 | Tổng quan: | 3084422 |
Việt Nam : Phản ứng về việc ông Nguyễn Phú Trọng làm chủ tịch nước (RFI, 24/10/2018)
Hôm 23/10/2018, ngay sau khi tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng được Quốc hộii Việt Nam bầu làm chủ tịch nước, đại sứ Hoa Kỳ tại Hà Nội, Daniel J. Kritenbrink đã ra tuyên bố chúc mừng ông Nguyễn Phú Trọng.
Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tuyên thệ sau khi được Quốc hộii bầu làm chủ tịch nước ngày 23/10/2018. Reuters/Kham
Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam hôm qua đã được các đại biểu Quốc hộii bầu làm chủ tịch nước với số phiếu lên tới 99,97%, chỉ có một đại biểu bỏ phiếu chống. Kết quả này không có gì là bất ngờ vì ở Việt Nam, Quốc hộii làm theo lệnh của đảng và ông Trọng là ứng cử viên duy nhất, được Trung ương Đảng "nhất trí" đề cử. Như vậy là tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam thay thế cố chủ tịch nước Trần Đại Quang, vừa qua đời tháng trước.
Trong tuyên bố đưa ra ông qua, đại sứ Mỹ tại Việt Nam Kritenbrink nhấn mạnh việc ông Nguyễn Phú Trọng được bầu làm chủ tịch nước diễn ra vào thời điểm mối quan hệ song phương Mỹ-Việt "đang mạnh mẽ hơn lúc nào hết". Ông Kritenbrink tỏ ý mong muốn "tiếp tục làm việc chặt chẽ với chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhằm củng cố và mở rộng Quan hệ Đối tác toàn diện giữa Hoa Kỳ và Việt Nam".
Ông Nguyễn Phú Trọng đã là tổng bí thư đầu tiên của Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ và đã hội kiến tổng thống Barack Obama tại Nhà Trắng vào tháng 07/2015.
Trả lời hãng tin AFP hôm qua, giáo sư Zachary Abuza, National War College, Washington, cho rằng chính là nhờ chiến dịch chống tham nhũng mà ông Trọng có thể nắm luôn cả chức chủ tịch nước, vì thật sự là ông đã dùng chiến dịch này để thanh trừng các đối thủ trong đảng.
AFP cũng ghi nhận là ông Trọng lên làm chủ tịch nước vào lúc chính quyền Hà Nội gia tăng đàn áp giới bất đồng chính kiến, chỉ riêng trong năm nay đã bỏ tù hơn 50 người và theo các tổ chức nhân quyền, không có dấu hiệu gì cho thấy chiến dịch đàn áp này sẽ giảm cường độ.
Thanh Phương
*********************
Ông Trọng chính thức thành Chủ tịch nước với gần 100% phiếu bầu (RFA, 23/10/2018)
Ông Tổng Bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng vào lúc 15 giờ ngày 23/10/2018 được Quốc hội Việt Nam bỏ phiếu và chính thức trở thành tân Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tuyên thệ nhậm chức Chủ tịch nước tại Quốc hội ở Hà Nội hôm 23/10/2018 - AFP
AFP loan tin ông Nguyễn Phú Trọng được bầu với 99,8%. Còn theo truyền thông trong nước dẫn công bố của Trưởng Ban Kiểm Phiếu thì có 477 trên tổng số 485 đại biểu quốc hội có mặt. Số phiếu phát ra là 477 và số phiếu đồng ý là 476, chỉ có 1 đại biểu không đồng ý.
Ông Nguyễn Phú Trọng, năm nay 74 tuổi, là người duy nhất được Ban Chấp hành Trung ương Đảng giới thiệu vào danh sách bầu cử giữ cương vị Chủ tịch nước Việt Nam sau khi ông Trần Đại Quang qua đời vào ngày 29 tháng 7 vì "virus hiếm, độc".
Lúc 15g15 phút ngày 23/10, ông Nguyễn Phú Trọng đặt tay lên cuốn Hiến pháp Việt Nam và tuyên thệ như sau : "Tuyệt đối trung thành với tổ quốc, với nhân dân, với Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam giao phó".
Đoạn video trực tiếp trên Facebook Truyền hình Quốc hội Việt Nam dừng đột ngột không lý do lúc tân Chủ tịch nước Việt Nam cho hay ông "vừa mừng, vừa lo", trong lúc nhiều tài khoản Facebook thả những biểu tượng cảm xúc phẫn nộ và biểu tượng mặt cười khi ông này phát biểu.
Đoạn video này sau đó bị xóa khỏi trang Facebook chính thức của Quốc hội Việt Nam.
Trước đó, ông Nguyễn Phú Trọng từng phát biểu với báo giới cho rằng việc Tổng bí thư làm luôn chức Chủ tịch nước "không phải nhất thể hóa, và đây chỉ là tình huống".
Trong bài phát biểu của mình, tân Chủ tịch nước tiết lộ thời gian qua Việt Nam đạt được những thành tựu lớn, tuy nhiên không được chủ quan. Ông cũng thừa nhận : "Trình độ, năng lực, sự hạn chế của tôi là rất rõ. Sự hiểu biết là không đáp ứng yêu cầu nên tôi rất lo. Trong khi đó tuổi tác thì đã lớn rồi".
Một số báo trong nước khi đăng tải lại đoạn ghi toàn văn lời phát biểu của ông Nguyễn Phú Trọng đã lược bỏ bớt đoạn này.
Theo một bài báo của VTC News từ năm 2015, ông Nguyễn Phú Trọng sau khi nghe nhiều cử tri kiến nghị về việc nhất thể hóa ở địa phương và trung ương đã nói rằng : "Bí thư kiêm chủ tịch thì to quá, ai kiểm soát ông ?"
Bài viết này sau đó đã bị rút xuống sau khi được chia sẻ nhiều trên mạng xã hội khi tin ông Nguyễn Phú Trọng được giới thiệu bầu Chủ tịch nước loan đi.
AFP dẫn nhận định của các nhà phân tích là ông Nguyễn Phú Trọng sau khi nhận thêm chức chủ tịch nước chắc hẳn sẽ thúc đẩy chiến dịch chống tham nhũng mà ông từng chủ xướng kể từ năm 2016.
Cũng theo AFP dưới thời của tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, tình trạng đàn áp những tiếng nói đối lập là mạnh tay với hơn 55 người bị bỏ tù chỉ riêng trong năm 2018. Các tổ chức theo dõi nhân quyền cho rằng biện pháp trấn áp đối lập chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
Ngay sau khi ông tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng được quốc hội Việt Nam bầu để kiêm thêm chức chủ tịch nước, đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam ra thông cáo chúc mừng.
Theo đại sứ Daniel Kritenbrink thì việc ông Nguyễn Phú Trọng được chọn kiêm thêm chức chủ tịch nước diễn ra vào lúc quan hệ song phương Việt- Mỹ mạnh hơn bao giờ hết.
Thông cáo của Đại sứ Hoa Kỳ nói rõ trong hai thập niên qua, Hoa Kỳ và Việt Nam cùng nhau tìm kiếm mục tiêu chung dựa trên những lợi ích chung. Đôi bên mở rộng quan hệ an ninh, thiết lập quan hệ kinh tế- thương mại mới, cũng như tăng cường mối quan hệ giữa nhân nhân hai nước.
Đại sứ Daniel Kritenbrink bày tỏ mong muốn được làm việc chặt chẽ với ông chủ tịch Nguyễn Phú Trọng trong công tác củng cố thêm nữa và mở rộng mối Quan hệ Đối Tác Toàn Diện Hoa Kỳ- Việt Nam.
*******************Thủ tướng Pháp thăm Việt Nam đầu tháng 11/2018 (RFI, 23/10/2018)
Thủ tướng Pháp Edouard Philippe tại điện Matignon, Paris, ngày 15/05/2017 Reuters/Charles Platiau
Phủ thủ tướng Pháp, Điện Matignon, hôm qua 22/10/2018, thông báo, thủ tướng Edouard Philippe từ ngày 02 đến 04 tháng 11 sẽ tới thăm Việt Nam, tham dự hai sự kiện "kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 5 năm đối tác chiến lược" giữa hai nước.
