Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Thăm dò : Ch nghĩa cc đoan là ni lo ln nht ca c tri M

Reuters, VOA, 28/02/2024

Nhng lo ngi v ch nghĩa cc đoan chính tr hoc các mi đe da đi vi nn dân ch đã ni lên như mi quan tâm hàng đu ca c tri Hoa K và là vn đ mà Tng thng Joe Biden có li thế hơn mt chút so vi ông Donald Trump trước cuc bu c vào tháng 11 năm nay, theo cuc thăm dò mi ca Reuters/Ipsos.

tranhcu1

nh phi hp cu Tng thng Donald Trump và đương kim Tng thng Joe Biden.

Khong 21% s người được hi trong cuc thăm dò kéo dài ba ngày, kết thúc hôm 25/2, cho biết "ch nghĩa cc đoan chính tr hoc các mi đe da đi vi nn dân ch" là vn đ ln nht mà Hoa K phi đi mt, t l cao hơn mt chút so vi nhng người chn nn kinh tế - 19% - và di trú - 18%.

Đng Dân ch ca ông Biden cho đến nay coi ch nghĩa cc đoan là vn đ s 1 trong khi Đng Cng hòa ca ông Trump đa phn coi di trú là vn đ hàng đu.

Ch nghĩa cc đoan là mi quan tâm hàng đu ca nhng người đc lp, được gn 1/3 s người tr li đc lp nêu ra, tiếp theo là vn đ di trú, được khong 1/5 trích dn. Nn kinh tế là mi quan tâm đng th ba.

Trong lúc làm tng thng và k t nhim k tng thng ca mình, ông Trump đã liên tc ch trích các đnh chế ca Hoa K, cho rng bn v truy t hình s mà ông phi đi mt đu có đng cơ chính tr và khng đnh rng ông tht bi trong cuc bu c năm 2020 là kết qu ca gian ln trên din rng.

Ngôn t đó là trng tâm trong thông đip ca ông gi ti nhng người ng h trước cuc tn công vào Đin Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm 2021.

Nhìn chung, 34% s người được hi cho biết ông Biden có cách tiếp cn tt hơn đ x lý ch nghĩa cc đoan, so vi 31% cho rng ông Trump, người dn đu cho đ c tng thng ca Đng Cng hòa.

S ng h dành cho ông Biden tut dc

T l tán thành ca Biden trong cuc thăm dò, 37%, gn vi mc thp nht trong nhim k tng thng ca ông và gim mt đim phn trăm so vi mt tháng trước đó. Chín trong s mười đng viên Đng Dân ch tán thành vic làm ca ông và t l tương t các đng viên Đng Cng hòa không tán thành, trong khi nhng người đc lp hơi nghiêng v phía không tán thành.

Nhưng 44% đng viên Đng Dân ch cho biết ch nghĩa cc đoan là vn đ hàng đu ca h, so vi 10% cho rng kinh tế là mi quan tâm th hai ca h. Các cuc thăm dò trước đây ca Reuters/Ipsos không coi ch nghĩa cc đoan chính tr là mt la chn đ nhng người tr li xem có phi là vn đ ln nht ca đt nước hay không.

Chiến dch tái tranh c ca ông Biden đã tp trung thông đip vào nhng mi nguy him đi vi nn dân ch do ông Trump đt ra, người có nhiu vn đ pháp lý bao gm các cáo buc hình s gn lin vi n lc lt ngược tht bi trước ông Biden trong cuc bu c tng thng năm 2020. Các cuc thăm dò khác ca Reuters/Ipsos cho thy nhng người ng h ông Biden có đng cơ phn đi ông Trump hơn là ng h tng thng.

Ông Trump đã không nhn ti đi vi tt c các cáo buc mà ông phi đi mt, mà ông cho rng đó là mt phn trong âm mưu ca đng Dân ch nhm cn tr vic ông tr li Tòa Bch c.

Ông Trump thường xuyên phát đng các cuc khu chiến chng li các công t viên và thm phán đang x lý các v án dân s và hình s ca ông, và mt đánh giá ca Reuters hi đu tháng này cho thy các mi đe da nghiêm trng đi vi các thm phán liên bang Hoa K đã tăng hơn gp đôi trong ba năm qua.

Trong khi 38% đng viên Đng Cng hòa trong cuc thăm dò cho rng di trú là vn đ hàng đu ca đt nước, mt t l đáng k - 13% - chn ch nghĩa cc đoan, mt du hiu cho thy nhng tuyên b ca ông Trump v mi nguy him đi vi quc gia do các đng viên Dân ch "cc t" gây ra cũng gây tiếng vang trong đng ca ông.

Nn kinh tế, vn đã phi hng chu lm phát cao trong phn ln nhim k tng thng ca ông Biden, là vn đ ln th hai trong s các đng viên Cng hòa, vi 22% cho rng vn đ này nng n nht.

Nn kinh tế t lâu đã là mt đim nhc nhi đi vi ông Biden. 39% s người tham gia cuc thăm dò cho biết ông Trump có cách tiếp cn nn kinh tế tt hơn, so vi 33% ca ông Biden.

Ông Trump dn trước ông Biden 36% so vi 30% khi nói đến vic có cách tiếp cn tt hơn vi các xung đt nước ngoài, mc dù rt ít đng viên Đng Dân ch hay Đng Cng hòa coi nhng vn đ đó là ưu tiên hàng đu ca quc gia.

Cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos đã thu thp phn hi trc tuyến t 1.020 người ln, s dng mu đi din trên toàn quc và có sai s khong 3 đim phn trăm.

Nguồn : VOA, 28/02/2024

*************************

Bầu cử sơ bộ ở bang Michigan, Mỹ : Trump và Biden đều thắng lớn

Thùy Dương, RFI, 28/02/2024

Tại bang Michigan, Mỹ, trong cuộc bầu cử sơ bộ chọn ứng viên tổng thống của đảng Dân Chủ và Cộng Hòa ngày hôm qua 27/02/2024, Jode Biden đảng Dân Chủ và Donald Trump của đảng Cộng Hòa đều giành chiến thắng trước đối thủ trong đảng với tỉ lệ phiếu bầu rất cao. Donald Trump được 58% phiếu bầu so với tỉ lệ 20% của đối thủ Nikki Haley. Theo Reuters, trên tổng số 50% số phiếu đã được kiểm, ông Biden được 80%.

tranhcu2

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 được dự kiến sẽ là cuộc tái đấu giữa Donald Trupm và Joe Biden. Ảnh minh họa © Ản chụp màn hình France 24

Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin cho biết chiến thắng của Biden và Trump tại bang Michigan không gây ngạc nhiên, nhưng ẩn sau đó là những khó khăn mà cả hai phải tìm cách tháo gỡ để có thể có thêm lá phiếu ủng hộ chắc chắn cho cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11/2024 : 

"Họ là những ứng cử viên được ưa thích và họ đã thắng lớn. Thường thì tỉ lệ phiếu ủng hộ rất cao sẽ cho phép họ thể hiện một sự vui mừng thắng lợi nào đó. Nhưng trong trường hợp này thì mọi chuyện lại không như vậy, bởi vì họ đều có những khó khăn.

Đối với Joe Biden, đây là cuộc bỏ phiếu gọi là "uncommited", không cam kết (cử tri có thể đánh dấu vào ô "không cam kết", tức là bỏ phiếu theo đảng nhưng không cam kết ủng hộ các ứng viên có tên trên lá phiếu). Khả năng này đặc biệt thu hút những cử tri trẻ tuổi và những người Mỹ gốc Ả Rập theo đạo Hồi, vốn rất đông ở bang Michigan và không hài lòng về việc tổng thống Biden ủng hộ Israel trong cuộc chiến ở Gaza.

Những người có thái độ gay gắt nhất muốn truyền đi một thông điệp, một thông điệp mạnh mẽ và rõ ràng. Chiếm đến ¼ số phiếu được kiểm, như vậy là số phiếu "không cam kết" - lá phiếu phản kháng, đã vượt quá mức thông thường. Và tổng thống Biden sẽ phải tính đến điều đó để có thể kéo số cử tri này về phía ông trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới đây. Không phải vô cớ mà ông Biden đã thay đổi giọng điệu và nhắc lại là ông đang tìm kiếm một lệnh ngừng bắn. 

Về phần Donald Trump, dù thắng lớn, nhưng ông cũng gặp một vấn đề. Vấn đề đó có tên là Nikki Haley. Bất chấp những thất bại liên tiếp, bà Nikki Haley vẫn tiếp tục cuộc đấu với Donald Trump. Và những người trung thành với bà ấy cũng vậy, mặc dù bà Nikki Haley gần như không có cơ hội để được chọn làm ứng viên đại diện cho đảng ra tranh cử tổng thống. Số người ủng hộ bà vẫn chiếm gần 1/3 thành viên của đảng Cộng Hòa. Và Donald Trump cũng sẽ phải nỗ lực thuyết phục họ".

Thùy Dương

*************************

Ông Trump và ông Biden cùng thng bu c sơ b bang Michigan

AP, VOA, 28/02/2024

Tng thng Joe Biden và cu Tng thng Donald Trump giành chiến thng trong cuc bu c sơ bộở bang Michigan hôm 27/2, càng cng c thêm mc đ chc chn s din ra cuc tái đu gia hai ông, theo AP.

tranhcu3

Bu c sơ b Michigan, M. Ảnh minh họa

Ông Biden đánh bi Dân biu Dean Phillips ca bang Minnesota, đi th quan trng duy nht ca ông còn sót li trong cuc bu c sơ b ca đng Dân ch. Nhưng các đng viên đng Dân ch cũng theo dõi cht ch kết qu v s phiếu chn phương án "không cam kết", vì bang Michigan đã tr thành tâm đim cho các thành viên bt mãn trong liên minh ca ông Biden, nhng người đã đưa ông đến chiến thng ti bang này và trên toàn quc vào năm 2020. S phiếu chn phương án "không cam kết" này đã tăng đã vượt xa t l 10.000 phiếu bu mà ông Trump đã giành được Michigan vào năm 2016, là mc tiêu mà nhng người t chc vic th hin bày t s phn kháng đã đt ra.

V phn ông Trump, đến nay ông đã thng trong 5 bang đu tiên trong lch bu c sơ b ca đng Cng hòa. Chiến thng ca ông bang Michigan trước đi th ln cui cùng ca ông, bà Nikki Haley, cu Đi s ti Liên Hip Quc, din ra sau khi cu tng thng đánh bi bà vi cách bit 20 đim phn trăm ti bang quê nhà ca bà là South Carolina vào ngày 24/2. Chiến dch tranh c ca ông Trump đang tìm cách cht li 1.215 đi biu cn thiết đ đm bo được đng Cng hòa đ c vào khong gia tháng 3.

C hai ban vn đng tranh c đu đang theo dõi kết qu ngày 27/2 không ch đ biết liu h có thng như mong đi hay không. Đi vi ông Biden, mt s lượng ln c tri chn "không cam kết" có th có nghĩa là ông y đang gp rc ri đáng k vi các b phn cơ s ca đng Dân ch mt bang mà ông y khó có th đ thua vào tháng 11 ti. Trong khi đó, ông Trump li kém hiu qu vi các c tri ngoi ô và nhng người có bng đi hc, đng thi phi đi mt vi mt phe phái ngay trong đng ca ông tin rng ông đã vi phm pháp lut trong mt hoc nhiu v án hình s.

Đến nay, ông Biden giành chiến thng bang South Carolina, Nevada và New Hampshire. Ông thng bang New Hampshire nh mt chiến dch vn đng c tri t đin tên ng c viên mà h ng h, vì tên ca ông Biden đã không chính thc xut hin trên lá phiếu sau khi New Hampshire vi phm các quy đnh cp quc gia ca đng vì bang này đã t chc b phiếu trước South Carolina, là nơi được ch đnh t chc b phiếu đu tiên trong s các cuc bu chn ng c viên ca đng Dân ch.

C Nhà Trng ln các quan chc ban tranh c ca ông Biden đu đã đến bang Michigan trong nhng tun gn đây đ nói chuyn vi các nhà lãnh đo cng đng v cuc chiến Israel-Hamas và cách ông Biden tiếp cn cuc xung đt, nhưng nhng nhà lãnh đo đó, cùng vi nhng người t chc n lc "không cam kết", đã không h dao đng.

Bà Mariam Mohsen, mt giáo viên 35 tui đến t thành ph Dearborn, bang Michigan, nói bà đã lên kế hoch b phiếu "không cam kết" vào ngày 27/2 đ gi thông đip cùng vi các c tri khác rng "s không có ng c viên nào nhn được phiếu bu ca chúng tôi nếu h tiếp tc ng h nn dit chng Gaza".

"Bn năm trước tôi đã b phiếu cho ông Joe Biden. Điu quan trng là chúng tôi b phiếu đ loi ông Trump khi chc v", bà Mohsen nói thêm. "Hôm nay, tôi cm thy rt tht vng v ông Joe Biden và tôi không cm thy mình đã làm điu đúng đn trong cuc bu c ln trước. Nếu ông Trump được đ c cho cuc bu c vào tháng 11 này, tôi s không b phiếu cho ông Trump. Tôi s không b phiếu cho ông Trump hay ông Biden. Tôi không nghĩ v mt chính sách đi ngoi s có bt k s khác bit nào".

Thng li áp đo ca ông Trump các bang đu tiên là điu chưa tng có k t năm 1976, khi bang Iowa và New Hampshire bt đu truyn thng t chc các cuc bu chn ng c viên đu tiên. Ông đã giành được s ng h vang di t hu hết các nhóm c tri cơ s ca đng Cng hòa, bao gm các c tri theo đo Tin lành, nhng người bo th và nhng người sng khu vc nông thôn. Nhưng ông Trump đã cht vt vi nhng c tri có trình đ đi hc, đ mt khi đó South Carolina vào tay bà Haley vào ti ngày 24/2.

Bà Olivia Perez-Cubas, người phát ngôn ban tranh c ca bà Haley, cho rng kết qu bang Michigan là nh đèn nháy cnh báo đi vi ông Trump vào tháng 11".

"Hãy coi đây là mt du hiu cnh báo na rng nhng gì đã xy ra bang Michigan s tiếp tc din ra trên khp đt nước. Chng nào Donald Trump còn đng đu bng, đng Cng hòa s tiếp tc thua phe cánh t xã hi ch nghĩa. Con cái chúng ta xng đáng được hưởng điu tt hơn thế".

AP

Nguồn : VOA, 28/02/2024

Additional Info

  • Author Reuters, Thùy Dương, AP
Published in Quốc tế

Mỹ : Cựu tổng thống Trump bị phạt 355 triệu đô la vì gian lận tài chính

Minh Phương, RFI, 17/02/2024

Hôm qua, 16/02/2024, toà án tối cao bang New York đã cấm ông Donald Trump quản lý "bất kỳ doanh nghiệp nào ở New York trong thời hạn ba năm" và tuyên phạt ông 355 triệu đô la, sau khi xác định tập đoàn của cựu tổng thống Mỹ đã nâng khống giá trị bất động sản nhằm thu lợi bất chính.

truyto01

Donald Trump trong phiên tòa tại New York, Hoa Kỳ. Ảnh chụp ngày 15/02/2024. © Jefferson Siegelon Siegel / AP

Từ Washington, thông tín viên RFI Guillaume Naudin cho biết cụ thể :

Hơn 355 triệu đô la là số tiền mà tòa án New York đã yêu cầu ông Donald Trump phải nộp phạt. Đây là mức án rất gần với mức phạt tối đa mà công tố viên bang New York, bà Letitia James, đã đề nghị.

Kết thúc phiên tòa kéo dài nhiều tuần, thẩm phán khẳng định tập đoàn Trump Organization đã thổi phồng giá bất động sản của mình để có được các hợp đồng bảo hiểm và các khoản vay ngân hàng ưu đãi. Cũng trong phán quyết này, thẩm phán Engoron kết luận rằng tội của Trump không phải tội trọng, một thuật ngữ được sử dụng trong Công Giáo, mà chỉ là tội nhẹ và Donald Trump cũng không giống như kẻ lừa đảo khét tiếng Bernard Madoff. Đây là lý do chính khiến vị thẩm phán này không yêu cầu giải thể doanh nghiệp của Trump.

Tuy vậy, vị cựu tổng thống vẫn bị cấm quản lý bất kỳ công ty nào đăng ký kinh doanh ở New York trong vòng 3 năm. Hai người con trai của ông mỗi người cũng phải trả 4 triệu đô la. Tổng số tiền xử phạt là rất lớn nếu tính thêm cả 80 triệu đô la mà ông Trump phải trả cho tác giả E. Jean Carrol vài ngày trước. Theo báo chí, đây là phần lớn số tiền mặt mà Donald Trump hiện sở hữu.

Nhưng ông Trump sẽ kháng cáo. Và ông còn có những nhà tài trợ hào phóng. Ngay sau phán quyết, được mô tả như một cuộc săn lùng phù thủy, Donald Trump đã viết thư kêu gọi những nhà tài trợ này giúp đỡ về mặt tài chính.

Minh Phương

***************************

Donald Trump, cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị xét xử hình sự

Trọng Thành, RFI, 16/02/2024

Ngày 15/02/2024 sẽ đi vào lịch sử nước Mỹ với việc cựu tổng thống đầu tiên bị tư pháp xét xử tại một phiên tòa hình sự. Quyết định được một tòa án New York đưa ra. Phiên tòa sẽ ra diễn từ ngày 25/03/2024, cũng tại New York. Cựu tổng thống Donald Trump, 77 tuổi, bị cáo buộc làm giả các chứng từ để hợp thức hóa việc trả 130.000 đô la cho nữ diễn viên khiêu dâm Stormy Daniels, nhằm mua lấy sự im lặng của người phụ nữ này.

truyto02

Hình ký họa tại Tòa Án ở New York : Cựu tổng thống Donald Trump (thứ 3 từ trái) cùng các luật sư bào chữa trình diện tại tòa, ngày 5/02/2024. AP - Elizabeth Williams

Thông tín viên Guillaume Naudin tường trình từ Washington :

"Phiên tòa hình sự đầu tiên trong lịch sử xét xử một cựu tổng thống Mỹ sẽ liên quan đến quan hệ bị tình nghi của bị cáo với một nữ hoàng khiêu dâm. Kết thúc phiên xử hôm qua, mà ông Donald Trump tham dự, thẩm phán đã bác bỏ toàn bộ các đòi hỏi của bên luật sư bào chữa, yêu cầu hoặc đình hoãn, hoặc hủy bỏ phiên tòa nói trên. Phiên tòa hình sự này sẽ bắt đầu vào đúng vào cao điểm của cuộc tranh cử tổng thống.

Donald Trump không bỏ lỡ dịp để nhấn mạnh đến điều này khi rời khỏi phiên xử hôm qua : "Như vậy, thay vì ở bang Nam Carolina hoặc một số bang khác để vận động bầu cử, tôi lại bị kẹt ở đây. Đó là một ví dụ về hành động can thiệp vào bầu cử. Chưa bao giờ có một chuyện như vậy xảy ra. Đây là một điều hổ thẹn. Thực sự là một tình trạng đáng hổ thẹn. Chúng ta cần phải tìm ra giải pháp. Cụ thể là tôi sẽ có mặt tại phiên tòa ban ngày, và ban đêm tôi sẽ đi vận động tranh cử. Biden cũng phải làm như vậy, nhưng ông ta sẽ ngủ thôi".

Donald Trump phải ra tòa với cáo buộc làm giả các chứng từ thuộc một số công ty, có trụ sở tại New York, để trả tiền cho nữ diễn viên khiêu dâm, đổi lại Stormy Daniels giữ im lặng về mối quan hệ với Donald Trump vào thời điểm cuộc tranh cử tổng thống thắng lợi 2016. Cho đến nay cựu tổng thống vẫn phủ nhận mối quan hệ với nữ diễn viên khiêu dâm.

Ông Trump hiện còn đối mặt với ba vụ truy tố hình sự khác : một vụ với tư pháp bang Georgia và hai vụ khác với tư pháp liên bang. Các luật sư của Donald Trump tuyên bố sẽ làm mọi cách để đẩy lùi thời điểm tổ chức các phiên tòa đến sau cuộc bầu cử tổng thống tháng 11". 

Hai trong số ba vụ truy tố hình sự nói trên liên quan đến cáo buộc có "các nỗ lực bất hợp pháp nhằm đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020", trong đó có vụ án về các can thiệp nhằm thay đổi kết quả bầu cử tại bang Georgia.

Trọng Thành

Additional Info

  • Author Minh Phương, Trọng Thành
Published in Quốc tế

Tổng thống Biden ‘không chc’ s tranh c nếu ông Trump không chy đua năm 2024

Reuters, VOA, 07/12/2023

Tng thng Joe Biden cho biết hôm th Ba 5/12 rng ông l ra đã không c tái tranh c năm 2024 nếu như ông không phi đi đu vi ông Donald Trump, vì ông Biden cho rng đng Cng hòa gây ra mi đe da đc bit cho nước M.

tongthong1

Tng thng Hoa K Joe Biden.

"Nếu ônh Trump không tranh c, tôi không chc mình s ra tranh c", ông Biden nói ti mt s kin gây qu cho chiến dch tranh c năm 2024 ca ông ngoi ô Boston. "Chúng ta không th đ ông ta thng được".

Li t nhn đnh ni bt ca ông Biden được đưa ra trong bi cnh ngay c nhng c tri đng Dân ch trung thành cũng bày t lo ngi v tui tác ca tng thng. Đng viên Dân ch này đã tròn 81 tui vào tháng trước và là người ln tui nht trong lch s ng trong Phòng Bu dc.

"Có người đã son cho ông y mt ý đ phát biu mà h cho là hay", ông Trump, người tng là tng thng t năm 2017 đến 2021, nói ti tòa nhà Fox News hôm 5/12.

Ông Biden, người đang nhm đến nhim k 4 năm ln th hai trong cuc bu c vào năm ti, sau đó nói vi các phóng viên ti Nhà Trng rng ông s không rút ra khi cuc đua.

"Không, không phi bây gi", ông Biden nói khi được hi liu ông có cân nhc vic rút lui nếu ông Trump, 77 tui, ngng nhm đến nhim k th hai hay không. "Hãy nhìn xem, ông y đang tranh c, thì tôi phi tranh c ch".

