Pháp đưa nhân quyền lên hàng đầu trong tuyên bố chung, liệu Việt Nam có thay đổi ? (RFA, 29/03/2018)

Tuyên bố chung Việt – Pháp đưa ra sau chuyến thăm của ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho thấy hai bên đã thống nhất đặt vấn đề dân chủ nhân quyền lên mục thứ hai, nhưng có thể coi là mục đầu tiên bởi vì thực chất điều 1 thường chỉ mang tính chất ngoại giao.

Tổng Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam ông Nguyễn Phú Trọng gặp gỡ Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ảnh chụp hôm 27/3/2018. AFP

Trong số 29 điều được nêu ra trong bản tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đối tác chiến lược Việt Pháp, có thể nhìn thấy ngay mục về nhân quyền nằm trong điều thứ 2, nguyên văn như sau :

"Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người và các quyền tự do cơ bản phù hợp với mục đích và nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc và phù hợp với những cam kết quốc tế mà hai bên cùng tham gia ký kết, vì sự phát triển của mỗi nước".

Như vậy trong chuyến thăm lần này chuyện nhân quyền có vẻ như được Pháp quan tâm ưu ái hơn so với bản tuyên bố chung năm 2013 khi ông cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sang Paris, lúc đó nhân quyền được đặt xuống mục thứ 6.

Từ Hà Nội, nhà hoạt động dân sự Tiến sĩ Nguyễn Quang A đánh giá bản tuyên bố chung lần này là một bước tiến quan trọng cho thấy Pháp quan tâm hơn đến tình hình nhân quyền ở Việt Nam. Mặc dù trong buổi họp báo, phía Pháp không hề nhắc đến nhân quyền, nhưng Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng Pháp quan tâm đến kết quả thực chất hơn là sự quảng cáo rầm rộ.

Tôi nghĩ đó là điều đáng mừng về phía chính phủ Pháp và tôi nghĩ chắc chắn nó sẽ có tác động nào đó đến cách hàng xử của chính quyền Việt Nam. Bởi vì thực sự Hiệp định Tự do Thương mại song phương giữa Việt Nam và EU tuy đã đàm phán xong rồi nhưng vẫn chưa được ký và năm 2018 là một năm bản lề trong việc có ký hay thông qua được hay không.

Chuyến thăm Pháp của ông Nguyễn Phú Trọng lần này được nhận xét mục đích muốn thúc đẩy Hiệp định Tự do Thương mại với EU sẽ được ký trong năm nay. Khối EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam chỉ sau Hoa Kỳ. Nhưng kể từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Donald Trump gia tăng việc áp thuế lên nhiều mặt hàng của Việt Nam như nhôm, thép, và thậm chí cá ba sa bị đánh thuế lên đến hơn 100%.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A nhắc lại vụ việc ông Trịnh Xuân Thanh được nói là bị Việt Nam bắt cóc từ Đức. Ông Nguyễn Quang A cho rằng đây là hành động làm mất hình ảnh của Việt Nam trong mắt cộng đồng Châu Âu, mà theo ông chính ông Nguyễn Phú Trọng là người ra lệnh.

Ông Trịnh Xuân Thanh là một quan chức bị cáo buộc tham nhũng của Tập đoàn dầu khí Việt Nam, trốn sang Đức xin tị nạn vào năm 2016.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng Việt Nam đang muốn gỡ gạc lại những tiếng xấu bấy lâu nay lan truyền trong cộng đồng Châu Âu, vì vậy có thể sẽ thay đổi một số chính sách về nhân quyền :

Tôi nghĩ rằng chắc chắn nó sẽ có tác động nào đấy nhưng bảo rằng nó sẽ có tác động quyết định hoặc rất lớn đến cách ứng xử của chính quyền Việt Nam thì tôi nghĩ rằng không, bởi vì đối với chính quyền Việt Nam họ cân nhắc rất nhiều yếu tố và chính quyền Việt Nam chỉ thay đổi khi áp lực ở nước ngoài như trường hợp này chứng tỏ tăng lên nhưng áp lực trong nước cũng phải tăng lên. Và bản thân họ thấy rằng nếu có thỏa mãn áp lực bên trong và bên ngoài đó thì họ mới giữ được vị thế của mình.

Cuối năm ngoái, Đại diện lãnh đạo Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã lên tiếng yêu cầu EU không nên đưa nhân quyền vào nội dung Hiệp định Tự do Thương mại giữa hai phía, viện lý do là Việt Nam luôn phối hợp với quốc tế để bảo vệ tốt hơn quyền con người.

Trước khi ông Nguyễn Phú Trọng sang Pháp, một số tổ chức về nhân quyền như Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền, Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, và Hội Nhân quyền Pháp quốc, đã ký tên chung bức Thư Ngỏ gửi Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron yêu cầu Tổng Thống áp lực Việt Nam giải toả đàn áp nhân quyền và tôn giáo, hủy bỏ các điều luật phản chống nhân quyền, và trả tự do cho các tù nhân lương tâm.

Ông Andrea Giorgetta, Trưởng Phòng Á Châu của Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền nói với RFA :

Hiển nhiên Việt Nam là cựu thuộc địa Pháp, nhưng ngày nay ảnh hưởng Pháp vẫn còn trên các lĩnh vực văn hoá, chính trị và kinh tế. Thật là điều quan trọng khi Tổng Thống Macron gửi một thông điệp thẳng thắn tới Tổng Bí thư Trọng làm sáng tỏ tình trạng nhân quyền sa sút tại Việt Nam, đặc biệt về hoàn cảnh các tổ chức xã hội dân sự bị o ép trong một không gian khép kín, việc sử dụng các điều luật hạn chế nhân quyền, và không ngừng tiếp diễn đàn áp tự do ngôn luận, biểu tình và tự do tôn giáo.

Ngoài ra, Tổ chức Phóng viên Không biên giới cũng yêu cầu chính phủ Pháp đặt 3 câu hỏi bị cho là "cấm" về nhân quyền ở Việt Nam và yêu cầu ông Nguyễn Phú Trọng trả lời.

Chúng tôi cũng trao đổi với nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa, một thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ, một tổ chức bảo vệ dân chủ nhân quyền ở Việt Nam thời gian qua bị đàn áp bắt bớ mạnh tay. Ông Nguyễn Xuân Nghĩa cho rằng Liên minh Châu Âu nói chung và Pháp nói riêng đang thực hiện một chủ trương buộc Việt Nam phải thay đổi, đặc biệt là sau vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh và hàng loạt vụ đàn áp nhân quyền "khét tiếng" gần đây :

Chính vì vậy khi ông Trọng sang Pháp, việc đầu tiên là sự đón tiếp long trọng đã không có. Thứ hai, khi họ đưa vấn đề dân chủ nhân quyền lên hàng thứ hai, điều đó chứng minh Liên minh Châu Âu đã coi trọng nhân chủ nhân quyền và đã thấy thực chất những tuyên bố của Nhà nước cộng sản Việt Nam đối với dân chủ nhân quyền cho nhân dân Việt Nam là hoàn toàn không có, hoàn toàn giả dối.

Việt Nam thường xuyên cam kết thúc đẩy nhân quyền trước mắt quốc tế, và thậm chí còn đưa ra những bản công bố về thành tựu nhân quyền của họ trong thời gian qua. Nhưng giới hoạt động cho biết suốt năm ngoái và đầu năm nay, họ bị đàn áp và bỏ tù hết sức tàn bạo. Năm ngoái, chỉ trong vòng hai tuần lễ, 5 thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ đã bị bắt.

Ngay khi ông Trọng còn đang ở Pháp, ca sĩ Mai Khôi, một nhà hoạt động vì tự do ngôn luận ở Việt Nam đã bị cơ quan chức năng câu lưu tại Hà Nội khi vừa đáp chuyến bay về từ Châu Âu.

Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa nhận thấy qua cách gián tiếp thúc giục thay đổi tình hình nhân quyền của Pháp, thời gian tới Việt Nam có thể sẽ nhẹ tay hơn với giới hoạt động để đổi lấy các lợi ích kinh tế.

******************

Việt Nam phản bác phúc trình của chuyên gia nhân quyền LHQ (VOA, 29/03/2018)

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam, Dương Chí Dũng, ngày 28/3 lên tiếng phản bác "mạnh mẽ" một phúc trình của các chuyên gia nhân quyền Liên Hiệp Quốc về điều kiện làm việc tồi tệ của các nữ công nhân công ty Samsung tại Việt Nam.

Cảnh sát phải can thiệp trong vụ bạo động tại nhà máy Samsung ở Bắc Ninh vào ngày 28/2/2017.

"Thông cáo thể hiện sự không chuyên nghiệp, thiếu thiện chí, không khách quan, vô tư, không tuân thủ Quy tắc ứng xử sự và Quy chế hoạt động của các thủ tục đặc biết khi đưa những thông tin và quan ngại không có cơ sở, cũng như đánh giá tiêu cực về việc cơ quan chức năng Việt Nam trao đổi với một số cá nhân về vụ việc", TTXVN dẫn lời Đại sứ Dương Chí Dũng trả lời phỏng vấn báo chí về thông cáo được các chuyên gia Liên Hiệp Quốc đưa ra ngày 20/3.

Phúc trình dài 46 trang của Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Môi trường trong Phát triển (CGFED) và tổ chức phi chính phủ của Thụy Điển IPEN, được công bố vào tháng 11/2017, cho biết có khoảng 80% công nhân làm việc tại Samsung là phụ nữ.

Các nữ công nhân phải làm việc trong điều kiện bị chèn ép và thiếu an toàn. Họ bị buộc phải tăng ca với mức lương rẻ mạt. Nhiều công nhân đã kiệt sức khi phải đứng suốt ca làm việc kéo dài từ 9-12 giờ, thường xuyên bị đổi ca làm sáng, tối. Thậm chí, ngay cả nữ công nhân mang thai cũng phải đứng làm việc nhiều giờ và không dám nghỉ giữa ca vì sợ bị cắt lương. Sức khỏe của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi phải tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, phóng xạ, sóng điện từ… mà không hề được bảo vệ bằng các quy định cụ thể về an toàn lao động, dẫn đến nguy cơ bị ung thư hay mắc các bệnh về tim mạch, mắt, bao tử, xương khớp…

Công nhân đến làm việc tại nhà máy Samsung ở Thái Nguyên.

Với mục tiêu thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI), Việt Nam có nhiều chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực điện tử, ngành công nghiệp đóng góp đặc biệt cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Các chuyên gia Liên Hiệp Quốc cho rằng điều này đã gây nguy hại cho môi trường cũng như sức khỏe của công nhân tại Việt Nam.

Samsung hiện sản xuất tới 50% điện thoại tại Việt Nam. Chỉ có 8% sản phẩm của tập đoàn này được sản xuất ở Hàn Quốc.

Lợi nhuận của các nhà máy Samsung tại Việt Nam năm 2016 đạt 36 tỷ đôla và sản phẩm được xuất đi 78 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Sau khi phúc trình được công bố, Samsung đã lên tiếng phản đối với lý do các cuộc phỏng vấn chỉ dựa trên 45 công nhân, trong khi có tới hơn 100.000 người làm việc cho tập đoàn này tại Việt Nam.

Xảo ngôn "Việt Nam luôn quan tâm và bảo đảm các quyền con người" (nhân quyền) đã khiến một nước Pháp hiền hòa phải thay đổi quan niệm của mình.

Sau 5 năm tính từ năm 2013, nội dung và cách thức đề cập về nhân quyền trong bản tuyên bố chung Việt – Pháp đã được người Pháp điều chỉnh một cách đầy chủ ý.

Cuộc gặp Macron – Trọng : Tổng thống Pháp đã đề cập một cách nhấn mạnh về tình hình nhân quyền tại Việt Nam. Ảnh : Vietnamnet

Theo "Tuyên bố chung Việt Nam – Pháp" – bản văn được phát ra cho báo chí sau bữa ăn trưa giữa Tổng thống Macron và Nguyễn Phú Trọng, "Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người và các quyền tự do cơ bản phù hợp với mục đích và nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc và phù hợp với những cam kết quốc tế mà hai bên cùng tham gia ký kết, vì sự phát triển của mỗi nước. Việt Nam và Pháp nhắc lại sự coi trọng các mục tiêu và nguyên tắc mà các cơ quan của Liên hợp quốc theo đuổi, trong đó có tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc".

Vào tháng Chín năm 2013, trong chuyến công du Pháp của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Thủ tướng Jean – Marc Ayrault, hai bên đã ra bản tuyên bố chung với nội dung liên quan nhân quyền : "Pháp và Việt Nam, với quyết tâm tăng cường sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau, sẽ tăng cường hợp tác nhằm thúc đẩy quản trị tốt, nhà nước pháp quyền và các quyền con người. Trong lĩnh vực này, hai nước khẳng định ủng hộ Hiến chương Liên hợp quốc và Tuyên ngôn thế giới về quyền con người, đồng thời quan tâm làm sâu sắc thêm đối thoại giữa EU và Việt Nam".

Có hai điểm khác biệt rõ rệt giữa hai bản tuyên bố chung vào năm 2013 và vào năm 2018 :

– Bản tuyên bố chung Việt – Pháp vào năm 2013 chỉ đề cập một cách chung nhất và không có điểm nhấn mạnh nào về chủ đề nhân quyền. Còn bản Tuyên bố Việt – Pháp năm 2018 đã dùng từ "nhấn mạnh".

– Trong bản tuyên bố chung Việt – Pháp vào năm 2013, nhân quyền chỉ được xếp vào mục thứ 6. Còn bản Tuyên bố Việt – Pháp năm 2018 đã đưa nhân quyền lên mục thứ 2, tức "ưu tiên" hơn nhiều.

Chắc chắn không phải ông Nguyễn Phú Trọng và giới quan chức Việt Nam mong muốn thứ tự "ưu tiên" như thế, mà do chính phía Pháp yêu cầu.

Vì sao lại ra "nông nỗi" ấy ?

Vào năm 2017, chính thể độc đảng ở Việt Nam đã "tiến bộ" đến mức tống giam đến ít nhất 25 nhà hoạt động nhân quyền và xử tù blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh – người được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vinh tặng danh hiệu "Người phụ nữ can đảm quốc tế" đến 10 năm tù giam, chỉ vì Quỳnh viết bài phản đối và tố cáo nạn xả thải gây ra thảm họa ô nhiễm của Nhà máy Formosa cùng sự bao che quá trắng trợn của giới quan chức cao cấp Việt Nam.

Trong khi đó, hoạt động của Phong trào Lao Động Việt – một tổ chức xã hội dân sự độic lập đấu tranh cho quyền tự do thành lập nghiệp đoàn độc lập của công nhân ở Việt Nam, phù hợp với tiêu chí về lao động và quyền tự do nghiệp đoàn trong TPP lẫn EVFTA – vẫn bị chính quyền và công an cấm đoán nghiệt ngã. Trong năm 2017, Hoàng Bình – Phó chủ tịch của tổ chức này, đã bị công an Nghệ An bắt giam và xử tù nặng nề vào đầu năm 2018.

Chỉ vài ngày trước chuyến thăm Pháp của Nguyễn Phú Trọng, 3 tổ chức nhân quyền quốc tế có trụ sở tại Paris là Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền (FIDH), Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam (VCHR) và Hội Nhân quyền Pháp quốc (LDH) đã đồng ký chung một bức thư ngỏ gửi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, khẩn thiết yêu cầu "hãy đặt ra câu hỏi nóng bỏng về nhân quyền trong các cuộc tiếp xúc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng’’, yêu cầu Pháp tạo áp lực để Việt Nam phải trả tự do cho các tù nhân lương tâm, chấm dứt mọi sách nhiễu, bạo hành công an đối với các xã hội dân sự, cũng như chấm dứt các cuộc đàn áp tôn giáo và huỷ bỏ mọi điều luật chống nhân quyền.

Ngay sau cuộc gặp Macron – Trọng, không phải báo đảng Việt Nam, mà những hãng thông tấn của Pháp như AFP đã loan tin là trong cuộc gặp này, Tổng thống Pháp Macron đã đề cập một cách nhấn mạnh về tình hình nhân quyền tại Việt Nam và trường hợp các blogger và các nhà bảo vệ nhân quyền bị bỏ tù, đồng thời kêu gọi Việt Nam thực hiện những cải cách để tăng cường nhà nước pháp quyền.

Đề cập và lời kêu gọi của Tổng thống Macron là logic với đánh giá cho rằng Chính phủ Pháp đã chủ động yêu cầu phía Việt Nam phải đưa nội dung "nhấn mạnh nhân quyền" vào Tuyên bố chung Việt – Pháp 2018 và đôn nội dung này lên vị trí thứ 2 trong bản tuyên bố này.

