Tổng thống Mỹ bị khóa miệng trên mạng xã hội, Pháp lo cho tự do ngôn luận

Giáo sư Dominique Boulier nhận định việc tất cả các tài khoản mạng xã hội của tổng thống Mỹ đều bị khóa, đã làm dấy lên trở lại những tranh cãi về trách nhiệm của các nền tảng kỹ thuật số liên quan đến nội dung. Việc đóng tài khoản tổng thống Mỹ có thể coi là án lệ, vì đã bước vào lãnh vực pháp lý.

Tài khoản Twitter của tổng thống Mỹ Donald Trump có ảnh hưởng lớn với trên 88 triệu người theo dõi, đã bị khóa vĩnh viễn.  AP - J. David Ake

Sự kiện tổng thống Mỹ Donald Trump bị Facebook, Twitter… khóa tài khoản được các báo Pháp chú ý nhất hôm nay. Le Mondecho rằng "Trump, tổng thống bị xa lánh", Les Echosnhận định "Còn 10 ngày nữa Joe Biden nhậm chức, Donald Trump vẫn luôn là trung tâm chú ý". Trang bìa Libération đăng ảnh tổng thống Trump màu đỏ trên nền đen, miệng bị khóa, chơi chữ "Trump, im lặng trên mạng". Chỉ còn không mấy ngày nữa là chấm dứt nhiệm kỳ, tổng thống Mỹ bị bỏ rơi.

Nỗ lực của phe Dân chủ để ngăn Donald Trump tái tranh cử năm 2024

Ông Trump còn có thể làm gì khác ? Từ sau vụ người ủng hộ tràn vào tòa nhà Quốc hội thứ Tư tuần trước, hậu quả là 5 người chết và khoảng 15 người bị bắt, phe Dân chủ muốn vô hiệu hóa tổng thống để ông Biden nhậm chức êm thấm ngày 20/01. Không chỉ thảo luận về tiến trình truất phế, chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi còn đòi tổng thống Donald Trump từ chức ngay lập tức, và yêu cầu phó tổng thống Mike Pence vận dụng Tu chính án 25 để thay thế một tổng thống "không có năng lực".

Vài thượng nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ phía Dân chủ, nhưng thứ Sáu rồi bà Ronna McDaniel, một người thân cận với ông Trump đã tái đắc cử chủ tịch đảng với nhiệm kỳ hai năm. Việc truất phế khó thể được Thượng Viện thông qua vì cần đến 2/3 số phiếu và không thể diễn ra trước ngày 09/01 – như người đứng đầu phe đa số Mitch McConnell cho biết. Còn thủ lãnh phe thiểu số Cộng hòa ở Hạ Viện Kevin McCathy cảnh báo, tung ra một tiến trình như vậy vào lúc chỉ còn 10 ngày nữa là kết thúc nhiệm kỳ, có nguy cơ chia rẽ trầm trọng đất nước.

Theo Les Echos, chủ yếu là để ông Donald Trump không thể tái tranh cử năm 2024, vì nếu bị truất phế ông sẽ không thể ứng cử ở cấp liên bang.

Những con quái vật kỹ thuật số trong tương lai ?

Nhưng cú đòn nặng nề nhất đến từ thung lũng Silicon. Cuối tuần vừa qua, các tài khoản Facebook, Instagram, Twitter, Snapchat và Twitch của ông đều bị đóng. Kết quả là mạng Parler được những người ủng hộ ông Trump ưa thích, hôm thứ Bảy 09/01 đã trở thành ứng dụng được tải xuống nhiều nhất trên Apple Store, còn Gap cũng có thêm nhiều người sử dụng mới.

Mạng Parler sau đó bị Amazon loại và bị Apple, Google xóa khỏi kho ứng dụng. Các tỉ phú Zuckerberg, Bezos, Dorsey… đã thực sự phế truất tổng thống Mỹ trên mạng.

Trong bài xã luận, nhật báo thiên tả Libération cho rằng việc cấm đoán này là quá trễ, tuy nhiên cần có một cái khung luật lệ xuyên quốc gia để tránh những con quái vật kỹ thuật số trong tương lai.

Trả lời phỏng vấn của Libération, giáo sư xã hội học và chuyên gia về kỹ thuật số Dominique Boulier nhận định việc tất cả các tài khoản mạng xã hội của tổng thống Mỹ đều bị khóa đã làm dấy lên trở lại những tranh cãi về trách nhiệm của các nền tảng.

"Án lệ" Donald Trump : Các nền tảng cần phải chịu trách nhiệm về nội dung

Donald Trump không còn được dùng Twitter với 88 triệu người theo dõi, cũng giống như một thế giới bị sụp đổ, Facebook cũng cản trở ông trao đổi với 35 triệu người "follow". Vấn đề đặt ra là từ khi nào các nền tảng này được coi như phương tiện truyền thông, và như vậy phải chịu trách nhiệm về những nội dung mà họ phổ biến ? Trong suốt một thời gian dài, Facebook, Twitter, YouTube… nhấn mạnh họ chỉ là sân chơi, như vậy không có trách nhiệm gì về nội dung mà người sử dụng đăng lên.

Twitter đã từng khóa hàng ngàn tài khoản vì nhiều lý do khác nhau, nhưng chỉ do vi phạm điều lệ sử dụng. Việc đóng tài khoản tổng thống Mỹ có thể coi là án lệ, vì không phải vấn đề là nội dung, mà là người viết tweet. Như vậy theo giáo sư Boulier, chúng ta đã bước vào lãnh vực pháp lý, cần phải có sự tham gia của thẩm phán hoặc trách nhiệm biên tập nghiêm túc. Nay Twitter đã vượt qua ngưỡng với một nhân vật nổi tiếng như vậy, thì đương nhiên phải chịu chỉ trích là thiên lệch của những người ủng hộ ông Trump.

Vị giáo sư trường Science-Po Paris nhấn mạnh, các tập đoàn kỹ thuật số phải ra khỏi "Điều 230" đã giúp họ tránh được trách nhiệm về nội dung. Ông hy vọng vụ này sẽ khiến các chính khách rời Twitter.

Sự đa dạng quan điểm trên không gian mạng

Trước lo ngại người dùng mạng xã hội chỉ thu mình trong "quả bóng chọn lọc" (tức các thuật toán chỉ đề nghị những nội dung mà họ ưa thích), chuyên gia Dominique Boulier khẳng định các quả bóng này thực ra vẫn hiện diện. Một số lo ngại việc kiểm duyệt những lời kích động thù hận của các nhóm như QAnon hay Proud Boys trên những mạng như Parler, nhưng ông Boulier không coi đây là vấn đề.

Cũng giống như với truyền thông : nếu không thích quan điểm của một tờ báo thì ta có thể đọc tờ khác, vì điều quan trọng là sự đa dạng. Các fan của ông Trump vẫn có thể thảo luận với nhau, nhưng đừng làm rối loạn các tranh luận chung. Nếu họ muốn hoạt động tại các không gian khác, phải tuân thủ các quy định về tranh luận như mọi người, và như vậy tự do ngôn luận không bị đe dọa.

Trên cùng một mạng như Facebook, có thể có nhiều nhóm quan điểm khác biệt và mỗi nhóm phải chịu trách nhiệm về nội dung. Hơn nữa thuật toán của Facebook đã được chỉnh sửa cách đây hai năm để các nhóm xuất hiện nhiều hơn trên dòng thời gian của các thành viên.

Các mạng xã hội giúp phổ biến rộng rãi thông tin vì có nhiều tỉ người kết nối. Cũng vì vậy mà Donald Trump sử dụng Twitter, đã được lập trình để mỗi khi một người như ông đăng một tweet, sẽ được chia sẻ lại hàng trăm ngàn lần.

Mạng xã hội nói rằng đó không phải trách nhiệm của họ, nhưng không đúng : họ đã cố ý đưa vào những chức năng khuyến khích chia sẻ thông tin, từ nút retweet, các hashtag hay "xu hướng" để những nội dung đang được chú ý đập vào mắt chúng ta. Họ có lợi khi bán cho người quảng cáo một công chúng năng động hơn là thụ động, và những sự kiện như chiếm điện Capitol khiến người sử dụng chủ động tìm kiếm những nội dung liên quan. Trong bối cảnh đó, báo chí truyền thống lại có khuynh hướng đổ dầu vào lửa, lan truyền và hợp pháp hóa các thông tin từ mạng xã hội.

Dư luận Pháp : Các đại gia internet đã lạm dụng quyền lực

Tại Pháp, nơi chính giới không hề dễ dãi với các nền tảng kỹ thuật số, việc ông Donald Trump bị cấm đoán khiến rất nhiều người cho rằng các đại gia internet đã lạm dụng quyền lực.

Ông Jean-Luc Mélenchon, lãnh đạo đảng Nước Pháp Bất Khuất (LFI) nhận định : "Thái độ của ông Trump không thể là cái cớ để GAFA tự cho mình quyền kiểm soát việc tranh luận của công chúng". Dân biểu François Ruffin đặt vấn đề "Có nên giao phó tự do ngôn luận của chúng ta cho các tập đoàn ở thung lũng Silicon ? Mai đây việc tư nhân kiểm duyệt internet sẽ liên quan đến tất cả mọi người".

Phe cực hữu Pháp cũng nói đến bóng ma kiểm duyệt. Marine Le Pen, chủ tịch đảng Tập hợp Quốc gia (RN) chất vấn : "Việc kiểm soát tất cả các quan điểm trái chiều sẽ còn đi đến đâu nữa ? Ai ngày mai sẽ bị xóa sổ trên mạng mà không thể tự biện hộ ?". Florian Philippot cũng thuộc đảng RN cảnh báo "Chúng ta đang ngả sang một thế giới u ám của kiểm duyệt, giám sát, thù hận - kẻ thù của tự do và nhân loại".

Về phía chính phủ và đảng cầm quyền phản ứng ít dữ dội hơn nhưng không kém phần quan ngại. Ông Cédric O, quốc vụ khanh phụ trách kỹ thuật số cho rằng câu hỏi đặt ra trong vụ xóa tài khoản của Donald Trump : đây "không phải là trường hợp cá biệt mà Twitter ra tay không có sự giám sát dân chủ". Le Figarotrích dẫn câu nói của ông Cédric O, nhấn mạnh "các mạng xã hội lớn kiểm duyệt chỉ dựa trên điều lệ sử dụng, trong khi đã trở thành không gian công cộng thực sự, tập hợp nhiều tỉ công dân", và như vậy quá giản đơn về mặt dân chủ.

Libération nhắc nhở rằng tại Pháp đã có luật Avia buộc các mạng xã hội rút các nội dung "bất hợp pháp" trong vòng 24 giờ sau khi được báo cáo, nếu không sẽ bị trừng phạt. Luật này bị chỉ trích vì nguy cơ kiểm duyệt quá đáng trên mạng, và Tòa Bảo hiến buộc bỏ đi những điều khoản có thể vi phạm quyền tự do ngôn luận. Le Figaro nêu câu hỏi của nhiều người : Tại sao Twitter không hành động gì với những tweet của các nhà lãnh đạo độc tài trên thế giới ? Có nên trao quyền kiểm duyệt vào tay những công ty tư nhân ?

Thất bại của dân chủ khi người bình dân đối đầu với lớp tinh hoa

Nhà bình luận Dominique Moisi trên Les Echoscho rằng "Vụ chiếm Capitol là triệu chứng của các nền dân chủ đang đau ốm của chúng ta". So sánh với hiện tượng Áo Vàng (Gillets Jaunes) ở Pháp, tác giả bài viết nói về một vấn đề đã vượt ra khỏi phạm vi nước Mỹ : thất bại của các chế độ dân chủ trong việc làm hài lòng tất cả công dân.

Khi tràn vào tòa nhà Quốc hội, người biểu tình không coi "Ngôi nhà của nhân dân" là của họ, mà thuộc về giới tinh hoa và lớp người giàu có. Đây là lần thứ hai trong lịch sử điện Capitol bị chiếm, lần đầu vào năm 1814 khi Anh và Mỹ đang chiến tranh. Sự kiện này cho thấy khi xã hội phân cực, chia rẽ trầm trọng trong bối cảnh cách mạng công nghệ như Facebook, Twitter, tạo thành một hỗn hợp dễ gây tổn thương cho mô hình dân chủ.

Những người nhìn một cách lạc quan thì cho đó là trận chiến danh dự cuối cùng của Donald Trump, còn người bi quan cho là việc thử nghiệm một cuộc đảo chính. Theo tác giả Moisi, nếu khẩu hiệu "Tất cả chúng ta đều là người Mỹ" nở rộ sau các vụ khủng bố ngày 11/09/2001, thì giờ đây sau các sự kiện ngày 06/01/2021 "Tất cả chúng ta rất có thể cũng là người Mỹ".

Bài học về khủng hoảng GAFAM-Trump : Tổ chức lại không gian mạng

Trên trang Ý kiến của Le Figaro và cả trên tờ Politico của Mỹ, ủy viên Châu Âu phụ trách thị trường nội địa EU và kỹ thuật số, ông Thierry Breton rút ra "Những bài học cho Châu Âu về cuộc khủng hoảng giữa GAFAM và Trump".

Cũng như sự kiện ngày 11 tháng Chín đánh dấu sự thay đổi mô hình của Hoa Kỳ và có thể của thế giới, đối với các mạng xã hội, sự kiện ngày 08/01/2021 là một bước ngoặt trong việc trách nhiệm quản lý nội dung, một "ngày 11 tháng Chín" về thông tin. Khi khóa tài khoản tổng thống Mỹ với lý do kích động hận thù và bạo lực, phải chăng các nền tảng này đã mặc nhiên nhìn nhận trách nhiệm và nghĩa vụ của họ ? Như vậy "tín điều" dựa vào Điều 230 Luật viễn thông Hoa Kỳ đã sụp đổ.

Tại sao các mạng này không ngăn chặn các "fake news" và lời kêu gọi trước đó dẫn đến vụ xâm nhập điện Capitol ? Dù đúng hay sai, liệu quyết định khóa miệng một tổng thống đương nhiệm có thể được đưa ra bởi một công ty mà không có sự kiểm soát theo luật pháp và một cách dân chủ ? Một tổng giám đốc có thể gỡ bỏ loa phóng thanh của người đứng đầu nước Mỹ, mà không có một dạng đối trọng nào, khiến người ta hết sức lo ngại.

Châu Âu là châu lục đầu tiên đưa Quy định về dịch vụ số (DSA) và Quy định về thị trường số (DMA) vào tháng 12 vừa qua, dựa trên nguyên tắc đơn giản : những gì bất hợp pháp ở ngoài đời cũng phải được đánh giá tương tự trên mạng. Nhưng thách thức kỹ thuật số là toàn cầu. Theo ủy viên Châu Âu, cần phải đưa ra các quy định và tổ chức không gian thông tin với các quyền lợi, nghĩa vụ và cam kết cụ thể. Đó là vấn đề chủ chốt của các nền dân chủ trong thế kỷ 21.

Thụy My

Quyết tâm phế truất nhanh Trump, phe Dân chủ nhắm tới đích nào ?

Anh Vũ, RFI, 11/01/2021

Nhiệm kỳ của Donald Trump sẽ chính thức chấm dứt khi ngày 20 tháng Giêng, Joe Biden tuyên thệ nhậm chức tổng thống. Chỉ còn 9 ngày nữa nhưng đảng Dân chủ liên tiếp các nỗ lực truất quyền và luận tội tổng thống của Donald Trump vì trách nhiệm trong vụ bạo loạn ở nhà Quốc hội đồi Capitol hôm 06/01 vừa qua nhằm lật ngược kết quả bầu cử tổng thống.

Chù tịch Hạ Viện Nancy Pelosi (phải) và phó tổng thống Mike Pence trong cuộc họp của Quốc hội lưỡng viện xác nhận kết quả bỏ phiếu của đại cử tri bầu Joe Biden làm tổng thống Mỹ, Điện Capitole, Washington DC, Hoa Kỳ, ngày 06/01/2021.  AFP - Saul Loeb

Hôm 10/01, bà Nancy Pelosi chủ tịch Hạ Viện do phe Dân chủ chiếm đa số cho biết sẵn sàng trong những ngày tới tiến hành những hành động buộc tổng thống mãn nhiệm phải rời khỏi quyền lực trước khi kết thúc nhiệm kỳ, trong đó gồm cả thủ tục luận tội tổng thống sau vụ bạo loạn ở đồi Capitol.

