 | Tổng quan: | 3636054 |
Nhiều tiếng đồng hồ sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump lên máy bay về nước, vào nửa đêm hôm 28/02/2019, ngoại trưởng Bắc Triều Tiên bất ngờ tổ chức cuộc họp báo giải thích lý do đàm phán thất bại. Bình Nhưỡng khẳng định Mỹ đã "bỏ lỡ cơ hội ngàn năm có một" khi từ chối đề nghị bỏ 5 trong 11 lệnh cấm vận quốc tế từ 2016 nhằm vào Bắc Triều Tiên để đổi lấy việc phi hạt nhân hóa.
Ngoại trưởng Bắc Triều Tiên Ri Yong-ho (p) và thứ trưởng ngoại giao Bắc Triều Tiên Choe Son Hui, trong cuộc họp báo ngày 01/03/2019 tại Hà Nội. Yonhap/via Reuters
Thông tín viên RFI Stephane Lagarde tại Hà Nội tường trình :
"Mặc dù trời mưa, các nhà báo Hàn Quốc tinh thần hừng hực trước khách sạn Melia Hà Nội lúc nửa đêm. Mười một tiếng đồng hồ sau khi cuộc đàm phán thượng đỉnh Donald Trump và Kim Jong-un thất bại, đoàn Bắc Triều Tiên vừa bất ngờ tổ chức cuộc họp báo.
Một rừng ô chen lấn trước những hàng rào sắt. Mọi người không thể vào được hết. Bên trong khách sạn, mặc bộ veste sẫm màu gắn huy hiệu lãnh đạo Bắc Triều Tiên, ngoại trưởng Ry Yong-ho tố cáo Washington đã làm đàm phán thất bại.
Ông nói : "Trong cuộc họp, Hoa Kỳ đã nài nỉ để chúng tôi đi xa hơn việc dỡ bỏ cơ sở hạt nhân Yonbyeon. Từ giờ trở đi, rõ ràng là Hoa Kỳ đã từ chối đề nghị của chúng tôi. Không chắc gì một cơ hội như thế lại có".
Lãnh đạo ngoại giao Bắc Triều Tiên khẳng định đã đề nghị ngừng tất cả các vụ thử (hạt nhân và tên lửa), đổi lại Mỹ gỡ bỏ 5 lệnh trừng phạt Bắc Triều Tiên. "Với việc từ chối đề nghị của chúng tôi, Hoa Kỳ đã bỏ lỡ cơ hội nghìn năm có một", bà thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên, Choe Son-hui, nói thêm.
Tiếp tục đối thoại
Mặc dù thượng đỉnh thất bại do hai điểm mấu là chốt giải trừ hạt nhân và lệnh trừng phạt. Nhưng hôm nay (01/03), qua hãng thông tấn chính thức KCNA, lãnh đạo Bắc Triều Tiên đề nghị một cuộc gặp khác với tổng thống Donald Trump. KCNA khẳng định thượng đỉnh Hà Nội "thành công"và nhấn mạnh tổng thống Donald Trump và chủ tịch Kim Jong-un đã có các "trao đổi mang tính xây dựng và thẳng thắn".
Trước đó, cũng vào tối hôm qua, theo thông cáo của Nhà Trắng, trên chuyên cơ Air Force One trở về Mỹ, tổng thống Donald Trump đã điện đàm với thủ tướng Nhật Shinzo Abe và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders cho biết mỗi cuộc nói chuyện kéo dài khoảng 15 phút, trong đó ông Trump thông báo lại diễn biến đàm phán, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục duy trì đối thoại với Bình Nhưỡng.
Hôm nay, trong một phát biểu tại Seoul, tổng thống Moon Jae-in tuyên bố Hàn Quốc sẽ hợp tác với Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên để giúp cho cuộc đàm phán Mỹ -Triều thoát khỏi bế tắc.
Về phần ngoại trưởng Mỹ, hôm nay nhân chuyến thăm Manila, Philippines, ông Pompeo khẳng định lại rằng Bắc Triều Tiên đã đề nghị gỡ bỏ toàn bộ các trừng phạt nhằm vào họ và họ không nói rõ các biện pháp cụ thể để phá hủy cơ sở hạt nhân Yongbyon. Ngoại trưởng Pompeo tuyên bố Hoa Kỳ vẫn"lưu tâm đến việc trở lại bàn đàm phán để tiếp tục cuộc đối thoại này".
Anh Vũ
*********************
Bắc Hàn họp báo đột xuất bác lại phát biểu của Tổng thống Trump (RFA, 28/02/2019)
Bắc Hàn tiến hành một cuộc họp báo vào sau lúc 0 giờ ngày 1 tháng 3 tại Khách sạn Melia ở Hà Nội.
Ngoại trưởng Bắc Hàn chủ trì cuộc họp báo sau 0 giờ ngày 1/3/2019 AFP
Tại cuộc họp báo Bộ trưởng Ngoại giao Ri Yong-ho cho rằng phía Chủ tịch Kim Jong-un tại cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ hai với Tổng thống Donald Trump ở Hà Nội vào ngày 27 và 28 tháng 2 chỉ yêu cầu dỡ bỏ cấm vận một phần nhằm đổi lại việc đóng cửa căn cứ nguyên tử Yongbyong.
Trước đó, Tổng thống Donald Trump sau khi gặp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un tuyên bố với báo giới rằng Bình Nhưỡng yêu cầu phải dỡ bỏ toàn bộ các lệnh cấm vận để đổi lại việc đóng cửa phức hợp nguyên tử Yongbyong.
Tại cuộc họp báo vào nửa đêm như vừa nêu, Bộ trưởng Ngoại giao Bắc Hàn Ri Yong-ho còn nói thêm là Bắc Hàn cũng sẵn sàng đề xuất một văn bản ngưng vĩnh viễn các vụ thử nguyên tử và tên lửa đạn đạo xuyên lục địa.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Bắc Hàn nói với báo giới là Washington đã bỏ lỡ một cơ hội mà ‘có thể không xảy ra lần nữa’.
Ngoại trưởng Ri Yong-ho còn phát biểu mạnh mẽ rằng quan điểm của Bắc Hàn không thay đổi ngay cả khi Hoa Kỳ đề nghị tái tục một vòng đàm phán khác.
********************
Phái đoàn Bộ Ngoại giao Triều Tiên lập tức rời Việt Nam đi Trung Quốc (VOA, 28/02/2019)
Phái đoàn Triều Tiên do Thứ trưởng Ri Kil-song dẫn đầu đã rời khỏi Việt Nam đi Trung Quốc ngay sau khi hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Triều Tiên kết thúc mà không đạt được thỏa thuận, Reuters dẫn lại nguồn tin từ Thông tấn xã trung ương Triều Tiên cho biết hôm 28/2.
Các vệ sĩ chạy theo chiếc limousine chở lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un từ ga Đồng Đăng đi Hà Nội ngày 26/2/2019.
Sau khi ngày làm việc thứ hai giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Hà Nội, ông Trump nói rằng ông rất vui, miễn là Triều Tiên không còn tiến hành các vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa hoặc hạt nhân nữa.
Kể từ cuối năm 2017, Triều Tiên đã không còn tiến hành các vụ thử tên lửa như đã làm thường xuyên trước đó.
Tổng thống Trump nói rằng ông Kim hứa với ông là sẽ không tiến hành thử nghiệm tên lửa nữa.
Ông cho biết thêm rằng ông và ông Kim đã thảo luận về việc tháo dỡ cơ sở hạt nhân chính của Triều Tiên tại Yongbyon, là điều mà ông Kim sẵn sàng làm, nhưng lãnh đạo Triều Tiên muốn rằng Hoa Kỳ phải dỡ bỏ các chế tài.
"Chúng tôi đã yêu cầu ông ấy thêm một số điều và ông ấy không sẵn lòng làm điều đó", Reuters dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Mike Pompeo nói tại cuộc họp báo khi đề cập đến lãnh đạo Triều Tiên.
Tổng thống Trump cho biết Hoa Kỳ có thể kiểm tra một số cơ sở của Triều Tiên nhưng ông không đi sâu vào chi tiết.
Theo tường thuật của Reuters, sau cuộc họp thượng đỉnh, cả ông Trump lẫn ông Kim đều rời khỏi địa điểm đàm phán của họ - khách sạn Metropole có thời thuộc địa Pháp ở Hà Nội - mà không tham dự bữa ăn trưa cùng với nhau như kế hoạch đã định trước đó.
Bài học kinh nghiệm từ Việt Nam : đối đầu với Mỹ sẽ khánh kiệt xã hội
Việt Nam được chọn làm điểm tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều với lý do duy nhất : là một nước cộng sản và giờ đây dần thoát ra khỏi sự đói nghèo nhờ vào thế hợp tác với Mỹ.
Người dân chen kín hai bên đường ở Hà Nội chào mừng Tổng thống Trump.
Khi Tổng thống Donald Trump và đoàn xe di chuyển trên các tuyến đường Hà Nội để về khách sạn nghỉ ngơi, hàng ngàn người dân đã vận áo mới, cờ Mỹ trong cái lạnh để đứng bên đường chào mừng, bởi họ yêu giá trị Mỹ.
Ông Donald Trump, Tổng thống Mỹ đã tweet : Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ như vài nơi trên trái đất. Triều Tiên sẽ như vậy, và rất nhanh, nếu họ phi hạt nhân hóa. Tiềm năng tuyệt vời, một cơ hội tuyệt vời.
Trước chuyến đi đến Hà Nội, Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hợp Quốc Kim Song kêu gọi các tổ chức quốc tế viện trợ lương thực cho nước ông vì ngành nông nghiệp Triều Tiên trong năm ngoái bị mất mùa.
Sự tự chủ lương thực như Việt Nam là điều mà Kim Jong-un thèm khát, nếu muốn tiếp tục duy trì quyền lực của gia đình mình. Nhưng muốn như thế, thì theo khuyến dụ của Mỹ, Triều Tiên phải phi hạt nhân hóa. Điều này đồng nghĩa, Triều Tiền phải chấp nhận một sự thật rằng, cộng sản và sự kiêu ngạo cộng sản sẽ phải bị triệt tiêu, giống như Việt Nam.
Việt Nam được như ngày hôm nay, ít nhất là lương thực đủ để dân khỏi ăn bobo (một thức ăn thời bao cấp) và có dân số tiếp cận internet hàng top thế giới,… không phải là một giấc ngủ trưa hay bằng một hội nghị, thậm chí là một sự giao kết trên giấy tờ. Bản thân Việt Nam buộc phải nhún nhường và chấp nhận rằng, đối đầu với Mỹ chỉ khiến cho chế độ rơi vào khủng hoảng và khánh kiệt về mặt xã hội. Và kể cả khi có được vị trí như ngày hôm nay, thì Hà Nội buộc phải tiếp tục đứng dưới cái ô bảo trợ của Mỹ về mặt thực chất, khi mà sự hung hăng của Bắc Kinh tiếp tục diễn ra tại Biển Đông.
Và một lần nữa, điều mà Hà Nội có thể chia sẻ như là một kinh nghiệm xương máu cho chính chế độ cộng sản đó lại chính là hợp tác với ‘đầu sỏ đế quốc’ Mỹ.
Mỹ không phải là con hổ giấy như trong truyền thuyết tuyên truyền cộng sản, Mỹ vẫn là sen đầm quốc tế và là quốc gia duy nhất có thể khiến một quốc gia thịnh vượng hoặc suy tàn. Triều Tiên có thể nhìn thấy Hàn Quốc và Việt Nam như là một ví dụ điển hình.
Trở về với thực tại, Bình Nhưỡng sẽ phải giảm thiểu quyền lực và bớt lệ thuộc vào Bắc Kinh nếu muốn hợp tác với Mỹ.
Ở đời có bốn cái ngu : yêu Nga, ghét Mỹ, thích Cu (ba), thân Tàu - Phong dao biếm họa
Trong một bài viết của New York Times gần đây dẫn lời Thiếu tướng Lê Văn Cương - nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược Bộ Công an, trong đó ông khẳng định, sự thành công của nền kinh tế Việt Nam xuất phát từ quyết định bình thường hóa quan hệ với Mỹ năm 1995. Và ông Cương cũng chia sẻ rằng, ông ‘sẽ nói với những người bạn Bắc Triều Tiên của mình rằng chừng nào họ còn xung đột với Mỹ, họ sẽ không thể phát triển kinh tế đúng cách’.
