Thông Luận

Cuối năm 2017, luật nhân quả đã ứng báo với Đinh La Thăng - khi đó vừa bị lột chức bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh và ủy viên bộ chính trị - bởi Thăng là một trong những chóp bu của thành phố này trực tiếp chỉ đạo san bằng chùa Liên Trì - một trong số hiếm hoi cơ sở tôn giáo còn lại của giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất (ly khai với giáo hội Phật giáo của chính quyền).

Lê Thanh Hải thời còn tại chức, hàng sau, bên trái.

Báo ứng

Vào giữa năm 2019, luật nhân quả một lần nữa báo ứng đối với gia đình Lê Thanh Hải - nhân vật được xem là ‘bố già’ thao túng quyền lực và lợi ích trên đất Sài Gòn trong suốt 15 năm Hải làm chủ tịch thành phố và bí thư thành ủy.

Vụ Tổng giám đốc Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn trách nhiệm hữu hạn một thành viên (SAGRI) Lê Tấn Hùng bị cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an bắt khẩn cấp vào ngày 6/7/2019 - do ‘ăn bẫn’ 13,3 tỷ đồng cùng những phi vụ khác đậm đặc màu sắc mafia - không chỉ là hậu quả của chuỗi ‘lại quả’ dày đặc từ trước đó, mà còn bởi Lê Tấn Hùng, và trước đó là Lê Thanh Hải - anh ruột của Hùng, đã từng chỉ huy Thanh niên xung phong - một lực lượng ‘còn đảng còn mình’ và đã trực tiếp nhúng tay vào những trận đàn áp đẫm máu đối với người biểu tình ở Sài Gòn.

Riêng Lê Thanh Hải - với vai trò là chủ tịch thành phố và bí thư thành ủy - đương nhiên còn chỉ huy cả lực lượng công an đàn áp biểu tình.

Những bằng chứng sống

Đỉnh điểm của thành tích đàn áp vang dội ấy chắc chắn là trận càn quét cuộc biểu tình vì môi trường vào ngày 8/5/2016 : lực lượng ăn thuế của dân đã bắt đến 500 công dân biểu tình nhốt tại sân vận động Hoa Lư.

Dù không có bất kỳ chứng cứ nào cho thấy những người biểu tình là "thế lực thù địch", mà chỉ toàn dân ra biểu tình, cùng rất nhiều gương mặt mới xuất hiện như kỹ sư, bác sĩ, giáo viên, có cả giám đốc ngân hàng…, nhưng ngập ngụa khắp trung tâm Sài Gòn là cảnh "các lực lượng bảo vệ trật tự" nhe nanh lao vào hành hung không thương tiếc người biểu tình. Một số hình ảnh đã được xác minh : không chỉ thanh niên xung phong, mà cả những nhân viên công an đã hóa trang làm thanh niên xung phong để tấn công dã man người biểu tình.

Xịt hơi cay, đánh đập đến đổ máu rất nhiều người, đấm đá đến ngất xỉu hai mẹ con tuần hành như một cách kỷ niệm "Ngày của Mẹ"…

Cùng thời điểm trên, những người biểu tình vì môi trường ở Hà Nội bị tống lên xe bus và đưa về "giam" tại một số trụ sở công an phường. Nhưng thông tin về người biểu tình bị đánh đập ở Hà Nội ít hơn hẳn ở Sài Gòn. Một nhà hoạt động nhân quyền theo dõi rất kỹ các đầu mối tin tức cho biết "Có cảm giác như Công an Hà Nội quyết liệt dẹp biểu tình nhưng hạn chế đánh đập".

Trong thực tế, Công an Thành phố Hồ Chí Minh nặng tay và tàn bạo hơn rất nhiều so với Công an Hà Nội khi đàn áp biểu tình. Một trong những bằng chứng về hành vi phủ nhận lịch sử của Công an TP. HCM là những trận đàn áp người tưởng niệm nạn nhân bị quân đội Trung Quốc bắn giết vào những ngày kỷ niệm Chiến tranh biên giới 1979, ngày mất Hoàng Sa, ngày mất Trường Sa…

Lực lượng công an Thành phố Hồ Chí Minh cũng không thèm che giấu ý đồ và hành vi đàn áp một cách có hệ thống tinh thần thoát Trung của quần chúng.

Những dấu hỏi căn phẫn bùng lên : Ai đã ra lệnh cho những cuộc đàn áp ấy ? Nhằm ý đồ gì trong bối cảnh Trung Quốc vẫn tiếp tục xâm phạm vùng biển và vùng trời của Việt Nam, tái diễn việc bắt giữ và bắn giết ngư dân Việt ?

Sẽ chung ‘lò’ ?

Theo nhiều cán bộ có thâm niên ở Sài Gòn, người của "anh Hai Nhựt" (cựu bí thư thành ủy Lê Thanh Hải) vào thời điểm năm 2016, tức khi Lê Thanh Hải đã về hưu, có thể chiếm đến phân nửa dàn lãnh đạo chủ chốt tại thành phố này.

Lê Thanh Hải lại là quan chức có đầu dây mối nhợ với không ít doanh nghiệp người Hoa, mà tiêu biểu là tập đoàn Vạn Thịnh Phát của bà Trương Mỹ Lan, liên quan đến nhiều khu đất vàng ở Sài Gòn. Đây có thể là điều trong một ngày không xa, Lê Thanh Hải sẽ phải cứng họng trước những đồng chí - quan tòa của ông ta.

Tinh thần mẫn cán thái quá của hai anh em Lê Thanh Hải - Lê Tấn Hùng trong việc chỉ đạo và sử dụng lực lượng công an lẫn thanh niên xung phong đàn áp người biểu tình đã bị báo ứng bởi luật nhân quả, bởi chính giới đồng chí của những kẻ này.

Đã từ lâu, Lê Thanh Hải không chỉ bị xem là ‘tội phạm’ ghê gớm trong vụ ‘ăn đất’ Thủ Thiêm mà đã đẩy hàng chục ngàn gia đình ở khu vực này vào cảnh bị cướp đất, màn trời chiếu đất và bị biến thành dân oan đất đai bất đắc dĩ, hàng chục năm trời rồng rắn kéo nhau đi khiếu nại tố cáo từ Nam chí Bắc, mà còn được một số dư luận đồn đoán là "một trong những quan chức cộng sản giàu nhất Việt Nam". Thậm chí còn có dư luận cho rằng nếu Nguyễn Phú Trọng làm kiên quyết vụ Thủ Thiêm và buộc Lê Thanh Hải phải ‘ói ra’ thì có thể ‘hốt’ cho ngân sách trung ương từ 3 đến 5 tỷ USD.

Trong thời gian tới, nếu Lê Thanh Hải và những đồng sự cấp dưới thời ông ta còn làm chủ tịch thanh phố và bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh không thể khắc phục được hậu quả, nghĩa là chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh không thể tìm được 26.300 tỷ đồng để hoàn trả lại ngân sách trung ương theo kết luận thanh tra của Thanh tra chính phủ đã công bố như một tối hậu thư vào tháng 6 năm 2019, Lê Thanh Hải sẽ khó có cơ may thoát khỏi án tù như Đinh La Thăng.

Chỉ dấu mới nhất về khả năng trục Lê Tấn Hùng - Lê Thanh Hải sẽ vào chung ‘lò’ là cuộc họp của Ban Chỉ đạo Phòng chống tham nhũng trung ương vào những ngày cuối tháng 7 năm 2019, với việc một lần nữa ‘tái xuất’ của Nguyễn Phú Trọng, có vẻ đã thoát hẳn khỏi cơn bạo bệnh, đã đi cùng chỉ đạo của ông Trọng đưa vụ Sagri - Lê Tấn Hùng vào diện theo dõi của ban chỉ đạo này.

