Thông Luận

Đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam (VCP) sẽ diễn ra vào tháng 1 năm 2021, chỉ khoảng 8 tháng tính từ thời điểm này. Thời gian còn lại trong năm nay sẽ là khoảng thời gian cho một loạt các cuộc họp để hoàn tất các kế hoạch cho đại hội bao gồm cả việc lựa chọn đại biểu và các ứng viên cho Ban Chấp hành trung ương. Vấn đề đáng quan tâm chính là ai sẽ là người lãnh đạo Việt Nam trong tương lai. Ai sẽ là Tổng bí thư, Thủ tướng, Chủ tịch nước, Chủ tịch quốc hội sắp tới ?

200 ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản VN chụp hình tại lễ bế mạc đại hội 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 - AFP

Ban Chấp hành trung ương vừa có Hội nghị trung ương thứ 12 (từ ngày 11 đến 14 tháng 5), ưu tiên việc hoàn tất các quy định liên quan đến các tiêu chuẩn lựa chọn nhân sự. Bộ Chính trị sẽ xem xét những kiến nghị và các bước quan trọng trong quá trình lựa chọn người lãnh đạo tại hội nghị 13 diễn ra vào cuối năm nay.

Vậy những lãnh đạo Việt Nam - thường được gọi là "Tứ trụ" - được chọn lựa ra sao ?

Câu trả lời phức tạp vì nó liên quan đến các quy định hiện hành và quá trình lựa chọn nhiều bước. Ban Chấp hành trung ương hiện thời sẽ đưa ra một danh sách các ứng cử viên cho các vị trí lãnh đạo trong Ban Chấp hành trung ương do Bộ Chính trị chuẩn bị, bao gồm cả những đề nghị cho những người được đề cử để xem xét cho 4 vị trí lãnh đạo.

Quá trình bầu chọn sẽ được tiến hành như sau : các đại biểu của đảng từ các tỉnh, thành, quân đội và các quan chức đang nắm giữ các vị trí cấp quốc gia trong đảng và chính quyền trung ương sẽ bỏ phiếu cho một danh sách các ứng cử viên đã được Ban Chấp hành trung ương khóa hiện tại chấp thuận. Sau khi Ban Chấp hành trung ương khóa mới được bầu chọn, các ủy viên của ban sẽ bầu chọn các người được đề cử cho các vị trí trong Bộ Chính trị bao gồm cả việc lựa chọn một trong những ủy viên của ban làm Tổng bí thư mới.

Sau đại hội 13, Tổng bí thư sẽ triệu tập một cuộc họp của Bộ Chính trị để quyết định giao công việc cho các ủy viên, bao gồm cả việc ai là người sẽ được chọn làm Chủ tịch, Thủ tướng và Chủ tịch quốc hội. Những cái tên của những người được đề cử sẽ được đưa ra Quốc hội để phê duyệt chính thức.

Các quy định và thông lệ của đảng yêu cầu các ủy viên Bộ chính trị, những người có tuổi đời quá 65 hoặc đã phục vụ hai nhiệm kỳ, phải nghỉ hưu. Chỉ thị số 35-CT/TW được Bộ Chính trị ban hành xác định năm 2020 là hạn để quyết định độ tuổi hợp lệ cho các ứng viên cho một trong 4 vị trị trứ trụ.

Các cá nhân được lựa chọn cho một trong 4 vị trí tứ trụ phải phục vụ đủ 1 nhiệm kỳ trong Bộ Chính trị và đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể liên quan đến công việc cụ thể của họ. Quy định của Đảng cho phép miễn trừ tiêu chuẩn tuổi nghỉ hưu đối với những trường hợp "ngoại lệ". Thông lệ của Đảng đã cho phép duy nhất một trường hợp ngoại lệ trong quá khứ đối với vị trí Tổng bí thư, và theo quy định 214 của Đảng (tháng 2 năm 2020), chỉ có Ban Chấp hành trung ương mới có quyền phê duyệt những ngoại lệ.

Tuy nhiên, có một nhân tố phức tạp. Do Chủ tịch Trần Đại Quang qua đời, đảng đã đồng ý cho phép Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng kiêm nhiệm thêm vị trí Chủ tịch nước. Đây là một quyết định chưa từng có. Ông Trọng sẽ nghỉ hưu sau khi hoàn tất nhiệm kỳ của mình vào tháng 1 năm 2021. Với tuổi tác và sức khỏe của mình, rất khó có khả năng ông Trọng sẽ ở lại vị trí Chủ tịch nước nhiệm kỳ hai. "Tam trụ" sẽ trở lại với "Tứ trụ".

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng (giữa) phát biểu trước 200 ủy viên Ban chấp hành trung ương tại phiên bế mạc đại hội 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 - AFP

Ai sẽ đủ tiêu chuẩn được lựa chọn vào vị trí lãnh đạo ?

Tại Đại hội 12, 19 ủy viên Ban Chấp hành trung ương đã được bầu vào Bộ Chính trị (bao gồm 3 nữ). Sau đó, Ủy viên Bộ Chính trị Đinh La Thăng đã bị khai trừ và Chủ tịch Trần Đại Quang từ trần. Trong số 17 ủy viên còn lại, 8 người sẽ quá tuổi 65 và do đó sẽ nghỉ hưu (bao gồm Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Thiện Nhân, Trần Quốc Vượng, Ngô Xuân Lịch, Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thị Thị Kim Ngân, Tòng Thị Phóng và Trương Hòa Bình). Danh sách các ứng cử viên tiềm năng cho các vị trí lãnh đạo hàng đầu có thể giảm mất 2 người : Đinh Thế Huynh bị bệnh, Hoàng Trung Hải bị kỷ luật. Ngoài ra, có tin đồn chưa được kiểm chứng là Võ Văn Thưởng, người trẻ nhất trong Bộ Chính trị hiện đang ở độ tuổi 49, cũng sẽ nghỉ hưu vào cuối nhiệm kỳ này vì lý do cá nhân.

Các vị trí Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch quốc hội cho nhiệm kỳ tới chỉ có thể được bầu chọn từ những ủy viên còn lại đáp ứng tiêu chuẩn thuộc Bộ Chính trị, những người đã phục vụ đủ 1 nhiệm kỳ. Vì vậy, chỉ còn 6 người trong Bộ Chính trị - 5 nam và 1 nữ (không bao gồm Võ Văn Thưởng) - những người đáp ứng tiêu chuẩn cho việc bầu chọn vào các vị trí lãnh đạo hàng đầu bao gồm : Tô Lâm, Vương Đình Huệ, Phạm Minh Chính, Trương Thị Mai, Phạm Bình Minh và Nguyễn Văn Bình.

Quá trình lựa chọn cuối cùng cho 4 vị trí hàng đầu sẽ chịu ảnh hưởng bởi các quy định của đảng, quy định về ngoại lệ, thông lệ của đảng rằng Tổng bí thư phải là người Bắc, và phải có đại diện nữ. Theo quy định 214, Tổng bí thư cần phải có "năng lực lãnh đạo xây dựng đội ngũ các lãnh đạo cấp chiến lược, đặc biệt là người kế nghiệm, các cán bộ cấp chủ chốt". Tổng bí thư phải "kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnhủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành trung ương ; tham gia Bộ Chính trị ít nhất 1 nhiệm kỳ trở lên"

Tổng bí thư

Nếu một ngoại lệ được chấp thuận thì có khả năng cao là ngoại lệ sẽ cho trường hợp ông Trần Quốc Vượng và ông ta sẽ là Tổng bí thư tiếp theo vì lý do kinh nghiệm. Ông Vượng có kinh nghiệm ở Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và các cơ quan trung ương đảng - nơi ông là Chủ tịch Ban Chấp hành trung ương (2011), Ban Bí thư (từ tháng 5/2013) và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương Đảng (2016), Thường trực Ban Bí thư (từ tháng 3/2018). Ông Trần Quốc Vượng sinh ở Thái Bình. Ông là cánh tay phải của ông Trọng trong chiến dịch chống tham nhũng đang diễn ra.

Thường trực Ban bí thư Trần Quốc Vượng hôm 26/10/2019 trong chuyến thăm Pháp AFP

Tuy nhiên, có một nhân tố cần phải xem xét, đó là tuổi của ông Vượng và sức khỏe của ông. Ông Vượng sẽ 67 tuổi vào năm 2021 và 72 tuổi vào đại hội 14. Liệu ông ta sẽ là Tổng bí thư 1 nhiệm kỳ hay ông cũng giống ông Trọng (nghỉ hưu ở độ tuổi 76), được cho thêm một ngoại lệ và nghỉ hưu ở độ tuổi 77 ?

Thủ tướng

Vị trí thủ tướng thường rơi vào Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế. Tuy nhiên, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải nhiệm kỳ 2007 - 2016 đã bị loại vì bị kỷ luật. Trong số 6 người còn lại có độ tuổi dưới 65, 2 người có khả năng được chọn gồm : Vương Đình Huệ (Phó thủ tướng từ năm 2016 và hiện là Bí thư Thành ủy Hà Nội) dường như đáp ứng được tiêu chuẩn lựa chọn ; và Nguyễn Văn Bình, Trưởng ban Kinh tế trung ương.

Một lựa chọn có thể khác là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, người đã phục vụ một nhiệm kỳ, tái cử. Ông Phúc sẽ 66 tuổi vào đại hội 13 và vì vậy nếu tái cử ông phải được chấp thuận là ngoại lệ.

Chủ tịch nước

Nếu Vương Đình Huệ được chọn làm Thủ tướng, 5 người còn lại sẽ là ứng cử viên tiềm năng cho vị trí Chủ tịch nước. Tiêu chuẩn cho vị trí này bao gồm kinh nghiệm sâu trong chính phủ. Vì vậy sẽ có hai ứng viên có thể cho vị trí này là Tô Lâm và Phạm Bình Minh.

Tô Lâm, hiện là Bộ trưởng Bộ Công an, có thể theo bước người tiền nhiệm là Trần Đại Quang người từng là Bộ trưởng Bộ Công an trước khi là Chủ tịch nước.

Phạm Bình Minh, người sẽ hoàn thành 2 nhiệm kỳ ở chức vụ Bộ trưởng Ngoại giao và sẽ phải rời khỏi vị trí này. Sự nghiệp của ông Minh gắn với Bộ Ngoại giao và là Phó Thủ tướng. Ông Minh, người nói thạo tiếng Anh, được coi là một ưu điểm được biết đến trên trường quốc tế.

Chủ tịch quốc hội

Nếu những vị trí nói ở trên đã tìm được người thì sẽ còn lại 5 ủy viên Bộ Chính trị còn lại đủ tiêu chuẩn để được chọn vào vị trí Chủ tịch quốc hội. Bây giờ câu hỏi về đại diện nữ giới được đặt ra và chỉ có một lựa chọn là bà Trương Thị Mai - Trưởng ban Dân vận trung ương.

tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (thứ ba từ trái sang) chụp hình cùng những người dự bế mạc đại hội 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 AFP

Một khả năng khác là tái bổ nhiệm đương kim Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, người đã phục vụ đủ một nhiệm kỳ. Nhưng bà Ngân sẽ 66 tuổi vào đại hội 13, và để được tái bổ nhiệm bà Ngân sẽ cần được chấp thuận là ngoại lệ.

Số lượng ủy viên Bộ Chính trị

Như đã đề cập ở trên, đại hội 12 đã bầu chọn 19 ủy viên Bộ Chính trị. Con số này đã giảm xuống còn 14 do có người mất, người bị khai trừ và người bị bệnh. Nếu 8 người còn lại phải nghỉ hưu do quá tuổi 65, sẽ chỉ còn 6 người cho 4 vị trí cao nhất. Điều này gợi ý ít nhất một người quá tuổi 65 sẽ được cho là ngoại lệ.

Kể từ đại hội 4 vào năm 1976, số lượng con số các ủy viên Bộ Chính trị thường từ 13 đến 19. Con số trung bình là 16 người mà theo một số đảng viên thì đây là không bền vững vì sẽ có khả năng về ngang bằng phiếu bầu.

Đảng cộng sản Việt Nam đang đối mặt với một quyết định chính về chuyển giao thế hệ. Nếu số lượng người trong Bộ Chính trị vẫn được giữ ở con số 19, điều này có nghĩa là 12 người mới sẽ được bầu vào. Nếu con số người trong Bộ Chính trị giảm xuống còn 15 người, 8 người mới sẽ được bầu vào.

Nhân tố Trung Quốc

Đại sứ quán Trung Quốc theo dõi chặt hàng ngũ lãnh đạo của Việt Nam. Trong quá khứ, Đại sứ Trung Quốc và các nhân viên cao cấp của Đại sứ quán Trung Quốc đã nói (với Việt Nam) về những lựa chọn của họ cho các vị trí lãnh đạo (của Việt Nam). Việc này thường được làm dưới hình thức gợi ý chỉ ra rằng có 1 lãnh đạo quá thân Mỹ (trường hợp Phạm Bình Minh trong quá khứ) hoặc không thiện cảm với Trung Quốc.

Vậy Trần Quốc Vượng đứng đâu trong quan hệ với Trung Quốc ? Đánh giá dựa vào tiểu sử của ông Vượng kể từ khi ông trở thành Thường trực Ban Bí thư vào tháng 3/2018 và là người kế nhiệm Nguyễn Phú Trọng, quan điểm của ông Vượng có thể được miêu tả là thực tế và thống nhất với khuôn khổ chính sách của đảng là "hợp tác và đấu tranh".

Ví dụ, vào tháng 1/2020, ông Vượng đã tiếp Trưởng ban Đối ngoại trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc. Việt Nam và Trung Quốc sẽ kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao trong năm nay. Ông Vượng đề nghị các bộ, ngành và địa phương cả hai nước tăng cường hợp tác thực tế và hiệu quả trên mọi lĩnh vực để chào mừng ngày kỷ niệm. Ông nói rằng Việt Nam sẵn sàng làm việc với Trung Quốc để củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống, làm sâu thêm các trao đổi hợp tác, có lợi cho người dân hai nước.

Tuy nhiên hơn cả lời nói lịch sự, ông Vượng đã nói đến những khó khăn và nhiều thách thức mà hai nước đang đối mặt. Ông kêu gọi sự phát triển các mối quan hệ truyền thống theo cách có kết quả, bền vững và lành mạnh, đồng thời gợi ý rằng hai bên nên bắt tay để tìm ra các giải pháp thỏa đáng để giải quyết hợp lý những bất đồng qua các biện pháp hòa bình, theo luật quốc tế.

Carl Thayer

Nguồn : RFA, 20/05/2020

Carl Thayer là Giáo sư danh dự và là thành viên thỉnh giảng của Trường Nhân văn và Khoa học xã hội, Đại học New South Wales tại Học viện Quốc phòng Úc ở Canberra.

Từ điển tiếng Việt định nghĩa "ấm ớ hội tề" là "thái độ không dứt khoát". Đem nghĩa này gắn vào những tuyên bố của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng liên quan đến công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội đảng XIII, dự kiến diễn ra trong tháng 1/2021, thì sẽ thấy vẫn chỉ là chuyện nói nhiều mà làm chẳng được bao nhiêu, hay chỉ nhằm tung hỏa mù để hù dọa nhau.

Công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội đảng XIII là việc riêng của đảng cầm quyền - Ảnh minh họa Nguyễn Phú Trọng phát biểu nhân dịp kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng cộng sản tại Hà Nội ngày 3/2/2020

Riêng ông Trọng thì có vẻ như muốn đảng ghi công, người dân nhớ đến nhiều hơn các tổng bí thư tiền nhiệm với câu nói "Văn kiện là văn bia, còn để lại đời sau".

Chuyện dân việc đảng

Nhưng trước hết, từ xưa tới nay, chuyện chọn người vào Trung ương của mỗi kỳ Đại hội là việc riêng của đảng cầm quyền, làm theo kế hoạch tiến cử đã được thỏa hiệp giữa các ban, ngành và địa phương của đảng, lưc lượng võ trang nhân dân gồm quân đội và công an, Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người dân chỉ được đóng vai khán giả vỗ tay và phải chấp hành những quyết định của Đại hội. Mọi việc đều diễn ra theo như chương trình đã hoạch định, hầu như không có phản biện. Nếu có, cũng không được công khai.

Mặt trận Tổ quốc, nơi quy tụ các tổ chức chính trị và xã hội do Đảng thành lập, đóng vai thu góp ý kiến, nếu có, của cán bộ, đảng viên và người dân tại các cuộc họp của tổ chức và địa phương.

Báo chí và các cơ quan thông tin, tuyên truyền của Đảng, có nhiệm vụ phổ biến các dự thảo văn kiện để thu góp ý kiến (nếu có) của độc giả và khán, thính giả rồi gửi cho Ban Tuyên giáo trước khi đến tay Ban Bí thư.

Những việc làm này diễn ra tuần tự như tiến, suôn sẻ từ đầu đến cuối nên luôn luôn có kết luận quen thuộc như : "thành công mỹ mãn" , "đoàn kết, thống nhất" và "đáp lại nguyện vọng của toàn đảng, toàn quân và toàn dân", v.v.

Những sáo ngữ này được lập đi lập lại nghe đến mỏi tai nhưng kỳ nào lãnh đạo cũng chăm chỉ làm cho đúng thủ tục và lớp lang của màn trình diễn dù rất tốn phí đồng tiền của dân.

Riêng kỳ Đại hội đảng XIII này, xem ra công tác tổ chức được chuẩn bị bài bản hơn vì ông Nguyễn Phú Trọng đã một mình đứng đầu 2 ủy ban quan trọng nhất là trưởng Tiểu ban Văn kiện và Tiểu ban Nhân sự. Ba tiểu ban còn lại gồm Tiểu ban Kinh tế-Xã hội, Tiểu ban Điều lệ đảng, và Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội.

Theo Điều lệ đảng, ông Trọng không thể làm quá 2 nhiệm kỳ Tổng bí thư, sau khi đã cầm quyền 10 năm (2011-2021) qua 2 khóa đảng XI và XII.

Trước đây từng có nỗ lực của một số thành phần trong Đảng muốn sửa Điều lệ để ông Trọng có thể ngồi lại, ít nhất thêm một nhiệm kỳ thứ 3, nhưng Hội nghị Trung ương XI/khóa XII, họp từ ngày 7/10 đến 12/10/2020, tại Hà Nội đã tán thành trình Đại hội XIII của Đảng cho giữ Điều lệ đảng hiện hành (không bổ sung, sửa đổi).

Như vậy, ông Trần Quốc Vượng, sinh ngày 05/02/1953 tại xã An Ninh, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng XII, được coi là người có triển vọng cao nhất kế vị ông Nguyễn Phú Trọng.

Tham vọng và bia miệng

Nhưng xuyên qua những những phát biểu và bài viết của ông Trọng trong vòng một năm qua, không khó để thấy ông muốn để lại một điểm son khi mãn nhiệm. Vì vậy ông đã tập trung vào 2 vấn đề then chốt : tiếp tục kiên định và tuyệt đối trung thành với Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; và tổ chức thành công Đại hội đảng khóa XIII để "chuyển giao thế hệ từ lớp cán bộ sinh ra, lớn lên, được rèn luyện, trưởng thành trong những năm tháng kháng chiến, chủ yếu được đào tạo ở trong nước và tại các nước xã hội chủ nghĩa trước đây, sang lớp cán bộ sinh ra, lớn lên, trưởng thành trong hòa bình và được đào tạo từ nhiều nguồn, nhiều nước có thể chế chính trị khác nhau".

Về văn kiện đảng khóa XIII gồm có 4 dự thảo đang thảo luận gồm :

1) Dự thảo Báo cáo chính trị ;

2) Dự thảo Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011-2020, xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 ;

3) Dự thảo Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 và

4) Dự thảo Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII.

Tại cuộc họp duyệt xét lần đầu các dự thảo ngày 14/02/2020, ông Trong tự đề cao "Văn kiện là văn bia, còn để lại đời sau".

Nhưng ông đã để lại nhiều thắc mắc trong bài viết, phổ biến ngày 26/04/2020, có nhan đề "Một số vấn đề cần đặc biệt quan tâm về chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII".

Ông nói Ban chấp hành Trung ương XIII :

"Là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, là tinh hoa của Đảng, đòi hỏi phải thật sự vững vàng, có đủ bản lĩnh, phẩm chất, trí tuệ và có uy tín cao để giải quyết những công việc ở tầm chiến lược, xử lý kịp thời, đúng đắn, có hiệu quả những tình huống phức tạp có quan hệ đến sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước, sự sống còn của chế độ".

Nhưng ai đánh giá những người này ? Nếu cứ theo như tập quán "đảng cử, đảng bầu" thì có phải anh vừa đá bóng vừa thổi còi không ?

Ông Tổng bí thư, Chủ tịch nước còn nói :

"Đại hội XIII sẽ là một dấu mốc rất quan trọng, có ý nghĩa định hướng tương lai, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội".

Nhưng căn cứ vào đâu mà ông khẳng định chủ quan như thế ? Ông có chắc thành phần nhân sự đảng XIII sẽ thành công đến mức cao như thế không, và thứ "chủ nghĩa xã hội" mà đảng sẽ tiến lên, sau Đại hội XIII, là thứ chủ nghĩa xã hội gì, ở đâu, còn bao nhiều năm nữa mới tới đích ?

Hơn nữa, sau 35 năm đổi mới, Đảng cộng sản Việt Nam vẫn đang còn "quá độ lên xã hội xã hội chủ nghĩa cơ mà" ? Và, hẳn ông Nguyễn Phú Trọng chưa quên khi phát biểu tại tổ về dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 tại Hà Nội ngày 24/10/2013 :

"Đổi mới chỉ là một giai đoạn, còn xây dựng chủ nghĩa xã hội còn lâu dài lắm. Đến hết thế kỷ này không biết đã có chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay chưa".

Như vậy là phiêu lưu rồi còn gì nữa mà ông Nguyễn Phú Trọng lại tự tung, tự hứng rằng :

"Ủy viên Ban chấp hành trung ương khóa XIII phải thật sự là những đồng chí tiêu biểu của Đảng về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác ; Có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện nguyên tắc, kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước; dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm ; nói đi đôi với làm, gắn bó mật thiết với nhân dân, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt trong hành động".

Hay :

"Công tác nhân sự Đại hội phải được tiến hành theo một quy trình chặt chẽ, khoa học và nhất quán, bảo đảm thật sự công tâm, thật sự trong sáng, khách quan, đặc biệt phải "có con mắt tinh đời" trong việc đánh giá, giới thiệu, lựa chọn; lấy tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và hiệu quả công tác, uy tín của bản thân và gia đình làm thước đo chủ yếu".

