Phan Văn Mãi đầu hàng, Phạm Minh Chính xua hùng binh chiến. Hậu chiến sẽ ra sao ?

Thu Phương, Thoibao.de, 17/03/2023

Đầu tư công là vấn đề nan giải từ nhiều năm qua. Khả năng lãnh đạo yếu kém, cơ chế đầy lỗ hổng, bộ máy thì đầy tham nhũng, nên khó lòng mà khai thông được.

Trưởng ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính trao quyết định cho ông Võ Thành Hạo và Phan Văn Mãi (bên trái) ngày 03/08/2019 - Ảnh minh họa

Đầu tư công là phần cốt lõi trong chính sách tài khóa, nó quyết định sức khỏe của nền kinh tế. Thành phố có nền kinh tế thành phố, tỉnh có nền kinh tế tỉnh, quốc gia có nền kinh kinh tế quốc gia. Nếu làm Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố mà không khai thông được nguồn vốn đầu tư công, thì đấy là sự yếu kém đáng bị cách chức, bởi nó ảnh hưởng đến nền kinh tế của toàn tỉnh.

Sáng 1/2, trong một buổi Hội nghị Tổng kết công tác chăm lo Tết Quý Mão và sơ kết tình hình kinh tế – xã hội tháng 1, đề ra nhiệm vụ tháng 2/2023 do Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức. Ông Phan Văn Mãi đã nói rằng, ông ta tự hạ bậc thi đua vì giải ngân đầu tư công thấp.

"Tôi, chị Mai (bà Lê Thị Huỳnh Mai, Giám đốc Sở Kế hoạch và đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh), Phó Giám đốc phụ trách đầu tư công, các trưởng ban lớn, người đứng đầu các chủ đầu tư giải ngân 0 đồng, sẽ không được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong năm 2022. Với vai trò nêu gương của người đứng đầu, tôi xin tự hạ một bậc thi đua vì cũng có phần trách nhiệm trong vấn đề giải ngân đầu tư công không đạt chỉ tiêu đề ra".

Nghe thì nhẹ nhàng, nhưng thực ra, hậu quả của việc chỉ đạo yếu kém không khai thông dòng tiền đầu tư công là rất nghiêm trọng. Nhiều doanh nghiệp nhận thầu sẽ lâm vào khó khăn và có thể bị phá sản, nguy hại hơn là nó có thể gây ra ảnh hưởng dây chuyền đối với nền kinh tế, bởi sự yếu kiếm của người đứng đầu bộ máy Chính quyền thành phố.

Đầu tư công trong cơ chế rối rắm, không minh bạch của chế độ này hầu như rất khó để giải ngân hết. Câu nói này được xem như là lời thú nhận rằng, chính ông Mãi đã bất lực không hoàn thành nhiệm vụ đề ra.

Cũng về vấn đề đầu tư công, nhưng mà trên toàn quốc. Ngày 15/3, ông Phạm Minh Chính đã phân công 3 Phó Thủ tướng và hai Bộ trưởng thủ lĩnh dẫn 5 "mũi giáp công" đi đôn đốc giải ngân đầu tư công. Đây là vấn đề rất cấp bách, nó liên quan đến sức khỏe nền kinh tế.

Mũi số một do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái làm Tổ trưởng ; mũi số hai do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà làm Tổ trưởng ; mũi số 3 do Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang làm Tổ trưởng ; mũi số 4 do Bộ trưởng Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng làm Tổ trưởng ; mũi số 5 do Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc làm Tổ trưởng.

5 "mũi giáp công" này sẽ kiểm tra xem các dự án đầu tư công tại các tỉnh, các thành phố và các bộ bị kẹt nguồn vốn như thế nào ? Đây là khối lượng công việc rất lớn, được xem như là ngoài khả năng của 5 mũi giáp công này.

Được biết, với một đơn vị hành chính địa phương như Thành phố Hồ Chí Minh mà ông Phan Văn Mãi còn bó tay thì với quy mô toàn Việt Nam, liệu ông Phạm Minh Chính có làm được hay không ? Câu trả lời thì đã rõ. Tuy nhiên, ông Phạm Minh Chính vẫn phải làm, vì sao ?

Đối thủ của ông Phạm Minh Chính là ông Vương Đình Huệ, ông Huệ là người có chuyên môn về kinh tế mà lại đang nắm cơ quan có quyền giám sát Chính phủ. Nếu không làm thì rất có thể Vương Đình Huệ lại đi "mách" Nguyễn Phú Trọng, thì phe Tổng lại có cớ "dần" phe Chính.

Như vậy, phải xông pha mà chiến, dù biết trận chiến này không hề dễ dàng đối với ông Thủ tướng một chút nào. Cứ xông pha trước đã, nếu làm không được thì chuyện đó tính sau. Thậm chí có thể thúc đẩy để dòng tiền đầu tư công ít bị nghẽn hơn, cũng là một lý do để thoát tội. Cho nên chiến là việc bắt buộc ông Phạm Minh Chính phải làm.

Đầu tư công là vấn đề nan giải từ nhiều năm qua. Bất kể đời Thủ tướng nào cũng để bị nghẽn, nó thuộc về bản chất của chế độ. Khả năng lãnh đạo yếu kém, cơ chế đầy lỗ hổng, bộ máy thì đầy tham nhũng, nên khó lòng mà khai thông được.

Thu Phương (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 17/03/2023

***************************

"Lời phán" năm xưa nay phang lại cựu Bộ trưởng Mai Tiến Dũng ?

Thu Phương, Thoibao.de, 16/03/2023

Nhắc đến ông cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, thì người ta nghĩ ngay đến câu nói nổi tiếng "Nếu sai, chúng ta nhận lỗi, dân sai dân chịu trách nhiệm trước pháp luật". Câu nói này được ông Mai Tiến Dũng nói trong buổi họp báo Chính phủ vào tháng 4/2017, trong vụ cưỡng chế đất bất thành ở thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP. Hà Nội.

Thực ra câu nói đúng là "Nếu sai, chúng ta nhận lỗi, dân sai dân chịu trách nhiệm trước pháp luật" - Cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng

Gần 3 năm sau, quân của Tô Lâm kéo đến Đồng Tâm giết chết cụ Kình và bắt nhiều người trong gia đình cụ. Phía chính quyền tấn công giết người giữa lúc đêm khuya đã được xem là đúng, những người nông dân bảo vệ đất bị tòa án kết những bản án nặng nề. Qua vụ án này, sự bất bình đẳng giữa chính quyền và người dân hiện ra rất rõ ràng. Chính quyền sai, chính quyền cũng chẳng cần xin lỗi, và người dân chỉ tự vệ thì mặc nhiên trở thành tội phạm.

Thực tế là trong suy nghĩ của quan chức chính quyền luôn coi thường dân. Nó bắt nguồn từ thời ông Hồ Chí Minh, khi thực hiện chiến dịch Cải cách Ruộng đất, khi đó, chính quyền cộng sản đã giết chết 172.000 người, chỉ vì họ có tài sản nhiều hơn người khác. Tội ác man rợ này sau đó được Đảng cộng sản xí xóa, xem như ông Hồ Chí Minh không nhúng tay vào tội ác này vậy. Ông Hồ Chí Minh chỉ cần khóc trước ống kính và dùng khăn lau nước mắt, thì ông vẫn là "Bác Hồ vĩ đại".

Ông Mai Tiến Dũng nói ra câu trên là nói lời của Đảng. Thời kỳ man rợ, người dân ít học không nhận ra sự bất bình đẳng, tuy nhiên, ngày nay là thời đại internet toàn cầu, nên câu nói của ông Mai Tiến Dũng mới bị phản ứng. Dù phản ứng thế nào thì bản chất chế độ vẫn vậy.

Thực tế, không có quan chức nào là sạch, chỉ có quan chức chưa bị lộ. Năm 2017, ông Mai Tiến Dũng nói câu nói nổi tiếng trên với tư cách là "quan phụ mẫu" muốn dạy bảo toàn dân. Thực chất, ông Mai Tiến Dũng lúc đó chỉ là quan chức nhúng chàm chưa bị lộ, chứ không phải ông đủ trong sạch để "dạy bảo dân".

Ngày 13/3, báo chí trong nước đồng loạt đăng tin, ông Mai Tiến Dũng, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn Phòng Chính phủ, bị kỷ luật do đã có vi phạm, khuyết điểm trong công tác. Người ký Quyết định kỷ luật là ông Trần Lưu Quang, Phó Thủ tướng.

Trước đó, vào đầu tháng Giêng vừa qua, ông Nguyễn Phú Trọng đã chủ trì họp Ban Bí thư để xem xét, thi hành kỷ luật ông Mai Tiến Dũng. Sau khi xem xét đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Bí thư nhận thấy ông Mai Tiến Dũng với cương vị Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Ông Dũng cũng thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ tổ chức các chuyến bay đưa công dân về nước trong đại dịch Covid-19 ; để xảy ra việc một số cán bộ của Văn phòng Chính phủ tham mưu, đề xuất không đúng kết luận của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời nhận hối lộ, đã bị khởi tố và bị bắt tạm giam.

Trước đây, ông Mai Tiến Dũng nói "chúng ta sai chúng ta xin lỗi", "dân sai dân chịu trách nhiệm trước pháp luật". Nghĩa là chỉ có dân khi làm sai mới bị dính tới pháp luật thôi, còn quan thì không. Quả thật xưa nay Đảng cộng sản luôn làm vậy, nhưng hiện nay, ông Nguyễn Phú Trọng đang dùng công cụ chống tham nhũng để thanh trừng, nên quan chức vẫn bị pháp luật sờ gáy như thường.

Bị kỷ luật về mặt Đảng chưa chắc gì đã bị pháp luật sờ gáy. Tuy nhiên, để dọn đường cho việc khởi tố bắt giam, thì thường ông Nguyễn Phú Trọng cho kỷ luật về mặt Đảng trước. Hãy chờ xem, ông Nguyễn Phú Trọng có làm đến nơi đến chốn việc sai phạm của ông Mai Tiến Dũng hay không ?

Ông Mai Tiến Dũng là Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ dưới thời ông Nguyễn Xuân Phúc. Rất có thể vụ án này là nhắm tới ông Phúc. Hãy đợi mà xem, ông Nguyễn Phú Trọng sẽ làm gì tiếp theo ?

Thu Phương (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 16/03/2023

Tham khảo :

https://vietnamfinance.vn/nguyen-chu-nhiem-van-phong-chinh-phu-mai-tien-dung-bi-ky-luat/20180504224281806.htm

**********************

Ông Tổng chọn "đỏ" hơn "giỏi" để bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng trong thế hệ kế tiếp

David Brown, Thu Phương, Thoibao.de, 16/03/2023

Ngày 12/3, trang Asia Sentinel đăng bài bình luận về chính trị Việt Nam với tựa đề tạm dịch là "Cuộc thập tự chinh cô độc của Nguyễn Phú Trọng", của tác giả David Brown.

Nguyễn Phú Trọng và cuộc thập tự chinh cô độc - Ảnh minh họa

Tác giả cho rằng, Tổng bí thư Việt Nam chấp nhận hy sinh năng lực để đổi lấy sự trung thành. Hơn 10 năm qua, ông Trọng đã nỗ lực làm trong sạch Đảng cộng sản Việt Nam, thoát khỏi tham nhũng và sự mềm yếu về giáo lý, và ông không bỏ cuộc. Tháng 6 vừa qua, ông Trọng đưa ra một số thống kê ấn tượng : Gần 17.000 vụ án tham nhũng hoặc lợi dụng chức vụ, quyền hạn, đã bị truy tố ; 175.000 đảng viên bị kỷ luật hoặc bị trừng phạt.

Tuy nhiên, tác giả nhận xét, càng bỏ tù các quan chức sai phạm bao nhiêu thì mọi thứ càng không thay đổi bấy nhiêu. Đó là một điều mang tính cấu trúc : từ trên xuống dưới, nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào chất bôi trơn để hoạt động.

Theo tác giả, thông thường, những giao dịch tham nhũng nhất thiết được thực hiện trong bóng tối, ngoài tầm nhìn của công chúng. Nhưng ngược lại, các vụ bê bối liên quan đến Covid-19 ở Việt Nam vào cuối năm 2021 đã xảy ra một cách trắng trợn. Họ đã chạm trực tiếp vào phần lớn tầng lớp trung lưu. Bộ mặt quốc gia trông xấu xí. Những kẻ gian ác đang bị trừng phạt.

Tác giả cho rằng, những vụ bê bối công khai này tạo cho ông Trọng một cái cớ để thắt chặt kỷ luật Đảng. Sau một thập niên nhắm vào những cá nhân cơ hội, ông Trọng đã tái tập trung chiến dịch của mình vào vấn đề quản lý của Việt Nam. Tổng bí thư đã "thúc đẩy việc sa thải kịp thời những quan chức làm việc kém hiệu quả và những người vi phạm, sai phạm". Kết quả, hai Phó Thủ tướng và Chủ tịch nước bị thanh trừng do không để ý đến những hành vi sai trái của cấp dưới, hoặc – có lẽ tệ hơn – vì dung túng cho những hoàn cảnh cho phép những hành vi sai trái đó phát triển.

Tác giả dẫn lời chúc Tết của ông Trọng, trong đó ông bảo đảm với gần 100 triệu đồng bào rằng, những sự kiện vừa qua đã "củng cố và nâng cao lòng tin của nhân dân đối với Đảng, nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa", mà theo tác giả, đó là một sự khoe khoang khá liều lĩnh. Bởi vì, kết quả của sự thanh trừng do quản lý yếu kém đã làm tê liệt quá trình ra quyết định trong toàn bộ bộ máy hành chính.

Tác giả dẫn lời ông Michael Tatarski trong bản tin Vietnam Weekly, nhận xét : "Có lẽ dấu hiệu rõ ràng nhất của vụ này là sự thất bại liên tục ở các cấp chính quyền trong việc giải ngân nguồn vốn công" ; dẫn lời nhà phân tích Lê Hồng Hiệp ở Singapore : "Một số ý kiến cho rằng không phải tất cả các quan chức này cố ý tham nhũng, mà do các quy định phức tạp, đặc biệt là về mua sắm công, nên có thể họ vô tình phạm sai lầm" ; và dẫn quan điểm của ông Nguyễn Khắc Giang cho rằng, bài học rút ra ở đây là Chính phủ Việt Nam đã phục tùng Đảng cộng sản một cách hiệu quả.

Tác giả cũng dẫn quan điểm cho rằng, mục tiêu thật sự của ông Trọng là trao Đảng vào tay những tín đồ thật sự "đỏ", những người có thể tin tưởng, để dập tắt những sai lệch của các "chuyên gia" cơ hội. Và tác giả lấy dẫn chứng từ việc bổ nhiệm thành viên trẻ tuổi nhất trong Bộ Chính trị lên làm Chủ tịch nước thay ông Phúc.

Tác giả nhận xét rằng, việc đặt bộ máy Chính phủ vào tay những người đỏ hơn là giỏi, thì có khả năng xảy ra nhiễu loạn chính sách và bỏ lỡ cơ hội. Nhưng theo quan điểm của Tổng bí thư, điều đó không sao cả. Ông Trọng sẵn sàng hy sinh tăng trưởng kinh tế, để bảo đảm rằng, tại Đại hội 14 sắp tới, đường lối của Việt Nam được thiết lập bởi một Đảng không bị thụt lùi về ý thức hệ.

Tác giả phân tích, để truyền lại nguyên vẹn di sản của mình cho người kế nhiệm đáng tin cậy, Trọng phải tập hợp đa số khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng triệu tập các phiên họp vào năm 2025, để viết kịch bản cho Đại hội 14. Các quyết định của Đại hội sẽ được thực hiện bằng bỏ phiếu kín, và không có gì chắc chắn rằng, trong cuộc bỏ phiếu kín, họ sẽ bỏ phiếu cho mà ông Trọng lựa chọn.

Thu Phương (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 16/03/2023

***************************

Võ Văn Thưởng cố tránh dớp, nội lực yếu dễ "sụm"

Thu Phương, Thoibao.de, 14/03/2023

Sau hơn 10 ngày nhậm chức, Võ Văn Thưởng đang chứng tỏ là một Chủ tịch nước năng động. Ắt ông Võ Văn Thưởng cũng biết mạng xã hội không đánh giá cao chức Chủ tịch nước mà ông đang ngồi, bởi chức này không có thực quyền. Chưa có Chủ tịch nước nào có thực quyền, ngoại trừ ông Lê Đức Anh. Ông này từng là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nắm chắc Cục tình báo Quân đội khi rời ghế. Thậm chí khi về vườn, ông Lê Đức Anh vẫn có quyền lực. Lời can thiệp của ông vào chính trường rất có trọng lượng.

Trong vai trò Chủ tịch nước, ông Võ Văn Thưởng muốn tỏ ra là người năng động, có quyền uy - Ảnh minh họa

Sau đó, ông Trần Đức Lương, rồi đến các Chủ tịch đời sau đều không có thực quyền. Bắt đầu từ đời ông Trần Đại Quang, ghế Chủ tịch nước mới bộc lộ ra yếu điểm, ghế này mất an toàn nhất trong Tứ Trụ. Trần Đại Quang vốn là Bộ trưởng Bộ Công an thét ra lửa một thời, khi ngồi vào ghế Chủ tịch nước vẫn giữ thái độ cứng rắn "không vâng lời" và đã nhận hậu quả. Tới khi ông Nguyễn Phú Trọng bị đổ bệnh suýt chết, không phải vì chiếc ghế Chủ tịch nước không bảo vệ được ông, mà là bởi ông tự nguyện "chui vào hang cọp" tại Kiên Giang và ông đã ngã bệnh. Ông Nguyễn Phú Trọng lúc đó kiêm hai chức nên chức Tổng bí thư có thể bảo vệ ông.

