'Đảng viên đi trước, làng nước theo sau' ?

BBC, 05/02/2023

Nhà nghiên cứu Trần Thị Bích từ CSIS nói "tình trạng tham nhũng tràn lan đã làm suy giảm tính chính danh của Đảng"

Chiến dịch 'đốt lò' của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng "chưa nhắm tới giải quyết gốc rễ của vấn đề", một nhà nghiên cứu từ Center for Strategic and International Studies (CSIS) bình luận với BBC News Tiếng Việt hôm 05/02.

Đảng cộng sản Việt Nam đã 'rầm rộ' tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm 93 năm ngày thành lập hôm 03/02.

Lễ trao Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng (mang tên Búa liềm vàng) diễn ra vào ngày 03/02 tại Hà Nội.

Phát biểu tại sự kiện, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, ông Vương Đình Huệ nói : "Sức hấp dẫn và hiệu ứng lan tỏa của các tác phẩm báo chí về đề tài xây dựng Đảng càng khẳng định trách nhiệm và sự ủng hộ to lớn của cấp ủy, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự cổ vũ nhiệt thành của toàn thể nhân dân đối với nền báo chí cách mạng Việt Nam", theo báo Nhân Dân .

Thành tựu và mục tiêu gì ?

Về những thành tựu của Đảng cộng sản Việt Nam từ năm 1930 đến nay, nhà nghiên cứu Trần Thị Bích từ CSIS nói với BBC :

"Đảng cộng sản Việt Nam đã đưa ra những cải cách và chính sách có thể nói là kịp thời giúp Việt Nam thích ứng với tình hình mới sau Chiến tranh Lạnh và từ đó phát triển kinh tế và nâng cao vị thế. Trong đó phải kể đến chính sách Đổi Mới năm 1986 và chiến lược hợp tác và đấu tranh năm 2003.

Nhờ vào những thay đổi đó, từ một đất nước bị cô lập và bị cấm vận, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 189 trên tổng số 193 thành viên Liên Hợp Quốc, bao gồm cả 5 thành viên Hội Đồng Bảo An, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 17 nước và đối tác toàn diện với 14 nước".

"Hiện Việt Nam là thành viên của 63 tổ chức quốc tế, có quan hệ kinh tế thương mại với hơn 230 quốc gia và vùng lãnh thổ, và đã ký kết 16 hiệp định thương mại tự do với 65 trung tâm và nền kinh tế hàng đầu thế giới", bà Bích cho biết.

Đảng cộng sản Việt Nam thừa nhận "mục tiêu trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 không hoàn thành" .

Thay vào đó, Đảng cộng sản Việt Nam lập mục tiêu vào năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, "Việt Nam sẽ trở thành nước đang phát triến, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao" .

Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao .

Tuy nhiên mức thu nhập đầu người cụ thể đã không được đề cập trong các mục tiêu này.

Thay vào đó, Đảng cộng sản Việt Nam chỉ đề cập mục tiêu đến năm 2025, GDP bình quân đầu người khoảng 4.700 - 5.000 USD .

Tính chính danh 'suy giảm'

Trong báo cáo 'Corruption Perceptions Index năm 2022' của tổ chức Transparency International, Việt Nam đã được tăng 3 điểm lên mức 42 điểm, và ở vị trí thứ 77. Đây cũng mức điểm cao nhất của Việt Nam kể từ năm 2012 đến nay

Nhà nghiên cứu từ CSIS cho rằng "tình trạng tham nhũng tràn lan đã làm suy giảm tính chính danh của Đảng".

"Lãnh đạo Việt Nam đã nói rất nhiều về việc chống tham nhũng nhưng hiệu quả còn chưa cao. Chiến dịch 'đốt lò' của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng mới chỉ tập trung vào việc làm giảm bớt triệu chứng nhưng chưa nhắm tới giải quyết gốc rễ của vấn đề".

Ngày 02/02, tại Lễ trao Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng, ông Nguyễn Phú Trọng đã nhắc  đến tác phẩm "Thép đã tôi thế đây" của nhà văn Liên Xô Nikolai Ostrovski, cụ thể ông trích dẫn câu nói, "Cái quý nhất của con người là cuộc sống và danh dự sống, bởi vì đời người chỉ sống có một lần".

Danh dự "mới là điều thiêng liêng" đã được ông Trọng nhắc đến nhiều lần trước đó trong bối cảnh chiến dịch 'đốt lò' vẫn tiếp tục 'nóng' lên với hai đại án là chuyến bay 'giải cứu' và kit xét nghiệm Việt Á.

Một số nhân vật hàng đầu trong chính phủ Việt Nam đã rời khỏi chức vụ, và được truyền thông trong nước nhắc đến là "được miễn nhiệm".

Ông Nguyễn Xuân Phúc được Quốc hội làm thủ tục miễn nhiệm chức Chủ tịch nước hôm 18/01 để 'chịu trách nhiệm chính trị' trước 'Đảng và nhân dân'.

Hôm 04/02, vị nguyên Chủ tịch nước nói một ý về vụ Việt Á : "Gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến Việt Á, chưa bao giờ gặp giám đốc Việt Á, điều này đã được Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận rõ ràng".

Trước đó chiều 09/01, hai phó thủ tướng là ông Phạm Bình Minh và ông Vũ Đức Đam được miễn nhiệm "trên cơ sở nguyện vọng cá nhân".

Trong báo cáo 'Corruption Perceptions Index năm 2022' của tổ chức Transparency International, Việt Nam đã được tăng 3 điểm lên mức 42 điểm, và ở vị trí thứ 77 .

Đây cũng mức điểm cao nhất của Việt Nam kể từ năm 2012 đến nay.

Hiện chưa rõ căn cứ Transparency International tăng điểm cho Việt Nam.

BBC News tiếng Việt đã liên lạc về vấn đề này nhưng Transparency International từ chối đưa ra bình luận.

Về lý do sâu xa của tham nhũng, bà Trần Thị Bích đề cập đến một trong các nguyên nhân là "lương công chức còn rất thấp".

"Trước ngày 07/01/2023, lương công chức loại C bậc 1 chỉ có 2.011.500 đồng/tháng. Bậc lương công chức cao nhất là loại A3, bậc 6 cũng chỉ dừng ở mức 11.920.000/ tháng. Mức lương như vậy không đủ sống, khiến cho công chức phải tìm đến những nguồn thu nhập ngoài luồng".

"Để giải quyết được nạn tham nhũng, Việt Nam cần nâng cao mức lương công chức không chỉ đủ sống mà còn dư để tiết kiệm. Việc tiếp theo là tăng mức hình phạt cho việc tham nhũng để răn đe", bà Bích nhận định.

Vẫn là lực lượng 'tiên phong' ?

Danh dự "mới là điều thiêng liêng" đã được ông Trọng nhắc đến nhiều lần trước đó trong bối cảnh chiến dịch 'đốt lò' vẫn tiếp tục 'nóng' lên với hai đại án là chuyến bay 'giải cứu' và kit xét nghiệm Việt Á

Trả lời câu hỏi của BBC về việc liệu Đảng cộng sản Việt Nam vẫn sẽ giữ 'vai trò tiên phong' hay không hay liệu có kịch bản nào xảy ra tiếp theo, nhà nghiên cứu Trần Thị Bích đánh giá :

"Điều 4 của Hiến pháp Việt Nam ghi rõ Đảng cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Điều này chỉ có thể thay đổi khi Hiến pháp được sửa đổi".

Cho đến nay trên thế giới có 5 quốc gia theo chế độ cộng sản gồm Trung Quốc, Bắc Hàn, Lào, Cuba và Việt Nam.

Tháng 11/2022, Viện International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA) đã công bố báo cáo về Tình trạng Dân chủ Toàn cầu năm 2022 .

Bản báo cáo của IDEA cho thấy trong khu vực Đông Nam Á, thì Campuchia, Lào và Việt Nam "vẫn gắn chặt với chủ nghĩa chuyên chế mà không thấy dấu hiệu thay đổi nào".

Trong các nhóm nước, thì IDEA xếp Việt Nam nằm ở nhóm nước theo chế độ chuyên chế (authoritarian regime).

Nội dung báo cáo 2022 có liên quan đến Việt Nam như sau : "Việt Nam, giống Trung Quốc và Singapore đã thành công trong việc mang lại sự thịnh vượng kinh tế mà không trao quyền dân chủ, mang lại cho thể chế cộng sản một vỏ ngoài về tính chính danh trước quần chúng".

"Ở Trung Quốc và Việt Nam, người dân có thể cảm thấy tiến trình dân chủ hiện là không khả thi hoặc quá nhiều rủi ro".

Gần hơn với Trung Quốc hay là Mỹ ?

"Đất nước Việt Nam muốn duy trì một vị trí cân bằng và không chọn phe. Tuy nhiên, sự cân bằng đó có được duy trì hay không phụ thuộc vào hành động của Trung Quốc ở Biển Đông và cách Mỹ tiếp cận với những vấn đề nhạy cảm, như nhân quyền, trong quan hệ với Việt Nam", nhà nghiên cứu Trần Thị Bích cho biết.

Nhận định về triển vọng Đảng cộng sản Việt Nam sẽ xích lại gần hơn với Trung Quốc hay sẽ là với Mỹ trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị đang dâng cao trên thế giới, nhà nghiên cứu Trần Thị Bích nói :

"Cần phân biệt rõ Đảng cộng sản Việt Nam và đất nước Việt Nam. Kể từ khi bình thường hóa quan hệ Việt-Trung năm 1991, Đảng cộng sản Việt Nam vẫn luôn duy trì quan hệ tốt với Đảng cộng sản Trung Quốc để giúp đỡ lẫn nhau sau sự sụp đổ của khối Cộng sản chủ nghĩa".

"Đất nước Việt Nam muốn duy trì một vị trí cân bằng và không chọn phe. Tuy nhiên, sự cân bằng đó có được duy trì hay không phụ thuộc vào hành động của Trung Quốc ở Biển Đông và cách Mỹ tiếp cận với những vấn đề nhạy cảm, như nhân quyền, trong quan hệ với Việt Nam", bà Bích nhận định với BBC.

Trước đó, hồi tháng 11/2022, trong chuyến công du của ông Trọng đến Bắc Kinh, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói cả hai nước và hai Đảng cộng sản "không bao giờ để bất kỳ ai can thiệp" vào tiến trình của đôi bên, theo đài truyền hình nhà nước CCTV.

Bình luận với BBC vào tháng 11/2022, Giáo sư Carl Thayer cho rằng, hai nhà lãnh đạo đảng Cộng sản Việt Nam và Trung Quốc sẽ chú trọng vào đường hướng tương lai của hai đảng và các cam đoan lẫn nhau rằng đôi bên đều đoàn kết xã hội chủ nghĩa.

"Tập Cận Bình sẽ nêu vấn đề lo ngại về sự nhúng tay của Mỹ vào các vấn đề đối nội của Việt Nam nhằm làm thay đổi chế độ. Ông Tập cũng sẽ đảm bảo với ông Trọng rằng Trung Quốc sẽ không tìm cách phá hoại hệ thống chính trị của Việt Nam", theo ông Carl Thayer.

Nguồn : BBC, 05/02/2023

****************************

Đảng cộng sản Việt Nam tròn 93 tuổi và Tầm nhìn 2045 từ các phía

BBC, 03/02/2023

Trước ngày kỷ niệm 93 năm thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (03/02/1930-2023), báo chí chính thống ở nước này có nhiều bài về các hoạt động kỷ niệm công cộng.

Những ngày đầu của nền độc lập : Thị trưởng Hà Nội, bác sĩ Trần Duy Hưng đọc diễn văn chào mừng Chủ tịch Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa Hồ Chí Minh từ Pháp trở về. Đây là giai đoạn Đảng cộng sản Việt Nam chấp nhận có tính chiến thuật thể chế đa đảng trong Quốc hội 1946. Trong số quan khách có sĩ quan Pháp.

Ví dụ như đợt chiếu phim kỷ niệm ngày 03/02, phong trào "cán bộ, đảng viên tiên phong nêu gương" trong nhiệm vụ... cùng nhiều hoạt động khác.

Bên cạnh dòng tin bài thuần tuý ca ngợi cũng có những phân tích về thách thức cho đảng cầm quyền ở Việt Nam hiện nay.

Trên trang Tuần Việt Nam (VietnamNet 01/02/2023), Tiến sĩ ngành quản trị công Nguyễn Văn Đáng đề cập đến hai thách thức ông cho là lớn nhất của Đảng cộng sản Việt Nam trong hai thập niên tới : thu hút sự ủng hộ của dân, và quản trị quốc gia tốt.

Tác giả này viết :

"Từ góc độ lãnh đạo và cầm quyền, có thể thấy hai thách thức lớn nhất đối với Đảng Cộng Sản Việt Nam trong tiến trình hiện thực hóa khát vọng quốc gia phát triển trong hơn hai thập kỷ tới.

Thứ nhất, với vai trò lãnh đạo là thu hút và vun đắp sự ủng hộ của quảng đại quần chúng nhân dân cho tầm nhìn lãnh đạo...

Thứ hai, với vai trò cầm quyền là thực hiện quản trị quốc gia tốt".

Thực tế thay đổi nhanh hơn bộ máy ?

Có vẻ như cả hai điều này, được giới quan sát nước ngoài chỉ ra lâu nay, đều nảy sinh từ hoàn cảnh đặc thù của Việt Nam hiện nay :

Hội nhập quốc tế sâu rộng dẫn tới đa dạng hóa tư duy, tư tưởng, lối sống ; dân số trẻ rất đông (không còn nhớ 'công lao cách mạng' của các thế hệ cộng sản đi trước), và độc quyền của đảng cộng sản lãnh đạo nhà nước ở quốc gia gần 100 triệu dân - đông dân nên quản lý và phát triển không dễ như trước.

Xã hội Việt Nam đã thay đổi nhiều và các vấn đề trở nên phức tạp hơn, yêu cầu, áp lực với bộ máy chuyên chính kiểu Leninist xem ra đã bất cập ở nhiều điểm.

Thế nhưng, trong khuôn khổ của hệ thống hiện nay, Tiến sĩ Đáng chỉ nêu ra biện pháp mang tính kỹ thuật, tăng hiệu năng chứ không thay đổi cơ bản thể chế hiện hành, vì mô hình tam quyền phân lập bị chính thức tẩy chay ở Việt Nam :

"Đảng cần đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa cấu trúc quản trị quốc gia nhằm gia tăng hiệu lực, hiệu quả của việc ban hành và thực thi chính sách.

Những chính sách tốt sẽ chứng minh năng lực cầm quyền của Đảng với bằng chứng là sự thay đổi tích cực cho các nhóm xã hội cụ thể, qua đó góp phần vào sự thay đổi chung của đất nước…".

Điều này đã được các nhà nghiên cứu nước ngoài chỉ ra từ mấy năm trước khi nói về tham vọng tự đổi mới của Đảng cộng sản Việt Nam.

Cuối năm 2017, bài của Adam Fforde và Lada Homutova "Political Authority in Vietnam : Is The Vietnamese Communist Party a Paper Leviathan ?" (Uy quyền chính trị ở Việt Nam : Đảng cộng sản Việt Nam có phải là nhà khổng lồ chân đất sét ? - nguyên văn : bằng giấy) đặt câu hỏi tiến trình Đổi mới có mục tiêu gì.

Theo họ, ban đầu thì Đổi mới là để cứu chế độ, nhưng sau nó có thêm mục tiêu là tạo thành công. Tham vọng của Đảng cộng sản Việt Nam vừa là "bảo tồn thể chế" (regime survival) và "thành công của thể chế này" (regime success).

Điều này lý giải một mặt nền kinh tế và xã hội cứ tiếp tục mở, một mặt, bộ máy cứ tiếp tục học theo lối cũ, nặng về tư tưởng.

Từ 2017 đến nay, tiến trình không thay đổi.

Điểm mới là xung khắc 'thị trường-ý thức hệ' tiếp tục giằng xé nội bộ, nhân sự của 5 triệu đảng viên ở Việt Nam, và một số không nhỏ đã dính án tham nhũng.

Ngay tuần này các báo Đảng cộng sản ở Việt Nam tiếp tục đề xuất lấy lý luận chính trị là kim chỉ nam cho hệ thống công :

"Mọi cán bộ, đảng viên ra sức học tập lý luận chính trị, nâng cao trình độ lý luận, trí tuệ, khắc phục tình trạng ngại, lười học lý luận hoặc học hời hợt, hình thức cốt có bằng cấp để xếp ngạch cán bộ, công chức hoặc quy hoạch cán bộ, thăng tiến".

Có chỗ cho cải cách kiểu 'tân tự do' hay không ?

Trong các văn bản chính thức tại Việt Nam về Tầm nhìn 2045 (có chỗ nêu 2050), Đảng cầm quyền hoàn toàn bác bỏ mô hình đa nguyên chính trị và 'dân chủ, nhân quyền kiểu Phương Tây".

Cùng lúc cải cách kinh tế của nước này hưởng lợi lớn từ hệ thống tân tự do toàn cầu, tạm gọi là 'Trật tự đồng đô la'.

Dù các nhóm phản biện trong nội bộ hệ thống ở Việt Nam, cùng một số nhà hoạt động, nhân sĩ đã nêu ra nhu cầu cải tổ thể chế từ lâu, các báo Đảng coi việc chuyển đổi mô hình này là nguy hiểm :

"Bốn nguy cơ Đảng nêu ra gần 30 năm trước đến nay vẫn tồn tại có mặt phức tạp hơn, như tham nhũng, suy thoái, tiêu cực, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".

Trong khi đó, các sử gia quan trọng trên thế giới như Niall Ferguson (Đại học Harvard) tin rằng sau Chiến tranh Lạnh, bước vào Thế kỷ 21, "công nghệ và kinh tế" sẽ quyết định chính trị, xã hội và sự tồn vong của các dân tộc, chứ không phải ngược lại.

Điều này làm bật ra câu hỏi tính đặc thù của thể chế ở Việt Nam có sức sống thế nào, và với các học giả nước ngoài, mô hình tân tự do (neoliberalism) có tương lai gì ở Việt Nam hay không.

Vẫn hai tác giả nước ngoài nói trên, gồm ông Adam Fforde, một chuyên gia có thời gian làm việc lâu tại Việt Nam, dùng biểu tượng Leviathan - người khổng lồ nắm quyền, của Thomas Hobbes để cho rằng chính quyền ở Việt Nam cố tìm một con đường khả thi trong bối cảnh thay đổi nội bộ và quốc tế.

Họ không phải là độc tài, mà là một thứ thể chế nhấn mạnh đến uy quyền để làm một cái gì đó cho quốc gia và cho chính họ. Nói ngắn gọn thì thể chế của Đảng cộng sản Việt Nam cố gắng làm một thứ Leviathan có uy quyền thực sự, không phải "hổ giấy".

Họ giữ quyền trong tâm thế vì quốc gia và bảo vệ dân, tuy bằng ngôn ngữ khá độc đoán, chứ không phải là thứ quyền lực thô bạo, hai nhà nghiên cứu viết.

Tuy thế, thách thức hiện đại hóa bộ máy lại gặp một cản trở lớn... ngay trong mảng khái niệm chính trị cơ bản.

Phân tích hai khái niệm 'uy' (authority) và 'quyền lực' (power) trong chính tiếng Việt, Fforde và Homutova đi đến kết luận khá cơ bản về cơ hội tiếp tục áp dụng các biện pháp của chủ nghĩa tân tự do tại Việt Nam, hiểu rộng ra là cải cách kiểu hiện đại hóa, toàn cầu hóa, kỹ trị :

"Nếu thể chế này muốn dùng các kỹ năng quản trị tân tự do, nó phải cải tổ về mặt chính trị và cùng lúc, đảm bảo uy quyền" (if it wants to use neoliberal governing techniques, it must reform politically and, concurrently, secure authority).

Tầm nhìn 2045 như thế có vẻ như đang tiếp tục cần được thảo luận để xem con đường nào ít mâu thuẫn nội tại nhất cho hệ thống chính trị Việt Nam những năm tháng tới.

Nguồn : BBC, 03/02/2023

Lời tòa soạn : Chúng tôi hân hạnh giới thiệu cùng quý độc giả một bài viết cũ của Nguyễn Gia Kiểng nhân dịp chính quyền Việt Nam kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Đảng cộng sản. Bài viết tuy đã được phổ biến cách đây 8 năm nhưng nội dung và những lý luận về Đảng cộng sản Việt Nam vẫn còn thời sự. Nội dung bài này cung cấp thêm một số lý luận khác về vai trò của Đảng cộng sản Việt Nam trong suốt giai đoạn vừa qua.

Kính chúc quý độc giả một ngày bình yên.

Ban biên tập Thông Luận

----------------------

Đảng cộng sản đã là yếu tố chính trong các yếu tố quyết định số phận của đất nước ta trong gần một thế kỷ qua.

Nếu ta đặt câu hỏi : "Nếu không có Đảng Cộng Sản thì ngày nay Việt Nam sẽ ra sao ?" thì chắc chắn câu trả lời sẽ là : "ít nhất cũng phồn vinh hơn gấp 15 hay 20 lần hiện nay, đã là một trong những nước G20, đã không có sáu triệu người thiệt mạng vì nội chiến, đã không mất Hoàng Sa, Trường Sa, Nam Quan, Lão Sơn, Bản Giốc". Thành tích của Đảng Cộng Sản thật là kinh hoàng. Thất bại không phải là từ ngữ phù hợp, phải nói là thảm họa.

Hôm nay, ngày 3/2/2015 này Đảng Cộng Sản Việt Nam vừa tròn 85 tuổi và đã cầm quyền trong gần 70 năm tại miền Bắc và 40 năm trên cả nước. Dù có lập trường nào đối với Đảng Cộng Sản thì đây cũng vẫn phải là thời điểm để nhìn lại thành tích của nó, vì một lý do giản dị là chúng ta đã là chúng ta hiện nay vì nó. Nó đã là yếu tố chính trong các yếu tố quyết định số phận của đất nước ta trong gần một thế kỷ qua.

Chiến tranh giành độc lập và thống nhất đất nước hay nội chiến khủng bố ?

Hãy bắt đầu bằng thành tích quan trọng nhất, cũng là thành tích duy nhất mà Đảng Cộng Sản tự hào : cuộc chiến 1945-1975. Sự kiện cho tới nay các cấp lãnh đạo cộng sản chỉ tự hào về cuộc chiến này tự nó có ý nghĩa. Trước hết nó là sự thú nhận rằng ngoài cuộc chiến này, họ không thể khoe khoang một công lao nào khác dù 40 năm, nghĩa là gần hai thế hệ, đã trôi qua từ ngày 30/4/1975. Một chính quyền không làm được gì đáng kể trong suốt một thòi gian dài như vậy là một chính quyền chắc chắn phải bị loại bỏ không thương tiếc dù có quá khứ lẫy lừng thế nào đi nữa ; không một dân tộc nào có thể chấp nhận phí phạm một thời gian dài như thế nếu còn muốn tồn tại trong thế giới thay đổi dồn dập này.

Nhưng cuộc chiến này là gì ?

Về bản chất, cả hai giai đoạn mà Đảng Cộng Sản gọi là "chống Pháp" và "chống Mỹ" đều chỉ là những giai đoạn của một cuộc nội chiến bởi vì tuyệt đại bộ phận những người đã chiến đấu cũng như những nạn nhân đều là người Việt. Các lãnh tụ cộng sản cũng không hề phủ nhận bản chất nội chiến của cuộc chiến này. Họ chỉ biện luận rằng đây là cuộc nội chiến chính nghĩa lãnh đạo bởi những nhân vật tài đức phi thường một lòng vì dân vì nước, đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, một mẫu mực về trí tuệ, kiến thức và đạo đức để giải phóng đồng bào khỏi ách thống trị và bóc lột dã man của một bọn ngụy quyền bán nước, và hơn nữa cũng là cuộc đấu tranh chống Pháp, chống Mỹ để xây dựng chủ nghĩa xã hội trong tiến trình tất yếu của nhân loại lên chủ nghĩa cộng sản. Giờ đây tất cả những lập luận này đều đã bộc lộ rõ thực chất ngây ngô và gian trá.

Dân chúng ở trong các vùng "tạm chiếm" thoải mái hơn hẳn các vùng "giải phóng" về mọi mặt chính trị, kinh tế, xã hội, giáo dục. Những tiết lộ muộn màng như của Bùi Tín, Trần Đĩnh và nhiều người khác cũng đã cho thấy các cấp lãnh đạo cộng sản, kể cả ông Hồ Chí Minh, đều chỉ là những người vừa sơ sài về kiến thức vừa thấp kém về đạo đức và nhân cách. Ngày nay, khi sự hỗ trợ ồ ạt của Liên Xô và Trung Quốc cho Đảng Cộng Sản đã được mọi người nhìn nhận, những chiêu bài "chống Pháp", "chống Mỹ" chỉ nói lên một sự thực đau lòng : dân tộc ta đã là con vật khờ khạo bị hy sinh trong cuộc tranh hùng giữa các nước lớn. Đảng Cộng Sản phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về cuộc nội chiến này bởi vì họ đã khởi xướng nó và đã nhất định không chịu đối thoại với những người Việt Nam trước mặt họ để tìm một thỏa hiệp. Cũng đừng quên rằng nội chiến nằm trong bản chất của chủ nghĩa cộng sản, tiếng gọi đấu tranh giai cấp và tiếng gọi nội chiến chỉ là một.

Bao nhiêu người Việt Nam đã thiệt mạng ? Cho đến nay dù đã cầm quyền 40 năm trên cả nước chính quyền cộng sản Việt Nam vẫn chưa thực hiện một nghiên cứu nghiêm túc nào về cuộc nội chiến đẫm máu này, nhưng như trong mọi thảm kịch bị bưng bít thiệt hại thực sự có thể vượt mọi ước lượng. Thí dụ như con số nạn nhân thực sự của Cải Cách Ruộng Đất : nhiều người đã đưa những con số 20.000 hay 50.000 người, nhưng rồi cố giáo sư Đặng Phong sau khi phối kiểm vô số báo cáo lưu trữ đã tìm ra con số 172.008 người. Sáu triệu có thể là con số nạn nhân vừa phải của cuộc nội chiến này, ngoài những tàn phá kinh khủng khác về tình cảm cũng như vật chất cho đất nước. Ý niệm "nội chiến chính nghĩa" tự nó cũng đã là một ý niệm ngu xuẩn. Không có cuộc nội chiến nào có chính nghĩa cả bởi vì không có gì tàn phá một dân tộc bằng nội chiến. Gây ra nội chiến phải được coi là tội nặng nhất đối với đất nước dù nhân danh bất cứ lý do nào. Trong lịch sử thế giới chưa có dân tộc nào gượng dậy được trong một vài thế hệ sau một cuộc nội chiến dài và khốc liệt như như chúng ta đã trải qua, ngay cả với một cố gắng hòa giải dân tộc thành thực và quả quyết. Sự kiện có những người hãnh diện vì đã tham gia cuộc chiến này chỉ tố giác sự thiếu vắng tư tưởng chính trị của chúng ta. Sự kiện có những người đến nay vẫn không nhìn thấy nhu cầu hòa giải dân tộc chỉ chứng tỏ chúng ta là một dân tộc vẫn chưa trở lại bình thường sau khi đã bị chấn thương quá nặng trong cả cơ thể lẫn trí tuệ và tâm hồn.

