Đài Loan thông qua luật chặn ảnh hưởng chính trị của Trung Quốc (VOA, 31/12/2019)

Hôm 31/12, Quốc hội Đài Loan đã thông qua luật chống xâm nhập để chặn các mối đe dọa từ Trung Quốc, chưa đầy hai tuần trước khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 11/1 tại đảo quốc, theo Reuters.

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn.

Đạo luật này là một phần trong nỗ lực kéo dài nhiều năm để chống lại những gì nhiều người ở Đài Loan coi là những nỗ lực của Trung Quốc nhằm tác động đến tình hình chính trị và tiến trình dân chủ, thông qua tài trợ bất hợp pháp cho các chính trị gia, giới truyền thông và các phương thức ngầm khác.

Động thái này có thể sẽ làm trầm trọng thêm đối với mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Đài Loan và Bắc Kinh, khi mà Bắc Kinh cho rằng Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn muốn tiến tới nền độc lập chính thức cho hòn đảo và Bắc Kinh đã gây áp lực tới bà kể từ khi bà nhậm chức năm 2016.

Ông Chen Ou-po thuộc Đảng Dân Tiến (DPP) đang nắm thế đa số của Đài Loan, phát biểu trước quốc hội sau khi dự luật được thông qua : "Sự trỗi dậy của Trung Quốc đã gây ra mối đe dọa cho tất cả các nước và Đài Loan đang phải đối mặt với mối đe dọa lớn nhất".

"Đài Loan đang là tiền tuyến trước sự xâm nhập của Trung Quốc và rất cần luật chống xâm nhập để bảo vệ người dân", ông Chen nói thêm.

Các nhà lập pháp thuộc đảng DPP của bà Thái ủng hộ dự luật này 100% với cả 67 phiếu, bất chấp sự chỉ trích của phe đối lập cho rằng đây là một "công cụ chính trị" để giành phiếu bầu trước cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội.

Các nhà lập pháp của phe đối lập chính, Quốc Dân Đảng, phe ủng hộ mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc, đã không tham gia bỏ phiếu luật này.

Luật này tạo ra những công cụ hợp pháp nhằm ngăn chặn các hoạt động tài trợ của Trung Quốc tại Đài Loan, như vận động hành lang hoặc vận động tranh cử. Luật này áp dụng mức hình phạt tối đa là bảy năm tù và sẽ có hiệu lực sau khi bà Thái ký ban hành vào tháng 1.

******************

Hồng Kông khởi động cuộc biểu tình Năm Mới "Dấn tới 2020" (RFI, 31/12/2019)

Những người đấu tranh Hồng Kông hôm nay 31/12/2019 bắt đầu cuộc biểu tình nhân dịp giao thừa tết dương lịch tại nhiều nơi trong thành phố, cổ vũ người dân không từ bỏ cuộc chiến vì dân chủ trong năm 2020. Trong khi đó chính quyền huy động trên 6.000 cảnh sát để đối phó.

Người biểu tình xuống đường để tưởng nhớ những người chết, bị thương trong những tháng đấu tranh tại Hồng Kông. Ảnh tai Quảng trường Edinburgh, Hồng Kông, 30/12/2019. Reuters/Lucy Nicholson

Reuters dẫn thông tin từ mạng xã hội cho biết người biểu tình được kêu gọi mang mặt nạ trong cuộc tập họp mang tên "Không quên 2019 – Dấn tới 2020". Một số sự kiện khác như "Suck the Eve" (Con đường đêm trừ tịch), "Shop with You" (Mua sắm với bạn) dự kiến diễn ra tại quận Lan Quế Phường (Lan Kwai Fong) ở khu trung tâm tài chính, gần cảng Victoria, và tại nhiều trung tâm mua sắm lớn.

Trong một thông điệp video giao thừa, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) nói rằng hơn sáu tháng phản kháng đã gây ra những buồn phiền, lo lắng, thất vọng và giận dữ. Bà kêu gọi : "Hãy khởi đầu năm 2020 với một giải pháp mới, tái lập trật tự và hòa hợp trong xã hội. Chúng ta có thể cùng nhau bắt đầu lại".

Tuy nhiên một người biểu tình nói với hãng tin Anh : "Giải phóng Hồng Kông, cách mạng thời đại là lời chúc Năm Mới của tôi. Chúng tôi đã đấu tranh suốt một thời gian dài như thế nhưng chính quyền vẫn không chịu lắng nghe. Nếu không tham gia phong trào, chúng tôi sẽ mắc nợ những người đồng chí hướng đang ở trong tù".

Theo South China Morning Post, hơn 6.000 cảnh sát được huy động hôm nay. Người biểu tình và các tổ chức nhân quyền luôn chỉ trích cảnh sát sử dụng bạo lực, từ đầu phong trào đến nay đã có hơn 6.500 người bị bắt.

Ngày mai đầu năm dương lịch, dự kiến khoảng mấy chục ngàn người sẽ tham gia một cuộc biểu tình lớn, đã được cảnh sát cho phép. Ban tổ chức hy vọng duy trì sức bật của phong trào khi bước sang năm mới.

Cuộc biểu tình trước đó cũng do Mặt trận Nhân dân về Nhân quyền tổ chức vào đầu tháng 12 đã thu hút được ít nhất 800.000 người xuống đường. Ông Sầm Tử Kiệt (Jimmy Sham), một trong những lãnh đạo của Mặt trận tuyên bố : "Vào ngày đầu năm mới, cần phải chứng tỏ tình liên đới để chống lại chính quyền. Chúng tôi hy vọng người dân Hồng Kông sẽ xuống đường vì tương lai của Hồng Kông".

Trong bối cảnh phong trào phản kháng rục rịch biểu tình nhân dịp Năm Mới, South China Morning Post và Newsweek hôm qua cho biết quân Trung Quốc trú đóng hôm thứ Sáu đã tập trận tại cảng Hồng Kông. Chiến hạm, khinh hạm, trực thăng vũ trang, bộ binh và lính đặc nhiệm cùng tham gia cuộc tập trận trên không và trên biển, mà theo các nhà phân tích, nhằm chứng tỏ sẵn sàng đối phó với "các cuộc tấn công khủng bố".

Thụy My

******************

Tổng thống Đài Loan đọc thư của thanh niên Hong Kong : ‘Đừng tin cộng sản’ (VOA, 29/12/2019)

Trích dẫn một lá thư của một thanh niên Hong Kong với nội dung kêu gọi mọi người "không tin vào Cộng sản", Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn hôm 29/12 nói rằng Trung Quốc có thể gây ra mối nguy hại cho đời sống dân chủ của hòn đảo, theo Reuters.

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn.

Nhiều tháng biểu tình chống chính phủ ở Hong Kong đã trở thành vấn đề gây chú ý ở Đài Loan trước cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống vào ngày 11/1.

Theo Reuters, bà Thái cũng lên tiếng cảnh báo rằng Đài Loan sẽ trở thành mục tiêu kế tiếp nếu hòn đảo này gục ngã trước áp lực của Trung Quốc và chấp thuận sự cai trị của Bắc Kinh.

Lên tiếng tại một cuộc tranh luận được phát trên truyền hình của các ứng viên tổng thống, bà Thái đọc một phần nội dung của một bức thư mà bà nói là bà nhận được từ một thanh niên ở Hong Kong.

Theo Reuters, bà không cho biết tên của người viết thư cũng như thời điểm lá thư được viết.

Bà Thái đọc nội dung lá thư : "Tôi kêu gọi người dân Đài Loan không tin Cộng sản Trung Quốc, không tin bất kỳ quan chức thân Cộng sản nào và không rơi vào bẫy tiền của Trung Quốc".

Bà Thái nói rằng bà muốn đọc lá thư để nhắc mọi người về tầm quan trọng của lá phiếu của họ vào tháng tới.

****************

Quốc hội Mỹ kiên quyết vạch mặt Trung Quốc trên vấn đề Tân Cương (RFI, 31/12/2019)

Sau khi đã thành công trong việc "thúc ép" tổng thống Mỹ Donald Trump ký luật mà họ đã thông qua, cho phép trừng phạt các quan chức Trung Quốc và Hồng Kông chịu trách nhiệm về những vụ vi phạm nhân quyền ở Hồng Kông, Quốc Hội Mỹ đang chuẩn bị một ngón đòn thứ hai đánh vào Bắc Kinh, lần này trên vấn đề Tân Cương. Cách thức tiến hành cũng giống như trường hợp bộ luật về Hồng Kông, tức là đảm bảo sao cho dự luật được thông qua với một đa số rộng rãi đến mức mà dù muốn phủ quyết, nhưng tổng thống Trump sẽ không thể làm nếu không muốn lâm vào cảnh quyết định của ông bị Quốc Hội bác bỏ đúng theo quy định của luật pháp Hoa Kỳ.

Ảnh minh họa : Biểu tình đòi Trung Quốc trả tự do cho người Duy Ngô Nhĩ bị giam cầm. Ảnh tại Vancouver Canada, ngày 08/05/2019. Reuters/Lindsey Wasson/File Photo

Trong bài phân tích mang tựa đề "Quốc Hội (Mỹ) muốn buộc ông Trump mạnh tay trên vấn đề nhân quyền ở Trung Quốc và xa hơn nữa", nhật báo Mỹ The New York Times ngày 27/12/2019 đã nêu bật kế hoạch của giới lập pháp Mỹ là sẽ thông qua một đạo luật - mà tổng thống không thể phủ quyết - ngay vào năm 2020 nhằm trừng phạt Trung Quốc về việc đối xử vô nhân đạo với người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

Cả hai đảng đều đồng lòng chống Trung Quốc

Theo tờ báo Mỹ, trong một động thái thể hiện sự đồng thuận lưỡng đảng hiếm hoi, các nghị sĩ thuộc cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa đang lên một kế hoạch nhằm cố gắng buộc tổng thống Trump có lập trường cứng rắn hơn về nhân quyền ở Trung Quốc, và sẵn sàng ký luật trừng phạt các quan chức hàng đầu Trung Quốc về tội đã giam giữ hơn một triệu người Hồi Giáo trong các trại giam được gọi một cách mỹ miều là trại huấn nghệ.

Sở dĩ Quốc Hội Mỹ phải suy tính đến việc thúc ép và trói buộc ông Trump, đó là vì họ càng lúc càng thất vọng trước việc đương kim tổng thống Mỹ không sẵn sàng thách thức Trung Quốc về các vi phạm nhân quyền, mặc dù trong năm đã có biết báo báo cáo, phúc trình cụ thể, nêu rõ các hành vi tàn bạo của Bắc Kinh đối với người Hồi Giáo ở Tân Cương. Thậm chí ông Trump còn không muốn nêu những vấn đề này ở cấp độ thế giới.

Để thúc đẩy ông Trump hành động đối với Trung Quốc, các nhà lập pháp có kế hoạch thông qua đạo luật trừng phạt Bắc Kinh về tội đàn áp người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ, với một đa số ủng hộ rộng rãi để buộc tổng thống phải ký nếu không muốn bị Quốc hội qua mặt trước cuộc bầu cử năm 2020.

Một phiên bản của dự luật, mang tên Đạo luật Chính Sách Nhân Quyền đối với người Duy Ngô Nhĩ (Uighur Human Rights Policy Act), đã được cả Thượng Viện lẫn Hạ Viện thông qua trong năm nay, nhưng con đường đến Nhà Trắng đã gặp trở ngại do vấn đề thủ tục.

Theo New York Times, vấn đề nhân quyền giành được sự đồng thuận lưỡng đảng hiếm có trong Quốc hội Mỹ, và nhiều nghị sĩ thuộc đảng Cộng Hòa đã bất đồng ý kiến với tổng thống Trump về vấn đề này, cho dù họ luôn luôn ủng hộ ông trên gần như mọi vấn đề khác, kể cả viêc bảo vệ ông chống lại thủ tục luận tội để truất phế.

Theo ghi nhận của thượng nghị sĩ Marco Rubio, thuộc đảng Cộng Hòa ở bang Florida, thì một số người cho rằng chính quyền đã lơ là vấn đề nhân quyền trong chính sách đối ngoại rộng lớn hơn. Suy nghĩ đó có thể là không đúng, nhưng rõ ràng là số người nghĩ như vậy đã tăng lên và họ cho rằng Quốc hội cần phải can dự vào hồ sơ này.

Vào tháng 11 vừa qua, Quốc hội đã nhất trí thông qua luật ủng hộ các cuộc biểu tình ở Hồng Kông, buộc ông Trump phải ký dự luật. Là người từng nói rằng ông là người "đứng bên" lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Trump có nguy cơ bị Quốc hội phản bác và bị chỉ trích là yếu kém đối với Trung Quốc nếu ông phủ quyết luật về Hồng Kông.

Ông Trump do đó đã phải ký ban hành dự luật, tuy nhiên, ông đã đưa ra một tuyên bố cho biết rằng ông sẽ vận dụng đặc quyền của hành pháp trong việc thực thi các điều khoản của đạo luật mà ông buộc phải ký.

Nhân quyền Trung Quốc : Vấn đề mà tổng thống Mỹ xem nhẹ

Một số vấn đề nhân quyền thu hút sự ủng hộ của lưỡng đảng mạnh hơn là những vấn đề khác, và Trung Quốc nằm trong diện này. Số người cứng rắn với Trung Quốc ngày càng đông cả ở trong Quốc Hội lẫn trong chính quyền, trong lúc tỷ lệ người dân coi Trung Quốc là mối đe dọa ngày càng tăng.

Mặc dù Phó Tổng thống Mike Pence và Ngoại trưởng Mike Pompeo đã lên tiếng chỉ trích Trung Quốc về cuộc đàn áp người Hồi Giáo, bản thân ông Trump hầu như không nói gì.

Vào tháng 7 vừa qua, Jewher Ilham, con gái của Ilham Tohti, một giáo sư người Duy Ngô Nhĩ bị Trung Quốc kết án tù năm 2014, đã cùng với các nạn nhân bị đàn áp tôn giáo khác đến gặp ông Trump trong Phòng Bầu Dục. Khi cô cố gắng giải thích các trại cho ông Trump, ông tỏ ra không biết gì về tình hình…

Bà Sophie Richardson, giám đốc phụ trách Trung Quốc tại tổ chức bảo vệ nhân quyền HRW châm biếm : "Tìm được bằng chứng về mối quan tâm thực thụ của ông Trump đối với vấn đề nhân quyền thật là khó". Theo chuyên gia này, về Trung Quốc, tối thiểu ra là tổng thống Trump nên ngừng việc mô tả một lãnh đạo độc đoán, hà khắc như là một "anh chàng tuyệt vời" vì làm như vậy tức là cho chính quyền Trung Quốc cơ hội lựa chọn giữa đặc tính được ông Trump mô tả với những nhận xét nghiêm khắc hơn đến từ các quan chức cấp cao khác của Hoa Kỳ.

Ông Trump, người đã chỉ trích Trung Quốc về các hoạt động kinh tế của mình, đã kiềm chế không áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Trung Quốc chịu trách nhiệm về các trại giam ở Tân Cương vì sợ gây nguy hiểm cho cơ hội đạt được thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh.

Nhiều cộng sự viên hàng đầu và các nhà lập pháp từ cả hai đảng đã thúc đẩy các biện pháp trừng phạt, nhưng Bộ Tài Chính đã phản đối. Đạo luật Duy Ngô Nhĩ, do thượng nghị sĩ Rubio và dân biểu Christopher H. Smith (đảng Cộng Hòa ở bang New Jersey) bảo trợ, sẽ buộc ông Trump áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ông Trần Toàn Quốc, quan chức hàng đầu của Đảng cộng sản ở Tân Cương, nơi có các trại.

Vào tháng 10, chính quyền Trump đã đưa một số doanh nghiệp và tổ chức an ninh Trung Quốc vào danh sách đen về thương mại vì vai trò của họ trong các vụ truy bức người Hồi Giáo, nhưng nhiều nhà phân tích cho rằng đó là một hình phạt quá nhẹ.

Mai Vân

Đài Loan-Hoa Lục : Lá chắn luật pháp ngăn chiến lược xâm nhập

Thị trường tài chính thế giới tăng kỷ lục trong năm 2019 bất chấp thương chiến Mỹ-Trung, Đài Loan đối đầu chiến lược tuyên truyền nội gián của Bắc Kinh, Kim Jong-un nhìn nhận kinh tế suy sụp, Washington xung đột với Tehran trên chiến địa Iraq, Tây phương thất bại tại Lybia là những chủ đề quốc tế trên báo Pháp trong ngày cuối năm dương lịch.

