Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Việt Nam có kh năng sẽ nhượng b đ khi b M đưa vào danh sách theo dõi các nước thao túng tin t và tránh được mt cú đm vào nn kinh tế đang tăng trưởng nhanh ch yếu nh xut khu vn rt nhy cm vi t giá hi đoái, theo các nhà phân tích chuyên theo dõi quc gia Đông Nam Á này.

thaotung1

Các nhà phân tích dự đoán rng Vit Nam có th s làm vic vi phía M trong 6 đến 9 tháng ti đ có th rút tên ra khi danh sách các nước b theo dõi về thao túng tin t ca M.

Họ d đoán rng Vit Nam có th s làm vic vi phía M trong 6 đến 9 tháng ti, đng thi cân nhc vic hn chế thay đi các chính sách v t giá hi đoái và nhp khu nhiu hàng hóa có giá tr cao hơn t M.

Những bin pháp đó có th s giúp Việt Nam rút tên ra khi danh sách ca B Ngân kh M hin có 9 quc gia mà Washington s theo dõi thêm xem liu có phi là "nước thao túng" tin t hay không. Thao túng đây có nghĩa nhà nước thay đi t giá hi đoái đ có li cho các nhà xut khu ca chính quốc gia đó và làm cho các nhà nhp khu phi tiêu tn nhiu hơn trong trao đi thương mi. Danh sách các nước cn b giám sát v thao túng tin t ca M đưa ra vào cui tháng 5 có thêm tên Vit Nam, Malaysia và Singapore.

Những thay đi v chính sách có thể gây ra mt cú gim tc trong nn kinh tế ca Vit Nam vn đang có tc đ tăng trưởng khong 6% mi năm k t năm 2012. Nhưng nếu b coi là nước "thao túng" (tin t) thì có th dn đến vic hàng hóa Vit Nam b đánh thuế khi bán vào th trường M và điu này s bóp nght nn kinh tế Vit Nam.

"Tôi nghĩ chắc chn h s (hành đng), vì h cc kỳ lo lng v vn đ này, vì vy h cn trao đi [vi phía M] và thc thi mt s điu chnh", theo Tai Wan-ping, giáo sư v kinh doanh quc tế chuyên ngành Đông Nam Á tại Đi hc Cheng Shiu Đài Loan. "Nếu h c tiếp tc, thì vic lt vào danh sách này là rt bt li cho Vit Nam".

Xuất khu và ni t

Việt Nam, nước đang phát trin mnh v sn xut hàng tiêu dùng và đang thu hút các nhà đu tư khp Châu Á đến mở nhà máy, đt mc thng dư thương mi 39,5 t USD vi M vào năm ngoái và có mc thng dư 13,5 t USD trong quý 1 năm nay.

Việt Nam đã điu chnh t giá hi đoái tin đng trong mt biên đ có xu hướng yếu so vi đng đô la M. Xu hướng đó có li cho các nhà xuất khu – mà xut khu chiếm phn ln nn kinh tế Vit Nam vi tng tr giá là 238 t USD.

"Trên thực tế, trong kinh tế đó là nhng gì chúng ta gi là mt loi tin trôi ni bn. Nó không b thao túng quá mc – v cơ bn nó phn ánh t giá th trường đối vi tin đng", theo Adam McCarty, kinh tế gia trưởng ca Mekong Economics ti Hà Ni cho biết.

"Nhưng nó được kim soát đ ngăn chn nhng biến đng ln, do đó s thay đi ca t giá hi đoái hàng tháng là khá nh, tuy nhiên nó luôn luôn chm và n định theo hướng mt giá ca tin đng Vit Nam".

Theo ông Tai, dòng "tiền nóng" vào Vit Nam, có nguy cơ gây tn hi cho xut khu, đôi khi đòi hi nước này phi điu chnh t giá hi đoái.

Tránh vào danh sách

Rajiv Biswas, kinh tế gia trưởng v Châu Á-Thái Bình Dương ca công ty nghiên cu th trường IHS Markit, cho biết rng vic gii hn bt kỳ biến đng nào khác s khiến chính ph M thoi mái hơn.

"Bộ Ngân kh M đã nói rng Vit Nam nên hn chế can thip vào t giá hi đoái và đ đng tin di chuyn phù hợp vi các nguyên tc kinh tế cơ bn", ông Biswas nói. "Nếu bn không can thip vào tin t ca mình, điu đó s t đng gim thiu ri ro b coi là nước thao túng tin t".

Nhưng các giao dch mua ngoi t ròng ca Vit Nam năm ngoái ch đt 1,7% GDP, dưới mc 2% mà Washington s dng đ đnh nghĩa "s can thip mt chiu dai dng vào th trường ngoi hi", theo lưu ý ca SSI Research có tr s ti Hà Ni đưa ra hôm 3/6. Các chính phủ có th điu chnh t giá hi đoái bng cách mua hoc bán ngoi t.

Việt Nam, nơi có nhiu công ty hàng đu được nhà nước đu tư, có th điu chnh cán cân thương mi bng cách mua thêm "thiết b đòi hi nhiu vn" và các thiết b hàng không như máy bay từ M, ông Biswas nói.

n Đ đã được rút tên ra khi danh sách ca M đưa ra tháng trước sau khi gim bt thng dư thương mi, trong khi Trung Quc, hin đang trong mt cuc chiến thương mi quyết lit vi Washington, vn b gi tên trong danh sách này.

Gene Fang, một giám đc điu hành ca Moody’s Investors Service ti Singapore nói rng có rt ít "đòn by chính sách" khác mà Vit Nam có th s dng đ gii quyết các mi quan ngi ca B Ngân kh M.

