Khi báo chí đưa tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có quyết định về việc công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona (nCoV) gây ra, rất nhiều ý kiến của nhà báo đang theo dõi vụ dịch này đã nhận xét là ‘có hơi muộn’.
Rất nhiều ý kiến cho rằng sự chần chừ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến từ nguyên do phải chờ ý kiến từ Bộ Chính trị, cụ thể là của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Trong tuần lễ Tết nguyên đán, theo dõi trên báo chí người ta dễ dàng nhận ra những lần ‘xuất hiện’ của ông Nguyễn Phú Trọng trong những diễn văn chúc Tết ; và gần đây nhất là hôm họp Ban Bí thư để đánh giá kết quả thực hiện Chỉ thị 40 của Ban Bí thư về tổ chức Tết năm 2020 vào ngày mùng Bảy ‘hạ nêu’ 31/1-2020, người ta không thấy bất kỳ một trích dẫn nào trên báo chí về phát ngôn của ông Tổng bí thư – Chủ tịch nước về dịch virus corona. Dường như ông muốn giữ hòa khí với Bắc Kinh trong những ngày xuân.
Ông Trần Quốc Vượng trong vị trí Thường trực Ban Bí thư thì tuy có đề cập trực tiếp tới đại dịch này, song lại ‘nước đôi’ yêu cầu Chính phủ phải nhớ bảo đảm được cả sự phát triển của nền kinh tế ; đặc biệt là trong năm 2020 khi Đảng Cộng sản Việt Nam ‘thượng thọ’ ở tuổi 90, và đang chuẩn bị cho bầu bán nhiệm kỳ mới của đảng cầm quyền.
Ông Trần Quốc Vượng, người từng giữ chức Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, đang được xem là ứng viên sáng giá cho kế thừa chiếc ghế Tổng Bí thư đảng.
Dân chúng tuy vẫn quen nhìn mọi chuyện theo kiểu ‘đã có Đảng và Nhà nước lo’, song từng diễn biến trên chính trường thời gian này luôn được họ xét nét từng cử chỉ một với sự ngờ vực kiểu ‘chỉ cần giao cho người cộng sản một sa mạc, sang năm họ sẽ phải nhập cát về cho sa mạc đó’.
Nhà báo Phạm Minh Vũ, khóa 9 Khoa Báo Chí tại Cao Đẳng Phát Thanh Truyền Hình I, bình phẩm : "Cuối cùng, Nguyễn Xuân Phúc cũng chịu công bố dịch Corona trên toàn quốc, mức độ nguy hiểm toàn cầu. Hành động quá chậm sau khi phát hiện nhiều ca người Việt Nam dương tính với Corona. Sự việc không thể che giấu khi có ca ở Khánh Hoà bị lây nhiễm do tiếp xúc với người Trung Quốc. Có thể nói, đây là lúc một số ca phát bệnh mà thôi, từ 7/10 ngày tới Việt Nam sẽ vỡ trận khi nhiều người tiếp xúc với các mầm bệnh và đang trong thời gian ủ bệnh trong người.
Chính Phủ Việt Nam đã quá ngạo mạn khi cố gắng che giấu mức độ nguy hiểm bởi CoronaVirus. Và bỏ qua cảnh báo và yêu cầu đóng cửa biên giới từ các nhà hoạt động đối lập. Cũng như đe doạ và xử lý nhiều người lan toả thông tin Corona trên mạng xã hội. Bây giờ, đã đến giai đoạn trả giá cho sự ngu dốt của chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. Chính phủ, đảng nhà nước sẽ không lo cho sinh mạng người dân đâu, bỏ đi cái suy nghĩ ngu ngốc của cái gọi là đã có đảng nhà nước lo cả rồi".
Nhà báo Mai Bá Kiếm, cựu phóng viên báo Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh, làm một thống kê về thời gian, qua đó cho thấy sự chậm chạp của Chính phủ Việt Nam trong dịch bệnh đến từ Vũ Hán, Trung Quốc : "Ngày 31/12/2019, Trung Quốc báo cáo với WHO về một chuỗi các trường hợp giống như viêm phổi ở Vũ Hán.
Ngày 2/1/2020, Bộ Y tế Singapore cho biết : Sàng lọc nhiệt độ (thermal screening) sẽ được thực hiện cho tất cả khách du lịch đến sân bay Changi từ Vũ Hán và các trường hợp nghi ngờ sẽ được chuyển đến bệnh viện để đánh giá thêm.
Ngày 20/1/2020, sau khi Vũ Hán có 4 người chết, Singapore cho "sàng lọc nhiệt độ" với tất cả du khách đến từ Trung quốc. Cùng ngày 20/1/2020, Singapore phát hiện du khách Trung Quốc đầu tiên là một ông 66 tuổi nhiễm chủng coronavirus mới.
Vì mỗi tuần có 54 chuyến bay đến Thái Lan từ Vũ Hán, nên Bộ Y tế Thái cũng cho ‘sàng lọc nhiệt độ’ tất cả du khách đến từ Trung Quốc, tại các phi trường quốc tế từ 2/1/2020. Và, chỉ 3 ngày sau, 5/1/2020, một nữ du khách từ Vũ Hán được kiểm tra tại sân bay Suvarnabhumi ở tỉnh Samut Prakan bị phát hiện nhiễm chủng coronavirus mới.
Trong khi đó ở Việt Nam, ngày 13/1/2020, người cha Li Ding (sinh 1954) cùng vợ và con trai là Li Zichao (sinh 1992) bay từ Vũ Hán đến sân bay Nội Bài. Rồi đến ngày 17/1/2020, bầu đoàn thê tử này bay tiếp từ Hà Nội đến sân bay Cam Ranh. Sau đó, 3 người đi tàu hỏa về Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 20/1/2020, 3 người đi về Long An bằng taxi. Chín ngày sau kể từ khi đến Nội Bài : 22/1/2020, hai cha con Li Ding và Li Zichao bị cảm sốt đến bệnh viện Bình Chánh, được tư vấn qua bệnh viện Chợ Rẫy khám, rồi được phát hiện nhiễm chủng coronavirus mới.
Ngày 23/1/2020, các báo đài đổng loạt "đưa tin đồng phục" : phát hiện hai cha con người Trung Quốc đến từ Vũ Hán bị nhiễm coronavirus tại bệnh viện, chứ không phải bị phát hiện tại sân bay ! Cùng ngày, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi công điện chỉ đạo các bộ ; các tỉnh, thành và các báo đài cùng nhau "Phòng, chống dịch bệnh viêm đương hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra"…
Nhà báo Nguyễn Đức Tính của tờ Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh, nhận xét ngắn gọn : "Tôi phê bình Thủ tướng Phúc, mãi đến hôm nay (1-2 ) mới công bố dịch corona trên toàn quốc, chậm quá".
Dường như diễn tiến của dịch virus corona ở Việt Nam cho thấy một sự thật hoàn toàn trái ngược với phát biểu đầy tự tin của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ở một năm về trước trong dịp kỷ niệm 89 năm ngày thành lập Đảng : "Như chúng ta đã thấy, không phải ngẫu nhiên mà từ sau Đại hội XII của Đảng đến nay, một không khí phấn khởi, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng tiếp tục lan tỏa rộng khắp trên cả nước".
Và ở dịp kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp tục đầy tự tin : "Thành quả lớn nhất là Đảng ta đã hoạch định được những chủ trương, chính sách thật sự hợp lòng dân ; huy động được tình cảm, trí tuệ và sức mạnh của toàn dân ; được nhân dân tin yêu, đồng tâm, hợp lực, làm theo". (Trích "Đảng khai xuân khải hoàn", Ban Tuyên giáo Trung ương – Báo Quân đội Nhân dân).
Trần Dzạ Dzũng
Nguồn : VNTB, 02/02/2020
Tổ chức nhân quyền chỉ trích chính phủ Trung Quốc vi phạm nhân quyền trong quá trình xử lý dịch bệnh Corona (RFA, 31/01/2020)
Hôm 31/1/2020, Tổ chức Người bảo vệ Nhân quyền Trung Quốc (Chinese Human Rights Defenders) đã công bố một báo cáo chỉ ra rằng, việc đối phó với virus Corona của chính phủ Trung Quốc đã không đi kèm với việc tôn trọng và bảo vệ nhân quyền, cũng như việc thiếu minh bạch của chính phủ đã dẫn đến sự thất bại trong việc ứng phó khẩn cấp đối với sự bùng phát của dịch bệnh này.
Hình minh họa. Một cảnh sát đeo khẩu trang phòng dịch đứng trước bức hình lãnh tụ Mao Trạch Đông ở quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh hôm 28/1/2020 AFP
Kiểm duyệt thông tin góp phần vào sự lây lan của bệnh dịch
Bản báo cáo cho biết, chính quyền Trung Quốc đã che đậy thông tin về sự lây lan của virus, có thể góp phần vào sự lây lan nhanh chóng của virus Corona trước khi Tập Cận Bình tuyên bố công khai về mối đe dọa của dịch bệnh vào ngày 20/1.
Chính phủ Trung Quốc đã đối phó với virus Corona bằng một chiến dịch bịt miệng những tiếng nói cảnh báo và loan tin về tình hình dịch bệnh từ/12 vừa qua.
Tổ chức nhân quyền này ghi nhận 254 trường hợp cư dân mạng bị chính quyền trừng phạt vì loan tải tin tức về virus Corona. Trong khi đó các nhà báo đưa tin về dịch bệnh thì bị hạn chế, chẳng hạn như cảnh sát Vũ Hán đã tạm giam các nhà báo Hồng Kông đến từ các đài RTHK, TVB và NOW TV vào ngày 14/1 bên ngoài Bệnh viện Jinyintan và buộc họ phải xóa đoạn phim khi đưa tin về tình hình dịch bệnh tại đây.
Báo cáo này cũng nêu ra việc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc đã ban hành một lệnh cấm nhân viên y tế nói chuyện với các phóng viên. Một bệnh viện ở tỉnh Giang Tô đã phạt một y tá vì đã lên tiếng về virus Corona trong một nhóm WeChat với các đồng nghiệp của cô. Bệnh viện cảnh báo các nhân viên khác không được nói chuyện với các nhà báo hoặc trên phương tiện truyền thông.
Một số người bảo vệ nhân quyền Trung Quốc đã bị cảnh sát đến nhắc nhở và đe dọa xử lý hình sự nếu họ không chấm dứt chia sẻ thông tin về dịch bệnh trên các phương tiện thông tin xã hội.
"Những hạn chế hà khắc của chính phủ đối với quyền tự do thông tin đã cản trở nghiêm trọng các nỗ lực cảnh báo và cứu hộ sớm trong việc kiểm soát dịch bệnh", bản báo cáo nhận định.
Ngăn cản di chuyển khiến người dễ bị tổn thương bị bỏ rơi
Báo cáo này cho hay, khi phong tỏa thành phố Vũ Hán, ảnh hưởng đến hàng triệu người, chính quyền Trung Quốc đã không đưa ra bất kỳ một cảnh báo đầy đủ nào cho dân chúng, và chính phủ đã không cung cấp hỗ trợ đầy đủ kịp thời cho những người có nhu cầu đặc biệt, cũng như không cho phép người dân dự trữ các nhu cầu thiết yếu trong tình trạng bị phong tỏa.
Các biện pháp quyết liệt của chính quyền đã khiến những người dễ bị tổn thương, bao gồm cả người khuyết tật, không được hỗ trợ. Tổ chức này ghi nhận có một cậu bé 17 tuổi bị bại não đã chết vì đói và cảm lạnh do bị bỏ rơi khi những người thân chăm sóc cậu ta đều bị cách ly.
"Cho đến nay, tất cả cư dân đô thị ở các thành phố Trung Quốc đã bị nhốt dưới sự kiểm dịch trên toàn quốc với thông tin không đầy đủ. Trong khi đó chính phủ không cung cấp bất kỳ bằng chứng rõ ràng nào cho công chúng về hiệu quả của các biện pháp này", báo cáo cho biết.
Ứng phó khẩn cấp thất bại vì sự thiếu minh bạch của chính phủ
Báo cáo cũng chỉ ra rằng, chính sự thiếu minh bạch trong hệ thống chính trị độc đoán của Trung Quốc đã dẫn đến sự thất bại trong việc cảnh báo công chúng và phản ứng nhanh chóng trong việc đối phó với một cuộc khủng hoảng dịch bệnh ở mức độ lớn như vậy.
Bất chấp các cảnh báo về trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên ở Vũ Hán vào ngày 8/12, xảy ra tại một Chợ hải sản ở Vũ Hán, các nhà chức trách đã không đóng cửa ngôi chợ này. Tiếp đến chính phủ còn nói với công chúng rằng "không có bằng chứng lây truyền từ người sang người" của bệnh dịch này, báo cáo cho hay.
Bên cạnh đó, việc hạ thấp số lượng các trường hợp bị nhiễm bệnh từ báo cáo của chính quyền Vũ Hán, cũng như việc thị trưởng Vũ Hán thừa nhận rằng ông chỉ có thể tiết lộ thông tin sau khi được chính quyền cấp trên cho phép, đã góp phần gây ra sự thất bại khi ứng phó khẩn cấp đối với dịch bệnh.
Ngoài ra, theo báo cáo, tổ chức này cũng nêu lên sự thất vọng đối với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã "không tuân thủ các hướng dẫn của riêng mình" khi ban bố tình trạng khẩn cấp một cách muộn màng vào hôm 30/1, cũng như việc Tổng giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus tới Bắc Kinh mà không bày tỏ bất kỳ lo ngại nào về việc vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của chính phủ Trung Quốc trong quá trình ứng phó dịch bệnh, bao gồm các hạn chế về tự do ngôn luận, thông tin, báo chí, đàn áp các nỗ lực xã hội dân sự, và không chống lại sự phân biệt đối xử.
Minh Luật
****************
Việt Nam đóng cửa biên giới vì bệnh dịch, có cần thỏa thuận với Trung Quốc ? (RFA, 31/01/2020)
Tại phiên họp Chính phủ vào chiều ngày 30/1, trước ý kiến nêu ra có nên đóng cửa biên giới với Trung Quốc để phòng chống sự lây lan của bệnh dịch viên phổi Vũ Hán do virus Corona gây ra hay không, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết "Việt Nam và Trung Quốc có ký kết hiệp ước, nếu liên quan an ninh và dịch bệnh thì có thể đóng cửa nhưng phải có thỏa thuận giữa hai bên chứ Việt Nam không thể đơn phương", theo Zing.vn tường thuật.
Hình minh họa. Cửa khẩu quốc tế Lào Cai trên biên giới Việt Nam Trung Quốc hôm 9/5/2014 AFP
Báo Vietnamnet dẫn lời Phó thủ tướng nói rằng : "Việc đóng cửa biên giới phải liên quan đến 2 tình hình là an ninh và dịch bệnh nhưng phải có thỏa thuận 2 nước, báo trước 5 ngày".
Thông tin này đã thật sự gây ra sự lo lắng cho nhiều người, không chỉ vì phải đối diện với nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch mà còn liên quan về vấn đề chủ quyền quốc gia. Bởi lẽ, việc một quốc gia không thể đơn phương đóng cửa biên giới, hoặc phải đợi thỏa thuận với một quốc gia khác thì mới được phép đóng cửa biên giới để phòng tránh bệnh dịch, trong trường hợp này rõ ràng chủ quyền quốc gia đã bị xâm phạm.
Tuy nhiên, khi đối với các quy định pháp lý thì thông tin này là toàn toàn không chính xác. Cụ thể theo Hiệp định về Cửa khẩu và Quy chế quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc, tại Khoản 3 Điều 5 nêu rõ : "Để bảo vệ lợi ích xã hội, an ninh quốc gia hoặc vì lý do thiên tai nghiêm trọng, dịch bệnh truyền nhiễm lớn, dịch bệnh động thực vật và các trường hợp bất khả kháng khác, một Bên có thể tạm thời đóng hoặc hạn chế việc qua lại cửa khẩu. Tuy nhiên, cần phải thông báo cho phía Bên kia trước 5 ngày, trong trường hợp khẩn cấp không được ít hơn 24 giờ".
Như vậy, căn cứ vào quy định này, trong trường ứng phó khẩn cấp với bệnh dịch truyền nhiễm do virus Corona gây ra, phía Việt Nam hoàn toàn có thể đơn phương đóng cửa biên giới với Trung Quốc, với điều kiện chỉ cần thông báo cho phía Trung Quốc biết trước không được ít hơn 24h, chứ không cần phải "thỏa thuận" với phía Trung Quốc thì mới được phép đóng cửa biên giới như thông tin mà Phó thủ tướng Phạm Bình Minh đã nêu.
Một Phó thủ tướng, đứng đầu ngành ngoại giao của một quốc gia mà đưa thông tin sai lệch, thiếu kiến thức pháp luật liên quan đến biên giới và chủ quyền quốc gia như vậy thì thật đáng lo ngại.
Minh Luật
*******************
Việt Nam viện trợ y tế cho Trung Quốc chống virus Corona (RFA, 31/01/2020)
Thủ tướng Việt Nam và Thường trực Chính phủ đã quyết định viện trợ hàng hóa vật dụng y tế trị giá 500 ngàn USD cho Trung Quốc để đối phó với dịch viêm phổi cấp do virus Corona gây ra.
Các nhân viên y tế trong một bệnh viện ở Vũ Hán hôm 30/1/2020. AFP
Ngoài ra, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cũng đã vận động viện trợ hàng hóa trị giá 100 ngàn USD cho phía Trung Quốc. Đồng thời bảy tỉnh biên giới phía Bắc đã có những hình thức hỗ trợ cho phía Trung Quốc.
Truyền thông trong nước loan tin hôm 31/1cho biết trước đó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc của Việt Nam đã gọi điện thăm hỏi Thủ tướng Quốc vụ viện Lý Khắc Cường của Trung Quốc vào hôm 27/1.
Tin cho biết ông Phúc đã khẳng định Việt Nam sẵn sàng cùng Trung Quốc tích cực hợp tác trong việc chống lại dịch bệnh đang lây lan như hiện nay.
Trong cuộc họp Chính phủ hôm 30/1, Thủ tướng Việt Nam nêu rõ tình hình bùng phát dịch bệnh rất nhanh và nghiêm trọng. Ông Phúc cũng cho rằng Việt Nam đã chủ động, có biện pháp sớm và đang kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh.
*****************
Việt Nam viện trợ Trung Quốc nửa triệu đô la để chống dịch corona (VOA, 31/01/2020)
Chính phủ Việt Nam hôm 31/1 cho biết đã quyết định viện trợ hàng hóa, vật dụng y tế trị giá khoảng 500.000 USD để "chia sẻ với Chính phủ và nhân dân Trung Quốc" hiện đang phải đối phó với dịch cúm lan rộng toàn cầu do virus corona gây ra.
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường.
Bên cạnh đó, Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam cũng vận động viện trợ hàng hóa cho Trung Quốc trị giá khoảng 100.000 USD, theo trang tin chính thức của chính phủ Việt Nam.
Ngoài ra, 7 tỉnh biên giới của Việt Nam tiếp giáp với Trung Quốc cũng được chỉ đạo "có các hình thức hỗ trợ giúp đỡ cho nhân dân Trung Quốc, nhất là các tỉnh ven biên giới hai nước".
Trước đó, hôm 27/1, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gửi điện thăm hỏi tới Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Ông khẳng định Việt Nam sẵn sàng tích cực hợp tác với Trung Quốc "trong cuộc đấu tranh chống lại dịch bệnh này".
Việt Nam hiện được xem là một trong những nước có nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cao nhất vì có chung đường biên giới với Trung Quốc và nhiều hoạt động giao thương, qua lại giữa hai bên.
Trong bối cảnh dịch bệnh đang lan nhanh khiến cho Tổ chức Y tế Thế giới phải công bố tình trạng "khẩn cấp toàn cầu", nhiều người dân bày tỏ lo ngại khi Việt Nam vẫn tiếp tục các hoạt động thông thương với quốc gia láng giềng, mặc dù có hạn chế hơn.
Tuy nhiên, khi trả lời về ý kiến "đóng cửa biên giới" như một số các quốc gia khác đã làm, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh trong cuộc họp của chính phủ vào chiều 30/1 nói rằng vì Việt Nam và Trung Quốc có ký kết hiệp ước, cho nên nếu liên quan đến an ninh và dịch bệnh thì có thể đóng cửa "nhưng phải có thoả thuận giữa hai bên, chứ Việt Nam không thể đơn phương", theo Tuổi Trẻ.
Ông Minh cũng nói thêm rằng tình hình dịch bệnh tại Việt Nam "có lẽ chưa nên đặt vấn đề đóng cửa biên giới" vì "chưa đến mức đó".
Thay vào đó, Phó Thủ tướng Việt Nam đề nghị chính phủ xem xét các giải pháp như hạn chế, cấm du lịch, đi lại giữa hai bên ; tạm ngừng lưu thông hàng hoá qua các cửa khẩu đến ngày 10/2 ; hợp tác, chia sẻ thông tin, hỗ trợ giữa các nước trong ASEAN ; tăng cường sản xuất các công cụ y tế, khẩu trang, đồ bảo hộ ; và tuyên truyền để tránh không làm cho dân hoảng loạn.
Tính đến chiều 30/1, Việt Nam đã xác nhận 5 ca nhiễm virus corona. Trong đó, có 2 người Trung Quốc và 3 người Việt Nam trở về từ Vũ Hán, khu vực xuất phát dịch bệnh của Trung Quốc.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ngày 30/1 đã ký chỉ thị tăng cường các biện pháp phòng chống dịch corona, trong đó có việc tạm dừng các chuyến bay đến/đi từ các khu vực có dịch của Trung Quốc ; dừng cấp thị thực du lịch cho người Trung Quốc và người nước ngoài đang hoặc từng ở Trung Quốc trong hai tuần qua ; dừng hoạt động xuất nhập cảnh đi du lịch bằng giấy thông hành ở biên giới ; không đưa lao động Việt Nam sang Trung Quốc làm việc ; hạn chế các lễ hội tập trung đông người…
******************
Lãnh đạo Hải Phòng yêu cầu hạn chế tối đa đưa người cư trú ở Hồ Bắc và các tỉnh có nguy cơ lây nhiễm bệnh từ Trung Quốc tới Hải Phòng làm việc.
Tính đến 31/1 5 tỉnh thành tại Việt Nam đã thông báo tạm ngưng đón khách du lịch đến từ Trung Quốc (ảnh Minh họa) AFP - RFA edited
Thông tin trên được truyền thông Việt Nam loan vào ngày 31/1 trong cuộc họp giữa lãnh đạo Hải Phòng với các doanh nghiệp Trung Quốc, Đài Loan, Hong Kong về việc phòng, chống dịch nCoV.
Sở Y tế Hải Phòng trong cùng ngày cho biết có hai mẹ con từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Hải Phòng bị nghi nhiễm dịch nCoV, đã được cách ly tại BV Hữu nghị Việt Tiệp.
Trước tình hình dịch coronavirus mới tại Trung Quốc có những diễn biến phức tạp, sau khi 3 địa phương tại Việt Nam gồm Đà Nẵng, Khánh Hòa, Lào Cai đã chính thức ngưng đón khách Trung Quốc vào ngày 28/1 ; thì trong ngày 31/1 lần lượt Quảng Ninh, Cần Thơ cũng công bố dừng đón khách Trung Quốc.
Cụ thể, Quảng Ninh tạm dừng xuất nhập cảnh đối với các đối tượng qua cửa khẩu Móng Cái (Việt Nam)- Đông Hưng (Trung Quốc), đồng thời đóng cửa tất cả các đường mòn, lối mở biên giới trên địa bàn. Tạm dừng hoạt động xe du lịch tự lái từ Trung Quốc đến Thành phố Hạ Long.
