Văn Bút Mỹ vinh danh tác giả Phạm Đoan Trang
VOA, 18/05/2024
Tại đêm Gala trao giải thưởng Tự do sáng tác Barbey 2024 hôm 16/5 ở New York, tổ chức Văn Bút Mỹ (PEN America) vinh danh nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang, gọi bà là "nhà văn, nhà hoạt động tiêu biểu trong cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ cho quyền tự do ngôn luận và tự do sáng tác ở Việt Nam".
Ông Dinaw Mengestu, phó chủ tịch Văn Bút Mỹ, bà Trần Quỳnh Vi, và ông Đặng Đình Mạnh tại lễ trao giải Tự do sáng tác Barbey 2024 cho tác giả Phạm Đoan Trang hôm 16/5/2024 ở New York, Mỹ. (Photo by Kevin Mazur/Getty Images for PEN America)
Ông Dinaw Mengestu, tiểu thuyết gia và nhà văn người Mỹ gốc Ethiopia, đồng thời là phó chủ tịch Văn Bút Mỹ, đã trao giải thưởng Tự do sáng tác Barbey 2024 cho hai đại diện của bà Trang là luật sư Đặng Đình Mạnh và bà Trần Quỳnh Vi - một người bạn và đồng thời là đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Sáng kiến Pháp lý cho Việt Nam (LIV).
Giải thưởng này được trao hàng năm cho một nhà văn đang bị bỏ tù vì những tác phẩm của mình và ghi nhận lòng dũng cảm và sự hy sinh khi đối mặt với áp bức.
Được biết đến như là một blogger, một nhà hoạt động và là tác giả của những quyển sách về quyền tự do dân sự, chính trị, bà Trang bị chính quyền Việt Nam kết án 9 năm tù vào năm 2021 với tội danh "Tuyên truyền chống nhà nước".
"Bị giáng mức án 9 năm tù vì dám thách thức chính quyền Việt Nam qua các bài viết của mình, bà Phạm Đoan Trang là điển hình cho cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ của nhiều nhà văn và nhà hoạt động vì quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam", bà Anh-Thu Vo, trưởng phòng nghiên cứu và vận động chính sách của Trung tâm Tự do Sáng tác PEN/Barbey thuộc Văn Bút Mỹ, viết trong một bài xã luận trên trang Just Security hôm 17/5 ca ngợi sự kiên cường của bà Trang.
Ông Đặng Đình Mạnh (trái) và bà Trần Quỳnh Vi (giữa) tại buổi Gala trao giải thưởng. (Photo by Bryan Bedder/Getty Images PEN America)
Bà Trần Quỳnh Vi phát biểu tại lễ trao giải: "Bà Trang là biểu tượng của lòng dũng cảm và sự kiên trì, truyền cảm hứng cho vô số bạn trẻ hình dung và phấn đấu vì một Việt Nam nơi tự do và nhân quyền được đề cao", theo một thông cáo hôm 16/5 của Văn Bút Mỹ.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam và đề nghị họ cho ý kiến về việc trao giải thưởng này cho bà Trang, nhưng chưa được trả lời.
"Là luật sư bào chữa cho cô Phạm Đoan Trang, tôi hiểu về sự dấn thân của cô ấy để đấu tranh cho những giá trị mang tính cách phổ quát, cùng với cái giá rất đắt mà cô ấy đã phải đánh đổi: Bằng sức khỏe, bằng tuổi thanh xuân, bằng sự tự do...", luật sư nhân quyền Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho bà Trang và hiện đang tị nạn chính trị tại Mỹ, nêu nhận định với VOA trước khi diễn ra lễ trao giải.
"Theo đó, cô ấy hoàn toàn xứng đáng với mọi sự vinh danh, tất nhiên, bao gồm sự vinh danh dành cho Đoan Trang lần này đến từ hội Văn Bút Hoa Kỳ - một tổ chức hàng đầu cổ võ cho quyền tự do ngôn luận", ông Mạnh cho biết thêm.
"Trong bối cảnh hiện nay, khi mà chính quyền trong nước gia tăng sự đàn áp quyền tự do ngôn luận đến mức khốc liệt chưa từng có, thì sự vinh danh Đoan Trang của hội Văn Bút Hoa Kỳ càng mang ý nghĩa đặc biệt. Nó chẳng khác nào là thông điệp phản đối mạnh mẽ của thế giới văn minh gởi đến chính quyền trong nước, rằng sự đàn áp quyền tự do của người dân không hề được chào đón, thậm chí, còn bị lên án ở khắp mọi nơi".
"PEN America đã trao những giải thưởng này cho những người mà họ tin là những nhà văn truyền cảm hứng và sử dụng bài viết của mình để truyền cảm hứng cho người khác làm những điều tốt đẹp hơn trong xã hội", bà Trần Quỳnh Vi, hiện đang làm việc tại Đài Loan, chia sẻ với VOA trước khi đến New York nhận giải thưởng thay mặt cho người bạn đang bị giam cầm.
"Tôi xin cảm ơn PEN America và PEN International vì họ đã ủng hộ quyền tự do của cô Trang và họ cũng nhận thức rất rõ về quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam", bà Vi cho biết thêm.
Bà Phạm Đoan Trang, 45 tuổi, hiện đang thụ án tại trại giam An Phước, tỉnh Bình Dương, đã viết nhiều cuốn sách, trong đó có "Chính trị của một Nhà nước Công an" và "Chính trị bình dân".
Giải thưởng của Văn Bút Mỹ ra đời vào năm 2016, đặt theo tên của ông Peter Barbey, giám đốc điều hành của nhà xuất bản Reading Eagle, có trụ sở ở bang Pennsylvania, Mỹ. Giải thưởng này được thiết kế để hàng năm vinh danh một nhà văn bị bỏ tù vì các tác phẩm của mình.
Cũng trong tuần này, như VOA đưa tin, bà Uzra Zeya, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đặc trách An ninh Dân sự, Dân chủ, và Nhân quyền nêu ra những "lo ngại nghiêm trọng" về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam, nơi mà trong những năm gần đây xảy ra các vụ bắt giam những người bất đồng chính kiến.
Phát biểu hôm 14/5 tại sự kiện Ngày Nhân quyền Việt Nam ở Quốc hội Mỹ, bà Zeya nhắc đến trường hợp nhà báo Phạm Đoan Trang đang bị chính quyền Việt Nam giam cầm, cũng như các nhà hoạt động tôn giáo, họ nằm trong số hơn 180 tù nhân chính trị bị Việt Nam giam giữ oan uổng.
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay luôn bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, khăng khăng rằng các quyền căn bản của công dân, bao gồm quyền tự do biểu đạt, luôn được tôn trọng.
Nguồn : VOA, 18/11/2024
***************************
Văn bút Hoa Kỳ ghi nhận lòng dũng cảm của Nhà báo Phạm Đoan Trang
RFA, 15/11/2024
Bà Phạm Đoan Trang, nhà báo đang thụ án chín năm tù tại Việt Nam, người đã nhận Giải thưởng Tự do Viết PEN/Barbey năm 2024, được tôn vinh tại Hội luận do Tổ chức Văn bút Hoa Kỳ - PEN America tổ chức nhân kỷ niệm Ngày Nhà văn bị cầm tù diễn ra hàng năm vào 15/11.
Nhà báo Phạm Đoan Trang - CPJ/Paul Mooney
Trong thông cáo báo chí đưa ra trong cùng ngày, PEN America cho biết, năm nay PEN America nêu bật trường hợp Phạm Đoan Trang, một nhà văn Việt Nam bị cầm tù, nhằm ghi nhận lòng dũng cảm và cam kết của bà đối với quyền tự do ngôn luận. Đồng thời, Tổ chức phi chính phủ Văn bút Hoa Kỳ cũng qua đó kêu gọi trả tự do cho các nhà văn đang bị giam giữ.
Góp mặt trong buổi hội luận có hai diễn giả Trịnh Hữu Long, đồng sáng lập viên, Tổng biên tập của Luật Khoa tạp chí và Trần Quỳnh Vi, đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Sáng kiến Pháp lý cho Việt Nam (LIV).
Ông Trịnh Hữu Long, qua video clip ghi nhận tại hội luận, kể ông gặp Đoan Trang lần đầu vào năm 2011 trong đợt biểu tình chống Trung Quốc kéo dài ba tháng. Theo ông Long, trước đó, "Trang đã là một nhà báo rất nổi tiếng vì đã dũng cảm đưa tin về những bất công, nhân quyền và xung đột ở Biển Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc ; luôn là người đứng đầu và cố gắng làm những điều chưa ai dám làm ; luôn là người phá vỡ các rào cản. Hậu quả là Trang phải luôn di chuyển để tránh sự bắt bớ từ nhà cầm quyền".
Rủi ro đến với mình bất cứ lúc nào là điều Phạm Đoan Trang biết trước. Trong một đoạn video clip được chiếu tại buổi hội luận, bà Trang nói :
"Tôi biết khi làm báo mà không theo định hướng, vượt ra ngoài khuôn khổ là có hậu quả rồi chứ chưa nói là nhà hoạt động. Trở thành nhà hoạt động thì hậu quả đến mức nào mình chưa hình dung được".
Trần Quỳnh Vi, cũng tại Hội luận chia sẻ : "dù đang bị cầm tù nhưng Trang là người tự do nhất Việt Nam vì Trang đang giải phóng tâm trí của mình và cô ấy muốn mọi người biết điều đó, đặc biệt là thế hệ trẻ".
Các diễn giả trong buổi hội luận mong muốn mọi người hãy tưởng tượng những rủi ro mà các nhà văn, nhà hoạt động nhân quyền Việt Nam đã, đang và sẽ phải đối mặt khi nhìn về tương lai.
"Năm 2024, Việt Nam đã có chủ tịch nước thứ tư sau một thời gian ngắn. Trong điều kiện hệ thống chính trị bất ổn, tôi không biết mọi thứ sẽ tốt hơn hay tồi tệ hơn với những người viết lách. Tôi chỉ hy vọng chính phủ hiểu rằng quyền tự do viết lách là có và nó đang được bảo vệ trên phạm vi quốc tế. Mọi chuyện ngày càng trở nên tồi tệ trong suốt thập kỷ với những người bảo vệ nhân quyền cũng như các nhà báo và các blogger", bà Quỳnh Vi nói.
Cũng tại Hội luận, ông Dinaw Mengestu – tiểu thuyết gia và nhà văn người Mỹ gốc Ethiopia, đồng thời là Phó Chủ tịch Văn Bút Mỹ, nói : "Buổi hội thảo này là cách chúng tôi nói với các nhà văn bị cầm tù trên toàn thế giới rằng chúng tôi sát cánh cùng các bạn".
Nhà báo Phạm Đoan Trang bị Công an Việt Nam bắt giữ vào năm 2020 và bị tuyên án chín năm tù vào năm 2021. Bà từng là phóng viên của một số tờ báo Nhà nước Việt Nam và đã viết những sách bị chính quyền cấm lưu hành như Chính Trị Bình Dân, Cẩm Nang Nuôi Tù, Phản Kháng Phi Bạo Lự.
Bà cũng tham gia viết những báo cáo song ngữ về tình hình nhân quyền và dân chủ ở Việt Nam mà nổi bật là Báo Cáo Đồng Tâm viết về vụ công an cưỡng chế đất gây chết người ở ngoại thành Hà Nội hồi năm 2020 gây phẫn nộ trong dư luận.
Bà đã nhận nhiều giải thưởng về các hoạt động nhân quyền bao gồm : Giải Người Phụ nữ Can đảm 2022 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, giải Tự do Truyền thông (Media Freedom 2022) của hai chính phủ Anh và Canada, giải Homo Homini năm 2017 của People In Need (Cộng hòa Czech), Giải thưởng Tự do Báo chí năm 2019 của Phóng viên Không Biên giới (RFS), Giải thưởng Martin Ennals năm 2022, và giải Tự do Báo chí Quốc tế 2022 của Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ).
Tại đêm Gala trao giải thưởng Tự do sáng tác Barbey 2024 hôm 16/5/2024 ở New York, tổ chức Văn Bút Hoa Kỳ vinh danh bà và gọi bà là "nhà văn, nhà hoạt động tiêu biểu trong cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ cho quyền tự do ngôn luận và tự do sáng tác ở Việt Nam".
Nguồn : RFA, 15/11/2024
Tại đêm Gala trao giải thưởng Tự do sáng tác Barbey 2024 hôm 16/5 ở New York, tổ chức Văn Bút Mỹ (PEN America) vinh danh nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang, gọi bà là "nhà văn, nhà hoạt động tiêu biểu trong cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ cho quyền tự do ngôn luận và tự do sáng tác ở Việt Nam".
Ông Dinaw Mengestu, tiểu thuyết gia và nhà văn người Mỹ gốc Ethiopia, đồng thời là phó chủ tịch Văn Bút Mỹ, đã trao giải thưởng Tự do sáng tác Barbey 2024 cho hai đại diện của bà Trang là luật sư Đặng Đình Mạnh và bà Trần Quỳnh Vi - một người bạn và đồng thời là đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Sáng kiến Pháp lý cho Việt Nam (LIV).
Giải thưởng này được trao hàng năm cho một nhà văn đang bị bỏ tù vì những tác phẩm của mình và ghi nhận lòng dũng cảm và sự hy sinh khi đối mặt với áp bức.
Được biết đến như là một blogger, một nhà hoạt động và là tác giả của những quyển sách về quyền tự do dân sự, chính trị, bà Trang bị chính quyền Việt Nam kết án 9 năm tù vào năm 2021 với tội danh "Tuyên truyền chống nhà nước".
"Bị giáng mức án 9 năm tù vì dám thách thức chính quyền Việt Nam qua các bài viết của mình, bà Phạm Đoan Trang là điển hình cho cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ của nhiều nhà văn và nhà hoạt động vì quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam", bà Anh-Thu Vo, trưởng phòng nghiên cứu và vận động chính sách của Trung tâm Tự do Sáng tác PEN/Barbey thuộc Văn Bút Mỹ, viết trong một bài xã luận trên trang Just Security hôm 17/5 ca ngợi sự kiên cường của bà Trang.
Bà Trần Quỳnh Vi phát biểu tại lễ trao giải : "Bà Trang là biểu tượng của lòng dũng cảm và sự kiên trì, truyền cảm hứng cho vô số bạn trẻ hình dung và phấn đấu vì một Việt Nam nơi tự do và nhân quyền được đề cao", theo một thông cáo hôm 16/5 của Văn Bút Mỹ.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam và đề nghị họ cho ý kiến về việc trao giải thưởng này cho bà Trang, nhưng chưa được trả lời.
"Là luật sư bào chữa cho cô Phạm Đoan Trang, tôi hiểu về sự dấn thân của cô ấy để đấu tranh cho những giá trị mang tính cách phổ quát, cùng với cái giá rất đắt mà cô ấy đã phải đánh đổi : Bằng sức khỏe, bằng tuổi thanh xuân, bằng sự tự do…", luật sư nhân quyền Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho bà Trang và hiện đang tị nạn chính trị tại Mỹ, nêu nhận định với VOA trước khi diễn ra lễ trao giải.
"Theo đó, cô ấy hoàn toàn xứng đáng với mọi sự vinh danh, tất nhiên, bao gồm sự vinh danh dành cho Đoan Trang lần này đến từ hội Văn Bút Hoa Kỳ - một tổ chức hàng đầu cổ võ cho quyền tự do ngôn luận", ông Mạnh cho biết thêm.