Về lịch trình hoạt động của thủ tướng Edouard Philippe, Điện Matignon cho biết : Đến Hà Nội ngày 02/11 thủ tướng Pháp sẽ có các cuộc gặp với lãnh đạo Việt Nam. Hai hợp đồng kinh tế sẽ được ký nhân dịp này.
Ông Edouard Philippe sẽ khánh thành khu trường quốc tế Pháp mới. Ngày 04, thủ tướng Pháp tới thành phố Hồ Chí Minh thăm một trung tâm khởi nghiệp do một người Pháp thành lập và dự diễn đàn kinh tế "quy tụ hơn 200 doanh nghiệp Pháp -Việt".
Trong thời gian ở Việt Nam, thủ tướng Pháp sẽ tới thăm Điện Biên Phủ, chiến trường ghi dấu ấn bại trận của Pháp trong cuộc chiến tranh Đông Dương. Trước ông Philippe, mới chỉ có cố tổng thống Pháp François Mitterrand năm 1993 tới thăm di tích biểu tượng cho sự kết thúc hiện diện của thực dân Pháp tại Việt Nam.
Tân chủ tịch nước tuyên thệ nhậm chức
Chiều hôm nay, tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã chính thức được Quốc hộii bầu làm chủ tịch nước với tỷ lệ phiếu 99,79% .
Ngày thứ 2 của kỳ họp cuối năm Quốc hộii khóa 14, sau khi các đại biểu bỏ phiếu bầu vào buổi sáng, kết quả được công bố vào buổi chiều. Tiếp đó tân chủ tịch nước đã tuyên thệ nhậm chức.
Sau khi chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời hôm 21/09, hội nghị Trung ương 8 họp đầu tháng 10 đã giới thiệu ông Trọng là ứng viên duy nhất cho chức vụ chủ tịch nước. Cuộc bỏ phiếu tại Quốc hộii chỉ mang tính thủ tục. Ông Trọng năm nay 74 tuổi, là người thứ 2 sau ông Hồ Chí Minh, vừa lãnh đạo đảng vừa kiêm nhiệm chức chủ tịch nước.
Anh Vũ
Quốc hội sẽ bầu Chủ tịch nước ngay ngày đầu kỳ họp thứ 6 (RFA, 16/10/2018)
Quốc hội Việt Nam Khóa 14 sẽ bầu Chủ tịch nước ngay trong ngày khai mạc kỳ họp 6 vào ngày 22/10 và sẽ công bố kết quả cũng như Chủ tịch nước sẽ tuyên thệ nhậm chức ngày 23/10.
Quốc hội Việt Nam (Ảnh minh họa) - AFP
Truyền thông trong nước dẫn lời phát biểu như vừa nêu của Tổng Thư ký Nguyễn Hạnh Phúc tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra hôm 16/10 tại Hà Nội.
Tại phiên họp ông Nguyễn Hạnh Phúc nhấn mạnh việc bầu Chủ tịch nước phải tiến hành ngay trong ngày đầu tiên của kỳ họp, để thuận tiện cho việc trình Quốc hội các nội dung thuộc thẩm quyền như: xem xét, quyết định nhân sự thành viên Chính phủ trước khi lấy phiếu tín nhiệm.
Theo chương trình dự kiến, khai mạc kỳ họp vào ngày 22/10 Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sẽ thay mặt Ủy ban Thường vụ trình bày dự kiến nhân sự để Quốc hội bầu Chủ tịch nước. Vào sáng 23/10, Quốc hội sẽ bầu Chủ tịch nước bằng hình thức bỏ phiếu kín, kết quả kiểm phiếu sẽ được công bố vào chiều cùng ngày và Chủ tịch nước sẽ tuyên thệ sau khi có kết quả.
Ông tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng là người vừa qua được Hội Nghị lần thứ 8 Ban chấp hành trung ương khóa 12 thống nhất 100% giới thiệu ông để Quốc hội bầu vào chức chủ tịch đang khuyết. Theo thông báo từ cơ quan chức năng trung ương Việt Nam thì ông chủ tịch Trần Đại Quang, 62 tuổi, qua đời đột ngột vì virus hiếm và độc hôm 21 tháng 9 vừa qua.
Cũng tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ, Chủ nhiệm Văn phòng quốc hội ông Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, cũng vào sáng 23/10 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ đề nghị phê chuẩn việc miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Thông tin Truyền thông đối với ông Trương Minh Tuấn.
Quốc hội sẽ thảo luận và phê chuẩn việc miễn nhiệm chức vụ đối với ông Trương Minh Tuấn bằng việc bỏ phiếu kín. Sau đó sẽ phê chuẩn để bổ nhiệm chức vụ Bộ trưởng Thông tin truyền thông mới vào ngày 24/10.
Ngoài ra, đối với việc bổ nhiệm và miễn nhiệm chức Bộ trưởng Thông tin Truyền thông, bà Phòng Thị Phóng phó chủ tịch quốc hội cho rằng việc ký miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng đối với ông Trương Minh Tuấn vẫn sẽ do quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thực hiện vì không kịp trình Chủ tịch nước mới bầu ký quyết định này.
Hiện nay, quyền Bộ trưởng Thông tin Truyền thông là ông Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Viettel. Vào ngày 25/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký quyết định giao quyền Bộ trưởng Thông tin truyền thông cho ông Hùng thay thế ông Trương Minh Tuấn.
Dự kiến, tổng thời gian làm việc của kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIV sẽ diễn ra trong 24 ngày và kết thúc vào ngày 21/11/2018.
*****************
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ tuyên thệ nhậm chức chủ tịch nước ngày 23/10 (VOA, 16/10/2018)
Quốc hội Việt Nam sẽ bầu chủ tịch nước ngay ngày đầu kỳ họp thứ 6 diễn ra vào tuần tới (22/10) và tân chủ tịch nước sẽ tuyên thệ nhậm chức ngay ngày hôm sau, truyền thông trong nước dẫn lời Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết hôm 16/10.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ảnh minh họa
Việc bầu chủ tịch nước là nội dung mới được bổ sung vào chương trình làm việc kéo dài 24 ngày của Quốc hội, và lý do bầu chức danh này ngay ngày đầu là "để thuận tiện cho việc trình Quốc hội các nội dung thuộc thẩm quyền", vẫn theo lời ông Phúc.
Về quy trình bầu, theo lời Tổng thư ký Quốc hội Việt Nam, các đại biểu Quốc hội sẽ thảo luận trước khi bỏ phiếu. Sau đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo kết quả thảo luận và giải trình, tiếp thu ý kiến, rồi Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua danh sách để bầu chủ tịch nước. Hình thức bầu là bỏ phiếu kín.
Tuy gọi là "bầu", nhưng dư luận cho rằng đây chỉ là một hình thức "hợp thức hóa" chức danh chủ tịch nước cho ứng cử viên duy nhất là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Trước đó, tại Hội nghị Trung ương 8 vào ngày 3/10, ông Trọng đã được Ban chấp hành Trung ương đảng Cộng sản đồng ý 100% giới thiệu cho Quốc hội.
Hiện bà Đặng Thị Ngọc Thịnh đang giữ quyền chủ tịch nước, sau khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời vào tháng trước.
Vấn đề "nhất thể hóa" hai chức danh tổng bí thư và chủ tịch nước đã gây ra nhiều tranh luận trong thời gian qua, trong đó nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại về cơ chế kiểm soát quyền lực khi có một lãnh đạo kiêm nhiệm hai chức danh.
Sau khi nhậm chức, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, 74 tuổi, sẽ là lãnh đạo thứ hai trong lịch sử đảng Cộng sản kiêm nhiệm hai chức danh cùng một lúc. Người đầu tiên là Hồ Chí Minh.
Theo nghị trình dự kiến, kỳ họp thứ 6 của Quốc hội sắp tới cũng sẽ bàn đến các nội dung như Luật phòng chống tham nhũng sửa đổi, phê chuẩn Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), lấy phiếu tín nhiệm với các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn.
Ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam được Ban Chấp hành trung ương đề cử giữ chức Chủ tịch nước tại phiên họp kỳ 8 ngày 03/10/2018, thay thế ông Trần Đại Quang đã qua đời ngày 21/09/2018.