UBND tỉnh Quảng Ninh cũng yêu cầu các công ty du lịch không tổ chức đón đoàn khách tới tỉnh, thành đang có dịch và không đón khách du lịch từ vùng có dịch đến Quảng Ninh. Không đưa người sang Trung Quốc, không để người Quảng Ninh, đặc biệt là các địa phương biên giới sang lao động, làm việc tại các vùng có dịch của Trung Quốc.
Tại Cần Thơ, Giám đốc Sở Văn hóa thể thao và du lịch gửi văn bản yêu cầu các khách sạn tạm thời không nhận khách Trung Quốc. Tại Cần Thơ hiện có khoảng 20 khách du lịch đến từ Trung Quốc, trong đó có 4 du khách đến từ Vũ Hán chưa phát hiện dấu hiệu nhiễm nCoV, hiện đang lưu trú tại một khách sạn lớn tại đây và đang xin gia hạn visa để ở lại Việt Nam thay vì về lại Vũ Hán.
Cũng trong ngày 31/1, nhiều địa phương khác tại Việt Nam cũng đã lên phương án huy động cả hệ thống chính trị phòng, chống dịch như Bình Định, Hậu Giang, Hà Tĩnh... Trong đó, cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, cảng Vũng Áng ở Hà Tĩnh là nơi có số lượng đông người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam.
Vào ngày 30/1, Ủy Ban Nhân dân tỉnh Lạng Sơn cũng quyết định tạm dừng cấp giấy thông hành xuất nhập cảnh cho người dân.
*******************
Dịch Corona : Việt Nam dừng các lễ hội chưa khai mạc, ngừng cấp thị thực cho khách từ Trung Quốc (RFA, 31/01/2020)
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hôm 31/1 vừa ký ban hành chỉ thị mới yêu cầu dừng các lễ hội chưa khai mạc để tránh lây lan virus corona gây bệnh viêm phổi cấp.
Hình minh họa. Một người đàn ông đeo khẩu trang làm lễ tại một chùa ở Hà Nội hôm 30/1/2020 - AFP
Chỉ thị được ban hành sau khi Tổ chức Y tế Thế giới WHO tuyên bố tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu.
Theo số liệu cập nhật của Bộ Y tế Việt Nam, tính đến ngày 31/1, đã có 9.930 trường hợp nhiễm virus corona mới và 213 trường hợp tử vong. Phần lớn các trường hợp nhiễm virus là ở Trung Quốc. Hiện Việt Nam cũng đã phát hiện 5 trường hợp nhiễm bệnh và đã phải cách ly 97 trường hợp ở cả ba miền bắc, trung, nam.
Chỉ thị mới của Thủ tướng yêu cầu hạn chế tập trung đông người, tạm dừng các lễ hội chưa khai mạc, trường hợp đặc biệt phải có ý kiến của Thủ tướng ; giảm quy mô lễ hội đã tổ chức, yêu cầu người dân đeo khẩu trang tại nơi công cộng.
Thủ tướng cũng yêu cầu dừng cấp phép bay đối với tất cả các chuyến bay từ vùng có dịch của Trung Quốc đến Việt Nam và ngược lại trừ trường hợp đặc biệt phải được sự đồng ý của Thủ tướng ; Tạm dừng cấp thị thực du lịch cho khách nước ngoài, bao gồm cả khách Trung Quốc đang hoặc đã từng ở Trung Quốc trong 2 tuần qua.
Chỉ thị cũng yêu cầu các địa phương có đường biên giới với Trung Quốc lập kênh liên lạc với cấp địa phương của Trung Quốc để cập nhật thông tin hàng ngày.
Dịch viêm phổi cấp xẩy ra vào đúng dịp Tết Nguyên đán khi có nhiều lễ hội. Theo truyền thông trong nước, lễ hội Chùa Hương ở phía bắc hiện vẫn đang diễn ra và quy tụ nhiều người, làm dấy lên lo ngại bệnh dịch sẽ lây lan.
Nhiều người dân những ngày qua đã lên mạng kêu gọi chính phủ đóng cửa biên giới với Trung Quốc sau khi một số quốc gia khác đã chính thức tuyên bố đóng cửa biên giới là Bắc Hàn, Mông Cổ và Nga.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng – Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh được báo trong nước trích lời hôm 31/1 nói rằng việc đóng cửa biên giới với Trung Quốc chỉ được thực hiện khi có trường hợp khẩn cấp về an ninh, dịch bệnh và phải có sự đồng ý từ cả hai phía, theo hiệp ước biên giới giữa hai nước.
WHO công bố coronavirus là tình trạng khẩn cấp toàn cầu (VOA, 31/01/2020)
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 30/1 công bố đợt bùng phát dịch coronavirus ở Trung Quốc khiến 170 người chết là một tình trạng khẩn cấp toàn cầu, trong lúc dịch bệnh đã lây lan ra 18 nước.
Tổng giám đốc WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Hoa Kỳ cùng ngày báo cáo ca lây coronavirus đầu tiên giữa người sang người trên đất Mỹ. Với ca nhiễm mới, Mỹ nằm trong số ít nhất 5 nước mà coronavirus đang lây lan thông qua sự tiếp xúc giữa người với người.
Các chuyên gia cho rằng các ca bệnh lây truyền từ người sang người bên ngoài Trung Quốc đặc biệt đáng quan ngại vì cho thấy virus có nhiều khả năng phát tán xa rộng hơn nữa.
Tổng giám đốc WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, phát biểu tại cuộc họp báo ở Geneva rằng trong những tuần gần đây đã xảy ra đợt bùng phát dịch chưa từng có trước nay và cách đáp ứng chưa từng có trước nay.
Ông nói việc WHO tuyên bố coronavirus là tình trạng khẩn cấp toàn cầu không phải là một lá phiếu bất tín nhiệm đối với Trung Quốc. Vẫn theo lời ông, quan tâm lớn nhất là khả năng virus lây lan sang các nước có hệ thống chăm sóc y tế yếu kém.
Công bố của WHO về tình trạng khẩn cấp toàn cầu đưa ra những khuyến nghị cho tất cả các nước. Công bố này nhằm ngăn chặn và giảm thiểu việc lây lan bệnh dịch xuyên biên giới.
Đa số trong hơn 7800 ca bị nhiễm bệnh được phát hiện trên toàn cầu, theo số liệu mới nhất của WHO, là ở Trung Quốc, nơi coronavirus xuất hiện tại một ngôi chợ buôn bán động vật hoang dã trái phép ở Vũ Hán.
Tuy nhiên, gần 100 ca bệnh đã xuất hiện tại các nước khác bên ngoài Trung Quốc, khiến du lịch bị cắt giảm và làm bùng phát lên tinh thần bài Trung tại một số nơi cũng như tăng cao nhu cầu về khẩu trang bảo vệ.
Theo Reuters
*******************
WHO ban bố "tình trạng khẩn cấp toàn cầu" do virus Corona (RFA, 31/01/2020)
Vào chiều ngày 30/1/2020 theo giờ Geneva, Tổng giám đốc của Tổ chức Y tế Quốc tế (WHO) đã ra tuyên bố sự lây lan của virus Corona đã tạo thành một Tình trạng khẩn cấp toàn cầu.
Phiên họp của Ủy ban khẩn cấp về virus Corona (Ảnh : WHO)
Tuyên bố này được đưa ra ngay sau phiên họp thứ hai của Ủy ban khẩn cấp về dịch bệnh do Tổng giám đốc WHO triệu tập theo Quy định Y tế Quốc tế.
Tại cuộc họp đầu tiên, các chuyên gia y tế của Ủy ban đánh giá rằng sự kiện này không tạo thành một trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, trước các báo cáo về số lượng người nhiễm bệnh được gia tăng nhanh chóng, phiên họp thứ hai của Ủy ban được triệu tập, và cuối cùng Ủy ban đồng ý rằng dịch bệnh hiện đã đáp ứng các tiêu chí để ban bố Tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu.
Dù vậy, Ủy ban tin rằng vẫn có thể ngăn chặn sự lây lan của virus, với điều kiện các quốc gia áp dụng các biện pháp mạnh để phát hiện sớm bệnh dịch, cách ly và điều trị các trường hợp, theo dõi liên lạc và thúc đẩy các biện pháp ngăn chặn xã hội tương xứng với rủi ro.
Khi đánh giá tình hình, Ủy ban nhấn mạnh rằng việc tuyên bố cho Tình trạng khẩn cấp này cần được nhìn nhận trên tinh thần ủng hộ và đánh giá cao đối với Trung Quốc, và các hành động mà Trung Quốc đã thực hiện trên tuyến đầu chống lại của sự bùng phát của dịch bệnh.
Ủy ban không khuyến nghị bất kỳ hạn chế đi lại hoặc giao dịch nào dựa trên thông tin hiện có. Các quốc gia cần phải thông báo cho WHO về bất kỳ hạn chế du lịch nào.
Ủy ban cũng đưa ra lời cảnh báo cho các quốc gia hành động chống lại sự kỳ thị hoặc phân biệt đối xử đối với người bị nhiễm bệnh và người đến từ các quốc gia có dịch bệnh.
Qua đó Ủy ban kêu gọi cần có nỗ lực phối hợp toàn cầu để tăng cường việc phòng chống dịch bệnh ở tất cả các khu vực trên thế giới.
Thông tin được Bộ Y tế Việt Nam cập nhật vào lúc 11h ngày 31/1/2020, số người mắc bệnh trên thế giới là 9.832 trường hợp, trong đó 213 người đã tử vong. Tại Việt Nam số người mắc bệnh là 05 trường hợp, trong đó 02 công dân Trung Quốc (01 người đã khỏi), và 03 công dân Việt Nam trở về từ Vũ Hán, Trung Quốc.
Minh Luật
********************
WHO nhắc đến Việt Nam trong tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu (RFA, 31/01/2020)
Tổng Giám đốc tổ chức Y tế Thế giới WHO hôm 30/1/2020 tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu về sức khỏe cộng đồng vì tình trạng dịch virus Corona xuất phát từ Vũ Hán (nCoV).
Hình minh họa. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu tại buổi họp báo của WHO ở Geneva hôm 30/1/2020 khi WHO tuyên bố tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu đối với dịch viêm phổi cấp do virus corona gây ra AFP
Tổng giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cũng nhắc đến Việt Nam là 1 trong 4 nước có tình trạng lây nhiễm từ người sang người trong tuyên bố của mình.
Trong khi đó ở Việt Nam, vào chiều ngày 30/1 tại cuộc họp về công tác ứng phó dịch do virus corona từ Trung Quốc tràn sang, thủ tướng chính phủ Hà Nội Nguyễn Xuân Phúc nói rằng Việt Nam sẽ công bố tình trạng khẩn cấp khi WHO xác định đây là vấn đề khẩn cấp toàn cầu.
Tính đến chiều ngày 31/1, trên toàn thế giới đã có gần 10 ngàn ca nhiễm nCoV, trong số này 213 trường hợp đã tử vong.
Việt Nam với 5 ca nhiễm tính đến lúc này là một trong 22 quốc gia có trường hợp được xác nhận nhiễm nCoV.
Bộ Y tế Việt Nam vào ngày 31/1 tiếp tục có cuộc họp khẩn về dịch virus corona mới. Phó giáo sư- tiến sĩ Trần Đắc Phu, nguyên cục trưởng Cục Y tế Dự phòng Việt Nam, phát biểu tại cuộc họp mới nhất này rằng tình hình dịch bệnh ở Trung Quốc diễn ra phức tạp, quá nhanh, các hiểu biết về nguyên nhân, nguồn bệnh chưa rõ ràng do đó người dân còn hoang mang.
Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo nếu không có việc gì cấp thiết thì không nên đến chỗ đông người. Nếu không khẩn cấp thì không nên tổ chức hội họp, tổ chức đông người, có thể thay thế bằng hình thức khác như họp trực tuyến…
Bộ Văn hóa- Thể thao-Du lịch đề nghị các địa phương trên cả nước tạm ngừng lễ hội để phòng, chống dịch do virus corona xuất phát từ Vũ Hán, Trung Quốc lan đi.
Thủ tướng Chính phủ Hà Nội vào ngày 31/1 cũng ký ban hành chỉ thị yêu cầu tạm dừng các lễ hội chưa khai mạc, trường hợp đặc biệt phải có ý kiến của thủ tướng.
*******************
Hoa Kỳ và nhiều nước siết chặt hạn chế đi lại với Trung Quốc (VOA, 31/01/2020)
Hôm thứ Sáu 31/1, Hoa Kỳ và các quốc gia khác đã siết chặt lệnh hạn chế đi lại và các doanh nghiệp cho biết đang đối mặt với vấn đề về chuỗi cung cấp vì dịch corona ở Trung Quốc, một ngày sau khi Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu.
Một đứa trẻ mang khẩu trang tại phi trường quốc tế Yangon ngày 31/1/2020. HHK Myanmar đình chỉ các chuyến bay sang TQ sau khi WHO tuyên bố tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu do virus nCoV. (Photo by Ye Aung THU / AFP)
Trong bối cảnh số người chết vì dịch tăng lên tới 213 người, tất cả đều ở Trung Quốc, Hoa Kỳ cảnh báo người Mỹ không nên du lịch sang Trung Quốc.
Nhật Bản khuyên công dân nên hoãn những chuyến đi không khẩn cấp, Bộ trưởng Y tế Iran kêu gọi cấm nhập cảnh tất cả khách du lịch từ Trung Quốc, trong khi nước Anh báo cáo hai trường hợp lây nhiễm virus corona đầu tiên tại xứ này.
Singapore loan báo đang tạm dừng nhập cảnh đối với khách du lịch đã từng ghé sang Trung Quốc trong thời gian gần đây, và đình chỉ thị thực cho người mang hộ chiếu Trung Quốc. Lệnh cấm cũng sẽ được áp dụng cho những người chỉ quá cảnh tại Singapore.
Chính phủ Ý quyết định tuyên bố tình trạng khẩn cấp và ngừng tất cả giao thông hàng không với Trung Quốc sau khi công bố các ca lây nhiễm đầu tiên nơi hai du khách Trung Quốc.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ loan báo trên trang web : "Đừng đi Trung Quốc do virus corona mới xuất hiện đầu tiên ở Vũ Hán, nâng mức báo động đối với Trung Quốc lên ngang hàng với Afghanistan và Iraq".
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói Bắc Kinh đã đề ra các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nghiêm ngặt và toàn diện nhất, để đáp lại tuyên bố của WHO. Tỉnh Hồ Bắc hầu như bị phong tỏa hoàn toàn.
Bà Hoa Xuân Oánh tuyên bố : "Chúng tôi hoàn toàn tự tin và có đầy đủ khả năng để chiến thắng trong cuộc chiến này".
Nhưng các ca nhiễm trùng tăng vọt ở hai thành phố kế cận Vũ Hán đã làm dấy lên nỗi sợ rằng một số điểm nóng mới đang xuất hiện. Nhiều người đã rời và vào Hồ Bắc bằng cách đi bộ qua một cây cầu bắc qua sông Dương Tử, theo một nhân chứng của Reuters.
Các thị trường chứng khoán đã ổn định trở lại đôi chút sau khi WHO ca ngợi các nỗ lực của Trung Quốc trong việc kiềm chế virus corona, sau một ngày chứng khoán giảm mạnh vì tác động ngày càng lớn của dịch corona đối với nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới và hệ quả của dịch viêm phổi cấp do chủng virus mới nCoV gây ra trên toàn thế giới.
*******************
Coronavirus ở Trung Quốc có thể đưa công ăn việc làm trở lại nước Mỹ (VOA, 31/01/2020)
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross hôm 30/01 cho rằng đợt phát bùng coronavirus ở Trung Quốc sẽ giúp "đẩy nhanh" quá trình đưa công ăn việc làm trở tại Hoa Kỳ.
Một phụ nữ ở New York mang khẩu trang vì lo ngại sự lây lan của coronavirus. Hình chụp hôm 30/1/2020.
Lời nhận xét của Bộ trưởng Ross được đưa ra sau khi Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc tuyên bố số người chết vì virus đã tăng lên 170. Bắc Kinh cũng đã xác nhận hơn 7.700 trường hợp nhiễm virus. Một số quốc gia trên thế giới đã thông báo phát hiện bệnh nhân nhiễm loại virus chết người này, bao gồm cả Hoa Kỳ, nơi có năm trường hợp được xác nhận.
Phát biểu trong một lần xuất hiện trên Fox Business, Bộ trưởng Ross nói rằng ông không muốn "đạt được thắng lợi từ một căn bệnh hết sức không may và nguy hiểm thế này", nhưng lưu ý rằng theo ông tình hình bệnh dịch ở Trung Quốc có thể giúp thúc đẩy công ăn việc làm cho nước Mỹ.
Ông nói : "Tôi nghĩ rằng nó sẽ giúp đẩy nhanh công ăn việc làm quay trở lại Bắc Mỹ, một số tới Hoa Kỳ, có lẽ là một số đến Mexico nữa".
Phát ngôn viên của Bộ Thương mại nói với tờ The Hill rằng Bộ trưởng Ross nhấn mạnh "chuyện đầu tiên phải là kiểm soát virus và giúp đỡ các nạn nhân của dịch bệnh trước đã".
Sự bùng phát của coronavirus có thể có tác động mạnh mẽ đến Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới.
Một nhà kinh tế nhà nước dự báo đầu tháng này rằng sự lây lan của virus sẽ làm giảm 1 điểm tăng trưởng quý 1 của Trung Quốc, khiến chứng khoán toàn cầu và giá dầu giảm, Reuters đưa tin.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell cho biết hôm 29/01 rằng virus có thể sẽ cản trở tăng trưởng kinh tế ở Đông Á. Ông nói thêm rằng những ảnh hưởng của nó có thể được cảm nhận trên toàn thế giới trong bối cảnh "hạn chế du hành và đóng cửa các hoạt động sản xuất kinh doanh".
Tòa Bạch Ốc hôm 29/01 đã tuyên bố thành lập một đội đặc nhiệm để theo dõi coronavirus.
(Theo The Hill/CNBC)
Tinh thần bài Trung lan rộng cùng với virus corona
Standley Widianto - Khanh Vu, VNTB, 31/01/2020
Dịch cúm corona đã gây ra một làn sóng bài Trung trên toàn cầu, từ các cửa hàng cấm khách du lịch Trung Quốc vào mau hàng, chế giễu buôn bán thịt hoang dã trên mạng và kiểm tra sức khỏe bất ngờ đối với người lao động nước ngoài.
Một thông báo cho biết cửa hàng không chấp nhận khách Trung Quốc vì virus corona được dán trước của một quán nước ở đảo Phú Quốc, Việt Nam, ngày 27/01/2020. Sophie Carsten / Handout qua Reuters
Virus corona đã lây lan sang hơn một chục quốc gia, nhiều quốc gia trong số đó ở Đông Nam Á có quan hệ nhạy cảm với Trung Quốc trong bối cảnh e ngại về việc Bắc Kinh hào phóng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và đầu mối chính trị ở khu vực và tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Chính quyền và trường học ở Toronto, Canada, đã cảnh báo chống phân biệt đối xử đối với người Canada gốc Hoa, trong khi ở Châu Âu có bằng chứng rằng cư dân gốc Trung Quốc phải đối mặt với định kiến trên đường phố và các tiêu đề báo chí thù nghịch.
"Giả định của người Á Đông cộng với sự không tin tưởng chính trị và mối quan tâm về sức khỏe là một sự kết hợp khá mạnh mẽ, ông nói, Set Setadiadi, và nhà nhân chủng học giảng dạy tại Đại học Quản lý Singapore.
Chính quyền Trung Quốc cho biết loại virus này xuất hiện từ một chợ bán thịt động vật hoang dã bất hợp pháp, làm gia tăng việc châm biếm nhu cầu của Trung Quốc đối với các món ngon và nguyên liệu kỳ lạ cho y học cổ truyền trên các phương tiện truyền thông xã hội.
Một người dùng Twitter ở Thái Lan, điểm đến hàng đầu của khách du lịch Trung Quốc chia sẻ : "Đừng ăn thịt dơi nữa". Người Thái khác nói’ Không có gì đáng ngạc nhiên khi người Trung Quốc đang mắc bệnh mới", khi đã đăng tải một video clip cho thấy một người đàn ông ăn thịt sống.
"Vì dịch bệnh lan truyền ở Trung Quốc… chúng tôi không phục vụ khách từ Trung Quốc", là nội dung một tấm biển bằng tiếng Anh bên ngoài khách sạn ở Đà Nẵng. Nhà chức trách sau đó đã yêu cầu khách sạn xoá bảng thông báo.
Vụ việc đã được chính ông chủ khách sạn chia sẻ trên Facebook. Việt nam đã nằm dưới ách đô hộ của Trung guốc hàng thế kỷ trước và việc Bắc kinh tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông đã làm mối quan hệ hai nước đặc biệt căng thẳng.
Không chỉ ở trong khu vực
Trong cuộc khảo sát hàng tháng cho kết quả hơn 60% số các quan chức, học giả và các chuyên gia khác ở Đông Nam Á được hỏi cho biết họ không tin tưởng Trung Quốc. Gần 40% cho biết họ nghĩ rằng Trung Quốc là một cường quốc xét lại và có ý định biến Đông Nam Á thành phạm vi ảnh hưởng của họ. Cuộc khảo sát không đề cập đến virus corona.
Chính phủ Trung Quốc cho biết họ quyết tâm ngăn chặn dịch bệnh mà họ gọi là thách thức chung của người dân đối mặt với con người.
"Định kiến và những từ ngữ hẹp hòi không tốt chút nào", Bộ Ngoại giao trung Quốc cho biết trong một tuyên bố.
Cấm du lịch
Nhiều quốc gia đã hạn chế thị thực đối với khách du lịch từ tỉnh Hồ Bắc – tâm điểm của virus – trong khi một số hãng hàng không đã đình chỉ tất cả các chuyến bay trực tiếp đến Trung Quốc đại lục.
Nhưng điều này vẫn không đủ vì hàng trăm ngàn người ở Hàn Quốc và Malaysia đã ký đơn thỉnh cầu trực tuyến kêu gọi các nhà chức trách cấm người Trung Quốc nhâp cảnh.
Trong một động thái bất thường, đảo Samal ở miền nam Philippines hôm thứ Năm đã cấm không chỉ khách du lịch từ Trung Quốc mà từ tất cả các quốc gia bị ảnh hưởng virus corona ở bãi biển nổi tiếng.
Sự bùng nổ du lịch nước ngoài ở Trung Quốc đã tạo ra một mô hình du lịch quốc tế chưa từng có trong lịch sử loài người và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp để phục vụ du khách Trung Quốc trên khắp thế giới. Số lượng khách du lịch Trung Quốc đã tăng lên ước tính hơn 160 triệu vào năm 2019.
Ở Pháp, thủ đô Paris là một điểm thu hút du khách Trung Quốc rất lớn và có dân số Trung Quốc cư ngụ đáng kể, những người gốc Á đã lập ra hashtag #Jenesuispasunvirus (Tôi không phải là virus) để báo cáo lạm dụng, đặc biệt là trên giao thông công cộng.
Sun Lay Tan, nhân viên quản lý 41 tuổi trong lĩnh vực công nghiệp sáng tạo, cho biết người đàn ông ngồi cạnh anh trrên tàu điện ngầm ở Paris đã đổi chỗ ngồi sau đó lấy khăn che miệng.
"Điều này rất kinh ngạc", ông Tan nói ; ông là người Pháp gốc hoa và Campuchia. "Tôi cảm thấy thực sự bị kỳ thị".
