 | Tổng quan: | 3080724 |
Nga sa lầy tại Ukraine trong khi phương Tây đứng trước nguy cơ trở thành bên tham chiến, Moskva khóa van khí đốt với Ba Lan và Bulgaria gây lo ngại cho Châu Âu. Tập Cận Bình đối mặt với thất bại của chính sách zero Covid đang gây nhiều bất bình ở Trung Quốc. Tại Pháp, các đảng phái tất bật chuẩn bị cho kỳ bầu cử Quốc hội ngay sau cuộc bầu cử tổng thống. Đó là những vấn đề chính được quan tâm hôm 28/04/2022.
Những thành phố Ukraine nơi quân Nga đi qua chỉ còn là gạch vụn. Ảnh chụp từ một video ngày 27/04/2022 tại Moschun, ngoại ô Kiev via Reuters - YouTube/Andrey Nebitov
Về tình hình chiến trường Ukraine, Le Monde nhận thấy "Dù dội bão lửa vào Donbass, Nga vẫn không thể chiếm được toàn bộ vùng này". Tuy có ưu thế về vũ khí hiện đại và hỏa lực, từ đại pháo đến chiến đấu cơ, trực thăng, chiến tuyến vẫn không thay đổi mấy, Nga không đạt được một chiến thắng đáng kể nào. Trước sự kháng cự mãnh liệt của các chiến binh Ukraine, quân Nga bèn hủy diệt tất cả những nơi họ đi qua. Phóng viên Le Mondequan sát thấy ở hai ngôi làng nhỏ Popasna và Rubijne, nơi quân Nga bị cầm chân, những cột khói đen bốc lên nhiều ngày liên tiếp và pháo dội không ngừng.
Chiến thuật nã pháo ồ ạt rồi xe bọc thép mới tiến từ từ, khác hẳn với giai đoạn đầu. Những thành phố quan trọng hơn như Sievierodonetsk và Lyssytchansk (100.000 dân), Nga đánh mãi từ một tháng rưỡi nay vẫn không giành được, và như vậy mục tiêu chiếm Luhansk trước ngày 09/05 là không thể.
Libérationcũng nhận định "Moskva dậm chân tại chỗ ở Donbass". Không còn đòi "phi quốc xã hóa", "phi quân sự hóa" toàn bộ Ukraine, Nga tuyên bố tập trung vào miền đông, để gỡ thể diện không chiếm được Kiev. Nhưng mười ngày sau khi tung ra đợt tấn công lớn này, quân Nga dường như cũng không thành công hơn đợt trước. Theo phía Anh, Nga vẫn thiếu phương tiện hậu cần và yểm trợ, phải trả giá đắt ở Donbass chỉ để chiếm được một ít đất.
Lầu Năm Góc ước tính nay Moskva chỉ có được 75% trong số 122 cụm tác chiến cấp tiểu đoàn (Bataillon Tactical Group, khoảng 1.000 lính mỗi cụm) được đưa sang Ukraine lúc đầu. Nhà nghiên cứu Vincent Tourret đánh giá quân Nga thiếu phối hợp và tinh thần xuống rất thấp, "Moskva đã sai lầm khi sử dụng các đơn vị xuống cấp mà không tái phối trí".
Rõ ràng người Nga không hề hình dung sẽ bị kháng cự mạnh như thế, họ không chuẩn bị trong suy nghĩ lẫn hành động. Nhưng chuyên gia cũng không tin rằng Nga sẽ phải đầu hàng, một sự lăng nhục cho Vladimir Putin. Hôm qua Putin còn đi xa hơn khi đe dọa "sử dụng tất cả những công cụ cần thiết".
Le Monde thuật lại trước đó, hôm thứ Ba 26/04, một cuộc họp chưa từng thấy đã diễn ra tại căn cứ Mỹ Ramstein ở Đức, với sự hiện diện của gần 40 nước gồm nhiều thành viên NATO và một số nước Châu Á, Trung Đông. Mục đích là cùng đánh giá nhu cầu quân sự của Ukraine. "Ukraine nghĩ rằng họ sẽ chiến thắng, và tất cả những người ngồi đây cũng vậy" - bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin khẳng định. Ông kêu gọi "Giúp tăng cường kho vũ khí và nền dân chủ Ukraine", "hành động theo tốc độ của chiến tranh".
Phía Mỹ nhấn mạnh, từ lúc ông Joe Biden thông qua đợt viện trợ mới cho đến khi Ukraine nhận được vũ khí chỉ mất có 72 giờ. Từ đầu cuộc xâm lăng, Hoa Kỳ và đồng minh đã viện trợ 5 tỉ đô la trong đó Washington đóng góp 3,7 tỉ. Một nhóm tiếp xúc sẽ họp lại mỗi tháng, hoặc trực tiếp hoặc qua video để phối hợp. Ngoại trưởng Antony Blinken tuyên bố trước Quốc hội "Chúng ta không biết cuộc chiến sẽ diễn biến như thế nào, chỉ biết rằng một Ukraine có chủ quyền và độc lập sẽ tồn tại lâu hơn là Vladimir Putin". Theo ông, "thất bại chiến lược" của Kremlin sẽ là "bài học lớn cho tất cả những kẻ nào muốn đi theo con đường tương tự".
Le Figarophân tích "Phương Tây trước nguy cơ trở thành bên đồng tham chiến". Hôm thứ Hai ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã cáo buộc NATO tham gia vào cuộc chiến tranh với Nga "thông qua một trung gian".
Cuộc xâm lăng đã bước vào tháng thứ ba, chiến trường từ du kích đô thị nay là vùng đồng bằng bao la Donbass. Nhu cầu vũ khí nặng - pháo, xe bọc thép - cấp thiết hơn bao giờ hết. Mỹ muốn duy trì động lực thành công của đợt đầu, những khẩu pháo được đưa đến và phương Tây cố bảo đảm đạn dược. Sự huy động này phản ánh niềm tin : David Ukraine có cơ hội thắng được Goliath Nga.
Moskva ngày càng nói nhiều đến việc giao vũ khí cho Ukraine là đồng tham chiến, và không loại trừ việc tấn công vào các đoàn công-voa. Thông thường thì chỉ có tham gia chiến đấu trên thực địa hay vạch kế hoạch mới là tham chiến, chứ không phải việc ủng hộ vật chất hay tài chính. Cũng vì vậy mà từ đầu Joe Biden không muốn áp đặt vùng cấm bay. Ý tưởng Ukraine có cơ chiến thắng đã thúc đẩy Mỹ và Châu Âu mạnh tay hơn, tiến lại gần "vùng xám", với nguy cơ bị trả đũa nếu Putin cảm thấy bị đẩy vào thất bại. CIA đưa ra giả thiết Kremlin sẽ cho "trình diễn" vũ khí nguyên tử ở Hắc Hải hay tại một khu vực ít người, như bắn một "phát súng chỉ thiên" để buộc phương Tây lùi lại. Nhưng Putin cũng phải xem lại hậu quả những hành động của chính mình. Những sự cố liên tục xảy ra ở Transnistria - vùng đất ly khai thân Nga ở Moldova - ông ta có lợi gì khi mở rộng một cuộc chiến tranh vốn đã không thắng nổi tại Ukraine ? Có nên lao vào leo thang quân sự trước Hoa Kỳ và NATO ?
