Sau đám tang của Trần Đại Quang và sau khi ‘Bậc nhân kiệt thế thiên hành đạo’ chính thức ngồi vào cái ghế chủ tịch nước do người vừa chết để lại, điều gì sẽ xảy ra trong nội bộ Đảng Cộng sản Việt Nam ?

Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (phải) âm thầm ‘đầu quân’ cho phe Trọng vào năm 2015 và đã trở thành thủ tướng vào đầu năm 2016.

Một trong những cơ sở mang tính tham khảo cho khuynh hướng trên có thể đến từ bài ‘Nhất thể hóa’ ngày 30/09/2018 của blogger ‘lề đảng’ Huy Đức.

Bài viết trên, sau khi định hướng "Nhất thể hóa tạo tính chính danh cho người đang thực sự nắm quyền lực tối cao ở Việt Nam" và "Đừng sợ tập trung quyền lực vào một người" mà được rất nhiều người cho rằng đó là một thủ pháp PR gián tiếp cho Nguyễn Phú Trọng, đã có một đoạn đáng chú ý : 

"Trong khi đó, Thủ tướng chỉ nên là một nhà kỹ trị. Vai trò của Thủ tướng là thiết lập được một nền hành chính công chuyên nghiệp và đưa ra được các công cụ hành pháp kịp thời để phát triển kinh tế - xã hội. Không nên làm Thủ tướng mất thời gian vào các cuộc họp bàn chuyện bắt bớ hay các buổi tiếp tân hình thức.

Tuy nhiên, nếu các chính sách của ông và nội các kinh tế có dấu hiệu phục vụ cho lợi ích nhóm thì ông và các thành viên mà ông chọn có thể phải đối diện với các cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm hay thậm chí bị bắt bớ. Vì, cơ quan điều tra có một vị trí độc lập hơn với nội các".

Đã thành một thói quen, không ít người quan tâm đến biến động chính trị trong nội bộ đảng và chiến dịch được tuyên truyền là "chống tham nhũng" của Tổng bí thư Trọng ngày càng dựa vào những tin tức, dù được thể hiện rõ ràng hay mơ hồ lấp lửng, của Huy Đức để nhận định và dự đoán về tương quan chính trị cùng những biến động, biến cố có thể xảy ra trong tương lai gần. Đặc biệt là về "ai sắp bị bắt" hay "ai sắp chết"… Với lợi thế có được nhiều tin tức nội bộ và thâm cung bí sử, Huy Đức đã trở thành một cây bút tín hiệu ghê gớm.

Với bài ‘Nhất thể hóa’, có thể cho rằng đây là lần đầu tiên Huy Đức công khai ‘dằn mặt’ thủ tướng, tuy không nói rõ ra cái tên Nguyễn Xuân Phúc, cũng như đã không nêu tên Nguyễn Phú Trọng trong bài viết này.

Đó là một dấu hiệu hơi đáng ngạc nhiên và mới mẻ.

Bởi sau đại hội 12, có tin cho biết Huy Đức không chỉ là ‘người của Trọng’ mà còn ‘đầu quân’ cho một phe cánh chính trị và lợi ích mới là Trương Hòa Bình (được cho phía sau là Trương Tấn Sang) và có thể cả Nguyễn Xuân Phúc.

Cho đến nay, điều chắc chắn hơn cả là blogger Huy Đức vẫn kiên trì giữ vai trò thầm lặng ‘người của Trọng’, từ sau bài ‘Bộ Tứ’ ngay trước đại hội 12 năm 2015 để định hướng dư luận ủng hộ Nguyễn Phú Trọng, cho tới bài ‘Nhất thể hóa’ gián tiếp đề cập Trọng và tiếp tục định hướng dư luận ủng hộ Trọng làm chủ tịch nước kiêm tổng bí thư.

Nhưng nếu nội dung đề cập của Huy Đức trong bài ‘Nhất thể hóa’ về thủ tướng (Nguyễn Xuân Phúc) là mang chủ ý rõ rệt, đây là lần đầu tiên ‘cây bút tín hiệu’ này tiết lộ về một khoảng cách đang lớn dần, thậm chí có thể biến thành một cái hố phân cách giữa hai nhân vật trong ‘Tam trụ’ : Trọng và Phúc.

Lối viết răn đe của Huy Đức dành cho thủ tướng (Phúc) trong bài ‘Nhất thể hóa’ là không thể lầm lẫn. Hẳn đã phải xảy ra một số mâu thuẫn đủ trầm trọng nào đó trong thời gian qua, có thể từ giữa năm 2017 đến nay giữa Trọng và Phúc mà sẽ khiến tương lai của mối quan hệ này, sau khi Nguyễn Phú Trọng chính thức trở thành chủ tịch nước, sẽ khó bề êm dịu như giai đoạn từ năm 2015 - khi xuất hiện hiện tượng Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc âm thầm ‘đầu quân’ cho phe Trọng, cho đến giữa năm 2017 là khoảng thời gian mà vẫn còn những biểu hiện cho thấy ‘cơm tương đối lành tương đối canh ngọt’ giữa hai quan chức này.

Từ giữa năm 2017 và trùng với thời điểm Trần Đại Quang bất thần bị ‘bệnh lạ’ mà đã ‘biến mất’ lần đầu tiên trong gần hết tháng Tám năm đó, người ta nhận ra Thủ tướng Phúc đã bắt đầu chiến dịch vận động cho chức vụ tổng bí thư tại đại hội 13 vào năm 2021. Ngoài thành tích ‘GDP tăng trưởng vượt bậc’, ông Phúc đi nhiều địa phương và nơi nào cũng được ông ta xem là ‘đầu tàu’, cùng những từ ngữ đầy hoa mỹ mà đã khiến giới lãnh đạo những địa phương này ‘tự sướng’ đến mức có thể sẵn lòng bỏ phiếu cho ông Phúc trong một hội nghị trung ương ‘thăm dò uy tín tổng bí thư cho đại hội 13’ và kể cả tại đại hội 13…

Cùng lúc, nhiều dư luận bắt đầu đề cập nhiều hơn đến ‘nhóm sân sau’ của Thủ tướng Phúc - một câu chuyện rất tương đồng với các nhóm lợi ích sân sau của Nguyễn Tấn Dũng trong 9 năm trời ông ta làm thủ tướng. Tuy chưa đến mức thao túng chính phủ và ‘đớp hốt’ ghê gớm như các nhóm sân sau của Nguyễn Tấn Dũng, những nhóm kinh tài được cho là sân sau của Thủ tướng Phúc lại được cho là ‘rất nhiều triển vọng’ để trở thành nhóm lợi ích có sức ảnh hưởng lớn nhất đến chính phủ và cả đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam trong tương lai không xa.

Vượt trên các ứng cử viên khác, Thủ tướng Phúc là người bộc lộ tham vọng chính trị rõ hơn hết trong vài năm qua.

Trong khi đó, khác hẳn với vẻ xởi lởi có vẻ dễ chịu khi còn làm chủ tịch quốc hội, Nguyễn Phú Trọng ngày càng giống với một lãnh đạo quyền biến và không hề ‘lú’. Tính cách gia trưởng, khe khắt, ‘làm nhân sự’ đến khó tin và đa nghi đang là những đặc tính nổi trội của ông Trọng để khiến ông ta chẳng ưa gì thói tráo trở chính trị và những kẻ mượn danh nghĩa ‘đốt lò’ của ông ta để trục lợi cá nhân.

Vào tháng Tám năm 2018, hiện tượng đơn thư tố cáo nội bộ lại xuất hiện trên mạng xã hội. Một lần nữa sau hai lần nửa cuối năm 2015 và nửa đầu năm 2017, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lại được những tác giả vừa khuyết danh vừa nặc danh nhắc tới với vụ việc cũ ‘Sai phạm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gây thất thu thuế hàng nghìn tỉ ở dự án Ciputra như thế nào ?’, nhưng tô điểm thêm bằng một vụ việc có vẻ mới hơn : ‘Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã giúp tập đoàn Vinaconex cướp hàng nghìn tỉ đồng như thế nào ?’, với một số đánh giá chưa rõ cơ sở. Có dư luận cho rằng chính thủ tướng Phúc đã ‘ra tay’ trong vụ tố cáo nặc danh này, tuy chưa có cơ sở nào để kiểm chứng về tính đúng sai của nội dung thư tố cáo lẫn đối với luồng dư luận đó.

Ở một động thái trái ngược, cú khai hỏa mới nhất và độc đáo nhất được mạng xã hội đề cập là một bức thư của một người được cho là nhà giáo Nguyễn Cảnh Bình từ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tố cáo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về nhiều vấn đề, trong đó nổi cộm là chuyện ông Phúc để cho một số cấp dưới, đại gia và người thân trong gia đình ông Phúc thao túng chính trường và trục lợi cá nhân, đồng thời đang tổ chức một chiến dịch vừa chạy đua vừa tranh giành chức vụ tổng bí thư tại đại hội 13 vào năm 2021, với ‘liên danh’ Nguyễn Xuân Phúc - Trương Hòa Bình - Nguyễn Văn Bình để đối chọi với một ‘trục’ khác là Trần Quốc Vượng - Vương Đình Huệ…

Cho tới nay người ta vẫn chưa thấy ông Nguyễn Cảnh Bình lên tiếng phản bác về bức thư trên hay tố cáo kẻ nào đó đã mạo danh ông. Sự im lặng như thể công nhận ấy càng khiến dư luận tin rằng bức thư trên, tuy chưa biết những nội dung của nó đáng tin cậy đến đâu, nhưng có vẻ xuất phát từ ‘người thực việc thực’.

Sau đó, động thái ‘Quang chết’ - Trọng thế’ thình lình xảy ra vào hai tháng Chín và Mười năm 2018 có thể khiến một số ứng cử viên cho chức tổng bí thư, trong đó có Nguyễn Xuân Phúc, rơi vào tình trạng ‘đụng trần’, bị triệt tiêu động lực chạy đua làm tổng bí thư tại đại hội 13.

Thậm chí vào năm 2021, nếu Nguyễn Phú Trọng muốn và còn giữ được quyền lực độc tôn trước ‘đàn cừu’ của mình, ông ta hoàn toàn có thể làm như Tập Cận Bình đã làm tại đại hội 19 của đảng Cộng sản Trung Quốc vào cuối năm 2019 : không biết làm cách nào mà Tập đã khiến cả Ban chấp hành trung ương lẫn Quốc hội chấp thuận bỏ thẳng điều khoản ‘chủ tịch nước làm không quá hai nhiệm kỳ’ trong hiến pháp, để từ đó hướng đến tương lai ‘ngồi, ngồi nữa, ngồi mãi’.

Chính vào lúc này, trong dân gian đương đại đang dậy lên một lời sấm được cho là tiên tri của Trạng Trình Nguyễn Bình Khiêm 500 năm về trước "Bỉnh chúc vô minh, quang tự diệt ; trọng ngân bạc phúc, sản tất vong", như một cái gì đó đang ứng nghiệm với thời nay, dù có thể chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Vế đầu tiên của lời sấm trên, thật kinh khủng, đã ứng nghiệm vào năm 2018. Còn vế sau thì thế nào ?

‘Trọng bạc Phúc’ chăng ?

Minh Quân

Nguồn : VNTB, 08/10/2018

Vào trưa ngày 5/10, facebooker Đoàn Quý Lâm đã cho đăng tải "Thư gửi ông Nguyễn Phú Trọng" (*) lên tài khoản cá nhân của mình. Ngay lập tức bức thư này đã gây bão trên mạng, chỉ trong vòng một ngày đã có 2500 lượt chia sẻ, hàng ngàn lượt copy, 300 bình luận và gần 4000 thể hiện yêu thích.

Ảnh chụp màn hình lá thư của Nhà báo Đoàn Quý Lâm gửi ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Facebooker Đoàn Quý Lâm trước đây là một nhà báo chuyên nghiệp, có một thời kỳ dài làm phóng viên trong hệ thống báo chí nhà nước với vai trò biên tập viên ở Đài truyền hình Việt Nam, phóng viên ở báo Người Lao Động, và hiện làm quản lý cho một công ty truyền thông ở Sài Gòn. Tài khoản facebook Đoàn Quý Lâm có hơn 4000 bạn và gần 10.000 người theo dõi.

Trong dòng trạng thái "Thư gửi ông Nguyễn Phú Trọng", ông Đoàn Quý Lâm tự giới thiệu : "Tôi là một nhà báo gần như đã giải nghệ. Tuy vậy, tôi vẫn đáu đáu với vô vàn ngang trái bủa giăng trên đầu nhân dân và sự thối nát của các cơ quan công quyền, từ trung ương đến từng cơ sở. Tôi chứng kiến những điều đó trong quãng thời gian 10 năm tác nghiệp báo chí ở Sài Gòn. Rất rõ nét".

Trong "Thư gửi ông Nguyễn Phú Trọng", ông Đoàn Quý Lâm nhìn nhận về tình hình quốc tế, mà cụ thể là các nước áp dụng lý thuyết chủ nghĩa cộng sản : "Chính quyền Bắc Kinh với những chính sách vô đạo, gieo sự ô nhiễm, bẩn thỉu và sợ hãi cho nhân loại, giờ đang giãy dụa dưới các đòn trừng phạt đến từ thế giới văn minh.

Bắc Triều Tiên đã nắm chặt tay Nam Hàn. Hai bên đang chờ một ngày thống nhất để giải phóng sự thống khổ của một nửa dân tộc bị mắc kẹt trong ý thức hệ dã man, tàn bạo.

Cuba, Venezuela không chóng thì chầy, nhất địch sẽ quay đầu. "Sức khỏe" họ quá yếu, không thể duy trì được lâu".

Từ hiện tại, ông Đoàn Quý Lâm nhìn nhận về quá khứ : "Khi Liên Xô-nơi mà chúng ta gọi là anh cả, sụp đổ, vị lãnh đạo cộng sản cuối cùng của họ là ông Mikhail Gorbachev thốt lên rằng : "Tôi đã bỏ một nửa cuộc đời cho lý tưởng cộng sản. Ngày hôm nay tôi phải đau buồn mà nói rằng : Đảng cộng sản chỉ biết tuyên truyền và dối trá".