Nhưng bởi vị trí đầu tiên của bản tuyên bố chỉ là đoạn giới thiệu về lý do mời "năm 2018 kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 5 năm quan hệ đối tác chiến lược", về thực chất nội dung "nhấn mạnh nhân quyền" được ưu tiên số 1.

Cần nhắc lại, những chuyến "dân vận" Châu Âu của các đoàn Việt Nam vào năm 2017 đã chỉ giúp cho hệ thống báo đảng trong nước có thêm cơ hội tuyên giáo một chiều về Thụy Điển, Bỉ, Séc… "hoàn toàn ủng hộ Việt Nam tham gia EVFTA" theo phương chậm "nhét chữ vào miệng" giới quan chức Châu Âu, cùng tinh thần "tự sướng" về "EU sẽ thông qua EVFTA vào cuối năm 2017" và sau đó là "EU sẽ thông qua EVFTA vào đầu năm 2018".

Nhưng cả thời gian năm 2017 và đầu năm 2018 đã bẵng trôi mà không có bất kỳ kết quả nào về "EU thông qua EVFTA". Tất cả vẫn lặng tăm chờ Việt Nam… cải thiện nhân quyền.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : CaliToday, 28/03/2018

Nếu Việt Nam vẫn cứ nói suông thì... thời gian EU dành cho Việt Nam thật quả là không có ! 

EU nên xem xét kỹ lưỡng quyết định phê chuẩn EVFTA vì việc bắt giam và xử án nặng những nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam do lên tiếng phản đối thảm hoạ ô nhiễm môi trường do Formosa gây ra ở Miền Trung từ năm 2016 ?

Áp lực cho Hà nội

Hội đồng Kinh tế và Xã hội Châu Âu hầu như nhất trí thông qua một nghị quyết trung tuần tháng 2 qua kêu gọi EU đẩy mạnh các chương trình về lao động và môi trường - được gọi là các chương về TSD - trong các hiệp định thương mại tự do. Tình hình chính trị hiện tại xung quanh vấn đề này ở Brussels làm cho thời gian phê chuẩn các thỏa thuận thương mại tự do đang diễn ra của Châu Á trở nên càng không chắc chắn.

Nghị quyết này sẽ là một cảnh báo nữa đối với các nước như Việt Nam hoặc Singapore, các quốc gia hiện đang chờ EU phê chuẩn tại các hiệp định song phương. Ông Bernd Lange, Chủ tịch ủy ban thương mại Châu Âu đã nói rõ rằng thỏa thuận của Việt Nam sẽ không được nhất trí cho đến khi Hà Nội trình bày lộ trình rõ ràng cho việc phê chuẩn các công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO).

Hội Đồng Kinh tế và Xã hội (EESC) cho biết : "Đối với các quy định về lao động, các nước đối tác cần chứng tỏ sự tôn trọng đầy đủ tám Hiệp định lao động cốt lõi của ILO trước khi ký kết một hiệp định thương mại. Nếu một quốc gia đối tác không phê chuẩn hoặc thực hiện đúng các Công ước này, hoặc đã chứng minh mức độ bảo vệ tương đương, EESC khuyến cáo rằng cần có lộ trình về các cam kết vững chắc được đưa vào Chương TSD để đảm bảo đạt được điều này một cách kịp thời. "

Ủy ban đang kêu gọi Việt Nam thực thi 3 công ước ILO chủ chốt mà họ chưa phê chuẩn bao gồm tự do lập hội, quyền tổ chức và thương lượng tập thể, và bãi bỏ lao động cưỡng bức. Cần lưu ý rằng EESC đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về chính sách thương mại của Châu Âu trong Xã hội Dân sự ở cả Châu Âu và các quốc gia thứ ba. Do đó EESC khuyến khích Hội Đồng tăng cường đối thoại với XHDS để phát triển chức năng của Nghị quyết về Lao động và Môi trường trong các thoả thuận thương mại hiện tại và tương lai.

'Tự bắn vào chân'

Việt Nam vẫn hi vọng thoả thuận thương mại song phương với EU ( EVFTA) sẽ được phê chuẩn càng sớm càng tốt và đã rất không lấy làm vui khi được biết EU sẽ dời việc phê chuẩn EVFTA cho tới tháng 5 năm 2019 hoặc tận năm 2020.

Ngày 1/3/2018, Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ cựu đại biểu Quốc hội phối hợp với tổ chức phi chính phủ Oxfam đã cho tiến hành buổi "hội thảo đóng góp ý kiến cho dự án Luật Về hội". Việc lật đật để chữa cháy này hòng khoả lấp các sai phạm về nhân quyền mới đây của nhà cầm quyền Việt Nam. Thế nhưng liệu có tác dụng gì không ?

Ngay sau khi blogger Phạm Đoan Trang bị công an thành phố Hà nội bắt và thẩm vấn về quyển sách " Chính trị bình dân" của cô vào ngày 24/ 02 /2018, Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) lên án cuộc đàn áp của nhà cầm quyền Việt Nam với nhà báo Phạm Đoan Trang và gia đình bà.Daniel Bastard, người đứng đầu văn phòng RSF khu vực Châu Á-Thái Bình Dương kêu gọi Nghị viện Châu Âu đóng băng việc phê chuẩn hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh Châu Âu và Việt Nam. RSF cho rằng nếu EU thực hiện thỏa thuận này với Việt Nam " trong những tháng gần đây đã trở thành một trong những kẻ thù tồi tệ nhất thế giới về tự do thông tin thì đó là điều ô nhục."

Tổ chức ClientEarth vào ngày 01/03/2018 thông qua luật sư Laurens Ankersmit cũng đã kêu gọi EU nên xem xét kỹ lưỡng quyết định phê chuẩn EVFTA vì việc bắt giam và xử án nặng những nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam do lên tiếng phản đối thảm hoạ ô nhiễm môi trường do Formosa gây ra ở Miền Trung từ năm 2016. Trong đó có nhắc đến các bản ác khắc nghiệt mà nhà cầm quyền Việt Nam dành cho Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Nguyễn Văn Hóa trong năm 2017 ; Hoàng Đức Bình và Nguyễn Nam Phong đầu năm 2018.

Đây là 2 lời kêu gọi EU ngừng thông qua EVFTA có liên quan đến hồ sơ nhân quyền được đưa ra trong vòng chưa tới một tuần lễ ngay sau Tết nguyên đán. Một năm mới bắt đầu dường như không được hạnh thông chút nào cho giấc mơ ký kết thoả thuận thương mại song phương của Hà nội.

Không có thời gian cho Việt Nam

Vào tuần lễ cuối cùng của tháng 1 năm 2018, Liên minh Châu Âu cho hay họ đang tiến dần đến hoàn tất phê chuẩn hiệp định thương mại song phương với Nhật.

Bà Malmström mong muốn trình thoả thuận cho Hội đồng vào mùa xuân này, có thể thoả thuận sẽ được ký kết vào mùa hè. Điều đó có nghĩa là thoả thuận với Nhật sẽ được gởi đến nghị viên Châu Âu vào tháng 9 và nếu như mọi chuyện suông sẻ thì thoả thuận này sẽ có hiệu lực vào cuối năm hoặc là đầu năm tới (2019). Trong khi Nhật được ưu tiên thì Singapore và Việt Nam sẽ phải thất vọng.

Chủ tịch hội đồng thương mại quốc tế Bernd Lange đã thẳng thắn nói với Borderlex rằng " Tôi nghĩ chúng ta sẽ thương lượng với Nhật trước. Tôi không chắc rằng chúng ta sẽ có đủ thời gian để thương lượng với Singapore, và tôi không nghĩ là chúng ta có thời gian cho Việt Nam - nhưng mà cứ để xem sao."

Ông Lange tuyên bố rằng Việt Nam có những vấn đề đặc biệt như quan ngại về nhân quyền, rắc rối với việc phê chuẩn các công ước còn lại của Tổ chức Lao động Quốc tế ILO, và sự rạn nứt về quan hệ ngoại giao vẫn đang tiếp diễn giữa Đức và Việt Nam sau khi chính quyền Việt Nam bắt cóc một công dân Việt Nam trên lãnh thổ Đức hồi mùa hè vừa qua trong khi với Nhật thì chỉ có đơn giản là thoả thuận thương mại với EU. 

Căn cứ vào các tuyên bố trên, thì do dù có dự luật về hội và đưa lộ trình cụ thể của việc áp dụng dự luật này, thì Việt Nam còn phải thông qua thêm hai hiệp định lao động quốc tế khác. Bên cạnh đó cần phải cải thiện về nhân quyền với sự giám sát của XHDS, lại còn phải hàn gắn sự rạn nứt về quan hệ ngoại giao với Đức. Hai hành động sau cùng có thể nói là hai điệp vụ bất khả.

Ngày 01/03/2018, bà Lê Thi Thu Hằng, người phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam nói rằng, bất cứ ai vi phạm pháp luật đều sẽ bị "trừng phạt theo pháp luật Việt Nam" và rằng "các cơ quan chức năng của Việt Nam đã thực hiện đúng nhiệm vụ của họ" khi được hỏi về việc bắt giữ Phạm Đoan Trang. Hành động này cho thấy Hà nội không hề có ý định cải thiện thành tích nhân quyền vốn chưa từng có sự tiến bộ nào nếu không nói là ngày càng tồi tệ trong thời gian qua. 

Trong khi đó Đức đã đi tiếp thêm một bước trong vụ Trịnh Xuân Thanh. Ngày 01/03/2018 khi Văn phòng Công tố liên bang cho khởi tố Nguyễn Hải Long tại Toà án Phúc thẩm Berlin vào tháng 4 hoặc tháng 5 năm nay vì đã tham gia vụ bắt cóc cựu chính trị gia Việt Nam Trịnh Xuân Thanh. Ông Nguyễn Hữu Long trước khi bị bắt sinh sống tại Prague, Cộng hoà Séc và điều hành một công ty chuyển tiền ở chợ Việt Nam tại đó. Ông Long đã bị cảnh sát Đức dẫn độ từ Séc sang Berlin từ 23/08/2017 với cáo buộc thuê xe và vạch kế hoạch di chuyển trong vụ bẳt cóc Trịnh Xuân Thanh. Hà nội cho tới nay vẫn quyết tâm giữ Trinh Xuân Thanh ở Việt Nam để cúi đầu chịu tội và phục vụ kế hoạch đốt lò cũng như phớt lờ yêu cầu của Đức. 

Nếu Việt Nam vẫn cứ nói suông thì... thời gian EU dành cho Việt Nam thật quả là không có ! 

Phương Thảo

Nguồn : VNTB, 05/03/2018

 

Sau một thời gian dài cố ý trì hoãn và thậm chí còn cho Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đòi Liên Hiệp Châu Âu (EU) phải bỏ yêu cầu về cải thiện nhân quyền khỏi tiêu chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU (EVFTA), vừa xuất hiện dấu hiệu cho thấy giới chóp bu Việt Nam buộc phải nhân nhượng EU, ít nhất trên phương diện "hứa hẹn".

Khi gặp ông Bruno Angelet, Đại sứ, Trưởng phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu (EU) tại Hà Nội vào ngày 21/11/2017, Phó Thủ tướng Việt Nam Vương Đình Huệ còn đòi bỏ yêu cầu về cải thiện nhân quyền khỏi chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU. Ảnh : VOA

Một bài dịch đăng ngày 23/2/2018 của trang Việt Nam Thời Báo (Hội Nhà báo độc lập Việt Nam, người dịch Phương Thảo) dẫn nguồn từ trang Borderlex cho biết "Việc EU khăng khăng yêu cầu Việt Nam phê chuẩn ba hiệp ước của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về tự do lập hội, quyền tổ chức và thương lượng tập thể, và việc bãi bỏ lao động cưỡng bức dường như đã mang lại kết quả", và khẳng định "Phía sau việc trì hoãn này còn có một số lý do chính trị như : ưu tiên đưa ra thỏa thuận của EU với Nhật Bản, cuộc đụng độ ngoại giao giữa Berlin và Hà Nội, và Liên Hiệp Châu Âu nhấn mạnh rằng Việt Nam cần tôn trọng hơn nhân quyền và quyền lao động".

Theo đó, Đại sứ Việt Nam tại EU là Vương Thừa Phong đã tuyên bố rằng Việt Nam đang lên kế hoạch phê chuẩn để thông qua các công ước này vào năm 2019 và 2020. "Chúng tôi tôn trọng cam kết của chúng tôi" – ông Phong nói "như đinh đóng cột" trước giới chức EU.

Thế nhưng làm sao có thể tin, và trong thực tế có còn chút gì về khái niệm niềm tin, đối với lời hứa của giới quan chức Việt Nam ?

Một sự thật quá rõ ràng, rõ đến mức không thể rõ hơn, là mặc dù chính thể độc đảng ở Việt Nam đã tham gia với Tổ chức Lao động Quốc tế từ năm 1998, nhưng cho tới nay đã hai chục năm chẵn mà vẫn không chịu ban hành quy chế về công đoàn độc lập cùng một số quyền tự do biểu đạt của người lao động theo nguyên tắc của ILO.

Độ trễ quá lâu và quá áp chế chính trị trên lại rất tương đồng với việc chính quyền Việt Nam vẫn tiếp tục gia tăng đàn áp nhân quyền và giới bất đồng chính kiến ở đất nước này, cho dù Việt Nam đa tham gia vào Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị từ năm 1982.

Và cũng rất tương đồng với tình cảnh Hiến pháp Việt Nam ban hành từ năm 1992 về các quyền tự do lập hội và biểu tình của người dân, nhưng cho đến nay vẫn không có bất kỳ một văn bản cụ thể hóa cho sự hứa hẹn đầu môi chót lưỡi đó, nếu không muốn nói là chính quyền đã làm ngược lại với cam kết trong Hiến pháp.

Cũng trong rất nhiều cuộc đối thoại nhân quyền giữa cấp vụ trưởng Bộ Ngoại giao của Việt Nam với phía Mỹ và EU, nhiều cam kết "sẽ cải thiện nhân quyền" đã được đưa ra từ phía Việt Nam. Nhưng kết quả là càng cam kết và hứa hẹn, chính quyền và công an Việt Nam càng bắt thêm nhiều người hoạt động nhân quyền, người dân dám bày tỏ chính kiến và những nhà đối lập về quan điểm chính trị.

Vào năm 2017, chính thể độc đảng ở Việt Nam đã "tiến bộ nhân quyền" đến mức tống giam đến ít nhất 25 nhà hoạt động nhân quyền và xử tù blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh – người được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vinh tặng danh hiệu "Người phụ nữ can đảm quốc tế" đến 10 năm tù giam, chỉ vì Quỳnh viết bài phản đối và tố cáo nạn xả thải gây ra thảm họa ô nhiễm của Nhà máy Formosa cùng sự bao che quá trắng trợn của giới quan chức cao cấp Việt Nam.

Trong khi đó, hoạt động của Phong trào Lao Động Việt – một tổ chức xã hội dân sự độc lập đấu tranh cho quyền tự do thành lập công đoàn độc lập của công nhân ở Việt Nam, phù hợp với tiêu chí về lao động và quyền tự do nghiệp đoàn trong TPP lẫn EVFTA – vẫn bị chính quyền và công an cấm đoán nghiệt ngã. Trong năm 2017, Hoàng Bình – Phó chủ tịch của tổ chức này, để vào đầu năm 2018 đã bị công an Nghệ An bắt giam và xử tù nặng nề đến 14 năm tù giam.

Một đại sứ Việt Nam tại EU như ông Vương Thừa Phong cũng chỉ là cấp hàm ngoại giao nằm giữa cấp thứ trưởng và vụ trưởng trong Bộ Ngoại giao Việt Nam, tức chỉ thuộc loại quan chức bậc trung. Trong khi đó, nhiều người dân Việt Nam đã nói thẳng rằng "đến lời hứa của ủy viên bộ chính trị còn không đáng tin". Vậy làm sao một cấp thứ trưởng hay vụ trưởng với thẩm quyền nhỏ nhoi lại có thể quyết định việc triển khai lời hứa hoặc cam kết với EU ?