Nhật báo La Croixlo ngại trước "Ý định kéo dài chiến tranh của Moskva : Một cuộc chiến tiêu hao tại miền đông Ukraine", trong khi Hoa Kỳ rõ ràng đánh cược vào chiến thắng của Kiev. Nhà nghiên cứu Rob Lee cho rằng Ukraine có thể thu gọn lực lượng trên những địa điểm dễ bảo vệ hơn, hoặc tập trung cho các thành phố. Nếu bị mất đất nhưng khiến Nga bị thiệt hại nặng, đã có thể coi là thành công cho Ukraine. Giữa Kiev và Moskva bây giờ là một cuộc chiến của "các phương tiện". Phương Tây chừng như theo logic một cuộc chiến tranh kéo dài để giúp Ukraine thu hồi lại những vùng đất bị chiếm đóng từ 24/02, thậm chí cả phần đất Donbass bị quân ly khai do Nga giựt dây kiểm soát từ năm 2014.
Về phía Nga, không giành được thắng lợi quân sự, liệu Vladimir Putin có tìm kiếm một lối thoát hay muốn leo thang ? Hiện thời mọi dấu hiệu cho thấy Kremlin chuẩn bị về ngoại giao, quân sự và kinh tế cho một cuộc xung đột lâu dài ở Ukraine. Hai nhà nghiên cứu Anh Jack Watling và Nick Reynolds trong báo cáo ngày 22/04 nhận định Moskva muốn kéo dài chiến tranh. Về ngắn hạn là tấn công lớn vào Donbass và về trung hạn là một cuộc tiến công mùa hè để "đấu đến cùng" với Ukraine.
Trong những phát biểu chính thức, cuộc xâm lăng Ukraine được so sánh với "Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại" giữa Liên Xô và Đức quốc xã nhằm biện minh cho những thiệt hại vừa qua và chuẩn bị dư luận cho những hy sinh sắp tới. Tiến sĩ địa chính trị Jean-Sylvestre Mongrenier nhấn mạnh "Vladimir Putin không sẵn sàng chấp nhận một thất bại sẽ làm lung lay quyền lực và tính chính danh của ông ta. Hạn chế về quân sự buộc Putin phải hạ thấp mục tiêu, nhưng ý đồ chính trị vẫn là sự biến mất của một Ukraine độc lập, có chủ quyền".
Còn với Kiev, trong bài xã luận, La Croix đặt câu hỏi liệu Ukraine có tự hài lòng với việc quay lại tình hình trước cuộc xâm lăng, hay còn muốn chiếm lại những vùng đất ly khai, thậm chí thu hồi Crimea ? Cuộc chiến có nguy cơ dai dẳng, tách biệt Nga khỏi phần còn lại của Châu Âu đang đứng sau lưng Ukraine, mà việc Moskva cúp khí đốt đối với Ba Lan, Bulgaria hôm qua chỉ là khúc dạo đầu. Xung đột còn kéo dài một khi Vladimir Putin còn ngồi tại điện Kremlin.
Nhìn sang Châu Á, chính sách zero Covid của Tập Cận Bình thật sự đáng lo. Các báo đều có những bài bình luận, phóng sự chi tiết. Libérationmô tả "tại Thượng Hải, một sự trừng phạt tập thể không có hồi kết", đối với Le Monde là "Thượng Hải, chính sách phong tỏa tối đa".
Từ cuối tuần qua, những hàng rào kim loại được dựng lên xung quanh các tòa nhà, bảo vệ trực 24/24. Người dân bị xét nghiệm liên tục, những ai từ chối vì sợ lây nhiễm bị đe dọa mã y tế từ xanh sẽ bị đổi sang vàng. Mất mã xanh sẽ chịu nhiều hậu quả, nhất là khi muốn vào bệnh viện. Một phụ nữ kể lại với Le Monde, nửa đêm công an đến báo cho biết toàn bộ khu phố sẽ bị đưa đi cách ly. Cô phải mặc đồ bảo hộ trùm kín người, lên xe buýt cùng với nhiều hàng xóm đi tận 500 km đến tỉnh An Huy, vì Thượng Hải tuy có đến 300.000 chỗ nhưng đã đầy kín. Khu cách ly có tường bị ẩm, gián bò đầy phòng, nhà vệ sinh dơ bẩn…
Libérationnói thêm, cổng ra vào các khu nhà bị khóa, nếu hỏa hoạn khó thể thoát thân. Trên đường chỉ có những chiếc xe cấp cứu hiếm hoi di chuyển, những người giao hàng và nhân viên trong bộ đồ "phi hành gia" phun khử khuẩn những con đường vắng ngắt. Ngược với Vũ Hán năm 2019, mỗi gia đình có một người được ra ngoài đi chợ, các cơ sở thương mại đều bị đóng cửa. Chính quyền nói bảo đảm cung cấp thực phẩm, nhưng thực tế không đáp ứng nổi. Một cô gái cho biết trong 29 ngày chỉ nhận được hai gói hàng nhỏ gồm một ít rau củ, bánh khô và sữa. Một người Pháp thổ lộ đành phải ăn ngày một bữa : thực phẩm bán chui khó mua và giá trên trời : 80 euro một giỏ trái cây, 57 euro cho hai miếng sườn cốt-lết.
Khó chấp nhận nhất là việc tách rời trẻ em với cha mẹ. Khi Henri và Zoé, một cặp vợ chồng Pháp được báo hai đứa con sẽ bị đưa đi cách ly, họ chặn cửa ra vào và rốt cuộc được yên ổn sau khi lãnh sự Pháp phải thương lượng 5 tiếng đồng hồ qua điện thoại. Không ít người ngoại quốc quyết định rời Hoa lục, nhưng trước hết phải tìm được một chuyến bay, lấy lại hộ chiếu nếu bị giữ, xin giấy phép di chuyển đặc biệt, tìm được taxi - đôi khi bị đòi đến 900 euro để ra sân bay. Cặp vợ chồng trên quyết đi "một đi không trở lại", dù mất tiền cọc và nhiều tháng tiền thuê nhà đã trả trước.
Le Mondenhận định "Tập Cận Bình vấp phải thất bại của chiến lược zero Covid". Việc phong tỏa khắc nghiệt Thượng Hải và sắp tới là Bắc Kinh tỏ ra không hiệu quả, nhưng trước thời điểm đại hội đảng, mọi chỉ trích đều bị bóp nghẹt. Các tỉnh đang đề cử 2.300 đại biểu, Tập Cận Bình được "bầu" làm đại biểu Quảng Tây, và sẽ tiếp tục làm chủ tịch nước nhờ đã sửa đổi Hiến pháp. Những nhà lãnh đạo khác là ai, thường trực Bộ Chính trị thay đổi thế nào, ai sẽ thay Lý Khắc Cường năm 2023… ?