Ông Nguyễn Phú Trọng được Ban Chấp hành trung ương đề cử giữ chức Chủ tịch nước
Ông Trọng sẽ được Quốc hội chính thức phê chuẩn tại kỳ họp 6, bắt đầu ngày 22/10/2018, mở đầu kỷ nguyên lột xác mới trong cơ chế cầm quyền thống nhất một người giữ cả hai chức Chủ tịch nước, đồng thời là Tổng bí thư đảng.
Cho đến khi qua đời ngày 02/09/1969, ông Hồ Chí Minh là người duy nhất kiêm nhiệm 2 chức vụ, Chủ tịch đảng và Chủ tịch nhà nước. Trong suốt 49 năm sau đó (1969-2018), hai chức danh được phân công cho hai người khác nhau. Lý do của quyết định này chưa bao giờ được công khai, nhưng có thể vì sợ tập trung quyền hành vào tay một người sẽ đưa đến lộng quyền, chuyên chế làm hỏng việc và chia rẽ nội bộ.
Vì vậy chức danh Chủ tịch nước, tuy được quy định trong Điều 86 Hiến pháp "là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại", nhưng thực tế không có quyền sinh sát toàn diện bằng Tổng bí thư đảng, vì đảng lãnh đạo cả nhà nước và xã hội.Hơn nữa, hàng ngũ lãnh đạo từ Trung ương xuống Địa phương hoàn toàn là cán bộ đảng viên nên lệnh đảng bao giờ cũng nặng ký hơn lệnh nhà nước.
Ngay đến Quốc hội, tuy là "cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", theo Điều 69 Hiến pháp, mà có bao giờ dám tự ý chấp thuận những việc quan trọng khi chưa có ý kiến của Bộ Chính trị đảng.
Nhưng tại sao ông Trọng lại được Ban Chấp hành trung ương chọn vào lúc này ?
Có 4 lý do :
1. Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời nên phải có người điền thế.
2. Ông Trọng hội đủ mọi điều kiện theo quy định của chức danh Chủ tịch nước.
3. Nhằm đáp ứng nhu cầu tinh giảm biên chế nên nhân cơ hội cần lấp chỗ trống ông Quang để lại, Bộ Chính trị quyết định tập trung lãnh đạo đảng và nhà nước vào làm một để tiết kiệm ngân sách, và hy vọng chạy việc hơn.
4. Phù hợp với nhu cầu đối ngoại và phong tục bang giao quốc tế, nhất là đối với những quốc gia không có hệ thống lãnh đạo đảng và nhà nước riêng biệt.
Nhân thân Nguyễn Phú Trọng
Vậy ông Trọng là người như thế nào ?
Tài liệu chính thức ghi tân Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, sinh ngày 14/4/1944, tại xã Đông Hội, huyện Đông Anh, Hà Nội.
Ông là Ủy viên Trung ương các khóa VII, VIII, IX, X, XI, XII ; Ủy viên Bộ Chính trị các khóa VIII, IX, X, XI, XII ; tham gia Thường trực Bộ Chính trị (8/1999-4/2001) ; Đại biểu quốc hội các khóa XI, XII, XIII, XIV.
Nhưng ông là người đặc biệt giáo điều, bảo thủ, đệ tử cuồng nhiệt của Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh. Ông chống đa nguyên đa đảng, chống cho tư nhân ra báo, chống mạng xã hội, chống tổ chức dân sự và quyết liệt chống đối lập và mọi hành vi chống chính sách cai trị độc tài của đảng. Ông có bằng tiến sĩ chuyên môn về Xây dựng đảng.
Cũng rất rõ ông là người thân Bắc Kinh nên thường không dám cưỡng lại áp lực của lãnh đạo Trung Quốc. Việc ông và Bộ Chính trị không đồng ý để Quốc hội ra tuyên cáo lên án Trung Quốc đã ngang nhiên đặt giàn khoan Hải Dương 981 thăm dò dầu khí vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam ở vùng biển tỉnh Quảng Ngãi năm 2014 là một tỷ dụ.
Hành động xâm phạm ngang ngược của Trung Quốc bắt đầu ngày 2/5/2014, tại vị trí cách đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa 17 hải lý về phía nam, cách đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) khoảng 120 hải lý về phía đông (một hải lý dài 1,852 mét).
Trong thời gian xung khắc dài 75 ngày này, nhiều lần tầu sắt võ trang Trung Quốc đã tấn công và đâm chìm nhiều thuyền đánh cá và kiểm ngư của Việt Nam, nhưng ông Trọng không dám có phản ứng quyết liệt để bảo vệ chủ quyền.
Tuy nhiên, trước phản ứng gay gắt của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) và của Liên Hiệp Quốc, Bắc Kinh đã phải rút giàn khoan HD-981 về vùng biển Hải Nam ngày 16/07/2014.
Từ đó đến nay, các tầu cảnh sát biển Trung Quốc có võ trang vẫn thường xuyên tấn công, sát thương, cướp ngư cụ, tài sản và đâm chìm nhiều tầu đánh cá của ngư dân Việt ở Biển Đông nhưng Việt Nam không dám có phản ứng bằng võ lực. Ngược lại, nhiều bài báo của báo đài nhà nước chỉ dám gọi tầu Trung Quốc là "tầu nước ngoài" hay "tầu lạ", để tránh đụng chạm ngoại giao !
Việc thứ hai chứng tỏ ông Chủ tịch nước mới Nguyễn Phú Trọng đã có toan tính "trao trứng cho Ác" khi Bộ Chính trị do ông cầm đầu đã đồng ý Dự luật "Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (Luật Đặc khu)" tại Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), có chiều hướng mở đường, qua dạng thuê đất trá hình dài 99 năm, và tạo cơ hội cho đầu tư Bắc Kinh vào chiếm lãnh thổ và đưa di dân sang Việt Nam.
Rất may khi biết được âm mưu đen tối này, nhiều Đại biểu quốc hội, nhiều nhân sĩ, chuyên gia và hàng trăm ngàn người dân trong nước đã phản đối và xuống đường biểu tình chống Đặc khu trong hai ngày 10 và 11/06/2018, khiến Quốc hội phải hoãn không biểu quyết.
Nhiệm kỳ có hạn chế ?
Vậy với chức Chủ tịch nước, sẽ bắt đầu ngay sau khi được Quốc hội biểu quyết tại kỳ họp, bắt đầu ngày 22/10/2018, ông Trọng có thể làm được gì với thời hạn 2 năm rưỡi còn lại của nhiệm kỳ Tổng bí thư ?
Ông Trọng đã giữ chức Tổng bí thư từ Khóa đảng XI năm 2011-2016, tái đắc cử Khóa đảng XII thêm 5 năm nữa cho nhiệm kỳ 2016 - 2021.
Theo Điều 17 của Điều lệ đảng được Khóa đảng XI bỏ phiếu tán thành thì : "Đồng chí Tổng bí thư giữ chức vụ Tổng bí thư không quá hai nhiệm kỳ liên tiếp".
Trong khi đó, theo Điều 87 Hiến pháp năm 2013 thì : "Chủ tịch nước do Quốc hội bầu trong số các Đại biểu quốc hội". Ông Trọng là Đại biểu quốc hội Khóa XIV, nhiệm kỳ 2016-2021, đơn vị Hà Nội.
Vẫn theo Điều 87 Hiến pháp thì : "Nhiệm kỳ của Chủ tịch nước theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Khi Quốc hội hết nhiệm kỳ, Chủ tịch nước tiếp tục làm nhiệm vụ cho đến khi Quốc hội khóa mới bầu ra Chủ tịch nước".
Như vậy, khi Quốc hội XIV hết nhiệm kỳ 2016-2021 thì ông Trọng cũng hết chức Chủ tịch nước và luôn cả chức Tổng bí thư đảng.
Cũng nên biết, ngoài hai chức lãnh tụ Đảng và Chủ tịch nước, ông Trọng còn nắm nhiều chức quan trọng và quyền lực như : Bí thư Quân ủy trung ương , Ủy viên Thường vụ Đảng ủy Công an trung ương và Trưởng Ban chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng .
Vẫn trơ ra như đá
Với nhiều chức danh như thế thì liệu ông Trọng có bị ngộp thở không, và làm sao để thực hành câu ông nói "nhốt quyền lực trong lồng cơ chế giám sát" ?
Nhưng ai giám sát ông khi mà chính ông nhìn nhận công tác xây dựng đảng, dù đã làm từ Khóa đảng VII, đến nay vẫn còn ngổn ngang khắp mặt.
Ông nói trong bài phát biểu khai mạc phiên họp Trung ương 8 ngày 02/10/2018 :
"Như các đồng chí đều biết, Ban Chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có nhiều chủ trương, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, gần đây nhất là Quy định số 47 của Ban Chấp hành trung ương khóa XI về những điều đảng viên không được làm, Quy định số 101 của Ban Bí thư khóa XI về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Quy định số 55 của Bộ Chính trị khóa XII về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên và nội dung này cũng đã được đề cập ở nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định khác của Đảng.
Tuy nhiên, kết quả thu được còn hạn chế, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện vẫn còn bất cập, hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sức lan tỏa lớn".
Nhìn ông nói mà thấy thương ở một người 74 tuổi như ông vẫn phải trăn trở với mọi người rằng :
"Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp chưa xác định rõ trách nhiệm và chưa thật sự gương mẫu trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, tác phong với những biểu hiện như nói không đi đôi với làm, nói nhiều làm ít, có cán bộ còn trục lợi, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ; đặc biệt có cán bộ lãnh đạo cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu, đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân".
Ông Vũ Mão, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, nói với phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV, Voice of Vietnam) rằng ông đồng tình với ý kiến của nhiều đại biểu tại hội thảo về :
"…những hạn chế sau 5 năm thực hiện Quy định 101, đó là một số tổ chức đảng thực hiện Quy định này còn hình thức, chưa thực chất ; việc thực hiện các nguyên tắc của Đảng chưa nghiêm ; công tác đấu tranh tự phê bình và phê bình còn yếu ; công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, thiếu chặt chẽ, nghiêm minh ; chưa có chế tài xử lý những cán bộ, đảng viên không gương mẫu… Trách nhiệm nêu gương của cán bộ đang bị buông lỏng".
(theo VOV, ngày 18/05/2018)
Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7/6/2012 của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt, đưa ra chỉ một năm sau ngày ông Trọng thay ông Nông Đức Mạnh làm Tổng bí thư khóa XI. Nhưng theo ông Vũ Mão thì :
"Tuy nhiên, không thể phủ nhận một thực tế, ở không ít số cấp ủy, việc nêu gương của không ít cán bộ, đảng viên nhất là lãnh đạo chủ chốt ở các địa phương, cơ quan, đơn vị vẫn chưa thật sự được coi trọng và còn nhiều tồn tại".
Vì nói mãi mà những kẻ dưới quyền ông Trọng vẫn trơ ra như đá nên một lần nữa, ông lại năn nỉ Ban Chấp hành trung ương rằng :
"Để khắc phục tình trạng nêu trên và tiếp tục đẩy mạnh việc đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành trung ương, Bộ Chính trị đã thống nhất rất cao xin kiến nghị với Ban Chấp hành trung ương xem xét, ban hành một Quy định mới về vấn đề này (trách nhiệm nêu gương). Nội dung của bản Quy định cần cụ thể, dễ hiểu, dễ nhớ và dễ kiểm tra, giám sát. Dự thảo Quy định đã nêu 9 nội dung yêu cầu từng đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Bí thư, ủy viên Ban Chấp hành trung ương phải gương mẫu đi đầu thực hiện và 9 nội dung phải nghiêm khắc với bản thân và kiên quyết chống".
Phải gân cổ kêu gào mãi như thế hẳn ông Trọng nhức nhối lắm, nhưng vì ông là người đứng đầu cả đảng và nhà nước nên ông phải ráng mà bươn chải một mình thôi.
Chỉ có điều, nếu ông mà chịu làm gương trước công bố cho toàn dân biết khối lượng tài sản ông đã kê khai có những gì và ở đâu, và ra lệnh cho mọi lãnh đạo cũng làm như ông trong một thời hạn nhất định, thay vì tiếp tục giấu dân như mèo giấu phân như hiện nay thì họa may mới có gương mà soi.
Hơn nữa, khi có thêm chức mới thì quyền lực hẳn sẽ tập trung toàn diện về ông. Chỉ khác ở chỗ : nếu chiếc áo không làm nên thầy tu như ông bà ta đã dậy thì chức danh Chủ tịch nước cũng chưa chắc thay đổi được bản lĩnh nói nhiều nhưng chưa được bao nhiêu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Phạm Trần
(04/10/2018)
Một nhà nghiên cứu lâu năm về Việt Nam nói rằng hiện có tin người đứng đầu Bộ Quốc phòng sẽ lên làm chủ tịch nước, giữa lúc Việt Nam bắt đầu quốc tang hai ngày dành cho ông Trần Đại Quang.
Ông Ngô Xuân Lịch (phải) trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng Tám năm ngoái.
Giáo sư Carl Thayer từ Australia cho biết rằng "hiện có các đồn đoán về khả năng Bộ trưởng quốc phòng Ngô Xuân Lịch sẽ trở thành chủ tịch vào cuối năm nay và Thượng tướng Lương Cường, Bí thư trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy trung ương và Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị sẽ trở thành bộ trưởng quốc phòng".
Nhà nghiên cứu có nhiều mối quan hệ ở Việt Nam không cho biết chi tiết về nguồn gốc những tin đồn này. Trước đây, đầu những năm 90, ông Lê Đức Anh cũng từng từ vị trí bộ trưởng quốc phòng lên làm chủ tịch nước.
Bà Tòng Thị Phóng và ông Nguyễn Thiện Nhân - Ảnh minh họa
Ngoài ra, giáo sư Carl Thayer nói thêm rằng, nếu đúng theo các lần bổ nhiệm trong quá khứ, dựa vào các ủy viên lâu năm trong Bộ Chính trị, "hai ứng viên tiềm năng khác" là ông Nguyễn Thiện Nhân, 65 tuổi, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh và bà Tòng Thị Phóng, 64 tuổi, Phó Chủ tịch Quốc hội.
Trong khi đó, một số chuyên gia nhận định rằng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, 74 tuổi, "nhiều khả năng sẽ kiêm nhiệm cả chức chủ tịch nước".
Trả lời VOA tiếng Việt, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore, nói rằng ông không nghĩ rằng Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch, 64 tuổi, "sẽ lên".
"Tôi đang ở Hà Nội mà tôi không nghĩ ông ấy lên đâu. Không biết tin đồn của ông ấy [ông Carl Thayer] ở đâu ra, nhưng chúng tôi ngồi ở đây cũng không nghe thấy tin đấy. Chả thấy ai nói gì về chuyện đấy cả. Nếu lên thì có thể là một lúc khác chứ không phải lúc này", ông Hợp nói.
"Khả năng là ông [Nguyễn Thiện] Nhân. Ông ấy là bộ mặt có thể làm vai trò của chủ tịch nước từ nay cho tới hết tháng Giêng năm 2021. Đưa một người khác lên, ngoại ngữ không biết, các quan hệ bên ngoài cũng không rõ, không trải qua các việc ở dân sự và chính phủ, ở địa phương thì lên là sẽ kẹt".
Tin cho hay, ông Quang lâm bệnh từ tháng Bảy năm ngoái, hơn một năm sau khi trở thành chủ tịch nước. Ông từ trần hôm 21/9 ở tuổi 61.
Giáo sư Carl Thayer nói rằng "cái chết đột ngột của ông ấy có thể gây bất ngờ vì ông ấy dự kiến sẽ phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc".
"Nhưng các thành viên Bộ Chính trị có lẽ đã biết về bệnh tình nặng của ông Quang và đã lập kế hoạch chọn người kế nhiệm một cách có trật tự", chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam nhận định, và nói thêm rằng ông Lịch "hiện đứng vị trí thứ năm" theo hệ thống chính trị của Việt Nam.
Nhà nghiên cứu này cũng cho rằng ông không nghĩ các thành viên còn lại trong "tứ trụ" gồm tổng bí thư, thủ tướng và chủ tịch quốc hội "sẽ được lựa chọn" thay ông Quang.
Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cùng quan điểm này của ông Carl Thayer, nói thêm rằng ông nghĩ khả năng đó "rất khó [xảy ra], hầu như là không" vì mỗi người đang có "vai tốt, cứ thế mà họ làm và kiêm thêm là khó".
Sau khi ông Quang qua đời, Phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh, người không phải là ủy viên Bộ Chính trị, đã được giao giữ quyền chủ tịch nước Việt Nam đến khi Quốc hội bầu người thay thế.
Tuy nhiên, bà Thịnh không tới Liên Hiệp Quốc dự họp với các nguyên thủ khác, mà đại diện chính phủ Việt Nam sẽ là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Việt Nam hôm 26/9 bắt đầu cử hành hai ngày quốc tang cho ông Quang. Theo báo chí trong nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới viếng và viết trong sổ tang : "Đồng chí mất đi là một tổn thất lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta, để lại niềm tiếc thương sâu sắc đối với tất cả chúng ta. Xin kính cẩn nghiêng mình trước anh linh Đồng chí ! Xin gửi đến gia quyến lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương mất mát vô cùng lớn lao này".
Trong khi đó tại Mỹ, phái đoàn ngoại giao Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc ở New York đã tổ chức lễ viếng ông Quang và mở sổ tang từ ngày 24/9 tới 25/9.
Ông Patrick Murphy, Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách về Đông Nam Á, đã tới chia buồn người mà Bộ Ngoại giao Mỹ nói là "tích cực ủng hộ qua hệ Việt – Mỹ". Cố chủ tịch Quang từng đón tiếp hai tổng thống đương nhiệm tới Việt Nam là ông Barack Obama và ông Donald Trump.
Trong chuyến công du Hoa Kỳ năm ngoái, quan chức quốc phòng nước chủ nhà đã cam kết với Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch về việc đưa hàng không mẫu hạm Mỹ tới thăm quốc gia cựu thù, lần đầu tiên kể từ Chiến tranh Việt Nam. Trung Quốc sau đó đã chỉ trích động thái này.
Viễn Đông
Nguồn : VOA, 26/09/2018
Tháng Mười năm 2018 sẽ là chứng nhân soi xét một phép thử quan trọng, nhưng có thể chỉ là sự giải mã đầu tiên trong một phương trình chính trị chứa đựng nhiều thâm ý không muốn để lộ ra quá sớm, về hai kịch bản ‘chỉ định một ủy viên bộ chính trị không phải tổng bí thư làm chủ tịch nước’ và ‘hợp nhất chủ tịch nước và tổng bí thư’ - kịch bản nào là có chân đứng và kịch bản nào chỉ mang tính giả thiết.
Ông Nguyễn Phú Trọng, Lê Khả Phiêu, Nguyễn Xuân Phúc tại tang lễ ông Trần Đại Quang tại Hà Nội.
Tháng Mười năm 2018, như thông lệ hàng năm và đã được lên kế hoạch vào năm nay, sẽ diễn ra hai kỳ họp ‘đảng trước, quốc hội sau’ : Hội nghị trung ương đảng lần thứ 8 theo chủ thuyết ‘cương lĩnh đảng quan trọng hơn hiến pháp’ và sau đó là một kỳ họp quốc hội mà có lẽ não trạng lẫn quán tính ‘nghị gật’ chưa hề được cải tạo.
Nếu trong hai kỳ họp trên, một cái tên nào đó trong Bộ Chính trị - Nguyễn Thiện Nhân hay Trần Quốc Vượng hoặc Tòng Thị Phóng…- mà không phải là Nguyễn Phú Trọng - được xướng lên cho chức vụ chủ tịch nước, có thể gần như chắc chắn kịch bản ‘hợp nhất chủ tịch nước và tổng bí thư’ phải thoái lui vì những lý do đủ tế nhị và nhạy cảm trong nội bộ đảng.
Nhưng nếu trong hai kỳ họp trên, cái tên Đặng Thị Ngọc Thịnh - hiện là quyền chủ tịch nước thay cho cựu bộ trưởng công an - chủ tịch nước đã được gắn thêm từ ‘cố’ - được ‘Bộ Chính trị tiếp tục phân công giữ chức quyền chủ tịch nước’, cùng lúc hoặc chẳng bao lâu sau đó xuất hiện hiện tượng một số cựu thần, quan chức và ‘quần chúng nhân dân’ đồng loạt xướng lên quan điểm cần ‘nhất thể hóa’ hai chức danh chủ tịch nước và tổng bí thư với lý do chủ yếu ‘có lợi cho dân tộc và nhân dân’, có thể cho rằng Quyền chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh chỉ là phương án ‘nghi binh’ trong một kịch bản kéo dài thời gian để tổ chức một chiến dịch PR cho ông Nguyễn Phú Trọng chính thức trở thành bản sao của Tập Cận Bình - nhân vật chủ tịch nước kiêm tổng bí thư của đảng Cộng sản Trung Quốc.
Và nếu kịch bản ‘hợp nhất chủ tịch nước và tổng bí thư’ tăng tốc để biến thành hiện thực, có thể cho rằng đại hội 13 của đảng Cộng sản Việt Nam hoặc xảy ra ngay vào năm 2018 hoặc sẽ vào năm 2019 mà chẳng cần chờ đến năm 2021, hay có xảy ra vào năm 2021 thì cũng có thể rất vô nghĩa về ý nghĩa bầu bán cho người cao nhất bên đảng lẫn bên nhà nước ; thậm chí đại hội 13 chỉ là bước phát triển cho ý đồ bỏ điều khoản giới hạn chủ tịch nước chỉ nắm quyền tối đa hai nhiệm kỳ như cái cách mà Tập cận Bình đã buộc cả ban chấp hành trung ương lẫn quốc hội Trung Quốc phải chấp nhận ông ta trên cái ngai ‘hoàng đế’ tại đại hội 19 vào tháng Hai năm 2018.
Từ Tập đến Trọng
Chỉ mất có 5 năm "đánh Đông dẹp Bắc kể từ năm 2012, tham vọng xưng hùng của Tập Cận Bình rốt cuộc đã ghi dấu ấn tư tưởng đầu tiên và chính thức. Tại đại hội 19 của đảng Cộng Sản Trung Quốc vào cuối năm 2017, tên của Tập đã được ghi trong điều lệ của Đảng Cộng Sản Trung Quốc, nâng vị thế của ông ta lên ngang hàng với Mao Trạch Đông, người sáng lập Trung Quốc. Điều lệ sửa đổi bao gồm khái niệm "Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội với đặc trưng Trung Quốc cho thời đại mới".
Chắc hẳn trên con đường tập quyền và độc tôn quyền lực của mình, Tập Cận Bình đã tham khảo rất kỹ cái cách làm thế nào để Vladimir Putin, từ năm 1999 khi Putin trở thành tổng thống Nga đến nay, có thể hoán đảo ngoạn mục từ vai trò tổng thống về vị trí thủ tướng, rồi từ thủ tướng lại trở thành tổng thống nước Nga, nhưng vẫn chưa dừng ở đó mà giờ đây mọi chuyện có vẻ như Putin sẽ "nắm quyền mãi mãi".
Ngay cả khi chưa xảy ra việc đảng Cộng Sản Trung Quốc chính thức đề xuất bỏ điều khoản giới hạn chủ tịch nước chỉ nắm quyền tối đa hai nhiệm kỳ trong Hiến Pháp, không ít nhà quan sát, phân tích chính trị và báo chí quốc tế đã vừa mỉa mai vừa lo lắng khi lần đầu tiên dùng cụm từ "hoàng đế Tập Cận Bình".
Về thực chất, Tập đã gần như trở thành một vị hoàng đế không ngai ở Trung hoa lục địa.
Còn Nguyễn Phú Trọng ở Việt Nam thì sao ?
Chưa có dấu hiệu hoặc thông điệp rõ rệt nào cho thấy Nguyễn Phú Trọng thể hiện tham vọng "ngồi, ngồi nữa, ngồi mãi" một cách quá lộ liễu theo cách Trung Quốc đã bỏ giới hạn hai nhiệm kỳ chủ tịch nước để mở đường cho Tập Cận Bình có thêm ít nhất một nhiệm kỳ thứ ba.