Khi được hi liu ông có tranh c nếu ông Trump không tham gia cuc đua na hay không, ông Biden nói : "Tôi mong đi như vy".

Trong chiến dch tranh c tng thng năm 2020, ông Biden thường nói rng quyết đnh tranh c ca ông mt phn là do cách x lý các vn đ ca Tng thng Trump khi đó, bao gm c cuc tun hành theo ch nghĩa dân tc da trng năm 2017 Charlottesville, bang Virginia.

Hin ti, ông Biden ch phi đi mt vi ít s cnh tranh đ được đ c trong đng ca mình và mt ln na coi ông Trump là mi nguy him cho chính nn dân ch.

Ông Trump, người phi đi mt vi cáo buc hình s vì n lc đo ngược tht bi trong cuc bu c năm 2020, đã mô t ông Biden là mt k chuyên quyn nguy him.

Sau khi cân nhc quyết đnh trong nhiu tun vi gia đình và nhng người bn thân, ông Biden tuyên b tái tranh c vào tháng 4, dn đến nhiu người tin rng c Phó Tng thng Kamala Harris và bt k ng c viên đng Dân ch nào khác đu không th đánh bi ông Trump trong cuc tng tuyn c vào năm ti, theo li mt cu quan chc Nhà Trng yêu cu được giu tên.

Các tr lý ca tng thng ngày càng coi v thế dn đu ca ông Trump trong cuc đua giành đ c tng thng ca đng Cng hòa là không th vượt qua, theo hai trong s nhng người thuc đng Dân ch cũng t chi nêu tên.

Ông Biden đã nhiu ln đưa ra nhng bình lun v ông Trump trong mt đt gây qu rm r bt đu vào ngày 5/12 Boston và d kiến s bao gm ít nht 9 s kin trước cui tháng này.

"Tôi không nghĩ có ai nghi ng nn dân ch ca chúng ta s li gp ri ro ln na", ông Biden nói trước đó trong cùng ngày 5/12.

Cuc thăm dò gn đây cho thy ng c viên dn đu ca đng Cng hòa dn trước ông Biden trong các cuc đi đu gi đnh các bang tranh chp quan trng và c cp quc gia.

Nguồn : VOA, 07/12/2023

*****************************

Bu c M 2024 : Biden, Trump ‘mt đim’, làm tăng hy vng cho các bên th ba

Reuters, VOA, 18/11/2023

Đi mt vi s la chn có th xy ra gia ông Donald Trump ca Đng Cng hòa hoc ông Joe Biden ca Đng Dân ch trong cuc đua tng thng năm 2024, nhiu người M đang khao khát nhng gương mt tr hơn, ít gây chia r hơn.

tongthong2

ng c viên Tng thng M bên th ba : ông Gary Johnson đng T do trong cuc bu c năm 2012 và bà Jill Stein đng Xanh tranh c năm 2024.

Mt th trường rng ln và có tim năng mang li kết qu cho các ng c viên bên th ba - mt th trường chưa tng thy k t nhng năm 1990 - là mt li nhc nh rõ ràng rng ông Trump và ông Biden, hai đng ln có kh năng s đ c nhng ng c viên không được ưa chung mt cách bt thường.

Cuc tái đu tim năng ca h din ra khi đt nước đang vt ln vi ni lo kinh tế, s chia r chính tr sâu sc, cuc tn công gây tranh cãi ca Israel vào Gaza và nhng li kêu gi rng rãi v mt thế h lãnh đo mi ca M.

Theo mt cuc thăm dò gn đây ca Vin Gallup, khong 63% người trưởng thành Hoa K đng ý vi tuyên b rng Đng Cng hòa và Đng Dân ch "kém ci" trong vic đi din cho người dân M đến mc "cn có mt đng ln th ba". T l này tăng 7 đim phn trăm so vi mt năm trước và là mc cao nht k t khi Vin Gallup ln đu tiên đt câu hi vào năm 2003.

C ông Biden và ông Trump đu phi đi mt vi nhng thách thc chính nhưng d kiến s tr thành ng c viên ca đng h vào năm 2024, bt chp nhng lo ngi sâu sc v tui tác ca ông Biden và hàng lot cáo trng hình s liên bang và tiu bang mà ông Trump đang đi mt.

Chưa có ng c viên bên th ba nào giành chiến thng trong cuc bu c tng thng M thi hin đi, mc dù đôi khi h đóng vai trò là k phá hoi bng cách ly phiếu bu t các ng c viên ca các đng ln.

Năm 1992, doanh nhân t phú Ross Perot đã giành được 19% s phiếu bu, được cho là đã chuyn Toà Bch c sang ng viên đng Dân ch Bill Clinton thay vì Tng thng đương nhim George H.W. Bush.

Nhà hot đng chính tr Ralph Nader giành được ít hơn 3% s ng h vào năm 2000 nhưng đã ly đ s phiếu t ng c viên Đng Dân ch Al Gore Florida đ mang li chiến thng cho George W. Bush bang này và cùng vi đó là Tòa Bch c.

Gi đây, mt cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos cho thy Robert F. Kennedy Jr., hu du ca triu đi Đng Dân ch, người đã phát đng cuc tranh c tng thng đc lp vào tháng 10, có th giành được 20% trong cuc cnh tranh tay ba vi ông Biden và ông Trump.

Ông Kennedy được h tr bi SuperPac "American Values 2024", t chc đã huy đng được hơn 17 triu đô cho n lc tranh c ca ông t mt s nhà tài tr có túi tin di dào, bao gm c mt người ng h ông Trump trước đây.

"American Values 2024" hôm 14/11 đã t chc mt s kin nhm đến các c tri Da đen và La tinh Manhattan, thu hút khong 40 người, trong đó có mt s người không biết các chính sách ct lõi ca ông Kennedy nhưng nói rng h đánh giá cao tim năng đt phá ca ông.

"Chúng tôi tìm kiếm mt k ni lon k t thi ông Barack Obama. Chúng tôi nghĩ ông y là mt k ni lon, sau đó chúng tôi nghĩ ông Bernie Sanders là mt k ni lon. Sau đó, chúng tôi nghĩ ông Trump là mt k ni lon. Bây gi, tt nhiên, chúng tôi biết, ông RFK là mt k ni lon", ông Larry Sharpe, cu ng c viên Đng T do cho chc thng đc New York, người đã tham d s kin này, nói.

C hai đng đu bày t lo ngi v n lc ca ông Kennedy. Đng Dân ch lo ngi giòng h ni tiếng ca ông và các chính sách ng h môi trường, chng doanh nghip s gây được tiếng vang vi mt s c tri ca h. Đng Cng hòa lo ngi quan đim chng vc-xin và s ni tiếng ca ông trên các nn tng bo th có th thu hút s ng h ca c tri.

Cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos và nhng cuc thăm dò khác cho thy ông Kennedy thu hút khá ngang bng các đng viên Đng Cng hòa và Đng Dân ch trong cuc đua ba bên. Tuy nhiên, đng Dân ch không xem nh chuyn gì c.

Ông Matt Bennett, người đng sáng lp t chc trung t Dân ch Third Way, nói : "Quan đim chung ca chúng tôi là bt c điu gì gây chia r liên minh chng Trump đu là xu. Và vì vy, bt k la chn nào bn đưa ra cho nhng c tri đơn gin là không th b phiếu cho ông Trump, ngoài Joe Biden, đu có vn đ".

Ông Tony Lyons, người đng sáng lp "American Values 2024" nói vi Reuters rng ông Kennedy không nên b coi là mi nguy him đi vi ch ông Biden hay ch ông Trump. Ông Lyons nói ti s kin Manhattan : ng y là mi nguy him cho h thng hai đng tham nhũng đang không làm nhng vic đ giúp đ nhng người trong căn phòng này".

Phát ngôn viên chiến dch tranh c ca ông Trump, Steven Cheung, nói : "Các cuc thăm dò cho thy Tng thng Trump hoàn toàn đè bp ông Joe Biden ngay c khi có các ng c viên khác có mt, c trên toàn quc và các tiu bang chiến trường".

Chiến dch tranh c ca ông Biden t chi bình lun.

‘Mi người mun có la chn tt hơn

Trong khi tin đang chy vào các la chn th ba, ông Biden và ông Trump thm chí còn huy đng được nhiu hơn. Tng thng và các đng minh ca ông đã thu v 71 triu đô la trong qúy va qua và ông Trump đã huy đng được 45,5 triu đô la.

No Labels, mt nhóm chính tr bên th ba, đã huy đng được 60 triu đô la cho năm 2024 và đ điu kin tham gia b phiếu 12 tiu bang, bao gm c các tiu bang chiến trường Arizona, Nevada và North Carolina mà không có ng c viên nào ti ch.

Ông Ryan Clancy, chiến lược gia trưởng ca No Labels, mt nhóm lưỡng đng đang n lc tranh c tng thng đu tiên sau vài năm ng h các ng c viên ôn hoà trong Quc hi, nói : "Chúng tôi đã c gng nm bt nhp đp ca c tri trong hai năm qua và vn là mt điu rng mi người mun có nhng la chn tt hơn".

Nhóm này đang ve vãn cu Thng đc Đng Cng hòa Larry Hogan ca Maryland và Thượng ngh sĩ Hoa K Joe Manchin, mt đng viên Đng Dân ch bo th đến t Tây Virginia, người gn đây đã tuyên b s không tái tranh c vào Thượng vin.

Khi được hi liu ông có cân nhc vic vào Toà Bch c hay không, ông Manchin ngày 15/11 nói vi NBC News : "Tôi s làm bt c điu gì có th đ giúp đ đt nước ca mình".

Ông Clancy cho biết No Labels lên kế hoch t chc đi hi đ c vào tháng 4 và s chn mt liên danh tng thng nếu trn tái đu Biden-Trump là không th tránh khi và nếu h tin rng các ng c viên ca mình có th giành chiến thng.

Các ng c viên bên th ba khác được coi là ít đe da hơn. Ông Cornel West, mt triết gia và nhà lãnh đo xã hi Da đen, cũng đang tranh c vi tư cách là mt người đc lp và hy vng thương hiu chính tr tiến b trc tiếp ca ông s nh hưởng đến cuc tranh lun năm 2024.

Bà Jill Stein gn đây đã thông báo rng bà s mt ln na tranh c vào Toà Bch c vi tư cách là ng c viên Đng Xanh. C ông West và bà Stein đu d kiến s nhn được mt t l phiếu bu không đáng k và s phi vt ln đ có tên trong danh sách phiếu bu ca các tiu bang.

Reuters

Nguồn : VOA, 18/11/2023

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Quốc tế

Ai là người cả gan truy tố cựu tổng thống Trump ?

Trọng Thành, RFI, 01/04/2023

Ngày 30/12/2023 sẽ đi vào lịch sử nước Mỹ với việc lần đầu tiên một cựu tổng thống Hoa Kỳ bị truy tố. Đáng chú ý hơn nữa là cựu tổng thống bị truy tố là người đầy uy lực trong công luận và chính giới Mỹ : tỉ phú Donald Trump. Thành phố New York phải huy động hơn 50.000 nhân viên cảnh sát và dân sự để bảo vệ an ninh trong thời gian ông Trump dự kiến trình diện tòa ngày 04/03, theo các nguồn tin của NBC News. Ai là người đã cả gan truy tố Trump?

truyto1

Biện lý Alvin Bragg (người cầm cặp) đến văn phòng Công tố Manhattan, New York, ngày 29/03/2023. Reuters – Andrew Kelly

Ngày 30/03, một đại bồi thẩm đoàn của bang New York đã thông qua quyết định truy tố ông Donald Trump, theo đề nghị của biện lý Alvin Bragg, người đứng đầu cơ quan công tố Manhattan, bang New York. Hiện thời cáo trạng chưa được chính thức công bố, nhưng một trong những cáo buộc được truyền thông nhắc đến nhiều là việc ông Trump, trước khi đắc cử tổng thống, đã chi tiền bất hợp pháp để bịt miệng một nữ diễn viên phim khiêu dâm, cô Stormy Daniels, mà đương sự có quan hệ.

Áp lực Hạ Viện : Lên án "vụ lạm quyền chưa từng có"

Theo ABC News, ngay sau khi có thông tin về khả năng ông Trump bị truy tố, ngày 20/03, nhiều đảng viên Cộng hòa trong Ủy ban Tư pháp Hạ Viện Mỹ, đứng đầu là dân biểu Jim Jordan bang Ohio, chủ tịch Ủy ban Tư pháp đã gửi thư đến viên biện lý để gây áp lực. Đêm hôm 30/03, chủ tịch Hạ Viện Kevin McCarthy trên Twitter tố cáo biện lý Alvin Bragg là "kẻ lạm dụng quyền lực chưa từng có", đã "sử dụng hệ thống pháp lý thiêng liêng" của nước Mỹ để "chống lại tổng thống Donald Trump".

Biện lý Alvin Bragg, 49 tuổi, người đứng đầu cơ quan công tố Manhattan, bang New York, cũng là người da đen đầu tiên phụ trách cơ quan này. Alvin Bragg sinh trưởng tại khu Harlem, New York. Ngay từ nhỏ Alvin Bragg đã bị chấn động trước những hành xử bạo lực, phi pháp của lực lượng an ninh đối với các cộng đồng thiểu số da đen và gốc Mỹ Latinh. Năm 2021, khi hồi tưởng lại thời trẻ, biện lý Alvin Bragg cho biết, hồi đó ông đã nhận ra rằng đất nước không thể có được an ninh thực sự, nếu người dân không tin vào luật pháp.

truyto2

Alvin Bragg, biện lý quận Manhattan, phát biểu trong một cuộc họp báo ở New York, ngày 19/10/2022. Benjamin Norman/New York Times/Redux

Không nhắm người phạm tội vặt, mà nhắm kẻ máu mặt

Biện lý Alvin Bragg tốt nghiệp luật ở Harvard, từng là cấp phó của chưởng lý bang New York, và từng làm việc tại một cơ sở của cơ quan công tố liên bang tại New York. Ngay từ khi kế nhiệm biện lý Cyrus Vance Jr. hồi tháng 1/2022, biện lý Alvin Bragg đã coi "giới tội phạm cổ cồn trắng" là mục tiêu ("cổ cồn trắng" là cụm từ thường dùng để chỉ nhóm xã hội thượng lưu).

Biện lý Alvin Bragg hứa hẹn một thành phố New York "công bằng và an ninh". Xúc động bởi cái chết oan ức của người da đen George Floyd dưới tay một cảnh sát da trắng, biện lý Alvin Bragg đã cam kết cố gắng không truy tố các vi phạm được đánh giá là nhỏ, như đi lậu vé tàu, kháng cự lại hành động câu lưu của cảnh sát. Đối với ông, nhà tù là biện pháp cực chẳng đã với những thành phần dân cư thấp cổ bé họng.

Ngược lại, "giới tội phạm cổ cồn trắng" là đích chính của ông. Một trong những "thành tích" của ông trong thời gian hơn một năm lãnh đạo cơ quan công tố Manhattan vừa qua là đã buộc Trump Organization, doanh nghiệp gia đình của tỉ phú Trump, phải nộp phạt 1,6 triệu đô la tiền biển thủ tài chính, trốn thuế. Allen Weisselberg, cựu giám đốc tài chính của Trump Organization, một người thân tín của Trump, đã chấp nhận hợp tác với tư pháp, nộp phạt 2 triệu đô la, và chịu án 5 tháng tù.

truyto3

Một người ủng hộ đeo mặt nạ cựu tổng thống Donald Trump, một tay giơ ngón cái, một tay chỉ vào chiếc xe cảnh sát thành phố New York (NYPD), Hoa Kỳ, ngày 24/03/2023. Reuters/Amanda Perobelli Reuters – Amanda Perobelli

Gershman : "cuộc điều tra táo bạo"

Giới trong ngành có những đánh giá trái ngược về biện lý Alvin Bragg. Báo Mỹ New York Times từng thuật lại việc viên biện lý hồi 2022 bị hai trợ lý chưởng lý cáo buộc đã do dự trước quyết định có cần truy tố cựu tổng thống hay không. Hai nhân vật nói trên đã từ chức vào tháng 2/2022 để tố cáo thái độ "hoài nghi" của Alvin Bragg về cuộc điều tra nhắm vào Donald Trump. Ngược lại, trả lời AFP, cựu biện lý Bennett Gershman, nguyên trợ lý đặc biệt của chưởng lý bang New York, thừa nhận "Bragg là một người khôn khéo và thực tế", đồng thời hoan nghênh "cuộc điều tra táo bạo" nhắm vào tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Cựu biện lý Bennett Gershman cũng là một nhân vật kỳ cựu, và nổi tiếng trong giới luật học. Ông là chuyên gia hàng đầu nước Mỹ về ngành công tố, đồng sáng lập trường Luật - Đại học Pace năm 1976.

Cuộc đối đầu giữa biện lý Alvin Bragg và cựu tổng thống Donald Trump hứa hẹn nhiều bất ngờ. Theo The Washington Post hôm qua, ông Trump sẽ từ Florida bay đến New York vào thứ Hai 03/04, trước ngày ra trình diện tòa. Luật sư Joe Tacopina của cựu tổng thống, ngày hôm qua, cũng cho biết, thân chủ của ông không có ý định cố thủ ở Mar-a-Lago.

Hiện tại, tình hình ở New York trước ngày cựu tổng thống ra trình diện tư pháp có vẻ yên ắng. Theo AFP, ngày hôm qua, mới chỉ có khoảng vài chục người ủng hộ hay phản đối Trump có mặt ở Manhattan. Một số người ủng hộ cuồng nhiệt cựu tổng thống, trong đó có dân biểu Cộng hòa Marjorie Taylor Greene, báo trước sẽ biểu tình trước tòa án trong thời gian ông Trump ra trình diện.

truyto4

Những người biểu tình chống Trump giương biểu ngữ 'Trump lies all the Time'' (tạm dịch là Trump nói dối như cuội) tại một một công viên gần Tòa án Manhattan, ngày 23/03/2023. © Reuters – Mike Segar © Reuters

"Không khí kỳ lạ" ở New York

Trước trụ sở tòa án New York, nơi an ninh siết chặt từ mươi ngày nay, một phụ nữ qua đường cho AFP biết hệ thống chính trị nước Mỹ, cơ chế cân bằng quyền lực ở nước Mỹ đang bị chao đảo với những nỗ lực "gây chia rẽ đất nước" của Donald Trump. Pilar Banos, một nữ du khách Tây Ban Nha 72 tuổi, ghé thăm New York, ghi nhận vụ truy tố cựu tổng thống đang tạo ra một "bầu không khí kỳ lạ" ở thành phố này.

Cựu tổng thống Trump thường xuyên lên án biện lý Alvin Bragg là "kỳ thị chủng tộc" và "thiên tả". Ngược lại, viên biện lý New York cam kết các "nỗ lực nhằm hù dọa các nhân viên công lực, đe dọa chống nhà nước pháp quyền ở New York sẽ không được khoan thứ".

Trọng Thành

**********************

Hoa Kỳ : Cựu tổng thống Donald Trump bị truy tố hình sự

Anh Vũ, RFI, 31/03/2023

Lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, một cựu tổng thống bị truy tố hình sự. Ngày 30/03/2023, bồi thẩm đoàn của New York đã thông qua quyết định truy tố ông Donald Trump do công tố viên Alvin Bragg đệ trình, với cáo buộc chi tiền để bịt miệng một nữ diễn viên phim khiêu dâm.

truyto5

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tại Orlando, Florida, Hoa Kỳ ngày 26/02/2022. AFP – Chandan Khanna

Ông Donald Trump bị truy tố hình sự trong một vụ án liên quan đến các cáo buộc đương sự chi 130.000 đô la để "mua sự im lặng" của diễn viên phim sex Stormy Daniels thông qua luật sư riêng của ông là Michael Cohen trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử năm 2016. Ngoài ra, ông Trump cũng bị điều tra về cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh, trốn thuế và vi phạm luật liên quan đến tài trợ chiến dịch tranh cử.

Ông Trump được yêu cầu phải trình diện trước tòa án Manhattan vào thứ Ba tới để nghe nội dung cáo trạng và biện hộ nhận tội hay không.

Đây là vụ việc chưa từng có trong lịch sử đối với một cựu tổng thống Mỹ. Ngay sau đó, cựu tổng thống Trump đã có phản ứng gay gắt với quyết định của bồi thẩm đoàn Manhattan.

Ông Trump gọi đây là "cuộc truy bức chính trị và can thiệp bầu cử ở mức độ cao nhất trong lịch sử", theo CNN. Cựu tổng thống Mỹ (2017-2021) đã liên tục phủ nhận các cáo buộc nói trên, đồng thời cảnh báo vào tuần trước về những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra nếu ông bị bắt và bị buộc tội.

Thông tin truy tố cựu tổng thống, ứng viên của đảng Cộng hòa tranh cử tổng thống 2024, đã được chính ông Trump tung ra cách đây hơn một tuần, ngay lập tực đã gây những phản ứng rộng rãi trong chính trường Mỹ.

Thông tín viên Guillaume Naudin tại Washington cho biết chi tiết :

Không bất ngờ, phe Cộng hòa đoàn kết đứng sau cựu tổng thống. Cần phải nói rằng ông đang khát khao trở lại với sự ủng hộ của nhiều cử tri bảo thủ. Chủ tịch Hạ Viện, Kevin McCarthy, đã nhờ vào những lá phiếu của những người thân Trump mới có được vị trị hiện nay, hứa sẽ khiến công tố viên Alvin Bragg phải chịu trách nhiệm về quyết định này. Cựu phó tổng thống Mike Pence, từng bị những người ủng hộ Trump đe dọa hôm 06/01/2021, cũng lên án đây là vụ bê bối. Ngay cả ứng viên tranh cử trong đảng Cộng hòa chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống 2024, Ron DeSantis, trên cương vị thống đốc bang Florida, bang mà ông Donald Trump đang cư trú, đã hứa sẽ không tạo điều kiện trong trường hợp ông Trump bị dẫn giải về New York.

Trái lại, về phía đảng Dân chủ, đó là sự thỏa mãn. Chủ tịch ủy ban đặc biệt điều tra vụ 6 tháng Giêng, đã giải thể, ông Bennie Thompson lý giải rằng như vậy là không một ai có thể đứng trên pháp luật.

