Em gái ông Kim Jong-un giữ ‘quyền chỉ huy thứ hai trên thực tế’

VOA, 21/08/2020

Cơ quan tình báo Hàn Quốc tin rằng bà Kim Yo-jong, em gái của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, đang giữ vai trò "người chỉ huy thứ hai trên thực tế" nhưng không nhất thiết phải được chỉ định là người kế nhiệm, Reuters dẫn lời một nghị sĩ Hàn Quốc cho biết hôm 20/8.

Lãnh đạo Kim Jong-un (trái) và em gái Kim Yo-jong tại một hội nghị Liên Triều với Hàn Quốc vào tháng 4/2018.

Được cho là ở độ tuổi ngoài 30, bà Kim Yo-jong là người thân duy nhất của ông Kim Jong-un có vai trò chính trị công khai. Bà Kim Yo-jong gần đây đang dẫn đầu một chiến dịch mới, khó khăn hơn nhằm gây áp lực lên Hàn Quốc.

Nhà lập pháp của đảng đối lập trong ủy ban tình báo của quốc hội Hàn Quốc, Ha Tae-keung, nói với các phóng viên rằng bà Kim đang giúp điều hành chế độ với quyền hạn được giao từ anh trai.

"Điểm mấu chốt là Kim Jong-un vẫn nắm quyền tuyệt đối, nhưng chuyển giao quyền lực nhiều hơn một chút so với trước đây", Reuters dẫn lời nghị sĩ Ha nói sau một cuộc họp kín của Cơ quan Tình báo Quốc gia miền Nam.

"Kim Yo-jong trên thực tế là chỉ huy thứ hai", ông Ha nói thêm trong một bản ghi mà Reuters đọc được.

Theo nghị sĩ Hàn Quốc, quyền lực về chính sách kinh tế và quân sự cũng đã được giao cho một số quan chức cấp cao khác, mặc dù ở cấp thấp hơn, có thể nhằm mục đích giảm bớt căng thẳng cho Kim Jong-un cũng như giúp nhà lãnh đạo này tránh bị đổ lỗi cho bất kỳ thất bại nào.

Kim Yo-jong được biết tiếng vào thời điểm trước thềm hội nghị thượng đỉnh năm 2019 của anh trai với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Việt Nam, với nỗ lực nhằm đảm bảo mọi thứ diễn ra tốt đẹp, bao gồm cả việc cầm một chiếc gạt tàn cho nhà lãnh đạo Triều Tiên tại một ga tàu trong hành trình của ông.

Theo các nhà phân tích, sự nổi trội của bà trong chiến dịch chống lại Hàn Quốc trong năm nay cho thấy vai trò chính sách thực chất đã vượt ra ngoài vai trò trợ lý của bà Kim.

Bà Kim Yo Hong đã đưa ra những tuyên bố công khai đầu tiên chỉ trích quốc gia láng giềng và truyền thông nhà nước Triều Tiên miêu tả bà như một người đóng vai trò quyết định.

Hồi tháng 7, bà đưa ra quan điểm cá nhân về ngoại giao với Hoa Kỳ trong một tuyên bố bất thường trên truyền thông nhà nước, nói rằng anh trai đặc cách cho bà xem các bản ghi âm về lễ kỷ niệm Ngày Độc lập của Mỹ.

Khi những tin đồn và suy đoán hồi tháng 4 về sức khỏe của ông Kim Jong-un, em gái ông được xem là người có khả năng tiếp quản triều đại của gia đình cho đến khi một trong những người con của ông Kim đủ lớn.

Tuy nhiên, bà Kim Yo-jong đã vắng mặt trong một số cuộc họp cấp cao gần đây, là dấy lên suy đoán về khả năng bà đã bị giáng chức.

************************

Thiên tai, cấm vận, dịch bệnh gây thiếu ăn ở Bắc Triều Tiên ?

Thu Hằng, RFI, 20/08/2020

Tại Bắc Triều Tiên, nuôi chó trong nhà giờ bị coi là biểu tượng cho "xu hướng thối nát của hệ tư tưởng tư sản", một "hình thức suy đồi" của phương Tây. Từ tháng 07/2020, tất cả những gia đình có chó, mèo trong nhà phải giao nộp cho các vườn thú của Nhà nước hoặc các nhà hàng để giết thịt. Tuy nhiên, lý do thực được New York Post và Daily Mail, trích từ nhật báo Hàn Quốc Chosun Ilbo, là do Bắc Triều Tiên thiếu lương thực.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (G) chủ trì phiên họp toàn thể Ban Chấp hành Trung ương đảng Lao Động Triều Tiên về tình hình dịch Covid-19 và thiên tai, ngày 20/08/2020  via Reuters - KCNA

Theo một báo cáo được Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ công bố ngày 13/08/2020, tình trạng "mất an ninh lương thực" tác động đến 59,8% (15,3 triệu) người dân Bắc Triều Tiên, cao hơn 57,3% so với năm 2019 (tăng thêm 700.000 người). Theo tiêu chuẩn, những người không có đủ 2.100 calori/ngày bị coi là "mất an ninh lương thực".

Thực ra, ngay từ tháng 06/2020, một báo cáo viên đặc biệt về nhân quyền của Liên Hiệp Quốc đã báo động về nguy cơ thiếu lương thực ở Bắc Triều Tiên, dù tình trạng này vẫn tồn tại dai dẳng từ những năm 1990. Trong một thông cáo, ông Tomas Ojea Quintana cho biết "ngày càng có nhiều gia đình Bắc Triều Tiên chỉ ăn hai bữa mỗi ngày, hoặc chỉ ăn ngô và rất nhiều người bị đói". Số người vô gia cư tại các thành phố ở Bắc Triều Tiên dường như cũng tăng, trong đó có rất nhiều trẻ em nghèo và không có nơi ở cố định (kotjebi) ; giá thuốc cũng tăng chóng mặt.

Tình hình nhân đạo tại Bắc Triều Tiên vẫn "rất đáng quan ngại", theo phát biểu của bà Elisabeth Byrs, phát ngôn viên của tổ chức Chương trình Lương thực Thế giới (PAM), trong một buổi họp báo tháng 06/2020 : 40% người dân Bắc Triều Tiên (khoảng 10 triệu người) luôn cần hỗ trợ nhân đạo. Tình trạng suy dinh dưỡng, không những "vẫn tồn tại" mà còn "lan rộng" : Khoảng 10% trẻ dưới 5 tuổi bị thiếu cân và khoảng 20% bị chậm tăng trưởng.

Đói vì bị trừng phạt, chống dịch và lũ lụt

Bắc Triều Tiên vẫn bị Liên Hiệp Quốc trừng phạt cho đến ngày 04/02/2021 vì phát triển vũ khí hạt nhân. Trao đổi kinh tế giữa hai miền Triều Tiên đã giảm 1.000 lần chỉ trong vòng 5 năm, từ 2,4 tỉ euro vào tháng 05/2015, xuống còn 3,1 triệu euro vào tháng 05/2020. Nguồn thu gần 89 triệu euro hàng năm từ khu công nghiệp Kaesong cũng bị mất do chính quyền Bình Nhưỡng đóng cửa vào năm 2016.

Để lách trừng phạt, Bắc Triều Tiên chuyển sang buôn lậu và tin tặc. Theo thẩm định của Mỹ, được trang Bloomberg trích dẫn, hoạt động tin tặc đã mang về cho Bình Nhưỡng khoảng 1,8 tỉ euro trong năm 2019.

Cũng do các lệnh trừng phạt, trao đổi thương mại giữa Bắc Triều Tiên và đối tác chính Trung Quốc cũng giảm đi rõ rệt. Tuy nhiên, tình trạng này thêm trầm trọng kể từ khi Bình Nhưỡng quyết định đóng cửa biên giới với Trung Quốc vào tháng 01/2020 để phòng dịch Covid-19. Tổng trao đổi thương mại đã giảm 90% vào tháng 03 và 04/2020 so với cùng kỳ năm trước.

Cũng vì "ngại" trừng phạt của Liên Hiệp Quốc và Hoa Kỳ, cứu trợ nhân đạo cho Bắc Triều Tiên cũng giảm đi. Hàn Quốc là một ví dụ : Seoul từng gửi khoảng 2,6 tỉ euro từ năm 1995, nhưng trong giai đoạn 2017 đến 2019, số tiền này chỉ còn khoảng 1/5 (26 triệu euro). Tuy nhiên, dù không nằm trong các biện pháp bị cấm, nhưng tất cả các dự án trợ giúp nhân đạo cho Bắc Triều Tiên đều phải được Liên Hiệp Quốc bật đèn xanh.

Tình trạng khẩn cấp "mất an ninh lương thực" và y tế tại Bắc Triều Tiên phần nào được thể hiện qua một loạt chương trình nhân đạo được Liên Hiệp Quốc cấp phép trong tháng 07 và 08/2020 : UNICEF gửi 758.920 đô la trang thiết bị y tế để điều trị bệnh nhân mắc lao và sốt rét trong bối cảnh dịch Covid-19 ; Hàn Quốc tặng PAM 10 triệu đô la để cung cấp lương thực cho phụ nữ và trẻ em Bắc Triều Tiên ; Pháp tặng 230.000 đô la cho hai tổ chức phi chính phủ Triangle Génération Humanitaire (TGH) và Première Urgence Internationale (PUI) để mua thêm cá và rau cho 70.000 người Bắc Triều Tiên, đặc biệt là trẻ em ; tổ chức Medical Aid for Children (MAC) của Hàn Quốc được cấp phép đến 13/02/2021 để cung cấp dụng cụ y tế cải thiện sức khỏe răng miệng và dinh dưỡng cho phụ nữ có thai và trẻ nhỏ ở Bắc Triều Tiên…

Ngoài dịch Covid-19, Bắc Triều Tiên còn phải đối phó với thiên tai. Mưa lớn làm ngập một phần cơ sở hạt nhân Yongbyon, phía bắc thủ đô Bình Nhưỡng. Nhiều khu vực sản xuất lúa gạo ở miền nam cũng bị ngập lụt. Theo một số cơ quan truyền thông Nhà nước Bắc Triều Tiên, được Yonhap trích dẫn ngày 14/08, tổng cộng 39.296 héc-ta hoa mầu đã bị hỏng do ngập lụt, ít nhất 16.680 ngôi nhà và 630 công trình công cộng bị ngập hoặc bị hư hại trên khắp nước, rất nhiều cây cầu và đường sắt cũng bị hư hỏng.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên từng quyết định mở kho dự trữ ngũ cốc quốc gia để cứu trợ dân làng Taechong-ri, ở tỉnh Bắc Hwanghae, sau chuyến thị sát thiên tai ngày 08/08. Tuy nhiên, Kim Jong-un tuyên bố không nhận hàng cứu trợ từ bên ngoài do lo sợ lây nhiễm virus corona. Ngày 14/08, lãnh đạo Bắc Triều Tiên nhấn mạnh : "Tình hình dịch Covid-19 ngày càng xấu đi trên khắp thế giới thì càng cần phải đóng cửa biên giới và tăng cường các biện pháp chống dịch nghiêm ngặt hơn và không chấp nhập bất kỳ cứu trợ lũ lụt nào từ bên ngoài".

Lên gân để quên… đói ?

Vấn đề Bắc Triều Tiên bị gạt sang một bên trong khi cả thế giới quay cuồng chống dịch Covid-19 : Trung Quốc là nơi virus corona xuất phát, Hoa Kỳ bị tác động nặng nhất, trong khi Covid-19 vẫn dai dẳng ở Hàn Quốc.

Phẫn nộ vì không có bất kỳ tiến triển nào sau nhiều hội nghị thượng đỉnh với tổng thống Moon Jae-in và Donald Trump, chế độ Bình Nhưỡng dường như hết kiên nhẫn và chuyển sang đe dọa liên tục từ đầu tháng 06/2020 nhằm gây một "cuộc khủng hoảng nhỏ" : Ngày 09/06, đóng toàn bộ các kênh liên lạc về chính trị và quân sự với "kẻ thù" Hàn Quốc ; ngày 16/06, phá nổ văn phòng liên lạc với miền Nam, đặt tại thành phố liên Triều Kaesong…

Theo một báo cáo mật của một nhóm chuyên gia gửi lên Liên Hiệp Quốc ngày 03/08, mà Reuters tham khảo được, Bắc Triều Tiên "vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân, trong đó có việc sản xuất uranium được làm giầu ở cấp độ cao và xây dựng một lò phản ứng nước nhẹ". Thậm chí, nhiều nước cho rằng chế độ Bình Nhưỡng "đã phát triển được đầu đạn hạt nhân thu nhỏ" và có thể có khoảng 100 vũ khí hạt nhân ngay trong năm 2020.

Chưa hết, theo một báo cáo hơn 300 trang được quân đội Mỹ công bố vào cuối tháng 07/2020, Bắc Triều Tiên có lẽ có kho trữ vũ khí hóa học lớn thứ ba thế giới, gồm ít nhất 2.500 tấn hóa chất và sinh học.

Kim Jong-un từng cảnh báo Bắc Triều Tiên sẽ không bị các thế lực thù địch bên ngoài đe dọa và sẽ không có chiến tranh khi còn được chương trình vũ khí hạt nhân bảo đảm sự ổn định và tương lai cho nước này. Tuy nhiên, cũng không thể coi thường mối đe dọa từ trong nước khi dân đói và kinh tế kiệt quệ.

(Tổng hợp từYonhap, Reuters, Huffington Post, Bloomberg, Les Echos)

Thu Hằng

Bắc Triều Tiên có thể đã phát triển được đầu đạn hạt nhân thu nhỏ (RFI, 04/08/2020)

Bất chấp lệnh cấm vận, Bắc Triều Tiên vẫn phát triển chương trình vũ khí nguyên tử, theo một báo cáo mật của Liên Hiệp Quốc. Thậm chí, nhiều nước cho rằng chế độ Bình Nhưỡng "đã phát triển được tên lửa hạt nhân thu nhỏ phù hợp với đầu đạn tên lửa".

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un chỉ đạo chương trình tên lửa hạt nhân. Ảnh không đề ngày do KCNA đăng ngày 03/09/2017.  KCNA via Reuters/File Photo

Những nước này (không được nêu tên trong báo cáo sơ bộ) cho rằng 6 vụ thử tên lửa gần đây của Bình Nhưỡng dường như là nhằm giúp Bắc Triều Tiên phát triển đầu đạn hạt nhân thu nhỏ. Ngoài ra, Bắc Triều Tiên "vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân, trong đó có việc sản xuất uranium được làm giầu ở cấp độ cao và xây dựng một lò phản ứng nước nhẹ", theo bản báo cáo sơ bộ của một nhóm chuyên gia chuyên theo dõi việc tuân thủ các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc.

Bản báo cáo trên, mà Reuters tham khảo được, đã được gửi lên Ủy ban trừng phạt Bắc Triều Tiên của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ngày 03/08/2020. Hiện phái bộ ngoại giao Bắc Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào.