"Trong bối cảnh hiện nay, khi mà chính quyền trong nước gia tăng sự đàn áp quyền tự do ngôn luận đến mức khốc liệt chưa từng có, thì sự vinh danh Đoan Trang của hội Văn Bút Hoa Kỳ càng mang ý nghĩa đặc biệt. Nó chẳng khác nào là thông điệp phản đối mạnh mẽ của thế giới văn minh gởi đến chính quyền trong nước, rằng sự đàn áp quyền tự do của người dân không hề được chào đón, thậm chí, còn bị lên án ở khắp mọi nơi".
"PEN America đã trao những giải thưởng này cho những người mà họ tin là những nhà văn truyền cảm hứng và sử dụng bài viết của mình để truyền cảm hứng cho người khác làm những điều tốt đẹp hơn trong xã hội", bà Trần Quỳnh Vi, hiện đang làm việc tại Đài Loan, chia sẻ với VOA trước khi đến New York nhận giải thưởng thay mặt cho người bạn đang bị giam cầm.
"Tôi xin cảm ơn PEN America và PEN International vì họ đã ủng hộ quyền tự do của cô Trang và họ cũng nhận thức rất rõ về quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam", bà Vi cho biết thêm.
Bà Phạm Đoan Trang, 45 tuổi, hiện đang thụ án tại trại giam An Phước, tỉnh Bình Dương, đã viết nhiều cuốn sách, trong đó có "Chính trị của một Nhà nước Công an" và "Chính trị bình dân".
Giải thưởng của Văn Bút Mỹ ra đời vào năm 2016, đặt theo tên của ông Peter Barbey, giám đốc điều hành của nhà xuất bản Reading Eagle, có trụ sở ở bang Pennsylvania, Mỹ. Giải thưởng này được thiết kế để hàng năm vinh danh một nhà văn bị bỏ tù vì các tác phẩm của mình.
Cũng trong tuần này, như VOA đưa tin, bà Uzra Zeya, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đặc trách An ninh Dân sự, Dân chủ, và Nhân quyền nêu ra những "lo ngại nghiêm trọng" về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam, nơi mà trong những năm gần đây xảy ra các vụ bắt giam những người bất đồng chính kiến.
Phát biểu hôm 14/5 tại sự kiện Ngày Nhân quyền Việt Nam ở Quốc hội Mỹ, bà Zeya nhắc đến trường hợp nhà báo Phạm Đoan Trang đang bị chính quyền Việt Nam giam cầm, cũng như các nhà hoạt động tôn giáo, họ nằm trong số hơn 180 tù nhân chính trị bị Việt Nam giam giữ oan uổng.
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay luôn bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, khăng khăng rằng các quyền căn bản của công dân, bao gồm quyền tự do biểu đạt, luôn được tôn trọng.
Nguồn : VOA, 18/05/2024
Đại sứ quán Mỹ nhắc đến Phạm Đoan Trang nhân giải phụ nữ can đảm 2024
Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam vừa nhắc đến nhà hoạt động Phạm Đoan Trang, người đang bị chính quyền cầm tù vì các hoạt động báo chí độc lập, nhân dịp diễn ra lễ trao giải thưởng phụ nữ can đảm quốc tế năm 2024.
Cục Dân chủ, Nhân quyền và Lao động (DRL) thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi Việt Nam trả tự do cho bà Phạm Đoan Trang.
"Ai là hình tượng người phụ nữ can đảm của bạn ?", Đại sứ quán Mỹ đặt câu hỏi cho độc giả Việt Nam hôm 12/3 trên trang Facebook chính thức của cơ quan ngoại giao này.
Từ khi giải thưởng Phụ nữ Can đảm Quốc tế (IWOC) được thành lập vào tháng 3/2007 đến nay, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã tôn vinh hơn 190 phụ nữ thuộc 90 quốc gia, bao gồm bà Rina Gonoi ở Nhật Bản, được trao giải năm 2024 ; nữ Thượng Nghị sĩ Datuk Ras Adiba Radzi ở Malaysia, được trao giải năm 2023 ; và tác giả, nhà báo đang bị giam cầm Phạm Đoan Trang, người đoạt giải năm 2022, vẫn theo trang Facebook của cơ quan ngoại giao Mỹ.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam và đề nghị họ cho ý kiến về thông tin đăng trên trang Facebook của Đại sứ quán Mỹ, nhưng chưa được phản hồi.
Hôm 8/3, nhân ngày Quốc tế Phụ nữ, các nhóm nhân quyền quốc tế, trong đó có Ủy ban Bảo vệ Quyền làm người Việt Nam (VCHR) có trụ sở ở Pháp, kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do các nữ tù nhân lương tâm ở Việt Nam.
Trao đổi với VOA, bà Ỷ Lan Penelope Faulkner, Chủ tịch của VCHR, nêu nhận định về trường hợp bà Phạm Đoan Trang :
"Trong khi cả thế giới đang rất hoan hỷ về đóng góp của người phụ nữ trên thế giới, chúng tôi thấy rằng có một số người phụ nữ Việt Nam rất can đảm, đang bị cầm tù chỉ vì nói lên những ý kiến ôn hòa của mình... Phạm Đoan Trang đang bị 9 năm tù. Việt Nam phải trả tự do liền ngay tức khắc".
Bà Phạm Đoan Trang là người thứ ba của Việt Nam đoạt giải IWOC, sau nữ blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, còn có tên là Mẹ Nấm, được trao năm 2017, và blogger Tạ Phong Tần được trao năm 2013. Điểm chung của ba người này là cùng bị chính quyền Việt Nam kết tội "tuyên truyền chống phá nhà nước" theo Điều 88 Bộ Luật hình sự 1999 và đều được Bộ Ngoại giao Mỹ trao thưởng khi đang thụ án tù ở Việt Nam.
Ngay sau khi bà Trang được Bộ Ngoại giao Mỹ vinh danh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cho rằng việc Bộ Ngoại giao Mỹ trao giải thưởng này cho "một cá nhân vi phạm pháp luật Việt Nam đã được đưa ra xét xử và đang chịu án phạt tù, là hành động thiếu khách quan, không phù hợp và không có lợi cho phát triển quan hệ hai nước".
Phía Việt Nam cũng đồng thời nhấn mạnh các nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong việc không ngừng đảm bảo và cải thiện các quyền con người trong thời gian qua "đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao".
Trang Facebook của Đại sứ quán Hoa Kỳ hôm 12/3 cũng dẫn lại tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ về bản án 9 năm tù đối với bà Trang vào tháng 8/2022, trong đó bày tỏ rằng "Hoa Kỳ hết sức lo ngại trước bản án được giữ nguyên 9 năm tù đối với tác giả và nhà báo Việt Nam nổi tiếng Phạm Đoan Trang".
"Bà Trang, người từng đoạt Giải thưởng IWOC của Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ năm 2022, đã được quốc tế công nhận vì công việc thúc đẩy nhân quyền và thúc đẩy các vấn đề quản trị tốt ở Việt Nam", tuyên bố viết.
Vào tháng 9/2021, Nhóm công tác của Liên Hiệp Quốc về việc giam giữ tùy tiện đã phát hiện ra rằng việc giam giữ bà Trang là tùy tiện và trái với các cam kết quốc tế về nhân quyền của Việt Nam.
Hồi tháng 11/2023, khi diễn ra Đối thoại Nhân quyền thường niên giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ yêu cầu phái đoàn Việt Nam hãy phóng thích nhà báo Phạm Đoan Trang, đồng thời nới lỏng các hạn chế đối với xã hội dân sự.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Uzra Zeya phụ trách về An ninh dân sự, Dân chủ và Nhân quyền nói : "Chúng tôi kêu gọi quý vị trả tự do cho các tù nhân lương tâm, như bà Phạm Đoan Trang, một nhà báo ôn hòa, vẫn còn bị giam cầm dù tình trạng sức khỏe ngày càng xấu đi".
Bà Trang hiện đang thụ án tù 9 năm tại trại giam An Phước, Bình Dương, nơi cách gia đình ở Hà Nội hơn 1.500 km.
Nguồn : VOA, 14/03/2024
Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ yêu cầu phái đoàn Việt Nam đang tham gia Đối thoại Nhân quyền hãy phóng thích các tù nhân lương tâm, trong đó có nhà báo Phạm Đoan Trang, đồng thời nới lỏng các hạn chế đối với xã hội dân sự. Washington nhấn mạnh rằng nhân quyền sẽ là "yếu tố quan trọng cho sự can dự mở rộng của chúng tôi với Việt Nam".
Việt Nam và Hoa Kỳ vừa tổ chức Đối thoại Nhân quyền thường niên lần thứ 27 ở thủ đô Washington, DC, từ ngày 1-2/11, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một thông cáo hôm 2/11.
Ngay trong phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Uzra Zeya phụ trách về An ninh dân sự, Dân chủ và Nhân quyền kêu gọi phái đoàn Việt Nam do ông Phạm Hải Anh, Vụ trưởng Vụ Tổ chức quốc tế, Bộ Ngoại giao, dẫn đầu, rằng Hà Nội hãy trả tự do cho các tù nhân lương tâm.
Bà Zeya nói trong bài diễn văn được Bộ Ngoại giao Mỹ đăng trên trang web chính thức :
"Chúng tôi kêu gọi quý vị trả tự do cho các tù nhân lương tâm, như bà Phạm Đoan Trang, một nhà báo ôn hòa, vẫn còn bị giam cầm dù tình trạng sức khỏe ngày càng xấu đi".
Nhà ngoại giao Mỹ được Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm vào năm 2021 nhấn mạnh : "Việc làm của bà Trang và các nhà báo khác rất cần thiết để xây dựng một xã hội thịnh vượng và kiên cường. Họ giúp xác định và giúp cộng đồng địa phương có tiếng nói trong việc giải quyết các thách thức như ô nhiễm môi trường, tham nhũng và tiếp cận các nguồn lực công".
Ngoài ra, bà Zeya còn kêu gọi Việt Nam giảm bớt những "hạn chế quan liêu nặng nề" đối với xã hội dân sự, thúc đẩy hệ sinh thái kỹ thuật số tôn trọng quyền tự do ngôn luận và tạo môi trường thuận lợi cho các tổ chức phi chính phủ hoặc tổ chức xã hội trong và ngoài nước.
Trong một thông cáo báo chí hôm 2/11, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết cuộc Đối thoại Nhân quyền này đề cập đến nhiều vấn đề liên quan đến nhân quyền và quyền lao động, bao gồm tôn trọng quyền tự do ngôn luận và tự do lập hội ; tự do tôn giáo hay tín ngưỡng ; thượng tôn pháp luật và cải cách pháp luật ; quản trị lĩnh vực an ninh ; và quyền của các thành viên thuộc nhóm dân số bị thiệt thòi, bao gồm thành viên của các nhóm dân tộc thiểu số, người LGBTQI+ và người khuyết tật, cũng như các trường hợp cá nhân cần quan tâm.
"Theo Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam, việc thúc đẩy nhân quyền là một yếu tố thiết yếu trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và là yếu tố quan trọng cho sự can dự mở rộng của chúng tôi với Việt Nam", văn phòng người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. "Chúng tôi cam kết tiếp tục thảo luận thẳng thắn và dựa trên kết quả với chính phủ Việt Nam về vấn đề này".
Trước đó, trong bài phát biểu của mình, bà Zeya nhắc đến tuyên ngôn độc lập của hai nước, mà bà cho là hai nước "có tầm nhìn chung" bao gồm cam kết về tôn trọng nhân quyền. Bà nói : "Cả hai đất nước chúng ta đều được thành lập dựa trên ý tưởng rằng tất cả mọi người trên trái đất này đều bình đẳng từ khi sinh ra và tất cả mọi người đều có những quyền cơ bản nhất định - quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".
Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa phản hồi ngay yêu cầu bình luận của VOA về phát biểu của Thứ trưởng Zeya và phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ.
Ý kiến của giới hoạt động
Vào tháng 9, khi Tổng thống Biden thăm Hà Nội và nâng cấp quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Việt Nam lên tầm Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, giới hoạt động và các tổ chức nhân quyền kỳ vọng rằng chính quyền Việt Nam sẽ phóng thích bà Phạm Đoan Trang, người đang thụ án 9 năm tù với cáo buộc "Tuyên truyền chống nhà nước". Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra. Thay vào đó, cho đến nay, phía Việt Nam đã phóng thích nhà hoạt động tôn giáo Nguyễn Bắc Truyển và cho đi sống lưu vong ở Đức, trả tự do trước thời hạn cho nhà hoạt động môi trường Mai Phan Lợi, và cho phép luật sư nhân quyền Võ An Đôn đến Mỹ tị nạn.
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Châu Á của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) hôm 3/11 nêu nhận định với VOA sau bài phát biểu bà Zeya : "Thứ trưởng Ngoại giao Uzra Zeya tỏ ra ảo tưởng khi cho rằng có bất kỳ "tầm nhìn chung" nào giữa Hà Nội với Hoa Kỳ về nhân quyền ở Việt Nam và khu vực. Thực tế là Việt Nam đang đối xử với các tù nhân chính trị như những con bài mặc cả, và cô Phạm Đoan Trang, bạn tôi, đang bị coi như một trong những món hàng có giá trị nhất đó".
"Vấn đề cơ bản là Hoa Kỳ dường như chưa sẵn sàng loại bỏ những điều đã hứa trong các phần khác của mối quan hệ đó nếu như Việt Nam không nhượng bộ về nhân quyền", ông Robertson viết qua email.
"Chương trình nghị sự về nhân quyền một lần nữa lại bị "bỏ lại ở nhà", bị chuyển sang một cuộc họp lớn ở Washington, nơi diễn ra những bài phát biểu như thế này, thay vì lồng ghép vào tất cả các khía cạnh của mối quan hệ song phương", ông nói thêm. "Tôi cũng muốn thấy cô Trang được thả như bất kỳ ai, nhưng điều đó sẽ đòi hỏi những cuộc đàm phán cốt lõi với Hà Nội vượt xa những gì mà một cuộc ‘đối thoại song phương’ thỉnh thoảng như thế này có thể đạt được".
Nhà báo tự do JB Nguyễn Hữu Vinh, Phó Chủ tịch Hội nhà báo Độc lập Việt Nam, nêu nhận định với VOA về lời kêu gọi của Thứ trưởng Zeya :
"Tôi nghĩ đó là lời kêu gọi cần thiết, và đấy là những hành động cần thiết mà thế giới cần phải hành động để cho tù nhân lương tâm, đặc biệt là như nhà báo Phạm Đoan Trang, là những người đã phải chịu án hết sức vô lý khi mà họ sử dụng các quyền được Hiến pháp và luật pháp Việt Nam luôn luôn kêu gọi rằng họ được tự do và được bảo vệ.
"Đấy là người nói lên tiếng nói một cách rất rõ ràng, không có ý đồ thù địch, hoặc bất cứ một cái gì cả, những tiếng nói đó để làm cho đất nước, làm cho xã hội tiến bộ lên và tốt đẹp hơn lên mà thôi".
Tuy nhiên, ông Vinh nhận định rằng với những lời kêu gọi suôn thì vẫn chưa đủ, mà Washington cần phải hành động mạnh và có "biện pháp nhất định" để gây sức ép với Việt Nam về nhân quyền.