Chưa ai biết được, nhưng trước mắt mọi kêu rêu về tình trạng Thượng Hải đều vô ích. Ngay cả nhà dịch tễ học nổi tiếng Chung Nam Sơn (Zhong Nanshan), từng được tặng thưởng trong giai đoạn Vũ Hán cũng bị kiểm duyệt trên internet vì dám viết rằng zero Covid không hiệu quả. Một số người nhận xét Trung Quốc đang "Bắc Triều Tiên hóa" với nạn sùng bái cá nhân ông Tập.
Theo chuyên gia Valérie Niquet, biến thể Omicron bộc lộ hạn chế của chế độ Bắc Kinh. Trung Quốc tuy đã mua lại giấy phép phân phối Pfizer, nhưng do dân tộc chủ nghĩa, lại không muốn sản xuất dù biết rằng vac-xin nội địa kém hiệu quả. Cũng như với Nga, các nhà đầu tư bỗng ý thức được những rủi ro phía sau bộ mặt tưởng chừng chắc chắn, của một chế độ chỉ nhằm phục vụ một người hay một nhóm người. Nhưng trầm trọng nhất là giới trung lưu, xưa nay chấp nhận đổi tự do chính trị lấy thú vui tiêu thụ, đã bị đánh mạnh. Đại dịch rồi sẽ qua, nhưng "con sâu đã làm tổ trong trái cây".
Tại Thái Bình Dương, La Croixkhông quên nhắc nhở "Trung Quốc áp đặt ảnh hưởng quân sự" ở khu vực này. Việc ký một thỏa thuận an ninh với quần đảo Salomon hôm 19/04 là cú sốc lớn cho tất cả láng giềng. Ian Kemish, cựu cao ủy Úc (tương đương đại sứ của khối Thịnh vượng chung) tại Papouasia-New-Guinea cho rằng đó là "chiến thắng về chiến thuật quan trọng của Bắc Kinh trong chiến lược tạo ảnh hưởng ở Thái Bình Dương". Nhà nghiên cứu Anne-Marie Brady của đại học Canterbury (New Zealand) lo ngại vì các Nhà nước Thái Bình Dương đã có những hiệp ước an ninh cần thiết, và việc quân đội Trung Quốc xâm nhập được một số khu vực quan trọng đe dọa an ninh của toàn bộ vùng này.
Quần đảo Salomon vốn nằm trên tuyến đường hàng hải chiến lược giữa Châu Á và Hoa Kỳ. Chuyên gia Alexandre Dayant cảnh báo "Nếu Trung Quốc đặt căn cứ quân sự tại Salomon, sẽ xáo trộn thế trận. Úc sẽ phải thay đổi toàn bộ hệ thống quốc phòng". Những tháng gần đây hải quân Trung Quốc có những hoạt động dọ thám trên biển đến tận Tân Calédonie. Paris đã phản ứng trước thỏa thuận không minh bạch này, khẳng định "Pháp hiện diện tại Nam Thái Bình Dương (Tân Calédonie, Tahiti) và phía sau là Liên Hiệp Châu Âu", cam kết duy trì "Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do, rộng mở, tôn trọng luật pháp quốc tế". Washington tất nhiên lo ngại một căn cứ hải quân trong khu vực sẽ giúp Trung Quốc tung hoành ở rất xa biên giới.
Thụy My
Phan Minh, RFI, 22/04/2022
Hôm 21/04/2022, Hoa Kỳ tuyên bố cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine. Cụ thể, Kiev sẽ nhận được 72 lựu pháo Howitzer, 144.000 quả đạn pháo và 121 drone chiến thuật Phoenix Ghost.
Các quân nhân thuộc phi đội cảng không vận 436 chất vũ khí, đạn dược và các thiết bị lên máy bay để cung cấp cho quân đội Ukraine chống quân xâm lăng Nga. Căn cứ Không quân Dover, Del., ngày 21/01/2022. AP - Mauricio Campino
Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin cho biết thêm chi tiết :
Môt sự hỗ trợ ồ ạt, liên tục và không hề suy giảm. Kiev vẫn sẽ tiếp tục nhận được vũ khí và viện trợ quân sự, và như Nhà Trắng đã tuyên bố hồi tuần trước, đó là những viện trợ phù hợp với nhu cầu, để chống lại cuộc tấn công của Nga ở Donbass. Mỹ sẽ cung cấp những loại pháo mới cùng với hàng chục nghìn quả đạn. Ngoài ra còn có các drone chiến thuật.
Giống như tuần trước, khoản viện trợ này trị giá 800 triệu đô la, nâng tổng số tiền Mỹ viện trợ Ukraine lên 4 tỷ đô la kể từ mùa thu. Đồng thời, Hoa Kỳ viện trợ thêm 500 triệu đô la để giúp Ukraine ổn định nền kinh tế. Viện trợ này cũng liên quan đến những người tị nạn Ukraine muốn đến Hoa Kỳ, vì Washington đã hứa tiếp đón 100.000 người. Sẽ có một chương trình tiếp đón mới dành riêng cho người tị nạn Ukraine để họ có thể đến Mỹ trực tiếp từ Châu Âu nếu họ được gia đình định cư ở Mỹ hoặc các tổ chức phi chính phủ bảo lãnh.
Cho đến nay, họ vẫn phải nộp hồ sơ theo thủ tục chung như mọi người tị nạn và người xin tị nạn, rồi phải chờ đợi ở biên giới Hoa Kỳ, thường là ở biên giới phía nam, trong thời gian hồ sơ của họ được xem xét. Cuối cùng, Joe Biden cũng công bố các biện pháp trừng phạt bổ sung nhắm vào Nga. Giống như Châu Âu, mọi tàu thuyền của Nga bị cấm cập cảng Hoa Kỳ.
Nhìn sang Anh Quốc, theo Reuters ngày 21/04, phát ngôn viên của thủ tướng Boris Johnson cho biết, một tốp nhỏ thuộc quân đội Ukraine đang được huấn luyện tại Anh, sau khi Luân Đôn cung cấp cho Kiev 120 xe bọc thép.
Về phần mình, Pháp hôm qua cũng thông báo sẽ gửi hơn 28 tấn thiết bị y tế khẩn cấp tới Ukraine, bao gồm một máy tạo oxy, hơn 50 máy thở, hơn 4,5 tấn thuốc
Thanh Hà, RFI, 22/04/2022
Tổng thống Nga thông báo "thành công" trong việc "giải phóng" Mariupol nhưng nguyên thủ Ukraine khẳng định thành phố này "tiếp tục kháng chiến". Tại Washignton, tổng thống Mỹ Joe Biden đánh giá "không có bằng chứng" là Mariupol đã thất thủ và tỏ thái độ nghi ngờ tuyên bố của ông Putin.
Ảnh vệ tinh ngày 20/04/2022 chụp khu công nghiệp Azovstal tại Mariupol (Ukraine), nơi một lực lượng Ukraine vẫn cầm cự chống lại quân Nga. AP
Chỉ vài giờ sau khi tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 21/04/2022 thông báo quân đội Nga đã "giải phóng" Mariupol, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong một đoạn video quả quyết là "Mariupol vẫn tiếp tục kháng cự bất chấp những gì mà quân thù huênh hoang tuyên bố".