Vào tuần trước, lãnh đạo Kim Jong-un tuyên bố Bắc Triều Tiên sẽ không còn chiến tranh và không bị các thế lực nước ngoài đe dọa chừng nào chương trình vũ khí hạt nhân còn bảo đảm được sự ổn định và tương lai cho nước này.

Bắc Triều Tiên là đối tượng bị Liên Hiệp Quốc trừng phạt từ năm 2006 vì phát triển tên lửa đạn đạo và vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, các nhà quan sát của Liên Hiệp Quốc thường xuyên cảnh báo là Bình Nhưỡng liên tục vi phạm lệnh cấm vận và vẫn tiếp tục cải thiện khả năng vũ khí đạn đạo và hạt nhân. Về mặt chính thức, Bắc Triều Tiên chưa thử một vụ hạt nhân nào từ tháng 07/2017.

Thu Hằng

*********************

Liên Hiệp Quốc : Triều Tiên có thể đã có ‘thiết bị hạt nhân’ lắp được vào tên lửa đạn đạo (VOA, 04/08/2020)

Một báo cáo mật của Liên Hiệp Quốc cho biết Triều Tiên đang thúc đẩy chương trình vũ khí hạt nhân, và một số quốc gia tin rằng nước này có thể đã phát triển các thiết bị hạt nhân thu nhỏ để lắp được trong đầu đạn của tên lửa đạn đạo của mình, theo Reuters.

Lãnh đ ạ o Tri ề u Tiên Kim Jong-un có m ặ t t ạ i m ộ t đ ị a đi ể m th ử nghi ệ m phi đ ạ n "siêu đ ạ i" vào tháng 9/2019.

Báo cáo của một hội đồng chuyên gia độc lập theo dõi lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ nói các quốc gia, nhưng không nêu tên cụ thể, tin rằng sáu lần thử hạt nhân có thể đã giúp cho Triều Tiên phát triển các thiết bị hạt nhân thu nhỏ.

Bình Nhưỡng không tiến hành thử nghiệm hạt nhân kể từ tháng 9/2017.

Báo cáo sơ bộ mà Reuters được xem qua đã được đệ trình lên ủy ban trừng phạt Triều Tiên gồm 15 thành viên của Hội đồng Bảo an.

"Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên đang tiếp tục chương trình hạt nhân, bao gồm sản xuất làm giàu uranium và xây dựng lò phản ứng nước nhẹ thử nghiệm. Một quốc gia thành viên đánh giá rằng Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên đang tiếp tục sản xuất vũ khí hạt nhân", Reuters dẫn báo cáo cho biết.

Phái đoàn Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc ở New York chưa trả lời yêu cầu bình luận về báo cáo của Liên Hiệp Quốc.

Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào tuần trước nói rằng sẽ không còn chiến tranh nữa vì chương trình vũ khí hạt nhân đảm bảo an toàn và tương lai của đất nước, bất chấp áp lực bên ngoài và các mối đe dọa quân sự.

Báo cáo của Liên Hiệp Quốc cho biết một quốc gia (không nêu tên cụ thể) đánh giá rằng Triều Tiên "có thể tìm cách phát triển hơn nữa thiết bị hạt nhân thu nhỏ để kết hợp với các cải tiến công nghệ như các gói hỗ trợ thâm nhập hoặc có khả năng phát triển hệ thống nhiều đầu đạn".

Triều Tiên phải gánh chịu lệnh trừng phạt của Mỹ kể từ năm 2006 về các chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân, trong khi Hội đồng Bảo an đều đặn tăng cường trừng phạt với nỗ lực nhằm cắt giảm tài trợ cho các chương trình đó.

Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã gặp nhau ba lần kể từ năm 2018, nhưng không đạt được tiến bộ khi Hoa Kỳ kêu gọi Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân và Triều Tiên yêu cầu chấm dứt trừng phạt.

Kim Jong-un ngưng kế hoạch quân sự nhắm vào Hàn Quốc (RFI, 24/06/2020)

Báo chí Bắc Triều Tiên ngày 24/06/2020 loan tin lãnh đạo Kim Jong-un đã cho ngưng các kế hoạch hành động quân sự nhắm vào Hàn Quốc, sau nhiều ngày căng thẳng. Bình Nhưỡng cũng cho tháo gỡ 10 loa phóng thanh mới được lắp đặt tại biên giới liên Triều.

Kim Jong-un thăm một nghĩa trang quân đội gần Bình Nhưỡng nhân kỷ niệm 64 năm kết thúc chiến tranh Triều Tiên, ngày 27/07/2017. © Reuters - KCNA KCNA

Theo KCNA, ông Kim Jong-un đã chủ trì một cuộc họp Quân ủy trung ương, và đã có quyết định như trên. Hãng tin nhà nước Bắc Triều Tiên không có giải thích nào về sự thay đổi chiến lược này.

AFP dẫn nhận định của giáo sư Leif-Eric Easley, trường đại học Ewha ở Seoul : "Có lẽ ông Kim làm như vậy vì hy vọng sẽ có được sự nhượng bộ từ bên ngoài, hoặc vì quân đội Bắc Triều Tiên cần thêm thời gian chuẩn bị trước khi có hành động khiêu khích". Một điều chắc chắn là Bình Nhưỡng, vốn sở hữu vũ khí nguyên tử, không hề ngưng đe dọa Hàn Quốc.

Trong một diễn biến khác, hãng tin Yonhap dẫn các nguồn tin quân sự cho biết Bắc Triều Tiên đang tháo gỡ khoảng 10 trên tổng số 20 loa phóng thanh tuyên truyền vừa được bố trí dọc theo biên giới với Hàn Quốc. Hồi năm 2018, hai nước Triều Tiên đã thỏa thuận mỗi bên tháo gỡ gần 40 loa phóng thanh ở vùng biên giới, sau cuộc gặp giữa tổng thống Moon Jae In và ông Kim Jong-un tại Bàn Môn Điếm.

Chế độ Bình Nhưỡng trong những tuần lễ gần đây liên tục đả kích Seoul, nhất là việc những người Bắc Triều Tiên đào thoát gởi những quả bóng chứa truyền đơn sang miền bắc. Sau khi cắt đứt các kênh liên lạc chính thức, tuần trước Bắc Triều Tiên đã cho nổ văn phòng liên lạc tại khu phi quân sự (DMZ), biểu tượng cho sự hòa dịu giữa hai miền. Đồng thời quân đội Bắc Triều Tiên khẳng định sẽ có hành động chống lại miền nam, kể cả việc tái lập các trạm kiểm soát tại DMZ, hoặc gia tăng các cuộc tập trận.

Thụy My

*****************

Biên giới liên Triều : Bình Nhưỡng bố trí lại hệ thống loa tuyên truyền (RFI, 23/06/2020)

Căng thẳng trên đường giới tuyến giữa hai miền Nam Bắc Triều Tiên tăng thêm một nấc ngày 23/06/2020. Bình Nhưỡng vừa lắp đặt trở lại nhiều loa phóng thanh tuyên truyền dọc theo biên giới, trong lúc đêm hôm qua, một nhóm dân đào tị Bắc Hàn tiến hành chiến dịch thả bóng bay mang hàng trăm nghìn truyền đơn chống chế độ Bắc Triều Tiên.

Loa phóng thanh Bắc Triều Tiên đặt gần vùng phi quân sự phân chia hai nước Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên. Ảnh chụp từ Incheon, bên phía lãnh thổ Hàn Quốc ngày 23/06/2020, Reuters - YONHAP NEWS AGENCY

Hãng tin Hàn Quốc Yonhap, dẫn một nguồn tin quân sự, cho hay chính quyền Bắc Triều Tiên đã cho lắp trở lại khoảng 20 loa phóng thanh, tức một nửa số loa đã được dỡ bỏ, theo một thỏa thuận tại thượng đỉnh liên Triều tại Seoul hồi năm 2018. Việc lắp đặt được khởi sự từ hôm Chủ Nhật 21/06. Bình Nhưỡng có thể sẽ tiếp tục lắp đặt trở lại toàn bộ 40 loa tuyên truyền, và nối lại các chương trình phát thanh, cũng như hoạt động thả truyền đơn chống Seoul sang phía nam, trong thời gian tới.

Hôm qua, bộ trưởng Quốc Phòng Hàn Quốc tuyên bố theo dõi sát các động thái ở phía bắc, và khẳng định quân đội "luôn sẵn sàng phản ứng kịp thời trước các tình huống". Seoul cũng có thể sẽ có các biện pháp trả đũa, bởi việc Bắc Triều Tiên bố trí lại loa tuyên truyền hay thả truyền đơn là vi phạm các thỏa thuận liên Triều.

Vẫn theo Yonhap, một nhóm người chạy trốn chế độ Bắc Triều Tiên cho biết tối qua đã thả khoảng 500 nghìn truyền đơn bằng bóng bay sang miền Bắc. Bóng bay mang theo nhiều hình ảnh cho thấy những thành tựu của Hàn Quốc, và khoảng 2.000 tờ giấy bạc một đô la Mỹ. Chiến dịch thả truyền đơn bí mật, do hiệp hội Fighters For a Free North Korea (FFNK) thực hiện, diễn ra suôn sẻ.

Bộ trưởng bộ Thống Nhất Hàn Quốc đã nhiều lần kêu gọi ngừng thả truyền đơn sang phía bắc, vì lo ngại hoạt động này khiến quan hệ hai miền thêm căng thẳng. Tối hôm qua, chính quyền miền Bắc đe dọa sẽ thả 12 triệu truyền đơn sang phía nam, để trả đũa việc chính quyền Seoul không ngăn cản được việc dân đào tị thả truyền đơn sang phía bắc. Về vấn đề này, người phụ trách văn phòng Phủ Cao Ủy Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc, bà Signe Poulsen, cho biết những người đào tị Bắc Triều Tiên có quyền tự do ngôn luận, và việc thả truyền đơn như vậy là hợp pháp.

Trọng Thành

Vì sao Kim Yo-jong giận Hàn Quốc và Việt Nam giúp được gì ?

BBC tiếng Việt, 20/06/2020

Có một số giải thích thái độ hung hăng của Bắc Hàn gần đây, mà trong đó một yếu tố có thể là nhằm tăng uy tín bà Kim Yo-jong trong quân đội, theo một số đánh giá.

Những ngày tay bắt mặt mừng giữa hai nhà lãnh đạo Nam-Bắc Hàn nay đã thành dĩ vãng

Mới nhất ngày 17/6 Bắc Hàn giật nổ tung tòa nhà văn phòng liên lạc, một hình ảnh mang tính biểu tượng đặt ở vùng gần biên giới với Nam Hàn, được mở hồi 2018.

Trong lúc đó, quân đội Bắc Hàn nói sẽ đưa binh lính tới vùng phi quân sự ở dọc biên giới.

Hôm 19/6 Phủ Tổng thống Hàn Quốc cho biết đã phê chuẩn đơn xin từ chức của Bộ trưởng Thống nhất Kim Yeon-chul.

Bộ trưởng Kim đã nhận mọi trách nhiệm liên quan đến quan hệ liên Triều.

Truyền thông nhà nước Bắc Hàn đăng bài cáo buộc Nam Hàn vi phạm các thỏa thuận đã ký hồi 2018 và hành xử như một "con chó lai", trong lúc em gái của ông Kim Jong-un thì gọi tổng thống của Nam Hàn là "kẻ bợ đỡ" Mỹ.

Truyền thông Bắc Hàn công bố hình ảnh vụ phá hủy văn phòng liên lạc liên Triều

Ankit Panda, biên tập viên cao cấp của trang The Diplomat, vừa ra mắt cuốn sách về Bắc Hàn, Kim Jong-un and the Bomb : Survival and Deterrence in North Korea (2020).

Trả lời BBC News tiếng Việt, ông Ankit Panda ghi nhận việc truyền thông Bắc Hàn đã tiết lộ hai việc khiến họ giận dữ.

"Đầu tiên là nhiều tháng bực bội của Bắc Hàn vì tiến độ, mức độ trong hợp tác kinh tế liên Triều. Nó không thể tiến triển như Bình Nhưỡng mong muốn do trừng phạt quốc tế".

"Seoul đã cố làm hết cách giúp đỡ mà không vi phạm trừng phạt".

"Thứ hai, truyền thông Bắc Hàn cho biết họ xem việc các nhóm dân sự Hàn Quốc gửi tờ rơi là không thể chấp nhận".

Ông Ankit Panda cũng đặt dấu hỏi liệu các biến cố gần đây có nhằm tăng hình tượng của bà Kim Yo-jong, em gái của lãnh tụ Kim Jong-un.

"Có những khả năng khác mà chúng ta chưa hiểu hết, ví dụ việc nâng vị trí của Kim Yo-jong trong hệ thống chính trị".

"Các hành động mới đây có vẻ nhằm làm tăng uy tín của bà ấy trong mắt quân đội ở Bắc Hàn".

Tháng Hai năm 2019, bà Kim Yo-jong tháp tùng Kim Jong-un tới Hà Nội dự hội nghị thượng đỉnh lần hai với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Việc Hà Nội được chọn là nơi tổ chức hội nghị được đánh giá là thể hiện vai trò của Việt Nam với quốc tế.

Khi đó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ hy vọng Việt Nam góp phần kiến tạo hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.

Tuy vậy hội nghị lần hai ở Hà Nội không đem lại kết quả nào.

Sự khác biệt quá lớn giữa Bắc Hàn và thế giới khiến cho nỗ lực dàn xếp của các nước như Việt Nam chỉ hạn chế, theo ông Ankit Panda.

"Vai trò của Hà Nội khi tổ chức hội nghị lần hai là đáng nể và có ích, nhưng trở ngại căn bản giữa Mỹ và Bắc Hàn quá lớn để Việt Nam có thể giúp giải quyết".

"Bắc Hàn và Hoa Kỳ có khác biệt căn bản về mục đích của hoạt động ngoại giao giữa hai bên".

Kim Yo-jong

Hiện nay các trừng phạt do Mỹ đứng đầu vẫn đang tồn tại, bao vây kinh tế khó khăn của Bắc Hàn.

Joseph Yun, cựu đặc sứ Hoa Kỳ về Bắc Hàn, giải thích cho CNN : "Người Bắc Hàn rất thất vọng khi ngoại giao với Hoa Kỳ và Nam Hàn đã không đem lại điều họ hứa hẹn cho nhân dân Bắc Hàn…tiêu chuẩn sống cao hơn".

Ông Yun nói chính quyền Bắc Hàn cảm thấy "cần giải thích cho người dân vì sao sáng kiến ngoại giao lại chả đem lại cái gì".

Nhiều người nhận định chính phủ Nam Hàn dưới thời tổng thống Moon Jae-in rất muốn hỗ trợ Bắc Hàn để thúc đẩy hợp tác.

Nhưng hiện tại các lựa chọn của Seoul cũng hạn chế. Gần như mọi thứ mà Bình Nhưỡng muốn có đều bị cản trở vì trừng phạt của Washington.