Ông là một giáo sư, một nhà trí thức, ông có nhận ra giống Gorbachev hay không ?".

Ông Đoàn Quý Lâm kêu gọi ông Nguyễn Phú Trọng dũng cảm từ bỏ chủ nghĩa cộng sản : "Thực lòng mà nói, giờ đây hầu hết người Việt đã ngán tận cổ cái gọi là Chủ nghĩa cộng sản, Chủ nghĩa xã hội rồi. Tôi biết là các ông cũng cố giữ hoặc là chưa đủ dũng cảm buông bỏ thôi, chứ các ông cũng đã mất niềm tin dữ dội lắm. Nếu ông dọn được mấy thứ ảo tưởng, huyễn hoặc, lừa dối này ra khỏi Việt Nam, chắc rằng cả đất nước này sẽ tôn thờ ông, mãi mãi".

Ông Đoàn Quý Lâm kêu gọi ông Nguyễn Phú Trọng thực hiện ngay ba vấn đề cấp bách : "Về giáo dục, hãy giải phóng cho học sinh, sinh viên. Xin làm ơn. Cho các em, các cháu bớt học những thứ vô bổ để cái đầu được tỉnh táo, thông minh một chút. Tất cả giáo viên cần được học lại về đạo đức nhà giáo và kỹ năng sư phạm đích thực để truyền thụ thay vì tra tấn.

Về kinh tế, rất đơn giản là bỏ quách những thứ gọi là "Thu hút vốn FDI", "công nghiệp hóa, hiện đại hóa"… v.v… Tất cả những thứ đó, không biết mang lại bao nhiêu tiền thuế cho nước Việt, nhưng nó là tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường và bần cùng hóa một bộ phận đông đúc công nhân, con em của nông dân.

Về giao thông, chỉ đạo dẹp ngay 2 thứ này : Một là đám người mặc sắc phục đứng đường chuyên gài bẫy ăn mãi lộ, "bóp cổ" cánh tài xế ở khắp mọi nơi ; Hai là dẹp hết tất cả các trạm thu phí không thuộc phạm vi đường cao tốc".

Hầu hết các bình luận về bức thư gửi ông Trọng đều nhất trí về cách nhìn nhận và đánh giá thời cuộc của ông Đoàn Quý Lâm, và tỏ ý có sự thay đổi về thể chế chính trị ở Việt Nam, tỏ ý mong mỏi ông Nguyễn Phú Trọng trở thành một Gorbachov của Việt Nam. Nhưng mong ước là một chuyện còn hiện thực lại là câu chuyện khác. Nhiều chủ tài khoản đã có những bình luận khá tỉnh táo. Họ cho rằng, ông Nguyễn Phú Trọng là một người giáo điều và bảo thủ nên ông sẽ không thể tiến hành thay đổi thể chế chính trị ở Việt Nam, ông Trọng không có viễn kiến chính trị nên không thể trở thành một Gorbachov.

Có nhiều chủ tài khoản tếu táo rằng, ông Nguyễn Phú Trọng không dùng mạng xã hội, không chơi Facebook nên bức thư tâm huyết này cũng sẽ là đá ném ao bèo. Cũng có một số tài khoản khuyên ông Đoàn Quý Lâm nên gửi thẳng đến email của ông Trọng.

Khi nhiều người đã đặt câu hỏi : "Anh không sợ khi viết những dòng này à ?", ông Đoàn Quý Lâm thẳng thắn trả lời : "Tôi không sợ vì tôi viết sự thật, vì tôi viết với sự tâm huyết".

Nhiều người cho rằng, ông Đoàn Quý Lâm đã thể hiện sự can đảm, dũng cảm, yêu ghét rõ ràng khi viết thư gửi ông Nguyễn Phú Trọng.

Tâm Don

Nguồn : VNTB, 08/10/2018

******************

(*)Thư gửi ông Nguyễn Phú Trọng

Đoàn Quý Lâm, 05/10/2018

Tôi là một nhà báo gần như đã giải nghệ. Tuy vậy, tôi vẫn đáu đáu với vô vàn ngang trái bủa giăng trên đầu nhân dân và sự thối nát của các cơ quan công quyền, từ trung ương đến từng cơ sở.

Tôi chứng kiến những điều đó trong quãng thời gian 10 năm tác nghiệp báo chí ở Sài Gòn. Rất rõ nét.

Thưa ông,

Ông năm nay 74 tuổi. Lý lịch, ngoài việc chưa đóng góp được gì to tát cho đất nước, thì cũng tương đối sạch.

Và bây giờ là vận hội lớn. Tôi rất kỳ vọng ở ông.

Bất luận trước đây như thế nào, xin không nhắc. Vì nói lại thì quá dài, quá buồn, quá chán ngán.

Hiện tại, thực tại vẫn là một vận hội lớn. Cho ông và cho đất nước này.

Ông đang ở tuổi 74, vâng. Thời gian để làm một điều gì đó thực sự có ích và vĩ đại là không nhiều nữa.

Tôi khẩn cầu ông hãy nhìn xuống dân, nhìn vào đất nước mình để xử lý, quản lý, điều hành. Không cần nhìn sang Trung Quốc.

Chính quyền Bắc Kinh với những chính sách vô đạo, gieo sự ô nhiễm, bẩn thỉu và sợ hãi cho nhân loại, giờ đang giãy dụa dưới các đòn trừng phạt đến từ thế giới văn minh.

Bắc Triều Tiên đã nắm chặt tay Nam Hàn. Hai bên đang chờ một ngày thống nhất để giải phóng sự thống khổ của một nửa dân tộc bị mắc kẹt trong ý thức hệ dã man, tàn bạo.

Cuba, Venezuela không chóng thì chầy, nhất địch sẽ quay đầu. "Sức khỏe" họ quá yếu, không thể duy trì được lâu.

Khi Liên Xô - nơi mà chúng ta gọi là anh cả, sụp đổ, vị lãnh đạo cộng sản cuối cùng của họ là ông Mikhail Gorbachev thốt lên rằng : "Tôi đã bỏ một nửa cuộc đời cho lý tưởng Cộng sản. Ngày hôm nay tôi phải đau buồn mà nói rằng: Đảng Cộng sản chỉ biết tuyên truyền và dối trá".

Ông là một giáo sư, một nhà trí thức, ông có nhận ra giống Gorbachev hay không ?

Thực lòng mà nói, giờ đây hầu hết người Việt đã ngán tận cổ cái gọi là Chủ nghĩa cộng sản, Chủ nghĩa xã hội rồi. Tôi biết là các ông cũng cố giữ hoặc là chưa đủ dũng cảm buông bỏ thôi, chứ các ông cũng đã mất niềm tin dữ dội lắm. Nếu ông dọn được mấy thứ ảo tưởng, huyễn hoặc, lừa dối này ra khỏi Việt Nam, chắc rằng cả đất nước này sẽ tôn thờ ông, mãi mãi.

Về chống tham nhũng, ông đang làm tốt. Ít ra là có những dấu hiệu như vậy. Khi nắm thêm quyền bính trong tay, tin chắc ông sẽ làm tốt hơn nhiều. Hẳn nhiên là chúng ta không thể trừng trị hết được, vì tham nhũng nhỏ to lớn bé dày đặc khắp mọi nơi. Thôi thì tha chọ họ, cũng là lỗi cơ chế cả.

Nhưng, nhất định là phải ngăn chặn. Ngăn chặn ngay từ bây giờ. Hãy tuyên bố mạnh mẽ tương tự như Park Chung Hee của Hàn Quốc : "Tôi sẽ đem bắn bất cứ kẻ nào ăn cắp của công dù chỉ 1 đồng". Kể từ bây giờ. Ngay bây giờ. Thưa ông.

Về giáo dục, hãy giải phóng cho học sinh, sinh viên. Xin làm ơn. Cho các em, các cháu bớt học những thứ vô bổ để cái đầu được tỉnh táo, thông minh một chút. Tất cả giáo viên cần được học lại về đạo đức nhà giáo và kỹ năng sư phạm đích thực để truyền thụ thay vì tra tấn.

Về kinh tế, rất đơn giản là bỏ quách những thứ gọi là "Thu hút vốn FDI", "công nghiệp hóa, hiện đại hóa"… v.v… Tất cả những thứ đó, không biết mang lại bao nhiêu tiền thuế cho nước Việt, nhưng nó là tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường và bần cùng hóa một bộ phận đông đúc công nhân, con em của nông dân.

Về giao thông, chỉ đạo dẹp ngay 2 thứ này : Một là đám người mặc sắc phục đứng đường chuyên gài bẫy ăn mãi lộ, "bóp cổ" cánh tài xế ở khắp mọi nơi ; Hai là dẹp hết tất cả các trạm thu phí không thuộc phạm vi đường cao tốc.

Việt Nam có 2 mỏ tiềm năng cực kỳ lớn, đó là sản xuất nông nghiệp, du lịch sinh thái. Hai yếu tố này đủ để làm nên một xã hội thanh bình, giàu đẹp, hạnh phúc. Tập trung khai thác thật tốt nông nghiệp và du lịch thì chỉ cần chính phủ điều hành, hỗ trợ và người dân có thể giải quyết tốt tất cả những thứ còn lại. Chừng đó nên dẹp đi 2/3 cán bộ công chức để đỡ tốn ngân sách vô ích. 

Chỉ thế thôi. Chỉ vậy thôi. Chỉ rứa thôi.

Ông sẽ trở nên vĩ đại và vô cùng đáng kính.

Tôi đã nghiên cứu nhiều về cuộc sống và hiểu rằng không có cái chết cho bất cứ ai.

Cơ thể vật lý này là một phương tiện cho ta thi hành những phận sự, xấu xa hay tốt đẹp, trong tạm thời trăm năm ngăn ngủi. Khi rời đi, nó chỉ là chiếc áo cũ cần được thay. Chết không phải là hết.

Hiểu về điều này, không có gì phải sợ hãi hay tham lam. 
Ở một vị trí có thể chi phối muôn dân, thật là cơ hội tốt để làm cho kiếp sống Địa Cầu này của ông trở nên ý nghĩa thay vì vô nghĩa, tạo hành trang tốt cho sự tiến hóa về sau, nhiều kiếp sau sau nữa.

Chúc ông có đủ bản lĩnh, trí tuệ và sức khỏe để giúp người dân Việt Nam được sống trong hạnh phúc thật sự.

Trân trọng cảm ơn ông.

Ngày 5/10/2018

Nhà báo Đoàn Quý Lâm

Nguồn : Đoàn Quý Lâm, 05/10/2018

TB : Xin bạn hãy "share" giúp tôi để thư này đến được với người đang nắm giữ vận mệnh Việt Nam.

Lấy phiếu tín nhiệm lãnh đạo Đảng trong tháng 12 (RFA, 06/10/2018)

Đảng cộng sản Việt Nam chuẩn bị lấy phiếu tín nhiệm giữa nhiệm kỳ đối với các Ủy viên Bộ Chính trị và Ban Bí thư tại Hội nghị Trung ương 9 sẽ diễn ra vào tháng 12 tới đây.

Đại biểu Quốc hội tại phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội ở Hà Nội hôm 21/5/2018 AFP

Ông Lê Quang Vĩnh, Phó Chánh Văn phòng Trung ưởng Đảng nói với báo chí như vậy tại cuộc họp báo kết thúc Hội nghị Trung ương 8 ở Hà Nội hôm 6/10.

Ông Vĩnh cho biết, việc lấy phiếu tín nhiệm trong đảng được thực hiện theo quy định của đảng là sau kỳ họp Quốc hội. Theo đề nghị của Bộ Chính trị, ông Vĩnh cho biết, Ban Chấp hành Trung ương đã thống nhất tổ chức Hội nghị lần thứ 9 để lấy phiếu tín nhiệm giữa nhiệm kỳ.

Việc lấy phiếu giữa nhiệm kỳ lần này sẽ được thực hiện sau khi Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hôi, Hội đồng Nhân dân bầu và phê chuẩn trong kỳ họp thứ 6 khai mạc vào ngày 22/10 tới.

Theo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân năm 2015 về lấy phiếu tín nhiệm, Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm các chức danh : Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, thủ trưởng các cơ quan ngang bộ, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước.

Năm 2013, tại kỳ họp Quốc hội thứ 5, Quốc hội Việt Nam lần đầu thực hiện việc bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh với ba mức tính nhiệm cao, tín nhiệm và tín nhiệm thấp. Vào lúc đó, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân có số phiếu tín nhiệm cao thứ nhất và thứ ba trong tổng số 47 chức danh được bỏ phiếu, với hơn 300 phiếu tín nhiệm cao. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đứng thứ 26 với 210 tín nhiệm cao.

*********************

Ban chấp hành Trung ương đồng ý ban hành quy định mới về đạo đức đảng viên (RFA, 06/10/2018)

Kết thúc hội nghị Trung ương 8 hôm 6/10, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết Trung ương đảng đã thống nhất việc ban hành quy định mới về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị Trung ương Đảng ở Hà Nội Photo baochinhphu.vn

Trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói rằng Ban chấp hành Trung ương cho rằng dự thảo đã được chuẩn bị công phu, vừa có tính khái quát, vừa cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm, có tính khả thi ; giao cho Bộ Chính trị tiếp thu các ý kiến đóng góp bằng văn bản của Trung ương để hoàn thiện và sớm ban hành quy định mới.

Dự thảo quy định về trách nhiệm nêu gương là một trong những nội dung chính được bàn thảo trong hội nghị lần này.

Quy định đề cập đến một loạt những điều tránh của đảng viên đã được dư luận chú ý nhiều thời gian qua như : lạm quyền, lợi dụng chức vụ, quyền hành tỏng đề xuất, ban hành cơ chế chính sách để trục lợi ; lợi dụng doanh nghiệp hoặc để doanh nghiệp lợi dụng ; liên kết lập ‘sân sau, lợi ích nhóm’, bao che, móc ngoặc ; tham nhũng, hối lộ dưới mọi hình thức bao gồm nhận phong bì, phí bôi trơn, quà biếu, tang, giỗ, lễ tết, sinh nhật lên chức để trục lợi ; để bố mẹ, vợ chồng, con, anh chị em ruột, người thân lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để can thiệp, chi phối, thao túng công việc của địa phương, doanh nghiệp…

Một trong những quy định đáng chú ý của quy định được báo chí chú ý nhiều nhất trong những ngày qua là quy định cán bộ cấp cao của đảng không được đầu tư tài chính, mua bất động sản ở nước ngoài.

