Một loạt chiến hạm của các nước đồng minh với Mỹ tới thăm Việt Nam, tham gia nhiều hoạt động hải quân chung, trong đó có cả tập trận trên biển, trong bối cảnh Trung Quốc củng cố chủ quyền ở Biển Đông.
Sau Nhật, Hàn Quốc, Anh, New Zealand, chiến hạm Canada HMCS Calgary cập cảng Đà Nẵng trong chuyến thăm Việt Nam kéo dài 4 ngày từ 26 tới 30/9.
Thông cáo của Bộ Quốc phòng Canada dẫn lời chỉ huy tàu, ông Blair Saltel, nói rằng "Việt Nam là cơ hội cho Calgary làm việc với cộng đồng địa phương và thể hiện cam kết rằng chúng tôi là một đối tác quan trọng".
Ông Saltel nói thêm rằng "điểm nổi bật trong chuyến cập cảng này là việc chúng tôi sẽ diễn tập trên biển với Hải quân Việt Nam nhằm mở rộng và cải thiện mạng lưới đối tác quốc phòng trong khu vực".
Trong khi đó, đại biện lâm thời Robert Bissett của Đại sứ quán Canada ở Việt Nam cũng được trích lời nói rằng chuyến thăm của HMCS Calgary cũng góp phần kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Canada và Việt Nam đồng thời "củng cố sự giao tiếp" giữa hai nước.
Tàu chiến Canada thăm Việt Nam trong hành trình tới nhiều nước đồng minh quân sự khác của Mỹ như Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc và các đảo của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương nhằm "thúc đẩy sự hiện diện hải quân ở khu vực và hỗ trợ các cuộc thao dượt hải quân quốc tế với các nước đối tác".
"Việc triển khai nhằm củng cố các đối tác quốc phòng hiện có và thiết lập quan hệ đa quốc gia mới nhằm đạt được khả năng tương tác cao hơn và khả năng phòng thủ tăng cường cho các hoạt động trong tương lai", thông cáo của Bộ Quốc phòng Canada nói về chuyến thăm của tàu HMCS Calgary.
Tàu chiến với khoảng 230 thủy thủ và sĩ quan trên khoang gần đây đã tham dự cuộc tập trận hải quân lớn nhất thế giới có tên gọi "Vành đai Thái Bình Dương" ở Hawaii.
Hoa Kỳ hồi tháng Năm đã mời Việt Nam lần đầu tiên tham dự cuộc thao dượt với hơn 20 quốc gia khác, nhưng loại Trung Quốc vì các hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Một ngày trước khi HMCS Calgary cập cảng Đà Nẵng, hôm 25/9, tàu hải quân New Zealand Te Mana F77 với thủy thủ đoàn gồm 178 người cập Cảng Sài Gòn, bắt đầu chuyến thăm chính thức kéo dài 4 ngày tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Trước đó không lâu, một tàu khu trục của hải quân Hàn Quốc với hơn 300 sĩ quan và thủy thủy đã cập cảng Tiên Sa, bắt đầu chuyến thăm TP Đà Nẵng trong 4 ngày.
Sau đó, một đồng minh quân sự của Mỹ là Nhật Bản đã lần đầu tiên triển khai tàu ngầm Kuroshio tới tập trận ở Biển Đông trước khi tới Việt Nam và cập cảng Cam Ranh ở Khánh Hòa.
Cũng trong tháng Chín, tàu tấn công đổ bộ HMS Albion của Hải quân Hoàng gia Anh hôm 3/9 đã cập cảng ở Thành phố Hồ Chí Minh nhằm "đóng vai trò tích cực về an ninh khu vực, tự do hàng hải và thúc đẩy hợp tác với Việt Nam". Tin cho hay, chiến hạm này trước khi tới Sài Gòn đã tiến gần tới một quần đảo Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông.
Về động thái này, hôm 20/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói rằng "Việt Nam tôn trọng các quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông của các quốc gia phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, cụ thể là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, đồng thời đề nghị các quốc gia đóng góp thiết thực và có trách nhiệm vào việc duy trì trật tự, hòa bình và thượng tôn pháp luật ở Biển Đông".
Trong một diễn biến liên quan, theo báo chí trong nước, hôm 15/9, tàu hộ vệ tên lửa của Việt Nam là Gepard 015 – Trần Hưng Đạo đã "bắt đầu thực hiện chuyến đi biển xa nhất với hành trình hơn 5 nghìn hải lý".
Theo kế hoạch, tàu chiến này "thăm và giao lưu với Hải quân Nhật Bản ; tham dự Duyệt binh tàu quốc tế tại Căn cứ Hải quân Jeju Hàn Quốc và Diễn tập hàng hải ASEAN - Trung Quốc tại Trạm Giang, Trung Quốc".
Viễn Đông
***************
Biển Đông : Tàu chiến Mỹ tuần tra sát Gạc Ma và Ga Ven ở Trường Sa (RFI, 30/09/2018)
Các quan chức Hoa Kỳ cho CNN biết, Hải Quân Mỹ, ngày hôm nay, 30/09/2018, đã điều một tàu chiến đi tuần tra sát các thực thể đang có tranh chấp, ở vùng quần đảo Trường Sa, Biển Đông.
Khu trục hạm Mỹ USS Decatur hoạt động tại Biển Đông (Ảnh chụp ngày 28/06/2016)(www.public.navy.mil)
Theo hai quan chức Mỹ, khu trục hạm USS Decatur, được trang bị tên lửa dẫn đường, đã hoạt động trong vùng biển cách cụm đá Ga Ven và đá Gạc Ma chưa đầy 12 hải lý. Hai thực thể này thuộc quần đảo Trường Sa. Việc tuần tra của tàu chiến USS Decatur nằm trong khuôn khổ "các hoạt động bảo đảm tự do lưu thông hàng hải", nhằm khẳng định sự cần thiết phải tôn trọng quyền lưu thông, tự do qua lại tại các vùng biển quốc tế.
Một quan chức Hoa Kỳ nhấn mạnh với CNN : các hoạt động bảo đảm quyền tự do lưu thông là một thách thức, xem xét lại các đòi hỏi chủ quyền quá mức trên biển và cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc tôn trọng các quyền, các quyền tự do và sử dụng biển cũng như không gian mà luật phát quốc tế bảo đảm cho các quốc gia.
Hoạt động của Hải Quân Mỹ bảo đảm quyền tự do lưu thông hàng hải gần đây nhất là vào tháng 05/2018 : hai tàu chiến Mỹ tiến vào trong vùng 12 hải lý của bốn thực thể trong vùng quần đảo Hoàng Sa, ở Biển Đông.
Từ lâu nay, Hoa Kỳ chỉ trích Trung Quốc tiến hành quân sự hóa các đảo, các thực thể mà Bắc Kinh bồi đắp thành đảo, tại các khu vực có tranh chấp ở Biển Đông.
Hồi đầu tuần, các oanh tạc cơ chiến lược B-52 của Mỹ bay qua Biển Đông và Bắc Á. Đây là những khu vực được coi là nhậy cảm đối với quân đội Trung Quốc.
Chính quyền Bắc Kinh đã coi các phi vụ này là những hành động "khiêu khích".
Cuộc tuần tra của khu trục hạm USS Decatur hôm nay, bên trong vùng 12 hải lý của cụm đá Ga Ven và đá Gạc Ma, Trường Sa, chắc chắn sẽ làm Trung Quốc tức giận.
Ngày 26/09, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ James Mattis khẳng định rằng các hoạt động của không quân và hải quân Mỹ tại vùng biển này không có gì là "khác thường" cả.
RFI tiếng Việt
******************
Biển Đông : Tàu Mỹ tới Gạc Ma, Trung Quốc tập bắn đạn thật (BBC, 01/10/2018)
Một tàu khu trục của hải quân Mỹ hôm Chủ Nhật 30/09 áp sát hai đảo nhân tạo ở Quần đảo Trường Sa, chỉ một hôm sau khi Trung Quốc công bố vừa có hoạt động tập bắn đạn thật ở Biển Đông.
USS Decatur là tàu khu trục lớp Arleigh Burke, có vị trí đóng quân chính là cảng San Diego, California.
Hãng tin Reuters dẫn nguồn một quan chức ẩn danh của Hoa Kỳ nói rằng tàu Decatur đã tiến vào trong phạm vi 12 hải lý quanh cặp Đá Gaven - Đá Lạc (thuộc cụm Nam Yết) và Đá Gạc Ma (tên quốc tế là Johnson Reef).
Trung Quốc đã tiến hành bồi đắp, xây cất tại cả hai nơi này trong những năm gần đây.
Đây là nơi có tranh chấp giữa Trung Quốc với một số nước, trong đó có Việt Nam, và do Bắc Kinh chiếm quyền kiểm soát kể từ 1988.
Trung Quốc sau khi chiếm Gạc Ma từ Việt Nam, đã xây cất nơi này thành đảo nhân tạo. Hình chụp vệ tinh hôm 25/05/2018
Trung Quốc lấy Gạc Ma từ tay Việt Nam sau trận hải chiến 14/3/1988, một cuộc chiến không cân sức khiến 64 lính hải quân Việt Nam hy sinh.
Hoạt động của tàu Decatur là hành động mới nhất trong các nỗ lực mà Washington gọi là nhằm thực thi "quyền tự do đi lại" ở vùng biển chiến lược.
"Chúng tôi thực thi các chiến dịch tự do đi lại thường lệ, giống như việc chúng tôi đã từng làm và sẽ tiếp tục làm", quan chức Mỹ giấu tên nói với Reuters.
Hình ảnh chụp từ vệ tinh một phần bãi Gaven hôm 25/5/2018 cho thấy có bãi đá này đã được bồi đắp, xây cất kiên cố
Hoa Kỳ đã mạnh mẽ chỉ trích việc Trung Quốc bồi đắp đảo nhân tạo và xây cất các cơ sở quân sự trên các đảo ở Biển Đông, và quan ngại rằng việc làm của Trung Quốc sẽ gây cản trở tới quyền tự do đi lại.
Căng thẳng Trung-Mỹ
Việc tàu khu trục Mỹ áp sát vùng biển đảo do Trung Quốc kiểm soát diễn ra vào lúc quan hệ Mỹ-Trung đang căng thẳng.
Bắc Kinh và Washington đang trong cuộc chiến thương mại, với cuộc chạy đua từ mỗi bên, đẩy mức thuế quan lên cao đối với các mặt hàng nhập khẩu từ nước kia.
Không chỉ trong lĩnh vực thương mại, cuộc đối đầu còn nổ ra ở các chủ đề khác.
Trong tuần rồi, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cáo buộc Bắc Kinh là tìm cách can thiệp vào kỳ bầu cử quốc hội của Mỹ tới đây, khiến tình trạng căng thẳng giữa hai bên càng trở nên nghiêm trọng.
Gần đây, Trung Quốc bác bỏ yêu cầu của Mỹ, muốn một tàu chiến của Hoa Kỳ được tới Hong Kong.
Trong tháng Chín, Bắc Kinh đã hoãn các cuộc thảo luận quân sự chung nhằm phản đối việc Mỹ ra quyết định áp lệnh trừng phạt do Trung Quốc mua các chiến đấu cơ và một hệ thống tên lửa đất đối không của Nga.
Hồi tháng Năm, hai tàu chiến Mỹ cũng tiến sát các đảo trên Biển Đông mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Bắc Kinh tập bắn đạn thật trên biển
Bắc Kinh luôn tỏ ra tích cực trong việc xác quyết chủ quyền của mình tại vùng biển có tranh chấp và không ngại phô trương sức mạnh.
Trung Quốc trong những ngày cuối tháng Chín đã cho các chiến đấu cơ và các máy bay ném bom tiến hành tập trận bắn đạn thật ở Biển Đông, kênh truyền hình quốc gia Trung Quốc CCTV tường thuật hôm thứ Bảy 29/09.
Tin này cũng được tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, loan tải trên Twitter trong cùng ngày.
Việc diễn tập được thực hiện chỉ vài ngày sau khi Hoa Kỳ cho máy bay ném bom B-52 bay qua vùng biển chiến lược này hai lần trong tuần trước, hành động mà Bắc Kinh gọi là "khiêu khích".
Bản tin ngắn trên CCTV nói rằng hàng chục chiến đấu cơ và phi cơ ném bom thuộc Lực lượng Hải quân dưới quyền Bộ Tư lệnh miền Nam Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đã tiến hành diễn tập.
Mục tiêu cuộc diễn tập lần này là nhằm thử nghiệm khả năng tấn công, xâm nhập khu vực và thực hiện các cuộc tấn công chính xác trên biển.
*****************
Tàu chiến Mỹ lại đi qua Trường Sa thách thức Trung Quốc (RFA, 30/09/2018)
Tàu khu trục Decatur của Hải quân Hoa Kỳ vừa đi vào vùng 12 hải lý gần Đá Ga Ven và Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa ở Biển Đông hôm Chủ Nhật, ngày 30/9. Hãng tin Reuters trích lời một giới chức Hoa Kỳ giấu tên cho biết như vậy vào cùng ngày.