Nam Hàn nói họ vẫn bỏ ngỏ khả năng đối thoại, nhưng lên án các hành động của Bắc Hàn là vô nghĩa và gây tổn hại.

Căng thẳng tăng vọt trong những tuần gần đây, một phần từ việc các nhóm đào tẩu người Bắc Hàn ở Nam Hàn gửi tờ rơi tuyên truyền sang bên kia biên giới.

Truyền thông Bắc Hàn cáo buộc miền Nam "vi phạm và hủy hoại một cách có hệ thống" các thỏa thuận đã ký hồi 2018, và so sánh Bộ Quốc phòng Nam Hàn với "một con chó lai sợ hãi" đang "khoác lác và chơi trò tháu cáy, nói năng biến báo và tạo ra bầu không khí đối đầu".

Những động thái của Bắc Hàn mới đây có vẻ như nhận lệnh trực tiếp của bà Kim Yo-jong.

Evans Revere, một cựu chuyên gia của Bộ ngoại giao Mỹ, phân tích với CNN : "Không ngày nào lại không có tờ báo đăng tuyên bố và hình ảnh của bà ta".

Một điểm bí ẩn là mặc dù hình ảnh Kim Yo-jong trở nên nổi bật, thì lãnh tụ Kim Jong-un có vẻ mất hút.

Ông Kim Jong-un hôm 1/5 đã xuất hiện tại một buổi lễ sau khi biến mất khỏi các sự kiện trong 20 ngày.

Nhưng từ sau đó, ông vắng bóng trên truyền thông nhà nước.

Thực sự vị lãnh tụ đang ở đâu, sức khỏe thế nào vẫn là điều bí ẩn.

Trong khi đó báo chí nhà nước Bắc Hàn tiếp tục đăng bài phê phán Nam Hàn.

Ngày 19/6, báo Lao động, cơ quan ngôn luận của đảng Lao động Bắc Triều Tiên, đăng các bài nói người dân Bắc Hàn "sung sướng và nhẹ nhõm" khi chứng kiến cảnh Văn phòng liên lạc chung liên Triều sập xuống.

**********************

Liên Triều : Bắc Triều Tiên đưa nhiều toán quân nhỏ đến vùng giới tuyến

RFI, 21/06/2020

Từng nhóm binh sĩ Bắc Triều Tiên từ 5, 6 người đến một tiểu đội tiếp tục đến tăng cường cho lực lượng biên phòng. Họ trang bị lưỡi hái và xẻng như để làm công tác dọn cỏ. Trong bối cảnh bực tức vì truyền đơn gửi từ phương nam qua biên giới, Bình Nhưỡng đe dọa trả thù cũng như sẽ bố trí quân ở khu công nghiệp Keasong và khu du lịch Kumgang. Seoul thận trọng theo dõi diễn biến tình hình.

Vùng biên giới giữa hai miền Triều Tiên, gần 300 cây số phía đông bắc Seoul © - Reuters /Yonhap

Theo bản tin của Yonhap ngày 21/06/2020, sau khi tuyên bố Hiệp định làm giảm căng thẳng biên giới ký kết vào năm 2018 "đã chết", có thể Bình Nhưỡng chuẩn bị tái lập các đồn biên giới đã phá hủy. Từ nhiều ngày qua, Hàn Quốc phát hiện nhiều toán binh sĩ Bắc Triều Tiên được đưa đến biên giới cùng với dụng cụ dọn cỏ khai hoang.

Cùng lúc đó, ít nhất hai khẩu đại bác của Bắc Triều Tiên ở vùng duyên hải có tầm bắn đến làng mạc Hàn Quốc ở bờ biển phía nam đã được tháo bao che nòng.

Yonhap tìm hiểu với chính quyền Seoul và được một nguồn tin "xin ẩn danh" xác nhận. Tuy nhiên, nguồn tin này cũng nói nước đôi : Các hành động trên đây có thể là bất bình thường cần phải theo dõi nhưng cũng có thể là bình thường trong quân đội.

Trên thực tế, theo Yonhap, quân đội Hàn Quốc cho biết luôn luôn theo dõi mọi động thái bên kia vĩ tuyến 38 và sẵn sàng trả đũa đích đáng mọi hành động khiêu khích.

Cũng trong chiều hướng tăng cường phòng thủ, bộ Thống Nhất Hàn Quốc gọi thầu lập lá chắn, bảo vệ các cơ quan của bộ, chống bị tấn công mạng. Chương trình cải tiến hệ thống chống tin tặc Bắc Triều Tiên dự trù được hoàn tất trong 6 tháng với ngân sách khoảng 265.000 đô la. Cách nay một năm, hệ thống vi tính của bộ Thống Nhất Hàn Quốc bị tin tặc khống chế, mạo danh gửi thông tin giả đến các phóng viên, nhà báo ...

Tú Anh

*********************

Bình Nhưỡng chuẩn bị thả hàng loạt truyền đơn sang trả đũa Seoul

RFI, 20/06/2020

Hãng tin chính thức KCNA hôm nay 20/06/2020 loan báo Bắc Triều Tiên đang chuẩn bị thả hàng loạt truyền đơn sang Hàn Quốc để trả đũa, trong bối cảnh căng thẳng đang tăng lên trên bán đảo Triều Tiên những ngày gần đây.

Những chai nhựa đựng gạo và khẩu trang mà nhóm người Bắc Triều Tiên đào thoát sẽ gởi ra miền Bắc. Ảnh chụp tại Seoul ngày 18/06/2020. Reuters - Kim Hong-Ji

Tờ báo nhà nước Bắc Triều Tiên Rodong Sinmun đăng hình những tờ truyền đơn với ảnh tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In bị bôi đầy những tàn thuốc và mẩu thuốc lá, hoặc với những bình luận mỉa mai.

Bình Nhưỡng vô cùng tức giận trước những truyền đơn do người Bắc Triều Tiên đào thoát gởi sang biên giới, chỉ trích chế độ Bình Nhưỡng về vi phạm nhân quyền cũng như tham vọng nguyên tử. Những truyền đơn này được cột vào các quả bóng, hoặc cho vào chai cùng với gạo và khẩu trang để thả sang vùng biển biên giới.

Bắc Triều Tiên gần đây đã cho nổ sập văn phòng liên lạc ở Kaesong, gần biên giới hai miền, biểu tượng cho quan hệ liên Triều, đồng thời đe dọa tăng cường sự hiện diện quân sự tại khu vực này. Bà Kim Yo Jong, em gái nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, tuần này đã chỉ trích gay gắt tổng thống Hàn Quốc. Seoul đã đáp trả với lời lẽ nghiêm khắc một cách bất thường, khẳng định "sẽ không dung thứ những phát ngôn và hành động quá đáng" của Bình Nhưỡng.

Theo các nhà phân tích, có thể Bắc Triều Tiên gây áp lực nhằm buộc Hàn Quốc phải có những nhượng bộ

Hai oanh tạc cơ Mỹ bay gần Bắc Triều Tiên

Hãng tin Yonhap dẫn nguồn từ cơ quan theo dõi không lưu Aircraft Spots và Không quân Mỹ cho biết hai oanh tạc cơ B-52H của Mỹ hôm qua 19/06 đã bay ngang phía bắc Nhật Bản, sau khi tham gia cuộc tập trận chung tại Biển Hoa Đông. Đây là lần thứ hai trong tuần này Hoa Kỳ điều máy bay ném bom chiến lược đến gần bán đảo Triều Tiên. như trên.

Aircraft Spots còn cho biết trước đó vào thứ Tư 17/06, một phi cơ do Kim Jong-un sử dụng từ Bình Nhưỡng đã bay về hướng đông. Như vậy có thể ông Kim đến vùng duyên hải để chỉ đạo những hoạt động khiêu khích, chẳng hạn lại cho phóng hỏa tiễn đạn đạo từ tàu ngầm.

Thụy My

Thất vọng vì những nỗ lực ngoại giao với Mỹ không đạt kết quả, Bắc Triều Tiên muốn xây dựng lực lượng quân sự vững mạnh hơn để đối phó với những mối đe dọa từ Mỹ.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un trong một cuộc họp. Ảnh do KCNA đăng ngày 24/05/2020. KCNA vía KNS/AFP/Archivos

Trong thông cáo ngày 12/06/2020, được cơ quan thông tấn chính thức của Bắc Triều Tiên KCNA trích dẫn, ngoại trưởng Ri Son Gwon nêu rõ "hy vọng cải thiện quan hệ (giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên) từng rất cao và được cả thế giới theo dõi cách đây hai năm giờ biến thành tuyệt vọng, và bị xuống cấp nhanh chóng".

Ông Ri Son Gwon đặt câu hỏi liệu có đáng tiếp tục bắt tay với Mỹ hay không trong khi suốt hai năm qua chính quyền Washington tỏ thái độ "bất công", "lỗi thời" khi nhấn mạnh đến việc cải thiện quan hệ song phương sẽ không có ý nghĩa nếu không có sự thay đổi chế độ. Vì vậy, chế độ Bình Nhưỡng đưa ra mục tiêu thiết lập một lực lượng "tin cậy hơn" để chống lại những mối đe dọa quân sự từ Mỹ trong tương lai. Ngoại trưởng Bắc Triều Tiên cũng tuyên bố "sẽ không tặng" cho Hoa Kỳ một cơ hội khác để tổng thống Donald Trump tận dụng nhằm ca ngợi thành tích của ông.

Ông Ri Son Gwon đưa ra những phát biểu trên chỉ vài giờ sau khi Hoa Kỳ trả lời với Yohnap rằng vẫn quyết tâm áp dụng thỏa thuận được ký tại thượng đỉnh Singapore giữa hai nguyên thủ Kim Jong Un và Donald Trump.

Hiện tại, bộ Thống Nhất Hàn Quốc chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về phát biểu của ngoại trưởng Bắc Triều Tiên, nhưng tái khẳng định mong muốn của Seoul thiết lập hòa bình và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên. 

Thu Hằng

Bắc Triều Tiên họp bàn tăng cường khả năng răn đe hạt nhân (RFI, 24/05/2020)

Hãng tin nhà nước Bắc Triều Tiên KCNA ngày 24/05/2020 loan báo Bình Nhưỡng đã thảo luận các biện pháp mới nhằm củng cố, tăng cường khả năng "răn đe hạt nhân", trong một cuộc họp của Ủy ban Quân sự Trung ương dưới sự chủ trì của lãnh đạo Kim Jong-un.

Lãnh đạo Kim Jong-un trong cuộc họp Ủy ban Quân ủy Trung ương ngày 23/05/2020. KCNA VIA KNS/AFP

KCNA gọi các biện pháp mà Bình Nhưỡng đưa ra trong cuộc họp là "những biện pháp mang tính sống còn", nhưng không cho biết chi tiết các quyết định mà Bình Nhưỡng đưa ra nhằm "răn đe hạt nhân". Chế độ Bình Nhưỡng cũng thảo luận về việc "đặt các lực lượng vũ trang chiến lược trong tình trạng báo động" trong khuôn khổ "tăng cường và phát triển các lực lượng vũ trang" quốc gia. Các quan chức đồng thời xem xét lại "hàng loạt khuyết điểm, thiếu sót trong các hoạt động quân sự và chính trị" của Bắc Triều Tiên, cũng như bàn bạc về cách thức để đảm bảo là các lĩnh vực nói trên có "sự cải thiện mang tính quyết định".

Hôm nay, nhật báo chính thức của chế độ Bình Nhưỡng, Rodong Sinmun, công bố nhiều bức ảnh về cuộc họp của Ủy ban Quân sự Trung ương Bắc Triều Tiên. Còn KCNA tuy không nêu rõ cuộc họp trên diễn ra ngày nào nhưng trong một bài viết khác, hãng tin này cho biết lãnh đạo Kim Jong-un đã ban hành một mệnh lệnh cho các lực lượng vũ trang hôm 23/05.

Đây là lần đầu tiên KCNA nói đến sự hiện diện trước công chúng của lãnh đạo Kim Jong-un tính từ gần 3 tuần nay, thời điểm bắt đầu có những lời đồn đoán về tình trạng sức khỏe của ông Kim. Cuộc họp của Ủy ban Quân sự Trung ương Bắc Triều Tiên diễn ra trong bối cảnh báo Mỹ Washington Post tiết lộ thông tin chính quyền của tổng thống Donald Trump mới đây đã thảo luận về khả năng Washington tiến hành một vụ thử nghiệm hạt nhân mới - lần thử đầu tiên của Mỹ tính từ năm 1992.

Theo Washington Post, hôm thứ Sáu 22/05, một lãnh đạo cao cấp của chính phủ Mỹ và hai cựu lãnh đạo, xin được ẩn danh, đã cho biết là khả năng thử nghiệm hạt nhân đã được chính quyền Trump bàn thảo trong một cuộc họp hôm 15/05. Theo nhiều chuyên gia, quyết định thử nghiệm hạt nhân của Washington có thể sẽ đẩy các cuộc thương lượng giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên vào "ngõ cụt".

Thùy Dương

**********************

Hồng Kông : Hàng ngàn người biểu tình phản đối luật an ninh mới của Bắc Kinh (RFI, 24/05/2020)

Ngày 24/05/2020, hàng ngàn người dân Hồng Kông đã xuống đường biểu tình phản đối một dự luật an ninh mới của Trung Quốc. Những người biểu tình cáo buộc đây là một đạo luật bóp nghẹt các quyền tự do của người dân đặc khu hành chính này.

Cảnh sát dùng lựu đạn hơi cay để giải tán người dân biểu tình Hồng Kông, phản đối dự luật an ninh quốc gia của Bắc Kinh, ngày 24/05/2020. Reuters - TYRONE SIU

AFP nhắc lại dự luật được đưa ra trong phiên họp Quốc hội thường niên của Trung Quốc hôm thứ Sáu 22/05 đề ra các biện pháp nhằm trừng phạt các hành động "phản bội, ly khai, phản loạn và lật đổ" chế độ.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của thông tín viên đài RFI, Florence de Changy tại Hồng Kông, cuộc tụ tập này đã nhanh chóng biến thành một cuộc bạo động.

"Tình hình biến đổi tồi tệ nhanh chóng ngay đầu giờ chiều trên các trục lộ lớn ở Hồng Kông, đặc biệt là tại khu vực Causeway Bay, điểm xuất phát thường lệ của các cuộc tuần hành lớn và cũng là khu thương mại rất sầm uất. Tại đây cảnh sát hiện diện dầy đặc.

Hàng chục đạn hơi cay đã được bắn đi mà không hề cảnh báo trước nhằm giải tán vài ngàn người hay hàng chục ngàn người đang tụ tập. Ngay lập tức sau đó là cả một kho vũ khí chống bạo động đã được triển khai : bình xịt hơi cay nhưng còn có cả những chiếc vòi rồng đáng gờm và xe bọc thép.

Trước đó đã có nhiều lời kêu gọi tập hợp vào chiều nay để phản đối một dự luật sẽ được áp đặt cho người dân Hồng Kông, buộc họ phải tôn trọng quốc kỳ và quốc ca Trung Quốc. Dự luật hiện đang được thảo luận tại Nghị Viện Hồng Kông và rất có thể sớm được thông qua.

