Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

T Quân đi nhân dân va có thêm mt bài ch trích nhng thông tin, ý kiến cnh báo v tình trng h thng công quyn Vit Nam gia tăng đàn áp nhng cá nhân tng lên tiếng phn đi c bt công ln bt cp Vit Nam (1).

rfavoa2

Hình trích xut t qdnd.vn 10/8/2020

Bài viết va k (Nhng lun điu trn áp, bt b trước đi hi đng là vu khng, ba đt) trên t Quân đi nhân dân - s gi tt là QĐND, hay mt bài viết được đng trên t Nhân dân cách nay chng ba tun (VOA, RFA vn tiếp tc chng phá Vit Nam)  s gi tt là Nhân Dân, cho thy, h thng tuyên giáo Vit Nam vn áp dng… B tiêu chun "3 trong 1" đ thm đnh "xu, đc", xác đnh "bn, thù" và phân loi thông tin, ý kiến ("tht" hay "gi").

rfavoa1

Hình trích xut t nhandan.com.vn 20/07/2020

***

Theo QĐND thì nhng nơi, nhng người bt k trong hay ngoài Vit Nam tng bày t s ái ngi và cnh báo v vic h thng công quyn Vit Nam sách nhiu, tng giam, pht tù hàng lot nhng cá nhân cung cp thông tin, trình bày ý kiến v nhng bt toàn ti Vit Nam đu là "vu khng, ba đt". S dĩ nhng cá nhân như ông Trnh Bá Phương gp rc ri hay vướng vòng lao lý là vì h đã phm mt s ti được qui đnh trong B Lut Hình s ca Vit Nam.

Trong bài viết đã đ cp, QĐND gii thích ti sao ông Trnh Bá Phương vi phm pháp lut : Khi nhà ca gia đình ông Phương b gii ta, đt b thu hi, ông và thân nhânđòi hi phi đn bù vi giá đt cao hơn khung giá bình thường và b h thng công quyn bác b vi lý do đó là đòi hi vô lý, không có cơ s. Ông Phương và nhiu người khác không chp nhn nênkhiếu kin thường xuyên.

QĐND cáo buc vic ông Phương dùng Internet cung cp thông tin, trình bày ý kiến liên quan ti gii ta nhà, thu hi đt Dương Ni, Hà Đông, Hà Ni là nói xu chính quyn, chng đi chế đ và sau khi Hà Ni xy ra thêm trường hp tương t Đng Tâm, M Đc, ông Phương đã cùng nhng cá nhân đang gánh chu oan sai cung cp thông tin, ý kiến, nên mi tr thành b can ca v án "làm, tàng tr, phát tán hoc tuyên truyn thông tin, tài liu, vt phm nhm chng Nhà nước Cng hòa xã hi ch nghĩa Vit Nam".

Tuy Vit Nam không công nhn quyn s hu đt đai nhưng c hiến pháp ln nhiu qui đnh pháp lut khác liên quan đếnquyn s dng đt đaixác nhn đó là quyn v tài sn và c h thng chính tr ln h thng công quyn cam kết bo h. V nguyên tc, ông Phương và nhiu công dân khác có quyn t đnh đot đi vi tha đt mà h được quyn s dng song QĐND không phân tích xem vì sao vic hđòi đn bù vi giá cao hơn li là… vô lý, thm chí còn mit th h phn khángvì li ích cá nhân ?

Tương t, c hiến pháp ln nhiu qui đnh pháp lut khác cùng khng đnh công dân Vit Nam có quyn t do bày t ý kiến, t do báo chí, thế thì ti sao QĐND li lên án nhng công dân ph biến khiếu ni, t cáo đ bo v các quyn chính đáng, cũng như li ích hp pháp ca h và ca người khác là… chng đi nhà nước Vit Nam ? Chng l lãnh đo toàn din, tuyt đi đng nghĩa vi vic có th s tot vào hiến pháp và các qui đnh pháp lut do chính đng hướng dn son tho, ban hành ?

Lp lun theo kiu như đã dn đ lên án ông Phương và nhng người bênh vc ôngvu khng, ba đt, QĐND tái khng đnh, tiêu chí đnh tính v t do, dân ch Vit Nam ph thuc hoàn toàn vào vic đng có thích hay không ! Lãnh đo toàn din, tuyt đi là đc quyn khen chê, thưởng - pht theo cm hng ch quan ca đng. Công dân "tt" không phi là cá nhân am tường, biết vin dn các quyn hiến đnh, yêu cu thc thi lut thc đnh mà phi là cá nhân không bao gi nói hay làm ngược li ý đng.

Ngoài vic lên án Trnh Bá Phương và nhng người như ông, QĐND còn qui kết nhng nơi, nhng người đng cm vi các cá nhân này, lên tiếng ng h h b xem là âm mưu phá hoi đi hi đng.

Theo QĐND, tình trng gia tăng sách nhiu, tng giam, kết án nhng cá nhân bày t s bt đng vi ý đngkhông phi là đàn áp đ tiến trình t chc đi hi đng toàn quc ln th 13 thành công tt đp. Vic đng mang mt s đng viên tai tiếng đi ct cũng không phi là chuyn các cá nhân, băng nhóm trong đng loi tr đi th như thiên h lun bàn. QĐND bo đó là thc thi công lý xã hội chủ nghĩa, bo v pháp chế xã hội chủ nghĩa ! Nghĩ khác là… t din biến, t chuyn hóa và nói khác là… thâm đc.

QĐND cnh báo công chúng đng đcác thế lc thù đch, phn đng biến thànhcon bài mi đ chng đi nhà nước Vit Namnhư Trnh Bá Phương sau khinhng con bài như Cù Huy Hà Vũ, Nguyn Văn Đài, Nguyn Ngc Như Qunh... đã cũ và hết giá tr s dng. Li nhìn và cách lp lun này tuy không bình thường nhưng h thng tuyên giáo Vit Nam vn thường xuyên s dng trong tuyên truyn, cho dù t thân li nhìn và cách lp lun này chính là mt hình thc t h thp ca nhà nước Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam !

Nếu vic x lý nhng con bài cũ thun túy là thc thi công lý xã hội chủ nghĩa, bo v pháp chế xã hội chủ nghĩa thì ti sao không bucnhng con bài cũ đó thi hành xong hình pht mà h thng tòa án xã hội chủ nghĩa nhân danh nhà nước Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam đã tuyên, mà li phóng thích ri tng xutnhng con bài cũ đó khi Vit Nam ? Ti sao nhà nước Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam không kiên đnh trong vic thc thi công lý xã hội chủ nghĩa, bo v pháp chế xã hội chủ nghĩa, thm chí vt b quyn t quyết ca chính mình ?

Vì sao đng thường xuyên khuyến cáo đng chí, đng bào không được mt cnh giác và phi cương quyết đp tan nhng âm mưu, hot đng ca cácthế lc thù đch, phn đng, mà nhà nước Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam vn qua li, thm chí còn n lc thiết lp, cng c, tìm mi cách phát trin quan h đi tác chiến lược vi các quc gia bo tr chonhng con bài cũ cũng như gia đình ca h tái đnh cư, làm li cuc đi ?

Đi chiếu vi vic đnh tính vdin biến hòa bìnhca đng, rõ ràng nhng đng viên đang tham gia qun lý, điu hành nhà nước Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam đu đã t din biến, t chuyn hóa mc đ rt nghiêm trng. Thm chí Tổng bí thư còn xem vic qua li vi nhng quc gia y là thành tích đáng t hào vì giúp nâng cao v thế quc gia. Vì sao đng không x lý nhng vi phm rt nghiêm trng này ?

Vì sao tt c công dân đu bình đng trước pháp lut nhưng trong khi nhiu cá nhân đã cũng như đang b trng tr nghiêm khc do qua li vi nhng t chc, cá nhân ch trích nhà nước Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam vi phm các tiêu chun nhân quyn, còn mt s cá nhân khác li có quyn xem s qua li vi nhng t chc, quc gia chưa bao gi ngưng đưa ra nhng ch trích tương t là… thành tích, chng t h sáng sut, tài tình nên xng đáng lãnh đo toàn din, tuyt đi c đng ln nhà nước ?

Ngoài tiêu chí th nht (đc quyn khen – chê, thưởng - pht theo cm hng ch quan ca đng) dùng đ thm đnh "xu, đc",B tiêu chun "3 trong 1còn tiêu chí th hai :Đng là "chân lý". Chân lý vn là giá tr bt biến theo không gian và thi gian, khác vi đng là "chân lý" nên không bao gi sai, du ch trương, đường li thường xuyên di chuyn ngược chiu và tr thành nguyên nhân phát sinh thc trng mà t lâu dân gian đã khái quát thành… vè "sáng đúng, chiu sai, đến mai li đúng".

Th tiêu th trường tng là… "chân lý" nên tng có nhiu cá nhân, gia đình tan tành cuc đi, s nghip. Sau đó th tiêu kế hoch hóa, chuyn đi sang th trường theo đnh hướng xã hội chủ nghĩa tr thành mt "chân lý" khác ! Bi đng là "chân lý", vic đnh danh, đnh tính, đnh lượng v "chân lý" liên tc thay đi. Thc mc hay bình phm v "chân lý" không b cáo buc là vu khng, ba đt, chng đi nhà nước, phitrng tr nghiêm khc đgiáo dc, phòng nga chung thì cũng b phê phán là… thiếu thin chí, hay b các thế lc thù đch, phn đng tác đng, li dng !

Da trên hai tiêu chí như va k, QĐND dn bài "B Công an vào cuc vì tham nhũng hay... đi hi đng ?" như mt dn chng, chng minh các thế lc thù đch, phn đng đang vu khng, ba đt rng đng đang li dng chng "t din biến", "t chuyn hóa" đ bt b, trn áp, khai tr nhng đng viên "không thuc phe nhóm", "không nm trong quy hoch" ca Đng. QĐND gii thích, s dĩ bây gi, B Công an mi điu tra nhng sai phm liên quan đến đt đai Bình Dương là vì điu tra chng tham nhũng không phi c phát hin là làm ngay được !

Gii thích như thế chng khác gì cưỡng hiếp các qui đnh pháp lut v x lý hình s Vit Nam ri ch đng kêu oan. Năm 2014, Thanh tra đã tng ch đích danh mt s viên chc góp phn to ra nhng sai phm v đt đai Bình Dương. Sau đó, Ban Ch đo Trung ương v Phòng chng tham nhũng đã yêu cu Tnh y Bình Dương "khn trương xác minh, thu thp tài liu, chng c đ x lý theo đúng quy đnh pháp lut, nếu đ căn c thì khi t x lý hình s".

QĐND cáo buc vic lit kê các s kin liên quan đến vic x lý các sai phm v đt đai Bình Dương đã tng được h thng truyn thông chính thc đ cp, cũng như ch ra yếu t bt thường khi c h thng chính tr, h thng công quyn Vit Nam t trung ương đến đa phương cùng quên scandal đó sut sáu năm và bây gi mi khi t là… ý đ xu, đc thì có khác gì khuyến khích thiên h kinh sý đnh tt, lành ca đng ?

***

"B Công an vào cuc vì tham nhũng hay... đi hi đng ?" là mt bài trên VOA nhưng QĐND không dn ngun. Nói cách khác, QĐND không trit đ bng Nhân Dân. Cách nay ba tun, Nhân Dân trc tiếp công kích VOA và RFAtiếp tc chng phá Vit Nam (3). Theo Nhân Dân thì quan h ngoi giao gia Vit Nam Hoa K đã tròn 25 năm nhưng VOA, RFA vntiếp tc đưa nhng thông tin ba đt, bình lun xuyên tc, can thip thô bo vào công vic ni b, xúc phm đng và nhà nước Vit Nam.

Nhân Dân khng đnhđó là vic làm hết sc khó hiu, cn phi lên án vì VOA, RFA đã ngang nhiên đi ngược quan đim, cam kết ca lãnh đo, chính quyn Hoa K trong quan h vi Vit Nam. Thành ra, bên cnh vic đ ngh chính quyn cùng cơ quan chc năng ca M chn chnh hot đng ca VOA, RFA sao cho phù hp vi các nguyên tc, quan đim ca nước M vi Vit Nam thì mt khác, chúng ta cn tiếp tc đu tranh vch trn thái đ, mưu đ, mi th đon ca VOA và RFA.

Xem bài viết va đ cp s thy, ngoài vic áp dng hai tiêu chí caB tiêu chun "3 trong 1" như QĐND, Nhân Dân rt thành tho trong vic ng dng tiêu chí th ba :Văn minh xã hội chủ nghĩa khác vi văn minh chung.

Rt khó tính chính xác nhà nước Cng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam đã cam kết vi cng đng quc tế bao nhiêu ln rng s n lc thăng tiến nhân quyn ti Vit Nam, tuy nhiên Nhân Dân cơ quan ngôn lun ca Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam vn thn nhiên ph nh vào nhng cam kết đó. Vi Nhân Dân, t do ngôn lun, t do báo chí nhng quyn căn bn ca con người không ch vô giá tr mà Nhân Dân còn munchính quyn cùng cơ quan chc năng ca Mphi bt chước Vit Nam (chn chnh hot đng ca VOA, RFA).

Nếu VOA và RFA da trên lp lun ca Nhân Dân đ thay mt h thng chính tr, h thng công quyn M đánh giá quan h Vit M thì nhng bài viết v cuc kháng chiến chng xâm lược M cho đến nay vn nhan nhn trên chính Nhân Dân và h thng truyn thông chính thc Vit Nam, nhng b phim ca ngi cuc kháng chiến chng xâm lược M vn đang chiếu trên h thng truyn hình quc gia này, thm chí loan báo tin tc, ý kiến bình phm v nhng vn đ thi s liên quan ti chính tr, kinh tế, văn hóa, xã hi ca M cũng chính là… hành vi chng phá, thiếu tôn trng th chế chính tr ca M, xâm phm thô bo vào công vic ni b và ch quyn ca M, trc tiếp phá hoi ch trương cũng như nhng thành qu ca mi quan h gia M và Vit Nam mà chính quyn và nhân dân hai nước đã dày công vun đp !

Có mt đim cn lưu ý, rt d nhn biết là chưa bao gi và chc chn không bao gi VOA, RFA hay nhng cơ quan truyn thông c công lp ln tư nhân M cũng như nhng quc gia tht s tôn trng nhân quyn, nhn thc, nhn đnh hay lp lun theo kiu Nhân Dân, QĐND bi tiêu chun văn minh chung ca nhân loi khác xa viB tiêu chun "3 trong 1" được xây dng trên nn tngvăn minh xã hội chủ nghĩa.

