Trung Quốc gây áp lực Việt Nam dừng hai dự án khai thác khí đốt, sắp tới dự án thứ ba (VOA, 02/04/2018)

Các nhà phân tích cho rằng Việt Nam đang phải đối mặt với sự trì trệ trong phát triển kinh tế trong lúc Trung Quốc tăng áp lực buộc Việt Nam phải dừng khai thác dầu mỏ và khí đốt tự nhiên ở vùng biển có tranh chấp.

Việt Nam đang xem xét rút một dự án thăm dò khí đốt trị giá 4,6 tỷ đôla Mỹ với tập đoàn ExxonMobil.

Theo truyền thông quốc tế và các chuyên gia chính trị, vào tháng trước Tập đoàn Repsol của Tây Ban Nha rút khỏi dự án thăm dò dầu khí cho Việt Nam tại Bãi Tư Chính (tên quốc tế là Vanguard Bank) ở Biển Đông, dường như là do có áp lực từ Trung Quốc.

Hiện tại, Việt Nam đang xem xét rút một dự án thăm dò khí đốt trị giá 4,6 tỷ đôla Mỹ với tập đoàn ExxonMobil ở ngoài khơi bờ biển miền trung, Công ty cổ phần CNG Việt Nam cho biết. Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền đối với khu vực có dự án này.

Ông Carl Thayer, giáo sư danh dự của trường Đại học New South Wales, Úc, nói : "Việt Nam cần năng lượng cho sản xuất, một ngành vốn đóng vai trò quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Ông Frederick Burke thuộc công ty luật Baker McKenzie ở thành phố Hồ Chí Minh, cho biết Việt Nam còn bán dầu thô cho nước ngoài.

CNG cho biết dự án của ExxonMobil được gọi là Cá voi Xanh hứa hẹn sẽ góp phần hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm cho ngân sách. Theo ước tính, trữ lượng của mỏ Cá voi Xanh khoảng 150 tỷ mét khối.

Ông Burke cho biết : "Nếu dự án Exxon suông sẻ, sẽ cần từ 5 đến 10 năm để xây dựng cơ sở hạ tầng, nhưng ở vài nơi khác ở Việt Nam cũng có rất nhiều mỏ để khai thác, ở ngoài khơi lẫn bên bờ".

Trước đó vào tháng 7 năm ngoái, truyền thông quốc tế và các nhà phân tích cho biết Tập đoàn Repsol đột ngột dừng lại một dự án thăm dò dầu khí trị giá nhiều triệu đô la của Việt Nam ở Biển Đông do áp lực từ Bắc Kinh.

Ông Thayer cho biết cho tới nay phía Trung Quốc chưa phản đối dự án của Tập đoàn ExxonMobil. Nhưng năm ngoái, Trung Quốc đã "tung ra" các dự án thăm dò gần vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Tính đến nay Trung Quốc và Việt Nam đã tổ chức nhiều cuộc hội đàm về thăm dò năng lượng chung. Nhưng, theo ông Oh Ei Sun, nhà nghiên cứu quốc tế thuộc trường Đại học Nanyang của Singapore, thì chính quan điểm "đối đầu" của cả hai bên trong 5 năm qua về tuyên bố chủ quyền đã làm chậm tiến bộ trong việc thăm dò chung.

Ralph Jennings

********************

Hà Nội - Bắc Kinh hứa sẽ giải quyết tranh chấp trong hòa bình (CaliToday, 02/04/2018)

Trước tình trạng căng thẳng tiếp tục với Bắc Kinh, Việt Nam đã công khai thúc đẩy mối quan hệ an ninh sâu hơn với Mỹ trong những tuần gần đây.

Tập Cận Bình và Trần Đại Quang - APEC 2017 - Ảnh minh họa

Trung Quốc và Việt Nam đã tuyên bố sẽ giữ hòa bình ở Biển Đông, vùng lãnh hải giàu có từ lâu đã là nguyên do gây căng thẳng giữa hai quốc gia.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phần lớn lãnh hải tranh chấp, được cho là giàu trữ lượng dầu mỏ và có tính chiến lược cao trong thương mại và quốc phòng.

Bắc Kinh đã xây cất các hòn đảo nhân tạo có khả năng tổ chức các căn cứ quân sự trong những năm gần đây, gây ra sự hiềm khích từ những quốc gia cũng tuyên bố có chủ quyền như Việt Nam.

Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc và Việt Nam tuyên bố sẽ giải quyết tranh chấp một cách hòa bình.

"Hai bên nên tuân thủ các nguyên tắc quản lý cơ bản về giải quyết các vấn đề hàng hải. Hai bên không nên áp dụng các biện pháp đơn phương mà có thể làm phức tạp tình hình ", Bộ trưởng Trung Quốc Wang Yi nói với các phóng viên tại Hà Nội trong chuyến thăm chính thức Việt Nam.

Trong khi đó Việt Nam cũng kêu gọi giải quyết trong hòa bình các tranh chấp.

"Chúng tôi sẵn sàng làm việc với Trung Quốc để giải quyết các vấn đề khó khăn", Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh nói với các phóng viên.

Cả hai bên không nên áp dụng các biện pháp đơn phương mà có thể làm phức tạp tình hình. Ông nói thêm hai bên nên "nên giữ đúng sự khác biệt, không mở rộng các tranh chấp và tôn trọng các quyền và quyền lợi hợp pháp của bên kia theo luật pháp quốc tế".

Những căng thẳng của Việt Nam với Bắc Kinh trên hàng hải phần lớn diễn ra sau hậu trường. Nhưng những cuộc biểu tình bạo lực nổ ra ở Việt Nam vào năm 2014 sau khi Bắc Kinh dời một giàn khoan dầu vào lãnh thổ Việt Nam.

Đầu tháng này, một hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ đã viếng thăm Việt Nam - lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975 và tuần trước Washington trao sáu tàu tuần tra và thiết bị trị giá 20 triệu đô la Mỹ cho Hà Nội.

Trước cuộc gặp chính thức với các nhà lãnh đạo Việt Nam hôm chủ Nhật, Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc đã tham dự hội nghị thượng đỉnh khu vực về hợp tác kinh tế ở Việt Nam, kêu gọi mỡ rộng thương mại mở.

Các nhà quan sát cho biết Trung Quốc đang tìm cách thúc đẩy sự thống trị thương mại trong khu vực trong khi cuộc rút lui của Mỹ từ Á Châu - đặc biệt là sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump rút khỏi thỏa thuận thương mại lớn xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào năm ngoái.

Ông Wang, người đã được thăng chức cố vấn cho Chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng này, đưa ông lên một thành viên cao cấp của nội các Trung Quốc. Ông sẽ rời khỏi Hà Nội hôm thứ Hai sau khi gặp ông Nguyễn Phú Trọng, chủ tịch Đảng cộng sản Việt Nam.

Ngọc Thạch

(Theo SCMP)

**********************

Việt Nam - Trung Quốc tìm kiếm cơ hội phát triển chung trên Biển Đông (RFA, 02/04/2018)

Việt Nam và Trung Quốc cam kết thực hiện tốt việc kiểm soát tốt những bất đồng trên biển trên cơ sở "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển", và tìm kiếm khả năng hợp tác phát triển chung.

Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh (phải) bắt tay với Bộ trưởng ngoại giao kiêm Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Vương Nghị (trái) sau buổi họp báo tại Nhà khách Chính phủ ở Hà Nội hôm 1/4/2018 - AFP

Cam kết này được khẳng định trong buổi họp báo vào ngày 1 tháng 4 vừa qua tại Hà Nội giữa Ủy viên Quốc vụ kiêm Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh.

Tân Hoa Xã hôm 1 tháng 4 cho biết trong cuộc gặp giữa hai vị Bộ trưởng, hai bên cũng đã nói đến tầm quan trọng của việc tham vấn nhằm kiềm chế những hành động đơn phương làm phức tạp thêm tình hình.

Riêng đối với vấn đề hợp tác phát triển chung trên biển, hai bên sẽ tạo điều kiện thuận lợi để có thể đạt được giải pháp cuối cùng cho các vấn đề trên biển cũng như môi trường cần thiết để thúc đẩy các hợp tác thực tế song phương.

Trang tin Đài Tiếng Nói Việt Nam đưa tin trong cuộc gặp giữa hai phía, Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh cũng kêu gọi phía Trung Quốc thực hiện nghiêm túc thỏa thuận giữa lãnh đạo hai nước trên vấn đề biển Đông, giải quyết các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982.

Người đứng đầu ngành ngoại giao Việt Nam bày tỏ lo ngại về các nhân tố tiềm ẩn làm gia tăng căng thẳng, bất ổn trên biển, nêu rõ những quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam phải được tôn trọng theo Công ước 1982.

Vấn đề Biển Đông cũng được đề cập trong cuộc gặp giữa Bộ trưởng ngoại giao Vương Nghị và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vào sáng ngày 2/4 tại Hà Nội.

Theo truyền thông trong nước, trong cuộc gặp này, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đề nghị hai bên tuân thủ những nhận thức chung giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước và những thỏa thuận đã đạ được về thực hiện "Thỏa thuận về nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển. Ông kêu gọi hai bên không có các hành động làm phức tạp thêm tình hình, cùng nhau nỗ lực duy trì hòa bình và ổn định trên biển.

Thỏa thuận vừa nói được hai phía ký vào năm 2011 nhân chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Hiện giữa Việt Nam và Trung Quốc vẫn còn những bất đồng liên quan đến chủ quyền ở khu vực biển Đông, nơi một số nước khác ở Châu Á cũng đòi chủ quyền.

Vào cuối tháng trước, Trung Quốc đã gây sức ép khiến Việt Nam phải yêu cầu công ty khai thác dầu khí của Tây Ban Nha là Repsol ngừng khoan thăm dò ngoài khơi Việt Nam nơi có đường đứt khúc 9 đoạn được Trung Quốc vẽ ra đi qua.

Tòa Quốc tế đã bác bỏ tính hợp pháp của đường đứt khúc 9 đoạn này vào năm 2016.

Bên cạnh vấn đề tranh chấp Biển Đông, nhân chuyến thăm lần này tới Việt Nam, hai bên cũng kêu gọi phát triển quan hệ lâu dài giữa hai nước và nâng tầm quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện lên tầm cao mới.

Bộ trưởng ngoại giao Vương Nghị nhân chuyến thăm này cũng kêu gọi Việt Nam tham gia tích cực vào sáng kiến Vành Đai Con Đường của Trung Quốc kết nối với kế hoạch Hai Hành Lang Một Vành Đai Kinh tế.

Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị Trung Quốc tiếp tục tạo điều kiện nhập khẩu các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam, thúc đẩy thương mại song phương phát triển cân bằng, lành mạnh, triển khai hiệu quả các khoản viện trợ của Trung Quốc dành cho Việt Nam.

Theo Bộ trưởng ngoại giao Vương Nghị, kim ngạch thương mại hai chiều năm ngoái đã đạt 100 tỷ đô la.

*********************

Việt Nam-Trung Quốc 'cần hợp tác khai thác chung trên biển' (BBC, 02/04/2018)

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị có cuộc gặp gỡ hôm thứ Hai 2/4/2018, cũng là ngày cuối chuyến thăm chính thức của vị khách tới Việt Nam.

Ủy viên Quốc vụ kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị có chuyến thăm chính thức Việt Nam trong hai ngày 1-2/4/2018

Một trong những vấn đề được đề cập trong cuộc gặp mặt là các mâu thuẫn trên biển.

Tổng bí thư Trọng kêu gọi hai nước xử lý vấn đề một cách đúng đắn, thông qua các biện pháp tham vấn thân thiện.

Ông cũng đề xuất việc hai bên có thể cùng phát triển, khai thác chung, và cùng bảo vệ hòa bình, ổn định trên biển như một biện pháp chuyển tiếp, Tân Hoa Xã tường thuật.

Tổng bí thư Trọng không phải là người đầu tiên đề cập tới hoạt động khai thác chung trên biển với Trung Quốc.

Hôm Chủ Nhật 1/4, trong ngày thăm chính thức đầu tiên, ông Vương Nghị sau cuộc gặp ngoại trưởng nước chủ nhà tuyên bố hai nước cần giải quyết tranh chấp trên Biển Đông thông qua đàm phán, và cần hợp tác khai thác chung ở vùng biển này.

"Cả hai bên cần tuân thủ các quy tắc căn bản trong việc giải quyết tranh chấp trên biển. Cả hai bên không được áp dụng các biện pháp đơn phương làm phức tạp hóa tình hình", Ngoại trưởng Vương Nghị nói với các phóng viên.

"Chúng tôi nhất trí rằng việc giải quyết các vấn đề trên biển là vô cùng quan trọng đối với việc phát triển tốt đẹp, lâu dài mối quan hệ song phương", ông nói.

"Đồng thời, (hai bên) cần tăng cường hợp tác trên biển, gồm cả việc tiến hành thảo luận về hoạt động khai thác chung".

Ngoại trưởng nước chủ nhà, ông Phạm Bình Minh, cũng kêu gọi giải quyết hòa bình.

"Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc để giải quyết các vấn đề", ông Minh được hãng tin AFP dẫn lời.

Hai bên cần "kiểm soát đúng đắn những bất đồng chứ không mở rộng tranh chấp (và) tôn trọng các quyền, lợi ích hợp pháp của nhau, phù hợp với luật pháp quốc tế", ông Minh nói thêm.

Chuyến thăm của ông Vương Nghị diễn ra chỉ ít hôm sau khi có tin Việt Nam dưới áp lực của Trung Quốc đã yêu cầu hãng dầu khí của Tây Ban Nha, Repsol, dừng hoạt động tại dự án Cá Rồng Đỏ nhiều tiềm năng, đang chuẩn bị đi vào giai đoạn khai thác.

Tiếp sau đó, trong những ngày cuối tháng Ba, Bắc Kinh đã cho các chiến đấu cơ và tàu chiến diễn tập hùng hậu ở Biển Đông.

Trung Quốc hiện tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết diện tích Biển Đông, nơi có trữ lượng dầu khí phong phú và nắm vị trí chiến lượng cho cả thương mại lẫn quốc phòng.

Bắc Kinh trong những năm qua đã bồi đắp đảo nhân tạo tại các khu vực đang có tranh chấp ở Biển Đông và xây cất các cơ sở quân sự trên đó, khiến các nước láng giềng giận dữ.

Cho đến nay, Việt Nam là quốc gia trong khu vực phản đối mạnh mẽ nhất Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông.

Đài Loan, Brunei và Philippines cũng là các nước tuyên bố chủ quyền từng phần trên biển, có tranh chấp với Trung Quốc.

Philippines là quốc gia duy nhất cho đến nay đã đưa bất đồng ra quốc tế và đạt được phán quyết có lợi từ Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) hồi 7/2016, nhưng chính quyền của ông Rodrigo Duterte sau đó đã có thái độ hòa hoãn với Trung Quốc.

Trong lúc đó, AFP bình luận, căng thẳng giữa Hà Nội với Bắc Kinh trong vấn đề biển đảo thường diễn ra phía sau những cánh cửa đóng kín.

Trước những căng thẳng tiếp diễn với Bắc Kinh, Việt Nam đã công khai củng cố quan hệ an ninh với Hoa Kỳ trong những tuần gần đây.

Hồi đầu tháng trước, tàu hàng không mẫu hạm USS Mustin của Hoa Kỳ đã ghé thăm Đà Nẵng, chuyến thăm lịch sử đầu tiên kể từ khi kết thúc Cuộc chiến Việt Nam 4/1975 đến nay.

Hồi tuần trước, Hoa Kỳ đã bàn giao 6 xuồng tuần tra cùng các thiết bị với tổng trị giá lên tới 20 triệu đô la cho Hà Nội.

Ngoại trưởng Vương Nghị, người mới được bổ nhiệm vị trí ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc, có chuyến thăm chính thức Việt Nam trong hai ngày 1-2/4/2018, sau khi tới dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ sáu, 30-31/3.

*********************

Hà Nội, Bắc Kinh cam kết giữ hòa bình trên Biển Đông (Người Việt, 01/04/2018)

Việt Nam và Trung Quốc cùng cam kết duy trì hòa bình, ổn định trên Biển Đông, nơi đang có tranh chấp chủ quyền biển đảo, mà Việt Nam ở thế yếu, thường chỉ phản đối suông.

Người dân Việt Nam biểu tình chống Trung Quốc bá quyền bành trướng trên Biển Đông tại Hà Nội. (Hình : Hoàng Đình Nam/AFP/Getty Images)

Trung Quốc cướp của Việt Nam quần đảo Hoàng Sa năm 1974 rồi sau đó cướp một số bãi đá ngầm tại quần đảo Trường Sa năm 1988, hiện đã biến thành các đảo nhân tạo khổng lồ với các căn cứ quân sự quy mô.

Bắc Kinh ngang ngược tuyên bố chủ quyền chiếm hơn 80% Biển Đông, các nước khác chỉ còn rẻo nước ven bờ, nhiều khu vực lấn sâu vào các vùng đặc quyền kinh tế theo Công Ước Quốc Tế về Luật Biển (UNCLOS) mà cả Trung Quốc và Việt Nam đều cùng là thành viên.

Ông Vương Nghị, thành viên quốc vụ viện kiêm ngoại trưởng Trung Quốc, đến Việt Nam hồi tuần qua tham dự hội nghị phát triển tiểu vùng sông Mekong rồi gặp các lãnh đạo hàng đầu của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam như chủ tịch nước, thủ tướng, ngoại trưởng.