Thế nhưng, việc Bắc Kinh thông báo ý định áp đặt một luật an ninh quốc gia ở Hồng Kông, phớt lờ các luật lệ của Hồng Kông đã làm gia tăng cơn phẫn nộ của người dân.

Trước cửa trung tâm thương mại lớn Sogo, một người phụ nữ tay cầm tấm biển có ghi dòng chữ : Các ông không thể giết chết được chúng tôi. Người Hồng Kông quyết không thoái lui".

RFI tiếng Việt

*********************

Phương Tây yêu cầu Trung Quốc tôn trọng quyền tự chủ của Hồng Kông (RFI, 23/05/2020)

Dự luật về an ninh quốc gia đã được trình trước Quốc hội Trung Quốc ngày 22/05/2020 nhằm chống các hành vi "phản bội, ly khai, phản loạn và lật đổ" và "can thiệp của nước ngoài". Ngay lập tức, văn bản trên đã bị các nhà đấu tranh đòi dân chủ ở Hồng Kông lên án mạnh mẽ. Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Âu và nhiều nước phương Tây đồng loạt lên tiếng yêu cầu Bắc Kinh "tôn trọng quyền tự chủ của Hồng Kông".

Biểu tình ngày 23/05/2020 tại Đài Bắc ủng hộ phong trào dân chủ Hồng Kông, sau khi dự luật an ninh được đưa ra xem xét ở Quốc hội Trung Quốc Reuters - BEN BLANCHARD

Thông tín viên RFI Anne Corpet tường trình phản ứng của Washington :

"Luật an ninh mà Trung Quốc muốn áp đặt để lách quy trình lập pháp của Hồng Kông có thể sẽ là một đòn chí mạng cho quyền tự chủ mà Bắc Kinh hứa với Hồng Kông". Ngoại trưởng Mỹ nhận định như trên trong một bản thông cáo, đồng thời yêu cầu Trung Quốc xem xét lại dự luật mà ông đánh giá là "tai hại".

Tổng thống Mỹ thì ít dông dài hơn và chỉ tuyên bố : "Nếu luật này được áp dụng, chúng tôi sẽ hành động cứng rắn". Ông Donald Trump chưa bao giờ tỏ ra bận tâm thực sự về tình hình nhân quyền. Ông từng giữ im lặng rất lâu trước các cuộc trấn áp người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông vào mùa hè năm ngoái. Dù nguyên thủ quốc gia Mỹ cáo buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về đại dịch vượt ngoài tầm kiểm soát, thì ông vẫn cố giữ quan hệ tốt với đồng nhiệm Trung Quốc, thường được ông coi là một người bạn.

Ngược lại, Quốc hội Mỹ lại rất nhạy cảm về vấn đề nhân quyền. Ngay thứ Năm 21/05, các thượng nghị sĩ Dân Chủ và Cộng Hòa đã dọa bỏ phiếu các biện pháp trừng phạt Bắc Kinh nếu dự luật về an ninh quốc gia được áp dụng".

Phương Tây phản đối, Hồng Kông biểu tình

Ngay ngày 22/05, trong một thông cáo được cả 27 nước thành viên thông qua, Liên Hiệp Châu Âu đã yêu cầu Trung Quốc "tôn trọng quyền tự chủ của Hồng Kông" theo quy chế "một quốc gia, hai chế độ" và cho biết tiếp tục "theo dõi sát sao diễn tiến tình hình".

Trong khi đó, Anh Quốc, Úc và Canada, thông qua tuyên bố chung của ngoại trưởng ba nước, đã bày tỏ "quan ngại sâu sắc", đồng thời nhắc lại rằng tuyên bố chung "mang tính ràng buộc pháp lý, được Trung Quốc và Anh Quốc ký" có đề cập đến "các quyền và quyền tự do, trong đó có nhân quyền tự do báo chí, hội họp và nhiều quyền khác được quy định trong luật pháp của Hồng Kông".

Bất bình về dự luật an ninh của chính quyền trung ương, trong khi lãnh đạo đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga tuyên bố sẵn sàng "hợp tác hoàn toàn" với Bắc Kinh, người dân Hồng Kông ủng hộ dân chủ quyết tâm xuống đường phản đối vào Chủ Nhật 24/05.

Ông Jimmy Sham, lãnh đạo hội Mặt trận dân sự về nhân quyền, một trong những người kêu gọi biểu tình, so sánh dự luật an ninh của Bắc Kinh là "vũ khí nguyên tử lớn nhất chưa từng được đảng Cộng sản Trung Quốc sử dụng để phá hủy Hồng Kông". Còn Hoàng Chi Phong (Joshua Wong), gương mặt hàng đầu của phong trào sinh viên, lên án Trung Quốc trên mạng Twitter : "Bắc Kinh đang cố bịt miệng bằng vũ lực và sợ hãi những tiếng nói của người dân Hồng Kông chỉ trích họ».

Thu Hằng

Bắc Triều Tiên : Kim Jong-un xuất hiện trở lại sau 3 tuần vắng bóng (RFI, 02/05/2020)

Sau 3 tuần vắng bóng gây ra nhiều lời đồn đoán về tình trạng sức khỏe, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã xuất hiện trở lại. Hãng tin chính thức KCNA ngày 02/05/2020 loan tin là ông Kim Jong-un hôm 01/5 vừa khánh thành một nhà máy phân bón ở phía bắc Bình Nhưỡng. Kèm theo bài báo là nhiều bức ảnh về sự kiện này, trong đó có bức ảnh chụp lãnh đạo Bắc Triều Tiên với người chị và cũng là cố vấn Kim Yo-jong.

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un, cắt băng khánh thành nhà máy sản xuất phân bón, phía bắc thủ đô Bình Nhưỡng, ngày 01/05/2020. via Reuters - KCNA

Ông Kim Jong-un đã không xuất hiện trước công chúng kể từ cuộc họp của Bộ chính trị ngày 11/04, thậm chí không đến dự các buổi lễ kỷ niệm ngày sinh của Kim Nhật Thành, người sáng lập chế độ Bình Nhưỡng và cũng là ông nội của ông.

Đã có nhiều tin đồn cho là ông lãnh đạo Bắc Triều Tiên trong tình trạng nguy kịch, trong trạng thái sống thực vật, thậm chí đã chết. Nhưng ngay từ ngày 26/04, cố vấn đặc biệt về an ninh quốc gia của tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã bác bỏ những tin đồn đó, khẳng định ông Kim Jong-un "còn sống và vẫn khỏe".

Từ Seoul, thông tín viên Frédéric Ojardias gởi về bài tường trình :

"Các bức ảnh cho thấy một Kim Jong-un cười rất tươi, có vẻ vẫn còn khỏe, đang cắt một băng khánh thành. Thậm chí người ta thấy ông bước đi, bao quanh là cả một đoàn quan chức cao cấp, cũng với nụ cười rạng rỡ không kém.

Theo hãng tin chính thức Bắc Triều Tiên KCNA, trước một đám đông công nhân, lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã khánh thành một nhà máy sản xuất phân bón phosphate Sunchon, ở phía bắc Bình Nhưỡng.

Đây rất có thể không phải là những hình ảnh lồng ghép, bởi vì các bức ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy đúng là nhà máy này đã được xây dựng từ hai năm nay và rất khó mà ngụy tạo một sự kiện công chúng như vậy.

Kim Jong-un có vẻ mạnh khỏe đối với một người mà một số nguồn tin khẳng định đang trong "tình trạng nguy kịch" sau một cuộc phẫu thuật tim mạch. "Lãnh tụ tối cao" đã không dự nhiều buổi lễ quan trọng ngày 15/04, nhưng hiện chưa ai biết nguyên do của sự vắng mặt bất thường này. 

Đây không phải là lần đầu tiên mà sự mất tích của Kim Jong-un khiến báo chí thi nhau đồn đoán. Các phương tiện truyền thông quốc tế đã đưa lại nhiều tin đồn đến từ những nguồn rất đáng ngờ. Sự tái xuất hiện của ông coi như đặt dấu chấm hết cho một giai đoạn đã cho chúng ta biết nhiều điều về sự thu hút của chế độ Bình Nhưỡng đối với thế giới, hơn là về bản thân chế độ này."

Thanh Phương

********************

Giả thuyết Bắc Triều Tiên sụp đổ : Mỹ, Trung, Hàn sẽ phản ứng ra sao ? (RFI, 01/05/2020)

Từ nhiều thập niên qua, những dự báo về ngày tàn chế độ Bình Nhưỡng hầu như đều bị sai lệch sau mỗi lần Bắc Triều Tiên xảy ra một biến cố. Dù vậy, việc ông Kim Jong-un đột ngột vắng mặt trên chính trường từ nhiều tuần qua lại làm dấy lên những câu hỏi muôn thuở. Trong trường hợp Kim Jong-un qua đời vì bệnh tật như những lời đồn thổi trong mấy ngày qua, chế độ Bình Nhưỡng có trụ được nữa hay không ?

Hoa đặt trước tượng Kim Il-sung và Kim Jong-il (ông nội và cha của Kim Jong-un) tại điện Kumsusan nhân kỷ niệm 108 năm sinh nhật người sáng lập Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Ảnh do KCNA phổ biến ngày 16/04/2020. © KCNA/via Reuters

Nếu bị sụp đổ chuyện gì sẽ xảy ra cho Bắc Triều Tiên ? Hãng tin Mỹ AP dự phóng ba kịch bản trong trường hợp điều tồi tệ nhất xảy ra cho Bắc Triều Tiên. 

Washington : Nỗi lo kho vũ khí hạt nhân

Nếu chế độ Bình Nhưỡng bị sụp đổ, một kế hoạch khẩn cấp Mỹ - Hàn, có tên gọi là OPLAN 5029 sẽ được kích hoạt, nhằm bảo đảm đường biên giới và khống chế được kho vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, theo ông Vipin Narang, chuyên gia về hạt nhân Bắc Triều Tiên thuộc MIT, có hai vấn đề trong bản kế hoạch trị giá triệu đô la này : Thời điểm khởi động OPLAN và những dấu hiệu cho phép để kích hoạt. Bởi vì chiến dịch "bảo vệ một quốc gia" của một nước có thể bị nước khác xem như là một "kế hoạch xâm lược", và điều này có thể dẫn đến một thảm họa.

Mối bận tâm lớn nhất của Hoa Kỳ chính là kho vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên có nguy cơ bị sử dụng, đánh cắp hay bị đem bán. Thế nên, theo quan điểm của ông Ralph Cossa, chủ tịch danh dự nhóm cố vấn Diễn đàn Thái Bình Dương ở Hawai, ngoài vấn đề vũ khí hạt nhân ra, "chẳng có lý do gì để Mỹ và Hàn Quốc can dự vào chuyện đấu đá nội bộ của Bắc Triều Tiên".

Trong kế hoạch này Mỹ không được quên yếu tố Trung Quốc. Chính quyền Bắc Kinh rất có thể cũng sẽ cho triển khai quân vào Bắc Triều Tiên và sẽ đầu tư nhiều cho các nỗ lực quân sự cũng như là nhân đạo. Do vậy, một nước đi sai của Mỹ có thể dẫn đến những hậu quả to lớn và Hoa Kỳ cần phải có một sự phối hợp với quân đội Hàn Quốc.

Theo AP, làm thế nào phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên vẫn là mục tiêu tối hậu của Hoa Kỳ, bất kể tình hình nội bộ chính trị Bắc Triều Tiên có ra sao đi chăng nữa như tuyên bố của ngoại trưởng Mỹ, Mike Pompeo trong một cuộc họp báo. 

Bắc Kinh : Ổn định chính trị Bình Nhưỡng là an ninh quốc gia

Với Trung Quốc, nguồn viện trợ và ủng hộ ngoại giao chính của Bắc Triều Tiên, sự ổn định chính trị của nước láng giềng nghèo khổ này là điều cốt lõi cho an ninh quốc gia.

Đồng ý thông qua các lệnh trừng phạt nhắm vào Bắc Triều Tiên vì những chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa của nước này, không có nghĩa là Trung Quốc chấp nhận để cho nền kinh tế của Bắc Triều Tiên bị suy sụp hay đảng cầm quyền bị lật đổ. Xung đột xảy ra có thể buộc Trung Quốc phải đối mặt với làn sóng người tị nạn.

Tuy nhiên, mối lo lớn nhất của Bắc Kinh có lẽ chính là viễn cảnh đội quân Mỹ và Hàn Quốc triển khai dọc theo biên giới Trung Quốc, một mối lo trong quá khứ đã từng buộc chính quyền của Mao Trạch Đông phải can dự vào cuộc chiến Triều Tiên cách nay 70 năm.

Ông Lu Chao, giáo sư Viện Khoa học Xã hội Liêu Ninh, Trung Quốc nhận định, một sự thay đổi lãnh đạo tại Bắc Triều Tiên ít có khả năng gây ra những thay đổi lớn trong quan hệ giữa hai nước.

Seoul : Mối lo Trung Quốc và người tị nạn

Cuối cùng chính quyền Seoul sẽ có phản ứng thế nào nếu chế độ Kim Jong-un sụp đổ ? Làm thế nào đối phó với dòng người di dân từ Bắc vào Nam và thiết lập một khu hành chính khẩn cấp là mục tiêu chính của chính quyền Hàn Quốc.

Theo Hiến pháp Hàn Quốc, lãnh thổ quốc gia bao gồm toàn bộ bán đảo Triều Tiên và các đảo gắn liền, tức bao gồm cả Bắc Triều Tiên. Do vậy, vào năm 2009, cựu ngoại trưởng Hàn Quốc thổ lộ với một nhà ngoại giao Mỹ, được AP trích dẫn, rằng "một cơ chế tạm thời sẽ phải được thành lập để bảo đảm việc điều hành địa phương và kiểm soát mọi di chuyển của các công dân Bắc Triều Tiên".

Vấn đề đặt ra là trái với Trung Quốc, chính quyền Hàn Quốc không thể huy động đông đảo binh sĩ cần thiết để bình ổn phía Bắc. Nguy cơ Trung Quốc gởi quân đội và thiết lập một chế độ "thân Bắc Kinh" là không nhỏ. Nhật báo Hàn Quốc JoongAng Ilbo, trong một xã luận gần đây cho rằng "Seoul phải nỗ lực hết sức để giảm thiểu sự can thiệp của Trung Quốc ở phía Bắc trên cơ sở một mối liên minh chặt chẽ với Washington".

Minh Anh

***********************

Covid-19 : Hy vọng đến từ vac-xin "made in China" ? (RFI, 30/04/2020)

Sinovac Biotech, được thành lập năm 2001, là một trong bốn viện bào chế của Trung Quốc được phép tiến hành các cuộc thử nghiệm lâm sàng một loại vac-xin ngừa Covid-19. Theo hãng tin AFP, tuy vac-xin của tập đoàn tư nhân này chưa thật sự chứng minh hiệu quả, Sinovac Biotech tuyên bố sẵn sàng sản xuất 100 triệu liều vac-xin hàng năm để chống virus corona chủng mới, xuất phát từ Trung Quốc cuối năm 2019 và nay đã lan ra toàn thế giới.

