Thông Luận

Với mục tiêu "làm sâu sắc mối quan hệ đối tác chiến lược", chuyến đi thăm Nga của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vào ngày 5/9 có thể liên quan đến các vấn đề hợp tác chính trị, kinh tế, giải quyết vụ Trung Quốc cản trở hãng dầu khí quốc gia Nga Rosneft khai thác dầu khí tại mỏ Lan Đỏ ngoài khơi Vũng Tàu, đẩy mạnh hợp tác quốc phòng và có thể có cả chủ đề "tế nhị" là vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, theo nhận định của một số chuyên gia.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng (trái) bắt tay Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp tại Sochi ngày 25/11/2014.

Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng bắt đầu chuyến thăm 3 ngày tới Nga từ ngày 5/9 – 8/9. Trả lời hãng thông tấn Nga TASS trước chuyến đi, ông Nguyễn Phú Trọng nói "chuyến thăm chính thức tới Liên bang Nga lần này của tôi nhằm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt-Nga, tăng cường sự gắn bó chiến lược và thúc đẩy hợp tác trên tất cả các lĩnh vực".

Tổng bí thư Việt Nam cũng không quên đề cập đến truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" đối với sự giúp đỡ "to lớn, chí tình và hiệu quả" của Liên Xô trước đây.

"Nhân dân Việt Nam không bao giờ quên", ông Trọng nói với thông tấn TASS.

Tìm đường ra cho xuất khẩu

Nhắc đến quan hệ hợp tác song phương về kinh tế, thương mại, ông Trọng thừa nhận hai nước hiện chưa phát triển tương xứng với "quan hệ chính trị tốt đẹp", khi kim ngạch thương mại giữa hai bên chỉ đạt khoảng 3,5 tỷ đôla trong năm 2017, chiếm chưa đầy 1% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm của Việt Nam.

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, một chuyên gia phân tích kinh tế-chính trị tại Việt Nam, cho rằng trong tình cảnh Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn từ thị trường Âu-Mỹ, thì khả năng ông Trọng đi Nga để thúc đẩy xuất khẩu là có thể xảy ra.

"Vì Việt Nam hiện nay thực sự càng ngày càng bế tắc về các kênh xuất khẩu, đặc biệt là sang Mỹ và cộng đồng Châu Âu, là hai thị trường lớn nhất của Việt Nam nhưng hiện nay đều gặp khó khăn vì những hàng rào thuế quan", Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nói.

Tuy nhiên theo ông, nếu chỉ dừng lại ở mục tiêu kinh tế, thì người đi sang Nga lần này sẽ không phải là ông Trọng, mà sẽ là một lãnh đạo nhà nước khác.

Đối phó Trung Quốc ở Biển Đông

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, một nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS) của Singapore, cho rằng mục tiêu hợp tác chính trị, an ninh và kinh tế sẽ là những nội dung chính nằm trong nghị trình làm việc, trong đó nổi lên hàng đầu vẫn là việc giành thêm ủng hộ, hỗ trợ từ Nga để đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông.

Ông nói : "Việc đẩy mạnh mối quan hệ đối tác chiến lược với Nga có mục tiêu là Việt Nam có được điều kiện kiện tốt hơn, được ủng hộ về mặt chính trị và quốc phòng để có thể xử lý những vấn đề ở Biển Đông".

Cụ thể hơn, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho rằng có thể ông Trọng lần này sẽ đề cập đến việc giải quyết bế tắc trong dự án khai thác dầu khí liên doanh giữa Việt Nam và công ty Rosneft Vietnam BV, một công ty con của tập đoàn dầu khí quốc gia Nga Rosneft, tại mỏ Lan Đỏ ngoài khơi bờ biển Vũng Tàu.

Nhân viên Việt Nam của tập đoàn Rosneft làm việc ở mỏ khí Lan Tây trên Biển Đông.

Hồi tháng 5, Trung Quốc lên tiếng tuyên bố không cho phép bất kỳ ai tiến hành khai thác dầu khí ở "vùng biển của Trung Quốc" khi chưa có sự đồng ý của Bắc Kinh, sau khi Reuters tường thuật rằng Rosneft Vietnam BV lo ngại bị Trung Quốc gây sức ép trong dự án hợp tác khai thác dầu khí với Việt Nam.

Chi nhánh của tập đoàn Rosneft sở hữu 35% cổ phần và giữ vai trò điều hành các dự án thăm dò, khai thác dầu khí ở mỏ khí Lan Tây, Lan Đỏ và Phong Lan Dại, thuộc Lô 06.1, cách bờ biển Việt Nam 370 km về phía đông nam. Lô này lại nằm trong khu vực đường lưỡi bò 9 đoạn mà Bắc Kinh vạch ra và tuyên bố chủ quyền trên đó.

Tình trạng Rosneft Vietnam BV bị Trung Quốc "bắt chẹt" khiến nhiều người quan ngại dự án khai thác dầu khí của Rosneft cũng sẽ cùng chung số phận với các dự án khai thác dầu mà Việt Nam hợp tác với các nước đã bị đình chỉ trước đó ở lô Cá Rồng Đỏ và Cá Voi Xanh.

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho rằng "Chuyến đi này của ông Trọng chắc cũng phải đề cập đến mỏ Lan Đỏ và có sự thúc giục đối với người Nga để họ mạnh mẽ hơn với Trung Quốc, phải thu xếp làm sao để Trung Quốc không can thiệp vào mỏ Lan Đỏ để tập đoàn Rosneft của Nga, liên doanh với PetroVietNam, khai thác mỏ Lan Đỏ, cứu vãn ngân sách của Việt Nam".

Trong khi đó, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nói mặc dù Nga và Trung Quốc gần đây có chiều hướng gần nhau hơn nhưng đây không phải là mối quan hệ "đồng minh". Vì vậy, Việt Nam "không cần phải hy vọng quá nhiều" vào việc Nga sẽ thay đổi quan điểm chính của mình về vấn đề Biển Đông, đó là không nên có sự can thiệp từ bên ngoài vào Biển Đông, "nhưng có thể hy vọng rằng vì nước Nga cũng có lợi ích chiến lược ở Biển Đông, đặc biệt trong quan hệ song phương với Việt Nam về an ninh lẫn kinh tế, đặc biệt trong khai thác dầu khí, thì Nga sẽ có một vai trò nào đó trong việc kiềm chế cả Trung Quốc lẫn các nước khác".

Cả hai chuyên gia đều cho rằng chắc chắn việc hợp tác về an ninh, quốc phòng, cụ thể là các cam kết về việc Nga cung cấp các thiết bị quân sự cho Việt Nam, cũng sẽ được đề cập đến trong chuyến đi lần này của ông Trọng.

Vụ Trịnh Xuân Thanh

Ngoài các chủ đề lớn trên, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho rằng có thể một chủ đề "tế nhị" liên quan đến hai nước cũng sẽ được nhắc đến trong chuyến thăm, đó là vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh.

Theo các nhà điều tra Đức và Slovakia, các giới chức Việt Nam đã sử dụng máy bay mượn của chính phủ Slovakia để áp giải Trịnh Xuân Thanh từ Slovakia sang Moscow, Nga, rồi từ đó trở về Việt Nam.

Cho đến nay, chính phủ Nga hoàn toàn chưa lên tiếng về vụ bắt cóc này. Vì vậy, theo Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, nếu vụ Trịnh Xuân Thanh được đề cập tới trong chương trình nghị sự giữa hai bên lần này, thì sẽ có nhiều khả năng mở ra.

"Nga sẽ lên tiếng như thế nào về vụ này ? Hay là Nga sẽ im lặng ? Nếu quả thực có việc đưa Trịnh Xuân Thanh qua Moscow thì Nga có bao che cho Việt Nam hay không ? Nga có đánh đổi vị trí nước lớn để bao che cho Việt Nam hay không ? Hay Nga sẽ giữ vị trí cường quốc, không bao che cho Việt Nam và minh bạch hóa vấn đề này theo yêu cầu của cảnh sát Đức, giới ngoại giao quốc tế và cảnh sát Châu Âu".

Trong thông báo chính thức hôm 31/8, Điện nói Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ tiếp ông Nguyễn Phú Trọng tại Sochi vào ngày 6/9, và "Những vấn đề khu vực và quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước sẽ được bàn thảo, và nhiều hiệp định song phương sẽ được ký kết", thông báo nói.

Khánh An

Nguồn : VOA, 05/09/2018

*******************

Nguyễn Phú Trọng : Việt Nam ưu tiên quan hệ đối tác chiến lược với Nga (RFA, 05/09/2018)

Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng hôm 5/9 đã lên đường thăm chính thức Liên bang Nga trong chuyến đi kéo dài đến ngày 8/9 theo lời mời của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Hình minh họa. Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) bắt tay Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ở trụ sở đảng Cống sản Việt Nam ở Hà Nội hôm 12/11/2013 - AFP

Trả lời hãng thông tấn TASS của Nga trước chuyến thăm, ông Nguyễn Phú Trọng nói chuyến thăm lần này của ông nhằm làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, thúc đẩy hợp tác trên tất cả các lĩnh vực.

