Thông Luận

Khi ông Nguyễn Phú Trọng nằm xuống, nhiều nhà phân tích, bình luận chính trị trong ngoài nước đều cho rằng ông Trọng có lẽ là người cộng sản cuối cùng, hiểu theo cái nghĩa vẫn còn tin vào chủ nghĩa Mác Lênin, vào con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Kỷ nguyên của ông Nguyễn Phú Trọng đã kết thúc, nhưng liệu cái mới, sự thay đổi có đến với đất nước, dân tộc Việt Nam ?

Ngày 3/8/2024 ông Tô Lâm được bầu Tổng bí thư, Chủ tịch nước - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Kế nhiệm ông Nguyễn Phú Trọng là ông Tô Lâm, một con người với hồ sơ nhân quyền tệ hại, chuyên đàn áp dân oan, những người bất đồng chính kiến, mà một trong những tội ác lớn nhất là vụ án Đồng Tâm, và những vụ tai tiếng bắt cóc người ở nước khác, ăn thịt bò dát vàng v.v… Mặc dù vậy, trong tình cảnh tuyệt vọng, khát khao thay đổi và không biết bám vào đâu, khi ông Tô Lâm tạm thời cùng lúc giữ cả hai vị trí Chủ tịch nước, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, nhiều người cũng đã hy vọng ông ta sẽ giữ được luôn cả hai ghế từ đó có thể tập trung quyền lực hơn và có thể tiến hành cải cách các thứ (?!) Nhưng rồi vào ngày 21/10 vừa qua, ông Lương Cường, đại tướng, thường trực Ban Bí thư, đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bầu làm chủ tịch nước tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV. Trước đó, vào buổi chiều cùng ngày, Quốc hội đã miễn nhiệm chức danh Chủ tịch nước đối với ông Tô Lâm.

Như vậy, chỉ trong nhiệm kỳ 2021-2026 người dân Việt Nam đã chứng kiến bốn lần tuyên thệ chủ tịch nước của các ông : Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng, Tô Lâm và Lương Cường. Trong đó, ông Tô Lâm chỉ giữ chức Chủ tịch nước vỏn vẹn 5 tháng, ngắn nhất trong lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam.

Về điều này, người viết đã dự đoán từ trước là ông Tô Lâm sẽ không giữ được ghế Chủ tịch nước, vì mấy lý do sau : Thứ nhất, con đường đi lên chức Tổng bí thư của Tô Lâm không phải do cái gọi là "dân chủ trong đảng", tức do sự đồng thuận (100%) của các đảng viên như thường lệ, mà do đấu đá, tiêu diệt mọi nhân vật có tiềm năng khác, từ đó gây ra nhiều oán thù. Cho nên trong Đảng cộng sản Việt Nam chắc chắn sẽ có những thành phần không muốn Tô Lâm giữ được cả hai chức sẽ có quá nhiều quyền lực. Thứ hai, Tô Lâm lại chưa có đủ uy tín để thuyết phục tất cả đi theo mô hình "nhất thể hóa" kiểu Trung Quốc. Và thứ ba, nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay chỉ có bề mặt là "ổn định" còn bên trong thì cực kỳ khủng hoảng, như chúng ta có thể thấy với bao nhiêu diễn biến long trời lở đất trong đội ngũ lãnh đạo đảng và nhà nước, người thì vào tù người thì về vườn "làm người tử tế", người thoắt cái nhảy vào vị trí nọ vị trí kia dù lắm khi không đáp ứng đủ điều kiện, theo chính điều lệ của đảng.

Rốt cuộc sau những cuộc dàn xếp, đấu đá phía sau hậu trường, Tô Lâm đành phải nhường lại ghế Chủ tịch nước cho một nhân vật bên Quân đội, như vậy cả hai phe Công an, Quân đội (là hai thế lực mạnh nhất hiện nay) tạm cân bằng, tạm chung sống hòa bình.

Tô Lâm cần thời gian để thâu tóm quyền lực, và nếu muốn giành cả hai ghế thì phải là nhiệm kỳ sau. Cũng như Tổng Trọng hồi nhiệm kỳ đầu đâu có đánh gục được Nguyễn Tấn Dũng--tức đồng chí X, phải mất mấy năm sau.

Trong thời gian ngắn ngủi từ khi nhậm chức Chủ tịch nước rồi Tổng bí thư, ông Tô Lâm cũng đã kịp đi công du nước này nước kia, và dù ở trong hay ngoài nước, ông ta đều có những lời tuyên bố có cánh kiểu như Việt Nam đã sẵn sàng cho một "kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc Việt Nam", rồi thì "đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng cộng sản Việt Nam’ là một ‘yêu cầu cấp thiết’ trong ‘giai đoạn cách mạng mới’…Khiến bao nhiêu người phải suy ngẫm ý ông Tô Lâm muốn nói gì, kỷ nguyên mới là kỷ nguyên gì. Về điều này Tiến sĩ khoa học Nguyễn Quang A đã có câu trả lời ngắn gọn qua một số bài viết mới đây như bài "Kỷ nguyên mới phải là kỷ nguyên dân chủ cho Dân tộc Việt Nam vươn mình", Ông khẳng định "Chúng tôi cho rằng nó phải là kỷ nguyên dân chủ cho Việt Nam, thì mới có ý nghĩa vì nếu không sẽ rất có khả năng chỉ là một mỹ từ, một sáo ngữ". Khi nói chuyện tại đại học Columbia trong chuyến đi Mỹ tháng 9 vừa qua, ông Tô Lâm cũng tuyên bố "con đường phát triển của Việt Nam không thể tách rời xu thế chung của thế giới và nền văn minh nhân loại". Nhưng không hiểu khi nói thế ông Tô Lâm có thật hiểu, xu thế chung của thế giới là gì ? Đó là xu hướng dân chủ hóa. Và một nền văn minh nhân loại là phải tôn trọng tự do, nhân phẩm của con người.

Mới đây nhất phát biểu tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV ngày 21/10, ông Tô Lâm lại nói "trong 3 điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nhân lực thì thể chế là "điểm nghẽn" của "điểm nghẽn". Nhiều người đã vội mừng tưởng như nói đến mô hình thể chế chính trị. Nhà thơ, dịch giả Hoàng Hưng nhận định một cách tỉnh táo :

…"Tôi đã bàn về nội hàm chữ THỂ CHẾ trong 1 bài viết về CHUYỆN CHỮ NGHĨA nhân đọc bản Tuyên bố chung Việt-Pháp mới đây (hai bên tôn trọng "Thể chế Chính trị" của nhau). Lẽ ra phải nói cho đúng là CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ của nhau chứ !

Bản tiếng Pháp là : SYSTEME POLITIQUE (tương ứng với tiếng Anh : POLITICAL SYSTEM) tức là HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ, thật dễ hiểu, chứ không dùng chữ INSTITUTIONS POLIQUES theo nội hàm tương đương của chữ THỂ CHẾ (Ensemble des formes ou des structures politiques : tổng thể các hình thức hay cấu trúc chính trị).
Xin lưu ý : Chữ THỂ CHẾ mới được (ai nghĩ ra ???) và dùng khoảng chục năm nay, mỗi khi nói đến CẢI CÁCH !

Dân ngu như tui hiểu nôm na ý Tổng - Chủ thế này :

CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ của ta là CỘNG HOÀ XÃ NGHĨA, tức : Đảng cộng sản là Đảng duy nhất, lãnh đạo tuyệt đối & toàn diện, theo chủ nghĩa Mác Lê, tư tưởng HCM, kinh tế thị trường định hướng xã nghĩa lấy kinh tế nhà nước là chủ đạo… Nó KHÔNG NGHẼN ! ! !

Mà chỉ NGHẼN VỀ THỂ CHẾ ! Tức là CÁCH TỔ CHỨC, VẬN HÀNH CẢ HỆ THỐNG BỊ ÁCH TẮC thôi !

Nhưng muốn dùng chữ thế nào thì dùng, thực tế là XÃ HỘI BỊ NGHẼN, SẮP NGHẸT THỞ !

Rất mong chờ các vị nắm vận mệnh con dân GỠ NGHẼN !"

Nếu đọc kỹ bài nói chuyện của ông Tô Lâm trước Quốc hội thì rõ ràng Tô Lâm tất nhiên không nói đến mô hình thể chế chính trị, mà chỉ nói đến sửa đổi, cải cách về mặt lập pháp, hoàn thiện cung cách làm việc của Quốc hội vì "trong tổ chức và hoạt động của Quốc hội vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục".

Với những ai hy vọng vào Tô Lâm sẽ có những cải cách, chuyển đổi theo hướng dân chủ hóa để đất nước, dân tộc Việt Nam có sự phát triển tốt đẹp hơn (như đã từng hy vọng vào Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Phú Trọng), thì phải thấy rằng ông Tô Lâm không có đủ tầm, tâm, trí, dũng để làm chuyện thay đổi đó. Tô Lâm không phải là một nhà tư tưởng, một nhà giáo dục, một nhà kỹ trị, Tô Lâm chỉ là một ông công an cả đời chuyên bắt bớ, đàn áp, thậm chí cũng chẳng có… lý tưởng dù là lý tưởng dở hơi tin vào chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa Mác Lê như ông Nguyễn Phú Trọng cả đời đắm đuối vào mớ lý luận, lý thuyết giáo điều đã bị thế giới vứt vào sọt rác. Tô Lâm thực tế, thực dụng theo đúng chủ nghĩa "hưởng thụ bò dát vàng". Mà không chỉ một mình ông Tô Lâm, cả dàn "tứ trụ" hiện nay cũng vậy. Hãy thử nhìn qua lý lịch của họ :

Ông Tô Lâm, Tổng bí thư, người miền Bắc (Hưng Yên), hàm Đại tướng, xuất thân từ bên Công an, từng là Bộ trưởng Bộ Công an, từng nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực an ninh, tình báo.

Ông Lương Cường, Tân Chủ tịch nước, người miền Bắc (Phú Thọ), hàm Đại tướng, xuất thân từ bên Quân đội. Ông từng làm Chính ủy Quân đoàn 2 và Chính ủy Quân khu 3, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, rồi Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Có nghĩa là cả đời binh nghiệp của ông chủ yếu tập trung vào công tác chính trị, công tác đảng trong quân đội.

Ông Phạm Minh Chính, người miền Trung (Thanh Hóa), hàm Trung tướng, xuất thân từ bên công an, từng làm Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Bộ Công an, Tổng cục trưởng Tổng cục Hậu cần – Kỹ thuật, Bộ Công an, Thứ trưởng Bộ Công an Việt Nam v.v…

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, người miền Nam (Hậu Giang), từng là Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ, Bí thư thành ủy Cần Thơ, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trước khi chuyển sang công tác tại Quốc hội.

Có nghĩa là trong 4 vị trí lãnh đạo cao nhất thì toàn là dân công an, quân đội, hoặc làm công tác đảng. Trừ Phạm Minh Chính từng là lưu học sinh tại Romania, trong thời kỳ quốc gia này còn là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Romania, 3 người còn lại chỉ học trong nước. Cả 4 đều làng nhàng, không có gì xuất sắc, nổi bật về tài năng. Và họ vẫn thuộc về lớp người cũ, không phải là những gương mặt lãnh đạo của thời đại mới, văn minh, hiện đại, am tường công nghệ cao, kỹ thuật số, thông thạo dăm ba ngoại ngữ.

Không chỉ riêng Tô Lâm, mà cả dàn lãnh đạo này nếu có muốn thay đổi cũng chưa làm được, vì không có đủ tài, tầm, trí, dũng. Họ cũng không yêu nước đủ để khao khát muốn xây dựng Việt Nam trở thành một cường quốc trung bình trong khu vực và trên thế giới như Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore đã làm được, họ cũng không yêu dân, không yêu đảng, họ chỉ yêu tiền và quyền lực. Và khi có quyền lực thì họ chỉ chăm chăm bảo vệ đảng, bảo vệ chế độ, nhìn vào toàn bộ lý lịch, quá trình công tác của họ thì đủ hiểu. Mọi lời lẽ họ nói khi đi ra trước quốc tế, trước Hoa Kỳ và các nước dân chủ phương Tây, chỉ là để làm an lòng quốc tế, chỉ là uốn éo sáo ngữ, cũng như khi nói trước dân chúng thì mỵ dân, còn trong đường lối chính sách của họ thì đối nội, vẫn là độc đảng toàn trị, đối ngoại đung đưa giữa các nước nhưng cái rễ thì bám chặt lấy Trung Quốc (tất cả họ trước hoặc sau khi nhậm chức đều phải sang "chầu" Bắc Kinh, như Tô Lâm trước khi đi Mỹ thì phải đi Trung Quốc, hay Lương Cường lẳng lặng đi qua Bắc Kinh gặp Tập Cận Bình 2 tuần trước khi được bầu làm Chủ tịch nước chẳng hạn).

Với thế hệ lãnh đạo hiện nay và ít nhất là 5, 7 năm nữa, càng tập trung quyền lực thì chỉ tạo ra một nhà độc tài hơn chứ không phải tạo nên một nhà cải cách.

Thật đáng tiếc khi nhìn thấy nửa thế kỷ trôi qua kể từ khi cuộc chiến tranh Việt Nam kết thúc, nhưng các vị trí lãnh đạo cao nhất vẫn cứ chia nhau giữa tuyên giáo, công an và quân đội, và tất nhiên đều là đảng viên Đảng cộng sản, không có được những nhân vật tuy cũng trong đảng nhưng là những nhà kỹ trị giỏi về kinh tế, quản trị điều hành đất nước hoặc giỏi về ngoại giao, am hiểu thế giới, nói gì đến cơ hội cho những tài năng ngoài đảng, mặc dù Việt Nam là một quốc gia dân số xấp xỉ 100 triệu người !