Đá Ga Ven do Trung Quốc kiểm soát ở quần đảo Trường Sa - Courtesy AMTI (CSIS)
Đây là hoạt động gần đây nhất của Hoa Kỳ nằm trong chương trình tự do hàng hải của Mỹ nhằm thách thức những đòi hỏi quá đáng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Trong tuần qua, Mỹ cũng hai lần cho máy bay B-52 bay qua Biển Đông làm Trung Quốc tức giận.
Giới chức Hoa Kỳ được Reuters trích lời cho biết Hoa Kỳ đang thực hiện các hoạt động tự do hàng hải thường xuyên như đã làm trong quá khứ và sẽ tiếp tục làm như vậy trong tương lai.
Hiện Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn chưa đưa ra lời bình luận nào về động thái mới này của Mỹ.
Theo luật quốc tế, các tàu nước ngoài được đi qua vùng lãnh hải của một nước mà không cần phải xin phép nếu không cố ý. Hải quân Trung Quốc thời gian qua cũng đã tập trận gần Alaska của Mỹ và một số vùng nước khác trên thế giới.
Tuy nhiên, Bắc Kinh từ trước đến nay vẫn yêu cầu các tàu bè nước ngoài phải xin phép khi đi qua vùng biển nước này kiểm soát.
Gần đây nhất là trường hợp tàu chiến của Nam Hàn khi đi ngang qua quần đảo Hoàng Sa để tránh bão đã bị phía Trung Quốc phản đối vì không xin phép.
*******************
TV Trung Quốc phát phóng sự chiến đấu cơ tập bắn đạn thật ở Biển Đông (RFI, 30/09/2018)
Chiến đấu cơ và oanh tạc cơ Trung Quốc tập trận bắn đạn thật tại Biển Đông. Một đoạn phóng sự ngắn về sự kiện này được đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc CCTV phát ngày 29/09/2018, chỉ vài ngày sau khi máy bay ném bom B-52 của Mỹ bay qua vùng Biển Đông đang có tranh chấp.
Không quân Trung Quốc luyện tập bắn đạn thật ở Biển Đông. Ảnh do báo Japan Times chụp lại trên truyền hình Trung Quốc. (Capture d'image www.japantimes.co.jp)
Trang Japan Times lược lại phóng sự của CCTV cho biết nhiều máy bay tiêm kích và máy bay ném bom của lực lượng không quân của Hải Quân Trung Quốc thuộc Bộ Chỉ Huy Phương Nam tiến hành tập trận nhằm thử nghiệm kỹ năng của phi công trong việc tấn công, thâm nhập và oanh kích chính xác vào các mục tiêu trên biển. Thông tin cuộc tập trận được Nhân Dân nhật báo đăng lại cùng với nhiều hình ảnh chụp màn hình từ phóng sự của CCTV.
Tuy nhiên các nguồn tin Trung Quốc không cho biết cuộc tập trận nói trên diễn ra vào lúc nào.
Đây có thể là lời đáp trả cho việc oanh tạc cơ B-52 của Mỹ bay qua vùng Biển Đông hôm 25/09, bị Bắc Kinh lên án là hành động "khiêu khích".
Việc điều B-52 đến Biển Đông được quân đội Mỹ coi như một hoạt động thường kỳ, trong khuôn khổ các chiến dịch tuần tra "bảo vệ tự do hàng hải" (FONOP) cùng các đồng minh.
Tháng 08/2018, một chiếc B-52 đã tiến hành thao dượt tương tự ở vùng Biển Đông. Trước đó, vào tháng Sáu, sau khi hai chiếc B-52 của Mỹ bay gần các đảo đang có tranh chấp ở Biển Đông, ngoại trưởng Trung Quốc đã tuyên bố không một tầu chiến hay chiến đấu cơ nào có thể làm lay chuyển quyết tâm bảo vệ lãnh thổ của Bắc Kinh.
Thu Hằng
****************
Tàu chiến Mỹ tiến gần quần đảo Trường Sa (VOA, 01/10/2018)
Một tàu khu trục của Hải quân Hoa Kỳ hôm 30/9 đã tiến gần quần đảo Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, và động thái này nhiều khả năng sẽ khiến Bắc Kinh tức giận giữa lúc quan hệ giữa hai nước đang căng thẳng.
Tàu khu trục Decatur.
Reuters dẫn lời một quan chức Hoa Kỳ giấu tên nói rằng tàu chiến Decatur đã tiến vào vùng 12 hải lý của bãi đá Gạc Ma và Ga Ven thuộc quần đảo Trường Sa.
Hãng tin An cho rằng đây là nỗ lực mới nhất để chống lại điều Washington coi là chuyện Bắc Kinh giới hạn quyền tự do hàng hải ở các vùng biển chiến lược, nơi hải quân Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á hoạt động.
Quan chức Mỹ được trích lời nói thêm rằng "chúng tôi đã thực hiện các hoạt động tự do hàng hải thường xuyên như chúng tôi đã từng làm trong quá khứ cũng như sẽ tiếp tục thực hiện trong tương lai".
Theo Reuters, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không hồi đáp ngay trước yêu cầu bình luận của hãng này.
Hoa Kỳ lâu nay đã chỉ trích việc Bắc Kinh xây dựng đảo nhân tạo và các cơ sở quân sự tại Biển Đông, quan ngại rằng Trung Quốc sẽ sử dụng chúng để hạn chế tự do hàng hải.
Căng thẳng trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện đã vượt khỏi vấn đề thương mại, khi Tổng thống Donald Trump cáo buộc Bắc Kinh trong tuần vừa rồi đã tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội sắp tới ở Mỹ.
Trung Quốc gần đây bác bỏ đề nghị thăm Hong Kong của tàu chiến Mỹ, và trong tháng này, Bắc Kinh đã hoãn cuộc đối thoại quân sự với Washington sau khi Hoa Kỳ quyết định trừng phạt quốc gia đông dân nhất thế giới vì mua máy bay chiến đấu và hệ thống tên lửa đất đối không của Nga.
Hồi tháng Năm, hai tàu chiến của Hải quân Mỹ cũng đã tới gần quần đảo Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển
Biển Đông : Trung Quốc lên án B-52 Mỹ "khiêu khích" (RFI, 28/09/2018)
Ngày 27/09/2018, bộ quốc phòng Trung Quốc đã lên án oanh tạc cơ Hoa Kỳ B-52 bay qua Biển Đông, đồng thời cáo buộc Washington đang làm xấu đi quan hệ quân sự song phương.
Oanh tạc cơ B-52 của Mỹ. Reuters/Hankook Ilbo/Yonhap
Trong buổi họp báo hàng tháng, người phát ngôn bộ quốc phòng Trung Quốc Nhậm Quốc Cường (Ren Guoqiang) tuyên bố "kiên quyết phản đối hành động khiêu khích của máy bay quân sự Mỹ tại Biển Đông", và Bắc Kinh "sẽ tiếp tục có các biện pháp cần thiết để xử lý một cách hiệu quả". Theo Reuters, phát ngôn viên Trung Quốc đã kêu gọi Hoa Kỳ "nhanh chóng sửa chữa sai lầm", "loại bỏ các trở ngại cản trở quan hệ song phương phát triển lành mạnh". Ông Nhậm Quốc Cường cũng để ngỏ khả năng chuyến công du dự kiến của bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc, từ nay đến cuối năm, có thể bị hủy bỏ.
Quân đội Trung Quốc có phản ứng nói trên, sau khi Không Quân Mỹ xác nhận oanh tạc cơ B-52 có khả năng mang bom hạt nhân đã hai lần bay qua Biển Đông vào đầu tuần này. Việc điều B-52 đến Biển Đông được quân đội Mỹ coi như một hoạt động thường kỳ, trong khuôn khổ các chiến dịch tuần tra "bảo vệ tự do hàng hải" (FONOP) cùng các đồng minh, tại Biển Đông, nơi Trung Quốc có yêu sách chủ quyền gần như toàn bộ vùng biển, và biến nhiều rạn san hô tranh chấp thành các tiền đồn quân sự. Đầu tuần này, bộ trưởng quốc phòng Mỹ một lần nữa lên án việc Trung Quốc tiếp tục củng cố các cơ sở quân sự ở khu vực này.
Cũng trong buổi họp báo này, phát ngôn viên bộ quốc phòng Trung Quốc đã lên án "một số quốc gia ngoài khu vực, trong đó có Anh và Pháp", đưa phương tiện quân sự đến Biển Đông nhân danh bảo vệ tự do hàng hải, cố tình không thừa nhận tình hình tại đây đang trở nên ổn định hơn.
Chiến hạm Anh lại đi qua Biển Đông
Vẫn liên quan đến khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, Reuters cho hay, sau cuộc tập trận với Nhật Bản hôm thứ Tư 26/09, một hộ tống hạm Anh sẽ đi tiếp về vùng biển xung quanh Nhật Bản, xuyên qua Biển Đông. Chiến hạm Anh HMS Argyll sẽ đồng thời làm nhiệm vụ theo dõi thực thi lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Bắc Triều Tiên.
HMS Argyll là chiến hạm thứ ba của Anh tới các vùng biển Châu Á trong năm nay. Hồi tháng trước việc tàu đổ bộ Anh Albion, trọng tải 22.000 tấn, đi sát khu vực quần đảo Hoàng Sa trong một chiến dịch bảo vệ tự do hàng hải, đã khiến Bắc Kinh phản đối dữ dội.
Trọng Thành
*****************
Mỹ điều B-52 bay qua vùng Biển Đông có tranh chấp (RFI, 27/09/2018)
Bộ quốc phòng Mỹ ngày 26/09/2018 xác nhận đã điều oanh tạc cơ B-52 bay qua vùng Biển Đông có tranh chấp, nơi Trung Quốc xây dựng nhiều đảo nhân tạo và biến thành tiền đồn quân sự.
Ảnh minh họa : Oanh tạc cơ B-52 của Hoa KỳAFP PHOTO / JUNG YEON-JE
Trung tá David Eastburn, phát ngôn viên bộ quốc phòng Mỹ giải thích, nhiều chiếc B-52 đã bay qua khu vực này để "tham gia một hoạt động quân sự chung thường xuyên tại biển Hoa Đông" với Nhật Bản hôm thứ Ba 25/09. Những chiếc B-52 của Mỹ, được tiêm kích Nhật Bản hộ tống, đã bay trên không phận giữa Trung Quốc và Nhật Bản.
Hoạt động quân sự chung này được thực hiện trong khuôn khổ mà Hoa Kỳ gọi là "sự hiện diện liên tục của oanh tạc cơ" trong khu vực. Đó là những hành động nhằm xác quyết sự hiện diện của Mỹ tại vùng Thái Bình Dương, theo như giải thích của một quan chức Lầu Năm Góc, xin ẩn danh.
Vẫn theo trung tá David Eastburn, đầu tuần này, nhiều chiếc B-52 cũng đã "bay qua vùng không phận quốc tế ở Biển Đông" trở về căn cứ Diego Garcia tại Ấn Độ Dương.
Theo AFP, các hoạt động quân sự này diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng vì xung đột thương mại. Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis trấn an là các hoạt động quân sự vừa nêu không nhằm gây thêm căng thẳng với Trung Quốc.
Cũng trong lĩnh vực quân sự, chiếc Kaga - tầu chở trực thăng lớn nhất của Nhật Bản – ngày 26/09/2018, đã tiến hành một cuộc tập trận với tàu hải quân Anh HMS Argyll ở Ấn Độ Dương và sau đó, tiến về hướng Biển Đông và vùng biển Bắc Á.
Ông Kenji Sakaguchi, chỉ huy lực lượng tự vệ hải quân Nhật Bản (MSDF) khẳng định "Nhật Bản có mối quan hệ truyền thống với Anh Quốc và vì cả hai nước đều là đồng minh thân cận của Mỹ nên cuộc tập trận này là cơ hội để cả hai nước tăng cường hợp tác".
Minh Anh
Khó ai hiểu nổi cách nói của Người phát ngôn bộ Ngoại giao Việt Nam mang chính kiến gì sau một đề nghị không chỉ trịch thượng theo lối bề trên mà còn như thể nắm dao đằng chuôi của Ngoại trưởng Vương Nghị về việc Trung Quốc và Việt Nam ‘cùng hợp tác khai thác trên biển’, tức khai thác các mỏ dầu khí nằm trong vùng lãnh hải Việt Nam mà đường lưỡi bò 9 đoạn của Bắc Kinh đã được vẽ sao cho nuốt sạch.
Ngoại Trưởng Trung Quốc, Vương Nghị, gặp Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội, ngày 2/4/2018.
Dồn dập Trung Quốc !
"Chủ trương nhất quán của Việt Nam là ủng hộ, hợp tác trên biển theo đúng các quy định và chế định của công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển 1982, phù hợp với quyền và lợi ích của Việt Nam, cũng như tôn trọng quyền và lợi ích của các bên liên quan." - bà Lê Thị Thu Hằng ‘đọc bài’ tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao Việt Nam chiều 20/9/2018, khi báo giới quốc tế đưa ra vấn đề Biển Đông, trong đó nhấn mạnh về việc Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho rằng cách tốt nhất để kiểm soát bất đồng giữa Việt Nam - Trung Quốc là cùng hợp tác để khai thác trên biển.