Cố vấn của tổng thống Zelensky, Oleksiy Arestovych, sáng nay cho biết "nguy cơ Ukraine mất thành phố cảng Mariupol được tạm thời xua tan" bởi Nga không đủ sức "bao vây" và "chiếm đóng" quần thể nhà máy luyện kim Azovstal. Đây là nơi hơn 2.000 lính Ukraine đang cố thủ, bất chấp lời kêu gọi đầu hàng từ phía Nga. Cũng tại đây còn có khoảng một ngàn thường dân, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em và hàng trăm người bị thương.
Phóng viên hãng tin AFP ghi nhận rất khó để sơ tán thường dân ra khỏi các địa điểm có giao tranh tại Mariupol. Sáng nay, thị trưởng thành phố, Vadim Boitchenko một lần nữa kêu gọi "di tản" toàn bộ khoảng 100.000 người còn kẹt lại ở Mariupol.
Cùng lúc phó thủ tướng Iryna Vereshchuk thông báo "tình hình chiến sự tại chỗ quá nguy hiểm" để có thể thiết lập "hành lang nhân đạo" đưa thường dân di tản khỏi thành phố. Chiều qua, ba chiếc xe buýt đã đưa được một số dân cư từ Mariupol đến Zaporijia.
Chiến sự tại vùng Donbass và phía nam Ukraine
Quân đội Nga khẳng định mục tiêu là "kiểm soát hoàn toàn miền nam Ukraine và vùng Donbass" để thiết lập trục lộ nối liền các khu vực này với bán đảo Crimea mà Moskva đã kiểm soát từ 2014. Tin trên do tướng Roustam Minnekaiev, phó tư lệnh lực lượng quân đội miền trung Nga đưa ra vào sáng nay 22/04/2022.
Giới quan sát cho biết thêm, trục nối liền từ miền nam Ukraine với Donbass mở miền đông và bán đảo Crimea còn là cửa ngõ dẫn đến Transnistria, vùng tự trị thân Nga ở miền đông Moldavia.
Thanh Hà
*********************
Minh Anh, RFI, 22/04/2022
Tổng thống Ukraine tố cáo Nga tìm cách tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về độc lập dối trá tại các vùng Kherson và Zaporijjia mà Nga đang chiếm đóng ở miền nam Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong vidéo phát ngày 21/04/2022. © AP
Trong một đoạn vidéo đăng tối hôm qua, 21/04/2022, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi người dân tại những vùng bị chiếm đóng không nên cung cấp bất kỳ dữ liệu cá nhân nào như số hộ chiếu mà các lực lượng Nga yêu cầu. Ông cảnh báo : "Việc tiến hành một cuộc điều tra dân số này là không hợp lệ. Đấy không phải là để cung cấp cho đồng bào viện trợ nhân đạo dưới bất kỳ hình thức nào. Trên thực tế, đây chẳng qua chỉ là giả mạo cái gọi là trưng cầu dân ý trên đất của chúng ta nếu như lệnh tổ chức vở hài kịch này là đến từ Moskva".
Tổng thống Ukraine đe dọa : "Sẽ không có Cộng hòa nhân dân Kherson. Nếu bất kỳ ai muốn một cuộc sáp nhập mới, các lệnh trừng phạt mạnh hơn sẽ ập xuống nước Nga". Kherson là thành phố lớn đầu tiên đã bị quân Nga chiếm được ngay sau cuộc chiến xâm lăng được phát động vào ngày 24/02. Xa hơn một chút về phía đông-bắc, quân Nga cũng kiểm soát được một khu vực rộng lớn bao quanh thành phố Zaporijia, hiện vẫn nằm trong tay của Ukraine.
AFP nhắc lại, hồi đầu tháng 3/2022, Ukraine đã tố cáo Nga tìm cách dàn dựng ở Kherson một cuộc "trưng cầu dân ý" tương tự như hồi năm 2014, dẫn đến việc sáp nhập bán đảo Crimea vào Nga. Cuộc trưng cầu dân ý này đã bị Kiev và phương Tây xem như là bất hợp pháp.
Còn theo các hãng tin AP (Mỹ) và Reuters (Anh Quốc), các hình ảnh vệ tinh do Maxar Technologies công bố ngày hôm qua dường như cho thấy có đến hơn 200 hố chôn tập thể gần thành phố cảng biển Mariupol. Các quan chức địa phương tố cáo Nga đã vùi chôn đến gần 9.000 thi thể thường dân Ukraine nhằm che giấu vụ thảm sát đã diễn ra trong quá trình bao vây thành phố.
Minh Anh
Thùy Dương, RFI, 05/04/2022
Từ Trostianets, đặc phái viên Stéphane Siohan gửi về bài tường trình :
"Trostianets là một trong những thành phố đầu tiên rơi vào tay quân Nga. Thành phố được giải phóng vào ngày 26/03, nhưng các trận đánh mà quân đội Ukraine tiến hành để chiếm lại thành phố đã phá hủy hoàn toàn khu vực gần nhà ga.
Cảnh tan hoang tại Trostianets, một thị trấn vùng Kiev, sau khi Nga rút quân. Ảnh chụp ngày 28/03/2022. AP - Efrem Lukatsky
Trên đại lộ chính của thành phố, ông Yuriy, 58 tuổi, là cư dân cuối cùng vẫn ở lại trong tòa nhà 5 tầng đã từng bị cháy 2 lần. Ông kể lại : "Lần đầu tiên thì phía Nga nói rằng chính người Ukraine đã nổ súng, nhưng không hề có vết đạn. Đến lần thứ hai, tôi đã thấy quân Nga bắn vào tòa nhà bằng súng máy hạng nặng và từ xe bọc thép như thế nào, ở khoảng cách gần, tôi đã tận mắt chứng kiến điều đó".
Trong suốt một tháng, quân đội Nga đã bố trí pháo binh ở Trostianets để nã vào các thành phố lân cận. Nhưng theo cư dân địa phương, quân Nga đã cố ý tấn công vào cơ sở hạ tầng của thành phố. Bà Nadezhda, 73 tuổi, là một y tá làm việc tại bệnh viện Trostianets.
Bà nói : "Họ đưa xe tăng đến đỗ ngay trước bệnh viện rồi bắt đầu bắn về phía cửa sổ, cứ như vậy. Nhưng trong bệnh viện không có binh lính, chẳng có vũ khí, tất cả chúng tôi đều ở dưới tầm hầm. Các bệnh nhân, bác sĩ bệnh viện trưởng và cả gia đình của ông ấy, tất cả mọi người làm việc ngày hôm đó đều ngồi trong hầm".
Thành phố Trostianets chưa bao giờ bị tàn phá nặng nề đến như vậy, ngay cả trong Đệ nhị Thế chiến. Theo nhà chức trách địa phương, ít nhất 50 thường dân đã thiệt mạng trong thời gian thành phố bị quân Nga chiếm đóng. Con số này có thể sẽ được thống kê lại và sẽ tăng lên do trước đây nhiều thi thể được chôn cất vội vàng".
