Ngày 13/06/2021 anh Lê Công Định, một Facebooker nổi tiếng từng bị tù vì tham gia thành lập một chính đảng cùng với anh Trần Huỳnh Duy Thức đã thẳng thắn chia sẻ sự thất vọng với "khả năng thay đổi thể chế này". Bài viết đến giờ này được 446 ý kiến, 5,8 nghìn người ủng hộ và 161 người chia sẻ. Tôi không ngạc nhiên, không thất vọng, nhưng cũng khá buồn. Theo tôi sự "thất vọng" này vừa bi quan vừa sai. Tôi vẫn có niềm tin là người dân Việt xứng đáng với một tương lai tốt đẹp hơn và tương lai đó hoàn toàn có thể đạt được.

Một status của anh Lê Công Định được nhiều người chia sẻ hôm 13/6/2021

Trước hết xin minh định một điều là tôi không có mục đích chê trách hay công kích bất cứ ai mà chỉ muốn phản bác một quan điểm mà tôi cho là sai lầm khiến lực lượng dân chủ Việt Nam không mạnh lên được.

Lý do cho sự thất vọng được anh Định đưa ra và nhiều người đồng ý là : "Dân trí và tâm thức người Việt suy cho cùng vẫn là nan đề cho đến tận hôm nay".

Như vậy "dân trí thấp" chính là lý do để Việt Nam chưa có dân chủ. Nhận định sai lầm này không chỉ là quan điểm của lực lượng đấu tranh mà còn là của nhà cầm quyền. Họ từng nhiều lần biện minh cho sự độc tài của họ là vì dân trí thấp nên dân chủ sẽ loạn. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đã liên tục phản bác lập trường này. Thực tế rất nhiều nước đã có được dân chủ khi dân trí của họ còn thua xa Việt Nam ngày nay. Dân trí Việt Nam không thấp, vấn đề là trí thức Việt Nam không ngang tầm với đòi hỏi của cuộc vận động dân chủ.

Chính vì nhận thức sai lầm này mà đa số các nhà đấu tranh coi việc khai dân trí là hoạt động quyết định cho công cuộc đấu tranh bằng cách lấy cụ Phan Châu Trinh làm lãnh tụ tư tưởng. Nội dung khai dân trí của đa số gói gọn trong nội dung "cộng sản là xấu, dân chủ là tốt". Còn kết quả khai dân trí mà họ chờ đợi là người dân công khai ủng hộ họ. Chính vì nội dung khai dân trí và test chuẩn dân trí (kiểm tra mức độ dân trí) này mà nhiều nhà đấu tranh đã từ giã phong trào.

Kể tội cộng sản không phải là khai dân trí, không cần chúng ta chỉ bảo thì dân mới biết cộng sản xấu và dân chủ tốt. Mạnh mẽ chống cộng, cổ súy cho dân chủ hay chấp nhận gian nguy mới chỉ là "điều kiện cần" của một người đấu tranh cho dân chủ. "Điều kiện có" là văn hóa dân chủ, hay nói cách khác dân chủ không chỉ đòi hỏi kiến thức lý thuyết mà cả phản xạ dân chủ tự nhiên, một nếp sinh hoạt thể hiện các giá trị dân chủ.

Một quan điểm khác cũng cần được khai thông: Dân chủ là mục đích hay phương tiện. Khi nói về vấn đề đấu tranh, các cụm từ thường dùng là : Phong trào đấu tranh dân chủ, nhà đấu tranh dân chủ, công cuộc đấu tranh dân chủ v.v... làm cho chúng ta ngẫu nhiên coi dân chủ là mục đích. Đối với đa số người dân họ không cần biết dân chủ là gì ? Cộng sản là gì ? Quan trọng với họ là đời sống hạnh phúc.

Đường đi đến mục đích hạnh phúc mỗi người có thể có một con đường riêng, nhưng hạnh phúc của muôn người cho đến nay thì chỉ có một con đường dân chủ. Dân chủ là một phương thức tổ chức xã hội bảo đảm các quyền tự do của con người trong một đất nước phồn vinh và hòa hợp. Đó phương tiện đưa chúng ta đến một tương lai chung, một hạnh phúc chung.

Anh Định viết : "Tôi càng không có ảo tưởng tự do sẽ mang lại dân chủ cho đất nước". Nhận định chua chát này cũng là một ngộ nhận lớn. Dân chủ mang đến tự do chứ tự do không mang lại dân chủ. Tự do là cứu cánh, dân chủ là phương tiện. Nếu tạm tính từ Nguyễn vũ Bình, Phạm Hồng Sơn, Lê Chí Quang... những con người bước vào tranh đấu không hận thù, thuần túy là tinh thần yêu nước với một mục tiêu trong sáng là thay đổi số phận Việt Nam, thì lịch sử đấu tranh dân chủ đã có hơn 20 năm với hàng trăm người đã dấn thân với hàng trăm năm tù tội, trong đó có anh Lê Công Định. Không lẽ tất cả những hi sinh, mất mát đó chỉ là sự bồng bột cách mạng? Không lẽ dân tộc Việt Nam chưa xứng đáng để được dân chủ hay chúng ta chưa là con người đúng nghĩa để có quyền con người ? Chúng ta xứng đáng với độc tài cộng sản ?

//www.flickr.com/photos/184608260@N03/51130017055/in/dateposted-public/" title="giaiphap-3" data-flickr-embed="true" style="font-style:inherit;font-variant:inherit;font-weight:inherit;font-stretch:inherit;font-size:inherit;line-height:inherit">

Không có giải pháp riêng cho một dân tộc mà phải có giải pháp chung, một giấc mơ chung. Giải pháp chung đó là sự đồng thuận về một tương lai mà mọi người đều muốn có và lộ trình để đi tới tương lai đó...

Trao đổi với nhiều người đấu tranh tôi thấy phần đông cho là công cuộc đấu tranh chỉ thắng lợi khi được đa số người dân ủng hộ. Điều này có thể họ bị ảnh hưởng tuyên truyền cộng sản, không nghiên cứu các cuộc đấu tranh và không tham khảo lý thuyết chính trị. Nó cũng là một phần nguyên nhân cho sự rã hàng ngày nay.

Bằng kinh nghiệm đấu tranh của những người dấn thân thì phần đông đều thấy thuyết phục người thân mình còn khó thì hy vọng gì thành công với đa số quần chúng. Nhận định này rất sai. Mọi cuộc cách mạng trong đó có "cuộc cách mạng" của đảng cộng sản đều được tiến hành bởi một nhóm nhỏ, thậm chí rất nhỏ. Không có cuộc cách mạng nào được đa số quần chúng nhân dân ủng hộ ngay từ đầu. Khi được đa số người dân ủng hộ thì cuộc cách mạng đó đã chắc chắn thành công. Lý thuyết đấu tranh cũng chỉ rõ chỉ cần 3.5% người dân kiên trì muốn thay đổi thì không một chính quyền nào trụ nổi.

Thật buồn khi thời gian và sự hy sinh đã không đem đến sự vượt lên về chất, những gian khổ đã không đem tới sự hiểu biết cần thiết. Phải chăng vì người ta nhập cuộc đấu tranh với thành kiến là chính trị và đấu tranh chính trị không cần học tập? Kết quả là di sản để lại của cả một thời tranh đấu không phải là nền móng để thế hệ sau từ đó xây lên mà nó là sự thú nhận bất lực, tuyệt vọng và một lời can ngăn nhập cuộc.

Chính trị là một môn khoa học xã hội phức tạp. Làm chính trị trong một xã hội dân chủ đã khó. Làm chính trị trong một xã hội độc tài bội phần khó hơn. Không thể làm chính trị chỉ bằng nhiệt tình và can đảm. Đây là cái giá quá đắt cho xu hướng "Hãy hành động đi ! Đừng lý thuyết nữa". Kết quả là không biết phải làm gì.

Muốn khai trí trong lĩnh vực chính trị thì cần có sự hiểu biết chính trị. Sự hiểu biết chỉ đến thông qua nghiên cứu, học tập và thảo luận. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên luôn sẵn sàng đồng hành cùng mọi người trên con đường này. Hai tài liệu nhập môn chính trị mọi người có thể tìm được là cuốn Tổ Quốc Ăn Năn của ông Nguyễn Gia Kiểng và Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên.

Đỗ Xuân Cang

Praha, 16/06/2021

Tết là ngày nghỉ ngơi, gia đình xum vầy bên nhau để cùng chào đón một năm mới với những ước nguyện tốt lành cho gia đình và người thân. Với những người quan tâm đến đất nước thì mỗi khi xuân về chúng ta đều nhớ tới những người tù lương tâm đang bị giam cầm tù tội. Họ phải xa gia đình, vợ chồng, con cái chỉ vì đã nói lên sự thật và hiện tình của đất nước. Họ là những người can đảm và ưu tú của dân tộc. Theo tổ chức Người bảo vệ Nhân quyền thì đến năm 2020 chính quyền Việt Nam đang giam giữ 276 tù nhân lương tâm. Một số khuôn mặt nổi bật như Trần Huỳnh Duy Thức, Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Phạm Thành, Phạm Đoan Trang, Lê Anh Hùng, Đinh Thị Thu Thủy, Trần Đức Thạch, Nguyễn Năng Tĩnh, Huỳnh Thị Tố Nga, Trần Hoàng Phúc, Cấn Thị Thêu cùng hai con trai Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư…

Theo tổ chức Người bảo vệ Nhân quyền thì đến năm 2020 chính quyền Việt Nam đang giam giữ 276 tù nhân lương tâm.

Chúng ta cần dứt khoát khẳng định rằng họ vô tội. Họ chỉ thực thi "quyền tự do ngôn luận", đó là một trong những quyền căn bản tối thiểu của con người mà Tuyên Ngôn Nhân Quyền Phổ Cập của Liên Hợp Quốc đã long trọng xác nhận và chính quyền Việt Nam cũng đã ký kết và tham gia. Ngay cả Hiến pháp Việt Nam cũng xác nhận "quyền tự do ngôn luận" của công dân. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên là một tổ chức chính trị dân chủ của Việt Nam, chúng tôi luôn lên tiếng mạnh mẽ phản đối các vụ bắt giữ và kết án tùy tiện đó.

Tập Hợp luôn xem mình là một thành phần gắn bó mật thiết với phong trào dân chủ Việt Nam. Tất cả những người lên tiếng tranh đấu cho dân chủ Việt Nam đều là đồng minh thân thiết của chúng tôi. Chúng tôi luôn quí mến, kính trọng và mong muốn họ được bình an. Với chúng tôi họ là thành phần thiểu số rất đáng quí, là những người còn thao thức và trăn trở với vận mệnh đất nước, họ là lương tri của dân tộc. Thử hình dung một đất nước mà tất cả đều im lặng, chỉ lo làm ăn và nghĩ đến bản thân mình, nhắm mắt bịt tay trước mọi bất công trong cuộc sống thì đất nước đó sẽ đi về đâu ?

Tập Hợp là đồng minh của những người tranh đấu cho dân chủ Việt Nam nhưng chúng tôi không hành động giống họ. Chúng tôi đi theo con đường khác, con đường mà chúng tôi cho là đúng và phù hợp với thời cuộc. Tập Hợp chỉ là đại diện cho một khuynh hướng chính trị trong phong trào dân chủ Việt Nam. Chúng tôi không có tham vọng "thống nhất" tất cả mọi người vào tổ chức của mình vì điều đó là không thể và vô lý. Việt Nam là ngôi nhà chung của 54 dân tộc anh em và 100 triệu người dân với nhiều tư tưởng và quan điểm chính trị khác nhau. Không thể có chuyện áp đặt "đồng phục tư tưởng" cho cả một dân tộc. Đảng cộng sản đã áp đặt một hệ tư tưởng chính trị duy nhất cho cả đất nước bằng sức mạnh của bạo lực, nhà tù và khủng bố là sai. Tập Hợp là một tổ chức dân chủ, chúng tôi chỉ thuyết phục người dân bằng lời nói.

Theo chúng tôi phong trào dân chủ Việt Nam chưa có thực chất và chiều sâu mà chỉ là những tiếng nói phản kháng của các cá nhân lẻ loi. Có lẽ gọi là phong trào phản đối hay phản kháng thì đúng hơn. Phong trào là gì ? Đó là những hoạt động văn hóa, chính trị và xã hội lôi cuốn được nhiều người tham gia. Một phong trào thực sự phải có sự phối hợp tổ chức, có mục tiêu cụ thể và có đánh giá kết quả. Hầu hết những người tranh đấu hiện nay, phần lớn đều là với tư cách cá nhân. Ai làm được gì thì làm, tùy theo khả năng và sở thích của mỗi người. Không có bất cứ sự phối hợp và mục tiêu cụ thể nào. Phương pháp tranh đấu của các nhân sĩ là cố gắng xây dựng tên tuổi cá nhân, tạo tiếng vang và sẵn sàng đối đầu với chính quyền, thậm chí chấp nhận tù đày. Họ hy vọng tiếng nói của họ sẽ thức tỉnh được quần chúng, tập hợp được lực lượng hay hiệu triệu được quần chúng…

Đây là phương pháp tranh đấu đã cũ, chắc chắn sẽ không thành công. Thế giới đã thay đổi rất nhiều, Việt Nam cũng vậy. Truyện thuyết cũ đó, dựa trên tư duy, cách suy nghĩ và hành động của văn hóa Khổng giáo đã thật sự lỗi thời và lạc hậu. Tinh thần dâng hiến đời mình cho tổ quốc như Nguyễn Thái Học, đảng trưởng Việt Nam Quốc Dân Đảng "không thành công thì thành nhân" đã lạc hậu và chỉ cho thấy sự bế tắc. Bao nhiêu năm qua, việc đấu tranh bằng cách hy sinh bản thân để đánh thức đồng bào của các nhân sĩ đã không mang lại kết quả như mong muốn.

Đoan Trang, một gương mặt tranh đấu nổi bật của Việt Nam bị bắt hôm 6/10/2020 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Chúng tôi xin lấy một ví dụ, đó là trường hợp của Phạm Đoan Trang. Cô là một trí thức trẻ, nổi tiếng, thông minh, có kiến thức và là tác giả của nhiều cuốn sách về chính trị như "Chính trị bình dân", "Cẩm nang nuôi tù", "Phản kháng phi bạo lực"… Đoan Trang là một trong những khuôn mặt tranh đấu hàng đầu tại Việt Nam được dư luận trong nước và thế giới biết đến. Cô được trao nhiều giải thưởng nhân quyền quốc tế như giải Homo Homini 2017 (Cộng hòa Czech), giải thưởng Tự do Báo chí của Tổ chức Phóng viên không biên giới năm 2019. Đoan Trang bị bắt hôm 6/10/2020 và hiện tại vẫn đang bị giam giữ. Sau khi bị bắt thì bạn bè đã công bố bức thư của Đoan Trang như là những lời gửi gắm trước khi bị bắt.

Chúng tôi đọc kỹ lá thư và thấy rõ sự bế tắc trong đó. Đoan Trang đã chuẩn bị tinh thần để bước vào tù với hy vọng sự hy sinh đó sẽ tạo ra "một phong trào xã hội rộng lớn thúc đẩy việc thông qua hai dự luật là Luật bầu cử mới và Luật tổ chức quốc hội mới". Đoan Trang cũng mong muốn việc cô đi tù sẽ là "cơ hội để quảng bá các cuốn sách" mà cô đã viết và sau cùng là muốn "giới hoạt động dân chủ phải là một lực lượng đàm phán với nhà nước, trong đó tập trung nhấn mạnh vào việc đòi thông qua hai dự luật trên"…

Gần nửa năm đã trôi qua và có lẽ Đoan Trang rất buồn nếu biết các mong muốn của cô rất khó thành hiện thực. Sẽ không có một phong trào rộng lớn nào hay một lực lượng dân chủ nào đủ tầm vóc để "đàm phán với nhà nước" hiện nay. Lực lượng dân chủ đó không thể từ trên trời rơi xuống mà phải xây dựng. Muốn xây dựng được một lực lượng như vậy thì cần có quyết tâm và sự cố gắng của rất nhiều người. Chuyện đó không dễ dàng và chúng tôi đã phân tích vì sao. Các cuốn sách của cô thì người dân vẫn đọc, không nhất thiết cô phải vào tù thì người ta mới đọc sách của cô.

Chúng ta thấy được gì qua bức thư mà chúng tôi cho là khá tuyệt vọng và bế tắc này ? Đoan Trang dù trẻ, thông minh, dũng cảm, quyết tâm nhưng phương pháp đấu tranh của cô vẫn đi theo một truyện thuyết cũ. Dù gây được tiếng vang, sự ngưỡng mộ nhưng để đạt được mục tiêu "xóa bỏ chế độ độc tài tại Việt Nam" hay "biến việc đi tù thành cơ hội" cho những người khác thì không thể.

Nhiều người Việt Nam dù không có bạo lực nhưng vẫn kêu gọi dùng bạo lực lật đổ chế độ. Lịch sử của dân tộc ta hàng nghìn năm qua là dùng bạo lực để lật độ các vương triều cũ thay vì đối thoại. Đấu tranh chính trị đồng nghĩa với bạo lực. "Đối thoại" chưa bao giờ là phương pháp của những người làm chính trị kể cả đảng cộng sản.

"Đối thoại" chưa bao giờ là phương pháp của những người làm chính trị kể cả đảng cộng sản. Phải chờ đến năm... 2045 ! (Đối thoại 2045 diễn ra tại Hội trường Thống Nhất, Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh : VGP/Quang Hiếu)

Phương pháp và lộ trình tranh đấu của Tập Hợp hoàn toàn khác với các tổ chức và cá nhân trong phong trào dân chủ Việt Nam. Chúng tôi cho rằng đấu tranh chính trị luôn là đấu tranh có tổ chức. Một tổ chức chính trị chỉ có thể đoàn kết và đồng thuận dựa trên một tư tưởng chính trị. Trong đấu tranh chính trị thì lời nói là tất cả. Một tổ chức chỉ có thể thành công nếu trước đó đã thắng lợi trên mặt trận tư tưởng và lý luận. Hay nói cách khác, một cuộc cách mạng về tư tưởng và văn hóa phải đi trước để dẫn đường cho một cuộc cách mạng. Với Tập Hợp cuộc tranh đấu này không phải để giành chính quyền hay làm ông nọ bà kia mà để mở ra một kỷ nguyên mới cho đất nước : Kỷ nguyên của dân chủ và tự do.