Trước đó 4 ngày đã diễn ra Phiên họp lần thứ 11 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam - Trung Quốc diễn ra ở Sài Gòn, dưới sự đồng chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ - Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ủy viên Quốc vụ - Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị.
Cùng với sự kiện trên là việc Bộ Công an Việt Nam bất ngờ thông báo phía Trung Quốc đã viện trợ cho cơ quan này một phòng lab, nhưng không biết để làm gì.
Một số năm trước, đã có dư luận về việc trụ sở mới của Bộ Công an ở Hà Nội đầy ‘rệp’ - bị cho là được cài cắm bởi ‘đồng chí tốt’.
Còn ngay trước Phiên họp hợp tác song phương Việt Nam - Trung Quốc năm 2018 là sự hiện hình của một loại ‘rệp’ khác : bằng một thông tư mang số 19, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã hợp thức hóa việc thanh toán và lưu hành đồng Nhân dân tệ (CNY) của Trung Quốc tại 7 tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam, trong bối cảnh đồng CNY về thực chất đã được lưu hành và thanh toán chui nhiều năm ở không chỉ Lạng Sơn, Quảng Ninh mà còn dọc theo duyên hải miền Trung như Đà Nẵng, Nha Trang, cù ng lúc được các nhóm lợi ích quan chức ngầm hậu thuẫn theo cách ‘cõng rắn cắn gà nhà’, biến chủ quyền về an ninh tiền tệ của ‘Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam’ thành một thứ trò chơi rẻ tiền, đầy nhạo báng và vong bản.
Thông tư 19 lại hiện hình chỉ chưa đầy một tuần sau chuyến đi Bắc Kinh không nói rõ lý do của quan chức Thường trực Ban bí thư Trần Quốc Vượng - người được xem là cánh tay mặt của Tổng bí thư Trọng và đang được xem là ứng cử viên - nếu không phải cho chức vụ tổng bí thư tại đại hội 13 thì cũng là trám vào cái ghế chủ tịch nước vẫn còn hầm hập hơi ẩm của quan chức vừa về suối vàng là Trần Đại Quang.
Rồi sau đó là dồn dập hàng loạt quan chức Trung Quốc đến Việt Nam, bao gồm cả một phó thủ tướng và chánh án tòa án tối cao…
Những nỗi nhục và ‘tối hậu thư’ của Vương Nghị
"Việt Nam hoan nghênh hợp tác giữa các quốc gia, trong đó có các hợp tác về biển" - Người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng thòng thêm.
Nhưng rốt cuộc, chính thể Việt Nam có dám ‘tiến ra biển lớn’ hay sẽ chấp nhận xuống thang ‘cùng hợp tác khai thác dầu khí với Trung Quốc’ ?
Đây là lần thứ hai trong vòng hai năm liên tiếp, Vương Nghị trịch thượng và sỗ sàng phát ra ‘tối hậu thư’, liên quan đến số phận treo niêu của các mỏ dầu khí Cá Rồng Đỏ, Cá Voi Xanh và Lan Đỏ, chưa kể những mỏ khác.
Lần đầu tiên Vương Nghị - thay mặt cho Tập Cận Bình - đòi hỏi Việt Nam ‘cùng hợp tác khai thác trên biển’ là tại Hà Nội vào cuối tháng Ba năm 2018, sau "nỗi nhục Bãi Tư Chính" đã xảy ra đến hai lần vào giữa năm 2017 và đầu năm 2018.
Bãi Tư Chính lại là một nỗi nhục sạm đen của một chính thể đã lao vào buổi tối trời.
Tháng Bảy năm 2017, hải quân Trung Quốc đã gây sức ép ở quần đảo Trường Sa và Bãi Tư Chính khiến Việt Nam phải muối mặt yêu cầu Repsol - một công ty Tây Ban Nha liên doanh với PetroVietnam - câm lặng rút khỏi dự án Cá Rồng Đỏ ở khu vực mà luôn được Bộ Ngoại giao Việt Nam chiến đấu võ miệng "thuộc vùng chủ quyền không tranh cãi của Việt Nam". Sau vụ bỏ chạy không dám ngoái cổ ấy của liên doanh dầu khí Việt Nam - Tây Ban Nha, đã có tin quốc tế xác nhận ý đồ của hải quân Trung Quốc là có kịch bản tấn công quân sự, đặc biệt khi ‘bạn vàng’ này đã đưa cả một giàn phóng tên lửa ra đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa vào năm 2016.
Vào năm 2017, khoảng gần 2 tháng sau khi nổ ra vụ Bãi Tư Chính lần đầu tiên, một viên tướng Trung Quốc là Phạm Trường Long - Phó chủ tịch Quân ủy trung ương - đã đến Hà Nội. Khi đó, tin tức từ giới truyền thông quốc tế tiết lộ là Phạm Trường Long đã đòi Việt Nam hủy bỏ hoạt động dò tìm dầu khí tại các lô 118 (ngoài khơi Quảng Nam - Quảng Ngãi) và lô 136-3 (đông nam Vũng Tàu 200 hải lý). Những lô dầu khí này hoàn toàn nằm trong vùng thềm lục địa đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhưng lại bị vạch chủ quyền hình "Lưỡi Bò" của Trung Quốc vắt chéo qua. Nhưng sau khi bị giới chóp bu Việt Nam phản đối, tướng Phạm Trường Long đã bỏ về thẳng mà không ở lại dự "giao lưu quân đội Việt - Trung".
9 tháng sau "nỗi nhục Bãi Tư Chính" lần đầu, nỗi nhục lần thứ hai đã xảy ra ở cùng địa điểm. Vào tháng Tư năm2018, một lần nữa Repsol vội vàng tháo chạy khỏi mỏ dầu khí Cá Rồng Đỏ. Lần thứ hai phép thử lấy tiền trong túi quần của mình đã không thành công. Chính thể Việt Nam đã rơi vào cảnh nạn bĩ cực đến mức dù quá muốn khai thác dầu khí ngay trong vùng chủ quyền của mình cũng phải bó tay. Cũng vẫn do sức ép không hiểu đến mức độ nào của Trung Quốc.
Đến lúc đó, thay vì tiếp tục "can đảm bám biển, "bản lĩnh Việt Nam" tiếp tục thể hiện bằng cơ chế "tự xử" : nếu ở "nỗi nhục Bãi Tư Chính" lần đầu, Petro Vietnam có thể phải bồi thường cho Repsol khoảng 36 triệu USD - kinh phí mà Repsol đã phải bỏ ra để thăm dò dầu khí, thì đến tháng Ba năm 2018, con số bồi thường nghe nói lên đến 200 triệu USD.
Nhưng vẫn chưa hết, và còn lâu mới hết câu chuyện vừa hài hước vừa cay đắng này.
"Đôi bên không nên tiến hành các hoạt động đơn phương làm phức tạp tình hình và nên củng cố hợp tác hàng hải để xây dựng một môi trường lành mạnh nhằm đạt được một thỏa thuận chung cuộc về giải quyết tranh chấp trên biển" - Vương Nghị đã nói trắng ra như thế ngay tại Hà Nội.
Bản chất của những va chạm giữa hai chế độ "anh em" rốt cuộc chỉ là dầu khí và quyền được khai thác dầu khí. Chắc chắn là khi đưa ra yêu sách trên, các chuyên gia phân tích tâm lý chính trị ở Bắc Kinh đã nắm rất rõ tinh thần "văn dốt võ nhát" và "chưa đánh đã chạy" của một số quan chức cao cấp ở thượng tầng chính trị Việt Nam.
Vẫn nỗi nhục hàng hai Việt - Trung
Sau vụ Repsol và nỗi nhục Cá Rồng Đỏ, chính thể độc đảng ở Việt có vẻ ‘khôn ra’ khi tìm cách dựa dẫm vào Công ty dầu mỏ quốc gia Nga Rosneft để khoan giếng LD-3P, thuộc mỏ khí ngoài khơi Lan Đỏ ở Lô 06.1, cách phía đông nam Việt Nam 370 km.
Nhưng ‘cái khó lại ló cái ngu’. Ngay cả Rosneft của người Nga cũng đang có thể rơi vào tình trạng cám cảnh như Repsol của Tây Ban Nha khi bắt đầu bị Trung Quốc gây sức ép buộc phải rời bỏ mỏ Lan Đỏ.
Một thực trạng trần trụi là mỏ khí đốt Cá Rồng Đỏ ở lô 136/03 thuộc Bãi Tư Chính, mỏ Cá Voi Xanh ở ngoài khơi Quảng Nam, Quảng Ngãi, và mỏ Lan Đỏ là một số ít tiềm năng cuối cùng có thể cứu vãn ngân sách Việt Nam đang cạn kiệt.
Chính thể Việt Nam, cùng nền ngân sách đang rơi vào cảnh suy kiệt mà chỉ còn trông chờ vào thói đè đầu dân chúng để tróc thuế và khai thác nguồn tài nguyên gần như duy nhất còn lại là dầu khí, lại đang lâm vào bi kịch không những phải ‘giương cờ trắng’ tại mỏ Cá Rồng Đỏ và mỏ Cá Voi Xanh, mà còn phải ‘quy hàng thiên triều’ ở mỏ Lan Đỏ.
Trong cơn túng quẫn ngân sách và bế tắc khai thác dầu, rất có thể chuyến công du Nga của Tổng bí thư Trọng vào tháng Chín năm 2018 đã nhằm mục đích thúc giục Nga cần mạnh mẽ hơn trong kế hoạch khai thác mỏ Lan Đỏ. Tuy nhiên sau chuyến đi này, đã chẳng có bất kỳ tín hiệu khả quan nào cho ý đồ Việt nam muốn tránh thoát âm mưu ‘cùng hợp tác khai thác trên biển’ của Tung Quốc. Dường như Putin đã đưa ra một lời khuyên nước đôi, để khi Nguyễn Phú Trọng trở về, đối sách của Việt Nam vẫn còn nguyên trạng hàng hai với Trung Quốc.
Hẳn đó là nguồn cơn vì sao giọng điệu của Người phát ngôn Bộ ngoại giao Việt Nam - vẫn thường bị dư luận ví von với hình ảnh ‘con vẹt’ - lại luôn lập lờ nửa trắng nửa đen về một bi kịch phải tìm cách ăn vụng ngay trong xó bếp nhà mình.
Dù ‘công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982’ vẫn là cụm từ được Bộ Ngoại giao và giới chuyên gia ‘bảo vệ chủ quyền’ của Việt Nam lặp đi lặp lại không biết chán, nhưng liệu cả Bộ Chính trị và 200 ủy viên trung ương đảng có dám chường mặt ra để khai thác dầu khí ? Hay lại ‘huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc’ như cách hô hào của thủ tướng bị xem là ‘phá chưa từng có’ - Nguyễn Tấn Dũng - và được di truyền cho các đời quan chức sau này vào bất kỳ khi nào chính quyền cần tróc thuế dân, mị dân và đàn áp dân theo cách ‘hèn với giặc, ác với dân’ ?
Phạm Chí Dũng
Nguồn : VOA, 28/09/2018
Thời sự Châu Á đáng chú ý với bài "Hai nước Triều Tiên hướng tới hòa dịu", trên Le Monde. Khi tập trung vào vấn đề hạt nhân, người ta có nguy cơ lãng quên một yếu tố tác động đến các cuộc đàm phán trong tương lai : đó là sự xích lại gần nhau giữa hai nước Triều Tiên.
11111111111111111111111
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đi dạo sau bữa ăn trưa. Ảnh do KCNA công bố ngày 21/09/2018 Reuters
Cuộc gặp thượng đỉnh Liên Triều 3 vừa qua tại Bình Nhưỡng cho thấy rõ hình ảnh về sự hòa giải giữa hai miền, và ít kết quả cụ thể trong hồ sơ hạt nhân. Tuy nhiên, trong quan hệ Liên Triều, hai nước đạt được một bước tiến quan trọng : đó là việc ký kết một thỏa thuận về quân sự nhằm làm giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.
Cũng trong thượng đỉnh Liên Triều 3, hai bên còn ký một thỏa thuận hợp tác kinh tế đầy hứa hẹn. Thế nhưng, trong bối cảnh hiện nay, mọi bước tiến trong lĩnh vực hợp tác kinh tế với Bắc Triều Tiên có nguy cơ vi phạm lệnh trừng phạt.
Theo giải thích của báo Le Monde, thỏa thuận quân sự Liên Triều thể hiện quyết tâm của hai nước muốn từng bước tái lập hòa bình trên bán đảo.
