Bộ Ngoại giao Mỹ : án tù cho nhà hoạt động nhân quyền ở Việt Nam là bất công
BBC, 02/04/2024
Bộ Ngoại giao Mỹ bày tỏ quan ngại trước việc Việt Nam tuyên án tù đối với những nhà đấu tranh vì quyền của dân tộc thiểu số và quyền tự do tôn giáo, đặc biệt là 5 bản án kể từ tháng 1/2024.
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu với giới truyền thông sau cuộc gặp với Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng vào tháng 9/2023
Trong tuyên bố được đưa ra vào hôm thứ Hai (ngày 1/4), Bộ Ngoại giao Mỹ viết :
"Chúng tôi đặc biệt lo ngại về bản án 13 năm tù gần đây của Y Krếc Byă - một tiếng nói ôn hòa vì quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng tại Việt Nam. Chúng tôi cũng tiếp tục quan ngại về bản án nhiều năm tù đối với Nay Y Blang, Danh Minh Quang, Thạch Cương và Tô Hoàng Chương vì hoạt động ủng hộ nhân quyền của họ tại Việt Nam, trong đó có quyền tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng".
Những bản án ‘bất công’
Vào ngày 28/3, Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã mở phiên tòa sơ thẩm xét xử ông Y Krếc Byă - một nhà truyền đạo thuộc Hội thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên. Ông bị tuyên án 13 năm tù về tội "Phá hoại chính sách đoàn kết".
Những cái tên khác trong tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đều bị tuyên án trong năm nay. Ông Nay Y Blang - cũng thuộc Hội thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên - bị Tòa án nhân dân tỉnh Phú Yên tuyên án 4 năm 6 tháng tù về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".
Ba nhà hoạt động còn lại đều bị kết án với tội danh tương tự ông Nay Y Blang. Ông Danh Minh Quang bị Tòa án nhân dân huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng tuyên mức án 3 năm 6 tháng tù giam vào ngày 7/2.
Ngày 20/3, Tòa án nhân dân huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh tuyên án 4 năm tù đối với ông Thạch Cương và 3 năm 6 tháng tù đối với ông Tô Hoàng Chương.
Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định đây là những bản án bất công và lần nữa yêu cầu Việt Nam trả tự do cho những nhà hoạt động này.
"Chúng tôi kêu gọi Việt Nam tôn trọng quyền của các cá nhân trong việc thực hiện các quyền tự do ngôn luận, lập hội và tôn giáo hoặc tín ngưỡng", Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh.
Trước đó, trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 9/2023, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nêu lên quan ngại về vấn đề nhân quyền . Cụ thể, website Nhà Trắng dẫn lời ông Biden :
"Tôi cũng đã nêu tầm quan trọng của việc tôn trọng nhân quyền là ưu tiên hàng đầu của cả chính quyền của tôi và của người dân Mỹ. Và chúng tôi sẽ tiếp tục đối thoại thẳng thắn về lĩnh vực này".
Tuy nhiên, các nhà hoạt động nhân quyền cho rằng ông Biden đã không lên tiếng đủ mạnh cho nhân quyền tại Việt Nam và Ấn Độ vì phải ưu tiên cho mối quan hệ hợp tác chiến lược.
"Chính quyền Biden rõ ràng đang gạt nhân quyền sang một bên để thúc đẩy quan hệ đối tác với các chính phủ mà họ coi là quan trọng về mặt chiến lược – đồng thời gửi đi thông điệp rằng Mỹ sẵn sàng dung thứ cho những hành vi xâm phạm nhân quyền trắng trợn", Reuters dẫn lời bà Carolyn Nash, giám đốc Tổ chức Ân xá Quốc tế tại Châu Á.
Những vụ bắt giữ khác
Các blogger bị công an Việt Nam bắt vào cuối tháng 2 - đầu tháng 3/2024. Từ trái qua : Hoàng Việt Khánh, Nguyễn Chí Tuyến, Nguyễn Vũ Bình
Ngoài những bản án được đề cập trong thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ, Việt Nam đã khởi tố, bắt giữ nhiều nhà hoạt động trong thời gian gần đây. Động thái này bị các nhóm hoạt động lên án là hành vi đàn áp nhân quyền và diễn ra trong bối cảnh một chỉ thị mật của Đảng cộng sản Việt Nam bị rò rỉ cho thấy đảng sẽ mạnh tay với các hành động đối kháng.
Chính quyền Việt Nam đã bắt giữ ba người chỉ trích nổi tiếng chỉ vài ngày sau khi nước này tuyên bố ứng cử vào nhiệm kỳ tiếp trong Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc trong khoảng thời gian cuối tháng 2 - đầu tháng 3/2024.
Cụ thể, công an Việt Nam đã bắt giữ blogger Nguyễn Chí Tuyến và Nguyễn Vũ Bình vào ngày 29/2. Sau đó, họ đã bắt giữ Hoàng Việt Khánh vào ngày 1/3. Cả ba người đều bị cáo buộc "tuyên truyền chống nhà nước".
Nói với BBC News tiếng Việt ngay sau khi chồng bị bắt, bà Nguyễn Thị Ánh Tuyết, vợ blogger Nguyễn Chí Tuyến, cho hay thời gian trước đó ông Tuyến thường xuyên nhận được văn bản gửi qua đường bưu điện thông báo việc ông bị cấm xuất cảnh.
Bà cũng nói rằng ông "không làm gì sai" khi chỉ phản biện các chính sách, đường lối của đảng và nhà nước – những điều mà "chính phủ Việt Nam cũng rất khuyến khích người dân tham gia".
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (HRW) cho biết Việt Nam hiện đang giam giữ ít nhất 163 tù nhân chính trị.
"Chính phủ Việt Nam cần chấm dứt việc đàn áp các blogger, các nhà vận động nhân quyền và các nhà hoạt động, đồng thời trả tự do ngay lập tức cho những người bị giam giữ vì thực thi các quyền dân sự và chính trị cơ bản của họ", HRW lên tiếng trong một báo cáo.
Nguồn : BBC, 02/04/2024
**************************
Hoa Kỳ quan ngại về việc Việt Nam kết án những người thúc đẩy nhân quyền
Reuters, VOA, 02/04/2024
Hôm thứ Hai 1/4, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ bày tỏ quan ngại về việc những người thúc đẩy nhân quyền ở Việt Nam bị kết án, bao gồm 5 bản án kể từ tháng 1, và bộ kêu gọi chính phủ Việt Nam tôn trọng quyền tự do ngôn luận, lập hội và tôn giáo.
Phông nền của phòng họp báo thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ ở thủ đô Washington.
Giới tranh đấu đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình hình nhân quyền ở Việt Nam và kêu gọi chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nêu lên những lo ngại về tình hình đó trong hoạt động ngoại giao của Mỹ với Việt Nam.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) nói hồi tháng 3 rằng Việt Nam giam giữ ít nhất 163 tù nhân chính trị và chính phủ Việt Nam đang tiến hành đàn áp các blogger, giới vận động cho nhân quyền và các nhà hoạt động. Chính phủ Việt Nam phủ nhận chuyện vi phạm nhân quyền.
Bộ Ngoại giao Mỹ nói trong một tuyên bố hôm 1/4 : "Chúng tôi đặc biệt lo ngại về bản án 13 năm tù gần đây đối với Y Krec Bya, người đã lên tiếng một cách ôn hòa về quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng ở Việt Nam".
"Chúng tôi cũng tiếp tục quan ngại về bản án nhiều năm tù đối với Nay Y Blang, Danh Minh Quang, Thạch Cương và Tô Hoàng Chương chỉ vì họ vận động ôn hòa cho nhân quyền, trong đó có quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng ở Việt Nam", vẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ nói.
Bộ cũng kêu gọi Việt Nam "hãy trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ một cách bất công".
Tổng thống Mỹ Biden đã đến thăm Việt Nam vào năm ngoái và Nhà Trắng cho biết ông đã nêu lên những lo ngại về nhân quyền.
Tuy nhiên, giới tranh đấu đã cáo buộc rằng chính quyền của ông Biden bỏ qua các vấn đề về nhân quyền khi giao dịch với các đối tác Châu Á như Việt Nam và Ấn Độ, những nước mà Washington có mối quan hệ chiến lược quan trọng mà các nhà phân tích cho rằng nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.
Reuters
Nguồn : VOA, 02/04/2024
****************************
Hoa Kỳ quan ngại về việc kết án những người vận động nhân quyền ở Việt Nam
Thanh Phương, RFI, 02/04/2024
Theo hãng tin Reuters, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm qua, 01/04/2024, đã bày tỏ quan ngại về vụ kết án những người vận động nhân quyền thuộc các sắc tộc thiểu số ở Việt Nam, trong đó có 5 vụ kể từ tháng 1, và kêu gọi chính phủ Hà Nội tôn trọng quyền tự do ngôn luận, tự do lập hội và tự do tôn giáo.
Ông Y Krec Bya, thuộc tổ chức "Hội thánh Tin lành đấng Christ Tây Nguyên", bị bắt hôm 08/04/2023 và đã bị tòa án tỉnh Đắk Lắk kết án 13 năm tù về tội "Phá hoại chính sách đoàn kết". © msfjustice.org
Những nhà hoạt động đã báo động về tình hình nhân quyền ở Việt Nam và kêu gọi chính quyền của tổng thống Joe Biden nêu lên những quan ngại về tình hình này trong chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ với Việt Nam.
Reuters trích dẫn tổ chức nhân quyền Mỹ Human Rights Watch vào tháng 3 cho biết Việt Nam hiện giam giữ ít nhất 163 tù chính trị và chính phủ Hà Nội đang tiến hành đàn áp các blogger, nhà vận động nhân quyền và các nhà hoạt động. Chính phủ Việt Nam vẫn phủ nhận việc vi phạm nhân quyền.
Trong thông cáo hôm qua, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố : "Chúng tôi đặc biệt lo ngại về bản án 13 năm tù gần đây đối với Y Krec Bya, một tiếng nói ôn hòa cho quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng ở Việt Nam. Chúng tôi cũng tiếp tục quan ngại về bản án tù nhiều năm đối với Nay Y Blang, Danh Minh Quang, Thạch Cương và Tô Hoàng Chương vì họ vận động ôn hòa cho nhân quyền, trong đó có quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng ở Việt Nam". Bộ Ngoại Giao Mỹ kêu gọi Việt Nam "trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ phi lý".
Ông Y Krec Bya, thuộc tổ chức "Hội thánh Tin lành đấng Christ Tây Nguyên", đã bị tòa án tỉnh Đắk Lắk kết án 13 năm tù về tội "Phá hoại chính sách đoàn kết". Trong phiên xử ngày 20/03 tại tỉnh Trà Vinh về cáo buộc "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước", ông Thạch Cương đã bị kết án 4 năm tù và ông Hoàng Chương 3 năm 6 tháng tù. Trước đó, ngày 07/02, tại Sóc Trăng, ông Danh Minh Quang đã lãnh án 3 năm 6 tháng tù cũng về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước". Cũng với tội danh nay, ông Nay Y Blang đã bị tuyên án 4 năm 6 tháng tù ngày 26/01/2024.
Tổng thống Biden đã đến thăm Việt Nam vào năm ngoái và Nhà Trắng cho biết trong chuyến đi này ông đã nêu lên những quan ngại của Hoa Kỳ về tình hình nhân quyền ở Việt Nam. Tuy nhiên, theo Reuters, những người vận động nhân quyền cáo buộc chính quyền Biden gạt bỏ các vấn đề nhân quyền khi làm việc với các đối tác Châu Á như Việt Nam và Ấn Độ, những quốc gia mà Washington đang cố duy trì các mối quan hệ chiến lược nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.
Thanh Phương
**************************
Vụ sư Thạch Chanh Đa Ra : Công an phá hủy giảng đường của chùa Đại Thọ
RFA, 01/04/2024
Công an huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long đưa người và thiết bị tới đập phá giảng đường của chùa Đại Thọ sau khi bắt giữ sư trụ trì Thạch Chanh Đa Ra cách đây không lâu.
Công an địa phương đưa máy múc đến cưỡng chế ngôi giảng đường hôm 1/4/2024 - Ảnh chụp màn hình video
Sáu ngày sau khi bắt giữ sư Thạch Chanh Đa Ra và tín đồ Kim Khiêm với cáo buộc "lợi dụng quyền tự do dân chủ" theo Điều 331 và sáu người khác theo cáo buộc "bắt giữ người trái pháp luật" theo Điều 157 của Bộ luật Hình sự, chính quyền địa phương cưỡng chế, phá hủy công trình là nơi học tập của sư sãi và tín đồ được xây dựng cách đây hai năm.