Cách mà Thiếu tướng Lê Văn Cương chia sẻ làm gợi nhớ lại câu nói châm biếm, ‘Ở đời có 4 cái ngu/Yêu Nga, ghét Mỹ, thích Cu (ba), thân Tàu’, và sự thực điều này càng ngày càng trở nên đúng đắn, ít nhất là đối với các trường hợp ‘yêu Nga, thân Tàu, ghét Mỹ’ như Việt Nam, đổi lại là kinh tế què quặt, Biển Đông bị xâm lấn, và sự thiếu ủng hộ của Nga đối với vấn đề chủ quyền Biển Đông. Sự lên tiếng khuyên bảo ‘người bạn Triều Tiên’ của Thiếu tướng công an cũng cho thấy, Việt Nam đang có xu hướng xích gần Mỹ hơn dự kiến (của thể chế). Và bài học Venezuela vẫn đang tiếp tục diễn ra cho cả Việt Nam lẫn Triều Tiên soi rằng, rằng, mọi sự thù hận với Mỹ chỉ đem lại một kết cục không hề tốt, và kết cục của sự chuyên quyền được phán xét bởi chính người dân trong nước.
Triều Tiên hiện tại là quốc gia điển hình của chế độ cộng sản, nơi gia đình trị, đa nguyên bị cấm, giết người bất đồng chính kiến, bắt buộc phá thai, đàn áp tôn giáo và nạn chết đói vì thiếu lương thực.
Nguyễn Hiền
Nguồn : VNTB, 28/02/2019
Trong hai ngày 27 và 28 tháng này, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ họp thượng đỉnh với Chủ tịch Bắc Hàn là Kim Chính Ân tại Hà Nội. Sau thượng đỉnh ngày 12 Tháng Sáu năm ngoái tại Singapore, đây là lần thứ nhì mà lãnh tụ hai nước gặp nhau để thảo luận việc Bắc Hàn từ bỏ kế hoạch chế tạo võ khí hạch tâm trên bán đảo Triều Tiên, nhưng vì hội nghị được tổ chức tại Việt Nam nên nhiều người hy vọng là lãnh đạo Bắc Hàn có thể học hỏi kinh nghiệm đổi mới kinh tế của Hà Nội. Diễn đàn Kinh tế sẽ tìm hiểu triển vọng này.
Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tham dự Cuộc họp của Ủy ban Quân sự Trung ương 7 của Đảng Lao động Hàn Quốc (WPK) ở Bình Nhưỡng ngày 18/5/2018 - AFP
Thanh Trúc : Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do và Thanh Trúc xin kính chào kinh tế gia Nguyễn-Xuân Nghĩa.
Thưa ông, để chuẩn bị hai ngày hội họp với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Hà Nội vào ngày 27 và 28, lãnh tụ Kim Chính Ân của Bắc Hàn sẽ tới Việt Nam từ ngày 25 và nhiều người mong là Bắc Hàn có thể chứng kiến sự đổi mới của Việt Nam mà tiến hành việc cải cách kinh tế ở nhà. Ông nghĩ sao về hy vọng đó ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Nếu tôi nhớ không lầm thì chính Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đã gợi ý này từ Tháng Chín năm ngoái. Quả thật là nền kinh tế quá lạc hậu và sa sút của Bắc Hàn cần được cải cách, miễn là không đe dọa sự tồn tại của một chế độ độc tài, và kinh nghiệm đổi mới kinh tế của Việt Nam từ ba chục năm trước có thể là một giải pháp cho lãnh tụ Kim Chính Ân. Tổng thống Donald Trump cũng dùng ẩn dụ là kinh tế Bắc Hàn có thể nhảy vọt như một hỏa tiễn mà không gây chiến tranh. Khi tới Hà Nội, lãnh tụ Kim Chính Ân có thể chứng kiến một số hình ảnh đổi mới tại Việt Nam mà học hỏi thêm kinh nghiệm về cải cách. Nhưng chúng ta cần đặt vấn đề vào một bối cảnh rộng lớn hơn.
Trước hết, sau Chiến tranh Cao Ly từ năm 1950 tới 1953, hai nước Nam Bắc Hàn vẫn chưa bình thường hóa quan hệ với nhau và Bắc Hàn vẫn chưa có một hòa ước với Hoa Kỳ. Vì vậy, đối thoại giữa hai chế độ Nam-Bắc Hàn là một bước ưu tiên. Thứ hai, chính là Nam Hàn, mà người ta gọi là Đại Hàn Dân Quốc, mới là một mẫu mực cải cách kinh tế cho Trung Quốc và Việt Nam và sau khi cải tổ kinh tế với sự yểm trợ của Hoa Kỳ vào những năm 60 của thế kỷ trước, Nam Hàn còn cải cách về chính trị để có chế độ dân chủ và trở thành một quốc gia tiên tiến hiếm hoi. Trong cuộc đối thoại giữa hai chế độ Hán Thành và Bình Nhưỡng từ năm ngoái, Bắc Hàn có thể cũng đã tìm hiểu và học kinh nghiệm của Nam Hàn.
Thanh Trúc : Như vậy, ông cho rằng Bắc Hàn nên học kinh nghiệm cải cách kinh tế của Nam Hàn ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Ngoài khía cạnh đồng văn và ngôn ngữ thì yếu tố quốc gia dân tộc của hai nước cũng là điều nên nhớ : niềm tự hào dân tộc là động lực vô hình mà đáng kể khi một dân tộc vẫn bị chia đôi từ 70 năm qua. Việc Nam Hàn đầu tư mạnh vào Việt Nam, với điển hình là vai trò của tổ hợp Samsung, tất nhiên được Bắc Hàn chú ý. Đáng chú ý hơn vậy là vai trò của tư nhân trong việc phát triển Nam Hàn. Vì vậy, bài học mà Bắc Hàn nên ghi nhận là quyền tư hữu và vị trí của tư nhân, của tư doanh. Bài học đó không đến từ Việt Nam mà đến từ Nam Hàn, một quốc gia tôn trọng dân chủ và quyền sáng tạo của người dân.
Thanh Trúc : Một đặc điểm then chốt của chế độ Bắc Hàn từ năm 1948 cho tới nay là tinh thần họ gọi là "tự chủ" nhưng lại theo phương pháp cộng sản và còn muốn thống nhất hai miền bằng giải pháp quân sự. Nam Hàn cũng có tinh thần tự chủ, chẳng hạn như với Nhật Bản, Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày nay, nhưng người dân của họ lại thịnh vượng và hạnh phúc hơn người dân Bắc Hàn. Thưa ông, đấy có là một yếu tố đáng suy ngẫm hay không ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Đúng như vậy và nếu ra khỏi chế độ bưng bít thông tin để tuyên truyền thì người dân Bắc Hàn cũng có dịp so sánh với đồng bào của họ tại miền Nam. Trở lại nội dung kinh tế, thì lý luận tự chủ của chế độ Bắc Hàn khiến họ hy sinh kinh tế cho quân sự để thành một cường quốc quân sự trong sự lầm than của người dân. Vì vậy, cái gốc của sức mạnh vẫn là kinh tế và các nước như Hoa Kỳ, Nhật Bản và Nam Hàn có thể giúp Bắc Hàn tái thiết kinh tế. Vấn đề là tái thiết theo hướng nào ?
Thanh Trúc : Như ông nghĩ thì Bắc Hàn nên tái thiết kinh tế theo hướng nào ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Tôi cho là họ nên đi lại từ đầu và học kinh nghiệm thất bại của Trung Quốc thời Mao Trạch Đông trong cái gọi là "Bước Nhảy Vọt Vĩ Đại" hay "Đại Dược Tiến" làm mấy chục triệu người chết đói từ 1958 tới 1961.
Vấn đề ở đây là lãnh đạo thiếu thông tin về thực tế của đời sống. Vì vậy, hướng cải cách đầu tiên của Bắc Hàn là tìm ra định nghĩa chính xác của Tổng sản lượng GDP làm dụng cụ đo lường xác thực, sau đó là tổ chức bộ máy thu thập thống kê để biết rõ về tình hình thực tế. Bộ máy đó không là thống kê khó tin của Trung Quốc hay Việt Nam.
Chuyện thứ hai là trong nền kinh tế thị trường, người ta có nhiều thông tin chuẩn xác về cung và cầu, kết tụ vào cái giá của hàng hóa hay dịch vụ. Lãnh đạo một quốc gia cần có loại thông tin ấy để lấy các quyết định kinh tế. Nếu Bắc Hàn muốn cải cách thì nên khởi sự từ đó, vì việc lập ra bộ máy thông tin kinh tế sẽ mất cả chục năm mới thành hình. Một ví dụ là chúng ta có ít thông tin về quan hệ giao thương giữa Việt Nam với Bắc Hàn và chỉ nghe nói khi Việt Nam giúp Bình Nhưỡng thoát lệnh cấm vận kinh tế với than đá của Bắc Hàn. Điều ấy thật ra gây bất lợi kinh tế cho Việt Nam.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un trong Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Bắc Hàn ở Singapore ngày 12/06/2018. AFP
Thanh Trúc : Hồi nãy, ông vừa nói về vai trò then chốt của tư doanh Nam Hàn, nếu Bắc Hàn tiến hành cải cách, nếu vậy Bắc Hàn nên làm gì với hệ thống kinh tế quốc doanh của họ ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Đây là lúc ta trở về bài học của Việt Nam ! Sau khi đổi mới lần hai vào năm 1991 thì từ năm 1992, Việt Nam muốn cải cách khu vực doanh nghiệp nhà nước mà cho tới nay là gần 30 năm sau vẫn chưa xong. Việc cổ phần hóa hay tư nhân hóa các tập đoàn kinh tế quốc doanh vẫn tiến quá chậm vì hai hiện tượng cấu kết và tham nhũng.
Kinh nghiệm Nam Hàn với tổ hợp Samsung khét tiếng toàn cầu cũng là bài học sau khi Tổng thống Phác Cận Huệ bị truất phế và vào tù cùng nhiều quản trị viên cao cấp của Samsung.
Lý do là mọi cơ sở sản xuất, công lẫn tư, đều muốn bành trướng thị phần về kinh doanh hay ảnh hưởng về chính trị, hệ thống quốc doanh Bắc Hàn và tư doanh Nam Hàn cũng vậy và đấy là vấn đề mà lãnh đạo nên sớm nhìn ra để trù liệu trước. Một lần nữa, Nam Hàn có nhiều bài học về cải cách hay đổi mới kinh tế cho Bắc Hàn. Bài học từ Trung Quốc hay Việt Nam là kinh nghiệm thất bại và Bắc Hàn không nên nhập cảng các "quả đấm thép" của Việt Nam !
Thanh Trúc : Một khía cạnh ngoài kinh tế mà cũng đáng chú ý là quan hệ giữa Trung Quốc với Việt Nam và với Bắc Hàn. Thưa ông, quan hệ đó có chi phối tiến trình cải cách kinh tế của Bắc Hàn hay không ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Tôi thiển nghĩ rằng lãnh đạo Bắc Hàn qua ba thế hệ từ ông Kim Nhật Thành, Kim Chính Nhật tới Kim Chính Ân ngày nay vẫn nghi ngờ Bắc Kinh chứ không hoàn toàn là một chư hầu dễ sai khiến. Việt Nam cũng có quan hệ căng thẳng với Trung Quốc sau cuộc chiến năm 1979 mà 40 năm sau, Hà Nội mới cho báo chí tường thuật lại trong khi báo chí Bắc Kinh lại bỏ qua làm các cựu chiến binh của họ bất mãn không ít.
Quốc gia nào cũng có nhiều khó khăn nội bộ mà họ coi là ưu tiên, khó khăn của Trung Quốc thực ra nghiêm trọng hơn cả, cho nên việc chi phối Bắc Hàn trong quan hệ với Hoa Kỳ là có, nhưng chẳng là ưu tiên số một. Mà ngược lại, viễn ảnh Đại hội đảng vào năm 2021 tại Việt Nam mới là ưu tiên then chốt vì sẽ bầu lên thế hệ lãnh đạo mới. Nghịch lý ở đây là lãnh đạo Bắc Hàn lại chẳng gặp những ưu tiên chính trị đó, cho nên có thể chọn các giải pháp cải cách kinh tế của họ với sự khuyến nghị của Nam Hàn.