Tại nhiều vùng quanh thủ đô Kiev, lệnh giới nghiêm vẫn được áp dụng 24/24 giờ. Riêng tại Kiev, theo AFP, đô trưởng Vitali Klitschko hôm thứ Hai 04/04 kêu gọi những cư dân đã phải chạy lánh nạn đợi thêm ít nhất một tuần nữa nếu muốn quay về thành phố, bởi có thể quân Nga vẫn sẽ dội bom vào Kiev, và trong nhiều thành phố quanh Kiev, quân đội phát hiện ra nhiều vật nổ có thể gây nguy hiểm cho thường dân.
Thùy Dương
*********************
Thùy Dương, RFI, 05/04/2022
Quân đội Nga bị nghi sử dụng một loại mìn sát thương mới trong chiến tranh Ukraine. Theo tổ chức nhân quyền Human Rights Watch (HRW), lần đầu tiên trong chiến tranh, Moskva đã cho sử dụng mìn sát thương POM 3. Đây được xem là một loại mìn có tính sát thương cực kỳ cao, có khả năng làm nhiều thường dân bị thương cho dù họ không giẫm lên mìn, nên đã bị quốc tế cấm sử dụng.
Mìn PMN1 and PMN2 của Nga. © Wikipedia
Theo báo cáo của Human Rights Watch, lực lượng rà phá bom mìn của Ukraine đã rò được các trái mìn sát thương POM 3 mà Nga đã gài ở vùng Kharkiv, miền đông Ukraine. Đối với bà Anne Héry, giám đốc truyền thông của hiệp hội Handicap International, POM 3 là một trong những loại vũ khí dã man, tàn bạo nhất mà Nga sử dụng trong chiến tranh Ukraine.
Trên đài RFI tiếng Pháp ngày 05/04/2022, giám đốc Anne Héry giải thích :
"Quả thực, những trái mìn này có thể được thả từ xa. Chúng được phóng đi từ một thiết bị đặt trên xe, với số lượng lên tới 50 trái mìn cùng một lúc. Nói khái quát thì điều này có nghĩa là từ xa, chỉ trong 15 phút, họ có thể tạo ra một bãi mìn ở khoảng cách 5-15 km.
Những trái mìn này được lắp thiết bị cảm ứng địa chấn có khả năng phát hiện sự hiện diện của con người, khi đó mìn sẽ tự động được kích hoạt và mìn được thiết kế đặc biệt để các mảnh đạn văng ra và gây thương tổn cho các nạn nhân ở vùng mắt, bụng dưới và chân.
Đặc biệt là chúng thực sự không phân biệt nạn nhân là dân thường hay binh lính, mìn lại có khả năng được rải rất nhanh và từ xa. Quả thực là con người đã đạt một mức kỹ nghệ cao để gây sát thương thường dân".
Thùy Dương
Hoàng Bách nói chuyện với Nguyễn Gia Kiểng và Đinh Xuân Quân
Nga xâm lăng Ukraine ,cuộc chiến không còn giới hạn giữa Nga và Ukraine mà trở thành cuộc chiến của thế giới giữa một bên độc tài chuyên chế, và dân chủ tự do ,giữa thiện và ác, ánh sáng và bóng tối. Qua thảm cảnh quân đội Nga tàn sát thường dân vô tội ở thị trấn Bucha của Ukraine, cả thế giới đều phẩn nộ và Nga tội phạm chiến tranh.
Nguồn : Người Việt channel, 08/04/2022
Các nhật báo Pháp hôm 30/03/2022 đặc biệt chú ý đến cuộc đàm phán Nga-Ukraine được tổ chức ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Trẻ em Ukraine tại một điểm tập trung sau khi được đưa ra khỏi Mariupol, ở Zaporizhzhia, Ukraine, ngày 22/03/2022. Reuters - Stringer
Trang nhất nhật báo thiên tả Libération chạy tựa "Ảo giác hay hy vọng" khi nói về cuộc đàm phán này. Tờ báo nhấn mạnh về việc liệu Ukraine có áp dụng quy chế trung lập hay không ?
Việc Kiev từ bỏ ý định gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) làm dấy lên sự hoài nghi của một số chuyên gia, những người đặc biệt nhớ lại việc Moskva không tuân thủ thỏa thuận Budapest năm 1994, vốn có điều khoản bảo đảm an ninh cho Ukraine.
Khi bắt đầu vòng đàm phán thứ năm, mỗi bên đã để rò rỉ một số tín hiệu xuống thang. Bộ trưởng quốc phòng Nga Sergey Shoigu nói về việc "giải phóng" Donbass chứ không còn là "phi quốc xã hóa". Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba thì cho rằng có thể đạt được các điều kiện cho một "lệnh ngừng bắn ổn định". Cuối cùng, đề xuất về một "sự trung lập" của Ukraine đã được đưa ra thảo luận như tổng thống Volodymyr Zelensky đề xuất vào cuối tuần qua.
Việc Ukraine từ bỏ ý định gia nhập NATO là nền tảng cho sự trung lập mà Nga yêu cầu. Trước khi chiến tranh nổ ra, Moskva đã yêu cầu NATO từ chối mọi đề nghị gia nhập khối của Ukraine. Vào giữa tháng 3, Zelensky thừa nhận rằng đất nước của ông không thể gia nhập tổ chức quân sự nữa. "Tôi rất vui vì người dân của chúng tôi đang bắt đầu hiểu điều đó và chúng ta chỉ có thể dựa vào chính bản thân. Hôm qua, các nhà đàm phán Ukraine còn đi xa hơn khi đề xuất Ukraine không nên có bất kỳ căn cứ quân sự nước ngoài nào. Các cuộc tập trận vẫn có thể được tổ chức với quân đội các nước khác, với những điều kiện nhất định".
Nhưng nhà phân tích chính trị Maria Zolkina viết trên Twitter rằng nếu trung lập, Ukraine sẽ rơi vào tình thế tồi tệ hơn hiện nay khi mất cơ hội tự vệ, vì việc nhập vũ khí sẽ bị dừng lại trong thời bình. Jean-Sylvestre Mongrenier, thuộc viện Thomas More cũng có đồng quan điểm khi cho rằng quy chế trung lập là điều đáng lo ngại đối với Ukraine.
Để tự bảo vệ mình, Kiev yêu cầu "có được bảo đảm an ninh tuyệt đối", giống với những gì được quy định trong điều 5 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương. Trong trường hợp bị tấn công, "những nước đỡ đầu" Ukraine sẽ có 3 ngày để cố gắng chấm dứt xung đột thông qua con đường ngoại giao và sau đó phải viện trợ quân sự và thậm chí có thể "đóng cửa không phận". Các nhà đàm phán Ukraine đã đưa ra một danh sách các quốc gia mà họ muốn trở thành những nước đỡ đầu bao gồm bốn thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (Hoa Kỳ, Pháp, và Trung Quốc) cũng như Thổ Nhĩ Kỳ, Đức, Ba Lan và Israel. Điều cần thiết là những quốc gia nói trên phải chấp nhận vai trò này.