Không phải là quan chức cao cấp, không giữ ghế ủy viên trung ương hay thường vụ thành ủy, thậm chí không phải là thành ủy viên, việc Lê Tấn Hùng bị đưa vào diện theo dõi trên là bất thường. Sự bất thường này cũng logic với một hiện tượng bất thường khác khi Lê Tấn Hùng vào lúc bị bắt khẩn cấp đã không ‘được’ ở trong trại tạm giam trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh do chính quyền và công an Thành phố Hồ Chí Minh quản lý, mà bị di lý ra Hà Nội dưới quyền giám sát của Bộ Công an. Những bất thường này cho thấy vụ Lê Tấn Hùng - Sagri có thể không thuần túy là án kinh tế mà còn có thể đan xen yếu tố ‘an ninh quốc gia’ và chính trị - gam màu mà nếu chỉ một mình Lê Tấn Hùng thì đã không thể phác nổi bức tranh theo trường phái ‘Dã thú’ ấy.

Với những chỉ dấu đang hiện ra ngày càng dày đặc trên, trạng thái tự do của Lê Thanh Hải có lẽ chỉ còn được tính bằng từng quý…

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 31/07/2019

Cái cách mà "Tổng Tịch" Nguyễn Phú Trọng tái xuất tự tin trước con mắt soi mói của đám đông "100 cán bộ công đoàn tiêu biểu" vào ngày 20/7/2019 (chứ không còn là chủ trì họp với "đám nhỏ" là các ủy viên bộ chính trị như những lần trước đó) cho thấy sức khỏe của ông Trọng đã gần như phục hồi hoàn toàn sau cú bạo bệnh ở xứ Kiên Giang "nhà Ba Dũng", kể cả phục hồi hoạt động tứ chi – vốn là chủ đề được dư luận đồn đoán trước đây về khả năng bị "liệt".

Tàu Hải Dương 8, đang gây sóng gió lên chủ quyền của Việt Nam tại Bãi Tư Chính. (Hình : China Geological Survey)

Như vậy, Nguyễn Phú Trọng đã mất khoảng 3 tháng từ khi suýt "nằm xuống" cho đến lúc nói năng và di lại bình thường. Đó cũng là khoảng thời gian bình quân mà bệnh nhân có thể phục hồi sau một cơn tai biến mạch máu não, với điều kiện được cấp cứu ngay tại "điểm vàng" sau khi bị tai biến, và được điều trị tốt.

Riêng trường hợp Nguyễn Phú Trọng thì khỏi phải nói, toàn bộ ê kíp của Ban Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe trung ương cùng các chuyên gia đầu ngành về thần kinh não bộ được tập trung cho cá nhân ông ta.

Việc Nguyễn Phú Trọng phục hồi sức khỏe rất có thể tiến hành được chuyến thăm Hoa Kỳ theo lịch trình dự trù, nhưng có thể đã phải dời lại vài tháng, tức vào tháng 8 hoặc tháng 9 năm 2019, bằng chính đôi chân của ông ta mà không cần phải ngồi xe lăn.

Tuy nhiên, ngay trước mắt Nguyễn Phú Trọng là một thử thách lớn là có buộc phải đi "triều kiến" Tập Cận Bình ở Bắc Kinh trước khi gặp Donald Trump hay không ?

Tập Cận Bình muốn gì ?

Lẽ tất nhiên, Trung Quốc muốn Trọng phải đi Bắc Kinh. Và hơn cả là không đi Mỹ.

Và lẽ tất nhiên, Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội và Hoa Nam tình báo đặc biệt theo dõi tình hình sức khỏe của Nguyễn Phú Trọng và thời điểm mà ông ta có thể đi đứng như một người bình thường.

Không biết cơ chế theo dõi trên có phát huy tác dụng hay không, nhưng vụ tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8 và một số tàu cảnh sát biển của Trung Quốc xâm nhập vào vùng đặc quyền kinh tế Bãi Tư Chính của Việt Nam từ đầu Tháng Bảy đến nay lại trùng với tiến trình phục hồi những bước có lẽ là cuối cùng để Nguyễn Phú Trọng ổn định sức khỏe.

Vụ Hải Dương – 8 là bước thăm dò "bản lĩnh Việt Nam" thêm một lần nữa, để nếu Hà Nội vẫn không dám ngả mạnh về Mỹ thì Bắc Kinh sẽ tiếp tục những đòn gây hấn mới hơn và khó chịu hơn nhiều, với ít nhất ba mục tiêu đồng thời. Đó là, từng bước biến vùng biển của Việt Nam thành "vùng tranh chấp lãnh thổ", buộc Việt Nam phải chia đôi nguồn dầu khí khai thác được ở Bãi Tư Chính và cả mỏ Lan Đỏ, và chặn lối chuyến đi Mỹ sắp tới của Nguyễn Phú Trọng.

Rất tương đồng với chiến thuật của Hải Dương 981 vào năm 2014 đã hành hạ thần kinh Bộ Chính Trị Đảng cộng sản Việt Nam suốt hai tháng trời, tàu Hải Dương 8 và những tàu chiến bảo kê cho nó không bộc lộ bất kỳ dấu hiệu nào muốn rút sớm khỏi khu vực Bãi Tư Chính, mà vẫn đang gây sức ép liên tục trong bối cảnh người đồng chí cộng sản của nó cô đơn gần như tuyệt đối trên trường quốc tế.

Cộng sản cô độc

Thật thế, cho tới nay Hoa Kỳ đã trở thành quốc gia đầu tiên, và có lẽ là duy nhất, lên tiếng gián tiếp ủng hộ Việt Nam liên quan vụ tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8. Trong khi đó, không một quốc gia nào có quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam lên tiếng.

Hãy nhớ lại 2014 là năm tung tóe bởi vụ giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc xông thẳng vào vùng lãnh hải Việt Nam như chốn không người và như một cú vỗ mặt nảy đom đóm vào Bộ Chính Trị Đảng cộng sản Việt Nam. Khi đó, hầu hết các "đối tác chiến lược" của Việt Nam, kể cả nước Nga của Putin, đều thờ ơ hoặc quay lưng khi Việt Nam bị uy hiếp.

Thế nhưng sau đó, giới chóp bu Việt Nam vẫn chưa tỉnh ngộ về thực chất "bạn vàng" là thế nào và vẫn tiếp tục theo đuổi chính sách "đu dây chính trị" cho tới khi "té lộn đầu" trong ba vụ khủng hoảng Bãi Tư Chính năm 2017, 2018 và 2019.

Nguyễn Phú Trọng đến Tòa Bạch Ốc vào tháng 7/2015, dưới thời Tổng thống Obama. (Hình : Getty Images)

Từ đó đến nay, giới chóp bu Việt Nam chưa bao giờ cô đơn đến thế trên trường quốc tế, dù Việt Nam đã thủ đến chẵn một tá "đối tác chiến lược" trong túi, kể cả một "đối tác chiến lược" khác là Đức mà Việt Nam đã bị quốc gia này "tạm thời đình chỉ quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam" ngay sau việc nhà nước Đức cáo buộc mật vụ Việt Nam bắt cóc một nghi phạm kinh tế là Trịnh Xuân Thanh ngay tại Berlin vào tháng 7/2017.

Điều trớ trêu và bi hài đến tận cùng là Bắc Kinh, vốn được giới chóp bu Việt Nam luôn ca tụng như "đối tác chiến lược toàn diện quan trọng nhất", lại là con sói duy nhất luôn hăm he phanh xác con cừu Hà Nội.

Vậy Nguyễn Phú Trọng có đi Trung Quốc trước khi đến Mỹ ?

Chỉ muốn đến Washington !

Câu hỏi trên đã được giải đáp phần nào, ứng với cái cách tái xuất của Nguyễn Phú Trọng vào ngày 20/7. Đúng vào thời điểm đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã dám mở miệng : "Trong những ngày qua, nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc đã có hành vi vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam tại khu vực phía nam Biển Đông".