Trước khi đối thoại nhân quyền diễn ra, hôm 30/10, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper có chuyến công du đến quận Cam ở bang California, nơi có đông đảo người gốc Việt sinh sống. Tại đây, Đại sứ Knapper cùng với Dân biểu Lou Correa tới thăm chùa Bảo Quang và nhà thờ Đức Mẹ La Vang và trao đổi về tự do tôn giáo, theo trang Facebook của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội.
Trang này nói rằng "Tự do tôn giáo và tín ngưỡng là giá trị cốt lõi của nước Mỹ - được ghi lại trong Tu chính án thứ nhất Hiến pháp Hoa Kỳ".
Tại thành phố Los Angeles, ông Knapper cũng gặp gỡ Dân biểu Michelle Steel, đồng chủ tịch Uỷ ban Việt Nam tại Quốc hội Mỹ, người liên tục vận động chính quyền Hoa Kỳ can thiệp mạnh mẽ để Việt Nam phóng thích bà Trang.
Uỷ ban Việt Nam tại Quốc hội Mỹ vào tháng 5/2023 đã giới thiệu một dự luật lưỡng đảng nhằm buộc các quan chức Việt Nam phải chịu trách nhiệm vì "vi phạm nhân quyền nghiêm trọng".
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay luôn bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, cho rằng các quyền căn bản của công dân luôn được "đảm bảo".
Nguồn : VOA, 03/11/2023
Tù nhân chính trị chết trong tù
RFA, 13/01/2023
"Chính phủ Hà Nội bỏ mặc sức khỏe tù nhân"
Chỉ trong sáu tháng, từ tháng 8/2022 đến tháng 1/2023, đã xảy ra ba trường hợp tù nhân chính trị chết trong khi đang thụ án.Lý do mà thân nhân của họ nêu ra là vì họ mắc bệnh nặng mà không được chữa trị kịp thời.
Các tù nhân chính trị đã chết trong khi thi hành án tù. RFA edited
Sáu tháng, ba tù nhân chính trị chết trong tù
Vụ việc mới nhất xảy ra vào hôm 5/1 vừa qua, tù nhân lương tâm Đinh Diêm (61 tuổi) qua đời ở Trại giam số 6 (huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An). Ông mất khi đang thụ án 16 năm tù giam về tội "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền".
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (HRW) khu vực Châu Á, bình luận với RFA qua email rằng điều kiện nhà tù ở Việt Nam vô cùng tồi tệ và quyền lợi của tù nhân không được quan tâm, đặc biệt là các tù nhân chính trị, những người đã lên tiếng chỉ trích Chính phủ. Điều duy nhất mà Hà Nội lo lắng là họ sẽ bị chỉ trích vì cách đối xử tệ hại với các tù nhân.
Ông kêu gọi đối tác thương mại và các nhà tài trợ cho Việt Nam, những người quan tâm đến nhân quyền nên công bố rộng rãi về những cái chết vì bệnh tật của các tù nhân chính trị khi đang bị giam giữ, mà đáng ra những cái chết đó có thể ngăn ngừa được :
"Có thể, nếu cộng đồng quốc tế lên tiếng đủ mạnh về việc này, nó sẽ buộc các quan chức Việt Nam cung cấp đầy đủ các điều kiện và chăm sóc tù nhân tốt hơn trong tương lai. Đây là một việc đáng để chúng ta làm thử.
Cho đến nay, Chính phủ Việt Nam đã cho thấy họ không hề quan tâm đến sự tức giận và đòi hỏi công lý từ gia đình và bạn bè của sáu nhà hoạt động chính trị đã chết sau song sắt này".
Tính từ năm 2019 cho đến nay, theo ghi nhận của RFA, cùng với ông Đinh Diêm, đã có năm tù nhân chính trị khác chết khi đang thi hành án tù, bao gồm :
- Tù nhân lương tâm Đỗ Công Đương , 58 tuổi, chết ngày 2/8/2022 trong khi đang thi hành án tại Trại giam số 6.
- Tù nhân tôn giáo Phan Văn Thu , người phải thụ án tù chung thân tại Trại giam Gia Trung (tỉnh Gia Lai), mất ngày 20/11/2022 sau một thời gian bệnh nặng mà không được chữa trị đầy đủ và kịp thời.
- Ngày 14/12/2021, Tù nhân lương tâm Huỳnh Hữu Đạt , 52 tuổi, mất tại trại giam Xuân Lộc, Đồng Nai, nơi ông này phải thụ án 13 năm tù với cáo buộc theo Điều 79 Bộ Luật Hình sự cũ – "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".
- Ngày 10/12/2019, Tù nhân lương tâm Đào Quang Thực , chết khi đang chịu án 13 năm tù giam vì bị cáo buộc tội "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".
- Và ông Đoàn Đình Nam mất trong Trại giam Xuyên Mộc (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) ở tuổi 68 năm 2019.
Luật Việt Nam quy định gì ?
Tại Điều 30 của Luật thi hành tạm giữ tạm giam 2015 quy định về chế độ chăm sóc y tế đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam.
Theo đó, "Người bị tạm giữ, tạm giam được hưởng chế độ khám bệnh, chữa bệnh, phòng, chống dịch bệnh. Trường hợp bị bệnh tật, thương tích thì được khám và điều trị tại cơ sở y tế của cơ sở giam giữ ; nếu bị bệnh nặng hoặc thương tích vượt quá khả năng của cơ sở giam giữ thì được chuyển đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp huyện, cấp tỉnh hoặc bệnh viện trung ương khám, điều trị". Và "Kinh phí khám bệnh, chữa bệnh, phòng, chống dịch bệnh cho người bị tạm giữ, người bị tạm giam do ngân sách nhà nước bảo đảm theo quy định của Chính phủ".
Quyền được khám chữa bệnh đối với tù nhân được tái khẳng định trong Luật thi hành án hình sự nha năm 2015, tại Điều 55 quy định về chế độ chăm sóc y tế đối với phạm nhân.
Luật sư Lê Hoà, thuộc đoàn luật sư Hà Nội, nói với RFA rằng các trại tù đều có trạm xá để chăm sóc y tế cho các phạm nhân. Đồng thời, trong luật pháp Việt Nam cũng quy định rõ về quyền lợi của người tù. Tuy nhiên, thực tế cán bộ trại giam thực hiện các quyền này như thế nào mới là điều đáng bàn :
"Về mặt luật pháp thì bất cứ nước nào nào cũng quy định về quyền lợi của các phạm nhân, Việt Nam cũng vậy. Thế còn việc thực hiện nó như thế nào mới là điều đáng nói".
Nhà hoạt động Trần Bang đang bị bệnh trong trạm giam, nhưng không được khám chữa. Ảnh : Fb Trần Bang
Thực tế ra sao ?
Cựu tù nhân lương tâm, luật sư Nguyễn Văn Đài, với kinh nghiệm thực tế hai lần ở tù, cho biết nếu tù nhân ốm nhẹ như cảm, sốt, viêm họng sẽ được trám xá trong trại giam đáp ứng nhu cầu khám bệnh, cấp thuốc. Ngược lại, nếu bệnh nặng thì rất khó để được duyệt cho đi khám chữa bệnh ở các bệnh viện bên ngoài, đặc biệt là đối với các tù nhân mang án an ninh, chính trị :
"Đối với bệnh nặng đến mức độ phải đi bệnh viện thì lúc mấy giờ rất khó khăn. Ví dụ, đối với tù hình sự bình thường, họ có thể dùng tiền mua chuộc bác sĩ hoặc cán bộ trại giam để đi bệnh viện ngoài.
Còn đối với tù chính trị thì việc này rất khó khăn, hầu như là các tù chính trị đều bị bệnh nặng, gia đình và bản thân họ làm đơn kêu cứu đến Bộ công an nhưng mà hoàn toàn không được đáp ứng những yêu cầu đó".
Một trường hợp tù nhân lương tâm đang bị bệnh trong tù mà không được khám chữa bệnh là ông Trần Bang. Ông Bang bị bắt hồi tháng 3/2022 về tội "tuyên truyền chống Nhà nước" theo điều 117 Bộ luật hình sự.
Bà Thị Biết, em gái ông Bang nói với RFA rằng anh của mình bị một khối u, nó cứ to dần lên mà không rõ nguyên nhân. Gia đình đã gởi đơn yêu cầu khám chữa bệnh cho ông Bang. Tuy nhiên, các đơn từ đó không được phản hồi :
"Lần trước anh ấy bảo là bị khối u, tuy không đau nhưng nó phát triển từ từ. Gia đình có làm đơn nhưng không được phản hồi"
Quốc tế lên án
Các tổ chức nhân quyền Quốc tế đã nhiều lần lên án Chính quyền Hà Nội bỏ mặc tình trạng sức khoẻ của các tù nhân chính trị, cũng như kêu gọi Hà Nội phải điều tra tường tận về nguyên nhân các tù nhân chết khi đang ở trong trại giam.
Sau cái chết của nhà báo công dân Đỗ Công Đương hồi tháng 8 năm ngoái, Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ) và Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) ra thông cáo liên quan đến vụ việc này.
Đại diện CPJ nói trong thông cáo rằng "CPJ vô cùng đau buồn trước tin nhà báo bị tù Đỗ Công Đương chết do bệnh nền. Việt Nam phải xúc tiến một cuộc điều tra đến nơi đến chốn và độc lập về cái chết của ông Đương. Những viên chức trại tù bị phát hiện có trách nhiệm cố ý giữ lại thuốc men và không cho ông Đương được chữa trị kịp thời phải đối diện với công lý".
Tổ chức Phóng viên Không Biên cũng giới bày tỏ thất vọng về cái chết trong nhà tù của nhà báo công dân Đỗ Công Đương ; đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế hãy có hành động nhằm bảo đảm các nhà báo khác đang bị giam cầm tại Việt Nam được sống, không phải rơi vào tình cảnh như của ông Đỗ Công Đương.
Báo cáo nhân quyền thường niên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thường xuyên chỉ trích chế độ giam giữ khắc nghiệt của các nhà tù Việt Nam. Trong đó có vấn đề các tù nhân, đặc biệt là tù nhân chính trị, bị giam giữ mà không được chăm sóc y tế.
Trong suốt năm năm gần nhất, từ năm 2018 đến 2021, báo cáo nhân quyền của Hoa Kỳ đều khẳng định tù nhân được chăm sóc y tế cơ bản, mặc dù trong nhiều trường hợp các cán bộ quản trại đã ngăn không cho người nhà mang thuốc vào cho tù nhân và trạm xá trong tù không xem xét kỹ hồ sơ y tế trước khi giam giữ của tù nhân.
Gia đình của các nhà hoạt động đang bị giam đã từng bị ốm hoặc đổ bệnh trong tù khẳng định rằng việc điều trị y tế ở trại là không đầy đủ khiến cho bệnh tình diễn biến phức tạp hơn và để lại hậu quả lâu dài.
Trong báo cáo năm 2021, Bộ ngoại giao Hoa kỳ cho biết có 36 vụ tù nhân chết người khi đang bị giam giữ, trong đó 21 vụ chết do bệnh tật, chín vụ tự tử, bốn vụ do tai nạn và hai vụ chết do bị thương khi đánh nhau với bạn tù.
*************************
Đại sứ Mỹ tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc thăm Việt Nam – nêu trường hợp Phạm Đoan Trang ?
VOA, 13/01/2023
Đại sứ Hoa Kỳ tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc Michèle Taylor, người tích cực vận động cho tự do cho nhà báo Phạm Đoan Trang, đang có chuyến công du đến Việt Nam trong nỗ lực thúc giục Hà Nội tôn trọng nhân quyền.
Truyền thông nhà nước loan tin hôm 13/1 rằng tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Đỗ Hùng Việt tiếp Đại sứ Hoa Kỳ tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc Michèle Taylor. Tại buổi tiếp, ông Hùng Việt hứa rằng Việt Nam "sẵn sàng xem xét tích cực" các đề xuất hợp tác của các nước, trong đó có Hoa Kỳ, trên tinh thần "tôn trọng lẫn nhau, đối thoại và hợp tác, bảo đảm tất cả quyền con người cho tất cả mọi người".
Thông Tấn Xã Việt Nam dẫn lời bà Taylor nói rằng Việt Nam luôn là một trong những đối tác quan trọng của Hoa Kỳ, đồng thời bày tỏ mong muốn đóng góp thúc đẩy hợp tác song phương trong thời gian tới, bao gồm tại các diễn đàn đa phương như Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
Đại sứ Taylor viết trên Twitter sau cuộc gặp này : "Rất vui mừng được chào đón Việt Nam là thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ! Tôi mong được làm việc với Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt để thúc đẩy nhân quyền của tất cả mọi người khi Việt Nam bắt đầu nhiệm kỳ của mình tại khóa họp thứ 52 của Hội đồng Nhân quyền và chúng ta bước vào năm kỷ niệm 75 năm ngày ra Tuyên bố Nhân quyền Phổ quát lịch sử này. Hãy đứng lên vì nhân quyền".
Không rõ liệu trong các cuộc tiếp xúc với chính giới tại Hà Nội, bà Taylor có đề cập cụ thể việc yêu cầu trả tự do cho nhà báo Phạm Đoan Trang hay không. Nữ nhà báo này được bà Taylor thường xuyên nhắc đến tại các diễn đàn quốc tế trước đây, cũng như vừa được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa vào chiến dịch vận động toàn cầu để phóng thích các tù nhân chính trị đang bị giam cầm không có lý do chính đáng.
Bà Vi Trần ở bang California, đồng giám đốc tổ chức phi chính phủ LIV và cũng là một người bạn của nhà báo Phạm Đoan Trang, cho VOA biết kỳ vọng của bà về chuyến thăm Việt Nam của Đại sứ Taylor.
"Đại sứ Nhân quyền của Mỹ tại Geneva Michèle Taylor đến thăm Việt Nam và một số nước khác ở Đông Nam Á và tôi hy vọng với những cuộc gặp như vậy thì chính phủ Mỹ sẽ đặt vấn đề về tình hình nhân quyền Việt Nam và những trường hợp như trường hợp của Phạm Đoan Trang sẽ được nêu rõ. Tôi rất hy vọng rằng Trang sẽ được trả tự do".
Vào tháng 3/2022, tại khóa họp thứ 49 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Geneve, Thụy Sĩ, Đại sứ Taylor kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang, người đang thụ án tù 9 năm vì cáo buộc "Tuyên truyền chống nhà nước".
"Chúng tôi kêu gọi Việt Nam trả tự do cho nhà bảo vệ nhân quyền Phạm Đoan Trang và tất cả những người bị bắt vì thực hiện một cách ôn hòa các quyền của họ được bảo đảm bởi hiến pháp của chính Việt Nam và các cam kết quốc tế", đồng thời bà cũng lên án việc ngày càng có nhiều vụ bắt giữ liên quan đến việc thực thi quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam".
Ba tháng sau đó, bà Taylor đã đích thân gặp gỡ và động viên bà Bùi Thị Thiện Căn, mẹ của nhà báo Phạm Đoan Trang, nhân dịp nữ blogger được trao giải thưởng nhân quyền Martin Ennals.
Nữ đại sứ đăng bức hình lên Twitter và cho biết : "Tôi vinh dự được gặp mẹ của Phạm Đoan Trang, một trong những người nhận Giải Martin Ennals năm nay, một nhà hoạt động nhân quyền và nhà báo truyền cảm hứng, hiện đang bị giam giữ một cách bất công ở Việt Nam. Ngày hôm nay là lời nhắc nhở sâu sắc về tầm quan trọng của những việc chúng ta làm ở Geneva".
