Thông Luận

Thượng đỉnh NATO ở Washington đưa ra những cam kết mới hỗ trợ Ukraine

Thanh Phương, RFI, 12/07/2024

Hội nghị thượng đỉnh của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO đánh dấu 75 năm tồn tại của khối quân sự này đã bế mạc hôm qua, 11/07/2024, tại Washington, Hoa Kỳ, sau khi đưa ra nhiều cam kết mới yểm trợ Ukraine chống quân xâm lược Nga. 

Lần đầu tiên, một bức ảnh tại hội nghị thượng đỉnh Washington chụp lại toàn bộ phái đoàn của 32 quốc gia thành viên NATO (9/7/2024)

Các nước đồng minh đã thông báo sắp chuyển giao cho Kiev các chiến đấu cơ F-16 do Mỹ chế tạo, các hệ thống phòng không mới, cam kết một khoản viện trợ quân sự ít nhất là 40 tỷ euro, đồng thời xác định tiến trình Ukraine gia nhập NATO là "không thể đảo ngược được". 

Theo hãng tin AFP, là khách mời danh dự của thượng đỉnh Washington, tổng thống Volodymyr Zelensky hôm qua đã bày tỏ hy vọng là 5 hệ thống phòng không mà khối NATO hứa cung cấp sẽ nhanh chóng được đưa đến Ukraine, để giúp Kiev chống trả các cuộc oanh kích của quân Nga. Ông cũng kêu gọi các nước thành viên của Liên Minh bãi bỏ các hạn chế về việc sử dụng vũ khí của những nước này để tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga. 

Nhiều nước trong NATO cho tới nay vẫn hạn chế việc sử dụng các vũ khí mà họ cung cấp cho Kiev. Ví dụ Đức lo ngại leo thang xung đột với Nga. Riêng Hoa Kỳ thì đã nới lỏng các hạn chế, nhưng vẫn không để cho lực lượng Ukraine toàn quyền sử dụng các vũ khí của Mỹ.

Trong một tuyên bố, các lãnh đạo khối NATO đã bày tỏ "mối quan ngại sâu sắc" về "vai trò mang tính quyết định" của Trung Quốc yểm trợ Nga kể từ khi tổng thống Putin phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine. 

Bên lề thượng đỉnh NATO, Nhà Trắng hôm qua thông báo kể từ 2026, Hoa Kỳ sẽ triển khai trên lãnh thổ nước Đức các tên lửa tầm xa, có thể bắn tới các mục tiêu xa hơn so với hệ thống tên lửa của Mỹ hiện được bố trí ở Châu Âu. 

Đối với Nga, các thông báo nói trên cũng như việc NATO tăng cường yểm trợ cho Ukraine là bằng chứng cho thấy khối quân sự này đã can dự "trực tiếp" vào Ukraine và quay trở lại thời kỳ "Chiến tranh lạnh". 

Thanh Phương

***********************

NATO trực tiếp công kích Trung Quốc giúp Nga xâm lược Ukraine

Thanh Hà, RFI, 11/07/2024

Trung Quốc đã hỗ trợ Nga trong chiến tranh Ukraine và hành động này mang tính "quyết định". Trong cuộc họp báo hôm 10/07/2024, tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO đã nêu rõ "trách nhiệm" của Bắc Kinh trong cuộc xung đột mà Nga tiến hành "một cách bất hợp pháp". Phát biểu này được đưa ra một ngày trước khi 32 thành viên khối NATO thảo luận với các đối tác Châu Á -Thái Bình Dương.

Tại Trung tâm Hội nghị Washington, Washington DC, Mỹ vào ngày 10/7/2024, các nguyên thủ của các quốc gia thành viên NATO chụp ảnh chung trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh kỷ niệm 75 năm thành lập NATO. (Nguồn ảnh : Ludovic Mảin/AFP via Getty Images)

Theo hãng tin Anh Reuters, trong thông cáo chung của thượng đỉnh được tổ chức tại Washington đánh dấu 75 năm thành lập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, các bên nhấn mạnh đối tác chiến lược giữa Nga và Trung Quốc đang làm dấy lên "mối quan ngại sâu sắc". Những hỗ trợ từ phía Bắc Kinh mang tính "quyết định" tăng thêm sức mạnh cho cỗ máy chiến tranh của tổng thống Vladimir Putin. Lập trường cứng rắn chưa từng thấy của NATO đã được thể hiện qua phát biểu của tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg với báo chí hôm qua : 

"Trung Quốc cung cấp các thiết bị lưỡng dụng, từ vi mạch điện tử đến nhiều công cụ khác để giúp Nga chế tạo tên lửa, bom, máy bay và nhiều loại vũ khí dùng để tấn công Ukraine. Một khi điều này chính thức được phơi bày ra ánh sáng, tất cả các đồng minh trong NATO đều biết, thì đây là một thông điệp quan trọng gửi đến Trung Quốc.

Đương nhiên đối với chúng tôi, mọi việc không thể tiếp tục như vậy mà không ảnh hưởng gì đến lợi ích, đến uy tín của Trung Quốc. Dù vậy, quyết định sau cùng tùy thuộc vào mỗi thành viên. Theo tôi, thông điệp mà NATO đưa ra nhân thượng đỉnh lần này rất rõ ràng và rất mạnh. Và chúng tôi nêu bật trách nhiệm của Trung Quốc trong cuộc xâm lược Ukraine mà Nga tiến hành".

Như chính ông Stoltenberg vừa giải thích, NATO không có thẩm quyền trừng phạt Trung Quốc, nhưng khối này yêu cầu Bắc Kinh ngừng hỗ trợ Moskva cả về vật chất lẫn chính trị. Ngoài ra, NATO đánh giá Bắc Kinh tiếp tục đặt ra những "thách thức có hệ thống", đặc biệt là trong các lĩnh vực không gian, hạt nhân.

Phản ứng mạnh mẽ của Trung Quốc

Trung Quốc hôm 11/07/2027 đã lập tức đáp trả. Thông cáo của bộ Ngoại Giao nước này chỉ trích NATO có những lời lẽ hung hăng "như vào thời kỳ chiến tranh lạnh". Bắc Kinh cho rằng Liên Minh Bắc Đại Tây Dương khơi dậy mối đe dọa Trung Quốc để kích động những xung đột và đối đầu trên thế giới. Cũng theo quan điểm của Bắc Kinh, thay vì lên án Trung Quốc hỗ trợ Nga xâm chiếm Ukraine, phương Tây "nên nghĩ lại xem nguồn gốc cuộc xung đột này là từ đâu".

Căng thẳng bùng lên vào ngày cuối của hội nghị Washington, với 32 thành viên NATO họp với 4 nước Châu Á Thái Bình Dương Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand. Bắc Kinh coi cuộc họp bên lề thượng đỉnh Washington này là "một cái cớ để NATO mở rộng ảnh hưởng sang Châu Á".

Thanh Hà

***************************

NATO liên tiếp thông báo viện trợ quân sự cho Ukraine chống Nga

Thu Hằng, RFI, 11/07/2024

Ukraine sắp nhận được những chiến đấu cơ F-16 đầu tiên và sẽ nhận thêm 40 tỉ euro viện trợ cho năm 2025, việc nước này gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO là "tiến trình không thể đảo ngược được". Ngày 10/07/2024, trong ngày họp đầu tiên của thượng đỉnh NATO ở Washington, tổng thống Volodymyr Zelensky đã nhận được những cam kết vững chắc từ các đồng minh để ngăn cản Nga giành chiến thắng.

Tổng thống Joe Biden phát biểu trong phiên khai mạc thượng đỉnh NATO ngày 10/07 2024, tại Washington, Hoa Kỳ. AP - Evan Vucci

Theo AFP, ngay trong phiên khai mạc, nhiều nước thông báo đã bắt đầu chuyển chiến đấu cơ F-16 cho Ukraine. Cụ thể, theo ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, những chiến đấu cơ này đến từ Đan Mạch, Hà Lan và "sẽ bay trên bầu trời Ukraine mùa hè này". Hoa Kỳ và Ukraine cũng đàm phán về khả năng cho phép sử dụng vũ khí do Mỹ sản xuất để tấn công lãnh thổ Nga.

Ngoài ra, hệ thống phòng không Ukraine sẽ được củng cố nhờ nhiều thiết bị khác mà Bỉ và Na Uy cam kết cung cấp để ngăn các vụ tấn công liên tiếp bằng tên lửa của Nga nhắm vào các thành phố, công trình hạ tầng cơ sở ở Ukraine. Trước đó, tổng thống Joe Biden cho biết Kiev sẽ nhận được thêm 5 hệ thống phòng không, trong đó có 4 hệ thống Patriot, và nhiều tên lửa địa đối không được cho là có thể bắn chặn hiệu quả tên lửa của Nga. Đức, Hà Lan, Rumani và Ý cũng sẽ tham gia hỗ trợ Ukraine, nhưng hiện chưa có thông tin chi tiết.

Tuyên bố chung của NATO thông báo khoản viện trợ quân sự cho Ukraine năm 2025 lên tới 40 tỉ euro. Về mong muốn được mời gia nhập NATO, Ukraine sẽ còn phải chờ, do nhiều nước, trong đó có Mỹ, phản đối. Tuy nhiên, NATO trấn an rằng việc Ukraine gia nhập NATO là "tiến trình không thể đảo ngược được". Thủ tướng Đức Olaf Scholz đánh giá những quyết định được NATO đưa ra "thể hiện lập trường rõ ràng mà Ukraine cần".

Thu Hằng

***************************

Nga tổ chức lại công nghiệp quốc phòng : Cơn ác mộng của NATO

Thanh Hà, RFI, 11/07/2024

Trong diễn văn khai mạc hội nghị thượng đỉnh NATO tại Washington, tổng thống Joe Biden khẳng định Liên minh Bắc Đại Tây Dương "hùng mạnh hơn bao giờ hết". Hoa Kỳ cũng hài lòng thấy 23 trong số 32 thành viên NATO dành đến 2% GDP cho chi tiêu quốc phòng.

Đoàn xe tăng Nga tiến về Nam Ossetia của Gruzia ngày 09/08/2008, chỉ bốn tháng sau khi hội nghị thượng đỉnh NATO ở Bucarest quyết định chưa kết nạp hai nước Ukraine và Gruzia. AP - Musa Sadulayev

Thế nhưng, theo giới quan sát, vẫn có nhiều yếu tố khiến phương Tây lo ngại. Ngành công nghiệp phòng thủ của Nga đã hồi sinh, trong lúc các nhà sản xuất của Châu Âu và Mỹ vẫn gặp nhiều chậm trễ. Đó là chưa kể đến ẩn số chính trị tại Châu Âu cũng như tại Hoa Kỳ có thể làm thay đổi chiến lược tự chủ về quốc phòng của phương Tây. 

Tháng 2/2022, trong những ngày đầu cuộc chiến, giới phân tích đã nói đến sự yếu kém và lệ thuộc của các nhà sản xuất vũ khí Nga vào phụ tùng hay công nghệ của phương Tây. Nhưng tháng 4/2024, tướng Christopher Cavoli, điều phối toàn bộ các lực lượng của Hoa Kỳ tại Châu Âu, báo động Moskva đang tiến gần đến mục tiêu sản xuất "1.200 chiến xa, cung cấp 3 triệu đầu đạn và roket một năm". Khối lượng này "lớn gấp ba lần so với thẩm định của Âu Mỹ hồi đầu 2022". Chỉ riêng về đạn dược, "khả năng sản xuất của một mình nước Nga còn lớn hơn so với của 32 thành viên NATO cộng lại".

Để có được kết quả này, Moskva đã tổ chức lại toàn bộ cỗ máy công nghiệp : trong nhiều lĩnh vực, các nhà máy hoạt động ngày đêm. Chính quyền đồng thời khởi động lại nhiều cơ sở đang chìm vào quên lãng. Điều này giải thích một phần lý do tháng 5/2024 tổng thống Vladimir Putin chỉ định Andrei Belooussov, một nhà kinh tế, vào chức vụ bộ trưởng Quốc Phòng.

Thêm vào đó, như nhận định của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Institute for the Study of War của Mỹ), Moskva có thể trông chờ vào một số đối tác như Iran, Trung Quốc hay Bắc Triều Tiên để lách cấm vận của phương Tây. Từ mùa thu 2022, Nga ồ ạt sử dụng drone do Iran chế tạo. Về đạn dược, Bình Nhưỡng là một nguồn cung cấp. Theo các số liệu của Washington, trong năm 2023, Bắc Triều Tiên đã chuyển giao 2,5 triệu đạn pháo cho Nga, đủ để dùng trong "nhiều tháng" trên chiến trường Ukraine. Tháng 6/2024, "hiệp ước hợp tác quân sự hỗ tương", được tổng thống Vladimir Putin và chủ tịch Kim Jong Un ký kết, lại càng gắn chặt hai quốc gia này với nhau.

Nhìn đến điểm tựa thứ ba, có lẽ quan trọng nhất, của Moskva là Bắc Kinh, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế CSIS giải thích, ngay từ khi đưa quân xâm chiếm Ukraine, Nga đã dựng nên cả một hệ thống hợp tác tinh vi với Trung Quốc. Chính quyền Tập Cận Bình không trực tiếp chuyển giao vũ khí sát thương hay thiết bị quân sự cho Nga, nhưng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga riêng trong năm 2022 tăng 26 % và trong số các mặt hàng bán cho Nga có rất nhiều sản phẩm "lưỡng dụng", tức là được sử dụng cả trong lĩnh vực dân sự lẫn quân sự.

Vào lúc mà cỗ máy công nghiệp quốc phòng của Nga đã được tổ chức lại để phục vụ chiến tranh, những tên tuổi lớn trong ngành tại Mỹ đã hoạt động hết công suất. Tại Châu Âu, trong khi một số quốc gia như Pháp, Đức tập trung vào việc bảo đảm "tự chủ công nghiệp, tự chủ về quốc phòng", thì một số nước khác như Ba Lan gấp rút ký hợp đồng mua thiết bị của Hàn Quốc để nâng cao khả năng phòng thủ vì sợ rằng, sau Ukraine, Warszawa sẽ là mục tiêu kế tiếp mà Moskva nhắm tới.

Song, sau hơn 2 năm chiến tranh Ukraine, các nhà máy sản xuất vũ khí của Châu Âu vẫn chậm trễ trong việc chuyển giao đạn dược và các hệ thống phòng thủ cho Kiev. Các nhà máy của Pháp chỉ mới được khởi động lại và chưa bắt kịp được thời gian đã mất.

Ẩn số chính trị tại Âu, Mỹ

Thêm vào đó là yếu tố chính trị tại cả Châu Âu lẫn Hoa Kỳ cùng gây hoang mang. Mỹ sẽ bầu lại tổng thống vào tháng 11 năm nay. Tổng thống mãn nhiệm Joe Biden, 81 tuổi, đang trong thế yếu trước ứng cử viên Cộng hòa Donald Trump. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã không ngớt lời khen ngợi Putin và quan niệm Mỹ không có trách nhiệm phải bảo vệ Châu Âu, thậm chí Washington có thể rút khỏi NATO.

Trong khi đó, trên Lục địa già (Châu Âu), chủ trương tự chủ về quốc phòng cho toàn khối Liên Âu mà Paris đề xướng từ 2017 vẫn không thể thành hiện thực, kể cả sau khi Nga đưa quân xâm chiếm Ukraine, chiến tranh xảy ra ngay sát cạnh biên giới Liên Âu. Trước khả năng sau bầu cử Mỹ, Donald Trump trở lại cầm quyền Liên Âu muốn thúc đẩy trở lại kế hoạch tự chủ về quốc phòng của tổng thống Pháp. Hiềm nỗi, sau cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu tháng 6/2024, tổng thống Emmanuel Macron giải tán Quốc hội, đẩy nước Pháp vào một thời kỳ "bất định" về chính trị, và suýt nữa thì đảng cực hữu bài ngoại và thân Nga đã lên cầm quyền. Tại Pháp, cũng như tại nhiều nước khác trong Liên Hiệp Châu Âu, các đảng cực hữu đang lên như diều gặp gió và ngoại trừ đảng cực hữu của Ý, phần còn lại trong số này chủ trương dĩ hòa vi quý với nước Nga của Putin.

Thêm một điểm khác khiến các lãnh đạo NATO đang họp tại Washington lo lắng, đó là từ nay đến cuối năm 2024 Hungary giữ chức chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu. Thủ tướng nước này, Viktor Orban, được coi là "cánh tay nối dài" của điện Kremlin trong Liên Âu. 

Tại Moskva, những thông tin về quân số, về những người lính tử vong trên chiến trường Ukraine cũng như những phương tiện trên bộ, trên không hay trên biển được huy động sang Ukraine thuộc diện bí mật quốc gia. Các nhà phân tích phương Tây khó thẩm định được một cách chính xác tiềm lực quân sự của Nga ở thời điểm hiện tại, nhưng họ biết rất rõ về thực lực, về tiềm năng huy động các phương tiện quân sự của các nước đồng minh trong NATO, về những nguy cơ rình rập các nền dân chủ qua các kỳ bầu cử…

Có lẽ những thông tin và dự phóng liên quan trực tiếp đến các nước phương Tây mới chính là điều khiến NATO lo ngại, hơn cả những báo cáo về khả năng quân sự của nước Nga.

Thanh Hà

Nguồn : RFI,11/07/2024

**************************

Thủ tướng Nhật Bản tăng cường hợp tác với NATO

Thu Hằng, RFI, 11/07/2024

Sự hỗ trợ của Trung Quốc và Bắc Triều Tiên cho Nga trong cuộc xâm lược Ukraine cho thấy hai khu vực từ giờ kết nối với nhau về mặt chiến lược. Theo thủ tướng Nhật Fumio Kishida, "không thể tách rời an ninh của Châu Âu-Đại Tây Dương với an ninh của vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương". Trong ngày thứ hai của thượng đỉnh Washington, 11/07/2024, các nước thành viên NATO họp với bốn đối tác Châu Á-Thái Bình Dương gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand để thắt chặt hợp tác.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở Wasshington, Mỹ, ngày 10/07/2024. Ảnh AP - Susan Walsh

Thông tín viên RFI Frédéric Charles tại Tokyo cho biết thêm :

Thủ tướng Fumio Kishida lo sợ rằng "Ukraine ngày hôm nay sẽ là Đông Á ngày mai". Đối với Nhật Bản, thắt chặt quan hệ giữa NATO và các đối tác ở Châu Á-Thái Bình Dương trở thành một ưu tiên. Tokyo đang tham gia cùng với các nước phương Tây trừng phạt Nga, đồng thời viện trợ kinh tế và cung cấp thiết bị quân sự "không sát thương" cho Ukraine.