Những ngày này trong lúc ở Mỹ người dân nô nức đi bầu, chọn người sẽ làm Tổng thống, thì ở Việt Nam người dân vẫn tiếp tục bị tước đi mọi quyền lợi tối thiểu, vẫn chỉ là những khán giả bất đắc dĩ đứng nhìn Đảng cộng sản đóng cửa bầu chọn nhau, rồi lại đóng cửa phế truất nhau. Không ngạc nhiên khi nhiều người Việt lại quan tâm bàn bạc tranh luận chuyện bầu cử ở tuốt bên Mỹ trong khi chuyện nước mình thì không quan tâm, bởi vì có quan tâm thì cũng làm được gì ? Nhưng chính đó là điều mà Đảng cộng sản muốn, nghĩa là người dân đừng quan tâm gì đến chuyện quốc gia, vận mệnh đất nước chỉ do một nhúm người quyết định, như suốt tám thập kỷ qua ở miền Bắc và gần nửa thế kỷ nay trên toàn cõi Việt Nam.

Song Chi

Nguồn : RFA, 24/10/2024

1. Nguyễn Quang A : Kỷ nguyên mới phải là kỷ nguyên dân chủ cho Dân tộc Việt Nam vươn mình, DĐTK

2. Toàn văn phát biểu chính sách của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Đại học Columbia : 'Con đường của Việt Nam, quan hệ với Hoa Kỳ và tầm nhìn cho kỷ nguyên mới', Tin Tức TTXVN

3. Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm : Thể chế là "điểm nghẽn" của "điểm nghẽn", Báo SGGP

4. LẠI CHUYỆN CHỮ NGHĨA : "THỂ CHẾ LÀ ĐIỂM NGHẼN CỦA ĐIỂM NGHẼN" !

Cung đình cộng sản đang ngày càng biến thành một môi trường hoang dã khốc liệt.

Tứ trụ bỏ phiếu tại Quốc hội - Ảnh minh họa 

Chưa có nhiệm kỳ nào mà số ủy viên Bộ Chính trị rụng nhiều như hiện nay – 7 người bị loại và 1 người chết. Cũng chưa có nhiệm kỳ nào mà "Tứ trụ" bị "nhào đầu" nhiều như nhiệm kỳ này. Ghế Tổng bí thư có 2 người thay nhau ngồi ; ghế Chủ tịch nước có đến 4 người thay nhau ; ghế Chủ tịch Quốc hội cũng đã đổi chủ ; chỉ còn duy nhất ghế Thủ tướng là vẫn vững vàng.

Tuy từ nay đến Đại hội 14 chỉ còn hơn 1 năm, nhưng không có gì đảm bảo, ghế Thủ tướng sẽ không đổi chủ. Đặc biệt, vụ án AIC vẫn đang bị Tô Lâm xoay vần, cho đến khi nào moi ra được kẻ chủ mưu trên chính trường.

Cung đình cộng sản thời nào cũng thế, mặt ngoài họ mị dân rằng, những việc họ làm chỉ vì đủ thứ mục tiêu cao cả. Tuy nhiên, bên trong, phần khuất mà người dân không nhìn thấy, họ đánh nhau không khác gì một tổ chức Mafia thực sự. Nơi đây, không có bất kỳ luật lệ nào được tôn trọng, chỉ mạnh thắng yếu thua theo luật của những loài thú trong thiên nhiên hoang dã.

Nhiệm kỳ 2021 – 2026 có 2 nhân vật chết một cách bí ẩn, là ông Lê Văn Thành – cố Phó Thủ tướng ; và ông Nguyễn Chí Vịnh – tướng quân đội về hưu. Ông Thành bị cho là chết do cuộc đấu võ đài, ông Vịnh chết vì bị cho là "biết quá nhiều", nên ông cần câm họng vĩnh viễn.

Xa hơn, những cái chết "bí ẩn" của ông Phạm Quý Ngọ, ông Nguyễn Bá Thanh, ông Trần Đại Quang, cũng để lại những nghi vấn lớn trong dư luận.

Đáng chú ý, khi các võ sĩ trên võ đài chính trị bị rơi khỏi võ đài càng nhiều, thì những cái chết bí ẩn của họ cũng ngày một nhiều hơn. Chính vì thế, dư luận mới không tin rằng, những cái chết kia thật sự là do bệnh tự nhiên. Dư luận tin rằng, đấy là cách hạ đo ván đối thủ, vừa nhanh, vừa an toàn.

Võ đài chính trị thời Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Tấn Dũng, không phải là sân chơi chính của những ông tướng công an và quân đội. Lúc đó, các ông tướng chỉ là công cụ, trợ giúp cho các phe choảng nhau.

Tuy nhiên, lúc này, trong "Tứ trụ" có 4 ghế, thì hết 3 ghế là do các tướng quân đội và công an nắm giữ. Cho nên, có thể thấy, từ nay, võ đài sẽ là những cuộc đấu giữa các võ tướng. Mà một khi võ tướng ra tay, thì sát khí rất mạnh.

Cung đình vốn luôn đấu nhau mọi lúc mọi nơi. Ngày nay, họ không chỉ đánh nhau chí tử trong bóng tối, mà còn đánh ngay ngoài sáng. Họ cũng không cần phải ý tứ về luật lệ như trước nữa.

Tô Lâm đưa Lương Tam Quang vào Bộ Chính trị mà không màng đến quy định, phải là Ủy viên Trung ương trọn 1 nhiệm kỳ trở lên. Lương Cường cũng nhảy ngay lên ghế Chủ tịch nước, mà chẳng cần quy định phải là Ủy viên Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên.

Trước đây, ông Trọng ở ngôi cao, tự xé luật để ban thưởng cho chính mình. Bây giờ, trò xé luật này đã trở thành đại dịch, lan nhanh trong Bộ Chính trị. Ai xé được thì xé, miễn sao có đủ khả năng để xé. Vì thế, cung đình cộng sản trong thời gian tới, hứa hẹn như một đám hỗn loạn không luật lệ.

Nhiệm kỳ này đã có 2 cái chết đầy nghi vấn, có thể, đấy chưa phải là con số cuối cùng. Hiện nay, nguồn tin nội bộ cho biết, bệnh thận của ông Phan Văn Giang gần như không còn khả năng cứu chữa. Ông Giang có thể không kham nổi chức Bộ trưởng đến hết nhiệm kỳ.

Phan Văn Giang từng là một ông tướng có sức chiến đấu cực tốt, hạ đo ván Lương Cường cách đây 4 năm, nhưng có vẻ, ông đã "dính chưởng". Điều đó cho thấy, chính trường đã trở thành chiến trường thực sự, rất khốc liệt. Kẻ chiến thắng hôm nay, rất có thể sẽ trở thành nạn nhân của ai đó vào ngày mai.

Hoàng Phúc

Nguồn : Thoibao.de, 30/10/2024

Tại sao Việt Nam lại duy trì bộ máy lãnh đạo với tướng lĩnh chiếm đa số, dù đang trong thời bình ?

Sau khi ông Lương Cường trở thành Chủ tịch nước, nền chính trị Việt Nam ngay lập tức quay lại mô hình "Tứ trụ" truyền thống, đồng thời cơ chế "Tam trụ" mà Tổng Bí thư Tô Lâm muốn duy trì để nắm giữ 2 cương vị cùng lúc cũng chấm dứt.

4 vị trí quyền lực nhất hiện nay bao gồm : Tổng bí thư Tô Lâm ; Chủ tịch nước Lương Cường ; Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ngoài ông Mẫn là giới chức lãnh đạo xuất thân từ cán bộ Đoàn Thanh niên, 3 nhân vật còn lại đều có xuất thân từ lực lượng vũ trang.

Cụ thể ông Tô Lâm từng là Đại tướng, cựu Bộ trưởng Bộ Công an ; Ông Phạm Minh Chính là nguyên Trung tướng tình báo thuộc Tổng cục V – Bộ Công an ; và Đại tướng Lương Cường giữ chức vụ Tổng Cục trưởng Tổng Cục Chính trị Quân đội. Đây đã trở thành một xu thế chung trong cơ cấu bộ máy lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam hiện nay.

Tương tự, Bộ Chính trị của Đảng cộng sản Việt Nam hiện nay, cũng đang có tới 9/15 ủy viên Bộ Chính trị, chiếm tỷ lệ 60% có xuất thân từ các tướng lĩnh công an hay quân đội. Những nhân vật này đều nắm quyền lực rất lớn, và áp đảo 6 ủy viên Bộ Chính trị xuất thân từ giới chức dân sự.

Tại thời điểm hiện nay, với cơ cấu Bộ Chính trị có 15 ủy viên, trong đó, những người có gốc gác từ công an gồm 6 người. Trong khi đó, phe quân đội chỉ có 3 ủy viên.

Điều vừa kể cho thấy, những lãnh đạo xuất thân từ công an đang nắm các vị trí quan trọng, và số lượng áp đảo hơn so với những nhân sự lãnh đạo xuất phát từ quân đội. Theo giới quan sát, chưa bao giờ Bộ Chính trị của Đảng bị "vũ trang hóa" như hiện nay.

Trên thực tế, giữa quân đội và công an luôn luôn tồn tại sự cạnh tranh về mặt quyền lực. Vì lý do giữa quân đội và công an có những nhiệm vụ, chức năng chồng chéo, và đặc biệt có sự cạnh tranh quyết liệt về sức ảnh hưởng của mỗi bên trong Đảng.

Trong 15 năm trở lại đây, dưới sự dẫn dắt của cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, bằng chủ trương dựa hẳn vào Bộ Công an để phục vụ cho công cuộc "đốt lò" với mục đích chống tham nhũng. Đó là lý do, trong bộ máy của Bộ Chính trị đã lần lượt xuất hiện rất nhiều các lãnh đạo trong ngành công an, từ đó dẫn đến tình trạng mất cân bằng với số lượng nhân sự quân đội.

Cụ thể trong Khóa 13, phe công an giữ đến 6 ghế ủy viên, còn quân đội chỉ có 3 ủy viên. Trong lúc, số lượng ủy viên trung ương của phe quân đội là 23, chiếm tỷ lệ cao so với phe công an chỉ có 6 ủy viên.

Đây là một trong những lý do dẫn đến sự mâu thuẫn lớn trong việc tranh chấp quyền lực giữa 2 phe trong thời gian gần đây. Do đó, nội bộ Đảng Cộng sản đã và đang nỗ lực cân bằng quyền lực giữa 2 phe công an và quân đội, để chấm dứt xung đột kéo dài.

Hiện nay, sự tranh chấp quyền lực giữa phe của ông Tô Lâm, với phần còn lại trong Đảng, mà phe quân đội làm trung tâm, đang nỗ lực chống lại ông Tô Lâm, ngày lại càng trở nên trầm trọng.

Mới nhất, việc bố trí cho Đại tướng Lương Cường, Thường trực Ban Bí thư thay thế cho ông Tô Lâm trên cương vị Chủ tịch nước cũng không ngoài ý đồ đó. Tổng bí thư Tô Lâm cũng ý thức được điều này, nên đã rút lui khỏi chiếc ghế "nóng" này.

Việc thiếu vắng các khuôn mặt chính khách dân sự, có khả năng kỹ trị trong bộ máy lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế của đất nước về lâu dài. Công luận đặt ra câu hỏi, tại sao Việt Nam là một quốc gia đang trong thời bình, lại sử dụng một bộ máy lãnh đạo toàn các tướng lĩnh như vậy ?

Trà My

Nguồn : Thoibao.de, 26/10/2024

Ông Tô Lâm, Tổng bí thư kiêm Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (cho đến ngày 21/10/2024, ông Lương Cường được Quốc hội Việt Nam bầu vào vị trí Chủ tịch nước thay ông Tô Lâm) vừa dõng dạc tuyên bố : Đảng ta không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của nhân dân. Nhân dân là trung tâm, chủ thể trong mọi chủ trương, đường lối của đảng, mọi sự phấn đấu của đảng, nhà nước, cả hệ thống chính trị chỉ có ý nghĩa khi người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc [1].

Tổng bí thư Tô Lâm ký Biên bản bàn giao công tác Chủ tịch nước cho ông Lương Cường ngày 21/10/2024

Vào lúc này, với hiện trạng kinh tế - xã hội như đã biết và đang thấy, đa số người Việt có thể tự trả lời vế sau: Cuộc sống của họ có ấm no và hạnh phúc ? Còn vế đầu thì không cần ngoái lại phía sau hay nhóng về phía trước, chỉ cần nhìn vào những sự kiện mới nhất, tự nhiên sẽ nhận ra đối tương nào mới là "chủ thể trong mọi chủ trương, đường lối và sự phấn đấu của đảng" ?

***

Trung tuần tháng này, Thanh tra của chính phủ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam công bố kết luận đợt thanh tra về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất của các doanh nghiệp nhà nước ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương trong giai đoạn từ 2011 – 2019. Theo đó, cả tám trường hợp bị thanh tra đều xảy ra sai phạm nghiêm trọng đến mức cần phải chuyển cho công an điều tra, truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo những gì đã được hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam tường thuật thì Thanh tra chính phủ không thống kê và không công bố tổng thiệt hại do các loại sai phạm như : Định giá đất thấp hơn nhiều lần so với giá trị thực. Dùng đất làm vốn để góp vào các liên doanh rồi chuyển phần vốn thuộc nhà nước cho đối tác với giá rẻ như bèo. Cố tình làm trái quy hoạch đã được phê duyệt (ví dụ thu hồi đất, giao đất để xây dựng nhà trẻ theo quy hoạch nhưng cuối cùng lại giao đất để xây dựng chung cư thương mại) thành ra không thể hợp thức hóa quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà cho người mua và hành vi này chẳng khác gì lừa đảo. Miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất một cách tùy tiện, chênh lệch do miễn giảm tiền sử dụng đất tùy tiện gây ra thiệt hại từ vài chục ngàn tỉ đến hơn 220.000 ngàn tỉ...