Trở lại chuyến thăm Việt Nam của nữ đại sứ Mỹ, bà bắt đầu chuyến thăm này với hàng loạt các cuộc tiếp xúc tại Hà Nội, trong đó có cuộc gặp với Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Thông, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà, cũng như gặp gỡ đại diện của cơ quan Liên Hiệp Quốc tại Hà Nội, theo trang Twitter của Đại sứ Taylor.
Trước đó, khi loan tin về chuyến thăm Việt Nam, Maldives, và Qatar, Đại sứ Taylor cho biết : "Tôi mong muốn được gặp gỡ các đối tác của chính phủ và xã hội dân sự để thảo luận về những thách thức chung, các ưu tiên chung và các cách để thúc đẩy hơn nữa các nguyên tắc được ghi trong Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền".
Bà Taylor được Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden chính thức bổ nhiệm làm Đại sứ tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc vào tháng 2/2022. Trước đó, bà từng đảm nhận một số vai trò ủng hộ việc bảo vệ các quyền cơ bản của con người và quyền chính trị. Bà từng là thành viên Hội đồng của Trung tâm Quốc gia về Quyền Dân sự và Nhân quyền.
Nguồn : VOA, 13/01/2023
Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos Hạ viện Hoa Kỳ vừa kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang, cho rằng trường hợp của bà Trang là điển hình về vi phạm tự do truyền thông và tự do báo chí trên toàn thế giới.
"Hơn một nửa số trường hợp trong Dự án Bảo vệ tự do (Defending Freedoms Project – DFP) có liên quan đến báo chí, blog và truyền thông. Một trường hợp như vậy là trường hợp của bà Phạm Đoan Trang, người đã bị kết án 9 năm tù vào năm ngoái. Việt Nam phải trả tự do cho bà ấy ngay lập tức và vô điều kiện", Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos viết trên Twitter hôm 19/12.
DFP là một dự án của Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos Hạ viện Hoa Kỳ được thành lập từ hơn 10 năm qua nhằm để hỗ trợ các tù nhân lương tâm trên khắp thế giới, khuyến khích các thành viên Quốc hội vận động thay mặt cho các tù nhân lương tâm để họ được tự do, đồng thời ràng buộc trách nhiệm giải trình đối với việc đối xử bất công.
"Chúng tôi sẽ không ngừng đấu tranh cho tự do của bà Phạm Đoan Trang. Chính phủ Việt Nam đã nhắm mục tiêu và tra tấn bà vì bảo vệ nhân quyền. Cảm ơn Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos và tổ chức Phóng viên Không biên giới Quốc tế (RSF International) và tất cả mọi người đang đấu tranh để trả tự do cho bà ấy và tự do cho tất cả các tù nhân chính trị ở Việt Nam", Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ Ro Khanna, một thành viên của ủy ban, người bảo trợ cho bà Phạm Đoan Trang, viết trên Twitter hôm 22/12.
Cả Dân biểu Khanna và Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos cho biết rằng họ sẽ tiếp tục thúc đẩy việc trả tự do cho bà Trang và bảo vệ quyền tự do biểu đạt phổ quát.
Trước đó, nhờ sự vận động của Dân biểu Khanna, vào ngày 8/8/2022, Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos chấp nhận bảo trợ cho nhà báo, tù nhân lương tâm Phạm Đoan Trang, đồng thời các dân biểu Hoa Kỳ yêu cầu Bộ ngoại giao và Nhà Trắng gây áp lực nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do cho bà.
Dân biểu đại diện cho Quận 17 bang California, cho biết trong một thông cáo : "Bà Trang là một người đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền và là người thẳng thắn chỉ trích chính phủ Việt Nam".
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam và yêu cầu cho ý kiến về những lời kêu gọi này, nhưng chưa được phản hồi.
Nhận định về án tù của bà Trang, từ Houston, Texas, nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, cho VOA biết trong một cuộc phỏng vấn trước đây :
"Bản án 9 năm tù giam mà TAND Hà Nội đã tuyên chính là đòn thù mà nhà cầm quyền Việt Nam đã dành để đáp trả cho lòng can đảm của Phạm Đoan Trang. Tôi hy vọng rằng sự dấn thân của chị Đoan Trang sẽ tạo ra thay đổi tích cực trong một xã hội đầy sợ hãi, khiếp nhược".
Tương tự, bà Sabrina Tucci, Giám đốc Chiến dịch và Truyền thông của Văn bút Quốc tế (PEN International) nêu nhận định với VOA : "Chúng tôi tin rằng việc bỏ tù bà Phạm Đoan Trang là một hành động trả đũa nhằm mục đích bịt miệng và trừng phạt bà vì những việc bà đã làm cho nhân quyền và tự do ngôn luận cũng như nói ra những sự thật gây khó chịu".
Bà Phạm Đoan Trang bị chính quyền Việt Nam bắt giam vào tháng 10/2020 về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước", một cáo buộc thường được sử dụng để bỏ tù các nhà văn bất đồng chính kiến và các nhà hoạt động nhân quyền. Mặc dù việc giam giữ bà Trang khiến quốc tế lên án, bao gồm cả Nhóm công tác Liên Hiệp Quốc về Giam giữ Tùy tiện, bà vẫn bị kết án 9 năm tù vào ngày 14/12/2021, và sau đó bà kháng cáo nhưng vẫn bị y án trong một phiên phúc thẩm vào tháng 8/2022.
Ngay sau phiên phúc thẩm, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ bày tỏ sự "quan ngại" về bản án 9 năm tù đối với "tác giả và nhà báo Việt Nam nổi tiếng Phạm Đoan Trang", đồng thời kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do cho bà Trang và cho phép mọi cá nhân ở Việt Nam "thực hiện quyền tự do ngôn luận mà không sợ bị trả thù, phù hợp với các quy định về quyền con người trong hiến pháp Việt Nam, cũng như các nghĩa vụ và cam kết quốc tế của Việt Nam".
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden vào tháng 10/2022 khẳng định rằng việc thúc đẩy nhân quyền là "một yếu tố thiết yếu trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và là chìa khóa cho sự cam kết liên tục của chúng tôi với Việt Nam trong khuôn khổ Đối tác Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam", và rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục "thảo luận thẳng thắn và dựa trên kết quả" với chính phủ Việt Nam về những vấn đề này.
Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos vào năm 2012 phối hợp với Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ (USCIRF) và Tổ chức Ân xá Quốc tế Hoa Kỳ khởi động Dự án Bảo vệ Quyền Tự do (DFP) để hỗ trợ các tù nhân lương tâm trên khắp thế giới. Trong những năm gần đây, liên minh DFP phối hợp thêm với tổ chức Phóng viên không biên giới (RSF), Freedom House, Freedom Now, Scholars At Risk, PEN America và Ủy ban Nhân quyền Thượng viện Mỹ.
Theo định nghĩa của DFP, tù nhân lương tâm là những người bị cầm tù vì thể hiện ôn hòa niềm tin chính trị, tôn giáo hoặc các niềm tin khác do lương tâm của họ, hoặc vì danh tính của họ, mặc dù họ không sử dụng hoặc ủng hộ bạo lực.
Chính quyền Việt Nam bác bỏ việc giam cầm tù nhân chính trị hay tù nhân lương tâm, và cho rằng họ chỉ bắt giam và xét xử những người "vi phạm pháp luật".
Nguồn : VOA, 05/01/2023
Nhà báo đang thụ án tù Phạm Đoan Trang được CPJ trao giải Tự do Báo chí
VOA, 19/07/2022
Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ) vừa vinh danh nhà báo bất đồng chính kiến nổi bật nhất của Việt Nam, Phạm Đoan Trang, bằng việc trao cho người phụ nữ đang thụ án 9 năm tù giải Tự do Báo chí Quốc tế 2022 của tổ chức phi chính phủ có trụ sở ở Mỹ.
Nhà báo bất đồng chính kiến Phạm Đoan Trang, hiện đang thụ án tù ở Việt Nam, vừa được Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ) ở Mỹ trao Giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế 2022. (Minh họa : Luật Khoa)
Bà Trang bị Việt Nam kết án tù hồi cuối năm ngoái theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự - một điều luật mà giới hoạt động và các tổ chức nhân quyền quốc tế cho là mơ hồ về việc cấm "làm và tàng trữ thông tin, vật phẩm chống lại nhà nước" Việt Nam, vốn kiểm duyệt gắt gao môi trường truyền thông. Nữ nhà báo bất đồng chính kiến bị bắt giam ngay sau khi Đối thoại Nhân quyền thường niên giữa Mỹ và Việt Nam kết thúc vào tháng 10/2020 và bị giam giữ mà không được gặp mặt người nhà trong hơn một năm trước khi bị đưa ra xét xử trong phiên tòa chỉ kéo dài một ngày vào tháng 12/2021.
Trong thông báo về việc trao giải cho bà Trang hôm 14/7, CPJ, tổ chức chuyên cổ vũ cho tự do báo chí và bảo vệ quyền của các nhà báo, cho biết bà Trang là một trong số 23 nhà báo đang bị giam giữ sau song sắt ở Việt Nam vì những gì họ viết ra, tại thời điểm thống kê của tổ chức này vào năm ngoái.
"Bằng việc vinh danh (Phạm Đoan Trang) với Giải thưởng IPFA (Tự do Báo chí Quốc tế) năm nay, CPJ đang đưa ra ánh sáng sự xuống cấp trong môi trường tự do báo chí của Việt Nam, một trong 5 quốc gia có số lượng nhà báo bị bỏ tù nhiều nhất trên thế giới", tổ chức có trụ sở ở New York nói trong thông cáo.
Đây là lần thứ hai bà Trang được vinh danh bằng một giải thưởng tự do báo chí quốc tế. Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào năm 2019 cũng trao cho nhà bà Trang, người có nhiều cuốn sách bị cấm xuất bản ở Việt Nam như "Phản kháng phi bạo lực" và "Cẩm nang nuôi tù", giải Tự do Báo chí hạng mục Tầm ảnh hưởng, vì những hoạt động của bà trong việc thúc đẩy cho dân chủ và nhân quyền ở quốc gia có Đảng cộng sản nắm độc quyền cai trị hàng chục năm nay.
Bà Trang từng là một phóng viên làm việc cho báo nhà nước nhưng bị đuổi việc sau khi tuồn cho một nhà báo độc lập đoạn ghi âm cuộc thẩm vấn của công an trong lúc giam giữ bà. Bà Trang sau đó trở thành một nhà báo độc lập, chuyên viết về các vấn đề nhân quyền cho Luật Khoa Tạp chí, tờ báo mạng do bà đồng sáng lập, và trang tin tức độc lập bằng tiếng Anh, The Vietnamese, có trụ sở ở Mỹ.
Bà Trang cùng ông Will Nguyen, công dân Mỹ gốc Việt từng bị giam giữ ở Việt Nam vì tham gia biểu tình phản đối Luật An ninh mạng, cùng viết ra bản "Báo cáo Đồng Tâm" xoay quanh vụ tấn công gây chết chóc của lực lượng công an vào thôn Hoành ở xã Đồng Tâm đầu năm 2020. Bà Trang bị bắt không lâu sau khi công bố bản báo cáo này.
Theo RSF, có trụ sở tại Paris của Pháp, truyền thông chính thống của Việt Nam bị kiểm duyệt chặt chẽ bởi độc đảng và việc các phóng viên độc lập cũng như các blogger thường xuyên bị bỏ tù khiến cho Việt Nam trở thành nhà tù lớn thứ ba trên thế giới đối với các nhà báo, sau Trung Quốc và Myanmar. Việt Nam bị tổ chức này xếp hạng 174/180 về Chỉ số Tự do Báo chí, tức trong nhóm các nước có ít tự do báo chí nhất trên thế giới.
Bà Trang được nhắc đến trong một báo cáo chung của năm báo cáo viên đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, nhằm đáp lại về sự trấn áp của nhà cầm quyền đối với bà Trang và những nhà báo độc lập khác ở Việt Nam.
Hồi tháng 3 năm nay, bà Trang được Bộ Ngoại giao Mỹ trao giải thưởng "Phụ nữ can đảm" và được Đại sứ Mỹ tại Hà Nội Marc Knapper ca ngợi là "không sợ hãi theo đuổi một xã hội dung nạp và không gian rộng rãi hơn cho tự do ngôn luận ở Việt Nam".
Việt Nam đã phản đối việc Mỹ trao giải cho bà Trang và người phát ngôn Bộ Ngoại giao ở Hà Nội nhiều lần nói rằng Việt Nam luôn đảm bảo quyền con người cũng như tự do báo chí tại quốc gia Đông Nam Á.
Trong bức thư với tiêu đề "Nếu tôi có đi tù" được công bố ngay sau khi bị bắt hồi tháng 10/2020, bà Trang kêu gọi vận động cho luật bầu cử mới ở Việt Nam và nói rằng bà "không cần tự do cho riêng mình" mà "cần cái lớn hơn thế nhiều: Tự do, dân chủ cho Việt Nam."
Nguồn : VOA, 19/11/2022
***********************
CPJ trao giải Tự do Báo chí Quốc tế khiếm diện cho nhà báo Phạm Đoan Trang
RFA, 18/11/2022
Nhà báo Phạm Đoan Trang vừa được Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ) vinh danh và trao giải khiếm diện giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế thường niên năm 2022. Buổi lễ được tổ chức tại trụ sở của tổ chức này ở tiểu bang New York vào đêm 17/11 (giờ miền Đông Hoa Kỳ).
Nhà báo Phạm Đoan Trang với Báo cáo Đồng Tâm trên tay - FBNV
Trên trang web chính thức, CPJ - một tổ chức phi chính phủ hoạt động với mục đích thúc đẩy tự do báo chí và bảo vệ nhà báo trên toàn thế giới- nhận định rằng những người nhận được giải thưởng mà tổ chức trao năm nay đều đã vượt qua những thách thức to lớn để đưa tin một cách độc lập đến với công chúng trong bối cảnh tin giả và chiến tranh lan tràn.
Bà Trần Quỳnh Vi, đồng sáng lập Luật khoa Tạp chí, cũng là người đến nhận giải thay cho nhà báo Phạm Đoan Trang nói với RFA rằng một trong những tiêu chí mà Phạm Đoan Trang nhận được giải này là vì Đoan Trang vẫn thực hiện công việc làm báo của mình một cách chuyên nghiệp, mặc dù luôn có những nguy hiểm chực chờ :
"Tôi nghĩ đây là một giải thưởng rất vinh dự bởi vì nó chứng minh rằng những việc chúng tôi làm chỉ vì tôn chỉ của báo chí. Chúng tôi là những người làm báo chuyên nghiệp và muốn giữ vững nền tảng báo chí Việt Nam. Và Đoan Trang là một nhà báo được công nhận bởi một tổ chức uy tín trên thế giới, đó là một niềm hãnh diện chung của Luật khoa Tạp chí".
Ngoài bà Phạm Đoan Trang, năm nay còn có ba nhà báo khác cùng nhận giải thưởng này là các nhà báo Niyaz Abdullah đến từ Iraq, Abraham Jiménez Enoa đến từ Cuba, và Sevgil Musaieva đến từ Ukraine.
Theo điều tra của CPJ vào năm 2021, bà Trang là một trong số ít nhất 23 nhà báo bị giam giữ vì đã cố gắng đưa tin một cách độc lập về Việt Nam. Điều này khiến quốc gia độc đảng trở thành một trong năm quốc gia bỏ tù nhà báo nhiều nhất trên thế giới.