Bên lề thượng đỉnh NATO, các nhà lãnh đạo Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand dự kiến họp bốn bên để tái khẳng định sự hợp tác nhằm đối phó với mối đe dọa từ Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Nga ở vùng eo biển Đài Loan và ở vùng Thái Bình Dương.

Cả bốn đồng minh của Mỹ khẳng định không hề có ý định thiết lập một liên minh theo kiểu NATO ở Thái Bình Dương. Trung Quốc vẫn là một đối tác thương mại quan trọng đối với các doanh nghiệp của những nước này, nhưng thái độ nguy hiểm và hiếu chiến của Bắc Kinh ở trong vùng đã khiến những nước này gia tăng tập trận chung và chia sẻ thông tin tình báo.

Nhật Bản muốn NATO mở văn phòng liên lạc ở Tokyo. Yêu cầu này càng cấp thiết hơn kể từ khi Trung Quốc trở thành một mối đe dọa chung cho Châu Âu và Châu Á.

Thu Hằng

**************************

Thượng đỉnh NATO khai mạc : Hậu thuẫn Ukraine chống Nga xâm lược là chủ đề trọng tâm

Trọng Thành, RFI, 10/07/2024

Thượng đỉnh của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO khai mạc hôm qua, 09/07/2024, tại Washington, Hoa Kỳ, đúng vào dịp khối này kỷ niệm 75 năm thành lập. Tổng thống Mỹ Joe Biden có bài diễn văn tái khẳng định sự hậu thuẫn mạnh mẽ của NATO giúp Ukraine chống Nga xâm lược. 

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại thượng đỉnh NATO, Washington, Hoa Kỳ, ngày 09/07/2024. AP - Evan Vucci

Thông tín viên Guillaume Naudin tường trình từ Washington :

"Như mọi nguyên thủ quốc gia, tổng thống Joe Biden coi trọng các biểu tượng. Ông đã có bài diễn văn tại chính nơi mà Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương được ký kết năm 1949. Mục tiêu là để nhấn mạnh rằng NATO giờ đây hùng mạnh hơn xưa và liên minh cần có Hiệp ước này để đối mặt với các thách thức hiện tại, như trong việc hậu thuẫn đối tác Ukraine. Kiev sẽ nhận được thêm 5 hệ thống phòng không để chống xâm lược Nga.

Tổng thống Biden nói : "Putin không muốn gì hơn là Ukraine bị khuất phục hoàn toàn, là kết liễu nền dân chủ tại Ukraine, hủy diệt nền văn hóa Ukraine, xóa Ukraine khỏi bản đồ thế giới. Chúng ta cũng biết là chế độ Putin sẽ không dừng lại ở Ukraine. Nhưng quý vị đừng lầm, Ukraine có thể và sẽ chặn đứng được bước tiến của Putin".

Phát biểu của tổng thống Biden có mục tiêu trấn an các đồng minh về cam kết của Mỹ. Nhưng ông Biden cũng hiểu rằng các đồng minh lo ngại về khả năng nếu đắc cử Donald Trump có thể đầu tư ít hơn cho liên minh. Về vấn đề này, tổng thống Mỹ tìm cách trấn an : "Trong lưỡng đảng Hoa Kỳ, đại đa số hiểu rằng NATO giúp chúng ta được bảo đảm hơn về mặt an ninh. Việc các đại diện của các đảng Dân chủ và Cộng hòa có mặt tại đây là minh chứng cho điều này".

Ông Biden cũng cho biết khi ông kế nhiệm Donald Trump, mới chỉ có 9 quốc gia đạt được mục tiêu dành 2% GDP cho chi phí quân sự như đòi hỏi của tổng thống Mỹ tiền nhiệm, nhưng hiện tại đã có 23 nước".

Tối hôm qua, tổng thống Mỹ cùng các lãnh đạo Đức, Ý, Hà Lan và Rumani đã ra một thông cáo chung, cho biết cấp thêm cho Kiev nhiều hệ thống phòng không mới, trong đó có 5 hệ thống Patriot, loại vũ khí đặc biệt hiệu quả trong việc đánh chặn các tên lửa đạn đạo của Nga. Theo Reuters, như vậy phương Tây đã cung cấp đủ số lượng hệ thống tên lửa phòng không Patriot tối thiểu cần thiết, theo yêu cầu của Kiev.

Trọng Thành

**************************

Thượng đỉnh ở Washington : Ukraine hy vọng NATO hứa kết nạp trong tương lai

Phan Minh, RFI, 10/07/2024

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, hôm qua 09/07/2024, đã tới Washington để tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO, kỷ niệm 75 năm thành lập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, kéo dài đến ngày mai 11/07. Nguyên thủ Ukraine hy vọng các quốc gia thành viên NATO đưa ra những cam kết cụ thể về việc kết nạp Kiev, cũng như tăng cường viện trợ vũ khí cho Ukraine để chống quân Nga xâm lược.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu tại Viện Ronald Reagan, bên lề thượng đỉnh NATO tại Washington, Hoa Kỳ, ngày 09/07/2024. AP - Jose Luis Magana

Từ Kiev, thông tín viên Stéphane Siohan tường trình :

Gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương một ngày nào đó là mục tiêu chiến lược của Nhà nước Ukraine, nhưng triển vọng này vẫn không có gì chắc chắn và các nhà lãnh đạo Ukraine hy vọng rằng vào cuối hội nghị thượng đỉnh, các nước thành viên NATO sẽ đưa ra lời hứa rằng kết nạp Ukraine trong tương lai là một điều "không thể đảo ngược được".

Ngoài ra, một ngày trước khi khởi hành đến Washington, Volodymyr Zelensky đã nêu ra các ưu tiên của Ukraine trong hội nghị thượng đỉnh này. Trước hết, Ukraine sẽ kêu gọi các đối tác cung cấp cho Kiev thêm nhiều hệ thống phòng không để bảo vệ các thành phố Ukraine và cơ sở hạ tầng quan trọng bị hư hại do các cuộc không kích liên tục.

Sau đó, Zelensky cũng sẽ kêu gọi các đồng minh trong NATO cung cấp thêm chiến đấu cơ F-16 trong 2 năm tới. Những chiếc F-16 đầu tiên dự kiến từ Hà Lan sắp tới Ukraine, nhưng quân đội Ukraine sẽ cần thêm F-16 nếu muốn chống lại ưu thế trên không của Nga.

Cuối cùng, hơn bao giờ hết, phái đoàn Ukraine sẽ tìm cách thuyết phục phương Tây cho phép quân đội Ukraine tấn công các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Liên Bang Nga bằng vũ khí phương Tây, giải pháp duy nhất để Kiev ngăn chặn những cuộc oanh kích không ngừng nghỉ như hôm thứ Hai vừa qua.

Phan Minh

Tội ác mới của Nga : Bắn hỏa tiễn vào bệnh viện nhi ở Kiev

Chính trường nước Pháp sau bầu cử Quốc hội, hội nghị thượng đỉnh nhân kỷ niệm 75 năm ngày thành lập NATO là các chủ đề chính của báo chí hôm nay 09/07/2024. Tại Ukraine, sự kiện gây xúc động lớn là một bệnh viện nhi ở Kiev bị hỏa tiễn hành trình của Nga tấn công làm nhiều người thiệt mạng trong đó có các trẻ em. Libération nhấn mạnh "Tại Ukraine, một trận mưa hỏa tiễn trước thượng đỉnh NATO".

Những người cứu hộ tại bệnh viện nhi Ohmatdyt ở Kiev bị hỏa tiễn Nga tàn phá ngày 08/07/2024. Reuters - Gleb Garanich

Oanh kích bệnh viện nhi Kiev : Không thể là tình cờ

Theo Libération, đó là đợt tấn công quy mô nhất kể từ nhiều tháng qua. Ba mươi tám hỏa tiễn đủ loại, từ đạn đạo, hành trình đến loại địa-không Kinjal đã đánh vào nhiều thành phố Ukraine sáng hôm qua, gây thiệt hại nhân mạng nặng nề. Thủ đô Kiev bị thiệt hại nhiều nhất, với ít nhất 32 người thiệt mạng theo AFP do nhiều hỏa tiễn tấn công, trong đó có bệnh viện nhi lớn nhất nước với 720 giường, thực hiện 10.000 cuộc phẫu thuật một năm.

Phá hủy khoa chạy thận và truyền máu cho trẻ em lúc các bác sĩ và y tá đang chăm sóc bệnh nhi, đó là thành tích của quân đội Vladimir Putin. Bệnh viện Ohkmatdyt nổi tiếng xưa nay, nhất là khoa ung thư, có quy mô tương đương với bệnh viện Necker của Paris. Các y tá vẫn tiếp tục truyền dịch cho các em, không chạy xuống hầm tránh những đợt tấn công khác. Dmytro, bác sĩ nội trú nói với Libération, rõ ràng quân Nga nhắm vào bệnh viện, không thể là vô tình vì Ohkmatdyt được biết tiếng trên toàn Liên Xô cũ. Có nhiều tòa nhà xung quanh, nhưng khu đất của bệnh viện đủ rộng trên bản đồ để một hỏa tiễn đạn đạo không thể lầm lẫn mục tiêu.

Giải Nobel hòa bình Oleksandra Matviichuk bất bình viết trên mạng X : "Một vụ tấn công hỏa tiễn của Nga vào bệnh viện cho trẻ em ở Kiev là đáng buồn, nhưng bình thường. Ngược lại, cho phép Ukraine dùng vũ khí phương Tây đánh vào các phi trường quân sự Nga, nơi các chiến đấu cơ Nga cất cánh để bắn hỏa tiễn vào các bệnh viện nhi, lại bị coi là leo thang". Logic của các nhà quản trị phương Tây quả là khó hiểu !

Nga dùng hỏa tiễn hành trình tấn công trẻ em ?

Thông tín viên La Croix mô tả, thủ đô Kiev trên lý thuyết được bảo vệ nhiều nhất, từ nhiều tuần qua cư dân đã làm quen với việc cúp điện thường xuyên vì Nga đánh vào cơ sở hạ tầng. Nay họ phải trở lại với tình trạng còi báo động rền vang, tiếng nổ của những hỏa tiễn bị phòng không bắn rơi từ trời, những phát súng nhắm vào drone địch… và hồi hộp chờ đợi trong các trạm métro được biến thành hầm trú ẩn. Moskva chối không nhắm vào thường dân nhưng đến chiều, Bộ Quốc phòng Nga thay đổi giọng điệu, nói rằng thiệt hại ở bệnh viện nhi là do "một hỏa tiễn phòng không của Ukraine bị rơi". Tuy nhiên nhiều video cho thấy rõ một hỏa tiễn bay đến tấn công bệnh viện Okhmadyt. Đại diện Cao ủy nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Ukraine, Danielle Bell cho rằng Nga đã bắn trực tiếp vào bệnh viện bằng hỏa tiễn loại Kh-101.

Khi phóng viên đến nơi, những hàng dài người dân đã giúp đào bới từ đống gạch vụn, cứu được khoảng 40 trẻ em còn sống. Bệnh viện nay không còn nước uống, điện, oxy dự trữ nên phải sơ tán toàn bộ. Ngay chiều hôm qua, tổng thống Volodymyr Zelensky lên án vụ tàn sát, đòi hỏi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc họp khẩn. AFP dẫn lời một viên chức cao cấp Liên Hiệp Quốc gọi đây là "tội ác chiến tranh". Les Echos ghi nhận hội nghị thượng đỉnh NATO tại Washington khai mạc từ hôm nay đề ra mục tiêu tăng cường hỗ trợ cho Ukraine.

Sau bầu cử, vất vả tìm kiếm một đa số trong Quốc hội Pháp

Chính trường nước Pháp sau bầu cử Quốc hội là chủ đề chính của báo chí hôm nay. Le Monde ra từ chiều hôm trước tóm tắt tình hình : "Cánh tả về đầu nhưng không đạt đa số, mặt trận cộng hòa khiến RN thất bại". Le Figarođưa tít "Macron : Liên minh không tìm thấy", La Croixnói về "Một liên minh cần phải sáng tác ra",trong khi Libération thiên tả đưa tít trang nhất đầy khiêu khích "Allo, Macron", với ảnh những nhân vật cánh tả đang chờ nắm quyền. Nhật báo kinh tế Les Echos đề cập đến "Nỗi sợ bất ổn" của doanh nghiệp : Mối đe dọa cực hữu đã được gác sang một bên, giới chủ nay sợ chính sách kinh tế nghiêng sang tả.

Xây dựng chính phủ liên minh : Thiếu kiến trúc sư

Le Figaro ví việc lập chính phủ liên minh với "tái thiết nhưng không có kiến trúc sư". Việc giải tán Quốc hội đã tạo ra một phương trình với hai ẩn số. Trước hết là sự thiếu vắng đa số tuyệt đối trong Quốc hội mới với ba khối tách biệt, và thiếu những tên tuổi có thể áp đặt phương pháp hay lịch trình ra khỏi khủng hoảng.

Trên lý thuyết, tổng thống Emmanuel Macron có quyền quyết định. Hiến pháp dành cho ông, và chỉ mình ông quyền chỉ định thủ tướng. Nhưng cánh tả không hề muốn thương lượng, chỉ muốn áp đặt, và những nhân vật trong đảng của Macron nay cũng không muốn ông toàn quyền ấn định nội các. Đây cũng không phải là vấn đề cá nhân mà là một sự chuyển đổi về định chế : mọi người tin rằng Quốc hội mới sẽ đưa ra giải pháp và tổng thống phải chấp nhận.

Cánh tả từ tối Chủ nhật đã xênh xang ca khúc khải hoàn, sau khi bất ngờ về đầu mà chính phe này cũng ngạc nhiên. Về đầu, chứ không phải là chiến thắng. Chỉ cần nhớ lại những gì mà các lãnh đạo cánh tả đã nói cách đây hai năm : với "chỉ" 259 dân biểu, đảng của Macron là thiểu số cầm quyền. Còn nay với 180 dân biểu, phe tả lại đòi toàn bộ quyền lực không tranh cãi ! Hơn nữa ngay trong Mặt trận Bình dân Mới cũng chia rẽ, không có được một lãnh tụ như Jospin năm 1997 mà tất cả đều quy phục. Về phía những người đứng đầu phe đa số mãn nhiệm, người muốn làm việc với cánh hữu, người muốn tạo dựng một cụm dân chủ-xã hội. Nhưng quá nhiều ứng viên cho vai kiến trúc sư trưởng không bảo đảm được sự vững chắc của công trình.

Chia rẽ trong từng khối

Le Monde cho rằng thay vì làm rõ tình hình như Macron mong muốn, cuộc bầu cử làm đất nước chìm trong sương mù. Chỉ duy nhất một điểm rõ ràng : người Pháp cho thấy không muốn đảng Tập Hợp Dân Tộc lên cầm quyền, mặt trận chống cực hữu dù lập nên vội vã đã chiến thắng.

Quốc hội mới khó thể điều khiển, ngoại trừ có được thỏa thuận giữa Mặt trận Bình dân Mới và Ensemble - dù nhiều năm qua kịch liệt đối đầu - đảng cánh hữu Những Người Cộng Hòa (LR) và Tập Hợp Dân Tộc (RN) đều đã tuyên bố không liên minh với đảng Macron. Trong nội bộ cả hai khối cũng chia rẽ về ý tưởng lẫn chiến lược. Ở cánh tả, Jean-Luc Mélenchon ngày càng bị chống đối, khối cánh trung bị thiệt mất gần trăm dân biểu cũng bất đồng giữa những người khuynh tả và khuynh hữu.

Điều mỉa mai của lịch sử là việc giải tán Quốc hội đã mở đường cho dân chủ nghị viện, với sự quay lại của nhiều tên tuổi cũ (François Hollande, Laurent Wauquiez, Elisabeth Borne, Gabriel Attal…). Tổng thống đành phải chấp nhận trung tâm quyền lực chuyển sang Quốc hội, và sống chung với một thủ tướng khác. Nhưng dù sao Emmanuel Macron tránh được kịch bản tệ hại nhất : nếu cực hữu chiến thắng, Marine Le Pen và Jean-Luc Mélenchon chắc chắn đòi ông từ chức.

Ngoài RN bị thất bại, khối trung dung vui mừng vì kết quả không tệ như dự báo, cánh tả qua chiến thắng bất ngờ đòi chức thủ tướng và phải áp dụng chương trình của mình. Ngay cả LR đang sa sút cũng đã khởi sắc hơn. Nhưng dường như tất cả đều quên rằng cử tri trước hết muốn chặn đường cực hữu chứ không phải trao cho họ thượng phương bảo kiếm. Ngoài ra, đảng của Jordan Bardella từ 8 dân biểu năm 2017 và 89 năm 2022 nay đã vọt lên 143, là nhóm lớn nhất ở Hạ Viện. Cử tri của đảng này giận dữ vì chiến thắng ngỡ đã trong tầm tay, sẽ huy động trong kỳ bầu cử tổng thống 2027.

Những "con chiên lạc" góp phần vào thất bại của cực hữu

Về thất bại của đảng Tập Hợp Dân Tộc (RN), La Croix dẫn lời các chuyên gia nhận định đảng này luôn gây sợ hãi. Nỗi sợ một chính phủ cực hữu đã khiến cử tri đi bỏ phiếu đông đảo, với tỉ lệ 66,7 %, cao nhất kể từ 1997. Thủ lãnh đảng này, Jordan Bardella đả kích "liên minh đáng xấu hổ". Nhưng thực ra chiến lược rút các ứng cử viên của các đảng để lại người có thể đương đầu với RN, tuy hiệu quả nhưng không phải là yếu tố chính. Chiến dịch tranh cử chớp nhoáng đã bộc lộ những khiếm khuyết của RN.