***

Cần lưu ý, đợt thanh tra vừa đề cập chỉ là một trong nhiều đợt thanh tra về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất của các doanh nghiệp nhà nước khi giải tư (cổ phần hóa). Nếu không xây dựng chủ nghĩa xã hội thì sẽ không có hệ thống doanh nghiệp nhà nước từ trung ương đến địa phương nhưng doanh nghiệp nhà nước lại là một trong những yếu tố khiến quốc gia lụn bại đến mức Ban Chấp hành trung ương đảng khóa 10 (2006 – 2011) phải quyết định xóa bỏ tình trạng doanh nghiệp nhà nước độc quyền hoặc được hưởng đặc quyền sản xuất, kinh doanh như "then chốt của nền kinh tế". Tuy nhiên giải tư lại tạo ra một loại đại họa khác cho xứ sở. Giải tư tạo ra cơ hội cho nhiều cá nhân, nhiều nhóm biến tài sản nhà nước vốn thuộc sở hữu toàn dân thành tài sản riêng mà cả Thanh tra chính phủ lẫn Kiểm toán Nhà nước cùng phải thừa nhận đã gây thất thoát "nhiều ngàn tỉ đồng" [3].

Song người Việt chưa thể đoạn tuyệt nghiệt duyên với doanh nghiệp nhà nước bởi năm 2021, Ban Chấp hành trung ương đảng khóa này (2021 – 2026) vẫn xác định phải duy trì doanh nghiệp nhà nước trong các lĩnh vực then chốt, địa bàn quan trọng, quốc phòng, an ninh vì kinh tế nhà nước là công cụ, là lực lượng vật chất quan trọng để nhà nước giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, định hướng, điều tiết, dẫn dắt thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, khắc phục các "khuyết tật" của cơ chế thị trường nhằm bảo đảm bản sắc của kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa [4] ! Bất kể báo cáo của chính phủ về hiệu quả hoạt động của khối doanh nghiệp nhà nước trong năm 2020 tiếp tục cung cấp thêm nhiều số liệu đáng giận: So với năm 2019, tổng vốn đầu tư vào doanh nghiệp nhà nước của nhà nước đã tăng thêm 2% và ở mức khoảng 1 triệu 597 ngàn tỉ đồng, dẫu tổng vốn đầu tư tiếp tục tăng nhưng tổng doanh thu và lãi vẫn tiếp tục giảm rất sâu.

Chỉ so với 2019, tổng doanh thu của khối doanh nghiệp nhà nước trong 2020 giảm khoảng 12%, tổng lãi tính trước thuế giảm khoảng 22%. Nếu tính riêng năm 2019, khoảng 15% doanh nghiệp nhà nước thuộc nhóm này lỗ nặng, tổng lỗ (lỗ phát sinh) là 15.740 tỉ. Khoảng 21% doanh nghiệp nhà nước rơi vào tình trạng tổn thất tài sản (lỗ lũy kế), tổng giá trị tài sản bị tổn thất khoảng 33.750 tỉ đồng. Cũng theo báo cáo ấy, 73 tập đoàn nhà nước, tổng công ty nhà nước, cộng ty mẹ - con cũng không khá hơn. Tổng lỗ trong năm 2019 của những tập đoàn, tổng công ty, công ty mẹ - con này là 3.262 tỉ. Khoảng 18/73 tập đoàn nhà nước, tổng công ty nhà nước, cộng ty mẹ - con, rơi vào tình trạng tổn thất tài sản (lỗ lũy kế), tổng giá trị tài sản bị tổn thất khoảng 17.500 tỉ đồng. Đó là chưa kể những doanh nghiệp nhà nước độc lập do bộ, ngành chính quyền địa phương trông coi, mức độ thua lỗ trong năm 2019 khoảng 2.000 tỉ đồng nữa [5]...

***

Cho dù thực tế buộc giới lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam phải đẩy doanh nghiệp nhà nước từ vị trí "chủ đạo của nền kinh tế" sang "giữ vai trò then chốt khi xây dựng kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa để khắc phục các khuyết tật của cơ chế thị trường" nhưng dù được bơm và đã hút gần như toàn bộ nội lực quốc gia song doanh nghiệp nhà nước chỉ dẫn đầu về chỉ số nợ - tổng nợ/tổng vốn (3,6 lần), hơn gấp đôi so với doanh nghiệp có vốn đầu tư ngoại quốc – FDI (1,6 lần) và gần gấp đôi doanh nghiệp tư nhân (2 lần). Bạch thư về Doanh nghiệp 2021 do Tổng cục Thống kê công bố cho thấy, doanh nghiệp nhà nước thua doanh nghiệp tư nhân nhiều tiêu chí liên quan đến hiệu quả hoạt động như chỉ số quay vòng vốn (tổng doanh thu thuần/tổng vốn bình quân), hoặc doanh nghiệp FDI về hiệu suất sinh lợi (khả năng sinh lợi của tài sản) [6]...

Sau việc làm quốc gia khánh kiệt, "kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa" mở thêm lối cho nhiều đảng viên trung kiên trở thành tư sản đỏ qua giải tư ! Cuối năm 2020, Kiểm toán nhà nước công bố kết quả kiểm toán 30 doanh nghiệp nhà nước đã được cổ phần hóa và phát giác, những lỗ hổng trong định giá, chuyển đổi quyền sở hữu tài sản cả hữu hình lẫn vô hình gây thiệt hại khoảng 30.000 tỉ đồng. Không chỉ mất tiền mà còn mất cả đất đã giao cho doanh nghiệp nhà nước. Về nguyên tắc, nhà nước chỉ là tập thể được ủy nhiệm quản trị - điều hành quốc gia, tiền hay tài sản của nhà nước là tiền và tài sản của dân giao cho nhà nước quản lý, sử dụng. Nợ nần, thất thoát do doanh nghiệp nhà nước gây ra, dân lãnh trọn !

Năm 2022, Thủ tướng Việt Nam phê duyệt "Đề án Cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước (doanh nghiệp nhà nước), trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2021-2025" mà mục tiêu chính là thu hồi "ít nhất 248.000 tỉ" để "thực hiện kế hoạch tài chính quốc gia và trả nợ công trong năm năm từ 2021 đến 2025" [8]. Đề án khiến những người quan tâm đến quan hệ giữa doanh nghiệp nhà nước với kinh tế quốc gia băn khoăn bởi ước đoán số thu tối thiểu chỉ khoảng "248.000 tỉ" rõ ràng là quá khiêm tốn. Chẳng lẽ chỉ trong hai năm (2020 và 2021), tổng giá trị của các doanh nghiệp nhà nước giảm đến 3/4, từ cả triệu tỉ xuống còn chưa tới 1/4 của triệu tỉ, hay con số 248.000 tỉ chỉ là "cơ cấu lại" một số "tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước", rồi đề án có tính đến những doanh nghiệp nhà nước khác mà tổng giá trị tài sản cỡ vài trăm ngàn tỉ nữa hay không, khi hoàn tất giải tư theo kiểu như đã biết thì còn bao nhiêu ?

***

Kết luận mới nhất của Thanh tra chính phủ về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất của các doanh nghiệp nhà nước ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương từ 2011 – 2019 không chỉ khiến thiên hạ thêm phần ngán ngẩm. Kết luận đó cho thấy, khi đảng còn kiên quyết đeo đuổi mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội để duy trì quyền lãnh đạo toàn diện, tuyết đối thì nội lực quốc gia còn thất tán và sự khốn khổ không có điểm dừng.

Trân Văn

Nguồn : VOA, 22/10/2024

Chú thích

[1] https://tuoitre.vn/tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-to-lam-dang-ta-khong-co-loi-ich-nao-khac-ngoai-loi-ich-cua-nhan-dan-20241017103956161.htm
[2] https://baotintuc.vn/thoi-su/ket-luan-thanh-tra-ve-vi-pham-tai-8-du-an-o-ha-noi-thanh-pho-ho-chi-minh-va-binh-duong-20241011200104698.htm
[3] https://thanhtra.com.vn/kinh-te/tai-chinh-ngan-hang/bai-2-nhan-dien-cac-dang-sai-pham-khi-co-phan-hoa-dnnn-217757.html
[4] https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/kinh-te/-/2018/821690/vi-tri%2C-vai-tro-cua-doanh-nghiep-nha-nuoc-trong-nen-kinh-te-thi-truong-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia.aspx
[5] https://thanhnien.vn/nhieu-ong-lon-nha-nuoc-thua-lo-hang-chuc-ngan-ti-post1392129.html
[6] https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2021/08/01-Sach-trang-DNVN-2021-phan-tich.pdf
[7] http://baokiemtoannhanuoc.vn/kiem-toan-trong-nuoc/nang-cao-hieu-qua-co-phan-hoa-doanh-nghiep-nha-nuoc-thong-qua-hoat-dong-kiem-toan-146165
[8] https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Doanh-nghiep/Quyet-dinh-360-QD-TTg-2022-phe-duyet-De-an-co-cau-lai-tap-doan-kinh-te-nha-nuoc-2021-2025-507061.aspx

Có còn xứng đáng để lãnh đạo đất nước hay không ?

Việc Thường trực Ban Bí thư Lương Cường bất ngờ sang Bắc Kinh, để yết kiến Chủ tịch Tập Cận Bình mới đây, đã cho thấy, lãnh đạo Cộng sản Việt Nam có thể bất chấp tất cả, chỉ để đạt được mục đích của họ. Họ sẵn sàng dựa vào ngoại bang để tranh giành quyền lực, thậm chí, sẵn sàng bán nước.

Thường trực Ban Bí thư Lương Cường gặp Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hôm 11/10/2024

Bắt đầu bằng câu chuyện đầu năm 2024, hàng loạt nhân vật lãnh đạo cấp cao trong Đảng, thuộc hàng "Tứ trụ", đua nhau ngã ngựa. Trước khi những kẻ này bị "bắt tận tay, day tận trán" về tội nhận hối lộ, thì họ đều là những lãnh đạo "trong sạch".

Ngày 20/2/2023, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vẫn hùng hồn phát biểu : "Ngoài lợi ích của nhân dân, thì Đảng ta không còn lợi ích nào khác".

Nhưng chỉ sau đó hơn 1 năm, ngày 20/3/2024, ông Thưởng đã bị cách tất cả các chức vụ trong Đảng và nhà nước, bao gồm cả chức Chủ tịch nước. Lý do, trong giai đoạn làm Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Quảng Ngãi, từ năm 2011 đến năm 2014, ông Thưởng đã nhận hối lộ lên đến 64 tỷ đồng từ Tập đoàn Phúc Sơn, để xây dựng nhà thờ tổ ở quê nhà Vĩnh Long.

Hay như cựu Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, một ứng viên cho chức vụ Tổng bí thư ở Đại hội Đảng 14, cũng bị mất chức, do Thư ký riêng là ông Phạm Thái Hà, đã nhận hối lộ hàng ngàn tỷ đồng từ Tập đoàn Thuận An. Cũng như, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai – một người được đánh giá là "trong sạch nhất" trong Đảng – cuối cũng cũng bị "ngã ngựa", vì đã nhận quà biếu là căn biệt thự sang trọng, có trị giá tới 2 triệu USD từ Bí thư Tỉnh uỷ tỉnh Lâm Đồng Trần Đức Quận.

Đó là lý do, mới chỉ hơn 3 năm đầu của nhiệm kỳ Đại hội 13, danh sách các uỷ viên Bộ Chính trị bị cho thôi chức, hoặc bị miễn nhiệm, đã gần một nửa. Danh sách những ủy viên Trung ương Đảng bị loại, đến đầu tháng 10/2024, lên đến 26 người, đây chỉ bao gồm những người liên quan đến việc bị kỷ luật do tham nhũng, không tính vì lý do sức khỏe.

Những nhân vật chóp bu, tai to mặt lớn bậc nhất trong Đảng, còn "ăn bẩn, ăn thỉu" như vậy, thì làm sao trách được các lãnh đạo cấp dưới ?

Trở lại vấn đề đấu đá trong nội bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, thực tế cho thấy, mỗi người trong số họ đều sẵn sàng "cõng rắn, cắn gà nhà". Chủ trương dựa hẳn vào Bắc Kinh để hạ bệ Tổng bí thư Tô Lâm, là điều có thật.

Câu hỏi đặt ra là : Tại sao nội bộ Đảng lại xảy ra những hiện tượng bất thường và nghiêm trọng đến như vậy ?

Cựu Thường trực Ban Bí thư Khóa 12 Trần Quốc Vượng đã để lại một phát biểu để đời, về sự tồn vong của Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo đó, phát biểu tại Hội nghị toàn quốc, đánh giá kết quả công tác tổ chức xây dựng Đảng năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020, ông Vượng nói :

"Cơ đồ ta xây dựng 75 năm nay, sụp đổ hay không cũng do chúng ta thôi, chẳng phải do kẻ thù đâu. Chẳng ai xâm lược mình, chẳng ai mang máy bay, đại bác đến xâm lược, lật đổ chúng ta đâu. Ta không làm tốt thì tự ta lật đổ ta thôi".

Cũng như, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói về đạo đức Cách mạng của đảng viên : "Đạo đức Cách mạng là sống trong sạch, không xa hoa, lãng phí, không hủ hoá, tham ô, không đặc quyền đặc lợi. Đều một lòng một dạ phục vụ lợi ích chung của nhân dân…".