Nhà Trắng vẫn giữ im lặng. Tổng thống Joe Biden chưa bao giờ bỏ lỡ cơ hội bảo vệ tính độc lập của Tư pháp. Nhưng ông giữ thận trọng khi mà đang chuẩn bị ra ứng cử thêm nhiệm kỳ nữa. Có điều là những hệ quả chính trị của quyết định này sẽ còn khó có thể lường hết được.

Anh Vũ

Additional Info

  • Author Trọng Thành, Anh Vũ
Published in Quốc tế

Các tng thng trong thi hin đi ca M như Barack Obama và Ronald Reagan v trí gn đu trên bng xếp hng các nhà lãnh đo xut sc nht trong lch s M, trong khi ông Donald Trump nm gn cui bng, theo cuc kho sát mi nht ca các nhà s hc chuyên nghiên cu v tng thng.

tongthong1

Tượng đài ca Tng thng Abraham Lincoln ti Washington, người được đánh giá là Tng thng gii nht nước M.

Năm tng thng được đánh giá cao nht, theo cuc kho sát C-SPAN, là Abraham Lincoln, George Washington, Franklin D. Roosevelt, Theodore Roosevelt và Dwight D. Eisenhower.

Năm người cui bng bao gm William Henry Harrison, Donald Trump, Franklin Pierce, Andrew Johnson và James Buchanan.

Đim chung ca các v tng thng đng đu danh sách là hu hết đu phi đi mt vi nhng thách thc to ln liên quan đến s tn vong ca quc gia. Tng thng Lincoln đi phó vi cuc Ni chiến và gi cho đt nước không b chia ct. Ông Washington, tng thng đu tiên ca Hoa K, giúp nuôi dưỡng nn dân ch chm n bng cách không tr thành vua và t chc sau khi làm tng thng. Ông Franklin Roosevelt lãnh đo nước M trong Thế chiến II và ông Eisenhower đàm phán chm dt Chiến tranh Triu Tiên.

"H đu là tng thng trong nhng giai đon quan trng trong lch s nước M", bà Cassandra Newby-Alexander, giáo sư lch s ti Đi hc Tiu bang Norfolk, người tham gia cuc kho sát, nhn xét. "Và tt c h, t John F. Kennedy (hng 8), cho đến Abraham Lincoln (hng nht) đã to ra mt s tm nhìn lý tưởng v nước M".

Các tng thng được đánh giá da trên tm nhìn ca h đi vi nước M, kh năng thuyết phc công chúng, kh năng lãnh đo khng hong, kinh tế, thm quyn đo đc, đi ngoi, k năng hành chính, mi quan h vi Quốc hội, theo đui công lý bình đng và hiu qu hot đng ca h trong bi cnh thi gian h lãnh đo đt nước.

Nhà khoa hc chính tr Robert Kaufman, giáo sư chính sách công ti Đi hc Pepperdine, người cũng tham gia cuc kho sát, nói rng điu quan trng là phi phân bit gia s vĩ đi và mt tng thng hiu qu.

Ông nói : "Không phi tt c các tng thng hiu qu đu có th tr nên vĩ đi, theo ước tính ca tôi, bi vì s vĩ đi cũng ph thuc vào mc đ ca th thách".

"Theodore Roosevelt, vào đu thế k 20, và Bill Clinton, vào cui thế k, đã hot đng hiu qu, nhưng chưa bao gi phi đi mt vi loi thách thc có th tr thành vĩ đi".

Người đng cui danh sách, James Buchanan, thường được xếp hng là mt trong nhng tng thng ti t nht ca Hoa K. Vic ông t chi có quan đim rõ ràng v vn đ nô l, trong khi đôi lúc li đng v phía các ch nô, được cho là đã gây chia r trong nước trước Ni Chiến.

Và, mc dù nói rng có th là mt ý kiến không được ph biến, nhưng ông Kaufman cho rng Tng thng Trump (hin xếp hng 41 trong s 44 tng thng) cũng s vượt lên trong các cuc kho sát trong tương lai. Theo ông, theo năm tháng, ông Trump s được ghi công vì đã đt mt s vn đ t lâu đã b pht l lên bàn - ch quyn, đc bit là Trung Quc, và vn đ đc lp v năng lượng.

"Tôi nghĩ rng Trung Quc, mi đe da chính sách đi ngoi thng tr trong thi đi ca chúng ta, theo ước tính ca tôi, là th mà ông Trump s nhn được nhiu tín nhim hơn, v cơ bn, ch không phi v mt tính khí, so vi nhng gì người ta đánh giá hin nay trong nhim k tng thng ca ông y".

Tng thng đương nhim, Joe Biden, không có tên trong danh sách, và các nhà s hc nói rng còn quá sm đ phán xét ông.

Nguồn : VOA, 17/06/2022

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Văn hóa

Tổng thống mới và tương lai nước Mỹ trong 4 năm tới

Phạm Trần, 04/11/2020

Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 3/11/2020 đã khép lại, nhưng nước Mỹ sẽ đi về đâu trong 4 năm tới là câu hỏi ai cũng muốn biết, bất kể đương kim Tổng thống Donald Trump tái đắc cử hay Tổng thống mới Joe Biden lên cầm quyền.

dojo1

Ai sẽ là Tổng thống Mỹ cho 4 năm tới : cựu Phó Tổng thống Joe Biden hay đương kim Tổng thống Donald Trump mãn nhiệm ?

A. Nếu Donald Trump tái đắc cử

Trước hết, hãy dự đoán về chính sách đối nội và đối ngoại của Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ hai. Ông Trump của 4 năm nhiệm kỳ đầu là người chủ trương "nước Mỹ trên hết" (America First) để ưu tiên bảo vệ quyền lợi Mỹ, không quan tâm tới những vị phạm nhân quyền của các nước đối tác.

1. Đối ngoại

- An ninh và thương mại

Nước Mỹ dưới thời Donald Trump không còn hào hiệp bảo vệ an ninh miễn phí cho các nước trong khối NATO (North Atlantic Treaty Organization) và Canada, đã có từ năm 1949, hay gánh vác phí tổn trong Security Treaty với ANZUS gồm Nhật Bản, Úc Đại Lợi (Australia) và Tân Tây Lan (New Zealand), hoặc với Hiệp ước Quốc phòng song phương với Nam Hàn năm 1953 (The Mutual Defense Treaty with the Republic of Korea (ROK).

Hoa Kỳ hiện có khoảng 50.000 quân đồn trú tại Nhật, 35.000 quân tại Đức và lối 28.000 quên tại Nam Hàn. Hàng năm, Nhật chi tiêu khoảng 2 tỷ USD để mua sắm vũ khí của Mỹ và trả cho các phí tổn khác để chia bớt gánh nặng chi tiêu với Mỹ, trong khi chi tiêu cua Nam Hàn khoảng 1 tỷ USD.

Đối với Trung Quốc, Donald Trump đã tăng cường hoạt động của Hải quân Mỹ ở Châu Á-Thái Bình Dương để canh chừng sự bành trướng quân sự và chính trị của Trung Quốc, song song với với cuộc chiến thương mại nhằm giảm thiểu tác động xấu đối với thâm thủng trong cán cân mậu dịch với Bắc Kinh.

Tuy nhiên, cán cân thương mại của Mỹ với các nước đã liên tiếp ở dạng "âm". Theo thống kê, do hãng tin AP (Associated Press) công bố ngày 3/9/2020 cho thấy vào tháng 7/2020, số hàng Mỹ nhập cảng tăng 18,9%, cao hơn tháng 6 khi chỉ số âm là 53,5 tỷ USD. Số "âm" mậu dịch trong tháng 7/2020 của Mỹ là 10,9%, tăng lên 231,7 tỷ USD, trong khi trị giá hàng xuất khẩu của Mỹ, tuy có tăng nhưng cũng chỉ ở mức 8,1%, hay 168,1 tỷ USD.

Riêng với Trung Quốc thì nước Mỹ có số "âm" 31,6 tỷ USD trong tháng 7/2020, tăng 11,5% so với tháng 6.

Chính sách ngoại giao co cụm, không muốn Mỹ tiếp tục đóng vai "cảnh sát" thế giới của chính quyền Trump đã khiến cho các nước Đồng minh lo ngại và băn khoăn liệu nước Mỹ có đến giúp khi họ bị tấn công hay cứ dửng dưng đứng ngoài nhìn vào ?

- Bỏ đa phương

Lập trường của Donald Trump

Bằng chứng là ông Trump, trong diễn văn trước Hội nghị APEC (Asia-Pacific Economic Cooperation) tại Đà Nẵng ngày 10/11/2017, đã cổ võ cho chính sách mậu dịch "song phương", trái với lập trường "đa phương và hội nhập" của Chủ tịch, Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ông Trump nói :

"Mỹ sẵn sàng phối hợp với từng lãnh đạo trong hội trường này hôm nay để đạt được thương mại cùng có lợi mang lại lợi ích cho cả nước bạn lẫn nước tôi. Đó là thông điệp mà tôi muốn truyền tải ở đây.

Tôi sẽ ký các thỏa thuận thương mại song phương với bất cứ quốc gia Ấn Độ - Thái Bình Dương nào muốn trở thành đối tác của Mỹ và sẽ tuân thủ nguyên tắc thương mại công bằng và có đi có lại. Điều chúng tôi không tiếp tục làm là tham gia vào những thỏa thuận lớn trói tay nước Mỹ, ảnh hưởng đến chủ quyền, cũng như khiến việc thực thi điều đó một cách có ý nghĩa trở nên bất khả thi trong thực tế…

Từ hôm nay trở đi, chúng ta sẽ cạnh tranh một cách công bằng và bình đẳng. Chúng tôi sẽ không để nước Mỹ bị lợi dụng thêm nữa. Tôi sẽ luôn đặt nước Mỹ lên hàng đầu, như cách mà tôi mong muốn tất cả các bạn trong hội trường này đưa tổ quốc mình lên trên hết".

(trích APEC-Việt Nam, 10/11/2017)

Lập trường Tập Cận Bình

Trái với chính sách tự cô lập mình của Donald Trump, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhiệt liệt cổ võ hợp tác "đa phương" và "hội nhập toàn cầu" để mưu cầu phúc lợi cho các dân tộc.

Ông Tập nói :

"Chúng ta cần thượng tôn chủ nghĩa đa phương cùng theo đuổi phát triển chung thông qua xây dựng các mối quan hệ đối tác, xây dựng cộng đồng chung vì tương lai của mọi người. Tôi tin rằng đây là điều cần phải làm.

Đối mặt với những thay đổi sâu sắc trong kinh tế toàn cầu chúng ta nên dẫn đầu toàn cầu hóa kinh tế hay chỉ ngờ vực và do dự, bỏ lỡ cơ hội. Chúng ta có nên cùng nhau thúc đẩy hợp tác khu vực hay mỗi người, mỗi nước đi một đường. Đây là câu trả lời của chúng ta : chúng ta phải đi cùng với thời đại, đáp ứng được trách nhiệm của mình…

Chúng ta cần tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế mở có lợi cho tất cả mọi người, sự mở cửa mang lại tiến bộ còn đóng cửa khiến chúng ta ở lại phía sau, các nền kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương hiểu điều này quá rõ".

(trích APEC-Việt Nam, 10/11/2017)

Sau Đà Nẵng, ông Trump đến Hà Nội để chính thức thăm Việt Nam trong 2 ngày, từ 11 đến 12/11/2017.

Trong thời gian ngắn ngủi này, phái đoàn Mỹ đã tập trung ký kết với Việt Nam các thỏa thuận thương mại trị giá 12 tỷ USD.

Trong tất cả các cuộc họp chính thức với Chủ tịch nước Trần Đại Quang (hồi đó), hay trong 2 cuộc thăm xã giao với Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng (trước khi ông Trọng kiêm luôn chức Chủ tịch nước, sau khi Trần Đại Quang qua đời năm 2018) và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, vấn đề nhân quyền và nhu cầu tự do dân chủ của người dân Việt Nam đã không được nói tới.

Trong Tuyên bố chung 14 điểm phổ biến trước giờ Donald Trump rời Hà Nội, hai bên chỉ ghi 19 chữ ngắn ngủi : "Lãnh đạo hai nước ghi nhận tầm quan trọng của việc bảo đảm và thúc đẩy quyền con người".

Như vậy về cơ bản, Donald Trump sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách ngoại giao không kèm theo những điều kiện tôn trọng nhân quyền trong các thỏa hiệp thương mại và kinh tế với bất cứ quốc gia nào, kể cả với đối thủ hàng đầu là Trung Quốc.

Trên bình diện bảo vệ an ninh thế giới, nhiệm kỳ 2 của ông Trump cũng vẫn không thay đổi đối với chính sách bành trướng chủ quyền của Do Thái trên các vùng đất tranh chấp với người Palestine và khối Ả Rập. Donald Trump sẽ tiếp tục sử dụng các biện pháp chế tài nhiên liệu và kinh tế với Iran để trừng phạt nước này không ngưng sử dụng các lò nguyên tử để chế tạo vũ khí giết người. Iran nói hoạt động nguyên tử năng của họ chỉ để phục vụ cho các mục tiêu hòa bình.

- Gọng kìm Ấn Độ - Thái Bình Dương

Chính sách quốc phòng tầm xa của Mỹ cũng dự trù tiếp tục xúc tiến một liên minh an ninh giữa Mỹ với Ấn Độ, Nhật Bản, Úc Đại Lợi để đối phó với chính sách bành trướng quân sự và kinh tế của Trung Quốc ở khu vực Châu Á-Thái Binh Dương và Ấn Độ Dương.

Hoa Kỳ cũng đã có tầm nhìn đến Việt Nam như một thành viên mới trong mắt xích ngăn chặn Trung Quốc ở Đông Nam Á, nhưng lại tự chế không công khai để tránh phản ứng của Trung Quốc.

Việt Nam biết rõ như thế nên đã tránh nói nhiều đến vấn đề tế nhị này, trong khi tiếp tục nhấn mạnh đến chính sách quốc phòng "4 không", bao gồm :

1) Không tham gia liên minh quân sự ;

2) Không liên kết với nước này để chống nước kia ;

3) Không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác ;

4) Không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Vì Việt Nam và Mỹ không có hiệp ước an ninh chung như Phi Luật Tân và Hoa Kỳ nên khi bị Trung Quốc tấn công, hay đánh chiếm thêm các vị trí ở Biển Đông thì Hoa Kỳ không thể tự động can thiệp nếu không có yêu cầu chính thức của Hà Nội.

Dường như biết nhau quá rõ nên Trung Quốc đã khuyến cáo Việt Nam không nên "thả mồi bắt bóng" để quá thân thiện với Hoa Thịnh Đốn. Báo chí Trung Quốc và các nhà bình luận cúa báo Hoàn Cầu, một ấn bản phụ của tờ Nhân Dân ở Bắc Kinh đã cảnh giác Việt Nam không nên có hành động "phản nghịch" nếu không muốn bị trừng phạt những đòn chí mạng về kinh tế và thương mại.

Tuy nhiên, từ một năm qua, báo chí Việt Nam đã tỏ ra phấn khởi để loan tin rộng rãi các hoạt động của tầu chiến và máy bay Mỹ đi tuần tra ở vùng Biển Đông, đặc biệt theo dõi hoạt động của Hải quân Trung quốc gần vùng Hoàng Sa.

Nhìn chung, đó là chính sách dự kiến ở Châu Á của chính quyền Trump nhiệm kỳ 2, nếu kết qủa bầu cử ngày 3/11/2020 xác minh ông chiến thắng.

Về chính sách đối với Châu Âu, Donald Trump dự trù sẽ không thay đổi. Nhưng mối giao hảo sẽ tiếp tục ở trạng thái "bằng mặt nhưng không bằng lòng" trên các lĩnh vực an ninh chung và mậu dịch. Ngược lại việc ông công khai "thân thiện" với đối thủ của nước Mỹ, Tổng thống Nga Vladimir Putin, đã khiến cho nhiều đồng minh Châu Âu nhăn mặt khó chịu, đặc biệt với bà Thủ tướng Đức, Angela Merkel.

2. Đối nội

Trong lĩnh vực đối nội, chính quyền Donald Trump của nhiệm kỳ 2 sẽ cố gắng phục hồi nền kinh tế bị xuống dốc vì đại dịch Covid-19, đồng thời sẽ có những chính sách nâng cao đời sống người dân Mỹ, tạo thêm công ăn việc làm và phục hồi an ninh nội địa là những việc làm nhằm bổ túc cho những "điểm sáng" trong di sản mà ông Trump hy vọng sẽ để lại trong lịch sử Hoa Kỳ.

dojo0

Viễn ảnh nào cho tương lai nước trong 4 năm tới ? Joe Biden chủ trương phục hồi lại vai trò lãnh đạo trong và ngoài nước Mỹ...

B. Nếu Joe Biden thắng cử

Đối với ông Joe Biden, một chuyện gia về Ngoại giao trong thời gian 36 năm là Thượng nghị sĩ và 8 năm làm Phó Tổng thống dưới thời Tổng thống Barack Obama, ông chủ trương phục hồi lại vai trò lãnh đạo trong nước Mỹ song song với vai trò lãnh đạo của Mỹ trên chính trường quốc tế.

1. Phục hồi lại vai trò lãnh đạo

Trong bài diễn văn tại The Graduate Center at CUNY (City University of New York) tại New York, ngày 11/07/2019, ông Biden đã nói về "Vì sao Hoa Kỳ phải nắm lại vai trò lãnh đạo" (1).

Ông Biden cho biết khi là Tổng thống, ông ta sẽ cổ võ cho an ninh và sự thịnh vượng và giá trị của nước Mỹ bằng cách thực hiện ngay lập tức những bước cần thiết để tái lập nền dân chủ của nước Mỹ và liên minh, bảo vệ tương lai kinh tế, lãnh đạo Thế giới để đối phó với những thách đố khẩn trương của toàn cầu (2).

Ông Biden cũng nói với nhân dân Mỹ rằng, dưới Chính quyền Biden, nước Mỹ sẽ lãnh đạo qua những việc làm cụ thể và vận động Thế giới để đương đầu với những hiểm họa chung trong những lĩnh vực mà không nước nào có thể một mình đối phó được, từ thay đổi khí hậu đến vũ khí hạch nhân, từ chủ trương xâm lăng của nước lớn và nạn khủng bố xuyên quốc gia, từ chiến tranh kỹ thuật điện tử đến di dân ồ ạt (3).

Ngoài ra Joe Biden còn khẳng định sẽ tái lập những cam kết về nhân quyền và dân chủ khắp Thế giới (4).

Và, ông Biden, với tư cách Tổng thống, ngay trong năm đầu tiên, sẽ triêu tập và chủ trì một Hội nghị Quốc tế về Dân chủ để làm mới ý chí và chia sẻ trách nhiệm chung của các quốc gia trong Thế giới tự do (5).

Hội nghị thượng đỉnh này nhằm đem lại những cam kết mới của các nước trong 3 lĩnh vực : 1) Chống tham nhũng ; 2) Chống chủ nghĩa độc tài, kể cả chính sách an ninh bầu cử ; 3) Phát triển nhân quyền tại mỗi nước và nước ngoài (6).

Theo nội dung diễn văn vừa kể trên, ông Biden cho biết các tổ chức dân sự trên toàn cầu có chủ trương đi tiên phong trong việc bảo vệ các nền tảng dân chủ cũng sẽ được mời tham dự Hội nghị này (7).

2. Kinh tế - y tế quốc nội và mậu dịch quốc tế

Về chính sách kinh tế, chính quyền Biden dự trù sẽ có những kế hoạch tạo thêm công ăn việc làm với những kích tố mới để phục hồi kinh tế đang tụt hậu do hậu quả của dịch Covid 19 tạo ra khiến nhiều người Mỹ thất nghiệp và nhiều nhà buôn, tiêm ăn và công ty phải đóng cửa.

Ông Biden cũng phải phục hồi kỹ nghệ vận chuyển máy bay, xe lửa, xe bus đã bị đình trệ vì thiếu hành khách khi bệnh dịch chưa có biện pháp ngăn chặn hữu hiệu.

Nhưng ưu tiên số một và cấp bách của ông Biden, ngay sau khi nhận nhiệm vụ Tổng thống, là phải có giải pháp y tế hữu hiệu để giải quyết nạn dịch Covid 19 đang hoành hành ở nước Mỹ và chưa biết đến bao giờ mới chấm dứt.

Theo thống kê chính thức, cho đến đầu tháng 11 nước Mỹ đã có trên 9 triệu người bị nhiễm bệnh và hơn 230.000 người đã thiệt mạng từ đầu năm 2020. Trong tuần lễ đầu tháng 11, mỗi ngày có trên 90.000 ca nhiễm bệnh mới, con số cao nhất thế giới.

Về kinh tế đối ngoại, mậu dịch và quan hệ với các tổ chức quốc tế, người ta dự đoán ông Biden sẽ đề nghị Hoa Kỳ gia nhập Hiệp định Ðối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã được 11 nước, đứng đầu là Nhật Bản, tham gia chính thức ký kết vào đầu tháng 3/2018.

Hiệp ước này thay thế cho Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã được 11 nước tham gia ký kết tại thành phố Santiago (Chile), dưới thời Tổng thống Barack Obama, trong đó Hoa kỳ là quốc gia điều hợp. Nhưng vào tháng 1/2017, ông Donald Trump đã đơn phương rút Mỹ ra khỏi Hiệp định này.

Ông Biden hứa sẽ tái gia nhập Hiệp ước kiểm soát Khí hậu Paris ngay sau khi nhậm chức và một số tổ chức quốc tế khác như Tổ chức Nhân quyền, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mà chính quyền Trump đã rút lui vì cho rằng các tổ chức này không hoạt động hữu hiệu và làm hao tổn ngân quỹ đóng góp của Mỹ.

Tóm lại, trong chức vụ Tổng thống, ông Joe Biden sẽ "đảo ngược gần như toàn bộ các chính sách đối nội và đối ngoại của Chính quyền Trump.

3. An ninh quốc phòng và chiến lược quân sự quốc tế

Riêng trong lĩnh vực quốc phòng và bảo vệ an ninh nội địa, ít có chuyên gia nghĩ ông Biden sẽ có những chính sách mới táo bạo, nhất là kế hoạch chống lại sự bành trướng ảnh hưởng kinh tế và quân sự của Trung Quốc khắp nơi trên thế giới qua sáng kiến Vành Đại và Con Đường ra đời năm 2013 (Belt&Road Initiatives).

