Loay hoay tìm cách xử lý người trúng đấu giá bỏ cọc

RFA, 29/11/2023

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, được đưa ra thảo luận tại Quốc hội vào ngày 28/11/2023.

Thành phố Hồ Chí Minh đang tính toán lại giá và thời điểm để đưa ra đấu giá lại 4 lô đất ở khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được đấu giá với mức giá cao gần gấp tám lần giá khởi điểm, sau đó các công ty trúng đấu giá đều bỏ cọc.

Theo Dự án Luật sửa đổi này, người tham gia đấu giá phải nộp tiền cọc bằng 5-20% giá khởi điểm tài sản đấu giá. Đây là mức cọc bằng với quy định hiện hành trước khi sửa đổi. Với mức này nhiều vụ trúng đấu giá rồi bỏ cọc đã xảy ra.

Tại phiên thảo luận vào ngày 28/11, theo truyền thông nhà nước, một số Đại biểu quốc hội đề nghị tăng mức tiền cọc cao hơn 5-20%, nhưng Bộ Tư pháp lại cho rằng làm vậy sẽ ít người đủ điều kiện tham gia đấu giá (!?).

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài thương mại luật gia Việt Nam, hôm 28/11/2023 nhận định với RFA :

"Tôi đề nghị tăng mức tiền cọc, quy định tiền cọc theo giá trị tài sản. Riêng tài sản đặc thù có thể nâng tiền cọc lên 50% giá khởi điểm. Tôi thấy tăng lên như vậy để tránh trường hợp mua đất đai trục lợi, mà chỉ mua để phục vụ hoạt động của mình".

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, ông đề xuất tăng tiền cọc vì gần đây nhiều người tham gia và trúng đấu giá các lô đất hoặc biển số xe ôtô đẹp, sau đó bỏ cọc. Như vụ đấu giá đất Thủ Thiêm, đấu giá thuê đảo ở hồ Xuân Hương… Ngoài ra ông Hậu còn đề xuất thêm :

"Nên bổ sung chế tài để xử lý người trúng đấu giá bỏ cọc, như phạt tiền, bồi thường chi phí tổ chức đấu giá hoặc không cho tham gia đấu giá trong thời hạn nhất định, thậm chí xử lý hình sự, vì làm như vậy là có trục lợi".

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu hôm 29/11 khi trao đổi với RFA từ Việt Nam cho rằng, việc nhiều thứ đem ra đấu giá ở Việt Nam ví dụ như đấu giá bản số xe là không hợp lý :

"Tôi nghĩ việc các cơ quan chức năng đưa ra đấu giá, bao gồm việc đấu giá bảng số xe là một điều không hợp lý. Tại vì như nhiều quốc gia khác, vấn đề nhận được số xe là do cơ quan quản lý cấp, còn bây giờ có những số xe Việt Nam xem là đẹp và phải mua số xe đó… Và được đem ra đấu giá, là một hình thức mà tôi nghĩ rằng các cơ quan chức năng dùng cách đó để có doanh thu cho cơ quan của mình. Đây là điều không hợp lý, tại vì tất cả những dịch vụ như thế là dịch vụ công và dĩ nhiên người dùng phải trả lệ phí, nhưng đó là lệ phí phổ thông, chứ không phải lệ phí thông qua đấu giá hoặc thông qua hình thức kinh doanh".

Liên quan Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản đang được Quốc hội xem xét, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu cho biết ý kiến của ông :

"Tôi nghĩ thông thường, nếu đấu giá thì đặt cọc bảo đảm cho những người đấu giá, trong trường hợp thành công rồi mà bỏ kết quả đấu giá đó thì họ mất cọc. Nhưng tôi nghĩ 5% là quá thấp, đặc biệt những nhóm đầu cơ đóng cọc để tạo ra giá ảo của một miếng đất, thì các cơ quan chức năng phải tỉnh táo để mà xem thực lực của những người đấu giá như thế nào ? Không những yêu cầu họ phải đóng cọc, mà cũng cần phải xem xét những thành phần tham gia đấu giá có năng lực tài chính hay không ?"

Vài năm gần đây, nhiều vụ trúng đấu giá với giá rất cao, nhưng sau đó lại bỏ cọc, đơn cử như vụ bốn lô đất rộng khoảng hơn 30 ngàn m2 ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm – Thành phố Hồ Chí Minh vào cuối tháng 12/2021 đã được đấu giá với mức giá 37.350 tỷ đồng, cao gần gấp tám lần giá khởi điểm, sau đó các công ty trúng đấu giá đều bỏ cọc.

Một người có đầu tư bất động sản ở Thành phố Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Đình Đệ, người bị chính quyền lấy đất Thủ Thiêm nhưng không được đền bù thỏa đáng, hôm 29/11 nói với RFA :

"Tôi nhận xét chẳng qua họ có thủ đoạn muốn bơm giá lên không đúng sự thật, để những người mua những miếng đất xung quanh thấy miếng này đắt tiền, thì tranh thủ mua những miếng của họ kế bên. Còn số xe thì tôi nghĩ do họ mua rồi mà bán không được, nên họ bỏ cọc. Theo luật thì về mặt hành chính không xử lý được gì, vì trước khi đấu giá đã đóng cọc, khi bỏ thì mất cọc thôi, chứ không xử lý được gì. Còn chuyện bơm giá là bình thường, đó là quy luật của những nhóm đầu tư, họ muốn những miếng đất họ có xung quanh được bơm lên để thao túng thị trường. Mua giá thực thì không sao, chứ bơm kiểu đó thì thị trường sẽ náo loạn. Nhà nước thì trong những trường hợp như thế không xử lý được, vì chỉ vi phạm hành chính".

Liệu nếu quy định mức cọc như cũ có tái diễn tình trạng đấu giá cao, bỏ cọc như vừa xảy ra ? Luật sư Nguyễn Văn Hậu cho biết, các nước hiện không quy định cụ thể về tiền cọc đấu giá. Thay vào đó, các công ty đấu giá tự đưa ra mức tiền cọc theo loại tài sản, hình thức đấu giá. Với dự thảo lần này đưa ra lấy ý kiến Quốc hội, ông Hậu cho rằng nên quy định người tham gia đấu giá không trả giá, cố tình trả giá không hợp lệ, tức dưới giá khởi điểm, ghi phiếu sai… thì sẽ bị mất tiền cọc.

Ngoài ra, theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, phải hoàn thiện pháp luật chuyên ngành về tham gia đấu giá, nhất là năng lực tài chính. Cùng với đó nghiên cứu làm sao, đối với người trúng đấu giá mà bỏ cọc sẽ bị cấm tham gia đấu giá, phạt hành chính hoặc phạt vi phạm hợp đồng… Ông Hậu cho rằng, có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu thực tế hiện nay, để tránh những trường hợp trục lợi như vừa qua.

Ngoài vụ 4 công ty bỏ cọc đấu giá đất ở Thủ Thiêm, mới đây còn có vụ người trúng đấu giá thuê đảo ở hồ Xuân Hương hơn 15 tỷ đồng một năm xin rút lui, bỏ 600 triệu đồng đặt cọc. Hay gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ bỏ cọc đấu giá xe, biển số xe VIP với giá rất cao… nhưng rồi cũng ‘bỏ của chạy lấy người’.

Ngày 29/11/2023, Quốc hội bước sang ngày thứ hai thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản… Tại buổi họp, Đại biểu quốc hội Phan Thị Mỹ Dung từ tỉnh Long An cho rằng nên tăng tiền đặt cọc lên 20% đến 30% và phải nộp ngay khi có kết quả trúng đấu giá, nếu không sẽ bị loại. Tuy nhiên theo truyền thông nhà nước, một số đại biểu khác cho rằng ‘bị loại’ không hiệu quả với người muốn ‘bỏ cọc’.

Cũng trong ngày 29/11/2023, khi thảo luận về ‘Chế tài để ngăn bỏ cọc’… nhiều ý kiến cho rằng ‘phải xử phạt, phạt tù, cấm tham gia đấu giá với người trúng đấu giá từ bỏ quyền mua tài sản’… Đại biểu quốc hội Phạm Văn Thịnh thuộc đoàn Bắc Giang lại cho rằng đây là quan hệ dân sự, nên sẽ khó xử lý hình sự như phạt tù…

Nguồn : RFA, 29/11/2023

*************************

Phản ứng về dự án buộc lắp camera hành trình xe máy

RFA, 29/11/2023

Hôm 24 tháng 11 năm 2023, Quốc hội Việt Nam thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, trong đó có đề xuất xe máy bắt buộc phải lắp camera hành trình và lắp thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh người lái xe. Theo quy định hiện hành (Nghị định 47/2022), xe ô tô kinh doanh vận tải bắt buộc phải lắp đặt camera hành trình mới được cấp phù hiệu, biển hiệu lưu thông. Tất cả dữ liệu được truyền về cơ quan chức năng thuộc Bộ Giao thông Vận tải để phục vụ công tác quản lý nhà nước.

Xe gắn máy được gắn camera giám sát để ghi lại hành trình - Ảnh minh họa

Một số người dân cho rằng, việc quy định lắp thiết bị giám sát hành trình đối với xe máy có thể giúp cho việc quản lý về mặt nhà nước, nhưng không phù hợp với thực tế, bởi Việt Nam có hơn 73 triệu xe máy đang lưu hành. Ngoài ra, quy định này còn vi phạm luật về nhân quyền.

Luật sư Nguyễn Văn Miếng, người có gần 30 năm hành nghề tại Việt Nam, hiện đang ở Hoa Kỳ, nêu quan điểm của ông về việc này :

"Thực tế ở Việt Nam, cảnh sát giao thông từng phạt những chiếc xe gắn máy có gắn những thiết bị khác với thiết kế ban đầu. Thậm chí thay những thiết bị sẵn có bằng những thiết bị khác cùng chức năng cũng bị phạt. Cảnh sát giao thông họ phạt với lý do làm thay kỹ thuật của xe. Bây giờ Quốc hội lại đề xuất ráp camera cho tất cả các phương tiện giao thông. Nếu đề xuất này được thông qua dự luật và ban hành thành chính sách, thì đây là một chính sách tác động đến toàn thể người dân Việt Nam.

Số tiền đầu tư để ráp camera sẽ rất lớn. Mục đích là bán camera chăng ? Chắc chắn có ai đó đứng đằng sau đầu cơ số camera đó. Theo tôi, chỉ nên khuyến khích những người sử dụng xe ô tô gắn camera vì quyền lợi của họ. Không nên ép buộc. Nếu họ thấy quyền lợi của họ được bảo đảm thì họ sẽ tự gắn.

Ép buộc sẽ sinh ra nhiều thứ, kể cả tiêu cực. Thứ nhất là tốn tiền mua camera, thứ hai là tốn tiền phạt, thứ ba là tốn tiền đút lót cho công an. Và xét về mặt nhân quyền, việc ép buộc người dân gắn camera vào xe gắn máy là vi phạm quyền tự do đi lại của người ta. Bởi xe là người. Họ đi đến đâu, gặp ai sẽ bị ghi lại toàn bộ".

Trao đổi với truyền thông nhà nước, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nhận định rằng, không có nước nào trên thế giới quy định xe máy phải lắp camera hành trình, nếu yêu cầu xe gắn máy phải lắp thiết bị giám sát hành trình thì phải có đề án nghiên cứu, đánh giá tác động một cách đầy đủ về việc này.

Cũng cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Quang, một người dân ở Sài Gòn nói với RFA sáng 29/11/2023 :

"Điều đầu tiên, theo tôi, việc gắn camera hành trình vào xe gắn máy là vi phạm pháp luật về quyền riêng tư. Tài sản của chủ phương tiện do họ toàn quyền định đoạt, không ai có quyền ép buộc họ phải lắp thêm thiết bị ngoài tiêu chuẩn thiết kế ban đầu.

Chẳng lẽ Quốc hội không còn việc gì để bàn hay sao ? Đại biểu quốc hội khi vào Quốc hội họp thì phải bàn chuyện quốc gia đại sự, đừng phát biểu theo cảm tính. Khi đề xuất vấn đề gì đi đến chính sách ảnh hưởng đến toàn dân thì phải nghiên cứu, khảo sát chứ. Không thể lên Quốc hội họp mà nghĩ sao nói vậy, giống như họp mà không phát biểu gì thì cũng dở, nên phát biểu đại cho có vậy".

Năm ngày sau phiên họp của Quốc hội về đề xuất bắt buộc xe gắn máy phải gắn camera hành trình, Thiếu tướng Nguyễn Văn Minh, phó cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) lên tiếng trên báo chí, lý giải rằng người dân đang hiểu sai cụm từ ‘xe máy chuyên dùng’. Theo giải thích của ông Minh, ‘xe máy chuyên dùng’ được nhắc đến trong dự thảo là xe máy thi công ; xe máy thực hiện chức năng, công dụng đặc biệt.

Tuy vậy, Điểm c Khoản 1 Điều 33 của dự thảo luật yêu cầu cả xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình ; thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe, dữ liệu, hình ảnh bảo đảm an toàn hành trình theo quy định.

Theo Khoản 18 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ 2008 thì xe cơ giới bao gồm cả xe mô tô hai bánh ; xe mô tô ba bánh ; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự.

Một người dân Hà Nội không muốn nêu tên, nói với RFA suy nghĩ của ông về việc Bộ Công an đề xuất xe máy bắt buộc phải lắp camera hành trình và lắp thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh người lái xe :

"Tại sao luật đã quy định tại phòng hỏi cung ở các cơ quan điều tra phải có camera giám sát thì các ông nói khó với mọi lý do. Còn gắn camera hành trình cho 70 triệu xe máy là chuyện đơn giản ?

Tôi không tin việc lắp đặt camera cho hơn 70 triệu phương tiện xe hai bánh ở Việt Nam là để bảo vệ sinh mạng con người, mà đằng sau đó là nhóm lợi ích. Chẳng hạn như ai sẽ nhập khẩu camera ; ai sẽ cấp phép cho camera "đạt chất lượng" ?"

Nhắc đến mối liên quan giữa nhóm lợi ích và các quy định của luật, tại phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật hôm 26/7/2022, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, lưu ý cần đặt lợi ích quốc gia, dân tộc, nhân dân lên trên hết ; phải chống lợi ích cục bộ, lợi ích nhóm… trong việc xây dựng các quy định pháp luật.

Ông Chính cũng yêu cầu đề cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu các bộ, cơ quan trong trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật ; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác thể chế ở các cơ quan soạn thảo, góp ý, thẩm định, thẩm tra.

Việc "không để lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ cài cắm vào quá trình xây dựng luật" cũng từng được ông Vương Đình Huệ - Chủ tịch Quốc hội Việt Nam phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Đề án định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội Khóa 15.

Nguồn : RFA, 29/11/2023

Tại Hội nghị triển khai Chương trình giám sát của Quốc hội, diễn ra tại Hà Nội hôm 17/11/2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết Quốc hội Việt Nam sẽ giám sát nhiều vấn đề quan trọng từ năm 2024.

Quốc hội Việt Nam họp ở Hà Nội hôm 23/10/2023. AFP Photo

Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai, nguyên trưởng ban nghiên cứu - Ban dân Vận Trung ương, nhận định với RFA hôm 17/11/2023 :

"Yêu cầu giám sát là một yêu cầu rất tự nhiên mà người dân đã mong ước từ nhiều năm nay, chỉ có điều họ không làm được. Bây giờ trước sức ép của dư luận, họ buộc phải tăng cường chức năng giám sát của Quốc hội. Họ tuyên bố như thế cũng là điều tốt, tích cực đấy... nhưng tôi không hy vọng đạt được yêu cầu. Bởi vì nhân thân của Quốc hội đã đầy mâu thuẫn trong bản thân nó".

Theo ông Nguyễn Khắc Mai, đặt ra yêu cầu như vậy thì khả năng sẽ không làm được, không đạt được yêu cầu nào lớn và quan trọng. Ông nêu dẫn chứng :

"Ví dụ như trường hợp một ông chánh án mất tư cách, mà họ cũng không làm sao để giám sát để mà thay đổi buộc ông ta từ chức hoặc cách chức. Những phiên tòa, những bản án đầy oan sai... Quốc hội cũng không làm gì được cả chục năm nay, bây giờ với năng lực như thế thì họ giám sát được gì nếu không thay đổi ? Tức là thay đổi nhân thân của Quốc hội, phải có 30% đến 40% là người ngoại đảng, những người có tư cách, có năng lực, loại bỏ những nhân vật ‘vừa đá bóng, vừa thổi còi’ khỏi Quốc hội. Tức là loại bỏ những người vẫn làm hành pháp, tư pháp nhưng vẫn là Đại biểu quốc hội Quốc hội".