Tập Hợp chỉ trích và phê phán Đảng cộng sản thẳng thắn, dứt khoát nhưng chưa bao giờ xem họ là kẻ thù. Chúng tôi cũng chưa bao giờ kêu gọi biểu tình lật đổ chế độ. Với chúng tôi họ là một sản phẩm của lịch sử mà muốn hay không chúng ta cũng phải tìm cách chung sống. Thậm chí anh em Tập Hợp sẵn sàng đón nhận việc một cựu đảng viên cộng sản trở thành người lãnh đạo cao nhất của tổ chức nếu người đó chia sẻ các giá trị của Tập Hợp và phù hợp với vị trí đó. Tập Hợp không đối đầu, thách thức hay khiêu khích Đảng cộng sản theo kiểu một mất một còn. Họ là họ mà ta là ta. Tập Hợp đề nghị và đưa ra giải pháp dân chủ hóa đất nước và cố gắng xây dựng một đội ngũ có kiến thức và khả năng để làm việc đó. Quyết định cuối cùng trong việc chọn giải pháp dân chủ đa nguyên của chúng tôi hay giải pháp cộng sản thuộc về đa số người dân Việt Nam. Chúng tôi sẵn sàng đối thoại với Đảng cộng sản để cùng dân chủ hóa đất nước nhưng sẽ không xin xỏ hay nhượng bộ trên những lập trường căn bản của tổ chức. Tập Hợp muốn Đảng cộng sản là tác nhân của quá trình dân chủ hóa đất nước như các nước Đông Âu. Chúng tôi luôn chủ trương đối thoại chứ không đối đầu trong mọi trường hợp và với mọi tổ chức, kể cả với Đảng cộng sản.

Có người thắc mắc, nếu Tập Hợp đúng, vậy tại sao vẫn chưa thành công ? Việc này chúng tôi đã giải thích nhiều lần là cuộc tranh đấu mà Tập Hợp theo đuổi, đồng thời cũng là một cuộc cách mạng về văn hóa. Để thay đổi văn hóa của cả dân tộc đã hình thành bởi hàng nghìn năm lịch sử, chưa bao giờ là chuyện dễ dàng. Mọi người thấy phương pháp của Tập Hợp rất mới, rất lạ nên còn dè dặt lên tiếng ủng hộ và tham gia chứ không mấy người nói chúng tôi sai. Chúng tôi hiểu điều đó nên cố gắng thuyết phục người dân bằng tất cả sự kiên nhẫn và bao dung. Truyện thuyết mới mà Tập Hợp đề nghị cho người dân Việt Nam khác hoàn toàn với truyện thuyết cũ nên cần có thời gian. Cái gì mới cũng thế. Làm chính trị là hò hẹn với tương lai chứ không phải ăn mày dĩ vãng.

Bầu cử Mỹ và hiện tượng Donald Trump đã là bộc lộ những bất đồng trong phong trào dân chủ Việt Nam. Nói đúng ra là nó đã làm lộ rõ sự tụt hậu nghiêm trọng về kiến thức chính trị của người dân và trí thức Việt Nam. Sự tụt hậu về kiến thức và các quan niệm chính trị đó không hẳn là sai nhưng chúng đã lạc hậu so với thời đại. Đã đến lúc phong trào dân chủ Việt Nam cần kiểm điểm và thay đổi truyện thuyết đấu tranh để tiến về phía trước.

Việt Hoàng

(20/02/2021)

Trang sử Donald Trump sắp khép lại và nhân sự mới của chính quyền Joe Biden đang được hình thành. Điều đầu tiên có thể thấy được qua việc bổ nhiệm nhân sự của Biden là ông đã dùng những người có chuyên môn cao trong các lĩnh vực và sự đa dạng của các sắc dân.

Câu chuyện đáng nói nhất xung quanh nhân vật Donald Trump đối với người Việt Nam là sự bất đồng và chia rẽ, ngay cả trong hàng ngũ những người đấu tranh cho dân chủ.

Nhiều người tốt, lương thiện, tử tế, dũng cảm, dấn thân (mà không ai có thể nghi ngờ việc họ chống lại chế độ độc tài) nhưng vẫn ủng hộ Trump. Vì sao lại có chuyện đó? Theo chúng tôi thì có mấy lý do sau.

Văn hóa xem nhẹ đạo đức trong chính trị.

Đa số người Việt vẫn xem làm chính trị là phải thủ đoạn, gian manh, dối trá... Đây là ngộ nhận rất lớn và tai hại về bản chất của chính trị. Một người không có đạo đức mà tham gia vào chính trị thì tai họa sẽ khôn lường. Thực ra chính trị và đạo đức chỉ là một. Chính trị là việc thể hiện các giá trị đạo đức vào trong cuộc sống. Đạo đức là chính trị trên quy mô cá nhân và chính trị là đạo đức trên quy mô quốc gia. Ngộ nhận này đã là nguyên nhân khiến cho Việt Nam chìm đắm trong độc tài và đến giờ vẫn chưa có dân chủ.

Chính trị không cần học

Do di sản văn hóa, trí thức Việt Nam có thành kiến sai lầm rằng chính trị không cần phải học. Hậu quả là kiến thức chính trị của trí thức Việt Nam cũng không khác quần chúng bao nhiêu. Thiếu kiến thức nên thay vì vượt lên trước để dẫn đường cho quần chúng thì họ luôn chạy theo sau quần chúng. Họ không những không đảm nhiệm được vai trò hướng dẫn quần chúng mà còn đẩy quần chúng vào sai lầm.

Trump được nhiều người ủng hộ vì ông ta giàu có, thành công và địa vị cao…

Quan niệm sai về các nấc thang giá trị

Người dân và trí thức Việt Nam đều đặt sự thành công trên ba thứ: Sự giàu có, chức quyền và bằng cấp. Trong thực tế, hiểu biết khác với bằng cấp. Tâm hồn cao thượng không phải lúc nào cũng đồng hành với người có chức quyền. Tài sản là phương tiện, dù cao quí nhưng không phải là mục đích (cứu cánh) của đời người. Đảng cộng sản luôn lấy cứu cánh (xây dựng một tương lai tốt đẹp) để biện minh cho phương tiện (đàn áp người dân). Ủng hộ Trump là đi vào vết xe đổ đó. Trump được tung hô vì giàu có, thành công và có chức quyền hơn là đã làm việc hiệu quả. Trump sẽ bị lãng quên rất nhanh khi không còn là tổng thống.

Nạn tin giả tràn lan trên các mạng xã hội

Nói rằng không có điều kiện tiếp cận các thông tin đúng đắn là chưa thuyết phục. Thật sự là không nhất thiết phải đọc được tiếng Anh mới có cái nhìn đúng về Trump. Rất nhiều cơ quan truyền thông người Việt hải ngoại đã cập nhật rất kịp thời và trung thực về tin tức và thời sự Mỹ. Các tờ báo lớn như BBC, RFI, VOA, RFA đều có ban Việt ngữ. Sỡ dĩ người ta thích nghe tin giả vì họ thích nghe những gì mình thích chứ không phải để tìm kiếm thông tin trung thực. Các kênh Youtube tự làm của nhiều người cuồng Trump đã làm cho không ít người trở nên mụ mẫm và hoang tưởng.

Người Việt chưa có tinh thần dân chủ

Suốt chiều dài lịch sử người Việt chúng ta chưa từng được sống dưới một chế độ dân chủ nên chưa có tinh thần và quán tính dân chủ, ngay cả những người tự nhận là dân chủ. Một người dân chủ thực sự không có lý do để ủng hộ người như Trump, ông ta không có bất cứ một quan tâm hay ưu tư nào về dân chủ và nhân quyền. Trump chỉ là một chính trị gia dân túy.

Thiếu tinh thần dân chủ nên đa số người Việt ủng hộ Trump thay vì lý luận một cách ôn hòa thì chỉ biết tấn công, chửi bới và chụp mũ các ý kiến khác biệt. Suốt bốn năm qua Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên (Tập Hợp) đã bị mạt sát với những ngôn từ kinh khủng nhất đến từ một số người cuồng Trump. Chúng tôi đã chịu đựng trong tinh thần bao dung và hòa giải bằng cách im lặng hoặc tranh luận bằng một thái độ ôn hòa và trang nhã.

Tôn trọng khác biệt là tinh thần phải có của những người đấu tranh dân chủ.

Khai dân trí khác với đấu tranh chính trị

Ai có kiến thức về bất cứ một lĩnh vực nào đó đều có thể “khai dân trí”. Tuy nhiên đấu tranh chính trị không chỉ dừng lại ở việc khai dân trí và không phải ai cũng có khả năng khai dân trí. Các hoạt động bề nổi như biểu tình giờ cũng đã lắng xuống nên hành động chủ yếu bây giờ là “khai dân trí” trên mạng. Những ý kiến đúng có lợi cho phong trào dân chủ Việt Nam. Việc chỉ trích Đảng cộng sản không còn quá cần thiết vì đa số người dân đều đã biết điều đó. Tuy nhiên nếu ý kiến sai và cực đoan thì không những không khai dân trí mà còn kéo kiến thức của người dân xuống thấp, giam hãm trí tuệ của người dân trong tăm tối.

Đấu tranh chính trị là phải tham gia vào một tổ chức chính trị. Tập Hợp thường xuyên chỉ trích chủ nghĩa nhân sĩ vì đó là lối tranh đấu sai. Tập Hợp không chỉ trích cụ thể bất cứ cá nhân nào vì đó là quyền lựa chọn của mỗi người. Có những người vì hoàn cảnh nên không thể tham gia vào tổ chức. Tuy nhiên phải xem đó là lựa chọn bắt buộc do hoàn cảnh thay vì ưỡn ngực tự hào. Tập Hợp sẵn sàng thảo luận với những ý kiến không đồng ý trên tinh thần cầu thị và lắng nghe.

Một người trí thức thật sự không thể thấy sai mà không nói. Cụ Phan Châu Trinh, Trần Trọng Kim và trí thức Việt Nam trước năm 1945 đã không lên án chủ nghĩa cộng sản khi nó được du nhập vào Việt Nam. Chính vì thế nó đã bùng phát và lớn mạnh để rồi dẫn đất nước đi vào đêm đen.

Thế nào là đúng - sai không dễ đạt được đồng thuận ngay lập tức mà cần phải có thời gian. Thảo luận nhằm nâng cao kiến thức và hiểu biết để đi đến kết luận đúng chứ không phải để thắng - thua.

Vì sao Tập Hợp chỉ trích Donald Trump?

Tập Hợp chỉ trích Trump vì ông ta là một chính trị gia dân túy. Dân túy rất nguy hiểm khi tạo ra tình trạng đối kháng giữa các tầng lớp trong xã hội bằng cách khai thác những bất công và bất mãn chính đáng của người dân. Đó là sự chênh lệch giàu - nghèo, sự đa dạng của văn hóa và kiến thức. Các chính trị gia dân túy chinh phục người dân bằng sự hùng biện, đánh trúng tâm lý và mong mỏi của người dân bằng cách đưa ra những giải pháp tưởng chừng cụ thể và đơn giản nhưng thực tế là không thể thực hiện. Không bao giờ có những giải pháp đơn giản cho những vấn đề phức tạp. Nếu đơn giản và dễ thực hiện thì các chính quyền trước đã làm.

Tập Hợp chỉ trích Trump từ lúc ông ta trở thành tổng thống Mỹ năm 2016 và việc dự đoán ông ta thất cử năm 2020 không phải là ăn may. Chúng tôi không làm thầy bói mà chỉ phân tích dựa trên những sự kiện đã xảy ra để đưa ra dự báo cho tương lai. Không chỉ với Trump mà các nhận định của chúng tôi về thế giới và Việt Nam thường là đúng. Tập Hợp là một tổ chức chính trị thực sự mà tổ chức chính trị là môi trường để sản xuất và sàng lọc các ý kiến.

Nếu không có một nền tảng tư tưởng chính trị vững chắc thì người đấu tranh dân chủ rất dễ bị lạc đường

Vì sao nhiều người tranh đấu bị lạc đường?

Rất nhiều người tranh đấu cho dân chủ Việt Nam dù đã rất cố gắng và hy sinh, vào tù ra tội nhưng vẫn lạc đường và mất phương hướng. Nhiều người chán nản, thất vọng và bỏ cuộc sau một thời gian. Lý do cũng không quá khó hiểu. Họ không có tư tưởng chính trị để làm kim chỉ nam cho các hành động của mình mà chỉ biết chạy theo các sự kiện. Khi các sự kiện lắng xuống hoặc các sự kiện mới xuất hiện thì họ sẽ cảm thấy hụt hẫng và thất vọng.

Tập Hợp là tổ chức chính trị tiên phong và gần như duy nhất đề cao tư tưởng chính trị và xem đấu tranh chính trị chủ yếu là trên mặt trận tư tưởng và lý luận. Chúng tôi có mục đích rõ ràng, được cụ thể hóa bằng một dự án chính trị vì thế chúng tôi không bao giờ “lạc đường” hay bị mất phương hướng. Thực tế là nhiều tổ chức chính trị của người Việt trong và ngoài nước đã xuất hiện và biến mất sau một thời gian ngắn trong khi đó Tập Hợp vẫn tiến về phía trước, dù không được nhanh như nhiều người mong muốn.

Có ý kiến rằng cho rằng Việt Nam vẫn chưa có cái gọi là “phong trào dân chủ”, điều này không hoàn toàn vô lý. Những người đang tranh đấu hiện nay mới chỉ lên tiếng phản đối và chỉ trích Đảng cộng sản. Để trở thành người dân chủ thì còn nhiều việc phải làm và cần nhiều cố gắng. Đầu tiên là phải cố gắng tìm câu trả lời cho hai câu hỏi:

1. Cứu cánh (mục đích) và bản chất của cuộc đấu tranh dân chủ là gì?

2. Trong cuộc đấu tranh này những khả năng và đức tính nào là cần thiết, cần được nhận diện, tìm kiếm và trân trọng?

Nếu không trả lời được hai câu hỏi này thì phong trào dân chủ Việt Nam vẫn chưa thể trưởng thành. Ví dụ khi đứng trước một trường hợp mới lạ như Donald Trump thì nhiều người không biết phải làm sao. Việc hỗn loạn các giá trị khiến nhiều người ủng hộ Donald Trump mà không ý thức được rằng điều đó là sai. Văn hóa Khổng Giáo khiến trí thức Việt Nam quen suy nghĩ theo một nếp cũ chứ chưa thể vượt thoát lên được chính mình và vượt thoát lên di sản văn hóa độc hại đó.

Thời gian sẽ trả lại mọi sự thật về đúng bản chất của nó. Thời gian cũng là liều thuốc tốt nhất để hàn gắn mọi vết thương. Người Việt tụt hậu khá xa so với thế giới về lĩnh vực chính trị. Những cú sốc như Donald Trump sẽ làm chúng ta trưởng thành và chín chắn hơn về chính trị.

Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên có Dự án chính trị để làm kim chỉ nam nên rất khó để lạc đường

Hiện tượng Donald Trump sẽ sớm chấm dứt trong những ngày tới, muộn nhất là sau ngày 20/1/2021. Dù sao đi nữa thì người Việt cũng không nên vì Donald Trump mà xem đồng bào và những người đang đấu tranh cho dân chủ như là kẻ thù. Cho dù có khác biệt về chính kiến và quan điểm nhưng chúng ta vẫn là đồng minh trong công cuộc chống độc tài và dân chủ hóa đất nước.

Việt Hoàng

(30/11/2020)

Hong Kong, Việt Nam và những tiềm ẩn cho phong trào dân chủ

Nguyễn Viện, BBC, 17/08/2019

Cả thế giới đang hướng về Hong Kong với cả sự phấn khích hy vọng và lo âu. Điều gì sẽ xảy ra cho Hong Kong trong những ngày sắp tới ?

Người biểu tình Hong Kong hôm thứ Sáu, một số người giương tấm biển kêu gọi giới chức trao quyền cho nhân dân

Người biểu tình Hong Kong có thể đạt được gì ?

Có vẻ như những người biểu tình không muốn dừng lại, bởi họ chưa đạt được bất cứ điều gì trong những mục tiêu tranh đấu của họ.

Luật dẫn độ vẫn chưa bị hủy bỏ vĩnh viễn, vấn đề chỉ là thời gian.

Bầu cử tự do cho người dân Hong Kong là điều không thể có khi Hong Kong đang là một phần lãnh thổ của cộng sản Trung Quốc.

Một Hong Kong độc lập thì quá ảo tưởng.

Cả thế giới đang hướng về Hong Kong với cả sự phấn khích hy vọng và lo âu. Điều gì sẽ xảy ra cho Hong Kong trong những ngày sắp tới ?

Chính quyền Hong Kong cũng như Bắc Kinh có lẽ sẵn sàng chờ đợi ngày người dân mệt mỏi nếu như mọi việc vẫn còn trong vòng kiểm soát, hoặc dùng một giải pháp sắt máu mà Trung Quốc sẽ không ngần ngại thực hiện bất chấp dư luận quốc tế, bởi họ là cộng sản.

Về phía những người biểu tình, tôi tin rằng họ cũng không quá ngây thơ để có thể hy vọng thay đổi thể chế sau những ngày biểu tình tổng lực.

Tuy nhiên, điều không thể khác là nguyện vọng của họ, ý chí của họ phải được bày tỏ và họ muốn được lắng nghe.

Tất nhiên, một chính quyền nằm trong tay Bắc Kinh thì không thể đáp ứng bất cứ điều gì. Vì thế, vấn đề của Hong Kong không chỉ là hôm nay, mà sẽ là vẫn còn, mãi còn cho đến khi có một Trung Quốc dân chủ.

Dư luận quốc tế thắc mắc người Hồng Kông còn biểu tình đến bao giờ ?

Điều tích cực nhất trong sự giận dữ của người Hong Kong, theo tôi, nó sẽ tác động không ít đến giới tinh hoa của Trung Quốc, cũng như những con người đang sống lưu vong trên quê hương mình ở Tây Tạng, Tân Cương, Nội Mông…

Nó là cảm hứng và niềm hy vọng cho ngày mai, một cuộc sống mang dấu ấn con người thay vì một trại súc vật.

Từ Hong Kong nhìn tới chuyện Việt Nam

Cũng như Hong Kong, tôi không tin trong ngắn hạn, giới tranh đấu cho dân chủ ở Việt Nam có thể làm được điều gì đáng kể.

Khi quân đội còn nằm trong tay đảng Cộng sản thì không có bất cứ cơ sở nào để tin rằng chế độ này sẽ bị lật đổ. Đảng Cộng sản tất nhiên biết rõ điều ấy.

Điều trớ trêu và bi kịch nhất, có lẽ không ai bảo vệ chế độ cộng sản ở Việt Nam cẩn thận cho bằng… Trung Quốc. Môi hở răng lạnh.

Cũng là oái oăm nhất, chống Trung Quốc có thể bị coi là "phản động", mặc dù Trung Quốc đang trường chinh thôn tính Việt Nam.

Đối với đảng Cộng sản, không phải thế lực thù địch, bất cứ từ đâu đến hay trong nhân dân để đảng phải lo nghĩ, mà chính là sự tự diễn biến, tự chuyển hóa của hàng ngũ cán bộ đảng viên.

Nội tại những bất cập, sai lầm và tha hóa là những khiếm khuyết bẩm sinh mà đảng tự bản thân không thể sửa đổi.