Lần đầu tiên dám nhắc đến cái tên Trung Quốc và chỉ trích trực tiếp hành vi của tàu Hải Dương 8, còn trong hai tuần trước đó đã tuyệt đối câm nín và bất lực đến cùng cực – tương tự trong rất nhiều lần xảy ra gây hấn của tàu Trung Quốc đối với tàu bè ngư dân Việt, đặc biệt trong vụ giàn khoan Hải Dương 981 vào năm 2014 và hai lần tàu Trung Quốc bao vây gây sức ép ở Bãi Tư Chính vào năm 2017 và 2018.

Cùng lúc, báo chí quốc doanh được chỉ đạo "mở miệng", đồng loạt làm nên dàn đồng ca chỉ trích và lên án tàu Trung Quốc vi phạm công pháp quốc tế về luật biển và vi phạm "vùng chủ quyền lãnh thổ không thể tranh cãi của Việt Nam". Hiện tượng này hẳn khiến nhiều người nhớ lại vào đầu năm 2019, đã có một chiến dịch tuyên truyền rầm rộ rất bất thường về "chống quân Trung Quốc xâm lược" trên báo chí Việt Nam nhân kỷ niệm 40 năm ngày chiến tranh biên giới phía Bắc.

Với hai chỉ dấu phản ứng từ Bộ Ngoại giao Việt Nam và báo chí quốc doanh, đã khá rõ là Nguyễn Phú Trọng đang khiến Tập Cận Bình nổi đóa và theo đó Trọng không hề muốn đi Trung Quốc trước khi đi Mỹ – ý định mà ông ta duy trì ít ra cho đến lúc này.

Thay cho chuyến đi "chầu thiên tử" mà lẽ ra Trọng đã bị Trung Quốc áp đặt, ông ta đã hai lần cử hai cấp dưới trong "tam trụ" Bộ Chính trị đảng đi thay mình : Nguyễn Xuân Phúc đi dự Hội nghị thượng đỉnh "sáng kiến Một vàng đai, Một con đường" (BRI) vào Tháng Tư năm 2019, và Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đến Bắc Kinh vào Tháng Bảy năm 2019 để bàn "làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện" và cả từ ngữ hết sức mơ hồ là "đại cục".

Trùng với thời điểm Nguyễn Phú Trọng tái xuất có vẻ tự tin vào tháng 7/2019, đã xuất hiện tin hành lang về việc ông ta đang rốt ráo thu xếp những thủ tục cuối cùng cho chuyến đi Mỹ, nhất là trong bối cảnh "đảng anh" đang không ngớt hành hạ hệ thần kinh chỉ chực tai biến của "đảng em".

Vào tháng 5/2019, Phạm Bình Minh – Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam – đã có một chuyến tiền trạm Mỹ cho Nguyễn Phú Trọng. Nếu cuộc gặp Trump – Trọng diễn ra như dự trù trong thời gian tới, liệu Trọng có dứt khoát nhích thêm một chút về phía Mỹ bằng mòn quà quân cảng Cam Ranh cùng một bản ghi nhớ cho "đối tác chiến lược toàn diện Việt – Mỹ ?" 

Phạm Chí Dũng

Nguồn : Người Việt, 26/07/2019

Lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống, nhà kinh doanh Donald Trump có một biểu lộ về mối quan tâm của ông đối với nhân quyền nói chung và tự do tôn giáo nói riêng.

Hai ông A Ga và Lương Xuân Dương trong số thành viên phái đoàn 17 quốc gia gặp tổng thống Trump tại Oval Office ngày 17 tháng Bảy.

‘Việt Nam ?’ - Trump hỏi

Biểu lộ ấy hiện ra khi Tổng thống Trump tiếp đón nạn nhân bị đàn áp tôn giáo từ 17 quốc gia trên thế giới, trong đó có hai nhà hoạt động tôn giáo Việt Nam là mục sư Tin lành A Ga - một người Thượng Tây Nguyên, và đạo hữu Lương Xuân Dương - một tín đồ Cao đài nằm trong nhóm nạn nhân bị đàn áp tôn giáo. Cuộc tiếp đón này diễn ra bên cạnh Hội nghị Cấp bộ trưởng về Thăng tiến tự do tôn giáo từ 16-18/7/2019 tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, quy tụ ngoại trưởng của 100 quốc gia và các nạn nhân bị đàn áp tôn giáo từ khắp nơi trên thế giới, với thông điệp kêu gọi tôn trọng tự do tôn giáo toàn cầu.

Cuộc tiếp đón trên được mô tả "Tổng thống Trump hỏi thăm ghi nhận của họ về tình hình tự do tôn giáo tại các nước và ông chăm chú lắng nghe những chia sẻ".

Sự thay đổi của Trump, từ không quan tâm hoặc quá ít quan tâm đến nhân quyền và tự do tôn giáo trước đây, sang một cuộc gặp trực tiếp của ông với những nạn nhân tôn giáo bị bách hại có thể xuất phát từ làn sóng chỉ trích Trump từ nhiều tổ chức phi chính phủ quốc tế về tự do tôn giáo.

Và cũng có thể từ chính Trump.

Hẳn sự chú tâm hơn hẳn của Tổng thống Mỹ về vấn đề tự do tôn giáo quốc tế đã khiến Hội nghị Cấp bộ trưởng về Thăng tiến tự do tôn giáo vào năm 2019 có nét khác biệt khá nhiều so với những hội nghị trước đây. Bởi theo ông Võ Văn Ái - chủ tịch Ủy ban Bảo vệ quyền làm người tại Paris, Pháp, thì :

"Chúng tôi từng sang hoạt động tại Hoa Kỳ từ lâu, điều trần tại quốc hội Hoa Kỳ cũng lắm lần, nhưng có thể nói tổ chức tôn giáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lần này qui mô hơn hết. Bởi lần này không chỉ là nói đến những ví dụ hay những trường hợp đàn áp tôn giáo tại các quốc gia trên thế giới mà lần này rất quan trọng và đặc biệt là Hoa Kỳ muốn đưa vấn đề tranh đấu cho tự do tôn giáo thành một chiến lược toàn cầu chứ không phải chỉ binh vực cho một tôn giáo này hay một tôn giáo kia hay vấn đề những người bị đàn áp không mà thôi…".

Còn với tự do tôn giáo ở Việt Nam - xứ sở được ví như ‘đất nước lệ tuôn hình chữ S’ ?

Đạo hữu Cao đài Lương Xuân Dương đã kể với đài VOA Việt ngữ :

"Rất tuyệt vời. Tổng thống đã lắng nghe nguyện vọng của mỗi người. Ông hỏi lại một vài điểm cần thiết và bắt tay với nhiều người", và "Tôi đã nói với Tổng thống rằng Việt Nam không có tự do tôn giáo. Tôi muốn Tổng thống giúp cho Việt Nam có tự do tôn giáo và rằng Việt Nam cần được đưa trở lại danh sách các nước cần đặc biệt quan tâm về tôn giáo CPC. Tổng thống hỏi lại tôi : ‘Việt Nam ?’, tôi trả lời ‘Vâng đúng vậy’ và cảm ơn Tổng thống".

CPC là gì vậy ?

Chế tài và trừng phạt

CPC (Countries of Particular Concern) là Danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo.

Theo Đạo luật Tự do tôn giáo quốc tế, chính phủ Hoa Kỳ phải đưa vào danh sách CPC các chính quyền nào nhúng tay vào hoặc dung túng cho các vi phạm tự do tôn giáo. Theo định nghĩa trong luật Hoa Kỳ, vi phạm tự do tôn giáo là các hành vi cấm đoán, hạn chế hay trừng phạt việc tụ tập ôn hòa để sinh hoạt tôn giáo, kể cả việc tùy tiện bắt "đăng ký" sinh hoạt tôn giáo ; việc tự do phát biểu về tôn giáo của mình ; quyền đổi tôn giáo hay tín ngưỡng ; quyền dưỡng dục con theo niềm tin tôn giáo riêng.

