Thông Luận

Dầu mỏ Nga : quá nhiều kẽ hở trong các biện pháp trừng phạt

Kể từ khi Nga bắt đầu xâm lược Ukraine, Liên Hiệp Châu Âu (Liên Âu-EU), Hoa Kỳ và nhóm G7 đã áp dụng các biện pháp trừng phạt chưa từng có đối với Moscow.

Các biện pháp hạn chế xuất khẩu dầu mỏ là một phần quan trọng trong loạt trừng phạt nhằm giảm nguồn thu nhập mà Nga dùng để nuôi chiến tranh. Chính vì vậy mà Nga đã không ngừng tìm cách trốn tránh các biện pháp trừng phạt này.

Một cuộc điều tra được công bố trên báo Le Monde, số ra ngày 31/10/2024, cho thấy chính quyền Nga có một hệ thống trốn tránh quy mô lớn, qua trung gian một loạt các công ty nhỏ và vô danh từ nhiều quốc gia phía Nam (chậm tiến) liên kết với Coral Energy.

Hải quan Anh bắt giữ một đội tàu ma chở dầu lậu từ Nga sang các quốc gia phía Nam di chuyển trong lãnh hải Scotland hồi tháng 9/2024

Coral Energy, trụ sở đặt tại Geneva và Dubai, là một doanh nghiệp kinh doanh vận chuyển hàng hóa và nguyên liệu. Công ty này đã là đối tác ưu tiên của Nga trước khi xảy ra chiến tranh ở Ukraine. Mặc dù công ty này tuyên bố đã chấm dứt các hợp đồng với Nga từ đầu năm 2022 và khẳng định tuân thủ các lệnh trừng phạt từ phương Tây, nhưng thực tế lại không đúng như thế.

Bằng cách sử dụng các công ty khung ở nước ngoài (phần lớn là các quốc gia chậm tiến Á-Phi), các đội tàu ma, đăng ký và hoạt động chuyển hàng bí mật, Coral Energy đã giúp Nga bán dầu của mình ra phần còn lại của thế giới một cách bất hợp pháp. Hơn nữa, hoạt động kinh doanh của Coral Energy được các ngân hàng lớn của Châu Âu, như Société Générale ở Pháp, hỗ trợ tài chính và còn ký những hợp đồng mua bán với nhiều công ty dầu mỏ quốc tế lớn, như TotalEnergies của Pháp. Vụ việc này phơi bày những lỗ hổng lớn trong hệ thống trừng phạt của phương Tây.

Hiệu quả của hệ thống trừng phạt đang giảm sút, đặc biệt là đối với việc áp giá trần mà Nga không thể vượt qua khi bán dầu. Mục tiêu của biện pháp này là làm giảm doanh thu của Nga mà không gây ra sự tăng giá trên thị trường toàn cầu, điều có thể làm gia tăng lạm phát ở Châu Âu và làm cho các quốc gia phía Nam gánh thêm nợ. Tuy nhiên, hiện nay, 70% xuất khẩu của Nga được giao dịch vượt mức giá trần này, điều này làm gia tăng đáng kể lợi nhuận của Nga.

Liên Âu cũng cảm thấy hối tiếc vì đã cho phép Hy Lạp bán một số lượng lớn tàu chở dầu cho Nga vào năm 2022. Những tàu này đã tham gia vào đội tàu "ma", giúp che giấu nguồn gốc của dầu để bán với giá cao hơn.

Việc ban hành các lệnh trừng phạt không phải là điều khó khăn. Vấn đề quan trọng là phải đảm bảo sự tuân thủ. Liên Âu không có một cơ quan quản lý duy nhất như Hoa Kỳ để điều tra các vi phạm có thể xảy ra. Mỗi quốc gia thành viên đều phải tự thực hiện các biện pháp trừng phạt này. Tuy nhiên, nguồn lực hiện tại của từng quốc gia trong Liên Âu không đủ, và hệ thống pháp lý chưa thực sự phù hợp. Trong nhiều quốc gia Liên Âu, việc điều tra phạm tội hầu như không có và nếu có những biện pháp trừng phạt chưa đủ sức răn đe.

Thụy Sĩ đã can đảm từ bỏ sự trung lập của mình và áp dụng hầu hết các biện pháp trừng phạt. Giờ đây, Thụy Sĩ phải chứng minh rằng họ có khả năng đảm bảo việc tuân thủ các biện pháp trừng phạt này đối với các ngân hàng và công ty kinh doanh đặt trụ sở trên lãnh thổ của mình.

Từ khi Nga xâm lăng Ukraine (tháng 2/2022), Châu Âu đã giảm đáng kể nhập khí đốt từ Nga, tuy nhiên không phải là dừng hoàn toàn vì những hợp đồng mua bán khí đốt có thể đã được ký kết từ trước chiến tranh. Hai đường ống dẫn khí khổng lồ Nord Stream 1 và 2 đã bị phá hoại hay hư hại hoàn toàn. Không có bằng chứng cụ thể nào để quy kết Ukraine chủ động, nhưng Nga đã mất đi một nguồn lợi tức quan trọng. Nhiều hệ thống dẫn khí khác cũng bị phá hủy, không vận hành được một cách bình thường. Chuyện cũng rất vui là Nga bán dù được khí đốt cho Liên Âu thì cũng phải chia 1 phần lợi tức cho Ukraine, vì đường ống dẫn khí đốt từ Nga phải đi qua lãnh thổ Ukraine để bán cho Áo, Hungary và Slovania. Kiev cũng không dại gì phá hoại hay ngăn chặn nguồn lợi tức bán chính thức này.

Không chỉ dầu mỏ và khí đốt

Ngoài dầu mỏ và khí đốt, Châu Âu cũng nhập khẩu rất nhiều uranium của Nga để vận hành các nhà máy điện hạt nhân. Lĩnh vực này chưa bị đưa vào các biện pháp trừng phạt Nga. Cụ thể là Pháp năm 2022 đã bỏ ra 359 triệu EUR để nhập uramium của Nga (Rosatom), một con số không đáng kể vì phí trung chuyển uramium chưa chế biến từ Kazakstan và Uzbekistan đã chiếm hơn phân nửa. Để tránh phụ thuộc, Tổng thống Macron cuối năm 2023 đã đi thăm và ký kết mua uranium chưa chế biến của các nước Trung Á như Kazakstan và Uzbekistan.

Không phải là vô lý khi có người từng nói : Phương tây làm tất cả để cho Ukraine không thua, nhưng cũng để cho Nga không bại.

Hoàng Quốc Dũng

(05/11/2024)

Cũng là giúp, nhưng bản chất không là một

Hoàng Quốc Dũng, 31/10/2024

Cuộc chiến tại Châu Âu ngày hôm nay đã có sự tham dự trực tiếp của ba nước Châu Á với lực lượng quân sự rất đáng kể.

"Chúng tôi tin rằng những người lính này […] đã tham gia một số địa điểm huấn luyện quân sự của Nga ở miền đông nước Nga, nơi họ hiện đang được huấn luyện", một phát ngôn viên của Nhà Trắng cho biết. Trong ảnh, chúng ta thấy quân đội Triều Tiên vào ngày 2 tháng 10 trên đất nước họ. Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên qua KNS / Agence France-Presse

1. Trung Quốc, không quá lộ liễu, vẫn liên tục giúp Nga ngay từ đầu và là nước được hưởng nhiều lợi lộc nhất trong cuộc chiến này. Cụ thể nhất là Trung Quốc giúp Nga tránh một phần các biện pháp trừng phạt của Phương Tây, cung cấp các chip điện tử, giúp đỡ về công nghệ cao cấp quân sự, mua bán với Nga để chuộc lợi và giúp Nga tránh thảm họa về kinh tế.

2. Iran ngay từ đầu cuộc chiến đã đứng về phía Nga, đã cung cấp rất nhiều phương tiện chiến tranh cho Nga, cụ thể là các drone, tên lửa đạn đạo… Iran chưa có vũ khí hạt nhân nhưng đang tìm mọi cách để đạt tới mục tiêu này.

3. Tuy là một nước nghèo, Bắc Hàn lại là một nước quân sự không phải là yếu với 1,3 triệu quân, đầu đạn hạt nhân và tên lửa đạn đạo tầm xa. Lính bắc Hàn có kỷ luật rất cao, hơn nữa lại là đội quân cuồng tín (fanatique). Bắc Hàn đã cung cấp rất nhiều đạn pháo và tên lửa cho Nga. Những ngày gần đây, dư luận về cuộc chiến Nga-Ukraine tập trung rất nhiều vào việc quân Bắc Hàn tham chiến ở Ukraine. Bộ quốc phòng Mỹ ước tính con số này khoảng 10.000. Cho đến hôm nay, không còn gì nghi ngờ nữa, quân Bắc Hàn thực sự có mặt ở Nga và cụ thể là ở Kursk. Vấn đề tham chiến chỉ còn là thời gian. Một số nguồn tin đã cho hay là họ đã tham chiến nhưng tôi chưa có những tin đủ tin cậy nên chưa dám khẳng định. Dù gì đi nữa, đây cũng là một bước leo thanh chiến tranh vô cùng trầm trọng. Đầu quân cho Nga, Bắc Hàn giúp Putin tránh phải tiến hành tổng động viên. Điều này rất bất lợi cho Putin và có thể làm lung lay quyền lực của Putin. Hơn thế nữa, theo một số nguồn tin thì Nga còn trả khoảng 2.000 $/tháng/1 lính cho Bắc Hàn. Theo tin của Bắc Hàn thì hàng triệu thanh niên Bắc Hàn đã tình nguyện "Ra đi giữ trọn lời thề : Chưa chui vào túi ny lông (bọc xác chết) chưa về quê hương".

Liên minh của bốn lãnh tụ độc tài trên hành tinh Tập Cận Bình, Putin, Kim Jong-un, Ali Khomenei nếu thành công sẽ thay đổi tận gốc rễ địa chính trị thế giới, rất có hại cho các nước văn minh dân chủ ở Châu Âu, cho nước Mỹ và các nước dân chủ khác ở khắp nơi trên thế giới.

Vậy mà trước sự leo thang nguy hiểm của Bắc Hàn, phản ứng của Châu Âu hay Mỹ đều không ngang tầm. Có thể là ở mức thông tin của chúng ta, chúng ta không thể biết các kế hoạch ngầm của phương Tây đối với sự kiện này ra sao.

Tuy nhiên, Nam Hàn cũng đã có phản ứng tích cực giúp đỡ Ukraine kể cả việc tuyên bố đưa quân sang Ukraine…

Phản ứng về việc Bắc Hàn đầu quân cho Putinmột "ný nuận rất hay" : Phương Tây giúp Ukraine được thì Bắc Hàn cũng giúp Nga được.

Đáp lại "ný nuận lày", phía ủng hộ Ukraine đã có một câu trả lời cực kỳ chính xác : Phương Tây giúp Ukraine là giúp quyền tự vệ chính đáng của Ukraine. Bắc Hàn giúp Nga là giúp kẻ cướp.

Hoàng Quốc Dũng

(31/10/2024)

Như các bạn đã biết, tôi là người ủng hộ Ukraine hết mình, đã bỏ biết bao công sức viết nhiều bài để các bạn tham khảo. Gần đây, tôi viết ít về chủ đề này vì cuộc chiến đã kéo dài và thời gian cuối này, không có những biến động gì lớn. Nếu các bạn đọc chỉ các bài ủng hộ Ukraine thì các bạn có cảm tưởng Ukraine sắp thắng đến nơi. Nhưng nếu các bạn đọc các bài của phía thân Nga thì các bạn lại thấy ngược lai.

Vậy, nếu để tóm tắt một cách ngắn gọn nhất thì thực tại thế nào ?

Nga có thể sẽ có thêm quân chi viện của Bắc Hàn, nhưng nếu chỉ hơn 10.000 quân thì điều này thực sự không có ý nghĩa để làm thay đổi cục diện trận chiến.

Cuộc chiến này đã đến cái đoạn giống như chiến tranh Việt Nam của những năm 70, không có gì biến chuyển lớn, không bên nào có ưu thế hơn hẳn bên nào. Mặc dù có rất nhiều khó khăn, nhưng Nga vẫn gặm nhấm đất của Ukraine, dù không nhiều nhưng vẫn gặm. Ukraine không đánh được những trận thần tốc như năm đầu tiên, nhưng cũng chiếm được Kursk. Ngày nào cũng có bên này bắn giết được bên kia.

Nga có thể sẽ có thêm quân chi viện của Bắc Hàn, nhưng nếu chỉ hơn 10.000 quân thì điều này thực sự không có ý nghĩa để làm thay đổi cục diện trận chiến. Ukraine chắc chắn không sợ gì đám quân này của Kim Jong-un, nhưng cũng nhân dịp này kêu toáng lên để tranh thủ thêm viện trợ của phương tây, đẩy phương tây vào thế quyết chiến hơn với Nga.

Thực sự cả hai bên đều mong mỏi một điều gì sẽ đến để kết thúc cuộc chiến. Nga, rất mệt mỏi và khó khăn tứ bề, đang rất trông chờ vào kết quả của cuộc bầu cử ở Mỹ, may ra có gì đó có lợi cho Nga. Ukraine bền bỉ chiến đấu gây nhiều tổn thất cho Nga và trông vào đó để có một sự chuyển biến trong nội bộ nước Nga, dẫn đến sự sụp đổ của Putin, từ đó sụp đổ nước Nga, buộc Nga phải kết thúc chiến tranh với thế bất lợi. Tôi không thấy Ukraine có thể đủ lực lượng để "đánh một trận, sạch không kình ngạc", đánh hai trận tan tác (chim muông) nước Nga. Nga lại càng không đủ lực để đánh cho Ukraine đại bại, mất nước.

Chiến tranh có nhiều khả năng phải kết thúc bằng một hiệp định hòa bình nào đó.