Bên cạnh đó, những tác động xã hội từ bên ngoài trong một thế giới mở không thể không làm cho những đầu óc thủ cựu nhất phải so sánh, cũng như sự thức tỉnh của người dân đang càng ngày càng lan rộng về một lịch sử bị dối trá, bưng bít trước những sự thật.

Cái giá trị lớn lao nhất của giới tranh đấu trong thời gian qua chính là góp phần vào sự thức tỉnh đó bằng ý thức bày tỏ lòng trung thực của mình về những vấn đề cấp bách của đất nước mà đảng đang cố dụi đầu vào cát và bắt nhân dân của mình cũng phải sợ hãi tránh né bằng sự phủ dụ cái nhu nhược "cứ để Đảng và nhà nước lo".

Nguyễn Viện (Sài Gòn)

Nguồn : BBC, 17/08/2019

*******************

Bài học Hương Cảng cho Bắc Kinh

Ngô Nhân Dụng, Người Việt, 16/08/2019

Gần hai tháng biểu tình ở Hồng Kông khiến Đảng cộng sản Trung Hoa bối rối. Không những họ chịu bó tay không can thiệp, họ còn thực sự không hiểu chuyện gì đang xảy ra, cho nên Bắc Kinh chưa biết phải đối phó cách nào.

Hôm Thứ Sáu 16/08/2019, người dân Hồng Kông tiếp tục xuống đường biểu tình ủng hộ dân chủ, bất chấp sự răn đe của Bắc Kinh. (Hình : Manan Vatsyayana/AFP/Getty Images)

Trong khi dân Hồng Kông đi biểu tình ở tòa nhà nghị viện, ở trụ sở cảnh sát và ở phi trường, thì Trung Quốc cho chiếu hình lính tráng kéo về túc trực, với những xe nhà binh xếp hàng chờ ở Thẩm Quyến, bên kia biên giới. Dương oai diễu võ đe dọa.

Nhưng cùng trong thời gian đó, Trung Quốc cũng đưa hàng ngàn "nhà nghiên cứu" vô Hồng Kông tìm gặp những người dân địa phương thuộc đủ các thành phần. Họ gặp các giáo sư đại học, các thương gia xưa nay không bao giờ bày tỏ ý kiến chính trị, các sinh viên, nhà báo, vân vân, để hỏi những câu giản dị, như : Dân Hồng Kông muốn cái gì ? Tại sao người ta lại nổi giận dữ vậy ?

Trung Quốc cũng đã làm giống như vậy lần trước. Năm 2003, sau khi nửa triệu người biểu tình chống một dự luật an ninh với mục đích thắt chặt ách kiểm soát đời sống dân cư, làm nghị viện phải hủy bỏ không bàn nữa, Bắc Kinh đã từng đưa hàng ngàn "nhà nghiên cứu" qua Hồng Kông để tìm hiểu. Chắc chắn những điều tra viên này đã làm báo cáo đầy đủ và trung thực những gì họ được nghe.

Nhưng năm nay, Bắc Kinh vẫn lâm tình trạng bất ngờ. Vì chính những người vẫn báo cáo tin tức cho Trung ương Đảng và Bộ Công an cũng không nhìn thấy tâm trạng thật của người dân cựu thuộc địa.

Bốn tháng trước, cả Bắc Kinh không ai nghĩ trước rằng một dự luật về dẫn độ tội phạm qua Đài Loan, nhân vụ một thanh niên Hồng Kông giết cô bạn gái trong khi du lịch ở Đài Bắc, lại đưa tới các biến cố lạ lùng như thế này !

Một tháng trước ngày dân bắt đầu biểu tình, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hàn Chính (Han Zheng, 韩正) mới tiếp các đại biểu Quốc hội từ Hồng Kông tới họp, ông nói rất tự tin : "Tình hình Hương Cảng đang tốt đẹp hơn… Hồng Kông đang phát triển đúng đường lối".

Vì niềm tin tưởng sai lầm đó, cho nên khi hàng chục ngàn dân chúng bắt đầu biểu tình phản đối dự luật dẫn độ, ông Hàn Chính còn khuyến khích dân Hồng Kông hãy ủng hộ dự luật này và tác giả là bà Lâm Quách Nguyệt Nga (Carrie Lam), vị hành chánh trưởng quan do Bắc Kinh chỉ định.

Hàn Chính không hiểu gì về dân Hồng Kông. Khi số người biểu tình lên tới 130.000, ngày 28/4, Bắc Kinh vẫn coi đó là chuyện nhỏ. Ngay trong lục địa, mỗi năm vẫn có hàng trăm ngàn cuộc biểu tình chống chính quyền các địa phương, có sao đâu ?

Ngày 9/6, nhìn cảnh một triệu người xuống đường, đủ các thành phần và mọi lớp tuổi, họ mới ngạc nhiên. Một tuần sau, sau khi bà Nguyệt Nga đã phải lên ti vi chính thức rút bản dự luật vô thời hạn, vẫn có hai triệu người tập họp bầy tỏ ý kiến tưng bừng như ngày hội lớn !

Giới lãnh đạo ở Bắc Kinh không hiểu nổi. Dân Hồng Kông không chỉ phản đối một bản dự luật. Họ muốn chống tất cả hệ thống lãnh đạo lãnh thổ này, chống những người cai trị bưng tai bịt mắt trước các nguyện vọng sâu xa của người dân. Nguyện vọng rất giản dị : Chúng tôi không muốn bị cai trị như cảnh người dân Trung Quốc đang phải chịu đựng.

Bắc Kinh đã cho quân đội biểu diễn thị uy, nhưng vô hiệu, dân vẫn tiếp tục biểu tình. Khi cảnh sát Hương Cảng mới thử dùng bạo lực, dân càng phản đối mạnh hơn. Họ kéo đến làm phi trường tắc nghẽn hai ngày liền. Họ không hề sợ hãi !

Nhưng sau cùng, những người dân phản kháng hăng hái nhất lại ngoan ngoãn giải tán. Chỉ vì ban giám đốc đưa chuyện này ra tòa và một vị chánh án đã phán quyết bắt phải ngưng (court injunction) các cuộc biểu tình ngăn cản hoạt động của phi trường.

Bây giờ giới lãnh đạo Trung Quốc có thể hiểu thêm một điều về dân Hương Cảng : Họ đã có thói quen sống trong luật pháp.

Ngay hôm sau, Tân Hoa Xã ở Bắc Kinh đã viết một bài, tựa đề : Cách duy nhất giải quyết vụ Hương Cảng là "Bảo vệ tinh thần pháp trị" (dịch tiếng Anh : Upholding rule of law). Bài báo nêu danh các chuyên gia, như ông Hàn Đại Nguyên (Han Dayuan,韓大元), khoa trưởng Luật khoa Đại học Nhân dân, Bắc Kinh.

Trong một cuộc họp báo do nhà nước tổ chức, Giáo Sư Hàn Đại Nguyên nói rằng trước mối lo ngại bạo động, chỉ có một cách giải quyết vấn đề Hồng Kông là quay trở lại với khuôn khổ cai trị bằng luật pháp (rule of law). Hệ thống cai trị dựa trên pháp luật của Hồng Kông sẽ bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh, và phát triển ; giúp Hồng Kông giữ được trật tự và phồn thịnh ; bảo vệ các quyền và tự do của người dân Hồng Kông ghi trong bản "Luật căn bản", là hiến pháp tạm thời của mảnh đất này.

Không cần sử dụng bạo lực, chỉ cần dùng luật pháp. Đó là bài học quan trọng nhất giới lãnh đạo cộng sản Bắc Kinh mới học được từ dân Hồng Kông.

Nhưng một điều mà ông Hàn Đại Nguyên không nói rõ, và Bắc Kinh cũng không muốn nhấn mạnh, là Hồng Kông theo một hệ thống tư pháp khác hẳn trong lục địa. Thượng tôn pháp luật, theo lối Trung Quốc là thẳng tay đàn áp những người không đồng ý với đảng và nhà nước. Quan tòa ở trong lục địa do Đảng cộng sản chỉ định và sai khiến. Dân Hồng Kông đã sống và nghĩ theo truyền thống tư pháp của Anh quốc, khác hẳn. Luật pháp rõ ràng, quan tòa độc lập.

Ngay từ khi người Anh cai trị thuộc địa này, các quyền tự do căn bản của dân chúng vẫn được tôn trọng. Tự do phát biểu ý kiến, giúp cho báo, đài đủ mọi khuynh hướngmở mang. Tự do hội họp để bày tỏ ý kiến tập thể, cho nên hai triệu người có thể biểu tình trong trật tự. Tự do suy nghĩ, tự do tôn giáo, tự do kinh doanh, tự do cư trú nhờ không bị trói buộc bằng hộ khẩu, vân vân.

Bản Luật Căn Bản, do Anh và Trung Quốc ký kết bảo đảm thi hành trong 50 năm, vẫn tiếp tục cho dân hưởng các quyền tự do đó. Dưới chế độ của đế quốc Anh, dân Hồng Kông không có dân chủ nhưng được tự do.

Nhưng thế giới đã thay đổi. Người dân bắt đầu đứng lên đòi thêm các quyền dân chủ. Các tổ chức sinh viên, các hội đoàn nghề nghiệp đang vận động đòi quyền trưc tiếp bàu cửa người hành chánh trưởng quan, đứng đầu guồng máy cai trị. Họ cũng đòi số đại biểu do dân trực tiếp bàu phải tăng lên trong nghị viện, thay vì đa số vẫn là những người do triều định Bắc Kinh chọn và chỉ định.

Hai đại biểu đòi dân chủ trong nghị viện, Lương Quốc Hùng (Leung Kwok-hung,梁國雄), và Chu Khải Hồi (Eddie Chu Hoi-dick朱凱廸), 63 tuổi và 32 tuổi, cuối tuần này sẽ bắt đầu những cuộc biểu tình đòi cho người dân Hồng Kông được bỏ phiếu trực tiếp bầu những người cai trị mình.

Điều mà Đảng cộng sản Trung Quốc lo sợ nhất là dân chúng trong lục địa sẽ nhìn tấm gương của dân Hồng Kông và tự hỏi : Tại sao mình không được tự do như họ ?

Đây sẽ là thử thách lớn đối đối với Trung Quốc trong những năm sắp tới. 

Ngô Nhân Dụng

Nguồn : Người Việt, 16/08/20149

*****************

Cuộc kháng cự của Hồng Kông liệu có giành được chiến thắng ?

Ai Wei Wei, VNTB, 16/08/2019

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã nhiều lần cảnh báo rằng nước Anh nên đứng ngoài cuộc. Hồng Kông không phải là việc của quý vị, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói vậy. Chúng tôi có chủ quyền. Chúng tôi làm những gì mà chúng tôi nhận thấy là phù hợp.

Cuộc kháng cự của Hồng Kông liệu có giành được chiến thắng ?

Xin có vài lời giới thiệu về Ngải Vị Vị

Ông Ngải Vị Vị là một nghệ sĩ đã từng bị chính quyền Trung Quốc cộng sản cầm tù.

Ngải Vị Vị (艾 未 未, sinh 1957) là một nghệ sĩ, nhà hoạt động, và nhà triết học người Trung Quốc hoạt động tích cực trong lĩnh vực kiến trúc, nhiếp ảnh, phim ảnh, phê bình văn hoá và xã hội. Bên cạnh lĩnh vực nghệ thuật, ông còn tham gia điều tra tham nhũng và các hoạt động ngầm của chính phủ Trung Quốc. Ông đặc biệt quan tâm tới việc phơi bày các vụ scandal tham nhũng trong việc xây dựng các trường học ở Tứ Xuyên bị sập đổ trong động đất Tứ Xuyên 2008. Ngày 3/4/2011, công an Trung Quốc đã bắt giữ ông tại sân bay Bắc Kinh và xưởng vẽ của ông ở thủ đô bị niêm phong trong một hành động cảnh cáo rõ ràng của chế độ với các nhà hoạt động và bất đồng chính kiến. 

Sau đây là nguyên văn bài báo của Ngải Vị Vị

Ngày 29/06/2019, một cô gái trẻ 21 tuổi đã viết một cái gì đó lên tường một cầu thang của một tòa nhà công cộng ở Fanling, một vùng ngoại ô của tầng lớp dân chúng lao động ở Hồng Kông :

Đồng bào Hồng Kông thân mến : Cuộc đấu tranh của chúng ta sẽ còn kéo dài, vì vậy chúng ta phải đảm bảo rằng ý chí của chúng ta sẽ không bị héo mòn. Chúng ta phải nhất mực đòi hỏi rằng dự luật phải được rút bỏ hoàn toàn, rằng sự vu khống của chính quyền đối với các cuộc biểu tình của chúng ta như là một sự "bạo loạn" phải được hủy bỏ, rằng những người biểu tình bị giam giữ phải được phóng thích, rằng Lâm Trịnh Nguyệt Nga – Trưởng đặc khu hành chính Hồng Kông phải rời từ chức, và các lực lượng cảnh sát phải bị trừng phạt nghiêm khắc. Mong ước của tôi là sử dụng cuộc đời bé nhỏ của tôi để ủng hộ những đòi hỏi này, những đòi hỏi xuất phát từ hai triệu con người trong số chúng ta !

Bản thông điệp được một bàn tay yếu đuối viết bằng một thứ sơn màu đỏ. Những đường nét nguệch ngoạc ở cuối mỗi chữ của bức thông diệp, dường như vẫn đầy cương quyết nhưng đã kiệt sức. Cô Lo Hiu Yan sau đó gieo mình từ ban công xuống đất bên ngoài tòa nhà. Nguyện ước của cô đã được thực hiện.

Ngày 9/6/2019, khoảng một triệu người ở Hồng Kông đã biểu tình chống lại dự luật dẫn độ được Bắc Kinh bảo trợ, dự luật này cho phép dẫn độ các công dân Hồng Kông sang xét xử tại Trung Quốc đại lục. Ngày 16/6, một cuộc biểu tình khác đã thu hút khoảng hai triệu người - hơn một phần tư dân số thành phố. Phần lớn những người biểu tình ở độ tuổi thiếu niên hoặc 20 tuổi. Quy mô, các khẩu hiệu và trật tự được tổ chức tốt của các cuộc biểu tình đã thu hút sự ngưỡng mộ từ khắp nơi trên thế giới. Nhưng cuối cùng, cảnh sát Hồng Kông đã sử dụng hơi cay, đạn cao su và các vụ bắt giữ để giải tán người biểu tình. Chính quyền Hồng Kông gọi họ là "những tên côn đồ".

Ngày 1/7, một cuộc biểu tình khác, lần này là để kỷ niệm (nhưng thực chất là khóc than) việc bàn giao Hồng Kông từ Anh quốc sang cho Trung Quốc hồi 22 năm về trước, đã thu hút hơn 100.000 người biểu tình, một vài người trong số họ đã đột nhập vào tòa nhà hội đồng lập pháp của thành phố Hồng Kông.

Chúng ta cần phải tự hỏi tại sao những người trẻ tuổi Hồng Kông lại làm những việc như vậy ? Đối với thế giới, việc bàn giao Hồng Kông của Anh quốc dường như chỉ là một chú thích của lịch sử. Nhưng dầu vậy, đối với những người trẻ tuổi Hồng Kông việc trở về với Trung Quốc đại lục có nghĩa là tất cả.

Họ - những người trẻ tuổi Hồng Kông – nhìn thấy gì ở Trung Quốc đại lục ngày nay ? Một công xưởng của thế giới, chắc chắn là thế. Trung Quốc đại lục giàu có và có ảnh hưởng hơn nhiều so với ba thập kỷ trước đây. Nền kinh tế của Trung Quốc đại lục đang hòa nhập với nền kinh tế thế giới, và Trung Quốc đại lục đang nhắm tới việc mở rộng phạm vi của nó thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường đầy tham vọng. Nhưng sự giàu có của Trung Quốc đại lục được xây dựng trên lưng của những người lao động giá rẻ của những người di cư từ nông thôn ra thành thị, không được các quy định về an toàn, các đoàn thể, báo chí tự do hoặc một nền tư pháp công minh chính đại bảo vệ.

Quyền lực chính trị ở Trung Quốc đại lục vận hành theo những cách thức giống với thế giới ngầm. Những điểm mạnh của hệ thống này là tốc độ và hiệu quả của guồng máy cai trị của nó, vốn bị hoen ố nặng nề bởi tham nhũng, được bảo vệ bởi một hệ thống cảnh sát rộng lớn và dày đặc và không có các đối thủ cạnh tranh. Còn những con người (ở Trung Quốc đại lục) thì sao ? Họ là những bánh răng của nó. Nếu những con người đó có những mong muốn hoặc nhu cầu khác - như suy nghĩ độc lập, tự do biểu đạt hoặc mưu cầu hạnh phúc cá nhân - tốt thôi, nhưng đó là những thứ để các đối thủ của chúng ta, các nền dân chủ phương Tây, theo đuổi. Mô hình sản xuất của phương Tây kém hiệu quả hơn so với mô hình sản xuất chúng ta. Chúng ta có "những đặc trưng mang màu sắc Trung Quốc".

Từ sâu xa trong gốc rễ, cuộc đối đầu với phương Tây không phải là về thương mại. Đó là cuộc đối đầu giữa hai hệ thống chính trị về cơ bản không tương thích với nhau, đó là hai cách hiểu khác nhau về nền văn minh hiện đại là gì. Mô hình chính quyền Trung Quốc về sự hy sinh của con người để phục vụ cho sự giàu có và quyền lực của nhà nước (và của giới thượng lưu) chắc chắn mâu thuẫn với lý tưởng dân chủ. Các chính quyền và doanh nghiệp phương Tây cưỡi trên lưng hệ thống của Trung Quốc đại lục nhằm tìm kiếm lợi nhuận của chính họ cần phải tự nhắc nhở mình rằng những hành động của quý vị gây tổn hại đến phẩm giá con người và, trong bất kỳ trường hợ nào, việc tiếp tục và tiếp tục những hành động như vậy đều là thực chất của sự gian ác.

Giới trẻ Hồng Kông, những người đã trưởng thành nhờ có internet và có hiểu biết tốt về internet, nhận thức sâu sắc về những sự lựa chọn thay thế khắc nghiệt mà họ đang phải đối mặt. Họ đã quen với tự do, với các quyền cá nhân và tiếp cận thông tin. Họ biết những gì họ muốn, những gì họ đang bảo vệ và bản chất của sự đối lập mà họ phải đối mặt. Họ đã thấy các quyền tự do của Hồng Kông - trên các phương tiện truyền thông, giáo dục, nhà ở, thương mại và các nơi khác - từ từ bị xói mòn, và họ biết rằng Đảng cộng sản Trung Quốc không dừng lại ở việc theo các đuổi lợi ích của chính nó (của chính Đảng cộng sản Trung Quốc).

