Việt Nam : Sài Gòn "phong tỏa" để ngăn chặn Covid

Trọng Thành, RFI, 20/06/2021

Sau ba tuần áp dụng các biện pháp "giãn cách xã hội", với hy vọng hãm lại đà lây lan dịch bệnh, nhưng không đạt kết quả, hôm 20/06/2021 chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh quyết định bổ sung thêm nhiều biện pháp siết chặt mới.

Một khu phố tại thành phố Hồ Chí Minh bị cách ly y tế vì có người nhiễm Covid-19, ngày 01/06/2021.  Reuters – Stringer

Theo "Chỉ thị khẩn về siết chặt và tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19", 10 triệu dân cư thành phố sẽ chỉ được phép ra ngoài "trong trường hợp thật sự cần thiết như mua lương thực, thực phẩm, thuốc men, cấp cứu, làm việc tại nhà máy, phân xưởng, xí nghiệp và các trường hợp khác do Sở Y tế hướng dẫn". Ngừng hoạt động tất cả các cơ sở kinh doanh dịch vụ không thiết yếu, "các chợ tự phát".

"Không tụ tập trên 3 người tại nơi công cộng", ngoài phạm vi công sở, trường học, bệnh viện. Tại các địa điểm công cộng, nếu có tiếp xúc phải giữ khoảng cách tối thiểu 1,5 mét. Dừng toàn bộ các cuộc hội họp không cần thiết, nếu có tổ chức, không tập trung quá 10 người. Các hoạt động sản xuất, kinh doanh dịch vụ, hàng hóa thiết yếu vẫn tiếp tục được duy trì, nhưng phải bảo đảm khoảng cách an toàn giữa người với người tối thiểu 1,5 mét.

Các biện pháp phong tỏa mà Sài Gòn áp dụng bổ sung hôm nay trên thực tế gần tương tự với Quy định "cách ly toàn xã hội" theo chỉ thị 16 của chính phủ, tức mức cao nhất trong các biện pháp phòng dịch cho đến nay. Các biện pháp phong tỏa nói trên có hiệu lực trước mắt trong một tuần.

Về mặt chính thức, thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận 135 ca nhiễm mới trong vòng 24 giờ qua, trong đó đại đa số là các ca thuộc các chuỗi lây nhiễm đã biết, bên cạnh 20 ca đang điều tra dịch tễ. Tuy nhiên, trên thực tế, chính quyền thành phố thừa nhận dịch đã vào sâu trong cộng đồng, từ gia đình đến khu dân cư, nơi làm việc, đặc biệt là các tòa nhà văn phòng, các cơ sở sản xuất thực phẩm đông lạnh… Số lượng các ca bệnh âm thầm phát triển trong cộng đồng có thể là rất lớn.

Bắt đầu từ hôm qua, chính quyền cũng khởi động chiến dịch tiêm chủng vac-xin tại Sài Gòn, với đối tượng ưu tiên là 2,3 triệu dân cư theo Nghị quyết số 21 của chính phủ (ban hành cuối tháng 2/2021) và nhóm xã hội mới bổ sung thêm là công nhân các khu chế xuất, các doanh nghiệp. Các đối tượng ưu tiên theo Nghị quyết 21 gồm "lực lượng tuyến đầu phòng dịch", nhân viên trong các ngành thiết yếu (hàng không, vận tải, du lịch, dịch vụ điện nước…), giáo viên, người mắc bệnh, người trên 65 tuổi, người sống ở vùng có dịch, người nghèo… Trước mắt, Sài Gòn được phân bổ 836.000 liều vac-xin của AstraZeneca (gồm 50.000 liều dành riêng cho công an và quân đội). Số lượng vac-xin được huy động nói trên cho tâm dịch Thành phố Hồ Chí Minh, chiếm 86% tổng lượng vac-xin của đợt tiêm chủng toàn quốc lần này.

Trung Quốc trao cho Việt Nam 500.000 liều vac-xin Sinopharm

Theo Reuters, hôm 20/06/2021, Bộ Y tế Việt Nam đã nhận 500.000 liều vac-xin Sinopharm của Trung Quốc. Bộ Y tế thông báo loại vac-xin này, về nguyên tắc, sẽ được sử dụng cho ba nhóm, các công dân Trung Quốc sống tại Việt Nam, người Việt Nam có kế hoạch đi làm việc hoặc học tập tại Trung Quốc, và "cư dân có nhu cầu sử dụng loại vac-xin này", đặc biệt là những người sống gần biên giới với Trung Quốc.

Vac-xin của hãng Sinopharm là vac-xin phòng Covid thứ ba được Việt Nam phê chuẩn (ngày 04/06), sau vac-xin AstraZeneca của Anh và Sputnik V của Nga. Tuy nhiên, theo nhiều nhà quan sát, trên thực tế chính quyền Việt Nam tỏ ra hết sức thận trọng với vac-xin Trung Quốc. Tuần báo Pháp L’Express số ra trung tuần tháng 6/2021, dẫn lời chuyên gia Bill Hayton, thuộc think tank Chatham House ở Anh Quốc, chính quyền Việt Nam lo ngại tính chính đáng sẽ bị tổn hại, nếu đặt mua vac-xin Trung Quốc, do việc người dân Việt Nam rất nghi kỵ Bắc Kinh. Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Giang, thuộc Đại học Victoria ở Wellington, New Zealand, lưu ý Việt Nam là thành viên duy nhất của ASEAN hoàn toàn dửng dưng với vac-xin của Trung Quốc, cho đến nay, "chưa có cuộc thảo luận nào được tiến hành để mua vac-xin Trung Quốc".

Trọng Thành

******************

Covid : Nhật tặng Việt Nam vac-xin, Hà Nội công bố kế hoạch tiêm chủng toàn quốc

Trọng Thành, RFI, 16/06/2021

Hôm 15/06/2021, chính phủ Nhật Bản thông báo tặng Việt Nam 1 triệu liều vac-xin. Cùng ngày, Bộ Y tế Việt Nam công bố kế hoạch chích ngừa toàn quốc được quảng bá là "lớn nhất trong lịch sử", với sự tham gia của quân đội.

Một bác sĩ được chích ngừa Covid-19 tại Bệnh viện bệnh nhiệt đới ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 08/03/2021. AP - Hau Dinh

Truyền thông Nhật Bản cho hay ngoại trưởng Nhật Toshimitsu Motegi thông báo Tokyo sẽ chuyển món quà 1 triệu liều vac-xin ngừa Covid-19 đến Việt Nam. Số vac-xin này đến Việt Nam vào hôm 16/06. Ngoại trưởng Nhật Bản cho biết rõ là Tokyo đã đóng góp 1 tỉ đô la và 30 triệu liều vac-xin vào chương trình hỗ trợ vac-xin Covax của Liên Hiệp Quốc, các khoản quà tặng nói trên cho Việt Nam, hoặc Đài Loan và một số láng giềng Châu Á khác nằm ngoài chương trình Covax. Ngoại trưởng Nhật nhấn mạnh, lý do của hỗ trợ trực tiếp là để tiết kiệm thời gian, bởi nếu thông qua một tổ chức quốc tế, sẽ có thêm "nhiều thủ tục".

Truyền thông Việt Nam cũng cho biết, chiều hôm qua đại sứ Nhật tại Việt Nam, ông Yamada Takio, thông báo "các hiệp hội và 36 doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đã quyên góp 39,2 tỷ đồng cho Quỹ vac-xin phòng chống Covid-19 của chính phủ Việt Nam".

Thông tin về các món quà vac-xin từ phía chính quyền Nhật và các tổ chức xã hội, doanh nghiệp Nhật được đưa ra đúng vào lúc Bộ Y tế Việt Nam công bố kế hoạch tiêm chủng toàn quốc. Kế hoạch được đưa ra gần 4 tháng sau khi chính phủ Việt Nam ra nghị quyết về "mua và sử dụng vac-xin phòng chống Covid-19".

Quân đội phụ trách 8 kho vac-xin, toàn quốc có 15.000 điểm tiêm chủng

Theo thông báo của Bộ Y tế Việt Nam, việc vận chuyển và bảo quản vac-xin sẽ được giao phó cho Bộ Quốc phòng. Có 8 kho bảo quản trên toàn quốc do 8 quân khu phụ trách. Ban chỉ đạo triển khai "chiến dịch" tiêm chủng vac-xin phòng Covid-19 toàn quốc do bộ trưởng Y tế làm trưởng ban. "Sở Chỉ huy" đặt tại Bộ Quốc phòng. Tham gia "chiến dịch" có tổng cộng khoảng 15.000 điểm tiêm chủng. Theo Bộ Y tế, điểm mới của chiến dịch tiêm chủng lần này là việc chích ngừa "sẽ được kiểm soát chặt chẽ trên hệ thống điều hành tiêm chủng online thay vì trước đây giao cho các đơn vị quản lý". Bộ Thông tin và truyền thông Việt Nam cam kết hoàn tất hệ thống ứng dụng công nghệ tin học trong tiêm chủng để sẵn sàng đưa vào sử dụng trong vòng một tuần nữa.

Trong những tuần gần đây, Bộ Y tế Việt Nam bị chỉ trích đã chậm trễ trong việc triển khai tiêm chủng. Hôm 11/06, Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam ra chỉ thị yêu cầu Bộ Y tế "công khai kế hoạch tiêm chủng".

Nhập đủ 150 triệu liều vac-xin : Bộ Y tế thừa nhận khó khăn

Trong thông báo hôm 15/06, Bộ Y tế Việt Nam cũng thừa nhận "vẫn đang tiếp tục tìm kiếm thêm vac-xin từ các nguồn cung ứng trên toàn cầu để đạt mục tiêu 150 triệu liều vac-xin" cho 70% dân số trên 18 tuổi. Tuyên bố nói trên không được lạc quan như tuyên bố của Bộ Y tế ngày 03/06, khẳng định "về cơ bản, đến nay, Việt Nam đã tiếp cận được đủ số lượng vac-xin", theo kế hoạch 150 triệu liều vac-xin.

Theo chính phủ Việt Nam, kế hoạch mua vac-xin và tiêm chủng 150 triệu liều cho 75 triệu dân tốn phí tổng cộng hơn 25 nghìn tỉ đồng. Đầu tháng 6/2021, Bộ Tài chính thông báo ngân sách Nhà nước dành cho kế hoạch mua vac-xin là 14,5 nghìn tỉ đồng. Chính quyền lập Quỹ vac-xin kêu gọi đóng góp trong nước và quốc tế, để bù vào phần tiền thiếu hụt. Cho đến nay, chính quyền chưa công khai kế hoạch mua nhập vac-xin theo ngân sách Nhà nước. Trong dư luận tại Việt Nam, nhiều người đặt câu hỏi về tính minh bạch của việc sử dụng khoản ngân sách này.

Tổng cộng Việt Nam cho đến nay mới nhận được khoản trợ giúp 2,5 triệu liều vac-xin theo chương trình Covax của Liên Hiệp Quốc, với tổng cộng 1,5 triệu người được chích ngừa.

Trọng Thành

*********************

Covid : Thành phố Hồ Chí Minh phải tiếp tục "giãn cách xã hội" thêm 2 tuần

Trọng Thành, RFI, 14/06/2021

Trái ngược với đánh giá lạc quan cách nay một tuần của một lãnh đạo thành phố Hồ Chí Minh, về việc "cơ bản kiểm soát được dịch trong cộng đồng", hôm 14/06/2021, chính quyền thành phố quyết định kéo dài biện pháp "giãn cảnh xã hội" thêm 2 tuần, trong bối cảnh số lượng ca nhiễm hàng ngày không giảm, có nguy cơ dịch lan sâu trong cộng đồng.

Một khu vực bị cách ly dịch Covid-19 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Ảnh chống ngày 01/06/2021.  Reuters – Stringer

Theo báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh, chủ tịch thành phố Nguyễn Thanh Phong quyết định thực hiện "giãn cách xã hội" toàn thành phố theo Chỉ thị 15 của thủ tướng. Thời hạn giãn cách kể từ ngày mai, 15/06. Lý do là "diễn biến dịch còn phức tạp, còn mầm bệnh trong cộng đồng". Cũng theo chủ tịch thành phố, tùy theo diễn biến dịch bệnh vào tuần tới, một số khu vực có thể chuyển sang thực hiện Chỉ thị 16, tức các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt hơn, hoặc theo Chỉ thị 19, tức mức độ nhẹ hơn.

"Giãn cách xã hội" theo Chỉ thị 15 bao gồm các biện pháp : không tập trung trên 20 người trong một phòng, không tụ tập từ 10 người trở lên ngoài phạm vi công sở, trường học, bệnh viện, giữ khoảng cách tối thiểu 2 mét tại các địa điểm công cộng, tạm đình chỉ hoạt động các cơ sở kinh doanh không thiết yếu. Chỉ thị 16 bắt buộc người dân "chỉ được ra khỏi nhà, khi thực sự cần thiết".

Dịch có thể đã "xâm nhập sâu trong cộng đồng"

Theo số liệu của Bộ Y tế, sáng hôm nay, Thành phố Hồ Chí Minh dẫn đầu cả nước, với 30 ca nhiễm trong ngày, trên tổng số 92 ca cả nước. Tình từ ngày 27/5 đến hết ngày 10/6, Thành phố Hồ Chí Minh đã lấy gần 500.000 mẫu xét nghiệm, số ca nhiễm được ghi nhận trong thời gian này trung bình là 41 ca. Theo số liệu chính thức, Thành phố Hồ Chí Minh đứng thứ ba cả nước về số ca nhiễm trong cộng đồng (hơn 800 ca), sau hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh.

Báo Tuổi trẻ thành phố Hồ Chí Minh dẫn lời một chuyên gia dịch tễ địa phương cho rằng "mức độ lây truyền đã kéo dài qua nhiều chu kỳ, xâm nhập sâu trong cộng đồng. Điển hình đã phát hiện bệnh nhân của chu kỳ lây nhiễm thứ 5". 