Nhà báo Phạm Đoan Trang là sáng lập viên của Luật khoa Tạp chí và là biên tập viên cho The Vietnamese, một mạng báo viết bằng tiếng Anh về tình hình chính trị - xã hội - nhân quyền Việt Nam. Bà còn là tác giả của nhiều cuốn sách bị cấm ở Việt Nam như Chính trị Bình dân, Cẩm nang nuôi tù, cùng với nhiều báo cáo khác bằng song ngữ Anh - Việt như Toàn cảnh thảm họa Formosa, Báo cáo Đồng Tâm...
Chính vì các hoạt động báo chí một cách độc lập của mình, vào ngày 6/10/2020, bà Trang bị bắt với cáo buộc "phát tán tài liệu chống nhà nước", theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự. Từ đó, bà bị biệt giam trong hơn một năm trời suốt giai đoạn điều tra vụ án, trước khi bị kết án chín năm tù giam trong phiên toà phúc thẩm hồi tháng 12/2021.
Bà Quỳnh Vi cũng cập nhật thêm rằng hiện nay, sức khoẻ của nhà báo Phạm Đoan Trang ở trong tù cũng đã ổn định hơn giai đoạn bị biệt giam trước đây :
"Hiện nay, Phạm Đoan Trang đã được chuyển đến Bình Dương. Có một số thông tin cũng khá tích cực đó là họ (trại giam - PV) đã chấp nhận cho Đoan Trang mang một cây đàn guitar vào trong trại để một nơi chung. Đoan Trang có thể chơi đàn mỗi ngày, có thể nhận đồ tiếp tế từ gia đình. Và theo gia đình thì tình hình của Đoan Trang hiện nay cũng đang khá là ổn tuy sức khỏe vẫn yếu nhưng tinh thần thì cũng ổn định".
Bên cạnh giải thưởng về Tự do báo chí Quốc tế của CPJ, bà Trang từng được nhiều tổ chức cũng như Chính phủ nhiều nước trao giải vì các hoạt động cổ vũ cho tự do báo chí và nhân quyền của mình.
Một số giải thưởng nổi bậc như Giải Homo Homini của People in Need năm 2017 ; Giải thưởng Tự do Báo chí 2019, hạng mục Tầm ảnh hưởng của CPJ ; giải Martin Ennals 2022 dành cho những nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền ; Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã trao giải thưởng "Phụ nữ can đảm quốc tế" cho bà Trang vào giữa tháng 3/2022.
Nguồn : RFA, 18/11/2022
**************************
Phạm Đoan Trang được trao giải Tự do Báo chí 2022
BBC, 15/07/2022
Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ) vừa công bố trao tặng Giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế năm 2022 cho nhà báo, nhà hoạt động Phạm Đoan Trang.
Nhà báo tự do Phạm Đoan Trang từng làm việc hơn 10 năm trong các cơ quan báo chí chính thống của nhà nước Việt Nam
Bà Phạm Đoan Trang được trao giải thưởng này cùng với ba nhà báo khác từ Cuba, Iraq, và Ukaine.
Lễ trao giải sẽ diễn ra ngày 17/11 tới tại New York.
Nhà báo Phạm Đoan Trang từng được trao giải Tự do Báo chí năm 2019 của tổ chức Phóng viên Không Biên giới, hạng mục Ảnh Hưởng.
Vào tháng 12/2021, bà Trang bị kết án 9 năm tù về tội "Tuyên truyền chống phá Nhà nước". Bà bị giam 434 ngày trước khi bị kết án.
Trên website, CPJ viết hôm 14/7 :
"CPJ vinh dự trao tặng Giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế năm 2022 cho nhà báo Việt Nam Phạm Đoan Trang.
"Nhà báo Việt Nam Phạm Đoan Trang đang thụ án chín năm tù theo Điều 117 của bộ luật hình sự, một điều khoản cấm đăng hoặc đưa tin chống phá nhà nước trong môi trường truyền thông bị nhà nước kiểm duyệt và thống trị cao. Bà đã bị giam giữ trong hơn một năm trước khi bị kết án vào tháng 12/2021 trong một phiên tòa kéo dài một ngày.
"Trang nằm trong số ít nhất 23 nhà báo Việt Nam bị bắt giữ vì các công việc của họ, vào thời điểm CPJ thực hiện điều tra về tình hình bỏ tù các nhà báo năm 2021.
"Bà Trang, một cựu phóng viên cho báo chí nhà nước, người bị sa thải vì làm rò rỉ đoạn ghi âm cuộc thẩm vấn của cảnh sát trong khi bà bị giam giữ cho một nhà báo độc lập, đưa tin về các vấn đề nhân quyền cho tạp chí Luật Khoa do bà sáng lập và cho trang web tiếng Anh độc lập The Vietnamese. Bà cũng viết cho blog Danlambao của người Việt lưu vong.
Phái đoàn Việt Nam vận động cho bà Phạm Đoan Trang tại Geneva gồm bà Trần Quỳnh Vi, bà Bùi Thị Thiện Căn và ông Will Nguyễn
"Lực lượng an ninh đã đánh đập bà trong một cuộc biểu tình vào năm 2015, khiến bà bị thương tật vĩnh viễn và đi khập khiễng.
"Trước khi bị bắt vào tháng 10/2020, Trang viết trên trang Facebook cá nhân rằng bà đã phải đối mặt với sự quấy rối dai dẳng của cảnh sát vì hoạt động báo chí và xuất bản của mình, đồng thời đăng một lá thư kêu gọi cải cách dân chủ có tiêu đề "Nếu tôi bị bỏ tù", được lan truyền rộng rãi trên mạng và được trích dẫn trong một số bản tin.
"Bà Trang đã được đề cập đến trong một thông báo chung do năm báo cáo viên đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đưa ra phản hồi về sự quấy rối mà bà và các nhà báo độc lập khác phải đối mặt tại Việt Nam.
"Vào năm 2018, bà Trang đã phải lẩn trốn sau khi bị cảnh sát thẩm vấn về báo cáo của mình. Bà cũng có thời gian sống lưu vong ở nước ngoài sau khi bị chính quyền quấy rối.
"Bằng cách vinh danh bà với giải thưởng Tự do Báo chí năm nay, CPJ đang làm sáng tỏ môi trường tự do báo chí đang xuống cấp ở Việt Nam, một trong năm quốc gia có nhà báo bị quản lý tồi tệ nhất trên toàn thế giới."
Phạm Đoan Trang và các giải thưởng quốc tế
Nhà báo bất đồng chính kiến Phạm Đoan Trang (giữa) trong một lần gặp gỡ các chính khách quốc tế
Phạm Đoan Trang là nhà báo, blogger bất đồng chính kiến nổi tiếng. Bà viết nhiều sách gây tiếng vang như Chính trị bình dân, Cẩm nang nuôi tù, Phản kháng phi bạo lực.
Bà Trang là người đồng sáng lập blog Luật Khoa Tạp Chí, nơi cung cấp thông tin về các vấn đề pháp lý để giúp người dân Việt Nam bảo vệ quyền của mình.
2/6/2022 : Tại Geneva, Thụy Sỹ, giải thưởng nhân quyền Martin Ennals đã được trao cho nhà báo, nhà hoạt động Phạm Đoang Trang. Bà Bùi Thị Thiện Căn, 81 tuổi, mẹ của nhà báo Phạm Đoan Trang, có mặt tại Geneva để nhận giải thưởng này thay con.
10/02/2022 : Canada và Anh trao giải Tự do Truyền thông (Media Freedom 2022) cho bà Trang khi bà đang ngồi tù
18/5/2021 : Phạm Đoan Trang được công nhận là thành viên danh dự của PEN, tại Đức. Pen là một trong hơn 150 hiệp hội nhà văn trên toàn thế giới được hợp nhất trong PEN Quốc tế. Hiệp hội này ban đầu được thành lập ở Anh vào năm 1921 nhằm ủng hộ tự do ngôn luận và được coi là tiếng nói của các nhà văn bị đàn áp.
13/9/2019 : Giải thưởng Tự do Báo chí của Tổ chức Phóng viên Không biên giới
5/3/2018 : Giải nhân quyền Homo Homini của tổ chức People in Need diễn ra tại Prague, Cộng hòa Czech. Bà Nguyễn Thanh Mai, người đang làm việc cho một hãng hàng không ở Cộng hòa Czech đã được bà Đoan Trang ủy quyền đi nhận giải thay, do bà Trang khi đó trong tình trạng "ẩn náu tại Việt Nam" sau lần bị câu lưu.
Nguồn : BBC, 15/07/2022
Bị cáo có thẩm quyền gì ?
Trân Văn, VOA, 29/08/2022
Sau khi cô Phạm Đoan Trang bị truy tố, tòa án cấp phúc thẩm và cũng là chung thẩm quyết định giữ nguyên hình phạt chín năm tù vì cô "tuyên truyến chống nhà nước xã hội chủ nghĩa", bất chấp phản đối, khuyên can từ nhiều phía cả ở trong lẫn ngoài Việt Nam.
Bà Phạm Đoan Trang tại phiên phúc thẩm ở Hà Nội ngày 25/8/2022. Photo TTXVN via VietnamPlus.
Thẩm phán Lê Trí Tuệ, Phó Chánh án Tòa án Tối cao, vừa thay mặt ngành tòa án phân trần với báo giới rằng : "Chúng tôi không vẽ ra qui địnhmuốn ghi âm, ghi hình phải xin phép" (1).
Hôm 29/8/2022, ở cuộc họp báo do Văn phòng Chủ tịch Nhà nước tổ chức để công bố "Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng" mà Ủy ban Thường vụ của Quốc hội Việt Nam vừa thông qua trước đó mươi ngày, ông Tuệ giải thích,việc buộc báo giới phải xin phép ghi âm, ghi hình không phải vì muốn gây khó khăn cho hoạt động của báo giới mà vì luật pháp buộc phải tôn trọng quyền của mọi người, do vậy ghi âm hay ghi hình mới bị hạn chế, vi phạm sẽ bị phạt.
Lúc đầu, Dự thảo "Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng" cấm ghi âm, ghi hình hoạt động xét xử của hệ thống tòa án. Theo Thẩm phán Nguyễn Hòa Bình, Chánh án Tòa án Tối cao :Mục tiêu tối thượng của xét xử là đưa ra phán quyết công tâm, đúng pháp luật, không phải dịp để truyền thông. Cho phép ghi âm, ghi hình dễ dẫn đến sự phân tâm, kể cả Hội đồng xét xử. Chưa kể phải bảo vệ quyền nhân thân của các đương sự liên quan đến các vụ kiện hoặc vụ án hình sự (2).
Để minh họa cho quan điểm của Thẩm phán Nguyễn Hòa Bình nói riêng và ngành tòa án nói chung, trang web của Quốc hội Việt Nam đã tập hợp – giới thiệu tư liệu để chứng minh, Anh, Mỹ đã làm như thế từ lâu nhằm ngăn cản việc xâm hại quyền con người, cũng như vi phạm những quy định pháp luật khác (3). Tuy nhiên do sự phản đối của hệ thống truyền thông chính thức cũng như các "thức giả", giờ, vì "lợi ích công cộng", cuối cùng báo giới Việt Nam vẫn có thể ghi âm, ghi hình nếu được cho phép.
Bởi báo giới vẫn còn thắc mắc về việc phải xin phép ghi âm, ghi hình, Thẩm phán Nguyễn Trí Tuệ lưu ý :Báo chí có quyền của báo chí, nhưng người khác cũng có quyền của công dân – rồi dẫn chuyện các viên chức tư pháp Nam Hàn buộc các viên chức ngành tòa án ở Việt Nam phải xóa những tấm ảnh chụp phòng xử ở Nam Hàn dù trong phòng chẳng có ai làm ví dụ, minh họa cho việc thiên hạ nghiêm ngặt thế nào trước những vấn đề có liên quan đến hoạt động xét xử.
Nhìn một cách tổng quát, biện giải của Chánh án Tòa án Tối cao, Phó Chánh án Tòa án Tối cao, rồi các viên chức hữu trách trong Ủy ban thường vụ của Quốc hội Việt Nam đối với hạn chế ghi âm, ghi hình hoạt động xét xử của ngành tòa án mang dáng dấp một tiến bộ rất đáng lưu ý về nhận thức cả với bảo vệ nhân quyền, bảo vệ và thực thi pháp luật, chứng tỏ nỗ lực tiến tới văn minh tư pháp nhưng có thiệt vậy không ? Dường như là không !
Đem lập luận của các viên chức hữu trách trong lĩnh vực tư pháp, lập pháp đối với hạn chế ghi âm, ghi hình hoạt động xét xử của ngành tòa án đặt bên cạnh phiên xử phúc thẩm cô Phạm Đoan Trang cũng mới diễn ra tại Hà Nội sẽ thấy, chuyện biện giải nhằm đề cao nhân quyền, bảo vệ và thực thi pháp luật của những viên chức hữu trách đứng đầu hệ thống tư pháp, lập pháp hoàn toàn không đại diện cho nhận thức của họ. Họ nói vậy nhưng không phải vậy !
Bởi vậy nên thẩm phán chủ tọa phiên xử cô Phạm Đoan Trang mới lờ đi, không đếm xỉa đến đề nghị của luật sư bào chữa cho cô Trang, để hai phóng viên được phép tác nghiệp trong phiên xử ghi hình thoải mái dù điều đó trái với ý muốn của Trang (3).
***
Trước kia, cho dù không có chủ trương hạn chế ghi âm, ghi hình các bị đơn của những vụ kiện, bị cáo của những vụ án, dẫu báo giới có thể khai thác thoải mái hình ảnh, thông tin cá nhân của bị đơn, bị cáo như làm show nhưng thỉnh thoảng, hệ thống tòa án vẫn có "tiến bộ đột xuất" trong nhận thức về nhân quyền nên mạnh dạn vận dụng các qui định của pháp luật để bảo vệ quyền con người của một số bị đơn, bị cáo. Các tòa án thường cậy đến nhân quyền khi xét xử những bị đơn, bị cáo thuộc dạng đặc biệt...
Chẳng hạn hồi tháng 8/2019, khi xử ông Nguyễn Hữu Linh, Viện phó Viện Kiểm sát Đà Nẵng bị truy tố vì "dâm ô với trẻ em", Thẩm phán Nguyễn Thị Thanh Thảo khi ấy là Phó Chánh án Tòa án quận 4 – Thành phố Hồ Chí Minh đã yêu cầu báo giới không được chụp ảnh ông Linh trong phòng xử vì ông Linh "yêu cầu như vậy". Theo lệnh Tòa, công an đã vây quanh ông Linh để che chắn, giúp ông bảo vệ hình ảnh khi ông rời phòng xử, rồi tiếp tục che chắn như thế cho tới khi ông Linh lên xe riêng rời khỏi tòa án (4).
Chẳng hạn hồi tháng 01/2020, khi xét xử vụ án "vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản, đất đai của nhà nước" xảy ra tại Đà Nẵng, Thẩm phán Trần Nam Hà của Tòa án Hà Nội đã "đề nghịcác cơ quan báo chí đưa tin trung thực, tôn trọng quyền cá nhân của bị cáo theo đúng Luật Báo chí và Luật An ninh mạng" vì ông Phan Văn Anh Vũ phàn nàn, đại ý :Cha mẹ ông không khai sinh ông là "Vũ Nhôm", Viện Kiểm sát và báo chí không có quyền gọi như vậy (5).