Các bản tin của Thông Tấn Xã Việt Nam và truyền thông trong nước thuật lại các cuộc gặp này cho biết các lãnh đạo của Việt Nam đều kêu gọi "hai bên nghiêm túc thực hiện nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao".

Đó là những lời tuyên bố chung được lập lại mấy năm qua gồm "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc", trong đó hai bên "kiên trì giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế".

Lời kêu gọi thì như thế nhưng ba năm qua, Bắc Kinh đã ngang nhiên bồi đắp bảy bãi đá ngầm ở Trường Sa, cướp của Việt Nam năm 1988, mở rộng thêm các đảo tại quần đảo Hoàng Sa, thành những căn cứu quân sự quy mô trên Biển Đông, khống chế toàn bộ khu vực. Hành động cướp ngày thì như thế và luôn luôn tập trận biểu diễn sức mạnh quân sự đe dọa các nước nhỏ phía nam, nhưng Bắc Kinh luôn luôn kêu gọi giữ gìn hòa bình, ổn định.

"Hai bên nên tuân thủ các nguyên tắc căn bản (được các lãnh đạo cam kết thỏa thuận) để giải quyết các tranh chấp trên biển. Hai bên không nên dùng các biện pháp đơn phương để làm phức tạp thêm tình hình", hãng thông tấn AFP thuật lời ông Vương Nghị nói với báo chí hôm Chủ Nhật, 1 tháng Tư, trong cuộc họp báo sau khi ông họp với Ngoại trưởng cộng sản Việt Nam Phạm Bình Minh.

Tại cuộc họp báo, ông Phạm Bình Minh cũng lập lại lời kêu gọi tương tự để giải quyết tranh chấp : "Chúng tôi sẵn sàng làm việc với Trung Quốc để giải quyết các vấn đề xảy ra". Ông Minh nói thêm rằng hai bên nên "quản lý các quan điểm khác biệt, không mở rộng tranh chấp và tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nước khác theo luật lệ quốc tế".

Trung Quốc thường xuyên ngăn cấm Việt Nam dò tìm và khai thác dầu khí trên Biển Đông nếu dính cái chủ quyền ngang ngược hình "Lưỡi Bò" dù hoàn toàn nằm trong phạm vi đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Gần đây nhất, Việt Nam phải hủy bỏ dò tìm dầu khí tại lô 7-3 (Cá Rồng Đỏ) khoảng 400 km Đông Nam Vũng Tàu. Năm ngoái, Việt Nam đã phải bỏ thăm dò dầu khí tại lô 136-3 ngay bên cạnh lô 7-3 với lời đe dọa đánh chiếm các vị trí của Việt Nam tại Trường Sa. (TN)

**********************

Việt Nam tiếp tục đặt kế hoạch khai thác mỏ Cá Rồng Đỏ trong năm 2018 (RFA, 02/04/2018)

Ngày 23/3 vừa qua, các hãng tin quốc tế là BBC và Reuters lần lượt đưa tin về việc Trung Quốc gây sức ép khiến PetroVietnam phải yêu cầu công ty khoan dầu Repsol của Tây Ban Nha ngưng khoan tìm dầu khí ở lô 07/03 thuộc mỏ Cá Rồng Đỏ ngoài khơi Việt Nam, khiến công ty này và các đối tác có nguy cơ mất 200 triệu đô la đầu tư ban đầu.

Một người đàn ông đi ngang qua trụ sở công ty dầu lửa Repsol của Tây Ban Nha ở Madrid vào ngày 16 tháng 12 năm 2014. AFP

Trước đó, vào tháng 7 năm ngoái, Repsol cũng phải ngưng việc khoan tìm một lô khác là lô 136/03 cũng thuộc mỏ Cá Rồng Đỏ vì lý do tương tự.

Tin tức liên tục về những diễn biến mới này làm dấy lên lo ngại về khả năng Việt Nam sẽ phải từ bỏ hẳn mỏ Cá Rồng Đỏ, một mỏ được đánh giá có trữ lượng dầu và khí rất lớn với ước tính có thể cung ứng từ 25.000 đến 30.000 thùng dầu /ngày và 60 triệu m3 khí/ngày, theo số liệu đánh giá của PetroVietnam.

Tuy nhiên, báo cáo mới đây của Bộ Kế Hoạch Đầu Tư lại cho thấy quyết tâm của chính phủ Việt Nam là tiếp tục ưu tiên tìm kiếm khai thác mỏ Cá Rồng Đỏ, với đánh giá tích cực về diễn biến giá dầu thô trong năm nay sẽ có chiều hướng tăng lên, tức ở mức khoảng 62 đến 65 USD một thùng cao hơn mức khoảng 58 USD một thùng tính theo cùng kỳ năm ngoái.

Đánh giá về quyết tâm khai thác mỏ Cá Rồng Đỏ của Việt Nam, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS) của Singapore cho biết :

"Việt Nam kiên quyết vì Việt Nam cần dầu để xài và để bán. Dù có bán giá bằng một nửa cách đây 4 năm thì cũng phải bán vì đồng tiền là đồng tiền cơ hội dù bằng một nửa cách đây 4 năm thì vẫn cần. Họ cần dầu để xài vì bây giờ các nhà máy lọc dầu ở Việt Nam cần dầu để lọc chứ không phải đì lọc thuê, họ không muốn mua xăng và dầu diesel về để xài. Chẳng thà họ tự khai thác lên để xài còn hơn đi mua vì mua xăng dầu để lọc rất đắt".

Đồng thời với việc thúc đẩy tìm kiếm khai thác ở mỏ Cá Rồng Đỏ, bộ Kế Hoạch và Đầu tư cũng cho biết ưu tiên khai thác Mỏ Cá Voi Xanh là nơi Việt Nam đang có hợp đồng với công ty ExxonMobil của Mỹ.

Vào tháng 8 năm ngoái, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc cho biết chính phủ Việt Nam sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để dự án khai thác mỏ Cá Voi Xanh được sớm khởi động. Truyền thông Việt Nam lúc đó cho biết dự án này sẽ được chính thức khởi động vào tháng 11 năm ngoái nhân hội nghị APEC tại Đà Nẵng.

Tuy nhiên, sau đó không có thông tin thêm về hoạt động của mỏ này nên nhiều người vẫn không biết được thực sự mỏ này đã đi vào hoạt động hay cũng bị dừng lại do sức ép từ Trung Quốc.

Mỏ khí Cá Voi Xanh có các lô 117, 118, 119 và 120 thuộc thềm lục địa Việt Nam. ExonMobil đã đầu tư 600 triệu đô la vào dự án và theo kế hoạch đến cuối năm 2023, dòng khí đốt đầu tiên của dự án sẽ được đưa vào bờ, chủ yếu đáp ứng nhu cầu sản xuất điện trong nước.

Tuy nhiên, cũng giống như với mỏ Cá Rồng Đỏ, việc khai thác tại các mỏ này của Việt Nam cũng từng gặp khó khăn vào năm 2007 khi Trung Quốc gây sức ép với chính công ty ExxonMobil, nhất là với lô 118 vốn nằm rất gần đường đứt khúc 9 đoạn hay còn gọi là đường lưỡi bò mà Trung Quốc vẽ ra trên biển Đông.

Đường lưỡi bò này cũng nằm gần lô 07/03 và lô 136/03 của mỏ Cá Rồng Đỏ. Trung Quốc đòi chủ quyền toàn bộ với vùng nước trong đường đứt khúc. Tuy nhiên tòa Trọng tài Quốc tế hồi năm 2016 đã bác bỏ tính pháp lý của đường đứt khúc này.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cho biết theo nguồn tin mà ông có được, hoạt động tại mỏ Cá Voi Xanh đã được bắt đầu. Tuy nhiên báo chí trong nước không loan tin về các hoạt động này.

Trung Quốc gây sức ép lên các công ty là chính

Mặc dù hãng tin Reuters, BBC cho biết việc ngừng khoan thăm dò tại mỏ Cá Rồng Đỏ là quyết định từ phía Việt Nam đưa ra, nhưng theo tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, quyết định dừng đến từ chính Repsol vì sức ép lên các công ty con khác thuộc tập đoàn này vốn đang có những hợp đồng với Trung Quốc.

"Trung Quốc ép Repsol vì Trung Quốc có cổ phần với Repsol ở Brazil. Repsol có rất nhiều nhánh, mà tổng hành dinh đặt tại Tây Ban Nha. Công ty con ở Brazil thì Trung Quốc có cổ phần. Thông qua công ty đó, Trung Quốc ép ngược đến Repsol ở vùng Đông Nam Á. Repsol Đông Nam Á chủ yếu đặt ở Singapore. Lẽ ra ngày 21/3 họ phải kéo giàn khoan vào Việt Nam và ngày 24/3 phải khoan. Nhưng đến ngày 23 thì họ báo tạm dừng".

Hiện công ty Repsol của Tây Ban Nha cũng chưa chính thức đưa ra bình luận nào về các thông tin về quyết định tạm dừng mới này.

Trên thực tế, Trung Quốc cũng đã từng gây sức ép đối với một số công ty tìm kiếm khai thác dầu khí ở Việt Nam mà điển hình là BP của Anh. Theo nhà báo Bill Hayton của BBC, trong cuốn 'Biển Nam Trung Hoa : Tranh giành quyền lực ở Châu Á', công ty BP của Anh đã phải bỏ dự án khai thác tại Việt Nam vì sức ép của Trung Quốc. Công ty Chevron của Mỹ cũng phải dừng hoạt động tại lô 122 ngay sát bờ biển Việt Nam hồi năm 2007. Các công ty này, theo nhà báo Bill Hayton, đều bỏ Việt Nam vì những quyền lợi hợp đồng mà họ có tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, bất chấp sức ép từ phía Trung Quốc vào năm 2007, phía ExxonMobil đã không bỏ cuộc tại Việt Nam.

Ngoài ra, công ty năng lượng Ấn Độ ONGC Videsh, công ty KNOC của Hàn Quốc và một số công ty nhỏ hơn và không có lợi ích lớn tại Trung Quốc như Premier của Anh và Talisman của Canada cũng phớt lờ Trung Quốc.

Cho đến lúc này cũng không có bất cứ thông tin gì về việc Trung Quốc gây sức ép đối với Nga mặc dù Nga cũng là nước có công ty tham gia ký hợp đồng khai thác dầu khí ngoài khơi Việt Nam từ nhiều năm nay. Theo nhà báo Bill Hayton, vào tháng 7/2008 Nga cho phía Mỹ biết rằng Trung Quốc không hề gây sức ép với các công ty Nga.

Nhưng Trung Quốc có thể gây sức ép về mặt chính trị đối với phía Đảng cộng sản Việt Nam ở một mức nhất định. Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nói :

"Họ ép là bảo nên dừng lại vì chúng ta còn đang bàn nhưng mà đó là ở ngoài lề còn chính thức họ không làm gì được. Ví dụ lần trước Phó Chủ tịch Quân ủy Trung Quốc là ông Phạm Trường Long phải bỏ về vì ông ta không ép được".

Cẳng thẳng Việt Nam và Trung Quốc đã gia tăng vào hồi giữa năm ngoái khi Tướng Phạm Trường Long bỏ dở chuyến thăm Việt Nam vào tháng 6 để phản đối việc Việt Nam cho khai thác ở mỏ Cá Rồng Đỏ. Giao lưu quốc phòng hai nước dự định diễn ra vào thời gian đó cũng bị hủy bỏ.

Cùng lúc, tờ Hoàn cầu Thời báo vào ngày 22/6 năm ngoái trích lời ông Liu Feng, một chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Biển Đông ở Hải Nam, Trung Quốc cáo buộc 'Việt Nam đã đơn phương phá vỡ thỏa thuận với Trung Quốc, bao gồm việc gạt sang bên những bất đồng và tìm kiếm phát triển chung, và việc Việt Nam cho Repsol khai thác là nhằm mục đích củng cố đòi hỏi chủ quyền đối với khu vực'.

Việt Nam và Trung Quốc vào năm 2011 đã ký "Thỏa thuận về nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển" nhằm không làm phức tạp thêm tình hình ở Biển Đông.

Mới đây trong cuộc gặp cấp cao giữa Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Vương Nghị và Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh, hai bên tiếp tục khẳng định tuân thủ thỏa thuận này.

Nói về những thách thức từ phía Trung Quốc mà Việt Nam có thể gặp phải nếu tiếp tục khai thác tại các mỏ dầu khí ngoài khơi, giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc nhận định.

"Quan ngại chính là khi Trung Quốc quyết định có những hành động gây hấn, có thể là sử dụng lực lượng tuần duyên của mình mà cũng có thể là tàu chiến để làm ảnh hưởng hoạt động của các công ty nước ngoài. Việt Nam lúc đó sẽ chịu sức ép phải bảo vệ quyền lợi của các công ty nước ngoài. Hoặc Trung Quốc cũng có thể làm như họ đã từng làm nhiều năm về trước là gây sức ép chính trị lên các công ty ngoại quốc bằng cách đe dọa quyền lợi của họ ở Trung Quốc".

Theo tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, trong trường hợp một số công ty nước ngoài không chịu nổi áp lực của Trung Quốc mà phải bỏ cuộc thì Việt Nam vẫn còn có thể tìm kiếm các đối tác là các công ty không chịu áp lực của Trung Quốc như ExxonMobil của Mỹ.

Nhóm phóng viê

Cứ như một cuốn phim chiếu chậm, hướng về thì tương lai và xát muối lên nỗi đau nhục nhã của Hà Nội, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị lại vừa "thăm" Việt Nam.

Vương Nghị (trái) gặp Trần Đại Quang : quân tướng Việt Nam sẽ đối phó ra sao, hay lại tiếp tục "giương cờ trắng" ? Ảnh : Baomoi.com

Chuyến công du Việt Nam gần nhất của Vương Nghị là vào tháng 11/2017, nhưng không phải để "hai bên không làm phức tạp thêm tình hình" như cách nói của hai kẻ đồng đảng không cùng miếng ăn, mà là để chuẩn bị cho chuyến công du của Tập Cận Bình đến Hội nghị thượng đỉnh kinh tế APEC Đà Nẵng và sau đó có cuộc gặp "trà Trung Quốc ngon hơn trà việt Nam" với Nguyễn Phú Trọng.

Từ năm 2011 khi xảy ra vụ tàu hải giám Trung Quốc ngang ngược cắt cáp của tàu Bình Minh II của Việt Nam cho đến nay, Vương Nghị là một khuôn mặt xuất hiện thường xuyên ở Hà Nội và thường ngay sau các vụ Trung Quốc gây hấn với Việt Nam. Chiến thuật "vừa đánh vừa đàm" của Bắc Kinh là rất rõ, trong đó vai trò đe dọa và đàm phán của Bộ ngoại giao Trung Quốc luôn tỏ ra có tác dụng đối với tinh thần bạc nhược của giới chóp bu Việt Nam.

Vào lần này, chuyến đi Hà Nội của Vương Nghị diễn ra chỉ khoảng một tuần sau "nỗi nhục Bãi tư Chính lần 2", tức sau vụ Repsol - một công ty Tây Ban Nha liên doanh với PetroVietnam - lần thứ hai liên tiếp trong vòng 9 tháng - đã buộc phải rút khỏi dự án mỏ dầu khí 'Cá Rồng Đỏ' ở khu vực Bãi Tư Chính - nơi mà vào tháng Bảy năm 2017, cả PetroVietnam lẫn Repsol và chính quyền Việt Nam đều âm thầm "giương cờ trắng" lần đầu.

Vương Nghị đã lần lượt có các cuộc gặp với Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh và sau đó là Trần Đại Quang - Chủ tịch nước, Nguyễn Phú Trọng - Tổng bí thư, với chủ đề chung "kêu gọi kiềm chế trong việc giải quyết tranh chấp ở Biển Đông".

Nhưng cũng như nhiều lần đối thoại song phương trước đây, giới quan chức Việt Nam vẫn chỉ "đọc bài" : "Chúng tôi đề xuất rằng đôi bên trong thời gian tới nghiêm túc triển khai nhận thức chung của lãnh đạo hai nước, kiểm soát tốt tranh chấp, không có các hành động làm phức tạp và mở rộng tranh chấp, tôn trọng quyền và quyền lợi chính đáng của mỗi nước theo luật pháp quốc tế".

Trong khi đó, Vương Nghị đã nói trắng : "Đôi bên không nên tiến hành các hoạt động đơn phương làm phức tạp tình hình và nên củng cố hợp tác hàng hải để xây dựng một môi trường lành mạnh nhằm đạt được một thỏa thuận chung cuộc về giải quyết tranh chấp trên biển".

Kết hợp với những tin tức trong vòng một năm qua về "hợp tác hàng hải" giữa Việt Nam và Trung Quốc, bản chất của những va chạm giữa hai chế độ "anh em" này chỉ là dầu khí và quyền được khai thác dầu khí.

Vào năm 2017, khoảng gần 2 tháng sau khi nổ ra vụ Bãi Tư Chính lần đầu tiên, một viên tướng Trung Quốc là Phạm Trường Long - Phó chủ tịch Quân ủy trung ương - đã đến Hà Nội. Khi đó, tin tức từ giới truyền thông quốc tế tiết lộ là Phạm Trường Long đã đòi Việt Nam hủy bỏ hoạt động dò tìm dầu khí tại các lô 118 (ngoài khơi Quảng Nam-Quảng Ngãi) và lô 136-3 (đông nam Vũng Tàu 200 hải lý). Những lô dầu khí này hoàn toàn nằm trong vùng thềm lục địa đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhưng lại bị vạch chủ quyền hình "Lưỡi Bò" của Trung Quốc vắt chéo qua. Nhưng sau khi bị giới chóp bu Việt Nam phản đối, tướng Phạm Trường Long đã bỏ về thẳng mà không ở lại dự "giao lưu quân đội Việt - Trung".

