu tại phiên họp 16 của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng.

Báo chí Việt Nam trích lời ông nói "trong 6 tháng đầu năm, công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được duy trì, đẩy mạnh theo hướng có chiều sâu, đạt kết quả toàn diện, đồng bộ, rõ nét hơn".

Ông Trọng cũng cam kết tiếp tục đẩy mạnh Điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án, với quyết tâm cao hơn, quyết liệt hơn.

Đặc biệt, truyền thông Việt Nam đưa tin về cuộc họp đã nói rằng :

"Nhiều vụ án được mở rộng Điều tra, chứng minh làm rõ bản chất chiếm đoạt, tham nhũng, khởi tố thêm nhiều bị can, trong đó có nhiều trường hợp là cán bộ cấp cao thuộc diện Trung ương quản lý".

"Các cơ quan đã kết thúc xác minh, giải quyết 24 vụ việc, mở rộng Điều tra, khởi tố mới 5 vụ án, phục hồi Điều tra 4 vụ án, khởi tố thêm 26 bị can".

Không có 'vùng cấm'

Phương châm được nêu ra là "không có vùng cấm".

Thời gian qua, trong số các nhân vật nổi tiếng bị bắt, khởi tố có ông Lê Tấn Hùng, em ruột Lê Thanh Hải, cựu Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh.

Ông Phạm Nhật Vũ, em trai tỷ phú Việt Nam Phạm Nhật Vượng, cũng bị bắt tạm giam, khám nhà trong một vụ việc khác.

Ông Vũ bị cáo buộc 'đưa hối lộ' cho quan chức.

Nguyên Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son (nhiệm kỳ 2011-2016) và nguyên Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn (nhiệm kỳ 2016-2018), cùng hai cựu lãnh đạo cao cấp của MobiFone, ông Lê Nam Trà và ông Cao Duy Hải trước đó đã bị truy tố với tội danh khác trong vụ án liên quan.

Cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng Giám đốc ngân hàng BIDV, doanh nhân đầy thế lực Trần Bắc Hà cũng bị bắt đưa về Việt Nam, nhưng sau đột nhiên chết "ngoài bệnh viện".

Nhìn lại nửa năm 'đốt lò' Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng đã thông báo họ kết thúc Điều tra 3 vụ án/19 bị can, ban hành cáo trạng truy tố 6 vụ án/27 bị can ; xét xử sơ thẩm 9 vụ án/21 bị cáo, xét xử phúc thẩm 10 vụ án/149 bị cáo.

Có ý kiến từ giới quan sát cho rằng công cuộc chống tham nhũng gắn liền với sức khoẻ của Tổng bí thư, Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng, người bước sang tuổi 75.

Việc ông xuất hiện trở lại trong các cuộc họp như hôm 26/07 cho thấy công tác này vẫn tiếp tục.

Cùng lúc, có các ý kiến cho rằng để chống tham nhũng tốt, Việt Nam cần thay đổi thể chế, để cho hệ thống tư pháp độc lập vào cuộc.

Chẳng hạn ở nước hậu cộng sản là Romania, không cần phải có lãnh đạo đảng cầm quyền hay tổng thống vào cuộc, chỉ một nữ công tố Laura Codruta Kovesi đã đem 1.250 quan chức tham nhũng ra xử, gồm cả một cựu thủ tướng.

*********************

Hơn 70 cán bộ cấp cao bị kỷ luật Đảng, xử lý hình sự (RFA, 26/07/2019)

Tổng cộng có hơn 100 tổ chức đảng và xấp xỉ 8.000 đảng viên vi phạm bị kỷ luật trong nửa đầu năm 2019. Trong đó, có 256 đảng viên bị kỷ luật do liên quan đến tham nhũng, tăng 21 trường hợp so với cùng kỳ năm 2018.

Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì phiên họp thứ 16 của Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, diễn ra vào ngày 26/07/2019. Courtesy : Ảnh chụp màn hình VGP News

Số liệu vừa nêu được Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng công bố tại phiên họp thứ 16 của Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng nhằm đánh giá kết quả hoạt động 6 tháng đầu năm 2019, diễn ra trong ngày 26 tháng 7.

Trong vai trò Trưởng ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, ông Nguyễn Phú Trọng cho biết Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra trung ương trong 6 tháng qua đã kỷ luật 1 tổ chức đảng và 13 đảng viên cả đương chức lẫn nghỉ hưu thuộc diện Bộ Chính trị và Ban Bí thư quản lý và con số cán bộ, đảng viên thuộc diện Trung ương quản lý bị kỷ luật và xử lý hình sự tính từ đầu nhiệm kỳ đến thời điểm hiện tại lên tới 70 người. Số lượng 70 cán bộ này được ghi nhận là rất lớn so với nhiều khóa gần đây.

Tại phiên họp thứ 16, ông Nguyễn Phú Trọng nhận định công tác xử lý các vụ việc, vụ án liên quan đến nhiều cán bộ cấp cao thuộc diện Trung ương quản lý là "không có vùng cấm, không ngoại lệ, bất kể đó là ai" trong đấu tranh chống tham nhũng tại Việt Nam.

Trưởng ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, ông Nguyễn Phú Trọng còn khẳng định công tác phòng chống tham nhũng đạt kết quả tích cực với nhiều vụ án tham nhũng lớn bị đưa ra xét xử, đã tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, ngăn chặn giao dịch, chuyển nhượng tài sản liên quan các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, với giá trị tài sản trên 10 ngàn tỷ đồng.

Ban Chỉ đạo yêu cầu trong 6 tháng cuối năm 2019 khẩn trương hoàn thành công tác thanh tra, Điều tra các vụ việc liên quan tham nhũng mà dư luận quan tâm tại Nhà máy đạm Hà Bắc, Nhà máy nhiên liệu sinh học Ethanol Bình Phước, Nhà máy đạm Ninh Bình ; đồng thời tiến hành thanh tra chuyên đề trong lãnh vực y tế bao gồm quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm, mua sắm thuốc chữa bệnh và trang thiết bị y tế.

Cũng tại phiên họp, Ban chỉ đạo thống nhất quyết định đưa vụ án của "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí" xảy ra tại Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI) vào diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

****************

Thay đổi tội danh đối với nhà báo độc lập Trương Duy Nhất (RFA, 25/07/2019)

Nhà báo độc lập/blogger Trương Duy Nhất vào ngày 23/7 được phép gặp vợ và thông báo Cơ quan Cảnh sát Điều tra thay đổi tội danh đối với ông.

Nhà báo độc lập/blogger Trương Duy Nhất - RFA

Nhà văn Phạm Xuân Nguyên, một thân hữu của gia đình người đang bị tạm giam để Điều tra tại Trại T16 của Bộ Công an, thông báo trên tài khoản Facebook cá nhân tin vừa nêu.

Vào chiều tối ngày 25/7, nhà văn Phạm Xuân Nguyên, cho Đài Á Châu Tự Do biết về tin thăm nuôi ông Trương Duy Nhất như sau :

"Hôm 23/7, Chị Cao Thị Xuân Phượng, vợ của anh Trương Duy Nhất theo định kỳ lại ra trại T16 của cơ quan Cảnh sát Điều tra để thăm nuôi chồng. Có hai khoản là thăm nuôi và tiếp tế, thì từ lần thăm đầu hồi tháng 3 thì có gởi được một ít thức ăn và quần áo, còn lần thứ hai trở đi thì không được tiếp tế, chỉ được gởi tiền. Trong khi những người khác được tiếp tế thức ăn, còn Trương Duy Nhất thì không. Chị Phượng là vợ thì được vô thăm, và cũng có làm giấy tờ cho người em gái ruột của Anh Nhất là chị Cúc vô thăm, nhưng trại giam chỉ cho chị Phượng vô thăm, còn cô Cúc thì ngồi ngoài".