Chẳng hạn hồi tháng 9/2020, khi xử vụ ông Đoàn Thanh Tùng kiện Prudential (một tập đoàn quốc tế chuyên cung cấp dịch vụ bảo hiểm nhân thọ) "đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động" và đòi Prudential bồi thường thiệt hại, Thẩm phán Nguyễn Hườn của Tòa án tỉnh Đắk Lắk đã ra lệnh cho bao giới "không được quay phim, chụp ảnh trong phòng xử án" đồng thời ra lệnh cho lực lượng công an bảo vệ tòa án giám sát báo giới, buộc báo giới phải thực thi lệnh này (6).
***
Sau khi cô Phạm Đoan Trang bị truy tố, tòa án cấp phúc thẩm và cũng là chung thẩm quyết định giữ nguyên hình phạt chín năm tù vì cô "tuyên truyến chống nhà nước xã hội chủ nghĩa", bất chấp phản đối, khuyên can từ nhiều phía cả ở trong lẫn ngoài Việt Nam (7).
Đối chiếu cách hành xử của hệ thống tòa án với Phạm Đoan Trang và những Nguyễn Hữu Linh, Phan Văn Anh Vũ, rõ ràng trong nhận thức của hệ thống tư pháp nói riêng, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền ở Việt Nam nói chung, những dâm ô, lũng đoạn chính sách - lũng đoạn kinh tế để tham nhũng thì người hơn những NGƯỜI dám chỉ trích hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam, hỗ trợ đồng bào hiểu biết tường tận hơn về quyền của họ và nghĩa vụ của nhà nước.
Đánh giá thế nào khi các viên chức lãnh đạo hệ thống tòa án, những viên chức lãnh đạo cơ quan lập pháp vừa biện giải cho việc cần hạn chế ghi âm, ghi hình hoạt động xét xử của ngành tòa án để bảo vệ các quyền căn bản của con người, bảo vệ việc thực thi luật pháp, vừa làm thinh khi đại diện Viện Kiểm sát thực thi quyền công tố chất vấn cô Trang : "Bị cáo có thẩm quyền gì, lấy tư cách nào mà quan tâm và báo cáo về môi trường, về tôn giáo, tín ngưỡng ở Việt Nam ?" (8) là quyền của từng người, riêng kẻ viết bài này chỉ muốn nhắn những viên chức hữu trách : Cổ nhân bảo "nhất nghệ tinh, nhất thân vinh", khoác áo nào thì ráng diễn cho tròn vai đó, đừng ráng kiêm thêm công việc "thợ vẽ", càng vẽ càng vụng về làm thiên hạ mửa khan !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 29/08/2022
Chú thích :
(3) https://quochoitv.vn/chuyen-quay-phim-chup-anh-tai-toa-o-mot-so-quoc-gia
(4) https://zingnews.vn/nguyen-huu-linh-yeu-cau-bao-ve-hinh-anh-tai-toa-post981868.html
(5) https://tienphong.vn/toa-de-nghi-khong-goi-phan-van-anh-vu-bang-biet-danh-vu-nhom-post1161086.tpo
(7) https://www.voatiengviet.com/a/nha-bao-pham-doan-trang-bi-y-an-chin-nam-tu/6716106.html
RFA, 29/08/2022
Nhà báo Phạm Đoan Trang trong phiên tòa phúc thẩm vừa qua từ chối cho phép phóng viên báo Nhà nước chụp ảnh hay quay phim, tuy nhiên hình ảnh của nhà báo này sau đó vẫn được nhiều tờ báo đăng tải. Hành vi này theo pháp lệnh mới có thể bị phạt tiền từ bảy triệu đến 15 triệu đồng.
acebook Phạm Đoan Trang
Văn phòng Chủ tịch nước sáng 29/8 họp báo công bố Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng, trong đó quy định phạt hành chính đối với hành vi : ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của người tham gia tố tụng mà không được sự đồng ý của họ trong phiên tòa xét xử vụ án dân sự, vụ án hành chính ; không tuân theo sự điều hành của Chủ toạ phiên tòa về hoạt động ghi âm lời nói, ghi hình ảnh trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự.
Luật sư Nguyễn Văn Miếng, người thường bào chữa trong các phiên tòa xử người bất đồng chính kiến cho biết, quyền nhân thân của các bị cáo cụ thể là quyền của cá nhân đối với hình ảnh thường bị vi phạm bởi phóng viên báo Nhà nước hay phóng viên báo-truyền hình Công an.
Luật sư Miếng nói với Đài Á Châu Tự Do như sau :
"Trong tất cả những phiên tòa về án an ninh quốc gia, nói chung là án về chính trị, hầu như những hình ảnh đó (hình ảnh về bị cáo- PV) là đều do báo của Nhà nước hoặc cơ quan an ninh họ cho người vào để chụp hình làm tư liệu cho việc truyền thông của họ".
Ông dẫn chứng bằng phiên tòa phúc thẩm xử nhà hoạt động Phạm Đoan Trang bởi Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội ngày 25/8 vừa qua.
Ông cho biết khi bà Trang mới được đưa vào phòng xử án, tay vẫn còn bị còng thì đã có một phóng viên quay video và một phóng viên chụp hình. Khi người chụp hình giơ máy ảnh lên chụp bà Trang, bà đã phản đối, nói không được chụp hình.
Do người này vẫn cố chụp nên bà Trang ngồi xuống ghế nên người này không chụp được. Thấy thế, cảnh sát hỗ trợ tư pháp đến bắt bà đứng dậy để cho phóng viên chụp hình khi phiên tòa chưa bắt đầu, khiến nhà hoạt động này cầm chai nước che mặt.
Vị luật sư này cho biết, trong quá trình xử án, phóng viên nêu trên lại xông đến chụp hình bà Trang, buộc thân chủ của ông lớn tiếng phản đối với toà. Bên tòa có nói rằng đây là phiên tòa công khai nên phóng viên hoạt động để phục vụ truyền thông.
Đến lúc này nhóm bốn luật sư bào chữa lên tiếng bảo vệ cho quyền nhân thân của thân chủ, buộc chủ toạ phiên tòa phải yêu cầu hai phóng viên không được chụp hình.
Luật sư Miếng cho biết các luật sư đề nghị chủ toạ phiên tòa yêu cầu xoá các tấm hình đã chụp. Tuy nhiên, sau khi phiên tòa chấm dứt, các hình ảnh đó vẫn tràn lan trên báo chí Nhà nước để nguồn Thông tấn xã Việt Nam.
Luật sư Miếng đánh giá về phản ứng của chủ toạ phiên tòa :
"Tôi thấy đây là là việc tiến bộ trong phiên xét xử Đoan Trang. Hội đồng xét xử cũng như Viện kiểm sát ban đầu không quan tâm đến việc này (việc chụp hình vi phạm quyền nhân thân- PV) nhưng trước yêu cầu chính đáng của Đoan Trang và các luật sư, họ đã phải chấp nhận".
Luật sư Đặng Đình Mạnh, một trong các luật sư bào chữa cho bà Trang trong phiên phúc thẩm bình luận trên trang Facebook cá nhân rằng, với việc hai phóng viên chụp hình nhà hoạt động nổi tiếng này rồi phát tán trên báo chí Nhà nước sau đó, quyền nhân thân về hình ảnh của thân chủ đã bị lờ tảng ngay tại cơ quan bảo vệ pháp luật.
Một luật sư nhân quyền không nêu tên cho rằng, việc bảo vệ quyền riêng tư trong phiên tòa không có sự phân biệt, pháp luật không cho phép ai đó được làm ảnh hưởng tới quyền hình ảnh của người khác, trừ một số trường hợp đặc biệt. Ông này nhận định qua tin nhắn như sau :
"Một người dù có bị xét xử trước pháp luật thì việc này cũng không ảnh hưởng tới quyền của họ đối với hình ảnh cá nhân. Do đó việc phóng viên không được cho phép mà tự ý chụp, sử dụng hình ảnh của chị Trang là sai. Hội đồng xét xử không lên tiếng, ngăn chặn việc xâm phạm là chưa làm tròn trách nhiệm".
Trong buổi họp báo công bố pháp lệnh có hiệu lực từ ngày 1/9, Phó chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Trí Tuệ nói : "Báo chí có quyền của báo chí, những người khác cũng có quyền công dân. Khi thực hiện quyền của người này thì không được xâm phạm quyền của người khác, đó là nguyên tắc".
Nguồn : RFA, 29/08/2022
RFA, 26/08/2022
Liên Hiệp Châu Âu (EU), Chính phủ Hoa Kỳ, Đặc ủy Nhân quyền Đức và tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) đồng loạt lên tiếng chỉ trích chính quyền Việt Nam ngay sau khi Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội bác bỏ kháng cáo của nhà báo Phạm Đoan Trang và giữ nguyên bản án chín năm tù giam trong phiên phúc thẩm ngày 25/8.
Facebook Phạm Đoan Trang
"Kêu gọi Việt Nam chăm sóc y tế đầy đủ cho bà Trang"
Chỉ vài giờ sau khi phiên tòa phúc thẩm xử nhà báo nổi tiếng kết thúc, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ra thông cáo báo chí bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về việc y án tù đối với bà.
Phát ngôn nhân Ned Price của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói bà Trang, người được Ngoại trưởng Anthony Bliken trao giải Phụ nữ Can đảm Quốc tế 2022, là một nhà hoạt động nhân quyền được quốc tế ghi nhận.
Ông Ned Price nhắc lại việc Nhóm Công tác về bắt giữ tuỳ tiện của Liên Hiệp quốc công bố việc bắt giữ bà Trang là tùy tiện và đi ngược lại những cam kết quốc tế về nhân quyền của Việt Nam.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhấn mạnh tình trạng sức khỏe tồi tệ của bà Trang và thúc giục Việt Nam cung cấp dịch vụ chữa trị y tế, thuốc men và cho phép tiếp cận để đánh giá tình trạng của nhà báo này.
Cho rằng việc tiếp tục cầm tù bà Trang là hành động mới nhất của chiến dịch đàn áp quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ kêu gọi Hà Nội phóng thích bà và cho phép mọi người ở Việt Nam được thực hành quyền tự do biểu đạt như được quy định trong Hiến pháp Việt Nam và các công ước quốc tế về nhân quyền mà Hà Nội đã ký.
Cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Vũ Bình từ Hà Nội nói với phóng viên RFA cho rằng, bản án của tòa phúc thẩm đối với những nhà bất đồng chính kiến thường giữ nguyên mức án là xu hướng chung hiện nay. Ông nói :
"Cô Phạm Đoan Trang có việc làm và ảnh hưởng không chỉ lên người dân trong nước mà còn ảnh hưởng tầm quốc tế, cô được rất nhiều giải thưởng quốc tế. Chính vì thế mà nhà cầm quyền Việt Nam rất mạnh tay trong việc xử án và giữ nguyên mức án đối với Phạm Đoan Trang".
Ông JB Nguyễn Hữu Vinh, quyền Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam khẳng định :
"Việc nhà cầm quyền Hà Nội y án đối với nhà báo Phạm Đoan Trang là điều không ai lạ. Là sự trả thù đối với công dân, sự trả thù sự hằn học đối với một người viết báo người phụ nữ bị tàn tật vì sự tấn công của lực lượng an ninh.
Cả hệ thống bây giờ không buông tha một người phụ nữ và theo tôi đó là sự trả thù hèn hạ bỉ ổi của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đối với một người cầm bút có lương tâm đối với đất nước và dân tộc".
Bản án đi ngược lại với luật nhân quyền quốc tế
Trong khi đó, bà Nabila Massrali - Người phát ngôn về Chính sách An ninh và Đối ngoại của Liên Hiệp Châu Âu (EU) gọi tội danh mà bà Trang bị tòa án tuyên là "mơ hồ".
Dẫn lại các bản án phúc thẩm trong tháng 8 đối với các nhà lãnh đạo xã hội dân sự có đăng ký với nhà nước như ông Đặng Đình Bách và ông Mai Phan Lợi, EU cho rằng các vụ "bắt giữ và kết án tùy tiện đối với các nhà hoạt động ôn hòa và các nhà báo là trái ngược trực tiếp với luật nhân quyền quốc tế".
EU tiếp tục kêu gọi nhà chức trách Việt Nam trả tự do cho tất cả người hoạt động nhân quyền bị bắt giữ một cách tùy tiện, đồng thời yêu cầu Hà Nội cho phép việc theo dõi phiên tòa và đảm bảo quyền được xét xử công bằng cho tất cả các cá nhân.
Trong phiên tòa xử bà Trang vào sáng 25/8, đại diện các Đại sứ quán của nhiều nước tự do và cả Liên Hiệp Châu Âu đề nghị được dự khán phiên xử nhưng bị từ chối, với lý do là "Bộ Ngoại giao mới là bên cấp phép" cho dù họ đã gửi đơn đề nghị từ trước.
Liên Hiệp Châu Âu khẳng định, sẽ tiếp tục theo dõi tình hình nhân quyền ở Việt Nam và tích cực hướng tới việc cải thiện tình hình nhân quyền.
Trong cùng ngày, tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) có trụ sở tại Pháp ra thông cáo kêu gọi các đối tác thương mại của Việt Nam, trong đó có Liên Hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ, sử dụng các hiệp định thương mại với Hà Nội để gây sức ép, buộc Việt Nam phải trả tự do cho bà Trang, người được tổ chức này trao giải Tự do Báo chí năm 2019.
"Cuộc chiến đấu của cô ấy cho một nền báo chí tự do cho tất cả vượt qua biên giới của Việt Nam và là cuộc chiến cho quyền phổ quát", Daniel Bastard, Trưởng ban Châu Á-Thái Bình Dương của RSF nói trong thông cáo.
"Đây là lý do tại sao chúng tôi kêu gọi các đối tác kinh tế của Hà Nội, đặc biệt là EU và Hoa Kỳ, áp đặt các biện pháp trừng phạt có mục tiêu đối với các quan chức Việt Nam chịu trách nhiệm về hiện trạng không thể chấp nhận được của nhà báo này", ông nói.
Bản án phúc thẩm là "bước thụt lùi nghiêm trọng về nhân quyền"
Đặc ủy về Chính sách nhân quyền và Hỗ trợ nhân đạo của Chính phủ Liên bang Đức, bà Luise Amtsberg, trong ngày 25/8 bày tỏ sự phẫn nộ đối với bản án phúc thẩm nhà báo nổi tiếng :
"Bản án phúc thẩm đối với bà Phạm Thị Đoan Trang tiếp tục là một bước thụt lùi nghiêm trọng về nhân quyền và xã hội dân sự tại Việt Nam. Trong vai trò là nhà báo, tác giả và nhà hoạt động, bà Phạm Thị Đoan Trang đã nỗ lực vì các quyền công dân, nhà nước pháp quyền và bảo vệ môi trường trong nhiều năm. Vì sự dấn thân quả cảm của mình mà bà Trang bị kết án 9 năm tù. Điều này thật gây phẫn nộ".
Đặc ủy của Đức cho rằng, việc y án với bà Trang là tiếp nối hàng loạt các bản án đối với các nhà hoạt động môi trường và đại diện xã hội dân sự Việt Nam trong năm nay, bằng cách đó "Chính phủ Việt Nam ngày càng hạn chế phạm vi tham gia của người dân– và do đó hạn chế một nguồn sáng tạo, đổi mới và hội nhập quốc tế có giá trị".