Standley Widianto - Khanh Vu
Nguyên tác : Anti-China sentiment spreads along with coronavirus, Reuters, 30/01/2020
Khánh Thi dịch
Nguồn : VNTB, 31/01/2020
******************
Virus cúm Vũ Hán khơi dậy nạn kỳ thị chống Trung Quốc và người gốc Á
Hoài Hương, VOA, 30/01/2020
Dịch viêm phổi cấp do chủng virus mới nCoV xuất phát từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc, đã qua mặt dịch SARS năm 2002-2003 về số lượng ca bị lây nhiễm. Tính cho tới Thứ Năm 30/1, đã có 170 người tử vong, hơn 7711 trường hợp lây nhiễm virus corona được xác nhận. Siêu vi đáng sợ này xuất hiện tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, hôm 31/12/2019, và đang lây lan khắp nơi.
Cảnh sát thi hành phận sự tại một chốt chặn trên chiếc cầu bắc ngang qua Sông Dương Tử tới Hồ Bắc, Trung Quốc, giữa vụ bộc phát dịch viêm phổi cấp do chủng virus mới nCoV. Reuters/Thomas Peter
Những ca lây nhiễm từ người sang người hiện được ghi nhận tại 3 nước gồm : Đức, Nhật Bản và Việt Nam, càng làm tăng lo sợ rằng virus cúm Vũ Hán có thể bùng phát để trở thành một đại dịch toàn cầu.
Ngoài việc gây bệnh viêm đường hô hấp cấp do nCoV, virus corona còn gây ra một làn sóng kỳ thị nhắm vào người Trung Quốc trên khắp thế giới, kể cả ở Châu Á.
Báo South China Morning Post (SCMP) hôm 29/1 tường thuật rằng những thành kiến chống Trung Quốc, những lời chế nhạo lối ẩm thực của người Trung Quốc, truyền nhanh đến chóng mặt trên các trang mạng xã hội. Bài báo nói rằng thái độ kỳ thị do thiếu hiểu biết không những đáng lên án, mà còn nguy hiểm.
Tờ SCMP tường thuật rằng tại Singapore, vào lúc mọi người tụ tập để chào đón Tết Âm lịch, nhiều lời bàn ra tán vào về thói quen ẩm thực của người Trung Quốc được tung lên mạng, dân mạng chế nhạo rằng "người Tàu ăn bất cứ thứ gì có 4 chân - ngoại trừ cái bàn, và họ ăn tất cả những gì bay được- ngoại trừ máy bay", họ cho rằng thói quen ẩm thực đó đã tạo điều kiện để phát sinh virus corona ở Vũ Hán.
Rồi có ý kiến trấn an : "Nhưng đừng lo, virus corona sẽ không sống lâu vì nó được "made in China- sản xuất tại Trung Quốc".
Những lời bông đùa phảng phất tính kỳ thị như vậy dần dà dẫn tới những lời kêu gọi, đòi chính quyền Singapore cấm cửa du khách Trung Quốc.
Một kiến nghị trên trang change.org khởi sự ngày 26/1 đã thu thập được 118.858 chữ ký vào chiều thứ Tư 29/1. Trong số những người ký tên vào kiến nghị kêu gọi chính quyền đặt sức khỏe của dân lên trên đồng tiền, có Ian Ong. Ông này viết : "Chúng ta không phải là những kẻ ăn thịt chuột hay thịt dơi, không nên bắt chúng ta phải chịu đựng vì thói ăn uống của họ".
Những phát biểu có tính kỳ thị về người dân Hoa Lục và thói ẩm thực của họ diễn ra khắp nơi kể từ khi xuất hiện những ca đầu tiên về viêm phổi đường hô hấp cấp ở tỉnh Hồ Bắc vào/12 năm 2019.
Tính cho tới sáng thứ Năm 30/1, đã có 170 người tử vong, hơn 7711 trường hợp lây nhiễm virus corona được xác nhận, so với chiều tối hôm trước, 29/1, 132 người tử vong và 6000 người bị lây nhiễm , đa số ở Hoa Lục. Hàng chục người bị lây nhiễm tại các nước khác ở Châu Á, trong đó có 10 người ở Singapore, 7 người ở Malaysia.
Riêng tại Việt Nam, hôm 30/1 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kêu gọi dân chúng "đề cao cảnh giác và nêu cao trách nhiệm chống dịch nCoV".
Cổng thông tin chính phủ Việt Nam cho biết Thủ tướng Phúc đã ra lệnh "ngưng cấp visa cho khách du lịch Trung Quốc - trừ visa công vụ, không khuyến khích giao thương, buôn bán, qua lại cửa khẩu".
Trước đó, một số nước Á Châu khác trong đó có Philippines, đã ngưng cấp chiếu khán nhập cảnh cho công dân Trung Quốc. Papua New Guinea còn gắt hơn, nước này đóng cửa tất cả các cửa khẩu, cả sân bay lẫn bến tàu, đối với tất cả người ngoại quốc đến từ Châu Á.
Tại Malaysia, nhiều người kêu gọi cấm cửa du khách Trung Quốc, các bình luận trên mạng xã hội còn cho rằng vụ bột phát virus cúm Vũ Hán là để "trời phạt người Tàu về cách đối xử tàn tệ với người Hồi giáo Uighur ở Tân Cương". Malaysia đã ngưng cấp visa cho du khách Trung Quốc đến từ Hồ Bắc. Tại Nhật Bản, một cửa hiệu treo bảng ghi hàng chữ : "Cấm người Trung Quốc. Tôi không muốn làm lây nhiễm virus", đã khiến các giới chức ngành du lịch Nhật phải lên tiếng xin lỗi.
Tại Singapore, từ trưa ngày 29/1 chính quyền ngưng cấp visa cho các du khách đã từng ghé tỉnh Hồ Bắc trong 14 ngày qua, hay những người mang hộ chiếu do tỉnh Hồ Bắc cấp. Chính phủ Singapore nói lệnh cấm du hành là do xu hướng toàn cầu cho thấy đa số các ca lây nhiễm đều có liên quan tới những người đã từng đến tỉnh Hồ Bắc, và chính phủ muốn giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm lan rộng ở Singapore.
Tại Châu Âu, những người Á Châu, dù không phải người Trung Quốc và chưa từng đặt chân lên đất Trung Quốc, trở thành mục tiêu bị kỳ thị công khai. Trong số các nạn nhân bị kỳ thị, có người Việt Nam.
Trên trang Facebook, anh Sơn Lâm, môt sinh viên Pháp gốc Việt, nói nạn kỳ thị người Á Châu đã tăng vọt ở Pháp sau vụ bộc phát virus corona.
"Tôi thật chán khi phải nghe những lời chế giễu và lời lẽ khiếm nhã mang tính kỳ thị nhắm vào những người thân yêu của tôi vì virus corona. Hãy chấm dứt nạn kỳ thị !".
Nhà báo Linh-Lan Đao nói bà kinh ngạc khi đọc hàng tít lớn trên báo Courier Picard : Alerte Jaune- Báo động Da Vàng.
Bà nói : "Từ khi virus corona xuất hiện, cộng đồng Á Châu ở Pháp đã trở thành nạn nhân của những lời lẽ đầy tính kỳ thị. Chúng ta phải cùng nhau đấu tranh chống kỳ thị và hận thù sắc tộc để chung sống và duy trì một xã hội đa văn hóa".
Trong vòng chưa đầy 2 tháng, virus cúm Vũ Hàn đã qua mặt virus SARS năm 2002-2003, khi 5.327 người bị lây nhiễm, 349 người thiệt mạng trong khoảng thời gian gần 8 tháng. Tỷ lệ tử vong của bệnh SARS cao hơn nhiều, tuy nhiên các nhà khoa học cảnh báo rằng virus corona rất ‘khó kiểm soát, và dịch cúm từ Vũ Hán chỉ mới trong giai đoạn đầu, do đó tình hình có thể trở nên nghiêm trọng hơn trong những ngày sắp tới.
Hoài Hương
Nguồn : VOA, 30/01/2020
************************
Người gốc Việt bị kỳ thị ở Châu Âu vì virus từ Trung Quốc
Bảo Duy, Tuổi Trẻ, 31/01/2020
Không ít người dân Châu Âu đang đánh đồng tất cả những người da vàng là người Trung Quốc và kỳ thị họ như thể tất cả đang mang trong người virus corona. Nhiều người Việt ở Pháp đã phải nhận những lời khó nghe là vì thế.
Trang bìa của tờ Le Courier Picard với những dòng kỳ thị người da vàng vì dịch virus corona - Ảnh : TWITTER
Le Courier Picard, một tờ báo của Pháp, đã gây sốc khi đăng bức ảnh một người phụ nữ gốc Á đeo khẩu trang kèm theo dòng chữ "dịch bệnh da vàng" và "cảnh báo da vàng".
Chủ bút sau đó phải lên tiếng xin lỗi nhưng vô ích vì cây đinh đã đóng vào cột khi rút ra vẫn còn lại những lỗ sâu hoắm.
Người gốc Việt bị kỳ thị ở Châu Âu
"Cẩn thận, con nhỏ người Trung Quốc đó đang tiến lại gần mình", chị Cathy Tran - một người Pháp gốc Việt - vẫn còn nhớ như in những gì người ta thì thầm khi thấy chị ở thị trấn Colmar của nước Pháp.
"Lúc tôi đi làm về, một người đàn ông chạy xe máy còn tạt ngang tôi rồi lên giọng nhắc rằng tôi nên có một cái khẩu trang trên mặt".
Cô Shana Cheng, một người Pháp gốc Việt và Campuchia đang sống ở Paris, cũng rơi vào tình cảnh như thế. Cô nghe rõ mồn một những lời thóa mạ mình ngay trên xe buýt.
"Con nhỏ đó người Trung Quốc đó. Nó sẽ lây bệnh cho chúng ta mất. Lẽ ra nó nên biến về nước", Shana ấm ức kể lại với đài BBC, "họ nhìn tôi như thể tôi là virus corona vậy".
Một sinh viên Việt Nam ở Pháp chia sẻ nạn kỳ thị, phân biệt người da vàng đã tăng vọt không chỉ ở Pháp mà còn nhiều nước Châu Âu khác như Đức, Anh và Ý sau khi dịch viêm phổi do virus corona bùng phát.
Dù Ý chưa ghi nhận bất kỳ trường hợp nào dương tính với virus corona, sự kỳ thị da vàng đang tăng cấp theo từng ngày.
Các du khách da vàng bị cho là người Trung Quốc đã bị dân địa phương nhổ nước miếng khinh bỉ ở Venice, một gia đình bị cả khu phố ở Torino (Ý) cô lập chỉ vì màu da trong lúc những bà mẹ Ý dặn con mình hãy tránh xa những bạn da vàng trong lớp.
Và mới đây nhất, một du thuyền chở 7.000 người bị từ chối cập cảng Ý, phải lênh đênh trên biển sau khi một cặp vợ chồng người Trung Quốc nghi nhiễm bệnh được phát hiện.
Một người Trung Quốc ở Pháp đăng tấm hình này với dòng chữ "Tôi không phải là virus" lên mạng xã hội Twitter đã nhận được sự ủng hộ của nhiều người gốc Á khác - Ảnh : TWITTER
Phân biệt chủng tộc không giúp bạn phòng bệnh
Trong lúc người da trắng kỳ thị tất cả người da vàng thì ở Châu Á, tâm lý bài Hoa có thể bắt gặp ở nhiều nước.
Những lời chế nhạo cách ăn uống của người Trung Quốc đầy rẫy trên mạng xã hội, chẳng hạn "người Trung Quốc ăn bất cứ thứ gì có 4 chân - ngoại trừ cái bàn và họ ăn tất cả những gì bay được - ngoại trừ máy bay".
Thậm chí, có người còn trấn an theo kiểu "đừng lo lắng, virus corona sẽ không sống lâu bởi vì nó được Made in China".
Tại Singapore, một kiến nghị cấm cửa du khách Trung Quốc trên trang Change.org đã thu thập được hơn 118.000 chữ ký chỉ sau 3 ngày.
"Chúng ta không phải là bọn ăn thịt chuột hay thịt dơi nên đừng bắt người dân chúng ta chiến đấu với bệnh tật vì thói quen ăn uống của chúng", một người dân Singapore tỏ ra bức xúc.
Tại Nhật Bản, một cửa hiệu treo bảng ghi hàng chữ : "Cấm người Trung Quốc. Tôi không muốn bị lây nhiễm virus" đã khiến giới chức ngành du lịch nước này phải lên tiếng xin lỗi.
Ở Malaysia, nhiều người tỏ ra hả hê trước dịch bệnh ở Trung Quốc và nói rằng người Trung Quốc đang bị quả báo vì đã đối xử tàn nhẫn với người Duy Ngô Nhĩ theo Hồi giáo ở Tân Cương.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 31/1 đã phát cảnh báo toàn cầu về dịch viêm phổi do virus corona chủng mới, đồng nghĩa mọi quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đều có cùng nguy cơ bùng phát dịch.
Các chuyên gia hàng đầu của WHO trước đó cũng xác nhận loại virus corona chủng mới này có thể lây từ người sang người. Nghĩa là một người da trắng đã nhiễm bệnh vẫn có thể lây cho người da trắng khác. Không phải người da vàng nào cũng là người Trung Quốc và không phải ai cũng mang trên người virus corona.
Sự đề phòng của những người khỏe mạnh là điều dễ hiểu nhưng việc kỳ thị người da vàng, lôi sự khác biệt văn hóa ẩm thực và cả những vấn đề chính trị để nói rằng người Trung Quốc nói riêng và người gốc Á nói chung đáng bị như vậy thật sự không thể chấp nhận được.
Những người đã mắc bệnh nên được xem là một nạn nhân vô tội cần được cứu chữa, không phải là một mối đe dọa với xã hội bởi chẳng ai muốn mang trên người căn bệnh chưa có vắcxin điều trị.
Bảo Duy
Nguồn : Tuổi Trẻ, 31/01/2020
******************
Virus Corona và nhận diện cơ hội sinh tồn thời thổ tả
Đồng Phụng Việt, VOA, 31/01/2020
Sự lây lan chủng mới của virus Corona – đại dịch mới gây viêm đường hô hấp cấp đang cung cấp thêm ví dụ để người Việt nhận diện cơ hội sinh tồn của chính mình và con cháu mình trong thời thổ tả - thời xứ sở và dân tộc được đặt dưới "sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt" của "Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh"…
Hình minh họa. Nhân viên y tế phun khử trùng ngoài khu vực Bệnh viện các bệnh nhiệt đới ở Hà Nội hôm 30/1/2020
***
Người bình thường ắt sẽ có kiến thức tối thiểu để hiểu thế nào là dịch bệnh, từ đặc điểm cho đến cách thức ứng phó nên người bình thường ắt sẽ hoang mang khi nghe một Ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam đang giữ vai trò Chủ tịch thành phố Hà Nội tuyên bố : Phấn đấu để không có trường hợp nào nhiễm virus Corona (1) !
Xưa nay trong lịch sử nhân loại có bao nhiêu cá nhân ở vị trí lãnh đạo dám tuyên bố như vậy ? Nếu có thể "phấn đấu" để không có bất kỳ ai trong mười triệu dân đang cư trú trên phạm vi có diện tích khoảng 3.300 cây số vuông mắc dịch, ông Chung sẽ trở thành người đủ tư cách vứt tòan bộ kiến thức về dịch tễ học của loài người vào sọt rác !
Tất nhiên với nhận thức như thế, ông Chung không có khả năng ghi tên mình vào lịch sử nhân loại, cũng không có khả năng nhận những giải thưởng cao quý nhất của loài người vì đã chỉ đạo toàn bộ hệ thống công quyền "phấn đấu" theo kiểu nào đó mà có thể loại trừ sự lây nhiễm của virus gây đại dịch đe dọa toàn cầu một cách tuyệt đối.
Trong mắt loài người, yêu cầu "phấn đấu" của ông Chung chỉ vừa đáng thương, vừa đáng ngại, song cơ hội sinh tồn trước một đại dịch của dân chúng Hà Nội nói riêng và dân chúng trên toàn Việt Nam nói chung đang được đặt trong tay những người như ông Chung – dám nghĩ, dám nói những điều vượt khỏi tầm hiểu biết chung của nhân loại !
Cơ hội sinh tồn của một cộng đồng trước một đại dịch, rộng hơn là cơ hội sinh tồn trong tương lai của nhiều thế hệ sẽ lớn hay nhỏ khi nằm trong tay những cá nhân "dũng cảm" không cần tri thức như thế ? Nếu "phấn đấu" bất thành và chắc chắn bất thành, đối tượng nào sẽ bị tước bỏ cơ hội sinh tồn ? Chắc chắn không phải là những người như ông Chung !
***
Sự bùng phát của dịch viêm đường hô hấp cấp ở Trung Quốc đã tròn một tháng, không phải tự nhiên mà nhiều người thuộc nhiều giới liên tục kêu gọi cả trên mạng xã hội lẫn hệ thống truyền thông chính thức (2) rằng hãy đóng cửa biên giới với Trung Quốc, song công dân Trung Quốc vẫn lũ lượt đổ đến Việt Nam vui Xuân.
Chỉ trong mười ngày từ 15 tháng Giêng đến 25 tháng Giêng, có tới 400.000 công dân Trung Quốc ra vào Việt Nam bằng đường hàng không (5), trong đó có 218 du khách đến từ Vũ Hán – thành phố đang bị Trung Quốc cô lập vì là tâm của ổ dịch (6). Đó là chưa kể những công dân Trung Quốc sang thăm Việt Nam bằng đường bộ.
Ngay cả khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố, chủng mới của virus Corona là đại họa đe dọa toàn cầu, ông Phạm Bình Minh – Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng vẫn cho rằng chưa thể đóng cửa biên giới Việt – Trung ! Chuyện không đóng cửa biên giới không phải vì dịch viêm đường hô hấp cấp không nguy hiểm mà vì... một hiệp ước Việt Nam đã ký với Trung Quốc. Theo đó, Việt Nam không có quyền đơn phương đóng cửa biên giới, kể cả khi xảy ra tình huống khẩn cấp về an ninh, dịch bệnh (5).
Nếu khả năng đóng cửa biên giới phụ thuộc vào Trung Quốc, phải chờ Trung Quốc… đồng ý, việc ngăn chặn virus lây lan, bùng phát thành đại dịch trên lãnh thổ Việt Nam là do Trung Quốc chủ động cấm công dân du lịch (6),… thì rõ ràng, cơ hội sinh tồn của người Việt trước dịch bệnh, nguy cơ an ninh, không do người Việt quyết định !
Cho đến giờ này, nếu xem kỹ những tuyên bố, nhận định của các viên chức hữu trách từ trung ương đến địa phương ở Việt Nam về đại dịch viêm đường hô hấp cấp, có thể nhận ra, các viên chức hữu trách này chỉ nhắm vào hai mục tiêu : Không để dân chúng hoang mang và không gây xáo trộn sinh hoạt xã hội, ảnh hưởng đến các chỉ tiêu tăng trưởng. Bởi cơ hội sinh tồn của từng cá nhân trong cộng đồng không phải là mục tiêu nên một Thứ trưởng Y tế mới trấn an : Virus Corona lây lan hạn chế (7) !
Đó cũng là lý do các ngành ở đủ mọi cấp phối hợp truy tìm, xử lý những cá nhân dám nêu ý kiến hay chia sẻ thông tin nhằm cảnh báo cộng đồng về cơ hội sinh tồn nếu dịch bệnh bùng phát. Sau sự phối hợp giữa Sở Du lịch và cảnh sát cơ động để răn đe một khách sạn tại Đà Nẵng dám từ chối tiếp nhận du khách Trung Quốc (7) là Khánh Hòa triệu tập "một số facebooker" vì "tung tin thất thiệt" (8), là Bà Rịa - Vũng Tàu phạt một facebooker 30 triệu đồng vì "cảnh báo" dịch bệnh gây thiệt hại cho du lịch (9) !
***
Ngày 31/1, sau khi nhận được báo cáo từ hãng hàng không Vietjet, Sở Y tế Hải Phòng và Công an thành phố Hải Phòng chủ động cung cấp cho hệ thống truyền thông chính thức thông tin, bà Cao Thị Thu Thủy, 38 tuổi, nghi viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra nhưng không hợp tác với giới hữu trách (11).
Từ khi đại dịch viêm đường hô hấp cấp lơ lửng trên đầu người Việt, đây là lần đầu tiên hệ thống công quyền phối hợp chặt chẽ với hệ thống truyền thông chính thức chứng tỏ nỗ lực… "minh bạch thông tin về dịch bệnh", cho dù các tình tiết liên quan đến nỗ lực này cho thấy, chúng xâm phạm các quyền riêng tư của công dân, vốn được luật pháp bảo vệ !
Nhiều người vốn đã chưng hửng vì tại sao hệ thống công quyền bất chất luật pháp, bạch hóa tên, tuổi, địa chỉ cư trú của một công dân chỉ mới "nghi ngờ" bị bệnh truyền nhiễm… đã nghĩ ngay đến số phận của chính họ nếu chẳng may bị nhiễm chủng mới của virus Corona khi bà Thủy lên tiếng…
Hóa ra chuyến bay của bà Thủy (từ Tân Sơn Nhất về Cát Bi) trễ ba tiếng rưỡi, thay vì cất cánh lúc 21 :15 thì 00 :45 mới khởi hành. Chờ đợi nhiều giờ, đói, bà Thủy được một bác sĩ đi cùng chuyến bay xác định bị tụt huyết áp. 02 :30 sáng, khi máy bay hạ cánh, bà bị đưa đến chỗ tiếp nhận bệnh nhân nghi mắc dịch. "Phòng bệnh" ở phi trường không có giường, không có mền, không có nhân viên y tế và cũng không ai cho ăn, uống. Chờ đến 04g00 sáng, kiệt sức vì mệt và lạnh, bà Thủy được thân nhân đưa về nhà. Vài tiếng sau bà trở thành nổi tiếng vì được các cơ quan hữu trách dùng làm bằng chứng chứng minh cho cả nỗ lực phòng – ngừa dịch bệnh lẫn cam kết "minh bạch thông tin về dịch bệnh" (12).
Đừng nhìn trường hợp bà Thủy như một cá nhân chẳng may gánh chịu búa rìu dư luận do bị chọn làm… phương tiện chứng minh, cũng đừng nhìn sự kiện mới được công chúng phát giác : Đường dây nóng do Bộ Y tế thiết lập để tiếp nhận những thông tin liên quan đến dịch bệnh, trong đó có dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona đang đe dọa cộng đồng, đang tính cước đến… 5.000 đồng/phút (13) như một cách tận dụng đại họa để kiếm chác. Hãy nhìn rộng hơn…
Cơ hội sinh tồn của từng cá nhân sẽ như thế nào nếu đại dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona bùng phát tại Việt Nam ? Hoạt động phòng ngừa của hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương đã được triển khai như thế nào mà ngay cả tại những nơi được xem là có nguy cơ cao như phi trường lại tắc trách đến mức không thể tưởng tượng như phi trường Cát Bi ? Giới hữu trách sẽ ứng phó ra sao trên diện rộng với những người chẳng may nhiễm dịch hoặc chỉ bị nghi nhiễm dịch, khi trong một phạm vi hẹp và chỉ với một vài cá nhân như bà Thủy đã thể hiện rất rõ yếu tố bất nhân, vô trách nhiệm tới mức như vậy ?