Bộ Chính trị yêu cầu "công khai chương trình tiêm chủng"

Trong lúc tình hình dịch bệnh kéo dài và khó khống chế tại nhiều địa phương như Thành phố Hồ Chí Minh, chính quyền Việt Nam bị nhiều chỉ trích là đã không đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng. Tính cho đến nay, Việt Nam mới chỉ tiêm được 1,5 triệu liều, trong đó mới có 0,1% dân số hoàn thành hai liều tiêm. Việt Nam nằm trong nhóm các nước chậm tiêm chủng nhất của khu vực.

Về mặt chính thức, Bộ Y tế Việt Nam coi việc tiêm chủng là biện pháp không thể tránh khỏi để thoát khỏi dịch bệnh, nhưng dường như chưa có một kế hoạch tiêm chủng rõ ràng. Hôm 11/06/2021, Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam đã yêu cầu "Sớm xây dựng, công khai chương trình, kế hoạch tiêm vac-xin cho người dân nhằm đạt miễn dịch cộng đồng với lộ trình thời gian cụ thể". Ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam cũng yêu cầu "tháo gỡ những vướng mắc về mặt pháp lý, huy động mọi nguồn lực, khuyến khích xã hội hóa, phát triển Quỹ vac-xin phòng, chống Covid-19 (…) để đẩy nhanh việc mua và tổ chức tốt việc tiêm vac-xin cho người dân".

Trọng Thành

Virus corona : Việt Nam tăng cường kiểm soát "cách ly xã hội" (RFI, 02/04/2020)

Từ hôm 01/04/2020, Việt Nam bắt đầu áp dụng lệnh "cách ly xã hội" toàn quốc nhằm ngăn chận đà lây lan của dịch Covid - 19 và đã tăng cường kiểm soát việc tuân thủ lệnh này, nhất là tại Hà Nội. Cho đến hôm nay, theo thông báo chính thức, Việt Nam có tổng cộng 227 ca lây nhiễm virus corona chủng mới và chưa có ca tử vong nào.

Chốt kiểm soát ở cổng bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, nơi được xác định là ổ dịch lớn hiện nay của Việt Nam, ngày 26/03/2020. Reuters - KHAM

Theo tin từ VietnamNet, hôm nay, công an thành phố Hà Nội phối hợp với Sở Giao thông đã lập 30 chốt kiểm tra ở khắp các cửa ngỏ của thủ đô Việt Nam. Tất cả những ai ra vào thành phố trên mọi phương tiện giao thông đều được kiểm tra thân nhiệt, ghi lại thông tin cá nhân, số điện thoại liên lạc, hành trình di chuyển.

Nguy cơ lây lan của dịch Covid-19 tại Hà Nội hiện nay chủ yếu là ở Bệnh viện Bạch Mai. Một trong những ca bệnh mới được công bố hôm nay có liên quan đến bệnh viện này. Tờ VnExpress trích lời chuyên gia y tế Trần Đắc Phu, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, báo động là cho đến giờ không thể xác định được đâu là ca nhiễm đầu tiên (bệnh nhân số 0) tại ổ dịch này. Chính vì vậy, nguy cơ lây ra cộng đồng rất cao, vị chuyên gia này khuyến cáo mọi người dân "hãy ở yên tại chỗ", tuyệt đối không đi ra ngoài nếu không có việc cần thiết.

Còn tại Sài Gòn, ổ dịch Covid-19 tại quán bar Buddha, quận 2, vẫn còn gây nhiều quan ngại, cho nên Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cũng Thành phố Hồ Chí Minh vừa phát thông tin khẩn kêu gọi những người liên quan đến "ổ dịch" này liên hệ ngay với cơ quan y tế.

Còn theo tờ Tuổi Trẻ, từ nay đến hết ngày 03/04, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tập trung đưa người xin ăn, sống lang thang vào các cơ sở xã hội để phòng chống dịch Covid-19.

Ngoài ra, trong phiên họp thường kỳ của chính phủ hôm qua, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đề nghị một gói hỗ trợ được mô tả là "chưa có tiền lệ", huy động tới 2,6 tỷ đôla, chủ yếu hỗ trợ những người lao động mà thu nhập bị sụt giảm mạnh hoặc mất việc làm, không đảm bảo mức sống tối thiểu, do tác động kinh tế của dịch Covid-19. 

Châu Á 24 giờ qua

Dịch virus corona tiếp tục lan rộng tại Châu Á. Trung Quốc, nơi bùng phát ổ dịch đầu tiên, đã có 81.554 người nhiễm bệnh, trong đó có 3.312 ca tử vong. Tuy nhiên, lần đầu tiên Bắc Kinh ghi nhận có hơn 1.300 ca nhiễm Covid-19 nhưng không biểu hiện các triệu chứng như ho và sốt.

Nhật Bản số ca nhiễm bệnh tiếp tục tăng với tổng cộng 2.500 người bị nhiễm và 70 ca tử vong, theo số liệu được Tokyo công bố ngày 02/04/2020. Chính phủ thủ tướng Shinzo Abe cho biết trong thời gian sắp tới sẽ cấp cho mỗi hộ gia đình hai chiếc khẩu trang bằng vải. Thông báo này của thủ tướng Nhật khiến nhiều người dân bất bình, chỉ trích chính phủ lãng phí tiền đóng góp của dân, cũng như là không thực tế. Chính phủ Nhật Bản còn thông báo cấm các du khách đến từ Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc, nhiều nước Châu Âu và một số quốc gia Đông Nam Á nhập cảnh. Lệnh cấm có hiệu lực kể từ thứ Sáu 03/04/2020.

Tại Hàn Quốc, tâm dịch lớn thứ hai tại Châu Á, chính quyền Seoul ghi nhận số ca nhiễm mới giảm dần, 89 ca mới trong ngày thứ Tư 01/4. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (KCDC), đây là ngày thứ 21 liên tiếp số ca nhiễm mới nằm dưới ngưỡng 100.

Về phía Bắc Triều Tiên, một quan chức Y Tế cao cấp của Bình Nhưỡng tái khẳng định với AFP là nước này không có một ca nhiễm mới nào.

Tại Đông Nam Á, tình hình cũng không mấy sáng sủa. Singapore cho biết chạm ngưỡng 1.000 người nhiễm bệnh, trong đó có 4 ca tử vong. Chính quyền đảo quốc siết chặt các biện pháp cách ly xã hội. Trong khi đó, ở Philippines, tổng thống Rodrigo Duterte dọa rằng những ai vi phạm lệnh phong tỏa có thể sẽ bị xử bắn.

Thanh Phương

*****************

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng : "cách ly xã hội" không phải "ngăn sông, cấm chợ" (RFA, 02/04/2020)

Trong ngày đầu áp dụng Chỉ thị 16 của Thủ tướng về việc cách ly toàn xã hội để chống dịch Covid-19, nhiều địa phương đã rào đường, cấm xe, thậm chí đổ đất ra đường ngăn các phương tiện lưu thông.

Tuyến đường liên huyện nối phường Vàng Danh (Thành phố Uông Bí) với xã Bằng Cả (Thành phố Hạ Long) bị đổ đất khiến người dân không thể đi qua. Courtesy of nongnghiep.vn

Ngày 2/4, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đã lên tiếng với truyền thông trong nước về việc này và ông cho rằng, một số địa phương đã hiểu và thực hiện sai chỉ đạo của Thủ tướng.

Cụ thể, theo ghi nhận của truyền thông trong nước, trong ngày đầu thực hiện "cách ly toàn xã hội", thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh đã kiểm soát người dân đi lại trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ nối Hạ Long và Uông Bí. Tại các tuyến nối xã và phường cũng bị ngăn chặn. Thậm chí chính quyền đã đổ đất thành luỹ ngăn không cho các xe lưu thông qua lại khu vực trên.

Nói về việc này Bộ trưởng Dũng phát biểu "ai cho phép họ được ngăn sông, cấm chợ, ai cho phép hạn chế đi lại". Ông lại phải giải thích thêm trong cuộc gặp với báo chí ngày 2/4 rằng Chính phủ không cấm việc đi lại của người dân từ nơi này sang nơi khác, tuy nhiên khuyến cáo người dân hạn chế ra khỏi nhà để tránh tụ tập đông người.

Cũng trong sáng 2/4, một đại diện của lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh cho rằng ngay trong hôm nay tỉnh sẽ tháo dỡ các điểm chặn, thu dọn đất đá thay vào đó là lập các chốt kiểm soát người và phương tiện ra vào để kiểm soát dịch. Đại diện tỉnh Quảng Ninh biện minh thêm rằng việc đổ đất chặn đường là biện pháp phòng dịch cấp bách song cũng được nhiều người dân ủng hộ.

**************

Việt Nam lập chốt kiểm soát dịch Covid-19 các cửa ngõ thành phố lớn (VOA, 02/04/2020)

Hàng chục chốt chặn kiểm tra y tế đã được lập nên tại cửa ngõ ra vào các thành phố lớn ở Việt Nam để kiểm soát việc cách ly toàn xã hội theo chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ mới được ban hành nhằm ngăn chặn dịch Covid-19.

Các lực lượng chức năng làm nhiệm vụ tại chốt kiểm soát cách ly xã hội ở các cửa ngõ ra vào Hà Nội. (Ảnh : QUANG THẮNG - chụp màn hình Tuổi Trẻ Online)

Sáng 2/4, lực lượng chức năng ở 30 chốt tại cửa ngõ thủ đô Hà Nội đồng loạt kiểm tra y tế tất cả các phương tiện ra vào, gồm đo thân thiệt và ghi lại thông tin cá nhân người tham gia giao thông, theo VietnamNet.

Các chốt kiểm soát trên được công an thành phố phối hợp với thanh tra giao thông và y tế lắp đặt ngay trong đêm 1/4 và rạng sáng 2/4 tại các vị trí xung yếu, cửa ngõ và các nút giao thông trọng điểm, theo ghi nhận của Giáo Dục Thời Đại. Việc kiểm soát này nhằm giám sát việc chấp hành của người dân trong việc thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố về việc hạn chế ra đường chung tay phòng dịch Covid-19.

Trong khi đó tại các cửa ngõ ra vào Thành phố Hồ Chí Minh, lực lượng chức năng lập 10 chốt kiểm soát để kiểm tra phương tiện, theo Thanh Niên. Các loại hình xe hợp đồng được yêu cầu không ra vào thành phố trong 15 ngày đầu tiên của/4.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hôm 31/3 ban hành chỉ thị 16 thực hiện cách ly xã hội trên toàn quốc trong 15 ngày, bắt đầu từ 0 giờ ngày 1/4, để kiềm chế sự lây lan của virus corona.

Trước đó hôm 29/3, Bộ Giao thông và vận tải đã gửi công điện hoả tốc tới các địa phương ra lệnh tạm ngừng toàn bộ hoạt động của xe hợp đồng và xe du lịch trên 9 chỗ có điểm đi/đến Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh từ 30/3 đến 15/4.

Tháng trước, Đà Nẵng - thành phố có lượng lớn khách du lịch tham quan - đã lập các trạm kiểm tra sức khoẻ khách 24/24h trong ngày tại các cửa ngõ ra vào thành phố. Theo bản tin của Truyền hình Thông tấn, tại đây lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra thân nhiệt và lưu lại hành trình của tất cả du khách khi vào thành phố.

Việt Nam hôm 29/3 đã thông báo tạm ngừng tất cả các chuyến bay từ nước ngoài đến trong 2 tuần nhằm hạn chế người nhập cảnh trong nỗ lực ngăn chặn dịch Covid-19.

Trong một động thái khác của chính phủ Việt Nam nhằm ứng phó với đại dịch Covid-19, Thủ tướng Phúc và nội các của ông đang xem xét đưa ra gói hỗ trợ mà báo điện tử Chính phủ gọi là "chưa có tiền lệ" cho hàng triệu người. Theo dự thảo nghị quyết đang được bàn thảo tại các cuộc họp của Chính phủ trong những ngày qua, những đối tượng bị giảm sâu thu nhập, mất hoặc thiếu việc làm, không đảm bảo mức sống tối thiểu do tác động trực tiếp bởi dịch Covid-19 gây ra, sẽ được nhận trợ cấp với các mức từ 500.000 đến 1,8 triệu đồng một tháng trong nhiều tháng. Tổng số tiền ước tính ban đầu là gần 30.000 tỷ đồng, theo Thanh Niên.

*******************

Việt Nam ‘song kiếm hợp bích’ chống ‘tin giả’ giữa dịch Covid-19 (VOA, 02/04/2020)

Từ khi xuất hiện xuất hiện những ca nhiễm Covid-19 đầu tiên ở Việt Nam từ cuối 1/2020 cho đến nay, chính quyền đã vận dụng Luật An ninh mạng để "đấu tranh", "triệu tập", và phạt tiền hàng trăm người loan tin trên mạng xã hội với lý do bài viết của họ "không đúng sự thật" hay "tin chưa được kiểm chứng".

Bìa sách Luật An ninh mạng của Nhà xuất bản Hồng Đức và đồ họa Nghị định 15/2020/NĐ-CP của trang Luật Việt Nam.

Nhưng với một nghị định sắp có hiệu lực vào ngày 15/4/2020 sắp tới, Việt Nam sẽ áp dụng mức phạt nặng hơn đối với các hành vi được cho là đăng tin "giả mạo" hay "xuyên tạc" trên không gian mạng chung của cộng đồng.

Trong thời gian vừa qua đã xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều việc hàng trăm người đưa tin trên mạng xã hội về dịch Covid-19 bị chính quyền Việt Nam sách nhiễu và phạt tiền như thế.

Hơn 650 người bị xử lý

Tổ chức Người bảo vệ Nhân quyền lên tiếng việc hơn 650 Facebooker tại Việt Nam bị triệu tập và tra khảo về các bài viết của họ về bệnh dịch Covid-19, và hơn 150 người bị phạt tiền tới 15 triệu đồng vì những bài viết bị coi là "không đúng sự thực", trong đó có cả giới văn nghệ sĩ.

Ông Vũ Quốc Ngữ, Chủ tịch Tổ chức Người bảo vệ Nhân quyền, nói với VOA :

"Việc phạt này là một trong những hình thức trừng phạt của chính quyền đối với các Facebooker đưa tin trên mạng xã hội. Việc phạt này cùng với các hình thức khác cho thấy sự lạm dụng quyền lực của công an Việt Nam, vi phạm quyền tự do ngôn luận của người dân".