Đó cũng là lý do cách hành x ca Vit Nam vi M và Trung Quc hoàn toàn trái ngược. Cùng có quan h ngoi giao, cùng nhit lit chào mng, tưng bng k nim thi đim thiết lp quan h ngoi giao vi nhau nhưng h thng chính tr, h thng công quyn và các cơ quan truyn thông trong h thng truyn thông chính thc ti Vit Nam chưa bao gi b qua cơ hi lên án"ti ác ca quân xâm lược M" hay k nim các s kin quan trng trong"cuc kháng chiến chng xâm lược M và tay sai".

Ngược li, vì cùng chia svăn minh xã hội chủ nghĩa, t khi "bình thường hóa quan h ngoi giao vi Trung Quc", Vit Nam có s đng cm cao vi quc gia xã hi ch nghĩa anh em này nên t ý đc b tt c mi th liên quan đến "ti ác ca quân xâm lược Trung Quc". Vit Nam có l là quc gia duy nht dưới gm Tri này lp la, lp lng khi đ cp đến tàu… l, ca nước… l hay nướccó chung đường biên gii vi Vit Nam phía Bc đã truy đui, đánh đp, tàn sát đng bào ca mình, phá hoi kinh tế quc gia ca mình.

Bia căm thù "ti ác ca quân xâm lược M",bia ghi chiến tích ca "cuc kháng chiến chng quân xâm lược M và tay sai" vn được tu b theo đnh k nhưng không th tìm được nhng tm bia tương t ghi du ti ác và dã tâm ca Trung Quc.Văn minh xã hội chủ nghĩa ngăn cn c vic tưởng nh, ghi công nhng người Vit đã b mình trong cuc chiến chng xâm lược Trung Quc c trên đt lin ln trên bin và Nhân Dân hay QĐND chính là nhng nơi ch cn b ra ít gi là có th tìm ra vô s dn chng.

Năm 1980, Sư đoàn 337 ca Quân đi nhân dân Vit Nam đã chn 18 đt tn công ca hai sư đoàn Trung Quc ti cu Khánh Khê (ta lc ti xã Bình Trung, huyn Cao Lc, tnh Lng Sơn). Người Vit đã dng mt tm bia va đ đánh du chiến tích đó, va đ tưởng nim 650 đng bào v quc vong thân. Ri Vit Nam "bình thường hóa quan h ngoi giao vi Trung Quc", tiếp tc cùng Trung Quc chia svăn minh xã hội chủ nghĩa… Tm bia đánh du s kin :Sư đoàn 337 đã đánh bi và chn đng quân Trung Quc xâm lượcb đc b bn chTrung Quc xâm lược.

Vic thc thivăn minh xã hội chủ nghĩa theo B tiêu chun "3 trong 1này khiến nhiu người ni gin và nghi ngi h thng chính tr, h thng công quyn vn t gii thiu là ca h, do h và vì h... Mãi đến năm 2017, h thng chính tr, h thng công quyn Vit Nam mi t chc quyên góp dng Nhà bia cu Khánh Khê. Đó cũng là dp h thng truyn thông chính thc phân bin, rng thì là : Bn ch Trung Quc xâm lược trên bia tưởng nim cũ biến mt là do… phía bên kia cho người bí mt sang đc phá, c ta sa xong chúng li đc(4).

Ti sao lãnh th ca ta, bia ca ta, ghi li mt chiến tích ly lng ca ta nhưng Nhân Dân, QĐND chng bao gi lên tiếng đòi Trung Qucchn chnh nhng k đã xâm nhp, xâm phm ch quyn ca Vit Nam như thnh thong vn đòi M chn chnh VOA, RFA vì chng phá Vit Nam ? Ti sao Nhân Dân, QĐND không thc mc ai đã chiu theo Trung Quc, cho phép b hai chTrung Qucra khi ni dung tm bia va được dng li hi năm 2017 trong Nhà bia mi đu cu Khánh Khê mi ?

***

Ít ai trong s nhng người Vit thích đùa không biết cácbài… chi mt gà. Du tác gi ca nhng bài chi này b nhiu thi gian, dng nhiu công, khai thác c nhng yếu t liên quan đến thi ca cho có vn, có điu (…Bay ăn cho chng bay s, cho v bay kinh. Bay ăn cho ngã miếu sp đình, cho m cha bay chết hết đ mt mình bay ăn)(5) hay vn dng c toán hc vào chuyn chi (Bà "khai căn" c h nhà mày xong ri, bà "tích phân n bc", bà bt c hang, c hc, ông c, ông ni, c t tiên nhà mày ra mà o hàm n ln"…) nhưng các bài chi này ch làm người ta bt cười và cm thy ti nghip nếu có ai đem ra s dng !

Có tiếp tc s dng B tiêu chun "3 trong 1đ thm đnh"xu, đc" hay không, tt nhiên là quyn ca nhng cơ quan truyn thông kiên đnh vivăn minh xã hội chủ nghĩa như Nhân Dân, QĐND, k viết bài này không dám lm bàn song đã ng dng b tiêu chun y thì không nên qui đngla chn chính tr ca đng là la chn ca nhân dân. Nếu tht s ý đng cũng là lòng dân, s chng thế lc thù đch, phn đng nào có th tác đng đếns kiên đnh ca nhân dân, hà c gì phi ung phí tâm cơ nguyn ra như chi mt gà !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 13/08/2020

Chú thích :

(1) https://www.qdnd.vn/chong-dien-bien-hoa-binh/thanh-tuu-nhan-quyen-viet-nam/nhung-luan-dieu-tran-ap-bat-bo-truoc-dai-hoi-dang-la-vu-khong-bia-dat-631180

(2) https://www.voatiengviet.com/a/vinamit-binh-duong-dai-hoi-dang/5481591.html

(3) https://nhandan.com.vn/binh-luan-phe-phan/voa-rfa-van-tiep-tuc-chong-pha-viet-nam-610358

(4) http://www.baoquangtri.vn/Chính-tr/modid/415/ItemID/119250

https://www.voatiengviet.com/a/vinamit-binh-duong-dai-hoi-dang/5481591.html

(5) https://www.facebook.com/notes/ nhã-nam/5-năm-bài-chi-mt-gà-bài-d-thi-ca-khưu-minh-cường/455746371113928/

(6) https://www.facebook.com/notes/nhã-nam/11-chi-hay-bài-d-thi-ca-ngô-thùy-trang/459508517404380/

Published in Diễn đàn

Tân Tổng giám đốc Cơ quan truyền thông quốc tế của Chính phủ Mỹ (USAGM, USA Global Media) vừa sa thải bà Bay Fang, Tổng Giám đốc Đài Á Châu Tự do (RFA) và một loạt giám đốc các kênh truyền thông quốc tế hôm 18/06.

rfa1

Logo Đài RFA tiếng Việt và Đài VOA tiếng Việt - Ảnh minh họa

Trước đó, hôm thứ Hai 15/06, Giám đốc Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), bà Amanda Bennett và phó giám đốc Sandy Sugawara đều đệ đơn từ nhiệm sau khi ông Michael Pack lên nhậm chức.

Bình luận chuyện này, nhà báo David Hutt, cây bút chuyên về Châu Á, nêu lo ngại trong bài viết trên tờ Asia Times (18/06/2020) rằng "Đài Tiếng nói Hoa Kỳ nay thành 'Tiếng nói Trump'"

Bài báo "Voice of America to become Voice of Trump" cho rằng việc bổ nhiệm "một nhân vật cánh hữu" làm lãnh đạo ngành truyền thông quốc tế của Hoa Kỳ "có thể sẽ không đồng điệu với 117 triệu khán thính giả tại Châu Á" của các đài Mỹ.

Ông Michael Pack, một chính trị gia được báo Mỹ như New York Times cho là "bảo thủ, thân tổng thống Donald Trump" đã sa thải cả lãnh đạo Đài Châu Âu Tự do và Radio Liberty/Radio Free Europe, ông Jamie Fly, cùng giám đốc của mạng lưới truyền thông Trung Đông (Middle East Broadcasting Network), ông Alberto Fernandez.

Cũng trong tuần này, bà Libby Liu, giám đốc "Open Technology Fund", quỹ phi lợi nhuận cổ vũ cho tự do Internet do USAGM giám sát, cũng từ chức.

Bà Libby Liu từng làm Tổng giám đốc RFA trong 14 năm.

Theo David Hutt, thì ông Michael Pack "được cho là thân cận với ông Steve Bannon, cựu chiến lược gia của bộ tham mưu tranh cử cho Donald Trump, và hai ông đã từng cùng sản xuất hai phim tài liệu".

Ngoài ra, vẫn theo bài trên trang Asia Times, ông Pack "từng lãnh đạo Claremont Institute, một think tank theo xu hướng bảo thủ, gần gũi với phong trào Trump".

Theo phóng viên tự do Joaquin Hòa Nguyễn từ California thì thì việc điều ông Pack, một đồng minh của Tổng thống Trump, về đứng đầu Cơ quan truyền thông quốc tế "được xem là một hành động nhằm kiểm soát truyền thông của chính phủ Mỹ".

Các đài Mỹ có tiếng nói về Châu Á

Ngoài đài VOA (thành lập năm 1942) Cơ quan truyền thông quốc tế của Hoa Kỳ USAGM còn kiểm soát các kênh truyền thông khác do chính phủ Mỹ tài trợ, trong đó có RFA.

RFA được thành lập vào năm 1996 nhằm đưa thông tin đến các quốc gia mà Hoa Kỳ cho là "độc tài, không minh bạch thông tin".

Đài này nói họ cổ vũ cho tự do dân chủ ở Trung Quốc, Bắc Hàn, Việt Nam, Lào, Campuchia, Miến Điện.

RFA gồm 9 ban ngôn ngữ khác nhau trong đó có tiếng Việt. Bà Bay Fang là một nhà báo chuyên nghiệp từng hoạt động ở Afghanistan, Iraq, từng làm việc cho Bộ Ngoại giao Mỹ.

Sau khi về RFA năm 2015, bà đã lên làm Tổng Giám đốc từ năm 2019.

Đài Tiếng nói Hoa Kỳ đã có chương trình tiếng Việt lâu năm qua sóng phát thành, và sau này có thêm trang web cùng chương trình TV/video.

Bài đọc nhiều nhất trên trang tiếng Việt của VOA hôm 18/06 là câu chuyện "Giáo sư Steve Hanke phản hồi sau khi nói Việt Nam là ‘táo thối’ trong chống dịch Covid-19".

Vẫn theo ông Joaquin Hoà Nguyễn nói với BBC từ San Francisco cuối ngày thứ Năm giờ Anh thì đài "CNN gọi đó là cuộc thảm sát" với truyền thông công của Hoa Kỳ. Có lo ngại rằng các đài này sau thay đổi lãnh đạo sẽ không quan tâm đến dân chủ nhân quyền.

Tuy thế, tân CEO của USAMD, Michael Pack trong email thông báo cho nhân viên cuối ngày thứ Tư đã tìm cách giảm đi lo ngại của họ rằng ông "cam kết duy trì độc lập" cho các đài vốn có nhiệm vụ đưa tin độc lập tới khán thính giả trên toàn thế giới, theo trang Politico trích các nguồn thông tấn từ Hoa Kỳ.

Additional Info

  • Author BBC tiếng Việt
Published in Việt Nam

Sự kim soát cht ch thông tin ca Đảng cộng sản Trung Quc cũng như ni quan ngại quá mc v mt n đnh xã hi là nhng nguyên nhân chính khiến cho dch bnh Covid-19 đã không được kim chế ngay t đu, theo nhn đnh ca các hc gi nghiên cu v chính tr Trung Quc.

taiphat1

Vũ Hán, thủ ph tnh H Bc, là nơi bùng phát dch Covid-19

Tuy nhiên, cũng theo nhận đnh ca các nhà chuyên môn, chế đ đc tài ca Trung Quc có đ kh năng huy đng lc lượng đ dp tt dch bnh cho nên cuc khng hong Covid-19 khó lòng khiến chính quyn ca Đảng cộng sản sp đ.

Bịt ming ý kiến bt li’

Trên tờ South China Morning Post, ông Patrick Mendis, cu giáo thnh ging v ngoi giao kinh tế ti Đi hc Vũ Hán và là cu sinh viên Đi hc Harvard, có bài phân tích v ‘ba sai lm mà chính quyn Trung Quc mc phi trong vic x lý cuc khng hong virus corona’.

Do Đảng cộng sản Trung Quc nm cht quyn lc, Giáo sư Mendis cho rng không có gì đáng ngc nhiên nếu ngay t sm h hy sinh sc khe ca người dân trong cuc khng hong corona virus đ bo v chế đ.

"Thật vy, mc dù Trung Quc đã phn ng nhanh hơn vi dch corona so vi đt dch SARS hi năm 2002-2003, thì trận dch này cũng đã phơi bày mt l hng c hu trong h thng ca Trung Quc vi vic bt ming và trng tr nhng ai đi chch khi quan đim chính thng", ông viết.

Theo lời v giáo sư này, mc dù thm ha SARS cho thy s cn thiết phi ci m và có trách nhim hơn, Trung Quc đã mc phi nhng sai lm tương t trong cuc khng hong hin ti mc dù h mong mun thy kết cc khác.

Sai lầm đu tiên là bn h người báo tin, Mendis phân tích. Lý Văn Lượng - bác sĩ nhãn khoa tr ti Bnh vin Trung ương Vũ Hán - đã ln đu tiên chia s mi lo ngi ca mình vào ngày 30/12 năm 2019 vi mt nhóm bn hc cũ trên WeChat. Vào thi đim đó, virus corona vn chưa được nhn din. Bác sĩ Lý khi đó đã cnh báo v mt trn dch ging như SARS, và đ ngh các bạn hc áp dng các bin pháp nghiêm ngt hơn đ ngăn nga lây nhim ti các bnh vin nơi h làm vic.

Tuy nhiên, ảnh chp màn hình ca cuc trò chuyn riêng tư này đã lan truyn và thu hút s chú ý ca cp trên ca bác s Lý. Phn thưởng cho hành đng cảnh giác chuyên nghip này ca bác sĩ Lý là mnh lnh t bnh vin yêu cu ông viết bn kim đim t phê bình. Công an đa phương cũng thm vn ông và cho rng ông ‘gây ri lon trt t xã hi nghiêm trng’.

