Vẫn biết người Úc không có quyền bầu tổng thống Mỹ, nhưng chính trị Mỹ ảnh hưởng đến tình hình chính trị thế giới, nhất là đến quan hệ Mỹ-Úc-Trung nên không có gì phải ngạc nhiên khi người Úc rất quan tâm đến cuộc bầu cử Mỹ 2020.

Một người đi ngang qua ảnh Donald Trump dán trên một sạp báo tại Sydney trong mùa bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 (VOA, 10/11/2016)

Kamala Harris - cô gái da nâu nhỏ bé …

The Australian -tờ báo duy nhất phát hành toàn nước Úc, và có thể nói là tờ báo uy tín nhất nước Úc- ngay khi nghe tin bà Kamala Harris được chọn làm Ứng cử viên Phó Tổng Thống đã đăng một hí họa có hình ông Biden chỉ vào bà Harris mà nói :

"Đã đến lúc hàn gắn một quốc gia bị chia rẽ bởi phân biệt chủng tộc… vì thế tôi giao cho bạn cô gái da nâu nhỏ bé này trong khi tôi đi nghỉ".

Bức hí họa bị tờ The Guardian và một số chính trị gia cánh tả Úc công kích cho là kỳ thị màu da khi dùng các từ ngữ "cô gái da nâu" chỉ đích danh bà Harris.

Chủ bút tờ The Australian trả lời các từ ngữ nói trên là của chính Ứng cử viên Tổng thống Joe Biden đã giới thiệu bà Harris như sau :

"Sáng nay, trên khắp đất nước, các cô gái nhỏ thức dậy - đặc biệt là các cô gái da đen và da nâu, những người thường cảm thấy bị coi thường và đánh giá thấp trong cộng đồng - nhưng hôm nay, hôm nay, chỉ có thể, lần đầu tiên họ nhìn thấy mình theo một cách mới : như đặc thù của tổng thống và phó tổng thống".

Theo tôi bức hí họa mỉa mai phương cách tranh cử chính trị bản sắc (identity politics) dựa vào mầu da, sắc tộc và giới tính, nhằm thu hút cử tri của đảng Dân Chủ, đồng thời nói lên sự quan tâm của người Úc về cuộc tranh cử tại Mỹ lần này.

Diều hâu và két…

Còn bản tin tựa đề : "Nước Úc cần Trump thắng cử vì chúng ta không thể đơn phương đối đầu với Trung Quốc" được phổ biến trên Sky News Australia ngày 9/8/2020.

Theo bản tin Thượng nghị sĩ đảng Tự do James McGrath tuyên bố thẳng thừng Tổng Thống Trump cần thắng cử để thế giới đứng lên chống lại Bắc Kinh vì "Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất nhằm duy trì trật tự thế giới hiện nay".

Theo ông McGrath, đối với Bắc Kinh, Tổng thống Trump sẽ phản ứng mạnh hơn ứng cử viên Joe Biden : "khi phải đối phó với những kẻ bắt nạt mình, chúng ta không thể xoa bóp, hòa dịu bọn chúng, chúng ta phải đứng lên chống lại bọn chúng".

Theo Thượng nghị sĩ McGrath về đối ngoại : "Biden không phải là diều hâu, ông ấy giống như một con két".

Ông McGrath cho biết Úc cần bảo đảm có một liên minh sẵn sàng chống lại Trung Quốc, vì thế Úc cần ủng hộ một tổng thống Mỹ mạnh mẽ cứng rắn và người ấy chính là ông Trump.

Người Úc nghĩ gì về Mỹ và Trung…

Theo cuộc khảo sát của Viện Lowy Úc vào tháng 3/2020 phổ biến ngày 26/6/2020 thì chỉ có 51% người Úc tin tưởng Mỹ hành động có trách nhiệm với thế giới.

Nhưng có đến 55% người Úc tin rằng quan hệ với Mỹ quan trọng hơn với Trung Quốc, trong khi chỉ 40% cho rằng quan hệ với Trung Quốc quan trọng hơn với Mỹ.

Lên đến 78% cho biết việc liên minh với Mỹ rất quan trọng hoặc khá quan trọng đối với an ninh của Úc, tăng sáu điểm so với khảo sát năm 2019.

Niềm tin của người Úc vào Bắc Kinh giảm xuống mức thấp kỷ lục từ 52% vào năm 2018 xuống còn 23%, mất 29 điểm.

Lên tới 40% hàng hóa xuất cảng từ Úc đã nhập cảng vào Trung Quốc, nên 94% người Úc muốn chính phủ tìm kiếm các thị trường khác để giảm phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc.

Đồng thời có đến 88% ủng hộ cuộc Đối thoại An ninh Tứ giác, đối thoại bốn bên giữa Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ, do Tổng thống Trump mở ra từ năm 2017.

Cuộc thăm dò còn cho thấy khi xảy ra xung đột giữa các giá trị dân chủ và lợi ích kinh tế với Trung Quốc, lên đến 60% người Úc nói rằng chính phủ nên coi các giá trị dân chủ của Úc quan trọng hơn thương mãi và 84% tin rằng Úc nên trừng phạt các quan chức Trung Quốc vi phạm nhân quyền.

Về cá nhân Tổng thống Trump chỉ 30% người Úc bày tỏ tin tưởng ông "sẽ làm điều đúng đắn liên quan đến các vấn đề thế giới", tỷ lệ này đã tăng năm điểm so với chỉ số 25% vào năm 2019.

Cuộc khảo sát thực hiện đã 6 tháng, khi ấy đại dịch coronavirus chưa bùng nổ tại Úc, Bắc Kinh chưa công khai bộ mặt ngoại giao "lang sói" bắt nạn nước nhỏ, quan điểm của người Úc nhìn chung đã xem Trung Quốc như một mối đe dọa đến an ninh nội trị Úc.

Nay đại dịch đánh mạnh vào Úc, từ ngày 5/8/2020 lần đầu tiên trong lịch sử thành phố Melbourne bị giới nghiêm từ 8 giờ tối đến 5 giờ sáng, người dân chỉ được ra đường mỗi ngày 1 giờ để tập thể thao bằng cách đi hay chạy bộ, mỗi nhà mỗi ngày chỉ được một người đi chợ mua sắm, mọi người phải đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà và không được rời khỏi nhà quá 5 cây số, trường học đóng cửa, hầu hết các doanh nghiệp đóng cửa, mọi quy định được kiểm soát gắt gao với những hình phạt nặng nề cho người vi phạm.

Mọi hoạt động kinh tế của tiểu bang Victoria đều ngừng trệ, Victoria bị cô lập với các tiểu bang khác và với thế giới.

Cộng đồng Việt …

Cộng đồng Người Việt Tự Do tại Úc sinh hoạt dựa trên nguyên tắc phi đảng phái chính trị nên sẵn sàng chia sẻ trách nhiệm với chính phủ khi cần, nhưng đồng thời công khai nêu quan điểm khi chính phủ hành xử thiếu minh bạch.

Cộng đồng đã chính thức ngỏ lời cùng Chính Phủ Andrews nếu cần có thể sử dụng Đền Thờ Quốc Tổ tại Victoria như một trung tâm y tế tạm thời chữa trị cho những nạn nhân nhiễm dịch bệnh.

Nhưng đồng thời Cộng đồng bằng nhiều cách khác nhau, kể cả việc biểu tình phản đối Chính Phủ Lao Động Andrews thiếu minh bạch ký kết hợp đồng liên quan đến chiến lược "Vành Đai, Con Đường".

Vừa rồi gia đình tôi nhận được một lá thư viết bằng tiếng Việt từ Dân biểu liên bang Bill Shorten cho biết ông và đảng Lao Động không chủ trương tham gia chiến lược "Vành Đai, Con Đường" vì không có ưu tiên nào lớn hơn nền an ninh quốc gia và chủ quyền nước Úc.

Úc Mỹ đồng minh chiến lược…

Từ năm 2012, Quốc Hội Úc đã chính thức thông qua Đạo Luật cấm Huawei phát triển mạng 5G và nhiều Đạo luật nhằm giới hạn người nước ngoài đầu tư vào Úc.

Năm 2018, Úc thông qua hai Đạo luật chống can thiệp của chính phủ nước ngoài, trọng tâm nhắm vào Bắc Kinh can thiệp nội trị và an ninh nước Úc.

Vào đầu tháng 7/2020, Chính phủ Úc công bố tăng ngân sách quốc phòng trên 40% lên đến $270 tỉ Úc kim trong vòng 10 năm tới, Thủ tướng Scott Morrison cho biết :

"Chúng ta muốn khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương được cởi mở tự do, không bị hiếp đáp. Chúng ta muốn một khu vực trong đó các nước lớn nhỏ đều có thể tiếp cận nhau một cách tự do theo luật pháp quốc tế. Không có gì là vô lý hay tham vọng quá đáng, các nước đều theo đuổi quyền lợi riêng và không muốn bị can thiệp từ bên ngoài, Úc cũng muốn theo đuổi những quyền lợi của mình".

Cuối tháng 7/2020, hai bà Ngoại trưởng Úc Marise Payne và Bộ trưởng Quốc phòng Úc Linda Reynolds đã sang thủ đô Washington họp với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper để bàn về chiến lược phòng vệ Thái Bình Dương từ những đe dọa quân sự của Bắc Kinh.

Về lại Úc theo luật hiện hành hai bà đã bị cách ly 15 ngày đủ thấy sự quan tâm của Chính phủ Úc trong công cuộc chung bảo vệ thế giới tự do.

Từ sau Đệ nhị thế chiến hai nước Úc và Mỹ đã trở thành hai đồng minh chiến lược luôn sát cánh bên nhau không phân biệt chính trị đảng phái nội bộ quốc gia.

Từ khi Tổng thống Trump nhậm chức, Mỹ và Úc có khá nhiều khác biệt về chính sách, nhưng ông Trump và Chính phủ của ông luôn đối thoại, tìm hiểu và triệt để tôn trọng người Úc, thật khó nghĩ ra điều gì có thể trách cứ ông.

Trung Quốc nay cũng đã là vấn đề nội trị nước Mỹ, theo cuộc khảo sát Pew công bố vào tháng 3/2020, có tới 91% người Mỹ xem sức mạnh và ảnh hưởng của Trung Quốc trên thế giới là mối "đe dọa" đối với nước Mỹ.

Dự thảo Cương lĩnh của đảng Dân Chủ vừa phổ biến cho biết sẽ cứng rắn với Trung Quốc, nhưng vẫn xem Trung Quốc như một yếu tố quốc tế hơn là yếu tố nội trị đang tàn phá nước Mỹ về nhiều mặt.

Cương lĩnh cho biết sẽ thành lập một liên minh quốc tế nhưng không nói rõ liên minh với ai và để làm gì, mọi điều viết trong đấy chỉ nhằm đả kích ông Trump thay vì đưa ra đường lối, chiến lược rõ ràng.

Quyền bầu cử Tổng thống là quyền của công dân Mỹ, nhưng quyền nhận xét và ủng hộ ông Trump, ông Biden hay trung dung là quyền của bạn của tôi và của tất cả mọi người trên toàn thế giới.

Ngày 3/11/2020 sẽ tới và rồi sẽ trôi qua, tôi xin phép trung dung không đả kích ông này ủng hộ ông kia, chỉ mong giải thích một số góc cạnh chính trị một cách trung thực nhất, chỉ có sự thật mới có thể thuyết phục chính mình và bạn đọc.

Melbourne, Úc Đại Lợi, 19/8/2020

Nguyễn Quang Duy

Lời giới thiệu : Như vậy, Michael Cohen sắp phát hành cuốn sách của mình, "Disloyal" (Bất trung), nói về việc Donald Trump trở thành luật sư, thực hiện đấu thầu, che đậy những vụ bê bối và những lời nói dối. Trump sẽ nói Cohen không biết gì và bịa ra tất cả.

Bốn năm trước, sau khi Melania Trump có bài phát biểu đạo văn tại Hội nghị đảng Cộng hòa, tôi đã gọi điện đến Trump Tower và yêu cầu được nói chuyện với người phụ nữ được cho là đã viết bài phát biểu. Tên cô ấy là Meredith McIver. Tôi yêu cầu được gặp cô ấy nhưng ngay lập tức được chuyển cho người khác.

Ban lễ tân của Trump nói với tôi, "Tốt nhất là ông nên nói chuyện với Michael Cohen trước. Ông ấy điều hành mọi thứ".

Cohen bắt máy ngay. Ông ấy cho tôi biết ông là người phụ trách mọi công việc điều hành của Trump. Từ nhiều năm qua, khi tôi tiếp xúc với văn phòng Trump, tôi chỉ biết Norma Foerderer là trợ lý của Trump và là người đảm nhiệm mọi việc điều hành. Nhưng Norma vừa chết cách đây không lâu. Tôi nói với Cohen rằng tôi biết cô ấy. Sau vài phút nói chuyện với nhau, Cohen gọi điện cho McIver.

Tôi không biết rằng mùa hè năm đó Cohen bận rộn làm những việc điên rồ, có thể là bất hợp pháp cho Trump, như trả tiền cho những người yêu cũ và vũ nữ thoát y, bay khắp Châu Âu, giả vờ là bạn với Stevie van Zandt, v.v. Ông ta làm vẻ như một người rộng lượng làm việc cho Trump như một tay chân cao cấp của ông ta.

Kể từ đó Cohen trở thành một nhân vật chính trị cấp thấp nổi tiếng. Ông ta đã quay lưng lại với Trump sau khi không nhận được sự hồi đáp tương xứng. Ông đã ra tù vào khám nhiều lần. Bây giờ ông ta như dây đậu đang leo. Nếu Trump bắt đầu lải nhải về việc Cohen không là gì cả thì hãy nhớ câu chuyện của tôi. Cohen biết tất cả.

Roger Fried

********************

Michael Cohen sắp phát hành cuốn sách của mình, "Disloyal" (Bất trung), nói về việc Donald Trump

Tổng thống Mỹ muốn tôi chết.

Hãy để tôi giải thích cho rõ. Ông Trump không muốn tôi sống nữa. Nếu tôi chết, ông Trump sẽ không có chút buồn phiền nào nếu không nói là cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái hơn trong cuộc sống. Trump nói như vậy. Như một ông trùm Mafia, Trump sử dụng một thứ ngôn ngữ đã được chọn lựa, cân nhắc, vừa truyền đạt mệnh lệnh, ý muốn nhưng đồng thời một cách gián tiếp chối bỏ trách nhiệm liên hệ với tôi trong vai trò luật sư, cố vấn, người bạn lâu năm, được xem như một đứa con nuôi. Đó là điều làm cho tôi cảm thấy tổn thương nặng nề.

Vào một buổi sáng lạnh lẽo, u ám ngày 24/02/2019, lái xe từ thành phố New York đến Washington DC trên đường liên bang I-95 để điều trần trước lưỡng viện Quốc hội chống lại Donald Trump, tôi biết rằng Trump muốn tôi chết trước khi tôi có thể nói cho cả đất nước những gì tôi biết về ông, một con người thật, rất thật mang tên Donald Trump – không phải một tỉ phú cứu tinh của đất nước, một kẻ nói dối điên cuồng, một ông trùm báo lá cải hay một kẻ tự phong được Chúa chọn, cũng không phải cái huy hiệu (Avatar) @realdonaldtrump trên mạng xã hội Twitter - mà là một người đàn ông rất it người biết rõ.

Nói ra có vẻ bi quan nhưng hãy nghĩ đến những quyền lực mà Trump hiện có trong cương vị tổng thống. Bạn hãy tưởng tượng chuyện gì xẩy ra nếu cá nhân bạn bị Trump đe dọa ? Tôi đang trên đường đi về hướng Nam và tự hỏi triển vọng sống sót của mình có đi theo hướng này không ? (ý nói nguy hiểm tăng lên). Tôi hiểu rất rõ sự giận dữ điên cuồng của Trump vì những điều tôi sẽ khai báo với Quốc hội. Tôi đội nón lưỡi trai, mang kính mát, giữ đều tốc độ 80, tránh nhìn vào mắt những người lái xe khác.

Lý thuyết của Trump về cuộc sống, kinh doanh và chính trị chỉ xoay quanh các mối đe dọa và viễn cảnh hủy diệt — tài chính, bầu cử, cá nhân, vật chất — được sử dụng như một vũ khí. Tôi biết rõ Trump làm việc ra sao, như thế nào vì tôi là người thay mặt, nhân danh Trump để hét lên những lời đe dọa đó với nhiệm vụ sửa sai và khủng bố bằng bạo lực.

Kể từ khi quyết định hành động với lương tâm, tuyên bố sẵn sàng làm việc với viện công tố, ủy viên công tố đặc biệt Robert Mueller, tôi nhận được hàng trăm lời đe dọa ám sát từ tay chân của Donald Trump. Trên điện thoại di động, facebook, email, twitter, những kẻ ủng hộ Trump biểu lộ giận dữ, thề sẽ giết chết tôi. Tôi đánh giá những lời hăm dọa này là sự thật chứ không chỉ nói suông. Tổng thống đã gọi tôi là một con chuột, gửi những tweets kết án tôi và gia đình nặng nề, nói rằng những con chuột đáng chết. Tôi là tên Juda mạt hạng mà Trump và thủ hạ sẽ săn lùng, tiêu diệt.

Trong một thời gian nhiều tuần lễ, tôi tin rằng nếu đi bộ trên đường phố Manhattan, sẽ có người dùng xe auto của họ để tông vào tôi. Tôi là người mà Trump ám chỉ rằng ông ta có thể bắn chết trên đại lộ số 5 ở New York và bỏ đi mà không có chuyện gì xẩy ra.

Đầu óc quay cuồng khi tôi gia tăng tốc độ về hướng D.C. Hơn một thập kỷ tôi đã nằm trong bộ chỉ huy, trung tâm đầu não của Trump. Trong một lần đến bar Mizwa của một đứa con trai tôi, Trump đã bầy tỏ một cử chỉ rất thân thiện khiến tôi cảm động. Trump nói với đứa con trai khác của tôi lúc đó 13 tuổi rằng tôi là một người tuyệt vời và khi nào nó lớn, nếu muốn làm việc cho cơ sở của Trump, sẽ luôn có một vị trí cho nó.

