Chống Covid-19 : Trung Quốc "cần thuốc dân chủ"

Thế giới bị đe dọa, uy thế Tập Cận Bình bị suy yếu, dân thành thị và nông thôn Hoa lục chia rẽ, du khách Trung Quốc bị dân Châu Á tránh tiếp xúc. Tất cả cũng vì Covid-19 tên mới của siêu vi viêm phổi Vũ Hán. Nhưng căn nguyên nguồn cội của thảm họa chính là chế độ độc tài. Chỉ có "liều thuốc dân chủ mới cứu được Trung Quốc" theo đơn chẩn bệnh của các bác sĩ Hoa lục. Đó là những chủ đề nổi bật trên báo chí Pháp hôm nay.

Bắc Kinh Trung Quốc giữa mùa dịch virus corona ngày 8/02/2020. Reuters

Thuốc trị siêu vi corona : Tự do ngôn luận

Đối phó với siêu vi coronavirus, Tổ chức Y tế Thế giới động viên nỗ lực toàn cầu. Virus corona làm hiện rõ nguồn cội độc tài của chế độ Trung Quốc. Số liệu tử vong và lây nhiễm công bố sai sự thật. Làm cách nào để cứu Trung Quốc ? Giới y khoa, đang bị bịt miệng, đề ra phương án nhạy cảm. Les Echos đưa lên trang nhất lời kêu gọi của Tổ chức Y tế Thế giới "huy động toàn cầu chống dịch". Le Monde tìm hiểu vào căn nguyên "chính trị" của vấn đề.

Tham ô, ám ảnh sĩ diện Nhà nước-Đảng và kiểm soát thông tin là nhiên liệu làm dịch bệnh lan nhanh. Căn bệnh trầm kha của chế độ độc tài Trung Quốc đã làm dấy lên phong trào đòi hỏi tôn trọng các quyền tự do căn bản.

Le Monde giới thiệu bài phân tích của nhà Trung Quốc học Chloé Froissard : "Lẽ ra siêu vi chỉ hoành hành ở trong khu chợ Vũ Hán chứ không thể lan ra khắp thế giới nếu không có ba đồng minh, ba căn bệnh trầm kha của chế độ độc tài : Thứ nhất là nạn tham ô và báo cáo láo. Thứ hai, nhân danh ổn định xã hội, phải hiểu là chế độ độc đảng sợ mất mặt không dám nhìn nhận sự thật và thứ ba là chính sách kiểm duyệt, bóp nghẹt thông tin ngày càng siết chặt từ khi Tập Cận Bình cầm quyền".

Công luận phương Tây thán phục khả năng phản ứng của Trung Quốc phong tỏa cả một tỉnh Hồ Bắc, cách ly 56 triệu dân, xây khẩn cấp hai bệnh viện dã chiến, dùng hệ thống camera nhận diện để truy tìm người bị lây nhiễm, dùng thiết bị bay đuổi nông dân về làng… Thực ra, đó là bản chất của tư tưởng duy ý chí của Mao : hành động để hành động bất cần hiệu quả ra sao và tốn kém bao nhiêu.

Do vậy, lệnh cách ly thực hiện quá trễ sau khi đã có 5 triệu dân đã rời Vũ Hán. Những người ở lại, bị nhốt trong nhà, không có đủ thức ăn, nước uống, thuốc men. Thêm vào đó là các biện pháp tuyên truyền độc quyền đánh bóng các tổ chức ngoại vi của đảng tiếp tế nhân đạo cho dân mặc dù các tổ chức này thiếu chuyên nghiệp và trong sạch. Trong khi đó thì mọi sáng kiến tương thân tương trợ của người dân đều bị cấm đoán. Nói thẳng ra đây là một chiến dịch chính trị hơn là lo chống dịch lây lan.

Chưa hết, bên cạnh đó, để tỏ ra chế độ kiểm soát được tình hình, chính quyền che giấu thống kê về số bệnh nhân và người chết. Làm sao có thể tin vào báo cáo chính thức khi mà, một ứng dụng của Tencent, một trong những công ty của tập đoàn viễn thông Nhà nước, công bố con số người chết 80 lần cao hơn thống kê chính thức phổ biến cùng ngày, và số trường hợp lây nhiễm cũng đến 10 lần nhiều hơn. Hai lần đưa lên, hai lần gỡ xuống.

Cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng, một người trong nhóm bác sĩ Vũ Hán báo động về dịch corona và bị công an triệu tập dọa nạt, làm dấy lên một phong trào đòi tự do ngôn luận theo điều 35 Hiến Pháp. Hai bức thư ngỏ do 10 giáo sư y khoa Vũ Hán và 9 nhà trí thức có tiếng tăm ở Trung Quốc đồng ký. Nội dung hai bức tâm thư, phản ánh lời kêu gọi cuối cùng của bác sĩ Lý Văn Lượng : không thể nào chỉ có một tiếng nói duy nhất trong một xã hội lành mạnh. Đất nước lâm bệnh thì làm sao chữa trị ? Một trong những vị này nhấn mạnh : "Chỉ có nền dân chủ mới có thể cứu được Trung Quốc".

Hoàng đế cô đơn, dân chúng kỳ thị nhau và bị người ngoài kỳ thị

Tập Cận Bình suy yếu. Nhân dân Trung Quốc bị họa lây. Trong nước dân chia rẽ, ra ngoài bị khinh thường. Le Figaro, Le Monde và Les Echos tập trung vào một loạt hệ quả xấu khác của chính sách kiểm duyệt thông tin.

Theo nhật báo thiên hữu, thảm họa Vũ Hán cho thấy rõ những nhược điểm của chế độ toàn trị che giấu dịch bệnh bằng kiểm duyệt thông tin. Bác sĩ Lý Văn Lượng, người báo động dịch, cũng "bị tước quyền nói và quyền chết". Tin ông qua đời phải chạy 1000 km, về tận trung ương, chờ có đèn xanh của Tập Cận Bình, mới được báo chí loan báo.

Hậu quả của kiểm duyệt là dịch lan rộng tác hại đến chính trị và kinh tế. Một nhà ngoại giao tại Bắc Kinh bình luận : Hoàng đế cởi truồng và cô đơn.

Kinh tế Trung Quốc, trong ngắn hạn, khá bi quan theo nhận định của phóng viên báo Les Echos tại Bắc Kinh trong bài "Các nhà máy Hoa lục thiếu nhân lực". Một hãng đóng bàn ghế ở Thượng Hải than thở : trong số 1000 nhân viên, chỉ có một phần ba trở lại làm việc. Theo số liệu chính thức, Trung Quốc có một lực lượng lao động 288 triệu người là nông dân lên tỉnh thành làm việc, tức là một phần ba dân số ở tuổi lao động.

Hồ Bắc, trung tâm dịch, cũng là trung tâm cung cấp lao động cho những tỉnh công nghệ như Quảng Châu và đồng bằng sông Dương Tử, sát ranh Thượng Hải. Họ bị kẹt vì biện pháp phong tỏa dịch làm gián đoạn giao thông. Trở lại được nơi có sở làm đã khó mà sau đó phải tự cách ly thêm 14 ngày. Đã thế, chủ nhà thuê còn khuyến cáo công nhân nên đi luôn sau khi nghỉ Tết. Như mỗi lần xảy ra dịch, di dân lao động bị dân thành phố nhìn với cặp mắt hoài nghi.

Thế nhưng, cộng đồng dân Trung Quốc, khi ra nước ngoài, nhiều tiền nhưng thiếu tư cách, nên bị dân các nước Châu Á khác khinh thường. Đó là bài tổng hợp của bốn phóng viên Le Monde ở khu vực Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông và Úc. Một cuộc thăm dò ý kiến do trang mạng độc lập Khaosod ở Thái Lan cho thấy rõ tình trạng này : 83% đồng ý cấm dân Trung Quốc đến Thái Lan, 53% đồng ý đề xuất cấm du khách Trung Quốc vào hàng quán ăn uống, 36% chủ trương buộc người Trung Quốc đeo khẩu trang để dễ phân biệt.

Nghiêm trọng không kém là thái độ của công luận Úc. Ngày 29/01/2020, nhật báo Herald Sun chạy tựa "Siêu vi Trung Quốc" trong khi đồng nghiệp Daily Telegraph viết : "Những đứa con Trung Quốc hãy ở nhà". Hôm 11/02/2020, trong cuộc họp báo, bộ trưởng Y tế Úc, Greg Hunt, đã phải nhắc nhở công luận "cộng đồng có rủi ro cao là những người đến từ Trung Quốc từ ngày 01/02 chứ không phải người gốc Trung Quốc".

Bão ngầm Codv-19 tại Bắc Triều Tiên ?

Bắc Triều Tiên là nước đầu tiên đóng cửa biên giới với Trung Quốc . Vì sao Kim Jong-un đi tiên phong "cô lập" Bắc Kinh ? La Croix ghi nhận một số thông tin. Mặc dù tình hình có vẻ phẳng lặng như tờ, cũng do kiểm duyệt thông tin, nhưng đất nước khép kín này đang bị siêu vi corona đe dọa nghiêm trọng và đang ở trong tình trạng báo động tối đa.

Một nguồn tin chính thức cho biết có 3 người trong đó có một người 40 tuổi và một sinh viên 20 tuổi từ Hoa lục trở về, tử vong vào cuối tháng Giêng tại Bình Nhưỡng. Năm người nữa qua đời gần biên giới với Trung Quốc. Tin từ chính quyền Trung Quốc cũng cho biết có nhiều trường hợp viêm phổi được ghi nhận ở đặc khu kinh tế Sinuiju, gần Đan Đông của Trung Quốc. KNCA cho thấy các chiến dịch diệt trùng ở cảng Nampo và trên các chuyến xe bus ở thủ đô.

Libération dành cho siêu vi Covid-19 một bài tường thuật về du thuyền Diamond Princess cùng với 3700 du khách và nhân viên đang bị cách ly ở cảng Yokohama, Nhật Bản. Mỗi này đều có trường hợp lây nhiễm mới được phát hiện. Bệnh nhân lập tức được đưa vào bệnh viện. Những người còn lại tiếp tục chờ đợi. Ăn uống đầy đủ, phục vụ tận phòng nhưng "khổ sở nhất là không biết chờ đến bao giờ" theo tâm sự một du khách.

Omar el Bachir : Rồi 30 năm sau

Một nhà độc tài thét ra lửa trong suốt 30 năm, giờ đây đối mặt với công lý quốc tế. Omar el Bachir, tổng thống Sudan bị lật đổ, sắp bị giải sang Hà Lan. Bù lại, nhật báo thiên tả tập trung vào câu chuyện nhân quả ở Sudan. Bị Tòa án Hình sự Quốc tế La Haye tung lệnh truy bắt từ 11 năm nay, nhà độc tài Omar el Bachir vẫn bình chân như vại cho đến khi bị quân đội lật đổ vào tháng 4/2019, sau một phong trào phản kháng suốt sáu tháng.

Tham ô, biển thủ, ra lệnh bắn đối lập… là một số cáo buộc nghiêm trọng. Hôm qua, chính phủ lâm thời Sudan đồng ý dẫn độ nhà cựu độc tài sang La Haye.

Liệu Erdogan dám đụng độ với Putin ?

Tại Syria, bom đạn của chế độ Bachar al Assad và không quân Nga làm hàng trăm ngàn dân ở Idleb bồng bế nhau chạy về hướng Thổ Nhĩ Kỳ. Thế nhưng, tổng thống Erdogan đe dọa nhiều mà hành động chẳng bao nhiêu.

Libération mô tả một cuộc di cư tị nạn chiến cuộc lớn nhất tại Syria từ 9 năm nay. Hơn 100.000 dân kéo nhau về hướng Thổ Nhĩ Kỳ để tránh hành động bạo ngược quân đội Nga và chế độ Damascus. Từ khi Bachar al Assad mở chiến dịch tái chiếm Idleb, gần 1 triệu người đã bỏ làng, bỏ thành phố ra đi.

Vấn đề là Ankara, tuy đe dọa quân đội Syria nhưng không phản ứng, để cho lính Damascus được Nga yểm trợ tái chiếm từ làng này đến khúc xa lộ khác.

Le Monde dự báo "cuộc leo thang đẫm máu" giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria sẽ kéo dài. Đàm phán Nga-Thổ bế tắc vì "Putin chọn Bachar al Assad".

Với hỏa lực của Nga, quân đội Damascus sẽ tiếp tục tiến lên phía bắc và tiêu diệt lực lượng nổi dậy bất chấp thảm cảnh nhân đạo, với hàng trăm thường dân thương vong, đang diễn ra. Liên Hiệp Quốc kêu gào vô vọng.

Tú Anh

Virus corona : Khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất tại Trung Quốc sau Thiên An Môn

Dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona mới gây ra vẫn là chủ đề được báo chí Pháp quan tâm khai thác.

Tập Cận Bình tăng cường kiểm duyệt thông tin về dịch virus corona tại Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 05/02/2020. Reuters

La Croix tập trung đề cập đến sự hợp tác của các nhà khoa học trên thế giới để tìm ra phương pháp điều trị và bào chế vắc-xin.