Một tín đồ của chùa Đại Thọ không chứng kiến vụ việc nhưng được những người thân xung quanh đó thuật lại vụ việc. Người này nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong điều kiện ẩn danh vì lý do an ninh trong buổi chiều ngày 01/4 :
"Sáng nay có khoảng 100 công an mặc cảnh phục và thường phục cùng nhiều chó nghiệp vụ được điều động đến khu vực giảng đường để ngăn cấm mọi người tiếp cận khu vực này.
Chính quyền cũng điều động khoảng sáu xe múc có gầu đến để phá huỷ giảng đường".
Video một người dân quay lại sự việc và được nhiều tín đồ đăng tải trên mạng xã hội Facebook cho thấy, chính quyền sử dụng xe múc để đập phá công trình trên trong khi công an mặc cảnh phục đi lại trong khu vực.
Một người biết chuyện cho biết, năm 2020, sư Thạch Chanh Đa Ra có ý định xây dựng ngôi giảng đường trên phần đất hiến tặng của bà Thạch Thị Xà Bách ở huyện Tam Bình, tuy nhiên chính quyền địa phương lại cho đây là phần đất của bà Thạch Thị Ôi (em gái bà Bách).
Ông Thạch Chanh Đa Ra có xin phép chính quyền địa phương để xây dựng công trình này nhưng không được chấp thuận, tuy nhiên sau đó vẫn tiến hành xây dựng.
Bình luận về việc chính quyền huyện Tam Bình phá huỷ giảng đường, một tín đồ không muốn nêu danh tính nói với RFA :
"Thật là tàn ác quá đáng khi họ đang tâm đập phá giảng đường mà bá tánh đã xây dựng mấy năm qua ! Chính thể này không ra thể thống gì nữa !"
Phóng viên gọi điện cho Công an huyện Tam Bình để hỏi về việc đưa người đến phá huỷ giảng đường của chùa Đại Thọ nhưng không có người nhấc máy, còn người trực điện thoại của Công an tỉnh Vĩnh Long đề nghị phóng viên đến trụ sở của cơ quan để được cung cấp thông tin trực tiếp của người có thẩm quyền.
Như tin đã đưa, sau khi bắt giữ hòa thượng Thạch Chanh Đa Ra cùng hai tín đồ là Kim Khiêm và Thạch Ve Sanal ngày 26/3, một ngày sau, công an bắt tiếp bốn nhà sư và một tín đồ khác với cáo buộc "bắt giữ người trái pháp luật". Trong số này có sư Dương Khải, một người từng hoạt động nhân quyền và quyền của người bản địa Khmer Krom.
Việc bắt giữ tám người này, cùng với việc kết án ba nhà hoạt động nhân quyền Danh Minh Quang, Thạch Cương và Tô Hoàng Chương trong ba tháng vừa qua nằm trong chiến dịch trấn áp giới hoạt động người Khmer Krom, một sắc dân sinh sống hàng trăm năm nay ở vùng Nam Bộ nhưng hiện nay thuộc nhóm thiểu số ở Việt Nam.
Nguồn : RFA, 0/04/024
******************************
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lên án việc kết án tù những nhà hoạt động tôn giáo người Thượng và Khmer Krom
RFA, 01/04/2024
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 1/4 ra thông cáo báo chí bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc Việt Nam bỏ tù năm nhà hoạt động tôn giáo người Thượng và người Khmer Krom
Phiên tòa xét xử ông Y Krếc Byă ở Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk hôm 28/3/2024 - Bộ Công An
Hôm 28/3 vừa qua, Tòa án Nhân dân tỉnh Đắk Lắk tuyên án tù 13 năm và năm năm quản chế đối với thầy truyền đạo người Ê – đê là Y Krếc Byă thuộc Hội thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên về tội danh "phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc" theo Điều 116 của Bộ luật Hình sự.
Trước đó, vào ngày 26/1, Tòa án Nhân dân tỉnh Phú Yên đã kết án nhà hoạt động về quyền tự do tôn giáo Nay Y Blang (người Ê – đê) với bản án bốn năm sáu tháng tù giam về tội danh "lợi dụng quyền tự do dân chủ".
Ba người Khmer Krom là Tô Hoàng Chương, Thạch Cương và Danh Minh Quang cũng đều bị các tòa án ở Việt Nam trong tháng hai và ba vừa qua kết án tù với các mức án tương đương là bốn năm, ba năm sáu tháng tù với các cáo buộc "Lợi dụng quyền tự do dân chủ" theo Điều 331 Bộ luật Hình sự.
"Chúng tôi dặc biệt quan ngại về việc kết án tù 13 năm đối với ông Y Krếc Byă, người đã cất tiếng nói ôn hòa vì tự do tôn giáo và tín ngưỡng ở Việt Nam. Chúng tôi cũng tiếp tục quan ngại trước các án tù nhiều năm đối với các ông Nay Y Blang, Danh Minh Quang, Thạch Cương và Tô Hoàng Chương vì cổ vũ một cách ôn hòa cho nhân quyền, bao gồm quyền tự do tôn giáo tín ngưỡng ở Việt Nam". – Thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ viết.
"Chúng tôi kêu gọi Việt Nam tôn trọng các quyền thực hiện tự do bày tỏ ý kiến, lập hội và tôn giáo hoặc tín ngưỡng của cá nhân. Chúng tôi tái khẳng định kêu gọi Chính phủ Việt Nam trả tự do cho tất cả những người đã bị giam giữ bất công" – Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định trong thông cáo báo chí.
Nguồn : RFA, 01/04/2024
Một số nhà ngoại giao cho biết Liên Hiệp Châu Âu (European Union - EU) nhắm vào Trung Quốc với các biện pháp trừng phạt đối với vi phạm nhân quyền lần đầu tiên kể từ cuộc đàn áp ở Quảng trường Thiên An Môn năm 1989, đưa bốn người và một thực thể ở Tân Cương vào danh sách đen, một số nhà ngoại giao cho biết.
Các quan chức cấp cao của EU đã đồng ý sử dụng chế độ trừng phạt nhân quyền mới nhằm vào các quan chức Trung Quốc vào thứ Năm, sau khi các cuộc đàm phán kéo dài trong tuần này một lần nữa cho thấy sự chia rẽ của khối này trong cách tiếp cận với Bắc Kinh.
Các biện pháp trừng phạt, bao gồm lệnh cấm đi lại và đóng băng tài sản, đang được áp đặt vì các hành động của Bắc Kinh ở Tân Cương mà Mỹ và một số chính phủ Châu Âu đã gán cho tội ác diệt chủng đối với người thiểu số Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ.
Quyết định này vẫn cần ký kết chính thức, dự kiến khi các ngoại trưởng nhóm họp vào cuối tháng 3. Các quan chức Trung Quốc được đưa vào danh sách dài hơn gồm những người bị cáo buộc vi phạm nhân quyền từ Nga, Triều Tiên và Châu Phi.
Tên của các quan chức sẽ chỉ được công bố sau khi có quyết định chính thức.
Quyết định này là dấu hiệu mới nhất cho thấy mặc dù giữ các kênh cởi mở với Bắc Kinh và thúc đẩy quan hệ kinh tế sâu sắc hơn, EU vẫn sẵn sàng đối đầu với Trung Quốc về nhân quyền và các vấn đề khác. EU đang cố gắng duy trì sự cân bằng tế nhị — và thường xuyên gây chia rẽ — trong mối quan hệ với một quốc gia mà họ gọi là đối thủ cạnh tranh, đối tác và đối thủ hệ thống.
Năm ngoái, EU đã trừng phạt hai cá nhân và một công ty Trung Quốc vì liên quan các cuộc tấn công mạng.
Trong năm qua, EU đã thúc ép các quan chức cấp cao của Trung Quốc, kể cả Chủ tịch Tập Cận Bình, về vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, cách đối xử các nhà hoạt động nhân quyền và nhà báo, cũng như việc Bắc Kinh thắt chặt sự kìm kẹp ở Hồng Kông. Điều đó đã gây ra sự phản đối gay gắt từ các quan chức Trung Quốc, khi ông Tập tấn công các nhà lãnh đạo EU vì vấn đề nhân quyền của chính họ và các quan chức khác yêu cầu Châu Âu không can thiệp vào các vấn đề nội bộ.
Tuy nhiên, cùng lúc đó, EU và Trung Quốc đã thực hiện các bước quan trọng để làm sâu sắc hơn các liên kết kinh tế. Vào tháng 12, hai bên đã kết thúc bảy năm đàm phán về một thỏa thuận đầu tư, điều này đã thu hút sự quan ngại từ chính quyền sắp tới của Biden và từ một số nhà lập pháp ở Brussels.
Vào thời điểm hiệp định đầu tư vẫn chưa được phê chuẩn, quan chức EU khẳng định hiệp định sẽ không ngăn cản họ áp dụng áp lực lên các vấn đề như nhân quyền và Hong Kong, đồng thời cho biết các lệnh trừng phạt nhân quyền mới được đưa ra hồi tháng 12 là một phương tiện để làm như vậy.
Phái bộ Trung Quốc tại Brussels không bình luận gì ngay lập tức về thỏa thuận trừng phạt.
Đầu tháng này, EU đã sử dụng các biện pháp trừng phạt nhân quyền, tương tự như Đạo luật Magnitsky của Hoa Kỳ lần đầu tiên để trừng phạt những người liên quan đến việc bỏ tù nhà đối lập Nga Alexei Navalny. Tuy nhiên, EU đã lên kế hoạch cho một vòng trừng phạt rộng lớn hơn đối với các quan chức trên toàn cầu vì vi phạm nhân quyền.
Tuy nhiên, phải mất ba ngày hội đàm giữa các đại sứ EU tại Brussels trong tuần này để khắc phục những khác biệt về danh sách các mục tiêu trừng phạt. Chính phủ của Thủ tướng Hungary Viktor Orban, vốn có mối quan hệ chính trị và kinh tế nồng ấm với Bắc Kinh, phản đối các lệnh trừng phạt mới, nhưng 27 chính phủ EU đã đạt được thỏa thuận vào chiều thứ Năm.
Sau khi Đảng cộng sản Trung Quốc sử dụng vũ lực gây thương vong đối với những người biểu tình ở Bắc Kinh vào năm 1989, EU đã áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt kinh tế và cấm vận đối với Trung Quốc, nhưng các lệnh cấm vận này đã bị loại bỏ khi mối quan hệ với Bắc Kinh phát triển vào những năm 1990 và 2000. EU vẫn duy trì lệnh cấm vận vũ khí đối với Trung Quốc.
Trong những năm gần đây, khi ông Tập thắt chặt kiểm soát ở Trung Quốc, căng thẳng đã gia tăng giữa EU và Bắc Kinh, với các cuộc chiến về các vấn đề thương mại và nhân quyền cũng như căng thẳng về những gì EU coi là thông tin sai lệch của Trung Quốc về đại dịch corona. EU đã bắt đầu thảo luận về những thách thức của Trung Quốc với Washington, mặc dù họ khẳng định sẽ theo đuổi đường lối độc lập của riêng mình với Bắc Kinh.
"Có một động lực thực sự đang được tiến hành. Những người bạn Trung Quốc của chúng tôi đang gặt hái những gì họ đã gieo ở Châu Âu ", một nhà ngoại giao EU nói.
Tháng 7 năm ngoái, EU đã thông qua một số biện pháp khiêm tốn đối với cuộc đàn áp của Trung Quốc ở Hồng Kông, hạn chế các thỏa thuận dẫn độ với đảo quốc này. EU hiện đang cân nhắc các biện pháp bổ sung.
Tuy nhiên, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã đặc biệt thúc đẩy EU duy trì quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc. Xuất khẩu của Đức sang Trung Quốc đã tăng gấp bội, và bà Merkel là người ủng hộ mạnh mẽ việc nhanh chóng ký kết thỏa thuận đầu tư.
Mỹ đã áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức và công ty Trung Quốc ở Tân Cương trong bối cảnh quốc tế lên án các trại cải tạo lớn dành cho công dân Duy Ngô Nhĩ với các cáo buộc vi phạm các quyền và cưỡng bức triệt sản. Ngay trước khi rời nhiệm sở, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã gọi các hành động của Trung Quốc ở tỉnh tây bắc này là diệt chủng .
Trung Quốc đã phủ nhận mọi hành vi ngược đãi đối người thiểu số Hồi giáo cũng như mọi hoạt giam cầm hàng loạt đối với người Duy Ngô Nhĩ.