Phương tây, rất muốn ủng hộ Ukraine, nhưng không phải không có các hạn chế. Trừ một vài nước nhỏ Bắc Âu có rủng rỉnh tài chính, các nước khác cũng không phải không có vấn đề. Pháp là một nước lớn trong Liên Âu nhưng đang rất rất khó khăn. Ốc đang lo mình ốc chưa xong, lấy đâu ra tiền mà viện trợ mãi. Nhiều triệu người Ukraine chạy tỵ nạn sang Tây Âu đã tạo ra một gánh nặng rất lớn Tây Âu, phải chu cấp cho họ sống… Người Ukraine cũng có người xấu gây ra những tệ nạn cho các nước đón tiếp (ăn tiền trợ cấp, rồi đi làm chuyện bậy bạ…), ít nhiều cũng ảnh hưởng đến tình cảm của người dân các nước đón tiếp. Thời gian càng trôi đi, những chuyện này càng nhân lên gấp bội.

Thời gian làm xói mòn tiềm lực của cả hai bên.

Hơn thế nữa, Trung Đông cũng nóng lên hơn bao giờ hết, phân tán sự quan tâm và nguồn lực của Phương Tây. Nhưng dù sao, Phương Tây vẫn sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine vì những lý do chiến lược, chính trị và cả đạo đức. Để cho Nga xâm lược một nước có chủ quyền sẽ tạo tiền lệ cho các nước khác làm tương tự (Trung Quốc – Việt Nam là một thí dụ).

Ukraine thất bại sẽ đe dọa trầm trọng an ninh của Châu Âu, thành viên của NATO, đe dọa hòa bình thế giới. Ủng hộ Ukraine cũng là ủng hộ các giá trị tự do dân chủ chống lại trục độc tài. NATO kiểu gì cũng không thể để Ukraine thất bại vì điều đó sẽ ảnh hưởng đến vị trí, danh dự của NATO. Thất bại của Nga ở Ukraine là thất bại của chủ nghĩa bành trướng Nga, chôn vùi mộng bành trướng đại Nga đã có từ lâu đời. Tương quan lực lượng Nga và các nước xung quanh đã thay đổi rất nhiều nhưng Putin vẫn mơ giấc mộng cũ.

Hoàng Quốc Dũng

(22/10/2024)

Nga đánh mãi chưa chiếm được Pokrovsk ở miền đông, F-16 Ukraine lập công đầu ngoạn mục

Les Echos ngày 16/10/2024 nhận xét quân đội Ukraine dù quân số và vũ khí ít hơn vẫn nhưng vẫn đứng vững trước đạo quân xâm lược. Tuy tổ chức những đợt tấn công liên tục hàng ngày, quân Nga vẫn chưa xuyên qua được hàng phòng thủ của Ukraine ở miền đông, và lần đầu tiên còn bị mất một oanh tạc cơ Su-34 vì F-16.

Các quân nhân thuộc lữ đoàn tác chiến 15 "Kara-Dag" thuộc Vệ binh Quốc gia Ukraine gắn chất nổ vào một drone tác chiến trước khi điều khiển bay đi tấn công quân Nga ở gần Pokrovsk (Donetsk) ngày 09/10/2024. via Reuters - RFE/RL/Serhii Nuzhnenko

Ukraine trụ vững : Pokrovsk không thất thủ, F-16 diệt được Su-34

"Khó khăn, nhưng vẫn ổn", đó là đánh giá của các sĩ quan Ukraine trong thời gian gần đây. Pokrovsk, thành phố công nghiệp nhỏ của vùng Donetsk và là giao lộ đường sắt, đường bộ chiến lược để tiếp tế cho quân đội Ukraine, vẫn không bị thất thủ như những dự báo thường xuyên đưa ra vào giữa tháng 9. Những ngày gần đây, Ukraine đã củng cố được tiền tuyến và làm chậm lại đáng kể đà tiến của quân Nga trong khu vực, chận được địch ở cách thành phố 7-8 kilomet.

Trong bản tin hôm qua trên Facebook, Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết gần 200 đợt tấn công hay đấu pháo đã diễn ra ngày hôm trước ở các trục Siversk, Pokrovsk, Kurakhove và Lyman thuộc Donetsk, và Kupiansk, thuộc Kharkiv. Chỉ riêng tại Pokrovsk, đã đẩy lùi được 40 cuộc tấn công của Nga trong ngày hôm đó. Quân Nga cũng tiếp tục tiến ở phía bắc thành phố mỏ Vuhledar, chiếm được ngày 03/10 sau khi bao vây suốt 9 tháng, mất rất nhiều mạng lính và xe quân sự trong những trận đánh ác liệt. Ngược lại theo báo cáo ngày 14/10 của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), lực lượng Ukraine tái chiếm được trung tâm Toretsk, và giữ vững các khu dân cư đã chiếm tại vùng Kursk của Nga.

Theo Les Echos, một trong những sự kiện ý nghĩa nhất trong những ngày gần đây là một oanh tạc cơ chiến thuật Sukhoi Su-34 đã bị tiêu diệt bởi một chiếc F-16 "Fighting Falcon" của Kiev do Hà Lan cung cấp, trang bị hỏa tiễn công nghệ cao AIM 9X. Ngày 12/10, các kênh Telegram thân Nga thông báo chiếc Su-34 đã bị bắn hạ ở cách tiền tuyến 50 kilomet trong khi đang thả bom lượn. Đây là lần đầu tiên một oanh tạc cơ Nga bị chiến đấu cơ Ukraine phá hủy khi đang bay, đặc biệt là bởi F-16 do Mỹ sản xuất, càng mang tính biểu tượng, từ nay có thể chặn đáng kể các hoạt động của Moskva.

Thực tế việc Nga tiến được ở miền đông Ukraine trong những tháng gần đây chủ yếu nhờ sử dụng ồ ạt bom lượn - loại bom từ thời Liên Xô được gắn thêm cánh xếp và hệ thống dẫn đường. Được máy bay thả xuống cách mặt trận vài chục cây số, những quả bom này có thể lượn lờ trên 50 kilomet, mang theo 1,5 tấn chất nổ dễ dàng hủy diệt các tòa nhà, hệ thống phòng thủ và những toán quân mà phi cơ và đội bay vẫn an toàn. Sự xuất hiện rất được chờ đợi của F-16 buộc Moskva phải xem lại chiến thuật này, hạn chế sử dụng các oanh tạc cơ, vừa đắt tiền vừa khó thay thế - một chiếc Su-34 trị giá 36 triệu đô la.

Dân biểu Ukraine mệt mỏi với nhiệm kỳ vô hạn định

Về chính trị trong nước, Le Monde cho biết Rada tức Quốc hội Ukraine vốn là biểu tượng kháng chiến, đang chịu thử thách của chiến tranh.Không dân biểu nào quên được thời điểm tháng 2/2022, khi đại quân Nga đã tràn đến cửa ngõ thủ đô Kiev. Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban đối ngoại kể lại : "Chúng tôi vội vàng bỏ phiếu, mắt hướng lên trời, lo sợ một hỏa tiễn tấn công vào vòm kính của tòa nhà. Nhưng duy trì các cuộc họp là quan trọng để chứng tỏ với toàn thế giới là Quốc hội vẫn trụ vững, các định chế vẫn hoạt động" dù bị xâm lăng. Các dân biểu không chạy trốn như người dân vẫn nghi ngại, tỉ lệ tín nhiệm tăng cao chưa từng thấy.

Hai năm rưỡi sau, quân Nga không còn đe dọa được Kiev dù các drone địch vẫn thường xuyên bị chặn lại xung quanh trụ sợ Quốc hội. Tuy nhiên các khó khăn vẫn chồng chất. Thiết quân luật khiến không còn cuộc bầu cử nào, từ tổng thống đến Quốc hội. Chẳng ai tranh cãi vì hiểu rằng với trên 6 triệu người di tản ra nước ngoài, 3,7 triệu sơ tán trong nước, 20% lãnh thổ bị quân Nga chiếm đóng và những cuộc oanh kích thường xuyên, tổ chức bầu cử vừa không an toàn vừa thiếu dân chủ. Nhưng một thách thức lớn cho Ukraine : Làm thế nào duy trì được lâu dài hoạt động dân chủ khi đang chiến tranh và không thể thay thế những người đại diện ?

Tại Quốc hội, các dân biểu đã mệt mỏi sau 32 tháng căng thẳng, vẫn phải làm việc cho đến khi nào chiến tranh kết thúc. Là người đại diện dân có nghĩa là phải sẵn sàng 24/24, không có kỳ nghỉ và còn bị đả kích sau một số xì-căng-đan, như vụ dân biểu Yuri Aristov lấy cớ đi công tác nhưng bị phát hiện tại một khách sạn sang trọng ở Maldives tháng 7/2023. Những dân biểu đối lập hạn chế chỉ trích trong thời chiến vì Nga tìm cách khai thác những bất đồng. Dân biểu thuộc đảng cầm quyền lại càng khó khăn hơn. Chiến thắng áp đảo của đảng do Volodymyr Zelensky thành lập đã đưa vào Quốc hội nhiều người không có kinh nghiệm chính trị, xuất thân đa dạng, và nay không ít dân biểu muốn quay lại với cuộc sống trước kia. Hơn nữa lương và phụ cấp của họ vẫn đứng yên ở con số 40.000 hryvnia (880 euro).

Lực lượng mũ xanh bất lực trước cuộc chiến ở Lebanon

Ở Trung Đông, Le Figaro giải thích "Lực lượng mũ xanh Liên Hiệp Quốc (Finul) có thể làm gì trong cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah ?". Một số sự cố đã xảy ra khiến 40 nước có binh lính tham gia Finul nhắc nhở cần thiết phải bảo vệ họ. Tuy nhiên lực lượng này trên lý thuyết có quyền dùng đến vũ lực trong trường hợp tự vệ chính đáng.

Tướng Pháp Olivier Passot từng chỉ huy tại đây cho biết lính mũ xanh có nhiệm vụ buộc tôn trọng nghị quyết "1701" của Liên Hiệp Quốc, nhằm giám sát khu vực tránh những hoạt động thù địch của Israel và Hezbollah, bảo vệ thường dân. Nhưng sau khi Israel rút quân năm 2000, Nhà nước Lebanon để cho vùng hoạt động của Finul dọc theo giới tuyến xanh trở thành vô tổ chức. Họ đồng lõa với tổ chức phi chính phủ Green Without Borders, trên thực tế là của Hezbollah, viện cớ trồng cây xanh để giới hạn hoạt động của Finul. Về chiến dịch trên bộ của Israel từ 19/09, Finul không thể ngăn trở vì không sở hữu cả không quân lẫn vũ khí hạng nặng.

Kim Jong-un chôn vùi chính sách Vầng thái dương

Tại Châu Á, Le Figaro chú ý đến việc Kim Jong-un cắt đứt với Seoul một cách ồn ào : cho nổ các đoạn đường trước đây dành cho việc trao đổi với Hàn Quốc. Với hành động lịch sử này, nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã chôn vùi "chính sách Vầng thái dương". Vụ nổ làm bật tung lớp đá dăm, một cột khói đen dày đặc tỏa lên phía trên khu rừng. Cách đường giới tuyến phân chia hai miền vài mét, những tiếng nổ lần lượt vang lên vào buổi trưa hôm qua 15/10. Phía bên kia rào kẽm gai, những người lính Hàn Quốc bắn cảnh cáo việc vi phạm thỏa thuận Bàn Môn Điếm năm 1953. Bộ tổng tham mưu Seoul loan báo, Bắc Triều Tiên đã làm nổ tung các đoạn đường Gyeongui và Donghae ở phía bắc.

Chỉ trong vài phút, Kim Jong-un vừa phá hủy hai tuyến đường huyết mạch là biểu tượng cho nhiều thập niên nỗ lực xích gần lại với nhau trên bán đảo Triều Tiên. Hai con đường trên đây chạy từ tây sang đông khu phi quân sự ở vĩ tuyến 38 phân chia hai miền Triều Tiên. Hàn Quốc nay bị Kim Jong-un gọi là "kẻ thù chính", bị thù địch hơn cả Nhật Bản, nước đô hộ cũ. Những tia hy vọng cuối cùng của "chính sách Vầng thái dương" nay tắt lịm, sau thất bại của hội nghị thượng đỉnh giữa ông Donald Trump và Kim Jong-un ở Hà Nội năm 2019.

Nhà độc tài biết cách gây chú ý bằng cách khua chiêng gióng trống quyết định bước vào một giai đoạn mới. Theo Jenny Town, giám đốc trang web 38 North, đây là thông điệp gởi đến Seoul và cả Washington.Kim đã đi thăm một trung tâm làm giàu uranium vào tháng Chín, sau khi hứa hẹn gia tăng số vũ khí nguyên tử "theo cấp số nhân" năm ngoái ; và ký thỏa thuận quốc phòng chung với Nga vào tháng Sáu. Ngoài đạn pháo, lính Bắc Triều Tiên nay còn hiện diện trên mặt trận Ukraine – theo Kiev. Kim thế hệ thứ ba đã chính thức kết liễu dự án "thống nhất" giữa hai miền trong thập niên 90, thậm chí sửa đổi Hiến pháp "xã hội chủ nghĩa" của quốc gia 23 triệu dân.

Chung Yung Woo, cựu cố vấn tổng thống Hàn Quốc cho rằng chế độ Bình Nhưỡng cảm thấy bất an trước các thông tin từ phương Nam lan truyền trong dân chúng. Sự leo thang này diễn ra vào lúc cuộc chiến tuyên truyền đang mạnh mẽ. Bắc Triều Tiên tố cáo các drone Hàn Quốc bay trên Bình Nhưỡng đưa thông tin chỉ trích chính quyền. Seoul đã kích hoạt trở lại các giàn loa cổ vũ dân chủ dọc theo biên giới từ tháng Bảy, để cho các nhà hoạt động gởi những quả bóng có truyền đơn sang. Bình Nhưỡng trả đũa bằng những quả bóng chứa đầy rác. Cô em Kim Yo-jong của nhà độc tài đe dọa "những tay găng-tơ miền Nam" về một "thảm họa khủng khiếp" nếu tái phạm.

Cầu thủ ngôi sao Kylian Mbappé bị nghi liên quan một vụ cưỡng hiếp

Trên lãnh vực xã hội, sự kiện ngôi sao bóng đá Pháp Kylian Mbappé bị nghi ngờ liên quan đến một vụ cưỡng hiếp tại Thụy Điển khiến các báo đều chú ý. Theo hai tờ báo bình dân Aftonbladet, Expressen và kênh truyền hình công Thụy Điển SVT, cầu thủ nổi tiếng của Pháp đang bị điều tra về một vụ hiếp dâm. Tư pháp Thụy Điển không nêu tên nghi can, chỉ xác nhận có đơn tố cáo của một phụ nữ.