Trump nói với nó và tôi : "Cháu là người trong gia đình". Thật là khốn nạn khi tôi tin vào điều đó.

Trước khi vào khu phục vụ, tôi hít một hơi dài rồi mới bước vào trong, mua 1 ly cà phê đen không đường, đồng thời nhìn quanh để xem có bị canh chừng hay theo dõi không. Cảm giác sợ hãi khiến đầu óc tôi rối tung. Tôi tự hỏi, nhân viên FBI trong chiếc áo mantel màu xám hay anh chàng lực lưỡng cách tôi mấy bước đằng sau lưng là ai ?

Cảm giác bị theo dõi hay bị uy hiếp khiên người ta hoảng sợ, đó là điều đương nhiên. Tôi không chỉ là người nổi tiếng, vào thời điểm này, tôi còn là người đang được triệu triệu người đánh giá như một kẻ phản bội. Trong cương vị tổng tư lệnh, Trump là người đang nắm trọn quyền lực hành pháp cao nhất, cùng với một quyền lực vô hình khác, sai khiến được những kẻ cuồng tín ủng hộ ông, sẵn sàng làm bất cứ điều gì để lấy lòng hoặc bảo vệ Trump. Tôi hiểu rõ những người này như thế nào bởi vì từng là một kẻ như họ. Một kẻ cuồng tín bị Donald Trump ám ảnh, sẵn sàng làm bất cứ điều gì cho ông ta. Đã một lần tôi thề với một phóng viên, sẽ tự tử bằng một viên đạn vì Donald Trump, nếu cần.

Vào buổi tối trước ngày ra làm chứng, nằm trong phòng ngủ yên tĩnh của khách sạn, tôi nghĩ đến việc tự tử bằng một viên đạn. Chuyện hoàn toàn sẽ có một ý nghĩa khác, đó chỉ là một sự tự hủy, hoàn toàn, trọn vẹn. Tôi nhắm mắt và mong muốn cơn ác mộng trôi qua. Hồi tưởng lại quá khứ, ngày bắt đầu làm việc cho Donald Trump tôi là một luật sư, triệu phú, một doanh nhân, giờ đây là kẻ bị phá sản, tàn tạ, một kẻ bị kết án, ê chề, một luật sư bị cấm hành nghề và một nhân chứng sống trước 15 triệu khán giả sẽ nói ra những điều chống lại tổng thống đương nhiệm.

"Chào Michael Cohen ! Vợ và bố vợ bạn có biết gì về những người bạn gái của bạn không ?". Matt Gaetz, một dân biểu đảng Công hòa đã gửi Tweet cho tôi như vậy, chỉ với mục đích nêu ra một thí dụ về sự bồng bột ngu ngốc và sự đe dọa đang nhắm vào tôi. Matt Gaetz nói thêm "Tôi không biết vợ bạn có chung thủy khi bạn ở trong tù không. Cô ấy sẽ biết được nhiều điều".

*****

Buổi sáng khi ra làm chứng trước Ủy ban giám sát Hạ viện, ngồi trong căn phòng màu xanh, tôi mới cảm thấy sức nặng khủng khiếp về những gì đang sắp sửa xẩy ra. Có một nguyên nhân nào đó, tất cả những gì tôi đã trải qua, những gì tôi đã gây ra cho gia đình, đất nước đang quyện lại với nhau, hợp thành một trọng lực dữ dội rơi thẳng vào mục tiêu. Nước Mỹ đã bị chia rẽ về chính trị, văn hóa, sức mạnh tinh thần bị suy yếu bởi một mối nguy hiểm rõ ràng, hiện thực mang tên Donald Trump đang đe dọa phá hủy tất cả và tôi là người đã đóng vai trò trọng yếu trong việc tạo dựng mối nguy đó.

Một nửa số dân Mỹ tin rằng Donald Trump là một con rối của Nga, đi vào tòa Bạch Ốc bằng sự lừa bịp, gian dối của ông ta và sự phá hoại bầu cử của người Nga. Nửa còn lại cho rằng sự cấu kết của Donald Trump với Nga chỉ là sản phẩm săn phù thủy do đảng Dân chủ tưởng tượng ra vì không chấp nhận kết quả bầu cử rất công bằng, đã gây quá sức ngạc nhiên trong lịch sử bầu cử tổng thống Mỹ.

Cả hai bên đều sai. Thực tế phức tạp và nguy hiểm hơn nhiều. Trump đã cấu kết với người Nga nhưng không phải theo những cách thức tinh vi mà những người chỉ trích ông ta tưởng tượng ra. Tôi biết chắc rằng cuộc điều tra của ông Robert Mueller không hề là một cuộc săn phù thủy. Trump đã gian lận cuộc bầu cử với sự cấu kết của người Nga và bạn sẽ khám phá ra chuyện gian lận đó ở những trang kế tiếp.

Làm bất cứ chuyện gì, tôi nhắc lại - Làm bất cứ chuyện gì để chiến thắng là mô hình kinh doanh cũng như lối sống của Trump. Trump tiếp tục theo đuổi cuộc đàm phán về một dự án bất động sản lớn ở Nga khi đang tranh cử. Trump đã cố gắng nói bóng gió về một thế giới của tổng thống Vladimir Putin và nhóm tỉ phú đầu sỏ tham nhũng của ông ta. Tôi biết điều này vì chính tôi là người trực tiếp điều hành các thỏa thuận đó cũng như thông báo cho Trump và các con của ông ta trong việc cập nhật những diễn tiến của thỏa thuận ngay cả khi Trump công khai lừa bịp, phủ nhận rằng ông không có liên hệ kinh doanh, thỏa thuận buôn bán gì với Nga.

Khi gần đến giờ làm việc khai báo, tôi xin viên trung sĩ canh gác cho tôi vài phút riêng tư, anh ta đồng ý và nhanh chóng đi ra ngoài. Tôi ngồi lại một mình trong phòng, tim bắt đầu đập nhanh, những ý nghĩ quay cuồng. Lần đầu tiên trong đời tôi trở nên hoảng loạn. Tôi cố gắng thở, tìm cách đứng lên. Áp lực quá nặng nề, những tuần lễ cuối cùng vừa qua tôi đã nghĩ đến tự tử để có thể thoát khỏi sự khủng hoảng tinh thần. Đi được vài bước đến chỗ ngồi, tôi bật khóc. Những cảm giác sợ hãi, lo lắng, kinh hoàng, tức giận, nhẹ nhõm quyện lẫn vào nhau tràn ngập cơ thể. Cảm giác giống như khi ở trong bệnh viện chờ đón sự chào đời của con trai và con gái tôi với những cảm xúc, khích động mạnh mẽ chưa từng có trước đây đang dâng trào. Chỉ khác một điều, giờ đây tôi như một đứa trẻ vừa được sinh ra nhưng tất cả đạu đớn và máu là một phần trong đời sống mới, một nhân thân mới.

Cố gắng trấn tỉnh, tôi đi vào phòng vệ sinh riêng, nhìn vào gương xem mắt mình có bị đỏ hay sưng không. Tôi thấy nhẹ nhõm khi cặp mắt vẫn bình thường. Tôi vốc nước lạnh rửa mặt, thấy bình tĩnh trở lại, sau đó là cảm giác tự tin và hứng thú dâng trào. Tôi đã phạm nhiều tội liên bang, kể cả tội nói dối trước Quốc hội. Tuy nhiên giờ đây tôi sẽ ra đó nói sự thật, tất cả sự thật và không có gì ngoài sự thật. Tôi biết Trump và các thành viên đảng Cộng hòa muốn tôi biểu lộ sự do dự, yếu đuối, lo lắng, thậm chí suy sụp. Họ muốn nhìn thấy tôi ở một vóc dáng gian xảo, không đáng tin cậy, không chắc chắn về sự thật và thiếu tự tin. Đây là một môn thể thao đẫm máu, họ muốn tôi phải chịu khuất phục, đầu hàng họ. Họ đã lầm, tôi sẽ làm cho họ thất vọng não nề. Tôi đã quyết định đóng đinh nó.

"Giờ trình diễn". Viên trung sĩ gọi và mở cửa. "Đến lượt ông, Cohen !".

Tôi hít một hơi thở sâu rồi bước vào hành lang trước một đám đông nghẹt các ký giả, nhiếp ảnh gia, máy quay phim với sự cuồng nhiệt của cả nước đang chen chúc giữa các bức tường. Tôi đi một mình, len lỏi qua sự xô đẩy, chen lấn của đám đông. Cảm giác thật kỳ lạ khi thấy mình trên màn ảnh truyền hình trong vai trò nhân chứng, trở thành tâm điểm của lịch sử nước Mỹ. Đã quá nhiều những hận thù, sợ hãi quyện lẫn vào nhau tạo thành một nhân cách, tùy theo góc nhìn của mỗi người, tôi là kẻ gian ác hay người cứu rỗi ? Tôi ở đó, nhìn thấy mình trên màn ảnh truyền hình The Micahel Cohen, mỗi người sẽ tự nhận định về những chuyện tôi nói ra : Tên nói láo, kẻ gian manh, ngu dốt, đần độn, kẻ bắt nạt, kẻ lừa đảo, tên tội phạm bị kết án, người kể chuyện khó tin nhất trên hành tinh… ?

Xin quý vị cho phép tôi một lần nữa tự giới thiệu về mình trong những trang sách này. Điều duy nhất tôi có thể nói, tuyệt đối bảo đảm rằng quý vị chưa hề biết về tôi, nghe hay nghĩ gì về tôi, về những câu chuyện của tôi và biết về Donald Trump như tôi biêt ông ta. Hơn một chục năm qua, những cuộc gọi điện thoại đầu tiên trong ngày và cuối ngày luôn luôn là cuộc gọi cho tôi. Có những ngày tôi ra vào văn phòng của ông Trump trên tầng thứ 26 của tòa Tháp Trump (Trump Tower) hơn 50 lần để hoàn thành những công việc ông ta yêu cầu.

Điện thoại cầm tay của tôi và ông Trump có cùng sổ địa chỉ, số phôn, chồng chéo và mật thiết đến độ một phần công việc của tôi là trả lời, giải quyết những chất vấn, yêu cầu bất kể lớn, nhỏ của vô số nhân vật quen biết giầu có, nổi tiếng của Trump. Bất cứ gọi cho ai, tôi đều nói chuyện trong cương vị luật sư và đại diện của Trump và mọi người đểu hiểu răng nói chuyện với tôi cũng giống như trực tiếp nói với Trump.

Trừ vợ con của Trump ra, tôi hiểu rõ Donald Trump hơn bất cứ người nào khác. Ở một số khía cạnh tôi còn hiểu rõ Trump hơn họ vì tôi đã chứng kiến con người thật của ông ta, trong các câu lạc bộ thoát y, các cuộc họp bàn chuyện kinh doanh mờ ám. Ở những khoảnh khắc kín đáo không có bảo vệ, con người thật của Trump lộ rõ, đó là một kẻ gian manh, côn đồ, lừa đảo, dối trá, kỳ thị chủng tộc, một con thú dữ đói khát luôn sục sạo, tìm kiếm con mồi.

Có nhiều lý do để đến giờ phút này chưa có ai vẽ ra được bức chân dung thật sự về con người của Trump. Một phần vì Trump có hàng triệu người quen biết, thân thiết nhưng lại không có ai thật sự là bạn – bạn, hiểu cho đúng nghĩa – người có thể tin tưởng, tuyệt đối giữ bí mật cho mình, Trump không có ai. Tất nhiên trong khoảng thời gian hơn 10 nam sau này Trump đã có tôi nhưng hãy nhìn xem, chuyện gì đã xẩy ra cho tôi. Tôi mong bạn thật sự quan tâm đến chuyện đó – Trump không có ai là bạn đúng nghĩa.

Cuộc đời của Trump luôn luôn là trốn tránh và phủ nhận trách nhiệm cho những hành động, việc làm của mình. Trump lừa dối và nghiền nát những ai cản đường ông ta nhưng tôi biết nơi chôn những bộ xương vì tôi chính là người chôn những bộ xương đó. Tôi là người khuyến khích ông ta ra tranh cử tổng thống năm 2011 mạnh mẽ nhất và sau đó là năm 2015, tôi đã cẩn thận dàn dựng chuyện đi từ thang cuốn trong Trump Tower xuống để ông ta có thể tuyên bố tranh cử tổng thống.

Khi Trump muốn liên lạc trở lại với Vladimir Putin qua một đường dây bí mật, tôi được giao nhiệm vụ và tạo được kết nối qua thương hiệu thời trang Keystone Kop của tôi. Tôi đã thay mặt Trump cứng rắn với các nhà thầu, cắt đứt các đối tác kinh doanh của ông ta, nói dối vợ ông ta là Melania để che giấu sự ngoại tình của ông ta, tôi uy hiếp, nạt nộ, la hét với bất kỳ ai đe dọa con đường tiến đến quyền lực của Trump.

Từ các vòi tắm hoa sen bằng vàng trong câu lạc bộ tình dục ở Las Vegas, các vụ trốn thuế đến những vụ kinh doanh với các quan chức tham nhũng cựu trào của Liên Bang Xô Viết, các vụ bắt giữ, thủ tiêu để các tình nhân của Trump phải im lặng. Tôi không chỉ là nhân chứng mà còn là một đồng phạm, háo hức, tích cực tham gia vào những chuyện tồi bại, bất nhân đó.

Điểm quan trọng cuối cùng mà tôi muốn nói, tôi là người quyết định những mối liên hệ giữa tôi với Trump. Tôi đã có sự chọn lựa suốt chặng đường dài, những chọn lựa khủng khiếp, bất nhân, ngu ngốc, tàn nhẫn, phá hoại, dối trá nhưng đó là của tôi, do tôi gây ra. Xin đưa ra một thí dụ: Trong những năm tháng làm việc cho Trump tôi không còn liên lạc với những người chị và em trai khi tôi tưởng tượng mình đã trở thành một nhân vật nổi danh sáng giá, tôi đã tạo dựng được một tài sản lớn từ việc cấp giấy phép chạy taxi - một việc kinh doanh đầy mờ ám nếu không nhìn từ dưới lên.

Ở đại lộ Công Viên (Park Avenue) nơi tôi sống, rõ ràng tôi là một kẻ mới giầu nhưng tôi đã có một kế hoạch lớn để không bị đá văng ra khỏi giới thượng lưu. Tôi muốn trèo lên đỉnh cao nhất của các tòa nhà chọc trời ở Manhatten, cư ngụ trong thế giới với những chiếc máy bay phản lực riêng tư, những cuộc đàm phán trị giá hàng tỉ đô la. Tôi đã sẵn sàng làm tất cả mọi chuyện để đạt mục đich đó.

Ngoài ra còn phải nói đến tính ích kỷ đáng ghét của tôi, hay nóng nảy, sẵn sàng lừa dối để tiến lên phía trước bất chấp hậu quả ra sao. Khi đã đọc câu chuyện của tôi, chắc chắn một điều là bạn sẽ tự hỏi, bạn thích tôi, hay bạn sẽ hành động giống như tôi ? Câu trả lời tất nhiên không thể bao gồm cả hai. Nhưng tôi xin nói trước, nếu bạn chỉ muốn đọc những câu chuyện được viết ra bởi những người bạn thích, bạn sẽ không bao giờ có thể hiểu được Donald Trump và tình trạng tâm hồn người Mỹ hiện tại. Hơn thế nữa, chỉ khi nào bạn hiểu được những quyết định và hành động của tôi, bạn mới có thể hiểu được suy nghĩ và biết được nhãn quan của Trump về thế giới ra sao. Bất kỳ nhân viên điều tra tội phạm nào cũng nói với bạn rằng chỉ có những tên tội phạm mới hiểu rõ các tổ chức mafia hoạt động như thế nào. Tôi là một kẻ tội phạm trong tổ chức của Donald Trump.

Trước khi tôi có thể đọc tuyên bố mở đầu của mình trước Ủy ban Giám sát vào ngày điều trần công khai, đảng Cộng hòa bắt đầu chơi trò thủ tục. Rõ ràng họ tìm cách làm tôi hoang mang nhưng thật sự chỉ hạ thấp phẩm chất của họ và khiến cho Hiến pháp bị giảm giá trị. Khi tôi trả lời các câu hỏi, ai cũng nhận ra là đảng Cộng hòa không hề muốn nghe bất cứ từ nào tôi nói ra, bất kể sự thật đến mức nào, tác động nguy hại đến tương lai đất nước ra sao. Tôi nói ra tất cả sự thật về Trump không phải để chỉ trích ông ấy hay như trong các trang sách này. Tôi nói tôi biết ông ta như một con người, không phải là một nhân vật cartoon trên truyền hình, điều đó có nghĩa là tôi biết rõ ông ta cũng có đầy mâu thuẫn.

"Ông Trump là một bí ẩn". Tôi xác nhận với ủy ban giám sát. Cũng như tôi, Trump có những điều tốt, lẫn xấu giống như mọi người trong chúng ta nhưng điều xấu nhiều hơn, nhất là từ khi nắm được quyền lực, Trump trở thành phiên bản tồi tệ nhất của chính mình. Trump có khả năng cư xử tử tế, nhưng ông ấy không tử tế. Trump có khả năng đối xử rộng lượng nhưng ông ta không hào phóng. Trump có khả năng trung thành, nhưng ông ta chỉ thích phản bội ".

"Kẻ nói dối ! Kẻ nói dối ! Ngồi trên lửa". Một thành viên của đảng Cộng hòa chế nhạo tôi, bộc lộ sự ngu ngốc, điên rồ của những trò hề của đảng ông ta. Trên đường lái xe về nhà, họ đã gắn 1 tấm biển có hình tôi trên đó với chữ cái in đậm : Kẻ nói dối ! Quần kẻ nói dối đang bốc cháy !

Tôi nhận ra ngay đó là những trò trẻ con, kệch cỡm tràn ngập khẩu hiệu như Trump thường làm, bởi chính tôi cũng đã từng làm như vậy. Trước cảnh tượng đáng thương, tội nghiệp của những người theo đảng Cộng hòa đã can tâm từ bỏ phẩm giá, nghĩa vụ của họ để quỳ mọp dưới chân Trump. Tôi đã nhìn thấy chính mình như thế cũng như hiểu được động cơ của họ.