Bà Luise Amtsberg đề nghị đề nghị Chính phủ Việt Nam trả tự do cho bà Trang và các nhà bảo vệ nhân quyền khác cũng như chấm dứt các biện pháp đàn áp của mình.
Đặc ủy Nhân quyền Đức giữ chức vụ từ đầu năm 2022, kêu gọi Chính phủ Việt Nam bảo đảm các nguyên tắc nhà nước pháp quyền trong các vụ án hình sự và cho phép đại diện quốc tế quan sát các phiên tòa.
Ngoài ra, nhiều tờ báo quốc tế lớn đưa tin về phiên phúc thẩm và việc y án đối với nhà hoạt động Phạm Đoan Trang, trong đó có hãng tin Reuters, The Washington Post, AP và ABC News.
Trong bài báo "Tòa án Việt Nam y án chín năm tù giam đối với một nhà hoạt động dân chủ", trang Aljazeera ngợi ca các hoạt động của bà Phạm Đoan Trang. Trong đó cho biết bà viết về nhiều chủ đề bao gồm quyền của người đồng tính, chuyển giới, quyền của phụ nữ, môi trường và hoạt động dân chủ.
Hầu hết các tác phẩm của bà Trang được xuất bản một cách bí mật, bao gồm cả cuốn Chính trị bình dân- một cuốn sách hướng dẫn cho người mới hoạt động.
Theo Aljazeera, nhà báo người Hà Nội cũng được biết đến với hoạt động tích cực, tham gia nhiều cuộc tuần hành ủng hộ những người bất đồng chính kiến bị cầm tù và về môi trường.
Mỹ, EU quan ngại về bản án phúc thẩm đối với nhà báo Phạm Đoan Trang
VOA, 26/08/2022
Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Âu (EU) và các tổ chức quốc tế hôm 25/8 bày tỏ quan ngại về việc chính quyền Việt Nam y án tù 9 năm đối với nhà báo Phạm Đoan Trang, đồng thời kêu gọi trả tự ngay lập tức cho bà.
Trang Twitter chính thức của Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price, 25/8/2022.
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
"Hoa Kỳ hết sức lo ngại trước bản án được giữ nguyên và bản án 9 năm tù đối với tác giả và nhà báo Việt Nam nổi tiếng Phạm Đoan Trang", Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price cho biết trong một tuyên bố.
"Bà Trang, người từng đoạt Giải thưởng Phụ nữ Dũng cảm Quốc tế (IWOC) của Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ năm 2022, đã được quốc tế công nhận vì công việc thúc đẩy nhân quyền và thúc đẩy các vấn đề quản trị tốt ở Việt Nam. Vào tháng 9/2021, Nhóm công tác của Liên hợp quốc về việc giam giữ tùy tiện đã phát hiện ra rằng việc giam giữ bà Trang là tùy tiện và trái với các cam kết quốc tế về nhân quyền của Việt Nam", ông Price ca ngợi những hoạt động của nữ nhà báo đang bị chính quyền giam cầm.
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về việc y án nhà báo Phạm Đoan Trang, ngày 25/8/2022.
Ông đồng thời lên tiếng về những vấn đề sức khỏe của bà ở trại giam : "Chúng tôi ghi nhận các báo cáo về tình trạng sức khỏe giảm sút của bà Trang và kêu gọi Việt Nam đảm bảo chăm sóc y tế đầy đủ và cho phép bà Trang được thăm khám để đánh giá tình trạng sức khỏe của bà".
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhận định rằng việc bà Trang tiếp tục bị giam giữ là trường hợp mới nhất trong "một mô hình đáng báo động về việc bắt giữ và kết án các cá nhân ở Việt Nam vì đã bày tỏ ý kiến một cách ôn hòa".
Vào cuối bản thông cáo, Bộ Ngoại giao Mỹ đề xuất : "Chúng tôi kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do cho bà Trang và cho phép mọi cá nhân ở Việt Nam thực hiện quyền tự do ngôn luận mà không sợ bị trả thù, phù hợp với các quy định về quyền con người trong hiến pháp Việt Nam, cũng như các nghĩa vụ và cam kết quốc tế của Việt Nam".’
Tuyên bố của EU
"Hôm nay, tòa phúc thẩm Hà Nội giữ nguyên bản án đối với bà Phạm Đoan Trang với tội danh mơ hồ là "tuyên truyền chống phá nhà nước". Trong tháng 8, các bản án phúc thẩm đối với các nhà hoạt động nhân quyền và xã hội dân sự khác cũng được giữ nguyên tương tự, bao gồm bản án dành cho ông Đặng Đình Bách và ông Mai Phan Lợi vì cáo buộc trốn thuế", người phát ngôn EU cho biết.
Tuyên bố của EU về bản án phúc thẩm đối với nhà báo Phạm Đoan Trang.
"Nhiều vụ bắt giữ và kết án tùy tiện đối với các nhà hoạt động ôn hòa và các nhà báo là trái ngược trực tiếp với luật nhân quyền quốc tế. Liên Hiệp Châu Âu tiếp tục kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do cho tất cả những người bảo vệ nhân quyền bị bắt giữ một cách tùy tiện".
EU kêu gọi nhà chức trách Việt Nam cho phép việc theo dõi phiên tòa và đảm bảo quyền được xét xử công bằng cho tất cả các cá nhân.
EU cho biết rằng sẽ tiếp tục theo dõi tình hình nhân quyền ở Việt Nam và tích cực hướng tới việc cải thiện tình hình nhân quyền.
RSF kêu gọi đối tác thương mại gây áp lực với Việt Nam
Cũng hôm 25/8, tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF) bày tỏ sự bất bình trước bản án phúc thẩm của bà Trang.
"Bị giam giữ gần hai năm, nhà báo, người đoạt giải RSF 2019 về quyền tự do báo chí, đã bác bỏ cáo buộc "Tuyên truyền chống nhà nước". Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) kêu gọi các đối tác thương mại của Việt Nam, chẳng hạn như EU và Hoa Kỳ, yêu cầu trả tự do cho bà Phạm Đoan Trang như một phần trong thỏa thuận của họ với Hà Nội".
Ông Daniel Bastard, Giám đốc văn phòng Châu Á - Thái Bình Dương của RSF cho biết : "Đáng tiếc, việc bà Phạm Đoan Trang bị y án ở phiên phúc thẩm không phải là một điều bất ngờ, vì công lý Việt Nam đang nằm dưới gót chân của bộ máy do đảng cầm quyền".
"Cuộc chiến của bà cho một nền báo chí tự do cho tất cả mọi người vượt ra ngoài biên giới của đất nước, đó là cuộc chiến cho một quyền phổ quát. Đây là lý do tại sao chúng tôi kêu gọi các đối tác kinh tế của Hà Nội, EU và Hoa Kỳ đi đầu, áp đặt các biện pháp trừng phạt có mục tiêu đối với các chức sắc Việt Nam chịu trách nhiệm về số phận không thể chấp nhận được của nhà báo".
Ủy ban Bảo vệ ký giả (CPJ)
Hôm 25/8, Ủy ban Bảo vệ ký giả (CPJ) dẫn lời ông Shawn Crispin, đại diện khu vực Đông Nam Á của tổ chức này phát biểu : "CPJ mạnh mẽ lên án phán quyết của tòa án ngày hôm nay bác bỏ kháng cáo của nhà báo Phạm Đoan Trang về bản án 9 năm tù của bà. Việt Nam phải trả tự do cho bà Trang và tất cả các nhà báo khác mà nước này giam giữ một cách sai trái sau song sắt".
Bà Trang là người vừa được CPJ tuyên bố sẽ trao giải thưởng Tự do Báo chí Quốc tế (IPFA) năm 2022, dự kiến sẽ diễn ra ở New York, Mỹ, vào tháng 11 sắp tới.
Sáng ngày 25/8, Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội tuyên y án 9 năm tù đối với nhà báo Phạm Đoan Trang với tội danh "Tuyên truyền chống nhà nước" theo Điều 88 Bộ Luật Hình sự 1999.
Một luật sư bào chữa của bà Trang cho VOA biết rằng Hội đồng xét xử cắt ngang lời phát biểu sau cùng của bà Trang, đồng thời nói thêm rằng thân nhân và đại diện các cơ quan ngoại giao các nước phương Tây, bao gồm Mỹ, EU, Đức và các tổ chức quốc tế không được phép vào dự phiên tòa.
Nhà báo độc lập Phạm Đoan Trang, người bị chính quyền Việt Nam bắt giam vào tháng 10/2020 và ra tòa xử sơ thẩm vào tháng 12/2021, bị Hội đồng xét xử hôm 25/8 cáo buộc rằng các "hành vi" của bà là "nguy hiểm cho xã hội, thực hiện với lỗi cố ý xâm phạm chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước trên lĩnh vực tư tưởng-văn hóa, xã hội, xâm phạm đến sự vững mạnh của chính quyền nhân dân".
Thanh Phương, RFI, 25/08/2022
Theo tin từ báo chí trong nước, trong phiên xử phúc thẩm nhà báo Phạm Đoan Trang hôm 25/08/2022, Tòa án Nhân dân Cấp cao Thành phố Hà Nội đã tuyên y án 9 năm tù với tội danh "Tuyên truyền chống nhà nước".
Nhà báo Phạm Đoan Trang (Ảnh chụp màn hình trang web của tổ chức nhân quyền Amnesty International) © amnesty.org/Paul Mooney
Năm nay 44 tuổi, Phạm Đoan Trang là một blogger và nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng ở Việt Nam, từng được trao nhiều giải thưởng quốc tế về nhân quyền, trong đó có giải Tự do Báo chí 2019 của tổ chức Phóng viên không biên giới, hay Giải Phụ nữ Can đảm Quốc tế 2022 của Bộ Ngoại giao Mỹ. Bà cũng là tác giả một số cuốn sách về dân chủ, nhân quyền.
Nhà báo Phạm Đoan Trang đã bị bắt vào ngày 06/10/2020 tại Sài Gòn, sau đó bị đưa về giam ở Hà Nội. Trong phiên xử sơ thẩm vào ngày 14/12/2021, tòa án Hà Nội đã kết án bà Phạm Đoan Trang 9 năm tù với cáo buộc "Tuyên truyền chống nhà nước". Cụ thể, Phạm Đoan Trang bị cáo buộc "có hành vi làm, tàng trữ, lưu hành các tài liệu, bài viết có nội dung nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", trả lời phỏng vấn trên truyền thông nước ngoài "với nội dung xuyên tạc đường lối, chính sách của Nhà nước, phỉ báng chính quyền nhân dân, phao tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân".
Trong phiên xử phúc thẩm hôm nay, nhà báo Phạm Đoan Trang vẫn dứt khoát không nhận tội, cho nên tòa đã tuyên y án 9 năm tù.
Trong những ngày trước phiên xử phúc thẩm, nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế, như Human Rights Watch, Ân xá Quốc tế, Ủy ban Bảo vệ Nhà báo, Văn bút Quốc tế Hoa Kỳ, đã kêu gọi trả tự do cho bà Phạm Đoan Trang, đồng thời bày tỏ quan ngại về tình trạng sức khỏe của nhà hoạt động này trong tù.
Hôm 14/03 vừa qua, tại lễ trao giải thưởng "Phụ nữ Can đảm Quốc tế" (IWOC) cho Phạm Đoan Trang cùng 11 phụ nữ khác trên toàn cầu, ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cũng đã lên án "sự giam cầm bất công" đối với nhà báo này, đồng thời kêu gọi trả tự do cho bà.
RFA, 25/08/2022
Trong phiên tòa phúc thẩm kéo dài khoảng ba giờ đồng hồ ngày 25/8, Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội giữ nguyên mức án chín năm tù giam đối với nhà hoạt động nhân quyền và nhà báo nổi tiếng Phạm Đoan Trang cho tội danh "tuyên truyền chống nhà nước" theo Điều 88 của Bộ luật Hình sự cũ.
RFA
Bà Trang, 44 tuổi, bị bắt vào đầu tháng 10 năm 2020, và sau đó bị Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội kết tội trong phiên sơ thẩm vào cuối tháng 12/2021.
Có bốn luật sư bào chữa cho nhà báo người Hà Nội trong phiên tòa, cho biết bà không thừa nhận tội, giữ im lặng trong phần lớn thời gian xử án. Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc nói qua điện thoại :
"Luật sư Nguyễn Văn Miếng khi ông đề cập tới sự xung đột về pháp luật giữa điều luật của Việt Nam và điều ước quốc tế, luật sư phân tích bị chủ toạ phiên tòa chặn lại không cho phát biểu và nói rằng ở đây tòa xử theo pháp luật Việt Nam".
Luật sư Phúc cũng cho biết đồng nghiệp của ông cũng bị chủ toạ ngắt lời khi nói rằng thân chủ Phạm Đoan Trang được cộng đồng quốc tế đánh giá cao bằng việc trao nhiều giải thưởng uy tín cho bà nhưng lại bị nhà nước Việt Nam bỏ tù.
Ông cho biết thái độ của thẩm phán chủ toạ phiên tòa tương đối ôn hòa trong khi đại diện Viện Kiểm sát tỏ rõ sự thù địch đối với thân chủ của ông. Trong khi chủ toạ phiên tòa đồng ý để bà Trang ngồi khi phát biểu, công tố viên lại hay phản đối điều này.
Mạng báo Tuổi trẻ dẫn lại nhận định của Hội đồng xét xử trong phiên tòa cho rằng, hành vi của bị cáo gây nguy hiểm cho xã hội, thực hiện với lỗi cố ý xâm phạm chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, xã hội. Xâm phạm đến sự vững mạnh của chính quyền nhân dân.
"Bản thân bị cáo là người có trình độ nhận thức nhất định, bị cáo hiểu và biết rõ hậu quả hành vi vi phạm của mình nhưng vẫn tích cực thực hiện trong một thời gian dài, do vậy cần phải xử phạt nghiêm minh", Hội đồng xét xử nhận định.
Bà Trang, vì lý do sức khỏe và có lẽ cũng là thái độ của bà đối với phiên tòa, ngồi trên ghế suốt quá trình xử án, và chỉ đứng lên một lúc khi chủ toạ phiên tòa đọc phần đầu của bản tuyên án. Luật sư Phúc thuật lại :
"Về phần bào chữa không được sôi động như phiên sơ thẩm. Lý do một phần vì bị cáo - cô Phạm Thị Đoan Trang không thiết tha gì đến việc lên tiếng.
Khi tòa hỏi, cô ấy nói không có nhu cầu hỏi đáp và tranh luận, tòa có thể sớm xử và phán quyết thế nào thì cứ tuyên án…
Cô nói bản án đã sắp xếp rồi, án bỏ túi và cho dù cô ấy có nói gì cũng không đi đến đâu. Cô ấy từ chối một số câu hỏi của thẩm phán và nhiều câu hỏi của đại diện Viện kiểm sát".
Thậm chí, thay vì trả lời câu hỏi của công tố viên về môi trường và nhân quyền tác giả của nhiều báo cáo nhân quyền chất vấn ngược lại.
"Khi viện kiểm sát hỏi vì sao và căn cứ vào cơ sở nào bị cáo lại quan tâm đến vấn đề về môi trường và bị cáo có thẩm quyền gì để quan tâm, bà Trang hỏi ngược lại ‘văn bản pháp luật nào quy định công dân không được quan tâm đến môi trường ?’" - Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc nói rằng, đại diện Viện kiểm sát cũng nhận được câu chất vấn tương tự khi hỏi về tôn giáo và nhân quyền.