Bà Nancy Pelosi, thông báo cụ thể, hôm nay 11/01 Hạ Viện sẽ bỏ phiếu thông qua một nghị quyết yêu cầu phó tổng thống Mike Pence vận dụng Tu chính án 25 của Hiến pháp Hoa Kỳ cho phép cách chức tổng thống khi bị đa số thành viên chính phủ đánh giá không đủ năng lực đảm nhiệm chức vụ. Nếu ông Mike Pence không đáp ứng đòi hỏi trên, lãnh đạo Hạ Viện cho biết phe Dân chủ đã sẵn sàng trình văn kiện luận tội Donald Trump theo thủ tục phế truất tổng thống. Theo văn bản luận tội đã được các dân biểu Dân chủ soạn thảo, tổng thống Trump bị cáo buộc "có những tuyên bố cố ý khuyến khích những người ủng hộ tràn vào chiếm nhà Quốc hội". Dân biểu Ted Lieu của đảng Dân chủ cho biết thêm, văn kiện đã được ít nhất 180 nghị sĩ ký, đồng thời ông khẳng định Donald Trump đã "gây nguy hiểm nghiêm trong cho an ninh quốc gia Hoa Kỳ và các định chế chính quyền".

Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi tuyên bố : "Để bảo vệ Hiến pháp và nền dân chủ, chúng ta phải hành động khẩn cấp, bởi vì vị tổng thống này là mối đe dọa tức khắc với cả Hiến pháp và nền dân chủ" của nước Mỹ .

Như vậy quyết tâm của bên thắng cuộc rõ ràng là đối thủ phải bị hạ đo ván trước khi màn đấu khép lại. Tuy nhiên giới phân tích chính trị Mỹ đều nhận thấy các nỗ lực của đảng Dân chủ không thể có kết quả tức thì như mong muốn. Nếu vận dụng Tu chính án 25 thì phó tổng thống Mike Pence phải có được sự ủng hộ của đa số thành phần nội các hiện nay. Trong khi đó, những người còn lại trong chính quyền Trump lúc này đều là những người được coi là trung thành nhất. Những người bất đồng với tổng thống từ sau vụ đồi Capitol thì đã từ chức. Cho đến giờ Mike Pence dù không còn gần gũi với tổng thống Trump nhưng chưa tỏ dấu hiệu nào mặn mà với đề xuất mà đúng hơn là sức ép từ phía Dân chủ, vì lo ngại đến hệ hụy cho đảng Cộng hòa.

Còn thủ tục luận tội phế truất tổng thống, thì đòi hỏi nhiều thời gian cho dù đã cắt ngắn, không qua khâu điều tra. Lãnh đạo đa số của phe Cộng hòa hiện tại ở Thượng Viện Mitch McConnell đã cho biết các thủ tục này chỉ có thể được xem xét sau ngày Joe Biden tuyện thệ nhậm chức 20 tháng Giêng.

Những nỗ lực muốn phế truất ngay lập tức Donald Trump hầu như đều không có cơ hội đạt được. Vậy phải chăng những động thái của đảng Dân chủ chỉ mang tính biểu tượng, để khẳng định thể chế dân chủ Mỹ vẫn còn vững mạnh ?

Cũng không hẳn là như vậy. Theo tính toán của phe Dân chủ, sau ngày Joe Biden chính thức bước Nhà Trắng thì cũng là lúc đảng Dân chủ nắm đa số tại lưỡng viện Quốc hội, các thủ tục luận tội Doanld Trump có nhiều khả năng được thông qua, khác với lần luận tội đầu tiên bị Thượng Viện, khi đó phe Cộng hòa chiếm đa số, bác bỏ hồi tháng 2/2020. Nếu phe Dân chủ đi đến đích thì Donald Trump, dù không còn là tổng thống, cũng có "tiền án". Điều này ngăn chặn Donald Trump quay trở lại chính trường, như ông đã không giấu ý đồ cách đây ít lâu.

Đó là về lâu dài, trước mắt động thái của phe Dân chủ được nhiều nhà quan sát nhìn nhận như là đòn áp lực với các nghị sĩ Cộng hòa, buộc họ phải tỏ lập trường. Vô hình chung phe Cộng hòa sẽ bị phân hóa giữa ủng hộ và chống Trump làm rạn nứt thêm đảng. Donald Trump có thể sẽ bị cô lập hơn, không còn có thể làm thêm điều "khó lường" nào nữa, ít nhất từ nay đến ngày chuyển giao quyền lực.

Tuy nhiên, nhiều người thuộc đảng Dân chủ lo ngại những nỗ lực vô hiệu hóa Donald Trump sẽ càng khoét sâu thêm rạn nứt đoàn kết quốc gia, gây khó khăn cho Joe Biden lãnh đạo đất nước tới đây.

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020, đang dần khép lại, giống như khi bắt đầu, một cách không bình thường. Nước Mỹ lại một lần nữa đếm ngược từng ngày dài cho đến 20 tháng Giêng với hy vọng không có điều tồi tệ nào xảy ra thêm sau vụ bạo lực ở đồi Capitol. Nhưng những rạn vỡ chính trị, xã hội và nền dân chủ Mỹ vẫn còn tồn tại lâu dài như một thách thức cho nhiệm kỳ của Joe Biden.

Anh Vũ

Nguồn : RFI, 11/01/2021

********************

Đảng Dân chủ mở phiên luận tội hòng chặn đường chính trị của Donald Trump ?

Phạm Trần, Minh Anh, RFI, 11/01/2021

Sau những ngày hỗn loạn tại Điện Capitol, tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 08/01/2021 cam kết sẽ chuyển giao quyền lực "êm thắm và có trật tự", đồng thời tuyên bố không dự lễ tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm Joe Biden. Cùng lúc, phe Dân chủ muốn tổ chức một cuộc luận tội tổng thống Donald Trump, dự kiến diễn ra ngày thứ Hai 11/01/2021.

Biểu tình đòi phế truất tổng thống Donald Trump tại Denver, Colorado, Hoa Kỳ, ngày 10/01/2021.  AP - David Zalubowski

Thái độ này của ông Donald Trump được diễn giải như thế nào ? Đảng Dân chủ muốn gì khi mở một cuộc luận tội trong khi chỉ còn có mươi ngày nữa là Donald Trump hết nhiệm kỳ ? Nhà báo Phạm Trần từ Washington giải thích.

RFI : Trình tự nghi thức của ngày chuyển giao quyền lực là gì ? Tuyên bố của ông Trump không đến dự lễ nhậm chức người kế nhiệm Joe Biden được diễn giải như thế nào ?

Phạm Trần : Theo tiến trình lịch sử của Hoa Kỳ, mỗi một khi chuyển quyền, tổng thống đương nhiệm mời vị tổng thống đắc cử vào trong Nhà Trắng, để mạn đàm, uống nước trà buổi sáng. Sau đó hai người ngồi cùng chiếc xe đi đến điện Capitol để vị tổng thống đắc cử nhậm chức. Đây là tiến trình bình thường trong lịch sử.

Nhưng năm nay, do những biến cố chính trị xung quanh việc phủ nhận ông Joe Biden thắng cử nên gây ra những rắc rối. Cuối cùng, sau khi thấy Quốc hội đồng ý với quyết định của cử tri đoàn, tổng thống Donald Trump buộc lòng phải lên đài truyền hình thông báo với toàn quốc là ông hứa chuyển quyền một cách ôn hòa, trật tự.

Nhưng ông Donald Trump lại thòng thêm một câu, "để trả lời cho tất cả những người đã hỏi tôi, thì hôm nay tôi nói cho mọi người biết là tôi sẽ không dự buổi lễ nhậm chức ngày 20/01". Câu nói này của Donald Trump đã bộc lộ bản tính của ông là không muốn có sự hòa giải có sự chuyển quyền một cách êm thắm.

Mặc dù là bề mặt là có sự chuyển quyền nhưng trong thâm tâm Donald Trump vẫn cho là ông thắng cử. Điều này sẽ tạo ra những trở ngại cho tổng thống đắc cử Joe Biden sau khi nhậm chức vào ngày 20 tháng Giêng. Bởi vì điều này sẽ tạo ra một làn sóng tiếp tục phản đối của những người ủng hộ ông Donald Trump.

RFI : Phe Dân chủ muốn tổ chức luận tội tổng thống Donald Trump. Tại sao đảng Dân chủ muốn thực hiện việc này trong khi chỉ còn vài ngày nữa là Donald Trump hết nhiệm kỳ ?

Phạm Trần : Điều đầu tiên là họ muốn truất phế ông Donald Trump ngay lập tức căn cứ vào điều 25 Tu chính án của Hiến pháp Mỹ. Điều khoản này cho phép phó tổng thống Mỹ và thành viên nội các họp với nhau và quyết định rằng tổng thống không còn khả năng hay là không còn uy tín để lãnh đạo đất nước nữa.

Sau đó, nếu điều này không xảy ra thì phải đem ra Quốc hội. Nhưng mà thủ tục đi lên Quốc hội để truất phế một tổng thống đương nhiệm hết sức là dài dòng, phải thảo luận rồi phải biểu quyết,… trong khi đó ông Trump chỉ còn có mươi ngày nữa là hết nhiệm kỳ.

Vì vậy, bà chủ tịch Hạ Viện, tức lãnh đạo đa số của đảng Dân chủ thấy rằng con đường hay nhất là giờ không buộc ông Donald Trump từ chức, trừ phi ông ấy tự nguyện nhượng quyền lại cho ông phó tổng thống, mà bà tiến hành thủ tục luận tội sẽ dễ dàng hơn bởi vì chỉ cần có một đa số ở Hạ Viện là có thể biểu quyết luận tội ông Donald Trump.

RFI : Cụ thể là phe Dân chủ muốn luận ông Trump về những tội gì ?

Phạm Trần : Theo bản dự thảo nghị quyết, đảng Dân chủ đưa ra một điều tuy ngắn nhưng bao gồm nhiều ý nghĩa chính tại sao họ lại luận tội ông Trump. Theo đó, ông Trump đã đưa ra những phát biểu kích động xúi bẩy những thành phần ủng hộ ông ấy để mà tiến vào tòa nhà Quốc hội và đã gây ra thiệt hại cho quốc gia, tức là buộc tội ông Trump chống quốc gia chống đất nước. Đấy là một tội được coi như tội phản quốc.

Căn cứ vào việc làm đó họ sẽ tiến hành luận tội ông Donald Trump vào ngày thứ Hai 11/01, và một nghị quyết sẽ được thông qua, dự trù vào khoảng giữa tuần thứ Tư 13 hay là thứ Năm 14/01.

Nhưng mà chuyện nước Mỹ luận tội một tổng thống ở Hạ Viện với một đảng đang chiếm đa số thì rất dễ dàng. Nhưng phiên tòa xử vị tổng thống bị luận tội là ở Thượng Viện chứ không phải ở Hạ Viện, như cuộc luận tội đầu tiên năm 2019 liên quan đến cuộc bầu cử được cho là có sự can dự của Nga.

Vào thời điểm đó, ông Donald Trump và những người trong ban vận động tranh cử của ông đã bị cáo buộc có quan hệ với Nga, tức là nước ngoài, để tìm cách lũng đoạn cuộc bầu cử. Nhưng khi lên đến Thượng Viện, thì không có đủ số phiếu để có thể đưa ra các hình phạt đối với ông Donald Trump.

Kỳ này cũng sẽ diễn ra như thế. Do vậy, đối với đảng Dân chủ, đây là một hành động chính trị, và nhằm chứng minh quyền lực của Quốc hội đối với ông tổng thống đã có những hành động bị coi như là chống lại quốc gia.

Chuyện này rồi trước sau cũng qua đi vì thời gian ông Trump cầm quyền chỉ còn có 10 ngày, và nhất là số nghị sĩ của đảng Cộng hòa chiếm đa số ở Thượng Viện, thế nên, nghị quyết này cũng rơi vào tình trạng là sẽ không đi tới đâu.

RFI : Giả như bản nghị quyết này được thông qua, phải chăng là ông Trump sẽ không được ra tái tranh cử vào năm 2024 ?

Phạm Trần : Đúng vậy. Ông Trump sẽ bị ngăn cấm tuyệt đối giữ bất cứ một chức vụ dân cử hay một chức vụ nào trong chính quyền. Đặc biệt là ông sẽ không được ra ứng cử nữa. Điều này sẽ xảy ra nếu quyết nghị của Hạ Viện được bên Thượng Viện chấp thuận.

Tuy nhiên, như tôi đã nói, chuyện này rồi cũng sẽ qua đi, không có gì ngăn cấm ông Trump ra tranh cử năm 2024, vì ông đã chuẩn bị rồi. Ông ấy nói rõ ràng là ông rời Nhà Trắng nhưng tiến trình chính trị của ông là mới bắt đầu. Do vậy ai cũng biết rằng ông ấy sẽ ra tranh cử năm 2024.

RFI : RFI tiếng Việt xin cảm ơn nhà báo Phạm Trần tại Washington.

Minh Anh thực hiện

Nguồn : RFI, 11/01/2021

********************

Hạ Viện Mỹ sẵn sàng khởi động thủ tục luận tội truất phế tổng thống Trump

Thanh Hà, RFI, 11/01/2021

Phải chăng Donald Trump sẽ là người đầu tiên hai lần đối mặt với thủ tục luận tội truất phế tổng thống trong lịch sử Hoa Kỳ ? Năm ngày sau vụ bạo loạn tại Quốc hội, hôm 11/01/2020 Hạ Viện Mỹ bắt đầu "hành động" để cách chức tổng thống Trump. Ngày càng có nhiều chính khách ngay trong hàng ngũ đảng Cộng hòa kêu gọi Donald Trump ra đi trước khi mãn nhiệm.

Chánh án Tòa Án Tối Cao Mỹ John Roberts tuyên thệ trước khi Thượng Viện bắt đầu xét xử việc phế truất tổng thống Donald Trump, Washington DC, Hoa Kỳ, ngày 16/01/2020. Reuters/U.S. Senate TV/Handout via Reuters - Ảnh tư liệu

Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi bên đảng Dân chủ hôm 10/01/2021 thông báo sẽ có một loạt "hành động" để buộc Donald Trump từ bỏ chức vụ tổng thống trước ngày chuyển giao quyền lực 20/01/2021. Bởi vì đương kim chủ nhân Nhà Trắng là một "mối đe dọa tiềm tàng" đối với nền dân chủ Mỹ và Hiến pháp Hoa Kỳ. Trước tiên, phe Dân chủ sẽ đề nghị phó tổng thống Mike Pence kích hoạt điều khoản 25 tu chính án trong bản Hiến pháp để truất phế tổng thống với lý do ông này mất khả năng điều hành đất nước. Một số nghị sĩ của bên đảng Cộng hòa thiên về giải pháp này và muốn tránh để Donald Trump thêm một lần nữa phải đối mặt với thủ tục luận tội truất phế tổng thống trong bối cảnh Hoa Kỳ đang trải qua khủng hoảng cả về mặt chính trị, y tế lẫn kinh tế.

Thông tín viên đài RFI Loubna Anaki từ New York nhấn mạnh đến một tuần lễ đầy căng thẳng đang mở ra với ông Donald Trump :

"Các điều khoản luận tội nhắm vào Donald Trump có thể phải được hoàn tất trong ngày hôm nay. Xúi giục nổi dậy sau vụ tấn công tòa nhà Quốc hội đã đành nhưng có thể kèm theo đó là tội danh gây áp lực với các quan chức để làm thay đổi kết quả bầu cử. Bên đảng Dân chủ đang tính đến khả năng đưa ra thêm tội danh thứ nhì này sau khi ông Trump gọi điện thoại cho tổng thư ký đặc tránh về bầu cử của bang Georgia. Trong cuộc điện đàm này, nhà tỷ phú Mỹ rõ ràng đã đòi kiểm lại phiếu để đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống.

Một khi các điều khoản luận tội được hoàn tất, các dân biểu ở Hạ Viện có thể bỏ phiếu vào thứ Ba hoặc thứ Tư. Tuy mục đích đề ra là truất phế tổng thống Trump sớm chừng nào tốt chừng nấy, nhưng đảng Dân chủ có thể sẽ không chuyển ngay lên Thượng Viện bản luận tội. Theo lời ông James Clyburn, một trong những phụ tá của bà Nancy Pelosi ở Hạ Viện, đảng Dân chủ không muốn để phiên xử phế truất Donald Trump làm lu mờ những ngày đầu nhiệm kỳ tổng thống của ông Joe Biden. Bởi vì cần ưu tiên nhanh chóng phê chuẩn bổ nhiệm các thành viên nội các của tân tổng thống, cũng như các biện pháp cần thiết nhằm đối phó với khủng hoảng y tế và kinh tế. Phiên xử vụ truất phế Donald Trump có thể diễn ra nhiều tuần lễ sau khi ông đã rời Nhà Trắng".