Bác sĩ Lý bị buc phi đưa ra câu tr li xác định cho hai câu hi – ‘Anh có th dng hành vi bt hp pháp ca mình không? và ‘Anh có có hiu rng anh s b trng pht nếu anh không ngng hành vi đó hay không?’ Vi hai câu tr li này, virus corona đã được to điu kin lây lan không có gì ngăn chn trong một vài tun kế tiếp, Giáo sư Mendis nhn đnh.

Bữa tic hoành tráng

Điều này dn đến sai lm th hai: mt cơn bão hoàn ho đang thành hình, cũng theo li v giáo sư này. Đó là khi qun Bách B Đình thành ph Vũ Hán chun b cho ba tic hoành tráng hàng năm. Đ k nim 20 năm ba tic này, các nhà t chc đa phương đã lên kế hoch phá k lc thế gii v nhiu món ăn được phc v nht trong mt ba tic.

Trong ít nhất ba tun trước khi din ra ba tic vào ngày 18/1, chính quyn Vũ Hán đã biết v s lây lan ca virus trong thành ph. Tâm lý thông thường s là ra lnh áp dng các bin pháp tc thi đ bo v sc khe cng đng. Nhưng thay vào đó, chính quyn đã ra lnh bóp nght nhng tin xu.

Một lý do khiến th trưởng Vũ Hán không nghe theo li khuyên cho các chuyên gia y tế, theo li gii thích ca mt c vn ca t Financial Times ở Bc Kinh, là mi lo ngi ca ông rng ‘leo thang trong vic phòng chng dch có th gây tn hi cho kinh tế đa phương và n đnh xã hi’.

Ông Mendis cho rằng quyết đnh này có tác đng leo thang dch bnh hai ln. "Trước hết, nó đy nhanh sự lây lan của virus, do các thành viên ca khong 40.000 gia đình đã nu nướng cho ba tic và nhiu người trong s h đã đến ăn tic", ông phân tích.

Thứ hai, nó to điu kin cho s lây lan ca virus trên toàn thế gii. Sau ba tic có khong năm triu người t Vũ Hán ta ra khp nơi, giúp đưa virus ra xa khi tnh H Bc và khi biên gii Trung Quc.

"Tòa án Tối cao Trung Quc Trung Quc cui cùng cũng nói rng công an Vũ Hán nên khoan dung hơn vi nhng người đã gióng lên hi chuông cnh báo v dch bnh, thay vì buộc ti h lan truyn tin đn nhm. Đây là mt c ch tha nhn s tht rõ ràng trên thc đa mt cách khp khing. Điu này dn đến sai lm th ba", ông viết tiếp.

Theo lời ông gii thích thì khi vic che đy đã tht bi, Trung Quc cũng dn dần và miễn cưỡng tha nhn h đã phn ng không đy đ trước cuc khng hong. Mt nhóm tin trm ca T chc Y tế Thế gii ch có th đến Trung Quc vào ngày 10/2, và vn chưa rõ h s có thm quyn đến đâu đ điu tra ngun gc ca dch bnh.

Trung tâm kiểm soát và phòng nga dch bnh Hoa Kỳ - mt trong nhng t chc uy tín nht thế gii - thm chí còn không được Trung Quc mi đ h tr điu tra.

"Với mc đ hn chế và s kim duyt như vy, chưa k đến mi đe da đi vi sc khe cng đng bên ngoài Trung Quốc, đã có s lên án rng rãi không ch đi vi s bt ming bác sĩ Lý, mà còn đi vi cách x lý không n tha ca Chính ph Trung Quc đi vi toàn b cuc khng hong", Mendis viết.

"Đảng cộng sản Trung Quc có s kim soát cht ch đi vi nhng gì công chúng trong nước nhìn thy và nghe thy; rt cuc, kim soát tuyên truyn là điu ti trng giúp cho gii lãnh đo Bc Kinh thành công. Tuy nhiên, ý thc h không ăn thua gì trước bnh truyn nhim. Đôi khi, mt thông đip ch đơn gin là quá h trng để có th b qua hoc che đy", ông viết tiếp.

Theo lời v giáo sư này, chính sách tt nht kh dĩ là điu mà bác s Lý, người cnh báo vn đã tr giá cui cùng, đã đ cp. Trong mt cuc phng vn vi t New York Times trước khi qua đi, bác sĩ Lý đã nói: "Nếu gii chc tiết l thông tin v dch bnh sm hơn, tôi nghĩ rng mi vic s tt hơn rt nhiu. Cn có s ci m và minh bch nhiu hơn".

Không muốn gây hoang mang?

Cũng trên tờ South China Morning Post, ông Wenfang Tang, giáo sư ch tch Phân khoa Khoa học Xã hi ti Đi hc Khoa hc Công ngh Hong Kong, đưa ra li gii thích ti sao chính quyn cơ s Vũ Hán đã tìm cách che đy thông tin v dch bnh vào lúc đu.

"Các nhà kiểm duyt Trung Quc nghĩ gì khi h tìm cách phong ta thông tin trong mt cuộc khng hong sc khe công chúng rõ ràng như vy?" ông lp lun. "Mt cách gii thích là lúc đu h không nm bt được mc đ nghiêm trng ca vn đ. Dường như điu này đúng mc đ nào đó, nht là khi không có bng chng rõ ràng v s lây lan t người sang người trong nhng ngày đu ca dch bnh".

Tuy nhiên, có bằng chng cho thy chính quyn cơ s không h lơ là vn đ này, ông viết tiếp. Bng chng ông đưa ra là vào cùng ngày bác s Lý đăng li cnh báo v dch bnh, y ban y tế Vũ Hán đã đưa ra cnh báo khn cp v s xut hin ca mt loi virus corona mi và đ xut các bin pháp chng li s lây lan ca nó.

"Hiểu biết ca nhà chc trách v s lây lan t người sang người ca virus có th không chính xác, nhưng h đã lên tiếng báo đng", Giáo sư Tang kết lun.

Một cách gii thích khác cho s kim soát thông tin ca chính quyn, cũng theo li giáo sư Tang, là h tin rng virus có th được kim soát mà không gây hoang mang cho công chúng trong mùa Tết Nguyên đán hoc làm gián đon các cuc hp hi đng chính quyn hàng năm trên c nước.

Sự hong lon ca công chúng và s gián đon các phiên hp hi đng nhân dân đa phương có th đe da tăng trưởng kinh tế, n đnh xã hi và thm chí là an ninh quc gia – tt c nhng vn đ đó đu là ưu tiên hàng đầu của chính quyn Trung Quc, ông cho biết.

"Một s quan chc Vũ Hán có l đã quá tin tưởng rng h thng chính tr đc tài đy đ năng lc ca Trung Quc có th x lý bt kỳ cuc khng hong nào", ông viết.

Xói mòn lòng tin của người dân

Theo ông, mặc dù cn nhiu bng chng hơn đ kết lun rng kim duyt tin tc là nguyên nhân khiến cho virus corona lây lan, nhưng ‘thit hi rõ ràng hơn là s đ v lòng tin ca công chúng’. Mi người theo dõi s ca nhim bnh tăng nhanh trong kinh hoàng.

Ông đưa ra dn chng là s thương tiếc đi vi s qua đi ca bác s Lý đã tr thành chiến dch công khai chng li s vng v ca chính ph. Mng xã hi Trung Quc tràn ngp nhng li thương tiếc bác s Lý và nhng bình lun ma mai v s dt nát, bt lực, tham nhũng và kiêu ngạo ca các quan chc đa phương.

"Sự bùng n nhng li ch trích công khai là phn ng trước s kim soát cht ch nhân danh n đnh xã hi và an ninh quc gia k t khi Ch tch Tp Cn Bình lên nm quyn vào năm 2012", ông viết.

"Một s người ch trích ông Tp vì phong cách lãnh đo mang tính kim soát cht ch trong khi nhng người khác kêu gi bo v quyn t do ngôn lun như mt quyn cơ bn ca công dân. Nhng bình lun kiu này trên mng xã hi khiến chúng ta có n tượng rng lòng dân ủng h chính quyn đã gim đáng k", giáo sư Tang viết trong bài phân tích.

Ông cũng cho rằng có lý do đ tin rng chính ph đc tài ca Trung Quc có kh năng đy lùi khng hong dch bnh và duy trì s ng h ca công chúng vi dn chng là h đã xây dựng được mt bnh vin 1.000 giường trong thi gian k lc, trin khai hàng chc ngàn nhân viên y tế đến các khu vc b nh hưởng và cách ly hàng chc triu người.

Ngoài ra, họ cũng đã s dng các phương tin truyn thông do nhà nước kim soát đ chng t s lãnh đo mnh m ca Đng trong vic kim chế virus, tìm ra phương pháp điu tr mi, nâng cao lòng tin ca công chúng và thúc đy đoàn kết dân tc, theo ông Tang. Nhiu người dân Trung Quc theo dõi tin tc chính thng có th vn tin vào chính quyền trong khi cng đng mng có th không tin, ông nhn đnh.

Ông cho rằng chính quyn Bc Kinh ‘đã cho thy h có kh năng phn hi nhanh chóng trước dư lun’. "H đã điu mt nhóm công tác t Bc Kinh đến Vũ Hán đ điu tra vic x lý bác s Lý; bi thường cho gia đình ông sau khi cái chết ca ông được xem là tn thương nơi làm vic; cách chc các quan chc đa phương được công chúng đánh giá là bt lc và công b các chính sách mi đ giám sát các cơ quan chính quyn đa phương", ông ch ra.

"Những bin pháp này có th xoa du cơn phn n ca công chúng. Dường như ít có kh năng chế đ đc tài ca Bc Kinh s chóng sp đ do hu qu ca cách x lý dch bnh vng v".

"Chế đ đc đoán là con dao hai lưỡi. Nó có kh năng huy đng quc gia, phân bổ ngun lc nhanh chóng và thc hin các d án quy mô ln, nhưng không có kh năng qun lý mi th cp đ vi mô. Tht vy, nó có th xây dng mt bnh vin 1.000 giường trong 10 ngày nhưng li không th x lý cnh báo sm ca bác sĩ Lý v s lây lan ca virus", ông viết.

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Diễn đàn

Một văn bản giải trí cực cao của Thanh tra Chính phủ

Lý Bá, RFA, 21/01/2020

Cuối năm, tình cờ thấy cái tin thuộc loại "đến hẹn lại lên" nên cũng chẳng quan trọng gì, nhưng đọc mấy mới hàng tôi đã sặc cười.

giaitri1

Cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son bị xét xử vì tội nhận hối lộ trước tòa tại Hà Nội năm 2019 - Courtesy of VCCI

Điểm gây cười thứ nhất : "Em kính đề nghị các anh chị báo cáo cho em các anh chị hối lộ như thế nào"

Xin trích ra đây cho quý vị : "Ông Trần Ngọc Liêm, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ vừa ký văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố, Tập đoàn kinh tế nhà nước, doanh nghiệp nhà nước thực hiện nghiêm Luật phòng, chống tham nhũng và quy định tặng quà và nhận quà tặng. Cụ thể là báo cáo những trường hợp tặng quà, nhận quà trái quy định và sử dụng trái phép tài sản công vì vụ lợi trước ngày 1/2/2020" (tức mùng 8 tết Nguyên đán).

Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị các đơn vị nêu trên không dùng ngân sách tổ chức đi thăm, chúc Tết, tặng quà đối với các lãnh đạo cơ quan, đơn vị các cấp ; không sử dụng phương tiện, tài sản công vào các hoạt động cá nhân trong dịp Tết, các lễ hội.

Tôi xin bày tỏ lời khen ngợi với khả năng sử dụng ngôn ngữ của ông Trần Ngọc Liêm. Ông đã dùng từ vô cùng uyển chuyển và khéo léo trong một văn bản thuộc lĩnh vực nhạy cảm.

Trong tiếng Việt, "đề nghị" là hành động đưa ra mong muốn với người khác, nhưng không có giá trị bắt buộc. Nếu bắt buộc thì phải dùng từ "yêu cầu". Nếu yêu cầu thì ai không thực hiện sẽ phải có lý do chính đáng và chịu chế tài khi vi phạm. Đằng này, Thanh tra Chính phủ chỉ nhỏ nhẹ "đề nghị" các anh không lạm tiêu công quỹ, không hối lộ, không nhận hối lộ. Các anh thích nghe thì nghe, không nghe chẳng sao, tôi chỉ có một ước ao, một khát khao thế thôi.

Việc yêu cầu chính những người có tiềm năng hối lộ, nhận hối lộ và lạm tiêu công quỹ phải lập báo cáo về việc làm của họ là điểm gây cười chính. Ông Liêm đang yêu cầu trẻ mẫu giáo thực hành bài học công dân hay sao ?

Tôi cá với quý vị, sau mùng 8 Tết Nguyên đán sẽ chẳng có bao nhiêu báo cáo được lập. Nếu có thì chỉ trong hai dạng : một là "thành công tốt đẹp", cơ quan chúng ta tất cả liêm khiết trong sáng như trăng rằm. Dạng thứ hai, nếu cán bộ nào bị phát hiện thì chỉ là do trật đường dây, GATO, do bị "đánh", kính thưa các đồng chí chưa bị lộ ạ !

Điểm gây cười thứ hai : Hiệu quả kiểm tra

Thanh tra Chính phủ dẫn ra 2.290 cuộc kiểm tra trong năm 2019, phát hiện gần 350 vụ, hơn 400 người vi phạm. Thế nhưng chỉ 8 người nộp lại quà tặng cho đơn vị với giá trị hơn 100 triệu đồng.

Tính ra, chi phí cho ngót 2.300 cuộc kiểm tra quá đắt đỏ. Kết quả thì dĩ nhiên-như trò hề.

Gần 400 người vi phạm kia đi đâu, tại sao chưa ai nộp lại quà tặng hay hoàn lại cho công quỹ các khoản chi vượt hoặc sai chế độ, tiêu chuẩn ? Hay sẽ không nộp ? Vì sao họ không nộp ? Có hình phạt nào cho những người đã nhận quà hay tiêu xài quá tay mà không nộp lại không ? Phạm Luật chống tham nhũng thì cứ lôi luật ra xử, sao phải ra công văn nhắc nhở ? Nguồn gốc của hối lộ và lạm tiêu công quỹ là gì ? Có cơ chế nào để ngăn chặn việc này không ?