Truyền thông trong nước cho biết, Tổng thống Putin sẽ gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vào ngày 6/9 ở Sochi và hai bên sẽ thảo luận các vấn đề về hợp tác chiến lược hai bên cũng như các vấn đề khu vực. Một số những thỏa thuận song phương sẽ được ký nhân dịp này.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh hai nước chuẩn bị kỷ nhiệm 25 năm ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị Việt Nam – Liên bang Nga vào năm 2019 và 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước vào năm 2020.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói với TASS rằng Việt Nam luôn coi trọng và ưu tiên củng cố, tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Nga.

Việt Nam và Liên bang Nga đã nâng tầm quan hệ lên đối tác toàn diện vào năm 2012.

Theo ông Nguyễn Phú Trọng, về kinh tế - thương mại, sau khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam với Liên minh Á - Âu có hiệu lực vào tháng 10/2016, kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng khoảng 30% trong hai năm qua, đạt khoảng 3,5 tỷ USD năm 2017. Hai bên mong muốn đưa mức này lên 10 tỷ USD vào năm 2020.

Nga hiện đứng thứ 22 trong số 177 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký khoảng 990 triệu USD.

Nga cũng là quốc gia bán nhiều vũ khí nhất cho Việt Nam.

Không có nhiều lý cớ để Tổng bí thư Trọng tiếp tục "khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam coi Nga là đối tác ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại, thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với liên bang Nga đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả" trong chuyến công du Cộng hòa liên bang Nga từ ngày 5 đến 8 tháng Chín năm 2018, bởi chỉ mới hồi giữa năm ngoái, một quan chức khác trong ‘tứ trụ’ ở Việt Nam là Trần Đại Quang - Chủ tịch nước - cũng đã đi Nga với những mục đích có vẻ không khác Nguyễn Phú Trọng đến một dấu phẩy.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị Trung ương 7, tháng 5/2018.

Mở rộng thị trường xuất khẩu ?

Ngoài mối quan hệ truyền thống có đến hơn 90% vũ khí của quân đội Việt Nam đang sử dụng là của Nga theo chính sách mua rẻ hoặc mua chịu, từ nhiều năm qua giá trị thương mại song phương Việt - Nga vẫn giẫm chân tại chỗ. Hết năm 2017, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Liên bang Nga vẫn chỉ đạt 3,5 tỷ USD, trong đó phần xuất khẩu của Việt Nam là 2,1 tỷ USD trong khi nhập khẩu của Việt Nam từ Nga đạt 1,4 tỷ USD. Tuy Việt Nam được tiếng là xuất siêu nhưng về thực chất giá trị thương mại Việt - Nga chỉ chiếm chưa đầy 1% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm của Việt Nam (hơn 400 tỷ USD), trong khi chỉ chiếm vài phần ngàn so với kim ngạch thương mại giữa Nga với Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu.

Nếu quả đúng là Nguyễn Phú Trọng đi Nga nhằm tìm cách mở rộng thị trường xuất khẩu thay cho tình trạng lẹt đẹt hiện thời, chuyến đi này là sự tiếp nối cho một chuyến đi khác vừa diễn ra vào tháng Tám năm 2018 : Trần Đại Quang đi Phi Châu để gặp ‘đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam ở Châu Phi’ là Ai Cập, và nền kinh tế lớn nhất của Đông và Trung Phi là Ethiopia.

Hiện tượng giới chóp bu Việt Nam phải đi tìm kiếm thị trường ở Ai Cập và Ethiopia - những quốc gia có giá trị song phương thương mại với Việt Nam chỉ từ vài chục đến vài trăm triệu USD/năm - cho thấy hàng xuất khẩu Việt Nam ra thế giới đang ngày càng bế tắc.

Hiện tượng trên lại nằm trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump giương cao ngọn cờ ‘công bằng và đối ứng’ - một đòn thương mại liệt Việt Nam vào danh sách 16 quốc gia ‘gây hại cho kinh tế Mỹ’ và đang đòi hỏi các Bộ Thương mại và Bộ Tài chính Mỹ phải thực thi những biện pháp quyết liệt về hàng rào thuế quan thương mại đối với hàng Việt Nam.

Từ năm 2017 đến giữa năm 2018 đã mở đầu bằng hàng loạt "điềm xấu" dành cho hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Mỹ : Bộ Thương mại Mỹ nâng tỷ lệ thuế đánh vào hai mặt hàng thép và tôm Việt Nam lần lượt là 53% và hơn 25%. Cộng hưởng với việc bị Liên Hiệp Châu Âu "rút thẻ vàng" đối với hàng hải sản Việt Nam và đang lấp ló "thẻ đỏ", kim ngạch xuất khẩu của hải sản Việt Nam vào hai thị trường EU và Mỹ trong năm 2018 chắc chắn sẽ bị giảm sút phần nào, nếu không muốn nói là giảm đáng kể so với doanh số năm 2017, càng khiến chân đứng của nền ngân sách Việt Nam nhanh chóng ruỗng mục.

Trong khi đó, EVFTA (Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Châu Âu) vẫn chưa đâu vào đâu. Sau khi đạt ‘thành tích’ kết thúc giai đoạn rà soát pháp lý kéo dài đến hơn 2 năm thay vì thông thường chỉ mất 6 tháng, hiệp định này vẫn còn phải chờ đợi Ủy ban Châu Âu và Nghị viện Châu Âu ký kết và thông qua, nhưng với một điều kiện tiên quyết là Việt Nam phải cải thiện nhân quyền một cách có thể chứng minh được chứ không phải theo thói đầu môi chót lưỡi như trong vô số lần trước đây.

Vụ mỏ Lan Đỏ ?

Trong hai năm 2017 và 2018, chính thể Việt Nam, cùng nền ngân sách đang rơi vào cảnh suy kiệt mà chỉ còn trông chờ vào thói đè đầu dân chúng để tróc thuế và khai thác nguồn tài nguyên gần như duy nhất còn lại là dầu khí, đã lâm vào bi kịch không những phải ‘giương cờ trắng’ tại mỏ Cá Rồng Đỏ ở phía Nam và mỏ Cá Voi Xanh ở vùng biển miền Trung trước đe dọa của Trung Quốc, mà còn phải ‘quy hàng thiên triều’ ở mỏ Lan Đỏ ở khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu.

Sau hai lần liên tiếp phải tháo chạy khỏi mỏ Cá Rồng Đỏ, đến đầu năm 2018 chính thể độc đảng ở Việt có vẻ ‘khôn ra’ khi tìm cách dựa dẫm vào Công ty dầu mỏ quốc gia Nga Rosneft để khoan giếng LD-3P, thuộc mỏ khí ngoài khơi Lan Đỏ ở Lô 06.1, cách phía đông nam Việt Nam 370 km.

Nhưng ngay cả Rosneft của người Nga cũng rơi vào tình trạng cám cảnh như Repsol của Tây Ban Nha khi bắt đầu bị Trung Quốc gây sức ép phải rời bỏ mỏ Lan Đỏ.

Vào tháng Năm năm 2018, Rosneft đã phải lên tiếng bày tỏ lo ngại rằng hoạt động khoan dầu mới hợp tác với Việt Nam gần đây trong khu vực Biển Đông sẽ khiến Bắc Kinh nổi giận. Một công ty nghiên cứu và tư vấn năng lượng là Wood Mackenzie cho biết lô này nằm trong khu vực đường lưỡi bò chín đoạn mà Trung Quốc tự vạch ra.

Tuyên bố của Rosneft được đưa ra vào lúc tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng lên tiếng cảnh cáo là không một quốc gia, tổ chức, công ty hoặc cá nhân nào có quyền tiến hành thăm dò hoặc khai thác dầu khí trong vùng biển của Trung Quốc nếu không được phép của Bắc Kinh.

Giờ đây trong cơn túng quẫn ngân sách và bế tắc khai thác dầu, phải chăng Tổng bí thư Trọng đi Nga còn nhằm mục đích thúc giục Nga cần mạnh mẽ hơn trong kế hoạch khai thác mỏ Lan Đỏ ?

Nhưng người bạn được xem là truyền thống ấy của Việt Nam lại đã không hề làm giới chóp bu Việt Nam an tâm, đơn giản là trong toàn bộ vụ Hải Dương 981 vào năm 2014, Moscow đã giữ im lặng, cho dù quốc gia này vẫn chiếm đến 90% lượng vũ khí cung cấp cho Việt Nam, tính đến thời điểm này.

Sự im lặng đầy chủ ý của người Nga có thể được lý giải phần nào : Putin đã và đang trở thành một đồng minh thân cận của Tập Cận Bình trong cuộc chiến tranh lạnh đang được khởi động với người Mỹ.

Và nếu Putin và Tập Cận Bình thỏa thuận được với nhau một lợi ích nào đó lớn hơn hẳn lợi nhuận từ mỏ Lan Đỏ mà Rosneft hợp tác với Việt Nam cùng khai thác, tương lai chắc chắn là Rosneft cũng sẽ phải cuốn cờ tháo chạy khỏi vùng chủ quyền Việt Nam như Repsol đã từng như thế.

Nhưng ngoài hai mục tiêu thương mại song phương và mỏ Lan Đỏ, ông Trọng còn muốn nhắm đến mục đích nào khác ‘nhằm củng cố tin cậy chính trị’ ?

‘Bỏ nhỏ’ vụ Trịnh Xuân Thanh ?