Thay đổi tình trạng này thì theo nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai, may ra Quốc hội làm được những điều tử tế. Còn nguyện vọng muốn Quốc hội tăng cường giám sát mới đây, thì ông Mai cho biết phải hoan nghênh, nhưng ông không tin là Quốc hội làm được.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội - Trần Quang Phương cho rằng, tăng cường triển khai thực hiện có hiệu quả các hoạt động giám sát của Quốc hội, sẽ góp phần đưa các chính sách, pháp luật thực sự đi vào cuộc sống, bảo đảm có hiệu quả cao, đáp ứng sự mong mỏi của người dân (!?).

Cựu trung tá quân đội Vũ Minh Trí hôm 17/11/2023 cho RFA biết, ông hoàn toàn không kỳ vọng vào việc tăng cường giám sát của Quốc hội Việt Nam :

"Tôi hoàn toàn không đặt một niềm tin nào vào Quốc hội này ! Bởi vì Quốc hội này là do Đảng cử, còn việc dân bầu chỉ là hình thức, tất cả những người tự ứng cử thì đều bị loại ngay từ vòng ngoài, tức là vòng hiệp thương. Một số lớn trong số những ứng cử viên đấy đã hoặc đang bị bắt cầm tù bởi những tội danh hết sức vu vơ. Ví dụ như anh Nguyễn Hữu Vinh là cựu công an hay anh Lê Quốc Quân và gần đây có những người tự ứng cử nhưng chưa kịp hiệp thương thì đã bị bắt bỏ tù".

Với một Quốc hội như vậy thì ông Vũ Minh Trí cho rằng không nên mất nhiều thời gian để kỳ vọng :

"Bởi vì tất cả đều rất tào lao, nếu như có một vài ý kiến nghe có vẻ được lòng dân, ví dụ như Dương Trung Quốc, Nguyễn Minh Thuyết hoặc gần đây nhất là Lưu Bình Nhưỡng... thì tôi đánh giá đây không phải là những tiếng nói thật sự xuất phát từ nhận thức, từ tình cảm, từ trái tim của từng con người đó... mà là những tiếng nói theo sự phân công. Và giống như một thủ đoạn mị dân hoặc là ‘xì hơi’ chính trị, tức là khi nồi áp suất tăng quá thì người ta xì bớt hơi cho nó khỏi nổ và nó hoàn toàn có tính chất giả hiệu".

Không chỉ cần thiết giám sát quan chức Chính phủ, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi trả lời báo chí Nhà nước vào năm 2022 từng cho rằng, cần phải thường xuyên giám sát và đánh giá đại biểu Quốc hội, ví dụ như đánh giá theo định kỳ hàng năm, tương tự như quy trình đánh giá với cán bộ công chức. Có như vậy thì việc chất vấn trước Quốc hội mới hiệu quả thực chất.

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương từ năm 1993 đến năm 2002, khi trả lời RFA liên quan vấn đề này cho rằng :

"Quyết tâm giám sát một cách nghiêm túc và rõ ràng như vậy theo tôi là tốt. Rất nhiều việc đã được hứa thí dụ tốc độ cổ phần hóa những xí nghiệp Nhà nước thế nào, tỷ lệ trồng rừng hay trồng mới các rừng bị chặt hạ ra sao, tỷ lệ xóa đói giảm nghèo vùng miền tiến bộ đến đâu… Những việc như vậy được trình bày một cách thẳng thắn, khi chất vấn phải đưa ra những câu hỏi cụ thể, phải có chứng minh..".

Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam, khi trả lời RFA trước đây liên quan việc giám sát, chất vấn trước quốc hội cho rằng :

"Việt Nam là một đảng lãnh đạo, tỷ lệ đảng viên trong Quốc hội là trên 95%. Đôi khi chất vấn đến chỗ nóng quá người ta bèn bảo ‘thôi được rồi, tới đó là tốt rồi’… Cho nên là nó có điểm dừng. Những người mà hầu hết là đảng viên thì không thể nói những gì vượt qua chủ trương qui định của Đảng cả".

Theo Luật sư Trần Quốc Thuận, hiện trong nội bộ đảng vẫn chưa thực hiện được đầy đủ việc ứng cử, bầu cử, đề cử và tranh cử... cho nên chất vấn công khai, trả lời một cách trung thực trên Nghị trường Quốc hội thì ông Thuận cho biết ‘chỉ là mơ thôi’.

Nguồn : RFA, 17/11/2023

Vừa qua các trang mạng Việt Nam rầm rộ bàn tán về hai hình ảnh, một hình ảnh cảnh quan thiên nhiên Vịnh Hạ Long bị phá nát do qui hoạch xây dựng và hình ảnh thứ hai là chân dung ông Bộ trưởng Văn hóa thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng, người đề xuất ý kiến nên "phạt nặng những người đã bôi xấu phim điện anh Đất Rừng Phương Nam" trong phiên họp quốc hội. Cả hai hình ảnh này lại có chung một vấn đề và dẫn đến vấn đề khác, đó là "chấn hưng văn hóa", một ý tưởng tốn mấy chục ngàn tỉ đồng do Nguyễn Văn Hùng đề xuất trước đây.

Cảnh quan thiên nhiên Vịnh Hạ Long bị phá nát do qui hoạch xây dựng (VnExpress)

Theo Wikipedia : "Vịnh Hạ Long là di sản thế giới, Năm 1962, Bộ Văn hóa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã xếp hạng vịnh Hạ Long là di tích danh thắng cấp quốc gia đồng thời quy hoạch vùng bảo vệ. Năm 1994 vùng lõi của vịnh Hạ Long được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới và được tái công nhận lần thứ 2 với giá trị ngoại hạng toàn cầu về địa chất-địa mạo vào năm 2000. Cùng với vịnh Nha Trang và vịnh Lăng Cô của Việt Nam, vịnh Hạ Long là một trong số 29 vịnh được Câu lạc bộ những vịnh đẹp nhất thế giới xếp hạng và chính thức công nhận vào tháng 7 năm 2003.

Vịnh Hạ Long cùng với đảo Cát Bà tạo thành một trong 21 khu du lịch quốc gia đầu tiên ở Việt Nam. Năm 2015, Cục Di sản Văn hóa đã công bố về số lượng khách tham quan vịnh Hạ Long là trên 2,5 triệu lượt khách…".

Trích như vậy để thấy mức độ quan trọng cũng như mối quan hệ giữa Vịnh Hạ Long với Bộ Văn hóa thể thao và du lịch Việt Nam như thế nào. Bởi hiện tại, du lịch Việt Nam do bộ này quản lý, các danh lam, thắng cảnh, di sản cũng do bộ này quản lý. Và đặc biệt, các di sản văn hóa, di sản thiên nhiên mang tầm vóc thế giới như Cố đô Huế, Phố cổ Hội An, Vịnh Hạ Long là những vùng cực kì nhạy cảm trong quản lý, bởi ngoài yếu tố trực tiếp quản lý, trực tiếp thu lợi từ du lịch, đây còn là con gà đẻ trứng vàng trong vấn đề tài trợ bảo tồn từ nước ngoài, hơn nữa, là bộ mặt văn hóa đất nước, chế độ.

Thế nên mới có chuyện đoàn xe ông Nguyễn Xuân Phúc thời còn làm Thủ tướng lái vào Phố cổ Hội An thì liền sau đó nhận gạch đá tơi tả từ cộng đồng và những người quản lý phố cổ cũng chịu trách nhiệm, bị khiển trách...

Sự việc kéo dài có vài chục phút nhưng hệ lụy, tai tiếng của nó cả tháng trời. Thế mà sự vụ cả một góc lớn của di sản thiên nhiên thế giới bị đắp, bị người ta làm cho biến dạng bằng hàng triệu mét khối đất đá mà cái bộ văn hóa thông tin truyền thông và du lịch kia không hề hay biết (hoặc giả biết mà xem như chả có gì), nên chẳng có bất kì động thái phản đối nào, mãi cho đến khi cộng đồng mạng lên tiếng thì người ta mới vỡ lẽ là nó đã được phê duyệt bằng một dự án nhà nước.

Ơ hay, khi phê duyệt dự án cấp tỉnh, dự án sinh thái, có liên quan đến di sản văn hóa, chắc chắn phải có thông qua của các bộ như Bộ Khoa học, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng... Ít nhất phải có bốn bộ trên thông qua dự án, phê duyệt, phê chuẩn dự án thì nó mới tiến hành được. Như vậy, không thể nói Bộ Văn hóa thể thao và du lịch không biết gì được, nếu nói không biết là nói láo trắng trợn !

Thế nhưng khi sự vụ đổ bể, lùm xùm, chí ít trong phiên họp Quốc hội, ông Hùng, với vai trò Bộ trưởng có liên quan, mà phải nói liên quan trực tiếp phải nêu ra được các vướng mắc hoặc phải giải thích làm sao cho ít ra là thuận nhĩ các đại biểu quốc hội, gồm cả các nghị gật.

Chân dung ông Bộ trưởng Văn hóa thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng (Tổ Quốc)

Nhưng không, ông Hùng chả thèm đá động gì đến chuyện vịnh Hạ Long bị tùng xẻo, ông chỉ nhắc đến vụ phim Đất Rừng Phương Nam, một bộ phim mang nhiều tai tiếng về nội dung, phục trang truyền thống vùng miền và cả diễn xuất. Ông Hùng đưa ra lời đề nghị Quốc hội phê chuẩn về việc chế tài những ai gièm pha, ném đá phim này.

Cũng giống như Bộ trưởng Hùng, các đại biểu quốc hội chẳng mấy ai đá động đến vấn đề nhức nhối Hạ Long, chẳng mấy ai bàn về tình hình kinh tế, giá điện, giá xăng hay những gì liên quan đến đời sống thiết thực của người dân, các ông quay ra bàn về chuyện đấu giá sim số đẹp, đấu giá biển số xe. Những chuyện tưởng như chỉ bàn ở quán cà phê, vỉa hè thì lại được mang vào bàn thảo ở quốc hội hết sức sôi nổi và nghiêm túc. Chống buồn ngủ chăng ?

Và, nói tới Quốc hội, chắc không mấy ai không biết đại biểu Lưu Bình Nhưỡng, một đại biểu được cộng đồng mạng tung hô bởi ông ta có lối nói phản biện, thẳng thắng và không sợ đụng chạm ai. Có thể nói trong số đông các nghị gật tại Quốc hội, có vài người, rất ít ỏi, dám nói mạnh miệng và nói vào tiếng nói lòng dân, thao thức cùng với nhân dân. Trong số ít hiếm hoi đó, có ông Lưu Bình Nhưỡng.

Thế rồi, đùng cái, Lưu Bình Nhưỡng bị bắt vì nghi có dây mơ rễ má với đường dây giang hồ, xã hội đen của Cường "quắt", đường dây này chuyên trấn lột những người khai thác cát.

Lưu Bình Nhưỡng bị bắt vì nghi có dây mơ rễ má với đường dây giang hồ, xã hội đen (Quốc hội)

Câu chuyện ông Nhưỡng bị bắt khiến cộng đồng mạng chia ra hai luồng dư luận rõ rệt :

1. Ông Nhưỡng bị hại, bởi ông dám nói lên tiếng nói của nhân dân, và ông Nhưỡng có đụng chạm tới lợi ích nhóm.

2. Ông Nhưỡng cũng chỉ là đạo đức giả, lên giọng như bao đồng chí khác, và ông Nhưỡng có gì đó của Nguyễn Bá Thanh trước đây.

Ở luồng dư luận thứ nhất, người ta cho rằng ông Nhưỡng bị hại, có vẻ như không có cơ sở để chứng minh điều đó đúng nhưng cũng chẳng có cơ sở nào chứng minh điều đó sai. Bởi hiện tại, mọi thứ vẫn chưa phơi bày rõ ràng trước ánh sáng, mà đã có ánh sáng rồi thì cũng chưa biết đó là ánh sáng mặt trời hay là ánh sáng đèn dầu tù mù tranh tối tranh sáng. Và hơn nữa, quá trình phản biện của ông Nhưỡng không ít lần đụng chạm đến các nhóm lợi ích, đặc biệt là các nhóm lợi ích trong việc khai thác tài nguyên môi trường. Ông Nhưỡng bị hại cũng dễ hiểu thôi.

Luồng thứ hai, cho rằng ông Nhưỡng có thể nhúng chàm, một kiểu Nguyễn Bá Thanh xứ Bắc, cũng không sai. Bởi nói cho cùng thì cán bộ cộng sản, có ông nào thực sự tử tế đâu, mà nếu thực sự tử tế thì chả ai dại gì chui vào Đảng, bởi ở đó chỉ toàn những nguyên tắc nặng nề, hà khắc và thiếu thực tế, nếu không có thứ gì đó tươi tươi để chấm mút thì chắc điên mới xông vào. Người ta vào Đảng với mục đích duy nhất là vinh thân phì gia, và cũng như bao người khác, ông Nhưỡng cũng giàu có, cũng đầy đủ như các quan "thanh liêm" khác, ông chẳng có gì khác họ.

Cũng như Nguyễn Bá Thanh, từng được ca tụng, tung hê cho lắm vào, đến khi chết xuống, người ta mới hiểu rằng, à, cũng chả có anh cộng sản nào tốt đâu, cái khác nhau là một thằng xấu ra mặt, một thằng xấu chừng chừng, xấu nhưng cũng chừa một tí cho người khác thở. Rồi người ta khui lại vụ giáo xứ Cồn Dầu, khui lại hàng ngàn lô đất, khui lại biết bao nhiêu chuyện tày đình, người ta lại so sánh lăng mộ của Nguyễn Bá Thanh với các ông vua... Nói cho cùng, chả có thằng nào tốt.

Nói như vậy để thấy rằng Quốc hội Việt Nam chỉ như cái sân khấu lớn, các diễn viên luân phiên diễn kịch cho nhau xem, đứa nào xem chán thì ngả lưng, há mồm mà ngủ, mà ngáy, đứa nào có sức thì đăng ký lên diễn tiếp, diễn bao giờ mệt thì lại giao vai cho đứa khác, nhưng mà diễn phải sinh lãi, phải lấy được nước mắt hay lòng tin của dân chúng đang xem ti vi, và phải lấy được tiền bán vé, tiền ủng hộ, tiền tài trợ, chứ không phải cứ diễn cho nhau xem rồi vỗ tay.

Có lẽ từ nay, dù gì đi nữa thì sân khấu Quốc hội cũng mất đi một diện viên chính, cái vai anh hùng của ông Nhưỡng tạm thiếu vắng, một số diễn viên phản diện sẽ nhảy vào thay thế tạm thời, và cứ như thế, sân khấu lại tiếp tục những vở diễn mới.

Viết từ Sài Gòn

Nguồn : RFA, 15/11/2023

Đảng cộng sản vẫn tuyên truyền rằng Quốc hội là đại diện của nhân dân và là cơ quan quyền lực cao nhất. Nhưng, khi nhìn vào cách các đại biểu được lựa chọn, và cách vận hành của quốc hội, thì lại khác so với tuyên truyền.

Để tìm hiểu thêm bản chất và vai trò của Quốc hội trong nền chính trị Việt Nam hiện tại Đài Á châu Tự do tổ chức cuộc hội luận với ba vị khách mời gồm

- Tiến sĩ Nguyễn Quang A - cựu ứng viên đại biểu quốc hội độc lập,

- Tiến sĩ Lê Minh Nguyên - cựu chủ tịch Đảng Tân Đại Việt, và

- Luật sư Nguyễn Văn Đài - chủ tịch hội Anh Em Dân Chủ.

Mời quý vị cùng theo dõi.