Cũng cần phải nhắc lại thêm một lần nữa là Đảng Cộng Sản đã thắng không phải vì tài giỏi -các cấp lãnh đạo cộng sản thường chỉ có trình độ tiểu học- mà nhờ bản chất khủng bố của nó, như tuyệt đại đa số các đảng cộng sản trên thế giới. Các tổ chức khủng bố có hiệu lực ghê gớm của chúng. Chúng giữ được kỷ luật nội bộ tuyệt đối, có thể quyết định một cách rất nhanh chóng và có thể làm bất cứ gì vì, đối với chúng, tất cả mọi phương tiện đều tốt để đạt mục đích. Chỉ từ vài thập niên gần đây thôi thế giới mới lên án khủng bố như một phương thức đấu tranh dơ bẩn. Sự thay đổi cách nhìn về khủng bố này đã là một trong những nguyên nhân chính khiến phong trào cộng sản thế giới khựng lại rồi sụp đổ.

Một tội ác đối với tổ quốc…

Thành tích gắn liền và chuẩn bị cho cuộc nội chiến này là tội ác tàn sát hàng trăm nghìn người thuộc các đảng phái quốc gia –như Việt Nam Quốc Dân Đảng và Đại Việt- hoặc chỉ giản dị là không chấp nhận chủ nghĩa cộng sản, được phát động ngay từ năm 1945 và đạt tới cao điểm trong những năm sau đó. Những người yêu nước này đã bị tàn sát chỉ vì Đảng Cộng Sản muốn giành độc quyền kháng chiến để áp đặt chủ nghĩa Mác-Lênin. Đợt tàn sát này đã cướp đi của đất nước những người yêu nước chân chính nhất và giải thích tại sao tinh thần dân tộc của chúng ta lại yếu hẳn đi sau đó, yếu đến nỗi "yêu nước" bị đồng hóa với yêu chủ nghĩa cộng sản, một chủ nghĩa mà một trong những mục tiêu chính được công bố là xóa bỏ các quốc gia, mà không gây phản ứng nào đáng kể. Lịch sử sẽ phải làm rõ thảm kịch này, ít nhất để làm rõ trách nhiệm của Hồ Chí Minh và Đảng Cộng Sản và để trả công lý cho ký ức của các nạn nhân.

Đảng Cộng Sản còn đẩy sự bỉ ổi đến độ bắt buộc con cái phải chửi cha mẹ sắp bị hành quyết.

…và một tội ác đối với nhân loại

Một thành tích kinh khủng giữa hai giai đoạn nội chiến là đợt tàn sát Cải Cách Ruộng Đất. Như vừa nói ở phần trên 172.008 người đã bị thảm sát. Họ bị giết, sau khi bị đánh đập và sỉ vả, không phải vì đã phạm một tội nào mà chỉ vì bị coi là thuộc một thành phần mà Đảng Cộng Sản muốn tiêu diệt. Đảng Cộng Sản còn đẩy sự bỉ ổi đến độ bắt buộc con cái phải chửi cha mẹ sắp bị hành quyết. Theo định nghĩa của công pháp quốc tế đây là một tội ác lớn đối với nhân loại (1). Hồi ký Đèn Cù của Trần Đĩnh vừa được xuất bản cho thấy chính ông Hồ Chí Minh đã chủ xướng tội ác có chuẩn bị qui mô với tất cả nhẫn tâm này. Dù sau đó Đảng Cộng Sản đã nhìn nhận sai lầm nhưng những người có trách nhiệm chính đã chỉ bị phê bình và kiểm điểm chiếu lệ. Riêng ông Hồ Chí Minh vẫn còn được ca tụng như một mẫu mực về đạo đức.

Hủy diệt trí tuệ và nhân cách Việt Nam

Thành tích vẫn còn cần được đánh giá đúng mức là chính sách tàn phá trí tuệ Việt Nam mà vụ Nhân Văn – Giai Phẩm chỉ là một thí dụ. Người Việt Nam bị cấm suy nghĩ và phát biểu một cách khách quan. Tư tưởng bị cấm đoán, triết lý duy nhất được nhồi sọ là triết lý Mác-Lênin vừa sai vừa độc hại. Đó là một trong những lý do chính khiến trí tuệ Việt Nam bị thui chột và làm chúng ta thua kém thế giới như hiện nay. Tuy vậy sự tàn phá trí tuệ có lẽ không tai hại bằng sự tàn phá đạo đức và nhân cách đối với trí thức Việt Nam. Các tiết lộ muộn màng ngày càng nhiều cho thấy không phải là các trí thức cộng sản đã lầm mà thực ra họ đã nhận ra ngay từ đầu bản chất gian ác của Đảng Cộng Sản nhưng họ đã bị khủng bố toàn diện đến độ không dám nói lên sự thực, dù chỉ là một phần. Rồi để che giấu sự nhát sợ của chính mình một số người đã làm ra vẻ thực sự tin tưởng vào Đảng, thậm chí còn đóng kịch hãnh diện, và đóng góp lừa bịp quần chúng. Hậu quả là một phần đáng kể các cựu chiến binh và đảng viên cộng sản vẫn còn tin ở quá khứ oai hùng của Đảng. Họ cũng là những nạn nhân của những người cầm đầu Đảng Cộng Sản và của sự thiếu vắng những trí thức dũng cảm.

Cuối cùng là một nước Việt Nam không đáng kể và không có chủ quyền

Người ta cũng có thể nhắc tới cuộc thảm sát Tết Mậu Thân 1968 tại Huế, chính sách bỏ tù và hạ nhục tập thể đối với quân đội, công chức, trí thức, doanh nhân miền Nam sau 1975, các đợt "đánh tư sản", hai vụ đổi tiền cướp đoạt, đợt tổ chức cho vượt biên bán chính thức, việc thành lập "Đảng Việt Nam Phục Quốc" để làm bẫy bắt hàng chục ngàn thanh niên vô tội v.v. Không quên hàng triệu dân oan bị cướp đất cướp nhà. Tất cả đều vừa là những sai lầm lớn vừa là những tội ác lớn.

Nhưng thành tích rõ rệt và đồ sộ hiện nay là sự tụt hậu bi đát so với thế giới. Thu nhập trung bình của một người Việt Nam chỉ bằng 15% mức trung bình thế giới. Tổng sản lượng của nước ta chỉ bằng một nửa số thương vụ của một công ty Samsung của Hàn Quốc. Càng bi đát vì môi trường ô nhiễm, đạo đức suy đồi, xã hội băng hoại, con người suy nhược ý chí, mất lòng tin và vô cảm. Chúng ta đứng hàng thứ 14 trên thế giới về dân số nhưng hoàn toàn không có một thành tựu nào được thế giới biết đến cả, dù là công ty, một sản phẩm, một tác phẩm văn học, nghệ thuật hay một thành tích thể thao. Việt Nam hiện nay là một nước không đáng kể.

Không đáng kể và cũng không có chủ quyền quốc gia. Ông Trương Tấn Sang sẽ để tên lại trong lịch sử như là người đã thay mặt Đảng Cộng Sản sang Bắc Kinh tháng 6/2013 chính thức hóa một thời kỳ Bắc thuộc mới, cam kết nhận chỉ thị của Trung Quốc trong các quan hệ đối ngoại. Trung Quốc "trúng thầu" 80% các công trình xây dựng, thuê nhiều khu rừng đầu nguồn, lập nhiều khu của riêng người Hoa ngay trên lãnh thổ Việt Nam. Số nợ của Việt Nam đối với Trung Quốc còn là một "bí mật quốc gia" nhưng điều chắc chắn là chính quyền Việt Nam hiện nay chỉ sống được để tiếp tục đưa ra những con số thống kê lếu láo nhờ được Trung Quốc bơm tiền, trên thực tế nó đã phá sản.

Và nếu ta đặt câu hỏi : "nếu không có Đảng Cộng Sản thì ngày nay Việt Nam sẽ ra sao ?" thì chắc chắn câu trả lời sẽ là : "ít nhất cũng phồn vinh hơn gấp 15 hay 20 lần hiện nay, đã là một trong những nước G20, đã không có sáu triệu người thiệt mạng vì nội chiến, đã không mất Hoàng Sa, Trường Sa, Nam Quan, Lão Sơn, Bản Giốc".

Thành tích của Đảng Cộng Sản thật là kinh hoàng. Thất bại không phải là từ ngữ phù hợp, phải nói là thảm họa. Đảng Cộng Sản đã là thảm họa cho Việt Nam trên tất cả mọi phương diện và trong tất cả mọi địa hạt. Người Việt Nam nào có thể không phẫn nộ ? Càng phẫn nộ khi nhân danh thành tích đó nó ngang ngược tuyên bố giữ độc quyền lãnh đạo đất nước trong thời gian vô hạn định. Thực không khác một lực lượng chiếm đóng.

Đảng Cộng sản là một bộ máy mà tính hoại loạn (perversion) đã liên tục tăng cường để sau cùng thoát khỏi mọi kiểm soát. Nó thay đổi con người chứ không ai thay đổi được nó. Hãy lấy thí dụ của chính ông tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Về mặt cá nhân ông ấy có thể là một người tốt. Tôi có cảm tưởng ông Trọng là một người chuyên cần và tương đối lương thiện, nhận xét này cũng được xác nhận bởi một người bạn chung là anh Trần Bắc Quỳ, tức nhà văn Trần Hoài Dương. Tuy vậy ở địa vị tổng bí thư, ông ấy chỉ biết biện hộ một cách trâng tráo cho một chế độ gian ác, hung bạo với đồng bào nhưng lại quỵ lụy trước Bắc Kinh.

Thái độ nào ?

Kỷ niệm 85 năm hiện hữu của Đảng Cộng Sản là dịp để mọi người Việt Nam cùng ý thức rằng chế độ cộng sản là một quốc họa đã kéo dài quá lâu. Nó phải chấm dứt sớm để đất nước còn có thể có một tương lai. Nó không mạnh mà cũng không tự tin. Nó xấc xuợc chỉ bởi vì chúng ta quá nhu nhược, và chúng ta nhu nhược không phải vì dân trí hay dân chí Việt Nam yếu mà vì trí thức Việt Nam chưa đảm nhiệm được vai trò đáng lẽ phải đảm nhiệm.

Thực ra chúng ta cũng không nên thù ghét Đảng Cộng sản. Nó chỉ là một sản phẩm của lịch sử và văn hóa của chính chúng ta. Một dân tộc không có tư tưởng chính trị không khác một con tầu không phương hướng ; mọi tai họa đều có thể xẩy đến và cộng sản chỉ là một. Vấn đề là giải quyết bài toán cộng sản, bắt đầu bằng một thái độ.

Phải dứt khoát đối với Đảng Cộng Sản, từ bỏ mọi ý định "giúp đảng cải thiện để mạnh lên, giành lại lòng tin của nhân dân". Một cơ hội trước mắt để biểu lộ thái độ này là từ chối thẳng thắn mọi kêu gọi "đóng góp ý kiến" cho Đại hội 12 sắp tới.

Chúng ta vẫn có thể, và cần, thảo luận ôn hòa và thân thiện với Đảng Cộng Sản về một lộ trình dân chủ hóa bởi vì không có chọn lựa nào khác một khi chúng ta đã lên án nội chiến và chọn đấu tranh bất bạo động trong tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc. Nhưng tư thế và mục tiêu phải rõ ràng. Họ là họ, chúng ta là chúng ta. Chúng ta không giấu mục tiêu là đưa chế độ và chủ nghĩa cộng sản vào dĩ vãng và xây dựng một thể chế dân chủ đa nguyên đúng nghĩa. Không có vấn đề cải tiến chế độ cộng sản vì ít ra những thảm kịch của đất nước cũng đã phải khiến chúng ta hiểu rằng chế độ cộng sản không cải tiến được nữa.

Những thảo luận xem các chính sách và mục tiêu của Đại hội 12 phải như thế nào, nên ủng hộ ai làm tổng bí thư, những ai nên vào bộ chính trị và ban bí thư v.v. đều vô nghĩa và quá trễ. Bất cứ chính sách nào, lãnh đạo nào cũng thế thôi bởi vì chính Đảng Cộng Sản -bộ máy cũng như tinh thần của nó- đã bị hoại loạn. Chính Đảng Cộng Sản, chứ không phải các cán bộ và đảng viên, đã trở thành độc hại một cách không thể đảo ngược. Đảng Cộng Sản cũng giống như một tôn giáo mà cả thượng đế lẫn giáo lý và hàng giáo phẩm đều phải vất bỏ ; các tín đồ chỉ còn một chọn lựa hiển nhiên.

Trong tinh thần đồng bào và anh em, thay vì khuyến khích các đảng viên cộng sản dùng dằng trong ảo tưởng có thể đổi mới Đảng, chúng ta phải nói rất thẳng thắn là họ chỉ có chọn lựa giữa bỏ đảng hoặc phấn đấu thật quyết liệt để biến nó thành một đảng hoàn toàn khác. Tự họ sẽ khám phá ra rằng hai chọn lựa này thực ra chỉ là một. Và nhiều người sẽ đến với phong trào dân chủ.

Nguyễn gia Kiểng

(3/2/2015)

(1) Tòa án quốc tế Nuremberg năm 1945 xử tội ác Quốc Xã Đức định nghĩa "tội ác đối với nhân loại" là bao gồm các hành vi giết hại, tiêu diệt, nô lệ hóa, lưu đày… đối với thường dân vì những lý do chính trị, tôn giáo, chủng tộc.

Hôm nay, 03/02/2023, Đảng Cộng Sản Việt Nam kỷ niệm 93 năm ngày thành lập. Đây là dịp để chúng ta cùng nhìn lại bản chất, hoạt động, di sản và hiện tình của nó. Không giản dị như nhiều người có thể nghĩ. Lịch sử Đảng Cộng Sản Việt Nam rất phức tạp và lại bị xuyên tạc, để tôn vinh cũng như để phỉ báng, cho nên trước hết cần một cái nhìn rất bao quát.

Tại sao lấy tên Xô Viết Nghệ Tĩnh ? Đó là vì Đảng Cộng Sản được thành lập như một bộ phận của Liên Xô, lấy Liên Xô làm tổ quốc.

DNA của Đảng Cộng Sản Việt Nam

Cũng giống như ngày sinh của ông Hồ Chí Minh, ngày thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam không rõ rệt. Mãi tới năm 1960 họ mới chọn ngày 03/02/1930, trước đó trong 30 năm họ nói đảng được thành lập ngày 06/01/1930. Điều chắc chắn là Đảng Cộng Sản Việt Nam đã ra đời trong một hội nghị tại Hồng Kông từ ngày 06/01/1930 đến ngày 07/02/1930 như một phân bộ của Quốc Tế Cộng Sản (hay Đệ Tam Quốc Tế) theo một chỉ thị của Quốc Tế Cộng Sản chứ không phải như một chính đảng Việt Nam ; điều này cần được nhấn mạnh vì nó có ảnh hưởng rất quan trọng lên các định hướng chiến lược của Đảng Cộng Sản Việt Nam sau này. Tên đảng mới đầu là Đảng Cộng Sản Việt Nam, sau đổi thành Đảng Cộng Sản Đông Dương theo chỉ thị của Quốc Tế Cộng Sản ; đảng giả vờ giải tán năm 1945, tái xuất hiện năm 1951 dưới tên Đảng Lao Động Việt Nam, sau cùng từ năm 1976 lại lấy tên là Đảng Cộng Sản Việt Nam.

Phải hiểu Quốc Tế Cộng Sản (cũng thường được gọi là Đệ Tam Quốc Tế) để hiểu Đảng Cộng Sản Việt Nam. Quốc Tế Cộng Sản được Lenin thành lập năm 1919 sau khi giành được chính quyền tại Nga để chối bỏ Quốc Tế Xã Hội Chủ Nghĩa (hay Đệ Nhị Quốc Tế) như là liên minh quốc tế của những đảng ít nhiều tán thành lý thuyết của Karl Marx. Như vậy ngay từ đầu hai khái niệm Cộng Sản và Xã Hội (hay Xã Hội Chủ Nghĩa) đã khác nhau, thậm chí kình địch với nhau.

Đặc tính đầu tiên của Quốc Tế Cộng Sản, được ghi rõ trong 21 điều kiện gia nhâp, là nó không chỉ chống giới chủ nhân mà còn loại trừ hai giai cấp tiểu tư sản và trí thức.

Quan trọng hơn là nguyên tắc dân chủ tập trung mà nhiều người thường nhắc đến dù chưa hiểu rõ nghĩa. Nguyên tắc này được quyết định trong Đại Hội 5 của Quốc Tế Cộng Sản năm 1924. Nó quy định rằng trong các đảng cộng sản chỉ có một lập trường chính trị duy nhất do đa số quyết định, và vì trong một chế độ cộng sản chỉ có một đảng thôi nên lập trường đó cũng là lập trường chính trị duy nhất trong cả nước. Đó chính là định nghĩa của chủ nghĩa nhất nguyên.

Nghiêm trọng hơn nữa là quyết định của Đại 6 của Quốc Tế Cộng Sản năm 1928 theo đó người cộng sản chỉ có một tổ quốc là Liên Xô. Đa số các đảng cộng sản, trong đó có Đảng Cộng Sản Việt Nam, đã chấp nhận quy định này dù thực tình hay miễn cưỡng vì đó là điều kiện để được là thành viên của Quốc Tế Cộng Sản và được Liên Xô tài trợ.

Tóm lại Đảng Cộng Sản Việt Nam đã ra đời không phải như một đảng Việt Nam để phục vụ đất nước Việt Nam mà như một bộ phận của Quốc Tế Cộng Sản lấy Liên Xô làm tổ quốc. Đó là gien (DNA) của Đảng Cộng Sản Việt Nam và giải thích các hoạt động sau này của nó. Cũng nên biết rằng cho tới nay đảng ca của Đảng Cộng Sản Việt Nam vẫn là bài Quốc Tế Ca với những lời ca như "chế độ xưa ta phá sạch tan tành (…), bao nhiêu lợi quyền ắt về tay mình".

Ngay sau khi thành lập, năm 1931, Đảng Cộng Sản Việt Nam phát động cuộc nổi dậy Xô Viết Nghệ Tĩnh với khẩu hiệu "Trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ", nghĩa là giết sạch trí thức, địa chủ và những người giầu hoặc có uy tín, theo đúng điều lệ của Quốc Tế Cộng Sản. Cuộc nổi dậy này đã bị dẹp tan trong một biển máu sau khi chính nó cũng đã tạo ra một biển máu. Tại sao lấy tên Xô Viết Nghệ Tĩnh ? Đó là vì Đảng Cộng Sản được thành lập như một bộ phận của Liên Xô, lấy Liên Xô làm tổ quốc. Những ai vào thăm viện bảo tàng của Đảng Cộng Sản còn có thể thấy lá cờ đỏ của phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh với khẩu hiệu "Vạn Tuế Sô Nga, Sô Nga Vạn Tuế".

Cái gien bẩm sinh Xô Viết, chứ không phải Việt Nam, giải thích tại sao Đảng Cộng Sản Việt Nam không lên án việc Nga xâm lăng Ukraine, đó là vì ơn sinh thành. Nó cũng sẽ giải thích tại sao Đảng Cộng Sản không ngần ngại gây ra cuộc nội chiến 30 năm (1945 – 1975) làm sáu triệu người chết, đất nước tan tành và hận thù chồng chất. Cuộc chiến này bắt đầu với cuộc tàn sát trên 100.000 người yêu nước trong các đảng Việt Nam Quốc Dân Đảng và Đại Việt và kết thúc, sau chiến thắng, với cuộc tập trung cải tạo –thực tế là bỏ tù và hạ nhục, làm kiệt quệ cả thân xác lẫn tinh thần- hàng trăm nghìn người tinh nhuệ nhất của miền Nam. Đó là vì quan tâm chính của họ không phải là đất nước Việt Nam mà là phong trào cộng sản quốc tế do Liên Xô lãnh đạo. Như ông Lê Duẩn đã từng nói : "ta đánh là đánh cho cả Liên Xô và Trung Quốc". Trước đó ông Hồ Chí Minh cũng đã từng tuyên bố dù sông có cạn, núi có mòn, nhiều thành phố có thể bị tiêu hủy nhưng quyết tâm chiến tranh của Đảng Cộng Sản không hề lay chuyển. Chắc chắn là có nhiều, rất nhiều, người thực sự yêu nước trong Đảng Cộng Sản, tôi đã từng gặp họ, nhưng tổ quốc của những người lãnh đạo cộng sản không phải là Việt Nam mà là Liên Xô, và tham vọng quyền lực.

Điều cũng đáng lưu ý là những văn kiện làm nền tảng cho sự thành lập Đảng Cộng Sản. Chúng gồm : Chính cương vắn tắt , Sách lược vắn tắt , Chương trình tóm tắt , Điều lệ vắn tắt  của Đảng. Tất cả đều sơ sài. Có thể nói không sai chút nào là Đảng Cộng Sản Việt Nam đã được thành lập bởi những người mê cuồng chủ nghĩa Marx vì thiếu cả văn hóa lẫn tinh thần dân tộc và lòng yêu nước. Nếu có một chút văn hóa họ đã phải biết rằng chủ nghĩa Marx đã bị chối bỏ ngay tại cái nôi của nó từ hơn một nửa thế kỷ trước rồi, trong Đai Hội Gotha tại Đức năm 1875 và đã không mê cuồng đến thế.

Lấy tội làm công

Giai đoạn kế tiếp là cuộc nội chiến 30 năm 1945 – 1975 mà Đảng Cộng Sản rất tự hào và cho rằng đó là thành tích lịch sử vẻ vang của họ. Họ chia làm hai giai đoạn chống Pháp giành độc lập (1945 – 1954) và chống Mỹ thống nhất đất nước (1954 – 1975).

Trước hết phải khẳng định hai điều :

- Một là đây là một cuộc nội chiến, bởi vì gần 99% những người đã chết, quân lính cũng như thường dân, đều là người Việt. Việc hai bên nhận viện trợ từ nước ngoài không thay đổi bản chất nội chiến. Vả lại sau này sự thật được phơi bày là đã có rất nhiều cố vấn Nga và Trung Quốc đã đến Việt Nam giúp phe cộng sản.

- Hai là đối với một dân tộc không có tội nào lớn hơn tội gây ra nội chiến. Nội chiến tai hại hơn rất nhiều so với một cuộc chiến tranh với nước ngoài ; nó không chỉ gây thiệt hại nhân mạng và vật chất mà còn làm rách nát tình cảm dân tộc, làm suy yếu nội lực và tiềm năng của đất nước một cách nghiêm trọng trong một thời gian rất dài. Kinh nghiệm của mọi dân tộc đều đã cho thấy rằng một nước dù chỉ trải qua một cuộc nội chiến ngắn cũng rất khó gượng dậy trong một thời gian rất lâu dù với một cố gắng hòa giải dân tộc rất tận tình. Đảng Cộng Sản Việt Nam đã gây ra một cuộc nội chiến kéo dài 30 năm, sau đó đã hành quyết, bỏ tù, hạ nhục và phân biệt đối xử. Vết thương nội chiến vẫn còn nguyên vẹn.

Lý do chống Pháp của giai đoạn 1945 -1954 không đúng vì sau Thế Chiến II chủ nghĩa thực dân đã chính thức bị khai tử bởi bản Tuyên Ngôn Nhân Quyền Phổ Cập của Liên Hiệp Quốc mà Pháp đã góp phần chính trong việc soạn thảo. Độc lập của các dân tộc đã trở thành luật quốc tế. Pháp cũng đã chính thức trả độc lập cho Việt Nam năm 1948, chỉ còn vấn đề chuyển tiếp. Nếu độc lập là mục đích thì không cần chiến tranh nhưng mục tiêu của Đảng Cộng Sản là thiết lập chế độ cộng sản và bành trướng Quốc Tế Cộng Sản, và họ đã gặp sự chống đối của những người Việt Nam không chấp nhận chủ nghĩa cộng sản. Nội chiến đã xảy ra vì thế.

Lý do chống Mỹ của giai đoạn sau càng vô lý hơn vì Mỹ hoàn toàn không phải là một nước thực dân và không hề có tham vọng bành trướng. Họ đã trả độc lập cho Philippines và liên tục từ chối yêu cầu được sáp nhập vào Mỹ của Porto Rico. Lý do chiến tranh cũng chỉ giản dị là vì Đảng Cộng Sản muốn áp đặt chủ nghĩa cộng sản.

Thành tích mà Đảng Cộng Sản tự hào -và trên thực tế cũng nhìn nhận là thành tích duy nhất của họ- thực ra là một tai họa khủng khiếp cho dân tộc. Tội lớn càng lớn hơn khi kẻ phạm không nhận tội mà còn huênh hoang.

Để đi đến kết quả nào ? Giai đoạn thứ ba, từ 1975 đến 1986, đã là giai đoạn vỡ mộng. Đảng Cộng Sản đã chiến thắng, đã thực hiện triệt để chủ nghĩa Mác Lênin trên cả nước và đã khiến đất nước phá sản hoàn toàn một cách nhanh chóng, gần như tức khắc. Năm 1979, khi tôi vừa đi tù cải tạo về, trên các đường phố Sài Gòn vẫn còn đầy rẫy những bảng hiệu hoành tráng chưa kịp kịp gỡ xuống ghi những mục tiêu thần thoại về công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tăng trưởng kinh tế, tiến bộ văn hóa xã hội của kế hoạch 1976 -1980. Thật là lố bịch giữa một thành phố đang sa sút và đói khổ cùng cực. Dầu vậy Sài Gòn vẫn may mắn hơn các nơi khác. Trong một chuyến đi công tác tại Cần Giờ năm 1980, với tư cách là một chuyên gia nhà nước, tôi đã biết cả một gia đình chết đói ngay cạnh chỗ làm việc của tôi. Tôi cũng được biết nhiều trường hợp chết đói khác ở nhiều nơi. Sự phá sản đã bi đát và rõ ràng đến nỗi không một quan chức cộng sản nào có thể phủ nhận. Nhưng làm sao người ta có thể ngây ngô đến nỗi đặt ra những mục tiêu thần thoại cho năm 1980 vào giữa lúc mà sự suy sụp đã quá rõ ràng ? Càng ngây ngô bởi vì trong khi đưa ra chính sách công nghiệp hóa hiện đại hóa chính quyền lại lùa dân về nông thôn để lập những "khu kinh tế mới" mà công việc duy nhất là trồng trọt, chủ yếu là khoai mì.