Cho đến nay, Hoa Kỳ chưa chấp thuận ký một hiệp định hòa bình vì đây là phương tiện gây áp lực buộc Bắc Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân. Mặt khác, Washington lo ngại là sau khi ký hiệp định hòa bình, chế độ Bình Nhưỡng sẽ đòi giải thể bộ chỉ huy quân sự Liên Hiệp Quốc chịu trách nhiệm theo dõi, bảo đảm đình chiến. Thậm chí không loại trừ khả năng Bắc Triều Tiên đòi Mỹ rút quân ra khỏi Hàn Quốc, làm suy yếu liên minh quân sự của Hoa Kỳ tại Châu Á.
Chính vì con đường hướng tới hiệp định hòa bình bị chặn, Seoul và Bình Nhưỡng tiến hành từng bước nhỏ để làm giảm căng thẳng. Mục tiêu của thỏa thuận quân sự song phương là ngừng đối đầu quân sự, đặc biệt là trong khu vực phi quân sự hóa, xóa bỏ nguy cơ chiến tranh trên toàn bán đảo và chấm dứt quan hệ thù địch. Thỏa thuận đề ra nhiều biện pháp để thực hiện mục tiêu này.
Báo Le Monde nhấn mạnh đến chính sách ngoại giao khéo léo, thực tế của Hàn Quốc. Tại thượng đỉnh Liên Triều 3 ở Bình Nhưỡng, ký được thỏa thuận quân sự với Bắc Triều Tiên là ưu tiên số một của Hàn Quốc, trước cả các sáng kiến tái thúc đẩy đàm phán về hạt nhân, vì giảm căng thẳng sẽ tạo thuận lợi cho tiến trình phi hạt nhân hóa.
Thỏa thuận về quân sự là kết quả đàm phán công phu giữa các bộ tham mưu của quân đội hai nước. Không dễ dàng gì thuyết phục được các quân nhân đám phán. Theo chuyên gia Cheong Seong-chang, thuộc viện Sejong, ở Seoul, "tỉ lệ được lòng dân của tổng thống Moon Jae-in rất cao, ngăn cản mọi biểu hiện chống đối từ phía quân đội, vốn là thành trì của tư tưởng bảo thủ". Còn ở Bình Nhưỡng, sau các vụ thanh trừng liên tiếp, dường như Kim Jong-un đã nắm trong tay quân đội.
Tình trạng chiến tranh chưa chấm dứt trên bán đảo Triều Tiên, nhưng theo báo Mỹ New York Times, thỏa thuận về quân sự cho thấy quyết tâm của hai chính phủ muốn tự quyết định tương lai của mình. Và mong muốn độc lập, tự quyết này đã được thể hiện rõ dưới thời tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung (1998-2003), Ro Moo-hyun (2003-2008) và càng mạnh mẽ hơn với đương kim tổng thống, Moon Jae-in.
Trung Quốc : Gian lận thống kê
Phụ trương Kinh tế và Doanh nghiệp báo Le Monde có bài "Tại Trung Quốc, các tiểu xảo về số liệu thống kê".
Ngày 18/09 vừa qua, nhật báo China Daily cho biết ban lãnh đạo đảng Cộng Sản Trung Quốc vừa ban hành 20 biện pháp ngăn ngừa và trừng phạt gian lận thống kê. Văn phòng thống kê quốc gia Trung Quốc còn lập ra một ban chuyên trách chống gian lận thống kê.
Thực ra, đây không phải là lần đầu tiên Bắc Kinh thông báo các biện pháp này. Trong các năm 2016, 2017, Trung Quốc đã thông qua nhiều quy định. Thế nhưng, dường như mọi việc không thay đổi. Le Monde trích dẫn câu nói nổi tiếng của cựu thủ tướng Anh Benjamin Disraeli (1804-1881) : Có ba loại nói dối : đó là nói dối, nói dối rất nhiều và thống kê. Đây có thể coi là khẩu hiệu của nước Trung Hoa dưới thời Tập Cận Bình.
Theo tờ báo Pháp, từ lâu, các chuyên gia Trung Quốc tin rằng gian lận và sai lầm trong thống kê có thể ảnh hưởng đến việc tập hợp đánh giá kinh tế, do vậy, họ chuyển sang dùng các chỉ số khác, thí dụ, thay vì theo dõi tổng sản phẩm quốc nội, họ theo dõi mức tiêu thụ nhiên liệu. Thế nhưng, trong tháng Bẩy vừa qua, các số liệu tiêu thụ nhiên liệu do các cơ quan chức trách công bố lại khác hẳn nhau. Hay gần đây hơn, chính quyền ba tỉnh công khai thừa nhận đã gian lận thống kê trong những năm vừa qua.
Theo báo Le Monde, chống gian lận, khai man thống kê không phải là dễ dàng trong một đất nước vốn coi tăng trưởng là ưu tiên tuyệt đối, mỗi quan chức của đảng phải có trách nhiệm đóng góp vào sự nghiệp này, và ông Tập Cận Bình tập trung quyền lực hơn tất cả các lãnh đạo Trung Quốc trước đó, kể từ thời Mao Trạch Đông. Chính vì thế, Le Monde mỉa mai, cựu thủ tướng Anh Disraeli chưa chết.
Iran : Châu Âu tìm cách lách trừng phạt của Mỹ
Báo Le Monde có bài đánh giá : "Iran : tranh cãi về hiệu quả của cơ chế Châu Âu chống trừng phạt".
Ngày 24/09, bên lề Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, đại diện cao cấp về ngoại giao Châu Âu Federica Moghenini cùng ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif ra thông cáo về việc thành lập một "Cơ chế đặc biệt", giúp cho các doanh nghiệp Châu Âu tiếp tục làm ăn với Iran và tránh được trừng phạt của Hoa Kỳ, ví dụ lập cơ chế trao đổi hàng hóa trực tiếp, không giao dịch bằng đô la Mỹ, mà thông qua các ngân hàng Châu Âu hoặc theo mô hình phòng thanh toán bù trừ…
Tuy nhiên, còn có quá nhiều điểm không rõ ràng trong dự án này. Trước tiên chưa ai rõ là cơ quan phụ trách cơ chế này sẽ được đặt ở đâu, lúc nào thì cơ chế này được thành lập. Chính vì vậy, thông báo thành lập cơ chế đặc biệt mang tính chính trị nhiều hơn là kinh tế.
Mặt khác, Hoa Kỳ đã lên tiếng đe dọa và sẽ điều chỉnh các biện pháp trừng phạt nhằm ngăn chặn cơ chế này hoạt động. Ngày 25/09, cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton đã cảnh cáo : Liên Hiệp Châu Âu nói mạnh nhưng làm yếu. Washington sẽ theo dõi sát cơ chế chưa được thành lập này và không để cho Châu Âu tránh được trừng phạt của Hoa Kỳ.
Các trụ cột trong chính sách ngoại giao của Trump
Đương nhiên, các báo Pháp đều chú ý đến ngày đầu tiên khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc với các phát biểu của tổng thống Mỹ và nguyên thủ Pháp. Le Monde chạy trên trang Nhất : "Tại Liên Hiệp Quốc, Macron chỉ trích chính sách uy lực của kẻ mạnh của Trump".
Les Echos nhận định : "Donald Trum bị cô lập tại Liên Hiệp Quốc khi kết tội Iran". Còn La Croix có bài xã luận "Khi Trump gây cười" và nhấn mạnh, việc mất lòng tin đối với tổng thống Mỹ gây mất ổn định trong quan hệ quốc tế.
Qua phát biểu của tổng thống Mỹ, báo Le Figaro tóm tắt "Năm quy luật trong chính sách ngoại giao của Trump".
Thứ nhất là chủ trương đặt chủ quyền quốc gia lên trên hết. Thứ hai là đơn phương hành động, chứ không co cụm. Thứ ba, là tiền : Donald Trump cân nhắc mọi quyết định trên cơ sở chi phí tốn kém ra sao. Quy luật thứ tư là chính sách ngoại giao của Trump chú trọng đến khu vực thay vì toàn cầu và cuối cùng, ngoại giao cũng như chính sách chung của Donald Trump là trong chừng mực có thể thì đoạn tuyệt với các phương pháp trong quá khứ.
Brexit và Công Đảng Anh
Đại hội Công Đảng Anh và Brexit cũng được báo chí Pháp quan tâm : Libération cho biết "Brexit : cuối cùng Corbyn ló dạng ra khỏi sương mù". Sau hai năm tranh cãi, chia rẽ sâu sắc trong nội bộ, tại đại hội ở Liverpool, Công Đảng Anh kêu gọi tổ chức bầu cử lập pháp trước thời hạn, ủng hộ cuộc trưng cầu dân ý thứ hai về hồ sơ Brexit.
Le Figaro có cùng nhận định này : "Jeremy Corbyn cảm thấy sẵn sàng lãnh đạo và xử lý hồ sơ Brexit". Lãnh đạo Công Đảng Anh tự khẳng định vai trò có thể thay thế thủ tướng Theresa May.
Les Echos nói thẳng : "Brexit : Corbyn đề nghị May nhường chỗ". Trong khi đó, Le Monde cho biết, khi ủng hộ khả năng tổ chức cuộc trưng cầu dân ý lần thứ hai về Brexit, "Công Đảng Anh không loại trừ việc tiếp tục ở lại Liên Hiệp Châu Âu".
Báo động khẩn cấp về bệnh lao
Báo Le Monde cho biết "Bệnh lao, tình trạng khẩn cấp trên thế giới". Hôm qua, bên lề Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, ở New York, Tổ Chức Y Tế Thế Giới – WHO, lần đầu tiên, đã lên tiếng báo động về quy mô bệnh lao trên toàn cầu và kêu gọi các quốc gia tăng cường đấu tranh phòng chống căn bệnh này.
Theo giới chuyên gia, tình hình hiện nay đáng lo ngại và khẩn cấp vì bệnh lao gây ra nhiều nạn nhân hơn là Sida. Trong năm 2017, khoảng 1,6 triệu người đã qua đời do bệnh này, trong đó có 300 ngàn nạn nhân vừa bị lao vừa bị nhiễm HIV.
Trên toàn thế giới, tổng số người mới mắc bệnh lao chỉ giảm mỗi năm có 2%. Trong số này, có tới hai phần ba là tại 8 quốc gia bao gồm 6 nước Châu Á và 2 nước Châu Phi. Cao nhất là tại Ấn Độ, 27%.
Nếu xu hướng này tiếp tục thì cộng đồng quốc tế có thể không đạt được mục tiêu phát triển bền vững mà Liên Hiệp Quốc đề ra : đó là xóa sổ bệnh lao trên toàn thế giới vào năm 2030.
Trang Nhất báo Pháp
Trang nhất các báo Pháp hôm nay khá tản mạn, nếu như Le Monde chú ý đến phát biểu của tổng thống Emmanuel Macron tại Liên Hiệp Quốc, thì Le Figaro cho biết "Uy quyền của thủ tướng Đức Merkel bị thách thức ngay trong phe của bà". Còn Libération quan tâm đến phương tiện di chuyển mới, đang trên đà phát triển tại Pháp : "Xe trượt – Trottinette – tự do tung hoành".
Trong khi đó, theo báo kinh tế Les Echos, "Chiến tranh giá cả dữ dội trong lĩnh vực viễn thông" ở Pháp. Còn báo Công giáo La Croix có bài "Các linh mục đang ở tâm bão".
Đức Tâm
Tàu ngầm Nhật tập trận ở Biển Đông : Tokyo thách thức Bắc Kinh mạnh hơn (RFI, 19/09/2018)
Ngày 17/09/2018 vừa qua, chiếc tàu ngầm Kuroshio (lớp Oyashio) của Nhật Bản đã đến Biển Đông tham gia một cuộc tập trận với ba chiến hạm Nhật Bản đang thi hành nhiệm vụ trong vùng. Sau đó chiếc tàu đã ghé thăm hữu nghị cảng Cam Ranh của Việt Nam trong năm ngày. Sự kiện tàu ngầm Nhật xuống tận Biển Đông tập trận là một điều hiếm hoi, nhưng hiếm thấy hơn nữa là bộ Quốc Phòng Nhật Bản lại loan báo công khai hoạt động này, dù biết rằng sự kiện đó sẽ bị Trung Quốc đả kích.
Chiếc tàu ngầm Nhật Bản Kuroshio ở cảng Pearl Harbor (Hawai - Mỹ). Ảnh tư liệu chụp ngày 25/06/2006. US NAVY
Theo một số nhà phân tích, khi làm như vậy, Tokyo muốn gởi đi thông điệp về quyết tâm giúp các nước trong khu vực chống lại các hành vi lấn lướt của Bắc Kinh.
Nhật báo Mỹ The New York Times số ra ngày hôm nay, 19/09/2018 cho rằng sự kiện tầu ngầm Nhật tập trận ở Biển Đông, rồi sau đó ghé thăm Việt Nam là dấu hiệu cho thấy là Nhật Bản đang càng lúc càng kiên quyết hơn trong việc chống lại những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trong khu vực.
Tờ báo Mỹ đặc biệt ghi nhận là đây là lần đầu tiên mà tầu ngầm Nhật được biết là tập trận ở Biển Đông. Cũng đáng ghi nhận là điều mà tờ báo cho là "động thái bất thường" của chính quyền Nhật Bản khi thông báo về cuộc tập trận.