Vào năm 2015, song trùng với chuyến công du Hoa Kỳ của Tổng bí thư Trọng và triển vọng Việt Nam được Hoa Kỳ chấp nhận cho tham gia Hiệp định TPP, giới chóp bu Việt Nam đã tạm cam kết sẽ thực hiện định chế công đoàn độc lập, ban hành Luật lập hội và bắt đầu lấp ló khái niệm "xã hội dân sự". Nhưng đến nửa cuối năm 2016 khi TPP có dấu hiệu khó khăn, và sang 2017 khi Mỹ chính thức rút khỏi TPP, đã không có bất kỳ động tác nào của Việt Nam thực hiện cam kết về công đoàn độc lập, Luật về hội và Xã hội dân sự. Ngược lại là đằng khác, công an Việt Nam sùng sục bắt bất đồng chính kiến…

Giờ đây chưa có gì để hy vọng vào TPP, chính thể Việt Nam chỉ còn EVFTA là hiệp định thương mại mang lại lợi lộc nhiều nhất ứng với đà xuất siêu của Việt Nam sang Châu Âu lên đến 25 tỷ USD mỗi năm – gần bằng giá trị nhập siêu lên đến 30 tỷ USD hàng năm (chỉ tính theo đường chính ngạch, chưa kể khoảng 20 tỷ USD nhập siêu theo đường tiểu ngạch) của Việt Nam từ Trung Quốc.

Nhưng không những không có bất kỳ cải thiện nào về nhân quyền mà còn khiến tình trạng này tồi tệ kinh khủng, chính quyền Việt Nam quả là khó mong đợi EVFTA sẽ được thông qua, hoặc được thông qua vào năm 2018 này.

Sau tháng 11 và đầu tháng 12 năm 2017 ồn ào lẫn khoa trương với sự kiện Hội nghị thượng đỉnh APEC Đà Nẵng cùng một chiến dịch tuyên truyền "EVFTA sẽ thông qua vào đầu năm 2018", đến nay cả chính phủ Nguyễn Xuân Phúc lẫn hệ thống báo đảng đã im bặt.

Còn Borderlex vừa dự doán khả năng sớm nhất nếu thông qua EVFTA là sau cuộc bầu cử EU vào tháng 5/2019.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : CaliToday, 25/02/2018

******************

Việt Nam và EU trách cứ nhau trong việc trì hoãn phê chuẩn EVFTA

Iana Dreyer, VNTB, 23/02/2018 

Một số người đang thiếu kiên nhẫn về tốc độ chậm chạp của việc phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU (EVFTA) đã được ký kết vào năm 2015. Bây giờ, Việt Nam và Ủy ban Châu Âu đang buộc tội nhau về sự trì hoãn này.

Việt Nam và EU trách cứ nhau trong việc trì hoãn phê chuẩn EVFTA

Việc "rà soát pháp lý" của thỏa thuận thương mại đã kéo dài hơn hai năm. Việc này đã bị kéo dài sau khi EU (Liên Hiệp Châu Âu) đưa ra những thay đổi, ví dụ như hệ thống tòa án đầu tư lấy cảm hứng từ một hệ thống được thiết kế cho hiệp định thương mại của khối EU với Canada, CETA. Hệ thống tòa án hiện nay dự kiến ​​sẽ phù hợp với một cuộc tái đàm phán với Singapore, một thành viên ASEAN, trong đó EU ban đầu ký một thỏa thuận vào năm 2014. Hiệp định Singapore được gọi là 'CETA plus'.

Phía sau việc trì hoãn này còn có một số lý do chính trị như : ưu tiên đưa ra thỏa thuận của EU với Nhật Bản, cuộc đụng độ ngoại giao giữa Berlin và Hà Nội, và Liên minh Châu Âu nhấn mạnh rằng Việt Nam cần tôn trọng hơn các quyền con người và quyền lao động.

Những người ủng hộ hiệp định này thậm chí còn lo ngại thỏa thuận với Việt Nam có thể sẽ không được phê chuẩn cho đến sau cuộc bầu cử tháng 5 năm 2019.

Ông Peter Berz, người đứng đầu các cuộc đàm phán ASEAN tại DG trade, nói : "Tôi hy vọng văn bản sẽ ổn định trước cuối tháng tới". Ông nói rằng quá rà soát pháp lý đã bị đình trệ vì theo ông Việt Nam có những vấn đề về phối hợp nội bộ và bị phân tâm bởi việc thương lượng lại Quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương và các cuộc đàm phán khu vực thương mại RCEP đang diễn ra liên quan đến Trung Quốc. Sau khi văn bản được ổn định, văn bản vẫn cần phải có bản dịch và chữ ký chính thức của hai bên.

Việc EU khăng khăng yêu cầu Việt Nam phê chuẩn ba hiệp ước về Tổ chức Lao động Quốc tế về tự do lập hội, quyền tổ chức và thương lượng tập thể, và việc bãi bỏ lao động cưỡng bức dường như đã mang lại kết quả.

'Chúng tôi tôn trọng cam kết của chúng tôi'

Đại sứ Việt Nam tại EU đã tuyên bố ngày hôm nay rằng Viêt nam đang lên kế hoạch phê chuẩn để thông qua các công ước này vào năm 2019 và 2020. "Chúng tôi tôn trọng cam kết của chúng tôi", Đại sứ Vương Thừa Phong cho biết. Việt Nam tin rằng quá trình rà soát pháp lý mất thời gian lâu như vậy là vì sự trì hoãn của Toà án Tư pháp EU vào tháng 5 năm 2017 về việc phân chia quyền lực nội bộ trong hiệp định Singapore và tiến trình chính trị tiếp theo với các quốc gia thành viên, cũng như quy trình kỹ thuật của việc tách chương đầu tư ra khỏi phần còn lại của hiệp ước.

Bắt tay giữa Việt Nam và EU còn nhiều trở ngại. Ảnh: minh họa

Nghị sĩ thành viên người Séc Jan Zahradil, người báo cáo về thỏa thuận của Việt Nam cho Nghị viện Châu Âu, kêu gọi hai bên nỗ lực để đạt được thỏa thuận này trước khi các cơ quan của EU kết thúc nhiệm kỳ vào mùa xuân tới.

Zahradil cho biết: "Đây là lúc để ủy ban này thúc đẩy việc phê chuẩn này. Tôi hy vọng chúng tôi sẽ có thể hoàn thành nhiệm vụ của mình và phê chuẩn hiệp ước này trong quốc hội đặc biệt này. Chúng ta nên coi tình hình và tình huống hiện tại một cách nghiêm túc. "

Nghị sĩ thuộc Đảng Lao động Scotland David Martin nói: "Chúng tôi nhận thấy nền công nghiệp của chúng tôi đang bị tổn hại do sự không chắc chắn về thỏa thuận", khi trích dẫn các khoản thuế mới đối với xuất khẩu rượu mùi của EU do Việt Nam áp dụng.

Iana Dreyer

Nguyên tác : Vietnam and EU blame each other for delay in FTA ratification process, Borderlex, 20/02/2018

Phương Thảo dịch

Nguồn : VNTB, 23/02/2018

HRW kêu gọi Việt Nam trả tự do cho một nhà hoạt động nhân quyền (RFI, 24/01/2018)

Trong một thông cáo ra ngày 24/01/2018, tổ chức bảo vệ nhân quyền của Mỹ Human Rights Watch (HRW) kêu gọi Việt Nam hủy bỏ các cáo buộc đối với nhà hoạt động nhân quyền Hoàng Đức Bình và một bị cáo khác là Nguyễn Nam Phong và trả tự do cho họ ngay lập tức. Hai nhà hoạt động này sẽ ra tòa ngày mai tại Tòa án Nhân dân huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.

Ngư dân Hà Tĩnh tới Tòa án huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh đưa đơn kiện đòi bồi thường vụ ô nhiễm môi trường biển Formosa tháng 9/2016. Reuters

Theo HRW, cả hai người đều bị cáo buộc chiếu theo Bộ Luật Hình sự vì đã tham gia các cuộc biểu tình và vận động phản đối thảm họa môi trường biển quy mô lớn do công ty Formosa của Đài Loan gây ra dọc bờ biển miền trung Việt Nam hồi tháng 04/ 2016.

Trong bản thông cáo, ông Brad Adams, Giám đốc Ban Á châu của HRW nói : "Lại một lần nữa chính phủ Việt Nam sử dụng bộ luật hình sự hà khắc để trừng phạt những người dân chỉ hành xử quyền biểu tình và tự do ngôn luận. Phiên tòa này chứng tỏ điều mọi người đã biết từ lâu : các nhà lãnh đạo Việt Nam không tôn trọng các quyền của chính người dân nước mình".

Hoàng Đức Bình, 34 tuổi, là phó chủ tịch phong trào Lao Động Việt, một tổ chức độc lập được thành lập từ năm 2008 để thúc đẩy quyền của người lao động. Anh đã từng bị công an câu lưu vào tháng 12/2015 vì vận động thành lập công đoàn độc lập. Hoàng Đức Bình cũng tham gia nhiều cuộc biểu tình phản đối Formosa và góp phần tổ chức các nhóm vận động đòi bồi thường thiệt hại cho ngư dân bị ảnh hưởng do thảm họa môi trường biển năm 2016.

Còn Nguyễn Nam Phong, 37 tuổi, làm tài xế cho nhà hoạt động nhân quyền, Linh mục Nguyễn Đình Thục. Cả hai đều bị cáo buộc tội "lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân" theo điều 258 của Bộ Luật Hình sự và tội "chống người thi hành công vụ" theo điều 257.

Trong bản thông cáo, HRW nhắc lại : Hơn 100 nhà hoạt động hiện đang bị giam giữ ở Việt Nam vì đã bày tỏ quan điểm phê phán chính quyền, tham gia các cuộc biểu tình ôn hòa, gia nhập các nhóm tôn giáo không được chính quyền cấp phép, hoặc tham gia các tổ chức dân sự hay chính trị bị Đảng cộng sản Việt Nam cầm quyền cho là đe dọa độc quyền lãnh đạo của họ.

Cũng về nhân quyền tại Việt Nam, hôm qua, tòa án tỉnh An Giang đã tuyên án tù 4 nhà hoạt động Phật Giáo Hòa Hảo về tội "tuyên truyền chống Nhà nước" do đã treo cờ Việt Nam Cộng Hòa vào ngày 30/04/2017. Lãnh án nặng nhất là ông Vương Văn Thả với 12 năm tù, con trai ông là Vương Thanh Thuận, bị 7 năm tù và hai bị cáo kia, Nguyễn Văn Thượng và Nguyễn Nhật Trường, hai anh em sinh đôi, thì bị tuyên phạt 6 năm tù.

Thanh Phương

***********************

HRW lên tiếng trước phiên xử hai người phản đối Formosa (RFA, 24/01/2018)

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền-Human Rights Watch kêu gọi Việt Nam hủy bỏ các cáo buộc đối với nhà hoạt động nhân quyền Hoàng Đức Bình cùng Nguyễn Nam Phong và phóng thích họ ngay lập tức.

Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình - Courtesy of Human Rights Watch

Thông cáo báo chí của Human Rights Watch phổ biến trong ngày 24 tháng Một cho biết như vậy, một ngày trước khi phiên tòa xét xử Hoàng Đức Bình và Nguyễn Nam Phong được dự kiến diễn ra tại Tòa án Nhân dân huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.

Nhà hoạt động nhân quyền Hoàng Đức Bình là thành viên của phong trào Lao Động Việt, một tổ chức xã hội dân sự độc lập hoạt động nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động tại Việt Nam. Kể từ sau khi biến cố thảm họa môi trường biển xảy ra hồi đầu tháng 4 năm 2016, do nhà máy Formosa thải độc tố ra biển, anh Hoàng Đức Bình đã giúp các nạn nhân thảm họa môi trường Fomosa trong việc khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại, cũng như lên tiếng kêu gọi nhà máy Formosa phải ngừng hoạt động tại Việt Nam.

Vào ngày 15/05/2017, anh Hoàng Đức Bình bị một nhóm công an, mặc sắc phục lẫn thường phục, bắt giữ bất ngờ khi đang đi cùng xe với Linh mục Nguyễn Đình Thục, tại địa phận huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Sau đó Công an tỉnh Nghệ An thông báo anh Hoàng Đức Bình bị khởi tố theo Điều 258 "lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước" và Điều 257 "chống người thi hành công vụ.

Anh Nguyễn Nam Phong bị bắt một cách bất minh vào ngày 28 tháng 11 năm ngoái và cũng bị cáo buộc tội theo Điều 257.

Trong thông cáo báo chí của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền-Human Rights Watch, ông Brad Adams, Giám đốc đặc trách khu vực Châu Á nói rằng thật là bi hài khi Chính quyền Việt Nam cáo buộc công dân tội lợi dụng quyền tự do dân chủ trong khi họ chẳng hề có tự do, dân chủ hay nhân quyền tại Việt Nam.

Ông Brad Adams còn nhấn mạnh Việt Nam không có dấu hiệu nào cho thấy giảm bớt tình trạng đàn áp nhắm vào các nhà hoạt động nhân quyền trong vòng 14 tháng qua ; đồng thời kêu gọi các nhà tài trợ và đối tác thương mại quốc tế cần lên tiếng mạnh mẽ đối với những vi phạm nhân quyền của Chính phủ Việt Nam.

Theo thống kê của Human Rights Watch hiện có hơn 100 nhà hoạt động vì xã hội, nhân quyền và môi trường bị giam giữ tại Việt Nam.

"Việt Nam cần thực hiện đúng những gì đã tuyên bố" (RFA, 13/12/2017)

Nhân dịp Dân biểu Alan Lowenthal đến thăm Đài Á Châu Tự Do vào sáng thứ Ba, ngày 12 tháng 12 năm 2017 và có cuộc trao đổi ngắng với Ban Việt ngữ liên quan tình hình nhân quyền tại Việt Nam trong năm 2017.

Dân biểu Liên bang Alan Lowenthal tại văn phòng Ban Việt ngữ, Đài RFA sáng ngày 12/12/17.  RFA

Hòa Ái : Trước hết, xin được hỏi Dân biểu Alan Lowenthal, ông đánh giá thế nào về tình hình nhân quyền tại Việt Nam trong năm nay ?

Alan Lowenthal : Tôi tiếp tục quan ngại tình hình nhân quyền tại Việt Nam trong năm mới 2018. Việt Nam vẫn chưa có tự do tôn giáo, như trường hợp của Hòa thượng Thích Quảng Độ còn bị quản thúc tại chùa. Nhiều blogger bị bắt giữ và cầm tù. Mỗi khi một tù nhân lương tâm được trả tự do thì lại có nhiều người khác bị bách hại.

Việt Nam thực hiện một vài bước tiến nhưng cũng có nhiều hành động thụt lùi trong vấn đề nhân quyền.

Tôi cũng quan ngại vấn đề liên quan ngư dân và công nhân tại khu vực Bắc miền Trung không nhận được đầy đủ số tiền bồi thường thiệt hại do ô nhiễm môi trường, bởi nhà máy thép Formosa thải độc tố ra biển làm ảnh hưởng cuộc sống của rất nhiều người.

Vì thế, tôi không chỉ rất quan ngại về tình hình nhân quyền tại Việt Nam, mà tôi còn lo ngại cho các quyền của công nhân và của người lao động cũng như quyền về môi trường của người dân Việt Nam.

Hòa Ái : Trong năm qua, Chính quyền Hà Nội lên tiếng khẳng định rằng họ đã có các nỗ lực để cải thiện nhân quyền ở Việt Nam. Ông đồng ý với điều này không, thưa ông ?

Alan Lowenthal : Tôi không nghĩ vậy. Tôi ghi nhận là Việt Nam đã thực hiện một số việc như gần đây họ trả tự do cho Mục sư Nguyễn Công Chính, một mục sư thuộc Hội thánh Tin lành Lutheran đã giúp đỡ cho nhiều người sắc tộc thiểu số. Thế nhưng, sau khi Mục sư Nguyễn Công Chính được ra tù trước thời hạn thì những người khác bị bắt giữ. Cho nên, như tôi đa nói là họ thực hiện một vài bước tiến rất dè dặt nhưng lại có nhiều bước lùi vì vẫn không cho tự do tôn giáo, tự do biểu đạt và tụ do truyền thông ở Việt Nam. Họ vẫn kiểm soát một cách chặt chẽ. Do đó, tôi nghĩ có tiến bộ một chút xíu thôi vì Chính quyền Việt Nam còn bắt bớ quá nhiều người dân khi những người này thể hiện các quyền tự do của họ.

Hòa Ái : Có phải ông muốn nhắc đến trường hợp của Blogger Mẹ Nấm, Luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài…

Alan Lowenthal : Đúng vậy !

Hòa Ái : Thưa ông, trong năm 2018, Hành pháp và Lập pháp Hoa Kỳ cần làm gì để thúc đẩy cải thiện tình hình nhân quyền tại Việt Nam ?