Ông Daniel Bastard, Giám đốc đặc trách Châu Á của Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) nêu nhận định với VOA hôm 02/04 trong một email :

"Việc quản lý khủng hoảng dịch Covid-19 của Việt Nam cũng giống như cách chính quyền Hà Nội đối phó với các vấn đề khác, vì họ hoàn toàn không quan tâm đến quyền con người nói chung, và về quyền tự do cung cấp tin tức và quyền được thông tin công bằng tại một nơi mà những quyền này bị thiếu sót trầm trọng như thế này".

"Khái niệm về "tin tức sai lệch" hoặc "chưa được xác minh", mà cho rằng "gây ra bất ổn xã hội", quả là quá mơ hồ, và cách diễn đạt này dẫn đến nhiều sự lạm dụng và kiểm duyệt thông tin", ông Bastard nhận định.

Từ khi có những ca nhiễm Covid-19 đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam vào đầu tháng 2, Bộ Công an đã vận dụng Luật An ninh mạng đầy tranh cãi và thực hiện các biện pháp mà các tổ chức bảo vệ nhân quyền gọi là "hành vi sách nhiễu".

Trong phóng sự có tựa đề "Hàng chục đối tượng đăng tin sai lệch về nCoV bị xử lý cho thấy hiệu quả của Luật An ninh mạng", trên đài truyền hình VTV vào giữa tháng 2, Thiếu tướng Nguyễn Văn Giang, Phó Cục Trưởng Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm công nghệ cao, Bộ Công an, phát biểu :

"Lực lượng công an đã lập danh sách hàng trăm đối tượng, tổ chức triệu tập đấu tranh gần 200 trường hợp và xử lý vi phạm hành chính hàng chục trường hợp".

Truyền thông trong nước dẫn lời Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang nói : "Lợi dụng diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhiều đối tượng đã lợi dụng không gian mạng tung tin giả, thông tin sai sự thật về bệnh dịch".

Bộ Công an đã chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương "đấu tranh xử lý theo quy định của pháp luật" và dọa sẽ xử lý hình sự nếu tái phạm.

Theo quan sát của các tổ chức nhân quyền và truyền thông quốc tế, sau các buổi làm việc với cơ quan chức năng, những người đăng tin không được chính quyền hài lòng, bị buộc phải gỡ bài viết và phải đăng tin xin lỗi trên trang Facebook cá nhân của mình.

Hôm 02/04/2020, trong bài viết "Việt Nam cấm đăng tin giả trên mạng về Covid-19 và bất kỳ vấn đề khác" trên trang The Register, tác giả Robbie Harb nhận định :

"Việt Nam sẽ phạt người đăng tin sai lệch trên mạng xã hội trong nỗ lực trấn áp việc loan tin sai lệch nói chung và cả thông tin không đúng sự thật về Covid-19".

Trang này dẫn một ví dụ mới nhất về trường hợp một tài xế xe ôm 20 tuổi bị phạt 10 triệu đồng vì viết bài trên Facebook nói rằng thành phố Hồ Chí Minh sắp bị "phong tỏa 14 ngày" kể từ ngày 28/03.

Trang này cũng nói rằng vào tuần trước Thủ tướng Việt Nam đã yêu cầu các thành phố lớn sẵn sàng chuẩn bị cho một tình huống như vậy, nhưng vẫn chưa thiết lập lệnh phong tỏa.

Ông Vũ Quốc Ngữ nêu nhận định :

"Các Facebooker đưa tin trên mạng xã hội được coi là tin tức chưa được kiểm chứng, bị sai sót chính một phần là do chính quyền Việt Nam thiếu minh bạch về Covid-19, có sự che giấu thông tin".

Theo báo Tuổi trẻ, hôm 30/03, một người phụ nữ ở huyện Anh Sơn, Nghệ An đăng tải thông tin "chợ đóng hết rồi" để... bán cá trên mạng xã hội nhưng đã bị công an huyện triệu tập và xử lý vì chính quyền cho rằng thông tin của người bán cá này đã "khiến nhiều người hoang mang".

Trang này cho biết trong thời gia qua các lực lượng Công an tỉnh Nghệ An đã xử phạt 51 trường hợp, trong đó có 42 người đăng tin sai sự thật trên mạng xã hội về Covid-19 … với tổng mức xử phạt hơn 500 triệu đồng.

Ngày 19/3, Công an quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, đã ra quyết định xử phạt một chủ tài khoản Facebook 12,5 triệu đồng khi đăng tin chữa khỏi Covid-19 bằng tỏi "mà không được kiểm chứng từ cơ quan Y tế".

"Công an Việt Nam ngày càng lộng quyền, đàn áp tiếng nói tự do trên mạng xã hội về nhiều vấn đề xã hội, đặc biệt về đại dịch Covid-19", trang Vietnam Human Rights Defenders viết.

"Đây là cách làm tiền trắng trợn của Công an Việt Nam đồng thời đe doạ những người khác trong việc chia sẻ thông tin trên mạng xã hội", trang này nhận định.

Phạt nặng từ ngày 15/04

Ngày 3/2/202, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký Nghị định số 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Nghị định sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/4, được giới chức và truyền thông Việt Nam đánh giá là "có quy định rõ hơn, mạnh mẽ hơn và phạt nặng hơn" so với Nghị định số 174/2013/NĐ-CP trước đây.

Nghị định này khi được kết hợp với Luật An ninh mạng đã có hiệu lực từ 13 tháng qua được kỳ vọng sẽ "song kiếm hợp bích" chống những hành vi xấu xí, có hại trên không gian mạng chung của cộng đồng, theo trang Người Lao động.

Điều 101 của Nghị định áp dụng mức phạt tiền 10 - 20 triệu đồng đối với hành vi "Lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân..".

Ngoài ra sẽ phạt tiền 20 - 30 triệu đồng đối với hành vi "Tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật Nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác".

Không chỉ phải đối mặt với các mức phạt vi phạm hành chính theo các nghị định, người lợi dụng mạng xã hội để tung tin đồn thất thiệt, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, gây bất an trong dư luận ở mức độ nặng có thể bị xử lý theo Bộ luật Hình sự với mức án từ 6 tháng tới 7 năm tù.

Sau khi Quốc hội Việt Nam thông qua Luật An ninh Mạng vào tháng 6/2018, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lên tiếng bày tỏ sự thất vọng : "Chúng tôi thất vọng về việc thông qua Luật An ninh mạng mới của Việt Nam, trong đó càng thu hẹp tự do biểu đạt trên không gian mạng".

****************

Việt Nam cảnh báo mất dấu các ca lây nhiễm (RFA, 02/04/2020)

Việt Nam đã chuyển sang giai đoạn 3 chống dịch Covid-19 với nguy cơ lây lan ra cộng đồng rất cao. Cơ sở làm bằng chứng cho điều này là vào thời gian qua đã có rất nhiều trường hợp lây nhiễm trong cộng đồng.

Hình minh hoạ. Nhân viên bệnh viện Bạch Mai đợi xét nghiệm Covid-19 tại một trung tâm xét nghiệm ở Hà Nội hôm 31/3/2020 - Reuters

Đó là cảnh báo của Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Đắc Phu, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, đưa ra trong ngày 2/4 tại Hà Nội.

Theo vị Phó Giáo sư Tiến sĩ này thì trong thời gian vừa qua, Việt Nam chủ yếu ngăn chặn các ca nhiễm Covid-19 từ nước ngoài về. Đầu tiên từ Trung Quốc, sau đến các nước gồm Hàn Quốc, Iran, Ý, rồi toàn Châu Âu và cuối cùng từ mọi quốc gia khác.

Theo ông Trần Đắc Phu, trước đây những ca lây ra cộng đồng còn xác định được ca nhiễm đầu tiên gọi là F0, như trường hợp bệnh nhân số 17 ở Trúc Bạch- Hà Nội ; hay bệnh nhân số 34 ở Bình Thuận. Tuy vậy, đến ổ dịch tại Bar Buddha ở Sài Gòn hoặc Bệnh Viện Bạch Mai ở Hà Nội, không thể xác định được đâu là ca nhiễm đầu tiên F0.

Vị Phó Giáo sư Tiến sĩ này còn nhận định còn có nhiều chỗ khác ở Việt Nam cũng có thể xảy ra tương tự.

Trên cơ sở đó, ông Trần Đắc Phu nhắc lại kêu gọi từng được nhiều lãnh đạo Việt Nam đưa ra gần đây là mọi người dân hãy ở yên tại chỗ. Lý do theo ông Phu vì những ổ dịch không tìm được bệnh nhân số 0, nguy cơ lây ra cộng đồng rất cao.

Bộ Y Tế Việt Nam trong ngày 2/4 cho biết đã có 75 trường hợp nhiễm Covid-19 tại Việt Nam đã được chữa khỏi. Ba trong 4 bệnh nhân nặng có kết quả xét nghiệm 3 lần âm tính với virus gây bệnh Covid-19. Tính đến chiều ngày 2 tháng tư, cả nước ghi nhận tổng cộng có 222 ca nhiễm SARS-CoV-2.

Chỉ thị của Thủ tướng thì ai sẽ thực hiện ?

Nguyễn Nam, VNTB, 01/04/2020

Ngày 31/3, Thủ tướng ban hành Chỉ thị số 16 về thực hiện các biện pháp cấp bách phòng chống dịch Covid-19. Theo đó, thực hiện cách ly toàn xã hội trong vòng 15 ngày kể từ 0g ngày 1/4/2020 trên phạm vi toàn quốc.

Thắc mắc đặt ra : dân chúng có bổn phận thực hiện theo "Chỉ thị số 16" hay không ? Lý do, thể loại văn bản "Chỉ thị" không ‘nằm’ trong luật ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.

Khái niệm pháp lý chung, ‘Chỉ thị’ là hình thức văn bản quy phạm pháp luật hoặc văn bản cá biệt do cơ quan hoặc người có thẩm quyền ban hành cho cấp dưới tổ chức thực hiện. Dưới góc độ xã hội, khái niệm chỉ thị được hiểu một cách đơn giản nhất là lệnh cấp trên truyền đạt cho cấp dưới.

Như vậy, về nguyên tắc thì dân chúng không có bổn phận thực hiện theo "Chỉ thị số 16". Chỉ thị này sẽ được các cấp chính quyền địa phương thực hiện bằng việc ban hành những quyết định hành chính phù hợp ; kiểu như văn bản dừng hoạt động xổ số kiến thiết, dừng vận tải hành khách công cộng…

Theo đúng cách hiểu pháp ly đó, cho thấy việc báo chí đưa tin về hình ảnh bãi biển Nha Trang vẫn đông đúc người, một số hàng quán ‘ăn nhậu’ ở khu Trung Sơn – Sài Gòn vẫn ‘ì xèo’, cho thấy ở đây là các quyết định hành chính của chính quyền địa phương đã không được thực thi, và cơ quan công quyền cũng thiếu sót trong giám sát.

Rất có thể do gấp rút chống dịch virus corona lây lan nên nhiều đoạn trong "Chỉ thị 16" cho thấy đã ‘đá nhầm sân’, khi thay vì những yêu cầu sau đây phải được nằm trong nội dung của văn bản ‘Quyết định" từ chính quyền địa phương, chứ không phải là ông Thủ tướng (trích Chỉ thị 16) :

"Thủ tướng Chính phủ yêu cầu toàn thể nhân dân tự giác chấp hành các yêu cầu, các biện pháp phòng chống dịch, tích cực tham gia khai báo y tế tự nguyện, thực hiện đầy đủ các biện pháp tự bảo vệ mình, gia đình mình và tham gia có trách nhiệm với các hoạt động phòng chống dịch. Người đứng đầu doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, cơ sở kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu trách nhiệm áp dụng các biện pháp phòng chống dịch tại cơ sở mình, bảo đảm sức khỏe, an toàn cho người lao động".

Chính vì "Chỉ thị" không nằm trong luật ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, nên hàng loạt câu hỏi sau đây đành chờ câu trả lời từ văn bản "Quyết định" :

- Em bán chuối chiên có buộc nghỉ bán không mọi người ?

- Các tổ chức tín dụng, ngân hàng thì sao nhỉ ?

- Vậy là đi làm từ quê lên vẫn bình thường phải không ?

- Shipper vẫn được đi ship chứ ạ ?

- Đi làm nhà máy điện từ Nha Trang đến Cam Ranh có bị chặn không ?

- Xin hỏi : có được đến siêu thị quận khác không ?

- Có được lái xe từ Sài Gòn đi Bình Dương ?

- Có được đạp xe (thể dục) ngoài đường không ?

- Có được ra ngân hàng đóng lãi không ?

- Cách ly toàn quốc là như thế nào ?

- Vẫn chưa hiểu rõ lắm, vậy các công ty và xưởng vẫn hoạt động thì công nhân và nhân viên phải ra đường đến công ty thì phải làm sao đây ?

- Vì sao Chỉ thị của Thủ tướng yêu cầu đóng cửa biên giới với Lào, Campuchia, trong khi dịch này lây từ Trung Quốc ?…

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 01/04/2020

*****************

Có hay không chủ trương "hỏa táng các bệnh nhân nặng nhiễm virut Covit-19 có thể tử vong" ?

Nguyễn Tường Thụy, RFA, 01/04/2020 

Đã một tuần trôi qua, tôi vẫn còn ám ảnh bởi văn bản có nội dung "hỏa táng các bệnh nhân nặng nhiễm virut Covid-19 có thể tử vong", mặc dù văn bản đã bị thu hồi.

Đó là văn bản số 2285/STNMT-CTR do Phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Thanh Mỹ ký ngày 26/3/2020.

Ngay sau đó, văn bản này lan truyền trên mạng, gây xôn xao dư luận. Ý kiến chung trong dư luận có mấy luồng : cho là văn bản giả, cho là lỗi đánh máy và phản đối việc hỏa thiêu người bệnh chưa chết.

Sau khi công văn bị thu hồi thì khả năng văn bản giả bị loại trừ, đó là văn bản thật.