Từ sau vụ mật vụ Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ở Đức vào tháng Bảy năm 2017, Liên Hiệp Châu Âu đã thực sự ‘mở mắt’ trước một Việt Nam nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ‘vô số luật nhưng chỉ dùng Luật Rừng’, trong bối cảnh cơn khủng hoảng ngoại giao Đức - Việt đã lan sang Slovakia và cả một phần khối Châu Âu như Pháp và Ba Lan, kể cả một nước không thuộc EU là Nga.

Theo truyền thông Đức, sau khi bị bắt cóc ở Berlin và đưa tới Bratislava, Trịnh Xuân Thanh đã bị đưa lên máy bay để bay thẳng từ Slovakia, qua không phận Ba Lan đến thủ đô Moscow của Nga.

Không thể cho rằng một bộ máy cơ quan an ninh và cảnh sát dày đặc ở Nga lại không thể nắm được chút manh mối nào về sự hiện diện của Trịnh Xuân Thanh ở Moscow. Hoặc nếu cảnh sát Nga chưa nắm được nhưng sẽ được các cơ quan tư pháp của Đức và Slovakia cung cấp đủ bằng chứng về vụ này, cộng thêm sức ép rất lớn từ rất nhiều tờ báo lớn trên thế giới ồ ạt ‘tham chiến’ vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, liệu người Nga có thể hay có dám bỏ lơ vụ mất mặt quốc tế này ? Tổng thống Putin sẽ phải có chính kiến ra sao ?

Khác nhiều với hai trường hợp Slovakia và ngay cả Cộng hòa Czech có thể chẳng còn quá nồng nhiệt chào đón chuyến viếng thăm của ông Trọng trong lúc các đảng phái đối lập tại Slovakia đang chực chờ một chiến dịch biểu tình lớn nhằm phản đối vụ Bộ Nội vụ nước này có nhiều dấu hiệu tiếp tay cho vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, nước Nga hẳn phải là địa chỉ mà Nguyễn Phú Trọng nhen nhóm hy vọng cuối cùng.

Giữa tháng Tám năm 2018, đã có tin cho biết Nguyễn Phú Trọng ‘sẽ sang thăm ba quốc gia Châu Âu vào đầu tháng 9/2018, có thể là để xoa dịu sự bực bội của các nước này sau vụ Trịnh Xuân Thanh’.

Nga chính là nước đầu tiên và ‘dễ ăn’ nhất và dễ cho Việt Nam ‘bỏ nhỏ’ hơn cả về vụ bắt cóc.

Putin sẽ đánh đổi thể diện nước lớn để khỏa lấp vụ mật vụ Việt Nam ‘trung chuyển’ Trịnh Xuân Thanh qua Moscow ?

Khó mà biết được, cũng như đã chỉ hiếm hoi số người đoán được Putin sẽ hành động ra sao từ trước đến nay.

Nhưng thái độ im lặng của Nga suốt từ khi nổ ra vụ Đức tạm đình chỉ quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam cho tới nay có lẽ đang gieo vào tâm trí Nguyễn Phú Trọng một hy vọng chấp chới : tinh thần ‘đồng chí’ thời xô viết.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 05/09/2018

Dù chiến dịch "đốt lò" của Nguyễn Phú Trọng đã xử được một số quan chức tham nhũng, dù cũng giống như Tập Cận Bình đánh vào khu vực công an và cả khu vực quân đội, nhưng vẫn đang tồn tại một sự bất xứng và thiên vị giữa các khu vực.

Vụ người dân Thủ Thiêm, Sài Gòn, bị cướp đất, cướp nhà, có dấu hiện Nguyễn Phú Trọng để cho chìm xuồng. (Hình : Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh)

Và giữa "củi nhà" với "củi rừng".

Một cuộc chiến thiên vị

Dư luận đang cho rằng trong cuộc chiến "chống tham nhũng," Nguyễn Phú Trọng thiên về đốt "củi rừng" nhiều hơn hẳn đốt "củi nhà".

Trong vụ Đà Nẵng vào cuối năm 2017, trong khi Bí Thư Thành ủy Nguyễn Xuân Anh bị cách chức Ủy viên Trung ương Đảng, thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân Huỳnh Đức Thơ – bị cho là có rất nhiều sai phạm về mặt đất đai – vẫn bình chân như vại và chỉ nhận một cảnh cáo nhẹ nhàng từ phía chính phủ.

Còn ở Sài Gòn, một quan chức cao cấp của Thành Ủy thành phố này là Phó Bí thư thường trực Tất Thành Cang đã cố ý làm trái trong việc ký thông qua chủ trương bán đất công giá bèo cho Quốc Cường Gia Lai, bán 32 hécta đất ở Nhà Bè, nhưng cho tới giờ Tất Thành Cang vẫn chưa hề bị kỉ luật, và vụ việc này đang có nhiều dấu hiệu chìm xuồng.

Nhưng ở Sài Gòn còn một vụ lớn hơn nhiều – một Thủ Thiêm đẫm máu, đẫm nước mắt cùng những cái chết tự treo cổ phẫn uất của dân oan đất đai khi bị cưỡng chế. Sau nhiều hứa hẹn của cơ quan chức năng, vẫn không có bất kỳ kết luận thanh tra nào của Thanh tra chính phủ công bố về vụ Thủ Thiêm.

Rất nhiều người dân đang cho rằng khi lần mò vào vụ Thủ Thiêm, Nguyễn Phú Trọng thấy đụng phải quá nhiều quan chức nên ông ta muốn làm ém nhẹm hoặc cho chìm xuồng vụ này.

Vậy cuộc chiến được xem là "chống tham nhũng" của Nguyễn Phú Trọng có công bằng hay không?

Một trường hợp cực kỳ bất xứng trong xử lý quan chức là hai vụ Đinh La Thăng và Trương Minh Tuấn. Cả hai quan chức Đinh La Thăng và Trương Minh Tuấn đều bị Ủy ban kiểm tra trung ương Đảng đánh giá có sai phạm "rất nghiêm trọng," nhưng trong khi Đinh La Thăng lãnh hai án 31 năm tù giam, thì Trương Minh Tuấn lại nghiễm nhiên trở thành Phó Trưởng Ban Tuyên Giáo Trung Ương Đảng để tiếp tục răn dạy báo giới và giới văn nghệ sĩ về "đạo đức cách mạng sáng ngời".

Chưa kể những quan chức khác – bị người dân xem là tội đồ dân tộc : Võ Kim Cự – cựu bí thư Hà Tĩnh đã tiếp tay cho Formosa gây ra thảm họa xả thải gây ô nhiễm 4 tỉnh miền Trung và khiến nửa triệu người dân phải treo thuyền treo niêu và mất kế mưu sinh, Nguyễn Thị Kim Tiến – đương kim bộ trưởng y tế – quan chức phải chịu trách nhiệm về vụ một công ty của ngành này nhập khẩu thuốc ung thư giả và khiến hàng ngàn bệnh nhân ung thư phải chịu hai lần cái chết. Nhưng tội trạng của hai quan chức này đều không một lần được Nguyễn Phú Trọng hé môi, dù chỉ là hé theo cách đầu môi chót lưỡi.

Với bản thành tích sơ bộ trên của Nguyễn Phú Trọng, làm thế nào để so sánh ông Trọng với Tập Cận Bình?

Một thất bại rõ rệt

Chỉ có bản lĩnh mới làm nên hình ảnh và quyền lực. Trong khi Tập Cận Bình không chỉ tống những viên tướng lĩnh cao cấp dát vàng trong nhà của công an và quân đội Trung Quốc vào sau chấn song nhà tù mà còn trực tiếp chỉ huy các đại chiến khu với một quyền uy tuyệt đối, Nguyễn Phú Trọng có vẻ vẫn quá trầy trật khi đến giờ chỉ mới "tiếp quản" Bộ Quốc phòng và bước đầu "làm nhân sư"’ Bộ Công An, dù đại hội 12 "bất cứ ai, trừ Dũng" đã trôi qua từ lâu.

Vai trò, vị thế và tương lai chính trị của Nguyễn Phú Trọng cũng bởi thế đang và sẽ khá chông chênh.

Ông ta chỉ còn khoảng hơn hai năm cho một núi việc cùng ưu tư "làm sao để lại dấu ấn sử xanh". Nhưng còn lâu mới được như một Tập Cận Bình, gần như mất sạch đối thủ chính trị, xung quanh Nguyễn Phú Trọng vẫn thoắt ẩn thoắt hiện hàng lô hàng lốc những cái bóng không không ưa ông ta, những cái bóng mà luôn có thể làm cho Trọng không còn giữ được cái bóng của mình nữa.

Trong khi đó, lại đang có những biểu hiện cho thấy ông Trọng thỏa mãn quá sớm với bản thành tích chống tham nhũng còn quá ít ỏi của ông ta. Không ít lần ông Trọng đã khiến cho một bộ phận không nhỏ cán bộ lão thành, công chức và người dân vốn còn nặng tâm lý "theo đảng, tin đảng" suýt vỡ tim vì thất vọng.

Đến giờ, hơn một năm sau khi chủ trương về kiểm tra tài sản của 1,000 cán bộ cao cấp thuộc diện Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư Quản Lý được chính thức phát ra, chủ trương này cũng gần như chính thức thất bại.