Đàm phán với Washington

Các nhà phân tích tin rằng Việt Nam có th s vn tiếp tc nm trong danh sách ca M trong vòng ít nht na năm ti trước khi đến thi hn phi cp nht các tài liu. H cho biết hai bên có kh năng s tho lun v t giá tin t và mt cân bng thương mi trong khi Vit Nam cân nhắc các bin pháp đi phó.

Cuối cùng thì chính ph M s có th đàm phán vi Vit Nam và áp thuế lên hàng xut khu ca Vit Nam nếu thy phù hp, theo ông Fang.

Giám đốc ca Moody’s Investors Service cho rng "mt trong nhng điu chúng ta có th thy là Mỹ s áp thuế cao hơn lên hàng xut khu ca Vit Nam sang Hoa Kỳ, và điu đó chc chn là bt li cho tăng trưởng kinh tế".

Ralph Jennings

Published in Diễn đàn

Theo giới quan sát, khi Lut An ninh mng ca Vit Nam có hiu lc vào ngày 1/1/2019, nhng ai đăng bài chng chính ph trên mng hay gây phương hi đến không gian mạng có th s b bt giam. Da trên các d liu do các công ty mng cung cp, bao gm c Facebook, chính quyn s thu thp bng chng truy t người dùng mng xã hi. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, Vit Nam vn lưu ý đến vai trò ca nn kinh tế k thut s va mi ni, nên s không đóng ca các trang mng này ging như Trung Quc đã thc hin.

anm1

Luật An ninh mạng Việt Nam có hiệu lực từ ngày 1/1/2019. Ảnh : một tiệm Internet ở Việt Nam. (Photo : H. Nguyen / VOA)

Từ lâu, Vit Nam đã c gng cân bng gia vic áp dng mt nn Internet t do xem như là mt bin pháp đ giúp tăng trưởng kinh tế và thc thi các biện pháp cứng rn đi vi điu Giám đc Quc gia Lâm Nguyn ca công ty nghiên cu th trường IDC gi là "các thm ha k thut s". Song song đó, Vit Nam ngày càng mnh tay trng pht các tiếng nói bt đng chính kiến trên mng xã hi.

Một d tho ngh đnh về Lut An ninh mng có hiu lc t ngày 1/1/2019, sau 18 tháng son tho, s giúp chính ph cng sn đt được các mc tiêu này bng cách ra lnh cho các nhà cung cp dch v thc hin mt s công vic giám sát.

Bất chp s phn đi ca công ty Google và Facebook, các mng xã hi toàn cu cũng như các nhà cung cp thương mi đin t và email có th s b yêu cu lưu tr d liu người dùng ti Vit Nam, theo Lut An ninh mng.

Ông Lâm Nguyễn cho biết thêm rng các công ty mạng cũng có th s phi dùng ti bin pháp thay thế, đó là s t kim duyt, giao np d liu người dùng và xóa mt s ni dung nht đnh.

Tăng cường an ninh mng

Theo số liu ca Liên Hiệp Quốc, Vit Nam xếp hng 101 trong s 165 quc gia d b tn công mng.

Trong một bài bình lun trên Cyber Research Databank, ông Emilio Iasiello, nhà phân tích tình báo không gian mng, viết : "T trước đến nay, Vit Nam yếu kém trong vn đề an ninh mạng".

Báo Việt Nam News đưa tin, trong tám tháng đu năm 2018, các websites trong nước đã hng chu hơn 6.500 cuc tn công bng mã đc.

Việt Nam chưa chn các trang mng xã hi do các công ty nước ngoài cung cp, vn có th được s dng đ truyền bá các thông tin "chướng tai, gai mt". Cũng như các quc gia Châu Á khác, Vit Nam đang c gng phát trin mt nn kinh tế k thut s. Nhưng Vit Nam không có các mng ni đa d kim soát đ thay thế cho các trang mng nước ngoài ging như Trung Quc.

Ông Lâm Nguyễn cho biết : "Rõ ràng, cng đng doanh nghip và người dùng mng mong s tránh được s kim duyt Internet, vì nn kinh tế thương mi k thut s đang phát trin và mong mun có mt nn tng cho phép t do ngôn lun và t do bày t ý kiến".

Có khoảng 70% trong s 92 triu dân Vit Nam s dng internet, vi 53 triu người dùng mng xã hi.

Các công ty Internet đa quốc gia phn đi

Sau khi Quốc hi Vit Nam thông qua Lut An ninh mng vào tháng 6/2018, có đến 17 dân biu Hoa Kỳ gi thư cho công ty Google và công ty Facebook, kêu gi không lưu tr d liu người dùng ti Vit Nam, đng thi thiết lp "các hướng dn minh bch" trong việc xóa bỏ ni dung và công b s lượng các yêu cu xóa bài đăng trên mng.

Vào đầu tháng 12, các công ty Facebook, Google và các công ty Internet nước ngoài khác cho biết thông qua mt nhóm vn đng hành lang rng các yêu cu lưu d liu s cn tr đu tư, cản tr tăng trưởng kinh tế ti Vit Nam. Lut An ninh mng cũng yêu cu các công ty có hơn 10.000 người dùng mng trong nước phi thiết lp văn phòng đi din ti Vit Nam.

Trả li cho bài viết này, Facebook nói rng h vn "cam kết vi cng đng ca mình tại Vit Nam và giúp các doanh nghip Vit Nam phát trin c trong và ngoài nước".

Ông Lâm Nguyễn nói rng các nhà cung cp dch v Internet cũng lo ngi rng Lut An ninh mng trao cho B Công an quá nhiu quyn lc, vượt thm quyn, không "đúng quy trình".