Nhưng nếu chỉ nghe ông Trọng nói mà lãnh đạo đảng làm được như thế thì thật là đại phúc cho dân cho nước. Chỉ có điều là chừng nào chưa chấm dứt được tệ nạn "đảng cử dân bầu", hay "đảng bỏ phiếu cho nhau" để bảo vệ quyền lợi phe nhóm, và vẫn còn nạn chạy chức, chạy quyền như bấy lâu nay, thì dân còn khổ, nước còn nghèo nàn và tụt hậu lâu dài.

Vạch tai mà nghe

Ngoài ra quanh chuyện ông Nguyễn Phú Trọng nói nhiều về nhân sự đảng XIII, cũng nên đọc những lời phát biểu khá thẳng thắn của ông Vũ Ngọc Hoàng - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo trung ương, trong cuộc phỏng vấn của phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV.VN - Voice of Vietnam), ngày 13/05/2020.

Ông Vũ Ngọc Hoàng nói :

"Lần này tôi thấy (và cảm giác) hình như Tổng bí thư, Chủ tịch nước muốn lưu ý vấn đề uy tín của cán bộ trước nhân dân. Đó là chuyện lớn, rất lớn. Thực ra đó mới chính là tiêu chuẩn quan trọng nhất, thậm chí chỉ cần một tiêu chuẩn đó là xong (nhiều nước họ đã làm vậy lâu rồi) - được nhân dân tín nhiệm cụ thể bằng lá phiếu của một cuộc bầu cử thật sự dân chủ và minh bạch thông tin".

Ông Hoàng nói tiếp :

"Ở nước ta cũng không ít lần nói đến sự tín nhiệm của nhân dân, nhưng thực hiện thì chưa nhiều, nói nhưng không có cơ chế cho rõ ràng. Biết thế nào là có hay không có uy tín, nếu không có cách đo đếm. Những năm gần đây, khi bầu cử thì phải có số dư, đó cũng là một bước tiến bộ, nhưng vẫn còn rất ít, không có số dư khi bầu chủ chốt vẫn nhiều và người đứng đầu cơ quan Nhà nước các cấp cũng chưa được dân bầu trực tiếp, mà còn qua Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Nước ta cũng chưa có tranh cử, các ứng cử viên chưa tranh luận với nhau, chưa có chương trình hành động được công khai. Cho nên, câu chuyện về tín nhiệm của nhân dân là chuyện rất lớn mà nước ta phải tích cực chủ động tiến tới để văn minh tiến bộ hơn".

Ngoài ra ông Hoàng còn muốn nói với ông Nguyễn Phú Trọng rằng :

"Đánh giá con người trên công việc cụ thể chứ không phải tự hình dung ra, mặc dù linh cảm nhiều khi cũng đúng. Tốt nhất là có biện pháp cụ thể và hữu hiệu để dựa vào dân mà chọn người. Được dân tín nhiệm thật sự là tiêu chuẩn cao nhất, quyết định nhất, chứ không phải nêu ra nhiều tiêu chuẩn nhưng chung chung trừu tượng, khó đo đếm. Bầu cử dân chủ, có tranh cử thực chất, lấy lá phiếu của dân mà quyết định. Đảng lãnh đạo bằng cơ chế dân chủ, bảo đảm dân chủ và minh bạch, tuyên truyền về tiêu chuẩn, chống gian lận và giới thiệu người ra tham gia tranh cử bình đẳng, chứ không phải sắp đặt theo chủ quan của một tổ chức nào, càng không được áp đặt".

Tại sao bí mật ?

Liên quan đến "Tin Mật" đã có 600 cán bộ được quy hoạch vào Danh sách "cán bộ chiến lược" thuộc diện Bộ Chính trị, Ban bí thư quản lý, ông Vũ Ngọc Hoàng nói trằng ra ý mình rằng :

"Tôi rất nhất trí việc cho công khai sớm danh sách quy hoạch để nhân dân tham gia giám sát. Có ý kiến sợ làm thế người ta có thể phá hỏng quy hoạch. Tôi nghĩ khác, danh sách quy hoạch không chuyện gì lại phải "bí mật bất ngờ" với mọi người như là chuyện "đánh trận". Đúng bản chất vấn đề thì danh sách quy hoạch là phát hiện những người có triển vọng để đào tạo, bồi dưỡng, thử thách qua thực tế và giới thiệu cho công chúng, chứ đâu phải giữ chỗ, xí phần và không cho người khác lọt vào".

Hiển nhiên, sau khi nghe những điều nói thẳng ruột ngựa của ông Vũ Ngọc Hoàng, hẳn ông Trọng cũng nhức nhối lắm, nhưng ông Trọng là người điếc không sợ súng, vẫn chưa thoát khỏi tư duy dĩ hòa vi quý cho tứ bề cùng vui nên ông chỉ biết nói nhiều mà làm chẳng được bao nhiêu.

Đấy là chưa bàn tời chuyện quân Tầu đang hoành hành và đe dọa Việt Nam ở Biển Đông ngày một gay gắt hơn nên viễn ảnh một Việt Nam có dân chủ và bầu cử tự do vẫn còn xa vời vợi, chừng nào ông đầu đảng Nguyên Phú Trọng vẫn còn ấm ớ hội tề và Đảng cộng sản Việt Nam chưa gỡ được chiếc gông ngàn cân đeo cổ của Trung Quốc.

Phạm Trần

(14/05/2020)

Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam họp bàn 'phương hướng nhân sự' khóa tiếp theo

VOA, 11/05/2020

Ban chấp hành trung ương khóa 12 của Đảng cộng sản Việt Nam khai mạc hội nghị thứ 12 hôm 11/5 tại Hà Nội để bàn về các vấn đề nhân sự.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì Hội nghị Trung ương 12 ngày 12/05/2020 tại Hà Nội

Trong hội nghị kéo dài 3 ngày, Ban chấp hành trung ương sẽ bàn và quyết định về "phương hướng công tác nhân sự" Ban chấp hành trung ương khóa 13 tới, phương hướng bầu cử đại biểu quốc hội khóa 15 và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, số lượng và việc phân bổ đại biểu dự Đại hội 13 của đảng vào đầu năm 2021, theo tin trên truyền thông nhà nước Việt Nam.

VietnamNet trích lời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu gợi ý tại phiên khai mạc hội nghị trung ương 12 rằng tiêu chuẩn ủy viên Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong thời điểm hiện nay cần nhấn mạnh phải "kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh ; cương lĩnh, đường lối của đảng ; hiến pháp của nhà nước, và lợi ích của quốc gia, dân tộc".

Pháp Luật Thành Phố Hồ Chí Minh cho hay hội nghị lần này chưa đi vào nhân sự, ứng viên, con người cụ thể mà "tập trung về tiêu chuẩn cán bộ, các vấn đề về cơ cấu, số lượng ủy viên ban chấp hành các cấp, độ tuổi, quy trình giới thiệu nhân sự vào ban chấp hành các cấp".

Đảng cộng sản Việt Nam đặt ra khung tiêu chuẩn về ủy viên Trung ương, ủy viên Bộ Chính trị, Ban bí thư, và các chức danh cụ thể từ Tổng bí thư, Chủ tịch nước trở xuống trong hai quy định 90/2017 và 214/2020.

Những quy định này là "cơ sở quan trọng" để hội nghị trung ương 12 thảo luận, quán triệt một cách "kỹ lưỡng hơn, thống nhất hơn" vào phương hướng công tác nhân sự của Đại hội 13, theo Pháp Luật Thành Phố Hồ Chí Minh.

Dựa vào tần suất ông Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban Bí thư của đảng, xuất hiện trên truyền thông nhà nước, nhất là nhiều lần có mặt bên cạnh ông Nguyễn Phú Trọng, một số nhà quan sát, phân tích gần đây dự đoán rằng ông Vượng là nhân vật sáng giá nhất để trở thành Tổng bí thư tiếp theo, kế nhiệm ông Trọng.

Tuy nhiên, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS - Yusof Ishak nói với VOA rằng xét theo hai quy định 90 và 214, ông Trần Quốc Vượng "không đạt tiêu chuẩn" :

"Bởi vì ông ấy quá tuổi rồi. Thứ hai là ông ấy còn thiếu kinh nghiệm công tác ở địa phương, tức là chưa bao giờ làm bí thư tỉnh ủy hay lãnh đạo ở địa phương cả. Thế nhưng người ta vẫn có thể giới thiệu. Nếu giới thiệu đặc biệt như thế thì sẽ phải hiệp thương trước đại hội. Hiệp thương mà được trong nội bộ, người ta mới giới thiệu".

Vẫn nhà nghiên cứu Hà Hoàng Hợp cho rằng trong Đại hội 13, các đại biểu hàng đầu của đảng cộng sản sẽ bầu ra tổng bí thư và chủ tịch nước riêng rẽ, đưa Việt Nam trở lại cơ chế "tứ trụ" – một thuật ngữ dùng để chỉ bốn vị trí lãnh đạo quan trọng nhất của đất nước, gồm tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội.

Hồi tháng 10/2018, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được quốc hội bầu làm chủ tịch nước, kế nhiệm ông Trần Đại Quang, người qua đời trước đó do bệnh tật.

Trong khi một số nhà quan sát cho rằng đó là bước "nhất thể hóa" hai chức danh cho một người nắm giữ, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp không đồng ý về điều này.

Ông Hợp khẳng định với VOA rằng việc ông Trọng kiêm nhiệm 2 chức vụ chỉ có tính tạm thời trong giai đoạn Việt Nam chưa tìm được người thích hợp cho chức chủ tịch nước bị để trống sau khi ông Trần Đại Quang chết.

Chỉ khi nào Việt Nam sửa hiến pháp để sáp nhập hai chức vụ làm một, kể cả sáp nhập hai bộ máy giúp việc là Văn phòng Trung ương Đảng và Văn phòng Chủ tịch Nước, khi đó việc "nhất thể hóa" mới là chính thức, nhà nghiên cứu Hà Hoàng Hợp nói với VOA.

Về các nhân vật sáng giá có thể được giao các trọng trách hàng đầu khác của đất nước sau Đại hội 13, tiến sĩ Hợp nhận định với VOA rằng Phó Thủ tướng-Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đạt đủ mọi tiêu chuẩn để giữ một trong ba chức vụ là chủ tịch nước, thủ tướng hoặc chủ tịch quốc hội, và Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ hoàn toàn đủ khả năng để trở thành thủ tướng.

*******************

Hội nghị Trung ương 12 tập trung về nhân sự trước đại hội 13

RFA, 11/05/2020

Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 12 (Hội nghị trung ương 12) được khai mạc tại Hà Nội vào sáng ngày 11 tháng 5. Nội dung chính của hội nghị này được cho biết chủ yếu tập trung bàn về vấn đề nhân sự cho đại hội đảng lần thứ 13 dự kiến diễn ra vào đầu năm tới.

Hội nghị Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam ở Hà Nội hôm 11/5/2020 - Hình Báo Chính Phủ

Truyền thông trong nước đồng loạt loan tin về hội nghị được cho là quan trọng này của Ban chấp hành trung ương khóa 12.

Ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam, chủ trì hội nghị trung ương 12. Ông Trọng được cho biết đã 'nêu bật một số ý kiến có tính chất gợi mở về công tác nhân sự'. Cùng điều hành hội nghị trung ương 12 còn có ông Nguyễn Xuân Phúc, ủy viên Bộ Chính trị-Thủ tướng chính phủ.

Những nội dung liên quan đến vấn đề nhân sự được nêu rõ gồm phương hướng công tác nhân sự Ban chấp hành trung ương khóa 13, phương hướng bầu cử đại biểu quốc hội khóa 15 và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, số lượng và việc phân bổ đại biểu tham dự dự đại hội lần thứ 13 của đảng cộng sản Việt Nam vào tháng giêng sang năm.

Ông Nguyễn Phú Trọng cho rằng trong thời điểm hiện nay một vị ủy viên trung ương Ban chấp hành trung ương, một ủy viên ban bí thư và ủy viên bộ chính trị đảng cộng sản Việt Nam cần kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác- Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh- đường lối của đảng …

Ngoài ra tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam còn nhắc lại những vị thuộc các cơ quan đầu não của đảng như vừa nêu còn phải không tham nhũng, cơ hội, tham vọng quyền lực …

Vào cuối tháng tư vừa qua, một bài viết của ông Nguyễn Phú Trọng liên quan công tác chuẩn bị nhân sự đại hội đảng lần thứ 13 cũng được truyền thông Nhà nước loan đi ; nhiều nhà quan sát trong nước cho rằng những nội dung mà vị đương kim tổng bí thư nêu ra không có gì mới, vẫn mang tính giáo điều, bảo thủ như bấy lâu nay.

Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp Hành Trung ương đảng cộng sản Việt Nam như vừa nêu dự kiến kéo dài đến ngày 14 tháng 5. Và theo thông lệ, sau cuộc họp ban chấp hành trung ương đảng, vào tuần sau từ ngày 20 tháng 5, Quốc hội Việt Nam khóa 14 sẽ bắt đầu nhóm kỳ họp thứ 9.

**********************

Đại hội 13 : Chuyển giao quyền lực khó khăn trong thể chế bất ổn

Phạm Quý Thọ, RFA, 11/05/2020

Tổng bí thư và 'tam trụ' (chủ tịch nước, thủ tướng, chủ tịch quốc hội) là các vị trí quyền lực lãnh đạo tập trung cao nhất và mang tính nguyên tắc đối với chế độ đảng cộng sản toàn trị. Việc chuyển giao quyền lực có tầm quan trọng để ổn định chế độ. Quá trình chuyển đổi nền kinh tế tập trung sang thị trường đòi hỏi sự phân quyền ngày càng lớn hơn, làm thay đổi cách lãnh đạo tập thể, nguyên tắc dân chủ tập trung… làm gia tăng sự bất ổn thể chế. Tại Đại hội 13 Đảng cộng sản Việt Nam, dự kiến tổ chức đầu năm 2021, sự chuyển giao quyền lực, đặc biệt ở cấp cao nhất sẽ là thách thức trong tình hình thể chế bất ổn ngày càng phức tạp qua các nhiệm kỳ gần đây, đặc biệt trong Khóa 12.

Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng - Reuters

Ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là lãnh đạo cao nhất có thâm niên đảng kéo dài liên tục, hơn 20 năm là ủy viên Bộ Chính trị, giữ nhiều cương vị trọng trách như Bí thư Thành ủy Hà Nội, Chủ tịch Quốc hội, Tổng bí thư nhiệm kỳ Khóa 11 (2011-2016) và đương nhiệm Khóa 12 kiêm Chủ tịch nước từ 2017 đến nay… Ông thấu hiểu thực trạng suy thoái của bộ phận đội ngũ lãnh đạo đảng viên, kể cả cấp cao là nguy cơ lớn nhất với sự tồn vong chế độ. Với tư cách Trưởng Tiểu ban Nhân sự cho Đại hội 13 ông kêu gọi hãy làm tốt công tác cán bộ không để lọt những kẻ cơ hội lọt vào bộ máy lãnh đạo đảng các cấp, nhất là cấp trung ương.

Trong bài phát biểu gần đây ông cho rằng thực trạng 'tự diễn biến, tự chuyển hoá', 'suy thoái về tư tưởng và đạo đức', tham nhũng, lợi ích nhóm… của 'bộ phận không nhỏ' cán bộ lãnh đạo đảng trong hệ thống chính quyền' là nghiêm trọng nhất, đặc biệt đã diễn ra từ các nhiệm kỳ đại hội đảng gần đây, nhất là Khóa 12, mà chính ông trải nghiệm.

Ông là người hơn ai hết hiểu một số 'đồng chí', được thế hệ đi trước tin tưởng giới thiệu, nắm trọng trách đã 'suy thoái' như thế nào. Mức độ nghiêm trọng ở chỗ đã hình thành phe nhóm trong đảng, đã tạo nên hiện tượng 'bất tuân' của đa phần các ủy viên trung ương khóa 11 khi bỏ phiếu không ủng hộ quyết định của Bộ Chính trị về việc kỷ luật 'đồng chí X' (nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng) tại Hội nghị trung ương 6 Khóa 11 năm 2012.

Hơn thế, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chắc chắn biết rằng vẫn còn những 'đồng chí' thuộc 'phe kia', đã hình thành bởi sự thoả hiệp theo nguyên tắc lãnh đạo tập thể, hiện vẫn đang hoạt động trong bộ máy cầm quyền hiện hành. Liệu họ có thể là những kẻ cơ hội, 'giấu mình, chờ thời' hay có ứng xử kiểu "… gặp thời thế, thế thời phải thế" - như câu đối đáp của Ngô Thì Nhậm (1746 – 1803), danh sĩ đời hậu Lê và Tây Sơn, trước thách đố nghiệt ngã, thâm thù bởi Đặng Trần Thường, nghịch quan cùng thời xét xử.

Mặc dù, cho rằng cần tổng kết rút kinh nghiệm từ những khóa đại hội trước, nhưng trong bài viết ông đã chỉ ra các yêu cầu 'kiên quyết không để lọt vào Ban chấp hành trung ương khóa 13' những người có một trong các khuyết điểm được mô tả bởi sáu nhóm biểu hiện 'suy thoái', đơn cử như 'cơ hội chính trị', 'dân tuý', 'kê khai tài sản không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh'…

Bởi vậy, ngay sau Đại hội 12 đầu năm 2016, dưới sự lãnh đạo của ông Tổng bí thư, Nghị quyết trung ương 4 đã được ban hành, làm cơ sở để ngăn chặn quá trình suy thoái này. Theo đó, hai nhóm giải pháp chủ yếu được Đảng tập trung là chống tham nhũng và sửa đổi, ban hành các quy định để củng cố tổ chức đảng. Trước hết, chiến dịch 'đốt lò', biểu tượng chống tham nhũng, được đẩy mạnh. Từ năm 2016, đầu nhiệm kỳ đến nay 'gần 100 cán bộ lãnh đạo cấp cao thuộc diện Bộ Chính trị và Ban bí thư quản lý đã bị kỷ luật và bị án tù, trong đó có các ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên trung ương của khóa 11 và 12, thậm chí có nhiều các tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang…

Đơn cử một số trường hợp 'nổi cộm'. Năm 2018 nguyên ủy viên Bộ Chính trị Đinh La Thăng bị án tù 30 năm, nguyên Bí thư thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh bị cách chức, các nguyên bộ trưởng Bộ Thông tin nhận hối lộ trong đại án AVG… Mới đây, Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên bí thư Hà Nội bị cảnh cáo và luân chuyển công tác là phó trưởng Tiểu ban Văn kiện Đại hội. Ông Lê Thanh Hải bị cách chức nguyên ủy viên Bộ Chính trị thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2011-2015. Nguyên tư lệnh Quân chủng hải quân bị khai trừ đảng, và theo quy trình, sẽ bị xét xử theo pháp luật…

Mặt khác, một loạt các chỉ thị, quyết định của đảng về kỷ luật, và nêu gương của cán bộ cấp trung ương, về tiêu chuẩn cụ thể cho các vị trí lãnh đạo cho đến cấp cao nhất được ban hành, sửa đổi để làm căn cứ cho công tác nhân sự cho nhiệm kỳ tới…

Sau Đại hội 12 đầu năm 2016, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng dần tập trung được quyền lực đảng, hơn thế khi ông kiêm giữ vị trí Chủ tịch nước. Ông hiện ở thế 'thượng phong' để có thể kiểm soát tình hình bất ổn. Tuy nhiên, theo các quy định hiện hành về giới hạn độ tuổi, không quá hai nhiệm kỳ và sức khoẻ… sự chuyển giao quyền lực cao nhất là một trọng trách, bởi vậy việc tìm kiếm sự ổn định chế độ là ưu tiên cá nhân. Bởi vậy, ông dồn tâm sức cho công tác cán bộ chuẩn bị cho Đại hội 13.

Ngoài việc nhấn mạnh các tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo, đức và tài… ông yêu cầu cán cán bộ làm công tác tổ chức đảng phải nhìn người 'tinh tường', đánh giá đúng bản chất cán bộ đảng, đừng để 'bề ngoài che đậy sơ sài bên trong'… Và theo Quyết định 224/QD-TW năm 2014 về Quy chế bầu cử trong Đảng thì Ban chấp hành khóa trước có vai trò quan trọng đề cử cán bộ lãnh đạo chủ chốt cho khóa sau… Ông đặt vấn đề quy trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân giới thiệu nhân sự lãnh đạo đảng.

Chuyển đổi sang kinh tế thị trường, dù có định hướng XHCN hay không, đều khiến bùng nổ các hoạt động kinh tế đa dạng, phức tạp, phát sinh mạng lưới các mối quan hệ xã hội chằng chịt, phức tạp ngoài tầm kiểm soát của cơ chế hiện hành. Bởi vậy, trong quá trình vận hành hệ thống chuyển đổi sẽ có nhiều loại cán bộ lãnh đạo với các hình thức thể hiện hành vi khác nhau, trong đó khó tránh khỏi không ít kẻ bị 'cám dỗ' bởi lòng tham, 'sẵn sàng chui đầu vào thòng lọng' nếu món lợi đủ lớn và nhiều kẻ trục lợi bởi 'lỗi hệ thống' đang thay đổi…

Bất luận 'lò đốt củi' tham nhũng của ông Tổng bí thư vẫn đang cháy, mới đây, vụ án 'băng nhóm 'Đường Nhuệ' núp bóng doanh nghiệp, 'tung tác' trong thời gian dài do được bảo kê bởi một số lãnh đạo tỉnh Thái Bình, vừa bị khởi tố điều tra với sự tham gia của Bộ Công an. Việc phá rừng nghiêm trọng ở Kon Tum cũng do được bảo kê, hơn thế vụ việc được phát hiện và đưa lên công luận bởi phóng viên chứ không phải chính quyền. Trong điều kiện cả nước đối phó với đại dịch Covid-19, thì cán bộ lãnh đạo trung tâm kiểm soát bệnh dịch (CDC) Hà Nội và một số tỉnh vẫn 'tham nhũng' bằng cách nâng khống gấp nhiều lần giá trị gói thầu mua sắm Hệ thống Realtime PCR tự động - xét nghiệm virus corona chủng mới, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước…

Chuẩn bị nhân sự cho Đại hôi 13, Đảng muốn loại bỏ những kẻ 'suy thoái về tư tưởng và đạo đức', đồng thời tuyển chọn đội ngũ cán bộ 'vừa hồng vừa chuyên', nhưng một bộ máy cầm quyền với sự đan xen phức tạp các loại cán bộ lãnh đạo sẽ là khó khăn đối với chuyển giao quyền lực, kể cả ở cấp cao nhất. Nhân sự lãnh đạo là công việc nội bộ của Đảng, ngoài ra, trong tình thế bất ổn hiện nay thì 'các vị trí tứ trụ' cho chế độ vẫn là ẩn số. Tuy nhiên, theo cơ chế hiện hành những ai được ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng 'hậu thuẫn' sẽ có thể có ưu thế.

