 | Tổng quan: | 3072801 |
Không quân Philippines và Mỹ tuần tra chung ở Biển Đông
Thu Hằng, RFI 20/02/2024
Hoa Kỳ và Philippines đã tổ chức tuần tra chung trên không phận Biển Đông ngày 19/02/2024, nhằm thể hiện "một liên minh quốc phòng mạnh mẽ hơn" giữa hai nước. Ngay tối hôm qua, bộ chỉ huy Chiến Khu Nam Bộ Trung Quốc đã chỉ trích Philippines "tuần tra trên không" với các nước bên ngoài khu vực, đồng thời khẳng định "tình hình nằm trong tầm kiểm soát".
Tàu sân bay USS Ronald Reagan và hải đội tác chiến cùng oanh tạc cơ B-52 của Không quân và chiến đấu cơ F/A 18 của Hải Quân, trên biển Philippines, trong cuộc tập trận Valiant Shield 2018 ngày 17/09/2018. U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 3rd Class Erwin
Trên mạng Facebook, Không quân Philippines đăng một số hình ảnh và video về cuộc tuần tra chung trong vùng đặc quyền kinh tế Philippines, cách 90 hải lý về phía tây thành phố Candon, trên đảo Luzon. Ba chiến đấu cơ FA-50 của Philippines và oanh tạc cơ B-52H Mitchell của Lực lượng Không quân Thái Bình Dương của Hoa Kỳ tham gia cuộc tuần tra.
Trang Inquirer dẫn lời đại tá Xerxes Trinidad, người phát ngôn quân đội Philippines, cho biết mục đích của cuộc tuần tra là "nhằm tăng cường hợp tác, củng cố khả năng tương tác giữa không quân hai nước", cũng như "củng cố khả năng hoàn thành nhiệm vụ của quân đội và duy trì sự hiện diện trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines". Hoạt động này nằm trong khuôn khổ "Hoạt động hợp tác hàng hải ở Biển Đông" (MCA) giữa Mỹ và Philippines lần thứ ba, được khởi động ngày 09/02. Hai đợt trước diễn ra vào tháng 11/2023 và tháng 01/2024.
Trung Quốc cử hai tầu chiến theo dõi sát sao cuộc tuần tra trên không ở Biển Đông của Mỹ và Philippines. Trên mạng xã hội Weibo, Chiến khu Nam bộ Trung Quốc chỉ trích hoạt động của Philippines và Mỹ là "phô trương", đồng thời khẳng định bảo vệ toàn vẹn chủ quyền. Bắc Kinh cũng cáo buộc Manila "làm xáo trộn trật tự ở Biển Đông khi lôi kéo các nước bên ngoài khu vực".
Các cuộc tuần tra của hai nước đồng minh Philippines và Mỹ diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Manila và Bắc Kinh ở Biển Đông. Philippines liên tục tố cáo Trung Quốc cản trợ hoạt động tiếp tế cho lực lượng đồn trú trên con tầu hỏng ở Bãi Cỏ Mây (Thomas Shoal), được Philippines sử dụng để đánh dấu chủ quyền.
Thu Hằng
*************************
Philippines xem xét khả năng kiện Trung Quốc, Việt Nam đánh cá bằng xyanua
Minh Anh, RFI, 20/02/2024
Ngày 19/02/2024, phát ngôn viên Lực lượng Đặc nhiệm Quốc gia Biển Tây Philippines (Biển Đông) cho biết Manila có thể khởi kiện Bắc Kinh và Hà Nội trong bối cảnh có cáo buộc đánh bắt cá bằng chất xyanua tại bãi cạn Scarborough, Biển Đông.
Hải quân Philippines kiểm tra tàu cá Trung Quốc, ở khu vực bãi cạn Scarborough, 10/04/2012. Reuters/Philippine Army Handout
Trang mạng thông tin GMA Network, dẫn lời ông Jonathan Malaya, cho biết thêm, chính phủ Manila sẽ điều tra các cáo buộc do Cục Nghề cá và Tài nguyên Thủy sản (BFAR) đưa ra hồi cuối tuần qua, phát hiện đầm phá tại bãi cạn Scarborough đã bị hư hại nặng nề. Cơ quan này nghi ngờ có thể là do ngư dân Trung Quốc và Việt Nam đã dùng cyanide (xyanur) để đánh bắt cá.