Một chuyện nhỏ khác mà cả Hà Nội lẫn Bình Nhưỡng đều muốn bỏ qua là việc một thiếu phụ Việt Nam can dự vào việc Bắc Hàn cho ám sát người anh cùng cha khác mẹ của Kim Chính Ân là Kim Chính Nam cách nay đúng hai năm. Vụ đó làm Hà Nội lúng túng mà chưa biết nói sao vì nghi can này bị xử tại xứ Malaysia.
Thanh Trúc : Trở lại yêu cầu cải cách kinh tế của Bắc Hàn, ông nghĩ là lãnh đạo Bình Nhưỡng nên làm những gì ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Tôi cho rằng ưu tiên sinh tử của Bắc Hàn vẫn là sự tồn tại của chế độ và họ có thể tham khảo ý kiến của Việt Nam khi chế độ Hà Nội vẫn tồn tại sau đổi mới nhờ du nhập một số lý luận tư bản chủ nghĩa có chọn lọc.
Nhưng thật ra, Việt Nam vẫn tụt hậu nếu so với nhiều lân bang Đông Nam Á, chưa nói tới Nam Hàn hay Đài Loan. Nếu muốn phát triển thành một cường quốc kinh tế sau này, Bắc Hàn nên học Nam Hàn. Từ năm chục năm trước, Nam Hàn đã có kế hoạch phát triển các khu vực công nghiệp ưu tiên với nhiều thành công chói lọi mà cũng có một số trở ngại nên Bắc Hàn có thể học được. Bài học cơ bản là nên giải phóng sức dân để chính người dân sẽ tạo ra những thay đổi và có lẽ từ cả năm nay, lãnh đạo Nam và Bắc Hàn đã nói về những thay đổi ấy. Với tinh thần tự chủ và tự kiêu, chưa chắc họ đã coi Việt Nam là một mẫu mực mặc dù quốc tế vẫn cứ nói về thành tựu kinh tế rất biểu kiến của Việt Nam.
Thanh Trúc : Nếu như vậy, có lẽ ông hàm ý là Bắc Hàn nên học Nam Hàn hơn là học kinh nghiệm của Việt Nam ?
Nguyễn-Xuân Nghĩa : Kinh nghiệm nên học từ Việt Nam là phải tránh một cuộc chiến tương tàn trong nội bộ rồi thống nhất trong lầm than khi người Việt thời ấy chẳng thua kém gì nhiều sắc tộc khác. Ngày nay, Việt Nam thua cả Nam Hàn, Đài Loan lẫn nhiều quốc gia Đông Nam Á khác ở chung quanh như Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan hay thậm chí Miên và Lào. Vì vậy, sau nhiều ồn ào của dư luận quốc tế, Bắc Hàn sẽ tìm ra bài học cải cách khác và bài học đó từ Việt Nam là những gì nên tránh. Là người Việt Nam, tôi không vui với kết luận này....
Thanh Trúc : Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do cùng Thanh Trúc xin cảm tạ chuyên gia kinh tế Nguyễn-Xuân Nghĩa về bài phỏng vấn kỳ này.
Thanh Trúc thực hiện
Nguồn : RFA, 19/02/2019
Pyongsong : "Silicon Valley" của Bắc Triều Tiên
Báo Le Monde ngày 03/01/2019, đặc biệt chú ý đến thành phố Pyongsong của Bắc Triều Tiên, được ví như là một "Silicon Valley" của chế độ Bình Nhưỡng. Thành phố Pyongsong, nằm cách thủ đô Bình Nhưỡng khoảng 40 phút về phía bắc, là thủ phủ của tỉnh Nam Pyongan và chỉ có 280.000 dân. Đây là nơi được Kim Nhật Thành (1912-1994) chọn đặt Viện hàn lâm Khoa học Quốc gia, rồi Trung tâm nghiên cứu năng lượng nguyên tử.
Một góc thành phố Pyongsong dành cho người nước ngoài. NK News
Pyongsong xứng đáng được mệnh danh "Silicon Valley" của Bắc Triều Tiên, bởi vì sắp tới đây, thành phố này phải vận hành hiệp sức cùng với đặc khu kinh tế Unjong, chuyên nghiên cứu về đổi mới công nghệ. Hai địa điểm chỉ nằm cách nhau vài km.
Những cơ sở nghiên cứu ở đây tuyển dụng khoảng 6.000 người. Pyongsong từng là nơi trú ngụ của "đơn vị sản xuất 16/3" : Trung tâm lắp ráp tên lửa đạn đạo, nơi chế tạo tên lửa Hwasong-15, tên lửa liên lục địa được bắn thử ngày 28/11/2017. Chiếc tên lửa tầm xa này là vũ khí tối tân nhất của Bắc Triều Tiên hiện nay, cho phép nước này tự xưng là cường quốc hạt nhân. Tuy nhiên, trung tâm lắp ráp này đã bị dỡ bỏ vào tháng 6/2018.
Tại đây, tác giả bài viết, nhà báo Philippe Pons ghi nhận, giống như tại Bình Nhưỡng, người ta không còn thấy các tấm biển tuyên truyền, thay vào đó là những dòng chữ kêu gọi hướng đến những mục tiêu kinh tế được đề ra.
Pyongsong không chỉ là một "hub" công nghệ, mà đó còn là khu chợ bán sỉ lớn nhất cho Bình Nhưỡng từ giữa những năm 1990. Tại đây người ta có thể tìm thấy đủ loại hàng hóa, từ mỹ phẩm cho đến các mặt hàng cao cấp như đồ gia dụng, linh kiện rời, hàng hóa Hàn Quốc và cả thực phẩm. Những món hàng này được vận chuyển bằng đường bộ, đường tầu hỏa hay trong những túi ba-lô do những người bán rong, nam hay nữ, khuân về từ Đan Đông, Trung Quốc.
Trước các hoạt động kinh tế và khoa học nhộn nhịp như vậy, Le Monde cho rằng Pyongsong giờ đang trở thành một trong những trung tâm của "chủ nghĩa tư bản đỏ" Bắc Triều Tiên.
2019 : Trump " độc diễn " trên trường quốc tế
Trang nhất báo Le Figaro số ra ngày 03/01/2019 có hàng tít đáng chú ý : "Năm 2019, thế giới hồi hộp trước chính sách ngoại giao khó lường của Donald Trump". Dưới áp lực trong nước, cùng với nguy cơ tái khởi động các cuộc điều tra và trước thềm kỳ bầu cử tổng thống sắp tới, tổng thống Mỹ rất có thể sẽ đưa ra nhiều quyết định bất ngờ trên trường quốc tế.
Trong bài viết có tựa đề "Năm 2019, Donald Trump làm kỵ sĩ đơn độc", Le Figaro nhận xét, với sự ra đi của James Mattis, một trong những "bảo mẫu" cuối cùng, tổng thống Mỹ giờ có thể rộng tay hành động theo ý muốn. Tờ báo nhân dịp này điểm lại một loạt các quyết định địa chính trị của ông Donald Trump trong suốt năm 2018, đưa thế giới đi từ bất ngờ này sang đến những ngỡ ngàng khác.
Những cú đánh lén
Ông bắt đầu bằng tràng tweet hung hăng đầu năm tấn công Iran (ngày 02/01/2018), được tiếp nối với dòng bình phẩm nổi tiếng có "nút bấm hạt nhân to hơn" của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (03/01)… để rồi vài tháng sau đó, tổng thống Donald Trump bất ngờ thông báo chấp nhận một cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều tại Singapore (12/06/2018).
Không chỉ hài lòng tấn công các nước "thù nghịch", ông còn làm cho các nước đồng minh truyền thống ngã ngửa, không kịp trở tay. Ông tuyên bố rút Hoa Kỳ ra khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Ông công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và cho dời tòa đại sứ Mỹ về đấy. Tại G7, tổng thống Mỹ không ký tuyên bố chung. Với NATO, ông kịch liệt chỉ trích các nước thành viên, đồng thời có thái độ hòa dịu với tổng thống Nga Vladimir Putin.
Để thay lời kết luận, Le Figaro trích dẫn nhận xét của Washington Post ví von cho rằng : "Nếu quý vị thích bi kịch, hãy chuẩn bị đi nhé, bởi vì, năm vừa qua chỉ mới là màn tổng dợt cho những gì sắp diễn ra".
Hoa Kỳ : Bức tường chia rẽ
Một chủ đề khác liên quan đến nước Mỹ của Donald Trump cũng được nhiều nhật báo Pháp trên trang nhất quan tâm đến : Cuộc đọ sức giữa phe dân chủ và Donald Trump. Les Echos trên trang nhất dành một góc nhỏ đề tựa "Hoa Kỳ : Bức tường gây chia rẽ". Le Monde chạy tít lớn : "Hoa Kỳ : Phe dân chủ thách thức Trump".
Nhật báo thiên tả Libération thì có bài phân tích châm biếm đề tựa "Shutdown : Donald Trump bị tước Hạ Viện ‘thân quen’". Hôm nay, Quốc Hội mới chính thức hoạt động vào lúc tình trạng "shutdown" kéo dài từ hai tuần qua. Đảng dân chủ, kiểm soát Hạ Viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ, dự định thông qua hai dự luật ngân sách nhằm đưa đất nước ra khỏi tình trạng bế tắc hiện nay.
Riêng tờ báo công giáo La Croix chú ý đến vấn đề kiểm soát vũ khí qua hàng tựa "Các dân biểu dân chủ Mỹ được trông đợi về việc kiểm soát vũ khí". Một sự trông đợi mà La Croix cho rằng khó có thể thực hiện.
Cuba "thắt bụng" mừng 60 năm cách mạng
Nhìn xuống Trung Mỹ, tờ nhật báo kinh tế Les Echos có bài viết đề tựa "Cuba : Một lễ mừng 60 năm cách mạng buồn thảm vì kinh tế bị bóp nghẹt".
Tăng trưởng kinh tế chỉ ở mức 1%, chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của người dân trong nước, do khan hiếm thực phẩm. La Havana không thể trông cậy vào các đồng minh như Venezuela chẳng hạn cũng đang lâm vào khủng hoảng, đang vật vã cung cấp dầu hỏa cho Cuba.
Bí thư thứ nhất Đảng cộng sản Cuba Raul Castro trong bài diễn văn kỷ niệm 60 năm cách mạng thừa nhận "Kinh tế đang bị bóp nghẹt là một thách thức". Ông kêu gọi giảm những khoản chi tiêu vô ích, đa dạng hóa nguồn hàng xuất khẩu và "khuyến khích đầu tư nước ngoài".
Đây cũng là điểm thay đổi mà Cuba muốn điều chỉnh trong Hiến Pháp, sẽ được đưa ra trưng cầu dân ý vào ngày 24/02 tới đây. Theo đó, Hiến Pháp mới thừa nhận sở hữu tư nhân, kinh tế thị trường và đầu tư nước ngoài, nhưng không từ bỏ mục tiêu xã hội "cộng sản".
Les Echos cũng nhận thấy là kinh tế Cuba trì trệ là do chính sách thù nghịch của Hoa Kỳ. Việc ông Donald Trump vào Nhà Trắng đã xóa sạch các nỗ lực xích lại gần giữa hai nước được tiến hành dưới thời tổng thống Obama. Với việc duy trì các biện pháp cấm vận kinh tế có từ năm 1962, Donald Trump tiếp tục xếp Cuba vào "trục bạo chúa", bao gồm cả Venezuela và Nicaragua.
Trung Quốc : Tập Cận Bình đầu năm dọa nạt Đài Loan
Thời sự Châu Á khá hiếm hoi trên các mặt báo. La Croix chú ý đến việc chủ tịch Trung Quốc "Tập Cận Bình lại đe dọa thống nhất Đài Loan bằng vũ lực".