Đối với chính sách cố hữu lâu đời "không thân thiện" với Mỹ của chính quyền Nga, đặc biệt với cá nhân Tổng thống Vladimir Putin, một cựu trùm mật vụ KGB, thì ông Biden có nhiều kinh nghiệm hơn ông Donald Trump.

Đó là những dự đoán của nước Mỹ và người Mỹ trong 4 năm sắp tới đối với viễn ảnh ông Donald Trump hay Joe Biden sẽ là Tổng thống thứ 46 của Hiệp chủng Quốc.

Phạm Trần

(04/11/2020)

(1) Why America Must Lead Again. Joe Biden laid out his foreign policy vision for America to restore dignified leadership at home and respected leadership on the world stage".

(2) As president, he will advance the security, prosperity, and values of the United States by taking immediate steps to renew our own democracy and alliances, protect our economic future, and once more place America at the head of the table, leading the world to address the most urgent global challenges.

(3) In a Biden administration, America will lead by example and rally the world to meet our common challenges that no one nation can face on its own, from climate change to nuclear proliferation, from great power aggression to transnational terrorism, from cyberwarfare to mass migration.

(4) Revitalize our national commitment to advancing human rights and democracy around the world.

(5) President Biden will organize and host a global Summit for Democracy to renew the spirit and shared purpose of the nations of the Free World.

(6) The Summit will prioritize results by galvanizing significant new country commitments in three areas : 1) fighting corruption ; 2) defending against authoritarianism, including election security ; 3) advancing human rights in their own nations and abroad.

(7) The Summit will include civil society organizations from around the world that stand on the frontlines in defense of our democracies.

**********************

Cơ chế đa phương bị xói mòn : Di sản Trump 2017-2020, thách thức với tân tổng thống Mỹ

Trọng Thành, RFI, 04/11/2020

Bốn năm cầm quyền của tổng thống Mỹ Donald Trump đang khép lại. Điểm lại một số nét lớn trong chính sách đối ngoại của nước Mỹ trong nhiệm kỳ sắp qua là chủ đề chính của Tạp chí Đặc biệt của RFI nhân dịp bầu cử tổng thống Mỹ. Di sản Trump 2017 – 2020, với đặc điểm tiêu biểu là các cơ chế đa phương quốc tế bị xói mòn, để lại những thách thức nào cho tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ ?

daphuong1

Khẩu hiệu của ông Donald Trump, "America First / Nước Mỹ trước hết" làm rạn nứt quan hệ giữa Hoa Kỳ với các đồng minh.  © Ảnh chụp màn hình

Rời bỏ hàng loạt các định chế đa phương

Một đặc điểm nổi bật trong chính sách đối ngoại của Donald Trump trong nhiệm kỳ sắp qua là việc Mỹ rút khỏi hàng loạt định chế đa phương và nhiều thỏa ước quốc tế quan trọng. Từ bỏ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), ngay từ đầu nhiệm kỳ. Hiệp định vốn đã hoàn tất dưới thời tổng thống tiền nhiệm Obama. Rời Hiệp định Khí hậu Paris (tháng 6/2017), hiệp định mà toàn thể cộng đồng quốc tế đã hết sức khó khăn mới đạt được đồng thuận. Tháng 10/2017, Washington tuyên bố rút khỏi UNESCO, cơ quan Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc. Tháng 5/2018, chính quyền Mỹ đơn phương rút khỏi Thỏa thuận Hạt nhân với Iran (2015). Tháng 6/2018, đến lượt Mỹ từ bỏ Hội đồng Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc (UNHCR). Tháng 8/2019, chính quyền Trump rút khỏi Hiệp ước về tên lửa hạt nhân tầm trung với Nga (INF).

Trong lúc, đại dịch Covid-19 đưa thế giới vào cuộc khủng hoảng chưa từng có, tháng 7/2020, Hoa Kỳ tuyên bố rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO / OMS). Kể từ khi lên cầm quyền tổng thống Donald Trump đã nhiều lần đe dọa rút khỏi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO / OMC).

Một số định chế quốc tế lớn trên đây, được coi là nền móng của cơ chế đa phương trong quan hệ quốc tế, đã bị nước Mỹ quay lưng, trong nhiệm kỳ tổng thống thứ 45. Nhiều nhà quan sát đặt câu hỏi : phải chăng cơ chế đa phương quốc tế được cộng đồng quốc tế dày công kiến tạo từ sau Thế chiến Hai đến nay đang suy tàn ? Chuyên gia về quan hệ quốc tế, nhà nghiên cứu Martin Quencez, quỹ German Marshall Fund, ghi nhận chính bản thân sự tồn tại của một "cộng đồng quốc tế" mở rộng cho tất cả cũng bị chính quyền Trump hoài nghi và tìm cách phân hóa.

Khi Hoa Kỳ phá cơ chế đa phương, Trung Quốc lấn tới

Nhà báo Phạm Trần (từ Washington) điểm lại một đôi nét về tác động đối với cơ chế đa phương quốc tế của chính sách đối ngoại của tổng thống thứ 45 của nước Mỹ :

"Điều đầu tiên chúng ta biết là khi ông Donald Trump lên cầm quyền, đó là chính sách Nước Mỹ trên hết. Khi ông ấy đưa ra chính sách đó, có nghĩa là ông ấy tự cô lập nước Mỹ, rút vai trò lãnh đạo của nước Mỹ, co cụm lại. Chính sách đó đưa tới hậu quả là thứ nhất, nước Mỹ mất vai trò lãnh đạo thế giới, và làm cho các đồng minh của Hoa Kỳ, đặc biệt mà ở bên Châu Âu, Châu Á – Thái Bình Dương lo ngại. Ông Donald Trump đã để lại một chính sách mà đến đời tổng thống mới, nếu không phải là ông Donald Trump, thì có lẽ phải thay đổi toàn diện. Vấn đề tổ chức nhân quyền của Liên Hiệp Quốc, ông ấy không có tha thiết, không có tích cực, như các đời tổng thống trước. Và về vấn đề y tế cho nhân loại, đã bị giảm thiểu. Chúng ta biết là Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), là một tổ chức của Liên Hiệp Quốc, quy tụ tất cả nước trên thế giới. Cái điều quan hệ là bây giờ ông Donald Trump rút lui. Rút lui tức là bỏ sự đóng góp rất lớn và cốt lõi của Hoa Kỳ đối với tổ chức này. WHO đã tồn tại được bao nhiêu năm, vẫn giúp đỡ nơi này nơi kia, mặc dù cũng có những chuyện làm ăn bê bối. Từ khi xảy ra nạn dịch, Hoa Kỳ là một cường quốc, vẫn đứng vai trò hàng đầu, mà Hoa Kỳ lại không có sáng kiến đưa ra tổ chức một hội nghị quốc tế, tìm cách nào để ngăn chặn ngay lập tức nạn dịch này".

Việc Hoa Kỳ rút khỏi nhiều định chế đa phương quan trọng, khiến các đồng minh chao đảo, nhưng tạo thuận lợi cho chính quyền Bắc Kinh lấn tới, khẳng định thêm vị trí tại nhiều định chế quốc tế. Trong nhiệm kỳ của ông Donald Trump 2017 – 2020, Trung Quốc giành được vị trí lãnh đạo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hiệp Quốc (FAO), Tổ chức Hàng không Dân sự Quốc tế hay Liên minh Quốc tế về Viễn thông. Tiếng nói của Bắc Kinh ngày càng gia tăng trọng lượng, cùng với việc Trung Quốc tăng đóng góp tài chính cho nhiều tổ chức quốc tế, trong đó có Tổ chức Y tế Thế giới. Nhân vật số hai của UNESCO, cơ quan Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc, là người Trung Quốc. Chưa kể đến các dự án lớn mang tính quốc tế mà Trung Quốc đang tìm cách triển khai ở khắp nơi, nhằm mở rộng ảnh hưởng, thông qua các khoản đầu tư, cho vay khổng lồ, như dự án Con đường Tơ lụa mới.

Trong một chương trình đặc biệt về chủ đề này, Đài France Culture ghi nhận : "Tại Liên Hiệp Quốc, Bắc Kinh đang áp đặt quan điểm của mình. Vấn đề nhân quyền ngày càng tránh được đề cập đến, với hệ quả là chính quyền Trung Quốc không phải đối mặt với nhiều cáo buộc xâm phạm nhân quyền. Giờ đây, người ta nói đến sự ‘‘tôn trọng lẫn nhau’’ giữa các quốc gia. Đây là một cách để nhấn mạnh là chính quyền các nước có quyền đối xử với người dân trong nước, tùy theo "các giá trị" riêng của họ… Đây cũng là một cách để ngăn chặn mọi can thiệp nhắm vào chính sách xâm phạm nặng nề các quyền con người căn bản, như tại Tây Tạng hay đối với người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở Tân Cương".

Theo các học giả Trung Quốc, như viện trưởng Viện Quan hệ Quốc tế thuộc trường đại học Thanh Hoa – Bắc Kinh, ông Diêm Học Thông (Yan Xuetong), "ông Trump đã hủy hoại hệ thống liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo", điều này mang lại "cho Trung Quốc một giai đoạn chưa từng có về cơ hội chiến lược, kể từ khi Chiến tranh lạnh kết thúc đến nay" (bài "Đối với Bắc Kinh, Trump chỉ khiến phương Tây nhanh chóng suy tàn", Le Monde, ngày 30/10/2020).

"Vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương" : khoảng cách lớn giữa tuyên bố và hành động

Phá bỏ quan hệ đoàn kết với nhiều đồng minh truyền thống, tại Châu Âu, cũng như Châu Á, rút khỏi hàng loạt định chế quốc tế về nhân quyền, kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế hay khí hậu, không có nghĩa là Hoa Kỳ có ý định rút khỏi toàn bộ các liên minh quốc tế mang tính chiến lược.

Trong nhiệm kỳ tổng thống thứ 45 của Mỹ, đặc biệt là hai năm cuối của nhiệm kỳ, chính quyền Trump đưa ra chính sách thúc đẩy phát triển một "khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương mở, tự do", dựa trên luật pháp (gọi tắt là FOIP) để ngăn chặn đà bành trướng của Trung Quốc. Khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, dựa trên trụ cột là Bộ Tứ, bốn quốc gia dân chủ, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc, được coi là mở rộng cho mọi quốc gia trong và ngoài khu vực, chia sẻ cùng một tôn chỉ.

Chiến lược xây dựng khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, với Biển Đông là một trọng tâm, với lý tưởng như trên, được kỳ vọng đem lại một phương hướng giúp cho nhiều quốc gia trong khu vực thoát khỏi sự chi phối, thậm chí thao túng đang ngày càng mạnh của Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát ghi nhận khoảng cách rất lớn giữa tuyên bố và hành động thật sự của cơ chế đa phương mới mà Hoa Kỳ mong muốn xây dựng.

Chuyên gia về quan hệ quốc tế Raphael Delbrouck, Trung tâm nghiên cứu các khủng hoảng và xung đột quốc tế (CECRI), Louvain-la-Neuve, Bỉ, nhận định : chính sách xây dựng khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương mở và tự do hiện nay của chính quyền Trump là sự tiếp nối của chính sách xoay trục sang Châu Á của chính quyền tiền nhiệm Obama (báo cáo "Ấn Độ - Thái Bình Dương : phân tích về chiến lược của nước Mỹ"). Theo chiến lược này, "hòa bình và ổn định vốn đã mong manh tại khu vực chỉ có thể được bảo đảm nhờ sự chia sẻ các giá trị chung trong một trật tự khu vực, mà Hoa Kỳ muốn tiếp tục đầu tư và xây dựng, với tư cách thủ lĩnh". Để thực hiện chiến lược này, Washington đã có nhiều sáng kiến để thúc đẩy hợp tác khu vực, như đạo luật về Sáng kiến Trấn an Châu Á (ARIA - Asia Reassurance Initiative Act) (tháng 12/2012), hay Sáng kiến hạ lưu sông Mêkông (Lower Mekong Initiative). Khối APEC, nhóm G20 và kể cả Tổ chức Thương mại Thế giới vẫn tiếp tục là các định chế quốc tế mà Hoa Kỳ cần đến để thúc đẩy chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương.

Tuy nhiên điều mà nhà nghiên cứu Raphael Delbrouck nhấn mạnh là khoảng cách rất lớn giữa mục tiêu mà Hoa Kỳ tuyên bố và khả năng hành động trên thực tế. Theo tác giả, nước Mỹ không thiếu chiến lược tốt, vấn đề là khả năng thực thi. Lập trường mang tính bảo hộ, dân tộc chủ nghĩa, đặt nặng tầm quan trọng của các quan hệ song phương hơn là quan hệ đa phương, xung đột trực tiếp với mục tiêu hành động nhằm xây dựng "một kiến trúc khu vực ổn định", đã khiến Hoa Kỳ rất khó đầu tư mạnh cho các hợp tác của khu vực. Với chủ trương "Nước Mỹ trước hết" (America First), của chính quyền Trump, cũng như "chủ nghĩa biệt lập Mỹ", chính quyền Mỹ khó có khả năng kiến tạo các quan hệ đa phương mềm dẻo, với nhiều quốc gia trong khu vực, vốn có quan hệ lâu đời với Trung Quốc.

Biden : tái xây dựng cơ chế đa phương trong hoàn cảnh mới

Về triển vọng chính sách của nước Mỹ, nếu lãnh đạo bên Dân chủ, ứng cử viên Joe Biden đắc cử, theo nhiều nhà quan sát, ông Biden sẽ phải tiếp tục chính sách đối ngoại của nước Mỹ từ 70 năm vừa qua, không kể 4 năm dưới thời Donald Trump. Đó là tiếp tục "đóng vai trò hàng đầu trong việc thảo ra các quy tắc, thực thi các thỏa thuận quốc tế, cổ vũ các định chế đóng vai trò định hướng quan hệ giữa các quốc gia, thúc đẩy an ninh và thịnh vượng tập thể". Một trong những quyết định đầu tiên của ông Biden sẽ là tổ chức "một thượng đỉnh toàn cầu vì dân chủ", quy tụ xung quanh Mỹ các quốc gia đang nỗ lực kháng cự các xu thế "độc tài, phản tự do" (bài "Quan hệ quốc tế, điều mà Biden có thể làm thay đổi", Le Monde, 26/10/2020).

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo là dù Biden thắng, Mỹ không dễ trở lại thành trụ cột của cơ chế quốc tế đa phương, như trước. Nhà chính trị học Laurence Nardon, phụ trách ban Mỹ của Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (Ifri), thậm chí nhấn mạnh là "việc trở lại với chính sách đối ngoại của Mỹ thời Obama, như tuyên bố của phe ông Biden, là (…) điều không thể" (La Croix, 22/10/2020). Chuyên gia Cécilia Belin, trung tâm tư vấn Brookings Institution, nhấn mạnh là "thế giới đã thay đổi và Trump đã thay đổi luật chơi về quá nhiều lĩnh vực, khiến điều đó là không thể" (trả lời AFP). Thực tế mới mà nhiều người nói đến là sự lên ngôi của các chế độ độc đoán ở khắp nơi, và nền dân chủ không còn ở thế thượng phong trên quy mô toàn cầu. Thách thức lớn đối với chính quyền Biden là chấp nhận đối diện với sự thực.

Chính sách đối đầu quyết liệt, trực diện với Trung Quốc, đã được vạch ra trong nhiệm kỳ tổng thống 2017-2020, là rất khó thay đổi. Theo nhà cựu ngoại giao Bill Burns, Quỹ Carnegie vì Hòa bình quốc tế (Carnegie Endowment for International Peace), nếu đắc cử, chính quyền Biden sẽ phải tập trung nhiều hơn vào việc xây dựng các mạng lưới đồng minh tại Châu Á, "không phải để ngăn cản sự trỗi dậy của Trung Quốc, vì nước Mỹ không có đủ phương tiện", mà là để xây dựng môi trường nhằm ngăn chặn những mặt tiêu cực của sự trỗi dậy đó.

 Chính sách liên minh của Trump : ẩn số lớn 

Về phía ông Donald Trump, nếu tái đắc cử, tân tổng thống sẽ có chính sách gì ? Hiện tại, chính sách của đối ngoại của ứng cử viên Cộng hòa vẫn còn là một ẩn số. Theo chuyên gia Laurence Naudan, chính sách đối ngoại của ông Trump sẽ phải là sự nối tiếp nhiệm kỳ đầu tiên. Phe Dân chủ lo ngại nếu đắc cử, Donald Trump sẽ có những hành động táo tợn, không còn biết đến giới hạn, gây nguy hiểm cho thế giới, ví dụ như bất ngờ tấn công Iran hay Bắc Triều Tiên. Tuy nhiên, phe Cộng hòa khẳng định tổng thống đã thực hiện toàn bộ các cam kết về đối ngoại, như rút khỏi nhiều định chế quốc tế. Ứng cử viên Donald Trump cũng không đưa ra cương lĩnh tranh cử mới cho năm 2020. 

Tuy nhiên, về cơ chế đa phương quốc tế, cho dù không cổ vũ ở quy mô toàn cầu, Washington không thể từ bỏ mục tiêu thiết lập các cơ chế đồng minh và đối tác tại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Theo chuyên gia về chính sách đối ngoại Hoa Kỳ Maud Quessard, Học viện Chính trị Paris, cho đến nay nước Mỹ trên thực tế chưa làm được gì nhiều tại khu vực này, và Bắc Kinh đang ở thế thượng phong.

Nhà nghiên cứu Martin Quencez, Quỹ German Marshall Fund, Hội đồng Quan hệ Quốc tế, khẳng định thách thức số một hiện nay của ông Trump, nếu tái đắc cử, là tạo lập được một lộ trình cho phép phát triển được các hợp tác quốc tế, trong đó có khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, chống lại các thách thức từ Trung Quốc, cũng có nghĩa là phải điều chỉnh lại chính sách làm suy yếu các cơ chế đa phương quốc tế trong bốn năm vừa qua.

Trọng Thành

Nguồn : RFI, 04/11/2020

Additional Info

  • Author Phạm Trần, Trọng Thành
Published in Diễn đàn

Xét xử luận tội Tổng thống Trump : Chuyện gì xảy ra kế tiếp ? (VOA, 14/12/2019)

Toàn bộ H vin Hoa Kỳ sẽ biu quyết v các điu khon lun ti nhm vào Tng thng Donald Trump vào tun sau sau khi y ban Tư pháp H vin hôm th Sáu đ xut hai điu khon là lm dng quyn lc và cn tr Quc hi.

impeach1

Tổng thng Donald Trump phát biu trong mt cuc hi kiến ti Phòng Bu Dc Nhà Trng, ngày 13 tháng 12, 2019.

Đây là những gì đã din ra vào ngày th Sáu và có th s xy ra trong những ngày ti :

- Thứ Sáu 13/12 : y ban Tư pháp H vin thông qua hai điu khon lun ti sau mt phiên hp tranh cãi gay gt và mt cuc biu quyết mang tính đng phái.

- Thứ Ba 17/12 : y ban Ni quy H vin s xác đnh các vn đề như thi lượng tranh lun và thi đim biu quyết lun ti.

- Có thể là th Tư, 18/12 : Hạ vin d kiến s lun ti ông Trump, là cuc biu quyết lun ti th ba trong lch s nước M. Có phn chc cuc tranh lun và cuc biu quyết s mang tính đảng phái. Mt s ngh sĩ Đng Dân ch có th biu quyết trái vi lp trường ca phe h, nhưng không đ đ gây nguy him cho vic thông qua các điu khon lun ti. Ông Trump s vn ti v nhưng s ch mt phiên xét x ti Thượng vin.

Nếu vic lun ti được phê chun, H vin s chn các nhà lp pháp được gi là người qun lí đ trình bày lun c chng li ông Trump trong phiên xét x ti Thượng vin. Phe Dân ch H vin cho biết hu hết nhng người qun lí có phn chc s là thành viên ca y ban Tư pháp, và có thểy ban Tình báo vn đã dn đu cuc điu tra lun ti. D kiến chc v này s được nhiu người săn đón.

Đầu tháng 1/2020

Ông Trump sẽ đi mt vi mt phiên xét x ti Thượng vin đ xác đnh xem ông có nên b kết ti và b bãi nhim hay không. Lãnh đạo Thượng vin Mitch McConnell d kiến s th lí v vic ngay sau khi các nhà lp pháp tái hi hp vào tháng 1. Thượng vin được kim soát bi phe Cng hòa đng đng ca ông Trump, phn ln vn bênh vc tng thng. S cn mt đa s hai phn ba nhng người có mt và biu quyết trong ngh vin 100 thành viên này đ kết ti ông Trump.

Chánh thẩm phán Tòa án Ti cao Hoa Kỳ John Roberts s làm ch ta phiên xét x, nhng qun lí ca H vin s trình bày lun c ca h chng li ông Trump và đi ngũ pháp lí ca tng thng s phn hi, vi các thượng ngh sĩ là bi thm viên. Mt phiên xét x có th bao gm li khai t các nhân chng và mt lch trình làm vic dày đc mà trong đó các th tc t tng din ra t sáu ngày ti sáu tun.

Ông McConnell đã nói rằng Thượng vin có th la chn gii quyết trong khong thi gian ngn hơn bng cách biu quyết v các điu khon lun ti sau các lp lun m đu, b qua li khai nhân chng. Nhưng ông McConnell vn đang trao đi vi Nhà Trng v vn đ này.

Theo Reuters

********************

Truất phế : Tổng thống Donald Trump sẽ bị luận tội (RFI, 14/12/2019)

Nếu không có bất ngờ vào phút chót, tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ bị đưa ra luận tội, sau cuộc bỏ phiếu lịch sử tại Hạ Viện tuần tới, do hôm qua 13/12/2019 Ủy ban Tư pháp đã thông qua hai điều khoản cáo buộc ông.

impeach2

Phiên bỏ phiếu tại Ủy Ban Tư Pháp Hạ Viện thông qua hai điều khoản luận tội tổng thống Donald Trump ngày 13/12/2019. Reuters/Erin Scott

Hai tháng rưỡi sau khi xì-căng-đan Ukraine bùng nổ, Ủy ban Tư pháp Hạ Viện đã kết luận hai tội danh đối với tổng thống Trump là "lạm dụng quyền lực" và "cản trở hoạt động của Quốc Hội". Do phe Dân Chủ chiếm đa số tại Hạ Viện, ông Donald Trump sẽ trở thành vị tổng thống thứ ba trong lịch sử nước Mỹ bị luận tội, sau hai ông Andrew Johnson năm 1868 và Bill Clinton năm 1998.