Laurence Norman
Khánh An dịch
Nguồn : VNTB, 13/03/2021
Trung Quốc tiêu hủy bản đồ 'gây tổn hại chủ quyền quốc gia' (BBC, 02/04/2019)
Hải quan Trung Quốc nói sẽ tiêu hủy gần 300.000 bản đồ đã thu hồi được, vì chúng thể hiện sai một cách không thể chấp nhận được về mặt chính trị các đường biên giới của Trung Quốc.
Bản đồ thế giới, với phần về Trung Quốc (hình minh họa)
Các bản đồ này do một công ty ở miền nam Trung Quốc in rồi xuất khẩu sang Rotterdam, Hà Lan.
Các quan chức Trung Quốc đã dành bốn tháng để thu hồi khi phát hiện ra các bản đồ thể hiện đường biên giới quốc tế mà Bắc Kinh cho là không chính xác.
Các phóng viên nói rằng vụ việc cho thấy Bắc Kinh quyết tâm bác bỏ bất kỳ quan điểm nào khác với họ trong vấn đề đường biên.
Vấn đề Đài Loan và biên giới với Ấn Độ
Các bản đồ bị thu hồi đã không thể hiện Đài Loan và Arunachal Pradesh là thuộc lãnh thổ Trung Quốc.
Bắc Kinh luôn coi Đài Loan là một tỉnh ly khai của Trung Quốc, và đe dọa sẽ sử dụng vũ lực nếu nơi này dám tuyên bố độc lập.
Arunachal Pradesh là một trong 29 bang của Ấn Độ nhưng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết lãnh thổ bang này và gọi đó là vùng Tạng Nam (Nam Tây Tạng).
Vùng này trước được Tây Tạng trao cho chính quyền thuộc địa Anh tại Ấn Độ theo một hiệp định hồi 1914, nhưng Trung Quốc phản đối tính hợp pháp của văn bản này.
Ấn Độ và Trung Quốc đến nay đã có 21 vòng đàm phán nhằm tìm giải pháp cho các tranh cãi về đường biên kéo dài gần 3.500km, được gọi là Đường Kiểm soát Ấn Độ - Trung Quốc.
Đường lưỡi bò được Trung Quốc tuyên truyền khắp nơi
Hồi tháng trước, giới chức tại Trung Quốc đã tiêu hủy gần 30 ngàn bản đồ.
Hoàn Cầu Thời báo hôm thứ Ba tường thuật rằng nhân viên hải quan tại tỉnh Quảng Đông sẽ tiêu hủy tiếp hàng trăm ngàn bản nữa, và sẽ khởi tố bốn nghi can về tội cố ý xuất khẩu các bản đồ này sang Hà Lan.
Các bản đồ do một công ty ở tỉnh Quảng Đông in.
Bản đồ thể hiện chủ quyền lãnh thổ và là tuyên bố chính trị, ông Mã Uy từ Vụ Quản lý Thông tin Địa lý thuộc Bộ Tài nguyên Trung Quốc được South China Morning Post dẫn lời hôm 25/3.
"Nếu có các 'bản đồ có vấn đề' làm tổn hại tới chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, đặc biệt là các sản phẩm do nước ngoài in ấn, hoặc các sản phẩm nhằm để xuất hoặc nhập khẩu, thì chúng sẽ bị cộng đồng quốc tế cố tình sử dụng hoặc suy đoán", ông nói.
"Điều này sẽ trực tiếp gây hại tới lợi ích quốc gia và sự tự tôn của các công dân, và là một mối đe dọa nghiêm trọng tới an ninh quốc gia".
****************
Vạn người Phi ký tên đòi kiện hình sự Tập Cận Bình (VOA, 02/04/2019)
Hàng vạn người Philippines đã ký vào tuyên bố ủng hộ kiện Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ra toà quốc tế nhằm lên án các "hành động tàn ác" của Trung Quốc ở Biển Nam Trung Hoa (tức Biển Đông) và lãnh hải Philippines.
Chủ tịch Tập Cận Bình và binh sĩ Trung Quốc hôm 3/1/2018.
Tuyên bố được lập ra để tán dương việc đưa chính quyền Bắc Kinh ra Toà Hình sự Quốc tế của cựu ngoại trưởng Philippines và cựu Chánh Thanh tra bất chấp xu hướng thân Trung Quốc của chính quyền hiện hành ở Manila.
Cho tới ngày 1/4/2019 đã có trên 33.000 người ký tên vào tuyên bố được lập ra trên trang Change.org mười ngày trước đó.
Những người chủ xướng tuyên bố viết : "Chúng tôi hoan nghênh hành động dũng cảm của cựu Bộ trưởng Ngoại giao Albert del Rosario và cựu nữ Chánh Thanh tra Conchita Carpio Morales kiện Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ra Toà Quốc tế (ICC) vì "những hành động tàn ác của quan chức Trung Quốc tại Biển Nam Trung Hoa và trong lãnh thổ Philippines".
"Đã đến lúc những người Philippines quan tâm [tới vấn đề này] bày tỏ lập trường phản đối chính quyền Trung Quốc trước các hành động hung hăng của họ ở Biển Nam Trung Hoa bao gồm cả lãnh thổ thuộc về chính quyền Philippines.
"Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ Ngoại trưởng del Rosario và Chánh Thanh tra Morales trong bất cứ bước đi cần thiết nào để thúc đẩy vụ này và kêu gọi mọi người dân Philippines, những người quan tâm tới việc mất quyền kiểm soát lãnh thổ thuộc chủ quyền của Philippines, tới nguồn sinh sống của hàng ngàn ngư dân, tới an ninh thực phẩm, sự tàn phá nghiêm trọng môi trường biển cũng như tới sự mất kiểm soát đối với giao thông đường thuỷ chiến lược, hãy đứng lên và bày tỏ thái độ trước khi quá muộn".
Ông del Rosario và bà Morales cùng các ngư dân Philippines đã kiện ông Tập Cận Bình và các quan chức Trung Quốc ra Toà Hình sự Quốc tế ICC hôm 15 tháng Ba, hai ngày trước khi Philippines chấm dứt là thành viên của toà trọng tài quốc tế này.
Chính quyền thân Bắc Kinh của Tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố rút ra khỏi ICC hồi tháng Ba năm 2018 nhưng chỉ có thể chấm dứt tư cách thành viên sau 12 tháng kể từ ngày ra tuyên bố theo quy định của ICC.
Lý do chính ông Duterte muốn rút khỏi ICC là toà án này đã có điều tra ban đầu về các buộc ông Duterte và các quan chức Philippines khác phạm tội giết người hàng loạt và phạm tội ác chống lại nhân loại trong cuộc trấn áp ma tuý vốn đã khiến hàng ngàn người bị bắn chết mà không qua xét xử.
Mặc dù chính quyền của ông Duterte nói việc khởi kiện của hai cựu quan chức cao cấp sẽ "vô ích" vì cả Manila và Bắc Kinh đều không phải là thành viên ICC, hai người đứng đơn kiện cùng ngư dân Philippines nói Toà Hình sự Quốc tế có thẩm quyền xem xét "tội ác" của Trung Quốc với ngư dân Philippines trong giai đoạn 1/11/2011-17/03/2019 khi Manila vẫn là thành viên của ICC.
Đơn kiện của Ngoại trưởng del Rosario và Chánh Thanh tra Morales cũng nhắc tới các hành vi "tội phạm" của Trung Quốc với ngư dân các nước khác dù không nêu đích danh nước nào.
Thư gửi Trưởng Công tố của ICC cũng nhắc tới việc ngư dân Philippines bị"trấn áp và thương vong" bởi các hành động của quan chức Trung Quốc.
Bản sao thư được báo Inquirer của Philippines đưa lên Facebook đã được hơn 11.000 người thích, 4.500 người chia sẻ và hơn 700 bình luận.
Một trong những người bình luận, Peggy Ignacio, viết : "Hoan hô cựu [N]goại trưởng… [v]à cựu [C]hánh [T]hanh tra… Mong Đấng Tối cao bảo vệ chúng ta khỏi tổng thống ác quỷ".
Một người khác, Randy Torrecampo, viết : "Tôi thật mừng vì chúng ta vẫn có những đồng bào dũng cảm, những người tìm mọi cách để đấu tranh cho người dân Philippines".
Philippines từng kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Quốc tế hồi năm 2013, khi ông del Rosario còn là ngoại trưởng, và tới tháng 7/2016, toà án này đã tuyên bố việc Bắc Kinh đòi chủ quyền đối với phần lớn Biển Nam Trung Hoa là vô lý.
Việt Nam không tham gia kiện cùng Philippines nhưng cũng không phản đối hành động của Manila khi đó.
Nguyễn Hùng
*****************
Liên Hiệp Quốc : Bắc Kinh "đe dọa" tại Hội Đồng Nhân Quyền (RFI, 02/04/2019)
Giới ngoại giao và các nhà hoạt động nhân quyền tố cáo Trung Quốc gây sức ép, thậm chí đe dọa để ngăn chận những tiếng nói chỉ trích Bắc Kinh nhân khóa họp của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Genève.
Một khóa họp của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Genève. Reuters/Denis Balibouse - Ảnh minh họa
Theo tổ chức nhân quyền Human Rights Watch, phái bộ Trung Quốc tại Genève đã gửi một bức thư cho một số phái bộ quốc tế kêu gọi không tham dự một sự kiện do Hoa Kỳ tổ chức vào ngày 15/03 để tố giác Trung Quốc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ và các cộng đồng Hồi giáo khác tại Tân Cương.
Bản tin của AFP chiều thứ Hai 01/04/2019 cho biết thêm, bức thư mang chữ ký của đại sứ Trung Quốc Du Kiến Hoa (Yu Jian Hua) yêu cầu các nước "không tham gia, không bảo trợ các sự kiện này để bảo vệ quyền lợi trong quan hệ song phương và đa phương với Trung Quốc".
Theo ông Jonh Fisher, giám đốc Human Rights Watch tại Genève, làn sóng quốc tế phản đối Trung Quốc đàn áp đạo Hồi khiến cho Bắc Kinh "hoảng loạn". Chính quyền Trung Quốc phải sử dụng đến biện pháp gây áp lực để ngăn chận mọi hành động phối hợp của quốc tế.
Phái bộ Trung Quốc tại Genève chưa trả lời các câu hỏi kiểm chứng của AFP nhưng thông tấn xã Pháp cho biết đã được nhiều nhà ngoại giao xác nhận là phái bộ của nước họ có nhận lá thư của Trung Quốc trước khi Hoa Kỳ tổ chức sự kiện Tân Cương. Hôm thứ Hai, nhiều nhà ngoại giao xác nhận tố cáo của HRW là đúng : Trung Quốc gây sức ép rất mạnh với các nước để họ bảo vệ lập trường của Bắc Kinh trong khóa họp kiểm điểm định kỳ về tình trạng nhân quyền ở Trung Quốc.
Tú Anh
**********************
Trung Quốc bị lên án vì ‘đe dọa’ các đoàn tham dự phiên họp tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (VOA, 02/04/2019)
Các nhà ngoại giao và giới hoạt động hôm 2/4 tố cáo Trung Quốc vận động hành lang, gây áp lực và thậm chí, ‘đe dọa’ nhằm dập tắt chỉ trích đối với Bắc Kinh trong phiên họp của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc hồi tháng trước, theo AFP.
Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc-ông Mã Triêu Húc.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) tố cáo phái bộ Trung Quốc tại Geneva là đã gửi thư cho một số phái đoàn, kêu gọi họ đừng tới dự một sự kiện do Mỹ tổ chức vào ngày 13/3 với nội dung xoay quanh cách đối xử của Trung Quốc đối với người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm thiểu số Hồi giáo khác ở tỉnh Tân Cương.
AFP đã được xem qua bức thư có chữ ký của Đại sứ Trung Quốc Mã Triêu Húc. Thư kêu gọi các nước "đừng đồng bảo trợ, tham gia hoặc có mặt tại sự kiện bên lề này... vì lợi ích của mối quan hệ song phương với Trung Quốc, và để tiếp tục những hợp tác đa phương".
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền mạnh mẽ chỉ trích những "lời đe dọa" này. Giám đốc HRW ở Geneva, John Fisher, nói rằng làn sóng phản đối của cộng đồng quốc tế về cách Trung Quốc đối xử với các nhóm thiểu số Hồi giáo đã "dồn Trung Quốc vào trạng thái hoảng loạn".
Trong một tuyên bố, ông Fisher nói rằng các quan chức Trung Quốc đang "gây áp lực công khai cũng như trong vòng riêng tư để ngăn chặn hành động có phối hợp của quốc tế".
