Thông Luận

Đoạn clip ngắn quay cảnh một chiếc Mercedes đang chạy giữa đường bỗng nhiên cái bảng số, có vẻ như được điều khiển bằng thiết bị điện tử nào đó, lật xoay một phát chuyển từ bảng trắng 30F-462.75 thành bảng xanh 80B-4329 đã khiến dư luận một phen dậy sóng. Một loạt bài báo tường thuật sự kiện này cũng đột ngột biến mất trên mạng, theo kiểu "rất thần thánh" hệt như màn ảo thuật kỳ ảo của cái bảng số xe.

Chiếc Mercedes đang chạy giữa đường bỗng nhiên bảng số xoay một phát, chuyển từ bảng trắng 30F-462.75 thành bảng xanh 80B-4329. (Hình trích xuất từ video trên offb.vn)

Cho đến 23g ngày 18/12/2019, bản tin trên tờ Nhà Báo & Công Luận (1) dường như là bài báo duy nhất còn chưa bị "lột" khi tường thuật sự kiện này. Bài báo có đoạn : "Theo tìm hiểu, trên hệ thống đăng ký đúng là có chiếc xe nhãn hiệu Mercedes E250 mang biển kiểm soát 30F-462.75 như trong đoạn video xuất hiện trên mạng xã hội. Theo dữ liệu đăng kiểm, chiếc xe Mercedes E250 có biển số 30F-462.75 "biến hình" biển kiểm soát thành biển xanh khi lưu thông trên đường phố Hà Nội thuộc sở hữu của bà Trương Tuyết N (trú tại quận Đống Đa, Hà Nội). Chiếc xe này có số máy : 274920*31502783*, số khung : RLMZF4FX7JV002299, đăng ký và đăng kiểm lần đầu cùng ngày 14/11/2018. Đoạn clip khiến nhiều người thắc mắc chiếc xe Mercedes gắn hai biển kiểm soát nhằm mục đích gì và biển nào là biển thật". Nhân vật "Trương Tuyết N" như trong bài viết của Nhà Báo & Công Luận là ai ? Theo nhiều nguồn tin, đó là Trương Tuyết Nhung, vợ của cựu Ủy viên Bộ Chính trị Tô Huy Rứa !

Clip xe ô tô đổi biển số nhanh như chớp giữa thủ đô

Sự kiện một lần nữa cho thấy Việt Nam đã trở thành miền đất của… "phù thủy" như thế nào. Chuyện gì cũng có thể xảy ra. Biến trắng thành đen. Biến phải thành trái. Biến không thành có… Các "phù thủy" ngày càng nhan nhản ở Việt Nam làm được tất. "Phù phép" điểm thi tốt nghiệp trung học lẫn đại học là chuyện nhỏ. Họ còn có thể biến một anh xài bằng đại học giả, như Đinh Ngọc Hệ (Út Trọc), trở thành thượng tá quân đội. Bệnh viện công "phù phép" thiết bị-vật tư cũ thành mới. Viên chức sở nội vụ tại nhiều tỉnh "phù phép" hồ sơ lý lịch để đưa người nhà vào làm việc tại cơ quan nhà nước. Quan "đầu tỉnh" lẫn quan "đầu xã" "phù phép" chi thu để rút ngân sách bỏ túi riêng… Mới đây, theo Thanh Niên (17/12/2019), một nhân viên tạp vụ tại Trung tâm sức khỏe lao động và môi trường Bình Dương thuộc Sở Y tế tỉnh này thậm chí đã được "phù phép" biến thành bác sĩ !

Đặc biệt hơn cả là các vụ "phù phép" biến đất công thành đất tư, biến đất nông nghiệp thành đất thổ cư… Tại Đà Nẵng, Chánh văn phòng Thành ủy Đà Nẵng Đào Tấn Bằng đã "phù phép" để chính quyền Đà Nẵng giao đất Sơn Trà cho người thân. Tại Bà Rịa-Vũng Tàu, CEO Tập đoàn Alibaba Nguyễn Thái Luyện "phù phép" đất nông nghiệp thành đất thổ cư bằng thủ đoạn lập hàng loạt hợp đồng không công chứng, không số giữa những công ty do người nhà mình đứng tên pháp nhân. Tại Sài Gòn, Trần Phương Bình, cựu tổng giám đốc, cựu phó chủ tịch Hội đồng quản trị và chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á đã "phù phép" nhiều hồ sơ vay vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư khống với nhiều tài sản là dự án bất động sản... để chiếm khu đất vàng Ba Son. Tại Hải Phòng, hàng loạt lô đất trên địa bàn quận Hải An đã bị chính quyền địa phương hợp thức hóa trái phép từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị. Tại Long An, nhiều khu công nghiệp đã được "điều chỉnh" giảm diện tích để chuyển thành đất ở nhằm bán cho các chủ dự án bất động sản với giá cao…

Phải nói là không thể kể hết các vụ "phù phép" dính dáng đất đai và liên quan "quyền sở hữu và chuyển mục đích sử dụng đất đai" trong các vụ án "ăn đất" xảy ra hàng chục năm nay. Điều "thần thánh" nhất liên quan các vụ "phù phép" đất đai là có không ít trường hợp sau khi bị báo chí phanh phui, một số viên chức không những không bị… "kiểm điểm" mà còn được thăng chức ! Sau ròng rã 10 năm điều tra và sau khi Thanh tra tỉnh Bắc Giang đưa ra bản kết luận cho thấy hai viên chức ở huyện Lục Ngạn chơi trò "phù thủy" ăn đất, hai ông này vẫn được thăng chức cao hơn (La Văn Nam được thăng chức Phó Bí thư thường trực huyện ủy Lục Ngạn ; và Cao Văn Hoàn được thăng chức Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Lục Ngạn) !