Từ năm 2018, Quốc hội nước này đã thông qua đạo luật, theo đó không cần yêu tố cưỡng bức khi quan hệ cũng có thể bị quy tội hãm hiếp, và sau đó tỉ lệ bị kết án vì tội danh này đã tăng lên 75%. Vụ việc được cho là xảy ra hôm 10/10 tại khách sạn năm sao Bank Hotel ở trung tâm Stockholm. Xì-căng-đan nhanh chóng lan rộng do dính đến tên tuổi cầu thủ trẻ là thần tượng của nhiều người. Mbappé nói rằng đó là "fake news" và đã nộp đơn kiện về vu khống.

Bản án có thể là cuối cùng về "Bức tường Berlin"

Về mặt pháp luật, 35 năm sau khi bức tường Berlin sụp đổ, một cựu mật vụ Đông Đức vừa bị kết án 10 năm tù vì đã sát hại một người muốn đào thoát sang Tây Đức, nửa thế kỷ sau vụ sát nhân này. Martin Naumann, trung úy thuộc mật vụ Stasi đã bắn chết Czeslaw Kukuczka, một người Ba Lan muốn vượt qua bức màn sắt. Cụ thể, ngày 29/03/1974 Kukuczka vào đại sứ quán Ba Lan ở Berlin đòi hỏi trong vòng 15 phút phải được sang Tây Đức, nếu không sẽ cho nổ quả bom trong va-li – theo phiên bản của chế độ Ba Lan thời đó. Warszawa thông báo cho Stasi, và cơ quan này cử người đi kèm người muốn đào thoát đến ga Friedrichstrasse - điểm nối giữa Đông và Tây - và trao giấy thông hành.

Nhưng trong hành lang đường hầm hướng về phía Tây Đức, mật vụ Martin Naumann đã lạnh lùng bắn thẳng vào lưng Czeslaw Kukuczka ở khoảng cách chỉ 2 mét. Warszawa nói rằng đây là một vụ tự tử, còn Stasi gắn huy chương cho Naumann vì "trung thành với đảng", "tuân theo nguyên tắc đấu tranh giai cấp". Sau này khi hồ sơ được giải mật, người ta biết rằng nạn nhân không hề mang theo chất nổ, và bộ trưởng an ninh Đông Đức, Bruno Beater, đã ra lệnh khử Kukuczka.

Năm nay đã 80 tuổi, bị cáo Naumann vẫn bị lãnh án theo nhà sử học Daniela Münkin được Le Figaro dẫn lời là "để làm gương", và có lẽ là bản án cuối cùng trong lịch sử bức tường ô nhục đã khiến khoảng 300 người thiệt mạng khi đi tìm tự do. Đây là một trong những phiên xử cuối về tội ác cộng sản Đông Đức. Một sự trùng hợp là trong vài tuần nữa, ngày 09/11 Cộng hòa Liên bang Đức sẽ kỷ niệm 35 năm ngày bức tường Berlin chấm dứt tồn tại.

Thụy My

Tháng 9/2024 quân đội Nga thương vong nặng nề nhất kể từ đầu chiến tranh chống Ukraine

Trọng Thành, RFI, 13/10/2024

Theo các nguồn tin tình báo Anh, Mỹ, tổn thất trong tháng 9/2024 vừa qua của quân Nga trong cuộc xâm lăng Ukraine là nặng nề nhất kể từ đầu cuộc chiến, kéo dài từ hơn 2 năm rưỡi nay.

Lính nghĩa vụ Nga xếp hàng chờ nhập ngũ tại một trung tâm tuyển quân ngày 16/05/2024. Reuters - Sergey Pivovarov

Truyền thông Pháp dẫn lại thông tin từ báo Anh Daily Telegraph, theo đó, số binh sĩ Nga bị loại khỏi vòng chiến đấu trong tháng này là 38.000 người, tức trung bình gần 1.300 quân nhân một ngày. Trong năm 2022, số thương vong trung bình hàng ngày của Nga là từ 172 đến 559 người. Chiến sự ngày càng dữ dội kể từ năm 2023, với 967 binh sĩ chết/ngày. Kể từ tháng 5/2024, mỗi ngày trung bình hơn 1.000 quân Nga chết. Theo báo Mỹ The New York Times, nguồn tin tình báo từ Lầu Năm Góc cũng cho rằng tháng 9/2024 là tháng tổn thất nặng nhất với quân Nga.

Tổng cộng, Nga mất khoảng 615 nghìn quân, bao gồm 115 nghìn người chết và 500 nghìn bị thương. Về phía Ukraine, theo ước tính của Mỹ, đã có hơn 57.500 người chết và 250.000 người bị thương. Một giới chức Mỹ nhận định : "Tổn thất của Nga, bao gồm số người chết và bị thương trong chiến đấu, ngay trong năm đầu tiên của cuộc chiến đã vượt quá tổng số tổn thất của Nga hoặc Liên Xô trong tất cả các cuộc xung đột kể từ Thế chiến thứ Hai đến nay."

Nga vẫn tuyển mộ hơn 25.000 binh sĩ/tháng

Theo phân tích của tình báo Anh và Mỹ, Matxcơva chủ trương "nướng" hàng nghìn lính bộ binh để làm suy yếu hệ thống phòng thủ của Ukraine. Bộ Quốc Phòng Anh ghi nhận: "số thương vong gia tăng kể từ tháng 5/2024 gần như chắc chắn là do việc mở rộng khu vực chiến đấu bao gồm vùng  Kharkiv và Kursk (của Nga), cũng như cường độ gia tăng dọc theo chiến tuyến" ở miền đông và đông nam Ukraine.

Trong những ngày đầu tháng 10, Viện Nghiên cứu Chiến tranh ISW, có trụ sở tại Washington, nêu nhận định : "lực lượng Nga không có đủ nhân lực và phương tiện để tiếp tục tăng cường các nỗ lực tấn công vô thời hạn, và các hoạt động tấn công hiện tại của Nga ở miền Đông Ukraine có thể sẽ lên đến đỉnh điểm trong những tháng tới, thậm chí là những tuần tới".

Hiện tại, theo đánh giá của giới chức tình báo Mỹ, bất chấp tổn thất, Nga vẫn tuyển mộ từ 25.000 đến 30.000 binh sĩ mỗi tháng, tức gần tương đương với số binh sĩ bị loại khỏi vòng chiến đấu hàng tháng, kể từ tháng 5 đến nay.

Tổng thống Zelensky : Ukraine vẫn bám trụ tại tỉnh Kursk, miền nam Nga

Trong một phát biểu tối qua, 12/10/2024, tổng thống Ukraine khẳng định : "Nga đã cố gắng đẩy lùi các vị trí của Ukraine, nhưng chúng tôi vẫn bám trụ". Tuy nhiên lãnh đạo Ukraine thừa nhận lực lượng Ukraine ở vùng miền đông Donetsk và vùng miền nam Zaporijjia đang "rất khó khăn".

Quân đội Nga hôm nay tuyên bố đã chiếm thêm được một ngôi làng mới ở miền đông Ukraine, gần thị xã chiến lược Pokrovsk, khu vực mà quân Nga đã lấn chiếm được nhiều vị trí trong những tuần lễ gần đây. Làng Mykhaidivka, sát thị trấn Selidove, phía nam Pokrovsk.

Trọng Thành

*******************************

Zelensky chịu áp lực trên mặt trận quân sự và ngoại giao

Thùy Dương, RFI, 11/10/2024

Giữa tuần này, sau khi đến Croatia dự thượng đỉnh Ukraine - Đông Nam Âu với đại diện 12 nước trong khu vực hôm 09/10/2024, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có vòng công du Tây Âu, lần lượt đến Anh, Pháp, Ý và Đức, nhằm tìm kiếm viện trợ. Theo nhận định của báo Le Figaro, ngày 10/10/2024, tổng thống Ukraine đang chịu nhiều sức ép, cả trên mặt trận quân sự và ngoai giao.

Tổng thống Ukraine Volodomyr Zelensky (không đeo cà vạt) lúc nghỉ giải lao tại thượng đỉnh Ukraine - Đông Nam Âu, tại Dubrovnik, Croatia, ngày 09/10/2024. AP

Tờ báo thiên hữu của Pháp cho rằng phương Tây dường như "tê liệt" trong bối cảnh Hoa Kỳ, nước viện trợ nhiều nhất cho Ukraine, đang tập trung vào kỳ bầu cử tổng thống 2024. Đó là chưa kể phương Tây hiện giờ cũng phải dồn sự chú ý đến cuộc chiến ở Trung - Cận Đông.

Điểm đáng chú ý, theo Le Figaro, trong chiến tranh, các nước dân chủ thường khó duy trì lâu dài các cam kết của mình. Vốn quen với các nhiệm kỳ ngắn hạn, theo nhịp độ các cuộc bầu cử và ngân sách hàng năm, chính quyền các nước dân chủ không không thể bền bỉ kéo dài nỗ lực trong khi các chế độ độc tài, chuyên chế thì lại có thể huy động nguồn lực một cách lâu dài.

Thượng đỉnh Ramstein tại Đức, cuộc họp đầu tiên của giới lãnh đạo cấp cao nhất của các nước đồng minh của Kiev, đã bị "cơn bão Milton cuốn trôi" : thượng đỉnh bị hoãn vô thời hạn vì tổng thống Mỹ Biden phải ở lại Washington chỉ đạo công tác phòng chống cơn bão "mạnh nhất thế kỷ", cho dù đây được xem như chuyến công du Châu Âu cuối cùng của ông Biden trên cương vị nguyên thủ Mỹ nhằm trấn an các đồng minh đang lo lắng về nguy cơ Donald Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ.

Đối với một số người, lẽ ra tổng thống Joe Biden đã có thể cử đại diện đến thượng đỉnh ở căn cứ Ramstein của Mỹ tại Đức. Thế nhưng, Marko Mihkelson, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại tại Quốc Hội Estonia, nhận định rằng việc hủy thượng đỉnh Ramstein, mà theo dự kiến thì tổng thống Zelensky sẽ trình bày "kế hoạch giành chiến thắng" cho Ukraine, chính là "một tín hiệu rõ ràng gửi đến chính quyền Nga". Đó là "phương Tây chưa sẵn sàng ủng hộ kế hoạch chiến thắng" của Kiev. Đó là sự "thiếu quyết tâm chính trị, lòng can đảm và nguồn lực. Và tệ hơn nữa, điều này có nghĩa là phương Tây chưa sẵn sàng chiến đấu cho lý tưởng của mình".

Về cơ bản, cả Luân Đôn, Paris, Roma hay Berlin đều không thay đổi quan điểm ủng hộ việc củng cố vị thế của Ukraine trên chiến trường để giúp Kiev đạt được "thế mạnh" ở bàn đàm phán. Thế nhưng, đằng sau hậu trường, dù là ở Paris, Berlin hay Washington, trong thâm tâm, các nhà lãnh đạo đều mong muốn đạt được hòa bình, cho dù Ukraine phải thỏa hiệp về lãnh thổ.

Những người ủng hộ việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine tự cho mình là theo chủ nghĩa hiện thực. Họ quan sát thấy rằng các lực lượng Ukraine đã phải rút lui ở Donbass, dù chậm nhưng liên tục. Gần đây nhất, quân Ukraine phải rút khỏi Vuhledar, khiến đối phương tiến lại gần hơn Pokrovsk, thành phố có vai tro then chốt về hậu cần quân sự đối với lực lượng Ukraine. Mọi người đều nhận thấy là đợt quân Ukraine tấn công, xâm nhập vào vùng biên Kursk của Nga hồi tháng 08 cũng không cản được bước tiến của quân Nga ở miền đông Ukraine.

Họ cũng nhận thấy là sau hơn 2 năm rưỡi chiến tranh Ukraine, nhiều nước phương Tây đã cảm thấy "mệt mỏi" và cũng đã quen với cảnh bom đạn ở sườn đông Châu Âu.

Việc cử tri miền đông Đức bỏ phiếu ồ ạt cho phe cực hữu thân Nga trong kỳ bầu cử địa phương vừa qua, đã gián tiếp dẫn đến quyết định của chính phủ Đức cắt giảm một nửa viện trợ cho Ukraine vào năm 2025.

Trước cảnh các đồng minh của Ukraine thiếu chiến lược, tổng thống Nga Vladimir Putin từ lâu nay đã chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh tiêu hao, hiện tại không có gì và không ai có thể khiến Nga đi chệch quỹ đạo.

Bất đồng quan điểm với đồng minh phương Tây

Không những vậy, theo Le Figaro, dẫu thượng đỉnh Ramstein có diễn ra thì cũng sẽ càng cho thấy nhiều điểm khác biệt giữa Ukraine và các đồng minh phương Tây : sử dụng vũ khí tầm xa của phương Tây để tấn công các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Nga, giúp Ukraine bắn chặn các tên lửa của Nga, đòi Nga rút ra khỏi các vùng chiếm đóng ở Ukraine hay ủng hộ Kiev gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO…

Trái lại, trong số các đồng minh phương Tây của Ukraine, ngày càng có nhiều tiếng nói ủng hộ việc Kiev mở đàm phán với Moskva. Một số người khuyên Volodymyr Zelensky giảm tham vọng. Trên thực tế, kể từ khi chiến tranh Ukraine nổ ra hồi tháng 02/2022, các đồng minh đã cung cấp đủ vũ khí để Kiev tự vệ trước Nga, nhưng lại không đủ để Ukraine giành chiến thắng. Những lời đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân của Vladimir Putin, dẫn đến nỗi lo sợ Đệ Tam Thế Chiến, càng làm chậm đà viện trợ quân sự cho Ukraine. Le Figaro nhấn mạnh phương Tây không muốn Nga thắng trong chiến tranh Ukraine, nhưng cũng không thể để Nga thua để rồi có nguy cơ phải gánh chịu hậu quả của sự sụp đổ của chế độ Putin.