Nhưng cũng như hai người tiền nhiệm, ông Trump sẽ không bị truất phế vì Thượng viện, nơi quyết định việc này, đang do đảng Cộng hòa kiểm soát.

Ông Donald Trump tuyên bố việc bỏ phiếu luận tội là "nỗi nhục cho đất nước chúng ta, nhưng lại là điều tốt cho tôi", nhấn mạnh tỉ lệ được lòng dân của ông đang "chạm đến trần".

Nếu thủ tục truất phế có thể để lại một vết đen không phai nhạt cho nhiệm kỳ của tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ, ông Donald Trump luôn được phe Cộng hòa và cử tri của ông nhiệt tình ủng hộ.

Thời điểm và cách thức tiến hành thủ tục truất phế ở Thượng viện hiện vẫn chưa rõ. Các nhà lãnh đạo Cộng hòa muốn càng nhanh càng tốt, tuy nhiên tổng thống Donald Trump có lẽ muốn sử dụng thủ tục này như một diễn đàn chính trị.

Thụy My

*****************

Hạ viện thông qua hai điều khoản luận tội Tổng thống Trump (VOA, 14/12/2019)

Một y ban H vin M do Đng Dân ch kim soát hôm 13/12 đã đy Tng thng Donald Trump ca Đng Cng hoà ti bên b vc b lun ti khi y ban thông qua hai điu khon đ lun ti ông v nhng c gng nhm áp lc Ukraine điu tra đi th chính tr ca mình, cựu Phó Tng thng Joe Biden.

impeach3

y ban Tư pháp H vin Hoa Kỳ biu quyết thông qua hai điu khon lun ti chng Tổng thống Trump ti Đin Capitol, Washington DC, ngày 13/12/2019. Reuters/Erin Scott

y ban Tư pháp H vin Hoa Kỳ đã biu quyết 23 phiếu thun -17 phiếu chng, thông qua hai điu khon lun ti Tng thng Trump v ti lm dng quyn lc Tng thng liên quan ti Ukraine, và ti cn tr các n lc ca phe dân chủ trong vic điu tra ông v ti lm dng quyn lc.

Nếu toàn th H vin b phiếu lun ti ông Trump vào tun ti như trông đi, thì ông Trump s tr thành v tng thng th ba trong lch s Hoa Kỳ chính thc b lun ti. Tuy nhiên nguy cơ ông b trut phế, mt chc Tng thng được đánh giá là gn bng s không, bi vì Thượng vin, do Đng Cng hòa chiếm đa s, s có quyết đnh chung cuc.

Trong buổi điu trn ti quc hi thu hút mi s chú ý th đô Washington, Đng Dân ch t cáo Tng thngTrump là một mi nguy đi vi hiến pháp Hoa Kỳ, phương hi ti an ninh toàn cu và tìm cách phá hoi tính cách chính đáng ca cuc bu c năm 2020 khi ông áp lc Tng thng Ukraine Volodymyr Zelenskiy điu tra đi th Joe Biden trong mt cuc gi đin thoi hi tháng Bảy năm nay.

"Hôm nay là một ngày trang trng và đáng bun", Ch tch y ban Tư pháp H vin Jerry Nadler, mt người thuc Đng dân ch, nói. "Ln th ba trong hơn mt thế k rưỡi, y ban tư pháp H vin đã b phiếu v điu khon lun ti chng li Tổng thống".

Nếu chính thc b lun ti, ông Trump s được đưa lên Thượng vin xét x vào đu năm ti, gia lúc chiến dch vn đng tranh c cho cuc bu c năm 2020 bt đu tăng tc.

Cáo trạng lm dng quyn lc chng li ông Trump còn t cáo ông đã đóng băng gần 400 triu USD tin vin tr an ninh ca M cho Ukraine, và đ ngh mt cuc hp ti Toà Bch c đ áp lc ông Zelenskiy công khai loan báo s tiến hành điu tra ông Joe Biden và con trai ông, Hunter Biden.

Ông Trump còn đòi Ukraine điều tra mt gi thuyết đã b phơi bày là sai, rng chính Ukraine, ch không phi Nga, đã can thip vào cuc bu c Tng thng năm 2016 ca Hoa Kỳ.

Điều khon cn tr công lý được da trên lnh ca ông Trump, ch th các quan chc cp cao đương nhim, cũng như các cu quan chức trong chính ph ông, chng như B trưởng Ngoi giao Mike Pompeo, không hp tác vi cuc điu tra lun ti, ngay c khi phi thách thc trát hu tòa.

Tổng thng Trump và đng Cng hòa nói ông Trump không làm điu gì sai trái trong cuc đin đàm vi Tổng thống Zelenskiy ca Ukraine, và không có bng chng trc tiếp nào cho thy Tng thng đóng băng vin tr an ninh cho Ukraine hay mi ông Zelenskiy ti Toà Bch c đ đánh đi ông bng lòng làm theo yêu cu ca ông Trump. Đng Dân ch phn công vi lp luận rng ông Trump đã ngăn cn, cm các ph tá hàng đu ra làm chng.

Nếu toàn th H vin biu quyết lun ti vào tun ti, thì ông Trump s là tng thng th ba ca Hoa Kỳ b lun ti. Tng thng Bill Clinton ca Đng Dân ch b lun ti vào năm 1998 vì đã khai man về mi quan h tình dc vi mt thc tp viên Toà Bch c, nhưng ông Clinton được tha bng ti Thượng vin. Tng thng Andrew Johnson, cũng thuc Đng Dân ch, b lun ti vào năm 1868 nhưng ông cũng không b kết án ti Thượng vin.

Additional Info

  • Author Tổng hợp
Published in Quốc tế

Cuộc điều tra luận tội sẽ tới đâu khi ông Trump bất hợp tác ? (VOA, 12/10/2019)

Tổng thng M Donald Trump đang áp dng chiến lược phong ta (stonewall) tc không hp tác vi cuc điu tra lun ti do phe Dân ch H vin khi xướng. Tuy nhiên, mt s nhà phân tích cho rng điu này s ri ro hơn là có li cho ông Trump vì nó ch càng khiến cho ông Trump đi mt thêm ti danh mi và quá trình lun ti được đy nhanh.

impeach1

Tổng thng Trump đang đi mt cuc điu tra lun ti t H vin

Trong lá thư dài 8 trang gi cho Ch tch H vin Nancy Pelosi hôm 8/10 đ thông báo v vic không hp tác điu tra, lut sư Nhà Trng Pat Cipollone viết : "Tng thng Trump và chính quyền ca ông bác b nhng n lc không có cơ s, vi hiến ca quý v nhm đo ln tiến trình dân ch… Hành đng không có tin l ca quý v đã khiến Tng thng không còn la chn. Đ hoàn thành nghĩa v ca ông đi vi người dân M, Hiến pháp cũng như nhánh Hành pháp, Tng thng Trump và chính quyn ca ông không th tham gia vào cuc điu tra mang tính đng phái và vi hiến ca quý v trong nhng hoàn cnh này".

Không khai, không nộp

Theo nhận đnh ca nht báo Guardian thì thái đ bt hp tác ca ông Trump ch càng làm trm trng thêm các cáo buc lun ti ông và càng đy nhanh quá trình lun ti.

Trái ngược vi cách tiếp cn làm lch hướng và gim thiu ti đa thit hi ca Bill Clinton, ông Trump đã thc hin phương cách ging l trình ca Richard Nixon hơn – hai v cu Tng thng đu đã đi mt vi lun ti. "Ông Trump xem đó là cuc tn công mang tính sng còn và gi cht trn đa như mt tay súng trong trn đu cui cùng", bài báo trên t Guardian viết.

Đó là một chiến lược không có ch cho sai sót, các nhà phân tích nói. Ông Trump cùng mt lúc phi da vào vic gi cho công chúng ng h ông và chn đng vô s phương cách mà Quc hi có th thu thp bng chng và quan trng là duy trì lòng trung thành ca cấp dưới – nhng người s chu áp lc ngày càng tăng buc phi ra làm chng.

Một cuc thăm dò được công b hôm 8/10 cho thy Trump có th đang tính toán sai v dư lun. Đa s nhng người được thăm dò hin ng h cuc điu tra lun ti vi 58% so vi t lệ 38% phản đi, theo cuc thăm dò chung ca Washington Post và Schar School. S ng h cho cuc điu tra lun ti đã tăng 20 đim trong ba tháng, cũng theo cuc thăm dò.

Bất chp tt c, ông Trump tiếp tc tiến ti vi chiến lược bt hp tác vi vic chn vào phút cuối phiên điu trn ca Gordon Sondland, đi s M Liên minh Châu Âu, người đã bay v Washington đ nói vi Quc hi nhng gì ông biết v nhng n lc ca Tng thng hu áp lc Ukraine điu tra cu phó Tng thng Joe Biden. Đây là điu ct lõi ca cuc điu tra lun ti.

Việc chn Sondland ra làm chng là mt phn trong chiến dch phòng v ca nhánh hành pháp. Trước đó Ngoi trưởng Mike Pompeo, đã tr hn np tài liu theo yêu cu ca H vin. H vin cũng ra trát cho Nhà Trng, B quc phòng, Văn phòng Quản lý và Ngân sách. Phó Tng thng Mike Pence cũng đi mt vi yêu cu cung cp tài liu.

Ông Rudy Giuliani, luật sư riêng ca Trump, đã tuyên b hôm 8/10 rng ông s bt chp trát đòi ca Quc hi và nói : "Lp trường mà tôi phát biu lúc này cũng là lập trường ca chính quyn".

"Hãy để h quy cho tôi ti khinh mn", ông Giuliani nói vi t Washington Post. "Chúng tôi s ra tòa. Chúng tôi s thách thc ti khinh mn".

Lợi-hi ?

Tuy nhiên, sự vng mt ca ông Sondland cũng s ch đy nhanh quá trình luận ti, ông Adam Schiff, ch tch y ban Tư pháp H vin vn dn đu cuc điu tra lun ti, được Guardian dn li nói.

"Không cung cấp nhân chng, không cung cp tài liu – chúng tôi xem đây là thêm mt bng chng mnh m na cho thy s cn tr chc năng của Quc hi theo quy đnh ca Hiến pháp", ông Schiff nói.

Ngay cả khi nhng n lc bt hp tác ca ông Trump hy hoi kh năng thu thp bng chng ca Đng Dân ch trong ngn hn nó vn có th làm tăng mc đ nghiêm trng ca cáo buc lun ti nhm vào ông Trump, ông Bradley P Moss, một lut sư an ninh quc gia nhn đnh vi t Guardian.

"Mặc dù xét trên quan đim s vic thc tế s tt hơn nếu tt c các nhân chng có liên quan ra làm chng và đưa ra các tài liu liên quan", ông Moss được dn li nói, "Nhưng nếu Đng Dân ch H vin tin rng h đã có đ bng chng đ tiến hành lun ti, h có th đơn gin nhét s t chi hp tác đó vào điu khon ‘cn tr công lý’ bao trùm hết trong quá trình lun ti và đt nó lên trên tt c mi th".

Sự l thuc ca ông Trump vào lòng trung thành ca cp dưới cũng có th là mt bước đi sai lm chiến lược - bi vì các cu quan chc đã lên tiếng.

Sau khi từ chc, ông Kurt Volker, cu đc phái viên ti Ukraine, tun trước đã gi ti Quc hi các trang tin nhn trên WhatsApp giữa ông và các nhà ngoi giao khác vn đã làm hng n lc ca ông Trump đ đnh hình cuc đàm phán ca ông vi Ukraine.

Trong một bài viết trên trang Just Security nhm so sánh các quá trình lun ti đi vi Nixon, Clinton và Trump, bà Sidney Blumenthal, cựu tr lý ca ông Clinton và là nhân chng phiên tòa lun ti Clinton, lưu ý rng s chng đi ca Nixon trước Quc hi đã đy nhanh s sp đ ca ông.

"Khi phiên xử v Watergate Thượng vin bt đu, v thế ca Nixon trong dư lun bt đu b xói mòn, sự suy sp này càng được đy nhanh theo tng giai đon do s bt hp tác ca Nixon vi Quc hi và tòa án", ông Blumenthal viết.

Bằng cách pht l trát đòi và chn điu trn, Nhà Trng dường như hy vng s làm chm li quá trình lun ti này.

"Phải mất năm tháng điều trn trong n lc lun ti Nixon trước khi s mc đ ng h ca công chúng đi vi lun ti đt 58%, ông Greg Dworkin, biên tp viên ca t Daily Kos lưu ý. Trong khi đó, quá trình lun ti Trump ch mi din ra được hai tun", t Guardianu ý.

Bước kế tiếp ca H vin ?

"Trông như th cuc điu tra lun ti ca Đng Dân ch H vin s tp trung ít hơn vào các cáo buc trong v Ukraine mà s đi sâu nhiu hơn vào vic chính quyn ca Tng thng Trump không đ H vin điu tra nhng gì đã xảy ra", t Washington Post nhn đnh.

Đảng Dân ch nói rng tt c nhng vic này đã cu thành ti cn tr công lý và đang ám ch rõ ràng điu mà H vin có th làm đ gii quyết vn đ : lun ti Trump vì đã chn cuc điu tra. H đã đưa ra cnh báo rng họ coi cn tr công lý là lý do lun ti Trump vào tun trước, sau khi Ngoi trưởng Mike Pompeo ngăn các quan chc B Ngoi giao ra làm chng.

Theo Hiến pháp M, lun ti mt Tng thng vì không tham gia vào cuc điu tra lun ti là điu ‘đáng phi làm’. "Quốc hi s quyết đnh đâu là ‘ti nng và hành vi sai trái’ đ lun ti. Nếu h cho rng vic ngăn Quc hi thc hin chc năng giám sát rơi vào phm vi này, thì h s lun ti", Washington Post phân tích và dn ra mt điu khon lun ti tương t nhm vào Tổng thng Richard M. Nixon mà trong đó nêu lên bn ln chính quyn Nixon c tình không tuân th trát đòi.

Vì vậy, quá trình lun ti ca Trump vn có th tiếp tc ngay c khi chính quyn ca ông không cung cp tài liu hay nhân chng cho cuc điu tra, cũng theo tờ báo này.

Tuy nhiên chiến lược này có th có tác đng chính tr tiêu cc đi vi Đng Dân ch, Washington Post cho biết. Đng này có nguy cơ theo đui lun ti mà không có cuc điu tra toàn din v nhng gì ông Trump đã làm. H s không có được li ích qua các phiên điu trn công khai hoc thông qua vic có được hoc công b các văn bn ngoi giao bí mt đ chng minh tính chính đáng ca n lc lun ti.

Theo Washington Post thì tại Đin Capitol, có nhng du hiu ban đu cho thy vic theo đuổi ti danh cn tr công lý vi ông Trump s được tiếp nhn ging như lun ti nhng ti danh khác như lm quyn.

‘Khủng hong Hiến pháp’

Trao đổi vi VOA dưới góc đ Hiến pháp, ông Phan Quang Tu, nguyên Thm phán Lut Hành chính ti Sacramento, California, và từng là Thm phán Tòa Di trú Liên bang Hoa Kỳ, nói ông nhìn nhng gì đang xy ra trong cuc điu tra lun ti là ‘khng hong Hiến pháp’ và kêu gi ‘bo v Hiến pháp’.

Ông nói rằng theo Hiến pháp M thì H vin ‘có toàn quyn quyết đnh quy trình và thủ tc lun ti’ ch nhánh hành pháp, c th là Nhà Trng, không th bt quá trình lun ti đi theo ý ca h.

Vẫn theo li ông, trước chiến lược ‘không khai, không np’ ca chính quyn Trump, H vin có th ‘tiếp tc ra trát đòi nhân chng và tài liu’, ‘tiếp tc điu tra t nhng bng chng t các ngun khác’ vì ngoài nhng bng chng ly t cơ quan hành pháp (mà chính quyền Trump không chu giao np) còn có li khai ca người t cáo và ca nhng công dân có th b điu tra".

"Việc ‘stonewall’ (phong ta) điu tra ca ông Trump có làm chm li nhưng không ngăn được cuc điu tra lun ti vì H vin có toàn quyn", ông nói và cho biết H vin có th yêu cu thm phán liên bang đòi hành pháp phi tuân th yêu cu ca lp pháp và điu này đã tng xy ra trong trường hp lun ti Tng thng Richard Nixon.

"Tôi nhìn vấn đ dưới khía cnh ca nhng đnh chế dân ch trong Hiến pháp M có đi sng hơn 230 năm đang b th thách. Liu trình đ dân ch ca người dân M, cách điu hành và tuân th đnh chế có vượt qua được và bo v đnh chế dân ch ca M hay không", ông nói và cho biết nước M đang tri qua ‘khng hong Hiến pháp’.

*****************

Cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine ra khai chứng chống lại Trump (VOA, 12/10/2019)

Cựu đi s M ti Ukraine hôm 11/10 đã khai trong cuc điu tra lun ti ca H vin v Tng thng Donald Trump rng ông đã cách chc bà da trên nhng ‘tuyên b vô căn c và sai lm’ sau khi bà b lut sư riêng ca ông Trump là ông Rudy Giuliani công kích.

impeach2

Cựu đi s M Ukraine Marie Yovanovitch đến Đin Capitol đ khai chng

Bà Marie Yovanovitch, người b đt ngt triu hi khi đang là đi s M Ukraine hi tháng Năm, đã có mt ti phiên ly li khai kín, theo các nhà lp pháp Dân ch, sau khi bà b B Ngoi giao yêu cu không xut hin theo ch th ca Nhà Trng. Các dân biểu cho biết sau đó h đã ra trát đòi cho bà và bà đã tuân th.

Bà Yovanovitch, theo một bn sao phát biu m đu ca bà được Washington Post đăng ti, nói rng bà đã được mt quan chc cp cao B Ngoi giao nói v ‘mt chiến dch phi hp chng li tôi’ và rằng ông Trump đã thúc đy cách chc bà t gia năm ngoái mc dù B Ngoi giao tin rng "Tôi đã không làm gì sai".

Bà cũng lên tiếng báo đng v thit hi đi vi chính sách ngoi giao ca M dưới thi Tng thng Trump và cnh báo v ‘li ích riêng’ đã cản tr các nhà ngoi giao chuyên ch không phi vì li ích chung.

Cuộc điu tra lun ti tp trung vào mt cuc đin đàm vào ngày 25/7 mà khi đó ông Trump đã gây sc ép buc Tng thng Ukraine Volodymyr Zelenskiy điu tra mt đi th chính tr ca ông là cựu phó Tng thng Joe Biden và con trai là Hunter Biden.

Ông Giuliani đã cáo buộc bà Yovanovitch ngăn chn các n lc thuyết phc Ukraine điu tra nhà Biden. Giuliani cho biết ông đã cung cp thông tin cho c ông Trump và B Ngoi giao v Yovanovitch, người mà ông cho rng đã có thành kiến đi vi ông Trump.

Hôm 11/10, ông Giuliani nói : "Tôi làm điều đó vi vai trò là lut sư bin h cho ông Trump".

Trong tuyên bố ca mình, Yovanovitch nói rng bà không biết đng cơ tn công bà ca Giuliani nhưng các cng sự ca ông y ‘có th cho rng tham vng tài chính cá nhân ca h đang b cn tr bi chính sách chng tham nhũng ca chúng tôi Ukraine’.

Đảng Dân ch đã gi vic loi b bà Yovanovitch là ‘có đng cơ chính tr’.

"Bà là một người ph n dũng cm", dân biu ngh sĩ Dân ch Michael Quigley ca ngi bà Yovanovitch trong gi ngh gii lao ca bui khai chng.

Theo một bn tóm tt ca Nhà Trng, ông Trump trong cuc đin đàm vi ông Zelenskiy đã mô t bà Yovanovitch như sau : "Người đàn bà này là tin xu và nhng người mà bà ta đang làm vic cùng Ukraine là xu xa". Ông Zelenskiy đng ý vi Trump rng bà là ‘đi s ti’ và đng ý điu tra nhà Biden.

*****************

Trump nói quyền bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ sẽ từ chức (VOA, 12/10/2019)

Tổng thng M Donald Trump hôm th Sáu nói rằng quyn B trưởng An ninh Ni đa Kevin McAleenan s t chc và mt người lãnh đo tm quyn ca cơ quan này s được b nhim vào tun sau.

impeach3

Quyền B trưởng An ninh Ni đa Kevin McAleenan sẽ t chc dù nhim kì sáu tháng ca ông chng kiến các v vượt biên gii M-Mexico st gim.

Ông McAleenan trở thành người th tư lãnh đo cơ quan này dưới thi Trump vào tháng 4 sau khi v tng thống theo Đảng Cng hòa yêu cu B trưởng An ninh Ni đa Kirstjen Nielsen t chc.

Trước khi tr thành b trưởng, ông McAleenan tng đng đu Cơ quan Hi quan và Bo v Biên gii Hoa Kỳ, mt trong nhng cơ quan hot đng dưới quyn ca B An ninh Ni đa (DHS).

Ông Trump, người đã biến di trú hp pháp và bt hp pháp thành mt vn đ ni bt ca nhim quyn tng thng ca ông và n lc tái tranh c năm 2020, cho biết ông và McAleenan "đã làm vic tt vi các v vượt biên gim mnh".

Dù khen ngợi, ông Trump không bao giờ chính thc đ c ông McAleenan đ điu hành cơ quan này.

Trong một phát biu, ông McAleenan cho biết trong nhim kì sáu tháng ca mình, DHS đã "đt nhng tiến b hết sc to ln trong vic khc phc khng hong an ninh biên gii và nhân đo mà chúng ta đối mt trong năm nay".

quan Hi quan và Bo v Biên gii Hoa Kỳ cho biết trong tun này rng các v bt gi ti biên gii M-Mexico đã gim trong tháng 9, là tháng th tư liên tiếp.