Phạm Quý Thọ (Hà Nội)

Nguồn : RFA, 11/05/2020

******************

Việt Nam và nhân sự Đại hội 13 : 'Khó nhất vẫn là chức Tổng bí thư'

Quốc Phương, BBC, 11/05/2020

Một hội nghị quan trọng bậc nhất trước Đại hội 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam đang được nhóm họp tại Hà Nội để trình phương hướng công tác nhân sự Trung ương đảng khóa tới, theo báo chí chính thống nhà nước.

Việc lựa chọn nhân sự tại Đại hội 13 được cho là sẽ không phức tạp như trước Đại hội 12

Sáng 11/5/2020, Hội nghị Trung ương 12 (khóa XII) của Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam (dự kiến nhóm từ ngày 11 đến ngày 14/5) chính thức khai mạc với Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, chủ trì, phát biểu khai mạc, và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, thay mặt Bộ Chính trị điều hành phiên khai mạc, báo Nhân dân đưa tin.

"Tại Hội nghị lần này, Ban Chấp hành Trung ương sẽ bàn và quyết định các vấn đề : phương hướng công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII ; phương hướng bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 ; Tiêu chuẩn, tiêu chí, số lượng và việc phân bổ đại biểu dự Đại hội XIII của Đảng.

"Cũng tại Hội nghị, Ban Chấp hành Trung ương sẽ cho ý kiến về Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2019 ; Báo cáo những công việc quan trọng mà Bộ Chính trị đã giải quyết từ sau Hội nghị Trung ương 11 (tháng 10/2019) đến nay ; Báo cáo công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật trong Đảng năm 2019 ; bàn và quyết định một số vấn đề quan trọng khác", vẫn theo tờ báo là cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Việt Nam.

Cũng hôm 11/05, Báo điện tử của Đảng cộng sản Việt Nam trích dẫn phát biểu khai mạc và chỉ đạo hội nghị của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, theo đó nói :

"Tôi đề nghị mỗi đồng chí Ủy viên Trung ương cần nhận thức đầy đủ vị trí, ý nghĩa to lớn của công việc hệ trọng này, tập trung thảo luận, phân tích, làm sâu sắc các nội dung trên. Cần lưu ý, nhấn mạnh thêm vấn đề gì, những khâu nào ? Phải chăng, về tiêu chuẩn Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong thời điểm hiện nay cần nhấn mạnh phải có bản lĩnh chính trị thật vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước và lợi ích của quốc gia - dân tộc ; có phẩm chất đạo đức và lối sống trong sáng, thật sự gương mẫu, không tham nhũng, cơ hội, tham vọng quyền lực, có ý thức giữ gìn và bảo vệ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, được quần chúng tin cậy, tín nhiệm ?

"Trong công tác chuẩn bị nhân sự, phải chăng cần nhấn mạnh phải có tinh thần trách nhiệm rất cao, thật sự khách quan, thật sự công tâm, trong sáng, gương mẫu chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức, quy chế, quy định của Đảng, đặt sự nghiệp chung của Đảng, của đất nước, của dân tộc lên trên hết, trước hết ? Kiên quyết chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ, bè phái, "lợi ích nhóm", chạy chức, chạy quyền..".

Phương án tứ trụ ?

Mô hình bộ máy quyền lực và các phương án nhân sự lãnh đạo cao cấp ngay trước và trong dịp Hội nghị Trung ương 12 diễn ra là một chủ đề được quan tâm trong giới quan sát và phân tích chính trị Việt Nam.

Hôm 08/5, trên trang Nghiên cứu Quốc tế, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á Iseas Yusof Ishak của Singapore đưa ra một số nhận định :

"Việc quay lại mô hình 'tứ trụ' cũng có khả năng được Bộ Chính trị và Ủy ban Trung ương Đảng nhiệm kỳ mới ủng hộ…

"Số lượng ủy viên Bộ Chính trị tiếp theo vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, con số này nhiều khả năng nằm trong khoảng từ 15 đến 19 như tại các kỳ đại hội gần đây…

"Nếu xét việc Đảng nhấn mạnh việc quy hoạch nhân sự cấp chiến lược trong thời gian gần đây, Đảng có thể sẽ muốn bầu tối đa 19 ủy viên Bộ Chính trị để có được một lực lượng nhân sự cấp chiến lược lớn hơn, qua đó có nhiều lựa chọn hơn cho các vị trí lãnh đạo trong tương lai…".

Về các ứng viên cho bốn vị trí lãnh đạo cao cấp nhất của đảng, nhà nước và chính quyền, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp nhận định :

"Như đã nói, theo truyền thống, ứng viên cho vị trí tổng bí thư thường được chọn trong số bốn chính trị gia hàng đầu của nhiệm kỳ trước. Tuy nhiên, Thường trực Ban Bí thư cũng có thể là một ứng viên đủ điều kiện…

"Do giới hạn nhiệm kỳ cũng như tuổi cao và sức khỏe yếu, ông Nguyễn Phú Trọng sẽ nghỉ hưu tại đại hội tiếp theo. Do đó, ba ứng viên thay thế cho ông sẽ là ông Nguyễn Xuân Phúc, bà Nguyễn Thị Kim Ngân và ông Trần Quốc Vượng. Vì cả ba đã quá 65 tuổi vào tháng 9/2020, người được chọn nắm ghế tổng bí thư sẽ được miễn giới hạn tuổi tác, còn hai người còn lại sẽ phải nghỉ hưu…".

Ông Nguyễn Xuân Phúc được cho là ứng cử viên sáng giá nếu vẫn duy trì mô hình Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước.

Về các phương án được phân tích, dự đoán như một tham khảo cho các "ghế" còn lại là thủ tướng chính phủ, chủ tịch nước, chủ tịch Quốc hội, nhà nghiên cứu từ Viện Iseas của Singapore nêu tiếp nhận định của mình :

"Trong số sáu ủy viên Bộ Chính trị còn lại hiện nay, chỉ có ông Vương Đình Huệ và ông Phạm Bình Minh là phó thủ tướng. Tuy nhiên, do ông Minh chủ yếu phụ trách các vấn đề đối ngoại, ông Huệ, người giám sát các vấn đề kinh tế và tài chính và từng giữ chức Bộ trưởng Tài chính nhiệm kỳ 2011-2016, trở thành ứng viên mạnh nhất cho vị trí [thủ tướng] này…

"Đối với vị trí chủ tịch nước, các ứng cử viên chính bao gồm ông Phạm Bình Minh, ông Tô Lâm và ông Phạm Minh Chính. Tuy nhiên, ông Phạm Bình Minh, một nhà ngoại giao kỳ cựu có trình độ tiếng Anh tốt, dường như là ứng viên nổi bật nhất. Vì chủ tịch nước sẽ phải tham gia vào nhiều hoạt động đối ngoại, bao gồm các chuyến thăm song phương và tham dự các sự kiện đa phương, ông Minh sẽ có lợi thế đáng kể so với hai ứng cử viên còn lại…

Ông Phạm Bình Minh được một số nhà quan sát đánh giá là ứng viên sáng giá cho vị trí chủ tịch nước

"Đối với vị trí chủ tịch quốc hội, ngoại trừ ông Võ Văn Thưởng, người có tuổi đời còn khá trẻ có thể là một bất lợi đối với ông, các ủy viên Bộ Chính trị còn lại (Phạm Bình Minh, Tô Lâm, Phạm Minh Chính, Trương Thị Mai, Nguyễn Văn Bình) đều có cơ hội khá cân bằng để được xem xét cho vị trí này".

Khó khăn, chưa rõ ?

Hôm 11/5 từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ nêu bình luận nhanh với BBC về quan điểm trên của nhà nghiên cứu từ Singapore :

"Quan sát này dựa trên tiêu chuẩn và độ tuổi... với các danh sách dài đưa ra.

"Nhưng theo tôi, vẫn còn một khoảng cách xa với thực tế, Đại hội 13 này khá thực sự khó khăn và khó đoán".

Từ Hà Nội, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, thành viên Nghiên cứu của Viện IISS, think tank về Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế và nhà quan sát chính trị Việt Nam, bình luận với BBC về Hội nghị Trung ương 12 đang nhóm họp :

"Đây là Hội nghị quan trọng nhất khóa về nhân sự, nó làm cụ thể số lượng Ủy viên Ban chấp hành Trung ương đảng, số lượng Ủy viên Bộ Chính trị, lên danh sách cụ thể các bí thư tỉnh ủy, các trưởng ban đảng, quốc hội, nhà nước, nó cũng làm luôn khung nhân sự cho Quốc hội, cho hội đồng nhân dân cấp tỉnh và các quy định bầu cử Đại hội 13, bầu cử Quốc hội...

"Ngoài ra, sẽ không có hội nghị trung ương nào khác cho chủ đề nhân sự nữa, tất nhiên, nếu lần này chưa xong, sẽ có Hội nghị 12B, tức là để tiếp tục "làm nhân sự"".

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân là đương kim Chủ tịch Quốc hội

Về vấn đề nhân sự cho Đại hội đảng tới đây, ông Hà Hoàng Hợp, người cũng đồng thời làm việc tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á, Iseas, Singapore với tư cách nhà nghiên cứu cao cấp khách mời, nói :

"Theo tôi, không có gì mới vì nhiều người nói rồi và tứ trụ chứ không phải tam trụ, như tôi cũng đã nói với BBC từ khi ông Nguyễn Phú Trọng tạm nhận chức chủ tịch nước.

"Về bốn ứng viên cho tứ trụ, nhiều người nói với cơ sở quyết định 90 và 214, bà Trương Thị Mai khó làm Chủ tịch Quốc hội.

"Cách đây nhiều tháng tôi cũng đã nói với BBC là ghế chủ tịch nước chưa có dự kiến ứng viên, ngay bây giờ cũng chưa có.

"Ông Phạm Bình Minh đủ tiêu chuẩn theo Quyết định 214 để ứng cử các chức vụ chủ tịch nước, thủ tướng, và chủ tịch quốc hội, ông ấy chỉ chưa đủ tiêu chuẩn ứng cử Tổng bí thư thôi. Tuy nhiên, có vẻ chức chủ tịch nước khá thích hợp với ông này.

"Bởi vì ông Minh đã làm hai khóa bộ trưởng rồi, thì không thể tiếp tục làm Bộ trưởng Ngoại giao nữa. Nhưng ứng cử chức chủ tịch, với ông Minh theo các mối quan hệ nội bộ, có thể lại không thuận lợi.

"Ở trên tôi nói là theo Quyết định 214 (và 90), ở đây về quan hệ nội bộ tức là về hành vi, nhiều người có thể không muốn như vậy và muốn khác đi, nhưng vì thế vẫn có chức phó thủ tướng phụ trách đối ngoại cho ông ấy, giống như bên Trung Quốc, người ta có chức vụ của ông Dương Khiết Trì, đó là một khả năng sắp xếp.

"Theo tôi, khó nhất là chức tổng bí thư, ông Trọng giới thiệu ông Vượng hai lần đều chưa thành công, Bộ Chính trị chưa tán thành. Bây giờ sẽ phải họp để giới thiệu lại, tức là bỏ phiếu cho vài ứng viên.

"Đúng ra lúc này có các ứng viên sơ bộ là các ông, bà : Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thị Kim Ngân, Trần Quốc Vượng và Phạm Minh Chính. Có một số đông, chưa rõ bao nhiêu phần trăm ủng hộ ông Phúc.

"Bây giờ ông Trọng không thể phát biểu như trước đây rằng ứng viên vị trí này phải là người miền Bắc. Cũng có một tỷ lệ cao được cảm nhận, chưa rõ bao nhiêu, muốn ủng hộ bà Ngân.

"Nhưng tóm lại, dự đoán thì cứ dự đoán, song cuối cùng do thủ tục đề cử chưa xảy ra, nên chưa rõ cụ thể", nhà phân tích chính trị này nói với BBC News tiếng Việt trên quan điểm cá nhân.

*********************

Có thể ràng buộc trách nhiệm người đề cử, giới thiệu khi lãnh đạo vi phạm ?

RFA, 11/05/2020

Vào sáng ngày 11/5/2020, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 12, được khai mạc tại Hà Nội. Theo thông tin từ cơ quan ngôn luận của đảng, nội dung chính của hội nghị này chủ yếu tập trung bàn về vấn đề nhân sự cho đại hội đảng lần thứ 13 dự kiến diễn ra vào đầu năm tới.

Vào sáng ngày 11/5/2020, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 12, được khai mạc tại Hà Nội. Courtesy chinhphu.vn

Lâu nay vấn đề nhân sự được người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam luôn nhắc tới. Ngoài những tiêu chuẩn như bấy lâu nay, ông Nguyễn Phú Trọng còn kêu gọi phải ràng buộc trách nhiệm của người đề cử, trách nhiệm của người giới thiệu nhân sự. Tại hội nghị cán bộ toàn quốc, ông Trọng nhấn mạnh rằng 'xem giới thiệu ai, qua đó cũng hiểu người đó'. Vấn đề này cũng được qui định rõ trong Hướng Dẫn số 3 của Ban Bí Thư đảng cộng sản Việt Nam ban hành hồi cuối tháng 3 vừa qua.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Thương mại Luật gia Việt Nam, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm 11/5/2020 từ Sài Gòn, nhận định :

"Về trách nhiệm của người giới thiệu nhân sự... để ràng buộc chặt chẽ người đề nghị hay tiến cử cán bộ là quy định của đảng. Hiền tài là nguyên khí quốc gia, cho nên lần này việc tiến cử người thực tài và có đạo đức, vào vị trí người lãnh đạo đảng và nhà nước là nhiệm vụ rất quan trọng để quyết định sự phát triển cùa đất nước. Tôi thấy việc tách trách nhiệm cá nhân trong trách nhiệm tâp thể là điều đảng viên và nhân dân quan tâm, và mong mỏi làm sao ngăn chặn việc chạy chức chạy quyền, mà nguyên nhân sâu xa là suy thoái chính trị đạo đức. Để loại bỏ được những con sâu mọt hại nước, hại dân đó, nên chọn những người có đức có tài vào bộ máy lãnh đạo. Mà việc này gắn liền với việc quy định trách nhiệm của người đề cử và tiến cử".

Theo Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, phải xác định rõ cơ cấu, số lượng cán bộ, nhưng trước hết phải bảo đảm tiêu chuẩn. Ông Trọng cho rằng, phải làm sao lựa chọn được những cán bộ vừa trung thành với đảng, với nhân dân, vừa có cả đức và tài... Nhưng trong quá trình lựa chọn ấy, trách nhiệm của người đề cử, tiến cử cán bộ, phải được nhấn mạnh hàng đầu.

Giáo sư Nguyễn Đình Cống, một đảng viên đã từ bỏ đảng, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm 11/5/2020 liên quan vấn đề này, cho biết ý kiến của mình :

"Việc ràng buộc trách nhiệm người giới thiệu không phải là bây giờ mới có. Trước đây, từ hồi Đông Chu liệt quốc người ta vẫn có, người đề cử ra ai đấy thì phải chịu trách nhiệm, nếu như người làm quan phạm tội thì người giới thiệu có liên đới chịu trách nhiệm theo, chuyện đó đã cũ trong lịch sử. Bây giờ ông Nguyễn Phú Trọng đưa ra chuyện đó thì cũng hy vọng việc đề cử sẽ có trách nhiệm, để tăng trách nhiệm của người giới thiệu. Nhưng, tôi lại thấy chẳng hay ho gì, vì đáng lẽ ra phải có ứng cử, tranh cử. Tại sao trong đảng này không có việc ứng cử, nghĩa là người ta chỉ chờ. Nếu muốn làm việc này, việc kia thì phải nhờ người giới thiệu".

Theo Giáo sư Nguyễn Đình Cống, chuyện ông Trọng muốn người giới thiệu chịu trách nhiệm thì cũng là điều tốt. Nhưng đó là cái tốt trong một cái lớn hơn... là không tốt.

Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm 11/5/2020 từ Hà Nội, Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên Cứu Phát Triển IDS, nói :

"Tôi nghĩ họ luôn luôn nói trách nhiệm của người đề cử, nhưng họ không có gì để chế tài, để thực thi trách nhiệm đấy cả. Nhưng gần đây, ông Trọng đã phát minh ra một cách, gọi là cách chức những chức vụ mà họ không còn làm nữa, tức của những người về hưu. Có thể cái sáng chế này của ông ấy và đảng cộng sản Việt Nam có một tính răn đe nào đó lên những người giới thiệu cán bộ cho đảng cộng sản Việt Nam. Nhưng tôi nghĩ, cái này đối với người bị răn đe không thấm vào đâu, so với lợi ích mà họ có thể đưa người vây cánh của họ vào. Cho nên sáng chế đó nghe có vẻ hay đó, mà kỳ thực cũng không có tác dụng là mấy".

Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho biết, xưa nay chưa bao giờ có đảng viên nào bị xử lý trách nhiệm trong việc đề cử, giới thiệu cán bộ. Ông cũng cho rằng sẽ không bao giờ có việc xử lý này. Ông giải thích lý do :

"Bởi vì, những người này rất khôn lõi, ở Việt Nam người dân thường nói bọn này là bọn có sạn trong đầu... Họ có muôn vàn cách để lách cái sáng chế rất là kỳ cục của đảng cộng sản Việt Nam, như là việc cách chức những chức vụ không còn... hay quy trách nhiệm cho người giới thiệu. Tại vì rất đơn giản, họ không giới thiệu, mà xui người khác giới thiệu, họ nói tập thể giới thiệu... thao túng kiểu đó thì họ là các bậc thầy".

Cũng liên quan việc tiến cử, giới thiệu tại Việt Nam, chỉ số ít các Đại biểu Quốc hội tự ứng cử có thể tham gia diễn đàn quốc hội. Thông thường tất cả các Đại biểu Quốc hội đều do đảng tiến cử theo khẩu hiệu 'đảng cử, dân bầu'.

Giáo sư Nguyễn Đình Cống giải thích thêm :

"Chưa có ai bị xử lý kỷ luật vì chuyện giới thiệu. Chuyện 'đảng cử dân bầu' là trong quốc hội... Còn đảng là đảng cử, đảng bầu... là chi bộ cũ đề cử... cũng là một dạng đảng cử dân bầu nhưng là kiểu khác... là cấp trên cử, cấp dưới bầu thì đúng hơn. Cách làm như vậy tôi thấy đó là hình thức rất phản dân chủ, chẳng hay ho gì".

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, trong một bài viết vào cuối tháng 4 năm 2020, liên quan công tác chuẩn bị nhân sự đại hội đảng lần thứ 13, được nhiều nhà quan sát trong nước cho rằng những nội dung mà ông nêu ra không có gì mới, vẫn mang tính giáo điều, bảo thủ như bấy lâu nay.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A nhận định :

"Tôi nghĩ, đối với quốc hội thì trước hết họ phải chịu trách nhiệm, ít nhất là đối với tòa án dư luận... Không ai khác, đảng cộng sản Việt Nam là kẻ phạm tội, đã cử những người như Trương Minh Tuấn, vị bộ trưởng đang bị tù, và họ đã cử không biết bao nhiêu vị Đại biểu Quốc hội khác, hóa ra là bọn lừa đảo, tội phạm... và còn vô vàn những kẻ như thế chưa bị lộ vẫn còn trong Quốc hội. Cái đấy, đảng cộng sản Việt Nam không chối được tội, và với cái sáng chế bây giờ, mà đảng cộng sản Việt Nam đang bàn trong Hội nghị Trung ương 12 về nhân sự, thì nhân dân lại có một vũ khí từ chính họ để vạch mặt tội của họ ra".

Luật sư Nguyễn Văn Hậu cho rằng, phải có quy định luật pháp trong vấn đề ràng buộc trách nhiệm của người đề cử, trách nhiệm của người giới thiệu nhân sự, chứ không chỉ xử lý trách nhiệm về mặc đảng. Phải tách trách nhiệm cá nhân trong trách nhiệm tập thể, thì sau này cán bộ được đề cử đó nếu xa ngã, vướng vào vòng lao lý, thì có thể tránh được trường hợp hòa cả làng, làm ảnh hưởng hình ảnh của đảng và nhà nước Việt Nam.

Nguồn : RFA, 11/05/2020

Giới thiệu

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng cộng sản Việt Nam dự kiến sẽ ​​diễn ra vào tháng 1 năm 2021. Vài tháng sau đó, một chính phủ mới sẽ được thành lập để lãnh đạo đất nước cho đến năm 2026. Như thường lệ, các thay đổi nhân sự nào được thông qua tại đại hội từ lâu đã trở thành trung tâm chú ý của công chúng và tạo ra rất nhiều đồn đoán. Mặc dù điều này hoàn toàn dễ hiểu nếu xét tính bí mật trong chính trị cấp cao của Đảng cũng như tầm quan trọng của những thay đổi này đối với đất nước, nó cũng mang lại cho các nhà phân tích Việt Nam một cơ hội để tìm hiểu các động lực chính trị của đất nước, đồng thời đưa ra các đánh giá về những thay đổi nhân sự này.

Bài viết này phân tích các yếu tố định hình sự thay đổi lãnh đạo sắp tới của Đảng cộng sản Việt Nam, triển vọng của các ứng cử viên hàng đầu và tác động đối với chính trị Việt Nam. Bài viết mở đầu bằng cách thảo luận về cấu trúc nhân sự cấp cao của Đảng cộng sản Việt Nam trước khi phân tích các thay đổi có khả năng xảy ra trong Bộ Chính trị, cơ quan hoạch định chính sách hàng đầu của cả nước. Cuối cùng, bài viết điểm qua các ứng viên tiềm năng cho bốn vị trí lãnh đạo cao nhất và triển vọng đắc cử của họ.

Nghiên cứu quốc tế

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Trần Quốc Vượng (giữa) - Ảnh minh họa

Cấu trúc quyền lực cấp cao : "tam trụ" hay "tứ trụ" ?

Mọi dự đoán về thay đổi lãnh đạo cấp cao sắp tới của Việt Nam cần phải tính đến cấu trúc lãnh đạo ở nhóm đầu. Cấu trúc này sẽ định hình không chỉ khả năng đáp ứng tiêu chuẩn và triển vọng của các ứng cử viên cho các vị trí cao nhất mà còn cả động lực trong Bộ Chính trị và Ủy ban Trung ương. Trước tháng 10 năm 2018, dàn lãnh đạo cao nhất của Việt Nam được cấu trúc xung quanh mô hình truyền thống thường được gọi là "tứ trụ". Theo đó, bốn vị trí hàng đầu (tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội) được nắm giữ bởi bốn chính trị gia khác nhau. Tuy nhiên, sau khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang đột ngột qua đời vào tháng 9 năm 2018, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã được Quốc hội bầu một tháng sau đó để đồng thời nắm vị trí chủ tịch nước, qua đó chuyển cơ cấu lãnh đạo cấp cao sang cấu trúc "tam trụ" trên thực tế. Do đó, một câu hỏi quan trọng là liệu Đảng cộng sản Việt Nam sẽ duy trì cấu trúc quyền lực này hay quay trở lại cấu trúc "tứ trụ" truyền thống tại Đại hội tiếp theo.