Hiển nhiên là trong giấc mơ kéo dài được hơn một năm qua, chiến dịch kiểm tra tài sản 1,000 quan chức của ông Trọng đã bị "đụng tường" – một bức tường lớn, rất cao và còn "khó nhằn" hơn cả sự chống đối quyết liệt đang diễn ra trong nội bộ đảng Trung Quốc.

Cũng hiển nhiên là mặc dù không thiếu tham vọng để làm một cuộc cách mạng long trời lở đất như Tập Cận Bình ở Trung Quốc, Nguyễn Phú Trọng lại quá thiếu chân đứng cho chiến dịch tìm ra núi tài sản bất minh của giới quan chức Việt Nam.

Trớ trêu thay, sự hụt hẫng chân đứng đầu tiên lại thuộc về Nguyễn Phú Trọng : Từ giữa năm 2018 đến nay, ông ta đã không chịu hồi âm cho một bản kiến nghị của nhiều trí thức bất đồng đòi hỏi Trọng phải công khai tài sản thì mới biết được ông ta có xứng đáng "thu phục nhân tâm" hay là không.

Phía trước ông Trọng là gì ?

Chỉ còn hơn hai năm nữa sẽ đến đại hội 13 của đảng cầm quyền vào năm 2021, nếu còn có đại hội đó. Nguyễn Phú Trọng liệu có in đậm giấc mơ như "ngồi, ngồi nữa, ngồi mãi" như Tập Cận Bình ?

Chỉ biết rằng vào giữa nhiệm kỳ của đại hội 12, đã chẳng thấy ông Trọng nào thoái lui khỏi cương vị tổng bí thư như điều được cho là cam kết của chính ông ta ngay trước khi đại hội 12 mở màn. Nếu quả đúng là đã có một cam kết bị nuốt lời như thế, còn giờ đây lại là bối cảnh mà Tổng Bí Thư Trọng được một số văn nhân cận thần vây quanh ca tụng ngút trời và thậm chí gợi ý về việc "thêm một nhiệm kỳ nữa," chẳng có gì bảo đảm là ông Trọng sẽ tự nguyện nhường lại ngôi vị tổng bí thư cho những Trần Đại Quang, Phạm Minh Chính, Trần Quốc Vượng, Nguyễn Xuân Phúc… hay các quan chức thuộc hàng cháu chắt của ông ta tại đại hội 13.

Nhưng tương lai là thứ không thể đoán biết. Điều gì sẽ xảy ra nếu trong tương lai không xa, Tổng Bí Thư Trọng mệt mỏi cùng tuổi già không thể cưỡng trong cuộc chiến được xem là "chống tham nhũng" nhưng chẳng đi tới đâu của ông ta mà do đó bắt đầu tìm cách thoái lui khỏi cái ghế quyền lực, hoặc "im cho nó lành" trong cơn bể dâu chính trị nội bộ và những đối ngoại xáo xào chẳng biết đâu mà lường – như vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, hoặc chính quyền lực của ông Trọng sẽ bị lấn át một cách nguy hiểm bởi những thế lực mới nổi lên trong nội bộ đảng?

Trong khi tương lai trở thành "bậc nhân kiệt thế thiên hành đạo" và "lưu danh sử xanh" của Nguyễn Phú Trọng vẫn còn quá mờ mịt, ông ta có thể bị hất đổ vào bất kỳ thời điểm nào ông bị đổ bệnh hoặc phải tạm thời rời bỏ quyền lực tối cao, để sau đó bị "hồi tố" – không chỉ bởi những đối thủ chính trị và các thế lực tham nhũng, mà còn có thể do chính những "người tâm phúc" và cận thần mà ông Trọng đã từng tin cậy như loại "cộng sản tốt tương đối" hoặc "có nhùng chàm nhưng đã gột rửa".

Hãy nhắc lại một bài học kinh điển: sau vụ chỉ đạo bắt cựu ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng vào Tháng Mười Hai, 2017 và giáng hai bản án tổng cộng 31 năm tù giam đối với nhân vật này, Nguyễn Phú Trọng đã chính thức "leo lên lưng cọp," chính thức xóa bỏ tiền lệ ủy viên bộ chính trị không bị bắt giam và xử tù, và cũng chính thức vượt qua lằn ranh lo sợ "mình mà xử thằng này thì thằng khác sẽ xử mình".

Hiện tại và tương lai, ông Trọng dù có muốn cũng không còn nhảy khỏi lưng cọp được nữa.

Phía trước ông ta là cả một đại dương gầm thét. 

Phạm Chí Dũng

Nguồn : Người Việt, 26/08/2018

Có những thách thức lớn vẫn tìm đến ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, và hai trong số đó bao gồm cả tham nhũng lẫn vấn đề đặc khu. 

Về vấn đề đặc khu, mặt dù trên danh nghĩa là Bộ Chính trị quyết, tuy nhiên, với tư cách người đứng đầu, ông cũng cho thấy trách nhiệm và cái gật đầu quan trọng của mình đối với dự án này, lớn đến mức, bà Chủ tịch Quốc hội phải nhanh chóng hối thúc các vị Đại biểu quốc hội mau chóng thông qua Luật đặc khu. Và khi cuộc biểu tình nổ ra, với sự đông đảo của nhân dân, ông đã nhanh chóng có nhận xét mang tính hà khắc đối với người biểu tình : đó toàn là thành phần bất hảo. Người dân lo ngại đặc khu bởi vấn đề Trung Quốc và an ninh - chủ quyền đối với lãnh thổ, trong bối cảnh bản thân hai ngành bảo vệ chính trị nội bộ và đối ngoại là công an và quân đội đang đối diện với chính những vấn đề tham nhũng bên trong. 

Thường thì, đảng và nhà nước Việt Nam sẽ phủi tay về mối lo này, và thực tế, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, cũng như các quan chức đầu đảng và nhà nước đã lên tiếng trấn an, trong đó : Mong cử tri hết sức tỉnh táo, bình tĩnh, tin tưởng sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Vì nước vì dân thôi chứ không có mục đích nào khác, không ai dại dột, ngây thơ giao đất cho nước ngoài để người ta vào đây. Tuy nhiên, sự 'ngây thơ' hay không cũng cần thời gian kiểm chứng, còn kiểm soát những rủi ro dù nhỏ nhất cũng cần phải thực hiện. 

Mặc dù không đề cập đến một cách rộng rãi, nhưng sự ra đời của 3 đặc khu vẫn phải chịu ảnh hưởng từ Trung Quốc, trong đó có cả sự phủ bóng của sáng kiến 'Một vành đai - Một con đường'. Sự phủ bóng này đặc biệt hiện diện đậm nét tại khu vực Phú Quốc, nơi gần gũi với dự án kênh đào Kra (kênh đào Thái Lan) mà Trung Quốc nỗ lực vận động bằng tiền lẫn ảnh hưởng chính trị, gần nhất là cuộc hội thảo vào tháng 02/2018. 

Tiếp đó, Quảng Ninh - nơi đang đẩy mạnh cải cách hành chính - kinh tế cũng mong mỏi sự hiện diện của đặc khu, lãnh đạo tỉnh này cử nhiều đoàn qua thăm và học tập Trung Quốc, hối thúc Quốc hội sớm thông qua Luật đặc khu, một phần trong đó có nỗ lực của ông Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban tổ chức trung ương lúc đó là Bí Thư tỉnh ủy Quảng Ninh, người đã chỉ đạo và cùng các cơ quan của tỉnh quyết liệt xây dựng Đề án thành lập Đặc khu kinh tế Vân Đồn [1].

Vậy nguy cơ ở đây là gì ? Mới đây, Thời báo Tài chính (Financial Times) trong một bài viết ngắn gọn ngày 14/08/2018 đã dẫn nguồn tin từ FireEye, cáo buộc Trung Quốc bị cáo buộc sử dụng sáng kiến 'Một vành đai - một con đường' để gián điệp. Theo các chuyên gia tổ chức này, Bắc Kinh sử dụng dự án cơ sở hạ tầng khổng lồ để theo dõi các công ty và quốc gia cũng như giảm bớt bất đồng. 

'Một trạm chuyển phát dữ liệu' nằm trong tổ hợp dự án thương mại điện tử, Viện Khổng Tử, mạng viễn thông, công ty vận tải, khách sạn, tổ chức thanh toán tài chính và công ty logistics sẽ gửi dữ liệu qua back-end đến một trung tâm phân tích tập trung ở Trung Quốc. 

Hãy tưởng tượng dự thảo Luật đặc khu không có chữ Trung Quốc nào, nhưng tâm thế dựa vào sáng kiến 'Một vành đai - một con đường' đã hiện diện, và bản thân những nhà đầu tư Trung Quốc khá thoáng tay trong việc chi tiền xây các dịch vụ - thương mại tại một nơi mà được 'ưu đãi và bình đẳng', sẽ không có sự phân biệt giữa công ty Trung Quốc hay Nhật Bản, chỉ có thương mại. Cái khác là Trung Quốc chi nhiều tiền và một 'trạm chuyển phát dữ liệu' trên sẽ mọc không chỉ ở Phú Quốc hay Vân Đồn, mà cả Bắc Vân phong. Sự bảo mật và sự sẵn sàng, tiềm lực cho cuộc chiến tranh điện tử của Việt Nam hoàn toàn yếu kém. Việt Nam chỉ có luật về an ninh mạng nhằm 'bảo vệ chế độ', trong đó nhắm đến các mục tiêu bất đồng chính kiến hơn là các chủ thể bên ngoài. 

