Thông Luận

Chiến lược "bất kể giá nào" của tổng thống Macron mang lại thành tích cao cho Pháp

Minh Anh, RFI, 12/8/2024

Chủ Nhật 11/08/2024, Paris đã khép lại mùa Thế Vận Hội 2024, phái đoàn Pháp "bội thu" huy chương. Thành tích này là kết quả của một chiến lược tài chính đặc thù do điện Elysée vạch ra để hỗ trợ cho các vận động viên tham gia tranh tài.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (trên bên trái) và chủ tịch Ủy ban Olympic Quốc tế Thomas Bach, tại lễ bế mạc Thế Vận Hội Paris 2024, Stade de France, Saint Denis, ngoại ô Paris, Pháp, ngày 11/08/2024. Reuters - Gonzalo Fuentes

"Nếu nước Pháp tỏa sáng ở bên ngoài nhờ vào các nhà tư tưởng, các nhà bác học, hay giới nghệ sĩ, thì đất nước cũng phải tỏa ánh hào quang qua các vận động viên của mình". Câu nói nổi tiếng này đã được tướng De Gaulle đưa ra sau thất bại tại Olympic Roma 1960. Nước Pháp ra về với chỉ 5 tấm huy chương mà không có vàng, xếp hạng thứ 25 trên bảng tổng kết.

Mùa Olympic Tokyo 2020, Pháp đã có những bước tiến vượt bậc, khi đoạt 33 huy chương trong đó có 10 vàng và đứng thứ 8 trong bảng xếp hạng. Olympic Paris 2024, Pháp giành được tổng cộng 64 huy chương, trong đó có 16 vàng và lọt vào tốp 5, theo đúng như mục tiêu tổng thống Pháp Emmanuel Macron đặt ra.

Theo báo Pháp Le Figaro, để có được thành tích hôm nay, Paris đã có những chiến lược đầu tư dài hạn từ sau mùa Olympic Roma 1960 : Xây dựng 4000 phòng tập thể dục, 1500 bể bơi và 8000 sân chơi thể thao dù rằng đất nước lúc đó trong giai đoạn tái thiết thời hậu chiến.

Hơn nửa thế kỷ sau, chiến lược này vẫn được tiếp nối. Tổng thống Pháp Macron tin rằng "Nhà nước đóng vai trò hàng đầu trong chính sách hỗ trợ các môn thể thao" thành tích cao, và do vậy, ông cam kết "Nhà nước sẽ luôn sát cánh" cùng với các vận động viên thể thao nhân dịp tiếp đãi những người tham gia Thế vận hội Tokyo tại điện Elysée hồi tháng 9/2021.

Lời nói đi đôi với việc làm. Năm 2019, Paris đặc biệt cho ra đời một định chế thể thao mới – Cơ quan Thể thao Quốc gia (ANS) – nhằm tạo thuận lợi cho công tác chuẩn bị. Định chế này tập hợp các cơ sở nhà nước, các liên đoàn thể thao, và chính quyền địa phương thành một cơ sở công duy nhất, với một mục tiêu kép : Kết hợp cả hoạt động thể thao của người dân Pháp và hỗ trợ "các môn thể thao thành tích cao".

Một mô hình "pha lẫn giữa hành chính, công ty khởi nghiệp và một liên đoàn thể thao", theo như ghi nhận của tổng giám đốc Frédéric Sanaur, cựu tổng thư ký Liên đoàn Điền kinh Pháp. Việc huy động được những nguồn tài chính dồi dào từ các nhà đầu tư và từ ngân sách Nhà nước, đã giúp cho Pháp có thể xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng chỉ dành riêng cho Thế Vận Hội.

Về phía các vận động viên, ANS vạch hẳn một chiến lược nhằm "xác định một tiêu chí về khả năng có huy chương", và cung cấp các điều kiện tài chính cần thiết cho tất cả các vận động viên được tuyển chọn tham gia Thế Vận Hội.

Đây là cách tiếp cận mới tại Pháp. Năm 2020, qua quan sát, Paris ghi nhận hơn một nửa số vận động viên tham gia Olympic Tokyo sống dưới ngưỡng nghèo. Để sửa chữa sai lầm này, chính phủ tổng thống Macron bảo đảm rằng không có thành viên nào của phái đoàn Pháp, trong suốt thời gian chuẩn bị, có mức thu nhập hàng năm dưới 40 ngàn euro.

Dường như kinh nghiệm này đã được nguyên thủ Pháp học hỏi từ thủ tướng Anh Tony Blair sau thất bại ê chề của đoàn vận động viên Anh tại Olympic Atlanta 1996 ở Mỹ. Nước Anh ra về với vị trí thứ 36 trong bảng xếp hạng.

Tháng 9/2021, tổng thống Macron từng tuyên bố, "để có thành tích cao, chúng ta phải chấp nhận tập trung các phương tiện vào những lĩnh vực nào chúng ta có nhiều khả năng tiềm tàng cũng như ở những môn chúng ta muốn đạt được kết quả".

Chủ trương "bất kể giá nào" của ông Macron được sử dụng để chống Covid-19, đã cho thấy hiệu quả trong bảng thành tích thể thao của đội tuyển Pháp.

Có tiền mà không có chiến lược đầu tư thì cũng "xôi hỏng bỏng không" !

Minh Anh

**************************

Đêm bế mạc đầy màu sắc, tôn vinh thể thao và tình đoàn kết

Minh Phương, RFI, 12/08/2024

Hôm 11/08/2024, Olympic Paris 2024 đã chính thức khép lại tại sân vận động Stade de France, thành phố Saint-Denis, Pháp. So với lễ khai mạc hoành tráng và độc đáo trên sông Seine, lễ bế mạc đêm qua được đánh giá là truyền thống và tập trung nhiều hơn vào các vận động viên, tôn vinh tinh thần thể thao và tình đoàn kết.

Lễ bế mạc Thế Vận Hội Paris tại sân vận động Stade de France, tỉnh Saint-Denis, ngày 11/08/2024. Reuters - Sarah Meyssonnier

Lễ bế mạc diễn ra tại sân vận động Stade de France với sự theo dõi của hơn 71.000 khán giả trực tiếp và 17,1 triệu khán giả xem truyền hình. Hàng nghìn vận động viên Olympic cùng diễu hành vào sân vận động, trong khi đám đông trên khán đài hò reo cổ vũ vì những cố gắng của họ trong suốt 15 ngày thi đấu.

Sau lễ diễu hành của các đoàn là những tiết mục nghệ thuật đầy màu sắc, pha trộn giữa opera, múa nghệ thuật và "bữa tiệc ánh sáng". Buổi lễ có sự góp mặt của nhiều ca sĩ nổi tiếng như ban nhạc Pháp Phoenix, ca sĩ người Bỉ Angèle, ca sĩ nhạc R&B người Mỹ, H.E.R.… Màn xuất hiện của nam diễn viên Hollywood, Tom Cruise, cũng được nhiều người hâm mộ đón đợi. Diễn viên hành động 62 tuổi đã nhảy xuống từ mái của sân vận động và sau đó lái moto ra sân bay, mang lá cờ Thế Vận Hội đến thành phố Los Angeles, biểu tượng cho sự chuyển giao cho thành phố chủ nhà Olympic 2028. Tại đây, các ca sĩ nổi tiếng như Billie Eilish, ban nhạc Red Hot Chili Peppers và các rapper Dr Dre và Snoop Dogg biểu diễn trên bãi biển.

Ban tổ chức cũng dành thời gian để tri ân các vận động viên và đặc biệt là tôn vinh 45.000 tình nguyện viên, những người đóng vai trò quan trọng vào thành công của Thế Vận Hội. Buổi lễ kết thúc với màn bắn pháo hoa rực rỡ trên sân.  

Dù không hoành tráng như lễ khai mạc, nhưng sự kiện này vẫn là một ngày hội để các vận động viên, tình nguyện viên và tất cả các cổ động viên từ khắp các nước cùng tận hưởng "niềm vui được sống hạnh phúc bên nhau" như những gì Thomas Jolly, giám đốc nghệ thuật của lễ khai mạc và bế mạc Olympic Paris, khẳng định.

Về bảng tổng kết huy chương chung cuộc Olympic 2024, đoàn Mỹ đã bảo vệ thành công vị trí nhất bảng với 40 huy chương vàng trên tổng số 126 huy chương. Dù có cùng số huy chương vàng nhưng đoàn Trung Quốc đành xếp vị trí thứ hai với tổng số 91 huy chương. Nước chủ nhà Pháp hoàn thành mục tiêu đề ra, đứng trong nhóm 5 nước dẫn đầu với 16 huy chương vàng, 26 huy chương bạc và 22 huy chương đồng. Đoàn thể thao Việt Nam không giành được huy chương nào, đánh dấu lần thứ 2 liên tiếp ra về tay trắng trong giải đấu lớn nhất hành tinh này.

Minh Phương

******************************

"Cuộc đua marathon cho tất cả" : Điều bất ngờ kỳ diệu của Thế Vận Hội Paris 2024

Trọng Thành, RFI, 11/08/2024

Đêm hôm 10 rạng sáng 11/08/2024, trước ngày bế mạc của Thế Vận Hội Paris, đã diễn ra một sự kiện đặc biệt : Cuộc chạy "Marathon pour tous" (Đua marathon cho tất cả), mở rộng cho các vận động viên nghiệp dư. Đây là lần đầu tiên sự kiện thể thao quần chúng này được tổ chức trong khuôn khổ Thế Vận Hội. Với rất nhiều người có mặt tại chỗ, sự kiện "Marathon pour tous" là điều bất ngờ kỳ diệu của Thế Vận Hội Paris.

"Cuộc đua marathon cho tất cả" chạy từ Tòa đô chính Paris dọc theo Rue de Rivoli với trên cao là chiếc vạc lửa Olympic, bay lên từ vườn Tuileries, Paris, 10/08/2024. © Reuters/Kevin Coombs

Kể từ 9 giờ tối hôm qua, hơn 20.000 vận động viên lần lượt nối nhau tham gia cuộc đua 42 cây số 195 mét, cũng theo chính cung đường của các vận động viên đỉnh cao, xuyên qua những địa điểm lịch sử nổi tiếng của nước Pháp, của vùng Ile-de France, của Paris. Người về đích cuối cùng là vào khoảng 4 giờ rưỡi sáng.

Không khí ấm lòng ngày hội

Tham gia cuộc đua có vận động viên nam nữ từ 150 quốc gia với đủ mọi lứa tuổi. Cao tuổi nhất là cụ bà Barbara Humbert, 85 tuổi, đến từ tỉnh Val d’Oise. Trái ngược với không khí cạnh tranh căng thẳng trong nhiều môn thể thao song đấu, cuộc thi "Marathon pour tous"  tràn đầy không khí hòa đồng, vui nhộn. Laurent, một trong số 17.428 vận động viên marathon về đích, chia sẻ : "Chúng tôi đã kết thúc cuộc chạy marathon này, tất cả cùng nhau. Cảm ơn Ban tổ chức Thế Vận Hội đã tổ chức sự kiện. Một không khí thật tuyệt vời, làm ấm lòng người". Laurent kiệt sức, lạnh cứng người sau cuộc chạy. Gia đình đón anh với một chiếc áo cách nhiệt, chuyên dùng để cứu hộ cho người leo núi.

Trong đoàn chạy đua có cả nhiều người tàn tật ngồi trên xe, tự điều khiển xe, hoặc với sự hỗ trợ của người thân. Bé Tiziana 13 tuổi, sống ở tỉnh Loiret, bị liệt do một căn bệnh di truyền hiếm có, nằm trên xe, được 6 vận động viên thay nhau đẩy, tất cả đều chưa từng tham gia một cuộc marathon nào.

Cơ hội "vượt lên chính mình"

Marathon là một dịp để mỗi người vượt lên những giới hạn của chính mình như tâm sự của Cyrille, lần đầu tham dự marathon : "Mục tiêu của tôi khi tham gia là để được chạy trên cùng một tuyến đường với các nhà thể thao lớn, và cũng là để vượt lên chính mình, những giới hạn về thể chất và tinh thần".

Tham gia cuộc chạy này còn có hơn 20.000 vận động viên chạy cự ly 10 km, cũng về đích trên cùng một cung đường. Roméo, sau khi hoàn thành cuộc chạy, đã lưu lại đây để cổ vũ những người về đích sau : "Đây không phải là một cuộc chạy marathon, với thời lượng 2 tiếng rưỡi như của giới tinh hoa ở Paris, mà cho những người nghiệp dư, mà phần đông chạy hết khoảng 4 giờ, thậm chí hơn. Thực sự là một cuộc chạy marathon mà tất cả cùng chạy với nhau, hỗ trợ, động viên nhau. Thực sự là một trải nghiệm độc nhất vô nhị".

Những bước chạy khó nhọc cuối cùng và tiếng gọi tên

Không chỉ các vận động viên hỗ trợ, động viên nhau, mà các khán giả cũng là một nguồn động viên lớn. Charly, có mặt bên đường cùng một vài người bạn, đã ở đây từ nhiều giờ, anh không ngừng hô vang tên mỗi người chạy qua để khích lệ từng cá nhân, hô đến lạc giọng. Charly giải thích : "Chúng tôi ở đây cho đến người về đích cuối cùng. Tiếp theo chúng tôi sẽ trở lại để cổ vũ cuộc thi marathon nữ (cùng ngày 11/08, ít giờ sau đó). Chúng tôi cố gắng động viên họ hết sức, để họ có thể nhanh chóng về đích nhất. Cuộc thi này tạo nên tình cảm đoàn kết thống nhất tất cả mọi người, tất cả các nước. Đây thực sự là điều kỳ diệu của môn chạy này. Tất cả cùng nhau. Đi qua những công trình đẹp nhất của đất nước, từ cung điện Versailles đến Paris, những địa điểm mang đậm dấu ấn lịch sử. Thật không thể tin nổi !".

Về lý do cung đường Paris – lâu đài Versailles – Paris được lựa chọn cho cuộc marathon này, có một chi tiết có lẽ không nhiều người để ý. Đằng sau vẻ đẹp của những công trình kiến trúc và những kỳ quan của nước Pháp, ban tổ chức muốn vinh danh "Cuộc tuần hành của phụ nữ" năm 1789 (Marche des femmes), "một biến cố đặc biệt trong lịch sử nước Pháp, lịch sử đại cách mạng Pháp, mà hiện còn rất ít được biết đến".

Đua marathon nhớ về cuộc tuần hành thời Cách mạng

Chính trên tuyến đường này vào ngày 05/10/1789, hàng nghìn phụ nữ Pháp đã bộ hành đến cung điện vốn được coi là bất khả xâm phạm của vua Louis XVI, để đòi nhà vua ban hành biện pháp chống nạn đói. Kết quả là ngày hôm sau, dưới áp lực của giới phụ nữ, hoàng đế Pháp đã buộc phải chuyển nơi ở về Paris và chấp nhận phê chuẩn Tuyên ngôn Nhân quyền. Theo sử gia Jules Michelet, đàn ông Pháp đã phá ngục Bastille, còn phụ nữ Pháp giành chính quyền.

"Đua marathon cho tất cả" thể hiện rõ tinh thần của Thế Vận Hội Paris với khẩu hiệu "Ouvrons Grand les Jeux’’ (tạm dịch là : Cùng mở rộng vòng tay Thế Vận Hội). Thế Vận Hội không chỉ là dịp đua tài của giới chuyên nghiệp đỉnh cao, mà còn là "những ước mơ được chia sẻ", để nhu cầu rèn luyện sức khỏe, nhu cầu thể thao gắn bó khăng khít hơn với "đời sống hàng ngày" của mỗi người, với cộng đồng.

Huyền thoại bi tráng thời cổ đại và khát vọng tương lai

Thế Vận Hội là cơ hội để những con tim đập cùng một nhịp, là nơi "thể nghiệm", "sáng tạo nên những giải pháp hữu ích" cho tương lai, như nhận định của chủ tịch ban tổ chức Thế Vận Tony Estanguet. Khác hẳn với các môn chạy với các cự ly tròn số, cự ly 42,195 km của môn Marathon mang chứa một truyền thuyết bi tráng thời Hy Lạp cổ đại về một người đưa tin chạy liên tục không ngừng nghỉ từ Marathon đến thành đô Athens để mang đến một thông điệp quan trọng, bất chấp nguy hiểm với tính mạng mình. "Đua marathon cho tất cả" không phải là một cuộc đua thông thường. Vượt lên chính mình, siết chặt tinh thần đồng đội, giúp nhau thêm sức, trở về nguồn cội để được tiếp nguồn cảm hứng hướng đến tương lai... Marathon là cuộc chạy mang đầy ý nghĩa, điều bất ngờ kỳ diệu của Thế Vận Hội Paris.