Phái đoàn Trung Quốc chưa trả lời yêu cầu của AFP xin xác nhận thông tin, và bình luận.
Tuy nhiên, nhiều nhà ngoại giao xác nhận với AFP rằng phái đoàn của họ đã nhận được bức thư trong những ngày dẫn tới sự kiện.
Sự kiện diễn ra bên lề phiên họp kéo dài ba tuần của Hội đồng Nhân quyền, với nội dung tập trung vào những cáo buộc rằng có tới một triệu người Duy Ngô Nhĩ và thành viên của các nhóm thiểu số khác - đa số là người Hồi giáo Turk- đang bị cầm giữ tại những trại giam ở Tân Cương.
Trong khi đó, Trung Quốc một mực khẳng định rằng người Duy Ngô Nhĩ và những người thuộc các nhóm thiểu số khác chỉ được đưa vào các "trường đào tạo" huấn nghiệp mà thôi. Trung Quốc nói các trường này được lập ra như một biện pháp để chống lại phong trào cực đoan hóa.
Thông thường khi nói đến thành tích là nói đến thành quả tốt đẹp của những việc làm tốt đẹp. Vi phạm nhân quyền là hành vi xấu xa thường phải dẫn đến những hậu quả tồi tệ mà gọi là thành tích là trái luận lý. Vậy phải chăng khi viết tiêu đề "Thành tích vi phạm nhân quyền năm 2018 của nhà cầm quyền Cộng đảng Việt Nam" là cưỡng từ đoạt lý ?
Theo thống kê của tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International), hiện có khoảng 100 tù nhân lương tâm đang bị giam giữ ở Việt Nam
Xin thưa, phải dùng cụm từ có tính "Cưỡng từ đoạt lý" như vậy mới diễn đạt đúng thực tế bao lâu nay tại Việt Nam với một nhà cầm quyền độc tài toàn trị cộng sản luôn làm những điều nghịch lý, trái với luận thường đạo lý bao đời của tổ tiên và nhân loại văn minh. Vì thông thường, tự do và nhân quyền là một quyền tự nhiên bất khả phân (có con người là phải có tự do, nhân quyền) và bất khả xâm phạm (không ai kể cả nhà cầm quyền được vi phạm). Vì thiếu tự do "con người sẽ sống trong lo âu sầu tủi và nhân phẩm bị hạ thấp ngang tầm loài vật…" (1).
Thế nhưng đối với các chế độ độc tài nói chung, độc tài toàn trị cộng sản tại Việt Nam nói riêng, thì nhân quyền lại là một ân huệ do nhà cầm quyền ban phát cho người dân nào chỉ biết phục tùng bất cứ mệnh lệnh nào của nhà cầm quyền, dù đúng hay sai ; nếu ai chống lại sẽ bị các công cụ bảo vệ chế độ như quân đội, công an, tòa án, nhà tù, pháp trường trấn áp thẳng tay. Vì vậy đảng và nhà cầm quyền cộng đảng Việt Nam đã có một định nghĩa về nhân quyền trái ngược với định nghĩa về nhân quyền phổ quát ở các nước tự do dân chủ trên thế giới. Và vì vậy vi phạm nhân quyền đã là thành tích của chế độ độc tài toàn trị cộng sản tại Việt Nam một cách nghịch lý là như thế.
Vậy thì thành tích vi phạm nhân quyền nổi bật năm 2018 vừa qua của nhà cầm quyền Cộng đảng Việt Nam là gì ?
Theo nhận định tổng quát chung của các nhà đấu tranh cho dân chủ, giới truyền thông và các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế, thì năm 2018 là một năm tồi tệ nhất về "thành tích" vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, với hàng trăm người bất đồng chính kiến bị bắt, nhiều người bị án tù cao hơn trước nhiều so với hai năm trước 2017 và 2018. Trong khi các nhà tranh đấu luôn bị nhân viên an ninh hành hung, sách nhiễu đủ điều ; phong trào đấu tranh vì dân chủ cho Việt Nam tiếp tục bị đàn áp một cách khốc liệt, nhân quyền tiếp tục bị vi phạm trầm trọng.
Thật vậy, người ta ghi nhận từ đầu năm 2018, diễn ra những vụ xử án nhắm vào các nhà hoạt động và đấu tranh, điển hình như vụ xét xử ông Lê Đình Lượng tại Nghệ An với mức án lên đến 20 năm tù giam và 5 năm quản chế. Kế đến là hàng loạt các thành viên của Hội Anh em Dân chủ như Luật sư Nguyễn Văn Đài, Lê Thu Hà, Nguyễn Trung Tôn, Nguyễn Bắc Truyển, Trương Minh Đức, và Phạm Văn Trội, với mức án tổng cộng lên đến 66 năm tù giam, 17 năm quản chế.
Ông Lê Đình Lượng bị kết án với mức án lên đến 20 năm tù giam và 5 năm quản chế.
Theo 88 Project, một tổ chức phi lợi nhuận về nhân quyền của Hoa Kỳ, cho biết có đến 103 nhà hoạt động bị bắt, 120 nhà hoạt động bị xử án tù trong 2018, nặng hơn và nhiều hơn so với năm 2017. Trong số 120 người bị kết án, có 11 người bị án tù từ 10 đến 14 năm, có hai người bị kết án 15 đến 19 năm tù.
Còn người đứng đầu tổ chức phi lợi nhuận Người Bảo vệ Nhân quyền, cho VOA biết : "Trong năm 2018, theo thống kê của Người Bảo vệ Nhân quyền, Việt Nam bắt giữ 26 nhà hoạt động và kết án 39 nhà hoạt động, với tổng mức án lên đến 294,5 năm tù và 66 năm quản chế. Con số này chưa kể đến hàng trăm người bị bắt giữ trong các cuộc biểu tình giữa tháng 6 phản đối Luật An ninh mạng và dự luật Đặc khu kinh tế".
Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (UNHRC), Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) hôm 16/12, trong một báo cáo đệ trình đã nêu các vấn đề vi phạm nhân quyền tại Việt Nam bao gồm quyền tự do báo chí, tôn giáo, xã hội dân sự, hội đoàn độc lập, tra tấn trong tù…HRW lên án chính quyền Việt Nam sử dụng các điều luật mơ hồ để bỏ tù các nhà hoạt động chính trị và tôn giáo một cách ôn hòa.
Phúc trình hàng năm mới của Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ) cho thấy Việt Nam nằm trong số những nước kết án tù nhiều nhà báo nhất trong bối cảnh có hơn 250 nhà báo bị bỏ tù trên toàn thế giới trong năm 2018. Trong năm qua, chính quyền Hà Nội đã kết án tù 11 nhà báo, cao hơn số người bị kết án trong năm 2017. Theo thống kê của của CPJ, hồi năm ngoái có 10 nhà báo bị đưa vào sau song sắt của các nhà tù ở Việt Nam và tất cả những người này đều bị kết án với cáo buộc ‘chống phá nhà nước’. Việt Nam đứng thứ 6 trên danh sách những nước kết án tù nhiều nhất đối với những người làm truyền thông trong năm qua. Đứng đầu danh sách mà CPJ công bố hôm 13/12 là Thổ Nhĩ Kỳ với 68 nhà báo. Trung Quốc, quốc gia Cộng sản láng giềng của Việt Nam, đứng thứ hai với 47 nhà báo bị bỏ tù…
Ở Việt Nam, nhà báo bị kết án tù gần đây nhất là ông Đỗ Công Đương, một người làm truyền thông độc lập. Ông Đương nhận bản án 9 năm tù về nhiều tội danh khác nhau trong đó có tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước" theo điều 331 của Bộ Luật hình sự. Nhà báo tự do này đã sử dụng Facebook và một số trang mạng khác để nói về những sai phạm trong lĩnh vực đất đai, nhất là ở thị xã Từ Sơn, Hà Nội.
Trước đó vào tháng 7, một nhà báo tự do và là cộng tác viên thường xuyên của VOA Tiếng Việt, ông Lê Anh Hùng, cũng bị chính quyền Hà Nội bắt giữ với những cáo buộc tương tự. Trước khi bị bắt, ông Hùng, cũng là một thành viên của Hội nhà báo Độc lập, viết một số bài bình luận về Luật An ninh mạng - một bộ luật gây tranh cãi vì được cho là sẽ trao cho nhà nước thêm nhiều quyền lực để kiểm soát và khống chế tự do ngôn luận trên mạng internet.
Shawn Crispin, đại diện cao cấp của CPJ ở Đông Nam Á đã lên tiếng kêu gọi chính quyền Hà Nội hãy hủy bỏ bản án đối với nhà báo và nhà hoạt động Công Đương, và thả blogger Anh Hùng ngay lập tức. Và rằng
"Nếu Việt Nam muốn được nhìn nhận một cách nghiêm túc như một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế thì họ phải ngừng đàn áp và bỏ tù các nhà báo".
Ngoài các nhà báo, nhiều tù nhân lương tâm cũng bị kết án tù ở Việt Nam. Theo thống kê của tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International), hiện có khoảng 100 tù nhân lương tâm đang bị giam giữ ở Việt Nam.
Thực tế quả đúng như những nhận định trên của các giới. Thế nhưng nhà cầm quyền cộng đảng Việt Nam thực tế đã ngày càng tỏ ra cao ngạo, coi thường nhân dân và dám thách thức công luận quốc tế bằng các hành động bắt giam tràn lan và kết án nặng nề các nhà bất đồng chính kiến đã đấu tranh ôn hòa cho nhân quyền tại Việt Nam. Vì sao ?
Như chúng tôi đã lên tiếng nhiều lần, mọi sự tố cáo, lên án suông của quốc tế về các hành động vi phạm nhân quyền ở Việt Nam mà không đi kèm các biện pháp chế tài hữu hiệu, thì nhà cầm quyền cộng đảng Việt Nam vẫn cứ coi thường. Tuy nhiên trong quá khứ, các chính quyền Hoa Kỳ tiền nhiệm trên nguyên tắc vẫn đặt nặng vấn đề nhân quyền trong quan hệ đối tác làm ăn với Việt Nam, nên ít nhiều cũng hạn chế số lượng và cường độ các vụ vi phạm nhân quyền của nhà đương quyền cộng đảng Việt Nam. Đồng thời, tại Việt Nam các nhà dân chủ đấu tranh cho nhân quyền vì thực tế nhà cầm quyền cộng đảng Việt Nam đã vi phạm nhân quyền, chứ không phải trông chờ quốc tế hỗ trợ mới đấu tranh. Thành ra sự gia tăng đàn áp các nhà đấu tranh cho nhân quyền trong nước, nếu có gây thêm khó khăn, gian khổ cho họ, song tuyệt đối nhà cầm quyền cộng đảng Việt Nam sẽ không thể tiêu diệt được ý chí và quyết tâm đấu tranh đến cùng cho mục tiêu dân chủ hóa đất nước của họ.
Trong bài viết "khai bút" đầu năm này, người viết xin cầu chúc các nhà đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền đang bị nhà cầm quyền cộng đảng Việt Nam cầm tù hay sẽ bị cầm tù : Một Năm Mới 2019 sức khỏe dồi dào, ý chí, nghị lực kiên cường, góp phần sớm đưa Việt Nam đến chế độ dân chủ pháp trị ; để mọi tầng lới nhân dân Việt Nam sớm được sống trong "Tự do, Ấm no, Hạnh phúc" thực sự ; với các dân quyền, nhân quyền được tôn trọng, bảo vệ và hành xử ; tạo tiền đề cho đất nước phát triển toàn diện đến giầu mạnh và văn minh tiến bộ theo kịp đà tiến hóa chung của nhân loại. Đồng thời, để nhân dân Việt Nam có được sức mạnh tổng hợp đủ thế lực đập tan cuồng vọng xâm lăng bất cứ từ đâu tới, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, độc lập dân tộc và sự trường tồn của Tổ Quốc Việt Nam thân yêu của chúng ta.
Houston, ngày Mùng 2 Tết Dương lịch 2019
Thiện Ý
Nguồn : VOA, 10/01/2019
(1) Trích "Tuyên ngôn Nhân quyền Việt Nam 1977"
Rõ ràng là EU (European Union-Liên Hiệp Châu Âu) đã có một bước chuyển mình lớn trong thời gian vài năm qua về quan niệm về nhân quyền và cách thức đối xử với những quốc gia vi phạm nhân quyền trầm trọng như Campuchia và Việt Nam.
Campuchia !