Nhắc đến chuyện "phù phép", tôi nhớ đến một vụ có dạo từng làm báo chí Sài Gòn nhốn nháo. Vì nhà gần đó nên tôi thường đi ngang khu vực ấy. Đó là một khu đất khổng lồ, gần Bộ Tổng tham mưu Việt Nam Cộng Hòa, thuộc quản lý Quân khu 7 sau 1975. Một ngày nọ, khu đất bỗng được dựng tôn cao che kín mít. Chẳng ai biết bên trong đó đang làm gì. Đất của quân đội. Đố ai dám tò mò. Thế rồi ngày kia, khi các tấm tôn che được hạ xuống, mọc lên đó là một nhà hàng cực sang, với tên "White Palace" (số 194 đường Hoàng Văn Thụ, phường 9, Phú Nhuận), như thể nó trồi lên từ dưới đất bằng phép màu vậy. Báo chí rần rần "vào cuộc". Lúc đó người ta mới biết White Palace được xây mà không hề có một mảnh giấy phép xây dựng nào. Thậm chí cái chức năng "kinh doanh ăn uống" của nó cũng không có phép.

Thế rồi ngày kia, khi các tấm tôn che được hạ xuống, mọc lên đó là một nhà hàng cực sang, với tên "White Palace" (số 194 đường Hoàng Văn Thụ, phường 9, Phú Nhuận), như thể nó trồi lên từ dưới đất bằng phép màu vậy.

Ngày 6/12/2007, tờSài Gòn Giải Phóng (2) viết rằng chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh "sẽ xử lý nghiêm sai phạm" vụ xây trái phép của White Palace. Một ngày sau, tờThanh Niên (3) cho biết : "White Palace thực hiện đúng quy định về xây dựng của Bộ Quốc phòng" ! Ngày 9/12/2007, VnExpress (4) loan tin : "Công trình White Palace làm cơ quan chức năng lúng túng". Ngày 10/12/2007, tờTuổi Trẻ (4) viết "Trung tâm tiệc cưới White Palace bị tạm ngưng hoạt động". Bài báo của Tuổi Trẻ về chuyện "ngưng hoạt động" của White Palace là bài báo cuối cùng trước khi vụ việc được ngưng vĩnh viễn. Báo chí không còn được nói về vụ xây trái phép của White Palace. Nhà hàng này đến nay đã trở thành địa điểm quen thuộc và nổi tiếng chuyên tổ chức tiệc cưới và các sự kiện sang trọng đình đám của giới giải trí lẫn doanh nghiệp. Chẳng tờ báo nào "bàn" vụ này nữa. Đất của Quân khu 7. Bộ Quốc phòng quản lý. Ở đó không chỉ có cọp để mà hó hé vuốt râu. Ở đó còn có "thần thánh". Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh là "cái đinh" gì. Bản thân Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng nhung nhúc "thần" với "thánh", đặc biệt "ông thần" Lê Thanh Hải.

Ở đất nước này, sự tồn tại của "thần thánh" và những màn "phù phép" của "thần thánh" đang ngày càng được mặc nhiên xem như là chuyện "bình thường". Tất cả đều diễn ra công khai, hệt như màn "biểu diễn" ngoạn mục "lật" đổi bảng số xe giữa ban ngày ban mặt của Trương Tuyết Nhung, vợ của cựu Ủy viên Bộ Chính trị Tô Huy Rứa.

Đất nước đã không biến thành "xứ sở thần tiên" bởi những màn "phù phép". Thần dân của xứ sở này đang lãnh hậu quả những trò gian lận từ bọn phù thủy được quyền "phù phép" và "hô biến" mọi thứ, đặc biệt khả năng biến đất nước thành một chốn nghịch ngược với cái gọi là "thiên đường".

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 19/12/2019

(1) https://congluan.vn/kinh-ngac-xe-sang-mercedes-bien-hinh-tu-bien-trang-sang-bien-xanh-post71703.html

(2) https://www.sggp.org.vn/se-xu-ly-nghiem-sai-pham-308069.html

(3) https://thanhnien.vn/thoi-su/white-palace-thuc-hien-dung-quy-dinh-ve-xay-dung-cua-bo-quoc-phong-105751.html

(4) https://vnexpress.net/thoi-su/cong-trinh-white-palace-lam-co-quan-chuc-nang-lung-tung-2095320.html

(5) https://tuoitre.vn/trung-tam-tiec-cuoi-white-palace-bi-tam-ngung-hoat-dong-233350.htm

TờSan Diego Union Tribune (14/10/2019) cho biết, chính quyền thành phố San Diego (California) vừa chấp nhận bồi thường 1,25 triệu USD cho đương đơn Van Nguyen vì những thiệt hại mà ông ta gánh chịu do tai nạn lúc đi xe đạp và vấp ngã "ngoài ý muốn"…

Bản tin trên tờ San Diego Union Tribute. (Hình : Trích xuất từ sandiegouniontribune.com)

Tai nạn xảy ra với ông Van Nguyen vào tháng 11/2016, khi ông đang đi xe đạp thì bị ngã bởi lề đường hỏng, khiến ông bị hất văng khỏi xe và "bị ném vào không trung một cách dữ dội", làm ông bị tổn thương hộp sọ, gãy răng và mặt mày bầm dập. Sau ba năm kiện tụng, ông Van Nguyen không chỉ được thành phố bồi thường 1,25 triệu USD mà ông chủ căn nhà (tên Billy Jean Hart), nơi có rễ cây trồi lên làm hỏng lề đường, cũng phải bồi đền cho mình (số tiền không được công bố). Đây không phải vụ "đi kiện cái lề đường" đầu tiên ở San Diego. Năm 2017, cư dân Clifford Brown đã được bồi thường 4,85 triệu USD trong một tai nạn gần tương tự ông Van Nguyen. Tháng 3/2018, chính quyền San Diego cũng trả 1 triệu USD cho vợ chồng Edward và Mary Jo Grubbs sau khi bà Mary Jo trượt té trên một lề đường mấp mô…