Đến đời Nguyễn Xuân Phúc, ông Phúc cũng không lường hết sự nguy hiểm khi ngồi vào ghế Chủ tịch nước, nên ông đã bị truất phế. Nếu ông Nguyễn Xuân Phúc biết "vâng lời" hơn, thì ông có thể ngồi ghế này đến hết nhiệm kỳ.

Bao nhiêu đó đủ thấy ghế Chủ tịch nước vô cùng mong manh. Ông Võ Văn Thưởng là một Chủ tịch nước còn rất trẻ, có lẽ ông Thưởng không muốn người đời coi khinh chức vụ mà ông đang có. So với các Chủ tịch nước đời trước, ông Võ Văn Thưởng có vẻ năng động hơn nhiều. Cũng dễ hiểu, bởi ông Võ Văn Thưởng đang dựa uy ông Tổng. Tuy nhiên, không thể dựa mãi được, bởi ông Nguyễn Phú Trọng đã già.

Ông Võ Văn Thưởng có thể dựa uy ông Tổng bí thư đến năm 2026, lúc đó, khả năng cao là ông Nguyễn Phú Trọng rút khỏi ghế Tổng bí thư, vậy thì Võ Văn Thưởng còn chỗ dựa nào để ra oai đây ? Mà khi ông Nguyễn Phú Trọng rút, e rằng lò của ông cũng sẽ tắt theo, và khi đó, các thế lực cát cứ nổi lên tranh giành ảnh hưởng. Hiện nay các thế lực địa phương đang chực chờ ông Tổng bí thư rút để họ nổi lên.

Thế lực mạnh nhất hiện nay là Nghệ An, thế lực mạnh thứ nhì là Hà Tĩnh, thế lực Tây Ninh cũng đang nổi lên như là một thế lực miền Nam mạnh nhất ở Trung ương. Thế lực Vĩnh Long của ông Võ Văn Thưởng không mạnh. Hiện nay, ông Võ Văn Thưởng cũng chưa gầy dựng sức mạnh cho người Vĩnh Long tại Trung ương, mặc dù ông Thưởng đang là người miền Nam có chức vụ cao nhất hiện nay.

Võ Văn Thưởng cố chứng tỏ cũng là cách ông muốn phá dớp, tuy nhiên, cố chứng tỏ quyền lực, trong khi không có nội lực là một điều nguy hiểm. Ghế Chủ tịch nước đã làm cho một người bỏ mạng và một người khác "sém" bỏ mạng, cho thấy, việc chứng tỏ quyền lực trên chiếc ghế này nguy hiểm như thế nào ?

Khi là Thường trực Ban Bí thư, Võ Văn Thưởng có thể có quyền lớn hơn khi ngồi ghế Chủ tịch nước, bởi làm phó cho ông Nguyễn Phú Trọng cũng đồng nghĩa được dùng quyền lực ông Trọng mà mạnh tay với cấp dưới. Còn giờ đây, Trụ Chủ tịch nước không mượn được nhiều quyền của Tổng bí thư.

Xét về tuổi, Võ Văn Thưởng còn rất trẻ, tuy nhiên, một khi đã bị đẩy vào ghế Chủ tịch nước thì khó mà tiến lên cao hơn nữa. Không biết, sau đời ông Nguyễn Phú Trọng thì ông Võ Văn Thưởng bám vào ai, khi mà lẽ ra, với vai trò là một Trụ trong Tứ Trụ, thì ông phải làm chủ một trụ như Phạm Minh Chính mới đúng.

Có những chức vụ cần người dẫn dắt, tuy nhiên, đã là một Trụ trong Tứ Trụ mà vẫn phải nhờ người dẫn dắt thì đấy là thiếu nội lực. Thiếu nội lực mà hay chứng tỏ có khi lại "sụm bà chè" sớm.

Thu Phương (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 14/03/2023

*************************

Trò chơi "thay ngựa giữa dòng", búa tạ ông Tổng đánh nát "chuột" ?

Thu Phương, Thoibao.de, 13/03/2023

Chưa có nhiệm kỳ Trung ương Đảng nào mà biến động nhiều như nhiệm kỳ 2021 – 2026. Nhiệm kỳ đi chưa được nửa đường đã có đến 4 kỳ hội nghị bất thường. Hội nghị bất thường là hội nghị được triệu tập không đúng lịch, mục đích là để giải quyết vấn đề phát sinh, mà hầu hết là vấn đề nhân sự.

Bà Trương Thị Mai, một người phụ nữ ít nói, âm thầm, nhưng hiện nay kiêm nhiệm đến hai chức lớn trong Ban Bí thư.

Ở nhiệm kỳ này, có hai ủy viên Bộ Chính trị bị rụng và rất nhiều ủy viên Trung ương Đảng, đồng thời cũng có một quan chức trong Chính phủ phải đi chữa bệnh nước ngoài vì căn bệnh bí hiểm. Đó là ông Lê Văn Thành – Phó Thủ tướng. Và cũng chưa có nhiệm kỳ Thủ tướng nào chưa hết nửa chặng đường mà đã rụng đến 3 Phó Thủ tướng. Điều này cho thấy, chính trường của Việt Nam hiện nay không khác gì chiến trường.

Lâu nay, trong chính trường Việt Nam, phụ nữ chỉ là thứ yếu, chỉ là để làm cảnh. Tuy nhiên, vì mày râu bị đánh rụng quá nhiều, đồng thời ông Tổng bí thư cũng e dè mưu thâm kế hiểm của cánh mày râu, nên phụ nữ được trọng dụng. Bà Trương Thị Mai, một người phụ nữ ít nói, âm thầm, nhưng hiện nay kiêm nhiệm đến hai chức lớn trong Ban Bí thư. Có thể cũng do bà Trương Thị Mai là người phụ nữ bản lĩnh nhất trong những phụ nữ làm chính trị ở Việt Nam, nhưng quan trọng hơn cả là bà được ông Tổng bí thư tín nhiệm hơn các đấng mày râu còn lại trong Ban Bí thư.

Chức Trưởng ban Tổ chức Trung ương là một chức đầy quyền lực, hiện nay, trong Bộ Chính trị đang có hai người ngồi trong Bộ Chính trị nhưng lại chỉ được giao cho chức của một ủy viên Trung ương Đảng. Đó là ông Nguyễn Hòa Bình – Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao và ông Lương Cường – Đại tướng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị.

Dường như ông Nguyễn Phú Trọng chỉ biết đánh và đánh, ông đá văng được ai thì cứ làm, chứ ông không chuẩn bị nhân sự thay thế. Việc truất phế ông Phạm Bình Minh và ông Vũ Đức Đam không có nhân sự thay thế ngay, mà phải mất công chọn người sau đó một thời gian. Hay như việc truất phế ông Nguyễn Xuân Phúc, ông Nguyễn Phú Trọng cũng không có người trám vào ngay, mà phải đợi sau Tết Nguyên đán, sau khi ông Tô Lâm và ông Võ Văn Thưởng đùn đẩy nhau. Điều này cho thấy, trong Đảng cộng sản đang khủng hoảng nhân sự trầm trọng.

Nguyên nhân vì sao lại khủng hoảng nhân sự ? Cũng dễ hiểu là trong các thuộc hạ dưới quyền, ông Nguyễn Phú Trọng rõ ràng không phải tin tưởng tất cả, mà ông chỉ tin một số rất ít. Ghế Trưởng ban Tổ chức Trung ương của bà Trương Thị Mai, ông Nguyễn Phú Trọng vẫn bế tắc trong vấn đề bố trí thay thế. Chọn Nguyễn Hòa Bình thì quá rủi ro vì con người này thâm hiểm, và không khó nhận thấy rằng, ông này sẵn sàng việc làm ác để đạt mục đích. Còn ông Lương Cường thì lại cũng không đáng tin. Vậy nên đành để bà Trương Thị Mai kiêm luôn hai chức. Phụ nữ dù cứng rắn cỡ nào cũng không hiểm như các mày râu trong Ban Bí thư.

Có thể nói rằng, với quyền lực quá lớn như hiện nay, ông Nguyễn Phú Trọng như đang nắm trong tay búa tạ để đập chuột. Và ông đã đập rất nhiều, nhưng những con chuột mà ông đập là phe khác, chuột phe ông cũng rất khủng nhưng ông có chịu đập đâu ?

Ông Nguyễn Phú Trọng là người cộng sản trung kiên, e là sau đời ông thì không còn ai như ông nữa, mà hầu hết chỉ là chạy theo đồng tiền. Vì ngụp lặn trong mớ chủ thuyết mà thế giới đã xem là rác, nên trong đầu ông Nguyễn Phú Trọng cũng ngập ngụa rác của mớ lí luận này. Đến giờ này ông vẫn không nhìn thấy, chính thể chế chính trị mà ông Hồ Chí Minh lập ra, nó là nguyên nhân sản sinh ra chuột. Ông cho rằng, Đảng của ông luôn đúng, Bác Hồ của ông vĩ đại, nên không bao giờ thừa nhận rằng, chính thể chế chính trị mà ông là người đứng đầu đang sinh ra toàn là chuột. Ông miệt mài đánh chuột, nhưng cuối cùng ông chỉ làm một việc như dã tràng se cát, đó là đập lớp chuột này thì tạo điều kiện cho lớp chuột khác trồi đầu lên mà thôi.

Thu Phương (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 13/03/2023

Mọi việc dường như đã trở lại bình thường sau những xáo trộn trong hàng ngũ lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam với việc Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng được bầu làm Chủ tịch nước.

Ông Võ Văn Thưởng tuyên thệ nhận chức Chủ tịch nước tại Quốc hội hôm 2/3/2023 - AFP

Vào cuối tháng 12 năm ngoái, hai phó thủ tướng là Vũ Đức Đam và Phạm Bình Minh bị buộc phải từ chức. Ông Phạm Bình Minh sau đó bị buộc phải rời khỏi Bộ Chính trị. Chỉ vài ngày trước Tết, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc từ nhiệm và cũng rời khỏi Bộ Chính trị.

Đối với một chính quyền thích khoe mình là ít chuyên chế nhưng lại ổn định về chính trị giống Trung Quốc, những xáo trộn vừa qua là một biến động lớn.

Tất cả đều liên quan đến chiến dịch chống tham nhũng hay còn được biết đến với cái tên "đốt lò" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ông Vũ Đức Đam và Phạm Bình Minh bị cho là phải chịu trách nhiệm đối với các vụ bê bối liên quan đến thời kỳ đại dịch covid-19 ở các bộ mà hai ông phụ trách, mặc dù cả hai đều không liên quan trực tiếp. Điều này ít gây tranh cãi hơn trong trường hợp của ông Nguyễn Xuân Phúc, người đã bác bỏ những liên quan dù là bản thân hay gia đình trong vụ Việt Á và các giao dịch kinh doanh khác.

Dẫu vậy, vẫn cần phải đặt ra ba câu hỏi : Thứ nhất, ai sẽ là Chủ tịch và việc bổ nhiệm người mới này có quan trọng không ? Thứ hai, liệu có thêm người nào bị "kỷ luật" ? Thứ ba, liệu điều này có báo hiệu gì cho những vị trí trong Đại hội 14 sẽ diễn ra vào tháng 1 năm 2026 ?

Võ Văn Thưởng là ai ?

Võ Văn Thưởng là người trẻ nhất trong Bộ Chính trị, và mới chỉ đang ở nhiệm kỳ thứ hai. Ông được cho là người trung thành với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Kể từ năm 2016, ông Võ Văn Thưởng đã thuộc trong hàng ngũ cấp cao của Đảng, là người đứng đầu về ý thức hệ. Ông là người đứng đầu Ban Tuyên giáo.

Đây là lý do vì sao nhiều người gọi ông là "một lãnh đạo của Đảng". Nhưng trước năm 2016, con đường sự nghiệp của ông ít mang tính lý luận hơn khi ông là một quan chức cấp cao của Đảng tại thành phố Hồ Chí Minh.

Việc bổ nhiệm ông Thưởng sẽ không có nhiều ý nghĩa về chính sách đối ngoại của Việt Nam vốn bị ràng buộc bởi nhu cầu thu hút vốn đầu tư nước ngoài trong khi vẫn phải duy trì vai trò độc quyền lãnh đạo của Đảng. Chính sách đối ngoại được quyết định bởi trung ương Đảng do Bộ Chính trị lãnh đạo. Vai trò Chủ tịch nước mang tính hình thức và ông Thưởng không có kinh nghiệm về đối ngoại.

Nhưng đối với cộng đồng kinh doanh quốc tế, ông là một gương mặt mới. Mặc dù ông Phúc có ít quyền lực hơn khi ở vị trí Chủ tịch nước so với thời ông làm Thủ tướng, ông là một gương mặt đảm bảo đối với giới đầu tư và lãnh đạo nước ngoài.

Trong khi những đồn đãi về việc Bộ trưởng Công an Tô Lâm có thể trở thành Chủ tịch nước thì nhiệm kỳ phục vụ của ông sẽ bị giới hạn trong vai trò mới, và có thể ông đã tìm cách thoái thác khỏi vị trí Chủ tịch nước. Ông cũng không nhận được đủ sự hậu thuẫn.

Và cuối cùng thì người đứng đầu ngành công an mật và các cuộc điều tra tham nhũng lại không phải là nhân vật được yêu thích nhất.

Liệu có thêm ai bị "xử lý" ?

Các cáo buộc tham nhũng vây quanh Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gia tăng thời gian qua. Các lời đồn kết nối ông với bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn – một chủ doanh nghiệp đang bỏ trốn (người đứng đầu Công ty cổ phần Quốc tế Tiến bộ - AIC). Bà này bị tòa tuyên có tội trong vụ án gian lận lên đến 6,3 triệu đô la.

Nhưng trong môi trường truyền thông bị che phủ của Việt Nam, lời đồn này đơn giản cũng có thể là do những đối thủ của ông Chính đưa ra.

Trong khi khả năng ông Chính bị đẩy ra có thể xảy ra, ông cũng rất có thể sẽ vẫn phục vụ hết nhiệm kỳ của mình bởi ba lý do : Thứ nhất, thị trường sẽ bị rối loạn với bất cứ biến động nào. Đã có những bực bội thực sự khi việc đưa ra quyết định tại các ngành chủ chốt như y tế, bất động sản, ngân hàng, và năng lượng đang bị chững lại. Một thay đổi trong hàng ngũ lãnh đạo sẽ đẩy lùi mọi thứ lại.

Người đứng đầu Quốc hội, ông Vương Đình Huệ, là một trong hai ứng viên cho vị trị Tổng bí thư. Với tuổi tác và sức khỏe của ông Trọng, ông có nhiều khả năng sẽ tiếp tục ở lại.

Người cần chú ý là Phó thủ tướng thường trực mới được bổ nhiệm Trần Lưu Quang (thường trực nghĩa là ông có thể đảm nhận vị trí thủ tướng khi cần). Cuộc họp của Bộ Chính trị mới đây đã quyết định đưa ông Quang lên. Mặc dù là ngôi sao đang lên, ông Quang vẫn không có nhiều kinh nghiệm ở tầm quốc gia và vị trí cao nhất mà ông đảm nhận là Bí thư Hải Phòng. Ông có thể được đề bạt tại Đại hội 14 sắp tới.

Thứ ba là ông Trọng phải quan ngại về một tác động ngược. Tại Đại hội 13 năm 2021, ông đã không thể đưa được người mình chọn là Trần Quốc Vượng – người đứng đầu Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng – lên. Ông Vượng đặt ra một mối nguy lớn cho những người còn lại trong Bộ Chính trị và đã phải nghỉ khỏi Bộ Chính trị, và đó là lý do ông Trọng ở lại thêm nhiệm kỳ ba.

Có những dấu hiệu cho thấy có những phản ứng lại đối với ông Trọng người đã thâu tóm một quyền lực chưa từng có và khiến những đối thủ của mình như ông nguyễn Xuân Phúc phải ra đi và đưa những người thân cận của mình vào các vị trí quyền lực.

Điều này không có nghĩa là sẽ không có những người mới bị kỷ luật. Năm 2022 đã chứng kiến một con số chưa từng thấy những quan chức cấp cao, bao gồm cả ủy viên Trung ương bị truy tố, khiển trách và khai trừ đảng.

Cuộc họp bất thường của Bộ Chính trị đã chọn ra ba người mới của Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Đây là cơ quan chịu trách nhiệm điều tra chống tham nhũng và kỷ luật. Sẽ có thêm các điều tra mới tiếp theo sau hội nghị giữa kỳ của Đảng diễn ra vào tháng tư tới.

Báo hiệu điều gì ?

Đảng tìm kiếm sự ổn định và có thể dự đoán được. Mỗi kỳ họp năm năm của Đảng chứng kiến sự thay đổi của 1/3 Bộ Chính trị để đảm bảo tính kế thừa.

Vào lúc này chỉ có năm trong số 16 ủy viên Bộ Chính trị đã phục vụ đủ hai nhiệm kỳ bắt buộc nhưng ba trong số này là Phạm Minh Chính, Tô Lâm và Trương Thị Mai khó có khả năng là các ứng viên tiếp theo.

Bà Mai vừa tiếp nhận vị trí Thường trực Ban Bí thư của ông Thưởng. Đây là vị trí cao cấp và tốn nhiều thời gian.

Còn lại hai người là ông Vương Đình Huệ - Chủ tịch Quốc hội và Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng.

Ở tuổi 52, ông Thưởng đủ trẻ để ở lại cho hai nhiệm kỳ mà không cần phải miễn trừ vấn đề tuổi tác. Công việc trong Đảng của ông, ngoài lĩnh vực quản lý chính phủ, là một lợi thế cho ông. Ông Huệ lớn tuổi hơn, bây giờ đã 65, và sẽ cần miễn trừ tuổi tác để được trở thành Tổng bí thư.