Trọng Thành

Không có gì hoàn hảo, nhưng sau một cuộc chạy đường trường ngót 10 năm với khá nhiều chướng ngại vật ở mỗi chặng, trước giờ bế mạc, có thể nói Thế Vận Hội Paris 2024 thành công. Nước chủ nhà được khen nhiều hơn chê : từ thành tích thể thao đến cách tổ chức, từ không khí lễ hội đến sự hào hứng của cổ động viên … Pháp đoạt huy chương vàng Olympic.

Thế Vận Hội Paris 2024. Ảnh ngày 01/08/2024 AP - Dar Yasin

Năm nay, trên sân nhà, các vận động viên Pháp phá kỷ lục của mọi mùa Olympic về thành tích thể thao, về số huy chương đủ loại, về số huy chương vàng… Giới hâm mộ đã điên cuồng vui sướng với hai thần tượng Teddy Riner vô địch Judo và kình ngư Léon Marchand trong bể bơi. Nhưng sẽ mãi đọng lại hình ảnh nữ vận động viên Pháp Triathlon phối hợp ba bộ môn (xe đạp, chạy bộ và bơi lội), Cassandre Beaugrand về đến đích, trên cây cầu Alexandre III, cây cầu đẹp nhất Paris, sau lưng cô là hình ảnh vòm mái điện Invalides lộng lẫy dưới nắng vàng mùa hạ.

Nhưng không chỉ có những chiếc huy chương vàng hay bạc mới đem về hạnh phúc : từng là vô địch Olympic, nhưng ở tuổi 33, chiếc huy chương đồng ở môn bơi tự do 50 mét đối với vận động viên Florent Manaudou đáng giá ngàn vàng : đấy là biểu tượng của một sự hồi sinh sau nhiều năm khổ luyện và những thăng trầm trong sự nghiệp của một vận động viên chuyên nghiệp.

Montmartre đã nổi tiếng với nhà thờ Sacré Cœur, lại càng đi vào lòng người với những hình ảnh khán giá đông kín hai bên đường chào đón đoàn đua xe đạp đường trường : hôm 03/08/2024, nửa triệu người tràn ra đường phố Paris, nhưng không phải là để biểu tình, hay chống đối bất kỳ một điều gì, mà chỉ là để chào đón các tay đua và hòa mình trong không khí của những ngày hội thể thao.

Cả thành phố Paris trở thành sân chơi cho các vận động viên

Nếu là "một cuộc thi sắc đẹp, Olympic Paris về đầu", những công trình kiến trúc của thành phố làm mê hoặc du khách và các phái đoàn quốc tế, trong số này có phóng viên của báo Mỹ Washington Post Jerry Brewer. Đánh bóng lưới trên bãi cát ngay dưới chân tháp Eiffel, thi bắn cung trong khuôn viên của điện Invalides hay đua ngựa trong khuôn viên lâu đài Versailles… là những hình ảnh ghi khắc mãi trong sự nghiệp của nhà báo Mỹ đã 7 lần tham gia và tác nghiệp vào dịp Thế Vận Hội.

Nhật báo Anh The Times hơi ganh tị khi so sánh : "Nếu như Thế Vận Hội Luân Đôn từng là tủ kính của ngành du lịch đối với nước Anh, thì phải nói là ở Paris, những địa điểm thi đấu lần kết hợp một cách siêu đẳng thể thao với lịch sử và văn hóa". Phóng viên của tờ báo thực sự bị điện Invalides, công trình từ thế kỷ thứ 17 từng là bệnh viện và nơi nghỉ dưỡng cho các quân nhân của nhà vua Louis thứ 14, "đánh cắp con tim". Tiếp tục so sánh Thế Vận Hội Paris lần này với Luân Đôn 2012, The Times bái phục : "Tổ chức thi đấu Beach Volley ngay chân tháp Eiffel, Pháp quả là một cao thủ mà không ai có thể qua mặt được".

Một hình ảnh khó quên khác là Cung Grand Palais, điểm hẹn của các nhà đấu kiến và võ sĩ Taekwondo. Đài truyền hình Úc ABC ghi nhận lần đầu tiên cả một thành phố trở thành sân chơi cho các vận động viên Olympic : "Ấn tượng nhất là Grand Palais. Khán giả choáng ngợp trước vẻ đẹp uy nghi tráng lệ của cầu thang đưa các tay kiếm từ phòng nghỉ xuống đến đấu trường". Washington Post tả tình tả cảnh : "Các tay kiếm xuất hiện ở bao lơn, khẽ nghiêng mình chào khán giả trước khi thi đấu. Chưa bao giờ các vận động viên được nhìn như thể họ đích thực là những nhà quý tộc, là những tay kiếm của những thời xa xưa".

Tờ báo Dagens Nyheter của Thụy Điển cắt ngang mọi tranh luận với nhận xét : "Ban tổ chức muốn Olympic Paris hoành tráng và đầy những sắc mầu … họ đã thành công !". The Times tiếc nuối : "Nếu có thể làm lại từ đầu, Thế Vận Hội Luân Đôn sẽ tổ chức thi leo núi trên cây cầu nổi tiếng Tower Bridge, thi đấu kiếm tại thánh đường Saint Paul, bắn cung ở số 10 Downing Street trong khuôn viên dinh thự của thủ tướng Anh và mượn tạm cung điện của hoàng gia Anh Buckingham Palace cho các tay bắn cung tranh tài"…

Jaume Rielo của đài phát thanh Tây Ban Nha RNE ngạc nhiên về thái độ niềm nở và hiếu khách của công chúng Paris, mà tới nay anh cứ ngỡ dân Paris "chỉ biết càu nhàu". Phóng viên và cũng là nhà sản xuất chương trình của đài truyền hình Mỹ CNN, bà Saskya Vandoorne, ghi nhận là sau Thế Vận Hội Paris, "áp lực càng lớn đối với Los Angles" cho mùa Olympic 2028. Nhưng đừng quên rằng thành phố Thiên Thần là "mái nhà chung của thế giới điện ảnh Hollywood, là kinh đô trong làng giải trí. Los Angeles sẽ không có Céline Dion như Paris nhưng sẽ được Taylor Swift hay Beyoncé giúp một tay".

Huy Chương Vàng cho khán giả Paris

Về bầu không khí của Paris trong hai tuần qua, phóng viên Thụy Điển của tờ Dagens Nyheter học được thêm ba chữ "Allez les Bleus !", vang rền ở bể bơi, trên các sân vận động hay những khu dành cho công chúng đến xem Olympic, trên đường phố Paris, để cổ động "gà nhà".

Chỉ cần đội bóng rổ, bóng ném của Pháp xuất trận, hay một võ sĩ quyền Anh lên khán đài, trong đoàn đua xe đạp có vài ba chú lính Áo Lam… cũng đủ để các cổ động hò hét trong niềm vui sướng, phất cờ hò reo như ngày hội lớn. Nhưng đến khi ông vua bơi lội "Le Roi Léon - Léon Marchand" phải đương đầu với những địch thủ đáng gờm nhất, thì cả hội trường 15.000 người cùng chung nhịp thở, cổ vũ Léon cho đến khi anh về tới đích và đoạt huy chương vàng từ những kình ngư của Úc, Mỹ hay Hungary, Trung Quốc …

New York Times viết "khán giả cổ vũ Léon vang rền không chỉ ở bên bơi Arena la Défense, nơi anh thi đấu, mà là đã lan rộng ra cả thành phố, len lỏi vào đến tận Cung Grand Palais, làm gián đoạn cuộc thi đấu kiếm, vang dội đến tận điện Invalides, như thể muốn đánh thức luôn cả hoàng đế Napoléon đã yên nghỉ tại đây" từ năm 1861, đúng 40 năm sau ngày ông qua đời. Một phần nhờ khán giả, Léon đã ra về với 4 huy chương vàng và 1 huy chương đồng ở nội dung bơi đồng đội !

Các vận động viên quốc tế thì vô cùng ngạc nhiên thấy khán giả Pháp rất chịu khó thức khuya dậy sớm để đi xem đủ mọi môn thi đấu, kể cả những môn vốn không là sở trường của vận động viên Pháp. Grant Fisher, huy chương đồng Olympic ở môn chạy đường trường 10.000 mét, hay vận động viên môn nhảy sao Thụy Điện vừa phá kỷ lục thế giới, Armand Mondo Duplantis cùng mơ rằng phải chi mỗi lần thi đấu họ đều được cổ vũ như ở Paris !

Một tờ báo lớn của Tây Ban Nha, El Pais hôm 05/08/2024 quả quyết "Bộ mặt của Paris đã thay đổi hoàn toàn", người Pháp nổi tiếng là bi quan, chẳng bao giờ hài lòng, hay chê bai và thậm chí báo trước Thế Vận Hội lần này sẽ thất bại, để rồi thế giới đã trông thấy một thành phố vui tươi" và dân Pháp "rất chịu chơi". Paris hiện nguyên hình là "một ngày lễ hội", "Cầu mong rằng hiệu ứng Olympic sẽ còn đọng lại mãi nơi này".

Paris 2024, "Que Jeux t’aime"

Olympic Paris 2024 không chỉ là sân chơi thể thao mà còn là một khung trời đặt biệt cho những đôi uyên ương. Huy chương đồng và một chiếc nhẫn đính hôn bằng bạc : Hai nữ vận động viên Thuyền Buồm của Pháp Charline Picon và Sarah Steyaerd Thứ Sáu 02/08/2024 đã nhận được lời cầu hôn khi họ vừa kết thúc cuộc đua với một chiếc huy chương đồng Olympic. Mano và Pierre đợi sẵn trên bãi biển với hai chiếc nhẫn đính hôn. Vậy mà Sarah cữ ngỡ rằng, phải mang về được "vàng hay bạc" về, cô mới được người bạn trai của mình xin cưới !

Cũng trong tuần lễ đầu tiên của Thế Vận Hội, sau khi đoạt chức vô địch cầu lông đôi nam-nữ, vận động viên Trung Quốc Hoàng Nhã Quỳnh (Huang Yaqiong) được bạn trai Lưu Vũ Thần (Liu Yuchen) cũng là một tay vợt của đội tuyển cầu lông quốc gia tặng hoa, nhẫn. Họ Lưu có phần lãng mạn hơn hai anh chàng Pháp Mano và Pierre. Kém kiên nhẫn hơn những anh chàng si tình Pháp và Trung Quốc, nam tuyển thủ môn bóng ném người Argentina, Pablo Simonet, mới vừa đặt chân đến Paris thành phố của tình yêu, hai ngày trước lễ khai mạc, đã trao nhẫn và những nụ hôn thắm thiết cho người tình Maria Pilar Campoy, nữ vận động viên hockey, với nền cảnh là tháp Eiffel và những vòng tròn Olympic. Paris không chỉ là Kinh đô Ánh sáng mà còn là thành phố của tình yêu !

Trên sân vận động Stade de France, ngoại ô Paris, hôm 06/08/2024, Alice Finot, về thứ tư trong cuộc đua vượt chướng ngại vật 3.000 mét - steeplechase. Dù để hụt mất chiếc huy chương đồng, nhưng Alice phá kỷ lục nữ của Châu Âu với 8’57’67’’. Về đến đích, cô gỡ tặng phù hiệu Olympic Paris 2024 với hàng chữ "Paris, thành phố của tình yêu", trao tặng cho một anh chàng người Tây Ban Nha. Thích làm chuyện khác người, trước ống kính truyền hình thế giới, Alice mới là người ngỏ lời xin về làm vợ người bạn đã cùng cô đồng hành trên đường đời và trên khắp các sân vận động ở mọi nơi trên thế giới từ 9 năm qua.

Mùa Thế Vận Hội năm nay có ít nhất một cặp vợ chồng cùng có tên trong bảng vàng, đó là câu chuyện đáng ghi nhớ của vô địch Olympic môn xe đạp BMX Racing người Úc, cô Saya Sakakibara và phu quân là vận động viên Pháp Romain Mahieu cũng trong bộ môn này : hôm 02/08/2024, kẻ trước người sau, Romain đoạt huy chương đồng, và chỉ ít phút sau đó ý chung thân của anh đem về một chiếc huy chương vàng sáng chói cho đội tuyển Úc. Khán giả trông thấy một nam vận động viên Pháp rất "lịch sự - galant" với một nữ đồng đội Úc : Romain giữ xe BMX hộ cho Saya, giúp cô cởi mũ và găng tay và họ ôm nhau thắm thiết… Khán giả hơi ngạc nhiên trước khi hiểu ra rằng, ngoài đời Romain và Saya là vợ chồng.

Niềm vui của Romain tối hôm đó thật là trọn vẹn : ba chiếc huy chương đồng BMX nam về tay "ba chàng ngự lâm pháo thủ" Joris Daudet, Sylvain André và Romain Mahieu, trong lúc bạn đời của anh đoạt danh hiệu vô địch Olympic tại Thế Vận Hội Paris !

Thanh Hà

Nguồn : RFI, 10/08/2024

Thế vận hội 2024 : Paris hoa lệ và lời hẹn trăm năm

Thế vận hội quay về với Paris sau đúng 100 năm, đã không phụ lòng người xem và khiến cho những người dân thủ đô đã chạy trốn vì ngại đông đảo hay phiền phức phải hối tiếc. Ukraine bất ngờ tấn công sang vùng Kursk gần biên giới Nga khiến Kremlin vô cùng bối rối. Xin mời quý thính giả cùng điểm qua hai chủ đề nổi bật nhất trên báo chí tuần này.

Người hâm mộ chào mừng kình ngư trẻ tuổi của Pháp Léon Marchand, đoạt bốn huy chương vàng bơi lội trong Thế vận hội Paris 2024, tại Công viên các nhà vô địch trước tháp Eiffel, ngày 06/08/2024. Reuters - Tingshu Wang

Nước Pháp tự tin, rộn ràng với Paris 2024

Chiếm trang bìa tuần báo Le Point là bức ảnh nhà vô địch bơi lội trẻ tuổi, thần tượng mới của người Pháp Léon Marchand đang tươi cười, với tít lớn "Nước Pháp tự tin vào chính mình". Le Nouvel Obs đăng hình hai cậu bé vịn vào một cây cột nhìn xuống đám đông đang theo dõi quả cầu lửa lơ lửng ở vườn Tuilleries, chạy tựa "Lòng nhiệt thành tìm lại được".

Le Figaro số cuối tuần nhận định "Paris 2024, nước Pháp hạnh phúc", với ảnh đông đảo khán giả phất lá cờ tam tài trên khán đài gần tháp Eiffel, tóm tắt : Những nhà vô địch bằng vàng, hàng loạt huy chương, khung cảnh thi đấu tuyệt vời, công chúng sôi nổi... Thế vận hội mang lại một khoảng thời gian hân hoan cho người Pháp. Chọn bức hình thi đấu bóng chuyền với hậu cảnh vẫn là tháp Eiffel, Libération đưa tít "Thế vận hội : Paris siêu sao", nhận xét khi cho tranh tài trong bối cảnh độc đáo, tổ chức hoàn hảo, đám đông vui tươi, trong hai tuần lễ Paris trở thành thủ đô lễ hội, trình ra với thế giới khuôn mặt đẹp đẽ nhất của mình.

Kinh đô ánh sáng, thủ đô thế vận

Trong bài xã luận "Niềm vui Olympic không hậu ý", Le Nouvel Obs nhận xét từ sau thành công của lễ khai mạc, không khí hội hè tràn ngập thủ đô nước Pháp. Số người theo dõi trên các phương tiện truyền thông cao kỷ lục, sự nồng nhiệt của công chúng vượt quá mọi mong đợi. Club France, nơi cổ động viên có thể cùng theo dõi các trận thi đấu và gặp gỡ các vận động viên Pháp đêm nào cũng "cháy vé".

Lòng tự hào được biểu lộ qua bài quốc ca "Marseillaise" được hát vang tại các sân vận động và trước những màn hình lớn. Những hình ảnh ngoạn mục khó quên : đấu kiếm dưới vòm kính của Grand Palais, đua ngựa trong vườn thượng uyển cung điện Versailles, ba môn phối hợp ở sông Seine và từ cầu Alexandre III, đua xe đạp qua những con đường hẹp chật ních người hâm mộ ở khu đồi Montmartre cổ kính…

Libération gọi là "Ma thuật". Trong mười lăm ngày, dưới trận mưa như trút hay ánh nắng thiêu đốt, thành phố Paris đã quyến rũ không chỉ khách thập phương mà cả những người dân thủ đô vốn hay phàn nàn. Paris chưa bao giờ diễm lệ và thoải mái như thế. Các nhà tổ chức đã táo bạo đưa thể thao ra khỏi sân vận động để đặt vào ngay trung tâm quảng trường Concorde nổi tiếng (skateboard, BMX, breaking), khu vực Invalides (bắn cung, marathon)… Chỉ cần hòa mình vào đám đông vui tươi, sôi động, hỏi thăm đường nơi một cảnh sát, hiến binh mà niềm vui chung đã khiến họ thân thiện hơn, để cảm nhận tinh thần tập thể. Chưa bao giờ Paris xứng đáng với cái tên "Kinh đô ánh sáng" như vậy.