Trong thời gian qua, có nhiều thông tin trên mạng về tình trạng cán bộ đảng viên cao cấp của đảng bỏ tiền mua nhà ở nước ngoài, nhất là khi chuẩn bị về hưu hay sau hưu. Điều này làm dấy lên nhưng nghi ngờ về tham nhũng.

Theo hiệp hội quốc gia chuyên viên địa ốc Hoa Kỳ, năm 2017, người Việt đứng thứ 7 trong top 10 nước có công dân mua nhà ở Mỹ nhiều nhất với số tiền tương đương là hơn 3 tỷ đồng.

**********************

Hợp nhất hai chức danh có đúng theo nguyện vọng của người dân ? (RFA, 05/10/2018)

Ý kiến ủng hộ

Tại Hội nghị Trung ương 8, khóa XII diễn ra hôm 3/10, 100% đại biểu đồng thuận giới thiệu ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng giữ chức Chủ tịch nước thay thế cho ông Trần Đại Quang vừa đột ngột qua đời.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Đại Hội Đảng lần thứ XII. (Ảnh minh họa) AFP

Sau đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam lên tiếng khẳng định với báo chí rằng việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được Đảng giới thiệu ứng cử chức Chủ tịch nước là đúng theo quy định của Hiến pháp cũng như nguyện vọng của cử tri và nhân dân.

Nhà báo Đoàn Bảo Châu chia sẻ trên Facebook cá nhân của mình rằng anh hoàn toàn ủng hộ sự nhất thể hóa này. Anh nhấn mạnh trong bài viết của mình :

"Tôi ủng hộ nhất thể hóa bởi sự thay đổi này có nghĩa là sẽ bớt đi được một vị trí to đùng, hữu danh vô thực. Cứ tưởng tượng mà xem, để đi cùng với một chức danh như vậy thì cả một bộ máy phục vụ riêng Chủ tịch Nước sẽ đi theo, chi phí sẽ đội lên biết bao nhiêu mà đất nước thì đang nghèo, nợ công tăng vù vù, sự tiết kiệm là điều cần thiết Trong quan hệ ngoại giao với các nước, các thủ tục cũng bớt rườm rà, kế hoạch viếng thăm, bàn bạc và kí kết việc gì đấy được lập ra cũng mạch lạc, hiệu quả hơn".

Một số người dân mà Đài Á Châu Tự Do tiếp xúc cũng có cùng quan điểm như vậy. Họ đồng ý và ủng hộ hoàn toàn vì cho rằng với việc sát nhập hai chức vụ như vậy thì việc tập trung quyền lực sẽ được thống nhất hơn.

Ông Vũ Tùng một người dân hiện đang sống tại Hà Nội cho RFA biết :

"Hiện nay có một suy nghĩ nếu tập trung quyền lực như thế có thể dẫn tới độc quyền không nhưng tôi nghĩ điều đó không lo vì đảng ta lãnh đạo là tập thể lãnh đạo chứ không phải tập trung quyền lực chỉ mọt người. Đồng chí Tổng bí thư đồng thời là Chủ tịch nước là thực hiện theo nghị quyết chung của Đảng chứ không phải nghị quyết của đồng chí đưa ra nên không có chuyện độc quyền được nên tôi thấy yên tâm về vấn đề này".

Một người dân khác là ông Trần Đình Thành cũng có ý kiến cho rằng ông hoàn toàn đồng ý về điều này :

"Cái đấy riêng cá nhân tôi thì hoàn toàn đồng ý và nhất chí cao, bởi vì việc hợp nhất này nó theo tình hình chung của thế giới. Cái thứ hai về vấn đề ngoại giao thì nó rất là đồng bộ và rất phù hợp tình hình hiện tại của đất nước".

Ý kiến trái chiều

Một số nhà báo mà RFA tiếp xúc cho rằng nếu theo Hiến pháp thì việc Tổng bí thư ứng cử chức Chủ tịch nước hoàn toàn đúng, nhưng về nguyện vọng của người dân thì cần phải được xem xét lại.

Nhà báo Trương Duy Nhất, chủ trang Một Góc Nhìn Khác khẳng định : 

"Cái đó nói đúng hiến pháp thì đúng thật bởi vì nguyên tắc bầu Chủ tịch nước, cứ là đại biểu Quốc hội được Quốc hội ứng cử ra thì coi như là anh trở thành ứng viên. Bên đảng người ta giới thiệu ra miễn người đó là đại biểu quốc hội thì họ đủ quyền ứng viên vị trí Chủ tịch nước. Nhưng còn nói hợp lòng dân không thì khái niệm lòng dân ở đây như thế nào bởi vì hợp lòng dân không thì phải trưng cầu dân ý, nhưng ở đây không có trưng cầu dân ý mà chỉ nói trong nội bộ đảng. Ngay cả trong nội bộ đảng chắc gì 100% tất cả các đảng viên đồng thuận chứ đừng nói lòng dân ý dân ở đây".

Ảnh minh họa AFP

Nhà báo Võ Văn Tạo chia sẻ rằng, ông chưa biết rõ trong Hiến pháp có quy định rõ điều luật đó hay không nên không có nhận định được điều đó đúng hay sai, nhưng phù hợp nguyện vọng của người dân thì ông phản đối mạnh mẽ. Ông cho biết :

"Tôi cực lực phản đối điều đó bởi vì nó hoàn toàn không đúng tí nào hết, không có cơ sở nào để nói cái đó cả, dù là hình thức giả dối đi chăng nữa thì cũng phải có thăm dò xã hội hoặc trưng cầu dân ý gì đó, có kết quả công bố rõ ràng, chả làm cái động tác đó mà cứ khơi khơi nói lòng dân là không được".

Đồng quan điểm với nhà báo Võ Văn Tạo, nhà hoạt động Lã Việt Dũng thành viên của nhóm No-U từ Hà Nội cho rằng anh hoàn toàn không đồng ý với điều đó.

"Tôi cho rằng đó là một tuyên bố hàm hồ của Bộ Ngoại giao Việt Nam, bởi vì họ nói sự đồng thuận của người dân và cử tri thì rất nhiều người không đồng ý, ngay cả trong nhà tôi nói chuyện với nhau nói là sao ông Trọng ổng tham thế, đã là Tổng bí thư rồi giờ muốn làm Chủ tịch nước nữa".

Anh Dũng cho biết thêm : "Tôi chưa thấy một đất nước nào có dân chủ mà có một người được bầu 100% cả, dù là tiên là phật hay là thánh sống đi chăng nữa thì cái tỉ lệ cũng không thể 100% được và nó chỉ xảy ra ở những nước độc tài như thế rất đáng buồn cho sự dân chủ hóa của đất nước".

Những ý kiến khác

Ngoài những ý kiến đồng thuận và không đồng thuận của các nhà báo, giới hoạt động và một số người dân còn có một số ý kiến khác cho rằng họ không biết gì về chính trị cũng như người đứng đầu nhà nước như thế nào nên ai sao thì họ làm như vậy.

Một anh thanh niên trẻ từ Sài Gòn giấu tên chia sẻ : 

"Cái đó chính trị thì mình không biết nhưng mà thoải mái cho người dân làm ăn buôn bán kiếm tiền là được rồi. Dân giàu nước mới mạnh được, chứ dân không giàu sao nước mạnh được. Còn nếu ổng nắm quyền nhiều quá thì dân người ta lên người ta phản động thôi là chuyện bình thường nếu ổng làm cái gì đó sai".

Môt người dân bán hàng nước tại khu vực quận 3 chia sẻ rằng bà không biết người được bầu là ai và bà theo đám đông : 

"Giờ người ta sao thì cô vậy chứ đồng tình hay không đồng tình cô đâu biết được, cô đâu biết ông đó như thế nào đâu mà đồng tình hay không cứ đồng tình đi cứ cho ổng lên ổng làm đi. Chứ mình cũng là dân chứ biết mấy ổng như thế nào đâu mà ủng hộ với không ủng hộ, cứ người ta sao mình như vậy".

Dù có những ý kiến khác nhau về việc Bí thư kiêm Chủ tịch nước, nhưng tất cả đều có chung ý kiến rằng họ mong chờ kết quả thực sự từ việc làm của nhà lãnh đạo sắp tới hơn cả.

Tổng Bí thư Đảng cộng sản Nguyễn Phú Trọng dự định sẽ đảm nhận chức chủ tịch nước, một sự hợp nhất chưa từng có về quyền lực có thể khiến ông trở thành Tập Cận Bình của Việt Nam

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ảnh : AFP

Nhất thể hóa đã rõ 

Cái chết của Chủ tịch nước Trần Đại Quang vào ngày 21 tháng 9 xen lẫn giữa đám tang ở Việt nam và lời chia buồn của các lãnh đạo thế giới cùng với sự suy đoán đáng kể của những người quan sát Việt Nam về việc người thay thế ông Quang có ý nghĩa gì đối với chính trường trong tương lai của đất nước.

Nhưng tất cả những suy đoán đó chấm dứt vào tối thứ Tư (ngày 3 tháng 10) khi Ủy ban Trung ương Đảng cộng sản cầm quyền nhất trí rằng phải là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thay thế ông Quang, Trọng vốn đã là người quyền lực nhất nước.

Quyết định này phải được Quốc hội đồng ý vào cuối tháng này, mặc dù không có ứng cử viên nào khác và đó là một cơ quan không có thực quyền, Trọng sẽ gần như chắc chắn đảm nhận chức vụ này.

Quyết định của Ủy ban Trung ương là có khả năng vô đối. Trong nhiều thập kỷ, quyền lực chính trị đã được chia sẻ giữa tứ tụ, mỗi vị trí kiểm soát một lãnh vực quản trị khác nhau ở quốc gia độc đảng Việt nam. 

Trọng, lãnh đạo thực tế đã kiểm soát Đảng cộng sản và bộ máy ra quyết định.

Thủ tướng chủ trì chính phủ dân sự, trong khi chủ tịch nước là người đứng đầu nhà nước, làm tổng tư lệnh quân đội, tham gia vào các chuyến thăm nước ngoài, và chịu trách nhiệm bổ nhiệm thủ tướng. Chủ tịch Quốc hội cũng là người kiểm soát cơ quan lập pháp.

Vì tất cả nằm trong Bộ Chính trị, cấu hình này cho phép chính trị được điều hành bởi sự ra quyết định đồng thuận và, quan trọng hơn, ngăn cản bất kỳ một cá nhân nào giành được quá nhiều quyền lực.

Nhiều người trong Đảng tin rằng cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thâu tóm quá nhiều quyền lực cá nhân là một trong những lý do để các thành viên Bộ chính trị liên kết lại để loại bỏ ông ta tại Đại hội Đảng năm 2016.

Quyền lực vô biên 

So với Đảng cộng sản Trung Quốc đã quyết định vào những năm 1990 để nhất thể hóa vị trí tổng bí thư và chủ tịch nước, cho phép chủ tịch Tập Cận Bình nắm giữ quyền lực vô biên hiện nay. 

Hiện Việt Nam dường như đang di chuyển theo cùng hướng với Trung Quốc, nâng cao khả năng cơ cấu ra quyết định dựa trên sự đồng thuận có thể sắp kết thúc - nền tảng mà Đảng cộng sản đã hạn chế quyền lực cá nhân và ảnh hưởng không được kiểm soát.

Ngoài quyền lực hiện tại là Tổng bí thư Đảng đã tăng lên đáng kể kể từ tháng 1 năm 2016, Trọng sẽ sớm nắm giữ quyền hành của chủ tịch nước.

Các quyền hành bao gồm khả năng đình chỉ các luật do thủ tướng ban hành, thay đổi Hiến pháp, đề xuất sa thải các quan chức cấp cao khác, và làm tổng tư lệnh quân đội.

Bởi vì những quyền lực đáng kể đó, chức chủ tịch nước đã thường được xem là nghi lễ khi những người nhậm chức này hiếm khi sử dụng quyền hạn được phép của họ.

Nếu việc sáp nhập diễn ra mà điều đó gần như chắc chắn, Trọng có thể trở thành nhân vật mạnh nhất trong chính trường Việt Nam kể từ thời Lê Duẩn, một anh hùng Đảng cộng sản và là người mạnh mẽ, từng là Tổng thư ký Đảng từ năm 1960 đến 1986.

Tạo ra bất hòa từ trên cao

Vẫn không chắc chắn Đảng viên thông thường sẽ phản ứng với quyết định bất ngờ ra sao. Nhưng gần như chắc chắn quyết định này sẽ gây ra sự bất hòa trong đội ngũ Đảng viên cao cấp, nơi mà sự trung thành, phục tùng, bảo trợ và tranh chấp chính sách từ lâu đã được kiểm soát bởi cấu trúc chia sẻ quyền lực của"tứ trụ".

Carl Thayer, chuyên gia kỳ cựu của Đại học New South Wales, cho biết : "Từ khi Trần Đại Quang được chẩn đoán bị bệnh giai đoạn cuối… Trọng bắt đầu vận động hành lang cho nhất thể hóa.

Trớ trêu thay, khi chủ đề tnhất thể hóa đã được Đảng cộng sản thảo luận vào đầu thập kỷ này, Trọng đã hoài nghi và thậm chí "bày tỏ lo ngại về nguy cơ tích tụ quyền lực không kiểm soát được", Nguyễn Khắc Giang, một nhà nghiên cứu chính trị tại Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách tại Đại học Quốc gia Việt Nam cho biết. 

Các nhà phân tích đã hỏi tại sao Trọng dường như đã có thay đổi. Một câu trả lời khả thi là ông ta muốn củng cố thêm sức mạnh chính trị cho bản thân. Khả năng khác là nhất thể hóa mang lại sự ổn định vào thời điểm Đảng cũng như xã hội Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng.

Kể từ khi giữ chức vụ Tổng bí thư Đảng năm 2016, Trọng đã tung ra một cuộc thanh trừng chống tham nhũng rộng khắp với hàng ngàn quan chức, bao gồm cả các chính trị gia cao cấp, bị trừng phạt, miễn nhiệm hoặc bỏ tù vì cáo buộc tham nhũng.