Sự thất bại hoàn toàn và tuyệt đối này đã buộc chính quyền cộng sản phải đổi mới, mở ra giai đoạn của chính sách kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, giai đoạn thứ tư trong lịch sử Đảng Cộng Sản và vẫn còn đang tiếp tục.

Mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa từ miền Bắc được áp dụng cho cả nước sau 1975. Cảnh nông dân trao nộp lúa và hoa màu cho hợp tác xã - ảnh chụp năm 1977 ở một xã gần Hà Nội.

Nhận diện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

Nhưng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì ?

Chính sách này đã có từ 45 năm tại Trung Quốc và 37 năm tại Việt Nam nhưng tới nay vẫn chưa có một định nghĩa rõ rệt nào. Nó chỉ là một nhượng bộ lúng túng của Trung Quốc sau khi chủ nghĩa cộng sản phá sản và làm hàng chục triệu người chết đói sau cuộc Đại Cách Mạng Văn Hóa. Bỏ chủ nghĩa cộng sản về mặt kinh tế nhưng vẫn giữ nguyên chế độ độc tài toàn trị. Bỏ chủ nghĩa cộng sản nhưng vẫn giữ chế độ cộng sản. Nó quá vô lý để có thể có một định nghĩa bài bản.

Tuy vậy cái gọi là "kinh tế thị trường đinh hướng xã hội chủ nghĩa" đã xuất hiện và tồn tại từ khá lâu rồi, ta có thể dùng cách tiếp cận của môn sinh vật học để quan sát và mô tả nó.

Đó là một chính sách kinh tế trong đó chính quyền nhìn nhận một không gian kinh tế tư nhân và một số quyền tư hữu, để thị trường quyết định giá cả, số lượng và khách hàng cho các sản phẩm, nhưng vẫn duy trì một khu vực công với trọng lượng lớn hơn, đặc biệt là vẫn giành độc quyền sở hữu đất đai cho nhà nước.

Chính sách này đưa tới hai hệ luận tất yếu là tham nhũng và đầu cơ bất động sản.

Tham nhũng vì từ nay xã hội có của cải, tư nhân có tiền và các quan chức có quyền trong khi luật pháp lại tùy tiện. Sự lạm dụng công quyền cho lợi ích cá nhân, định nghĩa của tham nhũng, vì thế là tự nhiên. Một cách cụ thể chúng ta có thể so sánh hai chế độ Việt Nam Cộng Hòa của miền Nam trước đây và chế độ cộng sản hiện nay. Trong chế độ Việt Nam Cộng Hòa không có một quan chức nào, dù là bộ trưởng, thứ trưởng hay giám đốc, là triệu phú đô la cả ; trái lại trong chế độ cộng sản hiện nay không có một quan chức nào từ cấp bí thư huyện ủy hay vụ trưởng trở lên lại không có ít nhất vài triệu đô la. Đó là hậu quả logic của kinh tế thị trường đinh hướng xã hội chủ nghĩa.

Đầu cơ bất động sản trở thành một bắt buộc của chế độ vì từ nay xã hội trở thành giầu có hơn và chính quyền –chính quyền trung ương cũng như các chính quyền địa phương- cần một ngân sách lớn hơn để kiểm soát xã hội và duy trì chế độ độc tài. Phương tiện hiệu lực nhất để có ngân sách là bán đất, đúng ra là bán quyền sử dụng đất. Nhưng muốn bán được đất liên tục thì cũng phải có xây dựng liên tục và muốn có xây dựng liên tục thì phải chấp nhận đầu cơ nhà đất. Người ta mua nhà không phải để ở mà để bán lại với giá cao hơn ; muốn như thế thì giá bất động sản phải liên tục tăng lên cao hơn lãi suất cho vay của các ngân hàng. Thực tế trong các năm qua, tại Trung Quốc cũng như tại Việt Nam, người ta mua nhà để đầu cơ hơn là để ở. Đó là mô hình kim tự tháp Ponzi. Chiếc bong bóng bất động sản ngày càng phình ra, tới một lúc nào đó sẽ bể và ngân sách chính quyền suy sụp.

Hai hệ luận này –tham nhũng và đầu cơ bất động sản- chứng tỏ chính sách kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là vô lý và nhất định không sớm thì muộn cũng dẫn tới bế tắc và khủng hoảng.

Chính sách kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đưa tới hai hệ luận tất yếu là tham nhũng và đầu cơ bất động sản

Ngoan cố tới cùng ?

Chính quyền cộng sản Việt Nam đã chỉ bắt chước Trung Quốc một cách máy móc và ngoan ngoãn. Trung Quốc làm gì thì Việt Nam làm theo sau đó, dù là về tham nhũng hay đầu cơ bất động sản. Trung Quốc đã khủng hoảng từ vài năm nay và ngày càng khủng hoảng nặng hơn. Việt Nam cũng đã bắt đầu gặp khó khăn và khó khăn sẽ lớn hơn, thậm chí có thể đưa tới khủng hoảng, trong năm nay. Việt Nam sẽ điêu đứng hơn Trung Quốc vì nghèo hơn. Hy vọng lôi kéo đầu tư của các công ty đa quốc đang dự định rời Trung Quốc cũng trở thành mong manh sau khi Việt Nam gây thất vọng vì thái độ bênh Nga và thân Trung Quốc trong thời gian gần đây. Các công ty không rời Trung Quốc để chuyển sang một nước chư hầu của Trung Quốc.

Khó khăn kinh tế đến vào giữa lúc chế độ đang khủng hoảng nội bộ lớn. Ba bộ trưởng, hai phó thủ tướng và cả chủ tịch nước đã bị thanh trừng. Đấu đá nội bộ chỉ có thể gia tăng bởi vì Đảng Cộng Sản đã mất lý tưởng chung và cũng không còn đồng thuận nào trên một tư tưởng chính trị hay một dự án chính trị.

Ông Nguyễn Phú Trọng đã không hiểu được rằng một tổ chức chính trị lớn chỉ có thể xây dựng được và sau đó tồn tại được nếu đặt nền tảng trên một tư tưởng chính trị lành mạnh và một dự án chính trị đúng đắn. Ông là người duy nhất tại Việt Nam còn cố tin vào chủ nghĩa Mác – Lênin dù nó đã bị cả thế giới nhận diện như một sai lầm và một tội ác. Ông cố đề cao cái gọi là "tư tưởng Hồ Chí Minh" dù nó hoàn toàn không có. Ông tin là có thể chống tham nhũng để làm sạch Đảng Cộng Sản mà không biết rằng nó nằm ngay trong logic của chế độ. Ông không thuyết phục được ai nhưng cũng không ai có thể thay thế được ông trong chức vụ tổng bí thư đảng chỉ vì Đảng Cộng Sản đã hết sức sống sau khi đã tích lũy đủ những mâu thuẫn để sụp đổ. Cuối cùng có lẽ, cũng như Đảng Cộng Sản và Hồ Chí Minh, ông sẽ được nhớ tới như là một người đã ngoan cố ôm chặt lấy sai lầm tới hơi thở cuối cùng.

Nguyễn Gia Kiểng

(03/02/2023)

+ Ngày 3/2/2023 đánh dấu 93 năm Đảng cộng sản Việt Nam thành lập, nhiều người cộng sản hậu bối nghĩ rằng đây là đảng của Việt Nam. Xin thưa không, Hồ chí Minh lúc đó thành viên của Đệ Tam Quốc Tế mà Đảng cộng sản Việt Nam chỉ là 1 chi bộ của Đảng cộng sản Liên Xô.

+ Sau 93 năm Đảng cộng sản Việt Nam đã gây ra bao nhiêu đau khổ và tang thương cho đất nước vài chục triệu người đã chết như : Cải cách ruộng đất, Nhân Văn - Giai Phẩm, xâm lăng Miền Nam, những trại tập trung tù cải tạo, đánh Tư sản mại bản, đuổi đi kinh tế mới, hàng triệu người chết tên đường vượt biên…

Hoàng Bách nói chuyện với Đinh Xuân Quân và Nguyễn Gia Kiểng

Nguồn : Người Việt Channel, 01/02/2023

2023 – Một năm mới đầy bất ổn cho dân tộc Việt

Hoàng Anh, Thoibao.de, 01/02/2023

Theo thường lệ, năm mới người ta chúc nhau an khang, thịnh vượng, hạnh phúc, và hy vọng một năm mới sẽ tốt đẹp hơn năm cũ.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII Đảng cộng sản Việt Nam họp tại Thủ đô Hà Nội, sau khi thảo luận các văn kiện do Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII trình - Ảnh minh họa

Nhưng Việt Nam, bước sang năm mới Quý Mão với đầy lo lắng, bất an. Những ngày cuối năm, nội bộ Đảng cộng sản đấu đá, tranh giành nhau một cách lộ liễu với hàng loạt quan chức cấp cao bị khởi tố, bị bãi nhiệm. Trong cuộc đấu này, phe thủ cựu đang nắm thế thượng phong và đang hừng hực khí thế truy quét khắp nơi. Tuy vậy, phe "kỹ trị" chưa chắc đã thua cuộc. Có thể, họ đang âm thầm hành động để giành lại quyền hành. Có thể, các bên sẽ lại đạt được các thỏa hiệp mới nên chỉ có dân là thua thiệt trong cuộc đấu quyền lực của họ.

Đảng cộng sản Việt Nam vẫn luôn coi đất nước như tài sản riêng của họ. Họ coi lịch sử, truyền thống nghìn đời của dân tộc cũng chỉ là truyền thừa riêng của họ. Họ coi dân như thần dân, họ buộc dân phải cúi đầu, phải cam chịu. Họ lừa bịp bằng những lời hoa mỹ như "quyền làm chủ của nhân dân", bằng những "thành tựu nổi bật", bằng những "tăng trưởng ngoạn mục". Trong khi người dân mất việc làm dẫn đến thiếu đói phải đi bới thùng rác, thì Đảng trưởng vẫn không biết ngượng mồm mà hô hào, "Toàn đảng, toàn dân, toàn quân ta đã phát huy tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quyết tâm, bản lĩnh, đoàn kết, năng động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, với nhiều dấu ấn nổi bật…" trong lời chúc đầu năm.

Những vụ tham nhũng đình đám như Việt Á, chuyến bay giải cứu, cục đăng kiểm, AIC, những vụ lừa đảo kinh hoàng như SCB, Vạn Thịnh Phát, FLC, Tân Hoàng Minh… thì Đảng lờ tịt, thậm chí coi đó là "thành tích chống tham nhũng". Đảng không hề thừa nhận nhưng những vụ việc này đã làm Đảng lộ nguyên hình là một tổ chức tội phạm, tạo điều kiện cho giới gian thương lũng đoạn.

Đảng không hề xấu hổ mà công bố con số tăng trưởng hơn 8%, con số lạm phát dưới 4%, dù những con số này chẳng ai tin, từ dân đen cho đến chuyên gia. Các chuyên gia thì phân tích dựa trên sự mâu thuẫn giữa các số liệu do chính Đảng cung cấp, người dân thì căn cứ ngay trong kinh tế gia đình họ, tất cả đều chỉ đến một kết quả chung : Đảng đang nói dối.

Đảng chỉ mải mê trong cuộc đấu quyền lực của mình mà không thèm quan tâm đến hiện tính đất nước cũng như đời sống cùng khổ của người dân, đặc biệt là giới công nhân.

Xu hướng đấu đá nội bộ sẽ còn kéo dài trong năm 2023 này, bởi mới đầu năm mà nhiều lãnh đạo Đảng đã bày tỏ quyết tâm chống tham nhũng đến cùng, đầy trên báo chí. Cái quyết tâm này của Đảng sẽ kéo theo sự tuột dốc của nền kinh tế vốn đã bết bát vào cuối năm 2022, vì cuộc đấu đá nội bộ đã làm tê liệt toàn bộ bộ máy hành chính. Quan chức từ lớn đến nhỏ không còn muốn làm việc vì lo sợ sẽ bị biến thành củi.

Khủng hoảng chính trị đã khiến giới đầu tư nước ngoài e ngại, những nhà lãnh đạo mới lên thay thế không đủ kiến thức và kinh nghiệm để làm việc khiến nhiều nhà đầu tư đã chuyển hướng đầu tư sang các quốc gia khác khi họ chuyển cơ sở sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

Hệ thống tài chính ngân hàng, thị trường bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu… đã bất ổn kéo dài từ giữa năm 2022, đến nay vẫn chỉ loay hoay trong các giải pháp ngắn hạn và tạm thời. Tình trạng thiếu hụt thanh khoản ngân hàng chỉ được giải quyết bằng cách bơm tiền và bơm tiền. Sự mất lòng tin đã khiến người gửi tiền, nhà đầu tư, tìm cách bảo quản tài sản của mình bằng những phương thức khác, thay vì gửi ngân hàng và cổ phiếu, trái phiếu. Kinh tế càng suy thoái thì niềm tin lại càng mất thêm, niềm tin càng mất thì thị trường càng khó phục hồi… Cái vòng xoáy cứ thế mà đi xuống.

Biện pháp duy nhất để giải quyết dứt điểm tình trạng này là sự minh bạch, sự minh bạch từ chính quyền cho đến các doanh nghiệp. Chỉ có sự minh bạch mới có thể lấy lại lòng tin của người dân và từ đó giúp nền kinh tế phục hồi. Tuy nhiên, sự minh bạch chính là tử huyệt của Đảng cộng sản. Một khi tất cả mọi thứ đều công khai, Đảng như ông vua cởi truồng trước mắt công chúng, bao nhiêu tội lỗi, bao nhiêu xấu xa đều phơi bày thì Đảng đâu còn chính danh để tiếp tục cầm quyền.

Chưa kể, người mơ hồ nhất cũng nhận ra, Đảng của ông Trọng đang lún sâu vào quỹ đạo của Trung Quốc, một quỹ đạo có nguy cơ dẫn đến mất nước.

Năm 2023, một năm mới đầy bất ổn cho dân tộc Việt Nam và chưa rõ sẽ kéo dài đến bao giờ, chưa rõ, liệu sự bất ổn này có dẫn tới một biến động lớn hơn hay không ?

Hoàng Anh (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 01/022/2023

*********************

Những hậu quả của cuộc thanh trừng trong nội bộ Đảng

Thu Phương, Thoibao.de, 01/02/2023

Trong vòng chưa tới ba tuần, từ ngày 30/12 đến ngày 18/1, ba lãnh đạo kỹ trị chủ chốt của Việt Nam đã đồng loạt rời chính trường vì "chịu trách nhiệm chính trị". Đây là một sự kiện "chưa từng có" trong lịch sử cầm quyền của Đảng cộng sản. Vì vậy, nó gây xôn xao dư luận trong và ngoài nước.

Ba lãnh đạo phải "chịu trách nhiệm chính trị"

Đảng cộng sản công bố rằng, những vị lãnh đạo này phải "chịu trách nhiệm chính trị" về tình trạng tham nhũng trong lĩnh vực được Đảng phân công. Đây có thể xem là cách mà Đảng làm dịu sự bất mãn của công chúng về quốc nạn tham nhũng.

Việt Nam không có văn hóa từ chức, cán bộ Đảng lại càng không. Năm 2013, ông Dương Trung Quốc, nguyên Đại biểu Quốc hội đã từng phát biểu về "văn hóa từ chức" tại nghị trường. Ông ám chỉ đến việc, do sự điều hành yếu kém của Chính phủ đã dẫn đến tình trạng "bất ổn kinh tế vĩ mô", nhưng quan chức lại chỉ "xin lỗi" là xong, tuy nhiên, đây cũng chỉ là một ý kiến cá nhân.

Đảng cộng sản hoạt động dựa trên tư tưởng Marx Lenin và chủ nghĩa tập thể, loại bỏ chủ nghĩa cá nhân. Các thành viên của Đảng phải cam kết trung thành và "nguyện suốt đời phấn đấu hy sinh cho lý tưởng cộng sản". Bởi vậy, họ không có khái niệm từ chức, vì mọi việc họ làm đều là theo "chủ trương, đường lối của Đảng".

Từ sau khi Đảng thực hiện "Đổi mới", chấp nhận kinh tế tư nhân, thì sự mâu thuẫn giữa hai hệ thống giá trị, một bên là thị trường tự do, đi theo quy luật cung cầu của chủ nghĩa tư bản, và một bên là lý tưởng cộng sản, ngày càng trở nên gay gắt, khiến sự lãnh đạo thống nhất và duy nhất của Đảng cộng sản bị phá vỡ.

Điều này dẫn đến nội bộ Đảng chia làm hai phe : phe Chính phủ đi theo hướng "kỹ trị" đối lập với phe Đảng vẫn muốn duy trì tư tưởng và hệ thống lãnh đạo theo quan điểm của Chủ nghĩa Marx Lenin.

Sự mâu thuẫn này đã từng bùng lên trong những năm 2010, với sự đối đầu giữa ông Nguyễn Tấn Dũng và ông Nguyễn Phú Trọng, kết thúc với việc ông Dũng về làm "người tử tế" vào năm 2016.

Sau giai đoạn đối đầu gay gắt này, Việt Nam quay lại một mô hình toàn trị mới, đó là mô hình Đảng – Nhà nước mạnh. Tuy nhiên, trong mô hình này, tham nhũng không hề suy giảm, mà ngược lại, còn có xu hướng gia tăng cả về mức độ và số lượng.

Do đó, Đảng đã đẩy các lãnh đạo "kỹ trị" ra để "chịu trách nhiệm chính trị", để giữ cho Đảng bộ mặt "sạch sẽ" và duy trì tính chính danh. Tuy nhiên, hành động này có thể gây ra những hậu quả khó lường.

Thứ nhất, việc hàng loạt quan chức phải rời nhiệm sở đã tạo ra những khoảng trống trong bộ máy nhà nước. Việc điều hành kinh tế theo quy luật thị trường cần phải có những lãnh đạo có kiến thức và kỹ năng quản trị, xử lý vấn đề linh hoạt ; chứ không phải là bất kỳ ai được Đảng giao phó như phương pháp quản lý kế hoạch hóa tập trung cứng nhắc.

Phe thủ cựu đang thắng thế

Trong quan hệ ngoại giao quốc tế và trong quan hệ đối với các nhà đầu tư nước ngoài, ba lãnh đạo vừa bị loại khỏi chính trường là những người được đánh giá cao. Ông Phúc, ông Minh và ông Đam đều được đánh giá là có năng lực, có kinh nghiệm và thân thiện với phương Tây.

Việt Nam muốn phát triển kinh tế thì không thể bỏ qua việc kêu gọi đầu tư nước ngoài, nhưng với môi trường kinh doanh còn thiếu minh bạch, thì mối quan hệ cá nhân giữa các nhà lãnh đạo và các nhà đầu tư là điều rất quan trọng. Thay vì đặt niềm tin vào hệ thống chính trị, các nhà đầu tư sẽ đặt niềm tin vào người lãnh đạo.

Hậu quả thứ hai là bộ máy hành chính dường như bị "đóng băng" bởi nỗi bất an từ chiến dịch chống tham nhũng, nay còn tăng thêm bởi khái niệm "chịu trách nhiệm chính trị".

Cuối cùng, việc không có các quy định, các chuẩn mực cho hành động "chịu trách nhiệm này", việc không công khai, thiếu minh bạch dẫn đến tình trạng tù mù và mất niềm tin trong dân chúng. Người dân không thấy Đảng trong sạch hơn sau khi loại bỏ quan tham, mà họ chỉ thấy càng ngày càng có nhiều quan tham hơn.

Thu Phương (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 01/02/2023

**************************

Tổng công quá "rát", Thủ Chính vội vã "vái tứ phương" ?

Tú Ngọc, Thoibao.de, 01/02/2023

Sau cú ngã ngựa của ông Nguyễn Xuân Phúc vào ngày 18/1, thì ông Phạm Minh Chính đã tới nhà cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng thắp nhang, vái lạy trước ảnh thờ của ông này. Cũng ngay ngày hôm đó, ông Chính cũng đến nhà riêng của ông Đại tướng Võ Nguyên Giáp thắp nhang khấn vái. Tất nhiên ông Phạm Minh Chính lấy lý do là dịp cận Tết đến thắp hương tưởng nhớ.

Ông Phạm Minh Chính dâng hương tưởng nhớ các cố lãnh đạo Chính phủ - Ảnh minh họa

Hai ngày sau, ông Phạm Minh Chính lại bay vào Sài Gòn, tiếp tục lặp lại hành động thắp nhang khấn vái các vị cựu lãnh đạo cộng sản đã qua đời. Cụ thể như sau : Ông Chính đến nhà riêng của ông Phạm Hùng – cố Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng – ở quận 3 Thành phố Hồ Chí Minh, thắp nhang và khấn vái ông này. Xong ông Chính đến nhà ông Võ Văn Kiệt – cố Thủ tướng – cũng tại quận 3 Thành phố Hồ Chí Minh, và cũng thắp nhang khấn vái. Ngoài ra ông Phạm Minh Chính cũng mò đến tận Củ Chi để thắp nhang khấn vái trước ảnh thờ tại tư gia ông Phan Văn Khải – cố Thủ tướng.

Ngày mùng 6 Tết, ông Phạm Minh Chính đốt nhang khấn vái ông Hồ Chí Minh tại Khu di tích K9 – Đá Chông, huyện Ba Vì, Hà Nội, trong ngày lễ phát động Tết trồng cây "Đời đời nhớ ơn Bác Hồ". Không biết ông khấn gì và liệu Bác Hồ của ông có độ cho ông hay không, tuy nhiên, đến ngày mồng 7 Tết ông lại đốt nhang khấn tiếp. Lần này ông đến Khu di tích Kim Liên tại Nghệ An để thắp nhang cầu khấn ông Hồ Chí Minh một lần nữa. Ngoài ra, nửa đêm, ông cùng đoàn tùy tùng đến Ngã ba Đồng Lộc, thắp nhang khấn vái các trinh nữ công binh đã mất mạng vì bom đạn tại đây.

Cũng có những quan chức đi khấn vái thắp nhang trong dịp Tết Nguyên đán, tuy nhiên, không ai thắp nhang và khấn nhiều như ông Phạm Minh Chính trong những ngày trước và sau Tết. Không biết ông Phạm Minh Chính có lòng biết ơn những người đã khuất của chế độ cộng sản không, hay ông thắp nhanh để cầu xin điều gì ?

Những ngày Tết, tệ nạn mê tín dị đoan xảy ra công khai tại các chùa chiền quốc doanh. Điều này đã trở thành chuyện bình thường của chế độ này. Thực tế thì các quan chức cộng sản cũng rất mê tín, tuy nhiên, một nhà quan sát cho rằng, cách mê tín của quan chức cộng sản là mê tín cao cấp. Tức là họ không chịu đến các tụ điểm hành nghề mê tín dị đoan của các chùa quốc doanh, vì nơi này đông người và dân biết mặt họ. Những nơi này chỉ để cho dân đen cúng vái cầu xin, còn họ thì đi những nơi "sang chảnh" hơn để cầu cúng.

Không ít quan chức cộng sản đã đến tận Ấn Độ, nơi được cho là khởi nguồn của đạo Phật để cầu xin. Trong số đó, có thể kể đến như Nguyễn Tấn Dũng, Trần Bắc Hà và Trần Đại Quang. Đấy là những nơi thờ đạo Phật thực sự, chứ không phải mê tín. Tuy nhiên, các quan chức cộng sản thì lại đem lòng mê tín của mình đến đất Phật mà xin.

Thực tế, đạo Phật của chính đạo không hề có chuyện cầu xin Phật ban phước. Với đạo Phật đúng nghĩa, anh muốn có phước báo thì anh phải hành thiện, thế thôi. Anh đã ác với dân thì dù anh có cầu xin Phật cạn nước bọt, anh cũng chẳng thoát được kiếp nạn.

Có một bạn đọc chia sẻ với cộng tác viên của Thoibao một ý kiến rằng, không biết các ông lãnh đạo cộng sản đã chết có quyền năng gì hay không ? Những ông này chưa chắc gì là thánh thần, mà có khi đang ở địa ngục. Vậy thì, nếu cầu xin các vị này chưa chắc gì họ có đủ quyền năng để ban phước lành.

Thực ra câu chuyện tâm linh là có, nhưng nó chẳng liên quan gì đến chuyện cầu xin cả. Hãy làm thiện thì tự nhiên điều thiện sẽ tới. Làm chính trị chia phe đấu nhau rồi giành quyền lực, giành tiền bạc phải đi đến đối đầu và sống mái với nhau trên chính trường, thì điều tất yếu là có kẻ bị đánh bại và có kẻ chiến thắng. Nếu không tham thì đâu thể xảy ra họa bị tấn công để đến giờ phải xin ? Đạo lý đơn giản đó có lẽ người cộng sản không bao giờ nhận ra. Lòng tham là một trong bộ tam gồm "tham sân si" là thứ mà đạo Phật bảo phải diệt bỏ. Không diệt mà còn nuôi lòng tham cho lớn, thì khấn vái làm gì cho mất công ?

 Tú Ngọc (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 01/02/2023

*************************

Chống tham nhũng, ‘phía bên kia’ bắt đầu phản công ?

Trân Văn, VOA, 01/02/2023

Sau những Trần Thị Nguyệt Thu, Nguyễn Thị Xuân Trang, Vương Hà My, mới đây, công chúng bắt đầu thảo luận sôi nổi về Tô Hà Linh (ái nữ của ông Tô Lâm - Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an Việt Nam),...

Ông Tô Lâm.

Sau những Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, Huỳnh Tấn Việt, Bùi Nhật Quang, Nguyễn Thành Phong, Phạm Xuân Thăng, Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh, Trần Văn Nam – những Ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam đã thôi... "phục vụ", mạng xã hội và một số cơ quan truyền thông bắt đầu nhắc đến danh tính những cá nhân là thân nhân giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam.

Sau những Trần Thị Nguyệt Thu (phu nhân của ông Nguyễn Xuân Phúc – cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), Nguyễn Thị Xuân Trang (ái nữ của ông Nguyễn Xuân Phúc), Vương Hà My (ái nữ của ông Vương Đình Huệ - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), mới đây, công chúng bắt đầu thảo luận sôi nổi về Tô Hà Linh (ái nữ của ông Tô Lâm - Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an Việt Nam)...