Ước muốn làm hài lòng Trump không giới hạn để giành lấy quyền lực cho chính mình là lỗi lầm chết người dẫn đến việc tôi bị phá sản hoàn toàn, đó là cái hợp đồng ma quỷ rẻ mạt : Tôi sẽ làm bất cứ điều gì để tích lũy, sử dụng, duy trì, phát huy và tận dụng quyền lực. Về cách thức này Donald Trump và tôi giống nhau như đúc, trong tham vọng quyền lực. Tôi rất dễ bị ảnh hưởng của Trump thu hút vì đã uống một loại cocktail Trump đưa cho gồm có sự say mê quyền lực, sức mạnh, sự nổi tiếng, coi thường các quy tắc cũng như thực tế đang chi phối đời sống của chúng tôi.

Trump quan niệm rằng đời sống là một trò chơi và điều quan trọng nhất là chiến thắng. Trong thời điểm nguy hiểm hiện nay, tôi thấy đảng Cộng hòa và những người ủng hộ Trump đang đe dọa Hiến pháp. Điều này thật ra nguy hiểm hơn những gì mà chúng ta nhìn thấy rất nhiều, bởi tham vọng quyền lực bằng mọi giá là điều tồi tệ nhất của loài người.

Đối với những người ủng hộ Trump và những lời hùng biện của ông ta như tôi đã từng trải qua, tôi xin cầu nguyện cho đất nước không phạm phải những sai lầm tôi đã phạm hoặc phải trả cái gia quá đắt như tôi và gia đình đang phải trả. Tôi làm chứng trước Quốc hội và khuyến cáo họ hãy xem cuộc đời tôi như một bài học đáng suy gẫm.

Căn cứ vào kinh nghiệm làm việc của tôi với ông Trump, tôi tin chắc rằng sẽ không có một cuộc chuyển giao quyền lực êm đẹp khi ông Trump thất cử nhiệm kỳ 2. Đó là lý do tại sao tôi quyết đinh ngồi ở đây ngày hôm nay.

*****

Dân biểu Elijah Cummings trong chức vụ Chủ tịch Ủy ban giám sát Hạ viện nói lời kết thúc buổi điều trần. Tôi ngồi đó, yên lặng, lắng nghe người đàn ông - nay đã qua đời - với hàng chục năm kinh nghiệm trong các phong trào tranh đấu cho dân quyền và các hình thức dịch vụ công cộng khác. Ông là luật sư bào chữa cho những luật sư nhục nhã như tôi.

Elijah Cummings hiểu rằng, bất cứ ai trong chúng ta, dù nhỏ bé nhất cũng cần có cơ hội để làm lại cuộc đời sau những hình phạt, giải thoát. Cummings là chính trị gia duy nhất đã gặp tôi trong những thời điểm khó khăn nhất của tôi và đối xử với tôi như một con người, không phải là một kẻ tội phạm. Khi thông báo cho ông biết về hình phạt tôi phải chịu, ông đã quan tâm, lo lắng từng bước cho sự an toàn của tôi khi thọ án trong tù. Đó không phải là một hành động tự nhiên mà có, tôi luôn mang ơn ông về điều đó.

"Tôi nghĩ điều này thật là khó khăn". Cummings nói với tôi cũng như với cả nước. Lời nói của ông như một cú đá mạnh vào bụng tôi. "Tôi biết ông đã đối diện rất nhiều điều. Tôi biết ông đang lo lắng cho gia đình nhưng đó là một phần số của ông. Tôi hoàn toàn hi vọng rằng phần số đó sẽ cho chúng ta một Michael Cohen tốt đẹp hơn, một Donald Trump tử tế hơn, một nước Mỹ thịnh vượng hơn, một thế giới hòa bình, hạnh phúc hơn.

Kết thúc lời của mình, Elijah Cummings nói : Chúng ta tốt hơn những gì đã xẩy ra.

Amen. Tôi nghĩ trong đầu.

Giờ thì một mình trong nhà tù ở thành phố New York với bộ quần áo tù màu xanh lá cây đồng nhất, tôi bắt đầu viết lại câu chuyện dài này trong một quyển sổ ghi chú màu vàng. Tôi viết trước khi ngày bắt đầu để những ý tưởng của mình không bị xao lãng bởi các bạn tù khi họ thức dậy. Tôi phải báo cáo cho nhà máy lọc nước thải, nơi một số bạn tù làm việc ở đó với đồng lương 8 USD/tháng. Nhiều tháng trôi qua, nghĩ đến người đàn ông mà tôi biết quá rõ, tôi càng khẳng định thêm niềm tin rằng sẽ không bao giờ Donald Trump rời khỏi tòa Bạch Ốc một cách êm thắm.

Hình thức của những vụ bê bối nổi lên trong những tháng gần đây cho thấy mức độ gian dối, phản bội ngày càng mạnh mẽ, lộ liễu hơn. Nếu Trump đắc cử thêm một nhiệm kỳ nữa thì những bê bối gần đây sẽ cho thấy đó chỉ là phần nổi của tảng núi băng.

Chắc chắn Trump biết rằng ông ấy sẽ phải đối mặt với án tù nếu rời tòa Bạch Ốc vào tháng giêng năm tới, đó là cái quả báo lạnh lùng mà ông không thể tránh khỏi khi hô lớn "Lock Her Up !". Nhưng tôi biết về Trump rõ ràng trong cái vỏ hạt dẻ. Ông ta tìm cách trút bỏ tội lỗi và tội ác của mình lên người khác, một phần để đánh lạc hướng và gây nhầm lẫn nhưng phần lớn là vì ông ta nghĩ rằng mọi người đều tồi bại, vô liêm sỉ, tàn nhẫn và độc ác như ông ta. Đó là tư duy độc hại mà tôi biết quá rõ.

Bất cứ ai theo Trump vào tòa Bạch Ốc sẽ nhận ra rằng, nếu Tổng thống không hành động để biến mình thành nhà lãnh đạo suốt đời, như ông đã bắt đầu nói đùa — và Trump không bao giờ thực sự nói đùa - sẽ dễ dàng nhận ra cái ổ lừa đảo, lưu manh và không có luật pháp. Trump và tay sai của ông ta sẽ làm bất cứ điều gì để che đậy thực tế đó, tôi lặp lại : Bất cứ điều gì.

Trong phòng giam giữ, ngồi theo dõi Trump trong bản tin buổi tối trên truyền hình, tôi gần như cảm thấy tiếc cho ông ấy. Tôi biết ông ta rất rõ, cả những nét mặt, ánh mắt và nói : "Tôi thấy được sự háo hức, cuồng nhiệt, hối hả khi tìm kiếm một người bênh vực, bảo vệ, một người sẵn sàng chiến đấu một cách hèn hạ, bẩn thỉu và tiêu diệt kẻ thù của ông ta. Tôi thấy những người thay thế tôi đã đánh mất danh dự, tiếng tăm của họ khi thực hiện những mệnh lệnh của tổng thống bất kể sự không trung thực, nhếch nhác hoặc bất hợp pháp. Rudy Guiliani, William Barr, Jared Kushner, Mike Pompeo… những người sẵn sàng làm việc theo ý muốn của Trump cho dù phải bóp méo sự thật hay vi phạm pháp luật, chỉ để phục vụ ông chủ.

Tuy nhiên những điều này sẽ vô ích, Trump không bao giờ muốn nghe tới những chữ đó, chắc chắn ông ta sẽ phủ nhận mọi chuyện. Nhưng ông ta đã thua khi không còn luật sư Roy Cohn, một con chó săn Bulldog giữ nhà và Michael Cohen một con Pittbulls và luật sư khác.

Trong buổi khai báo đó, các thành viên đảng Cộng hòa đã liên tục yêu cầu tôi cam kết rằng sẽ không viết sách. Tôi từ chối điều đó nhiều lần. Nói một cách khác, tôi không nên viết sách kể lại câu chuyện của mình, tức về căn bản là từ bỏ quyền tự do ngôn luận trong Tu Chính Án Thứ Nhất. Chấp nhận điều đó là chấp nhận đầu hàng trong sự sợ hãi, tuyệt vọng. Tôi đã mất nhiều thứ do những quyết định sai lầm của mình và hậu quả của nó, luôn cả tự do, nhưng tôi cương quyết giữ quyền kể lại câu chuyện này về mối đe dọa thật sự đối với đất nước của chúng ta và để gửi đi thông điệp khẩn cấp mà câu chuyện chuyển tải.

Còn một điều cuối cùng tôi có thể nói với sư tự tin lớn lao. Khi bạn bắt đầu mở những trang sách ra để gặp Donald Trump thật sự lần đầu tiên: "Đây là cuốn sách mà Tổng thống Mỹ đương nhiệm không bao giờ muốn bạn đọc".

Michael Cohen

Nhà tù liên bang Otisville, Otisville, New York, ngày 11 tháng 3 năm 2020

Nguyên tác : Disloyal, The Foreword: The Real Real Donald Trump, Roger Friedman giới thiệu, showbiz411, 13/08/2020

Tiến C. Nguyễn chuyển ngữ

(16/08/2020)

Tổng thống Trump kí sắc lệnh hỗ trợ đại dịch sau khi thương thuyết với Quốc hội đổ vỡ (VOA, 09/08/2020)

Tổng thống Donald Trump ngày thứ Bảy kí các sắc lệnh hành pháp cung cấp hỗ trợ tài chính bổ sung cho những người Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề vì đại dịch virus corona, sau khi các nhà thương thuyết của ông không đạt được thỏa thuận với Quốc hội.

Tổng thống Donald Trump kí các sắc lệnh hành pháp hỗ trợ kinh tế trong một cuộc họp báo tại khu nghỉ dưỡng đánh golf của ông ở Bedminster, New Jersey, ngày 8 tháng 8, 2020.

Ông Trump cho biết các sắc lệnh này sẽ cấp thêm 400 đôla mỗi tuần cho hàng chục triệu người bị mất việc làm trong cuộc khủng hoảng y tế đã giết chết hơn 160.000 người Mỹ, thấp hơn mức 600 đôla mỗi tuần được thông qua hồi đầu năm.

Một số biện pháp có thể gặp phải thách thức pháp lý vì Hiến pháp Hoa Kỳ trao cho Quốc hội thẩm quyền chi tiêu liên bang.

"Đây là số tiền họ cần, đây là số tiền họ muốn, số tiền này tạo động lực để họ quay trở lại làm việc", ông Trump nói về các khoản trợ cấp thất nghiệp.

Phe Cộng hòa lập luận rằng cấp nhiều tiền hơn sẽ không khuyến khích những người Mỹ thất nghiệp cố gắng quay trở lại làm việc, dù các nhà kinh tế, bao gồm các quan chức ngân hàng trung ương của Mỹ, phản bác lập luận đó.

Ông Trump cũng cho biết ông đang tạm ngừng thu thuế tiền lương, vốn được trả cho quỹ An sinh Xã hội và các chương trình liên bang khác, một ý tưởng mà ông đã nhiều lần nêu ra nhưng đều bị phe Dân chủ và các thành viên Đảng Cộng hòa trong Quốc hội bác bỏ.

Các sắc lệnh của ông cũng sẽ ngăn việc trục xuất khỏi nhà cho thuê nhận được hỗ trợ tài chính liên bang và kéo dài lãi suất 0% đối với các khoản vay sinh viên do liên bang tài trợ, ông nói.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã thúc đẩy gia hạn các khoản trợ cấp thất nghiệp tăng cường ở mức trước đó là 600 đôla mỗi tuần, vốn được chấp thuận từ đầu cuộc khủng hoảng.

Các cuộc đàm phán kéo dài gần hai tuần giữa các quan chức Nhà Trắng và phe Dân chủ trong Quốc hội kết thúc vào ngày thứ Sáu mà không thu hẹp được cách biệt 2 ngàn tỉ đôla giữa hai bên về các bước tiếp theo để ứng phó thiệt hại nặng nề về nhân mạng và kinh tế mà đại dịch virus corona đã gây ra ở Mỹ.

********************

Mỹ lập kỉ lục với hơn 5 triệu ca nhiễm virus corona (VOA, 09/08/2020)

Mỹ lập kỉ lục về số ca virus corona vào ngày thứ Bảy với hơn 5 triệu người đã bị nhiễm, theo số liệu được kiểm đếm bởi Reuters, trong khi quan chức bệnh truyền nhiễm hàng đầu của đất nước khơi lên hi vọng vào đầu tuần này rằng một loại vắc-xin hữu hiệu có thể được đưa ra thị trường vào cuối năm.

Nhân viên y tế tại một bệnh viện ở Mỹ mong muốn có môi trường làm việc an toàn hơn giữa đại dịch Covid-19. Ảnh : Reuters

Với một trong số 66 người dân bị nhiễm bệnh, Mỹ dẫn đầu thế giới về số ca nhiễm Covid-19, theo phân tích của Reuters. Mỹ đã ghi nhận hơn 160.000 ca tử vong, gần một phần tư tổng số ca tử vong của thế giới.

Trong khi đó cũng trong ngày thứ Bảy, Tổng thống Donald Trump kí các sắc lệnh hành pháp nhằm hỗ trợ kinh tế cho những người Mỹ bị tổn thương bởi đại dịch sau khi Nhà Trắng không đạt được thỏa thuận với Quốc hội.

Ngày thứ Sáu, Bộ Lao động Mỹ báo cáo mức tăng trưởng việc làm của Mỹ đã chậm lại đáng kể trong tháng 7, cho thấy viện trợ bổ sung của chính phủ là một nhu cầu cấp thiết.

Bác sĩ Anthony Fauci ngày thứ Tư nói với Reuters rằng đến cuối năm nay có thể có ít nhất một loại vắc-xin hữu hiệu và an toàn. Nhưng ông Trump có cái nhìn lạc quan hơn, nói rằng có thể Mỹ sẽ có vắc-xin vào thời điểm diễn ra cuộc bầu cử tổng thống ngày 3 tháng 11.

*******************

Mỹ : Tử vong vì Covid-19 vượt quá 160.000 (VOA, 08/08/2020)

Hơn 160.000 người chết vì đại dịch virus corona tại Mỹ, chiếm gần một phần tư số tử vong trên thế giới, theo số liệu của Reuters ngày 7/8 trong lúc nước Mỹ đang tranh luận về việc liệu các trường học có nên mở cửa dạy trực tiếp trong vài tuần tới hay không.

Nhân viên y tế tại Bệnh viện Fountain Valley ngày 6/8/2020 biểu tình bên ngoài bệnh viện đòi điều kiện làm việc an toàn trong đại dịch Covid-19.

Nước Mỹ ghi nhận 160.003 người chết và 4,91 triệu ca nhiễm, cao nhất trên thế giới.

Con số người chết vì virus corona đang tăng tại 23 tiểu bang và số ca nhiễm leo thang ở 20 bang, theo một cuộc phân tích dữ liệu của Reuters trong hai tuần qua so với hai tuần lễ trước nữa.

Cột mốc u ám hôm 7/8 đánh dấu việc gia tăng lên tới 10.000 người chết trong 9 ngày tại Mỹ.

Nhiều ca tử vong trong số này xảy ra tại California, Florida và Texas, 3 tiểu bang đứng đầu tổng số ca nhiễm. Trong khi số ca nhiễm mới dường như giảm bớt tại những tiểu bang này, các đợt bùng phát mới đang trỗi dậy từ đông sang tây.

Tới đầu tháng 12, gần 300.000 người Mỹ có thể chết vì Covid-19, các chuyên gia y tế Đại học Washington cảnh báo hôm 6/8 dù họ cho rằng 70.000 sinh mạng có thể được cứu nếu người Mỹ nghiêm chỉnh chú ý đến việc mang khẩu trang.

Điều tra tài chính tổng thống Mỹ có thể mở rộng sang điều tra gian lận thuế (RFI, 04/08/2020)

Tổng thống Trump tiếp tục đối mặt với các cuộc điều tra tài chính. Tuy nhiên, trong tài liệu được đệ lên Tòa ngày 03/08/2020, cuộc điều tra tài chính nhắm vào tổng thống đương nhiệm có thể mở rộng sang cả điều tra về gian lận thuế.

Tổng thống Mỹ Donald Trump coi các cuộc điều tra nhắm vào ông là "cuộc săn đuổi phù thủy" của phe Dân Chủ.  AFP

Thông tín viên RFI Loubna Anaki tại New York giải thích :

Trong những tài liệu được đệ lên Tòa ngày 03/08, chưởng lý tòa sơ thẩm liên bang vùng Manhattan nêu rõ hơn một chút về những cuộc điều tra được ông tiến hành từ hơn 2 năm nay liên quan đến vấn đề tài chính của tổng thống Trump. Văn bản 28 trang nêu lên khả năng có những hành vi gian lận ngân hàng và gian lận thuế liên quan đến tập đoàn Trump.

Đối với tổng thống Donald Trump, đó là những cáo buộc vô căn cứ. Ông nói :

"Đây là bước tiếp theo của vụ truy đuổi phù thủy tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Đó là những chiêu trò của phe Dân Chủ. Họ đã thất bại với vụ Mueller điều tra. Họ thất bại với tất cả, kể cả với Nghị Viện. Họ đã thua trong mọi trò. Tình trạng này đã kéo dài từ 3 đến 4 năm, kể cả từ khi tôi chưa được bầu làm tổng thống !".

Chưởng lý Manhattan điều tra về các khoản tiền được chuyển cho hai phụ nữ được cho là có quan hệ tình cảm với ông Trump trong quá trình ông vận động tranh cử. Michael Cohen, luật sư riêng của tổng thống, đã bị kết án trong vụ này. Ông Cohen thú nhận đã mua chuộc hai phụ nữ trên để họ im lặng.

Trong khuôn khổ điều tra, chưởng lý yêu cầu được tiếp cận các tài liệu tài chính của ông Donald Trump, trong đó có các bản khai thuế. Thế nhưng đây là điều mà tổng thống đương nhiệm vẫn từ chối.

Cho dù gần đây Tòa Án Tối Cao đã ra lệnh chuyển cho chưởng lý Manhattan những lưu trữ kế toán trên, nhưng Tòa cũng cho phép Donald Trump có quyền chất vấn ngược lại về sự cần thiết của các tài liệu này trong cuộc điều tra. Đó là điều mà các luật sư của ông Trump vẫn đang làm.