Lần thăm gặp ông Trương Duy Nhất vào ngày 23/7 được cho biết là theo đơn của bà Cao thị Xuân Phượng gửi Cơ quan Cảnh sát Điều tra ngày 6/7. Theo qui định nêu trong Sổ Tiếp Tế và Thăm Gặp, những người thân gồm có ông bà nội, ngoại ; bố mẹ đẻ ; bố mẹ vợ hoặc chồng ; vợ hoặc chồng ; anh chị em ruột ; hoặc con đẻ, con nuôi… Do đó vào ngày 23/7 ngoài bà Cao thị Xuân Phượng, vợ của ông Trương Duy Nhất, còn có người em gái út cũng đến trại để thăm ; thế nhưng cô này không được cho thăm gặp anh trai.

Thông tin từ bà Cao thị Xuân Phượng sau cuộc gặp là ông Trương Duy Nhất cho biết Cơ quan Cảnh sát Điều tra đã thay đổi quyết định khởi tố. Trước đây ông Nhất bị khởi tố tội ‘lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản’ ; thế nhưng do không chứng minh được hành vi chiếm đoạt tài sản nên Cơ quan Cảnh sát Điều tra chuyển sang tội danh ‘lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ’.

Tuy nhiên theo bà Cao thị Xuân Phượng thuật lại thì ông Trương Duy Nhất phủ định cáo buộc nói ông lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Nhà văn Phạm Xuân Nguyên cũng nói về điều này với Đài Á Châu Tự Do :

"Trương Duy Nhất có nói là có sự thay đổi về quá trình khởi tố, khi mới bắt Nhất, thì khởi tố Nhất với tội ‘Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản nhà nước’, nhưng từ khi bị bắt hồi tháng 1 năm 2019 đến giờ, Nhất cho vợ biết là qua lấy cung bên cơ quan Cảnh sát Điều tra không chứng minh được tội chiếm đoạt tài sản. Cho nên họ chuyển sang tội ‘Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ’. Chịu tội danh này có vẻ nhẹ hơn, nhưng Nhất vẫn nói với vợ là Anh sẽ tiếp tục đấu tranh, là Anh không hề lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ".

Vào ngày 10/6/2019, ông Trương Duy Nhất bị Bộ Công an truy tố về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản theo điều 355 Bộ luật Hình sự 2015. Trong cùng ngày, công an đã tiến hành khám xét nhà ông Trương Duy Nhất ở Đà Nẵng.

Nhà báo độc lập Trương Duy Nhất là người từng có nhiều bài viết chỉ trích chính phủ Việt Nam. Ông cũng là một blogger viết cho Đài Á Châu Tự Do. Trước khi bị bắt, ông đã sang Thái Lan để xin tị nạn vì lo ngại mình có thể bị bắt giữ bởi những thông tin quan trọng mà ông biết về chính phủ. Tuy nhiên, ông đã mất tích đột ngột hôm 26/1 tại Bangkok. Con gái của blogger Trương Duy Nhất cho Đài Á Châu Tự Do biết là cha cô không hề có ý định trở về Việt Nam. Điều này làm dấy lên những nghi ngờ rằng an ninh Việt Nam đã sang Thái Lan thực hiện vụ bắt cóc.

Quốc tế lên án vụ mất tích của blogger Trương Duy Nhất và đòi hỏi chính quyền Việt Nam phải có câu trả lời về sự mất tích khó hiểu đó.

Ông Nguyễn Phú Trọng ‘khỏe lại, duyệt quy hoạch lãnh đạo tương lai’ (BBC, 21/06/2019)

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã xuất hiện, chủ trì một cuộc họp quan trọng của Bộ Chính trị ở Hà Nội ngày 21/6.

Hình ảnh cuộc họp Bộ Chính trị được công bố ngày 21/6

Ông Nguyễn Phú Trọng phải nhập viện khi thăm Kiên Giang hôm 14/4, và sau đó đã nghỉ để hồi phục sức khỏe.

Hôm 21/6, Thông tấn xã Việt Nam đưa tin, hình ảnh cho thấy người đứng đầu Đảng Cộng sản đứng tươi cười, xung quanh là các lãnh đạo cao cấp khác.

Cuộc họp nhằm phê duyệt quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026, xem xét công tác nhân sự và quyết định thi hành kỷ luật cán bộ.

Bản tin chính thức hé lộ hôm nay, Bộ Chính trị đã quyết định phê duyệt quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026.

Những người được quy hoạch sẽ được nhận kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng trong thời gian tiến tới Đại hội Đảng XIII năm 2021.

Trong bài viết do truyền thông công bố hôm 6/6, ông Nguyễn Phú Trọng nhắc lại :

"Kiên quyết không để lọt vào cấp ủy khóa mới những người có tham vọng quyền lực, chạy chức, chạy quyền, chạy phiếu bầu, chạy cơ cấu, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", quan liêu, tham nhũng ; bảo thủ, trì trệ, làm việc kém hiệu quả, nói không đi đôi với làm ; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính".

"Rà soát kỹ, bổ sung đầy đủ thông tin, nắm chắc cán bộ ; những đảng viên có vấn đề về chính trị phải được cấp có thẩm quyền thẩm tra, kết luận trước khi giới thiệu bầu vào cấp ủy".

"Phương án nhân sự cấp ủy phải gắn kết chặt chẽ với công tác chuẩn bị nhân sự các cơ quan nhà nước ở các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 và nhân sự lãnh đạo đoàn Đại biểu quốc hội khóa XV của tỉnh, thành phố".

Cách chức đô đốc

Ngoài ra, tại cuộc họp, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản kỷ luật nặng với cựu thứ trưởng quốc phòng Đô đốc Nguyễn Văn Hiến.

Cụ thể, ông Nguyễn Văn Hiến bị Cách chức các chức vụ : Ủy viên Đảng ủy Quân sự Trung ương nhiệm kỳ 2005-2010 ; Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005-2010 (gồm Phó Bí thư Đảng uỷ, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy và Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005 - 2010).

Bộ Chính trị nói ông Hiến cũng sẽ bị kỷ luật tương ứng về mặt chính quyền.

Thông cáo nói ông Nguyễn Văn Hiến "chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Quân chủng Hải quân và trách nhiệm cá nhân".

Các vi phạm tập trung lĩnh vực quản lý đất quốc phòng, cụ thể là đã có vi phạm liên quan 10 khu đất quốc phòng.

Ông Hiến cũng bị kết luận đã "vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và Quy chế làm việc của Đảng ủy Quân chủng Hải quân, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu trách nhiệm kiểm tra, giám sát trong công tác quản lý, sử dụng các khu đất quốc phòng".

***************

Nguyễn Phú Trọng tái xuất hiện, lột tất cả chức vụ một cựu tướng Hải quân (Người Việt, 21/06/2019)

Ngày 21/06/2019, báo chí Việt Nam đồng loạt đưa tin, ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư, chủ tịch nước, chủ trì họp Bộ Chính Trị, xem xét đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã quyết định kỷ luật Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, nguyên ủy viên Trung ương đảng, nguyên ủy viên Đảng ủy Quân sự Trung ương, nguyên thứ trưởng Bộ Quốc Phòng, phó bí thư Đảng ủy Tư lệnh Quân chủng Hải quân, bằng hình thức cách tất cả các chức vụ trong đảng nhiệm kỳ 2005-2010.