Các nhà hoạt đng lo ngi

Các blogger và các nhà hoạt đng tin rng cùng vi vic thc thi Lut An ninh mng, Vit Nam s gia tăng đàn áp các tiếng nói ch trích chính ph. Hàng lot các blogger trong nước đã b bt t 2016 cho đến nay.

Các nhà phân tích và các thông tin trên mạng cho rng chính quyn s có th thu thp danh tính người dùng trên mng, c h sơ và d liu v bn bè ca h.

Blogger và nhà hoạt đng Nguyn Lân Thng Hà Ni nói vi VOA : "Lut này bót nght quyn t do thông tin, xâm phm đi tư cá nhân, và là mt công c theo đó trao thêm quyn cho lc lượng công an, h toàn quyn xâm phm mt cách thô bo, thm chí thay mt cả tòa án ra phán quyết gây nh hưởng đến vic s dng Internet ca người dân".

Các nhà hoạt đng Vit Nam ph thuc nhiu vào các phương tin truyn thông Internet đ đăng bài, đc bit là các tin tc v bt công xã hi, ô nhim môi trường, cũng như t quan chc tham nhũng.

Ông Vũ Quốc Ng, mt blogger Hà Ni và đng thi là Tng Giám đc ca t chc phi li nhun Người Bo v Nhân quyn nói : "Lut An ninh mng s có mt tác đng rt ln đi vi gii bt đng chính kiến và các nhà hot đng online ở Vit Nam. Đó s là mt công c đ bt ming gii bt đng chính kiến, nhng người phn bin xã hi, và các nhà hot đng nói chung".

Ralph Jennings

Nguồn : VOA, 28/12/2018

*******************

Quy tắc sử dụng Mạng xã Hội : thêm ‘vòng kim cô’ đối với báo chí Việt Nam (RFA, 26/12/2018)

Việc làm bất thường

Theo văn bản của Bộ quy tắc, người làm báo không được đăng tải, gỡ bài viết, hình ảnh, âm thanh trên mạng xã hội vì mục đích tống tiền hoặc các mục đích không trong sáng khác ; không đưa ra các quan điểm, chia sẻ cá nhân, hoặc trích đăng lại các bài phát biểu, ý kiến trái với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, trái với nội dung, quan điểm của tác phẩm báo chí mà bản thân đã viết, đăng tải và trái với quan điểm của cơ quan báo chí nơi mình công tác.

anm2

Ảnh minh họa. AFP

Các nhà báo Việt Nam không được bình luận, nhận xét, chia sẻ các thông tin mang với mục đích kích động, lôi kéo người khác phản ứng tiêu cực về các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng, đối ngoại có yếu tố phức tạp, nhạy cảm, thái độ tích cực mang tính xây dựng của cộng đồng và sự đồng thuận xã hội.

Người làm báo còn không được thông tin vụ việc chưa kiểm chứng, gây hoang mang trong dư luận, gây thiệt hại cho các hoạt động kinh tế, xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của các cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ ; gây tổn hại về thể chất, danh dự, nhân phẩm của công dân...

Đây là các nội dung chính trong 8 điều quy tắc ứng xử trên mạng xã hội của nhà báo do Hội Nhà báo Việt Nam công bố và có hiệu lực từ ngày 1/1/2019.

Nhà báo Võ Văn Tạo từ Nha Trang khẳng định với chúng tôi rằng điều này không được bình thường, vì nhà báo cũng là công dân mà tất cả điều luật đối với công dân đều đã có rồi nên việc ban hành quy định này là điều dư thừa và không cần thiết.

"Tôi nghĩ rằng nhà báo cũng là một công dân cũng chịu hình phạt của bộ luật hình sự cho nên động tác của hội nhà báo đưa ra là thừa và không cần thiết, bó hẹp quyền công dân của nhà báo, nhà báo cũng là công dân đúng ra nhà báo phải có quyền lực lớn hơn, được ưu ái hơn về quyền lực nay còn thua kém cả một công dân thì tôi thấy nó không hợp lý".

Ngoài ra, nhà báo Võ Văn Tạo còn nói thêm rằng nhà nước do Đảng cộng sản độc quyền lãnh đạo nên họ muốn quy định điều gì thì họ sẽ ra quy định chứ không cần nó có hợp lý hay không và nhà nước không quan tâm đến việc đó.

Còn đối với nhà báo Phạm Thành, chủ trang mạng Bà Đầm Xòe thì quy định của Hội Nhà Báo vừa nêu chỉ là trò lừa dân và vớ vẩn của cơ quan lập ra. Ông cho hay :

"Tưởng như là nếu là bạn đọc thông thường thì cho rằng đó là một quy định tốt cho người nghe về những thông tin sạch thông tin đúng cho người cần được tiếp cận nhưng đấy chỉ là tư duy ấu trĩ thôi, đó là không biết tình hình của các quan chức cộng sản tự cho mình là thông tin đúng thôi. Đấy là trò để lừa dân người ta không biết gì thôi, còn những nhà báo những người có trình độ là người ta thừa biết đó chỉ là nhũng trò vớ vẩn mà thôi, ấu trĩ của cơ quan lập ra. Thế nhưng nó lại có tác dụng răn đe một số nhà báo tự do run sợ đi, không dám mạnh dạng tự tin vào mình nữa".

Đồng thời, nhà báo Phạm Thành còn trao đổi thêm rằng, hiện nay thông tin lan truyền trên mạng cơ bản 90% là đúng sự thật, bình luận từ 70-80% đúng với thực tế, nếu thông tin liên tục như thế sẽ tạo được lòng tin chứ không cần truyền thông nhà nước chính thống.