Alan Lowenthal : Chúng tôi cần phải tiếp tục gây áp lực đối với Việt Nam trong lúc họ thắt chặt hơn nữa trong ban giao kinh tế với Hoa Kỳ. Việt Nam muốn ký kết hợp đồng thương mại với Hoa Kỳ để gia tăng xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Và nếu chúng tôi hợp tác theo mong muốn của Việt Nam thì chúng tôi sẽ yêu cầu Hà Nội làm đúng theo những gì như họ tuyên bố. Hoa Kỳ không đòi hỏi Việt Nam phải làm gì thêm, mà chỉ cần phải có trách nhiệm để cho dân chúng tự do tín ngưỡng và tôn giáo, những người dân cất lên tiếng nói phản biện không bị bắt bớ, đặc biệt là blogger và luật sư. Và một điều quan trọng khác là Chính phủ Việt Nam bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân trong thảm họa môi trường biển. Thảm họa môi trường này thật tồi tệ !

Hòa Ái : Cảm ơn Dân biểu Alan Lowenthal dành cho RFA cuộc phỏng vấn này.

Thưa quý vị, vào ngày 7 tháng 12 vừa qua, Dân biểu Alan Lowenthal cùng nhiều Dân biểu và Thượng nghị sĩ đã đệ trình nghị quyết lên Quốc Hội Hoa Kỳ, ghi nhận Ngày Nhân quyền 2017 như một thông điệp nhắc nhở các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam phải tôn trọng nhân quyền và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục lên tiếng tranh đấu cho các quyền tự do căn bản của người dân bất kể quốc gia nào.

Hòa Ái

**********************

Phỏng vấn Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng (RFA, 11/12/2017)

Diễn Đàn Liên Âu 19

Trong hai ngày 5 và 6 tháng 12 vừa qua, Liên Âu tổ chức lần thứ 19 Diễn Đàn Liên Âu và các tổ chức Phi Chính phủ tại thủ đô Brussels với chủ đề : "Nhân quyền bị hăm dọa : Thăm dò lối tiếp cận mới trong bối cảnh của cuộc thách thức toàn cầu". Về tham dự có trên 250 nhà hoạt động, nhà nghiên cứu và người bảo vệ nhân quyền đến từ 60 quốc gia trên năm Châu như Châu Âu, Châu Á, Bắc và Nam Mỹ Châu, Úc Châu và Châu Đại dương.

Ông Jan Figel, Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng (bên phải) trả lời truyền thông ở Naja. Ảnh chụp ngày 7 tháng 2 năm 2017. AFP photo

Vào ngày đầu tiên, 5 tháng 12, tổ chức Quê Mẹ - Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam được mời làm Chủ tọa cuộc hội luận mang đề tài "Sự bất bao dung của một số quốc gia và xã hội Á Châu đối với tôn giáo, tín ngưỡng hay các ý thức hệ đa dạng". Khách mời thuyết trình gồm có ông Jan Figel, Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng ngoài các quốc gia Liên Âu, bà Mercedes Garcia Perez, Trưởng Vụ Nhân quyền tại Bộ Ngoại giao Liên Âu, ông Andrew Khoo, Luật sư nổi tiếng nhân quyền tại Mã Lai, ký giả Julfikar Ali Manik, người Bangladesh được nhiều giải thưởng của New York Times, và ông Dolka Isa, nhà hoạt động Hồi giáo Uyghur. Thành phần tham dự gồm các nhà hoạt động đến từ Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Tây Tạng, Mã Lai, Bangladesh, Ấn Độ, Miến Điện và Thái Lan. Tổ chức Quê Mẹ - Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam đại diện cho Việt Nam.

Bà Mercedes Garcia Perez, Trưởng Phái đoàn Liên Âu đến Hà Nội dự cuộc Đối thoại Nhân quyền Liên Âu – Việt Nam ngày 1 tháng 12 vừa qua, phát biểu qua bài nói về tự do tôn giáo hay tín ngưỡng tại Á châu, bà cho biết rằng những vi phạm nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam sẽ va chạm nghiêm trọng đến Hiệp ước Tự do mậu dịch Liên Âu - Việt nam hiện đang bàn thảo giữa Brussels và Hà Nội.

Trong bài phỏng vấn dành riêng cho phóng viên Đài Á Châu Tự do, ông Jan Figel, Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng, cho biết những cố gắng của Liên Âu là luôn gây áp lực cho sự tôn trọng các quyền cơ bản trong thế giới.

Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng là một thử nghiệm cho mọi nhân quyền

Ỷ Lan : Thưa ông Jan Figel, ông vừa phát biểu tại Diễn Đàn Liên Âu và các tổ chức Phi Chính phủ về tự do tôn giáo hay tín ngưỡng tại Á châu. Theo ông vì sao quyền tự do này quan trọng đến thế ?

Jan Figel : Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng không những quan trọng cho các tôn giáo, mà cho tất cả chúng ta, vì nó tương liên với nhân phẩm của mọi người, tại mỗi quốc gia. Nó là tự do tư tưởng, tự do lương tâm, tự do tin hay không tin, tự do thay đổi tôn giáo. Từ quan điểm này, nó là một trong những chìa khóa hướng tới văn hiến.

Thứ hai, Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng là một thử nghiệm cho mọi nhân quyền. Nếu quyền này bị giới hạn, thì mọi quyền dân sự và chính trị cũng bị giới hạn theo.

Thứ ba, Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng dự phần cho việc quản lý hoàn hảo xã hội.

Vì thế, những gì chúng ta đóng góp cho sự thăng tiến bền vững và thiết lập tự do tôn giáo hay tín ngưỡng trong thế giới, đặc biệt tại Á châu, là điều quan trọng. Một mặt, Á Châu đại diện cho tiềm lực nhân sinh khổng lồ, nhưng mặt khác, đang có sự hiện diện một số hoàn cảnh tiêu cực. Một số các quốc gia có dân số đông tại Á Châu giới hạn hoặc khắc nghiệt với tự do tôn giáo, đồng thời toàn bộ tình hình nhân quyền trong những quốc gia này rất tiêu cực. Cho nên sự tiêu cực trầm trọng này là thông điệp báo động, mà cũng là lời kêu gọi chúng ta phải làm mạnh hơn nữa, cộng tác với khối nhân dân, với chính quyền, với các xã hội dân sự để thăng tiến nhân quyền cho mọi người, mọi quốc gia.

Ỷ Lan : Ông là người Slovakia, một quốc gia cựu cộng sản, nay đã bước sang chế độ dân chủ. Cuộc phỏng vấn dành cho Đài Á Châu Tự do sẽ được phát về Việt Nam, là quốc gia Cộng sản chưa làm bước chuyển hóa sang dân chủ. Ông có ý kiến gì về Việt Nam, và trong cương vị Đặc sứ Liên Âu về Tự do tôn giáo hay tín ngưỡng, ông có ý định viếng thăm Việt Nam hay không ?

Jan Figel : Tôi sẵn sàng thăm viếng Việt Nam. Chuyến đi sắp tới tại Á Châu là Pakistan, tôi hy vọng có dịp thăm viếng nhiều quốc gia trong vùng.

Hãy nhớ rằng tất cả chúng ta sinh ra trong tự do và bình đẳng. Sự tự do và nhân phẩm ta đang bàn, phải được mọi người tôn trọng và thăng tiến, kể cả mọi thể chế, mọi chính quyền tại bất cứ quốc gia nào. Vì vậy, tôi cầu mong nhân dân Việt Nam cũng như nhân dân các nước khác đừng đánh mất niềm hy vọng, đừng bỏ rơi cuộc dấn thân bảo vệ nhân phẩm, tự do và trách nhiệm.

Chế độ Cộng sản tại Châu Âu bị sụp đổ vì đã không thể duy trì. Nhân dân không còn tin vào Cộng sản. Một đảng độc quyền tự nó đã cấm ngặt sự đa dạng, không cho phép cạnh tranh cho sự tiến bộ. Chúng ta cần một xã hội tự do và công bằng. Đây là một giấc mộng, nhưng tôi tin chắc rằng, nhanh hay chậm, Việt Nam sẽ đổi thay cùng với nhân dân trong thế giới.

Ỷ Lan : Xin cảm ơn Ông Jan Figel.

Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ, Donald Trump đã tạt gáo nước lạnh vào mặt các tổ chức đấu tranh dân chủ, nhân quyền và các nạn nhân của chế độ cộng sản Việt Nam đang bị giam cầm chỉ vì muốn được sống trong tự do và dân chủ.

Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch nước Trần Đại Quang đọc Tuyên bố chung Việt-Mỹ tại Hà Nội ngày 12/11/2017

Hành động của ông Trump không những chỉ diễn ra trong Diễn văn trước 20 Nhà lãnh đạo các nền kinh tế của khối Á châu-Thái Bình Dương (APEC, Asia-Pacific Economic Cooperation) dự hội nghị tại Đà Nẵng ngày 10/11/2017 mà còn trong Tuyên bố chung Việt-Mỹ, đưa ra tại Hà Nội ngày 12/11/2017 sau chuyến viếng thăm chính thức Việt Nam.

Lập trường coi nhân quyền không quan trọng và cần thiết bằng đồng dollar của Chính quyền Trump còn diễn ra ở Bắc Kinh, nơi ông Trump gặp và thảo luận hợp tác kinh tế với Chủ tịch, Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình nhưng không hề nói gì về nhân quyền, trước khi sang Việt Nam. Thay vào đó là 15 thỏa thuận kinh tế trị giá 250 tỷ dollars đã được ký kết giữa các công ty Mỹ và công ty Trung Quốc.

Và sau đó, vào ngày 12/11/2017, khi thăm chính thức Phi Luật Tân, ông Trump cũng không hé răng nửa lời về những vụ tàn sát khoảng 7.000 người Phi trong chiến dịch bài trừ băng đảng và ma túy hơn năm qua của Tổng thống Rodrigo Duterte. Nhiều nhà lập pháp Mỹ và các tổ chức nhân quyền của Mỹ và thế giới đã lên án ông Duerte hà khắc, coi thường mạng sống con người vì đa số các nạn nhân đã bị vây bắt để hành quyết ngay tại những khu nhà ổ chuột, trước mặt mọi người mà không được đưa ra xét xử trước tòa án.

Tại cả 3 nước Việt Nam, Trung Quốc và Phi Luật Tân, ông Trump, một tỷ phú giàu lên vì biết "có tiền mua tiên cũng được" nên đã không ngại quay lưng trước những ánh mắt đau khổ và gương mặt tang thương của nhiều tầng lớp người dân bị chính phủ của họ cướp đi quyền sống và các quyền tự do ở Việt Nam, Trung Quốc và Phi Luật Tân.

Vì vậy, hành động của ông Trump đã xóa đi tất cả những thành tích bảo vệ và tôn trọng quyền con người là điều kiện quan trọng trong quan hệ ngoại giao với Mỹ mà các vị tổng thống Hoa Kỳ thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã đặt ra với Chính phủ Việt Nam trong 24 năm, từ thời Tổng thống Bill Clinton (Dân chủ), George W. Bush (Cộng hòa) và Barack Obama (Dân chủ).

Rất tiếc ông Trump đã bịt mắt, che tai trước những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng ở Trung Quốc, Việt Nam và Phi Luật Tân để dành thời gian kiếm bạc cắc cho các công ty Mỹ và nước Mỹ.

Hợp tác theo kiểu Trump

Trong diễn văn dài khoảng 30 phút ở Đà Nẵng, ông Trump đã tập trung cổ võ chính sách mậu dịch "song phương", trái với lập trường "đa phương và hội nhập" của Chủ tịch, Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ông Trump nói : "Mỹ sẵn sàng phối hợp với từng lãnh đạo trong hội trường này hôm nay để giao thương cùng có lợi, mang lại lợi ích cho cả nước bạn lẫn nước tôi. Đó là thông điệp mà tôi muốn truyền tải ở đây.

Tôi sẽ ký các thỏa thuận thương mại song phương với bất cứ quốc gia nào trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương muốn trở thành đối tác của Mỹ và sẽ tuân thủ nguyên tắc thương mại công bằng và có đi có lại. Điều chúng tôi không tiếp tục làm là tham gia vào những thỏa thuận lớn trói tay nước Mỹ, ảnh hưởng đến chủ quyền, cũng như khiến việc thực thi điều đó một cách có ý nghĩa trở nên bất khả thi trong thực tế…".

"Kể từ hôm nay trở đi, chúng ta sẽ cạnh tranh một cách công bằng và bình đẳng. Chúng tôi sẽ không để nước Mỹ bị lợi dụng thêm nữa. Tôi sẽ luôn đặt nước Mỹ lên hàng đầu, như cách mà tôi mong muốn tất cả các bạn trong hội trường này đưa tổ quốc mình lên trên hết".

(theo APEC-Việt Nam)

Lập trường Tập Cận Bình

Ngược với chủ trương co cụm của ông Trump, nhà lãnh đạo Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã nhiệt liệt cổ võ hợp tác "đa phương" và "hội nhập toàn cầu" để mưu cầu phúc lợi cho các dân tộc.

Ông Tập nói : "Chúng ta cần thượng tôn chủ nghĩa đa phương cùng theo đuổi phát triển chung, thông qua xây dựng các mối quan hệ đối tác, xây dựng cộng đồng chung vì tương lai của mọi người. Tôi tin rằng đây là điều cần phải làm.

Đối mặt với những thay đổi sâu sắc trong kinh tế toàn cầu chúng ta nên dẫn đầu toàn cầu hóa kinh tế hay chỉ ngờ vực và do dự, bỏ lỡ cơ hộ ? Chúng ta có nên cùng nhau thúc đẩy hợp tác khu vực hay mỗi người, mỗi nước đi một đường ? Đây là câu trả lời của chúng ta : chúng ta phải đi cùng với thời đại, đáp ứng được trách nhiệm của mình…".

"Chúng ta cần tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế mở có lợi cho tất cả mọi người, sự mở cửa mang lại tiến bộ, còn đóng cửa khiến chúng ta ở lại phía sau, các nền kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương hiểu điều này quá rõ".

(theo APEC-Việt Nam)

Trump - Việt Nam

Sau Đà Nẵng, ông Trump đến Hà Nội để chính thức thăm Việt Nam trong 2 ngày, từ ngày 11 đến 12/11/2017.

Trong thời gian ngắn ngủi này, phái đoàn Mỹ đã tập trung ký kết các thỏa thuận thương mại trị giá 12 tỷ dollars với Việt Nam.

Trong tất cả các cuộc họp chính thức với Chủ tịch nước Trần Đại Quang, hay hai cuộc thăm xã giao với Tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, vấn đề nhân quyền và nhu cầu tự do dân chủ của người dân Việt Nam đã không hề được nhắc tới.

Trong Tuyên bố chung 14 điểm phổ biến trước giờ Donald Trump rời Hà Nội, hai bên chỉ ghi 19 chữ ngắn ngủi : "Lãnh đạo hai nước ghi nhận tầm quan trọng của việc bảo đảm và thúc đẩy quyền con người".

Thật tẻ nhạt và tầm thường. Tổng thống một cường quốc đứng đầu thế giới về bảo vệ nhân quyền và các quyền tự do căn bản của con người mà chỉ biết "ghi nhận" thì sự quan tâm về tình hình nhân quyền ở Việt Nam của ông Trump quá tệ hại, hay là ông ta đã bị Trần Đại Quang xỏ mũi lôi đi mà vẫn thỏa mãn với chuyến đi Việt Nam đầu tiên trong cuộc đời ông ?

Tất nhiên, khi hành động như thế, ông Trump đã chà đạp lên những giá trị truyền thống của nước Mỹ về quyền con người, đồng thời cũng dung dưỡng cho nhà nước cộng sản Việt Nam được tự do đàn áp những ai chống chính sách cai trị độc tài và phản dân chủ của Đảng cộng sản Việt Nam.

Càng nghiêm trọng và mất thể diện hơn là chủ trương không quan tâm đến những vi phạm nhân quyền ở Việt Nam của ông Trump đã đi ngược với lập trường của Bộ ngoại giao Mỹ trong phúc trình đưa ra hồi tháng 3/2017, sau 2 tháng ông Trump bước vào Bạch Ốc.

Bản phúc trình về tình hình nhân quyền ở Việt Nam năm 2016 viết rằng : "Những vấn đề nổi bật nhất về quyền con người ở Việt Nam là sự hạn chế nghiêm ngặt của chính quyền đối với quyền chính trị của công dân, đặc biệt là quyền của công dân trong việc thay đổi chính quyền thông qua các cuộc bầu cử tự do và công bằng ; hạn chế các quyền tự do của công dân bao gồm tự do hội họp, tự do lập hội và tự do biểu đạt ; chưa có sự bảo vệ đầy đủ đối với các quyền về quy trình tố tụng hợp pháp của công dân, bao gồm sự bảo vệ chống giam giữ tùy tiện. Những vi phạm quyền con người khác bao gồm việc tước đoạt sinh mạng tùy tiện và trái luật ; công an tấn công và dùng nhục hình ; bắt giữ người và giam cầm tùy tiện do các hoạt động chính trị ; công an tiếp tục ngược đãi nghi can trong quá trình bắt và giam giữ, kể cả việc sử dụng vũ lực làm chết người, cũng như các điều kiện khắc khổ của trại giam ; từ chối quyền được xét xử nhanh chóng và công bằng".