Có mấy động thái vãn hồi dư luận xung quanh văn bản này như sau :

– Ngay hôm sau 27/3, Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh ra văn bản thu hồi số 2319/STNMT-CTR do chính bà  Nguyễn Thị Thanh Mỹ ký. Văn bản chỉ có một nội dung "Nay Sở Tài nguyên và môi trường thu hồi văn bản trên" mà không giải thích gì thêm.

– Nhận trách nhiệm tại cuộc họp báo chiều 28/3 tại Trung tâm báo chí Thành phố Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh cũng chỉ cho rằng văn bản 2285 "có nội dung không phù hợp", "không rõ ràng", "gây ảnh hưởng đến người dân".

– Tại văn bản số 2537/VP-TH của Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh ký ngày 29/3 cho rằng văn bản 2285 đã "gây ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch", "tạo ra tâm lý hoang mang" trong nhân dân.

Như vậy, trong hai văn bản và một cuộc họp báo về công văn 2285, không có nội dung nào cho rằng công văn 2285 đã sai trái như thế nào, không thấy khẳng định không có chủ trương hỏa táng người chưa chết, hoặc Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh chủ trương như thế là sai trái.

Đây là sự việc hết sức nghiêm trọng, tuy nhiên, việc cải chính lại rất đơn giản nhẹ nhàng, không có gì gay gắt.

*

Vậy tại sao lại có công văn này ? Hãy phân tích một số nguyên nhân đã đặt ra :

– Về đánh máy : Lỗi đánh máy chỉ có thể xảy ra khi gõ nhầm ký tự nọ sang ký tự kia, chứ không có chuyện nhầm từ "đã" (tử vong) sang từ "có thể". Nhìn văn bản 2285 thì thấy không có lỗi đánh máy nào. Nếu soi kỹ thì văn bản có nhầm từ covid thành covit mà thôi, không liên quan đến nội dung hỏa thiêu. Như vậy, lỗi đánh máy bị loại trừ.

– Việc cho là văn bản 2285 "không rõ ràng" là không đúng. Văn bản không gây nên cách hiểu khác nhau. Đọc đúng văn phạm thì rõ ràng là mệnh đề  "đặc biệt với tình huống cần phải hỏa táng các bệnh nhân nặng nhiễm virut Covit-19 có thể tử vong" không hề tối nghĩa và người đọc chỉ có một cách hiểu. Cho nên, nói văn bản không rõ ràng là không đúng.

– Cho rằng văn bản "có nội dung không phù hợp" là không phù hợp với cái gì ? Không phù hợp với chủ trương ? Không phù hợp với tình hình dịch bệnh ? Không phù hợp với đạo lý truyền thống ?

– Cuối cùng là văn bản ít nhất liên quan đến 3 người : người thảo, người ký nháy và người ký chính thức. Hẳn tất cả đều có trình độ đại học, có thể có cả thạc sĩ, tiến sĩ. Thế mà để xảy ra chuyện tày trời như thế là sao ? Thật là vô cùng khó hiểu.

*

Điều rất nguy hiểm là công văn 2285 ra đời trong bối cảnh có những thông tin về việc thiêu người còn sống ở Vũ Hán, trong khi xưa nay có nhiều cách làm ở Việt Nam áp dụng kinh nghiệm của Trung Quốc, do mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước khiến người dân lo sợ.

Trước nay, thường có những chủ trương hoặc thông tin bí mật mà người ta chỉ phổ biến đến một cấp nào đó chứ không viết thành văn bản. Rồi từ những cấp ấy, thông tin dần dần lộ ra. Nó nằm trong mớ "thông tin vỉa hè", được đúc kết thành câu tục ngữ "dân đồn không chồn thì cáo".

Bản thân tôi từng được phổ biến nhiều thông tin hay chủ trương và cũng được nghe nói lại nhiều thông tin, chủ trương kiểu ấy. Và tôi đã kiểm nghiệm rất nhiều thông tin có cơ sở.

Tôi chỉ đưa ra một ví dụ mà ai cũng biết về đợt đổi tiền năm 1985. Trước tin đồn đổi tiền lan rộng trong nhân dân, nhà nước phải lên tiếng cải chính rằng không có chuyện đổi tiền. Thế nhưng vừa cải chính hôm trước thì hôm sau 14/9/1985, việc đổi tiền được tiến hành khắp cả nước. Ai cũng biết, đổi tiền là việc hết sức bí mật, chỉ rất ít người được biết, thế mà chỉ vài ngày đã lan ra toàn dân.

Đấy là tin đồn. Còn đây là văn bản có câu cú chữ nghĩa rõ ràng của Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh. Mặc dù văn bản đã thu hồi nhưng dư luận không thể không băn khoăn rằng liệu có chủ trương "hỏa táng các bệnh nhân nặng nhiễm virus covit-19 có thể tử vong" mà Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh vô tình tiết lộ ?

Nguyễn Tường Thụy

Nguồn : RFA, 01/04/2020

********************

Thành phố Hồ Chí Minh ra văn bản "thiêu sống" người dân

Thu Thủy, Thoibao.de, 31/03/2020

Chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh ngày thứ Bảy đã truy soát Sở Tài nguyên và môi trường của thành phố này vì ban hành một công văn liên quan đến việc hỏa táng bệnh nhân nhiễm viêm phổi Vũ Hán mà lãnh đạo cơ quan này sau đó thừa nhận có sai sót, khiến công chúng hoang mang.

Công văn số 2885 của Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh với nội "hỏa táng bệnh nhân nặng…" gây kinh hãi

Công văn đề ngày 26 tháng 3 năm 2020 của Sở gửi cho ba công ty vận hành các cơ sở hỏa táng yêu cầu họ báo cáo về việc họ sẽ ứng phó ra sao trong trường hợp vận hành liên tục cũng như các biện pháp an toàn nào sẽ được áp dụng để ngăn Cúm Vũ Hán lây lan khi tiến hành hoạt động này.

Công văn này nhanh chóng xuất hiện trên mạng xã hội và tranh cãi bùng lên liên quan tới một đoạn văn mô tả một tình huống khẩn cấp có thể xảy ra là "cần phải hỏa táng các bệnh nhân nặng nhiễm Cúm Vũ Hán có thể tử vong", đưa tới cách hiểu rằng một số bệnh nhân có thể bị thiêu trong khi vẫn còn sống.

Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Nguyễn Toàn Thắng ngày thứ Bảy thừa nhận "những sai sót" trong văn bản liên quan đến hoạt động các nhà hỏa táng và đã ra lệnh thu hồi văn bản, truyền thông trong nước đưa tin.

Trong một công văn gửi cho Sở trong cùng ngày, Ủy ban nhân dân thành phố đả kích Sở gây ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch của thành phố và tạo ra "tâm lý hoang mang" trong một bộ phận người dân.
"Phê bình nghiêm khắc Sở Tài nguyên và môi trường. Yêu cầu Sở Tài nguyên và môi trường kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, đề xuất hình thức kỷ luật đối với các cá nhân có liên quan, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố trước 18 giờ, ngày 28 tháng 3 năm 2020", công văn nói.

Suốt đêm 27/3, văn bản "thiêu xác sống" của Sở Tài nguyên và môi trường đã lan truyền với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội. Trên Facebook xuất hiện xung đột ngôn từ gây ra chửi bới nhau nặng lời bởi các dư luận viên cho rằng văn bản này là giả mạo nhằm mục đích gây hoang mang sợ hãi trong dư luận. Mãi đến sáng hôm sau 28/3 khi xuất hiện ảnh chụp một văn bản khác cũng của Sở Tài nguyên và môi trường đòi hủy văn bản cũ thì mọi người mới tin rằng văn bản ấy là có thật.

"Những sai sót của văn bản không phù hợp với tình hình phòng chống dịch Cúm Vũ Hán của thành phố hiện tại", ông Nguyễn Toàn Thắng được dẫn lời nói. "Ngay khi nhận được phản ánh từ dư luận, chúng tôi đã rà soát lại toàn bộ nội dung và thu hồi văn bản".

UBND thành phố khẳng định công tác phòng chống dịch của thành phố đang được "kiểm soát tốt", nói thêm rằng hiện thành phố có 44 ca nhiễm Cúm Vũ Hán với ba trường hợp đã xuất viện, sức khỏe ổn định và không có trường hợp tử vong vì dịch bệnh.

"Ủy ban nhân dân thành phố không có chủ trương, không chỉ đạo Sở Tài nguyên và môi trường ban hành các nội dung theo công văn số 2285/STNMT-CTR nêu trên".

Công văn ngày 26 tháng 3 của Sở gây nên phản ứng dữ dội khiến sở này và Sở Thông tin và truyền thông của thành phố phải tổ chức một buổi cung cấp thông tin để cải chính và tìm cách kiểm soát những tin đồn lan truyền trên mạng xã hội.

"Quan điểm của Thành phố Hồ Chí Minh là không giấu dịch và công khai mọi thông tin liên quan đến dịch Cúm Vũ Hán", Phó giám đốc Sở Thông tin và truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh Từ Lương cho biết. "Từ khi văn bản ban hành, trên mạng xã hội đã xuất hiện nhiều thông tin không chính xác về Thành phố Hồ Chí Minh có bệnh nhân tử vong".

Anh Huytran Hà Nội nói : "Văn bản như thế hỏi sao dân đen không hoang mang và bức xúc, đọc xong tôi muốn té ghế luôn. Yêu cầu đuổi việc quan chức vô nhân tính đấy ngay"

Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, phó giám đốc Sở Tài nguyên môi trường Thành phố Hồ Chí Minh – người ký công văn "thiêu xác sống".

Bạn đọc tên Đạt Huỳnh ở Thành phố Hồ Chí Minh bình luận : "Ai cũng hiểu là chuẩn bị cho phương án bệnh nhân chết hàng loạt khi dịch bùng phát nhưng rõ ràng người soạn và người kí văn bản này đã không rà soát trước khi ban hành qua đó thể hiện sự thiếu trách nhiệm,cẩu thả trong công tác ".

Facebooker Phạm Lê Vương Các bình luận : "Người trong chính quyền thường có được những thông tin ‘nhạy cảm’ mà người dân ít khi biết được, và họ luôn nắm được thông tin trước người dân. Từ những thông tin này họ có thể dự đoán tình hình và tiên liệu được những điều sẽ đến trong tương lai. Mà nếu nó có diễn ra trên thực tế đi nữa, thì đây là lời cảnh tỉnh kịp thời đối với mỗi người chúng ta không được chủ quan trong việc phòng chống Cúm Vũ Hán".

Từ Hà Nội Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện cho biết : "Nói thật là đây là thông tin gây hoang mang khủng khiếp nhất kể từ đầu mùa dịch đến giờ ! Vì nó dự báo đến số liệu chết nhiều và chôn sống người ! Theo tôi, PHẢI CÁCH CHỨC GIÁM ĐỐC SỞ TN-MT tp HCM NGAY LẬP TỨC".

Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc ở Thành phố Hồ Chí Minh thì bình luận về Công văn thu hồi công văn sai sót ban đầu : "Mắc sai lầm thì khắc phục và nhận lỗi, ắt được mọi người thông cảm và chấp nhận. Đằng này ra công văn rồi rút lại công văn phát hành trước đó nhưng không nêu lý do, không lời giải thích, càng không thèm xin lỗi về lỗi bất cẩn đã khiến cho cộng đồng hoang mang… !".

Tình hình chống dịch ở Hà Nội trở nên nguy cấp hơn bao giờ hết sau sự cố lây nhiễm từ Bệnh viện Bạch Mai bởi số lượng người liên quan bắt buộc phải cách ly đến hàng vạn người.

Ảnh : Bệnh viện Bạch Mai, nơi các chuyên gia nói còn phức tạp hơn 3 bệnh viện ở Daegu (Hàn Quốc), Lombardy (Ý), New York (Mỹ) và được chủ tịch Nguyễn Đức Chung so sánh với Vũ Hán

Thống kê danh sách người từng đến khám phải tự cách ly đã là 40.000 người, báo Thanh niên cho hay hôm 30/3.

Với số lượng người quá lớn như vậy, việc Thành phố Hà Nội có thể giám sát quản lý từng người là bất khả thi, vì không thể nắm hết số điện thoại và địa chỉ chính xác của họ, hơn nữa sự di chuyển đi khắp nơi, đã tiếp xúc trong cộng đồng và gia đình với thời gian khá dài của họ cho thấy khả năng lây nhiễm cộng đồng là rất lớn, chính Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã khẳng định điều này và được rất nhiều báo chí trong nước trích đăng.

Chưa hết, Sáng 30/3, Thành phố Hà Nội đã tổ chức họp Ban chỉ đạo phòng dịch Cúm Vũ Hán phiên thứ 27. Tại cuộc họp, Chủ tịch Thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã đề nghị xét nghiệm lại hơn 7.000 nhân viên y tế tại Bệnh viện Bạch Mai.

"Tôi đề xuất với Ban Giám đốc Bệnh viện rằng tất cả các xét nghiệm mà bệnh viện thực hiện với nhân viện y tế công bố vào ngày 19 đến 24/3 không có giá trị ; phải xét nghiệm lại, an toàn phải sau ngày 28/3 vì từ những ngày trước đó dù âm tính nhưng vẫn đi lại, tiếp xúc".
"Nếu không làm thì ngay chính họ cũng có tâm lý lung lay. Hà Nội sẽ hỗ trợ bệnh viện để hoàn thành sớm nhất việc xét nghiệm lại với hơn 7.000 nhân viên y tế tại đây", Chủ tịch Thành phố Hà Nội nhấn mạnh.

Tại cuộc họp, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung nêu rõ, ổ dịch tại bệnh viện Bạch Mai đã có các trường hợp liên quan đến 4 tỉnh, thành phố khác là : Hà Nam, Ninh Bình, Thái Nguyên, Nam Định ; lan đến gần 20 quận, huyện.

"Trong thời gian ngắn nữa sẽ lan ra 30 quận, huyện. Vấn đề là khoảng thời gian thôi. Bởi vì tất cả những người liên quan đến Bệnh viện Bạch Mai hiện nay số lượng rất lớn. Khi đã lây lan thì tốc độ rất lớn, rất nhanh, theo cấp số nhân", ông Chung nói.