Nguồn : RFA, 13/11/2023

Góc nhìn phản biện từ giới quan sát trong nước

Phó Thủ tướng Việt Nam, ông Lê Minh Khái, tại diễn đàn Quốc hội đã đưa ra các đề xuất được truyền thông, báo chí chính thống của Việt Nam hôm 08/6/2023 dẫn lời như 'ném chuột không vỡ đồ quý' ; cần ‘tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường thanh tra, kiểm tra v.v.’ trong quản lý. Từ trong nước, hai nhà quan sát thời sự, chính trị Việt Nam, nhà báo, blogger Võ Văn Tạo từ thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa và nhà nghiên cứu Lê Văn Sinh từ Đại học Quốc gia Hà Nội, đã chia sẻ góc nhìn trên quan điểm riêng của mình về nội dung trên cùng các nhận định khác xung quanh diễn biến ‘thời sự Quốc hội" Việt Nam.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái phát biểu tại kỳ họp Quốc hội khóa XV. quochoi.vn/RFA edited

Võ Văn Tạo : Nếu được hỏi rằng liệu đề xuất trên của ông Thủ tướng Lê Minh Khái có là giải pháp thực sự và căn cơ hay là không, tôi cho rằng trong guồng máy chính phủ Việt Nam, từ lâu đã có hệ thống Thanh tra từ Trung ương (TW) xuống cấp huyện. Bên cạnh đó, hệ thống đảng cũng có Ủy ban Kiểm tra (UBKT) các cấp. Nhưng lâu nay các cơ quan này hoạt động rất kém hiệu quả, phần do năng lực, phần do tiêu cực. Cho nên tăng cường giám sát như ông Khái nói khó mà cải thiện được tình trạng tiêu cực, trì trệ.

Trong nội bộ đảng, nếu như vẫn nêu tư tưởng "ném chuột đừng để vỡ bình" hay "ta đánh ta"... thì đừng mong có bước ngoặt cơ bản tiến bộ trong quản lý đất nước.

Lê Văn Sinh : Tôi cũng thấy rằng chống tham nhũng bằng tăng cường công nghệ thông tin, tăng cường thanh tra, kiểm tra, v.v. nhưng để không vỡ đồ quý (nói ẩn dụ không làm sụp đổ chế độ) rõ ràng là không ổn. Đó không phải là giải pháp căn bản. Chúng ta biết các quốc gia dân chủ cũng chống tham nhũng và chống rất hiệu quả. Vậy thì Việt Nam hãy học bài học chống tham nhũng từ các nước đó. Khi xã hội Việt Nam thiếu vắng tự do tư tưởng, ngôn luận, tự do lập hội, tư pháp độc lập và xã hội dân sự thì mọi biện pháp chống tham nhũng đều không ngăn nổi tham nhũng hoành hành.

Việc gì sẽ phù hợp với loại cán bộ ‘đùn đẩy, sợ, né trách nhiệm ?

Ở một khía cạnh khác, vẫn vị Phó Thủ tướng của Chính phủ Việt Nam, ông Lê Minh Khái được truyền thông Việt Nam hôm 08/5 dẫn lời phát biểu, yêu cầu rà soát, xử lý, thay thế hoặc điều chuyển sang công việc khác đối với cán bộ, công chức năng lực yếu, không dám làm, né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm. Tính khả thi của yêu cầu này ra sao, các nhà quan sát nói với RFA Tiếng Việt :

Võ Văn Tạo : Nếu đặt vấn đề rằng liệu đây có là đề xuất biện pháp mang tính tình thế như là chữa lửa, chữa cháy, hay đó thực sự là giải pháp cơ bản, giúp giải quyết vấn đề về gốc rễ, tôi xin nêu một câu hỏi ở đây rằng tại sao cán bộ yếu kém, sợ trách nhiệm, đùn đẩy lại xử lý bằng thay thế, điều chuyển sang việc khác ? Vậy việc gì phù hợp với loại cán bộ ấy ? Tôi cho rằng chỉ khi sa thải thẳng thừng loại cán bộ ấy, mới mong có chuyển biến phần nào. Nhưng cái khó là rất hiếm cán bộ đủ năng lực, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong bộ máy nhà nước ở Việt Nam hiện nay. Vì nhiều thập kỷ qua, phần lớn nhân tố nhân lực tích cực do quá nản chính sách cán bộ, đãi ngộ lao động bất công, đã rời bỏ khối nhà nước để ra nước ngoài, hoặc sang khối tư nhân, doanh nghiệp có vốn nước ngoài...

Lê Văn Sinh : Tôi cũng cho rằng cán bộ, công chức năng lực yếu, không dám làm, né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm trong thực hiện công vụ thì hãy kiên quyết loại họ ra khỏi guồng máy quản trị quốc gia. Cách tối ưu là tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, tiệt trừ tận gốc nạn chạy chức chạy quyền dưới bất kỳ hình thức nào. Làm được thế, đất nước không thiếu người tài đức gánh vác việc xây dựng quốc gia Việt Nam hùng cường, giảm thiểu tối đa nạn tham nhũng, xã hội phát triển lành mạnh, bền vững.

‘Kiểm soát quyền lực, nhốt quyền lực’ và ‘siêu quyền lực’

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng được báo chí Việt Nam dẫn lời sử dụng cụm từ "kiểm soát quyền lực" khi nói rằng "kiểm soát quyền lực là một trong những giải pháp căn cơ để phòng, chống tham nhũng ; phải tăng cường giám sát, kiểm soát thực thi của người có chức vụ, quyền hạn" , trong khi một số ý kiến cho rằng thông thường người ta chỉ dám đề cập đến khái niệm 'giám sát quyền lực' một cách khá khiêm tốn và thận trọng.

Khi được hỏi trong trường hợp Việt Nam hiện nay và theo logic đặt vấn đề của vị Thủ tướng chính phủ, thì liệu 'quyền lực' như ông Lê Minh Khái ngụ ý có thể ‘kiểm soát’ được ở Việt Nam hay không, loại quyền lực nào thì tạm gọi là có thể ‘kiểm soát’ được, loại nào thì việc đó có thể được cho là không khả thi, thậm chí có loại nào mà nếu không thay đổi (chẳng hạn về mặt thể chế, thậm chí về chế độ chính trị...), thì không hay là khó hiệu quả, về khía cạnh này, hai nhà quan sát từ Việt Nam nêu tiếp góc nhìn trên quan điểm cá nhân của mình với Đài Á Châu Tự Do :

Võ Văn Tạo : Tổng Bí thư Đcộng sản Việt Nam ông Nguyễn Phú Trọng từng nêu vấn đề kiểm soát quyền lực, thậm chí ông đã dùng chữ "nhốt quyền lực", nhưng theo tôi khư khư giữ độc tôn quyền lực, không chấp nhận đa nguyên, đối lập chính trị, không chấp nhận tự do ngôn luận, tự do báo chí... thì làm sao thực sự ‘kiểm soát’ được quyền lực đây.

Lê Văn Sinh : Theo tôi, khi mà đất nước chưa tạo ra được cấu trúc xã hội là một hệ thống tam quyền phân lập và có nền báo chí tự do, thì việc ‘kiểm soát quyền lực’ là bất khả. Tất cả những gì diễn ra tại Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua chứng tỏ điều đó. Người ta loay hoay tìm đủ mọi cách để ‘kiểm soát quyền lực’, trớ trêu thay lại tạo ra siêu quyền lực. Kết quả là quyền lực đã và đang làm tha hóa con người ngày càng ghê gớm mà không sao hãm quá trình này lại được.

Vẫn liên quan ‘thời sự Quốc hội’ Việt Nam, tuần này, báo chí, truyền thông chính thống Việt Nam đưa tin về việc Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, ông Vương Đình Huệ "cho điểm" hay "chấm điểm" với quan chức phụ trách một số ngành trong nội các Chính phủ khi họ trả lời chất vấn trước Quốc hội. Có ý kiến cho rằng đây là một lề lối mà lâu nay thực chất là ‘không phù hợp’, rằng không hoặc rất hiếm nước nào lại có cách làm được cho là ‘chấm điểm’ hay ‘cho điểm’ như vậy.

Nêu ý kiến về vấn đề này, ông Tạo và ông Lê Văn Sinh hôm thứ Năm từ Việt Nam cho RFA hay :

Võ Văn Tạo : Ai cũng biết Quốc hội Việt Nam chỉ là cánh tay nối dài của Đcộng sản Việt Nam độc đoán, để tỏ ra dân chủ như các thể chế tiến bộ, để mị dân, để "son phấn đối ngoại", về cơ bản theo tôi Quốc hội Việt Nam không có thực quyền, Quốc hội không đại diện ý chí của nhân dân, đại biểu Quốc hội không do dân bầu mà do đảng cử, cho nên chủ tịch Quốc hội chấm điểm chẳng có ý nghĩa gì. Về cơ bản, nếu dẹp Quốc hội ở Việt Nam như lề lối, cách thức hiện nay, sẽ làm biên chế trả lương và chi phí họp hành nhẹ đi.

Lê Văn Sinh : Quốc hội Việt Nam, theo tôi, sẽ thay đổi hoàn toàn, trở thành một nhánh quyền lực xã hội thực sự, chất lượng các Đại biểu Quốc hội hay Nghị sĩ, Nghị viên cũng sẽ rất khác nếu dân chúng được tự mình chọn người xứng đáng tham dự công việc lập pháp. Các ứng viên Đại biểu Quốc hội buộc phải tiến hành các hoạt động tranh cử thực sự với cương lĩnh thuyết phục cử tri v.v. Cảnh tượng hoạt động cùng là các biện pháp điều hành các kỳ họp tại diễn đàn này từ ông Chủ tịch Quốc hội đến các đại biểu sẽ khác hẳn những gì đang diễn ra bấy lâu nay. Khi đó Quốc hội Việt Nam đúng là cơ quan quyền lực nhất.

Chủ tịch Quốc hội hành xử như là "Thủ trưởng’ của Quốc hội ?

Giới quan sát chính trị Việt Nam cho rằng cho tới nay tại Quốc hội do Đcộng sản Việt Nam chi phối, Chủ tịch Quốc hội vẫn hành xử như một dạng "Thủ trưởng của Quốc hội" và mô hình về vai trò quyền lực này có thể là ‘không hề phù hợp’ và cần phải có thay đổi, các nhà quan sát từ Nha Trang và Hà Nội chia sẻ quan điểm của mình về mặt này :

Võ Văn Tạo : Về bản chất, Quốc hội Việt Nam khác với nghị viện ở các quốc gia dân chủ, tự do, phát triển. Cho nên chủ tịch Quốc hội Việt Nam trong Quốc hội có ngôi vị theo tôi như một dạng ‘Thủ tướng’ trong Chính phủ Việt Nam, hoàn toàn bất bình đẳng với các đại biểu khác.

Chủ tịch Quốc hội ở Việt Nam cho đến nay là một trong bốn thành viên cao cấp nhất của Bộ Chính trị Đcộng sản Việt Nam (hay còn được gọi là "Tứ trụ"), nên ông (bà) ta tự cho mình cái quyền lực tối thượng trong Quốc hội, mà có thể phán xét các đại biểu khác qua động thái ‘cho điểm’ như thầy cho điểm trò trên lớp học vậy. Điều đó càng khẳng định Việt Nam là một thể chế xa lạ với dân chủ, tự do.

Tôi cho rằng cái gì, về hình thức, đã học văn minh phương Tây thì cần phải học cho ra học. Phải làm cho hình thức và nội dung phù hợp, mới mong thành công. Nếu không thay đổi căn bản thiết chế chính trị (đảng trị độc đoán) thì mọi loay hoay cải lương ở Quốc hội Việt Nam như đã thấy đến nay chỉ là vô ích.

Lê Văn Sinh : Tôi đồng ý với nhận định rằng Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, mô hình quyền lực thể hiện qua vị trí này từ lâu nay, đã và đang hành xử như một "thủ trưởng của Quốc hội". Điều này là tự nhiên, là bản chất của hệ thống quyền lực độc đảng trong xã hội.

Đòi hỏi ông hay bà Chủ tịch Quốc hội Việt Nam hành xử như ở quốc hội tại các nước dân chủ, phát triển và có nền dân chủ pháp trị, nhà nước pháp quyền tiến bộ văn minh, là không thể. Thể chế chính trị nào tất sinh ra thứ quyền lực đó. Không thể đòi hỏi một hoàng đế cư xử với thần dân của ông ta bình đẳng như tại các xã hội văn minh ngày nay.

Thay đổi mô hình quyền lực "Thủ trưởng Quốc hội" là một thách thức to lớn với Đcộng sản Việt Nam. Chế độ đảng lãnh đạo tuyệt đối sẽ ra sao khi ông/bà Chủ tịch Quốc hội không phải là ủy viên Bộ Chính trị ? Đây là vấn đề thuộc thể chế chính trị. Chỉ đến khi nhu cầu đổi mới chính trị trở nên cấp thiết như đổi mới kinh tế năm 1986, lúc đó thay đổi vai trò thủ trưởng của Chủ tịch Quốc hội sẽ lập tức diễn ra.

Bỏ phiếu tín nhiệm là ‘đối phó’ khi thiếu sức nặng lá phiếu của cử tri ?

Cũng trong tuần lễ làm việc này của Quốc hội Việt Nam, báo chí truyền thông chính thống của nhà nước cũng đăng tin gợi ý và cho rằng việc bỏ phiếu tín nhiệm ở Quốc hội, như diễn ra lâu nay, là biện pháp đảm bảo trách nhiệm của Đại biểu Quốc hội và quan chức chính quyền do Quốc hội bổ nhiệm. Tuy nhiên cũng có người cho rằng đó chỉ là giải pháp 'đối phó' của nhà nước và Đcộng sản Việt Nam, khi không có sức nặng thực sự của lá phiếu do người dân bầu, chọn đại biểu thực sự của mình, qua bầu cử tự do, dân chủ và công bằng. Vì vậy, việc bỏ phiếu tín nhiệm trong Quốc hội như thế, theo luồng ý kiến này, cho thấy hoàn toàn là ‘công việc nội bộ’ của Quốc hội do Đảng Cộng sản kiểm soát, mà người dân hoàn toàn không có vai trò gì trong vấn đề này.

Vẫn từ Nha Trang và Hà Nội, hai nhà quan sát đưa ra quan điểm của mình với Đài Á Châu Tự Do hôm thứ Năm :

Võ Văn Tạo : Phần lớn giới quan sát chính trị VN cho rằng, động thái lấy phiếu tín nhiệm ở Quốc hội Việt Nam chỉ là trò diễn thô thiển của người đạo diễn thực sự là Bộ Chính trị Đcộng sản Việt Nam.

Tôi nghĩ rằng chỉ khi nào Việt Nam theo mô hình dân chủ, tự do, quyền lực nhà nước bị kiểm soát bởi các đảng phái chính trị độc lập, bởi tự do báo chí, tự do ngôn luận... thì mới có cơ may giải phóng mọi tiềm năng đất nước và con người để có thể cất cánh cùng nhân loại văn minh.

Lê Văn Sinh : Không nên coi bỏ phiếu tín nhiệm ở Quốc hội là giải pháp căn cơ đảm bảo chất lượng Đại biểu Quốc hội và các quan chức của cơ quan này. Bỏ phiếu tín nhiệm trong bối cảnh hiện thời không nâng cao chất lượng Quốc hội. Nó chỉ là giải pháp chắp vá mà thôi. Giải pháp căn cơ là Đảng Cộng Sản Việt Nam thực hiện quyền tự do bầu cử, tự do ứng cử, tự do tranh cử. Làm sao để lá phiếu của cử tri thực sự thể hiện ý chí và nguyện vọng của họ. Khi đó, đất nước sẽ có ngay các đại biểu Quốc hội, các quan chức Quốc hội có chất lượng tốt nhất để đảm đương sứ mệnh và quyền uy của Quốc hội. Đất nước Việt Nam sẽ hòa cùng thế giới tiến bộ, sánh vai cùng họ tiến bước trên con đường xây dựng quốc gia giàu mạnh, giữ vững nền độc lập và chủ quyền của Việt Nam.

Quốc Phương

Nguồn : RFA, 08/06/2023

Quốc hội : Sửa Luật Đất đai và Giám sát Chi tiêu Ngân sách Công, không làm từ gốc, "sửa lặt vặt chỉ tốn thời gian"

Phạm Viết Đào, Quốc Phương, RFA, 12/05/2023

"Quốc hội mà chỉ sửa lặt vặt luật thì chỉ tốn thời gian", một ý kiến trong giới quan sát thời sự và chính trị từ Việt Nam nói với Đài Á Châu Tự Do trong dịp Thường vụ Quốc hội Việt Nam đang nhóm họp, chuẩn bị cho kỳ họp thứ năm, khóa XV vào cuối tháng 5/2023 và thảo luận, cho ý kiến một số vấn đề, trong đó có góp ý dự thảo Luật Đất đai sửa đổi và giám sát vấn đề ngân sách công và sử dụng khi Ủy ban này cho ý kiến về báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước theo năm.

Phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Hà Nội hôm 12/5/2023. Hình : Quốc hội

"Về Luật Đất đai, bức xúc nhất của người dân hiện nay là cần phải thừa nhận quyền sở hữu đất đai của người dân, còn về chuyện quyết toán ngân sách Nhà nước, hay nói rộng hơn là giám sát quản lý ngân sách công, tôi thấy là phải làm lại từ đầu, nếu không chỉ tốn thời gian", ông Phạm Viết Đào, người từng là Trưởng phòng Thanh tra hành chính và phòng chống tham nhũng thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch của Việt Nam trước đây nêu quan điểm riêng với RFA Tiếng Việt hôm 12/05/2023.

"Nếu Quốc hội sửa lặt vặt, thì bàn làm gì, còn về đất đai, đúng ra là đầu tiên phải thừa nhận quyền sở tư hữu về đất đai, cái này Hiến pháp Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1946 đã thừa nhận. Đến năm 1959, Nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ở miền Bắc Việt Nam cũng vẫn thừa nhận quyền tư hữu đất đai, nhưng rõ ràng là sau khi thống nhất Bắc – Nam hai miền của đất nước rồi, mới nảy ra chuyện bãi bỏ quyền này trong cả nước, mà quy định theo điều mới trên cả nước được gọi là đất đai ‘thuộc sở hữu toàn dân’ do ‘Nhà nước thống nhất quản lý’. Như thế là có sự thay đổi trong chế độ sở hữu này nếu ta so sánh giữa các bản Hiến pháp 1946, 1959, rồi tới 1983, 1992…

Bây giờ đúng ra, tôi nghĩ rằng Nhà nước Việt Nam hiện nay cần phải công nhận quyền sở hữu tư nhân, hay quyền tư hữu về đất đai, tại sao trước đây thừa nhận được, mà sau này và đến tận bây giờ lại không thể ?"

Sửa mà không cơ bản, thì "sửa vặt" làm gì ?

Một bản tin từ Cổng thông tin của Quốc hội Việt Nam hôm 11/5/2023 đưa tin cho hay dự thảo Sửa đổi Luật đất đai đã nhận được 12 triệu lượt ý kiến, và Chủ tịch Quốc hội Việt Nam ông Vương Đình Huệ hôm thứ năm đã có ý kiến về vấn đề này :

"Cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao công tác tổ chức lấy ý kiến Nhân dân và việc tổng hợp, nghiên cứu tiếp thu ý kiến góp ý về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), qua đó nâng cao chất lượng hồ sơ dự án luật trình Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội đề nghị nên có hình thức để báo cáo lại với nhân dân việc lấy ý kiến và tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý ; đồng thời đề nghị rà soát để luật hóa cụ thể những vấn đề lớn được người dân mong đợi như về tài chính đất đai và giá đất", bản tin từ Quốc hội Việt Nam tường trình.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý cần tiếp tục rà soát để hoàn thiện sâu sắc hơn một số nội dung của dự thảo Luật. Chủ tịch Quốc hội gợi ý như nội dung về cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, quy định mức thuế cao hơn với người sở hữu nhiều diện tích đất hoặc đầu cơ hoặc chậm sử dụng đất, bỏ hoang đất ; quản lý tiết kiệm, hiệu quả nguồn thu từ đất giữa trung ương và địa phương ; thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch bất động sản ; khuyến khích phát triển thị trường quyền sử dụng đất, nhất là thị trường cho thuê đất nông nghiệp ; cơ chế bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững ; kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai, trong dự án luật này…

Về vấn đề áp dụng pháp luật, Chủ tịch Quốc hội cho biết theo báo cáo dự án Luật Đất đai (sửa đổi) có liên quan đến hơn 100 dự án luật và liên qua trực tiếp đến khoảng 20 - 22 luật. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra rà soát với những dự án luật đang sửa như Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, v.v. và luật này để đảm bảo tương thích. Đối với các dự án luật khác liên quan, hiện có hai phương án. Một là rà soát lại để đưa vào dự án luật này để sửa luôn. Hai là dùng một luật để sửa nhiều luật. Do đó, đề nghị cân nhắc phương án để sửa ngay trong Luật Đất đai để bảo đảm tính khả thi, để khi Luật được ban hành không phải chờ các Luật khác và có thể vận hành ngay", vẫn theo Cổng thông tin của Quốc hội Việt Nam hôm 11/5.

Khi được đề nghị đưa ra bình luận, ông Phạm Viết Đào nói :

"Tôi nghĩ là nếu không đề cập vấn đề gốc rễ, thì tất cả chỉ là sửa chữa lặt vặt, mà sửa lặt vặt như thế thì góp ý có ý nghĩa gì ? Tôi đã nghiên cứu vấn đề hiến định quyền sở hữu đất đai ở Việt Nam từ thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, và thấy rằng đã có thời điểm có Nghị quyết Trung ương của Đảng Lao động Việt Nam tuyên bố ‘trả lại quyền sở hữu đất đai cho nhân dân’, trong đó có liên quan chống đất bị hoang hóa v.v., thế thì bây giờ tinh thần đó đã bị sửa đi, mà nếu nó có cái sai từ gốc, nhưng lại không được sửa từ chỗ đó, kể cả những chuyện như dự án, quy hoạch, quyền sử dụng, chuyển đổi mục đích, giá đất v.v., thì sửa lặt vặt chẳng có giá trị cơ bản gì".

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà. Hình : Quốc hội

Vì sao chưa sửa "cơ bản" và cái lợi của công nhận "quyền tư hữu đất đai" ?

Trả lời câu hỏi vì sao mà tới nay Quốc hội và nhà nước Việt Nam không sửa đổi để công nhận quyền tư hữu về đất đai đó, ông Phạm Viết Đào đáp :

"Cái này liên quan đến lợi ích, lợi quyền của chế độ và quan chức chế độ. Lâu nay những người có quyền lực trong chế độ này vẫn thụ hưởng các quyền lợi đó, nếu bây giờ mà sửa, thì họ sẽ mất đi quyền lợi, lợi ích, nên họ sẽ không chịu sửa. Do đó, những gì người ta bàn thảo là những chuyện đi vào chi tiết, lặt vặt, phái sinh, không phải là gốc rễ. Ở các nước như Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Liên Xô trước kia chẳng hạn, người ta không sửa, nhưng như ở Liên Xô sau này khi tan rã rồi, thì các nước thành viên cũ hậu Liên Xô, người ta đã sửa.

Nhân đây, tôi muốn nói tới một số vụ việc, chẳng hạn một vụ nóng cách đây không lâu mà còn do "lệ" gây ra, căn cứ trên ‘luật’ đó rồi, thì người ta có ‘lệ’, tức là cách thức xử lý, một bên là dân nói là "đất đó là của chúng tôi". Một bên kia thì bảo là "đất của họ", mà trường hợp này nói là "đất quốc phòng" của quân đội, rồi khi xử lý thì người ta đưa một cái ‘lệ’ vào để xử, đó là đưa công an vào, và thêm xung đột xảy ra.

Còn như các vụ khác từ Thủ Thiêm, đến Dương Nội v.v., nếu không sửa luật tận gốc, trả lại quyền sở hữu tư nhân về đất đai cho người dân, công khai minh bạch giám sát quy hoạch, đất đai của cộng đồng, xã hội, và các giới v.v., thì những vụ việc như thế sẽ không tránh khỏi, tức là tiếp tục diễn ra việc những người dân bị ức hiếp, mà trong đó nhiều người dân sẽ trắng tay, chẳng còn gì cả, còn không thì họ phải thụ động chờ đợi vào sự "tử tế" của quan chức, nhưng cái người ta cần là luật bảo vệ quyền sở hữu đó của người ta, không có điều đó được quy định trong luật, tức là tư hữu đất đai, thì các vấn đề vẫn sẽ còn xảy ra. Tôi đã nghiên cứu văn bản rồi và tôi thấy sửa như thế, sửa lặt vặt như hiện nay, kiểu đó, thì sửa làm gì ?"

Khi được hỏi trong trường hợp chế độ tư hữu đất đai được thừa nhận và được sửa đổi trong luật pháp tại Việt Nam, nếu có việc đó, lợi ích sẽ như thế nào, ông Phạm Viết Đào nói :

"Có nhiều cái lợi và hiệu quả, trong đó có một điều là nếu sửa như thế người dân sẽ đầu tư thiết tha, người ta gắn bó với đất đai, đồng ruộng, họ thấy tài sản đó của họ là đất đai tư nhân được luật bảo đảm, bảo hiểm, thì họ sẽ làm mọi thứ để có hiệu quả, chuyện để hoang hóa đất đai cũng bớt đi.

Có tư hữu đất đai, người dân mới đầu tư, mới yên tâm, khi đó mới phát triển nguồn lực về nông nghiệp tốt. Còn bây giờ nếu tôi có tiền, nhưng đất đai đó tôi chỉ có quyền sử dụng, không phải là sở hữu của riêng tôi, thì tôi bỏ tiền, công của hết ra đầu tư để làm gì, cái đó có phải của tôi đâu ? Mở rộng hơn, nếu anh muốn người dân phát triển nông nghiệp, phát triển nông thôn, anh muốn người dân có tình cảm với quê hương, có sự gắn bó, thì phải công nhận quyền sở hữu đó về đất đai của người ta".

Lưu ý gì trong quản lý tài chính công hay ngân sách Nhà nước ?

Hôm thứ sáu, 12/5, Thường vụ Quốc hội Việt Nam khi tiếp tục chương trình phiên họp thứ 23 đang diễn ra tại Hà Nội, và cho ý kiến về báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2021.

Dẫn lời của Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội, bà Nguyễn Thị Phú Hà trình bày Báo cáo thẩm tra tại phiên họp Thường vụ, Cổng thông tin Quốc hội Việt Nam cho biết :

"Hồ sơ Báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2021 được lập cơ bản đầy đủ theo quy định tại các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tuy nhiên đề nghị Chính phủ bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021.

Qua kết quả giám sát của Ủy ban Tài chính Ngân sách và báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 cho thấy kỷ luật, kỷ cương trong lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 chưa nghiêm, nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm, đặc biệt công tác quyết toán ngân sách nhà nước chậm đã nêu trong các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa được khắc phục v.v.

Để tăng cường kỷ luật, kỷ cương quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước và tăng cường việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội, từ quyết toán ngân sách nhà nước niên độ năm 2022, Quốc hội không phê chuẩn quyết toán các khoản thu, chi ngân sách nhà nước trong niên độ đã phát hiện không đúng quy định ; các khoản chi phải hủy nguồn, thu hồi về ngân sách nhà nước trong niên độ và các năm trước, nhưng chưa thực hiện thu hồi và các kết luận, kiến nghị Kiểm toán Nhà nước yêu cầu xử lý tài chính trong niên độ quyết toán ngân sách nhà nước".

Khi được đề nghị đưa ra bình luận về vấn đề này, từ quan điểm riêng, ông Phạm Viết Đào, nói :

"Những cái trên cũng chỉ là những chuyện kỹ thuật, chi tiết nghiệp vụ thôi… Tôi chỉ lưu ý một điều là có một lĩnh vực cần được quan tâm, đó là sử dụng ngân sách công của Đảng cộng sản Việt Nam và các cơ quan, tổ chức liên thuộc đảng này vẫn làm, thì theo các số liệu này hàng năm công bố ở Việt Nam là Ban Chấp hành Trung ương Đảng mỗi năm sử dụng gần 100 triệu đô la Mỹ, rồi Quốc hội là khoảng 60 triệu đô la, Chính phủ khoảng 50 triệu đô la, chưa kể các đoàn thể, đảng, đoàn v.v. một năm cũng đến vài ba chục triệu đô la nữa, thì cái này phải tách ra như thế nào, giải quyết ra sao là cả một vấn đề. Còn tất cả khoản chi liên quan Đảng cộng sản Việt Nam từ ngân sách Nhà nước, lâu nay hoàn toàn nằm trong quyền quyết định của các vị lãnh đạo, người dân không dám làm hay nói gì, cái này là vấn đề phải có luật, mà nó lại liên quan đến thể chế.

Còn mấy ý kiến họp bàn như trên ở Thường vụ Quốc hội như hiện nay, không riêng gì đất đai, hay quản lý ngân sách công, nếu cơ chế, thế chế hiện nay mà cần phải sửa đổi lại, thì theo tôi mọi thứ phải làm lại từ đầu, mà muốn làm lại phải có một lực lượng đủ mạnh để đổi mới. Nhìn vào ‘Tứ trụ’ hiện nay, tôi thấy không ai có đủ sức mạnh, khả năng để làm việc đó, ông nào mà không cẩn thận thì sẽ "bị" trước, cho nên ai cũng chỉ nói thế thôi, còn bản thân, dù có nhận thức được vấn đề, cũng chưa dám làm, trong khi người dân bây giờ người ta nhìn vào việc làm của các vị thì người ta mới tin", ông Phạm Việt Đào, nguyên Trưởng phòng Thanh tra hành chính và phòng chống tham nhũng thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch của Việt Nam trước đây nói với Đài Á Châu Tự Do từ Việt Nam hôm thứ sáu trên quan điểm cá nhân.

Còn theo Cổng thông tin của Quốc hội Việt Nam dẫn lời của Chủ tịch Quốc hội nước này, ông Vương Đương Huệ, hôm 11/05 cho biết :

"Đối với một số nội dung mới như quy định về việc cho phép đơn vị sự nghiệp công được sử dụng quyền sử dụng đất dùng cho mục đích dịch vụ kinh doanh... Chủ tịch Quốc hội nêu rõ đây là những nội dung mới, đáng chú ý nhưng chưa thể tiếp thu ngay được, cần tiếp tục nghiên cứu thêm sau này hoặc có những vấn đề trái với những quan điểm, đường lối của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước thì không thể tiếp thu được hay chưa thể tiếp thu được nhưng cũng cần có báo cáo một cách tường minh".

Quốc Phương

Nguồn : RFA, 12/05/2023

************************

Quốc hội Việt Nam cần sớm trả món nợ "ban hành Luật về Hội"

Trần Tiến Đức, Quốc Phương, RFA, 11/05/2023

Nhà nước Việt Nam "đã quá muộn" trong việc giải quyết món nợ ban hành Bộ luật về hội, hội đoàn, hiệp hội, kể cả luật về Đảng cộng sản cầm quyền ở Việt Nam. Nay là lúc Quốc hội Việt Nam không thể chậm trễ hơn được nữa với "món nợ đã hai chục năm rồi". Ngoài ra Nhà nước và Chính phủ cũng không nên "e ngại" xã hội dân sự, vì thiết chế này "không phải và không bao giờ sẽ là mối đe dọa của chế độ", theo một cựu cố vấn của Ủy ban các Vấn đề xã hội của Quốc hội Việt Nam các khóa trước.

Ông Trần Tiến Đức phát biểu tại một hội nghị - Trần Tiến Đức

Trong phần tiếp theo của cuộc trao đổi (mời quý vị theo dõi phần đầu phỏng vấn ở đường dẫn này) với Đài Á Châu Tự Do.

Khi được hỏi ý kiến trên quan điểm riêng về nhu cầu đối với việc ban hành luật liên quan xã hội dân sự và các hội đoàn ở Việt Nam, tính riêng tới thời điểm này, ông Trần Tiến Đức, nguyên Vụ trưởng Vụ Truyền thông Ủy ban Dân số, Kế hoạch hóa Gia đình, thuộc Thủ tướng Chính phủ Việt Nam trước đây, cựu cố vấn của Ủy ban các Vấn đề xã hội của Quốc hội Việt Nam, nói :

Trần Tiến Đức : Tôi nghĩ rằng nếu mà nói là đã đến lúc, thì đã quá muộn ! Nhu cầu phải có một bộ luật, có một hành lang pháp lý để quy định hoạt động của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội dân sự, các nghiệp đoàn, thậm chí các đảng phái là rất cần thiết. Bởi vì có như thế, Nhà nước mới quản lý được, vì chúng ta là một nhà nước pháp quyền, chúng ta quản lý trên cơ sở luật pháp, chứ không phải trên chỉ thị của Đảng lãnh đạo, hoặc là những thông tư, nghị định của chính quyền – đó là những văn bản dưới luật.