Những người mơ mộng đã chiến thắng

Nhà văn Daniel Rondeau trên Le Point cho rằng "Với Thế vận hội, những người mơ mộng đã chiến thắng". Điều bất khả đã trở thành thực tế : thủ đô nước Pháp biến thành một công viên Olympic khổng lồ.

Cứ ngỡ rằng nước Pháp - với một chính phủ tạm thời, Quốc hội tê liệt, bị đe dọa đánh sụt điểm tín nhiệm tài chánh, cộng thêm thời tiết đỏng đảnh – đang trên đường đi xuống. Rồi ngọn lửa thiêng từ đỉnh Olympia đã đến và Paris bỗng thay hình đổi dạng, thành trung tâm xinh đẹp của thế giới. Những đền đài nổi tiếng đóng vai hậu cảnh tự nhiên cho các cuộc thi đấu, người Pháp cười vui, nhảy múa trên hè phố. Nỗi hân hoan tràn ngập, như hồi tháng 8/1944, những chiếc xe jeep của tướng Leclerc tiến vào Paris vừa được giải phóng. Các sân vận động đầy nghẹt khán giả, nửa triệu người dự khán cuộc đua xe đạp. Thế vận hội đã khơi dậy lòng nhiệt thành và không nên để tắt.

Theo Le Nouvel Obs, đành rằng những di sản của nước Pháp là độc đáo, nhưng Thế vận hội đã thổi bùng thêm sức sống. Le Figaro ghi nhận các nước hết sức ấn tượng trước sự thay đổi này, và số lượng đặt vé Thế vận hội cho người khuyết tật bỗng tăng vọt. Libération cho rằng Céline Dion có lý khi cất lên bài "Ngợi ca tình yêu" trên tháp Eiffel. Paris, thành phố của ái tình đã chứng kiến bảy vận động viên các nước đưa ra lời cầu hôn với người yêu, ở cạnh tháp Eiffel, bên sông Seine và khu Arena Porte de la Chapelle. Thêm một kỷ lục nữa bị phá : hồi Thế vận hội Tokyo 2021, thần Cupidon chỉ bắn trúng có hai mũi tên.

Phe chống đối Thế vận hội tắt tiếng

L’Express đánh giá Paris 2024 "thành công rất lớn", đồng thời nêu ra "sự im lặng nói lên nhiều điều" của những người chống Thế vận hội. Từ khi khởi đầu các cuộc tranh tài, trước sự hào hứng của người dân, các dân biểu Nước Pháp Bất Khuất (LFI) và thủ lãnh của đảng này là Jean-Luc Mélenchon im hơi lắng tiếng. Nhưng họ ở đâu ? Ngày 25/07, một hôm trước lễ khai mạc, phe này thông báo lập một "ủy ban điều tra nhân dân" về Olympic. Họ cho rằng đó là "thể thao kinh doanh", "phục vụ cho chính sách của Macron". Hai tuần sau, Thế vận hội được tưng bừng theo dõi trên cả nước, chẳng nghe tin tức gì về "cuộc điều tra quy mô" đó nữa.

Mélenchon im lặng, nhưng một số nhân vật cực tả không kìm được lời khen ngợi trước thành tích của "Teddy Riner vĩ đại" hoặc "Léon Marchand siêu đẳng", "Thể thao tập hợp mọi người và đó là điều tốt đẹp". Tâm trạng vui mừng có phần bối rối này chính là sự vinh danh cho thành công lớn lao của sự kiện : nếu ngay cả những người chống đối Thế vận hội cũng phải tắt tiếng, chính là vì họ cũng nhận ra niềm hứng khởi từ ngày hội thể thao trong dân chúng. Và may thay, "chỉ có bọn ngu mới không bao giờ thay đổi ý kiến".

Cánh tả tìm kiếm xung đột, dự báo thất bại…

Tương tự, Le Point lý giải "Thế vận hội đã chứng tỏ những ý kiến bi quan là sai lầm ra sao". Paris 2024 thành công rực rỡ, cho thấy sự lệch pha khổng lồ giữa xã hội Pháp và chính giới. Tuần báo viết, bạn có nhớ "quả lựu đạn đã rút chốt mà cái gọi là Mặt trận Bình dân Mới quẳng vào tổng thống Pháp", chỉ một tiếng đồng hồ trước khi ông lên truyền hình nói về Thế vận hội Paris hay không ?

Liên minh cánh tả vốn không ngừng nói rằng họ về đầu, đòi hỏi bổ nhiệm làm thủ tướng một người mà dân Pháp chẳng ai biết đến là bà Lucie Castets, phụ trách tài chánh ở Tòa Đô chánh Paris. Lẽ ra phe tả nên khiêm tốn hơn : Ở vòng một bầu cử Quốc hội, họ chỉ có được 28% số phiếu, tệ hại nhất kể từ khi Đệ ngũ Cộng hòa được thành lập. Nhưng nhờ sự liên kết để chặn cực hữu, cánh tả bỗng chiếm được 1/3 số ghế ở Hạ Viện, và bèn đòi áp dụng một chương trình phi lý được chế tạo cấp tốc để tranh cử.

Emmanuel Macron muốn "hưu chiến" nhân Olympic. Hưu chiến nào ? Ta sẽ phá tan Olympic của ông ấy ! Thi đua thì có người thắng kẻ bại, vậy là không bình đẳng giữa người với người. Các "chuyên gia về khủng bố" liên tục nói là thách thức an ninh bị đánh giá thấp, các cơ sở sẽ không hoàn thành đúng hạn, những khó khăn cho người Paris là khó thể chấp nhận. Bộ máy gieo rắc tin đồn với sự hỗ trợ của mạng xã hội khẳng định điện Elysée sẽ không tránh khỏi thất bại, đang chuẩn bị kế hoạch B thậm chí C để cố cứu vãn…

…nhưng Paris tỏa sáng với lễ hội thể thao của hành tinh

Họ hoàn toàn sai. Thế vận hội Paris 2024 thành công rực rỡ. Những tấm huy chương rực sáng trên cổ các vận động viên Pháp, kỷ lục Thế vận hội Bắc Kinh bị phá vỡ. Công chúng đông đảo và nồng nhiệt, những người chưa bao giờ dự kiến một cuộc thi đấu thể thao trong đời kể lại thành tích của những thần tượng mới : Léon Marchand, Teddy Riner… Cũng nhờ họ mà hình ảnh nước Pháp trên thế giới đẹp đẽ thêm lên. Đất nước nối lại với truyền thống : một đất nước sôi động, sáng tạo tuy có đôi khi khiêu khích và tìm lại sự tự tin.

Không may cho những người tìm kiếm xung đột, là Pháp không sẵn sàng cho nội chiến. Ngược lại, đó là một dân tộc thích tập hợp lại với những phút giây hân hoan tập thể. Không phải thế hệ nào cũng có được may mắn nhìn tướng De Gaulle bước đi trên đại lộ Champs-Élysées, nên hãy vui với những người hùng mới trong thể thao, theo Le Point. Tất nhiên, giai đoạn vui tươi của Olympic sẽ khép lại, chính trị lại bắt đầu. Mọi người đã quên ứng cử viên thủ tướng ảm đạm của cánh tả vẫn tiếp tục xuôi ngược trong một nước Pháp đã thay đổi tâm trạng.

Đột kích vào Kursk, Ukraine gây bất ngờ lớn

Về thời sự quốc tế, Trung Đông âm ỉ chiến tranh, ở Venezuela Maduro nhất định bám lấy chiếc ghế tổng thống, tại Bangladesh sinh viên đuổi được thủ tướng độc tài... Nhưng sự kiện gây chú ý nhiều nhất là Ukraine bất ngờ tấn công sang bên kia biên giới Nga khiến Kremlin không kịp trở tay.

Le Point đặt câu hỏi "Mục tiêu các vụ xâm nhập vào đất Nga của Ukraine là gì ?". Tuy đây không phải là lần đầu tiên, nhưng lần này không phải là những cuộc đột kích vài tiếng đồng hồ với khoảng 100 dân quân, mà Kiev huy động cả thiết vận xa Marder, Bradley, và một trực thăng Mi-28 của Nga bị drone bắn hạ - điều chưa từng thấy từ trước đến nay.

Nếu cắt đứt một phần tuyến đường sắt nối Lgov (phía tây Kursk) với Belgorod, hậu cần và việc điều quân Nga sang Kharkiv sẽ bị rối loạn. Vụ "khiêu khích với quy mô lớn" theo Vladimir Putin, trước hết cho thấy một lần nữa Kremlin lại bất lực trong việc bảo vệ chính lãnh thổ của mình, đồng thời giúp người Ukraine thêm phấn chấn. Kiev có thể tìm cách trấn giữ những vùng đất chiếm được, để trao đổi sau này cùng với các tù binh Nga.

The Economist cho biết kể từ khi chiến dịch bắt đầu sáng 06/08, Nga đã mất kiểm soát ít nhất 350 km² lãnh thổ, khoảng mấy chục lính Nga tử thương hay bị bắt. Moskva đang phải chạy đua với thời gian để chặn bước tiến và ngăn Ukraine đóng quân. Những trận đánh dữ dội diễn ra ở Sudzha và Korenevo, cách biên giới lần 10 và 15 kilomet ; một số đơn vị nhỏ hơn của Ukraine tách ra để chiến đấu sâu hơn. Trên mạng xã hội phổ biến những hình ảnh các tòa nhà bị phá hủy, xác lính nằm rải rác trên đường, một nhóm tù binh đông đảo...

Cái tát đau điếng cho Vladimir Putin

Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov nói rằng đã chận được 1.000 chiến binh Ukraine, nhưng theo The Economist có ít nhất bốn lữ đoàn tinh nhuệ của Ukraine, như vậy lực lượng tấn công thực ra nhiều hơn. Ukraine đã gài mìn con đường chính dẫn đến đông nam Belgorod và có lực lượng phòng không quan trọng. Với đà tiến này, Kiev có thể đưa thêm quân dự bị vào, dù lực lượng ở Donetsk đang rất mỏng.

Vụ đột kích vào Kursk vẫn được một màn sương mù bao phủ, các chính phủ phương Tây không hay biết, và cả lực lượng đóng ở biên giới cũng được điều đi bất ngờ. Cú sốc này nhắc lại chiến dịch thần tốc ở Kharkiv, cuối 2022. Sau trận Kiev, Kharkiv và Kherson, đây là thất bại thứ tư của bộ tham mưu Nga. Trước đây những vụ đột kích xuyên biên giới chủ yếu do tình báo quân đội tổ chức, lần này do tân tổng tham mưu trưởng Oleksandr Syrsky chỉ huy. Uy tín của ông đặt cược vào trận đánh này.

Vẫn còn quá sớm để nhận định, ván cờ còn tùy thuộc nhiều yếu tố trong đó có phản ứng của Nga. Quân Nga sẽ được điều từ Kharkiv sang hay đánh mạnh hơn ở Donbass ? Chưa hẳn Kiev muốn chiếm Sudzha, nơi có đường ống dẫn khí vì việc trung chuyển cũng có lợi cho Ukraine. Các trang mạng thân Nga cho rằng Kiev muốn giành lấy nhà máy điện nguyên tử Kursk cách biên giới 60 kilomet để trả đũa việc Nga chiếm Zaporizhia. Tuy nhiên việc này khó thể diễn ra vì cần hỗ trợ hậu cần : thiết giáp tiêu thụ nhiều xăng và phải bảo dưỡng.

Mục tiêu thiết thực hơn là tạo ra một "vùng đệm", sẽ là thế mạnh khi đàm phán. Dù khó thể duy trì lực lượng lâu dài trên đất Nga, nhưng cuộc đột kích vào Kursk là một cái tát công khai vào mặt Vladimir Putin. Và đây là điều đáng kể với một dân tộc cả năm qua vẫn chờ đợi tin tức tốt lành.

Thụy My

Thế Vận Hội Paris 2024 : Pháp - nhà vô địch thể thao đồng đội

Còn ba ngày thi đấu cuối cùng trước khi Olympic Paris 2024 khép lại, thông tin Thế Vận Hội tiếp tục chiếm phần lớn trang bài trên các tờ báo Pháp ra hôm nay, 09/08/2024, dưới nhiều góc độ trên sân đấu cũng như bên lề sự kiện.

Đội tuyển bóng chuyền Pháp sau khi thắng đội Đức ở tứ kết, Olympic, Arena, Paris Sud, Pháp, ngày 05/08/2024 © AFP / Natalia Kolesnikova

Về các cuộc thi đấu, các báo Pháp tập trung vào các vận động viên nhà. Sau hơn một tuần thi đấu thành công, giành được số lượng huy chương kỷ lục, liên tục giữ vững vị trí trong top 5, các vận động viên Pháp bước vào chặng đua cuối cùng với nhiều hy vọng vàng ở các môn thể thao tập thể. Nhật báo La Croix ghi nhận : "Pháp nhắm tới các môn thể thao tập thể trong chặng nước rút cuối cùng". Trong những ngày thi đấu cuối cùng của Thế Vận Hội, các đội tuyển bóng rổ, bóng ném, bóng chuyền và bóng đá của Pháp đều vào tới trận chung kết để có thể mơ tới tấm huy chương vàng Olympic.

Từ kỳ Thế Vận Hội Tokyo 2021, các đội tuyển thể thao đồng đội của Pháp đã tỏa sáng mang về 6 tấm huy chương ở những ngày thi đấu cuối cùng. La Croix khẳng định, đây là bằng chứng cho thấy thể thao đồng đội của Pháp đang rất mạnh. Tờ báo dẫn lời bà Emmanuelle Bonnet-Oulaldj, thành viên Ủy ban quốc gia Olympic và Thể thao Pháp (CNOSF), nhận định : "Phân tích kết quả của những năm gần đây, chúng tôi nhận ra rằng Pháp là nhà vô địch thế giới về thể thao đồng đội. Nhưng mọi thứ không bắt đầu từ ngày hôm nay, đó là di sản từ những năm 1980 khi Pháp là nước tiên phong trong cách mạng hóa lối chơi đồng đội".

Tại Paris kỳ này, các môn thể thao đồng đội Pháp hoàn toàn có thể lập lại chiến công ở Tokyo. Tuy nhiên, La Croix cũng nhắc lại là một số đội tuyển như khúc côn cầu trên cỏ, bóng nước hay bóng rổ nữ 3 người, bóng ném nam đã gây thất vọng.

Vì sao thể thao đồng đội Pháp lên ngôi ?

Pháp và các môn thể thao đồng đội cũng là chủ để chính của nhật báo Libération. Tờ báo lý giải vì sao các môn thể thao đồng đội của Pháp lên ngôi ? Theo tờ báo đó là kết quả của một mô hình hiệu quả, thúc đẩy phát triển tài năng đỉnh cao, dựa trên cơ cơ sở phát triển mạng lưới các liên đoàn hiệp hội để phát hiện đào tạo tài năng dày kín trên khắp đất nước. Libération dẫn lời nhà xã hội học William Gasparini, chuyên gia về tổ chức thể thao tại Đại học Strasbourg, giải thích "Mọi thứ đều đến từ hệ thống đào tạo của Pháp, mà chất lượng đã được công nhận trên toàn thế giới". Đó là một hệ thống phân cấp chi tiết và rất hiệu quả : "Tài năng được đào tạo tại cơ sở trong các câu lạc bộ có huấn luyện viên có bằng cấp quốc gia. Các tài năng trẻ được phát hiện khá sớm và gửi đến cơ sở nghiên cứu thể thao, hoặc đến các trung tâm đào tạo".

Theo nhật báo Libération, Học viện Thể thao Quốc gia (Insep), Trung tâm Pháp, Trung tâm Tài năng trẻ, Học viện bóng đá Clairefontaine, đó là những điểm đào tạo tài năng có tiếng, được ví như là nhà máy tạo ra các nhà vô địch hay những vận động viên có thể tỏa sáng trên các đấu trường lớn trong nước cũng như ở các giải vô địch của nhiều nước khác. Theo một nghiên cứu công bố năm 2023, Pháp là quốc gia đứng thứ 2 thế giới (chỉ xếp sau Brazil), về số lượng các cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp chơi ở nước ngoài. Tất cả các câu lạc bộ bóng đá lớn ở Châu Âu đều có cầu thủ Pháp chơi. Từ vài năm gần đây, bóng rổ Pháp là nguồn cung cấp chính các cầu thủ triển vọng cho giải nhà nghề Mỹ NBA.