Theo thăm dò của đài truyền hình ABC News/Ipsos được công bố ngày Chủ Nhật 10/01/2021 56 % những người được hỏi cho rằng tổng thống Donald Trump nên từ chức trước khi mãn nhiệm.

Thanh Hà

*********************

Bộ mã vũ khí hạt nhân : Đâu là quyền hạn của tổng thống Mỹ ?

Minh Anh, RFI, 10/01/2021

Thứ Sáu, 08/01/2021, chủ tịch Hạ Viện, bà Nancy Pelosi cho biết đã có cuộc trao đổi với tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ để biết chắc rằng ông Donald Trump, một vị "tổng thống bất ổn", không thể sử dụng mã khóa các loại vũ khí hạt nhân.

Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ Viện Mỹ kêu gọi giới hạn rủi ro tổng thống Trump sử dụng vũ khí hạt nhân  AP Photo/J. Scott Applewhite

Cuộc điện đàm diễn ra hai ngày sau vụ bạo loạn ở đồi Capitol, do những người biểu tình ủng hộ Donald Trump gây ra. Đâu là quyền hạn của tổng thống Mỹ trong việc sử dụng các loại vũ khí hạt nhân theo như quy định của Hiến pháp ?

Từ Washington, nhà báo Phạm Trần giải thích :

"Ưu tiên số một là chỉ có tổng thống mới có quyền ra lệnh sử dụng vũ khí hạt nhân. Thứ hai, bộ Quốc Phòng của Mỹ, là đối tượng thứ hai có thể chấp thuận theo lệnh của tổng thống nếu xét thấy quyết định của tổng thống là chính đáng và cần phải sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ nước Mỹ. Nhưng mà, bộ Quốc Phòng có thể bác nếu thấy lệnh của tổng thống là không phù hợp, chưa đến mức độ phải sử dụng vũ khí hạt nhân.

Trong trường hợp này, bà chủ tịch Hạ Viện, Nancy Pelosi của đảng Dân chủ điện thoại nói chuyện với đại tướng Mark Milley và đã yêu cầu canh chừng chìa khóa sử dụng vũ khí hạt nhân, bởi vì bà nhận thấy tình trạng là ông Donald Trump có thể gây ra bất cứ một việc gì bất thường mà nước Mỹ hay mọi người không thể ngờ tới được.

Do vậy, bà Pelosi đề phòng chuyện đó, bởi vì những con số cho phép dùng vũ khí hạt nhân nhắm vào một mục tiêu nào đó thì chỉ có tổng thống mới được quyền sử dụng, không phải một người nào khác theo như quy định của Hiến pháp Hoa Kỳ.

Trường hợp này, bà Nancy Pelosi, chỉ đưa ra một dự đoán phòng hờ. Thực tế chưa cho thấy có dấu hiệu gì tổng thống mãn nhiệm Donald Trump có mưu tính làm những chuyện như vậy.

Đây cũng là lần đầu tiên xảy ra chuyện như vậy cho một ông tổng thống khi chỉ còn có ít ngày nữa là mãn nhiệm, đã bị đề phòng đến mức tối đa như thế. Lần đầu tiên một chuyện như vậy xảy ra ở nước Mỹ".

Minh Anh

***********************

Donald Trump – Không ăn được phá cho hôi

Thạch Đạt Lang, quyenduocbiet, 07/01/2021

Buổi họp của quốc hội chính thức xác nhận kết quả bỏ phiếu của cử tri đoàn ngày 06/01/2021 đã bị gián đoạn nhiều lần. Nguyên nhân đầu tiên là có một số nghị sĩ, dân biểu của đảng Cộng hòa phản đối kết quả bỏ phiếu của đại cử tri. Nguyên nhân thứ hai là cuộc biểu tình chống đối kết quả bầu cử do ông Donald Trump kích động, kêu gọi đã thực sự diễn ra đúng theo sự mong muốn của ông là "Sẽ Rất Hỗn Loạn" – "It will be wild" (1).

Hình Wall Street Journal

Trước giờ quốc hội nhóm họp, xuất hiện trước đám đông biểu tình, được bảo vệ bằng những tấm kính chắn đạn ở ngoài khuôn viên tòa Bạch Ốc, công viên Ellipse, Trump lên án, chỉ trích, chửi rủa đảng Dân Chủ bằng những lời lẽ nặng nề, đồng thời kêu gọi những người ủng hộ phải có hành động quyết liệt lấy lại cuộc bầu cử đã bị đánh cắp. Ông tuyên bố sẽ dẫn đầu đoàn biểu tình tiến về Điện Capitol – tòa nhà quốc hội – tuy nhiên sau đó, trong lúc hỗn loạn, Trump lại chui vào xe bọc thép trốn đi mất, hiện giờ không ai biết Trump ở đâu.

Phản ứng trước những tweet kích thích, xúi dục đám người biểu tình bạo động, tấn công tòa nhà quốc hội, ban điều hành mạng xã hội Twitter đã tạm thời đóng tài khoản của ông Trump trong 12 tiếng, yêu cầu Trump tự xóa bỏ những tweet cổ xúy bạo lực, nếu không sẽ tiếp tục bị đóng băng. Twitter trước đây cũng đã thông báo cho Trump biết, tài khoản này sau ngày 20/01/2021 sẽ được xóa sạch nội dung và chuyển giao cho ông Joe Biden, tất cả các tweet của ông Trump sẽ được lưu trữ trong thư khố (Archive). Các mạng xã hội khác như Instagram, Facebook, Snapchat, Youtube cũng theo chân Twitter, khóa tài khoản của Donald Trump (2).

Tuy nhiên đã quá trễ. Hưởng ứng lời kêu gọi của Donald Trump, hàng ngàn người biểu tình đã tràn vào Điện Capitol đập phá các cửa kính, lục lọi các bàn làm việc, la hét cuồng loạn khiến cuộc chứng nhận kết quả bỏ phiếu đại cử tri phải tạm ngưng, những dân biểu, nghị sĩ vì lý do an ninh được đến các nơi an toàn. Tuy nhiên sau đó, cuộc kiểm phiếu chứng nhận đã tiếp tục diễn ra khi tình hình an ninh được vãn hồi. Đến 4 giờ sáng buổi xác nhận phiếu đại cử tri kết thúc, không có gì thay đổi với 306 phiếu đại cử tri cho ông Joe Biden.

Thật rõ ràng, Donald Trump đã phơi bày dã tâm, âm mưu, hành động phá hoại nước Mỹ, xé bỏ hiến pháp khi công khai kêu gọi sử dụng bạo lực của đám đông cuồng nộ để ngăn cản cuộc chứng nhận kết quả bầu cử của cử tri đoàn trong Điện Capitol. Hậu quả tai hại nhất của Donald Trump để lại sau 4 năm cầm quyền là hủy diệt niềm tin của người dân Mỹ vào thể chế dân chủ, hệ thống bầu cử, các định chế của hiến pháp. Bomb, súng ngắn, bom lửa (Molotov cocktail) được tìm thấy trong Điện Capitol, tòa nhà của quốc hội, dưới các ghế ngồi của các dân biểu, nghị sĩ (3). Tin mới nhất cho biết có 4 người thiệt mạng trong cuộc tấn công vào Điện Capitol, 52 người bị bắt, 14 cảnh sát bị thương.

Trump biết việc mình phải rời khỏi tòa Bạch Ốc ngày 20/01/2021 là điều không thể tránh được nhưng với bản chất gian manh, tham lam cùng cực, hèn hạ, tiểu nhân, thù vặt - được bà Mary L. Trump mô tả trong cuốn Too Much And Never Enough – Trump không thể chấp nhận việc ra đi trong yên bình, lịch sự, chững chạc trong tư cách một người quân tử. Trump phải quậy phá cho tan nát thì mới phù hợp với con người, tính chất ngạo mạn vô liêm sỉ, không có lòng tự trọng của Trump.

Biến động ngày 06/01/2021 ở Điện Capitol khiến cả thế giới bàng hoàng, hầu hết lãnh đạo các nước dân chủ, tự do trên thế giới lên án, truyền thông, báo chí chế diễu, nhạo báng. Cho dù nền Cộng hòa của Mỹ vẫn đứng vững trong giông bão, biểu tượng tự do, dân chủ của Mỹ ít nhiều đã bị Trump biến thành trò cười cho lãnh đạo các nước độc tài như Vladimir Putin, Tập Cận Bình, Kim Jong-un, Mohammed bin-Salman, Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Xuân Phúc.... Chắc chắn họ đã quan sát, theo dõi cuộc tấn công vào Điện Capitol của đám người ủng hộ Trump một cách thích thú, vui mừng, hả hê.

Bên cạnh hậu quả do Trump và một số đảng viên Cộng hòa gây ra cho nước Mỹ ngày 06/01/2021 là những ảnh hưởng, tác động tích cực đến cộng đồng người Việt hải ngoại cũng như trong nước. Nó làm bộc lộ hết căn tính nô lệ, hèn nhát, a dua, lười biếng, không chịu học hỏi, tìm hiểu của đa số người Việt Nam qua đại diện của họ là những khuôn mặt trí thức, luật sư, nhà văn, nhà báo, cựu tù nhân lương tâm, tu sĩ, linh mục… như Lê Luân, Trần Đình Thu, Hồ Hải, Lưu Trọng Văn, Nguyễn Ngọc Già, Lê Dũng Vova, Huỳnh Thục Vy, Hoàng Hải Vân, Lê Hoài Anh, Huỳnh Quốc Bình, Nguyễn Vũ Bình... và rất nhiều người khác nữa, những người có số fan theo dõi hàng chục ngàn hoặc hơn.

Trên những status của những nhân vật kể trên, cùng với hàng ngàn bình luận "thích" (like) còn có những ý kiến háo hức, cổ vũ, kêu gọi người Việt ở Mỹ hưởng ứng cuộc bạo loạn ngày 06/01/2021 tại Điện Capitol. Tất nhiên, những kẻ kêu gọi này chỉ a dua cho sướng miệng chứ nếu ở Mỹ có cho tiền họ cũng chẳng dám gia nhập, đi theo đám Proud Boys, KKK, Hell’ s Angels...

Đảng cộng sản Việt Nam bất chiến tự nhiên thành. Chẳng còn nhà dân chủ, đấu tranh cho tự do ngôn luận, tự do báo chí, nhân quyền nào ở Việt Nam quan tâm đến tình hình bầu cử của đảng cộng sản, xã hội, kinh tế, vật giá, chuyện hải quân của Trung Quốc, tầu đánh cá ngang nhiên hoạt động ở Hoàng Sa, Trường Sa, trong thềm lục địa của Việt Nam... Tất cả đã và đang dồn hết tâm trí, thời gian theo dõi, ủng hộ chiến lược, chiến thuật tát cạn đầm lầy, sự an nguy của một lãnh đạo Mỹ cách xa Việt Nam hàng chục ngàn cây số…

Donald Trump đã thất bại ê chề trong mưu đồ xóa bỏ hiến pháp Mỹ bằng những chiêu trò bẩn thỉu, đê hèn sau ngày 03/11/2020 và cuộc đảo chánh không có quân đội ngày 06/01/2021 nhưng lại thành công trong việc giúp chế độ cộng sản VN dập tắt mầm mống, ý thức dân chủ, tự do, nhân quyền của dân tộc.

Thạch Đạt Lang

Nguồn : quyenduocbiet, 07/01/2021

----------------------- 

(1) https://www.dailymail.co.uk/.../Washington-DC-hotel-Proud...

(2) https://www.thesun.co.uk/.../us-capitol-protest-donald.../

https://www.businessinsider.com/woman-shot-in-capitol...

(3) https://www.thesun.co.uk/.../us-capitol-protest-donald.../

Một ngày sau khi tạm đóng danh khoản của tổng thống Donald Trump trong 12 tiếng, Twitter đã ra thông báo chính thức đóng vĩnh viễn danh khoản này vì đã tiếp tục tái phạm các quy định và chính sách sử dụng của Twitter sau khi được phép hoạt động lại. Twitter viện dẫn lý do là các tin nhắn ẩn chứa "nguy cơ tiếp tục xách động bạo lực" (risk of further incitement of violence) và "những tái phạm nghiêm trọng" (repeated and severe violations).

Twitter đã ra thông báo chính thức đóng vĩnh viễn danh khoản của Tổng thống Donald Trump vì đã tiếp tục tái phạm các quy định và chính sách sử dụng của Twitter sau khi được phép hoạt động lại.

Việc làm này đã gặp phải sự phản đối của những người ủng hộ tổng thống và riêng với một số người Việt, những người bị lẫn lộn về khái niệm "tự do ngôn luận" khi chỉ trích hành động của Twitter.

Như bất cứ người sử dụng nào khác, Donald Trump là một người sử dụng dịch vụ thông thường như hàng trăm triệu thành viên của Twitter trên khắp thế giới. Trên thực tế, danh khoản cá nhân @realDonaldTrump đã được mở ra khi Donald Trump là một công dân thường. Nó hoạt động cho đến khi ông trở thành tổng thống nhưng điều này cũng không mang lại cho ông ta những đặc quyền nào khác trong tư cách người sử dụng cần tuân thủ theo các điều luật và chính sách của Twitter.

Là một hãng tư nhân, mối quan hệ giữa Twitter và người sử dụng là mối quan hệ dân sự và tự nguyện, không liên quan đến quyền tự do ngôn luận được tu chính án thứ nhất của Hoa Kỳ đề ra, mang mục đích bảo vệ các quyền tự do tôn giáo, báo chí, tụ tập cùng quyền tự do ngôn luận nói riêng của người dân mà không bị chính phủ cấm cản hay đàn áp. Twitter, Facebook hay các mạng xã hội khác không có thẩm quyền và khả năng trên, mà đơn giản chỉ ngưng cung cấp dịch vụ nếu người sử dụng vi phạm đến các tiêu chuẩn cộng đồng chung đã được đề ra và được người sử dụng tự nguyện đồng ý khi tham gia.

Trên trang mạng của mình, Twitter đã mở đầu một danh sách chi tiết về các quy định và chính sách của mình bằng câu, "Mục đích của Twitter là phục vụ cuộc đàm luận đại chúng. Bạo lực, sách nhiễu và các hành vi tương tự khác sẽ ngăn cản sự diễn đạt của người khác và làm giảm giá trị cuộc đàm luận đại chúng toàn cầu. Các quy tắc của chúng tôi nhằm bảo đảm tất cả mọi người có thể tham gia vào cuộc đàm luận đại chúng này một cách tự do và an toàn" (theo Twitter Rules and Policies).

Người sử dụng có thể có những định nghĩa và cách hiểu của riêng mình và họ cũng hoàn toàn tự do để chọn lựa việc tìm kiếm các phương tiện xã hội khác để bày tỏ ý kiến của mình, nếu không đồng ý với Twitter. Đó là lý do không thể bảo Twitter đã xâm phạm quyền tự do ngôn luận của tổng thống Donald Trump hay của chính mình.

Khái niệm tự do ngôn luận được nhắc nhiều nhưng lại thường được diễn dịch hay hiểu thiếu chính xác như đã trình bày bên trên. Thậm chí một số người ủng hộ tổng thống Donald Trump và được xem là hoạt động trong phong trào dân chủ quốc nội, bao gồm một vài luật sư, nhà báo đã từng có dăm bài viết về dân chủ, cũng đã hiểu sai như vậy khi bày tỏ sự thất vọng hay chỉ trích nặng nề hành động của Twitter cùng những người ủng hộ Twitter.

Đây là một quyết định can đảm và không dễ dàng của Twitter, đặc biệt với Donald Trump, là tổng thống đương nhiệm và quyền lực của Hoa Kỳ với hơn 88 triệu người theo, con số cho đến khi bị đóng vào cuối tuần qua. Donald Trump đã nhiều lần hăm dọa Twitter cũng như đòi đóng cửa Twitter hồi tháng Năm năm trước, khi Twitter lần đầu tiên gắn nhãn cảnh báo thông tin sai trái mà ông đã gởi ra. Đó mới chính là manh nha tấn công vào quyền tự do ngôn luận mà Donald Trump đã muốn làm nhưng không thể. Nhưng những áp lực như vậy cũng chẳng khuất phục được Twitter. Cổ phiếu của Twitter đã sụt giảm khoảng 4% sau khi tin đóng danh khoản của Donald Trump được công bố, vì người đầu tư e ngại nó sẽ ảnh hưởng đến số người sử dụng cùng quảng cáo. Đó là điều Twitter có thể đã tiên liệu nhưng vẫn quyết định thực hiện.