Trọng, một nhà ý thức hệ nổi tiếng, cũng đã tổ chức một chiến dịch đạo đức bên trong Đảng. Vào tháng 10 năm 2016, một danh sách 27 "biểu hiện" của vô đạo đức đã được soạn thảo, bao gồm chín tội về tư tưởng chính trị, như là một nỗ lực để làm trong sạch Đảng vốn tham nhũng, xấu xa, lười nhác và vướng víu "lợi ích tài chính" từ những năm 2000.

Một phần trong mục tiêu của mình, Trọng nói nhiều lần, là để tránh khả năng "tự chuyển hóa", một uyển ngữ cho việc cải cách chính trị về hướng dân chủ do Đảng đề xướng.

"Không đẩy lùi [ngăn chặn] thoái hóa chính trị xã hội, tự chuyển hóa và tự diễn biến,có mặt còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, có thể gây ra những hậu quả khôn lường", Trọng phát biểu tại một hội nghị vào tháng 10 năm 2016. những hậu quả khôn lường ", có thể có nghĩa là sự sụp đổ của Đảng cộng sản.

Chỉ là tạm thời ?

Để duy trì sự thống trị của Đảng, Trọng đã thanh trừng Đảng theo những lý tưởng của mình, trong khi vẫn đảm bảo chiến dịch tiếp tục sau Đại hội Đảng vào năm 2021. Trọng cũng nỗ lực để đề bạt các đảng viên Trọng nghĩ sẽ duy trì cải cách Đảng. dù ia là người sẽ kế vị tổng bí thư vẫn chưa được rõ. 

Theo thông lệ vị trí này sẽ được trao cho một trong tứ trụ từ nhiệm kỳ trước, do đó, hoặc là tổng bí thư đương nhiệm, thủ tướng, chủ tịch nước và chủ tịch Quốc hội.

Với việc Trọng không thể tiếp tục ứng cử lại vào năm 2021 (nếu Trọng làm thì sẽ xé bỏ luôn điều lệ đảng), trước đây dường như có thể Quang sẽ trở thành tổng bí thư tiếp theo.

Hiện tại, không rõ liệu việc Trọng làm chủ tịch nước có là một động thái tạm thời hay không hoặc liệu những thay đổi hiến pháp cần thiết sẽ được thực hiện để nhất thể hoá.

Đây có thể là một biện pháp tạm thời bởi vì Đảng có ít ứng cử viên để lựa chọn nhằm thay thế ông Quang nếu vẫn giữ nguyên nghi thức chủ tịch nước là một thành viên Bộ Chính trị trước Đại hội Đảng năm 2016.

Ngoại trừ các thành viên Bộ Chính trị hai nhiệm kỳ hiện đang nắm giữ ba vị trí hàng đầu, chỉ có hai ứng cử viên : Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư thành uỷ thành phố Hồ Chí Minh và Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Quốc hội.

Các nhà phân tích cho rằng Phóng là một chính trị gia yếu và vai trò hiện tại của bà phần lớn là nghi lễ. Điều này có nghĩa rằng trong hai người Nhân là có khả năng hơn.

Quang là một người cộng sản tinh tuý, dễ dàng đi theo cấu trúc dựa trên sự đồng thuận. Nhân, được coi là "người ba phải" của Đảng sẽ phù hợp dễ dàng vào vị trí của Quang.

Nhưng có khả năng là Trọng không muốn đề cử Nhân. Đã có những gợi ý rằng ông Nhân vẫn gần gũi với cựu thủ tướng Dũng, người Trọng đã giúp cho bị mất chức cách đây hai năm.

Một số nhà báo độc lập rằng Nhân đã đến thăm Dũng hồi đầu năm nay, mặc dù không rõ nếu chuyến thăm của Nhân được thực hiện nhân danh Bộ Chính trị hay cá nhân.

Một sự thay thế là để cho Đảng thực hiện khác với thông lệ và chọn một thành viên Bộ Chính trị một nhiệm kỳ làm chủ tịch nước mới. Có tin cho rằng các ứng cử viên có khả năng bao gồm Tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Quốc phòng, và Trần Quốc Vượng, Trưởng ban Kiểm tra Trung ương và được nhiều người coi là đồng chí của Trọng.

Có thể là do thiếu các ứng viên phù hợp, việc nhất thể hóa hai vị trí hàng đầu của đất nước chỉ là một biện pháp tạm thời cho đến kỳ Đại hội Đảng tiếp theo.

Nhưng bằng việc giao cho Trọng quyền lực đáng kể trong hai năm tới, không có sự đảm bảo nào Trọng sẽ tuân theo hoặc buộc tuân theo các quy ước của Đảng về chia sẻ quyền lực và hạn chế nhiệm kỳ. Giới hạn hai năm đối với các nhà lãnh đạo có nghĩa là Trọng sẽ phải xuống vào năm 2021.

Nhưng với nhiều quyền lực hơn trong tay, Trọng có thể quyết định thay đổi các quy tắc về giới hạn hạn nhiệm kỳ và tái cử tổng bí thư Đảng, cũng như chủ tịch nước vào năm 2021, khiến Trọng trở thành Tập Cận Bình của Việt Nam.

David Hutt

Nguyên tác : All of Vietnam’s power is in Trong’s hands, Asia Times, 04/10/2018

Phương Thảo chuyển ngữ

Nguồn : VNTB, 06/10/2018

Ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam được Ban Chấp hành trung ương đề cử giữ chức Chủ tịch nước tại phiên họp kỳ 8 ngày 03/10/2018, thay thế ông Trần Đại Quang đã qua đời ngày 21/09/2018.

Ông Nguyễn Phú Trọng được Ban Chấp hành trung ương đề cử giữ chức Chủ tịch nước

Ông Trọng sẽ được Quốc hội chính thức phê chuẩn tại kỳ họp 6, bắt đầu ngày 22/10/2018, mở đầu kỷ nguyên lột xác mới trong cơ chế cầm quyền thống nhất một người giữ cả hai chức Chủ tịch nước, đồng thời là Tổng bí thư đảng.

Cho đến khi qua đời ngày 02/09/1969, ông Hồ Chí Minh là người duy nhất kiêm nhiệm 2 chức vụ, Chủ tịch đảng và Chủ tịch nhà nước. Trong suốt 49 năm sau đó (1969-2018), hai chức danh được phân công cho hai người khác nhau. Lý do của quyết định này chưa bao giờ được công khai, nhưng có thể vì sợ tập trung quyền hành vào tay một người sẽ đưa đến lộng quyền, chuyên chế làm hỏng việc và chia rẽ nội bộ.

Vì vậy chức danh Chủ tịch nước, tuy được quy định trong Điều 86 Hiến pháp "là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại", nhưng thực tế không có quyền sinh sát toàn diện bằng Tổng bí thư đảng, vì đảng lãnh đạo cả nhà nước và xã hội.Hơn nữa, hàng ngũ lãnh đạo từ Trung ương xuống Địa phương hoàn toàn là cán bộ đảng viên nên lệnh đảng bao giờ cũng nặng ký hơn lệnh nhà nước.

Ngay đến Quốc hội, tuy là "cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", theo Điều 69 Hiến pháp, mà có bao giờ dám tự ý chấp thuận những việc quan trọng khi chưa có ý kiến của Bộ Chính trị đảng.

Nhưng tại sao ông Trọng lại được Ban Chấp hành trung ương chọn vào lúc này ?

Có 4 lý do :

1. Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời nên phải có người điền thế.

2. Ông Trọng hội đủ mọi điều kiện theo quy định của chức danh Chủ tịch nước.

3. Nhằm đáp ứng nhu cầu tinh giảm biên chế nên nhân cơ hội cần lấp chỗ trống ông Quang để lại, Bộ Chính trị quyết định tập trung lãnh đạo đảng và nhà nước vào làm một để tiết kiệm ngân sách, và hy vọng chạy việc hơn.

4. Phù hợp với nhu cầu đối ngoại và phong tục bang giao quốc tế, nhất là đối với những quốc gia không có hệ thống lãnh đạo đảng và nhà nước riêng biệt.

Nhân thân Nguyễn Phú Trọng

Vậy ông Trọng là người như thế nào ?

Tài liệu chính thức ghi tân Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, sinh ngày 14/4/1944, tại xã Đông Hội, huyện Đông Anh, Hà Nội.

Ông là Ủy viên Trung ương các khóa VII, VIII, IX, X, XI, XII ; Ủy viên Bộ Chính trị các khóa VIII, IX, X, XI, XII ; tham gia Thường trực Bộ Chính trị (8/1999-4/2001) ; Đại biểu quốc hội các khóa XI, XII, XIII, XIV.

Nhưng ông là người đặc biệt giáo điều, bảo thủ, đệ tử cuồng nhiệt của Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh. Ông chống đa nguyên đa đảng, chống cho tư nhân ra báo, chống mạng xã hội, chống tổ chức dân sự và quyết liệt chống đối lập và mọi hành vi chống chính sách cai trị độc tài của đảng. Ông có bằng tiến sĩ chuyên môn về Xây dựng đảng.

Cũng rất rõ ông là người thân Bắc Kinh nên thường không dám cưỡng lại áp lực của lãnh đạo Trung Quốc. Việc ông và Bộ Chính trị không đồng ý để Quốc hội ra tuyên cáo lên án Trung Quốc đã ngang nhiên đặt giàn khoan Hải Dương 981 thăm dò dầu khí vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam ở vùng biển tỉnh Quảng Ngãi năm 2014 là một tỷ dụ.

Hành động xâm phạm ngang ngược của Trung Quốc bắt đầu ngày 2/5/2014, tại vị trí cách đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa 17 hải lý về phía nam, cách đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) khoảng 120 hải lý về phía đông (một hải lý dài 1,852 mét).

Trong thời gian xung khắc dài 75 ngày này, nhiều lần tầu sắt võ trang Trung Quốc đã tấn công và đâm chìm nhiều thuyền đánh cá và kiểm ngư của Việt Nam, nhưng ông Trọng không dám có phản ứng quyết liệt để bảo vệ chủ quyền.

Tuy nhiên, trước phản ứng gay gắt của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) và của Liên Hiệp Quốc, Bắc Kinh đã phải rút giàn khoan HD-981 về vùng biển Hải Nam ngày 16/07/2014.

Từ đó đến nay, các tầu cảnh sát biển Trung Quốc có võ trang vẫn thường xuyên tấn công, sát thương, cướp ngư cụ, tài sản và đâm chìm nhiều tầu đánh cá của ngư dân Việt ở Biển Đông nhưng Việt Nam không dám có phản ứng bằng võ lực. Ngược lại, nhiều bài báo của báo đài nhà nước chỉ dám gọi tầu Trung Quốc là "tầu nước ngoài" hay "tầu lạ", để tránh đụng chạm ngoại giao !

Việc thứ hai chứng tỏ ông Chủ tịch nước mới Nguyễn Phú Trọng đã có toan tính "trao trứng cho Ác" khi Bộ Chính trị do ông cầm đầu đã đồng ý Dự luật "Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (Luật Đặc khu)" tại Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), có chiều hướng mở đường, qua dạng thuê đất trá hình dài 99 năm, và tạo cơ hội cho đầu tư Bắc Kinh vào chiếm lãnh thổ và đưa di dân sang Việt Nam.

Rất may khi biết được âm mưu đen tối này, nhiều Đại biểu quốc hội, nhiều nhân sĩ, chuyên gia và hàng trăm ngàn người dân trong nước đã phản đối và xuống đường biểu tình chống Đặc khu trong hai ngày 10 và 11/06/2018, khiến Quốc hội phải hoãn không biểu quyết.

Nhiệm kỳ có hạn chế ?

Vậy với chức Chủ tịch nước, sẽ bắt đầu ngay sau khi được Quốc hội biểu quyết tại kỳ họp, bắt đầu ngày 22/10/2018, ông Trọng có thể làm được gì với thời hạn 2 năm rưỡi còn lại của nhiệm kỳ Tổng bí thư ?

Ông Trọng đã giữ chức Tổng bí thư từ Khóa đảng XI năm 2011-2016, tái đắc cử Khóa đảng XII thêm 5 năm nữa cho nhiệm kỳ 2016 - 2021.

Theo Điều 17 của Điều lệ đảng được Khóa đảng XI bỏ phiếu tán thành thì : "Đồng chí Tổng bí thư giữ chức vụ Tổng bí thư không quá hai nhiệm kỳ liên tiếp".

Trong khi đó, theo Điều 87 Hiến pháp năm 2013 thì : "Chủ tịch nước do Quốc hội bầu trong số các Đại biểu quốc hội". Ông Trọng là Đại biểu quốc hội Khóa XIV, nhiệm kỳ 2016-2021, đơn vị Hà Nội.

Vẫn theo Điều 87 Hiến pháp thì : "Nhiệm kỳ của Chủ tịch nước theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Khi Quốc hội hết nhiệm kỳ, Chủ tịch nước tiếp tục làm nhiệm vụ cho đến khi Quốc hội khóa mới bầu ra Chủ tịch nước".

Như vậy, khi Quốc hội XIV hết nhiệm kỳ 2016-2021 thì ông Trọng cũng hết chức Chủ tịch nước và luôn cả chức Tổng bí thư đảng.

Cũng nên biết, ngoài hai chức lãnh tụ Đảng và Chủ tịch nước, ông Trọng còn nắm nhiều chức quan trọng và quyền lực như : Bí thư Quân ủy trung ương , Ủy viên Thường vụ Đảng ủy Công an trung ương  và Trưởng Ban chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng .

Vẫn trơ ra như đá

Với nhiều chức danh như thế thì liệu ông Trọng có bị ngộp thở không, và làm sao để thực hành câu ông nói "nhốt quyền lực trong lồng cơ chế giám sát" ?

Nhưng ai giám sát ông khi mà chính ông nhìn nhận công tác xây dựng đảng, dù đã làm từ Khóa đảng VII, đến nay vẫn còn ngổn ngang khắp mặt.

Ông nói trong bài phát biểu khai mạc phiên họp Trung ương 8 ngày 02/10/2018 :

"Như các đồng chí đều biết, Ban Chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có nhiều chủ trương, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, gần đây nhất là Quy định số 47 của Ban Chấp hành trung ương khóa XI về những điều đảng viên không được làm, Quy định số 101 của Ban Bí thư khóa XI về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Quy định số 55 của Bộ Chính trị khóa XII về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên và nội dung này cũng đã được đề cập ở nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định khác của Đảng.