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn trong cuộc vận động tranh cử, ngày 21/12/2019 tại Đài Bắc. Reuters/Tyrone Siu/File Photo

Đài Loan khẩn cấp chống Trung Quốc xâm nhập

Từ hơn nửa thế kỷ qua, Trung Quốc tìm cách chinh phục người dân Đài Loan bằng mọi thủ đoạn. Mối đe dọa này không phải là mới nhưng vì sao Nghị viện Trung Hoa Dân Quốc phải khẩn cấp thông qua đạo luật "chống xâm nhập" vào ngày cuối năm 2019, trước ngày bầu cử tổng thống 11/01/2020 ? Đâu là thế mạnh, thế yếu của Đài Bắc trước áp lực của Bắc Kinh ?

Theo thông tín viên của nhật báo thiên tả Libération tại Đài Bắc, tổng thống Thái Anh Văn và đảng Dân Tiến của bà tại Nghị Viện, nhân cơ hội kiểm sóat hành pháp lẫn lập pháp trước khi phải bầu lại vào ngày 11/01 tới, thông qua đạo luật "bảo vệ chủ quyền quốc gia, chống các thế lực thù địch sẵn sàng dùng vũ lực đe dọa lãnh thổ".

Tuy không gọi đích danh Trung Quốc, nhưng rõ ràng chỉ có chế độ Bắc Kinh là đe dọa dùng quân sự "thống nhất" Đài Loan. Theo Libération, khi phải sử dụng đến nền tảng luật pháp bảo vệ chủ quyền, chính quyền Đài Loan nhìn nhận họ bất lực trước chiến lược mới của Trung Quốc được gọi là "nhuệ thực lực" (Sharp Power), hiểm độc hơn "quyền lực mềm" (Soft Power) .

Facebook : chiến trường khốc liệt

Song song với chiến lược gây sức ép bằng quân sự và cô lập ngoại giao, và "quyền lực mềm" tuyên truyền khuynh đảo, vũ khí mới của Bắc Kinh là tung tin giả và mua chuộc giới chính trị Đài Loan hầu gây chia rẽ trên đất nước của họ : nào bà Thái Anh Văn làm tiến sĩ giả , nào là CIA trả tiền cho dân Hồng Kông biểu tình… Các tin giả càng ngày càng nhiều và được các mạng xã hội, các dư luận viên của Bắc Kinh và các cơ quan báo chí do các tư bản đỏ kiểm soát quảng bá lên.

Theo một bản báo cáo của Đại học Goteborg, Thụy Điển, thì Đài Loan là lãnh thổ bị chiến dịch tuyên truyền của Trung Quốc tấn công mạnh nhất. Facebook là một trong những chiến trường khốc liệt. Chưa hết, ngoài thủ đoạn tấn công, Trung Quốc còn sử dụng chiến thuật xâm nhập, tài trợ ứng cử viên có chủ trương thân Bắc Kinh. Trường hợp ông Hàn Quốc Du bị tố cáo nhận 2,8 triệu đôla để tranh cử đang được tư pháp điều tra, kiểm chứng. Mặc khác, hàng trăm tổ chức tôn giáo, bổng dưng nhận được tiền cúng dường hậu hỉ xây chùa nguy nga, được tặng tượng Phật để rồi tham gia vào vận động bầu cử cho các chính khách của Quốc Dân Đảng.

Theo dân biểu Freddy Lim, Đài Loan cần một đạo luật như Úc để có cơ sở pháp lý để ngăn chặn hình thức xâm nhập nội gián này. Ai đứng sau lưng ? Nga hay Trung Quốc ? Một đạo luật chưa đủ nhưng là một bước đầu.

Giới chuyên gia tỏ ra đồng cảm với Đài Loan. Michael Cole, chủ nhiệm nhật báo Taiwan Sentinel, trong cuộc hội thảo về "tuyên truyền đầu độc" do hiệp hội Phóng Viên Không Biên Giới tổ chức tại Đài Bắc hôm thứ Sáu tuần trước cho biết "Đài Loan, cũng như nhiều nước dân chủ khác, phải tổ chức tự vệ. Đảng cộng sản Trung Quốc tìm cách khuynh đảo xã hội Đài Loan là chuyện có thật. Chính quyền Đài Loan đang đề nghị những biện pháp bảo vệ nền dân chủ. Khi đối lập lên án đạo luật này sẽ biến Đài Loan thành Bắc Triều Tiên thì đó là một thí dụ điển hình chứng minh là tình trạng tung tin đầu độc đã tràn ngập hải đảo".

Cũng cùng quan điểm, Les Echos nhấn mạnh đến khẩu hiệu tranh cử của tổng thống mãn nhiệm mà theo thăm dò sẽ tái đắc cử : "Kháng cự Trung Quốc, bảo vệ Đài Loan".

Tâm lý bài Trung Quốc tăng theo tỷ lệ ủng hộ bà Thái Anh Văn.

Tuy bị các định chế quốc tế theo lệnh Trung Quốc tẩy chay, cho dù ngày càng bị cô lập ngoại giao nhưng Đài Loan có nhiều lợi thế mà Hoa Lục rất thèm thuồng.

Ngoài trữ lượng ngoại tệ, ngoài các trung tâm nghiên cứu khoa học và các đại tập đoàn như Trường SaMC, Hon Hai và các nhãn hiệu điện toán tầm cỡ quốc tế như Acer, Asus, Đài Loan còn có một kho tàng trí tuệ, nhân tài và vốn đầu tư của nhà nước cũng như tư nhân.

Kim Jong-un và chỉ tiêu 2 triệu du khách cứu kinh tế

Chủ đề Châu Á thứ hai là Bắc Triều Tiên. Kim Jong-un nhìn nhận kinh tế đang bị khủng hoảng nghiêm trọng. Nhưng ngoài những khẩu hiệu quen thuộc như là "khắc phục phấn đấu làm thay đổi cục diện" lãnh đạo tối cao không đưa ra được một chiến lược cụ thể trong bối cảnh tiến trình đàm phán với Washington bị bế tắc.

Theo nhận định của Les Echos, Kim Jong-un không đưa ra được một đề nghị gì mới, không nói rõ là sẽ làm gì nếu Hoa Kỳ không nhượng bộ gì cả trong ngày 31/12/2019, ngày mà Bình Nhưỡng gọi là kỳ hạn của tối hậu thư.

Cũng theo nhật báo kinh tế, trong bối cảnh không được Mỹ, Hàn, Châu Âu trợ giúp, Bắc Triều Tiên chỉ còn kỳ vọng vào ngành du lịch. Nhưng liệu có đạt được chỉ tiêu 2 triệu du khách vào năm 2020 hay không ? Hiện nay, trung bình mỗi ngày có 2.000 du khách đến Bắc Triều Tiên mà đa số là dân Hoa Lục. Bình Nhưỡng hy vọng thu hút được một phần nhỏ trong số 150 triệu người Trung Quốc mỗi năm đi du lịch nước ngoài là cũng đủ. Thế nhưng Bắc Triều Tiên thiếu cơ sở đón tiếp và thiếu nhân viên thạo tiếng quan thoại.

Xung khắc Mỹ- Iran có nguy cơ leo thang

Sau vụ Hoa Kỳ oanh kích vị trí của Hezbollah-Iraq để trả đũa một vụ tấn công làm một người Mỹ thiệt mạng, Le Figaro và Libération dự báo Mỹ và Iran sẽ xung đột trên lãnh thổ Iraq.

Với tựa "Đằng sau các vụ oanh kích của Mỹ là chiếc bóng xung đột với Iran", Libération dành một bài dài để phân tích vì sao căng thẳng leo thang. Iran làm mọi cách để "tống 5.200 quân Mỹ" ra khỏi Iraq. Trong khi đó, Hoa Kỳ muốn triệt tổ chức Hezbollah-Iraq, cánh tay nối dài của lực lượng vệ binh cách mạng Iran, với hơn 100.000 chiến binh Shia tại Iraq, đông hơn Hezbollah-Lebanon ủng hộ Damascus.

Le Figaro nói đến lý do chính trị : Phong trào công dân chống tham nhũng ở Lebanon và tại Iraq, ngay trong cộng đồng Shia, lên án thế lực ngày càng mạnh của Hezbollah. Phong trào này đòi hỏi cải cách sâu rộng chế độ chính trị tham ô và bất công, vô tình đi đúng và thuận lợi cho chính sách của Washington tại Iraq. Theo một chuyên gia của Atlantic Council, Iran đoán biết Donald Trump không muốn chiến tranh nhưng sai lầm của Iran là không ngờ các nhà quân sự Mỹ biết thích ứng với tình thế.

Tây Phương mất thế lãnh đạo thế giới

Tổng kết tình hình 2019 , bài xã luận cuối năm của La Croix trở lại một thập niên "đen tối ở Trung Đông". Le Figaro và Le Monde tỏ ra nghiêm khắc khi bình luận về trách nhiệm của Tây phương .

Đối với Le Monde, sự kiện tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị đưa quân vào Lybia là một thất bại lớn của Liên Hiệp Châu Âu. Ankara dựa vào lý do là chính phủ Tripoli, được cộng đồng quốc tế công nhận nhưng cũng bị chính quốc tế bỏ rơi, phải chao đảo trước nguy cơ tấn công của một lực lượng phản loạn, nên Thổ Nhĩ Kỳ phải can thiệp để ổn định tình hình.

Trang Ý kiến của Le Figaro bi quan hơn khi khẳng định "Tây Phương đã mất thế thượng phong". Thời kỳ nước Mỹ một mình ngang dọc tung hoành đã qua rồi. Sự kiện hải quân Nga, Trung Quốc và Iran tập trận ngay trong biển Oman chứng tỏ vùng Vịnh không còn là ao nhà của Mỹ. Trong khí đó thì ở Thái Bình Dương, Biển Đông đã biến thành ao nhà của Trung Quốc.

Lỗi này là do ai ?

Từ sau vụ khủng hoảng Ukraine, Nga bỏ Châu Âu sang thuyền khác. Nếu không có Trung Quốc, liệu Moskva có bỏ chính sách kết nối với Châu Âu của tổng thống Yeltsin hay không ? Vì thiển cận, Tây Phương mất thế lãnh đạo thế giới trong khi Bắc Kinh có chiến lược dài hạn, với mục tiêu là trở thành siêu cường số một. Theo tác giả, Tây Phương nên tự xét mình. Cứ chia rẽ mãi, có ngày khối Châu Âu cũng không còn.

Trong bầu không khí căng thẳng này cũng có một thông tin phấn khởi trên các báo Pháp : 2019, năm kỷ lục của thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, một sự kiện khác kéo độc giả Pháp trở về thực tại : Giao thông công cộng tiếp tục bị xáo trộn đến ngày thứ 26 . Cuộc đọ sức giữa công đoàn và chính phủ kéo dài trong khi chờ đợi phản ứng của tổng thống Macron qua thông điệp đầu năm vào chiều 31.

Tú Anh

Chuyên gia Mỹ : Việt Nam cần liên minh với Mỹ để gìn giữ Biển Đông chống Trung Quốc (RFI, 11/11/2019)

Việc Trung Quốc mới đây ngang nhiên cho tàu khảo sát vào hoạt động, đồng thời tung tàu hải cảnh vào phá quấy công việc thăm dò dầu khí của Việt Nam ngay trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam tiếp tục khiến dư luận quốc tế bất bình.

Ảnh minh họa : Phi đội không quân trên tàu sân bay USS Carl Vinson hoạt động tuần tra thường lệ trong vùng Biển Đông. Ảnh 02/2018. AYEE MACARAIG / AFP

Trong một bài phân tích được tạp chí Mỹ The National Interest công bố hôm 07/11/2019 vừa qua, tiến sĩ Anders Corr, một chuyên gia về Biển Đông, từng hoạt động trong ngành quân báo tại bộ Tư Lệnh Thái Bình Dương của Mỹ, cho rằng để đối phó với dã tâm độc chiếm Biển Đông của Bắc Kinh, Việt Nam cần phải có một chiến lược thích ứng, trong đó yếu tố cực kỳ quan trọng là liên minh với Hoa Kỳ, nước duy nhất hiện nay có đủ lực để ngăn chặn Trung Quốc

Sau khi nhắc lại vụ Trung Quốc cho tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất 8 và đoàn tàu hải cảnh tháp tùng vào gây hấn trong khu vực Bãi Tư Chính, chuyên gia Anders Corr cho rằng Việt Nam đang gặp nguy cơ thực sự vì trong những lần gây sự trước đây, từ vụ Hoàng Sa năm 1974, cho đến vụ Gạc Ma ở Trường Sa năm 1988, Trung Quốc luôn là kẻ gây sự trước, và kết quả là Việt Nam vừa bị mất người, vừa bị mất lãnh thổ.

Theo tác giả, lần này, nếu Trung Quốc thành công trong việc chiếm trọn vùng Biển Đông mà họ đã gói trong tấm bản đồ đường chín đoạn được gởi đến Liên Hiệp Quốc vào năm 2009, thì Việt Nam cùng với các nước Đông Nam Á khác có tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông sẽ bị mất quyền đánh bắt cá và khai thác dầu khí ngay trong vùng đặc quyền kinh tế của mình.

Hơn thế nữa Việt Nam có nguy cơ bị cô lập trong đất liền khi Trung Quốc tiếp tục tăng cường các hoạt động nhằm kiểm soát đường biển đi vào Việt Nam.

Việt Nam cần một chiến lươc mới

Để chống lại Trung Quốc, tiến sĩ Anders Corr cho rằng Việt Nam cần có một chiến lược mới trong đó có 4 thành tố quan trọng.

1/ Một là liên minh với các quốc gia có thể răn đe Trung Quốc ở mức cao nhất là răn đe hạt nhân, ví dụ như với Mỹ, Pháp và Anh.

2/ Hai là liên minh với các quốc gia có đủ năng lực triển khai nhanh chóng lực lượng quân sự thông thường (quy ước) để răn đe Trung Quốc, ví dụ như Hoa Kỳ ;

3/ Ba là sử dụng thành quả tăng trưởng kinh tế để nâng cao mức chi tiêu quân sự để răn đe Trung Quốc ngay tại chỗ, ví dụ như thông qua việc mua thêm tàu ngầm, tên lửa chống tăng và tên lửa phòng không ;

4) Và bốn là dân chủ hóa và cải thiện nhân quyền để tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên minh kinh tế và quân sự chặt chẽ hơn với các quốc gia ít chịu ảnh hưởng nhất của Trung Quốc.

Ấn Độ, Nga, Úc không thể là đối tác liên minh cốt lõi ?

Danh sách các nước mà Việt Nam cần liên minh không có các nước Ấn Độ, Nga và Úc, mà Việt Nam đã kêu gọi hỗ trợ. Về vấn đề này, chuyên gia Anders Corr đã giải thích như sau :

Nga, Úc và Ấn có thể là đối tác chiến lược hữu ích cho Việt Nam, nhưng các nước đó không đủ khả năng làm một đối tác liên minh cốt lõi vì họ thiếu sức mạnh cần thiết để một mình đánh bại Trung Quốc.

Nga có ghế trong Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, và cả Nga lẫn Ấn Độ đều là các cường quốc hạt nhân có khả năng quan trọng để triển khai lực lượng quân sự thông thường đối phó với Trung Quốc, nhưng hai nước này không đủ sức mạnh về mặt kinh tế hay quân sự để đối đầu với Bắc Kinh. Cả hai đều là thành viên của Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải, trong thực tế do Trung Quốc lãnh đạo. Do đó, hai nước này không thể trở thành đồng minh cốt lõi đáng tin cậy cho Việt Nam.

Úc là một đồng minh đáng tin cậy tiềm tàng, nhưng lại không có sức răn đe hạt nhân hay quy ước cần thiết để đối đầu với Trung Quốc. Úc cũng không đặc biệt mạnh về mặt ngoại giao, quân đội Úc còn thiếu phương tiện so với Trung Quốc, và nhất là Úc chịu ảnh hưởng chính trị của Trung Quốc nhiều hơn là Hoa Kỳ, Pháp hoặc Anh Quốc.

Khoảng 40,8% hàng xuất khẩu của Úc được bán sang Trung Quốc, điều đó giải thích tầm ảnh hưởng to lớn của Trung Quốc đối với các doanh nghiệp Úc vốn có ảnh hưởng trên sân khấu chính trị Úc. Ngược lại, Hoa Kỳ, Pháp và Anh có ít hàng xuất khẩu sang Trung Quốc nếu tính theo tỷ lệ trong GDP của họ, do đó các nước này chịu ảnh hưởng chính trị ít hơn từ Trung Quốc. Mỹ, Anh và Pháp cũng có thế mạnh là thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc.

ASEAN chịu ảnh hướng của Trung Quốc lơ là trước hành vi ở Biển Đông

Còn về các tổ chức khu vực và quốc tế mà Việt Nam đã kêu gọi giúp đỡ để đối phó với Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông, tiến sĩ Corr đã thẳng thắn cho rằng sự giúp đỡ của các định chế này gần bằng con số không.

Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á (ASEAN) đã giúp đỡ rất ít cho Việt Nam trong bối cảnh các nước thành viên ngày càng chịu ảnh hưởng lớn hơn của Bắc Kinh, và phủ quyết mọi chỉ trích thực sự về Trung Quốc. Các nước này chuẩn bị rất ít hay hầu như lơ là trong việc ngăn chặn các hoạt động gặm nhắm Biển Đông của Trung Quốc.

Sau khi Bắc Kinh phớt lờ phán quyết Biển Đông của Tòa Thường Trực La Haye trong vụ Philippines kiện đường 9 đoạn của Trung Quốc, chính Philippines chẳng hạn, lại là thành viên ASEAN mới nhất chịu ảnh hưởng của Bắc Kinh.

Theo chuyên gia Mỹ, hiện nay Việt Nam là nước bạo dạn nhất trong khối ASEAN vẫn cố duy trì sự độc lập của mình đối với Trung Quốc, nhưng điều này đã bớt có ý nghĩa trong bối cảnh Trung Quốc có ảnh hưởng sâu rộng đối với thượng tầng quyền lực của Việt Nam và khối giao dịch thương mại to lớn của Việt Nam với Trung Quốc…

Còn Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, với quyền phủ quyết của Trung Quốc, hoàn toàn không đủ khả năng để bảo đảm sự toàn vẹn lãnh thổ cho Việt Nam.

Mỹ có đủ điều kiện để hỗ trợ Việt Nam chống Trung Quốc

Đối với ông Corr, trong tình hình như vừa kể, một liên minh hoặc thậm chí một quan hệ sâu sắc hơn với Mỹ sẽ giúp Việt Nam củng cố tiềm năng chống lại Trung Quốc, cải thiện sức mạnh răn đe của Việt Nam nhờ dựa được vào một người bạn mạnh mẽ nếu xảy ra xung đột quân sự.

Theo tiến sĩ Anders Corr, chỉ có Hoa Kỳ mới có tất cả các điều kiện để trở thành một đồng minh cốt lõi đáng tin cậy và đủ sức chống lại Trung Quốc. Các điều kiện đó là một chính sách đối ngoại độc lập với ảnh hưởng của Trung Quốc (so với các thành viên ASEAN và Nga), một sức mạnh kinh tế cần thiết để trừng phạt Trung Quốc, một sức mạnh ngoại giao cần thiết để phủ quyết Trung Quốc tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc.

Mỹ cũng có đủ khả năng quân sự cần thiết để triển khai sức mạnh quân sự quy ước đối phó với Trung Quốc, và sức răn đe hạt nhân cần thiết để bảo vệ chính mình khỏi sự trả đũa hạt nhân tiềm tàng của Trung Quốc.

Chuyên gia Mỹ khẳng định : Nếu không có Hoa Kỳ để làm đối trọng với Trung Quốc, an ninh Việt Nam không thể được bảo đảm. Sự tham gia của Hoa Kỳ là điều kiện thiết yếu cho bất kỳ liên minh hiệu quả nào chống lại Trung Quốc căn cứ vào tương quan lực lượng hiện tại.

Tuy nhiên, Mỹ chỉ ưu tiên cho những đồng minh có giá trị tương tự về dân chủ và nhân quyền. Vì vậy, để có được không chỉ liên minh với Hoa Kỳ, mà cả việc Hoa Kỳ sẵn sàng hy sinh cho Việt Nam, chấp nhận rủi ro trước một cường quốc hạt nhân, Việt Nam ít ra cần phải có những cải tiến dần dần nhưng ổn định về dân chủ và nhân quyền.

Liên minh Mỹ - Việt còn vì lợi ích của Hoa Kỳ

Đối với giáo sư Anders Corr, một liên minh Mỹ-Việt sẽ không chỉ vì lợi ích của Việt Nam mà còn vì lợi ích của Hoa Kỳ.

Vào lúc sức mạnh kinh tế và quân sự của Trung Quốc vượt qua Mỹ trên một số mặt, bao gồm từ GDP tính theo sức mua, tỷ lệ tăng trưởng, tốc độ tăng trưởng của chi tiêu quân sự, cho đến tầm bắn của tên lửa chống hạm, dân số trong hạn tuổi quân dịch, số lượng tàu hải quân mới, trí thông minh nhân tạo và siêu máy tính, Hoa Kỳ và phần còn lại của thế giới nên cân nhắc rất kỹ cách làm thế nào để kiềm chế sức mạnh và ảnh hưởng của Trung Quốc trước khi Bắc Kinh lấn lướt được các cấu trúc quyền lực hiện hữu…

Ảnh hưởng chính trị toàn cầu của Trung Quốc được nền kinh tế đang giàu lên hỗ trợ, kèm theo việc Bắc Kinh dùng tiền mua chuộc sự ủng hộ chính trị của giới tinh hoa nước ngoài, kể cả giới tinh hoa Mỹ.

Một liên minh mới với Việt Nam sẽ đảo ngược dòng chiến thắng ngoại giao mới của Bắc Kinh và sẽ làm cho Trung Quốc không chiếm được vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam để khai thác dầu khí và nguồn cá béo bở. Liên minh đó sẽ là một ví dụ cho các quốc gia khác trong khu vực về cách bảo vệ vùng đặc quyền kinh tế của họ và chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc. Nếu được mở rộng từ Việt Nam sang Indonesia và Ấn Độ, hai nơi cũng có chính sách không liên kết, Trung Quốc sẽ ngày càng bị ngăn chặn ngay trong sân sau của chính họ.

Mai Vân

*****************

Vì mối lợi kinh tế, Pháp thận trọng "lèo lái" chiến thuyền ở Biển Đông (RFI, 11/11/2019)

Chuyến công du Trung Quốc lần thứ hai của tổng thống Pháp Emmanuel Macron kết thúc ngày 06/11/2019 với những hợp đồng kinh doanh béo bở, các thỏa thuận hợp tác về khí hậu cũng như là việc bảo vệ các lợi ích của Liên Hiệp Châu Âu. Nguyên thủ Pháp tuyệt nhiên không một lời "đả động" đến các vấn đề tranh chấp ở Biển Đông.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại Diễn đàn kinh tế Trung-Pháp, Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 06/11/2019 Reuters/Florence Lo/Pool

Lợi ích kinh tế là trên hết. Do vậy sẽ chẳng có gì là đáng ngạc nhiên khi tổng thống Macron tỏ ra thận trọng không công khai phản đối các chính sách của Trung Quốc tại vùng biển đang có tranh chấp ngày càng gay gắt này.

Thế nhưng, theo phân tích của ông Emanuele Scimia, một nhà báo độc lập chuyên phân tích về chính sách đối ngoại trên tờ South China Morning Post, sự im lặng của Macron không có nghĩa là Pháp sẽ ngừng kềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc hoặc chấm dứt ngưng bán vũ khí cho các nước đối thủ của Bắc Kinh.

Nhiều dấu hiệu cho thấy Paris ngày càng tỏ ra lo ngại về tham vọng bành trướng quân sự của Bắc Kinh tại Biển Đông. Mối lo này đã được bộ trưởng Quân Lực Pháp, bà Florence Parly, trình bày rõ trong tập tài liệu "Pháp và An ninh tại Ấn Độ - Thái Bình Dương" cũng như là trong phiên điều trần trước Quốc Hội hồi tháng 7/2019 của tham mưu trưởng Hải quân Pháp, Kouthe Prazuck.

Do vậy, Paris những năm gần đây bền bỉ phản đối các hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông. Tự cho mình là một cường quốc của khu vực, do lẽ Pháp sở hữu nhiều vùng lãnh thổ hải ngoại và các vùng đặc quyền kinh tế bao la, một mặt, Pháp đã tái khởi động "Đối thoại An ninh Ấn Độ - Thái Bình Dương" với Mỹ, điều tầu sân bay Charles de Gaulle đến vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương, và cùng chia sẻ với Mỹ tầm quan trọng của việc xây dựng một mạng lưới các liên minh và đối tác chiến lược để duy trì một vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và mở rộng.

Mặt khác, Paris tăng cường hợp tác quân sự với các đối tác trong khu vực, đặc biệt là với Úc. Tháng trước, tham mưu trưởng Hải Quân Pháp Kouthe Prazuck đã đề xuất tiến hành tuần tra chung với Hải Quân Úc trong vùng biển Ấn Độ-Thái Bình Dương, chẳng hạn như Úc có thể gởi tầu chiến hộ tống tầu sân bay Charles De Gaulle, trong khi tầu khu trục Pháp hộ tống các tầu đổ bộ của Úc.

Làm thế nào cân đối các lợi ích xung đột giữa một bên là tăng cường hợp tác kinh tế với Trung Quốc mà Pháp rất cần đến và bên kia là giúp bảo vệ trật tự thế giới theo mô hình phương Tây trước những thách thức đến từ Trung Quốc ? Đây không phải là một bài toán dễ.

Điều này giải thích vì sao các hoạt động hải quân của Pháp tại vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương có vẻ "khiêm tốn" hơn so với đồng nghiệp Mỹ. Chính quyền Paris đều tìm cách tránh gây tổn hại đến các mối quan hệ với Bắc Kinh. Giữa Pháp và Trung Quốc đã có một sự thống nhất về nhịp độ "dừng nghỉ - stopover" của tầu chiến Pháp ở Trung Quốc và của các tàu chiến Trung Quốc tại Pháp. Hơn nữa, khi đi vào các khu vực đảo đang có tranh chấp, tàu chiến Pháp sẽ chọn hải trình nằm ngoài giới hạn lãnh hải, nhằm giảm rủi ro xảy ra xung đột với quân đội Trung Quốc.

Nhưng điều đó không có nghĩa là Paris từ bỏ việc kềm chế các hoạt động quân sự của Bắc Kinh. Chính phủ Pháp có thể giảm nhẹ mức độ phản đối các hoạt động quân sự của Bắc Kinh ở Biển Đông để bảo vệ các mối hợp tác thương mại, nhưng Paris ít có khả năng từ bỏ việc trang bị vũ khí cho các nước láng giềng của Trung Quốc. Bởi lẽ, bán vũ khí còn là một cột trụ trong chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Paris, cho dù Trung Quốc có hài lòng hay là không !

Các số liệu thống kê giai đoạn 2008-2017 cho thấy Pháp đã ký kết nhiều hợp đồng bán các loại hệ thống vũ khí với tổng trị giá 23 tỷ đô la cho các nước vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương như Hàn Quốc, Indonesia, Singapore hay Malaysia, và riêng với Ấn Độ là 15 tỷ đô la.

Minh Anh

****************

Đài Loan cảnh báo có thể bị tấn công nếu kinh tế Trung Quốc sa sút (RFI, 07/11/2019)

Bắc Kinh có thể gây chiến với Đài Loan để làm giảm áp lực trong nước nếu thương chiến Mỹ-Trung làm kinh tế Trung Quốc đi xuống, đe dọa tính chính danh của Đảng cộng sản. Ngoại trưởng Đài Loan Ngô Chiêu Tiếp (Joseph Wu) hôm nay 07/11/2019 cảnh báo như trên.

Ngoại trưởng Đài Loan Ngô Chiêu Tiếp (Joseph Wu) trong một cuộc trả lời phỏng vấn tại Đài Bắc, ngày 06/11/2019 Reuters/Fabian Hamacher

Trả lời phỏng vấn Reuters, ông Ngô Chiêu Tiếp lưu ý rằng tình hình kinh tế Trung Quốc đang sa sút do ảnh hưởng của cuộc chiến tranh thương mại với Hoa Kỳ, với mức độ tăng trưởng chậm nhất kể từ gần 30 năm qua.

Theo ngoại trưởng Đài Loan, nếu bất ổn chính trị, hay kinh tế chậm lại trở thành vấn đề trầm trọng đối với các nhà lãnh đạo Bắc Kinh, thì Đài Bắc lại cần phải nâng cao cảnh giác. Nhà cầm quyền Trung Quốc có thể gây sự để hướng sự chú ý ra bên ngoài. Ông Ngô Chiêu Tiếp nói : "Chúng tôi phải chuẩn bị cho tình huống tệ hại nhất là xung đột quân sự".

Vào lúc sắp đến cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan, sẽ diễn ra vào tháng Giêng, Trung Quốc tăng cường chiến dịch nhằm "thống nhất" đảo quốc, dụ dỗ những đồng minh hiếm hoi của Đài Bắc và thường xuyên điều oanh tạc cơ đến gần eo biển để dọa nạt. Ông Ngô nói rằng Đài Loan hy vọng có thể chung sống hòa bình với Trung Quốc, nhưng cũng thấy rằng mọi vấn đề đều do Trung Quốc gây ra, thế nên đành phải "sống chung với lũ".

Cũng theo ông Ngô Chiêu Tiếp, phong trào phản kháng ở Hồng Kông đã mang lại cho Đài Loan một bài học về mô hình "một đất nước, hai chế độ" mà Bắc Kinh vẫn chiêu dụ : tuy có được một ít tự do nhưng chẳng lợi lộc gì khi bị một chính thể độc tài cai trị. Ông hứa sẽ giúp đỡ người dân Hồng Kông "đấu tranh cho tự do dân chủ".

Ngoại trưởng Đài Loan cũng mô tả chức vụ của ông là "khó khăn nhất thế giới". Từ năm 2016 đến nay, Đài Bắc đã bị bảy nước cắt đứt quan hệ ngoại giao vì lóa mắt trước những món đầu tư của Trung Quốc ; chưa kể những tập đoàn đa quốc gia chấp nhận cách mô tả Đài Loan là lãnh thổ Trung Quốc.

Ông Ngô Chiêu Tiếp cho rằng sắp tới Bắc Kinh sẽ còn tìm cách lôi kéo tiếp một số nước trong số 15 đồng minh còn lại của Đài Bắc, để gây ảnh hưởng lên cuộc bầu cử tổng thống mà bà Thái Anh Văn đang có nhiều hy vọng. Ông cho biết đang "phối hợp chặt với Hoa Kỳ và các quốc gia cùng chí hướng" để tránh tái diễn tình trạng này.

Thụy My

Tòa án Đài Loan bác bỏ vụ kiện của gần 10 ngàn nạn nhân Formosa ở Việt Nam (RFA, 21/10/2019)

Phiên tòa sơ thẩm của tòa án Đài Bắc hôm 14 tháng 10 năm 2019 đã tuyên bác bỏ đơn kiện của gần 10 ngàn công dân Việt Nam kiện Công ty thép Hưng Nghiệp Formosa - Hà Tĩnh, một công ty con của Tập đoàn Formosa Plastic Group của Đài Loan.

Hình minh họa. Biểu tình phản đối Formosa ở Đài Loan - Photo : RFA

Hội Công lý cho nạn nhân Formosa hồi tháng 6 năm nay đã cùng với năm công ty luật quốc tế lần đầu tiên kiện Formosa tại Đài Loan để yêu cầu bồi thường cho các nạn nhân vì là thủ phạm gây ra thảm họa môi trường biển 4 tỉnh miền trung Việt Nam hồi năm 2016.

Bà Nancy Bùi, Phó Chủ tịch của Hội Công lý cho Nạn nhân Formosa nói với phóng viên RFA hôm 21 tháng 10 như sau :

"Ngày 11 tháng 6 thì Hội Công lý cho nạn nhân Formosa cùng với 2 tổ hợp luật sư tại Đài Loan đại diện cho 7875 nạn nhân của thảm họa Formosa đã nộp đơn khiếu kiện tại tòa án quận của Đài Bắc, Đài Loan.

Sau hơn 4 tháng cứu xét thì ngày 14/10 vừa qua thì bên văn phòng luật sư được tòa gọi lên và đưa ra cái phán quyết là họ không có quyền thụ án cái vụ án này, với lý do là họ không có thẩm quyền. Tuy nhiên trong bản án này cũng khuyên là những nguyên đơn Việt Nam này nên về Việt Nam để kiện," bà Nancy Bùi nói qua điện thoại.

Bà Nancy Bùi cho biết thêm, hai tổ hợp luật sư đại diện cho các nạn nhân tại Đài Loan gồm Environmental Jurists Association (EJA) và Environmental Rights Foundation (ERF) đang chuẩn bị nộp đơn kháng án của các nạn nhân vào ngày 24 tháng 10 năm 2019 sắp tới tại tòa Thượng thẩm tòa Đài Loan và đang kêu gọi ký tên để ủng hộ việc kháng cáo này trên trang mạng change.org.