Một số người cáo buộc tổng thống Trump muốn kéo dài thời gian cho tới kỳ bầu cử tháng 11 hoặc chờ cho vụ việc hết thời hiệu.

Thu Hằng

********************

Tây Ban Nha : Bị tố tham nhũng, cựu hoàng Juan Carlos lưu vong

Dân chúng Tây Ban Nha bàng hoàng. Chiều thứ Hai 03/08/2020, triều đình loan báo cựu hoàng Juan Carlos sắp lưu vong. Người được vinh danh mang lại nền dân chủ cho Tây Ban Nha bị nghi ngờ là tham nhũng, nhận hàng chục triệu đô la hối lộ của Saudi Arabia.

Trong thư gửi con trai là đương kim quốc vương Filipe đệ lục (trái), cựu hoàng Tây Ban Nha Juan Carlos (phải) giải thích ông ra đi để cho con trai làm việc dễ dàng hơn.  Pool/AFP/File

Theo thông tín viên François Museau, trong thư gửi con trai là quốc vương Filipe đệ lục, cựu hoàng Juan Carlos giải thích là "cha ra đi để cho con làm việc dễ dàng hơn và để không tiếp tay làm ô quế danh dự của định chế hoàng triều".

Từng được tôn vinh là cha đẻ của nền dân chủ Tây Ban Nha, cựu hoàng có nhiều tai tiếng pháp luật. Gần đây nhất ông chịu nhiều sức ép của công tố Tây Ban Nha và tư pháp Thụy Sĩ.

Cựu hoàng Juan Carlos bị nghi ngờ nhận tiền hối lộ của Saudi Arabia lúc còn tại vị, liên quan đến một hợp đồng xây hệ thống xe lửa cao tốc. Một người bạn lâu năm của Juan Carlos khai là có nhận được 65 triệu euro của quốc vương ký thác qua các ngân hàng ở Thụy Sĩ và ở các thiên đường thuế. Luật sư của cựu vương không chứng minh đuợc xuất xứ của món tiền khổng lồ này.

Cựu vương lưu vong nhưng vẫn là thành viên chính thức của hoàng gia. Có điều người ta chưa biết ông sẽ chọn nước nào ? Ông sẽ sống với nguồn tiền nào sau khi tuyên bố từ chối 200.000 euro trợ cấp mỗi năm.

Tú Anh

Tổng thống Donald Trump và các quan chức cao cấp của Hoa Kỳ đang cân nhắc việc cấm TikTok, nhưng các ứng dụng, dịch vụ khác chạy trên phần mềm của Trung Quốc cũng có thể sẽ bị nhắm tới.

Hôm Chủ nhật, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo nói rằng một số công ty công nghệ của quốc gia Châu Á này đang "gửi dữ liệu thẳng về cho Đảng Cộng sản Trung Quốc".

Vậy những phần mềm hay các công ty nào khác đang có nguy cơ ?

Mục tiêu hiển nhiên nhất là WeChat của Tencent, cũng là sản phẩm duy nhất bị ông Pompeo điểm danh bên cạnh Tik Tok.

Wechat được miêu tả như một mạng xã hội, nhưng trong thực tế nó hoạt động mạnh hơn thế nhiều.

Nó cho phép thực hiện các hoạt động trả tiền, chạy các chương trình mini bổ sung, hẹn hò và nhận tin tức, bên cạnh dịch vụ nhắn tin và các hoạt động xã hội khác.

Có lẽ chính xác nhất là có thể coi nó như một dạng hệ điều hành thứ hai chạy trên nền iOS hoặc Android.

Nó cũng được coi là một công cụ chủ chốt của hệ thống giám sát nội bộ tại Trung Quốc - nó đòi người dùng nội địa, nếu bị cáo buộc là đã từng lan truyền tin đồn độc hại thì phải đăng ký scans khuôn mặt và giọng nói.

Thêm vào đó, người ta cho rằng nó được Đảng Cộng sản Trung Quốc sử dụng rộng rãi để tuyên truyền đến cộng đồng người Hoa ở nước ngoài.

Một cuộc hội thảo, được Viện Chính sách Chiến lược Úc (Australian Strategic Policy Institute) thực hiện hồi đầu năm nay, đã thảo luận về cách thức mà các nhóm trong ứng dụng này dùng : đầu tiên là gợi ý nơi đi nghỉ, nhà hàng tốt, hay những nội dung tương tự mỗi ngày, sau đó chuyển sang gửi các tin nhắn với nội dung phù hợp đường lối của Bắc Kinh vào những thời điểm quan trọng.

Trong lúc đó, một nghiên cứu gần đây do các nhà nghiên cứu an ninh từ phòng thí nghiệm Citizen Lab của Canada đã nêu chi tiết việc các văn bản, hình ảnh gửi qua lại giữa những người dùng có đăng ký và không ở Trung Quốc đã được rà soát xem có chứa các nội dung mà giới chức Trung Quốc coi là nhạy cảm về mặt chính trị hay không.

Nghiên cứu này không tìm thấy bất kỳ trường hợp nào bị chặn, nhưng nói rằng các dữ liệu được thu thập đã được dùng để phục vụ công tác tăng cường kiểm duyệt bên trong Trung Quốc.

Tencent trước đó nói rằng mọi nội dung được chia sẻ giữa người dùng quốc tế của WeChat đều được giữ ở chế độ riêng tư.

Danh sách dài

Ấn Độ đang ra chỉ dấu cho thấy các ứng dụng nào khác của Trung Quốc có thể sẽ bị cấm.

Quốc gia Nam Á này hiện đã cấm 59 ứng dụng có liên quan tới Trung Quốc, với lý do chúng đe dọa tới "chủ quyền quốc gia và an ninh".

Tik Tok và WeChat nằm trong danh sách bên cạnh các tên tuổi lớn như :

- Baidu Maps và Baidu Translate - là các đối thủ cạnh tranh với sản phẩm của Google, do nhà cung cấp dịch vụ tìm kiếm hàng đầu của Trung Quốc tung ra ;

- Weibo, dịch vụ tiểu blog tương tự như Twitter

- Clash of Kings và Mobil Legends Bang Bang - hai video games

- CamScanner - ứng dụng scan tài liệu

- QQMail - dịch vụ thư điện tử và gửi file

BBC đã liên hệ với một số ứng dụng có thể bị ảnh hưởng nhưng chưa nhận được phản hồi.

Baidu Translate là dịch vụ dịch thuật trực tuyến và cung cấp tin thời sự ở dạng song ngữ

Ấn Độ và Trung Quốc đang có tranh cãi về vấn đề đường biên.

Tuy nhiên, một chuyên gia nói rằng nhu cầu giúp cho các nhà phát triển phần mềm trong nước chứ không phải là những quan ngại an ninh thực sự mới là nhân tố chính khiến Ấn Độ ra quyết định cấm các sản phẩm Trung Quốc.

"Điều mà họ đang thực sự muốn gửi tín hiệu ra, đó là Ấn Độ đã cảm thấy quá đủ đối với Trung Quốc và muốn tự mình cắt đi các mối liên hệ", Gareth Price, nhà nghiên cứu cao cấp tại tổ chức Chattham House ở London, bình luận.

Bất kể thế nào thì Delhi cũng mới chỉ là bắt đầu.

Theo các tường thuật địa phương, chính phủ đang cân nhắc cấm thêm 275 ứng dụng nữa, trong đó có một số khá quen thuộc với thị trường Mỹ, như :

- AliExpress, ứng dụng mua sắm của của hãng bán lẻ trực tuyến khổng lồ Trung Quốc Alibaba

- Video games của NetEase, là hãng tung ra một số thương hiệu siêu nhân Marvel

- Các game của Tencent trong đó có Player Unknown Battlegrounds (PUBG) Mobile

- Một số ứng dụng mang nhãn hiệu Mi của nhà sản xuất điện thoại di động Xiaomi

- Báo chí Ấn Độ nói rằng hãng Supercell của Phần Lan, nhà phát triển video game Clash Of Clans, có thể cũng sẽ bị cấm tại Ấn Độ với lý do Tencent nắm phần lớn cổ phần trong công ty này.

Cho dù Hoa Kỳ có đi theo hướng tương tự hay không thì Riot Games, hãng phát hành trò chơi điện tử Liên minh Huyền thoại (League of Legends) và Epic Games, hãng phát triển trò chơi điện tử Fortnite, có lẽ sẽ có lý do để lo lắng.

Quét mặt

Ông Pompeo cũng nói rằng phần mềm nhận diện khuôn mặt đang gây quan ngại.

Tuy ông không nêu rõ tên bất kỳ sản phẩm nào, nhưng tại Trung Quốc có rất nhiều công ty sản xuất ứng dụng kiểu này.

Mạng xã hội Kwai và ứng dụng hướng dẫn làm đẹp YouCam Makeup đều dùng thuật toán nhận diện khuôn mặt, và đều nằm trong số các ứng dụng bị cấm tại Ấn Độ.

Điều đáng lưu ý đó là các hạn chế của của Hoa Kỳ đối với các hãng Trung Quốc không phải là điều gì hoàn toàn mới mẻ.

Hồi năm ngoái, chính quyền ông Trump đã bổ sung hàng chục các công ty Trung Quốc vào danh sách đen về kinh tế, theo đó hạn chế các hãng này mua công nghệ Hoa Kỳ nếu không được chính phủ chuẩn thuận.

Trung Quốc nói rằng họ hoàn toàn phản đối bước đi của Hoa Kỳ.

CloudMinds đem đến dịch vụ kiểm soát từ xa đốiv ới Pepper và các loại người máy khác

Zoom đang 'nghĩ lại'

Zoom là một cái tên nữa đang gây quan ngại.

Dịch vụ chuyện trò qua video này do doanh nhân Eric Yuan, người gốc Trung Quốc, tung ra.

Nó đã bị chỉ trích về việc việc từng chuyển hướng "nhầm" một số cuộc gọi về các máy chủ đặt tại Trung Quốc, cũng như việc đóng các tài khoản từng tổ chức sự kiện chỉ trích Bắc Kinh mà người tổ chức nằm ở ngoài Trung Quốc.

Công ty này vừa tuyên bố rằng họ sẽ ngừng dịch vụ trực tiếp cho người dùng ở Trung Quốc, và thay vào đó sẽ cung cấp dịch vụ thông qua các đối tác địa phương.

"Chúng tôi đã thông báo cho các khách hàng của mình rằng việc này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 23/8", hãng nói trong một tuyên bố.

Thời điểm trên có thể là trùng hợp ngẫu nhiên, tuy nhiên việc này cho thấy các công ty công nghệ đang rất thận trọng, không muốn Hoa Kỳ có bất kỳ lý do gì để nghi ngờ mình.

Leo Kelion

Nguồn : BBC, 04/08/2020

John Bolton : "Không nên giao cho ông Trump nhiệm kỳ thứ hai"

Trong bối cảnh báo chí Pháp ra ngày hôm nay 04/08/2020 không tập trung trên một chủ đề chung nào, thông tin nổi bật nhất có lẽ xuất hiện trên nhật báo cánh hữu Le Figaro, với bài phỏng vấn mà cựu cố vấn an ninh Nhà Trắng John Bolton dành cho bẩy tờ báo lớn ở Châu Âu trong đó có tờ báo Pháp. Le Figaro không ngần ngại trích nguyên văn câu nói của ông Bolton làm tựa bài trích dịch phần phỏng vấn : "Không nên giao cho ông Trump nhiệm kỳ thứ hai".

Ông John Bolton phát biểu tại Trung Tâm Nghiên Cứu Quốc Tế và Chiến Lược CSIS tại Washington (Hoa Kỳ) ngày 30/09/2019. AP - Pablo Martinez Monsivais

Trong phần giới thiệu, Le Figaro trước hết cho biết là cựu cố vấn an ninh Mỹ đã trả lời phỏng vấn bằng video từ văn phòng của ông tại Washington. Nhóm phỏng vấn bao gồm đại diện của 8 tờ báo lớn ở Châu Âu tập hợp trong liên minh báo chí gọi là Lena. Đó là các tờ Die Welt (Đức), Le Figaro (Pháp), El Pais (Tây Ban Nha), La Repubblica (Ý), La Tribune de Genève (Thụy Sĩ), Le Soir (Bỉ), Tages-Anzeiger (Áo) và Gazeta Wyborcza [FN1] (Ba Lan).

Ông Bolton đã từng làm cố vấn an ninh cho tổng thống Trump trong suốt 17 tháng, nhưng giờ đây thì ông đang cố ngăn cản ông Trump tái đắc cử. Mới đây, ông đã cho ra mắt độc giả một quyển sách (656 trang) The Room Where it Happened, với những tiết lộ nghiêm trọng về cung cách làm việc của đương kim tổng thống Mỹ.

Bolton : "Lần đầu tiên trong đời, tôi sẽ không bỏ phiếu cho một ứng viên đảng Cộng Hòa"

Giống như những gì ông đã viết trong quyển sách, trong cuộc phỏng vấn, ông Bolton đã tỏ ra khá gay gắt với tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm.

Ông nhận xét : "Khi ông Trump giải quyết các vấn đề an ninh, ông không theo một chủ thuyết chính trị nào, cũng không có một suy nghĩ chiến lược nào… Do đó, lần đầu tiên trong cuộc đời của mình, tôi không bỏ phiếu cho một ứng viên đảng Cộng Hòa trong cuộc bầu cử tới đây. Tuy nhiên tôi cũng sẽ không bỏ phiếu cho Joe Biden, tôi chỉ sẽ viết một cái tên khác. Donald Trump không nên được giao nhiệm kỳ thứ hai".

Ông Bolton còn phê phán : "Ông ấy vẫn tiếp tục suy nghĩ là ông ấy vẫn ở Trump Tower, lãnh đạo chính phủ theo ý ông và cũng thường nói thích ký thỏa thuận với Putin, Tập Cận Bình, Erdogan hay Kim Jong Un. Ông bị những lãnh đạo độc tài thu hút".

Bolton : "Trump chưa bao giờ có chiến lược chống đại dịch"

Trả lời câu hỏi về đại dịch Covid-19 đang hoành hành tại Mỹ, John Bolton cũng khá gay gắt :

"Tôi không biết là có thể khẳng định rằng virus corona gây thiệt hại nặng nề ở Mỹ hơn ở những nước khác hay không. Mỹ vẫn ở mức trung bình về tử vong. Nhưng đối với tôi, cách Mỹ thoát ra khỏi đại dịch như thế nào so với những nước khác không quan trọng, điều quan trọng là cách nước Mỹ xử lý khủng hoảng. Tôi cho là chúng tôi đã làm rất tệ. Và ông Trump là người chịu trách nhiêm chính vì ông chưa bao giờ có chiến lược chống đại dịch này".

Cựu cố vấn an ninh Mỹ giải thích thêm : "Ông ấy nghĩ có thể trút bỏ trách nhiệm. Ngay từ đầu đại dịch, ông ấy đã phủ nhận là có vấn đề ; dù tình hình không còn chút nghi ngờ nào. Những cộng tác viên ở Hội đồng An ninh Quốc gia và Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh đã cảnh báo, nhưng ông Trump lúc đó không muốn nghe bất kỳ lời chỉ trích nào nhắm vào ông Tập Cận Bình, và nhất là không muốn nghe những tin xấu cho là kinh tế Mỹ sẽ bị con virus tác hại và như vậy ảnh hưởng đến khả năng tái đắc cử của ông.

Ông ấy đã mất hai tháng, tháng Giêng và tháng Hai, trong lúc mà trong khoảng hai tháng này, nước Mỹ có thể tiến hành một công cuộc chuẩn bị tầm cỡ để ngăn chặn cuộc khủng hoảng này".

Thể thao Pháp trước nguy cơ làn sóng Covid-19 thứ hai

Bài phỏng vấn ông John Bolton chỉ được Le Figaro gợi lên trong một dòng chữ ngắn trên trang nhất, còn hồ sơ chính được dành cho chủ đề thể thao Pháp thời hậu Covid qua hàng tựa lớn : "Thể thao Pháp trước nguy cơ tồn vong khi bắt đầu năm hoạt động mới".

Đối với Le Figaro, vào lúc các trận thi đấu đang dần dần được tái lập trên đất Pháp, giới thể thao chuyên nghiệp vẫn bị con virus corona đe dọa, và chưa thoát khỏi nguy cơ sụp đổ về kinh tế, tài chánh.

Tờ báo Pháp ghi nhận là từ cuộc đua xe đạp nổi tiếng Tour de France cho đến Thế Vận Hội Tokyo hay Cúp Bóng Đá Châu Âu Euro, khủng hoảng y tế do dịch Covid-19 đã làm đảo lộn lịch trình thể thao và dập tắt lòng cuồng nhiệt của số khán giả thường khi rất đông đảo.

Cuộc sống đang dần hồi phục trong các sân vận động và trên các con đường, kể cả ở Pháp, nhưng lưỡi hái tử thần của dịch Covid-19 vẫn đang lơ lửng trên các sự kiện thể thao, và đôi khi cũng đã giáng xuống rồi như trường hợp giải Lướt Sóng Mở Rộng tại Pháp, lẽ ra được tổ chức từ ngày 12 đến 16 tháng 8 tới đây trên bãi biển Lacanau, nhưng lại vừa bị hủy bỏ vì 3 lý do : tình trạng dịch bệnh đáng lo ngại ở tỉnh Gironde, nơi có bãi biển, số lượng du khách tăng vọt trong vùng và xuất xứ địa lý khác nhau của các vận động viên.

Theo Le Figaro, trên bình diện tài chánh, ngân quỹ của các câu lạc bộ thể thao vốn đã bị hao tổn cực kỳ sau một mùa xuân đen tối vừa qua, giờ đây đang bị nguy cơ cạn kiệt nếu bị một làn sóng dịch bệnh thứ hai.

Phong trào "chống khẩu trang" manh nha tại Pháp

Trang nhất Libération đề cập đến một vấn đề xã hội bắt đầu nổi cộm tại Pháp sau khi đã khuấy động một số nước phương Tây khác, từ Mỹ, Canada cho đến Anh, Đức : Sự xuất hiện của một phong trào chống đeo khẩu trang vào lúc chính quyền muốn mở rộng quy định đeo khẩu trang, kể cả ở ngoài trời.