À, dân thì ai chẳng biết nhưng ông Phó tổng Thanh tra Chính phủ không biết. Mọi chuyện minh bạch rõ ràng y như bầu trời Hà Nội mùa cao điểm bụi mịn.

Điểm gây cười thứ ba : Phát hiện 10 người vi phạm trong minh bạch tài sản

Vẫn theo Thanh tra Chính phủ, năm 2018 có 46 người được xác minh tài sản, thu nhập để minh bạch. Phát hiện 10 người vi phạm, đã kỷ luật 8, đang xem xét kỷ luật 2 trường hợp.

Tôi lại lăn ra cười với cái "phát hiện" này. Kê khai tài sản là quy định bắt buộc đối với cán bộ từ phó trưởng phòng của Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh trở lên và tương đương. Cả nước Việt Nam, dạng này có hàng trăm ngàn người, và thôi chẳng đếm chi cho mệt, cứ căn theo số vụ tham nhũng đã mang ra xét xử cũng đủ thấy số vi phạm phải gấp vài trăm lần, chứ sao chỉ có 8 người được. Ông Phó tổng thanh tra Chính phủ muốn đùa hay gì ?

Cách đây 14 năm, nguyên Tổng bí thư Nông Đức Mạnh khẳng định năm 2020 Việt Nam trở thành nước công nghiệp. Năm 2020 đến được 21 ngày rồi, chửa biết nước ta đã công nghiệp trong các nền khác chưa chứ nền công nghệ tham nhũng thì ta cho bọn 4.0 hít khói từ lâu lắm. Giờ này còn nghĩ tham nhũng là biếu tiền trong phong bì, xách quà lễ mễ đến nhà hay vác xe công đi ăn nhậu, đi du hí, đi lễ chùa… thì xin mời Thanh tra Chính phủ về lại đĩa bay cho chóng. Ông Nguyễn Bắc Son nhận 3 triệu đô la, chắc bên kia khiêng mấy valy đến nhà bảo, bác ơi cho em mượn cái máy đếm tiền em đếm cho cẩn thận kẻo mất lòng hai bên ạ ?

Cơ mà, nói thế thôi, chẳng ai tin ông Trần Ngọc Liêm lại cà dốt hay ngây thơ đến thế.

Thế thì đường đường là cơ quan phụ trách việc kiểm tra nội bộ cao nhất của cả một thể chế, có vai trò như con gõ kiến suốt đời chỉ đi tìm bắt sâu đục thân cây, cớ sao ông vẫn trịnh trọng ký hẳn một cái công văn không bói ra được một gam hiệu quả nào, một ly răn đe nào vào những ngày nhà bao nhiêu việc thế này ? Ông rảnh ? Ông hài quá ? Ông muốn gõ nhẹ một cái ?

Hay thực ra ông đúng là người miền Bắc có lý luận, nên mới chọn những ngày đốt lò hừng hực để tận hiến nhân dân một trò giải trí cao tay nhằm chứng minh cho thiên hạ thấy có những cơ quan Nhà nước quan trọng nhưng thực chất đang vô dụng đến mức nào.

Còn quý vị nghĩ sao ?

Lý Bá

Nguồn : RFA, 21/01/2020

******************

Tổng bí thư : Hiếm có đảng cầm quyền nào trên thế giới được dân tin yêu nhưảng ta'

VOA, 21/01/2020

Mặc dù thú nhn "không phi không có lúc mc sai lm, khuyết đim", nhưng người đng đu Đng Cng sn Vit Nam cho rng Đng đã sm nhn ra nhng sai lm khuyết đim này và kiên quyết sa cha, dù đau đn, nên đã khiến cho người dân càng tin tưởng vào đng cầm quyn duy nht ti Vit Nam.

giaitri00

Tổng bí thư, Ch tch nước Nguyn Phú Trng trên giường bệnh. Ảnh biếm họa (facebook Nhật Ký Yêu Nước)

"Nói một cách công bằng và thng thn, không phi không có lúc chúng ta mc sai lm, khuyết đim. Nhưng vi tinh thn t phê bình và phê bình, Đng đã sm nhn ra nhng sai lm, khuyết đim và kiên quyết sa cha, dù có đau đớn hay phi đi din vi muôn vàn khó khăn, rào cản", ông Nguyn Phú Trng tr li phng vn báo Quân Đi Nhân Dân vào ngày 20/1, nhân dp Tết Nguyên Đán và k nim 90 năm ngày thành lp Đng Cng sn Vit Nam.

Vẫn theo li ông Trng, chính nh tinh thần "t phê bình và phê bình này" mà "hiếm có dân tc nào trên thế gii khi nói đến Đng cm quyn, nhân dân li dành cho mt s trân trng, t hào, yêu thương như dân tc Vit Nam đi vi Đng Cng sn Vit Nam".

Bài phỏng vn đc bit Tng bí thư-Chủ tịch nước Nguyn Phú Trng được đưa ra vào thi đim công lun vn chưa ngt ch trích Đng Cng sn và chính quyn Vit Nam v hành đng được cho là "tht nhân tâm" khi thc hin cuc b ráp, đt kích vào làng Đng Tâm khiến cho "th lĩnh tinh thn" ca người dân làng – ông Lê Đình Kình, 84 tui – và 3 công an thit mng vào ngày 9/1, ngay thi đim sát Tết Nguyên Đán, dp hi t quây qun ca các gia đình Vit Nam.

Bộ Công an quy kết ông Lê Đình Kình và hàng chc người dân làng Đng Tâm là "đi tượng chng đi" và đưa ra quyết đnh khi t v án ngay sau đó đi vi 22 người làng Đng Tâm (trong đó có nhiu người là con cháu ông Kình) v 3 ti danh : giết người, tàng trữ-s dng vũ khí trái phép và chng người thi hành công v.

Trong khi đó, 3 công an tử vong ngay lp tc được Tng bí thư Nguyn Phú Trng, trong cương v Ch tch nước, truy tng Huân chương Chiến công hng Nht, Th tướng Nguyn Xuân Phúc cp bng "T quốc ghi công" và B Công an thăng cp bc hàm vượt cp.

Theo nhận đnh ca mt s người quan sát tình hình thi s Vit Nam, chưa có v tranh chp đt đai nào t trước ti nay li dn đến s phân hóa, chia r công lun và rn v xã hi như trong v Đng Tâm.

n 10 ngày k t sau khi xy ra v vic, công lun vn có th nhìn thy rõ làn sóng bt bình ca người dân biu l qua mng xã hi và nhng hành đng "bt tuân dân s".

Chẳng hn, ngay sau khi B Công an tuyên b vic phong ta s tin phúng điếu ông Kình với hơn na t đng (gn 23.000 USD) mà người dân đóng góp là mt trong nhng bin pháp nhm ngăn chn hành vi "tài tr khng b", kêu gi người dân "nâng cao cnh giác, không gi tin và tài khon ca nhng người có hành vi kêu gi tài tr" và thông báo kịp thi cho cơ quan chc năng xác minh, x lý", thì người dân không nhng không tuân theo mà còn lp tc "t thái đ" bng cách kêu gi ty chay ngân hàng Vietcombank, nơi lưu gi s tin gây qu trên, và đng thi gây mt qu khác trên GoFundMe và đóng góp số tin còn nhiu hơn s tin đã b công an phong ta, gn 35.000 USD (vào ti 21/1) ch sau 3 ngày kêu gi.

Một s người khác, đng đu là Tiến sĩ Nguyn Quang A – người vn đng cho xã hi dân s ti Vit Nam, đã đến Vin kim sát Hà Ni np đơn "to" về hành vi giết người trong v vic mà h cho là chính quyn đã "tn công" vào người dân ti Đng Tâm.

Nguồn : VOA, 21/01/2020

Additional Info

  • Author Lý Bá, VOA tiếng Việt
Published in Diễn đàn

1. Greta Thunberg và phong trào biểu tình vì khí hậu

Nhà hoạt đng 16 tui người Thy Đin Greta Thunberg khin trách lãnh đo thế gii chưa đ n lc trước tình trng biến đi khí hu. "My người dám c gan !" cô xúc đng phát biu ti mt hi ngh Liên Hiệp Quốc vào tháng 9. "My người đã đánh cp ước mơ và tui thơ ca tôi bng nhng li sáo rng". Trong khi đó, mt phong trào do cô gi cm hng đã khiến thanh thiếu niên khp nơi trên thế gii bãi khóa, xung đường kêu gi các chính ph hành đng chng li biến đi khí hu. Greta Thunberg được tp chí TIME vinh danh "Nhân vật ca năm" 2019.

nam1

Greta Thunberg được tp chí TIME vinh danh "Nhân vật ca năm" 2019.

2. Cháy rừng Amazon, Brazil

Rừng mưa nhit đi Amazon - lá phi xanh ca Trái đt - hng chu hơn 70.000 đám cháy Brazil k t đu năm 2019, theo d liu được các nhà khoa hc công b vào tháng 8. Mt s đám cháy gây ra bi nông dân và người đn g mun s dng đt rng cho mc đích nông nghip và công nghip. Nhưng nhit đ nóng và điu kin khô hn khiến la lan nhanh chóng. Các v cháy rng Amazon thu hút s chú ý rng rãi ca quc tế t tháng 8, la vn lan rng sang ti tháng 10.

3. Thảm sát tập thể ở New Zealand

50 người b bn chết trong các nhà th Hi giáo Christchurch, New Zealand, vào ngày 15/3 trong v x súng đm máu nht đt nước yên bình này. Hung th loan báo ý đnh ca mình trong mt tuyên ngôn kì th chng tc dài 74 trang đăng trên mạng trước khi x súng. Th tướng Jacinda Arden gi đó là "mt trong nhng ngày đen ti nht ca New Zealand". Chưa đy mt tháng sau v tn công New Zealand ban hành lnh cm súng trường bán t đng và súng trường tn công.

4. Brexit khiến thủ tướng Anh mất chức

Thủ tướng Anh, Theresa May, t chc vào tháng 6 sau ba ln tht bi trong vic thuyết phc Ngh vin chp thun tha thun Brexit ca bà đưa Anh ri khi Liên Hiệp Châu Âu. Boris Johnson, cu B trưởng Ngoi giao, lên kế nhim. Vi chiến thng áp đo ca Đng Bo th trong cuc bu c tháng 12, ông Johnson được cng c quyn lc đ tiến ti chm dt ba năm tê lit chính tr và đưa nước Anh ra khi EU trước ngày 31/1/2020.

nam2

Thủ tướng Anh, Theresa May, t chc vào tháng 6 sau ba ln tht bi trong vic thuyết phc Ngh vin chp thun tha thun Brexit

5. Tai nạn và tai tiếng của Boeing 737 MAX

Máy bay 737 MAX của hãng Boeing chu nhiu tai tiếng trong năm 2019 khi hai v rơi máy bay này xy ra cách nhau trong vòng năm tháng, giết chết 346 người. Hai v tai nn, mt Indonesia vào tháng 10/2018 và mt Ethiopia vào tháng 3/2019, khơi lên nhng nghi vấn v thiết kế và các tính năng ca mu máy bay được qung bá là thế h máy bay kế tiếp cho du hành thương mi. Truyn thông M nói có nhiu vn đ được phát hin trong vic chế to và chng nhn mu máy bay này. Các máy bay 737 MAX đã b cm bay k từ tháng 3 và Cc Hàng không Liên bang Hoa Kỳ nói s không chp thun cho máy bay này quay tr li hot đng trước tháng 1/2020.

6. Cháy Nhà thờ Đức Bà ở Pháp

Vào tháng Tư, thế gii kinh hoàng chng kiến chóp tháp mang tính biu tượng ca Nhà th Đc Bà 850 tuổi Paris b thiêu ri. Ngn la bùng lên và nhanh chóng bao trùm phn mái ca nhà th khiến chóp tháp sp đ, trước khi lan vào h thng khung g. Nhà th vn đng nhưng cu trúc b suy yếu nng. Công tác gia c và tu sa vn đang được tiến hành và Tng thng Emmanuel Macron đt ra thi hn là năm năm. Ln đu tiên trong hơn hai thế k, Nhà th Đc Bà s không c hành thánh l Đêm Giáng Sinh năm nay.

7. Thủ lĩnh ISIS bị Mỹ hạ sát

Tổng thng M Donald Trump ngày 27/10 loan báo Abu Bakr al-Baghdadi, thủ lĩnh ẩn dt ca t chc Nhà nước Hi giáo (ISIS), đã chết trong mt cuc đt kích ca quân đi M min bc Syria. Dưới quyn ca Baghdadi, ISIS chuyn hóa t nhng phn t ni dy l t thành mt mng lưới khng b toàn cu thu hút hàng ngàn chiến binh đến Iraq và Syria. Vào lúc đnh đim, Baghdadi cai tr mt lãnh th rng bng c lãnh th Vương quc Anh, t đó dàn dng nhng v tn công các nước khp thế gii.

8. Biểu tình đòi lật đổ tổng thống ở Venezuela

Lãnh đạo đi lp Venezuela Juan Guaido vin dẫn hiến pháp và t xưng là Tng thng lâm thi sau khi tuyên b Tng thng Nicolas Maduro tái đc c thông qua mt cuc bu c gi hiu. Ông Guaido nhn được s ng h rng rãi ca quc tế và người biu tình t đ ra đường ph đòi tng thng theo ch nghĩa xã hội phi t chc. Nhưng ông Maduro vn gi được s trung thành ca quân đi và vn bám chc bt chp áp lc chính tr to ln. K t đó, phe đi lp Venezuela không đt được tiến b nào đáng k trong vic lt đ chính quyn Maduro và các cuc biu tình cũng đã vơi bt.

nam3

Phe đi lp Venezuela không đt được tiến b nào đáng k trong vic lt đ chính quyn Maduro và các cuc biu tình cũng đã vơi bt.

9. Biểu tình đòi dân chủ ở Hong Kong

Các cuộc biu tình bt đu ti Hong Kong Kong vào tháng 6 phn đi mt d lut dn đ được đ xut mà có th đưa cư dân Hong Kong sang xét x Trung Quc đi lc. Ngay c sau khi d lut được rút vào tháng 9, tình trng bt n vn tiếp din - đôi khi tr thành bo đng - khi nhng người biu tình đòi m rng dân ch như bu c công bng và t do. H gin d v điều mà họ xem là s can thip ca Trung Quc vào nhng vic ni b Hong Kong, lãnh th được Anh trao tr li cho Trung Quc vào năm 1997. Đến tháng 11, Tng thng M Donald Trump ký ban hành lut nhm bo v nhân quyn và ng h dân ch Hong Kong, gi đi một thông đip cng rn ti Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình.