Cần nhắc lại, vụ "nhục quốc thể" xảy ra vào cuối tháng 7/2017 khi chính quyền Việt Nam phải "giương cờ trắng" và yêu cầu ngừng hoạt động thăm dò khí đốt của Repsol ngay tại Bãi Tư Chính mà luôn được Bộ ngoại giao Việt Nam chiến đấu võ miệng "thuộc vùng chủ quyền không tranh cãi của Việt Nam". Dù chưa bao giờ giới tuyên giáo hay Bộ ngoại giao Việt Nam dám nói toạc về cái nguồn cơn sâu xa của vụ "nhục quốc thể" ấy, nhưng vụ "giương cờ trắng" này lại trùng hợp với tin tức quốc tế cho biết sau khi Bắc Kinh đe dọa sẽ tấn công một số căn cứ quân sự của Việt Nam ở quần đảo Trường Sa nếu Việt Nam cho phép Repsol tiếp tục khoan thăm dò dầu khí.

Một thực trạng trần trụi là mỏ khí đốt Cá Rồng Đỏ ở lô 136/03 thuộc Bãi Tư Chính là một trong số ít tiềm năng cuối cùng có thể cứu vãn ngân sách Việt Nam đang cạn kiệt. Nếu Repsol khai thác thành công thì ngân sách cùng chế độ Việt Nam sẽ được chia phần không ít.

Sau vụ "giương cờ trắng" lần đầu ở Bãi Tư Chính vào tháng Bảy năm 2017, trong cơn quẫn bách mất ngủ lẫn mất ăn, Hà Nội đã một lần nữa phải "cầu viện" Hoa Kỳ, mà cụ thể là kêu gọi một sự hỗ trợ từ hải quân Hoa Kỳ. Tướng Ngô Xuân Lịch - Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam - được giao nhiệm vụ sang Washington để thuyết phục Bộ trưởng quốc phòng Mỹ James Mattis hỗ trợ hải quân.

Nhưng điều cay đắng mới nhất là sau cuộc viếng thăm của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson của Mỹ tại Đà Nẵng vào đầu tháng Ba năm 2018, bản lĩnh "dựa Mỹ khai thác dầu" của Hà Nội vẫn chẳng có gì cải thiện, để chỉ cần vài động tác đe dọa của Bắc Kinh là Việt Nam đã vội vàng "cuốn gói" ngay trên vùng biển của mình.

Chắc chắn là các chuyên gia phân tích tâm lý chính trị ở Bắc Kinh đã nắm rất rõ tinh thần "văn dốt võ nhát" và "chưa đánh đã chạy" của một số quan chức cao cấp Việt Nam.

Chuyến "thăm Việt Nam" của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị không ngoài mục đích vừa thương thảo vừa đe dọa, buộc Hà Nội phải chia phần cho Bắc Kinh nếu muốn được để yên khai thác dầu khí ngay trong nhà mình.

Thế còn quân tướng Việt Nam sẽ đối phó ra sao, hay lại tiếp tục "giương cờ trắng" ?

Thiền Lâm

Nguồn : CaliToday, 02/04/2018

************************

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng (VOA, 02/04/2018)

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã gặp Tổng Bí Thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng hôm 2/4 tại Hà Nội, hai bên cùng bày tỏ thiện ý muốn tăng cường quan hệ hợp tác song phương.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gặp Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội, ngày 2/4/2018.

Tân Hoa Xã trích lời ông Trọng nói Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác tốt đẹp với Trung Quốc.

Ông Trọng nhấn mạnh, trong thời gian tới, hai bên cần tăng cường quan hệ hữu nghị, thúc đẩy mạnh hợp tác, tương trợ và ủng hộ lẫn nhau, cùng nhau phát triển.

Thông Tấn Xã Việt Nam trích lời người lãnh đạo cao nhất của Đảng cộng sản Việt Nam đề nghị hai bên nghiêm túc thực hiện "thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển", kiểm soát tốt bất đồng, không có hành động làm phức tạp tình hình, cùng nhau nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định trên Biển Đông.

Tuy nhiên, truyền thông trong nước không nêu rõ các thỏa thuận này là gì.

Ông Vương Nghị khẳng định, Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc hết sức coi trọng quan hệ với Việt Nam ; bày tỏ vui mừng trước những bước phát triển mới cả về chiều rộng và chiều sâu, trên tất cả các lĩnh vực hợp tác trong quan hệ giữa hai nước ; mong muốn hai bên tiếp tục tăng cường trao đổi chiến lược, đẩy mạnh hợp tác, kiểm soát tốt bất đồng trên biển.

Ông Vương Nghị còn đề nghị hai bên cần nắm bắt cơ hội để thúc đẩy sự kết hợp giữa Sáng kiến 'Một Con đường và Vành đai' của Trung Quốc với kế hoạch "Hai Hành lang và một Vòng kinh tế" của Việt Nam, và cùng khám phá các tiềm năng hợp tác mới nhằm tăng cường quy mô và chất lượng hợp tác song phương thiết thực.

Bắc Kinh trấn an về cuộc tập trận của 40 chiến hạm (RFI, 30/03/2018)

Bộ quốc phòng Trung Quốc vào hôm qua, 29/03/2018 đã lên tiếng trấn an về cuộc tập trận trên Biển Đông, huy động tàu sân bay Liêu Ninh cùng khoảng 40 chiến hạm và tàu ngầm. Đối với Bắc Kinh, đó chỉ là cuộc thao diễn bình thường không hề mang tính chất đe dọa.

Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc vào lúc chính thức đưa vào sử dụng năm 2012. Reuters/Stringer/Files

Trả lời báo chí, phát ngôn viên bộ quốc phòng Trung Quốc Nhậm Quốc Cường (Ren Guoqiang), cho đây chỉ là một cuộc tập trận "thông thường", không nhắm mục tiêu cụ thể nào, phù hợp với chính sách "phòng thủ" của Trung Quốc, và nhất là "không đe dọa các quốc gia khác". Đối với nhân vật này, cuộc tập trận quy mô lớn nói trên nhằm nâng cao "năng lực chiến đấu" của quân đội Trung Quốc và không đi ra ngoài chính sách phát triển hòa bình cố hữu.

Phát ngôn viên bộ quốc phòng Trung Quốc, tuy nhiên, đã tuyên bố mỉa mai rằng : "Chỉ những ai hay đe dọa người khác mới thấy người khác là một mối đe dọa".

Tuyên bố nhằm mục tiêu trấn an trên đây được đưa ra sau khi ảnh vệ tinh, hôm thứ Hai 26/03 vừa qua, cho thấy là đã có ít ra 40 tàu chiến và tàu ngầm Trung Quốc cùng diễu hành trên Biển Đông, cùng với tàu sân bay Liêu Ninh, trong một động thái mà giới quan sát cho là nhằm mục tiêu thị uy, đáp trả lại việc Hoa Kỳ cho tàu sân bay USS Carl Vinson ghé cảng Việt Nam, rồi sau đó trở ra Biển Đông cùng tập trận với Hải quân Nhật Bản.

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis sắp thăm Trung Quốc ?

Cũng trong cuộc họp báo hôm qua, phát ngôn viên bộ quốc phòng Trung Quốc xác nhận khả năng bộ trưởng quốc phòng Mỹ Jim Mattis sắp sang thăm Trung Quốc. Theo ông Nhậm Quốc Cường, Trung Quốc đang "phối hợp" với Mỹ để tổ chức chuyến thăm này.

Nếu chuyến thăm diễn ra thì đây sẽ là chuyến công du Trung Quốc đầu tiên của một bộ trưởng quốc phòng Mỹ dưới thời chính quyền tổng thống Donald Trump. Theo hãng Reuters, truyền thông Nhật Bản dẫn lời bộ quốc phòng hồi tháng 1/2018, cho biết ông Mattis có thể đi thăm Trung Quốc vào mùa xuân năm nay.

Biển Đông là một trong những nguyên nhân gây căng thẳng dai dẳng giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc. Vào tuần trước, Bắc Kinh đã tỏ thái độ bực tức và phản đối việc Hải quân Mỹ phái khu trục hạm USS Mustin tiến hành cuộc tuần tra bảo vệ quyền tự do hàng hải, bên trong vùng 12 hải lý quanh đá Vành Khăn mà Trung Quốc chiếm đóng tại quần đảo Trường Sa.

Trọng Nghĩa

************************

Trung Quốc chuẩn bị chạy thử tàu sân bay tự đóng đầu tiên (RFA, 30/03/2018)

Tàu sân bay tự đóng đầu tiên của Trung Quốc đang trong quá trình chuẩn bị cho chuyến chạy thử nghiệm trên biển đầu tiên.

Hình minh họa. Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc rời Hong Kong hôm 11/7/2017. AP

Mạng Hoàn Cầu Thời Báo, ấn phẩm tiếng Anh của Nhân Dân Nhật Báo, loan tin vừa nêu vào ngày 27 tháng 3. Báo này cho biết những hình ảnh mới nhất chụp được từ xưởng đóng tàu của Công ty Công Nghiệp Đóng Tàu Đại Liên tại tỉnh Liêu Ninh cho thấy tất cả dàn giáo trên con tàu đã được tháo hết thay vào đó là một dàn ra đa được lắp đặt.

Chủ tịch Lưu Chinh của Công ty Công Nghiệp Đóng Tàu Đại Liên được trang mạng của Đài Truyền Hình Trung Ương Trung Quốc- CCTV dẫn lời cho biết đây sẽ là một ngạc nhiên cho người dân Hoa Lục trong năm 2018.

Vào ngày 27 tháng 3, một chuyên gia hải quân từ Bắc Kinh cũng nói với Hoàn Cầu Thời Báo là tất cả mọi yêu cầu về mặt kỹ thuật cho thấy tàu sân bay Loại 001A do Trung Quốc tự đóng đều sẵn sàng cho chuyến chạy thử đầu tiên trên biển. Thời điểm cụ thể cho việc này tùy thuộc vào những yếu tố thời tiết và điều kiện biển khơi.

Tuy nhiên ngày thành lập Hải quân Trung Quốc 23 tháng 4 có thể được xem xét.

Sau chuyến chạy thử nghiệm đầu tiên trên biển, thường còn mất từ 6 tháng đến một năm, đơn vị đóng tàu mới có thể giao cho Hải quân Trung Quốc.

Chiếc tàu sân bay Loại 001A do Trung Quốc tự đóng được hạ thủy tại Đại Liên vào ngày 26 tháng tư năm ngoái. Từ đó đến nay công tác lắp ráp trang thiết bị được tiến hành.

Hoàn Cầu Thời Báo khoe rằng tốc độc xây dựng chiếc tàu sân bay Loại 001A của Trung Quốc là nhanh nhất trong lịch sử đóng hàng không mẫu hạm.

*********************

Trung Quốc sẽ tập trận hằng tháng tại Biển Đông (RFA, 29/03/2018)

Quân đội Trung Quốc sẽ thực hiện các cuộc diễn tập chiến đấu hằng tháng tại khu vực Biển Đông chứ không như những năm trước đây nữa.

Một hình ảnh vệ tinh cho thấy đoàn tàu chiến của Trung Quốc dàn hàng song song nhau. Reuters

Mạng báo Inquirer của Philippines vào ngày 28 tháng 3 dẫn lại phát biểu của một nhà phân tích quân sự trên Hoàn Cầu Thời Báo như vừa nêu. Cụ thể chuyên gia Tống Chung Bình (Song Zhongping) nói rõ là những cuộc diễn tập trong năm 2018 vẫn sẽ là thường lệ và được tổ chức hằng tháng ; chứ không như những năm trước nữa.

Hoàn Cầu Thời Báo dẫn thêm lời của chuyên gia Vương Tiếu Bằng (Wang Xiaopeng) thuộc Viện Hàn Lâm Khoa Học Xã Hội Trung Quốc là những cuộc diễn tập chiến đấu của Trung Quốc như thế không nhắm đến một quốc gia cụ thể nào mà tập trung nâng cao khả năng bảo vệ chủ quyền của Hoa Lục.

Những phát biểu được Hoàn Cầu Thời Báo trích dẫn như vừa nêu trong số ra vào ngày chủ nhật 25 tháng 3 ; sang đến đầu tuần tờ báo này loan tin lực lượng Quân đội Trung Quốc vừa khởi sự đợt tập trận tại Tây Thái Bình Dương và Biển Đông.

Hãng tin Reuters vào ngày thứ tư 28 tháng 3 cho biết theo những ảnh vệ tinh do Công ty Planet Labs cung cấp thì có ít nhất 40 tàu và tàu ngầm của Hải quân Trung Quốc dàn đội hình hàng dọc theo Hàng Không Mẫu Hạm Liêu Ninh.

Giới phân tích cho rằng đây là cuộc phô diễn bất thường về sức mạnh đang lên của Hải quân Trung Quốc.

Hoạt động này được thực hiện ngay sau khi khu trục hạm USS Mustin của Mỹ đi qua vùng 12 hải lý quanh Đá Vành Khăn mà Trung Quốc chiếm đóng và bồi lấp thành đảo nhân tạo tại Quần Đảo Trường Sa thuộc Biển Đông.

Philippines giám sát Trung Quốc tập trận tại Biển Đông

Cũng vào ngày 28 tháng 3, Mạng báo Inquirer, loan tin dẫn lời Bộ trưởng quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana, rằng Quân đội nước ông đang giám sát những cuộc diễn tập chiến đấu tại Biển Đông, mà Manila gọi là Biển Tây Philippines.

Vị Bộ trưởng quốc phòng Philippines hiện nay bày tỏ tin tưởng là Trung Quốc sẽ không gây xáo trộn tại tuyến đường hàng hải chiến lược qua Biển Đông.

Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền gần trọn Biển Đông trong đường đứt khúc do chính Bắc Kinh vạch ra. Tuy nhiên Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế- PCA vào tháng 7 năm 2016 bác bỏ giá trị pháp lý cũng như lịch sử của đường đó.

Ngoài Trung Quốc và Đài Loan, còn các nước gồm Philippines, Brunei, Malaysia và Việt Nam tuyên bố chủ quyền tại khu vực Biển Đông.

Quyết định của Trung Quốc để kiểm soát Cảnh sát biển, một lực lượng có nhiệm vụ bảo vệ bờ biển, đã làm tăng mối quan ngại về nguy cơ sai lầm trong vùng biển đang tranh chấp ở Đông Á.

Tàu của Cảnh sát biển Trung Quốc và tàu của Cảnh sát biển Việt Nam tại Biển Đông năm 2014

Đảng cộng sản cầm quyền đang chuyển giao quyền lực kiểm soát Cảnh sát biển, một lực lượng có đội tàu bảo vệ bờ biển lớn nhất Châu Á, cho Đảng ủy Quân sự Trung ương từ một cơ quan dân sự là Cục Hải dương Quốc gia, như một phần của cuộc cải tổ chính phủ rộng rãi được công bố vào tuần trước ở Bắc Kinh. Việc chuyển giao này sẽ mang lại quyền trực tiếp kiểm soát lực lượng Cảnh sát biển Trung Quốc cho Tập Cận Bình, người nắm cương vị là tổng tư lệnh tối cao các lực lượng vũ trang của quốc gia. Từ trước tới nay, Bắc Kinh thường sử dụng lực lượng Cảnh sát biển để khẳng định các yêu sách lãnh thổ của mình ở Biển Đông và Hoa Đông.

Mặc dù động thái này đơn giản hóa bộ máy chỉ huy của lực lượng Cảnh sát biển Trung Quốc, nó cũng giảm đi sự khác biệt giữa tàu quân sự và tàu dân sự tuần tra ở những vùng căng thẳng trong khu vực, chẳng hạn như Biển Đông và Hoa Đông. Sự mơ hồ đó làm tăng nguy cơ dẫn đến việc những hành động cứng rắn của những con tàu bảo vệ bờ biển vỏ màu trắng có thể leo thang thành một đụng độ quân sự không chủ ý.

"Các lực lượng hải quân của khu vực sẽ xem xét điều này và tự hỏi, lực lượng nào chỉ huy Cảnh sát biển Trung Quốc ? Và điều này có ý nghĩa gì nếu xảy ra đụng độ ?", Lyle Morris, chuyên gia phân tích chính sách tại RAND Corp. cho biết". Nếu có khủng hoảng, việc sử dụng vũ lực như thế nào, họ đối thoại với ai ? Có một giả định rằng mọi thứ họ làm sẽ bị quân sự hoá".

Trung Quốc khẳng định sự kiểm soát hơn 80% Biển Đông, một tuyến vận tải quan trọng cũng được Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam tuyên bố có chủ quyền. Việc sử dụng các tàu vũ trang lớn nhưng được trang bị vũ khí tương đối nhẹ của Cảnh sát biển để thực thi các tuyên bố này đã cho phép Bắc Kinh tránh được phản đối kịch liệt quốc tế và các cuộc đối đầu quân sự trực tiếp.