Dù vậy, theo ông Jonathan Malaya, Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC), tỏ ra thận trọng về những cáo buộc trên, đề nghị BFAR thu thập tài liệu, bằng chứng và lời khai. Nếu sự việc được xác nhận, hồ sơ sẽ được chuyển đến bộ Tư Pháp (DOJ) và Văn phòng Chưởng lý (OSG) để có thể nộp đơn kiện lên tòa án.
Bắc Kinh hôm qua đã có phản ứng, cho rằng những lời cáo buộc trên của Philippines là hoàn toàn bịa đặt. Phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh trong cuộc họp báo còn nhắc rằng Trung Quốc có chủ quyền đối với bãi cạn Scarborough mà Bắc Kinh gọi là Hoàng Nham Đảo.
Đại sứ Trung Quốc tại Philippines cảnh báo các cơ quan liên quan của Philippines xử lý vấn đề hàng hải "một cách nghiêm túc" và "hợp tác" với phía Trung Quốc trong việc "bảo vệ quan hệ song phương cũng như hòa bình và ổn định ở Biển Đông".
Minh Anh
Biển Đông : Philippines tăng cường quân và thiết bị trên đảo Thị Tứ (RFI, 12/05/2017)
Quân đội Philippines ngày 11/05/2017 xác nhận Manila đã bắt đầu đưa binh lính và hàng tiếp liệu đến đảo Thị Tứ mà Philippines đang kiểm soát ở vùng quần đảo Trường Sa đặt tên là Pag-asa. Mục tiêu là để chuẩn bị xây dựng một số công trình, trong đó có đề án củng cố và nối dài một phi đạo cũng như xây một bến tàu.
Toàn cảnh đảo Thị Tứ, nhìn từ trên cao. Ảnh chụp ngày 21/04/2017. REUTERS/Erik De Castro
Theo hãng tin Mỹ AP, tướng Raul del Rosario, tư lệnh Bộ Chỉ Huy Miền Tây của quân đội Philippines cho biết là quân lính và hàng tiếp liệu đã được vận chuyển đến đảo Thị Tứ vào tuần qua.
Chính quyền Manila đã quyết định dành 1,6 tỷ peso (tức 32 triệu đô la) cho việc xây mới và tu bổ các công trình trên đảo này, trong đó có một cảng dùng cho tàu cá, trạm điện mặt trời, trạm lọc nước biển, tu bổ nơi ở cho bính lính trú đóng trên đảo, cũng như các cơ sở dùng cho nghiên cứu hải dương học và cho du khách.
Là một trong những thực thể do Philippines kiểm soát tại Trường Sa, đảo Thị Tứ cũng bị Trung Quốc, Việt Nam, Đài Loan đòi chủ quyền. Trên đảo có khoảng 200 người Philippines cư ngụ, chủ yếu là binh lính và ngư dân. Đảo này cũng có một phi đạo ngắn, đủ cho máy bay cỡ trung bình đáp xuống.
Vào tháng 04/2017, đích thân bộ trưởng Quốc Phòng Philippines cùng một số sĩ quan cao cấp ra thăm Thị Tứ. Phát biểu nhân dịp đó, viên chức này nhắc lại kế hoạch tu bổ cơ sở trên đảo, biến nơi này thành một vùng bảo tồn biển, thậm chí thành một địa điểm du lịch.
Chuyến thăm đã bị Trung Quốc phản đối, viện cớ rằng đảo này thuộc chủ quyền Trung Quốc. Trung Quốc đã xây dựng nhiều công trình quy mô quân sự cũng như dân sự trên 7 thực thể mà Bắc Kinh chiếm đóng tại Trường Sa, trong đó có đá Xu Bi rất gần với đảo Thị Tứ.
Việt Nam cũng đã lên tiếng phản đối Philippines về ý định củng cố, mở rộng sự hiện diện của họ tại Trường Sa.
Trọng Nghĩa
*************************
Philippines chuyển vật liệu xây dựng ra đảo Thị Tứ (RFA, 11/05/2017)
Đảo Thị Tứ chụp ngày 28/4/2015. Courtesy of csis.org
Philippines đã bắt đầu đưa quân và vật liệu đến xây dựng tại đảo Thị Tứ thuộc quần đảo Trường Sa. Giới chức quân đội Philippines cho biết như vậy vào hôm nay, 11 tháng 5.