Theo Điều 4 Hiến pháp Việt Nam 2013, khẳng định vai trò lãnh đạo tuyệt đối của Đảng Cộng sản Việt Nam, đối với nhà nước và xã hội. Có một câu hỏi mà công luận đặt ra cho Ban lãnh đạo Đảng nói chung, và Tổng bí thư Tô Lâm nói riêng, đó là, lãnh đạo Đảng hiện nay là ai ? Và họ có còn xứng đáng để nắm quyền lãnh đạo nhà nước và xã hội, theo Điều 4 Hiến pháp quy định nữa hay không ?

Trà My

Nguồn : Thoibao.de, 16/10/2024

Trông chờ gì ở ông Tô Lâm ?

Các chế độ cộng sản không khác một tôn giáo lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm kinh thánh, khi kinh thánh đã bị vất bỏ thì chế độ phải cáo chung và đảng phải bốc hơi. Chủ nghĩa Mác - Lênin đã chết hẳn.

Tiến trình đào thải bắt đầu với tham nhũng và đấu đá nội bộ gia tăng, buộc chế độ phải chuyển hóa từ độc tài đảng trị sang độc tài cá nhân, rồi không thể thay thế nhà độc tài miễn cưỡng này. Tô Lâm hay bất cứ ai cũng không phải là giải pháp.

Chế độ cộng sản Việt Nam đang ở giai đoạn chót của tiến trình đào thải này. Đất nước ta đang đứng trước một cơ hội lớn ko được bỏ lỡ.

Thảo luận với Nguyễn Gia Kiểng thuộc Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên.

Nguồn : Người Việt Channel, 03/10/2024

Từ nay ban chấp hành trung ương cũng mất luôn mọi quyền lực. Ngoài quốc hội bù nhìn chế độ cộng sản vừa có thêm một định chế bù nhìn mới là ban chấp hành trung ương đảng.

-----------------

Trong bất cứ quốc gia bình thường nào sau một thiên tai dù chỉ bằng một phần mười cơn bão Yagi vừa qua các cấp lãnh đạo cao nhất cũng lập tức đến nơi quan sát thiệt hại và ủy lạo các nạn nhân và gia đình. Nhưng tại nước ta vừa rồi thì không, dù thiệt hại về nhân mạng cũng như vật chất đã ở mức độ kinh hoàng chưa từng thấy. Các vị lãnh đạo đảng và nhà nước cộng sản Việt Nam còn bận họp Hội nghị Trung ương 10 khóa 13, một hội nghị rất đặc biệt đáng được coi là một cột mốc lớn trong lịch sử của đảng và chế độ cộng sản.

Ông Tô Lâm phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII. Ảnh : Dương Giang/TTXVN

Đảng Cộng Sản còn lại gì ?

Theo thông báo của Đảng Cộng Sản thì Hội nghị đã "thảo luận, cho ý kiến về 10 nội dung thuộc 2 nhóm vấn đề chiến lược và một số việc cụ thể" trong đó vấn đề chuẩn bị nhân sự lãnh đạo cho nhiệm kỳ 14 sắp tới (2026 -2031) được coi là "then chốt của then chốt" và "có ý nghĩa quyết định đối với việc thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới". Tất cả các vấn đề này đều rất hệ trọng và phức tạp, mỗi vấn đề đòi hỏi nhiều ngày thảo luận ngay cả nếu đã có chuẩn bị trước. Tuy vậy hội nghị lại chỉ diễn ra trong ba ngày, từ ngày 18/9 đến ngày 20/9/2024, "ngắn hơn dự kiến" theo lời ông tổng bí thư Tô Lâm, các tài liệu dự thảo cũng chỉ được gửi tới các ủy viên 7 ngày trước hội nghị.

Câu hỏi đầu tiên là làm thế nào để thảo luận từng ấy vấn đề có tầm quan trọng chiến lược trong vòng ba ngày ?

Giải đáp gọn nhẹ của Đảng Cộng Sản nằm trong câu cuối chung của thông báo về mọi cuộc thảo luận : "Ban Chấp hành Trung ương giao Bộ Chính trị căn cứ ý kiến thảo luận của Trung ương, báo cáo tiếp thu, giải trình của Bộ Chính trị để chỉ đạo hoàn chỉnh, phê duyệt, ban hành thực hiện".

Như vậy trên mọi vấn đề được đưa ra thảo luận, các ủy viên ban chấp hành trung ương chỉ cho ý kiến còn quyết định hoàn toàn thuộc bộ chính trị. Nhưng họ cho ý kiến –chứ không biểu quyết- như thế nào ? Các tài liệu đều dài và phức tạp, phần trình bày cũng đã chiếm một phần đáng kể thời giờ các phiên họp, các ủy viên cùng lắm chỉ có thể đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn và đưa ra một vài ý kiến sơ sài. Trên thực tế hiện nay họ cũng không dám phản biện nếu không muốn sau đó bị điều tra về tội tham nhũng hay tiêu cực và bị kỷ luật. Nói chung đây chỉ là những buổi họp thông tin và tham khảo. Bộ chính trị quyết định tất cả. Ban chấp hành trung ương chỉ còn vai trò phụ họa và giơ tay của một định chế bù nhìn, không khác gì quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Câu hỏi kế tiếp là tại sao vấn đề chuẩn bị nhân sự lãnh đạo cho nhiệm kỳ 14 sắp tới lại là vấn đề "then chốt của then chốt" ?

Cụm từ "then chốt của then chốt" đã được dùng để đánh giá việc chuẩn bị nhân sự lãnh đạo cho nhiệm kỳ tới ngay từ Hội nghị Trung ương 7, tháng 5/2023. Nó đánh dấu một giai đoạn mới của Đảng Cộng Sản Việt Nam.

Trong một chính đảng lành mạnh, ngay cả bình thường, việc chọn lựa các cấp lãnh đạo cho nhiệm kỳ tới tuy rất quan trọng nhưng không phải là vấn đề gay go trong trong việc chuẩn bị một đại hội bởi vì phần lớn đã được quyết định trước ; qua sinh hoạt các đảng viên trong các đơn vị đảng từ dưới lên trên đã biết trước những ai xứng đáng được đưa lên đơn vị trên. Các đảng viên được cử làm đại biểu tham dự đại hội cũng biết trước sẽ bầu những ai vào trung ương đảng và các chức vụ lãnh đạo chủ chốt. Chính Đảng Cộng Sản Việt Nam cũng đã sinh hoạt như thế, ít nhất từ năm 1975.

Tình hình đã chỉ thay đổi từ Đại hội XI năm 2011, khi chủ nghĩa Mác–Lênin rõ ràng đã bị nhận diện như một sai lầm độc hại và không còn là lý tưởng chung nữa, lý do duy nhất để gia nhập hoặc ở lại đảng chỉ còn là lợi ích cá nhân. Tham nhũng và đấu đá phe nhóm là hậu quả tất nhiên. Đảng cũng đã tích lũy đủ mâu thuẫn sau 25 năm thực hiện chính sách "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa". Trương Tấn Sang (thường trực bộ chính trị) và Nguyễn Tấn Dũng (thủ tướng) đã đấu đá giành nhau chức vụ tổng bí thư. Nguyễn Tấn Dũng mạnh hơn nhưng đã mất uy tín sau quá nhiều vụ tham nhũng. Kết quả là không ai thắng hẳn. Nguyễn Tấn Dũng vẫn giữ chức thủ tướng, Trương Tấn Sang được chiếc ghế nghi lễ chủ tịch nước và Nguyễn Phú Trọng được chọn làm tổng bí thư như một giải pháp chấp nhận được cho cả đôi bên. Liên minh Trương Tấn Sang – Nguyễn Phú Trọng tiếp tục tấn công phe Nguyễn Tấn Dũng qua chiến dịch đốt lò chống tham nhũng khiến "Đồng chí X" bị mất chức thủ tướng sau Đại hội XII năm 2016. Ông Dũng tuyên bố về hưu để "trở thành người tử tế", mặc nhiên nhìn nhận Đảng Cộng Sản không còn là đảng của những người lương thiện.

Sau đó đấu đá nội bộ tiếp tục giữa những phe nhóm ủng hộ Nguyễn Phú Trọng và ngày càng khốc liệt hơn. Đại hội XIII năm 2021 đã là một cuộc đảo chính nội bộ loại bỏ Trần Quốc Vượng, người đã được chuẩn bị làm tổng bí thư, để giữ ông Trọng làm tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba dù nội quy đảng chỉ cho phép tổng bí thư giữ chức hai nhiệm kỳ và hơn nữa ông Trọng đã hoàn toàn kiệt quệ về sức khỏe, thân xác cũng như trí tuệ. Từ đó Tô Lâm, cánh tay mặt của Nguyễn Phú Trong trong vai trò phó ban Ban Chỉ đạo Trung ương Phòng Chống Tham nhũng, bắt đầu loại dần những người có thể chống lại hay cạnh tranh với mình. Đấu đá nội bộ càng khốc liệt hơn sau Đại hội XIII.

Chính vì đấu đá nội bộ dữ dội mà việc chuẩn bị nhân sự lãnh đạo cho nhiệm kỳ 14 sắp tới (2026 -2031) trở thành "then chốt của then chốt", đúng ra là vấn đề sống chết của các phe phái trong đảng, và không thể để cho các đơn vị đảng quyết định qua sinh hoạt được nữa. Hội nghị Trung ương 8, tháng 10/2023, quyết định việc quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhiệm kỳ XIV sắp tới phải được đặt "dưới sự lãnh đạo trực tiếp và tuyệt đối của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị" (sic). Thế là chấm dứt quyền bầu ra Ban Chấp hành Trung ương của các đơn vị đảng các cấp, địa phương cũng như chuyên ngành. Vĩnh biệt dân chủ trong nội bộ đảng. Không thể khác vì người ta chỉ có thể áp đặt chuyên chính trên xã hội nếu thi hành chuyên chính hơn trong đảng, đó cũng là một quy luật.

Phải đọc rất kỹ thông báo của hội nghị mới thấy thay đổi rất lớn sau Hội nghị Trung ương 10 lần này. Đó là từ nay trong tất cả mọi vấn đề "Ban Chấp hành Trung ương giao Bộ Chính trị căn cứ ý kiến thảo luận của Trung ương, báo cáo tiếp thu, giải trình của Bộ Chính trị để chỉ đạo hoàn chỉnh, phê duyệt, ban hành thực hiện". Thế là từ nay ban chấp hành trung ương cũng mất luôn mọi quyền lực. Ngoài quốc hội bù nhìn chế độ cộng sản vừa có thêm một định chế bù nhìn mới là ban chấp hành trung ương đảng.

Từ nay bộ chính trị tập trung mọi quyền lực, dĩ nhiên kể cả quyền quyết định những ai sẽ là những ủy viên trung ương, bộ chính trị, ban bí thư. Nhưng bộ chính trị hiện đang như thế nào ? "Khủng hoảng" có lẽ là từ quá nhẹ để chỉ tình trạng của bộ chính trị hiện nay. Chỉ trong một năm qua, 7 trong số 18 ủy viên bộ chính trị đã bị thanh trừng trong đó có ba chủ tịch nước, một chủ tịch quốc hội, hai phó thủ tướng ; thêm vào đó là tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng vừa qua đời.

Tóm lại mọi quyền lực trong đảng và chế độ từ nay chỉ tập trung vào một nhóm nhỏ đang tranh chấp nội bộ dữ dội. Người ta có thể tự hỏi Đảng Cộng Sản thực sự còn lại gì và khối năm triệu đảng viên cộng sản còn có vai trò nào ?

Một chính đảng bắt buộc phải có một lý tưởng, nghĩa là một mục tiêu cao cả, làm nền tảng.

Một tiến trình tự nhiên không có ngoại lệ

Lý luận cũng như thực tế đều cho phép kết luận là chế độ cộng sản đã đến lúc phải cáo chung. Các nghiên cứu về tâm lý tổ chức đều cho thấy là mọi kết hợp chỉ có thể tồn tại lâu dài nếu có một mục tiêu chung. Quyền lợi cá nhân chỉ gây xung đột chứ không đoàn kết được những con người, điều này càng đúng với một tổ chức chính trị.

Một chính đảng bắt buộc phải có một lý tưởng, nghĩa là một mục tiêu cao cả, làm nền tảng. Trong trường hợp các đảng cộng sản, lý tưởng còn là điều kiện sống còn gay gắt hơn bởi vì họ như một tôn giáo lấy chủ nghĩa Mác–Lênin làm kinh thánh, khi kinh thánh đã bị vất bỏ thì tôn giáo lập tức phải bốc hơi. Đó đã là lý do tại sao các đảng cộng sản Liên Xô và Đông Âu đã tan biến ngay sau khi phải từ bỏ chủ nghĩa Mác–Lênin. Đó cũng là lý do khiến Trường Đảng Bắc Kinh sau một nghiên cứu công phu -với sự tham gia của nhiều giáo sư triết và chính trị Phương Tây- đã quyết định kiên trì chủ nghĩa Mác–Lênin dù thừa biết rằng đó là chọn lựa tuyệt vọng. Đặng Tiểu Bình sau khi tuyên bố mèo trắng mèo đen mèo nào cũng được miễn là bắt được chuột đã đàn áp đẫm máu cuộc biểu tình đòi dân chủ của sinh viên Trung Quốc tại quảng trường Thiên An Môn năm 1989.

Nhưng sự thực là chủ nghĩa Mác–Lênin đã chết và chết hẳn ; nó không chỉ bị nhận diện như là một sai lầm mà còn bị lên án như một tội ác đối với loài người. Chủ nghĩa Mác–Lênin đã chết thì chắc chắn các chế độ cộng sản phải cáo chung và các đảng cộng sản phải bốc hơi. Chính sách "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa"- mà Đảng Cộng Sản Việt Nam sao chép từ Trung Quốc- là một nhượng bộ gượng gạo chỉ có thể kéo dài thêm giai đoạn hấp hối chứ không thể cứu sống được chế độ cộng sản.