Qui định khó thực thi

anm4

Ảnh minh họa. AFP

Tại buổi công bố quy tắc sử dụng mạng xã hội đối với người làm báo Việt Nam, ông Hồ Quang Lợi phó chủ tịch hội nhà báo Việt Nam nhấn mạnh rằng : việc ban hành quy tắc là cơ sở quan trọng để hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp ở các cấp để xử lý những hành vi vi phạm đạo đức của người làm báo khi tham gia mạng xã hội.

Nhà báo Võ Văn Tạo khẳng định rằng, ông hoàn toàn không đồng ý với điều đó bởi vì đạo đức nhà báo không phải nằm ở chuyện đó. Ông giải thích :

"Tôi nghĩ là đạo đức báo chí không phải là chỗ đó, mà đạo đức là anh có đưa tin đúng sự thật hay không, khách quan hay không có vậy thôi. Thế còn nói theo quan điểm chính trị này, chính trị kia thì chuyện đó không phải là đạo đức gì cả. Mà ở Việt Nam thì cứ quy vào việc chính trị, cái gì cũng chính trị hóa hết lạ lùng là ở chỗ đó. Thế nên nhiều người bị trừng phạt oan uổng với những việc chính trị hóa mọi lĩnh vực đời sống xã hội".

Còn nhà báo Phạm Thành thì cho rằng đó chỉ là trò mà người xưa gọi là "bắt cóc bỏ đĩa", bởi vì theo nhà báo việc đưa nguồn tin lên mạng là một điều không khó và có nhiều cách khác nhau. Cho nên để quy định chế tài xử lý các nhà báo như vậy là việc vô cùng khó và bất khả thi.

"Bởi vì người ta có thể cung cấp thông tin cho bạn bè chiến hữu hoặc thậm chí họ lập một nick khác họ đưa lên thì cái đó cũng chỉ là dọa vớ vẫn thôi, mấy trò trẻ con thôi. Và nó cũng thể hiện một cái sự bất lực trong quản lý yếu kém, trong nền tảng thông tin bùng nổ, không chạy theo kỹ thuật đó để quản lý như thế nào cho đúng thì lại gom lại bắt người ta bưng bít thông tin của chế độ cộng sản độc tài lâu nó vẫn làm như vậy. Cho nên bắt được một người như thế là vô cùng khó khăn, làm sao bắt được".

Bộ Quy tắc Sử dụng Mạng xã Hội đối với nhà báo được đưa và có hiệu lực trùng với thời điểm Luật An Ninh Mạng của Việt Nam được thi hành.

Giới quan tâm cả trong và ngoài nước đều cho rằng những biện pháp như thế đều nhằm xiết chặt quyền tự do ngôn luận mà báo giới cũng không là ngoại lệ.

Published in Diễn đàn

Giá dầu thế giới tăng, Việt Nam thu thêm tiền, người dân gánh thêm ‘giá xăng tăng’

xang1

Nhân viên đang đổi bng giá ti mt cây xăng.

Giá dầu thế gii tăng đang giúp cho Vit Nam kiếm tin, đy nhanh tc đ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và có th giúp cho nước này xây dng cơ s h tng mới. Duy ch có mt cnh báo, đó là giá xăng du cao hơn cho người tiêu dùng Vit Nam.

Mặc dù không phi là quc gia sn xut du ln như các nước Trung Đông, nhưng Vit Nam xem các sn phm liên quan đến năng lượng là ngun xut khu cao th năm ca mình. Ngành công nghiệp này ch yếu thuc s hu nhà nước, trong đó có nhà cung cp năng lượng PetroVietnam, vi doanh thu hàng năm là 3,1 t USD. Phn ln năng lượng ca Vit Nam được khai thác ngoài bin phía đông và phía nam ca đt nước.

Nếu giá du thô giữ mc trung bình 65 USD/thùng trong năm nay, cao hơn mc trung bình ca năm ngoái là 60USD/thùng, thì tăng trưởng kinh tế ca Vit Nam s vượt mc tiêu đt ra là 6,7%, trang web ca Đng Cng sn Vit Nam cho biết vào tun trước.

Ralf Matthaes, người sáng lập công ty tư vn nghiên cu Infocus Mekong ti thành ph H Chí Minh, nói : "Vit Nam có tr lượng du khí rt ln, do đó nếu giá tăng lên chc chn s là mi li cho Vit Nam".

Chuyên gia này nói thêm rằng : "Mt li ích khác cho Vit Nam là có nhiu xuất khu hơn, không ch cà phê và go".

Giá dầu thế gii tăng vt

Bộ Tài chính Vit Nam d báo tng thu ngân sách nhà nước t xut khu du thô s đt 3,13 t USD trong chín tháng đu năm 2018, tăng 42,5% so vi cùng kỳ năm ngoái. Như vy, tng doanh thu từ tháng 1 đến tháng 9 đã vượt mc tiêu ca c năm.

Doanh thu tăng lên đối vi Vit Nam phn ánh thu nhp cao hơn t vic xut khu du. Theo ước tính ca Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ, giá du thế gii s lên ti 73 USD/thùng trong năm nay và 74 USD/thùng trong năm tới. Cơ quan này nói giá du tăng là vì có vn đ v cung, trong đó có nh hưởng ca lnh cm vn ca M đi vi Iran.

"Đối vi chính ph và doanh nghip nhà nước PetroVietnam, đây chc chn là tin tt", ông Frederick Burke, đi tác ca công ty luật Baker McKenzie ti thành ph H Chí Minh nhn đnh. "Thi gian qua h đã gp khó khăn hng mc này trong ngân sách".

xang2

Một giàn khoan ngoài khơi ca PetroVietnam.