Thiếu tướng Raul Del Rosario, Tư lệnh miền Tây của quân đội Philippines cho biết quân và vật liệu đã được điều đến đảo Thị Tứ từ tuần trước. Philippines dành ra khoảng 32 triệu đô la cho việc xây dựng các công trình tại đảo này bao gồm cảng cá, trạm phát điện năng lượng mặt trời, nhà máy khử muối từ nước biển, nhà ở cho lính và các cơ sở cho nghiên cứu biển và du lịch.
Hồi tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cùng một số quan chức quốc phòng khác đã ra thăm đảo Thị Tứ. Trung Quốc đã lên tiếng phản đối chuyến thăm này vì cho rằng nó đã vi phạm chủ quyền của Trung Quốc.
Manila bắt đầu tuần tra vùng Benham Rise, sau vụ phát hiện tàu Trung Quốc (RFI, 05/04/2017)
Kể từ hôm 03/04/2017, lực lượng Tuần Duyên Philippines bắt đầu tuần tra một vùng biển rộng lớn mang tên Benham Rise, ở phía đông Luzon, hòn đảo chính của nước này. Manila đã quyết định hành động như trên sau khi phát hiện một số tàu thăm dò của Trung Quốc hoạt động trong khu vực vốn thuộc quyền chủ quyền của Philippines.
Vùng biển Benham Rise nằm ở phía đông đảo lớn Luzon của Philippines.
Theo nhật báo Singapore The Straits Times, phát ngôn viên lực lượng Tuần Duyên Philippines, ông Armand Balilo đã xác nhận rằng một chiếc phi cơ bay tuần tra trên không phận của khu vực rộng 130.000 km2, hơn một tuần sau khi Hải Quân phái một tàu chiến đến tuần tra trong vùng.
Theo một số nguồn tin, từ tháng 7 cho đến tháng 12 năm ngoái, đã có ít nhất ba tàu khảo sát của Trung Quốc bị phát hiện trong khu vực.
Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã công nhận sự kiện đó, nhưng biện minh rằng tàu của Bắc Kinh chỉ hành xử quyền tự do hàng hải bình thường và quyền qua lại vô hại.
Kế hoạch tìm đường cho tầu ngầm của Trung Quốc
Đấy tuy nhiên không phải là quan điểm của Manila, ít ra là của Quân Đội. Theo Bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Delfin Lorenzana, sự hiện diện của các tàu khảo sát Trung Quốc trong vùng Benham Rise, có thể nằm trong kế hoạch khảo sát độ sâu biển, nhằm tìm đường cho các tàu ngầm Trung Quốc từ Biển Đông đi ra Thái Bình Dương.
Trung thành với thái độ thân thiện với Bắc Kinh của mình, tổng thống Philippine Rodrigo Duterte đã cho rằng ông không thấy gì sai trong việc tàu Trung Quốc đi qua Benham Rise. Tuy nhiên, ông đã chỉ thị cho Hải Quân xây dựng những "cấu trúc" để có thể duy trì một sự hiện diện vững chắc ở trong khu vực.
Manila cũng đang xem xét khả năng đổi tên vùng này thành "Philippine Rise", nhằm khẳng định thêm chủ quyền của Manila.
Về phần Trung Quốc, nước này không đòi chủ quyền trong vùng Benham Rise. Thậm chí, theo lời ông Enrique Manalo quyền ngoại trưởng Philippines vào hôm qua, sắp tới đây Bắc Kinh sẽ xin phép Manila mỗi lần cho tàu vào khu vực.
Trọng Nghĩa
******************
Philippines đau đầu giữa 'viện trợ' và 'chủ quyền' (VOA, 05/04/2017)
Tàu đánh cá gần bãi cạn Scarborough
Ngư dân Philippines ở tuyến đầu cuộc tranh chấp lãnh hải đầy cay đắng ở Biển Đông nói trữ lượng hải sản trong vùng biển này đã giảm đi nhiều, một phần vì tàu Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam thường xuyên xâm phạm vùng biển thuộc lãnh hải Philippines, trong khi Manila không có cách gì để ngăn chận các vụ xâm nhập đó. Thông tín viên Ralph Jennings gửi về bài tường trình chi tiết sau đây.
Số lượng cá ở ngoài khơi vùng duyên hải Masinloc, thành phố Philippines gần nhất với bãi cạn Scarborough đã giảm khoảng 50% tính từ năm 2010. Bắc Kinh và Manila đã tranh chấp chủ quyền tại vùng biển này từ năm 2012.