Báo kinh tế Les Echos chạy tựa trang nhất : "Hệ thống Tập Cận Bình bị virus corona thách thức" và nhận định cách nhà chức trách Trung Quốc xử lý cuộc khủng hoảng y tế đang bị chỉ trích và đã trở thành một thách thức chính trị lớn cho chính quyền cộng sản.

Cứ mỗi buổi sáng, số liệu thống kê của chính quyền Trung Quốc về số người chết vì virus corona lại khiến công luận lo sợ, nhất là con số tổng kết mà Bắc Kinh công bố ngày 09/02/2020. Với 811 người chết tại Hoa lục, nạn dịch corona đã khiến nhiều người Trung Quốc thiệt mạng hơn cả đại dịch SARS năm 2002-2003. Một nhà ngoại giao cấp cao, hiện có mặt tại Bắc Kinh, nhận định : "Đó là ngưỡng mà Bắc Kinh không hề muốn thấy, vì sợ rằng dân chúng nói là tiến bộ của Trung Quốc cuối cùng cũng chỉ được đến thế sau 17 năm".

Les Echos nhận định chế độ cộng sản Trung Quốc đang phải đối mặt với thách thức chính trị nghiêm trọng nhất kể từ cách mạng Thiên An Môn cách nay 30 năm. Tập trung nhiều quyền lực trong tay hơn so với bất cứ nhà lãnh đạo nào kể từ sau thời Mao Trạch Đông, Tập Cận Bình phải "đứng mũi chịu sào", cho dù đã sắp xếp để thủ tướng Lý Khắc Cường lãnh đạo Ủy ban phụ trách cuộc chiến chống dịch bệnh.

Tình hình ngày càng nghiêm trọng sau cái chết của vị bác sĩ trẻ Lý Văn Lượng, 1 trong 8 bác sĩ đầu tiên đã báo động về dịch bệnh, rồi bị bắt vì tội "phát tán thông tin sai lệch". Làn sóng phẫn nộ bùng lên rộng khắp trên các mạng xã hội. Cái chết thương tâm của bác sĩ Lý cũng cho công chúng thấy chế độ Trung Quốc hoạt động không tốt, ngày càng chuyên quyền, độc đoán và quản lý đất nước bằng cách gieo rắc nỗi sợ hãi. Trong bối cảnh đó, một số nhà trí thức Trung Quốc đã viết nhiều bức thư ngỏ, kêu gọi tự do ngôn luận. Rất có thể họ sẽ bị Bắc Kinh trừng phạt.

Les Echos nhấn mạnh ý đồ giấu giếm thông tin của chính quyền địa phương không phải là một hiện tượng mới xuất hiện của chế độ cộng sản. Tập Cận Bình đã củng cố luật im lặng (omerta), buộc các công chức phải tuyệt đối trung thành, nếu trái lệnh sẽ bị nghiêm trị. Vì thế, không một quan chức nào dám ho he, vì sợ bị ủy ban thanh tra, cơ quan chống tham nhũng chính tại Trung Quốc, trừng phạt.

Trung Quốc hiện đã áp dụng những biện pháp nghiêm ngặt phòng ngừa virus, nhưng theo Les Echos, những ngày tới đây sẽ mang tính quyết định đối với công tác quản lý dịch bệnh, bởi vì đây là thời điểm hơn 8 triệu người dân Bắc Kinh trở lại làm việc. Trên nguyên tắc, hôm nay thứ Hai (10/02), các nhà máy sẽ mở cửa trở lại sau hai tuần ngưng sản xuất hoàn toàn. Tuy nhiên, để đề phòng dịch bệnh, một số hãng dự kiến đến tuần sau mới mở cửa trở lại.

Điều mà công luận chờ đợi là cuộc khủng hoảng hiện nay sẽ làm xói mòn vị thế chính trị của Tập Cận Bình ở mức độ nào. Nhà nghiên cứu Jean-Pierre Cabestan, giáo sư Đại học Baptiste Hồng Kông lưu ý tại Trung Quốc, dân chúng thường quy trách nhiệm cho nhà chức trách địa phương hơn là cho chính quyền trung ương. Thêm vào đó, người dân Trung Quốc, trong hoàn cảnh bị cách ly và sợ hãi virus như hiện nay, sẽ rất khó để cùng phối hợp để phản kháng.

Trên các mạng xã hội hiện nay, nhiều người liên hệ khủng hoảng virus corona với khủng hoảng hạt nhân Tchernobyl, dự báo chủ tịch Trung Quốc sẽ phải đối mặt với những nguy cơ, thách thức nào. Tuy nhiên, giáo sư Cabestan nhận định Tập Cập Bình giống lãnh đạo Léonid Brejnev hơn là Mikhail Gorbatchev, ông ta sẽ ngả về các biện pháp tăng cường kiểm duyệt, trấn áp hơn là tiến hành cải cách chính trị.

Công nghệ sẽ đi xa đến đâu trong cuộc chiến chống virus corona ?

"Công nghệ sẽ đi xa đến đâu trong cuộc chiến chống virus corona ?" là một câu hỏi được đặt ra trong mục Ý tưởng và Thảo luận của báo Les Echos. Tác giả Charles-Edouard Bouée điểm lại những phát minh công nghệ đã được Trung Quốc huy động để phòng ngừa và chiến đấu với virus corona mới : một thiết bị bay không người lái được trang bị caméra cảm ứng bay đến đậu bên ngoài từng nhà để đo thân nhiệt của người dân, những máy bay tự hành phun xịt chất khử trùng tại nơi công cộng hoặc giải tán đám đông.

Meituan, một công ty bán hàng trực tuyến đã điều chỉnh công nghệ, sử dụng dịch vụ giao hàng "không tiếp xúc trực tiếp", nhất là thực phẩm, để khách và nhân viên giao hàng không phải tiếp xúc trực tiếp với nhau, tránh nguy cơ lây lan virus.

Những người còn nhớ đại dịch SARS hoành hành tại Trung Quốc hồi năm 2002-2003, thấy đã có những sự thay đổi đáng kể trong công tác quản lý dịch bệnh hiện nay. Các hãng công nghệ lớn và chính phủ Trung Quốc hiện nay đã có khả năng triển khai những sức mạnh công nghệ đến mức khó tin.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, thế giới đang đối mặt với những nguy cơ dịch bệnh ngày càng gây nhiều chết chóc. Tác giả cho rằng nhiều thiết bị công nghệ hứa hẹn sẽ phát huy tác dụng. Kết hợp thiết bị thu tín hiệu hồng ngoại và trí thông minh nhân tạo, tập đoàn Baidu Trung Quốc đã cho ra đời thiết bị đo thân nhiệt của khách đang di chuyển trong sân bay, với mức độ sai lệch chỉ là 0,05 độ C. Mạng xã hội Wechat thì phát triển phương thức khám bệnh với bác sĩ "ảo", cho phép chẩn đoán gần như chắc chắn những người nhiễm virus corona. Robot được sử dụng để lau chùi, vệ sinh, khử trùng và phân phát bữa ăn tại những khoa có bệnh nhân đang bị cách ly cho nhiễm virus.

Robin Li, nhà sáng lập tập đoàn Baidu, đã tuyên bố với các cộng sự là Big Data và trí thông minh nhân tạo không chỉ cho phép tăng hiệu quả của công tác quản lý đô thị và các sáng chế y khoa trong các giai đoạn có dịch bệnh mà còn mang lại lợi ích cho tất cả các ngành công nghiệp và thúc đẩy những ngành này phát triển. Tác giả lưu ý là nếu vượt qua được giai đoạn khủng hoảng này, Trung Quốc chắc chắn sẽ tiến thêm một bước trong việc làm chủ công nghệ, khiến các nước khó đuổi kịp chính quyền cộng sản hơn.

Thế nhưng, sức mạnh và mục đích sử dụng của các công nghệ này cũng khiến nhiều người lo sợ là sẽ có sự chệch hướng. Những hình ảnh được Hoàn cầu Thời báo phát đi, theo đó, một phụ nữ lớn tuổi ra ngoài đường mà không đeo khẩu trang, bị thiết bị bay tự hành phát đi những câu bất nhã, buộc bà phải quay về nhà đeo khẩu trang và rửa tay. Video lan truyền nhanh chóng trên mạng internet và bị chỉ trích rất dữ dội, bởi vì nếu những thiết bị kiểu này có thể kiểm soát dịch bệnh thì cũng có thể kiểm soát dân chúng trong những hoàn cảnh bình thường không có nạn dịch. Tác giả kết luận những tiến bộ kỹ thuật đều đi kèm với nỗi sợ hãi về việc quyền tự do cá nhân bị xâm phạm.

Bồ Đào Nha hạn chế "thị thực vàng" và giảm ưu đãi thuế với người nước ngoài

Nhìn sang Châu Âu, trong bài viết "Bồ Đào Nha xem xét lại các ưu đãi dành cho người nước ngoài", Le Monde cho biết chính phủ Lisboa đã từ bỏ một phần chương trình "thị thực vàng" được áp dụng từ năm 2012 và ngưng chương trình miễn thuế cho người nước ngoài không định cư thường xuyên ở Bồ Đào Nha, vì cho rằng đất nước không còn trong bối cảnh kinh tế khẩn cấp để tiếp tục duy trì hai chương trình thu hút đầu tư nói trên.

Đất nước Bồ Đào Nha lâu nay là một thiên đường thuế với người nước ngoài. Trước đây, do khủng hoảng kinh tế, có nhu cầu gấp về tiền tệ, chính phủ Lisboa thu hút cư dân nước ngoài giàu có thông qua chương trình RNH (kể từ năm 2009), theo đó người ngoại quốc đến sống tại Bồ Đào Nha được miễn thuế trong vòng 10 năm. Từ năm 2009, đã có tổng cộng 30.000 người được hưởng ưu đãi từ chương trình RNH, 1/3 số đó là người Pháp, sau đó là người Anh và Ý.

Tuy nhiên, trong suốt 10 năm qua, ưu đãi mà những người này được hưởng đã gây nhiều tranh cãi, vì nhờ thỏa thuận mà chính phủ Bồ Đào Nha ký được với các nước, những người theo chương trình RNH không phải nộp thuế ở cả trong nước họ lẫn tại Bồ Đào Nha.

Bên cạnh đó, Bồ Đào Nha còn có chương trình thị thực vàng, theo đó chỉ cần đầu tư 500.000 euro vào bất động sản ở nước này là công dân ngoài Châu Âu được cấp giấy phép cư trú. Tới đây, thị thực vàng sẽ không còn được cấp cho những người đầu tư mới vào bất động sản ở các thành phố lớn như Porto, Lisboa, các thành phố ven biển, nơi thị trường bất động sản không đủ khả năng đáp ứng và giá cả đã tăng quá cao.

Chương trình thị thực vàng cũng bị chỉ trích rất nhiều. Liên Hiệp Châu Âu thì cho rằng chương trình ẩn chứa nguy cơ rửa tiền, còn người dân Bồ Đào Nha lại cho rằng cư dân nước ngoài đến định cư nhiều phần nào đã khiến giá bất động sản bị đẩy lên quá cao.

Trên thực tế, trong số 4,9 tỉ euro thu được từ chương trình thị thực vàng, có tới 4,5 tỉ euro là tiền đầu tư vào bất động sản ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, số vốn đầu tư theo kiểu này đã giảm 11,4% vào năm 2019. Đối tượng thị thực vàng thu hút được nhiều nhất là người Trung Quốc, 4.500 người, tiếp theo là người Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Phi và người Nga.

Giờ đây, chính quyền Lisboa muốn điều chỉnh lại các quy định để buộc người nước ngoài hạn chế dồn về các đô thị lớn, thay vào đó, hướng họ đầu tư vào những vùng cư dân thưa thớt hơn để góp phần phát triển những vùng này. Những người đầu tư vào sản xuất, với số tiền trên 1 triệu euro và tạo hay duy trì việc tuyển dụng 10 nhân công sẽ được hưởng những ưu đãi như trong các chương trình trước đây.

2020 - năm nhiều nguy cơ cho các nhà xuất khẩu Pháp

Trở lại với nước Pháp, báo Les Echos trong bài viết "Một năm nguy cơ cao cho các nhà xuất khẩu Pháp" nhận định virus corona, Brexit và thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung có thể gây những tác động tiêu cực nghiêm trọng tới ngoại thương Pháp.

Năm 2019, Pháp xuất khẩu sang Trung Quốc và Hồng Kông 27 tỉ euro hàng hóa, chiếm 1,4% GDP cả nước. Doanh thu bán những mặt hàng cao cấp sản phẩm hàng không, không gian cho Trung Quốc lần lượt đạt 4 và 8,5 tỉ euro. Các hãng phụ tùng xe hơi của Pháp là nhà cung cấp lớn nhất của ngành chế tạo xe hơi của Đức.