Bản phúc trình viết tiếp : "Chính quyền hạn chế tự do ngôn luận và trấn áp những người bất đồng quan điểm ; thực hiện kiểm soát và kiểm duyệt báo chí ; hạn chế quyền tự do sử dụng Internet và tự do tôn giáo ; duy trì việc theo dõi chặt chẽ thường xuyên các nhà hoạt động ; tiếp tục hạn chế quyền riêng tư và quyền tự do hội họp, tự do lập hội, tự do đi lại. Chính quyền tiếp tục kiểm soát chặt chẽ việc đăng ký của các tổ chức phi chính phủ (NGO), trong đó có các tổ chức nhân quyền. Nhà chức trách hạn chế sự thăm viếng của các tổ chức phi chính phủ về nhân quyền".

(Trích bản tiếng Việt của Sứ quán Mỹ ở Hà Nội, Việt Nam)

Thất vọng

Ngoài ra, khi ông Trump coi các mối lợi kinh tế to hơn bảo vệ quyền con người cho các dân tộc bị đàn áp, như trường hợp Việt Nam, thì ông còn bôi tro trát trấu vào mặt 17 Tổ chức Phi chính phủ và 40 học giả trên thế giới. Họ là số người đã gửi thư yêu cầu ông Trump và lãnh đạo các nước APEC đặt vấn đề vi phạm nhân quyền với nhà cầm quyền Việt Nam và đòi Hà Nội trả tự do cho những nhà đấu tranh đang bị giam giữ, đặc biệt hai bà Trần Thị Nga, và Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, tức Mẹ Nấm. Bà Quỳnh, bị bắt hồi tháng 10 năm 2016 và bị kết án 10 năm tù, trong khi bà Nga, bị bắt hồi tháng giêng năm nay, bị tuyên án 9 năm tù.

Trong số những người còn bị giam giữ còn có các ông Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Văn Đài và ông Nguyễn Văn Oai. Ông Oai bị kết án 5 năm tù và 4 năm quản thúc tại gia vì kháng cự công an và rời khỏi nhà trong thời gian quản chế.

Riêng Luật sư Nguyễn Văn Đài, người đã ra tù vào khám từ năm 2007 với tội bị gán cho là "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", vẫn còn ở tù từ tháng 12/2015.

Kỹ sư Trần Huỳnh Duy Thức, một trong số những người lãnh đạo của tổ chức "Con đường Việt Nam"bị bắt vào ngày 24 tháng 5 năm 2009 với tội danh ban đầu là "trộm cắp cước điện thoại", sau đó với các cáo buộc hoạt động chính trị nhằm "lật đổ chính quyền nhân dân". Cùng với một số nhân vật như Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung, Lê Thăng Long bị tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra xét xử vào ngày 20 tháng 01 năm 2010, riêng cá nhân ông Thức bị tuyên án 16 năm tù giam và tịch thu một phần tài sản.

Ông Nguyễn Tiến Trung, bị án 7 năm tù, nhưng được phóng thích trước thời hạn ngày 12 tháng 4 năm 2014. Ông Lê Thăng Long, bị án 5 năm tù, được tự do từ tháng 6 năm 2012. Luật sư Lê Công Định nhận án 5 năm đã được tự do năm 2013.

Con gái Mẹ Nấm

Ngoài ra, bên cạnh những vấn đề gọi là "quốc gia đại sự" quanh chuyến công du 11 ngày qua Á Châu của ông Donald Trump, Văn phòng Tòa Bạch Ốc đã không đả động gì đến bức thư cầu cứu của con gái Mẹ Nấm gửi Đệ nhất phu nhân nước Mỹ, bà Melania Trump, kêu gọi can thiệp giúp Mẹ Nấm ra tù về với 2 con nhỏ và mẹ gìa.

Trong thư phổ biến rộng rải trên mạng điện tử, cháu Nguyễn Bảo Nguyên, 10 tuổi viết : "Chỉ còn vài ngày nữa là đã tới sinh nhật con và em con là Gấu, thế là một lần sinh nhật nữa mà không có mẹ bên cạnh chúng con, chúng con yêu mẹ nhiều lắm và chỉ mong muốn mẹ về với chúng con".

"Xin bà hãy giúp gia đình con được đoàn tụ vì con biết mẹ con chẳng làm gì sai cả và vì chính Bà cũng đã trao tặng giải thưởng 'Phụ nữ can đảm' cho mẹ con, con và gia đình con xin thay mẹ cảm ơn Bà lần nữa".

Bà Melania không theo chồng qua Việt Nam mà đã quay về Mỹ sau chặng dừng chân và thăm danh lam thắng cảnh ở Bắc Kinh. Cả phát ngôn viên của bà Trump và phát ngôn viên báo chí Tòa Bạch Ốc, Sarah Huckabee Sanders không nói gì đến lời cầu cứu của cháu Bảo Nguyên.

Một sự lạnh nhạt đến rùng mình và đáng bị lên án từ phía Chính quyền Donald Trump đối với những vi phạm nhân quyền ở Việt Nam.

Nhưng đây không phải là lần thứ nhất ông Trump đã coi thường vấn đề nhân quyền ở Việt Nam. Cách nay 6 tháng, ông Trump cũng không hé răng nói chuyện nhân quyền với Thủ tướng cộng sản Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc trong 3 ngày viếng thăm Hoa Kỳ, từ ngày 29 đến 31/05/2017, gồm cả cuộc gặp tay đôi Trump-Phúc tại Tòa Bạch Ốc.

Ngược lại, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hân hoan khoe rằng : "Chúng tôi đã ký hợp đồng gần 15 tỷ USD, chủ yếu từ nhập khẩu các thiết bị dịch vụ của Hoa Kỳ".

Nhân quyền từ Bush tới Obama

Khác với cách ứng xử của ông Trump, trong cuộc tham dự Hội nghị APEC tổ chức tại Hà Nội và thăm chính thức Việt Nam năm 2006, cựu Tổng thống Cộng hòa George W. Bush đã họp với Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và thăm xã giao Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Tổng bí thư đảng Nộng Đức Mạnh, và phá biểu mạnh mẽ quan điểm của Hoa Kỳ về nhân quyền.

Trong Tuyên bố chung ngày 19/11/2006, khi nói về Chiến lược An ninh Quốc gia của Hoa Kỳ, Tổng thống George Bush nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng đầy đủ các quyền con người và các quyền tự do cơ bản đối với hòa bình thế giới cũng như đối với sự phát triển ổn định của mỗi quốc gia. Chủ tịch Nguyễn Minh Triết thông báo cho Tổng thống George Bush về các luật và quy định mới được ban hành về tự do tôn giáo cần được thực thi tích cực tại tất cả các địa phương của Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo cũng ghi nhận tầm quan trọng của việc tiếp tục đạt tiến bộ trong đối thoại song phương về quyền con người và tái khẳng định rằng đối thoại cần được tiến hành một cách toàn diện, xây dựng và có kết quả.

Sau đó năm 2007, trong chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, ngày 19/06, Tòa Bạch Ốc ra Thông cáo về tuyên bố của Tổng thống Bush khi đề cập đến nhân quyền như sau : "Tôi cũng nói rất rõ là để có được mối quan hệ vững chắc hơn, tôi nghĩ rất quan trọng là những người bạn của chúng ta cũng cần có những cam kết về nhân quyền, các quyền tự do và dân chủ. Tôi cũng đã giải thích tôi mãnh liệt tin rằng xã hội chỉ có thể phồn vinh khi con người hoàn toàn được phép bầy tỏ quan điềm của mình và quyền được tự do thờ phượng".

(Nguyên văn : "I also made it very clear that in order for relations to grow deeper that it's important for our friends to have a strong commitment to human rights and freedom and democracy. I explained my strong belief that societies are enriched when people are allowed to express themselves freely or worship freely").

Đến năm 2013, khi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Mỹ và gặp Tổng thống Obama tại Bạch Ốc, bản Tuyên bố chung cũng viết : "Hai bên cũng đã trao đổi về một số vấn đề còn khác biệt, trong đó có vấn đề quyền con người ; nhất trí tiếp tục thông qua đối thoại xây dựng và tôn trọng lẫn nhau để tăng cường hiểu biết, giảm thiểu khác biệt, không để vấn đề này ảnh hưởng tới quan hệ đang phát triển tốt đẹp giữa hai nước".

Và sau cùng, trong chuyến thăm Mỹ lần đầu tiên của Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tháng 7/2015, hai bên đã ra Tuyên bố về Tầm nhìn chung, trong đó khẳng định : "Hai nước hứa hẹn tiếp tục ủng hộ việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người và ủng hộ việc duy trì đối thoại tích cực, thẳng thắn và xây dựng về quyền con người nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thu hẹp khác biệt.

Hai nước khuyến khích sự hợp tác hơn nữa nhằm bảo đảm rằng mọi người, bao gồm cả những thành viên của các nhóm dễ bị tổn thương, không phân biệt giới, chủng tộc, tôn giáo hoặc khuynh hướng giới tính, và bao gồm cả người tàn tật, được hưởng đầy đủ các quyền con người".

Như vậy, tại sao đến lượt ông Donald Trump thì hai nước chỉ nói vỏn vẹn có 19 chữ : "Lãnh đạo hai nước ghi nhận tầm quan trọng của việc bảo đảm và thúc đẩy quyền con người".

Theo Đại từ điển tiếng Việt của Trung tâm Ngôn ngữ và Văn hóa Việt Nam (Bộ Giáo dục và Đào tạo) thì "ghi nhận" có nghĩa là "ghi lại để nhớ". Nhưng nếu chỉ "ghi để nhớ" mà không có hành động để bảo vệ, bênh vực và tôn trọng thì cũng chỉ như "nước đổ đầu vịt" mà thôi.

Ông Donald Trump cũng nên biết trong dân gian Việt Nam có câu : "đồng tiền có thể mua tiên nhưng không mua được nhân cách con người".

Phạm Trần

(14/11/2017)

Các nhà tranh đấu không hy vọng nhiều trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Trump ? (VOA, 09/11/2017)

Các nhà tranh đấu cho nhân quyền có nhiều phản ứng khác nhau về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Từ Đăk Lăk, Blogger Huỳnh Thục Vy, người phụ trách Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam nói bà không kỳ vọng gì trong chuyến thăm Hà Nội của ông Trump.

"Không phải chỉ lần này ông Donald Trump, một người không quan tâm đến nhân quyền, mà ngay cả như ông Obama, thì tôi cũng không kỳ vọng gì trong những chuyến thăm như vậy. Những chuyến thăm đó chỉ mang tín xã giao thôi. Tôi nghĩ là tình hình địa chính trị ở khu vực Đông Nam Á, cụ thể là vấn đề Trung Quốc, Bắc Hàn, và thế đối đầu hay hợp tác giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc thì mới là điều quan trọng. Tôi nghĩ chuyến thăm này không có gì quan trọng".

Ngược lại, bà Nguyễn Thị Dương Hà, một luật sư tranh đấu cho nhân quyền Việt Nam, và cũng là vợ của nhà bất đồng chính kiến Cù Huy Hà Vũ ở thành phố Chicago, bang Illinois, nói bà trông chờ chuyến thăm của Tổng thống Trump sẽ mang lại kết quả tích cực liên quan đến hợp tác quốc phòng giữa hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ và thúc đẩy nhân quyền ở Việt Nam :

"Như đã thể hiện trong bức thư của tôi gửi cho Tổng thống Donald Trump và Phu nhân Melania Trump. Tôi trong chờ chuyến thăm của Tổng thống Trump mang lại kết quả tích cực liên quan đến hợp tác quốc phòng giữa hai nước và thúc đẩy nhân quyền ở Việt Nam, cụ thể là tăng cường quốc phòng theo hướng liên minh quân sự nhằm chống Trung Quốc bành trướng lãnh thổ ở Biển Đông và kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do ngay lập tức, vô điều kiện cho tất cả các tù nhân lương tâm, trong đó có hai phụ nữ có con nhỏ là bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và bà Trần Thị Nga.

Hơn một tuần trước khi ông Donald Trump đặt chân đến Việt Nam, luật sư Nguyễn Thị Dương Hà có viết thư cho Tòa Bạch Ốc "khẩn thiết đề nghị" Tổng thống Mỹ và Phu nhân kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho các tù nhân lương tâm, đặt biệt "giải cứu" hai nữ tù nhân có con nhỏ là bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và bà Trần Thị Nga.

Trong bức thư gửi nhà nhà lãnh đạo Hoa Kỳ, bà Dương Hà viết : " Nếu như việc bỏ tù những công dân chỉ vì họ bày tỏ quan điểm khác biệt với chính quyền dứt khoát là hanh vi xâm phạm nhân quyền nghiêm trọng, thì việc bỏ tù những người mẹ nuôi con nhỏ do họ thực hiện quyền tự do ngôn luận, không nghi ngờ gì nữa, là hành vi xâm phạm nhân quyền nghiêm trọng gấp trăm lần".

Từ Khánh Hòa, bà Nguyễn Thị Tuyết Lan, mẹ của Blogger Mẹ Nấm, tức Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người đang bị chính quyền Việt Nam giam cầm 10 năm tù vì tội "tuyên truyền chống phá nhà nước" nhưng được Đệ nhất Phu nhân Hoa Kỳ Melania Trump vinh danh "Phụ nữ Can đảm Quốc tế," nói với VOA về chuyến thăm Hà Nội của ông Trump :

"Con gái tôi Nguyễn Ngọc Như Quỳnh không phải là tù nhân lương tâm duy nhất mà họ cáo buộc những điều rất vô lý. Những điều con tôi nói là những điều xảy ra thường ngày ở Việt Nam và con tôi gióng lên tiếng nói cảnh báo. Tôi chỉ mong muốn rằng không riêng gì Tổng thống Donald Trump mà tất cả các nhà lãnh đạo quốc tế đến Việt Nam hãy giúp người dân Việt Nam được bảo đảm quyền làm người và trả tự do, vô điều kiện cho tất cả những người bất đồng chính kiến".

Hòa thượng Thích Không Tánh tại thành phố Hồ Chí Minh mong rằng Hoa Kỳ nên lưu tâm đến tự do tôn giáo ở Việt Nam và kêu gọi ông Trump đừng quên những tiếng nói bị đàn áp ở vùng thôn quê :

"Hội đồng Liên tôn và các cộng khác mong rằng khi thăm Việt Nam lưu tâm đến tình trạng vi phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, nhân quyền. Chúng tôi mong rằng Tổng thống Donald Trump nghĩ đến 90 triệu người dân Việt Nam, chứ đừng vì một đảng Cộng sản hay giới cầm quyền mà bỏ quên đồng bào nghèo khó mà còn bị đàn áp ở quê nhà".

Về khía cạnh pháp lý, luật sư Nguyễn Thị Dương Hà rất mong Hoa Kỳ giúp Việt Nam xây dựng nhà nước pháp quyền, thượng tôn pháp luật và hủy bỏ những điều luật phản nhân quyền :

"Chừng nào mà Điều 79, Điều 88, và Điều 258 của Bộ Luật Hình sự còn tồn tại thì vẫn còn tù nhân lương tâm tại Việt Nam. Do đó chính quyền Mỹ và Tổng thống Donald Trump cần kêu gọi chính quyền Việt Nam phải hủy bỏ các điều luật phản nhân quyền nói trên. Ngoài ra, Mỹ cần tích cực giúp Việt Nam cải cách pháp lý mạnh mẽ để xây dựng nhà nước pháp quyền dựa trên tam quyền phân lập, vì đó là thể chế bảo vệ nhân quyền hiệu quả nhất".

Vào tháng 9, khi ra điều trần trước Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ trước khi nhậm chức đại sứ tại Việt Nam, ông Daniel Kritenbrink nói vấn đề nhân quyền, tự do tôn giáo là một trong các ưu tiên của ông tại Việt Nam.

Đài truyền hình CNBC trong tuần nhận định rằng Tổng thống Trump dự kiến sẽ không nêu vấn đề nhân quyền trong chuyến thăm Châu Á, trong đó có Việt Nam, thay vào đó, các cuộc gặp song phương chỉ tập trung vào an ninh khu vực, thương mại và đầu tư.