Vào tháng Mười Một năm 2018, EU đã phát động một thủ tục chính thức để tước quyền của Campuchia được tham gia sáng kiến "Mọi thứ trừ vũ khí" (Everything But Arms-EBA), sau khi Thủ tướng Hun Sen trở lại nắm quyền trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng Bảy năm 2018, trong đó đảng của ông giành được tất cả các ghế trong quốc hội (nguồn tin từ đài VOA).
"Mọi thứ trừ vũ khí" (EBA) là một sáng kiến của Liên Hiệp Châu Âu, theo đó tất cả hàng nhập khẩu vào EU từ các nước kém phát triển nhất, ngoại trừ vũ khí, sẽ được miễn thuế và không có hạn ngạch. EBA có hiệu lực từ ngày 5 tháng 3 năm 2001.
Một năm trước - vào tháng Mười Hai năm 2017 - Quốc hội Châu Âu đã bỏ phiếu để cứu xét đình chỉ quy chế ưu đãi thương mại "Tất cả trừ vũ khí" dành cho Campuchia để tiếp cận thị trường EU. Đây là một động thái để đáp trả việc Campuchia quay trở lại với chế độ độc tài. Quyết định này có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho Campuchia. Phân nửa lượng hàng hóa mà nước này sản xuất được xuất khẩu sang thị trường EU, chủ yếu là các mặt hàng may mặc và giày dép. Hơn nửa triệu người Campuchia đang làm việc trong hai ngành công nghiệp này.
Cả Hoa Kỳ lẫn EU đều ngưng tài trợ cho cuộc bầu cử của Campuchia vào năm 2018. Washington đã ghi tên hàng chục quan chức chính phủ nước này vào danh sách hạn chế thị thực như một phản ứng chống chiến dịch đàn áp phe đối lập, xã hội dân sự và truyền thông của chính phủ Campuchia hiện nay. Còn Thụy Điển đã đình tất cả các chương trình viện trợ mới cấp chính phủ cho Campuchia trừ giáo dục hoặc nghiên cứu.
Mỹ và EU chiếm phần lớn lượng xuất khẩu của Campuchia – trị giá hàng tỷ đô la. EU, khối thương mại lớn nhất thế giới, đã tiến hành quy trình thẩm định theo định kỵ sáu tháng về quyền miễn thuế của Campuchia, có nghĩa là hàng may mặc, đường và các mặt hàng xuất khẩu khác của Campuchia có thể bị EU áp thuế quan nội trong vòng 12 tháng tới.
Chiến dịch đàn áp kéo dài của Thủ tướng Hun Sen đối với các lãnh đạo đối lập được hậu thuẫn bằng những cáo buộc rằng họ đã âm mưu với Mỹ để lật đổ ông ta trong một cuộc cách mạng màu. Nhưng thủ tướng Campuchia đã không đưa ra được bằng chứng đáng tin cậy nào để củng cố thuyết âm mưu này và các nhà quan sát nói chế độ của ông đã tiêu diệt đối thủ trước kỳ bầu cửa vì họ hoảng sợ trước các kết quả thăm dò tốt của đảng đối lập CNPR trong 2 cuộc trưng cầu trước đây.
Vào năm 2017, áp lực của Hoa Kỳ và EU đã không khiến Hun Sen quá lo ngại. Viện dẫn chỗ dựa vật chất về viện trợ và đầu tư nước ngoài từ Trung Quốc, Hun Sen thậm chí còn lên tiếng thách thức phương Tây.
Nhưng tình hình giờ đây đã đổi khác nhiều. Campuchia rơi vào thế cô lập và có triển vọng phải nhận những cú trừng phạt kinh tế như trường hợp Bắc Triều Tiên.
Kết quả là vào tháng Mười Hai năm 2018, sau khi EU phát động một thủ tục chính thức để tước quyền của Campuchia được tham gia sáng kiến "Mọi thứ trừ vũ khí" (EBA), Quốc hội Campuchia đã phải xét lại lệnh cấm hoạt động 5 năm áp dụng cho hơn 100 thành viên đảng đối lập chính trong nước.
Và lần này, Bộ ngoại giao Campuchia viện lý do : "Để thúc đẩy dân chủ và quyền pháp trị, Quốc hội đang xem xét các quy định pháp lý để cho phép những cá nhân bị cấm được tiếp tục các hoạt động chính trị".
Đó là lệnh cấm hoạt động chính trị do Tòa án tối cao Campuchia ban hành, áp dụng đối với 118 thành viên của đảng đối lập CNRP. Đảng này đã bị giải tán hồi năm ngoái theo yêu cầu của chính phủ Hun Sen sau khi đảng này bị cáo buộc là âm mưu lên chiếm quyền với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ.
Cũng theo Bộ ngoại giao Campuchia, chính phủ "luôn luôn trân trọng và cổ vũ cho tự do báo chí và tự do ngôn luận". Bộ này nói thêm rằng RFA và VOA được tự do mở cửa văn phòng trở lại ở Campuchia.
Trong thời gian qua, truyền thông độc lập của Campuchia cũng đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ ông Hun Sen và các đồng minh của ông trước cuộc bầu cử tháng Bảy.
Báo Campuchia Thời báo bằng tiếng Anh đã đóng cửa hồi năm ngoái sau khi chính phủ Hun Sen đòi họ trả hàng triệu đô la tiền thuế, bằng không sẽ bị đóng cửa. Khoảng 30 đài phát thanh cũng đã đóng cửa trong năm ngoái.
Đài phát thanh Á Châu Tự do (RFA) có trụ sở tại Washington đóng cửa văn phòng tại Phnom Penh hồi tháng 9, phàn nàn về một "chiến dịch đàn áp không ngừng chống lại những tiếng nói độc lập".
Nếu phát ngôn trên của Bộ ngoại giao Campuchia được thực hiện, điều này có thể cho phép các chính khách đối lập trở lại chính trường, sau khi Liên Hiệp Châu Âu đe dọa sẽ không cho Campuchia giao dịch miễn thuế.
Còn Việt Nam ?
Từ giữa năm 2016, bàn cờ đối thoại và đàm phán về nhân quyền đã dần chuyển từ tay người Mỹ sang Liên Minh Châu Âu.
Vào tháng Sáu năm 2016, Nghị viện Châu Âu đã lần đầu tiên phải thể hiện quan điểm và thái độ của mình khi tung ra bản nghị quyết về vấn đề nhân quyền Việt Nam - mang số hiệu 2016/2755 (RSP), với những lời lẽ cứng rắn chưa từng có, vào lúc chính quyền Việt Nam bắt đầu một chiến dịch đàn áp khốc liệt kéo dài 17 tháng liên tiếp đối với giới đấu tranh nhân quyền ở quốc gia "lệ rơi hình chữ S" này.
Trong vòng 4 tháng của năm 2018, Liên Hiệp Châu Âu đã ‘kết án’ nhà cầm quyền Việt Nam bằng cụm từ ‘vi phạm trực tiếp đối với các nghĩa vụ quốc tế’ khi chính quyền này bắt bớ và xử án khốc liệt và dã man hàng loạt thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ - một tổ chức xã hội dân sự đã làm được nhiều hơn bất cứ tổ chức xã hội dân sự nào khác, và hơn hẳn toàn bộ khối tổ chức hội đoàn nhà nước như Mặt trận Tổ quốc, Tổng liên đoàn Lao động, Đoàn Thanh niên cộng sản… trong mục tiêu hỗ trợ ngư dân và giáo dân 4 tỉnh miền Trung đòi lại công lý và tiền đền bù sau thảm họa xả thải ô nhiễm môi trường do Formosa gây ra vào hai năm 2016 và 2017.
Sau nhiều năm giữ thái độ nhu hòa với chính quyền Việt Nam và thậm chí còn bị cho là khá mềm yếu trước quá nhiều vi phạm nhân quyền, từ giữa năm 2016 đến nay EU ngày càng quan tâm đặc biệt đến chủ đề nhân quyền cho Việt Nam và nói thẳng đây là một trong những điều kiện bắt buộc, để nếu Việt Nam không chịu cải thiện nhân quyền thì sẽ không có cơ hội nào có được EVFTA (Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Châu Âu).
Từ nửa cuối năm 2016 đến nay, một số nghị sĩ của EU đã đến Hà Nội làm việc về EVFTA và luôn kèm dẫn những điều kiện về nhân quyền - vấn đề trước đây chỉ là yếu tố phụ thì nay đã trở thành một trọng tâm của EVFTA. Đặc biệt là vai trò của Nhà nước Đức khi đàm phán với Việt Nam không chỉ về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh mà cả về tù nhân lương tâm và quyền tự do xuất cảnh của những người bất đồng chính kiến đang nằm trong ‘nhà tù lớn’.
Nhưng trong nguyên năm 2017, chủ đề nhân quyền đã hoàn toàn không được Việt Nam quan tâm và phản hồi. Thậm chí ngược lại, nhà cầm quyền Việt Nam còn bắt giam đến gần ba chục người bất đồng chính kiến vào năm đó - một "thành tích" tương đương với thời kỳ "khủng bố trắng" từ năm 2008 đến năm 2012.
Kết quả hầu như là con số 0 của Đối thoại nhân quyền EU - Việt Nam vào tháng 12/2017 cùng bản nghị quyết nhân quyền đầy sắc thái cứng rắn của Quốc hội EU trong cùng tháng đó đã cho thấy Châu Âu không còn chấp nhận tư thế dễ bị "ăn hiếp" bởi giới chóp bu Việt Nam quá quen mặc cả nhân quyền đổi lấy lợi ích thương mại, đồng thời dựng lên một bức tường đủ cao trước Hà Nội nếu muốn đạt được EVFTA.
Vào tháng Mười Một năm 2018, trong lúc chính thể độc đảng ở Việt Nam đang kỳ vọng chưa từng có về triển vọng sắp được ‘ăn’ EVFTA, Nghị viện Châu Âu đã tung ra một bản nghị quyết nhân quyền với lời lẽ cứng rắn chưa từng có, hàm ý như một thông điệp trực tiếp cho Cộng đồng Châu Âu về quan điểm ‘nhân quyền trước hết’, trước khi cơ quan này họp để quyết định có cho phép Ủy ban Châu Âu ký EVFTA với Việt Nam hay không.
Toàn bộ nội dung của bản nghị quyết 2018/2925(RSP) giống hệt một cáo trạng toàn diện và đanh thép lên án chính thể độc đảng ở Việt Nam về rất nhiều hành vi vi phạm nhân quyền trầm trọng về tự do tôn giáo, tự do biểu đạt, tự do ngôn luận, tự do báo chí, nạn bắt bớ người hoạt động nhân quyền, không chịu ký kết các công ước quốc tế về lao động…
Bản nghị quyết trên cũng chính thức xác lập quan điểm rất rõ ràng của Nghị viện Châu Âu về EVFTA. Điều đó có nghĩa là cho dù EVFTA có được Cộng đồng Châu Âu cho phép ký kết, nhưng tại cuộc họp vào tháng Ba năm 2019, rất có thể Nghị viện Châu Âu sẽ bỏ phiếu bác bỏ hiệp định này.
Không chỉ có thể chấm dứt giấc mơ của chính thể Việt Nam về EVFTA, EU có thể sẽ xem xét lại và chế tài thương mại đối với Việt Nam như với trường hợp Campuchia. Vụ việc ngành thủy sản Việt Nam bị EU phạt ‘thẻ vàng’ vào năm 2017 và kéo dài cho đến nay, thậm chí còn có nguy cơ phải chịu ‘thẻ đỏ’, chỉ là bước đi đầu tiên trong cơ chế cấm vận thương mại mà EU rất có thể sẽ áp dụng đối với Việt Nam nếu chế độ này tiếp tục đàn áp nhân quyền nặng nề mà không có một kế hoạch và hành động kèm theo có thể chứng minh được về cải thiện nhân quyền trong những năm tới.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : VOA, 12/12/2018
Lần thứ hai trong vòng 4 tháng, Liên Hiệp Châu Âu - nơi đang nắm trong tay quyền sinh sát đối với số phận như mành treo trước gió của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Châu Âu (EVFTA), đã ‘kết án’ nhà cầm quyền Việt Nam bằng cụm từ ‘vi phạm trực tiếp đối với các nghĩa vụ quốc tế’.