Paris 2024 : Cuộc đua của các nhà tài trợ

Cùng chủ đề Thế Vận Hội, nhưng là cuộc thi đấu của các nhãn hiệu hàng hóa. Nhật báo Libération có bài đề cập đến cuộc cạnh tranh không kém phần hấp dẫn của nhà tài trợ ở Thế Vận Hội.

Ở Thế Vận Hội Paris, không chỉ các vận động viên mới đua tranh. Bằng việc đầu tư vào không gian công cộng và truyền thông, ở mọi nơi và mọi lúc, các thương hiệu đã tạo được sự xuất hiện hình ảnh không đâu sánh bằng cùng hy vọng sẽ mang lại những tác động lâu dài đến lợi nhuận của họ.

Libération nhắc lại : Trận chung kết Olympic môn quần vợt nam, hôm Chủ nhật 04/08. Tay vợt trẻ người Tây Ban Nha Carlos Alcaraz vừa bị Novak Djokovic đánh bại. Anh lấy tay lau nước mắt... và không quên đeo lại chiếc Rolex của mình, cổ tay cẩn thận hướng về phía máy ảnh. Hành động nhỏ này đã bị chế nhạo trên mạng xã hội, nhưng đó là phân cảnh đã được nhà tài trợ khéo léo bố trí. Bởi vì các thương hiệu, đó là những ngôi sao khác của Thế Vận Hội này, họ có ở khắp mọi nơi. Giống như bức ảnh cỡ cực lớn của Léon Marchand với logo LVMH bao phủ một nửa mặt tiền tòa cao ốc Montparnasse. Tờ báo cũng cho biết, tập đoàn hàng xa xỉ Pháp LVMH - nhà tài trợ chính của sự kiện - với thương hiệu Louis Vuitton và hệ thống chi nhánh Sephora của họ xuất hiện mọi chỗ, mọi nơi từ lễ khai mạc cho đến các buổi trao huy chương Thế Vận Hội. Đối với Libération, LVMH thực sự đã tìm được con gà đẻ trứng vàng ở kỳ Thế Vận Hội Paris này.

Kín đáo hơn nhưng vẫn hiện rõ là những viên pha lê thương hiệu Swarovski được nạm trên áo thi đấu của vận động viên thể dục dụng cụ người Mỹ Simone Biles. "Một cách giới thiệu tuyệt vời dành cho các công ty sử dụng hình ảnh các vận động viên và các giá trị thể thao để quảng bá bản thân", Libération nhận xét.

Theo tờ báo, để tận dụng cơ hội này, 78 nhà tài trợ của Paris 2024 đã không tiếc tiền và họ đã làm giầu cho ngân sách của Ban tổ chức Thế Vận Hội Olympic và Paralympic (Cojop) với mức 39% kinh phí tài trợ cho sự kiện, tương đương 1,7 tỷ euro.

Đổi lại, những đối tác hào phóng đó có thể sử dụng thương hiệu Olympic (logo Paris 2024, vòng tròn biểu tượng Olympic, v.v.). Cơ hội vàng cho những thương hiệu đôi khi chẳng liên quan gì đến thể thao, tờ báo nhận xét.

Lợi ích của các thương hiệu là rất lớn, đặc biệt là đối với thế giới xa xỉ. Tổng giám đốc của Journal du Luxe, Eric Briones cho biết : "58% người tiêu dùng truy cập trang web của một thương hiệu khi nó được giới thiệu bởi một vận động viên, so với 34% của một người có ảnh hưởng kiểu truyền thống".

Du khách đến Paris để xem Olympic

Vẫn là bên lề các cuộc thi đấu thể thao Paris 2024, nhật báo Le Monde ghi nhận kết quả khá nghèo nàn của các tụ điểm du lịch ở Paris. Bị cuốn hút bởi các cuộc thi đấu thể thao ở Thế Vận Hội, các du khách đến Paris vào dịp này đã bỏ rơi các bảo tàng, cũng như các địa điểm tham quan giải trí khác. Các nhà làm du lịch Pháp giờ đành hy vọng vào hiệu ứng hậu Thế Vận Hội.

Trong khi đó, báo Le Figaro nhận thấy, người Pháp đổ xô ra nước ngoài nghỉ hè năm nay để nhường chỗ cho du khách tới dự Olympic. Không khí chuẩn bị sôi động Thế Vận Hội và viễn cảnh về một làn sóng du khách ồ ạt bất thường là lý do để nhiều người Pháp - trong đó có nhiều người Paris - đi nghỉ ở nước ngoài vào mùa hè này. Theo các chuyên gia, có hơn 500.000 người so với năm ngoái đã lựa chọn như vậy. Trong khi đa số tìm đã tìm đến những nơi đầy ánh nắng mặt trời ở Tây Ban Nha, Ý, Hy Lạp hoặc Tunisia, thì một số điểm đến thông thường ít phổ biến hơn lại thành công, chẳng hạn như Nhật Bản và Bắc Âu. Tại Pháp, các công ty du lịch ghi nhận lượng khách đến các vùng ưa thích như bờ Đại Tây Dương, Côte d’Azur… giảm rõ rệt. Nhưng bù lại, nhiều vùng, đặc biệt các thành phố có tổ chức thi đấu Olympic vẫn đông khách.

Le Figaro cũng có bài ghi nhận nhiều người dân Paris đã cảm thấy nuối tiếc đi nghỉ ở nước ngoài dịp này khi thấy không khí Olympic sôi động và công việc tổ chức giao thông, trật tự ở thủ đô trong dịp Thế Vận Hội rất tốt.

Ukraine chủ động tấn công lãnh thổ Nga

Chuyển qua các chủ đề quốc tế. Thời sự được hầu hết các báo Pháp chú ý nhiều là cuộc đột kích của quân đội Ukraine vào sâu trong lãnh thổ Nga. Le Figaro chạy tựa : "Tại Kursk, cuộc đột kích quả cảm của Ukraine vào Nga". Theo nhật báo Pháp, trong ba ngày tấn công, lực lượng chính quy của Kiev đã tiến sâu 25 km bên trong lãnh thổ Nga và chiếm được hơn 350 km2 ở khu vực biên giới Kursk. Họ gần như đã nắm quyền kiểm soát hoàn toàn thị trấn Sudja, tâm điểm của cuộc giao tranh, nơi có trạm trung chuyển khí đốt của Nga sang Châu Âu. Đây là cuộc đột kích đầu tiên của Ukraine và cũng là bước đột phá quan trọng nhất vào lãnh thổ Nga kể từ khi bắt đầu chiến tranh. Việc quân Ukraine dễ dàng xâm nhập vào Nga đã khiến Moskva và những người trung thành với chế độ phải ớn lạnh.

Trong khi đó, Les Echos có bài nhận định : Mục tiêu của chiến dịch này là để chứng minh cho các đồng minh và binh lính của mình, cũng như với cả Moskva, rằng Kiev có thể giành lại thế chủ động. Đây là lần đầu tiên, Ukraine thể hiện năng lực tấn công kể từ cuộc phản công cuối cùng kết thúc thất bại và phải trả giá bằng tổn thất nặng nề.

Một câu hỏi được đặt ra, liệu hành động của Kiev có ngầm được Nhà Trắng bật đèn xanh hay bất chấp việc chính quyền Biden, cho đến nay, vẫn e ngại không muốn thấy ​​quân đội Ukraine tiến quân vào lãnh thổ Nga ?

Sự kiện chính của nhật báo La Croix là thời sự xã hội ở Vương Quốc Anh với cuộc bạo loạn chưa từng có trong những ngày qua. Nhật báo công giáo ghi nhận, sau 10 ngày bạo loạn, chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự ở Anh Quốc đang cố gắng thoát khỏi cái bẫy thù hận trong vụ này. Một làn sóng chống phân biệt chủng tộc đang nổi lên tại Vương Quốc Anh với các cuộc biểu tình trên khắp cả nước vài ngày nay.

Anh Vũ

Đã nửa chặng đường, Thế Vận Hội Paris 2024 thành công ngoài mong đợi

Ngày hội thể thao của hành tinh tại Pháp, Trung Đông âm ỉ chiến tranh, Donald Trump lúng túng trước đối thủ mới Kamala Harris là những đề tài chính trên báo chí Pháp hôm 05/08/2024.

Đoàn đua xe đạp đi ngang qua giáo đường Thánh Tâm (Sacré Cœur) ở khu đồi Monmartre nổi tiếng của Paris, ngày 03/08/2024. AP - Vadim Ghirda

Những ngày vàng son của thể thao Pháp

Thế Vận Hội Paris chiếm hẳn 8 trang báo khổ lớn và trang nhất của Libération. Le Monde, vốn hàng ngày dành hẳn một phụ trang cho Thế Vận Hội, chạy tít "Đêm bằng vàng của thể thao Pháp" : Teddy Riner đang trên đỉnh cao của môn judo, khởi đầu "mùa gặt" trong ngày thứ Sáu 02/08 với huy chương vàng Olympic thứ ba ở hạng cân trên 100 ký.

Tiếp theo là Léon Marchand, với bốn huy chương vàng môn bơi lội chỉ riêng trong kỳ Thế Vận Hội này. Ba tay đua Pháp Joris Daudet, Sylvain André và Romain Mahieu chiếm toàn bộ bục danh dự trong môn BMX, điều chưa từng thấy từ 100 năm qua ! Đoàn Pháp đã đạt được kỷ lục như ở Atlanta với 9 huy chương chỉ trong một ngày, và 36 huy chương trong một tuần lễ.

Trong bài "Những ngày vinh quang", La Croix cho rằng có lẽ người ta vẫn chưa ý thức đầy đủ tính chất độc đáo của cuối tuần qua, với những sự kiện dồn dập đi vào lịch sử của thể thao Pháp và thế giới. Không chỉ số huy chương vàng, cũng cần nhắc đến chiếc huy chương bạc của tay đua xe đạp Valentin Madouas, vì chưa có người Pháp nào giành được kể từ năm 1956. Huy chương đồng của tay bơi Florent Manaudou, 33 tuổi hay Félix Lebrun, mới 17 tuổi cũng rất đáng được cổ vũ.

Một Thế Vận khó quên

Cũng trong week-end vừa qua, Simone Biles giành được huy chương vàng thứ 7 về thể dục dụng cụ -Libération dành trang nhất cho nữ vận động viên Mỹ đã vượt qua được những trắc trở trong cuộc sống riêng. Không thể bỏ qua chiếc huy chương thứ 9 của tay bơi Katie Ledecky, hay huy chương thứ 13 của nữ kỵ sĩ Đức Isabell Werth, 55 tuổi ! Công chúng từ tâm lý thờ ơ ban đầu trở nên những người cổ vũ cuồng nhiệt, nhất là cho đội tuyển Pháp.

Bối cảnh sôi động này khiến tổng thống Emmanuel Macron vốn không muốn xuất hiện nhiều, theo Le Monde, đã từ dinh thự nghỉ mát ở Brégançon về Paris trực tiếp dự khán các cuộc tranh tài. Trưa thứ Sáu, tổng thống Pháp có mặt ở điện Versailles để theo dõi cuộc đua ngựa. Ở vườn thượng uyển, ông hoan nghênh ê-kíp Pháp đã thành công trong cuộc đua vượt chướng ngại vật ; sau đó đến tháp Eiffel dự cuộc đấu bóng chuyền, rồi đến sàn đấu judo chứng kiến hai vận động viên Pháp đoạt huy chương vàng và đồng. Macron hy vọng di sản để lại sau hai nhiệm kỳ là "niềm tự hào". Còn Club France, nơi công chúng cổ vũ, gặp gỡ các vận động viên, đã thành công chưa từng thấy với 40.000 lượt người tham dự mỗi ngày. Tuy chi phí lớn, nhưng khuếch trương tinh thần thể thao cho thế hệ trẻ là mục đích của nhà tổ chức.

"Thế giới đang phải lòng Paris"

Le Monde kêu gọi tranh thủ những lợi ích mà Thế Vận Hội Paris 2024 đem lại. Sau những ngờ vực ban đầu, Pháp rốt cuộc thành công trong việc lần lượt vượt qua từng trở ngại một, để tuần lễ Olympic đầu tiên trở thành thời điểm vô cùng hào hứng. Đối với nước chủ nhà Thế Vận Hội, có bốn yếu tố để thành công. Đó là tổ chức xứng tầm, lễ khai mạc ấn tượng, một trận mưa huy chương cho đội tuyển quốc gia, và những thần tượng có thể đánh thức khát vọng của cả một đất nước. Đã đi được nửa chặng đường, Thế Vận Hội Paris hội đủ tất cả.

Các cuộc thi đấu diễn ra suông sẻ, trong không khí hào hứng chưa từng thấy với tinh thần tập thể. Lễ khai mạc dù có gây ra một số tranh cãi, nhưng sẽ khắc sâu trong ký ức. Về thành tích, các vận động viên Pháp chưa bao giờ liên tục nối nhau bước lên bục trao thưởng trong thời gian ngắn ngủi như thế. Cuối cùng, với Léon Marchand, nước Pháp phát hiện một kình ngư siêu hạng, trong khi Teddy Riner khẳng định là một trong những judoka vĩ đại của thời đại.

Sự táo bạo đã được đền đáp. Lần đầu tiên lễ khai mạc thế vận diễn ra ngoài trời, cuộc tranh tài ba môn phối hợp thực hiện được trên sông Seine như dự kiến. Chấp nhận rủi ro khi tổ chức các cuộc thi đấu đỉnh cao ở trung tâm thành phố, trong bối cảnh chất đầy lịch sử của Kinh đô Ánh sáng, Thế Vận Hội Paris 2024 mang lại những hình ảnh bất hủ không thể nào quên.

Khung cảnh tuyệt đẹp của Grand Palais là nơi đón tiếp các kiếm sĩ, hồ bơi thế vận La Défense Arena với 17.000 khán giả tạo không khí độc đáo cho các cuộc thi bơi. Quảng trường Concorde biến thành nơi thi đấu BMX, skateboard…, bóng chuyền bãi cát có hậu cảnh là tháp Eiffel… Chỉ cần lên mạng xã hội để thấy rằng "thế giới đang phải lòng Paris" - như Laurence des Cars, giám đốc bảo tàng Louvre nói.

Bầu cử Mỹ : Bất ngờ Kamala !

Nhìn sang bên kia Đại Tây Dương, xã luận Le Figaro nói về "Bầu cử tổng thống Mỹ : Bất ngờ Kamala". Từ hai tuần qua, phó tổng thống không có sai sót nào, đảng Cộng Hòa bắt đầu lo lắng khi hỏa tiễn Kamala lao đi.

Phía Cộng Hòa cố gắng hạ thấp đối thủ, cho rằng Kamala Harris, thay thế Joe Biden vào giờ chót không đủ năng lực cũng như tầm vóc để trở thành phụ nữ da màu đầu tiên làm tổng thống Mỹ. Trên thực tế, chiến dịch của ông Trump không chuẩn bị đối phó với "ngạc nhiên Kamala". Bà Harris biết cách tập hợp phe mình, không đợi đến đại hội mới gom đủ phiếu cần thiết để trở thành ứng cử viên chính thức của đảng Dân Chủ.

Ở tuổi 59, bà đã lật ngược vấn đề tuổi tác chống lại Donald Trump, thổi nguồn năng lượng mới vào mỗi cuộc mít-tinh của Dân Chủ, tạo ra hiện tượng " kamalamania". Chỉ trong 15 ngày, quỹ tranh cử của bà cao gấp đôi số quyên góp cho ông Trump trong suốt tháng 7, trong cuộc đua mà tiền bạc đóng vai trò quan trọng. Kamala Harris còn có được các chiến lược gia của đội ngũ Obama trước đây. Trong một nước Mỹ chia làm hai phe, chiến thắng sẽ thuộc về ứng cử viên biết huy động phe mình và thu hút được cử tri trung dung của bảy " swing states".

Muốn vậy, Harris vốn xuất thân từ phe cấp tiến ở California, cần phải chống chọi lại xu hướng quá thiên tả đã khiến bà thất bại năm 2020, hướng về phía cánh trung, nhìn nhận rằng lạm phát là chủ đề đáng ngại với người Mỹ, và cứng rắn hơn trước hồ sơ nhập cư, tội phạm. Bà chỉ có chưa đầy 100 ngày để định hình chiến lược. Về phía ông Trump phải đối mặt với một địch thủ dữ dằn hơn trong tranh luận. Ông đã có sai sót đầu tiên khi đặt nghi vấn về chủng tộc của ứng cử viên có cha mẹ là người Ấn Độ và Jamaica. Trump sẽ phải tấn công vào chiều sâu và ngưng những lời nhục mạ, nhưng đó không phải là điểm mạnh của ông.