Ngoài ra, nhiều quan điểm cho rằng, ba đặc khu kinh tế lần này là phòng thí nghiệm cho cải cách thể chế, tuy nhiên - liệu có đủ thời gian để nghiệm ra đường đi cho cải cách thể chế, hay tất cả sẽ trở thành thí nghiệm cho một tổ hợp mất an ninh - đầu cơ đất và đe dọa chủ quyền quốc gia ?

Vấn đề thứ hai là tham nhũng, vừa qua, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tuyên bố 'tham nhũng đang được kiềm chế'. Chiến dịch đốt lò chạm đến các vị tướng tá trong quân đội trong công an, đó là điều đáng mừng. Nhưng để sử dụng cụm từ 'đang được kiềm chế' là còn quá sớm. Để cụm từ này được hiện diện, thì Yên Bái hay các trạm BOT, thậm chí là câu chuyện của ông Bí thư tỉnh uỷ Thanh Hoá tên Trịnh Văn Chiến - phải được đặt lên bàn chiến dịch. Nhưng không, hiện giờ những yếu tố này đã không còn hiện diện nhiều về mặt báo chí, và thậm chí như vụ Biệt phủ Yên Bái hoàn toàn chìm. Nó cho thấy, chiến dịch đốt lò vẫn chưa thực sự trọng tâm vào mục tiêu chống tham nhũng. 

Đặc khu hiện nay nổi bật vấn đề chủ đạo : đầu cơ đất

Tiếp đấy, 'kê khai tài sản' là khâu đầu tiên và quan trọng bậc nhất của kiềm chế và đẩy lùi tham nhũng, nhất là trong giải quyết bài toán liên quan đến BOT hay biệt phủ Yên Bái. Tuy nhiên, ông Tổng Bí thư lại cho rằng, kê khai tài sản cán bộ là vấn đề rất khó, nhạy cảm. Rõ ràng, nếu một người đứng đầu còn tư duy nhạy cảm, thì lấy cớ gì để bảo rằng, 'chống tham nhũng là không có vùng cấm' ? Khi kê khai tài sản chưa được thực hiện, thì lấy cớ gì để khẳng định rằng, 'tham nhũng đang được kiềm chế'. Nói cách khác, cuộc chiến chống tham nhũng hiện tại có xu hướng thực hiện ở phần 'ngọn'. Chưa kể, bản thân ông Tổng Bí thư - người được là 'thanh liêm', tuy nhiên, ông lại phớt lờ đề nghị đòi công khai tài sản cá nhân từ nhóm trí thức trong nước. Vậy thì, 'kê khai tài sản' cán bộ dưới quyền ông (về mặt đảng) thế nào cho được ? 

Bây giờ hãy trộn lẫn cả hai vấn đề 'đặc khu' và 'tham nhũng' vào một để cho thấy tính cộng sinh của nó. Đất đai ở ba đặc khu được làm giá trên trời, và đầu cơ đang tiếp tục diễn ra một cách sôi động, ngay cả trong đội ngũ quan chức cấp cao. Và chuyện đầu cơ (hay dưới lớp từ mỹ miều là 'sốt đất) lại được ông Bộ trưởng Bộ TN&MT đánh giá là 'đương nhiên'. Người dân nhìn vào 3 đặc khu chỉ nổi lên mỗi cụm từ 'mua đất - bán đất', thậm chí, có một thông tin được kháo nhau giữa các nhà báo trong nước, là đặc khu sẽ được thông qua vì quan chức nhà nước nhờ người đứng tên những lô đất lớn. 

Những phi vụ 'mua đất' ở đặc khu, bởi những quan chức đảng và nhà nước lại đặt ra câu hỏi : tiền đâu ? Khi câu trả lời không mang tính thuyết phục, thì câu hỏi sẽ đặt tiếp ra : làm thế nào ? Vậy thì lúc này sẽ phải tiến hành kê khai tài sản những người mua đất nhiều nhất ở 3 đặc khu này, như một quá trình đầu tiên để chống tham nhũng, thậm chí gián tiếp là chống 'đầu cơ đất'. Dù thế, có vẻ vấn đề này vượt quá tầm với, ngay cả với ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, và vì vậy, lợi dụng đặc khu để tham nhũng hay tham nhũng để hình thành đặc khu trở thành hai thách thức lớn nhất, về cả mặt 'nói và làm' đối với 'người đốt lò vĩ đại' - Nguyễn Phú Trọng, không chỉ bây giờ, mà cả về sau. 

Khi không trả lời được cả hai thách thức này, thì mọi phát ngôn 'vì dân' sẽ tiếp tục được đánh dấu hỏi. Và có lẽ, đây là một thách thức không hề dễ dàng vượt qua nỗi với thể chế hiện tại.

Ánh Liên

Nguồn : VNTB, 19/08/2018

Chú thích :

[1] http://daibieunhandan.vn/default.aspx?tabid=75&NewsId=398458

VNTB - Mùa xuân Praha vẫn còn ám ảnh châu Âu

To

Rất may là ‘đảng trưởng’ Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã đi Pháp trót lọt vào tháng Ba năm 2018 để ‘vận động quốc tế linh hoạt sớm thông qua Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Châu Âu’ (EVFTA), chứ không phải ngay vào lúc này - thời điểm mà cơn địa chấn mang tên ‘Trịnh Xuân Thanh’ đã lan tới Paris.

Vụ Trịnh Xuân Thanh đang ngày càng nổ lớn, vướt ra khỏi tầm kiểm soát của Việt Nam ?

Cuối tháng trước, hai cái tên Nguyễn Phú Trọng - Tổng bí thư và Tô Lâm - Bộ trưởng công an - đã bị Tòa Thượng thẩm Berlin bêu tên trong phiên xử kéo dài đến 3 tháng trời vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh,

Đã quyết định ‘thăm’ 3 nước Châu Âu ?

Ông Trọng - người vừa chủ trì Hội nghị ngoại giao ở Việt Nam với bài diễn văn vẫn không quên nhấn mạnh về ‘điểm sáng đối ngoại’ nhưng lại chẳng hề đả động đến khối Liên minh Châu Âu, trong khi báo đảng Quân Đội Nhân Dân kêu gào ‘Không được xuyên tạc đường lối đối ngoại quang minh chính đại của đảng ta’, đang được cho là ‘sẽ sang thăm ba quốc gia Châu Âu, có thể là để xoa dịu sự bực bội của các nước này sau vụ Trịnh Xuân Thanh’ vào đầu tháng 9/2018, và hiện tên của ba quốc gia này chưa được tiết lộ - theo thông tin từ Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu chính trị Việt Nam tại Singapore trong một cuộc trả lời phỏng vấn của đài RFA mới đây.

Thông tin trên xuất hiện chỉ khoảng mười ngày sau khi bùng nổ loạt bài điều tra trên tờ báo Frankfurter Allgemeine Zeitung của Đức và báo Dennik N của Slovakia ngày 3/8/2018 về ‘Robert Kaliňák đã giúp Bộ trưởng Công an Việt Nam Tô Lâm đưa Trịnh Xuân Thanh ra khỏi khu vực Schengen bằng chuyên cơ của chính phủ Slovakia’, và chỉ vài ngày sau khi Ngoại trưởng Slovakia Miroslav Lajcak thẳng thừng tuyên bố sẽ không bổ nhiệm đại sứ mới của nước này tại Hà Nội cho đến khi Slovakia kết thúc cuộc điều tra chuyên án trên - được đích thân Tổng thống Andrej Kiska và Thủ tướng Peter Pellegrini chỉ thị tiến hành.

Cuộc khủng hoảng ngoại giao Slovakia - Việt Nam đã chính thức bùng nổ với động thái hạn chế ngoại giao ấy, trước khi có thể dẫn đến những động thái tiếp theo mang tính hạ cấp quan hệ ngoại giao còn trầm trọng hơn thế nhiều.

Nếu chuyến đi 3 nước Châu Âu sẽ diễn ra vào đầu tháng Chín năm 2018, quyết định ‘ra đi tìm đường cứu đảng’ này hẳn đã hình thành gần như như ngay tức thì sau phản ứng của Slovakia, cho thấy không chỉ Chính phủ Slovakia bấn loạn mà ‘nhóm Nguyễn Phú Trọng’ và kéo theo các bộ ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Ngoại giao của ‘kẻ đổ vỏ vĩ đại’ Phạm Bình Minh, cũng rơi vào tâm thế hoảng loạn.

Vậy nếu đi, ông Trọng sẽ chọn những quốc gia nào ?

Đức sẽ không mời ?

Có khả năng ông Trọng sẽ chọn Slovakia, Cộng hòa Liên bang Nga và có thể cả Cộng hòa Czech và Cộng hòa Pháp.

Nhưng tất nhiên không có hoặc rất khó có khả năng Nguyễn Phú Trọng đi Đức với hai lý do thật dễ hiểu :

1. Sau khi đích thân Tổng bí thư Trọng bị Tòa Thượng thẩm Berlin ‘điểm danh’ trong phiên xử vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, trên cơ sở ngoại giao nào và làm thế nào để Chính phủ của Thủ tướng Angela Merkel mời ông Trọng thăm Đức, dù là Bộ Ngoại giao Việt Nam có chạy đôn chạy đáo vận động ?