Dưới hàng tựa lớn : "Đeo khẩu trang lên !", mô phỏng mệnh lệnh "Giơ tay lên !" thường thấy trong những phim cao bồi miền Viễn Tây Mỹ, Libération giải thích : "Vào lúc những kẻ chống khẩu trang ngày càng thể hiện công khai thái độ phản đối, nghi kỵ của họ, thủ tướng Jean Castex hôm thứ Hai (03/08) đã đến thành phố Lille (miền bắc nước Pháp) để nhắc nhở mọi người về tầm quan trọng của việc đeo khẩu trang, kể cả ở ngoài trời, tại những khu vực đông người".

Trong hồ sơ dài 4 trang bên trong, tờ báo nêu bật nỗ lực của chính phủ Pháp nhằm thúc đẩy mọi người đeo khẩu trang để tránh cho đất nước phải phong tỏa toàn diện trở lại một lần nữa nếu dịch Covid-19 tái bùng phát. Thành phố Lille là nơi đã bắt buộc người dân phải mang khẩu trang ngay cả trong các công viên, các khu chợ lộ thiên, các con phố đi bộ, và tất cả những nơi có đông người. Biện pháp cứng rắn này đang được nhân rộng ra nhiều nơi khác trên đất Pháp.

Tuy nhiên, Libération cũng ghi nhận là tại Pháp đã bắt đầu xuất hiện phong trào chống khẩu trang, với một lời kêu gọi biểu tình tỏ thái độ vào ngày 08/08 tới đây được loan truyền trên mạng.

Trước nước Pháp, nhiều cuộc biểu tình của giới chống khẩu trang đã nổ ra tại Mỹ, Canada, cũng như tại Anh, Đức.

Lập luận của thành phần chống đeo khẩu trang, theo Libération, rất lung tung, đặc biệt tại Mỹ. Một vài ví dụ được tờ báo liệt kê : nào là "khẩu trang rất nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí còn có giấu chip điện tử để theo dõi dân chúng, một cách giám sat rất hiệu quả nhờ có mạng 5G mà sóng sẽ khiến con người dễ bị nhiễm Covid hơn", nào là "khẩu trang vô dụng vì virus corona không lưu hành nữa"…

Tại Pháp, Libération ghi nhận, đã xẩy ra một số vụ hành hung người khác khi bị nhắc nhở là phải đeo khẩu trang.

Chính phủ Pháp sẽ đánh thuế phụ thu trên các công ty bảo hiểm

Báo Les Echos tiếp tục nhấn mạnh trên các vấn đề kinh tế Pháp thời hậu phong tỏa. Tựa chính trang nhất tờ báo nêu bật sự kiện : "Nhà nước muốn đánh thuế các công ty bảo hiểm y tế như thế nào".

Theo Les Echos, chính phủ Pháp đã có kế hoạch đánh thuế đặc biệt trên các công ty bảo hiểm và các công ty hay quỹ tương hỗ với lý do là các doanh nghiệp này đã chi ra rất ít trong thời gian nước Pháp bị phong tỏa.

Theo ước tính thì trong giai đoạn các sinh hoạt bị ngưng trệ, các công ty này đã tiết kiệm được khoảng 2,6 tỷ euro nhờ vẫn tiếp tục thu phí bảo hiểm của các cá nhân và tập thể, nhưng phần bồi hoàn cho khách hàng lại giảm đáng kể.

Các công ty bảo hiểm như vậy sẽ phải trả phần thuế phụ thu đầu tiên vào mùa thu tới đây, và phần còn lại vào năm 2021.

Quốc hội Pháp sẽ thảo luận 40 đề xuất cải thiện ngành tư pháp

Riêng Le Monde thì dùng tựa lớn trang nhất để giới thiệu một thông tin độc quyền mà tờ báo có được : "Tính chất độc lập của Tư Pháp : Hướng cải thiện mà các dân biểu đề xuất".

Theo báo Le Monde, ủy ban điều tra của Quốc hội Pháp về "những trở ngại làm suy yếu tính chất độc lập của nền Tư Pháp" vừa hoàn tất nhiêm vụ hôm 09/07 vừa qua sau khi nghe phần điều trần của cựu bộ trưởng Tư Pháp Nicole Belloubet, người đã được tân bộ trưởng Eric Dupond-Moretti thay thế hai ngày trước đó.

Điều khiến tờ báo Pháp khá ngạc nhiên là mặc dù do hai dân biểu có quan điểm hoàn toàn đối lập nhau chủ trì – một người thuộc đảng Nước Pháp Bất Khuất LFI đối lập và người kia thuộc đảng cầm quyền Cộng Hòa Tiến Bước LRM – nhưng ủy ban điều tra lại thống nhất được với nhau về một loạt nhận định chung về tình hình để đưa ra những đề nghi phù hợp.

Theo Le Monde, như vậy là sẽ có khoảng 40 đề nghị cải tổ được đưa ra vào tháng 9 tới đây để Quốc hội thảo luận, liên quan đến mọi lãnh vực, từ quy chế của các thẩm phán công tố đến những quy định chặt chẽ hơn đối với những cuộc điều tra sơ bộ…

Tờ báo Pháp nhận định : Nhiều khuyến nghị mà ủy ban này đưa ra chắc chắn sẽ được tân bộ trưởng Tư Pháp hoan nghênh. Từ ngày nhậm chức, ông Dupond-Moretti đã không giấu giếm là ông mong muốn cải thiện một cách cụ thể cách làm việc của ngành Tư Pháp.

Ngành xuất khẩu rượu Pháp chịu tác hại đồng thời của Covid-19 và trừng phạt Mỹ

Riêng về kinh tế, Le Monde đã ghi nhận trong môt hàng tựa "Covid-19 góp phần cùng với trừng phạt của Mỹ làm xuất khẩu rượu của Pháp sụt giảm".

Theo Le Monde, cảnh quan ngành rượu xuất khẩu của Pháp hiện rất ảm đạm. Theo tờ báo trong 5 tháng đầu 2020, rượu xuất khẩu giảm 26% so với cùng thời kỳ năm 2019. Riêng vào tháng 5 thì bị tuột đến -45%, tương tự như tháng 4.

Càng đau hơn nữa là ngành này đã cố sức để từ năm này sang năm nọ góp phần giảm được mức thất thu thương mại Pháp. Thế nhưng guồng máy đã bị trục trặc ngay trước khủng hoảng Covid-19, đẩy một phần thể giới vào phong tỏa. Mây đen đã kéo dần trên bầu trời làng rượu Pháp.

Le Monde đi ngược lên cú sốc đầu tiên, đó là vào ngày 18/10/2019. Trong cuộc tranh chấp Airbus-Boeing, Châu Âu đối đầu với Mỹ, tổng thống Donald Trump quyết định đánh thuế trên một số sản phẩm Châu Âu trong đó có rượu của Pháp, ngoại trừ loại rươu sủi bọt (bulle).

Và từ đấy các loại rượu vang : Bordeaux, Bourgogne hay Provence đều bị thuế 25% khi vào thị trường Bắc Mỹ. Trừng phạt này kéo dài thêm 6 tháng vào ngày 15/02/2020. Song song tại Châu Á, các sự cố tại Hồng Kông cũng làm cho rượu Pháp không bán được.

Trong bối cảnh căng thẳng này, dịch Covid-19 còn làm cho tình hình nghiêm trọng hơn, Các quán nước, nhà hàng đóng của tại nhiều nước. Các phi trường cũng đóng, những cửa hàng "duty free" bị ứ đọng hàng và rượu Pháp tuột dốc ở các thị trường chính của mình.

Tại Mỹ, thị trường hàng đầu của rượu Pháp, xuất khẩu giảm 59% vào tháng 5. Trung Quốc, Hồng Kông cũng tuột 51% vào tháng 5.

Giai đoạn quan trọng sắp tới là 12/08. Bầu trời có sáng sủa hơn không vì ngành rượu Pháp sẽ biết Mỹ có duy trì thuế cho 6 tháng nữa hay không.

Đã có một dấu hiệu tích cực phía bên này bờ Đại Tây Dương với việc Airbus quyết định chấp hành quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới. Đây là điều kiện cần thiết để thương lượng kết thúc cuộc tranh chấp. Châu Âu yêu cầu Mỹ bãi bỏ ngay trừng phạt. Có điều phải xem ông Trump trả lời như thế nào.

Mai Vân

Bầu cử 2020 : Tuần lễ mọi việc thay đổi cho Donald Trump

Jon Sopel, BBC, 29/07/2020

Có thể ví von là vào tháng 1/2017, Donald Trump được tặng một chiếc xe mới, sáng bóng. Chiếc xe đẹp nhất mà lần đầu cả thế giới được chiêm ngưỡng. Đến tháng 7/2020, tổng thống có một cuộc khám phá quan trọng về chiếc xe này.

Chiếc xe có cần số chạy ngược.

Với cuộc họp virus corona mới nhất của Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã độc diễn

Đó là tính năng phụ mà Trump không bao giờ nghĩ mình sẽ cần đến - và chắc chắn ông cũng không bao giờ có ý định sử dụng. Nhưng hôm thứ Hai, ông đã khởi động tính năng đó. Trump đã vận hết sức bình sinh để kéo cần số của chiếc xe trở lại, nhưng giờ thì ông không thể nào khiến cái cần đó đừng chạy ngược nữa.

Hoặc để thay đổi phép ẩn dụ - và mượn ngôn từ được Thủ tướng Anh, ông Boris Johnson, dùng để mô tả đối thủ thuộc đảng Lao động - tổng thống Trump trong tuần này, đã có nhiều''flip-flops'' (tiếng lóng để chỉ việc đảo ngược quyết định) còn hơn ở bãi biển Bournemouth.

Nói tóm gọn, việc đeo khẩu trang - mà tổng thống từng chế giễu là "hành động chuẩn mực" - giờ đây được xem là hành động yêu nước, và mọi người phải luôn luôn đeo vào, khi không thể thực hiện giãn cách xã hội. Virus corona, cho đến gần đây được mô tả trong hầu hết các trường hợp chỉ là hiện tượng sổ mũi nặng, bây giờ được xem là tình trạng nghiêm trọng - và tình hình sẽ tồi tệ hơn trước khi có thể tốt lên.

Hai tuần trước, tổng thống nhấn mạnh rằng tất cả trường học phải mở cửa trở lại, nếu không ông sẽ rút tiền tài trợ. Bây giờ ông lại nói rằng, với một số thành phố mà tình hình dịch bệnh phức tạp, mở cửa là điều không phù hợp - và ông tỏ ra đồng cảm hơn với các bậc cha mẹ đang vật lộn trong việc có nên cho con tiếp tục đi học hay không.

Và quyết định "đảo ngược" đáng chú ý nhất diễn ra cách đây vài đêm về Hội nghị của Đảng Cộng hòa ở Jacksonville, Florida.

Ngài tổng thống yêu chuộng đám đông. Một đám đông ngưỡng mộ ông reo hò đến khản giọng. Kế hoạch ban đầu của ông là tổ chức hội nghị đảng ở Charlotte, North Carolina. Nhưng khi thống đốc tiểu bang đó nói rằng sẽ áp dụng giãn cách xã hội, tổng thống điên lên, tấn công thống đốc và tuyên bố một cách thô lỗ rằng đảng Cộng hòa sẽ đi nơi khác. Jacksonville sẽ là địa điểm tổ chức lễ hội đảng với đủ trò chơi, và hàng ngàn người Cộng hòa cổ vũ, reo hò.

Chỉ là, điều đó bây giờ sẽ không diễn ra.

Đó là một đảo ngược quyết định đầy kinh ngạc và đau đớn mà tổng thống phải thực hiện với trái tim trĩu nặng nhất.

Các thông báo về việc này được đưa ra trong ba đêm liên tiếp, trong các cuộc họp về virus corona vừa được hồi phục của Nhà Trắng. Trong các buổi họp được mở lại này, chỉ có một mình tổng thống, không có các cố vấn y tế của ông hộ tống như trước đây. Những buổi họp này cũng kỷ luật hơn nhiều so với khi tổng thống còn nói liên tục trên bục trong vài giờ đồng hồ, phát biểu về bất cứ điều gì và suy tư về mọi thứ - đáng nhớ nhất là liệu thuốc khử trùng và ánh sáng mặt trời có nên được tiêm vào cơ thể để điều trị virus corona hay không.

Tôi đã có mặt trong cuộc họp ngắn đáng nhớ đó với tổng thống, và trở lại một lần nữa để dự cuộc họp ngắn hôm thứ Tư của ông. Lần này ông xuất hiện chưa đầy nửa tiếng, bị mắc kẹt với những thông điệp mà ông muốn gửi đi (vâng, không ai lường trước được sự kỳ lạ về những khó khăn pháp lý mà Ghislaine Maxwell phải đối mặt), và ông trả lời rất nhiều câu hỏi. Ông cũng không bày tỏ sự tức giận, không dính vào cãi vả. Ông đến và làm đúng những thứ cần phải làm và rời đi.

Tất cả những gì tôi muốn nói là Phần 2 không thú vị bằng Phần 1 - mặc dù các tập phim đã bị cắt ngắn hơn nhiều.

Một buổi tối trong tuần này, tôi ngồi nói chuyện trong khu vườn của một người có liên quan chặt chẽ đến các hoạt động trong chính quyền Trump. Đó là một buổi tối ẩm ướt khó chịu, khi sấm sét cuộn quanh thành phố. Chúng tôi dành thời gian thảo luận về tâm lý của tổng thống (vâng, một chủ đề chung). Và người này đưa ra quan điểm rằng anh có một bậc trượng phu lạc hậu không bao giờ tỏ ra yếu đuối. Dù đôi khi ông ấy biết rằng lùi một chút, sẽ là bước đi khôn ngoan, và anh công nhận rằng điều đó thật vô lương tâm.

Nhưng nếu chúng ta vẫn chơi đòn tâm lý đám đông với bộ não của tổng thống - người có khả năng nhận thức mà giờ đây chúng ta đều biết, đó là có thể nhắc lại những chữ người, phụ nữ, đàn ông, máy ảnh, TV, theo đúng thứ tự - và với ông có một điều tồi tệ hơn yếu đuối, đó là thua cuộc.

Và mặc dù ở nơi công cộng - vì sợ trông mình yếu - tổng thống khẳng định chiến dịch tranh cử của ông đang thắng, người dân Mỹ yêu ông, và các cuộc thăm dò cho thấy tỷ lệ ông bị sụt giảm chỉ là tin giả, thực tế khó chịu hơn thế nhiều.

Lấy Florida chẳng hạn, nơi Trump sẽ có bài phát biểu chấp nhận sự đề cử của đảng. Florida hiện đang là tâm chấn của đại dịch virus corona với số ca nhiễm tăng kinh hoàng. Với dân số 21 triệu người, trong tuần trước, số người bị nhiễm mới mỗi ngày còn nhiều hơn toàn bộ Liên Hiệp Châu Âu (dân số 460 triệu người) cộng lại. Nhưng Florida cũng là vùng bình địa cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Chỉ cần nghĩ đến cuộc đấu giữa Bush và Gore vào năm 2000.

Đó là tiểu bang mà Trump thắng một cách thoải mái năm 2016. Đó là tiểu bang mà Trump nghĩ rằng mình có thắng dễ dàng tháng 11. Nhưng cuộc thăm dò mới nhất của Đại học Quinnipiac cho thấy ứng cử viên Dân chủ Joe Biden dẫn trước ông 13 điểm. Mười ba. Đó là con số lớn. Và có cả đống số liệu liên quan khác cho thấy Tổng thống Trump đang tụt lại phía sau.

Những gì không thay đổi trong tuần qua là khoa học. Bạn có thể chắc chắn rằng các cố vấn y tế đau khổ của Trump đã lập đi lập lại những điều họ nói như chiếc máy chơi đĩa nhựa bị hỏng. Khẩu trang. Giãn cách xã hội. Tránh đám đông. Có thể là tổng thống đã chuyển đổi và đang lắng nghe các chuyên viên y tế. Có thể, nhưng tôi phải đoán nhiều phần là không.

Nếu chúng ta muốn tìm một 'điều" quan trọng thì đó chính là điều này. Tuần trước, Trump sa thải quản lý chiến dịch tranh cử 2020 của mình, Brad Parscale, và đưa vào một người mới. Có vẻ như Bill Stepien đã mời tổng thống ngồi xuống, và tạt vào ông một thùng nước lạnh. Rằng kết quả các cuộc thăm dò ý kiến rất khủng khiếp, rằng họ đang đi sai hướng ; rằng họ tuy chưa đến nỗi đã thảm bại không thể cứu vãn, nhưng mọi việc có thể nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát. Đổi hướng và đổi giai điệu là điều tối cần thiết. Đặc biệt khi nói đến bất cứ điều gì liên quan đến Covid-19.

Cũng nên chèn vào đây một dấu ngoặc. Tôi không biết rõ về Bill Stepien - mặc dù ông được đánh giá rất tốt. Nhưng dù Bill Stepien có thể rất xuất sắc, tổng thống có thói quen là thay đổi nhân sự, và trong hai hay ba tuần sau đó, làm theo lời khuyên của nhân viên mới, nhưng rồi sau đó sẽ quay trở lại với thói quen và bản năng của mình. Những điều mà tổng thống nói với bạn là đã phục vụ ông ấy tốt nhất trong suốt sự nghiệp lâu dài và đầy màu sắc của ông. Nhưng chúng ta đang ở trong lãnh thổ mới.

Trong ba năm rưỡi qua, tổng thống đã có thể xác định thực tế của chính mình ; uốn cong tình thế và sửa sự thật cho phù hợp với câu chuyện ông muốn kể. Virus corona đã không bị ảnh hưởng bởi những nỗ lực của ông. Virus là một kẻ thù không giống ai mà Donald Trump phải đối mặt trước đây. Và Trump đã phải uốn cong theo ý muốn của virus. Chứ không phải ngược lại.