Trong một phòng thí nghiệm của Sinovac Biotech ngày 29/04/2020. AFP

Thái độ tự tin này không phải là quá đáng bởi vì Sinovac Biotech đã là tập đoàn đầu tiên đưa ra thị trường một loại vac-xin ngừa cúm heo H1N1 vào năm 2009. Vaccin mà Sinovac Biotech đã đặt tên là "Coronavac" hiện đang được thử nghiệm. Tuy vac-xin hãy còn lâu mới được cấp phép, nhà sản xuất phải chứng minh là họ có khả năng sản xuất với quy mô lớn và cung cấp các lô hàng cho cơ quan chức năng kiểm tra. Cho nên tập đoàn này phải khởi động sản xuất ngay cả trước khi kết thúc các cuộc thử nghiệm.

Mặc dù hơn cả trăm viện bào chế trên thế giới đang đua nhau chế tạo vac-xin ngừa Covid-19, nhưng hiện chỉ có chưa tới 10 trong số này tiến hành thử nghiệm trên người.

Đó là trường hợp của Sinovac Biotech. Sau khi đạt được các kết quả mà họ cho là đáng khích lệ trên loài khỉ, tập đoàn này lần đầu tiên đã thử nghiệm vac-xin "Coronavac" trên 144 người tình nguyện vào giữa tháng 4 tại tỉnh Giang Tô. Tuy nhiên, Sinovac Biotech không cho biết là đến khi nào họ mới có thể đưa vào thị trường vac-xin này.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tiến trình sản xuất một loại vac-xin có thể mất từ 12 đến 18 tháng. Trả lời hãng tin AFP, ông Meng Weining, giám đốc đặc trách các vấn đề quốc tế của Sinovac Biotech, hy vọng là cuối tháng Sáu năm 2020 họ sẽ đạt được các kết quả đầu tiên về sự an toàn của thuốc phòng ngừa này, trong khuôn khổ các thử nghiệm giai đoạn 1 và 2.

Để bảo đảm tính hiệu quả của vac-xin, sau đó phải tiến hành các cuộc thử nghiệm giai đoạn 3. Vấn đề là hiện nay có rất ít ca lây nhiễm mới tại Trung Quốc. Cho nên, Sinovac Biotech đang liên lạc với nhiều nước Châu Âu và Châu Á để tiến hành thử nghiệm trên hàng ngàn người khác ở những nước này.

Thanh Phương

Các giới chức Hàn Quốc và Trung Quốc hôm 21/4 bày tỏ nghi ngờ về tin cho rằng lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un đang lâm bệnh sau khi có tin cho biết ông Kim mới trải qua phẫu thuật tim và đang trong tình trạng nguy kịch.

Ảnh : lãnh tụ Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên Kim Jong-un

Dẫn một nguồn tin không nêu tên ở miền Bắc, tờ Daily NK, một trang web tin tức về Triều Tiên có trụ sở ở Seoul, tối thứ Hai tường trình rằng ông Kim đã hồi phục sau phẫu thuật thực hiện hôm 12/4.

Sự vắng mặt của nhà lãnh đạo Kim Jong-un trong lễ kỷ niệm ngày sinh nhật nhà sáng lập Triều Tiên Kim Il-sung hôm 15/4 vừa qua đã làm dấy lên đồn đoán về sức khỏe của ông.

CNN trích dẫn một quan chức Mỹ hiểu biết về vấn đề này nói rằng Washington đang theo sát thông tin tình báo theo đó ông Kim đang trong tình trạng nguy kịch.

Bloomberg dẫn lời một quan chức Mỹ không nêu tên cho biết Tòa Bạch Ốc đã được tin cho biết tình trạng sức khỏe của Kim Jong-un đã trở xấu sau phẫu thuật.

Nhưng hai quan chức chính phủ Hàn Quốc đã bác tin của CNN mặc dù nguồn tin này không xác nhận liệu lãnh tụ họ Kim có trải qua phẫu thuật hay không. Phủ Tổng Thống Hàn Quốc thì nói không có dấu hiệu gì bất thường từ Triều Tiên.

Ông Kim, năm nay khoảng 36 tuổi, là lãnh tụ không có đối thủ ở Triều Tiên, và là người chỉ huy duy nhất toàn quyền quyết định về kho vũ khí hạt nhân tại đây. Hiện ông Kim không có người kế vị rõ rệt và bất kỳ sự cố gây bất ổn nào trong nội bộ miền Bắc cũng có ảnh hưởng trên trường quốc tế.

Truyền thông nhà nước Triều Tiên đưa tin về các sự kiện hàng ngày, song không đề cập đến lãnh đạo Kim Jong-un, người đã vắng mặt từ 12/4.

Các tiêu đề chính trên hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA hôm nay bao gồm bản tin về thiết bị thể thao, thu hoạch dâu tằm và một cuộc họp ở Bangladesh để nghiên cứu về ý thức hệ tự lực tự cường của Triều Tiên. Trong khi đó, báo đảng Rodong Sinmun đăng các bài báo về nền kinh tế tự túc và biện pháp phòng chống Cúm Vũ Hán.

Một quan chức thuộc Ban liên lạc đối ngoại của Uỷ ban Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc, vốn đặc trách các vấn đề Triều Tiên, nói với Reuters rằng họ không tin là ông Kim bệnh nặng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói Bắc Kinh có nghe tin tức đặt nghi vấn về sức khỏe của ông Kim, nhưng ông Cảnh nói không biết nguồn tin đó đến từ đâu, và ông không bình luận về liệu Bắc Kinh có bất kỳ thông tin nào về tình hình của ông Kim hay không.

Theo Daily NK thì ông Kim nhập viện hôm 12/4, vài giờ trước khi trải qua phẫu thuật tim, sức khỏe của ông đã xấu đi từ tháng 8 do nghiện hút thuốc lá, béo phì và làm việc quá sức.

Họ cho biết ông Kim đang được điều trị tại một biệt thự ở khu nghỉ mát núi Myohyang ở hướng bắc thủ đô Bình Nhưỡng.

Một nguồn tin có uy tín của Mỹ quen thuộc với một báo cáo nội bộ của chính phủ về Triều Tiên đặt nghi vấn về tin của CNN nói ông Kim đang trong tình trạng ‘nguy kịch’.

Người phát ngôn của chính phủ Nhật Bản, Yoshi leather Suga, từ chối bình luận về tin liên quan tới sức khỏe của ông Kim.

Theo New York Post ngày 21/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi lời chúc sức khỏe tới ông Kim Jong-un giữa lúc xuất hiện những đồn đoán về tình hình sức khỏe hiện tại của nhà lãnh đạo Triều Tiên.

"Nếu ông ấy đang trong tình trạng giống như các báo cáo đã nói thì đó là một tình huống rất tệ. Tôi chỉ hi vọng ông ấy đang khỏe mạnh. Tôi có một mối quan hệ tốt với ông Kim Jong-un và tôi thích thấy ông ấy khỏe mạnh. Chúng tôi không biết liệu các báo cáo có thật hay không" – Tổng thống Trump nói trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng.

Kim là nhà lãnh tụ thuộc thế hệ thứ ba cha truyền con nối của dòng họ Kim đã cai trị Triều Tiên với kỷ luật sắt. Kim Jong-un thừa kế ngôi vị nguyên thủ quốc gia và Tổng tư lệnh quân đội Triều Tiên từ cuối năm 2011.

Ảnh : Lãnh tụ Triều tiên Kim Jong-un và Tổng thống Trump gặp nhau tại Hà Nội vào ngày 27 tháng 2 năm 2019

Trong những năm gần đây, lãnh tụ Kim đã phát động một chiến dịch ngoại giao để đánh bóng hình ảnh của mình trong tư cách một lãnh đạo thế giới, ông đã thu hút nhiều chú ý trong 3 cuộc gặp với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, 4 cuộc gặp gỡ với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và 5 hội nghị cấp cao với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Từ vai trò ít nổi bật phía sau anh trai Kim Jong-un, Kim Yo-jong ngày càng có tiếng nói và đang trở thành quan chức hàng đầu Triều Tiên. Nay thì sự chú ý của dư luận quốc tế dồn vào em gái ông Kim Jong-un là Kim Yo-jong. Câu hỏi đặt ra là liệu có hay không khả năng Kim Yo-jong sẽ ‘kế vị’ ?

Sinh năm 1987, từng cùng anh trai, Kim Jong-un học ở Thuỵ Sĩ, người phụ nữ này xuất hiện lần đầu trong cuộc bầu cử vào Quốc hội Bắc Hàn năm 2014.

Sau đó, bà trở thành cánh tay phải của Kim Jong-un trong các sứ vụ ngoại giao quan trọng, với Nam Hàn, và có mặt tại Hà Nội tháng 2/2019, cùng anh dự thượng đỉnh Mỹ – Triều.

Tại đây, Kim Yo-jong bắt tay tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, và sau đó đi cách anh trai không xa khi hai ông Trump và Un đi vào phòng đàm đạo riêng.

Từ hành động cầm gạt tàn để anh trai hút thuốc trên đường tới hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Triều đến phát thông cáo hoan nghênh Tổng thống Mỹ, Kim Yo-jong đang dần trở thành người quyền lực thứ hai tại Triều Tiên.

Kim Yo-jong ra tuyên bố chính trị đầu tiên hồi đầu tháng 3, chỉ trích Hàn Quốc là "con chó sủa trong sợ hãi" sau khi nước này bày tỏ quan ngại sâu sắc về vụ Triều Tiên thử tên lửa, nói rằng Seoul không có tư cách chỉ trích Bình Nhưỡng khi họ đã tiến hành các cuộc tập trận riêng và chung với Washington.

Cũng trong tháng 3, cô hoan nghênh Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi ông gửi thư cho Kim Jong-un để bày tỏ mong muốn duy trì quan hệ song phương, cũng như đề nghị hỗ trợ Triều Tiên ứng phó Cúm Vũ Hán.

Các tuyên bố chính trị của Kim Yo-jong cho thấy vai trò trung tâm của cô trong chính quyền. "Jong-un cho phép em gái soạn thảo và công bố những phát ngôn công kích mang sắc thái cá nhân. Ông ấy rõ ràng đang để em gái trở thành nhân cách thứ hai của mình", Youngshik Bong, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Triều Tiên thuộc Đại học Yonsei ở Seoul, nêu quan điểm.

Kim Yo-jong dường như cũng chịu một số bước lùi, nhất là sau khi đàm phán hạt nhân Mỹ – Triều lâm vào bế tắc. Một số nguồn tin cho biết em gái Kim Jong-un đã mất vị trí ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị đảng Lao động Triều Tiên hồi năm ngoái và mới được tái bổ nhiệm vào cơ quan này.

Mỹ hồi năm 2017 cũng xếp Kim Yo-jong và nhiều quan chức Triều Tiên vào danh sách vi phạm nhân quyền.

"Chế độ Bắc Triều Tiên là công việc của một gia tộc (family business), nên Kim Yo-jong đã chứng tỏ năng lực hiện đại hóa ‘thương hiệu’ của chế độ, và có vẻ như nắm ngành tuyên giáo. Vai trò quan trọng nhất của bà ta là người được anh trai tin tưởng".

Cũng một nhà quan sát khác, Leonid Petrov, từ Sydney, được trang The Guardian ở Anh trích thuật, nói rằng vì được anh trai tin tưởng, bà Kim Yo-jong "giúp Kim Jong-un xây dựng hình ảnh tích cực khi giải quyết các vấn đề quốc tế.

Một báo Anh, tờ The Independent thì đặt câu hỏi liệu bà Kim Yo-jong có thể lên thay khi ông Kim Jong-un "có mệnh hệ nào" hay không.

Bài báo trích lời các nhà bình luận nói rằng chính thức thì ông Kim Jong-un "không có con trai lớn" để nối nghiệp, và bà Kim Yo-jong là người duy nhất ở vị trí chính trị cao, lại "mang trong mình dòng máu Núi Paektu" của triều đại Kim, để kế vị anh.

Tuy thế, các ý kiến khác tin rằng Bắc Hàn là một xã hội trọng nam, bà Kim Yong-jo cùng lắm chỉ có thể làm lãnh đạo tạm quyền chứ không thể lên nắm chức vụ cao nhất nước một khi Kim Jong-un không đủ sức khoẻ hoặc qua đời.

Có vẻ như ở Nam Hàn cũng có cái nhìn tương tự.

Suk Ho-shin, viết trong bài ‘Liệu Kim Yo-jong có trở thành người kế vị Kim Jong-un ?’ trên báo Donga-Ilbo ở Seoul (17/04/2020) cho rằng em gái Kim Jong-un đã đảm nhận các trọng trách như là đặc sứ với miền Nam từ 2018, và gần đây là chỉ đạo chống dịch Cúm Vũ Hán.

Bà không chỉ là em gái Kim Jong-un, và có thể đã xây dựng được phe cánh quyền lực trong hệ thống.

Thế nhưng, việc Kim Yo-jong có được công nhận là lãnh tụ hay không còn phụ thuộc vào cái nhìn của ‘tầng lớp cầm quyền và công chúng Bắc Hàn", một xã hội vẫn rất trọng các giá trị Khổng giáo, theo cây bút từ Nam Hàn.

Cộng hòa dân chủ nhân dânTriều Tiên, một trong số ít các quốc gia không có ca nhiễm Cúm Vũ Hán cho đến lúc này, đẩy mạnh xét nghiệm và đã cách ly hơn 500 người, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

WHO nhận được thông báo cập nhật hàng tuần từ Bộ Y tế Triều Tiên và cho biết quốc gia này có khả năng xét nghiệm Cúm Vũ Hán nhờ vào phòng thí nghiệm quốc gia ở thủ đô Bình Nhưỡng.

"Kể từ ngày 2/4, 709 người, bao gồm 11 người nước ngoài và 698 người Triều Tiên, đã được xét nghiệm Cúm Vũ Hán. Triều Tiên không ghi nhận bất kỳ ca nhiễm nào. Tuy nhiên, có 509 người bị cách ly, bao gồm 2 người nước ngoài và 507 công dân nước này", tiến sĩ Edwin Salvador, đại diện của WHO tại Triều Tiên, nói với Reuters.

"Kể từ ngày 31/12, 24.842 người đã hoàn tất thời hạn cách ly và rời khỏi khu cách ly, trong đó có 380 người nước ngoài", ông Salvador nói.

Theo WHO, Trung Quốc đã gửi các dụng cụ xét nghiệm virus Corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây bệnh Cúm Vũ Hán cho Triều Tiên vào tháng 1. WHO cũng đã gửi vật tư y tế hỗ trợ Triều Tiên.