Ông Nguyễn Văn Hiến khi còn tại chức. (Hình : Zing)

Theo báo Zing, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến vi phạm "rất nghiêm trọng" các quy định pháp luật liên quan đến mười khu đất quốc phòng.

Đồng thời, Bộ Chính Trị yêu cầu cấp có thẩm quyền "xử lý kỷ luật về chính quyền đối với ông Hiến tương ứng với kỷ luật đảng theo quy định".

Tờ Người Lao Động dẫn thông báo của Bộ Chính Trị, cho biết trong thời gian giữ cương vị phó bí thư Đảng ủy Tư lệnh Quân chủng Hải quân, ông Nguyễn Văn Hiến chịu trách nhiệm về "những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng của Ban Thường vụ Đảng ủy Quân chủng Hải quân trong triển khai, tổ chức thực hiện nghị quyết của Ban Thường vụ Đảng ủy về công tác quản lý, sử dụng đất quốc phòng do Quân chủng Hải quân quản lý".

Ông Hiến cũng chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Quân chủng Hải quân và trách nhiệm cá nhân về vi phạm, khuyết điểm như : "Thực hiện không đúng thẩm quyền, vi phạm các quy định pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng đối với mười khu đất quốc phòng".

Theo báo VnExpress, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến (65 tuổi, quê ở Gia Viễn, Ninh Bình) là người thứ hai trong Hải quân Việt Nam được thăng quân hàm Đô đốc Hải quân sau cố Đô đốc Giáp Văn Cương, nguyên Tư lệnh Hải quân Việt Nam.

Theo tờ Người Lao Động, ngoài ông Hiến, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho rằng vi phạm của Ban Thường vụ Đảng ủy Quân chủng Hải quân cùng hai ông Nguyễn Văn Tình, phó đô đốc, nguyên ủy viên Trung ương Đảng, nguyên ủy viên Quân ủy Trung ương, nguyên bí thư đảng ủy, nguyên Chính ủy Quân chủng Hải quân ; và ông Lê Văn Đạo, chuẩn đô đốc, nguyên phó Tư lệnh Quân chủng Hải quân, đã "gây thiệt hại lớn về tiền và tài sản của nhà nước, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và quân đội, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật". (Tr.N)

******************

Cựu Thứ trưởng quốc phòng, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến bị kỷ luật đảng (RFA, 21/06/2019)

Bộ Chính trị ra quyết định kỷ luật đảng đối với cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến và yêu cầu cơ quan nhà nước xử lý kỷ luật tương ứng vì cho rằng ông Nguyễn Văn Hiến đã buông lỏng công tác lãnh đạo để những vi phạm nghiêm trọng xảy ra trong Ban Thường vụ Đảng ủy Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005-2010.

Bộ Chính trị, vào ngày 21/06/19 ra quyết định kỷ luật đảng đối với cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến. Courtesy : Ảnh chụp màn hình vnexpress.net

Quyết định kỷ luật vừa nêu được Bộ Chính trị tuyên bố tại phiên họp Bộ Chính trị để phê duyệt quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026, diễn ra vào ngày 21 tháng 6 dưới sự chủ trì của Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng.

Truyền thông quốc nội, trong cùng ngày cho biết Bộ Chính trị ban hành quyết định kỷ luật cách chức đối với một số chức vụ trong đảng của cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến bao gồm Ủy viên Đảng ủy Quân sự Trung ương nhiệm kỳ 2005-2010 và Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005-2010. Đồng thời, Ban Chính trị yêu cầu cơ quan nhà nước thì hành xử lý kỷ luật về chính quyền đối với Đô đốc Nguyễn Văn Hiến.

Trước đó, tại cuộc họp của Ủy ban Kiểm tra Trung ương lần thứ 36, diễn ra từ ngày 29 đến ngày 31 tháng 5 ở Hà Nội, cơ quan này đề nghị Ban Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam xem xét biện pháp kỷ luật Đô đốc Nguyễn Văn Hiến về trách nhiệm đối với những sai phạm liên quan 10 khu đất quốc phòng, cụ thể là thực hiện không đúng thẩm quyền, vi phạm các quy định pháp luật về quản lý, sử dụng đất quốc phòng thuộc quyền quản lý của Ban Thường vụ Đảng ủy Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005-2010.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định mức độ vi phạm của cá nhân 3 cá nhân lãnh đạo Ban thường vụ Đảng ủy Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005-2010 là nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tiền và tài sản của Nhà nước, dẫn đến một số cán bộ, đảng viên trong Quân chủng Hải quân bị xử lý hình sự. Ba cá nhân lãnh đạo trong vụ việc vi phạm này bao gồm Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, Chuẩn Đô đốc Lê Văn Đạo và Phó Đô đốc Nguyễn Văn Tình.

Hai ông Chuẩn Đô đốc Lê Văn Đạo và Phó Đô đốc Nguyễn Văn Tình đã bị kỷ luật với hình thức cảnh cáo lần lượt trong tháng 5 và tháng 6 năm 2019.

*****************

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trọng tái xuất, nhận nhiều lời chúc trên mạng xã hội (VOA, 21/06/2019)

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng, chủ trì một phiên họp của Bộ Chính trị đầy quyền lực hôm 21/6 tại Hà Nội, báo chí Việt Nam đưa tin kèm theo một số bức ảnh cho thấy ông Trọng đi lại và ngồi phát biểu.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì cuộc họp Bộ Chính trị hôm 21/6/2019

Tin và ảnh về ông Trọng được đăng lên sau khi trên mạng xã hội có nhiều thắc mắc và đồn đoán về tình trạng sức khỏe của ông trong những ngày gần đây. Người nắm cả hai chức vụ cao nhất của Việt Nam đã không xuất hiện trước công chúng hoặc trong các hoạt động chính thức trong khoảng 1 tháng.

Một ngày trước cuộc họp của Bộ Chính trị, Ban Tuyên giáo Trung ương, báo Nhân Dân và Nhà xuất bản Chính trị hôm 20/6 đồng phối hợp tổ chức lễ ra mắt ở Hà Nội một cuốn sách dày 600 trang ca ngợi Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Dự buổi lễ là nhiều quan chức cao cấp của Đảng Cộng sản, song bản thân ông Trọng không có mặt, theo quan sát của VOA.

Trước đó, hôm 19/6, vị tổng bí thư-chủ tịch nước "xin phép" vắng mặt tại buổi tiếp xúc cử tri Hà Nội "do bận công tác", truyền thông trong nước cho biết.

Các trang web chính thức của Đảng Cộng sản và chính phủ Việt Nam hôm 21/6 cho hay Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Bộ Chính trị để "phê duyệt quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021 – 2026" và "quyết định thi hành kỷ luật cán bộ".

Như thường lệ, danh sách những cán bộ được "quy hoạch" không được công bố rộng rãi, nhưng theo trang web của Đảng Cộng sản, các cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan sẽ được thông báo để "biết về kết quả phê duyệt".

Cũng tại cuộc họp, Bộ Chính trị dưới sự chủ trì của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã kỷ luật Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, nguyên Tư lệnh Quân chủng Hải quân Việt Nam, bằng hình thức cách chức các chức vụ Ủy viên Đảng ủy Quân sự Trung ương nhiệm kỳ 2005 – 2010 và Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005 – 2010, vẫn theo trang web của Đảng Cộng sản.