Giống như cô My đột nhiên nổi như cồn sau khi khoe vừa tốt nghiệp Oberlin College - một trường đại học tọa lạc ở tiểu bang Ohio, Mỹ (1) - khiến thiên hạ thắc mắc vợ chồng ông Huệ đã làm gì để có thể trang trải chi phí được ước đoán tối thiểu cũng phải 85.000 Mỹ kim/năm (2), cô Linh cũng đang nổi như cồn vì với mức thu nhập chính thức của ông Tô Lâm (khoảng 7.860 Mỹ kim một năm), ông lấy tiền từ đâu để trả khoản học phí khoảng 25.000 Mỹ kim/năm cho ái nữ (3) để theo học tại SOAS ?

SOAS (School of Oriental and African Studies) tọa lạc ở London, Vương quốc Anh - một nơi vốn nổi tiếng là đắt đỏ nên khoản học phí 25.000 Mỹ kim/năm là chưa đúng và chưa đủ. Nếu kể cả chi phí ăn, ở, sách vở... cho ái nữ mỗi năm thì con số thực chi chắc phải gấp năm, bảy lần mức thu nhập chính thức/năm của ông Tô Lâm. Nhân vật đang chỉ đạo điều tra, truy cứu trách nhiệm hình sự hàng loạt viên chức tham nhũng moi từ đâu ra khoản tiền ấy để lo cho ái nữ ?

Không cần trả lời thì ai cũng biết vì sao ông Tô Lâm có thể cho con gái du học. Bởi ai cũng biết nên mới có chuyện cô Linh tốt nghiệp SOAS nổi như cồn. Có một điểm đáng chú ý là cô Linh khoe việc cô tốt nghiệp SOAS trên trang facebook của cô từ tháng 7 năm ngoái nhưng tháng giêng năm nay – lúc cha cô đang chỉ đạo mở rộng cuộc tấn công tham nhũng - chuyện cô du học tại Vương quốc Anh mới được giới thiệu với công chúng và vì vậy, cô phải vội vội, vàng vàng đóng trang facebook của cô (4).

Tô Hà Linh còn quá trẻ nên có lẽ cô chẳng đắc tội với ai đến mức phải vội vàng "mai danh, ẩn tích" trên mạng xã hội nhưng thân phụ của cô thì ngược lại. Điều đó cho thấy cuộc chiến được dán nhãn "chống tham nhũng" ở Việt Nam đã bước vào giai đoạn hết sức khốc liệt. Những cá nhân, những nhóm bị tấn công vì tham nhũng đang phản công. Có bên cố gắng bày ra để thiên hạ tường, vợ con Chủ tịch Nhà nước tham tàn đến mức nào. Có bên cố gắng minh họa Thủ tướng dính líu đến "sâu dân, mọt nước" ra sao. Cũng có bên chứng tỏ Chủ tịch Quốc hội chẳng sạch sẽ gì hơn và Bộ trưởng Công an cũng thế ! Chống tham nhũng càng quyết liệt thì thiên hạ càng có thêm nhiều thông tin, bằng chứng để nhận ra, tại Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam chẳng có "bàn tay" nào "sạch" !

***

Thu nhập chính thức của các viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương tại Việt Nam chỉ dao động trong khoảng từ 5.000 Mỹ kim/năm đến 8.000 Mỹ kim/năm nhưng khó mà đếm xuể đã và đang có bao nhiêu viên chức cho con du học ở ngoại quốc. Ai cũng biết tại sao lại thế và các hệ thống chính trị lẫn hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương xem đó như điều đương nhiên, thậm chí còn xem việc tốt nghiệp đại học ở ngoại quốc của con các viên chức như một "điểm son" để tuyển dụng, cất nhắc, chưa kể còn dựa vào yếu tố này để quảng cáo về "năng lực" của đội ngũ kế thừa, thành ra chẳng khó khăn gì khi tìm ví dụ cho thực trạng trái khoáy này.

Đâu phải tự nhiên mà tất cả viên chức từ Tổng bí thư trở xuống thẳng tay gạt bỏ đề nghị hình sự hóa "giàu có bất thường" (điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự, tịch thu tài sản của những viên chức không thể giải trình hợp lý về nguồn gốc tài sản của họ) khi sửa Luật Hình sự (5) vào các năm 2015 và 2017, Luật Phòng – chống tham nhũng vào năm 2018 [6]. Nên hiểu thế nào khi ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam từng tuyên bố rất nhiều lần, ở nhiều nơi rằng chống tham nhũng tại Việt Nam "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể đó là ai" nhưng cũng chính ông Trọng cương quyết từ chối công bố tờ khai tài sản của những cá nhân được đảng lựa chọn bởi "nhạy cảm và khó vì liên quan đến các quyền về đời tư" (7) ?

Nếu không gạt bỏ đề nghị hình sự hóa "giàu có bất thường" khi sửa Luật Hình sự và Luật Phòng – chống tham nhũng, không ngại "nhạy cảm và khó" rồi bác bỏ đề nghị công bố công bố tờ khai tài sản của những cá nhân được đảng lựa chọn thì ắt không có chuyện trong cuộc chiến chống tham nhũng, "phía bên kia" khai thác chuyện con cái "phía bên này" du học và tốt nghiệp những đại học mà toàn bộ chi phí cho mỗi năm học xấp xỉ hàng trăm ngàn Mỹ kim/năm. Thu nhập chính thức chưa tới chục ngàn Mỹ kim/năm nhưng đủ khả năng tài chính để chi hàng trăm ngàn Mỹ kim/năm cho con cái du học thì làm sao đủ "sạch" để tẩy rửa hệ thống ? Theo logic thì phải thắc mắc như thế chứ chấp nhận hình sự hóa "giàu có bất thường" thì còn gì các hệ thống ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 01/02/2023

Chú thích

(1) https://thoibao.de/blog/2022/08/20/chu-tich-quoc-hoi-da-ho-suon-chinh-phuc-co-tan-dung-de-ha-guc/

(2) https://www.oberlin.edu/admissions-and-aid/tuition-and-fees

(3) https://www.soas.ac.uk/international/study-abroad-and-exchange/inbound-students-study-abroad-soas/study-abroad-fees-and

(4) https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/mang-xa-hoi-ro-ri-hinh-anh-con-gai-to-lam-tot-nghiep-dai-hoc-o-anh/

(5) http://dantri.com.vn/phap-luat/giau-bat-thuong-co-the-bi-tich-thu-tai-san-1386181152.htm

(6) https://dantri.com.vn/chinh-tri/chu-tich-quoc-hoi-nhieu-can-bo-co-tai-san-rat-lon-ma-khong-the-giai-trinh-20180910105202887.htm

(7) https://www.tienphong.vn/xa-hoi/tong-bi-thu-ke-khai-tai-san-can-bo-la-van-de-rat-kho-nhay-cam-1286576.tpo

*************************

Loạt các lãnh đạo "kỹ trị" buộc phải từ chức và những hiệu ứng ngược khó lường

Phạm Quý Thọ, RFA, 30/01/2023

Ông Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, nhân vật thứ hai sau Tổng bí thư trong cơ chế lãnh đạo "tôn ty trật tự", đã xin từ chức, và được Đảng cộng sản chuẩn thuận công khai ngày 17/1/2023. Trong thông cáo của hội nghị bất thường của Ban Chấp hành Trung ương Đảng có nêu : "nhận thức rõ trách nhiệm của mình, ông Phúc quyết định từ chức và nghỉ hưu" và đồng thời nhấn mạnh ông Phúc phải chịu trách nhiệm về việc "để một số cán bộ, trong đó có hai phó thủ tướng và ba bộ trưởng có sai phạm gây hậu quả nghiêm trọng".

Cựu Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc - A FP

Như vậy, trong vòng hơn một tuần, ba lãnh đạo kỹ trị chủ chốt, nguyên và đương nhiệm của Chính phủ đồng loạt rời chính trường với cách thức như trên. Ông Nguyễn Xuân Phúc từng là Thủ tướng nhiệm kỳ 2016-2021, các ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam từng là phó Thủ tướng cho ông Phúc là những lãnh đạo được phân nhiệm điều hành kinh tế - xã hội.

Đây là sự kiện "chưa từng có" trong lịch sử cầm quyền của Đảng cộng sản, bởi vậy nó thu hút sự chú ý của các nhà quan sát chính trị trong và ngoài nước cũng như sự quan tâm của dư luận trong nước. Khi đặt sự kiện này trong bối cảnh Đảng cộng sản cam kết chống tham nhũng "không vùng cấm" để củng cố quyền lực bài viết trình bày ba nội dung sau : Một, các vị lãnh đạo trên buộc phải từ chức vì cùng lý do ; Hai, lý giải vì sao họ là đối tượng chống suy thoái chính trị của Đảng cộng sản ; Ba, việc thanh lọc họ gây ra những hiệu ứng ngược khó lường.

Một

Các vị lãnh đạo trên buộc phải từ chức thay vì tự nguyện và, Đảng cộng sản cho rằng họ phải "chịu trách nhiệm chính trị" về tình trạng tham nhũng trong lĩnh vực được Đảng phân công. Đảng quyết định như vậy nhằm đạt ba mục đích chủ yếu : phá vỡ thế bế tắc chống tham nhũng trong "vùng cấm", cam kết diệt trừ "tận gốc" tham nhũng và làm dịu sự bất mãn của công chúng về quốc nạn này.

Họ buộc phải từ chức vì hành vi "từ chức" không có trong văn hóa chính trị của Đảng cộng sản. Để minh họa xin nêu hai ví dụ điển hình. Một là, việc ông Vụ trưởng Vụ Tiểu học (Bộ Giáo dục và đào tạo) xin từ chức  năm 2001 với lý do bất đồng về chương trình cải cách giáo dục. Vụ việc được coi là "lạ lẫm", gây chút ồn ào và nhanh chóng bị quên lãng. Hai là, năm 2013 ông Dương Trung Quốc, nguyên Đại biểu Quốc hội đã nêu "văn hóa từ chức" tại nghị trường, ám chỉ về sự điều hành của Chính phủ có liên quan tới sự "bất ổn kinh tế vĩ mô" trong giai đoạn này. Xin trích : "Thủ tướng có tán thành sẽ khởi đầu cho một sự tiến bộ của Chính phủ, hướng tới một văn hóa từ chức để từng bước đoạn tuyệt với lời xin lỗi hay không ?" Lời phát biểu này cho dù làm thị trường nóng lên, nhưng cũng chỉ là ý kiến.

Đảng cộng sản dựa trên tư tưởng Mác – Lênin và chủ nghĩa tập thể, trong đó thứ bậc quyền lực với tôn sùng lãnh tụ được đề cao trong tập thể lãnh đạo về hình thức, đối nghịch với chủ nghĩa cá nhân, coi các thành viên là bộ phận cấu thành tổ chức, họ cam kết trung thành và "nguyện suốt đời phấn đấu hy sinh cho lý tưởng cộng sản". Bởi vậy, từ chức, như một phạm trù đạo đức, có thể bị coi là không hoàn thành nhiệm vụ, thậm chí vi phạm nguyên tắc đảng gây tổn hại uy tín, thể diện của tổ chức đảng.

Sự kiện này là "khác thường" đang dẫn dắt công chúng trong nước đồn đoán về "trùm cuối" hay sự dính líu của người nhà của các lãnh đạo trên trong các vụ đại án tham nhũng "bộ kít xét nghiệm" và "các chuyến bay giải cứu" (vẫn tiếp tục điều tra, chưa xét xử), và hơn thế, dư luận đặt nghi vấn ai sẽ là lãnh đạo tiếp theo.

Nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại kỳ họp Quốc hội Khóa XV ngày 20/10/2022. Ảnh Nguyễn Nhạc/AFP

Hai

Nội các Chính phủ, các lãnh đạo "kỹ trị", bị coi là "đối tượng" chống suy thoái chính trị của Đảng cộng sản. Họ là những trí thức am hiểu chuyên môn, thị trường trước khi chuyển sang làm quản lý, do đó họ có quan điểm điều hành dựa trên cơ sở thống kê hay bằng chứng thực tế thay vì cảm tính, ảo tưởng. Và, cán bộ kỹ trị được cho là có "ưu thế tương đối", "có quyền và gần tiền" trong bối cảnh chuyển đổi kinh tế sang thị trường và vẫn duy trì chế độ Đảng cộng sản lãnh đạo về chủ trương, đường lối. Mâu thuẫn giữa hai hệ thống giá trị : thị trường, chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản ngày càng trở nên căng thẳng khiến sự thống nhất lãnh đạo của Đảng cộng sản bị phá vỡ. Sự chia rẽ thành hai phe : Chính phủ, "kỹ trị" đối lập với Đảng, "chính trị".

Thực tế ở Việt Nam cho thấy, sự chia rẽ bùng phát, đặc biệt nóng trong những năm 2010, thời kỳ ông Nguyễn Phú Trọng làm Tổng bí thư và ông Nguyễn Tấn Dũng là Thủ tướng Chính phủ. Sự bất ổn kinh tế vĩ mô và thể chế đã xảy ra, và Bộ Chính trị cho rằng ông Dũng phải "chịu trách nhiệm chính trị", nhưng đã không đồng nhận được sự đồng thuận của Ban Chấp hành trung ương. Như đã biết, ông nguyên Thủ tướng Dũng đã cho rằng trong hơn 50 năm theo Đảng ông ta luôn chấp hành sự phân công của tổ chức, và không xin chức quyền… Không thể bị kỷ luật, ông Dũng chỉ nghỉ hưu về làm người "tử tế" khi nhiệm kỳ 2011-2016 kết thúc.

Đó là bài học đắt giá đối với sự lãnh đạo của Đảng cộng sản và cá nhân người đứng đầu. Hai nhiệm kỳ tiếp theo 2016-2021 và 2021-đến nay cương vị Tổng bí thư vẫn do ông Nguyễn Phú Trọng "đặc cách" nắm giữ. Và, bài học trên đã là "cú huých" quay lại chế độ toàn trị mới, theo đó mô hình Đảng – Nhà nước mạnh đang được thử nghiệm vận hành, trong đó quan chức chính phủ "kỹ trị" có nguy cơ suy thoái cao. Ông ấy từng nhận định, rằng sau 10 năm phát động công tác phòng chống tham nhũng mặc dù có "chuyển biến tích cực" nhưng "chưa đạt kết quả như mong muốn". Cách tiếp cận "chịu trách nhiệm chính trị" áp dụng đối với các lãnh đạo "kỹ trị" ở "vùng cấm" như một bước đột phá, phá vỡ thế bế tắc này, trong đó các ông Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam từng là phó Thủ tướng dưới thời ông Nguyễn Tấn Dũng.

Cựu Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh (trái) và Vũ Đức Đam (phải). Ảnh AFP-RFA edited

Ba

Dường như có lý do biện minh để Đảng phán xét các lãnh đạo kỹ trị trên phải "chịu trách nhiệm chính trị", nhưng việc thanh lọc họ gây ra những hiệu ứng ngược khó lường. Trước hết, việc họ buộc phải từ nhiệm sẽ gây ra "khoảng trống" năng lực điều hành. Chuyển đổi sang thị trường càng sâu rộng càng đòi hỏi kiến thức và kỹ năng quản trị phù hợp, nghĩa là vai trò của họ cần được coi trọng chứ không phải ngược lại.

Ngoài ra, trong con mắt các nhà đầu tư, họ là các nhà "kỹ trị" có năng lực điều hành kinh tế. Ông Phúc đã tạo được hình ảnh thân thiện, có thái độ khá cởi mở trong ngoại giao nhà nước, các ông Minh, ông Đam là được cho là có năng lực, kinh nghiệm thực tế… Đây là yếu tố quan trọng giúp các nhà đầu tư vượt qua những rào cản của môi trường kinh doanh còn thiếu minh bạch. Họ có vai trò ngày càng quan trọng trong phát triển khu vực kinh tế này như một trụ cột thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh. Cạnh tranh thể chế để thu hút vốn đầu tư nước ngoài đang là vấn đề cấp thiết trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn.

Hiệu ứng ngược tiếp theo là bộ máy hành chính dường như bị "đóng băng" bởi nỗi bất an từ các hồ sơ chống tham nhũng trong quá khứ, và nay sẽ tăng thêm bởi sự mơ hồ về chuẩn mực "chịu trách nhiệm chính trị". Hơn thế, việc áp dụng tuỳ tiện mang tính độc đoán có thể gieo rắc nỗi sợ hãi, sản sinh ra những kẻ cơ hội, chờ thời… Đây là nguy cơ tiềm ẩn bất ổn về công tác nhân sự.

Sau cùng, như hệ quả, việc giải trình trách nhiệm trước công chúng thêm tồi tệ và quá trình dân chủ hóa trong đảng và ngoài xã hội bị kìm hãm. Mặc dù mới đây Đảng nhận định "nhiều vụ tham nhũng được cho là 'vùng cấm, nhạy cảm' đã được xử lý nghiêm", nhưng từ sự kiện loạt các lãnh đạo buộc phải từ nhiệm cho thấy sự công khai hoá, minh bạch hóa và bình đẳng trước pháp luật đang là đòi hỏi cấp thiết từ phòng chống tham nhũng để có được niềm tin và sự ủng hộ của người dân.

Phạm Quý Thọ

Nguồn : RFA, 30/01/2023

Tiến sĩ Phạm Quý Thọ là Giáo sư Tiến sĩ, nguyên Trưởng khoa Chính sách công, Học viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Việt Nam

Đầu năm mới Quý Mão không ai muốn nghe chuyện xui, nhưng dân gian và báo chí của Đảng cộng sản Việt Nam lại chỉ nói đến những nguy cơ tiềm ẩn đang đe dọa sự sống còn của chế độ.

Báo động về những nguy cơ tiềm ẩn đang đe dọa sự sống còn của chế độ cộng sản Việt Nam

Chuyện này không mới so với những năm trước, nhưng Đảng cứ phải lập lại mãi thì đó là vấn đề nghiêm trọng. Sự lãnh đạo của đảng trong công tác "xây dựng chỉnh đốn đảng", vì vậy, vẫn tồn tại từ khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lên cầm quyền năm 2011.

Vậy ông Trọng có trách nhiệm gì trong việc để cho cán bộ, đảng viên suy thoái tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống ?

Tất nhiên là có nhưng chưa bao giờ ông nhận lỗi trước nhân dân, hay bị Ban Chấp hành Trung ương đảng sửa sai. Ngược lại, Ban Chấp hành Trung ương vào ngày 17/01/2023 đã bãi nhiệm tất cả các chức vụ của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc vì "có trách nhiệm chính trị" trong vụ tham nhũng thuốc chích ngửa Covid-19 Việt Á và chuyến bay giải cứu công nhân Việt Nam ở nước ngoài tại Cục Lãnh sự Bô Ngoại giao.

Hai Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Võ Đức Đam cũng mất chức vì hai vụ án này. Tuy nhiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính, người chỉ huy hai ông Minh và Đam lại không bị khiển trách hay "chịu trách nhiệm chính trị" như ông Phúc.

Như vậy thì có sự thiên vị hay tính bè phái giữa ông Trọng và ông Chính không ? Ở Việt Nam đang có tin đồn hành động của ông Trọng là nhằm chuẩn bị cho ông Chính không có tì vết gì để được cất nhắc làm Tổng bí thư khóa đảng XIV, diển ra vào đầu năm 2026.

Ngoài ra, việc để cho ông Chính toàn hảo cũng được lòng Trung Quốc vì ông Chính, cũng như ông Trọng, rất thân với Bắc Kinh.

Nguy cơ chồng lên nguy cơ

Tuy nhiên không phải ai trong lãnh đạo cũng bằng lòng với đường lối lãnh đạo của ông Trọng hay ông Chính là những người coi Trung Quốc là chỗ dựa vững chắc nhất cho sự nghiệp chính trị của mình.

Tuy chưa đến tình trạng "thập nhị sứ quân", nhưng trong đảng vẫn có những lãnh đạo không chịu làm theo lệnh đảng ; không muốn tiếp tục kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh ; và muốn đảng bỏ độc quyền lãnh đạo đất nước để đoàn kết toàn dân trong và ngoài nước.

Vì vậy, trong Nghị quyết số 12-NQ/TW (Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương, Khóa đảng XI), ông Nguyễn Phú Trọng đã thừa nhận : "Công tác xây dựng Đảng vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, có những yếu kém khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng ; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ".

Ông Trọng không dám đổ trách nhiệm cho những Tổng bí thư tiền nhiệm về những yếu kém, nhưng lại trách cứ chung chung rằng : "Nguyên tắc "tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách" trên thực tế ở nhiều nơi rơi vào hình thức, do không xác định rõ cơ chế trách nhiệm, mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân ; khi sai sót, khuyết điểm không ai chịu trách nhiệm đã tạo kẽ hở cho cách làm việc tắc trách, trì trệ hoặc lạm dụng quyền lực một cách tinh vi để mưu cầu lợi ích cá nhân".

Rõ hơn, ông Trọng xác nhận : "Một bộ phận không nhỏ đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc…".

Nhưng 5 năm sau, tại Hội nghị Trung ương 4, Khóa đảng XII, Trung ương vẫn nhìn nhận : "Sau 5 năm, từ việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4, Khóa XI, nhiều hiện trạng nóng bỏng được phát hiện cho thấy "tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn ; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước" (Nghị quyết Trung ương 4, Khóa XII).

Những nguy đe dọa sự tồn vong của Đảng cộng sản Việt Nam đã được lặp đi lặp lại và được học tập thường xuyên ở các cấp chính quyền nhưng chuyện đâu vẫn còn đó, nghĩa là vẫn y như cũ

Theo báo cáo của Trung ương, tổng kết nhiệm kỳ các khóa IX, X, XI và hai năm đầu nhiệm kỳ khóa XII đã "có 70.147 cấp ủy viên các cấp bị xử lý kỷ luật trong tổng số 234.575 đảng viên bị xử lý kỷ luật (chiếm 30%). Trong đó, có 50 cán bộ diện Trung ương quản lý, cả đương chức và nguyên chức".

Như vậy đã có nhiều cán bộ bị kỷ luật dưới thời Tổng bí thư Nông Đức Mạnh hơn thời Lê Khả Phiêu hay Đỗ Mười.

Bởi vì mức độ vi phạm nghiệm trọng đã lan sang Bộ Chính trị, cơ chế quan trọng nhất của đảng. Đảng nói : "Cán bộ suy thoái không chỉ là nhiều Ủy viên Trung ương Đảng mà còn cả Ủy viên Bộ Chính trị, mức độ tham ô tăng dần lên mức hàng nghìn tỷ đồng… Gần đây nhất, vụ việc ông Nguyễn Bắc Son, cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông nhận hối lộ 3 triệu USD trong thương vụ Mobifone mua AVG, làm thiệt hại vốn nhà nước hơn 7.000 tỷ đồng, đã khiến dư luận xã hội ngỡ ngàng về mức độ nghiêm trọng của vụ việc, về sự thoái hóa, biến chất của một bộ phận quan chức, cán bộ nhà nước".

Vì vậy, tại Hội nghị Trung ương 4, Khóa XII, Đảng nhận định : "Những hạn chế, khuyết điểm đã làm giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng ; làm tổn thương tình cảm và suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, là một nguy cơ trực tiếp đe doạ sự tồn vong của Đảng và chế độ. Lần này, việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng cấp bách ở mức không thể không làm".

Khẩn trương đến nỗi Trung ương phải nói thật rằng : "Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn ; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước" (Nghị quyết Trung ương 4, Khóa XII).

Tưởng đâu ông Trọng đã thành công. Nào ngờ tại Hội nghị Trung ương 4, khóa đảng XIII từ 4 -7/10/2021, Trung ương vẫn nói : "Hội nghị lần này trực tiếp góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp ; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là ở cấp trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị. Đây là những vấn đề quan trọng, cấp bách trong xây dựng đảng hiện nay" (Nghị quyết Trung ương 4, khóa XIII).

Điểm khác so với các Nghị quyết lần trước ở chỗ : "Nội dung Nghị quyết Trung ương 4 lần này mở rộng phạm vi không chỉ xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả xây dựng hệ thống chính trị. Theo đó, khi tổ chức thực hiện phạm vi rộng, liên quan đến cả hệ thống chính trị, nhiều người, nhiều cơ quan dẫn đến việc thực hiện sẽ gặp khó khăn nếu như người đứng đầu ở cơ sở thiếu kiên quyết, thiếu sáng tạo…".

Vì vậy Đảng lại hứa sẽ : "Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ ; Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm cán bộ sai phạm". 

Ông Trọng nên từ nhiệm

Như vậy, sau hơn 12 năm cầm quyền, ông Trọng vẫn để cho những chứng hư, tật xấu xẩy ra trong cán bộ, đảng viên. Và từ những hạn chế này, nhân dân là người phải lãnh đủ những thất bại do đảng gây ra trong cuộc sống hàng ngày.

Nếu ở một nước văn minh có pháp quyền và dân chủ thì người như ông Trọng phải từ nhiệm lâu rồi. Nhưng Đảng lại đỗ lỗi cho những nguyên nhân vô thưởng vô phạt như cán bộ sa vào tham nhũng là do bị chi phối bởi nền kinh tế thị trường và do lợi ích cá nhân, phe nhóm thiếu tu dưỡng cách mạng.

Vì vậy, Tạp chí Cộng sản, cơ quan Lý luận Chính trị của Trung ương đảng phải chữa cháy : "Do nhiều nguyên nhân, chủ yếu là nguyên nhân chủ quan, việc xây dựng "thế trận lòng dân" có mặt còn hạn chế ; "một số chính sách chưa đáp ứng nguyện vọng, lợi ích của nhân dân, nhiều bức xúc chưa được giải quyết ; quyền làm chủ của nhân dân ở nhiều nơi bị vi phạm". Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức chưa được khắc phục có hiệu quả, làm giảm sút sức chiến đấu của Đảng và suy giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa có lúc, có nơi chưa được chú trọng, phát huy đầy đủ,... Những hạn chế đó làm cho "lòng dân", hay nói cách khác là tư tưởng, tâm trạng của một bộ phận nhân dân có những bức xúc, gây ra ảnh hưởng tiêu cực tới sự đồng thuận xã hội, làm suy giảm sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc (Tạp chí Cộng sản, ngày 25/01/2023).