10. Tổng thống Donald Trump bị Hạ viện Mỹ luận tội

Tổng thng Donald Trump tr thành Tng thng M th ba trong lch s b H vin lun ti lm dng quyn hành và cn tr Quc hi trong nhng hành động ca ông liên quan ti Ukraine. Phe Dân ch cáo buc ông lm dng quyn hành ca mình bng cách yêu cu Ukraine điu tra v Joe Biden, cu phó tng thng M và là ng c viên hàng đu ca Đng Dân ch thách thc ông Trump trong cuc bu c năm 2020. Ông Trump cũng bị cáo buc cn tr cuc điu tra ca Quc hi v vn đ này. Cuc biu quyết H vin m đường cho mt phiên xét x ti Thượng vin, vn được kim soát bi nhng ngh sĩ Đng Cng hòa đng minh ca ông Trump, đ xem có nên kết ti ông và truất quyn Tng thng ca ông hay không. Chưa có Tng thng nào tng b trut quyn vì quy trình lun ti vn được quy đnh trong Hiến pháp, và các thượng ngh sĩ Cng hòa gi đây có phn chc s không làm điu đó.

Nguồn : VOA, 27/12/2019

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Diễn đàn

Các nhà hoạt đng nhn đnh vi VOA rng tình trng vi phm nhân quyn Vit Nam trong năm 2019 rt ti t và d báo sang năm 2020 mc đ đàn áp các nhà tranh đu s nghiêm trng hơn khi các quan chc tranh nhau nm quyn gia lúc din ra đi hi đng các cấp.

nq1

Các nhà hoạt động bị xét xử, bắt giam trong năm 2019. Photo Facebook.

Luật sư Nguyn Văn Đài, sáng lp Hi Anh em Dân ch, nhn đnh vi VOA nhân chuyến vn đng nhân quyn ti th đô Washington DC trong tun qua :

"Trong năm 2019, việc bt gi các nhà hot đng trong nước có gim thiu nhiu hơn, mt trong các nguyên do là năm 2018 có các cuộc biu tình 10/6 nên có hơn 100 người, các nhà hot đng b bt.

"Sang năm 2019, sau khi Luật An ninh Mng có hiu lc 1/1, s lượng các blogger b bt nhiu hơn. Trong 2019, h tp trung vào bt gi nhng người có tiếng nói đi lp và có ảnh hưởng trong xã hi nhiu hơn so vi năm 2018.

"Chỉ riêng trong tháng 11 này có đến 20 nhà hot đng ôn hòa b đưa ra tòa xét x vi tng mc án lên đến 120 năm tù. Đó là mt tháng đen ti trong tình trng nhân quyn Vit Nam".

Vừa qua T chc Theo dõi Nhân quyn (HRW) cho biết hin ti Vit Nam có đến 130 tù nhân chính tr trong khi Ủy ban Bo v Ký gi (CPJ) cho biết có đến 12 phóng viên đang b giam cm. Tuy nhiên, t chc The 88 Project cho biết con s các nhà hot đng nói chung đang bị chính quyn Vit Nam b tù là 276 người.

Ông Vũ Quốc Ng, Ch tch t chc Người Bo v Nhân quyn, người va được B Ngoi giao Pháp – Đc trao gii nhân quyn 2019, nói vi VOA :

"Việc vi phm nhân quyn ca nhà cm quyn Vit Nam ngày càng nghiêm trọng và mang tính thách thc. Đây là mt năm ti t nht trong nhng năm gn đây. Chế đ cng sn Vit Nam không còn coi trng và b chùng bước trước nhng ý kiến, nhng ch trích ca cng đng thế gii nói chung v đàn áp nhân quyn. Đó là mt thái độ mang tính thách thc ca chế đ cng sn Vit Nam".

Ông Vũ Quốc Ng nhn đnh rng vic chính quyn gn đây bt b nhng người dùng mng xã hi và nhng tiếng nói phn bin ít tiếng tăm cho thy "mc đ vi phm nhân quyn Vit Nam ngày càng trm trng, lan tn các đa phương nh l, ch không ch các thành phố lớn".

Ông Vũ Quốc Ng cho biết thêm :

"Sau một thi gian B Công an bt gi các nhà bt đng chính kiến có tên tui thì xu hướng gn đây là B Công an bt đèn xanh cho các đa phương đ bt gi nhng người có ít tên tui hơn ti mt s các tnh như Lâm Đng, An Giang, Cn Thơ, Đng Nai, Bến Tre… và một s tnh nh l.

"Điều này chng t rng chính quyn đa phương cũng mun trn áp s phn kháng t trong trng nước. Và nhân dp này, chính quyn đa phương cũng mun lp án đ ly thành tích".

nq2

Blogger Mẹ Nấm - tức Nguyễn Ngọc Như Qu ỳnh và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, ngày 07/11/2019. Facebook Nguyen Ngoc Nhu Quynh.

Vào tháng 11/2019, Blogger Nguyễn Ngc Như Quỳnh trong mt n lc ca T chc Nn nhân cng sn (VCMF) đã có cuc tiếp xúc vi Tng thng Hoa Kỳ Donald Trump đ lên án tình trng vi phm nhân quyn Vit Nam.

Bà Như Quỳnh nhn đnh vi VOA khi nói v các mục tiêu vn đng ca VCMF :

"Chiến dch vn đng cho t do, dân ch Vit Nam ca Qũy VCMF năm nay và trong vài năm ti s chú ý nhiu hơn đến Vit Nam.

"Trong mắt bn bè phương Tây, người ta không bao gi tưởng tượng rng hin ti Vit Nam có nhng bn án, đòn pht nng n dành cho nhng người bày tỏ chính kiến mt cách ôn hòa như vy !".

Nhà báo độc lp Phm Đoan Trang, người va đot gii T do báo chí năm 2019 ca T chc Phóng viên Không biên gii (RSF), nhn đnh vi VOA v vn đ kim duyt truyn thông Vit Nam :

"Gần 20 năm làm báo Vit Nam, tôi chứng kiến s kim duyt ca h thng an ninh, công an, tuyên giáo… t báo đin t đến phát thanh truyn hình… đến mng xã hi.

"Tôi biết rng Vit Nam là mt đt nước khng khiếp trong vic kim soát báo chí, xut bn, nói chung là kim soát truyn thông… từ tinh vi đến thô b.

"Tinh vi : họ to ra mt cơ chế đ các nhà báo t s hãi, t kim duyt. Thô b : gi đin thoi, tin nhn trc tiếp cho tòa báo đ yêu cu g, ct xén… theo hướng chính quyn mong mun.

"Gần như cơ quan nào h có mt chút quyn lc đu có th kim soát báo chí".

Cùng ý kiến vi nhà báo Phm Đoan Trang, nhà báo độc lp Đường Văn Thái, nói :

"Nhà cầm quyn Vit Nam gn như là mun bt đường t do ngôn lun, bt thông tin đa chiu, tc là đàn áp t do ngôn lun. Vit Nam h không mun có thông tin đa chiu, thông tin đc lp".

Tổ chc Theo dõi Nhân quyn (HRW) và các t chc nhân quyn Vit Nam quc tế khác, hôm đu tháng 11 đã gi mt thư ng chung cho Ch tch Quc hi Châu Âu và các cơ quan trc thuc đ ngh Ngh vin Châu Âu hoãn vic phê chun Hip đnh Thương mi T do (EVFTA) và Hiệp dnh Bo v Đu tư (IPA) gia EU và Vit Nam cho đến khi nhà cm quyn Vit Nam đáp ng các yêu cu v nhân quyn.

Trong thư, các t chc xã hi dân s nêu bt vic chế đ cng sn Vit Nam gia tăng đàn áp người bo v nhân quyn, nhiu t chc xã hi dân s đc lp, nhiu t chc tôn giáo và nhng cá nhân bày t quan đim ch trích chế đ.

"Quyền t do ngôn lun, bày t quan đim, hi hp và lp nhóm vn b hn chế nghiêm trng trong khi h thng tư pháp cũng như truyn thông, xã hi dân s, và các tổ chc tôn giáo đc lp b nhà nước kim soát cht. Hàng trăm nhà hot đng nhân quyn, môi trường, lao đng, lut sư, chc sc tôn giáo, blogger đã b kết án hoc b bt giam ch vì thc thi ôn hòa quyn t do biu đt ca h, trong khi nhiu người khác bị đánh đp bi côn đ được nhà nước bo tr", bc thư viết.

Chỉ vài ngày trước khi b chính quyn Vit Nam bt giam hôm 21/11, nhà báo đc lp Phm Chí Dũng, sáng lp viên Hi nhà báo Vit Nam Đc lp có mt bài viết cho VOA trong đó ông ch trích Liên minh Châu Âu vì đã ký hiệp đnh thương mi EVFTA vi Vit Nam bt chp thành tích nhân quyn kém ci và thúc gic khi này xem xét li hip đnh trước khi phê chun.

Nhận đnh v các din biến gn đây ti Châu Âu liên quan đến vic liu EVFTA có được phê chuẩn không, lut sư Nguyn Văn Đài nói :

"Vừa qua ông Jan Zahradil, Phó Ch tch Ủy ban Thương mi ca Ngh vin Châu Âu đã t chc Ủy viên ph trách báo cáo v Hip đnh T do Thương mi song phương EU-Vit Nam (EVFTA) vì ông b cáo buc có quan h với một t chc ngoi vi ca Đng cng sn Vit Nam. Vic t chc ca ông s nh hưởng rt ln đến xem xét thông qua EVFTA trong thi gian ti đây.

"Đồng thi, ngày 09/12 va qua các ngoi trưởng EU b phiếu nht trí thông qua Đo lut Magnitsky ca EU. Điu này tác động mnh m và là công c rt hu ích đ cho gii đu tranh trong nước có th bo v quyn con người và s dng nó trong vic vn đng B Ngoi giao EU trong tương lai nhm trng pht các quan chc cao cp ca chính quyn Vit Nam khi h vi phm nhân quyền".

Dự báo v mc đ vi phm nhân quyn Vit Nam trong năm ti, ông Nguyn Văn Đài nói :

"Các đây khoảng 6 tháng, ông Võ Văn Thưởng, Ủy viên B Chính tr, đã đe nt gii hot đng nhân quyn trong nước, nói rng là sẽ có nhng đt bt b nhm vào các nhà hot đng đ bo v cho đi hi Đng các cp đa phương trong tháng 3 ti đây cho ti đi hi Đng toàn quc vào tháng 01/2021 thì chc chn h s đàn áp các tiếng nói đi lp nhiu hơn, mc dù Vit Nam là Ch tch ASEAN, thành viên không thường trc ca Hi đng Bo An Liên Hiệp Quốc…

"Nhưng h cũng có th da vào v thế đó đ làm căng đi vi gii hot đng trong nước bi vì cng đng quc tế cũng cn v trí ca h đ to nh hưởng đến các nước ASEAN, cũng như cn lá phiếu của h trong nhng trường hp cn thiết Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

"Tôi có thể d báo rng Vit Nam không gim thiu tình trng vi phm nhân quyn ; nhân quyn s không được ci thin mà mc đ đàn áp s ln hơn trong năm 2020".

Nguồn : VOA, 23/12/2019

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Diễn đàn

Giới lập pháp rời thủ đô nghỉ lễ, chưa đồng thuận thủ tục luận tội Tổng thống (VOA, 21/12/2019)

Các nhà lập pháp M đang nm trong tay vn mnh ca Tng thng Donald Trump hôm th Sáu 20/12 đã ri th đô Washington đ đi ngh l mà không đt tha thun nào v cách tiến hành phiên tòa ti Thượng vin vào tháng 1 năm ti đ xét các điu khon lun ti ông Trump.

impeach1

Lãnh đạo Quc hi tranh lun v nhng bước két tiếp sau khi Tổng thống Trump b lun ti.

Khó xảy ra vic ông Trump b Thượng vin -do đng Cng hòa kim soát, kết án và trut phế. Thượng vin s xét x hai điu khon lun ti được H vin - do Đng Dân ch lãnh đo, thông qua trong cuc biu quyết lch s hôm th Tư 18/12.

Đảng Cng hòa và Dân chủ đang đi đu nhau v cách thc tiến hành phiên xét x ti Thượng vin. Đng Dân ch mun mi nhân chng gm các tr lý hàng đu ca Tng thng Trump ra điu trn, và Ch tch H vin Nancy Pelosi vn chưa gi h sơ lun ti lên Thượng vin trong một n lc nhm tăng áp lc đi vi phe Cng Hòa.

Nhiều nhà lp pháp đng Cng hòa mun phiên tòa din ra nhanh chóng đ b li v vic sau lưng, và lãnh đo Đng Cng hòa ti Thượng vin Mitch McConnell bác b đ ngh gi nhân chng.

Bất k kết qu ra sao, đảng Dân ch đã bo đm rng ông Trump s đi vào lch s như mt trong ch có 3 tng thng M b lun ti, ông Andrew Johnson vào năm 1868 và ông Bill Clinton năm 1998. Riêng Tng thng Richard Nixon đã t chc năm 1974 trước khi đi mt vi biu quyết lun ti.

Ngoài tội lm dng quyn lc, ông Trump, 73 tui, còn b buc cn tr Quc hi vì đã ra lnh các quan chc chính quyn và các cơ quan không hp tác vi cuc điu tra lun ti.

impeach2

Tổng thống Trump bắt tay Dân biu Jeff Van Drew, mt nhà lp pháp Dân Ch chng đi đng đòi lun ti Trump, ti Phòng Bu Dc, Tòa Bch c hôm 19/12/2019.


Tổng thống Trump bác bỏ
biu quyết lun ti ca H Vin như mt ‘trò la bp’ có tính phe phái đ lt ngược chiến thng bt ng ca ông trong cuc bu c Tng thng năm 2016. Ông khng đnh rng ông không làm điu gì sai.

Nhiệm kỳ Tng thng ca ông Trump đã phân cực Hoa Kỳ, chia r các gia đình và bn bè, gây khó khăn cho các chính khách Washington trong vic mưu tìm mt lp trường trung dung khi h phi đương đu vi nhng thách thc như s tri dy ca Trung Quc và hin tượng biến đi khí hu.