Đến nay, đại dịch Cúm Vũ Hán lây nhiễm cho hơn 2,5 triệu người khắp thế giới, làm chết hơn 170.000 người tại 206 quốc gia, vùng lãnh thổ, ngoài trừ Triều Tiên, Lesotho, Tajikistan, Turkmenistan và Yemen.

Các chuyên gia và tổ chức nhân đạo đã kêu gọi Liên Hiệp Quốc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế liên quan đến chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên để viện trợ nhân đạo, hỗ trợ nước này ứng phó đại dịch Cúm Vũ Hán.

Một số chuyên gia nước ngoài như Mỹ, Hàn Quốc tỏ ra nghi ngờ việc Triều Tiên, dù giáp với Trung Quốc và Hàn Quốc vốn đều chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Cúm Vũ Hán, nhưng lại không phát hiện bất kỳ ca nhiễm nào.

Kể từ khi đại dịch bùng phát từ thành phố Vũ Hán (Trung Quốc) cuối năm ngoái, Triều Tiên đã tăng cường kiểm soát biên giới và áp dụng các biện pháp kiểm dịch nghiêm ngặt, theo hãng thông tấn KCNA.

Một chỉ huy của lực lượng quân sự Mỹ đồn trú tại Hàn Quốc cho rằng Triều Tiên đã áp đặt lệnh phong tỏa toàn bộ lực lượng vũ trang trong vòng 30 ngày và mới khôi phục huấn luyện, tập trận gần đây.

"Chúng tôi áp đặt lệnh phong tỏa… Chúng tôi phải rất thận trọng, đề phòng nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Chúng tôi không có bất kỳ ca nhiễm nào", một nhà ngoại giao Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc nói với Reuters.

Một vụ bùng phát dịch bệnh có thể nhanh chóng trở thành một tai họa nhân đạo tại đất nước Triều Tiên nghèo khó. Nước này không có hạ tầng cơ sở hay các trang bị y tế cần thiết để chống lại virus một cách thích ứng, các chuyên gia cảnh báo.

Một phát ngôn viên của Tổ chức Bác sĩ Không Biên giới nói với Đài VOA là tổ chức này đã nhận được một yêu cầu chính thức của nhà cầm quyền Triều Tiên vào đầu tháng 2 "củng cố khả năng quốc gia để chuẩn bị cho một vụ bùng phát dịch Cúm Vũ Hán có thể xảy ra".

Phát ngôn viên này nói thêm "Chúng tôi hiện đang có kế hoạch và chuẩn bị hiến tặng các trang cụ y tế. Theo các giới chức, không có ca nào được báo cáo-dù xác nhận hay nghi ngờ.

Tuần trước, Liên đoàn Chữ Thập Đỏ và Trăng Lưỡi Liềm Đỏ Quốc tế nói với VOA đã vận động được 500 người tình nguyện tại 4 tỉnh gần biên giới Trung Quốc. Những người tình nguyện này sẽ hỗ trợ cho những nỗ lực kiểm tra và quảng bá việc thực hiện vệ sinh, tổ chức này nói.

Ngày 13/2, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết "quan ngại sâu sắc" về việc Triều Tiên dễ lây nhiễm virus và đang chuẩn bị những nỗ lực "nhanh chóng" của các tổ chức cứu trợ quốc tế để giúp đỡ.

Bắc Triều Tiên cũng như Việt Nam, đều chung ý thức hệ theo Chủ nghĩa Cộng sản, nhưng chế độ tại Bình Nhưỡng còn thực thi sự cai trị độc tài hơn nữa, theo kiểu "cha truyền con nối", nửa phong kiến , nửa cộng sản.

Người dân các nước này bị nhà cầm quyền biến thành nạn nhân để bóc lột và nuôi sống bộ máy đàn áp của Đảng.

Đã đến lúc cần chấm dứt những thể chế tàn ác như vậy, đem đến cuộc sống Tự do, Dân chủ cho mọi người dân.

Hoàng Lan (Hà Nội)

Nguồn : Thoibao.de, 23/04/2020

Chuyên gia Mỹ : Kim Jong-un đang dưỡng bệnh tại Wonsan ? (RFI, 26/04/2020)

Phải chăng Kim Jong-un đang dưỡng bệnh ở Wonsan, một bãi biển ở phía đông Bắc Triều Tiên chỉ dành riêng cho gia đình họ Kim ? Câu hỏi này đang dấy lên sau khi trang mạng 38 North của Mỹ ngày 25/04/2020 cho biết đã phát hiện chiếc xe lửa, rất có thể là của Kim Jong-un tại một nhà ga ở thành phố biển này.

Ảnh hiếm hoi của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un chủ tọa một cuộc họp của Đảng Lao Động Triều Tiên. Ảnh do hãng thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA cung cấp ngày 11/04/2020. via REUTERS - KCNA

Các hình ảnh vệ tinh chụp ngày 21 và 23/04 cho thấy chiếc xe lửa này xuất hiện tại một nhà ga dành riêng cho gia đình họ Kim. Theo trang mạng chuyên theo dõi tình hình Bắc Triều Tiên, sự hiện diện của đoàn tầu này "không chứng minh được gì về nơi ở, cũng như không cho biết rõ hơn về tình trạng sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên".

Tuy nhiên, "điều đó làm gia tăng hơn nữa độ tin cậy của những thông tin cho rằng ông Kim rất có thể đang ở trong một khu vực dành riêng cho giới lãnh đạo ở bờ đông đất nước".

Theo AFP, việc lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un không xuất hiện trong những bức ảnh chụp chính thức trong ngày 15/04 vừa qua nhân kỷ niệm ngày sinh của nhà sáng lập chế độ, ngày quan trọng nhất trong lịch trình chính trị của Bắc Triều Tiên, đã làm dấy lên nhiều lời đồn đoán về tình trạng sức khỏe của ông.

Trang mạng Daily NK tại Hàn Quốc, do những người Bắc Triều Tiên đào thoát quản lý, đưa ra thông tin là lãnh đạo họ Kim đã được phẫu thuật trong tháng 4 này do các vấn đề về tim mạch và hiện đang dưỡng bệnh ở một khu nhà nghỉ ở tỉnh Bắc Pyongyang. Vẫn theo trang mạng này, vị lãnh đạo 30 tuổi này phải được điều trị khẩn cấp do những vấn đề có liên quan đến việc "hút thuốc quá nhiều, béo phì và làm việc quá sức".

Hãng thông tấn Hàn Quốc, ngày 26/04/2020, cũng ghi nhận là từ hai tuần nay truyền thông Bắc Triều Tiên hoàn toàn "im hơi lặng tiếng" về chương trình hoạt động chính thức của Kim Jong-un.

Truyền thông Nhà nước Bắc Triều Tiên hôm nay, 26/04/2020 chỉ tường thuật ngắn gọn là lãnh đạo Kim Jong-un bày tỏ sự "biết ơn" đối với những người tham gia vào việc xây dựng những cơ sở tại thành phố biên giới Bắc Triều Tiên.

Theo AFP, đây không phải là lần đầu tiên Kim Jong-un khiến giới chuyên gia bị mất dấu. Năm 2014, ông đã từng biến mất trong vòng 6 tuần liền trước khi xuất hiện trở lại và phải chống gậy sau khi được giải phẫu.

Minh Anh

*****************

Bắc Triều Tiên : Trung Quốc gửi phái đoàn y bác sĩ "cố vấn" cho lãnh đạo Kim Jong-un (RFI, 25/04/2020)

Một phái đoàn y bác sĩ Trung Quốc do một cán bộ cao cấp trong Đảng cộng sản dẫn đầu đã sang Bắc Triều Tiên từ ngày 23/04/2020, trong bối cảnh chủ tịch Kim Jong-un vắng bóng từ hơn nửa tháng nay. Các nguồn tin riêng của Reuters chỉ cho biết là phái đoàn Trung Quốc đến "để cố vấn" cho lãnh đạo Bắc Triều Tiên.

Lãnh đạo Kim Jong-un tham gia cuộc họp của Ủy ban Trung ương Đảng Lao Động Bắc Triều Tiên. Ảnh do hãng tin nhà nước KCNA công bố ngày 11/04/2020. via Reuters - KCNA

Hãng thông tấn Anh khẳng định bắt được thông tin chính xác là có một phái đoàn Trung Quốc gồm chuyên gia bác sĩ và một nhân vật cao cấp đặc trách quan hệ với Bắc Triều Tiên đã lên đường sang Bình Nhưỡng từ ngày 23/04/2020.

Mục đích để làm gì ? Ba nhân vật có quan hệ trực tiếp với hồ sơ này cho biết là để "cố vấn" cho Kim Jong-un, nhưng từ chối nói rõ hơn, viện lý do "nhạy cảm".

Reuters tìm cách liên lạc với cơ quan đặc trách quan hệ quốc tế của Đảng cộng sản Trung Quốc để tìm hiểu thêm nhưng chưa có kết quả. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng không bình luận.

Màn bí mật tiếp tục bao trùm trên tình trạng sức khỏe của Kim Jong-un từ khi trang mạng NK Daily, của giới tị nạn Bắc Triều Tiên tại Seoul, dựa theo một nguồn ẩn danh ở miền bắc, loan tin lãnh đạo Bắc Triều Tiên phải trải qua một cuộc phẫu thuật tim mạch ngày 12/04/2020.

Đài CNN của Mỹ cũng nói là tình trạng sức khỏe của Kim Jong-un không tốt. Nhưng Seoul trấn an là không thấy có gì bất bình thường, trừ một số hoạt động quân sự. Còn Washington phủ nhận các thông tin mang tính báo động về sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên. Tổng thống Donald Trump nói là CNN đưa tin không chính xác và ông "cầu chúc Kim chủ tịch khỏe mạnh".

Trong khi đó, báo chí Hàn Quốc lưu ý là truyền thông miền bắc, nhất là KCNA, hoàn toàn im tiếng, không nhắc đến tên lãnh đạo Kim Jong-un, ít nhất là trong hai sự kiện quan trọng của chế độ Bình Nhưỡng : Ngày 15/04 là sinh nhật cố chủ tịch Kim Nhật Thành, ông nội của Kim Jong-un, và hôm nay 25/04 là ngày Quân lực của Bắc Triều Tiên, tức là kỷ niệm ngày Kim Nhật Thành lập đội du kích chống Nhật.

Tú Anh

******************

Liên Triều : Nhiều hoạt động quân sự bất bình thường tại Bắc Tiều Tiên (RFI, 24/04/2020)

Seoul ghi nhận Bắc Triều Tiên có một số hoạt động không bình thường trên bộ, vùng duyên hải biển Nhật Bản, khu vực giáp ranh với Trung Quốc trên biển Hoàng hải, trong bối cảnh có nhiều tin đồn về tìng trạng sức khỏe của lãnh đạo Kim Jong-un.

Người dân Hàn Quốc theo dõi qua truyền hình một vụ phóng thử tên lửa của Bắc Triều Tiên ngày 14/04/2020. AFP - Jung Yeon-je

Theo hãng Yonhap, trong diễn văn chúc mừng một đơn vị quân y chống dịch siêu vi corona đi vào hoạt động ngày 24/04/2020, bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo cho biết trong những ngày qua, Bắc Triều Tiên có một số hoạt động quân sự khác thường như thanh tra lực lượng pháo binh, gia tăng các phi vụ tập huấn tác chiến. Bình Nhưỡng cũng tiếp tục phát triển, chế tạo vũ khí và từ chối nối lại đối thoại với Seoul, bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc lưu ý.

Yonhap, dẫn lời một sĩ quan cao cấp, cho biết thêm : Ngoài các cuộc tập trận pháo binh, trong tuần qua, Bắc Triều Tiên thử nghiệm một loạt tên lửa, có thể thuộc loại hành trình, phóng ra biển Nhật Bản. Cùng ngày, các chiến đấu cơ loại Sukhoi, Mig của không quân miền bắc tuần tra trên bầu trời thành phố cảng Wonsan, phía đông Bình Nhưỡng, phóng một loạt tên lửa không đối địa xuống biển Nhật Bản. Bắc Triều Tiên còn thực hiện các phi vụ quan sát, tuần tra trên biển Hoàng Hải, trong vùng giáp ranh với Trung Quốc.

Cũng theo Yonhap, không quân Mỹ-Hàn vừa kết thúc một cuộc tập trận chung kéo dài bốn ngày, đến ngày cuối cùng là hôm nay 24/04 mới loan báo. Cuộc tập trận này là "lời cảnh cáo" đối với Bình Nhưỡng.

Tú Anh

********************

Chuyện gì xảy ra nếu Kim Jong-un qua đời ? (RFI, 23/04/2020)

Tin đồn hay sự thật ? Theo National Interest, cho dù sự vắng mặt của Kim Jong-un cho thấy có điều gì đó không ổn, thì sự cố dường như không lớn lắm, và cuộc sống ở Bắc Triều Tiên có thể tiếp tục như trước.

Hoa đặt trước tượng Kim Il-sung và Kim Jong-il (ông nội và cha của Kim Jong-un) tại điện Kumsusan nhân kỷ niệm 108 năm sinh nhật người sáng lập Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Ảnh do KCNA phổ biến ngày 16/04/2020. © KCNA/via Reuters

Các chính khách ở Mỹ và trên toàn Châu Á đang quan tâm đến thông tin "tình báo" cho rằng "Lãnh tụ tối cao" Kim Jong-un (Kim Chính Ân) có thể "đang trong tình trạng hết sức nguy hiểm" sau một cuộc phẫu thuật tim. Bằng cớ chủ yếu là ông Kim không thể xuất hiện trong dịp lễ lớn "Ngày của Mặt Trời" thứ Tư tuần trước - ngày lễ sinh nhật của ông nội Kim Jong-un là "Lãnh tụ vĩ đại" Kim Il-sung (Kim Nhật Thành).

Sự vắng mặt của Kim Jong-un rất đáng chú ý. Ông Kim được trông thấy lần cuối cách đó bốn ngày, trong một hội nghị của đảng Lao Động Triều Tiên. Tuy nhiên tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên chẳng mấy ai biết được sự thật, còn bên ngoài thì lo tìm kiếm những thông tin được hé lộ.

Có rất nhiều giả thiết được đưa ra, dựa theo một hay nhiều nguồn tin. Một số không đề cập đến vụ phẫu thuật, số khác cho biết các bác sĩ Pháp đã được mời sang để giải phẫu tim, cả giả thiết Kim Jong-un bị nhiễm virus corona chủng mới cũng được đưa ra.

Phủ tổng thống Hàn Quốc thông báo : "Chúng tôi không có bất kỳ thông tin nào để xác nhận tin đồn về sức khỏe của chủ tịch Kim Jong-un như một số báo chí đã loan". Tóm lại, chả ai biết.

Nhìn vào thì dường như không có chuyển động nào về phía quân đội hay lực lượng an ninh cho thấy một sự bất ổn chính trị hay đấu tranh quyền lực. Trong quá khứ, Kim Jong-un đã từng biến mất trong suốt 40 ngày, rồi sau đó tái xuất hiện với một cây gậy – ông ta đã được phẫu thuật chân.