Nhưng ông Thưởng có một số khúc mắc. Thứ nhất là dù ông sinh ra ở vùng đồng bằng Sông Hồng, gia đình ông là người Nam và tập kết ra bắc sau năm 1954, hầu như toàn bộ sự nghiệp của ông là ở phía Nam và ông tự nhận là người Nam. Vị trí Tổng bí thư thường là người Bắc, nhưng ông Thưởng có thể là một nhân vật chuyển đổi.

Thứ hai là vị trí Chủ tịch nước chỉ là công việc "hưu" thay vì là một bước đệm để tiến lên.

Ông Nguyễn Phú Trọng, nếu trong trường hợp phải nghỉ giữa chừng vì sức khỏe kém, sẽ không để lại cơ hội nào cho Đại hội 14. Với những người như ông Thưởng và Huệ ở vị trí sẵn sàng, ông Trọng đang lặng lẽ bảo vệ những di sản của mình và đảm bảo là sẽ không có sự lặp lại như trường hợp người được ông chọn trong Đại hội 13 lại không được bầu.

Zachary Abuza

Nguồn : RFA, 13/03/2023

Zachary Abuza là giáo sư tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ ở Washington và là trợ giảng tại Đại học Georgetown. Các quan điểm thể hiện trong bài viết này là của riêng tác giả và không phản ánh quan điểm của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Trường Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ, Đại học Georgetown hay RFA.

Đảng có thể thu hút người tài thực sự ?

RFA, 08/03/2023

Bộ Chính trị hôm 7/3/2023 có thông báo số 50 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 18 của Trung ương Đảng, trong đó yêu cầu ban hành chính sách ưu đãi để phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài vào làm việc trong cơ quan nhà nước.

Sinh viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Việt Nam ngày 2/3/2020. Reuters

Theo Bộ Chính trị, việc thực hiện Nghị quyết 18 thời gian qua chưa đầy đủ, chưa gắn sắp xếp tổ chức bộ máy và cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thu hút nhân tài. Một số chủ trương mới như chính sách tiền lương, thu hút, trọng dụng người có đức, có tài vào làm việc trong hệ thống chính trị chậm được cụ thể hóa, một số cán bộ, công chức, viên chức có năng lực đã chuyển sang khu vực tư.

Nghị quyết số 18-NQ/TW, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thu hút nhân tài… được ban hành ngày 25/10/2017. Tuy nhiên sau nhiều năm thực hiện, số nhân tài thu hút được chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đơn cử như Thành phố Hồ Chí Minh qua năm năm thí điểm nghị quyết thu hút nhân tài, theo truyền thông trong nước, Thành phố Hồ Chí Minh thu hút được 19 nhà khoa học về làm việc, nhưng sau đó 14 người đã rời đi và ba năm qua không tuyển được chuyên gia nào.

Từ Sài Gòn, bác sĩ Đinh Đức Long - một trí thức từng công tác trong bộ máy Nhà nước, một đảng viên đã từ bỏ Đảng, hôm 8/3 nhận định :

"Chính sách này có từ lâu rồi, từ thời ông Hồ Chí Minh dựng nước đã thu hút nhân tài. Chính sách có nhưng triển khai cụ thể mỗi nơi mỗi khác và trên thực tế rất khó. Đầu tiên phải định nghĩa thế nào là nhân tài, tiêu chí nào để thu hút ? Đa số hiện nay Nhà nước thu hút bằng tiêu chí vật chất là chính, ví dụ trong ngành y ai về tỉnh sẽ được bao nhiêu tiền. Hỗ trợ vật chất cũng quan trọng, nhưng quan trọng hơn đối với nhân tài là môi trường làm việc, có phát huy được khả năng hay không, khi đề xuất có được ủng hộ hay không…".

Theo bác sĩ Đinh Đức Long, việc giữ được người tài phụ thuộc rất nhiều vào người lãnh đạo trực tiếp. Ông Long nêu ví dụ :

"Ví dụ anh là chuyên gia, nhưng nhà quản lý 100 % là đảng viên, người ta có sẵn sàng chấp nhận đề xuất hay không, điều đó phụ thuộc vào tâm và tầm của người quản lý. Thứ nhất người lãnh đạo có hiểu được đề xuất đó không ? Có muốn cấp dưới vượt mặt mình về chuyên môn không ? Rất khó, cho nên đây là câu chuyện nói vài chục năm nay nhưng trên thực tế rất hạn chế. Cụ thể như nhân tài từ nước ngoài về theo nghị quyết 36 thu hút nhân tài, những người đó không phải là đảng viên liệu có được phát huy không ?"

Bởi vì theo ông Long, trong bất cứ một tổ chức nhà nước nào ở Việt Nam đều theo chủ trương ở trên là Ban chấp hành trung ương của Đảng, đều làm theo nghị quyết của Đảng, dù có là nhân tài mấy đi nữa đều phải làm theo nghị quyết. Nhưng ông Long cho rằng, nhân tài Việt Kiều đấy không phải đảng viên thì sao được vô họp để đóng góp theo nghị quyết, kể cả vô họp thì chỉ là một phiếu chi bộ, cho nên thực tế là rất khó.

Dù Nghị quyết 18 của Trung ương về thu hút nhân tài không đạt được kết quả như mong muốn, nhưng Bộ Chính trị vẫn ra thông báo số 50 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết này. Theo thông báo số 50, Bộ Chính trị yêu cầu hoàn thành rà soát chức vụ theo phân cấp quản lý, ban hành bảng lương của hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở ; sửa mức phụ cấp chức danh…

Một công chức nhà nước, thầy giáo Đỗ Việt Khoa, giáo viên Trường Trung học Cơ sở Thường Tín – Hà Nội, hôm 8/3 cho biết ý kiến :

"Với tình hình chính trị của Việt Nam hiện nay thì theo tôi, thu hút nhân tài vào luôn luôn thất bại, nhân tài sẽ đi các cơ sở tư nhân, doanh nghiệp nước ngoài. Bộ máy công chức Nhà nước chắc chắn họ không vào và nếu vào thì nhân tài đấy cũng bị thui chột, không thể phát huy được. Giải pháp tốt nhất là nhìn vào Trung Quốc, có thể nói mặc dù cùng thể chế, nhưng Trung Quốc nói và làm tôi thấy hiệu quả, nhân tài của họ đem lại rất nhiều lợi ích trong các lĩnh vực, nhất là lĩnh vực kỹ thuật cao, lĩnh vực công nghệ…".

Theo thầy Khoa, bộ máy hành chính Nhà nước Việt Nam thực sự là không có nhân tài, thầy Khoa nói tiếp :

"Bộ máy hành chính Nhà nước chỉ cần những người am hiểu một chút pháp luật, thượng tôn pháp luật, không tham nhũng, biết phục vụ, biết phụng sự, vì nhân dân và đất nước, lợi ích của mình đặt xuống bên dưới. Thế nhưng trong thực tế hiện nay, các công chức Nhà nước đang tìm cách kiếm cho mình đủ bằng tiến sĩ, thạc sĩ hay những cái tương đương để nâng lương, để ra oai với người dân… Chứ thực tế họ học xong những bằng cấp ấy, không phục vụ gì được cho công việc quản lý đất nước".

Nói tóm lại, theo thầy Khoa, nếu tình hình cứ tiếp tục như thế này, thì không bao giờ cơ quan nhà nước có được nhân tài vào làm việc.

Dù nhiều chuyên gia cho rằng nếu chỉ tăng lương thì không thể thu hút nhân tài, nhưng Bộ Nội vụ Việt Nam vào cuối năm 2022 lại cho rằng cần cải cách tiền lương để trọng dụng nhân tài. Cụ thể, theo Bộ này, cần có chính sách cải cách tiền lương, đảm bảo tương đồng giữa khu vực công và tư để thu hút, trọng dụng nhân tài. Ngoài ra, Bộ Nội vụ cũng đề xuất cơ chế trả lương cho người tài theo thị trường, mức trần 120-150 triệu đồng, để thu hút các nhà khoa học.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Dũng, người có hơn 30 năm kinh nghiệm giảng dạy đại học, hiện là giảng viên tại Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, trả lời RFA liên quan vấn đề này khi đó cho rằng :

"Nhân tài là một câu chuyện dài, tiền lương chỉ là một phần trong đó chứ không phải là tất cả. Bộ Nội vụ nói như thể là chỉ trong lĩnh vực nhà nước, chứ còn tư nhân đó là cuộc cạnh tranh khốc liệt, người ta sẵn sàng bỏ một số tiền lớn để có một người tài năng, bởi vì người tài năng mà về công ty là tăng thu nhập cho công ty, đó là đầu tư có lãi. Còn Nhà nước thì đủ các thứ giấy tờ rắc rối, không hy vọng gì mà Bộ Nội vụ có thể quyết định được tiền lương một người tài được tăng gấp ba gấp bốn lần. Đó là chưa kể so với tiền lương hiện nay thì gấp ba gấp bốn lần có đủ sống ung dung hay không ?"

Ngay cả khi Bộ Nội vụ có giải quyết xong tiền lương đi nữa thì theo ông Dũng vẫn chưa thể thu hút nhân tài. Bởi vì cơ chế nhà nước hiện nay người làm việc bị bó chân bó tay, khó lòng mà ý kiến của họ lại được nhanh chóng sử dụng. Tiền lương là quan trọng, nhưng ông Dũng cho rằng việc sử dụng người tài như thế nào mới quan trọng hơn, làm sao ý kiến của họ đóng một vai trò quan trọng trong các quyết định của nhà nước, và việc này liên quan đến vấn đề thể chế.

Nguồn : RFA, 08/03/2023

**************************

Trung ương Đảng lại ra Quy định siết chặt đối với báo chí

RFA, 08/03/2023

Ban Bí thư Trung ương Đảng lại ra quy định kiểm soát truyền thông. Theo đó sẽ phạt nặng đến mức khai trừ Đảng đối với những người đứng đầu cơ quan báo chí duyệt đăng các bài viết bị cho đi ngược Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh hay phủ nhận vai trò của Đảng.

Một người dân đọc báo Nhân Dân - Ảnh minh hoạ - AFP

Phạt nặng nếu đăng bài bất lợi cho Đảng

Hôm 28/2, Quy định về trách nhiệm, quyền hạn và việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật lãnh đạo cơ quan báo chí được Ban Bí thư ban hành.

Quy định mới nêu rõ ba mức độ kỷ luật đối với lãnh đạo các cơ quan báo chí : Nhắc nhở, khiển trách ; Kỷ luật cảnh cáo, cách chức ; và Khai trừ Đảng, khi những người mắc phải các lỗi sau :

Lãnh đạo cơ quan báo chí sẽ bị nhắc nhở, khiển trách khi viết bài, duyệt đăng bài mà thông tin, hình ảnh được lấy từ các hội nhóm, mạng xã hội bị cho là không đúng sự thật…

Mức kỷ luật cảnh cáo hoặc cách chức đối với hành vi duyệt đăng thông tin sai lệch chủ trương của Đảng, pháp luật hoặc không chấp hành chỉ đạo của cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý về thông tin tình hình quốc tế, gây bất lợi trong quan hệ Việt Nam với các quốc gia và các tổ chức quốc tế. 

Trên thực tế, một đơn cử có thể nêu ra là về cuộc chiến Nga - Ukraine, báo chí Việt Nam chưa bao giờ sử dụng từ "xâm lược" khi nói về hành vi Nga tấn công quân sự vào Ukraine ; hay một ví dụ khác là báo chí Nhà nước cũng chưa bao giờ đăng tải các thông tin về việc Chính phủ Trung Quốc vi phạm nhân quyền, điều mà truyền thông quốc tế vẫn thường xuyên đưa tin lên án Chính quyền ông Tập.

Đặc biệt, hình phạt nặng nhất là khai trừ Đảng khi các lãnh đạo cơ quan báo chí cho đăng bài về nội dung phủ định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vai trò lãnh đạo và các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng…

Nhà báo Ngọc Vinh, từng có hơn 20 năm công tác tại tờ báo Tuổi Trẻ cho biết thật ra nội dung văn bản này không mới. Luật Báo chí 2016 nghiêm cấm tất cả những điều nêu trên. Dù trong Luật Báo chí không quy đinh chế tài cụ thể, tuy nhiên, đã có nhiều trường hợp tổng biên tập các tờ báo bị kỷ luật :

"Trước đây, Đảng đã từng chế tài nhiều tổng biên tập báo vì nội dung này. Gần nhất là anh Lê Hoàng của báo Tuổi Trẻ và anh Nguyễn Công Khế của Báo Thanh Niên. Hai anh bị mất chức cùng lúc trong vụ đưa tin tường thuật, được cho là có một số nội dung sai sự thật, trong vụ PMu 18".

Lãnh đạo cơ quan báo chí phải là Đảng viên

Quy định mới được ban hành còn quy định rõ cơ quan chỉ đạo báo chí ở Trung ương là Ban Tuyên giáo Trung ương ; ở địa phương là ban tuyên giáo tỉnh uỷ, thành uỷ.

Người được bổ nhiệm làm lãnh đạo các cơ quan báo chí phải có thời gian hoạt động trong lĩnh vực báo chí, xuất bản ít nhất hai năm. Trường hợp đặc biệt, do cơ quan chỉ đạo báo chí xem xét, quyết định.

Người đó phải là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, có trình độ lý luận chính trị cao cấp (không bắt buộc đối với cơ quan báo chí thuộc tổ chức tôn giáo), và không đảm nhiệm chức vụ quá hai nhiệm kỳ liên tiếp tại một cơ quan báo chí.

Nhà báo Ngọc Vinh cho biết, lâu nay, chức Tổng biên tập hoặc lãnh đạo cơ quan báo chí được Đảng các cấp bổ nhiệm, thông qua cơ quan chủ quản của tờ báo, qua Ban Tuyên giáo và Bộ Thông tin & Truyền thông. Những người này có thể không phải là nhà báo nhưng buộc phải là Đảng viên :

"Như một số Tổng biên tập của Báo Tuổi Trẻ lâu nay chẳng hạn, họ là cán bộ lãnh đạo thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh đưa về, không phải nhà báo và cũng không có nghiệp vụ báo chí. Trường hợp hai Tổng biên tập Báo Thanh Niên mới đây thì khác, cả hai anh đều là nhà báo từ phó tổng được đề bạt lên Tổng biên tập".

Theo ông Vinh, bởi Tổng biên tập là người do nhà nước chỉ định, do đó, họ phải chấp nhận các định chế nêu trên vì nó dành chung cho tất cả các ngành hay giới chức chính quyền, chứ không riêng gì báo chí :

"Ví dụ như quy định về nhiệm kỳ, trước đây, ngay cả Tổng Bí thư cũng chỉ được phép ngồi ghế hai nhiệm kỳ. Tuy nhiên, giờ thì Tổng Bí thư được ngồi tới nhiệm kỳ thứ ba thì quy định này lại được đưa ra cho các Tổng biên tập, khiến người ta cảm thấy nó có gì đó sai sai".

Báo chí không thể trung thực nếu bị định hướng

Ông Nguyễn Vũ Bình, từng làm việc tại Tạp chí Cộng sản cho rằng Quy định này nhấn mạnh mức chế tài đối với các hành vi phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin là bởi ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người luôn trung thành với tư tưởng này, và rằng Đảng đang muốn nắn cho báo chí đi đúng định hướng :

"Quy tắc hoạt động của Đảng là Tập trung dân chủ, nhưng mà vai trò và tiếng nói của người đứng đầu bao giờ cũng quan trọng và ông ấy (Nguyễn Phú Trọng - PV) thì lại tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin thì tất nhiên là ảnh hưởng nó phải lớn rồi.

Quy định này nhằm răn đe những người có tư tưởng mà theo Đảng nói là lệch lạc hay là không trung thành, hay thậm chí là phản động thì để có cơ sở để trừng trị…"

Theo quan điểm của nhà báo Ngọc Vinh, quy định về việc báo chí không được phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh hay phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng là điều hợp lý trong thể chế chính trị hiện nay :

"Tôi thấy cũng hợp lý với tính chất của chế độ độc đảng, đơn nguyên cầm quyền. Nếu quy định này khác đi thi thì Việt Nam đã có tự do báo chí - mà bạn biết đó là điều không thể.

Rõ ràng, báo chí Việt Nam hoạt động dưới sự cầm tay chỉ việc của đảng lâu nay, việc hạn chế của nó để phát triển xã hội công dân là rõ ràng".

Tóm lại, theo kinh nghiệm làm báo của mình, ông Vinh có biết những tờ báo lớn ở Việt Nam hiện nay hầu hết trực thuộc thẳng các cơ quan Đảng hoặc chính quyền. Điều này khiến báo chí không thể có tiếng nói trung thực, khách quan được.

Nguồn : RFA, 08/03/2023

************************

Lý giải kêu gọi tố cáo điều sai mà Tuyên giáo cộng sản Việt Nam lặp lại !

RFA, 06/03/2023

Cơ quan Tuyên giáo của Đảng cộng sản Việt Nam mới đây có bài viết cho rằng cán bộ, đảng viên nào thể hiện sự im lặng, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh thì sẽ trở thành kẻ đồng lõa với cái xấu, dung túng cho cái sai và tiếp tay cho cái ác lộng hành.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương - Nguyễn Trọng Nghĩa. RFA edit

Trong khi đó, những người dân cất lên tiếng nói phản biện thì sẽ bị chính quyền sách nhiễu, bắt bớ, ghép tội. Theo tổ chức Giám sát Nhân quyền Human Rights Watch, từ khi Việt Nam tuyên bố ra ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền ngày 22 tháng 2 năm 2021… đến ngày 22/12/2022, Việt Nam đã câu lưu, bắt giữ và xử án ít nhất là 48 nhà báo, nhà hoạt động với các tội danh tùy tiện, từ "lợi dụng các quyền tự do dân chủ," "tuyên truyền chống nhà nước," "trốn thuế" theo các Điều 331, 117 và 200 của Bộ luật Hình sự.