Để có hiệu lực, "sự trung lập" này sẽ phải được thông qua bằng trưng cầu dân ý, một bước thiết yếu để sửa đổi Hiến pháp đề cập đến nguyện vọng gia nhập NATO lúc này. Kiev trước đó đã cảnh báo rằng một cuộc bỏ phiếu không thể diễn ra cho đến khi binh sĩ Nga rời khỏi lãnh thổ. Ngược lại, Moskva không có ý định rút khỏi nước này cho đến khi quy chế trung lập của Ukraine được bảo đảm.
Quay trở lại vấn đề trung lập, đầu tháng này, điện Kremlin đề nghị Kiev lấy cảm hứng từ các mô hình trung lập của Áo hoặc Thụy Điển để chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, kể từ cuộc xâm lược Ukraine của Nga, vai trò của các quốc gia Châu Âu được coi là trung lập cũng gần như không còn. Từng là vùng đệm giữa Liên Xô và phương Tây trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Phần Lan đã gửi vũ khí cho Ukraine và đang nghiêm túc xem xét việc gia nhập NATO. Các cuộc thăm dò dư luận ở nước này ghi nhận sự ủng hộ tăng đột biến đối với việc gia nhập Liên Minh. Nếu Phần Lan thực sự đi đến quyết định này, thì nhiều khả năng Helsinki sẽ kéo theo người hàng xóm Thụy Điển của mình vào theo sau.
Nhật báo thiên hữu Le Figaro thì nhấn mạnh về vai trò của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
Tổng thống Erdogan, trước khi đáp máy bay sang thăm chính thức Uzbekistan, đã dành thời gian để chào đón các nhà đàm phán Nga và Ukraine lần đầu tiên gặp nhau tại eo biển Bosphorus, trong khuôn viên văn phòng tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ. Trước ống kính, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã nói chuyện với các phái đoàn bằng giọng điệu của một "huấn luyện viên". "Tôi nghĩ là chúng ta đã bước vào một giai đoạn mà các kết quả cụ thể cần phải đạt được từ các cuộc đàm phán. Cả thế giới đang mong chờ tin vui từ quý vị".
Sau bốn tiếng thảo luận, phái đoàn hai nước đã thực sự có một vài "tin vui" để thông báo. Trưởng phái đoàn Nga, Vladimir Medinski, đã bảo đảm rằng các đề xuất của Ukraine sẽ được "nghiên cứu sớm nhất có thể" và trình lên tổng thống Vladimir Putin. Một dấu hiệu khác từ phía Nga cho thấy là các cuộc đàm phán đang tiến triển khi thứ trưởng bộ quốc phòng Nga, Alexander Fomin, tuyên bố rằng Moskva sẽ "giảm triệt để hoạt động quân sự ở hướng Kiev và Chernihiv" ở phía bắc Ukraine. Về phần mình, Hoa Kỳ vẫn tỏ ra thận trọng về những "tiến bộ" nói trên.
Báo Le Monde dành trang nhất cho chủ đề này.
Đối mặt với làn sóng sơ tán, đôi khi trẻ vị thành niên không có người đi kèm, đặc biệt là ở Ba Lan, một số tổ chức quốc tế lo ngại, nêu ra rủi ro về nạn buôn người, gia đình bị ly tán hoặc mất tích.
Từ Krakow lái xe một giờ về phía nam, đi qua những con đường quanh co leo lên những ngọn núi. Ở đó, trong một khu nghỉ, thể thao mùa đông, khoảng ba mươi trẻ em từ một trại trẻ mồ côi tư nhân ở vùng Lviv, miền tây Ukraine đã được đưa đến vào đầu tháng Ba.
Wendy Lynn Farrell 39 tuổi là một thành viên tích cực của một cộng đồng Baptist ở Springfield, Missouri, cho biết là những đứa trẻ này từ 2 đến 17 tuổi đã phải rời xa cha mẹ của mình do cuộc chiến Nga-Ukraine.
Một số tổ chức quốc tế đã liên tục lo ngại về điều này. Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/02, mà theo Quỹ Nhi Đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) là nguyên nhân chính gây ra một trong những vụ di dời trẻ em có quy mô lớn nhất kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai. Trẻ em chiếm khoảng một nửa trong số gần 3,9 triệu người tị nạn.
Tasha Gill, cán bộ phụ trách Bảo vệ Trẻ em trong Khủng hoảng Nhân đạo tại UNICEF cho biết : "Chúng tôi rất lo lắng. Mối quan tâm đặc biệt liên quan đến nguy cơ gia đình bị ly tán và mất tích".
Ba Lan, nơi phần lớn người tị nạn đến đã quyết định tiếp nhận trẻ em không có người đi kèm. Tuy nhiên, "quyết định này được đưa ra khoảng mười ngày sau khi chiến tranh bắt đầu và nhiều người trước đó đã vượt biên", Tasha Gill nhấn mạnh.
Trước ngày 24 tháng 2, "khoảng 170.000 trẻ em đã được giao cho các cơ sở giáo dục ở Ukraine, với một phần ba trong số trẻ em này bị khuyết tật", Emilio Puccio, tổng thư ký phụ trách về quyền của trẻ em của Nghị Viện Châu Âu, cho biết. "Một số trẻ vị thành niên này đã được sơ tán khỏi đất nước, nhưng việc này không được thực hiện một cách có hệ thống", ông Puccio nói thêm. Phần lớn những đứa trẻ này không được đăng ký trong cơ sở dữ liệu sinh trắc học. Do vậy có nguy cơ mất tích cao.
Cao ủy Châu Âu về Nội vụ Ylva Johansson hôm 23/3 bày tỏ lo ngại về "nguy cơ lớn" của nạn buôn bán phụ nữ và trẻ em, sau khi cơ quan cảnh sát Châu Âu Europol đưa ra một tuyên bố nói rằng nhóm tội phạm có thể dùng các chiêu bài lừa lọc như hứa hẹn đưa đón, cấp nhà ở miễn phí, tìm việc làm hoặc các hình thức hỗ trợ tức thì khác để bắt cóc các nạn nhân.
Nhật báo công giáo La Croix có bài viết về chủ đề này.
Trước Quốc hội Pháp, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Leroy Merlin và Auchan là các "nhà tài trợ cho cỗ máy chiến tranh của Nga". Hai tập đoàn Pháp này nhấn mạnh đến trách nhiệm của họ đối với các nhân viên làm việc ở Nga. Philippe Zimmermann, giám đốc điều hành của Leroy Merlin, đã ước tính trên tờ La Voix du Nord rằng việc đóng cửa cửa hàng sẽ "được coi là một vụ phá sản được lên kế hoạch trước, làm phát sinh các khoản trưng thu", và đây "sẽ là một món quà của công ty cho chế độ Nga".