Quyền tự chủ hợp pháp của Hồng Kông, vốn bị đe dọa trong dự luật dẫn độ này, dường như có lẽ là chiếc lá mùa thu cuối cùng trên thân cây của nó trước khi mùa đông khắc nghiệt tràn tới. Họ biết mùa đông đó có diện mạo như thế nào : bắt giữ tùy tiện, giam cầm bí mật và coi thường sự thật, coi thường sự trung thực và coi thường sự công bằng. Họ cảm thấy rằng thất bại trong trận chiến hiện tại sẽ là thất bại đối với tất cả. Thất bại và họ, cũng giống như những người dân ở Tây Tạng, Tân Cương và phong trào dân chủ đại lục, sẽ phải sống dưới sự khủng bố và tấn công và không còn biết trông cậy vào ai.

Những người trẻ tuổi ở Hồng Kông cũng nhận thức được rằng các cuộc biểu tình của họ không phải đơn thuần là một cuộc đấu tranh cục bộ. Họ biết rằng Hồng Kông, với thói quen tự do dân sự được thừa hưởng từ sự cai trị của nước Anh ở một bên và cuộc đối đầu với chế độ độc tài Trung Quốc ở bên kia, là một phòng thí nghiệm cho thế giới. Điều gì sẽ xẩy ra ? – những người dân tự do mong muốn duy trì tự do sẽ bị đè bẹp, nghiền nát bởi một guồng máy độc đoán ? Tiền lệ đó sẽ là một cơn ác mộng đối với thế giới. Và có lẽ là một bước ngoặt.

Bị đẩy đến chân tường, như họ nhìn nhận, Lo Hiu Yan và ít nhất ba công dân trẻ Hồng Kông khác đã tự kết liễu đời mình.

Nếu các cuộc biểu tình gần đây mà diễn ra ở Thâm Quyến, Thượng Hải hay Bắc Kinh, thì chế độ cộng sản Trung Quốc đã sử dụng vũ lực gây chết người, như cách đây 30 năm ở Bắc Kinh khi quân đội với xe tăng và súng máy đã tàn sát những người biểu tình ủng hộ dân chủ được trang bị không có gì khác ngoài đá, gạch và sự can đảm của họ. Nhưng tại thời điểm hiện tại, "một quốc gia, hai hệ thống" vẫn còn tạo ra một sự khác biệt ở Hồng Kông. Nhưng Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã nhiều lần cảnh báo rằng nước Anh nên đứng ngoài cuộc. Hồng Kông không phải là việc của quý vị, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói vậy. Chúng tôi có chủ quyền. Chúng tôi làm những gì mà chúng tôi nhận thấy là phù hợp.

Trung Quốc không đơn độc trong việc muốn tránh né "những rắc rối" ở Hồng Kông. Nhiều người trong chính quyền và giới kinh doanh phương Tây, những người trục lợi từ hệ thống áp bức của Trung Quốc cũng đồng tình. Hồng Kông là một trung tâm của hệ thống này và cả hai bên đều sẽ thiệt hại nếu vai trò của Hồng Kông bị ảnh hưởng hoặc mất hẳn.

Một lý do khiến tôi đồng cảm với những người dân Hồng Kông là tôi đã phải chịu đựng những loại chiến thuật mà họ (những người dân Hồng Kông) lo sợ. Năm 2011, cảnh sát Trung Quốc đại lục mặc thường phục, hành động ngoài vòng pháp luật, đã bắt cóc và bịt mắt tôi và đưa tôi đến một địa điểm bí mật. Tôi không thể liên lạc với gia đình (và họ không được thông báo) và tôi không có luật sư. Tôi cảm thấy đột ngột mất đi sự tự tin và lòng tự trọng, tôi cảm thấy bị cô lập một cách đáng sợ và mất niềm tin vào xã hội. Nói tóm lại, tôi cảm thấy dường như mình đã rơi vào một hố đen sâu thẳm. Những gì sẽ đến với tôi tiếp theo sẽ là của riêng mình tôi phải chịu đựng. Một mình.

Tôi bị bắt cóc bởi vì, tôi, bằng nghệ thuật của mình, đang nêu lên những câu hỏi khó chịu. Ví dụ, tôi đã nêu câu hỏi có bao nhiêu trẻ em đã chết trong trận động đất ở Tứ Xuyên hồi năm 2008 khi các dãy nhà trong các ngôi trường của chúng được xây dựng một cách tệ hại sụp đổ. Những gì trong ba lô của chúng - và tâm trí của chúng - khi chúng phải chết một cách đầy oan uổng ? Đối với một chế độ chỉ nhằm bảo vệ các quyền lực của nó, các câu hỏi như trên đây đều bị nhìn nhận như một âm mưu lật đổ nhà nước. Hậu quả đối với tôi là một sự tra tấn, đánh đập gần như phải trả giá bằng mạng sống của tôi.

Tôi cảm thấy có trách nhiệm phải lên tiếng bởi vì những người trẻ tuổi ở Hồng Kông cần phải biết rằng nỗi sợ hãi của họ đối với một nhà nước Trung Quốc độc đoán toàn trị là hoàn toàn có cơ sở : Các quan chức Hồng Kông do Bắc Kinh bổ nhiệm sẽ bán sạch các quyền tự do quý giá của Hồng Kông ngay khi họ được lệnh để làm điều đó. Hàng trăm tù nhân bất đồng chính kiến bị giam cầm ở Trung Quốc đại lục sẽ nói với họ điều này nếu họ có thể. Những người bị rọ mõm (các quan chức Hồng Kông), họ không thể.

Một số người đang đặt vấn đề : Liệu những người biểu tình Hồng Kông có thể giành chiến thắng hay không ? Câu trả lời của tôi là nếu họ kiên trì, họ không thể thua. Đây là một cuộc đấu tranh của các giá trị con người - tự do, công bằng, nhân phẩm - và trong vương quốc đó, những người dân Hồng Kông thực tế đã chiến thắng. Vâng, nếu họ bỏ cuộc, thì guồng máy (toàn trị của Trung Quốc đại lục) sẽ tiếp quản. Nhưng trong khi một chế độ độc tài tàn bạo mong muốn tồn tại lâu hơn họ (những người dân Hồng Kông) thì nó (guồng máy toàn trị của Trung Quốc đại lục) không bao giờ có thể giành chiến thắng. Bản chất của con người là có lý tưởng và biến chúng (những lý tưởng ấy) thành hiện thực. Chế độ độc tài không bao giờ có thể thay đổi được những chân lý đó. Thất bại của nó (chế độ độc tài, toàn trị) chỉ là vấn đề thời gian.

Ai Wei Wei

Nguồn : Can Hong Kong’s Resistance Win ?, New York Times, 12/07/2019

Mai Hưng dịch

Nguồn : VNTB, 16/08/2019

Ngày 14/11 vừa qua, chị Nguyễn Thanh Tâm của chương trình phỏng vấn livetream Đối Diện trên mạng xã hội facebook có cuộc phỏng vấn nhà báo Nguyễn Vũ Bình với nội dung : "Tìm hiểu hiện tình Phong trào dân chủ Việt Nam", xin được trình bày nội dung gỡ băng cuộc phỏng vấn trực tiếp này.

Thanh Tâm : Thanh Tâm xin chào mọi người, một lần nữa chúng ta lại gặp lại trong chương trình livetream chủ đề Đối Diện do Thanh tâm thực hiện, buổi phỏng vấn hôm nay là buổi phỏng vấn thứ 38 của chương trình và hôm nay chúng ta rất hân hạnh được sự tham gia của nhà báo Nguyễn Vũ Bình. Trước hết Thanh Tâm xin chân thành cảm ơn nhà báo Nguyễn Vũ Bình đã nhận lời tham gia buổi phỏng vấn ngày hôm nay. Thanh Tâm xin mời nhà báo Nguyễn Vũ Bình gửi lời chào tới tất cả những người đang theo dõi chương trình.

Nguyễn Vũ Bình : Xin kính chào chị Thanh Tâm, xin kính chào quý khán, thính giả của chương trình Đối Diện, tôi là Nguyễn Vũ Bình, hiện đang sinh sống tại Hà Nội, tôi rất vui mừng được tham gia chương trình phỏng vấn của chị Thanh Tâm.

Thanh Tâm : Đề tài ngày hôm nay, đó là "tìm hiểu về hiện tình Phong trào dân chủ Việt Nam", thưa nhà báo Nguyễn Vũ Bình, nói về Phong trào dân chủ Việt Nam thì anh Bình cho biết khái niệm về Phong trào dân chủ, nếu chúng ta đem áp dụng vào bối cảnh tình hình đất nước hiện này, thì nó sẽ bao gồm những phương diện nào, Thanh Tâm xin mời nhà báo Nguyễn Vũ Bình ?

Nguyễn Vũ Bình : Đây là một đề tài rất lớn và phức tạp. Có rất nhiều người tham gia, có một quá trình lâu dài, nhưng để mà nói nó là cái gì, nó như thế nào và nó sẽ ra sao thì đây là một vấn đề rất phức tạp. Cũng rất là may mắn, tôi có thời gian tham gia tương đối lâu, đến bây giờ cũng được 17-18 năm, thứ hai là tôi cũng có chút nghiên cứu cũng có biết được một đôi điều. Trải qua một quá trình dài như thế, cũng có sự kiểm nghiệm, kiểm chứng các quá trình mà nó xảy ra. Những người tham gia có thể từ khía cạnh này, khía cạnh khác nhưng chưa có được cái nhìn tổng thể. Hôm nay chúng ta cùng nhau trao đổi xem thế nào. Phong trào dân chủ, nói một cách ngắn gọn, nó là toàn bộ những hoạt động của người dân hướng tới, nhằm dân chủ hóa đất nước. Đấy là khái niệm rộng và chung nhất. Dân chủ hóa đất nước có nhiều vấn đề, trong đó quan trọng nhất là cái chính thể, thể chế chính trị bảo đảm tự do của con người. Đó là cái cốt lõi nhất của quá trình dân chủ hóa đất nước, bất kể nước nào cũng vậy. Áp dụng vào Việt Nam, chúng ta thấy Việt Nam chưa có chính thể dân chủ, tức là nó chưa có những định chế như tam quyền phân lập, đa nguyên đa đảng, rồi báo chí tự do, vv… Phong trào dân chủ ở trong thể chế chính trị độc tài thì việc cần làm là làm cái gì ? Việc quan trọng nhất, đó chính là việc thay đổi chuyển từ chế độ độc tài sang chế độ, chính thể dân chủ. Đó là nhiệm vụ cũng như cái cốt lõi nhất của Phong trào dân chủ. Ngoài ra Phong trào dân chủ còn có những lĩnh vực hoạt động khác nhưng cái cốt lõi nhất của Phong trào dân chủ trong thể chế độc tài này là thay đổi chế độ. Với mục tiêu thay đổi chính thể này, Phong trào dân chủ cần làm những cái gì ? đã làm những cái gì ? và khái quát lại nó gồm những cái gì ?

Tôi khái quát lại, nó gồm 6 lĩnh vực, 6 phương diện đấu tranh. Tôi sẽ điểm qua về 6 phương diện, sau đó tôi sẽ đi vào từng phương diện một. Phương diện thứ nhất là nâng cao nhận thức của người dân ; thứ hai là tố cáo và lên án chế độ độc tài toàn trị cộng sản Viêt Nam ; thứ ba là liên kết, kết nối trong Phong trào dân chủ để tạo ra sức mạnh cho phong trào ; thứ tư, là những hoạt động phản kháng của phong trào dân chủ ; thứ năm là kết nối với người dân để dẫn dắt cuộc đấu tranh ; thứ sáu là mặt trận quốc tế vận và mối liên hệ với người Việt hải ngoại và phong trào dân chủ hải ngoại. Như vậy, có 6 nội dung chính trong những hoạt động của Phong trào dân chủ. Tôi xin đi vào nội dung, phương diện đầu tiên, đó là :

1. Nâng cao nhận thức của người dân. Cái quan trọng nhất là phải làm sao cho người dân biết được, hiểu được các quyền con người của mình. Các quyền tự do cơ bản và quyền tự do dân sự. Tự do cơ bản là việc con người được tự do đi lại, sinh sống, sinh hoạt… tự do dân sự là các quyền tự ứng cử, bầu cử, v.v. Cái thứ hai của việc nâng cao nhân thức của người dân là chúng ta phải làm cho người dân hiểu bản chất của chế độ này, chế độ chúng ta đang sống, chế độ cộng sản. Cái thứ ba của việc nâng cao nhận thức con người là chúng ta cần tìm được mối liên hệ giữa việc mất tự do của con người với hoàn cảnh khổ cực của người dân.Từ việc chúng ta không có các quyền con người tới việc nhà nước họ áp đặt, họ làm ra những vấn đề mà nó dẫn đến cuộc sống của người dân lầm than khổ sở như hiện nay.

2. Tố cáo và lên án chế độ. Nội dung đầu tiên là tố cáo tội ác trong quá khứ, trong lịch sử của chế độ. Chế độ này có rất nhiều tội ác, có nhiều góc khuất mà cần phải làm rõ, ví dụ : cải cách ruộng đất, rồi đánh tư sản, vv… chúng ta phải lên án, tố cáo và phân tích ra vấn đề đó. Tố cáo lên án chính sách hiện hành, những chính sách hiện hành đang gây đau khổ cho người dân. Ví dụ, vấn đề "dân oan" vấn đề cướp đất… nó có hai chính sách tạo ra việc này, thứ nhất, chính sách sở hữu toàn dân về đất đai, thứ hai là quy hoạch tổng thể các khu công nghiệp và khu dân cư. Nó dựa vào hai cái này thì nó mới cướp được đất của người dân. Chúng ta sẽ phân tích ra để người dân hiểu được việc này, việc lợi dụng các chính sách để trục lợi. Rồi chúng ta tố cáo những chính sách kinh tế sai lầm, ví dụ như cái việc để doanh nghiệp nhà nước chiếm tới 60-70% nguồn lực của đất nước nhưng lại làm ra chỉ 20-30% giá trị sản phẩm cho đất nước. Đó là chính sách về phát triển kinh tế nó sai lầm, đã có rất nhiều người phê phán cái này. Tố cáo lên án việc vi phạm quyền con người. Vi phạm quyền con người thì nhan nhản trên đất nước này, ví dụ như chúng ta biết, người dân tới đồn công an, sau đó bị đánh và bị chết ; tố cáo những việc đàn áp người đấu tranh. Những người đấu tranh bị đánh, bị câu lưu, rồi bắt giam bởi những điều luật rất mơ hồ như vậy. Cuối cùng là tố cáo tham nhũng.

3. Những hoạt động liên kết, kết nối bên trong Phong trào dân chủ để tạo ra sức mạnh của Phong trào. Chúng ta biết là, nếu đấu tranh đơn lẻ thì sức mạnh của chúng ta không được là bao, nhưng nếu kết hợp lại với nhau, chúng ta đấu tranh trong một tổ chức thì sức mạnh nó nâng lên cấp số nhân. Cho nên việc kết nối lại, liên kết trong Phong trào dân chủ là một yêu cầu thường trực, tuyệt đối. Tất nhiên là chúng ta biết rằng, việc kết nối này, hình thành và hoạt động theo tổ chức là việc đại kỵ đối với nhà cầm quyền Việt Nam. Nhưng dù đại kỵ thế nào chúng ta cũng phải làm, vì nó là yêu cầu để tăng thêm sức mạnh cho Phong trào dân chủ. Hoạt động liên kết, kết nối này để hình thành các tổ chức, có tổ chức chính trị đó là các đảng phái, các nghiệp đoàn, vv. Về xã hội, nó có các tổ chức xã hội dân sự, các hội nhóm thiện nguyện, v.v…

4. Các hoạt động phản kháng của Phong trào dân chủ. Đó là những việc ký kết các thư phản đối, tố cáo, phản kháng trên không gian mạng, trên facebook, có những bức ảnh chúng ta chụp để phản đối việc bắt bớ,ví dụ, Free Nguyễn Văn Đài, vv. Chúng ta có những phản kháng ở ngoài đời, đó là việc biểu tình, biểu tình chống Trung Quốc, biểu tình bảo vệ môi trường cây xanh, biểu tình bảo vệ môi trường chống Formosa, bảo vệ môi trường biển ; hoặc trước đây chúng ta có những hoạt động phản kháng như treo biểu ngữ tố cáo tham nhũng mà có gần chục người bị bắt năm 2008-2009 ; hoăc chúng ta đi đòi người khi một số người bị câu lưu, mà anh em biết thì đến trụ sở công an đòi người…

5. Hoạt động kết nối người dân, đi vào với người dân, cùng với người dân đấu tranh. Hoạt động này có hai khía cạnh, trên không gian mạng xã hội, chúng ta kết nối với rất nhiều người dân, sự kết nối này rất có giá trị, nó làm được rất nhiều việc. Thứ hai là kết nối ngoài đời, chúng ta có những tổ chức thiện nguyện, đi cứu trợ thiên tai, lũ lụt… rồi những hội nhóm về bảo vệ môi trường, người dân tham gia rất đông, hoặc chúng ta kết nối với "dân oan".

6. Mặt trận quốc tế vận và liên kết với người Việt hải ngoại, Phong trào dân chủ hải ngoại. Chúng ta tố cáo lên án chế độ, tất nhiên ở trong nước là cần thiết rồi, nhưng với quốc tế quan trọng hơn. Bởi vì Việt Nam đã hội nhập rồi, đã vào sân chơi chung của thế giới, thì thế giới cần biết được bản chất của cái nhà nước này. Thế thì, muốn kết nối với quốc tế, chúng ta phải có kênh dẫn truyền, đó là người Việt hải ngoại và Phong trào dân chủ hải ngoại, chứ chúng ta trong nước, không đi ra ngoài được, không quen biết ai, chúng ta làm sao kết nối được. Chúng ta phải kết nối với người Việt hải ngoại và chúng ta hình thành lên một mặt trận quốc tế, để quốc tế hiểu được bản chất của nhà cầm quyền, bản chất chế độ ; hiểu được người dân trong nước lầm than, bị vi phạm các quyền con người như thế nào.

Đó là 6 phương diện của Phong trào dân chủ, nhưng muốn thực hiện những yêu cầu, phương diện này, chúng ta cần hiểu rõ chế độ cộng sản này, và chúng ta cũng cần phải hiểu rõ phong trào dân chủ. Phong trào dân chủ có 6 phương diện này rồi, nhưng vẫn còn những điều chúng ta cần phải hiểu nữa…

Thanh Tâm : Vừa rồi nhà báo có đề cập đến việc đấu tranh để thay đổi chế độ. Ai cũng biết chế độ hiện giờ đang cai trị đất nước Việt Nam đó chính là chế độ cộng sản. Khi nói tới đấu tranh để thay đổi chế độ thì xin mời nhà báo có thể nói rõ hơn về vấn đề này không ?