Nhà báo độc lập Nguyễn Ngọc Già từ Sài Gòn hôm 6/3, nhận định :

"Ban Tuyên giáo Trung ương đưa ra vấn đề im lặng và lên tiếng nhưng họ khoanh vùng lại chỉ có cán bộ đảng viên, tức là người dân không có mặt trong vấn đề này. Đây là một nghịch lý, bởi vì người dân hàng chục năm qua là những người bị xâm phạm lợi ích một cách là mãnh liệt và rõ ràng thì lại không được phép lên tiếng. Còn nhiệm vụ của cán bộ đảng viên không phải là lên tiếng hay im lặng, mà nhiệm vụ của cán bộ đảng viên là phải làm việc theo pháp luật".

Theo nhà báo Nguyễn Ngọc Già, cán bộ đảng viên cấp càng cao thì họ ngày càng hèn nhát. Ông Già nêu lý do :

"Nó có nhiều lý do, nhưng lý do quan trọng nhất cấp càng cao thì lợi ích vật chất và tinh thần càng nhiều, do đó họ phải im lặng thôi, chứ nếu lên tiếng thì ai bảo vệ họ ? Họ chỉ lên tiếng khi lợi ích của họ bị động chạm. Vì vậy ở đây là một cách đánh tráo về vai trò. Tôi muốn nhấn mạnh nhiệm vụ của cán bộ đảng viên là làm việc theo pháp luật, công việc lên tiếng là của người dân. Như vậy việc nhà cầm quyền, mà cụ thể là Ban Tuyên giáo Trung ương nêu lại vấn đề ‘im lặng và lên tiếng’ mà chỉ khoanh vùng trong nội bộ đảng viên… thì tôi cho rằng chỉ là một hình thức khích lệ cho việc đấu tố lẫn nhau, nhằm mục đích thanh trừng chính trị, chứ không có giá trị gì đối với người dân chúng tôi".

Một ví dụ khác là vào ngày 7/4/2022, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã bỏ phiếu khai trừ Nga khỏi Hội đồng Nhân quyền với các cáo buộc nước này vi phạm nhân quyền ở Ukraine, theo đó có 93 phiếu thuận, 24 phiếu chống và 58 phiếu trắng. Việt Nam nằm trong số những nước bỏ phiếu chống lại nghị quyết của Mỹ để loại Nga ra khỏi Hội đồng Nhân quyền.

Tuy nhiên các tờ báo trong nước dưới sự kiểm soát của cơ quan Tuyên giáo, trong hai ngày 7 và 8 tháng 4 năm 2022 khi tường thuật về vụ việc này đã không hề đề cập gì đến lá phiếu chống của Việt Nam.

Trước đó, khi Liên Hợp Quốc ra hai nghị quyết lên án và yêu cầu Nga rút quân khỏi Ukraine, thì Việt Nam cũng đều đã bỏ phiếu trắng.

Từ Đức Quốc hôm 6/3, Luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài cho biết ý kiến :

"Từ xưa đến nay chúng ta đều biết bản chất của Nhà nước cộng sản Việt Nam là nói một đằng làm một nẻo, không bao giờ tin vào những gì họ tuyên truyền. Bởi vì nếu như họ khuyến khích cán bộ đảng viên trong nội bộ của họ mà tố cáo những vấn đề tham nhũng tiêu cực, hay những vấn nạn xã hội lên cơ quan truyền thông… thì chắc chắn họ sẽ bị kỷ luật ở cấp chi bộ đảng, rồi sau đó ở những cấp cao hơn. Từ xưa đến nay thì chúng ta từng chứng kiến rất nhiều những tấm gương ví dụ như cựu Trung tá Trần Anh Kim ở trong quân đội tố cáo tham nhũng tiêu cực rồi cuối cùng bị cấp trên vu khống, chụp mũ và phải chịu ba năm tù. Còn trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam không thiếu những trường hợp tương tự như vậy xảy ra trong nhiều thập kỷ vừa qua".

Cho nên theo Luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài, Tuyên giáo Việt Nam nói như vậy chỉ mang tính chất mị dân. Ông Đài cho biết ông không tin vào những lời của Ban tuyên giáo của Đảng cộng sản Việt Nam khi họ khuyến khích cán bộ tố cáo những vấn đề tham nhũng, tiêu cực…

Nhà báo Nguyễn Vũ Bình, từng công tác tại Tạp chí Cộng sản, hôm 6/3, nói :

"Đảng có nhiều văn bản, những quy định rất là hay và rất nhân văn… nhưng việc thực hiện nó luôn luôn đi ngược lại với lại những cái hay và những cá nhân văn đó. Cho nên chúng ta phải hiểu như vậy, đó là trong đảng. Còn ngoài xã hội cũng vậy, như việc họ nói chống tham nhũng là được thưởng các thứ… nhưng trên thực tế bao nhiêu người tố cáo tham nhũng thì thân bại danh liệt, vào tù… Đấy là việc giữa nói và làm của đảng cộng sản Việt Nam".

Tiến sĩ Nguyễn Quang A - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS ở Hà Nội đã tự giải thể, khi trả lời RFA liên quan việc tuyên truyền của ngành Tuyên giáo cho rằng :

"Tuyên truyền là công cụ rất hữu hiệu của Đảng cộng sản Việt Nam mà Ban Tuyên giáo của Đảng cộng sản Việt Nam là cơ quan chỉ huy toàn bộ việc tuyên truyền của đảng, hay nói cách khác là công tác tẩy não người dân, thuyết phục người dân, lừa bịp để làm người dân mụ mẫm đi tin tưởng và theo Đảng cộng sản. Công việc đấy là một sai lầm lớn bởi vì một số đông người ở Việt Nam vẫn bị lừa bởi ngón tuyên truyền như vậy. Đấy là vũ khí rất lợi hại của Đảng cộng sản Việt Nam và chúng ta cần vạch ra để người dân được rõ".

Chính vì muốn bóp nghẹt quyền tự do lên tiếng của người dân, theo nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế, Chính phủ Hà Nội và Đảng cộng sản nhiều năm qua đã mạnh tay sách nhiễu, bắt bớ các nhà hoạt động, nhà báo độc lập ở Việt Nam.

Nguồn : RFA, 06/03/2023

***********************

Liệu có đội ngũ công an trong sạch khi chỉ kêu gọi bằng lời ?

RFA, 06/03/2023

Cảnh sát 113 trên đường phố Hà Nội. AFP

Hôm 6/3/2023, nhân buổi lễ kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống xây dựng lực lượng công an nhân dân (11/3/1948 - 11/3/2023), Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng, yêu cầu mỗi cán bộ, chiến sĩ công an phải luôn vững vàng, không lợi dụng cương vị công tác của mình để làm phương hại đến lợi ích chung, lợi ích chính đáng của nhân dân, phải thực sự là điểm tựa bình yên của Nhân dân.

Ông Trọng cũng nêu rõ : "Quân đội và công an là hai lực lượng thanh kiếm và lá chắn, hai cánh của một con chim, bảo vệ, giữ gìn hòa bình, ổn định, phát triển đất nước". Phải làm sao để thanh bảo kiếm ngày càng sắc bén hơn, lá chắn ngày càng vững chắc hơn, hai cánh của con chim bảo vệ hòa bình ngày càng cứng cáp, khỏe mạnh hơn.

Nhiều người cho rằng, sai phạm của lực lượng công an chủ yếu là tham nhũng, nhận hối lộ. Muốn công an trong sạch như yêu cầu của ông Tổng bí thư thì phải thay đổi cơ chế, bởi chính cơ chế tạo ra kẽ hở làm hư công an. Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam, nói với RFA quan điểm của ông :

"Muốn công an nhân dân phải luôn giữ mình trong sạch rất khó. Vì muốn công an sạch thì chung quanh phải sạch. Mà muốn chung quanh sạch thì các văn bản phải sạch ; các văn bản về luật pháp phải đúng, phải tốt ; việc thực thi luật pháp phải đúng theo hiến pháp. Văn bản luật nào sai phải sửa, thừa phải bỏ đi và thiếu phải thêm vào.

Có những văn bản chả đúng vào đâu cả, sai cả Hiến pháp mà vẫn dùng thì không được, ví dụ thế. Nó là một chuỗi hành động bổ sung cho nhau, kết hợp với nhau.

Bản chất là chỗ nào cũng có tham nhũng cả, nhưng với một thể chế không minh bạch, không theo pháp quyền, tức là không làm đúng pháp luật và không cho người dân can dự thì cách gì nó vẫn là cái nôi của tham nhũng. Mình cứ hình dung người tốt nó như giọt nước trong suốt. Bây giờ nhiều ao, hồ đều dơ bẩn. Bây giờ có đổ vài giọt nước sạch hay cả một chậu nước sạch thì nó không làm cái ao, cái hồ đó sạch được. Nó vẫn bẩn".

Ông Minh, một người dân ở Thành phố Hồ Chí Minh không tin yêu cầu của ông Nguyễn Phú Trọng dành cho cán bộ, chiến sĩ công an sẽ được thực thi nếu cơ chế không thay đổi. Ông nói với RFA :

"Việt Nam đâu có thiếu luật mà hàng loạt công an vẫn sai phạm, lãnh án tù. Ngay cả những người phải nêu gương trong thực thi luật pháp là công an mà còn vào tù do tham nhũng, lạm quyền thì làm sao có chuyện là điểm tựa bình yên cho dân, làm sao mà trong sạch như yêu cầu của ông Trọng được. Phải thay đổi cơ chế làm việc, không cho cảnh sát tiếp xúc với dân nhiều thì mới tránh nhũng nhiễu, tránh vòi vĩnh, tránh làm khổ dân. Kêu gọi công an trong sạch thì phải áp dụng luật pháp rõ ràng mới thực thi được lời kêu gọi này".

Tháng 7 năm ngoái, tại buổi tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Bộ Chính trị nêu rõ tên hàng loạt cán bộ diện trung ương quản lý bị xử lý hình sự. Trong đó có hai sĩ quan công an cấp tướng nguyên là Thứ trưởng Bộ Công an, đó là cựu trung tướng Bùi Văn Thành và cựu thượng tướng Trần Việt Tân.

Ngoài ra còn có 10 sĩ quan cấp tướng khác trong lực lượng công an, cảnh sát. Đó là các ông Phan Văn Vĩnh (cựu trung tướng, cựu Tổng cục trưởng, Tổng cục Cảnh sát - Bộ Công an) ; Nguyễn Thanh Hóa (cựu thiếu tướng, cựu Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao) ; Phan Hữu Tuấn (cựu trung tướng, cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo) ; Nguyễn Văn Sơn (cựu trung tướng, cựu Tư lệnh Cảnh sát biển) ; Hoàng Văn Đồng (cựu trung tướng, cựu Chính ủy Cảnh sát biển) ; Doãn Bảo Quyết (cựu thiếu tướng, cựu Phó chính ủy Cảnh sát biển) ; Phan Kim Hậu (cựu thiếu tướng, cựu Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Cảnh sát biển) ; Bùi Trung Dũng (cựu thiếu tướng, cựu Phó tư lệnh Cảnh sát biển) ; Lê Xuân Thanh (cựu thiếu tướng, cựu Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3) ; Lê Văn Minh (cựu thiếu tướng, cựu Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4).

Bên cạnh việc yêu cầu mỗi chiến sĩ công an phải trong sạch, ông Nguyễn Phú Trọng còn nhắc nhở mỗi cán bộ chiến sĩ công an phải thường xuyên tự soi lại chính mình, tự sửa đổi và nỗ lực thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy trong ứng xử hàng ngày, phải giữ để không sa ngã trước sự mua chuộc, lôi kéo của các phần tử xấu, không bị cám dỗ bởi những danh lợi tầm thường,

Nhà báo Trần Ngọc Tuấn từ Âu Châu cho rằng, nếu không thay đổi cơ chế thì yêu cầu của ông Trọng chỉ là ‘nước đổ lá khoai’. Ông phân tích :

"Phần tử xấu là ai ? Có ai ở bên ngoài xui các ông ấy những nhiễu, ức hiếp nhân dân đâu. Tự họ thôi. Suy cho cùng, cơ chế nó làm hỏng con người. Bây giờ công khai tài sản của các ông ấy so với đồng lương, thu nhập thì lòi ra chuyện tham nhũng ngay thôi. Nó như cái vòi bạch tuộc. Cắt cái vòi này xong nó lại ra cái vòi khác. Tôi nghĩ đây chỉ là giơ cao đánh khẽ hoặc tự thắng lợi tinh thần thế thôi.

Điều ông tổng bí thư nói sẽ không bao giờ thực hiện được trong một cái cơ chế như hiện nay. Nhiều vụ án thời gian qua có dính đến lực lượng công an, àm công an cũng là con người nên chuyện tham nhũng là điều tất yếu, là sản phẩm của chế độ".

Cuối năm ngoái, tại hội nghị trực tuyến tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng theo chức năng của lực lượng Công an nhân dân từ năm 2013, Thủ tướng Việt Nam lúc đó là ông Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, một trong những thành công quan trọng của đất nước là đã đưa ra xét xử nhiều vụ án quan trọng với nhiều bị cáo là những cán bộ cấp cao. Điều đó đã củng cố niềm tin của nhân dân với đảng, củng cố niềm tin của quốc tế với Việt Nam. Trong thành công đó, lực lượng Công an nhân dân đóng vai trò nòng cốt.

Ông Phúc cho biết, Chính phủ đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí xã hội, ứng dụng công nghệ, nhất là dịch vụ công, hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa người dân, doanh nghiệp với cán bộ của cơ quan chức năng.

Nguồn : RFA, 06/03/2023

Bà Trương Thị Mai tiếp quản Thường trực Ban bí thư mà sao vẫn giữ ghế Trưởng ban Tổ chức Trung ương ?

Từ nay, ông Nguyễn Phú Trọng luôn cảnh giác với sự xuất hiện của một chính trị gia từ một phe cánh khác có thể làm phức tạp quá trình chuyển giao quyền lực.

Bộ ba nắm quyền lãnh đạo tuyệt đối guồng máy Đảng cộng sản Việt Nam : Nguyễn Phú Trọng (Tổng bí thư), Trương Thị Mai (Thường trực Ban bí thư Đảng) và Võ Văn Thưởng (Chủ tịch nước, cựu Trưởng ban Tuyên giáo trung ương)

Bà Mai và ông Thưởng vừa "đảo cờ". Ông Thưởng vừa lên vị trí "Quốc trưởng" trên danh nghĩa. Bà Mai được chuyển sang ghế "Phó Tổng bí thư", thay chỗ của ông Thưởng.

Thường trực Ban bí thư thực chất là cầu nối giữa các cơ quan Đảng với Nhà nước. Đứng về "biên chế chính trị", quyền uy của bà Mai từ nay chỉ dưới một người (Tổng bí thư) nhưng trên tất cả các ủy viên Bộ Chính trị khác.

Nguyên nhân chính là do ông Nguyễn Phú Trọng vẫn chưa tìm được người thay thế bà Mai ở ghế Trưởng ban Tổ chức trung ương. Các chuyển động trên "thượng tầng" Ba Đình vẫn hứa hẹn nhiều pha gay cấn. Dù sao khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng hôm 6/3/2023 trao quyết định của Bộ Chính trị, cơ quan quyền lực cao nhất của Việt Nam, phân công bà Mai giữ chức Thường trực Ban bí thư khóa 13, chỉ vài ngày sau khi ông Thưởng rời chức vụ này để trở thành tân Chủ tịch nước ngày 2/3/2023, thì đó là trường hợp chưa từng có trong hệ thống quyền lực ở Ba Đình. 

Vươn lên vị trí thứ năm, xếp sau "Bộ tứ" trong Bộ Chính trị, bà Mai giờ đây là nữ Trưởng ban Tổ chức Trung ương đầu tiên và cũng là nữ Thường trực Ban bí thư đầu tiên trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam. Như thế là cùng một lúc bà giữ hai kỷ lục của Đảng. Điều này khẳng định uy tín cao của người phụ nữ hoạt động trong buổi giao thời của những cơn địa chấn về nhân sự trên thượng tầng Ba Đình.

Nhưng cụ thể thì công việc hàng ngày của Thường trực Ban bí thư là gì ? Câu trả lời được tìm thấy ở Quy định số 80-QĐ/TW ngày 18/8/2022 của Ban chấp hành trung ương Đảng về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử. Qua đó còn cho thấy giả dụ sau này các nhân sự đã từng nhận được cái "gật đầu" trong cơ cấu ghế từ Thường trực Ban bí thư, nhưng lại là những kẻ "nhúng chàm", vậy thì cũng cầntruy ngược trách nhiệm về khả năng "lựa chọn người của Thường trực Ban bí thư. 

Việc bà Mai "ngồi một lúc hai ghế" tất nhiên chỉ là tạm thời. Trước sau ông Trọng sẽ tìm được "người của phe mình" để đặt vào đấy.Mục tiêu nhất quán và cao nhất của Tổng bí thư là phải duy trì và tăng cường được vai trò kiểm soát của Đảng đối với Chính phủ, cũng như giành được quyền lực tuyệt đối trong tay. Để đạt được điều này, ông Trọng đã cùng với phe nhóm loại bỏ hết những người hiếm hoi có năng lực, có đầu óc cởi mở (Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam…) để chỉ chọn chung quanh mình hoặc là những nhân vật xuất thân từ công an như Phan Đình Trạc, Tô Lâm, hoặc dễ bề kiểm soát như Vương Đình Huệ, Võ Văn Thưởng.