Họ cho biết ch có hơn 52.000 di dân b bt gi hoc bt gp biên gii tây nam vào tháng 9, gim gn 65% t đnh đim vào tháng 5 là 144.000 người.

Phần ln nhng người di cư đến t Trung M, nhiu người trong s h là các gia đình, chy lánh tình trng bo lc và nghèo khó quê nhà và thường xin bo h t nn Mỹ.

********************

Chính quyền của Tổng thống Trump ngăn đại sứ ra điều trần vụ điều tra luận tội (VOA, 08/10/2019)

Chính quyền ca Tng thng Trump hôm 8/10 đã ngăn đi s M Liên minh Châu Âu ra điều trn trong cuc điu tra lun ti ca H vin M do phe Dân ch kim soát, theo Reuters.

impeach4

Ông Gordon Sondland.

Ông Gordon Sondland, người tng đóng góp 1 triu đôla cho y ban nhm chc ca Tng thng Trump, d kiến s gp kín vi các thành viên ca ba y ban của H vin liên quan ti vai trò ca ông trong n lc ca Tng thng Trump nhm kêu gi Ukraine m cuc điu tra liên quan ti đi th chính tr, cu Phó Tng thng Joe Biden.

Trước đó, theo Reuters, ông Sondland dường như t nguyn ra điu trn, và thông qua lut sư ca mình hôm 8/10, nói rng ông hy vng "các vn đ mà B Ngoi giao nêu lên trước cuc điu trn s sm được gii quyết nhanh chóng".

"Ông ấy sn sàng ra điu trn, bất kỳ khi nào ông được phép xut hin", lut sư ca ông Sondland, Robert Luskin, nói trong mt tuyên b.

Reuters đưa tin rng hãng này không th liên lc được ngay vi Đi din ca Nhà Trng và B Ngoi giao.

Cuộc điu tra lun ti tp trung vào t cáo nói rằng ông Trump đã s dng vin tr quân s M đ nhn được cam kết ca tng thng Ukraine v vic điu tra cha con ông Biden.

Published in Quốc tế

Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên trong nhiệm kỳ của mình đã dùng quyền phủ quyết để chống lại quyết định của quốc hội tuyên bố hủy bỏ Tình Trạng Khẩn Cấp của đất nước do ông ban hành.

veto1

Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên trong nhiệm kỳ của mình đã dùng quyền phủ quyết để chống lại quyết định của Quốc hội - Ảnh minh họa

Quốc hội đã thông qua quyết định chặn đứng tuyên bố Tình Trạng Khẩn Cấp của ông Trump với số phiếu thuận ở hạ viện là 245/182, ở thượng viện là 59/41. Ông Trump ngay sau đó đã dùng quyền phủ quyết bác bỏ quyết định này.

Đây không phải là lần đầu tiên, một tổng thống Mỹ dùng quyền lực của mình để bác bỏ một dự luật hay quyết định đã dược quốc hội thông qua.

Quyền phủ quyết của tổng thống không được quy định trong hiến pháp. Tuy nhiên, điều khoản thứ nhất (Article. 1) đòi hỏi mọi dự luật, nghị quyết hay bất cứ hành động pháp lý nào được quốc hội phê chuẩn đều phải trình lên tổng thống để được chấp thuận bằng chữ ký.

Dự luật, nghị quyết, hành động pháp lý có hiệu lực hay không tùy thuộc vào quyết định của tổng thống trong 10 ngày sau khi đệ trình.

Trong 10 ngày đó (không kể chủ nhật) tổng thống có thể ký chấp thuận. Dự luật, nghị quyết sẽ trở thành luật.

Tổng thống cũng có thể gửi trả lại bản đệ trình cho quốc hội trong vòng 10 ngày với một văn bản phản đối – Đó là quyền phủ quyết của tổng thống (Veto of President) - được gọi là Phủ quyết thông thường (Regular Veto) - khác với Phủ quyết bỏ túi (Pocket Veto).

Nếu tổng thống phủ quyết dự luật, nghị quyết được đệ trình thì quốc hội sẽ phải xem xét, bỏ phiếu để xóa bỏ quyền phủ quyết của tổng thống (Override the President's veto). Trong trường hợp này hạ viện cũng như thượng viện phải có đủ 2/3 số phiếu (HV 290/435) và (TV 67/100).

Đạt được điều này thì sự phủ quyết của tổng thống không có giá trị, văn bản đệ trình sẽ trở thành luật dù không có chữ ký của tổng thống.

Trong 10 ngày nếu tổng thống không phản ứng gì với văn bản được đệ trình, quốc hội không trì hoãn, dự luật, nghị quyết sẽ có hiệu lực pháp lý, trở thành luật.

Tổng thống cũng có thể không làm gì nhưng nếu trong 10 ngày đó quốc hội lại trì hoãn thì văn bản cũng trở nên không có giá trị trở thành luật. Trường hợp này được gọi là phủ quyết bỏ túi (Pocket Veto).

Cũng đã có trường hợp, tổng thống hoặc công khai hay trong các phiên họp quốc hội, tìm cách ảnh hưởng, tác động đến một dự luật bằng cách cảnh cáo sẽ dùng quyền phủ quyết của mình. Dù không có bằng chứng nào được lưu trữ lại, chứng minh một tổng thống trong quá khứ đã có hành động, lời nói hăm dọa quốc hội nhưng điều này đã trở thành một phần trong sinh hoạt chính trị của nước Mỹ.

Việc nhắc nhở quốc hội về quyền phủ quyết của mình, tổng thống muốn nói cho quốc hội biết rằng không nên phí thời gian cho dự luật, nghị quyết đó.

Hiện tại, một sắc luật đã được một số tiểu bang ban hành cũng như chờ biểu quyết, nhưng chưa thành luật liên bang, đó là đòi hỏi ứng cử viên tổng thống từ năm 2020 trở đi phải công khai hồ sơ thuế, nếu không sẽ không được ứng cử trong tiểu bang đó (2).

Nếu điều này thành luật liên bang, chắc chắn ông Donald Trump sẽ không thể ra ứng cử bất cứ nơi nào trên nước Mỹ khi ông từ chối không công khai hồ sơ thuế trong 5 năm vừa qua.

Đáng lẽ ra nước Mỹ nên có đạo luật này từ lâu, bởi nó nói lên sự trong sạch về tài chánh của ứng viên khi ra tranh cử tổng thống, chức vụ cao nhất về hành pháp. Sự trong sạch về tài chánh là một trong những yếu tố đạo đức cực kỳ quan trọng trong cương vị lãnh đạo quyền lực nhất của đất nước bởi người dân thấy rõ sự thanh liêm, chính trực của người lãnh đạo quốc gia.

Richard Nixon từ chức vì thủ đọan chính trị nhưng ông không lem nhem tài chánh, tiền bạc… đó ông chỉ bị phê bình, lên án vì nhơ nhớp chính trị, không bị dân chúng oán ghét vì tham nhũng, hối lộ, trốn thuế…

Trường hợp đảng Dân Chủ – đang chiếm đa số ở Hạ viện – dự trù đưa dự luật công khai hồ sơ thuế của ứng viên tổng thống thành luật liên bang, chắc chắn sẽ bị phản đối tại thượng viện khi ông Trump còn nắm quyền.

Ngay cả khi dự luật này được thông qua ở thượng viện thì ông Trump chắc chắn sẽ dùng quyền phủ quyết của mình để bác bỏ bởi dù đã hứa nhiều lần, Trump vẫn lần lửa, tìm cách trì hoãn, tránh né, không công bố hồ sơ thuế của mình theo phương châm Để Lâu Cứt Trâu Hóa Bùn.

Trong lịch sử Mỹ, người sử dụng quyền phủ quyết nhiều nhất là tổng thống Franklin D. Roosevelt, thứ nhì là Glover Cleverland.

Sử dụng quyền phủ quyết có những điều lợi là ngăn chận được những nghị quyết, dự luật không phù hợp với chủ trương của tổng thống, nội các hay của đảng. Tuy nhiên sự phủ quyết cũng có những bất lợi về sau, quyền phủ quyết sẽ bị lợi dụng khi người của đảng đối lập trở thành tổng thống.

Thạch Đạt Lang

(22/03/2019)

----------------------

(1) https://www.axios.com/states-tax-return-laws-presidential-2020-trump-88e84cce-7214-409d-b4c7-a24aad919bdb.html

(2) https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_United_States_presidential_vetoes

Additional Info

  • Author Thạch Đạt Lang
Published in Quan điểm

Lại chuyện ruồi bu

Thạch Đạt Lang, 19/02/2019

Ngày 27-28/02/2019 tại Hà Nội sẽ diễn ra cuộc họp thượng đỉnh giữa ông Donald Trump, tổng thống Mỹ và Kim Jong-un, chủ tịch nhà nước Bắc Hàn. Cuộc họp chưa diễn ra nhưng đã lôi cuốn sự chú ý, quan tâm của cả thế giới, đặc biệt của người dân Việt Nam.

tuyetvong0

Mẹ Việt Nam ơi chúng con vẫn còn đây ? Ảnh minh họa

Người Việt Nam bày tỏ sự quan tâm, háo hức, mong đợi cuộc họp một cách cuồng nhiệt, biểu lộ qua những bài viết, những đoản văn phổ biến tràn ngập trên mạng xã hội facebook, email, twitter…

Đặc biệt là lời kêu gọi biểu tình vào ngày 27-28/02/2019 và một lá thư được một trăm "nhân sĩ, trí thức xã hội chủ nghĩa, các tổ chức, xã hội dân sự" nổi tiếng trong nước lẫn hải ngoại đồng ký tên gửi đến ông Donald Trump được đăng trên nhiều tờ báo online.

Xin nói đến lá thư trước. Chỉ bàn đến nội dung lá thư vì không ai biết chắc chắn lá thư có đến tay Donald Trump không ? Trump có đọc lá thư đó khi nhận được không ?

Theo lời của Rex Tillerson, cựu bộ trưởng ngoại giao đầu tiên của Trump nhận xét về ông ta như sau : "Trump là một nhà độc tài, một kẻ ngu dốt, vô kỷ luật, không thích đọc, chỉ muốn làm những việc bất hợp pháp theo ý mình".

Đọc là thư 3 lần, người viết thật sự chẳng hiểu mục đích của lá thư là gì ? Phần đầu lá thư, sau khi giới thiệu những người ký tên, hoan nghênh lý do, sự hiện diện sắp tới của Trump ở Hà Nội, kể lể chuyện quá khứ giữa 2 nước... sau đó là khen ngợi thông điệp liên bang của ông Trump đọc vào dịp đầu năm 2019... rồi cuối cùng khẳng định chắc nich :

Nhân dân Việt Nam quyết bảo vệ Độc lập, Tự do, Toàn vẹn lãnh thổ của mình bằng mọi giá ; và để bảo vệ những quyền thiêng liêng ấy, chúng tôi sẽ phải tự cường bằng con đường cải tổ đất nước, dân chủ hóa, văn minh hóa, theo "một tiêu chuẩn sống mới cho thế kỷ 21" mà Hoa Kỳ đề xướng.

Làm thế nào để tự cường bằng con đường cải tổ đất nước, dân chủ hóa, văn minh hóa theo "một tiêu chuân sống mới cho thế kỷ 21 mà Hoa Kỳ đề xướng" khi mà những người ký tên vẫn chỉ rụt rè phản đối chế độ cộng sản bằng những thư ngỏ, kiến nghị, yêu sách… ?

Muốn cải tổ đất nước thì phải nắm chính quyền, phải có chính sách, kế hoạch dài hạn, ngắn hạn. Cải tổ đất nước bằng cách nào khi không có quyền lực trong tay, không có tổ chức chính trị đủ mạnh để đối đầu với chính quyền cộng sản, không có một dự án chính trị tương lai cho ra hồn ?

Dân chủ hóa đất nước theo phương thức nào khi đảng cộng sản vẫn lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện ? Mọi tiếng nói đối kháng đều bị bóp nghẹt từ trong trứng nước, bao nhiêu thư ngỏ, kiến nghị rồi đến yêu sách... đảng cộng sản vẫn trơ ra như gỗ đá dường như vẫn không thức tỉnh được thành phần trí thức, nhân sĩ này.

Làm sao để văn minh hóa xã hội khi nền giáo dục xã hội chủ nghĩa xuống cấp trầm trọng, thầy, cô giáo đánh đập, tra tấn, khủng bố, đe dọa học sinh nhan nhản khắp nơi ? Văn minh, văn hóa ở đâu khi vào dịp Tết đầu năm, lãnh đạo cộng sản từ địa phương đến trung ương lũ lượt thay phiên nhau đi lễ bái, cúng kiến, cầu an, hái lộc, xin phước phù hộ cho mình thăng quan, tiến chức, giầu có ?

Tiêu chuẩn sống mới cho thế kỷ 21 mà Hoa Kỳ đề xướng ra sao, ai soạn thảo, ban hành… hay cũng chỉ là America first ? Nếu có, đó có phải là mẫu mực sống cho tất cả mọi người trên thế giới ?

Tiêu chuẩn sống của người dân trong một đất nước phụ thuộc rất nhiều vào kinh tế, địa chính trị, xã hội, tôn giáo, văn hóa, giáo dục... Không thể đem tiêu chuẩn sống của người dân đất nước này áp dụng vào quốc gia khác.

Hơn thế nữa, thông điệp liên bang mà Donald Trump đã khẳng định "Nước Mỹ trên hết", vậy làm sao số phận nước Mỹ có thể gắn chặt với số phận mọi dân tộc trên thế giới để có thể đem tiêu chuẩn sống mới của Mỹ áp dụng vào Việt Nam ?

Một trăm nhân sĩ, trí thức, đại diện các tổ chức xã hội dân sự, một trăm bộ óc tinh hoa của đất nước đồng ký tên vào môt lá thư rỗng tuếch với những lời lẽ viển vông, mâu thuẫn, thiếu thực tế gửi cho một lãnh đạo nổi tiếng hoang tưởng ở một đất nước cách xa hàng chục ngàn cây số. Để làm gì ? Chẳng lẽ để chứng tỏ : Mẹ Việt Nam ơi chúng con vẫn còn đây ?

Ngoài lá thư với những ý tưởng sáo rỗng, lời văn cường điệu, tưởng cũng nên có đôi dòng về những lời kêu gọi biểu tình trong 2 ngày 27-28/02/2019.

Khi kêu gọi biểu tình, người kêu gọi phải đặt ra mục đích rõ ràng. Biểu tình để làm gì ? Hoan hô, cổ võ, ủng hộ hay phản đối, lên án hành động một cá nhân, một nhóm người hay một chủ trương, kế hoạch của một tổ chức, chế độ… ?

Muốn biểu tình thành công, đạt được mục đích, cuộc biểu tình cần được chuẩn bị, tổ chức chu đáo, kỹ lưỡng. Từ cờ, biểu ngữ, khẩu hiệu, loa phóng thanh... đến lực lượng giữ gìn trật tự, an ninh, phòng chống bị đàn áp, giải tán bởi sự tấn công của công an, dân phòng, cảnh sát cơ động và đặc biệt thành phần phá hoại là công an giả dạng người biểu tình.

Những lời kêu gọi biểu tình trên các mạng xã hội ngày 27-28/02/2019 không hề đưa ra một mục đích rõ ràng nào về lời kêu gọi của mình. Cờ quạt, biểu ngữ, slogan... cũng không nói đến phải như thế nào ? Hoan hô Donald Trump hay đả đảo Kim Jong-un, cầm cờ Mỹ hay cờ vàng, cờ đỏ, đòi hỏi hay yêu cầu chuyện gì… ?

Vậy xuống đường biểu tình để làm gì ? Để ăn nó đòn của công an, dân phòng, cảnh sát cơ động hay để bị bắt giữ, giam cầm ít ngày, bị kết án tù cho có tín dụng… ?

Không ai có quyền đòi hỏi, yêu cầu người khác phải tranh đấu, đòi hỏi tự do, dân chủ cho mình nhưng trí thức, nhân sĩ có bổn phận, trách nhiệm phải giải thích, hướng dẫn người dân đứng lên tranh đấu, đòi hỏi những quyền lợi mà họ đương nhiên được hưởng.

Nếu không làm tròn trách nhiệm, bổn phận của người trí thức thì nên im lặng, sẽ không ai trách cứ được mình nhưng xin đừng làm chuyện ruồi bu. Chẳng có đất nước nào có thể tự cường, bảo vệ được độc lập, tự do với những trí thức chỉ có khả năng viết thư ngỏ, kiến nghị, yêu sách.

Thạch Đạt Lang

(19/02/2019)

*************

Thư của 100 nhân sĩ, trí thức và các tổ chức xã hội dân sự gửi Tổng thống Mỹ

Thư của 100 nhân sĩ, trí thức, nhà hoạt động xã hội và tổ chức xã hội dân sự người Việt gửi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhân dịp ông tới Hà Nội dự họp Thượng đỉnh Mỹ – Triều

Kính thưa Ngài Donald Trump, Tổng thống Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ

Trước hết, chúng tôi, những nhân sĩ trí thức và nhà hoạt động xã hội người Việt yêu đất nước mình, yêu tự do dân chủ và hoà bình, xin nhiệt liệt hoan nghênh sự có mặt của Ngài tại Hà Nội trong cuộc họp Thượng đỉnh Mỹ-Triều ngày 27 và 28 tháng 2 năm 2019 sắp tới. Chúng tôi thành tâm cầu chúc, đồng thời tin tưởng vào sự thành công của cuộc gặp gỡ tối quan trọng đối với việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, đảm bảo nền hoà bình vững bền cho khu vực Châu Á-Thái Bình Dương và thế giới, mà Ngài đóng vai trò dẫn dắt trong tư cách người đứng đầu quốc gia hùng mạnh nhất và tiên tiến nhất.

Vai trò của Hoa Kỳ đối với thế giới, nhân dân Việt Nam và cả nhân loại đã nghe rõ Ngài khẳng định trong Thông điệp Liên bang năm 2019. Ngay trong lời mở đầu, sau khi nhấn mạnh một lần nữa rằng Hoa Kỳ "theo đuổi chính sách đối ngoại đặt lợi ích của nước Mỹ lên trên hết", Ngài lập tức nhắc đến "cuộc Thập tự chinh Vĩ đại – quân Đồng minh giải phóng Châu Âu trong Thế chiến thứ Hai" và tuyên bố : "Giờ đây, chúng ta phải bước đi mạnh bạo và can đảm vào chương mới của cuộc phiêu lưu vĩ đại của nước Mỹ, và chúng ta phải tạo nên một tiêu chuẩn sống mới cho thế kỷ 21". Và Ngài đã kết thúc thông điệp bằng lời cam kết gắn số phận của nước Mỹ với số phận mọi dân tộc trên thế giới : "Chúng ta phải giữ nước Mỹ trước hết trong tim mình. Chúng ta phải giữ tự do sống trong hồn mình. Và chúng ta phải luôn luôn giữ niềm tin vào số mệnh của nước Mỹ – một Quốc gia, dưới Thượng đế, phải là niềm hy vọng và lời hứa hẹn và ánh sáng và vinh quang giữa mọi quốc gia trên thế giới !".

Định mệnh từng gắn số phận của dân tộc Việt Nam với nước Mỹ trong một cuộc chiến mà hôm nay chắc chắn cả hai quốc gia đang thấm thía những hậu quả của nó. Hậu quả đau đớn nhất chính là việc một nước Trung Hoa trở nên hùng hổ, đang trắng trợn mở rộng cuộc xâm chiếm vùng biển và các đảo của Việt Nam trên biển Đông, đe dọa quyền tự do hàng hải của mọi quốc gia trên vùng biển quốc tế, thách thức uy quyền của Hoa Kỳ ở Châu Á-Thái Bình Dương.

Điều này đã được chính phủ của Ngài nhiều lần cảnh cáo, đặc biệt là trong lời lên án gay gắt của Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Mike Pompeo trong cuộc Đối thoại thường niên Mỹ-Trung về Ngoại giao và An ninh tháng 11 năm 2018.

Nhân dân Việt Nam ngày càng nhận thức rõ rằng nguy cơ bành trướng, xâm lược của Trung Hoa cộng sản hôm nay là sự tiếp nối tham vọng đế quốc hàng ngàn năm của các triều đại phong kiến Trung Hoa. Tham vọng ấy đã bị nhân dân chúng tôi đập tan nhiều lần trong quá khứ, và chắc chắn sẽ bị đập tan trong thời đại ngày nay.

Tham vọng ấy phải bị đập tan vì nó là bất chính, vì nó là tham vọng tước đoạt quyền Tự do thiêng liêng của dân tộc Việt Nam và các dân tộc Châu Á-Thái Bình Dương, quyền Tự do mà chúng tôi "giữ sống trong hồn mình" không khác gì nhân dân Mỹ mà Ngài nói đến trong thông điệp 2019.

Cũng bởi thế, nhân dịp Ngài có mặt tại Hà Nội, thủ đô nước chúng tôi trong những ngày sắp tới, chúng tôi xin khẳng định với Ngài, và thông qua Ngài, khẳng định với nhân dân Hoa Kỳ : Nhân dân Việt Nam quyết bảo vệ Độc lập, Tự do, Toàn vẹn lãnh thổ của mình bằng mọi giá ; và để bảo vệ những quyền thiêng liêng ấy, chúng tôi sẽ phải tự cường bằng con đường cải tổ đất nước, dân chủ hóa, văn minh hóa, theo "một tiêu chuẩn sống mới cho thế kỷ 21" mà Hoa Kỳ đề xướng.

Chúng tôi tin rằng, trong thời cuộc thế giới hôm nay, quyền lợi của Việt Nam và Hoa Kỳ là tương đồng ; một nước Việt Nam độc lập, hùng cường là đảm bảo vững chắc cho an ninh, hoà bình khu vực. Vì thế, trong cuộc đấu tranh để bảo vệ và cải tổ đất nước, chúng tôi tin vào sự ủng hộ của nhân dân và chính quyền các nước yêu tự do công lý, đặc biệt là Hoa Kỳ.

Xin Ngài nhận ở đây lời cảm ơn chân thành từ những người nói lên ý chí và tâm nguyện của phần lớn người Việt Nam sinh sống trong nước cũng như ở nước ngoài.