Với nhận thức, thái độ, cách hành xử kiểu như đã xảy ra với bà Thủy, hay với cách tổ chức – vận hành đường dây nóng của Bộ Y tế, nếu tình thế buộc phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp, phải tiến hành cô lập một khu vực để ngăn chặn dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona lây lan rộng hơn, làm sao có thể tin các viên chức hữu trách từ trung ương đến địa phương có đủ cả tâm lẫn tài để chăm sóc, điều trị, bảo vệ tính mạng, sức khỏe của hàng ngàn, hàng chục ngàn, hàng trăm ngàn, hàng triệu người bị giam lỏng trong vùng dịch ? Làm sao có thể tin khả năng sinh tồn của từng cá nhân sẽ được hỗ trợ bảo vệ như một cơ hội không để cho vuột mất ?
Đồng Phụng Việt
Nguồn : RFA, 31/01/2020
Chú thích :
(3) https://tuoitre.vn/chua-co-nguoi-viet-nao-mac-viem-phoi-cap-20200126174040801.htm
(5) https://news.zing.vn/pho-thu-tuong-chua-den-muc-dong-cua-bien-gioi-vi-virus-corona-post1041070.html
(7) https://giaoducthoidai.vn/thoi-su/bo-y-te-corona-la-benh-lay-lan-han-che-4060948-v.html
(12) https://www.facebook.com/100004222176420/posts/1524972384320153/
*****************
Chuyện khẩu trang tăng giá theo sự bùng phát của nCoV-2019
Nguyễn Trang Nhung, RFA, 31/01/2020
Nhân dịch nCoV bùng phát mạnh mẽ ở Trung Quốc, một hiệu thuốc ở Bắc Kinh đã tăng giá khẩu trang lên 6 lần so với giá bình thường : 850 nhân dân tệ (gần 3 triệu đồng) 1 hộp khẩu trang 3M mẫu 8511CN, trong khi giá trên mạng chỉ là 145 nhân dân tệ (gần 500 ngàn đồng) [1].
Hình minh họa. Công nhân đang sản xuất khẩu trang tại một nhà máy ở Bangkok, Thái Lan hôm 30/1/2020 - AFP
Trong khi đó, Việt Nam cũng có chuyện tương tự. Khẩu trang y tế 3 lớp dùng 1 lần bình thường có giá 1 hoặc 2 ngàn đồng 1 chiếc, được một số nơi bán với giá 100 ngàn đồng/10 chiếc, 150 ngàn đồng/10 chiếc (tương ứng với 10 ngàn đồng/1 chiếc và 15 ngàn đồng/1 chiếc) [2].
Gây tranh cãi hơn cả là Taseco Airs được cho là bán với giá 35 ngàn đồng/1 chiếc. Sau khi bị mạng xã hội phản ứng gay gắt, công ty này đã phân bua rằng 35 ngàn đồng là cho 2 chiếc, và mức giá này đã có từ lâu [3]. Dù vậy, ông Lê Anh Quốc, Tổng giám đốc công ty đã "khắc phục sai lầm" (theo cách nói của một số báo) bằng cách phát miễn phí 10 ngàn khẩu trang cho người dân tại các điểm bán hàng của mình) [4].
Cho dù không phải Taseco Airs mới tăng giá theo nCoV (nếu giải thích của công ty này là đúng), thì nhìn chung, việc tăng giá khẩu trang ở Việt Nam lên nhiều lần theo nCoV là có thật.
Chuyện tăng giá khẩu trang lên nhiều lần ở Trung Quốc và Việt Nam ở đây gợi lên một vấn đề triết học xoay quanh giá cắt cổ trong thảm họa : Liệu việc tăng giá này có đáng bị phản đối hay không và vì sao.
Michael Sandel, giáo sư tại Đại học Harvard, triết gia chính trị – đạo đức đương đại, qua cuốn sách nổi tiếng 'Justice, what's the right thing to do ?' (tên bản dịch tiếng Việt là 'Phải trái đúng sai') đã cung cấp cho chúng ta những lý lẽ đằng sau cả 2 chiều ủng hộ và phản đối, thông qua phân tích vụ siêu bão Charley vào năm 2004 tại Mỹ, một thảm họa dẫn đến giá cả của một số hàng hóa và dịch vụ tăng vọt [5] [6].
Ở chiều ủng hộ, lý lẽ chủ yếu xoay quanh câc ý tưởng về phúc lợi và tự do. Các nhà kinh tế theo trường phái thị trường tự do như Thomas Sowell và Jeff Jacoby là những nhà biện hộ tốt cho chiều này.
Tương tự như trong vụ siêu bão Charley, Sowell hay Jacoby sẽ lập luận rằng việc tăng giá khẩu trang làm hạn chế người tiêu dùng sử dụng và tăng động cơ để những người bán cung cấp mặt hàng này từ những nơi xa xôi với sự kịp thời và sẵn có.
Với Sowell hay Jacoby, khẩu trang giá cao hơn nhiều lần sẽ khiến nhà sản xuất thấy bõ công để làm ra nhiều khẩu trang hơn đáp ứng nhu cầu gia tăng, và cho dù giá khẩu trang có tăng từ 1 ngàn lên 35 ngàn đi nữa thì chẳng có gì là bất công cả, vì nếu người mua muốn mua và người bán muốn bán, đó đơn giản là sự thuận mua vừa bán.
Các nhà kinh tế nhìn nhận đây là cách phân bố hàng hóa trong xã hội tự do, và sự can thiệp của nhà nước vào thị trường để ổn định giá khẩu trang sẽ là không thể biện minh được. Riêng Jacoby có thể bồi thêm một lập luận rằng : chỉ trích những người bán khẩu trang giá cao sẽ chẳng làm cho mọi người bảo vệ bản thân (bằng khẩu trang) tốt hơn trước nCoV.
Khái niệm phúc lợi trong lập luận của Sowell và Jacoby thường được hiểu là sự giàu có về mặt kinh tế (mặc dù, đây là một khái niệm rộng hơn). Trong khi đó, khái niệm tự do thường được hiểu là tự do lựa chọn mà không có sự áp đặt, cho dù là đối với đời sống cá nhân hay đối với các giao dịch trên thị trường.
Ở chiều phản đối, lý lẽ chủ yếu xoay quanh các ý tưởng về công bằng và lối sống tốt đẹp. Đại diện cho chiều này một cách nhiệt thành có lẽ là Charlie Crist, Tổng chưởng lý bang Florida tại thời điểm xảy ra siêu bão Charley, người đã "kinh ngạc vì mức độ tham lam của những kẻ sẵn sàng lợi dụng những người đau khổ trong siêu bão" [7].
Nếu Crist ở Việt Nam hay Trung Quốc vào thời điểm này, ông hẳn sẽ phát biểu như trong vụ siêu bão Charley, đại ý rằng chính quyền không thể để người dân phải trả giá trời ơi đất hỡi khi họ đang tìm khẩu trang để bảo vệ mình khỏi nỗi hoảng loạn và khiếp sợ do nCoV gây ra. Ông sẽ bác bỏ quan điểm rằng mức giá đó phản ánh sự thuận mua vừa bán, vì trong tình huống này, người mua không thực sự được tự do lựa chọn, mà buộc phải mua khẩu trang với giá cao để đổi lấy sự an toàn.
Không chỉ có vậy, từ phía những người phản đối giá cắt cổ, nếu nhìn lợi ích của xã hội rộng hơn phúc lợi về mặt kinh tế – khía cạnh mà qua đó phúc lợi thường được nhìn, lợi ích của xã hội phải được cân nhắc trước nỗi khổ của những người không hay ít có khả năng trả mức giá trên trời. Đối với người giàu, 35 ngàn đồng không là vấn đề, hoặc chỉ là vấn đề rất nhỏ, nhưng đối với người nghèo thì khác : 35 ngàn đồng có thể là sự bảo đảm cho cuộc sống của 1 gia đình trong 1 ngày, thậm chí hơn.
Những người phản đối, ngoài chỉ ra bất ổn trong lập luận về tự do (trong thỏa thuận mua bán) và phúc lợi, còn cảm thấy giá cắt cổ là điều gì đó bất công và thiếu đạo đức. Bất công là vì những người bán giá cao không xứng đáng nhận được tiền lời ngất ngưởng từ việc kiếm chác này, và thiếu đạo đức vì tham lam là một tính xấu. Và dù tham lam trong chừng mực nào đó thì chấp nhận được, nhưng tham lam đến mức trắng trợn thì không.
Sự phán xét về đạo đức như vậy luôn tồn tại trong bất cứ xã hội nào, dù tự do đến đâu, chừng nào con người còn là con người, vì chừng đó, con người vẫn có niềm tin hay quan điểm về những phẩm chất hay đức tính nào là đáng được khích lệ, đáng được tưởng thưởng, đáng được tôn vinh, còn những tính cách nào thì nên được hạn chế, và cùng với đó là niềm tin hay quan điểm về lối sống tốt đẹp.
Một hệ thống niềm tin hay quan điểm như vậy sẽ dẫn những người phản đối giá trên trời đến sự cân nhắc về việc liệu có nên đặt ra quy định chống giá trên trời hay không. Và điều này, đến lượt nó, dẫn đến tranh cãi cho một vấn đề tổng quát hơn : đâu là ranh giới giữa pháp luật và đạo đức, và liệu chính quyền có nên trung lập về đạo đức hay không ?
Trở lại chuyện về hiệu thuốc tăng giá khẩu trang ở Bắc Kinh, chính quyền Trung Quốc đã phạt hiệu thuốc này 3 triệu nhân dân tệ, tương đương với hơn 10 tỷ đồng, vì đã lợi dụng dịch bệnh nhằm trục lợi khi nhu cầu đối với khẩu trang gia tăng [8].
Hơn thế nữa, các cán bộ thuộc Văn phòng Giám sát Thị trường của các quận ở Bắc kinh đã tiến hành rà soát tất cả các cơ sở bán thuốc và vật tư y tế, trung tâm thương mại, siêu thị, v.v. trên toàn thành phố để duy trì trật tự thị trường, ổn định giá cả và bảo đảm an toàn dược phẩm trong thời kỳ dịch bệnh bùng phát [9].
Hành xử này của chính quyền Trung Quốc có tốt không ? Tất nhiên, câu trả lời là tùy vào người đọc, vào quan điểm của họ đối với thị trường tự do (thị trường tự do có nên được ủng hộ hay không, và nếu có thì đến mức nào ?, v.v), cũng như đối với phúc lợi, và đạo đức.
Cuối cùng, có một gợi ý cho những ai đang cân nhắc câu trả lời : Hãy thử đặt mình vào vị trí của những người kém may mắn, những người nghèo, và thử xem cảm giác của mình khi mua một mặt hàng với giá trên trời sẽ ra sao. Khi đó, điều chúng ta thực sự muốn là lòng tham được chế ngự, hay lòng tham sẽ thắng thế ?
Nguyễn Trang Nhung
Nguồn : RFA, 31/01/2020 (NguyenTrangNhung's blog)
Chú thích :
[1] Tăng giá khẩu trang gấp 6 lần khi virus corona hoành hành, hiệu thuốc bị phạt hơn 10 tỷ đồng
[3] Taseco lãi hàng trăm tỷ năm 2019
[4] Như [2]
[5] Trích 'Phải trái đúng sai' về giá cắt cổ trong siêu bão Charley
[6] Trong siêu bão Charley năm 2004 tại Mỹ, một nhà thầu báo giá dọn cây đổ khỏi mái nhà là 23.000 USD, một trạm xăng ở Orlando bán túi nước đá bình thường 2 USD với giá 10 USD, một số cửa hàng bán máy phát điện nhỏ bình thường 250 USD với giá 2.000 USD, và một nhà trọ cho thuê một phòng trọ bình thường 40 USD với giá 160 USD.
[7] Như [5]
[8][9] Như [1]
(Các lý lẽ 2 chiều ủng hộ và phản đối việc tăng giá khẩu trang trong bài viết này dựa theo phân tích của Michael Sandel cho vụ siêu bão Charley.)
*******************
Dịch viêm phổi cấp và hệ thống… mắc dịch
Trân Văn, VOA, 31/01/2020
Diễn biến dịch viêm phổi do nCoV (virus Corona) gây ra càng lúc càng phức tạp và đáng ngại. Ngoài việc chia sẻ thông tin, ý kiến về một đại họa nay đã có tầm vóc toàn cầu, người sử dụng mạng xã hội tiếng Việt còn thảo luận về một đại họa khác đáng ngại hơn tại Việt Nam, đó là hệ thống công quyền Việt Nam… mắc dịch.
Diễn biến dịch viêm phổi do nCoV (virus Corona) gây ra càng lúc càng phức tạp và đáng ngại. Hình minh họa.
***
Bất kể virus Corona lan rộng tại Trung Quốc và mầm bệnh gây viêm phổi cấp xuất hiện ở rất nhiều nơi trên thế giới, ngày 24/1, Bộ Y tế Việt Nam vẫn dõng dạc khẳng định : Corona là bệnh lây lan hạn chế (1) !
Cho dù chính quyền Trung Quốc phải tiến hành cô lập một số khu vực, Bắc Hàn tuyên bố
đóng cửa biên giới, không tiếp đón công dân Trung Quốc, chính quyền nhiều quốc gia cảnh báo công dân thận trọng trong tiếp xúc với những người từng hiện diện ở các vùng có dịch tại Trung Quốc, thiên hạ thì dõi theo những thông tin liên quan đến dịch viêm phổi cấp từng giờ chứ không còn từng ngày như trước thì ngày 27/1, ông Vũ Đức Đam (Phó Thủ tướng) yêu cầu xử lý những người tung tin thất thiệt về virus Corona (2).
Giữa lúc công chúng liên tục hối thúc chính quyền Việt Nam đóng cửa biên giới để ngăn chặn khả năng du khách Trung Quốc gieo rắc mầm bệnh cho nhiều người Việt và ông Nguyễn Xuân Phúc (Thủ tướng) tuyên bố : Chấp nhận thiệt hại kinh tế, bảo vệ tính mạng, sức khỏe người dân (3) thì Đà Nẵng im lặng trước chuyện, đích thân Giám đốc Sở Du lịch dẫn Cảnh sát cơ động đến khách sạn Danang Riverside răn đe cơ sở lưu trú này vì dám từ chối tiếp đón du khách Trung Quốc (4).
Và không chỉ Đà Nẵng, ngay trong ngày mùng 1 tháng Giêng âm lịch, Công an tỉnh Khánh Hòa đã triệu tập "một số facebooker" đến… làm việc vì "tung tin thất thiệt về dịch viêm phổi cấp do virus corona gây ra" đồng thời khẳng định sẽ xử lý nghiêm tất cả những facebooker có sai phạm tương tự (5). Thậm chí Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mẫn cán tới mức, triệu tập – làm việc và quyết định buộc ông Trần Văn Tùng nộp phạt 30 triệu đồng do "tung tin thất thiệt" khiến… 12.000 người không đến tỉnh này vui Xuân (6) !
Tuy nhiên những thông tin, ý kiến có tính chất cảnh báo bị xem là… "thất thiệt, gây hoang mang, nguy hại cho kinh tế - xã hội" lại… đúng ! Tính đến ngày 29/1, ngoài 24 trường hợp đã được xuất viện, ở Đà Nẵng vẫn còn 28 trường hợp đang phải cách ly để theo dõi do nghi viêm phổi cấp (7). Còn ở Khánh Hòa, ngành y tế tỉnh này vừa cách ly thêm bốn người vì nghi ngờ nhiễm virus Corona, nâng tổng số trường hợp đang bị cách ly lên 15 người (8)…
Cần chú ý : Tất cả những người bị nhiễm hoặc nghi nhiễm virus Corona ở Việt Nam nếu không phải là du khách Trung Quốc thì cũng là những người Việt đã tiếp xúc với những du khách mang mầm bệnh ! Không ít người Việt liên tưởng tâm sự của ông Chu Tiên Vượng, Thị trưởng Vũ Hán (tâm ổ dịch viêm phổi cấp ở Trung Quốc), rằng ông ta đang phải "đưa đầu chịu báng" do chậm chạp trong việc công bố dịch với hiện trạng tại Việt Nam. Ông Vượng có khác gì các đồng nghiệp Việt Nam khi phải chờ ý kiến cấp trên (9) ?
Muốn hay không cũng phải thừa nhận, so với Trung Quốc, cách hành xử của hệ thống công quyền Việt Nam giống như được dập từ… cùng khuôn. Trung Quốc cũng vừa tuyên bố minh bạch, sẽ vì dân không sợ tổn hại kinh tế, vừa xử lý những người cung cấp thông tin, ý kiến về dịch viêm phổi cấp. Cũng do vậy, Tòa án Tối cao của Trung Quốc mới cấm công an xử lý những thông tin, ý kiến mà dân chúng cung cấp, chia sẻ trên mạng xã hội về sự nguy hiểm của virus Corona dù những thông tin ấy có xác thực hay không (10).
***
Phạm Đoan Trang gọi cách hành xử của hệ thống công quyền Việt Nam trong việc ngăn ngừa lây nhiễm virus Corona tại Việt Nam là… "dập dịch bằng chiêu mời về đồn" (11) ! Trang nêu ra hàng loạt dẫn chứng, đây không phải là lần đầu tiên hệ thống công quyền Việt Nam dùng "chiêu" này để… dập dịch.
Thành ra trước giờ, không ít lần, hệ thống truyền thông chính thức loan báo : Một số người tham gia cảnh báo về đủ loại dịch xảy ra ở Việt Nam "biết việc làm của mình là không đúng nên đã lập tức xóa bài trên mạng, đồng thời xin lỗi những người bạn trên mạng vì thông tin thất thiệt do mình đưa ra".
Trang đặt vấn đề : Tại sao bạn lại để cho mình bị công an đè đầu cưỡi cổ như vậy ? Đưa tin, nêu quan điểm để kêu gọi cộng đồng cảnh giác với đại dịch, phòng bệnh hơn chữa bệnh, thì có gì sai ? Sao lại có thể thành "gây hoang mang dư luận" được ? Có ranh giới nào giữa việc cảnh báo và việc gây hoang mang dư luận ?
Theo Trang : Đối phó với một đại dịch, một cộng đồng biết sợ và thu nhận nhiều thông tin (kể cả nhiều tới mức loạn) thì vẫn tốt hơn là một cộng đồng chẳng biết gì, không có chút thông tin nào. Bởi vì công chúng tự có cách sàng lọc. Càng nhiều thông tin thì khả năng đánh giá và sàng lọc của công chúng càng tốt thêm chứ không kém đi đâu. Ngay cả thời điểm này, số người nhận biết được và cảnh giác với "fake news" chắc hẳn cũng đã đông hơn rất nhiều so với thời mới xuất hiện mạng xã hội (giai đoạn 2005-2006).
Trường hợp bạn đưa tin sai hoặc cố tình tung tin nhảm (fake news) thì công chúng mới là người phán xét và trừng phạt, chứ cũng không đến thứ công an lôi bạn ra đồn "giáo dục", "giải thích". Cùng lắm thì công an chỉ có thể kêu gọi cộng đồng "thận trọng với tin nhảm" mà thôi - nghĩa là chẳng có quyền lực gì khác một người đọc bình thường.
Trang nhắn cả công an nói riêng lẫn hệ thống công quyền nói chung : Trong lúc tình hình có dấu hiệu căng thẳng, nhân dân cần thông tin đến mức như thế này, việc hăng hái… dập dịch bằng cách bắt người chỉ càng làm mọi thứ thêm rối loạn. Đấy mới gọi là "gây hoang mang dư luận" đấy các chiến "xĩ" ạ !
Bich Ngoc – một thân hữu của Trang – so sánh nỗ lực… dập dịch kiểu Việt Nam kèm thắc mắc : Tại sao báo chí rất thoải mái đưa lên trang nhất những tin nhảm nhí như Lý Nhã Kỳ cắn trúng lưỡi khi ăn bánh tráng trộn hoặc Ngọc Trinh trễ kinh ? Nguyễn Danh Lam nói thêm : Đó là lý do người ta thà tin vào thông tin nhảm hơn là tin "tin nhà nước" !
Dẫn lại chuyện xảy ra tại Trung Quốc trước khi dịch viêm phổi cấp bùng phát (một bác sĩ ở Vũ Hán chỉ nhắn tin cho bạn bè về nguy cơ lây nhiễm viêm phổi cấp và một số người đã chia sẻ thông tin này trên mạng xã hội để cảnh báo cho cộng đồng nên người bác sĩ đó và bạn bè bị công an Vũ Hán "xử lý nghiêm" vì "tung tin thất thiệt"), ông Chu Mộng Long hỏi bạn bè : Một chế độ mà nhà khoa học, bác sĩ không được phép dự báo, công dân không được phép nghi ngờ cả dịch bệnh thì chế độ đó có khác gì lò sát sinh ?
Ông Long nhấn mạnh : Chính vì bị đàn áp ngay từ đầu trong thông tin nên dân Vũ Hán phải im lặng. Họ sợ bị phạt, bị tù hơn sợ dịch chỉ lo phòng tránh… chính quyền nên mọi người không có biện pháp phòng tránh dịch. Một chính quyền làm cho dân sợ hơn sợ dịch thì chính quyền ấy rõ ràng là nguy hiểm hơn dịch.
Ngay cả khi dịch đã bùng phát và lan rộng khiến hàng loạt người chết, chính quyền Vũ Hán vẫn tiếp tục bưng bít thông tin, cho đến khi tình thế trở thành không thể cứu vãn mới thú nhận sự thật. Bây giờ, có lẽ chính quyền Bắc Kinh đã thấy cái giá phải trả. Hành vi bưng bít thông tin là một tội ngang tội nuôi virus diệt chủng.
Đối với Việt Nam, ông Long nhận định : Có lẽ chỉ thấy tiền, chưa thấy quan tài nên chính quyền một số địa phương vẫn còn dọa phạt công dân đưa tin về dịch. Đừng để dân sợ chính quyền hơn sợ dịch. Muốn phòng chống dịch hiệu quả, chính quyền phải cùng dân phát huy tinh thần cảnh giác cao độ với dịch, phòng ngừa từ xa.
Nhu Bang Dang lưu ý ông Long : Ngay cả chính quyền cấp phường mà còn bị bịt miệng khi cảnh báo về ô nhiễm hơi thủy ngân. Chính quyền trung ương thì bịt mặt toàn dân về ô nhiễm vùng biển phía Bắc miền Trung thì nhắc nhở của ông Long có đúng vẫn khó xảy ra. Và giống như nhiều người, Văn Thật Trần kết luận : Chính quyền mắc dịch !
Thêm một lần nữa, dịch viêm phổi cấp khắc họa bản chất của chính quyền Việt Nam và được Dương Quang Phú khái quát : Xấu che tốt khoe, sẵn sàng trù dập, thủ tiêu đấu tranh tích cực để giòi đục đến tủy mới công nhận. Xưa nay vẫn thế không thay đổi được đâu. Cat Nguyễn thì gọi răn đe, bưng bít thông tin là : Hành vi diệt chủng không ai trị(13) !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 31/01/2020
Chú thích :
(1) https://giaoducthoidai.vn/thoi-su/bo-y-te-corona-la-benh-lay-lan-han-che-4060948-v.html
(8) https://news.zing.vn/khanh-hoa-cach-ly-them-4-nguoi-nghi-nhiem-virus-corona-post1040796.html
(9) https://vnexpress.net/the-gioi/thi-truong-vu-han-neu-ly-do-giau-dich-4047459.html
(11) https://www.facebook.com/pham.doan.trang/posts/10158262165088322
(12) https://www.facebook.com/Chumonglong/posts/3340990285915191
(13) https://www.facebook.com/Chumonglong/posts/3338268862854000
Hơn 130 người chết, gần 6.000 người đang bị lây nhiễm Coronavirus, Thành phố 11 triệu dân Vũ Hán bị cô lập hoàn toàn. WHO đã chính thức công bố tình trạng khẩn cấp cho Trung Quốc. 1000 bác sĩ, y tá, nhân viên y tế của Nhật đang lên đường sang giúp Trung Quốc. Nhiều chuyên gia quốc tế lo ngại tầm ảnh hưởng của Coronavirus có thể khiến thế giới chìm trong khủng hoảng.