Bộ Quốc Phòng Nhật đã khẳng định rằng cuộc tâp trận không nhắm vào một quốc gia cụ thể nào, nhưng các nhà phân tích đều xem đấy là một thông điệp rõ ràng đối với Trung Quốc.
Ông Narushige Michishita, giám đốc Chương trình Nghiên cứu quốc tế và an ninh tại Viện Nghiên cứu Chính sách ở Tokyo, thừa nhận : "Chúng tôi đang gửi đi tín hiệu để Trung Quốc hiểu rằng họ không thể làm bất cứ điều gì họ muốn mà không hề hấn gì".
Trả lời The Wall Street Journal, một nhật báo khác của Mỹ, chuyên gia Michishita đã giải thích rõ hơn : "Đó là một phần trong một thông điệp chiến lược mà Tokyo muốn gởi đến Trung Quốc và những nước trong vùng…, cho thấy rõ quyết tâm của Nhật Bản trong việc duy trì một sự cân bằng quyền lực" trong vùng.
Đối với chuyên gia Michishita, nội dung tập luyện chống ngầm của Hải Quân Nhật Bản rất có ý nghĩa, vì lẽ Trung Quốc hiện sở hữu một đội tàu ngầm hạt nhân có thể phóng tên lửa đạn đạo.
Bên cạnh việc tập trận, tàu ngầm Kuroshio còn ghé cảng Việt Nam trong một động thái mà New York Times cho là nằm trong những nỗ lực của Nhật Bản nhằm củng cố quan hệ với các nước Đông Nam Á có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông.
Jeffrey W. Hornung, chuyên gia về Nhật Bản tại RAND Corporation, nhận định : "Nhật Bản đang tăng cường và mở rộng quan hệ với các quốc gia có vấn đề lãnh thổ với Trung Quốc".
Đối với ông, chuyến thăm Việt Nam của tàu ngầm Kuroshio, "đang gửi tới Trung Quốc một thông điệp, cho biết là Nhật Bản đang tiếp cận và thúc đẩy hợp tác an ninh với những nước khác".
Bắc Kinh đòi chủ quyền trên hầu như toàn bộ Biển Đông, tranh chấp với 4 nước Đông Nam Á (Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei). Trong thời gian qua, Trung Quốc đã bồi đắp 7 thực thể trong tay họ ở vùng Trường Sa, biến những nơi này thành căn cứ quân sự, gây lo ngại cho các nước trong vùng và ngoài vùng về nguy cơ quyền tự do hàng hải trên Biển Đông bị đe dọa.
Nhật Bản không có tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, nhưng cũng như Hoa Kỳ và nhiều nước khác, lại rất quan tâm đến quyền tự do lưu thông. Và trong thời gian qua, Tokyo đã đi đầu trong số các đồng minh của Mỹ nỗ lực giúp các nước Đông Nam Á – cụ thể là Philippines và Việt Nam - tăng cường năng lực trên biển.
Trọng Nghĩa
******************
Abe : Tàu ngầm Nhật tập trận ở Biển Đông "không nhắm vào nước nào" (RFI, 18/09/2018)
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tối 17/09/2018, đã giảm nhẹ tầm mức quan trọng của sự kiện một tàu ngầm Nhật Bản lần đầu tiên tham gia tập trận ở Biển Đông. Ông đồng thời khẳng định quan hệ giữa Nhật với Trung Quốc vẫn tiến triển tốt.
Chiếc tàu ngầm Nhật Bản Kuroshio trên đường tới cảng Pearl Harbor (Hawai - Mỹ). Ảnh tư liệu chụp ngày 25/06/2006.US NAVY
Theo thông báo của Hải Quân Nhật, ngày 13/09 vừa qua, tàu ngầm Kuroshio trên đường đến thăm Việt Nam, đã tham gia tập trận ở Biển Đông cùng với 5 phi cơ và 3 khu trục hạm. Hãng tin Kyodo cho biết đây là lần đầu tiên một tàu ngầm của Nhật tham gia tập trận ở vùng biển mà Trung Quốc khẳng định chủ quyền gần như toàn bộ.
Trả lời phỏng vấn trên đài truyền hình Asahi TV tối qua, thủ tướng Abe tuyên bố là cuộc tập trận nói trên không nhắm cụ thể vào nước nào. Ông nhắc lại Nhật Bản đã tập trận với tàu ngầm ở Biển Đông trong 15 năm qua, kể cả vào năm ngoái.
Về quan hệ với Trung Quốc, thủ tướng Abe cho biết "gần đây tôi đã họp thượng đỉnh với chủ tịch Tập Cận Bình ở Vladivostok và chúng tôi đã đồng ý sẽ bắt đầu thảo luận về chuyến viếng thăm của tôi ở Trung Quốc". Ông Abe khẳng định quan hệ Trung-Nhật chắc chắn sẽ tăng thêm một nấc mới.
Thủ tướng Nhật đã phát biểu như trên sau khi hôm qua, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảnh Sảng, trả lời câu hỏi về cuộc tập trận của tàu ngầm Nhật ở Biển Đông, đã yêu cầu "các quốc gia ngoài khu vực" tôn trọng nỗ lực của các nước trong khu vực "giải quyết một cách hòa bình vấn đề Biển Đông thông qua đối thoại, tránh những hành động gây phương hại ổn định và hòa bình khu vực".
Thanh Phương
Vài chục chiếc thuyền nhỏ vây quanh mấy chiếc thuyền đánh cá to. Chúng lao vào nhau và rồi ‘củ đậu’ bay, pháo sáng bay, khói và mùi thuốc súng lan đầy mặt biển. Chỉ có điều đây không phải là Biển Đông mà ở vùng Vịnh Somme, ngay ngoài lãnh hải phía Bắc của Pháp.
Vài chục chiếc thuyền nhỏ của Pháp vây quanh mấy chiếc thuyền đánh cá to của Anh.
Hơn 30 tàu nhỏ của Pháp rượt đuổi năm tàu lớn của Anh tới vùng này đánh bắt sò điệp hồi cuối tháng Tám và từ đó tới nay hai bên vẫn đàm phán bất thành nhằm đi tới thoả thuận giải toả căng thẳng. Một dân biểu Anh hôm 13/9 thậm chí còn đòi Hải quân Anh phải hộ tống tàu đánh cá ra khơi. Nhưng chính quyền Anh có vẻ không muốn căng thẳng tăng thêm và nói rằng Pháp chịu trách nhiệm cảnh giới vùng biển đó và họ phải đảm bảo không có xung đột giữa ngư dân hai bên.
Trong số tàu của Anh có liên quan tới cuộc va chạm trên biển, ba tàu từ cảng Peterhead ở tận Scotland và họ phải đi hai ngày rưỡi mới tới vùng biển giáp Pháp. Luật Pháp chỉ cho đánh bắt sò điệp trong vùng biển này từ 1/10 tới 15/5 để sò điệp có thời gian sinh sôi nảy nở. Nhưng luật này chỉ áp dụng với các tàu thuyền của Pháp. Tàu của Anh và các nước EU khác không phải tuân theo và có thể đánh bắt quanh năm. Các năm trước ngư dân Anh và Pháp thường đi tới thoả thuận mà theo đó chỉ có tàu dài dưới 15 mét của Anh mới được đánh bắt tại Vịnh Seine trong khoảng thời gian tàu Pháp bị cấm. Họ sợ nếu tàu lớn của Anh được vào đánh quanh năm thì tới khi tàu Pháp được phép đánh bắt sẽ chẳng còn mấy sò điệp. Tuy nhiên năm nay hai bên không đạt được thoả thuận và các đàm phán từ sau vụ tàu đâm nhau tới giờ vẫn chưa đi đến đâu.
Trong quá trình đàm phán, ngư dân Anh đòi được bồi thường cho khoản thu nhập bị mất từ việc không tới vùng biển giáp Pháp đánh bắt sò điệp. Nhưng phía Pháp nói họ đòi bồi thường quá nhiều và không linh hoạt trong đàm phán, theo báo Financial Times. Báo này cũng nói Hải quân Pháp sẵn sàng tới vùng này để bảo vệ trật tự nếu vẫn còn nguy cơ xung đột giữa tàu cá đôi bên.
Cách phản ứng của hai bên trong vụ này cho thấy họ có mối quan hệ khá bình đẳng và thượng tôn pháp luật. Pháp cấm tàu của mình đánh cá nhưng cũng không ép buộc các tàu nước ngoài phải thực hiện lệnh cấm này. Khi có xung đột, hai bên cũng cố gắng giải quyết theo cách văn minh nhất có thể. Những người đại diện cho người dân có lên tiếng đòi sự bảo vệ của hải quân nhưng chính quyền Anh cho rằng không cần dùng tới những biện pháp leo thang như vậy.
Trong khi đó mới đây tàu chiến Anh chỉ đi ngang vùng biển quốc tế gần Trung Quốc để tới thăm thành phố Hồ Chí Minh đã khiến Trung Quốc giận dữ và lên tiếng phản đối. Hồi tháng 7, Bắc Kinh cũng đã lên tiếng khi Anh tuyên bố sẽ triển hai hai hàng không mẫu hạm tới Biển Đông nhằm đảm bảo tự do hàng hải. Trung Quốc thậm chí còn doạ Anh rằng hiệp định thương mại song phương giữa Anh và Trung Quốc có thể bị ảnh hưởng nếu Anh cứ giữ cách hành xử như hiện nay ở Biển Đông.
Một tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị tàu vỏ thép của Trung Quốc đâm thẳng vào khi đang đánh bắt trên vùng biển của Việt Nam. (ảnh chụp từ TuoiTre)
Còn đối với Việt Nam, đương nhiên Trung Quốc không coi Hà Nội ra gì. Hoàng Sa mà Việt Nam đòi chủ quyền nay hoàn toàn do Trung Quốc kiểm soát và ngư dân Việt Nam ra đánh cá bị đối xử hết sức tồi tệ, kể cả khi họ đánh cá trên vùng biển quốc tế. Đối với Bắc Kinh, họ mạnh tới đâu biên giới biển của họ ở đó và chẳng có vùng biển nào là vùng biển quốc tế quanh Hoàng Sa cả. Ít nhất là điều này đúng với các tàu thuyền của Việt Nam.
Và lệnh cấm đánh bắt cá mà Trung Quốc đưa ra hàng năm không chỉ cho tàu Trung Quốc mà cho mọi tàu thuyền đánh cá trên Biển Đông. Họ chẳng thèm có thoả thuận bồi thường thiệt hại hay tàu nhỏ, tàu to gì hết. Đó là kiểu đối xử cá lớn nuốt cá bé mà thế giới văn minh luôn cố để điều này không xảy ra. Chỉ có điều trong khi Việt Nam muốn Trung Quốc cư xử văn minh và thượng tôn pháp luật, Hà Nội đôi khi lại cũng chẳng làm được điều này với công dân của chính mình. Cho tới khi chính nhà nước Việt Nam còn chưa hành xử văn minh thì họ chỉ có thể thân được với Trung Quốc theo kiểu răng môi mà nếu răng có cắn thì môi cũng chỉ ngậm đắng nuốt cay mà chịu trận.
Nguyễn Hùng
Nguồn : VOA, 17/09/2018
Trung Quốc cảnh báo quan hệ với Anh xấu đi sau chuyến đi của tàu Anh qua Hoàng Sa (RFA, 07/09/2018)
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Sáu, ngày 7/9 lên tiếng cảnh báo mối quan hệ với Anh có thể bị ảnh hưởng xấu đi sau khi Anh cho tàu chiến đi gần các đảo mà Trung Quốc đòi chủ quyền ở Biển Đông.
Tàu HMS Albion của Hải quân Anh đến Tokyo hôm 3/8/2018 - AP
Hôm 31/8, tàu HMS Albion của Anh đã đi gần quần đảo Hoàng Sa trước khi đến thăm Việt Nam. Trung Quốc sau đó đã tức giận lên tiếng gọi hành động này là khiêu khích.
Phát biểu trước báo giới tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm 7/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh gọi hành đông của Anh là sai và đã rõ ràng vi phạm tinh thần của lãnh đạo Anh về quan hệ với Trung Quốc. Bà Hoa Xuân Oánh nói thêm là hành động này của Anh sẽ có ảnh hưởng xấu tới sự phát triển quan hệ hai bên.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng nói Trung Quốc hy vọng Anh sẽ nhận ra được sự nghiêm trọng của vấn đề và có hành động để làm rõ. Tuy nhiên, bà không cho biết cụ thể Anh phải làm gì.
Tờ China Daily của Trung Quốc cũng có bài xã luận cảnh báo bất cứ hành động nào gây tổn hại đến các quyền lợi cốt lõi sẽ làm ảnh hưởng đến thỏa thuận tự do thương mại giữa hai nước.
Trung Quốc coi Biển Đông là một quyền lợi cốt lõi của nước này cũng tương tự như các vùng đất mà nước này chiếm được trước kia là Tây Tạng và Tân Cương.