Lebanon và sự im lặng trước cơn bão

Tại Trung Đông, Libération nhận thấy ở Lebanon, người dân từ mười tháng qua trong tâm trạng lo lắng chờ đợi sự bùng nổ một cuộc xung đột kiểu mới. Ở miền Nam, từ tháng 10/2023 người ta đã chuẩn bị quay lại với cuộc xung đột chớp nhoáng giữa Hezbollah và Israel năm 2006, kéo dài 33 ngày, được mệnh danh là "chiến tranh tháng Bảy". Trong cuộc chiến này, khoảng 500 người đã thiệt mạng trong số đó có nhiều thường dân, nhưng không lan đến thủ đô. Lần này, họ cho rằng chiến tranh chỉ thực sự bắt đầu nếu Israel tấn công vào phi trường Beyrut. Đây cũng là nỗi lo của các nước phương Tây.

Hồi năm 2006, Israel đã nhắm vào sân bay Beyrut ngay từ ngày đầu tiên, và nhiều công dân các nước đã được di tản bằng xe buýt sang vùng sa mạc Syria. Nhưng giờ đây không thể sang Syria đang chiến tranh lẫn đi qua biên giới Israel. Pháp và các quốc gia khác dự kiến di tản công dân bằng con đường duy nhất còn lại là đường biển đi sang Cyprus hay các nước ở vành đai Địa Trung Hải. Một kế hoạch đã được các cơ quan ngoại giao soạn thảo từ nhiều tháng qua.

Chỉ còn có thể di tản bằng đường biển

Tuy nhiên vấn đề vẫn như cũ : về mặt chính thức có trên 22.000 người Pháp sống ở Lebanon, nhưng đến 90% là người song tịch. Cuộc sống họ gắn bó với đất nước này, chỉ ra đi vào phút chót nếu hiểm nguy cận kề.  Để tránh hỗn loạn, chính phủ yêu cầu những ai có thể tự đi bằng đường hàng không thì nên ra đi. Có điều là làm sao tìm được một chiếc vé ? Từ nhiều ngày qua, những hãng hàng không lớn như Air France hay Transavia đã ngưng bay đến thủ đô Lebanon. Vẫn có thể bay sang Thổ Nhĩ Kỳ hay các nước Châu Âu khác nhưng giá vé tăng vọt lên hàng mấy ngàn euro và chuyến bay vẫn có thể bị hủy.

Những người ở lại hy vọng sự trả đũa của Iran và Hezbollah chỉ mang tính tượng trưng như hồi tháng 4. Nhưng tình hình hiện giờ đã khác. Thủ lãnh chính trị của Hamas, Ismail Haniyeh bị tiêu diệt ngay tại thủ đô Iran, và Fouad Chokr, cánh tay mặt của thủ lãnh Hezbollah bị khử ở Beyrut. Một sự nhục nhã chưa từng thấy. Nhưng nguy cơ không chỉ là xảy ra một cuộc chiến tranh tổng lực, mà cả xu hướng trả đũa qua lại, khiến xung đột lan ra toàn vùng Cận Đông.

Pháp : Ca ngợi Hamas, dân biểu cực tả bị phản đối

Xung đột Trung Đông ảnh hưởng đến phe cực tả Pháp. Trước hết là vụ dân biểu Sophia Chikirou của Nước Pháp Bất Khuất (LFI) gây phẫn nộ vì chia sẻ bài viết vinh danh Ismael Haniyeh, thủ lãnh Hamas bị tiêu diệt ở Tehran.

Hôm 01/08, nhóm Urgence Palestine đăng lên mạng Instagram ca ngợi Haniyeh "tử đạo", gọi Hamas là "phong trào kháng chiến". Sau khi bà Chikirou đăng lại, Liên đoàn Sinh viên Do Thái tại Pháp đã nộp đơn kiện vì "cổ vũ khủng bố", đòi hỏi hủy bỏ quyền đặc miễn dành cho dân biểu. La Croix nhắc lại, trong cuộc bầu cử Châu Âu, đảng cực tả của ông Jean-Luc Mélenchon đã đặt việc tố cáo chính sách của Israel làm trung tâm, gây căng thẳng trong nội bộ cánh tả.

Từ bi kịch Venezuela đến phiên tòa cho chủ nghĩa cộng sản bị bỏ lỡ

Không chỉ Hamas, mà phe cực tả Pháp còn bị dồn vào chân tường trước bi kịch Venezuela, theo tiến sĩ sử học Christophe de Voogd trên Le Figaro. Nếu Nước Pháp Bất Khuất (LFI) không lên tiếng phản đối việc đàn áp của Nicolas Maduro, đó là vì sự phá sản của "cách mạng Bolivar" vốn đã gợi cảm hứng cho Jean-Luc Mélenchon, là tai họa cho "cách mạng công dân" của thủ lãnh cực tả.

Sự im lặng bất thường của "những nhà ngụy biện vĩ đại nhất của thời đại chúng ta" - theo nhà sử học - là rất đáng chú ý. Phe cực tả từng phát-xít hóa Israel, Nhà nước được những người sống sót sau nạn diệt chủng dựng nên, tại sao lại kín tiếng trước Venezuela ? Đó là vì họ gặp khó khăn về căn bản. Sự thù địch với Israel mang lại lợi thế chiến lược cho cực tả trong việc chống lại các nền dân chủ phương Tây, và về chiến thuật để tranh thủ lá phiếu của người Hồi giáo.

Nhưng tình trạng Venezuela gây bối rối, vì có nguy cơ kết thúc trong nghĩa trang của những ảo tưởng đánh mất, và tội ác nhân danh bình đẳng. Lạm phát phi mã, thiếu hàng hóa trong tất cả các lãnh vực, dịch vụ công sụp đổ, 7 triệu người di tản và 80% cư dân sống dưới ngưỡng nghèo đói tại một trong những đất nước giàu tài nguyên nhất Châu Mỹ la-tinh. Thêm vào đó, quyền lực lại bị giới tội phạm chiếm lấy (kể cả buôn ma túy), không ngần ngại bắn vào người dân như Maduro đã tuyên bố nếu thất cử sẵn sàng "tắm máu".

Vượt ra ngoài thảm kịch Venezuela, tác giả cho rằng cho đến khi có được một phiên tòa Nuremberg cho chủ nghĩa cộng sản - cơ hội đã bị bỏ lỡ trong thập niên 90 - con đường vẫn rộng mở cho những kẻ kinh doanh chính trị đáng ngờ. Đây là bài học thực sự cho nước Pháp và toàn thế giới, từ kinh nghiệm khủng khiếp của Venezuela.

Thụy My

Thế Vận Hội Paris 2024 : Nước chủ nhà khởi đầu thành công

Các báo Pháp ra hôm nay dành nhiều trang bài cho Thế Vận Hội Paris 2024 với thành tích đáng khích lệ của các vận động viên Pháp sau một tuần thi đấu trên sân nhà, đặc biệt là Léon Marchand, đang nổi lên như một hiện tượng của làng bơi lội thế giới và là niềm tự hào của thể thao Pháp.

Tính đến ngày 31/07/2024, kình ngư Pháp Léon Marchand đã đạt 3 huy chương vàng Olympic. Ảnh chụp tại La Défense Arena, Nanterre, Pháp. Reuters - Ueslei Marcelino

Nhật báo Le Monde chạy tựa trang nhất nHiện tượng Léon Marchand" với bức ảnh kình ngư Pháp đang thi đấu trong bể bơi. Léon Marchand đã mang về cho đoàn Pháp 3 tấm huy chương vàng, cùng 3 kỷ lục Olympic và đặc biệt trong một tối thi đấu anh giành 2 danh hiệu vô địch Olympic ở hai nội dung thi đấu, cách nhau chỉ vài giờ. Le Monde nhận thấy thành tích của Léon Marchand đã làm lu mờ chiến thắng lịch sử của nữ vận động viên Mỹ Katie Ledecky dành huy chương vàng thứ 8 ở nội dung 1500m bơi tự do và kỷ lục thế giới mới của nam vận động viên bơi Trung Quốc Phan Triển Lạc (Pan Zhanle). Le Monde ca ngợi : "Léon Marchand ở đỉnh cao nghệ thuật của mình".

Trong khi đó, tựa chính của Le Figaro "Léon Marchand đã trở thành ngôi sao của Thế Vận Hội như thế nào", cho thấy kỳ tích của tay bơi Pháp đã khiến cả thế giới ngưỡng mộ. Phụ trương Olympic Paris của tờ báo dành toàn bộ hai trang bài cho tay bơi Pháp với những hàng tựa đầy tự hào : "Léon Marchand, bản anh hùng ca phi thường Xanh-Trắng-Đỏ (màu cờ Pháp)". Tờ báo điểm lại những trang vàng lịch sử thể thao Pháp qua những kỳ Thế Vận Hội trong quá khứ để khẳng định chàng trai trẻ 22 tuổi, đến từ Toulouse, là một trong số những nhà vô địch vĩ đại nhất của nước Pháp.

Khởi đầu không sai sót

Sự kiện chính của Libération cũng vẫn là Thế Vận Hội Paris, với trang nhất phủ kín hình ảnh tay bơi Léon Marchand, cùng với hàng loạt bài viết về kình ngư đã đi vào lịch sử.

Trong khi đó, nhật báo Les Echos nhìn vào tổng thành tích của đoàn thể thao Pháp tại Olympic Paris với bài viết : "Thế vận hội Paris : Phần đầu trong hành trình lịch sử của các vận động viên Pháp". Tờ báo ghi nhận, trên phương diện thể thao, các vận động viên Pháp đã có bước khởi đầu tốt đẹp nhất trong lịch sử Olympic của nước này. Dù tuần thứ 2 dự báo sẽ khó hơn nhưng mục tiêu lọt vào top 5 thế giới của thể thao Pháp là hoàn toàn khả thi.

Les Echos ghi nhận, được sự cổ vũ cuồng nhiệt của người hâm mộ tại tất cả các điểm thi đấu, các vận động viên Pháp đã có bước khởi đầu thật ấn tượng, không sai sót. Sau một tuần thi đấu, đoàn Pháp đã giành được 27 huy chương, trong đó có 8 huy chương vàng, tạm thời xếp thứ 3. Tại Olympic Tokyo 2021, đoàn Pháp xếp thứ 8 với 30 huy chương, trong đó có 10 vàng. Lần cuối cùng Pháp nằm trong top 5 là kỳ Thế Vận Hội Atlanta, cách đây một phần tư thế kỷ.

Les Echos nhận thấy, dù mục tiêu lọt vào top 5 có đạt được hay không thì sự khởi đầu thành công của các vận động viên và không khí cuồng nhiệt chung của Thế Vận Hội sẽ có tác động mạnh đối với việc luyện tập thể thao ở Pháp, cũng như trình độ của các môn thể thao.

Không khí lễ hội thể thao

Nhật báo La Croix tập trung phản ánh thành công bên ngoài sân đấu. Tờ báo có bài : "Cơn sốt Olympic tràn ngập trong dân Pháp", ghi nhận một bầu không khí lễ hội thể thao thực sự trong người dân. Bằng chứng là vé xem thi đấu được săn tìm, các cổ động viên cuồng nhiệt trên các khán đài, khác hẳn với không khí thờ ơ trước khi Thế Vận Hội diễn ra.

Về mặt tổ chức, tờ báo có bài "Thế vận hội suôn sẻ", ghi nhận : Khác với rất nhiều lo ngại trước Thế Vận Hội, giao thông, an ninh và quản lý hoạt động ở các địa điểm Olympic trong tuần đầu tiên đều tốt đẹp. Ở chặng đầu, khâu tổ chức có thể được đánh giá là thành công.

Ukraine tiếp tục gặp khó khăn

Chuyển qua các thời sự quốc tế, các báo chú ý nhiều đến những diễn biến căng thẳng trong vùng Trung Đông sau vụ thủ lĩnh phong trào Hamas bị Israel hạ sát giữa thủ đô Tehran, và sự kiện trao đổi tù nhân giữa Nga và các nước phương Tây vừa diễn ra. Các báo cũng không quên cuộc chiến tranh tại Ukraine.

Le Monde trích dẫn phát biểu của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trả lời phỏng vấn báo chí Pháp mới đây trong chuyến đi thị sát khu vực tây bắc đất nước đầu tuần này, trong đó ông khẳng định : "Putin muốn tiêu diệt tất cả chúng ta". Ba mươi tháng sau cuộc xâm lược của Nga, Ukraine đang ở trong tình thế "khó khăn trên tất cả các mặt trận ở miền đông", ông Zelensky xác nhận. Cũng trong cuộc phỏng vấn này, ông Zelensky tiếp tục đề nghị các nước phương Tây tập trung nỗ lực hơn nữa và xem lại việc áp đặt Kiev hạn chế sử dụng vũ khí của phương Tây. Tổng thống Ukraine cũng cho rằng Nga nên phải có mặt tại hội nghị hòa bình cho Ukraine, dự kiến vào tháng 11 năm nay, đồng thời nhấn mạnh Trung Quốc có thể gây sức ép đối với Moskva. Cuối cùng, tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định chỉ có nhân dân Ukraine mới có thể phát biểu về vấn đề toàn vẹn lãnh thổ đất nước.

Về thời sự Trung Đông, La Monde có bài : "Trục thân Iran chuẩn bị trả đũa cuộc tấn công của Israel". Iran cho rằng nhà nước Do Thái đã vượt qua làn ranh đỏ khi tấn công lãnh đạo Hamas, Ismail Haniyeh, trên lãnh thổ của mình. Dù kêu gọi phải báo thù, Tehran không có ý định phát động một cuộc chiến tranh mở, chỉ cho biết sẽ tái lập khả năng răn đe.

Cùng chủ đề, Le Figaro cho biết, Nhà nước Do Thái cũng đang chuẩn bị đối phó với một cuộc tấn công đến từ nhiều phía, sau khi nước này thông báo tiêu diệt 2 thủ lĩnh phong trào Hamas và Hezbollah Lebanon. Theo tờ báo, nhiều quan chức quân sự ở Israel bi quan cho rằng phải chuẩn bị cho một kịch bản thảm họa, với những vụ xả súng hàng loạt nhằm vào các thành phố, trong đó có Tel Aviv, thủ phủ kinh tế của Israel và trụ sở Bộ Quốc phòng, hay nhắm vào các nhà máy điện, nước và nhà máy lọc dầu. "Trong trường hợp này, Israel sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả theo cách tương tự như đang làm hiện nay. Như vậy, sẽ không tránh khỏi làm bùng phát chiến tranh trên phạm vi toàn khu vực, gây ra một vòng luẩn quẩn tấn công và trả thù mà nạn nhân không tránh khỏi là thường dân". Hiện giờ người dân Israel đang trong tâm trạng lo âu thấp thỏm.

Trao đổi tù nhân Nga - phương Tây

Một thời sự khác đang làm xôn xao báo chí là cuộc trao đổi tù nhân giữa Nga và các nước phương Tây diễn ra ngày 01/08. Le Figaro nhận xét : "Giữa Moskva và các nước phương Tây, một cuộc trao đổi tù nhân ấn tượng". Tổng cộng có 26 tù nhân được trao đổi giữa Nga và các nước phương Tây, một vụ trao đổi tù nhân lớn nhất kể từ thời kỳ chiến tranh lạnh. Trong số các tù nhân được trao đổi này có nhà báo Mỹ Evan Gershkovich, bị Nga bắt giam từ năm 2023 và nhiều tù nhân chính trị đối lập với chế độ Putin. Đổi lại, Nga được nhận về 8 người, gồm các nhân viên mật vụ, tội phạm, bị bắt giam tại Hoa Kỳ và nhiều nước Châu Âu.

Nhiều lãnh đạo phương Tây đã ca ngợi cuộc trao đổi tù nhân thành công và đánh giá cao vai trò trung gian của Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, vụ việc được giới chuyên gia mổ xẻ phân tích và đặt ra nhiều vấn đề. Libération cho rằng ngay cả việc Moskva đã được nhận những gián điệp và tội phạm thực sự, thỏa thuận lần này đem lại ưu thế hơn cho Hoa Kỳ và các đồng minh. Tờ báo trích dẫn nhận xét của Sam Greene, chuyên gia về Nga tại trường King’s College, Luân Đôn :

"Tôi nghĩ Điện Kremlin nhìn thấy cơ hội để cô lập Ukraine. Bằng cách thực hiện cuộc trao đổi này, Moskva đang cố chứng minh họ có thể đàm phán một cách thiện chí và sẵn sàng ký kết các thỏa thuận với phương Tây. Điều này sẽ củng cố lập trường của những người kêu gọi các chính phủ phương Tây ép buộc Kiev ngừng bắn. Nhưng Điện Kremlin đang mạo hiểm. Nếu việc này không hiệu quả và nếu sự hỗ trợ (cho Ukraine) vẫn được duy trì thì họ sẽ còn những lựa chọn đàm phán nào? Chỉ có leo thang thôi".