Thông tin minh bạch là Vaccine chống Coronavirus
Việt Nam không ngoại lệ nên sau vài ngày do dự đã đóng cửa biên giới, cách ly bệnh nhân từ Vũ Hán tới Việt Nam, chữa trị cho các nạn nhân bị lây nhiễm người Trung Quốc. Tuy nhiên vẫn còn những khe hở rất lớn trong tiến trình phòng chống bệnh dịch nguy hiểm này.
Nếu chính quyền Trung Quốc không ngần ngại cô lập cả thành phố Vũ Hán cũng như nhiều thành phố khác thì chính quyền Việt Nam lại có thái độ ngược lại, cho phép hàng ngàn du khách từ Trung Quốc trong đó không ít người đã chuyển tiếp từ Vũ Hán sang Việt Nam du lịch với lý do không thể để nền kinh tế du lịch bị ảnh hưởng. Không thấy ai trong chính phủ hỏi lại nếu dịch bệnh phát tán lây lan trên diện rộng thì chi phí y tế ấy có nhỏ hơn tiền thu từ du lịch hay không ?
Trong khi giới chuyên gia y tế đều biết rằng Coronavirus lây lan qua đường hô hấp và dịch tiết, hai nguyên nhân này dễ dàng lan rộng giữa một đám đông thở chung trong một môi trường hẹp như trong máy bay có hệ thống điều hòa khí hậu chung cho hành khách, hay trong sân bay, xe buýt, hay các phương tiện giao thông công cộng khác…vì vậy chấp nhận cho một lượng lớn du khách từ Vũ Hán sang Đà Nẵng là hành vi thiếu cân nhắc và hậu quả khó lường trước.
Tuy không lường trước được hậu quả nhưng kiến thức y học dịch tễ không cho phép một chính phủ liều lĩnh bất chấp tất cả chỉ vì lo ngại mất doanh thu từ khách du lịch. Chính quyền hoặc những kẻ đang nắm ngành du lịch quốc gia quên rằng một khi Coronavirus bị phát hiện do khách du lịch mang vào Việt Nam thì xem như ngành du lịch đi vào ngõ cụt. Không một du khách nào dám vào Việt Nam trên những chuyến bay đã chở mầm bệnh. Họ sẽ không dám bước vào bất cứ khách sạn nào vì nơi ấy từng được người Trung Quốc thuê bao. Họ không dám ăn bất cứ thực phẩm gì vì ở đâu con virus Corona cũng ám ảnh họ. Tham lam vài ngàn khách Trung Quốc trong lúc này là chấp nhận mất hàng triệu khách du lịch từ nước khác. Đây là một quyết định rồ dại thiếu kiểm soát của cấp trên và vì vậy cần một thái độ tích cực và quyết đoán từ chính phủ trung ương.
Hai nữa chống Coronavirus cần một luồng thông tin minh bạch và nhanh nhạy, những thông tin đến từ báo chí phải được Bộ y tế xem xét độ chính xác của nội dung có liên quan đến việc chữa trị. Những tin như báo chí vừa đăng "hai người Vũ Hán nhập viện Chợ Rẫy thì một người được chữa khỏi" không khỏi làm người đọc hiểu nhầm. Hiểu nhầm là Việt Nam đã tiến bộ quá mức tưởng tượng của thế giới.
Luồng thông tin không chỉ đến từ nhà nước nhưng ngay cả xuất hiện trên mạng xã hội từ một nhân vật có ảnh hưởng nào đó phát biểu cực đoan hay một chiều, sai trái chống lại nỗ lực chiến đấu với Coronavirus cũng cần phải giải quyết. Chính quyền không nhất thiết phải mang họ ra làm vật hù dọa như trường hợp công an tới nhà người dân tại Khánh Hòa vì người này đưa thông tin sai lạc về Coronavirus, nhưng chính quyền có thể làm những việc trong khuôn khổ pháp luật cho phép mà không làm cho dư luận bất bình.
Thí dụ trong trường hợp của nhà báo Phạm Dương Ngọc phóng viên của tờ An ninh Thế giới viết trên trang facebook cá nhân của ông những điều ngược lại với những gì mà nhà nước đang lo ngại về Coronavirus. Trong bài viết có tựa Corona có gì đáng sợ ? Phạm Dương Ngọc cho rằng chết vài ngàn người là chuyện nhỏ, so với tai nạn giao thông tại Việt Nam thì đó chỉ là muỗi, so với vài ngàn người mỗi ngày bị cảm cúm thì có gì là quan trọng ?
Nhà báo Phạm Dương Ngọc có thể muốn câu view hay tỏ ra khác người nhưng dù với mục đích nào thì thông tin của ông ta sẽ làm người đọc thiếu kiến thức y học hoang mang và cho rằng báo chí hay những người đang lo lắng Coronavirus đã đi quá xa trong vấn đề thông tin.
Những lời lẽ xem thường Coronavirus có mục đích của Phạm Dương Ngọc nếu đem so sánh với nhận định của RFI, một đài radio có tên tuổi của Pháp viết về Coronavirus thì người nhẹ dạ có thể tỉnh ra trước sự nghiêm trọng của vấn đề. Bài viết có đoạn : "Tại Việt Nam, hiện chỉ mới có hai ca nhiễm virus corona viêm phổi cấp tính được xác nhận, nhưng theo các số liệu mới nhất, gần 40 ca nghi nhiễm bệnh đang được cách ly theo dõi. Theo các chuyên gia Việt Nam và ngoại quốc, Việt Nam có thể sẽ là quốc gia bị dịch bệnh nặng nhất, sau Trung Quốc.
Theo hãng tin AsiaNews của Ý, trong bản tin đề ngày 27/01, nhiều chuyên gia Việt Nam và ngoại quốc cảnh báo rằng, nếu chính quyền không thi hành kịp lúc các chính sách bảo vệ sức khỏe, không gia tăng kiểm soát biên giới với Trung Quốc, thì Việt Nam rất có thể sẽ là quốc gia có nhiều ca lây nhiễm virus corona nhất Châu Á, chỉ sau Trung Quốc".
Báo chí Việt Nam đang theo dõi tích cực mọi chuyển động từ Trung Quốc cũng như Hongkong. Ma cau. Đài Loan và những thông tin mà nhiều tờ báo đưa ra rất quan trọng cho người xem. Độc giả có thề áp dụng những kiến thức cơ bản nhằm ngăn chặn lây lan của Coronavirus ngay từ trong nhà mình. Độc giả cũng có thể biết diễn tiến của dịch bệnh này trên phạm vi toàn cầu và vì vậy mọi giao động, lo lắng không đáng có khó thể xảy ra.
Bên cạnh những thông tin "khó chấp nhận" như của nhà báo Phạm Dương Ngọc người dùng mạng xã hội có thể tham khảo những thông tin khác về căn bệnh này qua các facebooker sống ở nước ngoài. Những thông tin có dẫn nguồn thường có độ tin cậy rất cao và vì vậy giúp cho người xem có khái niệm về con virus này nguy hiểm tới mức nào.
Ngày 28/1/2020, giáo sư bác sĩ nổi tiếng Gabriel Leung, trưởng khoa y học của Đại học Hồng Kông, công bố một tài liệu nghiên cứu đáng quan tâm. Trong đó có vài điểm khiến người dân Trung Quốc càng thêm sợ hãi đó là : Sự lan tràn của trận đại dịch này sẽ gấp 10 lần hơn trận dịch SARS của năm 2003. Cứ sau 6,2 ngày, số người nhiễm coronavirus sẽ tăng gấp đôi. Thí dụ đầu tháng 2 có 500 ngàn người nhiễm, thì tuần lể sau 8/2, số người nhiễm sẽ là 1 triệu. Việc truyền từ người sang người đã xảy ra ở hầu hết các thành phố lớn ở Trung Quốc. Tại Trung Quốc, khoảng từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5 sẽ là cao điểm, mỗi ngày sẽ có thêm 150.000 người nhiễm coronavirus. Lúc cao điểm, hầu hết các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Thẩm Quyến,Trùng Khánh... sẽ bị nhiễm coronavirus trên bình diện rộng lớn.
Chống Coronavirus không phải bằng những lời hoa mỹ, bóng gió khen tụng hay lo sợ tới mức buông thả…báo chí hay ngay cả người sử dụng mạng xã hội có bổn phận chung : Viết những gì mình hiểu và có thể dẫn nguồn. Nguồn cũng có nhiều loại, nên chú ý tới những loại nhà báo mà bản thân không hiểu thế nào là nỗi đau của đồng loại chỉ lo chăm chút cho tăm tiếng của mình.
Cánh Cò
Nguồn : RFA, 28/01/2020 (canhco's blog)
Chủ hãng tour : Coronavirus đang như bom tấn tàn phá du lịch Việt Nam (VOA, 28/01/2020)
Mục tiêu của Việt Nam trong năm nay sẽ đón thêm nhiều du khách quốc tế hơn năm ngoái đang có nguy cơ không đạt được vì nhiều đoàn tour bị hủy do những mối quan ngại về virus Corona lây truyền, giám đốc một công ty du lịch lớn nói với VOA.
Ông Phạm Thanh, chủ khách sạn Riverside Đà Nẵng, được cộng đồng mạng khen ngợi khi từ chối đón khách Trung Quốc dịp Tết 2020
Tính đến hôm 28/1, dịch viêm phổi do virus Corona gây ra, có nguồn gốc ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc, đã làm 106 người chết và 4.600 người lây nhiễm. Mặc dù đại đa số các ca là ở Trung Quốc, song 15 nước khác cũng đang phải cách ly, theo dõi hoặc điều trị nhiều ca.
Riêng Việt Nam hiện có 27 trường hợp "nghi nhiễm đang chờ kết quả xét nghiệm", theo trang Facebook chính thức của chính phủ.
Cả hai chính phủ Việt Nam lẫn Trung Quốc đều đã ban hành các lệnh cấm bay và cấm công dân rời khỏi hoặc đi tới các vùng có dịch, đặc biệt là thành phố "tâm dịch" Vũ Hán.
Đây là những động thái mà hai nước tiến hành để bảo vệ công dân của mình cũng như ngăn không cho dịch bệnh lan rộng hơn nữa.
Nhận xét về những mất mát mà ngành du lịch Việt Nam đang phải gánh chịu từ tình hình hiện nay, ông Nguyễn Văn Mỹ, Giám đốc Công ty Du Lịch Lửa Việt, nói với VOA :
"Nó tác động rất mạnh đến ngành du lịch, có thể coi là quả bom tấn về thiệt hại. Thứ nhất, mùa Tết là mùa cao điểm mà khách outbound, là khách đi ra nước ngoài trong đó có thị trường Trung Quốc, thì tất cả thị trường Trung Quốc đều bị ngưng hết. Và lượng khách Trung Quốc vào Việt Nam cũng ngưng".
Tuy ngành du lịch Việt Nam đang chịu "thiệt hại nhãn tiền", song ông Mỹ đánh giá cao động thái "tích cực, chủ động" của Trung Quốc khi ngăn công dân nước họ xuất ngoại.
Giám đốc hãng Lửa Việt lưu ý rằng du khách Trung Quốc là một thành phần quan trọng khi họ luôn chiếm con số áp đảo, lên tới 5 triệu trong tổng cộng 18,5 triệu du khách nước ngoài đến Việt Nam năm 2019.
Cuối năm ngoái, Tổng cục Du lịch đặt mục tiêu "phấn đấu đón khoảng 20,5 triệu lượt khách quốc tế" trong năm nay.
Song trong bối cảnh hiện tại, ông Mỹ, giám đốc của Lửa Việt, đưa ra nhận định rằng dịch bệnh do Coronavirus gây ra "chắc chắn ảnh hưởng" đến khả năng đạt mục tiêu đề ra.
Theo trang Facebook Thông tin Chính phủ, nhà chức trách Việt Nam thông báo "trước mắt tạm thời không cấp thị thực du lịch - bao gồm cả thị thực điện tử, thị thực thông thường và thị thực cửa khẩu - cho khách Trung Quốc đến từ khu vực có dịch bệnh, trừ trường hợp khẩn cấp".
Đối với cư dân khu vực biên giới, thông thương qua các đường mòn, lối mở, trang Thông tin Chính phủ nói các cơ quan chính quyền địa phương có nhiệm vụ tăng cường biện pháp tuyên truyền, thuyết phục cư dân biên giới "tạm thời hạn chế các hoạt động giao lưu, qua lại biên giới" trong thời gian này.
Cấp ủy, chính quyền địa phương sẽ xem xét "tạm dừng" hoặc "đóng các cửa khẩu biên giới", tuỳ vào diễn biến tình hình thực tế của địa phương theo quy chế quản lý biên giới hiện hành, trang Thông tin Chính phủ phát đi thông điệp hôm 28/1.
Một điểm dịch vụ du lịch dọc tuyến Nha Trang-Đà Lạt từ chối đón khách Trung Quốc, 28/1
Trong những ngày qua, nhiều người Việt sử dụng mạng xã hội để giục chính phủ đóng cửa biên giới. Bình luận về lời kêu gọi này, ông Nguyễn Văn Mỹ nói với VOA :
"Điều đó rất đáng nếu nhà nước thấy độ lây lan nguy hiểm của nó. Chúng ta chấp nhận thiệt hại kinh tế để đảm bảo mạng sống. Khi chúng ta thoải mái cho khách từ vùng bệnh họ qua thì có thể chúng ta thu được một ít tiền về du lịch, về dịch vụ, nhưng hậu quả về sức khỏe, về tính mạng thì nó ghê gớm lắm".
Ông Mỹ gọi việc đóng cửa biên giới là "hành động phòng vệ trong hoàn cảnh bất khả kháng". Tuy nhiên, ông nói thêm đây chỉ là suy nghĩ cá nhân và đóng cửa hay không là quyết định của nhà chức trách sau khi suy xét, cân nhắc dựa trên những thông tin đầy đủ về tình hình.
Theo các hãng tin quốc tế, đến nay, Mông Cổ, Nga và Triều Tiên đã đóng cửa toàn bộ hoặc một phần biên giới đối với Trung Quốc.
Trong khi đó, Malaysia, nước không có biên giới trên bộ với quốc gia hơn 1,4 tỷ dân, ra thông báo không cho nhập cảnh người Trung Quốc đến từ tỉnh Hồ Bắc, nơi có thành phố Vũ Hán đang là tâm dịch.
Lúc này, theo tìm hiểu của VOA, vẫn còn hàng chục ngàn du khách Trung Quốc có mặt ở Việt Nam sau khi 218 du khách đến từ Vũ Hán đã được hồi hương hôm 27/1.
VOA quan sát thấy một số khách sạn, cơ sở dịch vụ du lịch ở Việt Nam lo ngại và treo biển không đón tiếp khách Trung Quốc, gây ra những phản ứng trái chiều nhau.
Vụ việc đình đám nhất là từ hôm 30 Tết, tức 24/1, đến nay, khách sạn Riverside ở Đà Nẵng có thông báo bằng tiếng Việt, Trung và Anh ở cửa viết rằng họ không đón khách Trung Quốc.
Đại diện chính quyền Đà Nẵng, gồm người của sở du lịch và công an, nhiều lần đến đề nghị khách sạn gỡ thông báo để "tránh ảnh hưởng" đến "an ninh du lịch" và "đối ngoại" của thành phố. Nhưng chủ khách sạn, ông Phạm Thanh, không đồng ý.
Việc làm của ông Thanh được rất nhiều người sử dụng mạng xã hội ủng hộ, chia sẻ. Ngược lại, các đại diện nhà chức trách Đà Nẵng phải chịu những lời chỉ trích nặng nề từ cộng đồng mạng.
Theo trang Thông tin Chính phủ, nhà chức trách hôm 28/1 nhận định dịch virus Corona ở Việt Nam "đang được kiểm soát tốt" và tình huống dịch ở Việt Nam đang ở cấp độ 1 là "có ca bệnh xâm nhập".
Mặc dù vậy, xét đến tình hình dịch ở nước láng giềng Trung Quốc đang diễn biến phức tạp hơn, Phó Thủ tướng Việt Nam, ông Vũ Đức Đam, đề nghị Bộ Y tế phải tính đến tình huống xấu hơn là có hàng ngàn người bị nhiễm.
******************
Thủ tướng Phúc ra chỉ thị mới về nCoV tại Việt Nam và chia sẻ với Trung Quốc về khó khăn do dịch nCoV (RFA, 28/01/2020)
Vào ngày 28 tháng 1, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc ban hành chỉ thị về phòng chống dịch viên đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây nên. Trong đó có yêu cầu trước mắt thành lập Đội Phản ứng nhanh, Bộ Y tế hằng ngày phải có báo cáo cho thủ tướng chính phủ.
Ảnh minh họa : Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc chụp ngày 31/5/2017 AFP
Trước đó một hôm 27/1/2020, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc gửi Điện thăm hỏi tới Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường, gửi tới Chính phủ và nhân dân Trung Quốc lời thăm hỏi được nói là chân thành và lời chia buồn sâu sắc đối với thân nhân những người đã mất do dịch bệnh nCoV gây nên.
Ông Phúc cũng nói rằng nhân dân Việt Nam rất quan tâm, thông cảm và chia sẻ trước những khó khăn nhân dân Trung Quốc đang gặp phải trong lúc này.
Theo báo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao sự chỉ đạo kịp thời của Lãnh đạo Đảng cộng sản và Chính phủ Trung Quốc, những nỗ lực to lớn của chính quyền địa phương và nhân dân Trung Quốc thời gian qua trong việc chống dịch bệnh, kiểm soát tình hình.
Ông Phúc bày tỏ tin tưởng, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng cộng sản Trung Quốc, với kinh nghiệm ngăn chặn thành công dịch SARS năm 2003, Chính phủ Trung Quốc sẽ lãnh đạo nhân dân Trung Quốc vượt qua thử thách cam go, sớm ngăn chặn dịch bệnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp bảo vệ sức khỏe của nhân dân Trung Quốc, khu vực và thế giới.
Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam khẳng định, trong khả năng của mình, Việt Nam sẵn sàng cùng Trung Quốc tích cực hợp tác trong cuộc đấu tranh chống lại dịch bệnh này.
******************
Việt Nam giám sát những trường hợp tiếp xúc với người nhiễm nCoV (RFA, 28/01/2020)
Mười tám y, bác sĩ ở Hải Dương có tiếp xúc với bé trai Trung Quốc nghi nghiễm virus corona mới nCoVđang được giám sát, theo dõi.
Viên chức y tế Bệnh viện Chợ Rẫy hôm 23/1/20 mặc đồ bảo hộ tiếp xúc với hai người Trung Quốc nhiễm nCoV AFP
Theo tin từ trong ước thì 18 y, bác sĩ này thuộc Trung tâm Y tế huyện Gia Lộc và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hải Dương. Tất cả có tiếp xúc với bệnh nhân nhi 10 tuổi người Trung Quốc nghi nhiễm nCoV.
Bệnh nhân quê tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc này trong quá trình từ Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đi Hà Nội hôm 26 tháng 1 có biểu hiện khó thở nên được đưa vào Trung tâm Y tế huyện Gia Lộc với nghi ngờ nhiễm nCoV. Vào ngày 27 tháng 1, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Đa Khoa tỉnh Hải Dương và rồi lên Bệnh viện Nhi Trung ương Hà Nội.
Trong quá trình thăm, khám, điều trị có 18 cán bộ, y, bác sĩ thuộc hai đơn vị ở Hải Dương tiếp xúc với bệnh nhi nên phải được giám sát, theo dõi.
Cũng tin liên quan, Sở Y tế tỉnh Lào Cai được truyền thông vào ngày 28 tháng 1 dẫn lời là có 4 trường hợp người Việt bị sốt từ Trung Quốc về qua Cửa khẩu Lào Cai đạ được cách ly, giám sát.
Máy soi thân nhiệt phát hiện 4 trường hợp này trong quá trình làm thủ tục xuất nhập cảnh về Việt Nam. Họ sang Trung Quốc làm thuê hoặc có quan hệ buôn bán ở bên kia biên giới.
Tin cho biết thêm có hằng chục trường hợp công dân Trung Quốc hay nước thứ ba bị hệ thống máy soi thân nhiệt tại Cửa khẩu Lào Cai phát hiện triệu chứng sốt đã bị từ chối nhập cảnh Việt Nam.
Sở Y tế tỉnh Quảng Nam vào ngày 28 tháng 1 cũng cho truyền thông trong nước biết đang thực hiện cách ly một nữ bệnh nhân nghi nghiễm nCoV. Nữ bệnh nhân 29 tuổi là tiếp viên hàng không người Việt, trước tết có đến Thượng Hải từ ngày 18 đến 20/1.
Vào ngày 24 tháng 1 cô này có triệu chứng sốt, ho, viêm phổi, mệt mỏi nên mua thuốc tự uống. Thế nhưng không đỡ nên vào chiều ngày 26/1 vào Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam, tại huyện Núi Thành để điều trị.
Mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân được gửi vào Viện Pasterur Nha Trang để xét nghiệm và đang chờ kết quả.
Bệnh viện Chợ Rẫy và Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 28 tháng 1 loan tin hai trường hợp người Trung Quốc viêm phổi cấp do chủng nCoV xâm nhập đã ổn định sức khỏe. Một trong hai bệnh nhân đã âm tính với nCoV.
Cụ thể, người con trai sinh năm 1992 đã hết sốt hơn 4 ngày, đã tỉnh táo, ăn uống bình thường. Người cha từ Vũ Hán, Trung Quốc sang Việt Nam cũng hết sốt 3 ngày nay nhưng vẫn còn phải thở oxy.
Thông tin được đưa ra sau 5 ngày, Bệnh viện Chợ Rẫy xác nhận hai ca người Trung Quốc nhiễm nCoV được điều trị tại cơ sở này.
******************
Một số tỉnh thành dừng đón khách Trung Quốc (RFA, 28/01/2020)
Ba tỉnh tại Việt Nam gồm Đà Nẵng, Khánh Hòa, Lào Cai chính thức thông báo ngưng đón khách Trung Quốc đồng thời tạm dừng đưa khách Việt Nam đến vùng dịch và ngược lại. Lý do xuất phát từ lo ngại lây nhiễm virus Corona mới (nCoV).
Đo thân nhiệt hành khách tại bay quốc tế Netaji Subhash Chandra Bose, Ấn Độ hôm 21/1/2020. AFP
Truyền thông trong nước vào ngày 28 tháng 1 dẫn phát biểu của bà Trương Thị Hồng Hạnh - Giám đốc Sở Du lịch Đà Nẵng, rằng các công ty lữ hành đã tạm dừng đón khách Trung Quốc.
Trước đó một ngày, Sở Văn hóa thể thao và du lịch tỉnh Lào Cai có văn bản yêu cầu các hiệp hội du lịch và công ty kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh này tạm ngừng xuất, nhập cảnh du khách tại cửa khẩu Lào Cai đến các vùng của Trung Quốc có nguy cơ lây nhiễm.