Tuy nhiên, kết quả thu được còn hạn chế, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện vẫn còn bất cập, hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sức lan tỏa lớn".

Nhìn ông nói mà thấy thương ở một người 74 tuổi như ông vẫn phải trăn trở với mọi người rằng :

"Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp chưa xác định rõ trách nhiệm và chưa thật sự gương mẫu trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, tác phong với những biểu hiện như nói không đi đôi với làm, nói nhiều làm ít, có cán bộ còn trục lợi, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ; đặc biệt có cán bộ lãnh đạo cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu, đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân".

Ông Vũ Mão, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, nói với phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV, Voice of Vietnam) rằng ông đồng tình với ý kiến của nhiều đại biểu tại hội thảo về :

"…những hạn chế sau 5 năm thực hiện Quy định 101, đó là một số tổ chức đảng thực hiện Quy định này còn hình thức, chưa thực chất ; việc thực hiện các nguyên tắc của Đảng chưa nghiêm ; công tác đấu tranh tự phê bình và phê bình còn yếu ; công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, thiếu chặt chẽ, nghiêm minh ; chưa có chế tài xử lý những cán bộ, đảng viên không gương mẫu… Trách nhiệm nêu gương của cán bộ đang bị buông lỏng".

(theo VOV, ngày 18/05/2018)

Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7/6/2012 của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt, đưa ra chỉ một năm sau ngày ông Trọng thay ông Nông Đức Mạnh làm Tổng bí thư khóa XI. Nhưng theo ông Vũ Mão thì :

"Tuy nhiên, không thể phủ nhận một thực tế, ở không ít số cấp ủy, việc nêu gương của không ít cán bộ, đảng viên nhất là lãnh đạo chủ chốt ở các địa phương, cơ quan, đơn vị vẫn chưa thật sự được coi trọng và còn nhiều tồn tại".

Vì nói mãi mà những kẻ dưới quyền ông Trọng vẫn trơ ra như đá nên một lần nữa, ông lại năn nỉ Ban Chấp hành trung ương rằng :

"Để khắc phục tình trạng nêu trên và tiếp tục đẩy mạnh việc đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành trung ương, Bộ Chính trị đã thống nhất rất cao xin kiến nghị với Ban Chấp hành trung ương xem xét, ban hành một Quy định mới về vấn đề này (trách nhiệm nêu gương). Nội dung của bản Quy định cần cụ thể, dễ hiểu, dễ nhớ và dễ kiểm tra, giám sát. Dự thảo Quy định đã nêu 9 nội dung yêu cầu từng đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Bí thư, ủy viên Ban Chấp hành trung ương phải gương mẫu đi đầu thực hiện và 9 nội dung phải nghiêm khắc với bản thân và kiên quyết chống".

Phải gân cổ kêu gào mãi như thế hẳn ông Trọng nhức nhối lắm, nhưng vì ông là người đứng đầu cả đảng và nhà nước nên ông phải ráng mà bươn chải một mình thôi.

Chỉ có điều, nếu ông mà chịu làm gương trước công bố cho toàn dân biết khối lượng tài sản ông đã kê khai có những gì và ở đâu, và ra lệnh cho mọi lãnh đạo cũng làm như ông trong một thời hạn nhất định, thay vì tiếp tục giấu dân như mèo giấu phân như hiện nay thì họa may mới có gương mà soi.

Hơn nữa, khi có thêm chức mới thì quyền lực hẳn sẽ tập trung toàn diện về ông. Chỉ khác ở chỗ : nếu chiếc áo không làm nên thầy tu như ông bà ta đã dậy thì chức danh Chủ tịch nước cũng chưa chắc thay đổi được bản lĩnh nói nhiều nhưng chưa được bao nhiêu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Phạm Trần

(04/10/2018)

Gần 4 năm sau Đại hội 12, có thể cho rằng đây là lần thứ hai Huy Đức tung ra một bài viết có trọng lượng với quan điểm vận động sự ủng hộ cho ‘người đang thực sự nắm quyền lực tối cao ở Việt Nam’.

Blogger Huy Đức

Ngày 30/9 năm 2018 và trùng với một tin tức ngoài lề cho biết Bộ Chính trị rốt cuộc đã họp bàn về các phương án nhân sự cho cái ghế chủ tịch nước, Huy Đức đã đưa lên facebook của blogger này bài ‘Nhất thể hóa’, với lời mào đầu :

"Nhất thể hóa tạo tính chính danh cho người đang thực sự nắm quyền lực tối cao ở Việt Nam. Từ thay đổi tưởng chỉ "cấu thành hình thức" này, trong quá trình vận hành, chắc chắn sẽ làm xuất hiện nhiều tình huống, gợi ý cho Việt Nam cải cách. Cho dù vẫn một đảng, về mặt lý thuyết, Việt Nam sẽ tiến gần hơn tới một nền cộng hòa bán tổng thống". 

Đáng chú ý, bài PR ‘nhất thể hóa’ hiện ra cùng lúc với một tin tức ngoài lề cho biết kết quả ‘tôi không bất ngờ’ dành cho Nguyễn Phú Trọng, còn vai trò ‘quyền chủ tịch nước’ của ủy viên trung ương Đặng Thị Ngọc Thịnh có lẽ chỉ có được tuổi thọ vỏn vẹn một tháng.

Buổi sáng 28/9, trong một cuộc họp báo của Ban Tuyên giáo Trung ương để thông tin về ‘Hội nghị Trung ương 8, khóa XII diễn ra vào tuần tới’, cái cách thông báo của quan chức Lê Quang Vĩnh - Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng - về "Với sự phân công này, các quyền hạn và trách nhiệm của Chủ tịch nước được thực hiện bình thường, đầy đủ" (phân công bà Đặng Thị Ngọc Thịnh là quyền Chủ tịch nước) chắc chắn là ẩn số đáng mổ xẻ nhất trong phương trình mang tên ‘Ai sẽ làm chủ tịch nước’.

Trong khi đó, lại có thông tin cho biết kịch bản ‘hợp nhất chủ tịch nước và tổng bí thư’ đang chiếm ưu thế. Thậm chí thông tin này còn dự đoán chính ông Nguyễn Phú Trọng, chứ chẳng phải ai khác, sẽ ngồi vào ghế chủ tịch nước.

Tại Hội nghị trung ương 8, nếu xuất hiện hiện tượng một số cựu thần, quan chức và ‘quần chúng nhân dân’ đồng loạt xướng lên quan điểm cần ‘nhất thể hóa’ hai chức danh chủ tịch nước và tổng bí thư với lý do chủ yếu ‘có lợi cho dân tộc và nhân dân’, có thể cho rằng Quyền chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh chỉ là phương án ‘nghi binh’ trong một kịch bản tổ chức một chiến dịch PR cho ông Nguyễn Phú Trọng chính thức trở thành bản sao của Tập Cận Bình - nhân vật chủ tịch nước kiêm tổng bí thư của đảng Cộng sản Trung Quốc.

Đã thành một thói quen, không ít người quan tâm đến biến động chính trị trong nội bộ đảng và chiến dịch được tuyên truyền là "chống tham nhũng" của Tổng bí thư Trọng ngày càng dựa vào những tin tức, dù được thể hiện rõ ràng hay mơ hồ lấp lửng, của Huy Đức để nhận định và dự đoán về tương quan chính trị cùng những biến động, biến cố có thể xảy ra trong tương lai gần. Đặc biệt là về "ai sắp bị bắt" hay "ai sắp chết"…

Với lợi thế có được nhiều tin tức nội bộ và thâm cung bí sử, Huy Đức đã trở thành một cây bút tín hiệu ghê gớm. Vào giữa năm 2017, chỉ một dòng status lấp lửng của cây bút quá thâm này về số phận đại gia Trần Bắc Hà đã khiến thị trường chứng khoán Việt Nam suýt rơi vào hoảng loạn và lao dốc khiến mất đi 2 tỷ USD vốn hóa.

Gần 4 năm sau Đại hội 12, có thể cho rằng đây là lần thứ hai Huy Đức tung ra một bài viết có trọng lượng với quan điểm vận động sự ủng hộ cho ‘người đang thực sự nắm quyền lực tối cao ở Việt Nam’, dù trong bài viết này không hề nhắc đến cái tên Tổng bí thư Trọng - người đã chiếm thế thượng phong sau khi tái cử tổng bí thư tại đại hội 12, được tụng ca thành ‘Người đốt lò vĩ đại’ và ‘Bậc nhân kiệt thế thiên hành đạo’ sau vụ chỉ đạo bắt Ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng vào cuối năm 2017, và trong thực tế đã mất sạch đối thủ chia sẻ trách nhiệm ‘thống lĩnh các lực lượng vũ trang’ sau cái chết của Trần Đại Quang.

Thường Sơn

Nguồn : VNTB, 01/10/2018

********************

Nhất thể hóa

Huy Đức, 30/09/2018

Tôi không bình luận nhân sự cụ thể. Nhưng nếu quyết định để Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước lần này trở thành tiền lệ thì cũng rất có ý nghĩa. Ít nhất "biên chế" sẽ chỉ còn là Bộ Tam thay vì Bộ Tứ.

Bộ Tứ trước kia. Ảnh minh họa

Nhất thể hóa tạo tính chính danh cho người đang thực sự nắm quyền lực tối cao ở Việt Nam. Từ thay đổi tưởng chỉ "cấu thành hình thức" này, trong quá trình vận hành, chắc chắn sẽ làm xuất hiện nhiều tình huống, gợi ý cho Việt Nam cải cách. Cho dù vẫn một đảng, về mặt lý thuyết, Việt Nam sẽ tiến gần hơn tới một nền cộng hòa bán tổng thống.

Chủ tịch – nên là chức danh duy nhất được coi là nguyên thủ – thống lĩnh lực lượng vũ trang và đại diện Nhà nước trong các hoạt động đối ngoại. Đây là cái ghế mà chỉ ai thực sự là một chính trị gia hàng đầu mới nên ngồi vào.

Nguyễn Phú Trọng và Trần Quốc Vượng đang chuẩn bị cái gì đây ? Ảnh : VOV

Trong khi đó, Thủ tướng chỉ nên là một nhà kỹ trị. Vai trò của Thủ tướng là thiết lập được một nền hành chính công chuyên nghiệp và đưa ra được các công cụ hành pháp kịp thời để phát triển kinh tế – xã hội. Không nên làm Thủ tướng mất thời gian vào các cuộc họp bàn chuyện bắt bớ hay các buổi tiếp tân hình thức.

Tuy nhiên, nếu các chính sách của ông và nội các kinh tế có dấu hiệu phục vụ cho lợi ích nhóm thì ông và các thành viên mà ông chọn có thể phải đối diện với các cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm hay thậm chí bị bắt bớ. Vì, cơ quan điều tra có một vị trí độc lập hơn với "nội các".

Tháng 9/1997, khi chuẩn bị rời nhiệm sở, ông Võ Văn Kiệt nói về người kế nhiệm, "Thủ tướng Phan Văn Khải là một nhà kinh tế hàng đầu của đất nước". Trong khi ông Phan Văn Khải thừa nhận, "Về bản lĩnh chính trị tôi không thể nào so sách với đồng chí Võ Văn Kiệt".

Cho dù bị trì hãm trong cái kiềng "Tam Nhân", ông Kiệt đã hành động như một nguyên thủ và ông Khải thực sự là người đứng đầu "nội các kinh tế". Ông Khải là một nhà kỹ trị. Chính phủ của ông rất khác với Chính phủ Võ Văn Kiệt và càng rất khác với Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng. Và, cho dù dưới thời một Tổng bí thư như Tướng Lê Khả Phiêu hay như Nông Đức Mạnh, ông Khải vẫn điều hành "nội các kinh tế" (phần mà ông có thực quyền) một cách mực thước và để lại các di sản rất là quan trọng.

Đừng sợ tập trung quyền lực vào một người. Nếu tôn trọng các nhánh quyền lực nhà nước theo thẩm quyền được ghi trong Hiến pháp thì không ai có thể lạm quyền dù họ là nguyên thủ. Nước cũng chỉ nên có một "vua". Ai cũng muốn đứng đầu. Ai cũng làm chính trị mà thiếu một người kỹ trị thì chính trường rất dễ thành đất "quần ngư tranh thực" ; thị trường chỉ là chợ đen ; hành chính rối ren và xã hội không thể nào ổn định.

Con đường để một quốc gia đi đến thịnh vượng còn rất dài. Nhưng với những gì vừa diễn ra chiều nay, nếu không phải để tập trung quyền lực mà nhằm mở ra một hướng đi thì thời gian không lúc nào là quá trễ để bàn một lộ trình đáng hy vọng hơn cho đất nước.

Huy Đức

Nguồn : FB Huy Đức, 30/09/2018

Buổi sáng 28/9, trong một cuộc họp báo của Ban Tuyên giáo Trung ương để thông tin về ‘Hội nghị Trung ương 8, khoá XII diễn ra vào tuần tới’, cái cách thông báo của quan chức Lê Quang Vĩnh - Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng - về "Với sự phân công này, các quyền hạn và trách nhiệm của Chủ tịch nước được thực hiện bình thường, đầy đủ" (phân công bà Đặng Thị Ngọc Thịnh là quyền Chủ tịch nước) chắc chắn là ẩn số đáng mổ xẻ nhất trong phương trình mang tên ‘Ai sẽ làm chủ tịch nước’.

Nguyễn Phú Trọng có lặp lại 'Tôi bất ngờ!' như khi tái đắc cử tổng bí thư tại đại hội 12?

Bởi cùng với phát ngôn trên là "Việc giới thiệu nhân sự để Quốc hội bầu Chủ tịch nước là việc hết sức hệ trọng của Đảng và Nhà nước nên cần được chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng theo đúng quy định. Chắc chắn Trung ương sẽ xem xét nhưng ở kỳ họp nào, có ở kỳ họp sắp tới hay không, thì chúng tôi sẽ thông báo cụ thể sau" - quan chức Lê Quang Vĩnh.