Anh Vũ

Con người rất ham chơi. Kể cả đang đánh nhau cũng muốn dừng lại để vui chơi. Thời cổ đại người ta còn đánh nhau nhiều hơn bây giờ. Ấy vậy mà người ta còn văn minh hơn bây giờ.

Ngay từ thế kỷ thứ 9 trước Công nguyên, một hiệp định đình chiến thiêng liêng đã được tuyên bố để cho phép các vận động viên và người hành hương đi lại an toàn đến thánh địa Olympia để tham dự các sự kiện.

Đình chiến vì thế vận (tiếng Hy Lạp Ekecheria) đã được áp dụng ở Hy lạp từ thế kỷ IX trước công nguyên. Nội dung chính của nó là "Ngừng chiến 7 ngày trước, trong quá trình thi đấu và 7 ngày sau khi thế vận kết thúc". Như vậy, các vận động viên, các cổ động viên có thể đi lại và thi đấu, vui chơi, và sau thế vận có đủ thời gian về lại đơn vị tác chiến để oánh nhau tiếp.

Với việc đổi mới thế vận hội thời hiện đại, tinh thần đình chiến, hay ngưng bắn vì thế vận đã được kêu gọi áp dụng trở lại từ năm 1896 để cổ vũ cho hòa bình và đoàn kết giữa các dân tộc. Từ năm 1993, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã thông qua các nghị quyết kêu gọi các nước thành viên đang lâm chiến áp dụng lệnh ngừng bắn vì thế vận… Ủy ban Olympic quốc tế còn tạo ra một quỹ ngừng bắn cho thế vận để cổ vũ cho các sáng kiến hòa bình, cho các chương trình giáo dục, các hoạt động văn hóa, nhân đạo…

Tôi không muốn viết quá chi tiết về chuyện này để trở lại với hiện tại ngày hôm nay.

Đít vịt lúc nào cũng là đít vịt.

Pháp bắt giữ một người Nga hành động cho tình báo Nga

Tháng 5/2024, tổng thống Pháp E. Macron đã khẳng định rằng ông ta đã có được sự ủng hộ của Trung Quốc để áp dụng ngừng bắn cho thế vận đối với cuộc chiến Nga-Ukraine. Putin cũng tuyên bố sẽ nghiên cứu tất cả các đề xuất. Thế rồi, ngày 17/05/2024, trong cuộc viếng thăm Trung Quốc, Putin đã làm tắt ngấm hy vọng ngừng bắn bằng cách tuyên bố "Những nguyên tắc của thế vận và cả ngừng bắn cho thế vận rất đúng… Nhưng ngày nay, các quan chức thể thao quốc tế đã vi phạm những nguyên tắc của hiến chương olympic bằng cách không cho người Nga được tham gia thế vận với quốc kỳ của họ.

Chẳng biết ai vi phạm cái gì, nhưng tôi xin nhắc lại những gì Putin đã làm trong thời gian gần đây :

- Ngày 08/08/2008, ngày khai mạc thế vận tại Bắc Kinh, Putin xua quân xâm lược Georgia (Gruzia). Trong vụ Thế vận này, đội Nga đứng thứ 3 về thứ hạng huân chương.

- Năm 2014, thế vận mùa đông ở Sochi chưa kết thúc được 7 ngày, Putin đã cho quân xâm chiếm bán đảo Crimea của Ukraine.

- Putin đợi Thế vận hội mùa đông Beijing 2022 ở Trung Quốc, từ ngày 4 đến 20/02/2022, kết thúc được 4 ngày để tung quân xâm lược Ukraine (24/02/2022).

Putin là kẻ trơ trẽn cực độ trên mọi lĩnh vực, một kẻ vừa ăn cướp vừa la làng, một kẻ vi phạm tất cả những nguyên tắc quốc tế, hiến chương Liên Hiệp Quốc, Hiến chương Olympic. Còn Putin thì thế giới còn đảo điên và chính người dân Nga lại là nạn nhân lớn nhất. Trên chiến trường Ukraine, hơn 320.000 lính Nga đã bị chết hoặc bị thương và con số này sẽ còn tăng nhanh chóng trong những tháng tới vì các vũ khí hiện đại đợt mới đã đến Ukraine và đã bắt đầu phát huy tác dụng.

"Nước Nga, ôi nước Nga".

Đây là lời một bài hát để ca ngợi nước Nga. Nhưng cũng có thể dùng chính nó để thấy được tình trạng thảm hại của nước Nga.

Kirill Griaznov, người Nga sang Pháp học nấu ăn và trở thành chef cuisinier (bếp trưởng).

Chúng ta đã từng biết đến nước Nga trước đây với tiềm năng kinh tế, khoa học kỹ thuật đáng gờm với các thành tích của Nga trên nhiều phương diện. Nhưng rồi nước Nga xuống dốc. Và cuộc chiến với Ukraine, lại càng làm lộ diện "nước Nga, ôi nước Nga".

Tôi lại xin kể thêm một câu chuyện tình báo Nga mới đây có liên quan đến Thế Vận Hội Paris 2024 để thấy nước Nga đang lao dốc trên mọi phương diện.

Trong một bài trước tôi đã nói về một công dân Nga đã bị tình báo Pháp bắt cách đây một tuần vì tội định phá hoại Thế Vận Hội Paris 2024. Dưới đây là vài dòng rất vắn tắt về nhân vật này.

Kirill Griaznov người Nga sang Pháp học nấu ăn và trở thành chef cuisinier (bếp trưởng). Học xong, Kirill ở lại và làm việc ở Pháp từ 10 năm nay. Đẹp trai, Kirill đi lại thường xuyên với nước Nga và còn tham gia vào cả một chương trình rất nổi tiếng của Nga về nấu ăn, tìm vợ…. Đó là vỏ ngoài của Kirill. Không biết từ lúc nào, Kirill đã được FSB cơ quan tình báo của Nga tuyển mộ và đã hoạt đông nhiều năm cho cơ quan này. Những hoạt động của Kirill không vượt qua con mắt của các cơ quan tình báo Châu Âu, trong đó đặc biệt là Pháp. Ngày 08/05/2024, Kirill đi máy bay từ Istanbul về Paris.

Nhưng vì quá say rượu, Kirill đã bị cấm không lên được máy bay. Kirill buộc phải đi một chuyến bay khác vòng qua Bulgaria. Trong lúc đi vòng vèo này, Kirill lại tạt qua một nhà hàng và gọi điện cho cấp trên của mình ở FSB để báo cáo "Bọn Pháp sẽ có một lễ khai mạc thế vận như chưa bao giờ có".

FSB đã tuyển mộ một nhân viên nghiện rượu nặng (chắc họ cũng thế). Say xỉn, Kirill phun ra hết.

Ngày 21/07/24, Kirill đã bị bắt tại nhà riêng ở Paris ở phố Saint Denis. Lục soát nhà của Kirill cơ quan an ninh đã tìm thấy nhiều tài liệu liên quan đến các hoạt động của Kirill. Pháp đã phát hiện vé máy bay của Kirill đi Moskva năm 2019 là do chính Vladimir Bondarchuk trực tiếp mua cho. Bondarchuk là trưởng giám sát viên của đơn vị 53916, một nhóm phụ trách an ninh nội bộ của FSB. Theo một số nguồn tin thì Kirill và em ruột còn có quan hệ với Andrei Chekanov, Denis Sergeev, người cỉ huy đơn vị 29155 tình báo quân sự Nga (GRU).

Cái đáng nói trong câu chuyện tình báo này của Kirill và nước Nga là hiện nay họ hoạt động tình báo như là trò trẻ con. Hoạt động của Kirill thì chẳng cần phải cao siêu gì cũng phát hiện được. FSB đã tuyển mộ một nhân viên nghiện rượu nặng (chắc họ cũng thế). Say xỉn, Kirill phun ra hết. Một bạn gái của Kirill đã cảnh báo trước "Mày sẽ trả giá đắt cho vấn đề uống rượu".

Ôi nước Ngà, Ôi nước Nga.

Hoàng Quốc Dũng

(28/07/2024)

Thế Vận Hội Paris 2024 : Lễ khai mạc đặc biệt cho một kỳ Olympic lịch sử

Hôm nay là ngày được cả nước Pháp cũng như người hâm mộ thể thao trên toàn thế giới mong đợi, với lễ khai mạc Thế Vận Hội mùa hè 2024 trên sông Seine giữa thủ đô Paris. Vì thế các báo Pháp ra ngày hôm nay đều dành trang nhất cũng như rất nhiều bài viết để đón chào sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh và màn lễ hội hoành tráng, lộng lẫy nhất trong lịch sử Olympic.

Vòng tròn Olympic tại quảng trường Trocadéro, Paris, Pháp. Lễ khai mạc Thế Vận Hội Paris 2024 diễn ra tối 26/07/2024 trên sông Seine. AFP/Archives

Các từ "lễ hội", "Thế Vận Hội", "lễ khai mạc" và hình ảnh vòng 5 tròn biểu trưng của phong trào Olympic và các vận động viên trên nền các công trình kiến trúc nổi tiếng của Paris phủ kín trang bìa các tờ báo.

Tối nay, bắt đầu từ 19 giờ 30, cả thế giới hướng về thủ đô Paris của nước Pháp để chứng kiến những màn trình diễn ngoạn mục chưa từng có, kéo dài trong 4 giờ đồng hồ, trên sông Seine, với hơn 10 nghìn vận động viên và nghệ sĩ. Một lễ khai mạc sẽ ghi dấu ấn trong lịch sử Olympic hiện đại. Tựa lớn của nhật báo Le Figaro : "Hãy để ngày hội bắt đầu !". Le Figaro khẳng định "Một lễ khai mạc để ghi dấu ấn lịch sử".

Bài xã luận của tờ báo có tiêu đề "Paris trên thế giới" viết : "Tối thứ Sáu này, cả thế giới sẽ hướng về Paris. Hơn một tỷ khán giả truyền hình, khoảng một trăm nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chính phủ đặc biệt đến dự, các vị vua và hoàng hậu, hoàng tử và công chúa, những khách VIP được mời trang trọng, và  những khách du lịch hoặc những người hiếu kỳ sẽ tham dự lễ hội. Một ngày hội tuyệt vời ! Một buổi biểu diễn chưa ai từng được thấy trải dài trên hơn 6 km, bối cảnh là một thành phố, sân khấu là một dòng sông, với 10.500 diễn viên là vận động viên đến từ năm châu lục… Tối nay, Paris sẽ phải đẹp nhất và như trong mơ".

Thách thức an ninh : Pháp huy động lực lượng chưa từng có

Để bảo đảm Thế Vận Hội Paris diễn ra đúng trong không khí lễ hội thực sự,  Le Figaro cho biết, chính phủ Pháp đã huy động một lực lượng và phương tiện an ninh ngoại cỡ. Tổng cộng, có 45.000 cảnh sát và hiến binh, 9.000 lính cứu hỏa, 10.000 quân nhân tăng cường để bảo đảm an toàn cho sự kiện toàn cầu này. Và cũng không nên quên 1.750 cảnh sát đến từ 44 quốc gia trong khuôn khổ hợp tác quốc tế. Tất cả được điều hành từ một bộ tổng tham mưu, như mô hình của NATO... Việc tổ chức và hậu cần khổng lổ này đã được lên kế hoạch từ hơn hai năm qua.

Le Figaro mô tả : "Những con phố vắng với hàng rào cao, đội tuần tra vũ trang ở khắp các ngã tư, xuồng cao tốc hoạt động hối hả trên sông Seine, tiếng còi cảnh sát và tiếng gầm rú của trực thăng giám sát trên bầu trời. Trước lễ khai mạc Thế Vận Hội, một bầu không khí khác lạ bao trùm trung tâm Paris. Chưa bao giờ kể từ ngày giải phóng Paris, và có lẽ thậm chí cả trước đó, thủ đô Pháp lại là nơi triển khai lực lượng an ninh hùng hậu đến như vậy".

Cũng liên quan đến vấn đề bảo đảm an toàn tuyệt đối cho ngày khai mạc, nhật báo Libération có bài : "Phòng không : Lễ khai mạc trên mặt nước, thách thức trên bầu trời". Bài báo cho hay, trung tâm quốc gia về các hoạt động trên không, đóng gần Lyon, lực lượng bảo vệ bầu trời nước Pháp, được giao nhiệm vụ cực kỳ quan trọng bảo vệ vùng trời Paris tối nay. Trong nhiều tháng nay, lực lượng đã tập luyện mọi tình huống có thể xảy ra để bảo đảm an toàn cho ngày lễ hội. Bắt đầu từ 18 giờ 30 tối nay, chính quyền ban hành vùng cấm bay tạm thời cho đến hết lễ khai mạc, trong bán kính 150 km xung quanh thủ đô Paris. Trong thời gian đó, toàn bộ các hoạt động của sân bay quốc tế Charles de Gaulle và Orly nằm sát cạnh thủ đô đều phải ngừng.

Sàng lọc từng người tham gia Olympic

Nhật báo kinh tế Les Echos chạy tựa lớn đơn giản : "Paris là ngày hội !" và tập trung phản ánh những thách thức bảo vệ an ninh cho Thế Vận Hội. Tờ báo cho biết từ hơn một năm nay, lực lượng cảnh sát Pháp đã chuẩn bị và luyện tập các phương án, kịch bản bảo vệ an ninh chưa từng có, đặc biệt với lễ khai mạc ngoài sân vận động.

Theo Les Echos, lực lượng an ninh Pháp, đề phòng từ xa, đã tiến hành một triệu cuộc điều tra hành chính để sàng lọc những người tham gia Thế Vận Hội, từ các vận động viên, huấn luyện viên, nhà báo, các tình nguyện viên và cả các nhân viên bảo vệ do các công ty tư nhân phụ trách. Kết quả là hơn 4.000 người đã bị loại, theo bộ trưởng Nội vụ Pháp, Gérald Darmanin.

Về các cuộc thi đấu thể thao, phần cốt lõi của Thế Vận Hội, Le Figaro giới thiệu khung cảnh đặc biệt độc đáo của kỳ Thế Vận Hội này : Quảng trường Concorde, Grand Palais, Invalides, Champ-de-Mars, và xa hơn nữa là Château de Versailles, Làng Olympic ở Seine-Saint-Denis… tất cả đã sẵn sàng. Thủ đô và vùng phụ cận của Paris đã biến thành sân vận động ngoài trời. Mỗi nơi đều có những nét đẹp riêng, để đón một kỳ thế vận hội trong thành phố.

"Ngày Thế Vận Hội" là tựa chính La Croix. Nhật báo hân hoan nhận định "thủ đô Pháp giới thiệu với các vận động viên và khán giả trên toàn thế giới gương mặt đẹp nhất của mình mà không tiếc tiền của cho tổ chức và an ninh". Trong bài phóng sự "Paris biến đổi để đón thế giới", La Croix cho thấy trong những tuần qua, cả Paris đã tập trung mọi nỗ lực để đón các vận động viên và khán giả từ khắp nơi trên thế giới như thế nào.

Căng thẳng địa chính trị thế giới

Nhật báo Le Monde quan tâm nhiều đến bối cảnh địa chính trị thế giới của sự kiện với tựa lớn : "Paris 2024 : Kỳ Thế Vận Hội trên nền khủng hoảng chính trị".

Le Monde cho biết, hơn 100 nguyên thủ và lãnh đạo chính phủ sẽ tới Paris dự lễ khai mạc Thế Vận Hội trên sông Seine tối nay, trong một bối cảnh địa chính trị thế giới đầy bất trắc. 

Tờ báo viết : "Thế Vận Hội này diễn ra trong bối cảnh địa chính trị đặc biệt hỗn loạn và khó lường, được đánh dấu bằng các cuộc xung đột gây thiệt hại nặng nề cho dân thường, đặc biệt là ở Gaza và chiến tranh quay trở lại Châu Âu với cuộc xâm lược quy mô lớn vào Ukraine của Nga, và bởi sự cạnh tranh ngày càng gia tăng và nguy hiểm giữa các cường quốc. Chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 càng làm tăng thêm tình trạng bất ổn, với khả năng Donald Trump của đảng Cộng Hòa sẽ trở lại Nhà Trắng".

Bản thân nước Pháp cũng đón sự kiện lịch sử này cũng trong bối cảnh chính trị nội bộ rối ren, đặc biệt từ sau kỳ bầu cử Quốc hội trước thời hạn. Nhưng theo Le Monde, chính quyền Pháp hy vọng Thế Vận Hội là dịp để tạm thời gác sang một bên cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay.