Tháng 9/2018, một số gia đình bị mất người thân trong vụ thảm sát bởi cựu quân nhân Devin P. Kelley cũng đã kiện Không quân Hoa Kỳ vì tội tắc trách, sau khi Không quân thừa nhận họ không báo cáo hồ sơ gây án trong quá khứ của Devin cho các cơ quan hữu trách liên bang. Ngoài việc kiện Không quân, họ còn kiện cả chính quyền Austin (Texas), tội "vô trách nhiệm". "Chính quyền chẳng làm gì cả - đúng nghĩa đen - để giải quyết vụ việc và giúp đỡ các gia đình (có người thân bị giết)". Đó là lý do chúng tôi phải kiện vì chẳng có cố gắng nào được thực hiện" – một đương đơn nói…

Những vụ trên không là hi hữu ở một quốc gia mà yếu tố trách nhiệm đối với cộng đồng luôn được nhấn mạnh như Mỹ. Nó cho thấy tất cả mọi cá nhân, tổ chức và đặc biệt hệ thống chính quyền đều có liên đới ít nhiều và phải chịu một phần trách nhiệm trong sự việc nào đó. Nó cũng cho thấy sự khác biệt giữa một quốc gia mà pháp luật được tôn trọng thật sự, với những quốc gia mà "thượng tôn pháp luật" được điều khiển và dẫn dắt bởi một hệ thống chính trị được mặc định có quyền nhào nặn công lý sao cho "lẽ phải" luôn thuộc về họ, trong khi sự phẫn uất người dân thể hiện trên những đơn kiện thì chỉ được đáp lại bằng thái độ thờ ơ thậm chí còn tồi tệ hơn cả sự vô trách nhiệm hoặc cố tình gây ra sự việc xảy ra trước đó. Hãy thử nhìn lại những năm tháng đi kiện trong vô vọng của người dân Thủ Thiêm để thấy rõ điều này (nếu không vì "cuộc chiến chống tham nhũng" thì còn lâu chính quyền mới thấy được sự phẫn nộ tột độ của chiếc giày của đồng bào Thủ Thiêm ném vào sự dối trá lâu nay những tưởng có thể mị dân thành công).

Bất luận thế nào, người dân cũng không nên tự xem mình là "con kiến" khi đi kiện "củ khoai". Hãy tập quen đi kiện và hãy cùng đi kiện. Trong cái không gian eo hẹp được quy định trong một xã hội với thiết chế độc tài phi dân chủ, hãy tận dụng tối đa quyền hạn công dân ít ỏi được ghi trong Hiến pháp để đi kiện, đặc biệt kiện chính quyền, đặc biệt kiện với nội dung "vô trách nhiệm". Câu nói "hành vi không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao của người có chức vụ, quyền hạn và gây hậu quả nghiêm trọng cho lợi ích nhà nước, tập thể, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân" không nên dành riêng cho các cáo buộc giữa những kẻ trong hệ thống chính quyền khi họ "xử" nhau mà cần phải dành cho các đơn kiện mà người dân kiện chính quyền. Thay vì than thở, hãy cùng nhau kiện. Thay vì đơn giản chấp nhận đi hứng nước sạch, hãy cùng ký tên kiện. Thay vì chờ điều tra xem nguồn nước ô nhiễm từ đâu và từ thủ phạm nào, hãy thực thi quyền công dân trước, bằng cách đi kiện. Và phải kiện chính quyền đầu tiên !

Giữa năm 2019, công dân thành phố Jakarta (Indonesia) đã cùng ký tên kiện chính quyền trước tình trạng không khí ô nhiễm nghiêm trọng. Ở đây chẳng có chuyện ai đổ thừa ai, càng không có chuyện chính quyền đổ thừa người dân "ăn dơ, ở bẩn", không có chuyện chính quyền biện bạch rằng thành phố ngày càng có nhiều phương tiện giao thông thì tất nhiên không khí phải ô nhiễm. Trong đơn kiện gửi lên Tòa Trung tâm Jakarta ngày 4/7/2019, người dân và giới hoạt động môi trường đã kiện tổng thống và giới chức chính quyền, yêu cầu họ xem xét lại luật kiểm soát môi trường và có giải pháp cụ thể trong việc bảo vệ sức khỏe người dân. Một cách tổng quát, tính đến giữa năm 2019, chính quyền và các công ty tại 28 quốc gia đã bị kiện, liên quan vấn đề ô nhiễm môi trường.

Trong khi đó, Việt Nam – một trong những nước mà tình trạng ô nhiễm môi trường đang được xếp hạng tệ nhất thế giới – lại gần như chẳng có đơn kiện nào, dù vấn đề ô nhiễm tại Việt Nam không chỉ ảnh hưởng không khí ; thủ phạm gây ô nhiễm không chỉ bởi một hoặc vài công ty ; và vấn đề ô nhiễm không phải xảy ra tại một hoặc vài thành phố... Một khi chẳng ai buồn kiện thì vấn đề vô trách nhiệm sẽ còn tiếp tục xảy ra. Một khi người dân không quyết liệt kiện thì chính quyền còn lấp lửng, đánh trống bỏ dùi và cũng chẳng màng đến việc họ đủ xứng đáng sống và làm việc để phục vụ người dân bằng tiền thuế người dân hay không.

Ngày 23/10/2019, ông Dư Văn Hoàng ra tát nước mưa thì bị điện giật ; vợ chồng bà Phan Thị Thanh Hằng và Ngô Hoàng Kiệt đến cứu cũng bị điện giật chết (cả ba). Chuyện xảy ra ở Bến Tre. Tháng 7/2019, hai bé trai bị điện giật chết. Xảy ra ở Sài Gòn. Tháng 9/2019, khi đang đi trên đường, hai học sinh bị điện giật chết. Ở Đắk Nông. Điện giật chết, té xuống cống chết, lọt xuống hố ga tử vong, cây gãy đổ trúng đầu làm thiệt mạng… Có hàng trăm cái chết như thế xảy ra liên tục từ năm này sang năm kia. Báo chí vẫn thở than với "nỗi đau xé trời" ; chính quyền vẫn "cần phải làm rõ trách nhiệm" ; và công an vẫn "cần sớm khởi tố vụ án"… Thế nhưng gần như chẳng ai hề hấn gì.