Hai phát ngôn trên đã cấu thành một mạch logic: do Đặng Thị Ngọc Thịnh đã thực hiện bình thường, đầy đủ các quyền hạn và trách nhiệm của Chủ tịch nước, nên cơ chế bố trí nhân sự thay thế cho quan chức Trần Đại Quang vừa thêm từ ‘cố’ là không có gì phải cập rập. Và cơ chế này còn phụ thuộc vào sự chuẩn bị của các cơ quan liên quan - như một cách giải thích của Lê Quang Vĩnh.  

Mặc dù chỉ là ủy viên trung ương mà không phải là ủy viên bộ chính trị để chắc suất chủ tịch nước theo nguyên tắc của đảng cầm quyền, bà Đặng Thị Ngọc Thịnh vẫn có thể ‘tạm quyền’ một thời gian cho đến khi tổ chức ‘cương lĩnh đảng quan trọng hơn hiến pháp’ tìm ra được một ủy viên bộ chính trị để thay thế bà Thịnh.  

Nhưng câu chuyện trên sẽ mang tính quy trình đến mức nhàm chán, nếu không xuất hiện một luồng dư luận vận động khá nhiệt tình cho đương kim tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ngay trước khi Hội nghị trung ương 8 diễn ra :  

- "Hiện giờ cuộc đấu tranh chống tham nhũng ở Việt Nam là cuộc đấu tranh một mất một còn, chứ không phải là cuộc đấu tranh đơn giản. Nếu mà như thế nào đó, các thế lực nhóm lợi ích mà cấu kết lại thì nó trở thành cái vấn đề rất phức tạp. 

"Phải chăng đã đến lúc hợp nhất hai chức danh: tổng bí thư và chủ tịch nước? Vừa qua tôi đã nhìn thấy ông Tổng Bí thư này [ông Nguyễn Phú Trọng], ông đã làm vai trò của Chủ tịch nước rất đầy đủ. Nào là đi thăm Pháp, thăm Nhật rồi thăm Mỹ... 

"Làm cái vị trí nguyên thủ quốc gia là chủ tịch nước thì rõ ràng là thì ông Nguyễn Phú Trọng đã làm rồi và bây giờ đã đến lúc nên hợp thức hóa hai cái chức này" - Luật sư Trần Quốc Thuận.

- "Việt Nam đã nhận thấy từ lâu sự cần thiết không nên để tách rời hai chức danh Tổng Bí thư Đảng và Chủ tịch nước trong cấu trúc lãnh đạo chính trị. Từ thời ông Lê Khả Phiêu đã muốn như vậy. Nhưng bởi nhiều lý do những chức danh này vẫn chưa được kết hợp làm một". 

"Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng bày tỏ e ngại sự kết hợp có thể dẫn đến độc tài. Tôi không cho là như vậy. Độc tài hay không trước hết là tư tưởng. Trong các nước xã hội chủ nghĩa chỉ còn Việt Nam vẫn tách biệt hai chức danh này. Sự ra đi của ông Trần Đại Quang là điều kiện chín muồi. Không nên hoặc không thể chậm trễ hơn nữa. Tôi cho rằng trong tình hình hiện nay, ông Nguyễn Phú Trọng là thích hợp cho cương vị Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước" - Vũ Cao Phan, cựu Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội hữu nghị Việt – Trung.

- "Thực ra, có rất nhiều việc có thể làm rồi mới cần sửa Hiến pháp, kể cả việc hợp nhất này, bởi vì, khi cần sáp nhập, mà không làm ngay, thì có thể có thay đổi, mà chờ sửa Hiến pháp thì cũng có thể phải mất 6 tháng, còn nếu hợp nhất thì thì chức Tổng Bí thư sẽ nhập vào chức Chủ tịch nước như mô hình chính trị tại Trung Quốc" - chuyên gia Hà Hoàng Hợp.

Luồng dư luận trên hiện ra trong bối cảnh đang tồn tại hai kịch bản ‘chỉ định một ủy viên bộ chính trị không phải tổng bí thư làm chủ tịch nước’ và ‘hợp nhất chủ tịch nước và tổng bí thư’.

Mặc dù kịch bản thứ nhất đã khá xáo động trong những ngày qua với những cái tên được xướng lên như Nguyễn Thiện Nhân, Trần Quốc Vượng, Tòng Thị Phóng, Ngô Xuân Lịch…, nhưng lại có thông tin cho biết đến giờ phút này Bộ Chính trị đảng vẫn chưa có cuộc họp chính thức nào về tìm nhân sự để trám vào ghế chủ tịch nước.

Trong khi đó, lại có thông tin cho biết kịch bản ‘hợp nhất chủ tịch nước và tổng bí thư’ đang chiếm ưu thế đến 70%. Thậm chí thông tin này còn dự đoán chính ông Nguyễn Phú Trọng, chứ chẳng phải ai khác, sẽ ngồi vào ghế chủ tịch nước.

Ngay trước mắt sẽ là phép thử tại Hội nghị trung ương 8. Tại hội nghị này, nếu bà Đặng Thị Ngọc Thịnh được ‘Bộ Chính trị tiếp tục phân công giữ chức quyền chủ tịch nước’, cùng lúc hoặc chẳng bao lâu sau đó xuất hiện hiện tượng một số cựu thần, quan chức và ‘quần chúng nhân dân’ đồng loạt xướng lên quan điểm cần ‘nhất thể hóa’ hai chức danh chủ tịch nước và tổng bí thư với lý do chủ yếu ‘có lợi cho dân tộc và nhân dân’, có thể cho rằng Quyền chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh chỉ là phương án ‘nghi binh’ trong một kịch bản kéo dài thời gian để tổ chức một chiến dịch PR cho ông Nguyễn Phú Trọng chính thức trở thành bản sao của Tập Cận Bình - nhân vật chủ tịch nước kiêm tổng bí thư của đảng Cộng sản Trung Quốc.

Còn ngồi chính thức vào lúc nào thì chỉ là vấn đề thời gian.

Thường Sơn

Nguồn : VNTB, 29/09/2018

Sau 4 tháng ‘nhóm củi’, ‘lò’ của Tổng bí thư Trọng dường như đã hoàn tất quá trình khởi động để bắt đầu cháy và thiêu đốt giới một danh sách đen những quan chức Thành phố Hồ Chí Minh ‘nhúng chàm nhưng không chịu gột rửa’.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, ông Lê Thanh Hải và ông Võ Văn Thưởng

‘Đệ ruột Anh Hai’

Sau vụ Đinh La Thăng, Nguyễn Hữu Tín là cái tên quan chức cao cấp đầu tiên của chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh, dù đã nghỉ hưu, chính thức bị đưa vào vòng tố tụng hình sự với hai động tác đầu tiên là khởi tố và khám xét nhà - do Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an tiến hành vào ngày 18/9/2018 - vì liên quan vụ Vũ ‘Nhôm’.

‘Điểm sáng’ rõ nhất của Nguyễn Hữu Tín có lẽ là giai đoạn ‘trưởng thành cách mạng’ suốt từ những năm 2000 đến năm 2015 trùng với thời kỳ ngự trị của ‘Anh Hai’ Lê Thanh Hải ở Sài Gòn.

Nếu trước khi trở thành chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố, Lê Thanh Hải từng là bí thư quận 5 - một quận giàu có với nhiều người Hoa sinh sống và làm ăn, thì Nguyễn Hữu Tín cũng có thời được đưa về làm bí thư quận 5.

Song phần lớn thời gian của Nguyễn Hữu Tín là trên cương vị phó chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố,trong đó có phụ trách về mảng nhà đất - địa chỉ mà đã sinh sôi nảy nở những mối quan hệ đen tối với Thượng tá tình báo công an Phan Văn Anh Vũ và công ty bình phong của Vũ mà đã góp công giải tán luôn cả Tổng cục tình báo của Bộ Công an vào năm 2018.

Từ khi Lê Thanh Hải còn tại vị như một ‘bố già’ ở Sài Gòn và kể cả sau khi ‘Anh Hai’ mất chức bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh vào cuối năm 2015, Nguyễn Hữu Tín được rất nhiều dư luận xem là ‘đệ ruột’ của ông Hải, và tuy không được đánh giá có tài sản cá nhân ‘mập’ như Lê Thanh Hải, nhưng Nguyễn Hữu Tín cũng được xem là một trong những quan chức giàu có đến độ có thể chẳng nhớ nổi nhà đất và kim ngân của mình tích góp hay vơ vét được từ những phi vụ nào.

Lò ‘tiến về Sài Gòn’

Vào quý 2 năm 2018 khi nổ ra vụ bắt hai cựu chủ tịch Đà Nẵng là Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến vì dính đến vũ ‘Nhôm’, đã râm ran tin ngoài lề là sắp bắt cả một số quan chức Thành phố Hồ Chí Minh bị liên đới, trong đó có Nguyễn Hữu Tín. Tuy nhiên sau ít tháng và sau khi Vũ ‘Nhôm’ bị đưa ra tòa xét xử với tội danh đầu tiên là ‘cố ý làm lộ tài liệu bí mật nhà nước’ cùng mức án 9 năm tù giam, những dấu hiệu ‘đốt lò’ ở Sài Gòn tạm lắng xuống, dành chỗ cho chiến dịch xóa toàn bộ các tổng cục của Bộ Công an và ‘thay máu’ cơ quan được xem là ‘siêu bộ’ này.

Cũng vào thời gian trên, một động thái khởi động khác của ‘lò’ Nguyễn Phú Trọng, hay chính xác hơn là ai đó đã ‘mượn lò’ ông Trọng để mưu tính ‘đốt’ một số quan chức đương chức trong khối chính quyền và thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó có những cái tên Tất Thành Cang - Phó bí thư thường trực thành ủy, Trần Vĩnh Tuyến - Phó chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố, kể cả Nguyễn Thành Phong - Chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố… Hai ‘chuyên án’ từ vừa tới lớn được tung ra là vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh bán trái pháp luật 32 ha đất Nhà Bè với giá bèo cho tư nhân, và vụ khiếu nại tố cáo kéo dài ròng rã hai chục năm trời ở Thủ Thiêm - một cứ điểm sinh tử trong cuộc tranh chấp giữa các nhóm quyền lực - lợi ích mới với nhóm quyền lực - lợi ích cũ.

Tuy nhiên, phải đến đầu tháng Chín năm 2018, một bản kết luận kiểm tra về vụ Thủ Thiêm mới được Thanh chính chính phủ công bố theo ‘đồng ý của thủ tướng’ (Nguyễn Xuân Phúc). Cũng là lúc mà có dư luận cho rằng mưu đồ ‘đi đêm’ giữa hai nhóm lợi ích mới và cũ đã không mấy thành công vì một số nguyên do nào đó mà đã dẫn đến quan điểm ‘xử thẳng tay’ trở nên minh bạch hơn trước công luận.

Quan điểm ‘xử thẳng tay’ bước đầu đã thể hiện bởi việc khởi tố Nguyễn Hữu Tín và ba quan chức khác là Đào Anh Kiệt - cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh, Lê Văn Thanh - Phó chánh văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh và Nguyễn Thanh Chương - Trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh.

Sáu tháng sau khi khai hỏa ‘mặt trận Đà Nẵng’, điểm nổ tiếp theo rõ ràng đã ‘tiến về Sài Gòn’. Vụ án Vũ ‘Nhôm’ đã bước sang giai đoạn 2 về ‘vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí’, kéo theo vòng lao lý của nhiều quan chức dân sự chứ không chỉ là quan chức Bộ Công an như trước đây.

So với Đà Nẵng, ‘mặt trận Sài Gòn’ tập trung nhiều hỏa lực hơn hẳn và rất có thể sẽ xảy ra ác liệt hơn nhiều. Đã từ nhiều năm qua và đặc biệt dưới thời Lê Thanh Hải, Thành phố Hồ Chí Minh được xem là nơi ‘bất khả xâm phạm’. Vào năm 2016, ngay cả vụ Bộ Công an bắt Trần Phương Bình - Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á là nơi mà Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh là cổ đông lớn nhất - cũng chẳng một quan chức Thành phố Hồ Chí Minh nào bị hề hấn gì.

Hai thanh ‘bảo kiếm’

Khác khá nhiều so với bối cảnh thời gian trước, chiến dịch ‘đốt lò’ của Nguyễn Phú Trọng vào thời gian này được hỗ trợ đắc lực bởi hai cơ quan Cảnh sát điều tra và An ninh điều tra thuộc Bộ Công an - hai cứ điểm mà ông Trọng đã chiếm gọn vào đầu tháng Tám năm 2018.

Ngày 10/8/2018, Bộ trưởng công an Tô Lâm đặt bút ký hai quyết định liên tiếp bổ nhiệm chức danh Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đối với Thượng tướng Bùi Văn Nam - Thứ trưởng Bộ Công an, và bổ nhiệm chức danh Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đối với Thượng tướng Lê Quý Vương - Thứ trưởng Bộ Công an.

Hai cơ quan Cảnh sát điều tra và An ninh điều tra được xem là là hai cục đặc biệt quan trọng trong Bộ Công an, mang quyền ‘sinh sát’ đối với các bộ ngành khác và khối các tỉnh thành ở Việt Nam.

Quyết định trên là đặc biệt quan trọng trên bàn cờ nhân sự nội bộ của Nguyễn Phú Trọng : cả hai thứ trưởng Bùi Văn Nam và Lê Quý Vương - được giới quan sát chính trị đánh giá là ‘cận thần’ của Tổng bí thư Trọng.

Chẳng bao lâu sau sự kiện đảo lộn bàn cờ nhân sự trên, chuyến công du Nga của Tổng bí thư Trọng vào đầu tháng Chín năm 2018 đã được tháp tùng không phải bởi Bộ trưởng công an Tô Lâm mà là Thứ trưởng Bùi Văn Nam - như một tín hiệu về khả năng ‘thay ngựa giữa dòng’ có thể xảy ra trong thời gian tới.