Christianity Today, một tp chí được thành lp bi Billy Graham, nhà truyn giáo ni tiếng nht Hoa Kỳ, hôm th Năm kêu gi trut phế Tổng thống Trump trong mt bài xã lun trong đó viết rng n lc ca ông Trump áp lc Ukraine điu tra cu Phó Tổng thống Joe Biden là hành đng "vô đo đức".

Ông Trump đánh dấu hi v li kêu gi ca tp chí đó.

"Không có tổng thng nào làm nhiu hơn cho cng đng truyn bá Phúc Âm như tôi", ông Trump viết trên Twitter.

Đáp lại, biên tp viên ca tp chí Christianity Today, ông Mark Galli, nói cách hành xử ca ông Trump là mt mi quan tâm cp bách.

Trong một cuc phng vn dành cho CNN, ông Galli nói :

"Chúng tôi hiếm khi bình lun v chính tr, tr phi chúng tôi cm thy vn đ đã leo thang ti tm c quan tâm quc gia, thc s quan trng. Tình hung hiên nay là một trường hp như thế".

******************

Cựu Thượng nghị sĩ Cộng hòa kêu gọi ‘đặt quốc gia lên trên đảng phái’ khi xét xử luận tội Trump (VOA, 21/12/2019)

Cựu thượng ngh sĩ Đng Cng hòa Jeff Flake ca bang Arizona kêu gi các thượng ngh sĩ Cng hòa hin nhim đt "quc gia lên trên đng phái" khi phiên xét x lun ti Tng thng Trump bt đu.

impeach3

Cựu thượng ngh sĩ Cng hòa Jeff Flake là mt trong nhng người thường xuyên ch trích Tng thng Donald Trump. Ông v hưu vào tháng 10/2017.

Ông Flake, trong một bài bình lun mi đăng trên báo The Washington Post ngày th Sáu, nói các thượng ngh sĩ ch nên "đng lõa" và cnh báo rng nếu h làm như vy, h "s nhượng li trách nhim hiến đnh ca chúng ta [và] đt ra tin l nguy him nht".

Lời cnh báo được đưa ra ch vài ngày sau khi H vin b phiếu cáo buc ông Trump lm quyn và cn tr Quc hi, khiến ông tr thành tng thng th ba trong lch s M b lun ti. Cuc biu quyết thông qua ch yếu theo lp trường đng phái vì phe Cng hòa vẫn quyết lit bênh vc tng thng và hành đng ca ông vi Ukraine.

Bây giờ mi s chú ý đu đ dn v Thượng vin khi các thượng ngh sĩ tr v sau đt ngh l và bt đu mt phiên xét x lun ti chng li tng thng. Cho đến nay, các thượng ngh sĩ Cộng hòa hàng đầu trong Thượng vin đã t du hiu cho thy h hp tác vi Nhà Trng v phiên xét x.

Nhưng ông Flake, mt người thường xuyên ch trích ông Trump, khuyên các đng nghip cũ ca ông đt câu hi liu h có tiến hành phiên xét x ca h theo cùng cách này dưới thi cu Tng thng Obama hay không.

"Tôi có một phép th đơn gin cho tt c chúng ta : Nếu như Tng thng Barack Obama có hành vi ging ht như vy thì sao ? Tôi biết chc câu tr li cho câu hi đó là gì, và quý v cũng vy", ông Flake viết. "Quý vị s hiu mt cách hết sc rõ ràng him ha mà vic này đ ra, và quý v s biết chính xác mình phi làm gì.

"Nhưng điu không th bin minh là nhc li lp lun ca phe Cng hòa H vin, nói rng tng thng không làm gì sai trái. Ông ta có làm điu sai trái", ông nói tiếp. "Nếu có lúc phi đt quc gia lên trên đng phái thì đó là lúc này. Và bng vic đt quc gia lên trên đng phái, quý v có th cu được Đng Cng hòa trước khi quá mun".

Những nhn xét gay gt này được đưa ra sau khi ông Flake trước đó trong năm nay nói rng Đng Cng hòa không nên ng h ông Trump tái tranh c.

Ông Flake tuyên bố v hưu không làm thượng ngh sĩ na vào tháng 10 năm 2017 sau khi ông có nhng cuc tranh cãi gây chú ý vi ông Trump. Tng thng đã nói rng chính ông đã buộc ông Flake phi v hưu.

******************

Chủ tịch Thượng viện Mỹ kêu gọi các nghị sĩ bác bỏ vụ luận tội ‘độc hại’ (VOA, 20/12/2019)

Tại Hoa Kỳ, lãnh đo hàng đu ca Đng Cng hòa ti Thượng vin hôm th Năm kêu gi các ngh sĩ đng vin sa sai v lun ti ‘đc hi’ chng li Tng thng Donald Trump, đánh đi mt tín hiu mnh m cho thy Thượng vin khó có th trut phế Tổng thống Trump.

impeach4

Chủ tch Thượng vin Mitch McConnell, đi din bang Kentucky, phát biu ti Thượng vin ngày 19/12/2019. (Senate TV via AP)

Lãnh tụ khi đa s ti Thượng vin Mitch McConnell t cáo H vin do phe dân ch kim soát là nghe theo nhng đam mê nht thi và ch nghĩa phe phái khi biu quyết lun ti Tng thng Trump hôm th Tư v ti lm dng quyn lc và cn tr Quc hi.

Ông Trump, tổng thng th ba trong lch s Hoa Kỳ b lun ti, gi s được xét x ti Thượng vin vào khong đu tháng 1 2020 v các cáo buc liên quan đến c gng ca ông gây áp lc vi Ukraine đ nước này điu tra ông Joe Biden, mt đi th chính tr ca ông bên Đảng Dân ch.

Hiện chưa rõ phiên xét x s như thế nào và khi nào nó s din ra. Ch tch H vin Nancy Pelosi hôm th Năm cho biết bà s không chuyn h sơ lun ti lên Thượng vin cho đến khi đt được đng thun ti thiu vi phe Cng hòa ti Thượng viện về mt s th tc, liên quan ti các tài liu chng c và kêu nhân chng ra điu trn.

Đảng Cng hòa nm quyn kim soát Thượng vin gm tt c 100 thành viên. Không có ai trong s các ngh sĩ Đng Cng hòa ra du hiu cho thy h sn sàng trut phế ông Trump.

Bác bỏ phán quyết lun ti ca H vin là ‘h đ’, ông McConnell khng đnh rng theo ông, Thượng vin không nên kết ti ông Trump.

Trước đó, Ch tch Thượng vin McConnell tuyên b rng ông làm vic song song vi Tòa Bch c trong quá trình chun b cho v xét x, làm dy lên nhng li ch trích t đng Dân ch rng Ch tch Thượng vin McConnnell hoàn toàn b qua nghĩa v phi xem xét bng chng mt cách công bng. Tng thng Trump thường xuyên gi đin thoi cho ông McConnell, theo mt cu phcủa ngh sĩ này cho biết.

Nói trên đài MSNBC, nhân vật s 2 ca đng Dân ch ti H vin, Dân biu Steny Hoyer, nói rng đng Dân ch lo ngi ông McConnell s không to điu kin cho mt v xét x đúng nghĩa.

Tổng thng Trump, 73 tui, b buc ti lm dng quyền lc khi ông áp lc Ukraine điu tra v ông Biden, cu phó tng thng M, đng thi loan truyn gi thuyết đã b chng minh là không có cơ s, rng chính đng Dân ch thông đng vi Ukraine đ can thip vào cuc bu c Tng thng M năm 2016, ch không phải là Nga.

Đảng Dân ch t cáo rng đ tăng sc ép lên Ukraine, ông Trump đã ra lnh gi li, không tháo ngân 391 triu đô la vin tr an ninh cho Ukraine trước đó đã được quc hi thông qua, và ngoài ra, mi Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskiy ti Tòa Bạch c như mt bin pháp khuyến khích đ tăng áp lc lên Kiev can thip vào cuc bu c Tng thng M năm 2020 bng cách bôi nh ông Biden.

Ông Trump còn bị cáo buc cn tr Quc hi vì đã ch đo các quan chc và cơ quan hành chính không hp tác vi các cuộc điu tra lun ti.

Vẫn theo Reuters, tương lai chính tr ca ông Trump gi đây nm trong tay ca Ch tch Thượng vin McConnell, mt người ni tiếng là mt tay thương thuyết khôn khéo và có nhiu th đon.

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Quốc tế

Sống trong sợ hãi : Những di dân Việt lo mất ‘Giấc mơ Mỹ’ vì lỗi lầm trong quá khứ

Nguyễn Tín tng phm li lm khi còn là mt thanh niên, ti thi đim anh đang phi vt ln vi cuc sng mi trên đt M. Người thanh niên đó đã phi th án tù 3 năm trước khi có cơ hi làm li cuc đi và tr thành người chng và người cha vi mt cuc sng yên n sau gn 30 năm ri b Vit Nam ti M tìm t do. Nhưng ‘gic mơ M’ ca anh gi đây đang có nguy cơ b tước mt vì mt sai lm mà anh đã phm phi cách đây gn 2 thp k.

song1

Nguyễn Tín, một cư dân ở Houston, Texas, và hàng nghìn di dân gốc Việt đang đối mặt với việc bị trục xuất khỏi nước Mỹ.  Photo: VOA

"Tôi đâu nghĩ những vic mình làm s nh hưởng ti tương lai", anh Tín, người hin có gia đình và 2 con gái Houston, Texas, nhưng đã nhn lnh trc xut khi M sau khi th án vì tham gia mt băng nhóm ti phm.

"Những người như anh Tín đã có lnh trc xut Houston cũng nhiu", Lut sư Khanh Phm – người có văn phòng lut thành phố nơi cư ng ca cng đng người Vit ln th hai M nói. "Nói chung h đã có cái r ca h đây ri – có gia đình có con cái. Nếu h b trc xut thì nhng người thân s b nh hưởng".

Anh Tín và nhiều người Vit b lnh trc xut như anh được bảo v bi mt hip đnh ký kết gia M và Vit Nam năm 2008 nhưng k t khi chính ph ca Tng thng Donald Trump din gii li hip đnh này, h đã luôn lo s v cuc sng ca mình.

Một dân biu gc Vit ca tiu bang Washington nơi cũng có nhiu người Việt sinh sng, đã mnh m phn đi vic din gii li hip đnh đ cho phép trc xut nhng người di dân Vit đã đến M trước năm 1995, như anh Tín, tr li Vit Nam.

"Họ đã tr giá cho nhng ti mà h đã gây ra", M Linh-Thai, n dân biu Washington đu tiên từng là người t nn Vit nói. "H đã hoàn lương".

Nhưng s hoàn lương đó có giúp h tiếp tc được thc hin gic mơ mà nước M ban tng cho h sau khi ri b Vit Nam ?

Lầm l thi tr

Nguyễn Tín cùng gia đình ti M năm 1992, lúc anh 16 tui. Ging như nhiu gia đình người Vit, b anh tng là mt s quan trong quân đi min Nam.

Những năm tháng mi đến M là nhng ngày tháng vt ln vi s hòa nhp vào xã hi ca anh Tín.

"Thực s lúc đó không có tương lai – tiếng Anh không biết như người câm, nghe không hiu như người điếc, ra đường b kỳ th", anh Tín nói. Gia đình là đim ta duy nht lúc đó đi vi anh Tín nhưng "khó khăn cơm áo go tin cùng vi áp lc trong cuc sng" nên thay vì tìm hiu con cái thì cha m li la mng anh. "Tôi nghĩ rng cha m không thương mình nên chán nản, theo bn bè ăn nhu, làm by, lm đường lc li".

Nguyễn Tín b bt vì ti cướp git và có thi gian b s di trú giam gi trước khi được th vào năm 1997.

Giống như anh Tín, Phan Thành cũng tng phi thi hành án tù vì mt sai lm lúc còn tr. Cùng gia đình qua M năm 1993 lúc 11 tui và hin là mt cư dân bang Texas, anh Thành b án tù 3 năm vì tàng tr thuc lc MDMA và sau đó b tm giam s di trú 90 ngày trước khi được th ra.

Một người t nn Vit Nam cũng tng phm li lm khi còn là v thành niên là Nguyn Triu. B m mt sm, anh Triu vướng vào vòng lao lý vi 2 ln phm ti đánh ln và ăn cp ô tô. Anh nhn lnh trc xut năm 1997 tui 17.

Dù đều nhn lnh trc xut khi nước M nhưng anh Tín, Thành và Triu vn được sng và làm vic trên đt M, mt phn vì chính ph Vit Nam không nhn h tr li. Nhưng hơn thế h được bo v bi mt biên bn ghi nh (MoU) được ký kết gia M và Vit Nam năm 2008, trong đó Mỹ cam kết không trc xut nhng người t nn Vit Nam sang M trước ngày 12/7/1995.

Ba người đàn ông này đu đã tu chí làm li cuc đi. Sau khi được th, gi đây h đu có gia đình cùng v con, nhà riêng, và tìm được công vic n đnh thm chí với mt ngun thu nhp tt. An Tín, 43 tui, có hai người con gái, và anh Thành, 37 tui, cũng có hai người con gái sau 10 năm ra khi tù.

Còn anh Triệu, 41 tui, thì cm thy "may mn" khi có được mt gia đình vi 5 người con.

Số ng trong s hãi’

Giống như anh Tín, anh Thành và Triu đu ti M trước năm 1995, năm mà Vit Nam và Hoa Kỳ ni li quan h ngoi giao.

Anh Thành tới M năm 1993 lúc 11 tui sau 3 năm sng trong mt tri t nn trên đo Galang ca Indonesia trong khi anh Trriu ti M vào năm 1980, lúc mới 2 tui.

Với h nước M đã tr thành quê hương th hai, dù h đã tng phm ti, bi vì sau đó đã "hoàn lương" đ có được công ăn vic làm và đóng thuế cho nhà nước M. H biết rng đó là con đường duy nht đ tr thành mt người lương thin.

"Trong thời gian th án, tôi c gng hc tiếng Anh", anh Tín chia s. "Tôi nhn ra sai lm và c gng làm mt người bình thường".

Anh Tín đã đi học toàn thi gian trong 2 năm đ ly được bng cao đng chuyên ngành. Gia đình anh Tín tng m mt tim làm nail nh trước khi anh chuyn sang làm cho mt hãng xưởng Houston.