Những khó khăn tại một bán đảo vốn đã nghèo khó nơi cư dân hầu như hoàn toàn lệ thuộc vào biển để có kế sinh nhai, có thể tăng sức ép với Tổng thống Rodrigo Duterte hoặc là phải củng cố quan hệ hữu nghị mới với Trung Quốc, hoặc nữa, phải mời hải quân Mỹ trở lại để tiếp tục tuần tiễu các vùng duyên hải hầu có thể chặn tàu bè nước ngoài.
Theo ông Franklin Cattigay, chỉ huy Đội tuần duyên Philippines thì hiện Trung Quốc hầu như hoàn toàn kiểm soát bãi cạn có diện tích 150 cây số vuông này, một ngư trường phong phú nằm cách Masinloc khoảng 198 km.
Ông Cattigay nói tàu đến từ Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam dùng kỹ thuật ‘trái phép’ như thuốc nổ, hay những ngọn đèn sáng rực chiếu vào ban đêm để nhữ cá.
Chỉ về hướng Biển Đông từ nơi làm việc lộ thiên của ông bên cạnh chợ cá Masinloc, Chỉ huy trưởng đội tuần duyên Philippines nói :
"Tàu đến từ Trung Quốc qua lại tại đây như chốn không người, trong khi họ không được phép của Philippines. Người Tàu, người Đài Loan, người Việt Nam, đều có mặt tại đó".
Ông nói tiếp :
"Ngày nay trữ lượng cá không còn như trước, bây giờ nguồn cá suy giảm bởi vì có quá nhiều người tới đánh bắt trái phép, đặc biệt là những người đến từ các nước khác sử dụng các ngọn đèn cực mạnh".
Sự kiện nguồn cá giảm sút cộng với sức ép từ Trung Quốc đã khiến rất nhiều người trong số 300 ngư dân đã dăng ký hành nghề phải tìm đến những vùng biển trải dài theo bờ biển Philippines, hoặc bị buộc phải đánh bắt những mẻ lưới cá nhỏ hơn.
Trong một thành phố có 49,000 dân, chỉ có 3 tàu Philippines đến từ Masinloc, mỗi chiếc 40 người, là thường xuyên đánh bắt chung quanh bãi cạn Scarborough , theo một nhân viên làm việc cho Phòng ngư nghiệp thành phố, xin giấu danh tính. Thành phố Masinloc cho biết là không yêu cầu ngư dân lánh xa bãi cạn Scarborough nhưng nhiều người vẫn tránh khu vực này vì những rủi ro của nó.
Trung Quốc có hai tàu tuần duyên tại bãi cạn Scarborough và dùng các tàu đó để chận, không cho người Philippines tiến vào vùng biển này, theo ngư dân Philippines. Trung Quốc chiếm quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough từ năm 2012, một bãi cạn chỉ thấp thoáng nhô trên những ngọn sóng, sau một cuộc đối đầu căng thẳng với Philippines đã phương hại tới các quan hệ song phương, mãi cho tới khi ông Duterte lên nắm quyền vào tháng Sáu năm 2016.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên 90% diện tích Biển Đông nói chung, kể cả các tuyên bố chủ quyền chồng lấn trong khu đặc quyền kinh tế của Philippines trải dài từ đảo Luzon của thành phố Masinloc tới phía Nam đảo Palawan.
Đài Loan cũng tuyên bố chủ quyền của vùng biển giàu tài nguyên rộng 3,5 triệu km vuông. Việt Nam đòi chủ quyền một vùng biển nhỏ hơn, nhưng như Trung Quốc, đã bồi đắp đất và xây dựng trên các đảo nhỏ gần ngư trường truyền thống của Philippines và địa điểm dò tìm nhiên liệu hóa thạch dưới biển.
Tàu cá Việt Nam đã được trông thấy cách bờ biển Philippines khoảng 48 km, theo lời một nhân viên của Hội đồng Thành phố Philippines.
Ngư dân Roy Sevilla, 34 tuổi, đã hành nghề đánh cá trong 20 năm nay, anh chỉ ra biển về hướng tây-bắc từ nơi neo tàu của anh, nói :
"Chạy hai tiếng ra biển là thấy người Việt, 5 chiếc tàu đánh bắt cá và mực. Đấy".