Trong vài bài viết gần đây tôi đã phân tích tiến trình cáo chung bắt buộc của các chế độ cộng sản (1). Một cách tóm lược, sự từ bỏ chủ nghĩa Mác–Lênin, dù một cách chính thức hay trên thực tế, khiến các đảng cộng sản không còn lý tưởng chung với hậu quả là tham nhũng và đấu đá nội bộ ngày càng khốc liệt, các phe phái theo nhau nảy sinh, đảng không còn lấy được những quyết định chung nữa và phải miễn cưỡng chuyển hóa từ độc tài đảng trị sang độc tài cá nhân, rồi rối loạn và sụp đổ khi phải thay thế nhà độc tài miễn cưỡng.

Đó là tiến trình tự nhiên và không thể có ngoại lệ. Thực tế Việt Nam đã như thế nào ? Cuộc xung đột Trương Tấn Sang – Nguyễn Tấn Dũng đã đến vì sau 25 năm rập khuôn theo chính sách "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" của Trung Quốc, chế độ đã tích lũy đủ mâu thuẫn. Nguyễn Phú Trọng loại được Nguyễn Tấn Dũng chỉ để dọn chỗ cho những đấu đá nội bộ giữa những phe phái ủng hộ ông, giữa công an và tuyên giáo, giữa Hưng Yên và Nghệ Tĩnh, v.v. Chính sách đốt lò chống tham nhũng đã không ngăn chặn được sự nẩy sinh của những vụ tham nhũng lớn hơn –Vạn Thịnh Phát, FLC, AIC, chuyến bay giải cứu, v.v. Lý do là vì tham nhũng và đấu đá nội bộ là bệnh đương nhiên của mọi chế độ cộng sản khi đã mất lý tưởng. Và bây giờ Đảng Cộng Sản phải làm một việc mà họ sẽ không làm được là thay thế Nguyễn Phú Trọng. Tô Lâm không phải là giải pháp và cũng không ai khác có thể là giải pháp.

Chúng ta sẽ khó có thể hiểu những gì đã xảy ra và dự đoán những gì sắp đến nếu không nhìn rõ hai sự kiện đặc biệt quan trọng.

Một là, kể từ năm 2013 cơ quan quyền lực cao nhất trong chế độ cộng sản Việt Nam không phải là bộ chính trị mà là Ban Chỉ đạo Trung ương Phòng, Chống Tham nhũng. Trong hiện tình của chế độ, bất cứ quan chức cộng sản nào cũng có tội tham nhũng nếu bị điều tra, vấn đề chỉ là điều tra những ai mà thôi và quyền này thuộc Ban Chỉ đạo Trung ương Phòng Chống Tham nhũng, nhất là nó lại có quyền điều ra "không có vùng cấm", nghĩa là bất cứ ai. Ban này được thành lập năm 2006 và thuộc thẩm quyền của chính phủ do thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng làm trưởng ban. Điều này là tự nhiên vì tham nhũng là một vi phạm pháp luật và pháp luật phải do nhà nước xử lý, nó cũng chứng tỏ rằng sau 20 năm "đổi mới", từ Đại hội VI năm 1986, tham nhũng đã đạt tới mức độ báo động. Tuy vậy, vì Nguyễn Tấn Dũng không ngăn chặn được tham nhũng (cũng như Nguyễn Phú Trọng sau này, chỉ khác một điều là chính ông Dũng cũng tham nhũng) nên từ năm 2013 ban này được chuyển giao cho bộ chính trị, điều này vô lý vì đảng không có quyền xử lý luật pháp dù là đảng cầm quyền. Ban này từ đó do chính tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng làm trưởng ban và bộ trưởng công an Tô Lâm làm phó ban. Đây là một thỏa hiệp giữa hai phe mạnh nhất trong đảng : tuyên giáo và công an. Từ ngày 16/09/2021, 8 tháng sau Đại hội XIII, ban này lại còn được gia tăng quyền lực và đổi tên thành Ban Chỉ đạo Trung ương Phòng Chống Tham nhũng, Tiêu cực. "Tiêu cực" được hiểu là mất lòng tin vào chủ nghĩa Mác–Lênin hay có khuynh hướng "tự diễn biến, tự chuyển hóa". Như vậy nó có thể trừng phạt bất cứ ai vì bất cứ lý do nào, nói khác đi nó nắm quyền quyết định sinh mạng chính trị của mọi đảng viên thuộc mọi cấp bậc.

Hai là, ít nhất từ sau Đại hội XIII, tháng 01/2021, người cầm quyền thực sự tại Việt Nam là Tô Lâm chứ không phải là Nguyễn Phú Trọng. Ông Trọng đã bị đột quỵ vào mùa hè năm 2019 và dần dần đã mất hết mọi khả năng thể xác cũng như trí óc. Đại hội XIII đã chứng kiến cuộc đảo chính cung đình của Tô Lâm. Đại hội này đã biểu quyết giữ nguyên bản điều lệ đảng theo đó tổng bí thư chỉ tại chức hai nhiệm kỳ, nghĩa là cho ông Trọng về hưu, ông Trần Quốc Vượng (thường trực ban bí thư) cũng đã được chuẩn bị làm tổng bí thư. Bất ngờ là hôm sau Đại hội lại bất chấp bản điều lệ vừa được long trọng biểu quyết và bầu ông Trọng làm tổng bí thư nhiệm kỳ thứ ba dù ông đã cực kỳ yếu bệnh. Tại sao ? Phải hiểu là Tô Lâm đã đưa cho Trần Quốc Vượng xem hồ sơ điều tra về ông và cho ông chọn giữa về hưu an toàn hay bị truy tố. Từ đó Tô Lâm toàn quyền quyết định loại trừ bất cứ ai nhân danh tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Ban Chỉ đạo Trung ương Phòng Chống Tham nhũng, Tiêu cực. Kết quả là ba chủ tịch nước, một chủ tịch quốc hội, hai phó thủ tướng, bảy thành viên bộ chính trị mất chức và phải im lặng để khỏi bị truy tố. Việc đổi tên Ban Chỉ đạo Trung ương Phòng Chống Tham nhũng thành Ban Chỉ đạo Trung ương Phòng Chống Tham nhũng, Tiêu cực tám tháng sau Đại hội XIII chắc chắn cũng là sáng kiến của Tô Lâm để gia tăng quyền lực cho mình, Nguyễn Phú Trọng lúc đó chỉ còn là hình nộm để Tô Lâm nhân danh hành động theo ý mình mà không chịu trách nhiệm.

Hai sự kiện rất quan trọng này, dù vậy, không thay đổi được tiến trình cáo chung của chế độ cộng sản mà chỉ đẩy nó tiến nhanh hơn. Như đã trình bày ở phần trên, kể từ Đại hội XIII, Hội nghị Trung ương 8 đã vô hiệu hóa mọi đơn vị đảng, dù địa phương hay chuyên ngành ; Hội nghị Trung ương 10 vừa qua đã tước luôn mọi quyền hành của Ban Chấp hành Trung ương. Từ nay mọi quyền hành thuộc về bộ chính trị, khối năm triệu đảng viên cộng sản chỉ còn là dụng cụ của một nhóm 18 người chống đối lẫn nhau. Đảng Cộng Sản không khác một cái xác không hồn.

Còn Tô Lâm ? Tuy đã thâu tóm được cả hai chức vụ chủ tịch nước và tổng bí thư nhưng thế của ông yếu đi chứ không mạnh lên. Trước đây ông toàn quyền hành động mà không chịu trách nhiệm vì nhân danh Nguyễn Phú Trọng và không ai quy trách ông Trọng, một người sắp qua đời. Bây giờ Tô Lâm phải trực tiếp chịu trách nhiệm về mọi quyết định của mình. Không những thế, người ta lại còn biết rằng những vụ thanh trừng ở cấp cao trước đây là do Tô Lâm, nhiều người đang chờ cơ hội để trả thù. Như thông báo, tháng 10 này quốc hội sẽ biểu quyết để "kiện toàn chức danh chủ tịch nước". Có thể Tô Lâm sẽ nhường chức chủ tịch nước, bởi vì điều hành nhà nước không phải là khả năng của ông, nhất là nước ta lại sắp đi vào một giai đoạn rất khó khăn và phức tạp về kinh tế cũng như xã hội.

Tô Lâm gần đây tuyên bố là sẽ "đổi mới mạnh mẽ" để mở ra một "kỷ nguyên mới" nhưng không ai biết ông hiểu "kỷ nguyên mới" là gì ?

Có thể chờ đợi gì ?

Nhiều người, trong đó có những bạn tôi, tin rằng Tô Lâm sẽ có một chính sách cởi mở hơn, tới gần Mỹ, Châu Âu và các nước dân chủ hơn, ông có tham vọng mở ra một kỷ nguyên mới. Họ không đưa ra một bằng chứng cụ thể nào, nhưng tôi tin cảm nhận của họ là đúng bởi vì Tô Lâm hay bất cứ ai cầm quyền cũng phải nhận ra rằng chế độ cộng sản không thể tiếp tục như hiện nay. Nhưng Tô Lâm có hiểu phải thay đổi như thế nào và có bản lĩnh để thực hiện sự thay đổi đó hay không là chuyện rất khác. Những việc ông đã làm nhân danh Nguyễn Phú Trọng trước đây hay nhân danh chính mình gần đây khiến người ta phải rất ngờ vực tài năng của ông. Trong bốn năm qua, chính sách lệ thuộc quá đáng và lộ liễu vào Trung Quốc của Tô Lâm nhân danh Nguyễn Phú Trong đã gây thất vọng lớn cho nhân dân Việt Nam, cho các chính quyền dân chủ cũng như cho các quỹ đầu tư và các công ty đa quốc, làm mất đi một cơ hội lớn cho đất nước. Chỉ hai tuần sau khi được bầu làm tổng bí thư đảng, ông đã vội vã sang Trung Quốc chầu Tập Cận Bình và ký thêm 14 thỏa hiệp hợp tác mới, quên cả ngày 19/08 là ngày sinh của chế độ cộng sản Việt Nam. Trong chuyến đi Mỹ vừa qua ông đã chỉ được gặp tổng thống Mỹ tại trụ sở Liên Hiệp Quốc chứ không được mời tới Nhà Trắng như mong muốn. Tại trường Đại học Columbia ông đã đọc một câu trả lời chuẩn bị trước chẳng liên quan gì đến câu hỏi về hòa giải và hòa hơp dân tộc khiến người nghe phải bật cười. Rồi ông tiếp đón tổng bí thư Đảng Cộng Sản Mỹ, một đảng chính trị chỉ có giá trị của con số zero, và sang thăm Cuba để bày tỏ tình đồng chí cộng sản. Ông chỉ làm xấu thêm hình ảnh vốn đã không được cảm tình của các nước dân chủ.

Tô Lâm gần đây tuyên bố là sẽ "đổi mới mạnh mẽ" để mở ra một "kỷ nguyên mới" nhưng không ai biết ông hiểu "kỷ nguyên mới" là gì ? Đó chỉ có thể là kỷ nguyên dân chủ đa nguyên, Kỷ Nguyên Thứ Hai trong lịch sử nước ta bởi vì từ trước đến nay chúng ta đã chỉ có những chế độ chuyên chế, chuyên chế quân chủ rồi chuyên chế cộng sản. Có lẽ đó không phải là "kỷ nguyên mới" mà Tô Lâm hô hào. Trong những ngày gần đây, rất nhiều người dân chủ đầy thiện chí và rất ôn hòa đã bị sách nhiễu kể cả một số bạn tôi, mới hai tuần trước một người bị đánh trong đồn công an và một người bị bắt và còn đang bị giam giữ. Nếu đó thực sự là chính sách đổi mới của Tô Lâm thì ông sẽ chỉ làm cho chế độ cộng sản cáo chung nhanh hơn trong hận thù và hỗn loạn, điều mà không một người Việt Nam yêu nước nào muốn.

Hòa giải dân tộc để mọi người Việt Nam nhìn lại nhau như anh em và cùng nắm tay nhau xây dựng một tương lai Việt Nam chung.

Một lời sau cùng với các đảng viên cộng sản.

Chế độ này đã đến giai đoạn chót của tiến trình cáo chung, mỗi ngày còn lại của nó là một ngày mất đi cho đất nước. Các bạn không còn lý do nào để bảo vệ nó, nhất là bây giờ chính các bạn cũng đã bị gạt ra ngoài lề quyền lực để chỉ bị sử dụng như một dụng cụ khống chế dân tộc. Mỗi người tùy điều kiện của mình nên đóng góp cho cuộc vận động dân chủ hóa đất nước, hay ít nhất không tiếp tay đàn áp những tiếng nói dân chủ. Đừng gây thêm khó khăn cho cố gắng lớn mà chúng ta sắp phải làm một cách triệt để với tất cả quyết tâm. Đó là hòa giải dân tộc để mọi người Việt Nam nhìn lại nhau như anh em và cùng nắm tay nhau xây dựng một tương lai Việt Nam chung.

Nguyễn Gia Kiểng

(02/10/2024)

Sau 38 năm quyết định "đổi mới hay là chết" (1986-2024) Việt Nam vẫn còn là quốc gia do một đảng độc quyền lãnh đạo ; không có bầu cử tự do ; không cho lập đảng đối lập và không có báo chí tư nhân.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai. Ảnh : TTXVN

Vì vậy, những khẩu hiệu "nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân", hay "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh" được Đại hội lần thứ X khẳng định là những khoe khoang nhàm chán.

Thế nhưng, tân Tổng bí thư Tô Lâm vẫn khoe : "Sau gần 80 năm lập nước và gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng cộng sản, Việt Nam đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới, kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới là tiền đề để dân tộc Việt Nam tin tưởng vào tương lai ở phía trước" (Diễn văn tại Liên Hiệp Quốc, ngày 24/09/2024).