Tân Thường trực Ban bí thư Trương Thị Mai, trong bài phát biểu khi nhận nhiệm vụ đã khẳng định rằng Đảng cộng sản Việt Nam "là đảng cầm quyền" và cam kết "phải giữ gìn Đảng thật trong sạch". Bà Mai, 65 tuổi, còn hứa sẽ "phải xứng đáng là người lãnh đạo" và là "người đầy tớ trung thành của nhân dân". Trước bà Mai, những người đứng đầu Ban bí thư đều là cánh đàn ông.Theo nhận định của Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS-Yusof Ishak Institute), bà Trương Thị Mai, người có bằng cử nhân về Luật và Lý luận Chính trị, "được chọn theo tiêu chuẩn chứ không phải theo cơ cấu về giới". Nhà nghiên cứu của ISEAS, có trụ sở ở Singapore, cho rằng giữ chức vụ Thường trực Ban bí thư là rất quan trọng vì nó "là cầu nối và là bộ lọc giữa Bộ Chính trị của Đảng với Nhà nước". Ban bí thư lãnh đạo công việc hàng ngày của Đảng, trong đó có giám sát việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, cũng như chỉ đạo phối hợp hoạt động giữa các tổ chứ c trong hệ thống chính trị của Việt Nam. Tiến sĩ Hợp cho biết :"Mọi hoạt động của Nhà nước phải được Bộ Chính trị và Ban bí thư phê duyệt thì mới được làm và Thường trực Ban bí thư là người thẩm định mọi đề xuất của Nhà nước".

Tuy nhiên, đối với bên ngoài xã hội, từ bao năm nay, mỗi khi có nhân vật quan chức nào "về vườn" – dù tự nguyện hay bị chính các "đồng chí" của mình làm áp lực – hoặc có nhân vật nào sắp/mới ngồi vào ghế này ghế kia, kể cả những vị trí cao nhất, người dân Việt thường chép miệng, tặc lưỡi : "Tay" nào lên, "tay" nào xuống thì cũng thế thôi". Vì có ai biết gì về họ, có ai bầu cho họ đâu.

Theo một số nhà phân tích thời sự, việc Tổng bí thư để cả hai người "cánh hẩu" của mình – sắp xếp Võ Văn Thưởng ngồi ghế Chủ tịch nước và bà Trương Thị Mai ngồi ghế Thường trực Ban bí thư – là cách ông Nguyễn Phú Trọng muốn đẩy ra khỏi Đảng những kẻ mà ông không thích họ có ảnh hưởng quyết định tới chiếc ghế Tổng bí thư khi ông ta về vườn. Candidate cho chiếc ghế đó phải là do ông đề xuất và mọi người chỉ có tuân thủ bấm nút ! Ông Trọng hy vọng, tiếng tăm chống tham nhũng sẽ giúp ông giải quyết chuyện chuyển giao quyền lực êm xuôi theo ý ông ta.

Khi Đại hội Đảng đầu năm 2021, giới phân tích tình hình cho hay, Nguyễn Phú Trọng muốn đưa Trần Quốc Vượng, lúc đó là Thường trực Ban bí thư lên thay ông ở ghế Tổng bí thư. Ông Vượng là nhân vật tin cẩn, thân tín của ông Trọng, cùng lập trường giáo điều bảo thủ. Tuy nhiên, Nguyễn Xuân Phúc và phe cánh khác chống lại rất mạnh đến nỗi Vượng bị hất văng về vườn.Ghế "Thường trực Ban bí thư" được giao cho Võ Văn Thưởng.

Còn với cơ cấu "Bộ ngũ" như hiện nay ("Bộ tứ" cộng thêm bà Mai), nhiều chuyên gia quốc tế về chính trường Việt Nam cho rằng, chế độ độc đảng ở Hà Nội sẽ vẫn giữ nguyên chính sách ưu tiên phát triển kinh tế và đa phương trong đối ngoại sau khi ông Võ Văn Thưởng được bầu vào chức vụ Chủ tịch nước. Nhưng nhà báo Tomoya Onishi lại nhận định trong bài viết đăng trên tờ Nikkei Asia rằng "Việc lựa chọn một đồng minh thân cận của Nguyễn Phú Trọng làm Chủ tịch nước của Việt Nam càng củng cố quyền lực của Tổng bí thư Đảng cộng sản, làm dấy lên lo ngại về sự kiểm soát chặt chẽ hơn của đảng đối với nền kinh tế" và "ông Trọng có thể đưa Hà Nội xích lại gần Bắc Kinh hơn khi ông tập trung củng cố Đảng". Tuy nhiên, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp cũng từ Viện nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS-Yusof Ishak Institute) lại có một nhận định khác.Tiến sĩ Hiệp cùng với một số nhà quan sát khác ở trong nước thì cho rằng, việc bầu ông Thưởngvà bà Mai vào vị trí mới liên quan đến các dàn xế p nội bộ ở thượng tầng Đảng cộng sản Việt Nam, đặc biệt là việc thực hiện một quá trình chuyển giao quyền lực êm thấm từ Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho người kế nhiệmtrong tương lai.Việc ông Thưởng và bà Mai giữ các cương vị như hiện nay có thể tạo thuận lợi cho kế hoạch chuyển giao chức vụ đứng đầu Đảng của ông Trọng, một việc không thành công tại Đại hội Đảng lần thứ 13 năm 2021. Từ nay, ông Nguyễn Phú Trọngluôn cảnh giác với sự xuất hiện của một chính trị gia từ một phe cánh khác có thể làm phức tạp quá trình chuyển giao quyền lực.

Nguồn : VOA, 07/03/2023

"Toàn trị" với bộ máy công an, quân đội, an ninh hùng hậu "rất ít có khả năng sẽ ‘có biến’ từ bên dưới, với một phong trào của quần chúng". Nếu như xảy ra, thì sự thay đổi chỉ có thể đến từ "bộ phận thượng tầng của ban lãnh đạo Đảng" – nơi Đảng luôn đề phòng nguy cơ bất ổn. Ngày 17/1 việc ông Chủ tịch Nước "xin" từ chức về hưu khi đương nhiệm tiếp ngay sau hai ông Phó Thủ tướng Chính phủ bị "hạ bệ" là chưa có tiền lệ trong lịch sử Đảng. Tuy nhiên, lý do không được công khai rõ ràng, chưa có quy chế về "chịu trách nhiệm chính trị", khiến khoảng một phần ba số Uỷ viên trung ương của Ban Chấp hành khoá 13 và cũng với tỷ lệ như vậy số Đại biểu Quốc hội khoá 15 đã không đồng ý trong các hội nghị được triệu tập bất thường mới đây. Sự kiện này chứa đựng sự bất ổn ở thượng tầng.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và các lãnh đạo cùng nguyên lãnh đạo Đảng dự hội nghị hôm 6/2/2023 ở Hà Nội - Quốc hội

Ngày 6/2, tại Trụ sở Trung ương Đảng, trong cuộc gặp mặt nhân kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng cộng sản mồng 3/2 và dịp đầu Xuân Quý Mão 2023 với các nguyên lãnh đạo "Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng và tương đương", ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu mong muốn các vị tiếp tục "có những đóng góp cho Đảng, cho nhân dân, cho đất nước…". Cuộc gặp này về hình thức mang tính "biểu tượng" nhưng hàm ý sâu xa rằng Đảng luôn "quan tâm" đến họ.

Các "nguyên lão" của Đảng được coi là đối tượng quan trọng của bộ máy cai trị đặc quyền đặc lợi, lợi ích của họ gắn liền với lợi ích của Đảng với phương châm "còn Đảng còn mình !". Mặc dù không trực tiếp "tham chính" nhưng sự ủng hộ của họ là quan trọng bởi những mối quan hệ và tầm ảnh hưởng. Tuy nhiên, trong bối cảnh chống tham nhũng, thanh trừng lên tới "vùng cấm" và ngày càng khó khăn, Đảng muốn họ phải được quản lý, phải trong tầm kiểm soát. Sự "cảnh giác" như một bản năng chuyên chế là có thể hiểu được bởi trong thời kỳ Đổi mới đã có một số "sự cố nghiêm trọng" xảy ra ở thượng tầng. Dưới đây là điển hình.

Trước hết là vụ ông Trần Xuân Bách (1924-2006), nguyên Bí thư Trung ương Đảng, là người có chủ trương đa đảng ở Việt Nam đã bị kỷ luật, phải ra khỏi Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương nhưng không bị khai trừ khỏi Đảng năm 1990. Từ đó, ông ta đã bị "quản thúc" cho đến ngày qua đời.

Vụ tướng Trần Độ (1923 – 2002), từng giữ chức vụ Phó chủ tịch Quốc hội khóa 7 (1987-1992).Những phát biểu đòi đa nguyên đa đảng, áp dụng mô hình chính trị phương Tây, hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản bị đánh giá là "vi phạm nghiêm trọng điều lệ Đảng viên" và, ông bị khai trừ khỏi Đảng cộng sản khi đã 59 năm tuổi đảng.

Ông Lê Khả Phiêu nắm quyền Tổng bí thư hơn ba năm nhiệm giữa kỳ Đại hội 9 (1996-2001). Ông là người thay thế ông Nguyễn Hà Phan, nguyên Trưởng ban kinh tế Trung ương, Phó chủ tịch Quốc hội bị kỷ luật khai trừ Đảng năm 1996. Dưới thời cố Tổng bí thư Phiêu, Hội đồng cố vấn Trung ương, từng tồn tại trong các khóa Đại hội 7, 8 và 9 của Đảng CS, bao gồm các nguyên lãnh đạo trong "tứ trụ" và "có tiếng nói rất lớn trong tập thể lãnh đạo ở Việt Nam, đã bị giải thể. Và, vì thế ông đã phải trả giá, tuy nhiên quyết định này vẫn gây tranh cãi, có ý kiến coi là "sai lầm chính trị" và số khác cho là quyết đoán.

Và mới đây, trong dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, ngày 23/11/2022, nhiều báo chí đánh giá vai trò to lớn của ông thúc đẩy chính sách Đổi Mới năm 1986. Ông được ví như "tổng công trình sư" nhiều dự án táo bạo và được ca ngợi là lãnh đạo "vì dân" như bí danh Sáu Dân của ông. Tuy nhiên truyền thông Nhà nước đã không nhắc tới nhiều đề xuất của ông về chính sách phát triển đất nước, trong đó đặc biệt về quan điểm "hòa hợp dân tộc". Ông từng nói : "Chính kiến khác nhau, ý kiến khác nhau là bình thường, và điều quan trọng là cần phải có đối thoại, nói chuyện với nhau một cách sòng phẳng…" 

Nhìn sang Đảng cộng sản Trung Quốc "anh em" cũng thấy hình ảnh như vậy, nhưng được "nâng tầm" bởi nền văn minh tập quyền lâu đời. Các Hội nghị Bắc Đới Hà , truyền thống có từ thời Mao Trạch Đông, là nơi diễn ra các cuộc gặp "hậu trường" chính trị quan trọng thường niên của các chính trị gia, giữa các lãnh đạo đương nhiệm và cựu lãnh đạo nước này. Tuy nhiên, dưới thời Tập Cận Bình các hội nghị kiểu này đã diễn ra "căng thẳng" bởi các quy chế đảng, vốn được thiết lập dưới thời Đặng Tiểu Bình theo hướng nới lỏng "toàn trị", nay bị siết lại, thanh trừng phe phái quyết liệt, để ông Tập tiếp tục kéo dài cai trị. Dường như, nhiều ý kiến không "ủng hộ" Tổng bí thư tại Hội nghị Bắc Đới Hà năm 2020 trước Đại hội 20 khiến ông Tập không "hài lòng". Bởi vậy, sự cố hy hữu đã diễn ra trong phiên khai mạc Đại hội 20, khi nguyên Tổng bí thư Hồ Cẩm Đào miễn cưỡng bị "hộ tống" rời khỏi nghị trường, bị coi là "trò diễn thâm nho kiểu Tàu" - một cơ hội để ông Tập Cận Bình công khai thể hiện quyết tâm không khoan nhượng với bất kỳ ai có thái độ, ý kiến khác biệt với ông ta, và cũng có nghĩa là với Đảng.

Thực tế cho thấy việc quay lại chế độ chuyên chế "toàn trị" của hai Đảng cộng sản ở hai nước giống nhau "kỳ lạ", có chăng chút khác biệt về chiều kích và hình thức biểu hiện như đã nêu trong loạt bài trước*. Trước hết, cả hai Đảng đều phải đương đầu với "nhà nước tư bản thân hữu" vì cải cách thể chế chính trị không theo hướng kiểm soát quyền lực bằng đối trọng chính trị để thích ứng với kinh tế thị trường. Tiếp đến, việc giải quyết quốc nạn tham nhũng như hậu quả của thực trạng rối loạn này, Đảng đã kết hợp với thanh trừng nội bộ bằng cách tập trung quyền lực tuyệt đối, trong đó ông Tập Cận bình tiến hành "đả hổ diệt ruồi" và ông Nguyễn Phú Trọng phát động "đốt lò"… Chính sách này cho thấy giới lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam nghiêng hẳn về Trung Quốc.

Những sự kiện trên cho thấy bất ổn chính trị được cảnh báo, nguy cơ lớn dần bởi người dân "đứng ngoài cuộc" không chỉ trong công tác cán bộ mà còn cả trong phòng chống tham nhũng. Và, việc quay lại chế độ chế độ "toàn trị" khiến vấn đề thêm tồi tệ khi cơ chế công khai minh bạch và giải trình trách nhiệm của quan chức trước nhân dân, những nguyên tắc cơ bản của dân chủ, không được thiết lập. Quan điểm "dân là gốc" vẫn chỉ là tuyên truyền, và phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng" - từng được là "điểm mới !" trong Văn kiện Đại hội 13 Đảng cộng sản cũng chỉ là khẩu hiệu khi những nguyên tắc dân chủ không được thể chế hoá, và vì vậy không có cơ sở pháp lý, điều kiện để nhân dân tham gia.

Các nhà nghiên cứu chính trị chỉ ra rằng cơ hội chuyển đổi dân chủ tối ưu đối với các chế độ chuyên chế "toàn trị" kiểu Trung Quốc là chuyển từ một Nhà nước pháp trị (rule by law) sang Nhà nước pháp quyền (rule of law), một Nhà nước chịu sự kiểm soát của luật pháp. Nghĩa là quá trình cải cách thể chế cần phải thiết lập các quy định rõ ràng áp dụng cho người dân thường, cho đến các quan chức cấp thấp hơn, rồi với cả chính bản thân Đảng. Việc thực thi quyền lực cần phải được khống chế, kiểm soát thực sự về mặt Hiến pháp. Tư pháp phải có quyền tự trị rộng rãi. Người dân phải được có thêm quyền tự do. Tất nhiên, chỉ có cải cách chính trị theo hướng này, thì quốc nạn tham nhũng mới có thể diệt trừ tận gốc, thể chế mới có thể phù hợp với thị trường, tránh được bất ổn, và đất nước mới có thể phát triển bền vững.

Phạm Quý Thọ

Nguồn : RFA, 24/02/2023

Ông Phạm Quý Thọ- Phó Giáo sư Tiến sĩ, nguyên Trưởng Khoa Chính sách Công, Học Viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch- Đầu tư, Việt Nam

Xem thêm :

(1) https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/how-does-vcp-reform-when-anti-graft-campaign-struggles-02062023095345.html

(2) https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/ultimate-power-of-the-party-chief-challenge-to-find-successor-02132023071449.html

(3) https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/returning-to-totalism-signals-of-a-slowdown-in-economic-development-02172023100602.html

Quốc tế e ngại Việt Nam sẽ ngả về Trung Quốc nhiều hơn sau thanh trừng nội bộ

Hoàng Anh, Thoibao.de, 10/02/2023

Ngày 6/2, trên Tạp chí Việt Nam của đài RFI tiếng Việt có bài bình luận về chính trị Việt Nam với tựa đề "Thanh trừng chống tham nhũng : Ban lãnh đạo Việt Nam sẽ nghiêng về Trung Quốc nhiều hơn ?" của tác giả Thanh Phương.

Tập Cận Bình trao huân chương đối ngoại cao nhất cho Nguyễn Phú Trọng

Bài bình luận nhắc lại việc Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và 2 Phó Thủ tướng bị bãi nhiệm vào tháng 1/2023 và cho rằng, báo chí quốc tế quan tâm đến tác động của những đảo lộn chính trị này đối với đường lối ngoại giao của Việt Nam.

Bài bình luận này dẫn bài phân tích của ông M.K. Bhadrakumar, nguyên là một nhà ngoại giao Ấn Độ, đăng trên trang Asia Times ngày 2/2, với tựa đề "Việt Nam thấy một tương lai chung với Trung Quốc hơn là với Hoa Kỳ".

Ông M.K. Bhadrakumar nhận định, cuộc thanh trừng chống tham nhũng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho thấy, Việt Nam đang đi theo hướng nặng về ý thức hệ hơn và bớt thân phương Tây hơn.

"Nỗ lực chống tham nhũng kéo dài hàng thập kỷ do Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng phát động, đã tăng tốc trong những năm gần đây, và dường như được thúc đẩy bởi những mối quan tâm rất giống với những mối quan tâm của Đảng cộng sản Trung Quốc và Chủ tịch Tập Cận Bình. Về cơ bản, động lực của chiến dịch này là tính chính đáng của Đảng Cộng Sản Việt Nam với tư cách là đảng cầm quyền".

Ông M.K. Bhadrakumar khẳng định : "Không hề là ngẫu nhiên khi các lãnh đạo Đảng bị cách chức chủ yếu là thuộc phe "thân phương Tây", hoặc là những thành phần kỹ trị, và điều này có thể cho thấy là ông Nguyễn Phú Trọng quan tâm đến sự toàn vẹn về tư tưởng và cũng như về đạo đức của Đảng". 

Theo ghi nhận của ông M.K. Bhadrakumar, một số nhà phân tích phương Tây so sánh sự khẳng định quyền lực của ông Nguyễn Phú Trọng với việc củng cố quyền lực ở Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình. Bài bình luận trên RFI cho hay.