Đức xuất khẩu sang Trung Quốc mỗi năm 90 tỉ euro hàng hóa, trong khi đó Pháp lại xuất sang Đức mỗi năm 70 tỉ euro hàng. Toàn cầu hóa khiến các nền kinh tế phụ thuộc vào nhau, nếu Đức bị tác động, Pháp cũng bị ảnh hưởng theo. Du khách Trung Quốc mang lại 7% cho thu nhập của ngành du lịch Pháp. Vào năm 2019, 2,5 triệu người Trung Quốc đến thăm Pháp và đã chi 4,7 tỉ euro để mua sắm.

Virus corona chắc chắn gây tác hại cho nền kinh tế Trung Quốc, gián tiếp mang lại hệ quả tiêu cực cho nền ngoại thương Pháp. Brexit cũng là một mối đe dọa cho ngoại thương Pháp. Yếu tố thứ ba là thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 ký hồi giữa tháng 01/2020, theo đó Trung Quốc cam kết nhập 200 tỉ đô la hàng hóa từ Mỹ trong vòng hai năm tới. Điều này dẫn đến khả năng Trung Quốc sẽ giảm mua hàng của Châu Âu, trong đó có Pháp.

Trong khi đó, sau khi đạt hưu chiến với Bắc Kinh, tổng thống Mỹ Donald Trump hiện giờ đang gia tăng sức ép đối với Châu Âu, và nhất là Pháp. Chỉ một tháng sau khi Washington ngày 01/11/2019 tăng thuế nhập khẩu rượu Pháp, lượng rượu Pháp bán tại Mỹ đã giảm 44%. Washington muốn sẽ ký được với Liên Hiệp Châu Âu một thỏa thuận thương mại phổ quát hơn trong những tuần tới.

Les Echos dự báo nếu việc ký kết thất bại, Châu Âu, trong đó có Pháp, sẽ có nguy cơ gánh những đòn trừng phạt mới của Donald Trump.

Thùy Dương

Tập Cận Bình đã công khai tuyên bố trong tuần này là "cuộc chiến" và hứa sẽ trừng phạt bất cứ ai vi phạm lệnh của chính quyền. Tập tự tin mình sẽ giành chiến thắng.

Các thành viên của đội y tế đã tuyên thệ trước khi rời Vũ Hán để chiến đấu với coronavirus. ÁP LỰC XI / XINHUA / ZUMA

Mục tiêu là đánh bại virus corona và giành chiến thắng trong trận chiến thứ hai – có lẽ là sự phẫn nộ công khai dữ dội nhất kể từ khi Tập nắm vương vị vào năm 2012.

Tập Cận Bình đã công khai tuyên bố trong tuần này là "cuộc chiến" và hứa sẽ trừng phạt bất cứ ai vi phạm lệnh của chính quyền. Tập tự tin mình sẽ giành chiến thắng.

Bùng phát sự tức giận và thất vọng của người dân trước phản ứng của chính phủ trung ương đối với nạn dịch, ngay sau cái chết của Li Wenliang (Lý Văn Lượng), một bác sĩ trẻ bị chính quyền Vũ Hán đe doạ khi cố gắng đưa ra cảnh báo sớm.

Trong sự bùng nổ dịch của tỉnh Hồ Bắc, các bệnh viện đã tràn ngập người bệnh, nguồn cung cấp y tế và chế độ ăn uống đã cạn kiệt. 60 triệu người đã bị cô lập trong khu vực cách ly lớn nhất lịch sử.

Corona xuất hiện lần đầu tiên ở Vũ Hán, thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc, vào tháng 12.

Nhiều người cũng bày tỏ sự tức giận đối với chế độ kiểm duyệt mà Tập Cận Bình xác lập trong bảy năm qua.

"Đây không chỉ là một thảm họa phúc lợi công cộng. Ông ấy dường như đang đối phó với một thảm họa chính trị nội bộ" – Xiao Qiang cho biết

Tập Cận Bình đã nhận được sự chú ý của một số giới tinh hoa chính trị và doanh nghiệp Trung Quốc khi đối phó với sự suy giảm tài chính của nước này, cuộc chiến thương mại của Mỹ và các cuộc biểu tình dân chủ ở Hồng Kông. Và Tập luôn đổ lỗi cho các thế lực thù địch ở nước ngoài.

Tư tưởng cốt lõi của của Tập Cận Bình rằng, ông có khả năng kiểm soát mọi việc, và bảo vệ chế độ độc tài chuyên chế.

Thanh tra nhà nước đang làm việc để trấn áp những phản đối. Việc hoàn tất sớm sẽ hạn chế tác động chính trị. Tuy nhiên, sự phát triển liên tục của tình huống này đe dọa kế hoạch cầm quyền không nhiệm kỳ của Tập Cận Bình.

Trong những ngày gần đây, nhiều người ở Vũ Hán đã hỏi tại sao lãnh đạo Tập Cận Bình không đến thị sát thảm họa.

Cách đó không lâu, đài truyền hình quốc gia đã phát sóng cảnh Tập Cận Bình ở Bắc Kinh, nói rằng nhà lãnh đạo này đã chỉ đạo công việc Trung Quốc tại một cuộc họp thượng đỉnh với Tổ chức Phúc lợi Thế giới. Nhưng sau đó, Tập Cận Bình đã mất hút, ngay cả truyền hình quốc gia lẫn cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Trung Quốc.

Sự vắng mặt này khiến cho tức giận ngày càng trầm trọng.

Trên các nền tảng truyền thông xã hội Trung Quốc, các nhà kiểm duyệt đã làm việc chăm chỉ để lọc các phản hồi, dường như nổi lên sau cái chết của bác sĩ Lý. Bác sĩ Lý trở thành một anh hùng, biểu tượng yêu cầu tự do ngôn luận.

Một người dùng mạng xã hội Trung Quốc bày tỏ : "Họ đã thao túng dư luận trong nhiều năm trên nền tảng truyền thông xã hội Weibo".

"Họ bịt miệng chúng tôi, nhưng liệu họ có thể làm mù trái tim chúng tôi không ?"

Một phóng viên Trung Quốc nói rằng Cơ quan quản lý Trung Quốc, nơi điều hành mạng lưới quốc gia, đã nỗ lực rất nhiều để giảm thiểu tác động cái chết của Tiến sĩ Lý, và ra lệnh thông tin cấp phát dữ liệu từ các kênh chính thức. 

Các phóng viên cho biết hôm thứ Sáu họ đã nhận được mệnh lệnh kiểm soát chặt chẽ hơn để ngăn chặn các cá nhân lợi dụng cái chết của bác sĩ để "tấn công các hệ thống, đại hội và chính phủ trung ương".

"Thuốc không thể cứu Trung Quốc : Dân chủ sẽ cứu Trung Quốc".

Nhiều người Trung Quốc chấp nhận cách tiếp cận từ trên xuống của Tập Cận Bình, nói rằng Trung Quốc muốn các cơ quan chính phủ tập trung để chống tham nhũng và tránh suy thoái tài chính dài hạn.

Tuy nhiên, những người khác nói rằng cái chết của bác sĩ Lý phản ánh sự bóp nghẹt bất đồng chính kiến của Tập Cận Bình. Dựa trên quan điểm này, sự cai trị độc đoán của Tập Cận Bình đã khiến các quan chức cấp dưới trấn áp những thông tin mà họ cho là nhạy cảm (nguy hiểm), điều mà nhiều người đổ lỗi là thúc đẩy sự xuất hiện của Corona.

Uỷ ban Giám sát Trung ương đã phản ứng nhanh chóng trước phản ứng từ người dân, và cơ quan này cho biết hôm thứ Sáu đã đến Vũ Hán để phân tích hồ sơ y tế của bác sĩ Lý.

Tập Cận Bình đang triển khai các tài sản bổ sung để chống lại thảm họa phúc lợi đang gia tăng. Tại Trung Quốc, virus đã làm khiến 31.213 cá nhân lây nhiễm và giết chết 636 người. 5,40 tỷ nhân dân tệ được chi ra để phòng chống, tương ứng 800 triệu Mỹ kim.

Một số người ở Trung Quốc nghi ngờ rằng sự vắng mặt của Tập Cận Bình là một phần trong nỗ lực duy trì điểm tín dụng hoặc tìm cách đổ lỗi cho thất bại trong kiểm soát dịch bệnh và các vấn đề tương tự khác.

"Từ dịch corona đến Hồng Kông đến cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ, Tập Cận Bình đã sử dụng cấp dưới để giải quyết những vấn đề này, nhằm trốn tránh trách nhiệm".

Các quan chức Trung Quốc đang chạy đua để thiết lập cái mà họ gọi là "cơ chế thời chiến", nhằm chống lại virus corona.

Tại lối vào cuộc chiến, nhân viên y tế ở Vũ Hán cho biết họ rất cần các vật tư y tế. Các bác sĩ tại một bệnh viện cỡ vừa cho biết, họ chưa nhận được bất kỳ sự chăm sóc y tế nào từ chính phủ trung ương. Bệnh viện phụ thuộc hoàn toàn vào sự đóng góp.

Jeremy Page & Lingling Wei

Nguyên tác : China’s Leader Wages a War on Two Fronts-Viral and Political, Wall Street Journal, 07/02/2020

Diễm My lược dịch

Nguồn : VNTB, 11/02/2020

Bác sĩ Trung Quốc báo động về virus corona qua đời VOA, 07/02/2020)

Một trong những bác sĩ đầu tiên ở Trung Quốc tìm cách cảnh báo với thế giới về chủng virus corona vừa qua đời hôm thứ sáu 7/2 (giờ địa phương) vì virus mới này, trong lúc Bắc Kinh công bố ‘cuộc chiến tranh nhân dân’ chống lại đợt bùng phát dịch đang lây lan nhanh chóng.

Nhân viên y tế mặc trang phục bảo hộ thăm khám bệnh nhân tại Trung tâm Triển lãm Hội nghị Quốc tế Vũ Hán, nơi được biến thành bệnh viện dã chiến để tiếp nhận bệnh nhân bị nhiễm virus corona.

Bác sĩ Lý Văn Lượng, 34 tuổi, làm việc tại một bệnh viện ở Vũ Hán, thành phố tâm điểm của dịch virus corona. Ông và bảy người khác bị công an Vũ Hán khiển trách hồi tháng trước vì đã lan truyền điều mà họ gọi là thông tin "thất thiệt và phi pháp" về virus corona.

Bác sĩ Lý đã thông báo cho một nhóm bác sĩ trên mạng xã hội Trung Quốc về 7 ca bệnh ông biết và đăng một bức hình về kết quả xét nghiệm hầu giúp các bác sĩ khác.

Trả lời phỏng vấn Times qua tin nhắn điện thoại liên quan đến vụ việc, bác sĩ Lý từng nói rằng : "Nếu các quan chức tiết lộ thông tin về dịch bệnh sớm hơn, tôi nghĩ tình hình đã khá hơn rất nhiều. Cần phải minh bạch và cởi mở hơn".

Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán thông báo trên mạng xã hội rằng bác sĩ Lý "không may nhiễm bệnh trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh viêm phổi do lây nhiễm chủng virus corona mới".

"Chúng tôi vô cùng thương tiếc và đau buồn", thông cáo của bệnh viện nói.

Tổ chức Y tế Thế giới chia sẻ trên Twiter rằng : "Chúng tôi vô cùng đau đớn khi hay tin bác sĩ Lý Văn Lượng qua đời. Chúng ta phải tôn vinh những gì ông ấy đã làm" trong cuộc chiến chống lại virus corona.

Trong lúc số tử vong vì virus mới này ở Trung Quốc đã tăng lên thành 563, với 28.200 ca bị lây nhiễm, Chủ tịch Tập Cận Bình tìm cách trấn an dân chúng và thế giới rằng Trung Quốc sẽ đánh bại virus corona.

"Cả nước đang đối phó bằng tất cả sức mạnh để đáp ứng bằng các biện pháp kiểm soát, ngăn ngừa nghiêm ngặt và thấu đáo nhất, khởi sự cuộc chiến nhân dân hầu kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh", Tân Hoa xã dẫn lời ông Tập nói trong cuộc điện đàm với Vua Salman của Ả Rập Xê Út.

(Theo AP, Reuters)

******************

Đảng cộng sản Trung Quốc kiểm soát thông tin, Bác sĩ Lý Văn Lượng qua đời khiến cư dân mạng phẫn nộ (trithucvn, 07/02/2020)

Tối hôm 6/2, sau khi có thông tin bác sĩ Lý Văn Lượng qua đời do nhiễm virus corona mới, đông đảo cư dân mạng đã bày tỏ sự đau buồn và phẫn nộ trên Weibo, còn khởi lên chủ đề "Chúng tôi muốn tự do ngôn luận", nhấn mạnh rằng nếu không có tự do ngôn luận, thì Vũ Hán ngày hôm nay chính là ngày mai của tất cả chúng ta, "Không có tự do, con người cũng không có tôn nghiêm". Tuy nhiên, chủ đề này đã lập tức bị xóa bỏ trên mạng xã hội.