Đánh bắt cá gần bờ biển thành phố nằm về hướng tây-bắc Manila chỉ thu gom được khoảng 3 tấn cho mỗi chuyến ra khơi, so với từ 10 đến 15 tấn thường kiếm được tại bãi cạn Scarborough, theo Butch Ortega, một cụ ông ngư dân. Ông than van :
"Có tàu Trung Quốc tuần tiễu ở đó nên chúng tôi không đến đó đánh bắt cá được".
Chính sách của Tổng thống Duterte xích lại gần Trung Quốc, theo ông Ortega, không bàn tới quyền của ngư dân Philippines được tiếp cận bãi cạn Scarborough.
Hồi tháng trước, Tổng thống Philippines nói nước ông không cách nào có thể đánh lại Trung Quốc nếu Bắc Kinh tiến hành kế hoạch xây một trạm quan trắc trên bãi cạn này, như lời tường thuật của truyền thông Trung Quốc. Ông Duterte cũng chưa có hành động nào về đề xuất do ông loan báo hồi năm ngoái, tuyên bố bãi cạn Scarborough là một khu bảo tồn biển.
Bắc Kinh theo chương trình sẽ tuyên bố lệnh cấm đánh bắt cá trên hầu hết Biển Đông, có hiệu lực từ tháng 5 cho tới tháng 8. Cư dân địa phương nói có phần chắc họ sẽ không tuân thủ lệnh này, và Trung Quốc thường không xua đuổi tàu của họ ra khỏi các vùng biển đang trong vòng tranh chấp bên ngoài bãi cạn.
Nhưng hải quân và đội tuần duyên Trung Quốc, củng với các tàu đánh cá Trung Quốc có khả năng thống trị cả vùng biển theo những cách mà các nước khác cũng tuyên bố chủ quyền "không có cơ may gì có thể sánh kịp", theo ông Greg Poling, Giám Đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington (CSIS).
Ông Poling khuyến cáo rằng Philippines, đảo Borneo và quần đảo Natuna của Indonesia sẽ chịu áp lực khi lệnh đánh bắt cá của Trung Quốc được thực thi. Malaysia và Brunei tranh giành với Trung Quốc quyền khai thác các giải biển nằm về hướng Bắc của Borneo.
Ông Poling nói :
"Họ (người Trung Quốc) sẽ tràn ngập các vùng biển ngoài khơi Borneo và quần đảo Natuna, và chắc chắn sẽ đẩy bật người Philippines ra khỏi những nơi như bãi cạn Scarborough. Điều mà người Trung Quốc muốn ở đây là dân vùng Đông Nam Á phải ngưng chống cự, và chấp nhận trật tự thế giới mới ở Châu Á xoay quanh Trung Quốc, và tôn trọng ‘các quyền lịch sử’ của Trung Quốc".
Chỉ huy đội tuần duyên Philippines cho biết một hội đoàn các tàu cá của tỉnh Zambales, bao gồm thành phố Masinloc, đã thảo một nghị quyết gửi lên Tổng thống Duterte. Họ muốn Tổng thống Duterte hãy để các tàu hải quân Mỹ trở lại để giúp Philippines tuần tra các vùng duyên hải, bởi vì về mặt quân sự, Philippines không sao có thể chống cự lại Trung Quốc.
Ông kêu gọi Washington giúp đỡ nhiều hơn bởi vì đội tuần duyên Philippines đơn độc và thiếu tài nguyên để có thể tuần tra các tàu nước ngoài.
Giới phân tích nói thắt chặt quan hệ với Trung Quốc có thể giúp Philippines nhận viện trợ và đầu tư của nước này, tuy nhiên rốt cuộc có thể làm dân Philippines giận dữ, bởi vì họ muốn lãnh đạo Philippines trên hết phải bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia.
Trung Quốc 'đặt trạm theo dõi môi trường ở Biển Đông' (BBC, 17/03/2017)
Trung Quốc trong năm nay sẽ bắt đầu công tác chuẩn bị để đặt một trạm theo dõi môi trường tại Bãi cạn Scarborough, nơi Trung Quốc gọi là Bãi cạn Hoàng Nham, ở Biển Đông, hãng tin Reuters đưa tin.
Hình của Philippines cung cấp cho thấy tàu của Trung Quốc đang hoạt động ở bãi cạn Scarborough tháng 9/2016
Sự việc diễn ra trong bối cảnh hai thượng nghị sĩ Hoa Kỳ mới đây đưa dự luật đòi áp lệnh trừng phạt đối với các hoạt động của Bắc Kinh tại vùng biển có tranh chấp.