Ông Lê Đình Lượng tại phiên tòa hôm 16 tháng Tám, tại Nghệ An. (AFP PHOTO / Vietnam News Agency)
Hai lần ‘vi phạm trực tiếp’
Ngay sau vụ nhà hoạt động nhân quyền Lê Đình Lượng bị Tòa án Nghệ An kết án 20 năm tù và 5 năm quản chế, EU lập tức tuyên bố bản án này "đã tiếp nối xu hướng tiêu cực trong việc đàn áp các nhà hoạt động ôn hòa tại Việt Nam", và "Ông Lê Đình Lượng đã ủng hộ một cách ôn hòa cho sự thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền như đã được đảm bảo trong Hiến pháp Việt Nam, Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế và các công ước quốc tế khác mà Việt Nam đã ký kết tham gia, trong đó có Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị. Vì việc kết án trên là một sự vi phạm trực tiếp đối với các nghĩa vụ quốc tế này, Liên Hiệp Châu Âu mong muốn rằng các cơ quan thẩm quyền Việt Nam trả tự do ngay lập tức đối với ông Lê Đình Lượng cũng như tất cả các blogger và các nhà hoạt động nhân quyền khác hiện đang bị phạt tù vì đã biểu đạt quan điểm của mình một cách ôn hòa".
Tuyên bố trên được nêu ra bởi Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu với sự đồng thuận của các đại sứ các quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam.
Vào đầu tháng Tư năm 2018, sau khi Hội đồng xét xử của một tòa án ở Việt Nam - dù không đủ chứng cứ nên phải suy diễn theo hướng quy chụp có tội - vẫn giáng một bản án đến 66 năm đối với 6 thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ, trong đó riêng Luật sư Nguyễn Văn Đài bị giáng án đến 15 năm tù, EU đã phản ứng cứng rắn chưa từng có.
"Những bản án mà Tòa Hà Nội tuyên cho 6 nhà hoạt động dân chủ Việt Nam vào ngày 5 tháng tư là sự vi phạm trực tiếp những nghĩa vụ quốc tế mà chính Hà Nội cam kết ; cũng như Liên Hiệp Châu Âu mong muốn được tôn trọng đầy đủ. Liên Hiệp Châu Âu mạnh mẽ cam kết bảo vệ những nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi sẽ tiếp tục giám sát và làm việc với các cơ quan chức năng và những đối tác liên quan nhằm cải thiện tình hình nhân quyền tại Việt Nam" - tuyên bố của Phát ngôn nhân Maja Kocijancic của EU phát đi từ Bruxelles.
Bruxelles lại là thủ phủ của EU - nơi mà các quan chức cao cấp của Việt Nam như Phó thủ tướng Vương Đình Huệ và Bộ trưởng công thương Trần Tuấn Anh liên tục đến để "vận động EU linh hoạt sớm phê chuẩn EVFTA" trong năm 2017 và đầu năm 2018.
Hoàn toàn trái ngược với lối quy chụp "tuyên truyền chống nhà nước" và "âm mưu lật đổ chính quyền" của chính thể Việt Nam đối với Hội Anh Em Dân Chủ, tổ chức xã hội dân sự này đã làm được nhiều hơn bất cứ tổ chức xã hội dân sự nào khác, và hơn hẳn toàn bộ khối tổ chức hội đoàn nhà nước như Mặt trận Tổ quốc, Tổng liên đoàn Lao động, Đoàn Thanh niên cộng sản… trong mục tiêu hỗ trợ ngư dân và giáo dân 4 tỉnh miền Trung đòi lại công lý và tiền đền bù sau thảm họa xả thải ô nhiễm môi trường do Formosa gây ra vào hai năm 2016 và 2017.
Nếu Formosa đã trở thành một chủ đề quốc tế và được nhiều tổ chức môi trường lẫn chính phủ một số nước và báo chí quốc tế đặc biệt quan tâm, số phận những lãnh đạo Hội Anh Em Dân Chủ bị công an Việt Nam tống giam cũng bởi thế được quốc tế quan tâm không kém - theo tiêu chí các giá trị dân chủ và nhân quyền trong Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị.
‘Cáo trạng nhân quyền’
Chi tiết ngoại giao đáng chú ý là trong tuyên bố của EU vào tháng Tư năm 2018 và tháng Tám năm 2018 đã không còn những từ ngữ "lo ngại" hay "quan ngại" như một cách biểu lộ phản ứng nhẹ nhàng hoặc vừa phải, mà là lời lẽ cứng rắn - thậm chí còn cứng rắn hơn cả mức độ cứng rắn trong bản nghị quyết về vấn đề nhân quyền Việt Nam - mang số hiệu 2016/2755 (RSP) mà Nghị viện Châu Âu tung ra vào tháng 6/2016, vào lúc chính quyền Việt Nam bắt đầu một chiến dịch đàn áp khốc liệt kéo dài 17 tháng liên tiếp đối với giới đấu tranh nhân quyền ở quốc gia "lệ rơi hình chữ S" này.
Sau nhiều năm giữ ôn hòa với chính quyền Việt Nam và thậm chí còn bị cho là khá mềm yếu trước quá nhiều vi phạm nhân quyền, từ giữa năm 2016 đến nay EU ngày càng quan tâm đặc biệt đến chủ đề nhân quyền cho Việt Nam và nói thẳng đây là một trong những điều kiện bắt buộc, để nếu Việt Nam không chịu cải thiện nhân quyền thì sẽ không có cơ hội nào có được EVFTA.
Từ nửa cuối năm 2016 đến nay, vai trò đối thoại nhân quyền đã chuyển dần từ Hoa Kỳ sang EU. Một số nghị sĩ của EU đến Hà Nội làm việc về EVFTA và luôn kèm dẫn những điều kiện về nhân quyền - vấn đề trước đây chỉ là yếu tố phụ thì nay đã trở thành một trọng tâm của EVFTA. Đặc biệt là vai trò của Nhà nước Đức khi đàm phán với Việt Nam không chỉ về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh mà cả về tù nhân lương tâm và quyền tự do xuất cảnh của những người bất đổng chính kiến đang nằm trong ‘nhà tù lớn’.
Nhưng trong nguyên năm 2017, chủ đề nhân quyền đã hoàn toàn không được Việt Nam quan tâm và phản hồi. Thậm chí ngược lại, nhà cầm quyền Việt Nam còn bắt giam đến gần ba chục người bất đồng chính kiến vào năm đó - một "thành tích" tương đương với thời kỳ "khủng bố trắng" từ năm 2008 đến năm 2012.
Kết quả hầu như là con số 0 của Đối thoại nhân quyền EU - Việt Nam vào tháng 12/2017 cùng bản nghị quyết nhân quyền đầy sắc thái cứng rắn của Quốc hội EU trong cùng tháng đó đã cho thấy Châu Âu không còn chấp nhận tư thế dễ bị "ăn hiếp" bởi giới chóp bu Việt Nam quá quen mặc cả nhân quyền đổi lấy lợi ích thương mại, đồng thời dựng lên một bức tường đủ cao trước Hà Nội nếu muốn đạt được EVFTA.
Với tuyên bố về việc chính thể Việt Nam đã ‘vi phạm trực tiếp’ đối với những công ước quốc tế mà Việt Nam đã ‘cái gì cũng ký, miễn được lợi và được tiếng’, trong đó có Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị với những cam kết rất cụ thể về quyền tự do biểu đạt, tự do ngôn luận và tự do báo chí, có thể thấy EU đang dần hình thành một hồ sơ ‘cáo trạng’ đối với giới chóp bu Hà Nội để có thể đưa ra ‘truy tố’ trong không bao lâu nữa, đặc biệt trong bối cảnh vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh vẫn chưa nhận được bất kỳ một lời xin lỗi hay cam kết ‘sẽ không tái phạm’ nào từ Hà Nội.
Sẽ điều trần ‘ba bên’ về nhân quyền ?
Dự kiến trong hai tháng Mười và Mười Một năm 2018, bản dự thảo Hiệp định EVFTA, sau khi đã kết thúc quá trình rà soát pháp lý mất đến hai năm rưỡi thay vì chỉ 6 tháng như thông thường, sẽ được Ủy ban thương mại quốc tế Châu Âu đưa ra để xem xét có ký kết với Việt Nam hay không, hoặc nếu ký thì sẽ cần xem xét một cách đặc biệt đến những điều kiện nhân quyền lồng trong bản hiệp định này như thế nào.
Một cuộc điều trần về tình hình nhân quyền Việt Nam cũng rất có thể sẽ được Ủy ban thương mại quốc tế Châu Âu tổ chức với sự có mặt của ba bên : EU, Bộ Công thương Việt Nam và một vài nhà hoạt động nhân quyền từ Việt Nam.
Chính vào lúc này, quá nhiều khó khăn kinh tế đã tích tụ và chồng chất để trở thành nỗi bế tắc được định dạng ngay trên gương mặt thất thần của đảng cộng sản. Nếu không khẩn cấp tìm ra lối thoát kinh tế và tài chính bằng EVFTA, chẳng mấy năm nữa đảng sẽ sạch tiền, sẽ không còn tiền nuôi đội ngũ công chức viên chức ‘còn đảng còn mình’ lên đến gần 3 triệu người, cùng một lực lượng vũ trang và bán vũ trang hoặc chỉ biết đàn áp quyền làm người của dân chúng, hoặc chỉ lo làm ‘kinh tế quốc phòng’ mà chẳng hề bảo vệ ngư dân Việt trong lúc tàu Trung Quốc hùng hổ tấn công, hành hung và bắn giết.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : VOA, 31/08/2018
Liên Hiệp Châu Âu vừa lên tiếng phản đối việc Việt Nam kết án nhà hoạt động Lê Đình Lượng 20 năm tù hồi tuần trước và cho rằng Hà Nội đã vi phạm nghĩa vụ quốc tế của mình khi đưa ra bản án này.
Liên Hiệp Châu Âu vừa lên tiếng về bản bán 20 năm tù giam mà chính quyền Việt Nam đưa ra đối với nhà hoạt động Lê Đình Lượng. Các đại sứ Châu Âu ở Việt Nam kêu gọi Hà Nội thả tù nhân lương tâm này ngay lập tức.
Trong một tuyên bố ra ngày 20/8, Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu (EU) ở Việt Nam nói việc ông Lượng bị kết án 20 năm tù giam và 5 năm quản chế sau khi thụ án - dựa trên các điều khoản của Bộ luật Hình sự - "tiếp tục xu hướng tiêu cực trong việc đàn áp các nhà hoạt động ôn hòa tại Việt Nam".
Phái đoàn EU tại Việt Nam đưa ra tuyên bố này sau khi đạt được sự đồng thuận của các Đại sứ của các nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam.
Các đại sứ EU cho rằng ông Lê Đình Lượng hậu thuẫn một cách ôn hòa nỗ lực thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền như đã được bảo đảm trong Hiến pháp Việt Nam, trong Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế và các công ước quốc tế khác mà Việt Nam đã ký kết, trong đó có Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị.
Bản tuyên bố đăng trên trang web của phái đoàn EU tại Việt Nam viết : "Xét bản án này là một sự vi phạm trực tiếp đối với các nghĩa vụ quốc tế của Việt Nam, Liên Hiệp Châu Âu mong muốn các cơ quan thẩm quyền Việt Nam hãy trả tự do ngay lập tức cho ông Lê Đình Lượng cũng như cho tất cả các blogger và nhà hoạt động nhân quyền khác đang bị phạt tù vì đã biểu đạt quan điểm của mình một cách ôn hòa".
Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu nói họ "lấy làm tiếc về quyết định của các cơ quan thẩm quyền Việt Nam không cho phép các đại diện của Phái đoàn EU và đại sứ quán các nước thành viên EU tới chứng kiến phiên xét xử, bởi vì làm như vậy sẽ khiến dư luận đặt ra những nghi vấn về tính minh bạch của quá trình xét xử".
Tuyên bố của Phái đoàn EU ở Việt Nam kêu gọi chính quyền Hà Nội thả ngay lập tức nhà hoạt động Lê Đình Lượng và các tù nhân lương tâm khác đang bị giam giữ. (EU Delegation to Vietnam)
Ngay sau phiên tòa xử nhà hoạt động vì môi trường diễn ra tại Nghệ An hôm 16/8, Luật sư Đặng Đình Mạnh nói với VOA rằng Viện kiểm sát đã đưa ra các chứng cứ mơ hồ để buộc tội ông Lượng. Luật sư Mạnh cho rằng bản án là rất nặng so với các vụ án cùng tội danh gần đây.
Truyền thông trong nước miêu tả ông Lượng là một "đối tượng phản động đặc biệt nguy hiểm" thuộc "tổ chức khủng bố Việt Tân" có trụ sở tại Hoa Kỳ, các bản tin này tố cáo ông Lượng là "đã lôi kéo, dụ dỗ" người khác tham gia vào tổ chức này, "nhằm mục đích chống lại chính quyền nhân dân, xóa bỏ chính thể Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".