"Mỗi năm tôi đi trình din mt ln s di trú", anh Tín nói. "Tôi được cp giy đi làm. Cuc sng khá yên tâm và thoi mái. H không đ đng gì v trc xut c".

Nhưng đó là trước khi Donald Trump lên làm tng thng.

"Họ siết cht vn đ di trú và không còn tôn trng MoU (hip đnh ký kết gia M và Vit Nam năm 2008)", anh Tín nói về s thay đi trong chính sách di trú mà ông Trump áp dng không lâu sau khi lên nhm chc vào tháng 1/2017. "H không cn biết nhng người đó đến trước hay sau 1995. H bt đu trc xut".

Số lượng người có quc tch Vit Nam b trc xut khi M tăng vt trong 3 năm tr li đây dưới thi chính quyn Trump, vi tng s 284 người, theo s liu thng kê ca cơ quan thc thi di trú và hi quan M (ICE) cung cp cho VOA. Đây là mt s tăng "chưa tng có" so vi trước đây, theo dân biểu Alan Lowenthal nhn đnh hi tháng trước.

n hai năm tr li đây, anh Tín cho biết anh "lúc nào cũng sng trong s hãi" khi nghĩ rng "s di trú có th đến bt mình đi bt c lúc nào".

Sự din gii li hip đnh ca chính quyn Tng thng Trump cũng đã làm cuộc sng ca anh Thành "thay đi rt nhiu".

"Trước đây biết rng Vit Nam và M không trc xut nhng người qua trước 1995 nên mình sng như mt công dân bình thường và c gng to cuc sng cho tương lai sáng ngi", anh Thành, người hin có 1 ca hàng ăn ở Texas bên cnh công vic tt mt hãng xưởng.

"Còn bây giờ ti tháng hàng năm đi trình din không biết h s bt mình luôn hay không", anh Thành nói và cho biết s khng hong ca anh cũng nh hưởng ti cuc sng hàng ngày, ti người thân khi anh "không tp trung đ làm nhng vic mà trước đó thường làm" cũng như lo s mt vic và không có kế hoch lâu dài cho tương lai.

Còn anh Triệu đã gây dng được mt công vic dinh doanh mà anh nói là có thu nhp hàng năm lên đến hơn chc triu USD. Tuy nhiên anh "hin không dám có kế hoch lâu dài vì không biết được sng đây bao lâu na hay phi đi nơi khác".

quan Thc thi Di trú và Hải quan M (ICE) thường bt trước ri trc xut sau, theo anh Triu. Do đó, "k t khi Tng thng Trump din gii li MoU, gi đây tôi không ng được", người đàn ông hin đang sng Florida nói và cho biết anh đã "già hơn 10 tui k t khi ông Trump lên làm tổng thng".

Giấc mơ M s tan ?

Theo diễn gii ca chính quyn Tng thng Trump đi vi hip đnh ký kết năm 2008, nhng người di dân Vit Nam dù sang M trước ngày 12/7/1995 mà b lnh trc xut do có tin án tin s thì vn b đưa v Vit Nam. Do đó, nhng người đã tng th án tù tch đây hàng vài chục năm như anh Tín, Thành và Triu, đu lo s mình s b trc xut vì s thay đi chính sách này.

ICE đã trục xut 77 người mang quc tch Vit Nam trong năm tài chính 2019, gim hơn so vi con s 122 vào năm 2018, theo thng kê ca cơ quan này. Số lượng người Vit Nam b trc xut trong 3 năm, k t khi ông Trump lên làm tng thng vào năm 2017, nhiu hơn bt kỳ năm nào trước đó, tính t khi B An ninh Ni đa M đưa ra thng kê cách đây 16 năm.

Chính phủ Vit Nam, dưới sc ép ca chính quyền Tng thng Trump, đã nhn li mt s người. Nhưng theo tài liu tòa án t mt v kin chng li ICE hi tháng 1/2018, Vit Nam sau đó dường như đã ngng tiếp nhn nhng người Vit đến M trước 1995 và b lnh trc xut. Tuy nhiên, phát ngôn viên ca ICE cho biết "cơ quan này s tiếp tc thương tho vi chính quyn Vit Nam" v vic này.

Trục xut nhng người mang quc tch Việt Nam b kết án là mt ưu tiên hàng đu ca chính quyn đương nhim, theo phát ngôn viên ca B An ninh Ni đa Katie Waldman. Chính quyn Tng thng Trump đã đưa Vit Nam và 8 nước khác vào danh sách các nước "ngoan c" vì không sn sàng chp nhn công dân của mình b M trc xut.

"Nếu chính ph Vit Nam chp nhn có nghĩa là nhng người này phi đi vì nước M đã ra lnh trc xut cui cùng ri", Luật sư Khanh Phm nói.

Bộ Ngoi giao Vit Nam không hi đáp yêu cu bình lun ca VOA v vic liu h có nhn lại nhng người t nn Vit đã ti M trước năm 1995 hay không. Nhà Trng cũng không tr li liu chính quyn Trump có đang thương to vi phía Vit Nam v vic này hay không.

Người phát ngôn ca ICE, Page Hughes, cho biết rng cơ quan này không còn min trừ nhng người đã nhn lnh trc xut khi b trc xut trong tương lai. "Tt c các cá nhân vi phm lut di trú ca M có th b bt gi, b giam gi và, nếu nhn lnh trc xut cui cùng, s b trc xut khi M", bà Hughes nói.

hi th 2

Vì đều đã phm ti tui v thành niên, anh Tín, Thành và Triu đu không th tr thành công dân ca nước M và h đu đã nhn lnh trc xut cui cùng.

Hàng năm họ trình din vi s di trú v vic tuân th lut pháp sau khi được th và được gia hn giy phép làm việc cho mỗi năm. H đu đã có cuc sng yên n vi nhng gia đình hnh phúc và nhng đa con ca h là nhng công dân M và đang có mt tương lai tươi sáng phía trước.

"Làm sao mà con minh còn nhỏ có th trưởng thành nếu mt ngày mình b bt và b trc xuất", anh Tính, người có mt đa con gái tui 13 và mt sp lên 3, nói và mong rng các con ca anh s không "mc phi nhng sai lm như cha ca chúng đã mc phi cách đây hơn 20 năm".

"Những chuyn mình làm thi tr lúc mười my tui mà hu qu li tàn nhn đến như vy", anh Tính nói. "Nn nhân trước hết li là chính nhng đa trẻ mang dòng máu Vit nhưng có quc tch M và sinh ra M".

"Nước M là ‘Land of Opportunity’ (Min đt ha) và ai cũng có nhng li lm", anh Thành nói và "cám ơn" nước M đã cho gia đình anh làm li t đu sau khi ri khi Vit Nam. "S không công bng khi cho tôi làm lại t đu ri bây gi li tước đi cái mà h đã ban cho tôi".

"Tôi đã từ b Vit Nam và tìm được quê hương mi", anh Triu nói vi vn liếng tiếng Vit ít i vì chưa mt ln tr v Vit Nam k t khi đt chân ti M lúc anh còn chưa biết nói. "Nhưng gi đây tôi có nguy cơ phi b trc xut khi nơi đã là quê hương mi ca mình".

Giống như anh Tín và Thành, anh Triu lo lng nếu b trc xut thì gia đình anh s b chia r trong khi anh là người lo thu nhp chính nuôi toàn b gia đình.

Theo Luật sư Khanh Phạm, nhng người như anh Tín, Thành và Triu đã "xin t nn đ được nước M bo v mà bây gi b trc xut thì cái đó không công bng đi vi h. Nhng người, cho dù có lnh trc xut nhưng vn đi làm, đóng thuế và an sinh xã hi thì vn góp ích cho nền tng ca nước M".

Cuộc chiến tranh Vit Nam đã khiến cho hàng triu người dân Vit Nam phi ri b đt nước khi quân đi min Bc tràn vào "gii phóng" min Nam đng thi thiết lp chế đ Cng sn trên toàn nước Vit Nam t năm 1975.

Hàng trăm nghìn người trong s đó đã ri b Vit Nam trước khi chiến tranh chính thc kết thúc ngày 30/4/1975 và hàng trăm nghìn người khác tiếp tc ti "min đt ha này" đ tìm "gic mơ M" trong nhng năm tiếp theo ca thp niên 1980, 1990 vì không th sng dưới chế độ cng sn.

Đại s M Hà Ni Ted Osius đã xin thôi vic sm hơn d kiến vì phn đi vic trc xut di dân Vit ca chính quyn Trump. Tháng 12 năm ngoái, 26 dân biu M đã đng ký tên vào mt bc thư gi Tng thng Trump đ phn đi vic tha thun li MoU 2008 vì cho rằng vic trc xut hàng nghìn di dân Vit s "làm tan nát các gia đình cũng như phá v các cng đng di dân và người t nn M".

Mỹ-Linh Thai, người đu tranh cho vic chng trc xut người t nn Vit, cũng cho rng nhng người như anh Tín, Thành và Triệu có th s "b chn thương mt ln na" nếu b trc xut khi nước M.

"Họ gi đây đã có gia đình và con cái", M-Linh Thai nói. "Và nhng đa con ca h là tương lai ca nước M. Nhng đa tr đó có tim năng đ tr thành nhng người đóng góp nhiu nhất cho đt nước này".

Mai Quyền, mt người cũng đi mt vi lnh trc xut mi được thng đc bang California ân xá, nói rng s là "mt ni đau cho nhng người này và nhng đa tr cũng như v chng h khi thy h b trc xut". Người đàn ông 36 tui, tng được vinh danh "anh hùng cộng đng" vì nhng đóng góp cho tiu bang California, cho rng "h xng đáng có được cơ hi th 2". Và anh Quyn đang n lc hết mình đ giúp nhng người đang đi mt trc xut s có cơ hi được ân xá như anh.

Houston, anh Tín hy vng cng đng người Vit đng lòng lên tiếng ti các dân biu nhm gây nh hưởng đ chính quyn Trump tôn trng MoU đã ký năm 2008 và gia đình anh cũng như nhng gia đình khác không b chia lìa.

(Trừ Nguyn Tín, các tên nhân vt khác đã được thay đi theo yêu cu ca người được phng vn)

Nguồn : VOA, 07/12/2019

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Diễn đàn

Cuộc điều tra luận tội sẽ tới đâu khi ông Trump bất hợp tác ? (VOA, 12/10/2019)

Tổng thng M Donald Trump đang áp dng chiến lược phong ta (stonewall) tc không hp tác vi cuc điu tra lun ti do phe Dân ch H vin khi xướng. Tuy nhiên, mt s nhà phân tích cho rng điu này s ri ro hơn là có li cho ông Trump vì nó ch càng khiến cho ông Trump đi mt thêm ti danh mi và quá trình lun ti được đy nhanh.

impeach1

Tổng thng Trump đang đi mt cuc điu tra lun ti t H vin

Trong lá thư dài 8 trang gi cho Ch tch H vin Nancy Pelosi hôm 8/10 đ thông báo v vic không hp tác điu tra, lut sư Nhà Trng Pat Cipollone viết : "Tng thng Trump và chính quyền ca ông bác b nhng n lc không có cơ s, vi hiến ca quý v nhm đo ln tiến trình dân ch… Hành đng không có tin l ca quý v đã khiến Tng thng không còn la chn. Đ hoàn thành nghĩa v ca ông đi vi người dân M, Hiến pháp cũng như nhánh Hành pháp, Tng thng Trump và chính quyn ca ông không th tham gia vào cuc điu tra mang tính đng phái và vi hiến ca quý v trong nhng hoàn cnh này".

Không khai, không nộp

Theo nhận đnh ca nht báo Guardian thì thái đ bt hp tác ca ông Trump ch càng làm trm trng thêm các cáo buc lun ti ông và càng đy nhanh quá trình lun ti.

Trái ngược vi cách tiếp cn làm lch hướng và gim thiu ti đa thit hi ca Bill Clinton, ông Trump đã thc hin phương cách ging l trình ca Richard Nixon hơn – hai v cu Tng thng đu đã đi mt vi lun ti. "Ông Trump xem đó là cuc tn công mang tính sng còn và gi cht trn đa như mt tay súng trong trn đu cui cùng", bài báo trên t Guardian viết.

Đó là một chiến lược không có ch cho sai sót, các nhà phân tích nói. Ông Trump cùng mt lúc phi da vào vic gi cho công chúng ng h ông và chn đng vô s phương cách mà Quc hi có th thu thp bng chng và quan trng là duy trì lòng trung thành ca cấp dưới – nhng người s chu áp lc ngày càng tăng buc phi ra làm chng.

Một cuc thăm dò được công b hôm 8/10 cho thy Trump có th đang tính toán sai v dư lun. Đa s nhng người được thăm dò hin ng h cuc điu tra lun ti vi 58% so vi t lệ 38% phản đi, theo cuc thăm dò chung ca Washington Post và Schar School. S ng h cho cuc điu tra lun ti đã tăng 20 đim trong ba tháng, cũng theo cuc thăm dò.

Bất chp tt c, ông Trump tiếp tc tiến ti vi chiến lược bt hp tác vi vic chn vào phút cuối phiên điu trn ca Gordon Sondland, đi s M Liên minh Châu Âu, người đã bay v Washington đ nói vi Quc hi nhng gì ông biết v nhng n lc ca Tng thng hu áp lc Ukraine điu tra cu phó Tng thng Joe Biden. Đây là điu ct lõi ca cuc điu tra lun ti.

Việc chn Sondland ra làm chng là mt phn trong chiến dch phòng v ca nhánh hành pháp. Trước đó Ngoi trưởng Mike Pompeo, đã tr hn np tài liu theo yêu cu ca H vin. H vin cũng ra trát cho Nhà Trng, B quc phòng, Văn phòng Quản lý và Ngân sách. Phó Tng thng Mike Pence cũng đi mt vi yêu cu cung cp tài liu.

Ông Rudy Giuliani, luật sư riêng ca Trump, đã tuyên b hôm 8/10 rng ông s bt chp trát đòi ca Quc hi và nói : "Lp trường mà tôi phát biu lúc này cũng là lập trường ca chính quyn".

"Hãy để h quy cho tôi ti khinh mn", ông Giuliani nói vi t Washington Post. "Chúng tôi s ra tòa. Chúng tôi s thách thc ti khinh mn".

Lợi-hi ?