Nguyễn Vũ Bình : Để mà đấu tranh thay đổi chế độ, thì trước hết chúng ta cần phải hiểu được, chế độ cộng sản này nó là cái gì ? nó như thế nào, và quy luật của nó ra sao ? Đây là một vấn đề cực kỳ phức tạp. Hiểu chế độ cộng sản này, nó có vô vàn tầng mức để hiểu. Người thì hiểu nó ở khía cạnh này, người thì hiểu nó khía cạnh kia. Người cao hơn một chút thì hiểu thêm khía cạnh nữa. Nhưng tổng hợp lại thì nó là một vấn đề rất khó. Bởi vì chúng ta thấy, trong phong trào dân chủ, hoặc trong nhân dân cũng vậy, khi nói tới chế độ cộng sản này, nó không có sự thống nhất, hầu như cãi nhau suốt. Bởi vì người ta không hiểu bản chất của nó, mỗi người chỉ nhìn một góc độ, người này tâm huyết góc độ này, người kia tâm huyết góc độ kia nên cãi nhau chỗ đó.

Ví dụ : có người nói thế này, chế độ cộng sản Việt Nam, đã có công này công kia, chỉ đến khi đổi mới, mới tha hóa biến chất. Có người nói, từ năm 75 tới giờ, có người lại nói, quá hơn một tý… nhưng cuối cùng nó là cái gì thì không ai nói ra được ?

Tôi đã phải mất rất nhiều thời gian, và nghiên cứu rất kỹ thì tôi mới có một hiểu biết, có thể nói tạm gọi là trọn vẹn, tương đối là trọn vẹn về chế độ cộng sản nói chung và cộng sản Việt Nam nói riêng. Cái đặc điểm của các chế độ cộng sản là những mục tiêu họ nói ra bên ngoài rất tốt đẹp, nhưng những thực tế diễn ra lại không tốt đẹp và nó ngược lại với những lời nói đó. Cho nên chúng ta cứ ca ngợi cái câu của ông tổng thống Nguyễn Văn Thiệu : "Đừng tin những gì cộng sản nói, hãy xem những gì cộng sản làm".

Qua một quá trình nghiên cứu, tôi thấy như thế này. Chế độ cộng sản có một sự chuẩn bị rất chu đáo, rất là bài bản và nó có nghệ thuật trong việc cai trị của nó. Muốn hiểu được chế độ cộng sản, thì chúng ta phải hiểu mục tiêu, đầu tiên chúng ta phải hiểu mục tiêu của chế độ cộng sản này đã… mục tiêu thật ấy. Nếu chúng ta không hiểu mục tiêu của nó, chúng ta không thể hiểu được nó. Và từ cái mục tiêu này, chúng ta mới tìm ra cách thức người ta làm, phương pháp của họ.

Mục tiêu của chủ nghĩa cộng sản, không phải cái mà chúng ta vẫn đọc, vẫn được tuyên truyền mà mục tiêu chính của chế độ cộng sản là thống trị con người. Mục tiêu cao nhất của họ là thống trị nhân loại. Từng các quốc gia là thống trị nhân dân các quốc gia, và sau đó là thống trị nhân loại. Họ làm như thế nào ?

Đầu tiên người ta đặt vấn đề cướp được chính quyền, sau đó người ta áp đặt một cơ chế, bộ máy để người ta cai trị. Việc cướp chính quyền bằng nhiều cách và các quốc gia nó diễn ra khác nhau, nhưng còn cái áp đặt toàn bộ cái cơ chế, cái guồng máy của các nhà nước cộng sản thì nó giống nhau. Cái quan trọng nhất để cơ chế, bộ máy của cộng sản hoạt động là phải triệt tiêu được tinh thần phản kháng của người dân. Nếu muốn thống trị phải triệt tiêu được cái đó (tinh thần phản kháng). Người ta đã tìm ra cách, đó là triệt tiêu tinh thần phản kháng, khả năng phản kháng của người dân. Muốn triệt tiêu tinh thần phản kháng, khả năng phản kháng của người dân họ làm như thế nào ? Họ có ba trụ cột chính sách để họ thực hiện việc triệt tiêu tinh thần, khả năng phản kháng của người dân.

1. Trụ cột thứ nhất là gieo rắc sự sợ hãi, giết, tất cả ngay từ đầu khi cộng sản xuất hiện, chúng ta thấy việc giết kinh khủng đến mức độ nào. Tức là bất kể ai đối lập, không đi theo tinh thần chủ nghĩa của họ là giết tất cả. Các đảng phái khác cũng giết hết… giết rất là nhiều, người dân sợ, rất sợ, người ta chưa từng thấy cảnh như thế bao giờ.

2. Trụ cột chính sách thứ hai là áp đặt sự lệ thuộc. Sợ rồi vẫn chưa đủ, cần để người dân lệ thuộc vào nhà cầm quyền. Áp đặt sự lệ thuộc bằng cách, thứ nhất là bần cùng hóa nhân dân, tức là không còn cái gì đã. Người ta làm cải cách ruộng đất, cải tạo tư sản miền bắc, cải tạo tư sản miền nam. Cải cách ruộng đất tức là cướp đất của người dân có ruộng và nói là địa chủ, giàu có. Có người giàu, có người không giàu, nhưng của người ta đang bình thường cướp hết đã… cho người dân thành bần cố nông, không có gì đã. Bên công nghiệp cũng vậy, cải tạo tư sản ở miền bắc và sau này miền nam. Người ta đến người ta thu nhà máy, xí nghiệp, công ty… thu hết, đang làm người chủ, cuối cùng còn không được bằng công nhân, vì bị phân biệt đối xử. Như vậy, bước đầu tiên là bần cùng hóa người dân. Bước thứ hai là cho người dân vào hợp tác xã, vào các công ty, xí nghiệp của nhà nước. Hai bước này là bắt đầu đánh vào dạ dày, và mọi chế độ tem phiếu, vv… Như vậy, họ đã tạo ra được sự lệ thuộc của người dân vào nhà nước, chế độ.

3. Trụ cột chính sách thứ ba : kiểm soát tư tưởng của người dân. Họ có các cơ quan, nhưng cái đó chỉ là phần phụ, mà người ta tạo ra cơ chế để người dân kiểm soát tư tưởng của nhau. Ông này có tư tưởng, có ý khác là người dân báo lên trên, đó mới là cái nghệ thuật của người ta chỗ đó, tức là cái kiểm soát cao nhất là để tự người dân kiểm soát lẫn nhau. Khi người ta vừa có ý nghĩ, nói ra mới hôm trước, hôm sau cơ quan chức năng đã biết… nên người ta rất sợ, và không còn dám nghĩ tới nữa.

Với ba cái trụ cột chính sách này nó vận hành, nước nào cũng như nước nào. Liên Xô cũng như Đức, Đức cũng như Trung Quốc, Trung Quốc cũng như Việt Nam giống nhau, không có nước nào khác cả. Cơ chế vận hành một thời gian, người dân gần như bị triệt tiêu hết cái tinh thần, và khả năng phản kháng thì gần như không còn, thế là người ta muốn làm gì thì người ta làm. Đấy là lúc ấy người ta đã lập, đã áp đặt được sự thống trị người dân. Đây nó gọi là một nghệ thuật trong việc cai trị. Cộng sản đã đạt đến mức nghệ thuật trong sư cai trị.

Nhưng nếu muốn vận hành một guồng máy lớn như vậy, để bảo đảm những yêu cầu của chế độ đặt ra, thì hệ thống của nó phải khổng lồ, cần huy động rất nhiều người mới làm được việc này. Khi người dân bị ép phải vào hợp tác xã, xí nghiệp, nhà máy thì họ không thể làm việc có hiệu quả được. Chúng ta biết kinh tế kế hoạch hóa là không có hiệu quả. Cuối cùng, nền kinh tế không tạo ra của cải vật chất. Bộ máy thì khổng lồ, nền kinh tế không tạo ra của cải vật chất thì nguồn lực nhà nước ngày càng cạn kiệt đi. Chế độ cộng sản có một điểm như thế, nó rất ghê gớm về phương diện thống trị, phương diện cai trị và về việc quản lý xã hội theo ý đồ của họ nhưng lại không sản xuất ra được của cải vật chất. Không sản xuất ra nhưng hệ thống quá lớn, lại tiêu dùng, phá, nên nguồn lực đổ vào đó khủng khiếp và đến lúc phải cạn kiệt. Không có một đất nước cộng sản nào chịu nổi việc này, Liên Xô trước đây tan tành cũng chỉ vì cạn kiệt nguồn lực. Như vậy, chúng ta cần hiểu chế độ cộng sản, nó có một hệ thống mà nó tự hoạt động theo một guồng quay, cơ chế chứ không phụ thuộc vào cá nhân hoặc lớp người nào, ai lên, ai tham gia vào guồng máy đều sẽ như vậy. Chính vì vậy, chúng ta cần thay đổi là thay đổi cái cơ chế này. Mặt khác chúng ta cần hiểu quy luật của các chế độ cộng sản, đó là quy luật tự sụp đổ, chúng ta có thực tế Liên Xô, Đông Âu, do cạn kiệt nguồn lực và sức nặng của hệ thống…

Thanh Tâm : Thưa nhà báo Nguyễn Vũ Bình, có phải Phong trào dân chủ ở Việt Nam đã có từ lâu, có thể cho biết sơ lược về lịch sử Phong trào dân chủ ở Việt Nam, các giai đoạn, các thời kỳ cũng như đặc trưng của từng thời kỳ hay không, xin mời Anh ?

Nguyễn Vũ Bình : Chúng ta biết, Phong trào dân chủ Việt Nam không chỉ có mấy năm gần đây mà nó là cả một quá trình kéo dài. Tất nhiên, chúng ta không thể nói nó dài quá được, nhưng ít nhất, chúng ta nói từ năm 75 tới giờ. Mỗi một giai đoạn có một đặc thù, đặc trưng riêng, tôi tạm thời chia Phong trào dân chủ ra làm bốn giai đoạn và có những đặc trưng khác nhau. 

Giai đoạn thứ nhất của Phong trào dân chủ là từ năm 1975-1988 :

Tại sao lấy mốc năm 1988 ? Vì năm đó có bài viết "Nắm tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ" của tiến sĩ Hà Sĩ Phu, bài viết đó như một quả bom ở trong thời điểm đó. Một trí thức ở miền bắc đã có nhận thức như thế.

Giai đoạn từ 1975-1988 nó là cái gì ? Giai đoạn này gọi là giai đoạn Phục Quốc, theo quan điểm của tôi, tức là những người ở thời Việt Nam Cộng Hòa, nhất là những người trong quân đội, liên quan đến quân đội có vũ trang đứng lên, với ý thức, ý định là giải phóng quê hương, lập lại nhà nước Việt Nam Cộng Hòa đã mất. Giai đoạn này đặc trưng phương pháp là bạo động, vũ trang, thành phần chủ yếu là những người trong quân đội thời Việt Nam Cộng Hòa và những người Việt hải ngoại, mục tiêu là khôi phục lại quốc gia đã mất. Chúng ta biết là, cuối cùng kết quả cũng không đi đến đâu, nhưng nó là một sự động viên, khích lệ tinh thần đấu tranh sau này. 

Giai đoạn thứ hai là từ năm 1988 đến năm 2000 :

Tại sao lại là năm 2000 ? Vì năm 2000 có lá đơn xin thành lập đảng của Nguyễn Vũ Bình, tức là tôi. Lá đơn xin thành lập đảng tức là đặt vấn đề tổ chức, đó là bước ngoặt, hơn nữa, tôi là người trẻ tuổi, và một số người trẻ tuổi tham gia.

Từ năm 1988 đến năm 2000, tôi gọi là giai đoạn thức tỉnh, những người trí thức miền Bắc, hầu hết là miền Bắc, có cả ở miền Nam đã có sự thức tỉnh trong nhận thức, đã lên tiếng như các ông Hoàng Minh Chính, Trần Độ, ông Hà Sĩ Phu, Hồng Hà, Nguyễn Kiến Giang, Phạm Quế Dương, v.v. Đó là một lớp người, bắt đầu lên tiếng, có những bài viết trao tay nhau, rồi liên hệ với nhau… Giai đoạn này số người tham gia không nhiều, và phát triển rất chậm. Cùng lúc đó, một hướng khác, trong miền Nam và hải ngoại đã chuyển dần từ phương thức đấu tranh vũ trang, bạo động sang bất bạo động, người ta cũng kết nối với phong trào ở ngoài Bắc. Tức là hai quá trình nó diễn ra song song như vậy.

Giai đoạn thức tỉnh của trí thức miền Bắc từ năm 1988 đến năm 2000 âm thầm nhưng khốc liệt, với bức màn sắt bao phủ và sự sắt máu của công an, chế độ giai đoạn này, bắt bớ tù đày rất đơn giản, dễ dàng. 

Giai đoạn thứ ba là từ năm 2000-2007, gọi là giai đoạn đấu tranh chính trị. 

Tại sao gọi là giai đoạn đấu tranh chính trị ? Gọi là đấu tranh chính trị vì nó có mấy đặc trưng thế này :

Thứ nhất, những người tham gia là những người hoàn toàn có ý thức về việc đấu tranh thay đổi chế độ, những người đã hiểu sự cần thiết phải đấu tranh để thay đổi chế độ.

Thứ hai, người ta đặt vấn đề tổ chức, chúng ta có hội Chống tham nhũng mà chuẩn bị thành lập vào tháng 9/2001, có ông Hoàng Minh Chính, tôi, ông Phạm Quế Dương, ông Trần Khuê. Năm 2006 có rất nhiều tổ chức ra đời, đảng Dân Chủ được phục hoạt, thành lập đảng Thăng Tiến, thành lập Nghiệp đoàn lao động, trung tâm Nhân Quyền, khối 8406, v.v. Những người tham gia có ý thức chính trị và tập trung vào đấu tranh chính trị, lập ra các tổ chức, hội nhóm để đấu tranh, đối trọng, đối lập trực diện với nhà cầm quyền. Số người tham gia những năm đầu của giai đoạn này chưa nhiều, nhưng đến năm 2005, 2006 thì số người tham gia đã tăng lên rất nhiều, thành phần tham gia cũng tương đối phong phú. 

Giai đoạn thứ tư, bắt đầu từ cuối năm 2007, với cuộc biểu tình chống Trung Quốc lần đầu tiên tới hiện nay.

Tôi gọi giai đoạn này là giai đoạn tổng hợp. Tại sao gọi là tổng hợp, bởi vì giai đoạn này các phương thức, hình thái đấu tranh đều có hết. Giai đoạn trước chỉ có đấu tranh chính trị, nhưng giai đoạn này ngoài đấu tranh chính trị, tức là vẫn có các hội nhóm đấu tranh chính trị, nhưng có thêm các hình thái mới, kết hợp với nhân dân, đi vào nhân dân ; lập ra các tổ chức xã hội dân sự…

Thanh Tâm : Trong khoảng nửa năm 2017 trở lại đây, nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã gia tăng đàn áp và bắt bớ rất nhiều người đấu tranh, thì Phong trào dân chủ lắng xuống, thậm chí có người nói bị thoái trào, anh Bình có đồng ý với nhận định này hay không ? Xin mời anh Bình ?

Nguyễn Vũ Bình : Chúng ta muốn hiểu được, nó có thoái trào hay không, chúng ta cần hiểu được, phong trào dân chủ có những nội dung gì ? Những nội dung gì đang làm được, và những nội dung gì bị hạn chế đi, không làm được hoặc dừng lại.

Muốn đánh giá được, chúng ta cần so sánh như vậy, chứ không thể nói cảm tính được, như : bắt nhiều thế, mười mấy hai mươi ông trong vòng có mấy tháng, thế là thôi tan rồi… không thể nói đơn giản vậy được, vì phong trào dân chủ rất rộng lớn. Lắng xuống là có, nhưng thoái trào tôi nghĩ là không. Bởi vì Phong trào dân chủ có 6 phương diện như thế, trong 6 phương diện đó, trong năm 2017 này, có những phương diện bị ảnh hưởng nặng nề, ví dụ hoạt động phản kháng, biểu tình là bây giờ khó khăn rồi, rồi người đấu tranh bị bắt, các tổ chức xã hội dân sự giảm hoạt động… đấy là những cái thực tế diễn ra như vậy, mà cũng không ai chối được.

Nhưng những chuyện như vậy, so với 6 nội dung kia, nó cũng không phải chiếm ưu thế, nó chỉ là một, hai nội dung, phương diện đấu tranh bị ảnh hưởng, hạn chế đi, chúng ta còn 4 nội dung vẫn đang hoạt động rất tốt.

Từ 2007 đến bây giờ, và nhất là mấy năm gần đây, chúng ta biết phong trào dân chủ phát triển rất là mạnh. Trên không gian mạng xã hội, chúng ta làm chủ tình hình, chúng ta là người dẫn dắt, phong trào dân chủ là người dẫn dắt, định hướng người dân, mạng xã hội facebook. Nếu chúng ta hiểu một cách đơn giản thì không đúng ý này, mà vấn đề dẫn dắt phải hiểu là trong việc phản biện xã hội, phản biện lại các chính sách sai lầm, phản biện hoạt động sai trái của các cơ quan công quyền, của các cá nhân sai trái trong bộ máy nhà nước thì những cá nhân lên tiếng đó là những thành viên của phong trào dân chủ là những người tiên phong, và rất hiệu quả trong việc đó.

Tại sao chúng ta làm được những việc đó hiệu quả ? Bởi vì chúng ta nói lên sự thật. Tại sao người dân lại nghe chúng ta, lại theo chúng ta ? Bởi vì chúng ta nói lên sự thật. Những cơ quan công quyền, cán bộ kia người ta không nói lên sự thật, không nói lên sự thật là thua rồi. Phong trào dân chủ dẫn dắt được là do người ta nói lên sự thật.

Thêm một ý nữa, tình yêu thương hay sự chia sẻ phong trào dân chủ cũng làm rất tốt những việc này. Chúng ta đi cứu trợ bão lụt, làm thiện nguyện sau này bị đánh phá nhưng đến bây giờ vẫn còn những người làm việc này. Đối với người dân, sự thật và sự chia sẻ với họ chính là cái người ta theo.

Cho nên tôi nói phong trào dân chủ rất là mạnh ở mặt trận truyền thông mạng xã hội. Tôi nói là mạng xã hội chứ bây giờ báo chí thì ai xem, thì chúng ta chiếm lĩnh gần như hoàn toàn cái trận địa truyền thông. Chính vì vậy mà người ta mới có ý định dẹp Facebook với Google, Youtube… nhưng tôi nghĩ là rất khó, bởi vì ngoài phong trào dân chủ ra, còn rất nhiều người dân, rồi các công ty mạng viễn thông… cái lợi ích của nó trong đó, nếu mà dẹp đi thì là cả một sự đảo lộn lớn của đất nước này.

Và cũng có thể, chế độ này ở giai đoạn cuối rồi, nên nó làm ra những việc chẳng giống ai để cho nó kết thúc. Tôi không nói là nó sẽ xảy ra hay không xảy ra, nó xảy ra cũng có cái tốt của nó, tôi nghĩ nó sẽ đảo lộn, và đảo lộn trong thời điểm này, chế độ đang cạn kiệt nguồn lực, nó sẽ là sự kết thúc.