Theo định nghĩa của đạo luật trên, vi phạm "đặc biệt trầm trọng" có nghĩa là "mang tính hệ thống, đang tiếp diễn, và nghiêm trọng" và bao gồm các hành động như bỏ tù, giam giữ dài hạn mà không quy tội, bắt đi mất tích, đánh đập, tra tấn, hãm hiếp, cưỡng bức tái định cư số đông, hoặc "khước từ trắng trợn quyền được sống, được tự do, hoặc được an toàn bản thân".

Theo luật Hoa Kỳ, quốc gia trong danh sách CPC phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt leo thang : phản đối ; cảnh cáo ; hoãn hay đình chỉ các trao đổi văn hóa hay khoa học ; hoãn, đình chỉ hay huỷ bỏ các chuyến công du ; chấm dứt, hạn chế hay đình chỉ các khoản viện trợ ; yêu cầu các định chế tài chánh tư và quốc tế hạn chế tiền cho vay và không tài trợ ; cấm bán hay chuyển vũ khí và kỹ thuật cho quốc gia đó ; cấm các cơ quan chính quyền Hoa Kỳ không ký các hiệp ước xuất nhập cảng với quốc gia đó.

Đồng thời luật cũng trừng phạt các giới chức chính quyền chịu trách nhiệm về sự đàn áp tôn giáo bằng cách không cấp visa vào Hoa Kỳ cho đương sự và các người trong gia đình.

Vẫn đàn áp khốc liệt các tôn giáo ly khai

Tháng 11/2006, Chính phủ Hoa Kỳ đã đưa Việt Nam ra khỏi danh sách CPC. Đó cũng là thời gian mà nhà cầm quyền Việt Nam buộc phải có một số nhân nhượng về nhân quyền và tôn giáo, cũng đồng thời với tương lai tham gia vào WTO mở ra trước mắt họ.

Nhưng chẳng bao lâu sau đó, chính thể độc tài ở Việt Nam đã tái vi phạm quyền tự do tín ngưỡng và tự do tôn giáo của công dân. Từ đó đến nay, các tôn giáo ly khai bị đàn áp thẳng tay và tàn bạo. Hàng loạt chùa chiền của Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất - từ Sài Gòn đến Đà Nẵng - đã bị nhà cầm quyền cưỡng chế giải tỏa và ủi sập không thương xót. Trong khi đó, hàng loạt tu sĩ Cao đài, Tin lành, Công giáo bị sách nhiễu, hành hung và đấu tố…

Hội đồng liên tôn Việt Nam - tổ chức phối hợp giữa 5 tôn giáo độc lập trong Công giáo, Phật giáo Việt Nam thống nhất, Tin lành, Phật giáo Hòa hảo, Cao đài - đã nhiều lần gửi thư phản đối ra quốc tế, khẳng định tình trạng tự do tôn giáo ở Việt Nam vẫn chưa có gì cải thiện, nếu không muốn nói là ngày càng trầm trọng.

Cũng trong những năm gần đây, nhiều thượng nghị sĩ Mỹ đã đòi Hoa Kỳ phải đưa Việt Nam trở lại Danh sách CPC.

Năm 2015, lần đầu tiên, giới lập pháp Hoa Kỳ thống nhất cao về việc đưa điều kiện tự do tôn giáo vào TPA (quyền đàm phán nhanh cho Hiệp định TPP).

Hầu như năm nào Báo cáo về tự do tôn giáo quốc tế của Ủy ban tự do tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ cũng phải nhắc lại : "Chính phủ Việt Nam vẫn tiếp tục coi một số nhóm tôn giáo và các hoạt động của họ là sự đe dọa cho đất nước. Những tổ chức tôn giáo không xin phép chính phủ để hoạt động phải đối mặt với những rủi ro là bị chính quyền địa phương đe dọa và quấy nhiễu". Những bản báo cáo này cũng cho biết ở Việt Nam vẫn còn khoảng 150 tù nhân chính trị đang bị giam giữ, rất nhiều người trong số này bị giam giữ vì lý do đức tin tôn giáo và kêu gọi tự do tôn giáo. Những tù nhân đã được trả tự do hiện vẫn phải đối mặt với những truy bức từ phía chính quyền.

Kiến nghị đáng chú ý nhất của Ủy ban tự do tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ là chính phủ Mỹ sử dụng danh sách các quốc gia được quan tâm đặc biệt của Bộ Tài chính và từ chối cấp visa đối với những cá nhân và cơ quan vi phạm quyền con người, bao gồm vi phạm nghiêm trọng tự do tôn giáo.

Nếu Việt Nam ‘tái hòa nhập’ CPC ?

Trong thời gian đầu chấp nhiệm chức vụ tổng thống, Donald Trump đã bị chỉ trích khá nhiều về sự lơ là đối với nhân quyền và tự do tôn giáo trên thế giới. Nhưng vào năm 2019, đã bắt đầu có sự thay đổi trong Trump, đặc biệt là thay đổi trong quan điểm của vị tổng thống này đối với Việt Nam.

Một điểm trùng hợp khó có thể xem là ngẫu nhiên là ít ngày trước lần đầu tiên biểu lộ mối quan tâm với tự do tôn giáo tại Hội nghị Cấp Bộ trưởng về Thăng tiến tự do tôn giáo năm 2019, Trump đã đã bất ngờ nóng nảy khi nêu bật cái tên Việt Nam như ‘kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất’, đồng thời diễn ra hai động thái song hành : trong khi Bộ Tài chính Mỹ suýt chút nữa đã xếp Việt Nam vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ, thì Bộ Thương mại Mỹ đã thẳng tay áp thuế hơn 430% đối với mặt hàng thép Việt Nam nhập khẩu vào thị trường Hoa Kỳ nhưng có nguồn gốc từ Hàn Quốc và Đài Loan.

Cái nhìn của Trump đối với hoạt động chính trị, tự do tôn giáo và có thể cả với vấn đề nhân quyền ở Việt Nam đang thay đổi. Thay đổi theo chiều hướng mà giới đấu tranh dân chủ nhân quyền có thể bằng vào đó để có được niềm hy vọng lớn hơn về sức ép của chính phủ Hoa Kỳ đối với chính phủ Việt Nam trong thời gian tới về cải thiện nhân quyền.

Kể từ năm 2006 khi được Mỹ nhấc khỏi Danh sách CPC, giờ đây chính thể Việt Nam đang gần với triển vọng "tái hòa nhập" CPC hơn bao giờ hết. Nếu bị đưa vào CPC một lần nữa, nhiều khả năng Việt Nam sẽ bị áp dụng cơ chế cấm vận từng phần về kinh tế và cả quốc phòng. Khi đó, nền kinh tế Việt Nam và cả thể chế cầm quyền - vốn đã chênh vênh bên bờ vực thẳm - sẽ càng dễ sa chân sụp đổ.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 24/07/2019

Vụ nhóm cá mập Bộ Giao thông và vận tải cố đấm ăn xôi khi âm mưu "hốt cú chót" dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam có tổng kinh phí vọt đến hơn 58 tỷ USD (gần bằng toàn bộ số thu ngân sách của năm 2018 tróc nã trên đầu nhiều chục triệu người dân Việt) xứng đáng là một nghi ngờ rất lớn không chỉ đối với dư luận xã hội, giới chuyên gia mà còn với cả các cơ quan bảo vệ an ninh kinh tế của Bộ Công an và Bộ Quốc phòng.