Khi ông Nguyễn Phú Trọng được bầu vào vị trí chủ tịch nước, vấn đề cấu trúc lãnh đạo tối cao của Việt Nam vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Một số nhà phân tích và quan chức cấp cao đã nghỉ hưu công khai tán thành mô hình "tam trụ", cho rằng đã đến "thời điểm chín muồi" để Việt Nam chuyển sang mô hình này. Những người khác lại nghi ngờ, cho rằng đó là một biện pháp tạm thời được đưa ra do tình thế chính trị. Các diễn biến cho tới nay chỉ ra rằng ông Trọng chỉ giữ chức chủ tịch nước tạm thời và rất có khả năng Đảng cộng sản Việt Nam sẽ quay lại mô hình "tứ trụ" truyền thống tại đại hội tiếp theo.

Trước tiên, bản thân ông Trọng đã bác bỏ việc "nhất thể hóa" hai vị trí, và tuyên bố rằng ông chỉ đồng thời nắm giữ hai chức vụ một cách tạm thời do tình thế. Thứ hai, chưa có thay đổi nào trong hiến pháp hoặc điều lệ Đảng để thể chế hóa cấu trúc mới. Thứ ba, về mặt kỹ thuật, Văn phòng Chủ tịch nước và Văn phòng Trung ương Đảng chưa được sáp nhập và vẫn hoạt động độc lập, đồng thời không hề có một thảo luận nào về việc sáp nhập hai cơ quan kể trên.

Nếu nhìn lại, quyết định bầu ông Trọng vào vị trí chủ tịch nước thay vì tìm kiếm một ứng cử viên khác dường như là một giải pháp xuất phát từ sự tiện lợi chính trị cho Đảng cộng sản Việt Nam cũng như dàn lãnh đạo cao nhất. Việc thăng chức cho một chính trị gia khác vào vị trí chủ tịch nước sẽ gây ra một chuỗi thay đổi nhân sự cấp cao, vì Đảng sẽ phải tìm kiếm ứng viên để lấp chỗ trống để lại bởi không chỉ vị chủ tịch nước mới mà còn cả những người được bầu vào vị trí cũ của người đó. Những thay đổi như vậy thường được lên kế hoạch trước và mất rất nhiều thời gian để hoàn thành. Hơn nữa, do ông Trọng sẽ nghỉ hưu tại đại hội tiếp theo, những ứng viên hàng đầu đang cạnh tranh để thay thế ông sẽ không muốn sự xuất hiện của một chính trị gia mới trong nhóm "tứ trụ". Nguyên nhân là vì ứng viên cho vị trí tổng bí thư thường được lựa chọn trong nhóm tứ trụ của nhiệm kỳ trước. Vì vậy, sự xuất hiện một chủ tịch nước mới sẽ khiến cuộc đua trở nên cạnh tranh hơn và làm giảm cơ hội đắc cử của họ.

Việc quay lại mô hình "tứ trụ" cũng có khả năng được Bộ Chính trị và Ủy ban Trung ương Đảng nhiệm kỳ mới ủng hộ vì nhiều lý do. Thứ nhất, vẫn còn những lo ngại về hậu quả tiềm tàng lâu dài của việc tập trung quyền lực quá mức nếu một chính trị gia đồng thời nắm giữ cả vị trí tổng bí thư lẫn chủ tịch nước. Mặc dù hệ thống chính trị Việt Nam bị chi phối bởi Đảng cộng sản Việt Nam, nhưng nhìn chung hệ thống chính trị Việt Nam vẫn "đa nguyên" hơn so với hệ thống chính trị Trung Quốc, nơi cả hai vị trí này từ lâu được nắm giữ bởi một chính trị gia duy nhất. Hơn nữa, trong hệ thống chính trị Việt Nam, sự đồng thuận được đánh giá cao hơn so với lãnh đạo mạnh. Cấu hình "tứ trụ" vì thế sẽ phục vụ tốt hơn cho các mục đích này và tạo ra cơ chế "kiểm soát và cân bằng" hiệu quả hơn giữa các nhà lãnh đạo hàng đầu. Thứ hai, có nhiều vị trí hàng đầu hơn có nghĩa là có nhiều dư địa hơn cho Đảng để duy trì sự cân bằng giới tính và vùng miền. Đây là một định hướng truyền thống của Đảng. Cuối cùng, việc có nhiều vị trí hàng đầu hơn đồng nghĩa với việc có nhiều cơ hội thăng tiến hơn dành cho các ủy viên Bộ Chính trị tương lai. Do đó, bản thân họ có động lực cá nhân trong việc ủng hộ quay lại mô hình "tứ trụ".

Bộ Chính trị nhiệm kỳ mới

Để xác định được các ứng cử viên cho bốn vị trí hàng đầu, cần có cái nhìn tổng quan về danh sách tiềm năng các ủy viên Bộ Chính trị tiếp theo vì chỉ các ủy viên Bộ Chính trị mới được xem xét cho các vị trí này. Theo Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, thời điểm tính độ tuổi tham gia cấp ủy, chính quyền, mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội cấp trực thuộc Trung ương là tháng 9/2020. Như vậy, các ủy viên Bộ Chính trị hiện tại đã đủ 65 tuổi trước thời điểm tháng 9/2020 sẽ phải nghỉ hưu, ngoại trừ người được chọn để giữ vị trí tổng bí thư nhiệm kỳ tiếp theo. Bảng 1 thể hiện danh sách 16 thành viên đang hoạt động của Bộ Chính trị hiện tại và điều kiện về độ tuổi của mỗi người.

STT	Họ tên	Ngày sinh	Tuổi đến tháng 9/20	Chức vụ hiện tại	Đủ điều kiện tái cử
1	Nguyễn Phú Trọng	14/04/1944	76	Tổng bí thư, Chủ tịch nước	Không
2	Nguyễn Xuân Phúc	20/07/1954	66	Thủ tướng	Không
3	Nguyễn Thị Kim Ngân	12/04/1954	66	Chủ tịch Quốc hội	Không
4	Trần Quốc Vượng	05/02/1953	67	Thường trực Ban Bí thư	Không
5	Ngô Xuân Lịch	20/04/1954	66	Bộ trưởng Quốc phòng	Không
6	Nguyễn Thiện Nhân	12/06/1953	67	Bí thư Thành ủy TPHCM	Không
7	Tòng Thị Phóng	10/02/1954	66	Phó chủ tịch thường trực Quốc hội	Không
8	Trương Hòa Bình	13/04/1955	65	Phó Thủ tướng thường trực	Không
9	Phạm Bình Minh	26/03/1959	61	Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao	Có
10	Tô Lâm	10/07/1957	63	Bộ trưởng Công an	Có
11	Võ Văn Thưởng	13/12/1970	49	Trưởng Ban Tuyên giáo	Có
12	Phạm Minh Chính	10/12/1958	61	Trưởng Ban Tổ chức Trung ương	Có
13	Vương Đình Huệ	15/03/1957	63	Bí thư Thành ủy Hà Nội, Phó Thủ tướng	Có
14	Trương Thị Mai	23/01/1958	62	Trưởng Ban Dân vận Trung ương	Có
15	Nguyễn Văn Bình	04/03/1961	59	Trưởng Ban Kinh tế Trung ương	Có
16	Hoàng Trung Hải	27/09/1959	61	Trưởng Ban Văn kiện Đại hội 13	Có

Bảng 1 : Danh sách ủy viên Bộ Chính trị khóa 12 đang hoạt động

Trong số 16 ủy viên, 8 người sẽ nghỉ hưu tại Đại hội Đảng tiếp theo. Tuy nhiên, vì ứng cử viên cho vị trí tổng bí thư có khả năng được chọn từ nhóm này, một trong số họ sẽ được miễn tiêu chí về độ tuổi. Tám thành viên còn lại đáp ứng yêu cầu về độ tuổi có thể sẽ ở lại nhiệm kỳ tới, ngoại trừ ông Hoàng Trung Hải, người bị kỷ luật vào tháng 1 vừa qua vì những khuyết điểm trong điều hành thời ông còn làm phó thủ tướng trước đây. Mặc dù ông không bị trục xuất khỏi Bộ Chính trị hiện tại, nhưng việc ông bị cách chức Bí thư Hà Nội cho thấy cơ hội để ông được bầu lại vào Bộ Chính trị tiếp theo sẽ rất thấp.

Số lượng ủy viên Bộ Chính trị tiếp theo vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, con số này nhiều khả năng nằm trong khoảng từ 15 đến 19 như tại các kỳ đại hội gần đây, tùy thuộc vào số lượng các ứng cử viên đủ tiêu chuẩn và kế hoạch chuẩn bị nhân sự cấp chiến lược của Đảng. Điều này có nghĩa là ngoài tám thành viên Bộ Chính trị đủ điều kiện tái cử, Đảng sẽ cần bổ sung ít nhất bảy thành viên nữa vào Bộ Chính trị khóa mới. Các ứng cử viên hàng đầu cho các vị trí này sẽ là các Bí thư Trung ương Đảng mà hiện chưa là ủy viên Bộ Chính trị. Số này bao gồm :

STT	Họ tên	Ngày sinh	Tuổi đến tháng 9/2020	Chức vụ hiện tại
1	Lương Cường	15/08/1957	63	Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam
2	Nguyễn Văn Nên	14/07/1957	63	Chánh Văn phòng Trung ương Đảng
3	Nguyễn Hòa Bình	24/05/1958	62	Chánh án Tòa án nhân dân tối cao
4	Phan Đình Trạc	25/08/1958	62	Trưởng Ban Nội chính Trung ương
5	Nguyễn Xuân Thắng	18/02/1957	63	Giám đốc Học viện Chính trị Hồ Chí Minh
6	Trần Thanh Mẫn	12/08/1962	58	Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
7	Trần Cẩm Tú	25/08/1961	59	Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Bảng 2 : Danh sách Bí thư Trung ương Đảng chưa vào Bộ Chính trị

Nếu xét việc Đảng nhấn mạnh việc quy hoạch nhân sự cấp chiến lược trong thời gian gần đây, Đảng có thể sẽ muốn bầu tối đa 19 ủy viên Bộ Chính trị để có được một lực lượng nhân sự cấp chiến lược lớn hơn, qua đó có nhiều lựa chọn hơn cho các vị trí lãnh đạo trong tương lai. Nếu vậy, một số thành viên cấp cao khác của Ủy ban Trung ương cũng có thể được xem xét. Họ bao gồm một số quan chức cấp cao của chính phủ và cơ quan đảng ở cả cấp trung ương lẫn địa phương, chẳng hạn như các phó thủ tướng, bộ trưởng/thứ trưởng các bộ chủ chốt, hay trưởng ban/phó ban các ban Đảng, đặc biệt là những người trong tầm ngắm quy hoạch. Tuy nhiên, có lẽ vẫn còn quá sớm để chỉ đích danh những người này vì đấu đá chính trị và những diễn biến mới trong vài tháng tới vẫn có thể định hình tương lai chính trị của họ theo những hướng khác nhau. Hơn nữa, việc lựa chọn các ứng cử viên này có thể phụ thuộc vào việc phân bổ các ghế quan trọng trong chính phủ và bộ máy đảng, cũng như liệu có còn các vị trí mà những người nắm các ghế này cần phải là ủy viên Bộ Chính trị hay không. Vì những dàn xếp như vậy dường như vẫn chưa xong nên vẫn cần thêm thời gian để ban lãnh đạo đảng xác định đủ đội hình Bộ Chính trị nhiệm kỳ tiếp theo.

Ứng cử viên cho các vị trí "tứ trụ"

Phần này phân tích các ứng cử viên tiềm năng cho bốn vị trí trong nhóm "tứ trụ", tức tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội.

Tổng bí thư

Như đã nói, theo truyền thống, ứng viên cho vị trí tổng bí thư thường được chọn trong số bốn chính trị gia hàng đầu của nhiệm kỳ trước. Tuy nhiên, Thường trực Ban Bí thư cũng có thể là một ứng viên đủ điều kiện. Chẳng hạn, trước khi ông Lê Khả Phiêu được bầu làm tổng bí thư vào tháng 12 năm 1997, ông không nằm trong nhóm "tứ trụ" mà là Ủy viên Thường trực Bộ Chính trị, một chức danh tương đương với chức Thường trực Ban Bí thư hiện nay. Như vậy, ông Trần Quốc Vượng cũng sẽ là một ứng viên cho vị trí tổng bí thư khóa mới.

Do giới hạn nhiệm kỳ cũng như tuổi cao và sức khỏe yếu, ông Trọng sẽ nghỉ hưu tại đại hội tiếp theo. Do đó, ba ứng viên thay thế cho ông sẽ là ông Nguyễn Xuân Phúc, bà Nguyễn Thị Kim Ngân và ông Trần Quốc Vượng. Vì cả ba đã quá 65 tuổi vào tháng 9 năm 2020, người được chọn nắm ghế tổng bí thư sẽ được miễn giới hạn tuổi tác, còn hai người còn lại sẽ phải nghỉ hưu.

Trong số ba người, bà Ngân có vẻ bất lợi nhất. Trong lịch sử, kể từ khi thống nhất đất nước năm 1975, vị trí tổng bí thư luôn được nắm giữ bởi một người miền Bắc. Bà Ngân xuất thân từ tỉnh Bến Tre ở phía Nam. Hơn nữa, chính trị cao cấp của Việt Nam vẫn bị áp đảo bởi các chính trị gia nam, vì vậy cơ hội cho một nữ chính trị gia bước lên làm tổng bí thư vẫn còn thấp ở thời điểm này.

Do đó, ông Phúc và ông Vượng dường như là hai ứng viên hàng đầu. Nếu Đảng giữ cấu trúc "tam trụ", ông Phúc có thể có cơ hội cao hơn nhờ kinh nghiệm phong phú hơn ở cả cấp địa phương lẫn trung ương, cũng như sự ủng hộ mạnh hơn đến từ các chính trị gia địa phương và cộng đồng doanh nghiệp nhờ việc ông đã phục vụ lâu năm trong hệ thống hành pháp. Tuy nhiên, nếu Đảng quay lại mô hình "tứ trụ", ông Vượng có thể có lợi thế lớn hơn. Việc thiếu kinh nghiệm hành pháp hay địa phương của ông sẽ không còn bị coi là điểm yếu, trong khi gốc gác miền Bắc và thâm niên hoạt động trong bộ máy Đảng của ông sẽ trở thành lợi thế.

Quan trọng hơn, nếu xét chiến dịch chống tham nhũng cấp cao dưới sự lãnh đạo của ông Trọng và việc Đảng nhấn mạnh nhiệm vụ chống tham nhũng, rất có khả năng ông Trọng muốn người kế nhiệm sẽ duy trì di sản của mình và tiếp tục cuộc chiến chống tham nhũng. Ông Vượng, người từng là Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và Trưởng Ban Kiểm tra Trung ương, có thể được coi là đáp ứng nhiều điều kiện hơn để thay thế ông Trọng. Với việc ông Trọng đang nắm quyền kiểm soát ở mức cao đối với hoạt động của Đảng, đặc biệt là trong vấn đề nhân sự, ông Trọng sẽ là người có tiếng nói quyết định đối với việc lựa chọn người kế nhiệm mình. Như vậy, ứng viên nào được ông hậu thuẫn sẽ có cơ hội thắng cử cao hơn.

Thủ tướng

Do vị trí này đòi hỏi kinh nghiệm, đặc biệt là về quản lý kinh tế, từ năm 1986 đến nay vị trí này luôn được trao cho vị phó thủ tướng phụ trách các vấn đề kinh tế. Do ông Hoàng Trung Hải, người từng giữ chức phó thủ tướng từ năm 2007 đến 2016, đã bị kỷ luật, ông sẽ không được xem xét cho vị trí này. Trong số sáu ủy viên Bộ Chính trị còn lại hiện nay, chỉ có ông Vương Đình Huệ và ông Phạm Bình Minh là phó thủ tướng. Tuy nhiên, do ông Minh chủ yếu phụ trách các vấn đề đối ngoại, ông Huệ, người giám sát các vấn đề kinh tế và tài chính và từng giữ chức Bộ trưởng Tài chính nhiệm kỳ 2011-2016, trở thành ứng viên mạnh nhất cho vị trí này. Tại kỳ họp Quốc hội tới, ông Huệ sẽ được miễn nhiệm chức phó thủ tướng để ông tập trung vào nhiệm vụ Bí thư Hà Nội. Tuy nhiên, điều này sẽ khó ảnh hưởng đến cơ hội trở thành thủ tướng tiếp theo của ông, trừ trường hợp đương kim thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ở lại thêm một nhiệm kỳ nữa, một điều vẫn có xác suất xảy ra dù thấp, chỉ khi Ban Chấp hành Trung ương chấp nhận có hai ngoại lệ về giới hạn tuổi tác trong Bộ Chính trị khóa tới.

Chủ tịch nước và Chủ tịch quốc hội

Ai trong số sáu ủy viên còn lại của Bộ Chính trị sẽ được đề bạt cho hai vị trí này vẫn còn chưa rõ ràng. Các yêu cầu đối với hai vị trí này dường như thấp hơn, và trong quá khứ, các chính trị gia có nền tảng và con đường sự nghiệp rất khác nhau đã từng được bầu.

Đối với vị trí chủ tịch nước, các ứng cử viên chính bao gồm ông Phạm Bình Minh, ông Tô Lâm và ông Phạm Minh Chính. Tuy nhiên, ông Phạm Bình Minh, một nhà ngoại giao kỳ cựu có trình độ tiếng Anh tốt, dường như là ứng viên nổi bật nhất. Vì chủ tịch nước sẽ phải tham gia vào nhiều hoạt động đối ngoại, bao gồm các chuyến thăm song phương và tham dự các sự kiện đa phương, ông Minh sẽ có lợi thế đáng kể so với hai ứng cử viên còn lại.

Đối với vị trí Chủ tịch quốc hội, ngoại trừ ông Võ Văn Thưởng, người có tuổi đời còn khá trẻ có thể là một bất lợi đối với ông, các ủy viên Bộ Chính trị còn lại (Phạm Bình Minh, Tô Lâm, Phạm Minh Chính, Trương Thị Mai, Nguyễn Văn Bình) đều có cơ hội khá cân bằng để được xem xét cho vị trí này. Họ đều là đại biểu quốc hội và có những ưu thế riêng để được cân nhắc. Tuy nhiên, các yếu tố khác liên quan đến nền tảng nghề nghiệp, các mối quan hệ trước đây, cũng như khả năng cân nhắc họ cho các vị trí khác, đều có thể ảnh hưởng đến cơ hội của họ. Chẳng hạn, trong khi ông Minh có thể được đề cử vào vị trí chủ tịch nước, thì mối quan hệ thân thiết với cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của ông Bình và việc ông Lâm bị cho là chịu một phần trách nhiệm liên đới với các vấn đề tham nhũng trong quá khứ tại Bộ Công an có thể là "gánh nặng" đối với cả hai người. Do đó, bà Mai và ông Chính dường như là hai ứng viên sáng cửa nhất cho vị trí này. Nếu Đảng ưu tiên một nữ chính trị gia để đảm bảo mức độ bình đẳng giới nhất định trong nhóm "tứ trụ", bà Mai sẽ là ứng cử viên nặng ký hơn. Nếu không, ông Chính sẽ có cơ hội đắc cử cao hơn.

Kết luận

Không giống như tại Đại hội 12 khi có sự cạnh tranh gay gắt giữa hai nhóm do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu, môi trường chính trị của Việt Nam trước thềm Đại hội 13 tương đối yên ắng, với việc ông Trọng kiểm soát chặt chẽ việc chuẩn bị cho đại hội. Vì vậy, các vị trí nhân sự cho nhiệm kỳ tiếp theo nhiều khả năng sẽ được sắp xếp thuận lợi. Tuy nhiên, sự cạnh tranh giữa các chính trị gia hay các nhóm nhất định, cộng với các sự cố bất ngờ có thể xảy ra trong mấy tháng tới, hay các trường hợp ngoại lệ do Trung ương Đảng quyết định, vẫn có thể tác động vào quá trình này. Việc Đảng quay lại với mô hình "tứ trụ" dù khả năng cao sẽ xảy ra nhưng vẫn cần phải được xác nhận tại đại hội.

Một vấn đề cần được giải quyết trong nhiệm kỳ tới là sự thưa thớt các chính trị gia miền Nam trong hàng ngũ lãnh đạo của Đảng. Nếu ông Võ Văn Thưởng được yêu cầu chờ đến lượt mình vào năm 2026, sẽ không có chính trị gia miền Nam nào trong nhóm "tứ trụ" của nhiệm kỳ tiếp theo. Tương tự, nếu không có thay đổi lớn diễn ra trong vài tháng tới, có khả năng sẽ chỉ có khoảng ba chính trị gia miền Nam trong Bộ Chính trị khóa mới. Có một cơ cấu lãnh đạo cân bằng vùng miền trong các cơ quan quyền lực cấp quốc gia là một trong những mục tiêu của Đảng, nhưng dường như việc thiếu các ứng viên đủ điều kiện xuất thân từ miền Nam đang khiến mục tiêu này khó đạt được trong tương lai gần.

Do đó, việc xác định và đào tạo các chính trị gia có năng lực xuất thân từ miền Nam nên là một nhiệm vụ quan trọng đối với ban lãnh đạo tiếp theo để khôi phục sự cân bằng vùng miền trong dàn lãnh đạo cấp cao của Đảng. Nếu không, sự vắng bóng kéo dài của đại diện miền Nam trong các thể chế chính trị hàng đầu, cùng với một số chính sách kinh tế được cảm nhận là thiếu công bằng đối với các tỉnh thành phía Nam, có thể tạo ra những tình cảm không lành mạnh trong người dân và các chính trị gia miền Nam, từ đó có thể làm nảy sinh các vấn đề tiềm tàng cho đất nước trong tương lai.

Lê Hồng Hiệp

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 08/05/2020

Một phiên bản tiếng Anh của bài viết đã được xuất bản trên ISEAS Perspective.

Ngày 26/4/2020 trên các phương tiện truyền thông nhà nước đều đăng tải toàn văn bài viết "Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội 13 của Đảng"của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, đồng thời là Trưởng tiểu ban Nhân sự, gây sự chú ý trong dư luận trong và ngoài đảng.

Công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội 13 của Đảng : khó có đồng thuận trong việc đề cử người vào Trung ương - Ảnh minh họa

Một trong những điểm cốt yếu, xuyên suốt trong bài viết trên được nhấn mạnh rằng công tác cán bộ của đảng gắn liền với chế độ. Đối với Đại hội 13 được xác định 'là nhiệm vụ "then chốt" của "then chốt", có liên quan đến sự sống còn của Đảng, vận mệnh của chế độ, sự phát triển, vững mạnh của đất nước'.