Vì vậy, phải có một bộ luật chính thức để tạo ra khuôn khổ pháp lý cho hoạt động hợp pháp và chính đáng của các tổ chức xã hội dân sự và các tổ chức khác. Tôi nghĩ rằng đó là một nhu cầu mà đã được đặt ra từ lâu, mà theo tôi có lẽ cũng đã đến hai chục năm rồi.

Và tôi nói rằng Quốc hội Việt Nam đang còn nợ luật đó đối với người dân Việt Nam. Lúc đầu người ta đặt vấn đề về ‘Luật về Hội’, nhưng sau đó qua rất nhiều hội thảo mà tôi cũng từng được tham gia, kể cả có những vị đã từng là quan chức nhà nước như ông Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, hay là ông Vũ Mão, nguyên Chánh văn phòng Quốc hội, họ đều thống nhất.

Tôi thấy là chưa có một ý kiến nào phản đối. Nhưng về sau tên gọi có khác nhau và người ta thấy rằng đầu tiên có người nói là "Luật về quyền được lập hội". Cái đó là cái đầu tiên mà bức xúc nhất, vì khi muốn có hoạt động của hội, thì phải được lập hội đó. Tên gọi theo tôi không quan trọng lắm, tuy tất nhiên nó tạo một bước về mặt chiến thuật, để tạo đà tiếp sau. Nhưng tôi nghĩ rằng nếu đã làm một bộ luật, thì nên làm một Bộ luật về Hội, trong đó có quyền về được lập hội, trong đó có những vấn đề trách nhiệm giải trình của các tổ chức đó đối với những thành viên của tổ chức của mình và đối với nhà nước, rồi vấn đề tài chính của những tổ chức đó như thế nào, quyền được nhận tài trợ ra sao, và sự minh bạch trong quản lý tài chính phải như thế nào, rồi những hội viên phải có những trách nhiệm gì, v.v.

Tôi nghĩ tất cả những cái đó là những điều rất quan trọng và đã có rất nhiều cuộc thảo luận, và qua những cuộc thảo luận có sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự, lẫn của các quan chức của Quốc hội và các quan chức của Nhà nước, tôi chưa thấy một ý kiến nào bác bỏ nhu cầu, bác bỏ việc phải có một bộ luật đó, nhưng rất tiếc rằng không rõ vì lý do gì, không biết do sự chỉ đạo của ai, không có thông tin nên tôi không dám nói, nhưng cho đến nay Bộ luật đó vẫn chưa ra đời.

Và trong nghị trình của Quốc hội Việt Nam khóa này, tôi chưa từng thấy là Bộ luật đó được nêu trong danh sách những luật cần phải được xây dựng và được thông qua.

RFA : Như vậy, ông có khuyến nghị với Quốc hội, chính quyền, nhà nước và Đảng cộng sản ở Việt Nam rằng Bộ luật này phải là một ưu tiên để ban hành hay không ?

Trần Tiến Đức : Tôi nghĩ rằng rất cần, nếu tôi được phép kiến nghị, tôi xin kiến nghị với các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước, các vị lãnh đạo Quốc hội, các Đại biểu Quốc hội và những đoàn thể chính trị mà hiện nay đã được Nhà nước công nhận, thì nên ủng hộ, việc sớm làm, chứ không phải cứ nói là "chúng ta sẽ sớm ra", mà phải nói rằng "trong nhiệm kỳ này của Quốc hội (2021-2026), phải ra được Bộ luật về hội".

RFA : Ông có nói ở trên rằng ngay đảng phái ở Việt Nam cũng phải có luật, tại sao lại cần như thế và nếu có Luật hay Bộ luật về đảng phái như thế, thì cần ưu tiên nội dung gì ở trong đó, thưa ông ?

Trần Tiến Đức : Chúng ta đều biết rằng theo Hiến pháp phiên bản năm 2013, điều 4 có quy định là Đảng cộng sản Việt Nam được toàn quyền lãnh đạo đất nước. Đấy là một việc rất quan trọng. Nhưng lãnh đạo đất nước là phải trong khuôn khổ luật pháp, cho nên tôi rất muốn rằng bên cạnh Bộ luật về hội, thì phải có Bộ luật về Đảng cộng sản Việt Nam, để cho Bộ luật đó khẳng định rằng với hệ thống chính trị của Việt Nam hiện nay thì Đảng cộng sản Việt Nam có vai trò lãnh đạo, nhưng mà cũng quy định quyền hạn của đảng lãnh đạo bao gồm những lĩnh vực gì và nó được thể hiện như thế nào.

Rồi trách nhiệm giải trình của Đảng này đối với các đảng viên, đối với quốc dân, đối với đất nước là ra sao ? Tôi nghĩ rằng điều đó rất là quan trọng, bởi vì như thế mới là sự công bằng, chúng ta vẫn nói rằng xã hội mà nhà nước Việt Nam đang xây dựng là dân chủ, công bằng, văn minh, thì điều đó là thể hiện sự công bằng, sự văn minh.

Còn các tổ chức khác cũng phải hoạt động theo luật, bây giờ chúng ta (Việt Nam) có Luật về Công đoàn, trong đó tổ chức công đoàn phải hoạt động theo pháp luật. Vậy thì Hội phụ nữ cũng phải hoạt động theo luật, Đoàn Thanh niên cũng phải hoạt động theo luật v.v... Bây giờ những tổ chức đó đều hưởng ngân sách của Nhà nước và nhiều khi tôi nghĩ rằng nó có những khía cạnh bất hợp lý, không biết bây giờ có còn như thế nữa hay không, nhưng khi tôi còn làm việc, tôi biết là Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh của Việt Nam có đến 27 cục, vụ, viện.

Tức là bộ máy to hơn cả một Bộ của Chính phủ, dù là cơ quan của chúng tôi, Ủy ban Dân số và Kế hoạch hóa gia đình lúc bấy giờ chỉ có 4-5 Vụ thôi, kể cả Thanh tra, kể cả Trung tâm Nghiên cứu, trong khi Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh có hơn hai mấy cục, vụ viện như thế, thì tức là bộ máy phình rất to. Tôi xin nói rằng Đoàn thanh niên cộng sản là thuộc những đoàn thể quần chúng, và nếu đúng danh nghĩa của họ, thì họ hoạt động phải theo tác phong quần chúng.

Tôi nhớ là Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện hồi năm 1974 hay 1975 từng nói rằng, theo ông : "Lãnh đạo của Trung ương đoàn không nên đi ô tô (xe công) xuống cơ sở, mà nếu ở trong địa phận một thành phố, thì chỉ nên đạp xe thôi, thì nó mới gần gũi dân !" Tôi cũng nhớ, hồi cha tôi, Bác sĩ Trần Duy Hưng, làm Hướng đạo sinh thời còn Pháp thuộc, thì không có ăn lương và toàn bộ đi đâu đều toàn tự túc các phương tiện. Thí dụ như khi tổ chức cho Hướng đạo sinh đi cắm trại, để tổ chức những hoạt động giới thiệu lịch sử, giới thiệu về tinh thần yêu nước, họ toàn đi bằng phương tiện công cộng hoặc là đi xe đạp, đến nơi thì tự túc ăn uống, cắm trại v.v. Nên tôi nghĩ đó là những hình thức cần được khuyến khích để những đoàn thể quần chúng thì phải thực sự là quần chúng. Chứ còn tác phong bây giờ hành chính quá, và tôi nghĩ rằng nếu Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh mà hành chính quá như thế, thì nên gọi là "Bộ Thanh niên", hoặc làm thành Bộ gọi là "Bộ Giáo dục và Thanh niên" như ở một số nước. Chứ còn đã là đoàn thể, nên hoạt động với ngân sách tiết kiệm nhất, một khi còn được hưởng ngân sách của Nhà nước.

RFA : Liệu nhà nước và chính quyền ở Việt Nam có nên quan ngại về điều được cho là "diễn biến hòa bình" hay không, thưa ông ?

Trần Tiến Đức : Tôi nghĩ rằng Nhà nước không nên quan ngại. Bởi vì cái "diễn biến hòa bình" có xảy ra hay không là phải phụ thuộc vào lòng dân. Dân người ta muốn thay đổi, thì dù anh không thay đổi, cũng sẽ dẫn đến thay đổi. Tôi lấy thí dụ, chúng ta từ một nền kinh tế kế hoạch tập trung chuyển sang một nền kinh tế thị trường sau Đại hội đổi mới năm 1986 (Đại hội VI của Đảng cộng sản Việt Nam), thì trước hết đó là động lực đầu tiên xuất phát từ dân, từ những người dân đầu tiên mà ở tỉnh Vĩnh Phúc, do ông Kim Ngọc, Bí thư Tỉnh ủy, rồi sau đó là ở miền Nam, ở tỉnh Long An, rồi từ ở các xí nghiệp, như là những xí nghiệp dệt ở Sài Gòn v.v. dần dần, nó mới thành ra những sáng kiến của dân, mà sáng kiến ấy là sáng kiến từ dân mà ra.

Có những sáng kiến được Đảng ủng hộ ngay từ đầu, cũng có những sáng kiến dân bắt đầu lên, thì cuối cùng Đảng cũng ủng hộ, và ông Trường Chinh là một con người vẫn mang tiếng là rất bảo thủ, nhưng chính ông ấy đã nhận ra được những khiếm khuyết của một nền kinh tế kế hoạch tập trung, và chính ông là người đã đề xướng và thực hiện Đổi mới, để tạo nên sự đổi mới của đất nước về mặt kinh tế.

Nhưng như tôi vẫn thường nói với bạn bè của tôi là "Đổi mới về kinh tế, thì phải kéo theo đổi mới về chính trị, vì đổi mới chính trị mới làm cho đổi mới kinh tế bền vững !" Tôi biết bây giờ nhiều người đang cố gắng, nhưng người ta cũng nói rằng "Cái gì cũng phải làm từ từ !", thì tôi nói lại rằng : "Đúng là mọi chuyện phải có những bước đi cần thiết, phải có những khảo cứu, nhưng xã hội dân sự không phải là mối đe dọa !"

Và tôi xin nhắc lại một lần nữa xã hội dân sự không phải và không bao giờ là mối đe dọa với thể chế chính trị của đất nước này. Thể chế chính trị chỉ thay đổi một khi lòng dân thay đổi. Và có lần trong một cuộc hội thảo ở Nha Trang với các nghị sĩ, khi tôi vẫn còn làm tư vấn cho Ủy ban các vấn đề Xã hội của Quốc hội Việt Nam, thì trong bữa ăn, tôi hỏi thật các vị ấy : "Bây giờ, nếu như các vị cho phép các Đại biểu tự do hoàn toàn tự do ra ứng cử, thì các vị thấy sao ? Các vị có ngại không ?"

Nhiều vị cứ chần chừ, tôi bảo họ : "Theo tính toán của tôi, nếu cho phép những người được gọi là Đại biểu tự do ra ứng cử, thì với thể chế và quy tắc bầu cử hiện nay, họ sẽ không thể nào chiếm quá được 30% số ghế trong Quốc hội. Và như vậy, tất cả những chính sách mà các vị đưa ra, các vị muốn thông qua, thì các vị vẫn thông qua được, với đa số. Tất nhiên không phải với đa số áp đảo như hiện nay, nhưng với tỉ lệ 60%, thậm chí với 55% thì các vị vẫn thông qua được. Và nó vẫn tạo ra được một môi trường phản biện lành mạnh, bởi vì trong Quốc hội mà phản biện nhau thì là chuyện lành mạnh rồi. Như thế, tôi nghĩ rằng nó sẽ đảm bảo cho đất nước ta (Việt Nam) phát triển một cách nhanh chóng hơn".

Cuối cùng, nghe xong, các ông đó bảo tôi : "Ông Đức nói đúng đấy, chúng tôi hoàn toàn đồng ý !" Nhưng từ sự đồng ý trong trao đổi riêng, đến sự thay đổi về mặt chính sách thì chắc vẫn còn những bước đường dài, song tôi tin tưởng rằng đất nước này sẽ thay đổi và sẽ thực sự hòa nhập với đời sống quốc tế.

RFA : Xin trân trọng cảm ơn ông Trần Tiến Đức đã trả lời cuộc phỏng vấn này với Đài Á Châu Tự Do !

Trên đây là phần hai và cũng là phần cuối của cuộc trao đổi của RFA tiếng Việt với ông Trần Tiến Đức nguyên là Vụ trưởng vụ Truyền thông, Ủy ban Dân số & Kế hoạch hóa Gia đình, thuộc Thủ tướng Chính phủ Việt Nam trước đây, ông là nhà quan sát xã hội dân sự, từng là chuyên gia hoạch định chiến lược, chính sách quốc gia của Việt Nam trong lĩnh vực truyền thông dân số, truyền thông phát triển, cựu Giám đốc dự án Policy do USAID tài trợ chuyên về vận động chính sách và thúc đẩy tiếp cận trên cơ sở quyền và tăng quyền cho người có HIV tại Việt Nam, cựu đại diện của The Futures Việt Nam, thuộc The Futures Group toàn cầu, chuyên về nghiên cứu chiến lược, nghiên cứu chính sách và vận động chính sách, trong đó có tư vấn chiến lược trong lĩnh vực dân số & kế hoạch hóa gia đình, giới, sức khỏe sinh sản v.v. Ông từng là Phó Chủ tịch Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam (1993-1998) và cố vấn của Ủy ban các Vấn đề Xã hội thuộc Quốc hội Việt Nam các khóa trước đây. Ông Trần Tiến Đức cũng được biết đến là con trai thứ của Bác sĩ Trần Duy Hưng, cố Thị trưởng đầu tiên đồng thời là người giữ cương vị này lâu nhất của Hà Nội, dưới thời chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại miền Bắc Việt Nam trước đây bắt đầu từ ngày 10/10/1954.

Phần 1 của bài phỏng vấn ông Trần Tiến Đức : Tình trạng "tạm lắng" của các tổ chức xã hội dân sự tại Việt Nam và triển vọng ?

Quốc Phương

Nguồn : RFA, 11/05/2023

Làm sao luôn phải bảo đảm "ngon, bổ, rẻ"

Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp. Vậy thì vì sao đến nay quyền nay không được sử dụng để giải quyết hàng loạt vướng mắc về pháp lý của y tế nước nhà ?

Quốc hội Mỹ và Nhà Trắng đã nghĩ ra một loạt giải pháp nhằm đưa sữa công thức trở lại các kệ hàng, sau một vụ sữa nhiễm vi khuẩn chết người buộc hãng Abbott phải đóng cửa nhà máy ở Michigan.

Nhìn từ nước Mỹ để thấy sự thờ ơ của quan chức Việt Nam

Tin tức từ Mỹ cho thấy dường như các đại biểu quốc hội ở Việt Nam quá thụ động, với ít nhiều thái độ vô cảm đối với sức khỏe của nhân dân. Theo đó, các nhà lập pháp Mỹ hiện đang cố gắng xoay chuyển các chính sách thương mại nghiêm ngặt để thúc đẩy sản xuất sữa công thức (Baby formula/Substitut du lait) cho trẻ sơ sinh, nhưng vẫn bế tắc.

Theo ghi nhận của báo chí phương Tây, thì Quốc hội Mỹ và Nhà Trắng đã nghĩ ra một loạt giải pháp nhằm đưa sữa công thức trở lại các kệ hàng, sau một vụ sữa nhiễm vi khuẩn chết người buộc hãng Abbott phải đóng cửa nhà máy ở Michigan.

Nhưng không có nỗ lực nào trong số đó – bao gồm cả việc viện dẫn đạo luật sản xuất quốc phòng và miễn thuế cao đối với hàng nhập khẩu công thức – có thể giúp ngăn chặn được sự thiếu hụt sữa đã kéo dài 1 năm qua.

Các quan chức và Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA) vẫn chưa thống nhất về giải pháp, nhưng hầu hết đều đồng ý vấn đề chủ yếu do các chính sách của Mỹ gây khó khăn cho những công ty mới tham gia vào sản xuất.

Chỉ riêng nhà máy sữa của Abbott ở Sturgis, bang Michigan, chiếm thị phần khoảng 20% sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh ở Mỹ. Các đối thủ cạnh tranh của Abbott như Mead Johnson, Nestlé SA và Perrigo Co. không thể bù đắp sự thiếu hụt khi nhà máy này đóng cửa.

Theo cuộc khảo sát mới nhất của Cục Điều tra dân số Mỹ, trong khi nguồn cung sữa công thức hiện tại tương tự như mức trước khủng hoảng, nhiều người Mỹ cho biết họ vẫn phải vật lộn để tìm sữa công thức trong các cửa hàng.