Đường sắt trên cao Cát Linh-Hà Đông dài 13,1 km do Trung Quốc xây dựng phải gia hạn nhiều lần và "đội vốn lên nhiều lần" nhưng sau 16 năm vẫn chưa xong. (Hình : Getty Images)

Bởi cơ cấu dự kiến ít nhất 80% của dự toán gần 60 tỷ USD làm đường sắt cao tốc Bắc – Nam là từ "tiền trên trời rơi xuống" – tức nguồn viện trợ phát triển chính thức ODA, nhưng thực tế các nguồn ngoại tệ mạnh từ viện trợ không hoàn lại, viện trợ ODA và kiều hối của "khúc ruột ngàn dặm" lại khá bi đát. Từ năm 2014, chính thể Việt Nam đã không còn nhận được nguồn vốn ODA đáng kể nào, còn từ năm 2018 đã không còn ODA ưu đãi.

ODA bi kịch "vĩ đại"

Chỉ tính riêng giai đoạn từ năm 1993 đến năm 2014, con số Việt Nam vay ODA của nước ngoài đã lên tới 80 tỷ USD. Sau khi trừ đi 10%-12% vốn vay không hoàn lại trong số đó, mỗi năm ngân sách Việt Nam phải có trách nhiệm trả nợ quốc tế hàng chục tỷ đô la.

Mà muốn trả được số nợ này, Việt Nam lại phải tìm cách "vay đảo nợ" của các tổ chức tín dụng quốc tế. Trước đây, những tổ chức này vẫn cho Việt Nam vay vốn "đầu tư phát triển" và vay đảo nợ khá dễ dàng.

Nhưng đến năm 2015, Ngân hàng Thế giới (WB) bất ngờ thông báo hai "tin buồn" cho Việt Nam : Việt Nam đã "tốt nghiệp IDA" mà sẽ không được xếp vào loại quốc gia "xóa đói giảm nghèo" ; và từ tháng 7/2017 sẽ không được vay với lãi suất ưu đãi 0,7%-0,8%/năm cùng thời gian ân hạn đến 30-40 năm như trước đây, mà mức lãi suất vay sẽ được nâng lên gấp ba và thời gian ân hạn giảm xuống một nửa.

Trong khi đó, ngân sách Việt Nam vẫn buộc phải làm cái chuyện vừa lo trả nợ vừa phải tiếp tục vay mượn vượt hơn đến 30% số trả nợ hàng năm để phục vụ các khoản chi tiêu thường xuyên khổng lồ của bộ máy gần 4 triệu công chức viên chức và lực lượng vũ trang với 30% "không làm gì cả nhưng vẫn lãnh lương".

Trong đó tỷ lệ chi cho lực lượng công an ở Việt Nam lên đến 12% chi ngân sách – một mức chi vô cùng lớn cho đội ngũ công an chuyên nghề đàn áp dân chúng và nhân quyền, chưa kể gần 5 tỷ USD chi cho bộ máy quốc phòng hàng năm nhưng không hề bảo vệ ngư dân khi bị tàu Trung Quốc tấn công, trong lúc lại lập kỷ lục thế giới về các vụ máy bay quân sự đắt tiền rụng như sung.

Sau hai chục năm nhận "lộc trời", ODA đã trở thành một trong những bi kịch "vĩ đại" nhất của chính thể Việt Nam.

Mỹ không phải là quốc gia duy nhất đặt Việt Nam vào trạng thái "zero viện trợ", mà hành động này như thể "không hẹn mà gặp" đã diễn ra phổ biến ở gần hết các nước cấp viện trợ cho Việt Nam, dẫn đến một phát hiện lớn mà "đảng và nhà nước ta" đã không dám công bố trong suốt 4 năm qua : từ năm 2014 đến năm 2018, viện trợ ODA cho Việt Nam luôn cận kề với vạch 0.

Trừ phía Nhật, đến nay hầu như các nguồn ODA vay mượn nước ngoài của Việt Nam đều bế tắc. Từ đầu năm 2016 đến nay, liên tiếp có các cuộc gặp của lãnh đạo Ngan hàng Thế giới (WB), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Phát triển Á châu (ADB) với giới lãnh đạo Việt Nam, nhưng kết quả vẫn rất nhỏ giọt.

Trong khi đó, lượng kiều hối gửi về Việt Nam vào năm 2017, 2018 và 2019 có thể sụt giảm đến phân nửa so với mức đỉnh 13,5 tỷ USD vào năm 2015.

Tất nhiên trong tình trạng quá hiếm muộn ngoại tệ như thế, giới lãnh đạo Bộ Giao thông và vận tải vẫn có thể tưởng tượng ra một kênh hút tiền khác là phát hành trái phiếu quốc tế.

Thế nhưng, sự thật trần như nhộng là kênh phát hành trái phiếu quốc tế cho tới nay đã hoàn toàn bế tắc. Nếu vào cuối năm 2015 chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nhiệt liệt tuyên truyền cho kế hoạch phát hành trái phiếu quốc tế giá trị 3 tỷ USD, thì đến giữa năm 2016 chính giới quan chức Bộ Tài chính đã phải gián tiếp xác nhận rằng kế hoạch này đã phá sản.

Từ năm 2009 đến nay, ngoài hai lần phát hành trái phiếu quốc tế được coi là "thành công" nhưng về thực chất đều do các tổ chức tài chính trong nước bị "ép" phải mua, không một chỉ dấu xán lạn nào cho thấy các tổ chức tài chính, ngân hàng và doanh nghiệp nước ngoài nào quan tâm đến "giấy lộn" của chính phủ Việt Nam.

Bằng chứng sống động nhất là 500 hồ sơ mà Ngân hàng Nhà nước gửi chào đối tác nước ngoài về mua nợ xấu của Việt Nam vẫn chưa nhận được một hồi âm nào cho tới nay.

Vậy lấy đâu ra tiền để triển khai dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam, cho dù dự án này có được Quốc hội nhắm mắt "gật" vào cuối năm 2019 ?

Có bàn tay Trung Quốc ?

Phải chăng đã có một kịch bản tuyệt mật được nhóm lợi ích cá mập trù tính là một khi không thể tiếp cận được nguồn vốn vay ODA ưu đãi nữa, nhóm này sẽ quay sang Trung Quốc ?

Trong thực tế đã có quá nhiều bằng chứng sắt máu và man rợ về những nguồn vốn che giấu của Trung Quốc tuồn vào Việt Nam bằng hình thức đầu tư, thương mại và cho những "nội gián" người Việt đứng tên.

Tại kỳ họp quốc hội tháng 5 và tháng 6/2019, chính Bộ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Văn Thể – thay thế cho người tiền nhiệm Đinh La Thăng đã yên ấm trong xà lim nhà tù (với bản án dài đến 31 mùa xuân) đã trần tình trước Quốc hội rằng "Chúng ta đã ký hiệp định với Trung Quốc nên không được chỉ định thầu. Nhà thầu là do phía Trung Quốc chỉ định".

Bộ Giao thông và vận tải và Bộ Xây dựng là hai ngành xếp đầu bảng về "thành tích" chỉ định thầu và để cho tổng thầu Trung Quốc chi phối gần như trọn vẹn các dự án lớn. Còn Bộ Công thương từ thời Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng không chịu kém cạnh với bảng vàng cho nhập khẩu cả đường chính ngạch lẫn đường tiểu ngạch hàng hóa Trung Quốc, tiếp tay "giết sống" hàng nội địa.

Vào tháng 3/2019, trong bối cảnh Bộ Giao thông và vận tải hùng hục thúc dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam có dự toán đầu tư lên đến 15 tỷ USD (vượt 5 tỷ USD so với dự toán trước đây) lên chính phủ và ra quốc hội, một doanh nghiệp lớn của Trung Quốc là Tập đoàn Xây dựng Thái Bình Dương, với người đứng đầu là Nghiêm Giới Hòa đã gặp trực tiếp các quan chức của Bộ Giao thông và vận tải để "gợi ý" và đề nghị mô hình đầu tư cho dự án dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam, trong lúc dự án này còn chưa phát hành hồ sơ sơ tuyển nhà đầu tư.