Khỏi phải nói, với việc chiếm lĩnh được hai cứ điểm lợi hại trên, ông Trọng đã nắm gọn trong tay hai thanh kiếm sắc bén và cả sắc máu. Việc chiếm lĩnh hai cứ điểm trên cùng hỏa lực tiềm tàng còn ẩn giấu trong hai cứ điểm này sẽ tác động đến phần lớn mặt trận chính trị Việt Nam. Một lần nữa sau một cơn suy trầm, Tổng bí thư Trọng lại vươn lên thế thượng phong trước các đồng chí của ông. Có được hai cục công an ‘bắt, bắt nữa, bắt mãi’, ông Trọng sẽ tha hồ đánh đông dẹp bắc trong nội bộ đảng.

Đánh từ ngoài vào trong

Nước cờ mà Nguyễn Phú Trọng đang đi trên bàn cờ ‘mặt trận Thành phố Hồ Chí Minh’ có vẻ không khác mấy so với cách chơi cờ của ông Trọng vào cuối năm 2017 tại ‘mặt trận Đà Nẵng’ - đánh từ vòng ngoài vào trong và khiến đối phương, đặc biệt những kẻ chưa biết khi nào mình bị bắt, rơi vào tâm trạng khủng hoảng tâm lý. Trước tết nguyên đán năm 2018, đã râm ran tin đồn ‘sẽ bắt hai nguyên chủ tịch Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến’. Sau tết là bắt thật.

Vụ khởi tố đối với Nguyễn Hữu Tín, cựu chức chứ không phải đương chức, có thể xem là ‘đánh vòng ngoài’ ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Từ trước ngày quốc khánh 2/9 năm 2018, đã râm ran tin đồn về ‘Bộ Công an đang điều tra Tất Thanh Cang’ và ‘có thể bắt Cang’, bất chấp khi đó có một luồng dư luận ngược lại - có thể do nhóm của ông Cang chủ động tung ra - về việc ‘Tất Thành Cang đã thoát’.

Còn sau 2/9, tin tức ngoài lề còn tản rộng hơn nữa với không chỉ Tất Thành Cang mà còn thêm vài ba quan chức cao cấp và đương chức nữa ở Thành phố Hồ Chí Minh sẽ phải ‘xộ khám’.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 21/09/2018

Văn bản ký kết có tính giá trị duy nhất, tuy có thể chỉ mang tính tượng trưng chứ không hề thực chất, trong chuyến công du Cộng hòa liên bang Nga của Nguyễn Phú Trọng vào đầu tháng Chín năm 2018 chỉ là "Việt Nam đã đặt mua các vũ khí và dịch vụ quân sự của Nga trị giá hơn 1 tỉ đôla" - theo hãng tin TASS của Nga.

Ông Trọng và tổng thống Nga, Putin, tại Sochi, Nga, 6 tháng Chín, 2018.

Còn trong toàn bộ các văn kiện được ký kết giữa phía Việt Nam và Hungary sau chuyến công du Hungary cũng của Nguyễn Phú Trọng vài ngày sau đó, người ta thấy duy nhất bản hiệp định liên chính phủ về tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự, ngoài ra chỉ là các bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng, về hợp tác y tế, hợp tác giáo dục, hợp tác về ngành nước giữa Hungary với chính quyền một số tỉnh Việt Nam như Quảng Nam, Vĩnh Long, Thanh Hóa. Nhưng không thấy bóng dáng Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) đâu.

Gấp 10 lần Mỹ (!?)

Con số 1 tỷ USD mà Việt Nam đặt mua vũ khí trong chuyến đi Nga của Nguyễn Phú Trọng gấp đến 10 lần so với hợp đồng đầu tiên của Bộ Quốc phòng Việt Nam mua vũ khí của Mỹ giá trị gần 100 triệu USD, được tiết lộ bởi cơ quan quốc phòng Mỹ ngay sau chuyến công du đến Mỹ vào đầu tháng Tám năm 2018 của Phó chủ tịch Quốc hội Việt Nam Đỗ Bá Tỵ.

Cho tới nay, Nga vẫn là đối tác cung cấp đến 90% vũ khí chủ lực cho Việt Nam. Nhưng từ khoảng năm 2013 đến nay và đặc biệt gần đây, đã xuất hiện quan điểm trong giới chuyên gia quốc phòng rằng sẽ rất rủi ro nếu Việt Nam chỉ phụ thuộc vào một hay một số ít các đối tác, vì vậy Việt Nam nhất thiết phải đi tìm cách đa dạng hóa nguồn cung và bổ sung thêm vào biên chế những khí tài có xuất xứ "ngoài Nga".

Ngân sách quốc phòng của Việt Nam đã tăng từ 1,3 tỷ đôla lên đến 4,6 tỷ đôla (tăng 258%) trong vòng 10 năm, từ năm 2006 - 2015, và hiện thời chiếm khoảng 9% tổng chi ngân sách quốc gia.

Tuy nhiên, ngày càng nhiều thông tin cho biết ngân sách quốc phòng phải "giật gấu vá vai" trong những năm qua, đặc biệt trong bối cảnh ngân sách quốc gia có xu hướng cạn kiệt nhanh chóng và Việt Nam đặc biệt thiếu ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa và trả nợ nước ngoài.

Nói cách khác, Việt Nam đang rơi vào hố trũng hết tiền. Hết tiền cho nhiều chương trình, dự án đầu tư phát triển và cho cả quốc phòng.

Giá trị mang tính tượng trưng duy nhất về 1 tỷ USD Việt Nam đặt hàng mua vũ khí Nga cũng cho thấy về thực chất, chuyến đi Nga của Nguyễn Phú Trọng đã có thể chẳng thúc đẩy được hoạt động trao đổi thương mại hai chiều hay mở rộng thị trường xuất khẩu cho Việt Nam, trong bối cảnh kim ngạch hai chiều Nga - Việt vẫn chỉ lẹt đẹt ở con số 3,5 tỷ USD/năm.

Cho dù giá trị đơn đặt hàng mua vũ khí từ Nga của Bộ Quốc phòng Việt Nam chỉ có 1 tỷ USD, nhưng trong bối cảnh ngân sách Việt Nam đang quá eo hẹp và đặc biệt đang thiếu ngoại tệ trầm trọng (một phần lớn ngoại tệ hiện thời phải dùng để trả nợ nước ngoài từ 8 - 10 tỷ USD mỗi năm), dấu hỏi rất lớn là Việt Nam sẽ tìm đâu ra 1 tỷ USD để mua vũ khí Nga ?

Vào năm 2016, để mua vũ khí của Ấn Độ, Việt Nam còn không có ngoại tệ mà phải nhờ vả vào nửa tỷ USD tín dụng quân sự cho mua chịu của nước này.

Ngơ ngáo EVFTA

Vào đầu năm 2017, Chủ tịch quốc hội Việt Nam là Nguyễn Thị Kim Ngân đã nhận được chỉ đạo của Tổng bí thư Trọng để có một chuyến đi Hungary nhằm vận động chính phủ nước này ‘vận động Ủy ban châu Âu và Nghị viện châu Âu sớm ký kết và thông qua EVFTA’. Tuy nhiên kết quả của chuyến đi này gần như là con số 0 : các quan chức cao cấp của Hungary đã không có bất kỳ hứa hẹn, và càng không có bất kỳ cam kết miệng hay cam kết bằng văn bản nào từ giới chức các nước châu Âu về việc sẽ hỗ trợ Việt Nam vận động nhằm sớm thông qua EVFTA. Khi đó chưa nổ ra vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh tại Đức.

Cũng vào năm 2017, một quan chức cao cấp của chính phủ Việt Nam là Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đã có một chuyến "dân vận" ở Tây Âu và Đông Âu nhằm thuyết phục các nước châu Âu mau chóng chấp thuận cho Việt Nam được tham gia vào EVFTA. Tuy nhiên, các cuộc gặp của ông Vương Đình Huệ với giới chức Bỉ, Slovakia, Thụy Sĩ đều chỉ mang lại một kết quả chung chung : không có bất kỳ hứa hẹn, và càng không có bất kỳ cam kết miệng hay cam kết bằng văn bản nào từ giới chức các nước châu Âu về việc sẽ hỗ trợ Việt Nam vận động nhằm sớm thông qua EVFTA.

Tháng Ba năm 2018, ông Trọng đích thân đi Pháp. Một trong những mục tiêu quan trọng nhất, hoặc chính là mục tiêu cao nhất trong chuyến công du này đã được xác nhận : vận động cho EVFTA được Hội đồng châu Âu và Nghị viện châu Âu "linh hoạt sớm thông qua".

Nhưng trong "Tuyên bố chung Việt Nam - Pháp" - bản văn được phát ra báo chí sau bữa ăn trưa giữa Macron và Trọng, chứ không như Tuyên bố chung Việt - Mỹ được phát đi sau một cuộc hội đàm chính thức Obama - Trọng kéo dài đến hơn một giờ đồng hồ tại Phòng Bầu dục ở Washington vào tháng Bảy năm 2015, chỉ đề cập : "Hai bên bày tỏ mong muốn sớm ký kết và phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu trong năm 2018 và đưa Hiệp định vào thực hiện nhanh chóng, hiệu quả".

Cần chú ý, "Hai bên bày tỏ mong muốn…" luôn là một cụm từ thể hiện ý nguyện, thậm chí chỉ là một cụm từ thuần chất ngoại giao và xã giao chứ chưa hoặc không thể hiện tính hành động cụ thể. Có lẽ người Pháp đã tỏ thái độ thận trọng cần thiết khi dùng cụm từ này để hãm bớt sự nôn nóng muốn "ăn ngay" của giới chóp bu Hà Nội, với một hiệp định thương mại mà có thể cứu vãn nền kinh tế lẫn chân đứng của chế độ Việt Nam trong một khoảng thời gian ít năm nữa.

Có thể hiểu, "Hai bên bày tỏ mong muốn…" là tất cả những gì mà Nguyễn Phú Trọng đạt được về EVFTA trong chuyến công du Pháp. Thực tế quá đỗi sơ sài này, dù có được nêu trong "Tuyên bố chung Việt - Pháp" như một sự an ủi, cũng chẳng khác gì kết quả mà giới quan chức cấp cao của Việt Nam đã nhận, hoặc phải nhận, trong các chuyến "dân vận" giới chính khách châu Âu cho EVFTA vào năm 2017.

Khác hẳn với những chuyến ‘quốc tế vận’ của Nguyễn Thị Kim Ngân Vương Đình Huệ vào năm 2017, những chuyến công du Pháp, Nga và Hungary của Nguyễn Phú Trọng vào năm 2018 lại diễn ra trong bối cảnh vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh đã trở nên tung tóe, biến thành một cơn địa chấn kéo từ Đức sang Slovakia và còn có thể lan ra cả Pháp, Ba Lan, Nga…

Với tư cách là một thành viên của khối Liên minh châu Âu (EU), hẳn Hungary đang rất thận trọng trong việc tiếp đón những phái đoàn, dù là do ‘đảng trưởng’ Nguyễn Phú Trọng dẫn đầu, của một chính thể đang bị dư luận quốc tế lên án là đã nhúng tay trực tiếp vào vụ bắt cóc trên.

Và hẳn đó cũng là nguồn cơn vì sao đã không có bất kỳ chỉ dấu nào cho thấy EVFTA được giới lãnh đạo Hungary hứa hẹn, hoặc cam kết, càng không có văn kiện ký kết với ông Nguyễn Phú Trọng, ít ra vào thời điểm này.

Hình như 2018 không phải là năm may mắn trong công tác đối ngoại của ông Nguyễn Phú Trọng. Từ Pháp đến Nga và Hungary, tất cả đều mờ nhạt.

Trừ một ấn tượng sáng chói từ một phát ngôn của ông Trọng : ‘Việt Nam - Hungary mãi mãi là bạn, là đồng chí của nhau’.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 14/09/2018

Sau khi nhóm lò, chọn vài cá nhân mà dân chúng ví von là "củi gộc" thảy vào lò, ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam được tung hô là "bậc nhân kiệt thế Thiên hành đạo", được gọi một cách trang trọng là "Ngài". "Ngài" sẽ khôi phục tin yêu để dân chúng gửi gắm hy vọng vào sự nghiệp chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng cộng sản Việt Nam.

Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng từng được tung hô là "bậc nhân kiệt thế Thiên hành đạo"

Tuy nhiên sau khi đi được vài bước trên con đường "chỉnh đốn Đảng", "Ngài" đột nhiên khựng lại, "ngự" ngay giữa đường, không chịu đi nữa !...

***

Một tuần sau khi dư luận dấy lên thắc mắc :

- Tại sao Viện Kiểm sát tỉnh Phú Thọ khẳng định, có đủ cơ sở kết luận ông Phan Văn Vĩnh (Trung tướng, Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát nhân dân) đã nhận của Nguyễn Văn Dương (Giám đốc Công ty Đầu tư - Phát triển an ninh công nghệ cao - CNC) chiếc đồng hồ Rolex trị giá 1,1 tỉ đồng để giúp CNC tổ chức đánh bạc (1) mà không truy tố ông Vĩnh "nhận hối lộ" (hình phạt có thể đến tử hình) ?

- Tại sao chỉ có ông Vĩnh, ông Nguyễn Thanh Hóa (Thiếu tướng, cựu Cục trưởng Cục Cảnh sát Chống tội phạm công nghệ cao - C50) bị truy cứu trách nhiệm hình sự và bỏ qua trách nhiệm của giới lãnh đạo Bộ Công an Việt Nam, cho dù cáo trạng ghi nhận ông Vĩnh, ông Hóa đã báo cáo thượng cấp về việc chọn – tạo điều kiện – sử dụng CNC như "bình phong", chấp nhận cho CNC tổ chức đánh bạc trên Internet nhằm xây dựng "hệ thống phòng thủ quốc gia về tội phạm mạng" ? Giới lãnh đạo Bộ Công an Việt Nam không chấp nhận đề nghị ấy thì làm gì có chuyện CNC chia cho Bộ Công an Việt Nam 20% trong cơ cấu vốn của doanh nghiệp này dù Bộ Công an Việt Nam không góp đồng nào và trên thực tế, CNC đã chia cho Bộ Công an Việt Nam một phần lợi nhuận (chuyển cho C50 khoản tiền 700 triệu đồng kèm… một bộ phần mềm diệt virus trị giá 30.000 Mỹ kim) (2). CNC còn là doanh nghiệp sắm vai "nhà tài trợ chính" cho các "chương trình giao lưu", "hoạt động từ thiện" của Tổng cục Cảnh sát, tổng giá trị tài trợ khoảng 1,1 tỉ đồng, chưa kể khi Tổng cục Cảnh sát tổ chức "tiếp khách", ông Dương luôn luôn góp rượu, tổng giá trị số rượu đã góp được ghi nhân là hơn… 10 tỉ đồng ?...