Bộ Chính trị cũng "yêu cầu cấp có thẩm quyền xử lý kỷ luật về mặt chính quyền" đối với ông Nguyễn Văn Hiến tương ứng với các mức kỷ luật về mặt đảng kể trên.

Thông báo trên trang web của Đảng Cộng sản nói khi còn là Phó Bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Quân chủng Hải quân, ông Hiến chịu trách nhiệm về "những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng" trong công tác "quản lý, sử dụng đất quốc phòng" do Quân chủng Hải quân quản lý.

Một bài viết ngắn kèm theo ảnh về việc Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trọng xuất hiện trong cuộc họp nêu trên đã nhận được nhiều phản ứng tích cực trên trang Facebook chính thức của chính phủ Việt Nam.

Theo quan sát của VOA, bài viết có nội dung "Ngày 21/6, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Bộ Chính trị để phê duyệt quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII" đã được hơn 2.000 người bày tỏ "yêu, thích" và gần 200 lời bình luận trên trang Facebook có tên "Thông tin Chính phủ".

Khoảng 50 lời bình luận được các quản trị viên cho xuất hiện trên trang Thông tin Chính phủ bày tỏ rằng nhiều người "vui mừng" khi thấy ông Trọng "khỏe mạnh trở lại", và chúc ông "khỏe" để "tiếp tục công việc quan trọng", để "cho bọn tham nhũng vào lò" hay "đốt sạch sâu mọt".

*******************

Ông Trọng tái xuất chủ trì họp Bộ Chính Trị (RFA, 21/06/2019)

Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng xuất hiện trở lại sau một tháng vắng mặt trên truyền thông

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tái xuất hiện giữa những đồn đoán về sức khỏe

Chiều 21/6/2019, các tờ báo nhà nước đồng loạt loan tin việc ông Nguyễn Phú Trọng xuất hiện trở lại sau khi vắng mặt ở cuộc gặp mặt cử tri Hà Nội ngày 19/6 vì "bận công tác".

Theo đó, tại Hà Nội, ông Nguyễn Phú Trọng đã chủ trì họp Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản để phê duyệt quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021 - 2026, xem xét công tác nhân sự và quyết định thi hành kỷ luật cán bộ.

Những hình ảnh của TTXVN cho thấy ông Trọng đã có thể đi lại và ngồi ghế mà không có dây đai như lần xuất hiện ngày 14/5/2019.

Ông Nguyễn Phú Trọng được cho là có vấn đề về sức khỏe sau khi đi thăm tỉnh Kiên Giang ngày 14/4/2019.

Một tháng sau ông trở lại, gặp gỡ một số lãnh đạo đảng cộng sản và nhà nước chủ chốt với sợi dây đai vòng quanh người.

Ông cũng xuất hiện liên tiếp trong hội nghị trung ương đến ngày 19/5 thì vắng mặt đến hôm nay.

Mùa thu năm 2018, vài dấu hiệu bất thần nổi trội cho thấy chiến dịch ‘đốt lò’ của Nguyễn Phú Trọng có thể đang chuyển sang giai đoạn 3.

Có phải một ai đó đang nhắm đến nhân vật ngồi hàng sau bên tay trái - Lê Thanh Hải ?

Không còn ‘vùng cấm thời gian’

11 tháng sau vụ khởi tố bắt giam Ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng vào tháng Mười Hai năm 2017, vụ án ‘MobiFone mua AVG’ được ‘xới’ lại sau một thời gian im ắng bất thường. Vào lần này, Cao Duy Hải - cựu tổng giám đốc MobiFone - và cựu cấp phó của MobiFone là Phạm Thị Phương Anh đã cùng chung số phận với một cựu tổng giám đốc khác của MobiFone là Lê Nam Trà đã bị khởi tố và bắt giam trước đó ít tháng.

Có một độ chênh khác hẳn nhau trong 11 tháng qua : vụ bắt Đinh La Thăng xảy ra sau Hội nghị Trung ương 6 và kỳ họp quốc hội tháng 11/2017, còn vụ ‘bắt thêm’ ở MobiFone lại diễn ra cùng lúc với kỳ họp quốc hội tháng 11/2018.

Độ chênh đó có ý nghĩa gì ?

Phải chăng sau khi chính thức trở thành chủ tịch nước ngay đầu kỳ họp quốc hội cuối năm 2018, Nguyễn Phú Trọng muốn phát đi thông điệp ‘không có vùng cấm thời gian’ ?

‘Vùng cấm’ là khái niệm mà giới quan chức được xem là ‘chống tham nhũng’ thường hô hào về tâm thế ‘quân pháp bất vị thân’, nhưng thực tế của những vụ án lớn lại rất thường chỉ dừng ở việc xử lý cấp cán bộ trung và thấp mà ít đụng chạm được số cán bộ cao cấp, hoặc có tỏ ra ‘pháp luật nghiêm minh’ như đối với trường hợp Đinh La Thăng thì lại mang dáng dấp một vụ ‘đốt củi rừng’ chứ không phải là ‘củi nhà’.

Còn ‘vùng cấm thời gian’ là quan niệm không phải được đưa ra bởi giới ‘đốt lò’ mà bởi giới quan chức tham nhũng. Những quan chức ăn đậm này, cùng với đội ngũ dư luận viên của họ, đã tuyên truyền theo cách rỉ tai nhau rằng chiến dịch ‘đốt lò’ của Nguyễn Phú Trọng không thể làm liên tục mà phải tránh những sự kiện chính trị quan trọng của đảng như các Hội nghị Trung ương và các kỳ họp quốc hội…

Nhưng vào lần này, vụ ‘bắt thêm’ ở MobiFone rõ ràng đã phạm vào ‘vùng cấm thời gian’. Họp cứ họp, bắt vẫn bắt.

Cùng lúc, dư luận xã hội rộ lên một số đồn đoán có cơ sở ‘biện chứng lịch sử’ về khả năng sắp tới, thậm chí ngay trong thời gian Quốc hội còn họp, cựu bộ trưởng thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son - kẻ bị cho là đã ăn đậm đến hàng ngàn tỷ đồng trong vụ AVG - sẽ phải tra tay vào còng. Đồng thời, vụ ‘ăn đất Thủ Thiêm’ đang có chiều hướng ‘cẩu đầu trảm’ đối với một số quan chức cao cấp ở Sài Gòn như Tất Thành Cang, Lê Thanh Hải. Chỉ ít ngày sau vụ ‘bắt thêm’ ở MibiFone, một cựu phó chủ tịch chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh là Nguyễn Hữu Tín bị khởi tố thêm tội danh, còn Phó bí thư thường trực thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Tất Thành Cang bị Ủy ban Kiểm tra trung ương kết luận sai phạm ‘rất nghiêm trọng’ - tín hiệu chính thức mở màn cho chiến dịch ‘đốt lò’ ở thành phố này.

Không biết vô tình hay hữu ý, toàn bộ những động thái mới mẻ và ngày càng sôi sục trên diễn ra chỉ khoảng 2 tháng sau cái chết đột biến của nhân vật chủ tịch nước Trần Đại Quang.

Thời ‘Hậu Quang’ có vẻ đang bắt đầu. Sau ‘tang thương’ là đắc thắng.