Hồi tháng trước, một bộ trưởng của Philippines nói rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết với người tương nhiệm Philippines là sẽ không xây dựng các cấu trúc trên bãi đá mà cả hai quốc gia cùng tuyên bố chủ quyền, nhưng phía Trung Quốc nói những bình luận này là "khó tin và đáng tiếc".
Trung Quốc hồi 2012 đã chiếm bãi cạn, nằm tại đông bắc quần đảo Trường Sa, tây bắc Philippines, và không cho ngư dân Philippines ra vào khu vực.
Tuy nhiên, sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte tới thăm Trung Quốc hồi năm ngoái, Bắc Kinh đã cho phép các ngư dân trở lại ngư trường truyền thống để đánh bắt cá.
'Ưu tiên hàng đầu trong năm 2017'
Hồi trong tuần, Tiêu Tiệp, thị trưởng của khu vực mà Trung Quốc gọi là Thành phố Tam Sa, nói rằng Trung Quốc có kế hoạch bắt đầu công tác chuẩn bị trong năm nay, nhằm xây dựng các trạm theo dõi môi trường ở một số hòn đảo, trong đó có Bãi cạn Hoàng Nham.
Việc xây dựng các trạm theo dõi tại đây và tại năm đảo khác thuộc vùng biển chiến lược nằm trong danh sách ưu tiên hàng đầu của Bắc Kinh trong năm 2017, ông Tiêu nói.
Tàu khu trục USS Decatur tuần tra gần Quần đảo Hoàng Sa hổi tháng 10/2016, trong chương trình Mỹ gọi là hoạt động tự do hàng hải
Ngoài trạm ở Bãi cạn Hoàng Nham, các trạm khác sẽ được đặt trên các thực thể tại Quần đảo Hoàng Sa, nơi Trung Quốc đã nắm quyền kiểm soát kể từ 1974 sau khi chiếm hết các phần do Việt Nam quản lý, hãng tin AP dẫn lời ông Tiêu nói với Hải Nam Nhật báo.
Các trạm theo dõi cùng với các bến đậu tàu và các cơ sở hạ tầng khác sẽ là một phần trong nỗ lực phục hồi và chống xói mòn cho đảo, theo ông Tiêu.
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Philippines Charles Jose từ chối bình luận và nói nước này đang tìm cách xác minh các tường thuật trên.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ tới Bắc Kinh
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson hôm thứ Bảy 18/3 tới Bắc Kinh trong chuyến thăm hai ngày. Dự kiến chủ đề Biển Đông sẽ nằm cao trong nghị trình làm việc của ông.
Hoa Kỳ đã chỉ trích việc Trung Quốc xây cất các đảo nhân tạo trên Biển Đông và xây dựng các cơ sở quân sự trên đó, đồng thời tỏ ý quan ngại các cơ sở này có thể được dùng để hạn chế việc tự do đi lại.
Trong tuần rồi, các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Marco Rubio và Ben Cardin đề xuất Luật Trừng phạt tại Biển Đông và Biển Hoa Đông, theo đó cấm cấp chiếu khán cho các cá nhân Trung Quốc có đóng góp vào việc xây dựng, phát triển các dự án ở hai vùng biển này.
Đề xuất cũng có nội dung áp lệnh trừng phạt lên các tổ chức tài chính nước ngoài "cố ý thực hiện hoặc tạo điều kiện cung cấp giao dịch tài chính lớn cho các tổ chức, cá nhân bị trừng phạt" nếu như Trung Quốc tăng cường hoạt động tại Bãi cạn Hoàng Nham và có các hoạt động khác.
Trung Quốc đã mạnh mẽ phản đối đề xuất trên, điều mà phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Xuân Oánh nói là vi phạm luật quốc tế và các quy tắc trong quan hệ quốc tế.
*********************
Biển Đông : Trung Quốc xây trạm quan sát môi trường trên bãi cạn Scarborough (RFI, 17/03/2017)
Bãi cạn Scarborough. Wikipedia
Trung Quốc đang xây dựng một trạm quan sát môi trường trên bãi cạn Scarborough đang tranh chấp với Philippines, theo tin từ một quan chức cao cấp chính quyền địa phương của Trung Quốc.