Những điều được gọi là "thành tựu" không có tiến bộ về dân chủ, tự do và quyền con người. Thậm chí quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo cũng bị hạn chế, bị kiểm soát gắt gao.

Bằng chứng được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ chứng minh trong Báo cáo năm 2023 như sau : "Những vấn đề lớn về quyền con người ở Việt Nam bao gồm các báo cáo đáng tin cậy về : việc tước đoạt sinh mạng trái luật hoặc tùy tiện của chính quyền ; tra tấn và đối xử hoặc trừng phạt dã man, vô nhân đạo hoặc đê hèn bởi các nhân viên chính phủ ; điều trị y tế hoặc tâm lý không tự nguyện hoặc ép buộc ; bắt và giam giữ người tùy tiện ; phạm nhân chính trị ; các hành động trả thù vì động cơ chính trị đối với các cá nhân ở quốc gia khác ; sự can thiệp tùy tiện hoặc trái luật vào đời sống riêng tư ; hạn chế nghiêm trọng tự do biểu đạt và tự do báo chí, bao gồm bắt và truy tố tùy tiện những người chỉ trích chính quyền, kiểm duyệt, ra các luật về hành vi phỉ báng mang tính chất hình sự ; hạn chế nghiêm trọng tự do Internet ; can thiệp đáng kể vào quyền tự do hội họp hòa bình và tự do lập hội ; bao gồm các luật hạn chế quá mức đối với việc tổ chức, tài trợ hoặc hoạt động của các tổ chức xã hội dân sự và phi chính phủ ; hạn chế tự do tôn giáo ; hạn chế tự do đi lại, trong đó có việc cấm xuất cảnh đối với các nhà hoạt động ; công dân không có khả năng thay đổi chính quyền một cách hòa bình thông qua các cuộc bầu cử tự do và công bằng ; hạn chế nghiêm trọng sự tham gia chính trị ; các hành vi tham nhũng lớn ; buôn bán người…".

Phản ứng lại, Ban Tuyên giáo của Đảng cộng sản Việt Nam viết : "Có một sự thật cần phải khẳng định rằng, ở Việt Nam, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như các chiến lược, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội đều được xây dựng trên cơ sở lấy người dân làm trung tâm, hướng về người dân và phục vụ lợi ích của người dân. Vì thế, quyền con người, quyền công dân cũng không chỉ được khẳng định trong Hiến pháp (thể chế hóa quan điểm của Đảng về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân), mà còn đồng thời được bổ sung, điều chỉnh trong các luật, bộ luật và các văn bản dưới luật. Các nội dung về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong Hiến pháp và pháp luật của Việt Nam đều phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Điều này không chỉ thể hiện Việt Nam ngày càng nhận thức rõ hơn, đầy đủ hơn về quyền con người, mà còn là sự khẳng định, sự cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong quá trình thực thi quyền con người". (Tuyên Giáo, ngày 7/4/2024)

Những điều tự nhận của Việt Nam chỉ đúng trên lý thuyết. Bằng chứng các buổi cầu nguyện của đồng bào dân tộc ở Tây Nguyên và dọc biên giới Lào đã bị ngăn cấm, dẹp bỏ. Nhà nguyện bị phá hủy không bồi thường, những người khởi xướng bị tù đầy vẫn thường xẩy ra.

Đổi mới cái gì ?

Cũng trong diễn văn tại Liên Hiệp Quốc ngày 24/09/2024, ông Tô Lâm còn hứa : "Chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới, mở cửa, hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm đến ổn định, tin cậy và hấp dẫn với các nhà đầu tư, doanh nghiệp và du khách nước ngoài. Con đường để Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình là đổi mới sáng tạo, huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thời kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại".

Tất nhiên Việt Nam chỉ có một con đường nhìn về phía trước để hợp tác tồn tại. Nhưng không có tự do và thiếu dân chủ thì Việt Nam cũng chỉ là quốc gia kém mở mang và chậm tiến.

Vì vậy, chừng nào Đảng cộng sản Việt Nam còn từ chối "đổi mới chính trị" thì Việt Nam tuy không chết, nhưng vẫn tiếp tục chậm lớn, chưa đủ sức để vươn ra Thế giới.

Phạm Trần

(30/09/2024)

Nội dung là gì ?

Dự kiến Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tổ chức hội nghị từ ngày 18-20/9, hai nguồn tin của BBC tiết lộ.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng dự kiến họp từ 18-20/9

Đồng thời, Cổng thông tin điện tử tỉnh Hậu Giang cũng cho thấy ông Nghiêm Xuân Thành, ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư tỉnh ủy Hậu Giang, sẽ có lịch đi công tác từ ngày 18-20/9.

Khả năng cao cuộc họp của Ban Chấp hành Trung ương trong ba ngày này sẽ có nội dung về kiện toàn các chức danh lãnh đạo cấp cao và điều động một số cán bộ. Đồng thời, Trung ương Đảng cũng sẽ tập trung cho việc chuẩn bị cương lĩnh và phê duyệt quy hoạch nhân sự Đại hội Đảng 14, dự kiến diễn ra vào quý 1 năm 2026.

Ngày 26/8, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường thông báo : theo nghị quyết của Trung ương, chức danh chủ tịch nước sẽ được Quốc hội bầu vào kỳ họp thứ 8 vào tháng 10. Kỳ họp này dự kiến diễn ra theo hai đợt, khai mạc vào ngày 21/10/2024 và dự kiến bế mạc muộn nhất vào ngày 30/11/2024.

Tại hội nghị ngày 15/8 của Bộ Chính trị gặp mặt các lãnh đạo, cựu lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm cũng đã thông báo kỳ họp Quốc hội tháng 10/2024 sẽ kiện toàn các chức danh lãnh đạo cấp cao. Đây được coi là động thái nhằm trấn an các "bậc bô lão" rằng sẽ không có việc nhất thể hóa hai chức vụ chủ tịch nước và tổng bí thư mà ông Tô Lâm sẽ chỉ tập trung vị trí lãnh đạo Đảng.

Một nguồn tin khác nói với BBC rằng, ông Tô Lâm dự kiến sẽ lên đường đi New York, Mỹ vào đêm ngày 21/9 để tham dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc với tư cách nguyên thủ quốc gia.

Như vậy, Trung ương Đảng họp ngay trước thềm chuyến đi Mỹ của ông Tô Lâm.

Giới thiệu nhân sự chủ tịch nước

Có thể nói, giai đoạn 2021-2026 chứng kiến nhiều bất ổn nhất từ trước tới nay khi liên tục có những thay đổi về nhân sự cấp cao, trong đó có chức danh chủ tịch nước. Bộ Chính trị khóa 13 đã có đến bảy ủy viên mất chức  so với đầu khóa, trong đó có hai nhân vật trong Tứ Trụ.

Nhà lãnh đạo lâu năm của Việt Nam - Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng - qua đời cũng gây nên những biến động trên chính trường, nhất là sự thăng tiến nhanh chóng của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm.

Tuy nhiên, như Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đã thông báo, Quốc hội sẽ bầu chủ tịch nước mới vào tháng 10.

Với quy trình chọn lãnh đạo của Việt Nam là Đảng quyết trước rồi mới đến Quốc hội làm thủ tục bầu, dự kiến Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp đợt này để giới thiệu nhân sự cho Quốc hội kiện toàn các chức danh, bao gồm cả chủ tịch nước.

Trước đây, sau khi Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ mất chức, Hội nghị Trung ương 9 diễn ra từ 16-18/5 đã giới thiệu nhân sự cho hai chức danh này để Quốc hội tiến hành bầu tại kỳ họp thứ 7.

Tương tự, dự kiến Hội nghị Trung ương từ ngày 18-20/9 sẽ thảo luận, thống nhất về phương án kiện toàn chức danh chủ tịch nước để Quốc hội bầu vào kỳ họp thứ 8.

Theo đánh giá của các chuyên gia, từ sau thời Lê Duẩn, Việt Nam đã tránh mô hình nhất thể hóa để tránh việc quyền lực tập trung quá nhiều vào một người. Việc ông Nguyễn Phú Trọng từng nắm giữ cả hai chức vụ tổng bí thư và chủ tịch nước giai đoạn 2018-2021 cũng chỉ là phương án tạm thời.

Ở Đại hội 13 vào năm 2021, ông Nguyễn Xuân Phúc đã được Quốc hội bầu làm chủ tịch nước kế nhiệm. Vì vậy, chức danh chủ tịch nước được kiện toàn là điều sớm muộn.

Giáo sư Carl Thayer, chuyên phân tích chính trị Việt Nam, nói với BBC ngày 29/8 rằng  việc không để ông Tô Lâm kiêm nhiệm có thể là do một số lãnh đạo cấp cao tỏ ra kiêng kị về việc cho phép một người nắm giữ quá nhiều quyền lực.

"Hoặc là có những cân nhắc về lo ngại của các nhà đầu tư nước ngoài về sự ổn định chính trị ở Việt Nam. Vì thế, việc khôi phục lại cơ chế lãnh đạo Tứ Trụ sẽ giúp trấn an những mối quan ngại," ông Thayer nói với BBC.

Các ứng viên sáng giá cho vị trí chủ tịch nước : Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang, Thường trực Ban Bí thư Lương Cường, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa

Theo các nhà quan sát chính trị Việt Nam, chủ tịch nước được cho là chức danh chỉ mang tính lễ nghi nhưng đây là người xây dựng mối quan hệ với các nhà lãnh đạo quốc tế và tạo dựng sự tin cậy với họ. Vì vậy, nếu ông Tô Lâm không kiêm nhiệm, việc sớm bầu một chủ tịch nước mới là cần thiết để ổn định dàn lãnh đạo chủ chốt.

Tính cả lần bầu chủ tịch nước vào tháng 10 sắp tới, nhiệm kỳ 2021-2026 có tổng cộng bốn sự thay đổi chủ tịch nước : ông Nguyễn Xuân Phúc, ông Võ Văn Thưởng, ông Tô Lâm và nhân vật sắp được Đảng giới thiệu để Quốc hội bầu.

Theo Giáo sư Carl Thayer, có tin đồn rằng quân đội muốn đề bạt ứng cử viên của mình vào vị trí chủ tịch nước để cân bằng quyền lực đối với bên công an.

Bộ Chính trị hiện có 15 ủy viên, trong đó có sáu người xuất thân từ công an, ba người từ quân đội. Ba người từ quân đội gồm : Thường trực Ban Bí thư Lương Cường, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang và Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa.

Trong đó, Đại tướng Lương Cường được nhiều nhà quan sát nước ngoài đánh giá là ứng cử viên nặng ký nhất trở thành chủ tịch nước, vì ông có thâm niên trong Trung ương Đảng với ba khóa liên tiếp 11, 12 và 13. Ông là ủy viên Bộ Chính trị được bầu vào đầu khóa. Bên cạnh đó, ông còn là một sĩ quan chuyên về chính trị.

Giáo sư Zachary Abuza từ Đại học National War College (Mỹ) nhận định với BBC vào ngày 29/8 rằng dù ông Lương Cường không còn phục vụ trong quân đội nhưng ông vẫn được coi là đại diện cho lợi ích của Quân đội Nhân dân Việt Nam trong Bộ Chính trị và quân đội được cho là đang cố gắng cân bằng ảnh hưởng với Bộ Công an.

Phê duyệt quy hoạch nhân sự Đại hội 14

Công tác nhân sự của Đảng Cộng sản Việt Nam là vấn đề liên quan đến lợi ích công, có tính chất quan trọng đối với vận mệnh đất nước nhưng vẫn luôn được giữ bí mật. Điều này đã được luật hóa .

Các cấp ủy, tổ chức Đảng ở Trung ương và tỉnh thành vào năm 2023 đã tổ chức hội nghị giới thiệu nhân sự quy hoạch ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 14, nhiệm kỳ 2026-2031.

Ngày 8/7/2024, 50 cán bộ đầu tiên quy hoạch Trung ương khóa 14 đã tham dự lớp bồi dưỡng. Nguồn tin của BBC cho hay, Hội nghị Trung ương 18-20/9 dự kiến sẽ bàn về cương lĩnh cũng như phê duyệt quy hoạch nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa 14.

Danh sách nhân sự thuộc về trách nhiệm của Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14, do Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm làm Trưởng Tiểu ban. Ban này được xem là "cửa soát vé quan trọng nhất"  của Trung ương Đảng về vấn đề nhân sự trước mỗi kỳ đại hội.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà quan sát chính trị từ Hà Nội, từng nói về quy trình làm việc của tiểu ban này với BBC như sau :

"Tiểu ban Nhân sự sẽ lên một danh sách nhân sự gồm các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ủy viên Trung ương và các chức danh chủ chốt của Đảng và Nhà nước cho khóa 14. Quyết định về nhân sự là quyết định tập thể."

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã chủ trì cuộc họp của Tiểu ban Nhân sự vào ngày 21/8, ông đã phát biểu rằng công tác nhân sự Đại hội Đảng "phải làm khẩn trương, thận trọng, phải bảo đảm sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng ; phải bảo đảm duy trì vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Nhân sự được xem xét lựa chọn phải là cán bộ có năng lực lãnh đạo, trình độ chuyên môn, có uy tín trong dân, trong Đảng."

Bộ Tam hiện nay : Thủ tướng Phạm Minh Chính ; Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm ; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Khi chủ trì Hội nghị Trung ương 9 hồi tháng 5, cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã yêu cầu công tác chuẩn bị nhân sự theo đúng Điều lệ, quy chế của Đảng.

Như vậy, có thể thấy công tác nhân sự từ thời ông Nguyễn Phú Trọng đến ông Tô Lâm đều được đánh giá là công việc trọng yếu, là "then chốt của then chốt" nhưng Bộ Chính trị và Trung ương khóa 13 đã chứng kiến biến động dữ dội về nhân sự.