Đến tháng 7/2019, Tập đoàn Xây dựng Thái Bình Dương đã tiếp cận với Chủ tịch quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân, trước khi bà Ngân sang Trung Quốc gặp Tập Cận Bình – một chuyến đi bị nghi ngờ là những hứa hẹn và cam kết của giới chóp bu Việt Nam như "Quốc hội Việt Nam sẽ cùng chính phủ tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư, làm ăn, mở rộng sản xuất, ổn định tại Việt Nam trên cơ sở hai bên cùng có lợi" sẽ khiến yết hầu kinh tế của nước này bị "đại cục" bóp nghẹt hơn nữa.

Đó cũng là thủ đoạn rất đặc trưng và sâu hiểm của Bắc Kinh, thông qua việc thầu dự án hạ tầng để thôn tính đất đai của nước khác.

Lào là một trường hợp điển hình bị thôn tính như thế. Dọc theo chiều dài đường biên giới Lào – Trung có đến 19 khu công nghiệp do Trung Quốc đầu tư, chiếm cứ và đã có đủ thời gian để di dân Trung Quốc sang đất Lào ngày càng dày đặc mà không thể đuổi đi nữa. Chỉ đến lúc này, chính quyền Lào mới nhận ra cái hậu quả mất đất khủng khiếp ấy, nhưng đã quá muộn.

Còn với não trạng giới quan chức Việt Nam, cần giải thích ra sao về thực tồn các dự án đường bộ và đường sắt cao tốc Bắc Nam hầu như không có hy vọng gì tìm kiếm được nguồn vốn ODA phương Tây và kể cả từ Nhật Bản, nhưng Bộ Giao thông và vận tải và nhiều quan chức chính phủ lẫn bên đảng vẫn lao như thiêu thân theo những dự án này ?

Hãy nhìn ra chân tướng của Tập đoàn Xây dựng Thái Bình Dương đằng sau đó : "đổi đất lấy công trình" hầu như chắc chắn sẽ là phương án mà tập đoàn Trung Quốc nêu ra và có thể sẽ được giới lãnh đạo Bộ Giao thông và vận tải mau mắn gật đầu để cùng "bán nước Việt Nam", sau đó được trình cho Bộ Chính trị đảng, trong đó có những nhân vật như Nguyễn Thị Kim Ngân – vừa đi Trung Quốc – có vẻ đã rất sẵn lòng "bán, bán nữa, bán hết".

Hiển nhiên, Bắc Kinh sẽ đổ cả một núi tiền vào các dự án cao tốc này với điều kiện Tập đoàn Xây dựng Thái Bình Dương phải được chọn những vị trí và diện tích đất không chỉ màu mỡ mà còn có thể đan xen một cách đầy mưu toan với hệ thống bố phòng quân sự của phía Việt Nam.

Nếu quả thực xảy ra kịch bản dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam có bàn tay của Bắc Kinh ẩn phía sau đạo diễn để cho Bộ Giao thông và vận tải và chính phủ trình, Quốc hội "gật" và đảng không lắc, tương lai của dự án này sẽ cực kỳ đen tối, không chỉ nhái lại dự án đường sắt Cát Linh-Hà Nội do Trung Quốc chỉ định thầu, đội vốn lên tới hai lần rưỡi và kéo dài thời gian thi công quá lâu, mà còn dẫn tới nguy cơ về tồi tệ chất lượng và hậu quả khôn lường về chính trị.

Và nếu kịch bản trên sẽ phải xảy ra như trù tính của những kẻ giấu mặt, nhóm "cõng rắn cắn gà nhà" ở Việt Nam sẽ lộ diện là những quan chức nào ?

Phạm Chí Dũng

Nguồn : Người Việt, 21/07/2019

Sau nhiều năm tác oai tác quái và xả lũ giết sống dân nghèo mà không bị bất cứ một chế tài hành chính hay hình sự nào, lần đầu tiên có một nhà máy thủy điện bị khởi tố.

Hình : Trích xuất từ website báo Tuổi Trẻ.

Lần đầu tiên bị khởi tố

Đó là Nhà máy Thủy điện Nậm Nơn ở Nghệ An bị khởi tố bởi Công an nghệ An về hành vi Vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp vào tháng 7 năm 2019.

Nhà máy thủy điện này đã xả lũ mà không thông báo khiến anh Vi Văn May (bản Xiêng Hương, xã Xá Lượng, Tương Dương), thiệt mạng vào tháng 6 năm 2019 mà báo chí đã phản ánh.

Song song khởi tố vụ việc trên, Công an Nghệ An đang tập trung điều tra quy trình xây dựng nhà máy thủy điện, trong đó có liên quan các hạng mục công trình và thẩm định dự án để xác định "trách nhiệm thuộc về ai".

Đáng chú ý hơn, Công an Nghệ An cũng hứa hẹn tổng hợp, điều tra lại toàn bộ thiệt hại trong đợt xả lũ cuối tháng 8 năm 2018 gây thiệt hại nặng nề cho 171 hộ dân, trong đó nhiều hộ đến nay vẫn chưa nhận được đền bù.

Ngoài ra, Công an Nghệ An cũng sẽ điều tra các hành vi vi phạm của các nhà máy thủy điện theo quy định tại Nghị định 134 của Chính phủ về vấn đề vận hành nhà máy thủy điện và hồ chứa. Nếu phát hiện vi phạm sẽ kiến nghị và trực tiếp xử lý.

Dù chưa biết rõ động cơ thực sự nào đã dẫn đến tinh thần trách nhiệm của công an vọt cao đột biến như thế, nhưng khách quan mà xét, vụ khởi tố trên là một trong số hiếm hoi lần mà ngành công an Việt Nam đã làm được một việc có ý nghĩa với dân, thay cho cơ chế quan liêu, cửa quyền hoặc đàn áp dân vẫn xảy ra như cơm bữa.

Đối với việc vận hành nhà máy thủy điện và hồ chứa, cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm cao nhất, hoặc phải chịu trách nhiệm không thể chối bỏ, là Bộ Công thương.

Vậy Bộ Công thương và nhiều nhà máy thủy điện do bộ này cùng Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) quản lý đã ‘lập thành tích’ giết sống dân nghèo trong suốt nhiều năm trời đến mức nào ?

Hãy nhìn lại và phán xét một trong những tội ác điển hình của EVN : Vụ xả lũ thảm sát người dân miền Trung vào năm 2013.

Vụ thảm sát năm tối trời

Được cơ quan chủ quản là Bộ Công thương "bảo kê" hồ sơ tội ác của EVN đã dày quá khổ, không chỉ vì quá nhiều lần tăng giá điện vô lối đánh úp túi tiền cùng kiệt của dân nghèo, mà hành vi cực kỳ nhẫn tâm còn xảy đến vào mùa mưa bão cuối năm 2013 : tháng Mười Một năm đó, tập đoàn này hoàn toàn vô trách nhiệm khi để 15 nhà máy thủy điện đồng loạt xả lũ lên đầu người dân vùng rốn Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Đắc Lắc… khiến gây ra cái chết tang thương của hơn 50 mạng người.

Cái năm trời tối như mực ấy, cả rẻo đất hình chữ S đã quằn quại trong một thảm cảnh vô cảm đồng loại chưa từng có !

Không thể gọi khác hơn, người dân vùng rốn lũ đã bị ép chặt vào một cái đáy không lối thoát.

"Dưới đáy" ở Việt Nam cũng là đêm không ngủ. Những nạn nhân chỉ trong phút chốc đã bị mất toàn bộ tài sản nhỏ nhoi và miếng ăn còn sót lại. Nhưng đã không có một hành động nào được các "đày tớ" làm sáng tỏ cho những cái chết trong quá khứ để tránh thoát những cái chết vừa mới xảy ra.