Người dân có lẽ không nên tiếp tục đọc những bài báo kêu trời "trách nhiệm thuộc về ai" trước các sự việc. Những bài báo như thế không bao giờ giúp được cuộc sống người dân an toàn hơn, nếu người dân còn trông cậy vào sự "truy cứu trách nhiệm" ở một chế độ mà trách nhiệm chẳng thuộc về ai cả, sau hết sự cố này đến sự cố "gây ra hậu quả nghiêm trọng" khác. Công lý đang bị tước mất nhưng điều đó không có nghĩa công lý không tồn tại. Công lý sẽ tiếp tục chết khi công lý không được tiếp sức để sống, từ chính người dân. Dù gần như không thể trông chờ công lý được thực thi và đáp trả ở chính quyền nhưng buộc chính quyền phải biết thừa nhận sự tồn tại của "công chính" mới là yếu tố cốt lõi để chính quyền có thể tồn tại là điều người dân có thể làm được. Trong thực tế, người dân luôn mạnh hơn, trừ khi họ "nhường" sức mạnh cho chính quyền. Bất luận người dân ở "thế yếu" như thế nào, họ vẫn có thể làm chính quyền yếu hơn nếu họ cùng lên tiếng và cùng phẫn nộ, ít nhất là trên những đơn kiện, để công lý được trả lại mà không phải tự an ủi với nhau về cái chuyện "trách nhiệm thuộc về ai".

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 24/10/2019

"Nói chuyện với anh một chút được không ?". "Ờ, việc gì ?". "Tức quá !". "Mà chuyện gì ?". "Em mới rớt visa đi Mỹ !". Hóa ra lại là chuyện xin visa Mỹ bất thành. Cuộc nói chuyện vừa kể xảy ra đúng ngay ngày mà Henley & Partners loan bố danh sách cho thấy "điểm" hộ chiếu của các quốc gia và qua đó biết được nước nào có hộ chiếu "quyền lực" nhất thế giới.

Với hạng 90 trong Henley Passport Index, hộ chiếu Việt Nam còn tệ hơn Sierra Leone, Mozambique, Rwanda, Campuchia, Myanmar và Lào.

Henley Passport Index công bố ngày 1/10/2019 cho thấy hộ chiếu Nhật và Singapore đang là hộ chiếu "chảnh" nhất thế giới. Cầm hộ chiếu này trong tay, bạn có thể đi đến 190 quốc gia mà không cần xin visa. Đức, Hàn Quốc và Phần Lan xếp thứ hai, với 188 quốc gia. Mỹ, Anh, Canada, Thụy Sĩ… ngang ngửa, với 184 quốc gia. Trong khi đó, công dân Việt Nam chỉ đến được 51 quốc gia mà không cần thị thực, trong đó có những nước mà người du lịch Việt Nam gần như không bao giờ nghĩ đến việc đặt chân tới, chẳng hạn Djibouti và Somalia. Với hạng 90 trong Henley Passport Index, hộ chiếu Việt Nam còn tệ hơn Sierra Leone (hạng 79, 63 quốc gia) ; Mozambique (hạng 81, 60 quốc gia) ; Rwanda (hạng 84, 57 quốc gia) và thậm chí Campuchia (hạng 88, với 53 quốc gia miễn thị thực) ! Tổng quát, trong khối ASEAN, Việt Nam chỉ hơn Myanmar (hạng 95, với 46 quốc gia) và Lào (hạng 92, với 49 quốc gia).

Câu chuyện "quyền lực" hộ chiếu không là vấn đề nhỏ, ở thời mà khái niệm "công dân toàn cầu" luôn được nhấn mạnh. Hộ chiếu là "cánh cửa" mở ra bên ngoài trong cái thế giới mà khoảng cách địa lý gần như không còn là rào cản bởi các yếu tố chính trị. Làm thế nào có thể giúp hội nhập "bạn bè năm châu" để học điều hay, biết điều dở khi công dân nước mình nhìn ra "châu" nào cũng thấy bị làm khó bởi "nỗi khổ" visa ? Giá trị của hộ chiếu ngày nay còn cho thấy "chỉ số tín nhiệm" mỗi quốc gia. Hộ chiếu trở thành hình ảnh ít nhiều đại diện cho mức độ tín nhiệm quốc gia của nước đó đối với thế giới mà công dân họ bị lệ thuộc vào. Nó không liên quan đến sự giàu có hay được khuôn định bởi "kích cỡ" GDP. Chẳng phải tự nhiên mà hộ chiếu Trung Quốc chỉ được xếp hạng 72 (với 71 quốc gia) trong khi Hong Kong hạng 18 (168 quốc gia) trong bảng Henley Passport Index 2019.

Cơn sốt du lịch và nhu cầu đi nước ngoài vì nhiều lý do khiến câu chuyện visa luôn là vấn đề thời sự. Dịch vụ xin visa, đặc biệt visa Mỹ, bùng nổ chóng mặt, với những quảng cáo "không đậu không lấy tiền". Liên quan việc xin visa Mỹ, có vô số câu chuyện cười ra nước mắt. Một lần, khi chờ người thân trước Lãnh sự quán Hoa Kỳ, tôi thấy một ông khoảng hơn 60 tuổi thất thểu đi ra. "Rớt hả ?" – "Ừa" – "Sao vậy ? Họ hỏi gì ?" – "Nó" hỏi tui đi Mỹ chi. Tui nói đi thăm con gái. Cái "nó" hỏi tại sao thăm con gái ? Tui nói, nó đẻ, qua nuôi nó. Cái "nó" nói tại sao vợ ông không đi mà là ông ; ông là đàn ông, biết gì mà nuôi đẻ ? Tui nói, vợ tui ở nhà trông nom vườn tược. Cái "nó" nói, bả là đàn bà thì làm sao khỏe bằng ông mà làm vườn ! Thôi về đi. Cám ơn đã đến phỏng vấn !".