Những gì xảy ra trong tuần này là những gì các cuộc thăm dò đang cho thấy, và những gì giới khoa học của ông Trump liên tục kêu gọi hoàn toàn thích hợp. Ông Trump thực sự không muốn trở thành kẻ thua cuộc vào tháng 11.

Bóng ma của những lần đảo ngược quyết định 180 độ này của ông đã mang lại cho các nhà bình luận cấp tiến nhiều trận cười . Người đàn ông chỉ biết làm thế nào để tấn công gấp đôi, bây giờ đánh gấp đôi trong nỗi đau của những đảo ngược quan điểm rất công khai. Ôi những ngày hạnh phúc.

Nhưng các nhà bình luận nên thận trọng hơn. Việc chuyển đổi quan điểm của ông có thể không thành thật ; có thể được sinh ra từ sự cần thiết phải lấy phiếu - nhưng điều mà nhiều người Mỹ sẽ thấy là tổng thống của họ cư xử hợp lý và bình thường ; đưa ra quyết định phù hợp với nguy cơ lớn của mối đe dọa mà người dân Mỹ đang phải đối mặt - và người Mỹ đang lo sợ. Nhưng, tôi nghe bạn nói, chắc chắn người dân Mỹ sẽ không quên tất cả những điều mà tổng thống nói trong tháng 3 và tháng 4 khi ông giảm tầm quan trọng của đại dịch và thúc giục việc mở cửa lại nền kinh tế Mỹ sớm ?

Chà, tất cả những gì tôi muốn nói là đám xiếc nhanh chóng làm xiệc ; mọi người hình như có những ký ức ngắn vô cùng. Có còn ai nói gì thêm về Mueller ? Hay Nga ? Hay cuộc luận tội ? Chùm sáng của ngọn hải đăng không tồn tại lâu ở bất kỳ nơi nào. Với sự thiếu kiên nhẫn của chúng ta với những phát triển mới, cho những câu chuyện mới, cho những tình tiết xoắn ốc, chúng ta dường như phải chịu đựng sự rối loạn thiếu tập trung. Và tổng thống này hiểu điều đó tốt hơn bất cứ ai.

Một số người chắc chắn sẽ viết rằng đây là tuần tồi tệ nhất của tổng thống. Nếu ông ấy tái đắc cử tháng 11, nó sẽ được coi là tuần lễ tốt nhất.

Jon Sopel (Biên tập viên Bắc Mỹ)

Nguồn : BBC, 29/07/2020

************************

Trump có thể lật ngược tình thế trước Biden được không ?

Dan Senor, Nghiên cứu quốc tế, 28/07/2020

Liệu Donald Trump có thể lôi một con thỏ ra khỏi mũ và giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới một lần nữa hay không ? Theo hầu hết các chuyên gia thì không, nếu xét mức độ không tán thành rộng khắp đối với thành tích của ông. Nhưng khoan vội bác bỏ hoàn toàn cơ hội của Trump.

Trong bối cảnh đại dịch, suy thoái kinh tế và bất ổn dân sự, sẽ khó cho bất cứ tổng thống đương nhiệm nào có thể giành chiến thắng nhiệm kỳ hai – chứ đừng nói đến một người gây chia rẽ như ông Trump. Ông thua đối thủ Đảng Dân chủ Joe Biden trung bình tới tám điểm trong các cuộc thăm dò quốc gia do trang web FiveThentyEight tổ chức. Các cuộc thăm dò từng tiểu bang cho thấy con đường của ông để giành được đa số phiếu trong đại cử tri đoàn là rất khó khăn.

Nhưng các ý kiến ​​về ông Biden, một cựu phó tổng thống, vẫn còn chưa chắc chắn. Các cử tri ít có cơ hội tiếp xúc với ông gần đây : cho đến cuối tháng 6, ông đã không tổ chức một cuộc họp báo nào trong gần ba tháng ; ông vẫn hiếm khi rời khỏi nhà hoặc đăng bài trên các phương tiện truyền thông xã hội. (Trong khi chiến dịch của ông Trump trung bình đăng 14 bài mỗi ngày và tương tác với 28 triệu người theo dõi trên Facebook).

Kết quả thăm dò mức độ ủng hộ đối với Trump và Biden gần đây.

Các cố vấn chính trị trong cả hai chiến dịch đều đồng ý rằng việc ông Biden ít xông xáo và trầm lặng tạo ra cơ hội cho ông Trump. Ông Trump sẽ tìm cách gây ảnh hưởng đến cách các cử tri nhìn nhận đối thủ của mình – chúng ta hãy theo dõi trong những tuần tới cách ông Trump cố gắng tấn công sự lựa chọn đối tác tranh cử của ông Biden để tạo thêm sự chia rẽ.

Lựa chọn ứng viên phó tổng thống có thể củng cố thế đứng cho ứng cử viên tổng thống, giống việc Bill Clinton chọn một bản sao "Đảng Dân chủ Mới" thông qua Al Gore. Hoặc sự lựa chọn đó có thể giúp giải quyết một điểm yếu mà ứng viên tổng thống gặp phải : Barack Obama và George W Bush từng chọn những người có kinh nghiệm về an ninh quốc gia là ví dụ. Sự lựa chọn của ông Trump, Mike Pence, đã gửi một thông điệp trấn an tới những người bảo thủ về văn hóa. Nếu ông Biden sử dụng lựa chọn của mình để trấn an các cử tri tiến bộ và cánh tả, thì có khả năng ông sẽ chọn một ứng cử viên có lập trường về các vấn đề gây phân cực. Điều này sẽ tạo ra một cơ hội cho ông Trump. Ví dụ, việc ủng hộ giảm ngân sách cho cảnh sát, phá bỏ tượng các cựu tổng thống và bồi thường cho các nô lệ sẽ khiến nhiều cử tri ôn hòa thấy khó chịu.

Để khai thác cơ hội này, ông Trump sẽ cần phải từ bỏ những lời ca ngợi có thể gây xúc phạm dành cho các biểu tượng và các lãnh đạo của Hợp bang Miền Nam, và thay vào đó tập trung sự chú ý vào những gì được gọi là "văn hóa xoá bỏ". Phong trào này đã được khởi xướng bởi những người tiến bộ trẻ tuổi, những người chỉ trích hoặc tẩy chay các nhân vật nổi tiếng vì các hành vi họ cho là tiêu cực. Nhưng nhiều người Mỹ khác lo lắng rằng phong trào này đang đi quá xa. Một cuộc thăm dò gần đây của Viện Cato/YouGov cho thấy 62% người Mỹ e ngại nói ra những điều họ tin bởi những người khác có thể thấy chúng gây khó chịu.

Nếu ông Trump tìm ra cách để khuếch đại các cáo buộc rằng một số giáo viên, nhà báo, lãnh đạo doanh nghiệp và sinh viên đã bị sa thải hoặc bị tẩy chay vì niềm tin của họ, hoặc thậm chí vì những lần lỡ lời lặt vặt, ông có thể xoay chuyển quan điểm của công chúng theo cách có lợi cho mình.

Hãy khoan loại bỏ Trump trước khi diễn ra ba cuộc tranh luận tổng thống. Đó là diễn đàn nơi ông thường thể hiện xuất sắc, như chúng ta đã thấy qua màn trình diễn của ông chống lại các đối thủ Cộng hòa khác hồi năm 2015-16 và sau đó là trước đối thủ Dân chủ Hillary Clinton. Bước đột phá lớn nhất của ông sẽ đến nếu Biden quay lại với phong cách hay lỡ miệng mà ông hay gặp phải trong nhiều thập niên qua. Lịch sử cho thấy điều này đã có hiệu quả cho Jimmy Carter khi chống lại Gerald Ford năm 1976, và cho George HW Bush khi chống lại Michael Dukakis năm 1988.

Cơ hội của Trump cũng sẽ được cải thiện nếu ông được coi là đang thực hiện các bước đi cần thiết để kiểm soát Covid-19 trong khi khôi phục được nền kinh tế. Các quan chức Dân chủ cũng như Cộng hòa đều nói với tôi rằng ba cuộc họp báo tuần trước của ông là một bước đi tích cực. Ông nói rõ rằng "đại dịch sẽ trở nên tồi tệ hơn trước khi tốt lên", hủy đại hội Đảng Cộng hòa, và tuyên bố hành động để thúc đẩy xét nghiệm tại các viện dưỡng lão, sản xuất vắc-xin coronavirus và cuối cùng là kêu gọi người Mỹ đeo khẩu trang. Hôm thứ Hai, ông đã đến Bắc Carolina để tổ chức các cuộc họp với một công ty sản xuất nguyên liệu cho một loại vắc-xin tiềm năng.

Ông Trump cũng có thể hưởng lợi nếu có những tin tức lạc quan thận trọng từ các loại vắc-xin tiềm năng hàng đầu của phương Tây, đặc biệt nếu ông được nhìn nhận là đang cố gắng hỗ trợ và đưa ra các cập nhật thường xuyên về tiến trình.

Chiến dịch tranh cử năm nay sẽ diễn ra trong một môi trường không giống bất kỳ cuộc bầu cử nào khác trong lịch sử Hoa Kỳ gần đây. Sự bất định xung quanh việc bỏ phiếu qua bưu điện và khả năng tiếp cận cử tri, cũng như việc ông Trump hay vướng phải các bê bối nhỏ, càng làm gia tăng sự khó lường. Mặc dù ông Biden vẫn đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò, nhưng rõ ràng vẫn còn thời gian để cuộc đua giữa hai người trở thành một cuộc đua cân bằng thực sự.

Dan Senor 

Nguyên tác : "It is too soon to write off Donald Trump’s election chances", Financial Times, 28/07/2020.

Phan Nguyên biên dịch

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 29/07/2020

Dan Senor là chuyên gia tư vấn cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Mitt Romney năm 2012 và từngphục vụ trong chính quyền của George W Bush.

Xin trả lời những câu hỏi thời sự nóng bỏng như sau :

1. Tỉ phú, nói chung, cỡ như Donald Trump (hay Bill Gates) làm ăn với phạm vi hoạt động khắp thế giới không nghĩ giống như người thường. Gọi họ là "internationalist" - người theo "chủ nghĩa quốc tế", chắc đúng hơn là "nationalist" - người theo "chủ nghĩa quốc gia", dù họ có nhẩy ra làm chính trị hay không, dù có hô khẩu hiệu "America First" hay không.

Cả gia đình con trai, con gái, con rể và Donald Trump đang làm ăn tiền tỉ với thị trường 1.400 triệu dân của Trung Quốc từ nhiều năm nay  

2. Riêng với Trump, cả gia đình Trump - con trai, con gái, con rể - đều rất coi trọng chuyện tài sản, tiền bạc, đang làm ăn tiền tỉ với thị trường 1.400 triệu dân của Trung Quốc từ nhiều năm nay, chống Trung Quốc để mất hết cơ nghiệp ở Tầu ư ? Chuyện này khó tin quá, nhất là Trump, không giống như Tập Cận Bình, phải nghĩ đến lúc phải rời bỏ quyền hành, sớm nhất là trong vài tháng, lâu nhất là thêm được 4 năm nữa. Gia đình này có lợi gì mà làm kẻ thù của những ông Con Trời nổi tiếng thù dai !

3. Tất cả các ứng viên Tổng thống Mỹ, trong thời kỳ tranh cử, đều "tranh"nhau chống Trung Quốc, bất kể Cộng hòa hay Dân chủ. Đề tài này ăn khách vì dân Mỹ nói chung những năm gần đây cảm thấy lo lắng, khó chịu trước thực tại nước Mỹ càng ngày càng thất thế trong cuộc cạnh tranh quyền lực và quyền lợi với nước Tầu cộng sản. Tuy nhiên, sau bầu cử thì ông tổng thống nào cũng sẽ nói giọng khác hẳn, nhân danh... hòa bình ! Riêng đối với Trump - đã có cái "base"/"bệ phóng" là 40% dân Mỹ ủng hộ một cách khá chắc chắn (vì một số lý do khá lạ lùng nhưng hiểu được) - nếu thổi lên được ngọn lửa chống Tầu đầy khí thế mà mình là quán quân thì có thể Trump thêm được một vài phần trăm dân ủng hộ, 4% chẳng hạn. Cộng với một vài phần trăm ở các lãnh vực khác (như tìm được thuốc trị Covid-19 hay vaccine tương đối hiệu quả, kinh tế có chút ánh sáng cuối đường hầm, chiêu bài "law and order"/"luật pháp và trật tự" khá ăn khách...) thì Trump, cuối cùng, vẫn có thể đủ "popular votes"/"phiếu dân bầu" để thắng phiếu Cử tri đoàn, nghĩa là được tái cử. Tóm lại, chống Tầu, đối với Trump là chiêu bài, là chiến thuật, là hỏa mù, là giương Đông kích Tây, là chiêu võ "cách sơn đả ngưu", là "diện" không phải là "điểm", là "trông vậy mà không phải vậy"... !

4. Trump đang trong giai đoạn uy tín xuống dốc vì khủng hoảng y tế và khủng hoảng kinh tế song hành chỉ còn khoảng một trăm ngày để lật ngược thế cờ nên muốn có thêm, giả sử, 4% như nói trên thì phải "diễn" thật hay, diễn như... thật. Không những Trump mà toàn nội các phải nói cùng một giọng, toàn đảng Cộng hòa cũng phải đồng ca một bài, phải đề cao cả những chính trị gia nổi tiếng chống Trung Quốc của đảng Cộng hòa như Ted Cruz, như Marco Rubio (tất nhiên không dùng chính trị gia chống Trung Quốc của đảng Dân chủ như Nancy Pelosi), phải rao bán sách "Death By China"/"Chết Dưới Tay Trung Quốc" của Peter Navarro... (1).

5. Về căn bản, nước Mỹ không còn đủ sức "trừng phạt" nước Tầu nữa. Trừng phạt bằng cách nào ? Chỉ là tự bắn vào chân hoặc là "ăn miếng, trả miếng" là cùng. Đấu với con mèo như đám Taliban, như Bắc Hàn của Kim Jong-un còn phải xuống nước cầu hòa, thì đấu với địch thủ to bằng con voi như nước Tầu thì đấu làm sao cho thắng ? Chiến tranh nguyên tử chắc là không rồi, mấy triệu quân hải, lục, không quân luân lưu tham chiến suốt 10 năm như thời chiến tranh Việt Nam cũng là không rồi, vậy chỉ còn cách áp đặt phong toả/embargo nhưng ai phong tỏa ai đây ? Ai cần mua hàng của ai hơn đây ? Hay con nợ dọa quịt số nợ hơn 1.000 tỉ Mỹ Kim thì chủ nợ phải đầu hàng !...

6. Trump leo thang "võ miệng" nhưng có thể không ngờ Tầu đang ngấm ngầm chuẩn bị "cướp thời cơ" : dùng toàn lực thanh toán gọn Đài Loan trong một tuần lễ sau khi đổ lỗi cho đế quốc Mỹ mưu đồ chia cắt nước Tầu lâu dài, lại hiếu chiến, khiêu khích trước. Mỹ và Đồng minh làm được gì trong trường hợp này, trước sự đã rồi ? Can thiệp thế nào khi đã chính thức công nhận Đài Loan là một phần của nước Trung Hoa, như can thiệp thế nào khi Tầu đã và đang "nuốt" sống Hongkong ?

Dĩ nhiên, trong nội bộ của Đảng cộng sản Tầu có thể vẫn chưa có câu trả lời dứt khoát cho câu hỏi "nếu không phải lúc này - lúc đế quốc Mỹ yếu nhất, rối loạn nhất - thì còn đợi lúc nào ?," nhưng việc "mất" Đài Loan tức là sự biến mất nước Tầu thứ hai - thực thể Trung Hoa Dân Quốc/The Republic of China - nếu xẩy ra, sẽ là một hậu quả bất ngờ nhưng lại... không quá bất ngờ của cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2020 khi mà ông Tổng thống đương nhiệm Donald Trump quyết tâm bằng mọi cách ngồi lại ở tòa Bạch Ốc thêm một nhiệm kỳ 4 năm !

Cao Tuấn

(27/07/2020)

Chú thích :

(1) Peter Navarro lý thuyết gia chống Tầu số 1 của Trump tố cáo - rất đúng, rất bài bản - Đảng cộng sản Tầu, từ thời Mao đến nay đã lãnh đạo nước Tầu từng bước vùng dậy "cướp thời cơ" như thế nào. Tuy nhiên, tư cách của Navarro xem ra kém cỏi, kém xa Jim Mattis, John Kelly nên được Tổng thống Trump dùng như một thứ "nô tài", cho làm một chức quan nhỏ là "trade adviser", khác hẳn Nixon đối xử với Kissinger, cũng là đảng viên của đảng Cộng hòa và là lý thuyết gia thân Tầu số 1... của nước Mỹ

Tham khảo :

Cao Tuấn, "Tại sao trận đấu Biển Đông giữa Mỹ và Tầu có thể vừa là Stalingrad vừa là Pearl Harbor của thế kỷ 21 ?",  08/02/2020

Theo kết quả do hãng Gallup khảo sát được công bố vào tháng 8/2018, có tới 51% số người trẻ ở Mỹ và 57% số người theo đảng Dân chủ thích chủ nghĩa xã hội.

Bài viết trước "Vì sao giới trẻ Mỹ nay thích chủ nghĩa xã hội ? (BBC News tiếng Việt) đã giải thích hiện tượng nói trên.

Đồng tiền còn có 2 mặt, nói chi một xã hội tự do và đa nguyên nhất thế giới như nước Mỹ, hôm nay xin tiếp tục giải thích về thành phần bảo thủ tại Mỹ.

Giá trị Mỹ bị đảo ngược…

Vào những năm cuối thập niên 1950, nhà xã hội học Michael E. Harrington, người khai sinh tổ chức Dân chủ Xã hội Hoa Kỳ, nhận xét có hai nước Mỹ, một của người giàu và một của người nghèo.

Quyền lực kinh tế và chính trị đều nằm trong tay người giàu, vì vậy chênh lệch giàu nghèo ngày càng tăng, người đã giàu lại càng giàu hơn.

Muốn thay đổi xã hội phải dứt khoát từ bỏ đấu tranh giai cấp do Karl Marx đề ra, phải thực hiện đấu tranh chính trị, phải tái cấu trúc hệ thống các đảng chính trị và phát động cuộc chiến chống lại nghèo khó ngay trên đất Mỹ.