*****************
Trung Quốc dùng củ cà rốt hậu Brexit nhử Anh Quốc ra khỏi Biển Đông (RFI, 07/09/2018)
Cho rằng mình đang ở thế thượng phong, có thể bắt bí được nước Anh, Bắc Kinh vào hôm nay 07/09/2018 đã không ngần ngại dồn tổng lực đánh Luân Đôn trên vấn đề Biển Đông sau vụ tàu đổ bộ Anh HMS Albion đi sát vùng Hoàng Sa trên đường ghé Việt Nam.
Ảnh tư liệu : Tàu đổ bộ Anh Quốc HMS Albion ở cảng Abu Dhabi, ngày 28/06/2011.KARIM SAHIB / AFP
Trong lúc bộ Ngoại Giao Trung Quốc đòi Luân Đôn "sửa sai", thì tờ China Daily, cái loa đối ngoại của chế độ Bắc Kinh, cảnh cáo rằng đàm phán Trung-Anh về một hiệp định thương mại song phương thời hậu Brexit có nguy cơ gặp khó khăn vì hành động của Anh Quốc tại Biển Đông.
Trung thành với chiến thuật cố hữu là cây gậy và củ cà rốt, trong buổi họp báo thường kỳ vào hôm nay tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh khẳng định rằng "Anh Quốc đã hành động sai trái" khi "khiêu khích" Bắc Kinh bằng cách cho chiến hạm áp sát quần đảo Hoàng Sa đang do Trung Quốc kiểm soát.
Theo phát ngôn viên Trung Quốc, hành động của Luân Đôn, đã đi ngược lại mong muốn từng được lãnh đạo Anh Quốc bày tỏ là xây dựng một "kỷ nguyên vàng trong quan hệ với Trung Quốc".
Dù không nói ra nhưng bà Hoa Xuân Oánh được cho là đã nhắc đến sự kiện hai bên đã đồng ý vào tháng 8 vừa qua là xem xét khả năng đạt được một thỏa thuận tự do mậu dịch song phương "thượng đẳng" sau khi nước Anh rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu, cho phép chính quyền bảo thủ ở Luân Đôn phô trương một chiến thắng chính trị quan trọng.
Lời đe dọa của Bắc Kinh rất rõ ràng : Nếu Anh Quốc cứ tiếp tục dấn thân vào Biển Đông, Trung Quốc có thể dẹp bỏ thỏa thuận thương mại hậu Brexit đó.
Không chỉ để cho bộ Ngoại Giao lên tiếng, Bắc Kinh còn bật đèn xanh cho báo chí dùng "cây gậy hậu Brexit" thẳng thừng đe dọa Luân Đôn. Trong bài xã luận, tờ báo chính thức China Daily đã nói trắng ra là hai nước đã đồng ý thúc đẩy một thỏa thuận thương mại tự do hậu Brexit, do đó "bất kỳ hành động nào phương hại đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc đều sẽ ngăn chặn việc tiến đến thỏa thuận".
Theo hãng tin Anh Reuters, Luân Đôn đã liên tục ve vãn Bắc Kinh để có được một thỏa thuận mậu dịch hậu Brexit, và bộ trưởng Tài Chính Anh Philip Hammond sẽ tiếp đón phó thủ tướng Trung Quốc Hồ Xuân Hoa (Hu Chunhua) tại Anh vào mùa thu này để đàm phán tiếp tục.
Tờ China Daily cũng cho rằng việc Anh Quốc cử chiến hạm tham gia các chiến dịch bảo vệ quyền tự do hàng hải trên Biển Đông, chỉ là một hành động theo đuôi, nhằm lọt được vào mắt xanh của Mỹ để bảo đảm sinh lộ kinh tế sau khi rời Liên Hiệp Châu Âu.
Đối với tờ báo, nếu muốn đạt được "kỷ nguyên vàng" trong quan hệ với Trung Quốc như bà Theresa May từng cam kết thúc đẩy trong chuyến thăm Bắc Kinh gần đây, nước Anh cần phải "ngừng bám gót Mỹ" ở Biển Đông.
Câu hỏi được giới chuyên gia đặt ra là liệu củ cà rốt hậu Brexit của Trung Quốc có đủ sức hấp dẫn Anh Quốc trong tương quan với Mỹ hay không ?
Cho đến nay, theo đa số các nhà phân tích, nếu bị buộc phải chọn lựa, Luân Đôn chắc chắn sẽ thiên về Washington hơn là Bắc Kinh.
Còn về vấn đề Biển Đông, dù không có tranh chấp lãnh thổ trong khu vực, nhưng nước Anh, cũng như các nước khác như Mỹ, Pháp, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ đều cùng chung một mục tiêu : bảo đảm được quyền tự do đi lại trong khu vực, hiện càng lúc càng bị Trung Quốc đe dọa với chủ trương quân sự hóa Biển Đông.
Trong tình hình đó, có nhiều khả năng là cây gậy và củ cà rốt hậu Brexit mà Trung Quốc đưa ra trong trường hợp Anh Quốc khó phát sinh hiệu quả mong muốn.
Trọng Nghĩa
***************
Trung Quốc đem FTA ra dọa sau khi Anh đề cao tự do hàng hải ở Biển Đông (VoV, 07/09/2018)
Truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 7/9 cảnh báo việc tàu Hải quân Anh lượn quanh các đảo ở Biển Đông có thể tổn hại đàm phán FTA.
Ấn bản tiếng Anh của Nhân dân Nhật báo Trung Quốc ngày 7/9 có bài cảnh báo rằng, việc tàu tấn công đổ bộ của Hải quân Hoàng gia Anh tiến đến gần các đảo ở Biển Đông mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền (một cách phi pháp) có thể hủy hoại tiến trình đàm phán về một Thỏa thuận Thương mại Tự do (FTA) song phương sau khi Anh rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu (Brexit).
Trung Quốc và Anh tháng trước đã nhất trí xem xét khả năng đàm phán một cho thời kỳ hậu Brexit. Việc đạt được một thỏa thuận như vậy sẽ là cho chính phủ Bảo thủ của Thủ tướng Anh Theresa May.
Tàu HMS Albion. (Ảnh : PA)
"Trung Quốc và Anh đã nhất trí chủ động khám phá khả năng thảo luận một FTA hậu Brexit. Bất cứ hành động nào làm tổn hại đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc cũng chỉ cản trở việc này" – Nhân dân Nhật báo nêu rõ.
Anh từ lâu đã muốn thuyết phục Trung Quốc ký một FTA hậu Brexit và đề cập tới "thời kỳ hoàng kim" của quan hệ song phương dù chưa có một cuộc đàm phán cụ thể nào được tiến hành cho tới khi Anh chính thức rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu (EU), mà điều đó sẽ mất rất nhiều năm mới xảy ra.
Giữa lúc này, tàu tấn công đổ bộ 22.000 tấn của Anh mang tên HMS Albion, trên đường từ Nhật Bản , đã tiến đến gần quần đảo Hoàng Sa mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trái phép, khiến Bắc Kinh tức giận gọi đó là hành động "gây hấn".
Nhân dân Nhật Báo cho rằng Anh đang tìm cách lợi dụng sự ủng hộ của Mỹ khi Washington đang kêu gọi quốc tế tham gia nhiều hơn vào việc thực thi quyền tự do hàng hải ở nút giao thông biển chiến lược với khối lượng hàng hóa lưu thông lên đến 3.000 tỷ USD mỗi năm này.
"Giờ đây, họ coi Mỹ là lối thoát sống còn về kinh tế sau khi rời EU, không nghi ngờ gì về việc Anh sẵn sàng chớp lấy mọi cơ hội để có thể ‘ghi điểm’ với Washington" – tờ báo của nhà nước Trung Quốc nhận định.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đã chỉ trích mạnh mẽ việc, tàu HMS Albion của Hải quân Anh đã tiến vào cái mà Bắc Kinh gọi là "vùng lãnh hải của Trung Quốc" hôm 31/8 mà "không được sự cho phép".
Đáp lại, một người phát ngôn Hải quân Hoàng gia Anh cứng rắn phản pháo: "HMS Albion đã thực thi các quyền tự do hàng hải và tuân thủ hoàn toàn luật pháp và các quy định quốc tế".
Diệu Hương
(theo Reuters)
Nhật Bản quan ngại Trung Quốc leo thang quân sự (RFI, 03/09/2018)
Bộ trưởng quốc phòng Nhật Itsunori Onodera hôm nay 03/09/2018 nhắc lại, Nhật Bản đang phải đối mặt với những khó khăn về mặt an ninh khi Trung Quốc và Nga mở rộng các hoạt động quân sự, và Bắc Triều Tiên là "mối đe dọa trước mắt".
Bộ trưởng Itsunori Onodera phát biểu trong cuộc họp của quốc phòng Nhật Bản, ngày 3/9/2018, tại Tokyo. Reuters/Toru Hanai
Trước các nhà chỉ huy Lực Lượng Phòng Vệ Nhật Bản, ông Onodera nhấn mạnh : "Trung Quốc đã nhanh chóng mở rộng lực lượng chiến đấu và các hoạt động quân sự trên biển và trên không gần đất nước chúng ta, trở thành mối quan ngại chủ chốt". Ông nêu ra các hoạt động quân sự xung quanh nước Nhật và sự hiện diện của một tàu ngầm nguyên tử gần quần đảo tranh chấp.
Tuyên bố của bộ trưởng quốc phòng Nhật được đưa ra vào lúc Tokyo đang cố gắng cải thiện quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh. Thủ tướng Shinzo Abe sẽ thăm Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản, vào tháng tới.
Từ khi quay lại nắm quyền vào cuối năm 2012, ông Abe tỏ ra cứng rắn trong tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc. Nhưng gần đây ông đã dịu giọng hơn, kêu gọi Bắc Kinh gây áp lực để Bắc Triều Tiên từ bỏ chương trình nguyên tử.
Đồng thời bộ trưởng Itsunori Onodera đánh giá Nga đang tăng cường lực lượng quân sự một cách đáng ngại. Moskva dự kiến tổ chức các cuộc tập trận quy mô lớn và triển khai các loại vũ khí có uy lực mạnh, nhất là hỏa tiễn địa-không trên quần đảo Nam Kuril. Bên cạnh đó Bắc Triều Tiên cũng là "mối đe dọa nghiêm trọng trước mắt".
Thụy My
**********************
Tàu chiến Nhật Bản tập trận cùng tàu sân bay Mỹ ở Biển Đông (RFA, 01/09/2018)
Tàu khu trục mang theo trực thăng Kaga của Nhật Bản vừa có một cuộc diễn tập với nhóm tàu tấn công bao gồm hàng không mẫu hạm Ronald Reagan của Hải Quân Mỹ trong khu vực Biển Đông hôm thứ Sáu, ngày 31/8. Japantimes trích thông tin từ hải quân hai nước cho biết như vậy hôm 1/9.
Khu trục có tên lửa dẫn đường USS Antietam của Mỹ (trái), hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan, khu trục USS Milius, khu trục Suzutsuki, Kaga, và Inazuma trong cuộc diễn tập ở Biển Đông hôm 31/8 - Courtesy MSDF (Lực lượng phòng vệ biển Nhật Bản)
Cuộc tập trận giữa Mỹ và Nhật Bản lần này nằm trong khuôn khổ chuyến đi kéo dài 1 tháng ra Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương của 3 tàu khu trục Nhật Bản bắt đầu từ ngày 26/8 vừa qua và kéo dài đến tận tháng 10. Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, trong chuyến đi này, các tàu khu trục của Nhật Bản cũng sẽ có các cuộc diễn tập với hải quân các nước khác là những nước các tàu này sẽ ghé thăm, bao gồm Ấn độ, Sri Lanka, Singapore, Indonesia và Philippines.
Lực lượng Không quân Thái Bình Dương của Mỹ hôm thứ Sáu ra thông cáo cho biết hai máy bay B-52 của Mỹ vào các ngày thứ Hai và thứ Năm đã dời căn cứ không quân Anderson ở Guam để thực hiện diễn tập gần khu vực Biển Đông. Hai máy bay B-52 này cũng tham gia vào nhóm tàu tấn công Reagan.
Khu vực Biển Đông là vùng nước đang tranh chấp giữa Trung Quốc và một số nước khác bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan, trong đó Trung Quốc là nước đòi chủ quyền phần lớn với đường đứt khúc 9 đoạn mà nước này tự vẽ ra trên biển.
Từ cuối năm 2013, đầu 2014 đến nay, Trung Quốc đã gia tăng các hoạt động xây lấp đảo nhân tạo và triển khai vũ khí ra các đảo đang tranh chấp ở Trường Sa và Hoàng Sa.
Hoa Kỳ và Nhật Bản đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích hành động quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc từ trước đến nay vẫn khẳng định việc xây lấp các đảo nhân tạo là vì mục đích dân sự là chính và việc chiển khai vũ khí là để tự vệ.
Trong cuộc họp báo hôm 30/8, người phát ngôn Bộ quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm một lần nữa khẳng định điều này và nói rằng Hoa Kỳ đang thổi phồng vấn đề tự do hàng hải trong khu vực.