Việt Nam xut khu du ch yếu sang Úc, Trung Quc, Nht Bn, Malaysia, Singapore và Thái Lan. Ngun thu t xut khu này đóng góp vào nn kinh tế tr giá 224 t USD và tăng trưởng khong 6% mi năm k t năm 2012. Phn ln tăng trưởng nh vào các công ty có vốn đu tư nước ngoài sn xut và chế to các mt hàng như ph tùng ô tô và đ đin t gia dng.

Đảng Cng sn cho biết Vit Nam s xut khu khong 11,23 triu tn du thô trong năm nay.

Làm gì với tin ?

Theo ông Matthaes, doanh thu từ xut khu du s giúp cho chính ph có nhiu tin hơn đ chi cho cơ s h tng công cng. Các quan chc Vit Nam đang xây dng cơ s h tng giao thông đ các nhà sn xut thun li hơn trong vic xut khu, vn chuyn t nhà máy ra thị trường nước ngoài. Vn chuyn hàng hóa d dàng s giúp gi chân các nhà sn xut Vit Nam, vn cnh tranh vi Trung Quc và phn ln khu vc Đông Nam Á đ thu hút đu tư.

Tờ báo trong nước VnEpress nói chính ph hin đang chi tin cho các tuyến đường cao tc và giao thông công cng đô th đ x lý "nhng thiếu ht hu cn ca đt nước".

xang3

Công nhân xây dựng đang làm vic trên mt đường cao tc Hà Ni.

Theo ông Burke, các doanh nghiệp nhà nước có th s xây dng thêm nhiu nhà máy lc du. Mc dù có doanh thu xut khu, nhưng Vit Nam li là nước nhp khu ròng các sn phm hóa du vì các nhà máy lọc du Vit Nam không th đáp ng cho tt c nhu cu ca 95 triu dân và ngành công nghip.

Việt Nam nhp khu ngược li khong 70% nhiên liu ca mình đ s dng trên thc tế, ch yếu là nhp t Trung Quc, Malaysia, Singapore, Hàn Quc và Thái Lan.

Các quan chức Vit Nam mun xây dng thêm các nhà máy lc du đ đm bo Vit Nam luôn có ngun cung cp nhiên liu n đnh, theo li ông Burke. Tuy nhiên, chuyên gia này cho rng tình trng "dư tha" nhà máy lc du trên toàn cu đt ra nghi ng v ý tưởng m thêm các nhà máy lc du trong nước.

Mối đe da lm phát

Phụ thuc vào nhp khu s làm tăng giá xăng du cho người tiêu dùng Vit Nam, và đó là mt mi đe da lm phát, theo d đoán ca các nhà phân tích và truyn thông trong nước.

Theo đó, giá xăng sẽ tăng t 5 đến 15% và có th làm tăng lm phát lên ti 0,64% trong năm, vn theo ngun tin ca Đng Cng sn.

Các quan chức Hà Ni đt gii hn mc lm phát là 4% trong năm nay, nhưng tính đến tháng 6, mc lm phát đã tăng cao hơn. Giá c thp giúp cho các nhà đầu tư nước ngoài cũng như hàng triu thường dân lái xe máy hng ngày vn còn đang sng vi mc thu nhp nghèo túng.

Ông Nguyễn Trung, Giám đc Trung tâm Nghiên cu Quc tế ti Đi hc Khoa hc Xã hi và Nhân văn TPHCM nói rng người tiêu dùng bình thường đã "cm thy sc nóng".

Ông nói : "Họ đã quá quen vi vic xăng du tăng giá, nên tôi nghĩ h vn có th chu đng được, nhưng không biết được bao lâu".

Ralph Jennings

Nguồn : VOA, 15/10/2018

Published in Diễn đàn

Thỏa thun thương mi vi Liên minh Châu Âu (EU) d kiến s được phê chun trong năm nay s thúc đy tăng trưởng ca nn kinh tế xut khu ca Vit Nam mà không cần đến s tr giúp t th trường M, các nhà phân tích nói.

fta1

Công nhân làm việc ti mt xưởng may mc tnh Vĩnh Phúc.

Hiệp đnh thương mi t do Vit Nam - Liên minh Châu Âu đã hoàn tt đàm phán năm 2015, nếu được ký kết, s giúp đy tc đ tăng trưởng kinh tế hàng năm ca Vit Nam thêm na phn trăm, tức trên 7% vào năm 2019, theo s liu t công ty tư vn kinh doanh Dezan Shira & Associates.

Ba thành viên của khi liên hip 28 quc gia Châu Âu này là Đc, Hà Lan và Vương quc Anh đã chiếm đế 9% tng lượng xut khu t Vit Nam.

Bộ Công Thương Vit Nam hôm 26/6 cho biết hai bên đã hoàn tt quá trình rà soát pháp lý cho tha thun này, theo Nhân Dân, trang web tin tc ca Đng Cng sn Vit Nam.

Thỏa thun được các nhà đàm phán ký vào tháng 12 năm 2015 cn phi được Ngh vin Châu Âu cũng như các nhà lp pháp Vit Nam thông qua.

Adam McCarty, kinh tế gia trưởng ca Mekong Economics ti th đô Hà Ni cho rng : "Hip đnh s giúp Vit Nam tiếp cn tt hơn vi th trường Châu Âu, không ch là hàng may mc và giày dép thông thường, mà còn hi sn và các loi nông sn chế biến khác. Nói chung là rt tt".

Các đối tác thương mi hàng đu

Liên minh Châu Âu, với th trường khong 500 triu người, là đi tác thương mi s 3 ca Vit Nam, sau Trung Quc và Hoa Kỳ. Trao đi thương mi năm ngoái đt khong 50,4 t USD.

Việt Nam da vào xut khu hàng may mc, ph tùng ô tô và hàng đin t gia dng đ kích thích GDP, vn đã mc cao trên thế gii. Quc gia Đông Nam Á từng hy vng Hip đnh Thương mi Đi tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) s m con đường min thuế vào th trường Hoa Kỳ cho đến khi Tng thng M Donald Trump rút M ra khi hip đnh này vào năm ngoái.