Hội Công lý cho nạn nhân Formosa ra thông cáo trên trang web vào hôm 21 tháng 10 cho rằng bản án của tòa hôm 14 tháng 10 là một phán quyết không công bằng và thiếu nhân đạo vì "24 bị cáo đều là người Đài Loan hoặc công ty của họ có trụ sở tại Đài Loan. Ngoài ra, tất cả những quyết định quan trọng về vấn đề kỹ thuật, kế hoạch kinh doanh, vốn đầu tư, và các Tổng giám đốc đều ở Đài Loan".

Tổ chức được thành lập với mục tiêu Yểm trợ cho công cuộc tìm công lý cho nạn nhân của thảm họa môi trường do công ty Formosa gây nên cũng đánh giá rằng, "khi tòa đẩy vụ án trở về Việt Nam khác nào đẩy các nạn nhân vào chỗ chết khi mà trước đây họ đã tìm đủ mọi cách để khiếu kiện và kháng án tại tòa án Việt Nam ; đơn của họ đã bị trả về, họ còn bị đánh đập đến thương tích. Hơn 20 người đã bị bắt và đang bị ngồi tù với những bản án nặng nề lên tới 20 năm. Hàng trăm người khác vẫn còn đang trên đường trốn chạy".

********************

Thái Lan : Phuket vắng khách Trung Quốc, trông cậy vào du khách Ấn (RFI, 20/10/2019)

Tại Phuket, các khách sạn, nhà hàng, quán bar lo lắng trước mùa du lịch sắp tới. Địa điểm du lịch nổi tiếng của Thái Lan nay thưa thớt khách Trung Quốc, và đang trông chờ vào du khách Ấn Độ.

Cảnh quan xinh đẹp ở Phuket, Thái Lan.Fitri Agung/Wikimedia.org

Thành phố bên bờ biển Andaman bị sóng thần tàn phá năm 2004, đã trở thành điểm đến thứ nhì của Thái Lan chỉ sau thủ đô Bangkok, và khách du lịch Trung Quốc là đông đảo nhất. Có đến 2,2 triệu khách Trung Quốc đến nghỉ dưỡng tại Phuket trong năm 2018, được thu hút bởi thiên nhiên xinh đẹp và cuộc sống ban đêm náo nhiệt.

Tuy nhiên trong 8 tháng đầu năm 2019, Phuket chỉ mới tiếp đón 1,4 khách Trung Quốc, giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Claude de Crissey, chủ một khách sạn khoảng 40 phòng nói với AFP : "Thường thì khách Trung Quốc đến đây ngay cả không phải là mùa cao điểm, lấp đầy các phòng khách sạn. Nhưng năm nay khá đìu hiu, chúng tôi phải giảm giá phòng từ 30 đến 50%".

Gần bãi biển Patong, thủ phủ của cuộc sống về đêm, các quán bia, bar có tiếp viên và cơ sở massage vắng vẻ. Poan, người quản lý một quán bar than thở : "Các cô gái chán nản, tiền ‘boa’ (pourboire) chẳng được bao nhiêu".

Khách Trung Quốc tránh đến Phuket từ sau tai nạn chìm tàu tháng 7/2018 tại đây làm 47 người đồng hương thiệt mạng. Cuộc chiến tranh thương mại với Washington cũng khiến họ ít muốn đi du lịch, đồng bath Thái Lan ngày càng có giá hơn so với đồng nhân dân tệ, làm sức mua của khách Trung Quốc giảm ít nhất 10%. Hậu quả là các nhà tổ chức tour ở Trung Quốc tăng giá để còn có lời, và những người thu nhập thấp thường đi thành những đoàn lớn, không muốn đi tour nữa.

Hơn nữa, Phuket có thể đã quá lạc quan, trong khi còn phải cạnh tranh với Việt Nam và Cam Bốt.

Theo Bhummikitti Ruktaengam, chủ tịch hiệp hội Phuket Tourism, hiện nay hòn đảo này có đến 150.000 khách sạn và nhà trọ, gấp đôi so với Paris, chưa kể 3.000 phòng đang được xây dựng ! Kongsak Khoopongsakorn, giám đốc resort hạng sang Vijitt cho biết đã hạ giá đến 70% và đang chờ đợi lượng khách mới từ Ấn Độ.

Nhờ có nhiều tuyến đường bay trực tiếp, được miễn visa và giai cấp trung lưu tăng nhanh, khách Ấn đến Thái Lan đã tăng 25% so với năm ngoái, và từ nay đến 2028. Một tin vui cho vương quốc, vì theo các chuyên gia, du khách Ấn Độ chi tiêu nhiều hơn khách Trung Quốc – vốn được mệnh danh là "du khách zéro đô la" vì chỉ tiêu xài bằng nhân dân tệ trong vòng quay khép kín các cơ sở của người Hoa. Người Nga và các nước Ả Rập năm nay cũng hiện diện nhiều hơn ở Phuket.

Yuthasak Supasorn, giám đốc cơ quan du lịch Thái Lan tỏ ra lạc quan, tin rằng sẽ đạt chỉ tiêu 39,8 triệu khách ngoại quốc trong năm nay. Ngành du lịch Thái sẽ nỗ lực thu hút các du khách rủng rỉnh tiền, ít bị áp lực vì đồng tiền mất giá, và chú ý hơn đến du lịch sinh thái.

Thụy My

********************

Biển Đông : Ngoại giao Mỹ dùng lời cực nặng tố cáo Trung Quốc bắt nạt (RFI, 19/10/2019)

Từ ngày Trung Quốc cho tàu khảo sát vào hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, đồng thời tung tàu hải cảnh cản trở công việc thăm dò dầu khí của Việt Nam, Hoa Kỳ đã nhiều lần lên tiếng phản đối.

Trợ lý ngoại trưởng Mỹ David Stilwell nói chuyện với các nhà báo tại sân bay Narita, Nhật Bản, ngày 11/07/2019 Reuters/Kim Kyung-Hoon/File Photo

Nhân buổi điều trần hôm 16/10/2019 trước Tiểu Ban Đông Á-Thái Bình Dương thuộc Ủy Ban Đối Ngoại Thượng Viện Mỹ, một lần nữa, Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên tiếng tố cáo Trung Quốc, nhưng lần này với những lời lẽ nặng nề hiếm thấy, không mang tính chất chung chung thường gặp trong ngôn từ ngoại giao.

Phát biểu trước các thượng nghị sĩ Mỹ về chính sách của Hoa Kỳ tại Châu Á, ông David Stilwell, trợ lý ngoại trưởng Mỹ về Đông Á - Thái Bình Dương, đã tập trung mũi dùi tố cáo một loạt những hành vi bị lên án là bất hợp pháp của Trung Quốc ở Biển Đông, và không ngần ngại khẳng định rằng Bắc Kinh là mối đe dọa đối với mọi nước, chứ không riêng gì đối với các quốc gia có yêu sách tại Biển Đông hoặc các quốc gia Đông Nam Á nói chung.

Ông Stilwell trước hết cực lực đả kích các hành vi của Trung Quốc nhằm dọa nạt, bức hiếp các láng giềng. Trợ lý ngoại trưởng Mỹ không ngần ngại nhắc lại câu nói của ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì tại Diễn Đàn An Ninh Khu Vực khối ASEAN (ARF) năm 2010 ở Hà Nội, khi trước việc Bắc Kinh bị tố cáo là kẻ gây hấn trên Biển Đông ông đã giận dữ và nói rằng "Trung Quốc là nước lớn, các nước khác là nước nhỏ, và thực tế là như vậy".

Theo ông Stilwell, cách Bắc Kinh "bắt nạt" các láng giềng vào lúc này cũng nằm trong chiều hướng tuyên bố của ông Dương Khiết Trì vào năm 2010, và quan niệm lẽ phải thuộc về kẻ mạnh là một "mối đe dọa đối với chủ quyền, hòa bình, phẩm giá và thịnh vượng" của một khu vực năng động nhất thế giới.

Đối tượng công kích thứ hai là đường chín đoạn mà Bắc Kinh dùng để đòi hỏi chủ quyền rộng khắp trên Biển Đông. Trợ lý ngoại trưởng Mỹ đã cho rằng đó là một yêu sách "phi lý", vừa phi pháp, vừa không chính đáng. Theo ông, những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh không có giá trị pháp lý, lịch sử hoặc địa lý, đã gây tổn hại các nước khác, nhất là khi Bắc Kinh bằng những biện pháp khiêu khích liên tục nhằm áp đặt đường 9 đoạn, đã cản trở không cho các nước ASEAN tiếp cận 2,5 ngàn tỷ đô la trữ lượng dầu khí, đồng thời gây bất ổn định và tạo nguy cơ xung đột.

Sau cùng, nhà ngoại giao Mỹ đã nêu bật ví dụ về vụ Trung Quốc đang đánh phá Việt Nam trên Biển Đông để tỏ ý hoài nghi về thực tâm của Bắc Kinh trong việc đàm phán Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông.

Trợ lý ngoại trưởng nhấn mạnh : "Trong khi hô hào quyết tâm theo đuổi hòa bình, thực tế cho thấy là các lãnh đạo Trung Quốc - thông qua Hải Quân, các cơ quan chấp pháp và lực lượng dân quân biển - tiếp tục đe dọa và bắt nạt các nước khác. Việc họ liên tục quấy rối cơ sở của Việt Nam quanh Bãi Tư Chính là một trường hợp điển hình.

Trong tình hình đó, ông Stilwell cho rằng Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông sẽ có hại cho khu vực và cho tất cả những ai yêu chuộng tự do hàng hải nếu Trung Quốc sử dụng bộ Quy Tắc đó để "hợp pháp hóa các hành vi thô bạo, các yêu sách trên biển phi pháp của họ, cũng như để nuốt các cam kết mà Bắc Kinh đã ký theo luật quốc tế".

Phát biểu của trợ lý ngoại trưởng Mỹ đã được nhiều chuyên gia tán đồng. Trên mạng Twitter, ông Greg Poling, Giám đốc cơ quan Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải AMTI ngày 17/10 hoan nghênh "Trợ lý ngoại trưởng Stilwell đã có những phát biểu hay nhất về Biển Đông từ trước đến nay đến từ một người trong chính quyền".

Chuyên gia này ghi nhận nhiều yếu tố tích cực trong đó có việc ông Stilwell đã chỉ trích hành vi xâm phạm quyền của nước khác trên vùng đặc quyền kinh tế của mình, nêu rõ trường hợp Bãi Tư Chính, vạch mặt lực lượng dân quân biển và nêu bật mối quan ngại của Mỹ hiện nay về bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông.

Trọng Nghĩa

****************

Ảnh vệ tinh Mỹ phát hiện xưởng đóng tàu sân bay bí mật của Trung Quốc (RFI, 18/10/2019)

Ảnh vệ tinh thương mại mới nhất của Mỹ đã cho biết thêm nhiều chi tiết về chiếc tàu sân bay thứ ba mà Trung Quốc đang đóng, và nhất là đã phát hiện ra điều được giới phân tích cho là nhà máy đóng tàu sân bay hay các loại tàu cực lớn của Trung Quốc.

Ảnh vệ tinh chụp xưởng đóng tàu Giang Nam (Jiangnan), Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 18/09/2019Mandatory credit CSIS/ChinaPower/Airbus 2019/Handout via Reuters

Các ảnh kèm theo phần phân tích đã được Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế (CSIS) tại Washington công bố hôm qua 17/10/2019 trong bản tin "Theo dấu tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc".

Theo trung tâm nghiên cứu Mỹ, các ảnh vệ tinh với độ phân giải cao chụp ngày 18/09/2019 xưởng đóng tàu Giang Nam, ở ngoại ô Thượng Hải (Trung Quốc). So sánh các ảnh mới với những tấm hình chụp vào tháng Tư vừa qua, giới phân tích ghi nhận nhiều tiến triển trong việc đóng chiếc tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc.

Đối với CSIS, công việc đóng tàu vẫn ở giai đoạn đầu, phần thân tàu đang được hoàn thành, nhưng căn cứ vào các bộ phận khác nhau của con tàu đã được chế tạo trước, trung tâm nghiên cứu Mỹ cho rằng phần thân tàu sẽ được hoàn tất trong 12 tháng, sau đó sẽ là việc lắp ráp các bộ phận bên trong và phần boong tàu, cũng như các thượng tầng kiến trúc trên boong.

Với các chi tiết thu thập được, và những thông tin khác đã được tiết lộ, CSIS cho rằng chiếc tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc sẽ là tàu đầu tiên có boong phẳng và hệ thống phóng máy bay, cho phép chở theo nhiều loại máy bay hơn. Hai tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc như chiếc Liêu Ninh và chiếc tàu tự đóng đang chạy thử đều khá nhỏ, chỉ mang theo được khoảng 25 chiếc máy bay.

Theo nhà phân tích Matthew Funaiole thuộc CSIS, hình ảnh vệ tinh mới nhất xác nhận rằng chiếc tàu thứ ba này của Trung Quốc cho dù nhỏ hơn loại siêu hàng không mẫu hạm 100.000 tấn của Mỹ, nhưng lớn hơn chiếc Charles de Gaulle của Pháp chỉ là 42.500 tấn.

Điểm quan trọng hơn vừa được ảnh vệ tinh phát hiện chính là xưởng đóng tàu Giang Nam được mở rộng, các cơ sở và thiết bị được xây dựng thêm tại đấy.

Theo ghi nhận của CSIS, bến cảng lớn ở cửa sông Dương Tử, gồm cả một cầu tàu dài gần 1km và các tòa nhà lớn để chế tạo các bộ phận của tàu sân bay, đã gần hoàn tất. Trong khi đó, cách đây một năm, phần lớn khu vực bến cảng này chỉ là đất nông nghiệp bỏ hoang.

Trả lời hãng tin Anh Reuters, chuyên gia phân tích Matthew Funaiole của CSIS cho rằng việc mở rộng cơ sở hạ tầng đồng thời với công việc đóng tàu là dấu hiệu cho thấy cơ xưởng này sẽ là "một nơi chuyên dùng để đóng các loại tàu sân bay hoặc các tàu lớn khác".

Chuyên gia phân tích hải quân Collin Koh tại Singapore cũng cùng nhận định và cho biết thêm là một cơ sở hiện đại, chuyên trách, đặt tại một hòn đảo thưa dân cư ở cửa sông Dương Tử có lẽ an ninh hơn là xưởng đóng tàu chật hẹp ở Đại Liên, miền bắc Trung Quốc, nơi chiếc tàu sân bay thứ hai của Trung Quốc được đóng.

Phát hiện của ảnh vệ tinh mà CSIS vừa công bố cũng khẳng định xu thế được Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế (IISS) tại Luân Đôn từng đưa ra, theo đó, các xưởng đóng tàu quân sự của Trung Quốc hiện đang tập trung vào việc đóng các tàu chiến lớn.

Mới đây, Hải Quân Trung Quốc đã hạ thủy 4 tuần dương hạm cỡ lớn loại 055 (Type 055), cũng như chiếc tàu chở trực thăng đầu tiên loại 075.

Câu chuyện về hai mẹ con người Đài Loan gốc Việt được truyền thông và mạng xã hội loan đi khá nhiều trong những ngày qua. Theo đó thì đứa con gái nghèo, học giỏi trong một gia đình người Việt Nam nhập cư, có ước mơ giản dị là một cái bàn học đàng hoàng cho một khởi đầu mới trong ngôi trường Trung học quốc gia Nữ sinh cao cấp Gia Nghĩa. Đây là một trong những ngôi trường tốp đầu của Đài Loan.

Em Huỳnh Tú Trân và mẹ nhận quà là chiếc bàn học từ Bộ trưởng Giáo dục Đài Loan Phan Văn Trung Courtesy of FB Bộ trưởng Giáo dục Đài Loan Phan Văn Trung

Sau khi đọc được thông tin trên báo, Bộ trưởng Giáo dục Phan Văn Trung đã tặng cho em gái chiếc bàn gỗ mới do đích thân ông mang tới để thay cho chiếc bàn xập xệ mà em hay ngồi dưới tán cây để ôn bài.

Phóng viên Đài Á Châu Tự Do tìm đến tận nơi và tường trình.

__________________

Không có địa chỉ cụ thể về nơi sinh sống của người phụ nữ họ Nguyễn và đứa con vượt nghịch cảnh, ngoài những hình ảnh trên báo chí và thông tin ít ỏi về khu trồng mía của công ty đường quốc gia, tôi vẫn đánh liều đặt vé tàu cao tốc từ Đài Bắc xuống Gia Nghĩa, một huyện ở phía Tây Nam của hòn đảo.

Người phụ nữ Tây Ninh mất chồng một mình nuôi 2 đứa con

Khác với tưởng tượng của tôi, nhà của chị không khó để tìm khi tôi đưa cho tài xế taxi xem qua phóng sự mà truyền thông địa phương đưa tin.