Bác sĩ Lý Văn Lượng

Bác sĩ Lý, ban đầu được xác nhận đã qua đời vào lúc 21 :30 ngày 6/2 (giờ địa phương). Tin tức này ngay lập tức trở thành điểm tìm kiếm nóng trên Weibo. Tuy nhiên ngay sau đó có cư dân mạng tiết lộ, Ban Tuyên giáo Trung ương Trung Quốc ban hành mệnh lệnh, yêu cầu giới truyền thông "kiểm soát sức nóng" và "xóa bỏ từ khóa tìm kiếm nóng" liên quan đến cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng. 

Không ít người thẳng thắn chỉ ra, để dập tắt sự tức giận của hàng trăm triệu cư dân mạng, nhiều tờ báo chính thống của Trung Quốc đã thay đổi luận điệu, nói rằng bác sĩ Lý vẫn đang được cấp cứu bằng phương pháp ECMO và đang trong tình trạng nguy kịch.

Không lâu sau đó, các hãng thông tấn đồng loạt đưa tin mới về thời gian tử vong của bác sĩ Lý, xác nhận thời gian qua đời là vào lúc 2g58 sáng ngày 7/2. Sự bất nhất đáng ngờ này ngay lập tức đã gây ra sự phẫn nộ trong cộng đồng, nhanh chóng dấy lên làn sóng kêu gọi "tự do ngôn luận" trên Weibo.

Theo thống kê từ Initium Media, tính đến 1g12 sáng ngày 7/2, chủ đề "Chúng tôi muốn tự do ngôn luận" đã có tới 2,025 triệu lượt xem và hơn 8.000 bài đăng trên Weibo. Sau khi hashtag này bị xóa, cư dân mạng tiếp tục chia sẻ hashtag "Chúng tôi yêu cầu tự do ngôn luận".

Một số cư dân mạng bình luận :

"Người dân vì sao không có quyền tự do ngôn luận, vì sao không có quyền được chất vấn, vì sao không có quyền được biết rõ sự việc, vì sao mà kênh truyền thông nào cũng là miệng lưỡi của chính quyền !!!"

"Chúng tôi muốn tự do ngôn luận, cho các bạn và cho tôi !" 

"Chúng tôi muốn tự do ngôn luận. Tôi là con người, mà một người độc lập cần phải có nhân quyền căn bản nhất của con người !"

"Yêu cầu tự do ngôn luận. Vũ Hán ngày hôm nay có thể chính là ngày mai của chúng ta. Chúng ta có quyền lợi được biết sự thật ! Chúng ta cũng có quyền lợi được nói ra sự thật !"

Một số cư dân mạng thậm chí còn học theo phong trào phản đối Luật Dẫn độ ở Hồng Kông, đề xuất tuân theo năm yêu cầu về tự do ngôn luận : "Rút lại những lời chống lại bác sĩ Lý Văn Lượng ; rút lại ​​tất cả các lệnh xóa thông tin ; rút lại ​​tất cả các phát ngôn cáo buộc vu khống ; thành lập một ủy ban điều tra độc lập truy cứu trách nhiệm của những quan chức liên đới ; lập tức trao trả lại quyền tự do ngôn luận cho người dân".

Hồi tháng Một đầu năm, Bác sĩ Lý Văn Lượng và 7 người khác đã bị công an Vũ Hán cảnh cáo vì lan truyền thông tin "bất hợp pháp và sai sự thật" về virus corona mới sau khi những người này cảnh báo trên mạng xã hội WeChat về 7 trường hợp nhiễm một loại virus mới bí ẩn giống SARS nhằm giúp đỡ các bác sĩ khác chú ý tránh bị phơi nhiễm.

Cục Công an Vũ Hán vào ngày 3/1 đã gửi cho bác sĩ Lý Văn Lượng một thông báo nói rằng những tin nhắn trên Wechat của ông "đã vi phạm nghiêm trọng trật tự xã hội". Ông Lý bị công an Vũ Hán yêu cầu ký vào bản cam kết hứa chấm dứt hành vi phạm pháp như trên ngay lập tức và nếu ông không tuân thủ cam kết này, thì ông sẽ phải đối mặt với một bản án hình sự.

Dư luận đã phản ứng giận dữ với cách làm của công an Vũ Hán. Dưới áp lực rất lớn này, Tòa án Tối cao Trung Quốc hôm 29/1 đã có một động thái chưa từng thấy từ trước đến nay khi ra thông cáo khiển trách công an Vũ Hán vì đã trừng phạt 8 người bị cho là lan truyền "tin đồn".

Sau đó, khi hàng loạt thông tin về dịch bệnh được công bố, chính quyền địa phương đã xin lỗi bác sĩ Lý vì điều này, truyền thông cũng "đổi gió", từ chỗ đưa tin bác sĩ Lý là người "tung tin đồn thất thiệt" thành "người thổi còi" của dịch bệnh.

Có thể nhận thấy, cùng với sự bùng phát của dịch bệnh, việc kiểm soát thông tin ở Trung Quốc cũng ngày càng chặt chẽ hơn. Trong phát biểu lần đầu tiên vào ngày 20/1 về tình hình dịch bệnh, lãnh đạo Đảng cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình ngoài yêu cầu kiểm soát chặt chẽ dịch bệnh còn nhấn mạnh đến cái gọi là "đẩy mạnh công tác định hướng dư luận và giữ đại cuộc ổn định xã hội".

Cái gọi là định hướng dư luận có nghĩa là tăng cường kiểm soát dư luận, đàn áp những tiếng nói phơi bày sự thật mà quan chức muốn che giấu, phong tỏa tự do ngôn luận của công dân và tự do thông tin của truyền thông. Việc thực hành kiểm soát ý thức hệ, kiểm soát ngôn luận và mạng internet đã trở thành thông lệ của Đảng cộng sản Trung Quốc. Thông thường, kiểm duyệt và xóa bài viết vẫn được xem là biện pháp mềm, còn thanh trừng bắt bớ giam cầm là biện pháp cứng.

Ngày 25/1, Trung tâm An ninh WeChat đã đưa ra một thông báo về cái gọi là "tin nhảm về dịch bệnh", theo đó trích dẫn các điều khoản của "Luật Hình sự sửa đổi" của Đảng cộng sản Trung Quốc để đe dọa những ai "ngụy tạo tin giả dịch bệnh" sẽ phải ngồi tù.

Một số nhóm WeChat cũng đăng tải thông báo của bộ phận giám sát mạng internet có nội dung tương tự, tuyên bố rằng từ ngày 26/1 tất cả người đưa thông tin chưa được xác thực gây ra tác động xấu sẽ bị bắt giam xử tội.

Ngày 7/2, tờ Epoch Times còn đưa tin, Nhà Bảo vệ Nhân quyền Trung Quốc, một tổ chức nhân quyền có trụ sở tại Washington, đã tiết lộ rằng trong vòng một tuần từ 22/1 đến 28/1, chính quyền Trung Quốc đã bắt giữ ít nhất 325 công dân Trung Quốc. Hầu hết những người Trung Quốc này bị chụp mũ "lan truyền tin đồn", "tạo ra sự hoảng loạn" hoặc "hư cấu sự thật gây rối loạn trật tự công cộng", và bị trừng phạt bằng cách giam giữ hành chính, phạt tiền hoặc giáo dục.

Ngày 5/2, Đài Á Châu Tự do đã dẫn lời ông Vương, người điều hành điều hành tài khoản Twitter "Trung tâm Kiểm kê Sự kiện Văn tự ngục Trung Quốc" (@SpeechFreedomCN), nói rằng : Đảng cộng sản Trung Quốc càng kiểm soát ngôn luận và thông tin thì sẽ càng làm tăng sự hoảng loạn của công chúng, điều này không có lợi cho việc phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh. Bởi vì người Trung Quốc đã quen với việc nghĩ rằng nếu chính quyền Đảng cộng sản Trung Quốc muốn bịt miệng, kiểm soát, điều đó có nghĩa là tình hình rất nghiêm trọng.

Minh Ngọc (tổng hợp)

**************

Virus corona : Chính quyền trung ương Trung Quốc tìm cách chạy tội (RFI, 07/02/2020)

Bị quá tải vì dịch virus corona lan rộng, chính quyền Trung Quốc đang phải đối mặt với làn sóng phẫn nộ của người dân sau khi bác sĩ Lý Văn Lượng (Li Wenliang), một trong tám bác sĩ cảnh báo về một loại virus gây viêm phổi cấp giống như SARS, qua đời vì nhiễm virus corona mới sáng 07/02/2020.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường lãnh đạo cơ quan đặc nhiệm của chính phủ để đối phó với dịch bệnh do virus corona gây ra. cnsphoto via Reuters

Bị kiểm duyệt, bị trấn áp, người dân Trung Quốc không có cơ hội công khai chỉ trích chính quyền. Tuy nhiên, bất mãn vì cách xử lý khủng hoảng của chính quyền, từ địa phương đến trung ương, bưng bít thông tin về quy mô của dịch virus corona, người dân liên tục trút phẫn nộ trên các mạng xã hội từ vài ngày gần đây.

Đây là một dấu hiệu rõ ràng về khủng hoảng niềm tin của người dân vào hệ thống cầm quyền. Dù trước đó, theo yêu cầu của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, toàn bộ quan chức cán bộ đảng phải lên tuyến đầu chống dịch. Thực vậy, nếu như đảng và Nhà nước không có khả năng giúp đỡ người dân, tổ chức chuỗi cung ứng cứu trợ các nạn nhân, thì chính quyền sẽ mất tính chính đáng và sau cùng là mất tính hợp pháp.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Antoine Bondaz, trường Khoa học Chính trị Paris (Sciences Po), khi trả lời phỏng vấn trang The Conversation (03/02/2020), cả một dây chuyền chính trị đã được triển khai để bảo vệ giới quan chức cao cấp và tránh để người đứng đầu nhà nước là ông Tập Cận Bình, phải hứng trách nhiệm.

Thứ nhất, thủ tướng Lý Khắc Cường được bổ nhiệm đứng đầu cơ quan đặc nhiệm của chính phủ để đối phó với dịch bệnh do virus corona gây ra, như vậy, tránh đẩy trách nhiệm cho người đứng đầu Trung Quốc là ông Tập Cận Bình. Tiếp theo, hàng loạt quan chức địa phương đã và đang trở thành vật tế thần trong việc chậm trễ xử lý khủng hoảng, mà theo nhà nghiên cứu Pháp, có thể là thị trưởng Vũ Hán, mà không cần đến cấp bộ như năm 2003 khi bộ trưởng Y Tế phải từ chức vì dịch SARS.

Ngay sau khi bác sĩ Lý Văn Lượng qua đời, trái với thông lệ, chính quyền Trung Quốc đã vội thông báo mở điều tra về trường hợp tử vong của vị bác sĩ trẻ, được người dân coi là "anh hùng dân tộc". Nhanh chóng tìm ra một người hoặc nhiều người phải chịu trách nhiệm có lẽ là cách hiệu quả nhất để làm dịu phần nào làn sóng phẫn nộ trong dân và như vậy, để bảo vệ bộ máy cầm quyền.

Chiến lược thứ hai của chính quyền trung ương ở Bắc Kinh là tập trung mọi sự chú ý vào Vũ Hán, truyền thông Nhà nước chỉ đưa tin về tình hình tại ổ dịch Vũ Hán. Rất nhiều cụm từ có chủ đích được sử dụng tại Trung Quốc, như người ta không nói đến 2019-nCoV mà nói đến "viêm phổi Vũ Hán", trong khi năm 2003, khi nói dịch SARS hoành hành, người ta không hề nói đến "virus Foshan" (Phật Sơn). Chiến lược truyền thông "hy sinh Vũ Hán" để cứu phần còn lại của đất nước thường xuyên xuất hiện trên xã luận của truyền thông Nhà nước kể từ ngày 23/01.

Chuyên gia Antoine Bondaz đánh giá chiến lược này mang ý nghĩa quan trọng đối với chính quyền trung ương, biến nạn dịch thành một bệnh truyền nhiễm cục bộ, tại Vũ Hán và do người Vũ Hán, để trấn an toàn quốc. Tuy nhiên, chính chiến lược truyền thông này lại khiến người dân nghi ngờ lẫn nhau, dẫn đến nhiều trường hợp cực đoan kỳ thị dân Vũ Hán, hoặc người từ Vũ Hán trở về. Trên mạng xã hội, một số người dân Vũ Hán, không giấu mặt, phẫn nộ và cho rằng họ "cũng chỉ là nạn nhân của virus corona" và công khai chỉ trích chính phủ gây ra tình trạng kỳ thị đó.

Sau hai lần xuất hiện để trực tiếp chỉ đạo phòng chống dịch virus corona mới và thừa nhận "bất cập" trong xử lý khủng hoảng, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ít xuất hiện trên truyền thông, đặc biệt trên trang nhất Nhân Dân Nhật Báo như trước đây. Giới chuyên gia nhận định đây là điều bất thường, còn dư luận Trung Quốc cũng thắc mắc. Một số người cho rằng đây là hành động có chủ đích muốn truyền đi thông điệp là ông Tập đang miệt mài chỉ đạo chống dịch từ hậu trường. Nhưng phải chăng, trong bối cảnh "dầu sôi lửa bỏng", sự xuất hiện thường xuyên của chủ tịch Trung Quốc lại khiến người dân thêm bức xúc ?