Vợ ông Lượng, bà Nguyễn Thị Quý, nói với VOA rằng chồng bà từng biểu tình và ký tên vào thỉnh nguyện thư đòi ngừng khai thác Bôxit ở Tây Nguyên, ông cũng tham gia cùng người dân phản đối Trung Quốc xâm chiếm lãnh hải của Việt Nam.
Chính phủ Mỹ tuần trước đã lên tiếng kêu gọi chính phủ Việt Nam hãy thả nhà bất đồng chính kiến này ngay lập tức. Mỹ cũng bày tỏ lo ngại về xu hướng gia tăng các vụ bắt bớ và các bản án khắc nghiệt đối với những hoạt động tranh đấu ôn hòa ở Việt Nam.
Liên Hiệp Châu Âu nói sẽ tiếp tục theo sát và hợp tác với các cơ quan thẩm quyền và tất cả các bên hữu quan nhằm cải thiện tình hình nhân quyền tại Việt Nam.
**************************
Tôn trọng bản quyền hay tác quyền cho đến nay dường như chưa trở nên hành xử bình thường tại Việt Nam. Gần đây lại có chuyện chiếu công khai các trận thi đấu giải bóng đá nam ASIAD 18 khi chưa mua bản quyền truyền hình ; thế rồi một phim truyền hình của Trung Quốc bị phát lậu tại khắp các trang mạng tại Việt Nam.
Người hâm mộ Việt Nam đang cổ vũ đội tuyển bóng đã nam trong trận chung kết với Uzbekistan.(Ảnh minh họa) - AFP
Một số người hâm mộ bóng đá Việt Nam được xem các trận đấu ASIAD 18 qua kênh ‘Xôi Lạc TV’ khi mà Việt Nam chưa có bản quyền chính thức. Một số trang mạng lớn trong nước cũng có thông báo sẽ phát trực tiếp toàn bộ các trận đấu bóng đá của đội tuyển Việt Nam và những môn thi đấu khác bất chấp vấn đề bản quyền.
Anh Phan Lâm hiện đang làm việc tại một công ty về truyền thông tại Sài Gòn cho chúng tôi biết do vạn bất đắc dĩ phải tìm đến với những kênh phát lậu như thế.
"Vấn đề tại ASIAN Cup là mình không còn đường kiếm nó để coi nên mình bắt buộc phải tìm đường để coi vì lòng hâm mộ của người dân Vn với đội tuyển bóng đá rất là cao nên giờ đài không có thì tìm đường lậu mà coi thôi".
Anh còn thừa nhận thực tế một số quán nước tại các khu vực đông người qua lại còn mang cả máy chiếu lớn chương trình phát lậu để mọi người cùng xem.
Sự việc phát lộ lên khi môt trang chiếu phim khá nổi tiếng tại Việt Nam bắt buộc người xem phải trả lời bốn câu hỏi xác nhận để được vào xem, trong đó có câu "Quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa thuộc nước nào ?" nhưng đáp áp không có Trung Quốc.Không chỉ riêng bản quyền truyền hình ASIAD 18, một vụ việc không chỉ giới hạn trong nước mà còn lan sang nước ngoài. Đó là cư dân mạng Trung Quốc một phen tá hỏa khi bộ phim truyền hình đang được ưa chuộng là "Diên Hy Công Lực" chỉ mới phát đến tập 50 và phải trả phí mới được xem ; thế nhưng tại Việt Nam không cần trả một đồng nào khán giả vẫn được xem trước gần cả chục tập.
Cư dân mạng Trung Quốc đã đưa thông tin lên truyền thông thể hiện sự bức xúc về điều này. Anh Phan Lâm cho chúng tôi biết thêm :
"Về vấn đề phim thì không biết tụi nó kiếm đâu ra được 10 tập để chiếu trước Trung Quốc nên bị kiện là phải rồi, còn dữ hơn là không những chiếu lậu mà còn phụ đề tiếng việt nữa. Anh nghĩ là do đồng tiền thôi, nó đẩy lên trước người ta thì trang nó hot hơn, về vụ phim anh nghĩ là do tiền thôi".
Một trang mạng tại Việt Nam yêu cầu phải trả lời các câu hỏi mới được vào xem phim. Reuters
Chúng tôi có liên lạc với một bạn trưởng nhóm chuyên làm phụ đề tại Sài Gòn để hỏi thêm thông tin về vụ việc và được bạn chia sẻ qua email rằng :
"Một khi có một bộ phim truyền hình nào lên sóng thì nhóm phụ đề sẽ chia ra làm ba phần, dịch thuật, canh chỉnh thời gian cho phụ đề và liên hệ với các trang web để đăng tải phim. Phần phụ đề được chia làm ba phần cho ba người mỗi người đảm nhận dịch 15’, nhờ cách này khi phim lên sóng tại nước sở tại thì ngay lập tức sẽ có ngay sau vài tiếng tại Việt Nam".
Sau khi sự việc xảy ra đơn vị sở hữu bản quyền Trung Quốc đã yêu cầu ba kênh phát sóng trên internet là FPT play, Zing.tv và Kênh Youtube TKL gỡ bỏ hoàn toàn các tập phim cũng như các trang phim lậu cũng phải gỡ bỏ khỏi website và chỉ còn duy nhất đài truyền HTV vẫn được chiếu mỗi ngày nhưng phát sau Trung Quốc 3 tuần.
Một số luật sư mà chúng tôi liên lạc đều khẳng định rằng, tình trạng vi phạm bản quyền tại Việt Nam hiện nay ở mức báo động rất nghiêm trọng và nó làm xấu đi hình ảnh về thực thi pháp luật bản quyền của Việt Nam.
Luật sự Đặng Đình Mạnh từ Sài Sòn cho Đài Á Châu Tự Do biết :
"Tình trạng vi phạm bản quyền tại Việt Nam hiện nay hết sức là phổ biến, đến mức là hầu như người ta không biết là mình đang vi phạm và sử dụng việc vi phạm rất là tự nhiên".
Luật sư Mạnh còn cho rằng cần phải xem xét lại tình trạng này, bởi vì Việt Nam đang muốn hội nhập với quốc tế thì nên tôn trọng luật pháp quốc tế.
Một vị Luật sư từ Sài Gòn xin được giấu tên cho chúng tôi biết đối với tình trạng vi phạm bản quyền truyền hình là các trang mạng cho phép xem phim miễn phí để thu được tiền từ việc chạy quảng cáo cũng như nếu lượng người xem cao sẽ thu hut được nhiều nhà tài trợ. Còn đối với các nhà đài đã mua bản quyền phát sóng nhưng hiện tượng cư dân mạng có thể phát trực tiếp trên trang cá nhân của mình thì đơn vị bản quyền có thể cắt sóng bất cứ lúc nào dù đã mua bản quyền.
Theo luật sở hữu trí tuệ các hành vi xâm phạm quyền như nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, sẽ bị xử lý bằng các biện pháp hành chính, hình sự và dân sự.
Vị luật sự từ Sài Gòn cho chúng tôi biết thêm việc vi phạm bản quyền bị xử phạt hành chính theo điều 211 luật Sở hữu trí tuệ. Theo đó người vi phạm có thể bị cảnh cáo, phạt tiền hay đình chỉ trang mạng vi phạm.
"Luật của chúng ta có thêm biện pháp hành chính, thế nhưng chúng ta phải chấp nhận dùng biện pháp hành chính là dùng quyền lực của cơ quan nhà nước để bảo vệ quyền dân sự thì những bảo vệ ấy cũng đã được luật hóa trong luật sở hữu trí tuệ và trong luật vi phạm hành chính. Đối với các tổ chức có thể phạm đến 500 triệu, còn đối với cá nhân có thể là 250 triệu đồng, tùy vào hành vi có thể xử lý".
Tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ là một trong những điều khoản được nêu ra trong nhiều thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam tham gia ký kết. Và cũng như nhiều thỏa thuận, thậm chí công ước được Hà Nội phê chuẩn, vấn đề tôn trọng bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ vẫn chưa được thực thi như đề ra.
Liên Hiệp Quốc : "Chính quyền Cam Bốt không cải thiện tình trạng nhân quyền" (RFI, 15/03/2018)
Ngày 14/03/2018, báo cáo viên Liên Hiệp Quốc về nhân quyền, giáo sư Rhona Smith, đã kết thúc chuyến công tác 10 ngày tại Cam Bốt. Bà cho rằng khi gây sức ép, hạn chế các quyền tự do chính trị và báo chí, chính quyền Phnom Penh đã phạm sai lầm khi không ưu tiên cải thiện và phát triển nhân quyền trong nước.
Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc về nhân quyền Rhona Smith (T) đã kêu gọi chính phủ Cam Bốt lựa chọn con đường tôn trọng nhân quyền.RFI/ Siv Channa
Từ Phnom Penh, thông tín viên Juliette Buchez cho biết thêm thông tin :
"Sau chuyến thăm Cam Bốt, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc về nhân quyền cho rằng nước này đang ở ngã tư đường. Do vậy, bà Rhona Smith kêu gọi chính phủ Cam Bốt hãy lựa chọn con đường tôn trọng nhân quyền.
Bà nói : Tôi đã bày tỏ lo ngại do tầm quan trọng của các khuyến cáo nhấn mạnh là cần ưu tiên duy trì hòa bình, ổn định và phát triển về nhân quyền. Do vậy, tôi nhắc lại rằng nhân quyền có tầm quan trọng đặc biệt để có được hòa bình, ổn định và phát triển bền vững. Các quyền này không thể bị chà đạp hoặc bỏ qua, tùy theo từng trường hợp.
Từ mùa hè năm ngoái, Cam Bốt đã bị chỉ trích sau khi chính quyền đóng cửa nhiều cơ quan truyền thông, giải tán đảng đối lập chính hoặc đưa ra đạo luật về tội khi quân. Báo cáo viên Liên Hiệp Quốc cho biết : Tôi đã nêu ra nhiều trường hợp với chính phủ Cam Bốt và theo tôi, những trường hợp này cho thấy bầu không khí lo sợ, hăm dọa. Điều này rất nghiêm trọng vì sắp tới có bầu cử.
Trường hợp nghiêm trọng nhất là việc giải tán Đảng Cứu Nguy Dân Tộc Cam Bốt. Trước đó, đảng đối lập này có 55 dân biểu trong tổng số 123 ghế tại nghị viện và giờ đây, dường như không còn một chính đảng nào có thể đảm trách được vai trò đối lập.
Theo báo cáo viên Liên Hiệp Quốc, nếu không có đảng đối lập tham gia cuộc bầu cử được tổ chức vào tháng Bảy, thì đây là một vấn đề nghiêm trọng, đối với bất kỳ quốc gia nào có Hiến Pháp chủ yếu dựa vào hệ thống bầu cử và chính trị đa đảng. Trước mặt các nhà báo, bà Rhona Smith nhắc lại rằng nhiều nước đã chỉ trích tính chính đáng của cuộc bầu cử lập pháp tại Cam Bốt".
Minh Anh
******************
Thượng đỉnh với ASEAN : Giới nhân quyền kêu gọi Úc không nhượng bộ độc tài (RFI, 15/03/2018)
Thượng đỉnh Úc-ASEAN diễn ra cuối tuần (17-18/03/2018). Nhiều tổ chức tranh đấu kêu gọi Úc nhấn mạnh đến nhân quyền nhân dịp này, tránh thỏa hiệp với "các lãnh đạo độc tài", đồng thời hậu thuẫn xây dựng dân chủ.
Thủ tướng Cam Bốt Hun Sen, người cầm quyền suốt 33 năm qua, bị tố cáo đã sử dụng các mạng xã hội để tìm ra những người chỉ trích chính quyền. Ảnh chụp tại Phnom Penh ngày 19/01/2018. Samrang Pring / Reuters
Thượng đỉnh Úc-ASEAN lần đầu tiên diễn ra tại Canberra có đích chính là thúc đẩy kinh tế và phối hợp chống khủng bố. Giới tranh đấu lo ngại nhiều hồ sơ nóng bỏng ở Đông Nam Á bị Úc gạt sang lề. Hôm qua, Human Rights Watch (HRW) thông báo quan ngại về xâm phạm nhân quyền tại 8 nước Cam Bốt, Indonesia, Malaysia, Miến Điện, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam.