2. từ sau vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh đến tận bây giờ, Hà Nội vẫn tuyệt đối không có một lời xin lỗi Đức và ‘cam kết sẽ không tái phạm’ theo một yêu cầu có vẻ khá nhẹ nhàng của Đức.

Bỏ qua điểm đến Berlin là một điều hết sức đáng tiếc, bởi điểm nổ vụ Trịnh Xuân Thanh chính là Berlin, và hiện thời người Đức có vai trò chủ chốt trong việc tác động, nếu không nói là quyết định, đến việc Nghị viện Châu Âu có thông qua hay không Hiệp định EVFTA.

Vào năm ngoái khi nổ ra khủng hoảng Đức - Việt, Nguyễn Phú Trọng đã không xuất ngoại. Tháng Mười năm 2017, người Đức đột ngột tuyên bố tạm đình chỉ quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam - một cấp độ trừng phạt mạnh.

Đám cháy Slovakia

Trong thực tế, cơn di chấn động đất từ Đức đã lan rộng và lan mạnh sang Slovakia, Czech và cả Pháp, Nga, Ba Lan… Trong đó có ít nhất 5 quốc gia thuộc khối Liên minh Châu Âu (EU).

Slovakia - điểm nổ thứ hai và đang rất nhanh chóng tượng hình một đống lửa ngùn ngụt cháy - được giới chóp bu Việt Nam xem là ‘đối tác thân thiện’ và dù sao quốc gia này cũng được tách ra từ Tiệp Khắc ‘xã hội chủ nghĩa anh em’ trước đây. Dập được đống lửa ở Slovakia cũng có nghĩa là cách nào đó có thể xoa dịu được sự phẫn nộ của Chính phủ Đức và chặn được một phần nguy cơ đám cháy lan ra toàn khối EU.

Nhưng nếu chọn Slovakia, ông Trọng sẽ phải ứng xử ra sao với chính phủ nước này - cũng đang phẫn nộ không kém người Đức về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, trong bối cảnh một đảng viên cao cấp của tổng bí thư Việt Nam là Đại sứ Việt Nam tại Slovaki, Dương Trọng Minh, còn đang bị Quốc hội Slovakia đòi trục xuất vì tiếp tay cho vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ?

Chính vào lúc này, Chính phủ Slovakia đang phải cấp bách cứu vãn thể diện đối nội và uy tín quốc tế của họ. Thậm chí, cáo buộc về sự dính líu của chính phủ Slovakia còn gây căng thẳng trong liên minh cầm quyền gồm ba đảng của nước này, khi đối tác phụ trong liên minh là Đảng Most-Hid đã tuyên bố rằng họ sẽ không thể ở lại trong liên minh nếu tin tức mà báo chí loan tải được xác nhận là có thật. Cơn khủng hoảng chính phủ Slovakia có nguy cơ bùng nổ tệ hại chỉ ít lâu nữa nếu vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh không được điều tra rõ để quy trách nhiệm cho không chỉ những quan chức nước này mà cho cả tác giả của vụ bắt cóc.

Bức tranh mới đẹp đẽ làm sao : Việt Nam ăn ốc, Slovakia đổ vỏ.

Gặp lại Macron ?

Trong khi đó, nước Pháp mà Nguyễn Phú Trọng vừa viếng thăm vào tháng Ba năm 2018 và Bộ Ngoại giao Việt Nam đã dùng đến 4 tỷ đồng tiền thuế dân Việt để đăng cho được bài viết dài lê thê về ‘triển vọng quan hệ Việt - Pháp’của ông Trọng trên trang quảng cáo của nhật báo uy tín Le Monde, vào đầu tháng Tám năm 2018 đã chính thức cung cấp cho cơ quan an ninh của Đức tập hồ sơ vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh.

Mạng Thoibao.de tại Đức cho biết vào tháng Bảy năm 2017, một nhóm người Việt Nam trong đó có sĩ quan an ninh Vũ Quang Dũng, hiện là trợ lý cho Trung tướng Đường Minh Hưng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh - Bộ Công an Việt Nam đã sang Paris. Nhóm người này đã phối hợp cùng một nhóm khác tại thủ đô Berlin của Đức để thực hiện vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh. Chiếc điện thoại và sim mà nhóm người Việt này sử dụng tại Pháp đã được cơ quan chức năng điều tra, và tìm thấy lộ trình di chuyển cũng như tất cả các liên lạc trong chiếc sim này…

Lẽ đương nhiên trong cuộc gặp với Tổng thống Pháp Macron tại Paris vào tháng Ba năm 2018, Nguyễn Phú Trọng đã không hề hé môi về vụ Trịnh Xuân Thanh. Nhưng cũng rất có thể ông Trọng không thể biết được là vào thời gian đó, cơ quan cảnh sát và an ninh Pháp đã âm thầm điều tra nhóm mật vụ của tướng Đường Minh Hưng để hình thành một bộ hồ sơ đủ dày nhằm cung cấp cho Đức và Europol.

Không biết vô tình hay hữu ý, không những không có bất kỳ hứa hẹn nào về ‘Pháp sẽ ủng hộ Việt Nam tham gia EVFTA’ hay ‘Pháp sẽ vận động EU nhanh chóng thông qua EVFTA’, trong cuộc gặp tháng Ba năm 2018 Tổng thống Macron còn đề cập một cách nhấn mạnh về tình hình nhân quyền tại Việt Nam và trường hợp các blogger và các nhà bảo vệ nhân quyền bị bỏ tù, đồng thời kêu gọi Việt Nam thực hiện những cải cách để tăng cường nhà nước pháp quyền.

Đề cập và lời kêu gọi của Tổng thống Macron là logic với đánh giá cho rằng Chính phủ Pháp đã chủ động yêu cầu phía Việt Nam phải đưa nội dung "nhấn mạnh nhân quyền" vào Tuyên bố chung Việt - Pháp 2018 và đôn nội dung này lên vị trí thứ 2 trong bản tuyên bố này, vượt hơn nhiều so với vị trí thứ 6 của chủ đề nhân quyền được thể hiện trong bản tuyên bố Việt - Pháp vào tháng Chín năm 2013 trong chuyến công du Pháp của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Thủ tướng Jean - Marc Ayrault…

Rõ ràng, cả Slovakia và Pháp đều là những trường hợp ‘khó gặm’, nếu Nguyễn Phú Trọng ‘liều mình’ đến những nước này.

Trong khi đó, cả hai bộ nội vụ Slovakia và Đức, thậm chí cả cơ quan cảnh sát của Pháp, đang phối hợp với nhau, tạo thành một ‘Euro Police’ thu nhỏ. Vấn đề chỉ còn là thời gian. Hai tháng là thời hạn tối đa để điều tra.

Putin có chịu ‘thông cảm’ ?

Chỉ còn Liên bang Nga là trường hợp dễ nhận được sự ‘thông cảm’ hơn cả cho vụ ‘trung chuyển Trịnh Xuân Thanh’ - ít ra cũng là suy nghĩ trong não trạng tủn mủn của giới quan chức Việt Nam từ thời Xô viết, hay dựa vào truyền thống có đến hơn 90% vũ khí mà quân đội Việt Nam sử dụng mang xuất xứ từ Nga.

Nhưng khả năng ‘thông cảm’ trên cũng chỉ là cảm tính, có khi chỉ là một giả thiết không có chân đứng.

Truyền thông Đức cho biết sau khi bị đưa tới Bratislava, Trịnh Xuân Thanh đã bị đưa lên máy bay để bay thẳng từ Slovakia, qua không phận Ba Lan đến thủ đô Moscow của Nga.

Liệu cơ quan an ninh và cảnh sát Nga có nắm được lộ trình này và sự hiện diện của Trịnh Xuân Thanh ở Moscow ? Và nếu chưa từng biết nhưng sẽ được các cơ quan tư pháp của Đức và Slovakia cung cấp đủ bằng chứng về vụ này, cộng thêm sức ép rất lớn từ rất nhiều tờ báo lớn trên thế giới ồ ạt ‘tham chiến’ vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, người Nga có thể hay có dám bỏ lơ vụ mất mặt quốc tế này ? Tổng thống Putin sẽ phải có chính kiến ra sao ?

Nước Nga hẳn phải là địa chỉ mà Nguyễn Phú Trọng nhen nhóm hy vọng cuối cùng. Nhưng nếu Putin không dại đánh đổi thể diện nước lớn để bảo vệ hay khỏa lấp vụ mật vụ Việt Nam ‘trung chuyển’ Trịnh Xuân Thanh qua Moscow, hy vọng của ông Trọng sẽ biến thành thất vọng cuối cùng. Hoặc tuyệt vọng.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 17/08/2018

Tổng bí thư Trọng vừa giành được một thắng lợi không chỉ quan trọng mà là đặc biệt quan trọng trên bàn cờ nhân sự nội bộ : ngày 10/8/2018, Bộ trưởng công an Tô Lâm đặt bút ký hai quyết định liên tiếp bổ nhiệm chức danh Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đối với Thượng tướng Bùi Văn Nam, Thứ trưởng Bộ Công an ; và bổ nhiệm chức danh Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đối với Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an.

Ông Trọng tiếp ngoại trưởng Mỹ, Mike Pompeo, tại Hà Nội ngày 8 tháng Bảy, 2018.