La Croix nhận thấy, về mặt cơ bản, nội dung không có gì thay đổi, nhưng điều đáng chú ý là chưa bao giờ Bắc Kinh lại có một giọng điệu hiếu chiến với Đài Bắc như lần này. Tờ báo cho rằng, trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc ngày càng suy yếu và năm 2019 này được dự báo đầy bất định, Tập Cận Bình muốn tác động đến tinh thần dân tộc đang nung nấu trong lòng mỗi người dân Trung Quốc mơ tưởng đến một quốc gia hùng mạnh và hợp nhất, dù phải gây chiến.
Jeanne Calment : Hơn hai mươi năm sau vẫn khuấy động giới khoa học
Cuối cùng, mục điểm báo xin khép lại với phần tin khoa học. La Croix có bài giải đáp thắc mắc đề tựa "Tuổi thọ của Jeanne Calment : Đề tài tranh cãi của giới chuyên gia".
Ba người Nga, trong đó có hai nhà khoa học, cho rằng người phụ nữ qua đời năm 1997 ở tuổi 122 ở Arles, không phải là bà Jeanne Calment, mà là con gái của bà, Yvonne. Trong khi đó, hai nhà khoa học Pháp, đã từng gặp vị trưởng lão này vào đầu những năm 1990 thì khẳng định ngược lại.
Hai nhà khoa học Nga, một người là giám đốc trung tâm xã hội chống hiện tượng lão hóa và người kia là nhà toán học, với sự trợ giúp của một nhà báo Nga, sau khi tiến hành điều tra tiểu sử, nghiên cứu lại các cuộc phỏng vấn, đối chiếu các hình ảnh (về chiều cao, mầu mắt, kiểu trán), hồ sơ lưu trữ của thành phố Arles nơi bà Calment sinh sống cũng như qua tiếp xúc nhiều nhân chứng…, khẳng định "con gái của bà Jeanne Calment, là Yvonne đã lấy nhân thân của mẹ mình" vào lúc bà qua đời.
Theo ba người Nga này, bà Calment đã qua đời năm 1934 do mắc bệnh viêm màng phổi. Mục đích của việc chiếm hữu nhân thân này là để được hưởng lợi tức trọn đời từ một hợp đồng mua bán mà bà Calment có được. Ba nhà nghiên cứu người Nga kết luận : Bà Jeanne Calment chỉ thọ có 99 tuổi chứ không phải là 122 tuổi, vốn đã được ghi vào sách kỷ lục Guiness, một kỷ lục thế giới về tuổi thọ hiện chưa ai vượt qua được.
Minh Anh
Bình Nhưỡng thừa nhận canh tác tập thể thất bại (RFI, 28/12/2018)
Hiếm khi công bố thất bại, lần đầu tiên chế độ Bình Nhưỡng nhìn nhận "gặp vấn đề nghiêm trọng trong lãnh vực nông nhiệp", hai tuần sau khi Liên Hiệp Quốc báo động tình trạng thu hoạch thấp và thiếu lương thực. Bản tin của KCNA ngày 27/12/2018 được xem là bất bình thường trong một chế độ mà lãnh đạo được tôn sùng tuyệt đối là lúc nào cũng đúng.
Theo thủ tướng Pak Pong Ju, các đơn vị sản xuất tập thể đã không làm tròn nhiệm vụ sản xuất và quản lý hạt giống. Ed JONES / AFP (Ảnh minh họa)
Theo hãng thông tấn KCNA của Bắc Triều Tiên, thủ tướng Pak Pong Ju, trong hội nghị nông nghiệp toàn quốc hồi tuần trước, đã nói lên tình trạng yếu kém của các nông trại nhà nước. Các đơn vị sản xuất tập thể đã không làm tròn nhiệm vụ sản xuất và quản lý hạt giống. Thủ tướng Bắc Triều Tiên khuyến cáo phải khắc phục khó khăn, thực hiện chỉ tiêu kế hoạch năm năm, một kế hoạch dự kiến kết thúc vào năm 2020.
Cách nay hai tuần, cơ quan Lương Nông Liên Hiệp Quốc FAO cho biết "bảo đảm có đủ thực phẩm để nuôi dân là vấn đề nghiêm trọng số một tại Bắc Triều Tiên trong bối cảnh thu hoạch năm 2018 thấp dưới mức trung bình". Bắc Triều Tiên cần phải nhập khẩu 640.000 tấn lương thực trong năm 2019 so với 458.000 tấn trong năm 2018.
Trong thập niên 1990, nạn đói kéo dài đã làm cho 660.000 người dân chết đói. Nhờ quốc tế và Hàn Quốc viện trợ, tình hình tạm ổn, nhưng truyền thông Bắc Triều Tiên hiếm khi đưa tin thật về những khó khăn, thất bại.
Từ khi lên thay cha vào năm 2011, thỉnh thoảng Kim Jong Un lên tiếng phê bình các quan chức chế độ không đạt được chỉ tiêu kinh tế đề ra. Tập trung "phát triển kinh tế, cải thiện đời sống" cũng là lý do được Bình Nhưỡng đưa ra để thuyết phục Mỹ hòa đàm.
Tú Anh
********************
Tin tặc chiếm dữ liệu cá nhân của 1.000 người tị nạn Bắc Triều Tiên (RFI, 28/12/2018)
Dữ liệu cá nhân được giữ bí mật của gần 1.000 người Bắc Triều Tiên đào thoát sang Hàn Quốc đã bị tin tặc đánh cắp, khiến họ có nguy cơ bị Bình Nhưỡng trả thù. Bộ Thống Nhất Hàn Quốc hôm nay 28/12/2018 thông báo như trên, nhấn mạnh đây là lần đầu tiên tên và địa chỉ người tị nạn Bắc Triều Tiên bị tin tặc chiếm đoạt.
Dữ liệu cá nhân được giữ bí mật của gần 1.000 người Bắc Triều Tiên đào thoát sang Hàn Quốc đã bị tin tặc đánh cắp. Reuters/Kacper Pempel/Illustration (Ảnh minh họa)
Những dữ liệu trên bị đánh cắp tại Trung tâm Hana ở tỉnh Gyeongsang, miền bắc Hàn Quốc. Trung tâm này phụ trách đón tiếp những người Bắc Triều Tiên đào thoát hòa nhập được với cuộc sống ở miền nam, thích ứng với xã hội tư bản.
Hệ thống máy tính của Trung tâm Hana đã bị nhiễm một chương trình mã độc, được kích hoạt khi một nhân viên vô tình mở thư điện tử. Hàn Quốc có 25 cơ sở như Trung tâm Hana, chăm sóc tổng cộng 30.000 người Bắc Triều Tiên trốn được sang miền nam.
Sau khi phát hiện vụ tấn công tin học vào tuần trước, chính quyền Hàn Quốc đã cho thanh tra khẩn cấp tất cả các máy tính của Hana, nhưng không phát hiện được lỗ hổng nào. Bộ Thống Nhất Hàn Quốc cho biết đã xin lỗi những người Bắc Triều Tiên đào thoát, và hứa nỗ lực tối đa để bảo vệ thông tin cá nhân của họ, tránh tái diễn sự kiện như vừa qua.
Báo chí Bình Nhưỡng đã nhiều lần đe dọa dập tắt tiếng nói của những người tị nạn tại Hàn Quốc, có những hoạt động thù địch với chế độ.
Năm 1997, hai sát thủ đã giết chết Yi Han Yong, cháu của người vợ đầu của Kim Jong Il ngay trước nhà ông, và sau đó trốn biệt. Nạn nhân Yi Han Yong đào thoát sang Hàn Quốc từ năm 1982, đã cho xuất bản các hồi ký tiết lộ cuộc sống riêng tư của họ nhà Kim.
Thụy My
Hồ sơ Triều Tiên : Bắc Kinh tìm cách lấy lại vai trò trung tâm
Thượng đỉnh Moon-Kim lần thứ ba nhằm tìm ra một lối thoát về phi hạt nhân hóa là đề tài được nhiều báo Pháp quan tâm. Đáng chú ý là bài viết trên trang Quốc tế của báo Le Figaro : "Bắc Kinh tìm cách trở lại vị trí trung tâm trên bàn cờ bán đảo Triều Tiên".
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (T) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tại Đại Liên (tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc). Ảnh minh họa do THX công bố ngày 08/05/2018 Reuters
Báo Le Figaro giới thiệu nhiều bài về chủ đề Triều Tiên : "Hai nước Triều Tiên trên con đường hòa giải", "Tại Bình Nhưỡng, hai nước Triều Tiên muốn thoát khỏi ngõ cụt", "Trump và Kim đoàn kết để giữ thể diện" và "Một đường biên giới kinh tế mới". Trong khi đó, báo công giáo La Croix nhận định : "Kim và Moon muốn hòa bình trước khi phi hạt nhân hóa" và "Để thuyết phục miền Bắc, Seoul làm Bình Nhưỡng lóa mắt vì các dự án đầu tư". Còn báo Libération nói về"Vai trò hòa bình của Kim và Moon tại thượng đỉnh hai nước Triều Tiên".
Đáng chú ý là bài viết trên trang Quốc Tế của báo Le Figaro : "Bắc Kinh tìm cách trở lại vị trí trung tâm trên bàn cờ bán đảo Triều Tiên".
Vào cuối buổi diễu binh mới đây ở Bình Nhưỡng nhân kỷ niệm 70 năm ngày thành lập chế độ Bắc Triều Tiên, đứng trên trên khán đài, lãnh đạo Kim Jong-un nắm tay chủ tịch Quốc Hội Trung Quốc Lưu Vân Sơn. Sự hiện diện của nhân vật quan trọng thứ ba trong chế độ Cộng Sản Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh không lơ là trong mối quan hệ với Bắc Triều Tiên.
Nhưng việc chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không đích thân sang Bình Nhưỡng như trước đó người ta vẫn đồn đoán, mà cử một quan chức cấp cao đi thay cho thấy Bắc Kinh muốn cân bằng trong quan hệ với Washington và Bình Nhưỡng trên hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên.
Tuy lo ngại về khả năng nước láng giềng Bắc Triều Tiên ngả sang quỹ đạo của Mỹ, nhưng Bắc Kinh cũng không muốn liều lĩnh chấp nhận rủi ro khi xích lại quá gần với Bình Nhưỡng. Trung Quốc không được lợi gì khi làm hỏng quan hệ với Mỹ, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung không ngừng gia tăng. Theo báo chí Mỹ, tổng thống Donald Trump đã sẵn sàng tăng thuế suất lên thêm 200 tỉ đô la hàng hóa nhập từ Trung Quốc.
Chủ nhân Nhà Trắng cũng quy trách nhiệm cho Trung Quốc, chỉ trích Bắc Kinh đã khiến các bên không tìm được lối thoát cho hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên. Donald Trump cũng chỉ đích danh Trung Quốc đã cung cấp cho chế độ Kim Jong-un "tiền, nhiên liệu, phân bón và nhiều mặt hàng khác".
Đáp lại, Trung Quốc gọi đó là "một cáo buộc vô trách nhiệm và phi lý" của Washington. Còn theo một báo cáo mật của Liên Hiệp Quốc, Bắc Triều Tiên đã chống đỡ được các lệnh trừng phạt quốc tế nhờ hậu thuẫn của Nga và Trung Quốc.
Thượng đỉnh Trump-Kim hồi tháng 06/2018 khiến Bắc Kinh lo ngại bị gạt ra ngoài lề. Nhưng Tập Cận Bình, vốn luôn bảo vệ các lợi ích chiến lược của Trung Quốc trong khu vực, đã làm mọi việc để điều đó không xảy ra. Trước và sau khi diễn ra thượng đỉnh Trump-Kim, ông Tập đã ba lần tiếp đón Kim Jong-un. Quan hệ Bắc Kinh-Bình Nhưỡng đã nồng ấm trở lại sau một thời gian nguội lạnh.
Một bằng chứng cho thấy là tiếng nói của Trung Quốc vẫn có trọng lượng trong hồ sơ Bắc Triều Tiên: hồi tháng Sáu, Washington đã thông báo hủy các cuộc tập trận chung với Seoul. Đây chính là giải pháp mà Bắc Kinh đã đề xuất trước đó : Mỹ - Hàn ngưng tập trận chung. Đổi lại, Bắc Triều Tiên ngưng thử nghiệm hạt nhân và tên lửa đạn đạo.