Thêm lần nữa, Tạp chí Cộng sản nhìn nhận : "Tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ tuy đã được ngăn chặn bước đầu, song còn diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá cách mạng nước ta trên tất cả các lĩnh vực, bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn, chiến lược "diễn biến hòa bình" rất tinh vi, xảo quyệt ; trong đó, chúng tìm mọi cách để chia rẽ quan hệ giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước và các cấp ủy, chính quyền cũng như thực hiện mưu đồ ly tán lòng dân, nhất là lòng dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đồng bào theo đạo, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn và vùng căn cứ cách mạng được coi là trọng điểm chống phá của chúng".

Đảng nói thế để phủi trách nhiệm. Sự thật là ngày nay, không làm gì còn cảnh "cán bộ đi trước, làng nước theo sau" như tuyên truyền, mà là "đảng viên ăn trước, làng nước theo sau ăn bã mía" nên dân đã xa đảng, hết còn quan hệ máu-thịt như phô trương của cán bộ loa phường.

Chạy chức chạy quyền

Sự mỉa mai của dân gian còn bắt nguồn từ tình trạng chạy chức chạy quyền trong mỗi kỳ Đại hội đảng. Việc này diễn ra rất sớm, có khi vài năm trước ngày Đại hội. Vì vậy, ở Việt Nam từ năm 2019, dân gian đã có câu vè : "Thứ nhất tiền tệ. Thứ nhì hậu duệ. Thứ ba đồ đệ. Thứ tư trí tuệ". Hoặc như : "Thứ nhất hậu duệ. Thứ nhì quan hệ. Thứ ba tiền tệ. Thứ tư trí tuệ"… (báo điện tử ĐCSVN, ngày 22/10/20190).

Xã hội cũng đã chứng kiến những "hoàng hôn" nhiệm kỳ hay "chạy tuổi" nhằm kéo dài thời gian công tác, giữ chức vụ.

Báo của Trung ương viết : "Trên thực tế, trong những năm qua, chúng ta đã chứng kiến không ít vụ việc bổ nhiệm cán bộ sai quy định khiến dư luận hết sức bất bình. Bố ký quyết định bổ nhiệm con dù chưa đủ điều kiện, tiêu chuẩn ; chồng làm Cục trưởng ký quyết định quy hoạch vợ làm Cục phó. Cá biệt có trường hợp chưa làm việc ngày nào cũng được bổ nhiệm làm Vụ phó như ở Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ. Hay có những cán bộ vi phạm chỗ này lại được đề bạt, luân chuyển sang chỗ khác với chức vụ cao hơn hay chí ít cũng ngang bằng. Nhờ mối quan hệ "thân hữu" mà những trường hợp trên được bổ nhiệm đầy "ưu ái", "nâng đỡ".

Xã hội cũng đã chứng kiến những "hoàng hôn" nhiệm kỳ với hàng loạt đề bạt, bổ nhiệm cán bộ thậm chí còn thiếu nhiều tiêu chuẩn. Hay "chạy tuổi" nhằm kéo dài thời gian công tác, giữ chức vụ.

Cũng có những cán bộ trẻ chưa đầy 30 tuổi, rất thiếu vốn kiến thức chuyên ngành và thiếu cả kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý, không thể bỗng chốc "nhảy phóc" lên tới chức vụ trưởng, cục trưởng, thứ trưởng, bí thư, chủ tịch cấp huyện, cấp tỉnh hay tổng giám đốc một tổng công ty có tới mấy nghìn cán bộ, công nhân viên. Có những cán bộ mới vào làm việc được ít năm nhưng đã được thăng tiến một cách "thần tốc" khiến dư luận bất bình".

Vì vậy, Thủ tướng Phạm Minh Chính, khi còn giữ chức Trưởng ban Tổ chức Trung ương (2016-2021) cũng khẳng định : "Sau 20 năm thực hiện "Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước", trong công tác cán bộ vẫn còn bộc lộ một số hạn chế như : Một số cấp ủy, tổ chức đảng thiếu chủ động, chưa quyết liệt, không kịp thời trong lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc thực hiện nên hiệu quả thấp. Có lúc, có nơi chưa tuân thủ nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, có trường hợp lợi dụng nguyên tắc để hợp thức hóa ý đồ, mục đích cá nhân. Thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể và cá nhân trong công tác cán bộ, nhất là của người đứng đầu chưa được phân định rõ nên khi để xảy ra sai phạm rất khó quy trách nhiệm. Công tác quản lý cán bộ chưa chặt chẽ, còn bộc lộ nhiều sơ hở, chủ yếu thông qua hồ sơ nên chưa nắm chắc cả quá trình công tác của cán bộ. Trên thực tế có không ít trường hợp khi cán bộ xảy ra sai phạm hoặc có đơn thư tố cáo, báo chí phanh phui, thậm chí vi phạm pháp luật thì cấp ủy quản lý cán bộ đó mới biết".

Vậy những bê bối này đã được giải quyết ra sao ? Bước sang Khóa đảng XIII, bắt đầu từ năm 2021, Nghị quyết vẫn nói lại những lời hứa dân đã nghe mòn tai như : "Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị toàn diện, trong sạch, vững mạnh. Đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "lợi ích nhóm", những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Xây dựng đội ngũ đảng viên và cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Củng cố lòng tin, sự gắn bó của nhân dân với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa".

Nên biết ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã hứa như thế từ khi ông lên cầm quyền thay ông Nông Đức Mạnh năm 2011. Đến nay, đã gần hết 3 nhiệm kỳ của 15 năm mà mọi chuyện vẫn trơ ra như đá nhưng ông vẫn nghiễm nhiên tồn tại thì chỉ có ở Việt Nam, một nước do Đảng cộng sản độc tài cai trị mới nhiễu nhương như vậy.

Phạm Trần

(31/01/2023)

Rất đột ngột và bất ngờ khi liên tiếp chỉ trong vài ba tuần, chính trường Việt Nam thay đổi chóng mặt. Những cuộc "nhào lộn" không ngớt, liên tục xảy ra trên chính trường Việt Nam từ khi đuổi cổ hai Phó Thủ tướng một lúc, rồi sau đó đuổi cổ cả Chủ tịch nước một cách vội vã, đã gây náo loạn dư luận xã hội.

Bất ngờ được báo trước

Cuộc hất cẳng hai Phó Thủ tướng ra khỏi chân Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng với những lý do hết sức mù mờ và không có tính thuyết phục

Tuy rằng sự bất ngờ trên chính trường Việt Nam đã được báo trước cả tuần bởi tin đồn vỉa hè trên mạng xã hội. Nhưng khi sự việc xảy ra, thì "đồng bào trong nước, các đồng chí trong đảng, và bè bạn khắp năm châu" đều vẫn "cảm thấy đột ngột".

Trước hết, cuộc hất cẳng hai Phó Thủ tướng ra khỏi chân Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng với những lý do hết sức mù mờ mà không có tính thuyết phục, càng làm cho dân chúng thấy sự bất minh, sự lập lờ phe nhóm có tính chất Mafia của cái đảng cầm quyền thiếu minh bạch, chính danh này.

Người ta bàn luận, người ta suy đoán, người ta thắc mắc… đủ mọi khía cạnh mà không ai có thể trả lời. Bởi câu trả lời duy nhất có thể đáp ứng đúng sự việc thì lại nằm dưới ngăn tủ của "chủ lò" và nó biến hóa không theo một thứ logic quy luật nào hết. Miễn là cái ghế của chủ lò và băng đảng, phe nhóm của chủ lò được giữ chắc.

Dân tình rộ lên rằng : Vậy là theo thông báo của đảng, thì hai ông Phó Thủ tướng này không bị trị tội vì tham nhũng, mà chỉ vì để cấp dưới vi phạm nên "cho thôi việc" bằng cách "Miễn nhiệm theo nguyện vọng". Nhưng oái oăm thay, cái "nguyện vọng" đó được thể hiện như thế nào khi nhất định không từ chức ?

Mà nếu vì cấp dưới tham nhũng mà bị "trảm" thì Nguyễn Phú Trọng phải bị trảm đầu tiên chứ sao đến lượt đám này ?

Chẳng phải Nguyễn Phú Trọng mới là đầu têu, là "Trưởng Tiểu ban Nhân sự" để quyết chọn những người "có tài, có đức" tham gia vào Trung ương ? Trọng đã chẳng hò hét "Kiên quyết không đưa những người tham quyền cố vị, có ý đồ cá nhân, không trong sạch…". Vào Đại hội đảng đó sao ?

Chẳng phải Nguyễn Phú Trọng mới là người phải nêu gương, phải làm tròn trách nhiệm và nghĩa vụ của "Người đứng đầu" đó sao ?

Chẳng phải ngay trên Tạp chí Cộng sản đã viết : "Người đứng đầu tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương là người lãnh đạo, quản lý, chịu trách nhiệm cao nhất của tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương đó. Thẩm quyền và trách nhiệm của người đứng đầu gắn liền với nhau. Không thể có quyền mà không chịu trách nhiệm, cũng không thể đòi hỏi trách nhiệm mà không giao quyền tương ứng. Cần nghiên cứu xác định rõ vai trò và trách nhiệm, quyền hạn của người đứng đầu, từ đó có cơ sở xem xét, xử lý trách nhiệm khi có khuyết điểm hoặc sai phạm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao".

Chỉ trong một thời gian ngắn, hàng chục Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương, Tướng tá, Bộ trưởng đã theo nhau vào tù. Tất cả đều đã được Nguyễn Phú Trọng chọn lựa kỹ càng cả đấy thôi.

Vậy sao Nguyễn Phú Trọng vẫn leo lẻo rằng "đã có những dấu ấn tốt trong năm 2022 ?" Dấu ấn đó là 86.000 tỷ đồng tham nhũng đã được phát hiện cùng với 8.777 ha đất đai. Hẳn nhiên ai cũng biết con số bị phát hiện chỉ là phần nổi của tảng băng chìm tham nhũng mà thôi.

Vậy sao Nguyễn Phú Trọng vẫn cứ ôm bỉm mà rao giảng đạo đức mà không biết xấu hổ, không biết liêm sỉ là gì ?

Vậy là chỉ có Nguyễn Phú Trọng mới có quyền mà không chịu trách nhiệm sao ?

Ngày 18/1/2023, cái gọi là Quốc hội đã lại phải lục tục kéo nhau về Hà Nội để thực hiện trách nhiệm giơ tay 100% đuổi Nguyễn Xuân Phúc, đương kim Chủ tịch nước ra khỏi chiếc ghế của mình

Chưa hết, khi các đại biểu Quốc hội về nhà chưa kịp ấm chỗ sau khi nghe lệnh đảng phải tập trung "Cơ quan quyền lực cao nhất của cả nước" để giơ tay cho đúng ý đảng đuổi cổ hai Phó Thủ tướng cho ra vẻ dân chủ. Thì ngày 18/1/2023, cái gọi là Quốc hội đã lại phải lục tục kéo nhau về Hà Nội để thực hiện trách nhiệm giơ tay 100% đuổi Nguyễn Xuân Phúc, đương kim Chủ tịch nước ra khỏi chiếc ghế của mình vì trước đó, đảng đã đuổi Phúc khỏi cái chân ấy. Hành động này của Quốc hội, cũng là để dán lên bề ngoài của những cuộc thanh trừng trong đảnh lá bùa "dân chủ, nguyên tắc" khi Quốc hội thực hiện nhiệm vụ đảng giao.

Vui đáo để cái màn bi hài kịch của chính trường Việt Nam.

Trường hợp của chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã được dư luận nói trước mấy ngày rồi mới bãi chức.

Thông báo của đảng, của nhà nước thì vẫn chung chung là trách nhiệm khi cấp dưới vi phạm, bị kỷ luật nọ kia… trong khi dư luận vạch rõ rằng Phúc bị điểm huyệt bởi chẳng ai che cho nổi trong vụ mụ vợ y đã thò tay dựng lên một Việt Á vàng dội núi sông vừa qua.

Thành tích của Việt Á quả là đáng nể, như một Phù Đổng bỗng vươn vai đứng dậy thành anh hùng, Việt Á bỗng nhiên nổi danh như cồn trong vụ dịch bệnh và ai cũng thấy rằng cái bàn tay đen đằng sau đó quả là ghê gớm. Nó có thể điều động không chỉ là hệ thống các Bộ trưởng, các Bộ, ngành xông vào phục vụ nó, mà cả Chủ tịch nước kiêm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tặng Huân chương Lao động hạng Ba hẳn hoi.

"Đằng sau sự thành công hay thất bại của một người đàn ông, đều có bóng dáng của đàn bà".

Và khi sự việc đổ bể, thì người ta mới nhận ra bàn tay của Nguyễn Thị Nguyệt Thu - ả đàn bà ngồi sau rèm nhiếp chính để đạo diễn tấn trò lợi dụng dịch bệnh, mạng sống của người dân để kiếm ăn trên xương máu đồng bào trong ôn dịch.

Điều người ta thán phục ở cặp đôi này, là biết lấy tai họa của dân chúng làm cơ hội kiếm ăn cho mình.

Và đó là hậu quả của câu nói của một danh nhân nào đó : "Đằng sau sự thành công hay thất bại của một người đàn ông, đều có bóng dáng của đàn bà".

Bởi nghe lời thiếp, nên cơ hội này

Như vậy, là lời tuyên thệ khi nhậm chức của Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch nước cộng sản Việt Nam rằng : "Trước cờ đỏ sao vàng thiêng liêng của Tổ quốc, trước Quốc hội, trước đồng bào cử tri cả nước, tôi - Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam xin tuyên thệ : Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Nhân dân và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tôi nguyện nỗ lực rèn luyện phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó" đã bị vứt vào sọt rác mà không có nửa lời nói lại khi chưa đầy 18 tháng.

Nguyễn Xuân Phúc đã bị vứt ra khỏi chiếc ghế đã bao khổ công đấu tranh, giành giật bằng mọi cách, mọi thủ đoạn mới có được.

Thật ra chuyện này cũng chẳng có gì là lạ lẫm lắm. Cái tin Nguyễn Xuân Phúc bị đuổi khỏi ghế Chủ tịch nước đã râm ran khá lâu trước đó.

Nhưng, so với những cái gia đình họ Nguyễn này đã và đang có, con số mấy trăm tỷ, thậm chí là cả ngàn tỷ vụ Việt Á này chỉ là con muỗi. Có điều, nhiều khi con muỗi đốt lại nhiễm trùng mới chết. Bởi đó cũng là cái chỗ mong manh, nhạy cảm nhất rất sơ hở để cho đồng chí, đồng đội và đồng bọn của Phúc nhắm vào mà cắn, mà xé mà tiêm thuốc độc và làm cho Phúc phải tê liệt chịu chết.

Và thế là miệng đời được dịp.

Rằng thì là cái thói đàn ông, mà đi đâu cứ để cái váy đàn bà trùm kín và che khuất mặt là không khá lên được.

Rằng thì là hà cớ gì mà cái cà vạt đeo trên cổ nguyên thủ Quốc gia, cũng phải cùng màu với màu chiếc váy của mụ vợ đang mặc mới chịu.

Rằng thì là cái thứ đàn ông mà cứ thích làm ngược thiên hạ, chẳng giống ai mà chẳng nghe ai, lại quy phục trước sự chỉ dẫn của một ả đàn bà thì xưa nay trong lịch sử đã có biết bao nhiêu bài học nhãn tiền mà không chịu sáng mắt ra.

Đành rằng là thiên hạ cứ nói vậy, cứ nhiếc móc vậy khi Nguyễn Xuân Phúc ngã ngựa. Xưa nay vẫn vậy, dậu đổ thì bìm leo chứ khi đang yên lành, thiên hạ cấm dám mở mồm nếu không muốn nhà tù mở rộng cửa vẫy gọi. Bởi chỉ có một cô gái ất ơ nào đó trên mạng đã bâng quơ rằng : "Các bác chủ tịch nước suốt ngày xem phim 18+ nên hói trọc". Chỉ nói vậy, chẳng chỉ ra "các bác" là mấy bác và là Chủ tịch nước nào, vậy mà tay chân của Phúc đã tìm bằng được để trị tội.

Vậy thì ai còn dám động vào oai phong của anh ta cho mang vạ.

Nhưng cơn cớ của vụ việc đâu chỉ ở chuyện nghe lời vợ hoặc để vợ núp bóng của ông ta để làm bậy.

Ở đây không cần nói, thì ai cũng biết rằng : Nếu chỉ vì chuyện cán bộ lãnh đạo ta giơ tay thề thốt ở phía trước, rao giảng đạo đức, hy sinh và gương mẫu bên ngoài, còn phía sau, còn bên trong thì để cho vợ con lợi dụng kiếm ăn, để điều khiển sân sau, điều khiển xã hội ngầm mà thâu tóm… là chuyện lặt vặt và là chuyện thường.

Quan nào chẳng thế, cán bộ nào chẳng vậy. Chẳng thế mà chính Nguyễn Xuân Phúc khi còn làm Thủ tướng đã chẳng từng nói rằng : "Mỗi ông đều có sân sau, mà có ông có tới 13,14 cái sân sau. Đừng tưởng Thủ tướng không biết". Hẳn nhiên là người ta biết rằng thủ tướng biết, nhưng thiên hạ cũng biết rằng Thủ tướng không chỉ có chừng đó, mà còn nhiều gấp nhiều lần chừng đó, và sân của thủ tướng lớn hơn nhiều các sân đó. Thế nên chẳng có gì phải sợ.

Và lẽ ra, cứ vậy mà trôi, cứ vậy mà đi cho đến khi kỳ vừa rồi người ta nghĩ rằng Nguyễn Xuân Phúc sẽ nghỉ sau khi xong chân Thủ tướng là đủ, là thoải mái, là đã thừa sức để bảo đảm cái "trong sạch, đạo đức, liêm chính" và làm gương sáng cho đàn em, cho đất nước noi theo. Bởi khi đó thì đã đủ, con cái đã có chỗ có nơi ấm thân và kiếm tiền hơn nước lũ, đứa ở Mỹ, đứa doanh nhân mấy ai bì kịp, của cải ăn bao đời cho hết.

Và biết đâu, nếu Phúc nghỉ luôn vào cái đận ấy, chắc lại đã yên cũng nên.

Thế nhưng không.

Một anh chàng nghễnh ngãng, xiêu vẹo lập cập chẳng giống ai, trình độ thì Cờ - Lờ - Mờ - Vờ, hành động thì trái khoáy, nói năng thì ngớ ngẩn, chỗ nào cũng đầu tàu, nơi nào cũng trung tâm không định hướng.

Đời là thế, nhiều khi "Đâm lao thì phải theo lao". Bởi các lãnh đạo "đảng ta" khi đương chức vẫn luôn lo xa rằng sau khi đã ra khỏi sân, liệu đám đàn em nổi tiếng hay phản phúc nó có để cho yên mà gặm nhấm bổng lộc lúc tuổi già hay không nữa. Nếu không còn quyền lực mà nó lại lôi ra thì là lôi thôi to.

Thế nên, tốt nhất là ngồi luôn vào cái ghế, còn quyền lực được ngày nào yên ngày đó. Và vì thế Phúc ở lại chiếc ghế vốn được đồn đại rằng chỉ làm cảnh, rằng là "hữu danh, vô thực" mà thôi.

Nhưng, là một người lọc lõi đã quen mui, thì làm sao chịu ngồi im để "vô thực" ? Và bàn tay đỏ không thể hoạt động, thì đã có những bàn tay đen phía sau.

Và rồi, cái vị trí đó đã không cứu nổi Phúc khi bạn bè, đồng chí, đồng đội phản công.

Và bà vợ là mắt xích yếu nhất đã bị chặt đứt, trở thành dây xích của tội phạm.

Và câu chuyện Nguyễn Xuân Phúc ngã ngựa bắt đầu lan dần từ đó.

Ngẫm lại ta thấy điều gì ?

Rằng thì là ngày xưa Từ Hải, từ dáng vóc, hình hài đã là một người anh hùng khác thường, với "Râu hùm, hàm én, mày ngài, Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao" lại còn về thể chất là "Đường đường một đấng anh hào, Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài".

Đã từng nổi tiếng khắp thiên hạ. Vậy mà khi nghe lời gái đẹp là nàng Kiều thì thân bại danh liệt đến mức Kiều đã phải thốt lên :

Rằng Từ là đấng anh hùng,

Dọc ngang trời rộng, vẫy vùng biển khơi

Tin tôi nên quá nghe lời,

Đem thân bách chiến làm tôi triều đình

Ngỡ là phu quý, phụ vinh

Ai ngờ một phút tan tành thịt xương.

Và kết quả, Từ Hải đã phải oan ức chết đứng giữa trận tiền.

Vậy thì một anh chàng nghễnh ngãng, xiêu vẹo lập cập chẳng giống ai, trình độ thì Cờ - Lờ - Mờ - Vờ, hành động thì trái khoáy, nói năng thì ngớ ngẩn, chỗ nào cũng đầu tàu, nơi nào cũng trung tâm không định hướng.

Vậy thì chuyện "Bởi nghe lời thiếp, nên cơ hội này" là chuyện chẳng có gì khó hiểu.

J.B Nguyễn Hữu Vinh

Nguồn : RFA, 25/01/2023

Làm sao để giữ vững tư tưởng trong Quân đội và Công an là vấn đề sống còn năm 2023 của Đảng cộng sản Việt Nam.

Đoàn đại biểu Quân đội và Công an tham dự Đại hội Đảng cộng sản khóa XIII. (Ảnh : Internet)

Lý do vì năm con Mèo (Quý Mão) có Hội nghị Trung ương giữa nhiệm kỳ Khóa đảng XIII, dự trù vào khoảng tháng 6, để bỏ phiếu tín nhiệm các cấp lãnh đạo từ Trung ương xuống địa phương. Cuộc bỏ phiếu này sẽ là cơ hội cho các cấp tranh đua, chạy chức, chiếm quyền lãnh đạo.

Và kết quả cuộc bỏ phiếu này sẽ đặt nền tảng cho Đại hội đảng khóa XIV để bầu lên Tổng bí thư và Bộ Chính trị mới nhiệm kỳ 2026-2031.

Như vậy, ai là người sẽ thay ông Nguyễn Phú Trọng làm Tổng bí thư sẽ được chuẩn bị từ 2 cuộc họp nêu trên. Nhưng khác với các lần trước, việc chọn người giữ chức vụ Tổng bí thư lần này sẽ phức tạp hơn vì ứng viên sáng giá nhất, cho đến cuối năm 2022, là Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã bị Ban Chấp hành Trung ương Đảng cách chức ngày 17/01/2023. Lý do, theo Trung ương, vì ông Phúc có "trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có 2 đồng chí Phó Thủ tướng, 3 Bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng" trong 2 vụ án tham nhũng thuốc chích ngừa Covid-19 Việt Á, và chuyến bay giải cứu 200.000 công nhân Việt Nam từ nước ngoài của Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao.

Trước ông Phúc, Ban Chấp hành Trung ương cũng cách chức hai Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, người có triển vọng làm Thủ tướng và Phó Thủ tướng Võ Đức Đam, người ôn hòa và được long giới trẻ. Hai ông Minh và Đam bị cáo buộc đã để xẩy ra vụ Việt Á và Bộ Ngoại giao.

Tuy nhiên cả ông Phúc lẫn 2 Phó Thủ tướng đều không bị truy tố có dính líu ăn chia trong 2 vụ tham nhũng có tổ chức này.

Dù vậy, việc cách chức hàng loạt 3 chức vụ quan trọng này đã gây ảnh hưởng dây chuyền trong nội bộ đảng viên và Chính phủ, đặc biệt trong Quân đội và Công an, hai lực lương được tuyên dương là "thanh gươm, lá chắn" bào vệ Đảng và chế độ.

Vì vậy, Đảng ủy Quân đội và Công an đã không ngừng cảnh giác tình trạng hoang mang này, đồng thời đưa ra những giài pháp giáo dục và tuyên truyền để giữ vững tư tưởng trong mỗi đơn vị của hai lực lượng võ trang nồng cốt của đảng.

Tăng cường công tác giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật, định hướng tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ _Ảnh: qdnd.vn

Quân đội lung lay

Nhưng tại sao, vào lúc giáp Tết lại đưa tin xấu ra thảo luận ?

Trước hết, hãy bàn về Quân đội, một tổ chức có ngót triệu quân được tổ chức chặt chẽ, có kỷ luật và tính chiến đấu cao. Nhưng để đối phó với những biến chuyển tâm lý của binh sĩ, theo Tạp chí Quốc phòng toàn dân ngày 09/01/2023 thì : "Các cơ quan, đơn vị đã có nhiều đổi mới, sáng tạo trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ; chú trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao nhận thức cho bộ đội về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, tình hình nhiệm vụ, đối tác, đối tượng của cách mạng Việt Nam ; tăng cường giáo dục truyền thống dân tộc, Quân đội, phẩm chất cao đẹp "Bộ đội Cụ Hồ".

Đồng thời : "Tăng cường đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, góp phần làm thất bại âm mưu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, "phi chính trị hóa" Quân đội của các thế lực thù địch… giữ vững vai trò nòng cốt, đi đầu trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng".

Tuy nhiên, vẫn theo bài viết : "Công tác tư tưởng trong Quân đội còn những hạn chế, khuyết điểm, như : một số cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy nhận thức chưa thật sâu sắc vị trí, vai trò của công tác tư tưởng nên chưa có chủ trương, giải pháp kịp thời, hiệu quả. Việc đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác tư tưởng chưa thật mạnh mẽ, sáng tạo, đồng bộ. Công tác nắm, quản lý, dự báo diễn biến tình hình tư tưởng và các mối quan hệ xã hội của bộ đội ở một số cơ quan, đơn vị chưa chặt chẽ ; tính chiến đấu, tự phê bình và phê bình của một số cán bộ, đảng viên còn yếu ; còn một bộ phận cán bộ thiếu gương mẫu, nói chưa đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật, pháp luật ; vụ việc nghiêm trọng còn xảy ra làm ảnh hưởng đến truyền thống, uy tín, danh dự của Quân đội".

Giáo dục – kiểm tra

Để chữa căn bệnh nghiệm trọng này, báo Quốc phòng toàn dân, "Cơ quan lý luận Quân sự, Chính trị của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng", đề ra yêu cầu toàn quân phải : "Bảo đảm công tác tư tưởng, phải đi trước một bước, ở đâu có bộ đội ở đó có công tác tư tưởng. Phát huy vai trò trung tâm của cơ quan chính trị các cấp trong tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện ; tăng cường kiểm tra, kịp thời chấn chỉnh những hạn chế, bất cập, không để bị động, bất ngờ về tư tưởng ; làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, khen thưởng, đăng ký thống kê theo dõi, quản lý chất lượng tư tưởng của cơ quan, đơn vị. Hằng năm, lấy kết quả công tác tư tưởng là một nội dung để đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng… tránh tình trạng "trên nóng", "dưới lạnh", trên quyết liệt, dưới giản đơn, hô khẩu hiệu hoặc "khoán trắng" cho cơ quan chính trị, cán bộ chính trị".