Nhưng lại đang thấp thoáng những dấu hiệu và biểu hiện cho tương lai "tổng bí thư kiêm chủ tịch nước" ở Việt Nam. Xuất phát điểm của tương lai này là chủ trương "nhất thể hóa", được triển khai ở cấp cơ sở để dần từng bước "đánh lên" cấp trung ương.
Mô hình "nhất thể hóa" đang bắt đầu ứng nghiệm theo cách mà trưởng ban Tổ chức trung ương hiện thời là Phạm Minh Chính đã từng thí điểm khi ông là Bí thư Quảng Ninh. Con đường đi lên của Phạm Minh Chính lại được nâng đỡ bởi Tổng bí thư Trọng.
Từ tháng Mười, 2017, một hội nghị trung ương có số thứ tự là "6" đã nêu ra và sau đó nhanh chóng triển khai chủ trương ‘nhất thể hóa’. Hàng loạt tỉnh thành đã và đang nằm trong danh sách "bí thư kiêm chủ tịch ủy ban", thậm chí có thể thực hiện cơ chế "3 thành 1" với bí thư vừa kiêm chủ tịch ủy ban hành chính, vừa kiêm luôn chủ tịch hội đồng nhân dân. Không chỉ đảng "nắm" hết, không chỉ "đảng không làm thay mà làm luôn", mà mỗi bí thư địa phương trên thực tế sẽ trở thành một "lãnh chúa".
Hãy nhớ lại, vào thời phong kiến ở Châu Âu và ở Việt Nam, giai cấp quý tộc và lãnh chúa tạo thành một cái đỉnh của nó : Vua.
Nếu cơ chế triển khai chủ trương ‘nhất thể hóa’ thuận lợi, có thể ngay vào năm 2019 vấn đề ‘tổng bí thư kiêm chủ tịch nước’ sẽ được đặt ra một cách chính thức trong Bộ Chính trị và trong các hội nghị trung ương, để sau đó sẽ hiện ra ‘vua’ trong một đất nước ‘không biết đến cuối thế kỷ này có được chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay không’.
Và nếu không thế lực nào gây ra cản trở đáng kể, ông Nguyễn Phú Trọng sẽ có thể trở thành nhân vật độc tôn quyền lực vào khoảng năm 2019, hoặc chậm hơn thì vào năm 2020, không chỉ ‘thống lĩnh lực lượng vũ trang’ - bao gồm vai trò bí thư quân ủy trung ương và đương nhiên phải nắm trọn Bộ Công an, mà còn có thể ôm đồm cả phần việc của một thủ tướng. Nếu tình cảnh đó xảy ra, bên đảng và tổng bí thư sẽ ‘nắm’ hết.
Cũng không loại trừ đến khi đó, và nếu cảm thấy sức khỏe ‘còn đủ để cống hiến cho đảng và dân tộc’ ông Nguyễn Phú Trọng sẽ nảy ra ý tưởng ‘ngồi mãi’ như Tập Cận Bình ngùn ngụt tham vọng ở Trung Quốc. Thế là một bộ sậu nào đó của ông Trọng sẽ hùng hục ‘đề xuất sửa đổi Hiến Pháp’ cho sự kéo dài đến tậm lúc nhắm mắt xuôi tay ấy.
Còn những kẻ khác thì sao ?
Đã có một bước phát triển có thể nhận ra và thấp thoáng bóng dáng của một kế hoạch PR từ năm 2017 đến năm 2018, sau cái năm 2016 phải để tang cho vụ ‘cả ba bị bắn’ ở Yên Bái.
Nếu vào năm 2017 vẫn chỉ chủ yếu tuyên truyền cho hoạt động ‘nhất thể hóa’ ở một số tỉnh thành, thì từ đầu năm 2018 đến nay đã xuất hiện một số bài viết - không phải trên mặt báo nhà nước mà trên mạng xã hội - khi cùng với lời ca ngợi Tổng bí thư Trọng bằng những ngôn từ ngút trời như ‘Sỹ phu Bắc Hà’, ‘Minh quân’, và thậm chí ‘Bậc nhân kiệt thế thiên hành đạo’, đã gắn kèm với ‘mong mỏi Tổng bí thư có thể là người đứng đầu nhà nước để phù hợp với tiến trình nhất thể hóa các chức danh của đảng và nhà nước’.
Ngay vào thời điểm Trần Đại Quang được gắn thêm từ ‘cố’, đã dậy lên vài ba ý kiến của giới cựu thần về ‘đã đến lúc hợp nhất hai chức danh chủ tịch nước và tổng bí thư’.
Nhưng từ năm 2017 đến nay cũng đã xuất hiện một quan điểm phê phán khuynh hướng đảng cầm quyền ở Việt Nam muốn tập quyền theo ‘mô hình Tập Cận Bình’. Những chỉ dấu về xu hướng này đã dần lộ ra, với một trong những bằng chứng chủ yếu là dư luận nội bộ chê trách ông Nguyễn Phú Trọng đã ‘quên’ lời hứa trước Đại hội 12 là sẽ chỉ ‘ngồi’ từ 1 đến 2 năm để sau đó phải nhường ghế cho người khác.
Trong cơ chế ‘trách nhiệm thuộc về tập thể, quyền lực và lợi ích thuộc về cá nhân’, sẽ chẳng có ‘người khác’ nào.
Nếu kịch bản ‘hợp nhất chủ tịch nước và tổng bí thư’ ứng với Nguyễn Phú Trọng mà chẳng phải ai khác, những quan chức mà hiện thời được xem là ứng cử viên cho chức vụ tổng bí thư khi điều lệ đảng hiện hành chỉ cho phép một người đứng đầu đảng không quá hai nhiệm kỳ - như Trần Quốc Vượng, Phạm Minh Chính và đặc biệt là ‘ngôi sao đang lên’ Nguyễn Xuân Phúc - chắc hẳn sẽ không thể giấu nổi vẻ thất vọng trên gương mặt và trong ánh mắt đã sạm đen bởi nắng gió chính trường.
Phạm Chí Dũng
Ngay sau khi kết thúc Hội nghị thượng đỉnh APEC 2017, có vẻ như cơ hội để ông Quang được công khai xem như người đứng đầu quốc gia đã chấm dứt.
Sau APEC 2017, cơ hội để ông Trần Đại Quang được công khai xem như người đứng đầu quốc gia đã chấm dứt
Mọi việc phải quay lại với quy tắc đảng lãnh đạo toàn diện, không có ai và không có nhân vật nào được phép lấn át đảng, tự xếp mình đứng cao hơn đảng. Có nghĩa là Chủ tịch nước, dù là người được Hiến pháp xưng tôn đứng đầu quốc gia, đại diện cao nhất về đối nội và đối ngoại, nhưng chỉ là người được đảng phân công, danh nghĩa là người thứ hai sau Tổng bí thư đảng, nhưng thực chất, về mặt quyền lực thực tế, đứng sau Thủ tướng, sau Chủ tịch quốc hội.
Những ngày ông Quang được nghiễm nhiên thừa nhận là nguyên thủ quốc gia, trước mắt bàn dân thiên hạ đã kết thúc. Việc phải để ông đứng ở vị trí số một quốc gia, làm lu mờ vị trí người đứng đầu đảng là một việc làm miễn cưỡng, bất đắc dĩ.
Ủy ban APEC quốc gia 2017 được Bộ chính trị và Thủ tướng chính phủ thành lập từ 7/năm 2015, trong bối cảnh một dự báo gần như chắc chắn rằng đảng Dân chủ Mỹ sẽ thắng cử và có thể bà Hillary Clinton sẽ kế tục các chính sách do ông Obama để lại, tiếp tục xem chế độ do đảng cộng sản Việt Nam cầm quyền như một thể chế chính trị bình đẳng về tư cách. Nhưng, lịch sử đã có bước đi lệch. Ông Donald Trump đã trúng cử tổng thống với chính sách có bề ngoài căm ghét tất cả những gì được làm ra trước đó bởi ông tổng thống da đen, kể cả việc đã đón tiếp ông Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam tại phòng Bầu dục Nhà Trắng như một nguyên thủ quốc gia. Hình như ông Trump căm ghét điều đó. Tổng bí thư một đảng cộng sản trong Nhà Trắng. Còn gì đáng tệ hơn thế !