Ở Việt Nam, chuyện khủng hoảng y tế kéo dài và đa dạng hơn nhiều chứ không riêng chuyện sữa công thức như nước Mỹ.

Đơn cử hồi dịch giã Covid-19, với lệnh của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam được đi kèm với súng ống và sắc phục quân đội là "ai ở đâu ở yên đó" cho chính sách khắc nghiệt của "Zero covid" đã khiến trẻ em không có sữa để sử dụng ; vì phụ huynh không được phép bước ra khỏi nhà, và các ngõ đường đều bị giăng dây có lính gác nên trong giai đoạn ngặt nghèo nhất, giới shipper cũng dù được ‘thẻ ưu tiên’ cũng phải chịu thua.

Hậu dịch giã đã đẩy luôn ngành y tế Việt Nam vào cuộc khủng hoảng của vật tư, thiết bị y tế – hay nói đúng hơn, thì hậu dịch chỉ là ‘giọt nước tràn ly’…

Bệnh viện thiếu thuốc, cạn kiệt vật tư : người bệnh tới khám, cấp cứu tại Bệnh viện Việt Đức vẫn rất đông trong ngày 1/3

Quan chức Việt Nam : làm ít – sai ít ?

Chủ tịch Hội Dược học Thành phố Hồ Chí Minh, bà Phạm Khánh Phong Lan, kể :

"Giữa năm 2022, hàng loạt bệnh viện, vừa kiệt quệ sau Covid-19, tiếp tục đối diện với khủng hoảng thiếu thuốc. Lúc đó, tôi đã đề nghị xem lại quy trình đấu thầu hiện nay. Yêu cầu mua sắm "ngày càng phải rẻ" khiến thuốc chất lượng thấp tràn vào bệnh viện, bệnh nhân dần mất niềm tin vào bảo hiểm y tế.

Sau đó, những vướng mắc liên quan đến Luật Dược và các quy định về đấu thầu mua sắm quốc gia phần nào được tháo gỡ nhờ Nghị quyết 80/2023 ban hành đầu tháng 1. Nhưng không lâu sau, hệ thống y tế công trên cả nước, đặc biệt là ở hai thành phố lớn, tiếp tục thiếu vật tư y tế trầm trọng, dẫn đến tình trạng hoạt động cầm cự, thậm chí phải hoãn mổ, kê tạm thuốc giảm đau cho bệnh nhân.

Vì sao đến nỗi như vậy ?

Ngành y tế có ba chân kiềng – dự phòng, điều trị và cung ứng – liên quan chặt chẽ với nhau và đều đang lung lay : dự phòng yếu nên bệnh nhân nhiều, gây quá tải điều trị và trở nên thê thảm hơn khi cung ứng bị khủng hoảng, không đáp ứng được yêu cầu về thuốc, trang thiết bị…

Thực trạng này cần nhìn nhận như một tất yếu khách quan do các chính sách, quy định không phù hợp kéo dài nhiều năm, càng sửa càng rối. Đơn cử như vấn đề cung ứng, làm thế nào để thoát cảnh cạn kiệt về vật tư, máy móc ở các bệnh viện ?

Điều kiện tiên quyết là phải có tiền để mua. Với khả năng hạn hẹp của ngân sách nhà nước, các bệnh viện công khó được trang bị đầy đủ và kịp thời máy móc hiện đại, nhất là các bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh, các vùng khó khăn.

Hành trình đi xin đầu tư, lập dự án mua trang thiết bị luôn rất gian nan, không loại trừ có tiêu cực. Quá trình trang bị máy móc cho hệ thống bệnh viện có phần đóng góp rất lớn của chính sách xã hội hóa, liên doanh liên kết, và nỗ lực của các bệnh viện trong mục tiêu nâng cao y hiệu, chất lượng điều trị.

Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có tổng kết trên quy mô quốc gia, để đánh giá vai trò của Nhà nước trong việc trang bị máy móc cho các bệnh viện công, và làm thế nào để đẩy nhanh tiến độ, tránh tình trạng thiết bị lạc hậu sau nhiều năm chờ đợi thủ tục.

Thiếu thì phải mua bổ sung thông qua đấu thầu. Tiêu chí đầu tiên để tham gia thầu là trang thiết bị phải có số lưu hành và giấy phép nhập khẩu. Hai khoản này chậm chạp, vướng mắc triền miên, thường được gia hạn năm một bằng các nghị định.

Mới đây Chính phủ ra Nghị định 07/2023 sửa đổi một số điều của Nghị định 98/2021 về quản lý trang thiết bị y tế, chủ yếu gia hạn hiệu lực số lưu hành, giấy phép nhập khẩu trang thiết bị y tế đến 31/12/2024.

Nghị định 07 chỉ giải quyết được vướng mắc về số lưu hành và giấy phép nhập khẩu. Theo tôi, Chính phủ cần xem lại về quy chế gia hạn tự động số lưu hành và giấy phép nhập khẩu, nếu không, đến hết 2024 khó khăn sẽ tiếp diễn.

Vướng mắc chủ yếu chưa gỡ được là sức ép làm sao luôn phải bảo đảm "ngon, bổ, rẻ".

Vấn đề giá cả, quy trình mua sắm các trang thiết bị đã bộc lộ nhiều vấn đề và đang là đối tượng của cơ quan điều tra các cấp. Việc mua sắm trang thiết bị (thường đắt tiền) ở đâu cũng phải kiểm soát được thất thoát – kể cả hệ thống tư nhân.

Nhưng hệ thống tư nhân không bắt buộc đấu thầu, không tự trói mình. Còn hệ thống công lập luôn phải loay hoay "tránh bẫy", vì sợ vướng mắc quy định pháp lý về xây dựng giá dự toán, giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu…".

…Với những nhận xét trên cho thấy ở đây lỗi thuộc về Quốc hội, khi họ đã không sử dụng quyền lập pháp để tu chỉnh Luật Đấu thầu cùng các văn bản pháp quy liên quan.

Cát Tường – Phú Nhuận

Nguồn : VNTB, 09/03/2023

Quốc hội xứ Đông Lào xưa nay vốn đủng đỉnh xuân thu nhị kỳ hội ngộ bấm nút theo chủ trương của đảng. Ngay trong phiên họp vừa qua, kinh tế rối ren, thị trường chứng khoán chao đảo, ngân hàng cạn kiệt, bất động sản đóng băng có nguy cơ vỡ bóng, gia công xuất khẩu bị đứt đơn hàng, công nhân nghỉ tết sớm hơn hai tháng, doanh nghiệp "rời khỏi thị trường", nhưng Quốc hội vẫn im như thóc. Rảnh rang bình thản bàn chuyện biển số xe đẹp và đủ chuyện tào lao. Thế rồi đột nhiên giáp tết nguyên đán, kỳ lễ hội nghĩ ngơi dài nhất của năm Quốc hội họp bất thường bàn toàn chuyện bình thường thậm chí chuyện tầm xa đến năm 2050. Đảng đang cần Quốc hội bấm nút chuyện gì mà chưa nói thiệt với dân ?

Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường thông tin về Kỳ họp bất thường thứ nhất vào ngày 04/01/2022, Quốc hội khóa XV tới các cơ quan báo chí. Ảnh minh họa

Trong ngôn ngữ và tư duy của người Việt, "rắp tết" nhằm chỉ một trạng thái cập rập bị động, phải thực hiện công việc cần thiết, bất ngờ sát mốc deadline "rắp tết" hàm ý nghĩa phải làm cho xong đúng hạn bất cần chất lượng.

Họp bất thường bàn chuyện bình thường ?

Quốc hội xứ Đông Lào vốn rất khủng khỉnh, khệnh khạng, mỗi năm chỉ họp hai lần, mỗi kỳ đều có chương trình nội dung chuẩn bị từ nhiều tháng trước, qua trình tự xem xét, xin ý kiến… Ấy vậy mà mới trải qua chưa hết nửa nhiệm kỳ, Quốc hội khóa này đã phải họp bất thường đến hai lần. Lần trước do dịch Covid phải họp bất thường để ra nghị quyết về mở rộng quyền cho chính phủ chi tiêu chống dịch đã đành. Lần này, ngày 5/1/2023, tức 14 tháng chạp nhâm dần, ngay lúc cận kề lễ tết nguyên đán, Quốc hội lại họp bất thường thiệt cập rập, rắp tết đúng cả nghĩa đen nghĩa bóng. Cập rập đến mức phải phân bố chương trình kỳ họp đến con số 1.75 ngày, 0.75, 0.50 ngày.

Điều đáng nói là qua thông báo chính thức, nội dung làm việc, chương trình kỳ họp toàn những chuyện tầm xa hay những chuyện bình thường, không có gì bất thường. Theo báo chí trong nước, sáng 21-12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất báo cáo Quốc hội tổ chức kỳ họp bất thường lần thứ 2 để xem xét, quyết định các nội dung như sau :

Xem xét, quyết định quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021/2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là nội dung quan trọng nhưng liên quan đến tương lai xa, cần nhiều thời gian, cần nghiên cứu thấu đáo chứ không nên bấm nút trong phiên họp bất thường rắp tết.

Xem xét, thông qua dự thảo Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi). Luật này rất cần sửa đổi nhưng trong điều kiện thực tế các cơ chế chính sách về y tế còn đang rối nùi : cơ chế đấu thầu dược phẩm vật tư y tế đang bất cập, bế tắc. Lương bổng thấp cán bộ y tế bỏ việc hàng hoạt, cơ chế quản lý ngành y lỏng lẻo để xảy ra tiêu cực từ Bộ trưởng, Thứ trưởng, Cục trưởng xuống tận nhân viên đi tù hàng loạt…Tân Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan kêu cứu như cha chết. Thủ tướng chỉ đạo liên ngành tham gia vẫn chưa giải quyết xong, liệu những nội dung Luật sửa đổi có giải đáp được thực tế này ?

Hai nội dung còn lại tuy gấp nhưng là những việc nhỏ mang tính hành chính sự vụ, có thể giải quyết bằng hình thức khác không nhất thiết phải đến mức họp quốc hội bất thường.

Xem xét việc tổng kết, đánh giá việc thực hiện quy định tại khoản 3 nghị quyết số 30 về kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV ; xem xét, quyết định việc tiếp tục thực hiện một số chính sách liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19 tại nghị quyết 30 và cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 1/1/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật dược.

Xem xét, quyết định một số vấn đề về tài chính, ngân sách (gồm : việc điều chỉnh dự toán kinh phí bảo đảm hoạt động chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan.

Việc bổ sung dự toán ngân sách nhà nước nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài (nguồn chi thường xuyên) năm 2021 ; điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương).

Chuyện khó nói nhưng cần bấm nút là nhân sự ?

Với những nội dung được công bố ấy, cử tri băn khoăn tự hỏi : Vì sao Quốc hội phải họp bất thường ?

Nếu đọc kỷ trong phân bố lịch thời gian kỳ họp, vẻn vẹn 4 ngày ấy, có 0,5 ngày cho một công việc, không công bố nội dung.

"Cụ thể, phiên trù bị, khai mạc, trình bày tờ trình, báo cáo trong 0,5 ngày. Thảo luận ở tổ trong 0,75 ngày/4 nội dung. Thảo luận ở hội trường trong 1,75 ngày/4 nội dung. Về nhân sự trong 0,5 ngày. Phiên bế mạc và biểu quyết thông qua trong 0,5 ngày. Ngoài ra dự phòng một ngày" (1).

Phải chăng những nội dung làm việc bình thường đã nêu chỉ là nguyên cớ, nguyên nhân thật sự mà Quốc hội phải họp bất thường là NHÂN SỰ ?

Những "nhân sự" thuộc thẩm quyền bổ nhiệm và miễn nhiệm là gì ? Cổng thông tin của Quốc hội đã ghi, Quốc hội có trách nhiệm sau :

"Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia, Tổng Kiểm toán nhà nước, người đứng đầu cơ quan khác do Quốc hội thành lập ; phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ, Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ; phê chuẩn danh sách thành viên Hội đồng quốc phòng và an ninh, Hội đồng bầu cử quốc gia.

…

Bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn" (2).

Việc bỏ phiếu tín nhiệm có lịch thực hiện ở các kỳ họp giữa nhiệm kỳ Quốc hội nên có thể loại trừ. Như vậy, thực chất kỳ họp bất thường này Đảng cần Quốc hội diễn tuồng bấm nút truất phế hoặc bổ nhiệm cho ai đó ! Trong trường hợp này sẽ miễn nhiệm, bãi nhiệm hoặc bổ nhiệm ai ? Theo một lệ bất thành văn không có trong Hiến Pháp nhưng nằm trên Hiến Pháp là các chức danh Quốc hội có quyền và trách nhiệm miễn nhiệm nêu trên thực chất là thuộc diện đảng viên do Bộ Chính trị quản lý. Cho ai lên, ai xuống do Bộ Chính trị. Cụ thể là ông Tổng đốt lò phất cờ, Bộ Chính trị giơ tay, Ban chấp hành trung ương biểu quyết và cuối cùng là 100% Quốc hội bấm nút.

Đảng đã gọi tên Sơn !

Màn diễn gần đây nhất là ngày 7/6, Quốc hội đã điều chỉnh Chương trình Kỳ họp thứ 3, bổ sung nội dung công tác nhân sự sau khi Ban chấp hành trung ương Đảng khóa XIII họp bất thường vào hôm trước và quyết định thi hành kỷ luật Khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Nguyễn Thanh Long - Ủy viên Trung ương Đảng, đại biểu Quốc hội khóa XV, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế. Quốc hội đã bấm nút cách chức Bộ trưởng, bãi nhiệm Đại biểu Quốc hội với ông Long (3).

Tương tự, cũng trong ngày này, Hội Đồng Nhân Dân TP.Hà Nội cũng 100% nhất trí biểu quyết thông qua việc bãi nhiệm chức vụ Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội, chức danh Đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội với ông Chu Ngọc Anh (4).

Theo đặc lệ đó, từ thông tin báo chí trong nước, có thể thấy rỏ ít nhất có một con dê sẽ bị tế thần trong kỳ họp bất thường lần này.

Trong các ngày 20 và 21/12, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp kỳ thứ 24. Ông Trần Cẩm Tú - ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng, chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương - chủ trì kỳ họp. 

Sau khi xem xét kết quả kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao nhiệm kỳ 2021 - 2026, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã quyết định kỷ luật và đề nghị kỷ luật hàng loạt các bộ ngành ngoại giao đã ăn tiền nhơ nhớp qua các chuyến bay giải cứu. Trong đó Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao các nhiệm kỳ 2016 - 2021, 2021 - 2026 ; ông Bùi Thanh Sơn - ủy viên Trung ương Đảng, bí thư Ban cán sự đảng, bộ trưởng Ngoại giao. (5)

Thật ra phiên họp của Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng chỉ là thủ tục. Việc dự kiến triệu tập kỳ họp bất thường của Quốc hội đã công bố cách đây hơn nửa tháng. Chuông đã gọi hồn ai từ trước đó lâu rồi.

Chỉ là một gameshow bấm nút !

Trong lỗi hệ thống của chế độ toàn trị, độc quyền, độc đảng, nạn tham nhũng là căn bệnh ung thư di căn đến mọi ngóc ngách của cơ thể. Nhà dột từ trên nóc xuống, thì dù Bùi Thanh Sơn hay quan chức cao cấp hơn nửa bị bắt cũng là điều bình thường, không hề oan ức. Trong vụ Kit test Việt Á dù Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh bị bắt nhưng người dân vẫn băn khoăn liệu đó có phải là trùm cuối ? Vụ chuyến bay giải cứu cũng vậy Bùi Thanh Sơn liệu có phải là trùm cuối hay chưa ?

Không phải do thù ghét chế độ, mong muốn hả hê nhìn thấy lãnh đạo cấp cao hơn bị bắt, bị kỷ luật. Không phải vì niềm tin, hy vọng cái lò siêu việt đốt cả củi khô củi ướt sẽ tiêu diệt được tham nhũng. Dư luận băn khoăn, hoang mang ở ngay chính cái lò, cái cách đốt củi.