'Trăn trở' nhiều thế hệ

Các nhà lãnh đạo cộng sản nhiều thế hệ luôn trăn trở điều này, nhất là từ trước Đại hội 12 đến nay. Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang từng 'trải lòng' trong bài viết gần đây : 'Công tác cán bộ làm không tốt thì tự ta lật đổ ta'.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam mà ông là người đứng đầu kinh tế vĩ mô đã vượt qua 'thời kỳ bất ổn' và tăng trưởng cao trong bốn năm của nhiệm kỳ, các chỉ tiêu về phát triển xã hội cũng chuyển biến tích cực. Đồng thời, cải cách thể chế theo hướng củng cố tổ chức đảng, tập trung quyền lực và chống tham nhũng được đẩy mạnh.

Tuy nhiên, trong công tác nhân sự của đảng 'sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức và lối sống của một bộ phận cán bộ lãnh đạo đảng viên' vẫn là nguy cơ hiện hữu.

Trong bài viết chỉ ra : 'Chỉ tính từ đầu nhiệm kỳ khóa 12 đến nay, Ban Chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra trung ương đã phải thi hành kỷ luật gần 100 cán bộ cao cấp thuộc diện Trung ương quản lý ; một số cán bộ đã bị xử lý hình sự'.

Một chế độ kiểm soát quyền lực theo pháp luật cần được thiết lập bền vững thay cho các cơ quan quyền lực đảng, một hình thức tương tự kiểu 'Quân cơ' hay 'Đô ngự sử' thời chế độ phong kiến tập quyền.

Một trong những nhiệm vụ của công tác nhân sự kỳ này là 'không để lọt vào Ban chấp hành trung ương khóa 13' những kẻ vi phạm 'giấu mình' chưa bị kỷ luật, những kẻ 'cơ hội chính trị' dưới nhiều hình thức biểu hiện, là rất 'nặng nề'.

Bởi vì mới đây, ngày 20/3/2020 Bộ Chính trị đã 'cách chức nguyên bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đối với Lê Thanh Hải nhiệm kỳ 2010-2015'. Thế mà ông này ngày 29/6/2019, khi tham luận tại hội thảo khoa học về 50 năm Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh do Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức, còn rao giảng về đạo đức cách mạng !

Liệu có cơ sở lý luận và thực tế để tin rằng việc 'loại bỏ' những 'nguyên đồng chí', lựa chọn, bố trí cán bộ bằng cách tập trung cao quyền lực, có thể tạo ra một thể chế bền vững ?

Nó có phù hợp với thực tế đang chuyển đổi nhanh trên thế giới và trong nước, khi một trong những nguyên nhân 'sự suy thoái' của cán bộ lãnh đạo xuất phát từ bản chất chế độ ?

Rút kinh nghiệm từ 'bất ổn'

Để làm tốt công tác nhân sự cho Đại hội 13, bài viết của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh cần rút kinh nghiệm từ 'sự bất ổn' thể chế trước và trong Đại hội 12.

Hơn thế, ông còn nêu những bài học từ những năm đầu Cách mạng Tháng 10 Nga và sự sụp đổ của Liên Xô cũ và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu, và cho rằng một trong nhiều nguyên nhân 'là lựa chọn, bố trí sai một số cán bộ lãnh đạo cấp chiến lược, nhất là cấp cao nhất'.

Đây là vấn đề tranh luận tuỳ theo góc nhìn, bối cảnh và giai đoạn lịch sử. Căn cứ thực tế của nhận định trên là do chính sách 'Cải cách và Mở cửa' ở Trung Quốc từ cuối những năm 1970 và tương tự là 'đường lối 'Đổi mới' ở Việt Nam từ năm 1986. Đảng cộng sản đã 'tự điều chỉnh' để lợi dụng được 'lòng tham', vốn là bản chất, của tư bản, nghĩa là từ các nguồn đầu tư trực tiếp và gián tiếp từ các nước tư bản và mới nổi ở Đông Á như Nhật Bản và Hàn Quốc để tăng trưởng kinh tế. Chế độ toàn trị bởi đảng cộng sản bị cáo buộc bởi tình hình 'nhân quyền' và 'dân chủ' tồi tệ.

Trong khi nhiều nước tư bản phát triển cho rằng tăng trưởng kinh tế sẽ tạo ra cải thiện về dân chủ, nhân quyền.

Đã hơn 30 năm kể từ đó, các nhà nghiên cứu chính sách và chính khách vẫn gọi đó quá trình 'chuyển đổi' sang thị trường, và nay đặt câu hỏi rằng liệu có điều gì đó thay đổi về bản chất chế độ toàn trị.

Quan niệm rằng cùng chung ý thức hệ cộng sản thúc đẩy Việt Nam và Trung Quốc gắn kết hơn tình hữu nghị 'bốn tốt' 'mười sáu chữ vàng' cùng xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa đã và đang không còn phù hợp với thực tế và thời đại.

Trung Quốc sau một phần ba thế kỷ tăng trưởng nhanh đã trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Dựa trên chủ nghĩa chủ quyền quốc gia 'giấc mộng Trung Hoa' đang được tăng tốc bằng các chiến lược rõ ràng, trong đó sự bành trướng, xâm phạm chủ quyền ở Biển Đông, đe dọa các nước trong khu vực Đông Nam Á.

Việt Nam đã từng cho được hưởng lợi từ 'kinh nghiệm tăng trưởng kinh tế' nhờ tương đồng chế độ chính trị, và có lẽ nhận ra không phải như vậy, cho đến khi phải trả giá đắt từ nhiều dự án lạc hậu về công nghệ, kém hiệu quả về kinh tế và sự phụ thuộc sâu về nguồn cung và thị trường Trung Quốc.

Hơn thế, Việt Nam đang là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi chính sách bành trướng của Trung Quốc. Làn sóng thoát Trung, vốn mang yếu tố lịch sử, tâm lý dân tộc của người Việt, đang lớn dần bởi việc 'quân sự hóa' và 'hành chính hóa' của chính quyền Trung Quốc các đảo chìm ở biển Đông thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Tất cả có thể thúc đẩy vấn đề cải cách thể chế kinh tế, chính trị sâu rộng hơn.

Trật tự thế giới và định hướng tương lai

Bức tường Berlin sụp đổ năm 1989 là sự kiện lớn của thế kỷ 20, kéo theo sự sụp đổ của toàn hệ thống xã hội chủ nghĩa.

Có nhiều cách nhìn nhận, đánh giá về biến cố này.

Thời kỳ 'toàn cầu hóa' được coi là khởi đầu từ đó.

Giáo sư Francis Fukuyama từng tuyên bố 'Sự cáo chung của lịch sử', cho rằng, theo cách tư duy của Hegel, chế độ dân chủ sẽ là 'cuối cùng' của lịch sử tiến hóa văn minh nhân loại. Trong những công trình gần đây, ông đang giải thích cho nhận định của mình bằng hiện tượng 'tính chính danh' của các quốc gia và các chế độ trong một thế giới đầy biến động phức tạp.

Chính sách 'làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại' của Tổng thổng đời thứ 45 nước Mỹ Donald Trump báo hiệu 'trật tự thế giới' bắt đầu thay đổi mạnh.

Quan hệ quốc tế đa phương hóa đang được xem xét lại và thay thế bởi chính sách song phương.

Đại dịch Covid-19, bắt đầu từ Vũ Hán, Trung Quốc cuối năm 2019, đang hoành hành khiến cho thế giới đang hứng chịu cuộc khủng khoảng kép y tế và kinh tế tồi tệ nhất từ hàng thế kỷ nay.

Nhiều nhà phân tích chính trị, kinh tế trên thế giới có nhận định 'bi quan' rằng sau đại dịch này thế giới sẽ không thể quay về với 'trật tự cũ'. Một tương lai bất định đang ở phía trước.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh : "Đại hội 13 của Đảng là một sự kiện chính trị rất quan trọng… sẽ là một dấu mốc rất quan trọng, có ý nghĩa định hướng tương lai" bởi vì nó liên quan tới Cương lĩnh xây dựng đất nước, Chiến lược phát triển kinh tế xã hội và dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc…

Một cuộc cải cách thể chế chính trị có lẽ nên được đặt ra, trong đó việc thay đổi chiến lược phát triển đẩt nước, dân tộc trong bối cảnh như phân tích ở trên sẽ là nền tảng bền vững cho chế độ.

Chỉ khi đó việc nhân sự cho cả hệ thống chính trị sẽ mang ý nghĩa tương xứng với việc coi Đại hội 13 là 'dấu mốc lịch sử' định hướng tương lai.

Phạm Quý Thọ

Nguồn : BBC, 30/04/2020

Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Quý Thọ là nguyên Chủ nhiệm Khoa Chính sách Công, Học viện Chính sách và Phát triển, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, Việt Nam.

Chính phủ trong nhiệm kỳ Đại hội 12, bắt đầu từ năm 2016, với vai kiến tạo, theo tôi, là phù hợp sau thời kỳ bất ổn và dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng cộng sản Việt Nam. Điều này cần được đánh giá đúng và đủ trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội 13 dự kiến tổ chức vào năm sau 2021 để thúc đẩy cải cách thể chế theo hướng chuyển đổi sang kinh tế thị trường.

Từ trái qua : Thường trực Ban bí thư Trần Quốc Vượng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại phiên khai mạc hội nghị Trung ương 10, khóa XII. Ảnh : TTX 

Bối cảnh

Ngày 26/7/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cam kết trước Quốc hội khóa 14 về một Chính phủ kiến tạo, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Chính phủ do ông đứng đầu được thành lập sau khi kết thúc Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 12 với đầy khó khăn để đạt được đồng thuận về nhân sự cấp cao của đảng trong bối cảnh ‘bất ổn’ kinh tế và thể chế do những sai lầm chính sách và quản lý yếu kém.

Chính sách kinh tế dựa vào các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, gây dựng ‘các quả đấm thép’ trụ cột của nền kinh tế, được nhận định là sự vận dụng sai kinh nghiệm của Cheabol của Hàn Quốc - các tập đoàn tư nhân, đã gây ra bất ổn vĩ mô, tăng trưởng sụt giảm, ‘bong bóng’ thị trường tài chính và bất động sản, đã để lại những tổn thất nặng nề cho đến nay chưa khắc phục xong.

Sự bất ổn thể chế vừa là nguyên nhân vừa là hậu quả của quá trình điều hành của chính phủ tiền nhiệm. Một trong những ví dụ điển hình, đặc trưng cho sự bất ổn này là sự ‘bất tuân’ của đa số thành viên của Ban chấp hành trung ương khóa 11 trước đề xuất xem xét kỷ luật nguời đứng đầu chính phủ nhiệm kỳ trước. Tuy nhiên, cuối cùng, không có cá nhân nào chịu trách nhiệm về sự yếu kém trong quản lý nền kinh tế.

Sự thống nhất quyền lực giữa các nhà lãnh đạo của chính phủ điều hành với đảng lãnh đạo toàn diện theo nguyên tắc lãnh đạo tập thể của đảng đã được quan sát có sự rạn nứt.

Kiên định ý thức hệ

Đảng cộng sản Việt Nam khóa 12, tại Hội nghị trung ương 4, đã nhận định một trong những nguyên nhân cơ bản của tình hình trên là ‘sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức và lối sống’ của bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị.

Hai nhóm giải pháp chủ yếu được đảng chú trọng thực hiện. Một mặt, để củng cố tổ chức đảng và các nguyên tắc lãnh đạo của đảng nhiều quy định, chỉ thị được ban hành để ngăn chặn các hiện tượng ‘tự diễn biến’ ‘tự chuyển hoá’, như các tiêu chuẩn bầu chọn cán bộ lãnh đạo các cấp, về kỷ luật và nêu gương của lãnh đạo đảng cấp cao… Mặt khác, phát động chiến dịch chống tham nhũng quyết liệt ‘không vùng cấm’.

Đảng cộng sản Việt Nam luôn nhấn mạnh sự kiên định ý thức hệ. Để thực hiện các giải pháp trên việc tập trung quyền lực là điều kiện cần thiết, và quyền lực chỉ có thể tập trung hóa cao độ phải dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, đảng vẫn nhấn mạnh sự lãnh đạo tập thể để ‘phòng ngừa’ sự độc đoán và ‘sự sùng bái cá nhân’, vốn được coi là hậu quả của việc tập trung quyền lực tuyệt đối.

Chính phủ kiến tạo

Trong bối cảnh trên, sự ra đời và hoạt động của Chính phủ kiến tạo với trách nhiệm nặng nề là giữ ổn định vĩ mô, khắc phục khó khăn và thúc đẩy tăng trưởng, đã được quan sát và giám sát từ nhiều giác độ của dân chúng, các nhà phân tích và các chính khách trong hệ thống chính trị.

‘Chính phủ kiến tạo’ – một khái niệm đã và vẫn gây tranh luận về học thuật. Tuy nhiên, theo tôi, Chính phủ kiến tạo có đặc trưng cơ bản là bộ máy chính quyền các cấp được hình thành bởi kết quả thỏa hiệp về nhân sự trong Đại hội 12, vẫn được sử dụng để hoạch định và thực thi chính sách mà không gây nên hoặc giảm thiểu những hiệu ứng không mong muốn.

Bản thân người đứng đầu chỉnh phủ và nhân sự của chính quyền các cấp được bầu chọn bởi Đại hội 12 và trước đó là đại hội đảng các cấp, trong đó, không loại trừ, bao gồm cả một số cán bộ lãnh đạo ‘suy thoái’ từ nhiệm kỳ 11. Nếu quan sát một số vụ kỷ luật đảng và vụ án đối với cán bộ cấp cao của đảng bị xét xử trong những năm từ đầu nhiệm kỳ 12 đến nay, thì có thể ‘cảm nhận’ rõ ràng.

Chính sách thực dụng

Sự khác biệt của chính phủ hiện hành là tính chất kiến tạo thể hiện trong chính sách thực dụng : ‘cái gì có lợi cho dân, cho doanh nghiệp được dân chúng ủng hộ thì cần quyết tâm làm’. Chính sách này bao gồm hai hướng hoạt động chính, một là, cam kết khuyến khích khởi nghiệp và tự do kinh doanh cho người dân, mặt khác từng bước gỡ bỏ những rào cản về pháp lý, thủ tục hành chính rườm rà, hữu hình và vô hình, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân.

Điều đó có nghĩa là quyền kinh tế của người dân, doanh nghiệp tư nhân được mở rộng, được tăng cường và có sự đảm bảo cam kết từ chính quyền, và đồng thời quyền lực, đặc lợi của bộ máy, quan chức hiện thời cũng bị hạn chế, ràng buộc và giảm đi.

Thực thi chính sách này như ‘tự lấy đá ghè chân mình’, thì hiệu ứng không mong muốn là khó tránh khỏi. Những hiện tượng ‘trên nóng, dưới lạnh’, đôi khi ‘bất tuân công vụ’ do những bất cập thể chế, tính quan liêu hành chính và suy thoái đạo đức của cán bộ đảng viên … được chính phủ chỉ ra nhiều lần trong quá trình điều hành.

Thúc đẩy tăng trưởng

Trách nhiệm nặng nề của chính phủ kiến tạo không chỉ khôi phục sự ổn định mà còn phải thúc đẩy tăng trưởng sau khi giảm sút đáng kể trong nhiệm kỳ trước.

Nếu nhìn vào chính sách, cách điều hành năng động, vai trò của người đứng đầu chính phủ và các kết quả thực tế đạt được của nền kinh tế trong 4 năm qua, thì không thể không ghi nhận vai trò quan trọng của nó tạo ra khác biệt tích cực, phù hợp với bối cảnh thực tế và thúc đẩy cải cách thể chế theo hướng thị trường.

Các chỉ tiêu pháp lệnh được Quốc hội thông qua từng năm đều đạt và vượt, trong đó tỷ lệ GDP tăng năm sau cao hơn năm trước, từ năm 2016 đến 2019 lần lượt là 6,21% ; 6,81% ; 7,08% và 7,02%. Ngoài ra, chất lượng tăng trưởng cũng được chú ý cải thiện, khu vực tư nhân được mở rộng, trợ giúp cho doanh nghiệp nhà nước được kiểm soát, thị trường sôi động hơn.

Một chế độ do đảng cộng sản lãnh đạo toàn diện, nhưng không do người dân trực tiếp bầu lên, cho nên tính chính danh của nó ‘đặt cược’ vào mức tăng trưởng kinh tế, bởi vậy những kết quả nêu trên là thành tích ấn tượng.

Tình huống khẩn cấp

Một số nhận định rằng chế độ toàn trị có ưu thế trong chiến tranh hay tình huống cấp bách. Từ phương diện thể chế, điều này có thể đúng, tuy nhiên không thể không nói đến năng lực điều hành và vai trò người đứng đầu của ‘chính phủ kiến tạo’. Tình huống phòng chống dịch Covid-19 là một thử thách.

Phòng chống loại virus corona chủng mới lây lan nhanh, nguy cơ tử vong cao được coi là tình huống khẩn cấp. Chính phủ có thái độ tiếp cận nghiêm túc với đại dịch này. Những biện pháp ‘thời chiến’ đã được sử dụng để phòng chống đại dịch, như giãn cách xã hội, cách ly tập trung, phát hiện và phong tỏa ổ dịch với phương châm ‘kêu gọi trách nhiệm’ trước tập thể, cộng đồng, ‘thúc đẩy hành động’ và ‘yêu cầu tuân thủ’... Người Việt Nam nhiều thế hệ từng trải qua các cuộc chiến tranh và những tình huống bất ổn của thể chế trong quá trình chuyển đổi cơ chế nên không khó khăn lắm để chấp nhận và ủng hộ chính phủ với những chính sách ứng phó quyết liệt, kịp thời với sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị.

Dư luận và một số tổ chức quốc tế đánh giá tích cực cách phòng chống dịch của Việt Nam, ‘một chiến lược chống Covid-19 đơn sơ nhưng hiệu quả’ với ‘chi phí thấp’, coi đây là bài học kinh nghiệm phù hợp áp dụng cho những quốc đang phát triển và mới nổi. Tính đến hết ngày 17/4/2020 Việt Nam có 268 ca nhiễm, chưa có ca tử vong nào và 198 người đã được chữa khỏi và phục hồi.

‘Cuộc chiến’ với Covid-19 này vẫn còn ở phía trước, chính phủ và người dân chia sẻ đặt lợi ích cộng đồng lên trên tự do cá nhân và họ cùng có niềm tin đại dịch sẽ được khống chế với tổn thất tối thiểu. Hậu Covid-19 là quá trình chuyển từ ‘thời chiến’ sang thời bình, sẽ là vấn đề nếu không thận trọng với cảnh báo về các biện pháp ‘thời chiến’ luôn có quán tính cản trở những cải cách theo hướng thị trường.

Kết luận

Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam đang tìm kiếm mô hình tăng trưởng nhanh và bền vững trong quá trình chuyển đổi sang thị trường. Chính phủ hiện hành với chính sách dựa trên chủ nghĩa thực dụng, nhấn mạnh chủ thể đạo đức với các chuẩn mực như kiến tạo, liêm chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp để lựa chọn các hành động hướng tới mục đích mang lại lợi ích cho số đông. Một chính phủ như vậy phù hợp với ràng buộc về thể chế và ý thức hệ hiện hành đã mang lại kết quả thực tế.

Chưa thể khẳng định đây là mô hình mà Đảng cộng sản mong muốn, nhưng chính phủ kiến tạo có thể coi là giải pháp chính sách, một gợi ý thúc đẩy cải cách thể chế. Tuy nhiên, nếu một cách nhìn thiên lệch về ý thức hệ giáo điều thì Chính phủ kiến tạo sẽ không thể phát huy vai trò tích cực của nó và liệu hình hài chính phủ của nhiệm kỳ tới sẽ khó đoán định.

Phạm Quý Thọ (Hà Nội)

Nguồn : RFA, 17/04/2020

So găng

Nguyễn Nam, VNTB, 23/03/2022

Trên mạng xã hội đang ‘truyền nhau’ bản danh sách ứng viên cho dàn ‘nội các’ mới của đảng chính trị – quốc hội – chính phủ. Tuy nhiên lại không phân tích vì sao lại ‘cơ cấu’ nhân sự như vậy.

Ai trong số những người này được cơ cấu ở lại Trung ương đảng trong Đại hội 13 sắp tới ?

Rộng đường tham khảo, xin giới thiệu ở đây là một phân tích về cơ cấu nhân sự, qua góc nhìn của nhà báo Phạm Minh Mẫn vốn từng là thanh tra viên của Thanh tra Chính phủ. Ông Mẫn quê Thái Bình, hiện sống ở Sài Gòn.

Đến nay vẫn chưa rõ nhân sự Đại hội XIII sẽ nhất thể hóa chức danh tổng bí thư – chủ tịch nước như Trung Quốc, Lào hay sẽ trở lại phương án Tứ trụ ? Tổng bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng từng bày tỏ quan điểm "quyền to thế (Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước) ai kiểm soát nổi ông ?", và việc "kiêm nhiệm chức Chủ tịch nước (khi ông Trần Đại Quang qua đời) chỉ là tình thế trước mắt". Như vậy ta ngầm hiểu sẽ có các chức danh theo hướng tứ trụ ?

Tổng bí thư - Chủ tịch nước vừa chủ trì một cuộc họp của Tiểu ban nhân sự Đại hôi XIII trước khi báo cáo Bộ Chính trị (Bộ Chính trị). Việc quy hoạch sắp xếp, dự kiến nhân sự là một quy trình vừa đóng vừa mở, thay đổi tùy theo diễn biến thời cuộc. Trường hợp ứng cử viên Tổng bí thư Hồ Đức Việt – nguyên Trưởng ban Tổ chức trung ương (khóa XI) bị KO (nốc- ao) vào ngày cuối Đại hội trù bị là một ví dụ. Mọi sự còn trong vòng bí mật, vì thế, đừng ai vội tin những lạm bàn dưới đây…

A . Phương án tam trụ

1. Trần Quốc Vượng, sinh 1953, quê Thái Bình, ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban bí thư : ứng viên Tổng bí thư - Chủ tịch nước.

Điểm cộng : ông Trần Quốc Vượng nằm trong "trường hợp đặc biệt" theo Quy định 214 của Bộ Chính trị (tuy quá tuổi nhưng vẫn tham gia Bộ Chính trị khóa tới). Đã có tiền lệ Thường trực Ban Bí thư lên chức Tổng bí thư như ông Lê Khả Phiêu. Ông Trần Quốc Vượng được xem là trong sạch, liêm khiết, không bị điều tiếng về đời tư. Có quyết tâm chống tham nhũng cao, được Tổng bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ủng hộ.

Điểm trừ : Ông Trần Quốc Vượng chưa có thời gian luân chuyển làm lãnh đạo địa phương, uy tín chỉ mới nổi trong thời gian giữ chức Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra trung ương, mới tham gia Bộ Chính trị gần trọn một nhiệm kỳ.