Tư tưởng nói trên ảnh hưởng đến chính sách của Tổng thống John Kennedy (1961-63), một kế hoạch chống lại nghèo đói và bất công đã ra đời, và đã được Tổng thống Lyndon Johnson (1963-69) tiếp tục thực hiện.

Tư tưởng xã hội chủ nghĩa, các phong trào bình đẳng giới tính, bình đẳng sắc tộc, chống chiến tranh Việt Nam trong thập niên 1960 làm đảo lộn mọi giá trị truyền thống của người Mỹ.

Tư tưởng xã hội chủ nghĩa dần dà không chỉ trở thành chính sách của đảng Dân chủ, mà còn ảnh hưởng đến chính sách của đảng Cộng hòa, và ảnh hưởng đến nước Mỹ.

Những người trưởng thành trong thập niên 1960 và thập niên 1970 trở thành những nhà báo, nhà làm phim, nhà hoạch định chính sách, nhà hoạt động xã hội và chính trị, nhà giáo dục…, ảnh hưởng đến xã hội và đến thế hệ trẻ hơn.

Bởi thế ngay cả Hiến pháp và các giá trị truyền thống Mỹ những người trẻ ít được biết đến, họ được giáo dục, được đọc sách, đọc báo, xem phim ảnh, theo quan điểm của người cấp tiến xã hội chủ nghĩa.

Bảo thủ là thế nào ?

Nước Mỹ theo thể chế Cộng hòa, công dân Mỹ phải trung thành với Hiến pháp, nhưng mỗi người hiểu Hiến pháp mỗi khác.

Tối cao Pháp viện là cơ quan có thẩm quyền giải thích Hiến pháp, tuyên bố các đạo luật liên bang, đạo luật tiểu bang là vi hiến, hoặc tuyên bố các hoạt động của hành pháp liên bang và tiểu bang là vi hiến.

Tối cao Pháp viện gồm chín thẩm phán do Tổng thống bổ nhiệm trọn đời và Thượng viện phê chuẩn chấp nhận.

Các thẩm phán theo khuynh hướng bảo thủ giải thích Hiến pháp và các đạo luật theo nghĩa gốc ban đầu tạo ra chính nó.

Còn các thẩm phán theo khuynh hướng cấp tiến giải thích ý nghĩa của Hiến pháp theo hoàn cảnh, theo thời gian hoặc theo các tài liệu chứng cứ xung quanh việc ban hành đạo luật.

Tối cao Pháp viện có khi do phía cấp tiến nắm giữ và có lúc do phía bảo thủ quyết định.

Thành phần bảo thủ như vậy là những người muốn duy trì giá trị truyền thống do những nhà lập quốc Hoa Kỳ truyền lại trong Hiến pháp.

Quyền phá thai

Phụ nữ bang North Dakota xuống đường đòi quyền được phá thai trước ngày án lệ Roe v. Wade có hiệu lực

Án lệ Roe v. Wade về quyền phá thai là án lệ gây tranh cãi và chia rẽ trong suốt 40 năm qua.

Án lệ được thành phần cấp tiến nhiệt tình ủng hộ vì nó đáp ứng quyền riêng tư và nữ quyền, nhưng đã phạm vào niềm tin và tín ngưỡng của thành phần bảo thủ.

Án lệ được Tối cao Pháp viện phán quyết ngày 22/1/1973, theo Tu chính án số 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ, người phụ nữ có quyền phá thai và quyền này được quy định trong suốt thời gian người phụ nữ mang thai.

Nhưng Tối cao Pháp viện đồng thời lại cho phép các tiểu bang ấn định khi nào bào thai có khả năng tồn tại độc lập, vì thế ở một số tiểu bang bảo thủ quyền phá thai gần như không được thi hành.

Quan điểm bảo thủ…

Những người có tín ngưỡng tin rằng bào thai là nguồn sống được Thượng đế ban cho con người và đất nước Hoa Kỳ, nên không ai được quyền tước đi mạng sống của người khác.

Những người bảo thủ còn tin rằng việc phá thai, sẽ dẫn đến việc xa rời đức tin tôn giáo, phá bỏ truyền thống gia đình và xã hội.

Trong khi những người cấp tiến tin vào kế hoạch hóa gia đình, thì người bảo thủ lập luận việc phá thai khiến nước Mỹ bị lão hóa phải nhận thêm di dân, càng đông di dân càng hủy hoại giá trị truyền thống của người Mỹ.

Vào năm 1995, bà Norma McCorvey người tạo ra án lệ Roe v. Wade trở thành một tín hữu Tin Lành, bà nhìn nhận khi còn trẻ bị hoàn cảnh đưa đẩy dẫn đến án lệnh này.

Bà McCorvey rất hối hận nên đã trở thành một nhà hoạt động chống phá thai, bà đã từng điều trần trước Quốc Hội chống lại việc phá thai.

Phán quyết đổi chiều…

Vào đầu tháng 6/2019, Tối cao Pháp viện Mỹ bất ngờ ủng hộ một điều luật của tiểu bang Indiana là tất cả các bào thai dù bị sẩy thai hoặc phá thai đều phải được chôn cất hoặc hỏa táng.

Quyết định này được xem là bước đầu công nhận bào thai không phải là chất thải y tế, mà là con người khi mất phải được đối xử trang nghiêm.

Khi đã xem bào thai là con người, bước kế tiếp là bào thai có quyền được sống được hưởng mọi thứ quyền mà công dân Hoa Kỳ được hưởng.

Nhưng các thẩm phán Tối cao Pháp viện cẩn thận đưa ra một phán quyết khác là trong một số trường hợp phụ nữ ở tiểu bang Indiana tiếp tục có quyền phá thai.

Người có tín ngưỡng ủng hộ ông Trump

Tổng thống Trump chống lại việc phá thai, nhưng lại đồng ý trong trường hợp người phụ nữ bị hãm hiếp, hay loạn luân, hay để bảo vệ cuộc sống của người mẹ, người phụ nữ có quyền phá thai.

Mặc dù, quan điển này không được giới chống phá thai đồng ý, nhưng họ đều biết chính nhờ ông Trump đã bổ nhiệm 2 thẩm phán bảo thủ nên mới có được kết quả nói trên.

Ngay sau đó đã có tới mười tiểu bang ban hành các quy định phá thai và cấm phá thai nhằm thách thức Tối cao Pháp viện phải xét lại quyền phá thai.

Con số phá thai đã giảm rất nhiều, nhiều phòng khám phá thai đã phải đóng cửa, tiểu bang Missouri không có phòng khám phá thai nào…

Theo khảo sát được Democracy Institute/Sunday Express công bố ngày 14/7/2020, đa số người Mỹ có tín ngưỡng ủng hộ Tổng thống Trump tái đắc cử.

Đặc biệt, 90% người theo Công giáo Phúc âm (Evangelical Christians) bày tỏ ủng hộ ông Trump, chỉ có 8% nói họ sẽ bỏ phiếu cho ông Joe Biden.

56% người theo Tin lành ủng hộ ông Trump, 42% bỏ phiếu cho ông Biden.

Còn người theo Công giáo Roma 52% ủng hộ ông Trump, 44% ủng hộ ông Biden.

Ông Biden nhận được sự ủng hộ của đa số người theo Do Thái giáo (61%) và những người vô thần (90%).

Xóa bỏ chủ nghĩa tư bản …

Ngày 9/7/2020, ông Joe Biden, ứng cử viên đảng Dân chủ, tại Dunmore, tiểu bang Pennsylvania đã công khai kế hoạch tranh cử Tổng thống trong đó có việc "chấm dứt kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản cổ đông" (era of shareholder capitalism).

Ông cho biết sẽ thay thế bằng một hệ thống quản trị xí nghiệp dựa trên quyền lực của các nghiệp đoàn lao động và dựa trên các cộng đồng người da đen, da màu và người Mỹ bản địa.

Ông định mức lương tối thiểu 15 Mỹ kim một giờ và dự định tăng thuế thu nhập công ty từ mức thuế 21% hiện nay lên 28%, trở lại mức thuế thời Tổng thống Obama.

Việc Tổng thống Trump vào năm 2017 giảm thuế công ty xuống còn 21%, đã vực dậy nền kinh tế Mỹ, giảm thất nghiệp đến mức thấp nhất trong vòng mấy chục năm, nhất là giảm thất nghiệp trong cộng đồng người Mỹ gốc da đen.

Những chính sách của ông Biden tương tự với ý tưởng của Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, một người cực tả, có lập trường đối nghịch với thành phần bảo thủ kinh tế những người tin vào kinh tế tự do, chính phủ không can thiệp vào hoạt động xí nghiệp, giảm thiểu thuế công ty.

Bảo thủ chống chủ nghĩa xã hội

Hai thí dụ trong bài nói lên sự khác biệt về xã hội và kinh tế giữa thành phần bảo thủ và thành phần cấp tiến theo xã hội chủ nghĩa tại Mỹ.

Ngay từ thời Tổng thống John F. Kennedy (1961-63), những cuộc tranh cử Tổng thống và tranh cử giữa kỳ tại Mỹ, đều là những cuộc giao đấu chính trị giữa hai khuynh hướng bảo thủ và xã hội.

Những đề tài chính trị khác, như bình đẳng giới tính, bình đẳng sắc tộc, bảo vệ môi trường, toàn cầu hóa, thương mãi Mỹ-Trung, mở cửa phục hồi kinh tế sau đại dịch…, sẽ là những đề tài tranh cãi giữa các ứng cử viên trong cuộc tranh cử 2020 sắp tới.

Cuối cùng khối cử tri trung dung, thầm lặng quan sát, cân nhắc và quyết định kết quả cuộc bầu cử.

Nguyễn Quang Duy

Melbourne, Úc Đại Lợi, 17/07/2020

Liệu Donald Trump có đe dọa dân chủ Mỹ ?

Võ Ngọc Ánh, 12/07/2020

Có nhiều dấu hiệu cho thấy Tổng Thống Donald Trump đang làm xói mòn nền dân chủ Mỹ.

Sáng ngày 9/2, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã phán quyết rằng Tổng Thống Trump phải trình bản khai thuế cá nhân của ông cho tòa án New York.

Ông John Roberts, Chánh án Tòa tối cao đã khẳng định, Tổng thống không đứng trên luật pháp.

"Hôm nay chúng tôi tái xác nhận nguyên tắc, Tổng thống không được miễn khỏi trát tòa hình sự của tiểu bang đòi hỏi những giấy tờ cá nhân và cũng không được hưởng tiêu chuẩn cao hơn".

Ngay sau khi phán quyết này được đưa ra, ông Trump đã tự biến mình trở thành nạn nhân sau nhiều loạt tweet.

Khác với những Tổng thống tiền nhiệm trước đó, Tổng thống thứ 45 của Mỹ luôn tìm mọi cách với quyền lực Tổng thống trong tay để không công khai hồ sơ thuế cá nhân.

Nhiều câu hỏi được đặt ra. Tại sao ông Trump lại phải giấu hồ sơ thuế của mình? Phải chăng bên trong đó còn có những khuất tất mà báo chí đã nói nhiều trong thời gian qua?

Nền dân chủ Mỹ bị đe dọa bởi Tổng thống

Ông Trump đã nhiều lần tấn công vào nền tư pháp độc lập qua việc lên án những thẩm phán đã hủy bỏ các sắc lệnh hành pháp của ông.

Tháng trước Tòa án Tối cao đã phán quyết bác bỏ lệnh của ông Trump về việc hủy bỏ chương trình bảo vệ trẻ nhập cư lậu.

Ngay sau đó Trump phản ứng bằng loạt tweet cho rằng, "Các quyết định mang động cơ chính trị được đưa ra từ Tòa án Tối cao. Đây là những phát súng bắn vào mặt những ai tự hào mình là đảng viên Cộng hòa hoặc bảo thủ".

Ông Trump còn cho rằng : "Do tư pháp không ưa ông nên mới ra phán quyết vậy".

Hồi năm 2017, ông Trump cũng đe dọa, có nhiều lời lẽ thiếu xứng hợp với các thẩm phán chặn sắc lệnh hành pháp cấm nhập cư từ bảy nước có đông dân theo Hồi giáo.

Donald Trump luôn tỏ ra thân thiết và ngưỡng mộ các nhà độc tài trên khắp thế giới…

Trên cương vị Tổng thống, Trump liên tục cản trở sự điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller. Ông ngăn người ra làm chứng trong cuộc điều tra của Hạ viện.

Ông Trump dường như không nhận thức giới hạn quyền lực Tổng thống, nên đã có nhiều quyết định trái với luật pháp, hành động, phát biểu trái với nền dân chủ.

Ông chủ Nhà Trắng hiện nay, nhiều lần cáo buộc có gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2016, dù không đưa ra được bất kỳ bằng chứng nào. Các cuộc điều tra cũng không cho thấy điều ông nói là đúng.

Tổng thống thứ 45 của Mỹ không ngừng tấn công trực tiếp vào nền báo chí độc lập.

Trên Twitter, ông Trump liên tục gọi báo chí là "Kẻ thù của nhân dân", đòi bỏ tù phóng viên. Ông cáo buộc báo chí đưa tin, bình luận không có lợi cho ông bằng từ "fake news". Bất kể đó là những tờ báo hàng đầu của Mỹ như The New York Times, Washington Post, TIME, Newsweek, hay các cơ quan truyền thông như CNN, MSNBC.

Ngay cả Fox News, The Wall Street Journal của cánh hữu cũng không thoát khỏi sự chỉ trích của ông, nếu đăng trái ý ông.

Tính lưỡng đảng yếu tố đảm bảo sự cạnh tranh chính trị, giúp nước Mỹ chọn ra giải pháp tốt để điều hành quốc gia chưa bao giờ lại khó hòa giải như từ lúc ông Trump bước vào Nhà Trắng.

Tổng thống thứ 45 của Mỹ không tạo ra sự đoàn kết quốc gia. Thay vào đó ông liên tục tạo ra mâu thuẫn, khoét thêm chia rẽ đảng phái. Cựu Bộ trưởng quốc phòng James Mattis đã phải thốt lên rằng ông Trump, "Cố tình chia rẽ dân Mỹ".

Đòi dùng quân đội để đè bẹp biểu tình

Cuối tháng 5 và đầu tháng 6, nước Mỹ phải đối diện với những cuộc biểu tình chống bạo lực cảnh sát, kỳ thị chủng tộc. Phong trào "Black Lives Matters" bùng lên qua nhiều năm âm ỉ sau cái chết của George Floyd hôm 25/5.

Trước các cuộc biểu tình nổ ra trên khắp các thành phố lớn ở Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã không xoa dịu sự căm phẫn của đám đông. Thay vào đó, ông đã đổ thêm dầu vào lửa khi đánh đồng đa số những người biểu tình ôn hoà với thiểu số những kẻ lợi dụng thời cơ đập phá hôi của.

"Những kẻ vô chính phủ chuyên nghiệp, những đám đông bạo lực, những kẻ cướp bóc, tội phạm, những kẻ bạo loạn". Đây là lời buộc tội của Tổng thống Trump về người biểu tình của phong trào "Black lives matter" vào tối ngày 1/6, tại Nhà Trắng.

Những ngày sau đó, Tổng thống thứ 45 của Mỹ tiếp tục đe dọa bắn, thả chó hung dữ, đến dùng vũ khí mạnh mẽ nhất để đè bẹp người biểu tình chống việc kỳ thị chủng tộc của cảnh sát.

Không dùng lại ở lời nói, vị Tổng thống thứ 45 của Mỹ đã nhanh nhảu lạm dụng quân đội để dập tắt các cuộc biểu tình tại thủ đô Washington. Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã được điều động về thủ đô theo lệnh Tổng thống. Tuy nhiên sau đó đã phải rút đi do phản ứng của thị trưởng Muriel Bowser và công chúng.

Ông Trump đe dọa dùng bạo lực để đàn áp. Đòi đưa Vệ binh Quốc gia xuống "giải quyết" vấn đề nếu các thống đốc các tiểu bang và thị trưởng thành phố không nhanh chóng dẹp biểu tình.

Hành động đe dọa của ông Trump còn cho thấy một dấu hiệu lạm quyền của chính phủ liên bang đối với các tiểu bang.

Với những lời phát biểu, hành động của mình, ông Trump đã tấn công trực tiếp vào sự thực hành và biểu hiện của nền dân chủ Mỹ qua các cuộc biểu tình.

Cũng ông Trump trong hai tháng qua đã nhiều lần gây sức ép với các thống đốc tiểu bang mở cửa hoạt động trở lại bình thường và xem nhẹ việc lây lan của dịch bệnh.

Trước những lời nói, hành động của Tổng thống Donald Trump, ông Colin Powell cựu tướng bốn sao, và cựu Ngoại trưởng Mỹ đã phải lên tiếng "ông Trump đang rời xa Hiến pháp".

Vị Tổng thống thứ 45 của Mỹ đã có không ít cáo buộc, phát biểu gây sức mẻ ‘ngọn hải đăng’ các giá trị dân chủ của thế giới.

Cần trung thành với Trump hơn Hiến pháp

Không quá khó để thấy được trong thời gian nắm cương vị Tổng thống, ông Trump chỉ thích dùng người trung thành với ông hơn với Hiến pháp và lời thề công việc của họ. Những lời thề vốn dĩ đảm bảo tính chuẩn mực, trách nhiệm, khách quan, quy trình để kiểm soát công việc.

Bởi thế ngay khi vào Nhà Trắng, Donald Trump đã yêu cầu James Comey, Giám đốc FBI bày tỏ sự trung thành với ông. Nhưng chỉ vài tháng sau, ông Trump nhanh chóng loại bỏ Comey bằng người khác dễ bảo hơn. Thông tin sau đó cho thấy James Comey đã không làm theo mong muốn của Tổng thống.

Chưa có Tổng thống Mỹ nào sa thải, hoặc gây sức ép để sa thải, thay thế nhân sự nhiều như Donald Trump. Từ cố vấn, đến chuyên viên, bất kể ai, không làm vui lòng Trump, phản đối, hay gây bất lợi cho ông bằng sự thật, trách nhiệm công việc đều nhanh chóng bị mất chức.