Theo hiến pháp, Quốc hội là đại diện người dân, là cơ quan quyền lực cao nhất, là cơ quan giám sát tối cao thế nhưng trong công cuộc chống tham nhũng không có cơ chế, không có quy trình nào cho Quốc hội thực hiện quyền này. Hành vi phạm tội của Việt Á, chuyến bay giải cứu gây uất hận cho dân trong nước, cho những khúc ruột ngàn dặm khắp năm Châu nhưng Quốc hội bịt tai nhắm mắt. Những phiên chất vấn của Quốc hội như những show diễn tấu hài vô duyên mua vui gượng gạo cho người dân với những câu hỏi vu vơ, những báo cáo thành tích của các Bộ trong đó có Nguyễn Thanh Long.

Quyền lực thật sự phán quyết ai sống, ai chết, ai lên ai xuống chỉ thuộc về một nhúm người, thậm chí là một người đốt lò. Những phiên tòa xét xử thực chất cũng chỉ là show diễn thực hiện các phán quyết được quyết định bởi lòng thương ghét của cái lò.

Quốc hội chỉ là những ro bốt bấm nút theo lập trình có sẵn của cái lò. Tệ hơn nửa là ngay công việc bấm nút vĩ đại đó, cũng dối dân với những nội dung gượng gạo vô duyên của kỳ họp bất thường rắp tết. Những quyết sách trọng yếu của quốc gia như quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021/2030, tầm nhìn đến năm 2050, Luật Khám Chữa bệnh cũng bị biến thành phông màn trang trí cho trò hề bấm nút !

Gió Bấc

Nguồn : RFA, 22/12/2022

1. https://tuoitre.vn/quoc-hoi-hop-bat-thuong-lan-thu-hai-xem-xet-nhieu-noi-dung-quan-trong/20221221085129997.htm

2. https://quochoi.vn/gioithieu/gioithieuveqh/Pages/chuc-nang-cua-quoc-hoi....

3. https://vov.vn/chinh-tri/ong-nguyen-thanh-long-bi-bai-nhiem-tu-cach-dbqh-cach-chuc-bo-truong-bo-y-te-post948765.vov

4. https://thanhnien.vn/bai-nhiem-chu-tich-ha-noi-voi-ong-chu-ngoc-anh-post1466351.html

5. https://tuoitre.vn/hang-loat-can-bo-ngoai-giao-bi-ky-luat-vi-vu-chuyen-bay-giai-cuu/20221221180652913.htm

Theo báo chí Việt Nam đưa tin, chiều 15/11/2022, tại phiên họp toàn thể, Quốc hội Việt Nam đã thông qua dự thảo Nghị quyết về thí điểm đấu giá biển số ô tô, với 473/489 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Chiều 15/11/2022, Quốc hội thông qua dự thảo Nghị quyết về thí điểm đấu giá biển số xe ô tô, với 473/489 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành - Ảnh: VGP/Hải Liên

Như vậy, là việc bàn bạc, tranh luận bao thời gian qua, đã đi đến kết quả là cái Nghị quyết về việc đồng ý thí điểm đấu giá biển số ô tô trên toàn quốc, một vấn đề được nêu ra mấy năm nay, rồi được thực hiện một số địa phương… và bây giờ thì có Nghị quyết chính thức.

Điều đó, cũng có nghĩa là Quốc hội công nhận rằng thì là cái biển số, cũng có số đẹp, số xấu, cũng có số may số rủi, cũng có chuyện vận hạn, đen đủi hoặc may mắn trong cuộc sống chứ không chỉ đơn giản là chỉ vật chất quyết định tất cả. Nghĩa là Quốc hội của Đảng công nhận rằng cái mà xưa nay dẫn vẫn tin, vẫn làm mà Đảng thì gọi là mê tín, dị đoan… thì nay đảng đã sai ?

Cũng có nghĩa là cái chủ nghĩa duy vật duy nhất đúng của đảng, nay đã không chỉ lung lay trên lý thuyết, mà trên thực tế, nó đã sụp đổ ?

Có tiền, sẵn sàng treo cổ

Nếu như trước đây vài ba chục năm, trong các cuộc họp cơ quan nhà nước nếu có ai đặt vấn đề như biển số xe có biển số đẹp, số xấu và những vấn đề tương tự hoặc tin tưởng vào chuyện ngày đẹp, ngày xấu, năm xui tháng hạn v.v. thì ngay lập tức sẽ bị ném đá tàn bạo kèm theo những lời lẽ phê bình gay gắt "đứng trên quan điểm Chủ nghĩa Mác – Lenin" rằng thì quan điểm, tư tưởng đó là tư tưởng tư sản, phong kiến, lạc hậu, mê tín dị đoan và hàng trăm lời lẽ nghiêm khắc khác từ cơ quan tư tưởng.

Thậm chí không khéo lại được lực lượng an ninh tôn giáo, chống phản động quan tâm theo dõi không chừng. Bởi như vậy là đi ngược lại tư tưởng chủ đạo và là nền tảng của Chủ nghĩa Mác – Lenin vốn khẳng định "vật chất quyết định ý thức" vốn là câu xưng tụng của Chủ nghĩa vô thần cộng sản.

Chưa cần nói đến việc lại còn đưa ra đấu giá biển số xe, rồi lại còn bỏ số 49, 53… vì là những số rủi, số xấu.

Thế nhưng, nay thì Quốc Hội đã chính thức ra Nghị quyết để bán biển số đẹp cho dân. Mà muốn bán, hẳn phải có mới bán được, nghĩa là chính thức công nhận có số đẹp, số xấu.

Thậm chí mấy hôm và cả tuần qua, họ còn bỏ ra bao nhiêu ngày, mỗi ngày mất mấy tỷ đồng tiền dân để bàn xem biển đẹp như vậy bán bao nhiêu tiền trở lên.

Quốc hội công nhận rằng thì là cái biển số, cũng có số đẹp, số xấu, cũng có số may số rủi, cũng có chuyện vận hạn, đen đủi hoặc may mắn trong cuộc sống chứ không chỉ đơn giản là chỉ vật chất quyết định tất cả.

Ông miền núi thì kêu rằng bán vài chục triệu là đã khiếp, ông chủ tịch Hà Nội thì kêu phải trăm triệu mới đúng tầm, dân lắm tiền, lo gì chuyện dân không mua nổi. Vì như ông ấy nói : "Đấu giá mà bắt đầu từ dăm chục triệu thì trả đến bao nhiêu ngày cho đến giá", nghĩa là theo ông ấy- một người đã từng qua chức vụ Tổng Kiểm toán Nhà nước - thì việc đấu giá người ta cũng cứ làm như ông đến làm việc nhà nước, cứ đến giờ là trả giá rồi chờ đến giờ nghỉ trưa, chiều trả giá tiếp ?

Ông ta không biết đọc báo, nên không biết rằng trong phiên đấu giá cổ vật Bát vàng Khải Định mới mấy hôm trước, chỉ trong vòng 12 phút, bát vàng từ giá khởi điểm là 15.000 euro. Nhưng chỉ sau 12 phút đã có với 68 lần nâng giá, chiếc bát được gõ búa ở mức 680.000 euro.

Thật tội nghiệp cho cái chức vụ Tổng Kiểm toán Nhà nước mà ông ta đã giữ mấy năm qua.

Điều người ta thấy lạ ở chỗ : Từ một thái độ không khoan nhượng với những tư tưởng, hành động đi ngược lại nền tảng tư tưởng Chủ nghĩa Mác – Lenin, coi đó là xương sống, là cơ sở để tồn tại và phát triển của Đảng Cộng sản, rằng nếu mất nền tảng đó, thì đảng sẽ lâm vào trình trạng công nhận rằng cơn khủng hoảng không lối thoát về tư tưởng của đảng đã và đang tồn tại trên thực tế. Nay đảng đã ra lệnh cho Quốc hội giơ tay, để kiếm tiền trong dân.

Vậy là một quá trình đảng Cộng sản tồn tại và giữ vững bản sắc của tư tưởng Mác – Lenin tại Việt Nam, dân tộc này, đất nước này đã trả giá bằng sinh mạng, bằng tài sản của không phải là con số hàng ngàn, mà là con số nhiều hơn thế, là nạn nhân của cuộc Cách mạng về tư tưởng và Văn hóa.

Thế mà bỗng dưng cái Quốc hội vô sản lại làm cái trò buồn cười vớ vẩn là đi công nhận những điều mê tín, dị đoan và lú lẫn đi ngược với tư tưởng, đường lối của đảng như vậy.

Điều gì có thể giải thích được động tác này của Quốc hội ?

Chỉ có thể giải thích một cách đơn giản : Tiền. Đảng đang khát tiền.

Chỉ có khi khát tiền, thì đảng mới thực hiện đúng theo nguyên tắc của Chủ Nghĩa Mác – Lenin mà Các Mác đã nói : "Với một lợi nhuận thích đáng thì tư bản trở nên can đảm, được bảo đảm 10% lợi nhuận thì người ta có thể dùng tư bản vào đâu cũng được, được 20% thì nó hoạt bát hẳn lên, được 50% thì nó trở nên thật sự táo bạo, được 100% thì nó chà đạp lên mọi luật lệ của loài người, được 300% thì không có tội ác nào nó không dám phạm dù có nguy cơ treo cổ".

Hẳn nhiên, ở đây lợi nhuận không chỉ là 300%. Bởi lợi nhuận của những biển số vô tri vô giác kia từ số o tròn trĩnh cho đảng – Xin đừng nói đến con số mua bán bí mật đằng sau các biển số đẹp được bốc ngẫu nhiên cho các đại gia và quan chức – thì nay là hàng chục, hàng trăm triệu đồng một biển số. Mà biển số, số đẹp thì vô hạn và nhiều vô biên là một nguồn thu không bao giờ cạn.

Thế nên, chấp nhận đi ngược lại tư tưởng, đường lối của Chủ nghĩa Mác – Lenin, đồng nghĩa với treo cổ Chủ nghĩa Mác – Lenin, cơ sở tồn tại của đảng, đâu có hề gì.

Để tìm câu nói của Các Mác về lợi nhuận ở trên, tôi đọc thấy một đoạn văn của một ông Tiến sỹ viết về "Giá trị học thuyết của Chủ nghĩa Mác – Lenin về con người và giải phóng con người" viết như sau : "Ma lực của đồng tiền đã làm cho các nhà tư bản hy sinh mọi niềm vui, hanh phúc chân chính của con người. Vì tiền, họ có thể bán cả lương tâm, danh đự, tình yêu, phẩm giá, hy sinh cả người ruột thịt, chém giết, đoạ đày đồng loại, thậm chí hy sinh cả tính mạng của mình".

Tiếc rằng, ở đây không phải là nhà tư bản, mà là Đảng cộng sản Việt Nam, những người tự xưng là lực lượng đối kháng của giai cấp tư sản. Nhưng bản thân họ là những nhà tư bản đỏ và ma lực đồng tiền còn khuynh loát những nhà tư bản đỏ này hơn các nhà tư bản kia gấp rất nhiều lần.

Những thế hệ lãng phí cuộc đời

Có thể nói rằng trước thực trạng ngày nay của Đảng cộng sản Việt Nam, người ta thấy một quá trình dài, nhân dân Việt Nam đã bị lừa bịp một cách có hệ thống. Nhân dân được ru ngủ bằng một ngày mai tươi sáng khi đảng lãnh đạo toàn dân và cả đất nước, rồi sẽ có cuộc sống ấm no, sẽ là hòa bình và hạnh phúc, sẽ là công bằng và bình đẳng.

Và nhất là sẽ có Đảng, là lực lượng đầy tớ trung thành, tận tụy của nhân dân, sẵn sàng vì nhân dân mà phục vụ… Đủ cả mọi lời lẽ êm ái, du dương nhất.

Và nhân dân hy sinh máu xương lớp này đến lớp khác cho đảng, cướp chính quyền cho đảng, chiến đấu cho đảng, hy sinh tài sản, vật chất, nhà cửa, ruộng vườn và cả tính mạng nhiều thế hệ.

Để rồi đến hôm nay thì Đảng trở mặt với dân.

Dân trở thành đối tượng, thành thế lực thù địch, thành giai cấp nô lệ và bị trị, thành con cái mang ơn Đảng.

Và khốn nạn nhất, là Đảng vẫn cứ ngày đêm leo lẻo "phục vụ nhân dân" trong khi dân biết rõ ràng bản chất của đảng, nhưng vẫn chỉ biết nghiến răng, trừng mắt mà chịu nghe đảng nói.

Và không chỉ nhân dân mới là nạn nhân.

Trong các thế hệ cộng sản từ xưa cho đến nay, không phải tất cả đều như nhau ở mức độ thối nát, nhũng lạm và duy vật chất như hệ thống những người mang tấm thẻ cộng sản ngày nay.

Vẫn đã có những thế hệ đi theo cộng sản một cách sốt sắng và thơ ngây, trong sáng với ý nghĩ chân thành rằng : Hy sinh cho mọi người để xây dựng ngày mai được như chiếc bánh vẽ tròn trịa mà người cộng sản đã vẽ ra. Thậm chí, họ cũng ngây thơ tin rằng những chiến công, những máu xương của họ, và cả của những nạn nhân của họ đều vì mục đích cho đất nước, cho quê hương, cho con cháu họ và những người cùng khổ.

Và họ cứ "mo cơm, quả cà và tấm lòng cộng sản" để ra đi. Họ tâm niệm trong sáng đi theo tiếng kêu mời phỉnh nịnh của hệ thống tuyên tuyền của đảng.

Trong quãng đời đó của họ, họ trân trọng dù trong mù quáng cái danh hiệu người cộng sản, cái tư tưởng được bảo vệ đến cùng bằng cả máu xương, cái ý chí mà đảng luôn vẽ ra cao vời vợi đủ để họ coi tính mạng, xương máu của mình là nhỏ bé. Biết bao tài liệu tuyên truyền của đảng rằng người Cộng sản sẵn sàng chết, chỉ để bảo vệ khí tiết của người cộng sản trước kẻ thù, rằng người cộng sản sẵn sàng tuyệt thực, đấu tranh cho đến chết để giữ vững chí khí của mình với danh xưng cộng sản.

Nhưng, tất cả những điều đó, chỉ là trò vớ vẩn ở thời đại ngày nay, khi đồng tiền chi phối đảng.

Thế rồi cho đến hôm nay, tất cả những hy sinh của họ, chỉ là trò con trẻ, là sự lừa đảo và là sự lãng phí tính mạng trước con mắt của những người cộng sản hôm nay.

Và đó là một sự phản bội ghê tởm khi đảng đã lừa bịp nhiều thế hệ những người cộng sản đã vì ái mục tiêu cao cả mà hy sinh tất cả.

Để rồi hôm nay, để nhằm có tiền, chỉ bằng động tác ra Nghị Quyết của Quốc hội, đồng nghĩa với việc họ phủ nhận tất cả những giá trị cốt lõi của Chủ nghĩa Mác – Lenin mà họ vẫn rêu rao và bao thế hệ đã trở thành nạn nhân.

Bởi "Máu tham, hễ thấy hơi đồng là mê".

Và đó là sự hài hước của Quốc hội của nhà nước vô sản.

J.B Nguyễn Hữu Vinh

Nguồn : RFA, 17/11/2022

Khi Quốc hội… tấu hài

Trân Văn, VOA, 03/06/2022

"Quốc hội diễn hài quá hay với dàn diễn viên xuất sắc. Hoài Linh không có cửa để so bì. Mỗi kỳ họp, Quốc hội lại cung cấp cho dân chúng những tràng cười thoải mái bất tận, giúp họ quên đi mọi thứ lo toan trong cuộc sống…".

Một phiên họp Quốc Hội tại Việt Nam. Hình minh họa. Photo Quochoi.

Kỳ họp thứ ba của Quốc hội khóa 15 (khai mạc hôm 23/5/2022) đã sắp tròn hai tuần và sẽ còn tiếp tục cho đến trung tuần tháng này (16/6/2022). Chưa biết hai tuần còn lại thế nào nhưng trong hai tuần vừa qua, nhiều người khẳng định, những diễn biến xoay quanh "sự kiện chính trị quan trọng" ấy đã giúp họ vừa bật cười, lại vừa muốn khóc. Theo một số người, Quốc hội phải rất có "duyên" mới tạo ra được tình trạng trái khoáy đó !

Không ít người đã chụp lại tựa một bài viết trên tờ Tuổi Trẻ hồi 2014 - "Đừng để người bệnh tâm thần ứng cử Quốc hội" (1), hay tựa một bài viết khác trên Petro Times năm 2016 – "Quốc hội không phải phường chèo" (2) rồi đặt những tấm ảnh ấy trên trang facebook của họ thay cho bình luận và cảm xúc về hoạt động của Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại kỳ họp lần này.