Vừa tới cánh đồng trồng mía bạt ngàn của công ty đường Đài Loan đã nghe tiếng cưa cắt kim loại ầm ĩ, khoảng 20 người hối hả tất bật vào ra căn nhà xập xệ hơn 20m2, có gì đó khác với vẻ bình dị của một vùng quê.

Những người Đài Loan của một tổ chức từ thiện đang ở đây, chung tay dọn dẹp, sửa chữa ngôi nhà cũ và dựng lên một ngôi nhà container ngay phía trước - có 2 phòng ngủ dành cho 2 đứa con của người phụ nữ Việt Nam di dân.

Chị cảm thấy bất ngờ, lúng túng khi nghe tôi hỏi chị bằng tiếng Việt vì quanh vùng này không có người Việt Nam và bấy lâu nay chỉ toàn truyền thông địa phương đến làm phóng sự về cuộc sống của chị.

Container được làm thành phòng ở cho hai con chị Nguyễn Thị Xuân Mai Photo : RFA

Chị bắt đầu câu chuyện của mình khi luôn tay phụ giúp đưa những món đồ cũ trong nhà ra ngoài dành chỗ cho công nhân sửa chữa.

"Người ta làm từ thiện cho mình, cái này là miễn phí hết. Cái ông này xem như là giúp đỡ 2 năm nay rồi, ổng giúp đỡ xem như là mỗi tháng ông đem gạo và này kia lại cho mẹ con mình.

Đất này xem như là của nhà nước không phải là của mình, hồi đó ở không tốn tiền, nhưng giờ là phải đóng tiền. Rồi cái ông này nè, mình hỏi xem có thể giúp cho mình một căn phòng không, thì ổng nói được".

Cô gái Nguyễn Thị Xuân Mai 16 năm trước sống ở một vùng quê nghèo của tỉnh Tây Ninh. Khi mới 20 tuổi chị được môi giới giới thiệu lấy chồng người Đài Loan tên Huỳnh Xuân Phúc.

Hai người dắt díu nhau về đây, làm ruộng trồng trọt để mưu sinh từ dạo đó và 2 đứa con cả nếp lẫn tẻ lần lượt ra đời.

Những tưởng cuộc sống khó khăn có thể trôi qua khi hai vợ chồng cùng nhau làm lụng thì anh Phúc, chồng chị chẳng may đổ bệnh và qua đời vào năm 2012.

"Như mất đi cánh tay rồi, mình suy nghĩ từ đó giờ có hai cánh tay mà giờ còn một cánh thì làm sao giờ, làm gì cũng không lên hết, cái gì cũng học lại từ đầu.

Cuộc sống khó khăn thì cũng phải chịu thôi chứ sao giờ, khó khăn thì mình cũng phải đi làm kiếm tiền nuôi 2 đứa nhỏ.

Chính phủ Đài Loan cũng có hỗ trợ, đi học thì con được giảm học phí phân nửa.

Một tháng mình đi làm ngày nào thì lấy tiền ngày đó, nếu như đi làm 20 ngày thì 20 ngàn (Đài tệ), 15 ngày thì 15 ngàn, mỗi ngày một ngàn nhưng không cố định.

Không đủ no thì cũng chịu chứ sao giờ, không đủ thì ăn nhín nhín (cười)", chị Mai ví việc người thương của chị qua đời như mất đi một phần cơ thể.

Nói là vậy nhưng công việc đồng áng của chị kiếm không đủ 10 ngàn Đài tệ một tháng tức là hơn 300 đô la Mỹ và rất vất vả để nuôi hai đứa con. Cho đến một ngày…

Đến câu chuyện của người con gái vượt khó

Ngày anh Huỳnh Xuân Phúc qua đời, em Huỳnh Tú Trân khi đó chưa đầy 9 tuổi. Khi đó em quỳ bên quan tài của cha và hứa sẽ lo cho mẹ và em có một cuộc sống đủ đầy.

Bẵng đi một thời gian 7 năm sau đó, bao thiếu thốn rồi cũng đến ngày đơm hoa kết trái khi em thi đậu vào ngôi trường Trung học quốc gia Nữ sinh cao cấp Gia Nghĩa, ngôi trường có truyền thống gần 100 năm và câu chuyện của em được nhiều người biết đến.

Cuộc trò chuyện của tôi và em qua thông dịch là người mẹ thi thoảng lại bị gián đoạn vì có người biết chuyện đến thăm, họ đưa cho em và mẹ "hồng bao" để giúp phần nào cho cuộc sống.

Trân không biết tiếng Việt và tôi không biết tiếng Trung, cho nên mẹ em bất đắc dĩ là cầu nối.

Em dẫn tôi vào ngôi nhà xập xệ của mình và chỉ cho tôi một khoảng trống là nơi gia đình cùng ăn cơm, sinh hoạt và cũng là chỗ ngủ của hai chị em.

Nhìn sơ qua căn phòng tôi không nghĩ đó là một ngôi nhà của người Việt cho đến khi nhìn thấy tờ lịch Chúc mừng năm mới có hình 2 cô gái mặc áo dài, đội nón lá có từ năm 2005, tức là 2 năm sau ngày cô Nguyễn Thị Xuân Mai lấy chồng.

Bên trong căn nhà của mẹ con chị Nguyễn Thị Xuân Mai Photo : RFA

Chiếc bàn học được Bộ trưởng Giáo dục Đài Loan tặng hôm trước được xếp vào một góc do nhà em đang được nhiều người hảo tâm sửa chữa.

Trong bài đăng trên trang Facebook của mình, Bộ trưởng Phan viết : "Tất cả những đứa trẻ phải vật lộn qua nghịch cảnh là nguồn tự hào cho chúng tôi". Ông viết rằng mặc dù môi trường không thuận lợi, với sự kiên trì và chăm chỉ của mình Trân đã được nhận vào học tại trường trung học quốc gia dành cho nữ sinh Gia Nghĩa.

Tôi hỏi em có ước mơ gì không, em nói : "Sau này em muốn trở thành luật sư hoặc làm hướng dẫn viên du lịch để có cuộc sống tốt hơn".

Em có biết gì về Việt Nam không ? - Tôi hỏi.

"Em cũng muốn biết về Việt Nam nhiều lắm, có dịp em cũng muốn tới Việt Nam. Em biết là Việt Nam có nhiều cảnh đẹp giống Đài Loan, em cũng muốn đi", Trân trả lời.

Ở Việt Nam còn có bà ngoại và cậu mợ của em, chẳng trách khi tôi đề nghị em nói một vài từ tiếng Việt em bập bõm :

"Xin chào, ăn cơm chưa, ăn rồi, mua thớt… em kêu mẹ, bà, em trai, cậu hai, mợ hai, bà ngoại, tắt đèn ngủ, đi tắm…"

Chứng kiến cảnh nhiều người đến chung tay sửa chữa, dựng nhà container cho gia đình, cô bé cảm thấy rất vui, tuy nhiên theo em như vậy là đủ rồi.

"Em cảm thấy vui mừng vì trời nóng như vậy mà có nhiều người đến giúp mình. Em cảm ơn mấy cô, mấy chú theo dõi, giúp đỡ.

Em cảm thấy như vậy là cũng đủ đối với mình rồi, nhưng còn có các hoàn cảnh khác còn khổ hơn em, nên quý vị có thể giúp đỡ thêm cho những người khác. Em không ước mơ gì thêm".

Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đài Loan cũng nói thêm là, ngoài việc kết hợp các nhóm liên quan và nguồn lực xã hội để giúp đỡ gia đình, ngôi trường nữ sinh Gia Nghĩa sẽ trao học bổng cũng như cung cấp những xuất ăn miễn phí cho cô nữ sinh vượt khó.

Chia tay chị Mai và bé Trân để trở lại Đài Bắc mà còn vương vấn mãi cái tình của người Đài Loan khi dưới cái nóng hơn 30 độ C, nhiều người trong số đó là người lớn tuổi vẫn chung tay dựng nhà cho người mẹ Việt Nam di cư.

Cô phát thanh viên người Đài Loan đang làm cho một đài truyền hình địa phương khi biết tôi là là đồng hương của chị Mai cứ bảo tôi đừng lo lắng, vì người Đài sẽ giang rộng vòng tay giúp đỡ gia đình họ.

Thi Châu

Nguồn : RFA, 11/09/2019

Thương chiến Mỹ-Trung sẽ được giải quyết tại thượng đỉnh G20 ? (BBC, 24/06/2019)

Nếu chủ tịch Tập Cận Bình gặp tổng thống Donald Trump tại hội nghị G20 thì Trung Quốc sẽ có một sự mềm dẻo nào đó nhưng Mỹ cũng cần tránh làm Bắc Kinh mất mặt, khách mời nói với Bàn tròn Thứ Năm của BBC Tiếng Việt hôm 20/6/2019, nhân sự kiện Hội nghị Thượng đỉnh G20 sắp diễn ra tại Nhật Bản.

Hội nghị Thượng đỉnh G20 sẽ được tổ chức tại thành phố Osaka từ ngày 27-29/6

Hội nghị Thượng đỉnh G20 sẽ được tổ chức tại thành phố Osaka, Nhật Bản từ ngày 27-29/6.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ tham dự hội nghị, Tân Hoa Xã cho biết hôm 23/6, đưa ra xác nhận chính thức đầu tiên về sự kiện.

Theo Reuters, tại diễn đàn này, ông Tập dự kiến sẽ hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Cuộc gặp Trump-Tập được cho là mấu chốt để đưa các cuộc đàm phán trở lại đúng hướng để làm giảm căng thẳng trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.

G20 và thương chiến Mỹ-Trung

Tham gia chương trình, giáo sư Ngô Vĩnh Long, sử gia, nhà bang giao quốc tế từ Đại học Maine, Hoa Kỳ, nói với Bàn tròn Thứ Năm (20/6) tại London :

"Nếu Tập Cận Bình gặp Donald Trump tôi nghĩ rằng bên Trung Quốc sẽ có một sự mềm dẻo nào đó".

Tuy nhiên, thương chiến Mỹ-Trung sẽ không thể được giải quyết trong hội nghị G20 lần này, giáo sư Ngô Vĩnh Long giải thích :

"Vấn đề thương chiến sẽ không ngưng cho đến khi có bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.

"Tổng thống Donald Trump cần gây sự với các nước ngoài để lấy phiếu của người Mỹ" và sự ủng hộ của Đảng Cộng Hòa".

Trường hợp "nếu vấn đề thương chiến được êm đi thì các vùng khác sẽ bị khó khăn", ông nói thêm.

"Nếu Trung Quốc mà nhượng bộ nhiều và Trump không thể dùng vấn đề Trung Quốc để đi ra đầu phiếu thì tôi nghĩ Trump sẽ gây sự với chỗ khác, ví dụ như Iran chẳng hạn".

Từ Tokyo, nhà báo Đỗ Thông Minh bình luận về thương chiến Mỹ-Trung tại G20 sắp diễn ra, ông nói :

"Một số trường hợp cho là ông Tập Cận Bình sẽ kéo dài để qua hết nhiệm kỳ ông Trump biết đâu nhiệm kỳ sau là người khác lên sẽ đỡ đi.

"Điều đó cũng có thể đúng nhưng mà chắc chắn ông Trump sẽ không để cho phía ông Tập Cận Bình có thời gian để câu giờ như vậy mà ông muốn có câu trả lời sớm.

"Bởi vì kỳ họp năm ngoái ở Argentina đã trì hoãn, cũng đã hoãn cho đến bây giờ", do đó, "đã tới thời điểm quyết định".

Tuy nhiên, để đạt được kết quả từ phía Trung Quốc, Hoa Kỳ cũng cần tránh làm mất mặt Bắc Kinh, nhà báo Đỗ Thông Minh nói thêm.

"Cái quan trọng nhất là nếu Mỹ làm quá mà Trung Quốc mất mặt, Trung Quốc bây giờ là nước lớn thứ nhì rồi đừng có làm Trung Quốc mất mặt quá.

"Thành ra nó phải có sự nhượng bộ vừa phải để bên ngoài người ta nhìn vào đừng có quá mất mặt thì nó mới có thể đạt được.

"Nếu ông Trump mà cứ cho mình là trên hết và ép Trung Quốc phải đi theo thì có thể dồn họ vào đường cùng là họ phản ứng chứ họ không có đáp ứng".

G20 và vấn đề Hong Kong

Liên quan đến vấn đề Hong Kong và các cuộc biểu tình diễn ra gần đây, giáo sư Ngô Vĩnh Long nói rằng nó "không có ảnh hưởng lắm" đến cuộc gặp dự kiến Trump-Tập tại G20.

Vì theo ông Long, "Trump không để ý‎ đến vấn đề nhân quyền".

"Đối với Trump vấn đề buôn bán, vấn đề làm cái gì để cho Trump có thể chứng minh với dân chúng Mỹ rằng gặp Tập Cận Bình có lợi về kinh tế chứ còn tôi nghĩ vấn đề chính trị, nhất là đối với Hong Kong thì sẽ không có ảnh hưởng gì tới Trump".

Tuy nhiên, theo tin mới nhất từ Reuters, trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Trương Quân cho biết Trung Quốc sẽ không cho phép thảo luận về vấn đề Hong Kong tại hội nghị thượng đỉnh G20 sắp tới.

Các vấn đề Hong Kong là vấn đề nội bộ của Trung Quốc, ông Trương Quân phát biểu tại một cuộc họp hôm 24/6 tại Bắc Kinh.

*****************

Trung Quốc ‘không cho phép G20 thảo luận vấn đề Hong Kong’ (VOA, 24/06/2019)

Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Zhang Jun hôm 24/6 nói rằng Trung Quốc sẽ không cho phép các quốc gia G20 thảo luận về vấn đề Hong Kong tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Thượng đỉnh G20 ở Argentina 1/12/2018.

"Tôi có thể chắc chắn với quý vị rằng G20 sẽ không thảo luận về vấn đề Hong Kong. Chúng tôi sẽ không cho phép G20 thảo luận về vấn đề Hong Kong", ông Zhang nói, khi được hỏi liệu Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có sẽ thảo luận về Hong Kong tại G20 hay không.

"Hong Kong là đặc khu hành chính của Trung Quốc. Các vấn đề Hong Kong hoàn toàn là một vấn đề nội bộ của Trung Quốc. Không nước nào khác có quyền can thiệp", ông Zhang nói.

"Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ quốc gia hay cá nhân nào can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, bất kể sử dụng biện pháp nào, tại bất cứ địa điểm nào", ông Zhang nói thêm.

Reuters tường thuật rằng Bắc Kinh cho biết họ ủng hộ quyết định của Trưởng đặc khu Hong Kong Carrie Lam về việc trì hoãn dự luật dẫn độ, nhưng lại tức giận vì những chỉ trích của các nước phương Tây, trong đó có cả Washington, về dự luật này.

Trong một diễn biến liên quan, hôm 24/6, hơn 100 người đã biểu tình chắn lối vào một tòa nhà chính phủ của Hong Kong để phản đối dự luật dẫn độ tội phạm sang Trung Quốc đại lục, theo hãng tin Reuters.

Các nhà hoạt động, chủ yếu là sinh viên, yêu cầu chính quyền rút lại dự luật này, xóa bỏ mọi cáo buộc đối với những người bị bắt trong các cuộc biểu tình gần đây và ngưng xem các cuộc biểu tình này là hành động bạo loạn.

*******************

Hàng chục ngàn người dân Đài Loan biểu tình tẩy chay "truyền thông đỏ" (RFA, 24/06/2019)

Hàng chục ngàn người dân Đài Loan đội mưa suốt 4 giờ đồng hồ vào chiều ngày 23/6/2019 trước con đường dẫn vào Phủ Tổng thống ở Đài Bắc để phản đối và kêu gọi tẩy chay "truyền thông đỏ" có nguy cơ làm suy yếu nền dân chủ của đảo quốc này.

Hàng ngàn người Đài Loan biểu tình phản đối truyền thông đỏ và đòi bảo vệ dân chủ ở Đài Bắc hôm 23/6/2019 AFP

Cuộc biểu tình do nhà lập pháp Huang Kuo-chang của Đảng Sức mạnh Thời đại (NPP) và Youtuber nổi tiếng Holger Chen tổ chức trong bối cảnh mà ông Huang gọi là "các mối đe dọa của chế độ cộng sản Trung Quốc độc tài thẩm thấu vào người dân Đài Loan khiến người dân khó hưởng được dân chủ".

"Nhiều người đi trước đã trải qua máu và mồ hôi để cho chúng ta tự do và dân chủ. Tôi không muốn thấy 'thế lực đỏ' xâm chiếm Đài Loan để kiểm soát phương tiện truyền thông và thao túng những gì mọi người nghĩ", anh Alex Chang - một người biểu tình nói với hãng tin AFP.