‘Hậu Quang’

Gần hai năm trước là thời ‘Hậu Dũng’, sau cái Đại hội 12 đã trở nên trọn vẹn đến khó ngờ và quá khó tả cho kịch bản nhân sự ‘bất cứ ai trừ Nguyễn Tấn Dũng’ và cho riêng Nguyễn Phú Trọng.

Vào thời ‘Hậu Dũng’, có thể nhận rõ là giai đoạn "chống tham nhũng" đầu tiên của Nguyễn Phú Trọng - có thể được tạm đặt cái tên là "Việc cần làm ngay" - đã mất một khoảng thời gian gần một năm rưỡi, từ tháng Sáu năm 2016 đến tháng Mười Một năm 2017, khá lặng lẽ và nhu nhược, chủ yếu là hô hào về chủ trương mà thiếu hẳn hành động cụ thể và quyết liệt. Chẳng khác gì một kẻ bất lực.

Chỉ sau Hội nghị Trung ương 6 vào tháng Mười năm 2017 mà đã bị nhiều cựu thần và cách mạng lão thành lên tiếng chỉ trích về não trạng "đập chuột sợ vỡ bình", "nói không đi đôi với làm" và "nhát gan", Nguyễn Phú Trọng mới có hành động đột biến chỉ đạo bắt giam Đinh La Thăng vào tháng Mười Hai năm 2017. Thời điểm đó cũng có thể được xem là mốc khởi đầu cho giai đoạn 2 của chiến dịch "chống tham nhũng" mang tên "Đốt lò".

Nhưng nếu chiến dịch "chống tham nhũng" của ông Trọng có hai tên gọi thì cũng có hai giai đoạn bị chùng xuống một cách bất ngờ và khó hiếu : Khoảng thời gian sau Hội nghị Trung ương 5 - từ tháng Sáu đến tháng Mười năm 2017, và khoảng thời gian gần Hội nghị Trung ương 7, tức là tháng Năm năm 2018.

Tại Hội nghị Trung ương 7 đã không có bất kỳ xử lý một quan chức nào, thậm chí kết quả này còn tệ hơn cả Hội nghị Trung ương 6 vào tháng Mười năm 2017, khi hội nghị này còn kỷ luật và loại khỏi Ban Chấp Hành Trung Ương nhân vật bí thư của Đà Nẵng là Nguyễn Xuân Anh.

Còn Hội nghị Trung ương 8 vào tháng Mười năm 2018 thì có thể ‘không tính’ về độ chùng của ‘đốt lò’, bởi hội nghị này trong khi không xử lý được quan chức đáng giá nào thì còn phải lo toan một việc lớn hơn nhiều : làm thế nào để Tổng bí thư Trọng trở thành chủ tịch nước một cách ngọt ngào mà ít gây phản ứng nhất về hành vi ‘tham vọng quyền lực’, cho dù cách gọi trước đó có là ‘hợp nhất hai chức danh’ hay ‘nhất thể hóa’, hoặc ‘giải pháp tình huống’ như chính ông Trọng biện bạch sau đó.

Thực ra, thời ‘Hậu Quang’ đã có thể chính thức ‘có hiệu lực’ vào tháng Tám năm 2018, ngay từ khi Trần Đại Quang vừa hoàn tất chuyến công du ‘xin tiền’ ở Nhật Bản và vẫn còn sống sờ sờ với lịch làm việc khá dày đặc - chi tiết cho thấy ông ta thậm chí còn tự tin với lịch sống thêm nhiều năm nữa của mình. Khi đó, Nguyễn Phú Trọng đã giành được một thắng lợi không chỉ quan trọng mà là đặc biệt quan trọng trên bàn cờ nhân sự nội bộ : ngày 10/8/2018, Bộ trưởng công an Tô Lâm đặt bút ký hai quyết định liên tiếp bổ nhiệm chức danh Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đối với Thượng tướng Bùi Văn Nam, Thứ trưởng Bộ Công an ; và bổ nhiệm chức danh Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đối với Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an.

Có thể cho rằng đó là một lần hiếm hoi cấp thứ trưởng Bộ Công an trực tiếp mang chức trách thủ trưởng cơ quan điều tra. Lại càng hiếm hơn nữa khi cả hai thứ trưởng Bùi Văn Nam và Lê Quý Vương - được giới quan sát chính trị đánh giá là ‘cận thần’ của Tổng bí thư Trọng - cùng lúc tiếp quản hai ghế thủ trưởng của hai cơ quan điều tra xương sống của Bộ Công an.

Hai cơ quan Cảnh sát điều tra và An ninh điều tra được xem là là hai cục đặc biệt quan trọng trong Bộ Công an, mang quyền ‘sinh sát’ đối với các bộ ngành khác và khối các tỉnh thành ở Việt Nam. Đặc biệt từ khi chiến dịch được xem là ‘chống tham nhũng’ của Nguyễn Phú Trọng chính thức chuyển sang giai đoạn ‘đốt lò’ từ tháng Tám năm 2017 với hàng loạt vụ bắt bớ nhiều quan chức ngành dầu khí, đại gia ngân hàng Trầm Bê và gây chấn động bởi vụ bắt ủy viên bộ chính trị Đinh la Thăng, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã lập nhiều ‘chiến công vang dội’ - như cách mô tả của ‘báo ngành’ Công An Nhân Dân.

Với việc chiếm lĩnh được hai cứ điểm lợi hại trên, đây là thắng lợi thứ tư của Tổng bí thư Trọng trong quy trình ‘tiếp quản’ ngành công an tính từ tháng Mười năm 2016. Khỏi phải nói, ông Trọng đã nắm gọn trong tay hai thanh kiếm sắc bén và cả sắc máu, để nếu cần, hoặc luôn luôn cần trong tình thế nước sôi lửa bỏng hiện thời, thì tiến hành ‘cách mạng chuyên chính vô sản’.

Cũng khỏi phải nói, việc chiếm lĩnh hai cứ điểm trên cùng hỏa lực tiềm tàng còn ẩn giấu trong hai cứ điểm này sẽ tác động đến phần lớn mặt trận chính trị Việt Nam. Vào năm 2017 và đầu năm 2018, khi chưa ‘nắm’ được Bộ Công an mà ‘đốt lò’ còn làm hoảng loạn giới quan chức tham nhũng đến thế, thì sắp tới tình cảnh than khóc sẽ dậy trời đến thế nào !

******************

Ngay sau Đại hội 12, đã xuất hiện một giả thiết về tương lai lục đục chính trị giữa tân chủ tịch nước Trần Đại Quang và người đang có ý đồ ‘nhất thể hóa’ là Nguyễn Phú Trọng. Đến năm 2017, đà ‘chống tham nhũng’, mà chủ yếu là thế tiến công vào ‘cánh Ba X’, của ông Trọng bị khựng lại với một trong những nguyên do mang tính giả thiết là ‘lực cản Trần Đại Quang’. Khi đó, đã xuất hiện những thông tin không chính thức về một mối quan hệ gần gũi nào đó giữa Trần Đại Quang và Nguyễn Tấn Dũng. Rồi đến khi nổ ra vụ Vũ ‘Nhôm’ - kẻ được đồn đoán mang họ tên Trần Đại Vũ mà chẳng thấy Bộ Công an cải chính, những giả thiết trên xem ra đã có tính thực tế chứ không đến nỗi hoang đường.