Những lời kêu gọi viện trợ của Volodymyr Zelensky càng ít được lắng nghe khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần. Kết quả của cuộc bầu cử này có thể quyết định số phận của Ukraine. Quan điểm của Donald Trump về viện trợ cho Kiev thì đã rõ, còn Kamala Harris vẫn tỏ ra khá mơ hồ. Bà cho biết sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine, nhưng cho rằng tổng thống Ukraine nên điều chỉnh tham vọng, dành thêm chỗ cho vế đàm phán trong kế hoạch giành chiến thắng cho Ukraine. Bà cũng không cho biết quan điểm về việc Ukraine xin gia nhập NATO. Về phần mình, ông Biden phản đối điều này.

Le Figaro kết luận, nếu một ngày nào đó đầu óc "thực tế" của các nước đồng minh thắng thế, buộc Ukraine đàm phán với Nga, thì chắc chắn cần phải tranh luận làm rõ thế nào là chiến thắng, các bảo đảm về an ninh cho một nước Ukraine dân chủ, tự do, hướng về Châu Âu, ra sao.

Thùy Dương

*************************

Nga thông báo phá hủy hai hệ thống phòng không Patriot của Ukraine

Anh Vũ, RFI, 11/10/2024

Quân đội Nga hôm 10/10/2024 thông báo đã bắn trúng hai dàn phóng tên lửa phòng không Patriot, hệ thống vũ khí hiện đại và đắt tiền do các đồng minh phương Tây cung cấp cho Kiev nhằm đối phó với các cuộc bắn phá diễn ra hàng ngày tại Ukraine.

Hai tiêm kích F-16 của không quân Ukraine bay qua một hệ thống phòng không Patriot, ở Ukraine. Ảnh chụp ngày 04/08/2024. © AP - Efrem Lukatsky / AP

Thông tin được bộ Quốc Phòng Nga đưa ra trong báo cáo chiến sự hàng ngày, tuy nhiên báo cáo không cho biết cụ thể thời gian và địa điểm của vụ việc.

Trước đó một hôm, trên mạng Telegram, quân đội Nga đã đăng một video quay từ trên cao cho thấy vụ tập kích của tên lửa hành trình Iskander vào một khẩu đội tên lửa phòng không Patriot trong vùng Dniepro, miền trung Ukraine. Theo nguồn tin này, một dàn phóng của hệ thống Patriot đã bị phá hủy và một dàn khác bị hư hại.

Trong khi đó trên mạng Facebook, phát ngôn viên lực lượng không quân Ukraine, Youri Ihnat xác nhận : "Kẻ thù chỉ làm hư hại nhiều chi tiết thiết bị nhưng không phá hủy được hệ thống" và đơn vị này vẫn tiếp tục làm nhiệm vụ trong vùng.

Thao AFP, hiếm khi thấy phía Ukraine bình luận chính thức về hệ thống vũ khí quý giá và thiết yếu như hệ thống Patriot. Kiev luôn giữ bí mật tuyệt đối về loại vũ khí này.

Ukraine đã nhận được từ các nước đồng minh phương Tây nhiều hệ thống phòng không Patriot từ đầu năm 2023. Hệ thống đã giúp quân đội Ukraine bảo vệ có hiệu quả hơn các thành phố và cơ sở hạ tầng năng lượng, những mục tiêu trở nên thường nhật của Nga.

Về tình hình chiến sự tại Ukraine. Hôm nay (11/10) quân đội Nga cho biết đã chiếm thêm hai khu làng trong vùng Pokrovsk, thành phố chiến lược cho tiếp viện hậu cần của quân đội Ukraine ở miền đông.

Từ nhiều tháng nay, quân Nga tiếp tục tiến trên chiến trường miền đông. Trước những khó khăn quân sự gia tăng, Kiev tiếp tục nỗ lực kêu gọi phương tây duy trì sự hậu thuẫn đối với Ukraine, đang có những dấu hiệu suy giảm trong năm thứ 3 của cuộc chiến tranh.

Anh Vũ

***************************

Tiếp nguyên thủ Ukraine, tổng thống Pháp Macron khẳng định tiếp tục viện trợ Kiev theo đúng cam kết

Thùy Dương, RFI, 11/10/2024

Trong vòng công du Châu Âu, sau khi đến Luân Đôn, chiều hôm qua 10/10/2024, tổng thống Ukraine đã đến Paris và được tổng thống Pháp Emmanuel Macron tiếp đón tại điện Elysée. Nguyên thủ Pháp khẳng định Paris sẽ tiếp tục viện trợ Kiev theo đúng các cam kết của Pháp. Tổng thống Macron nhấn mạnh việc Pháp huấn luyện và trang bị cho một lữ đoàn của Ukraine đang tiến triển.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelenskyy trước Điện Elysée, Paris, ngày 10/10/2024. AP - Michel Euler

Sau cuộc gặp với đồng nhiệm Pháp, tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định không thảo luận với các đồng minh về một "lệnh ngừng bắn" và nhấn mạnh đây là thông tin sai lệch mà Nga phát tán.

Cũng như mọi khi, tổng thống Ukraine kêu gọi phương Tây đẩy mạnh viện trợ cho Kiev chống Nga xâm lược : "Trước khi mùa đông đến, chúng tôi cần sự trợ giúp của quý vị".

Sau cuộc gặp tổng thống Pháp, nguyên thủ Ukraine sang Ý và tối hôm qua đã gặp thủ tướng Giorgia Meloni. Bà Meloni thông báo Roma sẽ tổ chức vào hai ngày 10-11/07/2025 một hội nghị quốc tế về tái thiết Ukraine. Thủ tướng Ý khẳng định : "Ukraine không đơn độc, chúng tôi sẽ đồng hành cho đến khi nào còn cần thiết". Sáng nay, trước khi sang Đức, tổng thống Zelensky đã được Giáo hoàng Francis tiếp đón ở Vatican.

Còn tại thủ đô Berlin của Đức, hôm nay 11/10, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có cuộc gặp với thủ tướng Olaf Scholz và tổng thống Steinmeier. Đây là chặng dừng quan trọng bởi vì Đức là 1 trong những nước viện trợ nhiều nhất cho Kiev kể từ khi chiến tranh Ukraine nổ ra.

Từ Berlin, thông tín viên Pascal Thibaut cho biết thêm :

"Làn sóng người tị nạn tiếp theo vào mùa đông này ?" Trên trang nhất, nhật báo Berliner Zeitung hôm nay bày tỏ lo ngại về khả năng sẽ có thêm nhiều người Ukraine đến Đức tị nạn, nếu tình hình tại Ukraine trong những tháng tới xấu đi nhiều. Hiện tại, nước Đức tiếp đón 1,2 triệu người đến từ Ukraine.

Theo dự kiến, trong chặng dừng chân ở Berlin nhân chuyến công du Châu Âu, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có cuộc gặp với thủ tướng Đức Olaf Scholz, trước đó là những tuyên bố sơ bộ. Tuy nhiên, mọi người không trông chờ là có những thông báo đặc biệt. Tuy vậy, Berlin vẫn là một chặng dừng quan trọng, bởi vì Đức là nước hỗ trợ nhiều nhất cho Ukraine, chỉ sau Hoa Kỳ. Nhưng khoản viện trợ, năm nay vào khoảng 8 tỷ euro, sang năm sẽ phải giảm đi một nửa. Berlin muốn bù đắp cho sự cắt giảm này bằng khoản tiền lãi từ tài sản của Nga đang bị phong tỏa. Đối với giới chuyên gia, việc thực hiện giải pháp này vẫn còn chưa chắc chắn.

Cho dù Berlin ủng hộ mạnh mẽ Ukraine, nhưng khác với Mỹ, Anh và Pháp, cho đến nay chính quyền Đức vẫn chưa cấp tên lửa tầm xa cho Kiev. Từ nhiều tháng nay, Ukraine đề nghị được cấp hỏa tiễn Taurus có tầm bắn xa tới 500 km, nhưng thủ tướng Đức Olaf Scholz vẫn luôn nói "không".

Thùy Dương

*********************

Tổng thống Ukraine công du Châu Âu để tìm kiếm thêm viện trợ từ đồng minh

Chi Phương, RFI, 10/10/2024

Cơn bão Milton tại Hoa Kỳ không chỉ tác động đến bang Florida mà còn làm trì hoãn cuộc họp ở Ramstein của lãnh đạo các nước ủng hộ Ukraine – Ukraine Defense Contact Group - do vắng mặt tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden. Tuy nhiên tổng thống Zelensky vẫn tiếp tục chuyến công du Châu Âu để tìm kiếm thêm viện trợ. Nguyên thủ Ukraine gặp lãnh đạo Anh vào sáng nay tại Luân Đôn, đến Paris vào chiều nay để hội đàm với tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại điện Elysée, Paris.

Thủ tướng Croatia Andrej Plenković bắt tay tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại hội nghị thượng đỉnh Ukraine-Đông Nam Âu, tại Dubrovnik, Croatia, ngày 09/10/2024. © Service présidentiel de presse ukrainien / AFP

Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze tường trình :

Lẽ ra đó là lần đầu tiên lãnh đạo các nước ủng hộ Ukraine họp thượng đỉnh tại Ramstein, nhưng cuối cùng, nhóm hỗ trợ quốc phòng cho Ukraine quy tụ hơn 50 nước sẽ không họp tại căn cứ quân sự Mỹ ở Đức vào ngày mai, 11/10, vì một những lãnh đạo chủ chốt ủng hộ Ukraine, tổng thống Mỹ Joe Biden, đã hủy chuyến đi để giám sát chỉ đạo từ Washington các hoạt động khẩn cấp đối phó với cơn bão Milton.

Mặc dù cuộc họp bị hoãn lại, nhưng tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vẫn thực hiện chuyến công du Châu Âu. Hôm qua, nguyên thủ Ukraine đã thăm chính thức Croatia, ông Zelensky đã khẳng định rằng Kiev có cơ hội thực sự để có một hành động mang tính quyết định trên chiến trường vào mùa đông này và có thể kết thúc chiến tranh, dẫn tới hòa bình lâu dài.

Tổng thống Ukraine cũng nhắc lại rằng Kiev trông cậy vào các đồng minh để mang lại hòa bình và an ninh cho Châu Âu. Ông Zelensky cũng sẽ có cơ hội nhắc lại những tuyên bố này khi gặp tổng thống Emmanuel Macron vào hôm nay, 10/10 tại điện Élysée, và gặp thủ tướng Đức Olaf Scholz vào thứ Sáu tại Berlin. Nguyên thủ Ukraine cũng sẽ gặp giáo hoàng Francis, thủ tướng Ý Giorgia Meloni ở Roma, và thủ tướng Anh Keir Starmer tại Luân Đôn.

Những tuần gần đây, tổng thống Ukraine bày tỏ quan ngại về việc các đồng minh chậm trễ ra quyết định viện trợ quân sự. Kiev đã nhiều lần xin trợ giúp vũ khí tầm xa để tấn công vào các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Nga. Hôm nay, theo AFP, viện nghiên cứu Kiel Institute của Đức đã cảnh báo rằng các viện trợ cho Kiev từ phương tây sẽ giảm mạnh kể từ năm 2025, đặc biệt là trước nguy cơ Donald Trump trở lại Nhà Trắng và có thể ngăn chặn tất cả các khoản viện trợ cho Ukraine tại Quốc hội.

Chi Phương

*******************************

Chiến tranh Ukraine : Tổng thống Zelensky dự thượng đỉnh Ukraine-Đông Nam Âu

Thùy Dương, RFI, 09/10/2024

Thượng đỉnh Ukraine - Đông Nam Âu được tổ chức vào hôm nay 09/10/2024 tại Dubrovnik, Croatia, nhằm tái khẳng định "sự ủng hộ của vùng Balkan dành cho nhân dân Ukraine" và viện trợ quân sự cho Ukraine chống Nga xâm lược.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trả lời báo chí tại Riga-Litva. Ảnh chụp ngày 11/01/2024 © Gints Ivuskans/AFP

Tham dự thượng đỉnh có tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và nguyên thủ quốc gia, thủ tướng hoặc ngoại trưởng của 12 nước khu vực Đông Nam Âu, gồm Albania, Bosnia-Herzegovina, Bulgaria, Hy Lạp, Kosovo, Moldova, Montenegro, Bắc Macedonia, Romania, Serbia, Slovenia và Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo dự kiến, các thỏa thuận hợp tác quân sự mới sẽ được công bố tại thượng đỉnh lần này.

Liên quan đến nước chủ nhà Croatia, thủ tướng Andrej Plenkovic cam kết đất nước ông sẽ thể hiện "tình đoàn kết với Ukraine, trong đó có quân sự". Có thể Croatia và Ukraine sẽ ký kết một thỏa thuận hợp tác dài hạn, dựa vào kinh nghiệm rà phá bom mìn sau chiến tranh những năm 1990 và về việc xét xử tội ác chiến tranh. Trong 2 năm qua, Croatia đã viện trợ 300 triệu euro cho Ukraine, chủ yếu là viện trợ quân sự.

Kharkiv : 2 người chết, 30 người bị thương vì bom bay của Nga

Đây là lần đầu tiên tổng thống Ukraine Zelensky đến Croatia, vào lúc các lực lượng Ukraine đang gặp nhiều khó khăn ở mặt trận miền đông đất nước, thiếu cả binh sĩ và vũ khí. Tối hôm qua 08/10, chính quyền vùng Kharkiv thông báo một cuộc tấn công của Nga đã khiến 2 người chết, 30 người bị thương. Từ một tháng nay, vùng miền đông bắc Ukraine, cách biên giới Nga khoảng 30 km, liên tục bị các lực lượng Nga oanh kích, nhất là với bom bay.

Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze gửi về bài tường trình :

"Một lần nữa, cư dân của khu bình dân và công nghiệp Saltivka ở Kharkiv lại bị bỏ bom. Vào hôm qua, thứ Ba, 6 quả bom bay, mỗi quả mang vài trăm kg chất nổ, đã rơi xuống một tòa nhà và một công viên gần đó. Sau trận oanh tạc và sau khi được cứu hộ, người dân vẫn còn chấn động.

Một người kể lại : "Chúng tôi đang ở ngay phía sau nhà, tôi và con tôi đang đi bộ thì nghe thấy tiếng gì đó trên trời. Tôi nắm lấy tay con tôi và cùng chạy về phía nhà mình. Chúng tôi ngồi sụp xuống, và tôi dang tay ra bảo vệ con, và rồi chúng tôi nghe thấy tiếng nổ". 