"Đậu visa Mỹ" với nhiều người không khác gì "trúng số". Họ thậm chí chụp hình hộ chiếu có đóng dấu visa đưa lên mạng khoe. Cần nói thêm, với phỏng vấn visa Mỹ, đừng bao giờ tin vào quảng cáo của các công ty dịch vụ. Chẳng ai có thể can thiệp để "bảo đảm đậu" cả. Cũng không nên tin nhiều vào các "kinh nghiệm" được chia sẻ trên mạng, bởi nhân viên phỏng vấn luôn hỏi những câu bất ngờ nhất, dựa vào từng hồ sơ cụ thể, và họ có thể loại hay cho "đậu" mà không ai biết tại sao. Nhiều người được hỏi "hai câu y hệt" như người đến trước (cùng đi chung đoàn) nhưng người kia thì đậu còn mình thì hỏng. Nhiều người bị "vần lên vần xuống muốn chóng mặt luôn, tưởng tiêu rồi" nhưng cuối cùng lại được "chúc mừng". Nhiều người tỏ ra rất tự tin bởi hộ chiếu đầy visa du lịch các nước châu Âu nhưng khi phỏng vấn xin visa Mỹ vẫn bị khước từ.

Tại sao ? Câu hỏi này không phải dành cho nhân viên phỏng vấn, không thuộc về trách nhiệm Lãnh sự quán hay Đại sứ quán Mỹ, càng không liên quan Bộ Ngoại giao Mỹ hay Sở di trú Hoa Kỳ. Nó liên quan đến mức độ "khả tín" của quyển hộ chiếu đóng quốc huy CHxã hội chủ nghĩa Việt Nam. Những trường hợp bị loại một cách "không thể nào hiểu được" luôn khiến ấm ức và thậm chí tức giận. Bên cạnh cảm giác đó là một câu hỏi cũng "không thể nào hiểu được" càng khiến tức giận hơn là tại sao công dân Việt Nam gặp khó khăn mỗi khi xin visa đi những nước lớn ? Cần nói thêm, giá trị hộ chiếu Việt Nam liên tục bị mất "điểm". Trong bảng Henley Passport Index 2006, hộ chiếu Việt Nam hạng 78 ; năm 2011 bị đẩy xuống hạng 89 ; rồi leo lên lại 81 vào năm 2013 và 2014 ; rồi tuột luốt xuống 94 vào năm 2015 và từ năm 2016 đến nay thì "ổn định" ở hạng 90 !

"Uy tín" của hộ chiếu Việt Nam nói chung vẫn giậm chân tại chỗ, tương tự sự giậm chân tại chỗ của việc xây dựng tín nhiệm Việt Nam đối với thế giới. Công dân Việt Nam vẫn còn sẽ bất mãn với việc bị khước từ visa chỉ vì mình đang cầm một trong những quyển hộ chiếu "ít quyền lực" nhất thế giới. Điều tréo nghoe không thể không nói là quyển hộ chiếu Việt Nam không phải hoàn toàn không có chút "quyền lực". Bất kỳ khi nào chính quyền Việt Nam cũng có thể khước từ quyền được ra nước ngoài của công dân bằng cách tịch thu hộ chiếu. Đó là lúc mà quyển hộ chiếu xem ra có "quyền" nhất. Cái sự thị uy kiểu này, tuy nhiên, chính là một trong những yếu tố khiến uy tín Việt Nam không thể "lên hạng". Đừng nói là nhân quyền không liên quan uy tín và giá trị hộ chiếu !

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 04/10/2019

******************

Hộ chiếu Việt Nam xếp thứ 90, gần cuối bảng xếp hạng 2019 (VOA, 02/10/2019)

Hộ chiếu Việt Nam đứng hàng thứ 90 trong số 107 bậc của bảng xếp hạng mới nhất năm 2019 vừa được Hãng tư vấn đầu tư và định cư Henley & Partners có trụ sởở London công bố ngày 1/10.

Vietnam Passport

Trong khi đó, hai quốc gia Châu Á khác là Nhật và Singapore đều nắm giữ vị trí đầu bảng vì công dân của hai nước này có thể tự do đi đến 190 quốc gia.

Thứ hạng năm nay của hộ chiếu Việt Nam bị tụt 15 bậc so với năm ngoái (hạng 75), tiến gần hơn về phía nhóm 10 các quốc gia bị xếp vào loại "hộ chiếu tệ nhất", bao gồm Triều Tiên, Somalia, Syria, Iraq, Afghanistan…

Bảng xếp hạng quyền lực hộ chiếu của Henley & Partners dựa trên cơ sở dữ liệu của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), với tiêu chuẩn về số lượng quốc gia và vùng lãnh thổ mà công dân mỗi nước có thể dùng hộ chiếu đi vào mà không cần xin visa trước.

Một điều thú vị trong bảng xếp hạng năm nay là giữa lúc hộ chiếu của Triều Tiên bị xếp hạng 100 vì chỉ đi được 39 quốc gia mà không cần visa, thì hộ chiếu Hàn Quốc lại mạnh thứ 2 trên thế giới khi công dân của họ có thể tự do đi đến 188 nước, "quyền lực" ngang với với Đức và Phần Lan và mạnh hơn cả Đan Mạch, Ý, Luxembourg (hạng 3) ; Pháp, Tây Ban Nha, Thuỵ Điển (hạng 4) ; hay Úc, Hà Lan, Bồ Đào Nha (hạng 5) và Canada, Bỉ, Anh, Mỹ...(hạng 6).

Sau Hàn Quốc, quốc gia và vùng lãnh thổ Châu Á có hộ chiếu quyền lực tiếp theo là Malaysia (hạng 12, đi được 177 nước), Hong Kong (hạng 18, 168 quốc gia), Brunei (hạng 21, 165 quốc gia), Đài Loan (hạng 31, 145 quốc gia), Macao (hạng 33, 141 nước).

Các quốc gia Châu Á khác đều có hộ chiếu bị xếp trong phần nửa sau của bảng danh sách, bao gồm Trung Quốc (hạng 72, 71 nước), Indonesia (hạng 73, 70 nước), Ấn Độ (hạng 82, 59 nước)...