Phú Yên với liên tiếp những cú xả lũ của thủy điện sông Hinh và thủy điện sông Ba Hạ những năm trước là một điển hình về sự vô lương tâm chưa hề có đáy. "Vô cảm" xem ra vẫn là từ ngữ nhẹ nhàng và lịch sự mà báo giới và dư luận dành để mô tả về quan chức thời nay.

Tất cả đều biết cấp trên trực tiếp của các nhà máy thủy điện là EVN, còn thủ trưởng trực tiếp của EVN là Bộ Công Thương. Tuy nhiên, sau vụ "giết sống" trên, nhiều phóng viên báo chí quốc doanh đành nuốt nhục vì bị cơ quan tuyên giáo "chặn họng".

Tội ác đã được che chắn đến mức tối đa sau khi xuất hiện thông tin EVN và cơ quan chủ quản quá nhiều lần "bảo kê" cho tập đoàn này là Bộ Công thương đã có "quan hệ" đủ dày và đủ sâu để Ban Tuyên giáo trung ương, theo thói quen "nắm đầu" báo chí và công khai cấm cản tất cả những tin tức không có lợi cho "đảng ta" và cả bất lợi cho "chúng ta", đã chặn đứng kế hoạch đưa vụ EVN ra công luận của những tờ báo ít sợ nhất.

Nhân quả là đã không có bất kỳ một quan chức vô cảm và vô trách nhiệm nào phải đối mặt với vành móng ngựa, mặc dù chính vào lúc người dân chết chìm trong nước lũ xả trắng mênh mông, Bộ Trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng còn bận "công du " ở nước ngoài.

Thậm chí sau đó EVN còn được Bộ Công thương đề nghị nhà nước phong tặng các loại huân chương cao quý !

Ở trên cao và trùm lên tất cả, trách nhiệm thuộc về Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng – người đứng đầu một bộ có tiếng nói quan trọng nhất trong vấn đề quy hoạch thủy điện, phê duyệt các dự án thủy điện.

Bất chấp những lời dẫn dụ đầy ngụy biện của giới quan chức chính phủ và bộ ngành, tất cả đều đã quá chậm. Bất chấp vài trăm dự án thủy điện cuối cùng cũng buộc phải gạt ra khỏi quy hoạch, hàng trăm dự án thủy điện còn lại đã quét đi hơn 50.000 hecta rừng, hàng ngàn hecta đất ở, đất trồng trọt của người dân… khiến dân chúng phải chuyển nhà, mất nghề và khốn đốn trong sinh hoạt.

Nhiều người dân trắng tay và mất hết lòng tin vào chế độ.

Nhưng cho tới nay, từ Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng đã ‘hạ cánh an toàn’ trở xuống, đã không một kẻ nào phải ra trước vành móng ngựa để trả lời cho những cái chết trên. Mọi việc vẫn treo nguyên vẹn ở đó, hệt như dòng lũ trắng luôn treo lơ lửng trên đầu người dân vùng rốn lũ, từ năm 2013 đến tận giờ này.

Hố Hô : những oan hồn không thể nhắm mắt

Ba năm sau vụ 15 nhà máy thủy điện của EVN đồng loạt xả lũ giết chết hơn năm chục mạng dân nghèo ở rốn lũ miền Trung, lịch sử lại tái diễn trên mảnh đất xơ xác này vào mùa bão lũ cuối năm 2016. Những tờ báo nhà nước phẫn nộ nhất cũng chỉ dám úp mở đánh tiếng vụ Thủy điện Hố Hô ở Hà Tĩnh là "xả lũ sai quy trình", nhưng không dám nói gì về hơn 20 người Hương Khê bị những kẻ vận hành xả lũ làm thiệt mạng. Sau đó, như một hiệu lệnh bất thành văn đầy dấu hiệu tuyên giáo, giới truyền thông quốc doanh im bặt.

Sau những báo cáo trơn tuột và những cuộc họp cũng bôi trơn như thế, rốt cuộc vụ Thủy điện Hố Hô xả lũ giết chết dân Hương Khê ở tỉnh Hà Tĩnh đã có thể bị xem như chìm xuồng. Một bản báo cáo trong cuộc họp báo của Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng đã chỉ thừa nhận : "Công ty Thủy điện Hố Hô đã có những sai sót nhất định trong việc chấp hành về Luật Tài nguyên nước cũng như quy trình vận hành hồ chứa".

Nhưng trong toàn bộ bản báo cáo cực kỳ vô cảm trên, điều khiến những nạn nhân không thể nhắm mắt là đã không có một dòng nào đề cập đến hơn 20 mạng người Hương Khê bị lũ Hố Hô cuốn trôi và dìm chết.

Đoàn kiểm tra của Bộ Công thương do Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng làm đầu đã "làm việc" với đơn vị thủy điện Hố Hô hiệu quả đến mức sau đó đã kết luận "đáng lẽ Thủy điện Hố Hô có thể làm tốt hơn" - (tức giết sống dân nhiều hơn ?).

Không nhắc gì đến chuyện dân chết do xả lũ, phải chăng Hoàng Quốc Vượng và giới quan chức Bộ Công thương đã rơi vào tư thế "há miệng mắc quai" để cho "có đi có lại" với Công ty cổ phần Thủy điện Hố Hô ?

Thói bao che từ trên xuống dưới trong thể chế chính trị ở Việt Nam đã trút mọi tang thương lên đầu dân nghèo. Hẳn Công ty cổ phần thủy điện Hố Hô đã quá đủ thời gian để rút ra bài học là cả EVN lẫn Vũ Huy Hoàng đều được những bàn tay bí mật nào đó từ cấp cao che chắn đến mức tối đa để không phải chịu bất cứ hình thức xử lý nào, tạo thành một tiền lệ đắt giá để những kẻ đi sau vẫn ung dung xả lũ lên đầu nhân dân.

Miền Trung tang thương sau nhiều cơn lũ thiên tai và nhân tai, sau trận tàn phá dữ dội của cơn lũ quét mang tên Formosa, và cho tới giờ là những kẻ xả lũ giết người không một chút nương tay.

Còn trách nhiệm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ?

Phải truy tố !

Không một dòng tin tức nào trên báo chí cho thấy ông Phúc ngó ngàng đến những nạn nhân ở miền Trung. Thậm chí ngược lại, ngay sau cuộc họp với Thủ tướng Phúc về vụ Hố Hô, giới lãnh đạo Bộ Công thương còn đầy tự tin trưng ra công luận bản báo cáo về "vài sai sót" của Thủy điện Hố Hô mà không có một từ nào về bất kỳ trách nhiệm nào trước vụ "thảm sát Hương Khê".

Người dân vùng rốn lũ cũng bởi thế đang bị dồn vào bước đường cùng. Mưa lũ vẫn đang và vẫn sẽ tiếp diễn, ập xuống từ trên trời nhưng cũng sẽ dội lên từ lòng đất. Sẽ còn những cái chết, nhiều sinh mạng bị đánh cắp và đánh cướp.

Xã hội Việt Nam sẽ còn vô cảm đến bao giờ ? Người dân Việt Nam sẽ còn cam chịu đến khi nào ? Oan hồn các nạn nhân sẽ còn phải mở mắt để chứng kiến bao nhiêu cái chết nữa trên mảnh đất của "trại súc vật" này ?

Muộn còn hơn không, vụ xả lũ thủy điện mang tính thảm sát của EVN ở các tỉnh miền Trung vào năm 2013 và năm 2016 phải bị truy tố ra tòa, với trách nhiệm đầu tiên thuộc về những doanh nghiệp thủy điện, EVN và trách nhiệm điều hành của giới cựu lãnh đạo Bộ Công thương như Vũ Huy Hoàng và trách nhiệm liên đới đối với bộ trưởng công thương đương nhiệm là Trần Tuấn Anh.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 20/07/2019

Vụ Trung Quốc điều tàu HD-8, được hộ tống bởi hai tàu hải cảnh, bất thần xâm nhập khu vực bãi Tư Chính ở vùng biển đông nam Việt Nam để ‘thăm dò dầu khí’ là hoàn toàn bất thường.