Để hạn chế lây lan Cúm Vũ Hán từ ổ dịch tại Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch UBND Thành phố yêu cầu phải tuyên truyền mạnh đến khi tiếp xúc với ai cũng phải nghĩ đến hai chữ "Bạch Mai".

"Ví dụ một đồng chí lãnh đạo cấp sở có bố mẹ nằm trong Bệnh viện Bạch Mai, trách nhiệm của mình là vào thăm. Sau đó người vẫn bình thường nhưng nhiễm bệnh thì rõ ràng mình sẽ lây thẳng lên thành phố. Liệu có trường hợp này không ? Tôi tin là có nhiều.

Rồi những trường hợp là các cụ già rồi, bố mẹ của những người bệnh đến thăm từ ngày 9/3 là có không, chắc chắn là có. Không thể loại những người này được, mà số này được cách ly ngay lập tức chứ không có thời gian để bàn luận. Đó là để giữ cho mình và chúng ta tránh cho người thân của mình, trước tiên là người thân của mình, sau đó mới đến cộng đồng xã hội", Chủ tịch Thành phố Hà Nội nêu quan điểm.

Chủ tịch Hà Nội nhận định thẳng thắn với báo chí rằng : "Lây nhiễm Cúm Vũ Hán từ bệnh viện Bạch Mai có thể lây ra cộng đồng trong vài ngày tới". Không những thế dịch bệnh ở Bệnh viện Bạch Mai còn phức tạp hơn 3 bệnh viện nằm ở Daegu (Hàn Quốc), Lombardy (Ý) và New York (Mỹ). Ông còn cho biết tình huống ở đây cũng giống như ở Vũ Hán trước khi dịch bùng phát.

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội đánh giá, "ổ dịch" tại Bệnh viện Bạch Mai là "ổ dịch" lớn nhất, phức tạp nhất và tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm trên địa bàn Thành phố, cũng như một số tỉnh thành trên cả nước. "Bộ Y tế mới chỉ công bố 12 trường hợp dương tính ở Bệnh viện Bạch Mai thôi, nhưng số liệu chúng tôi biết con số này đã gần 20 rồi" – ông Chung nói.

Mỗi ngày có khoảng 600-700 người dân vào đây ăn uống, cuối tuần có khoảng 250 người. Hơn nữa, bộ phận nấu ăn tại bệnh viện mỗi ngày cung cấp cho khoảng 5.000 đến 6.000 nhân viên trong bệnh viện. Khoảng 2.000 đến 3.000 học viên, thực tập sinh của Hà Nội cũng như các tỉnh thành cũng vào đây ăn uống. "Rất có thể trong những ngày tới sẽ phát ra. Mà nếu xảy ra thì chỉ trong tuần tới. Cho nên chúng tôi thấy, Bệnh viện Bạch Mai là một trong những nơi dịch bệnh phức tạp nhất, có nguy cơ lây lan lớn nhất", Chủ tịch Nguyễn Đức Chung đánh giá.

Ông Chung cho biết, bản thân ông cũng đã nhờ một số chuyên gia về phòng chống bệnh tật trên thế giới phân tích lại những số liệu liên quan đến Bệnh viện Bạch Mai để đánh giá nguy cơ lây nhiễm Cúm Vũ Hán ra ngoài cộng đồng. Các chuyên gia cho rằng, dịch bệnh ở Bệnh viện Bạch Mai còn phức tạp hơn 3 bệnh viện nằm ở Daegu (Hàn Quốc), Lombardy (Ý) và New York (Mỹ).
"Trường hợp này cũng như Vũ Hán dịp gần tết, sau khi nhiễm bệnh nhiều người đã di chuyển khắp các nơi", Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội nói thêm.

Thu Thủy (Thành phố Hồ Chí Minh)

Nguồn : Thoibao.de, 31/03/2020

****************

Vai trò thủ lãnh chính trị trong dịch bệnh

Anh Thư, VNTB, 31/03/2020

Trong bộ phim hoạt hình nổi tiếng ‘Vua Sư tử’ (The Lion King) cho thấy vai trò quan trọng đặc biệt của kẻ đứng đầu trong dẫn dắt bầy đàn vượt qua bi kịch. Không có người đứng đầu sẽ không có kẻ chịu trách nhiệm và cả đàn sẽ chết lần lượt.

Trong cơn dịch bệnh Vũ Hán vừa qua, phải thừa nhận vai trò chỉ đạo và điều hành quyết liệt của ba nhóm chính khách. Tại Sài Gòn là bộ đôi lãnh đạo Bí thư thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân và ông Nguyễn Thành Phong – Chủ tịch thành phố ; tại đầu cầu phía Bắc là ông Nguyễn Đức Chung – Chủ tịch Thành phố Hà Nội ; và cuối cùng là ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Cho đến nay so với các quốc gia khác, thì tình hình dịch bệnh Vũ Hán ở Việt Nam dù phức tạp nhưng vẫn trong liệu trình đối phó. Bằng chứng là số người lây nhiễm tăng không quá mức đột biến so với các quốc gia phương Tây cũng như Hàn Quốc. Có vẻ như chính nhóm lãnh đạo được nêu ở trên đã cho thấy linh cảm chính trị của họ về dịch bệnh dựa trên sự tư vấn hoặc hiểu biết sâu đúng về cơ sở vật chất, sức tải của hệ thống y tế Việt Nam. Đó là lý do vì sao Việt Nam bằng các chỉ đạo liên tục nhưng không gây hỗn loạn đang từng bước kiềm chế dịch bệnh, khoanh vùng và chủ động trong thực hiện cách ly bệnh. Con số 200 ca lây nhiễm, trong đó có trên 20 ca đã hồi phục là một thành quả đáng được ghi nhận trong tình hình thế giới vẫn căng sức mình để chống đỡ dịch bệnh hiện nay.

Vai trò thủ lãnh của ông Phong, ông Nhân, ông Phúc, ông Chung là nhân tố cốt lõi để giữ được hiện trạng như hiện tại. Và dường như dịch bệnh đã trở thành một bài kiểm tra cho vai trò của mỗi người, về bản lãnh và tầm nhìn trong điều hành nhà nước ở tình huống khẩn cấp. Dư luận trên Facebook đang đánh giá cao cách làm việc của nhóm lãnh đạo này, ngay cả trong những nhóm người bị chính quyền gọi là ‘phản động’. Điều này cho thấy, năng lực điều hành và chỉ đạo qua đợt dịch này của nhóm lãnh đạo trên đã chiếm lĩnh sự thiện cảm của không ít người.

Dân cũng chỉ cần có như vậy

Tố chất lãnh đạo là thứ mà người dân mong muốn đối với các chính khách nhà nước. Tố chất đó phải biết lắng nghe người dân, bám sát tình hình thực tế, chỉ đạo dựa trên tình hình từng giờ, phút ; coi trọng phát huy sức dân và cộng đồng xã hội chứ không còn dừng ở mảng ‘cả hệ thống chính trị vào cuộc’ nữa. Tổng hòa sẽ mang lại hiệu quả trong điều hành vĩ mô nhà nước ngay trong những tình huống nguy cấp nhất ‘ngàn cân treo sợ tóc’.

Dịch bệnh không sợ lý luận, dịch bệnh chỉ sợ người dân đồng hành cùng nhà nước, và sự chỉ đạo đến từ thực tiễn cuộc sống. Đó có vẻ sẽ là bài học lãnh đạo mà nhóm lãnh đạo được nêu tên trên có thể lĩnh hội được nhiều, hình thành một phong cách chính trị trong thời kỳ tới và dẫn đường cho một hệ giá trị chính trị tốt đẹp mà họ có thể được người dân ủng hộ.

Chỉ cần dân ủng hộ, cộng đường lối điều hành chỉ đạo cấp nhà nước đúng đắn kịp thời, dựa trên quyền lợi của người dân thì tiếng chửi của người dân trên mạng xã hội sẽ bớt dần đi.

Dịch Vũ Hán trở thành môi trường mà người nhân Việt có thể dễ dàng nhận ra ai xứng đáng giữ vai trò thủ lãnh trong và sau mùa dịch bệnh. Tinh thần chống dịch bệnh có thể được kế tục trong phát triển kinh tế, xã hội và điều này nếu thành hiện thực sẽ hình thành cơ sở tín nhiệm chính trị trong dư luận xã hội Việt Nam

Anh Thư

Nguồn : VNTB, 31/03/2020

Virus corona : Việt Nam ban hành lệnh "cách ly toàn xã hội" (RFI, 31/03/2020)

Ngày 31/03/2020, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa ban hành chỉ thị yêu cầu "cách ly toàn xã hội" trên toàn quốc kể từ 0 giờ ngày 01/04, trong nỗ lực nhằm ngăn chận đà lây lan của dịch Covid-19.

Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục ở trung tâm Hà Nội vắng bóng người vì dịch COVID-19, ngày 27/03/2020. Reuters - KHAM

Theo chỉ thị của ông Nguyễn Xuân Phúc, được đăng trên Báo điện tử chính phủ Việt Nam, cách ly toàn xã hội được thực hiện theo nguyên tắc "gia đình cách ly với gia đình, thôn bản cách ly với thôn bản, xã cách ly với xã, huyện cách ly với huyện, tỉnh cách ly với tỉnh".

Tuy nhiên, theo lời bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng chính phủ Mai Tiến Dũng, cách ly xã hội không đồng nghĩa với phong tỏa đất nước như một số quốc gia đang làm.

Lãnh đạo chính phủ Việt Nam còn yêu cầu mọi người dân ở nhà, chỉ ra ngoài trong trường hợp thật sự cần thiết hoặc đi làm, giữ khoảng cách tối thiểu 2 mét khi giao tiếp, không tập trung quá 2 người ngoài phạm vi công sở, trường học, bệnh viện và tại nơi công cộng.

Tại Việt Nam, một số địa phương cũng đã bắt đầu xử phạt những người ra đường không đeo khẩu trang. Chẳng hạn như tại Sài Gòn, không đeo khẩu trang nơi công cộng sẽ bị xử phạt từ 100.000 - 300.000 đồng.

Tính đến ngày 31/03, tổng số ca lây nhiễm Covid-19 tại Việt Nam là 207 người, với ca thứ 204 là một bé trai 10 tuổi tại quận 2, Sài Gòn, từ Thổ Nhĩ Kỳ về trên cùng chuyến bay ngày 14/03 với bệnh nhân thứ 83, một phụ nữ người Mỹ sống tại quận Bình Thạnh, Sài Gòn.

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Việt Nam vừa ra thông báo quyết định tạm ừng hoạt động qua lại biên giới với hai nước láng giềng Cam Bốt và Lào kể từ ngày 01/04 trong nỗ lực ngăn chặn dịch Covid-19.

Cũng để nhằm ứng phó với dịch virus corona, hãng xe hơi Nhật Toyota đã tạm ngưng sản xuất xe hơi tại Việt Nam kể từ hôm 30/03, theo tin của Thông tấn xã Việt Nam. Trước đó, Ford là hãng xe đầu tiên tuyên bố dừng sản xuất tại Việt Nam.

Thanh Phương

********************

Ngân Hàng Thế Giới : Tăng trưởng Việt Nam năm 2020 có thể đạt tỷ lệ 4,9% (RFI, 31/03/2020)

Đại dịch Covid-19 xuất phát từ Trung Quốc rồi lan rộng trên thế giới sẽ tác hại mạnh mẽ đến triển vọng tăng trưởng các nước. Trong bản báo cáo công bố ngày 30/03/2020 cập nhật tình hình kinh tế vùng Đông Á-Thái Bình Dương "thời Covid-19", Ngân hàng Thế giới đã giảm đáng kể dự báo tăng trưởng trong khu vực, với Việt Nam chỉ đạt 4,9% trong lúc Trung Quốc có nguy cơ tụt hẳn xuống mức 0,1%.

Một trung tâm thương mại ở thành phố Hồ Chí Minh, VIệt Nam, phải đóng cửa vì dịch Covid-19, ngày 28/03/2020. Reuters - Yen Duong

Theo Ngân hàng Thế giới, trong môi trường thay đổi nhanh chóng do dịch bệnh khó lường, dự báo tăng trưởng chính xác là một công việc rất khó. Trên cơ sở đó, định chế quốc tế này đã cập nhật tình hình theo hai kịch bản : Kịch bản cơ sở và kịch bản cho tình huống xấu hơn.

Nhìn chung, tăng trưởng bình quân vào năm 2020 ở các quốc gia đang phát triển khu vực Đông Á và Thái Bình Dương sẽ giảm còn 2,1% theo kịch bản cơ sở, và xuống mức -0,5%, theo kịch bản xấu. Cả hai mức này đều giảm mạnh so với dự báo 5,8% đưa ra vào năm 2019.

Đối với Việt Nam, Ngân Hàng Thế Giới dự báo một mức tăng trưởng 4,9% trong năm 2020, giảm đến 1,6 điểm so với dự báo trước lúc đại dịch Covid-19 bùng nổ. Dự báo này căn cứ vào việc tình hình dịch bệnh ở Việt Nam tính đến tháng 03 không đến nỗi nghiêm trọng.

Mức giảm trong tăng trưởng đến từ việc hai ngành du lịch và công nghiệp gia công, nhất là dệt may, bị tác hại nặng nề của dịch bệnh.

Qua năm 2021, tăng trưởng của Việt Nam được dự trù tăng vọt trở lại với tỷ lệ 7,5%, trước khi ổn định ở mức 6,5% trong năm 2022.

Tăng trưởng Trung Quốc năm 2020 có thể chỉ đạt 0,1%

Liên quan đến Trung Quốc, dự báo tăng trưởng cho năm 2020 theo kịch bản cơ sở sẽ là 2,3%, còn theo kịch bản xấu sẽ chỉ còn vỏn vẹn 0,1% vào năm 2020. Dự báo mà Ngân hàng Thế giới đưa ra về Trung Quốc trước lúc dịch Covid-19 bùng lên là 6,1%.

********************

Dịch bệnh làm Hà Nội lao đao vì thất thu ngân sách (Người Việt, 30/03/2020)

Dịch bệnh kéo dài từ đầu năm đến nay làm hoạt động sản xuất trong nước chững lại, chế độ Hà Nội thất thu thuế khắp nơi, đang đối diện với nguy cơ khủng hoảng ngân sách.