Một người khác kể lại : "Nó rơi xuống chỗ cách nhà tôi dường như chưa đến 100m ! Chỉ một chút nữa thôi là quả bom sẽ lao thẳng qua cửa sổ nhà chúng tôi. Thật là khủng khiếp".

Người thứ ba cho biết : "Chúng tôi đang ở trong phòng khách thì quả bom rớt xuống. Chúng tôi vừa trở về từ đám tang chồng tôi. Căn hộ đã từng bị phá hủy và chúng tôi đã sửa lại nhà. Mọi thứ đều bị hư hại. Con tôi đã thoát chết, cách cháu chưa đầy 1m có 1 khối kim loại khổng lồ đã làm vỡ nát cửa sổ nhà tôi và rớt xuống ngay trước mặt cháu".

Những người khác thì kém may mắn hơn. Có 2 người cao tuổi đang đi dạo trong công viên đã thiệt mạng trong vụ thả bom này. Tại Kharkiv, cũng như phần còn lại của Ukraine, các cuộc oanh tạc nhắm vào cư dân không ngớt chút nào. Chính vì lẽ đó chính quyền Kiev liên tục đòi được cung cấp nhiều phương tiện hơn để bảo đảm khả năng phòng không của Ukraine. Đây sẽ là một chủ đề được thảo luận vào cuối tuần tại thượng đỉnh Ramstein ở Đức, nơi lần đầu tiên quy tụ lãnh đạo của các nước đồng minh của Ukraine.

Hội nghị thượng đỉnh lần này được tổ chức mà không có sự hiện diện của tổng thống Mỹ. Joe Biden sẽ phải ở lại Washington do bão Milton".

Thùy Dương

****************************

Ukraine thông báo phá hủy kho 400 drone tấn công của Nga

Thùy Dương, RFI, 10/10/2024

Quân đội Ukraine hôm thứ Tư 09/10/2024 thông báo đã phá hủy một kho chứa khoảng 400 drone tấn công của đối phương ở miền nam nước Nga. Đây là kho drone Shahed gần Oktyabrsky, trong vùng Krasnodar, nằm ở phía tây bán bán đảo Crimée mà Nga đã sáp nhập của Ukraine từ năm 2014.

Phòng không Ukraine bắt chặn một drone Shahed của Nga trên bầu trời Kiev, ngày 07/09/2024. © Evgeniy Maloletka / AP

Theo quân đội Ukraine, "việc phá hủy một căn cứ trữ drone Shahed sẽ làm giảm đáng kể năng lực của quân Nga xâm lược vốn dĩ khủng bố thường dân của các thành phố và làng mạc của Ukraine".

Theo AFP, Nga chưa có phản ứng. Chính quyền vùng Krasnodar chỉ nói đến "một vụ cháy kho" trên diện tích 800 m2, nhưng không gây thiệt hại về người.

Sáng nay, Bộ Quốc phòng Nga ra thông cáo khẳng định trong đêm qua đã bắn hạ 92 drone của Ukraine, nhắm đến miền tây nam nước Nga. Trong số này có 47 drone bị vô hiệu hóa trên bầu trời vùng Krasnodar, cách chiến tuyến 150km.

Về chiến dịch phản công ở vùng biên Kursk trên lãnh thổ Nga, hiện đang có khoảng 100 địa phương bị các lực lượng Ukraine chiếm đóng, quân đội Nga hôm qua khẳng định đã giành lại được 2 làng. Tổng cộng, quân đội Nga đã kiểm soát trở lại được 14 làng.

Trong khi đó, tại miền nam Ukraine, theo Oleg Kiper, thống đốc vùng Odessa, vụ oanh tạc của Nga bằng tên lửa trong ngày hôm qua làm 7 người chết và 10 người bị thương.

Thùy Dương

****************************

Máy bay không người lái Ukraine tấn công căn cứ không quân Nga ở Bắc Caucasus

Reuters, VOA, 10/10/2024

Máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công căn cứ không quân Khanskaya ở khu vực Cộng hòa Adygeya, miền Nam nước Nga, vào sáng thứ Năm (10/10), hãng tin Mash của Nga đưa tin.

44444444444444444444444444

Một binh sĩ Nga triển khai máy bay không người lái ở Ukraine. [Ảnh minh họa]

Hãng tin này đã công bố những bức ảnh về điều mà hãng tin này nói là các máy bay không người lái tầm xa do Hoa Kỳ sản xuất đã bị bắn hạ gần căn cứ không quân.

Người đứng đầu khu vực Murat Kumpilov cũng cho biết trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng ngôi làng Rodnikovy trong cùng khu vực đang được sơ tán do đám cháy sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái.

Ông nói rằng cuộc tấn công nhắm vào vùng ngoại ô của thành phố Maykop - nơi có căn cứ không quân - và không có thương vong.

Trong khi đó, hãng thông tấn RIA trích lời Bộ Quốc phòng Nga cho biết rằng 47 máy bay không người lái đã bị bắn hạ vào ban đêm trên toàn khu vực Kuban, vốn bao gồm cả Adygeya.

Nguồn : VOA, 10/10/2024

Lực lượng Ukraine tấn công cảng dầu ở Crimea

AP và Reuters, VOA, 07/10/2024

Lực lượng Ukraine hôm 7/10 đã thực hiện một cuộc tấn công vào một cảng dầu ở Bán đảo Crimea do Nga chiếm đóng.

Bức ảnh, chụp từ video do Cục Báo chí Bộ Quốc phòng Nga công bố hôm 6/10/2024, cho thấy một hệ thống pháo phản lực phóng loạt tự hành 122 mm "Grad" của Quân đội Nga bắn rocket về phía vị trí của Ukraine tại một địa điểm không được tiết lộ.

Quân đội Ukraine cho biết địa điểm mà họ tấn công ở Feodosia được sử dụng để cung cấp cho các lực lượng Nga.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm 7/10 rằng họ đã bắn hạ 12 máy bay không người lái của Ukraine trên bầu trời Crimea, cũng như một số máy bay khác trên các khu vực Belgorod, Kursk, Bryansk và Voronezh của Nga.

Ukraine thường xuyên tấn công các địa điểm quân sự của Nga ở Crimea kể từ khi lực lượng Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào đầu năm 2022. Các cuộc tấn công đã cản trở Hạm đội Biển Đen của Nga.

Các quan chức tại thủ đô Kyiv của Ukraine đã báo cáo về một cuộc tấn công trên không của Nga vào thành phố hôm 7/10. Thị trưởng Vitali Klitschko cho biết trên Telegram rằng các mảnh vỡ tên lửa đã rơi xuống một số quận của Kyiv, nhưng không có báo cáo về thương vong.

Thống đốc vùng Cherkasy của Ukraine cho biết hệ thống phòng không đã bắn hạ ba máy bay không người lái của Nga, trong khi thống đốc Mykolaiv cho biết một máy bay không người lái khác đã bị bắn hạ ở khu vực đó.

Các viên chức ở Sumy nói rằng quân đội Ukraine đã phá hủy 8 máy bay không người lái của Nga.

(Một số thông tin trong bản tin này do AFP và Reuters cung cấp)

Nguồn : VOA, 07/10/2024

*****************************

Hà Lan đầu tư hơn 400 triệu euro sản xuất drone hiện đại cho Ukraine

Chi Phương, RFI, 07/10/2024

Trong chuyến thăm bất ngờ đến Kiev, hôm 06/10/2024, bộ trưởng quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans cho biết nước này sẽ đầu tư khoảng 400 triệu euro để sản xuất drone tiên tiến cho Ukraine. Lãnh đạo quốc phòng Hà Lan cũng thông báo là các chiến đấu cơ F-16 đã hoạt động bảo vệ không phận của Kiev, và trong những tháng tới, Ukraine sẽ nhận được thêm loại vũ khí tấn công này.

Một xưởng chế tạo drone Raybird trong vùng Kiev, Ukraine, ngày 25/09/2024. AP - Efrem Lukatsky

Trả lời báo giới, bộ trưởng quốc phòng Hà Lan cho biết kế hoạch đầu tư vào drone hỗ trợ Ukraine bao gồm việc "kết hợp kiến thức của cả hai nước để cải thiện công nghệ được sử dụng trên chiến trường", tập trung vào nhiều loại drone, như drone trinh sát, phòng thủ và tấn công. Khoảng 1 nửa số tiền đầu tư sẽ được chi ở Hà Lan, nửa còn lại sẽ dành cho Ukraine và một số nước khác.

Theo Reuters, nếu phát triển drone công nghệ cao thành công, thì bộ quốc phòng Hà Lan cũng có thể cấp thêm tài chính để mở rộng sản xuất.

F-16 đã hoạt động trong không phận Ukraine

Kể từ đầu cuộc chiến xâm lược của Nga vào Ukraine, theo Reuters, Hà Lan đã thông báo gói hỗ trợ 10 tỷ euro về quân sự cho Kiev. Hà Lan cũng đã hỗ trợ hệ thống phòng không của Ukraine qua việc cung cấp 16 chiến đấu cơ F-16 và thúc đẩy các đồng minh và đối tác quốc tế làm tương tự.

Đồng thời, Hà Lan cam kết cấp thêm cho Ukraine 24 chiếc F-16. Bộ trưởng quốc phòng Hà Lan khẳng định lô chiến đấu cơ đầu tiên đã hoạt động trong không phận Ukraine. Các lô tiếp theo "sẽ được chuyển giao trong những tháng tới, và có thể là đầu năm sau".

Hà Lan cũng sẽ chuyển giao đạn dược và nhiên liệu cho F-16, đồng thời tìm cách mở rộng chương trình đào tạo phi công cho Ukraine, thông qua các đối tác và nhà sản xuất Lockheed Martin.

Về chiến sự tại Ukraine, sáng nay, Kiev thông báo đã tấn công một kho dầu khí tại Feodosia, bán đảo Crimée mà Nga kiểm soát từ năm 2014. Theo chính quyền Crimée, một vụ hỏa hoạn đã xảy ra tại kho chứa dầu này, đồng thời ban bố tình trạng khẩn cấp tại thành phố cảng Feodosia.

Bộ quốc phòng Nga thì khẳng định trong đêm qua, đã bắn hạ 12 trong tổng số 21 drone Ukraine tại bán đảo này.

Còn tại Kiev, Nga được cho là đã sử dụng tên lửa siêu thanh Kinzhal tấn công vào 3 khu phố của thủ đô sáng nay. Các mảnh vỡ đã rơi xuống, gây hư hại một tòa dân cư, một trường học và một số khu vực khác, nhưng không gây thiệt hại về nhân mạng.

Chi Phương

***************************

Tổng thống Zelensky sẽ trình bày "kế hoạch giành chiến thắng" tại thượng đỉnh 50 nước ủng hộ Ukraine

Minh Phương, RFI, 06/10/2024

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, hôm qua, 05/10/2024, thông báo sẽ tham gia vào hội nghị thượng đỉnh quốc tế tại Ramstein, Đức, vào tuần tới, để thảo luận về việc hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Cuộc họp của Nhóm Liên lạc quốc phòng Ramstein dự kiến lần đầu tiên sẽ có sự tham dự của lãnh đạo tất cả 50 quốc gia ủng hộ Ukraine, bao gồm cả tổng thống Mỹ Joe Biden.

Tổng thống Ukraine Zelensky và tân tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Kiev, 03/10/2024. Reuters - Valentyn Ogirenko

Tuyên bố trên mạng xã hội, ông Zelensky cho biết : "Chúng tôi đang chuẩn bị cho cuộc họp Ramstein lần thứ 25 vào ngày 12/10". Tại đây, tổng thống Ukraine sẽ trình bày "kế hoạch giành chiến thắng" với "các biện pháp rõ ràng và cụ thể để hướng tới một kết thúc công bằng cho cuộc chiến", đã kéo dài hơn 2 năm.

Kiev mở điều tra về "vụ hành quyết tù nhân lớn nhất"

Cũng trong ngày hôm qua, Kiev đã thông báo mở một cuộc điều tra về vụ hành quyết được cho là do quân đội Nga thực hiện với các tù nhân chiến tranh Ukraine vào mùa hè năm nay tại thành phố Vovchansk. Từ khi xung đột nổ ra, quân đội Nga đã không ít lần bị tố cáo tra tấn và hành quyết các binh sĩ Ukraine.

Từ Kiev, thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze cho biết cụ thể :

"Thật không thể chịu đựng nổi trước những hình ảnh này, khi 16 binh sĩ Ukraine ở khu vực Pokrovsk, thuộc vùng Donetsk, đã giao nộp vũ khí và nằm xuống, nhưng tất cả vẫn nhanh chóng bị các binh sĩ Nga hành quyết. Theo lãnh đạo cơ quan công tố Ukraine Andriy Kostin, đây có thể là vụ hành quyết hàng loạt lớn nhất mà quân Nga thực hiện đối với binh sĩ Ukraine ngay trên chiến trường.

Những hành động này phản ánh quan điểm quân sự và chính trị của Moskva nhằm tra tấn và giết hại, bất chấp các Công ước Geneve, vốn liên tục bị vi phạm trên lãnh thổ Ukraine.

Một video khác cũng đã lan truyền trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội cuối tuần này, cho thấy một binh sĩ Ukraine chỉ mặc đồ lót và đứng trên cánh đồng.

Anh ta cũng bị các đao phủ hành quyết.

Kiểu hành quyết này đã gia tăng trong năm nay, gây phẫn nộ và chấn động tại Ukraine. Theo Kiev, ít nhất 93 binh sĩ đã bị hành quyết trong những điều kiện tương tự, và hơn 50 cuộc điều tra đã được tiến hành để xác định bối cảnh của các vụ giết chóc, nhận diện nạn nhân cũng như các thủ phạm, nhằm đưa những kẻ này ra trước công lý".

Về tình hình chiến sự, Ukraine cho biết Nga đã thực hiện hàng loạt cuộc oanh kích nhắm vào Kiev và các thành phố khác của Ukraine trong đêm qua rạng sáng nay, khiến nửa phía đông Ukraine trong tình trạng báo động suốt hơn 5 giờ. Ngoài ra, theo chính quyền tỉnh Kherson, cuộc oanh kích hôm qua của quân đội Nga đã khiến 1 thường dân thiệt mạng và 15 người khác bị thương.