Tàu Hải Dương 8 (Haiyang Dizhi 8)  của Trung Quốc đã vào vùng biển gần rạn san hô do Việt Nam kiểm soát để thực hiện cuộc khảo sát địa chấn từ ngày 3 tháng Bảy 2019. Ảnh: Ryan Martinson

Những bất thường

Điểm bất thường đầu tiên là Bãi Tư Chính là nơi mà phía Trung Quốc đã quá am hiểu về trữ lượng dầu khí và còn nhẵn mặt trơ tráo đến độ đã từng hai lần - vào tháng 7 năm 2017 và tháng 3 năm 2018 - cho nhiều tàu chiến vây bọc khu vực này để buộc Repsol - đối tác Tây Ban Nha liên doanh với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) - phải rút lui khỏi dự án khai thác mỏ Cá Rồng Đỏ trong khu vực này.

Điểm bất thường thứ hai là vụ ‘thăm dò dầu khí’, mà thực chất là thêm một vụ khiêu khích với những đường nét rất quen thuộc của Bắc Kinh, trùng với khoảng thời gian quan chức chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đi Bắc Kinh để bàn với Tập Cận Bình về ‘làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện’ và ‘đại cục’.

Điểm bất thường thứ ba là vụ khiêu khích trên xảy ra khi đang ngày càng dày hơn tin tức về chuyến đi Mỹ của ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng, hoặc một quan chức trong ‘tam trụ’ được Trọng chọn làm người thay mình đi Mỹ - có thể là Nguyễn Thị Kim Ngân hoặc Nguyễn Xuân Phúc. Một chuyến đi mà chắc chắn không khiến Bắc Kinh hài lòng, nếu không nói là ngược lại.

Và thêm một điểm bất thường nữa, mà có lẽ chưa phải cuối cùng và cần được xem là quá đỗi bình thường, là thói câm nín của giới tuyên giáo và báo chí nhà nước Việt Nam trước vụ khiêu khích trên, như đã từng câm lặng trong rất nhiều lần xảy ra khiêu khích từ Bắc Kinh trên Biển Đông.

Bài cũ diễn lại

Vụ tàu HD-8 của Trung Quốc xâm nhập Bãi Tư Chính thật ra chỉ là bản sao của những vụ xâm nhập, khiêu khích và bắn thông điệp cảnh cáo Việt Nam xảy ra trước đó.

Vào ngày 10 tháng 4 năm 2019, Trung Quốc đã tung ra động thái sẽ đưa giàn sản xuất dầu khí lớn thứ hai là Dongfang 13-2 CEPB vào Lưu vực Yinggehai ở Biển Đông, trong bối cảnh ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng sắp công du Hoa Kỳ - chuyến đi mà khi đó dự kiến có thể diễn ra vào mùa hè năm 2019. Không biết có phải trời ‘thương’ Nguyễn Phú Trọng hay do ‘sức khỏe có vấn đề’, hoặc bởi cả hai lý do này, 4 ngày sau đó ông ta suýt chút nữa đã ‘tịch’ hẳn ở xứ Kiên Giang ‘nhà Ba Dũng’ bởi một cơn bạo bệnh được cho là đột quỵ không mấy êm ái, để từ đó đến nay Trọng đã thoát được cảnh phải hành hương đến Bắc Kinh.

Còn trước đó, từ năm 2014 Trung Quốc đã sử dụng chiến thuật cho giàn khoan và tàu ‘thăm dò dầu khí’ vào biển Đông để khủng bố tâm lý rệu rã của chính thể bị cộng đồng lên án là ‘hèn với giặc, ác với dân’.

Tháng 5 năm 2014, giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc đã lần đầu tiên tấn công vào Biển Đông, chen lấn vào vùng hải phận của Việt Nam và như một cú tát tai nổ đom đóm vào mặt Bộ Chính trị ở Hà Nội, nhất là với những quan chức Việt vẫn còn mộng mị ngủ ngày mà đã biến thành cơn mê sảng bi kịch trong thói đu dây quốc tế giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Vào thời điểm đó, đã xuất hiện những kế hoạch khai thác dầu khí ở giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam với những đối tác nước ngoài là Repsol tại mỏ Cá Rồng Đỏ ở vùng biển Đông Nam, với Tập đoàn dầu khí Rosneft của Nga tại mỏ Lan Đỏ, cũng như bắt đầu có kế hoạch thăm dò khai thác với tập đoàn dầu khí khổng lồ ExxonMobil của Mỹ tại mỏ Cá Voi Xanh ở vùng biển Quảng Nam, Quảng Ngãi.

Đến năm 2015, giàn khoan Hải Dương 981 lại hiện hình một lần nữa. Ngày 6/5/2015, website của Cục Hải sự Trung Quốc đăng tải thông báo về hoạt động của giàn khoan Hải Dương 981 tại giếng Lăng Thủy 25-1S-1 ở Biển Đông. Hoạt động này là đáng được chú ý, dù khi đó Hải Dương 981 vẫn nằm ngoài vùng lãnh hải Việt Nam. Một tuần sau thông báo trên của Cục Hải sự Trung Quốc, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Ted Osius bất ngờ thông báo "Chúng tôi sẽ tiếp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với nghi thức cấp cao nhất". Đến tháng 7 năm 2015, Trọng chính thức đi Mỹ - chuyến công du đầu tiên của ông ta đến xứ Cờ Hoa mà đã được Tổng thống Barak Obama tiếp đón đặc cách như một nguyên thủ quốc gia tại Phòng Bầu Dục.

Điều đáng nói là hình ảnh tái xuất mang tính khủng bố của Hải Dương 981 vẫn xảy ra dù Nguyễn Phú Trọng đã chấp nhận ‘đi Trung Quốc trước khi đi Mỹ’, khi tới Bắc Kinh vào tháng 4 năm 2015.

Còn vào năm 2019, Trung Quốc lại khai triển chiến thuật ép và lấn từng bước : trước chuyến đi Mỹ của Nguyễn Phú Trọng hoặc một quan chức thay thế cho Trọng, tùy thuộc vào thái độ của Trọng với Tập ra sao mà giàn khoan Dongfang 13-2 CEPB sẽ nằm yên ở vùng chồng lấn biển hoặc lao thẳng vào hải phận Việt Nam theo đúng cái cách của Hải Dương 981 vào năm 2014, hoặc một lần nữa có đến vài trăm tàu các loại vây hãm khu vực Bãi Tư Chính để gây sức ép với giới chóp bu Việt Nam như đã từng làm vào tháng 7 năm 2017 và tháng 3 năm 2018, khiến Repsol rốt cuộc phải ‘bỏ của chạy lấy người’ và phía Việt Nam phải chấp nhận bồi thường cho Repsol khoản đầu tư ban đầu thăm dò dầu khí mà công ty này bỏ ra lên đến 200 - 300 triệu USD.

Tập Cận Bình muốn gì ?

Khác với hai năm 2017 và 2018 là những thời điểm đường lưỡi bò vẽ bổ sung của Trung Quốc đã quét qua gần như toàn bộ các lô dầu khí nằm trong vùng biển chủ quyền của Việt Nam, còn Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khi đến Hà Nội đã trắng trợn đến mức ra yêu sách bắt Việt Nam phải ‘cùng hợp tác dầu khí’, với tỷ lệ ăn chia có thể lên đến 60% cho Trung Quốc và chỉ còn lại 40% cho chủ nhà Việt Nam - được hiểu thực chất là phải mời một tên cướp vào nhà mình để cùng chia bôi tài sản…, nguồn cơn Trung Quốc gây ra khiêu khích vào năm 2019 rất có thể là do Nguyễn Phú Trọng ‘trốn biệt’ mà không chịu đi ‘chầu thiên tử’.