Tuy nhiên, sự vng mt ca ông Sondland cũng s ch đy nhanh quá trình luận ti, ông Adam Schiff, ch tch y ban Tư pháp H vin vn dn đu cuc điu tra lun ti, được Guardian dn li nói.

"Không cung cấp nhân chng, không cung cp tài liu – chúng tôi xem đây là thêm mt bng chng mnh m na cho thy s cn tr chc năng của Quc hi theo quy đnh ca Hiến pháp", ông Schiff nói.

Ngay cả khi nhng n lc bt hp tác ca ông Trump hy hoi kh năng thu thp bng chng ca Đng Dân ch trong ngn hn nó vn có th làm tăng mc đ nghiêm trng ca cáo buc lun ti nhm vào ông Trump, ông Bradley P Moss, một lut sư an ninh quc gia nhn đnh vi t Guardian.

"Mặc dù xét trên quan đim s vic thc tế s tt hơn nếu tt c các nhân chng có liên quan ra làm chng và đưa ra các tài liu liên quan", ông Moss được dn li nói, "Nhưng nếu Đng Dân ch H vin tin rng h đã có đ bng chng đ tiến hành lun ti, h có th đơn gin nhét s t chi hp tác đó vào điu khon ‘cn tr công lý’ bao trùm hết trong quá trình lun ti và đt nó lên trên tt c mi th".

Sự l thuc ca ông Trump vào lòng trung thành ca cp dưới cũng có th là mt bước đi sai lm chiến lược - bi vì các cu quan chc đã lên tiếng.

Sau khi từ chc, ông Kurt Volker, cu đc phái viên ti Ukraine, tun trước đã gi ti Quc hi các trang tin nhn trên WhatsApp giữa ông và các nhà ngoi giao khác vn đã làm hng n lc ca ông Trump đ đnh hình cuc đàm phán ca ông vi Ukraine.

Trong một bài viết trên trang Just Security nhm so sánh các quá trình lun ti đi vi Nixon, Clinton và Trump, bà Sidney Blumenthal, cựu tr lý ca ông Clinton và là nhân chng phiên tòa lun ti Clinton, lưu ý rng s chng đi ca Nixon trước Quc hi đã đy nhanh s sp đ ca ông.

"Khi phiên xử v Watergate Thượng vin bt đu, v thế ca Nixon trong dư lun bt đu b xói mòn, sự suy sp này càng được đy nhanh theo tng giai đon do s bt hp tác ca Nixon vi Quc hi và tòa án", ông Blumenthal viết.

Bằng cách pht l trát đòi và chn điu trn, Nhà Trng dường như hy vng s làm chm li quá trình lun ti này.

"Phải mất năm tháng điều trn trong n lc lun ti Nixon trước khi s mc đ ng h ca công chúng đi vi lun ti đt 58%, ông Greg Dworkin, biên tp viên ca t Daily Kos lưu ý. Trong khi đó, quá trình lun ti Trump ch mi din ra được hai tun", t Guardianu ý.

Bước kế tiếp ca H vin ?

"Trông như th cuc điu tra lun ti ca Đng Dân ch H vin s tp trung ít hơn vào các cáo buc trong v Ukraine mà s đi sâu nhiu hơn vào vic chính quyn ca Tng thng Trump không đ H vin điu tra nhng gì đã xảy ra", t Washington Post nhn đnh.

Đảng Dân ch nói rng tt c nhng vic này đã cu thành ti cn tr công lý và đang ám ch rõ ràng điu mà H vin có th làm đ gii quyết vn đ : lun ti Trump vì đã chn cuc điu tra. H đã đưa ra cnh báo rng họ coi cn tr công lý là lý do lun ti Trump vào tun trước, sau khi Ngoi trưởng Mike Pompeo ngăn các quan chc B Ngoi giao ra làm chng.

Theo Hiến pháp M, lun ti mt Tng thng vì không tham gia vào cuc điu tra lun ti là điu ‘đáng phi làm’. "Quốc hi s quyết đnh đâu là ‘ti nng và hành vi sai trái’ đ lun ti. Nếu h cho rng vic ngăn Quc hi thc hin chc năng giám sát rơi vào phm vi này, thì h s lun ti", Washington Post phân tích và dn ra mt điu khon lun ti tương t nhm vào Tổng thng Richard M. Nixon mà trong đó nêu lên bn ln chính quyn Nixon c tình không tuân th trát đòi.

Vì vậy, quá trình lun ti ca Trump vn có th tiếp tc ngay c khi chính quyn ca ông không cung cp tài liu hay nhân chng cho cuc điu tra, cũng theo tờ báo này.

Tuy nhiên chiến lược này có th có tác đng chính tr tiêu cc đi vi Đng Dân ch, Washington Post cho biết. Đng này có nguy cơ theo đui lun ti mà không có cuc điu tra toàn din v nhng gì ông Trump đã làm. H s không có được li ích qua các phiên điu trn công khai hoc thông qua vic có được hoc công b các văn bn ngoi giao bí mt đ chng minh tính chính đáng ca n lc lun ti.

Theo Washington Post thì tại Đin Capitol, có nhng du hiu ban đu cho thy vic theo đuổi ti danh cn tr công lý vi ông Trump s được tiếp nhn ging như lun ti nhng ti danh khác như lm quyn.

‘Khủng hong Hiến pháp’

Trao đổi vi VOA dưới góc đ Hiến pháp, ông Phan Quang Tu, nguyên Thm phán Lut Hành chính ti Sacramento, California, và từng là Thm phán Tòa Di trú Liên bang Hoa Kỳ, nói ông nhìn nhng gì đang xy ra trong cuc điu tra lun ti là ‘khng hong Hiến pháp’ và kêu gi ‘bo v Hiến pháp’.

Ông nói rằng theo Hiến pháp M thì H vin ‘có toàn quyn quyết đnh quy trình và thủ tc lun ti’ ch nhánh hành pháp, c th là Nhà Trng, không th bt quá trình lun ti đi theo ý ca h.

Vẫn theo li ông, trước chiến lược ‘không khai, không np’ ca chính quyn Trump, H vin có th ‘tiếp tc ra trát đòi nhân chng và tài liu’, ‘tiếp tc điu tra t nhng bng chng t các ngun khác’ vì ngoài nhng bng chng ly t cơ quan hành pháp (mà chính quyền Trump không chu giao np) còn có li khai ca người t cáo và ca nhng công dân có th b điu tra".

"Việc ‘stonewall’ (phong ta) điu tra ca ông Trump có làm chm li nhưng không ngăn được cuc điu tra lun ti vì H vin có toàn quyn", ông nói và cho biết H vin có th yêu cu thm phán liên bang đòi hành pháp phi tuân th yêu cu ca lp pháp và điu này đã tng xy ra trong trường hp lun ti Tng thng Richard Nixon.

"Tôi nhìn vấn đ dưới khía cnh ca nhng đnh chế dân ch trong Hiến pháp M có đi sng hơn 230 năm đang b th thách. Liu trình đ dân ch ca người dân M, cách điu hành và tuân th đnh chế có vượt qua được và bo v đnh chế dân ch ca M hay không", ông nói và cho biết nước M đang tri qua ‘khng hong Hiến pháp’.

*****************

Cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine ra khai chứng chống lại Trump (VOA, 12/10/2019)

Cựu đi s M ti Ukraine hôm 11/10 đã khai trong cuc điu tra lun ti ca H vin v Tng thng Donald Trump rng ông đã cách chc bà da trên nhng ‘tuyên b vô căn c và sai lm’ sau khi bà b lut sư riêng ca ông Trump là ông Rudy Giuliani công kích.

impeach2

Cựu đi s M Ukraine Marie Yovanovitch đến Đin Capitol đ khai chng

Bà Marie Yovanovitch, người b đt ngt triu hi khi đang là đi s M Ukraine hi tháng Năm, đã có mt ti phiên ly li khai kín, theo các nhà lp pháp Dân ch, sau khi bà b B Ngoi giao yêu cu không xut hin theo ch th ca Nhà Trng. Các dân biểu cho biết sau đó h đã ra trát đòi cho bà và bà đã tuân th.

Bà Yovanovitch, theo một bn sao phát biu m đu ca bà được Washington Post đăng ti, nói rng bà đã được mt quan chc cp cao B Ngoi giao nói v ‘mt chiến dch phi hp chng li tôi’ và rằng ông Trump đã thúc đy cách chc bà t gia năm ngoái mc dù B Ngoi giao tin rng "Tôi đã không làm gì sai".

Bà cũng lên tiếng báo đng v thit hi đi vi chính sách ngoi giao ca M dưới thi Tng thng Trump và cnh báo v ‘li ích riêng’ đã cản tr các nhà ngoi giao chuyên ch không phi vì li ích chung.

Cuộc điu tra lun ti tp trung vào mt cuc đin đàm vào ngày 25/7 mà khi đó ông Trump đã gây sc ép buc Tng thng Ukraine Volodymyr Zelenskiy điu tra mt đi th chính tr ca ông là cựu phó Tng thng Joe Biden và con trai là Hunter Biden.

Ông Giuliani đã cáo buộc bà Yovanovitch ngăn chn các n lc thuyết phc Ukraine điu tra nhà Biden. Giuliani cho biết ông đã cung cp thông tin cho c ông Trump và B Ngoi giao v Yovanovitch, người mà ông cho rng đã có thành kiến đi vi ông Trump.

Hôm 11/10, ông Giuliani nói : "Tôi làm điều đó vi vai trò là lut sư bin h cho ông Trump".

Trong tuyên bố ca mình, Yovanovitch nói rng bà không biết đng cơ tn công bà ca Giuliani nhưng các cng sự ca ông y ‘có th cho rng tham vng tài chính cá nhân ca h đang b cn tr bi chính sách chng tham nhũng ca chúng tôi Ukraine’.

Đảng Dân ch đã gi vic loi b bà Yovanovitch là ‘có đng cơ chính tr’.

"Bà là một người ph n dũng cm", dân biu ngh sĩ Dân ch Michael Quigley ca ngi bà Yovanovitch trong gi ngh gii lao ca bui khai chng.

Theo một bn tóm tt ca Nhà Trng, ông Trump trong cuc đin đàm vi ông Zelenskiy đã mô t bà Yovanovitch như sau : "Người đàn bà này là tin xu và nhng người mà bà ta đang làm vic cùng Ukraine là xu xa". Ông Zelenskiy đng ý vi Trump rng bà là ‘đi s ti’ và đng ý điu tra nhà Biden.

*****************

Trump nói quyền bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ sẽ từ chức (VOA, 12/10/2019)

Tổng thng M Donald Trump hôm th Sáu nói rằng quyn B trưởng An ninh Ni đa Kevin McAleenan s t chc và mt người lãnh đo tm quyn ca cơ quan này s được b nhim vào tun sau.

impeach3

Quyền B trưởng An ninh Ni đa Kevin McAleenan sẽ t chc dù nhim kì sáu tháng ca ông chng kiến các v vượt biên gii M-Mexico st gim.

Ông McAleenan trở thành người th tư lãnh đo cơ quan này dưới thi Trump vào tháng 4 sau khi v tng thống theo Đảng Cng hòa yêu cu B trưởng An ninh Ni đa Kirstjen Nielsen t chc.

Trước khi tr thành b trưởng, ông McAleenan tng đng đu Cơ quan Hi quan và Bo v Biên gii Hoa Kỳ, mt trong nhng cơ quan hot đng dưới quyn ca B An ninh Ni đa (DHS).

Ông Trump, người đã biến di trú hp pháp và bt hp pháp thành mt vn đ ni bt ca nhim quyn tng thng ca ông và n lc tái tranh c năm 2020, cho biết ông và McAleenan "đã làm vic tt vi các v vượt biên gim mnh".

Dù khen ngợi, ông Trump không bao giờ chính thc đ c ông McAleenan đ điu hành cơ quan này.

Trong một phát biu, ông McAleenan cho biết trong nhim kì sáu tháng ca mình, DHS đã "đt nhng tiến b hết sc to ln trong vic khc phc khng hong an ninh biên gii và nhân đo mà chúng ta đối mt trong năm nay".

quan Hi quan và Bo v Biên gii Hoa Kỳ cho biết trong tun này rng các v bt gi ti biên gii M-Mexico đã gim trong tháng 9, là tháng th tư liên tiếp.

Họ cho biết ch có hơn 52.000 di dân b bt gi hoc bt gp biên gii tây nam vào tháng 9, gim gn 65% t đnh đim vào tháng 5 là 144.000 người.

Phần ln nhng người di cư đến t Trung M, nhiu người trong s h là các gia đình, chy lánh tình trng bo lc và nghèo khó quê nhà và thường xin bo h t nn Mỹ.

********************

Chính quyền của Tổng thống Trump ngăn đại sứ ra điều trần vụ điều tra luận tội (VOA, 08/10/2019)

Chính quyền ca Tng thng Trump hôm 8/10 đã ngăn đi s M Liên minh Châu Âu ra điều trn trong cuc điu tra lun ti ca H vin M do phe Dân ch kim soát, theo Reuters.

impeach4

Ông Gordon Sondland.

Ông Gordon Sondland, người tng đóng góp 1 triu đôla cho y ban nhm chc ca Tng thng Trump, d kiến s gp kín vi các thành viên ca ba y ban của H vin liên quan ti vai trò ca ông trong n lc ca Tng thng Trump nhm kêu gi Ukraine m cuc điu tra liên quan ti đi th chính tr, cu Phó Tng thng Joe Biden.

Trước đó, theo Reuters, ông Sondland dường như t nguyn ra điu trn, và thông qua lut sư ca mình hôm 8/10, nói rng ông hy vng "các vn đ mà B Ngoi giao nêu lên trước cuc điu trn s sm được gii quyết nhanh chóng".

"Ông ấy sn sàng ra điu trn, bất kỳ khi nào ông được phép xut hin", lut sư ca ông Sondland, Robert Luskin, nói trong mt tuyên b.

Reuters đưa tin rng hãng này không th liên lc được ngay vi Đi din ca Nhà Trng và B Ngoi giao.

Cuộc điu tra lun ti tp trung vào t cáo nói rằng ông Trump đã s dng vin tr quân s M đ nhn được cam kết ca tng thng Ukraine v vic điu tra cha con ông Biden.

Published in Quốc tế

Nguồn : RFI, 19/09/2019

Nguồn : RFA, 19/09/2019

Nguồn : VOA, 19/09/2019

Published in Video
Trang 1 đến 17