Cuba : Các nhà vô địch Olympic khốn khổ

Nhân ngày của Thế Vận Hội, trang kinh tế Le Figaro đăng một chuyện không mấy vui : "Những nhà vô địch Cuba bán huy chương để ăn".

Tờ báo cho biết, hôm 18/07 vừa qua, công ty RR Auction của Mỹ đã bán đấu giá một tấm huy chương vàng Olympic Sydney 2000, môn Taekwondo, với giá hơn 51 nghìn đô la. Người bán là nhà vô địch Cuba, chủ sở hữu tấm huy chương, Angel Valodia Matos. Cũng tại cuộc bán đấu giá này, một tấm huy chương bạc của vận động viên môn vật tự do Cuba Yasmany Lugo, được trao tại Olympic Rio 2016, cũng được bán với giá hơn 26 nghìn đô la. Trước đó, nhà vô địch quyền Anh người Cuba Roniel Iglesias tại Thế Vận Hội Luân Đôn 2012 đã bán tấm huy chương của mình với giá 83 nghìn đô la.

Le Figaro cho biết, nếu nhiều vận động viên trong số này chia tay với danh hiệu của họ, đó là vì mức lương hàng tháng mà nhà nước Cuba trả cho họ chỉ vào khoảng… 15 đến 25 euro. Nhà vô địch Olympic quyền Anh, người Cuba, Mario Kindelan, nói với tạp chí Play Off Magazine của Mỹ : "Tôi không hối hận vì đã bán huy chương Olympic Sydney 2000 của mình vì tôi thấy mình đang trong hoàn cảnh nguy kịch. Thực tế là tôi không có gì để ăn hoặc chu cấp cho các con gái". Nhưng có điều là những nhà vô địch khốn khổ đó không thể nhận được tiền bán huy chương do lệnh cấm vận của Mỹ nhằm vào Cuba, công ty RR Aution không được phép chuyển ngân đến một tài khoản ngân hàng của một người Cuba, dù đó là nhà vô địch Olympic. 

Mỹ : Lưỡng đảng hết đồng thuận ủng hộ Israel

Bên cạnh sự kiện lớn lễ khai mạc Thế vận hội Paris 2024, các báo vẫn dành nhiều trang bài phản ánh thời sự trong nước và quốc tế.

Le Monde chú ý tới chuyến thăm Hoa Kỳ của thủ tướng Israel Benyamin Netanyahu với bài : Tại Washington, Netanyahu gây chia rẽ Quốc hội. Theo tờ báo, trong chuyến thăm Mỹ, thủ tướng Israel đã có bài phát biểu trước Quốc hội Hoa Kỳ, ngày 24/07. Bài phát biểu kêu gọi Mỹ thêm viện trợ cho Israel đã được các dân biểu phe Cộng Hòa hoan nghênh nhiệt liệt, nhưng rất nhiều dân biểu phe Dân Chủ vắng mặt. Điều này cho thấy, 10 tháng sau cuộc xung đột ở Gaza, sự đồng thuận của hai đảng về ủng hộ Israel đã chấm dứt.

Chiến tranh Ukraine : Kiev vẫn gặp khó khăn, chuẩn bị cho đàm phán ?

Về tình hình chiến sự tại Ukraine, Le Monde ghi nhận những khó khăn của quân đội Kiev trên chiến trường miền Đông với bài : "Ukraine : Quân đội Nga đang tiến dần". Theo tờ báo, nhiều đơn vị của Ukraine đang bị đe dọa bị bao vây trong vùng Donetsk trước đà tiến của quân Nga. Các tướng lĩnh chỉ huy quân đội Ukraine đều thừa nhận tình hình đang hết sức khó khăn tại miền Đông. Quân đội Ukraine đang có xu hướng co cụm và thậm chí rút khỏi nhiều vị trí. Trong bối cảnh khó khăn đó, Le Monde trở lại với chuyến công du của ngoại trưởng Ukraine tới Bắc Kinh trong tuần này, với bài "Đối mặt với Nga : Kiev đẩy mạnh tiếp xúc với Bắc Kinh". Tờ báo nhận thấy, viễn cảnh Donald Trump trở lại nắm quyền ở Mỹ gây áp lực để buộc Ukraine chấp nhận một thỏa thuận hòa bình đang khiến Kiev lo lắng. Chuyến đi được đánh giá là để thăm dò, tìm kiếm sự ủng hộ các điều kiện của Kiev, chuẩn bị cho khả năng có thể sẽ phải ngồi vào bàn thương lượng với Nga, theo ý kiến của một dân biểu Ukraine được báo Le Monde trích dẫn.

Anh Vũ

Thế vận hội quay lại với Paris sau 100 năm : Cuộc phiêu lưu thế kỷ

Chỉ còn một ngày nữa là Thế vận hội Paris khai mạc, báo chí hôm nay, 25/07/2024, tập trung cho sự kiện này. Les Echos nhấn mạnh Thế vận hội Paris 2024 : Giờ của sự thật đã điểm cho "Cuộc phiêu lưu thế kỷ". Lễ khai mạc trên sông Seine đánh dấu việc ngày hội thể thao toàn cầu quay lại với Paris sau đúng 100 năm, với những thách thức vô cùng lớn.

Những người rước đuốc thế vận chụp ảnh với các vũ công trước nhà hát Moulin Rouge (Cối Xay Gió Đỏ), Paris, Pháp, ngày 15/07/2024. Reuters - Stephanie Lecocq

Olympic khai mạc trên sông : Ý tưởng táo bạo

Vào lúc 19 giờ 30 ngày 26/07/2024, với sự hiện diện của khoảng 100 nguyên thủ các nước và trước 1 tỉ khán giả truyền hình, các vận động viên sẽ diễn hành lần đầu tiên bên ngoài một sân vận động. Chỉ riêng sự kiện này đã rất đau đầu cho việc giữ an ninh, trong một Thế vận hội với các tiêu chí "phổ thông", "sinh thái" và "hội nhập".

Đối với các nhà tổ chức, đây là kết quả của bảy năm nỗ lực cho một dự án ngoại hạng. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vốn coi Thế vận hội Paris là "cuộc phiêu lưu thế kỷ", bận rộn đón tiếp các chủ doanh nghiệp nhằm trấn an các nhà đầu tư, các nhà báo ngoại quốc… tại điện Élysée. Người ta lo ngại khủng hoảng chính trị sau khi giải tán Quốc hội, nhưng chính phủ chuyển tiếp được duy trì, tập trung giúp cho lễ hội.

Từ vài tuần qua, sự hào hứng của người dân đang tăng lên, cùng với sự kiện ngọn đuốc Olympic đến với Marseille ngày 08/05, và từ đó lửa thiêng thế vận đã được rước qua 400 thành phố, thu hút 8 triệu khán giả. Tối thứ Sáu, ngọn đuốc kết thúc hành trình tại Vườn Tuilleries, khởi đầu cho 15 ngày tranh tài, rồi đến Thế vận người khuyết tật tiếp nối từ 28/08 đến 08/09. Những ngày gần đây, dân Paris chứng kiến thủ đô khoác lên màu sắc thế vận với hàng loạt hoạt động, như những vòng tròn Olympic chiếu sáng trên tháp Eiffel và nhiều địa điểm khác, với một số hạn chế trong việc di chuyển.

Paris đã sẵn sàng !

Trên lý thuyết, việc chuẩn bị của Paris đã thành công. Các công trình hoàn thành đúng thời hạn, nhất là Làng thế vận, nơi trú ngụ của 14.500 vận động viên, trung tâm bơi lội, làng báo chí. Ngược với các Thế vận hội trước đây, ngân sách không bị vượt qua, dù có trội hơn đôi chút nhưng chủ yếu do lạm phát. Với 8,6 triệu vé đã bán ra, Paris đánh bại kỷ lục của Thế vận hội Atlanta 1996. Ban tổ chức đã tuyển mộ đủ 22.000 nhân viên bảo vệ, dù vất vả, và thêm 3.900 người được đào tạo để dự bị. Cũng như mọi Thế vận hội, Olympic Paris không tránh khỏi những tranh cãi, như lương của "tổng chỉ huy" Tony Estanguet, giá vé giao thông công cộng... nhưng không đáng kể.

Tổ chức Thế vận hội luôn có rủi ro cao độ, đặc biệt là an ninh. Được đưa ra sau đợt khủng bố năm 2015, hồ sơ ban đầu lại nặng nề thêm trong bối cảnh địa chính trị với cuộc xâm lăng Ukraine và cuộc xung đột Israel-Palestine. Chỉ riêng lễ khai mạc đã phải huy động 45.000 hiến binh và cảnh sát, được nhiều ngàn quân nhân hỗ trợ ; trung bình 35.000 người một ngày trong suốt 15 ngày tranh tài. Giao thông tăng 15% so với mùa hè bình thường, và 15 triệu khách được chờ đợi. Một vấn đề khác là bơi được trên sông Seine, lời hứa quan trọng của Thế vận hội Paris với 1,4 tỉ euro đầu tư, để các cuộc thi ba môn phối hợp và bơi đường dài có thể diễn ra trên dòng sông nổi tiếng của thủ đô. Thời tiết và lưu lượng sông sẽ quyết định.

Nhưng một thế vận thành công trước hết là số huy chương của nước chủ nhà. Mục tiêu của ông Macron là Pháp phải nằm trong "Top 5", có nghĩa là 571 vận động viên Pháp phải giành được từ 40 đến 50 huy chương. Đây là một tham vọng lớn, nếu biết rằng kỷ lục cao nhất là tại Atlanta năm 1996. Ở Tokyo năm 2021, Pháp xếp thứ 8 với 33 huy chương trong số đó có 10 huy chương vàng.

Vận động viên Ukraine : Tập luyện trong báo động bom

Tham gia Olympic còn nhằm quảng bá cho đất nước, đó là mục tiêu của các vận động viên Israel, Palestine, và nhất là 143 vận động viên Ukraine có mặt tại Paris. La Croix nhắc lại, từ khi giành độc lập năm 1991, Ukraine đã chiếm một chỗ đứng đáng kể trong bảng xếp hạng thành tích. Tại Thế vận hội Tokyo cách đây ba năm, các vận động viên Ukraine đã mang về 19 huy chương. Trong phái đoàn Ukraine lần này có nữ vận động viên nhảy cao Yaroslava Mahuchikh, 22 tuổi, đã giành kỷ lục thế giới hôm 07/07.

Nhưng cuộc xâm lăng của Nga đã thay đổi tất cả, khi Ukraine phải sống với nhịp độ báo động phòng không và cúp điện, nhiều sân vận động bị đánh phá, nhiều vận động viên được gọi nhập ngũ… Lực sĩ nhảy cao Andriy ​Protsenko bị kẹt trong Kherson bị chiếm đóng nhiều tháng, cặp song sinh Maryna và Vladyslava Aleksiiva, đang nhắm đến huy chương vàng bơi nghệ thuật, thì phải tập dượt tại Kharkiv trong một hồ bơi không có hệ thống sưởi. Sau tập luyện cần nghỉ ngơi, nhưng vận động viên Ukraine luôn bị stress vì báo động oanh kích liên tục, như vậy họ đã bị bất bình đẳng trong cuộc tranh tài.

Libération nói rõ hơn về nỗi truân chuyên của các vận động viên Ukraine. Khi những chiếc xe tăng Nga đầu tiên tiến vào lãnh thổ, hai chị em Aleksiiva vội vã chạy khỏi Kharkiv, chỉ kịp quơ vội theo vài bộ đồ và tấm huy chương đồng thế vận. Tại thành phố này không thể tập luyện được vì khi có báo động, phải ra khỏi hồ bơi khi đang mặc áo tắm để chạy vào hầm trú ẩn, chờ không biết đến bao lâu. Cách đây một năm, piscine của họ đã bị hỏa tiễn phá hủy một phần.

Còn Iryna Koliadenko và những người thân không thể chạy kịp, phải trốn hai tuần lễ trong hầm nhà ở Irpin, phía tây thủ đô, trong khi trận đánh Kiev đang ác liệt. Nữ vận động viên có huy chương đồng đấu vật tại Tokyo cho biết cô nhìn thấy lính dù Nga nhảy vào khu rừng, huấn luyện viên của cô bị bắn chết ngay tại sân tập không lý do. Cùng với một nhóm thanh niên, cô chạy trốn bằng xe dưới lằn đạn, và khi quân Nga rút khỏi Kiev, nhà của cô đã bị phá hủy nay phải đi mướn. Oksana Kozyna, vô địch thế giới năm 2022 về vũ cầu dành cho người khuyết tật, thời gian miệt mài tập luyện ở Paris giúp cô tạm quên đi khu ký túc xá thanh niên ở Ukraine, nơi các bạn bè đều đã chết.

Từ đầu cuộc xâm lăng, trên 3.000 vận động viên đã chiến đấu dưới màu cờ Ukraine, và 479 đã tử trận. Bom Nga cũng đã phá hủy trên 500 cơ sở thể thao. Trong bối cảnh đó, khát vọng cá nhân đã nhường chỗ cho sự nung nấu nêu cao màu cờ sắc áo Tổ quốc trong Thế vận hội Paris, tuy cuộc chiến đã tạo ra một thế hệ mất mát. Nhà nước chẳng còn tiền để hỗ trợ thể thao, tất cả đều dành cho vũ khí để bảo vệ đất nước.

Âm mưu phá hoại Thế vận hội của điệp viên Nga 

Về vấn đề an ninh, Le Monde thuật lại "Hành trình của một điệp viên Nga muốn "gây bất ổn" cho Thế vận hội Paris". Công dân Nga có tên viết tắt là K., 40 tuổi, từng tham gia nhiều chương trình truyền hình thực tế và ẩm thực, có hàng ngàn người theo dõi trên mạng xã hội. K. xưng là đầu bếp tư, sang Paris từ 2010 học nấu bếp.

Hồi tháng Năm lẽ ra K. đi máy bay từ Istanbul về nhà ở Paris, nhưng do say rượu nên không được cho lên phi cơ. Anh ta bèn đi Bulgaria, và trong một tiệm ăn khi gọi điện cho cấp trên đã nói : "Người Pháp sẽ có một lễ khai mạc Thế vận hội chưa từng thấy". Ngày 21/07 khi khám nhà đã tìm thấy thẻ của một đơn vị tinh nhuệ thuộc lực lượng đặc biệt Nga, dưới sự chỉ huy của FSB, và nhiều tài liệu khác. K. bị khởi tố ngay trong ngày vì "dọ thám cho nước ngoài nhằm có hành động thù địch tại Pháp" và bị tạm giam.

Càng gần khai mạc Thế vận hội, tình báo Pháp càng căng thẳng, đặc biệt là trước sự xâm nhập của Nga. Ngày 07/06, một người song tịch Nga-Ukraine 26 tuổi bị bắt vì cáo buộc khủng bố và sở hữu chất nổ để âm mưu phá hoại. Người này có nhiệm vụ đặt quả bom thủ công trước một cửa hàng Bricorama vào sáng sớm.

Moskva bỏ tù những "gián điệp" tưởng tượng

Trong khi đó "Tại Nga, những phiên tòa xử tội "phản quốc" hay "gián điệp" liên tục mở ra", những người Nga có thêm quốc tịch một nước phương Tây ngày càng bị đe dọa. Le Figaro cho biết ngày 19/07, nhà báo Mỹ Evan Gershkovich bị kết án 16 năm tù khổ sai. Người phóng viên 32 tuổi của Wall Street Journal, có cha mẹ từ Liên Xô sang Hoa Kỳ định cư, bị cáo buộc "gián điệp" khi đi làm phóng sự tại một vùng có liên hệ đến kỹ nghệ vũ khí Nga. Nhưng phía sau trường hợp Gershkovich mà Nhà Trắng khẳng định sẽ làm mọi cách để đưa về nước, còn có nhiều vụ khác ít được biết đến.

Đầu năm 2023, Vladimir Putin trong một bài diễn văn đã nói về "đội quân thứ năm" cần phải bị lật mặt. Từ đó trở đi, lực lượng an ninh, điều tra viên của FSB, viện kiểm sát Nga làm việc cật lực để cung cấp cho chế độ những kẻ phản bội và điệp viên đang ẩn náu, đôi khi phải sục sạo quá khứ của đối tượng bị cho là khả nghi. Cuối tháng 6, một nữ nghệ sĩ ở Siberia, Tatiana Laletina, 21, tuổi bị kết án 9 năm tù. Tội của cô là gì ? Chỉ là tặng số tiền tương đương 30 đô la cho một tổ chức từ thiện Ukraine ngay sau khi Nga bắt đầu cuộc xâm lăng. Hành động đơn giản này đủ để bị lãnh bản án từ 12 tới 20 năm tù vì quy kết "phản quốc".