Trước hết là cương lĩnh : Đảng này nhiều lần gây thất vọng cho cử tri mình vì mập mờ về cải cách hưu trí, đổi chiều về một số biện pháp chủ yếu trước đó như hủy bỏ thuế VAT cho 100 mặt hàng thiết yếu. Nhưng gây bất bình nhiều nhất là phân biệt đối xử với người song tịch, Bardella không ngờ gây tranh cãi nhiều như vậy.

Vấn đề lớn khác là một số ứng cử viên cực hữu có những tuyên bố phân biệt chủng tộc, kỳ thị người đồng tính, bài Do Thái. RN tỏ ra bất lực trong việc tìm những ứng viên bình thường. Theo chuyên gia Jean-Yves Camus, Jordan Bardella nói về "bốn, năm con chiên lạc" nhưng thực ra số chiên lạc lên đến khoảng năm chục ! Những ứng cử viên này làm vòng hào quang bình thường hóa của RN bị tổn thương.

Từ 2022, Marine Le Pen áp đặt "chiến lược cà vạt » cho các dân biểu phe mình, phải có bề ngoài đứng đắn. Nhưng tủ kính đẹp đẽ này đã bị phá vỡ bởi các ứng cử viên bất tài, thiếu chuẩn bị, cực đoan, bạo lực, thậm chí không biết đến đơn vị bầu cử được giao. Bên cạnh đó là thiếu nỗ lực vận động : Jordan Bardella chỉ rời Paris có một lần trong suốt chiến dịch để đến Loiret. Hình của ứng cử viên nhiều khi còn không thể thấy trong áp-phích tranh cử, chỉ có ảnh thật lớn của cặp Le Pen-Bardella.

Hiến Pháp đã trang bị sẵn "vũ khí" cho chính thể

Les Echos phân tích "Những vũ khí nguyên tử của Hiến Pháp". Đó là những điều khoản cho đến nay chưa được áp dụng, nhưng sắp tới có thể được vận dụng trong vấn đề hóc búa là ngân sách chẳng hạn.

Trước hết là Điều 8 : "Tổng thống bổ nhiệm thủ tướng", và hoàn toàn không có ràng buộc gì khác. Trong bối cảnh phải sống chung, tổng thống François Mitterrand và Jacques Chirac đã chỉ định thủ tướng thuộc đảng đối lập. Nhưng lần này Mặt trận Bình dân Mới không có được đa số lẫn thủ lãnh, nên bất lợi hơn. Trong điều kiện này, Emmanuel Macron khó thể giao phó chìa khóa cho một người đã tuyên bố tăng cao lương tối thiểu và lương công chức ngay khi bước vào điện Matignon.

Hoặc với Điều 47, nếu bị Quốc hội chặn ngân sách, chính phủ vẫn có thể tiếp tục chi tiền bằng các nghị định, và tiếp tục thu ngân sách với điều kiện "khẩn cấp đòi Quốc hội cho phép thu thuế". Điều 16 cho phép tổng thống tung ra "vũ khí nguyên tử" nắm trọn quyền lực nhưng chỉ khi nào nước Pháp "bị đe dọa trầm trọng ngay lập tức", và Hội đồng Bảo hiến giám sát các phương pháp được áp dụng, họp toàn thể Quốc hội. Còn nếu tổng thống lạm dụng Điều 16, Quốc hội có vũ khí nguyên tử khác là Điều 68 : truất phế tổng thống nếu đạt được tỉ lệ 2/3.

Thụy My

Quan chức NATO : Nga thiếu đạn, thiếu quân để mở cuộc tấn công lớn ở Ukraine

Reuters, VOA, 10/07/2024

Trao đổi với báo giới trước khi khai mạc hội nghị thượng đỉnh thường niên của NATO, quan chức này cho biết các cuộc tấn công đốt phá, âm mưu ám sát và phá hoại gần đây ở Châu Âu là một phần trong chiến dịch bí mật của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm làm suy yếu sự ủng hộ của công chúng dành cho Ukraine.

Nga thiếu đạn dược và binh lính để khởi sự một cuộc tấn công lớn ở Ukraine và sẽ cần nguồn cung cấp đạn dược đáng kể từ các quốc gia khác ngoài những gì họ đã có để thực hiện điều đó, một quan chức cấp cao của NATO cho biết hôm 9/7.

Trên chiến trường, quan chức này cho biết, Nga đang bị tổn thất "rất cao" trong lúc vật lộn để khai thác những lãnh thổ nhỏ thâu tóm được và thiếu binh lính cũng như đạn dược để tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn.

Quan chức ẩn danh này cho biết : "Những gì họ phải làm là ra lệnh cho các đơn vị thiếu người điều khiển, thiếu kinh nghiệm di chuyển vào các khu vực để đạt được các mục tiêu phi thực tế".

Vẫn theo lời ông, "để duy trì các hoạt động tấn công thực sự, chúng tôi nghĩ rằng Nga sẽ phải có được nguồn cung cấp đạn dược đáng kể từ các quốc gia ngoài những gì họ đã nhận được từ Iran và Triều Tiên".

"Và ông Vladimir Putin sẽ phải ra lệnh huy động quân ở quy mô lớn".

Các quan chức phương Tây và Ukraine cho biết Iran cung cấp máy bay không người lái tự sát cho Nga và Triều Tiên đã cung cấp đạn pháo và phi đạn cho Moscow. Cả Iran và Triều Tiên đều phủ nhận các cáo giác này.

Quan chức vừa kể cho biết : "Chúng tôi đã thấy hệ thống phòng thủ của Ukraine được cải thiện đáng kể", đồng thời cho biết thêm rằng Kyiv cũng chịu tổn thất quân số đáng kể.

Ông ước tính rằng Nga sẽ có thể duy trì nền kinh tế thời chiến của mình trong ba đến bốn năm nữa.

Lực lượng của Ukraine đã ở thế yếu trên chiến trường trong nhiều tháng khi quân đội Moscow duy trì áp lực tấn công nặng nề và tiến chậm ở phía đông Ukraine.

NATO bắt đầu hội nghị thượng đỉnh ba ngày tại Washington hôm 9/7 mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy sẽ tham dự.

Quan chức này cho biết "sẽ mất một thời gian" trước khi Ukraine tích lũy đủ vũ khí và nhân lực cần thiết để thực hiện các hoạt động tấn công quy mô lớn khác.

"Chúng tôi đang thấy họ đang cải thiện từng ngày", ông cho biết thêm.

Nguồn : VOA, 10/07/2024

****************************

Mỹ, đồng minh công bố cấp thêm hệ thống phòng không cho Ukraine  

Reuters, VOA, 10/07/2024

Trong một tuyên bố chung tại hội nghị thượng đỉnh NATO, lãnh đạo các nước trong khối cho biết Mỹ và các đồng minh sẽ chuyển thêm cho Ukraine 5 hệ thống phòng không, bao gồm cả hệ thống tên lửa Patriot và các bộ phận của Patriot.

Tổng thống Joe Biden phát biểu tại hội nghị NATO ở thủ đô Washington DC, ngày 9/7/2024.

Các nhà lãnh đạo nói thêm rằng trong những tháng tới họ có ý định cung cấp cho Ukraine hàng chục hệ thống phòng không chiến thuật.

Nga đã phát động cuộc chiến xâm lược Ukraine vào tháng 2/2022.

Hoa Kỳ, nước ủng hộ to lớn nhất cho Ukraine, đã cung cấp hơn 50 tỷ USD viện trợ quân sự kể từ năm 2022. Nhưng viện trợ quân sự của Mỹ đã bị trì hoãn tại Quốc hội trong nhiều tháng trong mùa đông 2023 và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói rằng tình trạng thiếu vũ khí bên phía Ukraine đã giúp Nga chiếm thế thượng phong.

Sau khi các chiến tuyến phần lớn vẫn bất di bất dịch kể từ đầu cuộc xung đột, Moscow đã tiến quân được một chútở miền đông Ukraine trong những tháng gần đây. Ông Zelenskyy kêu gọi các chính phủ phương Tây tăng cường và tăng tốc viện trợ quân sự cho các lực lượng của Kyiv.

Đạo luật của Mỹ đã được thông qua vào tháng 4, cung cấp viện trợ 61 tỷ USD cho Ukraine. Hồi tuần trước, ông Zelenskyy nói ông muốn tăng gấp đôi năng lực phòng không của Ukraine trong mùa hè này.

Tổng thống Joe Biden đưa ra thông báo nêu trên trong bài phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh NATO. Một tuyên bố chung sau đó đã được các nhà lãnh đạo Mỹ, Hà Lan, Romania, Ý, Đức và Ukraine đưa ra.

"Chúng tôi sẽ cung cấp thêm cho Ukraine các hệ thống phòng không chiến lược, bao gồm các khẩu đội Patriot bổ sung do Hoa Kỳ, Đức và Romania tài trợ ; các bộ phận Patriot do Hà Lan và các đối tác khác tài trợ để đưa thêm một khẩu đội Patriot vào hoạt động; và một hệ thống SAMP-T do Ý tài trợ", tuyên bố chung viết.

Từ trước đến nay, Ukraine đã nhiều lần kêu gọi các đối tác hỗ trợ thêm về phòng không khi nước này phải đối mặt với các cuộc tấn công từ Nga vào các thành phố và cơ sở hạ tầng năng lượng.

Nguồn : VOA, 10/07/2024

****************************

Chuyên gia Liên Hiệp Quốc : bệnh viện nhi ở Kyiv ‘bị Nga tấn công trực tiếp’

Reuters, VOA, 09/07/2024

Một phái bộ nhân quyền của Liên Hợp Quốc hôm 9/7 cho biết ‘có khả năng cao’ là bệnh viện nhi chính ở Kyiv đã bị tên lửa của Nga đánh trúng trực tiếp trong loạt không kích vào các thành phố của Ukraine, mặc dù Điện Kremlin tiếp tục phủ nhận sự liên quan.

Hậu quả vụ tấn công tên lửa của Nga vào Kiev

Ukraine treo cờ rủ trong ngày quốc tang để để tang cái chết của 41 người đã thiệt mạng trên khắp đất nước trong các cuộc không kích hôm 8/7, trong đó có bốn trẻ em và hai người lớn tại bệnh viện nhi Okhmatdyt ở thủ đô Kyiv.

"Phân tích các đoạn video và đánh giá thực địa được tại địa điểm xảy ra cuộc không kích cho thấy khả năng cao là bệnh viện nhi bị tấn công trực tiếp chứ không phải bị đạn lạc từ hệ thống vũ khí đánh chặn", người đứng đầu Phái bộ Giám sát Nhân quyền của Liên Hợp Quốc tại Ukraine nói.

Cơ quan an ninh Ukraine cho biết họ có bằng chứng không thể chối cãi rằng bệnh viện nhi này đã bị trúng tên lửa hành trình Kh-101 của Nga trong loạt cuộc tấn công đẫm máu nhất trong nhiều tháng, đồng thời công bố hình ảnh về cái mà họ nói là mảnh vỡ của động cơ vũ khí.

Điện Kremlin thì nói không có bằng chứng rằng chính hỏa lực chống tên lửa của Ukraine, chứ không tên lửa Nga, đã bắn trúng bệnh viện nhi, một trong những viện nhi lớn nhất Châu Âu điều trị cho những bệnh nhi mắc các bệnh nghiêm trọng như ung thư và bệnh thận.

Khối NATO hôm 9/7 đã khai mạc hội nghị thượng đỉnh kéo dài ba ngày tại Washington, với sự tham dự của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy để tìm cách giành được cam kết từ các đồng minh để củng cố hệ thống phòng không của Ukraine và tăng cường hỗ trợ quân sự cho họ.

Quân Nga đang dần tiến lên và hôm 9/7 đã tuyên bố chiếm được làng Yasnobrodivka ở vùng Donetsk miền đông.

Các nhân viên cứu hộ đã kết thúc hoạt động tại bệnh viện nhi trước đó hôm 9/7. Ở những nơi khác ở thủ đô Kyiv, năm thi thể đã được tìm thấy từ đống đổ nát của một tòa nhà nơi có 12 người thiệt mạng, Thị trưởng Vitali Klitschko cho biết.

Ông Zelenskiy đưa ra con số 38 người chết trong vụ tấn công hôm 8/7 và 190 người bị thương, mặc dù thống kê thương vong từ các địa điểm bị tấn công ở các vùng khác nhau đã nâng tổng số người chết lên ít nhất 41.

Tổng giám đốc bệnh viện Okhmatdyt, ông Volodymyr Zhovnir, nói với các phóng viên rằng một trong những bác sĩ trẻ của họ đã thiệt mạng, rằng khu chạy thận đã bị phá hủy hoàn toàn và họ không còn nguồn điện.

"Ít nhất bốn tòa nhà của bệnh viện đã bị phá hủy một phần", ông nói.

Tại Kyiv, ông Oleksandr Baraboshko, 34 tuổi, một nhà tư vấn truyền thông chiến lược, cho biết các cuộc không kích như vậy chỉ giúp đoàn kết người dân Ukraine chống Nga.

"Họ không làm chúng tôi sợ. Ngược lại, họ đang khiến chúng tôi chiến đấu mạnh mẽ hơn nữa", anh Baraboshko, vốn giúp điều phối với một cửa hàng địa phương để phân phát găng tay và dụng cụ cho các tình nguyện viên dọn dẹp đống đổ nát tại bệnh viện, cho biết.

Nguồn : VOA, 09/07/2024

Vừa lo chống Nga trên chiến trường, Ukraine vừa phải đôn đáo trả nợ

Thu Hằng, RFI, 03/07/2024

Chịu áp lực trên chiến trường vì quân Nga vẫn liên tục oanh kích, Ukraine phải chịu thêm áp lực trả nợ. Chính quyền Kiev chỉ còn một tháng để đạt được đồng thuận với các chủ nợ nước ngoài vì ân hạn, đạt được ngay sau khi Moskva mở cuộc xâm lược Ukraine năm 2022, sẽ kết thúc ngày 01/08/2024.

Ngọn lửa và khói bốc lên từ đám cháy tại một cơ sở điện sau cuộc tấn công của Nga ở Kharkiv, Ukraine, ngày 22/03/2024/AP - Yakiv Liashenko

Ukraine rơi vào tình thế vô cùng khó khăn. Vòng đàm phán đầu tiên với các chủ nợ tư nhân đã thất bại. Các chủ nợ, hiện giữ khoảng 20 tỉ đô la tiền nợ của Ukraine, chủ yếu là hai quỹ quản lý trái phiếu lớn nhất thế giới là BlackRock của Mỹ và Amundi của Pháp, đã từ chối đề xuất của Kiev là giảm 60% giá trị trái phiếu, thấp hơn 3 lần so với mức đề xuất 20% và kéo dài ân hạn, có nghĩa là tiếp tục tạm ngừng trả nợ. Theo bộ trưởng Tài chính Ukraine, "việc này sẽ giúp Ukraine có thể tiếp cận được trở lại các thị trường và hỗ trợ quá trình tái thiết đất nước".

Nếu không đạt được đồng thuận, Ukraine sẽ phải trả từ 3 đến 4 tỉ đô la hàng năm trong khi lại đang phải khẩn trương tái cấu trúc nợ để tiếp tục được hưởng kế hoạch cứu trợ của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế - FMI. Một trong những điều kiện để nhận được khoản vay 15,6 tỉ đô la trong vòng 4 năm của FMI là "chính phủ (Ukraine) phải tiết kiệm hơn 4 tỉ đô la trong năm nay (2024)", theo bà Oleksandra Betliy, thuộc trung tâm tư vấn IED ở Kiev, đồng thời phải triển khai nhiều biện pháp thuế khóa và chống tham nhũng.

Tuy nhiên, "dường như các chủ đầu tư không đoái hoài đến viễn cảnh tiêu cực của nền kinh tế Ukraine", theo chuyên gia Oleksandra Betliy. Sau một thời gian đạt được mức tăng trưởng tương đương năm 2023, nhịp độ này đã bị hạ xuống còn 3,5% đến 4,6% do mạng lưới công trình năng lượng bị Nga oanh kích, làm mất đi hơn 70% khả năng sản xuất. Hậu quả là nguồn thu ngân sách của chính phủ bị tác động mạnh dù trước đó chính quyền đã cải thiện nguồn thu thuế theo yêu cầu của FMI, như kiểm tra nghiêm ngặt để chống thất thu, tăng một số loại thuế, tạo thuận lợi trong việc thanh toán qua các ứng dụng kỹ thuật số…

Nhật báo Pháp Le Figaro ngày 27/06 cho rằng sức ép từ các chủ nợ tư nhân nước ngoài tạo thêm áp lực mới đối với Ukraine, bị suy yếu từ hơn hai năm qua vì vừa phải duy trì phát triển kinh tế, vừa phải chi viện cho chiến tranh và phải tìm ra được các nguồn vốn mới để tái thiết. Tuy nhiên, giới chủ nợ cũng phải thu hồi các khoản đầu tư để chi trả cho khách hàng. Trong khi đó, Ukraine cạn tài chính, nợ công đã tăng thêm 50% kể từ đầu chiến tranh và sẽ tương đương với GDP của nước này từ nay đến cuối năm 2024. Viễn cảnh Ukraine mất khả năng thanh toán là nhãn tiền nếu không tìm ra được đồng thuận từ nay đến ngày 01/08.

Các nước đồng minh phương Tây hứa hỗ trợ tài chính cho Kiev, ví dụ 50 tỉ đô la được G7 hứa vào tháng 06 hoặc khoảng vay 60 tỉ đô la được Quốc hội Mỹ thông qua, nhưng số tiền này chưa được chuyển cho Ukraine. Thêm vào đó, những khoản tiền này được chủ yếu dành cho chi tiêu quân sự.