Trở lại với câu hỏi của chị, trong năm 2017 như thế, bắt như vậy, thì có phải phong trào dân chủ thoái trào không ? Tạm lắng thì có, nhưng thoái trào thì không. Phong trào dân chủ có 6 phương diện, cái mà người ta đánh vào, cái mà bây giờ đang thiệt hại, nó chỉ ở trong một, hai cái phương diện nào đó thôi, mà cũng không phải toàn bộ phương diện đó, mà chỉ một vài khía cạnh của một hai phương diện. Cho nên chúng ta không thể nói phong trào dân chủ thoái trào được, nó vẫn đang phát triển, và ở những khía cạnh này khía canh khác nó tạm lắng thôi.

Thanh Tâm : Vâng, nhà báo Nguyễn Vũ Bình nói vậy thì Thanh Tâm cũng có phần yên tâm, chúng ta biết vừa qua có Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Đà Nẵng, không biết nhà báo Nguyễn Vũ Bình có nghĩ sự kiện APEC có mang lại sự thay đổi nào đó cho Phong trào dân chủ Việt Nam hay không ?

Nguyễn Vũ Bình : Vâng, cái thay đổi, nếu mà chi tiết, những vấn đề nhỏ, thì nó luôn luôn thay đổi. Nhưng nếu nói là thay đổi có tính chất bước ngoặt thì tôi nghĩ là không.

Chúng ta cần hiểu bối cảnh của APEC, những mong muốn của nhà cầm quyền Việt Nam, cũng như của phong trào dân chủ. Mong muốn của nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay, chúng ta biết rồi, đối với họ vấn đề kinh tế là vấn đề cấp bách, nguy cơ số một, nó không còn cái gì hơn cả, để cứu vãn nền kinh tế. Nhưng nó có một đặc điểm là, người ta không đi vào thực chất để giải quyết vấn đề, người ta chỉ đi vào những cái bên ngoài, những cái để cầm hơi thôi. Chứ nếu mà giải quyết thực chất vấn đề, của nền kinh tế, cũng không khó, thật ra các chuyên gia của nhà nước cầm quyền cộng sản người ta chỉ ra hết. Đó là việc tư nhân hóa, chuyển hẳn sang cơ chế thị trường, buông những doanh nghiệp nhà nước ra… rồi cho minh bạch, các công ty kiểm toán quốc tế vào.

Cách làm để thay đổi nền kinh tế không phải không có, có rất nhiều, mà rất nhiều người làm được, nhưng người ta không làm. Lý do không làm là, kinh tế mà làm như vậy thì nó sẽ kéo đến chính trị, xã hội và người ta lo sợ sẽ mất độc quyền lãnh đạo của người ta. Nhưng người ta lại bấu víu vào những Hiệp định Xuyên Thái Bình Dương, TPP… người ta hi vọng xuất khẩu được, hoặc lấy hàng của tàu tuồn sang kiếm được chênh lệch phần trăm… người ta đi vào những cái gọi là bấu víu, không cơ bản. Với tâm thế như vậy, vào hội nghị APEC, thì cái TPP ông tổng thống Mỹ đã bỏ đi rồi, còn 11 nước thì Canada lại không đồng ý điều khoản về lao động, nên chưa ký kết ngay. Cuối cùng qua thương lượng thì các nước đạt thỏa thuận kiểu như ký nháy, rồi để tiếp tục bàn thảo tiếp.

ục tiêu về vấn đề Biển Đông, có nhiều người đưa thông tin, phân tích cho rằng, tổng thống Mỹ đã đặt vấn đề Biển Đông trong nội hàm quan tâm trong chiến lược của Mỹ kết nối Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Theo một khía cạnh nào đó cũng mang lại kết quả, vì nhà cầm quyền Việt Nam chuyên đi leo dây, đạt được kết quả với Mỹ như vậy, lúc sau họ lại ký với Trung Quốc hàng chục văn bản, v.v. như vậy, về thực chất, nhà cầm quyền không tận dụng được APEC để thoát khỏi khủng hoảng.

Đối với phong trào dân chủ, trước khi diễn ra APEC, chúng ta đã đưa được rất nhiều những thông tin về việc nhà cầm quyền Việt Nam gia tăng đàn áp, điều này đã được các tổ chức nhân quyền quốc tế rất quan tâm. Họ đã đưa các chương trình nghị sự, cũng như những can thiệp nhất định. Đến khi vào đến Việt Nam tham gia hội nghị, họ sẽ được chứng kiến việc vi phạm nhân quyền của nhà cầm quyền Việt Nam, việc canh giữ các nhà hoạt động, câu lưu người bất đồng chính kiến…

APEC cũng là cơ hội để phong trào dân chủ thể hiện cho thế giới thấy phần nào bộ mặt của nhà cầm quyền Việt Nam, cũng như là cơ hội để phong trào dân chủ đánh giá mọi mặt hoạt động, các mối quan hệ, tương quan của nhà cầm quyền, của chế độ. Tôi nghĩ rằng những thay đổi nhỏ thì luôn luôn có, nhưng thay đổi có tính chất bước ngoặt thì sự kiện APEC này chưa làm được…

Thanh Tâm : Vừa rồi anh Bình có nhắc đến tổng thống Donad Trump, trong bài diễn văn của tổng thống Donad Trump đọc ở Hội nghị Thượng đỉnh có đề câp đến Hai Bà Trưng, chúng ta đều biết Hai Bà Trưng là hai vị nữ lưu luôn nêu cao tấm gương về tinh thần đấu tranh bất khuất bảo vệ bờ cõi, đất nước Việt Nam trước sự xâm lấn của giặc ngoại xâm phương Bắc, theo anh Bình, tổng thống Donad Trump có dụng ý gì khi nhắc đến hai vị nữ anh hùng này của dân tộc Việt Nam, Thanh Tâm xin mời anh Bình ?

Nguyễn Vũ Bình : Có thể nói, trong diễn văn Tổng thống Donad Trump đề cập tới cuộc đấu tranh của Hai Bà Trưng chống giặc ngoại xâm, nó rất là tế nhị, rất mạnh mẽ.

Theo chúng tôi hiểu, đó là một thông điệp ngầm, bởi vì Hai Bà Trưng chống chủ nghĩa bành trướng của Trung Quốc, đấy là nói theo ngôn ngữ bây giờ. Hay ở chỗ khi ông ấy nói vậy thì không ai bắt bẻ gì được, vì nó là truyền thống của đất nước Việt Nam. Nói như vậy là ông ấy hiểu được cái nội tình của Việt Nam, thảm cảnh của nhân dân Việt Nam đang bị o ép, đang bị xâm lấn bởi Trung Quốc, đó là thông điệp ngầm, ông ấy muốn chuyển tải là người dân phải đứng lên để thoát khỏi sự xâm lấn, bành trướng, o ép của Trung Quốc theo gương của Hai Bà Trưng.

Chính vì vậy, rất nhiều người đánh giá cao bài diễn văn có nội dung này. Chúng tôi cũng chia sẻ sự đồng tình với nội dung đó, vì như vậy ông ấy rất hiểu Việt Nam và rất tế nhị, nhưng cũng rất hiệu quả, một sự động viên khích lệ ngầm.

Thanh Tâm : Nhà báo Nguyễn Vũ Bình có thể cho biết dự đoán của anh về tương lai gần tình hình của đất nước cũng như của phong trào dân chủ Việt Nam hay không ?

Nguyễn Vũ Bình : Với câu hỏi này, chúng ta cần hiểu, đối với một nhà nước cộng sản, với một cơ chế và bộ máy khổng lồ hoạt động được bẩy mấy năm như vậy, thì nó rất khủng khiếp.

Hiểu để chúng ta biết được giới hạn của phong trào dân chủ. Có rất nhiều quan điểm, có rất nhiều người nói, hô hào nhân dân đứng lên lật đổ, giải phóng, v.v. những quan điểm đó cũng không sai, nó phản ánh nguyện vọng chính đáng của người dân, của những người đấu tranh.

Nhưng chúng ta phải hiểu cái giới hạn của phong trào dân chủ, ngoài lý thuyết về sự vận hành của hệ thống cộng sản (chặt chẽ, khó khăn) thì chúng ta cũng cần hiểu là : năm 45 đảng cộng sản Việt nam thành lập được 15 năm, có 5.000 đảng viên, được tổ chức rất chặt chẽ và sắt máu. Khi đó, chính phủ đô hộ Pháp đã yếu, vô cùng rệu rã… vậy mà họ cũng phải chờ đến khi Nhật đảo chính Pháp, rồi lợi dụng cuộc biểu tình của công nhân viên chức Hà Nội, mới nhảy ra cướp chính quyền. Nay, nhà cầm quyền cộng sản có hệ thống, guồng máy mạnh gấp hàng nghìn lần chế độ Pháp thuộc lúc đó, trong khi đó phong trào dân chủ chúng ta có gì ?

Chúng ta hoạt động chưa có tổ chức, chưa có đảng phái nào hoạt động (công khai) trong nước, bí mật thì không biết có không, nếu có thì cũng không đáng kể nhưng lại nói là đi lật đổ chế độ thì chúng ta lấy gì để lật đổ chế độ ? Đó là những điều mà chúng ta không nắm được giới hạn của chúng ta. Mong muốn của chúng ta là lật đổ cộng sản, nhưng trong tay chúng ta chưa có lực lượng được tổ chức, thì chưa thể nới tới chuyện lật đổ được. Cuối cùng, phong trào dân chủ làm được gì ? Nó tác động để đẩy nhanh quá trình tự sụp đổ của chế độ cộng sản, vì quy luật của cộng sản là quy luật tự sụp đổ do cạn kiệt nguồn lực.

Trở lại câu hỏi về dự phóng cho tương lai của Việt Nam, chúng ta đã chứng minh được sự cạn kiệt nguồn lực của chế độ, chúng ta biết hiện nay Việt Nam nợ khoảng 600 tỷ đô la, đó là tổng thể toàn bộ khoản nợ của Việt Nam, từ nợ của chính phủ, doanh nghiệp, địa phương các lĩnh vực… số nợ này gấp khoảng 3 lần GDP của Việt Nam. Trong bối cảnh cả nước làm ra không đủ chi cho hệ thống trong một năm, tức là làm hiện tại chưa đủ ăn. Như vậy, hiện tại, thực chất chúng ta không trả được 1 đồng tiền lãi nào trong số 600 tỷ đô la nợ, chưa nói đến nợ gốc… đó là con số rất thực, trực tiếp. Bây giờ dự phóng tương lai chúng ta chỉ căn cứ vào quy luật của chế độ cộng sản, tự sụp đổ do cạn kiệt nguồn lực, và cái chứng minh là số nợ hiện tại, khả năng trả nợ thực tế của Việt Nam như thế.

Như vậy, có thể nói, chúng ta đang ở giai đoạn cuối cùng sự tồn tại của chế độ cộng sản, sự sụp đổ của nó sẽ xảy ra trong tương lai rất gần.

Theo quan điểm của tôi, là trong năm nay và sang năm… những giới hạn cuối cùng (về số nợ, khả năng trả nợ…) nó đã vượt qua rồi. Nhưng việc dự đoán phần lớn thể hiện mong mỏi, mong ước của chúng ta. Nói vậy để chúng ta biết, trong tương lai gần điều đó sẽ xảy ra và chúng ta cũng cần có sự chuẩn bị để khi chế độ sụp đổ chúng ta không bị sốc, không bị bất ngờ.

Thanh Tâm : Từ trước tới giờ, quan niệm của chúng ta về phong trào đấu tranh dân chủ thì quốc nội, các anh chị em đấu tranh trong nước mới là tiền tuyến,ở hải ngoại chỉ là hậu phương mà thôi. Có nghĩa là hải ngoại yểm trợ, hỗ trợ cho công cuộc đấu tranh mà thôi. Nhưng thời gian sau này, luồng suy nghĩ có vẻ chuyển đổi vì khi bước ra sân chơi quốc tế, thì sân chơi bây giờ không chỉ là quốc nội không nữa, mà mặt trận đấu tranh quốc nội và hải ngoại cũng như nhau. Nếu chúng ta biết kết hợp, ở hải ngoại vận dụng những luật chơi quốc tế, thì vẫn có thể là một mũi tấn công rất tốt, cùng với quốc nội hai mặt tiếp ứng với nhau. Vậy anh Bình nghĩ gì về quan niệm mới này, tức là không phải phân chia tiền tuyến hậu phương như trước nữa, mà là hai mũi giáp công ?

Nguyễn Vũ Bình : Vâng, tôi hoàn toàn nhất trí. APEC vừa rồi, chính phủ Đức không tham gia, lý do vụ khủng hoảng ngoại giao, liên quan tới việc bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Rồi chúng ta biết, vụ kiện của ông Trịnh Vĩnh Bình, đòi bồi thường 1,25 tỷ đô la. Chúng ta cũng được biết, chương trình đòi tài sản công dân của Ủy ban Cứu người vượt biển đang xúc tiến…

Tôi có một bài viết : "Hướng đi mới của phong trào dân chủ Việt Nam", đây là hướng đi cực kỳ quan trọng. Tại sao lại quan trọng ? Vì trong bối cảnh Việt Nam đã hội nhập rồi, sự tăng trưởng cũng như phát triển của nền kinh tế phụ thuộc, thậm chí lệ thuộc vào các nền kinh tế nước ngoài, nhất là những nước phát triển như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản…

Mặt trận đối ngoại bây giờ, chúng ta đánh trực diện vào những quốc gia đó, khi đó chúng ta có thể tác động vào vấn đề làm ăn, giao thương kinh tế của Việt Nam. Đây là một mặt trận rất lớn và quan trọng.

Tôi đồng ý với chị, vai trò của phong trào hải ngoại không có kém gì với quốc nội. Nói cho cùng thì như tôi đã phân tích, trong nước cũng chỉ tác động để đẩy nhanh quá trình tự sụp đổ của chế độ cộng sản, và hải ngoại cũng vậy. Nếu như trước đây chúng ta xác định, trong nước mà tập hợp nhau lại được, đứng lên dồn ép nhà cầm quyền Việt Nam để người ta nhượng bộ, mở cửa, thay đổi thì điều đó mới gọi là vai trò quyết định ở trong nước. Nhưng trong nước không làm được vai trò đó, chúng ta không dồn ép được nhà cầm quyền nhượng bộ, đồng ý để các đảng phái xuất hiện và tồn tại, thì chúng ta không thể nói vai trò quyết định được nữa. Như vậy, vai trong trong nước và hải ngoại là như nhau, đều tác động đẩy nhanh quá trình tự sụp đổ của chế độ.

Bây giờ mở ra hướng mới như này, mặt trận hải ngoại chúng ta cần chú trọng, bởi vì ảnh hưởng của nó rất lớn, ví dụ 1,25 tỷ đô la nếu ông Trịnh Vĩnh Bình thắng kiện, trong lúc khó khăn của nhà cầm quyền Việt Nam thì nó là vấn đề cực lớn. Sau này nếu đòi tài sản thành công, ví dụ nhà cầm quyền phải đền bù bồi thương 5-7 tỷ đô la, hoặc 10-15 tỷ đô la, thì chế độ cũng không còn tiền mà thanh toán, phá sản, quy hàng.

Thanh Tâm : Câu hỏi vừa rồi là câu hỏi cuối cùng, không biết nhà báo Nguyễn Vũ Bình có điều gì muốn nói thêm xung quanh chủ đề về phong trào dân chủ Việt Nam hay không ?

Nguyễn Vũ Bình : Vâng, tôi xin nói một chút nữa thôi. Những người tham gia vào phong trào dân chủ, về tinh thần, sự dấn thân thì rất là hay rồi. Nhưng cũng có những hạn chế, đó là một phần ít có sự trau dồi, tìm hiểu.

Khi chúng ta tham gia, chúng ta cần hiểu về phong trào dân chủ, chúng ta hiểu về chúng ta, rồi chúng ta cần hiểu về chế độ cộng sản. Chúng ta cũng cần hiểu bản thân chúng ta, khả năng chúng ta phù hợp với lĩnh vực nào, khía cạnh đấu tranh nào. Tôi mong muốn, qua những buổi như thế này, được gửi gắm tới những người mới tham gia, những bạn trẻ, cần nghiên cứu, cần tìm hiểu để tham gia vào phong trào được hiệu quả hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn chị Thanh Tâm và chương trình Đối Diện đã cho tôi cơ hội chia sẻ chút hiểu biết của mình.

Thanh Tâm : Thay mặt chương trình và khán thính giả, xin chân thành cảm ơn nhà báo Nguyễn Vũ Bình đã tham gia và chia sẻ những nghiên cứu và hiểu biết rất giá trị của Anh. Xin đươc hẹn gặp lại Anh trong các chương trình tiếp theo.

Hà Nội, ngày 23/11/2017

Nguyễn Vũ Bình

Nguồn : RFA, 23/11/2017

(Nội dung gỡ băng cuộc phỏng vấn livetream)

Câu thoại bất hủ "chúng ta đã sống qua các thời kỳ đồ đá, đồ đồng, để rồi bước sang thời… đồ đểu" của cố nhà văn, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ trong vở kịch "Ông không phải là bố tôi" ra mắt khán giả năm 1988 đến nay đã được gần 30 năm nhưng chúng ta vẫn cảm tưởng như ông vừa mới viết… hôm qua.

Những người dân chủ phải là tác nhân của lịch sử thay vì là nạn nhân của lịch sử.

Sự xuống cấp đạo đức của người Việt đã được Lưu Quang Vũ phát hiện ra từ rất sớm và dư luận cho rằng vì khả năng đặc biệt đó mà ông phải trả giá bằng chính cuộc đời mình. Cái chết của ông cùng người vợ, nhà thơ Xuân Quỳnh và con trai Lưu Quỳnh Thơ có thể là một tai nạn ngẫu nhiên nhưng cũng có thể là một bí ẩn của lịch sử.

Không ai có một chút lương tâm mà không thấy rằng xã hội Việt Nam ngày hôm nay đang bị đảo lộn mọi giá trị. Cái xấu, cái ác, cái vô cảm đang lên ngôi còn cái đẹp, cái thiện, cái mỹ thì đang phải rút vào… hoạt động bí mật.

Chúng ta có lẽ không cần quanh co và ngụy biện để có thể chỉ thẳng mặt một trong những nguyên nhân chính gây ra những đổ vỡ kinh khủng mà dân tộc đang phải gánh chịu đó là sự lãnh đạo độc quyền và tuyệt đối của đảng cộng sản Việt Nam suốt 72 năm qua. Những gì mà đảng cộng sản đã gây ra cho dân tộc và đất nước này là quá lớn và nó vượt qua mọi sự tưởng tượng của con người. Rồi hậu thế và lịch sử sẽ phán xét họ.