Nếu chính phủ Ukraine kiên quyết yêu cầu các tập đoàn lớn nước ngoài rời khỏi Nga, thì đó chủ yếu là vì lý do chính trị. Đó là một cách cho thấy Nga bị coi là quốc gia xâm lược và nước này phải chịu trách nhiệm về thảm họa nhân đạo này. Và nếu các công ty này tuân thủ, thì chủ yếu là để bảo toàn danh tiếng của mình. Và Ukraine sẽ được hưởng lợi từ việc này, bởi các công ty nước ngoài đóng góp rất nhiều vào sự phát triển của nền kinh tế Nga. Họ cung cấp các công nghệ và phụ tùng thay thế cần thiết cho nhiều lĩnh vực, đặc biệt là quốc phòng, và do đó có thể được sử dụng trong bối cảnh xung đột. Ngoài ra, các công ty nước ngoài chiếm 7% việc làm. Và cần lưu ý rằng mức lương mà các công ty nước ngoài trả cao gấp đôi mức lương trung bình.
Nếu tất cả các công ty này rời khỏi Nga ngay lập tức, điều này sẽ làm GDP của Nga giảm từ 10 đến 15% trong vòng hai năm. Nhưng đây chỉ là lý thuyết vì trên thực tế, một số tập đoàn rút lui nhưng đồng thời cho biết họ sẽ tiếp tục trả lương nhân viên của mình. Ví dụ như tập đoàn ăn nhanh McDonald's, trả lương cho toàn bộ 60.000 nhân viên của mình ở Nga. Đó là cách để công ty này tạo cho mình một đường lùi và quay trở lại làm ăn ở Nga nếu chiến tranh không kéo dài quá lâu. Vì vậy, nhiều tập đoàn chỉ nói đến việc tạm ngưng hoạt động thay vì rời khỏi Nga vĩnh viễn.
Nhưng trong mọi trường hợp, người ta dự đoán rằng GDP của Nga có thể giảm 20% vào năm 2022. Và gần một phần ba sự sụt giảm này là kết quả của các lệnh trừng phạt phương Tây. Phần còn lại là chi phí trực tiếp cho chiến tranh, buộc nhà nước Nga phải nỗ lực tài chính đáng kể vào thời điểm hoạt động giảm sút, khi thuế được thu ít hơn và khi người tiêu dùng chi tiêu ít hơn. Do đó, việc các công ty nước ngoài đóng cửa là một phần của "hiệu ứng quả cầu tuyết", chứng kiến sự co lại của toàn bộ nền kinh tế, cùng với sự trì trệ trong thương mại, đầu tư và sản xuất.
Phan Minh
Trọng Nghĩa, RFI, 23/03/2022
Tính đến hôm 23/03/2022, cuộc tấn công xâm lược Ukraine do Nga khởi động ngày 24/02 đã kéo dài gần một tháng, chính xác là 4 tuần lễ. Chiến thắng thần tốc mà tổng thống Nga Vladimir Putin mong đợi đã không diễn ra, từ ba tuần nay cỗ máy tấn công hùng hậu đã bị khựng lại, trong lúc lực lượng Ukraine nhỏ bé đã bắt đầu tổ chức những vụ phản công dù quy mô còn hạn chế.
Xe tăng của quân đội Nga tiến vào một khu phố ngoại ô thành phố Mariupol, đông nam Ukraine, ngày 11/03/2022. AP - Evgeniy Maloletka
Kịch bản Nga bị sa lầy tại Ukraine mà nhiều nhà phân tích dự báo từ khi chiến tranh bùng lên đã ngày càng rõ nét, với một hệ quả thảm khốc cho thường dân Ukraine.
Theo ghi nhận của nhật báo Pháp Le Monde ngày 23/03, phải nói là sau gần một tháng tấn công, lực lượng Nga đã lấn chiếm thêm được 49.000 km2 lãnh thổ của Ukraine, một diện tích tương đương với nước Đan Mạch, và lớn hơn nhiều so với nước Bỉ.
Thế nhưng mục tiêu "dứt điểm" Ukraine trong vỏn vẹn một tuần mà ông Putin được cho là đã đề ra đã bị phá sản, và sau gần một tháng, Nga vẫn chưa chiếm được một thành phố lớn nào của Ukraine, ngoại trừ Kherson ở miền Nam. Trong một tháng, quân đội Ukraine đã kháng cự, không để mất một thành phố lớn nào của đất nước.
Hầu như không chiếm được thành phố lớn nào
Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine ở phía nam, dù rất gần biên giới Nga, một mục tiêu chiến lược mang tính biểu tượng, vẫn chưa thất thủ dù bị bắn phá dã man, và trước mắt, Quân đội Nga có dấu hiệu từ bỏ việc đánh chiếm thành phố này.
Theo ghi nhận của nhà sử học Pháp Michel Goya, nguyên là một đại tá quân đội, thì kể từ ngày 04/03, các lực lượng Nga đã không phát động một cuộc tấn công quy mô lớn nào, các đà tiến lại bị chặn ở nhiều nơi, thậm chí còn bị thất bại ở một số nơi khác. Chuyên gia Goya nêu bật hai ví dụ, như tại Zaporijia, họ không chiếm được thành phố dù đã kiểm soát được nhà máy điện hạt nhân, hay ở Voznessensk, thành phố có 35.000 dân, bị chiếm đóng trong ba ngày và sau đó được giải phóng vào giữa tháng Ba…
Theo một báo cáo do Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một tổ chức tư vấn có uy tín của Washington công bố cuối tuần qua, và được nhật báo Pháp Les Echos ngày 20/03 trích dẫn, đối mặt với sự kháng cự rất kiên quyết của lực lượng Ukraine ngày càng được tăng viện và ngày càng hoàn thiện, Nga đã không thể hạ gục các thành phố lớn như họ mong muốn.
Việc sử dụng tên lửa siêu thanh Kinjal từ không phận Crimea, được thông báo hai lần trong những ngày gần đây, gây ấn tượng mạnh, nhưng được cho là nhằm che giấu sự tiến bộ ít ỏi của binh lính Nga trên mặt đất. Chủ nhật 20/03 vừa qua, bộ trưởng quốc phòng Mỹ LLoyd Austin nhận định rằng loại vũ khí đó "không thay đổi cuộc chơi" trên hiện trường.
Sách lược khủng bố tinh thần người dân
Chính vì ngày càng cảm thấy mình bị sa lầy mà Quân đội Nga được cho là đã dùng đến vũ khí khủng bố để phá vỡ ý chí chiến đấu của người Ukraine.
"Cuộc chiến sẽ đi vào giai đoạn sa lầy có thể kéo dài hàng tuần, thậm chí hàng tháng", báo cáo của ISW lưu ý, trong lúc lực lượng Nga "sẽ tiếp tục bắn phá vào dân thường để phá vỡ ý chí chiến đấu của người Ukraine".
Đối với người đứng đầu cơ quan tình báo quân đội Anh, Trung tướng Jim Hockenhull, "hoạt động của Nga đã thay đổi", với "chiến lược tiêu hao liên quan đến việc sử dụng hỏa lực liều lĩnh và bừa bãi". Phương Tây ngày càng xem trọng nguy cơ Nga sử dụng vũ khí hóa học hoặc sinh học làm càn tại Ukraine.