Nếu đốt lò dẫn đến cửa nhà Nguyễn Tấn Dũng, ông Trọng có sẽ thỏa mãn ? Ảnh minh họa Đinh La Thăng và Nguyễn Tấn Dũng lúc còn nắm quyền lực 

‘Bắt, bắt nữa, bắt mãi’

Còn giờ đây, ‘lực cản’ - nếu có thể gọi như thế, đã cùng với Trần Đại Quang ra đi mãi mãi. Chính trường Việt Nam cũng đã biến mất thế lực đối trọng đáng kể cuối cùng trong cuộc chơi với Nguyễn Phú Trọng.

Một lần nữa sau một cơn suy trầm, Tổng bí thư Trọng lại vươn lên thế thượng phong trước các đồng chí của ông. Cùng với việc chiếm lĩnh được hai cục công an ‘bắt, bắt nữa, bắt mãi’ là Cảnh sát điều tra và An ninh điều tra kể từ tháng Tám năm 2018, ông Trọng sẽ tha hồ đánh đông dẹp bắc trong nội bộ đảng.

Giờ đây, ‘Đốt lò’ của Nguyễn Phú Trọng đang khiến nhiều quan chức bậc trung cấp hay cao cấp đau đầu, quá dễ tăng huyết áp và trụy tim mạch.

Một cựu quan chức mô tả về tâm thế của những quan chức trên theo một cách rất tâm thần học: co rúm lại bởi những cơn ám ảnh xuất hiện ngay trong cả trong giấc ngủ.

Dĩ nhiên loại quan chức nhiều tiền lắm của luôn lo sợ chiến dịch "đốt lò" của Nguyễn Phú Trọng lặp lại những gì của Tập Cận Bình mà sẽ đốt ráo trọi của thứ củi, và chẳng ưa ông Trọng đến mức có lẽ chỉ cầu mong ông này bị đột quỵ hoặc bị… ám sát.

Nhưng cả hai khả năng xấu tệ trên đều chưa có hơi hướng nào sẽ xảy ra. Cho đến giờ và khi cuộc chiến "chống tham nhũng" của "bậc nhân kiệt thế thiên hành đạo" (một cách ví von không thể tưởng tượng nổi của vài nhân văn cận thần đặc tả về Tổng bí thư Trọng) đang lao vào khu rừng đầy yêu tinh ma quái, không ít cán bộ đang ngạc nhiên bởi vẻ hồng hào vẫn lồ lộ trên gương mặt của ông ta, cho dù ai cũng biết giới lãnh đạo cao cấp, nhất là những người đã "thất thập cổ lai hy" rất thường dùng thủ pháp hóa trang để "trẻ mãi không già".

Những quan chức nhúng chàm nhưng không muốn gột rửa cũng chẳng mấy hy vọng việc Tổng bí thư Trọng bị một sát thủ vô hình bắn hạ như cảnh vẫn diễn ra trong phim Mỹ. Sau vụ "cả ba bị bắn" ở Yên Bái vào tháng Tám, 2016, nghe nói quân số bảo vệ các ủy viên bộ chính trị và đặc biệt cho tổng bí thư đã tăng gấp đôi gấp ba nên quá khó để ông Trọng bị thế này thế nọ, thậm chí cả bị đe dọa cũng chưa thấy.

Vậy là ít ra trên mặt báo đảng, ông Trọng vẫn khỏe như vâm và đang thể hiện một cơn "say máu" chưa từng có trong cuộc đời 6 năm làm tổng bí thư của ông, không chỉ về "chống tham nhũng" mà còn giương cao ngọn cờ tập quyền như những gì mà Tập Cận Bình đã dâng cao vời vợi ở Trung Quốc. Cả hai yếu tố này, khi gộp lại, mới chính là thảm họa đối với những kẻ còn chưa kịp "ra đi tìm đường cứu nước".

Nếu chiến dịch "chống tham nhũng" của Tổng bí thư Trọng được tiến hành theo từng đợt và có thời gian xả hơi giữa hai đợt, giới quan chức tham nhũng vẫn còn hy vọng sẽ lợi dụng khoảng giải lao quý báu ấy để hoặc kịp tẩu tán tài sản phi pháp, hoặc bạo gan tổ chức phá rối hay phản công lại tổng bí thư của mình, hoặc nếu không cải thiện được tình thế và cũng chẳng lật đổ được tổng bí thư thì tận dụng thời gian để "ra đi tìm đường cứu nước" - như những Trịnh Xuân Thanh, Lê Chung Dũng, Vũ Đình Duy…

Nhưng đến giờ thì đã rõ ràng : vụ bắt Đinh La Thăng vào ngày 8 tháng Mười Hai năm 2017 là thời điểm cần được xem là mốc mở màn cho "chống tham nhũng giai đoạn 2" của ông Trọng, để chiến dịch này nhiều khả năng sẽ "phát triển liên tục" chứ không có khoảng "giải lao", để nếu đúng là ‘đốt lò’ đã chính thức chuyển sang giai đoạn 3 thời ‘Hậu Quang’ vào tháng Mười Một năm 2018, khoảng thời gian cuối năm 2018 chính là một cơn sóng lừng báo hiệu cho cả năm 2019 cuồng nộ bão tố trên biển cả chính trường Việt Nam.

Giai đoạn 3 và sau đó ?

Một hệ quả chắc chắn đang và sẽ xảy ra là vào thời ‘Hậu Quang’, một phần lớn, nếu không nói là toàn bộ ê kip trước đây từ thời Trần Đại Quang còn là bộ trưởng công an sẽ được đặt trên ‘đầu ruồi’ của Văn phòng chủ tịch nước. Tất cả những kẻ nào chưa kịp ‘ra đi tìm đường cứu nước’ đã và sẽ phải chịu chung số phận tê tái.

Sau khi đã thành công khá lớn với chiến dịch tái cơ cấu, mà thực chất là ‘thay máu’ Bộ Công an vào đầu năm 2018, để từ đó đến nay đã ‘loại khỏi vòng chiến đấu’ khoảng một chục tướng công an được phong dưới thời Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Phú Trọng một cách nào đó đang làm thay một phần việc của đương kim bộ trưởng công an Tô Lâm, đặc biệt về khâu nhân sự. ‘Cánh Quang’ cũng bởi thế sẽ chỉ còn quá ít cơ hội để vùng vẫy.

Còn sau đó, ‘đường đi’ của ông Trọng là gì ?

Sau hai chiến dịch ‘thay máu’ Đà Nẵng và Bộ Công an, từ quý hai năm 2018 đến nay đã xuất hiện ngày càng nhiều những dấu hiệu và biểu hiện cho thấy ông Trọng chọn địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh như một mục tiêu tiến công tiếp theo - mục tiêu chiến lược nằm trên sơ đồ tổng thể Nam Bộ, đặc biệt là khu vực các tỉnh thành ở miền Tây Nam Bộ, nơi mà ‘người Bắc có lý luận’ như ông Trọng muốn ‘trấn Nam’.

Sau khi một Đinh La Thăng - người của Nguyễn Tấn Dũng ‘cài’ vào Bộ Chính trị và đã khiến ông Trọng phải hao tâm tổn trí để thanh loại nhân vật này khỏi cái ghế bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, một Nguyễn Thiện Nhân nói gì nghe đó được đặt vào cái ghế này sẽ tạm giúp cho Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ‘dẹp loạn’ tư bản đỏ ở miền Nam - tạo nên một hố khác biệt với cả một thế giới tư bản đỏ mại bản ở miền Bắc và dày đặc nhất tại Hà Nội.