Một phụ nữ gánh hàng bán rong đi kiếm ăn lẻ loi trên đường phố Hà Nội cửa đóng then cài vì dịch Covid-19 ngày 27/3/2020. (Hình : NHAC NGUYEN/AFP via Getty Images)

Hôm Thứ Hai 30/3, tờ Tiền Phong thuật lời ông Nguyễn Việt Sơn, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than cho hay, Tập đoàn Dầu khí quốc doanh (PVN) báo cáo tại cuộc họp "Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 của Bộ Công Thương" trong tuần qua nói "nếu giá dầu xuống 30 USD/thùng kéo dài, doanh thu từ bán dầu thô của PVN chỉ còn 2,36 tỷ USD. Nộp ngân sách Nhà nước cũng tương ứng sẽ giảm từ 1.594 tỷ USD xuống còn 806 triệu USD".

Nói khác, ngân sách nhà nước Việt Nam sẽ hụt thu mất một nửa từ phần tiền đóng góp của ngành dầu khí quốc doanh. Ba ngày trước đó, báo mạng VnExpress hôm 27/3 thuật lời báo cáo của ông Nguyễn Thành Phong, chủ tịch UBND thành phố Sài Gòn cho biết "nhiều chỉ tiêu kinh tế, xã hội quý I sụt giảm". Trong đó "Covid-19 kéo dài ảnh hưởng lớn đến kinh tế, mỗi ngày thành phố thu ngân sách 899 tỷ đồng – giảm 33% so với cùng kỳ năm ngoái và 55% kế hoạch đề ra".

Nền kinh tế của thành phố Sài Gòn là con bò sữa nuôi guồng máy đảng và nhà nước cộng sản Việt Nam, có số thuế thu cho ngân sách nhà nước "cao gấp 1,1 lần tổng dự toán thu ngân sách của 4 thành phố trực thuộc trung ương còn lại là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ". Khi cái đầu tàu này kêu rên như vừa kể, chế độ Hà Nội sẽ vất vả nhiều khi thấy quan chức của chế độ tại Sài Gòn báo cáo "hơn 1.350 doanh nghiệp giải thể – tăng 37,6% so với cùng kỳ"

Nhìn trên bình diện cả nước, báo Đấu Thầu – Cơ quan của Bộ Kế hoạch và đầu tư – ngày 20/3/2020 dựa trên báo cáo của Tổng cục Thuế, viết rằng "dịch Covid-19 và quy định về hạn chế tác hại của rượu, bia có thể khiến ngân sách nhà nước hụt thu (thuế) khoảng 30.000 tỷ đồng". Đồng thời, "Tổng cục Hải quan cho biết, nếu 2 tháng đầu năm 2019 bình quân mỗi ngày thu 1.458 tỷ đồng, thì 2 tháng đầu năm nay chỉ thu được khoảng 1.308 tỷ đồng/ngày".

"Nhiều địa phương trên cả nước cho biết đang gặp khó khăn về thu ngân sách nhà nước do tác động của dịch Covid-19. Nguyên nhân giảm thu ngân sách nhà nước chủ yếu do doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, hoạt động xuất nhập khẩu chững lại và một phần chịu tác động từ giá dầu sụt giảm", báo Đầu Thầu viết.

Báo Đầu Thầu phỏng vấn ông Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế và tài chính thuộc Học viện Tài chính được thấy ông ta cho rằng, dù chưa có số liệu đầy đủ để đánh giá về mức tác động của dịch Covid-19 đến thu ngân sách nhà nước năm 2020 nhưng có thể thấy rõ là sẽ rất khó khăn.

"Hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp đang vô cùng chật vật nên nguồn thu từ các doanh nghiệp chắc chắn èo uột. Đồng thời, chính sách gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất (đang được lấy ý kiến) cũng sẽ làm nguồn tiền về ngân sách chậm hơn", ông Độ nói.

Bà Sian Fenner, Cố vấn kinh tế của ICAEW và Trưởng nhóm nghiên cứu kinh tế Châu Á – Oxford Economics – cho rằng với tình hình dịch bệnh như hiện nay ảnh hưởng trên cả mọi mặt xã hội, tăng trưởng của Việt Nam chỉ được khoảng 5,2%, theo cuộc phỏng vấn của tờ Trí Thức Trẻ. Quốc hội trong phiên họp cuối năm ngoái đặt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế cho năm 2020 tới 6,8%.

Bộ Tài chính ngày 16/12/2019 công bố "Dự toán ngân sách nhà nước năm 2020" liệt kê ra tổng thu ngân sách dự trù là 1.512.300 ngàn tỉ đồng trong khi dự chi lên tới 1.747.100 ngàn tỉ đồng, tức là bội chi 234.800 ngàn tỉ đồng (3,44%). Nay với "khó khăn thu ngân sách" khắp nơi, mọi ngành, người ta chưa biết chế độ Hà Nội làm thế nào đối phó với mức thâm thủng ngày càng trầm trọng. (TN)

Nguồn tiền nào cho an sinh khẩn cấp khi Việt Nam công bố dịch Covid-19 trên toàn quốc ?

Nguyễn Nam, VNTB, 31/03/2020

Văn kiện Đại hội XII của Đảng khẳng định : "An sinh xã hội cơ bản được bảo đảm, phúc lợi xã hội và đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện" (1). Tuy nhiên với diễn biến hiện tại khi người nghèo bị buộc ‘mất cần câu cơm’ vì dịch bệnh corona, cho thấy vấn đề an sinh xã hội ở Việt Nam không đúng như nhận định là ‘cơ bản được bảo đảm’.

Vấn đề an sinh xã hội ở Việt Nam không đúng như nhận định là ‘cơ bản được bảo đảm - Ảnh người bán vé số dạo

Nếu như các diễn giải sau đây được ghi ở văn kiện Đại hội XII của Đảng là đúng, thì chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh và chính phủ không phải bận tâm bàn luận về nguồn tài chính cho an sinh khẩn cấp lúc địch bệnh đang đe dọa toàn bộ đời sống kinh tế, xã hội (2).

Tài liệu văn kiện Đại hội XII của Đảng, cho rằng những kết quả đạt được của mô hình an sinh xã hội Việt Nam hiện nay thể hiện trên các mặt chủ yếu sau đây :

Thứ nhất, Việt Nam đã thiết lập được mô hình an sinh xã hội tương đối đầy đủ và toàn diện với 4 trụ cột chính là hỗ trợ việc làm và giảm nghèo ; bảo hiểm xã hội ; trợ giúp xã hội ; dịch vụ xã hội cơ bản.

Các trụ cột của mô hình an sinh xã hội của Việt Nam đã vận hành tương đối hài hòa, đồng bộ, góp phần vào những thành tựu an sinh xã hội đáng kể trong những năm qua, được nhân dân trong nước và các tổ chức quốc tế công nhận. Dù tiếp cận theo vòng đời, theo sàn an sinh hay theo ứng phó rủi ro thu nhập thì mô hình an sinh xã hội của Việt Nam đều bảo đảm có cơ chế, chương trình, chính sách hướng tới các nhóm đối tượng khác nhau, đáp ứng các nhu cầu an sinh tương đối toàn diện.

Tuy nhiên như đã đề cập ở trên, từ 1/4/2020, hàng trăm ngàn người bán vé số dạo phải tạm ngừng bán trong 15 ngày. Đây là lực lượng lao động ‘phi chính thức’ – không hợp đồng, không bảo hiểm… Sẽ phải hỗ trợ gì cho họ để vượt qua khó khăn ra sao thì vẫn chưa có câu trả lời.

Thứ hai, văn kiện Đại hội XII của Đảng cho rằng trong mô hình an sinh xã hội của Việt Nam đã xác định tương đối rõ cơ cấu tổ chức, mục tiêu, nguyên tắc, các cơ chế huy động và sử dụng nguồn lực, cơ chế đóng góp và thụ hưởng an sinh xã hội. Điều này giúp cho mô hình an sinh xã hội của Việt Nam vận hành trơn tru, bảo đảm đúng nguyên tắc toàn dân, chia sẻ, công bằng và bền vững. Bên cạnh nguồn lực nhà nước giữ vai trò quan trọng, còn có nguồn lực từ xã hội, đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động, đóng góp tự nguyện của cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước.

Tuy nhiên nhận định trên chỉ là hoa mỹ câu từ, vì khi xảy ra vấn nạn lao động thất nghiệp do đại dịch corona, ghi nhận của báo chí cho thấy hiện cả nước có khoảng 17 triệu lao động tham gia bảo hiểm lao động, còn gần 20 triệu lao động chưa tham gia, có sự bao phủ của chính sách bảo hiểm. Điều đó đồng nghĩa việc ngay cả khi chưa mất việc làm thì thu nhập khu vực lao động không chính thức đã bấp bênh rồi. Lúc có việc, lúc không có việc, họ cũng không có chế độ gì ngoài lương thỏa thuận với người sử dụng lao động, nên hiện tại họ đang gặp rất nhiều khó khăn.

Thứ ba, văn kiện Đại hội XII của Đảng nói chung chung là mô hình an sinh xã hội của Việt Nam liên tục được cải tiến, hoàn thiện nhằm mở rộng diện bao phủ, nâng cao khả năng hỗ trợ, mức hỗ trợ, bảo đảm tốt hơn các nhu cầu an sinh cơ bản của nhân dân. Các chương trình, chính sách an sinh xã hội được đổi mới có hiệu quả hơn, chế độ an sinh được mở rộng, đời sống nhân dân, trong đó có các nhóm cư dân yếu thế được cải thiện rõ rệt.

Thứ tư, văn kiện Đại hội XII của Đảng cho rằng mô hình an sinh xã hội của Việt Nam đã thể hiện được bản chất tốt đẹp của chế độ, đem lại những thành quả an sinh xã hội đáng khích lệ, được thế giới công nhận, như thành tích xóa đói, giảm nghèo, giáo dục, y tế…

Những tính từ mô tả ở điều thứ ba, thứ tư kể trên cho thấy vẫn là lối hành văn xa rời thực tế, chủ yếu để làm đẹp chính sách. Do đó đến khi va chạm như hiện tại, cho thấy hầu hết các địa phương đều lúng túng trong cách giải quyết – đặc biệt là ở bối cảnh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thông báo Chính phủ đồng ý công bố dịch Covid-19 trên toàn quốc.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 31/03/2020

Chú thích :

(1)http://tulieuvankien.dangcongsan.vn/ban-chap-hanh-trung-uong-dang/dai-hoi-dang/lan-thu-xii

(2)https://tuoitre.vn/bi-thu-nguyen-thien-nhan-chung-toi-se-ban-viec-ho-tro-nguoi-vo-gia-cu-20200330151348311.htm ;

https://tuoitre.vn/can-ho-tro-gi-cho-hang-tram-ngan-nguoi-ban-ve-so-mat-thu-nhap-20200330142326586.htm

***********************

Bài học từ nửa tỷ Mỹ kim ‘đền bù’ của Formosa

Lâm Viên, VNTB, 31/03/2020

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đồng ý công bố dịch Covid-19 trên toàn quốc. Điều đó cho thấy rất cần hình thành một gói hỗ trợ an sinh xã hội cấp thiết trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát, hàng chục ngàn lao động mất việc. Cách hỗ trợ tốt nhất là hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho người lao động chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Nhiều ý kiến đề xuất như vậy. Theo đó, chính phủ cần rút kinh nghiệm từ các chính sách hỗ trợ khủng hoảng trước đây, như hỗ trợ cho người dân chịu ảnh hưởng ‘sự cố’ ô nhiễm môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung do Formosa gây ra với số tiền ‘bồi thường’ 500 triệu đô la Mỹ ; song từ khi có chính sách hỗ trợ từ khoản tiền nửa tỷ Mỹ kim đó, phải cả năm sau người dân mới bắt đầu nhận được.

Trong tình trạng dịch bệnh hiện tại thì cách làm phải rút ngắn lại, để người lao động bị ảnh hưởng có thể tiếp nhận nhanh nhất các khoản hỗ trợ từ chính phủ và các địa phương để ổn định cuộc sống.

Tại kỳ họp thứ 19 hồi hạ tuần tháng 3-2020 của Hội đồng Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh khóa IX đã ra nghị quyết hỗ trợ người lao động bị mất việc do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp với 1 triệu đồng/người/tháng.

Tuy nhiên, nói như lời của ông Cao Thanh Bình, phó trưởng Ban kinh tế – ngân sách, Hội đồng Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, thì, "Khi chính sách đã được ban hành, tôi mong muốn UBND Thành phố Hồ Chí Minh sớm triển khai các đơn vị thống kê chặt chẽ, công khai, minh bạch những đối tượng, ngành nghề, lĩnh vực được hỗ trợ để tránh khả năng khai khống để hưởng lợi. Đồng thời cũng cần giảm những thủ tục, tránh rườm rà để kịp thời hỗ trợ cho người lao động. Tuy khoản tiền mỗi người nhận được không nhiều nhưng cũng phần nào giúp họ khắc phục đời sống đang rất khó khăn".

Cô công nhân 19 tuổi Hồ Thị Thắm, kể, "Tôi là công nhân làm ở khu công nghiệp Bình Chiểu, quận Thủ Đức, mới vào nên chưa ký hợp đồng chính thức. Đợt này công ty không có hàng làm nên công nhân mới vào làm hay đang làm thời vụ đều bị cho nghỉ.

Tới hôm nay tôi đã nghỉ được hơn một tuần rồi, đang chờ công ty thanh toán nốt tháng lương cuối để trả tiền trọ tháng này. Trong túi giờ chỉ có vài trăm ngàn để lo ăn uống. Tiền lương tháng còn lại lãnh được sẽ trả tiền trọ, lo ăn uống, sẽ không còn bao nhiêu. Nếu được Nhà nước hỗ trợ 1 triệu đồng thì ít nhất cũng lo được chỗ ở, ăn uống thì tằn tiện vài bữa chờ qua dịch bệnh xin việc làm mới. Nghe vậy cũng mừng mà không biết khi nào mới nhận được".