Thực ra, Bắc Kinh sẽ được hưởng lợi từ việc phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên, vì điều này sẽ kéo theo việc Mỹ sẽ giảm bớt sự hiện diện quân sự tại Hàn Quốc. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng muốn tránh nguy cơ như hồi năm ngoái, Mỹ dọa tấn công Bắc Triều Tiên để đáp trả thái độ khiêu khích của Bình Nhưỡng. Sự sụp đổ của chế độ Bình Nhưỡng sẽ làm dấy lên làn sóng di cư sang Trung Quốc.
Cũng chính vì những lý do đó, Bắc Kinh ủng hộ kế hoạch ký hiệp ước hòa bình, chính thức chấm dứt chiến Liên Triều cho dù Washington vẫn phản đối. Từng tham gia chiến tranh Triều Tiên, Trung Quốc muốn là một trong những nước ký hiệp ước này.
Hiện Bình Nhưỡng và Washington đang bế tắc trong đàm phán. Đây là thời điểm để tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in thể hiện vai trò hòa giải. Theo nhiều nhà quan sát, dường như Trung Quốc đang lui lại phía sau để hai miền Nam - Bắc Triều Tiên tự tìm kiếm giải pháp.
Là đồng minh ngoại giao và thương mại chính của Bình Nhưỡng, Bắc Kinh luôn kêu gọi quốc tế giảm nhẹ trừng phạt Bắc Triều Tiên. Ủng hộ Bình Nhưỡng, Bắc Kinh cho rằng Bắc Triều Tiên phải có tiến triển trong giải trừ hạt nhân, nhưng phía Mỹ cũng phải nhượng bộ.
Trung Quốc, nhất là vùng biên giới với Bắc Triều Tiên, cũng được hưởng lợi nếu kinh tế Bắc Triều Tiên phát triển. Nhưng chừng nào mà các lệnh trừng phạt của quốc tế không được nới lỏng hay bãi bỏ, Trung Quốc không thể hợp tác kinh tế với Bắc Triều Tiên trên quy mô lớn. Bài báo kết luận "Trung Quốc có lẽ sẽ còn phải chờ lâu" …
Nam Mỹ rung chuyển vì khủng hoảng
Trên trang Kinh Tế, báo Le Figaro có bài viết "Nam Mỹ rung chuyển vì khủng hoảng". Các nền kinh tế lớn của Châu Mỹ La Tinh đều lâm vào khó khăn. Argentina phải thực hiện kế hoạch "thắt lưng, buộc bụng" và lệ thuộc rất nhiều vào sự trợ giúp của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế. Brazil đang đứng trước một cuộc bầu cử tổng thống phức tạp và sau giai đoạn suy thoái lịch sử, hiện vẫn chưa thể vực dậy nền kinh tế vốn chiếm tới 50% GDP của Châu Mỹ La Linh. Trong khi đó, Venezuela đang bị nghèo đói nhấn chìm.
Báo kinh tế Les Echos cũng chú ý đến tình trạng lạm phát ở Argentina. Lạm phát đang khiến đồng peso mất giá, đời sống sinh hoạt hàng ngày ngày càng đắt đỏ. Giá điện nước, ga đều tăng vọt, trong khi lương thì không tăng kịp. Argentina đang rơi vào "vòng xoáy lạm phát không thể kiểm soát được".
Dầu lửa và than đá : Hoạt động khai thác sẽ còn kéo dài
Vẫn trong lĩnh vực kinh tế, báo La Croix dự báo "Dầu lửa và than đá : Hoạt động khai thác sẽ còn kéo dài". Bấp chấp những lo ngại về tình trạng biến đổi khí hậu, bất chấp mục tiêu giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, quá trình chuyển đổi năng lượng trên thế giới sẽ phải mất rất nhiều thời gian.
Khai thác dầu lửa trên thế giới đã đạt kỷ lục mới hồi tháng 08/2018. Chưa bao giờ thế giới lại khai thác dầu lửa nhiều đến vậy : 100 triệu thùng/ngày. Và nhu cầu dầu lửa trên thế giới vẫn không ngừng tăng. Theo các chuyên gia, nguyên nhân tăng trưởng kinh tế thế giới, nhất là tại các nước có nền kinh tế mới nổi, sự thiếu hụt các loại nhiên liệu thay thế dầu lửa trong nhiều lĩnh vực như giao thông, công nghiệp hóa học.
Còn về than đá, chẳng hạn tại Đức, kế hoạch ngưng vĩnh viễn hoạt động khai thác than có thể sẽ phải hoãn lại. Đức hiện phụ thuộc nhiều vào nhiệt điện: 40% tổng sản lượng điện trong cả nước được sản xuất từ các nhà máy nhiệt điện.
Biến đổi khí hậu sẽ làm thay đổi bản đồ lương thực thế giới
"Biến đổi khí hậu sẽ vẽ lại bản đồ lương thực thế giới" là nhận định trên trang Tài chính - Thị trường của báo kinh tế Les Echos. Hoạt động sản xuất nông nghiệp sẽ bị đe dọa tại nhiều vùng trên hành tinh.
Thiệt hại do biến đổi khí hậu mà các khu vực trên thế giới phải gánh chịu sẽ không đồng đều. Theo báo cáo Tổ Chức Lương Nông Thế Giới (FAO) công bố hôm qua, sản xuất lương thực, chăn nuôi ở Châu Phi, Đông Nam Á và một phần Châu Mỹ La Tinh sẽ bị tàn phá nặng nề nhất, chủ yếu do nhiệt độ tăng, mực nước biển cũng dâng cao, nhiều dịch bệnh phát sinh… Ngược lại, tại một số nơi, nhất là những vùng có khí hậu ôn đới, điều kiện tự nhiên sẽ được cải thiện. FAO kết luận : "Kẻ được, người mất" !
Và rất có thể, một bản đồ lương thực mới sẽ dần dần hình thành. Khoảng cách về an ninh lương thực - thực phẩm giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển ngày càng gia tăng. Tổ Chức FAO nhận định : Trong bối cảnh đó, thương mại quốc tế sẽ giữ vai trò chủ chốt để ổn định thị trường lương thực, phân phối thực phẩm từ các nơi dồi dào sang các vùng thiếu hụt lương thực, đảm bảo nuôi sống cả hành tinh.
Châu Âu bị ô nhiễm bởi 43 triệu xe hơi diesel
Trong lĩnh vực môi trường, báo Le Monde cho biết "Châu Âu đang bị ô nhiễm bởi 43 triệu xe hơi chạy bằng dầu diesel". 3 năm sau khi vụ tai tiếng "Dieselgate" được phát giác, một báo cáo cho thấy khoảng cách chênh lệch giữa định mức xả thải trên lý thuyết và lượng khí thải xả ra trên thực tế ngày càng tăng.
Với 8.741.000 xe, Pháp là nước có nhiều xe hơi diesel gây ô nhiễm không khí nhất Châu Âu, nhiều hơn Đức, Anh và Ý. Khí độc hại do xe hơi động cơ diesel xả thải là thủ phạm khiến 400.000 người chết sớm mỗi năm tại Liên Hiệp Châu Âu. Điều đáng nói là con số trên mới chỉ liên quan tới những chiếc xe hơi đời mới được lưu hành từ năm 2009 trở lại đây. Nếu tính cả những chiếc xe diesel đời cũ hơn thì tổn thất còn nghiêm trọng hơn rất nhiều.
Điều đáng nói khác là số "xe hơi diesel bẩn" đã tăng 14 triệu trong 3 năm qua, và ngay cả đối với những chiếc xe diesel đời mới nhất theo chuẩn Euro 6, lượng khí độc xả ra trên thực tế cũng cao hơn gấp nhiều lần so với quy định. Có những loại xe còn xả thải khí gây ô nhiễm nhiều gấp 18 lần so với quy định.
Một thực tế đáng buồn được tổ chức phi chính phủ Transport & Environment ghi nhận là các quy định về lượng khí ga xe hơi thải ra càng được siết chặt thì lượng khí phát thải độc hại ra môi trường trên thực tế lại càng cao. Chẳng hạn, trong khi xe hơi theo chuẩn Euro 3 (lưu thông từ năm 2000) chỉ phát nhiều khí thải độc hại gấp 2 lần quy định thì xe hơi theo chuẩn Euro 6 (lưu thông từ năm 2014) lại vượt ngưỡng phát thải 5-6 lần.
Một dân biểu Châu Âu than phiền : "Châu Âu khước từ rút bài học kinh nghiệm từ vụ tai tiếng Dieselgate. Các hãng xe hơi vẫn tiếp tục vận động hành lang mạnh mẽ ở Ủy Ban Châu Âu, để giảm nhẹ tiêu chuẩn phát thải khí độc hại, nhằm bán hết số xe còn tồn đọng ở Châu Âu và làm hỏng lá phổi của chúng ta".
Trang nhất các báo Pháp
Thời sự trong nước hôm nay được nhiều báo Pháp quan tâm, đặc biệt là về chính sách cải cách của tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Liên quan tới dự án cải cách y tế, báo Libération chơi chữ qua hàng tựa : "Phác đồ điều trị của bác sĩ Macron". Báo kinh tế Les Echos quan tâm tới cải cách thuế của vị tổng thống trẻ tuổi : "Thuế : Macron vạch lằn ranh đỏ". Còn báo La Croix đi tìm lời giải đáp cho câu hỏi : "Tại sao kinh tế dậm chân tại chỗ ?"
Trong khi đó, báo Le Monde chạy tựa trang nhất : "Chính quyền Paris : Thị trưởng Anne Hidalgo trong cơn bão táp". Ông Bruno Julliard, trợ lý thứ nhất của thị trưởng Hidalgo, đồng thời là người được bà Hidalgo rất mực tin tưởng, đã từ chức vào ngày hôm qua 17/09/2018, vì những "bất đồng gay gắt" với thị trưởng Paris, cả về phương pháp làm việc và sự thiếu nhất quán của bà Hidalgo.
Le Monde nhận định việc ra đi của ông Bruno Julliard là một cú đánh mạnh vào thị trưởng Paris, người đang bị chỉ trích nặng nề sau những thất bại liên quan đến việc đổi mới Vélib’- hệ thống xe đạp cho thuê tự động, vụ phá sản của chương trình ô tô điện cho thuê tự động Autolib’, những tranh cãi quanh việc quy hoạch đường dành cho người đi bộ dọc bờ sông Seine.
Thùy Dương
Chỉ trong vòng nửa năm, Kim Jong-un đã làm thế giới đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Cởi lớp áo chủ chiến, lãnh đạo Bắc Triều Tiên chứng tỏ là một chiến lược gia về quan hệ quốc tế nhiều bản lĩnh với sự trợ giúp vô tình của tổng thống Mỹ Donald Trump, theo nhận định của không ít chuyên gia.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un trong buổi gặp gỡ tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Bàn Môn Điếm lần thứ nhì, ngày 27/05/2018. KCNA/via Reuters
Sau nhiều thập niên vất vả suy tính tìm tòi và chế tạo cho được vũ khí hạt nhân để bảo vệ chế độ, phải đến đời thứ ba là Kim Jong-un, Bình Nhưỡng tự cho là đủ tự tin để lớn tiếng đe dòa "tiêu diệt Hòa Kỳ trong biển lửa" trong suốt năm 2017, năm đầu nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump.
Thế rồi, đột nhiên Bình Nhưỡng đổi chiều làm một bước ngoặt 180°. Trong thông điệp đầu năm dương lịch 2018, lãnh đạo Kim Jong-un tỏ ra cởi mở và thông báo Bắc Triều Tiên sẽ tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông tại Hàn Quốc.
Theo AFP, lẽ ra chỉ có giá trị một bài học về quan hệ quốc tế trong sách ngoại giao nhưng "nhờ có phản ứng tự phát và khó lường của Donald Trump" và thời cơ thuận lợi, quyết định này đã tạo ra được một chuỗi tác động ngoạn mục sau đó.
Đúng lúc, đúng người
Hồi thứ nhất : Trong bối cảnh Thế Vận Hội Pyongchang biểu tượng của "hòa bình", Kim Jong-un không bỏ lỡ cơ hội tốt, nhận lời mời đối thoại của tân tổng thống Hàn Quốc, mới đắc cử vài tháng trước thay thế Park Geun Hye, tổng thống bảo thủ bị truất phế vì tội tham ô.