Thỏa thun gia EU và Vit Nam s giúp b thuế nhập khu hơn 99% trên tt c hàng hóa trong vòng mt thp niên và m ca cho Vit Nam vào các dch v ca Châu Âu như chăm sóc sc khe, đóng gói và t chc hi ngh.

"Nó sẽ không th bù đp được, bi vì M vn là nn kinh tế ln nht và quan trng nht, nng nó mang li cơ hi cho doanh nghip", Song Seng Wun, mt chuyên gia kinh tế chuyên v Đông Nam Á thuc đơn v ngân hàng tư nhân ca CIMB Singapore nhn đnh.

Liên minh Châu Âu theo đuổi tha thun thương mi vi Vit Nam đ các công ty ca h có thể tiếp cn tt hơn th trường tiêu dùng đang ngày càng thnh vượng vi khong 93 triu dân. Các nhà đu tư nước ngoài thích Vit Nam vì giá nhân công r, to ra công ăn vic làm trong nước nhm thúc đy chi tiêu ca người tiêu dùng.

Việc ct gim thuế quan sẽ giúp nhp khu các mt hàng xa x ca Châu Âu vào Vit Nam, Maxfield Brown, cng s cp cao ca công ty tư vn Dezan Shira & Associates ti thành ph H Chí Minh cho biết.

Hiệp đnh cũng s giúp EU đi vào Hip hi các quc gia Đông Nam Á (ASEAN), là khối 10 quốc gia mà Vit Nam là mt trong nhng thành viên.

EU đã không đạt được tha thun thương mi vi hip hi này vào năm 2009, sau 2 năm đàm phán, mt phn vì ASEAN không th hòa gii các chương trình ngh s khác nhau ca tt c các quc gia thành viên.

Các bước cui cùng

Các nhà phân tích nói rằng cuc hp ca B Công thương Vit Nam trong tháng này vi y viên thương mi ca EU cho thy hip đnh gn như đã hoàn tt. Hai bên đã "đt được đng thun" ti cuc hp, trên tt c mi ni dung ca tha thun bo v đu tư, theo Nhân Dân.

Trong một tình hung có th xy ra, vào năm ngoái, các thành viên ca Ngh vin Châu Âu đã lên tiếng bày t quan ngi v nhân quyn ti Vit Nam. Mt s người đ xut phi có thêm tranh lun ti Vit Nam v quyn chính tr và tự do ngôn lun.

"Việt Nam có th mun có được tha thun thương mi cui cùng đ xóa b vic EU phân loi Vit Nam là mt nn kinh tế phi th trường", chuyên gia McCarty nói. "Ch đnh đó s giúp gii phóng lĩnh vc thương mi giày dép ca Vit Nam", ông nói.

Chuyên gia này cho rằng nhng quy đnh mà EU đt ra hin nay đ chng bán phá giá hàng nhp khu t Vit Nam, đang khiến Hà Ni "đau đu".

Đầu tư ca Châu Âu ti Vit Nam tăng lên trong hai năm qua vi kỳ vng hip đnh thương mi t do s hoàn thành, ông Brown nói.

Tính đến năm ngoái, 24 quc gia t Châu Âu đã thc hin tng cng 2.000 khon đu tư ti Vit Nam, đt tng tr giá 21,5 t USD.

Đầu tư trc tiếp nước ngoài (FDI) ti các nhà máy sn xut hàng xut khu ch yếu vn đến các quc gia Châu Á như Nht Bn, Singapore và Hàn Quc.

"Đã đạt ti giai đon này thì cn phi có mt s khích l cho c hai bên đ vượt qua vch đích và m ra th trường cho các nhà sn xut và xut khu Châu Âu, còn Vit Nam nhn được nhiu FDI hơn", chuyên gia Brown nói.

Ralph Jennings

Nguồn : VOA, 29/06/2018

Published in Diễn đàn

Hàng loạt s c liên quan đến du khách Trung Quc đến Vit Nam khiến tranh chp ch quyn Bin Đông tiếp tc là trng tâm chú ý, bt chp các n lc ca chính ph hai nước tìm ci thin quan h.

dulich1

Du khách Trung Quốc đi xe xích lô, ngm cảnh Hà Ni (nh tư liu 1/12/2016)

Tuần trước, nhóm 14 du khách Trung Quc nhập cnh vào Vit Nam ti sân bay Cam Ranh ca Khánh Hòa trên người mc áo phông in bn đ vi đường lưỡi bò mà Vit Nam cho là "xâm phm ch quyn ca Vit Nam" đã gây phn n trong công chúng, theo truyn thông trong nước. Nhóm du khách đã được yêu cu thay áo trước khi ri phi trường.

Đây ít nhất là ln th tư liên quan đến các du khách Trung Quc Vit Nam trong vòng hai năm qua. Các chuyên gia nhn đnh rng nhng din biến này cho thy Trung Quc đang s dng quyn lc mm đ nhc nh Vit Nam v tranh chấp Bin Đông, còn Vit Nam thì vn tiếp tc phn n.

Ông Trung Nguyen, trưởng khoa quan h quc tế ca Đi hc Khoa hc xã hi và Nhân văn thành ph H Chí Minh nhn đnh : "Nếu nhìn vào mt bc tranh ln hơn, thì có th thy rng Trung Quc có l đang gia tăng sử dng thường dân như là mt phương cách đ m rng tuyên b ch quyn ca h trên Bin Đông, t vic s dng ngư quân cho đến du khách".