Giờ thì Thủ tướng Chính phủ cũng đã đồng ý công bố dịch Covid-19 trên toàn quốc

Lâm Viên

Nguồn : VNTB, 31/03/2020

*******************

Phó Chủ tịch coi thường cả lệnh phòng dịch của Thủ tướng Phúc, xử sao ?

Đàm Ngọc Tuyên, VNTB, 31/03/2020

Trong những ngày cuối tháng Ba năm nay, khắp cả nước, dẫu tao nhân mặc khách cũng chẳng ai có lòng dạ ngắm hoa gạo nở. Mà toàn quân, toàn dân, từ Thủ tướng Chính phủ ông Nguyễn Xuân Phúc cho đến trẻ em, lão già, người khuyết tật bán vé số mưu sinh mọi miền Tổ quốc, đều (buộc) phải nhất nhất tuân thủ những quy định, là lệnh từ Chính phủ ban hành, thực hiện phòng, chống đại dịch Viêm phổi cấp Vũ Hán, đang tịnh tiến đỉnh dịch, vô cùng phức tạp, ở Việt Nam.

Mặt trước vào chợ Yến (cũ), thôn Nhơn Hội, xã An Hòa - Ảnh : THU HẰNG

Hai trong những quy định buộc thiết, đó là mọi công dân phải đeo khẩu trang, ở nơi công cộng ; và không được tụ tập quá 20 người. Quy định có hiệu lực khắp cả nước, kể từ 0g, ngày 28/3, (nhiều địa phương đã thực hiện trước ngày này), cho đến khi nào Chính phủ có thông báo mới.

Đặc biệt cần nhấn mạnh, quy định buộc mọi công dân phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng thì không có bất kỳ ngoại lệ nào, kể cả ông Thủ tướng Phúc. Và, đã có công dân bị chế tài, bị xử phạt vi phạm hành chính khi vi phạm quy định như lệnh này, ở Hà Nội. Trên tất cả, đeo khẩu trang nơi công cộng lúc này là giữ gìn sinh mạng con người, là cá nhân quan thiết gấp triệu lần, là sinh mạng của cộng đồng, của Tổ quốc.

Nếu là một em bé mồ côi, thất học, đầu đường xó hẻm, lết lê bãi rác ngoài chợ, vạ vật mưu sinh, nên em không ý thức mà vi phạm không đeo khẩu trang nơi công cộng, thì hẳn "tha được cho người hãy cứ tha". Hơn nữa, tôi áng chừng, 99% cũng có thể em chưa bao giờ tiếp nhận thông tin về quy định ấy. Tuy nhiên, nếu là quan chức có quyền uy nhất nhì một vùng, lại kéo theo "bầu đoàn thê tử" (công an sắc phục, công an chìm và dân quân tự vệ) lên đến vài chục người, lây lắt ở nơi công cộng nhưng hầu hết không đeo khẩu trang, thì thế nào đây ? Nếu tin rằng, Việt Nam là một đất nước pháp quyền, thì phải "quân pháp bất vị quan".

Câu chuyện này, đã xảy ra vào chiều ngày 29/3/2020, ở chợ Yến cũ, thuộc thôn Nhơn Hội, xã An Hòa, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Những vị quan chức rất tỉnh táo, nghênh ngang đã vứt lệnh phòng dịch của Thủ tướng Phúc vào rác chợ Yến (cũ), chính là Phó Chủ tịch xã An Hòa, ông Trần Chí Hoàng, và thuộc hạ, tiến hành "truy quét những tiểu thương thôn", vẫn tiếp tục buôn bán ở chợ Yến (cũ), mà không sang chợ Yến (mới). 

Để tránh sự hiểu lầm, dễ khiến suy nghĩ người đọc sa vào vấn đề khác, cho nên chúng tôi sẽ có một bài viết khác sau, để chi tiết vì sao có câu chuyện tiểu thương thôn không chịu sang chợ Yến (mới) buôn bán. Nội dung bài viết này, chỉ xoay quanh vấn đề : ông Phó Chủ Tịch xã An Hòa và nhân viên công quyền địa phương này đã vứt bỏ lệnh "buộc đeo khẩu trang nơi công cộng" của Thủ tướng Phúc mà thôi. Hay là, "cát cứ" một vùng ven biển Phú Yên, nên ông Hoàng và "đồng bọn", có cả quy định riêng : Chợ, hay nơi buôn bán đông người thì không phải nơi công cộng chăng ? Hay là, dù làm đến chức to như thế, quyền uy khuynh loát một vùng như thế, nhưng ông Phó Chủ tịch xã và mấy mươi viên chức, lại có vấn đề đọc hiểu tiếng Việt?

Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ như là vac-xin phòng trừ virus Vũ Hán. Chỉ biết là, theo một trong nhiều clip được người dân bản địa ghi lại sự việc "ào ào một lũ sai nha", xồng xộc xông vào những gian hàng của các tiểu thương ở khu vực chợ Yến (cũ). Cứ thế, họ giật, họ giành, họ đạp, họ đá, họ tuôn tiếng Đan Mạch, với những mặt mày đằng đằng sát khí. Sẵn trong tay có súng, có còng, lại sẵn quyền uy ngút trời, nên họ còng tay một nữ tiểu thương, tầm 50 tuổi. Bà Trần Thị Hoa đã bị họ còng rồi vứt giữa đường quan, như cái cách hạ nhục bọn trộm chó vậy, trong khi bà bán thịt heo hợp pháp.

Khi chúng tôi liên hệ để tìm hiểu sự việc, những người dân ở đây nói rẵng: nếu không có lớp áo đồng phục, thì người xem clip sẽ ngộ nhận Chợ Yến vừa bị bọn thổ phỉ ngang qua cướp bóc, hãm hại lương dân. Chúng tôi cũng đặt vấn đề, là tại sao họ hầu hết không mang khẩu trang theo lệnh Thủ tướng Phúc ? Người bản địa lại lý giải nhiều cách, một số thì cho rằng, đeo khẩu trang thì che mất cơ mặt cần nhe răng trợn mắt thị uy. Một số lại mô tả, khi dân xã hội mà được báo "có chuyện ở…", thì đi liền sao nhớ khẩu trang.

Cách lý giải nào cũng có cái hay đặc thù, khi căn cứ từ thực tế khách quan. Còn chúng tôi, nếu được hỏi, thì sẽ đưa ra lý lẽ bào chữa cho mớ quan quyền cấp xã kia: Đã đành họ xem thường dân, và dù Thủ tướng Phúc ở quá xa (?), nên cũng bị xem thường như dân. Thế chẵng nhẽ, Bí thư và Chủ tịch tỉnh tỉnh Phú Yên, lần lượt là ông Huỳnh Tấn Việt và Phạm Đại Dương lại cũng bị một Phó chủ tịch xã An Hòa (và thuộc hạ) coi chẳng ra gì sao? 

Bởi ở tuổi 57 và 46, ông Bí thư và Chủ tịch tỉnh không thể có vấn đề nghe, nhìn được đâu. Hơn nữa, hai ông có được chăm sóc y tế cấp cao. Đặc biệt, nếu chúng ta biết rằng, chợ Yến (cũ) cách trung tâm tỉnh Phú Yên, TP. Tuy Hòa, chỉ có tầm 15 km (dù đi hướng QL1A – Ngã ba Phú Điềm, hay đi đường liên thôn, từ hướng đường Lê Duẩn), mà thôi.

Như đã đề cập, trên tất cả, nhóm người của ông quan Phó Chủ tịch xã An Hòa, hầu hết đã không đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng, bất chấp lệnh của Thủ tướng Phúc. Điều này đồng nghĩa: họ quá xem thường sinh mạng nhân dân, xem thường "sinh mạng" của Tổ quốc. Giả tỷ, quân pháp bất vị quan, có khép vào tội "phản quốc", cũng là cần nên, để thôi không còn tệ nạn "cát cứ một vùng", một sự thật của quan quyền, đất nước, hôm nay ?

Đàm Ngọc Tuyên

Nguồn : VNTB, 31/03/2020

****************

Vậy là sắp tới đây mấy ông quan sẽ nghèo lắm đây…

Lynn Huỳnh, VNTB, 30/03/2020

Lệnh cấm bán vé số mà triều đình ban ra khiến thần dân nghèo khó khóc ròng vì hết còn được rảo khắp đường phố. Lệnh cấm này, dù chỉ mười lăm ngày thôi, cũng khiến các quan ông than vắn, thở dài vì sớm nghèo mất thôi (!?)

Chắc còn nhớ hồi mấy năm trước, tại buổi họp báo kinh tế xã hội và định hướng phát triển của tỉnh Tiền Giang, ông Hồ Kinh Kha – Giám đốc Sở Tài chính tỉnh này cho biết có người bán vé số dạo thu nhập 100 triệu đồng/tháng.

"Nhiều thạc sĩ, tiến sĩ khi gặp tôi kể lại, họ từng xuất thân nhà nghèo, nhờ bán vé số mà có thể tiếp tục học lên cao, giúp ích xã hội. Ở Tiền Giang, nhiều trẻ em đi học một buổi, bán vé số một buổi cũng được 100 – 200 tờ. Cứ mỗi tờ lời 1.100 đồng thì các em kiếm từ 100.000 – 200.000 đồng/buổi" - ông Kha nói.

Kinh hoàng, rất kinh hoàng bởi với thu nhập 100 triệu đồng/ tháng, tức là khoảng 1,2 tỷ bạc/năm thì có lẽ chỉ có thua người buôn hàng cấm. Mà nghề này có hai cái hay là thứ nhất, không phải bỏ vốn, cũng chả phải đầu tư gì. Thứ hai, không sợ ế. Bán được bao nhiêu, thanh toán tiền bấy nhiêu, thừa trả lại.

Thu nhập 1,2 tỷ, tiêu pha 200 triệu – tức trung bình khoảng gần 600 ngàn/ngày, mỗi năm bỏ rẻ cũng có 1 tỷ rủng rỉnh. Nếu 10 năm chịu khó tích góp, sẽ có lưng vốn gần nửa 10 tỷ đồng. Quá sướng !

Như kể trên thì mắc gì đến mấy ông quan phải than vắn, thở dài ?

Ai chẳng biết để có vé số mang đi bán dạo, thì phải có công ty chuyên nghề cờ bạc kinh doanh các con số. Tất cả các ‘ông bà lớn’ in tờ vé số ra để hốt bạc về, toàn là doanh nghiệp nhà nước cả. Khi mà thần dân rạc cẳng đi hang cùng ngõ hẻm bán tờ vé số để kiếm đến cả tỷ bạc tiền lời mỗi năm (!?), thì ắt hẳn các ‘quan ông – quan bà’ của mấy công ty xổ số kiến thiết còn thu về gấp cả trăm lần so người nghèo khó.

Quan mà đã mếu máo thì chắc hẳn thần dân cũng sớm ra đi theo cái con vi rút đến từ xứ Tàu lân bang.

Lynn Huỳnh

Nguồn : VNTB, 30/03/2020

Chú thích :

(*) https://vietnamthoibao.org/vntb-nua-thang-khong-co-de-dom/

******************

Hành động ngay lúc này từ những quả đấm thép ?

Nguyễn Thị Huyền, VNTB, 30/03/2020

Các tập đoàn kinh tế nhà nước được ví von đầy bạo lực là những quả đấm thép. Vậy thì họ đã đấm gì ở lúc này, khi mà đại dịch từ con virus ở Trung Quốc đang đe dọa hủy diệt cả nền kinh tế của Việt Nam ?

Hiện có hàng vạn người lao động đang mất việc bị giảm hoặc mất thu nhập do dịch Covid-19

Nên giảm ngay 50% tiền điện, nước, thẻ cào cho người nghèo

Điện – Nước – Viễn thông, cả ba ngành này đều thuộc những ‘ông lớn’ tập đoàn kinh tế nhà nước. Họ toàn quyền quyết định ngay lúc này về chuyện giảm một nửa đó cho các chi phí này.

Hiện có hàng vạn người lao động đang mất việc bị giảm hoặc mất thu nhập do dịch Covid-19, nhưng không được hỗ trợ giống như người đi làm công ty, hưởng lương ngân sách. Vì vậy, cần có ngay chính sách hỗ trợ trực tiếp cho các đối tượng này để họ tạm thời duy trì cuộc sống cho qua mùa dịch.

Nhiều nước cũng đã có trợ cấp trực tiếp cho người mất thu nhập, bên cạnh gói hỗ trợ để vực dậy nền kinh tế. Như Chính phủ Mỹ cấp 1.200 USD/người lớn và 500 USD/trẻ em, tức mỗi gia đình 4 thành viên nhận được 3.400 USD để người dân có thể sống qua ngày. Singapore cũng cấp 800 USD trong ba tháng cho người mất việc… (1).

Việt Nam, thì có thể lập luận "Chúng ta chưa đủ điều kiện trợ cấp trực tiếp và việc thực hiện cũng phức tạp vì phần lớn người nghèo không có tài khoản ngân hàng, trong khi chi bằng tiền mặt phức tạp và không phù hợp cho chống dịch", thế thì vì sao nhà nước không yêu cầu các ‘tay đấm thép’ của mình đưa ra chính sách giảm bớt khó khăn cho họ, bằng cách như giảm trực tiếp 50% hóa đơn tiền điện, tiền nước, Internet trong những tháng mất việc do dịch Covid-19 – thậm chí có thể là giảm ngay 100% các hóa đơn điện, nước đối với những hộ dân đang nằm trong danh sách hộ nghèo ở địa phương.

Mất việc, không có thu nhập, phải ở nhà lên mạng internet, dùng điện, rửa tay nhiều hơn theo khuyến cáo của ngành y tế nên hóa đơn tiền điện, nước, thẻ cào điện thoại sẽ cao hơn các tháng khác. Giảm được khoản này, cộng với chủ nhà trọ ở nhiều nơi đang tiếp tục giảm hoặc miễn tiền thuê nhà là rất có ý nghĩa cho người nghèo.

Một nghị quyết ‘hỏa tốc’ từ Bộ Chính trị về an sinh : tại sao không ?