Đã có tổng cộng bảy ủy viên Bộ Chính trị từng được chính Đảng Cộng sản chọn lọc kỹ và đánh giá là vừa có đức, vừa có tài nhưng đã phải rời sân khấu chính trị vì mắc khuyết điểm. Giai đoạn này, 26 ủy viên Trung ương Đảng cũng mất chức, thậm chí có người bị kỷ luật và vướng vào lao lý.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long và Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh lần lượt lãnh án 18 năm và 3 năm tù trong vụ đại án test kit Việt Á.

Những án trọng điểm chưa đưa ra xét xử cũng có bóng dáng của các ủy viên Trung ương : Cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ bị khởi tố, bắt giam liên quan đến vụ án Xuyên Việt Oil ; Bí thư Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan bị khởi tố liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn ; Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái bị khởi tố vì liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Thuận An ; Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Trần Đức Quận bị bắt, khởi tố vì liên quan tới Dự án Đại Ninh...

Bộ Chính trị khóa 13 có 15 ủy viên, có thể được chia làm bốn nhóm :

Nhóm đầu tiên gồm hai ủy viên phục vụ ít nhất trọn vẹn hai nhiệm kỳ (tính đến hết khóa 13) gồm : Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính. Cả hai ông đều sẽ quá 65 tuổi và cần được xếp vào trường hợp đặc biệt, tức được miễn trừ tuổi nghỉ hưu bắt buộc.

Nhóm thứ hai gồm các thành viên sẽ làm trọn một nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2026 là Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang, Thường trực Ban Bí thư Lương Cường, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc và Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng. Tương tự nhóm 1, cả sáu người này sẽ quá 65 tuổi vào tháng 1 năm 2026 (thời điểm dự kiến diễn ra Đại hội 14).

Nhóm thứ ba gồm các ủy viên sẽ làm trọn một nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2026 và vẫn trong độ tuổi tái cử, tức vẫn dưới 65 tuổi vào 2026 : Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú.

Nhóm thứ tư gồm các gương mặt mới được bầu bổ sung vào giữa khóa là Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Đỗ Văn Chiến, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng và Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang. Tất cả đều dưới 65 tuổi vào năm 2026. Lưu ý là những người này đến năm 2026 vẫn chưa làm trọn một nhiệm kỳ ủy viên Bộ Chính trị.

Quy định 214-QĐ/TW của Bộ Chính trị về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có nêu việc xem xét trường hợp đặc biệt. Theo đó, những nhân vật quá 65 tuổi vào thời điểm diễn ra Đại hội 14, nếu muốn tiếp tục sự nghiệp thì phải vào Tứ Trụ hoặc làm thường trực Ban Bí thư.

Bên cạnh các nội dung trên, Hội nghị Trung ương Đảng cũng có thể quyết định hình thức kỷ luật một số cán bộ, bao gồm cựu Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Đặng Quốc Khánh.

Nguồn : BBC tiếng Việt, 17/09/2024

Ngày 5/1/1960, ông Hồ Chí Minh khoe : "Ðảng ta là đạo đức, là văn minh".

Tuyên bố kỷ niệm 30 năm thành lập đảng (1930 – 1960), ông Hồ còn nói : "Với tất cả tinh thần khiêm tốn của người cách mạng, chúng ta vẫn có quyền nói rằng : Đảng ta thật là vĩ đại… Ðảng ta vĩ đại như biển rộng, như núi cao".

Ông Hồ Chí Minh phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng họp tại Hà Nội từ ngày 5 đến ngày 10/9/1960 - Ảnh tư liệu

Nhưng 64 năm sau (1960-2024), Đảng đã thoái hóa, biến chất. Đảng viên thì tham nhũng, suy thoái đạo đức, lối sống tự diễn biến và tự chuyển hóa, bài bác chủ nghĩa Mác-Lênin và cả "tư tưởng Hồ Chí Minh" nữa.

Vì vậy, Đảng nhìn nhận : "Trong thời gian qua, kể từ khi bắt đầu chiến dịch "đốt lò" (2013 thời Nguyễn Phú Trọng), hàng loạt cán bộ, đảng viên đã bị xử lý kỷ luật do những suy thoái về đạo đức, lối sống với nhiều biểu hiện khác nhau. Nhiều vụ đại án diễn ra, tập trung vào những cán bộ, đảng viên có chức, có quyền mà có nhiều biểu hiện của sự suy thoái về mặt đạo đức, lối sống" (Học viện cảnh sát nhân dân, ngày 3/6/2024).

Bài viết giải thích : "Có thể hiểu suy thoái đạo đức, lối sống trước tiên thể hiện ở lối sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi, chỉ lo thâu vén cá nhân, gây mất đoàn kết nội bộ, độc đoán, gia trưởng, thiếu dân chủ trong chỉ đạo điều hành. Suy thoái biểu hiện qua cách ăn nói, đặc biệt là phong cách làm việc, phong cách sống, sinh hoạt. Ví dụ như đi lại thì khệnh khạng ; trong phong cách làm việc thì nịnh trên nạt dưới, hạnh họe ; trước đấy thì không như thế, nhưng khi có quyền thì nó bộc lộ ra. Trong sinh hoạt thì có những dấu hiệu bê tha, xuống cấp, những trường hợp này khá dễ nhận diện. Bên cạnh đó, còn biểu hiện ở việc kê khai tài sản không trung thực, mắc bệnh thành tích, háo danh. Là cán bộ nhưng thờ ơ, vô cảm với những vấn đề bức xúc của nhân dân, sử dụng lãng phí tài sản công và ngân sách nhà nước, sử dụng lãng phí nguồn nhân lực, phí phạm thời gian lao động".

Suy thoái hết thuốc chữa

Thành phần sâu mọt này, theo Học viện Cảnh sát nhân dân, đã "sống xa hoa, trụy lạc, đã trở thành những kẻ vô liêm sỉ và bất chính, gây ảnh hưởng một cách nghiêm trọng đến niềm tin của nhân dân, uy tín của Đảng, nhà nước".

Từ 1994, tại Đại hội đảng toàn quốc lần thứ VII, Đảng đã nhận định : "Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, tham nhũng, tiêu cực là một trong những nguy cơ, nguyên nhân cản trở sự phát triển, sự tồn vong của Đảng và chế độ".

Như vậy là tình trạng "suy thoái tư tưởng" và "tham nhũng, rút tỉa tiền dân" của cán bộ đảng viên là di căn và liên tục không chữa được.

Tình trạng suy thoái này đã được báo VnExpress công bố ngày 20/5/2024, theo đó đã có hơn 3.000 tội phạm tham nhũng bị điều tra trong năm 2023 liên quan đến hơn 1.100 vụ án.

Trong khi đó, theo lời ông Tô Lâm, khi còn làm Bộ trưởng Công an thì :

"Tình hình tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu còn diễn biến rất phức tạp ; số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế được phát hiện nhiều hơn 11,69%, số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ được phát hiện nhiều hơn 51,63%.

Theo số liệu do Viện kiểm sát nhân dân tối cao cung cấp, trong 10 năm qua, các cơ quan tiến hành tố tụng cả nước đã khởi tố, điều tra 19.546 vụ/33.868 bị can, truy tố 16.699 vụ/33.037 bị can, xét xử sơ thẩm 15.857 vụ/30.355 bị cáo về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế. Trong đó, số các vụ án tham nhũng đã khởi tố, điều tra là 2.657 vụ/5.841 bị can" (Báo Chính Phủ online, ngày 22/11/2023).

Những con số này đã xác nhận chủ trương "xây dựng, chỉnh đốn Đảng" đã thất bại. Rõ ràng "càng chống càng xiêu" và những kẻ tham nhũng không còn sợ bị trừng phạt nữa.

Cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, người phát động chiến dịch diệt tham nhũng đã phải than phiền : "Vì sao chống tham nhũng mạnh mẽ như thế, xử lý nghiêm nhiều hành vi vi phạm như thế, nhưng tham nhũng tiêu cực vẫn cứ trơ ra. Sai phạm xảy ra ngay trong quá trình kiểm tra. Liệu có ai là chỗ dựa, có ai chống lưng cho hành vi tham nhũng tiêu cực hay không ?" (Tuyên bố ngày 20/1/2022 tại phiên họp thứ 21 của Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng tiêu cực).

Thắc mắc của ông Trọng không được ai màn tới, từ những cấp lãnh đạo cấp cao kể cả ông Tô Lâm, người đã thay ông Trọng làm Tổng bí thư.

Nhưng nguyên Thiếu tướng "lão thành" Nguyễn Trọng Vĩnh, cựu Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc đã có câu trả lời.

 Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh trong chiếc áo kỷ niệm hải chiến Trường Sa giữa Việt Nam và Trung Quốc năm 1988. Ảnh chụp tại Hà Nội hôm 13/3/2013

Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh

Tài liệu của gia đình tướng Nguyễn Trọng Vĩnh ngày 25/9/2017 phổ biến một nhận xét của tướng Vĩnh về Đảng cộng sản hiện nay :

"Đảng cộng sản Việt Nam nay đã hoàn toàn biến chất, trở nên quá hư hỏng, khó có thể sửa chữa được ! Đảng đã đánh mất mình, không còn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội nữa !"

Trong các hư hỏng trên, cụ Vĩnh liệt kê có 3 hư hỏng nguy hiểm nhất :

- Một là, Đảng cộng sản Việt Nam đã trở thành một ổ tham nhũng trầm trọng, khó có thể kiềm chế và kiểm soát được ! Bọn tham nhũng đều là những cán bộ, đảng viên trung cao cấp của Đảng, chúng đã trở thành bầy sâu, tập đoàn sâu và ăn của dân không từ một thứ gì !

- Hai là, Đảng cộng sản Việt Nam không còn là một khối đoàn kết vững chắc như xưa. Nay đã chia rẽ, đang hình thành nhiều phe nhóm lợi ích tệ hại trong đảng, và các phe phái này đang ra sức đấu đá, tranh giành nhau quyền lợi và quyền lực, không thiết tha gì với lợi ích dân tộc, với quyền lợi đất nước như hồi Đảng Lao Động Việt Nam trước đây nữa!

- Ba là, Đảng cộng sản Việt Nam ngày nay đã lệ thuộc nặng nề vào ngoại bang, cụ thể là vào Đảng cộng sản Trung Quốc ! Sau khi bí mật ký kết thỏa ước Thành Đô (9/1990) với Đảng cộng sản Trung Quốc, Ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam kể từ đó đã lệ thuộc gần như mọi mặt vào Đảng cộng sản Trung Quốc ! Đảng cộng sản Việt Nam làm ngơ, không dám ra tuyên bố phản đối và thực hiện biện pháp đáp trả khi chủ quyền biển đảo của Tổ quốc bị bọn Trung Quốc xâm phạm, đặc biệt là sự kiện từ đầu tháng 5/2014 đến giữa tháng 7/2014, khi Trung Quốc ngang ngược coi thường luật pháp quốc tế và chủ quyền quốc gia của Việt Nam, chúng hạ đặt trái phép dàn khoan HD.981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, và mới đây Việt Nam phải nhẫn nhục đầu hàng, chấp nhận yêu sách ngang ngược của Trung Quốc đòi Việt Nam phải ngừng Dự án khoan thăm dò khí đốt tại Lô 136/03 thuộc bãi Tư Chính nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam !".

Tất nhiên, lãnh đạo Đảng đã không dám phản biện những cáo buộc của Tướng Vĩnh. Điều này chứng minh câu nói "Đảng ta là đạo đức, là văn minh" của Hồ Chí Minh là sai sự thật.

Phạm Trần

(16/09/2024)

 Đọc thêm :

Lễ Bách nhật Cụ Nguyễn Trọng Vĩnh : Giá mà Lãnh đạo biết lắng nghe…

Đinh Hoàng Thắng, RFA, 02/04/2020

Thấm thoắt 100 ngày Nhà ngoại giao – Lão tướng Nguyễn Trọng Vĩnh đã đi xa. Di sản của Cụ hôm nay tuy chưa được chính thống nghiên cứu và tiếp thu, nhưng các giá trị lâu bền và định hướng tư tưởng của Cụ vẫn trường tồn với thời gian. Một khi đất nước bắt nhịp với thời đại, chắc chắn Cụ sẽ được "hồn sông núi khí thiêng ghi muôn đời" (*). Cụ cũng sẽ được nhắc đến như một trong những người từng tiên phong chỉ lối ra khỏi khủng hoảng.

Ảnh chụp tang lễ Cụ Nguyễn Trọng Vĩnh ngày 2/1/2020 - Courtesy of FB Dũng Trương

Nói cho công bằng, lịch sử Việt Nam đương đại có chuyển động, dù chậm chạp. Đà chuyển động ấy đáng được hoan nghênh, tuy còn khoảng cách với sự đón đợi. So với những Trần Xuân Bách, Trần Độ và các nhà hoạt động khác dấn thân cho tương lai dân chủ của đất nước, số phận tướng Nguyễn Trọng Vĩnh không đến mức bi kịch.

Niềm nuối tiếc nhức nhối

Không bi kịch nhưng Cụ vẫn luôn tự vấn và day dứt cho đến cuối cuộc đời vắt ngang hai thế kỷ. Nhớ mãi những lần đến thăm Cụ tại nhà riêng và bệnh viện. Lúc bấy giờ nói chuyện đã khó khăn, nhưng Cụ vẫn nắm chặt tay, ra hiệu với chúng tôi phải đấu tranh không khoan nhượng ; vì an ninh quốc gia, không được để cho các tập đoàn "nước lạ" tham gia đấu thầu xa lộ Bắc Nam…

Thế rồi, cái buổi sáng ngày mồng hai tháng Giêng ấy, tất cả đều chỉnh tề hàng lối trước linh sàng Cụ. Chia sẻ dù ít, dù nhiều những giá trị trong tư tưởng của Cụ, đa phần những người có mặt đều ngưỡng mộ, dành cho Cụ những tình cảm kính trọng và quý mến thực sự. Bởi Cụ là một con người như Facebooker Lê Hồng Hạnh từng cảm thán, "là Tiên là Phật ở cõi nhân gian đầy nhiễu nhương hiện nay".