Bàn cờ giai đoạn 3 của ‘đốt lò’ cũng bởi thế nhiều khả năng sẽ tập trung vào Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh thành miền Tây Nam Bộ, và giai đoạn này có thể sâu hiểm nhất, sắc máu nhất, kể cả tàn nhẫn nhất kể từ đầu chiến dịch ‘đốt lò’. Nhiều quan chức Nam Bộ sẽ chính thức vào ‘lò’ và làm ‘bạn chăn kiến’ với Đinh La Thăng.

Giai đoạn 3 có thể kéo dài từ cuối năm 2018 đến cuối năm 2019, hoặc đầu năm 2020, để sau đó chủ nhân của ‘lò’ còn phải dành thời gian quán xuyến công việc quan trọng hơn : ‘cán bộ cấp chiến lược’ cho Đại hội 13.

Giai đoạn 3 ‘đốt lò’ cũng có thể sẽ là giai đoạn cuối của chiến dịch ‘đốt lò’. Nếu giai đoạn này được hoàn tất với lộ trình dẫn thẳng đến cửa nhà Nguyễn Tấn Dũng, có lẽ Nguyễn Phú Trọng sẽ đủ thỏa mãn - như tính ông ta vốn thế, mà không cần phải ‘chống tham nhũng’ hơn nữa. Thêm vào đó, vấn đề sức khỏe của ông Trọng có lẽ đủ tế nhị và đủ âu lo mà không cho phép ông ta kéo dài lâu hơn cuộc chiến đấu của mình. Một kịch bản có thể xảy ra là Nguyễn Phú Trọng có thể sẽ ‘nhường’ bớt cái ghế tổng bí thư cho một nhân vật khác, mà Trần Quốc Vượng đang là cái tên được nói đến nhiều nhất, để ông Trọng yên vị làm ‘thái thượng hoàng’ trên cái ghế còn lại và nhàn nhã hơn nhiều là chủ tịch nước, nhưng vẫn cố gắng nhằm khiển được tân tổng bí thư và đương nhiên cả với Thủ tướng Phúc.

Khoảng thời gian còn lại cho đến Đại hội 13, nếu còn có Đại hội đó và nếu không bị phản bội bởi tuổi tác và độ minh mẫn, Nguyễn Phú Trọng sẽ biết cách làm cho hình ảnh của ông được tôn lên như một Tập Cận Bình độc bá về quyền lực và thậm chí độc tôn về tư tưởng theo phương châm ‘uy quyền đến lúc chết’.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 21/11/2018

Lửa từ đâu đến ?

Hai năm qua kể từ sau Đại hội, nhân vật nổi bật nhất trên chính trường Việt Nam không ai khác chính là Nguyễn Phú Trọng.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại văn phòng trung ương Đảng ở Hà Nội hôm 6/10/2016 - AFP

Màn đốt lò của ông là chiến dịch chính trị đáng chú ý nhất trong nội bộ đảng cầm quyền vài ba thập kỷ trở lại đây, chẳng những đã thiêu rụi sinh mệnh chính trị của hàng chục cán bộ, tướng tá cao cấp, mà lúc đạt nhiệt độ cao nhất thậm chí còn hóa củi một đương kim ủy viên Bộ Chính trị.

Trong khi các nhà quan sát có thể nhanh chóng đồng thuận về mức độ chưa có tiền lệ của chiến dịch chính trị này, không dễ để có được tiếng nói chung về động cơ và viễn cảnh của nó.

Không ít người tin rằng mục tiêu hàng đầu của chiến dịch là chống tham nhũng, theo đúng cách mà ông Trọng muốn dư luận nhìn nhận. Tuy nhiên, chẳng cần là quan chức chính quyền để nhận ra tham nhũng ở Việt Nam đặc thù cho hệ thống chính trị thiếu vắng kiềm chế và đối trọng hiện hành và được biện minh như là giải pháp cho một chế độ lương bổng bất hợp lý ; bởi vậy, sẽ chẳng thể nào có chuyển biến chỉ bằng việc bỏ vài thanh củi vào lò, trong khi những nguyên nhân căn bản tạo ra quá trình "củi hóa" trên diện rộng vẫn chưa được giải quyết.

Ngay cả khi có nghe được những lời tán dương trong nội bộ, hơn ai hết, ông Trọng thừa hiểu đa phần những đồng chí đang tung hô và đứng về phía ông trong chiến dịch gọi là chống tham nhũng này - các đảng viên cao cấp - đều vượt tiêu chuẩn trở thành đối tượng của chính chiến dịch. Việc họ chọn chỗ đứng như thế đơn giản chỉ vì ‘ở đời phù thịnh chứ ai phù suy’, còn ông Trọng, như bao chính khách khác, luôn cần đồng minh cho chiến dịch chính trị của mình.

Nhưng không phải vì thế mà có thể cho rằng ông Trọng giống đa số những đồng chí cùng thời với ông, tức là chỉ đang tìm kiếm lợi ích kim tiền cho cá nhân, gia đình và phe nhóm của mình. Ngay những người hồ nghi nhất cũng khó có thể tin là ông Trọng đang làm mọi thứ vì tiền bạc, trong khi chẳng có dấu hiệu gì dù là nhỏ nhất cho thấy ông đang sắp đặt một vương triều cho thân nhân tiếp quản.

Chuyện thâu tóm quyền lực để ôm ghế suốt đời như Tập Cận Bình lại càng xa lạ với thực tế chính trị Việt Nam khi mà bộ máy được thiết kế để chẳng ai có đủ quyền để làm điều gì đó lớn, như là kết quả từ cơn ám ảnh chưa bao giờ dứt về bóng ma Gorbachez trong lòng người cộng sản Việt Nam.

Cũng có nhiều đồn đoán chiến dịch của ông Trọng nhắm trực tiếp vào cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và mạng lưới thân tín của ông ta, song thực tế chiến dịch cho thấy phạm vi, tính chất của nó chẳng hề giới hạn nơi một cá nhân cụ thể nào.

Vậy thì động lực thực sự của chiến dịch là gì ? Hay nói cách khác, lửa đốt lò từ đâu mà đến ?

Ngoài đảng chẳng có trời

Để trả lời câu hỏi trên, trước tiên cần một nỗ lực phác thảo chân dung ông Trọng. Không khó để nhận ra qua các bài viết, bài nói và cả hành động của ông Trọng một cán bộ quan liêu cộng sản kiểu cũ điển hình - một kiểu người mà ngoài Đảng ra thì không có trời.

Đắm chìm cả đời trong phương pháp luật mác-xít về chính trị, nhãn quan chính trị của ông Trọng bị kẹt trong trật tự kiểu cũ của thể chế cộng sản, nơi mà "sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng" được diễn dịch là "sự lãnh đạo tuyệt đối của hệ thống quan liêu trong Đảng - tức các thiết chế nội bộ Đảng như các Ban đảng" (có thể tạm gọi là "Phe Đảng"). Trật tự này gắn liền với nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, nơi chỉ thị và nghị quyết của cấp ủy đảng là công cụ điều hành xã hội chính yếu, và đồng nghĩa với đó, các Ban đảng trở thành nơi tập trung quyền lực của hệ thống.

Tất cả đã khác đi khi Việt Nam bắt đầu chuyển đổi mô hình sang kinh tế thị trường (một phần), dẫn đến nhu cầu quản lý kinh tế - xã hội bằng pháp luật. Mà muốn thế thì vai trò của các cơ cấu tạo ra và thi hành pháp luật trở nên ngày một quan trọng. Từ Võ Văn Kiệt đến Phan Văn Khải đã chứng kiến sự chuyển dịch quyền lực từ Văn phòng Trung ương Đảng sang Văn phòng Chính phủ. Quá trình chuyển dịch này đạt cao điểm dưới thời Nguyễn Tấn Dũng khi hàng loạt Ban Đảng đã phải giải thể hoặc sáp nhập.