Nguyên nhân thứ hai cũng không kém phần quan trọng đó là trách nhiệm của chúng ta, những người được xem là ‘trí thức’, là ‘tinh hoa’ của dân tộc. Nhưng ‘chúng ta’ là ai? Chúng ta là những người không cùng chia sẻ lý tưởng cộng sản, là những người không ‘chung mâm chung thuyền’ đảng cộng sản, là những người muốn thay đổi hiện thực của ngày hôm nay, chúng ta chính là ‘phong trào dân chủ Việt Nam’.

Chúng ta đã làm gì và có thể làm gì ? Đâu là nhiệm vụ của chúng ta ?

Thành thật và thẳng thắn để nói với nhau rằng chúng ta chưa hoàn thành trách nhiệm cần gánh vác. Phong trào dân chủ Việt Nam vẫn đang dậm chân tại chổ và đúng như dư luận nước ngoài nhìn nhận phong trào dân chủ Việt Nam chỉ là những ‘tiếng nói của lương tâm’, là ‘những người bất đồng chính kiến’. Chúng ta vẫn chưa thực sự trở thành ‘đối lập dân chủ’. Đã đến lúc chúng ta cần ‘nâng cấp’ phong trào dân chủ Việt Nam lên một vị thế mới, vị thế của những ‘tổ chức đối lập dân chủ’ thực sự.

Chỉ trích và tố giác những điều sai trái, xấu xa của đảng cộng sản không làm họ thay đổi. Họ chỉ thay đổi khi buộc phải thay đổi. Họ chỉ thay đổi khi trước mắt họ xuất hiện một tổ chức đối lập dân chủ hùng mạnh có khả năng hiệu triệu quần chúng đứng dậy làm cách mạng. Khi có một tổ chức như vậy thì muốn hay không đảng cộng sản cũng phải thay đổi và tìm cách ‘đối thoại’ với chúng ta. Xin xem thêm bài ‘Đừng quấy phá cộng sản, hãy là đối trọng của cộng sản’ (1).

Sự kiện Đồng Tâm được hâm nóng và gây bức xúc trở lại khi cơ quan điều tra Hà Nội quyết định khởi tố vụ án. Cụ Lê Đình Kình, một nạn nhân của vụ án đồng thời là một biểu tượng tinh thần của người dân Đồng Tâm đã nói rằng dù bị khởi tố nhưng cụ vẫn tin vào đảng, vào chính quyền ?! Chúng tôi cho rằng cụ Kình nói thật lòng vì không tin đảng thì tin ai ? Ai có thể giúp người dân Đồng Tâm giữa được đất của mình? Rõ ràng là không có ai.

Là những người đang tranh đấu cho một nước Việt Nam dân chủ, chúng tôi thực sự cảm thấy có lỗi và bất lực. Chúng tôi không giúp gì được cho cụ và người dân Đồng Tâm ngoài việc lên tiếng đánh động dư luận và tố cáo việc thu hồi đất khuất tất của chính quyền Hà Nội. Chúng tôi phẫn nộ khi một phụ nữ trẻ có con thơ bị kết án 12 tháng tù chỉ vì làm sứt cái mép bàn trong quán karaoke, dù rằng sau đó đã bồi thường gấp đôi số tiền của cả cái bàn. Những bất công như vậy diễn ra hàng ngày hàng giờ trên đất nước Việt Nam. Những điều kinh khủng và vô lý nhất đều trở thành bình thường ở Việt Nam. Chính quyền thì càng ngày càng không coi ai ra gì, họ thích là họ làm, tất cả đều đúng qui trình. Ai tố cáo họ thì họ tìm cách gài bẫy để tống vào tù.

Làm chính trị là chấp nhận sự cô đơn, cô đơn trong suy nghĩ, cô đơn trong đời thực. Những ‘người làm chính trị’ đều ‘không bình thường’ khi cố gắng thay đổi xã hội và tranh đấu cho những điều tốt đẹp, cho tất cả mọi người để đổi lại sự thờ ơ và thậm chí là nghi ngờ của một số người kém hiểu biết và kém thiện chí.

Phong trào dân chủ Việt Nam vẫn chưa thực sự tin vào chiến thắng vì thế không ai tranh đấu để chiến thắng. Đa số tranh đấu vì lương tâm, vì sự bức xúc trước sự nhiễu nhương của thời cuộc, vì không chấp nhận cái sai, cái xấu của chính quyền. Phong trào dân chủ Việt Nam vì thế vẫn rời rạc, manh mún và chia rẽ. Càng chia rẽ thì lại càng cô đơn. Càng cô đơn thì càng suy yếu và thực sự là phong trào dân chủ Việt Nam chưa tác động được gì nhiều lên chính quyền Việt Nam.

Trí thức Việt Nam vẫn mang trên mình gánh nặng của văn hóa Khổng giáo, một trong nhiều biểu hiện của thứ văn hóa độc hại đó là không dám ủng hộ cho các tổ chức chính trị đối lập vì ‘tôi trung không thờ hai vua’. Rất nhiều trí thức Việt Nam hiểu rõ sự thối nát và vô lý của đảng cộng sản nhưng họ vẫn mong và hy vọng đảng sẽ thay đổi cho tốt lên thay vì ủng hộ cho các tổ chức chính trị dân chủ đối lập non trẻ. Họ ngụy biện rằng, các tổ chức này có thành tích gì đâu mà ‘đòi cầm quyền’ nhưng sự thực có ai đòi cầm quyền đâu ? Một số người thì khẳng định như đinh đóng cột rằng ‘đa đảng sẽ loạn’ trong khi đó cả thế giới ‘đa đảng’ mà đâu có loạn? Hơn nữa làm sao có thể khẳng định chắc nịch một điều mà mình chưa biết, chưa trải qua ?

Cơ hội và luôn lách để sống và tồn tại không chỉ là phương châm sống của người dân mà còn là của trí thức Việt Nam. Người dân nhìn thấy vậy nên cũng đành luồn lách theo và cuộc sống cứ thế trôi dần về bế tắc. Chính quyền bế tắc, phong trào dân chủ bế tắc và tương lai của Việt Nam cũng chỉ có thể là bế tắc.

Càng ngày người dân càng thất vọng và chán nản về đất nước. Ai cũng tìm cách bỏ nước ra đi. Những người không đi được thì buông tay, phó mặc cho số phận, sống lay lắt cho qua ngày đoạn tháng và tìm vui nơi chén rượi cuối ngày.

‘Dự án chính trị’ Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ 2 có nhìn nhận về khó khăn và thách thức này : "Dân chủ hóa đất nước là mục tiêu hiển nhiên nhưng cũng đầy trở ngại. Đảng cộng sản đã chứng tỏ họ có thể làm tất cả để duy trì độc quyền chính trị trong khi đa số người Việt Nam không còn quan tâm tới đất nước nữa, sự thất vọng kéo dài quá lâu đối với một chính quyền tham bạo đã biến thành sự chán nản với chính đất nước. Như vậy những người đấu tranh cho dân chủ phải chống lại cùng một lúc sự ngoan cố của Đảng cộng sản và tâm lý bỏ cuộc của quần chúng. Cuộc vận động dân chủ cũng đồng thời phải là nỗ lực phục hồi lòng yêu nước đã bị thương tổn trầm trọng; nó sẽ đòi hỏi rất nhiều quyết tâm, dũng cảm và kiên trì. Nhưng nó là cuộc đấu tranh bắt buộc".

Vậy phong trào dân chủ Việt Nam phải làm gì ? Đề nghị của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên suốt bao năm qua vẫn thế, chúng ta cần làm tác nhân của lịch sử thay vì là nạn nhân của lịch sử. Chúng ta phải có giải pháp để chiến thắng. Chúng ta phải ‘nâng cấp’ và ‘nâng tầm’ tranh đấu lên một tầm cao mới. Phải có một tổ chức đối lập hùng mạnh với một dự án chính trị khả thi mới có thể dân chủ hóa được đất nước. Đấu tranh chính trị là đấu tranh giữa các tổ chức chứ không phải giữa các cá nhân. Trí thức Việt Nam phải lên tiếng ủng hộ cho các tổ chức chính trị đối lập dân chủ để các tổ chức đó lớn mạnh và trở thành một đối trọng, một tiếng nói nặng ký để buộc đảng cộng sản thay đổi về hướng dân chủ.

Đã đến lúc tất cả đều phải thay đổi. Đảng cộng sản thì cần chấp nhận ‘luật chơi dân chủ’, nên xem đối lập dân chủ là đồng minh của chính quyền chứ không phải kẻ thù. Một mình đảng cộng sản không thể nào quản trị được đất nước, nhất là trong giai đoạn khó khăn hiện nay. Chính quyền và đối lập là hai mặt của một vấn đề, cả hai sẽ bổ xung cho nhau, hỗ trợ cho nhau, kẻ tung người hứng trong mối quan hệ quốc tế phức tạp và nhạy cảm. Hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ của Mỹ là ‘đồng minh’ chứ đâu phải kẻ thù ?

Phong trào dân chủ Việt Nam cũng cần thay đổi tư duy, từ ‘tiếng nói của lương tâm’ và ‘bất đồng chính kiến’ thành một giải pháp cho vấn đề dân chủ hóa đất nước. Nếu phong trào dân chủ không có tổ chức và không lớn mạnh thì dù đảng cộng sản có muốn thay đổi cũng không được vì sẽ bị các nhóm bảo thủ trong đảng ngăn cản.

Người dân Việt Nam cũng cần thay đổi bằng cách lên tiếng ủng hộ cho các tổ chức dân chủ đối lập đứng đắn và có viễn kiến. Không có cạnh tranh chính trị thì sẽ không có bất cứ sự lựa chọn nào cho người dân. Đảng cộng sản đang ‘độc quyền lãnh đạo’ nên họ sẽ không bao giờ thay đổi.

Chừng nào người Việt Nam thôi hỏi những câu vô duyên đại loại như "làm gì có tổ chức nào để mà ủng hộ’ thì chừng đó mới có hy vọng cho tương lai. Không thể có chuyện dân chủ và tự do từ trên trời rơi xuống theo kiểu ăn ngay như mì ăn liền mà phải có sự ủng hộ, sự chăm sóc và nuôi nấng của người dân nhất là những người có hiểu biết.

Cây dân chủ chỉ có thể đơm hoa và cho trái ngọt nếu được mọi người chăm bón. Không làm gì thì sẽ không có gì và khi đó đừng có kêu trời hay oán trách số phận vì ‘rau nào, sâu ấy’.

Việt Hoàng

(27/06/2017)

(1). http://thongluan2016.blogspot.com/2016/12/ung-quay-pha-cong-san-hay-la-oi-trong.html

Phạm Vũ Mai  thực hiện

Nguồn : Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên 

Có một sự thật đáng buồn đối với phong trào dân chủ Việt Nam đó là nhiều người dấn thân đấu tranh cho dân chủ nhưng kiến thức về dân chủ lại rất yếu kém. Họ can đảm, nhiệt tình, xông xáo nhưng lại không nắm vững về lý thuyết dân chủ, hay còn gọi một cách khác là thiếu "tư tưởng chính trị".

Đấu tranh chống độc tài để xây dựng một xã hội dân chủ đa nguyên

Đấu tranh chính trị là gì ? Câu hỏi tưởng chừng rất giản dị nhưng không phải ai cũng biết câu trả lời. Mỗi người sẽ có cho mình một câu trả lời, nhưng dù thế nào thì cũng phải đồng ý với nhau một điều cơ bản và quan trọng nhất đó là : đấu tranh chính trị luôn luôn là sự tranh đấu giữa các tổ chức chính trị với nhau chứ không phải giữa các cá nhân.

Trên thế giới chưa có một người nào hoạt động chính trị thành công mà chỉ đứng một mình. Hoặc là họ phải tham gia vào một tổ chức nào đó, hoặc được một tổ chức chính trị nào đó ủng hộ, hoặc là họ phải thành lập một tổ chức mới nếu thấy không có tổ chức nào ưng ý. Tân tổng thống Mỹ Donald Trump, một người kinh doanh chứ không phải một chính trị gia chuyên nghiệp nhưng khi muốn ra tranh cử tổng thống Mỹ thì ông ta cũng phải gia nhập và trở thành đảng viên đảng Cộng Hòa trước đã.

Hành phải đi đôi với học. Học mà không hành thì không thể thành công, nhưng hành mà không học thì chắc chắn không đi đến đâu, và chỉ gây ra tai nạn cho mình và cho người khác. Một sinh viên trường Y chưa tốt nghiệp đã vội cầm dao mổ bệnh nhân thì hậu quả ra sao ai cũng có thể biết được. Thế nhưng với người Việt thì có một điều rất kỳ lạ là, trong lĩnh vực chính trị thì ai cũng cho rằng mình có thể làm chính trị mà không cần phải học.

Muốn dấn thân tranh đấu cho một Việt Nam dân chủ hay gì đó thì những người tranh đấu phải trang bị cho mình một số kiến thức tối thiểu về chính trị. Không có lý thuyết dẫn đường thì người dấn thân, hay đấu tranh sẽ lạc lối và không thể đi tới đích. Tất nhiên có lý thuyết rồi mà không "hành động" thì cũng không mang lại kết quả như ý muốn. Nhưng "hành động" là những gì thì không phải ai cũng đồng ý với nhau.

Đấu tranh chính trị bằng phương pháp bất bạo động mà phong trào dân chủ Việt Nam theo đuổi hiện nay khác với đấu tranh vũ trang bằng bạo lực cách mạng mà Đảng Cộng sản Việt Nam tiến hành trước đây. Đấu tranh chính trị bất bạo động là xu thế chung của thời đại và cũng là cách đấu tranh của tất cả các đảng phái chính trị dân chủ trên thế giới.

Trong bài viết "Dự án chính trị là cái gì và để làm gì ?" (1), chúng tôi đã đề cập đến vấn đề này : "Đấu tranh dân chủ là gì ? Đâu là bản chất và nguyên tắc của đấu tranh dân chủ ? Theo chúng tôi thì bản chất của cuộc đấu tranh dân chủ là : Mỗi một tổ chức chính trị sẽ đưa ra một ‘giải pháp chính trị’ mới (như là một giải pháp thay thế), với những khác biệt so với chính sách hiện hành, thuyết phục người dân đồng ý và sau đó là vận động tranh cử và dành chiến thắng trong các cuộc bầu cử công khai và minh bạch để trở thành đảng cầm quyền. Cuối cùng là thực thi những giải pháp đã đề nghị đó.

Đấu tranh dân chủ (thông thường) ở các nước đã có dân chủ là như vậy, tuy nhiên ở Việt Nam thì có khác, vì bị một lực lượng phản dân chủ là Đảng Cộng sản Việt Nam cấm đoán, bắt bớ và đàn áp, cho nên việc giới thiệu và giải thích các ‘giải pháp chính trị’ của các tổ chức dân chủ cũng như việc thuyết phục người dân Việt Nam chấp nhận giải pháp mới đó gặp rất nhiều khó khăn. Cho dù như vậy thì ‘nguyên tắc và bản chất’ của cuộc đấu tranh dân chủ là không thay đổi. Hầu hết những tổ chức dân chủ và những người đang đấu tranh cho dân chủ không hiểu điều này nên đã có không ít lời kêu gọi ‘phải hành động’. Hành động ở đây phải được hiểu là những hành động gây tiếng vang, gây chú ý, hay kêu gọi quần chúng nổi dậy, thậm chí bằng cả bạo lực…".

Nhiều người tuy không thích đảng cộng sản nhưng suy nghĩ và tư duy vẫn không nhiều thì ít vẫn bị tổ chức này ảnh hưởng. Nhiều người kêu gọi hành động, xuống đường ; nhiều người khác còn cho rằng đấu tranh là phải xuống đường, như kiểu đánh bạc là phải xuống tiền (tôi không hiểu tại sao lại ví việc đấu tranh dân chủ, một việc tốt, có mục đích với việc đánh bạc, một việc xấu và mang tính may rủi ?)… Theo nhận xét riêng, những người này không cho rằng "viết và nói" là hành động.

Thật ra viết và nói là hành động, không những thế còn là một hành động thực tiễn. Điều này có thể thấy được qua một số ngành nghề nghiệp, như giáo viên, luật sư, tư vấn, hoạt động chính trị… Tất cả đều dùng ngòi viết hay lời nói để hành nghề. Đã ai thấy trong một nước văn minh luật sư, nhà giáo hay chính trị gia dùng nắm đấm hay gậy gộc để "hành nghề" chưa ?

Viết và nói như vậy là "hành động", và đây là hành động khó khăn nhất trong các hành động của con người. Ai cũng có thể nói và viết, nhưng viết cái gì và nói như thế nào, đó là cả một nghệ thuật mà không phải ai một sớm một chiều có được. Lời nói và cách viết là cả một quá trình học tập và trau dồi liên tục để trình bày, hay giải bày những suy nghĩ của mình một cách mạch lạc.

Có thể nói, viết và nói là những thành phẩm quan trọng nhất của trí tuệ con người, chúng là phương tiện giúp con người thể hiện những quyết định hành động và mang lại mọi sự thay đổi. Văn và nói là người. Chỉ nhìn cách viết văn hay nghe cách nói của người nào đó, chúng ta có thể biết được trình độ trí tuệ cũng như khả năng hành động của người đó.

Nói như vậy không có nghĩa là chúng tôi phản đối "hành động" của những người đấu tranh, những người trực diện đối đầu với bạo quyền, như xuống đuờng biểu tình chống bất công hay đòi dân chủ… Mỗi người đều có khả năng riêng và cách thức riêng để thực hiện những mục tiêu của đời mình. Mỗi người là một sản phẩm độc đáo, không ai giống ai. Thực hiện dân chủ hóa đất nước là nghĩa vụ và trách nhiệm chung của tất cả mọi người. Ai có khả năng gì thì hành động theo khả năng đấy. Điều quan trọng là chúng ta cần cảm thông, hiểu biết lẫn nhau để có thể hỗ trợ cho nhau trong những lúc cần thiết. Ví dụ khi một người xuống đuờng biểu tình đòi tự do, dân chủ và bình đẳng cho Việt Nam, hay tranh đấu chống bất công, bảo vệ dân oan hay môi trường bị chính quyền đánh đập hay bắt giữ thì nhiệm vụ lương tâm của những người còn lại phải lên tiếng tố giác sự sai trái đó ra trước công luận trong và ngoài nước cũng như quốc tế. Chính qua những hành động đó mà lịch sử và nhân dân Việt Nam đánh giá và ghi nhận sự đóng góp cũng như sự dấn thân của mỗi người và mỗi tổ chức.

Nói tóm lại, những người đấu tranh thực hiện dân chủ cho Việt Nam không nên áy náy hay mặc cảm vì đã không "hành động" như những người khác. Đáng xấu hổ là những người không làm gì, không nói gì, cúi đầu cam chịu để bạo quyền thao túng và chiếm đoạt đất nước làm của riêng.