Minh Phương

Tổng thống Nga Putin ký sắc lệnh về nghĩa vụ quân sự, huy động hơn 130 ngàn binh sĩ

Phan Minh, RFI, 01/10/2024

Tổng thống Nga Vladimir Putin, hôm qua 30/09/2024, đã ký sắc lệnh về nghĩa vụ quân sự. Khoảng 133.000 người sẽ phải nhập ngũ trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12/2024 và phục vụ trong quân đội trong vòng 12 tháng.

Những tân binh Nga chờ lên tàu tại một nhà ga ở vùng Volgograd của Nga, ngày 29 tháng 9 năm 2022. AP

Báo Pháp Le Monde, trích dẫn Bộ Tổng Tham mưu quân đội Nga, cho biết lính nghĩa vụ không phải tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt tại những khu vực quân đội Nga chiếm đóng tại Ukraine.

Trong đợt nhập ngũ mùa xuân vừa qua, 150.000 tân binh đã được gọi nhập ngũ, cùng với 130.000 người được động viên trước đó trong đợt nhập ngũ mùa thu năm ngoái.

Kể từ ngày 01/01/2024, ngoài 30 tuổi mới được miễn nghĩa vụ quân sự.

Vẫn về chiến tranh Ukraine, chính quyền Nga, hôm qua, đã công bố dự luật ngân sách năm 2025, cho thấy chi tiêu quân sự của Moskva sẽ tăng 30% trong năm tới, khẳng định quyết tâm của điện Kremlin ở chiến trường Ukraine, bất chấp những chi phí về nhân lực và kinh tế.

Chi tiêu quốc phòng của Nga sẽ đạt gần 13.500 tỷ rúp (130 tỷ euro) vào năm 2025. Dự luật sẽ phải được Quốc hội Nga phê chuẩn vào mùa thu trước khi được tổng thống Putin ký ban hành.

Kể từ năm 2022, điện Kremlin đã định hướng nền kinh tế để phục vụ chiến tranh, phát triển tổ hợp công nghiệp-quân sự với tốc độ cao, tuyển dụng hàng trăm nghìn nhân viên.

Điện Kremlin dự trù tiến hành cuộc xung đột kéo dài với Ukraine và dường như không lo ngại trước nguy cơ nền kinh tế Nga ngày càng phụ thuộc vào chiến tranh, trong bối cảnh tỷ lệ lạm phát trong nước đạt khoảng 9%, làm giảm sức mua của người Nga.

Phan Minh

******************************

Tổng thống Nga Putin khẳng định sẽ "hoàn thành mọi mục tiêu đề ra"

Phan Minh, RFI, 30/09/2024

Tổng thống Nga Vladimir Putin, hôm nay 30/09/2024, tuyên bố Moskva sẽ hoàn thành tất cả các mục tiêu đã đề ra ở chiến trường Ukraine.

Lửa bùng lên tại một tòa nhà bị trúng bom của Nga, đêm 29/09/2024, tại vùng Zaporijjia của Ukraine. AP

Trong video do AFP trích dẫn, được công bố nhân kỷ niệm 2 năm ngày mà Nga gọi là "Ngày thống nhất", sau khi Kremlin sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine, tổng thống Putin khẳng định : "Sự thật đứng về phía chúng ta và chúng ta sẽ đạt được tất cả các mục tiêu đã đề ra".

Chủ nhân điện Kremlin tái khẳng định việc ông gửi quân sang Ukraine nhằm mục đích bảo vệ những người nói tiếng Nga chống lại một "chế độ độc tài tân Quốc Xã" có ý đồ "chia cắt những người này với Nga, quê hương lịch sử của họ".

Về tình hình chiến sự, quân đội Nga sáng nay đã phóng hàng loạt drone nhắm vào thủ đô Kiev của Ukraine. Về phần mình, trước đó một hôm, Ukraine thông báo đã phóng hơn 100 drone vào sâu trong lãnh thổ Nga và dường như đã phá hủy thành công bốn kho đạn dược của đối phương.

Từ Kiev, thông tín viên Cerise Sudry-Le Dû cho biết cụ thể :

Thông tin được xác nhận lúc 4 giờ chiều, sau khi đã có tin đồn lan truyền trên mạng xã hội. Quân đội Ukraine cho biết đã tấn công một kho đạn của Nga trong đêm, nằm ở vùng Volgograd, cách tiền tuyến khoảng 700 km.

Mặc dù Nga không cung cấp bất kỳ thông tin nào về vụ tấn công, nhưng bộ trưởng quốc phòng nước này cho biết trên Telegram rằng quân đội Nga đã bắn hạ 125 drone được phóng đi từ Ukraine, trong đó có 67 chiếc trên khu vực Volgograd. Thống đốc tỉnh này tuyên bố cuộc tấn công của Ukraine không gây ra thiệt hại về nhân mạng hay vật chất.

Tuy nhiên, một số hãng truyền thông Nga đưa tin về các vụ nổ ở nơi cất giữ "tên lửa và các loại pháo của bộ quốc phòng". Họ cũng nói về một cuộc oanh kích lớn bằng drone, được xác nhận bởi một số người dân khi nói về những vụ nổ xảy ra vào ban đêm.

Với cuộc tấn công này, quân đội Ukraine tìm cách duy trì chiến lược được bắt đầu cách đây 10 ngày : Cố gắng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Bốn kho đạn dược của nước này dường như đã bị phá hủy.

Phan Minh

***************************

Nga tuyên bố chặn Ukraine xâm nhập khu vực Kursk

Reuters, VOA, 29/09/2024

Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm 29/9 rằng lực lượng của họ đã đẩy lùi sáu nỗ lực mới của Ukraine nhằm xâm nhập khu vực Kursk ở phía tây và cũng đã kiểm soát được khu định cư Makiivka ở khu vực Luhansk, phía đông Ukraine.

Hình ảnh một vụ tấn công của Ukraine ở khu vực Kursk.

Bộ này cho biết trong một bài đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng lực lượng của họ, với sự hỗ trợ của máy bay và đạn pháo, đã đẩy lùi các nỗ lực xâm nhập khu vực gần làng Novy Put, cách Sudzha khoảng 79 km về phía tây, một điểm giao cắt chiến lược để xuất khẩu khí đốt tự nhiên của Nga sang Châu Âu qua Ukraine.

Vào ngày 6 tháng 8, Ukraine đã phát động cuộc tấn công của lực lượng nước ngoài lớn nhất vào Nga kể từ Thế chiến II, vượt qua biên giới vào khu vực Kursk, với sự hỗ trợ của hàng loạt máy bay không người lái và vũ khí hạng nặng, bao gồm cả vũ khí do phương Tây sản xuất.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết đầu tháng này rằng lực lượng của ông đã kiểm soát 100 khu định cư ở khu vực Kursk trên diện tích hơn 1.300 km vuông.

Các nguồn tin của Nga đã phản bác con số này và Nga cho biết họ đã giành lại một số ngôi làng trong một cuộc phản công.

Bộ Quốc phòng cho biết, 50 quân nhân Ukraine đã thiệt mạng và bị thương trong nỗ lực xâm nhập mới nhất vào Kursk, nhưng không nêu chính xác số người tử vong.

Bộ này cho biết một xe tăng và bốn xe bọc thép chiến đấu, cũng như một chiếc ô tô đã bị phá hủy.

Reuters không thể xác nhận ngay các báo cáo trên chiến trường. Ukraine chưa đưa ra bình luận.

Bộ Quốc phòng Nga cũng cho biết hôm 29/9 rằng lực lượng phòng không của họ đã bắn hạ 125 máy bay không người lái của Ukraine trong đêm, trong khi một căn hộ dân cư đã bị tấn công ở thành phố Voronezh nằm ở phía tây, theo lời của thống đốc địa phương.

Reuters

Nguồn : VOA, 29/09/2024

"Có bằng chứng hiển nhiên" về việc vũ khí Trung Quốc được bí mật cấp cho Nga

Trọng Thành, RFI, 29/09/2024

Truyền thông Anh Quốc dường như đang gia tăng áp lực lên Bắc Kinh liên quan đến các cáo buộc doanh nghiệp Trung Quốc bí mật trợ giúp Nga về vũ khí trong cuộc xâm lược Ukraine. Theo báo Anh The Times, ngày 27/09/2024, nhiều giới chức cao cấp phương Tây đã có trong tay các bằng chứng đáng tin cậy về việc này.

Drone G3 có tầm hoạt động 2.000 km và có thể chuyên chở đến 50 kg.

Cụ thể là IEMZ Kupol, một chi nhánh của công ty sản xuất vũ khí Nga Almaz-Antey, do Nhà nước sở hữu, đã phát triển một loại drone quân sự mới, có tên gọi Garpiya-3 (G3) tại Trung Quốc với sự hỗ trợ của các chuyên gia nước này. Drone G3 có tầm hoạt động 2.000 km và có thể chuyên chở đến 50 kg.

The Times có trong tay một báo cáo của chi nhánh IEMZ của công ty Nhà nước Nga gửi đến bộ Quốc Phòng về dự án sản xuất drone G3 trên quy mô lớn tại Trung Quốc, và các sản phẩm sẽ được sử dụng trong "chiến dịch quân sự đặc biệt", tên gọi chính thức mà Matxcơva dùng để chỉ cuộc xâm lăng Ukraine.

Phát ngôn viên sứ quán Trung Quốc tại Anh bảo đảm "không biết chi tiết về các cáo buộc này", nhưng riêng về drone, nhà ngoại giao này cam đoan Trung Quốc "luôn duy trì chế độ kiểm tra chặt chẽ đối với việc xuất khẩu drone, luôn kiểm tra chặt các drone quân sự hay các hàng hóa lưỡng dụng".

Theo The Times, các giới chức NATO đã "bày tỏ quan ngại sâu sắc" sau khi nhận được hai báo cáo về chủ đề này, trong đó có báo cáo về chi nhánh của công ty sản xuất vũ khí của Nhà nước Nga, và cho biết các đồng minh NATO hiện đang tìm hiểu kỹ hơn. Theo Fabian Hinz, thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, trung tâm tư vấn về quốc phòng có trụ sở tại Luân Đôn, nếu chính quyền Trung Quốc biết thì điều này cho thấy Bắc Kinh "đã nâng mức độ ủng hộ đối với nỗ lực chiến tranh của Nga".

Trọng Thành

**************************

Trung Quốc, Brazil và một số nước khác kêu gọi "không đe dọa hạt nhân"

Phan Minh, RFI, 28/09/2024

Trung Quốc, Brazil và nhiều quốc gia phương Nam khác kêu gọi "không đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân". Đây là nội dung tuyên bố chung của một cuộc họp cấp bộ trưởng về Ukraine, do Trung Quốc và Brazil chủ trì, diễn ra bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 27/09/2024.

Ảnh minh họa một tên lửa Iskander của Nga trong cuộc tập trận huấn luyện quân đội sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật tại một địa điểm không được tiết lộ ở Nga, ngày 21/05/2024. AP

Theo AFP, Algeria, Bolivia, Brazil, Trung Quốc, Colombia, Ai Cập, Indonesia, Kazakhstan, Kenya, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ và Zambia "kêu gọi kiềm chế sử dụng và đe dọa (sử dụng) vũ khí hủy diệt hàng loạt, đặc biệt là vũ khí hạt nhân, hóa học và sinh học". 12 quốc gia "quan ngại sâu sắc" về nguy cơ xung đột "leo thang" ở Ukraine.

Các nước nói trên cũng nhấn mạnh "cơ sở hạ tầng dân sự, bao gồm các cơ sở điện hạt nhân cùng với những cơ sở năng lượng khác, không nên trở thành mục tiêu của các hoạt động quân sự". Phát biểu tại Liên Hiệp Quốc hôm 25/09, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã cáo buộc Nga muốn tấn công các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine để gây ra "thảm họa".

Tuyên bố của 12 nước được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả, trong trường hợp điện Kremlin phải đối mặt với "cuộc tấn công quy mô lớn trên không" hay bất kỳ cuộc tấn công nào được hậu thuẫn bởi một cường quốc hạt nhân.

Theo trang mạng thông tin độc lập về các hoạt động của Liên Hiệp Quốc Security Council Report, cuộc họp cấp bộ trưởng bên lề Liên Hợp Quốc hôm qua, có mục tiêu chính là thảo luận về sáng kiến Sáu điểm của Brazil và Trung Quốc nhằm chấm dứt chiến tranh Nga - Ukraine. Ukraine và nhiều đồng minh của Kiev chỉ trích sáng kiến của Trung Quốc và Brazil. Tổng thống Ukraine coi đây là hành động "phá hoại" và bày tỏ thất vọng về việc Kiev không được tham gia vào tiến trình này.

Ngoại trưởng Trung Quốc gặp đồng nhiệm Ukraine

Trước đó, hôm 26/09, ngoại trưởng Ukraine, Andriy Sybiga và chánh văn phòng của tổng thống Volodymyr Zelensky, Andriy Yermak, đã có cuộc trao đổi với ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị, "về những quan điểm đối với các nguyên tắc nhằm thiết lập một nền hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài cho Ukraine trên cơ sở Hiến Chương Liên Hiệp Quốc".

Trong cùng ngày, ngoại trưởng Vương Nghị cũng đã gặp người đồng cấp Nga Sergei Lavrov, và ông Vương khẳng định ngoại giao là giải pháp duy nhất cho cuộc xung đột ở Ukraine.

Phan Minh

Tạp chí đặc biệt

Nhờ tên lửa phương Tây hay do drone tự chế ?

Tổng thống Ukraine đến Mỹ tham dự Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc và để thuyết phục đồng minh Hoa Kỳ về một "kế hoạch giành chiến thắng". Chuyến đi diễn ra sau hàng loạt cuộc tấn công của Ukraine nhắm vào nhiều kho vũ khí lớn nằm sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó có vụ hủy diệt hoàn toàn kho vũ khí lớn bậc bậc nhất của Nga Toropets.

Cột lửa hình nấm bốc lên sau vụ nổ tại kho vũ khí Topopets, tỉnh Tver. Ảnh từ một video trên mạng xã hội, ngày 18/09/2024. Social Media via Reuters – Social Media

Trung Quốc cử một chỉ huy cấp quân khu đi Mỹ lần đầu tiên kể từ hai năm nay. Đại hội đồng khai mạc vào lúc xung đột giữa Israel và lực lượng Hezbollah Lebanon có nguy cơ bùng phát thành chiến tranh toàn diện, Hội đồng Bảo an càng lúc càng thể hiện rõ sự bất lực. Việc cải tổ Hội đồng Bảo an ngày càng trở thành điều nhãn tiền.