Các cơ quan truyền thông bị cáo buộc thân Trung Quốc

Người biểu tình cáo buộc các đài truyền hình ở Đài Loan như CTiTV, CTV và các cơ quan truyền thông khác có xu hướng chỉ đưa những bản tin có lợi cho Trung Quốc.

Họ cũng cho rằng sự phản đối "truyền thông đỏ" cũng bao gồm các cơ quan báo đài bị đặt dưới sự lãnh đảo của đảng cộng sản Trung Quốc.

Các đài kể trên bị chỉ trích là đưa các bản tin thiên về Trung Quốc hay phớt lờ các cuộc biểu tình lên tới hàng triệu người vừa qua của người Hồng Kông nhằm phản đối dự luật dẫn độ về đại lục gây tranh cãi.

Hãng tin CNA dẫn lời nhà lập pháp Huang Kuo-chang nói rằng, bảo vệ và yêu Đài Loan "không phải là bằng sáng chế thuộc sở hữu của bất kỳ cá nhân hay đảng chính trị nào", vì tên lửa của Trung Quốc sẽ không phân biệt giữa những người ủng hộ Đảng Dân Tiến (DPP) hay các đối tác Quốc dân đảng (KMT) của họ.

"Điều tương tự cũng áp dụng cho các cơ quan truyền thông đỏ, những người nhận trợ cấp từ đảng cộng sản Trung Quốc bằng một tay và sử dụng tay còn lại để tạo ra tin tức giả mạo nhằm gây thiệt hại cho nền dân chủ của Đài Loan.

Họ là kẻ thù chung của chúng tôi và đòi hỏi sự kháng cự tập thể", ông Huang khẳng định.

Ông Huang Kuo-Chang (phải) và YouTuber Holger Chen nói trước cuộc biểu tình ở Đài Bắc hôm 23/6/2019 AFP

"Truyền thông đỏ" theo cách hiểu của người Đài Loan là các tập đoàn có kênh truyền thông nhận nguồn vốn từ Trung Quốc hoặc bị Trung Quốc ảnh hưởng phát tán những tin tức giả, có lợi cho đại lục ảnh hưởng đến an ninh quốc gia của đảo quốc này.

Ngay trước cuộc biểu tình, bà Thái Anh Văn, Tổng thống đắc cử hồi năm 2016 đã lên tiếng ủng hộ.

"Một Trung Quốc"

Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh ly khai mà Bắc Kinh sẽ lấy lại bằng vũ lực nếu cần thiết.

Hồi đầu năm 2019, trong bài phát biểu của mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói rằng không ai có thể thay đổi thực tế rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc và người dân ở hai bờ eo biển Đài Loan nên hướng tới "sự thống nhất".

Ông Tập cũng khẳng định Bắc Kinh luôn duy trì quyết tâm thực hiện mọi biện pháp cần thiết để chống lại các lực lượng nước ngoài can thiệp vào nỗ lực thống nhất Đài Loan bằng hòa bình cũng như những hoạt động ly khai đòi độc lập của Đài Bắc.

Nữ Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn ngay sau đó cũng đáp trả và tuyên bố là đảo quốc này sẽ không chấp nhận mô hình chính trị "một quốc gia, hai chế độ", đồng thời hối thúc Bắc Kinh thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của người dân Đài Loan.

*******************

Indonesia, đồng minh bất ngờ của Trung Quốc về Tân Cương (RFI, 24/06/2019)

Vùng Tân Cương, Trung Quốc, lại thu hút chú ý trong tuần qua, trước tiên với chuyến thăm của phó tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đặc trách chống khủng bố, bị Hoa Kỳ và các tổ chức bảo vệ nhân quyền chỉ trích, cho rằng chuyến đi gọi là thị sát này sẽ chứng thực cho luận điểm chống khủng bố được Bắc Kinh dùng để biện minh cho việc đàn áp, bắt giữ cả triệu người Hồi Giáo.

Cổng dẫn vào một trung tâm đào tạo nghề đang được xây dựng ở Dabancheng, Tân Cương, Trung Quốc. Ảnh minh họa. Reuters/Thomas Peter/File Photo

Trong bối cảnh chính sách Tân Cương của Trung Quốc bị cộng đồng quốc tế lên án, Bắc Kinh vừa có được một đồng minh không ai ngờ : Indonesia, quốc gia đông dân cư Hồi Giáo nhất hành tinh.

Theo tờ báo lớn Indonesia, Kompas, ngày 18/06/2019, có cuộc gặp tại đại sứ quán Trung Quốc ở Jakarta giữa các nhà ngoại giao Trung Quốc và đại diện các tổ chức Hồi Giáo Indonesia lớn trên vấn đề khủng bố trong cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ.

Tờ báo trích lời tổng thư ký Hội Hữu Nghị của các tổ chức Hồi Giáo Indonesia, Lufti Amir Attamini, cho rằng "khủng bố ngày nay là kẻ thù chung lớn nhất của chúng ta. Trung Quốc được hoan nghênh khi đến hợp tác với Indonesia vì chúng tôi rất có kinh nghiệm trong việc chống khủng bố".

Kompas cũng trích nguyên văn lời đại diện Ủy Ban Luật Pháp Quốc hội Trung Quốc, đã tham gia cuộc gặp và giải thích rằng "trong khuôn khổ áp dụng luật chống khủng bố, chúng tôi cũng áp dụng biện pháp trừng phạt nhằm giúp các công dân hội nhập vào cộng đồng, vào gia đình. Chúng tôi giúp họ, giáo dục họ, cho họ những kỹ năng tốt và có ích cho cộng đồng".

Một chuyến thăm Tân Cương để phủ nhận việc có đàn áp

Cuộc gặp tại Jakarta nói trên là kết luận của một chuyến đi thăm Tân Cương của đại diện các tổ chức Hồi Giáo Indonesia do Trung Quốc tổ chức vào tháng 02/2019, có sự tham gia của Hội Đồng Các Nhà Thần Học Indonesia, rất bảo thủ, các nhà giáo lý truyền thống của hiệp hội Nahdlatul Ulama và các giáo sĩ tiến bộ của tổ chức Muhammadiyah.

Lãnh đạo Hội đồng Các Nhà Thần Học, ông Mujidin Junardi, vào lúc ấy, đã giải thích với báo Kompas : "Ngoài việc thắt chặt quan hệ với những người Hồi Giáo khác, chuyến đi còn nhằm phản bác các thông tin và lời tố cáo, theo đó người người Duy Ngô Nhĩ bị đàn áp, truy bức, kể cả việc bị bắt bớ, giam cầm trong các trại cải tạo".

Nhân vật này còn nói thêm là "không nên để bị các truyền thông phương Tây ảnh hưởng, nhất là trong thời buổi chiến tranh thương mại, phải thận trọng trước tin thất thiệt có lợi cho một số quốc gia".

Báo Kompas nhắc lại là tại Trung Quốc có 23 triệu người Hồi Giáo thuộc 13 sắc tộc khác nhau. Người Duy Ngô Nhĩ chiếm khoảng 10 triệu, và có 720 tổ chức Hồi Giáo tập hợp trong một tổ chức Hồi Giáo duy nhất ở cấp toàn quốc.

Tờ báo Indonesia tỏ vẻ tán thưởng : "Tuy là một quốc gia cộng sản tách biệt nghiêm ngặt giữa tôn giáo và Nhà nước, nhưng Trung Quốc qua nhiều cách, đã góp phần cho việc phát triển tôn giáo. Ví dụ đã trợ cấp cho tất cả các đền thờ, tài trợ cho chương trình giáo dục đối với những người muốn trở thành chức sắc Hồi Giáo".

Tại sao Jakarta không lên tiếng về Tân Cương

Cuộc gặp tại đại sứ quán Trung Quốc ở Jakarta tuần qua và thái độ hậu thuẫn Trung Quốc từ phía các tổ chức Hồi Giáo Indonesia đã được tờ South China Morning Post chú ý. Trong bài báo ngày 23/06/2019, tờ báo tìm cách giải thích : Vì sao Indonesia lại im lặng trước vấn đề các trại giam giữ người Duy Ngô Nhĩ (ở Trung Quốc), trong lúc lại phẫn nộ trước cuộc khủng hoảng người Rohingya (ở Miến Điện) ?

Tờ báo Hồng Kông trích một bản báo cáo mới công bố ngày 20/06 của Viện Phân Tích về Chính Sách các Tranh Chấp, trụ sở ở Jakarta, nêu bật trước tiên sự kiện là một số nhân vật và tổ chức Hồi Giáo Indonesia nhìn thấy những thông tin về đàn áp tôn giáo ở Trung Quốc là những luận điệu tuyên truyền của phương Tây nhằm hạ bệ Trung Quốc, trong lúc mà Bắc Kinh đang có tranh chấp thương mại với Mỹ.

Lý do thứ hai là phía chính quyền của tổng thống Joko Widodo lo ngại rằng việc lên tiếng mạnh mẽ hơn trên vấn đề Tân Cương sẽ khuyến khích cánh Hồi Giáo cực đoan, giúp phe này có ảnh hưởng nhiều hơn trên chính trường Indonesia.

Báo cáo của Viện nghiên cứu nói trên đã trích lời tiến sĩ Munajat Stain một cố vấn cấp cao của tổng thống Joko Widodo, giải thích rằng chính quyền "không muốn dấn thân vào chuyện đàn áp người Duy Ngô Nhĩ vì điều đó chỉ làm tăng sức mạnh của phe Hồi Giáo cực đoan trong cánh đối lập".

Cố vấn này xác định : "Các vấn đề ngoại giao của chúng tôi đối với Trung Quốc không phải là chuyện Tân Cương, mà là các hành vi xâm lấn của Trung Quốc ở Biển Đông và gây bất ổn định an ninh cho vùng Đông Nam Á, chứ không phải là người Duy Ngô Nhĩ".

Về người Duy Ngô Nhĩ, Indonesia xem hành động của Bắc Kinh là câu "trả lời chính đáng trước vấn đề ly khai", Jakarta có phần nể nang đối tác thương mại quan trọng, không muốn can thiệp vào công việc nội bộ Trung Quốc…

Vả lại, hai tổ chức Hồi Giáo lớn của Indonesia là Nahdlatul Ulama và Muhammadiyah đã đến Tân Cương và đã tin vào lời bảo đảm của Trung Quốc là họ bảo vệ tự do tôn giáo.

Mai Vân

Trung Quốc chặn Wikipedia trước kỷ niệm Thiên An Môn (RFI, 15/05/2019)

Chính quyền Trung Quốc đã phong tỏa toàn bộ việc truy cập trang web bách khoa toàn thư Wikipedia, vào thời điểm tháng tới sẽ kỷ niệm 30 năm vụ thảm sát Thiên An Môn. Trang web này hôm nay 15/05/2019 loan báo như trên.

Một tờ báo nói về vụ thảm sát Thiên An Môn ngày 04/06/1989 được lưu giữ tại viện bảo tàng ở Hồng Kông. Ảnh chụp ngày 26/04/2019. Reuters/Tyrone Siu

Phát ngôn viên của Wikimedia Foundation, Samantha Lien tuyên bố, việc phân tích dữ liệu kết nối cho thấy việc truy cập Wikipedia đã bị chặn từ hôm 23/4 tại Trung Quốc.

Phiên bản tiếng Hoa của Wikipedia đã bị "Vạn Lý Hỏa Thành" phong tỏa từ năm 2015. Bức tường lửa này ngăn không cho người sử dụng Trung Quốc truy cập vào một số trang web hay mạng xã hội nổi tiếng như Facebook, Twitter, Instagram.

Các bài viết bằng ngoại ngữ của bộ bách khoa toàn thư này về vụ đàn áp đẫm máu phong trào đòi dân chủ ở Thiên An Môn  năm 1989, và về tình hình Tây Tạng cũng đã bị chặn từ rất lâu, nhưng phần còn lại của trang web này cho đến nay vẫn đọc được.

Bà Samantha Lien khẳng định, quỹ Wikimedia không hề được thông báo về việc Bắc Kinh thay đổi chính sách. Cơ quan kiểm duyệt internet của Trung Quốc không trả lời câu hỏi của Reuters.

Bắc Kinh thường xuyên tăng cường kiểm duyệt trước khi diễn ra các sự kiện lớn hoặc nhạy cảm. Chẳng hạn như năm nay, nhân kỷ niệm 100 năm phong trào Ngũ Tứ (sinh viên Trung Quốc biểu tình ngày 04/05/1919 chống lại việc các cường quốc thắng trận giao cho Đức quản lý tỉnh Sơn Đông), 30 năm vụ thảm sát sinh viên trên quảng trường Thiên An Môn (ngày 04/06/1989), và 70 năm ngày thành lập nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa (01/10/1949).

Thụy My

****************

Trung Quốc tự nhận là ôn hòa nhưng có kế hoạch đánh chiếm Đài Loan (RFI, 15/05/2019)

Nền văn minh Trung Quốc là một "hệ thống cởi mở" và không ngừng học hỏi từ các nền văn hóa khác. Phát biểu tại "Hội thảo về Đối thoại các nền văn minh Châu Á" do bộ Tuyên Truyền tổ chức tại Bắc Kinh ngày 15/05/2019, chủ tịch Tập Cận Bình trấn an Trung Quốc là cường quốc ôn hòa, trong khi đó vẫn chuẩn bị quân sự sẵn sàng xâm chiếm Đài Loan.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội thảo về Đối thoại giữa các nền Văn ninh Châu Á tại Bắc Kinh (Trung Quốc) ngày 15/05/2019. Reuters/Thomas Peter

Trong lần phát biểu đầu tiên trước công chúng kể từ khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung gia tăng, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh rằng "các nền văn minh sẽ mất sinh lực nếu các nước tự cô lập và cắt đứt với thế giới bên ngoài", ngụ ý nhắm đến chính sách "America First" của tổng thống Donald Trump.

Theo Reuters, diễn đàn trên được tổ chức để nhằm thể hiện Trung Quốc là một cường quốc yêu hòa bình trong bối cảnh phương Tây quan ngại đà bành trướng của Bắc Kinh.

Trung Quốc sẵn sàng chiếm Đài Loan

Tuy nhiên, trái với hình ảnh ôn hòa trên, Trung Quốc tăng cường lực lượng quân sự để sẵn sàng chiếm Đài Loan. Trong bản báo cáo trình Nghị Viện về "Những phát triển Quân sự và An ninh của Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa 2019", Cục Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA) cho biết quân đội Trung Quốc vẫn "tiếp tục chuẩn bị lực lượng ở eo biển Đài Loan để răn đe và nếu cần thiết, buộc Đài Loan từ bỏ độc lập", đồng thời sẽ "dùng vũ lực để thống nhất Đài Loan với Hoa Lục".

Ngoài ra, quân đội Trung Quốc chỉ cần chuẩn bị hơn mức huấn luyện thường lệ là có thể chiếm được những hòn đảo mà Đài Loan kiểm soát như quần đảo Đông Sa (Pratas) hoặc đảo Ba Bình (Itu Aba) ở Biển Đông.

Theo trang The National Interest ngày 11/05/2019, trong trường hợp tấn công bất ngờ Đài Loan, lực lượng hùng hậu trên bộ còn được hỗ trợ từ hai đơn vị mới của Trung Quốc : Lực lượng Hỗ Trợ Chiến Lược (Strategic Support Force, SSF) chuyên về hoạt động không gian, chiến tranh mạng, chiến tranh tâm lý và Lực Lượng Hỗ Trợ Hậu Cần (Joint Logistics Support Force, JLSF) chuyên điều phối các trung tâm hậu cần và cung cấp trang thiết bị cho cuộc tấn công.

Trước mối đe dọa thường trực trên, Đài Loan tăng cường hiện đại hóa quân đội và phát triển cơ sở công nghiệp quốc phòng. Hành động cụ thể gần đây nhất, vào ngày 09/05, Đài Loan khởi công xây dựng một cơ sở đóng tầu ngầm, ở thành phố Cao Hùng, để đối phó với Trung Quốc.

Thu Hằng

Nghị sĩ Mỹ tôn vinh quan hệ Mỹ-Đài Loan (VOA, 10/05/2019)

Các nghị sĩ Mỹ hôm 9/5 tổ chức một sự kiện ở Điện Capitol ca ngợi Đài Loan là đồng minh của Mỹ và là một lựa chọn lành mạnh hơn để thay cho Trung Quốc.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tại sự kiện kỷ niệm quan hệ Mỹ-Đài Loan

Quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đã trở nên căng thẳng vì tranh chấp thương mại ngày càng leo thang giữa hai nước, thái độ của Trung Quốc không sẵn lòng dân chủ hóa, và mối đe dọa từ việc bành trướng ảnh hưởng của Bắc Kinh khi họ vươn tới thêm nhiều khu vực của thế giới.