Cơ bản hơn, công tác giáo dục phải đặt lên hàng đầu nhiệm vụ : "Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục làm cho cán bộ, chiến sĩ thấm nhuần sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI ; tập trung làm rõ những nhận thức mới về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc ; thường xuyên tuyên truyền, giáo dục để bộ đội nhận thức sâu sắc bản chất, âm mưu, thủ đoạn chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội của các thế lực thù địch ; quan điểm của Đảng về đối tác, đối tượng của cách mạng Việt Nam".

Quan trọng hơn, Tạp chí Quốc phòng toàn dân nhấn mạnh : "Với điều kiện và khả năng của mình, hơn ai hết, Quân đội phải đi đầu trong đấu tranh phản bác mạnh mẽ hơn nữa đối với những quan điểm sai trái, thù địch, không chỉ trên báo chí, mà ngay trong nội bộ cũng như ngoài xã hội, tuyệt đối không để những quan điểm sai trái xuất hiện, tồn tại trong Quân đội… bảo đảm an ninh tư tưởng trên môi trường không gian mạng".

Nói đến đấu tranh trên "không gian mạng" thì không thể không nhắc đến Lực lượng 47 của Tổng cục Chính trị Quân đội, Bộ Quốc phòng, có 10.000 người, được thành lập theo Chỉ thị 47/CT-CT do Tổng cục Chính trị ban hành ngày 8/1/2016. Về tổ chức thì "lực lượng đấu tranh trên không gian mạng trong quân đội có mặt ở tất cả các đơn vị cơ sở, mọi miền và mọi lĩnh vực của quân đội" (theo Bách khoa Toàn thư mở).

Nhưng tại sao Bộ Quốc phòng Việt Nam phải đấu tranh trên mạng cả với người lính của chế độ trong tất cả các đơn vị ? Không có lý do giải thích, nhưng ai cũng biết giới trẻ ở Việt Nam nói chung, và trong Quân đội nói riêng, đã coi việc sử dụng Internet là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống của họ. Vì nhờ vào được mạng lưới thông tin toàn cầu mà sự hiểu biết của giới trẻ về chế độ đang cai trị mình cũng được mở ra để họ so sánh với các dân tộc khác.

Vì vậy, Đảng cộng sản Việt Nam, nhất là Quân đội, rất sợ binh sĩ trẻ trong hàng ngũ bị phân tán để quay lưng lại chế độ.

Tăng cường tuyên truyền, học tập nâng cao nhận thức chính trị của cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân - Ảnh minh họa

Công an thì sao ?

Người đứng đầu ngành Công an nói gì về tư tưởng trong hàng ngũ mình ?

Đại tướng, Bộ trưởng Công an Tô Lâm khoe : "Đảng ủy Công an Trung ương, các cấp ủy trong Công an nhân dân luôn thể hiện vai trò gương mẫu, đi đầu trong quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Công an nhân dân luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân ; tự giác nghiên cứu, học tập và làm theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ; không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, tích cực học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, pháp luật ; phát huy vai trò nòng cốt, tiên phong trong đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng" (Tạp chí Cộng sản, ngày 07/07/2020).

Nhưng ngoài những "thành công" tùy tiện này, tướng Tô Lâm cũng thừa nhận rằng : "Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác xây dựng Đảng trong Công an nhân dân còn bộc lộ những hạn chế cần khắc phục : Một số cấp ủy, cán bộ lãnh đạo chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vị trí, vai trò, nội dung của công tác xây dựng Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh ; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, nghiên cứu, học tập nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ở một số đơn vị chưa được chú trọng đúng mức. Vai trò lãnh đạo toàn diện của cấp ủy ở một số đơn vị, công an địa phương trong thực hiện nhiệm vụ công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội còn hạn chế, nhất là đối với những vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn, những vấn đề an ninh phi truyền thống. Một số nội dung trong công tác cán bộ chậm được đổi mới. Cán bộ lãnh đạo, chỉ huy một vài nơi chưa thực sự gương mẫu, thực hiện nêu gương về đạo đức, lối sống để cán bộ, đảng viên và quần chúng noi theo, cá biệt có những trường hợp thiếu tu dưỡng, rèn luyện, vi phạm kỷ luật Đảng, vi phạm nội quy, quy chế, kỷ luật của ngành công an, thậm chí vi phạm pháp luật nghiêm trọng, phải xử lý hình sự. Công tác kiểm tra, giám sát của một số cấp ủy còn có dấu hiệu bị buông lỏng".

Để thay đổi, tướng Tô Lâm đã nhấn mạnh đến công tác tư tưởng trong Công an nhân dân : "Tăng cường công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng".

Thêm vào đó, ông kêu gọi phải gia tăng : "Ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ… Thường xuyên tiến hành công tác kiểm tra, giám sát một cách toàn diện, thận trọng và chặt chẽ, lấy phòng ngừa là chính ; đồng thời, kiên quyết xử lý các tổ chức đảng và đảng viên vi phạm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ".

Bệnh trầm kha

Những điều trình bầy của Tạp chí Quốc phòng toàn dân và của tướng Tô Lâm đối với Quân đội và Công an không chỉ phản ảnh tình hình cục bộ của hai bộ Quốc phòng và Công an mà ngược lại là tình hình chung trong đảng.

Vì vậy, trong Quy định 37-QĐ/TW ngày 25/10/2021, Ban Chấp hành Trung ương đảng đã cấm đảng viên không được làm 19 điều, trong dó có 3 điều quan trọng nhất. Đó là  :

"Điều 1. Nói, viết, làm trái hoặc không thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy định, quy chế, quyết định của Đảng ; làm những việc mà pháp luật không cho phép.

Điều 2. Không chấp hành các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng ; tự ứng cử, nhận đề cử và đề cử các chức danh của tổ chức nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ khi chưa được tổ chức đảng có thẩm quyền cho phép.

Điều 3. Phản bác, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh ; không thực hiện trách nhiệm nêu gương ; chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, vụ lợi ; "tư duy nhiệm kỳ", đoàn kết xuôi chiều, dân chủ hình thức, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh ; độc đoán, chuyên quyền, quan liêu, xa rời quần chúng".

Mặc dù Đảng cấm như thế, nhưng một số không nhỏ đảng viên vẫn tiếp tục chây lười không chịu học Nghị quyết đảng và sao lãng học tập chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Cũng đã có nhiều đảng viên kỳ cựu, kể cả một số lãnh đạo đã "tự diễn biến" và "tự chuyển hóa", không còn tha thiết với sinh hoạt đảng.

Bằng chứng này đã được nhìn nhận trên báo Quân đội Nhân dân ngày 18/08/2021, theo đó : "Trong thời gian vừa qua, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên rất đáng quan ngại".

Rõ rệt hơn, nhiều đảng viên đã "phai nhạt lý tưởng cách mạng ; dao động, giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ; hoài nghi, thiếu tin tưởng vào chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh".

Tuy nhiên, tất cả những mối nguy phai nhạt tư tưởng đã được giấu kín trong các lời nói và bài viết trong dịp Tết Quý Mão của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, đứng đầu là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Phạm Minh Chính. Dù vậy, sư phủ nhận này cũng đã vận vào đảng viên trong những ngày đầu năm khiến tình hình đã phai nhạt càng nhạt nhòa hơn.

Phạm Trần

(25/01/2023)

‘Trách nhiệm chính trị’ của Tổng Bí thư đảng

Nguyễn Huyền, VNTB, 24/01/2023

Ông Nguyễn Xuân Phúc từ nhiệm với lý do chịu ‘trách nhiệm chính trị’ lúc ông còn giữ chức vụ Thủ tướng Chính phủ.

Bốn cấp lãnh đạo cao nhất Đảng cộng sản Việt Nam bị miễn nhiệm hồi cuối năm Nhâm Dần

Tuần lễ đầu tháng 1/2023, ông Vũ Đức Đam và ông Phạm Bình Minh được cho là có lá đơn từ chức và được Bộ Chính trị chấp nhận để hai ông nghỉ hưu. Tuần lễ kế tiếp, đến lượt ông Nguyễn Xuân Phúc cũng được cho là có lá đơn từ chức tương tự, và Bộ Chính trị đồng ý với lý do đây là ‘trách nhiệm chính trị’ lúc ông Nguyễn Xuân Phúc còn là Thủ tướng. Hai cấp phó của ông Phúc ‘từ chức’, nên ‘trách nhiệm chính trị’ của ông Phúc là liên đới, nên ông… đành ‘từ chức’ theo.

Thử nhìn vấn đề ‘từ chức’ ở trên qua lăng kính của "công tác xây dựng Đảng", qua đó sẽ thấy nếu truy đến cùng thì ai mới đang cần kêu gọi sự tự trọng cho ‘văn hóa từ chức’.

Trong tiết học bắt buộc ở chương trình đào tạo đại học, có môn gọi là "Tư tưởng Hồ Chí Minh". Các trường chính trị cấp địa phương cũng dạy môn "Tư tưởng Hồ Chí Minh" cho đảng viên đang làm công tác quản lý tương ứng.

Vậy thì nếu căn cứ vào "Tư tưởng Hồ Chí Minh" sẽ thấy rõ trách nhiệm không thể chối từ của người đứng đầu Đảng khi để xảy ra việc biến động nhân sự cấp cao trong thời gian ngắn hồi hai tuần lễ đầu năm nay, như đã nêu ở phần đầu bài viết này.

Trong giáo trình môn "Tư tưởng Hồ Chí Minh" đại khái có viết rằng, sinh tiền, Chủ tịch Hồ Chí Minh giải thích về tinh thần trách nhiệm và không có tinh thần trách nhiệm như sau : "Tinh thần trách nhiệm là gì ? Là khi Đảng, Chính phủ hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công. Làm một cách cẩu thả, làm cho có chuyện, dễ làm khó bỏ, đánh trống bỏ dùi, gặp sao làm vậy là không có tinh thần trách nhiệm" (*).

Như vậy, có thể hiểu trách nhiệm là điều phải làm, phải gánh vác hoặc phải nhận lấy về mình, phải bảo đảm làm tròn nhiệm vụ, công việc, phần việc được giao, với sự ràng buộc đối với lời hứa của mình, nếu kết quả thực hiện không tốt, hoặc nếu thực hiện sai thì phải gánh chịu hậu quả. Tinh thần trách nhiệm chính là kết quả của một quá trình rèn luyện, nhận thức và hành động đúng đắn, tích cực, tự giác trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.

Bình giảng ở đây về huấn thị trên, người viết bài này cho rằng vấn đề quan trọng bậc nhất chính là phải có tính tự trọng cao.

Bởi vì có tự trọng thì mới nêu cao ý thức trách nhiệm, làm việc với tinh thần, thái độ công tâm, khách quan, vì lợi ích chung của cơ quan, đơn vị, tập thể và nhân dân, vì uy tín, danh dự của Đảng, Chính phủ, của cơ quan đơn vị và của chính bản thân mình. Mỗi cán bộ, viên chức ý thức được tính tự trọng thì làm công việc một cách trong sáng, cao thượng, không lồng động cơ cá nhân hoặc vì lợi ích của bản thân, của gia đình, hay lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ, từ đó không gây thiệt hại hoặc làm phương hại đến quyền, lợi ích chính đáng của tổ chức, cơ quan, đơn vị.

Tiếp nữa, phải biết tự soát xét lại chính bản thân mình trong mọi việc. Mỗi đảng viên quan chức phải tự kiểm tra, kiểm soát lại công việc đã thực hiện đến đâu, với mức độ, kết quả như thế nào, có kết quả, sáng kiến gì để phát huy, những gì chưa làm được hay làm với kết quả chưa như mong muốn cần điều chỉnh.

Trong cụ thể với ba đảng viên Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam, người viết cho rằng nếu thật sự không có những ẩn tình như đồn đoán, thì ở đây trên cương vị Tổng bí thư, ông Nguyễn Phú Trọng cần làm rõ nội hàm, khi chúng ta mắc phải thiếu sót, khuyết điểm phải tự giác nhận trách nhiệm cá nhân, xác định rõ nguyên nhân do đâu mà mắc phải để có biện pháp sửa chữa, khắc phục, phấn đấu vươn lên.

Nếu nội hàm trên vẫn còn là mập mờ cho những thuyết âm mưu, thì ‘trách nhiệm chính trị’ cuối cùng và ‘toàn diện’ trong nhiệm vụ xây dựng Đảng, căn cứ theo Điều 4, Hiến pháp 2013, đó chính là Tổng bí thư đương nhiệm.

Xin tạm kết chuyện lạm bàn ngày xuân ở trên bằng nhắc lại điều mà sinh tiền Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh : "Đảng là gồm các đảng viên mà tổ chức nên. Mọi công việc của Đảng đều do đảng viên làm. Mọi nghị quyết của Đảng đều do đảng viên chấp hành. Mọi chính sách của Đảng đều do đảng viên mà thấu đến quần chúng. Mọi khẩu hiệu, mọi kế hoạch của Đảng đều do đảng viên cố gắng thực hiện".

Nói như vậy để thấy rằng, chất lượng đội ngũ đảng viên quyết định chất lượng các tổ chức Đảng, cũng như năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn Đảng. Vai trò lãnh đạo, uy tín, danh dự của tổ chức Đảng, của toàn Đảng đối với xã hội cũng do phẩm chất, năng lực và trình độ của mỗi đảng viên tạo thành.

Và chính lẽ ấy nên rất cần sự thẳng thắn đặt vấn đề về ‘trách nhiệm chính trị’ của Tổng bí thư Đảng.

Nguyễn Huyền

Nguồn : VNTB, 24/01/2023

Chú thích :

(*) Hồ Chí Minh : Toàn tập, nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tập 6, trang 345.

***************************

Đảng quyết tâm dẹp hết phái kỹ trị có xu hướng thân Tây

Hoàng Anh, Thoibao.de, 24/01/2023

Trong một bài viết mang tựa đề "Thẻ đỏ" cho Chủ tịch nước ? Màn kịch chính trị lớn nhất của Việt Nam trong nhiều thập kỷ" đăng trên Fulcrum ngày 17/1/2023, học giả Lê Hồng Hiệp, một nhà quan sát chính trị Việt Nam, thành viên Viện nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore, cho rằng, Thủ tướng Phạm Minh Chính trong tương lai có thể sẽ gặp rắc rối do liên quan đến bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC).

Bà Nhàn mới bị kết án 30 năm tù giam vắng mặt về hai tội danh "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "đưa hối lộ" trong vụ án tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai. Trước đó, hồi tháng 8/2022, Cơ quan Điều tra thuộc Bộ Công an Việt Nam đã ra quyết định khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế AIC và Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh hồi năm 2012. Đó chính là khoảng thời gian ông Phạm Minh Chính làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh.

Ông Phúc và vợ

Hiện gia đình ông Nguyễn Xuân Phúc đang bị đồn đoán là "trùm cuối" của Việt Á. Chắc chắn công an đã nắm rõ nội tình, nhưng vì uy tín của Đảng mà họ vẫn chưa công khai hết mọi chuyện. Chuyện về gia đình ông Phúc đã râm ran dư luận trong một thời gian dài, đó là sự dính líu của vợ, con, và bà con họ hàng nhà ông trong vụ kit test Việt Á.

Chuyện đồn đoán đã trở nên rõ ràng hơn khi bà Nguyễn Bạch Thùy Linh, 45 tuổi bị bắt. Bà Linh là giám đốc công ty SNB Holdings, mà công ty này liên quan đến một loạt doanh nghiệp "họ" SNB, trong đó có công ty Thế Giới Tuổi Thơ và công ty Phân Phối SNB. Mà, cũng theo đồn đoán, công ty Thế Giới Tuổi Thơ là do bà Nguyễn Thị Xuân Trang, con gái ông Nguyễn Xuân Phúc, đứng sau và nắm quyền sở hữu. Như vậy, công an đã mò vào đến tận sân sau nhà ông Phúc.

Theo luật bất thành văn, xưa nay mọi đấu đá chốn cung đình của Đảng Cộng sản đều là thông tin mật, thiên hạ đồn đoán thì cứ đồn đoán, chưa bao giờ có thể kiểm chứng, mà chỉ có thể mò mẫm theo những hiện tượng. Kể cả trong cuộc chiến khốc liệt giữa ông Nguyễn Phú Trọng và ông Nguyên Tấn Dũng thì dư luận cũng chỉ biết những thông tin do nội bộ tuồn ra ngoài, chứ không hề có những công bố chính thức.

Cho đến bây giờ, người dân có thể thấy một hiện tượng, đó là, hễ ông Nguyễn Phú Trọng định bồi dưỡng ai để trở thành người kế thừa, thì người đó không được Trung ương Đảng chấp nhận, thậm chí còn thân bại danh liệt. Có thể kể đến những trường hợp của Phạm Quang Nghị, Đinh Thế Huynh, Trần Quốc Vượng… tất cả đều lui về làm "người tử tế". Nhưng người dân không thể biết được, sự thật đằng sau là gì.

Lần này, chuẩn bị cho Đại hội 14 sẽ diễn ra vào năm 2026, dường như, ông Trọng đang quyết tâm dẹp bỏ tất cả những chướng ngại trên con đường tiến thân của những đệ tử đã lọt vào mắt xanh của ông. Đó là Vương Đình Huệ, là Tô Lâm, là Nguyễn Văn Thưởng và có thể còn những cái tên khác nữa.

Lần này, có lẽ vì quyết tâm dẹp bỏ chướng ngại mà Đảng phá lệ, hoặc vì cuộc đấu quá tàn khốc trong khi ông Trọng lại muốn đánh nhanh thắng nhanh, nên dù thông tin vẫn còn rất mù mờ, nhưng lần đầu tiên, Đảng công bố rằng, ông Phúc phải "chịu trách nhiệm".

Lực lượng phía ông Trọng, nhờ có trùm mật vụ Tô Lâm nắm trong tay "thóp" của tất cả các đối thủ, nên lúc này là thời cơ tốt nhất để dẹp bỏ đám không chịu vâng lời, đám đòi thân Tây, thân Mỹ, đám muốn cải cách thể chế để phát triển kinh tế. Những điều này làm ông Trọng khó chịu, làm ông lo ngại chúng sẽ gây nguy hiểm cho vị trí độc tôn của Đảng. Hơn nữa, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng đã căn dặn ông, cần phải giữ vững và thắt chặt hơn nữa tình hữu nghị giữa 2 đảng, 2 nhà nước, vì chúng ta có "chung tương lai".

Vậy nên, nếu để bọn thân Tây, thân Mỹ lộng hành, Chủ tịch Tập sẽ không vui và ông cũng mất đi vị trí quyền lực tuyệt đối. Những Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, những Nguyễn Xuân Phúc và cả Phạm Minh Chính là phải dẹp, dẹp hết.

Và cuộc đấu cung đình vẫn không có chỗ cho người dân.

Hoàng Anh (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 24/01/2023

****************************

Đảng thay đổi cách tiếp cận mới trước những lo ngại về tham nhũng

Thu Phương, Thoibao.de, 24/01/2023

Ngày 17/1, trang The Diplomat đã đăng bài của tác giả Quynh Le Tran với tựa đề tạm dịch là "Cách tiếp cận mới của Đảng Cộng sản Việt Nam về trách nhiệm giải trình". Phóng viên Quynh Le Tran là một nhà báo sống và làm việc ở London, với 20 năm kinh nghiệm làm việc cho BBC.

Thoibao.de xin lược dịch và giới thiệu đến quý khán thính giả bài báo này.

Ông Phúc và ông Trọng trong lễ bàn giao chức Chủ tịch nước năm 2021

Tương tự nhận định của các phóng viên, nhà nghiên cứu nước ngoài khác, tác giả Quynh Le Tran cho rằng, những thay đổi về nhân sự của Việt Nam sẽ có tác động tiềm ẩn đối với các chính sách đối nội và đối ngoại của đất nước.

Những diễn biến gần đây dường như cho thấy một mô hình mới, trong đó Đảng cộng sản Việt Nam buộc các nhà lãnh đạo phải chịu trách nhiệm về những vi phạm của họ, nhưng lại khoan hồng, cho phép họ từ chức trong danh dự để bảo vệ uy tín của toàn đảng.

Ngày 5/1, Quốc hội bỏ phiếu bãi nhiệm Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam khỏi chức vụ Phó Thủ tướng. Đáng chú ý, cặp đôi này đã được phép từ chức chứ không phải là sa thải, bắt giữ và truy tố như các quan chức khác.

Điều này đánh dấu một bước ngoặt trong chiến dịch "đốt lò" chống tham nhũng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Đảng đang cố tạo ra cái gọi là "văn hóa từ chức", để khi bạn bị phát hiện mắc sai lầm hoặc chịu trách nhiệm về một vụ bê bối xảy ra dưới thời bạn, bạn sẽ phải từ chức. Bạn không đợi Đảng hành động chống lại bạn.

Gần đây ông Trọng đã nói : "Trung ương Đảng phải có chính sách khuyến khích những người có sai phạm – nếu họ tự giác từ chức và giao nộp tiền tham nhũng thì sẽ được xử lý nhẹ, thậm chí miễn hình phạt. Sẽ không tốt nếu trừng phạt nghiêm khắc tất cả, hoặc cách chức tất cả".

Tuyên bố này thể hiện một sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận của Đảng cộng sản Việt Nam. Nó cho thấy sự thừa nhận rằng, không phải tất cả các quan chức tham nhũng đều bị trừng phạt nghiêm khắc.

Sự thay đổi chính sách này cho thấy, Đảng cộng sản Việt Nam sẵn sàng thực hiện một cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn để giải quyết nạn tham nhũng trong Đảng. Bằng cách khoan hồng cho các quan chức sẵn sàng đứng ra nhận trách nhiệm về hành động của mình, Đảng đang gửi đi thông điệp rằng, Đảng cam kết diệt trừ tận gốc tham nhũng, đồng thời thừa nhận rằng, không phải tất cả các quan chức tham nhũng đều phải bị trừng phạt như nhau.

Sự thay đổi chính sách này có thể là một động thái trước mối lo ngại ngày càng tăng của công chúng về tham nhũng ở Việt Nam. Mặc dù điều này có thể tạo ra văn hóa chịu trách nhiệm và linh hoạt hơn trong cơ chế nhân sự của Đảng, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là các lý do mơ hồ của những lần từ chức này có thể tạo ra những tác động ngoài ý muốn, chẳng hạn như ít trách nhiệm giải trình trước công chúng hơn và ít minh bạch hơn về lý do từ chức.

Trong các nhiệm kỳ Thủ tướng và Chủ tịch nước, ông Phúc được biết đến với các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và nỗ lực thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Ông cũng ủng hộ các biện pháp cải thiện cơ sở hạ tầng của đất nước, xây dựng hệ thống luật pháp hiện đại, thúc đẩy nền kinh tế cởi mở và bền vững hơn. Quan điểm và chính sách chính trị của ông Phúc phù hợp với quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam và nhằm mục đích duy trì sự kiểm soát quyền lực của Đảng, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế và cải thiện mức sống cho người dân Việt Nam.

Việc ông Phúc từ chức có ý nghĩa quan trọng đối với chính trị và Chính phủ Việt Nam. Một tác động tiềm ẩn là khả năng xảy ra đấu tranh quyền lực trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam.

Quá trình chuyển đổi nhân sự ở vị trí Chủ tịch nước có thể đặt ra những thách thức, khi các phe phái khác nhau trong Đảng thích nghi với ban lãnh đạo mới. Ngoài ra, việc ông Phúc từ chức cũng có thể dẫn đến việc cải tổ các quan chức Chính phủ và hình thành các liên minh mới trong Đảng. Điều này có khả năng ảnh hưởng đến sự ổn định của đất nước và khả năng của Chính phủ trong việc điều hành hiệu quả và đưa ra các quyết định quan trọng.

Một hàm ý tiềm năng khác của việc ông Phúc từ chức là tác động đối với các chính sách đối ngoại của Việt Nam. Ông Phúc là một nhà lãnh đạo nổi tiếng và đã thiết lập mối quan hệ tốt đẹp với các quốc gia khác, bao gồm cả Hoa Kỳ và các quốc gia phương Tây khác. Với sự ra đi của ông, phương Tây có thể nóng lòng muốn tìm hiểu về ban lãnh đạo mới và các chính sách của họ.

Tuy nhiên, Đảng cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục là cơ quan ra quyết định chính, và Chủ tịch nước mới sẽ phải tuân theo đường lối của Đảng.

Việc ông Phúc từ chức diễn ra vào thời điểm Việt Nam đang đối mặt với một số thách thức về kinh tế và xã hội quan trọng. Việt Nam đang phải đối mặt với những cơn gió ngược do suy thoái kinh tế toàn cầu và chi phí sinh hoạt gia tăng.

Trong bối cảnh đó, việc ông Phúc từ chức làm tăng thêm tính bấp bênh, khó lường của tình hình kinh tế đất nước. Việc bổ nhiệm Chủ tịch nước mới cũng sẽ là cơ hội để xem phương hướng mà Đảng cộng sản Việt Nam muốn vận động đất nước, và cách họ lên kế hoạch giải quyết những thách thức hiện tại và định vị đất nước cho sự tăng trưởng và phát triển trong tương lai.

Chiến dịch chống tham nhũng của Nguyễn Phú Trọng đã làm cho nền chính trị Việt Nam trở nên thú vị và khó lường hơn. Điều này khiến việc theo dõi chặt chẽ diễn biến trong những tháng tới trở nên quan trọng hơn để hiểu được ý nghĩa đầy đủ của sự kiện này đối với các chính sách đối nội và đối ngoại, cũng như tương lai chính trị và kinh tế của đất nước. Với tư cách là người quan sát, đây là một cơ hội tuyệt vời để có cái nhìn sâu hơn về bối cảnh chính trị của Việt Nam, và hiểu được những thay đổi cũng như thách thức mà đất nước đang phải đối mặt.

Thu Phương (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 24/01/2023

Dư luận quốc tế đối với những chuyển dịch trên thượng tầng quyền lực Đảng cộng sản Việt Nam

Trần Tô Hiệu, RFA, 23/01/2023

Nếu tin đơn xin từ chức của Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ là "đòn gió" nhằm an ủi ông Phúc (ông Chính trước vốn là tướng Công an), thì rồi đây, "Tứ trụ" có thể sẽ có đến hai tướng Công an (khi ông Tô Lâm được Bộ Chính trị đặc cách vào đấy). Chế độ đã độc tài, nay đến "Tứ trụ" cũng toàn trị nốt. Điều này, liệu có đưa ra thông điệp sai lệch cho tiến trình hội nhập sâu rộng ?

Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc tại APEC 29 ở Bangkok hôm 19/11/2022 (minh họa) - AFP

Những cơn địa chấn chưa dừng lại

Chiến dịch bài tham nhũng của Việt Nam khiến ông Nguyễn Xuân Phúc mất chức cũng tương tự như đả hổ diệt ruồi ở Trung Quốc.

Hai phiên họp bất thường vào 26 và 27 Tết, với khoảng hơn 600 quan chức trong cả nước về dự để hợp thức hóa việc phế truất Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc. Trên thực tế, đây là màn hài kịch, vừa hình thức vừa rất tốn kém, chỉ để thực thi quyết định tại một cuộc họp bí mật của Bộ Chính trị vào ngày 13/1, sau màn kịch tương tự cách đây nửa tháng để bãi chức hai ông Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam. Kể từ khi có tin lan truyền chóng mặt về việc ông Nguyễn Xuân Phúc bị "thẻ đỏ" từ mấy hôm trước, hai ngày gần đây, dư luận bắt đầu kháo nhau, ai sẽ là người thay ông ta ở cương vị Chủ tịch nước. Lời đồn không chỉ rộ lên trên mạng xã hội hay trong quán nước vỉa hè, mà cả trên những trang báo quốc tế lớn : "Ai kế nhiệm Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc – Tô Lâm, Trương Thị Mai hay Võ Văn Thưởng ?" (VOA), "Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bị buộc về hưu, ai sẽ là người thay thế ?" (RFA)… (1).

Với người dân trong nước, ai lên thay ông Phúc là chuyện không mấy người bận tâm, vì cốt lõi vấn đề là thể chế chính trị chứ không phải cá nhân. Chừng nào Đảng cộng sản độc tài, toàn trị vẫn còn đó thì không hy vọng có sự thay đổi tốt hơn. Vả lại, ai lên ai xuống là chuyện của Bộ Chính trị, của giới lãnh đạo chóp bu trong Đảng cộng sản Việt Nam, người dân Việt Nam không có quyền được biết, cũng không bao giờ được bàn bạc, góp ý kiến hay bỏ phiếu, cứ như thể đất nước là tài sản riêng của những người đó. Đã vậy thì người dân cũng chẳng quan tâm nhiều, trừ khi cần trút nỗi tức giận trên các trang mạng xã hội (2). Cho đến hôm nay, theo các nguồn tin nội bộ không thể nêu nguồn cụ thể, dư luận được biết, tại hai cuộc họp Trung ương lẫn Quốc hội trong hai ngày 17 và 18/1, các cuộc tranh luận vẫn không ngã ngũ. Cuối cùng, hai Cơ quan quyền lực này tạm chấp thuận để bà Võ thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước nhiệm kỳ 2021-2026, thay thế ông Nguyễn Xuân Phúc thực hiện quyền Chủ tịch nước cho đến khi Quốc hội bầu ra chủ tịch nước mới. Reuters dẫn các nguồn tin cho biết vị tân chủ tịch sẽ được xướng danh tại kỳ họp Quốc hội vào tháng năm tới đây.

Việc bãi chức ông Phúc chỉ vài ngày trước thời điểm chúc Tết có khi cũng là một cách hạ nhục ông ta. Việc đến tháng 5 này, mới công bố được danh tính tân Chủ tịch cho thấy, những cơn địa chấn trên thượng tầng Ba Đình sẽ không dừng lại sau Tết Nguyên đán. Tại sao vấn đề có thể quyết định trong một vài phiên họ mà lại phải kéo dài như thế ? Xin thưa, vì theo "luật và lệ", hiện chỉ có ba người có thể ngồi vào cái ghế đấy. Ứng viên mạnh nhất là Tô Đại tướng, kế đến là Trương ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Thị Mai và sau cùng là Thường trực Ban bí thư Võ Văn Thưởng. Khốn nỗi, ông Tô lâm vừa "chê" vừa "sợ" cái ghế Chủ tịch nước. "Chê" là vì ông còn nhìn lên vị trí thực quyền hơn (Tổng bí thư chẳng hạn). "Sợ" là do, ông ngại chui ra khỏi "tổ kén" Bộ Công an sẽ không an toàn ; ông chưa thể quên bài học đắt giá của cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Bà Mai và ông Thưởng cũng đã từ chối vì những lý do cá nhân (3). 

Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Quốc hội ở Hà Nội hôm 20/10/2022. AFP

Phản ứng của truyền thông quốc tế

Trước và sau cơn địa chấn chính trị trên thượng tầng quyền lực của Đảng cộng sản Việt Nam, truyền thông quốc tế từ Âu sang Á đã có phản ứng khá nhậy bén đối với các sự kiện tuyệt đối chỉ diễn ra đằng sau hậu trường. Khác với truyền thông trong nước, ngay sát thời điểm diễn ra cuộc thanh trừng, báo chí "lề phải" dường như không có dòng tin nào về sự kiện hy hữu trong nền chính trị "u u minh minh" của đất nước. Trong khi đó, báo chí quốc tế đã có ngay các bài phân tích khá rành rọt về các động lực đằng sau cuộc đấu đá cung đình của Hà Nội. Việc cách chức Chủ tịch nước khi "khung bộ tứ" vừa được bầu chưa được nửa nhiệm kỳ là một sự kiện vồ tiền khoáng hậu. Sự kiện chưa có tiền lệ này có thế đánh dấu một thời kỳ không mấy êm đềm trong sinh hoạt chính trị từ Trung ương đến Quốc hội. Nhất là nay đã có tin đồn Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng theo chân Chủ tịch nước, cũng đã "đệ đơn" xin từ chức. Tuy nhiên, tin này cũng không khiến nhiều người ngạc nhiên. Giống như ông Phúc, ông Chính tuy đứng đầu chính phủ nhưng cũng là "đối tượng" bị phe "đốt lò" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng "truy sát" lâu nay.

Phóng viên Jonathan Head của BBC viết rằng, vụ này được gọi dưới cái tên chống tham nhũng nhưng thực chất là cuộc chiến quyền lực ở cấp cao nhất trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam. Điều này dường như không dẫn đến thay đổi nào về chính sách chung khuyến khích đầu tư nước ngoài để phát triển kinh tế của Việt Nam và cân bằng trong quan hệ với Trung Quốc và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, với việc có nhiều quan chức cao cấp nhất của Đảng xuất thân từ công an sẽ là tin xấu cho nhân quyền và những người phê bình chế độ. Viết trên hãng truyền thông quốc tế của Đức (DW), nhà báo David Hutt coi ông Phúc là một trong số nhà kỹ trị hàng đầu của Việt Nam, có quan hệ chặt chẽ với phương Tây trong thời gian làm thủ tướng. Ông bị buộc thôi chức vì vài tuần sau khi một số quan chức cao cấp về đối ngoại dày dạn kinh nghiệm khác bị đưa ra khỏi ban lãnh đạo (ông Minh và ông Đam). Việc thay đổi ban lãnh đạo hiện này sẽ củng cố quyền lực của lực lượng công an ở Việt Nam, vẫn theo David Hutt (4). Nếu lá đơn xin từ chức của Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ là "đòn gió" nhằm an ủi ông Phúc, đồng thời để "làm mầu" với phe "đốt lò" (ông Chính trước là tướng Công an) ; nếu Tô Đại tướng tiếp tục tiến lên, thì rồi đây, "Tứ trụ" sẽ có đến hai tướng Công an. Chế độ đã độc tài, nay đến "Tứ trụ" cũng toàn trị nốt. Điều này, liệu có đưa ra thông điệp sai lệch cho tiến trình hội nhập sâu rộng ?

Bài viết trên Nikkei Asia chỉ ra rằng kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng với tốc độ chóng mặt 8% vào năm ngoái, có thể là nhanh nhất ở Châu Á. Tuy nhiên "nền chính trị ổn định khiến Việt Nam hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài đang bị đặt dấu hỏi trong bối cảnh cuộc cải tổ chưa từng có trong Bộ Chính trị và các cơ quan lãnh đạo khác". Ông Zachary Abuza bình luận tiếp : Hà Nội nên ý thức rằng có nhiều nước sẵn sàng trải thảm đỏ cho các nhà đầu tư hiện đóng vai trò quan trọng đối với thành tích kinh tế của đất nước". Bài báo cũng ghi nhận, những người như ông Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam là "những nhà kỹ trị thực dụng quyết tâm đưa Việt Nam vào quỹ đạo kinh tế vĩ mô ổn định" nên cũng có nhiều đối thủ. Một thành viên cấp cao của Viện ISEAS-Yusof Ishak tại Singapore, ông Hà Hoàng Hợp, được Reuters dẫn lời, cũng cho rằng sự ra đi của ông Phúc có thể khiến các nhà đầu tư quan ngại : "Điều này có thể dẫn Việt Nam đến một thời kỳ bất ổn khiến bạn bè và nhà đầu tư nước ngoài lo lắng" (5). 

Nội dung cuối cùng nhưng rất đáng lưu tâm, khi dư luận quốc tế đặt vấn đề : "Mọi người đang hỏi có bao nhiêu phần trăm trong số này (tức số người được cho là chống tham nhũng) muốn theo đuổi chân thành để loại bỏ tham nhũng thật sự, so với động cơ chủ yếu là giành giật quyền lực nội bộ, theo phong cách của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình" (6).

"Tập hóa Việt Nam" (Xi-isation of Vietnam) là một từ mới của Bill Hayton dùng để mô tả sự tương đồng đáng kinh ngạc về cách tiến hành các cuộc đấu đá nội bộ giữa hai quốc gia cùng dưới sự cai trị của mô hình độc tài cộng sản. Cả hai đều nhắm tới một chế độ toàn trị triệt để, trong đó Đảng cộng sản nắm trọn bộ, từ quyền hoạch định chính sách cho đến điều hành luôn mọi hoạt động kinh tế xã hội, ưu tiên cho lĩnh vực an ninh bảo vệ sự tồn tại của đảng hơn là phát triển kinh tế và cải thiện cuộc sống người dân. Giới quan sát không ngạc nhiên khi thấy ông Trọng hoàn toàn rập khuôn theo Trung Quốc đến từng chi tiết nhỏ. Ngay cả vụ sỉ nhục ông Nguyễn Xuân Phúc, bãi chức ông Phúc chỉ vài ngày trước thời điểm ông đọc thư chúc Tết trên truyền hình quốc gia, làm người ta liên tưởng tới vụ cựu Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào bị xốc nách lôi ra khỏi đại hội 20 ĐCSTQ hồi tháng 10/2022. Những người cộng sản có một lối ứng xử rất giống nhau với đồng chí đồng đội, họ ca tụng nhau nhưng sẵn sàng đâm vào lưng, đạp vào mặt nhau hết sức cạn tàu ráo máng (7). 

Trần Tô Hiệu

Nguồn : RFA, 23/01/2023

Tham khảo :

1. https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/nguyen-xuan-phuc-steps-down-who-are-potential-candidates-for-presidency-01172023063305.html

2. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-64258846

3. https://www.viet-studies.net/kinhte/PresidentOusted_AS.html

4. https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/vcp-not-transparent-in-dismissing-nguyen-xuan-phuc-01182023085543.html

5. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-64258846

6. https://asia.nikkei.com/Politics/Vietnam-s-President-Phuc-dismissed-amid-Trong-s-anti-graft-drive

7. https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/cuoc-dao-chinh-cung-dinh-o-ha-noi/

*************************

Cho lãnh đạo "thôi chức" là "ý Đảng", vậy còn "lòng dân" ở đâu ?

Minh Vũ, Thoibao.de, 23/01/2023

Những sự kiện thay đổi trong "công tác nhân sự" chấn động vừa diễn ra qua hai phiên họp bất thường của Ban Chấp hành Trung ương, như cho thôi chức hai Phó Thủ tướng và Chủ tịch nước cho thấy, nhiều điều không bình thường đang diễn ra trong nội bộ Đảng cộng sản.

Ông Nguyễn Phú Trọng và các lãnh đạo bỏ phiếu miễn nhiệm Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc

Nhiều người quan sát đặt câu hỏi, tại sao Tổng bí thư lại gấp rút tiến hành việc thanh trừng các "đồng chí" của mình trước Tết Nguyên đán, trong khi chưa thể tìm được nhân sự thay thế cho vị trí quan trọng như chiếc ghế nguyên thủ quốc gia, người thay mặt cho đất nước về đối nội và đối ngoại, và sẽ đọc thư chúc Tết toàn dân vào ngày đầu năm mới.

Trong toàn văn thông cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13, như bài đăng trên vietnamnet vào ngày 17/1/2023, từ "nhân dân" dùng để chỉ những chủ nhân của đất nước, chỉ xuất hiện vỏn vẹn một lần duy nhất. Những lãnh đạo phạm tội nghiệm trọng trong 2 vụ đại án kit test Việt Á và chuyến bay giải cứu, có liên quan đến hàng vạn mạng người, nhưng đối với nhân dân, hoàn toàn không hề có một lời xin lỗi, nhận trách nhiệm.

Hơn thế nữa, trong thông cáo về hội nghị bất thường lần thứ ba này, có thể thấy, nguyện vọng và vai trò của người dân trong các lần kỷ luật cán bộ lãnh đạo chưa hề được quan tâm, chú trọng. Toàn bộ hệ thống chính trị chỉ nghe theo sự sắp đặt của Đảng, mà cụ thể là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Họ răm rắp làm theo những gì đã được chỉ đạo sẵn.

"Khuyết điểm" và "vi phạm" của "hai đồng chí Phó Thủ tướng, ba bộ trưởng" được đề cập là "gây hậu quả rất nghiêm trọng". Nhưng nhân dân là đối tượng đã và đang trực tiếp gánh chịu các "hậu quả rất nghiêm trọng" đó, lại không hề được đếm xỉa đến. Tổng bí thư và các thành viên trong Ban Chấp hành Trung ương vẫn bình chân như vại, vì đã có một loạt những "đồng chí" không may làm con tốt chết thay, ra đứng mũi chịu sào theo "nguyện vọng cá nhân".

Tất cả hành động nhận lỗi của ông Nguyễn Xuân Phúc chỉ được tường thuật vỏn vẹn là "nhận thức rõ trách nhiệm" và có "đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công". Nhà nước do dân, của dân và vì dân hoàn toàn không có ý nghĩa gì trong toàn bộ quá trình họp, cũng như xử lý trách nhiệm của người đứng đầu. Không biết trong nhận thức của ông Phúc, liệu rằng trách nhiệm với nhân dân có quan trọng hơn trách nhiệm với Đảng của ông ta không ?

Trách nhiệm của người đứng đầu nhà nước là thế, còn trách nhiệm của vị Tổng bí thư Đảng luôn huyên thuyên cho rằng, "Đảng lãnh đạo" thì như thế nào ? Tổng bí thư và các Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 chỉ việc tham gia "chứng thực", rằng, "đồng chí" Nguyễn Xuân Phúc tự xin… thôi chức, và "nhất trí" để ông Nguyễn Xuân Phúc được thực hiện nguyện vọng.

Vì sao Đảng được toàn quyền đưa các "đồng chí" như Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, Chu Ngọc Anh, Nguyễn Thanh Long… lên các chức vụ cao nhất. Nhưng đến lúc xảy ra những tiêu cực, thì không hề có sự kiểm tra, giám sát, để dẫn đến những thảm kịch đối với nhân mạng, tài sản và tinh thần của người dân. Nhưng tuyệt nhiên, họ không hề nhận trách nhiệm khi lựa sai, chọn lầm, giám sát lỏng lẻo, không ngăn chặn kịp thời, để rồi đến khi "hậu quả rất nghiêm trọng" xảy ra, thì mới trảm tướng để xoa dịu lòng dân ?

Trong lịch sử, chỉ có ở những triều đại phong kiến mới có kiểu làm độc đoán, không hề nhận sai khi phong chức cho quan lại và sau đó để mặc họ gây ra những lỗi lầm tai hại. Tuy nhiên, ở những triều đại đó, nhân dân được xem là con dân và phải nghe lời người được trời chọn lựa. Trớ trêu thay, Đảng cộng sản luôn tự nhận mình là đầy tớ, thì lại trơ trẽn quyết định hết, từ bổ nhiệm đến kỷ luật nhân sự và trịch thượng ra lệnh : "Giao Bộ Chính trị chỉ đạo các cơ quan liên quan triển khai thực hiện các thủ tục theo quy định".

Có lẽ, trong mắt Tổng bí thư và các thành viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, nhân dân không có giá trị. Vì nếu như toàn Đảng có làm sai, thì họ cũng chỉ nhận trách nhiệm đối với Đảng của họ. Trong một cơ chế độc quyền toàn trị thì làm gì có một tổ chức khác có năng lực, có chủ trương, đường lối tốt và quản lý hiệu quả hơn để thay thế. Nếu có thì đã bị họ diệt từ trong trứng nước rồi. Vì vậy, họ mới tự cho mình có quyền rẻ rúng và thản nhiên thể hiện sự xem thường "lòng dân" đến mức như vậy.

Minh Vũ (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 23/01/2023

*************************

Việt Nam đang có bất ổn chính trị ở thượng tầng, các cấp bất an, ngại hoạt động ?

VOA, 23/01/2023

Công cuộc chống tham nhũng ở Việt Nam hay còn gọi là "đốt lò" đã và đang dẫn đến tình trạng bất ổn, khủng hoảng trong chính trị thượng tầng, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp và giáo sư Nguyễn Đình Cống đưa ra quan sát với VOA.

Tòa nhà Quốc hội Việt Nam, còn có tên gọi khác là Hội trường Ba Đình mới

Hai nhà trí thức cũng nhận xét rằng những hậu quả khác của "đốt lò" là tâm lý hoang mang, lo sợ trong các cấp của bộ máy nhà nước, dẫn đến tâm lý "không tích cực", "không muốn làm việc", "không dám hoạt động". Thực trạng đó cũng được nhiều người nói đến trên mạng xã hội, theo quan sát của VOA.

Như VOA đã đưa tin, trong diễn biến mới nhất của "đốt lò", Đảng cộng sản Việt Nam và quốc hội gần đây đã bỏ phiếu "cho thôi chức" chủ tịch nước đối với ông Nguyễn Xuân Phúc vì ông phải chịu trách nhiệm chính trị về nhiều cán bộ dưới quyền, trong đó có hai phó thủ tướng, ba bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng.

Đón nhận thông tin kể trên, trong khi nhiều người dân hoan hỉ, cũng có nhiều người khác bày tỏ trên mạng xã hội rằng càng có nhiều vụ kỷ luật, bắt bớ quan chức, bầu không khí đất nước càng ngột ngạt, trì trệ, đi xuống.

Khủng hoảng thượng tầng

Vào sáng mùng 2 Tết, tức ngày 23/1, tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, viết trên trang Facebook cá nhân có hơn 12.000 người theo dõi : "Ổn định chính trị vĩ mô quan trọng không kém ổn định kinh tế vĩ mô. Năm mới cầu chúc cho đất nước là luôn có được cả hai sự ổn định này !"

Từ góc nhìn của mình, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS-Yusof Ishak có trụ sở ở Singapore, đánh giá về tình hình chính trị thượng tầng của Việt Nam sau các diễn biến hồi cuối năm 2022 :

"Rõ ràng đang có sự bất ổn về chính trị ở Việt Nam. Cuộc chiến chống tham nhũng là đấu tranh nội bộ với nhau. Nó tạo ra bất ổn vì mọi người về mặt tâm lý mà nói là không tích cực. Mọi hoạt động bình thường bị xáo trộn. Hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương hiện làm việc không hiệu quả. Mọi người không muốn làm việc vì làm thì sợ bị sai. Nó là bất ổn chính trị ở tầng cao nhất".

Giáo sư Nguyễn Đình Cống, một tiếng nói phản biện được biết tiếng rộng rãi lâu nay, có chung suy nghĩ rằng ở trong nơi mà ông gọi là "tầng lớp trên", có thể đang có tình trạng hoang mang :

"Nói là trì trệ cũng được, là bất ổn cũng được. Thực chất của trạng thái này làm một số người lo sợ, không dám hoạt động gì. Không biết ngày hôm nay là ông Phúc, ngày mai đến lượt mình hay chưa. Đây là trạng thái bất bình thường. Có lẽ gọi là khủng hoảng thì đúng hơn".

Tuy nhiên, trong khi tiến sĩ Hà Hoàng Hợp hàm ý nói đến sự chênh lệch không quá lớn giữa các phe phái trong cuộc đấu tranh nội bộ của đảng cầm quyền ở Việt Nam, giáo sư Nguyễn Đình Cống lại cho rằng đang có tình trạng "chịu ép một bề", còn ở phía bên kia, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang "nắm hết" và bộ máy "làm theo ý của ông ấy".

Bà Võ Thị Ánh Xuân hiện là quyền chủ tịch nước của Việt Nam

Ảnh hưởng kinh tế, xã hội

Trong bối cảnh được tiến sĩ Hà Hoàng Hợp gọi là "không thể dự đoán được về ổn định chính trị thượng tầng", một số lĩnh vực quan trọng của đất nước đang bị đình trệ nặng nề. Đứng hàng đầu là bộ y tế và khu vực y tế công, với việc không đấu thầu, không mua thuốc, mua thiết bị nữa.

"Hơn 14 tháng nay hệ thống này không hoạt động hay chỉ hoạt động thoi thóp", ông Hợp nói.

Tiếp đến là lĩnh vực xây dựng đường sá, cầu cống, hạ tầng giao thông cũng dừng lại, vẫn theo nhà nghiên cứu của Viện ISEAS-Yusof Ishak. Tương tự, hệ thống hạ tầng cơ sở thông tin đang bị trì trệ, tiến sĩ Hợp nói.

Khối các doanh nghiệp tư nhân bị ảnh hưởng theo vì họ gặp vướng mắc trong hệ thống ngân hàng và thị trường vốn có tầm quan trọng "vô cùng to lớn". Sau khi các tỷ phú Trịnh Văn Quyết, chủ tịch FLC ; Đỗ Anh Dũng, chủ tịch Tân Hoàng Minh ; và Trương Mỹ Lan, chủ tịch Vạn Thịnh Phát, bị bắt, thị trường huy động vốn chỉ còn bằng 30% so với trước, ông Hợp đưa ra con số so sánh.

Ngay cả phía tư nhân cũng "tự bảo vệ" bằng cách "không làm gì nữa", nhà nghiên cứu này bình luận với VOA và nói thêm :

"Hiện nay, nói thẳng ra là chưa bao giờ có sự vô lý xảy ra như thế. Đây là hệ lụy trực tiếp từ việc ‘đốt lò’ mà ra. ‘Đốt lò’ không làm người ta phấn khởi, tin tưởng. ‘Đốt lò’ làm cho người ta sợ".

Trong con mắt của ông, tiến sĩ Hợp nhìn thấy ‘đốt lò" là trận chiến giành quyền lực hơn là nỗ lực thành thực để chống tham nhũng. Ông nêu ra ví dụ để củng cố cho lập luận của mình :

"Chống tham nhũng trong 10 năm đến nay xử lý được hơn 1.700 vụ, so với hệ thống có vài trăm nghìn vụ phải đưa ra xử lý mà không xử lý được. Thì kết quả người ta nhìn thấy ngay là nó chỉ có ở tuyên truyền thôi, nó không có trong thực tế".

Ông Đặng Việt Hà, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, một trong các quan chức mới bị bắt vì tham nhũng, 11/1/2023.

Không thể cải tạo hệ thống ?

Nhà nghiên cứu này cho rằng để chống tham nhũng thành công, Đảng cộng sản cầm quyền cần phải có 3 chân kiềng là minh bạch, pháp quyền và sự tham gia của người dân :

"Phải minh bạch. Nói rõ ra trường hợp nào tham nhũng đến mức độ nào, hỏng đến đâu, mọi người cùng biết. Thứ hai là nền tảng quan trọng nhất về mặt pháp lý, đúng hay sai, có tội hay không có tội. Thứ ba là sự tham gia của rất đông người dân. Rất nhiều người nhìn vào sự việc, người ta sẽ thấy nó rõ ràng, dẫn đến xử lý minh bạch hơn, đúng pháp luật hơn".

Về phần giáo sư Nguyễn Đình Cống, ông có nhận định bi quan về tương lai công cuộc chống tham nhũng nói riêng và chính trị Việt Nam nói chung.

Trước hết là từ vai trò của đảng cầm quyền, mà đứng đầu là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, bị xem là "xơ cứng" dưới con mắt của giáo sư Nguyễn Đình Cống, cho đến các cán bộ tham mưu cho ông Trọng, bị đánh giá là "chỉ biết nói dựa" :

"Theo dõi cuộc họp Ban chấp hành Trung ương không thấy người nào dám đề đạt cải cách. 200 người đấy nhìn vào thấy không có sinh khí. Không ai dám nói một câu gì phản biện. Sinh khí trong đảng không còn. Không còn ai có thể đề xuất đúng đắn nữa. Những quân sư, nhưng vị tham mưu cho ông Trọng chỉ nói dựa theo ý của ông ý thôi, mà sự hiểu biết của ông Trọng hiện nay kém rồi".

Theo giáo sư Cống, để thoát ra khỏi tình trạng kể trên, phải có những lực lượng bên ngoài mạnh dạn đấu tranh, phê bình, phản biện, nhưng với việc ông Trọng nắm chắc công an và an ninh trong tay, các tiếng nói phản biện đã và đang bị trấn áp nghiêm trọng :

"Hở ra một cái là họ mang còng số 8 đến. Hiện nay họ đàn áp kinh khủng, làm cho người trong đảng không dám mở mồm, người bên ngoài co vòi lại. Tình trạng này rồi nó suy sụp dần dần, chứ còn cải tạo thì rất khó vì không có lực lượng nào đảm nhận chuyện ấy cả".

VOA cố gắng liên lạc với Đảng cộng sản Việt Nam để tìm hiểu phản ứng của họ về các nhận định, bình luận kể trên, nhưng không nhận được hồi đáp.

*******************

Ông Phúc rớt đài là do vợ và người thân dính đến vụ Việt Á ?

VOA, 23/01/2023

Cú rớt đài của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc – vốn buộc phải từ chức do có cáo buộc vợ và người thân của ông dính đến vụ tham nhũng nổi cộm – đã khởi động những vòng đua tranh chính trị mới, khi Đảng cộng sản cân nhắc xem ai sẽ trở thành chủ tịch nước kế tiếp theo, các nguồn tin và các nhà phân tích nói với kênh Channel News Asia của Singapore.