**********************

20 dân biểu yêu cầu Tổng thống Trump gây áp lực với Hà Nội về nhân quyền (VOA, 09/11/2017)

20 dân biểu Hoa Kỳ hôm 8/11 công bố một bức thư yêu cầu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thúc ép chính quyền Việt Nam cải thiện và tôn trọng nhân quyền.

Phần đầu bức thư gửi Tổng thống Donald Trump, 7/11/2017.

Bức thư ký ngày 7/11 do dân biểu Chris Smith, thuộc đảng Cộng hòa đại diện tiểu bang New Jersey khởi thảo nói : "việc tiếp tục mối quan hệ kinh tế và hợp tác chiến lược giữa Hoa Kỳ với Việt Nam sẽ phụ thuộc vào sự tiến bộ thực chất và mạnh mẽ về vấn đề nhân quyền".

Các dân biểu Hoa Kỳ cho rằng một chính phủ phớt lờ các cam kết quốc tế về nhân quyền thì không thể nào là một đối tác đáng tin cậy cho các vấn đề như Biển Đông hay thương mại.

Bức thư nhấn mạnh vai trò của tự do phát biểu trên mạng Internet, tự do tôn giáo và yêu cầu Tổng thống Trump hối thúc Hà Nội trả tự do cho các tù nhân chính trị như Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Nguyễn Văn Đài, Trần Thị Nga, Trần Anh Kim, Lê Thanh Tùng.

Chữ ký một số dân biểu Mỹ trong bức thư gửi Tổng thống Donald Trump.

Ngoài ra bức thư còn yêu cầu nhà lãnh đạo Hoa Kỳ lưu ý việc chính quyền Đà Nẵng, nơi tổ chức Hội nghị Hợp tác Phát triển Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) mà ông Trump tham dự, đã cưỡng chế và tịch thu đất đai của các giáo dân Cồn Dầu vào năm 2010, nhưng nay các giáo dân này đã trở thành công dân Hoa Kỳ.

​*********************

Thêm thành viên Hội Anh em Dân chủ bị mời làm việc (RFA, 09/11/2017)

Thêm 2 thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ là các ông Lê Anh Hùng và Trương Văn Dũng bị công an Hà Nội gửi giấy đòi triệu tập, ghi rõ nội dung buổi làm việc liên quan đến vụ án hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.

Bốn thành viên Hội Anh Em Dân Chủ bị bắt : Ký giả Trương Minh Đức, Mục sư Nguyễn Trung Tôn, ông Phạm Văn Trội, ông Nguyễn Bắc Truyển (từ trái qua). Photo : RFA

Cả 2 ông Hùng và Dũng nhận được giấy gọi của công an Hà nội ngày 8 tháng 11, đòi phải trình diện để làm việc với công an lúc 8 giờ sáng ngày hôm nay, mùng 9 tháng 11 năm 2017. Hai ông đều quyết định từ chối, không đến đồn công an làm việc.

Trong thư phổ biến rộng rãi trên mạng xã hội, ông Lê Anh Hùng cho biết ông không tham gia vào bất cứ hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân nào cả, do đó ông không có trách nhiệm phải gặp công an.

Ông Trương Văn Dũng, một trong hai người có giấy mời làm việc, vào chiều ngày 9 tháng 11 cho Đài Á Châu Tự Do biết như sau về trường hợp của ông :

"Ngày hôm qua họ đưa giấy triệu tập, thì quan điểm của tôi rất rõ ràng là tôi từ chối tôi không làm việc với họ, cho đến ngày hôm nay tôi cũng đã thực thi điều đó là tôi không đi gặp. Trường hợp chúng tôi quan hệ với Nguyễn Văn Đài, hay bất kể với một ai, đó là quyền của chúng tôi. Đấy là điều chúng tôi khẳng định luôn. Thế còn trường hợp họ dùng từ mời hoặc triệu tập chúng tôi không bao giờ hợp tác với họ, bởi vì sao, vì họ là một chính thể tà quyền chúng tôi đấu tranh cho tổ quốc vì thế chúng tôi không hợp tác với tà quyền, quan điểm tôi rất rõ ràng. Chúng tôi khẳng định chúng tôi cũng không làm điều gì sai trái với pháp luật cả".

Cũng cần nhắc lại trong một năm qua, Hội Anh Em Dân Chủ là một trong những tổ chức bị đàn áp mạnh tay, nhiều thành viên của Hội đã bị bắt giữ, bị truy tố với tội danh hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân, chiếu theo điều 79 Bộ Luật hình sự, hoặc bị ghép vào tội danh tuyên truyền chống nhà nước, dựa theo điều 88 của Bộ Luật hình sự.

Hội Anh Em Dân Chủ được luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài và một số người cùng chí hướng đồng thành lập vào tháng Tư năm 2013, với mục đích cổ võ dân chủ, đòi hỏi chính quyền Việt Nam phải tôn trọng quyền tự do dân sự và chính trị như đã được quy định trong hiến pháp cũng như trong các bản công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam đã ký kết.

Luật sư Đài và người cộng sự là cô Lê Thu Hà bị bắt hồi cuối tháng 12 năm 2015, đến giờ vẫn chưa xét xử. Tháng Bảy năm nay, thêm 4 thành viên của Hội là Mục sư Nguyễn Trung Tôn, ông Trương Minh Đức, ông Phạm Văn trội và Nguyễn Bắc Truyển bị chính quyền bắt giam.

Đến ngày 17 tháng Mười vừa qua, công an Hà Tĩnh cũng bắt khẩn cấp một thành viên khác của Hội Anh Em Dân Chủ là cô Trần Thị Xuân.

Những vụ đàn áp, bắt bớ các nhà hoạt động cho dân chủ và quyền con người tại Việt Nam đã khiến những tổ chức bảo vệ, tranh đấu cho quyền làm người liên tục lên tiếng kêu gọi các nhà lãnh đạo của thế giới khi đến Đà Nẵng dự hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương APEC phải thúc đẩy Hà Nội tôn trọng nhân quyền.

Một trong những lời kêu gọi được đưa ra ngày 9 tháng 11 là thư ngỏ của Ủy ban Bảo vệ quyền làm người Việt Nam gửi các lãnh đạo APEC.

Trong thư ngỏ, ông Võ Văn Ái, Chủ tịch Ủy ban, nhấn mạnh rằng khi có mặt tại Việt Nam để dự APEC, các nhà lãnh đạo nên dùng cơ hội này để gây áp lực, buộc Việt Nam phải ngưng ngay chính sách đàn áp nhân quyền và quyền tự do tín ngưỡng.

Thư ngỏ cũng nhắc đến những nhà hoạt động xã hội đang bị cầm tù hay bị giam giữ, như bà Trần Thị Nga, Blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài, hoặc như nhà tu hành đang bị quản thúc như trường hợp của Hòa Thượng Thích Quảng Độ, vị lãnh đạo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất.

**********************

Nhiều tổ chức lên tiếng về dân chủ ở Việt Nam trước APEC (BBC, 08/11/2017)

Có 17 tổ chức nhân quyền Việt Nam và quốc tế vừa viết thư chung gửi tới các lãnh đạo tham dự hội nghị thượng đỉnh APEC, yêu cầu gây áp lực để chính phủ Việt Nam ngừng các cuộc đàn áp dân chủ.

17 tổ chức trong nước và quốc tế ký tên trong lá thư yêu cầu các lãnh đạo quốc tế tham gia APEC gây áp lực lên Việt Nam về tình trạng vi phạm nhân quyền

Thư được ký hôm 7/11, chỉ ít hôm sau khi 40 học giả quốc tế lên tiếng yêu cầu trả tự do cho hai nhà hoạt động nữ.

Lá thư viết rằng chính phủ Việt Nam đã tiến hành một cuộc "đàn áp chính trị to lớn đối với quyền biểu đạt ôn hòa" trong năm qua và điều này đi ngược lại với mục tiêu "Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung" của Hội nghị APEC năm nay.

"Nếu chính quyền Việt Nam không tuân thủ theo các nghĩa vụ nhân quyền quốc tế - như các điều khoản từ Công ước quốc tế về Quyền dân sự và chính trị và Công ước Chống tra tấn - thì làm sao quý vị có thể tin rằng chính quyền Việt Nam sẽ tôn trọng các thỏa thuận ký kết tại APEC ?" trong thư có đoạn.

Lá thư kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới "thúc đẩy Việt Nam hãy ngưng ngay cuộc đàn áp" và "tôn trọng các quyền tự do và nhân quyền quốc tế".

"Đồng lòng đoàn kết"

Ông Arthit Suriyawongfuk, thư ký của Hiệp Hội Người dùng mạng Thái Lan (TNN) một trong 17 tổ chức tham gia ký thư, nói với BBC rằng, TNN ký tên vì muốn thể hiện sự đồng lòng, đoàn kết của giữa các tổ chức đối với tình trạng đàn áp tự do ngôn luận ở Việt Nam.

"Những vụ việc [đàn áp tự ngôn luận] như thế này xảy ra khắp nơi trên thế giới, ở ngay Thái Lan cũng vậy. Nó là mối đe dọa đến tự do thông tin mạng. Quốc gia thì có biên giới, nhưng lý tưởng và thông tin thì nên được tự do truyền đạt".

"Thực tế mà nói, tôi không nghĩ lá thư sẽ nhận được phản hồi thực tế gì. Có vẻ như các quốc gia đang liên kết với nhau để đàn áp giới bất đồng chính kiến. Tuy nhiên đây là một cách nhắc nhở rằng vụ việc như vậy đã diễn ra và các tổ chức hoạt động sẽ tiếp tục lên tiếng," ông Arthit nói.

Trước đó, tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) và nhiều tổ chức khác cũng đã ra thông cáo kêu gọi chính quyền Việt Nam thả tự do cho các tù nhân chính trị.

Gần như cùng nội dung với lá thư trên, các tổ chức cũng kêu gọi các nhà lãnh đạo quốc tế và đối tác thương mại với Việt Nam phải kêu gọi chính phủ cộng sản ngừng các cuộc đàn áp đối với các nhà phê bình ôn hòa và đảm bảo quyền tự do ngôn luận, tự do hội họp và tôn giáo.

15 vụ bắt giữ tù nhân chính trị mà Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho là cần phải được chú ý

"Khi cùng nhau chụp những tấm ảnh kỷ niệm và ký kết các hợp đồng thương mại với lãnh đạo của chính phủ độc đảng Việt Nam, các quan chức quốc tế từ các quốc gia trong APEC không nên nhắm mắt trước hơn 100 tù nhân chính trị mà chính những quan chức này bỏ sau hàng song sắt," Giám đốc Ban Châu Á của HRW, Brad Adams viết trong thông cáo ra hôm 3/11.

"Và ngay trong lúc Việt Nam đang đóng vai trò của một chủ nhà thân thiện để chào đón các đại biểu quốc tế, giới chức lại tăng cường các cuộc đàn áp với bất cứ ai dám dũng cảm lên tiếng về nhân quyền và dân chủ," ông Adams viết.

Thực trạng mà Giám đốc HRW nêu có thể được phản ánh rõ qua trường hợp của một trong những nhà hoạt động dân chủ mạnh mẽ nhất ở Việt Nam.

Nhà báo tự do và nhà hoạt động Phạm Đoan Trang cho BBC biết cô vẫn đang phải ẩn trốn trong suốt bốn tháng qua.

"Tôi không thể ở trong căn hộ của tôi ở Hà Nội được nữa, tôi rời khỏi Hà Nội từ đầu tháng Bảy," nhà nữ hoạt động nói.

"Không có chút riêng tư nào, ngay cả trong chính nhà của mình. Tôi cảm thấy có người luôn theo dõi, nghe lén tôi qua điện thoại".

Kể từ đầu năm 2017, 25 nhà hoạt động ôn hòa đã bị truy bắt, giam giữ hoặc trục xuất - một con số kỷ lục.

Tháng 1 :

1. Nguyễn Văn Hóa

2. Nguyễn Văn Oai

3. Trần Thị Nga

Tháng 3 :

4. Vũ Quang Thuận

5. Nguyễn Văn Điền

6. Bùi Hiếu Võ

7. Phan Kim Khánh

Tháng 5 :

8. Bạch Hồng Quyền, bị truy nã

9. Hoàng Đức Bình

10. Thái Văn Dung, bị truy nã

Tháng 6 :

11. Phạm Minh Hoàng, bị tước quốc tịch, trục xuất

12. Bùi Văn Thắm

13. Bùi Văn Trung

Tháng 7 :

14. Trần Văn Hoàng Phúc

15. Lê Đình Lượng

16. Phạm Văn Trội

17. Nguyễn Trung Tôn

18. Trương Minh Đức

19. Nguyễn Bắc Truyển

Tháng 8 :

20. Nguyễn Trung Trực

21. Trần Minh Nhật

Tháng 9 :

22. Nguyễn Văn Túc

23. Nguyễn Viết Dũng

Tháng 10 :

24. Đào Quang Thực

25. Trần Thị Xuân

*********************

Mỹ : Hàng ngàn người Việt có nguy cơ bị trục xuất ? (BBC, 09/11/2017)

Khoảng 8.500 người Việt tại Hoa Kỳ có thể bị bắt, giam giữ và trục xuất về Việt Nam, các tổ chức hoạt động vì cộng đồng tại Hoa Kỳ cho biết.

Cộng đồng hoạt động dân quyền ở Hoa Kỳ diễu hành kêu gọi ngừng trục xuất dân nhập cư Châu Á

Các tổ chức bắt đầu lo ngại khi có thông tin trong vài tháng gần đây, nhiều người đột nhiên bị bắt, giam giữ, điều chuyển và bị thẩm vấn để trục xuất về Việt Nam.

Con số người bị bắt giữ đã lên đến mức kỷ lục, NBC News dẫn lời bà Đinh Quyên, Chủ tịch Trung tâm Hành động Hỗ trợ Đông Nam Á (SEARAC).

Các tổ chức hoạt động vì cộng đồng ở Philadelphia, California, New York gần như đồng loạt đưa ra cảnh báo khẩn vào cuối tháng 10.

Gần 9.000 người có thể bị trục xuất

Cảnh báo khẩn của SEARAC hôm 30/10 ghi rằng : "Trong vài tuần gần đây, ICE [Cơ quan Kiểm sát Nhập cư và Hải quan] đã tái bắt giữ một số người Việt đã có lệnh trục xuất mà họ không thể trục xuất trước đây".

Cảnh báo khẩn của SEARAC cho biết tổ chức này phát hiện hồi tháng 9 rằng Hoa Kỳ đã gửi hồ sơ của 95 cá nhân có thể bị trục xuất cho Hà Nội để chính quyền Việt Nam xem xét.

SEARAC cũng ghi nhận các trường hợp lẽ ra không thuộc đối tượng bị trục xuất nhưng vẫn bị bắt giữ trong thời gian vừa qua.

Thông tin cảnh báo cho người Việt tại Hoa Kỳ

"Từ tháng 10 đến tháng 11, một phái đoàn quan chức Việt Nam sẽ đến Hoa Kỳ để tiến hành các cuộc phỏng vấn ở bang Georgia," cảnh báo ghi thêm.

Cảnh báo kêu gọi cộng đồng chia sẻ rộng rãi và ngay lập tức liên hệ các tổ chức để được nhận hỗ trợ pháp lý.

Đối tượng nào có thể bị trục xuất ?

Theo dữ liệu của Bộ Nội An Hoa Kỳ vào năm 2016, hiện có khoảng 8.560 người Việt có lệnh trục xuất nhưng vẫn sinh sống tại Mỹ. Lí do là vì từ sau chiến tranh, Việt Nam luôn từ chối tiếp nhận những người Việt bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ.

Theo Biên bản Ghi nhớ được hai nước ký hồi 2008, Hà Nội chỉ chính thức đồng ý tiếp nhận các cá nhân gốc Việt đến Hoa Kỳ sau năm 1995 - là năm hai nước bình thường hóa quan hệ.

Không phải lần đầu tiên bị ép trở về : Một người phụ nữ phải bị kéo đi trong khi những người khác thì ngồi lỳ trên thang nối máy bay. Đây là nhóm 100 người Việt bị trục xuất khỏi Hongkong sau khi Anh Quốc và Việt Nam ký thỏa thuận năm 1995.

Từ 1998 đến 2016, đã có khoảng 624 người Việt bị đưa về Việt Nam, theo thông tin chính thức của Bộ Nội An.

"Kể từ sau khi bình thường hóa quan hệ, Hoa Kỳ luôn nỗ lực tìm cách trục xuất càng nhiều người càng tốt," ông Huỳnh Ngọc Diệu, người đứng đầu tổ chức VietUnity nói với BBC.

Tuy nhiên, "thường họ chỉ trục xuất người đến Hoa Kỳ sau 1995", ông Diệu giải thích thêm.