Theo Bộ quốc phòng Trung Quốc,Tư lệnh Hải quân Trung Quốc, ông Trần Kim Long sẽ thăm Hoa Kỳ trong tháng 9.
******************
Nhật đề xuất chi gần 50 tỷ đôla để tăng cường phòng thủ tên lửa (VOA, 31/08/2018)
Quân đội Nhật Bản muốn tăng chi tiêu kỷ lục vào năm tới để nâng cấp hệ thống phòng thủ, nâng khả năng bắn hạ tên lửa đạn đạo của Triều Tiên mà Tokyo xem là mối đe dọa tiếp tục gia tăng.
Một hệ thống phòng thủ của Nhật.
Hãng tin Reuters cho biết hôm 31/8, Bộ Quốc phòng Nhật loan tin về một đề xuất chi tiêu quốc phòng tăng 2,1 % lên đến 5,3 nghìn tỷ yên (khoảng 48 tỷ đôla) cho năm sau bắt đầu từ ngày 1/4.
Tờ Washington Post cho hay rằng Nhật lên kế hoạch chi 2,1 tỷ đôla để mua một hệ thống phòng thủ tên lửa mới của Mỹ trong khi Tổng thống Donald Trump áp lực buộc Tokyo chi mạnh hơn để mua thiết bị quốc phòng.
Nếu được phê duyệt, đây sẽ là đợt tăng chi tiêu thứ bảy liên tiếp trong mỗi năm qua khi Thủ tướng Shinzo Abe củng cố quân đội nước này để đối phó với bất kỳ cuộc tấn công tên lửa nào của Triều Tiên và chống lại sự bành trướng trên biển và trên không của Trung Quốc.
Việc mua thiết bị do Mỹ sản xuất có thể giúp Tokyo giảm bớt căng thẳng thương mại với Washington, giảm khả năng bị Mỹ đe dọa áp thuế vì mất cân đối mậu dịch do xuất khẩu nhiều ôtô vào Mỹ.
Đề xuất tăng ngân sách quốc phòng của Nhật được loan báo trước một cuộc họp có thể diễn ra giữa Thủ tướng Abe và Tổng thống Trump tại Hội đồng LHQ ở New York vào tháng 9 tới.
********************
Đô đốc Mỹ khuyên Nhật, Đài Loan tấn công mô phỏng tàu sân bay Trung Quốc (RFA, 30/08/2018)
Đài Loan và Nhật Bản nên thực hiện các cuộc tấn công mô phỏng đối với tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc để đối đầu với sự xâm lấn lãnh hải của Bắc Kinh ở khu vực Biển Đông.
Tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, Liêu Ninh, cặp cảng Đại Liên, phía đông bắc tỉnh Liêu Ninh của Trung Quốc, 19 tháng Hai 2013.- AFP
Cựu Giám đốc An ninh Quốc gia của Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama – Đô đốc Dennis Blair đã đưa ra nhận định trên trong bài viết cho Quỹ Hòa bình Sasakawa vào ngày 22/8/2018.
Đô đốc Blair cho rằng cách phản ứng như cho máy bay chặn và theo sát như thường lệ của Đài Loan và Nhật Bản mỗi khi có máy bay của quân đội Trung Quốc bay qua là "lãng phí và phản tác dụng", vì vừa tốn thời gian bay mà lại có ít giá trị về mặt quân sự.
Ông thậm chí cảnh báo chính sách "chặn tất cả mọi thứ" như vậy cũng có nguy cơ tạo ra một mô hình phản ứng mà Hoa Lục có thể khai thác trong chiến tranh.
Ông Blair khuyên lực lượng Đài Loan và Nhật Bản nên đưa ra phản ứng có chọn lọc, không lường trước được và không để lộ hết khả năng của mình, đồng thời thực hiện quyền của họ theo luật quốc tế bằng cách thỉnh thoảng tuần tra gần lãnh thổ Trung Quốc và mặc kệ phản đối của Bắc Kinh.
Ông cũng khuyên quân đội Đài Loan nên lợi dụng sự hiện diện của tàu sân bay Liêu Ninh để thực hiện các cuộc tấn công giả nhằm nâng cao sự sẵn sàng của mình và cũng để Bắc Kinh thấy rằng tàu sân bay của họ dễ bị tổn thương nếu có chiến tranh.
Liêu Ninh là tàu sân bay của Liên Xô cũ được Trung Quốc được tân trang lại và đã tham gia vào 10 cuộc tuần tra và tập trận gần Đài Loan, trong đó chỉ riêng năm nay đã thực hiện 4 cuộc tập trận.
Trong khi đó, Tàu sân bay tự đóng đầu tiên của Trung Quốc Type 001A được cho là đang bắt đầu chuyến thử nghiệm cuối cùng trước khi đưa vào tác chiến. Giới chuyên gia quân sự cho rằng đợt thử nghiệm này có thể kéo dài 6.12 tháng và sau đó tàu sân bay này sẽ được bàn giao cho hải quân Hoa Lục vào tháng 10 sang năm nhân dịp kỷ niệm 70 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Hoa Nam Buổi Sáng cho biết Tàu Type 001A ngày 26.8 đã tiến về biển Hoàng Hải để thử nghiệm.
Tàu Type 001A có lượng giãn nước 65.000 tấn, được Trung Quốc đóng dựa theo nguyên mẫu của tàu Varyag mà Trung Quốc mua lại của Ukraine năm 1998. Sau đó Bắc Kinh tân trang lại, đổi tên thành Liêu Ninh và bắt đầu vận hành vào năm 2016.
Hải quân Nhật diễn tập với tàu sân bay Mỹ tại Biển Đông (RFI, 01/09/2018)
Khu trục hạm chở trực thăng Kaga của Nhật hôm qua 31/08/2018 thao dượt chung với tàu sân bay Ronald Reagan của Hoa Kỳ tại khu vực Biển Đông đang có tranh chấp chủ quyền, Japan Times dẫn nguồn từ Hải Quân hai nước thông báo như trên.
Nhóm tầu sân bay Mỹ USS Ronald Reagan tiến hành cuộc diễn tập với khu trục hạm chở trực thăng JS Kaga của Hải Quân Nhật Bản trong vùng Biển Đông ngày 31/08/2018. Ảnh Hải quân Mỹ cung cấp cho Reuters
Kaga là một lớp tàu sân bay trực thăng lớn nhất của Nhật Bản. Các bài tập chung của Kaga với tàu sân bay Ronald Reagan của Hoa Kỳ ngày hôm qua nằm trong lịch trình hạm đội Nhật Bản tiến về Biển Đông và Ấn Độ Dương nhằm tăng cường kỹ năng chiến đấu và cải thiện khả năng hợp tác với hải quân của các nước đối tác.
Hành trình của Hạm đội Nhật Bản, với khu trục hạm chở trực thăng Kaga, hai hộ tống hạm Inazuma và Suzutsuki kéo dài khoảng 2 tháng, từ ngày 26/08 đến tháng 10/2018. Hạm đội sẽ ghé thăm Philippines, Singapore, Indonesia, Ấn Độ và Srilanka và thao dợt với từng nước nói trên.
Năm 2017, Nhật Bản từng cử tàu sân bay trực thăng Izumo đến Biển Đông với hành trình kéo dài ba tháng, trong chương trình phô trương sức mạnh quy mô lớn nhất của hải quân Nhật Bản trong khu vực kể từ Đệ Nhị Thế Chiến.
Trong khi đó, theo Philstar, Trung Quốc cáo buộc Mỹ "phớt lờ" những nỗ lực tích cực của Bắc Kinh ở Biển Đông để duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm 30/08, phát ngôn viên bộ quốc phòng Trung Quốc chỉ trích Mỹ về việc Washington đổ lỗi là Bắc Kinh đã làm tổn hại đến tự do hàng hải trong khu vực.
Thùy Dương
*******************
Mỹ cáo buộc Trung Quốc tuyển gián điệp trên mạng LinkedIn (RFI, 01/09/2018)
Tình báo Trung Quốc sử dụng tài khoản giả trên mạng xã hội chuyên nghiệp LinkedIn để tuyển nhân viên Mỹ có khả năng tiếp cận bí mật của chính phủ và thương mại. Đây là lời cáo buộc của giám đốc cơ quan phản gián Mỹ khi trả lời phỏng vấn Reuters ngày 31/08/2018.
Mạng LinkedIn tiếng Trung Quốc - Ảnh minh họa. Reuters/Dado Ruvic
Các cơ quan tình báo Mỹ đã thông báo cho phía LinkedIn, thuộc sở hữu của tập đoàn Microsoft, về những nỗ lực được Trung Quốc triển khai trên mạng xã hội chuyên về dịch vụ việc làm có khoảng 575 triệu người sử dụng tại hơn 200 nước.
Ông William Evanina, giám đốc cơ quan phản gián Mỹ, nhấn mạnh Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất trong số các nước như Nga, Iran, Bắc Triều Tiên và một số nước khác, cũng sử dụng LinkedIn và các mạng xã hội khác để nhận diện mục tiêu tuyển mộ vì Bắc Kinh khai thác những mạng này ở quy mô lớn hơn rất nhiều.
Tình báo Mỹ đã yêu cầu LinkedIn đóng những tài khoản giả, giống như Twitter, Facebook và Google từng làm đối với những tài khoản liên quan đến tình báo Nga và Iran. Tuy nhiên, ông William Evanina không cho biết bao nhiêu tài khoản giả trên LinkedIn đã bị phát hiện và bao nhiêu người Mỹ đã được liên lạc.
Theo nhận định của Reuters, hiếm khi nào một quan chức cao cấp của tình báo Mỹ lại nêu đích danh một mạng xã hội và công khai yêu cầu nâng cao cảnh giác. Phía LinkedIn cho biết đang thảo luận vấn đề này với lực lượng an ninh Mỹ. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ra thông cáo phản đối cáo buộc của giám đốc cơ quan phản gián Mỹ.
Không chỉ Mỹ lên tiếng báo động về việc sử dụng mạng xã hội vào hoạt động tình báo. Vào tháng 12/2017, chính quyền Đức đã cảnh báo công dân nước này rằng Bắc Kinh sử dụng nhiều tài khoản giả trên các mạng xã hội như LinkedIn để thu thập thông tin về các chính trị gia Đức.
Thu Hằng
Tập đoàn dầu khí đa quốc gia tìm cách chặn Việt Nam đánh thuế (VOA, 23/08/2018)
Hai công ty dầu khí đa quốc gia đang sử dụng cơ quan phân xử của Liên Hiệp Quốc để ngăn chặn Việt Nam thu thuế đối với vụ mua bán dầu khí trị giá hơn một tỷ đô, theo trang web điều tra "Finance Uncovered".
Một gian hàng với logo của ConocoPhillips xuất hiện tại một sự kiện về dầu khí ở Nhật Bản hồi tháng Tư năm 2017.
Nhóm điều tra báo chí có trụ sở ở London cho biết rằng "ConocoPhillips và Perenco sẽ tìm cách ngăn chặn chính phủ Việt Nam đánh thuế đối với một khoản lời ước tính 179 triệu đôla thu về từ vụ bán các mỏ dầu ở nước này".
Tin cho hay, vụ trên liên quan tới việc bán hai công ty ConocoPhillips Gama và ConocoPhillips Cuu Long thuộc sở hữu của chi nhánh tại Anh của tập đoàn năng lượng của Mỹ là ConocoPhillips. Hai công ty trên được nhượng cho chi nhánh tại Anh thuộc sở hữu của tập đoàn dầu khí Parenco của Anh và Pháp năm 2012.
Một nơi khai thác dầu khí của ConocoPhillips ở Châu Á.
VnExpress từng đưa tin, "ConocoPhillips nắm 23,3% cổ phần trong một cụm gồm 5 mỏ dầu thuộc lô 15-1 ; 36% cổ phần của mỏ Rạng Đông trong lô 15-2 tại khu vực bể Cửu Long và 16,3% trong đường ống dẫn khí Nam Côn Sơn".
Ngoài ra, báo điện tử này còn đưa tin rằng Tập đoàn Dầu khí Việt Nam từng "có kế hoạch huy động tối đa nguồn lực để mua lại cổ phần của hãng dầu mỏ lớn thứ ba nước Mỹ ConocoPhilips".
"Finance Uncovered" dẫn các dữ liệu cho biết rằng ConocoPhillips bán các công ty trên với giá 1,3 tỷ đôla, nhưng "không phải trả thuế về khoản lời thu được" theo chính sách "miễn thuế cổ đông lớn" của Anh, không đánh thuế vào lợi nhuận bán cổ phần trong các công ty con.
Theo báo chí Việt Nam, tập đoàn PetroVietnam từng có ý định "mua lại cổ phần của ConocoPhilips" ở Việt Nam.
Trong khi đó, theo hiệp định về thuế Việt Nam và Anh, chính quyền Hà Nội được phép đánh thuế, và theo trang web điều tra này, chính phủ Việt Nam dường như có ý định đánh thuế vụ mua bán này, nhưng không cho biết thêm chi tiết.