Chính vì vậy mà, mặc dù Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, ngày 13/01, thông qua bộ trưởng ngoại giao Mỹ John Kerry chính thức chuyển "lời mời của lãnh đạo Việt Nam tới ngài Tổng thống mới đắc cử" tham dự Hội nghị thượng đỉnh APEC 2017, sau đó chủ tịch Trần Đại Quang nhắc lại trong buổi tiếp ông Ted Osius ngày 31/3, rồi lại tiếp tục được nhắc lại trong chuyến thăm chính thức của ông Phúc cuối tháng 5, nhưng, chính phủ Mỹ không trả lời chính thức. Suốt một thời gian dài, cả hai bộ ngoại giao đã có rất nhiều cố gắng thu xếp cho chuyến đi thăm, nhưng hình như có những vướng mắc không vượt qua được.
Ngày tổ chức Hội nghị thượng đỉnh đến gần, trong khi tất cả các quốc gia tham dự đều đã đăng ký chính thức, thì Mỹ vẫn im lặng. Có rất nhiều phỏng đoán về những trục trặc ngoại giao giữa hai nước. Mãi đến khi Nhà Trắng thông báo muộn, ngày 16/10/2017 rằng Tổng thống Mỹ Ronald Trump sẽ đến Đà Nẵng ngày 10/11 và sẽ ra Hà Nội gặp chủ tịch nước Trần Đại Quang và một vài lãnh đạo Việt Nam ngày 11/10, khi đó người ta mới "ngộ" ra rằng, vấn đề thảo luận khó khăn giữa hai bộ ngoại giao hai nước chính là việc Tổng thống Mỹ "từ chối" gặp lãnh đạo đảng.
Ông Trump sang Việt Nam với tư cách là Tổng thống của nước Mỹ, không phải là đại diện của đảng Cộng hòa Mỹ. Ông là nguyên thủ quốc gia, không phải chỉ là đại diện của một đảng chính trị.
Và cũng chỉ sau khi hội nghị thượng đỉnh APEC kết thúc, sự thật mới lộ dần ra.
Ngay sau khi Nhà Trắng thông báo Tổng thống Mỹ sẽ tới Việt Nam và sẽ gặp chủ tịch nước Trần Đại Quang ngày 16/10/2017, thì sáng ngày 17/10/2017, ông Quang có chuyến thăm làm việc với Bộ quốc phòng và kiểm tra luyện tập tại trường huấn luyện Miếu Môn. Gọi là "làm việc với Bộ quốc phòng" với tư cách Chủ tịch nước, theo Hiến pháp 2013 là "Thống soái các lực lượng vũ trang nhân dân, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh", nhưng cùng đi với ông Quang không thấy báo chí nêu tên một ai, và phía Bộ quốc phòng, làm việc với Chủ tịch nước, chỉ có một mình ông Phan Văn Giang, Tổng tham mưu trưởng, không có một nhân vật nào khác.
Nhưng vào ngày 19/11/2017 vừa rồi, tức là gần đúng một tháng sau, một cuộc kiểm tra huấn luyện khác được tổ chức, nhưng do ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng dẫn đầu. Báo Quân đội nêu : "Cùng đi với đồng chí Tổng bí thư có các đồng chí : Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ chính trị, Phó bí thư Quân ủy trung ương, Bộ trưởng Bộ quốc phòng ; Thượng tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ chính trị, Bộ trưởng Bộ công an ; Thượng tướng Lương Cường, Bí thư trung ương Đảng, Ủy viên thường vụ Quân ủy trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục chính trị và các đồng chí Ủy viên trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ quốc phòng, Thượng tướng Phan Văn Giang ; Ủy viên thường vụ Quân ủy trung ương, Tổng Tham mưu trưởng, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh ; Ủy viên thường vụ Quân ủy trung ương và Thượng tướng Bế Xuân Trường.
Cùng dự có các đồng chí ủy viên trung ương Đảng : Thượng tướng Nguyễn Phương Nam, Phó tổng tham mưu trưởng ; Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó chủ nhiệm Tổng cục chính trị, cùng các đồng chí : Trung tướng Phạm Hồng Hương, Phó tổng tham mưu trưởng ; Trung tướng Đỗ Căn, Phó chủ nhiệm Tổng cục chính trị".
Vậy mà ông Tổng tư lệnh quân đội nhân dân, Ủy viên thường trực Quân ủy trung ương, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh, Chủ tịch nước Trần Đại Quang thì vắng mặt.
Ngày 21/11/2017, Đảng ủy Công an họp thường kỳ, có mặt ông Trọng, ông Phúc, ông Tô Lâm và tất cả các ủy viên khác, nhưng ông Trần Đại Quang, Ủy viên thường trực đảng ủy Công an, Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia lại vẫn vắng mặt. Cuộc họp được ghi rõ là "thường kỳ", nghĩa là đã có kế hoạch và đã có lịch từ trước, nhưng ông Quang vắng mặt không rõ lý do, báo chí không nói gì đến.
Ngày 16/11, ông Quang gửi thư chúc mừng giải nhân tài năm 2017, ngày 20/11 ông gửi lẵng hoa cho ngày nhà giáo Việt Nam, ngày 21/11, ông gửi cho Đà Nẵng thư khen ngợi thành công APEC, ngày 22/11 ông tiếp đoàn công dân Lào. Có nghĩa rằng, ông Quang đang có mặt tại Hà Nội, và chẳng có hoạt động gì đột xuất.
Người ta buộc phải nghĩ rằng, ông Quang đã không được dự. Người ta đã không cho phép ông dự. Ông Quang đã không còn là Tổng tư lệnh quân đội và ông Quang không còn là Chủ tịch Hội đồng an ninh quốc gia, có nghĩa là ông không phải là nguyên thủ, ông đã mất chức chủ tịch nước ?
Tại sao ? Ông Quang đã bị kỷ luật trong nội bộ Bộ chính trị và đã bị tước quyền Chủ tịch nước ? Nếu có như vậy, thì từ bao giờ ?
Thông báo số 13-TB/TW ngày 17/8/2016 của Ban bí thư về việc xác định tuổi của đảng viên có hai nội dung :
"1. Kể từ ngày 18/8/2016, không xem xét điều chỉnh tuổi của đảng viên mà thống nhất xác định tuổi của đảng viên theo tuổi khai trong hồ sơ Lý lịch đảng viên (hồ sơ gốc) khi được kết nạp vào Đảng. Đây là căn cứ, cơ sở để các cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm quyền xem xét khi quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử ; bố trí, sử dụng và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ là đảng viên.
2. Giao cho Ban Tổ chức Trung ương chủ trì, phối hợp với Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan liên quan tiến hành rà soát, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc xác định tuổi của đảng viên ; đôn đốc, kiểm tra, giám sát, bảo đảm thực hiện nghiêm túc Thông báo kết luận này".
Như vậy, tuổi trong bản lý lịch sửa đổi, ông Quang đã chữa ngày sinh từ 1950 thành 1956. Sự thật sau khi có kết luận của Ban Kiểm tra trung ương có thể dẫn đến việc thi hành kỷ luật ông Quang tội lừa dối, vi phạm điều lệ đảng viên tuyên thệ khi kết nạp. Với tội này, ông Quang thậm chí có thể bị khai trừ ra khỏi đảng.