Dù Ukraine sẽ không bị tác động nhiều trên thị trường tài chính vì không còn vay mượn kể từ khi xảy ra chiến tranh. Tuy nhiên, uy tín của Ukraine sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi vì một quốc gia đang có chiến tranh thường rất chăm chút mối quan hệ với các chủ nợ và hiếm khi để xảy ra trình trạng mất khả năng thanh toán. Trước đây đã có trường hợp của Nga năm 2022 sau khi bị các nước phương Tây trừng phạt hoặc Iraq trong thập niên 1980 khi có chiến tranh với Iran. Nhưng cả hai nước này đều có nguồn dự trữ dầu khí dồi dào để trấn an các nước chủ nợ. Nhưng Ukraine hiện không có gì trong khi đất nước bị tàn phá.

Tình hình Ukraine hiện nay không hề khả quan. Các nước đồng minh phương Tây của Kiev không thể trả nợ hộ Ukraine vì điều đó đồng nghĩa với việc chính những người đóng thuế ở Mỹ hay ở Châu Âu trả cho các chủ nợ tư nhân. Đây là điều khó có thể thuyết phục được về mặt chính trị, theo nhận định của RFI. Ukraine mất khả năng trả nợ đồng nghĩa với việc các nước đồng minh để khối tư nhân hứng chịu "gánh nặng" chiến tranh. Lựa chọn này chắc chắn sẽ tác động đến sự đoàn kết trong việc hỗ trợ cho Ukraine.

Thu Hằng

**************************

Tại Kiev, thủ tướng Hungary kêu gọi Ukraine chấp nhận ngừng bắn với Nga

Anh Vũ, RFI, 03/07/2024

Thủ tướng Hungary Viktor Oraban, vẫn được biết là một người thân Nga, công du Kiev trên cương vị chủ tịch luân phiên của Liên Hiệp Châu Âu, đã kêu gọi Ukraine chấp nhận "ngừng bắn" để tạo điều kiện thương lượng hòa bình với Nga. Ngừng bắn trong điều kiện hiện tại là điều đi ngược lại lập trường của Liên Âu cũng như của Ukraine.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban gặp tổng thống Ukraine Volodimir Zelensky tại Kiev, ngày 02/07/2024. AP

Thông tín viên Stéphane Siohan tại Kiev cho biết thêm thông tin :

"Viktor Orban và Volodymyr Zelensky đã họp báo chung. Không có gì bất ngờ, lãnh đạo Hungary đã hối thúc đồng nhiệm Ukraine chấp nhận ngừng bắn để đạt được hòa bình. Thủ tướng Viktor Orban nói : "Tôi đã đề nghị tổng thống Zelensky xem xét khả năng ngừng bắn một cách nhanh chóng. Đó là ngừng bắn giới hạn trong thời gian nhất định để giúp thúc đẩy nhanh các cuộc đàm phán hòa bình với Nga".

Về phần mình, tổng thống Volodymyr Zelensky biện hộ cho việc duy trì hậu thuẫn và viện trợ quân sự của các nước Châu Âu cho Ukraine. Chính phủ của Viktor Orban trong quá khứ đã nhiều lần ngăn cản các khoản viện trợ của Bruxelles cho Kiev. Vì thế người ta thấy không chắc gì chuyến thăm Kiev đầu tiên của ông Viktor Orban từ 12 năm qua có thể giúp hai nước xích lại gần nhau hơn.

Từ đầu cuộc xâm lược Ukraine của Nga, ông Viktor Orban thường tỏ ra là người phát ngôn cho các đề xuất của Kremlin. Đây dường như cũng là trường hợp lần này, khi ông nêu ý tưởng ngừng bắn, như các lãnh đạo Nga vẫn hay đặt lên trước.

Tại Kiev, nhiều người lo ngại việc Donald Trump quay lại cầm quyền ở Mỹ vào mùa thu năm nay và sự lên ngôi của trục dân tộc chủ nghĩa ở nhiều nước, trục Washington, Budapest và thậm chí Paris, sẽ được khai thác để ép Ukraine thỏa hiệp về lãnh thổ". 

Tại cuộc họp báo, tổng thống Ukraine không phản ứng ngay với các đề nghị của lãnh đạo Hungary, nhưng trong phát biểu hàng ngày vào buổi chiều với người dân, ông Zelensky đã nói mời Hungary và thủ tướng Orban tham gia "những nỗ lực đã được triển khai" nhằm tổ chức một hội nghị thượng đỉnh mới vì hòa bình cho Ukraine, sau hội nghị lần đầu tại Thụy Sĩ tháng trước.

Trước đây, lãnh đạo Ukraine đã bác bỏ ý kiến hưu chiến, vì cho rằng Moskva lợi dụng để củng cố lực lượng. Kiev đòi rút toàn bộ quân Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine, kể cả bán đảo Crimea, đã bị Nga sáp nhập năm 2014, và bồi thường thiệt hại do cuộc chiến tranh xâm lược từ năm 2022 đến nay.

Anh Vũ

************************

Mỹ viện trợ quân sự thêm 2,3 tỉ đô la cho Ukraine

Thùy Dương, 03/07/2024

Hoa Kỳ thông báo khoản viện trợ quân sự mới trị giá 2,3 tỉ đô la cho Ukraine, trong đó có tài trợ mua thiết bị phòng không và vũ khí chống tăng. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, Lloyd Austin, hôm 02/07/2024 thông báo như trên với đồng nhiệm Ukraine, Rustem Umerov, khi đón tiếp ông tại Lầu Năm Góc.

Binh sĩ Ukraine tập luyện sử dụng vũ khí đạn dược mới tại một căn cứ quân sự tại Anh Quốc (không rõ địa điểm), ngày 24/03/2023. AP - Kin Cheung

Thông báo của Bộ Quốc phòng Mỹ được đưa ra trong bối cảnh các căn cứ quân sự của Ukraine thường xuyên bị hỏa lực Nga nhắm tới. Cũng trong ngày 02/07, theo Reuters, Moskva tuyên bố tiêu diệt được 5 chiến đấu cơ Su-27 của Ukraine và làm hư hại 2 chiếc khác trong vụ tấn công bằng tên lửa Iskander-M nhắm vào sân bay Myrhorod trong khu vực Poltava của Ukraine. Kiev cho biết đúng là sân bay đã bị tấn công nhưng phía Nga đã phóng đại thành tích. Tuy nhiên, Ukraine không cho biết chi tiết về thiệt hại.

Việc Nga tấn công các sân bay của Ukraine đang làm dấy lên những câu hỏi về khả năng liệu Ukraine có bảo đảm được an ninh cho các sân bay để tiếp nhận chiến đấu cơ F-16 do Mỹ chế tạo hay không. Các nhà phân tích quân sự nhận định Nga tấn công cơ sở hạ tầng sân bay của Ukraine, có thể là nhằm làm phức tạp hóa việc tiếp nhận và sử dụng phi cơ quân sự mà phương Tây hứa tài trợ cho Kiev. Một phát ngôn viên lực lượng vũ trang Ukraine thừa nhận, các vụ tấn công của đối phương có thể gây ra "một số vấn đề" nhưng không phải là trở ngại để Ukraine tiếp nhận và triển khai chiến đấu cơ F-16.

Theo dự kiến, các chiến đấu cơ F-16 sẽ được giao cho Ukraine trong tháng 07/2024, nhưng không rõ sẽ được đặt tại đâu. Hôm thứ Năm tuần trước 27/06, sau khi đã oanh kích sân bay Starokostiantyniv, phía Nga tuyên bố nhắm đến các sân bay có thể tiếp nhận F-16.

Dnipro : 4 người chết, 28 người bị thương do Nga oanh kích ồ ạt

Tại thành phố lớn Dnipro, vùng trung đông Ukraine, sáng 03/07, ít nhất 4 người chết và 27 người bị thương trong một đợt oanh kích của Nga bằng tên lửa và drone mang chất nổ. AFP trích dẫn thông cáo của chỉ huy không quân Ukraine, Mykola Oleshchuk, cho biết sáng hôm nay, lực lượng Nga đã phóng 7 tên lửa hành trình và tên lửa dẫn đường, 5 drone mang chất nổ và 1 drone trinh sát đến vùng Dnipropetrovsk mà Dnipro là thủ phủ.

Không quân Ukraine đã bắn hạ được 5 tên lửa và toàn bộ drone của Nga. Nhưng một trung tâm thương mại và một trạm xăng đã bị nhắm trúng. Chính quyền thành phố Dnipro thông báo để tang các nạn nhân vào ngày 04/07.

Truyền thông Ukraine nhắc lai trung tâm thương mại bị oanh kích lần này cũng từng bị Nga oanh kích bằng tên lửa hồi tháng 12/2023. Nằm cách đường chiến tuyến với Nga khoảng 100 km đường chim bay, Dnipro thường xuyên bị Nga oanh kích. Hồi tháng 01/2023, một tòa nhà dân sự trúng tên lửa khiến 46 người chết.

Trong đêm 2/7 rạng sáng 3/7, tại các vùng Donetsk và Kharkiv ở miền đông, cũng có 2 thường dân đã thiệt mạng trong các vụ oanh kích của Nga.

Thùy Dương

Bán đảo Crimea : Nga tố cáo Mỹ đứng sau các vụ tấn công bằng tên lửa ATACMS của Ukraine

Trọng Thành, RFI, 24/06/2024

Những ngày gần đây, quân đội Ukraine gia tăng oanh kích các căn cứ quân sự sâu trong hậu phương Nga với các tên lửa tầm xa do phương Tây cung cấp. Hôm qua, 23/06/2024, Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc Mỹ đứng sau loạt tấn công, với 5 tên lửa ATACMS tầm xa, nhắm vào thành phố cảng Sevastopol, bán đảo Crimea, vùng lãnh thổ của Ukraine mà Moskva sáp nhập từ năm 2014.

Tên lửa ATACMS khai hỏa trong một hoạt động quân sự - Ảnh : AFP

Theo Bộ Quốc phòng Nga, đường bay của tên lửa "do các chuyên gia Mỹ xác lập dựa trên các dữ kiện vệ tinh của tình báo Mỹ". Người đứng đầu chính quyền địa phương, do Nga dựng lên tại Crimea, cho biết trong "loạt tấn công giữa ban ngày này", có 4 dân thường thiệt mạng và 151 người bị thương, trong đó có 82 người phải nhập viện. Moskva đe dọa trả đũa.

Hiện tại, chưa có nguồn tin độc lập nào xác nhận thông tin phía Nga đưa ra nói trên. Thông tín viên Stéphane Siohan từ Kiev cho biết cụ thể :

"Từ nhiều tuần nay, quân đội Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS tầm xa để phá hủy các hệ thống phòng không của Nga bố trí dọc bờ biển bán đảo Crimea. Chủ nhật 23/06, 5 trái tên lửa dường như đã được bắn về hướng thành phố cảng Sevastopol. Phía Nga cho biết đã bắn hạ 4 tên lửa. Các mảnh vỡ có thể đã rơi xuống một bãi biển, nhiều đoạn video lan truyền trên các mạng xã hội hôm qua cho thấy cảnh dân tắm biển bỏ chạy.

Tối hôm qua, điện Kremlin khẳng định 5 dân thường thiệt mạng và khoảng 100 người khác bị thương. Hiện tại, chưa có nguồn tin độc lập nào xác nhận thông tin nói trên.

Cũng trong kỳ nghỉ cuối tuần này, xuất hiện nhiều hình ảnh một kho chứa tại một căn cứ quân sự ở vùng Krasnodar, miền nam nước Nga, bị phá hủy. Theo hải quân Ukraine, đây là địa điểm cất giữ các drone tự sát Shahed do Iran thiết kế.

Chính quyền Nga, dĩ nhiên không xác nhận điều này, bất chấp các hình ảnh chụp từ trên không dường như xác nhận đã có các thiệt hại tại một căn cứ. Tuy nhiên, vào thời điểm hiện tại, khó có thể biết rõ hơn.

Có điều chắc chắn là quân đội Ukraine cố gắng tấn công sâu vào hậu phương của Nga với hai mục tiêu : Làm suy giảm khả năng oanh kích của không quân Nga, và hệ thống hệ thống phòng không của Nga tại bán đảo Crimea, ít tuần trước khi các chiến đấu cơ F-16 của phương Tây được chuyển giao cho Ukraine".

Theo AFP, hiện tại cả Ukraine và Mỹ chưa đưa ra các tuyên bố nào về loạt tấn công bằng tên lửa ATACMS hôm qua nhắm vào Sevastopol, nơi đặt trụ sở của hạm đội Hắc Hải Nga. Tháng 4/2024, Mỹ thông báo chuyển giao cho Ukraine tên lửa ATACMS tầm bắn 300 km, mà Kiev yêu cầu từ lâu.

Trọng Thành

***********************

Nga nói Mỹ phải chịu trách nhiệm vụ Ukraine tấn công Crimea gây thương vong

BBC, 24/06/2024

Hôm 23/6, Nga tuyên bố Mỹ phải chịu trách nhiệm cho cuộc tấn công của Ukraine vào bán đảo Crimea mà Nga đã sáp nhập.

Một hệ thống tên lửa tầm xa (ATACMS) của Mỹ

Nga nói cuộc tấn công, bằng tên lửa do Mỹ cung cấp, đã khiến 4 người thiệt mạng, bao gồm 2 trẻ em, và làm 151 người khác bị thương.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, bốn quả tên lửa tầm xa ATACMS do Mỹ cung cấp, được trang bị đầu đạn phân mảnh, đã bị hệ thống phòng không của Nga bắn hạ.

Quả tên lửa thứ năm đã phát nổ giữa không trung.

Hôm 24/6, một quan chức quân sự cấp cao của Bắc Hàn đã chỉ trích Mỹ về việc tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine, tái khẳng định sự ủng hộ của Bình Nhưỡng đối với Moscow trong cuộc chiến ở Ukraine, theo hãng thông tấn nhà nước KCNA.

Lầu Năm Góc hôm 20/6 cho biết Ukraine có thể sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để tấn công lực lượng Nga đang bắn phá quân đội Ukraine ở bất kỳ đâu bên kia biên giới chứ không chỉ trong lãnh thổ Nga gần khu vực Kharkiv.

Tháng trước, Tổng thống Joe Biden đã lặng lẽ cho phép Kyiv phóng vũ khí do Mỹ cung cấp vào các mục tiêu quân sự bên trong nước Nga.

Mỹ và Hàn Quốc ngày càng lo ngại về sự hợp tác quân sự sâu sắc giữa Nga và Bắc Hàn, đồng thời cáo buộc hai nước này vi phạm luật pháp quốc tế khi Bình Nhưỡng bán vũ khí để Moscow sử dụng ở Ukraine.

Moscow và Bình Nhưỡng đều phủ nhận việc chuyển giao vũ khí.

Nga nói về 'vụ tấn công vào Crimea'

Video phát trên truyền hình nhà nước Nga quay cảnh nhiều người dân chạy khỏi một bãi biển. Một số người khác được cáng đi trên những chiếc ghế cho khách tắm nắng.

Chính quyền do Nga bổ nhiệm ở Crimea cho biết các mảnh vỡ của tên lửa đã rơi xuống một bãi biển nằm ở phía bắc thành phố Sevastopol, nơi người dân địa phương đang nghỉ mát, vào buổi trưa.

Sự kiện này khiến giới lãnh đạo Nga phản ứng gay gắt.

Bộ Quốc phòng Nga nói rằng chuyên gia của Mỹ đã thiết lập tọa độ bay cho tên lửa dựa trên thông tin từ vệ tinh do thám của Mỹ và cho rằng điều này khiến Washington phải chịu trách nhiệm trực tiếp.

"Trách nhiệm cho cuộc tấn công tên lửa có chủ đích vào dân thường ở Sevastopol trước hết thuộc về Mỹ, nước đã cung cấp những vũ khí này cho Ukraine, và tiếp đó là tới Kyiv, do cuộc tấn công được thực hiện từ lãnh thổ của Ukraine", Bộ Quốc phòng Nga nói.

Đầu năm nay, Mỹ đã bắt đầu cung cấp cho Ukraine tên lửa tầm xa ATACMS có tầm bắn khoảng 300 km.

BBC và Reuters hiện chưa độc lập xác minh được những báo cáo liên quan đến vụ việc này.

'Chữa trị cho người bị thương'

Ông Mihail Razvozhaev, thống đốc Sevastopol do Nga bổ nhiệm, cho biết có bốn người thiệt mạng, 144 người bị thương, bao gồm 27 trẻ em.

Trong số những người bị thương, có 82 người phải nhập viện.

Các bác sĩ chuyên khoa đang được điều động từ các vùng khác của Nga đến để hỗ trợ.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ sẽ đáp trả cuộc tấn công hôm Chủ nhật mà không cung cấp thêm chi tiết.

Điện Kremlin cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin "thường xuyên liên lạc với quân đội" kể từ thời điểm xảy ra cuộc tấn công.

Ông Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga mô tả sự việc này là "một hành động đê hèn và đáng khinh nhắm vào người dân Nga".

Ông Medvedev so sánh vụ việc lần này với cuộc tấn công bằng súng hôm 23/6 vào một giáo đường Do Thái, một nhà thờ và một đồn cảnh sát ở Dagestan (Nga) và nói rằng "đối với chúng tôi, không có sự khác biệt nào" giữa chính quyền Mỹ, các lãnh đạo của Ukraine và "những kẻ cuồng tín điên rồ".

Quang cảnh vụ tấn công ở thành phố Derbent, Dagestan, Nga, hôm 23/6

Giáo chủ Chính thống giáo Nga, Kirill, một người ủng hộ cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine, nói rằng "không có bất kỳ sự biện minh nào cho một cuộc tấn công tên lửa vào dân thường" và bày tỏ sự phẫn nộ khi việc này xảy ra vào ngày Lễ Chúa Ba Ngôi của Chính thống giáo.

Ukraine và Mỹ chưa đưa ra bình luận về cuộc tấn công.

Ông Putin đã nhiều lần cáo buộc Mỹ sử dụng Ukraine để phá hoại an ninh của Nga, điều mà Kyiv và các đồng minh phương Tây của họ phủ nhận.

Ông cũng nhiều lần cảnh báo về những rủi ro ngày càng tăng của một cuộc đối đầu trực diện giữa Moscow và liên minh NATO do Mỹ dẫn dắt.