Ông Phúc được cho là người có công trong giai đoạn kinh tế Việt Nam tăng trưởng tốt

Bộ trưởng Công an Tô Lâm, 65 tuổi, là ứng cử viên nổi bật vào lúc này, các nguồn tin chính phủ cho biết và nói thêm rằng quá trình lựa chọn chính trị ở quốc gia cộng sản này thường bí ẩn và bất định cho đến phút chót.

Các nguồn tin đã yêu cầu được giấu tên do sự nhạy cảm khi nói về giới lãnh đạo chóp bu của Việt Nam.

Quốc hội Việt Nam hôm 18/1 đã chấp thuận cho ông Phúc từ nhiệm, một ngày sau khi ông đệ đơn xin thôi chức trong lúc những người theo đường lối cứng rắn trong Đảng tăng cường đàn áp tham nhũng.

Động thái này của Quốc hội chỉ là sự phê chuẩn mang tính hình thức cho điều đã được Trung ương đảng quyết định để kết thúc sự nghiệp chính trị của ông Phúc.

"Tôi nghĩ lý do chính là vợ và một số người nhà của ông Phúc bị cáo buộc dính đến một số vụ án tham nhũng", Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, nghiên cứu viên cao cấp và điều phối viên Chương trình Nghiên cứu Việt Nam tại Viện ISEAS – Yusof Ishak, cho biết.

Bà Trần Thị Nguyệt Thu, vợ ông Phúc và thân nhân của ông bà được cho là nằm trong vụ tai tiếng lừa đảo về bộ xét nghiệm Covid-19 có quy mô 170 triệu đô la Mỹ.

"Trong các thông báo chính thức, Đảng không đề cập đến những chuyện tham nhũng này vì tôi nghĩ họ muốn giữ thể diện cho ông Phúc và cũng để bảo vệ tiếng thơm và hình ảnh của Đảng trước công chúng", ông Hiệp phát biểu trong chương trình ‘Asia Tonight’ của kênh CNA.

"Họ không muốn người dân tin hoặc nghĩ rằng ngay cả những nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng cũng tham nhũng".

Trong những ngày đầu của đại dịch hồi tháng 3 năm 2020, Việt Nam đã công bố bộ dụng cụ xét nghiệm Covid-19 đầu tiên được sản xuất trong nước đáp ứng các tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới.

Với số tiền 800.000 đô la được cấp từ ngân sách nhà nước, dự án hợp tác giữa Học viện Quân y và công ty tư nhân Việt Á được cho là sẽ sản xuất bộ xét nghiệm rẻ hơn, theo các nhà nghiên cứu của dự án.

Tuy nhiên, theo điều tra, dự án này hóa ra là một trong những vụ lường gạt lớn nhất lịch sử Việt Nam.

Trước khi vụ việc được phát hiện, hàng triệu bộ xét nghiệm gian dối đã được bán với giá cao cho các trung tâm kiểm soát dịch bệnh ở 62 trong số 63 tỉnh thành trên cả nước, công an cho biết.

Nhà chức trách nói rằng vụ lường gạt này sở dĩ xảy ra được là do hối lộ các quan chức để được họ hậu thuẫn.

Đây là một trong những vụ án tham nhũng nổi cộm nhất ở Việt Nam khiến cho Bộ trưởng Y tế lúc bấy giờ là ông Nguyễn Thanh Long và Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ khi đó là ông Chu Ngọc Anh bị mất chức và bị bắt giữ.

Vụ này nằm trong số nhiều vụ án hàng đầu trong chiến dịch chống tham nhũng quyết liệt ở Việt Nam do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng dẫn dắt.

Một vụ bê bối khác gây chấn động đất nước và vụ các chuyến bay giải cứu để hồi hương công dân Việt Nam bị mắc kẹt ở nước ngoài trong lúc dịch.

Tất cả những vụ việc này xảy ra khi ông Phúc còn nắm quyền thủ tướng cho đến tháng 4/2021, khi ông được bầu làm chủ tịch nước.

Mặc dù triệt tiêu tham nhũng là ưu tiên của giới lãnh đạo Việt Nam trong nhiều năm, nhưng sự chú ý đã tập trung nhiều vào nạn tham nhũng trong đại dịch kể từ năm ngoái.

Điều này là do không giống các vụ án tham nhũng khác, vụ bê bối bộ xét nghiệm đã khiến công chúng quan tâm và phẫn nộ vào lúc cuộc sống của người dân bị đại dịch ảnh hưởng nghiêm trọng, giáo sư Carlyle Thayer nói với CNA.

"Vụ tham nhũng Covid thực sự quá đáng giận. Nó ảnh hưởng đến người dân, những người thực sự bị sốc và phẫn nộ khi biết rằng các quan chức trục lợi trên nỗi khổ của người dân", ông Thayer, giáo sư danh dự từ Trường Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc Đại học New South Wales, Úc, cho biết.

Các cuộc điều tra và trấn áp sau đó đã dẫn đến con số chưa từng có các quan chức chính phủ bị loại bỏ, bao gồm hai phó thủ tướng và ba bộ trưởng. Hơn 130 quan chức, nhà ngoại giao và doanh nhân đã bị bắt.

Ông Phúc, nhà lãnh đạo cao nhất bị nhắm đến trong cuộc điều tra, đã phải chịu trách nhiệm cuối cùng về những sai phạm của nhiều quan chức trong số này, chính phủ cho biết.

Ông Trọng, người được bầu lại vào nhiệm kỳ thứ ba hiếm hoi hồi năm 2021, đang đẩy mạnh nỗ lực chống tham nhũng vốn đã đưa đến những biến động trong nền chính trị Việt Nam.

"Trước đây, chính quyền Việt Nam truy lùng những người phạm tội tham nhũng. Giờ đây họ mở rộng tới những người tiếp tay hay khuyến khích tham nhũng. Và những mạng lưới này đang bị phanh phui", ông Thayer nói.

"Đảng đang nghĩ cách chống tham nhũng hiệu quả hơn. Một trong những cách làm là bắt các quan chức phải chịu hậu quả không chỉ về việc họ làm, mà cả những gì người thân và thuộc cấp của họ làm", Tiến sĩ Hiệp nói.

Các cuộc thanh trừng mới đây đã để lại những chiếc ghế trống trong Trung ương Đảng và Bộ Chính trị, cơ quan ra quyết định cao nhất.

Sự thay máu chính trị được cho là sẽ khiến Việt Nam có nguy cơ trở nên hướng nội hơn khi trong các quan hệ quốc tế, các nhà phân tích cho biết.

Ông Phúc, cùng với ông Phạm Bình Minh, phó thủ tướng và là cựu bộ trưởng ngoại giao, đều là những gương mặt quen thuộc đối với các lãnh đạo nước ngoài. Các bộ trưởng mới lên thay có rất ít kinh nghiệm về quan hệ đối ngoại, Giáo sư Thayer nói.

Dưới nhiệm kỳ thủ tướng của ông Phúc, Việt Nam đã có tăng trưởng kinh tế trung bình 6% một năm và ký được một số thỏa thuận thương mại tự do cho Việt Nam. Ông được nhiều người ghi nhận là đã đẩy nhanh các cải cách có lợi cho doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp và nhà phân tích có cảm nhận trái ngược về việc liệu môi trường chính trị bất trắc ở Việt Nam có cản trở đầu tư nước ngoài và tăng trưởng kinh tế hay không.

"Cho đến nay chính quyền Việt Nam đã làm việc này một cách rất có tính toán và có phối hợp để kiểm soát các tác động", Tiến sĩ Hiệp nói về nỗ lực chống tham nhũng của Việt Nam.

"Có những vấn đề trước mắt. Nhưng họ có thể trả cái giá ngắn hạn này để đạt được mục tiêu về lâu dài, đó là kiểm soát tham nhũng và cải thiện tính minh bạch trong chính phủ và cả trên thị trường", ông nói thêm.

Giáo sư Thayer nói rằng với việc nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng với tốc độ mạnh mẽ - tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam đã vượt qua các mục tiêu chính thức và tăng trưởng 8% hồi năm ngoái - tác động tiêu cực của việc thay máu lãnh đạo đối với nền kinh tế của đất nước có thể sẽ không nhiều.

Nguồn : VOA, 23/01/2023

***************************

Hậu ngã ngựa là chấn thương, liệu bà Trần Thị Nguyệt Thu có xộ khám không ?

Mai Hạnh, Thoibao.de, 20/01/2023

Người ta cho rằng, bà Trần Thị Nguyệt Thu vợ của ông Nguyễn Xuân Phúc là "trùm cuối" của Việt Á. Công ty Việt Á có đến 80% cổ phần là cổ đông ẩn danh, người nắm những cổ phần lớn này ắt phải có thế và lực rất lớn nên báo chí mới không dám nêu tên.

Bà Trần Thị Nguyệt Thu

Vụ Việt Á đã cho vào lò 2 cựu Bộ trưởng và rất nhiều thứ trưởng. Ngoài ra, các giám đốc CDC thì nhiều vô số kể. Vụ án này cũng đã kéo đổ một ông Phó Thủ tướng, nhưng tên tuổi của bà Trần Thị Nguyệt Thu thì vẫn chưa được nêu lên.

Thực ra, bà Trần Thị Nguyệt Thu không hề có quyền lực chính trị. Bà được xem là "trùm cuối" của Việt Á bởi vì bà là vợ của Chủ tịch nước. Tấm áo choàng của ông chồng làm cho bà có uy lớn và lực mạnh. Cũng chính vì cái danh phu nhân Chủ tịch nước, nên đàn em đi theo bà mới đông như vậy. Họ tham gia vì họ nghĩ, cái ô đó sẽ đảm bảo cho họ được an toàn. Tuy nhiên, họ đã nhầm.

Việc ông Nguyễn Phú Trọng dùng Bộ Chính trị ép ông Nguyễn Xuân Phúc phải từ chức cho thấy, ông Nguyễn Phú Trọng không dung thứ cho bà Trần Thị Nguyệt Thu. Muốn bắt bà Thu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, thì trước hết phải lột bỏ chiếc áo choàng "đệ nhất phu nhân" của bà. Mà để phế truất danh hiệu đệ nhất phu nhân, thì không thể ép bà li dị chồng, chỉ có thể phế truất chồng bà ra khỏi vị trí Chủ tịch nước.

Như vậy, câu hỏi đặt ra là, việc phế truất ông Nguyễn Xuân Phúc có phải là bước dọn đường để truy tố bà Trần Thị Nguyệt Thu ? hay chỉ đơn giản phế truất, để ông Nguyễn Xuân Phúc không còn là cái ô che chở cho bà vợ làm bậy ?

Thực ra, những tin tức từ bên trong đưa ra cũng khá hạn chế, thoibao.de cố gắng tìm kiếm nguồn tin tốt nhất để cung cấp cho bạn đọc. Tuy nhiên, có những thỏa thuận bí mật mà không ai biết, ngoài đương sự. Với kinh nghiệm phân tích tình hình chính trường Việt Nam, chúng tôi sẽ đưa ra một số giả định mà chúng tôi cho là có khả năng xảy ra cao nhất.

Có hai khả năng có thể xảy ra, một là, sau khi ông Nguyễn Xuân Phúc mất quyền lực chính trị, ông Nguyễn Phú Trọng sẽ cho Tô Lâm khởi tố bà Trần thị Nguyệt Thu. Bởi nếu không còn là đệ nhất phu nhân, thế và lực của bà Thu yếu hơn Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh rất nhiều.

Khả năng thứ nhì là có thỏa thuận chính trị. Ông Nguyễn Xuân Phúc thỏa thuận rút lui để cho vợ an toàn trước luật pháp.

Hình thức thỏa thuận miệng trước ván cờ chính trị lớn cũng đã từng được ông Nguyễn Tấn Dũng áp dụng khi rời khỏi chính trường. Đó là ghế Chủ tịch Quốc hội cho Nguyễn Thị Kim Ngân và thành viên Bộ Chính trị cùng với ghế Bí thư thành Ủy Thành phố Hồ Chí Minh cho Đinh La Thăng.

Cũng cần nói thêm về con người ông Nguyễn Phú Trọng. Ông từng thỏa thuận để Đinh La Thăng vào Bộ Chính trị, nhưng đó chỉ là nước cờ để cho Nguyễn Tấn Dũng nhả quyền lực. Khi Nguyễn Tấn Dũng đã buông bỏ quyền lực, thì lập tức Nguyễn Phú Trọng tìm cách truất phế và bỏ tù Đinh La Thăng.

Về mặt luật pháp thì bỏ tù Đinh La Thăng là không oan. Nhưng trong trò chơi chính trị, ông Nguyễn Phú Trọng đã "lật kèo" khi ra tay hạ Đinh La Thăng. Còn bà Nguyễn Thị Kim Ngân, phần là phụ nữ, phần bà không để lại tai tiếng gì, nên ông Trọng để cho ngồi yên ở ghế Chủ tịch Quốc hội.

Câu chuyện ông Nguyễn Phú Trọng "lật kèo" trên bàn cờ chính trị là chuyện không mới. Ông Đinh Thế Huynh từng là một hạt giống được ông Trọng chọn, nhưng rồi cũng bị ông loại ra khỏi ghế Thường trực Ban Bí thư giữa nhiệm kỳ, với nguyên nhân rất bí ẩn.

Ông Nguyễn Phú Trọng là người làm chính trị chuyên nghiệp, là người thâm trầm và có toan tính hơn người. Cho nên, nếu ông Nguyễn Xuân Phúc có thỏa thuận rút lui để an toàn cho vợ, thì vợ ông chưa chắc đã được an toàn. Trò chơi chính trị nó thế, họ không giữ lời hứa bao giờ.

Mai Hạnh (Tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 20/01/2023

*******************************

‘Đệ nhất’ trùm cuối, ‘đệ nhị’ trùm cuối… Rồi sao nữa ?

Hải Lê, VOA, 18/01/2023

Cũng theo học giả Lê Hồng Hiệp, Thủ tướng Phạm Minh Chính trong tương lai có thể sẽ gặp rắc rối do liên quan đến bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn...

Có thể gia đình ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ là một "chùm cuối", còn ai mới thực sự là "đệ nhất trùm cuối" trong cả cái "chùm" ấy thì có lẽ phải chờ kết luận từ các cơ quan nghiệp vụ. Đến nay, chắc chắn họ đã biết rõ "cái tổ con chuồn chuồn" nhưng vẫn chưa công khai hết mọi chuyện. Rồi đây, có còn ai là "đệ nhị trùm cuối" nữa không ? Công bố cả bà trùm lẫn ông trùm thì liệu có "vỡ bình" hay không ? Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang đau đầu…

Thật ra chuyện ông Phúc, chính xác hơn, theo dư luận từ một thời gian dài đến nay, là câu chuyện gia đình ông Phúc.

Thế là chấm dứt mọi đồn đoán. Hệ thống truyền thông lề phải đã loan tin : Ngày 17/1/2023, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã họp xem xét và cho ý kiến về nguyện vọng thôi giữ các chức vụ, nghỉ công tác và nghỉ hưu của ông Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng, an ninh nhiệm kỳ 2021 – 2026. Rút kinh nghiệm những lần trước "hành tung" tù mù bị dư luận chất vấn, lần này Đảng đã cho công bố nguyên nhân "trảm" ông Phúc là do, trên cương vị Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016 – 2021, ông Phúc phải "chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có 2 đồng chí Phó Thủ tướng, 3 Bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng ; 2 đồng chí Phó Thủ tướng đã xin thôi giữ các chức vụ, 2 Bộ trưởng và nhiều cán bộ bị xử lý hình sự".

Thật ra chuyện ông Phúc, chính xác hơn, theo dư luận từ một thời gian dài đến nay, là câu chuyện gia đình ông Phúc, mà, vẫn theo dư luận, chủ yếu liên quan đến bà vợ ông và một lô họ hàng phía bà ta, bị cho là dính quá sâu vào vụ Test Kit Việt Á, đã lùm xùm từ giữa năm ngoái. Thậm chí các mạng xã hội từ lâu đã đưa khá chi tiết về lộ trình "tìm và diệt" trùm cuối của vụ đại án này. Chiều mai, Quốc hội sẽ "tuân thủ" nghị quyết của Đảng, nhiều khả năng 100% sẽ chấp nhận "nguyện vọng cá nhân" của Chủ tịch Phúc.

"Tiên hạ thủ vi cường"

Cho đến trưa hôm 14/1/2023, khi blogger "cô gái Đồ Long", tức nhà báo Lê Nguyễn Hương Trà, viết trên FB cá nhân từng có hàng triệu người theo dõi : "Căng thẳng và kịch tính đến tận những phút cuối cùng, ngôi sao Câu lạc bộ bóng đá Quảng Nam, cầu thủ số 7 (tức Bảy Phúc) đã bị rút thẻ đỏ truất quyền thi đấu. Anh chuẩn bị rời sân, chấm dứt sự nghiệp cầu thủ nhà nghề", thì mọi chuyệncoi như đã an bài. Bà Trà đã dùng ngôn ngữ bóng đá để diễn tả kịch tính trong quá trình nhân sự cấp cao chuyển động mạnh trong tuần trước Tết Con Mèo. Tại cuộc họp Ban Bí thư trước đấy một ngày, 13/7, ông Phúc đã chính thức nộp đơn xin trở về "làm người lương thiện". Chỉ dấu rõ nhất cho việc ông Nguyễn Xuân Phúc mất ghế là vụ bắt, khởi tố bà Nguyễn Bạch Thùy Linh, 45 tuổi, giám đốc công ty SNB Holdings, với cáo buộc "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi" từ hôm 4/1. Công ty SNB Holdings liên quan một loạt doanh nghiệp "họ" SNB, trong đó có công ty Thế Giới Tuổi Thơ (Soc&Brothers) và cô ng ty Phân Phối SNB (SNB Distribution). Đáng nói, theo mạng xã hội, doanh nghiệp này được cho là do bà Nguyễn Thị Xuân Trang, con gái ông Nguyễn Xuân Phúc, đứng sau và nắm quyền sở hữu. Việc Bộ Công an "sờ gáy" đến tận doanh nghiệp thuộc sở hữu của con gái đương kim Chủ tịch nước cho thấyngười nhà ông Phúc đã không còn thuộc diện "kim bài miễn tử" từ ngày ấy.

Trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam chưa bao giờ xảy ra chuyện chỉ trong vòng chưa đầy một tháng mà có đến hai cuộc họp trung ương bất thường chỉ để xử lý vấn đề nhân sự, trong đó, có việc xử lý một thành viên thuộc "Tứ trụ". Theo luật bất thành văn xưa nay, những chuyện đấu đá trên thượng tầng Bộ Chính trị, đặc biệt trong "Tứ trụ", rất hiếm khi được công bố ra bên ngoài. Kể cả trong thời internet và số hóa thì cũng phải chậm mất mấy "pha", công luận mới biết được cuộc chiến Ba – Tư khốc liệt đến nhường nào, mới rõ ngọn ngành của việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại sao phải gạt nước mắt trước màn hình vô tuyến, vì đã không hạ bệ nổi Nguyên Tấn Dũng… Và cho đến bây giờ, người dân cũng chỉ thấy hiện tượng, mà vẫn chưa hiểu sự thật đằng sau thực tế là ông Nguyễn Phú Trọng nhắm ai "bồi dưỡng" để truyền ngôi thì người đấy không những không được tập thể trung ương chấp nhận, mà họ còn rơi vào cảnh thân bại danh li ệt. Hãy nhìn Phạm Quang Nghị, Đinh Thế Huynh, Trần Quốc Vượng… tất cả đều "treo ấn từ quan". Vì vậy mà lần này, những Vương Đình Huệ và Tô Lâm, những Võ Văn Thưởng… và chúng ta không biết hết còn những ai nữa đang lọt mắt xanh của đảng trưởng và hứa sẽ được "truyền ngôi", đã không còn mấy tin tưởng vào "chiếc bánh thánh" ấy của Tổng bí thư. Và ai ai cũng thấy thời gian gấp gáp lắm rồi.

"Tiên hạ thủ vi cường" – Ra tay trước sẽ dành được lợi thế, trở thành kẻ mạnh ; ra tay sau sẽ chịu phần thua thiệt, bất lợi. Phải chăng đấy là chỗ gặp gỡ nhau giữa ông Trọng và "các lãnh chúa" quyết xuống tay với Phúc ? Từ phía ông Tổng bí thư, nhờ vào sự năng nổ của Tô Đại tướng, ông Trọng thấy giờ là thời cơ để dẹp bớt các thế lực đang bủa vây ông. Ông bực mình khi nghe Phúc và Phạm Minh Chính cứ hát mãi "bè" cải cách thể chế trong "dàn đồng ca" khá nguy hiểm cho sự độc tôn của Đảng. Phải dẹp sớm các ảo tưởng về cải cách chính trị ở xứ Đông Lào. Chủ tịch Tập Cận Bình dặn thế và đồng chí không vui khi trong nội các của Phạm Minh Chính có những thành viên như Minh và Đam đại biểu cho giới kỹ trị thân Mỹ và phương Tây. Vì vậy, ông Tổng tính cho "đi tàu suốt" một thể. Ông Tổng quyết định "bứng" Phúc sớm, vì "hậu thủ vi tai ương" (ra tay sau sẽ thua thiệt). Sách Trung Quốc xưa vẫn dạy vậy ! Còn từ phía c ác đồng chí được ông hứa sẽ "cân nhắc" cũng khá bồn chồn, vì trong vòng hơn hai năm nữa cho tới ngày Đại hội 14, ai mà biết trước được chuyện gì sẽ xảy ra ! Vẫn còn "treo đây" nhiều vụ lắm : AVG cho Tô Lâm, Tập đoàn AIC dính Phạm Minh Chính, Thưởng thì liên quan đến việc chuyển nhượng mấy thửa đất vàng cho các đại gia hiện vừa xộ khám cách đây chưa lâu…

Họa phúc phải đâu một buổi…

Đảng vẫn dành cho Phúc "củ cà-rốt" trước khi về vườn thế này : "Đồng chí Nguyễn Xuân Phúc là cán bộ lãnh đạo chủ chốt… sinh ra trong gia đình giàu truyền thống cách mạng ; được đào tạo cơ bản, trưởng thành từ cơ sở và được Ban chấp hành trung ương, Bộ Chính trị các khóa tín nhiệm phân công giữ nhiều chức vụ lãnh đạo quan trọng của Đảng và Nhà nước. Trên cương vị Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016 – 2021, đồng chí đã có nhiều nỗ lực trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống dịch Covid-19 đạt kết quả quan trọng". Nhưng phần ân oán đằng sau vụ "trảm" Phúc thì phải nói giới giang hồ còn thua. Được biết, năm 2019, Nguyễn Xuân Phúc đã "bật đèn xanh" cho Trần Văn Vệ, Phó thủ trưởng thường trực Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát sờ gáy đại tá Nguyễn Duy Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo và Hồ Hữu Hòa, tức "cậu" Hòa, về tội "nhận hối lộ" và "môi giới hối lộ". Linh là con trai duy nhất của tướng ba sao Nguyễn Văn H ưởng, một "bố già" khét tiếng toàn cõi Đông Dương. Hồ Hữu Hòa là cháu ruột của Hồ Mẫu Ngoạt, mà Ngoạt lại là Trợ lý Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Nhận hối lộ từ Vũ "nhôm" 5 tỷ đồng, Linh bị tuyên án 14 năm tù. Nói ở tù, thực tế Linh chỉ đi nằm viện dưỡng bệnh, nhưng mất tương lai Ủy viên Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an mà Tô Lâm quy hoạch cho Linh vào khoá Đại hội 14 tới.Nhục và cay cú, Hưởng thề sẽ bắt Phúc có ngày phải trả giá.

Cựu nhà báo Võ Văn Tạo từ Khánh Hòa bình luận về việc "thôi chức vụ" của Chủ tịch Phúc : "Đột nhiên ông Nguyễn Xuân Phúc được ‘thôi chức’, thực chất đó là sự phế chức… nói nôm na đó là sự bãi chức. Đó là một sự đặc ân của giới chóp bu của Đảng cộng sản Việt Nam khi anh phạm sai lầm, mắc khuyết điểm và thậm chí khi có tội, nhưng vì cương vị, vai vế của anh trong đảng rất lớn, chẳng hạn như "Tứ trụ" triều đình hay Bộ Chính trị, cho nên khi người ta xử lý anh, người làm một cách nhẹ nhàng hơn để giữ bộ mặt cho đảng thôi". Văn phòng Chủ tịch nước của ông Phúc không thể đưa ra bình luận ngay lập tức và không rõ liệu khi đảng chấp nhận đơn từ chức của ông Phúc, họ có xác định được ứng cử viên thay thế ông là ai hay không,theo Reuters. Trong một bài viết mang tựa đề"Thẻ đỏ" cho Chủ tịch nước ? Màn kịch chính trị lớn nhất của Việt Nam trong nhiều thập kỷ (nguyên văn "Red Card" for the President ? Vietnam’s Biggest Political Drama in Decades) đăng trên Fulcrum ngày 17/1/2023, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệ p, một nhà quan sát chính trị Việt Nam đang làm việc tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore, nhận xét : "Trong trường hợp để thay ông Phúc, ứng cử viên hàng đầu có thể là Bộ trưởng Công an Tô Lâm. Ông Tô Lâm dường như đã giành được sự tin tưởng từ ông Trọng vì sự trung thành và vai trò quan trọng trong việc điều hành các điều tra chống tham nhũng. Là ủy viên Bộ Chính trị nhiệm kỳ thứ hai, ông Tô Lâm cũng có phần mạnh hơn so với các ứng viên cạnh tranh khác". Tuy nhiên, theo một nguồn tin riêng, ông Tô Lâm, vì những lý do khác nhau đã chưa chấp nhận "phần thưởng cao quý" ấy.

Cũng theo học giả Lê Hồng Hiệp, Thủ tướng Phạm Minh Chính trong tương lai có thể sẽ gặp rắc rối do liên quan đến bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC), người mới bị kết án 30 năm tù giam vắng mặt về hai tội danh "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "đưa hối lộ" trong vụ án tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai. Hồi tháng 8 năm ngoái, Cơ quan Điều tra thuộc Bộ Công an Việt Nam thông báo diễn tiến mới của vụ việc đó là ra quyết định khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế AIC và Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh hồi năm 2012. Thời gian đó ông Phạm Minh Chính là Bí thư tỉnh ủy Quảng Ninh. Vậy sau "đệ nhất" trùm cuối, sẽ có "đệ nhị" trùm cuối nữa hay không ? Và nếu liên tục công bố cả bà trùm lẫn ông trùm thì liệu có bị "vỡ bình" hay không ?Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang thực sự đau đầu…

Hải Lê

Nguồn : VOA, 18/01/2023