Tuy nhiên, các tàu tuần tra đã là trung tâm của căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước láng giềng, những quốc gia đã buộc tội Bắc Kinh tấn công tàu đánh cá và tàu tuần tra của họ. Năm 2016, một ủy ban trọng tài thấy rằng lực lượng bảo vệ bờ biểnTrung Quốc đã vi phạm các công ước về an toàn trên biển và Hoa Kỳ đã tìm cách đưa lực lượng này vào các giao thức được thiết kế để kiểm soát những va chạm giữa hải quân các quốc gia.

Cuộc cải tổ chính phủ Trung Quốc công bố hôm thứ Tư tiếp tục một quá trình tập trung kiểm soát Cảnh sát biển, một lực lượng có 200 tàu dân sự từ năm 2013, khi Bắc Kinh thành lập lực lượng Cảnh sát biển bằng cách hợp nhất bốn cơ quan hàng hải khác. Sự thay đổi mới nhất đưa lực lượng quân cảnh (People’s Armed Police- PAP), một lực lượng bán quân sự trong nước, dưới sự chỉ huy trực tiếp của Tập Cận Bình vào tháng 12 năm ngoái.

"Tôi không nghĩ rằng việc chuyển giao quyền chỉ huy của Cảnh sát biển Trung Quốc sẽ làm căng thẳng khu vực leo thang hoặc tạo ra nhiều nguy cơ hơn", theo Zeng Zhiping, chuyên gia về luật quân sự tại Học viện Công nghệ Nanchang. "Vẫn là những lực lượng đó để xử lý các vấn đề ở Biển Đông. Trong trường hợp này, sự phân chia nhiệm vụ nội bộ không thay đổi".

Trong khi Cảnh sát biển Việt Nam thuộc Bộ Quốc phòng, các cơ quan an ninh bờ biển của Nhật Bản và Philippines có nhiệm vụ báo cáo với các cơ quan vận tải. Không lực lượng nào trong số lực lượng trên có thể so sánh với Cảnh sát biển Trung Quốcvề quy mô. Cảnh sát biển Hoa Kỳ báo cáo với Bộ An ninh Nội địa mặc dù tổng thống có thể chuyển quyền kiểm soát lực lượng này cho Hải quân Hoa Kỳ trong thời chiến.

Tuy nhiên, việc phân biệt các tàu tuần tra của Trung Quốc với các tàu hải quân màu xám của nước này trở nên khó khăn hơn. Nước này đã sản xuất những tàu khu trục lớn hơn và vũ trang với pháo 37mm và pháo tự động 76mm

"Giờ đây PAP trở thành lực lượng vũ trang hơn, điều đó có nghĩa là có nhiều liên kết quân sự mạnh mẽ hơn với lực lượng Cảnh sát biển Trung Quốc", Morris, thuộc tập đoàn Rand Corp. nói : "Trung Quốc không còn có thể khẳng định rằng sự hiện diện của Cảnh sát biển trong các vùng biển đang tranh chấp chỉ mang tính chất dân sự thuần túy".

David Tweed

Nguyên tác : China's Military Handed Control of the Country's Coast Guard, Bloomberg Politics, 26/03/2018

Vũ Quốc Ngữ dịch

Việt Nam chỉ đủ sức đánh 'dập mũi' Trung Quốc nếu xung đột (BBC, 29/03/2018)

Quân đội Việt Nam thoạt đầu có thể khiến Trung Quốc 'dập mũi' trong đụng độ ngắn trên Biển Đông, nhưng sẽ thất bại nếu lâm vào xung đột cường độ cao và kéo dài.

Hải quân Việt Nam diễu binh trong buổi lễ tiếp đón Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 11/2017

Đó là nhận định của ông Prashanth Parameswaran, biên tập viên cao cấp của The Diplomat, tạp chí chuyên về an ninh và chính sách đối ngoại Châu Á - Thái Bình Dương.

Trong email trả lời BBC hôm 28/3, ông Parameswaran cho rằng với tiềm lực quân sự quá khiêm tốn trước Trung Quốc, Việt Nam chỉ có thể cầm giữ trong cuộc đối đầu ngắn.

Thế nhưng, theo ông, xác suất một cuộc xung đột quân sự cường độ cao kéo dài là rất khó xảy ra giữa hai nước.

Thay vào đó, có thể chỉ là một cuộc đối đầu trên biển tương tự như hồi tháng 5/2014 sau khi Trung Quốc đặt giàn khoan dầu HD 981.

Liệu kịch bản đụng độ mùa hè 2014 có xảy ra vào mùa hè 2018 ?

Đồng tình với quan điểm này, Derek Grossman, nhà nghiên cứu quốc phòng của Rand Corporation, nói với BBC hôm 29/3 :

"Có lẽ kịch bản có khả năng xảy ra nhất là một sự đụng độ giữa thuyền đánh cá dẫn đến sự can thiệp của cảnh sát biển Trung Quốc và Việt Nam, và có thể leo thang từ đó",

Tuy nhiên, nếu Bắc Kinh quyết định tăng sức ép, Việt Nam sẽ gặp rắc rối khi phải tiến hành và duy trì tác chiến trên Biển Đông.

Lý do là Việt Nam có quá ít, thậm chí không có kinh nghiệm, hoạt động trong khu vực cả trên không và trên biển, ông Grossman, người từng phụ trách thông tin về an ninh Châu Á Thái Bình Dương tại Lầu Năm Góc, nhận định.

Quân đội Việt Nam có những đặc điểm gì ?

Trong bài viết với tiêu đề "Quân đội Việt Nam có thể chống chọi trước Trung Quốc trên Biển Đông ?" hồi 1/2018, ông Grossman phân tích cụ thể những điểm mạnh và yếu của Việt Nam, trước khả năng xung đột quân sự với Trung Quốc.

Đầu tiên, các tướng lĩnh Việt Nam vẫn muốn đem chiến lược chiến tranh du kích và khái niệm "cuộc chiến toàn dân" trên đất liền áp dụng vào chiến lược tác chiến trên không và trên biển, Grossman phân tích.

Tuy chiến lược này có một số điểm mạnh vì lợi thế địa lý bờ biển Việt Nam, chiến lược tác chiến trên không và ngoài biển khơi lại còn rất sơ sài, chưa có tiến bộ gì.

Thứ hai, nguồn quân lực của quân đội còn tập trung quá nhiều vào lục quân.

Hải quân Việt Nam chỉ có 40 nghìn quân, và binh chủng Phòng không và Không quân ở con số 30 nghìn, kể từ 2009.

Tân Hoa Xã tung ra các ảnh chụp đợt diễn tập gồm không quân và hải quân của Trung Quốc ở Biển Đông vào cuối tháng 3/2018 trong lúc có nhà quan sát sẽ diễn tập 'hàng tháng' tại vùng biển này

Trong khi đó, lục quân vẫn đông nhất, khoảng 400.000 người, theo một báo cáo năm 2017.

Cuối cùng là khả năng Nhận thức Vấn đề Vùng Biển (Maritime Domain Awareness) và tương tác giữa các hệ thống quân sự tương đối thấp. Khả năng tình báo và khai thác thông tin trên biển của Việt Nam vẫn còn kém.

Thêm vào đó, vì khoản ngân sách khiêm tốn, Việt Nam sở hữu một hệ thống vũ khí "đa chủng loại" từ nhiều quốc gia khác nhau, dẫn đến tương tác giữa các thiết bị không hiệu quả.

Tuy nhiên, Derek Grossman đánh giá Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể và đúng hướng trong việc hiện đại hóa quân sự trong nhiều năm qua.

Theo ông, việc Việt Nam tăng ngân sách quốc phòng từ khoảng 4 tỷ đô la lên 6,2 tỷ đô la vào 2020, và đây là chỉ dấu họ nỗ lực tập trung hiện đại hóa quân sự.

Thêm vào đó, việc mua 6 tàu ngầm lớp Kilo của Nga và một phi cơ chiến đấu đa năng Sukhoi và xây dựng hệ thống tên lửa đối hạm (ASCM), và nhiều thiết bị phòng thủ khác, Việt Nam cho thấy có thể gây ra thiệt hại không nhỏ cho Trung quốc nếu xảy ra đụng độ.

Hàng chục tàu chiến cùng một hàng không mẫu hạm Trung Quốc bắt đầu vào tập trận ở Biển Đông, theo Tân Hoa Xã hôm 26/3. Hình tàu Liêu Ninh chỉ có tính minh họa

"Tôi thực sự nghĩ rằng Việt Nam đang có tất cả các bước đi đúng đắn trong việc hiện đại hóa quân sự", Derek Grossman nói với BBC Tiếng Việt.

"Thực tế khắc nghiệt là Việt Nam không thể làm được nhiều, một quyền lực hạng trung, so với nguồn lực khổng lồ của Trung Quốc. Và Việt Nam tất nhiên hiểu rất rõ điều này".

Ngân sách quốc phòng của Việt Nam, ước tính khoảng 5-6 tỷ đôla, chỉ là "chú lùn" so với ngân sách ước tính 175 tỷ đôla của Trung Quốc, theo ông Grossman.

Còn ông Prashanth Parameswaran thì cho rằng :

"Thách thức chính đối với Việt Nam bây giờ là sự kiểm soát của Trung Quốc ở Biển Đông đang diễn ra nhanh hơn nhiều so với các nỗ lực xây dựng năng lực phòng thủ bằng quân sự của các nước còn lại".

Cả Grossman và Parameswaran cho rằng phương án tốt nhất mà Việt Nam vẫn đang nỗ lực làm là xây dựng các mối quan hệ đối tác quốc phòng với các quốc gia có thể hỗ trợ Việt Nam.

Có thể không nhất thiết phải hỗ trợ về mặt quân sự nhưng ít nhất về mặt ngoại giao, tạo vị thế cho Việt Nam thuyết phục Trung Quốc thoái trào.

Việt Nam cũng tìm cách gia tăng mối quan hệ đối tác với các nước thành viên thuộc nhóm Tứ Cường (Quad), bao gồm Mỹ, Úc, Ấn Độ và Nhật Bản.

Derek Grossman cũng đưa ra một số đề nghị mà Hoa Kỳ có thể hỗ trợ Việt Nam tuy nhiên, cảnh báo Việt Nam sẽ không sẵn sàng tiếp nhận, vì Hà Nội vẫn còn thái độ ngờ vực đối với Hoa Kỳ và luôn lưỡng lự không muốn có những hành động khiêu khích Trung Quốc.

Trung Quốc tung ra các ảnh chụp đợt diễn tập gồm không quân và hải quân ở Biển Đông vào cuối tháng 3/2018, khiến có nhà quan sát bình luận rằng Trung Quốc sẽ diễn tập 'hàng tháng' tại vùng biển này, chứ không chỉ hàng năm như trước.

Báo Anh cũng đưa tin về 'cuộc diễn tập lớn chưa từng có' của Hải quân Trung Quốc ở Biển Đông sau khi Bộ trưởng Gavin Williamson tuyên bố chiến hạm HMS Sutherland của Anh có kế hoạch tuần tra để bảo vệ tự do hàng hải ở vùng biển này.

Các sự kiện này xảy ra sau khi Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson vào thăm Đà Nẵng đầu tháng 3 năm nay như một dấu hiệu quan hệ quốc phòng Mỹ - Việt tiến triển hơn trước.

********************

Tháng Ba 2018 : Việt Nam nỗ lực tìm đối trọng với Trung Quốc tại Biển Đông (RFI, 28/03/2018)

Đối với một quốc gia mà theo truyền thống không muốn khoa trương trên mặt ngoại giao để khỏi phải đối đầu một cách không cần thiết với người láng giềng phương Bắc to lớn hơn nhiều, thì Việt Nam trong tháng 3 này đã có một loạt hoạt động nhằm củng cố sức răn đe đối với Trung Quốc ở Biển Đông.

Lễ đón tiếp chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang tại phủ tổng thống Ấn Độ, New Delhi, ngày 03/03/2018 - Prakash SINGH / AFP

Trong bài viết mang tựa đề rất dài "Vì sao tháng Ba năm 2018 đã trở thành một tháng năng động đối với Việt Nam trong nỗ lực tìm đối trọng chống Trung Quốc ở Biển Đông", tờ báo Nhật Bản The Diplomat đã điểm lại một số sự kiện nổi bật liên quan đến Việt Nam để cho rằng những hoạt động đó đã phần nào cho thấy sự chuyển biến trong chiến lược phòng thủ của Việt Nam mà mục tiêu là chống lại đà bành trướng quân sự và thái độ quyết đoán của Trung Quốc trong vùng, đang càng lúc càng khiến Việt Nam lo ngại.

Sự kiện nổi bật đầu tiên được chuyên gia kỳ cựu về an ninh quốc phòng Derek Grossman, thuộc cơ quan nghiên cứu Mỹ Rand Corporation, tác giả của bài phân tích ghi nhận là chuyến thăm Ấn Độ vào đầu tháng Ba của chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang.

Ngày 02/03, ông Trần Đại Quang viếng thăm Ấn Độ, gặp thủ tướng Narendra Modi. Ngày mùng 3, hai lãnh đạo ra thông cáo chung, tiếp tục công cuộc hợp tác về quốc phòng, bao gồm cả đối thoại cấp cao, cung cấp vũ khí, lẫn kế hoạch cho tàu chiến và tàu tuần duyên ghé thăm cảng của nhau và các đề án xây dựng năng lực quốc phòng. Hai ông Modi và Trần Đại Quang cũng khẳng định tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không ở vùng Biển Đông cũng như giải quyết tranh chấp một cách hòa bình.

Việt Nam chấp nhận khái niệm Ấn Độ-Thái Bình Dương

Nhưng điều đập mắt nhất chính là quyết định của Việt Nam đi thêm một bước, xác nhận sự cần thiết đối với Việt Nam và Ấn Độ là phải hợp sức tạo nên một vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương hòa bình và thịnh vượng. Đây có lẽ là lần đầu tiên mà một lãnh đạo Việt Nam có tuyên bố như vậy về vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương.

Điểm chắc chắn là chủ tịch Việt Nam muốn đáp ứng mối quan tâm và lợi ích địa chiến lược của Ấn Độ, vì New Delhi từ mấy năm qua nói rõ quan điểm của họ về Biển Đông. Việc ông Quang sử dụng từ ngữ Ấn Độ-Thái Bình Dương hay Ấn Độ-Châu Á-Thái Bình Dương, như trong phát biểu ngày 04/03, cho thấy là Hà Nội đã sẵn sàng chấp nhận khái niệm mà Hoa Kỳ đã cố thúc đẩy, theo đó các đối tác trong vùng cùng làm việc với nhau để làm đối trọng và tạo sức răn đe đối với các hoạt động của Trung Quốc.

Đối với ông Grossman, sự kiện Việt Nam công nhận khái niệm Ấn Độ-Thái Bình Dương đã đưa Việt Nam xích lại gần hơn với mục tiêu của nhóm Quad - tức nhóm đối tác chiến lược giữa bộ tứ : Hoa Kỳ, Ấn Độ, Nhật Bản, Úc – nhằm đối phó với đà vươn lên của Trung Quốc. Việc lên tiếng công nhận rất có ý nghĩa, nhưng không hoàn toàn gây ngạc nhiên vì Việt Nam đã nhanh chóng thắt chặt quan hệ quốc phòng với tất cả các thành viên của bộ tứ Quad.

Đón tàu sân bay USS Carl Winson, ý muốn răn đe Trung Quốc ?

Sự kiện nổi bật thứ hai được nêu lên, diễn ra ngày 05/03, khi Việt Nam đón chiếc USS Carl Winson, hàng không mẫu hạm Mỹ đầu tiên ghé cảng Việt Nam từ sau khi chiến tranh kết thúc.

Quyết định đón tàu sân bay biểu tượng của sức mạnh Mỹ là một dấu hiệu rõ ràng về ý muốn răn đe Trung Quốc. Chuyến ghé cảng đó đã thu hút sự chú ý của thế giới trên quan hệ quốc phòng Mỹ-Việt, đã tiến triễn mạnh từ tháng 5/2016, khi tổng thống Obama đến Hà Nội và tuyên bố bãi bỏ hoàn toàn cấm vận vũ khí đối với Việt Nam.

Trong chuyến đi Việt Nam để thảo luận chi tiết về chuyến ghé cảng của tàu sân bay Mỹ, bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis đã nói về quan hệ Việt-Mỹ như là một quan hệ giữa các "đối tác cùng ý hướng", gợi lên khả năng là quan hệ quốc phòng song phương sẽ còn phát triển hơn nữa trong tương lai.

Tập trận Milan

Rồi từ ngày 06 đến 13/03, Việt Nam là một trong 16 nước tham gia cuộc tập trận Hải Quân Milan, tổ chức hai năm một lần. Do Ấn Độ bảo trợ, phiên bản 2018 đã diễn ra ở phía đông Ấn Độ Dương, ở Port Blair, trong vùng quần đảo Andaman và Nicobar. Đây là lần đầu tiên Việt Nam công khai xác nhân việc tham gia cuộc diễn tập Milan, trái với phiên bản 2012, khi đã có những thông báo trái ngược nhau về sự có mặt của Việt Nam.

Thêm vào đó, cuộc tập trận Milan lại diễn ra trong lúc đảo Maldives bị khủng hoảng chính trị nghiêm trọng. Trung Quốc hỗ trợ tài chính cho tổng thống đương nhiệm, Abdulla Yameen, điều mà Ấn Độ rất quan ngại vì ông Yameen có thể bảo đảm cho Trung Quốc sử dụng Maldives về mặt quân sự.