Hàng loạt s c

Trung Quốc và Vit Nam không còn tin tưởng nhau sau cuc chiến tranh biên gii cui thp niên 1970. Hai nước lâu nay luôn tranh chp ch quyn trên Bin Đông giàu hi sn và du khí. Bc Kinh có lc lượng quân s hùng mnh hơn nhiu và đã quân s hóa nhiu hi đo trong khu vc có tranh chp ch quyn.

Năm 2016, chính quyền thành ph ph Đà Nng đã rút giấy phép mt công ty du lch vì công ty này đã tổ chức tour du lch cho các du khách Trung Quc đã mang tin Vit Nam ra đt – theo tin ca báo mng VnExpress.

Trong cùng năm đó, Trung Quốc yêu cu Vit Nam điu tra xem có phi các gii chc di trú Việt Nam đã viết nhng li báng b lên h chiếu ca mt du khách Trung Quc đến thăm thành ph H Chí Minh hay không.

Truyền thông trong nước Vit Nam hi năm 2016 đưa tin rng các hướng dn viên Trung Quc đến Vit Nam phân phát tài liu tuyên truyn xuyên tạc lch s Vit Nam cho du khách Trung Quc. Cơ quan di trú ca Vit Nam nói nếu phát hin bt c ai vi phm s trc xut ngay lp tc.

Ông Oh Ei Sun, giảng viên khoa nghiên cu quc tế ca Đi hc Nanyang Singapore nói : "Bi vì người dân nhng nước này được giáo dc v nhng truyn thng dân tc khác nhau, và do đó tt nhiên h cho rng lãnh th, lãnh hi có ch quyn tranh chp hin nhiên thuc v đt nước ca h, và tt c nhng người khác đu là nhng k xâm chiếm và cn phi đánh đui chúng đi".

Chiến tranh tuyên truyn

Ông Alan Chong, giáo sư khoa nghiên cu quc tế Trường S. Rajaratnam Singapore, nhn đnh rng Trung Quc lâu nay luôn khuyến khích người dân nước h đ cao chính sách đi ngoi ca Bc Kinh khi ra nước ngoài và đc bit là "chỉnh sa nhng n tượng sai lch ca thế gii" v Trung Quc.

Giáo sư Chong nói : "Tt c nhng hành đng cá nhân ca nhng người Trung Quc được xem như thuc chiến dch tuyên truyn. Tt c đu có trong lch s ca h".

Việt Nam xem chuyn áo phông in bản đ có đường lưỡi bò cũng trên tinh thn đó. Trang tin quc tế ca VnExpress trích li ch nhim Văn phòng Chính ph Vit Nam gi đó là "hành vi có tổ chức, có sp xếp, mang ý đ xu ch không phi vô tình" ca các du khách Trung Quc

Khoảng 4 triu du khách Trung Quốc đã đến Vit Nam năm ngoái, tăng 49% so vi năm 2016, theo Tân Hoa Xã.

Cấp chính ph vn gi im lng

Giới chc ca hai chính ph vn tìm cách gia hòa hoãn vi nhau cho dù các du khác mang chuyn tranh chp ch quyn chưa gii quyết này ra.

Trung Quốc và Vit Nam tổ chức các cuc đi thoi quc phòng, trao đi thăm viếng cp nhà nước và gp g nhau gia hai đng thường xuyên k t năm 2014 – là năm mà tàu thuyn hai bên đã đng nhau trong khi Trung Quc cho phép mt giàn khoan du khoan thăm dò trong Biển Đông nơi Vit Nam tuyên b ch quyn. Người dân Vit Nam đã mnh m ni lên biu tình phn đi.

Hai nước láng ging "núi lin núi, sông lin sông" đã có nhng cuc đng đ đm máu trên bin vào năm 1974 và 1988.

Các giới chc Bc Kinh xem Vit Nam là cu ni thương mi chính vào Ðông Nam Á, theo nhn đnh ca ông Adam McCarty, kinh tế gia trưởng ca tổ chức Mekong Economics Hà Ni. Cu ni đó là mt phn ca Sáng kiến Vành đai –Con đường vi mc tiêu xây dng cơ s h tng, thúc đy các tuyến đường thương mi ni 65 nước ca Trung Quc.

Việt Nam thì xem Trung Quc là đi tác thương mi hàng đu và du lch Trung Quc nuôi sng ngành dch v này ca Vit Nam.

Kinh tế gia McCarty nói : "Tôi cho rng Vit Nam không muốn gây thù chuc oán vô lý vi Trung Quc. Vn còn nhiu người c hai bên vi tinh thn dân tc mnh m tìm cách đy nhng vn đ như áo phông in hình lưỡi bò lên, nhưng tôi nghĩ rng chính ph Vit Nam s không xem đó là hành vi gây hn".

Chính phủ Việt Nam s tim cách "tách" vn đ áo phông ra đ tránh làm hi đến quan h song phương – Giáo sư Nguyen nhn đnh.

Ralph Jennings

Nguồn : VOA, 21/05/2018

Published in Diễn đàn

Một b quy tc ng x nhm ngăn nga nhng hành đng không c ý trên Bin Đông, có phn chc s né tránh nhng quan ngi có th xúc phm Trung Quc, nước ln nhất đòi ch quyn Bin Đông, theo các nhà phân tích.

coc1

Tàu Trung Quốc trên vùng bin đang trong vòng tranh chp Bin Đông, ngày 21/4/ 2017. Ảnh  Reuters/Erik De Castro.

Tại các hi ngh thượng đnh Manila trong tháng này, Trung Quc và 10 nước Đông Nam Á đng ý khi s đàm phán v mt b quy tc ng x trên Bin Đông, vùng bin giàu tài nguyên, nơi sáu quc gia tuyên bố ch quyn chng chéo.