Một số diễn biến mới đây

Quang cảnh sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào khu vực Kyiv ở Ukraine hôm 23/6

Cuộc tấn công mà Nga cáo buộc Mỹ diễn ra cùng ngày Ukraine tuyên bố một người chết và 10 người khác bị thương trong một cuộc tấn công của Nga nhắm vào thành phố Kharkiv ở miền đông Ukraine.

Trong một diễn biến khác, đêm 23/6, ông Ruslan Kravchenko, người đứng đầu chính quyền khu vực Kyiv cho biết một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào khu vực Kyiv đã khiến hai người bị thương và hàng loạt nhà dân cùng các công trình khác bị hư hại.

Cùng ngày, Tư lệnh Không quân Ukraine, ông Mykola Oleshchuk, cho biết trên Telegram rằng trong số ba tên lửa được Nga phóng đi, hệ thống phòng không của Ukraine đã bắn hạ hai tên lửa trên bầu trời khu vực Kyiv.

Ông không đề cập đến tình trạng của quả tên lửa thứ ba.

Ông Kravchenko nói trên Telegram rằng các mảnh vỡ rơi của tên lửa xuống đã khiến hai người bị thương nhưng không cần nhập viện.

Các mảnh vỡ cũng làm hư hại sáu tòa nhà dân cư cao tầng và hơn 20 ngôi nhà dân khác, ông Kravchenko nói thêm.

Ngoài ra, một trạm xăng, một hiệu thuốc, một tòa nhà hành chính và ba chiếc ô tô trong khu vực cũng bị hư hại.

Kyiv, khu vực xung quanh và một số khu vực khác trên khắp Ukraine đã có cảnh báo không kích trong khoảng một tiếng vào sáng Chủ nhật, bắt đầu từ 4 giờ 50 phút sáng giờ địa phương (0150 GMT).

Cũng vào ngày 23/6, ông Andrei Kartapolov, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Duma quốc gia Nga (Hạ viện), đã cảnh báo Nga có thể thay đổi thời điểm và tình thế quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân, hãng hãng thông tấn nhà nước RIA đưa tin.

"Nếu nhận thấy những mối đe dọa đang gia tăng, chúng tôi sẽ sửa đổi một vài điều trong học thuyết về thời điểm và quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân", ông Kartapolov tuyên bố.

Ngày 20/6, Ông Putin đã tuyên bố Nga đang cân nhắc khả năng thay đổi học thuyết của nước này về việc sử dụng vũ khí hạt nhân.

Nguồn : BBC, 24/06/2024

***********************

Nga : Mỹ chịu trách nhiệm về vụ tấn công chết chóc của Ukraine vào Crimea

Reuters, VOA, 23/06/2024

Nga hôm 23/6 nói rằng Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm về vụ tấn công của Ukraine vào bán đảo Crimea mà Nga sáp nhập bằng 5 tên lửa được Mỹ cung cấp khiến ít nhất 5 người thiệt mạng, trong đó có 3 trẻ em và làm 124 người khác bị thương.

Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết, 4 trong số các tên lửa chiến thuật gọi tắt là ATACMS mà Mỹ cung cấp, được trang bị đầu đạn chùm, đã bị hệ thống phòng không bắn hạ và đầu đạn của quả tên lửa thứ 5 đã phát nổ giữa không trung.

Bộ này nói rằng các chuyên gia Mỹ đã thiết lập tọa độ bay của tên lửa trên cơ sở thông tin từ các vệ tinh do thám của Mỹ, nên nó đồng nghĩa với việc Washington phải chịu trách nhiệm trực tiếp.

Bộ này nói : "Trách nhiệm về cuộc tấn công tên lửa có chủ ý nhằm vào dân thường ở Sevastopol trước hết thuộc về Washington, nước cung cấp vũ khí này cho Ukraine và bởi chính quyền Kyiv, lãnh thổ từ đó cuộc tấn công này được tiến hành".

Hoa Kỳ bắt đầu cung cấp cho Ukraine tên lửa tầm xa hơn là ATACMS, có tầm bắn 300 km, vào đầu năm nay.

Reuters không thể xác minh ngay lập tức các báo cáo chiến trường từ cả hai phía.

Đoạn video trên đài truyền hình nhà nước Nga cho thấy mọi người chạy khỏi một bãi biển và một số người được khiêng trên ghế dùng nằm tắm nắng.

Chính quyền mà Nga thiết lập ở Crimea nói rằng các mảnh tên lửa đã rơi ngay sau buổi trưa gần một bãi biển ở phía bắc thành phố Sevastopol, nơi người dân địa phương đang đi nghỉ.

Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko cho biết, ít nhất 124 người bị thương. Nhà chức trách cho biết, những người bị thương bao gồm 27 trẻ em, 5 trẻ trong số đó đang trong tình trạng nghiêm trọng.

Bộ Quốc phòng cho biết Nga sẽ đáp trả cuộc tấn công của Ukraine hôm 23/6, nhưng không cho biết chi tiết. Điện Kremlin cho biết, Tổng thống Vladimir Putin đã "liên lạc thường xuyên với quân đội" kể từ sau vụ tấn công ở Sevastopol.

Reuters

Nguồn : VOA, 23/06/2024

***********************

Ukraine : Kharkiv dưới áp lực kinh hoàng của bom lượn Nga

Minh Anh, RFI, 23/06/2024

Tại Ukraine, quân đội Nga tiếp tục gieo rắc kinh hoàng nhằm vào Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine. Hôm qua, 22/06/2024, một trận oanh kích bằng bom lượn đã làm 3 người chết và 47 người bị thương.

Một tòa nhà ở Kharkiv, miền đông Ukraine, bị trúng bom lượn của Nga ngày 22/06/2024. AP

Ở phía bắc Kharkiv, quân Nga, sau khi mở mặt trận mới hồi tháng 5, hiện không tiến thêm được, do vấp phải tuyến phòng thủ của Kiev do được trang bị thêm vũ khí. Để đối phó, quân đội Nga đã cho điều chỉnh phương thức hoạt động : Làm cho người dân tại Kharkiv không sống nổi.  

Từ Kiev, thông tín viên đài RFI, Stephane Siohan tường thuật :

"Chiều thứ bảy, ba quả bom lượn dẫn đường được bắn đi từ các chiến đấu cơ của Nga đã rơi xuống khu trung tâm hành chính của Kharkiv, gieo rắc tan hoang. Nhiều thường dân đang đi bộ trên phố, bỗng chốc bị chôn vùi trong đóng đổ nát. Con số thương vong sơ bộ hiện rất nặng nề : 3 người chết là 47 người khác bị thương.

Tuy nhiên, điều nghịch lý là các cuộc oanh kích nhằm vào Kharkiv đã giảm xuống từ cuối tháng Năm, kể từ thời điểm phương Tây bật đèn xanh cho Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của họ, đặc biệt là các loại tên lửa Hilare của Mỹ để oanh kích vào những điểm tập trung quân của kẻ thù trên lãnh thổ Nga.

Do đó, một số khẩu đội tên lửa loại S-300 và S-400 ở vùng Belgorod của Nga, đã bị nghiền nát trước các cuộc oanh kích của Ukraine và hệ quả là các cuộc tấn công nhằm vào Kharkiv đã dừng lại.

Điều đó không có nghĩa là chấm dứt nỗi đau khổ cho người dân của thành phố lớn thứ hai của Ukraine. Bởi vì, trong lúc các lực lượng của Kiev giáng những đòn nặng nề cho quân Nga xung quanh vùng Vovchansk, các tiêm kích Nga vẫn tiếp tục thả hàng trăm quả bom lượn FAB nổi tiếng, nặng từ nửa tấn đến một tấn rưỡi xuống Kharkiv.

Để đối phó, chỉ có một loại vũ khí hiệu quả duy nhất : một đội máy bay chiến đấu, nếu có thể là F-16, để chặn các chiến đấu cơ của Nga đến gần Ukraine".

Hôm qua 22/06, tổng thống Volodymyr Zelensky kêu gọi các đồng minh cung cấp cho Kiev nhiều hệ thống phòng không hơn, bao gồm cả tên lửa tầm xa, sau khi miền đông Ukraine liên tục hứng chịu những cuộc oanh kích của quân đội Nga.

Minh Anh

Cuộc tấn công của Nga ở khu vực Kharkiv ban đầu có khởi đầu thuận lợi, sau đó đi vào bế tắc và hiện có thể gây ra kết quả thảm hại. Các báo cáo trên mạng xã hội cho thấy hàng trăm binh sĩ Nga đang bị bao vây ở Vovchansk. Nỗ lực giải cứu đã thất bại trong nhiều ngày.

Pháo tự động phòng không Zu-23-2 của Ukraine

Tình hình ở mặt trận gần siêu đô thị Kharkiv thật khó lường. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy quân Ukraine gần Vovchansk không chỉ thành công trong việc ngăn chặn cuộc tấn công của Nga. Rõ ràng là họ thậm chí còn có khả năng gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho quân xâm lược Nga : người ta nói nó như một cái chảo lửa và những người lính Nga đầu hàng.

Khi quân đội Nga mở một mặt trận khác ở đông bắc Ukraine vào tháng 5, ban đầu họ đã đạt được tiến bộ nhanh chóng, chiếm được nhiều ngôi làng xung quanh Kharkov và tiến vào vùng ngoại ô của thị trấn nhỏ Vovchansk. Họ cũng chiếm giữ thị trấn cũ với 19.000 dân và chiếm hết đường phố này đến đường phố khác dưới sự kiểm soát của họ. Nếu chiếm được hoàn toàn Vovchansk, họ sẽ có căn cứ tốt để tiến vào khu vực xung quanh.

Một hướng tấn công có thể là thành phố Kharkiv, nơi đặt tên cho khu vực này. Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bác bỏ ý kiến ​​này và tuyên bố rằng không nên chinh phục nó. Người đứng đầu Điện Kremlin giải thích rằng họ chỉ muốn tạo vùng đệm. Tuy nhiên, trong vài ngày nay, có vẻ như kế hoạch này có thể kết thúc trong một thất bại đẫm máu đối với Moscow.

Hôm thứ Sáu, tờ Telegraph của Anh đưa tin, trích dẫn Lữ đoàn tấn công số 3 của Ukraine, rằng 24 binh sĩ Nga đã bị bắt. Một đoạn video được cho là cho thấy những người đàn ông bước ra khỏi chiến hào với hai tay giơ lên, bị bao vây bởi binh lính Ukraine. Theo Kyiv Post, đây là thành công của cuộc phản công của Ukraine ở Vovchansk. Tuần trước, Bộ chỉ huy khu vực Khortitsia thông báo rằng 60 binh sĩ thuộc lực lượng tấn công của Nga đã bị bắt trong vòng vài ngày.

Theo thông tin chưa được xác nhận, tình hình của họ giờ đây càng trở nên tồi tệ hơn. Các blogger quân sự Nga đưa tin rằng một nhóm lớn binh sĩ Nga đã bị cắt khỏi lực lượng còn lại ở Vovchansk – và đã như vậy trong nhiều ngày. Người ta cho rằng họ đã ẩn náu tại địa điểm của một nhà máy sản xuất sỏi bị đánh bom ở phía nam thị trấn nhỏ. Nguồn tin Ukraine đưa số lượng binh lính Nga lên mạng xã hội là 400. Điều này không thể xác minh được, nhưng một nhà báo Nga được cho là cũng nêu ra thông tin này. Một đoạn clip cũng xuất hiện trên mạng xã hội cho thấy cơ sở này bị pháo kích. Đây được cho là đạn do Mỹ cung cấp, có thể do máy bay quân sự Ukraine thả xuống.

Nỗ lực giải cứu của Nga thất bại

Trong vài ngày qua, binh lính Nga được cho là đã có nhiều nỗ lực để kết nối lại với các chiến binh bị mắc kẹt. Tuy nhiên, cho đến nay, tất cả đều được cho là đã thất bại. Các nguồn tin Ukraine cho rằng việc bao vây cuối cùng sẽ buộc binh lính Nga phải đầu hàng nếu không muốn chết trong một vụ thảm sát.

Thật khó để kiểm tra xem tình hình có thực sự vô vọng hay không. Theo các blogger quân sự Nga, ít nhất mọi thứ có vẻ không ổn. Điều này, cùng với những nguyên nhân khác, là do quân đội Ukraine đã bắn hạ được nhiều máy bay không người lái trinh sát của Nga. Điều này có nghĩa là người Nga phải chiến đấu ở chế độ 2D, trong khi người Ukraine có thể sử dụng "không khí" chiều thứ ba để tấn công, một blogger quân sự Nga viết trên Telegram.

Một số tài khoản mạng xã hội đang suy đoán rằng tình thế có thể đang chuyển sang mặt trận mới ở đông bắc Ukraine vì những chuyến hàng đạn dược đầu tiên từ các nước phương Tây đã đến khu vực. Một trong những lý do khiến các đơn vị Nga trước đây đạt được tiến bộ nhanh chóng như vậy ở khu vực Kharkiv là do Ukraine thiếu cả máy bay chiến đấu và đạn dược, chủ yếu dành cho phòng không. Các quốc gia phương Tây trong nhiều tháng đã cố gắng tăng năng lực sản xuất, đồng thời mua đạn dược từ khắp nơi trên thế giới và gửi đến Ukraine. Vẫn chưa xác nhận liệu chuyến hàng đầu tiên đã thực sự đến hay chưa và liệu chúng có đến khu vực Kharkov hay không.

Trung Khoa (Tổng hợp)

Hội nghị vì hòa bình cho Ukraine khó thể làm im tiếng súng

The Economist nhận định, ít có khả năng tiếng súng sẽ im sau Hội nghị vì hòa bình cho Ukraine, những thương lượng nghiêm chỉnh khó thể bắt đầu trước cuối năm nay. Le Figaro Magazine nói về một thượng đỉnh chưa thấy bóng dáng hòa bình, Courrier International dịch bài báo Die Zeit tiết lộ một số chuyện hậu trường trong việc tổ chức hội nghị.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu trong ngày khai mạc hội nghị thượng đỉnh về hòa bình cho Ukraine tại Thụy Sĩ, ngày 15/06/2024. via Reuters - URS Flueeler

Trên 90 nước và nhiều nguyên thủ tham dự

Ban đầu được cho rằng sẽ là một sự kiện lớn, một hội nghị lịch sử vào đúng ngày thứ 500 để kết thúc cuộc chiến. Nhưng sau khi bị trì hoãn năm lần, rốt cuộc hội nghị diễn ra trong hai ngày thứ Bảy 15 và Chủ nhật 16/06/2024, tức ngày thứ 843 và 844 của cuộc xâm lăng. Khi những lá quốc kỳ sẵn sàng được treo lên tại thành phố Bürgenstock của Thụy Sĩ, người ta vẫn lo rằng danh sách khách mời không đủ dài hay cấp tham dự không đủ cao.

Tất nhiên là không có Vladimir Putin, nhưng sự vắng mặt của tổng thống Mỹ Joe Biden là điều khá đáng tiếc, bà Kamala Harris thay mặt ông. Văn phòng tổng thống Ukraine làm việc cật lực 24/24 cho hội nghị này. Có vài tin vui : ít nhất 90/160 phái đoàn được mời sẽ hiện diện trong đó có Ấn Độ bất chấp áp lực của Nga ; và không ít lãnh đạo cao cấp nhất. Thủ tướng Đức Olaf Scholz, thủ tướng Anh Rishi Sunak, tổng thống Pháp Emmanuel Macron đều có mặt.

Ý tưởng ban đầu của hội nghị là soạn thảo một đề nghị thống nhất dựa trên "công thức 10 điểm" của ông Zelensky năm 2022 để trao cho Nga. Vào lúc đó Ukraine ở thế tương đối mạnh, còn tình hình hiện nay không còn là màu hồng, hơn nữa với số lượng đông đảo thành viên tham dự cần có những thỏa hiệp. Thông cáo chung được chờ đợi chỉ đề cập đến ba điểm ít tranh cãi nhất : an ninh lương thực, an toàn nguyên tử, hồi hương tù nhân và trẻ em. Không có giải pháp chính thức cho những vấn đề gai góc như bồi thường chiến tranh, tòa án quốc tế hay Nga rút quân khỏi Ukraine.

Ukraine tìm kiếm hòa bình công chính, Putin đòi Kiev đầu hàng

Công thức hòa bình của Zelensky bị pha loãng khiến một số người ủng hộ lo ngại, tuy nhiên một viên chức cao cấp nhấn mạnh hội nghị sẽ góp phần tái khẳng định các điều kiện của Ukraine để chấm dứt chiến tranh. Đây là dịp để chứng tỏ ý hướng một nền hòa bình công chính, chống đế quốc, thuyết phục "các nước phương Nam" còn lưỡng lự.  

Nhưng những cái nhìn đã bắt đầu hướng sang những phía khác, Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ và Vatican có thể là những trung gian hòa giải. Cả ba nước này đều được mời dự thượng đỉnh G7 ở miền nam nước Ý, trước khi diễn ra hội nghị về Ukraine ở Thụy Sĩ ; còn quan điểm Trung Quốc vẫn chưa rõ. Hiện Nga chưa đối thoại với một nước lớn phương Tây nào, quan hệ Mỹ-Nga chỉ còn là những tiếp xúc kỹ thuật.

Một ngày trước khi hội nghị khai mạc, Vladimir Putin "một lần nữa mưu toan phá rối với một đề nghị hòa bình mới, rõ ràng là soạn ra để Kiev bác bỏ" - The Kyiv Post nhận xét, được Courrier International trích dịch. Le Temps cho rằng đây là lần đầu tiên tổng thống Nga nói cụ thể như vậy. Ông Putin đòi hỏi Kiev từ bỏ bốn vùng bị sáp nhập bất hợp pháp Donetsk, Lugansk, Kherson, Zaporijjia và không gia nhập NATO. Tất nhiên Volodymyr Zelensky lập tức bác bỏ "tối hậu thư theo kiểu Hitler". Theo Le Figaro Magazine, việc đòi Ukraine đầu hàng một lần nữa chứng tỏ tổng thống Nga không muốn hòa bình với Kiev, mà hy vọng vào việc Donald Trump tái đắc cử.