Sự kiện ở Quốc hội Mỹ hôm nay đánh dấu kỷ niệm 40 năm thực thi Đạo luật Quan hệ với Đài Loan vốn đem lại một nền tảng để tiếp tục mối quan hệ song phương sau khi Washington thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh vào năm 1979.

Ca ngợi Đài Loan

Một số nghị sĩ đã nhân dịp này ca ngợi mối quan hệ giữa Washington và Đài Bắc.

"Chúng ta nên gắn bó với những ai giống chúng ta nhất và chúng ta giống họ nhất, mọi thứ phải như thế, và chúng ta không nên ngại nói ra điều đó", Dân biểu Cộng hòa Scott Perry của tiểu bang Pennsylvania nói.

"Nếu chúng ta muốn làm lãnh đạo thế giới và chúng ta đã lãnh đạo thế giới, chúng ta cần phải gắn bó rất chặt chẽ với bạn bè và đồng minh của chúng ta và cho thế giới thấy ai là người chúng ta tin tưởng và sự trung thành của chúng ta đặt ở đâu", ông Perry nói. "Chúng ta vẫn muốn giao thương với Trung Quốc và chúng ta vẫn muốn là đối tác tốt của nhau, tuy nhiên, chúng ta có một đối tác tốt hơn".

Ông Perry nói với VOA rằng Đài Loan là một đối tác và đồng minh tự nhiên ‘nhất là so với chính quyền Trung Quốc’. Ông nhanh chóng nói thêm rằng điều quan trọng là phải làm rõ rằng có sự khác biệt giữa chính phủ Trung Quốc và người dân Trung Quốc ‘bởi vì có nhiều người Trung Quốc cũng đồng ý với các giá trị của chúng tôi’.

Sự kiện lưỡng đảng, lưỡng viện

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cũng có mặt tại sự kiện mà bà mô tả là ‘tôn vinh mối quan hệ’ giữa Mỹ và Đài Loan.

Bà Pelosi nói các thành viên Quốc hội có mặt tại sự kiện là bằng chứng cho thấy ‘cả lưỡng đảng và lưỡng viện thể hiện và bày tỏ lòng ủng hộ và công nhận tầm quan trọng của Đạo luật Quan hệ với Đài Loan’ mà bà mô tả là đã nuôi dưỡng ‘mối liên hệ không thể lay chuyển giữa Mỹ và Đài Loan’.

Bà cho biết cảm thấy rất ấn tượng với ‘sức sống của Đài Loan’ trong chuyến thăm của bà đến hòn đảo này. Bà nói : "Tôi nóng lòng chờ đợi được trở lại một lần nữa… theo những gì tôi biết thì đồ ăn Trung Quốc ngon nhất thế giới là ở Đài Loan".

Sự kiện này, đồng chủ trì bởi nhóm nghị sĩ thân hữu với Đài Loan ở cả Hạ viện và Thượng viện Mỹ, đã thu hút hàng chục thượng nghị sĩ và dân biểu.

‘Vinh dự’ vì sự ủng hộ của Mỹ

Khi sự kiện kết thúc, ông Stanley Kao, đại diện của Đài Loan ở Mỹ, nói với VOA rằng ông cảm thấy mình thật vinh hạnh trước sự thể hiện rộng rãi tình cảm ủng hộ Đài Loan trong các nghị sĩ Mỹ.

Ông Kao nói rằng Đài Loan sẽ vẫn giương cao những giá trị vốn gắn bó họ với Hoa Kỳ và các nền dân chủ khác trên thế giới.

"Chúng tôi phải thể hiện chính khí", ông nói và nhắc nhớ khái niệm truyền thống Trung Hoa có nghĩa là ‘đấu tranh để xứng đáng với hơi thở của chính mình’.

************************

Đài Loan khởi công nhà máy đóng tàu ngầm để đối phó Trung Quốc 'RFI, 09/05/2019)

Hôm 09/05/2019 Đài Loan làm lễ khởi công xây dựng một cơ sở đóng tàu ngầm để đối phó với mối đe dọa quân sự ngày càng tăng lên từ phía Trung Quốc.

Ảnh minh họa : Tuần duyên Đài Loan tập chống đổ bộ đánh chiếm đảo và tấn công khủng bố. Anh ngày 04/05/2019. Reuters/Tyrone Siu

Tổng thống Thái Anh Văn chủ trì buổi lễ khởi công tại thành phố cảng Cao Hùng, nhấn mạnh rằng tàu ngầm là phương tiện hiệu quả để răn đe kẻ thù muốn đổ bộ từ phía biển để xâm lược Đài Loan. Bà cho là trong một cuộc chiến không cân sức, cần sử dụng những chiến lược và chiến thuật đặc thù, để chống lại địch thủ hùng mạnh hơn.

Trung Quốc không loại trừ việc dùng vũ lực đánh chiếm Đài Loan, hiện có đội ngũ hùng hậu khoảng 75 tàu ngầm, gồm cả những chiếc thuộc thế hệ mới. Còn Đài Loan chỉ có 4 tàu ngầm cũ kỹ, và không thể mua thêm từ nước ngoài do Bắc Kinh gây áp lực.

Cách đây 30 năm, Hà Lan quyết định bán cho Đài Bắc hai chiếc tàu ngầm lớp Zwaardvis. Quan hệ ngoại giao giữa Hà Lan với Trung Quốc bị rạn nứt nặng nề vì việc này, rốt cuộc thương vụ đã bị hủy bỏ. Thế nên theo bà Thái Anh Văn, cách duy nhất là phải tự sản xuất.

Đài Bắc dự định đóng 8 tàu ngầm chạy diesel, chiếc đầu tiên sẽ được xuất xưởng vào năm 2025. Đài Loan lệ thuộc chủ yếu vào Hoa Kỳ về vũ khí, nhưng hiện nay Mỹ chỉ sản xuất tàu ngầm chạy bằng năng lượng nguyên tử.

Mặc cho sức ép từ Trung Quốc, khoảng 12 công ty cho biết rất quan tâm đến việc tham gia dự án của Taiwan Shipbuilding Corporation (CSBC).

Từ khi bà Thái Anh Văn được bầu làm tổng thống, Bắc Kinh tăng cường áp lực quân sự, ngoại giao và kinh tế để buộc Đài Bắc phải quy phục, kể cả việc điều chiến hạm, chiến đấu cơ đến eo biển Đài Loan để dọa nạt.

Thụy My

********************

Hạ Viện Mỹ thông qua luật bảo vệ Đài Loan, Bắc Kinh tức tối (RFI, 08/05/2019)

Hạ Viện Mỹ hôm 07/05/2019 đã nhất trí thông qua dự luật ủng hộ Đài Loan, vốn đang phải đối phó với áp lực quân sự và ngoại giao của Trung Quốc. Động thái này diễn ra vào lúc quan hệ thương mại Mỹ-Trung đang căng thẳng, và Bắc Kinh giận dữ tuyên bố cần phải ngăn chận đạo luật.

Chiến hạm trang bị tên lửa dẫn đường USS William Lawrence (DDG 110) trong một cuộc diễn tập trên Biển Đông. Reuters

Với 414 phiếu thuận và 0 phiếu chống, Hạ Viện đã đồng lòng tái khẳng định các cam kết của Hoa Kỳ đối với Đài Loan, với một nghị quyết không mang tính ràng buộc.

Tất cả các dân biểu Mỹ cũng thông qua "Taiwan Assurance Act of 2019", nhằm hỗ trợ Đài Loan và cổ vũ Đài Bắc gia tăng chi tiêu quốc phòng. Đạo luật lưu ý rằng Washington cần phải "thường xuyên bán vũ khí" cho Đài Loan, và ủng hộ sự tham gia của đảo quốc vào các tổ chức quốc tế. Dự luật này còn phải được trình lên Thượng Viện, nhưng thời điểm hiện chưa rõ.

Bộ ngoại giao Đài Loan hoan nghênh động thái "tích cực" trên đây, đồng thời bày tỏ lòng cảm kích. Thông cáo cho biết "Đài Loan sẽ tiếp tục sát cánh với chính quyền Hoa Kỳ để siết chặt thêm mối quan hệ đối tác giữa đôi bên".

Phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói rằng dự luật là một sự can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Quốc, và Bắc Kinh đã "nghiêm khắc cảnh báo" Washington về việc này. Trung Quốc kêu gọi Hoa Kỳ ngăn chận tiến trình của dự luật, "xử lý đúng đắn các vấn đề liên quan đến Đài Loan, để không gây phương hại nặng nề cho sự hợp tác Mỹ-Trung trên các lãnh vực quan trọng, cho hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan".

Thụy My

***************

Trump chỉ trích Hàn Quốc không trả đủ tiền nuôi lính Mỹ đồn trú (VOA, 10/05/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 8/5 đưa ra phát biểu đầy ngụ ý ám chỉ Hàn Quốc khi khơi dậy tranh cãi về chuyện chia sẻ gánh nặng kinh phí với Mỹ để duy trì sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại "một nước giàu nứt đố đổ vách và có lẽ không thích chúng ta cho lắm".

Tổng thống Mỹ tiếp người đồng nhiệm Hàn Quốc hồi tháng Tư

Ông Trump không nêu đích danh Hàn Quốc trong lời bình luận tại một cuộc tập hợp ủng hộ ở Florida. Nhưng các con số mà ông đưa ra phù hợp với những lời than phiền trước đây của ông về Seoul và các nhà phân tích nói rằng gần như chắc chắn ông Trump muốn nói đến ai.

"Tôi không nêu tên quốc gia đó, nhưng có một quốc gia mà chúng ta phải tiêu tốn rất nhiều tiền để bảo vệ - ở một nơi rất nguy hiểm – chúng ta mất đến 5 tỷ đô la", ông Trump nói.

Sau khi than phiền rằng quốc gia mà ông muốn nói đến chỉ đóng góp khoảng 500 triệu đô la trong số tiền đó, ông Trump nói : "Chúng ta mất 4,5 tỷ đô la để bảo vệ một quốc gia giàu nứt đố đổ vách và có lẽ không thích chúng ta cho lắm".

Đã từ lâu ông Trump đã lên án các đồng minh của Mỹ, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều nước NATO, là không trang trải đầy đủ chi phí duy trì quân đội Mỹ trên lãnh thổ của họ.

Tuy nhiên lời phát biểu mới đây của ông Trump nhắm thẳng vào Hàn Quốc, ông David Maxwell, một đại tá về hưu của Lực lượng Đặc biệt Quân đội Hoa Kỳ và hiện đang làm cho Sáng hội Bảo vệ các nền Dân chủ, nói.

"Có một chỉ dấu hy vọng là ông ấy không nêu đích danh Hàn Quốc và chỉ nói như một thông điệp vận động tranh cử", Maxwell nói.

Tranh cãi về san sẻ chi phí

Phát ngôn của ông Trump có thể làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán chia sẻ chi phí khó khăn giữa Washington và Seoul vốn chỉ được tạm thời giải quyết hồi tháng 2 với thỏa thuận kéo dài một năm để thay cho thỏa thuận 5 năm trước đây.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc không phản hồi yêu cầu bình luận của VOA. Trước đây, các quan chức Hàn Quốc đã bày tỏ sự bối rối trước những phát ngôn không chính xác của ông Trump về tranh cãi chia sẻ chi phí.

Hồi tháng Hai, Hàn Quốc đồng ý trả 925 triệu đô la để hỗ trợ cho sự hiện diện quân sự Mỹ vào năm tới. Điều đó tương ứng với 8% tăng thêm so với năm trước đó – ít hơn nhiều so với đòi hỏi của ông Trump là phải tăng 50%. Nhưng vài ngày sau, ông Trump tuyên bố rằng ông đã thuyết phục được Seoul tăng lên gấp đôi khoản đóng góp của họ.

Ông Trump nói rằng số tiền 5 tỷ đô la là cần thiết mỗi năm để trang trải cho binh sĩ và căn cứ của Mỹ ở Hàn Quốc trong khi tất cả các đánh giá đều đặt con số này vào khoảng 2 tỷ đô la.

Hồi tháng 2, ông Trump đã nói sai rằng 40.000 lính Mỹ đang đóng ở Hàn Quốc. Lầu Năm Góc cho biết chỉ gần 28.000 lính Mỹ có mặt ở Hàn Quốc để giúp làm chùn bước nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.

Về các quan hệ đồng minh

Theo một cuộc thăm dò dư luận của Viện Gallup hồi năm 2018, 80% người dân Hàn Quốc có quan điểm tích cực đối với Mỹ. Ngược lại, chỉ có 44% người dân nước này tin tưởng Trump.

Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống hồi năm 2016, ông Trump liên tục chất vấn giá trị các mối quan hệ đồng minh của Mỹ với các nước trong đó có Hàn Quốc và nói rằng những nước này nên ‘trang trải phần xứng đáng’ trong chi phí duy trì sự hiện diện quân sự của Mỹ.

Seoul đã bác bỏ quan niệm của ông Trump rằng nước họ không đóng góp đủ vào chi phí duy trì lính Mỹ. Họ nhấn mạnh rằng họ trang trải gần phân nửa trong tổng chi phí 2 tỷ đô la. Chi phí đó không bao gồm tiền thuê đất cho các căn cứ Mỹ mà hiện nay Mỹ đang sử dụng miễn phí, Seoul nói.

Hồi năm 2017, Hàn Quốc bỏ ra 2,6% trong GDP để chi tiêu cho quốc phòng, theo số liệu của Ngân hàng Thế giới. Tỷ lệ này lớn hơn bất kỳ quốc gia thành viên NATO nào trừ Mỹ.

Hàn Quốc cũng thanh toán trên 90% chi phí xây dựng Doanh trại Humphreys, căn cứ quân sự hải ngoại lớn nhất của Mỹ vốn nằm cách Seoul chỉ 65 km về phía nam, theo các quan chức Mỹ.

Nguồn : Người Việt, 11/02/2019

Hơn chục người du khách Việt Nam bỏ trốn đã bị bắt giữ (RFA, 27/12/2018)

Hơn chục người trong tổng số 152 du khách Việt Nam bỏ trốn khi du lịch Đài Loan đã bị bắt giữ tính đến lúc này

Du khách nước ngoài tại Đài Bắc vào ngày 27 tháng 12 năm 2018 - AFP

Cơ quan Di trú Đài Loan vào trưa ngày 27 xác nhận thông tin vừa. Theo đó thỉ có 6 người bị bắt tại các huyện thị khác nhau, 5 người khác tự ra trình diện.

Mạng báo Taiwan News vào 5 giờ chiều ngày 27 loan tin có phụ nữ Việt trốn từ 4 nhóm du khách bỏ trốn được đưa đến trốn và làm việc tại một nhà thổ nổi tiếng tại Cao Hùng là ‘Nhà thổ Vi Cá". Cơ quan Di Trú Quốc gia Đài Loan nói sẽ tiến hành điều tra sau khi nhận được tin báo này.

Danh tánh của những người bị bắt chưa được công khai và họ đang bị điều tra vì cáo buộc vi phạm Đạo luật Chống buôn người, Luật Nhập cư và Luật Lao động Đài Loan.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đài Loan Andrew Lee cho biết, Bộ này đã hợp tác chặt chẽ với chính quyền Việt Nam về vụ việc du khách bỏ trốn lớn nhất trong vòng 3 năm qua khi Đài Loan thực hiện chính sách hướng nam miễn thị thực cho các đoàn du khách từ Nam Á trong đó có Việt Nam.

Hãng thông tấn Trung ương Đài Loan CNA ngày 26/12 dẫn báo cáo từ Cục du lịch cho hay, có khoảng 566 du khách nước ngoài bỏ trốn từ tháng 11/2015, trong đó du khách Việt Nam chiếm 72% số người bỏ trốn là 409 người.

Hôm 25/12, thông tin 152/153 người Việt Nam khi đi du lịch ở thành phố Cao Hùng, phía Nam Đài Loan vào ngày 21/12 và 23/12 đã bỏ trốn khiến dư luận xôn xao.

Chính quyền Đài Loan sau đó đã cho dừng thị thực du lịch theo đoàn từ Việt Nam vốn chỉ yêu cầu doanh nghiệp lữ hành được chỉ định có 5 du khách là có thể xin thị thực và không cần chứng minh tài chính.

Vào chiều ngày 27 tháng 12, Ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng chính phủ Việt Nam, có đề nghị với Bộ Văn Hóa- Thể Thao- Du Lịch Việt Nam báo cáo vụ việc hơn 152 du khách Việt Nam đăng ký di du lịch Đài Loan nhưng khi vừa đến nơi thì bỏ trốn như vừa nêu.

********************

Vụ du khách Việt ‘biến mất’ ở Đài Loan: 3 người bị bắt (VOA, 27/12/2018)

Ba trong số 152 khách du lịch Việt Nam "mất tích" cuối tuần trước đã bị bắt hôm 26/12, theo Cơ quan Di trú Quốc gia Đài Loan (NIA).