Phe Chính phủ bằng cách đó đã hình thành và lớn mạnh bằng một tốc độ gây chóng mặt Phe Đảng. Họ chiếm cứ lợi ích kim tiền gắn liền với vai trò quản lý nguồn lực quốc gia mà họ được giao phó, chỉ nhường lại Phe Đảng những trận địa truyền thống bao gồm nhân sự, tổ chức bộ máy và tuyên truyền. Thậm chí, dưới thời Nguyễn Tấn Dũng, Phe Chính phủ còn không ít lần lấn sân cả sang cả những trận địa này.

Sự suy yếu của Phe Đảng ngay lập tức gia tăng mức độ ly khai của các cơ cấu khác khỏi vòng kiềm tỏa của nó, trong đó nổi bật lên là Phe Công an, Phe Quân đội và Thế lực địa phương với động lực đến từ xung đột cấu trúc (structural conflict) cố hữu cộng với mức độ tự chủ nhất định của các thế lực ly khai, nhất là về mặt tài chính.

Nếu xu hướng này tiếp tục, trật tự kiểu cũ của thể chế cộng sản như nó nên là trong nhãn quan Nguyễn Phú Trọng chắc chắn sẽ sụp đổ. Bởi thế, chẳng phải tham nhũng, cũng không hề là một cá nhân cụ thể, hay động lực kim tiền, mà chính nguy cỡ đổ vỡ trật tự khi mà các cơ cấu ly khai khỏi vòng kiềm tỏa của Phe Đảng, mới đích thị là mối bận tâm lớn nhất của ông Trọng khi người bôn-sê-vích cuối cùng của Việt Nam này tin rằng ông đang mang trọng trách bằng mọi giá phải giữ cho Đảng được trường tồn.

Bốn hướng tấn công

Không cần đợi đến Đại hội XII, ông Trọng, trong vài năm trước đó, đã có những động thái nhằm tái lập trật tự : Chuyển Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng từ Chính phủ sang Đảng, tái lập Ban Nội chính và Ban Kinh tế trung ương, trước khi dùng lá bài luân chuyển cán bộ đưa hàng chục Ủy viên trung ương là Bí thư các tỉnh thành về củng cố quyền lực cho các Ban Đảng.

Tuy nhiên, phải đến sau Đại hội với sự thúc thủ của đối thủ chính trị nguy hiểm nhất, ông Trọng mới rảnh tay để thực hiện những bước đi chiến lược. Là bậc thầy về quy chế Đảng, ông Trọng dễ dàng có được sự đồng thuận của Ban chấp hành trung ương đối với các nghị quyết khẳng định quyền lực tối cao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư với sinh mệnh chính trị của tất cả đảng viên cao cấp. Ban chấp hành trung ương, dưới quy chế mới, sẽ chẳng thể nào làm phao cứu sinh thêm được nữa cho những cán bộ đã bị Bộ Chính trị quyết định kỷ luật, như từng xảy ra với Nguyễn Tấn Dũng trong nhiệm kỳ trước đây.

Sắp xếp quy chế nội bộ chưa đủ, ông Trọng còn phải tiến hành những đợt tấn công ra bên ngoài để thu phục các thế lực ly khai. Có 4 hướng tiến công chính :

Đầu tiên để kiểm soát Phe Chính phủ vốn được coi là nguy hiểm nhất, ông ủng hộ một người mà ông tin là dễ bảo nhất - Nguyễn Xuân Phúc. Để an tâm hơn, ông trực tiếp tham gia Phiên họp Chính phủ thường kỳ trong một động thái có tính biểu tượng, đồng thời tước quyền của Thủ tướng trong việc bổ nhiệm lãnh đạo các Tập đoàn nhà nước, chuyển về cho Phe Đảng.

Tiếp theo ông nhắm vào các thế lực địa phương được coi là cứng đầu nhất (nhiều lần bất tuân trung ương), bao gồm Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh, đào xới tận gốc rễ mạng lưới cố kết quyền lực tại từng địa phương này nhằm gửi thông điệp tới các địa phương khác.

Hai thế lực Công an và Quân đội chắc chắn khiến ông Trọng nhức đầu hơn rất nhiều, đơn giản là cả hai đều có súng. Bởi thế, đầu tiên ông dọa hất đổ nồi cơm của Quân đội bằng cách nói gần nói xa về việc cấm làm kinh tế. Tuy nhiên đây chỉ là đòn gió để thu phục Phe Súng Lớn, để rồi sau đó dùng nó để tấn công Phe Súng Bé - Công an.

Đối với Phe Súng Bé, một mặt ông tham gia Đảng ủy Công an Trung ương để dễ bề kiểm soát từ nhân sự, tổ chức cho tới vận hành, mặt khác tấn công ngay vào mạng lưới kinh tài của họ - các công ty bình phong. Mất chỗ dựa tài chính, việc các tướng công an phải quy phục Phe Đảng chỉ còn là vấn đề thời gian.

Chưa có dấu hiệu gì cho thấy 4 hướng tấn công này sẽ sớm ngưng lại, nghĩa là, nhiều khả năng sẽ tiếp tục ít nhất đến hết nhiệm kỳ này. Riêng Phe Súng Lớn - Quân đội, trong nửa nhiệm kỳ đầu, vì nhiều lý do mà chưa bị nhắm đến nhiều dù nguy cơ và mức độ ly khai chẳng hề kém cạnh Phe Công an, được dự đoán sẽ chứng kiến nhiều đợt tấn công hơn, với nhiều hơn những tướng tá bị đưa vào lò.

Tóm lại, trong một thời gian không quá dài, bằng việc âm thầm cải sửa quy chế nội bộ lẫn dồn dập tiến công chính trị theo 4 hướng trên, ông Trọng đã tương đối thành công trong việc ngăn chặn xu hướng ly khai của các thế lực cơ cấu trong hệ thống, đồng thời từng bước tái lập trật tự kiểu cũ với Phe Đảng làm trung tâm. Tuy nhiên thành công này lại tiềm ẩn bên trong một thất bại nghiêm trọng : Đã chẳng có bất kỳ cải cách đột phá nào về mặt thể chế nhằm chống tham nhũng và kiểm soát quyền lực một cách hiệu quả trong khi vẫn giữ được vị thế độc tôn của đảng. Điều này buộc ông Trọng phải quay về với giải pháp lỗi thời là kêu gọi đức trị và tự mình, dựa trên thanh danh bản thân, sắm vai minh quân với một mức độ tập trung quyền lực cao hơn. Nhưng đó cũng là lúc ông Trọng lót đường cho một cuộc khủng hoảng người kế nhiệm trong hơn hai năm tới, khi mà chiếc áo đức trị ông để lại có vẻ quá rộng với tất cả các ứng viên, còn quyền lực của vị trí Tổng Bí thư thì lại không ngừng được mở rộng trong suốt nhiệm kỳ.

Nghĩa là, vấn đề ‘hôn quân’ (‘bad emperor’ problem) - vấn đề cốt tử của mọi nền chính trị thiếu vắng bầu cử tự do dân chủ, sẽ nhanh chóng xuất hiện với những hệ quả chưa thể báo trước.

Nguyễn Anh Tuấn

Nguồn : RFA, 29/04/2018

(nguyenanhtuan's blog)