Tin cho hay, ConocoPhillips và Perenco đã đệ đơn theo Hiệp định Đầu tư Song phương Việt Nam – Anh, vốn chịu quá trình phân xử bởi Ủy ban về Luật Thương mại Quốc tế của Liên Hiệp Quốc.
Hiện chưa có phản ứng của Việt Nam về thông tin "Finance Uncovered" nêu. VOA Việt Ngữ không thể liên lạc ngay để phỏng vấn phía Hà Nội.
ConocoPhillips tuyên bố "sẽ theo đuổi các giải pháp pháp lý để chống lại bất kỳ nỗ lực của phía Việt Nam".
Một phát ngôn viên của ConocoPhillips cho VOA tiếng Việt biết đã "hoàn tất vụ bán công ty ở Việt Nam năm 2012", "tuân thủ mọi luật lệ, quy định" và "tin chắc rằng không nợ một khoản thuế nào".
"Chúng tôi dự tính sẽ theo đuổi các giải pháp pháp lý để chống lại bất kỳ nỗ lực của phía Việt Nam nhằm đánh thuế thương vụ đó. Chúng tôi cũng sẽ tìm cách trao đổi trực tiếp với chính phủ Việt Nam để tìm các kênh đối thoại mang tính xây dựng nhằm giải quyết các đòi hỏi của họ", bà Emma Ahmed, Cố vấn về truyền thông của ConocoPhillips, nói.
Trong khi đó, một đại diện của Perenco cho VOA tiếng Việt biết rằng tập đoàn này "từ chối bình luận".
Viễn Đông
*******************
Việt Nam phản ứng trước một số diễn biến gần nhất tại Biển Đông (RFA, 23/08/2018)
Việt Nam cho rằng các nước trong khu vực và trên thế giới có nghĩa vụ trong việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông.
Phó phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam Nguyễn Phương Trà - Courtesy : nguoiduatin.vn
Phó phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam Nguyễn Phương Trà cho biết như vừa nêu, tại buổi họp báo thường kỳ vào chiều ngày 23 tháng 8, khi trả lời câu hỏi của báo giới liên quan đến vấn đề Philippines, trong cùng ngày, bày tỏ quan ngại về khả năng Trung Quốc đưa vũ khí hạt nhân vào Biển Đông và Đông Nam Á. Đây là khu vực mà các nước thành viên Hiệp hội ASEAN ký hiệp ước tuyên bố là vùng phi hạt nhân.
Hồi tuần trước, Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ lên tiếng cảnh báo rằng Trung Quốc có thể triển khai vũ khí hạt nhân đến Biển Đông, qua quan sát của Mỹ. Đáp trả lại lời cảnh báo vừa nêu, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Lục Khảng, vào hôm 18 tháng 8 nói rằng các hoạt động ở Biển Đông của Trung Quốc nhằm để phòng vệ cũng như cam kết với phát triển hòa bình.
Bà Nguyễn Phương Trà, tại buổi họp báo vào chiều ngày 23 tháng 8, cũng nhấn mạnh đến việc Đài Loan tổ chức diễn tập bắn đạn thật ở đảo Ba Bình thuộc quần đảo Trường Sa là xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, gây căng thẳng và làm phức tạp tình hình, đe dọa an ninh, an toàn hàng hải trong khu vực.
********************
Việt Nam lên tiếng về khả năng Trung Quốc đưa vũ khí hạt nhân vào Biển Đông (VOA, 23/08/2018)
Ngày 23/8, Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Phương Trà cho biết phản ứng của Hà Nội sau khi Philippines lên tiếng bày tỏ quan ngại về khả năng Trung Quốc điều động vũ khí hạt nhân trên Biển Đông.
Phó Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Phương Trà. Ảnh : Zing.vn
Trang mạng Zing.vn trích lời bà Nguyễn Phương Trà nói : "Việt Nam cho rằng duy trì hòa bình ổn định, an ninh an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích chung và cũng là nhiệm vụ, nghĩa vụ của các nước trong khu vực và trên thế giới. Vì vậy, các bên liên quan đều có nghĩa vụ đóng góp cho mục tiêu này".
Trước đó cùng ngày, người phát ngôn của Phủ Tổng thống Philippines Harry Roque nói chính phủ nước này rất lo ngại về khả năng Trung Quốc triển khai vũ khí hạt nhân tại các điểm mà họ chiếm đóng ở Biển Đông.
CNN dẫn lời ông Roque nói : "Chúng tôi quan ngại về sự xuất hiện của mọi loại vũ khí hạt nhân trong lãnh hải của Philippines, Hiến pháp của chúng tôi quy định đây là một vùng phi hạt nhân".
Ông nhấn mạnh : "Chúng tôi quan ngại về khả năng bất kỳ quốc gia nào ngoài khu vực, dù là Mỹ, Nga hay Trung Quốc có thể mang đầu đạn hạt nhân vào các vùng lãnh thổ của Philippines hoặc khu vực ASEAN, nơi đã được tuyên bố là vùng không có vũ khí hạt nhân".
Đá Chữ Thập do Trung Quốc bồi đắp
Một báo cáo của Ngũ Giác Đài gửi cho Quốc hội hôm 16/8 có nhấn mạnh tới khả năng Trung Quốc sử dụng "yếu tố hạt nhân" trên các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã bồi đắp từ năm 2016 trong Biển Đông :
Phúc trình của Bộ Quốc phòng Mỹ có đoạn viết :
"Năm 2017, Trung Quốc ám chỉ đang phát triển nhà máy điện nhằm cấp năng lượng cho các đảo, đá ở khu vực biển Đông thường gặp bão, bằng các trạm điện hạt nhân nổi. Kế hoạch này được cho là sẽ tiến hành trước năm 2020".
Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích báo cáo của Ngũ Giác Đài là "đưa ra những bình luận vô trách nhiệm" về những thành quả quốc phòng của Bắc Kinh.
Ngũ Giác Đài tuần trước cảnh báo về ý đồ của Trung Quốc, định đưa các nhà máy điện hạt nhân nổi tới gần các đảo, đá đang trong vòng tranh chấp trên Biển Đông.
Tư liệu- Ảnh chụp ngày 13/7/2018, bản đồ hình quả cầu với các đảo trong Biển Đông với đường 9 đoạn mà Trung Quốc nói thuộc chủ quyền và là lãnh thổ của họ. Quả cầu được trưng bày tại một tiệm sách ở Bắc Kinh. (AP Photo/Andy Wong)
Trong phúc trình thường niên đánh giá sức mạnh quân sự của Trung Quốc năm 2018 được đệ trình lên quốc hội, Ngũ Giác Đài cảnh báo :
"Kế hoạch của Trung Quốc cung cấp điện cho các hòn đảo đó có thể đưa thêm yếu tố hạt nhân vào cuộc tranh chấp lãnh thổ ở đây".
Phúc trình mang tiêu đề "Diễn biến quân sự và an ninh liên quan tới Trung Quốc" nói là có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang triển khai kế hoạch cung cấp điện cho các đảo và đá ngầm trên Biển Đông qua trung gian các trạm điện hạt nhân nổi. Hoạt động này được cho là sẽ bắt đầu trước năm 2020".
Hồi năm ngoái, Tạp chí Chứng khoán Trung Quốc tường thuật rằng Bắc Kinh có thể xây dựng 20 nhà máy điện hạt nhân nổi để gọi là "thúc đẩy phát triển thương mại" trên Biển Đông.
Báo South China Morning Post năm ngoái cũng tường thuật rằng một số công ty nhà nước Trung Quốc đã thành lập một liên doanh nhằm nâng cao năng lực điện hạt nhân của Trung Quốc cho phù hợp với tham vọng của nước này muốn trở thành một "cường quốc biển".
Các quan hệ quân sự Mỹ-Trung đã xấu đi hồi gần đây, sau khi chính quyền Tổng thống Trump rút lại lời mời Bắc Kinh tham gia diễn tập quân sự RIMPAC vì những hoạt động của Trung Quốc trong các vùng biển đang tranh chấp.
Phúc trình "Diễn biến quân sự và an ninh liên quan tới Trung Quốc" năm 2018 nhấn mạnh một số điểm cần lưu ý, trong đó có :
Quân đội Trung Quốc có thể đã diễn tập các hoạt động nhằm tấn công Hoa Kỳ và các đồng minh.
Trung Quốc sẵn sàng dùng các biện pháp để trấn áp những sự chống đối của các nước khác, kể cả áp lực ngoại giao và kinh tế nhằm thuyết phục Hàn Quốc xét lại việc triển khai lá chăn phi đạn của Mỹ.
Sáng kiến Vành đai Con đường của Trung Quốc là để xây dựng quan hệ với các nước khác nhằm mục đích phục vụ các lợi ích riêng của Bắc Kinh, và giảm thiểu những tiếng nói chỉ trích.
Hải quân của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, Lực lượng Tuần duyên và Lực lượng Dân quân Biển của Trung Quốc phối hợp lại là lực lượng hàng hải lớn nhất trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Trung Quốc có thể đã dùng các biện pháp mạnh để áp lục Việt Nam đình chỉ các hoạt động liên doanh với Tây Ban Nha khai thác một lô dầu hỏa trong Biển Đông năm ngoái.
Các hệ thống máy tính trên khắp thế giới, kể cả các hệ thống của chính phủ Mỹ tiếp tục là mục tiêu của các cuộc thâm nhập của tin tặc Trung Quốc trong năm ngoái.
Ngũ Giác Đài tuần trước cảnh báo về ý đồ của Trung Quốc, định đưa các nhà máy điện hạt nhân nổi tới gần các đảo, đá đang trong vòng tranh chấp trên Biển Đông.
11111111111111111
Tư liệu- Ảnh chụp ngày 13/7/2018, bản đồ hình quả cầu với các đảo trong Biển Đông với đường 9 đoạn mà Trung Quốc nói thuộc chủ quyền và là lãnh thổ của họ. Quả cầu được trưng bày tại một tiệm sách ở Bắc Kinh. (AP Photo/Andy Wong)
Trong phúc trình thường niên đánh giá sức mạnh quân sự của Trung Quốc năm 2018 được đệ trình lên quốc hội, Ngũ Giác Đài cảnh báo :
"Kế hoạch của Trung Quốc cung cấp điện cho các hòn đảo đó có thể đưa thêm yếu tố hạt nhân vào cuộc tranh chấp lãnh thổ ở đây".
Phúc trình mang tiêu đề "Diễn biến quân sự và an ninh liên quan tới Trung Quốc" nói là có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang triển khai kế hoạch cung cấp điện cho các đảo và đá ngầm trên Biển Đông qua trung gian các trạm điện hạt nhân nổi. Hoạt động này được cho là sẽ bắt đầu trước năm 2020".
Hồi năm ngoái, Tạp chí Chứng khoán Trung Quốc tường thuật rằng Bắc Kinh có thể xây dựng 20 nhà máy điện hạt nhân nổi để gọi là "thúc đẩy phát triển thương mại" trên Biển Đông.
Báo South China Morning Post năm ngoái cũng tường thuật rằng một số công ty nhà nước Trung Quốc đã thành lập một liên doanh nhằm nâng cao năng lực điện hạt nhân của Trung Quốc cho phù hợp với tham vọng của nước này muốn trở thành một "cường quốc biển".
Các quan hệ quân sự Mỹ-Trung đã xấu đi hồi gần đây, sau khi chính quyền Tổng thống Trump rút lại lời mời Bắc Kinh tham gia diễn tập quân sự RIMPAC vì những hoạt động của Trung Quốc trong các vùng biển đang tranh chấp.
Phúc trình "Diễn biến quân sự và an ninh liên quan tới Trung Quốc" năm 2018 nhấn mạnh một số điểm cần lưu ý, trong đó có :
1. Quân đội Trung Quốc có thể đã diễn tập các hoạt động nhằm tấn công Hoa Kỳ và các đồng minh.
2. Trung Quốc sẵn sàng dùng các biện pháp để trấn áp những sự chống đối của các nước khác, kể cả áp lực ngoại giao và kinh tế nhằm thuyết phục Hàn Quốc xét lại việc triển khai lá chăn phi đạn của Mỹ.
3. Sáng kiến Vành đai Con đường của Trung Quốc là để xây dựng quan hệ với các nước khác nhằm mục đích phục vụ các lợi ích riêng của Bắc Kinh, và giảm thiểu những tiếng nói chỉ trích.
4. Hải quân của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, Lực lượng Tuần duyên và Lực lượng Dân quân Biển của Trung Quốc phối hợp lại là lực lượng hàng hải lớn nhất trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
5. Trung Quốc có thể đã dùng các biện pháp mạnh để áp lục Việt Nam đình chỉ các hoạt động liên doanh với Tây Ban Nha khai thác một lô dầu hỏa trong Biển Đông năm ngoái.
6. Các hệ thống máy tính trên khắp thế giới, kể cả các hệ thống của chính phủ Mỹ tiếp tục là mục tiêu của các cuộc thâm nhập của tin tặc Trung Quốc trong năm ngoái.