Cuộc đua marathon ngoại giao của Zelensky

Il Corriere della Sera phân tích : "Tóm lại, Zelensky phải giải thích với binh sĩ và nhân dân là hai năm trời hy sinh khủng khiếp là vô ích : phải từ bỏ chủ quyền nhiều vùng đất và giải giáp. Có nghĩa là đầu hàng".Theo nhật báo Ý, rõ ràng Putin chỉ muốn gây nhiễu cho các cuộc thảo luận ở Bürgenstock. La Libre Belgique dẫn lời tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, chỉ trích sự khiêu khích "lần thứ không biết bao nhiêu" của ông chủ điện Kremlin.

Courrier International cũng dịch lại bài viết của nhật báo Đức Die Zeit, tiết lộ một số chuyện hậu trường về hội nghị. Theo đề nghị của Volodymyr Zelensky, ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock đã giúp vận động các nước còn do dự chưa đáp lại lời mời của Thụy Sĩ, đặc biệt là "các nước phương Nam".

Hồi tháng 5/2023 Volodymyr Zelensky, được mời dự hội nghị G7 ở Hiroshima đã tranh thủ phổ biến ý tưởng. Cùng với Đức, tổng thống Ukraine và các cố vấn đã làm một cuộc marathon ngoại giao để tham vấn các nước còn nghi ngại về những điểm trong kế hoạch mà họ có thể chấp nhận. Thành công đầu tiên đến vào đầu năm nay, khi Zelensky đánh vào lòng tự hào của người Thụy Sĩ : "Trung lập không có nghĩa là làm ngơ trước thực tế". Thụy Sĩ thấy rằng đây là dịp để lấy lại uy tín, sau khi bị nhiều đồng minh chỉ trích vì thái độ trong cuộc chiến với lý do "trung lập".

Hải quân Ukraine không cần thủy thủ

Về quân sự, The Economist nhắc lại khi bị Nga xâm lăng tháng 2/2022, Ukraine hầu như không có Hải quân, chiến hạm duy nhất phải tự đánh đắm để tránh bị quân Nga chiếm. Hai năm sau, Kiev thắng được Nga trên Hắc Hải, phá vỡ phong tỏa để xuất khẩu ngũ cốc. Chiến thắng này là nhờ sáng tạo công nghệ : trong khi Hải quân các nước dựa vào chiến hạm và thủy thủ để chiến đấu, Ukraine xây dựng một đội drone hải chiến với những drone nhỏ giá rẻ, dễ chế tạo để tấn công. Một nhà phân tích hải quân quan sát các video đã thống kê được 11 loại, nhưng thực tế có thể nhiều hơn. Theo The Economist, các drone hải chiến đã tiêu diệt được mười mấy chiến hạm Nga, trong đó có chiếc Caesar Kunikov.

Nga cố gắng dùng đại bác và súng máy để chống drone, nhưng người Ukraine đã có giải pháp. Các video mới đây cho thấy một drone tiến đánh tàu Nga với sáu rốc-kết Grad 122 ly, ngoài tầm bắn của quân Nga. Các rốc-kết không được GPS dẫn đường tuy kém chính xác, nhưng cũng gây được thiệt hại về người, làm hư radar, thiết bị thông tin, hỏa tiễn, đánh lạc hướng để các drone biển loại tự sát có thể đi ngang. Nhờ giá rẻ, Ukraine có thể đánh liên tục. Kyrylo Budanov, giám đốc tình báo quân đội Ukraine cho biết các drone sẽ còn gây nhiều bất ngờ cho quân Nga.

Chính trường Pháp : Tất cả các đảng đều rối ren !

Bên cạnh hội nghị thượng đỉnh vì hòa bình cho Ukraine, việc tổng thống Pháp bất ngờ giải tán Quốc hội sau bầu cử Nghị Viện Châu Âu là hai sự kiện được các tuần báo bàn luận nhiều nhất. Trang bìa L’Express đăng hình vẽ một bó chất nổ với tít lớn "Emmanuel Macron : Gu rủi ro". Le Point dành trang bìa cho chân dung tổng thống Macron, nhấn mạnh "Nước Pháp được ăn cả ngả về không". Le Nouvel Obs nhận xét "Trước Tập Hợp Dân Tộc (RN), cánh tả với thách thức ‘Mặt trận bình dân’". Nhìn từ các nước, Courrier International nhận thấy báo chí quốc tế bị sốc trước thắng lợi của đảng cực hữu cũng như quyết định của tổng thống Emmanuel Macron, chạy tít "Sự phá hoại Pháp".

Thời sự nước Pháp đang nóng bỏng. Chỉ mới bốn ngày bắt đầu chiến dịch tranh cử, đã có một loạt vụ thanh toán, "như một chuỗi bi hài kịch với nhiều tình tiết khiến bạn không thể rời khỏi ghế". Đó là nhận xét của Politico, được Courrier International trích dẫn. Đối với The Spectator, trong quá trình thăng tiến suông sẻ, Emmanuel Macron hầu như chưa bao giờ bị sỉ nhục, và kỳ bầu cử Nghị Viện Châu Âu vừa qua là cái tát đầu tiên. Macron phản ứng như một cậu bé đập vỡ món đồ chơi vì bị từ chối. Nhưng trong tuần lễ náo động này, đảng cánh hữu Những Người Cộng Hòa (LR) mới thực sự làm trò cười, theo Politico. Hôm thứ Ba, chủ tịch đảng Éric Ciotti chấp nhận liên kết với cực hữu RN, gây phẫn nộ cho hầu hết tên tuổi trong đảng. Bộ Chính trị LR họp để khai trừ chủ tịch, nhưng ông Ciotti cố thủ trong trụ sở và kiện ra tòa.

Bên cực hữu cũng nóng bỏng. Đầu tuần Marion Maréchal gặp người dì Marine Le Pen để liên minh, nhưng chủ tịch RN Jordan Bardella từ chối kết hợp với ông Éric Zemmour, chủ tịch đảng Reconquête (Tái chinh phục). Cô cháu bèn loan báo ủng hộ liên minh LR-RN, và ông Zemmour, người bị bỏ rơi tố cáo "kỷ lục thế giới về phản bội". Trong loạt "phim truyền hình với nhiều bất ngờ" này, theo The New York Times, cánh tả đoàn kết được với tên "Mặt trận Bình dân Mới". Tuy nhiên một số khuôn mặt chỉ trích Jean-Luc Mélenchon, chủ tịch đảng cực tả Nước Pháp Bất Khuất (LFI) bị ông này loại khỏi danh sách tranh cử.

Ngày 7 tháng Bảy : Chủ nhật buồn cho nước Pháp ?

L’Express dùng tên bài hát nổi tiếng "Sombre dimanche" (Chủ nhật buồn) làm tựa bài xã luận tuần này. Tờ báo nhấn mạnh, Macron bằng mọi giá muốn tránh cho ngày 07/07 tới không trở thành một Chủ nhật u ám, nhưng ông cần hiểu rằng những con xúc xắc không nằm trọn trong tay mình.

L’Express nhắc lại, tổng thống Charles de Gaulle hôm 30/05/1968 đã do dự rất nhiều cho đến phút chót, khi quyết định giải tán Quốc hội nhằm mục đích kết thúc cuộc khủng hoảng chính trị. Emmanuel Macron hôm Chủ nhật 09/06 có lẽ cũng đã trải qua những giờ phút tương tự, trước khi tuyên bố "xóa bài làm lại" vào lúc 21 giờ 02.

Trước đó chủ tịch Hạ Viện Yaël Braun-Pivet được mời đến Élysée để tham vấn, trong khi thường bị bỏ quên, đó là vì điều 12 Hiến Pháp đòi hỏi. Bà vẫn còn may mắn, vì tướng De Gaulle năm 1962 chỉ nói ngắn gọn với Gaston Monnerville, thậm chí không mời ngồi : "Thưa ông chủ tịch Thượng Viện, Hiến Pháp buộc tôi phải hỏi ý kiến của ông. Nhưng tôi đã biết ý kiến đó rồi, xin cảm ơn".  

Liệu ông tin rằng những lá phiếu sẽ giúp giành lại đa số, hay sẵn sàng được ăn cả ngả về không, kể cả mở cánh cửa điện Matignon cho cực hữu ? Trao lại tiếng nói cho nhân dân chưa bao giờ là ý tưởng tồi, khó thể trách nguyên thủ về việc đặt cử tri đứng trước trách nhiệm. Nhưng liệu người Pháp có thể thay đổi quan điểm chỉ trong vòng 20 ngày ?

Vị tổng thống trẻ lúc vừa được bầu lên hôm 07/05/2017 đã hứa hẹn "đoàn kết dân tộc", "sẽ làm mọi cách để 5 năm tới không còn lý do để bầu cho các đảng cực đoan". Emmanuel Macron đã thất bại trong cuộc chiến này : gần 40 % cử tri chọn cực hữu là cú đòn nặng cho ông. Những người tiền nhiệm từ Jacques Chirac, Nicolas Sarkozy cho đến François Hollande chưa bao giờ dám đùa với lửa như vậy.

Khi Narcisse đập vỡ tấm gương…

Le Point ví von "Ngày mà Narcisse đập vỡ tấm gương". Narcisse là nhân vật trong thần thoại Hy Lạp có sắc đẹp tuyệt trần, quá yêu chính mình, suốt ngày chỉ soi bóng xuống dòng sông để tự chiêm ngưỡng.

Emmanuel Macron có đúng khi bất ngờ loan báo giải tán Quốc hội sau thất bại của đảng mình ? Cực hữu sẽ thắng trong mọi trường hợp, thậm chí có thua trong kỳ bầu cử sắp tới, đảng của Marine Le Pen vẫn sẽ có số lượng dân biểu đông đảo trong Quốc hội. Phải chăng lịch sử sẽ lặp lại : tổng thống Chirac năm 1997 đã phải chung sống với thủ tướng của đảng Xã Hội. Điều chắc chắn là sau bảy năm cầm quyền, RN, đảng thân Putin và theo chủ nghĩa bảo hộ - đối thủ chính của Macron – lại đang thắng thế.

Khi người ta muốn làm mọi thứ thì chẳng làm được gì cả. Lên truyền hình thường xuyên, có mặt trong tất cả buổi lễ tưởng niệm, Thế vận hội, bay đến Tân Calédonie… Macron không có thời gian để cân nhắc về những vấn đề mà người Pháp đang bị ám ảnh : nhập cư mất kiểm soát, kinh tế trì trệ, trật tự trị an. Ba ngõ cụt này giúp RN phát triển, và đưa tổng thống ái kỷ vào danh sách những người tự gây ra hỏa hoạn cho nền đệ ngũ cộng hòa.

Giờ đây khi vị tổng thống Narcisse đã đập vỡ tấm gương, nếu giành được đa số trong vòng hai, ông có dám cải cách sâu rộng kinh tế xã hội hay không ? Người dân chẳng giúp gì cho Macron, sau khi đẩy cực hữu lên tầm cao chóng mặt, lại còn ủng hộ chiến lược của Jean-Luc Mélenchon - thủ lãnh cực tả với những đam mê xám xịt kể cả bài Do Thái. Có nên tin rằng hai đảng cực đoan này sẽ tranh chấp một nước Pháp hậu Macron với nhiều tàn tích ?

Từ cơn ác mộng dân chủ đến bức tường nợ công

Đối với tuần báo thiên tả Le Nouvel Obs, đây là "Cơn ác mộng dân chủ". Từ thành lũy ngăn cực hữu đến bậc tam cấp cho Tập Hợp Dân Tộc leo lên, chỉ có một lằn ranh mong manh, và Emmanuel Macron đã bước qua dù Hiến Pháp không đòi hỏi, tạo ra một trận động đất thực sự. Vào lúc chỉ còn 40 ngày nữa khai mạc Thế vận hội Paris và chiến tranh ở Ukraine cũng như Gaza đang ác liệt, đây là hành động vô trách nhiệm. Lần này Marine Le Pen và Jordan Bardelle, các thủ lãnh RN thực sự đang đứng trước ngưỡng cửa quyền lực ; trong khi đảng cánh hữu LR yếu hơn bao giờ hết, còn cánh tả tuy liên kết lại nhưng vẫn có những bất đồng khó vượt qua.

Le Point thiên hữu nhấn mạnh, từ nay Châu Âu chăm chú quan sát nước Pháp. Dù làn sóng cánh hữu dân tộc chủ nghĩa hay dân túy, cực hữu với mọi hình thái không chỉ ảnh hưởng mỗi nước Pháp, nhưng chỉ có cực hữu Pháp là hoàn toàn tách rời thực tại, với chương trình kinh tế bất khả thi. Marine Le Pen khác hẳn với thủ tướng Ý Giorgia Meloni. Không chỉ bà Meloni ủng hộ Ukraine, mà còn ít va vấp về kinh tế và chính sách Châu Âu nhờ thường xuyên trao đổi với Mario Draghi, cựu chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu.

L’Express trong bài "Jordan Bardella và bức tường nợ công" nhận định, nếu chiến thắng, vấn đề ngân sách sẽ nhanh chóng ám ảnh hàng đêm Bardella, thủ tướng tiềm năng sinh năm 1995. Khoảng cách lãi suất dài hạn giữa Pháp và Đức ngày càng xa hơn, những lời hứa vô tội vạ của cực hữu sẽ bị thị trường trừng phạt. Chẳng hạn việc giảm thuế xăng dầu từ 20 % còn 5,5 % sẽ làm ngân sách tiêu tốn 10 tỉ euro mỗi năm. Thủ tướng Anh Liz Truss từng mất ghế năm 2022 vì kế hoạch ngân sách phi thực tế, gây khủng hoảng lãi suất. Bardella và RN cần nhớ, dù muốn hay không, "những người cho chúng ta vay tiền luôn có lý".

Thụy My

Ukraine tuyên bố lần đầu tấn công chiến đấu cơ thế hệ mới nhất của Nga

VOA, Reuters, 09/06/2024

Lực lượng Ukraine lần đầu tiên đã tấn công một máy bay chiến đấu Sukhoi thế hệ mới nhất của Nga là Su-57 tại một căn cứ không quân bên trong lãnh thổ Nga, cơ quan tình báo quốc phòng GUR của Kyiv cho biết hôm 9/6, đồng thời đưa ra những bức ảnh vệ tinh để xác nhận cuộc tấn công.

Một chiếc Su-57 của Nga tại một cuộc triển lãm hàng không. [Ảnh minh họa]

Trong một bài đăng trên Telegram, GUR không nêu rõ cách thức Su-57 bị tấn công hoặc bởi đơn vị nào của quân đội Ukraine.

Một blogger quân sự ủng hộ chiến tranh nổi tiếng của Nga, người tự gọi mình là Fighterbomber và tập trung vào lĩnh vực hàng không, cho biết rằng tin tức về cuộc tấn công Su-57 là chính xác và nó đã bị máy bay không người lái oanh kích trúng.

GUR cho biết, chiếc máy bay đang đỗ tại sân bay Akhtubinsk, nơi họ cho biết cách tiền tuyến ở Ukraine giữa Ukraine và lực lượng xâm lược Nga 589 km.

"Các bức ảnh cho thấy, vào ngày 7/6, chiếc Su-57 vẫn nguyên vẹn và vào ngày 8/6, có những miệng hố do vụ nổ và các điểm cháy đặc trưng do hư hại vì hỏa hoạn gần nó", GUR nói, kèm theo những hình ảnh được đăng cùng tin nhắn.

Ukraine đã phải chống chọi với cuộc xâm lược toàn diện của Nga kể từ tháng 2 năm 2022. Cả hai bên đều tiến hành các cuộc tấn công thường xuyên sâu hàng trăm km vào lãnh thổ đối phương bằng tên lửa và máy bay không người lái.

Ukraine, quốc gia thiếu kho tên lửa khổng lồ mà Moscow có, đã tập trung chế tạo máy bay không người lái tầm xa để tấn công các mục tiêu sâu bên trong nước Nga.

Blogger người Nga Fighterbomber cho biết rằng chiếc máy bay chiến đấu đã bị trúng mảnh đạn và thiệt hại hiện đang được đánh giá để xem liệu máy bay có thể sửa chữa được hay không.

Ông nói rằng nếu chiếc máy bay được coi là không thể sửa chữa được thì đó sẽ là tổn thất chiến đấu đầu tiên của Su-57.

Phóng viên quân sự Alexander Kharchenko của thông tấn xã nhà nước Nga RIA đã đăng một thông điệp ẩn ý, không trực tiếp thừa nhận cuộc tấn công nhưng chỉ trích việc thiếu nhà chứa máy bay để bảo vệ máy bay quân sự.

Mặc dù được quảng cáo là máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm của Nga để cạnh tranh với máy bay tương đương của Mỹ, Su-57 vẫn gặp khó khăn do sự chậm trễ trong quá trình phát triển và một vụ tai nạn vào năm 2019.

Theo nhà sản xuất, việc sản xuất hàng loạt máy bay này bắt đầu vào năm 2022.

Nó là một máy bay chiến đấu có khả năng thực hiện nhiều vai trò khác nhau trên chiến trường.

Reuters

******************************

Ukraine lần đầu tiên phá hủy chiến đấu cơ Su-57 tàng hình trên lãnh thổ Nga

Thùy Dương, RFI, 09/06/2024

Ukraine tiếp tục tấn công vào các mục tiêu quân sự quan trọng nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Ngày 08/06/2024, "lần đầu tiên trong lịch sử", chiến đấu cơ tàng hình Su-57, đời mới nhất của Nga, đậu ở sân bay Akhtubinsk, vùng Astrakhan, cách biên giới 60 km, đã bị phá hủy.

Chiến đấu cơ đời thứ năm Sukhoi S-57 của Nga. AP - Alexander Zemlianichenko - Ảnh minh họa

Cơ quan tình báo Ukraine - GUR đăng hai hình ảnh chụp ngày 07 và 08/06 từ vệ tinh, trước và sau vụ tấn công, cho thấy thiệt hại của vụ tấn công nhưng không nêu rõ cách tiến hành và cũng không nhận trách nhiệm. Tuy nhiên, một nguồn tin ẩn danh trong GUR cho AFP biết chính GUR tiến hành vụ tấn công bằng drone được chế tạo tại Ukraine.