Nay, đã có những trường hợp đến Hoa Kỳ từ trước 1995 nhưng vẫn bị bắt và giam giữ.

Trong số 95 hồ sơ bị chuyển cho phía Việt Nam hồi tháng 9, có ít nhất ba người đến Hoa Kỳ trước 1995, không thuộc đối tượng bị trục xuất theo thỏa thuận ký năm 2008, NBC dẫn lại thông tin của SEARAC.

Khoản 2, Điều 2 trong Biên bản Ghi nhớ năm 2008 ghi người Việt đến Hoa Kỳ trước 12/7/1995 không nằm trong diện bị trục xuất

Katrina Dizon Mariategue, nhân viên tư vấn Chính sách Nhập cư của SEARAC cho BBC biết tổ chức này bắt đầu phát hiện ra vụ việc sau khi một luật sư thông báo về việc một người Việt đến Hoa Kỳ trước 1995 bị bắt giữ và điều chuyển đến bang Georgia.

Bà Mariategue cho biết năm ngoái Hoa Kỳ trục xuất 35 người Việt ; năm nay nếu 95 hồ sơ kia được tiếp nhận thì con số bị trục xuất sẽ tăng gấp 3 lần.

Trump sẽ nêu vấn đề với Việt Nam tại APEC ?

Ông Huỳnh Ngọc Diệu, người hiện cũng đang làm việc cho phó thị trưởng thành phố San Jose, California, bình luận rằng chính phủ Trump "đã có một số hành động gây hại đến cộng đồng dân nhập cư".

"Đây không phải là điều ngạc nhiên. Ông Trump muốn giới hạn nhập cư, muốn trục xuất dân nhập cư, và ông ấy ủng hộ dự luật RAISE Act," ông Diệu nói.

"Bây giờ điều chúng tôi lo ngại nhất là chuyến thăm đến Việt Nam của Trump. Với số lượng người bị bắt giữ mang tính kỷ lục, đây là bằng chứng cho thấy chính phủ Trump đang nỗ lực khiến phía Việt Nam tiếp nhận thêm người bị trục xuất".

"Điều này sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều gia đình, con cái phải rời xa cha mẹ. Đây là điều không ai mong muốn," ông Diệu nói thêm.

Dự luật nhập cư RAISE của Hoa Kỳ sẽ 'siết chặt hơn' ?

Cùng mối quan ngại với ông Diệu, bà Mariategue nói rằng việc Hoa Kỳ muốn trục xuất cả những cá nhân tới Mỹ trước 1995 là một tín hiệu xấu.

Bà e rằng Washington đang tìm cách tái thỏa thuận hoặc mở rộng Biên bản Ghi nhớ năm 2008 để có thể trục xuất thêm người. "Nếu như vậy, có khả năng khoảng 9.000 người Việt sẽ bị ảnh hưởng," bà Mariategue nói.

Tháng trước, chính phủ ông Trump đã ra lệnh trừng phạt đối với Campuchia và ba nước Châu Phi khác vì đã không chịu tiếp nhận người bị trục xuất.

Cũng đồng tình với ông Diệu, bà Mariategue nói : "Chúng tôi lo ngại rằng ông ấy sẽ đặt vấn đề này với Việt Nam vì ông đã có những lời bình luận trong quá khứ về việc trừng phạt những nước không tiếp nhận người bị trục xuất".

BBC đã liên lạc với Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội để xác nhận thông tin nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.

Giới hoạt động kỳ vọng Tân đại sứ Mỹ sẽ coi trọng vấn đề nhân quyền tại Việt Nam (VOA, 07/11/2017)

Nhà ngoại giao Mỹ Daniel Kritenbrink hôm 6/11 trình quốc thư lên chủ tịch nước chủ nhà tại Hà Nội, chính thức trở thành đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam. Các nhà tranh đấu hy vọng rằng tân đại sứ Hoa Kỳ sẽ chú trọng đến vấn đề nhân quyền tại Việt Nam.

Tân Đại sứ Hoa Kỳ Daniel Kritenbrink (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang, tại Hà Nội, ngày 6/11/2017. (Ảnh chụp từ báo Tuổi Trẻ)

Từ bang Virginia, bác sĩ Nguyễn Quốc Quân, Chủ tịch Tổ chức Quốc tế Yểm Trợ Cao Trào Nhân Bản ở Việt Nam, đồng thời cũng là bào huynh của bác sĩ Nguyễn Ðan Quế, nhà đấu tranh vì dân chủ ở trong nước, cho VOA biết :

"Ông Kritenbrink có ghi nhận những ưu tư của cộng đồng Việt Nam. Ông ấy là một người mà chúng ta có thể làm việc với ông ấy được".

Ông ấy là một người mà chúng ta có thể làm việc với ông ấy được.

Bác sĩ Nguyễn Quốc Quân nói về ông Daniel Kritenbrink

Ông Kritenbrink đến Hà Nội lúc nửa đêm hôm 4/11, ông cho báo giới biết ông sẽ tháp tùng Tổng thống Donald Trump tại Hội nghị Diễn đàn Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC) ở Đà Nẵng, và khi ông Trump thăm chính thức Hà Nội trong tuần này.

Bác sĩ Quân, người đã vài lần tiếp xúc với ông Kritenbrink, nói tân đại sứ Mỹ là một người rất sốt sắng về vấn đề nhân quyền tại Việt Nam :

"Ông ấy rất là sốt sắng đối với vấn đề nhân quyền tại Việt Nam, bằng cớ là hồi ổng làm Giám đốc Vụ Á châu, ông có mời chúng tôi vào Hội đồng An ninh Quốc gia nói chuyện với họ về vấn đề nhân quyền Việt Nam trước thăm Việt Nam của Tổng thống Obama. Tôi thấy ông ấy rất là sốt sắng".

Ông Kritenbrink được Thượng viện chuẩn thuận làm đại sứ hôm 26/10, ông là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp cấp cao có nhiều kiến thức và kinh nghiệm làm việc ở Châu Á, trải dài từ 1994 cho đến nay.

Thượng nghị sĩ Ben Sasse, đại diện đảng Cộng hòa tại bang Nebraska, nói Hoa Kỳ cần một đại sứ tại Việt Nam có khả năng đảm bảo lợi ích của các hiệp định thương mại và lãnh đạo các cuộc đối thoại ngoại giao của Hoa Kỳ, ông Kritenbrink có thể làm cả hai việc này.

Vào tháng 9, khi ra điều trần trước Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ông Kritenbrink nói các ưu tiên của ông khi đảm nhận vai trò đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam là : hợp tác an ninh hàng hải, tăng cường thương mại và đầu tư, thúc đẩy nhân quyền, xúc tiến ngoại giao nhân dân, hỗ trợ nhân đạo và khắc phục hậu quả chiến tranh.

Tại buổi điều trần, ngoài việc ghi nhận có một số tiến bộ về nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam trong những năm gần đây, phần lớn nhờ vào sự can thiệp của Quốc hội Hoa Kỳ và cuộc đối thoại song phương hiệu quả về vấn đề này, ông Kritenbrink nhấn mạnh rằng xu hướng gia tăng những vụ bắt bớ, truy tố giới bất đồng, và những bản án hà khắc đối với các nhà hoạt động trong 18 tháng qua, là điều "rất đáng lo ngại".

Bà Trần Thị Nga tại phiên tòa ở tỉnh Hà Nam, ngày 25/7/2017. (Ảnh : VietnamNet)

Ông cam kết trước quốc hội Mỹ rằng ông sẽ tiếp tục vận động cho nhân quyền và tự do tôn giáo cũng như sự cần thiết phải đạt tiến bộ trong cuộc đấu tranh chống nạn buôn người, tân Đại sứ Mỹ đồng thời nhấn mạnh với cấp lãnh đạo Việt Nam rằng những tiến bộ trong vấn đề nhân quyền tiếp tục là ưu tiên hàng đầu của chính phủ Hoa Kỳ và là yếu tố quan trọng để quan hệ đối tác giữa hai bên đạt tiềm năng tối đa.

Bác sĩ Quân nói ông tin rằng tân đại sứ Mỹ sẽ lưu tâm nhiều hơn đến vấn đề nhân quyền, bên cạnh việc giao thương với Việt Nam :

"Chúng tôi cũng trình bày với ông ấy rằng vấn đề nhân quyền Việt Nam ngày càng tồi tệ. Chúng tôi muốn rằng chính phủ của ông Donald, tuy đặt nặng vấn đề buôn bán lên hàng đầu, nhưng cần đặt vấn đề nhân quyền phải đi đôi với vấn đề phát triển kinh tế, giao thương. Và ông ấy cũng đồng ý với chúng tôi về những điểm này".

Hôm 5/11 ông Kritenbrink viết trên Facebook : "Bây giờ là thời điểm tuyệt vời để làm việc tại Việt Nam. Hai quốc gia chúng ta chia sẻ nhiều lợi ích chung, như an ninh, thương mại và đầu tư, và giao lưu nhân dân".

Từ Canada, Luật sư Vũ Đức Khanh viết thông điệp chào mừng trên Facebook của ông : "Chào mừng ông Daniel Kritenbrink đến Việt Nam và chúc ông có một nhiệm kỳ mới thành công mỹ mãn trước viễn ảnh của một bang giao Mỹ-Trung báo hiệu đầy sóng gió mà con thuyền Việt Nam không định hướng với một thuyền trưởng chỉ biết mơ "đốt lò" đang bị cuốn vào tâm điểm".

Luật sư Khanh viết tiếp : "Chưa bao giờ trong lịch sử bang giao Việt - Mỹ, từ hơn 20 năm qua mà một Đại sứ Mỹ sẽ phải vất vả lao tâm, lao lực để bảo vệ quyền lợi của Hoa Kỳ ở đất nước cựu thù này".

Báo Tuổi trẻ cho biết trong thời gian giữ chức Giám đốc cấp cao phụ trách Châu Á cho Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, ông Kritenbrink có nhiều đóng góp cho sự thành công của chuyến thăm Mỹ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vào tháng 7/2015, và chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Barack Obama vào tháng 5/2016.

Trước khi trở thành người đứng đầu phái bộ ngoại giao Mỹ ở Việt Nam, chức vụ gần đây nhất của ông Kritenbrink là Cố vấn Cao cấp về Chính sách đối với Triều Tiên tại Bộ Ngoại giao Mỹ.

***********************

Tiếp tục kêu gọi ngưng đàn áp tại Việt Nam ngay trước APEC (RFA, 07/11/2017)

17 Tổ chức bảo vệ nhân quyền và đảng phái chính trị trong và ngoài nước vừa ký tên chung trong thư ngỏ gửi các nhà lãnh đạo các quốc gia tham dự Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương APEC tại Đà Nẵng, Việt Nam, lưu tâm đến tình trạng nhân quyền ngày càng tồi tệ của quốc gia chủ nhà.

Blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh - Mẹ Nấm trong phiên tòa tại thành phố Nha Trang ngày 29/6/2017-  AFP

Trong thư ngỏ mang tựa đề "Ngưng ngay đàn áp tại Việt Nam" viết ngày mùng 7 tháng 11 năm 2017, các tổ chức và đảng phái chính trị đồng ký tên viết rằng "Trong năm qua Việt Nam đã gia tăng đàn áp các tiếng nói dân chủ, có ít nhất 25 nhà hoạt và blogger ôn hòa bị bắt giữ hoặc bị lưu đày. Ngoài ra nhà nước Việt Nam cũng tuyên án tù dài hạn những nhà hoạt động nhân quyền có tên tuổi như bà Trần Thị Nga, ông Nguyễn Văn Oai, blogger Mẹ Nấm – Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, mặc dù những người vừa nêu đều tranh đấu ôn hòa".

Thư ngỏ cũng nhắc đến trường hợp luật sư nhân quyền nổi tiếng Nguyễn Văn Đài bị giam giữ gần hai năm mà không được xét xử.

Thư ngỏ có đoạn viết mà chúng tôi xin được trích dẫn nguyên văn như sau :

"Đợt đàn áp này đi ngược lại với mục tiêu "Tạo Động Lực Mới, Cùng Vun Đắp Tương Lai Chung" là chủ đề của diễn đàn APEC năm nay. Giam giữ tùy tiện, kiểm duyệt, dùng bạo lực nhà nước đối với giới hoạt động và bảo vệ nhân quyền chẳng những là một sự sỉ nhục đối với tính nhân bản chung mà còn là một vi phạm nghiêm trọng pháp luật và chuẩn mực nhân quyền quốc tế".

Vẫn trong thư ngỏ, các tổ chức và đảng phái đồng ký tên còn nêu câu hỏi, "Nếu chính quyền Việt Nam không tuân thủ theo các nghĩa vụ nhân quyền quốc tế, thì làm sao có thề tin tưởng Việt Nam sẽ tôn trọng các thỏa thuận sẽ được ký kết tại APEC 2017".

Vì thế các tổ chức và đảng phái này kêu gọi các quốc gia thành viên APEC, thúc đẩy Việt Nam ngưng ngay đàn áp và hợp tác với APEC để xây dựng một tương lai chung với đặc điển tôn trọng các quyền tự do và nhân quyền quốc tế.

Blogger Nguyễn Tường Thụy, cũng là thành viên của hội Nhà Báo Độc Lập, một trong những tổ chức cùng ký tên, cho Đài Á Châu Tự Do biết về việc tham gia của hội :

"Hội nhà báo Độc Lập ủng hộ thư này và ký để mong muốn tình trạng nhân quyền tại Việt Nam được cải thiện. Chúng tôi hy vọng bức thư này có tác động đến các nhà lãnh đạo APEC. Bởi vì hiện nay tình trạng nhân quyền ở Việt Nam rất tồi tệ và đặc biệt từ đầu năm 2017 đến giờ bị bắt bớ rất nhiều và nhắm vào Hội Anh Em Dân Chủ. Mục tiêu của hội Nhà Báo Độc Lập không những hướng về nền tự do báo chí và hướng đến một chế độ dân chủ của Việt Nam nói chung cho nên nhà báo độc lập là ủng hộ bức thư này và ký tên"

Thượng nghị sĩ gốc Việt kêu gọi thủ tướng Canada áp lực Việt Nam về nhân quyền

Cũng liên quan đến nhân quyền Việt Nam, Thượng nghị sĩ Canada gốc Việt Ngô Thanh Hải, vừa cho phổ biến bản tuyên bố, kêu gọi Thủ tướng Canada Justin Trudeau thúc đẩy Việt Nam cải tiến nhân quyền, khi ông Trudeau có mặt tại Việt Nam để tham dự APEC và viếng thăm chính thức Hà Nội.

Bản tuyên bố của Thượng Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải viết rằng, tình trạng nhân quyền tại Việt Nam hiện đang ngày một tồi tệ hơn, đặc biệt những vụ đàn áp đã gia tăng sau thảm họa môi trường Formosa. Thượng Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải nhấn mạnh đây là cơ hội đầy thuận lợi để Thủ tướng Trudeau đòi hỏi Việt Nam phải ngưng ngay những vụ đàn áp những tổ chức hoạt động độc lập, ngưng những cấm đoán nhắm vào các tổ chức tôn giáo và phải thể hiện những bước cải tiến để chấm dứt tình trạng tham nhũng và tra tấn.

Thượng Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải cũng kêu gọi Thủ tướng Trudeau trực tiếp đề nghị lãnh đạo Việt Nam trả tự do cho hàng trăm tù nhân chính trị trong có ông Nguyễn Văn Đài, ông Trần Huỳnh Duy Thức và blogger Mẹ Nấm – Nguyễn Ngọc Như Quỳnh.

Cũng cần nói thêm ngoài Thủ tướng Trudeau sẽ thăm chính thức Việt Nam trước hoặc sau khi tham dự Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương APEC tại Đà Nẵng, còn có Tổng thống Hoa Kỳ, Chủ tịch Nhà nước Trung Quốc và Tổng thống Chile.

Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương APEC 2017 được tổ chức tại Đà Nẵng, Việt Nam trong hay ngày 11 và 12 tháng 11 năm 2017. Chủ đề hội nghị năm nay là ‘Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung’.

************************

Sách nhiễu mạnh tay trước Hội nghị APEC (RFA, 06/11/2017)

Trong tháng 10 vừa qua, khi thành phố Đà Nẵng chuẩn bị ráo riết cho Hội nghị Cấp Cao thường niên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 29, thì nhiều nhà hoạt động tại địa phương này bị Công an ép đi làm việc. Họ phải làm việc về chuyện gì và nhận định của họ thế nào trước biện pháp đó của công an ?