Lãnh đạo Sở Du lịch Khánh Hòa, tỉnh Khánh Hòa cũng nói rõ do Văn phòng Bộ Văn hóa Du lịch Trung Quốc thông báo sẽ tạm ngưng hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp du lịch nên từ ngày 28 tháng 1, phần lớn các doanh nghiệp đón và phục vụ khách Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa tạm ngưng hoạt động -
Thống kê cho thấy Đà Nẵng có gần 12.000 người Trung Quốc đang đi du lịch và làm việc ; Khánh Hòa đón gần 30.000 lượt khách đến từ Trung Quốc trong mấy ngày Tết ; Quảng Ninh có khoảng 6.700 khách Trung Quốc đến tham quan các tuyến điểm du lịch từ ngày 24 đến hết ngày 26/1/2020. Khách du lịch đến chủ yếu bằng đường bộ, đường hàng không và đường biển.
Trước đó, hôm 26 tháng 1, đoàn công tác công an thành phố Đà Nẵng yêu cầu khách sạn Danang Riverside gỡ bảng không nhận khách Trung Quốc với lý do gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh du lịch, tình hình đối ngoại của thành phố. Phía khách sạn không đồng ý gỡ bảng.
Báo trong nước dẫn lời ông Phạm Thanh, giám đốc khách sạn Danang Riverside rằng, "Những đoàn khách đã đặt trước cả hai tháng, chúng tôi vẫn từ chối hợp đồng, hoàn lại tiền cho khách. Chúng tôi chấp nhận lỗ để đảm bảo an toàn cho nhân viên và khách hàng các nước khác đang lưu trú".
Dịch virus corona đã vượt quá SARS, Bắc Kinh như thành phố chết (RFI, 29/01/2020)
Đến hôm nay 29/01/2020 đã có 132 người chết và 5.974 người bị lây nhiễm virus corona tại Trung Quốc, cao hơn cả dịch SARS trước đây (5.327 người bị nhiễm).
Một khu phố ở Bắc Kinh, Trung Quốc vắng lặng. Ảnh chụp ngày 28/01/2020 Reuters/Carlos Garcia Rawlins
Các chuyên gia ước tính nạn dịch sẽ lên đến đỉnh điểm trong khoảng 10 ngày nữa. Hiện virus corona mới đã lây sang 15 nước, trong đó đáng ngại nhất là trường hợp lây từ người sang người ở Đức và Nhật.
Trung Quốc khuyến cáo công dân không ra nước ngoài trừ trường hợp cần thiết, sau khi đã cho tạm ngưng việc đi du lịch theo đoàn. Khoảng 2.000 chuyến tàu liên tỉnh đã bị hủy kể từ thứ Sáu 24/1.
Thủ đô Bắc Kinh 20 triệu dân trở thành một thành phố ma ngay trong dịp Tết, chính quyền khuyến khích người dân ở nhà và nếu phải ra đường nên mang khẩu trang. Tại các trạm xe điện ngầm, hành khách được các nhân viên mặc quần áo bảo hộ kiểm tra thân nhiệt, và cả các nhà ga, khách sạn. Thậm chí tại lối vào các khu nhà ở, khách đến bị bắt buộc cặp nhiệt.
Theo AFP, các trung tâm thương mại vốn đông đảo ở Bắc Kinh trở nên vắng vẻ, chỉ có vài chiếc xe chạy trên các đại lộ lặng như tờ. Những nhà hàng còn mở cửa dán áp-phích cho biết làm vệ sinh rất kỹ và thường xuyên, nhưng khách vẫn không vào.
Ngược lại, những cửa hàng bán khẩu trang và nước khử trùng hết sạch hàng. Các mặt hàng này vẫn được bán trên mạng nhưng giá cả tăng vọt. Không còn lễ hội, tụ họp, người dân giết thời gian bằng cách lên mạng, xem phim… Một video phổ biến trên WeChat cho thấy một bàn mạt chược với người chơi trùm đầu bằng bao nilon.
Tại Hồng Kông, trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) đeo khẩu trang che kín mặt, vào ngày mùng ba Tết loan báo các biện pháp bổ sung. Kể từ đêm mai, Hồng Kông đóng 6/14 cửa khẩu, ngưng các chuyến xe lửa và tàu biển với Hoa lục, giảm phân nửa số chuyến bay và liên lạc đường bộ cũng bị hạn chế.
Sau khi cho ngưng các đoàn khách du lịch từ Trung Quốc, bà Lâm cho biết chính quyền trung ương cũng ngưng cấp giấy cho các cá nhân từ 49 thành phố Trung Quốc sang Hồng Kông. Loan báo này được đưa ra trong bối cảnh có những lời kêu gọi từ nhiều chính khách và chuyên gia, bên cạnh đó 15.000 nhân viên y tế đe dọa sẽ đình công nếu không đóng cửa biên giới với Hoa lục. Hôm thứ Hai 27/1, các chuyên gia đại học Hồng Kông ước tính số người bị nhiễm virus corona mới chỉ riêng ở Vũ Hán là 44.000 người chứ không phải 3.000 như con số chính thức, và trong số đó có phân nửa đang ủ bệnh.
Thụy My
******************
Virus Corona : Ngoại kiều bắt đầu di tản khỏi Trung Quốc (RFI, 29/01/2020)
Trong bối cảnh quy mô dịch viêm phổi siêu vi Trung Quốc tăng nhanh, Mỹ, Nhật đã đưa hàng trăm kiều dân rời Vũ Hán về nước. Hàng chục quốc gia Châu Á, Châu Âu, Bắc Phi đang chuẩn bị các chuyến bay đặc biệt di tản công dân của họ.
Nhân viên tẩy trùng trên một máy bay, hãng Thai Airways, tại sân bay quốc tế Suvarnabhumi, Bangkok, 28/01/2020. Reuters/Athit Perawongmet
Cho dù Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố là không cần thiết, Hoa Kỳ và Nhật Bản là hai nước đầu tiên di tản kiều dân từ Vũ Hán, ổ dịch viêm phổi mới, về nước. Khoảng 200 kiều dân Nhật đã về đến phi trường Tokyo trên một chuyến nay đặc biệt vào sáng thứ Tư 29/01/2019. Trong số này, có hai người được phát hiện đã nhiễm siêu vi. Cùng ngày, một chuyến bay đặc biệt của Mỹ chở 200 người gồm nhân viên lãnh sự quán ở Vũ Hán và công dân Mỹ cất cánh từ phi trường Vũ Hán.
Cộng đồng người Pháp, khoảng 1000 người ở Vũ Hán, phải chờ thêm 24 giờ nữa mới được di tản. Paris cho biết tất cả sẽ bị cách ly 14 ngày một khi về đến Pháp.
Một chuyến thứ hai, do Ủy Ban Châu Âu đảm trách, sẽ cất cánh trong nay mai sang Vũ Hán, đem 350 kiều dân Pháp và các nước Châu Âu khác hồi hương.
Theo AFP, có hơn một chục nước chọn giải pháp thận trọng này tính đến ngày hôm nay : Úc, Hàn Quốc, Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan, Ấn Độ, Sri Lanka, Algeri, Maroc…
Hơn 400 công dân Úc ghi tên xin hồi hương. Canberra dự tính biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt : đưa hết ra đảo Christmas để theo dõi diễn biến sức khỏe trong nhiều tuần.
Tú Anh
***************
Virus corona : Hàng không quốc tế ngưng bay sang Trung Quốc (RFI, 29/01/2020)
Vào lúc số người nhiễm virus viêm phổi Trung Quốc tăng vượt số nạn nhân bệnh nhân dịch SARS năm 2003, nhiều công ty hàng không quốc tế thông báo tạm ngưng hoặc giảm các chuyến bay đến Trung Quốc. Một mặt vì không có khách hàng, mặt khác để chận dịch lan ra thế giới.
Chặn cửa phân luồng dẫn hành khách vào khu cách ly tại sân bay Ted Stevens Anchorage International, Alaska, Hoa Kỳ, ngày 28/01/2020 Reuters/Kerry Tasker
Một trong những biện pháp hiệu quả nhất để chận dịch lan rộng từ người qua người như trường hợp virus corona Trung Quốc có lẽ là hạn chế du khách. Theo AFP, dấu hiệu phòng chống cứng rắn được thể hiện qua quyết định của nhiều hãng hàng không ngưng phục vụ hoặc giảm tối đa các chuyến bay đến các thành phố Hoa lục.
Trong khi Air France duy trì 23 chuyến bay hàng tuần trên hai tuyến Paris-Bắc Kinh và Paris-Thượng Hải, công ty British Airways của Anh và Lion Air của Indonesia quyết định đình chỉ 100% cho đến khi tình hình được cải thiện.
Cathay Pacific của Hồng Kông sẽ giảm 50% chuyến bay sang đại lục. United Airlines của Mỹ cho biết sẽ giảm tối đa các chuyến bay sang Thượng Hải và Hồng Kông .
Công ty tư nhân của Nga Urals Airlines cũng vừa loan báo ngưng các chuyến bay qua Tây Âu cho đến hết mùa đông. Urals Airlines chuyên đưa du khách Trung Quốc sang Châu Âu nhất là Roma và Paris.
Tại Nam Thái Bình Dương, đảo quốc Papouasia-New-Guinea áp dụng biện pháp triệt để : cấm hẳn du khách từ các nước Châu Á.
Mozambique, Châu Phi, từ nay tạm ngưng cấp visa cho dân Trung Quốc
Thêm ca mới tại Đức, Pháp, Trung Đông
Trong khi đó, các trường hợp lây nhiễm ngoài Trung Quốc cũng tăng thêm.
Đức thông báo có thêm ba ca mới : tất cả đều là nhân viên của một hãng ở Starberg, bang Bayern, nơi có một nhân viên đầu tiên bị lây từ một nữ tập sự viên người Trung Quốc. Pháp xác nhận có một ca thứ tư : một du khách Trung Quốc 80 tuổi.
Tiểu Vương Quốc Ả Rập thông báo trường hợp lây nhiễm đầu tiên ở Trung Đông.
Tú Anh
****************
Trung Quốc mở lại bệnh viện Sars để điều trị bệnh nhân lây nhiễm nCoV (RFA, 28/01/2020)
Trung Quốc đang sửa lại bệnh viên ở Bắc Kinh được xây dựng trong đợt bùng phát dịch Sars năm 2002-2003 để phục vụ đợt dịch viêm phổi lạ do chủng virus corona mới nCoV gây nên.
Các nhân viên khách sạn tại Trung Quốc đều đeo khẩu trang bảo vệ khi tiếp xúc với khách khi dịch bệnh do virus corona đã khiến 106 người Trung Quốc thiệt mạng từ thang 12/2019 đến nay AFP
Truyền thông Hoa Lục loan tin vào ngày 28/1/2020. Theo đó Bệnh viện Tiểu Sương Sơn nằm ở ngoại ô Bắc Kinh từng được đưa vào sử dụng hồi năm 2003 để cách ly và điều trị các bệnh nhân mắc hội chứng hô hấp cấp tính (Sars) nay đang được tân trang lại để phục vụ điều trị các trường hợp lây nhiễm coronavirus mới. Năm 2012, bệnh viện này đã được chuyển đổi thành nhà an dưỡng.
Chính quyền Trung Quốc đang gấp rút đưa bệnh viện vào hoạt động theo yêu cầu mới khi hôm 27/1, giới chức nước này cho biết con số người chết vì dịch coronavirus mới tăng nhanh.
Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc cho biết ngoài lây lan trong không khí, viruscorona có thể lây lan qua tiếp xúc vật lý.
Giai đoạn ủ bệnh của loại virus mới này trung bình từ 3 đến 7 ngày và dài nhất không quá14 ngày.
Trong một diễn biến khác liên quan đến viruscorona, ngày 28/1, Trưởng đặc khu Hong Kong bà Carrie Lam thông báo đóng cửa tạm thời nhiều cửa khẩu biên giới với Trung Quốc.
Theo đó, các biện pháp đóng cửa ở Hong Kong có hiệu lực vào nửa đêm 29/1 cho đến khi có thông báo mới.
Cũng trong ngày 28/1, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết chưa thấy tiếp trường hợp chủng coronavirus nCoV lây truyền từ người sang người do số đi du lịch từ Trung Quốc ; ngoài trường hợp hai cha con trong gia đình nhiễm bệnh ở Việt Nam. WHO cho rằng đây là tin vui nhưng thực tế có thể biến chuyển thay đổi.
Theo báo cáo được truyền thông quốc tế dẫn vào ngày 28 tháng 1, số người nhiễm virus Corona trên toàn cầu là hơn 4.520 người, trong đó Trung Quốc có 4.515 người. Số người tử vong là 106 người đều ở Trung Quốc.
******************
Nhân viên y tế Vũ Hán thiếu dụng cụ y khoa (VOA, 29/01/2020)
Các bệnh viện ở trong và xung quanh ổ dịch coronavirus bùng phát tại Vũ Hán nói họ đang cạn kiệt thiết bị y khoa đến nỗi bác sĩ và y tá được yêu cầu mang mặt nạ kém tiêu chuẩn hay tã để họ không phải thay quần áo bảo hộ thường xuyên.
Bác sĩ chăm sóc bệnh nhân tại Bệnh viện Trung ương Vũ Hán (ảnh được bệnh viện đưa lên mạng ngày 25/1/2020).
Việc này đã làm cho nhiều nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân gặp nhiều rủi ro.
"Do thiếu quần áo bản hộ, nhiều bác sĩ của chúng tôi phải chia sẻ một bộ quần áo bảo hộ. Một số bác sĩ phải mặc tã để không phải thay quần áo bảo hộ thường xuyên vì sợ không còn nữa", một nhân viên họ Xiao tại bệnh viện Puren Vũ Hán nói với Đài VOA ngày 27/1.
Bà nói thêm "Chúng tôi thiếu quần áp bảo hộ khủng khiếp".
Bệnh viện cần khẩn cấp 5.000 kính bảo hộ, 25.000 khẩu trang N95 và nhiều quần áo bảo hộ vì chúng tôi thải 1.000 kính bảo hộ và 3.000 khẩu trang mỗi ngày, theo bà Xiao.
Đây là một trong số 24 bệnh viện thường yêu cầu công chúng hiến tặng trang bị y tế trong đó có khẩu trang N95 và khẩu trang giải phẫu, quần áo bảo hộ và thuốc sát trùng tay.
Tuy nhiên kết quả trong vài ngày qua chưa đủ để thỏa mãn nhu cầu vì hầu hết các hiến tặng của tư nhân ít sử dụng được vì không đủ tiêu chuẩn y tế, nhiều bệnh viện cho biết.
"Chúng tôi thiếu nhiều vật phẩm y tế. Nếu bạn có thể hiến tặng… nhưng vấn đề là hầu hết vật phẩm công chúng hiến tặng không giúp ích gì được cả vì không đáp ứng được tiêu chuẩn y tế cao của chúng tôi", một nhân viên họ Xiao thuộc Bệnh viện 1 Vũ Hán nói với Đài VOA.
Bà nói tiếp "Chúng tôi cố gắng tìm đủ mọi cách để tiếp tế".
Trong khi phải giải quyết vấn đề thiếu vật phẩm y tế, nhà cầm quyền Vũ Hán, nơi trung tâm dịch bệnh bùng phát, cũng đang gấp rút xây hai bệnh viện khẩn cấp, một bệnh viện dự trù có 1.000 giường và sẽ hoạt động vào ngày 3/2.
Theo như tin tức của truyền thông nhà nước, bệnh viện thứ hai sẽ có thêm 1.300 giường trong vòng 2 tuần để chữa trị cho các bệnh nhân bị nghi nhiễm virus gây sưng phổi làm nhiều người chết.
Động thái này dường như ra chỉ dấu cho một cuộc chiến leo thang của Trung Quốc để chế ngự virus lây lan đã làm khoảng 24 bệnh viện quá tải tại tỉnh Hồ Bắc.
Một giới chức y tế thành phố hứa có thêm bệnh viện khi con số bệnh nhân ngày càng tăng, truyền thông nhà nước cho biết.
Con số tử vong do cuộc khủng hoảng y tế công trầm trọng nhất tại Trung Quốc kể từ khi có dịch bệnh SARS vào năm 2003 nay đã lên đến 106 người trong đó có một em bé 9 tháng với hơn 4.500 ca lây nhiễm được xác định.
Dưới áp lực nặng nề, một số nhà cung cấp dịch vụ y tế làm việc tại tuyến đầu không nén được xúc động.
Một video được lan truyền trên mạng cho thấy một bác sĩ Trung Quốc khóc vì thiếu các phương tiện chữa trị cho bệnh nhân. Trong một video khác, một y tá nói bà không gọi cho người thân trong những ngày Tết vị sợ bật khóc.
Bà nói thêm quan trọng hơn cả là bà không muốn gia đình lo âu về sự an toàn của bà.
Các nhân viên y tế, tiếp xúc với các bệnh nhân nhưng không được bảo vệ đầy đủ, nói họ càng này càng lo sau khi có tin một bác sĩ chết hôm 25/1 vì phơi nhiễm với bệnh nhân.
Một nhân viên tại Bệnh viện Jinyintang ở Vũ Hán nói với Đài VOA ngày 27/1 là bệnh viện không còn khẩu trang giải phẫu nên một số y tá chỉ còn cách mang nhiều lớp khẩu trang phi giải phẫu với hy vọng có thể giúp bảo vệ họ trong khi chăm sóc cho các bệnh nhân có thể lây nhiễm cao độ.
Nhưng may mắn là nhờ những chiến dịch qua GoFundme, Weibo và Wechat, các trang thiết bị y tế đã được gởi đến tỉnh Hồ Bắc dù hầu hết được gởi trực tiếp đến Vũ Hán.
Một bệnh viện tại thành phố Hoàng Cương kế cận nói hy vọng là những áp lực thiếu vật phẩm y tế sẽ được giải tỏa khi các vật phẩm được hiến tặng sẽ đến.
"Vì những khẩu trang này và những quần áo bảo hộ chỉ dùng một lần, chúng tôi vừa mới bắt đầu yêu cầu hiến tặng vật phẩm. Chúng tôi chỉ nhận được một số ít, hầu hết số còn lại có lẽ đang trên đường đến. Chúng tôi không chắc chắn chúng tôi sẽ có bao nhiêu vật phẩm nữa", một nhân viên y tế họ Yang thuộc Bệnh viện Trung tâm Hoàng Cương cho biết
Joyce Huang
Virus corona : Trung Quốc gây áp lực với Tổ chức Y tế Thế giới
Thanh Phương, RFI, 29/01/2020
Sau hai ngày họp và sau nhiều cuộc tranh cãi gay gắt, ngày 22/01/2020, các thành viên ủy ban khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) vẫn bị chia rẽ trong việc ban bố tình trạng khẩn cấp về y tế công cộng ở cấp độ quốc tế liên quan dịch viêm phổi do virus corona mới.
Kiểm tra thân nhiệt một hành khách Trung Quốc tại sân bay Incheon, Hàn Quốc, ngày 29/01/2020 Yonhap via Reuters
Sau khi họp thêm một ngày, ủy ban này cũng không thống nhất được ý kiến. Theo nhận định của tờ Le Monde, dường như những tính toán về chính trị đã lấn át các lập luận khoa học, bởi vì Trung Quốc dứt khoát không muốn WHO ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu.
Sau cuộc họp, bác sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc WHO, nói rằng hiện giờ dịch viêm phổi cấp tính do virus corona mới chỉ là "vấn đề khẩn cấp y tế ở Trung Quốc", chứ chưa phải là một "vấn đề khẩn cấp y tế toàn cầu". Theo lời ông, sự bùng phát mạnh mẽ của virus corona ở Trung Quốc là một nguy cơ "rất cao" ở Trung Quốc và là một nguy cơ "cao" đối với khu vực và trên thế giới.
Ngoài những tuyên bố của tổng giám đốc, trong Tổ chức Y tế Thế giới, cũng như trong ủy ban khẩn cấp, trong những ngày qua, không một ai phát biểu điều gì về vấn đề này. Nhưng theo các thông tin mà tờ Le Monde thu thập được từ nhiều nguồn khác nhau, sở dĩ WHO không ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu, đó chính là do sự chống đối quyết liệt của Trung Quốc và các nước đồng minh. Những nước này đã gây áp lực đối với các thành viên ủy ban khẩn cấp và ban lãnh đạo Tổ chức Y tế Thế giới.
Le Monde nhắc lại WHO có một công cụ pháp lý, Quy định Y Tế Quốc Tế. Bản quy định này đã được sửa đổi vào năm 2005, do Trung Quốc trong nhiều tháng đã che giấu các thông tin về dịch viêm phổi cấp tính nặng SARS 2002-2003. Bản mới có những quy định gắt gao hơn với các nước thành viên WHO, nhằm giúp cộng đồng quốc tế ngăn ngừa và đối phó với những nguy cơ nghiêm trọng về y tế, có thể từ một quốc gia lan ra nhiều nước khác và đe dọa cả thế giới.
Theo các quy định đó, WHO đã lập ra một ủy ban khẩn cấp về dịch viêm phổi do virus corona mới, với 15 thành viên và 6 cố vấn, chủ yếu là các chuyên gia dịch tễ học, đến từ những quốc gia đại diện cả năm Châu. Trong cuộc họp hai ngày 22 và 23/01, tổng giám đốc của WHO đã mời đại sứ của bốn quốc gia bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh nhiều nhất là Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc và Nhật Bản, đến dự với tư cách quan sát viên. Chính tại cuộc họp này mà đại sứ Trung Quốc đã gây áp lực với ủy ban và qua đó gây áp lực đối với tổng giám đốc WHO.
Theo một người nắm rành về hồ sơ này, được Le Monde trích dẫn, không phải là chính quyền Bắc Kinh xem nhẹ tính chất nghiêm trọng của dịch bệnh, bằng chứng là họ đã thi hành những biện pháp rất nghiêm ngặt theo lệnh của chủ tịch Tập Cận Bình. Nhưng Bắc Kinh cho rằng Trung Quốc không còn là một nước thế giới thứ ba nữa, mà nước này hoàn toàn có đủ khả năng để tự mình đối phó với khủng hoảng y tế, khác với lúc xảy ra dịch SARS. Một trong những điểm khác so với thời dịch SARS : lần này Trung Quốc đã công bố rộng rãi cho thế giới những dữ liệu mà họ nắm được từ con virus corona mới.
Một lý do khác khiến Bắc Kinh không muốn WHO ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu, đó là vì họ sợ làm như vậy sẽ gây tác hại cho trao đổi mậu dịch và cho giao thông, điều mà Trung Quốc và các đồng minh của họ muốn tránh.
Trước thái độ cương quyết này, tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cố tìm ra một thỏa hiệp với Bắc Kinh. Trong chuyến đi Trung Quốc của hai ngày qua, ông đã thuyết phục được Bắc Kinh chấp nhận cho WHO gởi một phái đoàn chuyên gia quốc tế đến Trung Quốc để phối hợp các nỗ lực đối phó ở cấp độ toàn cầu với dịch viêm phổi do virus corona mới.
Thanh Phương
*******************Tại sao WHO rụt rè với Coronavirus ?
Mặc Lâm, VOA, 29/01/2020
Trong cuộc họp báo chiều 26/1 (mùng 2 Tết), Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì cuộc làm việc thứ ba trong vòng 4 ngày qua với Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh của Bộ Y tế về công tác phòng, chống dịch viêm hô hấp cấp do virus Corona mới (nCoV).
Tất cả các trường hợp ca bệnh xâm nhập đến các quốc gia hiện nay đều có tiền sử đi từ Thành phố Vũ Hán hoặc đã từng đến đây.