Theo hãng tin AP, tờ nhật báo chính thức Hải Nam Nhật Báo hôm nay, 17/03/2017, trích lời một quan chức cao cấp của "thành phố" Tam Sa cho biết là các trạm quan sát môi trường sẽ được xây trên 6 đảo và đá đang tranh chấp ở Biển Đông, trong đó có bãi cạn Scarborough, nằm ngoài khơi phía tây bắc Philippines. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc xây một cấu trúc thường trực trên bãi cạn này.
Bắc Kinh đã chiếm Scarborough từ tay Philippines vào năm 2012. Sau khi tổng thống Duterte kêu gọi cải thiện quan hệ giữa Manila với Bắc Kinh, Trung Quốc đã cho phép ngư dân Philippines trở lại đánh cá ở khu vực này.
Theo lời quan chức cao cấp của "thành phố" Tam Sa, các trạm quan sát khác sẽ được xây trên các đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa, mà Trung Quốc đã chiếm của Việt Nam từ năm 1974 và hiện vẫn là quần đảo tranh chấp với Việt Nam và Đài Loan.
Cách đây hai ngày, hãng tin Reuters cũng vừa loan tin là một ảnh vệ tinh chụp vào ngày 06/03/2017, cho thấy là trên Đảo Bắc (North Island) thuộc quần đảo Hoàng Sa, Trung Quốc gần đây đã bắt đầu dọn đất và có thể đang chuẩn bị xây một hải cảng, mà theo các chuyên gia có thể là nhằm hỗ trợ cho các cơ sở quân sự. Trước đó, vào tháng 01/2017, cũng đã có thông tin về việc Bắc Kinh xây các công trình trên Đảo Cây, cũng thuộc quần đảo Hoàng Sa.
Theo các tùy viên quân sự trong khu vực và chuyên gia, công trình mới trên Đảo Bắc cho thấy quyết tâm của Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh xây dựng trên các đảo ở Biển Đông.
Thanh Phương
*************************
Philippines "đóng cửa" đảo Thị Tứ vì sợ Trung Quốc ? (RFA, 17/03/2017)
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, Delfin Lorenzana, trong một cuộc họp báo tại trụ sở AFP ở Manila ngày 9 tháng 3 năm 2017. AFP photo
Quân đội Philippines ngăn cản một nhóm các nhà lập pháp và giới chức an ninh của nước này đến thăm đảo Thị Tứ trong quần đảo Trường Sa, nơi đang có tranh chấp với Trung Quốc, vì lý do an toàn cho phái đoàn.
Phát ngôn nhân Bộ Quốc Phòng Phi, ông Arsenio Andolong nói với hãng thông tấn Reuters thông tin vừa nêu vào hôm thứ Sáu, ngày 17 tháng 3, nói thêm chuyến đi bị đình lại vì máy bay khó đáp xuống đường băng trên đảo sau mưa to và cần ít nhất thêm 5 ngày nữa chờ khô ráo, đảm bảo an toàn cho chuyến đi.
Năm thành viên của Hạ viện Philippines dự định bay đến đảo Thị Tứ vào hôm thứ Năm. Đồng thời, Bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Delfin N Lorenzana và Tướng Eduardo Ana cũng có kế hoạch đến thăm đảo trong ngày thứ Sáu.
Tại cuộc điều trần Quốc hội diễn ra hôm thứ Năm, Trung tướng Raul de Rosario, chỉ huy Bộ Tư lệnh Tây Philippines, nói rằng chuyến thăm đảo Thị Tứ, còn được gọi theo tiếng địa phương là Pagasa, trong tuần này bị hủy là do Philippines quan ngại về phản ứng của phía Trung Quốc như thế nào. Ông ông nhấn mạnh đảo Thị Tứ hiện nằm trong khu vực có tranh chấp với Trung Quốc, không phải 100% thuộc chủ quyền của Phi.
Chúng tôi xin được trích nguyên văn phát biểu của Tướng Rosario rằng "Đây là lý do tại sao chúng ta cần cần nhắc về chuyến thăm đảo Thitu. Mỗi lần chúng ta đáp máy bay xuống khu vực này thì chúng ta luôn bị Trung Quốc cảnh cáo và đã nhiều lần họ bắn pháo sáng về phía máy bay của chúng ta".
Bộ Quốc Phòng Philippines chưa đưa ra lời bình luận nào về lời phát biểu vừa rồi của Trung tướng Raul de Rosario.
*********************
Philippines sắp củng cố các cơ sở quân sự ở Biển Đông (VOA, 18/03/2017)
Lễ thượng cờ trên đảo Pag-asa, một hòn đảo trong quần đảo Trường Sa do Phillipines đóng giữ.