Hà Nội ngày 17 tháng 2 năm 2019

Nguyễn Quang A, Tiến sĩ Tin học, nguyên Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam, Hà Nội, Việt Nam

Nguyên Ngọc, Nhà văn, Hội An, Việt Nam

Chu Hảo, Tiến sĩ Vật lý, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ, Hà Nội, Việt Nam

Hoàng Hưng, Nhà thơ & Nhà báo, đồng sáng lập Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam, sống tại Sài Gòn, Việt Nam

Hoàng Dũng, Phó Giáo sư Tiến sĩ Ngôn ngữ, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Huệ Chi, Giáo sư, nguyên Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Viện Văn học, Hà Nội, Việt Nam

Mạc Văn Trang, Phó Giáo sư Tiến sĩ Tâm lý, Hà Nội, Việt Nam

Giuse Maria Lê Quốc Thăng, Linh mục, Sài Gòn, Việt Nam

Phaolô Nguyễn Thái Hợp, Giám mục giáo phận Hà Tĩnh, Việt Nam

Gioan Baotixita Huỳnh Công Minh, Linh mục, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Quốc Thái, Nhà báo, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Đình Đầu, Nhà nghiên cứu Lịch sử, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Trung Dân, Nhà báo, Sài Gòn, Việt Nam

Dương Tường, Nhà thơ & Dịch giả, Hà Nội, Việt Nam

Uông Đình Đức, Kỹ sư (về hưu), Sài Gòn, Việt Nam

Phạm Toàn, Nhà văn, Dịch giả, Nhà giáo và nghiên cứu Giáo dục, Hà Nội, Việt Nam

Tương Lai, nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam, nguyên thành viên Tổ Tư vấn Võ Văn Kiệt, sống tại Sài Gòn, Việt Nam

Phạm Xuân Yêm, nguyên Giám đốc Nghiên cứu CNRS và Đại học Paris-Sorbonne, Pháp

Phạm Nguyên Trường, Kỹ sư (về hưu), Dịch giả, Vũng Tàu, Việt Nam

Trần Ngọc Sơn, Kỹ sư, Pháp

Nguyễn Thanh Hằng, Dược sĩ, Pháp

Cù Huy Hà Vũ, Tiến sĩ Luật, tạm trú tại Hoa Kỳ

Nguyễn Thị Dương Hà, Luật sư, tạm trú tại Hoa Kỳ

Vũ Quốc Ngữ, Thạc sĩ, Giám đốc tổ chức "Người bảo vệ Nhân quyền", Việt Nam

Trần Bang, Kỹ sư, Cựu chiến binh, Sài Gòn, Việt Nam

Kha Lương Ngãi, nguyên Phó Tổng biên tập báo Sài Gòn Giải phóng, Sài Gòn, Việt Nam

Hồ Minh Tâm, Kiến trúc sư, Nhà thơ, Hà Nội, Việt Nam

Đỗ Đăng Giu, nguyên Giám đốc Nghiên cứu CNRS và Đại học Paris Sud, Pháp

Nguyễn Kiều Dung, Tiến sĩ Kinh tế, Hà Nội, Việt Nam

Bùi Hiền, Nhà thơ, Toronto, Canada

Nguyễn Đăng Hưng, Giáo sư Danh dự Đại học Liège (Bỉ), sống tại Sài Gòn, Việt Nam

Vũ Trọng Khải, Phó Giáo sư Tiến sĩ Kinh tế, Chuyên gia độc lập về chính sách phát triển nông nghiệp, Sài Gòn, Việt Nam

Phạm Gia Minh, Tiến sĩ Kinh tế, nguyên Phó Chủ tịch Hội Truyền thông Số, Hà Nội, Việt Nam

Lê Thân, Nhà hoạt động Xã hội, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng, Nha Trang, Việt Nam

Dương Đình Giao, Nhà giáo, Hà Nội, Việt Nam

Trần Minh Thảo, Nhà văn (Câu lạc bộ Phan Tây Hồ), Lâm Đồng, Việt Nam

Nguyễn Viện, Nhà văn, Sài Gòn, Việt Nam

Huỳnh Sơn Phước, nguyên Phó Tổng biên tập báo Tuổi trẻ¸ Hội An, Việt Nam

Đào Tiến Thi, Nhà nghiên cứu Ngữ văn, nguyên uỷ viên BCH Hội Ngôn ngữ Việt Nam, Hà Nội, Việt Nam

Ngô Kim Hoa (Sương Quỳnh), Nhà báo, Sài Gòn, Việt Nam

Vũ Thế Khôi, Nhà giáo Ưu tú, Hà Nội, Việt Nam

Lê Công Định, Luật gia, Sài Gòn, Việt Nam

Bùi Minh Quốc, Nhà thơ & Nhà báo, Đà Lạt, Việt Nam

Nguyễn Thị Khánh Trâm, Nghiên cứu viên Văn hóa, đã nghỉ hưu, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Võ Văn Tạo, Nhà báo, Nha Trang, Việt Nam

Nguyễn Thị Kim Chi, Nghệ sĩ Ưu tú, Sài Gòn, Việt Nam

Hà Quang Vinh, nguyên công chức chính quyền (đã nghỉ hưu), Sài Gòn, Việt Nam

Hồ Ngọc Nhuận, nguyên ủy viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam-Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Hồ Hiếu, nguyên Chánh văn phòng Ban Dân vận – Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Helen Nguyễn, Đạo diễn điện ảnh, Hoa Kỳ

Tiêu Dao Bảo Cự, Nhà văn, Đà Lạt, Việt Nam

La Khắc Hoà, Phó Giáo sư Văn học (về hưu), Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Khắc Mai, Giám đốc Trung tâm Minh Triết Việt¸ Hà Nội, Việt Nam

Đỗ Trọng Khơi, Nhà thơ, Thái Bình, Việt Nam

Lê Quốc Quân, Luật sư Nhân quyền, Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Thành Kiên, Biên tập viên Xuất bản, Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Thanh Phong, Nhà văn, Hà Nội, Việt Nam

Ngô Thị Kim Cúc, Nhà văn & Nhà báo, Sài Gòn, Việt Nam

Tô Nhuận Vỹ, Nhà văn, Huế, Việt Nam

Elisabeth Trần Thị Quỳnh Giao, nguyên Bề trên Giám tỉnh dòng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ, Sài Gòn, Việt Nam

Phạm Đình Trọng, Nhà văn, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Thế Hùng, Giáo sư Tiến sĩ, Phó chủ tịch Hội Cơ học Thủy Khí Việt Nam, Đà Nẵng, Việt Nam

Đinh Hoàng Thắng, Tiến sĩ, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan, Phó Chủ tịch Viện VIDS, Hà Nội, Việt Nam

Phan Đắc Lữ, Nhà thơ, Sài Gòn, Việt Nam

JB. Nguyễn Hữu Vinh, Kỹ sư, Nhà báo độc lập, Hà Nội, Việt Nam

Lê Mai Đậu, Kỹ sư (hưu trí), Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Khoa Thái Anh, Phiên dịch Toà án Di trú Hoa Kỳ, Oakland, California, Hoa Kỳ

Tống Văn Công, Nhà báo, nguyên Tổng biên tập báo Lao Động, hiện cư trú tại Hoa Kỳ

Nguyễn Văn Đài, Luật gia, Chủ tịch Hội Anh Em Dân Chủ, Bad Nauheim, Cộng hòa liên bang Đức

Nguyễn Quang Nhàn, Công chức về hưu, Đà Lạt, Việt Nam

Nguyễn Tường Thuỵ, Nhà báo độc lập, Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Gia Hảo, Nhà tư vấn kinh tế độc lập, Hà Nội, Việt Nam

Dương Thuấn (Dân tộc Tày), Nhà thơ, Nhà nghiên cứu văn hóa, Hà Nội, Việt Nam

Vũ Thành Sơn, Nhà văn, Sài Gòn, Việt Nam

Đặng Thị Hảo, Tiến sĩ Văn học, Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Đình Nguyên, Tiến sĩ Y khoa, Australia

Nguyễn Đăng Quang, Đại tá (về hưu), nguyên cán bộ Bộ Công An, Hà Nội, Việt Nam

Mai Thái Lĩnh, Nhà nghiên cứu, Câu lạc bộ Phan Tây Hồ, Đà Lạt, Việt Nam

Hà Sĩ Phu, Tiến sĩ Sinh học, Nhà văn & Nhà báo, Đà Lạt, Việt Nam

Nguyễn Xuân Diện, Tiến sĩ Văn học, Hà Nội, Việt Nam

Phạm Đức Nguyên, Phó Giáo sư Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Nguyên Bình, Nhà văn, Hà Nội, Việt Nam

Bửu Nam, Phó Giáo sư Tiến sĩ Văn học, Huế, Việt Nam

Lê Phú Khải, Nhà báo, Sài Gòn, Việt Nam

Lại Thị Ánh Hồng, Nghệ sĩ, Sài Gòn, Việt Nam

Lê Công Giàu, nguyên Tổng thư ký Tổng hội Sinh viên Sài Gòn 1966, Phó Bí thư Thành đoàn Thanh niên Cộng sản Thành phố Hồ Chí Minh 1975, Tổng giám đốc SAVIMEX, Sài Gòn, Việt Nam

Đào Công Tiến, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Sài Gòn, Việt Nam

Trần Minh Quốc, Nhà giáo trước 1975, Sài Gòn, Việt Nam

Huỳnh Nhật Hải, Hưu trí, Đà Lạt, Việt Nam

Huỳnh Nhật Tấn, Hưu trí, Đà Lạt, Việt Nam

Huỳnh Tấn Mẫm, nguyên Chủ tịch Tổng hội Sinh viên Sài Gòn, Tổng biên tập báo Thanh Niên, Đại biểu Quốc hội khóa 6, Uỷ viên Mặt trận Tổ quốcVN Thành phố Hồ Chí Minh, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Thị Thanh Bình, nhà văn, Hoa Kỳ

Lê Hoài Nguyên, Nhà thơ, Hà Nội, Việt Nam

Tuấn Khanh, Nhạc sĩ, Blogger, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Đan Quế, Bác sĩ, Đồng chủ tịch Hội Cựu tù nhân lương tâm Việt Nam, Sài Gòn, Việt Nam

Nguyễn Mai Oanh, Chuyên gia Nông nghiệp và Nông thôn, Sài Gòn, Việt Nam

DIỄN ĐÀN XÃ HỘI DÂN SỰ. Đại diện : Tiến sĩ Nguyễn Quang A

BAN VẬN ĐỘNG VĂN ĐOÀN ĐỘC LẬP VIỆT NAM. Đại diện : Nhà văn Nguyên Ngọc

BAUXITE VIỆT NAM. Đại diện : Giáo sư Phạm Xuân Yêm

CÂU LẠC BỘ LÊ HIẾU ĐẰNG. Đại diện : Lê Thân

_____

February 17, 2019

His Excellency Donald Trump,

President of the United States

The White House

Washington, DC

Dear Mr. President,

First of all, we, Vietnamese intellectuals and social activists who aspire independence, freedom, democracy and peace for our country, are elated at your decision to choose Vietnam for the US-North Korea summit on February 27 and 28, 2019 and fervently welcome your presence in Hanoi. We sincerely wish, and believe in the success of this crucial meeting for the non-nuclearization of the Korean peninsula, ensuring a sustainable peace for the Asia-Pacific region and the world. As leader of the most powerful and foremost nation of the free world, Your Excellency play a leading role in the outcome of this summit.

The people of Vietnam and all humanity have heard you clearly affirming the role of the United States in the world in your 2019 "State of the Union Address". In the opening words once stated that the United States "pursues a foreign policy that puts America’s interests first", you immediately refer to the "Great Crusade – The Allied liberation of Europe in World War II" and declare "Now We must walk boldly and courageously into the new chapter of America’s great adventure, and we must create a new standard of living for the 21st century". Just as you end the message with the pledge of committing America’s destiny with the fate of all nations in the world : "We must keep America first in our hearts. We must keep freedom alive in our souls. And we must always keep faith in America’s destiny – that one Nation, under God, must be the hope and the promise and the light and the glory among all the nations of the world !"

Fate once attached the Vietnamese nation to the United States’ in a war that today certainly have both countries understood deeply in our soul its consequences. The most painful consequence is that China as an aggressive and unfettered ambitious nation has blatantly expanded the conquest of Vietnam’s waters and islands on the South China Sea, threatening the freedom of navigation of all countries in the region, challenging the authority of the United States in the Asia-Pacific region.

This has been repeatedly warned by the U.S. government, especially in the harsh words of the US Secretary of State, Mike Pompeo, condemning China during the November 2018 annual US-China Foreign Affairs and Security Dialogue.

The Vietnamese people are increasingly and keenly aware that the threat of expansion and invasion by Communist China today is a continuation of the empire’s thousands years of feudal dynasties. That hegemon has been smashed by our people many times in the history, and will surely be smashed again in this century.

That wrong-headed ambition must be crushed today because it is unrighteous, because it is an ambition to deprive the sacred Freedom of the Vietnamese people and the peoples of Asia-Pacific, the freedom that we "keep alive in our souls" is no different from the American people you mention in the message of 2019.

Therefore, on the occasion of your historic summit meeting in our country’s capital in the coming days, we would like to resolutely affirm to you and the American people that the Vietnamese people are determined to protect our Independence, Freedom, and Territorial integrity at all costs ; and to protect those sacred rights, we will have to reform our country towards the democratic and civilized one, in accordance with the "new standard of living for the 21st century" that was initiated by the United States of America.

We believe that in today’s world, the interests of Vietnam and the United States are similar ; a strong and independent Vietnam would ensure the greater security and peace for the region. Therefore, in the struggle to protect and reform the country, we believe in the support of the people and governments of the free world, especially the United States of America.

Please accept here the sincere thanks and appreciation of those of us who express the will and aspiration of the majority of Vietnamese people living in the country as well as abroad.

We have the honor to remain,

******************

Gửi thư ngỏ tới Donald Trump để làm gì ?

Phạm Quang Tuấn, Tiếng Dân, 19/02/2019

Xuất hiện trên mạng một lá thư từ một số "nhân sĩ trí thức" gửi cho Tổng thống Trump nhân dịp ông này tới Việt Nam họp thượng đỉnh với Kim Jong-un. Hầu như toàn là những người mình biết và không ít thì nhiều dành sự kính trọng, và cũng đã từng nhiều lần ký thư ngỏ chung với họ. Nên càng ngạc nhiên khi đọc lá thư tào lao này. Thử phân tích vài chỗ :

### "Trước hết, chúng tôi, những nhân sĩ trí thức …" ("First of all, we, Vietnamese intellectuals..".)

Mới vào câu mào đầu đã thấy ngây thơ rồi. Trump vốn là người ghét trí thức (intellectuals), không tin các khoa học gia hay chuyên gia bất cứ ngành nào - kinh tế, chính trị, thậm chí tình báo (chẳng hạn chê các nhà khoa học về biến đổi khí hậu là sai). Giới trí thức Mỹ và thế giới ít nhất 95% chống ông ta, các kinh tế gia, Nobels laureates đã ký vô số thư ngỏ chống Trump khiến ông ta càng bực. Những người bầu cho Trump cũng toàn là giới phản trí thức (anti-intellectuals), ghét "tinh hoa" (anti-elitist). Vậy mà tự giới thiệu mình là… trí thức thì… :) Viết thư cho Trump mà tự xưng trí thức thì khác nào viết thư cho Hitler mà tự xưng là người Do Thái !

### "…và nhà hoạt động xã hội…" ("...and social activists")

Trump cũng không bao giờ quan tâm tới các nhà hoạt động xã hội. Lần trước thăm Việt Nam, ông ta có thăm hay nói về nhà hoạt động xã hội nào đâu, chỉ luôn miệng khen "phép màu Việt Nam" dưới chế độ CS. Ngoài ra, đi đến đâu trên thế giới ông ta cũng bị activists tổ chức biểu tình chống đối nên đọc chữ activists hẳn Trump phải giật mình ! (ở Việt Nam thì lần trước có activist Do Nguyen Mai Khoi nhưng bị nhà nước bịt miệng ngay :) )

### "Vai trò của Hoa Kỳ đối với thế giới, nhân dân Việt Nam và cả nhân loại đã nghe rõ Ngài khẳng định trong Thông điệp Liên bang năm 2019. Ngay trong lời mở đầu, sau khi nhấn mạnh một lần nữa rằng Hoa Kỳ "theo đuổi chính sách đối ngoại đặt lợi ích của nước Mỹ lên trên hết"…" :

Người ta đã đặt lợi ích của nước Mỹ lên trên hết thì còn kêu gọi gì nữa ? Ngay cả những đồng minh lâu đời như Tây Âu còn bất cần thì Việt Nam kêu cầu xuông có ích gì ?

### "Trung Hoa trở nên hùng hổ, đang trắng trợn mở rộng cuộc xâm chiếm vùng biển và các đảo của Việt Nam trên biển Đông, đe dọa quyền tự do hàng hải của mọi quốc gia trên vùng biển quốc tế, thách thức uy quyền của Hoa Kỳ ở Châu Á-Thái Bình Dương" :

Không sai, nhưng cái này là "dậy đĩ vén váy". Thực ra Trump cũng chẳng lưu tâm gì đến Biển Đông, nhưng có vẻ để cho thuộc hạ (Pence, Pompeo...) và quân đội làm gì thì làm.

### "Nhân dân Việt Nam ngày càng nhận thức rõ rằng nguy cơ bành trướng, xâm lược của Trung Hoa Cộng sản hôm nay là sự tiếp nối tham vọng đế quốc hàng ngàn năm của các triều đại phong kiến Trung Hoa. Tham vọng ấy đã bị nhân dân chúng tôi đập tan nhiều lần trong quá khứ, và chắc chắn sẽ bị đập tan trong thời đại ngày nay".

Trump có bao giờ lưu tâm đến lịch sử đâu, lịch sử nước ngoài lại càng không. Ông ta đã từng nói Cao Ly ngày xưa là 1 phần của nước Tàu !

### "Nhân dân Việt Nam quyết bảo vệ Độc lập, Tự do, Toàn vẹn lãnh thổ của mình bằng mọi giá ; và để bảo vệ những quyền thiêng liêng ấy, chúng tôi sẽ phải tự cường bằng con đường cải tổ đất nước, dân chủ hóa, văn minh hóa, theo "một tiêu chuẩn sống mới cho thế kỷ 21" mà Hoa Kỳ đề xướng".

Họ quên rằng Trump mới gọi Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là "một phép mầu vĩ đại của thế giới" và ông ta cùng ngoại trưởng Pompeo đang thúc giục Bắc Hàn theo gương Việt Nam. Thậm chí, cái "phép màu Việt Nam vĩ đại" này là 1 trong những luận điểm chính của Trump và niềm hy vọng Trump đặt vào để dụ dỗ Ủn. Vậy là tốt quá rồi, còn "tự cường" với "văn minh hóa" gì nữa.

### "Xin Ngài nhận ở đây lời cảm ơn chân thành từ những người nói lên ý chí và tâm nguyện của phần lớn người Việt Nam sinh sống trong nước cũng như ở nước ngoài".

Ô hay, mình hay chỉ trích cộng sản là hay tự tiếm xưng đại diện dân Việt Nam mà sao bây giờ lại thay mặt phần lớn người Việt để cảm ơn Trump ?

Và rốt cuộc, vẫn chẳng hiểu lá thư này nói gì, viết để làm gì.

Phạm Quang Tuấn

Nguồn : Dân Luận, 19/02/2019

********************

Nguyện vọng thoát Trung qua lá thư gửi Tổng thống Mỹ của nhân sĩ trí thức Việt Nam

Diễm Thi, RFA, 19/02/2019

Hôm 17/2/2019, trên các trang mạng xã hội xuất hiện bức thư của 100 nhân sĩ, trí thức và các tổ chức xã hội dân sự gửi Tổng thống Mỹ. Bức thư nêu lên vai trò của Hoa Kỳ đối với thế giới và nhân dân Việt Nam, và nhắc lại tuyên bố của Tổng thống Mỹ trong Thông điệp Liên bang năm 2019 rằng "Giờ đây, chúng ta phải bước đi mạnh bạo và can đảm vào chương mới của cuộc phiêu lưu vĩ đại của nước Mỹ, và chúng ta phải tạo nên một tiêu chuẩn sống mới cho thế kỷ 21".

thoat1

Người dân các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam rời bỏ nhà cửa trước cuộc xâm lược của Trung Quốc vào ngày 23/2/1979. AFP

Cựu Đại tá công an Nguyễn Đăng Quang, từng làm việc tại Bộ Ngoại giao, cũng là người tham gia soạn thảo lá thư, cho biết mục đích ra đời của lá thư :

"Nhân dịp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sắp sang Việt Nam họp Thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên (27 và 28/2/2019), lá thư này ra đời không chỉ để Tổng thống Mỹ biết (vì ông đã thừa hiểu), mà chính là để dư luận thế giới, đặc biệt dư luận Việt Nam, dư luận Trung Quốc và cả châu Á hiểu rằng, trước nguy cơ Việt Nam bị xâm lược biển đảo, thì Hoa Kỳ là đồng minh tự nhiên của Việt Nam".

Phó Giáo sư Tiến sĩ ngôn ngữ học Hoàng Dũng nói với RFA rằng trên danh nghĩa thì lá thư được gửi cho Tổng thống Mỹ, nhưng thực chất không phải gửi cho cá nhân tổng thống mà là gửi cho người đại diện Hoa Kỳ để lên tiếng với thế giới nguyện vọng thoát Trung của người Việt Nam :

"Chúng tôi cũng không mong ông Trump làm gì được cho Việt Nam. Tất cả các nguyên thủ quốc gia khi quyết định việc gì thì họ đều đặt quyền lợi quốc gia của họ lên trên, chứ không vì lá thư mà họ thay đổi, nhưng qua lá thư chúng tôi muốn nói với công luận quốc tế và với người dân Việt rằng chính phủ Việt Nam đang lơ lửng giữa hai xu hướng : Một là ngày càng chịu ảnh hưởng của Trung Quốc, và xu hướng thứ hai là muốn thúc đẩy càng nhanh càng tốt chuyển động thoát Trung.

Khi ông Trump và ông Kim Jong-un gặp nhau ở Việt Nam thì đây là thời điểm tốt để chúng tôi khẳng định lại là người Việt Nam thấy việc thoát Trung ngày càng cấp bách".