Maldives rất quan trọng về địa chiến lược, vì có thể được dùng làm bàn đạp để từ đấy triển khai lực lượng giành lợi thế ở khu vực trung tâm Ấn Độ Dương và dọc con đường nối liền Vịnh Aden với eo biển Malacca. Và Việt Nam đã tham gia cuộc diễn tập Milan vào lúc căng thẳng giữa Trung Quốc và Ấn Độ trong lãnh vực hàng hải đang lên cao.

Việc Việt Nam hợp sức với Ấn Độ trong cuộc tập trận chung vào thời điểm tế nhị nói trên là viên thuốc đắng mà Trung Quốc phải nuốt trôi, nhưng một số phản ứng của Trung Quốc lại nhắm vào Ấn Độ. Hoàn Cầu Thời Báo đã nhận định : "Việt Nam là các bàn đạp để Hải Quân Ấn Độ vươn ảnh hưởng từ Ấn Độ Dương sang Tây Thái Bình Dương". Tác giả bài nhận định còn giải thích là Ấn Độ đang hoàn tất điều này, một phần bằng cách lôi kéo Việt Nam vào Milan.

Cho dù vậy, khi tham gia cuộc tập trận hỗn hợp Milan 2018, Việt Nam đã gởi thông điệp rất rõ ràng đến Trung Quốc là Việt Nam sẽ thắt chắt quan hệ với các đối tác có thể giúp giữ nguyên trạng ở Biển Đông nếu Trung Quốc tiếp tục thách thức.

Quan hệ ‘chiến lược’ với Úc và New Zealand

Sự kiện nổi bật thứ ba là chuyến thăm New Zealand và Úc từ ngày 12 đến 18/03 của thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc.

Tại New Zealand, ông Phúc và thủ tướng Jacinda Ardern cam kết nâng quan hệ song phương lên cấp "chiến lược" vào 2019. Và khi đến Canberra thì ông Phúc và thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã nâng quan hệ lên cấp đối tác chiến lược.

Mặc dù không đặc biệt đề cập đến khái niệm "Ấn Độ-Thái Bình Dương", bản tuyên bố chung của Việt Nam với New Zealand và Úc đã nhấn mạnh trên những nguyên tắc được áp dụng cho vùng này, bao gồm nhu cầu duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông cũng như tôn trọng pháp luật và các thủ tục ngoại giao để giải quyết tranh chấp.

Chỉ riêng điều đó thôi cũng đã chứng minh cho Bắc Kinh thấy rằng Việt Nam có các đối tác sẵn sàng ủng hộ lập trường của mình trong các diễn đàn khu vực.

Khi tăng cường quan hệ song phương với Úc, và lên kế hoạch tương tự với New Zealand, Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ việc giao lưu quốc phòng với các nước phương Tây sẽ hỗ trợ Việt Nam trong việc chuyên nghiệp hóa lực lượng Hải Quân và Cảnh Sát Biển.

Việt Nam cẩn trọng

Câu hỏi mà chuyên gia trên tờ The Diplomat đặt ra là rút tỉa được gì từ các hoạt động tích cực của Việt Nam vào tháng Ba này ?

Đối với Derek Grossman, hoàn toàn có thể cho rằng tháng Ba bận rộn của Việt Nam nhằm mục đích cải thiện vị thế quốc phòng của đất nước trước mùa đánh cá ở Biển Đông, bắt đầu vào tháng 5, một giai đoạn thường làm tăng căng thẳng Trung Quốc-Việt Nam với việc ngư dân và lực lượng tuần duyên của hai bên chạm trán nhau thường xuyên hơn.

Grossman còn nhắc lại sự cố vào tháng 5 năm 2014, Bắc Kinh đơn phương cắm một giàn khoan dầu vào vùng biển đang tranh chấp với Việt Nam, gây nên một cuộc đọ sức trên biển kéo dài hàng tháng, với việc lực lượng hải giám Trung Quốc hung hăng tấn công tàu Việt Nam. Đó là một thảm hoạ cho Hà Nội, và cũng có thể dịp để Việt Nam thấy là cần phải tăng cường ngoại giao quốc phòng với các đối tác có thể trợ giúp - thậm chí chỉ bằng lời nói – buộc Trung Quốc xuống thang trong trường hợp có sự cố mới nẩy sinh.

Trên bình diện khu vực, chắc chắn là cuộc bầu cử vào tháng 6 năm 2016 ở Philippines đưa Rodrigo Duterte lên cầm quyền đã thúc đẩy Việt Nam cân nhắc lại cách tiếp cận của mình. Tổng thống Duterte đã tìm cách hòa hoãn với Bắc Kinh về các tranh chấp và gác bỏ phán quyết của Tòa Trọng Tài La Haye. Quyết định hòa dịu với Trung Quốc đó đã biến Việt Nam thành nước duy nhất phản đối đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Sự kết hợp của hai nhân tố nói trên có lẽ đã thúc đẩy Hà Nội tiếp tục củng cố vị trí của mình trong khu vực bằng nền ngoại giao quốc phòng.

Tuy nhiên, chuyên gia Grossman cũng đánh giá là điều quan trọng cần thừa nhận là việc Hà Nội tăng cường quan hệ quốc phòng với các quốc gia có thể giúp Việt Nam trên vấn đề Biển Đông sẽ không nhất thiết thúc đẩy các nước đó bạo dạn hơn đối với Trung Quốc. Hà Nội chẳng hạn, trước áp lực của Trung Quốc, một lần nữa lại quyết định hủy bỏ hoạt động khoan dầu của tập đoàn năng lượng Repsol (Tây Ban Nha) trong vùng biển đang tranh chấp lần thứ hai trong năm. Điều này cho thấy Hà Nội sẽ tiếp tục ưu tiên và quản lý các mối quan hệ với Bắc Kinh ở Biển Đông, ngay cả khi cùng lúc Việt Nam vẫn cố gắng giành lợi thế bằng cách thu hút các đối tác khác để kháng lại sự phát triển của Trung Quốc.

Mai Vân

Tháng ba, năm 2018. Tròn 30 năm Trung Quốc cướp được một phần quần đảo Trường Sa của Việt Nam gồm tám bãi cát san hô, giết 64 người lính Hải quân Việt Nam trên bãi Gạc Ma.

Phim có cảnh đoàn chiến hạm Trung Quốc trên Biển Đông. Ảnh Thanh Niên.

Tháng ba, năm 2018. Người dân Việt Nam mang nỗi đau 30 năm mất một phần Trường Sa và kẻ hí hửng 30 năm cướp được một phần Trường Sa của Việt Nam đều có hoạt động tưởng niệm, ghi nhớ sự kiện lịch sử này, đương nhiên với hình thức khác nhau.

Người dân Việt Nam mang nỗi đau Trường Sa đã nhắc nhau đúng ngày 30 năm trước 64 người lính giữ Gạc Ma bị Trung Quốc thảm sát và cướp núm cát Gạc Ma, cùng nhau lặng lẽ mang nỗi đau Trường Sa, mang hương hoa đến tượng đài Lý Thái Tổ ở Hà Nội và tượng đài Trần Hưng Đạo ở Sài Gòn. Hương hoa tưởng nhớ những hồn thiêng Việt Nam ở lại mãi với Trường Sa. Còn nỗi đau nén lại trong lòng để thêm đinh ninh trong dạ món nợ Trường Sa.

Người dân thắp hương và đặt vòng hoa tại Tượng Đài Lý Thái Tổ ở Hà Nội - Ảnh VOA tiếng Việt

Kẻ cướp được một phần Trường Sa của Việt Nam thì huênh hoang hướng sự kiện 30 năm Trường Sa ra thế giới bằng việc tung ra thế giới bộ phim xây dựng công phu, tốn kém Điệp Vụ Biển Đỏ. Đưa bộ phim ra thế giới nhưng nội dung Điệp Vụ Biển Đỏ như chỉ để dành cho Việt Nam, như chỉ để dằn mặt Việt Nam, răn đe Việt Nam. Mượn một sự việc xảy ra ở Biển Đỏ năm 2015 mà Hải quân Trung Quốc có tham gia, Điệp Vụ Biển Đỏ nhằm tới hai mục đích :

Một. Trực tiếp phô trương sức mạnh ghê gớm của đội quân Trung Quốc trên biển. Một đội quân tinh binh, làm chủ kĩ chiến thuật, với vũ khí tối tân, hiện đại, Hải quân Trung Quốc đã thực hiện thắng lợi những điệp vụ gay cấn, khẩn cấp.

Hai. Gián tiếp khẳng định Nam Hải (Biển Đông của Việt Nam) với những những nhóm đảo Tam Sa (Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam) là lãnh thổ Trung Quốc, đang được lính Hải quân Trung Quốc hùng mạnh cùng vũ khí hiện đại giữ gìn, bảo vệ nghiêm ngặt và hiệu quả.

Khoe sức mạnh Hải quân Trung Quốc để dẫn đến cái kết của phim : Hạm đội hải quân Trung Quốc rẽ sóng trên vùng biển được xác định rõ bằng chữ trên màn hình là Nam Hải tức là Biển Đông của Việt Nam.

Trên Biển Đông của Việt Nam, hạm đội Trung Quốc bỗng phát hiện những chiếc tàu phía xa, tàu chiến Trung Quốc liền phóng loa cảnh báo : "Chú ý! Đây là hải quân Trung Quốc. Quý vị sắp tiến vào lãnh hải Trung Quốc. Xin hãy rút đi ngay !".

Tiếng loa trong Điệp Vụ Biển Đỏ chính là tiếng loa từ tàu chiến Trung Quốc vẫn thường phóng sang những con tàu Việt Nam hoạt động ở Trường Sa, Hoàng Sa. Chỉ khác ngôn ngữ trong phim Điệp Vụ Biển Đỏ nhẹ nhàng, nhã nhặn và lịch sự. Còn ngôn ngữ từ tàu chiến Trung Quốc choang choang phóng sang tàu Việt Nam ở Biển Đông là ngôn ngữ kẻ cướp có sức mạnh, đầy trịch thượng, bặm trợn và đe dọa : Đây là lãnh hải Trung Quốc. Kẻ xâm phạm lãnh hải Trung Quốc nếu không rút đi sẽ bị tiêu diệt !

Rõ ràng tên phim Điệp Vụ Biển Đỏ nhưng nội dung phim chính là Điệp Vụ Biển Đông. Biển đỏ chỉ là màu đỏ của đông phương hồng, mặt trời lên, màu đỏ của lá cờ năm sao Trung Quốc đang tràn ngập Biển Đông.

Ba mươi năm Tổ quốc Việt Nam bị giặc Trung Quốc cướp tám đảo trong quần đảo Trường Sa. Ba mươi năm 64 chiến sĩ Hải quân Việt Nam trên đảo Gạc Ma trong quần đảo Trường Sa bị giặc Trung Quốc giết hại và cướp đảo. Người dân Hà Nội, Sài Gòn làm lễ tưởng niệm 30 năm nỗi đau Trường Sa, Gạc Ma thì nhà nước cộng sản Việt Nam huy động một lực lượng lớn công an phá buổi lễ tưởng niệm của lòng yêu nước, rải công an chặn cửa không cho người dân ra khỏi nhà tham gia lễ tưởng niệm.

Ba mươi năm cướp được tám đảo trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam, Trung Quốc đầu tư gần trăm triệu đô la làm phim Điệp Vụ Biển Đỏ phô trương sức mạnh và cũng là một hình thức tuyên dương anh hùng lực lượng đã cướp một phần Trường Sa của Việt Nam, ngạo ngược công bố với thế giới rằng Biển Đông là lãnh hải của chúng và Hoàng Sa, Trường Sa là lãnh thổ của chúng. Với bộ phim Điệp Vụ Biển Đỏ, Trung Quốc đã hợp thức hóa với thế giới sự chiếm hữu Biển Đông của Việt Nam.

Và Điệp Vụ Biển Đỏ đã được 100% thành viên trong hội đồng duyệt phim quốc gia thuộc bộ Lễ của nhà nước cộng sản Việt Nam cho phép chiếu rộng rãi trên toàn quốc Việt Nam đúng vào giữa tháng ba, năm thứ ba mươi Tổ quốc Việt Nam mang nỗi đau Trường Sa, Gạc Ma.

Điệp Vụ Biển Đỏ đã được 100% thành viên trong hội đồng duyệt phim quốc gia thuộc bộ Lễ của nhà nước cộng sản Việt Nam cho phép chiếu rộng rãi trên toàn quốc

Hội đồng duyệt phim quốc gia của nhà nước cộng sản Việt Nam gồm những gương mặt đường đường phương diện quốc gia : lãnh đạo cấp Vụ của Ban Tuyên giáo trung ương đảng cộng sản cầm quyền, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh, Phó Chủ tịch thường trực Hội Điện ảnh Việt Nam…

100% thành phần hội đồng quyền uy đó đã nhất trí biểu quyết cho phép Điệp Vụ Biển Đỏ, bộ phim phô trương sức mạnh kẻ đã cướp toàn bộ quần đảo Hoàng Sa và cướp tám đảo trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam được công chiếu trên toàn cõi Việt Nam. Cho phép Điệp Vụ Biển Đỏ, bộ phim lớn tiếng nói với thế giới rằng Biển Đông của Việt Nam đã là lãnh hải của Trung Quốc được công chiếu trên toàn cõi Việt Nam.

100% biểu quyết cho bộ phim Điệp Vụ Biển Đỏ được chiếu trên toàn cõi Việt Nam, hội đồng duyệt phim quốc gia của nhà nước cộng sản Việt Nam nếu không 100% ngu dốt thì chắc chắn 100% đã bán linh hồn cho giặc Trung Quốc rồi !

Phạm Đình Trọng

(28/03/2018)

Đối với một quốc gia vốn thường ưa ngoại giao kín đáo để tránh xung đột không cần thiết với nước láng giềng lớn ở phía Bắc, Việt Nam tháng này rất công khai tham gia vào một chuỗi các hoạt động nhằm tăng cường khả năng chống lại Trung Quốc ở Biển Đông. Tháng 3 đã có một số chỉ dấu trong việc chuyển đổi chiến lược quốc phòng của Việt Nam nhằm giải quyết mối lo ngại ngày càng gia tăng đối với việc mở rộng quân sự và sự hung hăng của Trung Quốc trong khu vực.

USS Carl Vinson tại Đà Nẵng. Ảnh : Petty Officer 3rd Class Devin Monroe

Ngày 2 tháng 3, Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm Ấn Độ gặp Thủ tướng Narendra Modi. Vào ngày 3 tháng 3 trong một tuyên bố chung, hai nhà lãnh đạo cam kết tiếp tục hợp tác quốc phòng của họ bao gồm các cuộc đối thoại cấp cao, mua sắm vũ khí, các tàu hải quân và tàu tuần duyên ghé thăm cảng biển, và các dự án xây dựng năng lực. Ông Quang và ông Modi cũng khẳng định lại tầm quan trọng của việc duy trì tự do hàng hải và trên không tại Biển Đông cũng như giải quyết hòa bình và hợp pháp các tranh chấp.

Tuy nhiên, nổi bật nhất là quyết định của Hà Nội trong việc đưa ra thêm một bước và xác nhận nhu cầu Ấn Độ và Việt Nam hợp tác để bảo đảm "một khu vực Ấn Độ Dương hòa bình và thịnh vượng" - đây dường như là lần đầu tiên một nhà lãnh đạo Việt Nam thực hiện điều đó. Chắc chắn, ông Quang đã chuyển sang tin tưởng các lợi ích chiến lược địa lý của Ấn Độ, với lập trường thẳng thắn của New Delhi trong những năm qua về Biển Đông. Tuy nhiên, việc sử dụng ngôn ngữ này của ông Quang - hoặc sự thay đổi đối với "Ấn Độ - Thái Bình Dương" mà ông đã sử dụng trong một bài phát biểu với một nhóm chuyên gia Ấn Độ vào ngày 4 tháng 3 - cho thấy Hà Nội sẵn sàng chấp nhận ý tưởng mạnh mẽ nhất của Hoa kỳ là các đối tác phải làm việc cùng nhau xuyên vùng để cân bằng và ngăn chặn các hoạt động của Bắc Kinh.

Sự công nhận của Việt Nam đối với Ấn Độ-Thái Bình Dương cho thấy Việt nam gần hơn với mục tiêu của "Đối thoại an ninh bộ tứ" - một quan hệ đối tác chiến lược giữa Hoa Kỳ, Ấn Độ, Nhật Bản và Úc để giải quyết thách thức gia tăng của Trung Quốc. Điều đó là đáng kể nhưng không hoàn toàn đáng ngạc nhiên khi Việt Nam đang nhanh chóng tăng cường quan hệ quốc phòng song phương với tất cả các nước thành viên Bộ Tứ.

Ngày hôm sau, ngày 5 tháng 3, Hà Nội hoan nghênh Hàng không Mẫu hạm USS Carl Vinson đầu tiên của Hoa Kỳ đến Việt Nam kể từ khi chiến tranh kết thúc. Quyết định của Việt Nam trong việc đón Hàng không mẫu hạm là biểu tượng mang tính hình tượng nhất của sức mạnh Hoa kỳ là một tín hiệu rõ ràng trong việc ngăn chặn Trung Quốc. Như đã đề cập, cuộc thăm viếng đã tập trung chú ý vào mối quan hệ quốc phòng Hoa Kỳ-Việt Nam, vốn, đã được đưa ra từ tháng 5 năm 2016 khi Tổng thống Obama viếng thăm Hà Nội và bãi bỏ lệnh bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng Giêng để hoàn thành chi tiết về cuộc việc viếng thăm của hàng không mẫu hạm, Bộ trưởng quốc phòng James Mattis đã đề cập đến việc Việt Nam và Hoa kỳ là "các đối tác có cùng chí hướng", khi cho rằng mối quan hệ quốc phòng song phương đang tiến triển. Về phần mình, Bắc Kinh đã bác bỏ những hàm ý địa chính trị.