Một sự chuyển giao quyền lực lần thứ ba không có họ nhà Kim ?

Trường hợp cha của ông thì trầm trọng hơn. Tháng 8/2008, Lãnh tụ kính yêu Kim Jong-il (Kim Chính Nhật), 66 tuổi, đã từng bị đột quỵ và không thể làm việc trong nhiều tháng trời. Người anh rể Jang Song-thaek đã xuất hiện xử lý công việc thay Kim Jong-il (ô²  ng Jang sau đó đã bị Kim Jong-un xử tử, có thể là do mưu toan giành quyền lực).

Cho dù không có sự bất ổn nào trong lúc Kim Jong-il bị bệnh, có lẽ ông ta đã cảm thấy cái chết đến gần. Sau khi hồi phục, ông chỉ định Kim Jong-un làm người kế vị và bắt đầu sửa soạn cho việc nối ngôi. Kim con chỉ có vài năm để chuẩn bị trước khi Kim cha qua đời tháng 12/2011, và thời gian này rõ ràng chưa đủ. Sự chuyển giao quyền lực diễn ra êm thấm, và Kim Jong-un củng cố được quyền hành, mặc dù đa số những người hướng dẫn cho Jong-un do người cha chỉ định cuối cùng đều mất tích hoặc chết.

Việc chuyển giao quyền lực duy nhất trước đó tại Bắc Triều Tiên là vào năm 1994, khi Kim Il-sung qua đời. Ông ta không nối ngôi ai cả, mà được Liên Xô chỉ định. Vào cuối Đệ nhị Thế chiến, Hồng quân chiếm đóng nửa nước phía bắc bán đảo Triều Tiên, trước đó do quân Nhật chiếm giữ. Là thủ lãnh du kích có uy tín, Kim Il-sung siết chặt quyền kiểm soát và giữ được ngôi vị sau vụ xâm lăng miền nam bất thành. Nhờ có Trung Quốc can thiệp, ông củng cố quyền hành và sau đó khôn khéo hóa giải tất cả các lực lượng đối lập, đặc biệt là phe thân Trung và phe thân Nga, tiến tới nắm quyền tuyệt đối.

Kim Il-sung bắt đầu chuẩn bị cho con trai lên nối ngôi trong nhiều năm trời, qua việc hất cẳng những nhân vật đối lập tiềm năng, đưa Jong-il lên làm tổng bí thư đảng, nhờ đó có quyền bổ nhiệm các quan chức và điều hành đất nước. Kim Jong-il được chính thức chỉ định làm người kế vị vào năm 1980. Có tin cho rằng thực ra Jong-il đã nắm quyền rộng rãi thay cha từ trước đó, nhưng khó kiểm chứng những thông tin này.

Rõ ràng không có lực lượng nào chống lại Kim Jong-il sau cái chết của Kim Il-sung. Jong-il dành cho người em cùng cha khác mẹ - một đối thủ tiềm năng - một chế độ lưu đày sang trọng với việc cử đi làm đại sứ Bắc Triều Tiên lần lượt ở nhiều nước Châu Âu. Chính sách "quân đội trên hết" của Kim Jong-il chừng như nhắm vào việc duy trì lòng trung thành của lực lượng có thể đe dọa chế độ của ông (và ông không hề có kinh nghiệm, khác với người cha).

Như vậy nếu Kim Jong-un qua đời hoặc trở nên tàn phế, lần đầu tiên Bắc Triều Tiên công khai có cuộc tranh giành quyền lực kể từ 72 năm qua (nếu tính cả thời kỳ Liên Xô chiếm đóng là 75 năm). Và đây sẽ là cuộc chuyển giao đầu tiên mà một thành viên của gia tộc có ít cơ hội chiến thắng.

Các con của Kim Jong-un còn quá nhỏ và không được công chúng biết tới. Vợ ông thường thấy xuất hiện, nhưng không có quyền lực chính trị nào. Người anh Kim Jong-chul (Kim Chính Triết) không hề có ý định chấp chính, thế nên Kim Jong-il mới chọn con trai út Kim Jong-un làm người kế vị.

Em gái của Jong-un, cô Kim Yo-jong (Kim Dư Chính) đóng vai trò quan trọng và mới được thăng chức, nhưng quyền lực của cô phụ thuộc vào người anh. Nếu Kim Jong-un qua đời, khó thể tin rằng cô có thể nhân cơ hội này bước lên ngôi vị cao nhất, đặc biệt là trong một xã hội trọng nam khinh nữ như Bắc Triều Tiên. Những người phụ nữ có ảnh hưởng chính trị quan trọng xưa nay đều là vợ hay chị, em gái của nhà lãnh đạo.

Nguy cơ đấu đá giữa các phe phái

Nếu không phải họ nhà Kim, thì là ai ? Cuộc chiến đấu sẽ rất dữ dội và khó đoán. Kim Jong-un thường xuyên cho luân chuyển và thay thế các nhân vật lãnh đạo đảng và quân đội, nhằm làm giảm nguy cơ tạo phản. Công khai trở thành nhân vật số hai có thể là một vinh dự đáng ngờ. Không có người kế vị rõ ràng, những lãnh đạo ngành an ninh có thể nắm lợi thế, tuy nhiên hệ thống này được tổ chức để mọi người kiểm soát lẫn nhau, cũng là để hạn chế mối đe dọa cho người lãnh đạo chính trị.

Ngay cả những nhân vật nhiều ảnh hưởng nhất cũng khó thể khóa chặt cánh cửa quyền lực. Sau khi Joseph Stalin chết năm 1953, các ủy viên Bộ Chính trị đã cùng nhau chống lại Lavrentiy Beria, người lãnh đạo bộ máy an ninh mật vụ từ nhiều năm, bị nghi là sẽ thâu tóm quyền hành. Phía quân đội cũng trợ giúp nhóm này.

Một sự lãnh đạo tập thể có thể diễn ra trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên dù mọi người mong như vậy hơn là độc tài cá nhân, theo với thời gian chế độ sẽ trở nên bất ổn. Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên luôn chịu đựng sự thống trị của một con người duy nhất kể từ khi được thành lập cho đến nay. Ngay cả Hàn Quốc dân chủ cũng từng quen lệ thuộc vào một tổng thống có quyền uy bao trùm cả hệ thống. Hơn nữa, với tính chất toàn trị của chế độ Bắc Triều Tiên, những nhân vật có tham vọng chính trị phải dòm ngó ngôi vị cao nhất : đứng thứ nhì không thể an toàn !

Kết quả có thể là một cuộc chiến kéo dài đầy bất ổn. Cho dù người ta hy vọng vào một người kế vị tân tiến và tự do, đây là giả thiết ít có khả năng xảy ra nhất. Tốt nhất có thể là một sự chuyển đổi kéo dài, trong đó không ai mạo hiểm chọc giận các tầng lớp ăn trên ngồi trước và các phe phái thống trị, đừng nói gì đến việc có đủ thẩm quyền để áp đặt giải trừ vũ khí hoặc những cải cách khác gây bất bình. Điều này khiến cho các cuộc đàm phán Kim-Trump bị dở dang, không thể kết thúc được.

Trên thực tế, một sự kiện tương tự đã diễn ra vào năm 1994. Kim Il-sung sẽ phải gặp gỡ tổng thống Hàn Quốc Kim Young-sam (Kim Vịnh Tam). Tuy nhiên nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên qua đời hai tuần trước đó, và quan hệ giữa hai nước Triều Tiên nhanh chóng xấu đi. Kim Jong-il sau đó đã gặp người kế nhiệm tổng thống Kim Young-sam là ông Kim Dae-jung (Kim Đại Trung), nhưng cuộc tiếp xúc này không mang lại nhiều lợi ích về lâu về dài. Cuộc gặp thượng đỉnh sau đó với người kế nhiệm của ông Kim Dae-jung cũng vậy. Mười một năm trôi qua trước khi diễn ra cuộc họp thượng đỉnh liên Triều giữa Kim Jong-un và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in.

Trường hợp xấu nhất trong chuyển đổi quyền lực là một cuộc đấu tranh kịch liệt giữa các phe phái, một sự sụp đổ thô bạo của hệ thống chính trị Bắc Triều Tiên. Kết quả là luồng người tị nạn ồ ạt, các vũ khí nguyên tử, hóa học và sinh học được buông lỏng, các trận đánh vượt ra ngoài biên giới và áp lực khiến cả Trung Quốc và Hàn Quốc đều can thiệp. Cách đây bảy năm, chuyên gia Bruce Bennett khi chuẩn bị một báo cáo chi tiết cho Rand Corporation về khả năng Bắc Triều Tiên sụp đổ, đã cảnh báo : "Có một khả năng hợp lý là chế độ toàn trị Bắc Triều Tiên sẽ kết thúc trong tương lai gần, và rất có thể kèm theo bạo lực, biến động đáng kể".

Tất nhiên tất cả những suy đoán trên đây có thể vô ích. Dù sự vắng mặt của Kim Jong-un cho thấy có điều gì đó không ổn, thì sự cố dường như không lớn lắm, và cuộc sống ở Bắc Triều Tiên có thể tiếp tục như trước.

Điều này có thể không tốt cho người dân Bắc Triều Tiên, nhưng một sự chuyển đổi lộn xộn lại còn tồi tệ hơn. Một sự sụp đổ chế độ không nhất thiết diễn ra một cách êm ái hay được thay thế bằng một chế độ khác hòa dịu hơn.

National Interest kết luận, bây giờ tất cả những gì người dân Bắc Triều Tiên cũng như thế giới có thể làm là chờ đợi. Và hy vọng rằng tập mới nhất của bộ phim đang diễn ra ở Bắc Triều Tiên kết thúc một cách hòa bình.

Thụy My

*******************

Dư luận chú ý đến bà Kim Yo-jong sau tin đồn anh trai Kim Jong-un 'không khoẻ' (BBC, 22/04/2020)

Tin tức không được Bình Nhưỡng xác nhận về 'tình hình sức khỏe nghiêm trọng" của lãnh tụ Kim Jong-un đang được thế giới chú ý.

Bà Kim Yo-jong - Ảnh minh họa

Hôm 21/04/2020, Tổng thống Donald Trump là nhân vật cao cấp hàng đầu của Phương Tây nói đến chuyện này.

Ca ngợi rằng "chúng tôi có quan hệ rất tốt", ông Trump chúc ông Kim Jong-un "sức khỏe, nếu như những tin báo chí nói là đúng".

Hôm trước nữa, đài CNN trích các nguồn của họ gợi ý rằng nhà lãnh đạo Bắc Hàn có thể "ở trong tình trạng sức khỏe mong manh sau phẫu thuật".

Dù không có bất cứ ai chính thức xác nhận tin này từ Bắc Hàn và Nam Hàn, đồn đoán về "bệnh tình của Kim Jong-un" vẫn lan truyền trên truyền thông quốc tế.

Cùng lúc, một số báo Châu Âu như The Guardian và Independent ở Anh tin rằng từ một thời gian qua, chế độ Bắc Triều Tiên đã chuẩn bị để em gái ông Kim Jong-un, bà Kim Yo-jong, đóng vai trò quan trọng hơn trong hệ thống chính trị.

Kim Jong-un và Kim Yo-jong trong tấm hình đăng năm 2015

Đầu tiên là về sức khỏe ông Kim Jong-un

Những lời đồn đoán đều xuất phát từ việc ông Kim, lãnh đạo tối cao của Bắc Hàn, không xuất hiện trong đại lễ 15//04 khi cả nước đáng ra phải mừng sinh nhật cố chủ tịch Kim Il-sung (Kim Nhật Thành), ông nội của Kim Jong-un.

Báo Hàn Quốc nói cả ông nội và cha ông Kim Jong-un là Jong-il, đều qua đời vì nhồi máu cơ tim cấp tính.

Ông Kim Jong-un có rủi ro sức khỏe tim mạch do tiền sử gia đình, bệnh béo phì - một số nguồn tin nói ông nặng tới 136 kg, và hút thuốc lá thường xuyên, theo một số báo Phương Tây.

Trang Daily NK đặt ở Hàn Quốc nói họ có một nguồn ở Bắc Triều Tiên cho hay Kim Jong-un đã trải qua phẫu thuật ngày 12/4 ở Trung tâm Y khoa Hyangsan gần khu vực núi Myohyang ở tỉnh Bắc Pyongan (Bắc Bình An).

Tin tức này không được chính phủ Hàn Quốc xác nhận, và một phát ngôn viên cho Phủ Tổng thống ở Seoul đến hôm 21/04 vẫn nói họ không hề thấy có gì khác thường từ miền Bắc.

Tuy nhiên, cựu phó đại sứ Bắc Hàn tại London, ông Thae Yong-ho, người đã trốn sang Nam Hàn và vừa trúng cử Quốc hội, nói "không có tin tức đều đặn từ Bắc Hàn về ông Kim chứng tỏ một điều bất thường".

Ông Thae, nay đổi tên là Ku-min (Cứu dân), và nay là nghị sĩ từ một đảng tại Nam Hàn, nói hôm thứ Ba rằng "bộ máy tuyên truyền Bắc Hàn làm tất cả để chứng tỏ lãnh tụ mạnh khỏe, để xóa đi mọi đồn đoán, tranh cãi" nhưng đã hơn một tuần qua mà họ không làm gì hết, theo trang Korea Times.

"Thật là điều bất thường vì sau một tuần rồi mà Bắc Hàn không ra phản ứng trước các tin gây tranh cãi về sức khỏe Kim Jong-un".

Có hay không khả năng Kim Yo-jong 'kế vị' ?

Nay thì sự chú ý của dư luận quốc tế dồn vào em gái ông Kim Jong-un là Kim Yo-jong.

Sinh năm 1987, từng cùng anh trai, Kim Jong-un học ở Thuỵ Sĩ, người phụ nữ này xuất hiện lần đầu trong cuộc bầu cử vào Quốc hội Bắc Hàn năm 2014.

Sau đó, bà trở thành cánh tay phải của Kim Jong-un trong các sứ vụ ngoại giao quan trọng, với Nam Hàn, và có mặt tại Hà Nội tháng 2/2019, cùng anh dự thượng đỉnh Mỹ - Triều.

Tại đây, Kim Yo-jong bắt tay tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, và sau đó đi cách anh trai không xa khi hai ông Trump và Un đi vào phòng đàm đạo riêng,

Bà Kim Yo-jong - Ảnh minh họa

Leif-Eric Easley, phó giáo sư ngành quan hệ quốc tế tại Đại học Ewha, Seoul được báo Anh trích lời nói :

"Chế độ Bắc Hàn là công việc của một gia tộc (family business), nên Kim Yo-jong đã chứng tỏ năng lực hiện đại hóa 'thương hiệu' của chế độ, và có vẻ như nắm ngành tuyên giáo. Vai trò quan trọng nhất của bà ta là người được anh trai tin tưởng".

Cũng một nhà quan sát khác, Leonid Petrov, từ Sydney, được trang The Guardian ở Anh trích thuật, nói rằng vì được anh trai tin tưởng, bà Kim Yo-jong "giúp Kim Jong-un xây dựng hình ảnh tích cực khi giải quyết các vấn đề quốc tế.