Thu Hằng

******************

Virus corona : Dân Trung Quốc phẫn nộ về cái chết của bác sĩ đã cảnh báo dịch bệnh (RFI, 07/02/2020)

Trong khi số người chết vì bệnh viêm phổi cấp do virus corona không ngừng gia tăng, tại Trung Quốc, một làn sóng tiếc thương và phẫn nộ đang bùng lên trên các mạng xã hội sau khi bác sĩ Lý Văn Lượng (Li Wenliang), 34 tuổi, qua đời hôm 07/02/2020 vì bị lây nhiễm virus từ một bệnh nhân.

Di ảnh và bó hoa thương tiếc bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng qua đời vì bị lây nhiễm virus corona từ một bệnh nhân trước bệnh viện Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, ngày 07/02/2020. STR / AFP

Bác sĩ Lý Văn Lượng là một trong những bác sĩ đầu tiên tiết lộ thông tin dịch bệnh viêm phổi cấp do virus xuất phát từ chợ hải sản Vũ Hán hồi cuối tháng 12. Vị bác sĩ trẻ đã từng bị bắt vì tội phát tán thông tin sai lệch rồi sau đó được phục hồi danh dự.

Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI cho tường thuật :

Chúng ta không bao giờ được lãng quên bác sĩ Lý, vị bác sĩ đã nói tới một căn bệnh bị gọi là tin đồn. Chúng tôi muốn tự do ngôn luận. Dường như chưa bao giờ các mạng xã hội lại hòa đồng như vậy, hay đúng hơn là chưa bao giờ được phối hợp hài hòa với nhau đến thế tại Trung Quốc. Các nhân viên kiểm duyệt đã không thể kiểm soát được nỗi giận dữ của cư dân mạng.

Thông tin về cái chết của vị bác sĩ trẻ chuyên khoa mắt, người cảnh báo về dịch bệnh, đã được lan truyền từ trước nửa đêm, sau đó chính thức được bệnh viện trung tâm Vũ Hán thông báo vào 02 giờ 58 phút sáng hôm 07/02/2020. Trên tài khoản chính của trang mạng xã hội Weibo, các đồng nghiệp của bác sĩ Lý trên tuyến đầu chống dịch viết : Bác sĩ Lý Văn Lượng đã bị lây nhiễm trong cuộc chiến mới chống dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra (…) Chúng tôi xin chia sẻ nỗi tiếc thương sâu sắc và xin chia buồn.

Sau đó, trên mạng internet xuất hiện rất nhiều hình ảnh những ngọn nến được thắp sáng và những lời vĩnh biệt bác sĩ Lý được viết cỡ lớn trên nền tuyết trắng. Đối với một số cư dân mạng, không được phép quên và không thể tha thứ cho việc này. Họ còn đăng lại bình luận của đài truyền hình trung ương Trung Quốc thông báo việc bắt các bác sĩ bị cáo buộc phát tán thông tin sai lệch hồi cuối tháng 12/2019 trong đó có vị bác sĩ trẻ mới qua đời hôm nay.

Nhà chức trách địa phương đã có lời chia buồn đến gia đình người quá cố. Bác sĩ Lý đang chuẩn bị có đứa con thứ hai và đã muốn trở lại làm việc nếu ông vượt qua được thử thách dịch bệnh. Cách nay vài ngày, khi các nhà báo đến phỏng vấn, bác sĩ Lý phát biểu : Tôi nghĩ rằng một xã hội khỏe mạnh không thể chỉ có một tiếng nói duy nhất.

Bắc Kinh mở điều tra

Trên các mạng xã hội, còn có một hashtag, cho dù bị kiểm duyệt, nhưng vẫn lan truyền mạnh mẽ : "Chúng tôi muốn những lời xin lỗi công khai của chính phủ và cảnh sát Vũ Hán". Trong khi đó, theo AFP, chính quyền Bắc Kinh hôm nay thông báo mở một cuộc điều tra xoay quanh việc bác sĩ Lý từng bị bắt vì cố gắng cảnh báo dịch bệnh.

WHO vẫn "tin tưởng" Bắc Kinh

Tin bác sĩ Lý Văn Lượng qua đời khiến Tổ Chức Y Tế Thế Giới WHO "xúc động" nhưng định chế đa quốc gia này một lần nữa quả quyết là Bắc Kinh không hề che giấu thông tin về dịch viêm phổi virus corona.

Trong cuộc họp báo hôm 06/02/2020, một quan chức của Tổ Chức Y Tế Thế Giới một lần nữa nhấn mạnh rằng chính quyền Trung Quốc đã hoàn toàn "minh bạch" trong hồ sơ này.

Trong khi đó tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch khẳng định "Trung Quốc đã không nói tất cả sự thật về virus corona" và đã "che giấu nhiều báo cáo về dịch bệnh này khi sự thật đã được phơi bày tại Vũ Hán".

Thùy Dương

*****************

Các chương trình học ở nước ngoài bị hủy vì virus corona (VOA, 07/02/2020)

Giữa những lo ngại về việc bùng phát virus tại Trung Quốc lan rộng, các trường đại học đang vội vã đánh giá những rủi ro đối với chương trình của họ, và một số trường đã hủy các cơ hội học tập tại nước ngoài trong khi chuyện cấm du hành đã ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn sinh viên.

Cổng chính trường đại học Duke ở Durham, North Carolina. (ảnh chụp ngày 28/1/1019) Trường hợp tác với trường đại học Vũ Hán để mở một chi nhánh tại Kunshan.

Từ Châu Âu đến Australia và Hoa Kỳ, các trường đại học tại những nước có sinh viên Trung Quốc đã duyệt xét lại các chuyến đi qua Trung Quốc hoặc từ Trung Quốc sang liên quan đến học tập-giảng dạy. Tại Mỹ, việc này làm tăng thêm căng thẳng giữa hai chính phủ mà mối quan hệ vốn đã xấu đi.

Lo sợ virus đã gây nên những thiệt hại lâu dài đối với những chương trình trao đổi sinh viên đang ngày càng tăng và đã đạt được đỉnh cao mới trong một thập niên rưỡi qua, các chuyên gia nói.

Việc hạn chế đi lại cũng làm phức tạp thêm kế hoạch họp hội nghị và những sinh hoạt đại học khác tại Mỹ mà các học giả Trung Quốc có thể tham dự.

Sau khi các giới chức Mỹ khuyến cáo hủy bỏ những chuyến đi không cần thiết đến Trung Quốc, nhiều trường đại học đã hạn chế đi đến nước này, trong đó có trường đại học Duke, hiện có một chi nhánh tại Trung Quốc trong khuôn khổ đối tác với Trường đại học Vũ Hán là thành phố trung tâm của vụ bùng phát dịch bệnh.

Trường đại học Duke Kunshan đóng cửa chi nhánh tại Kunshan đối với những nhân viên không cần thiết cho đến ngày 24/2. Trường cũng giúp sinh viên mới đây đệ đơn xin cư trú tại Trung Quốc có được hộ chiếu do các giới chức địa phương cấp để họ có thể trở về nhà và bắt đầu phát triển kế hoạch học trên mạng.

Hai trong số 12 ca lây nhiễm virus corona tại Mỹ có liên hệ đến trường đại học. Một chẩn đoán được xác nhận tại Trường đại học Tiểu bang Arizona và một ca khác tại Trường đại học Massachusetts ở Boston, theo đó sinh viên bị lây nhiễm vừa mới đến Vũ Hán.

Virus làm gián đoạn chưa từng có trước đây các mối quan hệ học thuật giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, ông Brad Farnsworth, phó chủ tịch về giao dịch toàn cầu của Hội đồng Giáo dục Hoa Kỳ, nhận xét.

Ông nhớ lại cuộc khủng hoảng SARS vào năm 2002 và 2003, khi triệu chứng hô hấp cấp tính trầm trọng xuất phát từ Trung Quốc đã làm gần 800 người thiệt mạng.

"Toàn thể mối quan hệ cao học chưa bao giờ phức tạp như lúc này", ông Farnsworth nói. "Càng ngày chúng ta càng có nhiều sinh viên qua lại cả hai hướng".

Nhiều sự hợp tác về học thuật có thể phải điều chỉnh lại nếu cuộc khủng hoảng tiến triển nhanh chóng, nhưng kéo dài càng lâu thì thiệt hại càng sâu rộng, ông nói.

Trung Quốc gởi nhiều sinh viên đến Mỹ hơn bất cứ nước nào khác—hơn 369.000 người trong niên khóa trước, theo Viện Giáo dục Quốc tế. Hoa Kỳ gởi hơn 11.000 sinh viên đến Trung Quốc hàng năm. Mới đây, mối quan hệ trở nên căng thẳng vì những khó khăn về visa, tranh chấp thương mại và những quan ngại của Mỹ về an ninh do các sinh viên Trung Quốc gây ra.

Tổng lãnh sự Trung Quốc tại New York, ông Huang Ping, tại một cuộc họp báo ngày 4/2 nói các sinh viên từ tỉnh Hồ Bắc trở về, là tỉnh có thành phố Vũ Hán, nên trình diện các giới chức y tế để được theo dõi. Ông thúc đẩy cộng đồng quốc tế cùng nhau làm việc để chống căn bệnh này. Ông nói "Virus là kẻ thù, chớ không phải người Trung Quốc".

Tại Đức, Đại học Berlin Tự do và Viện Công nghệ Berlin đều nói không cho phép những chuyến viếng thăm từ Trung Quốc đến hay chấp thuận những chuyến đi đến Trung Quốc cho đến khi được thông báo. Trường đại học Paderborn cho biết đang xét lại bất cứ kế hoạch nào của sinh viên hay nghiên cứu sinh tiến sĩ đến Trung Quốc.

Phát ngôn viên Trường đại học Silesian, nước Cộng hòa Czech, nói trường hoãn lại những chương trình trao đổi sinh viên đối với 38 sinh viên Trung Quốc. Một vài trường khác đưa ra những hủy bỏ tương tự, nhưng Trường đại học Masaryk tại thành phố Brno của Cộng hòa Czech, cho biết sẵn sàng nhận 24 sinh viên từ Trung Quốc trong hai tuần nữa.

Hàng chục ngàn sinh viên Trung Quốc ghi danh vào các trường đại học Australia bị kẹt tại nước họ. Trường đại học Monash đã kéo dài kỳ nghỉ hè để cho sinh viên và nhân viên của trường có nhiều thời gian để trở lại. Các lớp học dự trù bắt đầu vào ngày 2/3.

Hầu hết sinh viên Trung Quốc học tại Mỹ đã nhập học khi khủng hoảng corona bùng phát, nhưng lo ngại về bệnh dịch đã khiến cho nhiều trường bỏ kế hoạch đưa sinh viên Mỹ đến Trung Quốc cho học kỳ tới.

Tại Trường đại học Arkansas, nơi Trung Quốc là điểm đến được ưa chuộng để theo học, đặc biệt là những sinh viên ngành kinh doanh, có khoảng 60 sinh viên đã có kế hoạch đến Trung Quốc bắt đầu vào tháng 5 nhưng chương trình của họ bị hủy.

Trường đại học quyết định việc này cách đây một tuần, trước khi sinh viên cam kết về tài chánh, và trường đã làm việc để dàn xếp những cơ hội đối với những phần khác của thế giới cho những sinh viên bị ảnh hưởng, bà Sarah Malloy giám đốc chương trình học tại nước ngoài và trao đổi quốc tế nói.

Những lo ngại về virus cũng làm thay đổi sinh hoạt tại trường đại học, trong đó có việc hủy bỏ lễ hội Tết Nguyên đán tại Trường đại học Akron và Trường đại học Arizona. Tuy nhiên nhiều trường đại học cho biết họ nhấn mạnh đến những phương pháp cẩn thận như rửa tay thường xuyên.

Ông Andrew Thomas, Phụ trách y tế tại trung tâm Y khoa Mexner, Trường đại học Tiểu bang Ohio, nói trường đang theo dõi tình hình nhưng cố không quá mức để không gây nên lo ngại và sợ hãi thêm, ngoài việc bảo đảm an toàn cho cộng đồng.

Trường đại học Illinois ở Urbana-Champaign, có khoảng 5.500 sinh viên Trung Quốc theo học, nói một số sinh viên từ Vũ Hán trở về nhà nghỉ đông đã chọn cách tự cô lập hay đeo khẩu trang đi học để bảo vệ các sinh viên khác. Một vài định chế yêu cầu sinh viên trở về từ Trung Quốc tự cô lập trong hai tuần.

Tại Trường đại học Northeastern, sinh viên cao học Lele Luan nói dù một số sinh viên Trung Quốc đồng học đã đeo khẩu trang trong trường ở Boston nhưng anh thấy không cần thiết.