Theo ông M.K. Bhadrakumar, mối lo ngại thực sự của phương Tây là sự cân bằng quyền lực trong Đảng cộng sản Việt Nam và trong Chính phủ hiện nay, có thể có lợi cho Trung Quốc và Nga hơn.

Bài bình luận trên RFI lại tiếp tục dẫn ý kiến trên tờ nhật báo Hồng Kông – Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, cũng quan ngại về tác động của cuộc thanh trừng chống tham nhũng ở Việt Nam đến chính sách ngoại giao của Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược Mỹ – Trung.

Bài đăng trên Bưu điện Hoa Nam buổi sáng ngày 24/01/2023, viết : "Khi Việt Nam thanh lọc hàng ngũ lãnh đạo sau chiến dịch trấn áp tham nhũng, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về sự thiếu kinh nghiệm của ban lãnh đạo mới về chính sách đối ngoại và điều đó có thể ảnh hưởng như thế nào đến khả năng của Việt Nam đối phó với các thách thức ngoại giao trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ – Trung".

Tờ nhật báo Hồng Kông trích dẫn ông Nguyễn Khắc Giang, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam, cho rằng, sự ra đi của hai ông Nguyễn Xuân Phúc và Phạm Bình Minh, có thể làm giảm khả năng của Việt Nam giữ thế cân bằng trước cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc, cũng như giải quyết các tranh chấp chủ quyền Biển Đông. Bởi vì, cả hai đều đóng "vai trò quan trọng trong thành công ngoại giao của Hà Nội trong những năm gần đây".

Bài báo này cũng dẫn lời giáo sư Zachary Abuza, chuyên gia về an ninh chiến lược tại Đại học Chiến tranh Quốc gia ở Washington, dự báo, sẽ có "sự thiếu hụt thực sự kinh nghiệm về chính sách đối ngoại trong giới lãnh đạo cấp cao".

Bài bình luận trên RFI trích dẫn tờ nhật báo Le Monde của Pháp ngày 19/1/2023, theo đó cho rằng, "thông qua cựu Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và hai Phó Thủ tướng của ông, chế độ cũng trừng phạt ba nhân vật nổi tiếng là thực dụng, và là những người tham gia nhiều nhất vào việc quản lý đất nước kể từ năm 2016".

Tờ báo trích lời Benoît de Tréglodé, chuyên gia về Việt Nam và giám đốc nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược của Trường Quân sự (Irsem), giải thích : "Ta chỉ cần nhìn xem những lãnh đạo bị cách chức đã được thay thế bởi ai. Trong số các Phó Thủ tướng mới, có một "nhà tư tưởng kiên định". Trong khi đó, Thủ tướng đương nhiệm Phạm Minh Chính, người thay thế Nguyễn Xuân Phúc khi ông trở thành Chủ tịch nước vào năm 2021, đã dành toàn bộ sự nghiệp của mình cho bộ máy tình báo và công an, tức là bộ đặc trách duy trì trật tự và đàn áp chính trị".

Chuyên gia Benoît de Tréglodé giải thích : "Trong vài năm nay, chúng ta đã chứng kiến ​​​​sự gia tăng thực sự về sức mạnh của bộ máy công an. Theo ông, hiện tượng này phản ánh cả một cuộc đấu đá để giành quyền kế nhiệm Tổng bí thư, chức vụ mà đương kim Bộ trưởng Công an Tô Lâm rất muốn nắm. Từ đây đến đó, ông được cho là sẽ được giao chức Chủ tịch nước. Đấu đá nội bộ cũng phản ánh một mối căng thẳng về định vị chiến lược của Việt Nam".

Theo cái nhìn của ông Benoît de Tréglodé, theo truyền thống, công an là "ngành có nhiều hợp tác với Trung Quốc nhất, là ngành mà hai Đảng cộng sản Trung Quốc và Việt Nam dễ nhất trí với nhau nhất về cách tốt nhất để giữ quyền lực". Vị chuyên gia Pháp cho rằng những cuộc thanh trừng ở cấp cao nhất này nhắm vào một tầng lớp lãnh đạo được coi là thực dụng và cởi mở với phương Tây, do đó có thể được coi là một "cử chỉ thiện chí về chính trị của Việt Nam đối với Bắc Kinh, rằng Việt Nam không dễ bị Mỹ lôi cuốn".

Tờ Jakarta Post của Indonesia ngày 30/01/2023 cũng bày tỏ quan ngại về tác động của thanh trừng chống tham nhũng đối với ASEAN, bài bình luận trên RFI cho biết.

Tờ báo cho rằng : "Với tư cách là Chủ tịch luân phiên của ASEAN năm 2023, Indonesia sẽ cần quan tâm nhiều hơn đến những diễn biến chính trị ở Việt Nam".

Tờ báo nhấn mạnh "một nước Việt Nam ổn định về chính trị là một yếu tố cần thiết để duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Chúng ta đều mong rằng giới lãnh đạo của đảng ở Việt Nam sẽ tìm ra giải pháp đôi bên cùng có lợi vì lợi ích của người dân Việt Nam, của ASEAN và của thế giới".

Hoàng Anh

Nguồn : Thoibao.de, 10/02/2023

**********************

Thanh trừng chống tham nhũng : Ban lãnh đạo Việt Nam sẽ nghiêng về Trung Quốc nhiều hơn ?

Thanh Phương, RFI, 06/02/2023

Vào tháng trước, chỉ vài ngày trước Tết Nguyên Đán, 17/01/2023, một sự kiện chưa từng có ở Việt Nam đã thu hút sự chú ý của báo chí quốc tế : Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã buộc phải từ chức trong khuôn khổ chiến dịch chống tham nhũng do tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng phát động. Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam, một chủ tịch nước phải "xin thôi" giữ chức lúc đương nhiệm. 

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (trái) và tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng trong cuộc gặp tại Hà Nội, Việt Nam, ngày 11/09/2021. AP - Le Tri Dung

Về mặt chính thức, ông Nguyễn Xuân Phúc buộc phải từ chức như vậy là vì ông phải "chịu trách nhiệm chính trị", do trong thời gian làm thủ tướng từ năm 2016 đến năm 2021, ông đã "để nhiều cán bộ, trong đó có 2 phó thủ tướng, 3 bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng". Trước ông Nguyễn Xuân Phúc, hai phó thủ tướng Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam cũng đã buộc phải "xin thôi" giữ chức vào cuối tháng 12 năm ngoái do bị dính líu đến các vụ tham nhũng.

Những đảo lộn trong thành phần lãnh đạo tối cao của Việt Nam hiện vẫn là đề tài bàn luận của báo chí quốc tế, đặc biệt họ quan tâm đến tác động đối với đường lối ngoại giao của Việt Nam.

Việt Nam theo gương Trung Quốc 

Trang Asia Times ngày 02/02/2023 có đăng một bài phân tích của ông M.K. Bhadrakumar, nguyên là một nhà ngoại giao Ấn Độ, với tựa đề " Việt Nam thấy một tương lai chung với Trung Quốc hơn là với Hoa Kỳ" (Vietnam sees a shared future more with China than US). 

Theo nhận định chung của ông M.K. Bhadrakumar, cuộc thanh trừng chống tham nhũng của tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho thấy Việt Nam đang đi theo hướng nặng về ý thức hệ hơn và bớt thân phương Tây hơn.

Tác giả bài viết ghi nhận : "Nỗ lực chống tham nhũng kéo dài hàng thập kỷ do tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng phát động đã tăng tốc trong những năm gần đây và dường như được thúc đẩy bởi những mối quan tâm rất giống với những mối quan tâm của Đảng cộng sản Trung Quốc và chủ tịch Tập Cận Bình. Về cơ bản, động lực của chiến dịch này là tính chính đáng của Đảng cộng sản Việt Nam với tư cách là đảng cầm quyền".

Theo ông, Đảng cộng sản Việt Nam đang nhìn sang phía "đàn anh" Đảng cộng sản Trung Quốc vốn đã định hướng cho giai đoạn phát triển kinh tế kế tiếp với mục tiêu trở thành "một cường quốc xã hội chủ nghĩa hiện đại" (mục tiêu được đề ra tại Đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc năm 2021).

Ông M.K. Bhadrakumar khẳng định : "Không hề là ngẫu nhiên khi các lãnh đạo đảng bị cách chức chủ yếu là thuộc phe "thân phương Tây" hoặc là những thành phần kỷ trị, và điều này có thể cho thấy là ông Nguyễn Phú Trọng quan tâm đến sự toàn vẹn về tư tưởng và cũng như về đạo đức của đảng". 

Còn ông Nguyễn Xuân Phúc trong thời gian làm thủ tướng (2016/2021) được nhiều người xem là đã thúc đẩy các cải tổ tạo thuận lợi cho giới doanh nghiệp. Tác giả bài viết trích một bình luận trên trang web của đài phát thanh Deutsche Welle vào tháng trước, mô tả ông Phúc là một "lãnh đạo nghiêng về phương Tây" : 

"Quan hệ về mặt doanh nghiệp và chính trị giữa Việt Nam với các nước phương Tây đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây. Nhưng ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam vẫn hoài nghi về ý định của phương Tây. Nhiều người trong số họ lo sợ rằng các nền dân chủ phương Tây đang nhắm đến việc thay đổi chế độ ở quốc gia độc đảng này và họ lên án các tổ chức nước ngoài vẫn rao giảng cho chính phủ về nhân quyền. Bộ máy công an, mà thế lực đang lên, được cho là cảnh giác nhất với các nền dân chủ phương Tây".

Theo ghi nhận của ông M.K. Bhadrakumar, một số nhà phân tích phương Tây so sánh sự khẳng định quyền lực của ông Nguyễn Phú Trọng với việc củng cố quyền lực ở Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình. Tác giả bài viết trích dẫn ông Bill Hayton, một nhà quan sát và tác giả nổi tiếng về Việt Nam (Vietnam : The Rising Dragon) tại Chatham House (Viện nghiên cứu Quốc tế Hoàng gia Anh) ở Luân Đôn, đã lưu ý một cách mỉa mai rằng các nhà lãnh đạo Việt Nam coi Đảng cộng sản Trung Quốc "như một người bạn trong cuộc đấu tranh của họ để duy trì quyền kiểm soát Việt Nam". Hayton nhấn mạnh : "Tôi nghĩ đó là một lời cảnh báo rằng những người này thực sự không vội vã coi Hoa Kỳ là đồng minh hay bất cứ điều gì tương tự, họ coi Trung Quốc là một đối tác ý thức hệ hơn là Mỹ".

Theo ông M.K. Bhadrakumar, mối lo ngại thực sự của phương Tây là sự cân bằng quyền lực trong Đảng cộng sản Việt Nam và trong chính phủ hiện nay có thể có lợi cho Trung Quốc và Nga hơn.

Tác giả bài viết trên Asia Times ghi nhận là cuộc thanh trừng trong ban lãnh đạo Việt Nam đã diễn ra khi ông Nguyễn Phú Trọng vừa trở về sau chuyến thăm "thành công" ở Trung Quốc cuối tháng 10 đầu tháng 11 năm ngoái.

Ban lãnh đạo mới thiếu kinh nghiệm ngoại giao

Tờ nhật báo Hồng Kông South China Morning Post cũng quan ngại về tác động của cuộc thanh trừng chống tham nhũng ở Việt Nam đến chính sách ngoại giao của Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung. 

Trong một bài đăng mạng ngày 24/01/2023, tờ báo viết : "Khi Việt Nam thanh lọc hàng ngũ lãnh đạo sau chiến dịch trấn áp tham nhũng, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về sự thiếu kinh nghiệm của ban lãnh đạo mới về chính sách đối ngoại và điều đó có thể ảnh hưởng như thế nào đến khả năng của Việt Nam đối phó với các thách thức ngoại giao trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung"

South China Morning Post trích dẫn ông Hà Hoàng Hợp, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore, ghi nhận : "Dưới sự lãnh đạo về đối ngoại của thủ tướng Phạm Minh Chính, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ và chính sách theo hướng phòng ngừa rủi ro của Việt Nam đối với Trung Quốc sẽ không thay đổi".

Bảo tồn các mối quan hệ hiện tại là một bài toán nan giải đối với Việt Nam, vốn đang xem xét khả năng chuyển từ quan hệ đối tác toàn diện sang quan hệ đối tác "chiến lược" với Hoa Kỳ, nhưng vẫn duy trì quan hệ thân hữu với Trung Quốc, quốc gia láng giềng của Việt Nam và cũng là đối tác thương mại lớn nhất.

Tờ nhật báo Hồng Kông trích dẫn ông Nguyễn Khắc Giang, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam, cho rằng năng lực của tân chủ tịch nước sẽ không có tác động đáng kể đến định hướng chính sách đối ngoại của Việt Nam, vì chức vụ này "phần lớn mang tính hình thức". Ông Giang nhắc lại chính sách đối ngoại của Việt Nam được quyết định tập thể và đã được Đại hội Đảng năm 2021 đề ra và khó có thể đổi hướng. Tuy nhiên, sự ra đi của hai ông Nguyễn Xuân Phúc và Phạm Bình Minh, cả hai đều đóng "vai trò quan trọng trong thành công ngoại giao của Hà Nội trong những năm gần đây", có thể làm giảm khả năng của Việt Nam giữ thế cân bằng trước cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc, cũng như giải quyết các tranh chấp chủ quyền Biển Đông.

Mô tả sự thiếu kinh nghiệm về chính sách đối ngoại của Trần Lưu Quang (được bổ nhiệm thay thế ông Phạm Bình Minh làm phó thủ tướng) là điều "đáng lo ngại", Zachary Abuza, giáo sư về an ninh chiến lược tại Đại học Chiến tranh Quốc gia ở Washington, dự báo bộ trưởng Ngoại Giao Bùi Thanh Sơn có thể là "người ra đi tiếp theo", do vai trò của ông với tư cách bộ trưởng trong vụ tai tiếng "chuyến bay giải cứu". Cũng theo giáo sư Abuza, nếu bộ trưởng Công An Tô Lâm trở thành chủ tịch nước, sẽ có "sự thiếu hụt thực sự kinh nghiệm về chính sách đối ngoại trong giới lãnh đạo cấp cao". 

Ảnh hưởng ngày càng mạnh của phe thân Bắc Kinh 

Tờ nhật báo Le Monde của Pháp ngày 19/01/2023, cũng đã có bài viết tựa đề " Ở Việt Nam, vụ cách chức chủ tịch nước cho thấy ảnh hưởng ngày càng mạnh của các lãnh đạo thân Bắc Kinh".

Theo Le Monde, "thông qua cựu thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và hai phó thủ tướng của ông, chế độ cũng trừng phạt ba nhân vật nổi tiếng là thực dụng, và là những người tham gia nhiều nhất vào việc quản lý đất nước kể từ năm 2016". Trong giai đoạn này, kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng mạnh mẽ (8% vào năm 2022), trong bối cảnh mở cửa ngày càng nhiều đối với đầu tư nước ngoài và mở cửa với phương Tây, đầu tiên là với Hoa Kỳ, quốc gia mà kể từ thời tổng thống Obama và nhất là kể từ thời chính quyền Biden đã vận động để củng cố quan hệ với Việt Nam.

Le Monde nhắc lại : Phó thủ tướng bị cách chức Phạm Bình Minh từng là bộ trưởng Ngoại Giao từ 2011 đến 2021. Cũng là ủy viên Bộ Chính Trị, ông là một trong số ít lãnh đạo từng du học tại Hoa Kỳ. Tờ báo trích lời Benoît de Tréglodé, chuyên gia về Việt Nam và giám đốc nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược của Trường Quân sự (Irsem), giải thích : "Ta chỉ cần nhìn xem những lãnh đạo bị cách chức đã được thay thế bởi ai. Trong số các phó thủ tướng mới có một "nhà tư tưởng kiên định". Trong khi đó, thủ tướng đương nhiệm Phạm Minh Chính, người thay thế Nguyễn Xuân Phúc khi ông trở thành chủ tịch nước vào năm 2021, đã dành toàn bộ sự nghiệp của mình cho bộ máy tình báo và công an, tức là bộ đặc trách duy trì trật tự và đàn áp chính trị".

Chuyên gia Benoît de Tréglodé giải thích : "Trong vài năm nay, chúng ta đã chứng kiến ​​​​sự gia tăng thực sự về sức mạnh của bộ máy công an. Theo ông, hiện tượng này phản ánh cả một cuộc đấu đá để giành quyền kế nhiệm tổng bí thư, chức vụ mà đương kim bộ trưởng công an Tô Lâm rất muốn nắm. Từ đây đến đó, ông được cho là sẽ được giao chức chủ tịch nước. Đấu đá nội bộ cũng phản ánh một mối căng thẳng về định vị chiến lược của Việt Nam".

Theo cái nhìn của ông Benoît de Tréglodé, theo truyền thống, công an là "ngành có nhiều hợp tác với Trung Quốc nhất, là ngành mà hai Đảng cộng sản Trung Quốc và Việt Nam dễ nhất trí với nhau nhất về cách tốt nhất để giữ quyền lực". Vị chuyên gia Pháp cho rằng những cuộc thanh trừng ở cấp cao nhất này nhắm vào một tầng lớp lãnh đạo được coi là thực dụng và cởi mở với phương Tây, do đó có thể được coi là một "cử chỉ thiện chí về chính trị của Việt Nam đối với Bắc Kinh, rằng Việt Nam không dễ bị Mỹ lôi cuốn".

Ổn định chính trị của Việt Nam là cần thiết

Tờ Jakarta Post của Indonesia ngày 30/01/2023 cũng bày tỏ quan ngại về tác động của thanh trừng chống tham nhũng đối với ASEAN

Tờ báo cho rằng : "Với tư cách là chủ tịch luân phiên của ASEAN năm 2023, Indonesia sẽ cần quan tâm nhiều hơn đến những diễn biến chính trị ở Việt Nam. Cho đến nay, ít nhất là đối với những người bên ngoài, không có dấu hiệu đáng lo ngại nào từ Hà Nội trong cuộc tranh giành quyền lực trong giới lãnh đạo chính trị. ASEAN đã rất ngạc nhiên trước việc chủ tịch Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đột ngột từ chức hồi đầu tháng 1 trong bối cảnh nước này đang tăng cường trấn áp tham nhũng".