Tại Pháp, tân chính phủ liên hiệp cánh hữu với phe tổng thống, ra mắt hai tháng rưỡi sau cuộc bầu cử Quốc hội, ngay lập tức gây thất vọng lớn trong xã hội. Một nửa cử tri của phe tổng thống Macron không ủng hộ tân chính phủ. Trên đây là các chủ đề chính của Tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.

Bốn điểm chính của "Kế hoạch giành chiến thắng"

"Kế hoạch giành chiến thắng" của tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky, đưa ra từ một tháng nay sau cuộc phản công chiếm hơn 1.000 km² tỉnh biên giới Kursk của Nga hồi đầu tháng 8/2024, vừa được thông báo chính thức với giới lãnh đạo Mỹ. Theo báo Anh Times, ngày 22/09, "kế hoạch của tổng thống Zelensky có 4 điểm chính. Thứ nhất là yêu cầu đảm bảo an ninh của phương Tây cho Ukraine tương tự như với thành viên NATO trong Hiệp ước phòng thủ chung, thứ hai là tiếp tục cuộc chiến tại khu vực tỉnh Kursk của Nga để có lá bài mặc cả về lãnh thổ, thứ ba là yêu cầu thêm các vũ khí tối tân, và thứ tư là tăng cường viện trợ tài chính quốc tế cho nền kinh tế đang bị tàn phá của Ukraine".

Báo chí Mỹ cho hay, vấn đề cho phép sử dụng các tên lửa của Mỹ (như ATACMS) hay tên lửa của Pháp-Anh Storm Shadow/Scalps có thiết bị của Mỹ, tấn công sâu vào lãnh thổ của Nga có thể là một nội dung căn bản trong "Kế hoạch" nói trên. Về mặt chính thức, cho phép dùng vũ khí tầm xa của phương Tây tấn công vào đất Nga vẫn được điện Kremlin coi là một "lằn ranh đỏ" : việc Mỹ và phương Tây cho phép đồng nghĩa với việc phương Tây trở thành một bên tham chiến. Ngay sau khi Putin nhắc lại cảnh báo, tổng thống Mỹ và thủ tướng Anh, ngày 13/09, đã tạm hoãn quyết định.

Mỹ tạm hoãn cho phép, kho vũ khí lớn bậc nhất của Nga nổ tung

Điểm đáng chú ý là sau thông báo tạm hoãn, ngay trước thềm chuyến công du Mỹ của tổng thống Zelensky, quân đội Ukraine đã liên tục tấn công nhiều kho vũ khí lớn nằm sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó có kho vũ khí Toropets, tỉnh miền tây Tver, cách biên giới Ukraine khoảng 500 km (hai kho khác gồm một kho cùng tỉnh Tver, cách Toropets khoảng 16km về phía nam, và một kho ở Tikhoretsk thuộc tỉnh miền nam Krasnodar). Kho có thể chứa nhiều tên lửa tầm xa, bom lượn, bom điều khiển từ xa.

Hình ảnh sau vụ nổ kho vũ khí ở Toropets (tỉnh Tver) với hố sâu, cây đổ, toa xe bị phá hủy. Ảnh chụp ngày 22/09/2024. (Ảnh vệ tinh ©2024 Maxar Technologies via AP) AP

Ngày 18/09, thông tin của NASA cho thấy toàn bộ kho vũ khí Toropets, rộng 5km², chu vi từ 12km đến 14km, đã nổ tung. Một trận động đất nhỏ được ghi nhận với 2,7 độ richter. Theo cơ quan tình báo Estonia, khoảng 30.000 tấn đạn dược phát nổ, tương đương với 750.000 trái đạn, đủ dùng cho cuộc chiến xâm lăng Ukraine trong nhiều tháng (thẩm định của Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ - ISW). Kho Toropets, được trực tiếp sử dụng cho cuộc chiến tranh chống Ukraine, là một trong những kho vũ khí lớn nhất của Nga, theo bộ quốc phòng Anh.

Kho có thể kháng cự "bom hạt nhân" bị tiêu hủy chỉ do drone ?

Nguồn tin từ Kiev cho biết khoảng 100 drone Ukraine đã tham gia cuộc tấn công. Phía Nga giảm nhẹ tầm mức cuộc oanh kích, đồng thời cho biết đã bắn hạ nhiều drone Ukraine. Tuy nhiên, theo một số nhà quan sát, hiện tại khó có thể giải thích được vì sao một kho vũ khí kiên cố - mà Nga quảng bá là có thể chống được một cuộc tấn công bằng "vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ" (theo cựu thứ trưởng quốc phòng Nga Dmitry Bulgakov, trang Euronews ngày 18/09/2024 trích dẫn) - lại có thể bị phá hủy hoàn toàn chỉ bởi một số drone, mà mỗi chiếc chỉ có thể mang theo vài chục kilogram thuốc nổ.

Không loại trừ khả năng Ukraine đã dùng vũ khí tầm xa của phương Tây, cụ thể là tên lửa Storm Shadow Anh viện trợ. Vẫn theo báo Times, có thể Anh và Mỹ đã ngầm cho phép Ukraine trong chuyến công du của hai ngoại trưởng Mỹ Anh đến Kiev giữa tháng 9/2024. Đài Mỹ CNN nhắc lại diễn biến cách nay gần một năm, các tên lửa do Mỹ và Anh cung cấp đã được dùng để tấn công mục tiêu của Nga tại các vùng chiếm đóng ở Ukraine trước khi được chính thức thông báo. Vào thời điểm đó đối với Matxcơva, đấy cũng từng là một lằn ranh đỏ.

Tỉnh Tver (miền tây nước Nga), cách biên giới phía bắc của Ukraine gần 500 km © Wikipedia

Dù là do vũ khí tự chế hay do phương Tây cung cấp, với cuộc tấn công chiếm một phần tỉnh Kursk của Nga và các cuộc tấn công quy mô lớn nhắm vào các căn cứ sâu trong lãnh thổ Nga, quân đội Ukraine đã vượt qua "nhiều lằn ranh đỏ". Phá bung "các lằn ranh đỏ" hù dọa của Putin cùng lúc với các nỗ lực ngoại giao để chứng minh với quốc tế tính phi pháp và phi đạo lý của cuộc chiến xâm lược phải chăng chính là một phần căn bản trong "kế hoạch giành chiến thắng" của tổng thống Zelensky ?

Chỉ huy quân sự Trung Quốc phụ trách Biển Đông đi Mỹ

Bộ quốc phòng Trung Quốc hôm thứ Hai, 23/09, xác nhận tướng Ngô Á Nam (Wu Yanan), đứng đầu Chiến khu Nam Bộ của Quân đội Trung Quốc đã có cuộc họp với chỉ huy khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ, đô đốc Samuel Paparo, tại hội nghị Các chỉ huy Quân đội vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương tại Hawaii, Mỹ, vào tuần trước. Bộ quốc phòng Trung Quốc ra một thông cáo cho biết trong cuộc họp tuần trước, "cả hai bên đã có cuộc trao đổi quan điểm thẳng thắn và sâu sắc về các vấn đề cùng quan tâm, tập trung vào việc thực hiện đồng thuận mà nguyên thủ quốc gia hai bên đã đạt được". Bắc Kinh đã dừng các kênh liên lạc quân sự quan trọng, bao gồm cả ở cấp chỉ huy tác chiến, sau chuyến thăm Đài Loan của chủ tịch Hạ Viện Mỹ Nancy Pelosi vào tháng 8/2022.

Về phần mình, đô đốc Paparo, chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương cho biết đã "nhấn mạnh tầm quan trọng của các kênh liên lạc liên tục giữa Quân đội Mỹ và Quân đội Trung Quốc để giảm nguy cơ hiểu lầm hoặc tính toán sai lầm". Theo Bộ quốc phòng Mỹ, trong cuộc đối thoại với chỉ huy Chiến khu Nam bộ Trung Quốc, phía Mỹ đã nêu lên những lo ngại về "hỗ trợ của Trung Quốc đối với cơ sở công nghiệp quốc phòng của Nga và tác động của sự hỗ trợ đó đối với an ninh Châu Âu và xuyên Đại Tây Dương", cũng như "hành vi quấy rối hung hăng liên tục của Trung Quốc đối với các tàu Philippines hoạt động hợp pháp ở Biển Đông".

Tướng Ngô Á Nam dẫn đầu phái đoàn Trung Quốc đến Hawaii tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 26 các chỉ huy quân đội vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương diễn ra từ ngày 19 đến 21/09. Tham gia Hội nghị lần này có hơn 28 nước và tổ chức (trong đó có NATO). Việt Nam cũng tham dự diễn đàn này. Theo báo chí nhà nước Trung Quốc, trong dịp này, ngoài Mỹ, đại diện quân đội Trung Quốc đã có các cuộc hội đàm song phương với Thái Lan, Singapore, Philippines, Anh và Pháp.

Hội đồng Bảo an lộ rõ bất lực : Cải tổ ngày càng là việc cấp bách

Ngày 23/09/2024 tại New York, bên lề hội nghị thường niên của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, lãnh đạo ngoại giao Châu Âu Joseph Borell một lần nữa nhắc lại là cần thực thi nghị quyết đã được Hội đồng Bảo an thông qua hồi 2006 nhằm giải quyết xung đột giữa Israel và lực lượng Hezbollah, nhằm tái lập hòa bình ở Lebanon.

Theo nghị quyết 1701, lực lượng Hezbollah phải rút khỏi khu vực biên giới, lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc và quân đội Lebanon sẽ được bố trí tại vùng đệm dọc theo biên giới. Phía Israel có nghĩa vụ tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Lebanon. Tất cả những nội dung này gần 20 năm sau vẫn chưa được áp dụng, trong lúc xung đột giữa Israel và Hezbollah đang ngày càng dữ dội.

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc họp về tình hình giao tranh ở Lebanon giữa Israel và Hezbollah, New York, Mỹ, ngày 25/09/2024. Reuters - David Dee Delgado

Đây là một trong các dấu hiệu cho thấy việc cải cách Hội đồng Bảo an là điều không thể tránh khỏi. Đây là một nội dung trọng tâm được thảo luận tại Đại hội đồng lần này. Tường trình của thông tín viên Carrie Nooten gửi về từ New York ngày 24/04 :

"Các quy định trừng phạt bị phá hoại, nhiều xung đột mang tính khu vực đã nổ ra, như chiến tranh ở Ukraine hay Gaza, viện trợ nhân đạo tại Syria hay Gaza vẫn liên tục bị ngăn chặn… Những hồ sơ nói trên là triệu chứng cho thấy sự tê liệt của Hội đồng Bảo an trong những năm gần đây năm. Những điều này làm xói mòn uy tín của Hội đồng Bảo an, và thúc đẩy các quốc gia thành viên lên tiếng nhiều hơn nữa trong việc đòi hỏi cải cách định chế này.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres nói : "Khi tôi bắt đầu làm tổng thư ký, việc nói về cải cách Hội đồng Bảo an là điều cấm kỵ, định chế là hoàn toàn không thể chạm tới. Tình hình đã thay đổi hoàn toàn : giờ đây mọi người đều nhận ra rằng cải cách là cần thiết, và tất cả các thành viên của Hội đồng, bao gồm cả 5 thành viên thường trực, đều nhận thấy cần thiết phải có đại diện Châu Phi ở cấp thành viên thường trực, cũng như cần gia tăng số lượng các thành viên không phải là thành viên thường trực".

Việc cải cách Hội đồng Bảo an là một kêu gọi trong "Hiệp ước Tương lai", và tổng thống Joe Biden ​​​​sẽ phải ủng hộ điều này một lần nữa trong bài phát biểu sáng nay. Tuy nhiên, nếu cho rằng việc mở cửa Hội đồng cho các thành viên mới là việc khả thi, người đứng đầu Liên Hiệp Quốc tỏ ra bi quan về khả năng bãi bỏ quyền phủ quyết, mà 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an hiện đang kiên quyết bảo vệ".

Tân chính phủ Pháp : Một nửa cử tri phe tổng thống bất bình

Phải hai tháng sau cuộc bầu cử, tổng thống Pháp mới chọn được tân thủ tướng, và phải hơn hai tuần sau khi có thủ tướng, ngày 21/09 vừa qua, nước Pháp mới biết được thành phần chính phủ mới. Thời gian được coi là kỷ lục đối với việc lập chính phủ của nền đệ ngũ cộng hòa Pháp. Tuy nhiên, thành phần chính phủ sau khi được công bố đã ngay lập tức gây hoài nghi trong xã hội Pháp.

Theo một khảo sát do viện thăm dò dư luận Anh YouGov,  thực hiện theo đặt hàng của báo HuffPost, 70% dân Pháp cho rằng thành phần của tân chính phủ Barnier "không phản ánh được nguyện vọng của cử tri" qua cuộc bầu cử Quốc hội vòng hai đầu tháng 7/2024, được đánh dấu với chiến thắng sít sao của Mặt trận Bình dân Mới, liên minh bốn đảng phái cánh tả và cực tả về đầu với 193 ghế. Ứng cử viên thủ tướng của liên đảng cánh tả đã không được tổng thống lựa chọn. Ngược lại, người được chọn là một chính trị gia cánh hữu, đảng LR, đứng thứ 5 trong số các đảng phái tại Hạ Viện về số dân biểu.

Thành phần chính phủ mới bao gồm chủ yếu là các bộ trưởng xuất thân từ phe của tổng thống và cánh hữu, và chỉ có một bộ trưởng xuất thân từ cánh tả. Thành phần tân chính phủ không chỉ gây bất bình trong cử tri cánh tả, mà có đến 51% cử tri vốn ủng hộ phe tổng thống cũng coi là không phù hợp với kết quả bầu cử. Mục tiêu làm tình hình trở nên "sáng tỏ hơn" của tổng thống Pháp, được đưa ra để biện minh cho quyết định bất ngờ giải tán Quốc hội để bầu cử trước thời hạn, dường như bất thành.