Tại Trường đại học California, Berkley, Trung tâm Tang chuyên lo về dịch vụ y tế hồi tuần trước đã cố chia sẻ những chỉ dẫn về cách xử lý những lo âu về virus. Tuy nhiên, Trung tâm gặp phản ứng ngược khi cho rằng tình trạng sợ hãi và "sợ giao tiếp với những người có thể đến từ Á châu" là "những phản ứng bình thường".

Người Mỹ gốc Châu Á nhanh chóng bày tỏ giận dữ trên truyền thông xã hội, khiến Trung tâm xin lỗi về "bất cứ sự hiểu lầm nào có thể gây ra" và thay đổi cách dùng từ ngữ".

Theo AP

*******************

Dân Hong Kong đổ xô mua nhu yếu phẩm giữa cơn sốt corona (VOA, 07/02/2020)

Lo ngại ngày càng dâng cao tại Hong Kong vì virus corona bùng phát, tuần này cư dân Hong Kong bắt đầu cắm trại suốt đêm bên ngoài các cửa hàng để hy vọng mua được khẩu trang y tế trong khi những người khác vơ vét các nhu yếu phẩm gia dụng từ gạo cho đến giấy vệ sinh.

Khách hàng mang khẩu trang đi ngang qua một kệ giấy vệ sinh trống rỗng tại một siêu thị Hong Kong, ngày 6/2/2020

Sáng 6/2, các kệ hàng trưng bày giấy vệ sinh, giấy lau tay, khăn lau dùng trong nhà bếp, thuốc sát trùng, và những sản phẩm giấy khác tại các siêu thị Hong Kong hầu như trống rỗng. Mọi thứ được mua sạch vào đêm hôm trước, phần lớn là vì các tin đồn trên mạng rằng Trung Quốc sẽ ngưng sản xuất giấy vệ sinh trong hai tuần tới.

"Những người trẻ đi biểu tình trước đây nói họ chống Trung Quốc—bây giờ hãy xem kìa ! Nếu Trung Quốc ngưng xuất khẩu các loại vật dụng cần thiết đến đây thì chúng ta tìm ở đâu", một phụ nữ lớn tuổi la lên trước các hàng kệ trống rỗng trong một siêu thị. Bà ám chỉ những người biểu tình chống chính quyền trong vài tháng nay khi cuộc khủng hoảng chính trị diễn ra tại Hong Kong.

Người dân cũng hối hả đi mua gạo-thực phẩm căn bản của người dân Hong Kong-những gói mì và vitamin, khiến cho các kệ hàng trống trải lạ thường, dù không thiếu thịt và rau trong các cửa hàng.

"Trông như chiến tranh sắp xảy ra !" một nhân viên siêu thị nói đùa khi một hàng dài khách hàng đang đứng chờ ở quầy tính tiền. Nhiều người rời siêu thị mang theo giấy vệ sinh, giấy lau tay và những cuộn giấy dùng trong nhà bếp.

Khẩu trang, các loại hàng vệ sinh cá nhân như giấy lau tay có cồn khan hiếm trầm trọng. Nhiều tiệm thuốc tây trưng bảng "Không có khẩu trang, không có giấy lau tay có cồn hay những chất sát trùng khác".

Cửa hàng nào thông báo có khẩu trang thì ngay lập tức người ta tập trung tới xếp hàng rồng rắn. Hàng ngàn người chịu gió lạnh, cắm trại suốt đêm 4/2 bên ngoài một cửa hiệu tại Vịnh Cửu Long vì tại đây cho biết có khẩu trang mua từ Dubai.

Hiệp hội Y khoa Hong Kong ngày 6/2 cho biết ít nhất 10 bệnh viên tư phải đóng cửa tạm thời trong khi một số khác mở cửa chỉ vài giờ trong ngày vì thiếu khẩu trang y khoa, đài RTHK loan tin. Hiệp hội nói nếu vật phẩm y khoa không đến kịp, khoảng 400 bệnh viện khác có thể phải đóng cửa.

Thiếu khẩu trang y khoa

Hiệp hội cho biết mới đây đã nhận 30.000 khẩu trang do chính phủ cung cấp, nhưng chỉ đủ cho 600 bác sĩ tư, dù có hơn 1.000 bác sĩ yêu cầu.

Bác sĩ Douglas Chan, một thành viên của Hội đồng Hiệp hội được RTHK trích lời nói "Chúng tôi nói với các thành viên của chúng tôi là nếu các bạn không có đủ khẩu trang, các bạn nên giữ cho an toàn và đóng cửa bệnh viện, đừng tự đặt mình vào tình trạng nguy hiểm".

"Trong thời kỳ có bệnh SARS, đồng nghiệp của chúng ta có nhiều người chết. Một số bác sĩ tư chết vì SARS. Chúng ta hy vọng chuyện này không tái diễn tại Hong Kong", bác sĩ Chan nói ám chỉ đến vụ bùng phát triệu chứng hô hấp cấp tính trầm trọng vào năm 2003 làm hơn 800 người thiệt mạng trên toàn thế giới.

Trong khi đó, hàng trăm nhân viên bệnh viện yêu cầu chính phủ đóng cửa tất cả biên giới với Trung Quốc và cung cấp khẩu trang và quần áo bảo hộ thích ứng, tiếp tục cuộc đình công sang ngày thứ tư. Họ đe dọa tiếp tục đình công nếu giới hữu trách từ chối thương thuyết với họ.

Sáng 6/2 nhân viên y tế xếp hàng dài bên ngoài một số bệnh viện công trong thành phố, giữa lúc nhiều người chờ ký tên tham gia đình công, đài RTHK loan tin.

"Nếu không đảm bảo được an toàn cho nhân viên y tế, thì làm sao họ có thể trở lại làm việc ?" phó chủ tịch Liên minh Nhân viên Thẩm quyền Bệnh viện Ivan Lam được trích lời nói. Ông cảnh báo về tình trạng nhân viên y tế xuống tinh thần và có thể từ chức hàng loạt nếu thiếu dụng cụ bảo hộ phù hợp.

Đóng cửa biên giới

Chính quyền Hong Kong trong tuần này loan báo đóng cửa một vài cửa khẩu với Trung Quốc, nhưng một ít vẫn còn mở. Hôm 5/2, nhà chức trách nói không thực tế nếu đóng tất cả cửa khẩu nhưng sẽ cô lập trong 14 ngày đối với những người nào từ Hoa lục đến. Nhiều nhân viên y tế nói việc này không thích ứng để chặn đứng dịch bệnh và lo ngại về việc nhiều người ở Hoa lục sẽ tiếp tục đổ xô đến Hong Kong để chữa trị như đã xảy ra trong những tuần qua.

Trong khi đó, khoảng 3.600 người vẫn còn kẹt trên con tàu du lịch World Dream đang neo ở Hong Kong vì virus corona trong khi các giới chức y tế đang tìm những người khác có mặt trên tàu trong một chuyến đi trước đó.

Ngày 5/2, Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe nói sau khi có 8 du khách từ Hoa lục có mặt trên tàu từ 19-24/1 được xác nhận bị nhiễm virus corona, trung tâm đã khám sức khỏe cho hơn 1.800 hành khách và hơn 1.800 thủy thủ đoàn trên tàu. Những người này được yêu cầu ở lại trên tàu trong khi việc kiểm tra y tế tiếp tục.

Tối ngày 5/2, ba thành viên trong thủy thủ đoàn bị sốt và được đưa đến một bệnh viện trong khi 33 thành viên thủy thủ đoàn có những triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp. Trung tâm kêu gọi những người đi tàu từ ngày 19-24/1 và đã rời tàu đến trình diện nhà cầm quyền.

Một hành khách đưa một video lên Facebook cho thấy những hoạt động vui chơi ngoài trời trên tàu phần lớn đóng cửa trong khi nhiều người ở bên trong giải khuây bằng mạt chược và nhiều người khác ở trong phòng xem TV.

Con số tử vong vì virus corona bùng phát tại Trung Quốc lên đến gần 600 hôm 6/2. Có ít nhất 230 ca được xác nhận bên ngoài Hoa lục, trong đó có 1 người chết tại Hong Kong và một người khác thiệt mạng tại Philippines.

(BTV Verna Yu)

*********************

Triều Tiên không tiếp nhận nhân viên ngoại giao nước ngoài vì virus corona (VOA, 07/02/2020)

Triều Tiên không tiếp nhận các nhà ngoại giao nước ngoài mới được cử đến Triều Tiên vào lúc nước này tăng cường các nỗ lực chế ngự virus corona. Bình Nhưỡng đã thông báo cho các tòa đại sứ về biện pháp này, theo thông tin từ tòa đại sứ Nga đăng lên Facebook và Twitter.

Nhân viên mặc quần áo bảo hộ và mang khẩu trang với bình phun thuốc sát trùng, tại sân bay Bình Nhưỡng, Triều Tiên, ngày 1/2/2020.

"Các viên chức ngoại giao cũng như các nhân viên mới không được ra vào Triều Tiên", thông báo trên Facebook ngày 4/2 cho biết.

Tòa Đại sứ Nga nói thêm là Bình Nhưỡng cô lập 15 ngày đối với những nhân viên ngoại giao nước ngoài cần vào Triều Tiên không có lý do "cần thiết" rõ rệt.

Sứ quán Nga cho biết thêm nếu họ rời nơi cô lập trước thời hạn 15 ngày, họ sẽ bị cô lập trở lại.

Tăng cường các biện pháp

Ông Ken Gause, giám đốc Chương trình Phân tích Đối thủ tại CAN, hôm 5/2 nói với đài VOA rằng Triều Tiên đang tăng cường các biện pháp để ngăn chặn virus xâm nhập vào nước này vì hệ thống y tế của họ không thể đối phó được với dịch bệnh bùng phát.

"Khuynh hướng của họ là đóng cửa", ông Gause nói tiếp. Ông nói thêm đáp ứng này là kiểu mẫu của Triều Tiên nơi giới lãnh đạo "biết là nếu lây nhiễm lọt vào trong nước thì sẽ khó mà ngăn chặn".

Ban hành các biện pháp cô lập

Triều Tiên cũng áp dụng các biện pháp cô lập đối với các nhà ngoại giao và các nhân viên các tổ chức quốc tế làm việc tại nước này và giới hạn họ trong các tòa nhà của tòa đại sứ và những khu cư trú, theo Thông tấn xã Tass của Nga.

Tass cho biết là Bình Nhưỡng cũng cấm người nước ngoài vào các khánh sạn và nhà hàng ở Triều Tiên.

Các biện pháp mới được đưa ra sau khi Triều Tiên tạm thời đóng cửa biên giới với Trung Quốc bắt đầu từ ngày 22/1 và ngưng các chuyến bay và xe lửa tới lui Trung Quốc từ hôm thứ Sáu.

Làm việc với Hàn Quốc

Sau khi tham khảo với Hàn Quốc ngày 30/1, Bình Nhưỡng đóng cửa văn phòng liên lạc liên-Triều chung với Hàn Quốc tại thị trấn Kaesong nằm trên biên giới Triều Tiên.

Tính đến ngày 5/2, Hàn Quốc báo cáo có 19 ca dương tính với virus corona.

Triều Tiên tăng cường các biện pháp giữa lúc số lây nhiễm và tử vong vì virus mới gia tăng hàng ngày tại Trung Quốc. Chưa có báo cáo ca lây nhiễm nào tại Triều Tiên.

Ông Gause nói "Các nước chuyên chế thường có hạ tầng cơ sở y tế trống rỗng và khuynh hướng tự nhiên của họ là có hành động như thế".

Yêu cầu ‘tuân thủ tuyệt đối’

Triều Tiên được cai trị bằng 3 thế hệ của triều đại Kim bằng sự kiểm soát chặt chẽ người dân kể từ năm 1945. Vào lúc chế độ phải đối phó với đe dọa của virus corona, Bình Nhưỡng kêu gọi người dân chứng tỏ "vâng phục tuyệt đối" những nỗ lực của họ, tờ báo chính thức của Triều Tiên Rodong Sinmun loan tin ngày 1/2.

Vào ngày 5/2, Thông tấn xã trung ương của nhà nước Triều Tiên KCNA cho hay hành khách vào tỉnh Jagang và Bắc Hamgyong của Triều Tiên tại vùng biên giới phía Bắc sẽ được kiểm tra tại những chốt kiểm tra.

‘Trụ sở chống dịch bệnh khẩn cấp’

Bản tin của KCNA cho biết chính phủ thành lập "những trụ sở chống dịch bệnh khẩn cấp" trên toàn quốc, "các tổ chức Đảng ở mọi cấp bậc và các giới chức y tế công cộng đang phát động một chiến dịch trong quần chúng làm việc để ngăn ngừa lây nhiễm virus corona".

Ông Robert Manning, nhà nghiên cứu kỳ cựu tại Hội đồng Đại Tây Dương nói : "Tôi nghĩ dễ dàng cho một chế độ chuyên chế như Triều Tiên có những biện pháp ngay tức thì và chặt chẽ".

Ông nói thêm, "Nhưng tôi cho rằng những nỗ lực của họ đáp ứng với đại dịch không khác gì so với những nỗ lực của Hoa Kỳ".