Đọc các cuốn sổ tang hôm ấy, càng củng cố trong tôi một niềm nuối tiếc nhức nhối. Dẫu sao, trong những dòng lưu bút ấy đã có rất nhiều tình cảm trong sáng toát lên những khoảnh khắc của sự hòa hợp, song bên cạnh đấy vẫn không ít những dòng nặng về "diễn" bề ngoài hơn là thực chất.

Và liệu qua đám tang hôm ấy, thực sự mọi người đã xích lại được gần nhau bao nhiêu ? Ai đã làm cho những con người vốn dĩ là đồng bào của nhau mà có lúc phải đối mặt nhau, thậm chí một bên coi bên kia là thù địch, rồi ngoảnh lưng lại luôn cả với những giá trị mà trong thâm tâm, bản thân họ cũng đồng tình và chia sẻ, nhưng bề ngoài, buộc phải phản bác lấy lệ ?

Không thể liệt kê hết danh tính những người tới phúng viếng ! Đây là những Đoàn Văn Vươn (Hải Phòng), những Cấn Thị Thêu (Dương Nội), những Lê Trọng Hùng (Truyền hình CHTV)… Kia là Bí thư Trung ương Đảng Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Trung ương đảng Bùi Thanh Sơn (Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao), Trung tướng Lê Hiền Vân (Tổng cục Chính trị), Thiếu tướng Lê Văn Huyên (Cục Tổ chức)…

Và biết bao nhân sĩ, trí thức, đại biểu các cơ quan đại diện trong và ngoài nước, các tổ chức xã hội dân sự, nghề nghiệp, các cơ sở giáo dục, cựu chiến binh, đồng hương, họ hàng và bà con khối phố…

Giá như bắt được bước sóng

Trong một xã hội dân chủ, "cần ăng-ten" của các nhà lãnh đạo quốc gia lúc này phải bắt được những bước sóng nói trên ! Những bước sóng ấy không đến từ "các lực lượng thù địch". Dù là ai, ở cương vị nào trong xã hội, họ dường như đều có thể chia sẻ và cảm nhận được tấm lòng vì dân, tư tưởng vì Việt tộc của Cụ.

Với đám tang Cụ Nguyễn Trọng Vĩnh, cả Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và nhiều nhà lãnh đạo cao cấp khác đều gửi vòng hoa đến viếng ! Điếu văn do Thứ trưởng Thường trực Bùi Thanh Sơn đọc hôm tang lễ đã xác nhận sự cống hiến của Cụ đối với sự nghiệp ngoại giao nói riêng cũng như đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung.

Vì lẽ trên, không hẳn là sự ra đi của các bậc lão thành trung chính, cương trực như Cụ Vĩnh lại khiến những người đang cầm quyền "thở phào nhẹ nhõm". Do đó, giờ đây chúng ta đã có thể và cần phải nghĩ ra phương cách phù hợp để cùng khai thác di sản của các Cụ.

Từng đốm lửa các Cụ đã nhen nhóm lên trong mỗi góc thiện lương của con người, cớ sao không thổi bùng lên thành ngọn lửa thiêng của chủ nghĩa yêu nước, hun đúc nên trí tuệ và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc ? Cần biết bao ngọn lửa thiêng ấy đối với Tổ quốc trong những ngày tháng sóng gió hiện nay !

Phong tỏa toàn quốc đã bước sang ngày thứ hai. Cả nước đang gồng mình chống đại dịch thế kỷ. Con virus quái ác ấy từ đâu đến thì ai cũng biết. Người dân các tỉnh miền Tây đang oằn lưng chống hạn mặn lịch sử đồng bằng sông Cửu Long, đe dọa mưu sinh của hơn 17 triệu ngư dân và các hộ nghề nông. Bên cạnh mặt chủ quan, đại họa ấy chủ yếu do ai gây ra, thiết nghĩ cháu học sinh trung học cũng có thể trả lời rành rẽ.

Đại dịch vẫn "không tha" Biển Đông

Rồi biển đảo và các ngư trường truyền thống của người Việt không chỉ ở Hoàng Sa, Trường Sa mà trên toàn Biển Đông không phút nào thôi bị đe doạ, bị khủng bố, ngay trong những ngày Việt Nam và thế giới đang lo tập trung dập dịch. Trong lúc Covid-19 đang diễn biến phức tạp, Trung Quốc lại tập trận và triển khai nhiều hoạt động mới ở Biển Đông ngay khi ổ dịch Vũ Hán chưa hẳn đã được giải quyết xong.

Và bao câu chuyện đau đầu khác nữa liên quan đến độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ trong quan hệ đối ngoại, đối nội với một hàng xóm khổng lồ và hay bắt nạt. Cần lắm lúc này một lời hiệu triệu : "Quân xung phong, nước Nam đang chờ mong tay ngươi !" (**).

Cho dù ở đây, đức hy sinh là hết sức cần thiết nhưng vẫn chưa đủ ! Thế giới "hậu Covid-19" sẽ sớm khởi động quá trình "tái cấu trúc" trật tự quốc tế mới. Nhiều tử huyệt của trật tự cũ lần lượt đang bị phơi bày. Nhiều quan niệm và chuẩn mực truyền thống sẽ bị đảo lộn hoàn toàn. Lúc này rất cần sự tỉnh táo và nhạy bén để tìm ra các giải pháp thông minh. Cái khó ló cái khôn.

Dân tộc này không thiếu các nguồn mạch tạo ra "sức mạnh mềm". Vấn đề là phải biết tập hợp lực lượng trong hoàn cảnh mới, phải lắng nghe và biết khai mở, đặc biệt từ những công dân tiêu biểu như Nguyễn Trọng Vĩnh, một Lão tướng "còn hơi, còn sức, còn lên tiếng/ là muốn quyền uy bớt lỗi lầm".

Giá như độ tinh nhạy của các Lãnh đạo Đảng/ Nhà nước/ Chính phủ suốt bao năm qua, đặc biệt là 15 năm trở lại đây (từ 2004 – 2019) bắt được làn sóng phát ra từ Cụ và từ biết bao các bậc nhân sĩ trí thức từ Bắc chí Nam thì đất nước đâu đến nỗi khốn khó và khủng hoảng như giờ đây.

Hiện tượng Nguyễn Trọng Vĩnh

Một trong những giá trị làm nên "hiện tượng Nguyễn Trọng Vĩnh" là sự tỉnh táo và sáng suốt bắt kịp những thăng trầm trong số phận của đất nước. Dù giác ngộ và theo Đảng từ năm 1937 nhưng một khi thế cuộc chuyển dịch, Cụ đã sớm nhận chân các xu hướng phổ quát của thời đại, khảng khái chỉ ra "những lỗi hệ thống, sai từ gốc đến ngọn, từ lý thuyết đến mô hình" (Lời của cựu Chủ tịch quốc hội Nguyễn Văn An), và đề xuất phương hướng khắc phục.

Tính tiên phong trong viễn kiến của Cụ rõ ràng vượt qua giới hạn tuổi tác và tư duy quán tính. Có lần đại diện của Thành ủy Hà Nội đến vấn an Cụ tại nhà riêng, với mục đích vận động Cụ rút tên khỏi Thư Ngỏ 61 và khỏi Danh sách 127 Nhân sĩ trí thức gửi kiến nghị tới các đại biểu dự Đại hội 12 của Đảng. Cụ không những không rút, mà còn thuyết phục những người cùng đối thoại về tính đúng đắn của các kế sách "chống giặc ngoại xâm và nội xâm" ấy.

Giá như các bậc "công bộc" giờ đây ngồi lại, với các nhà nghiên cứu, các tổ chức xã hội dân sự, cùng nhau rút ra những gì là "ích quốc lợi dân" từ trong hai tập sách của Tủ sách Gia đình : "Kể lại cuộc đời" và "Phải trái sự đời". Mùa Covid-19 chưa làm được Hội thảo thì sẽ tập trung giới thiệu hai ấn phẩm như là những nén tâm hương nhân 100 ngày Cụ về Trời.

Những người quý mến, ngưỡng mộ Cụ đã lập ra Blog "Di sản Nguyễn Trọng Vĩnh" để có nơi trao đổi những cảm nghĩ và phân tích của mình về cuộc đời cũng như sự nghiệp vẻ vang của Cụ, về các bài viết mà con cháu Cụ đã sưu tầm và tuyển chọn nhân dịp mừng Cụ trăm tuổi, rồi cùng nhau online như một trang mạng xã hội thì hay biết chừng nào !

Cảm ơn nhà báo Tạ Đình Thính đã có mấy dòng cảm thán mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa, phản ánh được các cung bậc tình cảm của nhiều người : 

"Một trăm linh bốn Xuân

Lão tướng chẳng cầu Nhàn

Khơi ngọn lửa Vĩnh Cửu

Để thắp sáng Nhân Gian".

Cảm ơn nhà văn Phạm Xuân Nguyên đã phác họa chân dung Cụ thật tài tình : 

"Sứ thần tận Trung với nước

Tướng quân tận Hiếu với Dân

Trăm năm vững vàng quắc thước

Xứng danh Người ở cõi Trần".

Vâng, Cụ Vĩnh thật xứng danh và xứng đáng với chữ "Người" viết hoa.

Mềm nắn rắn buông

Là một nhà ngoại giao khoác áo lính và cũng là một người lính mặc áo ngoại giao, Cụ Vĩnh chắc chắn là vị đại sứ đặc mệnh toàn quyền duy nhất của Việt Nam cho đến nay có nhiệm kỳ dài nhất ở sở tại, suýt soát 13 năm. Cụ từng đúc kết một trong những bài học với Trung Quốc là "mềm nắn rắn buông".

Cụ kể lại cho chúng tôi nhiều câu chuyện khi "nhu" khi "cương" với Tầu. Lúc họ hùng hùng hổ hổ, đập bàn đập ghế, vu cáo trắng trợn và đe dọa ta, Cụ đã phải vận hết nội công kiềm chế để không bị cuốn vào những trò "phi ngoại giao", dùng những lý lẽ đích đáng "đập" lại họ, buộc họ phải thoái lui.

Nhưng khi cần "cương", Cụ cũng dám có thái độ cứng rắn, đã "mời" một Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc ra khỏi Đại Sứ quán ta ở Bắc Kinh, khi vị Thứ trưởng ấy đã có thái độ bất lịch sự và những phát ngôn không đúng mực trong đàm phán.

Cuộc thoát trần của Cụ Nguyễn Trọng Vĩnh giống như ngôi sao băng vừa vụt qua trên bầu trời ảm đạm. Có thể chia sẻ với suy tưởng của Giáo sư Tương Lai : Ngôi sao băng ấy tuy đã tắt nhưng ánh sáng của nó sẽ còn soi rọi mãi tới nhiều thế hệ mai sau !

Tinh thần ấy đã được Giám đốc Trung tâm Minh Triết Nguyễn Khắc Mai tái khẳng định trong bức Trướng viếng hôm tang lễ. Tiếc là không rõ vì lý do gì, bức Trướng ấy không được các lực lượng an ninh cho phép đưa vào đặt trước linh sàng Cụ : 

"Trọng Độc Lập

Trọng Dân Quyền

Hiếu Trung Rạng Ngời Một Thuở

Vĩnh Biệt Này

Vĩnh Hằng Ấy

Nghĩa Tình Còn Mãi Ngàn Thu".

*

Để di sản của Cụ sống mãi với thời gian, để các giá trị lâu bền và những định hướng nhất quán của Cụ được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, Blog Di sản Nguyễn Trọng Vĩnh https://disannguyentrongvinh.blogspot.com/ hy vọng nhận được ngày càng nhiều sự hưởng ứng từ khắp cả ba miền Bắc – Trung – Nam và từ những người Việt Nam khắp nơi trên thế giới.

Hãy đọc và cảm nhận hai cuốn sách nóng bỏng tính thời sự, chứa chan lòng yêu nước, thương dân của Cụ Nguyễn Trọng Vĩnh !

Hãy lan tỏa những bài viết đầy trí tuệ sắc bén, chứa chan nhân cách sống giản dị và thanh cao, sống động và cuốn hút của Cụ vào xã hội hôm nay, đồng thời truyền cảm hứng ấy cho các thế hệ mai sau, dấn thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì dân chủ, hạnh phúc của Nhân dân.

Đinh Hoàng Thắng

Nguồn : RFA, 02/04/2020

Tham khảo :

(*) và (**) : "Quân xung phong, nước Nam đang chờ mong tay ngươi, hồn sông núi khí thiêng ghi muôn đời" : Trích từ bài hát "Chiến sĩ Việt Nam", nhạc và lời của Văn Cao

https://www.danluan.org/tin-tuc/20101215/ngo-nhan-dung-nguyen-van-an-cong-nhan-sai-lam-he-thong-tu-goc-den-ngon

https://conglyvasuthat.wordpress.com/2014/07/30/61-dang-vien-kien-nghi-bo-duong-loi-chinh-tri-sai-lam/

https://www.danluan.org/tin-tuc/20151212/thu-ngo-cua-127-nhan-si-tri-thuc-gui-bo-chinh-tri-truoc-hem-dai-hoi-

https://www.rfa.org/vietnamese/news/blog/vinh-funeral-01022020140149.html

https://www.rfa.org/vietnamese/news/blog/talk-between-two-souls-in-duong-lam-01082020102940.html