Hồi thứ hai : Kim Jong-un khai thác triệt để thời cơ để vuốt ve đại quốc : sang hội kiến chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và cám ơn sự bảo vệ che chở của đồng minh đàn anh, điều mà trong 7 năm qua, cháu nội của Kim Nhật Thành chẳng muốn làm từ khi lên cầm quyền vào cuối năm 2011.
Sau hồi thứ ba là họp thượng đỉnh với tổng thống Moon Jae-in tại Bàn Môn Điếm vào cuối tháng Tư, và Kim Jong-un chuẩn bị gặp Donald Trump, mà giới phân tích xem là hồi thứ tư, với thượng đỉnh lịch sử Singapore.
Tất cả những diễn tiến trên đây, theo giáo sư Kim Hyun Wook, đại học ngoại giao Seoul, đã được Kim Jong-un tiên liệu : Phải đi bước đầu hòa giải với Hàn Quốc thì mới có thể đối thoại với Mỹ và bắt tay được với Hòa Kỳ thì mới kéo được Trung Quốc vào ván cờ.
Không còn hung hăng dòa Mỹ, Kim Jong-un thay đổi tác phong, biến thành một nhà lãnh đạo quốc gia lịch thiệp, tươi cười, biết lắng nghe người đối diện trong các cuộc tiếp xúc với Moon Jae-in và Tập Cận Bình. Cùng lúc đó, Bình Nhưỡng thực hiện một vài hành động có tính thuyết phục công luận như trả tự do cho các công dân Mỹ bị giam cầm, rồi phá hủy một cơ sở thử hạt nhân, và ban lệnh "tạm ngưng" thử tên lửa trong khi chờ đợi kết quả của chính sách hòa dịu.
Đối với các chính khách cánh hữu ở Hàn Quốc thì Bình Nhưỡng chỉ đóng kịch để được bỏ cấm vận, sau đó đâu lại vào đấy, như nhiều lần xảy trong quá khứ. Tuy nhiên, để bắt tay với Mỹ, Kim Jong-un đã phải dẹp thù trong, nhất là những nhân vật bị xem là thân Trung Quốc như dượng rễ Jang Song-thaek, năm 2013, ám sát anh cùng cha khác mẹ Kim Jong-nam tại Kuala-Lumpur năm 2017, và cách nay vài hôm, thanh trừng ba tướng lãnh chủ chiến.
Kim Jong-un chứng tỏ có tài năng "lôi kéo các nhà lãnh đạo liên can người này chống người kia để thủ lợi", theo nhận định của một nhà nghiên cứu, cựu điệp viên CIA, Jung Park. Trong suy tính của Kim Jong-un, Bắc Kinh là "đối trọng" bảo đảm an toàn cho Bình Nhưỡng trong trận đấu với Washington.
Thời cơ thuận lợi
Nhưng tài ba một mình không đủ.
Nếu tổng thống Mỹ không phải là Donald Trump thì liệu nước cờ của Kim Jong-un có hiệu nghiệm hay không ? Theo Koo Kab-woo, chuyên gia Hàn Quốc về Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un được cả hai yếu tố thuận lợi từ thời cơ đến nhân hoà. Không có Moon Jae-in tinh tế, Donald Trump "bốc đồng" nhận lời đối thoại trước khi tham khảo các cố vấn, thì mưu kế của Kim khó thành tựu. Nhưng dù kết quả thượng đỉnh Singapore ra sao, Bình Nhưỡng có thể yên tâm không bị Mỹ đánh phủ đầu như Donald Trum từng đe dọa.
Trong thập niên 1980, xung khắc Tây phương-Liên Xô được giải tòa cũng nhờ thời cơ thuận lợi với bốn nhân vật lãnh đạo xuất hiện cùng lúc : tổng thống Reagan, thủ tướng Anh Thatcher, Giáo hoàng John Paul II và ổng bí thư Đảng cộng sản Liên Xô Gorbatchev. Giới quan sát cho rằng Tây phương đồng thuận giúp nhà lãnh đạo cải cách Gorbatchev thoát khủng hoảng kinh tế.
Câu hỏi đặt ra là vì sao Bình Nhưỡng bằng mọi cách bắt tay với Mỹ và do đâu Seoul hết sức trợ lực thuyết phục Washington ?
Câu trả lời có lẽ nằm trong hai câu hỏi kế tiếp sau đây :
Ngày nay ai thật tâm lo ngại Hòa Kỳ tấn công phủ đầu Bắc Triều Tiên ngoài Kim Jong-un và Moon Jae-in ? Ai lo sợ viễn cảnh bị Trung Quốc sử dụng như món hàng "mặc cả" với Mỹ đánh đổi với Đài Loan ?
Tú Anh
Nguồn : RFI, 06/06/2018
Mỹ yêu cầu Bắc Triều Tiên chuyển ra khỏi lãnh thổ một phần kho hạt nhân (RFI, 13/05/2018)
Hoa Kỳ yêu cầu Bắc Triều Tiên chuyển ra khỏi lãnh thổ một phần vũ khí hạt nhân, các bộ phận của tên lửa đạn đạo có thể tách rời. Việc vận chuyển trên phải được tiến hành trong những tháng tới, sau khi diễn ra thượng đỉnh Washington-Bình Nhưỡng.
Cơ sở thử hạt nhân Punggye Ri của Bắc Triều Tiên Airbus Defense & Space and 38 North/Handout via REUTERS
Hãng tin Hàn Quốc Yonhap hôm 13/05/2018 cho biết yêu cầu của Mỹ được đưa ra trong các cuộc thảo luận song phương để chuẩn bị cho thượng định Donald Trump và Kim Jong-un dự kiến diễn ra vào ngày 12/06/2018 tại Singapore. Washington khẳng định sẽ không giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt Bình Nhưỡng, nếu yêu cầu trên không được đáp ứng.
Dường như Mỹ cho rằng việc Bắc Triều Tiên cam kết ngưng thử nghiệm hạt nhân và tên lửa là chưa đủ. Bình Nhưỡng còn phải làm nhiều hơn nữa để chứng tỏ thiện chí từ bỏ các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo. Hiện vẫn chưa có câu trả lời từ chính quyền Kim Jong-un. Nhưng theo nhiều nhà quan sát, rất có thể Bình Nhưỡng sẽ tận dụng việc từ bỏ một phần vũ khí nguyên tử làm "lá bài" cho các vụ thương lượng trong tương lai.
Thông báo về việc Mỹ yêu cầu Bắc Triều Tiên chuyển ra khỏi lãnh thổ một phần vũ khí nguyên tử và các bộ phận tên lửa được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Mỹ Donald Trump hoan nghênh và cám ơn chế độ Bình Nhưỡng hôm qua 12/05 thông báo chi tiết kế hoạch phá dỡ khu thử nghiệm hạt nhân Punggye Ri. Chủ nhân Nhà Trắng gọi quyết định của Bắc Triều Tiên là "một hành động thông minh và đáng mến". Seoul cũng ca ngợi thiện chí của Bình Nhưỡng không chỉ thể hiện "bằng ngôn từ, mà bằng cả hành động". Việc phá dỡ khu thử nghiệm Punggye Ri dự kiến bắt đầu trong khoảng ngày 23 đến 25/05. Bình Nhưỡng cũng mời các phóng viên Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga, Mỹ và Anh đến theo dõi sự kiện.
Từ Seoul, thông tín viên RFI Frédéric Ojardias cho biết chi tiết :
"Thông cáo của Bộ ngoại giao Bắc Triều Tiên rất cụ thể, rõ ràng. Đầu tiên, các đường hầm của cơ sở hạt nhân Punggye Ri sẽ được san lấp bằng thuốc nổ, các lối vào khu đường hầm sẽ bị chặn, các cơ sở quan sát và trung tâm nghiên cứu trên mặt đất sẽ bị phá hủy. Và cuối cùng, các nhà nghiên cứu và lính gác sẽ được rút hết, và khu thử nghiệm sẽ đóng cửa.
Bắc Triều Tiên cũng hứa sẽ cung cấp cho các phóng viên nước ngoài mọi phương tiện cần thiết : máy bay từ Bắc Kinh, sau đó là tàu chạy tới tận khu thử nghiệm hạt nhân Punggye Ri, và cả trung tâm báo chí. Nhưng Bình Nhưỡng không cho biết có mời các nhà điều tra hạt nhân và nhất là có cho phép các chuyên gia này hoạt động độc lập hay không.
Nhiều chuyên gia tỏ ra nghi ngờ. Họ cho rằng khi phá hủy cơ sở hạt nhân, mà trước đó không để cho các nhà khoa học lấy mẫu nghiên cứu, có nghĩa là chế độ Bình Nhưỡng đã phá hủy mọi thông tin về các vụ thử nghiệm mà họ đã tiến hành.
Một số khác lưu ý rằng sau 6 lần thử nghiệm hạt nhân, Bình Nhưỡng đã làm chủ được các công nghệ cần thiết và không cần thử nghiệm thêm nữa. Chính vì thế, cần nhìn nhận thông báo của Bắc Triều Tiên một cách thận trọng".
Thùy Dương
************************
Bắc Hàn tháo bỏ khu vực thử nghiệm nguyên tử hạt nhân cuối tháng Năm (CaliToday, 12/05/2018)
Bình Nhưỡng cho biết ngày giờ chính xác của cuộc tháo bỏ khu vực thử nghiệm nguyên tử sẽ phụ thuộc vào thời tiết, đồng thời các cơ quan truyền thông của thế giới sẽ được mời đến dự lễ ‘tháo dỡ’ vào cuối tháng này, cơ quan truyền thông chính quyền cho biết hôm thứ Bảy, trong sự kiện rất ấn tượng trước hội nghị thượng đỉnh lịch sử ngày 12 tháng 6 giữa lãnh đạo Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Cuộc tháo bỏ khu vực thử nghiệm nguyên tử sẽ phụ thuộc vào thời tiết - Photo Credit : SCMP
Một buổi lễ tháo dỡ khu vực thử nghiệm hạt nhân hiện được dự định từ ngày 23 đến 25 tháng 5, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết ", hãng tin KCNA của Bắc Hàn chính thức cho biết, trích dẫn một thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Bắc Hàn.
Các đường hầm thử nghiệm sẽ bị phá hủy, lấp các điểm vào của khu vực, trong khi các cơ sở quan sát và các viện nghiên cứu sẽ bị loại bỏ cùng với các nhà nghiên cứu và lính canh.
Các phóng viên từ Trung Quốc, Nga, Mỹ, Anh và Nam Hàn sẽ được phép "tiến hành làm phận sự tại chỗ để thể hiện một cách minh bạch việc tháo dỡ khu vực thử nghiệm hạt nhân phía Bắc", tuyên bố của Bộ Ngoại giao cho biết.
Giới hạn của các nhà báo nước ngoài là do "không gian nhỏ của khu vực thử nghiệm" và vì "nằm trong vùng núi sâu không có người ở".
Chủ tịch Kim tuyên bố sự phát triển của vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn đã hoàn thành và nó không còn cần thiết cho sự trang bị quân sự.
Đây là sự thay đổi gây cảm xúc sâu sắc sau khi ông Trump và ông Kim đã đe dọa lẫn nhau về chiến tranh và lăng mạ cá nhân. Nhà lãnh đạo trẻ Bắc Hàn thề sẽ theo đuổi sự giải thể vũ khí nguyên tử tại một hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in hồi tháng trước.
Hiện tại, ông Kim đang chuẩn bị cho cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên với Tổng thống Mỹ, dự định diễn ra vào ngày 12 tháng 6 tại Singapore.
Hoa Thịnh Đốn đang mong muốn "sự hủy bỏ hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược" của chính phủ Bình Nhưỡng.
Ngoại trưởng Mỹ, ông Mike Pompeo đã hứa hôm thứ Sáu rằng Hoa Kỳ sẽ làm việc để xây dựng lại nền kinh tế bị trừng phạt của Bắc Hàn, nếu họ đồng ý ngưng chương trình vũ khí hạt nhân của mình.
Tuy nhiên, ông nói rằng biện pháp trừng phạt sẽ không được dỡ bỏ cho đến khi một quá trình kiểm tra kỹ lưỡng bảo đảm chương trình khí nguyên tử đã bị loại bỏ.