Philippines ngày 17/3 tuyên bố sẽ củng cố các cơ sở quân sự trên các đảo và bãi cạn tại Biển Đông và loan báo kế hoạch sơ khởi xây một cảng mới và lát lại một đường băng có sẵn.
Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana theo lịch lẽ ra đi thanh sát một tiền đồn trên đảo Thị Tứ, một trong những đảo tranh chấp trong quần đảo Trường Sa, nhưng chuyến đi của ông bị hủy bỏ vì "vấn đề an toàn" và thay vào đó, ông đến một căn cứ quân sự. Tại đây, ông loan báo những kế hoạch phát triển.
Phát biểu với binh sĩ nhân lễ kỷ niệm năm thứ 41 của Bộ Chỉ huy Miền Tây, ông Lorenzana nhấn mạnh : "Chúng ta sẽ xây một đường băng, một cảng và một cầu tàu cho tàu bè của chúng ta".
Đảo Thị Tứ gần với bãi Subi, một trong bảy đảo nhân tạo trong quần đảo Trường Sa, nơi Trung Quốc bị tố cáo có các hành động quân sự hóa với phi đạn đất đối không và những vũ khí khác nữa.
Philippines đã tranh chấp với Trung Quốc trong nhiều năm về Biển Đông, nhưng quan hệ song phương dường như được cải thiện dưới thời Tổng thống Rodrigo Duterte.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cho biết ông Duterte đã chấp thuận nâng cấp các cơ sở không chỉ trên đảo Thị Tứ mà còn trên 8 thực thể khác ở Biển Đông mà Philippines chiếm đóng.
Một tướng lãnh cao cấp Philippines cho biết quân đội đã ngăn một chuyến thăm dự trù của nhóm các nhà lập pháp tới đảo Thị Tứ ngày 16/3 vì quan ngại rằng Trung Quốc sẽ phản ứng.
Có khoảng 110 ngư dân sống trên đảo Thị Tứ.
*******************
Bắc Kinh và Manila ký một thỏa thuận thương mại quan trọng (RFI, 16/03/2017)
Ảnh minh họa : Bộ trưởng Thương Mại Philippines Ramon Lopez và đồng nhiệm Trung Quốc, Trung Sơn (Zhong Shan) tại Manila, ngày 07/03/2017.Reuters
Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines thông báo, Bắc Kinh vào hôm qua 15/03/2017 đã ký thỏa thuận thương mại với Manila. Theo thỏa thuận thương mại này, các doanh nghiệp Trung Quốc cam kết năm 2017 sẽ mua nhiều loại hàng hóa từ Philippines, từ hoa quả, hải sản cho tới hóa chất … với tổng trị giá lên tới 1,7 tỉ đô la.
Theo AFP, thỏa thuận này cho thấy chiến lược xích lại gần Trung Quốc của tổng thống Phillipines. Ông Rodrigo Duterte muốn ký các thỏa thuận thương mại và thu hút đầu tư Trung Quốc, đặc biệt vào trong các lĩnh vực hạ tầng cơ sở vốn đang trong tình trạng rất tồi tệ tại Phillipines.
Các dân biểu phản đối kế khôi phục án tử hình bị trừng phạt
Cũng tại Philippines, 12 dân biểu bị đảng của tổng thống Phlippines Rodrigo Duterte trừng phạt vì đã bỏ phiếu phản đối khôi phục án tử hình.
Phó chủ tich Hạ Viện Phillippines, bà Gloria Arroyo, người từng giữ chức tổng thống từ năm 2001 đến năm 2010, cùng 11 dân biểu khác giữ các chức vụ khác nhau trong nhiều ủy ban đã bị cách chức. Nhiều phương tiện truyền thông Philippiens đã gọi đây là "một vụ thanh trừng".
Án tử hình đã bị Philippines bãi bỏ năm 2006. Phe đối lập lo ngại là việc khôi phục án tử hình, cùng với nạn tham nhũng của hệ thống tư pháp của nước này sẽ khiến nhiều người dân vô tội mất mạng.
Tổng thống Duterte thì hy vọng án tử hình sẽ được khôi phục lại vào tháng 05/2017. Ông cho rằng biện pháp này sẽ là một công cụ đặc biệt quan trọng trong cuộc chiến chống ma túy tại Philippines.
Thùy Dương