Hộ chiếu của công dân Việt Nam bị xếp hạng 90 vì chỉ được tự do đi đến 51 quốc gia, sau Campuchia (hạng 88, 53 nước) và hơn Lào (hạng 92, 49 nước)...

Quyền lực của hộ chiếu Việt Nam trở thành đề tài gây chú ý trong những năm gần đây, sau khi xảy ra sự kiện báo chí Việt Nam cắt xén phát biểu của Giám mục Ngô Quang Kiệt nói rằng ông cảm thấy "nhục nhã" khi cầm hộ chiếu Việt Nam vì đi đâu cũng bị soi xét.

Trên thực tế, toàn văn câu nói của ông là "Chúng tôi đi nước ngoài rất nhiều, chúng tôi rất là nhục nhã khi cầm cái hộ chiếu Việt Nam đi đâu cũng bị soi xét, chúng tôi buồn lắm chứ, chúng tôi mong muốn đất nước mình mạnh lên" và "Người Việt Nam chúng ta thì tôi cũng mong đất nước lớn mạnh lắm, và làm sao thật sự đoàn kết, thật sự tốt đẹp để cho đất nước chúng ta mạnh, đi đâu chúng ta cũng được kính trọng".

Sau phát biểu bị cắt xén trên, Giám mục Ngô Quang Kiệt đã bị công luận chỉ trích dữ dội. Ông từ chức Tổng Giám mục Hà Nội năm 2010 vì lý do sức khoẻ, nhưng nhiều nguồn tin nói có thể do "áp lực từ chính quyền Việt Nam".

Ô nhiễm môi trường đang trở thành vấn đề cực kỳ nghiêm trọng khiến dư luận quan tâm. Tuy nhiên, có những thứ ô nhiễm khác thậm chí kinh khủng hơn…

Cho đến giờ, ít nhất 5 năm kể từ lần đầu tiên người dân khu vực Phú Mỹ Hưng (quận 7), Bình Chánh, Nhà Bè, quận 4 và cả quận 8… kêu trời về mùi thối từ bãi rác Đa Phước

4g15 sáng, tôi bị dựng ngược dậy dù mệt đừ vì trước đó gần như không ngủ được. Lý do : mùi thối kinh khủng lại tiếp tục tấn công. Nhiều tháng trước đó, không khí đặc quánh mùi thối chưa bao giờ dứt điểm. Nó đến rất nhanh và mùi nặng đến mức như thể quyện sệt vào không khí. Nó mạnh đến mức có thể làm bạn chóng mặt và buồn nôn. Nó rất khủng khiếp. Nó đánh thẳng vào não bộ bạn. Nó đi thẳng vào trung ương thần kinh. Giải pháp duy nhất là đóng kín cửa sổ từ chiều bởi khi mùi thối đã lọt vào phòng thì phải mất hàng chục phút nó mới từ từ biến mất. Mà nó có thật sự "biến mất" hay mũi của bạn bắt đầu "quen" dần với mùi thối kinh khủng đó ?

Thối "long óc" là từ miêu tả chính xác mùi thối từ bãi rác Đa Phước. Cho đến giờ, ít nhất 5 năm kể từ lần đầu tiên người dân khu vực Phú Mỹ Hưng (quận 7), Bình Chánh, Nhà Bè, quận 4 và cả quận 8… kêu trời về mùi thối từ bãi rác Đa Phước, cuộc "khủng hoảng" mùi thối không hề thuyên giảm. Các bài báo gần đây về vụ này vẫn liên tục xuất hiện, trước sự "trấn an" - như lệ thường - của chính quyền. Không chỉ mùi thối. Khi tôi mới dọn về (một chung cư ở đường Phạm Hữu Lầu, phường Phú Mỹ, quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh) vào năm 2012, khu vực này còn thưa vắng. Từ nhà đến trường chỉ mất khoảng 15 phút. Ba năm sau, tôi phải mất 45 phút cho bận đi vào buổi sáng. Các chung cư mới mọc lên ào ạt. Chung cư nào cũng xây gần sát lề đường. Ai chịu trách nhiệm quy hoạch thiết kế đô thị mà cho phép chung cư dựng sát lề đường như vậy ? Làm sao thoát nạn kẹt xe ? Cách xây như thế cũng cho thấy rằng con đường chạy ngang trước mặt dãy chung cư đồ sộ chắc chắn không thể mở rộng thêm được. Kẹt xe cầu Kênh Tẻ là nỗi ám ảnh khủng khiếp đối với bất kỳ người nào từ quận 7 đi vào quận 1 mỗi sáng và mỗi chiều. Giao lộ Nguyễn Văn Linh là một cơn ác mộng khác. Xe tải chen với xe gắn máy từng centimet…

Hồi tôi mới về khu vực này, đường Nguyễn Hữu Thọ (đoạn từ cầu Ông Lớn đến giao lộ Phạm Hữu Lầu) còn mấp mô ổ gà. Khoảng một năm sau, đường được tráng nhựa. Vấn đề ở chỗ nó lại được nâng lên cao đến gần 1m nhằm tránh thảm cảnh nước ngập khi triều cường hoặc mưa to. Tôi không biết có bao nhiêu con đường khác ở Sài Gòn được "chống ngập" theo kiểu ấy. Đó là kiểu làm lưu manh và không phải là giải pháp để chống ngập. Không thể chống ngập chỗ này mà lại dồn ngập xuống chỗ khác ! Rồi còn bụi. Bụi kinh khủng. Bụi nhiều đến mức chỉ cần ra đường chừng 15 phút thì khẩu trang đã đen kịt ! Và rồi tình trạng ngập nước. Bắt đầu từ tháng 9, khu vực quận 7 giáp Nhà Bè biến thành những con sông" đen ngòm. Nước từ triều cường, nước do mưa, và nước từ cống trồi lên. Nước ngập thối đen kịt suốt chiều dài đường Huỳnh Tấn Phát. Chỉ một khu vực nhỏ quanh tôi ở đã bao nhiêu chuyện như thế về quy hoạch và môi trường thì thành phố này có biết bao nhiêu chuyện tương tự và đất nước này còn bao nhiêu nỗi ám ảnh kinh khủng tương tự ?