Ngoài cái tội không thể chối cãi này, ông Quang còn thuộc một trong những nhân vật quan trọng trong hệ thống dưới quyền ông Nguyễn Tấn Dũng, được xét mặc nhiên, không nhiều thì ít, dính líu tới các phi vụ tham nhũng nổi tiếng. Tử tù Dương Chí Dũng trước tòa, từng khai nhờ thượng tướng Phạm Quý Ngọ, khi đó là Thứ trưởng Bộ công an đặc trách vụ án Vinashine, chuyển hộ Tập đoàn Vạn Thịnh Phát 1 triệu đô-la cho một "ông anh cấp cao". Tiếp sau đó, Dũng thì chịu án tử hình (có tin đã chết bất đắc kỳ tử trong tù), Phạm Quý Ngọ thì chết vì ung thư "rất đúng lúc". Và người ta cũng không thể không đặt dấu hỏi về sự trùng lặp giữa việc Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc tại Berlin ngày 23/07, tự thú với Bộ công an ngày 25/07, với chuyện ông Quang biến mất ngày 26/07. Có tin nói khi đó rằng, trong tù, Vũ Đức Thuận và đồng bọn tội phạm thuộc hệ thống PVN và PVC đã cung khai hết, trong đó có chứng cớ dính đến tội của ông Quang. Bộ chính trị quyết định bắt bằng được Trịnh Xuân Thanh về đối chứng để kết luận bằng mọi giá, vì nếu dính tới ông Quang, đương kim Chủ tịch nước là vấn đề sinh mệnh của chế độ. Theo lô-gic này, ông Quang phải bị bắt. Nhưng ông đã chỉ bị giám quản vì sự việc quá nhạy cảm đối với an ninh quốc gia.
Như vậy, ông Quang thực chất đã không còn là Chủ tịch nước từ tháng 7/2017.
Có thể chưa có nghị quyết của Bộ chính trị, nhưng chắc chắn đã được quyết định bởi bộ ba quyết định mọi thứ, Nguyễn Phú Trọng, Phạm Minh Chính và Trần Quốc Vượng.
Theo tập quán, ông Quang không còn được phép xuất hiện trước công chúng trong tư cách Chủ tịch nước. Ông Quang ngày 24/07 gửi đăng một bài viết rất dài nhân ngày thương binh liệt sĩ, nhưng đúng ngày 27/07, khi tất cả các lãnh đạo đảng và nhà nước, đặc biệt là Bộ Tứ, viếng lăng Hồ Chủ tịch và thắp hương tưởng niệm tại đài Liệt sĩ, thì ông Quang, Chủ tịch nước, là người duy nhất vắng mặt. Ông đã được báo trước không được có mặt ?
Nghiêm trọng hơn, ông Quang không thể và không có quyền đại diện Nhà nước Việt Nam với tư cách nguyên thủ quốc gia trong Tuần thượng đỉnh của Hội nghị APEC 2017 vào đầu tháng 11.
Một kế hoạch thay thế ông Quang hình thành. Ông Quang phải "bị vắng mặt". Người thay thế nguyên thủ không ai khác là ông Trọng, Tổng bí thư đảng.
Để công chúng và thế giới quen và chấp nhận điều đó, Tổng bí thư sẽ đi thăm các quốc gia trong tư cách người đứng đầu Nhà nước. Ngày 22/07, ông Trọng đi thăm vương quốc Campuchia, mặc dù mới trước đó, ông Phúc đã có chuyến thăm 3 ngày cấp nhà nước, từ 24-26/4/2017, nhưng không ký kết gì. Và liền sau đó là hai cuộc viếng thăm khác, không kém nhạt nhẽo, Indonesia và Myanmar, không nhân một sự kiện gì và không có nội dung cụ thể nào. Hai chuyến thăm cấp nhà nước này kéo dài đúng một tuần lễ, chưa từng có trước đó, từ ngày 21 tới ngày 26/08, trong bối cảnh ông Quang đã vắng mặt không rõ lý do từ đúng một tháng. Có vẻ chỉ để chứng minh rằng, Việt Nam vẫn có Nguyên thủ mà không cần sự có mặt của ông Quang. Thông điệp này, có lẽ đặc biệt cung cấp dữ liệu cho các cuộc bàn thảo đang được tiến hành giữa Bộ ngoại giao hai nước Việt-Mỹ chuẩn bị cho chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump, mà cho đến lúc đó vẫn chưa có trả lời chính thức của Nhà Trắng.
Gần như cùng một lúc, báo chí phát động chiến dịch tuyên truyền và vận động cho chủ trương nhất thể hóa chính quyền và Đảng, bí thư cấp ủy đảng trực tiếp kiêm chức chủ tịch, đã được tổ chức thí điểm nhiều năm tại Quảng Ninh sẽ được đưa vào nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 vào đầu tháng 10.
Nhưng có lẽ mưu sự tại nhân, nhưng thành sự thì tại thiên.
Ngày 27/08 ông Trọng kết thúc các chuyến thăm và về đến Hà Nội thì ngày 28/08 ông Quang xuất hiện trở lại bằng việc tiếp đại sứ Cuba mãn nhiệm, cùng một lúc với thông tin không chính thức rằng, chính phủ Mỹ không chấp nhận "kênh đảng". Ông Trọng, giả sử muốn kiêm làm chủ tịch nước, nhất thiết phải được toàn dân bầu trực tiếp, hoặc ít nhất cũng được Quốc hội bầu. Không có Đảng lẫn lộn hay "đè" lên Chính phủ. Bộ chính trị phải công bố kỷ luật, Quốc hội phải tổ chức họp bất thường, bãi miễn Chủ tịch đương nhiệm và bầu Chủ tịch mới thay thế. Quy trình là vậy, nhưng không làm được, ít nhất là vì không còn thời gian nữa. Bộ chính trị hay chính ông Trọng và thân cận của ông Trọng đành chịu thua, chấp nhận để ông Quang chủ trì APEC và lễ đón Tổng thống Mỹ. Ngày 16/10, Nhà Trắng thông báo chính thức lịch thăm Việt Nam và dự Hội nghị APEC của Tổng thống Trump, nêu đích danh gặp ông Trần Đại Quang. Thực tế, ngoài lễ đón và hội đàm Tuyên bố chung với ông Quang, Tổng thống Mỹ hội kiến ông Phúc, gặp bà Nguyễn Thị Kim Ngân, nhưng chỉ chào xã giao ông Trọng.
Sự việc đã xảy ra như vậy, khiến một người như ông Trọng có thể bỏ qua không ? Ngay sau khi ông Trump rời Việt Nam, ông Trọng là người đích thân đón và tiếp ông Tập Cận Bình không phải tại trụ sở Trung ương đảng mà ngay tại phủ Chủ tịch. Ông Trọng hội đàm với ông Tập và hai vị đứng đầu hai đảng chứng kiến lễ ký và trao các văn bản hiệp định ký kết giữa hai đảng, hai nhà nước. Ông Tập chỉ hội kiến chớp nhoáng với ông Quang và ra tuyên bố chung theo nội dung đã thống nhất trước đó. Tổng bí thư đảng là người chủ đàm và quyết định. Chủ tịch nước chỉ là người hoàn tất thủ tục. Chuyện không có gì mới, nhưng chưa bao giờ xảy ra tình trạng phân biệt Tổng bí thư và Chủ tịch nước một cách lộ liễu và cố tình ác ý như vậy.
Người ta càng buộc phải đi đến một đoán định rằng, có lẽ, ông Quang đã không còn là Chủ tịch nước.
Bây giờ, người ta chỉ còn đợi Bộ chính trị sẽ dàn dựng các trò diễn như thế nào để ông Quang biến khỏi chính trường một cách vừa đúng quy trình vừa chứng tỏ đảng là một cái bọc đoàn kết thống nhất. Không thiếu gì cách. Đến như ông Phùng Quang Thanh, bị giam lỏng cả tháng trong khuôn viên Bộ quốc phòng, mà vẫn ngồi trên chủ tịch đoàn Đại hội XII và vẫn về hưu yên bình, giàu có, thì chỉ cần ông Quang chịu khuất phục, là đủ ! Ông Quang vẫn có thể cứ ngồi yên ở vị trí Chủ tịch nướcvì đã bao giờ Việt Nam có Chủ tịch nước thực đâu. Chủ tịch nước nhưng dưới quyền Tổng bí thư đảng, dưới cả quyền Thủ tướng chính phủ và Chủ tịch quốc hội, thì Chủ tịch nước quá lắm cũng chỉ là con rối hay thằng hề, chắc ông Quang cũng chẳng mặn mà gì !
Ông Tổng bí thư lại đang muốn theo gương ông Tập người Trung Quốc, cái gì cũng phải thực chất và hiệu quả.
Bùi Quang Vơm
24/11/2017