2. Vương Đình Huệ, sinh năm 1957, Quê Nghệ An, ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội, ứng viên thủ tướng chính phủ.

Điểm cộng : Ông Vương Đình Huệ có thực học, có chuyên môn quản lý về kinh tế, tài chính (GS-TS Kinh tế). Ông đã kinh qua lãnh đạo bộ, ngành, địa phương (Tổng Kiểm toán Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Phó Thủ tướng Chính phủ và Bí thư Thành ủy Hà Nội). Ông Huệ đủ độ tuổi có thể quy hoạch nguồn Tổng bí thư hoặc Chủ tịch nước khóa XIV. Chưa bị tai tiếng về đời tư.

Điểm trừ : Tham gia chưa trọn một nhiệm kỳ Bộ Chính trị. Một số phát ngôn còn vội vã, hãnh tiến và chưa thật chuẩn (khi nói về tôn chỉ mục đích của báo chí).

3. Trương Hòa Bình, sinh 1955, quê Long An, ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Thường trực, ứng viên chủ tịch quốc hội.

Điểm cộng : Có chuyên môn về pháp luật (thạc sĩ luật), từng là Trung tướng Thứ trưởng Bộ Công an, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao. Thích hợp với cơ cấu nhân sự đại diện vùng miền.

Điểm trừ : Được nhận xét là xử thế trung dung, thiếu quyết đoán.

B. Phương án tứ trụ

Các ứng viên gồm :

1. Tổng bí thư : Trần Quốc Vượng.

2. Chủ tịch nước : Trương Hòa Bình.

3. Thủ tướng Chính phủ : Vương Đình Huệ.

4. Chủ tịch quốc hội có 2 ứng viên :

– Nguyễn Hòa Bình (sinh 1958, quê Quảng Ngãi, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án Tối cao)

– Tòng Thị Phóng (sinh 1954, ủy viên Bộ Chính trị – Phó Chủ tịch thường trực quốc hội), nằm trong trương hợp đặc biệt theo quy định 241.

Sở dĩ trong danh sách tứ trụ khóa tới tôi không đưa tên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, vì ông Phúc sinh 1954 đã quá tuổi như ông Trần Quốc Vượng và bà Tòng Thị Phóng, trong khi Quy định 214 khóa tới chỉ nêu 1 trường hợp đặc biệt. Nếu Ban Chấp hành trung ương chấp nhận 2 trường hợp đặc biệt thì ứng viên Chủ tịch nước dành cho ông Nguyễn Xuân Phúc, ông Trương Hòa Bình vẫn là ứng viên Chủ tịch quốc hội.

Các ứng viên chủ chốt khác :

– Trương Thị Mai, sinh 1958, quê Quảng Bình, ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban dân vận Trung ương : Ứng viên Bí thư Thành ủy Hà Nội. Phương án trung dung.

– Phạm Minh Chính, sinh 1958, quê Thanh Hóa, ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban tổ chức Trung ương, ứng viên Bí thư Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh. Phương án sốc nhiệt.

– Phan Đình Trạc, sinh 1958, quê Nghệ An, Bí thư trung ương đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương, ứng viên Trưởng ban Tổ chức Trung ương.

– Hoàng Bình Quân, sinh 1959, quê Thái Bình, ủy viên Trung ương đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương, ứng viên Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương.

– Nguyễn Văn Bình, sinh 1961, quê Phú Thọ, ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban kinh tế Trung ương, ứng viên Thường trực Ban Bí thư.

– Vũ Đức Đam, sinh 1964, quê Hải Dương, Uỷ viên Trung ương đảng, tái cử Phó thủ tướng.

– Võ Văn Thưởng, sinh 1970, quê Vĩnh Long, ủy viên Bộ Chính trị, ứng cử Trưởng ban Dân vận Trung ương. Phương án tế nhị.

– Phạm Bình Minh, sinh 1959, quê Nam Định, ủy viên Bộ Chính trị, tái ứng cử Phó thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Bộ ngoại giao.

– Trần Cẩm Tú, sinh 1961, quê Hà Tĩnh, Bí thư Trung ương Đảng, tái ứng cử Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Trung ương.

– Lương Cường, sinh 1957, quê Phú Thọ, Bí thư trung ương Đảng, Chủ nhiệm Tổng cục chính tr, ứng viên Bộ tưởng Bộ Quốc phòng.

Riêng trường hợp Đại tướng Tô Lâm, sinh 1959, quê Hưng Yên, ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, tôi không biết nên để ông làm ứng viên vị trí nào. Có thể ông Tô Lâm vẫn là Bộ trưởng Công an khóa tới hoặc phải "đi lên" như ông Trần Đại Quang, nhưng việc này khó xảy ra. Có người nói ông Tô Lâm sẽ về Ban Tổ chức Trung ương, cũng là một phương án. Nếu ông Tô Lâm thôi chức Bộ trưởng thì một trong hai Thượng tướng, Thứ trưởng Bùi Văn Nam và Lê Quý Vương sẽ là ứng viên.

"Vẫn còn hơn 365 ngày trái đất bận rộn quay quanh mặt trời nên mọi suy đoán vẫn chỉ là… suy đoán. Nhưng không ai cấm thử bàn luận việc nhân sự của thiên đình, coi như một kênh tham khảo ý kiến đảng viên cấp cơ sở. Ai phê phán đây là việc làm "cầm đèn chạy trước ô tô" thì tác giả xin nhận thiếu sót !" – ông Phạm Minh Mẫn, chia sẻ như một lời phi lộ.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 23/03/2020

*********************

Đi tìm lá phiếu rộng rãi từ đảng viên

Nguyễn Thị Huyền, VNTB, 23/03/2020

Ngay cả trong nội bộ đảng chính trị còn chưa có lá phiếu dân chủ trong bầu cử, thì nói chi tới dân chủ ngoài cộng đồng.

Đại hội Đảng lần thứ XIII dự kiến được tổ chức vào quý I/2021, thời gian còn khoảng 1 năm nữa. Về lý thuyết thì mọi đảng viên đều có nghĩa vụ tham gia góp ý, đề xuất với Đảng "để nâng cao chất lượng thảo luận, phản biện, đóng góp ý kiến khi quyết định những chủ trương, chính sách lớn của Trung ương và địa phương" (Chỉ thị 35/CT-TƯ), kể cả công tác nhân sự (1).

Tuy nhiên do là Đại hội Đại biểu toàn quốc nên đảng viên chi bộ cấp cơ sở, kể cả đảng viên đảng bộ phường, xã, quận, huyện, rất ít người có cơ hội bỏ lá phiếu trực tiếp của mình để bầu ra lãnh đạo cao nhất của Đảng.

Thực tế trên tương tự với những gì mà lâu nay trên hệ thống báo chí của nhà nước đã nhiều lần đề cập về chủ đề "Đảng cử – Dân bầu".

Có một lưu ý là ở Việt Nam mỗi lần bàn luận về chuyện liên quan bầu cử thường dễ bị chụp chiếc mũ là ‘tự diễn biến’ – trong trường hợp đó là ý kiến của đảng viên ; chiếc mũ ‘diễn biến hòa bình’ khi kêu gọi cần xóa cơ chế ‘Đảng cử dân bầu’.

Không có cuộc bầu cử nào không mang tính giai cấp và không có bóng dáng của các đảng chính trị. Tuy nhiên ở Việt Nam chỉ có một đảng chính trị, không có sự cạnh tranh trong việc tìm kiếm lá phiếu của quần chúng cử tri, nên khi một mình một chợ thì dễ sinh tâm lý ‘vua một cõi’, và trong nhiều trường hợp ‘dân chủ’ là một từ mang tính trang sức cho chính sách.

Trong đảng chính trị ở cấp địa phương cũng vậy, khi mà không ít đảng viên ở thời mà ông Lê Thanh Hải còn là bí thư Quận ủy quận 5 Thành phố Hồ Chí Minh, đã nhận xét về ngài bí thư quan liêu, tạo phe cánh củng cố lợi ích nhóm. Thế nhưng mọi chuyện vẫn tiếp tục thăng tiến đường hoạn lộ với đảng viên Lê Thanh Hải. Trên đỉnh cao quyền lực kéo dài hơn hai nhiệm kỳ là Bí thư Thành ủy ở một quốc gia có độc đảng chính trị, thì dân chủ ngay trong chính nội bộ đảng đó, với ông Lê Thanh Hải là điều xa xỉ, và dân chủ trong đảng là thứ quyền lực được ban phát.

Những cung cách lấy lá phiếu tín nhiệm kiểu ‘ba phải’ như lâu nay (3) trong nội bộ đảng, cho thấy là một thách thức tung hứng chữ nghĩa, tương tự như chuyện ‘cách’ các chức vụ trong quá khứ của một quan chức đảng nào đó đã hồi hưu.

Tôi nhớ trên báo Tuổi Trẻ từng đăng ý kiến của đại biểu Huỳnh Nghĩa, Đà Nẵng, rằng : "Cần xây dựng cho được cơ chế giải pháp hữu hiệu mang tính khả thi cao, nhằm xóa bỏ mặc định Đảng cử dân bầu vốn trở thành nguyên tắc lâu nay. Cần đổi mới căn bản việc đề cử và tự ứng cử để tìm người hiền tài ra gánh vác việc nước. Phải sửa đổi ngay cơ chế quá nặng về cơ cấu, nặng theo hướng giảm đến mức tối đa cán bộ chủ chốt cơ quan Đảng, chính quyền tham gia Quốc hội, nhằm tạo điều kiện để các đồng chí lãnh đạo yên tâm chỉ đạo điều hành hoạt động của ngành, địa phương, không ngại vất vả, dự họp Quốc hội hàng tháng trời, không để ghế trống trong hội trường khi họp Quốc hội" (2).

Tôi nghĩ rằng trong khi nguyện vọng trên của ông Huỳnh Nghĩa chưa thực hiện được, thì hãy bắt đầu ngay trong chính nội bộ của đảng chính trị.

Nguyễn Thị Huyền

Nguồn : VNTB, 23/03/2020

Chú thích :

(1)https://binhphuoc.gov.vn/stp/tuyen-truyen-dh-dang-bo-cac-cap/chi-thi-so/35-ct-tw-ngay/30-5-2019-cua-bo-chinh-tri-ve-dai-hoi-dang-bo-cac-cap-tien-toi-dai-hoi-dai-bieu-toan-quoc-lan-thu-xiii-cua-dang-234.html ;http://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/huong-dan-so-26-hdbtctw-ngay-18102019-cua-ban-to-chuc-trung-uong-ve-mot-so-noi-dung-chi-thi-so/35-cttw-cua-bo-chinh-tri-5788.

(2)https://tuoitre.vn/can-xoa-co-che-dang-cu-dan-bau-613128.htm

(3)http://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/quy-dinh-so-262-qdtw-ngay-8102014-cua-bo-chinh-tri-ve-viec-lay-phieu-tin-nhiem-doi-voi-thanh-vien-lanh-dao-cap-uy-va-164

Phép thử nhân sự cho nhiệm kỳ mới của tổ chức chính trị, và của… hội đoàn dân sự

Nguyễn Nam, VNTB, 20/03/2020

"Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIII" là tựa chung ở nhiều bài báo đăng đồng loạt vào đầu giờ chiều ngày 19-3. Bài báo cho biết các đảng bộ trực thuộc trung ương đang chỉ đạo để tiến hành đại hội đảng bộ các cấp ; các dự thảo văn kiện Đại hội XIII đã gửi để lấy ý kiến đại hội đảng bộ, chi bộ cấp cơ sở.

Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIII

Không thấy đưa tin ở cuộc họp Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIII có bàn gì về chuyện chống dịch hô hấp Covid-19 đang lây lan mạnh ở Việt Nam ; cũng không thấy đưa tin bàn về chuyện miền Tây Nam bộ đang vừa hạn hán, vừa hạn mặn. Sở dĩ cần đề cập tới hai nội dung này trong chuyện ‘cơ cấu nhân sự’ cho nhiệm kỳ mới của tổ chức chính trị, vì ai cũng rõ ở Việt Nam tất cả các viên chức quản lý đều bắt buộc phải là đảng viên.

Vai trò của người đứng đầu đảng chính trị

Việt Nam chỉ có một đảng chính trị là đảng cộng sản. Sự cạnh tranh về quyền lực giữa các đảng phái chính trị khác ở các quốc gia đa đảng, đối với Việt Nam đó không là vấn đề đặt ra. Tuy nhiên ngay cả trong ‘một mình - một chợ’ đi nữa, thì xem ra vẫn có sự cạnh tranh ngay trong nội bộ của chính đảng phái chính trị ấy.

"Tham dự cuộc họp có các thành viên Tiểu ban, gồm các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc ; Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng ; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính ; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú. Dự cuộc họp còn có các thành viên Tổ Giúp việc của Tiểu ban Nhân sự" - trích bản tin trên Thông Tấn xã Việt Nam (1).

Nhìn vào danh sách nói trên dễ dàng nhận ra chỉ mỗi cái tên Nguyễn Xuân Phúc là ‘gắn’ với các diễn biến thời sự về dịch bệnh hô hấp Covid-19, cho tới ‘chừng mực’ là việc hạn mặn ở miền Tây Nam bộ.

Còn người đứng đầu đảng phái chính trị, thì nếu tìm hiểu về các hoạt động của ông qua tin tức trên Thông Tấn xã Việt Nam, cho thấy lần ‘xuất hiện’ gần đây nhất là ngày 27/2/2020 trong sự kiện khánh tiết tiếp các đại sứ đến trình Quốc thư (2). Như vậy giữa hai lần ‘xuất hiện’ trên truyền thông của ông Nguyễn Phú Trọng là 22 ngày. Người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam chưa thấy có phát biểu nào trong hai lần ‘lên báo’ đó về dịch Covid-19 vốn liên quan đến các quốc gia có các đại sứ đến trình Quốc thư ; và về hạn mặn, hạn hán ở miền Nam - một vấn đề thuộc ‘Quốc thái Dân an’.

Điều đó cho thấy nếu có việc chọn lựa nhân sự cho nhiệm kỳ mới của đảng cộng sản đến từ lá phiếu của chính các đảng viên cấp cơ sở - nơi đang là tuyến đầu chống dịch, chống hạn, có lẽ sẽ có nhiều đảng viên mặc dù được cơ cấu, song vẫn khó thể nhận được sự đồng thuận của những đảng viên khác.

Phép thử nào cho hội đoàn dân sự ?

Từ góc nhìn như ở trên, liệu có nên liên tưởng đến vấn đề của phép thử đối với một số hội đoàn dân sự, đặc biệt là khi những người đứng đầu các hội đoàn đó vấp phải sự cáo buộc về một bản án chính trị ? Khi ấy, dường như các mắt xích liên kết trong một vài hội đoàn xã hội dân sự cũng ‘bung đứt’ theo.

Đơn cử ở Hội Anh em dân chủ. Khi ông Nguyễn Văn Đài từ nhà tù Việt Nam được xuất cảnh định cư tại Đức, trong khi những anh em cộng sự cùng trong vụ án ở Hội Anh em dân chủ vẫn còn phải chịu tù đày ở nhiều trại giam khác nhau, thì gần như các hoạt động của hội này cũng dừng lại, mặc dù trước đó tin tức cho thấy số lượng hội viên trên toàn quốc của Hội Anh em dân chủ khá đông đảo. Vai trò ‘thủ lãnh’ hội này cũng không thấy phát huy khi ông Nguyễn Văn Đài đã rời hẳn Việt Nam.

Một thí dụ khác ở Hội nhà báo độc lập Việt Nam. Ngay sau khi chủ tịch của hội bị bắt với cáo buộc thuộc nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia, thì gần như các hội viên cũng không nhiều người lên tiếng kêu gọi cho ông Phạm Chí Dũng về quyền tự do báo chí, về quyền được phản biện chính sách mà Hiến pháp đã ghi tại điều 28 :

"1. Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước.

2. Nhà nước tạo điều kiện để công dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội ; công khai, minh bạch trong việc tiếp nhận, phản hồi ý kiến, kiến nghị của công dân".

Đâu chỉ vậy, quan sát về các tác giả viết bài trên trang Việt Nam Thời Báo ở thời gian trước ngày 20/11/2019, tức lúc nhà báo Phạm Chí Dũng còn tự do ; và một tháng sau đó khi trang Việt Nam Thời Báo hoạt động trở lại, sẽ thấy gần như ‘biến mất’ rất nhiều bút danh, và nhiều bài viết với các tác giả mới tham gia, cho thấy ‘khác giọng văn’ với những bài viết trước đó, nôm na đây không phải là ‘người cũ - bút danh mới’ do có sự lo ngại bị chính quyền dòm ngó, đưa đến… ‘vạ lây’.

Điều đó cho thấy gì ? Phải chăng là sự e dè của số đông khi thiếu vai trò của một người đứng đầu đủ uy tín và khả năng quán xuyến ? Đó cũng chính là phép thử về nhân sự trong hội đoàn dân sự, khi mà quyền tự do công đoàn về nguyên tắc đã chính thức có hiệu lực ở Việt Nam.

Nguyễn Nam

Nguồn : VNTB, 20/03/2020

Chú thích :

(1) https://www.vietnamplus.vn/tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-chu-tri-hop-tieu-ban-nhan-su-dai-hoi-xiii/629299.vnp

(2) https://www.vietnamplus.vn/photo-tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-tiep-cac-dai-su-den-trinh-quoc-thu/625443.vnp

*****************

Nhân sự lãnh đạo đảng và sự tồn vong của chế độ !

RFA, 19/03/2020

Tổng bí thư đảng cộng sản kiêm Chủ tịch nước Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng, vào ngày 19 /3 chủ trì cuộc họp Tiểu ban Nhân sự đảng.

Hình minh hoạ. Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (thứ 2 từ phải sang) tại một kỳ họp Quốc hội ở Hà Nội hôm 21/10/2019 AFP

Trong buổi họp, người đứng đầu Đảng Cộng sản, ông Nguyễn Phú Trọng, đồng thời cũng là trưởng tiểu ban nhân sự Đại hội đảng XIII, cho biết trong thời gian tới tiểu ban nhân sự, bộ chính trị, ban chấp hành trung ương tập trung công sức nhiều hơn cho việc xây dựng phương hướng công tác nhân sự và việc lựa chọn nhân sự tham gia ban chấp hành trung ương đảng khóa XIII.

Đáng quan tâm là phát biểu của ông Nguyễn Phú Trọng tại cuộc họp cho rằng công tác nhân sự là nhiệm vụ ‘then chốt’ của ‘then chốt’, có liên quan đến sự sống còn của đảng, của chế độ.

Nhận xét về phát biểu vừa nêu của ông Tổng bí thư, Blogger Nguyễn Ngọc Già cho rằng :

"Cái chuẩn bị nhân sự đó họ khuếch trương lên ra vẻ trở thành nghiêm trọng, quan trọng để tiếp tục đánh lừa người dân là họ vì dân vì nước, nhưng như chính ông Nguyễn Phú Trọng có nói là vì sự tồn vong của chế độ cộng sản. Nên dù có là then chốt hay không then chốt cũng chỉ là phục vụ cho chế độ và tôi tin rằng đó là sự sắp xếp và thỏa thuận trong nội bộ Đảng Cộng sản Việt Nam mà họ đã thu xếp cho những cái ghế để sẵn".

Còn theo Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nhà hoạt động xã hội dân sự tại Hà Nội cho rằng phát biểu của ông Trọng không sai. Ông giải thích :

"Sự tồn vong của Đảng Cộng sản Việt Nam và của nhà nước cai trị đúng là phụ thuộc rất nhiều vào nhân sự của đảng lãnh đạo trong nhiệm kỳ tới thế nào. Bởi vì một sự thật mà chúng ta đành phải thừa nhận là Đảng Cộng sản Việt Nam đứng ra cai trị, chưa có những đảng khác để cạnh tranh. Nếu đội ngũ lãnh đạo của nó tốt thì sẽ tốt hơn cho bản thân họ, nhưng mặt khác cũng tốt chung cho đất nước".

Trao đổi với RFA vào tối ngày 19/3, trước hết, nhà báo tự do Ngô Nhật Đăng bày tỏ hoài nghi đối với tư cách Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước của ông Nguyễn Phú Trọng, nhân vật cao cấp nhất trong đảng và về mặt nhà nước :

"Trong suốt kỳ đất nước cần có mặt ông ta nhất trong lúc nước sôi lửa bỏng, dịch bệnh xuất hiện và nhiều vấn đề khác như khô hạn ở đồng bằng sông Cửu Long, dịch bệnh virus Vũ Hán thì không hề thấy ông Tổng bí thư có mặt. Biết bao nhiêu người đồn đoán là người đứng đầu nguyên thủ quốc gia không xuất hiện trong khi ngày hôm nay chuẩn bị cho nhiệm vụ nhân sự Đảng ông lại nói đấy là nhiệm vụ quan trọng, "then chốt của then chốt" và ông ta đặt tất cả vấn đề về quyền lực của đảng trong đó ông ta là người đứng đầu tối cao. Theo ý kiến của tôi là một người dân bình thường thì tôi chi rằng ông ta không xứng đáng làm nguyên thủ đất nước".

Nhân sự Đảng có thực sự vì dân hay chỉ đấu đá nội bộ ?

Báo trong nước trích nội dung cuộc họp cho biết công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư phải được tiến hành theo quy trình chặt chẽ, khoa học và nhất quán, bảo đảm thật sự dân chủ, công tâm, thật sự trong sáng, khách quan.

Tuy nhiên, blogger Nguyễn Ngọc Già lại có nhận định khác cho rằng thực tế không đúng như những gì được báo lề đảng đăng tải :

"Truyền thống của người cộng sản Việt Nam qua nhiều năm là mỗi kỳ Đại hội Đảng là sự đấu đá giữa các phe phái, phe nào mạnh hơn, phe nào yếu hơn ta thấy rất rõ".

Xác nhận sự việc này, nhà báo tự do Ngô Nhật Đăng khẳng định trước đại hội đảng Việt Nam, hàng loạt thông tin bên lề về nhân sự Đảng lại được ‘bỏ nhỏ’, những ‘tin mật’ sẽ được những kênh truyền thông không chính thống đăng tải :

"Chúng ta thường thấy trường hợp ở ngoài vỉa hè nhân dân hay đồn đoán những người nào sẽ nắm chức vụ gì và hầu như những dự đoán đó có vẻ chính xác. Đấy là những lúc thanh trừng bằng các chiến dịch như đốt lò củi mà ta thấy rất rõ. Những nhân vật bị thanh trừng đều thuộc nhóm người khác, những người không bị đụng tới sẽ thuộc một nhóm mới. Trên cơ sở đó, có thể một số thông tin rò rỉ là để chúng ta thấy rõ những dàn xếp cho việc chuẩn bị dân sự thực ra là thanh trừng phe nhóm".