(BTV Ahn So-young)

Virus corona : Quá phẫn nộ, người dân Trung Quốc không còn sợ hãi

Ngày càng đông đảo người Trung Quốc bày tỏ sự giận dữ trên các mạng xã hội, trước sự lây lan nhanh chóng của con virus 2019-nCoV. Sau khi Tập Cận Bình kêu gọi "tăng cường kiểm soát truyền thông và internet", một trong những người chỉ trích ông Tập mạnh mẽ nhất vẫn đăng bài "Người dân phẫn nộ không còn sợ hãi nữa", tố cáo độc tài, sự thất bại trước Donald Trump và cả ở Hồng Kông, Đài Loan.

Một trung tâm hội nghị triển lãm được chuyển thành bệnh viện ở Vũ Hán ngày 05/02/2020. STR / AFP

Dịch bệnh virus corona, đặc biệt là cái chết của vị bác sĩ trẻ đã gióng lên tiếng chuông cảnh báo ở Vũ Hán ; nước Mỹ tiếp tục chia rẽ sau vụ truất phế Donald Trump bất thành ; Kirk Douglas, huyền thoại cuối cùng của Hollywood qua đời ở tuổi 103. Đó là những chủ đề được các báo Pháp quan tâm nhất hôm nay.

Xã hội dân sự Trung Quốc dậy sóng

Trong bài "Sự phẫn nộ của xã hội dân sự Trung Quốc", Le Monde nhận xét việc quản lý khủng hoảng dịch corona hiện nay bị chỉ trích mạnh mẽ không chỉ trên mạng xã hội, mà cả từ truyền thông. Người ta không còn tự kềm chế việc phê phán chính quyền trung ương Trung Quốc.

Bác sĩ, trí thức, nhà báo hoặc chỉ là những người dân bình thường… ngày càng đông đảo người Trung Quốc bày tỏ sự phẫn nộ hoặc thất vọng trên các mạng xã hội, trước sự lây lan nhanh chóng của con virus 2019-nCoV, mà đến hôm nay đã làm 636 người chết và 31.161 người nhiễm bệnh, theo số liệu chính thức.

Trước hết là 8 bác sĩ ở Vũ Hán, bị công an bắt hôm 01/01/2020 vì đã báo động "quá sớm" về sự nguy hiểm của virus corona mới. Dù Tòa án Tối cao đã phục hồi danh dự, nhưng cư dân mạng vẫn tiếp tục phê phán. Trên Vi Bác và WeChat, người ta viết "Thay vì xử lý vấn đề, họ lại bắt người cảnh báo", "Chính quyền Vũ Hán là những kẻ quan liêu, đây là nạn dịch của đất nước". Nhiều người chia sẻ hình ảnh những người dẫn chương trình truyền hình trên CCTV hồi đầu tháng Giêng loan báo vụ bắt bớ này với dòng chữ "Tám người loan tin thất thiệt bị bắt và điều tra".

Cái chết của bác sĩ Lý Văn Lượng gây phẫn nộ tột đỉnh

Phẫn nộ lên đến đỉnh điểm khi bác sĩ Lý Văn Lượng (Li Wenliang), một trong tám bác sĩ nói trên đã qua đời, chính thức là vào ba giờ sáng hôm nay. Tất cả các báo Pháp không kịp đưa tin trên báo giấy, đều cập nhật trên mạng. Le Figaro nhận xét thảm kịch này gây phẫn uất trước một chế độ sẵn sàng thí mạng người dân với danh nghĩa "ổn định xã hội".

Tin người bác sĩ nhãn khoa 34 tuổi qua đời vào tối hôm qua đã gây xúc động lớn, khiến chính quyền sau đó nói rằng bác sĩ Lý đang được hồi sức tích cực, mãi đến bốn giờ sáng thì bệnh viện mới xác nhận. Le Monde nhận định, hiếm khi nào thấy những lời bình lại thống nhất như thế trên mạng xã hội Trung Quốc, rất nhiều cư dân mạng cho biết chờ đợi lời xin lỗi của chính quyền.

Le Figaro ghi nhận trong suốt mấy tiếng đồng hồ, hashtag "tự do ngôn luận" và bài hát "Do you hear the people sing ?" của người biểu tình Hồng Kông nở rộ trên mạng Vi Bác, thách thức kiểm duyệt. Một người viết "Tôi hy vọng có thể lập ra một đạo luật mang tên Lý Văn Lượng để xúc tiến tự do ngôn luận", câu này nay đã bị xóa trên Vi Bác.

La Croix cho biết thêm, người bác sĩ "tử đạo" có một con trai còn nhỏ, vợ đang mang bầu nhưng chị cũng bị nhiễm virus corona như cha mẹ. Theo tờ báo, trong trái tim người dân, bác sĩ Lý Văn Lượng không chỉ là hình mẫu của sự chính trực, nhưng còn là nạn nhân bi thảm của một hệ thống chính trị độc đoán, tham tàn. Hai ngày trước khi mất, từ giường bệnh ông đã thổ lộ với CNN : "Nếu chính quyền công bố sớm nạn dịch, tôi tin rằng tình hình đã tốt hơn. Họ cần phải cởi mở và minh bạch" - một di chúc thực sự.

Trước khi bác sĩ Lý Văn Lượng qua đời, đã có những bác sĩ Vũ Hán thẳng thắn tố cáo tình hình khác hẳn với trên tivi. Bác sĩ Peng Zhiyong nói với tạp chí Tài Kinh : "Tôi thường phải rơi nước mắt vì vô số bệnh nhân không được nhập viện, họ gào khóc trước bệnh viện. Một số còn quỳ gối xin tôi cho vào viện, nhưng tôi không thể làm gì cho họ vì các giường bệnh đều chật kín người". Ông còn kể lại câu chuyện một phụ nữ mang thai từ nông thôn lên, đã chi ra số tiền tương đương 26.000 euro, rồi sau đó không còn khả năng đóng tiền tiếp và nay đã chết, trước khi nhà nước quyết định gánh chi phí. Cư dân mạng còn xúc động trước cái chết của Yan Cheng, một cậu bé bị liệt đã qua đời do cha và anh bị cách ly, không ai chăm sóc cậu.

Các "nhà báo công dân" dũng cảm đưa tin

Để nói lên sự thật, một số người đã quyết định vào cuộc. Luật sư Trần Thu Thực (Chen Qiushi), người từng tường thuật các sự kiện ở Hồng Kông và bị công an cảnh cáo, đã lên chuyến tàu cuối cùng đến Vũ Hán trước khi thành phố này bị cô lập hôm 23/1. Từ đó đến nay, ông liên tục thông tin về tình hình tại chỗ, trong các video ông luôn xuất hiện với khẩu trang, kính bảo vệ.

Vị luật sư "chuyển nghề" thành nhà báo đi khắp các bệnh viện, hỏi chuyện những y tá hiếm hoi còn chịu phát biểu, và cùng với những người tình nguyện kiểm tra hư thực của các thông tin. Khi một cư dân mạng đăng video về ba xác người bị bỏ mặc trong hành lang một bệnh viện của Hồng thập tự, ông Trần xác nhận được tin này nhờ một y tá. Ông cũng báo động về vụ bắt giữ Fang Bin, một nhà báo công dân khác, người đã đếm các xác chết trong một xe tang đậu trước bệnh viện.

Sau khi Tập Cận Bình hôm 4/2 kêu gọi Đảng cộng sản Trung Quốc "tăng cường kiểm soát truyền thông và internet", một trong những người chỉ trích ông Tập mạnh mẽ nhất là giáo sư Hứa Chương Nhuận (Xu Zhangrun) vẫn đăng trên mạng xã hội ở nước ngoài một bài viết có tiêu đề "Người dân phẫn nộ không còn sợ hãi nữa". Theo ông, "sự hỗn loạn ở Hồ Bắc chỉ là phần nổi của tảng băng, tất cả các tỉnh khác đều như thế". Bài viết tố cáo các quan chức tham nhũng, chủ nghĩa toàn trị trong việc giám sát toàn dân, thất bại trước Donald Trump và cả ở Hồng Kông, Đài Loan.

Bây giờ phải chăng đến lượt chính quyền phải sợ ? Đó là ý kiến của Hồ Giai (Hu Jia), nhà đấu tranh nhân quyền từng được giải Sakharov của Nghị Viện Châu Âu. Ông cho biết bộ trưởng công an mới đây đã tổ chức ba cuộc hội nghị về vấn đề "an ninh".

Virus corona đe dọa Thượng Hải, nhiều địa phương âm thầm phong tỏa

La Croix lưu ý "Tại Trung Quốc, virus corona lan tràn và đang đe dọa Thượng Hải". Con virus từ từ lan về phía đông, cách Vũ Hán 800 kilomet, tiến vào nhiều thành phố lớn vùng duyên hải, chiếc nôi của phép lạ kinh tế Trung Quốc. Thậm chí Thượng Hải với 20 triệu dân, tủ kính trưng bày sự hiện đại của Trung Quốc trước thế giới, đang lâm vào vòng nguy hiểm. Việc cô lập thành phố khổng lồ này, sẽ có tác động như một trận động đất.

Nhưng trước mắt đã có trên 800 ca ở Chiết Giang, thành phố hơn 60 triệu dân (lớn hơn Hồ Bắc), còn Ôn Châu thì đã bị cách ly toàn bộ. Trên thực tế, rất nhiều thành phố nhỏ và trung bình đã lặng lẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát, cấm người từ địa phương khác đến, nhất là Hồ Bắc. Tại tỉnh Hà Nam (110 triệu dân, nằm ở phía bắc Hồ Bắc), thị trấn Trú Mã Điếm (Zhumadian) chỉ cho phép mỗi gia đình có một người được ra khỏi nhà năm ngày một lần, và hứa thưởng tiền cho những ai "chỉ điểm" người từ Hồ Bắc sang.

Tổng cộng số người đang bị cô lập ở Trung Quốc được ước tính lên đến khoảng 80 triệu, tuy chính quyền không chính thức công bố như ở Vũ Hán hôm 23/1. Vào lúc đó dưới áp lực quốc tế, Bắc Kinh muốn chứng tỏ có những biện pháp cứng rắn để chống dịch, tại thành phố ít được biết đến này. Vài phút sau, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoãn lại việc công bố tình trạng khẩn cấp quốc tế. Mãi đến ngày 30/1 rốt cuộc quyết định cũng được đưa ra, nhưng theo La Croix, lần lựa đến một tuần lễ, tình hình đã khác biệt một trời một vực.

Tàu Diamond Princess : Chuyến du lịch trong mơ thành ác mộng

Le Figaro quan tâm đến sự kiện 3.700 hành khách trên chiếc tàu Diamond Princess bị cách ly ở Nhật vì virus corona. Chuyến du lịch bằng tàu biển tưởng như trong mơ bỗng biến thành ác mộng, sau khi một hành khách đã xuống tàu tại Hồng Kông bị phát hiện nhiễm bệnh. Khủng hoảng càng tăng thêm khi đến hôm nay, theo AFP, đã có 61 người trên tàu bị lây nhiễm !

Những người chính thức xác nhận bị nhiễm corona đã được đưa xuống tàu và nhập viện ở Nhật. Những khách còn lại trên tàu bị buộc phải ở trong ca-bin ít nhất 14 ngày, bữa ăn kiểu bệnh viện được các nhân viên y tế bịt mặt và đeo găng mang đến. Khách nào ở ca-bin không cửa sổ được lên boong tàu hóng gió tối đa 90 phút mỗi ngày, người này đứng đứng cách người kia một mét, bị nhân viên phụ trách cách ly theo dõi chặt chẽ. Le Monde cho biết thêm, chính quyền Nhật hôm 6/2 đã tiếp tế thực phẩm và vật liệu y tế, nhất là 7.200 khẩu trang và 4.000 nhiệt kế.

Một cặp vợ chồng người Mỹ qua CNN đã kêu gọi tổng thống Donald Trump gởi máy bay tới giải cứu. Lo âu tràn ngập đối với những ai đã từng tiếp cận những người nhiễm bệnh, trên tàu và cả ở những cảng mà chiếc tàu từng ghé qua sau khi xuất phát hôm 20/1 ở Yokohama : Hồng Kông, Việt Nam, Đài Loan, Okinawa… Riêng Nhật Bản hiện có đến 86 bệnh nhân nhiễm virus corona, nhiều nhất sau Trung Quốc. Chính quyền đang hoang mang khi sự kiện lớn được chuẩn bị từ nhiều năm qua là Olympic Tokyo ngày 24/7 sẽ khai mạc.

Dịch bệnh, Hồng Kông : Do Tập Cận Bình độc tài

"Virus corona, Hồng Kông, những sai trái thấy trước của ông Tập". Les Echos khẳng định việc đảng cộng sản Trung Quốc và Tập Cận Bình ngày càng siết chặt xã hội Trung Quốc một cách độc đoán đã làm chậm trễ việc đối phó với virus corona.