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Bắc Hàn cũng cho rằng chính quyền Bình Nhưỡng có thể cởi mở hơn với các mối quan hệ quốc tế trong tương lai. Họ sẽ thúc đẩy sự tiếp xúc gần gũi và đối thoại với các nước láng giềng cũng như cộng đồng quốc tế để bảo vệ hòa bình và ổn định trên Bán đảo Triều Tiên và trên toàn cầu".
Ngọc Thạch (Theo SCMP)
*********************
Mỹ sẽ ‘bỏ lệnh trừng phạt nếu Bắc Hàn đáp ứng yêu cầu’ (VOA, 14/05/2018)
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 13/5 nói rằng Washington sẽ đồng ý dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Bắc Hàn nếu nước này từ bỏ hoàn toàn chương trình vũ khí hạt nhân.
Ông Pompeo trong cuộc gặp với lãnh tụ Bắc Hàn.
Reuters dẫn lời ông Pompeo nói trên một số chương trình truyền hình của Mỹ rằng Hoa Kỳ sẽ không sẵn lòng đầu tư tiền thuế của người dân để giúp Bắc Hàn, nhưng sẵn sàng "dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt" để mở đường cho các nguồn đầu tư tư nhân của Mỹ vào các lĩnh vực hạ tầng, nông nghiệp và năng lượng của Bắc Hàn.
"Chúng tôi có thể tạo các điều kiện dẫn tới sự thịnh vượng kinh tế cho người dân Bắc Hàn để có thể cạnh tranh với miền Nam", ông Pompeo nói trong chương trình "Face the Nation" trên kênh CBS.
Ông Pompeo và các tù nhân Mỹ mới được Bắc Hàn thả.
Tuyên bố của ông Pompeo được đưa ra ít tuần trước cuộc gặp thượng đỉnh ở Singapore giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un vào ngày 12/6.
Truyền thông Bắc Hàn hôm qua đưa tin rằng nước này đã lập kế hoạch phá bỏ địa điểm thử nghiệm bom hạt nhân vào cuối tháng này.
Theo Reuters, ông Pompeo đã hoan nghênh tin trên. Ông được trích nói trên kênh "Fox News Sunday" rằng việc Bắc Hàn phá bỏ "mọi địa điểm có thể gây nguy cơ cho người dân Mỹ" là "tin tức tốt lành cho người dân Mỹ và cho thế giới".
Tháng trước, ông Pompeo trở thành quan chức Mỹ đầu tiên gặp ông Kim, đặt nền tảng cho cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới với ông Trump.
Tuần trước, ngoại trưởng Mỹ trở lại Bắc Hàn lần hai, và dịp này, lãnh tụ Kim đã đồng ý thả ba tù nhân Mỹ gốc Triều Tiên.
Bình Nhưỡng tiếp tục nước cờ ngoại giao "bất ngờ" với thế giới. Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson lần đầu tiên ghé thăm Việt Nam. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể tiếp tục cầm quyền sau năm 2023. Vladimir Putin "nhẹ nhàng" tái đắc cử tổng thống nhiệm kỳ 4 và vụ Skripal quấy nhiễu quan hệ Nga – Phương Tây. RFI tóm lược những sự kiện nổi bật trong tháng 03/2018.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un bất ngờ đến Bắc Kinh gặp chủ tịch Tập Cận Bình ngày 26/03/2018. CCTV via Reuters
Thời sự quốc tế tháng Ba nóng bỏng không kém gì chảo lửa Trung Đông, nơi mà Syria bước vào năm thứ tám chiến sự, làm hàng trăm ngàn người thiệt mạng. Đáng chú ý hơn cả là hồ sơ Bắc Triều Tiên, với nhiều sự kiện dồn dập xảy ra. Lãnh đạo trẻ Kim Jong-un của quốc gia Đông Á nhỏ bé, 25 triệu dân, khép kín nhất hành tinh không ngừng đưa thế giới đi từ ngỡ ngàng này sang ngạc nhiên khác.
Ngay từ đầu tháng Ba, quốc tế đã sửng sốt trước thông báo của đặc sứ Hàn Quốc, cố vấn an ninh quốc gia Chung Eun Yong, cho biết tổng thống Mỹ Donald Trump chấp nhận lời mời gặp của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, dự kiến vào tháng Năm 2018. Thông báo này được đưa ra sau khi các đặc sứ Hàn Quốc đã gặp lãnh đạo Bắc Triều Tiên.
Ngay sau đó, các nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên hoạt động như con thoi, đến tham vấn các nước trong vòng đàm phán 6 bên, rồi sang Thụy Điển, tới Phần Lan. Và sau một ngày đồn thổi, chính quyền Bắc Kinh ngày 27/03 khẳng định lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã đi xe lửa đến Bắc Kinh, gặp chủ tịch Tập Cận Bình, trong khuôn khổ cuộc gặp thượng đỉnh "không chính thức".
Trả lời câu hỏi phóng viên Heike Schmidt đài RFI tại Bắc Kinh, ông Triệu Thông (Zhao Tong), chuyên gia về Chương trình Chính sách Hạt nhân, trực thuộc trường Đại học Thanh Hoa, nhận định, Kim Jong-un đến Bắc Kinh có thể là nhằm tìm kiếm sự hậu thuẫn của Trung Quốc trước các cuộc gặp thượng đỉnh Bắc Triều Tiên – Hàn Quốc (27/04) và Kim Jong-Un và Donald Trump vào tháng Năm để bàn về vấn đề "phi hạt nhân hóa" bán đảo Triều Tiên.
"Tôi nghĩ là giờ đây, Bắc Triều Tiên là một cường quốc hạt nhân và bước vào một thời kỳ mới. Đó là cải thiện quan hệ với các nước lớn trong vùng. Trong thời gian qua, quan hệ giữa Bắc Triều Tiên và Trung Quốc đã xấu đi nghiêm trọng do vấn đề trừng phạt kinh tế. Nhưng giờ đây, Bắc Triều Tiên rất ý thức được rằng cuộc gặp thượng đỉnh với Hoa Kỳ sẽ là một nhiệm vụ rất khó khăn đối với Kim Jong-un.
Cuộc gặp có thể thất bại. Trong trường hợp này, Hoa Kỳ có thể tuyên bố rằng đàm phán đã thất bại và áp dụng các biện pháp trừng phạt khác, thậm chí cả giải pháp quân sự. Cần phải biết là hiện nay, Nhà Trắng có cả một Ban Chiến Tranh, trong đó những nhân vật như John Bolton, người mong muốn thượng đỉnh thất bại, để rồi sau đó có thể tấn công Bắc Triều Tiên.
Do vậy, có một mối nguy hiểm thực sự. Quan hệ tốt với Bắc Kinh sẽ cho phép Bình Nhưỡng cảm thấy được bảo vệ. Bởi vì việc có quan hệ tốt với Trung Quốc sẽ ngăn cản Hoa Kỳ tiến hành tấn công quân sự nhắm vào Bắc Triều Tiên".
Việt Nam : Carl Vinson ghé Đà Nẵng, quan hệ Mỹ - Việt thêm sưởi ấm
Nếu như quan hệ Mỹ - Triều vẫn chưa thể hồi sinh, tại Đông Nam Á, quan hệ giữa hai cựu thù Mỹ - Việt có vẻ như ấm nồng hơn. Từ ngày 05 đến ngày 09/03/2018, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson cập cảng Đà Nẵng, Việt Nam. Giới chuyên gia đánh giá đây là một sự kiện "lịch sử, mang tính biểu tượng cao".
Bởi vì kể từ sau khi chiến tranh kết thúc, Việt Nam thống nhất đất nước năm 1975, đây là lần đầu tiên hàng không mẫu hạm lớn nhất và hùng mạnh nhất của Hoa Kỳ, cập một cảng của Việt Nam. Theo nhận định của giáo sư Carlyle Thayer, chuyên gia về Việt Nam, từng làm việc tại Học Viện Quốc Phòng Úc, đăng ở Chuyên mục trên mạng của RFI ngày 27/02/2018, chuyến thăm này được miêu tả như là một dấu hiệu đáng kể về việc tăng cường quan hệ quân sự giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, trong bối cảnh Trung Quốc đang gia tăng sức mạnh quân sự và ngày càng có những thái độ hung hăng tại những vùng lãnh hải có tranh chấp trên Biển Đông.
"Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson có thủy thủ đoàn bao gồm 6.000 người. Tàu sẽ được hộ tống bởi khu trục hạm trang bị tên lửa dẫn đường với thủy thủ đoàn khoảng 370 người. Không phải tất cả số người nói trên đều đặt chân lên cảng Đà Nẵng, nhưng với số lượng thủy thủ và phi công làm việc trên hai tàu đến thăm Việt Nam, thì đây là sự hiện diện quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ tại Việt Nam kể từ sau cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam hoặc có thể nói từ sau chiến tranh Việt Nam.
Chuyến thăm Việt Nam của tàu sân bay USS Carl Vinson thể hiện sự tiến triển trong hợp tác quân sự giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Các quan chức Việt Nam đã được đưa lên tàu USS John C. Stennis vào năm 2009 và tàu USS George Washington năm 2010, để quan sát các hoạt động trên tàu khi hai chiến hạm này ghé qua Biển Đông. Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson sẽ cập cảng Tiên Sa Đà Nẵng. Đây là hàng không mẫu hạm lớn nhất và hùng mạnh nhất của Hoa Kỳ, cập một cảng của Việt Nam. Điều này tương phản với chuyến thăm Philippines vừa qua của tàu USS Carl Vinson vì lúc đó, tàu này thả neo ở ngoài khơi, cách bờ biển 10 km."
Trung Quốc : Tập Cận Bình lên ngôi "Hoàng đế"
Còn tại Trung Quốc, sự kiện đáng chú ý là việc Quốc Hội nước này ngày 11/03/2018 thông qua việc hủy bỏ điều khoản giới hạn 2 nhiệm kỳ 5 năm cương vị chủ tịch nước và tổng bí thư Đảng được quy định trong Hiến Pháp. Như vậy với 2.958 phiếu thuận, hai chống và 3 vắng mặt, ông Tập Cận Bình nghiễm nhiên trở thành lãnh đạo trọn đời.
"Chủ tịch mãn đời", "Tân hoàng đế", "Tân độc tài" là những cụm từ được các nhật báo lớn của Pháp dùng đến nhiều nhất về việc ông Tập Cận Bình có thể tiếp tục cầm quyền sau năm 2023. Nhiều nhật báo còn ví von cho đấy là "bước đại nhảy vọt" hay "cú đảo chính Hiến Pháp" của Tập Cận Bình.
Nếu như việc ông Tập Cận Bình trở thành "ông hoàng đỏ" đã khiến cho nhiều nước trong khu vực cảm thấy bất an, lo sợ Trung Quốc bá quyền trong khu vực, thì chuyên gia Jean-Luc Domenach, giám đốc trung tâm nghiên cứu tại Sciences Po, cho rằng yêu cầu hủy bỏ giới hạn nhiệm kỳ còn nhằm mục đích bảo đảm đường thoái lui an toàn cho chính bản thân ông Tập Cận Bình
"Nếu như vào lúc này, ông Tập Cận Bình đề nghị có được sự thay đổi thuận lợi, đó là vì ông ta đã hướng tới giai đoạn hậu nhiệm kỳ khóa Quốc Hội hiện nay. Ông ta có lý. Bởi vì Quốc Hội khóa này sẽ hoạt động và tình hình sẽ thay đổi, thì lúc đó ông ta sẽ phải giải thích, biện minh cho những việc đã làm. Nếu vậy thì mọi việc trở nên phức tạp hơn.
Vấn đề được đặt ra lúc này liên quan đến cả kinh tế và chính trị. Bởi vì về kinh tế, Tập Cận Bình không thể mãi mãi bảo đảm duy trì được mức tăng trưởng từ 6 đến 7% như trong giai đoạn vừa qua. Thứ nữa là tại các tỉnh của Trung Quốc, có hàng loạt các đòi hỏi, yêu sách chống lại ban lãnh đạo trung ương. Đồng thời, cũng có những yêu sách trong lĩnh vực xã hội…Trong những năm tới, Tập Cận Bình sẽ ngày càng gặp khó khăn hơn. Cần chú ý là việc cải thiện mức sống của người dân sẽ giảm dần và do vậy, người dân sẽ ngày càng tỏ ra không tuân thủ ông ta nữa".