Ksenia Karelina, cựu vũ công ba lê 32 tuổi định cư tại Los Angeles từ nhiều năm qua, khi về thăm gia đình ở Ural vào dịp lễ cuối năm, đã bị siloviki Nga bắt giữ tại cùng một thành phố với nhà báo Evan Gershkovich là Ekaterinburg, vì tìm thấy dấu vết chuyển 50 đô la cho một tổ chức thân Kiev có trụ sở tại New York vào ngày Nga tấn công nước láng giềng. Một trường hợp khác gần đây là nhà báo song tịch Mỹ-Nga Alsu Kurmasheva, làm việc cho Radio Liberty. Người phụ nữ 47 tuổi này bị bắt khi về Kazan (Tatarstan) thăm mẹ bị bệnh, bị kết án 6 năm rưỡi tù giam trong một phiên xử kín vì thu thập lời kể của những người Nga chống chiến tranh để viết sách.

Phương Tây tố cáo Moskva muốn có một số lượng "tù nhân dự trữ" để trao đổi sau này. Bên cạnh đó, tất cả những ai từng ủng hộ tổ chức của Alexei Navalny, từng giúp tiền dù rất ít, đều bị truy lùng. Chẳng hạn kỹ sư tin học Alexei Malyarevski ở Moskva, bị tống giam với bản án 7 năm chỉ vì tặng 150 đô la cho quỹ chống tham nhũng của Navalny.

Trung Quốc bỏ rơi giới trung lưu 

Nhận xét về Hội nghị trung ương mới đây của Đảng cộng sản Trung Quốc, xã luận của Le Monde nhận định việc chọn lựa tập trung cho sản xuất, công nghệ, thay vì cải thiện đời sống người dân, khiến "giấc mơ Trung Hoa" của Tập Cận Bình dường như xa dần với dân Hoa lục. Sau thời gian khép kín quá lâu vì Covid, nay lại bắt tay với Nga, Bắc Kinh đang tự cô lập với thế giới.

La Croix cho rằng Trung Quốc đã bỏ rơi giới trung lưu, dành ưu tiên cho sức mạnh địa chính trị. Tỉ lệ tiết kiệm lên đến 33%, đây là một kỷ lục, cho thấy người dân lo sợ cho tương lai, dành dụm để có tiền chữa bệnh và cho lúc về hưu, thay vì tiêu xài. Và mỉa mai thay, trong nỗ lực thu hút các nhà đầu tư quốc tế với hy vọng được chuyển giao công nghệ như thời trước, Bắc Kinh mở rộng hầu bao tài trợ cho các công ty ngoại quốc tại Hoa lục. Ông Tập đã quên đi lời hứa "thịnh vượng chung", các hộ gia đình tha hồ mỏi mòn chờ đợi.

Thụy My

Thế vận hội Paris và Ukraine, nạn nhân của việc giải tán Quốc Hội Pháp

Les Echos ngày 27/06/2024 lo rằng sự hỗn loạn chính trị sẽ làm hỏng ngày hội lớn khi chỉ còn đúng một tháng nữa sẽ khai mạc Thế Vận Hội Paris, trong khi mọi người đều nhận thấy Pháp đã chuẩn bị rất tốt.

Khách tham quan thích thú khi các vòng tròn Olympic hiện lên trên tháp Eiffel, vào lúc sắp diễn ra Thế vận hội Paris 2024. Ảnh chụp ngày 22/06/2024. Reuters - Dylan Martinez

Chỉ còn hai ngày nữa đến kỳ bầu cử Quốc hội, tít trang nhất và bài vở trên báo chí Pháp đều tập trung cho tình hình chính trị. Le Figaro nhận định "Phe Macron chia rẽ về chiến lược cho vòng hai". Le Monde chạy tít "Bên cánh hữu, cử tri phân tán và bị cực hữu lôi kéo", Libération trấn an "Cánh tả chống lại cực hữu : Hãy tin tưởng !". Nhật báo kinh tế Les Echos dự báo về "Những ngày sau bầu cử trên thị trường tài chánh", La Croix nhận xét "Nước Pháp khiến Châu Âu lo ngại".

Cực hữu lúng túng trước vấn đề song tịch, ngoại giao, quốc phòng

Le Figaro nhận xét "Song tịch : Cuộc tranh cãi mà Jordan Bardella không hình dung ra trước". Chủ tịch đảng Tập Hợp Dân Tộc (RN) muốn ngăn cản những công dân Pháp có hai quốc tịch làm "những công việc cực kỳ nhạy cảm", nhưng không thuyết phục nổi khi tranh luận. Ông Jordan Bardella, đang hy vọng trở thành thủ tướng nếu cực hữu giành được đa số, khẳng định với báo chí rằng muốn dành các vị trí trong an ninh và quốc phòng cho người Pháp gốc, bằng luật và nghị định.

Đỉnh điểm là tối thứ Ba khi tranh luận trên đài TF1 giữa các thủ lãnh của ba khối. Thủ tướng đương nhiệm Gabriel Attal chất vấn, như vậy phải chăng người mang hai quốc tịch "chỉ là người Pháp có phân nửa", "không đáng tin tưởng để giữ các chức vụ". Bà Marine Le Pen hôm sau nói rằng người song tịch có thể làm mọi việc, nhưng nhìn chung, các nhân vật cực hữu đang trống đánh xuôi kèn thổi ngược. Trên trang Ý kiến của Le Monde, một nhà ngoại giao chuyên nghiệp cho biết sẵn sàng từ nhiệm trước quan điểm phân biệt đối xử của RN.

Về chính sách ngoại giao và quốc phòng, Les Echos nhận thấy RN cũng tiền hậu bất nhất. Cương lĩnh của bà Marine Le Pen trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2022 đã bị rút khỏi trang web của đảng cực hữu cách đây vài ngày, trái ngược hẳn với những tuyên bố của chủ tịch đảng hiện nay. Jordan Bardella không phản đối kinh tế chiến tranh, chương trình hợp tác vũ khí với Đức. Về Ukraine, tuy không đặt lại vấn đề về những cam kết đã có, nhưng chống lại việc gởi quân và những vũ khí có thể tấn công sang đất Nga - có nghĩa là kết thúc việc chi viện hỏa tiễn Scalp và gởi cố vấn. Nếu trước đây Le Pen muốn ra khỏi NATO, Bardella nói rằng NATO là cần thiết, tuy vậy vẫn luôn phản đối Ukraine gia nhập Liên minh Bắc Đại Tây Dương (và Liên Hiệp Châu Âu).

Thế Vận Hội trở thành thứ yếu

Les Echos lo rằng sự hỗn loạn chính trị sẽ làm hỏng ngày hội lớn khi chỉ còn đúng một tháng nữa sẽ khai mạc Thế Vận Hội Paris ; công việc chuẩn bị cho Olympic đã lần lượt vượt qua được tất cả trở ngại. Bức ảnh lẽ ra rất tuyệt vời. Ngày 26/07, mọi người đều đoàn kết xung quanh tổng thống Emmanuel Macron, những đại diện đủ mọi khuynh hướng và các nhà tổ chức. Nhưng những nụ cười có thể trở thành gượng gạo, và sự đồng tâm chỉ là bề ngoài vì bất ổn chính trị. Sau vòng bầu cử thứ hai, ba tuần trước khi Thế vận hội khai diễn, giả thiết một chính phủ - đặc biệt nếu là cực hữu - sẽ làm đảo lộn tất cả.

Tất nhiên guồng máy vẫn đều đặn quay. Nhưng hai khuôn mặt chủ chốt trong ngày hội toàn cầu này, là bộ trưởng thể thao Amélie Oudéa-Castéra và bộ trưởng nội vụ Gérald Darmanin có thể phải ra đi. Hơn nữa, Thế Vận Hội bị rơi xuống thành vấn đề hạng hai, tuy sau một thế kỷ chờ đợi và thất bại của lần ứng cử trước, Thế Vận Hội Paris 2024 lẽ ra phải là dấu ấn mạnh mẽ trong nhiệm kỳ của ông Emmanuel Macron.

Ngọn lửa Olympic đang tiến về gần thủ đô, lịch trình truyền thông vẫn theo đúng nhưng sự hồ hởi của người dân giảm xuống, những ánh mắt xa dần các địa điểm thi đấu và các vận động viên đang chuẩn bị, tập trung vào những rối ren chính trường. Một người thạo tin nói rằng Ban tổ chức rất không vui vì "họ bán một sản phẩm tuyệt vời nhưng rốt cuộc lại có vướng mắc".

Nguy cơ hình ảnh nước Pháp bị phai mờ

Trong khi đối với tất cả mọi người, Paris đã chuẩn bị rất tốt, sau bảy năm miệt mài. Ngân sách không bị vượt quá như những kỳ thế vận trước, cơ sở hạ tầng hoàn thành đúng hạn nhất là tuyến métro tự động số 14, các doanh nghiệp chung tay, đình công không diễn ra - ngay cả các nghiệp đoàn từng đe dọa cũng đã dịu giọng.

Dấu hỏi sau vòng bỏ phiếu thứ hai còn là vấn đề an ninh, vốn đã tăng lên với nguy cơ khủng bố và căng thẳng địa chính trị. Khoảng 12.000 đến 45.000 cảnh sát và hiến binh được huy động tùy theo ngày, đỉnh cao là lễ khai mạc, một con số kỷ lục. Nhưng nhiều người lo ngại việc chuyển sang cục diện chính trị mới, chỉ vài ngày trước khi Thế Vận Hội khai diễn, sẽ dẫn đến các cuộc biểu tình trên đường phố, dưới sự quan sát của toàn thế giới, và sự hiện diện của 200 nguyên thủ, chính khách cao cấp.

Hình ảnh nước Pháp và vị thế của tổng thống Pháp sẽ bị ảnh hưởng trên trường quốc tế, vào lúc Thế Vận Hội phải là "tủ kính" cho sự thành công của Pháp. Nạn nhân liên đới sắp tới có thể là Thế vận hội mùa đông 2030 mà Pháp là ứng cử viên duy nhất sắp được trao quyền, nay có nguy cơ bị lung lay. Ngay sau hôm giải tán Quốc hội, Ủy ban Olympic cảnh báo đang chờ sự bảo đảm tài chánh của chính phủ sắp tới ngày 24/07, thời hạn cuối bỏ phiếu. Với những rối loạn hiện nay và nhiệt tình giảm sút, vùng núi Alpes có thể mất đi cơ hội.

Ukraine : Từ chạy tốc độ đến marathon

Nạn nhân của những thay đổi chính trị ở Pháp còn là Kiev, khi tổng thống Emmanuel Macron đang xông xáo trên tuyến đầu ủng hộ Ukraine, đã mất đi ít nhiều vị thế trên trường quốc tế. Le Monde nhận định "Tại Ukraine, cuộc chiến sẽ còn kéo dài". Tờ báo miêu tả, thêm vào những hồi còi báo động phòng không tại Kiev, nay còn có thêm tiếng rì rầm của những chiếc máy phát điện. Bởi vì Nga không chỉ nhắm vào những người lính trên chiến hào hay các khu dân cư trong đô thị, mà còn cố tình phá hủy một cách có hệ thống cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, gây cúp điện thường xuyên, làm người dân mệt mỏi.

Hành động này theo luật pháp quốc tế bị coi là tội ác chiến tranh, đã gây thiệt hại 50% năng lực ngành điện Ukraine và đánh vào các nơi dự trữ. Mục đích là làm cho cư dân không thể sống được. Làm thế nào sống sót trong mùa đông mà không có hệ thống sưởi ? Kharkiv, thành phố lớn thứ nhì của đất nước thường xuyên bị oanh kích, được cho là để người dân không chịu được phải ra đi.

Cuộc chiến của Vladimir Putin tiến hành đã gần hai năm rưỡi, những chiếc máy phát điện, những người lính chiến trong quân phục đi bên cạnh quan tài của đồng đội đến nhà thờ đã trở thành những hình ảnh quen thuộc đến bi thảm tại Kiev. Chiến tranh tiêu hao, chiến tranh thường trực, cuộc chiến còn kéo dài vì đối mặt là Nga với nền kinh tế, quân đội và xã hội đã được tổ chức lại để phục vụ cho cuộc xâm lược. Trong cuộc kháng chiến vệ quốc, người Ukraine đã đạt đến giai đoạn mới : kiệt sức trong cuộc chạy đua tốc độ, người ta hiểu rằng trên thực tế cần phải chạy marathon đường dài trên mọi lãnh vực, mà nhạy cảm nhất là động viên thêm quân.

Vùng cấm bay ở miền tây ?

Viện Quan hệ Quốc tế và New Europe Center tổ chức tham khảo các viên chức dân sự và quân sự Ukraine, đa số ẩn danh, đều cho biết ý tưởng các hướng dẫn viên nước ngoài đến huấn luyện tân binh sẽ nâng cao tinh thần người dân đồng thời là cảnh báo cho Nga. Trong chính quyền, cả Quốc hội lẫn tổng thống Volodymyr Zelensky đều đã vượt quá nhiệm kỳ 5 năm, và trong thời chiến không cách nào tổ chức bầu cử. Nhưng Ukraine không phải là Nga : ý thức dân chủ đã bắt rễ và đòi hỏi minh bạch không biến mất trong thời chiến.

Riêng những người Ukraine có nhiệm vụ sáng tạo trong việc sản xuất drone và vũ khí thì vô cùng năng động, họ hoan nghênh việc hợp tác với kỹ nghệ quốc phòng Châu Âu - một dấu hiệu khác của cuộc chiến lâu dài. Nhưng kỹ nghệ cũng là mục tiêu phải bảo vệ, Kiev đang mơ đến "no-fly zone", vùng cấm bay ở miền tây đất nước, nhằm giữ an toàn cho các các nhà máy quan trọng, kho dự trữ năng lượng và cho dân di tản, tránh một đợt người tị nạn mới sang Liên Hiệp Châu Âu.

Đây là thế lưỡng nan muôn thuở cho các đồng minh. Một mặt, thương lượng gia nhập EU đã được mở ra từ thứ Ba 25/06, các thỏa thuận an ninh đã được ký, thượng đỉnh NATO vào tháng 7 sẽ là một bước tiến dù nhỏ bé. Mặt khác, lo ngại phản ứng của Nga, Washington vẫn từ chối trao cho Ukraine phương tiện quân sự để chiến thắng và tránh kịch bản xung đột đóng băng có lợi cho Moskva. "Hãy tháo những sợi dây đang trói tay chúng tôi !", dân biểu đối lập Oleksiy Goncharenko đòi hỏi. Nhưng khả năng này khó thể xảy ra với các cuộc bầu cử tại Pháp và Hoa Kỳ. Một viên chức cao cấp ở Kiev cho rằng "thời điểm Churchill" chỉ đến khi Nga tấn công một nước thành viên NATO, và điều này theo ông là chắc chắn.

Joe Biden và Donald Trump chuẩn bị so găng

Nhìn sang nước Mỹ, tất cả các báo đều chú ý đến sự kiện hai ứng cử viên Joe Biden và Donald Trump vào tối nay lần đầu tiên trực tiếp tranh luận kể từ năm 2020. Libération coi đây là một cuộc tranh luận "đầy cạm bẫy, với tầm vóc lớn", và dẫn lời một nhà quan sát nhận định "quan trọng nhất kể từ cuộc so tài giữa Kennedy và Nixon, năm 1960".

Le Figaro cho biết những ngày gần đây ông Joe Biden đã rời Washington đến Trại David ở bang Maryland, có một phòng thu dựng lại y như của CNN, nơi mà ông sẽ tranh luận với đối thủ ở Atlanta hôm nay, vào khoảng 3 giờ sáng Paris. Một ê-kíp 16 cố vấn và chuyên gia được huy động, luật sư riêng của Biden là Bob Bauer đóng vai Donald Trump. Ông Bauer từng nhập vai rất đạt năm 2020, kể cả việc sỉ nhục Biden như Trump. Phía đảng Cộng Hòa cũng hàm ý là Donald Trump đang chuẩn bị. Nhưng Trump tin tưởng vào khả năng trời phú của mình, và chế giễu Biden, nói rằng đối thủ sẽ dùng "doping". "Trước khi tranh luận, người ta sẽ chích vào mông ông ta".

Cuộc đối mặt một tiếng rưỡi đồng hồ giống như một cuộc song đấu giữa hai kẻ thù hơn là hai đối thủ chính trị. Cả hai chấp nhận không ghi chép, không công chúng, không trao đổi với các cố vấn trong thời gian giải lao, và hai nhà báo dẫn chương trình có thể cúp micro nếu quá hạn định cho phép. Bất kỳ sai lầm nào cũng vô cùng tai hại cho mỗi bên, bởi vì số cử tri độc lập có thể nhảy sang phía đối thủ. Đây là khởi đầu chính thức cho chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ, đã trở thành sự kiện khiến toàn cầu theo dõi, có thể xảy ra những bất ngờ.

Thụy My