Chiến đấu cơ tối tân Su-57 được đưa vào biên chế của Không Quân Nga từ năm 2020, thay thế cho các máy bay Su-27, Mig-29 từ thời Liên Xô. Blogueur quân sự Nga Flighterbomber xác nhận vụ tấn công, nhưng cho biết không thể xác định được liệu chiến đấu cơ bị bắn còn hoạt động được hay không.

Trước đó, ngày 08/06, Nga cho biết hệ thống phòng không đã phá vỡ môt vụ tấn công bằng drone của Ukraine nhắm vào một sân bay quân sự ở Bắc Ossetia, vùng Kavkaz, cách biên giới Ukraine đến 1.000 km.

Phía Nga cũng không ngừng tấn công Ukraine, đặc biệt nhắm vào các công trình hạ tầng năng lượng. Trả lời báo chí ngày 07/06, thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết chỉ còn 27% các nhà máy nhiệt điện trên cả nước có khả năng hoạt động bình thường. Tổng giám đốc công ty điện lực quốc gia Ukrenergo nhấn mạnh là năm 2024, các nhà máy điện chịu thiệt hại nhiều hơn so với năm ngoái.

Thùy Dương

*****************************

Diễn đàn Kinh tế Saint Petersburg : Tổng thống Nga tự tin sẽ chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine

Minh Phương, RFI, 08/06/2024

Hôm nay, 08/06/2024, Diễn đàn Kinh tế thế giới Saint Petersburg, hội nghị thượng đỉnh thường niên của Nga, chính thức bế mạc. Nếu như trước đây, diễn đàn tập trung vào những nhà đầu tư của Châu Âu thì giờ, sau khi Nga xâm lược Ukraine, hội nghị lại trở thành một sự kiện chống phương Tây. Tại phiên bế mạc, chủ nhân điện Kremlin đã một lần nữa khẳng định sẽ tiếp tục theo đuổi chiến tranh và tuyên bố Nga sẽ là bên chiến thắng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Diễn đàn Kinh tế thế giới Saint Petersburg, ngày 07/06/2024. © AP/Anton Vaganov

Từ Saint Petersburg, đặc phái viên RFI Anissa El Jabri tường thuật :

"Trên hành lang là những đại diện Taliban, rồi cả lãnh đạo Zimbabwe, quốc gia đang bị cấm vận, cũng bước lên diễn đàn bế mạc với Vladimir Putin. Những hình ảnh này nhằm tuyên truyền về một nước Nga hưng thịnh mà không cần có phương Tây. Cũng trên các lối đi, một robot khổng lồ cao vài mét cứ mỗi giờ lại hô vang :

"Nền kinh tế của chúng ta mạnh mẽ như thép trong cơ thể tôi".

Vladimir Putin liên tục khoe khoang những con số tăng trưởng của Nga, bỏ qua việc liệu nền kinh tế chiến tranh có đang bòn rút sự tăng trưởng đó, hay liệu các khoản đầu tư vào nghiên cứu và đổi mới có đang dần tụt hậu. Và khi chúng ta hỏi một cỗ máy trí tuệ nhân tạo trên lối đi, nó phản hồi :

"Thật đáng tiếc, tôi không thể cung cấp thông tin cập nhật về tình hình nền kinh tế Nga, vì nó có thể thay đổi nhanh chóng".

Chiến tranh vẫn là mục tiêu chính và là đích đến của Vladimir Putin. Ông sẽ không từ bỏ và tiếp tục lặp lại trước toàn thể các nhà lãnh đạo :

"Dù là chiến thắng hay thất bại, tất cả các cuộc xung đột vũ trang đều kết thúc bằng các hiệp định hòa bình. Nhưng, như một cựu lãnh đạo của một quốc gia Châu Âu đã nói với tôi, những thỏa thuận này chỉ có thể được đúc kết dựa trên thất bại hoặc là chiến thắng quân sự của một bên nào đó. Và chúng ta sẽ là bên chiến thắng".

Nguyên thủ quốc gia Nga tiếp tục thể hiện sự tự tin và các mục tiêu vĩ đại của mình. Hôm qua, phát ngôn viên của ông thậm chí còn đưa ra những lời lẽ gay gắt và khinh miệt về hội nghị thượng đỉnh hòa bình cho Ukraine tổ chức ở Thụy Sĩ, gọi đây là "một cuộc tụ họp vô lý và lãng phí thời gian".

Cũng trong diễn đàn này, tổng thống Nga tuyên bố từ đầu năm nay quân Nga đã chiếm được thêm 47 khu dân cư tại Ukraine, tương đương 880 km vuông. Còn tại chiến trường, hôm qua đã có ít nhất 23 người đã thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương trong các cuộc tấn công của Ukraine nhằm vào các khu vực do Nga kiểm soát ở phía đông và nam Ukraine. 

Minh Phương

*****************************

Pháp muốn lập một liên minh để cử huấn luyện viên quân sự sang Ukraine

Thu Hằng, RFI, 08/06/2024

Pháp hỗ trợ Ukraine khôi phục cơ sở hạ tầng, trong đó có mạng lưới năng lượng, thông qua hai thỏa thuận tín dụng và tặng trị giá 650 triệu euro. Ngày 07/06/2024, khi tiếp đồng nhiệm Volodymyr Zelenky tại Paris, tổng thống Emmanuel Macron còn thể hiện quyết tâm cao hơn khi cho biết muốn "thành lập một liên minh" những nước sẵn sàng cử huấn luyện viên quân sự đến Ukraine.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelenskyy, trong cuộc họp báo ngày 07/06/2024 tại Điện Elysée ở Paris, Pháp. AP - Yoan Valat

Trong buổi họp báo tại điện Elysée, ông Macron cho biết "nhiều nước đối tác đã đồng ý" và "những ngày tới được dành để thành lập liên minh". Theo nguyên thủ Pháp, yêu cầu của Ukraine là "chính đáng" vì họ đang "động viên đông đảo" và cần "đào tạo vài chục nghìn quân nhân" và việc này được tổ chức "thuận tiện hơn trên lãnh thổ Ukraine".

Tổng thống Pháp cũng xác nhận đợt huấn luyện lái chiến đấu cơ Mirage 2000-5 cho phi công Ukraine sắp bắt đầu. Tuy nhiên, ông không nêu rõ số lượng máy bay có thể giao cho Ukraine hay liệu có nước nào khác làm tương tự hay không. Chiến đấu cơ của Pháp có thể giữ vai trò như thế nào tại Ukraine ? Xavier Tytelman, cố vấn trong lĩnh vực hàng không quân sự và quốc phòng của tạp chí Air et Cosmos, giải thích trên đài RFI :

"Chiến đấu cơ Mirage 2000-5 là đời cuối của dòng Mirage 2000 trước khi chiến đấu cơ Rafale được đưa vào sử dụng cho đến hiện nay. Nhưng Mirage 2000 vẫn được dùng rất nhiều, nhất là trong phòng không. Có nghĩa là đây là một loại máy bay chủ yếu để chặn những chiến đấu cơ khác hoặc máy bay trực thăng, còn trong trường hợp Ukraine là những tên lửa hành trình, drone tự sát mà Nga không ngừng bắn vào lãnh thổ Ukraine.

Về mặt dân sự, Mirage 2000 giúp tránh được những trận tấn công, oanh kích vào cơ sở hạ tầng dân sự, vẫn là mục tiêu chính của Nga. Về mặt quân sự, loại máy bay này có thể bắn tên lửa có tầm bắn 60-80 km. Chúng ta có thể hình dung là Mirage 2000 có thể bắn chặn một số loại chiến đấu cơ, kể cả khi chiến đấu cơ Nga đang thả bom bay vào thành phố Kharkiv chẳng hạn hoặc ở những vùng chiến tuyến khác. Vì thế, Mirage 2000 vẫn có lợi ích tác chiến dù không thể so với F-16 được thông báo chuyển giao cho Ukraine trong năm nay, bởi vì F-16 có thể bắn tên lửa tầm xa 120 km. Cho nên hiện giờ, Mirage 2000 có lẽ được dành cho việc bảo vệ lãnh thổ Ukraine, chứ không phải là lập hệ thống phòng không chiến trường".

Cũng trong ngày 07/06, tập đoàn Pháp Thales thông báo Bộ Quốc phòng Ukraine đã ký hợp đồng mua hệ thống phòng không thứ hai để "góp phần bảo vệ lãnh thổ" khỏi các cuộc tấn công của của Nga. Trong thông cáo, Thales cho biết hệ thống phòng không đầu tiên được giao năm 2023 và đã thể hiện hiệu quả trên chiến trường.

Thu Hằng

Crimea, chiếc bẫy tử thần cho quân Nga

The Economist khẳng định "Tại Crimea, Ukraine đã đánh bại Nga". Le Nouvel Obs cho rằng "Hy vọng đã trở lại" với Kiev. Gói viện trợ 61 tỉ đô la của chính quyền Biden bắt đầu có tác động tốt, và nhiều nước phương Tây ít nhiều đã dỡ bỏ giới hạn trong việc dùng vũ khí viện trợ.

Ảnh tư liệu từ video đăng trên kênh Telegram của thống đốc Sevastopol, Mikhail Razvozhaev ngày 29/04/2023 cho thấy một bồn nhiên liệu bốc cháy vì Ukraine oanh kích. Kiev đã có hỏa tiễn tầm xa, quân Nga ở Crimea chịu sức ép ngày càng lớn. AP

Cực hữu đe dọa cuộc bầu cử Nghị viện Châu Âu, chiến tranh ở Ukraine và Gaza, kỷ niệm 80 năm Đồng minh đổ bộ Normandie là những vấn đề chính trên các tuần báo kỳ này.

Le Point đăng ảnh tổng thống Nga với dòng tít "Chương trình của ông ta cho Châu Âu : Chiến tranh, can thiệp, gây bất ổn". Trang bìa L'Express mang nền xanh màu cờ Châu Âu với những ngôi sao và những mũi tên chi chít cắm vào, nêu ra "Trung Quốc, Nga, Azerbaijan... Châu Âu bị vây hãm". Cũng dùng lá cờ Châu Âu là nền cho trang nhất, Courrier International chạy tít "Cực hữu xâm chiếm Châu Âu". Ảnh trang nhất Le Nouvel Obs có hình năm thủ lãnh cực hữu ở châu lục, nhấn mạnh đến "Mối đe dọa từ bên trong".

Được cởi trói, hy vọng đã quay lại với Kiev

Liên quan đến Ukraine,     cho rằng "Hy vọng đã trở lại". Nhiều nước phương Tây trong đó có Hoa Kỳ đã cho phép Kiev oanh kích các mục tiêu quân sự trên đất Nga bằng vũ khí do họ cung cấp. Đây có thể là thay đổi mang tính quyết định trong cuộc chiến.

Nhiều chiến lược gia đã chỉ trích họ trói tay người Ukraine, và rốt cuộc mười mấy quốc gia đã dỡ bỏ toàn bộ hay một phần những hạn chế. Hà Lan còn thông báo 24 chiếc F-16 được hứa chuyển giao có thể dùng để tấn công vào lãnh thổ Nga. Đó là do quân Nga đã chiếm được 180 kilomet vuông của Kharkiv. Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), khi đặt ra những giới hạn, Mỹ đã tạo ra một vùng cấm ở đó Nga tha hồ tập hợp đội quân xâm lăng, phóng đi những quả bom lượn và hỏa tiễn để yểm trợ cho đợt tấn công mới.

Các nhà phân tích so sánh với tình hình Crimea. Khi sử dụng hỏa tiễn đạn đạo ATACMS có tầm bắn 300 kilomet, Ukraine có thể tấn công tất cả mục tiêu Nga tại bán đảo bị chiếm đóng năm 2014. Được nhìn nhận là lãnh thổ Ukraine, Crimea không bị Washington hạn chế, và các hoạt động của Kiev hiện nay nhằm chuẩn bị cho việc tiếp nhận những chiếc F-16 đầu tiên. Vấn đề quan trọng đến nỗi Vladimir Putin đầu tư phương tiện khổng lồ để giữ bằng được Crimea, được coi là một hàng không mẫu hạm trên đất liền.

Áp lực mới khiến bán đảo này đang là thế mạnh bỗng trở thành điểm yếu, giúp Ukraine một ngày nào đó có thể thương lượng với thế thượng phong. Hạm đội Hắc Hải chưa chi đã phải rút khỏi cảng Sevastopol, thu mình lại ở Novorossiisk. Theo tướng Ben Hodges, nhờ tin tức vệ tinh do NATO cung cấp cũng như người Ukraine nắm rõ địa hình, không có chuyển động nào ở Crimea mà Kiev không hay biết. Tướng Hodges cho rằng khi thời cơ đến, Ukraine có thể phá hủy cầu Kerch, trục quan trọng nối bán đảo với lãnh thổ Nga.

Crimea trở thành chiếc bẫy tử thần cho Moskva

The Economist khẳng định "Tại Crimea, Ukraine đánh bại Nga", và bán đảo đã trở thành một chiếc bẫy tử thần cho lực lượng của Kremlin. Rốt cuộc đã có tin vui từ Ukraine, gói viện trợ 61 tỉ đô la của chính quyền Biden sau sáu tháng bị Quốc hội cản trở, có tác động tốt.

Hai tuần qua đợt tấn công của Nga vào Kharkiv đã bị mất đà, và Ukraine "đang biến Crimea thành nơi quân Nga không thể trú ngụ". Đây là phần thưởng lớn cho Kiev. Lâu nay các cơ sở hậu cần, căn cứ không quân và hải quân Nga ở Sevastopol vẫn được dùng để khống chế miền nam Ukraine, phong tỏa việc xuất khẩu ngũ cốc, liên tục đưa quân và vũ khí tấn công. Tất cả nay đang bị Kiev đe dọa.

Một cuộc đổ bộ theo kiểu D-Day của Đồng minh thời trước để giải phóng Crimea hiện khó thể nghĩ đến. Nhưng theo Sir Lawrence Freedman, chiến lược gia Anh, điều quan trọng là Crimea nay trở thành nhược điểm của Nga vì có quá nhiều thứ phải bảo vệ. Nico Lange, cựu cố vấn bộ quốc phòng Đức cũng cho rằng chiến lược của Kiev vừa quân sự vừa chính trị, và đang bóp nghẹt hậu cần Nga.

Quân Nga "không còn chỗ nào để trốn" trên bán đảo

Ukraine đã chứng tỏ sự hiệu nghiệm của hỏa tiễn hành trình Storm Shadow và Scalp do Anh, Pháp chi viện ; cũng như các drone biển tự chế một cách thông minh để đánh vào chiến hạm Nga. Đặc biệt là các tàu đổ bộ Ropucha được dùng để chở quân hầu hết đã bị phá hủy. Các drone và hỏa tiễn Ukraine đã loại ra khỏi vòng chiến phân nửa Hạm đội Hắc Hải. Số còn lại lùi về cảng Novorossiysk cách đó 300 kilomet hôm 17/05 cũng bị drone hải chiến tấn công, tiêu hủy một ga xe lửa, một nhà máy điện và một căn cứ hải quân bị thiệt hại.

Nhưng nay Ukraine còn phối hợp các drone tân tiến để đánh vào phòng không Nga. Những vụ tấn công vào các căn cứ không quân Djankoi rồi Belbek ở Crimea đã làm thiệt hại nhiều trực thăng, hệ thống S-400, trung tâm kiểm soát, radar và bốn phi cơ. Mười hỏa tiễn mỗi quả chứa 300 quả bom nhỏ bị phá hủy gây ra những vụ hỏa hoạn khổng lồ. The Economist cho rằng số hỏa tiễn ATACMS mà Kiev sở hữu nhiều hơn là 100 giàn đã nhận, S-400 trị giá 200 triệu đô la vốn được khoe khoang tỏ ra kém hiệu quả.

Ông Lange khẳng định Kiev sử dụng drone để dụ Nga bộc lộ vị trí radar, rồi chuyển lập tức cho ê-kíp ATACMS, chỉ 6 phút sau là bị diệt. Theo tướng Hodges, quân Nga "không có chỗ nào để trốn", mỗi mét vuông ở Crimea đều trong tầm ngắm của Ukraine. Trắc nghiệm đầu tiên cho thành công của Ukraine tại Crimea có thể được thấy vào mùa hè này, khi người Nga có thói quen theo đường cầu Kerch sang nghỉ mát. Ben Barry, Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế nhận định nếu du khách không sang nữa, sẽ là dấu hiệu xấu cho Putin. Crimea lệ thuộc rất nhiều vào kỹ nghệ du lịch, nhưng năm ngoái số đặt phòng đã giảm mất phân nửa. "Crimea từ một địa điểm sang trọng đã biến thành nơi rút rỉa nguồn lực Nga".

Chiến đấu cơ Mirage 2000-5 của Pháp : Bước ngoặt chất lượng cho Ukraine

L'Express phân tích về tác động của việc Paris cung cấp chiến đấu cơ Mirage 2000-5 cho Kiev. Mười tháng sau khi Hà Lan và Đan Mạch quyết định tặng F-16 cho Ukraine, đến lượt Pháp bước qua một ngưỡng mới.  Đối với quân đội Ukraine, đây là một bước nhảy vọt về chất lượng. Tướng Jérôme Pellistrandi giải thích, Mirage 2000-5 lợi hại hơn nhiều so với những chiếc Mig 29n đang được Ukraine sử dụng.

Đây là phiên bản cải tiến của Mirage 2000 dành cho không chiến, mục tiêu chính là chiến đấu cơ và hỏa tiễn địch. Hiện có 30 chiếc vẫn đang được quân đội Pháp sử dụng, trong đó bốn chiếc đã triển khai sang Litva để làm nhiệm vụ cảnh sát trên không, và đã ngăn chặn ít nhất 5 phi cơ Nga vào cuối tháng 2. Để không bị giảm quá nhiều năng lực, Paris cố gắng thuyết phục các nước khác như Hy Lạp, Ấn Độ, Brazil tham gia. Chuyên gia hàng không Xavier Tytelman cho biết để có hiệu quả cần phải đưa sang ít nhất 12 chiếc, và lý tưởng nhất là 30 đến 40 chiếc Mirage 2000-5 ; cộng với khoảng 85 chiếc F-16 do các nước Châu Âu khác viện trợ.