Theo quan điểm cá nhân, Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng việc đấu đá nội bộ như vậy không hẳn là một việc xấu trong tình hình chính trị tại Việt Nam hiện nay. Ông tiếp lời :

"Chuyện cạnh tranh giữa những thế lực khác nhau luôn là một chuyện mà ai cũng biết. Trong lúc không có dân chủ thì có sự cạnh tranh nội bộ một chút cũng là chuyện lành mạnh, còn hơn là bên Trung Quốc, ông trùm chỉ định ai thì người đó được vào. Nói cách khác, cạnh tranh nội bộ trong đảng không có còn dở hơn có".

Đại hội Đảng Cộng sản XIII của Việt Nam sẽ diễn ra vào đầu năm 2021, từ đó bầu ra các ủy viên trung ương, Bộ chính trị, Ban bí thư và người lãnh đạo đảng là Tổng bí thư.

Blogger Nguyễn Ngọc Già cho rằng kì lựa chọn nhân sự lãnh đạo đất nước Việt Nam lần này sẽ có thay đổi tích cực hơn so với những năm trước do không bị Trung Quốc chi phối. Nguyên nhân được ông cho rằng vị thế của Trung Quốc hiên nay bị suy sụp quá lớn và đen tối nhất từ trước tới nay đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc qua dịch virus Vũ Hán.

Còn theo nhà báo Ngô Nhật Đăng, thực tế tình hình nhân sự đảng ra sao từ lâu đã không được người dân quan tâm chú ý đến. Ông đưa ra lý do :

"Câu hỏi quan trọng nhất của người dân khi quan tâm đến hệ thống chính trị là ai thay ai, người ấy lên có làm cho đời sống nhân dân có tốt hơn không, có được thêm tự do không ? Nhưng qua rất lầu, hơn 7 thập kỷ rồi, hầu như những câu hỏi đấy không bao giờ được trả lời, chỉ như thế hoặc xấu hơn. Nên người dân thậm chí cũng không quan tâm đến chuyện nhà nước, thanh từng nội bộ, ai thay thế ai, ở vị trí nào…

Vẫn theo nhà báo Ngô Nhật Đăng, những điều ông vừa nêu cũng chính là lý do để thể chế này tồn tại được do nhiều người dân ngày càng tỏ ra vô cảm.

Nguồn : RFA, 19/03/2020

**************

Nguyễn Phú Trọng tái xuất hiện, không đả động đến Covid-19

N.H.K, Người Việt, 19/03/2020

Sau ba tuần vắng mặt trước công chúng, ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư, chủ tịch nước, xuất hiện trở lại trên báo nhà nước hôm 19/3, khi chủ trì cuộc họp của tiểu ban nhân sự Đại hội XIIIcủa đảng.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì cuộc họp hôm 19/3. (Hình : báo Tin Tức)

Theo báo Tin Tức, tại sự kiện này, ông Trọng lên tiếng chỉ đạo "phải làm tốt công tác nhân sự từ đại hội đảng bộ các cấp để góp phần chuẩn bị tốt nhân sự Đại hội XIII; phải xác định đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là nhiệm vụ then chốt của then chốt, có liên quan đến sự sống còn của đảng, của chế độ".

Bài báo không cho thấy vị lãnh đạo đang ngồi hai ghế của "tứ trụ" có bất kỳ phát ngôn nào về tình hình dịch bệnh virus Covid-19 cũng như sức khỏe của người dân đang bị đe dọa.

Trước buổi họp hôm 19/3, lần xuất hiện gần đây nhất của ông Trọng được ghi nhận là tại buổi tiếp đại sứ một số nước đến trình quốc thư hôm 27 Tháng Hai tại Phủ Chủ tịch.

Việc ông Trọng xuất hiện trở lại chỉ để họp nhân sự trước Đại hội XIIIcàng khiến công luận tin vào các suy đoán trước đó rằng ông này rốt cuộc "chỉ biết còn đảng, còn mình" và đưa ra các phát ngôn xoay quanh chuyện "đốt lò" để thị uy. Khi xảy ra bệnh dịch, thiên tai, người ta không thể trông đợi gì ở một vị chủ tịch nước "hết lòng vì dân" như thông tin mà báo đảng hay tuyên truyền. Ông Trọng đã hoàn toàn phó mặc chuyện ứng phó với dịch bệnh virus Covid-19 cho chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc.

Sự vắng mặt và im ắng quá lâu của chủ tịch nước trong lúc cả nước có biến cố dịch bệnh khiến cộng đồng mạng bàn tán, dị nghị từ nhiều ngày qua.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng trong cuộc họp hôm 19/3. (Hình : Trí Dũng/báo Tin Tức)

Facebooker Trọng Hiền, admin của trang "Ngụy biện - Fallacy" bình luận trên trang cá nhân : "Dịch cúm Vũ Hán nghiêm trọng như vậy, mà hai tháng nay không thấy ông Trọng, người quyền hành cao nhất - tổng bí thư kiêm chủ tịch nước - ra mặt tham gia xử lý sự vụ. Điều này chứng tỏ sức khỏe ông Trọng đã rất tệ, không đủ cáng đáng các việc hệ trọng của đất nước. Và cũng một lần nữa cho thấy sự tham quyền cố vị, khát khao duy trì quyền lực đến bệnh hoạn của những tên lãnh đạo cộng sản. Vừa thương cho dân mình, khi không có bất kỳ quyền lực chính trị nào để đuổi cổ bọn bất tài như chúng xuống".

Một số Facebooker khác thì chế nhạ rằng sau nhiều ngày "im hơi lặng tiếng", ông Trọng giờ đây xứng đáng được trao kỷ lục "Người lặn sâu nhất".

Đáng lưu ý, tới nay, chỉ có giới bất đồng và xã hội dân sự đặt câu hỏi về việc ông Trọng thể hiện trách nhiệm của mình tới đâu trong lúc Điều 86 Hiến Pháp quy định : "Chủ tịch nước là người đứng đầu nhà nước, thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại".

Trong khi đó, nhiều Facebooker thuộc giới "dư luận viên" vẫn tiếp tục lên mạng xã hội ca tụng "sự anh minh" và cầu chúc ông Trọng đủ sức khỏe để tiếp tục dẫn dắt công cuộc "đốt lò". 

N.H.K

Nguồn : Người Việt, 19/03/2020

*******************

Cán bộ, công chức gây nợ - ai sẽ trả ?

Diễm Thi, RFA, 19/03/2020

Vì sao vỡ nợ ?

Huyện ủy và UBND huyện Yên Định, Thanh Hóa đang nợ khoảng 52 tỷ đồng. Trong đó UBND huyện Yên Định đang nợ khoảng 23 tỷ đồng, còn Huyện ủy nợ khoảng 29 tỷ đồng. Lý do nợ được nêu là tiền sửa sang cơ sở vật chất công sở Huyện ủy, UBND huyện ; tiền xăng xe đi công tác của lãnh đạo ; tiền sửa xe ; tiền quà tặng các dịp đại hội, lễ kỷ niệm ; tiền mua sắm bàn ghế, tổ chức tiếp khách, ăn uống ; tiền khen thưởng cho cá nhân, tập thể trên địa bàn...

Ảnh minh họa. AFP

Ông Lưu Vũ Lâm, Chủ tịch UBND huyện Yên Định cho báo chí trong nước biết số nợ này chủ yếu tập trung vào các năm từ 2013 đến năm 2015 và hiện tại thì địa phương không thể chi trả vì không có hóa đơn chứng từ.

Bà Ngô Thị Hoa, nguyên Chủ tịch UBND huyện Yên Định giai đoạn 2012 - 2015 xác nhận trong thời gian bà đương chức, việc chi tiêu và nợ nần nhiều người cả trong và ngoài cơ quan bà có biết nhưng "con số cụ thể nợ bao nhiêu, chi như thế nào thì không nắm rõ".

Ông Đường Văn Thái, người từng có 10 năm làm việc trong cơ quan công quyền Hà Nội, cũng là một nhà báo cho hay, các khoản nợ phát sinh do rất nhiều lý do. Một phần họ không có tiền nhưng vung tay quá trán. Một phần do các doanh nghiệp, các lãnh đạo phòng ban khác muốn lấy lòng các sếp lớn nên cứ chi tiền ra trước. Đa số các khoản chi đều không có chứng từ nên không ai biết, không ai lo. Một hóa đơn ăn nhậu của các sếp lên đến mấy chục triệu đồng. Các sếp thì cứ vô tư tiêu xài mặc cho ngân sách không còn và quỹ đang âm hàng chục tỷ.

Ông Thái nói :

"Chuyện ăn nhậu là chuyện nhỏ. Họ còn cố tính vung tay quá trán. Biết không có tiền nhưng vẫn cố tình vẽ ra những dự án để tham nhũng.

Rất nhiều nơi các sếp rủ nhau ăn nhậu ở các nhà hàng quen rồi cho nhân viên ở lại lấy hóa đơn về thanh toán với kế toán. Họ gọi đó là những khoản tiền tiếp khách. Nhưng những hóa đơn này cũng bị kê giá cao hơn để ăn chênh lệch. Ví dụ ăn hết 500 ngàn thì viết hóa đơn 800 ngàn".

Thông tư số 71/2018 của Bộ Tài Chính có quy định về việc tiếp khách trong nước phải tiết kiệm, không phô trương hình thức và thành phần tham dự chỉ là những người trực tiếp liên quan. Các khoản chi cho tiếp khách này không được sử dụng kinh phí từ ngân sách nhà nước.

Việc lạm chi ngân sách hay ăn xài quá trớn của các cán bộ huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa bị báo chí đưa tin khiến người dân sửng sốt với con số 52 tỷ đồng không phải là trường hợp duy nhất và đầu tiên.

Cuối năm 2019, Thanh tra tỉnh Gia Lai công bố sai phạm về việc sử dụng các nguồn kinh phí tại UBND huyện Chư Sê trong năm 2016 và 2018. Số tiền sai phạm tại UBND huyện và các đơn vị liên quan cần phải thu hồi vào ngân sách hơn 4,1 tỷ đồng. Trong đó tiền tiếp khách là hơn 1 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu - Ban Dân vận Trung ương nhận định đây là vấn đề nan giải. Muốn thay đổi thì việc trước tiên là phải thay đổi thể chế chính trị. Ông nói :

"Không phải chỉ một nơi đâu. Nhiều nơi lắm. Số nợ đang còn rất là nhiều. Hiện nay ngân sách thu không đủ chi. Luôn luôn lạm chi. Năm nào cũng thế. Thành ra đây là một việc nan giải của chính quyền hiện nay. Số nợ vay của các địa phương là rất nhiều, chưa có cách gì thu hồi lại cho Nhà nước.

Cái này là một quả bóng. Nó phình lên thì đến lúc nó sẽ vỡ thì là chuyện lớn chứ không đơn giản đâu. Cái lớn nhất hiện nay là làm sao để họ trả lại quyền làm chủ xã hội cho người dân".

Ai sẽ trả nợ ?

Thông tư về tổ chức thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 quy định, các khoản chi tiêu dùng cho bộ máy chính quyền cấp huyện sẽ được chi từ nguồn ngân sách địa phương. Hàng năm sẽ phải tiến hành lập dự toán ngân sách, đối với Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định ứng trước dự toán ngân sách năm sau của cấp mình ; định kỳ 6 tháng báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân, báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp tại kỳ họp gần nhất.

Như vậy, việc chi tiêu dùng sẽ phải nằm trong định mức đã được cho phép. Với những khoản chi vượt mức ngân sách như vậy thì ai sẽ trả nợ ?

Ông Đường Văn Thái cho hay :

"Bây giờ giải quyết hậu quả thì chắc chắn sẽ lấy từ ngân sách mang ra trả. Mà ngân sách là tiền thuế của dân chứ chắc chắn không ông bà nào bỏ tiền túi ra trả cả. Tôi làm ở UBND huyện Đông Anh 10 năm nên biết rõ. Toàn bộ là vẽ hươu vẽ vượn để rút ruột tiền ngân sách.

Khi chuyện đã vỡ lở như ở Thanh Hóa thì họ sẽ trích từ ngân sách ra, còn những nơi chưa bị lộ thì họ sẽ nâng khống những khoản chi khác để bù đắp vào những khoản nợ nhằm xử lý êm đẹp mọi chuyện. Khi thanh tra đến quyết toán sẽ không thấy dấu vết nữa".

Chuyện lãnh đạo các tỉnh vi phạm chỉ bị cách chức hay rút kinh nghiệm là chuyện người dân thấy quá rõ từ xưa đến nay.

Có thể dẫn chứng việc Trưởng phòng Cảnh sát Hình sự, Trưởng phòng An ninh điều tra, Trưởng và Phó phòng CSGT Đồng Nai bị cách hết mọi chức vụ trong đảng vào ngày 7/3/2020.

Theo Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, trong thời gian giữ các chức vụ, bốn cán bộ trên chịu trách nhiệm về một số vi phạm trong lĩnh vực được phân công liên quan đến xử lý sai quy trình một số vụ án.

Trước đó, tháng 8/2019, Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Đồng Nai đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc ; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát.

Ông Nguyễn Khắc Mai kết luận :

"Lâu nay những địa phương gây nhưng khoản nợ như thế vẫn cứ ỳ ra. Nó đi tới chỗ đề nghị giải tỏa hay xóa nợ chứ khả năng địa phương đó trả nợ là không có đâu !"

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan bày tỏ với RFA rằng, dịch cúm lần này ảnh hưởng khá nhiều đến nền kinh tế, rất nhiều doanh nghiệp khó khăn, chính phủ đang phải lo tìm cách hỗ trợ doanh nghiệp. Nên bất cứ nơi nào dùng tiền ngân sách vào những việc không mang lại lợi ích kinh tế xã hội đều là việc không nên làm.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 19/03/2020

Virus corona : Tuổi, sức khỏe và Đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam ?

BBC, 13/03/2020

Đại dịch Covid-19 là một biến cố đang có nhiều tác động đến 'sức khỏe' nền chính trị của đảng Cộng sản Việt Nam vào lúc đảng cầm quyền này còn khoảng 10 tháng chuẩn bị cho Đại hội toàn quốc lần thứ 13, một số nhà quan sát thời sự và phân tích chính trị Việt Nam nói với BBC News Tiếng Việt.

Một người bán hàng đeo khẩu trang phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus COVID-19

Hôm 12/03/2020, từ Sài Gòn, Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam, từ Sài Gòn đưa ra bình luận với Bàn Tròn Thứ Năm :

"Tôi theo dõi tình hình ở thành phố và ở phía Nam, chuẩn bị cho Đại hội 13 bắt đầu từ đại hội cơ sở, thì các cơ sở, các phường, xã này nọ đang tiến hành đại hội cũng nhưu bình thường, nhưng trong đại hội đó đến bây giờ vẫn chưa thấy báo cáo chính trị của Trung ương, đó là báo cáo lõi, báo cáo trung tâm, vẫn chưa thấy gửi tới xuống cơ sở.

"Còn tổ chức ở cơ sở diễn ra bình thường và theo lịch thì vẫn là cấp quận, cấp thành phố, nhưng nếu lên cấp thành phố, thì nó sẽ có ngàn đại biểu, thì lúc đó nếu còn dịch Covid-19 thì không biết sẽ có hoãn, lùi hay không. Đến bây giờ, Đại hội lần thứ 13 này sẽ diễn ra vào tháng Giêng năm 2021, khoảng đó, đầu quý một, nếu không có gì thay đổi,

"Nhưng có những vấn đề nổi bật, nổi trội lên thì đại hội này ngoài những vấn đề thông thường như báo cáo chính trị, báo cáo kinh tế - xã hội, báo cáo công tác xây d đảng, thì kỳ này nổi trội lên những vấn đề lớn như là vấn đề quyền sở hữu đất đai, mà đó cũng là điểm nóng, mấu chốt mà xảy ra những chuyện rất đau lòng như là vụ Đồng Tâm và nhiều địa phương khác như ở Vĩnh Long, rồi tỉnh này, tỉnh kia, rất nhiều.

"Tiếp theo nữa, vấn đề đòi hỏi cũng khao khát là vấn đề phải thực hiện dân chủ ở Việt Nam như thế nào, nhất là dân chủ ở trong đảng.

"Bây giờ kỳ đại hội này vẫn triển khai cái diện bầu cử ở trong đảng theo quyết định 214, do cấp trên dự kiến cấp dưới và đại hội hạn chế quyền ứng cử, bầu cử, mặc dù quyền ứng cử, bầu cử đã quy định trong điều lệ đảng và điều lệ đảng không có gì thay đổi.

"Còn vấn đề tuổi, thì nó trở lại vấn đề, hiện tại, gần đây đang trở lại vấn đề tuổi, nếu theo quy định hiện hành, những người đang làm Bộ Chính trị mà quá 65 tuổi, thì không được tái cử, mà dưới 65 thì được tái cử Bộ Chính trị đương nhiệm.

"Còn nếu 65 thì là trưởng hợp đặc biệt như vừa qua lấy ví dụ như là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng là trường hợp đặc biệt, không những trên 65 mà trên 70 cũng là trường hợp đặc biệt. Còn bây giờ như vậy thì ai đi, ai ở, thì đó cũng là một vấn đề lớn trong tình hình bây giờ,

'Manh nha' về nhân sự và đường lối ?

Có ý kiến trong giới phân tích nói, dập dịch xong, thì đảng và chính quyền sẽ phải bắt tay ngay vào đẩy mạnh chuẩn bị cho đại hội đảng toàn quốc lần thứ 13

Từ Hà Nội cùng ngày, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà phân tích chính trị đang là nghiên cứu viên cao cấp khách mời thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas - Singapore) đưa ra bình luận với BBC ngay trước Bàn tròn về hai khía cạnh là quy hoạch nhân sự và chủ trương, đường lối, ông nói :

"Manh nha thì từ năm ngoái người ta cũng nói là quy hoạch người này, người kia vào chỗ này, chỗ kia, thì đến nay vẫn thế thôi, không có gì thay đổi cả, thực tế mà nói phải lúc vào đại hội mới biết được.

"Nhưng mà theo quy hoạch, tiếng đồn, thì ai cũng biết rồi, ví dụ ông Nguyễn Xuân Phúc và bà Nguyễn Thị Kim Ngân thì đủ tiêu chuẩn để làm ứng cử viên chức Tổng Bí thư.

"Ông Phạm Minh Chính thì đủ tiêu chuẩn vào (ứng viên chức) chủ tịch Quốc hội, rồi hình như là ông Vương Đình Huệ đủ tiêu chuẩn để cử vào ứng cử chức gọi là chức Thủ tướng.

"Nhưng việc này mới chỉ là trên giấy, tức là mới dựa vào quy chế, dựa vào những gì quy định ở trên giấy, còn thực tế chính trị Việt Nam vô cùng phức tạp, nói thì là nói thôi, thế còn phải để đến sát nút thì mới biết được".

Về đường lối, chủ trương có thể diễn ra tại Đại hội 13, nhà phân tích Hà Hoàng Hợp đưa ra bình luận :

"Đã có những manh nha từ Đại hội 9 là tái cơ cấu khối doanh nghiệp nhà nước thông qua cổ phần hóa và thông qua việc phát triển, cũng như là mở rộng các hình thức về sở hữu, phát triển khối doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp không phải của nhà nước.

"Thế thì đại hội 11, 12, hướng ấy là vẫn có, thế nhưng có một số người bảo lưu theo hướng coi doanh nghiệp nhà nước là chủ đạo, thế thì tôi hy vọng rằng đại hội 13 sẽ có một sự cải biến nào đó để cho khối doanh nghiệp nhà nước nhỏ đi, nhưng nó có đóng góp tốt hơn, làm ăn có lãi hơn.

"Và đồng thời, khối doanh nghiệp ngoài nhà nước, tức là không phải nhà nước được phát triển tốt đẹp nhất. Đây là một hướng có thể nhìn thấy tương đối rõ, còn khó có thể hy vọng rằng là có bất kỳ một thay đổi về thể chế chính trị nào cả".

Ý thức hệ 'bảo thủ' tiếp tục thắng thế ?

Đưa ra bình luận Bàn Tròn Thứ Năm từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong bối cảnh Việt Nam đang đối đầu với dịch Covid-19 với nhiều quan tâm và câu hỏi được đặt ra trong dư luận xã hội và cộng đồng gần đây, nhà phân tích chính sách công, Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Quý Thọ nói :

"Thứ nhất phải xác minh xem các cán bộ trong quy hoạch của chúng ta (Việt Nam) vừa rồi được phản ánh trên các dư luận như thế nào và cần phải xác minh, kể cả đặt lại các chuyến đi như thế nào cho nó tiết kiệm, cho nó đạo đức và cho nó có lương tâm.

"Thứ hai về dịch này, không được chủ quan, không hoảng sợ, nhưng không chủ quan, bởi vì theo kinh nghiệm thì không thể theo Trung Quốc được, mà bây giờ nhìn Ý, chúng ta thấy tỷ lệ chết rất là cao so với số ca lây nhiễm rồi, chứ không phải là 2% hay là 2,3% nữa, mà Việt Nam cần phải tiếp tục kiểm soát rất chặt chẽ về mặt dịch tễ và những chữa chạy.

"Thứ ba về mặt đường hướng và chính trị, tôi nghĩ rằng vẫn chia thành hai hướng, một là vẫn ý thức hệ bảo thủ vẫn có thể thắng thế ở trong đại hội tới thì nó sẽ làm chậm quá trình cải cách.

"Và một hướng theo tôi nghĩ là theo thị trường tương đối tích cực là chúng ta phải tư nhân hóa mạnh mẽ hơn nữa, theo tôi nghĩ là thế, phải thành lập, phải viết lại, trong đại hội phải nhấn mạnh thêm khía cạnh đó, để chúng ta (Việt Nam), như là Luật sư Trần Quốc Thuận đã nói, là về những nền tảng của kinh tế thị trường, trong đó đặc biệt là vấn đề sở hữu, mà trong sở hữu nói chung là vấn đề đất đai.

"Mà nếu không có, thì trong nhiệm kỳ tới sẽ rất là khó khăn, còn nói chung chung theo kiểu làm việc mà cần phải có nghị quyết, thì theo tôi nghĩ, cách làm việc như thế đã quá lạc hậu rồi, mà bây giờ chúng ta phải căn cứ vào thực tế để viết, còn những gì chưa chín hay là chín rồi, thì đấy chẳng qua là sự chỉ đạo thôi, còn những gì bức xúc trong cuộc sống, cần phải lường trước được.

"Ngoài ra, như tôi thấy, đại hội 13 này chuẩn bị rất nhiều chiến lược và những tầm nhìn, thì tôi nghĩ rằng đây cũng là một cơ sở để chúng ta xem xét lại các chiến lược lần trước để chúng ta lường trước tương lai của đất nước, của dân tộc.