Bất thường

Có thể cho rằng đây là một lần hiếm hoi cấp thứ trưởng Bộ Công an trực tiếp mang chức trách thủ trưởng cơ quan điều tra. Lại càng hiếm hơn nữa khi cả hai thứ trưởng Bùi Văn Nam và Lê Quý Vương - được giới quan sát chính trị đánh giá là ‘cận thần’ của Tổng bí thư Trọng - cùng lúc tiếp quản hai ghế thủ trưởng của hai cơ quan điều tra xương sống của Bộ Công an.

Cơ chế thứ trưởng Bộ Công an trực tiếp làm thủ trưởng cơ quan điều tra có thể xem là không bình thường, hoặc khá bất thường.

Trước đây, cấp thứ trưởng Bộ Công an khối cảnh sát thường chỉ có chức trách ‘phụ trách’ cơ quan điều tra cảnh sát và cơ quan an ninh điều tra, còn chức vụ thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra là Tổng cục trưởng Tổng cục phòng chống tội phạm mang hàm trung tướng hoặc thiếu tướng.

Đã có một thời, ông Phan Văn Vĩnh khi còn là thiếu tướng đã đảm nhiệm chức vụ Tổng cục trưởng Tổng cục phòng chống tội phạm. Sau khi được thăng hàm trung tướng và lên chức Tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát, ông Vĩnh lại dính đậm vào vụ ‘công an bảo kê đánh bạc công nghệ cao’, để cùng với Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hóa, Phan Văn Vĩnh đã bị khởi tố và tống giam vào quý đầu năm 2018, trở thành dấu mốc thứ hai sau vụ Vũ ‘Nhôm’ mở màn cho chiến dịch ‘thay máu công an’ của Nguyễn Phú Trọng.

Cũng trước khi có quyết định bất thường và xáo trộn mạnh nhân sự Bộ Công an vào ngày 10/8/2018, thủ trưởng cơ quan an ninh điều tra của Bộ Công an là Thiếu tướng Lý Anh Dũng.

Hai cơ quan Cảnh sát điều tra và An ninh điều tra được xem là là hai cục đặc biệt quan trọng trong Bộ Công an, mang quyền ‘sinh sát’ đối với các bộ ngành khác và khối các tỉnh thành ở Việt Nam. Đặc biệt từ khi chiến dịch được xem là ‘chống tham nhũng’ của Nguyễn Phú Trọng chính thức chuyển sang giai đoạn ‘đốt lò’ từ tháng Tám năm 2017 với hàng loạt vụ bắt bớ nhiều quan chức ngành dầu khí, đại gia ngân hàng Trầm Bê và gây chấn động bởi vụ bắt ủy viên bộ chính trị Đinh la Thăng, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã lập nhiều ‘chiến công vang dội’ - như cách mô tả của ‘báo ngành’ công an Nhân Dân.

Trong bối cảnh chiến dịch ‘đốt lò’, dù có những khoảng thời gian bất ngờ nguội lạnh vào các tháng Mười - Mười Một năm 2017 và vào tháng Năm - Sáu năm 2018 nhưng vẫn âm ỉ cháy hoặc được ‘Người đốt lò vĩ đại’ - một tụng danh mà Đài Tiếng nói Việt Nam của cựu phó ban tuyên giáo Nguyễn thế Kỷ đã đặc cách dành riêng cho ông Nguyễn Phú Trọng - âm thầm chuẩn bị ‘củi lửa’, việc ông Trọng bố trí được hai sủng tướng Bùi Văn Nam và Lê Quý Vương trực tiếp chỉ đạo và điều hành hai cơ quan điều tra huyết mạch của Bộ Công an có ý nghĩa như một sự kiện lớn, không kém thua gì sự kiện Tổng bí thư Trọng ‘tự cơ cấu’ vào Thường vụ Đảng ủy công an trung ương vào tháng Mười năm 2016.

Hai năm ‘tiếp quản’ Bộ Công an

Sau tâm trạng ‘tôi bất ngờ’ với gần 100% phiếu bầu cho ứng cử viên duy nhất của ghế tổng bí thư tại đại hội 12 đảng cầm quyền vào đầu năm 2016, Nguyễn Phú Trọng đã chỉ có thể hô hào ‘chống tự diễn biến, tự chuyển hóa’ trong Hội nghị trung ương 4 vào tháng Mười năm đó nhưng lại bị đánh giá là không ‘nắm’ được Bộ Công an. Tình trạng trống trải quyền lực đến não lòng như thế đã khiến nhiều chuyên án và vụ án - được lên kế hoạch trước đó nhiều tháng, trở nên chậm trễ và trì trệ một cách đáng nghi ngờ. Hẳn đó chính là nguồn cơn vừa sâu xa vừa trực tiếp mà đã khiến ông Trọng phải tính cách trực tiếp tham gia vào tổ chức Thường vụ Đảng ủy công an trung ương nhằm ‘chỉ đạo hồ sơ’ và ‘làm án’, bất chấp không ít dư luận bất lợi cho ông về hành động quá nhiệt tình ấy.

Tuy nhiên không giống lắm với cương vị Bí thư Quân ủy trung ương và mối quan hệ chỉ đạo có vẻ gần gũi của Tổng bí thư Trọng đối với Tổng cục 2 (Tổng cục Tình báo quân đội), ông Trọng vẫn khá trầy trật trong quá trình tiếp cận Bộ Công an, nhất là làm sao thay đổi ‘thói quen’ làm việc của những quan chức công an được thủ tướng đời trước là Nguyễn Tấn Dũng bổ nhiệm, mà cách nào đó có thể được xem là ‘người của Anh Ba’.

Ngay cả việc ‘xử ‘ Đinh La Thăng - một quan chức cộm cán và được cho là đã cười khẩy đầy nhạo báng trước những giọt nước mắt của Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị trung ương 6 tháng Chín năm 2012 do không thể kỷ luật được ‘đồng chí X’ - cũng không phải dễ dàng. Vào tháng Năm năm 207, ông Trọng đã chỉ có thể đẩy được ông Thăng khỏi Bộ Chính trị và tước cái ghế Bí thư thành ủy TP.HCM, nhưng không thể bắt Thăng, dù khi đó đã có những dấu hiệu có vẻ muốn bắt quan chức ‘thân Nguyễn Tấn Dũng’ này.

Chỉ đến tháng Mười Hai năm 2017, như một phép màu hoặc đã hội tụ đủ ‘thiên thời, địa lợi, nhân hòa’, Nguyễn Phú Trọng mới xuống tay ‘trảm’ được Đinh La Thăng. Sau thắng lợi trở thành ủy viên thường vụ đảng ủy công an trung ương, đây là bước tiến thứ hai vừa thành công vừa có phần liều lĩnh của ông Trọng.

Cùng vào khoảng thời gian gần cuối năm 2017, Tổng bí thư Trọng đã rốt ráo chuẩn bị cho một chiến dịch còn lớn hơn hẳn vụ Đinh La Thăng : tái cơ cấu ngành công an nói chung và Bộ Công an nói riêng, trong đó đặc biệt dự kiến bỏ hẳn 6 tổng cục và một lô tướng, trong đó không ít tướng được phong vào thời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Đến tháng Ba năm 2018, ông Trọng cùng lúc giành được hai thắng lợi lớn : bắt được Vũ ‘Nhôm’ để sau đó bắt luôn tướng Phan Hữu Tuấn - Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Bộ Công an vụ ‘làm lộ tài liệu bí mật nhà nước’, và một cách chính thức đã ‘thay máu’ tổng cục này ; bắt hai tướng Phan Văn Vĩnh và Nguyễn Thanh Hóa vụ ‘công an bảo kê đánh bạc công nghệ cao’. Cùng lúc, Bộ Chính trị chính thức tung ra nghị quyết tái cơ cấu ngành công an, trong đó xóa hẳn cấp tổng cục của Bộ Công an.

Đến đầu tháng Tám năm 2018, nhiều người ngạc nhiên khi thấy Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng với hai tướng quân đội dự hội nghị triển khai nghị quyết xóa cấp tổng cục tại Bộ Công an.

Trong khi đó, quan chức Trần Đại Quang - Chủ tịch nước - lặng lẽ hạ bút ký quyết định giáng quân hàm từ trung tướng xuống đại tá dành cho người dính líu trực tiếp vụ Vũ ‘Nhôm’ và vừa mất chức thứ trưởng công an là Bùi Văn Thành.

Chỉ vài ngày sau đó, xảy ra sự kiện mà chúng ta đã đề cập ở trên : hai sủng thần của Tổng bí thư Trọng lần lượt được bổ nhiệm làm thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra và Cơ quan An ninh điều tra của Bộ Công an. Đây là thắng lợi thứ tư của Tổng bí thư Trọng trong quy trình ‘tiếp quản’ ngành công an tính từ tháng Mười năm 2016.

‘Bão sắp vào Biển Đông’

Khỏi phải nói, với việc chiếm lĩnh được hai cứ điểm lợi hại trên, ông Trọng đã nắm gọn trong tay hai thanh kiếm sắc bén và cả sắc máu, để nếu cần, hoặc luôn luôn cần trong tình thế nước sôi lửa bỏng hiện thời, thì tiến hành ‘cách mạng chuyên chính vô sản’.