Logo tối giản của Twitter về chú chim xanh vươn cổ hót, không chỉ là tiếng chim hót theo ý nghĩa ngôn ngữ của từ "twitter" mà còn hàm chứa giấc mơ tự do, sự vượt thoát và khả năng vô hạn của mỗi cá nhân và của chính Twitter. Việc làm của Twitter đã một lần nữa chứng tỏ những giá trị Mỹ rằng, bất chấp những rủi ro khi đối đầu với quyền lực hay thiệt hại quyền lợi cá nhân, người dân Mỹ luôn sẳn sàng lên tiếng bảo vệ những giá trị mà họ tin tưởng.

Đó là bài học về dân chủ và tự do thật sự mà những ai yêu mến và tranh đấu cho nó cần nhìn đến và học hỏi.

Nhã Duy

(09/01/2021)

Nước Mỹ bạo loạn trước ngày chuyển giao quyền lực

Bùi Văn Phú, 08/01/2021

Còn hai tuần nữa là đến ngày 20/1/2021. Theo Hiến Pháp qui định, đúng 12 giờ trưa đông bộ Hoa Kỳ hôm đó, quyền hành tổng thống sẽ được chuyển giao từ Tổng thống mãn nhiệm Donald Trump sang Tổng thống tân cử Joe Biden trong lễ tuyên thệ nhận chức trước tiền đình quốc hội.

Ngày Tổng thống tuyên thệ nhậm chức là một sự kiện lớn của nước Mỹ, diễn ra 4 năm một lần trước ggiện Capitol, trụ sở Quốc hội Mỹ. Ảnh minh họa.

Ông Biden đã được xem như thắng trong cuộc bầu cử 3/11, dù ban vận động của ông Trump đã có 60 vụ kiện từ tiểu bang lên đến Tối cao Pháp viện và kết quả không thay đổi, với Biden được 306 phiếu cử tri đoàn và 81 triệu phiếu phổ thông, trong khi Trump được 232 phiếu cử tri đoàn và 74 triệu phiếu phổ thông.

Cho tới nay ông Trump chưa thừa nhận kết quả. Trưa ngày 6/1 là thời điểm Quốc hội kiểm phiếu cử tri đoàn để chính thức chuẩn thuận và công bố kết quả thì ông Trump đã phát biểu trước một đám đông nhiều nghìn người ủng hộ tụ họp trước Bạch Ốc rằng ông sẽ không bao giờ công nhận kết quả, vì cuộc bầu cử vừa qua có nhiều gian lận.

Sau những lời phát biểu của Tổng thống Trump, đoàn biểu tình kéo đến điện Capitol, là trụ sở Quốc hội Mỹ, tràn vào chiếm đóng phòng họp khi lập pháp đang có thủ tục đếm phiếu cử tri đoàn.

Người biểu tình đối đầu với cảnh sát bên trong trụ sở Quốc hội Mỹ hôm 6/1/21 (Ảnh : Business Insider)

Quốc hội đã phải ngưng họp khi người biểu tình vượt rào cản, qua mặt cảnh sát an ninh, đập cửa sổ và tràn vào và hơi cay được bắn ra, nhiều nhân viên an ninh đã rút súng để ngăn cản người biểu tình lấn tới để di tản và bảo vệ tính mạng cho các vị dân cử.

Một phụ nữ trong số người biểu tình đã bị bắn chết. Mấy người bị thương và hơn năm chục người bị bắt.

Hình ảnh trụ sở Quốc hội Mỹ bị bạo loạn đã được truyền đi trên toàn nước Mỹ. Thế giới đã chứng kiến những giờ phút xấu nhất của Hoa Kỳ khi nền dân chủ đang bị thử thách bởi Tổng thống Trump, một lãnh đạo quốc gia thường nói điều sai khuấy và chỉ quan tâm đến quyền lợi cá nhân, gia đình hơn là quyền lợi quốc gia.

Lệnh giới nghiêm từ 6 giờ chiều đến 6 giờ sáng đã được ban ra trong khu vực Thủ đô Washington. Hàng nghìn Vệ binh Quốc gia đã được đưa vào thủ đô và các lực lượng an ninh cảnh sát của tiểu bang Virginia cũng được đặt trong tình trang ứng chiến.

Đến 7 giờ tối, Quốc hội tái họp để tiếp tục kiểm phiếu cử tri đoàn, nghe những cáo buộc gian lận bầu cử từ một số dân cử, trước khi chính thức chuẩn thuận kết quả, có thể là trong ngày mai.

Tôi đã quan sát hơn chục lần bầu tổng thống Mỹ, từ chiến thắng vang dội của Ronald Reagan vào năm 1980 cho đến cuộc đếm phiếu căng thẳng năm 2000 giữa George W. Bush (con) và Al Gore.

Chưa bao giờ tình hình tổng tuyển cử tại Hoa Kỳ lại căng thẳng và kéo dài như sau bầu cử 3/11/2020 vừa qua.

Mỗi bốn năm, sau ngày bầu chọn tổng thống hai tháng thì việc kiểm phiếu cử tri đoàn và chính thức công bố kết quả chỉ là việc làm mang tính thủ tục của Quốc hội cho đúng hiến pháp. Chẳng có nhiều điều phải chú ý.

Năm nay, người thua cuộc là Tổng thống Trump nhất quyết không chịu chấp nhận kết quả. Với cách hành xử bất bình thường, khó có thể tiên đoán chuyện gì nữa sẽ xảy ra cho nước Mỹ trong hai tuần cuối nhiệm kỳ của ông.

Xem truyền hình, trong đoàn người biểu tình ủng hộ Tổng thống Trump có nhiều cờ vàng ba sọc đỏ tung bay.

Cờ vàng trong đoàn người biểu tình ở Thủ đô Washington hôm 6/1/21 (Screenshot từ CNN)

Cũng là người gốc Việt tôi hiểu đồng hương ủng hộ ông Trump vì những chính sách của Đảng Cộng hòa, vì ông chủ trương đối đầu với Trung Quốc, thay vì tiếp tục buôn bán trao đổi thương mại một cách bình thường như từ trước đến nay với một nước độc tài, đang lãnh đạo thế giới cộng sản còn lại trên thế giới.

Tâm lí chống Tầu trong lòng người Việt đã có từ nghìn năm. Nhưng nếu tin chỉ có Trump chống Tầu và hy vọng ông sẽ cứu dân Việt khỏi tham vọng bành trướng của Bắc Kinh là một niềm tin sai lầm.

Dân tộc Việt có thoát khỏi lệ thuộc Trung Quốc hay không thì tùy vào lãnh đạo và người dân Việt. Nếu người dân nổi lên đòi lãnh đạo Hà Nội đương thời thực hiện dân chủ tại Việt Nam, đó là cách hữu hiệu nhất để thoát khỏi lệ thuộc vào Trung Quốc, vì ý dân là ý trời.

Nhìn lại chính sách của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc qua nửa thể kỷ qua chúng ta thấy gì.

Đầu thập niên 1970 Tổng thống Richard Nixon mở cửa quan hệ với Trung Quốc và bỏ rơi đồng minh Việt Nam Cộng Hòa cho cộng sản.

Các Tổng thống sau đó, từ Ronald Reagan, George H.W. Bush (cha), Bill Clinton cho đến George W. Bush (con) và Barack Obama đều đặt quan hệ với Trung Quốc làm trọng tâm.

Hoa Kỳ đã chuyển chính sách với Trung Quốc từ "containment" (ngăn chặn) sang "engagement" (giao ước) rồi phát triển trao đổi thương mại, kỹ thuật, văn hóa, giáo dục toàn diện trong 50 năm qua.

Thời Bush (cha), sau khi xảy ra thảm sát ở Thiên An Môn vào hè năm 1989 thì lãnh đạo Mỹ đã gửi ngay cố vấn an ninh quốc gia sang Bắc Kinh để trấn an Trung Quốc về quan hệ sẽ tiếp tục bền vững, dù Tổng thống Bush lúc đó đã cho phép sinh viên Trung Quốc đang du học nếu muốn ở lại Mỹ sẽ được cấp qui chế thường trú nhân.

Thời Bill Clinton, thập niên 1990 là giai đoạn các công ty Mỹ ào ạt chuyển sang Trung Quốc vì công nhân rẻ, gọi là "outsourcing", để thế giới có nhiều mặt hàng tiêu dùng giá rẻ.

Các nước tư bản đã giúp Trung Quốc mạnh lên về kinh tế và sắp qua mặt Hoa Kỳ. Ngày nay Tập Cận Bình đang bành trướng mô hình kinh tế Trung Quốc ra thế giới và đang đe dọa nền móng dân chủ toàn cầu.

Tổng thống Trump đã đặt lại quan hệ giao thương không chỉ với Trung Quốc mà với tất cả các nước trên thế giới và Việt Nam cũng bị ảnh hưởng.

Nhưng qua cách lãnh đạo như một nhà độc tài trong bốn năm qua và không có chính sách hiệu nghiệm trong việc phòng chống dịch Covid-19 khiến 350 nghìn người Mỹ tử vong, đa số cử tri Mỹ đã không tín nhiệm ông thêm một nhiệm kỳ nữa.

Cách ông Trump phản ứng về kết quả bầu cử trong mấy ngày qua cho thấy ông là người thua cuộc cay đắng (sore loser), cùng lúc ông đã làm cho biểu tượng về nền dân chủ Hoa Kỳ bị hoen ố.

Còn hai tuần nữa là hết nhiệm kỳ, Tổng thống Trump rồi cũng sẽ phải ra đi, không biết như thế nào. Từ nay đến đó không ai có thể tiên đoán ông sẽ còn khuấy động chính trường Mỹ với những hành động gì nữa.

Ông Trump từ ngày tranh cử luôn đưa ra lập luận là nếu Đảng Dân chủ thắng sẽ có nguy cơ biến nước Mỹ thành xã hội chủ nghĩa, thành một nước với các chính sách cai trị kiểu như cộng sản. Nhiều người tin như thế.

Tôi tin là nước Mỹ sau bốn năm nhiều biến động dưới thời Tổng thống Trump rồi sẽ bình yên trở lại với Tổng thống Joe Biden.

Tôi đã sống qua tám đời tổng thống Mỹ, Cộng hòa cũng như Dân chủ. Những năm dưới sự lãnh đạo của tổng thống Dân chủ từ Jimmy Carter, Bill Clinton cho đến Barack Obama mà không hề thấy nước Mỹ có khuynh hướng xã hội chủ nghĩa với những giới hạn tự do như ở Việt Nam, Cuba hay Trung Quốc.

Tổng thống Joe Biden, với cả hai viện quốc hội cùng đảng, có sẽ thành công trong việc phục hồi lại nước Mỹ hay không ? Người dân chờ đợi những chính sách mới của ông.

Chuyện gì thì bốn năm nữa cử tri sẽ lại quyết định.

Bùi Văn Phú

© 2021 Buivanphu, 08/01/2021

Tác giả Bùi Văn Phú là một giảng viên đại học cộng đồng vùng Vịnh San Francisco, California.

******************

Nước Mỹ sang trang

Nhã Duy, 07/01/2021

Có lẽ rồi sẽ mất khá lâu để thế giới lấy lại hình ảnh cùng vai trò lãnh đạo của một nước Mỹ quyền lực, qua những gì họ đã chứng kiến trong ngày 6 tháng Một vừa qua. Cuộc bạo động, tấn công vào tòa Quốc hội từ những người ủng hộ Donald Trump chỉ là giọt nước tràn ly và cuối cùng sau bốn năm Trump cầm quyền và hủy hoại nền cộng hòa và dân chủ Hoa Kỳ, những tưởng là một trong những khuôn mẫu hàng đầu của thế giới.

Đáng tiếc hơn là sự xuất hiện của những lá cờ vàng đã bị dăm kẻ nào đó vẫy cao trên thềm Quốc hội giữa đám đông bạo loạn hay trong các cuộc biểu tình

Cuộc bạo loạn không phải sự tỏ bày quyền tự do ngôn luận, không phải là những cuộc biểu tình được bảo vệ theo hiến định, mà phải gọi đích danh là cuộc nổi loạn, cuộc tấn công vào định chế dân chủ của nước Mỹ. Nó là cái cớ để những quốc gia khác cười ngạo nước Mỹ khi can dự vào nội tình nước họ trong tương lai.

Đáng tiếc hơn là sự xuất hiện của những lá cờ vàng đã bị dăm kẻ nào đó vẫy cao trên thềm Quốc hội giữa đám đông bạo loạn hay trong các cuộc biểu tình. Nó đại diện cho hành động những kẻ cuồng mê gốc Việt, mạo danh cờ vàng và cộng đồng để tiếp tay cho cái xấu, phản bội lại nước Mỹ đã cưu mang mình và bêu xấu hình ảnh cộng đồng gốc Việt trong bốn năm qua. Có là số đông hay bao nhiêu nhiêu người, sự tệ hại trong tâm hồn và hành động, cái tâm thức nô dịch, cuồng mê lãnh tụ kia rồi cũng sẽ bị lên án, trả giá như chính chủ chăn của họ.

Không có ai đứng trên pháp luật, không có hành động phạm pháp nào sẽ được bỏ qua, những kẻ bạo loạn sẽ bị trừng trị. Và hơn hết, những cấp lãnh đạo âm mưu phản loạn, phản quốc sẽ bị luật pháp công minh nghiêm trị. Chẳng nghi ngờ gì điều này một khi tân nội các chấp chánh và hệ thống pháp luật Hoa Kỳ được tái lập trong đôi tuần tới.

Bởi cuộc bạo loạn, tấn công vào cơ quan công quyền như Quốc hội - một trong những công viện quyền lực nhất của Hoa Kỳ, là hậu quả đến từ sự kích động, xúi giục của Donald Trump, của những kẻ thuộc hạ, từ một giới truyền thông bịa đặt, tung hô lãnh tụ cho đến những đồng minh chính trị đã bất chấp sự liêm sỉ và tinh thần quốc gia còn sót lại, nếu họ đã từng có, qua danh nghĩa bảo vệ kết quả cuộc bầu cử đã bị đánh cắp. Một ngụy biện thể hiện sự xuẩn dại và vô đạo nhất của những kẻ đã đưa ra hay tin là như vậy. 

Việc phản đối cuộc bầu cử minh bạch, công bằng và chính xác theo luật pháp và hiến pháp chỉ là cái cớ thể hiện cơn say quyền lực của Donald Trump cùng sự sùng bái lãnh tụ của những thần dân mình. Khi Donald Trump hay những kẻ này viện dẫn 74 triệu người đã ủng hộ cho Trump nhằm biện minh cho hành động của mình, thì đó là một giả định tìm kiếm đồng minh quá đỗi hào phóng.

Không ! Chỉ có 74 triệu cử tri đã bỏ phiếu cho Donald Trump.Trong đó có bao nhiêu người đã bỏ lá phiếu của mình chỉ vì một vấn đề đơn lẻ, duy nhất nào đó mà họ quan tâm hay ủng hộ và được Trump đại diện, chứ không phải cho ông ta ? Ngay cả khi có thể là họ đã không hài lòng với cá nhân Trump. Chẳng hạn như chống phá thai, như vấn đề đồng tính, như hạn chế di dân, như ủng hộ việc cắt giảm quyền lợi dân sinh, giáo dục... Hoặc đơn giản là sự ủng hộ bất cứ ứng viên thuộc cảm tình hay liên đới đảng phái chính trị của mình, bất chấp đạo đức, khả năng. Hay chỉ vì không đồng ý những đường lối của dăm dân biểu cấp tiến thuộc đảng đối lập đưa ra.

Cũng vậy, thử nhìn vào 81 triệu cử tri bỏ phiếu truất phế Trump. Không biết có bao nhiêu người đã thật sự ủng hộ Joe Biden nhưng chắc chắn một điều là số phiếu cho ông là sự không chấp nhận, là thái độ phản đối, muốn truất phế Donald Trump. Là khao khát bảo vệ quốc gia, bảo vệ những giá trị và truyền thống lâu đời của một nước Mỹ vĩ đại, không để nó tiếp tục bị rơi vào tay kẻ manh nha muốn đưa nước Mỹ vào sự độc tài, phản dân chủ.

Hãy nhìn lại di sản và chân dung Donald Trump lần cuối, trước khi Trump chấm dứt nhiệm kỳ của mình. Đó là một nền kinh tế bấp bênh, đưa người dân vào nguy cơ thất nghiệp với một khoản thâm thủng và nợ công khổng lồ. Là một thái độ vô trách nhiệm, phản khoa học trước đại dịch để dẫn đến cái chết với hàng trăm ngàn người dân, đã có thể được ngăn ngừa. Là sự bất ổn xã hội, xung đột và chia rẽ nặng nề khó hàn gắn trong người dân. Là việc phá vỡ niềm tin vào những định chế cùng sự vận hành lâu đời của các cơ quan công quyền chính phủ, của giới truyền thông uy tín của nước Mỹ.