Nga : Thời kỳ Putin IV
Trung Quốc có "tân hoàng đế", Nga cũng không kém cạnh, ngấp nghé sắp có "Sa Hoàng" Putin. Tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 4 vẻ vang, sau khi đã gạt ra bên lề những đối thủ chính trị tiềm tàng, ông Vladimir Putin tiếp tục lèo lái con thuyền "nước Nga vĩ đại" trong một hoàn cảnh không mấy sáng sủa. Kinh tế tăng trưởng vẫn ì ạch, mức tăng dân số có hiện tượng suy giảm đe dọa an ninh quốc gia, các chiến dịch can thiệp quân sự tại Syria vẫn chưa biết lúc nào có hồi kết, thêm vào đó là căng thẳng ngoại giao giữa Moskva với phương Tây.
Câu hỏi đặt ra : Liệu rằng tổng thống Nga có sáng suốt chọn điểm dừng cho mình sau nhiệm kỳ thứ 4 hay lại đi theo đồng nhiệm Trung Quốc, trở thành "Sa hoàng" mãn đời ? Ông Andrei Gratchev, chuyên gia về chính trị, quan hệ quốc tế, từng là phát ngôn viên cho cựu chủ tịch Liên Xô Mikhail Gorbatchev, nhận định :
"Đó là một cái bẫy lớn đối với Putin bởi vì người ta không thể tiếp tục lắng nghe ông ta, mà sự lắng nghe này là một dạng bảo đảm chính trị dựa trên nỗi hoài niệm của đa số người dân về sự bình yên của thời kỳ Xô Viết, về những thành quả kinh tế tốt đẹp của thời kỳ sau chiến tranh.
Đã đến lúc cần lựa chọn mô hình bởi vì vào lúc mà mô hình phương Tây dường như bị gạt bỏ thì cần phải xây dựng một mô hình khác. Về điểm này, thì còn có một khía cạnh khác của cái bẫy : đó là cái bẫy nhiệm kỳ cuối cùng.
Liệu lần này, Putin có chấp nhận ra đi khi kết thúc nhiệm kỳ, như quy định của Hiến Pháp hay ông ta lại tìm cách xoay xở như lãnh đạo Trung Quốc, có nghĩa là tìm kiếm một giải pháp khi cơ hội xuất hiện, cho phép nắm quyền vĩnh viễn".
"Skripal" quấy nhiễu quan hệ Nga – phương Tây
Cũng liên quan đến Nga, một câu hỏi đang đặt ra là phải chăng Nga và Phương Tây đang trở về thời Chiến Tranh Lạnh ? Vụ cựu điệp viên hai mang người Nga Serguei Skripal và cô con gái bị đầu độc bằng chất độc thần kinh ngay trên lãnh thổ nước Anh đang làm quan hệ giữa Moskva với các nước phương Tây, vốn dĩ đã căng thẳng từ việc sáp nhập bán đảo Crimée của Ukraina vào Nga, nay như sợi dây đàn bị căng quá mức.
Anh Quốc và Phương Tây cáo buộc Nga đứng sau vụ việc. Chính phủ Luân Đôn và nhiều thủ đô phương Tây khác trong tinh thần liên đới đã thông báo trục xuất hơn 100 nhà ngoại giao Nga. Câu hỏi đặt ra trong vòng xoáy cuộc chiến ngoại giao "trừng phạt – trả đũa" này, nước Nga của Vladimir Putin có lựa chọn nào khác để giải quyết cuộc khủng hoảng hay là tiếp tục tự cô lập như cáo buộc của Hoa Kỳ ? Chuyên gia Cyrille Bret, Viện Nghiên cứu Quốc phòng Quốc gia phân tích :
"Nga đang ở ngã ba đường. Từ hơn một chục năm lại đây, Nga là cường quốc "đập phá" quan hệ quốc tế, phản đối trật tự quốc tế hiện nay, thậm chí liên minh với Trung Quốc trong các tổ chức quốc tế để phản bác trật tự quốc tế hiện hữu.
Nga hiện nay đang phải giải quyết cuộc khủng hoảng Syria và muốn tỏ ra là một cuờng quốc có trách nhiệm. Nga cũng phải hành động sao cho thỏa thuận Minsk về ngừng bắn ở đông Ukraina được tôn trọng và phải tổ chức thành công giải Bóng đá thế giới sẽ diễn ra trong tháng Sáu và tháng Bẩy năm nay.
Như vậy, Nga có sự lựa chọn. Hoặc là về trung hạn, Nga sẽ có những thay đổi, thích ứng trong quan hệ với phương Tây để thực hiện thành công sự chuyển đổi từ một cường quốc "đập phá" thành một cường quốc "xây dựng". Hoặc là Nga sẽ tiếp tục hành động, như đã làm từ 2014 đến nay, tức là cứng rắn trong quan hệ với phương Tây, thúc đẩy vòng xoáy căng thẳng mà một số người gọi là thổi làn gió chiến tranh lạnh mới, gây căng thẳng và cạnh tranh với Châu Âu về địa chính trị".
Minh Anh
Kim Jong-un dùng "ngoại giao rock Moranbong" để quyến rũ thế giới (RFI, 16/01/2018)
Ngày 15/01/2018, hai miền Nam - Bắc Triều Tiên tiếp tục đàm phán về việc tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông Pyeongchang. Kết quả là Bình Nhưỡng thông báo gởi 140 nghệ sĩ đến biểu diễn tại kỳ đại hội thể thao quốc tế lớn này. Đáng chú ý là trong phái đoàn nghệ thuật, còn có nhóm nhạc pop nữ nổi tiếng Moranbong. Với báo La Croix (16/01/2018), sự việc cho thấy "Bắc Triều Tiên muốn quyến rũ thế giới tại Thế Vận Hội".
Ban nhạc pop nữ Bắc Triều Tiên Moranbong trong một chương trình biểu diễn ở Bình Nhưỡng, ngày 20/04/2014. Ảnh : AFP / KCNA via KNS
Sau hai cuộc đàm phán, lần thứ nhất vào ngày 09/01 và lần thứ hai 15/01, Bắc Triều Tiên đã quyết định gởi một phái đoàn đến tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông không chỉ có các vận động viên, huấn luyện viên, cổ động viên, pom-pom girls (các nữ hoạt náo viên) mà còn có cả nghệ sĩ.
Phái đoàn nghệ thuật được gởi đi lần này sẽ do ông Kwon, một quan chức cao cấp thuộc Bộ Văn hóa dẫn đầu. Nhưng đáng ngạc nhiên nhất là sự hiện diện của nữ ca sĩ Hyon Song-wol, ngôi sao nhạc pop và là giọng ca chính của ban nhạc pop nữ nổi tiếng của Bắc Triều Tiên, Moranbong.
(Ở đây RFI tiếng Việt xin lưu ý là năm 2013, tình báo Hàn Quốc từng loan tin là ca sĩ Hyon Song-wol, người yêu cũ của Kim Jong-un đã bị hành quyết. Sự việc đã được báo chí phương Tây loan tin rộng rãi, nhưng hôm nay không thấy đính chính).
La Croix cho biết nhóm nhạc nữ đặc biệt này, được thành lập vào năm 2012 ngay sau ngày Kim Jong-un lên nắm quyền, bao gồm 10 nữ nghệ sĩ, do chính lãnh đạo Bắc Triều Tiên tuyển chọn. Ban nhạc đã làm chao đảo sàn nhạc trong nước, nổi tiếng thể hiện thành công các ca khúc Mỹ và phương Tây như My Way hay bài hát chính cho phim Rocky. Hình ảnh ban nhạc nữ trẻ, đệm đàn violon và chơi guitare điện tràn ngập các màn ảnh TV trong các quán bar, nhà hàng, khách sạn.
Theo tác giả bài viết, ông Dorian Malovic, với việc gởi ban nhạc pop nữ này đến Hàn Quốc, chế độ Bình Nhưỡng đang chơi lá bài "quyến rũ văn hóa" khi cho phô bày hình ảnh một đất nước hiện đại, ngoài sự mong đợi của cả thế giới.
Thế nhưng, theo La Croix, kế hoạch "quyến rũ" của Kim Jong-un cũng có thể gặp nhiều trở ngại. Một số nhạc phẩm trong danh mục của ban nhạc nữ này mang ý nghĩa ngợi ca lãnh tụ và Đảng Lao Động Triều Tiên như "Sinh nhật Mẹ" hay "Chúng tôi gọi ông ấy là Cha". Với Hàn Quốc, những lời lẽ ca tụng này rất có thể sẽ bị xem là vi phạm an ninh quốc gia và có thể bị cấm.
Thêm vào đó là cảnh trí sân khấu. Các nữ nghệ sĩ biểu diễn trên những nền ảnh mang đậm tính "hiếu chiến" như cảnh diễu binh, tập trận, bắn tên lửa ca ngợi vinh quang của Kim Jong-un. Và nhất là giọng ca chính, Hyon Song-wol lại là đại tá quân đội. Đây cũng chính là những lý do vì sao một buổi biểu diễn tại Bắc Kinh đã bị hủy vào năm 2015.
Dù vậy, La Croix cho rằng chủ đề này cũng nhậy cảm như vấn đề hạt nhân và tên lửa. Do đó, nếu muốn nền "ngoại giao rock Moranbong" không bị chết yểu như tại Bắc Kinh, chắc chắn là cả hai bên Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên sẽ phải có những bước nhượng bộ.
Minh Anh
*******************
Mỹ và đồng minh họp bàn trừng phạt Bắc Triều Tiên (RFI, 16/01/2018)
Hôm 16/01/2018, ngoại trưởng Hoa Kỳ và đại diện ngoại giao của các đồng minh họp tại Vancouver, Canada, bàn các biện pháp áp dụng hiệu quả lệnh trừng phạt Bắc Triều Tiên vì chương trình hạt nhân.
Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc biểu quyết trừng phạt Bắc Triều Tiên lần thứ 9, New York, ngày 22/12/2017. Reuters/Amr Alfiky
Cuộc họp của các đại diện ngoại giao 20 nước do ngoại trưởng Canada và Mỹ đồng chủ trì. Trung Quốc và Nga không tham dự hội nghị.
Những ngày qua, căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên đã giảm bớt phần nào do cuộc đối thoại giữa hai miền Nam – Bắc Triều Tiên liên quan đến việc Bình Nhưỡng tham dự Thế Vận Hội Mùa Đông Pyeongchang 2018 tại Hàn Quốc.
Theo nguồn tin thân cận với chính phủ Canada, vì một số nước vẫn còn thiếu kinh nghiệm trong việc áp dụng trừng phạt, nên cuộc họp các ngoại trưởng lần này nhằm bàn các biện pháp sao cho việc áp dụng trừng phạt đối với Bình Nhưỡng được thực thi đồng đều trong cộng đồng quốc tế.
Về phần mình, Mỹ cho biết cuộc họp phải đề cập đến vấn đề tăng cường kiểm soát hàng hải để ngăn chặn các tàu Bắc Triều Tiên lách lệnh cấm vận của quốc tế.
Nhật Bản cũng muốn, qua hội nghị này, các nước gia tăng sức ép tối đa bằng mọi cách buộc Bắc Triều Tiên thay đổi chính sách.
Hôm qua, trong cuộc điện đàm với tổng thống Donald Trump, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định lại là các bên cần tiếp tục duy trì tình hình hòa dịu, mà khó khăn lắm mới có được trong những ngày qua trên bán đảo Triều Tiên.
Hiện nay, đại diện Nam-Bắc Triều Tiên đang có các cuộc thảo luận chi tiết về thể thức cho đoàn thể thao Bắc Triều Tiên tham gia Thế Vận Hội Pyeongchang vào tháng tới. Trong khi đó, theo các cuộc thăm dò dư luận, 70% dân Hàn Quốc không đồng tình với dự định thành lập đoàn thể thao chung của hai miền Triều Tiên tham dự Pyeongchang 2018. Tuy nhiên 80 % hoan nghênh việc Bắc Triều Tiên dự Thế Vận Hội này.
Anh Vũ