Từ ngày 6 đến 13 tháng 3, Việt Nam là một trong 16 quốc gia tham gia các cuộc tập trận hải quân chung diễn ra hai năm một lần. Được Ấn Độ hỗ trợ, cuộc tập trận năm 2018 diễn ra ở phía đông Ấn Độ Dương trong khu vực cảng Blair ở Quần đảo Andaman và Nicobar. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên Việt Nam được công nhận tham gia vào cuộc tận trận Milan mặc dù có những điều xung đột về mức độ tham gia vào năm 2012 (Việt Nam đã đưa ra một tuyên bố từ chối tham gia vào năm 2012 và các đối tác của tôi nói với tôi rằng mặc dù có thể đã gửi một quan chức cao cấp hải quân đến đó vào năm 2012, Hà nội không bao giờ tham gia vào các cuộc tập trận thực tế).

Ngoài ra, cuộc tập trận Milan diễn ra trong khi một cuộc khủng hoảng chính trị đang diễn ra ở Maldives. Bắc Kinh tài trợ tài chính cho Tổng thống đương nhiệm, Abdulla Yameen, và Ấn Độ quan ngại rằng sự thúc đẩy này có thể được hiểu là Yameen để cho Trung Quốc tiếp cận Maldives. Maldives có tầm quan trọng về địa lý chiến thuật vì cung cấp lợi thế chiếu ở giữa Ấn Độ Dương và dọc tuyến đường giữa Vịnh Aden đến eo biển Malacca. Như vậy, sự tham gia của Việt Nam vào cuộc tận trận Milan diễn ra trong bối cảnh căng thẳng hàng hải giữa Trung Quốc và Ấn Độ.

Ý tưởng cho rằng Việt Nam sẽ gia nhập Ấn Độ trong các cuộc tập trận hàng hải chung trong thời điểm đặc biệt nhạy cảm này ắt hẳn là một viên thuốc đắng cho Trung Quốc, nhưng thật thú vị, một số phản ứng từ Bắc Kinh lại tập trung vào sự tức giận của họ đối với Ấn Độ. Một bình luận xuất hiện trong tờ Hoàn Cầu Thời báo của nhà nước Trung Quốc ghi nhận rằng "Việt Nam là một bàn đạp cho lực lượng hải quân Ấn Độ mở rộng ảnh hưởng từ Ấn Độ Dương sang Tây Thái Bình Dương". Tác giả giải thích rằng New Delhi đang thực hiện điều này một phần nào bằng cách cho Việt Nam tham gia tập trận Milan. Mặc dù vậy, bằng cách tham gia Milan 2018, Hà Nội đã gửi một thông điệp rõ ràng tới Trung Quốc rằng Việt Nam sẽ tăng cường quan hệ đối tác quân sự có thể được để duy trì hiện trạng ở Biển Đông, nếu Bắc Kinh tiếp tục thách thức Hà nội.

Cuối cùng từ ngày 12 đến 18, Thủ tướng chính phủ Việt Nam Nguyễn Xuân Phú thăm New Zealand và sau đó là Australia. Trong thời gian thăm New Zealand, ông Phúc và Thủ tướng Jacinda Ardern cam kết sẽ nâng cao mối quan hệ thành quan hệ chiến lược vào năm 2019. Trong khi ở Canberra, ông Phúc và Thủ tướng Malcolm Turnbull nâng quan hệ song phương thành quan hệ chiến lược, báo hiệu một sự kết hợp chung các mục tiêu chiến lược quốc gia.

Mặc dù đặc biệt không đề cập đến "Ấn Độ-Thái Bình Dương", bản tuyên bố chung của New Zealand và Úc đều nhấn mạnh những nguyên tắc tương tự được áp dụng bởi khái niệm này, bao gồm nhu cầu duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông cũng như tôn trọng pháp luật và các thủ tục ngoại giao để giải quyết tranh chấp. Chỉ điều này đã chứng minh cho Bắc Kinh thấy rằng Việt Nam có các đối tác sẵn sàng ủng hộ vị thế của Việt nam trong các diễn đàn khu vực. Nhưng bằng cách tăng cường quan hệ song phương với Australia và lên kế hoạch tương tự với New Zealand, Hà Nội sẽ được hưởng lợi từ việc trao đổi quốc phòng với các nước phương Tây để hỗ trợ chuyên nghiệp hóa lực lượng hải quân và lực lượng Cảnh sát biển.

Vậy chúng ta nên làm gì trong những sự phát triển mạnh mẽ này trong tháng 3 ? Hoàn toàn hợp lý khi đánh giá rằng tháng ba bận rộn của Việt Nam là nhằm mục đích cải thiện vị thế phòng thủ của họ khi bắt đầu mùa khai thác đầu vào tháng 5 ở Biển Đông. Giai đoạn này có xu hướng căng thẳng Trung Quốc - Việt Nam gia tăng vì ngư dân và cảnh sát biển hai bên tiếp xúc với nhau nhiều hơn. Thêm vào đó, vào tháng 5 năm 2014, Bắc Kinh đơn phương đã đưa một giàn khoan dầu vào vùng biển đang tranh chấp, kết quả là một cuộc đụng độ hàng hải kéo dài hàng tháng liên quan đến việc tàu tuần dương Trung Quốc đang tấn công tàu Việt Nam. Đây là một thảm họa cho Hà Nội, và có thể là một thời điểm chuyển đổi khiến Việt nam phải tăng cường ngoại giao quốc phòng với các đối tác có thể trợ giúp - thậm chí chỉ bằng lời nói - để làm cho Trung Quốc rút lui trong trường hợp có sự cố khác.

Và thêm nữa, chắc chắn cuộc bầu cử Rodrigo Duterte vào tháng 6 năm 2016 ở Philippines đã thúc đẩy Việt Nam cân nhắc lại cách tiếp cận của họ. Duterte đã tìm kiếm sự điều đình với Bắc Kinh bỏ qua các đặc điểm tranh chấp và đưa ra phán quyết của Tòa án Trọng tài được ban hành theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) có lợi cho Manila, để cho Việt Nam là nước duy nhất phản đối chủ quyền đối với Trung Quốc ở Biển Đông. Sự kết hợp của hai nhân tố này làm cho Hà Nội có thể tiếp tục củng cố vị trí trong khu vực thông qua ngoại giao quốc phòng.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần ghi nhận là nỗ lực chung của Hà Nội nhằm tăng cường quan hệ quốc phòng với các quốc gia có thể ủng hộ Việt nam trong vấn đề Biển Đông không nhất thiết phải hiểu là sự rủi ro lớn hơn trong khu vực. Chẳng hạn, Hà Nội, trước áp lực của Trung Quốc, một lần nữa lại quyết định hủy bỏ hoạt động khoan dầu của công ty năng lượng Repsol Tây Ban Nha trong vùng biển đang tranh chấp lần thứ hai trong một năm. Điều này cho thấy Hà Nội sẽ tiếp tục ưu tiên và duy trì các mối quan hệ với Bắc Kinh ở Biển Đông, ngay cả khi đồng thời cố gắng đạt được lợi thế bằng cách thu hút các đối tác khác để đối lại sự phát triển của Trung Quốc.

Phương Thảo dịch

Nguồn : VNTB, 26/03/2018

Mỹ đưa sang Úc số thủy quân lục chiến ở mức kỷ lục, thách thức Trung Quốc (RFI, 25/03/2018)

Có 1.581 thủy quân lục chiến Mỹ sẽ được triển khai trong vòng 6 tháng ở vùng phía bắc xa xôi của Úc trong khuôn khổ chương trình huấn luyện "Sáng kiến Bố trí Lực lượng". Đây là con số kỉ lục của thủy quân lục chiến Mỹ đến tập huấn tại Úc, tăng 27% so với đợt luân phiên năm 2017. Mục đích của Washington là nhằm kìm hãm sự hung hăng của Trung Quốc trong khu vực.

Binh sĩ Mỹ và Úc nghe tổng thống Mỹ Barack Obama nói chuyện, tại căn cứ Darwin, Úc, ngày 17/11/2011. Reuters/Larry Downing

Trong thông cáo ngày 23/03/2018, được South China Morning Post trích dẫn, bộ trưởng Quốc Phòng Úc Marise Payne nhấn mạnh : "Quân đội Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh và ổn định ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương và chương trình Sáng kiến Bố trí Lực lượng sẽ là một phần không thể thiếu để duy trì ổn định và an ninh trong những thập niên tới".

Được bắt đầu từ năm 2011 trong kế hoạch "xoay trục" sang châu Á của Mỹ, hoạt động luyện tập trên là chỉ dấu quan trọng về cam kết của Washington dưới thời tổng thống Donald Trump và ý định của ông trong việc ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực, hiện đang căng thẳng vì tranh chấp tại Biển Đông.

Thủy quân lục chiến Mỹ sẽ luyện tập với các đồng nghiệp Úc, Singapore, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia và Thái Lan, cũng như một vài nước đang có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông. Theo SCMP, hoạt động này sẽ khiến Bắc Kinh phẫn nộ.

Chương trình luyện tập này cũng sẽ làm suy yếu quan hệ Bắc Kinh-Canberra. Từ lâu, Úc, một đồng minh của Mỹ, luôn giữ vị thế trung lập trong mọi tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông để duy trì quan hệ kinh tế với Trung Quốc. Tuy nhiên, quan hệ song phương đã xấu đi trong những tháng gần đây, sau khi thủ tướng Malcolm Turnbull lên án Trung Quốc đã can thiệp vào công việc nội bộ của Úc, khiến Bắc Kinh phải lên tiếng phản đối.

******************

Trung Quốc tập trận 'sẵn sàng cho chiến tranh' ở Biển Đông (BBC, 25/03/2018)

Trung Quốc đã cho chiến đấu cơ tới diễn tập trên vùng trời Biển Đông và Tây Thái Bình Dương, Reuters dẫn nguồn lực lượng không quân nước này tuyên bố.

Bắc Kinh thông báo tin trên hôm Chủ Nhật 25/3/2018, và nói diễn tập là hành động tốt nhất để chuẩn bị sẵn sàng cho chiến tranh.

"Việc tập trận của lực lượng không quân là nhằm tập dượt cho các cuộc chiến trong tương lai và là công tác chuẩn bị trực tiếp nhất cho việc chiến đấu", thông cáo của Không quân Trung Quốc viết.

Không quân Trung Quốc ‘sẵn sàng cho chiến tranh’ ở Biển Đông

Bắc Kinh nói các máy bay ném bom H-6K và các chiến đấu cơ Su-30 cùng Su-35 và các loại phi cơ khác đã tiến hành tuần tra chiến đấu trên vùng trời Biển Đông và diễn tập tại Tây Thái Bình Dương, sau khi bay qua Eo biển Miyako nằm giữa hai hòn đảo miền nam của Nhật Bản.

Nội dung thông cáo không nói rõ việc tập trận đã diễn ra khi nào, cũng như ở nơi nào cụ thể trên Biển Đông và Tây Thái Bình Dương.

Việc cho các chiến đấu cơ Su-35 bay trên Biển Đông nhằm tăng cường khả năng chiến đấu của lực lượng không quân trên biển, trang tiểu blog của không quân Trung Quốc viết.

Hôm thứ Sáu 23/3, một tàu hải quân của Hoa Kỳ đã có hoạt động "tự do đi lại" ở Biển Đông với việc tiến vào trong phạm vi 12 hải lý sát đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã bồi đắp thuộc Quần đảo Trường Sa.

Việc tàu khu trục USS Mustin áp sát Mischief Reef (Việt Nam gọi là Đá Vành Khăn) khiến Bắc Kinh tức giận.

Tàu USS Mustin - ảnh từ trang Facebook của Hải quân Hoa Kỳ

Ngay lập tức, cùng ngày, Bắc Kinh đã cử hai tàu hộ vệ ra xác định danh tính tàu Mỹ và ra cảnh báo yêu cầu tàu Mustin rời đi.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói việc áp sát Đá Vành Khăn là hành động khiêu khích từ phía Mỹ, và nói Trung Quốc cương quyết phản đối các hành động đó, điều mà Bắc Kinh nói là làm tổn hại quan hệ quân sự giữa hai quốc gia, Tân Hoa Xã tường thuật.

Thời điểm tàu USS Mustin áp sát Đá Vành Khăn diễn ra chỉ một ngày sau khi Hoa Kỳ tuyên bố áp thuế quan trị giá tới 60 tỷ đô la Mỹ lên các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, một biện pháp trừng phạt có thể dẫn đến cuộc chiến tranh thương mại toàn diện giữa hai quốc gia.

Bắc Kinh sau đó cũng đã nhanh chóng phản ứng bằng việc đề xuất áp dụng thuế quan trả đũa trị giá tới 3 tỷ đô la đối với hàng hóa Mỹ.

Liên quan tới tình hình căng thẳng ở Biển Đông thì cũng trong thứ Sáu 23/3, các tường thuật nói Việt Nam do áp lực từ phía Trung Quốc đã buộc phải yêu cầu hãng Repsol của Tây Ban Nha bỏ một dự án khai thác dầu khí nhiều tiềm năng, dự án Cá Rồng Đỏ.

*********************

Không quân Trung Quốc ‘sẵn sàng cho chiến tranh’ ở Biển Đông (BBC, 25/03/2018)

Chiến đấu cơ của Không quân Trung Quốc đã diễn tập trên vùng trời Biển Đông, nơi mà Bắc Kinh gọi là Biển Nam Hải, và Tây Thái Bình Dương.

Bắc Kinh thông báo tin trên hôm Chủ Nhật, 25/3/2018, và nói diễn tập là hành động tốt nhất để chuẩn bị sẵn sàng cho chiến tranh.

Bắc Kinh nói máy bay ném bom H-6K và các chiến đấu cơ Su-30 cùng Su-35 và các loại phi cơ khác đã tiến hành tuần tra chiến đấu

"Việc tập trận của lực lượng không quân là nhằm tập dượt cho các cuộc chiến trong tương lai và là công tác chuẩn bị trực tiếp nhất cho việc chiến đấu", thông cáo của Không quân Trung Quốc viết.

"Nhiều loại chiến đấu cơ khác nhau đã bay qua eo biển Miyako tới Tây Thái Bình Dương để thử năng lực chiến đấu trong vùng biển quốc tế, phù hợp với luật pháp quốc tế", phát ngôn viên Không quân Trung Quốc Thân Tiến Khoa nói.

"Chúng tôi cũng đã cử các chiến đấu cơ tới Biển Nam Hải, chủ yếu thực hiện các hoạt động tuần tra chiến đấu trên không, tập huấn xâm nhập và tấn công, nhằm nâng cao năng lực, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ".

"Không quân Trung Quốc sẽ luôn nhớ rõ chức năng, nhiệm vụ của mình trong kỷ nguyên mới, sẽ phát triển tầm nhìn chiến lược thông qua các hoạt động diễn tập ở các vùng biển quốc tế và tiến hành tuần tra chiến đấu tại Biển Nam Hải".

"Chúng tôi sẽ nỗ lực thực hiện nhiệm vụ để bảo vệ lợi ích chiến lược của đất nước. Chúng tôi cương quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh, hòa bình và phát triển".

Bắc Kinh không nói rõ việc tập trận đã diễn ra khi nào, cũng như ở nơi nào cụ thể trên Biển Đông và Tây Thái Bình Dương.

Tuyên bố của Không quân Trung Quốc được đưa ra chỉ hai hôm sau vụ một tàu hải quân của Hoa Kỳ tiến hành hoạt động "tự do đi lại" ở Biển Đông với việc tiến vào trong phạm vi 12 hải lý sát đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã bồi đắp thuộc Quần đảo Trường Sa.

Trước đó, cũng trong hôm 23/03/2018, Bắc Kinh nói hải quân nước này 'sẽ có cuộc diễn tập thường niên ở Nam Hải' nhưng không nói cụ thể thời gian và địa điểm.

******************

Không quân Trung Quốc 'chuẩn bị cho chiến tranh' ở Biển Đông (VOA, 25/03/2018)

Không lực Trung Quốc đã thực hiện một đợt thao dượt ở Biển Đông và Tây Thái Bình Dương sau khi cho phi cơ bay qua các hòn đảo ở phía nam Nhật Bản.

Một chiếc chiến đấu cơ của Trung Quốc.

Reuters dẫn lời không quân Trung Quốc nói hôm 25/3 rằng các cuộc huấn luyện như vậy nhằm chuẩn bị tốt nhất cho chiến tranh.

Hãng tin Anh nhận định rằng Trung Quốc đang trong gian đoạn hiện đại hóa quân đội đầy tham vọng của Chủ tịch Tập Cận Bình, với trọng tâm là không lực và hải quân.

Dù Bắc Kinh tuyên bố không có động cơ gì, nhưng hành động này vẫn gây quan ngại ở khu vực, nhất là các nước tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông.