Hãy nhìn lại di sản và chân dung Donald Trump lần cuối, trước khi Trump chấm dứt nhiệm kỳ của mình.

Không có bất cứ quốc gia nào, kể cả những quốc gia độc tài hay cộng sản lại có phong trào và số người dân chống đối, ghét bỏ người đứng đầu quốc gia của mình đông đảo đến như vậy. Chưa hề có một lãnh đạo quốc gia nào bị thất cử mà người dân thế giới hò reo, nhảy múa ăn mừng như khi xảy ra với Donald Trump. Và cũng chưa từng có cấp lãnh đạo thế giới nào lại bị chính người dân mình cho đến quốc gia đồng minh khác cấm đoán được lai vãng hay sử dụng dịch vụ khi đương nhiệm hay mãn nhiệm. Bên cạnh trách nhiệm pháp lý sẽ đối diện, đó là di sản đáng sỉ nhục cho Donald Trump.

Đồng thời hiện tượng Trump là một lời cảnh tỉnh về ma lực của chủ nghĩa dân túy, có khả năng biến đám đông trở nên cuồng loạn, thiếu vắng lý trí và la bàn đạo đức. Là lời nhắc nhở rằng những nền tảng dân chủ tưởng như vững chãi nhất vẫn có thể lung lay nếu không có sự bảo vệ, tranh đấu của những người cương trực, những tinh thần ái quốc.

Nước Mỹ đã sang trang. Hiện tượng Trump là một lời cảnh tỉnh về ma lực của chủ nghĩa dân túy, có khả năng biến đám đông trở nên cuồng loạn, thiếu vắng lý trí và la bàn đạo đức.

Cuối cùng rồi, như Quốc hội đã chính thức xác nhận tổng thống tân cử Joe Biden là tổng thống thứ 46 của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ, như tiếng nói của người dân không chỉ đưa Biden vào vị trí lãnh đạo quốc gia mà còn tập trung được cả lưỡng viện lập pháp vào tay đảng Dân Chủ để hậu thuẫn cho đường hướng nghị sự, chính sách tái dựng Hoa Kỳ của ông trong những năm tới, nước Mỹ sẽ trở lại như nó vốn dĩ.

Nước Mỹ đã sang trang. Những ai đã dự phần vào câu chuyện nước Mỹ, dù chỉ là sự lên tiếng của lương tâm trước cái xấu, là sự ủng hộ tinh thần dân chủ hay bằng chính lá phiếu truất phế Donald Trump trong tư cách công dân, cũng có thể tự hào về một thời đáng nhớ trong cuộc đời mình và trong trang sử nước Mỹ.

Xin chia tay những ngày thử thách và nhìn về một tương lai tươi sáng hơn cho đất nước này.

Nhã Duy

(07/01/2021)

**********************

Máu, hỗn loạn và vô luật pháp

Hoàng Thủy Ngữ, 07/01/2021

Đây là cách mà 4 năm đen tối nhất trong lịch sử nền dân chủ Mỹ kết thúc : máu, hỗn loạn và vô luật pháp, do tổng thống đương nhiệm khởi xướng.

Hoàng Thủy Ngữ

Mitch McConnell (trái) đã lên tiếng chống lại Donald Trump. Mike Pence từ chối làm theo lệnh của Tổng thống. Ảnh minh họa 

Giống như phần cuối của một bộ phim truyền hình Shakespeare. Từng người một, những người trung thành nhất, đã quay lưng lại với bạo chúa. Mitch McConnell đã lên tiếng chống lại ông ta. Mike Pence từ chối làm theo lệnh của ông ta.

Ông ta ngồi một mình trong lâu đài và nhìn ra thủ đô đang bị những kẻ mọi rợ, đầu trâu mặt ngựa nổi loạn đập phá. Ông ta đã mở toang cổng thành cho những thứ mà chính mình đã từng hùng hổ lên án kết tội: tình trạng vô chính phủ, vô luật pháp và man rợ.

Chính ông là người đã kêu gọi họ đến. Chính ông đã dọn đường và để ngỏ cửa. Chính ông đã sử dụng họ như những con cờ trong ván bài chính trị của mình. Đó là những bầy tôi trung thành. Đó là những người bất mãn vì thua trong cuộc bầu cử. Cái đám đông vô tri tin tuyệt đối vào những lời dối trá trắng trợn điên rồ và các thuyết âm mưu của ông về gian lận bầu cử. Hẳn ông đã vô cùng thỏa mãn, cái tôi được vỗ về vì đã cưỡi cổ được 74 triệu tín đồ và tự hào là "King Of Israel", the "Second Coming Of God".

Từ Tòa Bạch Ốc, ông ta có thể nghe thấy tiếng la ó ồn ào. Liệu ông có làm giống như Hoàng đế Nero, trèo lên mái cung điện rồi hát vang bài hát nói về ngọn lửa đốt cháy thành Troy không?

Không! Ông ta chỉ cần tung ra những dòng tweet chà đạp luật pháp và trật tự, rồi ngồi hưởng lợi từ cuộc nổi loạn do mình khích động.

Ông không yêu cầu những kẻ nổi loạn giải tán. Ông ta yêu cầu họ phủ nhận kết quả bầu cử. Ông ta cổ võ bạo lực. Việc bảo vệ nhân mạng và tài sản mà ông ta tỏ ra quan tâm vài tháng trước trong các cuộc biểu tình Black Lives Matter không còn quan trọng nữa.

Hai tuần lễ nữa, Joe Biden sẽ tuyên thệ nhậm chức, và mọi chuyện sẽ kết thúc. Những hư hại vật chất trong tòa nhà quan trọng nhất của nền dân chủ Mỹ sẽ được sửa chữa. Những kẻ phá hoại có thể sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Nhưng Trump đã phá hủy một thứ có giá trị hơn nhiều. Ông ta đã gây ra những thiệt hại không thể bù đắp được cho nền dân chủ Hoa Kỳ, một nền dân chủ đã là hình mẫu cho mọi quốc gia trên thế giới.  

Donald Trump đã gây ra những thiệt hại không thể bù đắp được cho nền dân chủ Hoa Kỳ, một nền dân chủ đã là hình mẫu cho mọi quốc gia trên thế giới.  

Đó là việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, một nguyên tắc quan trọng nhất của nền dân chủ Mỹ. Một siêu cường quân sự trong đó vị tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang tự nguyện bàn giao chức vụ của mình sau một cuộc bầu cử.

Việc này đã được thực hiện rất nhiều lần trong gần 250 năm, cả trong cuộc nội chiến và hai cuộc chiến tranh thế giới. Nhưng nó sắp tan nát dưới tay một ông trùm bất động sản kiêm ngôi sao truyền hình thực tế đến từ New York, kẻ tự nhận mình là "thiên tài ổn định".

Việc sửa chữa sẽ mất nhiều thời gian. Nhưng nó sẽ xảy ra. Bởi lẽ, ý tưởng dân chủ mạnh hơn một kẻ vĩ cuồng, tham quyền cố vị và ôm mộng độc tài.

Trump sẽ đi vào lịch sử như một tổng thống không chịu thừa nhận thất cử và không quan tâm đến những thiệt hại mà ông đã gây ra cho nền dân chủ Mỹ trên đường rời Tòa Bạch Ốc.

Hoàng Thủy Ngữ

(07/01/2021)

Trump đe dọa, dụ dỗ, năn nỉ Bộ trưởng hành chánh của Georgia để 'kiếm' 11.780 phiếu cho Tổng thống hầu đảo lộ kết quả bầu cử ở Georgia

Nguyễn Quốc Khải, 03/01/2021

Tổng thống Trump kêu gọi Bộ trưởng Hành chánh của Georgia Brad Raffensperger (Cộng hòa), để "kiếm" đủ phiếu để làm cho Trump thắng tại Georgia. Đó là nội dung chính của cuộc điện đàm kéo dài khoảng một giờ vào ngày thứ Bẩy đã được ghi âm. Về phía Nhà Trắng, ngoài Tổng thống Trump còn có Chánh Văn Phòng Mark Meadows, Luật sư Kurt Hilbert và Luật sư Cleta Mitchel. Về phía Georgia, ngoài Brad Raffensperger, còn có cố vấn Ryan Germany.

Tổng thống Trump lập luận rằng "Người dân Georgia tức giận, người dân trong nước tức giận. Ông biết, không có gì sai khi ông tính toán lại". Ở một đoạn khác Trump nói "Tất cả những gì tôi muốn là tìm ra 11.780 phiếu, một phiếu nhiều hơn chúng ta có. Bởi vì chúng ta thắng tiểu bang". 

Trong cuộc nói chuyện Trump đe dọa hai ông Raffensperger và Germany rằng nếu họ không tìm ra hàng ngàn phiếu tại quận Fulton đã bị tiêu hủy để ngăn chặn cuộc điều tra - một tố cáo không có bằng chứng của Trump - họ sẽ chịu trách nhiệm hình sự. 

Luật sư Kurt Hilbert kết tội Bộ Ngoại Giao Georgia của Raffensperger đã từ chối không chuyển dữ liệu để tìm kiếm bằng chứng gian lận. Ông cũng nhắc tới ít nhất 24.000 phiếu bầu gian lận và nếu không có số phiếu này, Trump đã thắng cử ở Georgia. 

Trong suốt cuộc điện đàm, Bộ trưởng Raffensperger và cố vấn luật pháp Germany hoàn toàn bác bỏ lập luận của Tổng thống Trump và nhận định rằng Tổng thống dựa vào những thuyết âm mưu đã bị chứng tỏ là sai lầm và Joe Biden thắng cử với 11.799 phiếu tại Georgia là công bắng và chính xác. Georgia đã ba lần kiểm phiếu. Georgia Bureau of Investigation cũng đã giảo nghiệm chữ ký trên lá phiếu và chứng nhận rằng hệ thống 99,9 % chính xác và không có chứng cớ gian lận. 

Tổng thống Trump có khuynh hướng dựa vào các viên chức Cộng hòa địa phương ở một số tiểu bang trong cố gắng lật ngược kết quả bầu cử bằng cách tranh cãi về kết quả, tố giác gian lận bầu cử dù không đưa ra bằng chứng, ngăn chặn việc chứng nhận kết quả bầu cử, đặc biệt tại những tiểu bang chiến địa. Vào cuối tháng 11, ông đã mời những nhà lãnh đạo Cộng hòa của Michigan đến họp tại Nhà Trắng. Tại tiểu bang này, ông đã thua ứng cử viên Joe Biden trên 150.000 phiếu. Trump chú trong đến Michigan vì ông hi vọng có thể thuyết phục các viên chức Cộng hòa ở đây. Nhưng sau cùng ông không đã thành công.

Lãnh tụ thiểu số Thượng Viện Chuck Schumer kêu gọi Đảng Cộng hòa nên điều tra Tổng thống Trump về hành động tìm phiếu ở Georgia trong khi một số nghị sĩ và Cộng hòa muốn tiếp tục điều tra về cuộc gian lận bầu cử. Cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Bộ trưởng Hành chánh của Georgia Raffensperger chứng minh rất tõ ràng âm mưu gian lận bầu cử của Tổng thống Trump. 

Giáo sư Jonathan London tại Leiden University, Hòa Lan, nhắc đến một điều khoản trong đạo luật liên bang Hoa Kỳ Title 52 U.S. về bầu cử cho thấy Tổng thống Trump đã vi phạm luật này và có thể bị tù. Luật liên bang ghi rõ như sau : 

"Một người, bao gồm cả một quan chức bầu cử, trong bất kỳ cuộc bầu cử nào cho chức vụ Liên bang… cố ý và cố ý tước đoạt, gian lận hoặc cố gắng tước đoạt hoặc lừa gạt cư dân của một tiêu bang có quy trình bầu cử được tiến hành công bằng và không thiên vị, bằng cách… mua sắm, đúc , hoặc lập bảng biểu các lá phiếu mà người đó biết là sai nghiêm trọng, hư cấu hoặc gian lận theo luật của tiêu bang nơi tổ chức bầu cử "sẽ bị phạt tù đến năm năm". 

Title 52 U.S. Section 20511 states : "A person, including an election official, who in any election for Federal office … knowingly and willfully deprives, defrauds, or attempts to deprive or defraud the residents of a State of a fair and impartially conducted election process, by … the procurement, casting, or tabulation of ballots that are known by the person to be materially false, fictitious, or fraudulent under the laws of the State in which the election is heldis subject to imprisonment of up to five years". 

Bà Leigh Ann Webster, một luật sư hình sự ở Atlanta, trả lời cuộc phỏng vấn của báo New York Times, nói rằng "Đối với tôi, ông ta rõ ràng vi phạm luật của Georgia". Theo đó bất cứ ai "nài nỉ, đòi hỏi, ra lệnh, gạ gẫm hay mưu toan làm cho người khác" gian lận bầu cử, đều bất hợp pháp. 

DB Jerrold Nadler (Dân chủ, New York), chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp Hạ Viện, nói rằng cuộc điện đàm tạo ra một số vấn đề pháp lý. Ông nhận định rằng "Tổng thống có thể đã tự gây ra cho chính ông ta một trách nhiệm hình sự khi đe dọa những viên chức [của Georgia] với những hậu quả hình sự mơ hồ và khuyến khích họ ‘tìm’ thêm một số phiếu và mướn một số điều tra viên ‘muốn tìm những câu trả lời’". 

Vào cuối ngày Chủ Nhật 3/1, hai bản tin của Alive và Rawstory cho hay Tổng thống Trump đã nộp hai đơn kiện Bộ trưởng Hành chánh Brad Raffensperger tại tiểu bang và liên bang về việc tiết lộ cuộc điện đàm vào ngày hôm qua. Tuy nhiên các chuyên gia pháp lý cho rằng vụ kiện này sẽ không đi tới đâu vì luật của Georgia cho phép ghi âm các cuộc nói chuyện chỉ cần một bên đồng ý. Thứ hai là cuộc nói chuyện này không còn bí mật nữa vì chính Tổng thống Trump đã công khai hóa trên Tweeter. 

Nguyễn Quốc Khải

(03/01/2021)

Tham khảo :

1. Chandelis Duster, Devan Cole, "In call, Trump demands Georgia officials ‘find’ votes to till election", CNN, January 3, 2021.

2. Stephen Fowler, "This was a scam : in recorded call, Trump pushed official to overturn Georgia vote", NPR. January 3, 2021.

3. Amy Gardner, "I just want to find 11.780 votes : in extraordinary hour-long call, Trump pressures Georgia secretary of state to recalculate the vote in his favor", The Washington Post, January 3, 2021.

4. Tom Hamburger, Kayla Ruble, David A. Fahrenthold, Josh Dawsey, "Trump invites Michigan Republicans leaders to meet him at White House as he escalates attempts to overturn election results", The Washington Post, Novermber 19, 2020. 

5. Sarah K. Burris, "Trump to sue Georgia secretary of state for recording a call where he demanded a crime be committed : report", RawStory, January 3, 2021.

6. Eric Lipton, "Trump call to Georgia official might violate state and federal law", The New York Times, January 3, 2021.

7. Jennifer Rubin", It’s impeachable. It’s likely illegal. It’s a coup", The Washington Post, Janurary 3, 2021.

***********************

Trump gây áp lực để "điều chỉnh" kết quả bầu cử ở bang Georgia

Thanh Hà, RFI, 04/01/2021

Donald Trump yêu cầu một quan chức bang Georgia tìm cho ra "11.780 lá phiếu" để thay đổi kết quả bầu cử tổng thống Mỹ ở bang Georgia. Báo Washington Post hôm Chủ Nhật 03/01/2021 tiết lộ đoạn ghi âm cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nhà Trắng với tổng thư ký đặc trách về bầu cử bang này, ông Brad Raffensperger.

Tổng thống Mỹ Donald Trump điện đàm trong Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng, Washington, ngày 27/06/2017  AP - Evan Vucci

Hơn hai tuần trước ngày chuyển giao quyền lực, tổng thống Trump vẫn tìm mọi cách để trụ lại Nhà Trắng. Cho dù kết quả chính thức được công bố hôm 14/12/2020 cho thấy thắng lợi rõ rệt của ứng viên của đảng Dân chủ Joe Biden nhờ được 306 đại cử tri ủng hộ, Donald Trump vẫn muốn đảo ngược thế cờ. 