Bà Satoko, chuyên gia Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết hiện các bằng chứng cho thấy việc lây nhiễm nCoV chỉ diễn ra ở các chùm ca bệnh là những người trong gia đình và những người tiếp xúc rất gần. Tất cả các trường hợp ca bệnh xâm nhập đến các quốc gia hiện nay đều có tiền sử đi từ Thành phố Vũ Hán hoặc đã từng đến đây. Tỷ lệ tử vong khi nhiễm nCoV tại Trung Quốc khoảng 3-4%, số ca bệnh nặng 20-25%. Với cách trình bày này bà Satoko chắc chắn đồng tình với WHO chưa nên tuyên bố tình trạng khẩn cấp cho Coronavirus tại Trung Quốc cũng như các nước khác.
Trước đó ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc của WHO đã có những tuyên bố rõ ràng về quan điểm của WHO : chưa cần thiết tuyên bố tình trạng khẩn cấp. Theo ông Tedros mặc dù đây là trường hợp khẩn cấp ở Trung Quốc nhưng nó vẫn chưa trở thành một trường hợp khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu. Do số lượng các trường hợp hạn chế đã lan ra bên ngoài Trung Quốc cho đến nay và Trung Quốc nỗ lực kiểm soát ổ dịch, WHO xác định vẫn còn quá sớm để sử dụng chỉ định. Vào thời điểm này, không có bằng chứng về sự lây truyền từ người sang người bên ngoài Trung Quốc.
Có phải WHO chần chừ không đưa ra quyết định tuyên bồ tình trạng khẩn cấp là do chưa đủ yếu tố nguy hiểm đối với con virus chết người Corona hay còn một nguyên nhân gì khác ngoài những yếu tố y tế như ông Tedros đưa ra ?
Khác với những gì mà thế giới trông đợi, ý kiến của Tiến sĩ Kelley Lee trong vai trò cố vấn cho WHO làm người ta băn khoăn không hiểu WHO đang hướng dẫn thế giới tránh dịch bệnh hay nó đang lãnh trọng trách bảo vệ nền kinh tế cho các quốc gia nhiễm bệnh, ở đây là Trung Quốc.
Trả lời phỏng vấn của Michel Martin, người đang làm việc cho đài phát thanh NPR của Mỹ, Tiến sĩ Kelley Lee cho rằng "khi một trường hợp khẩn cấp được tuyên bố, người ta có thể tưởng tượng rằng hệ thống kinh tế của đất nước đó sẽ vùi dập vì mọi người không muốn đi du lịch đến đất nước này. Giao dịch chậm lại. Cộng đồng doanh nghiệp trở nên rất, rất lo lắng, như chúng ta đã thấy. Có rất nhiều gợn sóng kinh tế xảy ra. Vì vậy, tôi nghĩ rằng WHO đang cố gắng cân bằng mức độ nghiêm trọng của vụ dịch, nơi nó đang xảy ra, mô hình lây nhiễm, tất cả những điều này cũng chống lại những tác động lớn hơn đối với đất nước, đối với nền kinh tế thế giới".
Ý tưởng của Tiến sĩ Kelley Lee có vẻ trùng hợp với ý tưởng của các nhà làm chính sách Trung Quốc, luôn muốn đem vấn đề "đại cục" ra để biện hộ những bất cập mà chính phủ chưa thể đối phó. Trung Quốc không hề che giấu ý định ngăn cản mọi thông tin bất lợi cho nền kinh tế mà nó khao khát muốn đạt tới bất kể sinh mạng của người dân. Tư tưởng Mao Trạch Đông cùng hệ lụy của các cuộc cách mạng mà ông ta phát động tuy làm cho nhân dân Trung Quốc chìm đắm trong bần cùng, chết chóc nhưng xem ra những lãnh đạo sau Mao Trạch Đông không hề lấy đó làm bài học : sinh mạng nhân dân luôn đứng đầu trong mọi kế sách của chính quyền.
Trong lần dịch này, Trung Quốc nhận thức được vấn đề ở một chiều kích khác, nếu tiếp tục ngăn cản thông tin họ vẫn có thể làm được trong một thời gian nào đó nhưng về lâu về dài khi Coronavirus tiến tới tầm không thể kiểm soát nỗi thì đó là lúc mọi chính quyền sẽ bị cuốn trôi theo dòng thác xác chết của vài triệu người dân Trung Quốc. Sự tức giận không cần phải bàn tới mà hệ lụy lớn nhất là cả đất nước này sẽ trờ thành hoang phế, không ai dám ra đường, xác chết nhiều hơn người sống… hình ảnh ấy đã làm cho lãnh đạo cao cấp nhất của Bắc Kinh phải lạnh gáy, và đó là lý do tại sao họ không thề tiếp tục che đây thông tin, kề cả thuyết phục cơ quan quyền lực y tế lớn nhất thế giới trì hoãn đưa ra tình trạng khẩn cấp.
Theo CNA, có lẽ nhận thức được sự nguy hiểm đang đè nặng trên vai WHO khiến cơ quan này đã đủ "can đảm" đề tuyên bố vào Chủ nhật 26/1 rằng Coronavirus gây rủi ro "rất cao ở Trung Quốc, cao ở cấp khu vực và cao ở cấp toàn cầu". Trong một chú thích, WHO cho biết đã nói "không đúng" trong các thông tin trước đó được công bố vào thứ Năm, thứ Sáu và thứ Bảy, khi nói rằng rủi ro toàn cầu là "vừa phải".
Qua đính chính đó, người ta có thể nhận ra không một định chế nào, ngay cả Liên Hiệp Quốc, có thể hoàn hảo, bởi vì người điều hành luôn luôn đối mặt với mọi loại áp lực công việc.
Những người chờ đợi quyết định của WHO có thể thất vọng, nhưng ngược lại, những ai không chờ đợi một ngón tay chỉ đường mà tự hành xử theo lương tâm cùng kiến thức, kỹ năng chuyên môn mình có được sẽ có câu trả lời thỏa đáng : Cứ làm hết sức mình trước khi chờ người khác góp lời chỉ bảo.
Mặc Lâm
Nguồn : VOA, 29/01/2020
********************
Ai tiếp tay cho Corona ?
Mặc Lâm, VOA, 27/01/2020
Mùng Hai Tết năm con chuột có lẽ là ngày đáng nhớ trong những cái tết của Việt Nam. Đáng nhớ vì dịch bệnh Corona đã ám ảnh cả nước khi nguồn tin từ các phương tiện truyền thông quốc tế cho biết virus Corona có thể lây sang đường hô hấp và nó có thể gây chết người hàng loạt.
Vì virus Corona không có thuốc đặc trị nên Trung Quốc rất lo bị phát tán trên diện rộng nếu tình trạng lây lan không thể kiểm soát thì số người chết không ai tưởng tượng nổi là bao nhiêu. Hình minh họa
Ủy ban Sức khỏe Trung Quốc và WHO đã xác nhận vi rút mới gây ra bệnh viêm phổi Vũ Hán thuộc chủng Corona, vốn gây ra dịch Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS). Dịch bệnh SARS đã cướp đi sinh mạng của gần 650 người khắp Trung Quốc đại lục và Hồng Kông trong năm 2002 - 2003.
Chứng bệnh này phát tán nhanh và rộng khắp khiến cho cả hệ thống y tế của một nước có thể sụp đổ dễ dàng và vì vậy nó đang tấn công Trung Quốc, đặc biệt là tại thành phố Vũ Hán, nơi căn bệnh lạ này được tìm ra. Mặc dù nổi tiếng là đất nước có thông lệ che giấu thông tin nhưng lần này Bắc Kinh không thể tiếp tục lấy vải bọc lửa như những năm trước bởi người dân Trung Quốc ngày càng thông hiểu cách truyền tải thông tin dù đang bị bao vây một cách chặt chẽ nhất. Vì vậy mặc dù cả thành phố Vũ Hán với 11 triệu dân bị phong tỏa nghiêm ngặt nhưng những video clip vẫn thoát ra ngoài chỉ rõ thảm trạng bên trong với những hình ảnh kinh hoàng gây cho người xem có cảm giác đang xem một cuốn phim ma của Holywood.
Một bài báo của VTC cho biết dân Vũ Hán nhiễm virus Corona đổ bệnh ‘như zombie’, thi thể bị bỏ trên hành lang bệnh viện "người dân ở Vũ Hán được yêu cầu tránh các đám đông và các cuộc tụ họp công cộng sau khi tất cả các liên kết giao thông trong thành phố 11 triệu người bị đóng cửa. Bên trong thành phố, người dân hoảng loạn về tình trạng thiếu lương thực.
Các cảnh quay xuất hiện cho thấy xe tăng và sĩ quan của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đã di chuyển vào thành phố, nơi được mệnh danh là "zombieland". Trung Quốc cũng đã bổ sung thêm bốn thành phố vào lệnh cấm di chuyển, khiến 41 triệu người bị cách ly".
Với thông tin rất đơn giản về dịch bệnh quái ác này người dân có thể tìm thấy qua công cụ tìm kiếm Google như : Tránh ở chung phòng với một hệ thống máy lạnh, tránh đi máy bay dân dụng hay xe bus công cộng, tránh đám đông, không đụng chạm thân thể với người khác, dùng khẩu trang khi ra ngoài, rửa tay bằng xà phòng nhiều lần, tránh người bị tình nghi là nhiễm bệnh, khi có triệu chứng sốt cao, đau cổ họng và ho liên tục phải khai báo ngay với cơ quan y tế… Vì virus Corona không có thuốc đặc trị nên Trung Quốc rất lo bị phát tán trên diện rộng nếu tình trạng lây lan không thể kiểm soát thì số người chết không ai tưởng tượng nổi là bao nhiêu.
Trong khi đó tại Việt Nam, chính phủ rất chậm chạp trong việc phòng tránh và có những biện pháp mạnh mẽ nhằm không chế dịch bệnh. Hàng đoàn khách du lịch từ Vũ Hán vẫn tiếp tục vào Đà Nẵng rồi đi Nha Trang mà không bị bất cứ biện pháp ngăn ngừa nào. Cửa khẩu các tỉnh phía Bắc mở toang bất kể sự lo âu của người dân. Chính phủ không tin rằng dịch bệnh sẽ nguy hiểm như Bắc Kinh đang lo sợ và vì vậy những hành vi tiếp tay lây nhiễm đang xảy ra mọi nơi nhất là tại các cơ quan du lịch.
Tình đến ngày mùng hai tết đã có 6.700 du khách Trung Quốc đã đến Quảng Ninh du xuân 3 ngày Tết
Thông tin do Giám đốc Sở Du lịch Quảng Ninh Phạm Ngọc Thuỷ cho biết khi trao đổi với VietNamNet. Theo ông Phạm Ngọc Thủy, ngày 30 Tết Nguyên đán có 3.000 khách Trung Quốc nhập cảnh theo đường bộ, hàng không và đường biển. Ngày mùng 1 Tết có khoảng 1.900 khách và hôm mùng 2 Tết có 1.800 khách từ Trung Quốc nhập cảnh vào Quảng Ninh.
Lạ một điều là Tổng cục Du lịch không yêu cầu dừng các đoàn khách tới Việt Nam từ các vùng có nguy cơ viêm phổi Vũ Hán cao. Trong khi đó, các doanh nghiệp đưa khách ra nước ngoài đã nhận được yêu cầu "không tổ chức tour du lịch cho khách đến các khu vực có nguy cơ lây nhiễm vi rút nCoV cao theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Bộ Y tế".
Cách đối phó này của Tổng cục du lịch đã là tiền đề cho một hành động khác xảy ra tại Đà Nẵng. Chủ khách sạn Danang Riverside vừa lên Facebook cá nhân cho biết khuya giao thừa 24/1, bà Trương Thị Hồng Hạnh - giám đốc Sở Du lịch Đà Nẵng - đã đến khách sạn này yêu cầu gỡ tờ giấy không tiếp khách Trung Quốc mà khách sạn đã công khai đặt trước quầy tiếp tân vì sợ bị lây nhiễm virus Corona.
Chủ khách sạn cho biết ông đã hủy đặt phòng trước đó, trả tiền lại và không tiếp khách Trung Quốc mới - những người đến từ vùng dịch Corona. Thế nhưng bà Trương Thị Hồng Hạnh, Giám đốc sở du lịch thành phố Đà Nẵng đã đến gây áp lực gỡ tấm biển đó.
Việc làm của bà Hạnh vừa vi phạm quyền kinh doanh của doanh nghiệp vừa tiếp tay cho virus Corona tràn lan nếu có một người khách nào từ Vũ Hán đến lưu trú trong khách sạn mà không được kiểm tra xem có bị lây nhiễm hay không. Hành vi này không thể được xem là vì lý do kinh tế.
Chưa hết.
Một vụ "Tu tập Hồi hướng hóa giải nạn dịch Virus Corona" được Chùa Ba Vàng phát động có lẽ hậu quả sẽ rất kinh hoàng nếu hàng ngàn Phật tử nghe và tin theo những lời lẽ phản khoa học từ một sư thầy mang tai tiếng trước đây là ông Thích Trúc Thái Minh. Sư thầy viết :
"Kính thưa đại chúng
Hiện nay tình hình dịch bệnh viêm phổi cấp tính do chủng virus Corona mới tại Trung quốc đang diễn biến phức tạp và lan nhanh đến nhiều nước trên thế giới. Đây là dịch bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do virus Corona biến chủng gây ra chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắn xin phòng bệnh
Đức Phật dạy mọi sự vật, hiện tượng trên thế gian đều có nguyên nhân của nó. Mọi thiên tai dịch bệnh gốc là do ác nghiệp của chúng sinh, đặc biệt là từ việc phá diệt Tam bảo, hủy hoại Phật pháp. Nạn dịch virus Corona cũng không ngoài nguyên nhân trên.
Theo lời Đức Phật dạy muốn nạn dịch hóa giải được phải bằng công đức phát nguyện Bồ Đề, tu tập chân thật của tăng ni, Phật Tử và tất cả chúng ta.
Được sự chỉ dạy trên Sư trụ trì chùa Ba Vàng tổ chức chương trình tu tập tại chùa và phát động nhân dân, Phật tử tinh tấn tu tập 49 ngày để hồi hướng cho nạn dịch sớm được tiêu trừ".
Có thật là giáo lý nhà Phật có Tu tập hồi hướng để tiêu diệt dịch bệnh hay thiên tai dịch họa như lời của sư thầy Thái Minh hay không ?
Theo web site của Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho biết thì "Hồi hướng (Paridanayati) là hành động chuyển về, trao đến, nhận về và trao đến. Hồi hướng công đức (Pridana) nghĩa là bố thí (Dana) khắp cả (Pari), tức bố thí công đức của mình cho hết thảy chúng sanh. Sách Đại thừa nghĩa chương phân biệt ba ý nghĩa của hồi hướng công đức : a/mong cầu trí tuệ ; b/đem thiện pháp do mình tu được ban cho chúng sanh và c/đưa thiện căn của mình đến pháp tánh bình đẳng như thật. Có thể hiểu hồi hướng công đức là công hạnh tu hành vừa là lởi lạc, là sự thể hiện của từ bi (cũng là một công hạnh tu tập), thiện nguyện của người hồi hướng ; và theo lý bình đẳng thì mọi chúng sanh đều được hưởng công đức hồi hướng. Cũng trong ý nghĩa bình đẳng, vô chấp, vô phân biệt, kinh Tiểu phẩm Bát-nhã ghi : "Hồi hướng mà không có một pháp nào được gọi là hồi hướng mới gọi là hồi hướng A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề (…), vì chư Phật dạy rằng hồi hướng thì không được chấp tướng".
Rõ ràng ông thầy trụ trì chùa Ba Vàng một lần nữa phỉ báng đạo Phật bằng cách biến những lời Phật dạy thành bùa chú chữa bệnh lấy tiền của dân chúng. Nếu người dân tin vào lời của ông ta kéo đến ngồi chung với nhau và bị virus tấn công thì ai là người chịu trách nhiệm cho hậu quả thấy trước này ?
Họ bắt tay nhau lợi dụng con virus Corona để làm tiền thiên hạ. Chính quyền nếu thấy mà làm ngơ trước những hành vi bẩn thỉu này thì khác gì quay mặt lại với dân đen vì những đồng tiền bất chính ?
Mặc Lâm
Nguồn : VOA, 27/01/2020
"Tôi không phải là một con virus" (#jenesuispasunvirus), nhiều media Pháp (LCI, CNews, France Info…) đã nói tới hashtag trên, càng ngày càng thấy nhiều trên mạng xã hội của người Pháp gốc Tàu.
Nhiều người tố cáo chuyện bài Hoa, đặc biệt trên các mạng xã hội, bởi vì trên mạng xã hội, bất cứ ai cũng có thể xả láng những ẩn ức kỳ thị, nhất là dưới tên giả.
Một nữ sinh gốc Hoa nói mấy ngày nay không dám vào facebook, để khỏi đọc những chuyện ghê rợn về người Tàu, có thực hay bịa đặt.
Ngoài đời, người ta thận trọng hơn, nhưng nhiều tiệm ăn Tàu đã vắng bóng người da trắng.
Một phụ nữ nói không ít người đã hỏi cô đã ăn cháo dơi chưa, hay trong gia đình, người Tàu ăn gì. Một bà khác nói có cảm tưởng bị tránh né. Một ông gốc Tàu nói bị nhiều taxi từ chối.
Một thiếu nữ gốc Việt, nói : kỳ thị chủng tộc đã là một điều không thể chấp nhận được, nhưng đối với người kỳ thị, tất cả người Á Đông đều là người Tàu.
Hiện tượng này sẽ tăng, cùng với số người chết và sự lan tràn của virus trong những ngày tới.
***
Nếu việc tránh tới những nơi có nhiều người Tàu vừa tới từ Hoa Lục là một sự thận trọng chính đáng, trên facebook của người Việt, người ta ngỡ ngàng thấy nhiều người vui mừng về chuyện virus bên Tàu, quên rằng nạn nhân, trước hết là những người dân vô tội, không phải bọn lãnh đạo.
Chúng ta có thể ghét, bực mình, phản đối thái độ, tư cách của người Tàu ở Việt Nam, hay, tích cực hơn, từ chối làm ăn, cộng tác với họ, tẩy chay hàng hoá Tàu, không vì thế mà tỏ ra độc ác.
Chúng ta căm thù bọn xâm lăng Tàu, phẫn nộ về thái độ luồn cúi của tập đoàn cầm quyền Việt Nam đối với Tàu, đặc biệt trong vụ virus, không vì thế mà mong virus sẽ thay chúng ta loại trừ độc tài.
Tùy thái độ và sự trưởng thành của người dân, nếu một đại họa có thể dẫn tới sự sụp đổ một chế độ, ngược lại, cũng có thể củng cố độc tài.
Trong bất cứ trường hợp nào, không một superman hay một virus nào có thể làm thay người dân những chuyện họ phải làm.
Từ Thức
Nguồn : fb/tu.thuc.39, 28/01/2020
Công an triệu tập Facebooker đưa tin về coronavirus, Facebooker chủ khách sạn không nhận khách Trung Quốc (RFA, 25/01/2020)
Cơ quan An ninh Công an tỉnh Khánh Hoà hôm 24/1 vừa triệu tập một số Facebooker vì đã đưa tin về người nhiễm coronavirus gây viêm phổi cấp xuất hiện ở tỉnh này thời gian qua.
Hình minh họa. Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn mặc đồ bảo hộ trước khi vào khu vực cách ly thăm hai bệnh nhân Trung Quốc ở bệnh viện Chợ Rẫy, Thành phố Hồ Chí Minh hôm 23/1/2020 - AFP
Trang tin Khánh Hoà Online trích nguồn tin từ Công an tỉnh Khánh Hoà cho biết, tại Cơ quan An ninh, các Facebooker đã nhận việc tung tin thất thiệt, gây hoang mang trong bộ phận nhân dân và lập tức xóa bài trên mạng xã hội.
Trang tin trích lời một nữ Facebooker nói : "Em biết việc làm của mình là không đúng nên khi được mời lên làm việc em đã lập tức xóa bài trên mạng, đồng thời xin lỗi những người bạn trên mạng vì thông tin thất thiệt của mình".
Trước đó, trên một số tài khoản Facebook có những thông tin về một số khách du lịch Trung Quốc nhiễm corona vào Nha Trang và lây sang cả hưỡng dẫn viên du lịch người Việt Nam.
Nha Trang là thành phố biển du lịch nổi tiếng của Việt Nam và cũng là nơi có nhiều khách du lịch Trung Quốc đến thăm.
Khánh Hoà Online được lãnh đạo Cơ quan An ninh Công an tỉnh Khánh Hòa cho biết công an đang phối hợp với Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Khánh Hoà xử lý nghiêm những Facebooker tung tin thất thiệt theo quy định của pháp luật.
Việt Nam hiện đã xác định được hai trường hợp khách du lịch Trung Quốc nhiễm coronavirus hiện đang điều trị cách ly tại bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh.
Đến ngày 24/1, giới chức Y tế Khánh Hoà khẳng định tỉnh này chưa ghi nhận được ca nhiễm bệnh nào.
Trong khi đó, một tài khoản có tên Thanh Phạm hôm 24/1 viết trên Facebook rằng khách sạn Riverside của ông tại Đà Nẵng sẽ không nhận khách Trung Quốc ở nước bị dịch Corona đến ở lưu trú. Trên Facebook của mình Facebooker Thanh Phạm viết :
"Đừng có quen thói bưng bít rồi làm áp lực hù dọa doanh nghiệp trong lúc tôi đi vắng nhe. Tôi thà không kinh doanh chứ không để cho nhân viên và khách lưu trú của tôi bị ảnh hưởng dịch bệnh…".
*****************
Khách Trung Quốc đeo khẩu trang xông đất Vịnh Hạ Long, Hà Nội phát hiện ca nghi nhiễm viêm phổi cấp (RFA, 25/01/2020)
Vào sáng ngày 25/1 tức mùng 1 Tết, nhiều khách Trung Quốc đã đến "xông đất" Vịnh Hạ Long sau khi nhập cảnh qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh).
Hình minh họa. Khách du lịch Trung Quốc đến Vịnh Hạ Long hôm 31/8/2017 - Reuters
Báo Thanh Niên cho biết, hàng ngàn khách Trung Quốc đeo khẩu trang đã đến thăm Vịnh Hạ Long ngay trong ngày đầu năm mới âm lịch vào giữa lúc có những lo lắng đang lan rộng về dịch viêm phổi cấp Vũ Hán đang lan ra từ Trung Quốc.
Tỉnh Quảng Ninh đã chào đón những vị khách du lịch đến địa phương trong ngày đầu năm mới bằng màn múa lân sư rồng, tặng hoa hồng và tiền lì xì cho khách.
Báo Thanh Niên trích thông tin từ Cảng vụ đường thuỷ nội địa Quảng Ninh cho biết, trong ngày mùng 1 Tết, có khoảng 200 chuyến tàu đưa 3.000 lượt khách tham quan Vịnh Hạ Long, chủ yếu là khách Trung Quốc, Đài Loan và Hàn Quốc.
Trong khi đó, vào cùng ngày, giới chức Trung Quốc cho biết số người bị nhiễm coronavirus gây viêm phổi cấp đã lên gần 1.300 ca, phần lớn là người dân tỉnh Hồ Bắc. Con số người tử vong do virus này đến nay là 41 người. Bệnh đã lan đến 30 tỉnh, khu tự trị và thành phố.
Các nước cho biết đã có những ca nhiễm coronavirus lạ bao gồm Mỹ, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Australia. Châu Âu cũng đã thông báo có những ca nhiễm bệnh đầu tiên.
Việt Nam cho đến giờ đã xác định hai trường hợp người Trung Quốc nhiễm coronavius và đang được điều trị tại bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh.