Các du khách Việt Nam bị bắt giữ hôm 26/12.

Theo thông cáo đăng trên trang web của cơ quan chuyên trách vấn đề xuất nhập cảnh này hôm 27/12, ngoài ba người bị giữ, chính quyền địa phương đã tìm ra 4 người, trong đó có một người không bỏ trốn và ba người khác đã tự ý rời Đài Loan, hiện các nhóm đặc nhiệm vẫn tiếp tục truy tìm 145 người.

Hai người Việt bị Đài Loan bắt giữ hôm 26/12.

NIA cho biết rằng ba người bị bắt đã được giao cho cơ quan công tố xử lý các sai phạm theo các luật về di trú, phòng chống buôn người và lao động trái phép.

Ngoài ra, cơ quan này cho hay đã huy động lực lượng điều tra về khả năng có sự dính líu của các nhóm tội phạm.

Cơ quan Di trú Quốc gia Đài Loan cho biết đã thông báo và phối hợp với các cơ quan chức năng của Việt Nam để truy tìm những người vẫn còn bỏ trốn cũng như những kẻ đồng lõa.

Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 26/12 đăng thông cáo trên trang web, cho biết rằng "Văn phòng Kinh tế - Văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc đã liên hệ với các cơ quan chức năng của Đài Loan đề nghị cung cấp thông tin, làm rõ vụ việc và phối hợp giải quyết, không để ảnh hưởng đến hoạt động du lịch và giao lưu của người dân".

Thông báo viết tiếp: "Các cơ quan chức năng của Đài Loan cho biết đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ việc; trước mắt dự kiến tạm dừng việc cấp thị thực đoàn đối với công ty lữ hành International Holidays Trading Travel do đã để xảy ra tình trạng trên. Bộ Ngoại giao cũng đã đề nghị Tổng cục Du lịch và các cơ quan liên quan trong nước phối hợp xử lý vụ việc".

Tin cho hay, đây được coi là vụ du khách "biến mất" đồng loạt lớn nhất kể từ khi Đài Loan bắt đầu thực thi chương trình visa có tên gọi là Quan Hồng năm 2015.

Theo tìm hiểu của phóng viên VOA tiếng Việt, đây là dự án thị thực điện tử miễn phí không cần phải chứng minh tài chính và việc làm nhằm thúc đẩy các du khách tới Đài Loan theo nhóm từ các nước như Việt Nam, Lào, Campuchia, Indonesia và Miến Điện. Tuy nhiên, các nhóm du khách chỉ có thể xin visa thông qua các công ty lữ hành đã được Đài Loan cho phép.

Khách du lịch ở Đài Loan.

Theo NIA, Bộ Nội vụ Đài Loan sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chuyên trách về du lịch và Bộ Ngoại giao để xem xét toàn diện nhằm đảm bảo tính hiệu quả của chương trình Quan Hồng.

Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc tại Việt Nam, cơ quan đại diện ngoại giao của Đài Loan, chưa hồi đáp trước một đề nghị phỏng vấn của VOA tiếng Việt.

Chuyện du khách Việt "mất tích" trở thành thông tin được nhiều người đọc nhất trên hầu hết các trang báo của Đài Loan cũng như Việt Nam trong những ngày qua.

Vụ việc đã gây ra tranh luận trên mạng xã hội cũng như phần bình luận của nhiều cơ quan báo chí tiếng Việt.

Theo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, "Đài Loan và Nhật Bản vẫn là thị trường xuất khẩu lao động trọng điểm của Việt Nam trong năm 2017".

Thống kê của Bộ này cho biết rằng tính đến hết năm ngoái, "số lao động Việt Nam đang làm việc tại Đài Loan hơn 206.000 người, trong đó lao động làm việc trong ngành sản xuất công nghiệp chiếm trên 87% và dịch vụ xã hội chiếm 13%".

Viễn Đông

****************

Đài Loan tìm kiếm 152 du khách Việt Nam "mất tích" (RFI, 26/12/2018)

Báo chí Đài Bắc hôm nay 26/12/2018 cho biết chính quyền hòn đảo đang tìm kiếm 152 người Việt đến Đài Loan bằng visa du lịch, và có thể đã ở lại để làm việc một cách bất hợp pháp.

Thành phố Cao Hùng (Kaohsiung) nhìn từ biển vào.wikipedia

Theo Cơ quan Nhập cư Đài Loan, tổng cộng có 153 người quốc tịch Việt Nam đã đến thành phố Cao Hùng hồi cuối tuần, nhưng chỉ tìm thấy có một người. Thông cáo của cơ quan này cho biết đã "thành lập một lực lượng đặc nhiệm và làm việc với cảnh sát, để điều tra về nhóm du khách mất tích và nhóm nào đứng sau họ".

Báo chí Đài Bắc cho rằng những người Việt này có thể đến Đài Loan để lao động bất hợp pháp. Họ có nguy cơ bị trục xuất và bị cấm nhập cảnh từ ba đến năm năm.

Bộ Ngoại Giao Đài Loan thông báo visa của những khách du lịch người Việt mất tích đã bị hủy, và Văn phòng đại diện Đài Loan tại Việt Nam đã ngưng cấp visa cho 182 người Việt khác, dù đã được cơ quan du lịch chấp thuận. Trong khi đó Bộ Ngoại giao Việt Nam nói với AFP là đã yêu cầu chính quyền Đài Loan làm rõ vụ này, và phối hợp giữa đôi bên để chương trình trao đổi về du lịch không bị ảnh hưởng.

Cách đây ba năm, Đài Loan đã đưa ra chính sách miễn thị thực nhằm thu hút du khách 16 nước Nam Á và Đông Nam Á (trong đó có Úc và New Zealand). Theo Tổng cục Du lịch Đài Loan, trước đó khoảng 150 du khách cũng đã "mất tích" tương tự, nhưng không rõ sau đó có bao nhiêu người được tìm thấy.

Chương trình miễn thị thực trên của Đài Bắc nằm trong "Chính sách Hướng Nam" để đẩy mạnh ngành du lịch, trong bối cảnh khách từ Hoa lục giảm mạnh do Bắc Kinh muốn gây áp lực lên kinh tế Đài Loan.

Thụy My

*******************

Đài Loan bắt 11 người trong nhóm 152 du khách Việt Nam bỏ trốn (Người Việt, 27/12/2018)

Hôm 27 tháng Mười Hai, giới chức Cơ Quan Di Trú Đài Loan cho biết đang bắt giữ 11 người trong nhóm 152 du khách Việt Nam bỏ trốn sau khi đến đảo quốc này vào cuối tuần trước.

Sáu trong số 152 du khách Việt Nam bỏ trốn bị bắt.(Hình : Cơ quan di trú Đài Loan)

Ngoài 6 người bị bắt tại các huyện thị khác nhau trên toàn Đài Loan, 5 người khác hôm 27/12 đã tự ra trình diện tại quận Trung Lịch, thành phố Đào Viên.

Hãng thông tấn CNA cho hay, ba du khách đầu tiên bị phát hiện ở khu vực Chương Hóa, Gia Nghĩa và Tân Trúc. Bốn người khác tự ra trình diện tại thành phố Đào Viên. Ngoài ra có hai phụ nữ hơn 50 tuổi bị bắt tại Đài Nam, Chương Hóa vào sáng ngày 27 tháng Mười Hai.

Báo mạng Zing cho biết Văn phòng công tố Đài Loan đang tạm giữ các du khách để phục vụ điều tra. Những người này bị cáo buộc vi phạm Đạo luật Chống buôn người, Luật Nhập cư và Luật Lao động Đài Loan.

Ngoài ra, theo báo Taiwan News, có ba người khác trong nhóm này được xác định là đã về lại Việt Nam. Ba người này đều xuất cảnh trước ngày 25 tháng Mười Hai.

Trước đó, đội đặc nhiệm Di Trú Đài Loan đã mở cuộc tìm kiếm 152 khách du lịch Việt Nam "mất tích" sau khi đến Đài Loan này từ hôm 21 tháng Mười Hai và được chia thành bốn đoàn. Sự vụ được ghi nhận là vụ mất tích đồng loạt lớn nhất của du khách từ khi chương trình cấp visa đặc biệt–"Quan Hồng" -, được khai triển vào năm 2015 dành cho những người đến từ Indonesia, Việt Nam, Thái Lan, Philippines, Ấn Độ và Brunei.

Giới chức Di Trú Đài Loan nhận định vụ 152 khách du lịch Việt Nam là một vụ buôn người.

Đài CCTV ghi lại cảnh nhóm du khách Việt bỏ trốn ngay sau khi check-in khách sạn tại Cao Hùng. (Hình chụp qua màn hình)

Theo tờ Apple Daily của Hồng Kông hôm 26 tháng Mười Hai, Việt Nam là nước đứng đầu về số người bỏ trốn tại Đài Loan. Tờ báo dẫn lời giới chức địa phương nói phụ nữ người Việt Nam cư ngụ bất hợp pháp tại Đài Loan thường bị ép buộc làm gái mại dâm trong khi đàn ông làm công nhân xây dựng hoặc khai thác gỗ lậu.

Ông Lưu Bình Nhưỡng, "đại biểu quốc hội Việt Nam ", được báo Phụ Nữ Việt Nam dẫn lời : "Vụ 152 khách du lịch Việt Nam bỏ trốn ở Đài Loan là đáng buồn vì đã làm xấu đi hình ảnh của đất nước trong mắt bạn bè quốc tế. Và, cũng có thể nói 152 du khách này đã làm nhục quốc thể".

Tờ báo cũng cho biết thêm hồi tháng Tư, 2017, công an tỉnh Phú Thọ đã triệt phá một đường dây chuyên đưa người Việt xuất cảnh trái phép sang Đài Loan. Đường dây do một người đàn ông ở tỉnh Phú Thọ cầm đầu được ghi nhận đã đưa trót lọt 88 người ở các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Ninh Bình, Nam Định, Hải Dương, Hà Nam… sang Đài Loan với visa du lịch rồi bỏ trốn. Mỗi người đi xuất cảnh dạng này phải trả phí cho người ở Đài Loan 5.000 Mỹ kim, chưa kể chi phí cho người trong đường dây ở Việt Nam.

Theo truyền thông Đài Loan, sau vụ 152 khách du lịch Việt Nam bỏ trốn ở Đài Loan, Bộ Nội Vụ, Cục Du Lịch và Bộ Ngoại Giao Đài Loan sẽ tiến hành đánh giá toàn diện về chương trình "Quan Hồng" và siết chặt các biện pháp quản lý visa du lịch. (T.K.)

********************

152 khách Việt 'mất tích' : Bắt ba du khách, Đài Loan thắt chặt visa (BBC, 27/12/2018)

Cơ quan Di trú Quốc gia Đài Loan (NIA) đã bắt giữ ba trong 152 du khách Việt 'mất tích' vào cuối tuần trước.

Nhóm người Việt nghi ngờ thuộc nhóm 152 du khách Việt mất tích

Có tổng cộng bảy người đã được phía Đài Loan tìm ra.

Sáng 27/12, NIA cho biết kể từ khi tiến hành cuộc tìm kiếm, một du khách đã liên lạc được và "thực tế đã không rời nhóm", trong khi đó ba du khách khác đã tự trở về Việt Nam.

Đến tối 26/12, đội đặc nhiệm của NIA sau đó phát hiện và đã bắt giữ ba du khách Việt khác ở các huyện Gia Nghĩa, Chương Hóa và Tân Trúc.

Hiện ba du khách Việt này đang bị điều tra bởi văn phòng công tố thành phố Cao Hùng về các cáo buộc vi phạm Luật Chống buôn người, Luật Di trú và Luật Tuyển dụng việc làm, NIA cho biết.

Hiện vẫn còn 145 du khách Việt Nam khác đang bị truy tìm.

NIA cho biết đã thông báo và đang kết hợp chặt chẽ với Cơ quan Di trú Việt Nam để giải quyết tình trạng vi phạm bất hợp pháp này ở hai quốc gia.

Cơ quan Di trú Việt Nam thì cho biết đang theo sát tình hình và đã tiến hành một cuộc điều tra riêng.

Một người Việt nghi ngờ ở trong nhóm du khách 152 người bị bắt giữ

Đài Loan xem xét lại visa Quan Hồng

Trong khi đó, Đài Loan cũng đang xem xét lại visa Quan Hồng sau vụ việc du khách Việt biến mất - vốn là vụ mất tích lớn nhất trong những năm gần đây ở hòn đảo này, theo Cục Du lịch.

Ông Chu Vĩnh Huy, lãnh đạo Cục Du lịch cho biết rằng cơ quan này sẽ thắt chặt quy trình xem xét thị thực.

Và Cục Du lịch Đài Loan cũng sẽ kết hợp với NIA và Bộ Ngoại giao Đài Loan để kiểm tra ngẫu nhiên các hồ sơ đăng ký thị thực.

"Vụ việc xảy ra tuần trước là một trường hợp cá biệt. Vẫn có những nhóm tour chất lượng và chúng ta không nên nhìn nhận chương trình này một cách tiêu cực", Cục Du lịch cho biết.

"NIA vẫn đang điều tra vụ việc này và chúng tôi sẽ đề ra những biện pháp phù hợp để giải quyết các trường hợp tương tự".

152 khách Việt mất tích như thế nào ?

Theo Taipei Times, Chủ tịch Hiệp hội Giải cứu và Hỗ trợ khách quốc tế du lịch Đài Loan, ông Hứa Cao Khánh cho biết :

Nhóm khách Việt đầu tiên gồm 23 người đến Cao Hùng hôm 21/12 cho chuyến tour 5 ngày. Bốn nhóm khác gồm 130 người đến Đài Loan hôm 23/12 cho chuyến tour 4 ngày.

Cả 153 khách này đều ở hai khách sạn Star International ở quận Tam Dân và khách sạn Đế Hào ở quận Diêm Trình, theo báo Zing.

Có thông tin cho thấy những kẻ buôn người đã đưa xe đến đón các du khách này tại khách sạn, ông Hứa nói.

Trưởng đoàn dẫn nhóm đầu tiên đã báo cảnh sát, nhưng cảnh sát khi đó cho biết họ không thể bắt giữ vì các du khách có thị thực hợp pháp.

Bảy du khách trong nhóm đầu tiên biến mất hôm 24/12, 16 người còn lại biến mất vào hôm 25/12.

Còn bốn nhóm khách gồm 130 người đến hôm 23/12, thì 128 người biến mất hôm 24/12, còn một người khác thì rời đi hôm 25/12.

Người duy nhất còn lại là trưởng đoàn tour.

Theo báo Zing, "một nhân chứng họ Trần chứng kiến sự việc tại khách sạn Star International tối 23/12, khi du khách người Đài này đến khách sạn vào lúc 21h30, anh nhìn thấy một nhóm du khách kéo hành lý và lần lượt bước lên một chiếc SUV đang chờ sẵn ven đường. Cảnh tượng y hệt diễn ra liên tục trong một tiếng, rất huyên náo".

Còn tại khách sạn Đế Hào, "một số du khách người Việt được cho là 18h nhận phòng thì 19h đã rời đi".

Theo số liệu của Cục Du lịch Đài Loan, từ 2015, có khoảng 414 du khách đến Đài Loan đã mất tích, trong đó có 409 người đến từ Việt Nam, còn lại là 5 người Campuchia.

Tất cả 152 du khách Việt này đều không phải chứng minh tài chính khi làm visa vì họ nộp theo diện visa Quan Hồng, công ty du lịch Việt nam có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ lý lịch.

Vì vậy theo ông Hứa, sẽ không hợp lý nếu bắt công ty du lịch Đài Loan phải chịu chi phí trục xuất các du khách này.

Cục Du lịch Đài Loan cũng cho biết chỉ có một du khách là "du khách thực sự, có nghĩa thậm chí những người hướng dẫn du lịch cũng không trung thực".

Thêm chi tiết khác là tất cả các du khách này đều đã mua vé khứ hồi.

Bộ Ngoại giao Đài Loan trước đó cho biết đã hủy thị thực của 152 hành khách này và cũng sẽ hủy đơn xin thị thực của 182 du khách Việt Nam khác trong cùng chương trình đăng ký sang Đài Loan.

Cục Du lịch Đài Loan đã chỉ đạo Bộ Ngoại giao ngừng cấp thị thực du lịch cho các tour du lịch cho khách Việt Nam qua công ty ETHoliday, công ty Đài Loan giúp tổ chức chuyến tour.

Theo số liệu của Cục Du lịch Đài Loan, từ 2015, có khoảng 414 du khách đến Đài Loan đã mất tích, trong đó có 409 người đến từ Việt Nam, còn lại là 5 người Campuchia.