Ông dẫn chứng sự lúng túng của chính phủ Việt Nam trong mối quan hệ với Trung Quốc qua cách ứng xử vụ tưởng niệm 40 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc vừa qua, là một mặt bật đèn xanh cho báo chí viết những bài khá mạnh mẽ về cuộc chiến ngày 17/2/1979, nhưng mặt khác thì lại giới hạn càng lúc càng chặt.

Cuộc Hội thảo cấp quốc gia về Cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc do viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam tổ chức hôm 15/2/2019 tại Hà Nội đã không dám nói đó cuộc chiến tranh xâm lược, mà cũng không dám nêu tên Trung Quốc xâm lược. Trong buổi hội thảo tuyệt nhiên không có nhân vật chính trị cấp cao nào xuất hiện. Còn tại chuyến thăm nghĩa trang liệt sĩ hôm 17/2/2019 thì lại đưa một quan chức cấp cao nhưng đã rời khỏi chính trường đến dâng hoa, thắp hương, đó là nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Giáo sư Hoàng Dũng kết luận ‘Họ sợ !’ và nói thêm :

"Họ sợ hãi người dân nên phải ứng xử một cách vô văn hóa, đi ngược lại truyền thống dân tộc khi đem xe chở rác chắn ngang lối vào tượng đài Đức Trần Hưng Đạo, rồi cẩu lư hương đi chỗ khác…

Tất cả những điều đó cho thấy chính quyền Việt Nam đang rất lúng túng, tiến một bước lùi hai bước.

Và điều đó càng cho thấy cái thư của chúng tôi nhấn mạnh nguyện vọng của người Việt Nam là phải thoát Trung. Cái đó phải nói to ra cho thế giới biết và để thức tỉnh một bộ phận quan chức cũng như người dân để họ thấy đã đến lúc phải nói lên nguyện vọng đó".

Một điều xuyên suốt trong lá thư rất dễ nhận thấy là mối đe dọa từ Trung Quốc. Lá thư nhắc lại cuộc chiến Việt Nam mà ‘hậu quả đau đớn nhất chính là việc một nước Trung Hoa trở nên hùng hổ, đang trắng trợn mở rộng cuộc xâm chiếm vùng biển và các đảo của Việt Nam trên biển Đông, đe doạ quyền tự do hàng hải của mọi quốc gia trên vùng biển quốc tế, thách thức uy quyền của Hoa Kỳ ở châu Á-Thái Bình Dương.’

Cựu Đại tá Công an Nguyễn Đăng Quang khẳng định :

"Mục đích chính của những người tham gia ký tên thư này nói lên một điều là lợi ích của Hoa Kỳ và lợi ích của Việt Nam lúc này ở Biển Đông, mở rộng ra là Châu Á - Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương có cùng lợi ích là ngăn chặn sự bành trướng bá quyền của Trung Quốc, nên Việt Nam và Mỹ có thể là đồng minh với nhau trong vấn đề này. Khởi đầu là đồng lợi ích rồi có thể tiến tới là đồng minh về đối ngoại, sau này có thể mở rộng thành đối tác chiến lược toàn diện, chứ không phải chỉ là đối tác toàn diện như hiện nay".

Tại phiên điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ ngày 12/2/2019, đô đốc Philip Davidson, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương phát biểu rằng "Chúng ta phải chấp nhận một sự thật rằng tình hình Biển Đông đang thay đổi một cách nhanh chóng và chúng ta sẽ cần một cách tiếp cận mới. Điều này đòi hỏi chúng ta phải cân nhắc với một vài địa điểm Mỹ chưa đặt căn cứ quân sự tại khu vực này. Chúng tôi đang bàn bạc với các đối tác và đồng minh về khả năng thiết lập những cơ sở này".

thoat2

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Tổng Bí thư Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội vào ngày 6 tháng 11 năm 2015. AFP

Việt Nam là một trong những nước có tranh chấp chủ quyền Biển Đông với Trung Quốc, là nước nhỏ nằm bên cạnh Trung Quốc và luôn chịu áp lực, đe dọa từ Trung Quốc. Lá thư cũng nêu lên rằng nhân dân Việt Nam ngày càng nhận thức rõ rằng nguy cơ bành trướng, xâm lược của Trung Hoa Cộng sản hôm nay là sự tiếp nối tham vọng đế quốc hàng ngàn năm của các triều đại phong kiến Trung Hoa. Ông Nguyễn Đăng Quang nhận định Việt Nam phải có sự chuẩn bị từ trước chứ không để "nước đến chân mới nhảy" :

"Nếu Mỹ đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam thì rõ ràng Trung Quốc sẽ không dám xâm lược Việt Nam, nhưng điều đó lại không phù hợp với chính sách "ba không" của Việt Nam là "Không cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam ; không là đồng minh quân sự của bất kỳ quốc gia nào ; và không đi với nước này để chống nước kia".

Thế nhưng cái "không" thứ ba có thể thay đổi, nghĩa là để bảo đất nước, chống xâm lược thì buộc VN phải liên minh, tìm kiếm đồng minh với một nước thứ ba để bảo vệ Tổ quốc một khi Việt Nam bị một nước nào đó mạnh hơn xâm lược hay đe dọa xâm lược !

Vấn đề là phải chuẩn bị từ trước, để khi Việt Nam có nguy cơ bị xâm lược, hay bị xâm lược thì Việt Nam và Mỹ đã là đồng minh của nhau".

Mối đe dọa từ Trung Quốc là điều mà bất cứ người Việt Nam nào cũng nhận thấy, vì nó từ hàng ngàn năm qua rồi. Là người dân Việt Nam, cũng là một nghệ sĩ nổi tiếng luôn ủng hộ cho dân chủ, nhân quyền và thoát Trung, nghệ sĩ Kim Chi cho biết khi tham gia ký lá thư gửi cho Tổng thống Mỹ, bà không quá kỳ vọng nước Mỹ sẽ làm gì đó, bởi "người Mỹ họ thực dụng lắm. Cái gì có lợi cho họ thì họ làm, chứ không vì dân chủ nhân quyền của Việt Nam mà họ làm tất cả đâu".

Bà cho biết bà chỉ nghĩ đơn giản là bây giờ làm bất cứ điều gì để thúc đẩy tiến trình quan hệ Việt Nam với quốc tế tốt hơn, đi gần với dân chủ hơn là bà làm, và đây cũng là dịp để Hoa Kỳ thấy rằng người dân tin cậy ở sự hợp tác trong công cuộc đòi nhân quyền và thoát Trung ở Việt Nam.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 19/02/2019

*******************

100 trí thức, nhân sĩ Việt Nam gửi thư ngỏ cho Tổng thống Trump (Người Việt, 18/02/2019)

Một trăm nhân sĩ trí thức Việt Nam vừa gửi một bức thư ngỏ đến tổng thống Mỹ "tin vào sự ủng hộ của nhân dân và chính quyền các nước yêu tự do công lý, đặc biệt là Hoa Kỳ".

tuyetvong2

Hàng ngàn người ở Sài Gòn với băng-rôn, biểu ngữ ngày 10/6/2018 chống dự luật "Đặc khu kinh tế" mà họ cho rằng giúp Trung Quốc thôn tính Việt Nam. (Hình : AFP/Getty Images)

Nhân dịp Tổng thống Mỹ Donald Trump sắp đến Hà Nội vào hai ngày cuối tháng Hai để họp thượng đỉnh với Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un, 100 nhân sĩ, trí thức và nhà hoạt động xã hội người Việt "yêu đất nước mình, yêu tự do dân chủ và hoà bình", cả trong và ngoài nước Việt Nam, vừa gửi một bức thư ngỏ cho ông Trump bầy tỏ sự hoan nghênh chủ trương "cam kết gắn số phận của nước Mỹ với số phận mọi dân tộc trên thế giới" của chủ nhân Tòa Bạch Ốc qua bản thông điệp liên bang ngày 6 tháng Hai, 2019 vừa qua.

Họ nhắc ông Trump rằng, "Định mệnh từng gắn số phận của dân tộc Việt Nam với nước Mỹ trong một cuộc chiến mà hôm nay chắc chắn cả hai quốc gia đang thấm thía những hậu quả của nó. Hậu quả đau đớn nhất chính là việc một nước Trung Hoa trở nên hùng hổ, đang trắng trợn mở rộng cuộc xâm chiếm vùng biển và các đảo của Việt Nam trên biển Đông, đe dọa quyền tự do hàng hải của mọi quốc gia trên vùng biển quốc tế, thách thức uy quyền của Hoa Kỳ ở Châu Á-Thái Bình Dương".

Trong hoàn cảnh của Việt Nam, các nhân sĩ trí thức viết trong bức thư rằng : "Nhân dân Việt Nam ngày càng nhận thức rõ rằng nguy cơ bành trướng, xâm lược của Trung Hoa cộng sản hôm nay là sự tiếp nối tham vọng đế quốc hàng ngàn năm của các triều đại phong kiến Trung Hoa. Tham vọng ấy đã bị nhân dân chúng tôi đập tan nhiều lần trong quá khứ, và chắc chắn sẽ bị đập tan trong thời đại ngày nay".

"Tham vọng ấy phải bị đập tan vì nó bất chính, vì nó là tham vọng tước đoạt quyền tự do thiêng liêng của dân tộc Việt Nam và các dân tộc Châu Á-Thái Bình Dương, quyền Tự do mà chúng tôi ‘giữ sống trong hồn mình’ không khác gì nhân dân Mỹ mà Ngài nói đến trong thông điệp 2019".

Cũng bởi thế, nhân dịp Tổng thống Trump đến Hà Nội, 100 nhân sĩ trí thức người Việt "xin khẳng định với Ngài, và thông qua Ngài, khẳng định với nhân dân Hoa Kỳ : Nhân dân Việt Nam quyết bảo vệ Độc lập, Tự do, Toàn vẹn lãnh thổ của mình bằng mọi giá ; và để bảo vệ những quyền thiêng liêng ấy, chúng tôi sẽ phải tự cường bằng con đường cải tổ đất nước, dân chủ hóa, văn minh hóa, theo ‘một tiêu chuẩn sống mới cho thế kỷ 21’ mà Hoa Kỳ đề xướng".

Các nhân sĩ trí thức người Việt tin rằng "trong thời cuộc thế giới hôm nay, quyền lợi của Việt Nam và Hoa Kỳ là tương đồng ; một nước Việt Nam độc lập, hùng cường là đảm bảo vững chắc cho an ninh, hoà bình khu vực. Vì thế, trong cuộc đấu tranh để bảo vệ và cải tổ đất nước, chúng tôi tin vào sự ủng hộ của nhân dân và chính quyền các nước yêu tự do công lý, đặc biệt là Hoa Kỳ".

Bức thư ngỏ gửi Tổng thống Trump đề ngày 17 tháng Hai, 2019, được phổ biến rộng rãi trên mạng xã hội. Trong số những người đầu tiên ký tên, người ta thấy có Tiến sĩ Nguyễn Quang A ; Nhà văn Nguyên Ngọc, Tiến sĩ Chu Hảo, nhà thơ Hoàng Hưng, Tiến sĩ ngôn ngữ Hoàng Dũng, Giáo sư Nguyễn Huệ Chi, Tiến sĩ tâm lý Mạc Văn Trang, Linh mục Giuse Maria Lê Quốc Thăng, Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp, Linh mục Gioan Baotixita Huỳnh Công Minh…(TN)

********************

Thư ngỏ cho Tổng thống Trump nhân thượng đỉnh Hoa Kỳ - Bắc Triều Tiên về vấn đề Biển Đông (RFA, 19/02/2019)

Truyền thông quốc tế đã thông báo chính thức về cuộc họp thượng đỉnh giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un sẽ diễn ra vào ngày 27 và 28 tháng 2 năm nay tại Hà Nội.

tuyetvong3

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un trong Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Bắc Hàn ở Singapore ngày 12/6/2018. AFP

Những tháng đầu năm, trong lịch sử cận đại của Việt Nam cũng là thời điểm nhắc nhớ lại những sự kiện đau thương với Trung Quốc :

- Ngày 19/1/1974 Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa gây nên cái chết của 75 binh sĩ và thủ thủ Việt Nam Cộng Hòa

- Ngày 17/2/1979 Trung Quốc xâm lăng Việt Nam để ủng hộ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ

- Và ngày 14/3 năm nay cũng đánh dấu 31 năm Trung Quốc chiếm Trường Sa, 64 binh sĩ đã hy sinh trong trận thủy chiến Gạc Ma

Trong bối cảnh đó, ngày 14/2 vừa qua Tiến sĩ Lê Trung Tĩnh, thuộc Quỹ Nghiên cứu Biển Đông, Nhóm Biển Đông tại Pháp đã phổ biến lá thư ngỏ gửi Tổng thống Trump để kêu gọi ông chú ý đến những sự kiện này và coi đó như một mối đe dọa của nền hòa bình Quốc tế, nhất là ở khu vực Biển Đông. Đồng thời đề nghị Tổng thống Hoa Kỳ yêu cầu Trung Quốc tôn trọng quyền tự do hàng hải và luật pháp Quốc tế. Ông Lê Trung Tĩnh chia sẻ về động lực thúc đẩy nhóm Biển Đông viết lá thư kêu gọi này :

Tôi muốn gửi thông điệp này đến Tổng thống Mỹ, kể lại những câu chuyện lịch sử của nước Việt Nam đối với Hoa Kỳ và Quốc tế và từ đó, cũng mong muốn gửi những đề nghị đối với Tổng thống Mỹ kêu gọi Trung Quốc đưa tranh chấp Hoàng Sa ra tòa án công lý quốc tế. Nếu Trung Quốc luôn mạnh miệng nói rằng họ có bằng chứng chủ quyền trên Hoàng Sa là mạnh nhất, tại sao họ không chấp nhận đưa phán quyết này ra một bên thứ ba ?

Lá thư không chỉ đề cập đến những giải pháp quân sự mà còn kệu gọi sự hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ cũng như các nước trong khu vực để có những giải pháp chính trị, kinh tế xã hội hầu đối phó với các kế hoạch chiếm lãnh toàn bộ biển Đông của Trung Quốc :

Tôi cũng mong muốn rằng Việt Nam có những hợp tác mạnh mẻ hơn với Mỹ trong công việc tuần tra trên biển và không chỉ Việt Nam, tôi cũng mong muốn những nước khác trong khu vực bị ảnh hưởng bởi đường 9 đoạn cùng hợp tác nhiều hơn với Mỹ để có thể giải quyết được công việc này.

Ông Thành Đỗ một cư dân ngoại ô Paris, vui mừng trước ý tưởng này :

Tôi rất vui mừng khi thấy có những người lợi dụng cơ hội Tổng thống Mỹ đến Việt Nam để viết một lá thư ngỏ như vậy. Đó là một ý kiến rất hay. Nếu không ai làm gì hết thì sẽ không ai nghĩ đến Việt Nam đâu, chúng ta phải biết lợi dụng cơ hội, nắm bắt thời cơ.

Căm phẩn về việc Trung Quốc xâm chiếm biển đảo cũng như đàn áp ngư dân đánh cá trong phạm vi được coi là chủ quyền của Việt Nam là lý do mà ông Nguyễn Vũ Bình, một nhà báo tự do đang sống tại Việt Nam ký tên vào lá thư này, ông nói :

Việc thôn tính biển Đông của Trung Quốc cũng như là o ép những ngư dân vi phạm trắng trợ luật pháp quốc tế. Và chúng ta muốn giữ chủ quyền biển đảo cũng như là giữ cho những ngư dân tự do đánh bắt cá thì chúng ta phải đưa vấn đề này ra quốc tế. Đó là một yêu cầu rất chính đáng và rất là đúng. Vì thế tôi đã ký bức thư ngỏ đó.

tuyetvong4

Chủ tịch nước Trần Đại Quang (phải) và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (trái) nói chuyện tại cuộc gặp song phương ở Hà Nội hôm 12/11/217 AFP

Sau khi lá thư được đưa lên mạng ngày 14/2, sau bốn ngày đã thu được gần 2000 chữ ký. Bên cạnh đó, có rất nhiều ý kiến đóng góp, trong đó có người ái ngại cho rằng cách đây 5 năm Quỹ Nghiên Cứu Biển Đông đã gửi một lá thư cho Liên Hiệp Quốc và không có phản hồi, Tiến sĩ Lê Trung Tĩnh cho rằng lần này sẽ khác, và nếu không có giá trị ngay lập tức thì cũng sẽ có ảnh hưởng về sau này, ông nói :

Chúng tôi xin thưa rằng lá thư này có một giá trị tích cực và thực sự hơn vì nó gửi đến một người cụ thể, một người có quyền lực cụ thể với những khả năng cụ thể, đó là Tổng thống Mỹ Donald Trump ! Khi họ nghe tiếng nói của hàng trăm ngàn người đến với họ khi họ đến đất nước đó thì một cách tự nhiên họ sẽ lắng nghe và suy xét để có những hành vi tương ứng. Nếu không ngay bây giờ, thì có thể là sau đó hay những điều chỉnh chính sách.

Cũng có người cho rằng những thư ngỏ hay pétition đều sẽ không đem lại hiệu quả, Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, một trong những người đầu tiên đã ký tên vào lá thư này, lại có suy nghĩ khác :

Quỳnh nghĩ là tất cả những động thái, những chữ ký dù lớn hay nhỏ, tất cả những thỉnh nguyện thư ít nhiều đều có hiệu quả. Và với chuyến viếng thăm lần này của Tổng thống Hoa Kỳ, Quỳnh nghĩ ít nhất đây cũng là một động thái chứng tỏ cho nhà nước Việt Nam thấy rằng người Việt khắp nơi trên thế giới, người Việt trong và ngoài nước không bao giờ từ bỏ cái khát khao dành lại Hoàng Sa và Trường Sa và điều đó sẽ được thực hiện bằng sự văn mình, tiến bộ và luật pháp Quốc tế.

Theo kỹ sư Đỗ Thành, tùy theo bối cảnh tranh chấp, tùy trường hợp mà thời gian để đưa một vụ kiện ra tòa án quốc tế là 50 năm, và thời hạn đó với Hoàng sa đã gần kề, ông cho biết :

Chúng ta có đầy đủ yếu tố lịch sử và pháp lý để kiện vấn đề Hoàng Sa và Trường Sa ra tòa án Quốc tế, chúng ta có đủ quyền để làm điều đó. Và xin thưa một điều khá quan trọng là theo luật pháp quốc tế thì một đất đai nào đó , nếu sau 50 năm mà chúng ta không kiện ra tòa án quốc tế thì coi như chúng ta mặc nhiên công nhận là điều đó đúng. Chúng ta chỉ còn có 5 năm nữa thôi, nếu không kiện thì chúng ta mặc nhiên công nhân Hoàng Sa thuộc về chủ quyền không thể chối cãi của Trung Quốc . Xin thưa như vậy. Chúng ta phải làm điều đó bởi vì tiền đồ của dân tộc, bởi vì tương lai, bởi vì giang sơn của Tổ Quốc, chúng ta không thể ngồi im được.

Với hàng ngàn phóng viên, báo chí quốc tế sẽ có mặt tại Hà Nội, nhà báo Nguyễn Vũ Bình tin rằng lá thư sẽ tạo được sự chú ý của Tổng thống Hoa kỳ vì vấn đề tự do hàng hải không chỉ liên quan đến Việt Nam, ông nói :

Sự tranh chấp ở biển Đông không chỉ giữa Việt Nam và Trung Quốc mà có cả Mỹ và Trung Quốc về vấn đề chiến lược biển Đông rồi tự do hàng hải nên tôi nghĩ Tổng thống Trump cũng sẽ quan tâm đến lá thư của người dân Việt Nam yêu cầu như thế. Nó tác động đến mức nào, như thế nào thì không nói được nhưng tôi nghĩ nó sẽ có tác động nhất định, có sự chú ý nhất định.

Gần đây truyền thông lề đảng gọi Trung Quốc là xâm lược, nhưng vẫn đàn áp những sự kiện tưởng nhớ Hoàng Trường Sa, nhà báo Nguyễn Vũ Bình nhận định về sự mâu thuẩn này :

Nhà nước Việt Nam lúc nào cũng nói Hoàng Sa Trường Sa là của Việt Nam mà bị Trung Quốc xâm chiếm, thế nhưng việc quan trong nhất là khởi tiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế thì Việt Nam lại không làm. Đó là những điều ngịch lý, rồi những người trong phong trào dân chủ khi muốn ra thắp hương tưởng niệm những kiệt sĩ đã hy sinh trong chiến tranh biên giới thì đều bị giữ ở nhà, người nào ra đến nơi chưa làm được gì đã bị bắt hết cả. Chứng tỏ đây không phải là thực tâm.

Trả lời câu hỏi : Thế các bạn chờ đợi gì từ lá thư này, ông Lê Trung Tĩnh nói :

Tôi viết lá thư này không phải là một công việc để cho vui. Tôi viết lá thư này vì mong muốn Tổng thống Mỹ Donald Trump đọc nó và có những hành động tương ứng vì tương lai tươi sáng của Việt Nam, vì hòa bình, vì ổn định, vì sự hợp tác chặc chẻ hơn nữa giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Tôi mong rằng điều đó sẽ được thực hiện và tôi sẽ cố gắng tạo mọi điều kiện cho việc đó được thực hiện.

Cùng với ý tưởng đó, chị Nguyễn Ngọc Như Quỳnh hy vọng :

Quỳnh mong rằng lá thư này sẽ được sự quan tâm của chính giới Hoa Kỳ, và nếu nó được đặt lên bàn trao đổi với nhà nước Việt Nam thì đó sẽ là một kết quả đáng khích lệ cho giới hoạt động Dân chủ tại Việt Nam và đặc biệt là cho những kết quả miệt mài của Quỹ Nghiên Cứu Biển Đông.

Lá thư này, theo ông Lê Trung Tĩnh, không phải là một giấc mơ, đó là hành trình tiến đến công lý từ chữ ký của mỗi người, ông kêu gọi :

Chúng tôi cần sự tham gia của tất cả bạn của tất cả mọi người Việt, của tất cả công dân trên thế giới ký tên vào lá thư và chia sẻ nó với càng nhiều người càng tốt.

Tường An

Additional Info

  • Author Thạch Đạt Lang, Phạm Quang Tuấn
Published in Quan điểm
Trang 1 đến 2