Tướng công an Phan Văn Vĩnh thời còn tại chức, 2016. (Reuters)

Vài tờ báo tại Việt Nam bắt đầu giải thích tại sao không thể truy tố ông Vĩnh, ông Hóa "nhận hối lộ" (3)…

Theo đó, dẫu ông Dương khai đã đưa cho ông Vĩnh 27 tỉ đồng và khoảng 1,7 triệu Mỹ kim, đưa cho ông Hóa 22 tỉ đồng nhưng vì ông Vĩnh chỉ thừa nhận, cá nhân ông chỉ nhận của ông Dương một… áo sơ mi, một… lọ thuốc bổ gan, còn ông Hóa thì khăng khăng chưa từng nhận bất kỳ thứ gì cho cá nhân mình và cơ quan An ninh Điều tra không tìm được chứng cứ chứng minh cả hai đã "nhận hối lộ" nên… đành để ông Vĩnh và ông Hóa nhận án tù có thời hạn (tối đa là mười năm, song rất khó để phạt tối đa vì cả hai có nhiều tình tiết… giảm nhẹ như : nhân thân tốt, phạm tội… lần đầu, nhiều thành tích, đóng góp nhiều cho… cách mạng, rồi ông Vĩnh và ông Hóa cùng là thương binh, ông Vĩnh còn là Anh hùng Lực lượng vũ trang…).

Có một điểm cần lưu ý, hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam từng đưa nhiều tin, bài, hình ảnh giới thiệu những khối tài sản không lồ của ông Vĩnh (4), ông Hóa (5) và ai cũng biết, ông Vĩnh, ông Hóa không thể tạo lập những khối tài sản khổng lồ ấy từ thu nhập chính thức, hợp pháp. Tuy nhiên vì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không cho phép điều tra – xử lý những trường hợp "giàu có bất thường", kể cả khi ai cũng hiểu "giàu có bất thường" là con đẻ của tham nhũng, nhận hối lộ nên chỉ có thể xem xét – xử phạt ông Vĩnh, ông Hóa "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

***

Hôm 10 tháng 9, sau khi Ủy ban Thường vụ của Quốc hội Việt Nam tổ chức thảo luận lần cuối về Dự luật sửa Luật Phòng – Chống tham nhũng, trước khi các đại biểu của Quốc hội Việt Nam khóa 14 đổ về Hà Nội tham dự kỳ họp thứ sáu (khai mạc vào tháng tới), bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch quốc hội, kết luận, chuyển dự luật này cho… Bộ Chính trị xem xét, quyết định về cách thức xử lý tài sản bất minh về nguồn gốc (6) !

Dự luật sửa Luật Phòng – Chống tham nhũng được khởi thảo từ 2015 nhưng đến nay, sau ba năm bàn bạc, tranh cãi, sửa tới, sửa lui nhiều lần vẫn chưa đâu vào đâu vì không dung hòa được những ý kiến khác biệt về ba điểm mấu chốt : Kê khai tài sản - Kiểm soát tài sản - Xử lý tài sản có dấu hiệu thủ đắc bất minh.

Tuy giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam liên tục khẳng định phòng – chống tham nhũng "không có vùng cấm, không có đặc quyền, không có ngoại lệ" nhưng khi Ban soạn thảo Dự luật sửa luật phòng – chống tham nhũng đưa vào dự luật các giải pháp để xử lý tài sản của những viên chức bị xác định là kê khai gian dối, giàu có bất thường, dự luật này liên tục rơi vào tình trạng mà dân chúng vẫn ví von là "không qua được vòng… gửi xe".

Bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Việt Nam – một trong những nhân vật chịu trách nhiệm giám sát việc soạn thảo Dự luật sửa luật phòng – chống tham nhũng, nhấn mạnh sự thất vọng của Ban soạn thảo dự luật này : Sau khi đề nghị buộc những viên chức giàu có bất minh nộp thuế theo tỉ lệ nhất định tính trên tổng giá trị tài sản không thể giải trình về nguồn gốc, hoặc tịch thu sung công, nếu cần, truy cứu trách nhiệm hình sự - như một giải pháp nhưng bị phản đối, ban này mới đưa ra đề nghị khác – giao cho hệ thống tòa án xử lý tài sản mà những viên chức giàu có bất minh không thể giải trình về nguồn gốc – giờ, đề nghị ấy cũng bị "can gián" !

Bà Nga lưu ý, suốt ba năm qua, Ban soạn thảo Dự luật sửa luật phòng – chống tham nhũng đã đưa ra sáu phương án để xử lý tài sản không thể giải trình về nguồn gốc của những viên chức giàu có bất minh, đến nay, bốn đã bị gạt bỏ, chỉ còn hai và cả hai đều không phải là giải pháp toàn diện, xử lý mỹ mãn "yêu cầu không gây xáo trộn, không tác động tới ai mà vẫn bảo đảm chống được tham nhũng".

Tội nghiệp bà Nga và tội nghiệp cả Ban soạn thảo Dự luật sửa luật phòng – chống tham nhũng ! Giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam đã minh định tham nhũng là "giặc". Bà Nga và Ban soạn thảo Dự luật sửa luật phòng – chống tham nhũng phải lập kế hoạch diệt "giặc" nhưng trên đời này làm gì có ai đủ khả năng nghĩ ra giải pháp toàn diện, vừa tìm – diệt được giặc, vừa "bảo đảm không gây xáo trộn, không tác động tới ai" ? Nhân vật phi phàm ấy chắc chắn chưa chào đời !

Khi khuynh hướng phòng – chống tham nhũng phải "bảo đảm không gây xáo trộn, không tác động tới ai" là yêu cầu hàng đầu của "công cuộc chống nội xâm" thì những ông, bà như ông Vĩnh, ông Hóa vẫn có thể yên tâm "ăn no, ngủ kỹ". Ngay cả trong trường hợp chẳng may phải đối diện với công lý thì những người nhân danh công lý cũng đã bị cột tay, không muốn cũng chỉ có thể "giơ cao, đánh khẽ" bằng những bản án tù có thời hạn, còn nhân dân chỉ có thể dè bỉu về khối tài sản khổng lồ, không thể giải trình về nguồn gốc của các công bộc rồi… thôi.

Năm 2013 – thời điểm Việt Nam đang thu thập ý kiến để sửa Luật Hình sự 2009, từ sự gợi ý của Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) và sự tiếp sức của tổ chức này thông qua "Dự án Tăng cường tiếp cận công lý và bảo vệ quyền tại Việt Nam", một số viên chức của Quốc hội và Bộ Tư pháp Việt Nam từng đề nghị đưa thêm vào Luật Hình sự của Việt Nam tội "làm giàu bất chính" để truy tố những cá nhân giàu có một cách bất thường. Theo hướng này, nếu viên chức nào đó có tài sản lớn khác thường so với thu nhập hợp pháp và không thể giải thích hợp lý về nguồn gốc tài sản thì sẽ bị xem là phạm tội "làm giàu bất chính" để điều tra - truy cứu trách nhiệm hình sự (7). Năm 2015 - khi bỏ phiếu thông qua Luật Hình sự mới, rồi năm 2017 khi sửa Luật Hình sự mới sửa năm 2015, Quốc hội Việt Nam liên tục gạt bỏ đề nghị xác định hành vi "làm giàu bất chính" là tội phạm.

Nếu Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam gật đầu, Quốc hội Việt Nam "nhất trí" xem "làm giàu bất chính" là tội phạm cách nay ba năm, cho dù cơ quan An ninh Điều tra không tìm được chứng cứ chứng minh ông Vĩnh, ông Hóa đã "nhận hối lộ", cả hai ông vẫn có thể bị "cách ly vĩnh viễn với cuộc đời", tài sản bị sung công. Viễn cảnh ấy có thể đã ngăn hai ông phạm tội, đồng chí, đồng đội của các ông có thể đã chùn tay, không dám hành xử càn rỡ, táng tận lương tâm như người ta vẫn thấy.

Hồi đầu tháng này, tại buổi thẩm tra - góp ý cho báo cáo định kỳ của hệ thống tư pháp (Tòa án, Viện Kiểm sát, Công an) Việt Nam do Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Việt Nam tổ chức, ông Trương Trọng Nghĩa, đại biểu của Thành phố Hồ Chí Minh ở Quốc hội Việt Nam, từng đề nghị hệ thống công quyền Việt Nam phải quan tâm và tích cực hơn đối với hoạt động tương trợ tư pháp giữa Việt Nam với châu Âu và Hoa Kỳ, bởi trong thực tế, nhiều viên chức tham nhũng đã tẩu tán tài sản, lập hậu cứ ở ngoại quốc trước khi bị lộ hay nghỉ hưu. Theo ông Nghĩa, muốn điều tra - xử lý tội phạm tham nhũng đạt hiệu quả cao nhất, phải chú trọng hợp tác quốc tế, truy tìm, thu hồi tài sản - tài khoản của các viên chức tham nhũng ở ngoại quốc (8).

Đề nghị của ông Nghĩa cũng là mong muốn của nhiều người Việt.

Giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam đâu có thiển cận, họ đã nhìn thấy điều ấy từ lâu, chỉ có điều họ nhìn theo hướng khác. Đó là lý do năm 2003, Việt Nam ký Công ước Phòng - Chống tham nhũng (United Nations Convention against Corruption - UNCAC) nhưng bảy năm sau (2009) mới phê chuẩn UNCAC. Cho dù UNCAC là nền tảng của hợp tác quốc tế nhằm nâng cao hiệu lực giải trừ tham nhũng thông qua việc đặt định hàng loạt qui ước, chuẩn mực về tuyển dụng, bổ nhiệm công chức, buộc công chức phải tuân thủ các tiêu chí chung về hành xử khi thi hành công vụ, hệ thống tư pháp phải độc lập, hệ thống công quyền phải minh bạch, phải để các tổ chức dân sự tham gia giám sát, chưa kể đó còn là đại lộ, giúp Việt Nam gia tăng hợp tác đa quốc gia nhằm cùng truy tìm – thu hồi tài sản thủ đắc từ tham nhũng trên phạm vi toàn cầu, song lúc phê chuẩn, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam đã tuyên bố giành quyền bảo lưu (không thực thi) một số nội dung của UNCAT. Bởi cho rằng, hình sự hóa hành vi làm giàu bất chính, thực hiện thủ tục dẫn độ… chưa… phù hợp, Việt Nam chủ động đòi thực hiện UNCAC theo Hiến pháp và pháp luật thực định của Việt Nam, không áp dụng trực tiếp các qui định của UNCAT (9).

***

Càng ngày, người ta càng thấm thía những lời gan ruột của ông Trọng : Chống tham nhũng khó vì là chống chính mình. Phải đập chuột nhưng không thể để vỡ bình…

Bối cảnh chính trị - kinh tế - xã hội Việt Nam, cũng như nhân tâm đẩy Đảng cộng sản Việt Nam đến chỗ phải chứng tỏ quyết tâm "tự chỉnh đốn".

Ở vị trí Tổng bí thư, ông Trọng phải dựng lò, chọn củi nhóm lò… và phải bước vài bước trên con đường "chỉnh đốn Đảng". Ông không bước thì không thu thập được tin yêu, tín nhiệm của đồng bào vào sự "tài tình, sáng suốt" của đảng do ông lãnh đạo, không giữ được độc quyền lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của tổ chức chính trị duy nhất tại Việt Nam. Còn nếu tiếp tục đi tới thì chắc chắn chẳng còn bao nhiêu đồng chí đồng hành. Nếu chẳng phải đa số đồng chí đều đã dính chàm, ông Trọng ắt sẽ không than, công bố tài sản của những viên chức trong diện buộc phải kê khai tài sản "rất khó, rất nhạy cảm" ! Đó cũng là lý do cách nay hàng chục năm, giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam đã phải sử dụng các "động tác kỹ thuật" khi phê chuẩn UNCAC, khi thông qua Luật Hình sự và giờ liên tục nâng lên, đặt xuống Dự luật sửa luật phòng – chống tham nhũng.

"Lò" giúp ông Trọng trở thành "Ngài". Ngặt là bước tiếp, chỉ có đồng bào, không còn đồng chí, "Ngài" cũng hết vai trò nên "ngự" giữa đường là giải pháp tốt nhất. Thế thôi !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 13/09/2018

Chú thích

(1) https://vnexpress.net/tin-tuc/phap-luat/cuu-tong-cuc-truong-canh-sat-phan-van-vinh-bi-truy-to-den-10-nam-tu-3801485.html

(2) https://www.voatiengviet.com/a/phan-van-vinh-cong-an-danh-bac/4560267.html

(3) https://dantri.com.vn/phap-luat/vu-danh-bac-nghin-ty-chua-du-can-cu-xac-dinh-2-cuu-tuong-nhan-hang-chuc-ty-dong-20180912073633763.htm

(4) https://nld.com.vn/phap-luat/can-canh-noi-cuu-tong-cuc-truong-phan-van-vinh-o-truoc-khi-bi-bat-20180406183112598.htm

(5) https://laodong.vn/phap-luat/khoi-tai-san-khung-cua-gia-dinh-ong-nguyen-thanh-hoa-595312.ldo

(6) https://dantri.com.vn/chinh-tri/chu-tich-quoc-hoi-nhieu-can-bo-co-tai-san-rat-lon-ma-khong-the-giai-trinh-20180910105202887.htm

(7) http://dantri.com.vn/phap-luat/giau-bat-thuong-co-the-bi-tich-thu-tai-san-1386181152.htm

(8) https://nld.com.vn/thoi-su/lanh-dao-truc-tiep-cua-vu-nhom-ut-troc-la-ai-ma-de-xay-ra-sai-pham-nhu-vay-20180904161728687.htm

(9) http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/Viet-nam-tren-duong-doi-moi/Phong-chong-tham-nhung/2013/19726/Thuc-hien-Cong-uoc-cua-Lien-hop-quoc-ve-chong-tham-nhung.aspx