Bắc Kinh đòi ch quyn trên khong 90% vùng bin tri dài t b bin phía Nam Trung Quc ti đo Borneo. T năm 2010 ti nay, vi các công trình xây đo nhân to có kh năng đón máy bay chiến đu và thiết đt h thng radar, Bc Kinh đã gây lo ngại cho các nước tranh giành ch quyn khác, trong đó có Đài Loan và 4 nước Đông Nam Á, k c Vit Nam.

Các nước có ch quyn chng chéo vi Trung Quc đánh giá cao đu tư và h tr phát trin t nn kinh tế Trung Quc tr giá 11,2 nghìn tỷ đô la, khiến các nước này khó lên tiếng ch trích hoc chng li s quyết đoán ca Trung Quc.

Ông Jay Batongbacal, giám đốc Vin Nghiên cu Hàng hi và Lut bin ca Đi hc Philippines, nhn đnh :

"Cuộc tho lun v mt b quy tc ng x nên xoay quanh vấn đ cơ bn, là phòng nga và qun lý khng hong. Tôi không nghĩ cuc tho lun s bao gm nhng chi tiết c th".

Tại Hi ngh cp cao ASEAN, các nhà lãnh đo ca 10 nước Đông Nam Á và Trung Quc đng ý khi đng quá trình đàm phán đ xây dng B Quy tc ng x trên vùng bin rng 3,5 triu cây s vuông Bin Đông.

Ý tưởng này được xúc tiến sau hơn mt năm xây dng nim tin và thin chí gia ASEAN và Trung Quc, bao gm nhng cam kết ca Trung Quc vin tr cho Philippines, và đào sâu hp tác kinh tế vi các nước Đông Nam Á.

Theo giới phân tích, Trung Quc kỳ vng s không có bên nào thách thc tuyên b ch quyn ca h. Giáo sư Oh Ei Sun, ging dy môn nghiên cu quc tế ti trường Đi hc Nanyang, nhn đnh, các nhà thương thuyết s đm bo tài liu này trên thực tế, s "không có h qu nào liên quan ti nhng nghi vn v vn đ ch quyn".

Ông Sun nói những "chuyên gia" t nhiu quc gia đang c gng nhìn vn đ t nhiu góc đ khác nhau, đ bo đm không có điu gì bt li cho h",

Các nước tranh giành chủ quyn Bin Đông mun b Quy tắc ứng xử trên bin giúp ngăn tránh nhng v xung đt có th xy ra gia hơn 1 triu tàu đánh cá, tàu tun tra và tàu hi quân qua li trên Bin Đông.

Việt Nam và Trung Quc đã chm trán ít nht ba ln. Nhiu thy th đã thiệt mng trong các v đng đ hi quân xy ra vào năm 1974 và 1988. Vic Trung Quc kéo mt giàn khoan du nước sâu vào vùng bin trong vòng tranh chp đã đưa đến s c đâm chìm tàu vào năm 2014.

Ông Collin Koh, chuyên gia nghiên cứu v an ninh hàng hi ti Đi hc Công ngh Nanyang, Singapore, nói rng b quy tc mi có l s duy trì mt s điu khon hin hu, không có tính ràng buc pháp lý, đã được tha thun t trước.

Ông Koh nói Bộ Quy tắc ứng xử trên bin mi có th mượn ngôn ng trong Tuyên b về cách ng x ca các bên Bin Đông gia Trung Quc và các nước Đông Nam Á năm 2002. Tuyên b kêu gi gii quyết hòa bình các cuc tranh chp, thông báo trước các cuc din tp quân s, và đi x nhân đo đi vi nhng người đang gp nn trên bin.

Các bên cũng có thể vay mượn mt s điu khon t b Quy tc Chm trán Bt ng trên bin 2014 (CUES), mt tha thun t nguyn thiết lp các quy đnh c th ... v các quy tc hành x đ đm bo An toàn khi chm trán trên không và trên bin mà Hoa Kỳ và Trung Quốc tuân th.

Hồi năm ngoái,Trung Quc và các nước ASEAN đng ý tuân th quy đnh này đ ci thin "an toàn hot đng ca tàu bè và máy bay ca hi quân trên không và trên bin".

Tài liệu th ba mà các bên có th tham kho là Công ước LHQ v Lut Bin, bao gồm các quyn ca thương thuyn, quyn ca tàu bè được đi ngang qua vùng bin quc tế, và "quyn đi li vô hi".

Theo trông đợi, quy tc ng x s chính thc hóa tiếp tc s dng đường dây nóng gia Trung Quc vi các nước Đông Nam Á đ B Ngoi giao sử dng trong các tình hung xy ra các vn đ trên bin.

Các nhà phân tích tin rằng b quy tc có phn chc s b qua, không nhc đến nhng khu vc c th đang trong vòng tranh chp, như các bãi cn, đo nh đang b chiếm đóng, và có th, cũng s không nhắc đến quyn t do hàng hi, hoc dùng các phương tin bên ngoài đ gii quyết tranh chp.

Bắc Kinh t ra bt bình v vic tàu M thường xuyên đi ngang qua vùng bin nơi h tuyên b ch quyn, và vào năm 2016, b tòa trng tài quc tế ra phán quyết bt lợi cho Bắc Kinh trong mt v kin do Philippines khi xướng. Mt s quc gia lo ngi Trung Quc s tuyên b mt khu nhn dng phòng không trên vùng bin liên h đ hn chế máy bay nước ngoài.

Trung Quốc vn mun gii quyết vn đ mt cách song phương thay vì nhờ ti các cơ chế quc tế chính thc d gii quyết tranh chp.

Ralph Jennings

Nguồn : VOA, 25/11/2017

Published in Diễn đàn