Có người như Bị Cạo Râu tán thán :Quốc hội diễn hài quá hay với dàn diễn viên xuất sắc. Hoài Linh không có cửa để so bì. Mỗi kỳ họp, Quốchội lại cung cấp cho dân chúng những tràng cười thoải mái bất tận, giúp họ quên đi mọi thứ lo toan trong cuộc sống. Cảm ơn Quốchội. Chỉ có điều, giá cachet 1 tỉ/ ngày hơi bị đắt(3). Hoặc ngao ngán như Phuc Dinh Kim :Đại biểu quốc hội chỉ đọc mà đọc tiếng Việt cũng không chạy. Nhục(4) !

Cũng có người như Khiêm Phan Nguyễn "khen" :Mấy hôm nay nhiều Đại biểu quốc hội phát biểu vui quá, từ chuyện cần làm sân bay cho bà con vùng cao chuyển nông sản đến chuyện chồng khen vợ ông hàng xóm là bạo hành vợ mình… và liên tưởng đến một bài viết của Nguyễn Quang Thiều kể về một Đại biểu quốc hội cùng quê, suốt nhiệm kỳ chỉ ngồi ăn trầu không phát biểu câu nào, cả nhiệm kỳ ông ấy ăn hết 5000 quả cau.

Khiêm giới thiệu kết luận của Nguyễn Quang Thiều : "Không nói còn tốt hơn nói ra những điều hài hước và không mang lại điều gì cho sự phát triển chung. Không nói, nghĩa là không cần phải dành thời gian cho việc ngẫm nghĩ những điều mình phải cố nói. Hãy dành thời gian ấy để suy ngẫm cho kỹ, kết hợp với thực tế của mình, mà thẩm thấu những điều người khác đã nói, đã tranh luận, rồi từ đó định hướng cho đúng lá phiếu hay biểu quyết của mình về những quyết sách"...

và cho rằng :Nhà văn chốt thế cũng chí lý. Tuy nhiên, đấy là Quốc hội những năm 1960 thế kỷ trước, trình độ học vấn nhìn chung còn thấp, bây giờ 2022 rồi, đại biểu phải khác… Người ta gọi diễn đàn Quốc hội là Nghị trường, đại biểu là Nghị sĩ, chữ "Nghị" có nghĩa là thảo luận, họp bàn- gồm chữ "Ngôn" là nói, kết hợp với chữ "Nghĩa" là ý nghĩa… Cho nên đã là đại biểu, là nghị sĩ thì phải phát ngôn, phát biểu, tuy nhiên nói phải có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, trên nền tảng văn hóa, chứ không nói linh tinh, nhảm nhí, vô nghĩa… Mà không chỉ nói ở nghị trường, khi cử tri hỏi cũng phải trả lời, báo chí phỏng vấn cũng phải nêu quan điểm của mình.Mong sao Quốc hội ngày càng chọn được nhiều đại biểu hăng hái phát biểu, đóng góp những ý kiến thiết thực, có giá trị để cơ quan quyền lực cao nhất thật sự mạnh(5).

Đây đó, có những người như Ba Kiem Mai nhắn :Nghị trường không phải là sân khấu tấu hài(6). Sau khi dẫn chứng thực tế để chứng minh Luật Phòng chống bạo lực gia đình hiện hành còn nhiều hạn chế cần cải sửa và ý kiến của một số Đại biểu quốc hội góp ý cho Dự luật sửa luật Phòng chống bạo lực gia đình hiện hành, Facebooker vốn là nhà báo nghỉ hưu này nhận xét, đại ý :Không có Đại biểu quốc hội nào đọc lại nộidung của LuậtPhòng chống bạo lực gia đình để góp ý cho Dự luật cải sửa Mỗi ngày họp của mấy ba, mấy má nghị sĩ tốn cả tỷ đồng mà lườisuy nghĩ thì làm ơn đọc góp ý để thảo luận vềDự luật… !

Từ các diễn biến tại Nghị trường, Trương Huy San, một cựu nhà báo khác thì đặt vấn đề :Làm chính sách hay tập làm văn (7) : Từ khóa II đến khóa VII, Quốc hội ta cơ cấu đại biểu bao gồm cả người chăn bò và công nhân vệ sinh. Trong những lần trả lời phỏng vấn tôi, anh Hồ Giáo kể, khi cần ông phát biểu, Văn phòng thường chuẩn bị trước rồi đưa giấy cho ông, ông chỉ cần lên đọc. Bởi thế, ngay cả hồi đó mà cũng có mạng xã hội, chưa chắc đại biểu đã có khả năng "mua vui" như mấy ngày qua.

Lỗi không phải chỉ ở từng đại biểu. Tôi tìm lại Luật Quy hoạch, Luật được nhắc nhiều nhất mấy ngày họp đầu. Hiếm có văn bản luật nào lại được trình bày một cách tăm tối như luật này. Tôi cố gắng đọc đi đọc lại cả 59 điều mà không thấy rõ, đâu là "quy phạm", đâu là "chính sách". Luật Quy hoạch không phải là cá biệt, nếu không thay đổi tư duy làm luật thì Quốc hội, nơi lẽ ra phải làm chính sách, chỉ có thể làm tập làm văn.

Sau khi phân tích khá cặn kẽ về những bất cập của Luật Đất đai nhằm chứng minh,suốt từ đầu thập niên 2000 đến nay,Quốc hội bị kéo vào công cuộc làm văn bản chứ không phải làm chính sáchvề đất đai.Dẫu không gian chính trị chưa đủ chín để đụng đến vấn đề "đất đai thuộc sở hữu toàn dân" nhưng vẫn có thể thay đổi nội hàm của nó, vẫn có thể sửa chính sách và có một cách tiếp cận khác để làm luật đất đai rõ ràng, ngắn gọn.Luật Đất đai chỉ cần dăm, bảy điều và Luật Quy hoạch cũng không nên "vẽ cả ngày mai thành bức tranh…" khi chưa biết nguồn lực từ đâu ra cả.

Theo Trương Huy San :Đừng coi việc làm luật cũng là một cơ hội như làm… dự án. Tư duy chưa thay đổi, điều kiện chưa chín muồi thì chưa thể có thay đổi về chính sách (nhất là trong chính sách đất đai, có người muốn giữ sở hữu toàn dân vì sợ chệch hướng, có người muốn giữ quyền thu hồi đất của nhà nước vì lợi ích). Chưa thay đổi về chính sách mà sửa luật thì chỉ làm tập làm văn. Và nếu không thay đổi chính sách một cách toàn diện thì đừng sửa toàn văn luật hay bộ luật mà chỉ cần ra một luật sửa đổi chỉ một, hai điều là đủ.Phải có phương pháp làm việc khoa học để đừng làm mất thời gian của Quốc hội. Nên đưa các vấn đề chính sách ra để các nghị sĩ thảo luận (thay vì để đại biểu ăn nói như một đại cử tri). Khi đã hình dung quyết sách thì để các Ủy ban cùng đội ngũ chuyên môn thiết kế các "quy phạm" trước khi trình Quốc hội thông qua, biểu quyết.

Quyền lực của Quốc hội càng độc lập với chính phủ càng tốt khi thực thi giám sát. Nhưng, chương trình nghị sự của Quốc hội mà nếu không bám sát chương trình hành động của chính phủ (phản đối hay ủng hộ) thì các phát biểu ở Quốc hội rất dễ trở nên lạc lõng. Lạc lõng như tình huống, vợ thì hì hục nhặt rau, bế con, chồng chỉ chăm chăm ngó sang hàng xóm xem vợ người ta xinh hay xấu.

***

Bao giờ thì những kỳ họp Quốc hội vẫn được tuyên truyền là "một trong những sinh hoạt chính trị quan trọng nhất của quốc gia", vốn tốn vài chục tỉ/lần, không khiến đa số công dân cảm thấy vừa bất bình, vừa ngậm ngùi kiểu như Nguyễn Thiện :Nhiệm vụ của Đại biểu quốc hội là nêu ý kiến. Tuy nhiên, một số đại biểu đừng nói gì là tôi xem như đã có đóng góp cho đất nước (8) ! Vì sao trong mắt công dân Việt Nam, sinh hoạt của tập thể "đại diện cho ý chí, nguyện vọng của toàn dân" lại thảm hại như vậy ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 03/06/2022

Chú thích

(1) https://www.facebook.com/photo/?fbid=2637790123032035&set=p.2637790123032035

(2) https://www.facebook.com/nguyenthien.haihuoctutrao/posts/10221998834140018

(3) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=165169332635744&id=100074280347667

(4) https://www.facebook.com/phuc.dinhkim.7/posts/3229733407246286

(5) https://www.facebook.com/phankhiem.nguyen/posts/5343443042360631

(6) https://www.facebook.com/bakiem.mai/posts/1932058516986009

(7) https://www.facebook.com/Osinhuyduc/posts/5008101559224985

***********************

Ý kiến về bạo lực gia đình của các đại biểu quốc hội gây tranh cãi

RFA, 01/06/2022

Tại phiên thảo luận tổ ở Quốc hội chiều 31/5/2022 về dự thảo Luật Phòng/Chống Bạo lực Gia đình sửa đổi, nhiều Đại biểu quốc hội nêu ý kiến cho rằng cần phải quy định chặt chẽ hơn về hành vi bạo lực trong gia đình.

Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP

Đơn cử như Đại biểu quốc hội Lê Minh Nam cho rằng, vợ chồng kiểm tra tin nhắn của nhau, khen hàng xóm đẹp, về nhà không nói chuyện cũng là bạo lực gia đình.

Còn Đại biểu quốc hội Phan Thị Mỹ Dung thì đề nghị, chồng đi làm về nhưng im lặng không nói gì cả, hoặc suốt ngày khen hàng xóm xinh đẹp, chu đáo cũng phải bị xem là hành vi bạo lực gia đình.

Sau một thời gian Luật Phòng Chống Bạo lực Gia đình của Việt Nam bị cho là có cũng như không, thì giờ đây dự thảo Luật Phòng Chống Bạo lực Gia đình của Việt Nam sửa đổi bị nhiều người cho rằng quá siết chặt, không thực tế.

Bà Trân, chuyên gia tư vấn về bạo lực gia đình tại Ngôi nhà Bình Yên thuộc Trung tâm Vì sự phát triển phụ nữ Đồng bằng sông Cửu Long, khi trả lời RFA hôm 1/6 giải thích :

"Bạo lực gia đình, nguyên nhân cốt lõi là do định kiến giới, trọng nam khinh nữ và nam quyền… Nên người nam thấy cái quyền của họ cao hơn nữa và họ sử dụng nhiều hình thức bạo lực với nữ, còn nữ thì đa phần phải cam chịu nhiều hơn và cảm thấy mình có lỗi. Đến khi họ tìm được đến nhà bình yên thì họ đã phải chịu bạo lực trong khoảng thời gian dài, đến khi họ không chịu nổi nữa thì họ mới lên tiếng. Chúng tôi chia bạo lực gia đình thành bốn loại : thứ nhất là bạo lực về thể chất, thứ hai là bạo lực về tinh thần, thứ ba là bạo lực về tình dục và cuối cùng là bạo lực về kinh tế. Chia ra như vậy để dễ kiểm soát thôi, nhưng thực chất là nó đan xen vào nhau, có nghĩa là trong bạo lực về thể chất sẽ có bạo lực về tinh thần và hình thức bạo lực về tinh thần là hình thức bạo lực nhiều nhất".

Liên quan Dự thảo Luật Phòng chống Bạo lực Gia đình mới đây của Việt Nam, Bà Trân nhận định :

"Về Dự thảo Luật Phòng chống Bạo lực Gia đình năm nay thì em có lên mạng xem. Em không thể nêu quan điểm cá nhân đồng tình hay không đồng tình, nhưng theo em đó là một tín hiệu đáng mừng, vì mọi người đang nhìn nhận về nhạy cảm giới nhiều hơn và quan tâm đến đời sống của người phụ nữ nhiều hơn".

Trong một diễn biến liên quan, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) hôm 1/6/2022 cũng lấy ý kiến hoàn thiện cho dự thảo Bộ quy tắc ứng xử phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc. Theo đó, nhận diện được các hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc là một nỗ lực rất cần thiết, các hình thức quấy rối cần thật cụ thể…

Đáng chú ý, dự thảo còn đưa ra những cụm từ như : ‘Nhìn gợi tình’, ‘nháy mắt liên tục’ cũng bị coi là quấy rối tình dục (!?)

Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP.

Trở lại với Dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi đang được thảo luận, một trí thức ở Sài Gòn - ông Phúc, người đã lập gia đình và có con trong độ tuổi vừa trưởng thành, khi trao đổi với RFA hôm 1/6 cho biết ý kiến của mình :

"Khi đặt vấn đề bạo lực gia đình, chúng ta phải xét trên nhiều góc cạnh. Nhất là người trong cuộc thì lúc giải quyết vấn đề giữa vợ chồng, con cái, cha mẹ… thì phải luôn luôn có một câu hỏi, đó là kết quả sẽ như thế nào ? Ảnh hưởng gia đình như thế nào để chúng ta tạo một cái nếp ứng xử. Bạo lực gia đình không phải chỉ xuất phát từ những gia đình có học vấn thấp, thậm chí có những gia đình trí thức rất cao có bạo lực gia đình. Có nghĩa rằng văn hóa truyền thống gia đình, cách nuôi dạy con cái từ ông bà cha mẹ trở xuống phải có một cái nếp và cái đó sẽ định hướng cho con cháu của mình có một cách ứng xử trong gia đình tốt hơn, hài hòa hơn".

Nhưng xã hội Việt Nam hiện nay theo ông Phúc, bạo lực gia đình xuất phát từ ‘giận cá chém thớt’… Ông Phúc giải thích thêm :

"Tức là những nỗi bực dọc trong cơ quan, xã hội mà không giải quyết được bằng luật pháp, không giải quyết được bằng đạo đức hay bằng tình nhân ái của con người… thì đem gia đình để trút giận. Khi không được giải quyết tới nơi tới chốn thì hành động đó sẽ lập đi lập lại và người ta coi đó là bình thường. Do đó theo tôi, bạo lực gia đình ở bất cứ một quốc gia nào cũng có, nhưng mà pháp luật của quốc gia đó chế tài như thế nào ? Xử lý nghiêm túc như thế nào và có những biện pháp răn đe như thế nào để hạn chế thấp nhất, đó mới là vấn đề cần phải bàn. Chứ không phải là giáo dục đạo đức học năm ba bài hoặc là đưa cái Luật Bạo hành Gia đình, Luật Hôn nhân Gia đình… mà có thể thực hiện".

Ông Phúc cho rằng, phải bao gồm rất nhiều yếu tố cộng lại thì mới có thể tạo ra một nếp ứng xử tốt đẹp giữa con người và con người, như giữa vợ chồng với nhau, giữa cha mẹ và con cái…

tiến sĩ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội, khi trả lời RFA liên quan vấn đề này trước đây cho rằng :

"Trong thực tế, người phụ nữ Việt Nam rất mạnh mẽ và đóng góp rất nhiều cho kinh tế gia đình, xã hội, người phụ nữ Việt Nam đã tiến bộ rất nhiều trong những thập kỷ qua. Tuy nhiên nam giới lại không có được những thay đổi cùng nhịp, cho nên tôi cho rằng nam giới cảm thấy bị thách thức bởi phụ nữ và họ cảm thấy quyền lực của họ đang bị đe dọa. Có thể vì thế mà họ sử dụng bạo lực để khẳng định quyền lực, vị thế của mình trong gia đình".

Theo tiến sĩ Khuất Thu Hồng, đói nghèo cũng là một nguyên nhân làm cho mâu thuẫn căng thẳng hơn. Ngoài ra, cả phụ nữ và nam giới đều thiếu hiểu biết về quyền của mình, thiếu kỹ năng sống để hóa giải những xung đột nhỏ. Những xung đột nhỏ vì vậy bị đẩy lên thành những xung đột nghiêm trọng hơn, dẫn đến bạo lực.

Theo kết quả điều tra quốc gia năm 2021 của Tổng cục Thống kê, có 32% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc bạo lực tình dục. Trong đó, 90,4% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục không tìm kiếm sự giúp đỡ, chỉ 4,8% tìm kiếm sự giúp đỡ của công an.

Nguồn : RFA, 01/06/2022

(8) https://www.facebook.com/nguyenthien.haihuoctutrao/posts/10221996031629957