Trọng Nghĩa
Nguồn : RFI, 23/03/2022
**********************
Thụy My, RFI, 23/03/2022
Gần một tháng sau khi đưa 200.000 quân xâm lược Ukraine, quân đội Nga đến hôm 23/03/2022 vẫn chưa thể chiếm được thủ đô Kiev lẫn cảng chiến lược Mariupol, nhưng tiếp tục oanh tạc dữ dội nhiều thành phố. Về phía quân đội Ukraine bắt đầu phản công từ hôm qua và tái chiếm được một số nơi.
Ảnh chụp từ thiết bị bay drone : Hình ảnh xe thiết giáp Nga bị phá hủy trong một khu phố gần Kiev, Ukraine, ngày 03/03/2022. Reuters – Maksim Levin
AFP ghi nhận, quân Nga luôn cố gắng bao vây Kiev, tiếp tục oanh kích thủ đô Ukraine và các thành phố lớn Kharkov, Mariupol, Odessa, Mykolaiv, tuy nhiên không có bước tiến nào đáng kể trước sự kháng cự mãnh liệt của Ukraine. Lệnh ngưng bắn tại Kiev hết hạn vào sáng nay, nhưng vẫn không có đợt tấn công nào. Theo cựu đại tá Pháp Michel Goya, trận đánh Kiev đã chuyển thành trận địa pháo lâu dài. Quân Nga từ thế công trở thành thế thủ tại miền bắc, Kharkov vẫn chưa bị vây hãm.
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby cho biết quân đội Ukraine tiến hành phản công, tái chiếm được một số địa điểm chủ yếu ở miền nam và có khi còn chủ động tấn công, truy kích quân Nga như ở thành phố Mykolaiv. Lực lượng Ukraine cũng đẩy lùi một trung đoàn thiết giáp Nga tại Yzioum.
Tại miền tây và miền trung, không có những trận oanh tạc lớn nào của Nga trong những ngày gần đây. Trên mặt trận miền đông, thành phố Avdiivka nằm sát Donetsk bị pháo kích lẫn không kích làm 24 người thương vong, thành phố Soumy gần biên giới Nga bị bao vây.
Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, quân Nga thiếu sự phối hợp giữa không quân và bộ binh, kể cả hải quân, gặp khó khăn trong việc thông tin, kiểm soát lực lượng, đôi khi phải dùng đến điện thoại di động để liên lạc với nhau. Quân đội Nga cũng thiếu xăng và lương thực, ngoại trừ các cánh quân ở phía nam gần hậu cứ Crimea. Binh sĩ Nga còn thiếu cả trang bị giữ ấm nên có khi bị tê cóng không thể tác chiến. Phía Mỹ ước tính năng lực chiến đấu của quân Nga hiện chỉ còn khoảng 90% so với lúc đầu chiến dịch. Nhà phân tích Michael Kofman nhận định Nga rải quá nhiều mũi tiến công, đôi khi dẫm chân lên nhau,
Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ghi nhận ít nhất 925 thường dân bị thiệt mạng tại Ukraine, trong đó có 75 trẻ em, đồng thời nhấn mạnh con số thực tế cao hơn rất nhiều. Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm 12/03 cho biết khoảng 1.300 quân nhân Ukraine hy sinh. Matxcơva hôm 02/03 nói rằng có 498 lính Nga tử trận, nhưng theo Ukraine thì Nga thiệt mất 12.000 lính, còn New York Times dẫn nguồn tin tình báo khẳng định 7.000 quân nhân tử trận chỉ trong ba tuần lễ, cao hơn cả số thiệt hại của Mỹ trong cả hai cuộc chiến Iraq và Afghanistan. Nga cũng mất 24 phi cơ tiêm kích, 1.662 xe quân sự và trang thiết bị. Khoảng 10 triệu dân Ukraine đã sơ tán.
Thụy My
Nguồn : RFI, 23/03/2022
***********************
BBC, 23/03/2022
Quân đội Nga cho biết hiện nay Nga sẽ tập trung nỗ lực chiến tranh chính vào việc "giải phóng hoàn toàn" khu vực Donbas, miền đông Ukraine.
Bộ Quốc phòng cho biết Nga đã cân nhắc hai lựa chọn cho "hoạt động quân sự đặc biệt" của mình - một bao gồm toàn bộ Ukraine và một tập trung vào Donbas.
Các bình luận - do các hãng thông tấn nhà nước Nga thực hiện - có vẻ ám chỉ Nga có thể giảm tham vọng xâm lược Ukraine.
Các lực lượng Nga đã vấp phải sự kháng cự mạnh mẽ ở phía bắc Ukraine và xung quanh Kyiv.
Sergey Rudskoy, người đứng đầu bộ phận tác chiến chính của Bộ Tổng tham mưu Các lực lượng vũ trang Nga, cho biết 93% khu vực Luhansk và 54% khu vực Donetsk thuộc quyền kiểm soát của Nga.
Ông nói thêm, Nga đã tiêu diệt phần lớn lực lượng không quân và hải quân của Ukraine, và điều này đánh dấu sự kết thúc thành công của giai đoạn đầu tiên của cuộc xung đột.
Hãng tin Ria Novosti đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga đã đưa ra bản cập nhật về thương vong của quân đội nước này tuyên bố 1.351 binh sĩ của họ đã thiệt mạng và 3.825 người bị thương.
Các nguồn tin quân sự Ukraine trước đây ước tính rằng có khoảng 15.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng, mặc dù con số này có thể bao gồm cả người bị thương và người chết.
Cập nhật đầu tiên từ Bộ Quốc phòng Nga về thương vong là vào ngày 2 tháng 3 và cho biết 498 quân nhân đã chết trong cuộc xâm lược.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở ở Mỹ cho biết quân đội Nga đã có những bước tiến ổn định trong thành phố phía nam bị bao vây Mariupol, tiến vào khu vực trung tâm thành phố hôm 24/03.
Thành phố cảng Mariupol được coi là quan trọng đối với chiến dịch của Nga, đã bị quân đội Nga bao vây từ đầu tháng ba.
Theo ISW, khi tình hình ở Mariupol xấu đi, chính quyền địa phương đã rời khỏi thành phố để điều phối các hoạt động trong khu vực tốt hơn.
Nga cũng tiếp tục pháo kích vào Kharkiv và tấn công một điểm vận chuyển hàng viện trợ nhân đạo, khiến sáu người thiệt mạng và 15 người bị thương, đạt được một số thành công nhỏ ở các khu vực Donetsk và Luhansk.
Nhưng ISW cũng ghi nhân Ukraine đã thành tựu trong cuộc phản công vào các tàu Nga tại cảng Berdyansk bị chiếm đóng, thêm vào đó Ukraine đã buộc quân đội Nga phải phòng thủ phía tây bắc thủ đô Kyiv và ngăn chặn Nga bao vây khu vực Chernihiv.
ISW là một tổ chức tư vấn độc lập có trụ sở tại Hoa Kỳ.
Nguồn : BBC, 25/03/2022