Các luật sư cho biết, thân chủ của họ là công dân có ý thức trách nhiệm trước xã hội và cộng đồng, một nhà báo chân chính, dấn thân muốn lên tiếng về những vấn đề về môi trường, bất công, nhân quyền, bảo vệ phẩm giá con người… Những phát biểu và việc làm của cô ấy vượt ra khỏi khuôn phép hiện nay nhưng không có nghĩa là cô ấy hành động không chính đáng và vi phạm pháp luật.
Họ cho rằng việc kết án của Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội trong phiên sơ thẩm là bất công và cần phải được xem xét để tuyên vô tội và trả tự do ngay tại tòa. Kết thúc bài bào chữa của mình, ông Phúc nói :
"Nếu nỗ lực bào chữa của các luật sư để bào chữa cho bị cáo, sự lên tiếng của nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế chưa làm thay đổi được quan điểm của cơ quan nhà nước và cơ quan tòa án thì các ông cứ kết án cô Phạm Đoan Trang nhưng lịch sử sẽ xóa án cho cô ấy !"
Bà Bùi Thị Thiện Căn, mẹ của nhà hoạt động Phạm Đoan Trang, cho RFA biết về cảm nghĩ của bà sau khi nghe phán quyết của tòa.
"Tình huống xảy ra như thế gia đình cũng đã lường trước rồi, cũng không ngỡ ngàng lắm. Bởi vì luật của Việt Nam là xử án bỏ túi mà. Họ chỉ đạo từ bên trên chứ đâu phải bản án được quyết định từ dưới này sau khi luật sư bào chữa đâu".
Bà cho biết bà cùng con trai đến khu vực xử án từ sớm nhưng không được bảo vệ cho vào trong. Đại diện một số cơ quan ngoại giao ngoại quốc của Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu (EU) và các Đại Sứ quán Hoa Kỳ, Cộng hòa Czech, Đức, và Thuỵ Sĩ đã đến nhưng không được vào phòng xử án cho dù họ đã có đơn đề nghị được vào quan sát phiên tòa công khai.
Phía tòa án nói đại diện các cơ quan ngoại giao nước ngoài cần làm việc với Bộ Ngoại giao Việt Nam chứ tòa án không có thẩm quyền cho họ vào dự khán, bà Căn bổ sung.
Nhiều người thuộc giới bất đồng chính kiến ở Hà Nội phàn nàn trên Facebook rằng họ bị an ninh địa phương canh gác ở gần tư gia và không cho họ đi ra ngoài nhằm ngăn cản họ đến khu vực xử án để đồng hành cùng gia đình bà Phạm Đoan Trang.
Theo cáo trạng, từ ngày 16/11/2017 đến 5/12/2018, bà Đoan Trang có hành vi làm ra, tàng trữ, lưu hành các tài liệu, bài viết có nội dung nhằm chống phá Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Bà Trang, từng làm phóng viên và cộng tác cho các tờ báo nhà nước Việt Nam, bà cũng là tác giả của nhiều cuốn sách như Chính trị Bình dân, Cẩm nang nuôi tù, Phản kháng phi bạo lực và một số báo cáo song ngữ, trong đó có Báo cáo Đồng Tâm.
Bà đồng thời cũng là một trong các sáng lập viên hai tờ báo độc lập Luật Khoa tạp chí và The Vietnamese, một tạp chí nhân quyền viết bằng tiếng Anh.
Vì các hoạt động nhân quyền và viết lách của mình, bà Phạm Đoan Trang đã được trao tặng nhiều giải thưởng quốc tế, trong đó có Giải Người Phụ nữ Can đảm 2022 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, giải Tự do Truyền thông (Media Freedom 2022) của hai chính phủ Anh và Canada, giải Homo Homini năm 2017 của People In Need (Cộng hòa Czech), Giải thưởng Tự do Báo chí năm 2019 của Phóng viên Không Biên giới (RFS), Giải thưởng Martin Ennals năm 2022, và giải Tự do Báo chí Quốc tế 2022 của Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ).
Trước phiên xét xử, nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế như Theo dõi Nhân quyền (HRW), Ân xá Quốc tế (AI), Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ), và Văn bút Hoa Kỳ (PEN America) kêu gọi Việt Nam trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho bà Trang.
Nguyễn Xuân Phúc không phải là người hùng biện hay nói năng lưu loát. Mọi câu chữ ngô nghê của ông (cờ lờ mờ vờ, ma dzê in Việt Nam …) đều trở thành đề tài cho thiên hạ cười đùa, giễu cợt. Ngay cả khi ông phát biểu những lời lẽ (nghe) có vẻ thống thiết chăng nữa, ông cũng vẫn bị mọi người coi thường và đều bỏ ngoài tai.
Ngày 4 tháng 8 năm 2017, trong buổi làm việc với Liên Hiệp Các Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Nam, ông tuyên bố : "Thủ tướng luôn lắng nghe bất cứ văn nghệ sĩ nào có những ý tưởng xây dựng đất nước".
Bốn năm sau – hôm 26 tháng 7 năm 2021 – khi đọc Diễn Văn Nhậm Chức Của Chủ Tịch Nước, ông không quên ân cần nhắc nhở :"Chủ tịch nước sẽ lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, trong đó có đội ngũ trí thức trong và ngoài nước".
Vài tuần kế tiếp, vào hôm 16 tháng 9 năm 2021, trong Thư Gửi Đồng Bào Cử Tri TPHCM, ông Phúc lại tiếp tục thiết tha bầy tỏ sự cầu thị (cứ) y như thiệt vậy : "Gia tài lớn nhất của chính quyền là niềm tin của nhân dân. Vì vậy, cần có nhiều kênh, nhiều cách để lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của người dân, đáp ứng ở mức cao nhất".
Thế mà đám cử tri ở Sài Gòn (nói riêng) và giới văn nghệ sĩ/trí thức (nói chung) đều thủ khẩu như bình. Chả ai có "ý kiến, tâm tư, nguyện vọng" gì ráo trọi – trừ TS Nguyễn Đình Cống :
"Tôi đã hai lần gửi thư chuyển phát nhanh qua Bưu điện, có biên nhận. Ngày 22 tháng 9 gửi trực tiếp cho Chủ tịch. Ngày 24 gửi cho ông Chủ nhiệm Văn phòng, nhờ chuyến cho Chủ tịch. Thư gửi đến Văn phòng chủ tịch nước, số 2 Hùng Vương, Hà Nội…
Nhưng cho đến ngày 7 tháng 10 vẫn bặt vô âm tín. Phải chăng thư đã bị chặn hay là thất lạc đâu đó, chưa đến tay Chủ tịch, hoặc đã đến tay nhưng ông không xem".
Thiệt là may mắn. May là "thư đã bị chặn hay là thất lạc đâu đó", chớ không thì ông Cống (hay ông Nghè, hoặc ông gì bất cứ) cũng đã "nằm co" trong nhà tù Hoả Lò rồi.
Thiệt là hú hồn, hú vía !
Thận trọng hơn, T.S Mạc Văn Trang bèn nghĩ ra một phương cách an toàn khác. Thay vì gửi thư "góp ý" như T.S Nguyễn Đình Cống, ông cho lên trang FB ảnh một cái cây lá vẫn còn xanh nhưng gốc đà mục rễ, rồi xin độc giả cho một lời bình.
Thiệt là một sáng kiến. Chỉ trong vài tiếng đồng hồ, có đến gần 600 độc giả sốt sắng tham dự. Điều lạ lùng là tuyệt đại đa số đều phát biểu những câu chữ, với nội dung tương tự nhau. Xin ghi lại năm bẩy ý kiến đầu tiên :
– Trần Tư Bình : "Sắp rồi".
– ThanhNghe Bui : "Sự Thay đổi đang đến !"
– Nguyễn Xuân Lộc : "Chẳng còn bao lâu, gốc mục ruỗng rồi".
– Ly Hoang Chinh : "Mục nát từ gốc, rồi sẽ đổ thôi ! ?"
– Nguyen van Dinh : "Mong manh".
– Namtrung Tran : "Hỏng từ gốc !"
Tiếng nói của cư dân mạng nghe cứ như tiếng cú khiến tôi nhớ đến lời báo tử của nhà văn Nguyên Ngọc : "Chế độ này thế nào cũng sụp đổ. Nhưng không biết nó sẽ sụp đổ theo kịch bản nào ?"
Trung ngôn nghịch nhĩ !
"Kịch bản nào" thì cũng rất trái tai ông Chủ Tịch Nước và những vị lãnh đạo cấp cao của chính phủ hiện hành. Nguyên Ngọc – tuy thế – chỉ bị đám dư luận viên xúm vào bề hội đồng thôi, chứ chưa phải tù tội một ngày nào cả.
Ngoài cái uy tín của một người cầm viết có thực tài (và có đông độc giả), một sĩ quan cao cấp với rất nhiều công trạng, Nguyên Ngọc còn có ưu thế của một già làng sắp đến tuổi cửu tuần. Trong một xã hội mà "mọi công dân đều là một tù nhân dự khuyết" thì nhà nước Việt Nam bắt ai chả được nhưng tóm Nguyên Ngọc hôm trước rồi hôm sau (lỡ) ổng "chuyển qua từ trần" luôn thì… chết mẹ, nếu không lôi thôi lớn thì cũng lôi thôi lắm. Thôi thì có kiêng có lành, cho nó chắc ăn !
Phạm Đoan Trang, tiếc thay, không có cái "ưu thế" tương tự. Tuy ôn tồn, nhỏ nhẹ, và hòa nhã thấy rõ (chỉ "yêu cầu tổ chức bầu cử tự do và công bằng ở Việt Nam" thôi) nhưng nhà báo đã bị bắt giam – từ ngày 6/10/2020 – và bị "hành" cho bầm dập từ hơn một thập niên trước đó.
Bỉnh bút Trần Phương (Tạp Chí Luật Khoa) ghi nhận :
Năm 2008 – 2009 Đoan Trang là nhà báo Việt Nam đầu tiên viết bài phân tích sâu về quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam. Đó là những bài viết gây tiếng vang lớn trên chuyên trang Tuần Việt Nam của báo VietNamNet…
Năm 2009, một sự kiện bất ngờ đã bẻ lái cuộc đời cô sang một hướng khác. Ngày 27/8/2009, blogger Người Buôn Gió, tên thật là Bùi Thanh Hiếu, bị bắt. Một ngày sau đến lượt Đoan Trang ; và rồi blogger Mẹ Nấm, tên thật là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, bị bắt vài ngày sau. Công an cho rằng cả ba người đã xâm phạm an ninh quốc gia vì đã tham gia in ấn áo thun chống dự án khai thác quặng bauxite ở Tây Nguyên…
Sau vụ bị bắt tạm giam năm 2009, Đoan Trang bị báo VietnamNet sa thải mà không có lý do… Ngày 5/8/2012, Đoan Trang bị công an bắt trong một cuộc biểu tình chống Trung Quốc tại Hà Nội.
Sáng ngày 26/4/2015, nhóm Vì Một Hà Nội Xanh tổ chức tuần hành phản đối chính quyền Hà Nội chặt cây xanh. Trong lúc biểu tình, công an đã cưỡng bức Đoan Trang cũng như nhiều người biểu tình khác lên xe buýt…
Sau vụ việc này, Đoan Trang bắt đầu đi đứng khập khiễng. Vào tháng 5/2015, cô được bác sĩ chẩn đoán là khớp gối bị tràn dịch khớp và viêm bao hoạt dịch…
Tháng 10/2016, Nhóm Green Trees xuất bản sách "Toàn cảnh thảm họa môi trường biển Việt Nam" trên Amazon do Đoan Trang và các nhà hoạt động khác làm đồng tác giả. Đây là cuốn sách ghi lại các diễn biến, thực trạng trong và sau sự cố Công ty Formosa làm ô nhiễm biển vào giữa năm 2016. Cũng trong năm này, sách "Từ Facebook xuống đường" được xuất bản trên Amazon…
Năm 2017, Đoan Trang viết sách "Chính trị bình dân" trong những ngày bị giam lỏng tại nhà ở Hà Nội. Tháng 7/2017, để tránh bị công an sách nhiễu, cô đã rời khỏi Hà Nội và đến Sài Gòn.
Ngày 22/9/2017, sách "Chính trị bình dân" của Đoan Trang ra mắt độc giả. Nhà xuất bản Giấy Vụn và nhóm Green Trees đã xuất bản cuốn sách này. Đây là một cuốn sách nhằm phổ biến các kiến thức chính học căn bản đến tất cả mọi người, nhất là các bạn trẻ hoạt động xã hội, và nhân quyền.
Ngày 15/8/2018, Đoan Trang bị công an mặc thường phục đánh đập khi đến nghe đêm nhạc của ca sĩ Nguyễn Tín. Đêm ca nhạc bị công an giải tán, những người tổ chức và tham gia bị công an thẩm vấn và đánh đập… Trong hơn ba năm kể từ tháng 7/2017, Đoan Trang đã sống ở ít nhất 60 chỗ ở khác nhau ở khắp các tỉnh thành. Cô đã đi lại hơn ba năm qua cùng với đôi chân thương tật, và nỗi sợ hãi nặng nề đeo bám, bị đánh đập, bị hành hung, bị công an bao vây bất cứ lúc nào…
Mà nào chỉ có thế !
Ngoài việc bị lực lượng công an ngày đêm rình rập, thường xuyên sách nhiễu và hành hung, lực lượng tuyên giáo của nhà nước còn cho phổ biến hằng trăm bài viết với một thứ ngôn từ bẩn thỉu và hạ tiện chưa từng thấy :
– ZÂM CHỦ ĐOAN TRANG ĐANG TỰ SƯỚNG
– ĐOAN TRANG VỪA ĐÉO VỪA RUN
– ĐOAN TRANG ĐÃ THÀNH TÚ BÀ BUÔN NGƯỜI
– PHẠM ĐOAN TRANG-CÀNG MỞ MỒM CÀNG HÈN HẠ
– PHẠM ĐOAN TRANG ĐÓI TIỀN SINH RA KÊU GÀO
– PHẠM ĐOAN TRANG : THỨ RÁC RƯỞI Ở VIỆT NAM LẠI ĐƯỢC VINH DANH Ở SÉC
– MẠT HẠNG NHƯ PHẠM ĐOAN TRANG
– BAO NHIÊU CUỐN LỊCH CHỜ PHẠM ĐOAN TRANG
…
Không rõ "bao nhiêu cuốn lịch đang chờ Phạm Đoan trang" trong những ngày tháng tới nhưng mọi người đều biết sắp có một phiên tòa (ô nhục) dàn dựng bởi một nhà nước hèn hạ, và hèn nhát. Họ nắm trọn mọi quyền lực trong tay, sử dụng tất cả những thủ đoạn đê tiện và thô bạo nhất (trong hơn chục năm trời) nhưng vẫn không thể khuất phục được một lương dân chỉ bầy tỏ ý kiến rất ôn hòa ("yêu cầu tổ chức bầu cử tự do và công bằng ở Việt Nam") như nhà báo Phạm Đoan Trang.
Cuối cùng thì chế độ hiện hành đã phải dùng đến hạ sách là "giam người bịt miệng". Ấy thế mà vẫn cứ trơ tráo " tham gia ứng cử vào Hội Đồng Liên Hiệp Quốc" (và mồm mép vẫn cứ leo lẻo "lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân") mà không đứa nào biết ngượng ngùng hay hổ thẹn gì ráo trọi !
Tưởng Năng Tiến
Nguồn : VNTB, 24/08/2022