Trọng Thành

Bài học nào cho chính sách quốc phòng của Mỹ ?

Thanh Hà, RFI, 27/09/2024

Chiến tranh Ukraine là "phòng thí nghiệm" để Mỹ "chuẩn bị kỹ hơn cho một cuộc đối đầu gián tiếp mai sau với Moskva và nhất là với Bắc Kinh". Giúp đỡ Ukraine là cơ hội để Washington rà soát lại và cập nhật học thuyết quốc phòng, điều chỉnh khả năng tác chiến, thẩm định lại sức mạnh quân sự, kiểm tra khả năng của ngành công nghiệp sản xuất vũ khí. 

Trụ sở Bộ Quốc phòng Mỹ- Lầu Năm Góc- Washington. Reuters – Joshua Roberts

Tấn công Ukraine, Nga vừa thách thức, vừa tạo cơ hội tạo cơ hội cho Hoa Kỳ tăng cường khả năng "kềm tỏa những tham vọng bá chủ (…) của đối thủ chiến lược duy nhất xứng tầm là Trung Quốc".

Trên đây là ý chính trong bài phân tích được đăng trên tạp chí chuyên về công nghiệp và quốc phòng, DEFENSE & Industries số ra tháng 6/2024 "Những bài học chính từ xung đột ở Ukraine đối với chính sách quốc phòng của Mỹ". Tác giả là nhà nghiên cứu Didier Gros, cộng tác viên với Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược –FRS. Ông chuyên nghiên cứu về chính sách quốc phòng của Mỹ, về quan hệ giữa hai bờ Đại Tây Dương và nhất là về chính sách đối phó với những mối đe dọa mới.

Trung Quốc, nỗi ám ảnh của Hoa Kỳ

Mở đầu bài viết, tác giả khẳng định xung đột Ukraine được đặt trong "tầm nhìn về địa chính trị rộng lớn hơn, mà ở đó sự đối đầu về mặt chiến lược với Trung Quốc là ưu tiên tuyệt đối". Do vậy viện trợ cho Ukraine theo đuổi hai mục tiêu : vừa đáp ứng những nhu cầu cấp bách của chính quyền Kiev vừa chuẩn bị khả năng sau này Mỹ phải "gián tiếp đương đầu với Moskva nhất là với Bắc Kinh".

Dấu hiệu nào cho thấy, giúp Ukraine đương đầu với Nga nhưng thực ra Trung Quốc mới là nỗi ám ảnh của Hoa Kỳ ?

Nhà nghiên cứu Didier Gros cho rằng, "theo quan điểm của Lầu Năm Góc, kết luật đầu tiên rút ra từ việc Moskva xâm chiếm Ukraine không chỉ tập trung vào chiến lược của Mỹ đối với nước Nga (…) bởi xét cho cùng từ trước đến nay Washington luôn xem Nga là một ‘vấn đề’" Cuộc chiến này càng củng cố thêm quan điểm của Mỹ : Washington cần đẩy mạnh nỗ lực kềm tỏa những tham vọng bá chủ, ở cấp vùng, thậm chí là cấp toàn cầu, của một đối thủ chiến lược duy nhất xứng tầm, là Trung Quốc.

Điều này, trong mắt các chuyên gia về quân sự và chiến lược của Mỹ càng trở nên cấp bách khi mà "Nga và Trung Quốc đang xích lại gần nhau".

Tác giả bài nghiên cứu nhắc lại rằng, chiến tranh Ukraine vừa khai mào, "cộng đồng chiến lược ở Mỹ đã vội vàng mở ra hồ sơ Đài Loan". So sánh giữa việc Ukraine bị Nga xâm lấn với khả năng Trung Quốc đánh chiếm Đài Loan, Washington coi hồ sơ Đài Loan là "thách thức ở quy mô lớn với những hệ quả nghiêm trọng hơn nhiều đối với trật tự thế giới trong tương lai".

Giúp Ukraine Mỹ được lợi gì ?

Bài học thứ nhất là chính sách răn đe "không hiệu quả". Nga xâm lăng Ukraine là điều bất ngờ, thách thức trật tự quốc tế được dưới trướng Hoa Kỳ. Dù vậy báo cáo về chính sách phòng thủ quốc gia được công bố tháng 10/2022, Lầu Năm Góc nhấn mạnh "CIA biết trước trước kịch bản này". Hành động của Moskva củng cố thêm "tầm nhìn của tổng thống Biden về một cuộc đối đầu không tránh khỏi giữa các chế độ chuyên chế và các nền dân chủ"

Bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin tuyên bố "mục tiêu thực thụ của Hoa Kỳ là nhằm làm suy yếu nước Nga không chỉ nhân cuộc xung đột Ukraine mà còn hơn thế nữa". Có điều như nhà nghiên cứu Pháp ghi nhận Hoa Kỳ luôn đặt quyền lợi của chính mình lên trên hết, nên Nhà Trắng đã thiên về giải pháp : Giúp đỡ Ukraine ở quy mô lớn nhưng đồng thời tránh gây thêm căng thẳng với một cường quốc hạt nhân hàng đầu.

Châu Âu là một chú lùn về quân sự

Bài học thứ nhì là cuộc chiến ở Ukraine đặt ra vấn đề về an ninh của Châu Âu. Cuộc chiến này cho phép khẳng định lại vai trò đầu tầu của Mỹ ; tạo thêm sức mạnh cho NATO, một liên minh quân sự đặt dưới sự chỉ huy của Hoa Kỳ và đã để lộ rõ chính sách phòng thủ của Châu Âu chỉ "đóng vai trò thứ yếu".

Bài học thứ ba là trước một cuộc xung đột vũ trang xảy ra ngay tại Châu Âu và sát cạnh cửa ngõ của Liên Âu, "Hoa Kỳ và cả hai bên đang tham chiến (Nga và Ukraine) cùng nhân thấy rằng Liên Hiệp Châu Âu chỉ là những nhà quan sát đứng ngoài cuộc. Châu Âu là một cường quốc quân sự còn chưa trưởng thành, và chỉ chiếm một vị trí không đáng kể cho dù đã có một vài tiến bộ".   

Mỹ cập nhật học thuyết và tiềm năng quân sự

Nhưng cũng nhờ Nga xâm lược Ukraine mà Hoa Kỳ đã có cơ hội để rà soát lại chiến lược và khả năng quân sự của chính mình. Chuyên gia Pháp nghiên cứu về quan hệ giữa hai bờ Đại Tây Dương và chính sách quốc phòng của Mỹ, Didier Gros giải thích : Mỹ nhận thấy một số những "giới hạn" về ảnh hưởng của mình đối với phần còn lại của thế giới, nên đã buộc phải tìm thế cân bằng giữa "những tham vọng và nghĩa vụ" của mình. Cụ thể là "vào lúc mà Kiev và Châu Âu lệ thuộc vào những quyết định quân sự của Mỹ thì Washington phân biệt rõ ràng hai vấn đề là an ninh của Châu Âu và số phận Ukraine. Không hẳn vì muốn bỏ rơi Ukraine, nhưng Hoa Kỳ có tầm nhìn xa hơn".

Việc bỏ rơi hay không Ukraine tùy thuộc vào bốn yếu tố : vào toàn cảnh chính trị của nội bộ Hoa Kỳ, vào môi trường quốc tế, vào các diễn tiến tình hình quân sự ở Ukraine nhưng quan trọng hơn cả là giúp Kiev, có nằm trong danh sách các quyền lợi chiến lược của Mỹ hay không ?

Về điểm cuối cùng này, câu trả lời hiển nhiên là có.

Nhờ viện trợ quân sự cho Ukraine mà Hoa Kỳ "tự nhận thấy những thiếu sót của mình trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng", trong việc huy động quân cho các cuộc chiến tương lai. Hơn thế nữa bản chất "các cuộc chiến trong tương lai" cũng đang có nhiều thay đổi. Theo tác giả bài nghiên cứu đăng trên tạp chí DEFENSE & Industries, từ kinh nghiệm giúp đỡ Ukraine, Mỹ nhận thấy là cần tăng cường khả năng phối hợp với các lực lượng quân sự đồng minh, cần đẩy mạnh các chương trình đào tạo và tập huấn chung, cần phát triển khái niệm Multi Domain Operations mở rộng khả năng can thiệp trên nhiều lĩnh vực và trong những môi trường rất khác nhau ; và trong cuộc chiến tương lai thì "công nghệ cao sẽ đóng một vai trò then chốt", nhất là trong trường hợp phải đối đầu với Trung Quốc. Chiến tranh Ukraine cũng là "một phòng thí nghiệm" đối với các nhà chiến lược không riêng gì của Mỹ mà toàn thế giới, trong lĩnh vực "cyber" và lại càng thúc đẩy Lầu Năm Góc hợp tác chặt chẽ hơn các công ty dân sự.

Didier Gros, cộng tác viên của Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược Pháp, cho rằng, ở thời điểm hiện tại Washington tiếp tục học hỏi và rút kinh nghiệm từ "mô hình Ukraine" để chuẩn bị chính cho tương lại, đặc biệt là trong lĩnh vực "phát triển và phối hợp hành động với các đối tác trong vùng Ấn Độ Thái Bình Dương".  

Thanh Hà

***********************

Học thuyết hạt nhân mới của Putin : Thùng rỗng kêu to

Thanh Phương, RFI, 27/09/2024

Ngày 25/09/2024, tổng thống Vladimir Putin cảnh báo là nước Nga có thể sử dụng tới vũ khí hạt nhân để đáp trả mọi cuộc tấn công từ một quốc gia không có vũ khí nguyên tử nhưng được sự yểm trợ của một cường quốc nguyên tử. Tuy không nêu cụ thể tên của nước nào, nhưng ai cũng hiểu là chủ nhân điện Kremlin muốn nói đến Ukraine và các đồng minh. 

Tổng thống Putin thông báo ý định xem xét lại học thuyết hạt nhân của Nga. Ảnh ngày 25/09/2024. © Aleksei Nikolsky / AP

Hôm qua, điện Kremlin mới nói thẳng : Thay đổi trong học thuyết về sử dụng vũ khí hạt nhân như thông báo của tổng thống Putin phải được xem là "một tín hiệu" gởi đến các nước phương Tây.

Nhưng nếu như có thể xem đây là học thuyết mới của Nga về vũ khí hạt nhân thì trên thực tế không có gì thay đổi lớn về chiến lược của Moskva, theo nhận định chung của các chuyên gia được hãng tin AFP trích dẫn.

Học thuyết của Nga năm 2020 nêu rõ 4 trường hợp mà Nga có thể sử dụng vũ khí nguyên tử : thứ nhất, Nga hoặc một nước đồng minh bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo ; thứ hai, một đối thủ của Nga sử dụng vũ khí hạt nhân ; thứ ba, một cơ sở đặt vũ khí hạt nhân của Nga bị tấn công và thứ tư, một cuộc tấn công đe dọa đến sự tồn tại của quốc gia.

Theo AFP, việc áp dụng học thuyết đó vẫn gây tranh cãi. Một số chuyên gia và giới chức quân sự, nhất là tại Washington, cho rằng Moskva đã từ bỏ nguyên tắc không sử dụng vũ khí trước tiên, mà nay dùng đến lá bài "leo thang để làm xuống thang", tức là sử dụng vũ khí nguyên tử với tỷ lệ hạn chế để buộc khối NATO phải lùi bước.

Hôm 25/09, tổng thống Putin đã đề nghị "xem cuộc tấn công vào nước Nga bởi một quốc gia phi hạt nhân, nhưng với sự tham gia hoặc yểm trợ của một cường quốc hạt nhân là một cuộc tấn công chung chống lại Nga". 

Trả lời hãng tin AFP, chuyên gia Hans Kristensen, thuộc Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS), cho rằng quan điểm nói trên "rõ ràng là nhằm ngăn cản Mỹ và Anh cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine". Ông nói : "Vấn đề với Putin là liệu ông ấy có sẵn sàng đi đi đến cùng hay không ". 

Tổng thống Nga cũng cảnh báo sẽ cân nhắc sử dụng bom nguyên tử trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công trên không quy mô lớn (bằng máy bay, tên lửa hoặc drone) và một cuộc tấn công vào Belarus, một đồng minh trung thành của Nga. 

Héloïse Fayet, chuyên gia hạt nhân tại Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), nhận định ông Putin chỉ " làm rõ và mở rộng" học thuyết, nhưng không thật sự "hạ thấp ngưỡng" sử dụng vũ khí hạt nhân. 

Kể từ tháng 2/2022, tức là kể từ khi phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, đã không biết bao nhiêu lần tổng thống Putin đe dọa sử dụng vũ khí nguyên tử. Nhận thấy Kiev sẽ không thất thủ nhanh như mong đợi, chủ nhân điện Kremlin đã từng ra lệnh "đặt lực lượng răn đe của quân đội Nga trong tình trạng báo động chiến đấu đặc biệt". Nhưng các chuyên gia nhấn mạnh rằng trên thực tế, một phần kho vũ khí của Nga - giống như của phương Tây - vẫn luôn sẵn sàng được sử dụng. Vào mùa hè năm 2023, Nga cũng tuyên bố triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus. Quân đội nước này đã tiến hành các cuộc diễn tập gần Ukraine vào tháng 5 năm ngoái để gọi là đáp lại "những lời đe dọa từ một số quan chức phương Tây". 

Đối với chuyên gia Phillips O'Brien, thuộc Đại học Saint Andrews của Scotland, bất cứ ai tin vào những thông báo nói trên của Moskva đều "đang bị thao túng". Ông khẳng định: "Không một nhà lãnh đạo nào sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân vì học thuyết nói như vậy. Họ sẽ làm điều đó nếu họ muốn. Không có gì thay đổi".

Theo chuyên gia Héloïse Fayet, " không có đáng lo ngại. Đây là một phần của cuộc đối thoại mang tính răn đe mà Nga duy trì với phương Tây và chắc chắn rằng vị trí của vũ khí hạt nhân trong tương quan lượng này sẽ tăng lên". 

Trước mắt, những lời đe dọa từ Nga đã không ngăn cản các đồng minh của Kiev dần dần vượt qua mọi lằn ranh đỏ qua việc cung cấp tên lửa tầm xa, xe tăng, máy bay chiến đấu, v.v… cho Ukraine.

Thanh Phương