"Để cho nó phát triển, không tụt hậu nữa và hướng tới thịnh vượng và có thể ngẩng cao đầu đối với thế giới trong không chỉ chống dịch, không chỉ những cái mạnh mẽ về tình huống khẩn cấp, mà phải trong cuộc sống bình thường.

Việc có thêm vai trò phụ nữ tham gia quản lý, lãnh đạo ở các cấp, trong đó có vĩ mô, trung mô, cũng là một chỉ báo về tiến bộ xã hội mà giới quan sát có thể tiếp tục quan tâm tại Việt Nam

"Sự phát triển bình thường dân chủ và kinh tế đi đôi với nhau, tôi nghĩ đấy mới là cái chính mà cũng phải nhân cơ hội này để chúng ta làm tốt tầm nhìn cho đất nước và cho dân tộc".

Sẽ xuất hiện 'điểm sáng' nhân sự qua vụ Covid-19 ?

Từ nơi đang thăm viếng ở Austin, Texas, Hoa Kỳ, bác sỹ, Tiến sĩ Trần Tuần, chuyên gia phản biện chính sách và tư vấn giám định xã hội tại Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta), nêu quan điểm :

"Tôi cho rằng lúc này là giai đoạn then chốt, chắc chắn rằng các sự kiện lớn, thí dụ như vụ Đồng Tâm xảy ra hôm 09/01 vừa rồi và dịch Covid-19 này sẽ ảnh hưởng rất đáng kể đối với sự chuẩn bị, định hướng đường lối cũng như nhân sự của đại hội đảng CSVN sắp tới.

"Trong thời gian tới sẽ có các thảo luận và những phân tích đi theo hướng là phải nhìn lại những điểm mà vừa rồi tôi tóm tắt năm cái, trong đó có vấn đề gọi là sự minh bạch hóa và sự giám sát, đánh giá độc lập cho sự vận hành của hệ thống.

"Và như thế có thể thấy rằng sẽ có những sự thay đổi để cân bằng hơn vấn đề mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt trong vấn đề phòng chống dịch, trong toàn cầu hóa.

"Như thế trong thời gian tới có thể thấy rằng tính kinh tế không còn được ưu tiên cải cách cho kinh tế phát triển, đầu tư nước ngoài sẽ không được ưu tiên như trong những năm trước đây.

"Điểm thứ ba nữa là về mặt nhân sự, chắc chắn rằng qua vụ Covid-19 này cũng sẽ hiện ra một vài nhân vật mà có thể là điểm sáng hơn, như thế có thể sự thay đổi trong nhân sự thời gian tới, cũng như chuyện mà các quan chức bộ phận mà đi, chúng ta gọi là chi tiêu công một cách vô lý, một cách lãng phí, thì sẽ phải có nhìn nhận.

"Bởi vì nếu không thì thực ra đó là một sự đào phá lòng tin của người dân ghê gớm vào lãnh đạo.

"Cho nên nhân sự phải thay đổi qua vụ Covid-19 vừa làm sáng rõ của chúng ta".

*********************

Virus corona : Covid-19 ‘có thể giúp Đảng Cộng sản Việt Nam cải tổ’

BBC, 13/02/2020

Dịch bệnh Covid-19 bộc lộ các góc cạnh phức tạp về y tế, chính trị, nhưng cũng có thể là cơ hội cho Việt Nam cải tổ, theo nhận xét của một nhà quan sát.

Một người bán hàng đeo khẩu trang phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Covid-19

Trao đổi tại Bàn Tròn Thứ Năm hôm 12/3/2020 từ nơi đang thăm viếng là Austin, Texas, Hoa Kỳ, Tiến sỹ, Bác sĩ Trần Tuấn nói :

"Tôi nghĩ là Covid-19 này có tác động rất mạnh với đời sống chính trị ở Việt Nam trong thời gian vừa qua và đặc biệt trong thời gian tới đây khi có Đại hội của với đảng Cộng sản vào năm 2021.

"Nói vắn tắt tác động này, nhìn chung tôi cho rằng có tác động tích cực mà nó giúp cho Việt Nam khắc phục được một số điểm yếu trong một thời gian dài trước đây.

"Đó là thứ nhất, chính Covid-19 đã tạo ra cho cả hệ thống nhà nước và người dân nhìn nhận ra được vai trò, vai trò thích yếu của y tế dự phòng, y tế công cộng và hệ thống y tế nói chung đối với sự phát triển của Việt Nam và các vấn đề về phát triển bền vững".

'Nếu không muốn nhanh chóng bị nhấn chìm'

Theo nhà phản biện chính sách này, những khủng hoảng mà quốc tế và khu vực đã đang trải qua thể hiện nhiều điều mà Việt Nam cần chú ý đúng mức, TS. BS. Trần Tuấn nói thêm :

"Những khủng hoảng này… nếu như không chú ý đúng mức đến y tế dự phòng, y tế công cộng, thì chắc chắn là những thành tựu đạt được trong kinh tế, văn hóa, kể cả giáo dục cũng rất nhanh chóng bị nhấn chìm, chỉ bởi các dịch bệnh, đặc biệt dịch bệnh hiện nay là dịch bệnh lây truyền như chúng ta thấy kể cả từ động vật sang người.

"Chắc chắn Đại hội Đảng sẽ phải suy nghĩ đến đề xuất của bên y tế đang tich cực thúc đẩy, đó là vấn đề y tế Việt Nam nằm trong an ninh y tế toàn cầu.

"Và đặc biệt lĩnh vực chúng tôi đang cố gắng thúc đẩy, đó là "môi - sức khỏe", sức khỏe con người, sức khỏe môi trường và sức khỏe động vật, thực vật gắn liền với nhau".

"Điểm thứ hai, tác động tích cực của Covid-19 đưa lại, đấy là vai trò của người dân rất quan trọng. Chúng ta thấy rằng muốn phòng chống được Covid ở đây, thì vấn đề không phải hệ thống nhà nước đã làm tốt đến đâu nữa, mà chắc chắn không thể bỏ qua vai trò của từng người dân một.

"Về kiến thức cần, sự minh bạch của thông tin mà nhà nước cần cung cấp cho người dân, sự gắn nối giữa thông tin trong nước với thông tin ngoài nước và đặc biệt là vai trò của người dân trong tạo ra lối sống mà tích cực cho dự phòng, thì nó sẽ có ảnh hưởng rất tích cực hơn nữa.

"Tôi cho rằng dịch Covid này sẽ giúp cho người dân nhìn lại và tránh được lối sống tiêu thụ và sẽ nhấn mạnh đến vai trò của môi trường, những yếu tố gọi là chăm sóc sức khỏe, giữ gìn sức khỏe bản thân, hướng tới vấn đề các mục tiêu dự phòng mà y tế đang thúc đẩy".

Dịch Covid-19 tác động tiêu cực, toàn diện với kinh tế Việt Nam

Vũ Hán thất bại và vai trò nào cần dẫn đường ?

Điểm tiếp theo, theo chuyên gia y học dự phòng và nhà phản biện chính sách này là vụ dịch Covid-19 cho thấy đảng cộng sản, và việc chuẩn bị văn kiện hiện nay cho Đại hội 13 cần phải rút kinh nghiệm và tư duy lại về điều mà ông gọi là vai trò của khoa học dẫn đường trong hành động chính sách.

Ông Trần Tuấn nói tiếp với Bàn Tròn Thứ Năm :

"Để phòng chống được dịch, chúng ta thấy rằng là mặc dù là toàn dân, toàn diện, nhưng mà phải có phương pháp, phải có cách thức, phải có dẫn đường bởi khoa học.

"Và trong khoa học, cũng như trong phòng chống dịch, chúng ta thấy rằng dịch tễ học chẳng hạn rất quan trọng, thất bại của Vũ Hán ban đầu chính là vấn đề các nhà khoa học Trung Quốc đã không chú trọng đúng mức đến vai trò của dịch tễ học trong sáng tỏ những thông tin dịch tễ học để giúp cho việc định hình chiến dịch phòng, chống dịch.

"Tôi cho rằng thất bại đặc biệt trong tháng đầu của phòng, chống dịch của Vũ Hán là một sự thể hiện và từ đó các nước đều phải rút kinh nghiệm, nhìn nhận lại vai trò của khoa học dẫn đường trong vấn đề các văn kiện sức khỏe cộng đồng.

"Điểm thứ tư, tôi nghĩ rằng Đại hội Đảng phải chú ý trong vấn đề này, đấy là chúng ta thấy rằng những nước mặc dù mạnh nhưng không có sự giám sát độc lập với sự vận hành hệ thống, để đảm bảo hệ thống đảm bảo được sự chuẩn bị, sự sẵn sàng đối phó, kể cả khi đã có luật pháp ra rồi, thì vận hành của hệ thống đó ra sao, nếu như không có sự giám sát, đánh giá độc lập, thì khả năng chúng ta thấy rằng nó sẽ không đạt được hiệu quả mong đợi.

"Nên tôi nghĩ rằng, trong Covid-19 này, cũng cung cấp cho bài học là phải nhìn nhận lại việc thiết lập hệ thống giám sát, đánh giá độc lập, sự vận hành của các hệ thống, đặc biệt hệ thống y tế, để mà có thể phòng chống được dịch cho tốt".

Truyền thông quan trọng thế nào ?

Cuối cùng, nhà quan sát và phản biện chính sach xã hội dành sự chú ý trong bình luận của mình tới lĩnh vực truyền thông, về vai trò của lĩnh vực và hoạt động này, TS. Bác sĩ Trần Tuấn nói :

"Điểm thứ năm, tóm lược lại nữa, là Covid-19 cho nhận thấy rằng truyền thông cực kỳ quan trọng và trong truyền thông này, phải có sự song hành giữa truyền thông của nhà nước với truyền thông mạng xã hội.

"Và chúng ta thấy rằng kinh nghiệm của Covid-19 ở Việt Nam cho thấy mạng xã hội đóng vai trò rất tích cực trong vấn đề truyền bá thông tin, chia sẻ trong nước.

"Đấy là những cái tích cực mà tôi thấy được thể hiện và việc chuẩn bị văn kiện Đại hội đảng sẽ có sự xem xét để mà có sự thay đổi".

Bác sỹ, Tiến sĩ Trần Tuấn là chuyên gia phản biện độc lập chính sách y tế và giảm đói nghèo của khối các tổ chức khoa học độc lập cho các cơ quan Đảng, Quốc Hội, chính phủ Việt Nam và các tổ chức quốc tế giúp đỡ Việt Nam.

Ông nguyên là nội trú dịch tễ học khóa X và giảng viên dịch tễ học đại học Y Hà nội ; từng là nghiên cứu viên khách mời về sức khỏe quốc tế đại học y tế công công Harvard (1994-1995).

Bác sĩ Trần Tuấn tốt nghiệp Tiến sĩ chuyên ngành Dịch tễ học và sức khỏe dân số từ đại học Newcastle, Úc (1997-2003), ông là sáng lập viên và Trưởng ban điều hành liên minh phòng chống bệnh không lây, nhiễm Việt Nam NCDs-VN (2015-2019), đồng thời là giám đốc trung tâm nghiên cứu và đào tạo phát triển cộng đồng-RTCCD từ năm 2003 tới nay.

Nguồn : BBC, 13/03/2020

Lời giới thiệu : Bài này của ông Trương Tấn Sang có nhiều câu "rất lạ", chẳng hạn như : "Nhiệm kỳ Đại hội khóa XI, tại Hội nghị Trung ương 4, công tác phòng chống tham nhũng được khơi dậy với quyết tâm lớn nhưng kết quả lại chưa đạt yêu cầu.Niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng trong các tầng lớp nhân dân bị thách thức nghiêm trọng khi kết thúc Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI). Đây cũng là lần rất hiếm hoi mà một quyết định của Bộ Chính trị đã không được trung ương thông qua". Chuẩn bị đưa đồng chí X vào lò ?

Viet-studies

******************

Thành tựu và những bài học kinh nghiệm trước Đại hội Đảng XIII

Trong lời chúc Tết đồng bào, đồng chí và chiến sĩ nhân dịp năm mới Canh Tý 2020, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh năm 2019 vừa qua đã để lại những ấn tượng tốt đẹp và cho chúng ta thêm nhiều bài học quý...

Ông Trương Tấn Sang phát biểu - Ảnh minh họa : Q. ĐỊNH

Nếu đánh giá giai đoạn 10 năm của hai nhiệm kỳ vừa qua bằng các số liệu và sự kiện, có thể nhận thấy sự tương phản rõ ràng của những gam màu sáng - tối, qua đó cũng thấy sáng rõ những bài học kinh nghiệm quý báu...

Những thành tựu nổi bật

Năm 2019 vừa qua là một năm có ý nghĩa quan trọng ; nói một cách hình ảnh đó là "bậc thềm" mà chúng ta phải đi qua để bước vào năm 2020 - năm tiến hành Đại hội đảng bộ các cấp, chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Chúng ta đứng trên "bậc thềm" cao thì thành công của Đại hội Đảng toàn quốc sẽ càng cao.

Bằng nỗ lực to lớn của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, 2019 là một năm ghi dấu thành tích vượt bậc kể từ đầu nhiệm kỳ cả về chính trị, kinh tế, đối ngoại, văn hóa, thể dục thể thao... Về kinh tế, số liệu của Tổng cục Thống kê và của các tổ chức nước ngoài cho thấy chúng ta đều vượt các chỉ tiêu do Quốc hội đề ra. 

Đặc biệt là các chỉ tiêu về mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đạt 7,02%, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đạt 2,79%, kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 500 tỉ đôla Mỹ, nợ công, nợ nước ngoài đều nằm dưới ngưỡng an toàn và ngưỡng cho phép của Quốc hội…

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV này, Chính phủ luôn khẳng định rõ mục tiêu "ổn định kinh tế vĩ mô song song với đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế", khác với sự dè dặt trước đây "mục tiêu hàng đầu là ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý".

Không chỉ có các con số mà chất lượng và chiều sâu của tăng trưởng giai đoạn hiện nay có chuyển biến rất rõ nét. Đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP, thể hiện sự gia tăng hiệu quả của nền kinh tế) giai đoạn 2016-2019 đạt 44,46%, cao hơn nhiều so với mức bình quân 33,58% của giai đoạn 2011-2015. 

Chỉ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (ICOR) cải thiện dần, bình quân giai đoạn 2016-2019 đạt 6,14 so với 6,25 của giai đoạn 2011-2015. Năm 2019, Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) xếp năng lực cạnh tranh của Việt Nam tăng 10 bậc trong báo cáo xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu (GCI)...

Trong lời chúc Tết đồng bào, đồng chí và chiến sĩ nhân dịp năm mới Canh Tý 2020, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh năm 2019 vừa qua đã để lại những ấn tượng tốt đẹp và cho chúng ta thêm nhiều bài học quý.

Nhớ lại giai đoạn 5 năm trước, để đạt con số tăng trưởng, chúng ta phải bơm vào nền kinh tế một lượng lớn vốn đầu tư công và vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng. Những gì nhận được là con số tăng trưởng cao không như mong muốn, trong khi lạm phát tăng cao, lãi suất ngân hàng ở mức nhiều doanh nghiệp không chịu nổi, nợ xấu của ngân hàng trầm trọng, sản xuất đình đốn, nợ công, nợ nước ngoài tăng cao, khả năng trả nợ yếu kém, chỉ số tín nhiệm quốc gia ở mức thấp…

Riêng nạn tham nhũng, lãng phí gia tăng ở mức nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ gây đổ vỡ cho nền kinh tế. Trầm trọng hơn, có những nhóm người vẽ ra các kịch bản vơ vét tiền Nhà nước (cũng là của nhân dân) hết sức tinh vi, kín kẽ đến mức tưởng chừng không thể bóc gỡ, vì được ẩn mình dưới sự cấu kết mang tính "lợi ích nhóm" giữa những quyền lực chính trị và kinh tế, mà thiếu sự kiểm soát và giám sát có hiệu quả một thời gian dài trong nền kinh tế thị trường.

Muốn phòng chống tham nhũng phải có cán bộ không tham nhũng

Nhìn lại gần 10 năm từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XI đến nay đã gần cuối nhiệm kỳ Đại hội Đảng XII, rõ ràng nhiệm kỳ này phải gánh vác một nhiệm vụ rất nặng nề là dọn dẹp những chướng ngại vật, những nhân tố cản trở con đường phát triển của quốc gia, cản trở sự lãnh đạo xuyên suốt, toàn diện của Đảng.

Để hoàn thành được nhiệm vụ đó, cần hành động quyết liệt trong việc sắp xếp đúng các vị trí công tác, những "mắt xích" nào yếu phải bị thay thế bằng những nhân tố tích cực hơn trong việc đương đầu và đấu tranh với tham nhũng. Những ai không muốn làm thì đứng sang một bên để người khác làm. Thái độ lừng chừng, viện lý do này khác phải được khắc phục triệt để.

Điều này có thể thấy rõ qua hoạt động của các cơ quan Đảng và chính quyền như Ban Chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng (ngày 1/2/2013, Bộ Chính trị ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng làm trưởng ban), Ban Nội chính trung ương, Ủy ban Kiểm tra trung ương, Thanh tra, Kiểm toán, Công an, Kiểm sát, Tòa án...

Đó vẫn luôn là bài học về xây dựng, chỉnh đốn Đảng thông qua công tác cán bộ, như Bác Hồ kính yêu từng viết trong tác phẩm nổi tiếng Sửa đổi lối làm việc : "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém". Đây là bài học thuộc lòng, nhưng đã có những lúc chúng ta làm chưa đúng ; phải thành thật nhận thấy đây là khuyết điểm lớn, trong đó có cả của cá nhân tôi.

Chống tham nhũng không phải đến hôm nay mới xuất hiện trong các văn kiện của Đảng. Nhìn lại các kỳ đại hội từ giai đoạn Đổi mới, Đảng ta đã thường xuyên cảnh báo, nêu quyết tâm về việc phòng, chống nguy cơ suy thoái, tham nhũng, tiêu cực. 

Ngay từ giữa nhiệm kỳ của Đại hội VII, lúc xã hội mới nảy sinh các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng trong quá trình chuyển đổi cơ chế, Đảng đã chính thức xác định 4 nguy cơ trước mắt là : tụt hậu xa hơn về kinh tế ; chệch hướng xã hội chủ nghĩa ; tham nhũng và các tệ nạn xã hội ; âm mưu và hành động "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch.

Đến trung ương khóa VIII, nhiệm vụ chống tham nhũng được ghi dấu bằng nghị quyết của Hội nghị Trung ương 6 (lần 2). Nhiệm kỳ các Đại hội khóa IX, khóa X đều có sơ kết, tổng kết nhưng hành động còn thiếu kiên quyết, tạo cơ hội cho tiêu cực, tham nhũng phát triển và lây lan.

Nhiệm kỳ Đại hội khóa XI, tại Hội nghị Trung ương 4, công tác phòng chống tham nhũng được khơi dậy với quyết tâm lớn nhưng kết quả lại chưa đạt yêu cầu. Niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng trong các tầng lớp nhân dân bị thách thức nghiêm trọng khi kết thúc Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI). Đây cũng là lần rất hiếm hoi mà một quyết định của Bộ Chính trị đã không được trung ương thông qua.

Kết quả của Hội nghị Trung ương 6 (khóa XI) đã khiến cho nhiều cán bộ cấp cao trong Đảng, lực lượng vũ trang và các tầng lớp nhân dân sụt giảm niềm tin vào công cuộc đấu tranh chống tham nhũng, suy thoái của Đảng.

Không để ai đứng trên tổ chức Đảng

Đến hôm nay, có thể nhận thấy công tác phòng chống tham nhũng ở nhiệm kỳ Đại hội khóa XII đã có những chuyển biến quan trọng, đem lại nguồn động viên to lớn cho toàn xã hội. Lịch sử của Đảng ta là "một pho lịch sử bằng vàng", không ai được phép làm dơ bẩn danh dự của Đảng ! Không đảng viên nào được đứng lên trên tổ chức Đảng !

Cũng nhìn vào những gì đang diễn ra hôm nay mới thấy trách nhiệm, khuyết điểm của nhiệm kỳ Đại hội khóa XI là không hề nhẹ, nhất là trên hai mặt chỉ đạo phát triển kinh tế và xây dựng Đảng. Những tổn thất về uy tín chính trị, sự đổ vỡ niềm tin là khó có thể đong đếm được. 

Tôi thấy cần thiết phải nhắc lại lời dạy của Bác Hồ : "Một dân tộc, một Đảng và mỗi con người ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân" (tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân).

Vì vậy, đối với những cán bộ có khuyết điểm mà không biết "tự sửa mình", không có đủ lòng tự trọng để lắng nghe phê bình, tự nguyện rời bỏ vị trí thì tổ chức Đảng phải kiên quyết loại bỏ.

Hồ Chủ tịch từng nói : "Làm việc nước bây giờ là hi sinh, là phấn đấu, quên lợi riêng mà nghĩ lợi chung. Những ai muốn làm quan cách mạng thì nhất định không nên bầu" (phát biểu tại buổi lễ ra mắt ứng cử viên đại biểu Quốc hội năm 1946 tổ chức tại Việt Nam học xá). 

Để đại hội thành công như mong muốn của mỗi chúng ta thì phải có đoàn kết nội bộ. Một trong những điều quan trọng để giữ gìn sự đoàn kết đó là công minh trong đánh giá cán bộ, công bằng trong kỷ luật Đảng. 

Nếu nhìn sâu vào một số vụ việc cụ thể thì vẫn còn thấy những câu hỏi về sự công bằng trong xử lý cán bộ. Điều đó rất nguy hiểm, là nguyên nhân tiềm ẩn xung đột ngay trong nội bộ, khiến sự đoàn kết không bền vững. Chúng ta đều biết công tác cán bộ làm không tốt thì tự ta lật đổ ta.

Chúng ta đã bước vào năm thứ 90 kể từ khi có Đảng. Đại hội Đảng lần thứ XIII đang đến gần, là đại hội của chuyển giao thế hệ. Không có đại biểu tốt thì không có đại hội tốt mà muốn có đại biểu tốt thì phải từ cấp cơ sở. Chúng ta phải lựa chọn được những cá nhân có bản lĩnh, liêm chính, được nhân dân thừa nhận và như vậy phải có cơ chế lắng nghe ý kiến của nhân dân. Những người làm công tác cán bộ phải "càng ít khuyết điểm thì cách xem xét cán bộ càng đúng" (Hồ Chí Minh, tác phẩm Sửa đổi lối làm việc), như kinh nghiệm ở những nhiệm kỳ vừa qua.

Được như vậy, chắc chắn chúng ta sẽ có một đại hội thành công, lãnh đạo đưa đất nước tiếp tục tiến lên trên con đường giàu mạnh, phồn vinh, nhân dân được ấm no, hạnh phúc.

Trương Tấn Sang

(nguyên ủy viên Bộ Chính trị, nguyên chủ tịch nước)

Nguồn : Tuổi Trẻ, 17/02/2020