Trong một tuyên bố, không quân Trung Quốc cho biết rằng các máy bay ném bom H-6K và các chiến đấu cơ Su-30 và Su-35 đã tiến hành các cuộc tuần tra sẵn sàng oanh kích ở Biển Đông, cũng như các cuộc thao dượt ở Tây Thái Bình Dương sau khi bay qua Eo biển Miyako nằm giữa hai hòn đảo ở miền nam Nhật Bản.

Theo Reuters, thông báo này không cho biết thời điểm diễn tập hay nơi thực hiện cụ thể ở Biển Đông và Tây Thái Bình Dương.

Trong hoạt động thể hiện "quyền tự do hàng hải" hôm 23/3, một tàu chiến của hải quân Mỹ đã tiến gần một hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc trong phạm vi 12 hải lý ở Biển Đông, khiến Bắc Kinh lên án.

Thông báo trên trang vi blog, không quân Trung Quốc nói rằng việc đưa Su-35 tới Biển Đông nhằm giúp tăng cường khả năng chiến đấu ngoài biển khơi của không lực.

Lực lượng này còn nói rằng việc bay qua Eo biển Miyako, vốn nằm ở phía đông bắc Đài Bắc, tuân theo luật lệ quốc tế.

"Các cuộc diễn tập của không lực nhằm chuẩn bị cho các cuộc chiến trong tương lai và là sự chuẩn bị cho chiến tranh trực tiếp nhất", thông cáo viết.

Không lực Trung Quốc nói tiếp rằng việc có thêm nhiều cuộc diễn tập ở xa ngoài khơi của nước này hơn nữa sẽ giúp cho "lực lượng quan trọng này chuẩn bị quản lý và kiểm soát các cuộc khủng hoảng, khống chế chiến tranh và giành thắng lợi trong các trận đánh".

Tới tối ngày 25/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam, một trong các nước tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, chưa có tuyên bố nào về thông báo diễn tập của không quân Trung Quốc.

*************************

Không Quân Trung Quốc lại tập trận ở Biển Đông (RFA, 25/03/2018)

Không Quân Trung Quốc vừa tiến hành vòng tập trận tại khu vực tranh chấp Biển Đông và Tây Thái Bình Dương.

Bản đồ những đảo và bãi đá tại biển Đông AFP

Reuters dẫn thông báo của Không Quân Trung Quốc đưa ra vào ngày chủ nhật 25 tháng 3. Theo đó thì vòng diễn tập được tiến hành là sự chuẩn bị tốt nhất cho chiến tranh. Thông báo nêu rõ Trung Quốc càng diễn tập xa bờ nhiều bao nhiêu thì càng củng cố vị thế là một lực lượng quan trọng để quản trị, kiểm soát khủng hoảng, khu biệt chiến tranh và chiến thắng các trận đánh.

Theo thông cáo được đưa ra, Không Quân Trung Quốc nói rõ các pháo đài bay H-6K cùng những chiến đấu cơ Su-30, Su-35 trong số những máy bay khác tiến hành tuần tra chiến đấu tại khu vực Biển Đông và diễn tập tại Tây Thái Bình Dương sau khi bay qua Eo Miyako nằm giữa hai đảo ở miền nam Nhật Bản.

Thông cáo của Không Quân Trung Quốc không nói rõ vòng diễn tập vừa nêu được tiến hành vào thời điểm nào cũng như tại những khu vực cụ thể nào thuộc Biển Đông và Tây Thái Bình Dương. Tuy nhiên theo Không Quân Trung Quốc thì việc đưa chiến đấu cơ Su-35 đến Biển Đông là nhằm mục tiêu giúp tăng cường khả năng chiến đấu của Không Quân Trung Quốc tại vùng xa ngoài biển.

Mạng Hoàn Cầu Thời Báo, trong một tin loan đi ngày 25 tháng 3, nhắc lại là Bắc Kinh luôn cho rằng không có ý thù địch ; tuy nhiên chiến thuật đe dọa bằng binh đao như thế tại Biển Đông và quanh Đài Loan khiến những nước trong khu vực quanh vùng biển có tuyến hàng hải nhộn nhịp này và Hoa Kỳ quan ngại.

Vào ngày 23 tháng 3, Khu Trục Hạm USS Mustin của Hoa Kỳ đi vào vùng 12 hải lý quanh Đá Vành Khăn thuộc Quần Đảo Trường Sa tại Biển Đông. Đá này là một trong những đảo nhân tạo mà Trung Quốc cho bồi lấp lên.

Khu Trục Hạm của Hoa Kỳ tiếp tục thực hiện chiến dịch tự do hàng hải mà Washington chủ xướng. Hoạt động này của Hoa Kỳ khiến Trung Quốc giận dữ và cáo buộc Mỹ khiêu khích tại Biển Đông.

************************

Sau Hải Quân, đến lượt Không Quân Trung Quốc tập trận ở Biển Đông (RFI, 25/03/2018)

Quân đội Trung Quốc hôm nay 25/03/2018 loan báo : Một lực lượng không quân hùng hậu vừa tiến hành một đợt tập trận ở Biển Đông và khu vực Tây Thái Bình Dương sau khi bay ngang qua vùng eo biển ở miền nam Nhật Bản.

Đội phi cơ tiêm kích J-7GB của không quân Trung Quốc biểu diễn nhân kỷ niệm 60 năm ngày thành lập binh chủng, ở ngoại ô Bắc Kinh ngày 3/9/2009. Reuters

Thông báo này được đưa ra hai ngày sau khi Bắc Kinh loan báo Hải Quân Trung Quốc cũng chuẩn bị tập trận trên Biển Đông, nhưng không cho biết chi tiết.

Thông cáo của Không Quân Trung Quốc, được Reuters trích dẫn, cho biết là các loại oanh tạc cơ H-6K, chiến đấu cơ Su-30 và Su-35 cùng nhiều loại máy bay khác đã tiến hành những cuộc tuần tra chiến đấu trên Biển Đông, và tập trận không quân trên vùng Tây Thái Bình Dương, sau khi vượt qua eo biển Miyako ở miền nam quần đảo Nhật Bản.

Bắc Kinh không nêu rõ là các hoạt động trên diễn ra vào lúc nào, ở đâu trên Biển Đông và Thái Bình Dương, nhưng khẳng định rằng những cuộc diễn tập đó là phương thức tốt nhất để chuẩn bị đối phó với chiến tranh.

Trong bản thông cáo đăng trên trang blog của họ, Không Quân Trung Quốc nói rõ là việc phái chiến đấu cơ Su-35 đến vùng Biển Đông nhằm mục tiêu tăng cường năng lực chiến đấu xa bờ của không lực Trung Quốc, và các cuộc tập trận của không quân là "sự tập dượt cho chiến tranh trong tương lai và sự chuẩn bị trực tiếp cho giao chiến".

Chưa rõ là khi bay tuần tra trên Biển Đông lần này, Không Quân Trung Quốc có phối hợp với lực lượng Hải Quân có mặt trong khu vực hay không, vì theo tờ báo chính thức của Quân Đội Trung Quốc ngày 23/03 vừa qua, thì Hải Quân nước này "sắp" tiến hành tập trận trên Biển Đông, trong khuôn khổ các cuộc diễn tập thường niên.

Trước đó, bộ Quốc Phòng Đài Loan khẳng định đã theo dõi sát một nhóm tàu do hàng không mẫu hạm Trung Quốc Liêu Ninh dẫn đầu khi đoàn tàu vượt eo biển Đài Loan theo hướng tây nam, đi vào khu vực Biển Đông đang tranh chấp. Đối với phía Đài Loan, lực lượng Trung Quốc đi xuống Biển Đông để tiến hành tập trận.

Trung Quốc đã công khai thông báo về các cuộc tập trận, trong bối cảnh Mỹ hôm 23/03 vừa qua đã cho khu trục hạm USS Mustin tiến vào tuần tra bên trong khu vực 12 hải lý của đá Vành Khăn hiện do Bắc Kinh kiểm soát, làm dấy lên những phản ứng gay gắt từ Trung Quốc.

Thông báo cũng được đưa ra vào lúc quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ có dấu hiệu căng thẳng trên vấn đề Đài Loan và thương mại, và trong khi có tin là Bắc Kinh đã ép Hà Nội dừng dự án khai thác mỏ dầu khí Cá Rồng Đỏ ở ngoài khơi miền tây nam Việt Nam, nhưng Trung Quốc cho là trong khu vực thuộc chủ quyền của Bắc Kinh.

Trọng Nghĩa

************************

Chiến hạm Mỹ hải hành gần các hòn đảo vùng Biển Đông (CaliToday, 24/03/2018)

Khu trục hạm, USS Mustin Hoa Kỳ đã hải hành trong vòng 12 hải lý của một hòn đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trong vùng tranh chấp Biển Đông, nơi Trung Quốc đang khai hoang và thiết lập các hòn đảo nhân tạo, các viên chức Mỹ nói với CNN ngày thứ Sáu.

Khu trục hạm, USS Mustin Hoa Kỳ - Photo Credit : AP

Trong tuyên bố của chính phủ vào cuối ngày thứ Sáu, Bộ Quốc Phòng Trung Quốc cho biết hai chiến hạm Hải Quân Trung Quốc "đã hành động ngay lập tức để xác định là chiến hạm của Hoa Kỳ, họ đã cảnh cáo và xua đuổi ra khỏi vùng".

"Trung Quốc giữ chủ quyền không thể tranh cãi đối với các hòn đảo và vùng biển xung quanh của họ ở Biển Đông", phát ngôn viên Bộ Nội Vụ, ông Ren Guoqiang, nói trong một tuyên bố. "Thông qua việc liên tục gửi các tàu quân sự vào các khu vực này mà không có sự cho phép, Mỹ đã làm tổn hại nghiêm trọng đến chủ quyền và an ninh của Trung Quốc, vi phạm các quy tắc cơ bản của quan hệ quốc tế và gây tổn hại cho hoà bình và ổn định khu vực.

Bộ Quốc Phòng Trung Quốc tuyên bố rằng bằng cách thực hiện những sự vi phạm này, Hoa Kỳ đã "làm mất quan hệ tốt đẹp của quân đội giữa hai quốc gia, gây ra những cuộc gần xảy ra giao tranh giữa các lực lượng không quân và hải quân, điều này có thể dễ dàng đưa đến tính sai lầm hoặc thậm chí tai nạn trên biển hay trên không ".

Bộ Quốc Phòng Trung Quốc gọi hành động của Mỹ là "một sự khiêu khích nghiêm trọng về chính trị và quân sự chống lại Trung Quốc. Quân đội Trung Quốc phản đối mạnh mẽ".

Hải Quân Hoa Kỳ thực hiện các hoạt động Tự Do Hàng Hải trong khu vực với mục tiêu thách thức các yêu sách lãnh thổ rộng lớn, đang tranh chấp ở Biển Đông của Trung Quốc.

Chiến hạm USS Mustin đã di hành gần Rạn Đá Ngầm Mischief ở quần đảo Trường Sa - Photo Credit : AP

Hôm thứ Sáu, chiến hạm USS Mustin đã di hành gần Rạn Đá Ngầm Mischief ở quần đảo Trường Sa, một chuỗi đảo mà Philippines đã tuyên bố chủ quyền, một viên chức quốc phòng Hoa Kỳ nói với CNN.

"Tất cả các hoạt động được thiết kế phù hợp với luật pháp quốc tế và chứng minh rằng Hoa Kỳ sẽ hoạt động trên không cũng như dưới biển bay và hoạt động bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép", Trung uý Nicole Schwegman, phát ngôn viên Hạm Đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, cho hay.

Chính phủ Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền lãnh thổ trong những khu vực chồng lấn nhau bởi các nước khác bao gồm Việt Nam và Philippines.

Để củng cố vị thế của mình, Bắc Kinh đã giành đất đai và xây dựng các căn cứ quân sự trên một loạt các rạn san hô thuộc các hòn đảo Trường Sa và Hoàng Sa trên Biển Đông.

Tháng 10 năm 2017, tàu khu trục Mỹ, USS Chafee cũng hải hành gần quần đảo Hoàng Sa, gây ra một phản ứng nghiêm khắc từ Bộ Quốc Phòng Trung Quốc. "Chúng tôi phản đối mạnh mẽ sự phô trương của lực lượng và thúc đẩy quân sự hóa trong khu vực của Hoa Kỳ, điều này có thể dễ dàng gây ra tai nạn trên biển và trên không", Bộ Quốc Phòng Trung Quốc tuyên bố vào thời điểm đó.

Hôm thứ Sáu, Hải Quân Trung Quốc tuyên bố sẽ tổ chức các cuộc tập trận ở Biển Đông vào một ngày và địa điểm không được tiết lộ.

Bản tường trình cho biết, các cuộc tập trận "không nhằm vào một quốc gia nào".

Trong nhiều năm, Biển Đông được coi là một điểm nóng quốc tế, trong đó Mỹ và Trung Quốc cố gắng khẳng định ảnh hưởng của họ trong khu vực.

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng hạt nhân đang diễn ra ở Bắc Hàn và chính phủ Mỹ đang bị phân tâm dưới thời Tổng Thống Donald Trump đã làm cho chính phủ Trung Quốc thắt chặt hơn nữa.

"Trung Quốc tiếp tục theo đuổi chiến lược lâu dài của họ để đạt được sự kiểm soát thực tế trên các tuyến hàng hải ở Biển Đông và những gì đã thay đổi là Hoa Kỳ đã ngừng chú ý", Michael Fuchs, một thành viên cao cấp của Trung tâm Mỹ Progress, nói với CNN vào tháng 12

Ngọc Thạch

Hacker Trung Quốc tấn công ‘chiến lược’ vào tranh chấp Biển Đông (VOA, 21/03/2018)

Chiến thuật của nhóm tin tặc Trung Quốc nhắm vào thông tin liên quan đến tranh chấp Biển Đông "có tính chiến lược hơn" so với trước, một chuyên gia của FireEye nói với VOA sau khi công ty an ninh mạng hàng đầu của Mỹ công bố báo cáo về các cuộc tấn công của nhóm TEMP.Periscope vào các nhà thầu và tổ chức của Mỹ gần đây.

Hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan từng là mục tiêu của tin tặc Trung Quốc khi tàu này đến khu vực tranh chấp ở Biển Đông năm 2016.

Theo báo cáo này, nhóm tin tặc Trung Quốc có tên TEMP.Periscope lại xuất hiện hồi gần đây sau một thời gian dài vắng bóng. Chuyên gia Fred Plan, một nhà phân tích cấp cao của FireEye ở Los Angeles, nói với VOA-Việt ngữ :

"Nhóm [hacker] bị phát hiện, TEMP.Periscope, đã im tiếng khá lâu và bây giờ mới xuất hiện trở lại. Sau thỏa thuận giữa Tổng thống Barack Obama mà Chủ tịch Tập Cận Bình vào cuối năm 2016, nhiều nhóm hacker Trung Quốc không còn xuất hiện. Nhóm TEMP.Periscope tái xuất vào mùa hè năm ngoái. Và kể từ đó, chúng hoạt động rất tích cực. Nhóm này chuyên tấn công vào các hoạt động hàng hải. Chúng tấn công vào các tổ chức, các công ty kỹ thuật, cơ sở nghiên cứu… có liên quan đến hàng hải, và đặc biệt đến tranh chấp Biển Đông".

Theo chuyên gia Fred Plan, những công ty, tổ chức Mỹ bị tấn công trong đợt này đều có liên hệ trực tiếp đến lĩnh vực quân sự, quốc phòng hoặc công nghệ đang được phát triển để ứng dụng trong quốc phòng hoặc với các chính phủ trong khu vực.

"Chúng tôi đã từng phát hiện nhiều nhóm tin tặc Trung Quốc tấn công vào các quốc gia xung quanh Biển Đông, nhưng điều khác biệt của nhóm TEMP.Periscope là chúng có vẻ như chỉ tập trung vào thông tin về kỹ thuật. Chúng tôi cho rằng loại thông tin này có tính chiến lược hơn so với các hoạt động khác trước đây", ông Fred Plan cho biết thêm.

Dữ liệu mà nhóm TEMP.Periscope nhắm tới chủ yếu là các thông tin kỹ thuật, như dữ liệu về radar và công nghệ năng lượng mặt trời do các công ty Mỹ phát triển.

Theo chuyên gia của FireEye, các thông tin kỹ thuật này sẽ rất hữu ích trong việc định hình hay đưa ra các quyết định chiến lược liên quan đến tranh chấp Biển Đông và những hoạt động trong khu vực. Chẳng hạn, thông tin kỹ thuật từ các công ty, các Viện nghiên cứu về khu vực có thể giúp tìm ra những khu vực nào chịu ảnh hưởng của hệ thống radar hàng hải, hoặc nguyên tắc phát hiện các hoạt động ở Biển Đông của một hệ thống mới đang được phát triển v.v…

Theo ông Fred Plan, mặc dù FireEye chưa tìm ra chứng cứ cụ thể về mối liên hệ giữa nhóm tin tặc này với chính quyền Trung Quốc như trong những đợt trước, nhưng những thông tin về kỹ thuật mà nhóm hacker nhắm tới "rất có lợi" cho chính quyền ở Bắc Kinh khi cung cấp một cái nhìn "từ bên trong rất giá trị".

Công ty chuyên cung cấp dịch vụ thông tin về an ninh, tình báo từng nhiều lần phát hiện các đợt tấn công của tin tặc Trung Quốc nhắm vào các nước xung quanh khu vực Biển Đông.