Vào lúc Moskva gia tăng không kích Ukraine, Mirage 2000-5 sẽ là hỗ trợ quý giá để bảo vệ bầu trời. Trong số vũ khí mang theo có hỏa tiễn không đối không Mica có tầm bắn 60 đến 80 kilomet. Tướng Pellistrandi cho biết, Mirage 2000-5 không được chế tạo để thả bom mà để tiêu diệt phi cơ địch. Như vậy các chiến đấu cơ này sẽ ngăn phi cơ Nga xâm nhập không phận Ukraine và chận các hỏa tiễn bắn đi từ lãnh thổ Nga, làm giảm mối đe dọa trên bầu trời các thành phố Ukraine.

Các chế độ độc tài tấn công Châu Âu từ mọi phía

Đã bị ảnh hưởng từ chiến tranh Ukraine, Châu Âu dân chủ còn bị các chế độ độc tài Nga, Trung Quốc, Iran, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan… lũng đoạn trong một cuộc chiến không tuyên bố. L’Express dành hẳn hồ sơ gồm 7 trang cho vấn đề này. Bà Nathalie Loiseau, chủ tịch ủy ban an ninh quốc phòng của Nghị Viện Châu Âu nói rằng từ lâu vẫn ghi chép đầy đủ những vụ can thiệp từ tung tin giả đến phá hoại, nhưng nay danh sách này quá dài, không thể đếm xuể.

Có thể tạm kể : Bốn ngàn vụ báo động bom giả gây sợ hãi trong các trường học ở Litva. Một vụ hỏa hoạn bí ẩn thiêu rụi một trong những trung tâm thương mại lớn nhất Ba Lan. Một tàu chở container khiến một ống dẫn dầu nối Estonia với Phần Lan không còn hoạt động được. Tại Strasbourg, một dân biểu Châu Âu của Latvia giữ liên lạc với FSB, trong khi ở Paris, ba kẻ ngay giữa ban ngày đặt năm chiếc hòm dưới chân tháp Eiffel với băng-rôn "Lính Pháp ở Ukraine"…

Còn thời điểm nào thích hợp hơn là cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu ? Từ ngày 6 đến 9/6, 360 triệu cử tri sẽ chọn lựa 720 dân biểu Châu Âu. Từ Vilnius tới Paris, các cơ quan tình báo đều căng thẳng, lo ngại những vụ phá rối lớn. Người ta còn nhớ cuộc bầu cử Slovakia cuối 2023. Ngay trước khi các phòng phiếu mở cửa, trên mạng xã hội xuất hiện một video giả trong đó ứng cử viên cánh trung Michal Simecka "tiết lộ" đã dùng thủ thuật để thắng cử. Lúc đó báo chí không còn được đăng tin về bầu cử nên không thể đính chính, hậu quả là hôm sau Robert Fico, nhân vật thân Nga đắc cử.

"Lá chắn dân chủ" cho châu lục ?

Từ khi Nga xâm lăng Ukraine, các vụ can thiệp ngày càng quy mô và tinh tế hơn. Việc đóng cửa các cơ quan tuyên truyền RT (Russia Today) và Sputnik của Moskva, cùng với việc trục xuất hàng trăm điệp viên Nga không mang lại kết quả mong muốn. Kremlin càng chế ra nhiều cách thức lũng đoạn. Trên Telegram, tình báo Nga nhắm vào các nhóm thảo luận để gieo rắc hoài nghi, chi tiền cho các trò phá hoại, trả bằng tiền ảo từ 20 đến 50.000 euro. Cơ quan chức năng các nước rất khó can thiệp vì thường là những người không tiền án tiền sự. Ở tầm Châu Âu, khó thể phối hợp 27 cơ quan tình báo khác nhau, trong đó không ít lỗ hổng.

Không chỉ phá rối chính trị xã hội, Nga, Trung Quốc… còn nhắm vào sức mạnh kinh tế của châu lục. Từ ăn cắp sở hữu trí tuệ cho đến kiểm soát những lãnh vực chiến lược, các chế độ độc tài này muốn chia rẽ, làm giảm năng lực sáng tạo để ngăn cản trở Châu Âu thành nhân tố kinh tế chính. Khác với các nước vùng Baltic đã có "fighting spirit" (tinh thần chiến đấu) tập thể, ý thức nơi EU còn quá kém. Tại Pháp, bộ trưởng phụ trách các vấn đề Châu Âu Jean-Noël Barrot vừa được bổ nhiệm đã kêu gọi thành lập "lá chắn dân chủ" cho châu lục. Muộn còn hơn không.

1001 cách phá rối của Putin

Le Point nhận định, làm yếu đi các quốc gia dân chủ, hơn bao giờ hết đang là ưu tiên của tổng thống Nga, và mọi phương cách đều được vận dụng. Trong vụ năm chiếc quan tài trước tháp Eiffel, ba người được trả vài trăm euro để làm việc này bị câu lưu, kẻ đứng sau được cho là một nhân vật thân cận với Kremlin. Giữa tháng 5, 35 vết bàn tay đỏ được sơn lên bức tường tưởng niệm vụ diệt chủng người Do Thái… Mỗi lần như vậy, các nhà điều tra nhanh chóng tìm ra những chiếc vòi bạch tuộc mang danh các quỹ, hiệp hội, doanh nhân Nga…

Pháp không phải là nước duy nhất bị nhắm đến. Các hoạt động ít tốn kém nhưng gây tiếng vang kiểu đó, được lặp lại khắp nơi tại châu lục : hỏa hoạn tại một nhà kho ngoại ô Luân Đôn, tại Đức một doanh nhân gốc Nga trả tiền cho những ai đi dán các sticker chế nhạo chính phủ. Ở Ba Lan, các áp-phích đả kích nông dân Ukraine xuất hiện đầy trên những nẻo đường các thành phố lớn… Hồi tháng 2, Le Point phát hiện các hoạt động của tổ chức Portal Kombat : tạo ra hàng mấy trăm trang web đăng tin giả bằng tiếng Pháp, Anh, Đức. Trước đó một start-up Nga là RRN tạo ra mấy chục trang web nhái theo những tờ báo chính thống Le Parisien, Le Point, Le Figaro với tin tức thất thiệt có lợi cho Nga.

Có vẻ Kremlin chi tiền như nước : chừng như mạng xã hội và internet vẫn chưa đủ, Nga lập ra những "cơ quan truyền thông" như Voice of Europe, và các bản sao RT tại nhiều nước Châu Âu. Moskva còn lũng đoạn trực tiếp chính trường. Cách đây vài ngày, cảnh sát Bỉ lục soát văn phòng nhiều dân biểu Châu Âu đã nhận những số tiền lớn để phổ biến các quan điểm của Vladimir Putin. Tại Cộng hòa Czech, phát hiện những món tiền mặt quan trọng nơi các ứng cử viên Châu Âu thân Nga…

Cơn ác mộng cực hữu ở Nghị Viện Châu Âu

Trong bối cảnh đó, mối lo các phe cực hữu chiếm ghế ở Nghị Viện Châu Âu càng gây thêm lo ngại. Le Nouvel Obs gọi cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu là "một cuộc bỏ phiếu lịch sử". Các phong trào dân tộc chủ nghĩa và dân túy từ Roma, Warzsawa cho tới Paris đang nở rộ, được bình thường hóa và bắt rễ lâu dài, là mối nguy hiểm cho nền dân chủ. Thủ tướng Pháp Gabriel Attal đánh giá đây là cuộc bầu cử quan trọng nhất kể từ 40 năm qua.

Lần đầu tiên, Nghị Viện Châu Âu sẽ đón nhận các đại biểu những đảng cực hữu từ Pháp, Áo, Bỉ, Cộng Hòa Czech, Hungary, Ý, Hà Lan, Ba Lan, Slovakia… Theo các thăm dò, họ sẽ chiếm 1/4 số ghế trong Nghị Viện, một cơn ác mộng cho các đảng ủng hộ Châu Âu – Dân chủ Thiên chúa giáo, tự do, dân chủ xã hội, sinh thái hiện đang chiếm đa số ghế.

Đây là một bước ngoặt lịch sử, đối với định chế luôn có mục tiêu vượt qua những sự đối địch và dân tộc quá trớn đã làm mấy chục triệu người chết trong các cuộc chiến tranh thế kỷ 20. Cực hữu sẽ phá rối các dự án quan trọng của EU – hỗ trợ Ukraine, chuyển đổi sinh thái, bảo vệ nhân quyền, xây dựng quốc phòng chung Châu Âu… bằng cách bỏ phiếu chống. Nền dân chủ, tài sản chung sẽ bị lợi dụng. Vì sao cực hữu phát triển ? Theo Le Nouvel Obs, các phe này luôn khai thác nạn bài ngoại, và xu hướng chống nhập cư càng khiến dân Châu Âu lo sợ khi số sinh đẻ Châu Phi đang rất cao.

Thời kỳ hậu chiến cởi mở đang khép lại, vào năm 1944 sau khi Đồng minh đổ bộ xuống Normandie và kéo dài đến 1989 với sự sụp đổ của bức tường Berlin. Rất nhiều thành tựu đã đạt được : 72% người Châu Âu cho rằng đất nước mình hưởng lợi qua việc gia nhập Liên Hiệp Châu Âu. Nhưng tự do, giá trị lớn từ 80 năm qua đang bị các chính phủ ở Budapest hay mới đây là Bratislava phá hoại. Bức màn sắt đã thô bạo rơi xuống Ukraine, nơi cả một dân tộc đang chiến đấu với hy vọng tham gia Châu Âu dân chủ.

Thụy My

Ukraine đề nghị được tự do hơn trong việc tấn công sang lãnh thổ Nga

Thùy Dương, RFI, 04/06/2024

Chỉ vài ngày sau khi Mỹ đồng ý để Ukraine sử dụng vũ khí của phương Tây để tấn công vào các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Nga, Kiev hôm qua 03/06/2024 cho biết sẽ yêu cầu các đồng minh cho quân đội Ukraine thêm nhiều quyền tự do hơn để tấn công đối phương.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba (trái) bên cạnh ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna tại một khu tưởng niệm ở Kiev, Ukraine, ngày 03/06/2024. AP - Efrem Lukatsky

Theo AFP, ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kouleba, trong cuộc họp báo với đồng nhiệm Estonia Margus Tsahkna, tại Kiev, nhận định : "Đây không phải là sự cho phép tuyệt đối. Có những quy tắc cần phải tuân thủ". Ngoại trưởng Ukraine cho biết thêm : "Chúng tôi sẽ tiếp tục trao đổi với các đồng minh của mình để mở rộng phạm vi hoạt động".

Riêng Hà Lan, theo trang mạng Politico, được L’Indépendant trích dẫn, cho biết nhân Đối Thoại An Ninh Shangri-La, bộ trưởng Quốc phòng Kajsa Ollongren, đã thông báo với Kiev là Hà Lan sẽ không hạn chế việc Ukraine sử dụng chiến đấu cơ F-16 mà Hà Lan đã viện trợ, để tấn công sang lãnh thổ Nga. Điểm duy nhất được nhấn mạnh là chiểu theo Công ước Liên Hiệp Quốc, Ukraine chỉ được nhắm vào những mục tiêu quân sự phù hợp với mục đích phòng vệ chính đáng.

Về tình hình chiến sự, theo AFP hôm qua có 3 người, trong đó có 1 thiếu niên 12 tuổi, đã thiệt mạng trong các vụ tấn công của Nga ở miền đông và đông bắc Ukraine. Nhìn sang Nga, cũng vào hôm qua, thống đốc vùng biên Koursk, Alexeï Smirnov, cho biết 20 drone của Ukraine đã bị đánh chặn.

Ý sẽ cấp thêm 1 hệ thống phòng không SAMP/T cho Kiev

Về phía Ý, theo Reuters, chính quyền Roma dự tính chuyển cho Kiev hệ thống phòng không SAMP/T thứ hai. SAMP/T còn có tên là MAMBA, là hệ thống phòng không do Pháp-Ý hợp tác chế tạo, có khả năng theo dõi hàng chục mục tiêu và đánh chặn đồng thời được 10 mục tiêu. Đây là hệ thống phòng không duy nhất do Châu Âu sản xuất có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo. Ý hiện chỉ có tổng cộng 5 hệ thống phòng không SAMP/T. Hệ thống mà Ý dự định cấp cho Ukraine hiện giờ đang được triển khai tại Kuwait. Thông báo chính thức có thể sẽ được Roma đưa ra sau thượng đỉnh G7 dự kiến diễn ra tại Ý từ ngày 13 đến 15/06. 

Thùy Dương

****************************

Dùng vũ khí Mỹ đánh vào lãnh thổ Nga : "Đèn xanh" có hạn chế của Washington

Minh Anh, RFI, 04/06/2024

Ngày 30/05/2024, lần đầu tiên kể từ khi xung đột bùng phát, tổng thống Mỹ Joe Biden đã cho phép Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ để đánh các mục tiêu tại Nga. Nếu như thông báo đưa ra cho thấy Washington từ bỏ một phần học thuyết mà Mỹ duy trì từ đầu cuộc chiến, những hạn chế kèm theo còn nhằm đề phòng nguy cơ leo thang quân sự với Nga.

Binh sĩ Ukraine khai hỏa nhằm vào quân Nga trên chiến trường gần Bakhmut, vùng Donetsk, Ukraine, ngày 02/07/2023. AP - Alex Babenko

Trong thông cáo Nhà Trắng nêu rõ "Ukraine có thể sử dụng vũ khí Mỹ để phản công tại vùng Kharkiv nhằm đáp trả các cuộc tấn công của quân đội Nga hay chuẩn bị tấn công họ". Nói một cách khác, sự cho phép này là rất hạn chế và Mỹ không thay đổi lập trường đối với lệnh cấm sử dụng tên lửa tầm xa, đặc biệt là loại hệ thống tên lửa ATACMS, cũng như là đánh sâu vào lãnh thổ Nga.

Theo giới quan sát được France 24 trích dẫn, thì lập trường mới của Mỹ "có những đường nét khá mơ hồ". Người ta chỉ có thể diễn giải điều đó rằng Ukraine chỉ có thể đánh các mục tiêu quân sự của Nga tới gần vùng Belgorod, cách biên giới Ukraine tầm 40 km và nhất là trong thế phòng thủ. Điều đó có nghĩa là Kiev không thể sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để hỗ trợ các chiến dịch phá hoại tại vùng Belgorod.

Sự cho phép có hạn chế này không gây ngạc nhiên. Tổng thống Biden là một "môn đồ" của chủ trương phi leo thang xung đột với Nga. Ông hy vọng cách tiếp cận này có thể sẽ không gây ra phản ứng mạnh mẽ từ phía Matxcơva.

Khi quyết định bật đèn xanh, nguyên thủ Mỹ phần nào đáp ứng các mong mỏi từ Kiev, rất muốn sử dụng vũ khí Mỹ để đánh sâu vào lãnh thổ Nga, và đây cũng là đòi hỏi từ nhiều nước đồng minh trong khối NATO mà Anh Quốc là nước mở màn, theo sau là Pháp và Đức.

Sự hạn chế này của Mỹ còn được diễn giải ở việc tổng thống Joe Biden còn phải chăm chút cho chương trình nghị sự chính trị cá nhân của ông. Nguyên thủ Mỹ không mong muốn Nga giành được chuỗi thắng lợi vang dội tại Ukraine trước kỳ bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2024. Với học thuyết mới này, Joe Biden hy vọng có thể cho phép chặn đứng đà tiến quân Nga, đồng thời bắn đi tín hiệu rằng Ukraine "sẽ có những phương tiện đáp trả bằng cách đánh vào lãnh thổ Nga", theo nhận định từ ông Patrick René Haasler, nhà phân tích chính trị chuyên về không gian hậu Xô Viết tại International Team For the Study of Security (ITS) Verona.

Nhìn chung, "đèn xanh" hạn chế này sẽ không làm thay đổi "một cách cơ bản thế tương quan lực lượng" trên thực địa. Trên thực tế, mọi việc phụ thuộc vào loại vũ khí mà Ukraine có thể sử dụng. Hệ thống phòng thủ Patriot - một con át chủ bài khác trong hệ thống vũ khí Mỹ - có thể được dùng để đối phó với những chiến đấu cơ nào của Nga tìm cách tiến đến gần phía bên kia biên giới.

Nhưng việc lắp đặt loại vũ khí này trong vùng Kharkiv là đầy rủi ro. Hệ thống này chỉ có thể hoạt động một cách hiệu quả khi được bố trí rất gần biên giới nhưng lại có nguy cơ biến thành "mồi ngon" cho hỏa lực Nga.

Tuy nhiên, theo một số nhà quan sát, điều Ukraine cần là đạn pháo, để có thể nhắm vào các mục tiêu ở bên kia biên giới, khu vực mà lực lượng Nga cho đến hiện tại có thể tập hợp mà không lo sợ "một trận bão lửa". Thế nên, quyết định của Hoa Kỳ đưa ra trước hết là vấn đề số lượng hơn là chất lượng vũ khí mà Kiev có thể sử dụng để nhắm vào các mục tiêu tại Nga.

Ông Patrick René Haasler, tóm tắt như sau : "Những loại vũ khí mới được cung cấp để tấn công Nga giống như "vũ khí thần kỳ" của phương Tây, từng được cho là có thể thay đổi cục diện cuộc chiến, thì hệ quả chính của chúng ngày nay là kéo dài thời gian chiến tranh cũng như là khả năng phòng thủ của Ukraine".

Một khả năng khán cự lớn và có thể giáng nhiều tổn thất hơn trên lãnh thổ Nga là các yếu tố có thể "đóng một vai trò có lợi cho Ukraine, nếu một ngày nào đó, đàm phán hòa bình được mở ra giữa hai phe". Nếu tình hình trên thực địa tiếp tục tồi tệ, Hoa Kỳ có thể để Ukraine đánh sâu hơn vào lãnh thổ Nga.

Điều có lợi là phải giữ thế mập mờ và mang lại một phạm vi hoạt động cho Ukraine. Nhưng điều đó cũng cho phép Mỹ ấn định những giới hạn với Ukraine nhằm tránh Ukraine đi quá đà dẫn đến leo thang xung đột !

Minh Anh