Cũng khỏi phải nói, việc chiếm lĩnh hai cứ điểm trên cùng hỏa lực tiềm tàng còn ẩn giấu trong hai cứ điểm này sẽ tác động đến phần lớn mặt trận chính trị Việt Nam. Vào năm ngoái và đầu năm nay, khi chưa ‘nắm’ được Bộ Công an mà ‘đốt lò’ còn làm hoảng loạn giới quan chức tham nhũng đến thế, thì sắp tới tình cảnh than khóc sẽ dậy trời đến thế nào !

Một lần nữa sau một cơn suy trầm, Tổng bí thư Trọng lại vươn lên thế thượng phong trước các đồng chí của ông. Có được hai cục công an ‘bắt, bắt nữa, bắt mãi’, ông Trọng sẽ tha hồ đánh đông dẹp bắc trong nội bộ đảng.

Song trùng với quy luật tự nhiên về tần suất xuất hiện bão và lốc xoáy từ Philippines tràn vào Biển Đông và các vùng duyên hải Việt Nam thường vào các nửa cuối năm, một cơn bão chính trị mới rất có thể đang quần tụ ở Việt Nam, với tâm bão ngay tại Hà Nội, trong thời gian nửa cuối năm 2018.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 13/08/2018

Cái cách ‘cảnh cáo Trương Minh Tuấn’ - mà vai trò ‘tổng đạo diễn’ hiển nhiên thuộc về Tổng bí thư Trọng - có khiến người ta dễ hình dung hơn về một chủ ý, hay sâu xa hơn nữa là một thâm ý của ông Trọng trong sách lược phân biệt đối xử giữa ‘củi nhà’ và ‘củi rừng’ cùng tương lai chiến dịch ‘chống tham nhũng’ của ‘Bậc nhân kiệt thế thiên hành đạo’ ?

Vụ Mobifone mua cổ phần AVG tưởng như chìm xuồng, nay được hâm nóng trở lại.

 ‘Ăn thì cá nhân, hậu quả tập thể’

Sau một thời gian dài tưởng như bị chìm xuồng, vào tháng Bảy năm 2018, vụ ‘MobiFone mua AVG’ cùng trách nhiệm của hai ‘con chuột’ Nguyễn Bắc Son - cựu Bộ trưởng thông tin và truyền thông và Trương Minh Tuấn - Bộ trưởng thông tin và truyền thông đã được hâm nóng lại trước sứ ép của dư luận xã hội và có cả sức ép từ ngay trong nội bộ đảng.

Ngày 13/7/2018, Bộ Chính trị của Nguyễn Phú Trọng đã ‘kiến tạo’ một hình thức kỷ luật mới đối với Nguyễn Bắc Son - cựu Bộ trưởng thông tin và truyền thông : ‘kỷ luật nghiêm minh’. Còn Trương Minh Tuấn - bộ trưởng thông tin và truyền thông đương nhiệm bị cho thôi giữ chức, mà thực chất là bị cách chức bí thư Ban cán sự đảng Bộ Thông tin truyền thông nhiệm kỳ 2016 - 2021.

Trước đó vài ngày, Ban bí thư đảng cầm quyền ở Việt Nam đã chỉ “thi hành kỷ luật Ban cán sự Đảng Bộ Thông tin truyền thông nhiệm kỳ 2011 - 2016 bằng hình thức cảnh cáo”.

“Kỷ luật Ban cán sự Đảng’ vào tháng Bảy năm 2018 là một khái niệm lập lờ không kém thua việc Uỷ ban Kiểm tra trung ương ‘đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, thi hành kỷ luật’ trước đó một tháng đối với Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn vào thời ‘ăn đậm ăn dày’ vụ MobiFone mua AVG.

Tính chất lập lờ của hình thức kỷ luật trên đối với vụ ‘MobiFone mua AVG’ là không khác gì một đúc rút chính trị đương đại ở Việt Nam : ‘Khi ăn thì cá nhân, còn hậu quả đổ cho tập thể’.

Cái cách kỷ luật trên có vẻ giống như một kiểu ‘đánh bùn sang ao’ để cứu vớt Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn khỏi phải theo chân cựu ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng vào ‘lò’.

Kết quả kỷ luật trên cũng xác nghiệm mối lo ngại của dư luận ngay trước đó về việc Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn đã ‘chạy án’ và thoát tội là có cơ sở.

‘Chạy án’ thắng lợi ?

Những đồn đoán ngay sau khi Uỷ ban Kiểm tra trung ương ‘đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, thi hành kỷ luật’ đối với Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn vào tháng Sáu năm 2018 là rất có thể sẽ xảy ra kịch bản Son sẽ bị ‘cách tất cả các chức vụ thời trước’, còn Tuấn sẽ bị cảnh cáo đảng nhưng vẫn được cho ngồi tiếp cái ghế bộ trưởng Bộ thông tin và truyền thông, tức vẫn ‘nắm đầu’ hơn 800 tờ báo nhà nước để vẫn tiếp tục kiên định ‘chống tự diễn biến, tự chuyển hóa’ và ‘làm trong sạch đội ngũ báo chí’.

Trương Minh Tuấn là nhân vật được một số dư luận xem là ‘sát thủ báo chí’, nắm giữ quyền sinh quyền sát đối với gần hết khối báo chí nhà nước, cũng là người đặc biệt tỏ ra ‘cực đỏ’ và ‘kiên định chủ nghĩa xã hội’ từ năm 2016 khi chính thức nhậm chức bộ trưởng Bộ thông tin và truyền thông.

Trương Minh Tuấn cũng được xem là ‘phe ta’, tức người của phe Tổng bí thư Trọng, trái ngược với ‘phe củi Nguyễn Tấn Dũng’.

Không chỉ cần thiết cho Nguyễn Phú Trọng trong chủ trương kiên định ‘chống tự diễn biến, tự chuyển hóa’, Trương Minh Tuấn còn có thể trở thành nhân vật khó có thể thay thế vào lúc này khi luật An ninh mạng đã được một quốc hội ‘nghị gật’ cắm đầu bấm nút thông qua và một tổng bí thư muốn ‘vận dụng’ luật này để ‘bảo vệ chế độ’ và áp chế mọi tiếng nói khác biệt chính kiến. Trương Minh Tuấn chính là công cụ đắc lực để một đảng toàn trị và độc đoán được bảo vệ và kéo dài hơi thở phập phù ngày nào hay ngày nấy.

Nhưng Trương Minh Tuấn cũng bị nghi ngờ rất lớn về ‘âm mưu chia chác’ bởi nhân vật này đã trực tiếp ký phê duyệt hợp đồng ‘Mobifone mua AVG’ khi còn là cấp phó cho Nguyễn Bắc Son, để Lê Nam Trà của Công ty Mobifone ký hợp đồng mua Công ty AVG.

Vào thời gian khoảng vài tuần trước ngày 23/4/2018 là thời điểm bàn giao hồ sơ vụ ‘Mobifone mua AVG’ giữa Thanh tra chính phủ và C46, Bộ trưởng Thông tin-Truyền thông Trương Minh Tuấn đã ‘đạo diễn’ để AVG trả lại tiền cho Mobifone như một cách ‘khắc phục hậu quả’ - nhưng lại bị dư luận xem là một cách chạy án quá lộ liễu và trắng trợn.

Khi đó, đã phát ra nhiều đồn đoán rằng viên bộ trưởng đậm chất cộng sản này đã tự nguyện hoàn trả một căn hộ triệu đô - vốn được Phạm Nhật Vũ là em trai của Phạm Nhật Vượng Tập đoàn Vingroup tặng - như một cách ‘khắc phục hậu quả’.

Vì sao ‘bổ sung vụ AVG vào diện theo dõi, chỉ đạo của Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng’ ?

Đến lúc này, người ta có thể hiểu ra một thâm ý của ông Trọng khi phát ra chỉ đạo ‘Bổ sung vụ AVG vào diện theo dõi, chỉ đạo của Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng’ vào cuối tháng Tư năm 2018.

Nguyễn Phú Trọng lại chính là trưởng ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng. Theo nguyên tắc bất thành văn trong đảng cầm quyền, những vụ án tham nhũng đã bị trực tiếp tổng bí thư xem xét chỉ đạo thì đương nhiên bị xếp vào loại trọng án.

Tuy nhiên, nguyên tắc trên cũng có thể bị đảo lộn theo cách nếu vụ AVG không được xếp vào diện ‘theo dõi, chỉ đạo của Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng’, cơ quan điều tra của Bộ Công an không cần phải ‘xin ý kiến Bộ Chính trị và Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng’, tức không cần phải xin ý kiến của Tổng bí thư Trọng trong việc quyết định có khởi tố hay không vụ AVG, và nếu có thì sẽ khởi tố và bắt giam những quan chức nào, còn những quan chức nào sẽ được cho ‘chìm xuồng’. Trong trường hợp Bộ Công an muốn thi hành lệnh bắt đối với Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn để công cuộc ‘chống tham nhũng’ của Nguyễn Phú Trọng được xem là ‘công bằng’ mà không phải chỉ ‘chống tham nhũng một bên’ hay ‘chống tham nhũng thời kỳ trước’, ông Trọng sẽ khó lòng can thiệp vào việc cứu vớt ‘chuột nhà’ nếu không yêu cầu Bộ Công an phải xin ý kiến Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng trước khi hành sự.