Câu chuyện trên là bức tranh thu nhỏ của nhiều tỉnh thành, nếu không nói là cả nước, về sự khủng hoảng không có điểm dừng liên quan môi trường sống đang trở nên mỗi lúc mỗi trầm trọng. Những ngày qua, tình trạng ô nhiễm môi trường lại trở thành đề tài nóng. Điều đáng nói nhất là cái "hệ thống chính trị" đang cai trị, từ địa phương đến trung ương, đều luôn "vào cuộc" trước sức ép dư luận bằng những trấn an hơn là giải pháp. Giải pháp nếu có, cũng chỉ là động thái chữa cháy hơn là tìm ra nguyên nhân để tiêu diệt nguồn gốc vấn đề. Như vụ bãi rác Đa Phước, tất cả cũng đâu vào đó. 5 năm nay, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã "cam kết" "xử lý vấn đề bãi rác Đa Phước" nhưng rồi kết quả… thối vẫn hoàn thối. Toàn bộ khu vực không chỉ tiếp tục ngửi mùi thối mà còn bị đe dọa lâu dài bởi hệ thống nước ngầm bị ô nhiễm ngấm sâu lòng đất làm ảnh hưởng đến giếng nước và nguồn nước nói chung.

Ở Việt Nam, bạn có thể mua được mọi thứ. Có tiền là có tất cả. Dường như là vậy. Ở một đất nước mà tệ trạng tham nhũng đã lên đến mức độ khủng hoảng thì không gì không thể mua, kể cả luật pháp và công lý. Tuy nhiên, có những thứ mà bạn không bao giờ có thể mua được. Sự chọn lựa bằng khả năng tài chính trong những trường hợp này là hoàn toàn vô nghĩa. Bạn không thể mua được không khí sạch. Bạn không thể mua được những con đường không có kẹt xe. Bạn không thể mua được cây xanh. Bạn không thể mua được những buổi chiều đường xá không ngập nước. Và chắc chắn bạn không bao giờ có thể mua được một chính thể trong sạch để giúp bạn tránh được tất cả khủng hoảng môi trường sống mà bạn, giàu hay nghèo, đều phải gánh chịu.

Làm thế nào để giải quyết bài toán môi trường Việt Nam, khi "hệ thống chính trị" cũng đã bị "ô nhiễm" sâu đến tận đáy và len xuống cả "mạch ngầm" bên dưới ! Sức chịu đựng của người dân sẽ còn "gồng" được đến bao giờ, trong khi ai cũng nhìn thấy được tương lai đen ngòm của mình ? Ai sẽ chịu trách nhiệm đối với thế hệ tương lai nếu hôm nay tất cả chỉ nhìn nhau trong bất lực thay vì lên tiếng quyết liệt hoặc hành động cụ thể ? Chính quyền này có thể tin được không, khi mà chính quyền, dù đẩy đất nước vào bi kịch như thế này, lại phủi tay trách nhiệm, hoặc chính họ cũng bất lực trong việc tìm được giải pháp xử lý những vấn đề mà họ tạo ra ? Sẽ chẳng có giải pháp nào cho "bài toán môi trường", cũng như nhiều "bài toán" khác, nếu không tìm được lời giải cho "bài toán thể chế" và nếu người dân vẫn không bận tâm đến việc thúc đẩy thể chế tìm ra đáp số cho bài toán quyết định vận mệnh quốc gia.

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 02/10/2019

Bài báo của tác giả Tom McCarthy trên The Daily Oklahoman đề ngày 20/05/1975 với hình cậu thiếu niên Nguyễn Từ Huấn ở trang nhất có nhắc đến chi tiết cậu thiếu niên Từ Huấn có khả năng trở thành nghệ sĩ violin. Tuy nhiên, tên tuổi ông Huấn sau này được vinh danh không phải trên sân khấu giao hưởng. Ông khoác áo nhà binh. Con đường binh nghiệp đã giúp ông trở thành người Mỹ gốc Việt đầu tiên đạt đến cấp bậc Phó Đề đốc Hải quân Hoa Kỳ…

Đại tá Huấn trong lễ khánh thành tượng Lone Sailor, Guam, 30/04/2019 (The Guam Daily Post).

Năm 1981, sáu năm sau khi đến Mỹ cùng hàng trăm người Việt Nam tỵ nạn khác sau ngày 30/04/1975, ông Nguyễn Từ Huấn tốt nghiệp Đại học Okahoma State với bằng cử nhân điện cơ. Không dừng lại, ông lấy tiếp các bằng thạc sĩ tại ba đại học : Đại học Southern Methodist, Đại học Purdue và Đại học Carnegie Mellon (hạng tối ưu) chuyên ngành kỹ thuật thông tin. Sau đó, ông làm việc cho một cơ quan thuộc Bộ Quốc phòng, thuộc bộ phận thiết kế các hệ thống điều khiển điện tử trên chiến đấu cơ.