Trong cuộc điện đàm hôm 02/01/2021, nguyên thủ Mỹ yêu cầu Brad Raffensperger thông báo "cho kiểm lại số phiếu bầu" với kết quả là phần thắng thuộc về ứng viên của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên người đặc trách về bầu cử của bang Georgia đã cưỡng lại sức ép của Donald Trump.

Trước mắt Nhà Trắng từ chối bình luận về đoạn thu âm cuộc điện đàm giữa tổng thống Trump và ông Raffensperger. Hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều bất bình về lối hành xử phi dân chủ của nguyên thủ Mỹ.

Thông tín viên đài RFI Loubna Anaki từ New York tường thuật :

"Cuộc trao đội đã diễn ra trong một giờ đồng hồ. một bên là Donald Trump cùng các luật sư và một số cố vấn thân cận của ông. Bên kia là tổng thư ký bang Georgia và luật sư.

Như từ nhiều tuần qua, nguyên thủ Mỹ tố cáo kết quả bầu cử tổng thống vừa qua. Ông đã nêu lên nhiều thuyết gian lận và kêu gọi chính trị gia của đảng Cộng hòa Raffensperger ủng hộ ông để phản đối kết quả bầu cử. Brad Raffensperger liên tục bác bỏ những cáo buộc của tổng thống Trump nhưng chủ nhân Nhà Trắng vẫn hối thúc và thậm chí ông còn đi xa hơn khi kêu gọi quan chức bang này lật ngược kết quả bầu cử.

Donald Trump không vòng vo : "Điều tôi muốn là tìm ra 11.780 lá phiếu. Không có gì sai trái nếu như giải thích rằng ông đã kiểm lại phiếu và chúng ta đã giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử lần này".

Tiết lộ này gây chấn động. Nhiều vị dân biểu của đảng Dân chủ ở Hạ Viện choáng váng trước những phát biểu của ông Trump. Thượng nghị sĩ Chuck Shumer kêu gọi những chính khách bên đảng Cộng hòa đòi cho mở điều tra về kết quả bầu cử tổng thống Mỹ nên "bắt đầu bằng việc điều tra về những hành động của tổng thống" Trump.

Tham dự cuộc vận động tranh cử ủng hộ ứng viên đảng Dân chủ bang Georgia trong cuộc chạy đua vào Thượng Viện, phó tổng thống Mỹ tân cử, Kamala Harris lên án mưu đồ của Donald Trump. Bà nói : "Đây rõ ràng là tiếng nói của một người đang trong tình huống tuyệt vọng và là một sự lạm dụng quyền lực một cách trắng trợn của tổng thống Hoa Kỳ".

Trên Twitter những người ủng hộ tổng thống thì chĩa mũi dùi tấn công tổng thư ký bang Gerogia. Họ chỉ trích ông này đã ghi âm cuộc điện đàm với Donald Trump và đã trao lại đoạn ghi âm đó cho báo chí.

Thanh Hà

Nguồn : RFI, 04/01/2021

Tổng thống Trump dọa không ký thành luật gói cứu trợ Covid-19, đưa ra đòi hỏi mới

VOA, 24/12/2020

Tổng thống Donald Trump vào cuối ngày thứ Ba đe dọa không ký thành luật gói cứu trợ Covid-19 trị giá gần 900 tỷ của Quốc hội trong bối cảnh đại dịch đang hoành hành và bất ổn kinh tế sâu rộng. Theo hãng tin AP, ông đột ngột đề nghị những thay đổi mà các thành viên đảng Cộng hòa đã chống đối.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại thủ đô Washington, Hoa Kỳ

Ông Trump đả kích gói cứu trợ 900 tỷ đô la của lưỡng đảng trong một video tải lên trang Twitter của ông vào đêm thứ Ba, trong đó ông tỏ ý có thể sẽ không ký thành luật dự luật cứu trợ Covid-19. Ông kêu gọi các nhà lập pháp hãy tăng số tiền gửi trực tiếp cho hầu hết người Mỹ từ 600 USD lên tới 2.000 USD cho mỗi cá nhân, và 4.000 USD cho các cặp vợ chồng.

Chống lại một loạt điều khoản trong dự luật, kể cả các khoản viện trợ nước ngoài, ông hối thúc các nhà lập pháp hãy "loại bỏ những chi tiêu lãng phí và không cần thiết và gửi cho tôi một dự luật phù hợp".

Tổng thống Trump không tuyên bố cụ thể sẽ phủ quyết dự luật, và biện pháp này có thể đạt đủ mức ủng hộ cần thiết để Quốc hội vô hiệu hóa phủ quyết của tổng thống nếu ông làm như vậy. Nhưng nếu Tổng thống Trump làm chìm xuồng gói cứu trợ, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng, kể cả không có sự trợ giúp của liên bang cho người Mỹ và cho doanh nghiệp nhỏ đang gặp khó khăn, đồng thời không có nguồn lực để phân phối vắc xin chống Covid. Ngoài ra, vì các nhà lập pháp liên kết dự luật cứu trợ đại dịch với một biện pháp tài trợ tổng thể, chính phủ có thể phải đóng cửa vào ngày 29 tháng 12.

Gói cứu trợ là một phần của dự luật đạt được sau muôn vàn khó khăn, bao gồm 1,4 nghìn tỷ đô la để tài trợ cho hoạt động của các cơ quan chính phủ cho đến hết tháng 9, và các ưu tiên khác như tài trợ cho các hệ thống vận chuyển, tăng trợ cấp tem phiếu thực phẩm và khoảng 4 tỷ USD để giúp các quốc gia khác cung cấp vắc-xin Covid-19 cho người dân của họ.

Các nhà lập pháp rơi vào tình trạng bế tắc kéo dài nhiều tháng về gói cứu trợ chống đại dịch Covid, ngay giữa lúc các ca Covid-19 tăng vọt trên khắp nước. Đảng Dân chủ vận động để tăng ngân khoản cấp cho người Mỹ, nhưng cuối cùng đã nhượng bộ Đảng Cộng hòa để đạt thỏa thuận.

Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo khối Dân chủ tại Thượng viện, nói "Tổng thống Trump cần ký dự luật để giúp đỡ mọi người và duy trì các hoạt động của chính phủ", và Quốc hội sẽ vận động để tăng các khoản cứu trợ sau đó.

*************************

Quốc hội Mỹ thông qua gói cứu trợ Covid 892 tỷ USD

VOA, 22/12/2020

Sau nhiều tháng án binh bất động, Quốc hội Hoa Kỳ hôm 21/12 thông qua gói cứu trợ Covid-19 trị giá 892 tỷ đô la, cứu nguy nền kinh tế đang bị đại dịch tàn phá. Quốc hội cũng thông qua ngân sách hoạt động cho chính phủ liên bang.

Điện Capitol, trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ ở thủ đô Washington, ngày 23/12/2020, giữa lúc Thượng viện Mỹ đang đàm phán gói cứu trợ để giảm thiểu tác động của đại dịch Covid-19. (Photo by Saul Loeb / AFP)

Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ ký thành luật gói cứu trợ này.

Sau nhiều ngày đàm phán căng thẳng, lưỡng viện lập pháp đã làm việc thâu đêm để thông qua dự luật - trị giá khoảng 2,3 nghìn tỷ đô la bao gồm cả chi tiêu cho phần còn lại của năm tài chính. Hạ viện chuẩn thuận gói cứu trợ này và Thượng viện theo chân vài giờ sau đó với đa số 92-6, một cuộc biểu quyết được sự ủng hộ của cả hai đảng.

Dự luật cứu trợ Covid-19 gồm một ngân khoản 600 đô la cho hầu hết người Mỹ và các khoản chi bổ sung cho hàng triệu người bị mất việc trong đại dịch Covid-19, đạt được ngay vào lúc một đợt trợ cấp còn lớn hơn sắp sửa hết hạn hôm thứ Bảy.

Gói kích thích kinh tế, khoản cứu trợ đầu tiên được Quốc hội thông qua từ tháng Tư, được tung ra trong bối cảnh đại dịch đang tiếp tục lây lan mạnh ở Hoa Kỳ, lây nhiễm cho hơn 214.000 người mỗi ngày và kéo chậm đà phục hồi kinh tế. Cho tới nay, hơn 317.000 người Mỹ đã chết vì dịch Covid-19.

Washington DC ngày 20/12/2020. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (D-CA) phát biểu tại cuộc họp báo ở Điện Capitol.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, một thành viên Đảng Dân chủ, nói bà ủng hộ dự luật cứu trợ Covid-19 mặc dù gói cứu trợ này không bao gồm một khoản cứu trợ trực tiếp cho các chính quyền tiểu bang và địa phương, là điều mà đảng Dân chủ đã vận động. Bà cho biết sẽ thử lại thời vận sau khi Tổng thống đắc cử của đảng Dân chủ Joe Biden lên nhậm chức vào ngày 20 tháng 1.

Bà nói gói cứu trợ "không đi hết đoạn đường nhưng nó đưa chúng ta đi theo đúng hướng".

Đại diện đảng Cộng hòa Hal Rogers cũng ủng hộ gói cứu trợ này, nói rằng "nó phản ánh một sự thỏa hiệp công bằng".

Dài tới 5.593 trang, dự luật cứu trợ Covid sẽ chi 1,4 nghìn tỷ đô la vào một loạt chương trình liên bang cho đến cuối năm tài chính vào tháng 9, có thể là đạo luật quan trọng cuối cùng của Quốc hội thứ 116. Quốc hội cũng bao gồm một biện pháp để tiếp tục duy trì mức chi tiêu hiện tại của chính phủ liên bang trong bảy ngày, để đảm bảo không làm gián đoạn các hoạt động của chính phủ liên bang.

Thượng nghị sĩ Mitch McConnell (R-KY), Lãnh tụ khối đa số tại Thượng Viện tới Điện Capitol để đàm phán gói cứu trợ Covid-19 ngày 23,/3/2020. Reuters/Joshua Roberts

Cả hai đảng, Dân chủ và Cộng hòa, đều tuyên bố chiến thắng nhưng Lãnh đạo khối đa số tại Thượng viện Mitch McConnell, đảng viên Đảng Cộng hòa, cho rằng dự luật chung cuộc gần giống như những gì mà Đảng Dân chủ đã bác bỏ nhiều tháng trước dây vì cho là không đủ.

Gói cứu trợ này ít hơn nhiều so với gói cứu trợ 3 nghìn tỷ USD đã được kêu gọi trong dự luật được Hạ viện - vốn do đảng Dân chủ kiểm soát, thông qua hồi tháng 5 nhưng bị Thượng viện -do đảng Cộng hòa kiểm soát-. Gạt bỏ.

Cứu trợ giới Tiểu thương

Dự luật còn gia hạn chương trình cho doanh nghiệp nhỏ vay khoảng 284 tỷ đô la và tiếp sức cho các trường học, hãng hàng không, hệ thống vận chuyển và phân phối vắc xin.

Chương trình tài trợ và cho vay dành cho doanh nghiệp nhỏ, được gọi là Chương trình Bảo vệ tiền lương, sẽ loại trừ các công ty giao dịch công khai trên sàn chứng khoán.

Nếu được ký thành luật, dự luật này sẽ là gói kích thích kinh tế lớn thứ nhì trong lịch sử Hoa Kỳ, sau dự luật viện trợ khoảng 2 nghìn tỷ USD được thông qua vào tháng Ba.

Ngày 11/12/2020, Tối Cao Pháp Viện Mỹ bác bỏ, không cứu xét, chấp nhận, nói nôm na là vứt vào sọt rác đơn thưa của tiểu bang Texas do bộ trưởng tư pháp của Texas, Ken Paxton đứng tên khiếu nại 4 tiểu bang Michigan, Georgia, Pennsylvania, Wisonsin vi phạm hiến pháp Mỹ, tự ý thay đổi luật bầu cử tiểu bang...

Tờ Time của Mỹ chọn ông Joe Biden và bà Kamala Harris là Nhân vật trong năm in lên bìa tờ báo của họ – Der Spiegel đã "vinh danh" ông Trump là Kẻ thất bại của năm (2020), ấn bản bằng tiếng Anh.

Đây là phán quyết cuối cùng về mặt pháp lý, chấm dứt mọi hi vọng, hoang tưởng, mộng du của tổng thống Donald Trump, ủy ban tranh cử, đảng Cộng hòa, mong lật ngược kết quả bầu cử ngày 03/11/2020. Tổng cộng có khoảng 50 vụ kiện do ông Trump và ủy ban tranh cử khiếu nại về sự gian lận trong cuộc bầu cử đã bị bác bỏ hoặc xử thua vì thiếu bằng chứng hoặc lý luận hồ đồ, không có cơ sở.

Thất vọng với phán quyết của Tối Cao Pháp Viện, ngày 11/12/2020, Trump đã cay đắng viết một Tweet như sau : "Tối Cao Pháp Viện đã bỏ rơi chúng ta. Không có trí tuệ, không có can đảm !". Nguyên văn : "The Supreme Court really let us down. No Wisdom, No Courage !".

Tuần báo Der Spiegel (Tấm Gương) của Đức, một trong những tờ báo được đọc nhiều nhất ở Châu Âu, tương đương với tờ Time của Mỹ, trong một sự tình cờ - khi tờ Time của Mỹ chọn ông Joe Biden và bà Kamala Harris là Nhân Vật Trong Năm in lên bìa tờ báo của họ – Der Spiegel đã "vinh danh" ông Trump là Kẻ Thất Bại Của Năm (2020), ấn bản bằng tiếng Anh.

Trong nhiệm kỳ chỉ có 4 năm của mình, căn cứ vào những phát biểu, những cố gắng, vùng vẫy tuyệt vọng sau cuộc bầu cử bằng những phiên tòa chỉ tốn kém thời gian, tiền thuế của dân một cách hoang phí, vô ích…, đối với ông Trump, không có gì xúc phạm khiến cho ông căm ghét hay cảm thấy bị tổn thương, nặng nề bằng hai chữ thua cuộc hoặc thất bại.

Có lẽ đây là một sự quả báo, bởi ông Trump thường xuyên nhục mạ, chửi bới người khác là loser (kẻ thất bại) hay sucker (kẻ đần độn) như ông đã từng nhục mạ cố Thượng nghị sĩ John McCain, những người lính thủy quân lục chiến Mỹ trong thế chiến thứ nhất gục ngã ở Pháp (1).

Giờ đây gần như cả thế giới đang vui mừng, lãnh đạo các nước trong Liên Âu, Châu Á... kể cả các vị lãnh đạo tôn giáo như Giáo hoàng Francis, Đạt Lai Lạt Ma đã sẵn sàng chia tay với Trump, thì tờ Der Spiegel lại ngoáy mạnh một mũi dao vào vết thương mưng mủ sâu hoắm của ông bằng những lời... ông đã dùng để phỉ báng, chê bai người khác, nhất là những người đã hi sinh mạng sống hay mất một phần thân thể cho nước Mỹ.

"Nhiệm kỳ tổng thống của Trump sẽ kết thúc như nó bắt đầu. Không đàng hoàng và không được kính trọng" - tờ Der Spiegel viết.

Mặc dù hình bìa của Der Spiegel không được tô điểm, trang trí thêm để có thể diễn tả hết những "thành quả" trong nhiệm kỳ 4 năm của Donald Trump, nhưng bài báo trong ấn bản nói trên với 3.300 từ của hai tác giả Roland Nelles và Ralph Neukirch đã mô tả đầy đủ về một lãnh đạo đất nước, một ngưởi chỉ nghĩ đến điều duy nhất là quyền lợi cá nhân của mình thay vì nghĩ đến lợi ích chung của đất nước, người dân.

"Dưới nhiệm kỳ của Trump, không có điều gì là bình thường" - hai tác giả trên viết. "Ông ta không chịu thừa nhận thất bại.

Hơn 300.000 người chết, 16 triệu người lây nhiễm Sars-CoV2, Trump vẫn thản nhiên đi đánh golf, không kế hoạch, không chính sách đối phó, không chia buồn, không thăm viếng, không hối tiếc, không ân hận... Nước Mỹ sau ngày 03/11/2020 gần như vô chủ với những vụ kiện tụng, cáo buộc liên tục về gian lận bầu cử của Trump, hoàn toàn không có một bằng chứng nào. Không có điều gì đáng ngạc nhiên, nhiệm kỳ tổng thống của Trump sẽ kết thúc như đã bắt đầu – Không đàng hoàng và không được coi trọng.

Phải chăng tổng thống Trump, 5 lần khai bị gai xương chân để khỏi đi quân dịch trong thập niên 60 đã thừa hưởng giòng máu của ông nội là Frederick Trump (1869-1918), người bị trục xuất khỏi bang Bayern (Bavaria) theo lệnh hoàng gia vì trốn lính, sau đó đã di dân qua Mỹ, để rồi ngày hôm nay con cháu của Drumpf of Kallstadt phải chịu sự sỉ nhục công khai ở Đức ?