Trong hơn ba năm, Trump đã sa thải hay ép từ chức hoặc buộc phải từ chức các cố vấn Michael Flynn, H.R. McMaster, Steve Bannon, John Bolton, Michael Flynn. Chánh văn phòng Nhà Trắng từ Reince Priebus, đến John Kelly và Mick Mulaney.

Việc thay đổi nhân sự ở Nhà Trắng của chủ nhân Trump, giống như nơi đây chỉ tuyển nhân viên tập sự.

Chưa hết một nhiệm kỳ, ông Trump đã một lần bổ nhiệm bộ trưởng Bộ Ngoại giao, hai lần thay bộ trưởng Bộ Quốc phòng, bốn lần thay Phát ngôn viên Nhà Trắng.

Tháng trước, Geoffrey Berman, người đứng đầu cuộc điều tra luật sư riêng của Donald Trump bị sa thải dưới sức ép của Tổng thống.

Ít nhất ba người làm chứng trong việc điều tra luận tội Donald Trump tại Thượng viện đã bị ông buộc thôi việc.

Thượng nghị sĩ Mitt Romney, sau khi bỏ phiếu kết tội ông Trump về "Tội lạm quyền" đã bị ông công kích nhiều lần. Bà Murkowski, Thượng nghị sĩ bang Alaska sau phát biểu, cân nhắc có nên ủng hộ Trump trong lần bầu cử tới hay không, liền bị Trump tấn công.

Ngược lại, Donald Trump bất chấp dư luận, đưa con gái Ivanka Trump và con rể Jared Kushner vào vị trí cố vấn cấp cao buộc nhiều người sừng sỏ phải nghe theo. Dù họ chưa hề có kinh nghiệm chính trị, hoặc các vị trí dân cử.

Do thiếu niềm tin, cần sự trung thành, Donald Trump đã dùng người nhà trong chính phủ, phá vỡ sự độc lập giữa công quyền và tư lợi, vốn là nền tảng dân chủ Mỹ xưa nay.

Phải chẳng Tổng thống Donald Trump đang phá vỡ nền dân chủ Mỹ trong cái tôi quá lớn cùng các toan tính, lợi lộc cá nhân, phe nhóm lên trên lợi ích quốc gia ?

Võ Ngọc Ánh

(12/07/2020)

*********************

Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ : không ai ở trên pháp luật - Tổng thống Trump phải nộp hồ sơ khai thuế cho Tòa án New York 

Với bẩy phiếu thuận và hai phiếu chống, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ vào ngày 9/7/2020, đã phán quyết rằng Tổng thống Trump phải trình bản khai thuế cá nhân của ông cho tòa án New York theo trát của tòa án này.

Chánh Án John G. Roberts Jr. thay mặt Tối cao Pháp viện nhận định rằng tổng thống, nhà lãnh đạo hành pháp, không đứng trên pháp luật. Ông viết nguyên văn như sau :

"Hôm nay chúng tôi tái xác nhận một nguyên tắc là tổng thống không tuyệt đối được miễn thi hành trát tòa hình sự của tiểu bang đòi hỏi những giấy tờ cá nhân và cũng không được hưởng tiêu chuẩn cao hơn".

Tất cả chín thẩm phán Tối cao Pháp viện đều đồng ý về một điểm là tất cả mọi người kể cả tổng thống đều bị chi phối bởi pháp luật. Những điều khác phán quyết của Tối cao Pháp viện không thống nhất với tỉ lệ 7-2. Hai thẩm phán bổ nhiệm bởi Tổng thống Trump là các ông Neil M. Gorsuch và Brett M. Kavanaugh bỏ phiếu thuận. Chỉ có hai thẩm phán bảo thủ bỏ phiếu chống là Clarence Thomas và Samuel A. Alito Jr.

Cuộc điều tra Trump Organization của Tòa án New York

Luật sư Cyrus R, Vance Jr. của khu tư pháp Mahattan District của New York nhận định rằng "Đây là một thắng lợi vô cùng lờn lao cho hệ thống tư pháp quốc gia và nguyên tắc lập quốc là - không môt ai, kể cả tổng thống - ở trên pháp luật. Cuộc điều tra của chúng tôi bị trì hoãn gần một năm vì vụ kiện này nay sẽ được tái tục".

Luật sư Vance đang điều tra xem Trump Organization có làm giả hồ sơ thương mại nhắm che đậy tiền trả hai phụ nữ - bao gồm cô đào cởi chuồng Stormy Daniels và người mẫu Playboy Karen McDougal - để ém nhẹm liên hệ của ông Trump với hai người này hay không.  Dùng tiền hay đe dọa để bịt miệng người khác là vi phạm luật bầu cử của Hoa Kỳ. Ông Trump từng phủ nhận những điều này.

Hai nhà báo Neal Katyal và Joshua A. Geltzer nhận định trên Washington Post rằng tổng thống thỉnh thoảng thua tại Tối cao Pháp viện nhưng chưa thấy người nào thảm bại như ông Donald Trump. Tối cao Pháp viện rõ ràng bác bỏ quan điểm của Tổng thống Trump và trường phái ủng hộ ông là tổng thống được bảo vệ hoàn toàn đối với những kiểm tra từ bên ngoài. Hồ sơ tài chánh mà ông Trump lâu nay cố gắng hết mình để dấu diếm, nay sớm hay muộn sẽ bị tiết lộ ra ngoài và có thể trước ngày bầu cử.  

Theo hai nhà báo,  đây là một chiến thắng rõ ràng và hoàn hảo của Luật sư Cyrus Vance Jr. và là một thất bại khủng khiếp của Tổng thống Trump và quan điểm phản dân chủ về chức vụ tổng thống của ông.

Tiến trình xét xử đại bồi thẩm đoàn (grand jury process) của tòa án New York sẽ được súc tiến nhanh chóng. Hồ sơ thuế của Tổng thống Trump có thể trình lên đại bồi thẩm đoàn để kết tội trong vài ngày hay vài tuần, nhưng không phải vài tháng. Vụ kiện của Luật sư Vance đã kéo dài vài năm, nhưng nay với phán quyết của Tối cao Pháp viện vào ngày 9/7/2020, vụ kiện này không còn gặp trở ngại nữa. Tối cao Pháp viện là cơ hội cuối cùng đối với Tổng thống Trump. Không may phán quyết của Tối cao Pháp viện mang lại bất lợi cho ông và báo hiệu những ngày đen tối sắp tới đối với cá nhân Tổng thống Trump.

Vào năm vừa qua, ProPublica có trụ sở đặt tại thành phố New York, đã khám phá hai hồ sơ khai thuế liên quan đến tài sản ở thành phố này có nhiều điểm mâu thuẫn của Tổng thống Trump. Một hồ sơ để trả thuế và một hồ sơ để vay tiền.  Theo ProPublica đây có thể là dấu hiệu của sự gian lận (financial fraud) qua sự phân tách của các chuyên viên về bất động sản. Những khác biệt về những con số làm cho tài sản của ông Trump tăng giá trị hơn đối với những cơ quan cho mượn tiền và làm giảm giá trị xuống đối với các cơ quan thuế vụ.

Điều tra và Hạ viện

Trong một vụ kiện khác liên quan đến trát của Hạ viện Hoa Kỳ, Tối cao Pháp viện trả lại hồ sơ cho các tòa dưới vì có vấn đề liên quan đến sự phân quyền giữa hành pháp và lập pháp.

Đây là tin bất hạnh cho Donald Trump vì những hậu qua tại hại nếu thuế của ông được công khai hóa hoặc ít ra được các cơ quan điều tra tội phạm phân tách.  Tối cao Pháp viện củng cố quyền điều tra của Quốc hội tuy nhiên quyền điều tra không phải là vô hạn. Khi cần tài liệu cá nhân của tổng thống cần phải cụ thể và rõ ràng.

Cuộc điều tra của Quốc hội rộng lớn hơn tòa án New York. Ba tiểu ban của Hạ viện đang thu thập hồ sơ tài chánh của Tổng thống Trump để điều tra rửa tiền của Nga và ảnh hưởng của nước ngoài đối với ông Trump. Hạ viện đòi tài liệu của bẩy cơ quan kinh doanh cũng như những chương mục cá nhân của Tổng thống Trump và ba người con lớn.

Tổng thống Donald Trump tỏ vẻ tức giân về hai phán quyết của Tối cao Pháp viện. Ông nghĩ là Tối cao Pháp viện không công bằng với ông hay chính quyền của ông và ông trở thành nạn nhân của áp bức chính trị (political persecution).

Kể từ đầu thập niên 1970, tất cả các tổng thống Hoa Kỳ, kể cả ông Richard Nixon, và một số phó tổng thống, đều tự nguyện công khai hóa hồ sơ khai thuế cá nhân mặc dù luật pháp không bắt buộc. Tổng thống Gerald Ford không phổ biến toàn bộ hồ sơ khai thuế nhưng ông công khai hóa bản tóm tắt 10 năm thuế bao gồm tổng số lợi tức, lợi tức phải đóng thuế, những phần được miễn thuế và tiền thuế đã trả.

Tong thời gian tranh cử 2016, ông Donald Trump hứa sẽ công khai hóa hồ sơ thuế vào 2015 nhưng cho tới nay ông vẫn thất hứa. Sau khi nhậm chức tổng thống, ông quyết định duy trì quyền sở hữu về kinh doanh quốc tế. Do đó, hồ sơ thuế của ông là nguồn cung cấp tin tức về giao dịch của ông với những cơ sở làm ăn ở các nơi trên thế giới.  Ông hi vọng tranh chấp về hồ sơ thuế của ông đưa lên Tối cao Pháp viện ông sẽ thắng vì năm thẩm pháp bảo thủ do các tổng thống Cộng hòa bổ nhiệm chiếm đa số. Tuy nhiên cả hai thẩm phán do ông bổ nhiệm và chánh án Tối cao Pháp viện cũng bỏ phiếu chống lại ước vọng của Tổng thống.

Tổng thống Trump thường rêu rao rằng ông không công khai hóa hồ sơ khai thuế được vì hồ sơ này đang được sở thuế IRS kiểm tra. Tuy nhiên không có luật nào cấm ông phổ biến hồ sơ thuế của ông dù đang bị kiểm tra. Trong khi đó, ông Joe Biden đã công khai hóa hồ sơ thuế trong 21 năm theo truyền thống của tất cả các ứng cử viên tổng thống trong thời gian gần đây ngoại trừ Donald Trump.  Với hành động phổ biến hồ sơ thuế, ông Biden đã đẩy Tổng thống Trump vào ngõ cụt và khó xử.

Bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện và chủ tịch các tiểu ban điều tra ca ngợi phán quyết của Tối cao Pháp viện như một chiến thắng và là một biểu thị cho thấy là tổng thống không ở trên pháp luật.

Tuy nhiên Dân biểu Lloyd Doggest (Dân chủ, Texas), một thành viên của Ways and Means Committee tuyên bố rằng "Tổng thống Trump bị đánh bại về ý niệm ở trên pháp luật. Nhưng ông ở ngoài vòng pháp luật cho tới sau tháng 11. Ông không có thể thoát khỏi luật pháp, nhưng vượt qua được giới hạn thời gian". Với phán quyết thứ hai của Tối cao Pháp viện, những cuộc điều tra của Hạ viện sẽ bị trì hoãn thêm một thời gian nữa vì chưa thể có hồ sơ thuế của Tổng thống Trump trong lúc này.

Vụ điều tra của Hạ viện sẽ cần thêm thời gian. Tuy nhiên Vụ điều tra của tòa án New York với phán quyết của Tối cao Pháp viện sẽ có thể mang lại kết quả sớm trước ngày bầu cử 3/11/2020. Cử tri nào lại muốn bỏ phiếu cho một ứng cử viên rất có thể bị kết tội và phải chịu lãnh án hình sự ngay trước hay sau ngày bầu cử.

Tin giờ chót cho hay sau khi Tối cao Pháp viện ra phán quyết, Chánh án Victor Marrero của Tòa án New York đã cho các luật sư của Tổng thống Trump một tuần lễ để một lần nữa có cơ hội thách thức trát của tòa án đòi hồ sơ thuế của ông Trump. Phe nguyên đơn đã tìm mọi cách để trì hoãn trát của tòa từ cuối tháng 8/2019 đến nay.

Kết luận

Vào tháng 10/2019, trong khi vụ luận tội Tổng thống Trump còn đang sôi động, tôi đã viết bài bình luận với tựa đề "Thuế : Cơn ác Mộng của Tổng thống Trump" được phổ biến trên một số báo và mạng tin tức trong đó có Hoa Thịnh Đốn Việt Báo, Dân Luận, Nhân Quyền, Đối Thoại,… Thuế mới là cái máy chém đối với Tổng thống Trump. Thượng viện Cộng hòa đã cứu ông trong vụ luận tội nhưng phải bó tay trước vụ hồ sơ thuế.

Chúng ta đang chứng kiến một giai đoạn lịch sử đen tối trong thời cận đại của Hoa Kỳ. Chính trị ảnh hưởng đến mọi giới, mọi sinh hoạt trong xã hội. Hãy thận trọng dùng lá phiếu cử tri vào 3/11 sắp tới. 

Nguyễn Quốc Khải

(11/07/2020)

Liệu Donald Trump có đe dọa dân chủ Mỹ ?

Võ Ngọc Ánh, 12/07/2020

Có nhiều dấu hiệu cho thấy Tổng Thống Donald Trump đang làm xói mòn nền dân chủ Mỹ.

111111111111111111

Sáng ngày 9/2, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã phán quyết rằng Tổng Thống Trump phải trình bản khai thuế cá nhân của ông cho tòa án New York.

Ông John Roberts, Chánh án Tòa tối cao đã khẳng định, Tổng thống không đứng trên luật pháp.

"Hôm nay chúng tôi tái xác nhận nguyên tắc, Tổng thống không được miễn khỏi trát tòa hình sự của tiểu bang đòi hỏi những giấy tờ cá nhân và cũng không được hưởng tiêu chuẩn cao hơn".

Ngay sau khi phán quyết này được đưa ra, ông Trump đã tự biến mình trở thành nạn nhân sau nhiều loạt tweet.

Khác với những Tổng thống tiền nhiệm trước đó, Tổng thống thứ 45 của Mỹ luôn tìm mọi cách với quyền lực Tổng thống trong tay để không công khai hồ sơ thuế cá nhân.

Nhiều câu hỏi được đặt ra. Tại sao ông Trump lại phải giấu hồ sơ thuế của mình? Phải chăng bên trong đó còn có những khuất tất mà báo chí đã nói nhiều trong thời gian qua?

Nền dân chủ Mỹ bị đe dọa bởi Tổng thống

Ông Trump đã nhiều lần tấn công vào nền tư pháp độc lập qua việc lên án những thẩm phán đã hủy bỏ các sắc lệnh hành pháp của ông.

Tháng trước Tòa án Tối cao đã phán quyết bác bỏ lệnh của ông Trump về việc hủy bỏ chương trình bảo vệ trẻ nhập cư lậu.

Ngay sau đó Trump phản ứng bằng loạt tweet cho rằng, "Các quyết định mang động cơ chính trị được đưa ra từ Tòa án Tối cao. Đây là những phát súng bắn vào mặt những ai tự hào mình là đảng viên Cộng hòa hoặc bảo thủ".

Ông Trump còn cho rằng : "Do tư pháp không ưa ông nên mới ra phán quyết vậy".

Hồi năm 2017, ông Trump cũng đe dọa, có nhiều lời lẽ thiếu xứng hợp với các thẩm phán chặn sắc lệnh hành pháp cấm nhập cư từ bảy nước có đông dân theo Hồi giáo.

222222222222222222

Donald Trump luôn tỏ ra thân thiết và ngưỡng mộ các nhà độc tài trên khắp thế giới…

Trên cương vị Tổng thống, Trump liên tục cản trở sự điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller. Ông ngăn người ra làm chứng trong cuộc điều tra của Hạ viện.

Ông Trump dường như không nhận thức giới hạn quyền lực Tổng thống, nên đã có nhiều quyết định trái với luật pháp, hành động, phát biểu trái với nền dân chủ.

Ông chủ Nhà Trắng hiện nay, nhiều lần cáo buộc có gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2016, dù không đưa ra được bất kỳ bằng chứng nào. Các cuộc điều tra cũng không cho thấy điều ông nói là đúng.

Tổng thống thứ 45 của Mỹ không ngừng tấn công trực tiếp vào nền báo chí độc lập.

Trên Twitter, ông Trump liên tục gọi báo chí là "Kẻ thù của nhân dân", đòi bỏ tù phóng viên. Ông cáo buộc báo chí đưa tin, bình luận không có lợi cho ông bằng từ "fake news". Bất kể đó là những tờ báo hàng đầu của Mỹ như The New York Times, Washington Post, TIME, Newsweek, hay các cơ quan truyền thông như CNN, MSNBC.

Ngay cả Fox News, The Wall Street Journal của cánh hữu cũng không thoát khỏi sự chỉ trích của ông, nếu đăng trái ý ông.

Tính lưỡng đảng yếu tố đảm bảo sự cạnh tranh chính trị, giúp nước Mỹ chọn ra giải pháp tốt để điều hành quốc gia chưa bao giờ lại khó hòa giải như từ lúc ông Trump bước vào Nhà Trắng.

Tổng thống thứ 45 của Mỹ không tạo ra sự đoàn kết quốc gia. Thay vào đó ông liên tục tạo ra mâu thuẫn, khoét thêm chia rẽ đảng phái. Cựu Bộ trưởng quốc phòng James Mattis đã phải thốt lên rằng ông Trump, "Cố tình chia rẽ dân Mỹ".

Đòi dùng quân đội để đè bẹp biểu tình

Cuối tháng 5 và đầu tháng 6, nước Mỹ phải đối diện với những cuộc biểu tình chống bạo lực cảnh sát, kỳ thị chủng tộc. Phong trào "Black Lives Matters" bùng lên qua nhiều năm âm ỉ sau cái chết của George Floyd hôm 25/5.

Trước các cuộc biểu tình nổ ra trên khắp các thành phố lớn ở Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã không xoa dịu