HRW tố cáo việc nhiều tổ chức dân sự, truyền thông độc lập bị đàn áp, định chế dân chủ bị tấn công. HRW đặc biệt chú ý đến việc quân đội Miến Điện đàn áp người Rohingya, cuộc chiến chống ma túy đẫm máu ở Philippines và Cam Bốt nỗ lực loại bỏ đối lập trước thềm bầu cử tháng 7/2018. Giám đốc văn phòng Úc của HRW, bà Elaine Pearson, nhấn mạnh : "Nếu Úc thất bại…, đây không chỉ là cơ hội tuyên truyền cho một số lãnh đạo ASEAN độc tài, mà còn khuyến khích gia tăng đàn áp…".
Cũng trong thông báo nói trên, HRW đề nghị Úc, "quốc gia dân chủ lâu đời nhất trong khu vực", hậu thuẫn lãnh đạo ASEAN nào "muốn cải cách thực sự, cổ vũ họ cộng tác với các tổ chức dân sự, để xây dựng các định chế dân chủ".
Đặt vấn đề nhân quyền trong thượng đỉnh có thể gây khó khăn cho lãnh đạo một số nước. Tổng thống Philippines từ chối dự thượng đỉnh, trong bối cảnh áp lực quốc tế gia tăng. Úc từng chỉ trích mạnh Manila tại Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc. Thủ tướng Cam Bốt, trước nguy cơ bị phản đối dữ dội tại Úc, đe dọa làm Canberra "mất mặt", với việc không ký tuyên bố chung.
Trọng Thành
Việt Nam bị lên án vì sử dụng điều khoản ‘an ninh quốc gia’ để đàn áp người dân (RFA, 26/10/2017)
Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam, trụ sở chính tại Paris, Pháp, mạnh mẽ phản đối biện pháp trấn áp có hệ thống của chính quyền Hà Nội đối với những quyền căn bản của công dân.
Các thành viên Hội Anh Em Dân Chủ bị bắt vì cáo buộc vi phạm điều 79 Bộ Luật Hình Sự - RFA
Thông cáo báo chí của Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam đưa ra vào ngày 25 tháng 10 nêu rõ những quyền công dân bị chính quyền Hà Nội tước đoạt với lý do ‘an ninh quốc gia’ là các quyền tự do biểu đạt, tự do lập hội, tự do tôn giáo-tín ngưỡng và quyền tham gia các sinh hoạt công cộng.
Tố cáo của Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam được đưa ra ngay sau phiên xử sơ thẩm sinh viên Phan Kim Khánh với bản án 6 năm tù giam và 4 năm quản chế mà tòa tỉnh Thái Nguyên tuyên cho người thanh niên sinh năm 1993 này.
Cáo buộc được đưa ra là ‘tuyên truyền chống nhà nước’ theo điều 88 Bộ Luật Hình Sự Việt Nam.
Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam nhắc lại một số hoạt động chính của sinh viên Phan Kim Khánh kể từ năm 2015 khi lập và điều hành hai trang blogs, cũng như mở ba tài khoản Facebook và hai tài khoản YouTube. Trên các công cụ mạng xã hội đó, sinh viên Phan Kim Khánh đăng tải những bài viết, videos lên án nạn tham nhũng triền miên, tình trạng thiếu dân chủ, thiếu tự do báo chí tại Việt Nam.
Đó chính là những cản trở cho sự phát triển đất nước.
Theo Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam thì ‘tội’ duy nhất của sinh viên Phan Kim Khánh là bày tỏ quan điểm hợp pháp của bản thân một cách ôn hòa. Việc kết án sinh viên Phan Kim Khánh như thế chứng tỏ một điều là chính quyền Hà Nội sợ bị chỉ trích, cảm thấy bị đe dọa khi công dân liên lạc, chia sẽ những quan tâm về tương lai đất nước.
Thông cáo báo chí của Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam bày tỏ quan ngại đặc biệt về đợt bắt bớ gần đây những công dân với cáo buộc ‘hoạt động nhằm lật đổ chính quyền’.
Đây cũng là một tội danh mơ hồ không phân biệt rõ ràng giữa hành vi bạo loạn và quyền tự do biểu đạt hoặc quyền biểu tình.
*****************
Bỏ chức ông Xuân Anh 'ngoài khả năng Đà Nẵng' (BBC, 26/10/2017)
Trả lời câu hỏi của báo chí về biện pháp xử lý đối với chức Chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố của ông Nguyễn Xuân Anh, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Đà Nẵng, ông Huỳnh Đức Thơ cho biết vấn đề này nằm ngoài khả năng trả lời của UBND thành phố.
Nguyên Bí thư thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh
Lý do được ông Thơ đưa ra là do ông Xuân Anh là cán bộ thuộc diện quản lý của Bộ Chính trị và Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.
"Về chức vụ Chủ tịch HĐND thành phố của ông Nguyễn Xuân Anh, theo quy định, Hội đồng nhân dân thành phố là tổ chức dân cử nên việc xử lý thuộc về quy trình của bên tổ chức Đảng", theo trang Báo Mới (26/10) trích lời ông Thơ.
Bản thân ông Huỳnh Đức Thơ cũng bị Ủy ban kiểm tra kỷ luật Trung ương phê bình cảnh cáo trong vụ được cho là mất đoàn kết nội bộ vừa qua ở Đà Nẵng.
"Hãy ngưng ngay đàn áp tại Việt Nam" (RFA, 17/10/2017)
‘Hãy ngưng ngay đàn áp tại Việt Nam’ là kêu gọi mà một liên minh các nhóm nhân quyền Việt Nam cùng quốc tế đưa ra với chính quyền Việt Nam vào ngày 16 tháng 10.
Ảnh chụp ngày 14 tháng 5 năm 2013 trong một quán cà phê ở Hà Nội. Người dân sử dụng internet trong quán. AP
Liên minh gồm 10 tổ chức ra thông cáo báo chí nêu rõ ở trong nước hiện đang diễn ra một chiến dịch đàn áp chưa từng có đối với quyền tự do biểu đạt. Tính cho đến thời điểm này, cơ quan chức năng Việt Nam cho bắt giữ hay buộc phải đi lưu vong ít nhất 25 nhà hoạt động ôn hòa và blogger.
Trong một loạt những vụ xử án trá hình, chính quyền Việt Nam đưa ra những cáo buộc sai trái và kết án nhiều năm những người lên tiếng bảo vệ nhân quyền và blogger. Trong số này có những nhân vật như bà Trần Thị Nga, cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Oai, blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh.
Theo thông báo báo chí của Liên minh 10 tổ chức bảo vệ nhân quyền thì chính phủ Hà Nội nại ra lý cớ an ninh quốc gia mơ hồ ; đặc biệt theo điều 79 và 88 Bộ Luật Hình sự Việt Nam, để biện minh cho việc trấn áp sự ủng hộ ôn hòa cho quyền tự do biểu đạt, tự do thông tin.
Liên minh 10 tổ chức ký tên vào thông cáo báo chí kêu gọi chính quyền Việt Nam ‘Ngưng ngay đàn áp’ còn nêu ra rằng cơ quan chức năng trong nước nhắm đến công cụ mạng xã hội và lấy lý do ‘tin giả’ nhằm biện minh cho hành động kiểm duyệt.
Cơ quan chức năng Việt Nam tiếp tục sử dụng chiến thuật truy tố, giam giữ tùy tiện, sách nhiễu nhằm bịt miệng những tiếng nói bất đồng.
Những biện pháp đàn áp như thế bị cho là vi phạm luật quốc tế, hủy hoại tiếng tăm của Việt Nam trên trường quốc tế và hạn chế tiến bộ quốc gia.
*******************
Nơi giam cựu tù chính trị Nguyễn Bắc Truyển vẫn bí mật (RFA, 17/10/2017)
Cựu tù chính trị Nguyễn Bắc Truyển, người bị bắt đi từ ngày 30 tháng 7, đến nay thân nhân vẫn không được cơ quan chức năng cho biết giam giữ ông này ở đâu.
Ông Nguyễn Bắc Truyển (giữa) tại tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 5 năm 2007. AFP
Vào ngày 17 tháng 10, bà Kim Phượng vợ ông Nguyễn Bắc Truyển nói với đài Á Châu Tự Do :
"Hiện tại đến bây giờ cũng không có một tin tức gì hết ngoại trừ mỗi khi đi thăm, đi gởi đồ thì xong rồi thôi cũng không biết là hiện nay anh Truyển có ở đó hay không, có được khoẻ hay không, không biết anh có bị ép cung hay là bị tra tấn nhục hình, hoàn toàn không biết một tin gì về anh Truyển hết".
Bà cũng cho biết việc đăng lên Facebook đính chính làm rõ một số thông tin trước đây về nơi giam giữ chồng bà :
"Khi tôi làm đơn khiếu nại hỏi để tôi biết chồng tôi ở đâu để đi thăm, thì bên bộ công an trả lời anh Truyển đang bị giam ở trại giam B14 của Bộ Công an ở Hà Nội, trên văn bản là công an chỉ trả lời như thế thôi chứ thật sự cũng không có thêm được thông tin nào để xác thực cho tôi biết anh Truyển đang ở đó, tại vì chỉ là lời nói thôi còn hoàn toàn không có một thông tin, chẳng hạn là chữ ký mỗi lúc gởi đồ cũng không được, có nghĩa là không có một thông tin gì để cho biết hiện nay anh Truyển đang ở đó, mặc dù công an thì nói anh ở đó".
Đươc biết theo quy định của trại giam một tháng thân nhân của người bị giam giữ được cho thăm 2 lần, mỗi lần gởi được 5 ký. Kỳ nào đi thăm bà Kim Phượng luôn yêu cầu được nhận chữ ký của người nhận đồ và bên trại giam luôn từ chối lấy lý do không cho chữ ký của người nhận. Bà cũng đang lo lắng cho sức khoẻ của chồng vì trước khi bị bắt ông cũng đang mang bệnh nên bà rất lo lắng.
Bà cũng cho biết đã có nhờ đến luật sư nhưng bị từ chối :
"Bên an ninh A 92 đã từ chối họ nói trong thời gian này là thời gian điều tra họ không cho luật sư vào, sau khi kết thúc điều tra luật sư mới có thể vào cuộc, tôi nghĩ đến lúc đó thì vai trò luật sư cũng không còn ý nghĩa gì hết, mà điều luật, theo điều luật rất mơ hồ có nghĩa là theo khoản 1 điều 59 là có thể vào được chứ không phải dứt khoát là không vào được nhưng họ ấy điều đó và không cho luật sư vào".
Ông Nguyễn Bắc Truyển bị bắt cùng lúc với các cựu tù chính trị khác gồm mục sư Nguyễn Trung Tôn, Kỹ sư Phạm Văn Trội và nhà báo tự do Trương Minh Đức vào hôm 30 tháng 7, 2017. Tất cả bị cáo buộc hoạt động nhằm lật đổ chính quyền theo điều 79 bộ luật hình sự Việt Nam, trong cùng vụ với cựu tù chính trị, luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài.
****************
Nhà hoạt động Khúc Thừa Sơn bị công an sách nhiễu (RFA, 17/10/2017)
Nhà hoạt động Khúc Thừa Sơn tại Đà Nẵng cho biết bản thân bị công an thành phố này gửi giấy triệu tập liên lục và ngày 20 tháng 10 tới đây phải đến làm việc. Giấy mời ghi ‘làm rõ các vấn đề liên quan đến vụ án’ ; nhưng anh này hỏi vụ án gì thì không được trả lời.
Nhà hoạt động Khúc Thừa Sơn, Đà Nẵng. Photo : Fb Khuc Thua Son
Anh Khúc Thừa Sơn vào chiều ngày 17 tháng 7 cho Đài Á Châu Tự Do biết về tác động của việc bị công an mời làm việc liên tục nhưng không rõ về một vụ án nào như thế :
"Rất khó xử vì tôi từng quan tâm đến những vụ các anh em đấu tranh dân chủ bị bắt. Có trường hợp khi mời lên đồn công an làm việc khác ; nhưng khi bắt thì theo lệnh khẩn cấp với điều khác như ‘chống nhà nước’ hoặc ‘vi phạm an ninh quốc gia’. Có trường hợp mời đi làm việc những giữa đường bị bắt như trường hợp anh Lê Đình Lượng ở Yên Thành, Nghệ An hoặc anh Nguyễn Văn Túc ngoài Thái Bình chẳng hạn. Ngoài ra gần đây nhiều trường hợp dân đến đồn Công an bị chết không rõ lý do hay bị đánh đập. Khi xảy ra, công an lại lẩn trách trách nhiệm. Khi có những giấy triệu tập như thế này thì tôi yêu cầu phải trả lời rõ ràng nhưng họ không đáp ứng. Do tôi không có ở nhà nên họ đến áp lực với gia đình khiến bố mẹ tôi suy sụp tinh thần".