Các báo cáo trước đây của FireEye cho thấy các cuộc tấn công tập trung vào những thời điểm có biến động hay căng thẳng chính trị ở Biển Đông. Chẳng hạn, chỉ một ngày trước khi Tòa án Trọng tài quốc tế ở La Haye bác bỏ yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông, tin tặc Trung Quốc đã tấn công vào hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ USS Ronald Reagan khi tàu này đang di chuyển trong khu vực vào ngày 11/7/2016.

Tuy nhiên theo ông Fred Plan, loạt tấn công lần này lại theo hướng ngược lại, "tranh thủ" vào thời điểm thế giới ít chú ý đến vấn đề Biển Đông. Ông nói :

"Tiến triển của hoạt động gián điệp Trung Quốc ở Biển Đông đã không được chú ý mấy trên truyền thông, mà lẽ ra cần phải được chú ý. Có lẽ do có quá nhiều vấn đề xảy ra trên thế giới, nên tranh chấp Biển Đông đã bị gạt ra khỏi tâm điểm chú ý của thế giới. Điều này khiến cho Trung Quốc dễ dàng tiến hành các hoạt động như vừa kể mà không bị soi mói hoặc bị thế giới gâp áp lực".

Ngoài các mục tiêu chính bị tấn công là các nhà thầu, tổ chức của Mỹ, tin tặc Trung Quốc còn nhắm tới một số tổ chức ở Châu Âu và Hồng Kông.

Mặc dù hiệp định về an ninh mạng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc năm 2015 khẳng định Trung Quốc và Hoa Kỳ sẽ không tiến hành hay hỗ trợ các hoạt động đánh cắp thông tin trên mạng, nhưng các chuyên gia cho rằng vẫn tồn tại lỗ hổng đối với các mục tiêu gián điệp bình thường, như các doanh nghiệp có liên quan tới an ninh quốc gia, hoặc các mối quan hệ của chính phủ.

Trả lời tại cuộc họp báo ngay sau khi FireEye công bố báo cáo, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Lục Khảng chỉ nói nước ông phản đối tất cả các vụ tấn công trên mạng và "sẽ tiếp tục thực thi thỏa thuận quan trọng về an ninh mạng đã đạt được vào năm 2015".

Khánh An

******************

Vì sao tàu sân bay Mỹ tập trận ở Biển Đông sau khi rời VN ? (VOA, 21/03/2018)

Một sĩ quan hải quân Hoa Kỳ cho VOA Việt Ngữ biết rằng việc tàu sân bay USS Carl Vinson tập trận với hải quân Nhật ở Biển Đông ít lâu sau khi rời Việt Nam để "thể hiện cam kết với các đồng minh và đối tác".

USS Carl Vinson tại vùng biển Thái Bình Dương hồi đầu năm nay.

Thiếu tá Tim Hawkins, quân nhân phụ trách truyền thông trên tàu USS Carl Vinson, cho biết rằng hàng không mẫu hạm này tiến hành các cuộc diễn tập chung với các tàu của hải quân Nhật hôm 11/3 khi lực lượng của đôi bên cùng quá cảnh ở Biển Đông.

"Cuộc diễn tập cho thấy cam kết hợp tác của chúng tôi với các đồng minh và đối tác ở khu vực. Một trong các khu trục hạm của chúng tôi, USS Michael Murphy, tiến hành một cuộc diễn tập tránh nhau với tàu chiến FNS Vendémiaire của Pháp hồi tháng Một và tháng Hai. Carl Vinson từng phối hợp với Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật năm ngoái, và năm nay chúng tôi lại thực hiện như vậy", sĩ quan hải quân Mỹ nói.

Khi được hỏi liệu hoạt động này có nhắm vào Trung Quốc hay không, ông Hawkins nói "không", đồng thời tuyên bố rằng "việc phối hợp với các đối tác hàng hải ở các vùng biển rộng mở là cách chúng tôi duy trì an ninh, thịnh vượng và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương trong hơn 70 năm qua".

"Thành phố nổi của Mỹ" với hàng nghìn quân nhân và thủy thủ thực hiện chuyến thăm lịch sử tới cảng Đà Nẵng từ ngày 5 tới 9/3.

Tất cả báo chí nước ngoài cùng các chuyên ra đều cho rằng chuyến cập cảng đầu tiên ở Việt Nam của tàu sân bay Mỹ kể từ những năm 70 phát thông điệp cho Trung Quốc giữa bối cảnh Bắc Kinh tăng cường quân sự hóa ở Biển Đông và gia tăng ảnh hưởng ở khu vực.

VOA Việt Ngữ hỏi Thiếu tá Tim Hawkins về tần suất chủ đề Biển Đông xuất hiện trong các cuộc trao đổi với các quan chức Việt Nam, và ông trả lời : "Các cuộc trao đổi giữa các nhà lãnh đạo trong các cuộc gặp chính thức tập trung chủ yếu vào chuyến thăm, vốn là cột mốc quan trọng trong quan hệ hai nước".

USS Carl Vinson cập cảng ở Đà Nẵng.

Theo hãng tin Reuters, nhiều tháng trước khi USS Carl Vinson tới Đà Nẵng, các nhà ngoại giao Việt Nam đã tìm cách giảm bớt quan ngại của nước láng giềng Trung Quốc về chuyến thăm này, cũng như về triển vọng quan hệ hợp tác an ninh sâu rộng hơn với Washington.

Hôm 7/3, tờ Hoàn cầu Thời báo, ấn phẩm của tờ Nhân dân Nhật Báo thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc, vốn nhiều lần chỉ trích quan hệ Việt - Mỹ, viết rằng "việc Trung Quốc cảnh giác và không vui là điều không thể tránh khỏi, nhưng chúng tôi không nghĩ rằng chuyến thăm Việt Nam của USS Carl Vinson có thể khuấy động bất ổn ở Biển Nam Trung Hoa [Biển Đông]" cũng như "sẽ không tạo ra bất kỳ công cụ đặc biệt nào để gây áp lực với Trung Quốc".

Liên quan tới các nhận định cho rằng Việt Nam "đu dây" trong mối quan hệ với Bắc Kinh và Washington, Tiến sĩ Phan Kim Nga, nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói với VOA tiếng Việt rằng "Việt Nam là nước nhỏ, khó có thể chủ động trong quan hệ" và "thường là con cờ của các nước lớn" nên "khi xử lý quan hệ với các nước lớn, Việt Nam phải làm rất khéo léo".

Viễn Đông

**********************

Mẫu hạm Trung Quốc đi qua eo biển Đài Loan gây thêm căng thẳng (Người Việt, 21/03/2018)

Chính phủ Đài Loan hôm Thứ Tư cho hay đã gửi phi cơ và tàu chiến theo sát một hàng không mẫu hạm của Trung Quốc khi chiến hạm này đi qua eo biển Đài Loan.

Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh của Trung Quốc. (Hình : STR/AFP/Getty Images)

Chỉ một ngày trước đó, chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra lời cảnh cáo được coi là nặng nề nhất, nói rằng Đài Loan sẽ gặp sự trừng phạt "có tầm vóc lịch sử" nếu có ý muốn ly khai, bản tin của hãng thông tấn AFP cho hay.

Chiếc hàng không mẫu hạm Liêu Ninh và các chiến hạm trực thuộc hải đội đã tiến vào khu vực nhận diện phòng không của Đài Loan hôm Thứ Ba.

Trung Quốc, đến nay vẫn coi Đài Loan là một tỉnh nổi loạn và chờ ngày thống nhất, bằng võ lực nếu cần, đã gia tăng các cuộc tuần tiễu của hải quân và không quân quanh Đài Loan.

5

Các chiến hạm võ trang hỏa tiễn của Đài Loan. (Hình : STR/AFP/Getty Images)

Trong biến chuyển khác, vào tối hôm Thứ Tư, phụ tá thứ trưởng ngoại giao Mỹ, ông Alex Wong, đã đến Đài Bắc dự một buổi tiệc dành cho giới doanh gia, bên cạnh Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen).

Việc này xảy ra sau khi Tổng thống Donald Trump ký một đạo luật có nội dung khuyến khích trao đổi thăm viếng giữa các giới chức cao cấp Mỹ và Đài Loan, cũng là một điều khiến Bắc Kinh hết sức không hài lòng.

Ông Wong nói rằng "Đài Loan không còn thể nào bị gạt ra ngoài diễn đàn quốc tế… đó là lý do vì sao có chính sách của Mỹ nhằm khuyến khích sự kính trọng và đối xử hợp lý về vai trò của Đài Loan trên thế giới".

Chiếc Liêu Ninh, hàng không mẫu hạm duy nhất hiện đang hoạt động của Trung Quốc, đã ra khỏi eo biển Đài Loan vào chiều ngày Thứ Tư, theo bộ quốc phòng Đài Loan.

Chiếc tàu này đã gây nhiều lo ngại khi lần đầu tiên tiến vào eo biển Đài Loan hồi Tháng Giêng năm ngoái trong kế hoạch phô trương lực lượng của Bắc Kinh. (V.Giang)

*********************

Trung Quốc cảnh báo Đài Loan bằng tàu sân bay (RFI, 21/03/2018)

Để thị uy với Đài Bắc, hàng không mẫu hạm Liêu Ninh của Trung Quốc đi qua eo biển Đài Loan vào lúc tại Bắc Kinh, chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố bốc lửa, đe dọa đập tan điều mà ông gọi là "âm mưu ly khai".

Ảnh minh họa : Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh tập trận tại Biển Đông tháng 12/2016. Reuters/Stringer

Hôm qua, 20/03/2018, tàu sân bay duy nhất của Trung Quốc và các hộ tống hạm đã đi vào eo biển Đài Loan, xâm nhập vào vùng phòng không của hải đảo, trong mục đích biểu dương lực lượng. Ngay lập tức, quân đội Đài Loan khẩn cấp cho chiến đấu cơ, chiến hạm theo dõi đoàn tàu của Hoa lục và cùng lúc trấn an dân chúng. Theo bộ quốc phòng Đài Loan, được AFP trích dẫn, đoàn tàu của Hoa lục không có hành động nào bất thường và cuối cùng đã rời eo biển vào trưa hôm nay.

Trung Quốc gia tăng các họat động quân sự trên không và trên biển chung quanh đảo Đài Loan từ khi bà Thái Anh Văn, lên cầm quyền. Tổng thống Đài Loan dứt khóat không nhìn nhận công thức chỉ có một nước Trung Quốc, mà tổng thống tiền nhiệm Mã Anh Cử đã thỏa thuận với Bắc Kinh.

Hành động thị uy của Trung Quốc bằng tàu sân bay Liêu Ninh diễn ra vài hôm sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh ban hành đạo luật khuyến khích viên chức hai chính phủ Hoa Kỳ và Đài Loan thường xuyên gặp gỡ, trao đổi.

Bắc Kinh đã giận dữ, yêu cầu Washington điều chỉnh "quyết định sai lầm" nhưng dường như không có tác động.

Theo AFP, trợ lý thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ Alex Wong, hiện đang thăm Đài Loan, sẽ dự buổi dạ tiệc dành cho giới doanh nhân và đọc một bài diễn văn, bên cạnh tổng thống Thái Anh Văn, vào chiều nay.

Tú Anh

Tin tặc Trung Quốc xâm nhập các công ty quốc phòng Mỹ liên hệ với Biển Đông (RFI, 16/03/2018)

"Nhiều xí nghiệp trong lãnh vực kỹ thuật phòng thủ có liên quan đến Biển Đông, nhất là của Mỹ, đang bị tin tặc Trung Quốc tấn công trong thời gian gần đây". FireEye, công ty an ninh điện toán Mỹ thông báo vụ việc này vào hôm nay 16/03/2018.

Bắc Kinh được cho là đã đổ bộn tiền để đầu tư xây dựng lực lượng tin tặc hùng hậu - Ảnh : AFP

"Mục đích của nhóm tin tặc Trung Quốc có bí danh là TEMP Periscop dường như là tìm thông tin có lợi cho chính phủ Trung Quốc. Họ tấn công vào các công ty công nghiệp hàng hải Mỹ hoạt động tại Biển Đông hoặc cung cấp dịch vụ cho đối tác hoạt động trong khu vực này". Trên đây là tuyên bố của ông Fred Plan, chuyên gia của công ty bảo vệ an ninh mạng FireEye (Mắt lửa) ở Los Angeles, được báo chí Hồng Kông đăng tải.

Theo nhà phân tích này, nhóm tin tặc Trung Quốc tìm kiếm những dữ kiện có giá trị chiến lược phục vụ mục tiêu tình báo quốc gia như là tầm ra-đa hay làm thế nào để một hệ thống dò tìm có thể phát hiện ra một hoạt động trên biển.

Theo South China Morning Post, FireEye đã theo dõi nhóm tin tặc TEMP Periscop từ năm 2013 nhưng không xác nhận nhóm này có quan hệ với các cơ quan nào của chính quyền Trung Quốc cũng như danh tính các "thực thể" bị tấn công.

Phần lớn các công ty bị tấn công có cơ sở tại Mỹ nhưng trong danh sách nạn nhân cũng có một số xí nghiệp ở Châu Âu và ít nhất là một công ty ở Hồng Kông, theo chuyên gia Fred Plan.

Đợt tấn công bắt đầu tăng tốc trong tháng Hai và vẫn đang tiếp diễn cho dù giữa Washington và Bắc Kinh đã có một thỏa thuận "không tấn công vào công ty dân sự", ký kết vào năm 2015 để giảm bớt tệ nạn gián điệp kinh tế.

Một năm trước đó, Hoa Kỳ truy tố 5 sĩ quan quân đội Trung Quốc vì đánh cắp bí mật thương mại của một số công ty Mỹ trong lĩnh vực điện và thép : Westinghouse Electric Co và United States Steel Corporation.

Tú Anh

********************

Việt Nam và Úc nâng cấp quan hệ lên hàng đối tác chiến lược (RFI, 15/03/2018)

Nhân dịp thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc công du Úc và tham dự hội nghị thượng đỉnh ASEAN-Úc, vào hôm nay, 15/03/2018, tại Canberra, lãnh đạo hai nước đã chính thức ký kết bản tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ song phương lên hàng đối tác chiến lược.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (T) và thủ tướng Úc Malcolm Turnbull tại trụ sở Quốc hội Úc, tại Canberra, ngày 15/03/2018. AAP/Mick Tsikas/via Reuters

Theo hãng tin Úc AAP, đến Canberra từ hôm qua 14/03, thủ tướng Việt Nam đã được tiếp đón long trọng vào sáng hôm nay tại thủ đô nước Úc, trước khi có cuộc hội đàm song phương với đồng nhiệm Úc Malcolm Turnbull. Với thỏa thuận thành lập quan hệ đối tác chiến lược được hai bên ký sau đó, Việt Nam và Úc sẽ tăng cường các mối quan hệ quốc phòng, an ninh, thương mại, đầu tư, phát triển và du lịch.

Phát biểu với báo giới, thủ tướng Úc Turnbull cho rằng việc nâng cấp quan hệ là "một cách thích hợp để đánh dấu 45 năm quan hệ ngoại giao". Việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược là một bước tiến đáng kể tính từ năm 2009, khi hai nước bắt đầu thiết lập Quan Hệ Đối Tác Toàn Diện.

Điều được giới quan sát chú ý là bản tuyên bố chung về Quan Hệ Đối Tác Chiến Lược Việt-Úc có đoạn nói rõ mối quan tâm của cả hai nước về vấn đề Biển Đông :

"Hai bên tái khẳng định cam kết thúc đẩy an ninh và an toàn, tự do hàng hải và hàng không, thượng tôn pháp luật, bao gồm tuân thủ và thực thi nghiêm túc các nghĩa vụ pháp lý quốc tế ; giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) và thông qua các cơ chế thích hợp do ASEAN dẫn dắt. Theo đó, hai bên tiếp tục quan ngại về tình hình Biển Đông và khẳng định tiếp tục phối hợp tích cực nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định tại khu vực. Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử (COC) hiệu quả và ràng buộc giữa ASEAN và Trung Quốc, phù hợp với luật pháp quốc tế".

Trong một bài nhận định hôm 13/03/2018 về chuyến công du New Zealand và Úc của Thủ tướng Việt Nam, giáo sư Carl Thayer thuộc Học Viện quốc phòng Úc cho rằng sau khi thỏa thuận Đối Tác Chiến Lược được ký kết, hai bên cần nhanh chóng đưa ra kế hoạch hành động cho những năm tới, và nên tăng cường hợp tác về quốc phòng và an ninh.

Ông giải thích :

"Việt Nam đã được Úc chọn là một đối tác chiến lược quan trọng để đóng góp cho hòa bình và an ninh khu vực đặc biệt là trong khuôn khổ ASEAN. Hợp tác quốc phòng và an ninh sẽ đứng thứ hai sau hợp tác kinh tế trong quan hệ đối tác chiến lược.

Úc sẽ giúp Việt Nam nâng cao năng lực đặc biệt trong lĩnh vực an ninh hàng hải. Rất có thể các bộ trưởng quốc phòng từ hai phía sẽ gặp nhau thường xuyên hơn. Úc sẽ tiếp tục gửi các tàu hải quân tới Việt Nam trong những chuyến thăm hữu nghị.

Điều quan trọng hơn là Úc sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với Việt Nam để đạt được kết quả thực tế tại các diễn đàn khu vực đa phương, như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và Diễn đàn Khu vực ASEAN".

Trọng Nghĩa