Khi thời cơ đến, nghĩa là cuộc đấu tranh bước vào giai đoạn cuối cùng để thực hiện tổng nổi dậy thì các tổ chức tranh đấu cần liên minh lại với nhau trong một mặt trận chung để cùng phối hợp hành động. Muốn được thế, những cá nhân và tổ chức đấu tranh phải ngay từ bây giờ tìm hiểu nhau và trao đổi với nhau về những giá trị cơ bản nền tảng của cuộc đấu tranh để có đồng thuận.

Gần đây đã có những gợi ý liên minh các tổ chức chính trị lại với nhau. Vấn đề là muốn có được liên minh đó, những cá nhân và tổ chức đấu tranh đó phải tự hoàn thiện, phải thành lập hay gia nhập vào những tổ chức có thực lực và có tầm vóc. Liên minh giống như một sự góp vốn thành lập công ty hay xí nghiệp, người không có vốn trí tuệ hay tài chính khó có thể kêu gọi người khác hợp tác với mình, ví đó là một bịp bợm.

Liên minh là cả một triết lý hành động. Nếu một tổ chức chưa đủ số lượng và chất lượng thì hãy khoan nghĩ đến liên minh, vì đó chỉ là một cuộc "tảo hôn" giữa những đứa trẻ vị thành niên, chưa đủ độ chín muồi để sống chung với nhau. Liên minh hay kết hợp đó sẽ què quặc và không bền vững.

Một cách cụ thể, theo Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên, lộ trình để một tổ chức dân chủ đi đến thành công, phải trải qua 5 giai đoạn :

1. Xây dựng cơ sở tư tưởng và dự án chính trị ;

2. Xây dựng lực lượng và đội ngũ cán bộ nòng cốt ;

3. Xây dựng và kiểm điểm phương tiện ;

4. Xây dựng cơ sở quần chúng ;

5. Vận động quần chúng tiến công giành thắng lợi.

Đối với Tập Hợp, giai đoạn 1 vừa mới hoàn thành, nghĩa là xây dựng dựng lực lượng và đội ngũ cán bộ nòng cốt đã có cơ sở tư tưởng và dự án chính trị (Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ 2). Giai đoạn 2 vẫn đang tiến hành, truy tìm và đào tạo đội ngũ cán bộ nòng cốt là một công tác lâu dài và bền bỉ vì không những cho hôm nay mà cả cho mai sau. Giai đoạn 3 và 4, xây dựng và kiểm điểm phương tiện và xây dựng cơ sở quần chúng chỉ được tiến hành khi giai đoạn 2 bước vào giai đoạn phát triển, nghĩa là có đủ người và phương tiện để thực hiện và phát triển nội dung dự án chính trị.

Có nhiều ý kiến cho rằng Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên vẫn chưa làm gì, nghĩa là không thấy Tập Hợp có những "hành động" gì cụ thể, như kêu gọi hay tham gia những cuộc biểu tình chống Formosa gây ô nhiễm môi trường… Đây không những là ưu tư chung của những người quan tâm đến tương lai đất nước mà còn là ưu tư chính của Tập Hợp. Đất nước lâm nguy thất phu hữu trách. Nhưng trong giai đoạn hiện nay, Tập Hợp chỉ có thể ủng hộ mọi sáng kiến cũng như hành động báo động dư luận hay tố cáo sự đồng lõa của chính quyền cộng sản Việt Nam trong việc cấu kết và bao che những công ty gây ô nhiễm và hủy hoại môi trường.

Phải thành thực thú nhận, Tập Hợp chưa đủ người và phương tiện để lãnh đạo hay hướng dẫn quần chúng vào lúc này. Khi giai đoạn 3 và 4 chưa chuẩn bị xong, kêu gọi hành động sẽ chỉ chuốc lấy thất bại. Nói như vậy không có nghĩa là bó tay, hành động của Tập Hợp là "nói và viết" tố cáo trước dư luận trong và ngoài nước thái độ hèn nhát và đồng lõa của chính quyền cộng sản Việt Nam và lên án những công ty gây ô nhiễm môi trường. Công tác điều tra những hành vi gây ô nhiễm môi trường và vi phạm nhân quyền tại Việt Nam vẫn được xúc tiến một cách đầy đủ và liên tục, những hồ sơ này sẽ được trao lại cho những cấp lãnh đạo một nước Việt Nam dân chủ mai sau.

Chỉ khi nào 4 giai đoạn đầu được đánh giá là đã hội đủ, giai đoạn 5 tự nhiên phải đến, vận động quần chúng tiến công giành thắng lợi cuối cùng, nghĩa là xây dựng một nước Việt Nam chấp nhận được cho ngày hôm nay và những thế hệ mai sau có thể tự hào.

Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đang cố gắng và chuẩn bị cho 4 giai đoạn đầu, đây là những giai đoạn khó khăn, lâu dài và nhàm chán nhưng không thể không làm cho một cuộc cách mạng dân chủ đổi đời. Vận động tư tưởng là một công tác cơ bản của mọi cuộc đổi đời, nó phải luôn luôn đi trước và dẫn đường cho hành động tiếp theo. Nếu không cuộc chuẩn bị tư tưởng này thì cuộc cách mạng dân chủ nếu thành công sẽ lâm vào bế tắc, nó giống như một người đầy lạc quan bị bịt mắt đi trên một con đường gồ ghề và đầy cạm bẫy. Hình ảnh này không khác gì sự hồ hỡi của những người xuống đuờng trong mùa xuân ả rập để rồi đất nước của họ rơi vào bất an và bạo loạn. Một cuộc cách mạng như thế không phải là hình ảnh mà Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên mong muốn.

Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên là tổ chức nghiên cứu giải pháp dân chủ hóa cho Việt Nam. Những giải pháp đó được gói gọn trong tài liệu mang tên Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ 2, đó là tài liệu đúc kết những suy nghĩ và trao đổi kinh nghiệm của những thành viên trong suốt hơn 35 năm qua.

Một câu hỏi thường đặt ra cho Tập Hợp là tại sao đã xuất hiện từ hơn 35 năm qua mà Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên vẫn chưa có hành động cụ thể nào để giành thắng lợi cuối cùng ?

Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên chủ trương xây dựng một đất nước Việt Nam dân chủ đa nguyên trong tinh thần hòa giải hòa hợp dân tộc bằng phương pháp bất bạo đông. Chủ trương dân chủ đa nguyên có thể nói là chủ thuyết cơ bản của Tập Hợp để thay thế chủ nghĩa cộng sản đang được Đảng Cộng sản Việt Nam áp đặt trên toàn cõi đất nước. Trong giai đoạn hiện nay, Tập Hợp chưa đủ người và phương tiện để đưa chủ thuyết dân chủ đa nguyên vào sâu trong quần chúng, do đó chưa xây dựng được một đồng thuận dân tộc mạnh để làm đối trọng với đảng cộng sản. Xây dựng đồng thuận là một công tác khó khăn vì văn hóa Khổng Mạnh vẫn còn nặng và bức tường bưng bít quá dầy.

Bất cứ cuộc cách mạng dân chủ nào cũng bắt đầu từ giới trí thức. Những người có khả năng suy nghĩ ở Việt Nam vẫn chưa dám vượt lên nỗi sợ hãi quan quyền nên phần lớn chọn giải pháp trùm chăn, số còn lại hùa theo giới quan quyền mặc dù biết chúng không coi mình ra gì. Vấn nạn của Việt Nam là chỗ đó. Chừng nào trí thức Việt Nam chưa dám ủng hộ lập trường dân chủ đa nguyên và tiếp tay truyền bá tư tưởng này sâu rộng trong quần chúng thì cuộc vận động cho dân chủ vẫn chưa thành công. Tổ chức nào chiến thắng trên mặt trận tư tưởng thì tổ chức đó sẽ giành thắng lợi sau cùng.

Ở đây cũng xin nói thêm về một thành phần quan trọng trong xã hội Việt Nam, đó là những người đang làm việc trong guồng máy đảng và chính quyền cộng sản Việt Nam. Họ là những cán bộ, đảng viên, công an và bộ đội, từ trung ương đến địa phương, từ đồng bằng đến cao nguyên, từ thành thị đến thôn quê. Một phần không nhỏ trong số 4 triệu rưỡi đảng và hơn 13 triệu người thân của họ đã nhận ra được sự bếtắc củachế độ và sự bất lực của Đảng Cộng sản Việt Nam và muốn thay đổi. Điều khiến họ phân vân và khó nghĩ đó là không biết làm thế nào để thay đổi và thay đổi như thế nào ?

Một ước muốn thông thường là những người trí thức và đảng viên cộng sản còn ưu tư đến vận mệnh đất nước và tương lai của bản thân mình nên nhanh chóng rời bỏ con tàu sắp đắm để thành lập một lực lượng chính trị mới. Sau đó tổ chức mới này tìm hiểu và liên minh với các tổ chức dân chủ đối lập khác để cùng mở ra một sinh lộ mới cho dân tộc. Chính tập hợp mới này sẽ là những trụ cột trong chính quyền mới cũng như trong công cuộc kiến thiết lại đất nước.

Thời cơ dân chủ hóa đất nước đang ở trước mắt, nhưng phong trào dân chủ Việt Nam thay vì mạnh lên thì lại đi xuống. Nguyên nhân là vì các tổ chức cũng như những cá nhân tranh đấu cho dân chủ vẫn chưa hiểu được rằng đấu tranh phải có tổ chức và có một tư tưởng chính trị chỉ đạo. Nếu không có một tư tưởng dẫn đường thì phong trào dân chủ Việt Nam sẽ rơi vào bế tắc vì không biết phải làm gì. Chúng tôi cám ơn ông Tưởng Năng Tiến với bài viết "Nó rớt rồi sao ?" (2). Nếu muốn có một tương lai khác thì chúng ta phải chuẩn bị từ bây giờ chứ đừng để nước đến chân mới nhảy.

Một vấn đề không bình thường khác của phong trào đấu tranh cho dân chủ tại Việt Nam hiện nay là những người dẫn đầu trong mọi cuộc đấu tranh đòi quyền lợi cho người dân lại là những tu sĩ chứ không phải những "tổ chức chính trị". Những công việc này vượt quá khả năng của những tu sĩ và chức năng của tôn giáo. Chúng ta cũng không nên lạm dụng nhiệt tâm của những tu sĩ và nhiệt tình của những người dân bị nạn.

Chống ô nhiễm môi trường phải là ưu tư hàng đầu của những tổ chức chính trị đối lập. Chống ô nhiễm là một công tác trường kỳ và rộng khắp. Tập Hợp ủng hộ những cuộc xuống đuờng đòi được bồi thường xứng đáng nhưng cũng cùng những tổ chức bạn vận động các cơ quan quốc tế lên án những vi phạm nhân quyền và môi trường tại Việt Nam.

Cho dù cố quyết tâm và có đường lối chỉ đạo rõ ràng nhưng chưa xây dựng được một lực lượng nhân sự nòng cốt có tầm vóc, ước muốn thay da đổi thịt dân chủ cho Việt Nam vẫn chỉ là ước mơ. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên kêu gọi mọi người Việt Nam còn quan tâm đến tương lai đất nước hãy ủng hộ Tập Hợp và góp tay phổ biến đac của Tập Hợp là tài liệu Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ 2.

Việt Hoàng

(20/03/2017)

 ----------------------------

(1) https://thongluan2016.blogspot.com/2016/12/du-chinh-tri-la-cai-gi-va-e-lam-gi-viet.html

(2) http://thongluan2016.blogspot.com/2017/03/tuong-nang-tien-no-rot-roi-sao.html

Trong bài ''Ước nguyện thiêng liêng đầu năm'' tôi nói lên mong ước của khá nhiều người trong và ngoài nước quan tâm đến tình hình chính trị đất nước ta, đó là từ phong trào Dân chủ với hơn 30 tổ chức xã hội dân sự, với hàng vạn thành viên năng động, sẽ sớm xuất hiện một số người đứng ra nhận lãnh trách nhiệm lập nên một tổ chức chính trị để tập họp thêm lực lượng và hướng dẫn cuộc đấu tranh một cách chặt chẽ có hiệu quả.

Chòm sao sáng dẫn đường

Tình hình hiện đã chín muồi cho sự xuất hiện một tổ chức như thế. Vì nếu chúng ta chỉ đấu tranh bằng những nhóm nhỏ phân tán ở các địa phương, lực lượng sẽ mỏng và yếu, dễ bị đàn áp, đe dọa, khó gây nên thanh thế, hiệu quả. Chúng ta không thể chỉ cầu mong trong Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ xuất hiện một nhóm hay một vài nhân vật như Yeltsin và Gorbachev ở Liên Xô trong những năm 1990-1991, phải bị động chờ đợi ở người khác. Để chủ động, một nhóm trí thức tinh hoa có tầm nhìn chiến lược, am hiểu về khoa học tổ chức, có uy tín xã hội, công tâm trong sáng, yêu nước thật lòng, rất nên sớm xuất hiện - như Mahatma Gandhi, Nelson Mandela ở Ấn Độ và Nam Phi ; như Vaclav Havel và Lech Walesa ở Tiệp Khắc và Ba Lan ; như bà Aung San Syu Kyi ở Miến Điện ; bà Thái Anh Văn ở Đài Loan ; hoặc như anh thanh niên sinh viên Hoàng Chí Phong ở Hồng Kông - đứng ra chung sức xây dựng tổ chức để cùng toàn dân làm nên lịch sử.

Đứng riêng, mỗi con người chỉ là một hạt cát yếu ớt bị động, đứng chung trong một tổ chức mỗi người sẽ là một thành viên của tập thể, tổ chức càng rộng lớn, có uy tín cao, có thanh thế lớn trong xã hội, mỗi con người sẽ là một phần của ngàn vạn sức lực mũi nhọn có sức mạnh vô biên. Trong tổ chức rộng lớn, các thành viên sẽ tạo nên một vầng sao sáng chói có thể dẫn đường chỉ lối cho các cuộc đấu tranh quyết liệt và tất thắng của đông đảo quần chúng thức tỉnh theo mình.

Tôi rất hiểu là anh chị em ta trong phong trào Dân chủ đều không có lợi ích phe nhóm cá nhân, ích kỷ, không mảy may tham quyền lực địa vị, nhiều người sống tự trọng, giản dị khiêm tốn, không muốn đứng ra lãnh đạo người khác, như phần lớn các quan chức cộng sản hiện nay đã bị hư hỏng vì ham mê chức quyền và danh lợi.

Do đó tôi khẩn khoản mong các anh chị có khả năng và trình độ lãnh đạo hãy mạnh dạn vượt lên sự e ngại khiêm tốn để tự nguyện nhận lãnh trách nhiệm nặng nề, khó khăn và vẻ vang lúc này, cùng nhau liên lạc, trao đổi, chung lòng chung sức tạo nên một hoặc vài tổ chức chính trị nòng cốt, bao gồm rộng rãi các thành phần dân tộc, nam, nữ, nghề nghiệp, tôn giáo, tuổi tác, địa phương - kể cả các đảng viên đoàn viên cộng sản cũ đã thức tỉnh, sẵn sàng đọ sức cạnh tranh công khai với Đảng Cộng sản Việt Nam, lấy các cuộc bầu cử, thăm dò dư luận làm trọng tài, như trong mọi nước dân chủ trưởng thành.

Sự ra đời của tổ chức chính trị mới này là hợp hiến, do đó là hợp pháp, bởi vì đảng Đảng Cộng sản Việt Nam đã cố tình trì hoãn việc pháp luật hóa những quy định của Hiến pháp để cướp riêng chính quyền cho mình, không chia sẻ cho ai khác. Đảng cộng sản phải chịu trách nhiệm trước lịch sử về sự chậm trễ quá lâu và khiếm khuyết nghiêm trọng này.

Để tạo thêm thuận lợi cho việc hình thành một hoặc vài tổ chức mới, tôi xin được phép mời gọi các anh chị em tôi từng quen biết hoặc từng hiểu biết ít nhiều và kể tên dưới đây, để nói lên niềm tin cậy của một người tự do ở xa đã đoạn tuyệt với đảng cộng sản và gia nhập phong trào dân chủ hơn 20 năm nay, coi như lời tha thiết kêu gọi các bạn hành động để sớm cho ra mắt một tổ chức mà tình thế đòi hỏi và nhân dân mỏi mắt mong chờ.

Sau đây tôi chỉ xin nêu tên một số vị và các bạn tiêu biểu mà tôi tín nhiệm và ân cần mời ra nhận lãnh trách nhiệm xây dựng tổ chức dân chủ nói trên, vì nếu kể tên hết thì danh sách sẽ quá dài : Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, Đại tá Nguyễn Đăng Quang, các anh Nguyễn Quang A, Lê Đăng Doanh, Nguyễn Trung, Tương Lai, Nguyễn Khắc Mai, Lê Công Định, Nguyên Ngọc, Nguyễn Huệ Chi, Phạm Toàn, Hoàng Tụy, Hoàng Xuân Phú, Phạm Đình Trọng, Phạm Quế Dương, Bùi Minh Quốc, Trần Quốc Thuận, Vũ Mạnh Hùng, các bạn Lê Chí Quang, Đỗ Nam Hải, Nguyễn Vũ Bình, Nguyễn Tiến Trung, Lê Công Định, Vi Đức Hồi, các cô Bùi Minh Hằng, Nguyễn Nguyên Bình, Đỗ Thúy Hằng, Nguyễn Thế Thanh, Nguyễn Thị Hậu, Cấn Thị Thêu, Phạm Thanh Nghiên, Đỗ Thị Minh Hạnh, Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Hồ Thị Bích Khương, Vũ Kim Hạnh, Phạm Chi Lan, Nguyễn Thị Kim Chi, Đoan Trang, Trang Hạ, các bạn Nguyễn Duy, Đỗ Trung Quân, Tô Hải, Trần Mạnh Hảo, các Linh mục Nguyễn Văn Lý, Phan Văn Lợi, Đặng Hữu Nam, Nguyễn Kim Điền, Nguyễn Hữu Giải, Đại đức Thích Quảng Độ, Đại diện Phật giáo Hoà Hảo Lê Quang Hiển, các nhà báo Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Trần Tiến Đức, Lê Anh Hùng...

Mong rằng lời kêu gọi tâm huyết này của một nhà báo đã có 45 năm vô duyên ''bị'' là đảng viên cộng sản, hơn 50 năm tuổi nghề viết, 27 năm là nhà báo tự do, 91 năm tròn tuổi đời đầy phiêu bạt trắc trở, chỉ có một ước vọng thiêng liêng lúc này là các vị và các bạn vừa nêu tên được lương tâm mách bảo, tự giác nhận lãnh trách nhiệm cứu dân cứu nước, vẫy gọi nhau, nối vòng tay lớn, truyền cho nhau niềm tin, đấu tranh chống mọi biểu hiện bảo thủ giáo điều, lập nên một tổ chức dân chủ trẻ và khỏe làm trụ cột cho sức mạnh vô địch của toàn dân khi thức tỉnh. Tổ chức dân chủ văn minh này sẽ lặng lẽ từ bỏ 16 chữ vàng ô uế, bỏ sang một bên cái chủ nghĩa Mác Lê đã bốc mùi thối rữa.