Thiếu tá Huấn (thứ hai, phải sang) trong những ngày làm việc tại Iraq. (Hình : Nguyễn Từ Huấn cung cấp)

Năm 1991, cuộc chiến Vùng Vịnh nổ ra. Ông Huấn đăng ký vào quân ngũ. Năm 1993, ông trở thành sĩ quan Hải quân trừ bị. Trong thời gian này, ông làm việc thêm ở Bộ Năng lượng. Với vị trí kỹ sư phụ trách dự án đặc biệt chuyên nghiên cứu kỹ thuật dẫn hai tia proton phóng với vận tốc gần bằng vận tốc ánh sáng sao cho chúng có thể chạm nhau (superconducting super collider), từ đó cung cấp các dữ liệu nhằm giúp hiểu thêm về hiện tượng Big Bang cũng như các hiện tượng khác trong vũ trụ, ông Huấn là một trong số rất ít người Việt có mặt trong nhóm nghiên cứu này. Từ Bộ Năng lượng, ông chuyển sang làm việc cho General Motors (GM), phụ trách thiết kế các hệ thống điện tử cho xe hơi. Tại đây, ông phát minh một số sáng chế mà hiện GM vẫn sử dụng…

Một trong những bằng sáng chế của ông Huấn. (Hình : Nguyễn Từ Huấn cung cấp)

Năm 1993, internet chưa phát triển, cả nước Mỹ chỉ có khoảng 20 website. Tuy nhiên, ông Huấn đã nghĩ đến việc làm thế nào có thể sử dụng network để phục vụ quân đội và hỗ trợ tác chiến. Ý tưởng của ông được một đề đốc ủng hộ. Ông Huấn được mời vào Ngũ Giác Đài tường trình cho giới lãnh đạo Hải quân. Tiếng nói của anh thiếu úy Huấn trở nên lạc lõng giữa những hoài nghi. Cho đến thời điểm đó, rất ít người có thể hình dung cái gọi là "network warfare". Không đầy 10 năm sau, khi nước Mỹ bước vào cuộc chiến Vùng Vịnh lần hai (2003), kỹ thuật chiến tranh không gian mạng đã trở thành một trong những yếu tố quyết định thắng bại. Cuộc chiến Vùng Vịnh lần hai cũng là thời điểm thiếu tá Huấn được đưa sang Afghanistan và Iraq, với vai trò sĩ quan chỉ huy đơn vị kỹ thuật giúp phá hủy các thiết bị kích nổ bom từ xa của khủng bố… "Một trong những thử thách khó nhất đối với tôi là phải đi một bước trước kẻ thù" – ông Huấn trả lời phóng viên Eric Schmitt trên New York Times số ra ngày 6/2/2006.

"Cách đây 44 năm, tôi là một trong những người tỵ nạn, lòng lo lắng cho một tương lai bất định nhưng vẫn cảm thấy vô cùng biết ơn khi đến được đây. Những hình ảnh tôi còn nhớ rõ mồn một khi đặt chân đến Trại Asan ở đảo Guam này, giờ là công viên Asan Beach, là những thủy thủ và thủy quân lục chiến Mỹ phơi mình dưới cái nắng cháy da, dựng lều và lán thức ăn, phát nước uống và đồ ăn nóng, giúp đỡ và chăm sóc mọi người với thái độ tử tế và kính trọng… Những người lính đó đã mang lại cảm hứng cho tôi cống hiến cho Hải quân Mỹ đến tận hôm nay"… Phát biểu trên của Đại tá Nguyễn Từ Huấn trong dịp khánh thành tượng Lone Sailor tại Guam ngày 30/04/2019 đã cho thấy tại sao ông quyết tâm gia nhập và cống hiến cho quân đội (tượng đài Lone Sailor do chính ông Huấn khởi xướng với sự thực hiện của US Navy Memorial).

Ông có một sứ mạng khác trong lẽ sống của mình. Ông định hình cuộc đời ông bằng những định nghĩa khác với những đo lường về vật chất. Với ông, có nhiều cách để "trả nợ" nước Mỹ nhưng ông đã chọn binh nghiệp, vì quân đội mới là hình ảnh đại diện bảo vệ cho quốc gia nơi đã cưu mang những người tỵ nạn như ông, một quốc gia từng là ngọn hải đăng cho những giá trị nhân bản, về tự do, dân chủ và nhân quyền. "Món nợ" đối với nước Mỹ không phải là món nợ lớn nhất đối với ông Huấn. Có một món nợ khác chất chứa gánh nặng lương tri thậm chí nặng nề hơn. Nó có ý nghĩa lớn hơn cả. Nó ám ảnh ông như một lời thề mà ông nguyện phải làm, như một cách để báo hiếu cho cha ông - cố Đại tá Chỉ huy trưởng Trường thiết giáp Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Tuấn, như một cách để làm mẹ ông mỉm cười nơi chín suối, như một cách để "trả lời" cho một cuộc chiến tàn khốc từng làm điêu linh dân tộc mà toàn bộ gia đình ông là nạn nhân, để cuối cùng, cho thấy rằng, hòa bình có giá trị như thế nào và tại sao bằng mọi giá phải bảo vệ hòa bình.

Câu chuyện bi thương của ông đã được kể đi kể lại với rất nhiều tình tiết không có thực. Và khi thuật lại câu chuyện, một số nhân vật luôn được đẩy ra phía trước như thể họ là nhân vật chính. Cũng khó có thể tránh điều đó vì câu chuyện đã trở thành một phần của lịch sử cuộc chiến. Tuy nhiên, những thước phim chính xác đáng lý cần phải lột tả thời khắc kinh hoàng xảy đến với gia đình ông chứ không phải những gì xảy ra sau đó. Đó là hình ảnh kiên cường của bố và mẹ ông trước họng súng của đặc công Cộng Sản.

Hơn 50 năm trôi qua, ông Huấn chưa bao giờ quên những gì ông chứng kiến. Ông không thể quên tràng súng liên thanh điên cuồng nã vào bảy người trong gia đình mình – vào bố, vào mẹ, vào các người anh và cả đứa em út mà mẹ bế trên tay, khi họ đang bị bắt làm con tin, ngay trong những ngày mà hai bên đã thỏa thuận ngưng chiến. Ông không thể quên cảnh người anh thở hắt ra làn hơi cuối cùng và cảnh người em bị bắn thủng bụng ruột đổ ra ngoài. Ông không bao giờ có thể quên được cảnh mẹ ông, bị bỏ nằm đó đau đớn, chảy máu và rên xiết nhiều giờ cho đến chết. Ông cũng không thể quên cảnh đặc công cầm lưỡi lê đâm vào lon bia để uống, dọn đồ ra ăn, giữa những nạn nhân bị thương đang rên xiết và giữa những thi thể vừa bị thảm sát man rợ.