Một báo Anh, tờ The Independent thì đặt câu hỏi liệu bà Kim Yo-jong có thể lên thay khi ông Kim Jong-un "có mệnh hệ nào" hay không.

Bài báo trích lời các nhà bình luận nói rằng chính thức thì ông Kim Jong-un "không có con trai lớn" để nối nghiệp, và bà Kim Yo-jong là người duy nhất ở vị trí chính trị cao, lại "mang trong mình dòng máu Núi Paektu" của triều đại Kim, để kế vị anh.

Tuy thế, các ý kiến khác tin rằng Bắc Hàn là một xã hội trọng nam, bà Kim Yong-jo cùng lắm chỉ có thể làm lãnh đạo tạm quyền chứ không thể lên nắm chức vụ cao nhất nước một khi Kim Jong-un không đủ sức khỏe hoặc qua đời.

Có vẻ như ở Nam Hàn cũng có cái nhìn tương tự.

Suk Ho-shin, viết trong bài 'Can Kim Yo-jong become successor of Kim Jong-un ?' trên báo Donga-Ilbo ở Seoul (17/04/2020) cho rằng em gái Kim Jong-un đã đảm nhận các trọng trách như là đặc sứ với miền Năm từ 2018, và gần đây là chỉ đạo chống dịch Covid-19.

Bà không chỉ là em gái Kim Jong-un, và có thể đã xây dựng được phe cánh quyền lực trong hệ thống.

Thế nhưng, việc Kim Yo-jong có được công nhận là lãnh tụ hay không còn phụ thuộc vào cái nhìn của 'tầng lớp cầm quyền và công chúng Bắc Hàn", một xã hội vẫn rất trọng các giá trị Khổng giáo, theo cây bút từ Nam Hàn.

*******************

Hàn Quốc : Không có dấu hiệu bất thường về sức khỏe của Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (RFI, 21/04/2020)

Các quan chức chính phủ Hàn Quốc hôm 21/04/2020 khẳng định không có dấu hiệu bất thường nào về tình trạng sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un. Thông tin này được hãng tin Hàn Quốc Yonhap đăng tải sau khi đài CNN của Mỹ loan tin Washington "đang nghiên cứu thông tin" theo đó Kim Jong-un "gặp nguy hiểm nghiêm trọng sau khi được phẫu thuật".

Truyền hình Hàn Quốc chụp lại ảnh lãnh tụ Bắc Triều Tiên trong một lần xuất hiện trước công chúng. Ảnh chụp lại ngày 21/04/2020. Reuters - HEO RAN

Hàn Quốc không xác nhận các thông tin theo đó lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un vừa trải qua phẫu thuật. Phát ngôn viên của tổng thống Hàn Quốc cho biết : "Chúng tôi không có gì để xác nhận và không phát hiện ra sự di chuyển đặc biệt nào ở Bắc Triều Tiên".

Bộ Thống Nhất và Bộ Quốc Phòng Hàn Quốc đều từ chối bình luận. Còn ông Moon Chung In, cố vấn an ninh cho tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In, nói với AFP là không nghe thấy tin gì đặc biệt về sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên.

Tin đồn bắt nguồn từ Daily NK, một phương tiện truyền thông trực tuyến chủ yếu do những người Triều Tiên đào ngũ điều hành. Daily NK cho biết Kim Jong-un đã được phẫu thuật trong tháng Tư vì các vấn đề về tim mạch và hiện đang tĩnh dưỡng trong một biệt thự ở tỉnh Pyongan. Daily NK trích dẫn một nguồn tin không xác định từ Bắc Triều Tiên theo đó lãnh đạo Kim phải điều trị cấp cứu về tim mạch vì ông hút thuốc lá quá nhiều, béo phì và mệt mỏi. Đài CNN của Mỹ thì không nói rõ liệu "thông tin" mà họ nói tới có phải là từ bài báo của Daily NK hay không.

Một số quan chức Hàn Quốc bày tỏ nghi ngờ về mức độ đáng tin cậy của Daily NK. Còn theo Reuters, việc đưa tin về Bắc Triều Tiên đặc biệt phức tạp, nhất là thông tin về đời sống riêng tư của Kim Jong-un, một trong những bí mật được chế độ Bình Nhưỡng giữ kín nhất.

Các tin đồn đoán ngày càng nhiều trong bối cảnh trong lễ kỷ niệm 108 năm ngày sinh của người sáng lập ra chế độ Bắc Triều Tiên Kim Nhật Thành, ông nội của lãnh đạo Kim Jong-un, vào ngày 15/04, một trong những ngày kỷ niệm quan trọng nhất ở Bình Nhưỡng, người ta không thấy ông Kim Jong-un trong bất kỳ bức ảnh nào được truyền thông chính thức Bắc Triều Tiên công bố.

Lần cuối cùng truyền thông Bắc Triều Tiên đưa tin về các hoạt động của nhà lãnh đạo Kim Jong-un là vào ngày 12/04. Và đây cũng không phải là lần đầu tiên "sự vắng mặt" của Kim Jong-un gây ra các tin đồn thất thiệt về nhà lãnh đạo này.

Thùy Dương

********************

Báo chí Triều Tiên im tiếng về sức khỏe lãnh tụ Kim Jong-un (VOA, 22/04/2020)

Truyền thông nhà nước Triều Tiên hôm 22/4 không đề cập tới tình hình sức khỏe cũng như hiện trạng của lãnh tụ Kim Jong-un, giữa lúc có nhiều đồn đoán nói rằng ông lâm bệnh nặng sau khi được phẫu thuật về tim mạch.

Lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un hôm 20/3.

Như thường lệ, báo chí Triều Tiên đăng tải thông tin về các thành tựu của ông Kim cũng như các phát biểu trước đây của ông về các vấn đề, trong đó có kinh tế.

Tên của ông Kim xuất hiện trên các báo, nhưng truyền thông không nói ông đang ở đâu.

Các quan chức Hàn Quốc và Trung Quốc cũng như các nguồn tin thân cận với tình báo Mỹ bày tỏ nghi ngờ về tin tức trên báo chí Hàn Quốc và Mỹ về chuyện ông Kim lâm bệnh nặng.

Nhà Trắng cho biết đang theo dõi sát các tin tức về lãnh tụ Triều Tiên.

Tổng thống Trump, vốn từng tiến hành hai cuộc gặp chưa từng có tiền lệ với ông Kim năm 2018 và 2019, nói rằng các tin tức về sức khỏe của nhà lãnh đạo Triều Tiên chưa được xác nhận và ông không mấy tin vào các nguồn này.

Ông Trump nói tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng rằng "chúng tôi không rõ liệu các tin tức đó đúng hay không".

Đồn đoán về tình hình sức khỏe của ông Kim xuất hiện sau khi ông vắng mặt tại lễ kỷ niệm ngày sinh của ông nội và cũng là người lập quốc, ông Kim Il-sung, vào ngày 15/4.

Daily NK, một trang web đặt tại Seoul, cuối ngày 20/4 đưa tin rằng ông Kim phải nhập viện hôm 12/4, vài giờ trước khi được phẫu thuật về tim mạch.

Một ngày sau đó, trang này đính chính rằng bản tin chỉ dựa vào một nguồn tin không nêu danh tính ở Triều Tiên, chứ không phải nhiều nguồn như nói trước đó.

Xoa dịu đe dọa áp thuế, Việt Nam mua 3 tỷ USD nông sản Mỹ (VOA, VOA, 06/03/2020)

Việt Nam vừa ký cam kết mua 3 tỷ đô la hàng hoá nông sản của Mỹ trong vòng 2 - 3 năm tới. Đây được xem là một phần trong chiến dịch nhằm "xoa dịu" sự phẫn nộ và mối đe doạ áp thuế của chính quyền Trump lên hàng nhập khẩu từ Việt Nam vì thặng dư thương mại với Hoa Kỳ, theo nhận định của Bloomberg.

Mua nông sản của bang Nebraska là một phần trong kế hoạch nhằm cân bằng cán cân thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ.

Theo đó, các doanh nghiệp Việt Nam đã ký 18 biên bản ghi nhớ với 4 hiệp hội ngành hàng của bang Nebraska để mua hơn 3 triệu tấn lúa mì, lúa mạch, 100.000 con bò sống, thức ăn chăn nuôi, hoa quả, ngô và đậu nành.

Truyền thông Việt Nam cho hay việc ký kết đã diễn ra cùng với các hoạt động tại Mỹ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, theo chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ về "thực hiện kế hoạch hành động tiến tới cán cân thương mại hài hoà và bền vững Việt - Mỹ".

Trong khi đó, tờ Bloomberg cho rằng các lãnh đạo Việt Nam đang làm "tất cả những gì có thể để tránh chung số phận với Trung Quốc" sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào giữa năm ngoái đe doạ rằng ông muốn đánh thuế lên Việt Nam vì quốc gia Đông Nam Á này "gần như là nước lạm dụng tồi tệ nhất".

Ngoài cam kết mua nông sản, phái đoàn của Việt Nam dịp này còn làm việc với giới hữu trách và các cơ quan quản lý Mỹ "nhằm tháo gỡ hàng loạt vướng mắc về xuất nhập khẩu thương mại nông sản giữa hai nước", truyền thông Việt Nam đưa tin.

Con số gần 20 doanh nghiệp Việt Nam tới Mỹ lần này chiếm hơn 60% tổng kim ngạch nhập khẩu ngũ cốc và nguyên liệu thức ăn gia súc của Việt Nam.

Năm ngoái, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt 61,3 tỷ USD, nới rộng mức thặng dư thương mại từ 34,8 tỷ USD năm 2018 lên 47 tỷ USD, theo số liệu từ hải quan Việt Nam.

Trong khi đó, số liệu từ phía Mỹ cho thấy thâm hụt thương mại với Việt Nam năm 2018 là 39,5 tỷ USD và năm 2019 là 55,8 tỷ USD.

Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg vào năm ngoái, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hứa rằng Việt Nam sẽ mua thêm các sản phẩm của Hoa Kỳ, chẳng hạn như máy bay của Công ty Boeing.

Vào tháng 8, lần đầu tiên Việt Nam cho biết đang đàm phán để mua than của Hoa Kỳ.

Hiện Hà Nội cũng đang nỗ lực trấn áp tình trạng hàng hóa Trung Quốc mang nhãn Việt Nam để né thuế quan của Mỹ, sau khi một số sản phẩm như thép nhập khẩu từ Việt Nam bị Mỹ đánh thuế nặng vì là hàng gốc Trung Quốc.

Ngân hàng trung ương và chính phủ Việt Nam cũng cam kết sẽ giải quyết những lo ngại của phía Mỹ về chính sách tiền tệ và thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ, sau khi Bộ Tài chính Mỹ bổ sung Việt Nam vào danh sách theo dõi các quốc gia bị theo dõi về khả năng thao túng tiền tệ.

*******************

Bị Mỹ giữ tàu hàng, Triểu Tiên mua lại tàu của Việt Nam thay thế (VOA, 06/03/2020)

Hồi năm ngoái, khi nắm được quyền kiểm soát của một trong những tàu chở hàng lớn nhất của Bắc Triều tiên, chính phủ Mỹ nói rằng mất mát lớn này sẽ gây gián đoạn đáng kể cho khả năng của Bình Nhưỡng thách thức cấm vận và tiếp tục xuất khẩu các mặt hàng như than, món hàng mang về nhiều lợi lộc nhất cho Triều tiên.

Chiếc tàu Vinalines Fortuna có trọng tải 16.000 tấn được Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) bán cho Bắc Triều Tiên với tên gọi mosei là Tae Pyong, có nghĩa là "hòa bình"

Triều tiên giờ đã sắm một chiếc tàu khác để thay thế. Chiếc tàu có trọng tải 16.000-tấn của Vinalines Fortuna đã được Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) bán vì lý do khó khăn tài chính vào giữa 2018. Con tàu này nay được gọi là Tae Pyong, có nghĩa là "hòa bình", và đang hoạt động dưới lá cờ Triều tiên từ ít nhất là tháng Giêng năm nay, khi con tàu phát tín hiệu nhận dạng gần cảng Nampo ở bên bờ tây của Bắc Triều Tiên.

Chiếc tàu này đã bị nêu tên trong một phúc trình mới về các hoạt động hàng hải năng động của Triều tiên, bất chấp nỗ lực của Mỹ và đồng minh trong hai năm qua nhằm bóp nghẹt huyết mạch kinh tế của Triều tiên. Các cố gắng quốc tế nhằm tăng áp lực đối với lãnh tụ Kim Jong-un đã gặp phải bế tắc trong những tháng gần đây, khi cả Trung Quốc lẫn Nga đều hối thúc việc nới lỏng cấm vận, với lập luận rằng các nạn nhân phải hứng chịu hậu quả nặng nề nhất của các biện pháp cấm vận là người dân thường.

Các nhà phân tích của Viện nghiên cứu Royal United Services, một think-tank của Anh, đã dùng tín hiệu vô tuyến của tàu và hình ảnh vệ tinh để xác định rằng kể từ tháng 10 năm ngoái, các tàu chở hàng do Triều tiên kiểm soát đã thực hiện ít nhất là 175 chuyến hải hành đến Chu San, thành phố ven biển của Trung Quốc gần Thượng Hải.

Trong số đó, nhiều tàu vận chuyển than, món hàng mang về nhiều lợi nhất cho Bắc Triều tiên. Một số lô hàng đã được giao trong những tuần gần đây, cho thấy là dù cho Bắc Triều tiên siết chặt biên giới trên bộ với Trung Quốc và cắt hầu hết thương mại để tự bảo vệ chống lại dịch viêm phổi cấp chủng mới Covid-19, Triều Tiên vẫn tiếp tục xuất sản phẩm sang Trung Quốc bằng đường biển.

Triều tiên bị cấm xuất khẩu than, thép hoặc chì. Bằng cách ngăn Triều Tiên, không cho xuất khẩu hàng hoá, Hoa Kỳ và các đồng minh đã tìm cách áp lực Kim Jong-un chấp nhận thương lượng để chấm dứt chương trình vũ khí hạt nhân của nước ông. Bình Nhưỡng vẫn giữ thái độ thách thức. Hôm thứ hai tuần này, Triều tiên thực hiện cuộc thử nghiệm tên lửa đầu tiên của họ trong năm 2020.

Trung Quốc phủ nhận Bắc Kinh đã tạo điều kiện cho phép Triều tiên vi phạm các lệnh trừng phạt quốc tế. Bộ Ngoại giao Trung Quốc không đáp ứng yêu cầu bình luận của WSJ cho bài viết này. Các cuộc gọi đến văn phòng đại diện Bắc Triều tiên tại Liên Hiệp Quốc cũng không được trả lời. WSJ cho biết thêm rằng WSJ đã gọi tới Tổng Công ty Hàng Hải Việt Nam để hỏi về vụ bán tàu cho Triều tiên, nhưng cũng không được đáp ứng.