Trang bìa của tờ Der Spiegel, ấn bản sau bầu cử cho thấy khuynh hướng của tờ báo đang hi vọng vào sự thay đổi với nhiệm kỳ của Biden-Harris khi thay khẩu hiệu America First bằng Make America Great Again.

Thạch Đạt Lang

(13/12/2020)

Tham khảo :

(1) https://www.rawstory.com/2020/12/without-decency-and-without-dignity-german-newsweekly-der-spiegel-names-trump-loser-of-the-year/?fbclid=IwAR1ji0figDcpvF2s5iNKuzb0Sb45-cHtJT-P2HnIBbXouXkjn8O_u-xA6kM

(1) https://www.theguardian.com/us-news/2020/sep/03/trump-american-war-dead-losers-suckers-report

Báo Mỹ : D. Trump có thể dùng quyền ân xá phòng ngừa để bảo vệ người thân

Trọng Nghĩa, RFI, 05/12/2020

Trong bối cảnh dịch Covid-19 tiếp tục hoành hành dữ dội, Anh Quốc ngày 02/12/2020 là nước phương Tây đầu tiên phê duyệt một loại vac-xin phòng ngừa virus gây dịch ; tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã nghĩ đến việc áp dụng quyền ân xá phòng ngừa để bảo vệ người thân khỏi bị truy tố khi ông rời khỏi chức vụ. Đây là hai sự kiện nổi bật trong tuần sẽ được tạp chí Thế Giới Đó Đây phân tích hôm nay, bên cạnh chiến dịch đàn áp dân chủ được chính quyền thân Bắc Kinh tiếp tục tiến hành tại Hồng Kông.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và các con lớn. Từ trái sang phải : Eric Trump, Donald Trump Jr., Ivanka Trump và Donald Trump. Ảnh chụp tại Washington ngày 23/07/2014. Reuters - Gary Cameron

Với nhiệm kỳ chỉ còn không đầy 50 ngày nữa là kết thúc, Donald Trump, vị tổng thống đảng Cộng Hòa, được cho là rất có thể sẽ sử dụng quyền đặc xá rộng rãi dành cho ông để ân xá "trước" cho một số người thân, giúp họ khỏi bị tư pháp Mỹ phiền hà sau khi ông Trump rời Nhà Trắng.

Theo tiết lộ của nhật báo Mỹ New York Times ngày 01/12, vị tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm đã thảo luận với các cố vấn của ông về khả năng "ân xá phòng ngừa" cho ba người con lớn nhất của ông cùng với vị luật sư thân tín là Rudy Giuliani.

Theo các nguồn tin được tờ báo Mỹ có uy tín trích dẫn, thì Donald Trump lo ngại rằng những người này sẽ bị guồng máy tư pháp của Joe Biden tấn công để "trả thù".

Thông tín viên RFI Eric de Salve từ San Francisco tường thuật :

Donald Trump dường như đã thảo luận về lệnh ân xá phòng ngừa này với các cố vấn của ông vào tuần trước, liên quan đến 5 người thân : hai người con trai Donald Junior và Eric, cô con gái Ivanka và con rể Jared Kushner, và luật sư của ông, Rudolph Guliani. Theo nhật báo Mỹ New York Times, tổng thống Trump sợ rằng người thân của ông bị truy tố ngay sau khi ông rời Nhà Trắng.

Việc truy tố này có thể đến từ cuộc điều tra liên quan đến Nga của cựu công tố viên Mueller, người đã phơi bày các cuộc tiếp xúc vào năm 2016 giữa một trong những người con trai của ông Trump và các phái viên Nga.

Con rể của ông Jared Kushner thì có thể bị phiền hà vì đã nói dối chính quyền về mối liên hệ của mình với các chức sắc nước ngoài, để có được quyền tham khảo những thông tin tình báo tối mật. Còn cô con gái Ivanka của ông là đối tượng điều tra của công tố viên khu vực Manhattan tại New York về tội trốn thuế vài triệu đô la.

Riêng về luật sư Rudolph Guliani, ở tuyến đầu từ ba tuần nay để tố cáo các vụ gian lận bầu cử vô căn cứ, ông có thể bị điều tra về các hoạt động ngoại giao song song của ông ở Ukraine. Trên Twitter, luật sư riêng của Donald Trump đã trả lời : "Fake News ! Tôi chưa bao giờ thảo luận về việc ân xá với tổng thống".

Trong mọi trường hợp, việc một tổng thống ân xá phòng ngừa như thế, tức là khi đối tượng được ân xá chưa bị truy tố, sẽ là một điều hết sức bất thường trong lịch sử chính trị Mỹ.

Theo luật lệ tại Mỹ, ông Trump gần như có thể ân xá cho bất kỳ ai, không cần sự chấp thuận của bất kỳ bên nào và cũng không cần phải đưa ra lý do. Tuy nhiên, quyền này không phải là tuyệt đối, vì chỉ được áp dụng cho các tội cấp liên bang, nhưng không có hiệu lực với tội phạm cấp tiểu bang.

Quyết định ân xá cũng có thể được ban hành với những người chưa bị truy tố. Tổng thống Gerald Ford chẳng hạn đã ân xá người tiền nhiệm Richard Nixon về những hành vi liên quan đến vụ bê bối Watergate năm 1972, mặc dù Nixon lúc đó chưa bị bất kỳ quyết định truy tố nào.

Covid-19 : Tin đồn thất thiệt về vac-xin rộ lên ở Anh Quốc

Từ khi Anh Quốc thông báo hôm thứ Tư 02/12/2020 việc cấp phép cho loại vac-xin chống Covid-19 do hai hãng Pfizer của Mỹ và BioNTech của Đức phát triển, những câu chuyện hoang đường hay thông tin thất thiệt về tiêm chủng đã tăng gấp đôi trên các mạng xã hội. Ý thức được tính nguy hiểm của hiện tượng, chính quyền Anh và các phương tiện thông tin truyền thống đã nhanh chóng phản ứng để tránh việc người dân bị hoang mang và từ chối tiêm chủng.

Thông tín viên RFI Muriel Delcroix tường thuật từ Luân Đôn :

Tin đồn và thuyết âm mưu lưu truyền từ nhiều tháng qua trên vac-xin chống Covid-19 đã rộ lên dữ dội vào hôm thứ Tư, đặc biệt trên mạng Facebook và Twitter.

Mục tiêu đánh phá quen thuộc của những người theo thuyết âm mưu là nhà tỷ phú Bill Gates, người sáng lập tập đoàn Microsoft và cũng là người cổ vũ cho vac-xin. Ông lại bị tố cáo là muốn thống tri thế giới bằng cách cài đặt các con chip điện tử vào người bệnh thông qua những cuộc vận động cho việc tiêm phòng.

Thế nhưng lần này, các phương tiện truyền thông và nhất là BBC đã nhanh chóng mời các chuyên gia về mạng xã hội, giới khoa học và nhân viên y tế để họ giải thích và lần lượt phá vỡ từng luận điệu không cơ sở.

Trong lúc đó thì thủ tướng Boris Johnson và bộ trưởng Y Tế Matt Hancock, chuẩn bị khởi động chiến dịch tiêm chủng lớn nhất tại Anh Quốc từ trước đến nay và gia tăng giải thích một cách rất giáo khoa, nhấn mạnh trên tính quan trọng và đáng tin cậy của các vac–xin.

Giới lãnh đạo chính trị và khoa học lo ngại rằng thông tin sai trái lan truyền qua internet sẽ làm tăng thêm sự nghi ngờ của nhiều người dân Anh.

Tổ Chức Y Tế Thế Giới cho biết đang phải đấu tranh, vừa chống đại dịch bệnh (pandémie) và cũng vừa chống cái mà tổ chức gọi là dịch thông tin (infodémie), tức làn sóng tin thất thiệt đang ngăn cản việc người dân đi tiêm chủng.

Covid-19 : Hơn 1,5 triệu người chết trong không đầy 1 năm

Dẫu sao thì những thông tin tích cực về việc thuốc chủng ngừa Covid-19 đã làm dấy lên hy vọng đẩy lùi được dịch bệnh vào lúc con virus corona chủng mới đã khiến hơn 1,5 triệu người chết trên toàn thế giới kể từ cuối tháng 12/2019 cho đến ngày 04/12/2020 theo số thống kê của hãng tin Pháp AFP.

Đứng đầu thế giới về số ca tử vong vẫn là Hoa Kỳ (276.401), hơn xa nước thứ hai là Brazil (175.270), Ấn Độ (139.188), Mexico (108.173) và Anh Quốc (60.113).

Cũng theo AFP, số lượng người bị nhiễm virus được chính thức ghi nhận cũng đã vượt mức 65 triệu trên thế giới, cũng với Mỹ là nước dẫn đầu với hơn 14 triệu ca nhiễm, theo sau là Ấn Độ (hơn 9,5 triệu) và Brazil (gần 6,5 triệu).

Hồng Kông : Chế độ thẳng tay đàn áp phong trào dân chủ

Tại Châu Á, bàn tay sắt do Bắc Kinh chỉ đạo tiếp tục giáng xuống đầu những người đấu tranh cho dân chủ tại Hồng Kông. Ngày 02/12/2020, ba nhà đấu tranh trẻ tuổi : Hoàng Chi Phong (Joshua Wong), 24 tuổi, Lâm Lãng Ngạn (Ivan Lam), 26 tuổi, và cô Chu Đinh (Agnes Chow), 26 tuổi, đã bị kết án tù vì đã đóng vai trò quan trọng trong các cuộc biểu tình ở đặc khu hành chính vào năm 2019.

Cả ba đều đã tham gia phong trào ủng hộ dân chủ ngày từ năm 2012 khi còn thiếu niên, sau đó trở thành những gương mặt tiêu biểu trong phong trào "Dù Vàng" đòi phổ thông đầu phiếu ở Hồng Kông vào năm 2019.

Một hôm sau khi ba nhà hoạt động trẻ tuổi bị kết án tù, thứ Năm 03/12, đến lượt ông trùm truyền thông đối lập Lê Trí Anh (Jimmy Lai), 72 tuổi, bị tống giam trong khuôn khổ một cuộc điều tra về cáo buộc gian lận.

Thông tín viên RFI tại Hồng Kông, Florence de Changy, cho biết thêm chi tiết :

Chính là khi đến trình diện hàng tuần ở đồn cảnh sát khu phố vào hôm thứ Tư 02/12 mà ông Lê Trí Anh, vốn đã được tại ngoại kể từ khi bị câu lưu vào tháng 8, đã bị bắt tạm giam.

Ông không được phép trở về nhà và hôm thứ Năm đã bị đưa ra trình diện trước tòa cùng với hai cấp phó của mình. Cả ba đều bị buộc tội gian lận.

Vụ việc liên quan đến vấn đề không phù hợp trong hợp đồng thuê mặt bằng cho trụ sở tập đoàn báo chí của ông. Cả hai người quản lý của ông đều được tại ngoại, nhưng tòa án lại ra lệnh tạm giam ông Lê Trí Anh với lý do ông thường dành nhiều thời gian ở nước ngoài và có nguy cơ ông sẽ bỏ trốn.

Khi ông bị bắt vào tháng 8, hai trăm cảnh sát đã xông vào tòa soạn báo Apple Daily của ông, một chiến dịch đã gây chấn động.

Ông Lê Trí Anh cũng đang bị truy tố theo luật an ninh quốc gia mới nhưng lại không được biết tội danh cụ thể của mình. Ông chưa bao giờ che giấu thái độ của mình đối với chế độ Trung Quốc, từng công khai gọi chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là nhà độc tài tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại.

Ông Lê Trí Anh dư biết là mình bị "án treo". Vài ngày nữa, ông sẽ tròn 72 tuổi. Tin nhắn cuối cùng của ông cho người thân, trước khi điện thoại bị tịch thu vào đêm đầu tiên trong tù là : "Đừng hãi sợ !".

Singapore cho phép bán thịt nhân tạo ra thị trường

Singapore không hổ danh là một quốc gia chuộng sáng tạo. Họ đã trở thành nước đầu tiên trên thế giới cấp phép sản xuất và bán ra trên lãnh thổ của mình loại thịt nhân tạo, nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Đó là sản phẩm của công ty Mỹ Eat Just, chuyên sản xuất thịt gà nhân tạo.

Cho đến nay, loại sản phẩm này vẫn có một cái giá vô cùng đắt đỏ, nhưng với đèn xanh của Singapore, Eat Just hy vọng trong vài năm tới đây, một con gà mà họ sản xuất trong phòng thí nghiêm sẽ có một cái giá tương tự như gà chăn nuôi.

Thông tín viên RFI phụ trách Đông Nam Á, Gabrielle Maréchaux, giải thích từ Kuala Lumpur :

Đây là một tin không mấy ngạc nhiên đối với ai biết rõ Singapore, một nước nhỏ rất giàu và rất quan tâm đến sáng tạo, đổi mới, nhưng cũng nhận thức rõ về tình trạng đất nước thời đại dịch Covid-19.

90% thực phẩm sử dụng tại Singapore là hàng nhập để nuôi số 5 triệu dân sống trong một đất nước còn nhỏ hơn thành phố Luân Đôn, và việc phải đóng cửa biên giới để chống dịch đã khiến chính phủ phải nỗ lực gấp đôi để có thế nâng cao khả năng tự cung cấp thực phẩm.

Một hình ảnh đánh dấu năm 2020 này tại Singapore là hình ảnh các con gà do một trong những công ty chăn nuôi hiếm hoi bán ra đã gầy đi gấp 2 lần bình thường, vì một phần nhân công tại đó bị phong tỏa không đi làm được.

Để tìm ra đáp án cho những khó khăn về thực phẩm, việc sản xuất và cho phép việc bán thịt nhân tạo, được làm ra trong các phòng thí nghiêm từ tế bào động vật, có vẻ là một giải pháp.

Và Singapore có dấu hiệu không dừng lại ở đây. Tháng 9 vừa qua nhiều công ty cũng chiếm tựa lớn các tờ báo về việc chế tạo tôm và sữa trong phòng thí nghiệm.

Trọng Nghĩa

*********************

Covid-19 : Trung Quốc chuẩn bị vac-xin cho chiến dịch ngoại giao

Thụy My, RFI, 05/12/2020

Có 600 triệu liều vac-xin sẵn sàng được sử dụng trong năm nay tại Trung Quốc. Loan báo trên đây được phó trưởng nhóm chuyên gia phụ trách triển khai vac-xin của Trung Quốc đưa ra vào hôm qua 04/12/2020 tại Vũ Hán, nơi xuất phát đại dịch Covid-19. Phần lớn số vac-xin trên sẽ được phân phối cho các nước, phục vụ chiến dịch ngoại giao thuốc chủng.

Lô vac-xin do Trung Quốc sản xuất được gửi tặng Brazil đến sân bay Sao Paulo, ngày 03/12/2020.  AP - Andre Penner

Thông tín viên Stéphane Lagarde tường trình từ Bắc Kinh :

"Đã nhiều ngày qua, các công ty dược phẩm ở Trung Quốc khẳng định cần phải kiên nhẫn, các vac-xin Trung Quốc sắp có thể xin được giấy phép đưa ra thị trường, tin này sẽ sớm được loan báo. Công bố của Wang Junzhi đã xác nhận điều này.

Số 600 triệu liều mà nhân vật số hai trong chương trình vac-xin Trung Quốc đề cập đến, có thể chủ yếu do tập đoàn China National Biotec và Sinovac Biotech cung cấp. Đây là loại vac-xin sản xuất từ virus được vô hiệu hóa trong phòng thí nghiệm mà tác động đã yếu đi, giống như các tác dụng phụ của dược phẩm.

Phó thủ tướng Trung Quốc Tôn Xuân Lan (Sun Chunlan) hôm thứ Năm đã yêu cầu các nhà sản xuất chuẩn bị cung ứng số lượng lớn, với mục tiêu tung ra một chiến dịch toàn cầu. Bởi vì đây là vấn đề đánh bóng hình ảnh Bắc Kinh. Sau ngoại giao khẩu trang, sắp đến lượt ngoại giao vac-xin… Trung Quốc muốn làm quên đi sự chậm trễ phản ứng khi đại dịch vừa khởi phát, bằng cách đóng góp vào việc kết thúc dịch Covid. Có năm ứng viên vac-xin Trung Quốc đã tiến đến được giai đoạn 3, nhờ thử nghiệm tại hơn 15 nước.