Tại sao lại cần đến một nghị quyết từ Bộ Chính trị ? Đơn giản thôi, vì Đảng có trách nhiệm cao nhất trong vấn đề an sinh cho người dân. Điều 4 của Hiến pháp nói rõ về bổn phận đó của Đảng.

Vậy thì nghị quyết này của Bộ Chính trị sẽ nói gì ? Báo chí đăng rằng chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã dùng thu nhập tăng thêm của cán bộ công chức để san sẻ cho người mất thu nhập, một ‘cơ chế đặc thù’ của mùa dịch. Với nghĩa cử đó, số tiền 1 triệu đồng là lớn, dù không thể bù đắp được khoản thu nhập đã mất do mất việc.

Vậy câu hỏi đặt ra là có nguồn tiền nào khác để có được mức hỗ trợ cao hơn cho người không có trợ cấp thất nghiệp, hoặc có những chính sách kiểu ‘trao cần câu’ như cho vay vốn khi dịch đi qua ? Hay các đô thị lớn khác như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ… sẽ có những sáng kiến nào để hỗ trợ người mất thu nhập ?

Câu hỏi đó tầm địa phương không giải quyết được. Muốn hỗ trợ, cần có tiền. Tiền đâu để giúp hàng triệu người trong cả nước tạm thời mất việc vì Covid-19 nhưng không có bảo hiểm thất nghiệp ? Thời dịch bệnh, phải có biện pháp mạnh, táo bạo. Chẳng hạn nếu không cân đối được từ các nguồn khác, cũng cần tính tới tăng bội chi ngân sách để có thêm tiền hỗ trợ hàng triệu con người và gia đình họ sống qua mùa dịch – thậm chí là cả việc dừng các khoản ngân sách dành cho ‘đại hội đảng bộ’ các cấp, và khoản tiền này chuyển sang tài khoản cho an sinh của dân chúng vì dịch bệnh.

Tất cả các vấn đề trên hoàn toàn không tìm thấy ở nội dung của thông báo mới nhất từ Bộ Chính trị hôm 21/3 "Thông báo kết luận của Bộ Chính trị về công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19" (2). Trong khi đó thì ở nội dung thông báo lại tiếp tục yêu cầu "Các cấp ủy, tổ chức Đảng thực hiện tốt Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 30/5/2019 của Bộ Chính trị và các nội dung chỉ đạo trong Điện của Thường trực Ban Bí thư ngày 14/3/2020 về tổ chức đại hội đảng bộ cấp cơ sở".

Nguyễn Thị Huyền

Nguồn : VNTB, 30/03/2020

Chú thích :

(1)https://vietnamthoibao.org/vntb-dong-tien-di-truoc/

(2) http ://baochinhphu.vn/Tin-noi-bat/Thong-bao-ket-luan-cua-Bo-Chinh-tri-ve-cong-tac-phong-chong-dich-benh-Covid19/390537.vgp

*****************

Nửa tháng không có đề đóm

Hiền Vương, VNTB, 30/03/2020

Vậy là hai tuần lễ đầu của tháng tư, 2020 toàn bộ những thú vui đề đóm, vé số sẽ tạm dừng trên toàn quốc vì dịch bệnh corona.

Từ ngày 1/4, sẽ không có chuyện người bán vé số đi khắp ngõ ngách, dễ lây lan dịch bệnh corona. Vấn đề quan trọng khác đang đặt ra là giải quyết đời sống của người nghèo ra sao ?

Tính đến tối ngày 29/3, chính phủ vẫn chưa đưa ra giải pháp tình thế nào về chuyện bất ngờ ‘đập chén cơm’ mưu sinh của người bán vé số.

"Dừng phát hành thì dễ rồi nhưng quan trọng là hỗ trợ những người nghèo chạy ăn từng bữa bằng nghề này như thế nào thì mới đáng suy nghĩ và làm ngay. Theo tôi thì nhà nước nên phát động các đầu mối vé số thu thập số lượng đại lý, và các đại lý báo về số lượng người lấy vé số của mình đi bán lẻ để có con số cụ thể, từ đó có hướng hỗ trợ kịp thời cho bà con" – một cán bộ hưu trí ở quận 8, Sài Gòn, nêu ý kiến.

"Người nghèo hành nghề bán vé số thì ai giúp họ ?". Trả lời : "Các công ty xổ số giúp họ ! Họ chính là người ‘nuôi sống’ các công ty xổ số !". Và tính đến tối ngày 29/3, chưa có bất kỳ công ty xổ số nào cho biết hướng hỗ trợ ra sao đối với người nghèo hành nghề bán vé số. Lưu ý, doanh nghiệp trong ngành xổ số đều có vốn 100% nhà nước. Điều đó có nghĩa giờ đây nhà nước hoàn toàn ở thế chủ động trong thực hiện các cam kết lúc tuyên truyền cho chuyện phát hành vé số.

"Chức năng của công ty là tổ chức vui chơi lành mạnh cho nhân dân, có thưởng theo quy định của nhà nước, nhằm động viên phần thu nhập nhàn rỗi trong dân cư vào ngân sách nhà nước để xây dựng các công trình phúc lợi xã hội của địa phương theo Thông tư số 04 TC/TCNH ngày 05/01/1996 của Bộ Tài chính quy định "Nguồn thu xổ số chỉ dùng đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi xã hội, sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa-xã hội tại địa phương…" – trích phần "Chức năng và nhiệm vụ của Công Ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xổ Số Kiến Thiết Thành phố Hồ Chí Minh" (1).

Tuy nhiên dường như chuyện dừng kinh doanh này vì lý do dịch bệnh vẫn có ý kiến ngược lại. Đơn cử, ngày 23/3, ông Lưu Hoàng Tân, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xổ số kiến thiết tỉnh Đồng Tháp đã ký thông báo gửi các đại lý vé số của công ty về việc thông tin không chính xác trong hoạt động kinh doanh vé số.

"Trước tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 diễn biến phức tạp, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xổ số kiến thiết Đồng Tháp nhận được một số thông tin là các Công ty xổ số ngừng hoạt động từ ngày 01/4/2020, làm gây hoang mang cho đại lý và người bán lẻ…

Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xổ số kiến thiết Đồng Tháp xin khẳng định đó là tin đồn không chính xác, mọi hoạt động kinh doanh vé số của Công ty vẫn hoạt động bình thường. Mong Quý đại lý tiếp tục ủng hộ và có thông báo cho các đại lý cấp 2, người bán lẻ biết về việc thông tin sai sự thật của dư luận nhằm ổn định thị trường tiêu thụ vé số trong mùa dịch bệnh.

Rất mong nhận được sự hợp tác nhiệt tình của Quý đại lý và người bán lẻ" – Văn bản viết (2).

Trở lại về yêu cầu các công ty xổ số cần có các chính sách hỗ trợ người bán lẻ vé số. Căn cứ từ báo cáo tài chính năm cho thấy nguồn lãi có được từ kinh doanh là hoàn toàn dư dã để san sẻ khó khăn chung cùng cộng đồng trong thời điểm 15 ngày dịch bệnh đang rất căng thẳng.

Cụ thể, ghi nhận từ Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xổ số kiến thiết Thành phố Hồ Chí Minh, doanh thu năm 2019 đạt 8.900 tỷ đồng, vượt kế hoạch hơn 8%. Xổ số truyền thống chiếm tỷ trọng áp đảo trong cơ cấu doanh thu. Phần còn lại gần 500 tỷ đồng đến từ xổ số cào biết ngay kết quả. Đây là sản phẩm mới được phát hành từ đầu năm cho thị trường thành phố và các tỉnh lân cận với mục tiêu doanh thu 200 tỷ đồng.

Tổng số tiền công ty này nộp ngân sách nhà nước năm ngoái hơn 3.200 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế ước tính tăng trưởng hai chữ số và vượt 1.300 tỷ đồng, trong đó kinh doanh xổ số đóng góp gần 93%.

Còn với Công ty Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott), tính hết ngày 31/12/2019, tổng doanh thu của Vietlott năm 2019 đạt gần 3.892 tỷ đồng, tăng hơn so với mức 3.818 tỷ đồng năm 2018. Trong đó, tổng giá trị khách hàng trúng thưởng lên tới hơn 1.939 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế ước đạt hơn 191 tỷ đồng. Tổng số tiền phải nộp ngân sách địa phương duy trì như năm trước, ước đạt hơn 1.022 tỷ đồng.

Cho đến nay chưa ghi nhận một công ty xổ số kiến thiết nào gặp phải chuyện kinh doanh thua lỗ. Điều đó cho thấy trách nhiệm hiện nay của những doanh nghiệp 100% vốn nhà nước này đối với người nghèo đang mưu sinh bán vé số sắp bị ‘đập chén cơm’ vì dịch bệnh.

Đạo đức kinh doanh không có chuyện khi hoạn nạn thì phủi tay… Bởi đồng ý là tình hình dịch bệnh căng thẳng, nhưng có ai thấu nổi khốn cùng của những cảnh đời mưu sinh bằng đôi chân gầy gộc và sấp vé số trên tay dạo từng ngõ đường…

Hiền Vương

Nguồn : VNTB, 30/03/2020

Chú thích :

(1)https://www.xskthcm.com/trang/gioi-thieu/cong-ty-tnhh-mtv-xo-so-kien-thiet-thanh-pho-ho-chi-minh.html

(2)https://xsktdongthap.vn/thong-bao

******************

Người nghèo bán vé số dạo đang ngơ ngác…

Lâm Viên, VNTB, 30/03/2020

Việc làm đã bị cuốn đi khi nhịp sinh hoạt hằng ngày của xã hội phải dừng lại để ngăn dịch lây lan. Cuộc sống của họ và gia đình chênh vênh, dịch kéo dài không khéo họ rơi vào đói nghèo. Người bán vé số dạo, vốn đã bữa đói, bữa no, giờ thì…

Thông báo của Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xổ số kiến thiết Đồng Tháp khẳng định mọi hoạt động kinh doanh vé số của Công ty vẫn hoạt động bình thường. Tin ai bây giờ ?

Vậy là từ ngày 1/4, trên đường phố, ngõ hẻm sẽ không còn bắt gặp những người đi bán vé số dạo. Một lệnh cấm được ban ra vì dịch bệnh từ con vi rút corona lây lan nhanh quá tại Việt Nam. Nhà chức trách hứa hẹn sau ngày 15/4, kỳ vọng có nhiều lệnh cấm đoán sẽ được giải tỏa, vì dịch bệnh khả năng bắt đầu vào giai đoạn ‘thoái trào’.

Mười lăm ngày là nửa tháng. Mỗi ngày một người ăn 2 cữ, vị chi người bán vé số dạo phải thắt lưng buộc bụng đến 60 cữ ăn trong hai tuần lễ đó. Còn các khoản tiền thuê nhà, tiền điện, nước thì biết tính sao đây, khi mà hầu bao của người bán vé số dạo trên hè phố vốn không có ‘của để dành’ ?

Có một lo lắng là nếu sợ dịch bệnh lây lan nên buộc người nghèo khó phải dừng lê gót rong ruỗi mưu sinh bằng nghề vé số dạo, thì vì chén cơn manh áo của sinh tồn, họ buộc phải bươn chãi tìm kế sinh nhai khác trong mười lăm ngày không bán vé số ấy. Liệu bài toán phòng lây lan dịch bệnh sẽ ra sao trong trường hợp chẳng đặng đừng này ?

Hiện nay nghề bán vé số chia ra làm hai dạng : một là, dạng có mặt bằng, ngồi tại chỗ với một bàn vé số khiêm tốn trước mặt ; khách hàng là những khách vãng lai. Dạng thứ hai là bán vé số dạo, dạng này thì khá phổ biến.

Thử dừng lại ở một phận đời. Ông Trần Văn Ngọc (quê Tiền Giang), bán vé số tại bến xe An Sương cho biết, ông đã lên Sài Gòn sinh sống và làm nghề bán vé số dạo đã hơn 20 năm, nghề bán vé số không phân biệt tuổi tác.

Ông nói thu nhập từ nghề bán vé dạo luôn bấp bênh. Ngày đắt khách, ông bán được 90-100 vé, thu nhập gần 100 ngàn. Trong khi đó mỗi tháng, ông phải chi ra ra khoảng 2 triệu đồng cho sinh hoạt hằng hằng ngày như : tiền nhà trọ 500.000 đồng (đó là dạng nhà trọ được gọi là ‘bèo nhèo’), tiền cơm, chợ trung bình mỗi tháng là hơn 1,5 triệu đồng. Trừ các chi phí sinh hoạt, ông chỉ còn dư vài trăm nghìn đồng gửi về quê để phụ lo cho 2 đứa con đang tuổi trung học.

Với bà Lê Thị Mai, 60 tuổi, quê Hàm Thuận Bắc, thì nghề bán vé số dạo được những người trong nghề coi là nghề "bán giấc mơ" cho những người khác, cũng có ngày hên, ngày xui tùy theo thời tiết mưa, hay nắng.

Nghề này ngoài đòi hỏi phải cần mẫn chăm chỉ chịu khó đạp xe hay lội bộ mỗi ngày, cũng cần có chút duyên ăn nói, mời chào sao cho khách hàng người ta động lòng trắc ẩn, thương cảm mà mua. Đối với những người yếu thế như già cả sức yếu, khuyết tật, phụ nữ đơn thân nuôi con ăn học lại không có việc làm, không có vốn buôn bán…, thì nghề bán vé số dạo rất phù hợp. Bản thân bà Mai bị bệnh tiểu đường, sức khỏe kém, nhờ nghề bán vé số dạo nên còn có đồng ra đồng vô, với thu nhập khoảng 6 triệu đồng/tháng, đủ trang trải ăn uống, chỗ ở, tới thuốc thang chữa bệnh cho bản thân, không làm phiền con cái…

Giờ thì các buồn vui nghề bán vé số dạo tạm khép lại trong 15 ngày để hạn chế việc lây lan con vi rút corona. Và rồi họ sẽ sống ra sao ở những ngày đại dịch đang đe dọa này ? Nửa tháng với người nghèo bị ‘treo niêu’ là dài lắm !

Lâm Viên

Nguồn : VNTB, 30/03/2020