Bốn nhà hoạt động bị Cơ quan An ninh Thành phố Đà Nẵng sách nhiễu. RFA Video

An ninh Thành phố Đà Nẵng gửi giấy mời

Tổng cộng có 4 người đã bị Cơ quan An ninh Thành phố gửi giấy mời lên làm việc. Anh Trần Lê Quang Vĩnh một người lên tiếng đấu tranh cho tự do, dân chủ tại Đà Nẵng cho biết đã nhận 3 giấy mời liên tiếp, lần lượt vào các ngày 18, 20, 23 tháng 10 năm 2017. Nội dung yêu cầu anh này đến cơ quan an ninh làm việc. Anh thuật lại :

"Chính quyền quan tâm mình, mời giấy mời mình vì cái clip, nhưng mình nghĩ cái mục đích của nó cũng vì vấn đề APEC. Đương nhiên khi mà một người bị công an mời thì tâm lý thứ nhất, thứ 2 là gia đình họ cũng ảnh hưởng vì cái tâm lý đó, thứ ba là nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến công ăn việc làm của họ, khi mà họ phải bỏ thời gian để lên theo giấy mời. Nếu không lên theo giấy mời thì họ sẽ có cái biện pháp tiếp theo. Có thể mình chưa nhìn nhận ra cái biện pháp gì, nhưng mà chắc không dễ gì để cho mình ổn định mà sống".

Anh cũng có nhận định rằng :

"Họ cũng muốn kiểm soát mình và tìm hiểu tư tưởng của mình cỡ như nào và trạng thái của mình khi đối mặt với họ, nó ở vị trí nào để có thể họ tạo một cái hồ sơ để dễ quản lý mình".

Anh Bùi Tuấn Lâm cũng là một người đấu tranh đang sinh sống tại Đà Nẵng và cũng đã được cơ quan an ninh mời lên làm việc cho biết :

"Thời gian vừa qua thì cơ quan PA88 của Đà Nẵng, người ta cũng có gởi giấy mời về cho tôi về vấn đề làm việc. Sau 4 lần gặp mời thì tôi cũng sắp xếp thời gian đi. Thời gian đầu thì người ta gởi giấy mời tôi không đồng ý về những cái nội dung của cái giấy mời cho nên tôi phản đối. Tôi đã yêu cầu phải thay đổi cho nó phù hợp. Theo như giấy mời thì người ta ghi là mời lên làm việc về những vấn đề quan điểm và những bài viết trên facebook. Bản thân tôi thì tôi cũng thấy nó làm phiền nhiễu tới công việc của bản thân, của gia đình.

Với bản thân mình thì mình nghĩ là đúng ra những việc này nó không cần thiết. Đó là vấn đề nó vi phạm về quyền tự do của công dân. Như chúng ta biết thì pháp luật thì nó nằm trong tay của cơ quan công an nên người ta muốn làm gì thì người ta làm thôi".

Sức ép từ chính quyền

Ngoài ra còn có anh Khúc Thừa Sơn một công dân sinh sống tại Đà Nẵng, hiện đang làm việc tại Sài Gòn, đã liên tục nhận 2 giấy mời vào ngày 31 và ngày 6 tháng 9 năm 2017 anh đã từ chối vì công việc quá bận rộn. Sau đó cơ quan an ninh đã thay đổi từ giấy mời sang giấy triệu tập.

Tổng cộng đã có 6 giấy triệu tập, vào các ngày 12, 16, 17, 19, 20, 21. Vì do công việc quá nhiều nên anh không thể làm việc theo yêu cầu của cơ quan an ninh. Nhưng cơ quan an ninh đã liên tục gây sức ép đối với gia đình anh, buộc anh phải bỏ dở công việc để về lại Đà Nẵng. Sau buổi làm việc anh về lại Sài Gòn công tác, nhưng ngày hôm sau cơ quan an ninh lại tiếp tục đánh giấy mời. Vì có sự đe dọa từ phía an ninh nên anh đã từ chối phỏng vấn.

Không chỉ riêng anh Khúc Thừa Sơn mà còn có chị Hoàng Hồng Thái cũng bị gây sức ép không thể trả lời phỏng vấn.

Với những việc làm trên của cơ quan an ninh Thành phố Đà Nẵng, anh Hồ Xuân Thịnh hiện là nhà báo tự do tại Đà Nẵng nhận định rằng :

"Trong thời gian sắp diễn ra APEC thì động thái của chính quyền là một số người bị đánh giấy mời, một số người bị triệu tập. Theo mình nghĩ đó là động thái người ta muốn "nắn gân" những người bất đồng ở trong khu vực diễn ra APEC thôi".

Biện pháp mời công dân đi làm việc như đối với 4 nhà hoạt động vừa nêu bị chỉ trích không theo đúng các qui định của luật pháp Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên như trình bày của những người trong cuộc, họ không thể từ chối sau nhiều lần bị mời, rồi áp lực từ phía cơ quan chức năng đối với người thân, gia đình.

Tình trạng này không chỉ xảy ra đối với các nhà hoạt động tại Đà Nẵng mà còn ở nhiều nơi khác trên cả nước.

Thông tín viên RFA

************************

Phân nửa số đơn tố cáo, khiếu nại gửi Quốc Hội bị bỏ quên (RFA, 07/11/2017)

Tới phân nửa số đơn thư khiếu nại và tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội không được trả lời.

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam. Ảnh chụp tháng 5/2017. AFP

Thông tin này được bà Nguyễn Thanh Hải, Trưởng Ban dân nguyện của Quốc hội Việt nam đưa ra trong một báo cáo tại phiên họp chiều ngày 7 tháng 11 của Quốc hội tại Hà Nội.

Theo báo cáo này, trong thời gian một năm, từ tháng Tám năm 2016 đến tháng Tám năm 2017 có gần 43 ngàn đơn khiếu nại và tố cáo của công dân Việt Nam được gửi đến Quốc Hội, và Ban Dân nguyện Quốc Hội đã chọn ra 7121 đơn khiếu nại và tố cáo mà ban này cho là có đủ tiêu chuẩn để được trả lời. Những đơn được chọn này đã được gửi đi đến các cơ quan có thẩm quyền, nhưng chỉ có hơn 50% số đơn này được trả lời.

Nội dung chủ yếu của các đơn thư khiếu nại và tố cáo này là vấn đề đất đai, trong đó các cán bộ nhà nước cũng như các cấp chính quyền bị tố cáo là đã lạm dụng quyền lực, trục lợi trong việc thu hồi đất đai để phát triển kinh tế.

Tuy nhiên báo cáo của Chính phủ Việt Nam trình Quốc hội lại nói rằng các cơ quan thuộc chính phủ đã giải quyết đến 83% đơn thư khiếu nại và tố cáo trong năm 2017.

Báo cáo không nêu ra rõ là số đơn thư này là do Quốc Hội chuyển qua, hay bao gồm cả những đơn thư mà các cơ quan chính quyền nhận trực tiếp từ công dân.

Báo cáo này cho rằng có đến 75% đơn thư khiếu nại và tố cáo của công dân là không đúng.

Một đại biểu Quốc hội là ông Dương Minh Tuấn của tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu cho rằng trong thời gian sắp tới các cơ quan thanh tra của Chính phủ nên giảm bớt các vụ đi thanh tra mà dành thời gian để giải quyết những đơn thư khiếu nại và tố cáo chưa được giải quyết.

Dân biểu Liên bang Úc thúc giục Việt Nam trả tự do cho tù chính trị (RFA, 01/11/2017)

Dân biểu Liên bang Úc, ông Chris Hayes, vào ngày 1 tháng 11 lên tiếng  tham gia với dân biểu Tim Wilson về lá thư gửi cho Đại sứ Việt Nam tại Úc, ông Ngô Hướng Nam. Theo nội dung thư thì chỉ nội trong năm nay mà đã có đến hơn hai mươi nhà hoạt động bị bắt vì những tội danh rất mù mờ là âm mưu lật đổ nhà nước, hay tuyên truyền chống nhà nước.

Bà Cấn Thị Thêu, một nông dân đấu tranh đòi đất, nằm trong danh sách các dân biểu Úc yêu cầu Hà Nội trả tự do. Ảnh chụp tháng 11, 2016.  AFP

Ông Chris Hayes kèm theo văn thư của ông với chữ ký của hơn 20 chính khách Úc thuộc các đảng phái chính trị khác nhau, đồng tình việc thúc giục Việt Nam trả tự do cho những tù nhân lương tâm tại Việt Nam. Kêu gọi Hà Nội tôn trọng các cam kết đã ký theo Công Ước Quốc tế Về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị.

Các dân biểu và chính khách Úc đưa ra một danh sách gồm những người mà nhà cầm quyền Việt Nam cần phải trả tự do, đó là ông Nguyễn Văn Đài, ông Phạm Văn Trội, ông Trương Minh Đức, ông Nguyễn Bắc Truyển, ông Nguyễn Trung Trực, Mục sư Nguyễn Trung Tôn, ông Lê Đình Lượng, blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, bà Trần Thị Nga, ông Nguyễn Văn Oai, bà Cấn Thị Thêu, ông Hồ Đức Hòa, bà Nguyễn Đặng Minh Mẫn, ông Nguyễn Hoàng Quốc Hùng, ông Nguyễn Văn Hóa, ông Trần Huỳnh Duy Thức, và bà Trần Thị Thúy.

Trên trang web của Tòa Đại sứ Việt Nam tại Canberra chưa thấy có phản hồi gì về lá thư của hai dân biểu Chris Hayes và Tim Wilson.

Ông Chris Hayes cũng thông báo trên trang web của ông là ông nhận được thư trả lời của bà Bộ trưởng Ngoại giao Úc, Julie Bishop, về trường hợp xin qui chế tị nạn chính trị tại Úc của cựu tù chính trị Trần Minh Nhật.

Bà Bishop nói rằng chính phủ Úc đang làm việc chặt chẽ với Cao ủy tị nạn của Liên Hiệp Quốc tại Thái Lan, nơi thụ lý nhiều hồ sơ xin tị nạn của người Việt Nam. Bà Ngoại trưởng nhấn mạnh rằng Chính phủ Úc luôn đặt ưu tiên giúp đỡ những người bị đàn áp về nhân quyền, và không còn đường về quê hương xứ sở.

Bà nói rằng nếu ông Trần Minh Nhật có nguyện vọng tị nạn tại Úc thì ông sẽ làm đơn xin thị thực một khi qui chế tị nạn của ông được Cao ủy tị nạn Liên Hiệp Quốc chấp nhận.

Ông Trần Minh Nhật là một trong số 14 thanh niên Công giáo và Tin lành bị nhà cầm quyền Việt Nam bỏ tù vào năm 2012.

*************

Xử lý gần 200 trường hợp người khiếu nại gây rối  (RFA, 01/11/2017)

Công an Thành phố Hồ Chí Minh vào sáng ngày 1 tháng 11 tiến hành hội nghị tổng kết 3 năm thực hiện Luật tiếp dân trên địa bàn.

Hơn 150 nông dân biểu tình bên ngoài văn phòng Quốc hội tại Hà Nội hôm 16/1/2007 do chính quyền địa phương thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây tịch thu ruộng đất của họ vào cuối năm 2005 nhưng không bồi thường thỏa đáng.  AFP

Theo báo cáo chính thức thì suốt thời gian 3 năm thực thi luật vừa nêu, cơ quan chức năng tổ chức gần 140 ngàn lượt tiếp công dân đến để khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.

Trong số này cơ quan chức năng lập gần 100 biên bản về hành vi bị cho là vi phạm như quá khích, kích động, gây rối… đối với 16 cá nhân. Những người này bị nói vi phạm nhiều lần. Bên cạnh đó báo cáo nói có một tập thể gồm gần 30 người dân được nói vi phạm 1 lần.

Công an thành phố Hồ Chí Minh cũng báo cáo đã phối hợp với công an các tỉnh xử lý hình sự ba trường hợp mà họ cho là tham gia tổ chức chính trị phản động, 22 trường hợp bị cho có hành vi gây rối, tấn công lực lượng chức năng ; xử lý hành chính hơn 160 trường hợp bị cho gây rối trật tự công cộng.

Một người dân lâu nay phải đi khiếu kiện đất đai cho biết ý kiến sau khi nghe tin tổng kết từ Công an Thành phố Hồ Chí Minh như vừa nêu :

"Dân bức xúc chỉ biết đi khiếu kiện thôi ; nhưng đến họ đâu có tiếp. Mình phải chụp hình người nhận đơn để làm bằng chứng sau này ; còn họ qui kết thì dân nào mà gây rối trật tự".

Dự báo được đưa ra tại hội nghị là trong thời gian tới sẽ có nhiều đối tượng mà những người tham gia hội nghị cho là ‘xấu, kích động, biến mâu thuẫn dân sự thành mâu thuẫn đối kháng với chính quyền làm cho hoạt động khiếu kiện của người dân trở nên phức tạp hơn, ảnh hưởng đến trật tự an ninh của thành phố’.

Lý do được thừa nhận là những dự án quy hoạch ở thành phố sẽ ảnh hưởng nhiều đến người dân dẫn đến việc khiếu kiện. Đặc biệt là những cơn sốt bất động sản.

Hiện nay tại những cơ quan tiếp dân thuộc trung ương ở Hà Nội và Sài Gòn luôn có những người dân phải chầu chực để được giải quyết trường hợp mà họ cho là oan sai và không được cơ quan chức năng địa phương giải quyết thỏa đáng, thậm chí bị đùn đẩy trách nhiệm qua nhiều năm trời.

******************

Kết thúc điều tra nhà hoạt động Hoàng Đức Bình (RFA, 01/11/2017)

Vụ việc đối với nhà hoạt động công đoàn độc lập và môi trường Hoàng Đức Bình kết thúc giai đoạn điều tra vào ngày 30 tháng 10 và Cơ quan Cảnh sát Điều Tra Công An tỉnh Nghệ An chuyển hồ sơ sang cho Viện Kiểm Sát tỉnh này với đề nghị truy tố theo khoản 2, điều 258 Bộ Luật Hình Sự Việt Nam.

Các nhà hoạt động dân chủ Bạch Hồng Quyền (trái) và Hoàng Đức Bình. Courtesy chantroimoimedia.com

Tội danh theo điều này được nói là ‘lợi dụng các quyền tự do- dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân’ Nếu bị kết tội này theo khoản 2 là ‘nghiêm trọng’, hình phạt có thể từ hai đến 7 năm.

Luật sư Hà Huy Sơn, người nhận bào chữa cho nhà hoạt động Hoàng Đức Bình, xác nhận với Đài Á Châu Tự Do về tin vừa nêu vào chiều ngày 1 tháng 11 :

"Vâng thông tin ấy là đúng, tôi đã nhận được kết luận điều tra rồi, người ta kết thúc từ ngày 30 tháng 10.  Gia đình cũng biết rồi nhưng chưa biết ý kiến gia đình sao cả.  Còn đối với anh Hoàng Bình thì, hai tuần nay các luật sư chưa được gặp. Hai tuần trước thì luật sư Lê Văn Luân gặp, chứ tôi thì không gặp.  Theo luật sư Lê Văn Luân cho biết lại thì sức khỏe cũng bình thường thôi".

Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình, 34 tuổi, bị bắt vào ngày 15 tháng 5 vừa qua, tại huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An khi đang đi trên một chiếc xe cùng linh mục Gioan Baotixita Nguyễn Đình Thục.

Những người chứng kiến cho biết việc bắt giữ diễn ra mà không có lệnh bắt, không có biên bản. Chừng một chục người gồm cả công an sắc phục và những người mặc thường phục dùng vũ lực mở cửa xe rồi lôi nhà hoạt động Hoàng Đức Bình đi.

Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình là phó chủ tịch tổ chức dân sự độc lập có tên ‘Phong Trào Lao Động Việt’ có tôn chỉ giúp cho người công nhân đấu tranh đòi hỏi những quyền lợi chính đáng. Ngoài ra, trong thảm họa môi trường biển do nhà máy thép Formosa gây nên, nhà hoạt động Hoàng Đức Bình cũng tham gia lên tiếng cùng những nạn nhân. Anh Hoàng Đức Bình cũng là một thành viên của nhóm ‘No-U Saigon’ ; đây là nhóm dân sự độc lập chống đường lưỡi bò mà Trung Quốc đơn phương vạch ra ở Biển Đông để tuyên bố chủ quyền gần như 90% vùng biển có tuyến hàng hải quan trọng này.

Nhà hoạt động Hoàng Đức Bình là một trong những trường hợp bị chính quyền Hà Nội bắt giữ từ đầu năm đến nay mà các tổ chức theo dõi nhân quyền cho là đợt trấn áp mạnh mẽ tại Việt Nam sau đại hội đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 12 và trước Hội nghị Cấp cao APEC sắp diễn ra tại Đà Nẵng.