Jakarta Post nhắc lại, chỉ một tháng trước khi từ chức, ông Phúc đã đến Indonesia để hội đàm với tổng thống Joko Widodo để ký kết thỏa thuận lịch sử về Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) vùng biển Natuna giữa hai nước, một thỏa thuận mang tính lịch sử, đạt được sau 12 năm đàm phán.

Tờ báo nhấn mạnh "một nước Việt Nam ổn định về chính trị là một yếu tố cần thiết để duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Chúng ta đều mong rằng giới lãnh đạo của đảng ở Việt Nam sẽ tìm ra giải pháp đôi bên cùng có lợi vì lợi ích của người dân Việt Nam, của ASEAN và của thế giới".

Thanh Phương

Nguồn : RFI, 06/02/2023

Tình nghĩa cộng sản và "cao quý" có… "thời"

Đồng Phụng Việt, RFA, 10/02/2023

Giờ, chỉ còn có thể tìm thấy tuyên bố của ông Nguyễn Xuân Phúc : "Gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến Việt Á, chưa bao giờ gặp giám đốc Việt Á. Điều này đã được Ủy ban Kiểm tra trung ương kết luận rõ ràng" trên website của các cơ quan truyền thông quốc tế (1).

Thời hai ông Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Xuân Phúc còn tay bắt mặt mừng - Ảnh minh họa

Những RFA, VOA, BBC đã dựa vào thông tin từ các cơ quan truyền thông chính thức tại Việt Nam để tường thuật về "Lễ bàn giao công tác Chủ tịch Nhà nước" giữa ông Phúc và bà Võ Thị Ánh Xuân hôm 4/2/2023. Tuy nhiên tất cả cơ quan truyền thông chính thức ở Việt Nam đã đồng loạt đục bỏ tuyên bố vừa kể (2) !

***

Tin ông Phúc từ nhiệm - rút lui khỏi Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, Bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam và thôi làm Chủ tịch Nhà nước - được loan báo hôm 17/1/2023, sau cuộc họp bất thường của Ban chấp hành trung ương đảng khóa này (2). Trong thông cáo chính thức thì ông Phúc từ nhiệm vì tự thấy phải chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi có nhiều cán bộ, bao gồm hai Phó Thủ tướng, ba Bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng song chẳng ai tin đó là lý do thực.

Từ trung tuần tháng 12 năm ngoái thiên hạ đã kháo nhau về chuyện vợ con ông Phúc chính là những nhân vật ẩn danh, giấu mặt sau lưng Công ty Việt Á. Do vậy, ông Phúc sẽ bị xử lý. Sau đó, tin đồn được xác thực bằng việc Ban chấp hành trung ương đảng đồng ý cho ông Phúc thôi hết mọi thứ trong đảng và Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhất trí cao về việc cho ông thôi luôn chuyện làm Chủ tịch Nhà nước lẫn đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân tại Quốc hội.

Có một điểm đáng chú ý là cách nay chưa tới nửa năm – hồi hạ tuần tháng 8 năm ngoái, hệ thống công quyền Việt Nam từng nhảy dựng lên như bị tưới nước sôi khi có một streamer dám nói xa, nói gần về chuyện "hói là do xem nhiều phim khiêu dâm" khiến công chúng liên tưởng đến ông Phúc. Ngoài Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của Bộ Công an, còn có Thanh tra của ngành Thông tin – Truyền thông hối hả nhập cuộc, phối hợp truy lùng để xử lý streamer "phát ngôn thiếu chuẩn mực, xúc phạm lãnh đạo cấp cao" (3).

Ở Việt Nam, "lãnh đạo cấp cao" đồng nghĩa với "cao quý" mà phàm đã "cao quý" thì không được "xúc phạm" dưới bất kỳ hình thức nào, kể cả góp ý. Đã "xúc phạm" đến "lãnh đạo cấp cao" thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự cũng bị xử lý hành chính. Tuy nhiên ông Phúc là ví dụ mới nhất cho thấy, "cao quý" của "lãnh đạo cấp cao" không phải là bản chất hay thuộc tính ! "Cao quý" có thời. Khi "lãnh đạo cấp cao" không may "sa cơ, thất thế", nói theo kiểu bình dân là "hết thời" thì "cao quý" cũng hết luôn !

Cứ đối chiếu phản ứng của hệ thống công quyền trong chuyện streamer đem "phim khiêu dâm" so với "hói" và chuyện các "đồng chí" của ông Phúc để thiên hạ tự do công kích từ ông đến vợ con trong hai tháng vừa qua ắt sẽ thấy ý nghĩa của "cao quý" nơi các "lãnh đạo cấp cao". Thậm chí, nếu theo dõi các diễn tiến liên quan đến việc điều tra Công ty Việt Á, điều tra việc tổ chức các chuyến bay giải cứu và xử lý cán bộ, có thể thấy rõ hơn thế nào là "tình nghĩa cộng sản".

Không có các "đồng chí" bơm thông tin ra ngoài và bật đèn xanh làm gì ông Phúc cũng như vợ con có thể bị búa rìu dư luận nện cho tan nát và khủng hoảng tới mức phải mượn dịp "bàn giao" để "thành kính phân bua" ! Bởi "cao quý" đã bốc hơi nên các "đồng chí" vừa sánh vai với Cựu Ủy viên Bộ Chính trị - cựu Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc vào lăng viếng bác hồi Tết âm lịch (5) cùng ngoảnh đầu, không ai thèm xác nhận vợ con ông Phúc vô can với Việt Á.

Ngay cả khi ông Phúc đơn độc biện bạch "Ủy ban Kiểm tra của Ban chấp hành trung ương đảng đã có kết luận rõ ràng" và dù ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư vừa thay mặt giới lãnh đạo đảng long trọng khẳng định : "Trong mọi hoàn cảnh, cương vị công tác, ông luôn đề cao tinh thần trách nhiệm và lòng nhiệt thành cách mạng. Trong nhiều nhiệm kỳ, ông đã cùng Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị lãnh đạo toàn đảng, toàn dân, toàn quân vượt qua khó khăn, đạt được những thành tựu quan trọng. Ở mỗi cấp, mỗi cơ quan đã từng công tác, ông luôn được anh em, đồng chí, đồng nghiệp yêu quý, tôn trọng bởi sự chân thành, dễ gần, tấm lòng nhiệt huyết và sự quan tâm tới mọi người, bạn bè quốc tế yêu mến, bày tỏ tình cảm thân thiết. Theo nguyện vọng cá nhân và trên cơ sở xem xét khách quan, cẩn trọng, kỹ lưỡng nhiều mặt, Ban Chấp hành Trung ương đồng ý để ông Nguyễn Xuân Phúc thôi giữ các chức vụ, nghỉ công tác và nghỉ hưu theo quy định. Chúng ta mong muốn, với bề dày thực tiễn và kinh nghiệm phong phú, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục có những đóng góp tích cực cho đảng, đất nước, góp ý cho cán bộ đương chức những ý kiến thẳng thắn, chân tình để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao" (6) thì liền sau đó, hệ thống truyền thông chính thức vẫn đồng loạt đục bỏ "lời kêu oan" của ông Phúc. Đảng hành xử với một người "cao quý" như ông Phúc còn nghiệt ngã hơn tòa án xử những cá nhân phạm các tội "đại gian, đại ác" – bất kể tội đã phạm thế nào thì bị cáo vẫn được nói lời cuối cùng ! 

Đã đồng ý đổi chác với một cá nhân – đứng ra lãnh "trách nhiệm chính trị" cho cả hệ thống để nhận về "kết luận rõ ràng" từ "Ủy ban Kiểm tra trung ương" là "gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến Việt Á, chưa bao giờ gặp giám đốc Việt Á" - thì còn đề nghị ông Phúc "tiếp tục có những đóng góp tích cực cho đảng, đất nước, góp ý cho cán bộ đương chức những ý kiến thẳng thắn, chân tình để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao" để làm gì ? Chẳng lẽ dân xứ này chưa hiểu thế nào là sự "chân thành" và thế nào là "tình nghĩa" kiểu cộng sản cho nên cần dùng thêm thủ pháp nhấn nhá cho chúng kinh ?

Đồng Phụng Việt

Nguồn : RFA, 06/02/2023

Chú thích :

(1) https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/nguyen-xuan-phuc-stated-his-wife-and-children-are-not-involved-inany-corruption-related-to-viet-a-02042023092135.html

(2) https://dangcongsan.vn/thoi-su/ban-chap-hanh-trung-uong-dang-dong-y-de-dong-chi-nguyen-xuan-phuc-thoi-giu-cac-chuc-vu-630214.html

(3) https://nld.com.vn/thoi-su/cuc-an-ninh-mang-truy-tim-nu-streamer-noi-tieng-xuc-pham-lanh-dao-cap-cao-2022082615442479.htm

(4) https://thanhnien.vn/xem-nhanh-20h-ngay-42-nguyen-chu-tich-nuoc-nguyen-xuan-phuc-noi-ly-do-xin-thoi-chuc-185230204195202855.htm

(5) https://www.vietnamplus.vn/lanh-dao-dang-nha-nuoc-vao-lang-vieng-bac-dip-tet-nguyen-dan/842109.vnp

(6) https://vtc.vn/nguyen-chu-tich-nuoc-nguyen-xuan-phuc-noi-ve-ly-do-xin-thoi-nhiem-vu-ar739913.html

**************************

Chuyện báo nhà nước gỡ phát biểu của ông Phúc về gia đình và Việt Á ?

RFA, 09/02/2023

Kết thúc bài phát biểu với tư cách Chủ tịch nước trong buổi lễ bàn giao công tác giữa nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, chiều ngày 4 tháng 2 năm 2023, tại Văn phòng Chủ tịch nước, ông Phúc khẳng định : "Gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến Việt Á, chưa bao giờ gặp giám đốc Việt Á. Điều này đã được Ủy ban Kiểm tra trung ương kết luận rõ ràng".

Ông Nguyễn Xuân Phúc khi còn là Chủ tịch nước tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York hôm 22/9/2021 - Reuters

Phát biểu của ông Nguyễn Xuân Phúc được các tờ báo lớn trong nước như Thanh Niên, Tiền Phong, Tạp chí Công thương… đăng tải. Hai ngày sau, phát biểu này bị gỡ ra khỏi các bản tin và các đoạn video tường thuật.

Việc đưa tin rồi gỡ bỏ lập tức được cư dân mạng xã hội bàn tán, bởi Việt Á được coi là một đại án với hàng loạt cán bộ từ trung ương đến địa phương bị khởi tố, bị bắt giam, trong đó có Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, Chủ tịch Hà Nội Chu Ngọc Anh và ông Phạm Công Tạc, cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ. Điều đáng nói là trước khi bị bắt, hàng loạt giám đốc CDC đều tuyên bố trên báo chí là "không nhận bất cứ đồng nào từ Việt Á".

Theo Nhà báo Nguyễn Ngọc Già, việc ông Phúc phát biểu rằng vợ con không liên quan Việt Á lẫn việc báo chí rút tin xuống đều là những điều gây mất thêm lòng tin trong dân chúng. Ông nói :

"Thứ nhất ở góc độ của ông Phúc, với tư cách là một chủ tịch nước thì tôi cho rằng đó là một cách thanh minh rất dở. Bởi một chính trị gia khi đối diện với vấn đề khuất tất được dư luận quan tâm đặc biệt, thì càng thanh minh càng dễ bị khuấy sâu với thành ngữ là ‘có tật giật mình’.

Người dân chúng tôi không cần chính trị gia nói suông. Người dân chúng tôi cần chính trị gia hành động .

Còn đứng về phía báo chí, chuyện gỡ tin như vậy đã trở nên rất quen thuộc. Chắc chắn họ phải nhận được lệnh miệng từ một cấp rất cao trong Bộ Chính trị. Cái tư duy lệnh miệng này tai hại của nó rất lớn, và nó là một cái tư duy để quản trị xã hội suốt hàng chục năm qua tại Việt Nam ở tất cả mọi lĩnh vực. Cả vấn đề an ninh quốc gia và vấn đề tham nhũng đều được điều khiển bằng tư duy lệnh miệng.

Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam ở cấp cao nhất của Bộ chính trị cần phải nghiêm túc coi lại điều quan trọng nhất, đó là tính trách nhiệm, đối với nhân dân trong mọi vấn đề. Đặc biệt là vấn đề nghiêm trọng - tham nhũng".

Trong khi đó, một luật gia, từng là đảng viên Đảng cộng sản, không muốn nêu tên lại cho rằng, đây là điều báo chí nhà nước phải làm. Ông phân tích :

"Theo tôi, việc báo chí đăng câu nói của ông Phúc thanh minh chuyện gia đình không liên quan Việt Á là ngoài nội dung của buổi lễ bàn giao nhiệm vụ chủ tịch nước, nên phải bị gỡ bài.

Còn về phát ngôn của ông Phúc thì theo tôi, ông Phúc lợi dụng cơ hội cuối cùng này để thanh minh, vì từ nay sẽ không có dịp nào nữa, thì tung hê luôn thỏa thuận ngầm về việc Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận như thế. Giả sử đúng như ông Phúc nói, thì kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương chỉ có giá trị đối với đảng viên và trong nội bộ Đảng thôi, nếu sau này cơ quan điều tra chứng minh được tội của gia đình ông Phúc, thì viện kiểm sát vẫn có quyền khởi tố công dân Phúc, Thu…, rồi đưa ra tòa xét xử. Ủy ban Kiểm tra Trung ương không thể làm thay cơ quan tư pháp được.

Trong chính trị, đây là đòn răn đe để ông Phúc sợ, đừng ho he gì nữa thôi, còn thực tế ông và gia đình nhiều khả năng vẫn an toàn, vì Tổng bí thư Trọng muốn đánh Chuột nhưng không được vỡ bình quý (bình ở đây là Đảng). Nếu làm cho Phúc nhục, thì tức là Đảng cũng nhục luôn, vì Phúc chắc chắn sẽ tung hết những cái bẩn thỉu khác của phe ‘chưa bị lộ’, không có lợi cho Đảng".

Vị luật gia này so sánh vụ việc ông Phúc với vụ Watergate của Mỹ rằng, nếu Tổng thống Richard Nixon không từ chức thì sẽ bị Quốc hội Mỹ phế truất, rồi tòa án truy tố, sẽ nhục hơn, bởi vậy Tổng thống Nixon từ chức để đổi lấy sự an toàn cho bản thân, sẽ không phải ra tòa.

Chuyện báo chí đưa tin rồi lấy xuống không là chuyện lạ với báo chí nhà nước Việt Nam, bởi tất cả báo chí Việt Nam hiện nay đều nằm dưới sự chỉ đạo, quản lý của Ban Tuyên giáo Trung ương. Ban Tuyên giáo Trung ương là cơ quan tham mưu, giúp việc của Ban Chấp hành Trung ương, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Đây không phải lần đầu phát biểu của ông Nguyễn Xuân Phúc "biến mất" trên truyền thông nhà nước sau khi đăng. Có thể nêu lại ví dụ, hôm 20 tháng 2 năm 2020, báo chí nhà nước đăng thông tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khen ngợi bài thơ "Đất nước ở trong tim" trong phong trào chống Covid-19 của cô giáo Chu Ngọc Thanh. Nhưng chỉ sau vài tiếng, các bản tin trên đều đồng loạt bị gỡ bỏ mà không đưa ra lý do.

Có ý kiến cho rằng, bài thơ của cô giáo Chu Ngọc Thanh vần điệu có phần giống bài thơ "Đất nước mình ngộ quá phải không anh ?" của cô giáo Trần Thị Lam viết năm 2016.

Nguồn : RFA, 09/02/2023

Sau các ông : Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam với chức vụ Phó Thủ tướng, tiếp theo là ông Nguyễn Xuân Phúc với chức vụ Chủ tịch nước, cả ba người đều được "cho thôi nhiệm vụ", khiến dư luận xã hội vừa thấy bất thường vừa thấy bình thường.

Bốn người bị thất sủng : Vũ Đức Đam, Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thanh Long và Phạm Bình Minh

Bất thường bởi lẽ, đây là lần đầu tiên sau rất nhiều năm, đồng loạt nhiều nhân vật cấp cao nhứt trong bộ máy nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam liên tục bị "đá văng" ra khỏi ghế, một cách nhanh chóng như vậy. Bình thường bởi vì, cả ba ông đều được báo giới cho biết là "tự nguyện", sau bê bối lớn nhứt trong lịch sử hiện đại của Đảng cộng sản Việt Nam, khởi từ chiến dịch "chống dịch như chống giặc" bằng những que thử dỏm của Việt Á cùng những "chuyến bay giải cứu" - khoác cái vỏ hào nhoáng "yêu thương đồng bào" để cùng bắt tay trục lợi hàng trăm tỷ đồng của người Việt Nam.

Tất cả đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam đều "đi từ trong quần chúng mà ra" nhưng khi họ rút lui, không một lời nhắn nhủ, cũng không một lời tạ tội trước "đồng bào" của họ ! Đó là một sự bạc bẽo đến tê tái, khi người ta nhớ lại, chính thức, có hơn 43.000 người đã mạng vong, cùng hàng trăm ngàn người bịnh hoạn đang đối mặt với các loại bịnh "Hậu Covid" vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại !

Người dân Việt Nam chưa bao giờ thấy bất cứ một người cộng sản Việt Nam đứng trước toàn dân, với lời xin lỗi cùng những dòng lệ (!), ngoại trừ nhân vật... Hồ Chí Minh năm xưa, khóc trong thảm nạn Cải Cách Ruộng Đất, với hơn 170.000 trường hợp oan ức mà vào tháng 12/1956, tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa I, Hồ Chí Minh đã dùng khăn chùi nước mắt, rồi thay mặt chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nhận khuyết điểm trong công tác cải cách ruộng đất [1]. Tiếc thay ! Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được dựng lên, cũng không có người dân nào vào lúc bấy giờ - có được quyền tự do bỏ phiếu bầu chọn !

Từ chức là một khái niệm rất nhân bản, thể hiện tính Người cùng danh dự phẩm giá trong tư cách công bộc, khi chính trị gia đối diện trước dân với những hậu quả tồi tệ, thảm khốc nào đó. Khi chính trị gia cảm thấy hổ thẹn và để giữ lại thanh danh trong sự nghiệp chính trị cam go mới có được, lúc đó, họ mời báo đài đến để tuyên bố từ chức, xin lỗi trước dân. Người Việt Nam chưa bao giờ có hân hạnh như các dân tộc trong thế giới văn minh, dù đã gần 70 năm, tính từ Hồ Chí Minh khóc và gần nửa thế kỷ trôi qua, khi người cộng sản Việt Nam đã "làm nên trang sử hào hùng" với câu thơ :

Đánh cho Mỹ cút ngụy nhào

Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn...

Thấm thoát mới đó mà đã hơn 3 năm trời, kể từ ngày con virus gớm ghiếc nào đó, bỗng nhiên tràn lan tại xứ thiên đàng ! Bắc Nam "sum họp" gần 48 mùa xuân nhưng chẳng hề thấy "vui hơn" chút nào cả ! Mùa Xuân Quý Mão - 2023, người người - nhà nhà ủ ê với túi tiền nhẹ tênh, cùng nhiều căn bịnh "từ trên Trời rơi xuống" hoặc "từ dưới đất chui lên", cùng nền kinh tế đang đầy những dấu hiệu khủng hoảng trầm trọng !

Sau khi đương kim Thủ tướng Phạm Minh Chính tuyên bố [2] : "Lúc đó không sĩ diện gì hết, miễn có vắc-xin" vào hôm 22/01/2022 - tới nay chỉ một năm thêm đôi ba ngày, không hiểu lý do gì - từ đâu ra, mà đủ thứ chứng bịnh quái dị, tội phạm giết người không gớm tay, cùng rất nhiều cái chết kỳ lạ với những nguyên nhân rất mơ hồ, kể cả nhiều trường hợp khỏa thân 100% long nhong ra đường, leo cột điện cao thế và vô số những hình ảnh nhảy múa quái gỡ của người dân tại các đền chùa, cùng nhau mọc đầy trên các trang báo trong nước. Không một lời giải thích, cũng không một phản ứng đáng kể nào từ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam, ngoài xác nhận từ Trung tướng - Thứ trưởng Bộ Công an - Nguyễn Duy Ngọc : "Tội phạm hậu Covid đang rất phúc tạp" [3].

Hai vụ trọng án "Việt Á" (104 bị can) và "chuyến bay giải cứu" (41 bị can) đã "ngốn" hơn trăm "hột giống đỏ" của Đảng cộng sản Việt Nam [4] [5].

Hả hê và thỏa mãn là có thật trong dân chúng. Người Việt Nam tiếp tục thích thú và thấp thỏm trong đợi chờ, chen lẫn một chút sốt ruột đầy kịch tính, để mong mau mau chứng kiến nhiều thêm, những cao trào trong bộ phim "Đốt Lò", vốn được đạo diễn dựng lên trong ý tưởng lòe loẹt và các diễn viên sắm vai rất ồn ào - đầy náo nhiệt cùng nhiều tình tiết hồi hộp - tình huống gay cấn. Đoàn làm phim cứ ngỡ người Việt Nam rất vui mừng trong tinh thần tràn đầy hy vọng vào sự "SẠCH SẼ" của họ, rồi từ đó sẽ lan tỏa ra trong đông đảo quần chúng.

Sai lầm ! Bởi nhà sản xuất bộ phim "Đốt Lò" nào có ngờ, người Việt Nam dõi theo bộ phim nhiều tập đó, trong tư cách những khán giả nghèo khổ với sự bi quan trước hiện tình bế tắc. Họ nhìn ngắm các vai diễn trong bộ phim, để khuây khỏa chốc lát, trong tinh thần rời rã - hoang mang, vì ngày nào cũng chứng kiến những não nề và ai oán xuất hiện đầy trên các trang báo trong nước.

Ngày 7/2/2023, báo Zing cho hay [6] : Bịnh viên Ung Bướu lớn nhứt phía Nam với khả năng 1.000 giường bịnh nội trú và khoảng 3.000 bịnh nhân ngoại trú nhưng gần như quá tải với quan sát từ phòng viên : "Hầu hết khoa, phòng, khu hóa trị, xạ trị và phẫu thuật tại Bệnh viện Ung bướu cơ sở 2 đều luôn trong tình trạng đông đúc người bệnh. Nhiều người bệnh phải ngồi bệt dưới sàn để chờ lượt khám vì không đủ ghế".

Không rõ số bịnh nhân tại các nơi khác, mang tính điển hình như : Chợ Rẫy, Nhi Đồng, Đại học Y Dược, Bình Dân, Gia Định và một số bịnh viện lớn khác là bao nhiêu. Nhưng có thể đánh giá tình hình sức khỏe của hàng triệu người dân (thuộc Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Đông - Tây Nam bộ) đang suy giảm trầm trọng. Đây là sự đe dọa dữ dội cho toàn bộ nền kinh tế mà nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam chưa bao giờ ngờ tới...

Không rõ lý do vì sao mà gần nửa thế kỷ, kể từ "ngày giải phóng", hầu hết các bịnh viện trong nước vẫn rất tệ về cơ sở vật chất - thuốc men thiếu thốn - tay nghề y khoa không cập nhựt kịp với đà tân tiến của thế giới. Cũng có khi là, tất cả các chức vụ cao cấp trong Ban chấp hành Trung ương Đảng - nội các Chính phủ - đại biểu Quốc hội, khi họ bị bịnh, luôn luôn tìm đến các bịnh viện nước ngoài, nên sự nghiệp chăm lo sức khỏe cho dân đen bị chểnh mảng đôi chút chăng (?!). Dĩ nhiên, chi phí điều trị - chắc chắn không hề ít - cho các ông (bà) quan chức, đều từ tiền thuế của toàn dân Việt Nam, cộng với sự chăm sóc chu đáo từ hệ thống y tế ngoại quốc. Tuy nhiên, thật đáng tiếc ! Bởi hầu hết các nhân vật cao cấp thuộc Đảng cộng sản Việt Nam thường "trở về quê hương" trong tình trạng "...dù đã hết lòng cứu chữa" của bác sĩ nước ngoài.

Âu cũng là "Trời cao có mắt" như dân gian muôn đời lưu truyền là vậy !

Nguyễn Ngọc Già

Nguồn : RFA, 08/02/2023

[1] https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A3i_c%C3%A1ch_ru%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BA%A5t_t%E1%BA%A1i_mi%E1%BB%81n_B%E1%BA%AFc_Vi%E1%BB%87t_Nam

[2] https://thanhnien.vn/thu-tuong-luc-do-khong-si-dien-gi-het-mien-co-vac-xin-1851423651.htm

[3] https://vietnamnet.vn/thu-truong-cong-an-toi-pham-hau-covid-19-dang-rat-phuc-tap-2058413.html

[4] https://plo.vn/vu-viet-a-khoi-to-them-2-bi-can-vu-dang-kiem-khoi-to-248-bi-can-post718288.html

[5] https://sputniknews.vn/20230202/tang-them-bi-can-vu-chuyen-bay-giai-cuu-bao-gio-bo-cong-an-dieu-tra-xong-viet-a-20947513.html

[6] https://zingnews.vn/benh-vien-ung-buou-lon-nhat-phia-nam-kin-benh-nhan-p...

Những ngày này, Đảng cộng sản Việt Nam đang hướng tới kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng (03/02/1930-2023) với nhiều hoạt động công cộng.

Các trang báo nhà nước liên tục đưa tin, bài ca ngợi Đảng, đưa tin về các hoạt động như đợt chiếu phim kỷ niệm ngày 03/02, phong trào "cán bộ, đảng viên tiên phong nêu gương" trong nhiệm vụ… Các trang báo này cũng có cả những bài phân tích về thách thức đối với Đảng hiện nay.

Trên VietnamNet ngày 1/2/2023, Tiến sĩ ngành Quản trị công Nguyễn Văn Đáng đề cập đến hai thách thức lớn nhất của Đảng trong thời gian tới, đó là : thu hút sự ủng hộ của dân, và quản trị quốc gia tốt.

Việc hội nhập quốc tế sâu rộng cùng với làn sóng giới trẻ du học, làm việc ở các quốc gia phát triển, đã dẫn đến sự đa dạng hóa về tư duy, về tư tưởng và lối sống. Phần đông lớp trẻ sinh ra và lớn lên sau chiến tranh đã không còn mối liên hệ với những "thành quả Cách mạng" của thế hệ đi trước. Việc độc quyền lãnh đạo của Đảng đã trở nên khó khăn hơn, nhiều trở lực hơn.

Những vấn đề này hoàn toàn không mới, nhưng Đảng cộng sản không có giải pháp. Bởi vì, cho đến nay, Đảng cộng sản Việt Nam vẫn không chấp nhận mô hình đa nguyên, dân chủ và nhân quyền kiểu phương Tây. Hệ thống báo chí và hệ thống tuyên truyền Đảng vẫn coi việc chuyển đổi mô hình này là nguy cơ của Đảng. Đảng xác định 4 nguy cơ lớn là "tham nhũng", "suy thoái", "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa".

Việt Nam đang bị cuốn trong những mâu thuẫn nội tại, giữa sự đòi hỏi phải mở rộng tự do để phát triển kinh tế, sự đòi hỏi một cơ chế minh bạch để phát triển bền vững và ổn định, với tham vọng nắm giữ độc quyền cai trị của Đảng cộng sản.

Những đòi hỏi để phát triển sẽ dẫn tới những đòi hỏi phải thay đổi cơ cấu chính trị, đó lại là tử huyệt của Đảng.

Từ cuối năm 2017, hai tác giả Adam Fforde và Lada Homutova đã có bài đăng trên trang journals.sagepub.com với tựa đề tạm dịch là "Quyền lực chính trị ở Việt Nam : Đảng cộng sản có phải là người khổng lồ bằng giấy". Hai tác giả đặt câu hỏi tiến trình Đổi mới có mục tiêu gì.

Theo các tác giả, công cuộc đổi mới của Đảng ban đầu có mục đích "cứu nguy cho chế độ". Dần dần, nó thêm vào mục tiêu "thành công". Mục tiêu thành công này bao gồm cả thành công bảo vệ chế độ và thành công phát triển kinh tế. Vậy nên, xã hội Việt Nam cứ tiếp tục mở cửa và phát triển kinh tế, nhưng đồng thời bộ máy nhà nước vẫn theo kiểu cũ, cồng kềnh, tập trung và quan liêu.

Các học giả nước ngoài đặt ra câu hỏi, liệu đặc thù của thể chế ở Việt Nam có sức sống thế nào ; và liệu mô hình tân tự do có tương lai gì ở Việt Nam hay không.

Ông Adam Fforde, một chuyên gia có thời gian làm việc lâu tại Việt Nam, dùng hình tượng một người khổng lồ nắm quyền để giải thích về việc chính quyền Việt Nam đang cố gắng tìm một con đường khả thi trong bối cảnh thay đổi các mối tương quan trong nội bộ và quốc tế. Hình tượng người khổng lồ đặc trưng cho một nhà nước lớn, một nhà nước muốn quản lý tất cả, can thiệp tất cả từ không gian tư nhân cho đến không gian công cộng.

Ông Adam Fforde cho rằng, thể chế Việt Nam là một thứ thể chế nhấn mạnh đến uy quyền, sử dụng uy quyền để thực hiện các công việc cho quốc gia và cho chính họ. Họ giữ quyền trong tâm thế vì quốc gia và bảo vệ dân, nhưng bằng một thứ ngôn ngữ khá độc đoán.

Do đó, thách thức cho việc hiện đại hóa bộ máy đã gặp một cản trở lớn, ngay trong quan điểm chính trị.

Khi nào nhà cầm quyền Việt Nam còn ôm giấc mộng Marx Lenin thì khi đó chính trị và xã hội Việt Nam còn bất ổn, bởi rất đơn giản, tư tưởng Marx Lenin không chấp nhận thị trường tự do, tự do cá nhân. Họ coi, mỗi cá nhân chỉ là một phần tử trong tập thể và tuân thủ các quyết định của tập thể. Và tất nhiên, điều này đối lập với quan điểm tự do.

Hoàng Anh (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 04/02/2023

Những ngày này, Đảng cộng sản Việt Nam đang hướng tới kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đảng (03/02/1930-2023) với nhiều hoạt động công cộng.

Sau Cách mạng tháng 8/1945 đến nay, Đảng đảm nhiệm cả hai vai trò : lãnh đạo và cầm quyền.

Các trang báo nhà nước liên tục đưa tin, bài ca ngợi Đảng, đưa tin về các hoạt động như đợt chiếu phim kỷ niệm ngày 03/02, phong trào "cán bộ, đảng viên tiên phong nêu gương" trong nhiệm vụ… Các trang báo này cũng có cả những bài phân tích về thách thức đối với Đảng hiện nay.

Trên VietnamNet ngày 1/2/2023, Tiến sĩ ngành Quản trị công Nguyễn Văn Đáng đề cập đến hai thách thức lớn nhất của Đảng trong thời gian tới, đó là : thu hút sự ủng hộ của dân, và quản trị quốc gia tốt.

Việc hội nhập quốc tế sâu rộng cùng với làn sóng giới trẻ du học, làm việc ở các quốc gia phát triển, đã dẫn đến sự đa dạng hóa về tư duy, về tư tưởng và lối sống. Phần đông lớp trẻ sinh ra và lớn lên sau chiến tranh đã không còn mối liên hệ với những "thành quả Cách mạng" của thế hệ đi trước. Việc độc quyền lãnh đạo của Đảng đã trở nên khó khăn hơn, nhiều trở lực hơn.

Những vấn đề này hoàn toàn không mới, nhưng Đảng cộng sản không có giải pháp. Bởi vì, cho đến nay, Đảng cộng sản Việt Nam vẫn không chấp nhận mô hình đa nguyên, dân chủ và nhân quyền kiểu phương Tây. Hệ thống báo chí và hệ thống tuyên truyền Đảng vẫn coi việc chuyển đổi mô hình này là nguy cơ của Đảng. Đảng xác định 4 nguy cơ lớn là "tham nhũng", "suy thoái", "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa".

Việt Nam đang bị cuốn trong những mâu thuẫn nội tại, giữa sự đòi hỏi phải mở rộng tự do để phát triển kinh tế, sự đòi hỏi một cơ chế minh bạch để phát triển bền vững và ổn định, với tham vọng nắm giữ độc quyền cai trị của Đảng cộng sản.

Những đòi hỏi để phát triển sẽ dẫn tới những đòi hỏi phải thay đổi cơ cấu chính trị, đó lại là tử huyệt của Đảng.

Từ cuối năm 2017, hai tác giả Adam Fforde và Lada Homutova đã có bài đăng trên trang journals.sagepub.com với tựa đề tạm dịch là "Quyền lực chính trị ở Việt Nam : Đảng cộng sản có phải là nhà khổng lồ bằng giấy". Hai tác giả đặt câu hỏi tiến trình Đổi mới có mục tiêu gì.

Theo các tác giả, công cuộc đổi mới của Đảng ban đầu có mục đích "cứu nguy cho chế độ". Dần dần, nó thêm vào mục tiêu "thành công". Mục tiêu thành công này bao gồm cả thành công bảo vệ chế độ và thành công phát triển kinh tế. Vậy nên, xã hội Việt Nam cứ tiếp tục mở cửa và phát triển kinh tế, nhưng đồng thời bộ máy nhà nước vẫn theo kiểu cũ, cồng kềnh, tập trung và quan liêu.

Các học giả nước ngoài đặt ra câu hỏi, liệu đặc thù của thể chế ở Việt Nam có sức sống thế nào ; và liệu mô hình tân tự do có tương lai gì ở Việt Nam hay không.

Ông Adam Fforde, một chuyên gia có thời gian làm việc lâu tại Việt Nam, dùng hình tượng một người khổng lồ nắm quyền để giải thích về việc chính quyền Việt Nam đang cố gắng tìm một con đường khả thi trong bối cảnh thay đổi các mối tương quan trong nội bộ và quốc tế. Hình tượng người khổng lồ đặc trưng cho một nhà nước lớn, một nhà nước muốn quản lý tất cả, can thiệp tất cả từ không gian tư nhân cho đến không gian công cộng.

Ông Adam Fforde cho rằng, thể chế Việt Nam là một thứ thể chế nhấn mạnh đến uy quyền, sử dụng uy quyền để thực hiện các công việc cho quốc gia và cho chính họ. Họ giữ quyền trong tâm thế vì quốc gia và bảo vệ dân, nhưng bằng một thứ ngôn ngữ khá độc đoán.

Do đó, thách thức cho việc hiện đại hóa bộ máy đã gặp một cản trở lớn, ngay trong quan điểm chính trị.

Khi nào nhà cầm quyền Việt Nam còn ôm giấc mộng Marx Lenin thì khi đó chính trị và xã hội Việt Nam còn bất ổn, bởi rất đơn giản, tư tưởng Marx Lenin không chấp nhận thị trường tự do, tự do cá nhân. Họ coi, mỗi cá nhân chỉ là một phần tử trong tập thể và tuân thủ các quyết định của tập thể. Và tất nhiên, điều này đối lập với quan điểm tự do.

Hoàng Anh (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 04/02/2023