Mùa xuân vừa rồi, chủ tịch Tập Cận Bình đã loan báo nhân đại hội thường niên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rằng vac-xin Trung Quốc sẽ là "tài sản chung của thế giới". Nhưng không có chuyện miễn phí, mà Bắc Kinh sẽ ưu tiên cung cấp cho những nước thử nghiệm, các nước bạn của Trung Quốc và nhất là các quốc gia đang phát triển.

Chẳng hạn hình ảnh đợt giao hàng thứ hai với 600 lít vaccin của Sinovacs được đưa đến Brazil hôm qua, hay những chiếc máy bay vận tải chờ đợi trước các kho lạnh của phi trường Trung Quốc ở vùng duyên hải phía đông, sẵn sàng vận chuyển hàng trăm triệu liều vaccin tới Nam Mỹ, Trung Đông, Châu Phi và Châu Á. Còn Hoa lục, nơi con virus đã bị chế ngự, sẽ được phân phối sau".

Thụy My

Một cách nhẹ nhàng nhưng dứt khoát, giới doanh nhân Mỹ, kể cả những người từng ủng hộ Donald Trump triệt để, nay theo ngọn gió mới, chuẩn bị hợp tác với chính quyền Joe Biden tương lai.

Bà Mary Barra, tổng giám đốc tập đoàn General Motors ngày 22/03/2019 tại Michigan - Hoa Kỳ.  Reuters – Rebeccca Cook

Ngày 25/11/2020, ba tuần sau bầu cử Hoa Kỳ, tổng thống mãn nhiệm Donald Trump còn kêu gọi "cử tri đảo ngược kết quả" mà ông gọi là "gian lận". Tuy nhiên, theo phân tích của AFP, từ một tuần nay, thế giới kinh tế, tài chính và công nghiệp của Mỹ đã bỏ rơi chủ nhân Nhà Trắng để hướng về tổng thống tân cử và chuẩn bị hợp tác với chính quyền mới.

Tiêu biểu nhất là hồi đầu tuần, chủ tịch tổng giám đốc tập đoàn xe hơi General Motors, bà Mary Barra, tuyên bố chống lại chính sách xem nhẹ môi trường của tổng thống mãn nhiệm và từ nay bà "hoàn toàn đồng ý" với các mục tiêu của tổng thống tân cử về xe hơi trang bị động cơ điện.

Cụ thể, Mary Barra kêu gọi Toyota và Fiat Chrysler cùng với General Motors chấp nhận các tiêu chí nghiêm ngặt của chính quyền bang California, đi tiên phong chống khí thải gây ô nhiễm từ động cơ xe hơi, đang bị Donald Trump cản trở.

Xoay chiều để tranh thủ thời gian trước ngày bàn giao

Hai tháng trước ngày Joe Biden tuyên thệ nhậm chức, giới doanh nhân đã thúc giục Quốc Hội Mỹ nhanh chóng thông qua một kế hoạch chấn hưng nền kinh tế, đang lao đao vì khủng hoảng đại dịch Coronavirus.

Theo nhận định của Liên đoàn Công nghiệp Chế biến, hai tháng tới đây sẽ vô cùng quan trọng để vừa kiểm soát đại dịch lây nhiễm vừa tái thiết kinh tế, không nên để mất thời giờ trước hai cuộc khủng hoảng gắn kết này.

Việc không tôn trọng truyền thống, khăng khăng không nhìn nhận chiến thắng của phe Dân chủ, làm cho tiến trình bàn giao quyền lực bị cản trở, chỉ làm cho Donald Trump ngày càng mất điểm tựa trong giới kinh tế, tài chính nhất là ở Wall Street.

Trong số những doanh nhân tỷ phú hay nghiệp đoàn nghề nghiệp thân hữu bỏ Trump sớm nhất như Scott Kirby, tổng giám đốc hãng hàng không United Airlines, Phòng Thương Mại Hoa Kỳ, đã chúc mừng Joe Biden ngay sau khi đa số các cơ quan truyền thông lớn của Mỹ loan báo kết quả.

Tiếp theo đó là một trong những tiếng nói có ảnh hưởng mạnh trong giới đầu tư là Steve Schwarzman, đồng sáng lập viên công ty đầu tư Blackstone, ủng hộ viên trung thành và cũng là "quân sư" của tổng thống Donald Trump. Thứ Hai vừa qua, ông kêu gọi chủ nhân Nhà Trắng nên nhìn nhận thất bại. Steve Schwarzma cho biết ông ủng hộ tổng thống Trump và chính sách kinh tế vững chắc của Trump. Nhưng từ nay, cũng như nhiều doanh nghiệp khác, ông muốn giúp tổng thống tân cử Joe Biden và đội ngũ của chính quyền tương lai đối phó với thách thức tái thiết kinh tế sau đại dịch.

Tổng thống mãn nhiệm vẫn đe dọa tiếp tục trận chiến tư pháp để vô hiệu hóa kết quả của đối thủ ở một số bang. Nhưng Donald Trump đã bị chủ tịch Ngân hàng JP Morgan Chase khuyến cáo nên "bàn giao ôn hòa" : Dù có muốn hay không chấp nhận kết quả bầu cử, mọi người phải ủng hộ nền dân chủ vì dân chủ đặt trên nền móng đức tin và tin cậy lẫn nhau.

Joe Biden và đội ngũ nhân sự giàu kinh nghiệm

Bên cạnh xu hướng sang trang trong giới tài chính, nhiều tiếng nói đại diện các ngành nghề khác kêu gọi hai bên Cộng hòa và Dân chủ cùng hợp tác để đối phó với tình thế khẩn cấp hiện nay nhất là nạn thất nghiệp, cần phải trợ cấp cho nhân công kém may mắn.

Nhiều chủ nhân kêu gọi đích danh tổng thống tân cử và nội các tương lai làm việc trong tinh thần hòa đồng với đảng Cộng hòa, trước các thử thách lớn như đầu tư vào công nghệ mới, hạ tầng kỹ thuật số, giáo dục và nghiên cứu khoa học.

Trong giai đoạn giao thời đầy bất trắc này, chủ tịch Phòng Thương Mại Hoa Kỳ Tom Donohue đưa ra nhận định đầy hy vọng : Tổng thống tân cử Joe Biden và đội ngũ nhân sự của ông có kinh nghiệm hành pháp dồi dào sẽ cho phép (chính phủ mới ) bắt tay vào việc một cách nhanh chóng.

Tú Anh

Nguồn : RFI, 26/11/2020

Đôi tuần trôi qua, kể từ khi kết quả cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ 2020 đã rõ ràng, Donald Trump cùng nhóm luật sư của ông vẫn tiếp tục dùng luật pháp để đệ các đơn kiện một cách vô vọng, vội vàng, bất kể chứng cứ cùng các yếu tố pháp lý căn bản.

nhóm thẩm phán liên bang tòa thượng thẩm số ba, những vị đều do các tổng thống đảng Cộng hòa và Trump bổ nhiệm, đã tuyên bố một cách xác đáng về kết quả bầu cử rằng, "Cử tri chứ không phải các luật sư bầu chọn tổng thống. Lá phiếu chứ không phải các vụ kiện quyết định kết quả bầu cử". 

Nhìn vào hồ sơ kiện của nữ luật sư Sidney Powell đại diện tổng thống với những lỗi chính tả, cách lập đơn cùng các cáo buộc đầy tính hoang đường, khi cho rằng việc gian lận bầu cử có liên quan đến tổng thống Hugo Chavez của Venezuela, người đã chết hồi 2013 là minh chứng cho điều nói trên.

Kết quả tất nhiên là, vài chục vụ kiện của Trump đã liên tục bị các tòa án tiểu bang và liên bang bác đơn đến nay. Cuối tuần qua, nhóm thẩm phán liên bang tòa thượng thẩm số ba, những vị đều do các tổng thống đảng Cộng hòa và Trump bổ nhiệm, đã tuyên bố một cách xác đáng về kết quả bầu cử rằng, "Cử tri chứ không phải các luật sư bầu chọn tổng thống. Lá phiếu chứ không phải các vụ kiện quyết định kết quả bầu cử". Cũng vậy, tòa tối cao Pennsylvania cũng bác đơn nhóm luật sư của Trump trong cuối tuần, xem như chấm dứt các vụ kiện tụng tại tiểu bang này. Dù vậy Donald Trump cùng nhóm luật sư của ông tuyên bố vẫn tiếp tục "chiến đấu", sẽ tiếp tục kiện.

Tại sao Donald Trump lại ám ảnh với kiện tụng đầy vô vọng như vậy ?

Có một lý do sâu xa và đã đẫm sâu vào tiềm thức Trump khi dùng kiện tụng như phương châm sống và kinh doanh cho đến việc điều hành quốc gia sau này, nếu soi rọi lại cả cuộc đời Trump.

Người ảnh hưởng và mang đến cho Donald Trump triết lý và nhân sinh quan trọn đời này là luật sư huyền thoại Roy Cohn. Roy Cohn là ai ?

Roy Cohn (1927-1986), luật sư huyền thoại - Ảnh minh họa

Sinh năm 1927 tại New York và là con một trong một gia đình gốc Do Thái có cha là một thẩm phán, Roy Cohn được xem là một nhân vật xuất chúng. Cohn tốt nghiệp luật sư đại học Columbia lúc chỉ vừa 20 tuổi, trở thành công tố viên văn phòng biện lý liên bang và đến năm 26 tuổi đã là chánh luật sư cho Thượng nghị sĩ Joe McCarthy thuộc đảng Cộng hòa.

Những ai đọc về về giai đoạn và chủ nghĩa McCarthyism của những năm 50s thế kỷ trước ắt sẽ nhớ cái tên Roy Cohn, cánh tay mặt tàn bạo và đắc lực của McCarthy, là người lạm quyền để thanh trừng đối thủ qua các cáo buộc là cộng sản vô chứng cứ. Chủ nghĩa McCarthyism được nhắc lại trong thời gian gần đây khi Trump và các đồng minh của mình sử dụng các vu cáo bừa bãi "cộng sản, phản quốc" để tấn công các đối thủ chính trị hay những người bị cho là phản bội lại Trump.

Roy Cohn khét tiếng là tàn nhẫn, ác độc và xảo quyệt không thua kém tài năng của mình, đưa không biết bao nhiêu người lâm vào tù tội, thậm chí có người buộc phải tự vẫn vì không chịu được áp lực Cohn đè lên. Các luật sư và đối thủ khiếp đảm khi nghe đến danh tiếng hay phải đối đầu cùng Cohn. Bị thất bại trong một vụ cáo buộc vài sĩ quan Bộ Quốc Phòng là cộng sản cùng với sự thất thế của McCarthy, Cohn quay về lại New York để hành nghề tư nhân.

Đầu thập niên 70, Donald Trump đã bắt đầu thay cha để điều hành tập đoàn xây dựng và kinh doanh bất động sản tại New York. Khi gặp Roy Cohn, Trump lập tức nhận ra đó là người luật sư mà bất cứ giá nào mình phải chiêu mộ. Đây cũng là thời điểm cha con Trump vừa bị Bộ Tư pháp kiện vì tội kỳ thị, vi phạm đạo luật gia cư. Gặp Cohn tại một hộp đêm, Cohn nhếch mép bảo, "Kêu chúng vào địa ngục và ra đấu tại tòa, cứ để chúng chứng minh là anh kỳ thị" (Tell them go to hell and fight in court, let them prove you discriminated - Marie Brenner-Vanity Fair). Cohn chính thức về đầu quân cho Trump và kiện ngược lại Bộ Tư pháp kể từ vụ này (1).

Hơn Trump gần 20 tuổi và là người trí tuệ sắc bén, tài ba trong nghề nghiệp mà Trump không cách nào sánh bằng, nhưng Cohn và Trump lại vô cùng hợp nhau và là một cặp cộng sinh khét tiếng tại New York. Bởi họ có chung một tính cách gian hùng, vô luân để đạt được mục đích với bất cứ giá nào. Điều này đã được ký giả Bob Woodward của cuốn sách Rage kể lại qua lời Trump rằng, "hạp với những kẻ xấu chứ không phải người tốt" (I get along with these bad guys not the good guys).    

Roy Cohn thân cận và giúp Trump trong hàng chục năm trời qua vô số các vụ kiện tụng, tranh cãi thuế vụ, phá sản..., giúp Trump xây dựng nên một đế chế Trump có phần tàn nhẫn hơn cả cha mình. Cohn cũng được xem là người thầy của Trump, tạo ảnh hưởng rất lớn đến con người cùng cách thức kinh doanh thông qua kiện tụng hay tận dụng kẻ hở luật pháp, thiếu vắng bóng dáng chiếc la bàn đạo đức.

Sử dụng nhóm luật sư tín cẩn và hùng mạnh, Donald Trump áp dụng nhuần nhuyễn chiến thuật của Roy Cohn để làm giàu. Trong vài thập niên kinh doanh, Donald Trump cùng tập đoàn của mình đã liên quan đến khoảng 3.500 vụ kiện lớn nhỏ cấp tiểu bang và liên bang. Trong đó Trump kiện khoảng gần 2.000 vụ và số còn lại là bị kiện.

Từ những vụ nhỏ như muốn trấn áp những nhân công khiếu nại bị đối xử bất công, Trump cho luật sư gởi giấy hăm dọa. Muốn quịt tiền của những nhà thầu nhỏ, Trump kiện họ không làm đúng giao kèo. Khi các chuyên viên tài chính phân tích các rủi ro phá sản của các sòng bài của Trump, Trump kiện họ tội phỉ báng dù cuối cùng Trump cũng phá sản. Bị các tòa thành phố, tiểu bang hay liên bang kiện, Trump cho kiện ngược để cuối cùng dàn xếp, bãi nại đôi bên. Trump kiện luôn cả những nhà đầu tư chung, những thuộc cấp thân tín của mình. Trump kiện ngay cả Ivana Trump, người vợ đầu và là mẹ của ba người con đầu của mình.

Phương châm nghề nghiệp vô song của Roy Cohn truyền dạy và được Trump nhuần nhuyễn thực hành gói gọn trong ba bí quyết. Thứ nhất là không bao giờ dàn xếp, thỏa thuận và đầu hàng. Thứ nhì là phản công, kiện ngược tức thời. Và cuối cùng là bất kể điều gì xảy ra, bất kể ngay cả trong tình trạng vô phương thì cũng xem như mình đang chiến thắng và không thừa nhận thất bại". Hãy lưu ý rằng, đây là điều tác giả Sam Roberts nhắc về Roy Cohn trong cuốn sách The Brother : The Untold Story of Rosenberg case xuất bản năm 2014, trước khi Trump thành tổng thống. Nên không ngạc nhiên gì khi Trump vẫn tiếp tục các vụ kiện liên quan đến bầu cử hiện nay.

Sự trùng hợp là cả hai luật sư, cùng là thuộc hạ tín cẩn lâu năm của Donald Trump là Roy Cohn và Michael Cohen, tác giả cuốn hồi ký Disloyal đều có chung một kết cục bi thảm và bị Trump hắt hủi. Cả hai đều bị tước bằng luật sư vì sự gian dối, thiếu đạo đức, lương tâm chức nghiệp.

Huyền thoại Roy Cohn táng gia bại sản và vướng bịnh AIDS vì cuộc đời trác táng, cuối đời chỉ xin được ở trong một căn chung cư tại cao ốc của Trump nhưng đã bị Trump làm ngơ. Roy Cohn chết trong cô đơn ở tuổi 59, chấm dứt một huyền thoại New York. Còn Michael Cohen thì bị truất bằng, tù tội và bị Trump xem như kẻ thù vì đã dám bất trung như đã biết.

Hãy nghĩ xem những kẻ đắc lực, thân cận lâu năm với Trump còn bị đối xử như vậy thì liệu có nghĩa lý gì với những kẻ xa lạ, khác chủng tộc màu da mà lại hết lòng ôm chân, tôn sùng Donald Trump ? 

"Born to sue" - sinh ra để kiện, nếu sau này có tác giả nào đó viết về Donald Trump lần nữa thì đó là cuốn sách cần viết và đề tựa. Nó sẽ là cuốn sách phô bày chân dung một con người vô luân, táng tận lương tâm với đầy sự bất nghĩa, bất nhân, bất tín và bất trung đã vô tình trở thành một tổng thống quyền lực trong định mệnh lịch sử của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Chỉ một điều may mắn cho nước Mỹ là Donald Trump không tài ba như Roy Cohn thầy mình, bằng không hệ lụy sẽ còn vô lường hơn nữa.

Nhã Duy

(30/11/2020)

(1) "Đừng nạp đạn cho kẻ khác bắn vào mình"