Bệnh viện E (Hà Nội) hôm 25/1 cho biết đang tiếp nhận một bệnh nhân nghi nhiễm coronavirus từ đêm 30 Tết. Đây là bệnh nhân nam (26 tuổi ở Bắc Từ Liêm, Hà Nội). Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt cao 40 độ C, khó thở, mệt mỏi. Gia đình cho biết bệnh nhân đi xuất khẩu lao động ở Đài Loan mới trở về được vài ngày.
*****************
Nỗi lo lây nhiễm virus Corona trong dịp Tết (RFA, 24/01/2020)
Bộ Y tế Việt Nam họp khẩn
Tại cuộc họp khẩn vào ngày 24/1/20, Bộ Y tế Việt Nam xác nhận có hai trường hợp được Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh kết luận dương tính với virus corona.
Ảnh minh họa : Hành khách từ Trung Quốc và Hongkong đến sân bay quốc tế Netaji Subhash Chandra Bose, Kolkata, Ấn Độ đều được kiểm tra về coronavirus. Hình chụp ngày 21/01/2020. AFP
Hai người nhiễm bệnh này được cho biết là hai cha con người Trung Quốc nhập viện tại Bệnh viện Chợ Rẫy vào ngày 22/1, sau khi lần lượt có biểu hiện sốt vào ngày 17 và ngày 20/1.
Truyền thông quốc nội loan tin người cha và vợ đi từ thành phố Vũ Hán, nơi phát dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra, đến Hà Nội vào ngày 13/1. Sau đó hai người gặp con trai tại Nha Trang. Và cả ba cùng đi đến thành phố Hồ Chí Minh và Long An.
Cơ quan chức năng y tế Việt Nam cho rằng kết quả xét nghiệm hai cha con bệnh nhân người Trung Quốc dương tính với virus corona chỉ là kết luận ban đầu, vì theo đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa có mẫu thử chuẩn do đây là dịch mới. Tuy nhiên, kể từ ngày 24/1, tức ngày 30 Tết Nguyên đán, Trung tâm Khẩn cấp của Bộ Y tế Việt Nam bắt đầu hoạt động để ứng phó với dịch coronavirus mới này.
Nỗi lo bị lây nhiễm
Đài RFA ghi nhận qua trang fanpage của báo giới trong nước cũng như qua các trạng mạng xã hội liên quan những tin tức về dịch virus corona, không ít người bày tỏ sự lo lắng có nguy cơ bị lây nhiễm trong dịp nghỉ 7 ngày Tết Nguyên đán Canh Tý khi di chuyển, đi lại và nhất là lỡ bị cảnh sát giao thông dừng xe để thử nồng độ cồn.
Ông Trần Văn Sáu, ở Bình Dương chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do :
"Hiện giờ cũng chưa biết rõ virus Corona lây lan như thế nào, nhưng thường là những bệnh như vậy lây lan từ môi trường hơi thở và nước miếng… trong không khí. Một điều mà mọi người đang rất quan tâm là hiện giờ đang có chiến dịch thử độ cồn mà theo tôi biết cái dụng cụ thử độ cồn đó phải dùng miệng để đo hơi thở. Do đó, tôi ngại vô tình nó sẽ là một phương tiện gây lây lan nhanh chóng hơn nữa. Thật là nguy hiểm !".
Bác sĩ Lê Văn Dũng, từng làm việc ở Viện Y học Dự phòng, lên tiếng xác nhận với RFA liên quan điều lo lắng mà ông Trần Văn Sáu vừa nêu :
"Virus Corona lây qua hai đường gồm đường hô hấp (đường thở) và đường tiêu hóa, mà khi dùng hay ngậm chung dụng cụ thử nồng độ cồn thì có cả nước bọt và cả hơi thở nên càng tạo điều kiện lây lan nhiều hơn. Vả lại, trong thời gian ủ bệnh đến 14 ngày, cả hai tuần không có triệu chứng, con virus mầm bệnh vẫn nằm trong cơ thể và giai đoạn đấy sẽ bị lây lan nhiều".
Cảnh sát giao thông kiểm tra nồng độ cồn người điều khiển phương tiện giao thông tại thành phố Nha Trang. Courtesy : mt.gov.vn
Một môi trường dễ bị lây nhiễm virus corona còn có thể nhắc đến là đi du lịch trong dịp nghỉ Tết dài ngày. Báo mạng VTC News cũng đề cập đến các công ty lữ hành vướng phải tình trạng bị một số hướng dẫn viên du lịch hủy tour dẫn khách sang Trung Quốc vì lo sợ bị mắc bệnh. Ngược lại, các hướng dẫn viên du lịch ở trong nước cũng lo ngại không kém. Từ Sài Gòn, anh Khánh, một hướng dẫn viên du lịch nói với RFA :
"Số lượng khách đến Việt Nam đi tới Sài Gòn, Nha Trang, Đà Nẵng… mà số khách đó là những cư dân đến từ thành phố gọi là trung tâm của dịch bệnh và phát tán ra ở Việt Nam thì mình sẽ cảm thấy không an toàn. Còn như đi tour với khách Trung Quốc thì mình cảm thấy lo sợ chứ !".
Trả lời RFA về biện pháp nào có thể giúp phòng ngừa bị nhiễm virus corona, Bác sĩ Lê Văn Dũng nhấn mạnh vì đây là một dịch bệnh mới nên trước mắt ngành y tế chỉ có những khuyến cáo về các biện pháp phòng bệnh cơ học :
"Con virus này có hai đường lây, một là lây qua đường hô hấp và hai là lây qua đường tiêu hóa, xâm nhập qua đường tiêu hóa để vào trong cơ thể. Về nguyên tắc về đường hô hấp thì phòng bị lây nhiễm là phải che chắn để tránh hít phải những chất của người bệnh thải ra qua không khí như che mạng, rửa tay, rửa mũi và tránh tiếp xúc với người có nguy cơ bị bệnh. Còn đường tiêu hóa thì phải tránh dùng chung chén, cốc… khi ăn uống. Nói là nói như thế thôi chứ khi nguồn bệnh đã ra môi trường do người ta đã hắt hơi thì tính theo mỗi lần hắt hơi thì khả năng phát tán đến vài chục mét và hàng trăm, hàng ngàn giọt tiết ra từ nước bọt và dịch mũi bay ra và loan tỏa trong không khí thì phải có những dụng cụ bảo hộ đặc biệt và lọc được các virus đó thì mới bảo vệ được hoàn toàn".
Tổ chức Y tế Thế giới : "Tình trạng khẩn cấp"
Chủng coronavirus lạ được ghi nhận khởi phát tại thành phố Vũ Hán, thuộc tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc và lây lan sang nhiều thành phố lớn khác tại Hoa Lục gồm Bắc Kinh, Thượng Hải và đặc khu hành chánh Hong Kong.
Tính đến ngày 24/1/20, Trung Quốc xác nhận có 830 trường hợp nhiễm virus corona và đã có 26 người bị tử vong vì loại virus lạ này.
Một số trường hợp nhiễm coronavirus lạ cũng được xác nhận tại những quốc gia khác trên thế giới gồm Singapore, Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Đài Loan, Hoa Kỳ và Việt Nam.
Tổ chức Y Tế Thế giới (WHO) cho biết hiện tại chưa có vắc-xin đối với loại virus corona. WHO vào ngày 23/1 gọi đợt bùng phát dịch coronavirus lạ hiện nay là tình trạng khẩn cấp, tuy nhiên chưa công bố đó là dịch.
Một trong những giải pháp nhằm ứng phó, phòng ngừa dịch coronavirus phát tán tại Việt Nam được đăng tải trên Báo Người Lao Động Online vào hôm 24/1 là "nên sẵn sàng đóng cửa biên giới với Trung Quốc" và được nhiều độc giả ủng hộ giải pháp này.
*******************
Đường đi của coronavius ở Việt Nam (RFA, 24/01/2020)
2 trường hợp người Trung Quốc mang coronavirus đã được phát hiện tại Việt Nam hôm 22/1/2020. Cả hai người hiện đang điều trị cách ly tại bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên đường đi của hai người này trong suốt thời gian ở Việt Nam có thể khiến nhiều người lo ngại về nguy cơ lây nhiễm. RFA có bản đồ hành trình của 2 ca coronavirus đầu tiên tại Việt Nam.
Sơ đồ hành trình của hai khách Trung Quốc nhiễm coronavirus ở Việt Nam Photo : RFA
*******************
Dịch viêm phổi lạ từ Vũ Hán : tử vong tăng vọt, Việt Nam kiểm dịch chặn virus (VOA, 23/01/2020)
Chiều tối thứ Tư 22/1/2020, Trung Quốc xác nhận đã có 17 ca tử vong trong dịch viêm phổi cấp tính gây ra bởi virus corona (nCoV), tăng gần gấp đôi từ 9 ca đã được loan báo trước đó trong cùng ngày. Tất cả các ca tử vong đều xảy ra tại tỉnh Hồ Bắc, xung quanh Vũ Hán.
Cửa khẩu Chi Ma, tỉnh Lạng Sơn, Việt Nam thông thương sang cửa khẩu Ái Điểm, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc.
Lời kêu gọi được đưa ra sau khi báo chí quốc tế cho hay một số quốc gia đã quyết định đóng cửa biên giới với Trung Quốc, trong đó có Triều Tiên và Đài Loan, giữa bối cảnh dịch bệnh do chủng virus lạ corona gây ra đang khiến cho số người tử vong tăng lên từng ngày tại Trung Quốc.
Đóng cửa biên giới ?
Các tài khoản Facebook Nguyễn Xoan, Nguyễn Quang Vinh và nhiều người khác kêu gọi lãnh đạo Việt Nam hãy "đóng ngay cửa khẩu biên giới Việt – Trung" vì bệnh viêm phổi do virus corona "đang vào Việt Nam từ Trung Quốc". Họ còn kêu gọi mỗi người "hãy hành động ngay lập tức" và "lên tiếng để bảo vệ mạng sống mình" vì bị nhiễm virus corona là "coi như nhận án tử hình".
Trong khi đó, tài khoản Facebook "Từ Thức" có bài viết phân tích về việc nên "đóng hay mở" cửa biên giới với Trung Quốc. Trong đó, Facebooker này cho rằng việc "khoanh tay không làm gì hết, hay nín khe" là "vô trách nhiệm".
Facebooker này bình luận rằng đó là "một thái độ sát nhân", đồng thời đưa ra nhận định : "Bất cứ một quốc gia bình thường nào cũng nói với dân : chúng tôi đã và sẽ làm gì để tránh tai họa. Trừ khi nghĩ rằng để dân hoang mang, bàn luận om xòm về virus cũng có cái hay : virus giúp họ quên Đồng Tâm".
Một nhà hoạt động Việt Nam nay sống ở Mỹ, ông Hoàng Dũng, cũng kêu gọi người dân "hãy nhắn tin cho Thủ tướng yêu cầu ngưng bắn pháo hoa" như là một biện pháp khẩn cấp để hạn chế virus corona lây lan. Lời kêu gọi của ông cũng nhận được khá nhiều sự ủng hộ. Một số người còn chụp màn hình tin nhắn đã gửi cho Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Một số người khác yêu cầu nhà chức trách Việt Nam tạm dừng biện pháp đo nồng độ cồn mới được áp dụng đối với người tham gia giao thông vì sợ lây nhiễm corona.
Nỗi lo về du khách Trung Quốc
Trước đó, báo chí Việt Nam đưa tin có 218 du khách từ Vũ Hán vừa nhập cảnh vào Đà Nẵng vào ngày 22/1 và sẽ lưu lại Việt Nam cho tới ngày 27/1 (mừng 3 Tết). Số khách này đến từ chuyến bay cuối cùng rời khỏi Vũ Hán trước khi thành phố bị cách ly hoàn toàn.
Theo Giám đốc Sở Du lịch Đà Nẵng, bà Trương Thị Hồng Hạnh, thì số du khách Trung Quốc này "không có biểu hiện gì đáng nghi mắc bệnh hô hấp" nên "họ vẫn tiếp tục lịch trình tham quan".
Sau thời gian tham quan, số du khách này sẽ được thành phố bố trí máy bay đưa về Vũ Hán, "sau đó đi máy bay rỗng về lại Đà Nẵng, không chuyên chở khách chiều ngược lại để tránh lây nhiễm bệnh viêm phổi", VnExpress dẫn lời ông Đoàn Hưng, Phó Giám đốc Cảng vụ Hàng không miền Trung cho biết vào chiều 24/1.
Tin cho hay kể từ ngày 30 Tết đến mùng 5 Tết, sẽ có 93 chuyến bay từ các địa phương của Trung Quốc đến Đà Nẵng.
Từ mùng 2 đến mùng 3 Tết sẽ có 2 chuyến tàu từ Thâm Quyến, Trung Quốc, cập cảng Tiên Sa, Đà Nẵng. Trong đó, có tàu chỉ đưa khách tham quan ban ngày, nhưng cũng có tàu cho khách ở qua đêm trên bờ.
Thành phố Vũ Hán là nơi xuất phát của dịch bệnh đang khiến cả thế giới lo ngại. Thành phố này hiện đã bị nhà chức trách Trung Quốc cách ly để ngăn chặn dịch bệnh lây lan sang những nơi khác. Tất cả các chuyến bay, tàu lửa đều bị cấm rời khỏi thành phố kể từ ngày 23/1. Các hoạt động vui chơi dịp Tết Nguyên Đán cũng bị hủy bỏ.
Từ Vũ Hán, dịch bệnh đã lan ra khắp Trung Quốc và sang nhiều nước khác như Việt Nam, Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ.
Biện pháp đối phó của Việt Nam
Cho đến tối 24/1, Việt Nam đã ghi nhận 2 du khách người Vũ Hán mắc bệnh viêm phổi do virus corona gây ra. Bộ Y tế cho biết hai bố con du khách này hiện đang được điều trị tại bệnh viện Chợ Rẫy.
Trước đó, báo chí trong nước cho hay có 2 trường hợp ở Hà Nội nghi bị nhiễm virus corona nhưng "chưa được công bố". Đó là một nữ du học sinh Việt Nam, 22 tuổi, mới trở về từ Vũ Hán ; và 1 người khác, 55 tuổi, buôn bán tại chợ biên giới với Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo khẩn vào ngày 24/1 để thông tin tình hình viêm phổi cấp do virus corona gây ra, TS. Trần Như Dương, Phó viện trưởng Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương, khẳng định : "Tại phía Bắc chưa ghi nhận trường hợp nào mắc bệnh viêm phổi do virus lạ".
Trong buổi họp với Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới ngày 24/1, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng khẳng định chỉ có 2 trường hợp người Trung Quốc bị nhiễm virus corona tại Việt Nam, nhưng có 4 trường hợp nghi ngờ đang chờ kết quả xét nghiệm trong vòng 2-3 ngày tới.
Đối với lo ngại về việc qua lại ở biên giới Việt-Trung, ông Vũ Đức Đam nói rằng Việt Nam đặt tình huống hiện nay không phải là "lây nhiễm hạn chế" như thông thường, mà là tình huống "lây nhiễm". Theo đó, Việt Nam bắt đầu áp dụng khai báo y tế tại tất cả các cửa khẩu đối với hành khách, đặc biệt là hành khách đến từ Vũ Hán và Hoàng Cương của Trung Quốc, theo Tuổi Trẻ.
Giới hữu trách Việt Nam cũng khuyến cáo công dân tuyệt đối không đi tới Vũ Hán và các thành phố đang bị ảnh hưởng dịch bệnh ở Trung Quốc.
Kể từ ngày 23/1, Việt Nam cũng đã ngưng tiếp nhận và cấp phép cho các chuyến bay đi và đến từ hai thành phố trên của Trung Quốc. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng danh sách này tùy theo theo danh sách cách ly cập nhật của Trung Quốc.
Cho đến ngày 24/1, Trung Quốc đã đóng cửa ba thành phố là Vũ Hán, Hoàng Cương và Ngạc Châu, với tổng số khoảng 20 triệu dân bị cách ly để ngăn chặn dịch bệnh. Hiện đã có 26 người tử vong tại Trung Quốc và hơn 800 người bị nhiễm virus corona.
***************
Virus Corona : Việt Nam bị chỉ trích ứng phó chậm (RFI, 25/01/2020)
Chính quyền Việt Nam phản ứng dè dặt trước số 218 du khách từ Vũ Hán đến Đà Nẵng, từ ngày 22/01/2020. Phản ứng chậm trễ của chính phủ gây lo ngại ngay cả trong nội bộ chính quyền.
Nhân viên y tế kiểm tra thân nhiệt hành khách trong một chuyến bay từ thành phố Trường Sa (Changsha), tỉnh Hồ Nam lân cận với tỉnh Hồ Bắc, đến thành phố Thượng Hải, ngày 25/01/2020. Reuters/David Stanway
Theo báo chí trong nước, những người này - rời khỏi Vũ Hán trước khi thành phố bị cách ly - có kế hoạch lưu lại tại Việt Nam đến ngày mùng 3 Tết (tức 27/01). Hôm 25/01 (mồng 1 Tết), đoàn du khách tiếp tục hành trình đi Nha Trang. Giải thích về việc các du khách Trung Quốc tiếp tục tham quan tại Việt Nam, giám đốc sở Du Lịch Đà Nẵng, giải thích những vị khách này ''không có biểu hiện gì đáng nghi mắc bệnh hô hấp''.
Báo chí trong nước trích lời chủ tịch thành phố Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ, chỉ trích chính phủ nhìn chung đang ''ứng phó chậm'' đối với nguy cơ dịch viêm phổi mới, với nhận định việc "Trung Quốc đã chủ động hủy các chuyến bay, tàu hỏa rời thành phố Vũ Hán từ hôm qua (23/1) rồi mà đến trưa nay (24/01) Việt Nam vẫn cho khách vào là không ổn''. Đà Nẵng là một trong các địa phương thu hút nhiều du khách Trung Quốc nhất. Hiện tại, tổng cục Du lịch chưa yêu cầu dừng các đoàn khách tới Việt Nam từ các vùng có nguy cơ viêm phổi Vũ Hán cao.
Cũng trong ngày 24/01, bộ Y Tế Việt Nam đã nâng cấp cảnh báo với dịch viêm phổi cấp. Bộ Y Tế ra công điện hỏa tốc yêu cầu cả nước tăng cường phòng, chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng virus corona mới (2019-nCoV) gây ra. Công điện khẩn đặc biệt gửi chính quyền các tỉnh thành phố Hà Nội, Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Long An, là các nơi hai du khách Trung Quốc, bị phát hiện nhiễm virus Corona đi qua, từ giữa tháng 01/2020.
Bắt đầu từ 0 giờ ngày 25/1 (mùng 1 Tết Canh Tý 2020), tại tất cả các cửa khẩu trên cả nước, khách nhập cảnh từ Trung Quốc vào Việt Nam đều phải khai báo y tế. Một trong các tiêu điểm chú ý là thành phố giáp biên Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, với khoảng 20.000 lượt du khách Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam mỗi ngày.
Trọng Thành
***************
Việt Nam xác nhận hai ca nhiễm virus corona đầu tiên (VOA, 23/01/2020)
Việt Nam hôm 23/1 xác nhận hai ca nhiễm virus corona đầu tiên là cha con người Trung Quốc từ Vũ Hán và họ đang được cách ly tại Bệnh viện Chợ Rẫy ở Thành phố Hồ Chí Minh, theo Bộ Y tế.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn tối 23/1 cho biết, hai bệnh nhân nhập viện một ngày trước đó trong tình trạng sốt và được xét nghiệm dương tính với virus đã làm ít nhất 17 người chết ở Trung Quốc.
"Đến tối nay, sức khỏe của cả hai bệnh nhân đã ổn định", thông cáo của Bộ Y tế viết. Bệnh viện Chợ Rẫy đã được yêu cầu "phải khẩn trương thông báo đến các địa phương mà bệnh nhân đã đi qua để giám sát".
Tin cho hay, người cha 66 tuổi từ thành phố Vũ Hán đến Hà Nội ngày 13/1 rồi vào Nha Trang. Người con trai 28 tuổi của ông, vốn ở Long An từ 4 tháng trước, ra Nha Trang gặp cha rồi cả hai tiếp tục tới Thành phố Hồ Chí Minh và Long An.
Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu "kiểm soát chặt chẽ hành khách tại các cửa khẩu" ở Việt Nam sau khi nước láng giềng Trung Quốc phong tỏa thành phố Vũ Hán, nơi bùng phát virus gây lo ngại trên toàn thế giới.
Ngoài hai ca đã được xác nhận trên, tin từ trong nước cho hay, một nữ sinh viên du học tại Vũ Hán và một bệnh nhân nam làm nghề buôn bán tại chợ cửa khẩu trên biên giới Việt – Trung cũng đã được cách ly tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương ở Hà Nội vì bị nghi ngờ mắc bệnh.
Chính phủ Việt Nam nói rằng "dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra đang diễn biến phức tạp tại Trung Quốc".
"Bệnh truyền từ người sang người qua đường tiếp xúc gần, hoặc nước bọt. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh", thông báo trên Facebook của chính phủ Việt Nam có đoạn.
Theo công điện khẩn, Thủ tướng Phúc đã yêu cầu "kiểm soát chặt chẽ hành khách nhập cảnh tại các cửa khẩu" và "nếu phát hiện các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, tổ chức cách ly, quản lý kịp thời" cũng như "có các phương án đáp ứng hiệu quả phù hợp với tình hình dịch".
Người đứng đầu chính phủ Việt Nam cũng "khuyến cáo các công dân Việt Nam không nên đến các khu vực đang có dịch khi không cần thiết".
Tin cho hay, tới ngày 23/1, ít nhất 17 người đã tử vong và gần 600 người nhiễm virus corona ở quốc gia đông dân nhất thế giới, và theo chính phủ Việt Nam, có 15 nhân viên y tế Trung Quốc mắc bệnh.
Trong một bước đi được coi là chưa có tiền lệ, Trung Quốc hôm 23/1 đã quyết định phong tỏa toàn bộ thành phố Vũ Hán với khoảng 11 triệu dân, đặt thành phố này trong tình trạng "nội bất xuất, ngoại bất nhập" nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus gây chết người, giữa lúc Tết Nguyên Đán cận kề. Hai thành phố khác cũng nằm ở tỉnh Hồ Bắc là Hoàng Cương và Ngạc Châu chịu cảnh tương tự.
Tổ chức Y tế Thế giới hôm 23/1 cũng ra cảnh báo về virus corona trên Twitter, khuyến cáo người dân toàn thế giới "tránh đi lại nếu bị sốt và ho". "Nếu bạn bị sốt, ho và khó thở, hãy đi khám sớm và chia sẻ với nhân viên y tế về những nơi bạn tới trước đó", WHO viết trên Twitter.
Việt Nam là một điểm đến ưa thích của nhiều du khách Trung Quốc. Sau khi có tin Bắc Triều Tiên cấm cửa du khách nước ngoài, gồm phần đông là công dân Trung Quốc, trên Facebook xuất hiện những lời kêu gọi Việt Nam tạm thời đóng cửa biên giới với nước láng giềng phương bắc để ngăn lây lan dịch bệnh. Chưa rõ chính quyền Hà Nội sẽ phản ứng ra sao.
Tổng cục Du lịch Việt Nam hôm 23/1 đã phát đi một thông báo liên quan tới virus corona, trong đó yêu cầu các doanh nghiệp lữ hành quốc tế của Việt Nam "không tổ chức tour du lịch cho khách đến các khu vực có nguy cơ lây nhiễm virus corona" như Vũ Hán.
Tin cho hay, cùng với Việt Nam, các nước khác bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc đã xác nhận các ca nhiễm virus corona gồm có Mỹ, Nhật Bản, Thái Lan, Singapore và Hàn Quốc.