Theo tác giả, con virus này đã phong tỏa kinh tế Trung Quốc, làm hơn 600 người chết và trên 30.000 người bị nhiễm bệnh, nhưng bên cạnh đó còn có một nạn nhân khác : sự khả tín của bộ máy cầm quyền. Đảng cộng sản Trung Quốc thiếu minh bạch, nhưng người dân tuân lệnh vì hoạt động hiệu quả, nhất là về kinh tế - chỉ sau một thế hệ dân Trung Quốc đã giàu lên.

Việc giấu thông tin về con virus mới làm mất đi ít nhất 7 tuần lễ quý giá, khiến dịch bệnh lan tràn trên toàn quốc và vượt ra ngoài Hoa lục. Les Echos cho rằng trách nhiệm phần lớn là Tập Cận Bình. Nắm trọn quyền hành trong tay, đưa cả "tư tưởng Tập Cận Bình" vào Hiến pháp, tự giành cho mình quyền lãnh đạo trọn đời, ông ta đã thay đổi hẳn cách chọn người vào bộ máy từ thời Đặng Tiểu Bình.

Để thăng tiến, còn có những tiêu chí khác như lý lịch, nhưng tiêu chuẩn chọn người theo năng lực đã giúp cho bộ máy chính quyền các cấp có được những người tài. Ngày nay, vâng lời mới là tiêu chuẩn chính, và cuộc khủng hoảng virus corona ở Vũ Hán cho thấy quan chức đợi lệnh trên thay vì xử lý một cách hiệu quả. Đảng, tức là Tập Cận Bình, hôm 3/2 nhìn nhận dịch bệnh corona là "thử nghiệm quan trọng" cho năng lực điều hành đất nước. Tuy nhiên sai sót này đã được báo trước, con virus corona là sự cố đầu tiên nhưng không phải là cuối cùng.

Một "sự cố" khác là Hồng Kông. Việc giới trẻ ở đặc khu nổi dậy sẽ không khi nào đạt được tầm vóc đại quy mô, nếu Tập Cận Bình không độc tài như thế.

Thụy My

Kiểm dịch hàng loạt ở tỉnh Hồ Bắc dường như không ngăn được sự lây lan của vi-rút corona. Biện pháp ngăn chặn vi-rút của Trung Quốc có hiệu quả không ?

Tử vong do vi-rút corona có nguồn gốc từ Vũ Hán đã gia tăng và tính đến thứ Tư, các quan chức Trung Quốc đã báo cáo gần 500 trường hợp tử vong và 24.447 trường hợp lây nhiễm được xác nhận. 

Cho đến nay, việc kiểm dịch quy mô lớn ở tỉnh Hồ Bắc dường như không ngăn được vi-rút lây lan và hàng trăm thành phố khác của Trung Quốc đã xác nhận hàng trăm trường hợp, có thể gia tăng trong hai tuần tới.

Các thành phố đang bị phong tỏa, ngay cả ở các trung tâm đô thị, chẳng hạn như Bắc Kinh, vốn đang trở lại làm việc sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, thế nhưng đường phố và các trung tâm đều vắng bóng người. Ở một số thành phố, như trung tâm thương mại của Ôn Châu, các doanh nghiệp và trường học phải đóng cửa, chính quyền chỉ thị người dân ở yên trong phòng.

Tập Cận Bình xuất hiện trở lại

Tập Cận Bình đang "đích thân lãnh đạo và chỉ đạo" chính thức về cuộc chiến chống lại vi-rút này nhằm tái khẳng định quyền lực của nhà lãnh đạo. 

Trang nhất của Nhật báo Nhân dân nhắc nhở người dân rằng họ phải "lấy ông Tập Cận Bình làm nòng cốt để tham gia trận chiến này". Việc tuyên truyền này không gây ngạc nhiên, nhưng điều kỳ lạ là Tập Cận Bình đã không xuất hiện công khai cho đến một tuần trước.

Giống như sự mất tích bí ẩn của Tập Cận Bình vào năm 2012 trước khi ông nhậm chức, những tin đồn vẫn tiếp tục lan rộng, và nhiều đồn đoán cho thấy, Tập Cận Bình, 66 tuổi đang rất căng thẳng. Có sự sợ hãi trong đảng, rằng Tập sẽ bị nhiễm vi-rút : điều này sẽ phơi bày sự thiếu người kế nhiệm Tập Cận Bình.

Cách ly

Chính sách mới của chính phủ Trung Quốc dường như đưa những người nhiễm vi-rút vào khu vực cách ly thay vì điều trị tại nhà. Cuối cùng, Vũ Hán đã chiếm giữ một số tòa nhà, bao gồm cả khách sạn. Trên khắp Trung Quốc, những người gần đây đã đến tỉnh Vũ Hán hoặc Hồ Bắc đang bị theo dõi và cô lập. Con số tử vong đang được đề cập với con số thấp hơn. Trang tin Caijing đã phỏng vấn một bác sĩ Vũ Hán, người đã xác nhận các báo cáo về lây nhiễm cho biết, cơ sở y tế yêu cầu bệnh nhân trả tiền trước và báo cáo ít trường hợp tử vong hơn.

Tự do truyền thông kết thúc

Như dự đoán, thời gian ngắn của tự do truyền thông tương đối dường như đã kết thúc. Các nhà lãnh đạo truyền thông Trung Quốc tuyên bố : "Nguồn tin tức (báo chí) phải được kiểm soát chặt chẽ, báo cáo độc lập phải bị nghiêm cấm, bao gồm cả việc sử dụng các nguồn tin không được kiểm soát, đặc biệt là tự truyền thông (nội dung do nhà báo công dân sản xuất) bị nghiêm cấm.

Tín hiệu

Cuối tuần trước, đã có một sự thay đổi kỳ lạ trong tuyên truyền từ các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc khi các báo cáo cáo buộc Hoa Kỳ gây hoang mang về corona, bao gồm tuyên bố rằng Hoa Kỳ là quốc gia đầu tiên hạn chế du khách từ Trung Quốc (các quốc gia khác, bao gồm cả đồng minh Nga của Trung Quốc, đã tuyên bố trước đó.)

Đảng cộng sản Trung Quốc cảm thấy rằng họ thực sự bị đe dọa, họ có thể tiếp tục với các tuyên bố chống Washington – có lẽ lặp lại âm mưu của Nga, nói rằng vi-rút là vũ khí sinh học của Hoa Kỳ.

Đồng thời, Bắc Kinh đang cố gắng củng cố lòng trung thành bằng cách không di tản công dân hoặc hủy các chuyến bay đến và đi khỏi Trung Quốc. 

Quyết định kỳ lạ của Pakistan tiếp tục chuyến bay sau khi bị đình chỉ đã bị nghi ngờ. Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã sử dụng cuộc khủng hoảng để thể hiện lòng trung thành của mình với Bắc Kinh, bao gồm cả tuyên bố rằng ông sẽ tới thăm Vũ Hán.

Chuyện gì đã xảy ra ở Tân Cương ?

Vi-rút corona bùng phát trong một nhà tù Tân Cương, nơi có đến 1,5 triệu người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ sẽ là một cơn ác mộng. Nhiều người trong số những người bị giam giữ là người già, và hầu hết tất cả đều phải chịu đựng về tổn thất thể xác. 

Một quan chức Tân Cương gần đây đã tuyên bố rằng sự lây lan của vi-rút là một bí mật, điều này không giúp trấn an người Duy Ngô Nhĩ.

Các quan chức địa phương sẽ bị trừng phạt

Đảng cộng sản Trung Quốc đã bắt đầu trừng phạt các quan chức địa phương ở tỉnh Hồ Bắc, những người đã bị buộc thôi chức vì xử lý một đợt bùng phát vi-rút. 

Sau khi khủng hoảng được ngăn chặn, các hình phạt nghiêm khắc hơn có thể được áp dụng, chẳng hạn như cho ra khỏi đảng hoặc cáo buộc hình sự.

Cathay Pacific, hãng hàng không hàng đầu của Hồng Kông, đã yêu cầu ba tuần nghỉ không lương cho nhân viên của mình vào thứ Tư vì triển vọng kinh doanh của công ty rất ảm đạm do sự bùng phát vi-rút corona. Hãng hàng không này là nạn nhân chính của việc hủy bỏ và đình chỉ các chuyến bay đến Trung Quốc và các hạn chế du lịch khác kể từ tháng trước. (Cathay Pacific và các hãng hàng không Hồng Kông khác đã giảm sức tải cho các chuyến bay đến Trung Quốc đại lục.)

Cổ phiếu đi xuống

Sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, chứng khoán Trung Quốc đã lao dốc sau khi mở cửa trở lại vào thứ Hai. Được thúc đẩy bởi các cam kết của chính phủ, nền kinh tế phục hồi nhẹ.

Tại Trung Quốc, thương mại – tài chính được kiểm soát chặt chẽ. Đối với các ngành thương mại trên khắp châu Á, nguy cơ nhiễm corona vẫn nghiêm trọng, đặc biệt là nếu các đơn vận chuyển bị phá do sự bùng phát dịch.

James Palmer

Nguyên tác : China Is Under Lockdown, Foreign Policy, 05/02/2020

Diễm My dịch

Nguồn : VNTB, 07/02/2020

Virus corona : Chính quyền Trung Quốc và quả báo gian dối

Công xưởng của thế giới tê liệt, người Trung Quốc bị kỳ thị, trong nước dân bị cách ly thô bạo, ngoài nước bị cấm cửa. Liệu các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt này có hiệu quả ngăn chận virus corona hay không ? Vì sao tâm trạng sợ virus làm bùng lên tâm lý bài Trung Quốc ? Đó là những chủ đề tốn hao giấy mực trên báo Pháp hôm nay.

Một bệnh viện tại Vũ Hán, Trung Quốc, đang chăm sóc bệnh nhân nhiễm siêu vi corona, ngày 28/01/2020 China Daily via Reuters

Nỗi lo khánh tận

Kinh tế Trung Quốc ngưng trệ. Đường giao thông bị phong tỏa, hãng xưởng đóng cửa, hàng quán thưa khách… tác hại của siêu vi corona mới bắt đầu được thấy rõ. Nhiều chủ doanh nghiệp loại vừa lo sợ khánh tận.

Le Monde mượn trường hợp cụ thể để minh họa cho tình trạng suy nhược của đại cường kinh tế, liệt giường vì siêu vi viêm phổi mới.

Giả Quốc Long, chủ nhân thương hiệu 400 nhà hàng Tây Bắc (Xibei) tại 60 thành phố Trung Quốc, sử dụng 20.000 nhân viên than thở với báo chí Nhà nước : "Kéo dài tình trạng sống dở chết dở này tối đa ba tháng là tôi sạt nghiệp". Doanh nghiệp này chỉ là một trong muôn ngàn trường hợp cụ thể.

Tình trạng đóng cửa nhà máy, biện pháp cô lập thành phố, cách ly cư dân đã làm cho đại cường kinh tế số hai thế giới gần như tê liệt. Oxford Economics hạ điểm tăng trưởng của Trung Quốc trong quý đầu là 4%, tăng trưởng toàn năm 2020 được 5,4% là cao nhất.

Hồng Kông : Tâm lý bài Hoa lục có thêm nhiên liệu

Siêu vi "Vũ Hán", theo cách gọi của dân Hồng Kông, đã gây chết người tại đặc khu. Cuộc đấu tranh chống ảnh hưởng Trung Quốc có thêm nhiên liệu. Đặc khu trưởng Lâm Trịnh Nguyệt Nga chịu áp lực đình công của hàng chục ngàn nhân viên y tế.

Kể từ đêm thứ Hai, những trạm biên giới cuối cùng giữa Hồng Kông và Hoa lục phải đóng cửa, trừ hai điểm : đồn Thâm Quyến phía Hoa lục và chiếc cầu vượt sông Châu Giang nối Hông Kông với Chu Hải và Macao. Tuy nhiên, biện pháp trấn an này không xoa dịu được giới y tế Hồng Kông, 2.700 người đã đình công, 9.000 người sẽ gia nhập phong trào trong nay mai nếu bà Lâm không nhượng bộ. Đa số dân Hồng Kông chủ trương phong tỏa biên giới cấm triệt để người dân Hoa lục.

Một câu hỏi được đặt ra ở đây là tại sao tâm lý bài Trung Quốc dâng cao với con virus corona ? Theo nhận định của Le Figaro, nguy cơ dịch bệnh tràn sang Hồng Kông làm giảm đi các cuộc xuống đường. Bù lại, phong trào dân chủ có một hướng tấn công mới : Tại sao cho dân Hoa lục mang bệnh qua Hồng Kông ? Tại sao bác sĩ Hồng Kông phải chết vì Trung Quốc ? Một nhân viên y tế tên Kai Yeung gằn giọng : "Nếu có một người Hồng Kông chết vì bị lây bệnh, những người Trung Quốc này sẽ xuống hỏa ngục".

Cũng cùng một câu hỏi, nhật báo công giáo La Croix mượn ngòi bút của một bác sĩ về bệnh truyền nhiễm và một sử gia y tế cộng đồng. Theo bác sĩ Christoph Rapp, công luận ở Tây phương lo sợ nhiều hơn là chính phủ. Các nước giàu, rút kinh nghiệm khủng hoảng dịch viêm phổi cấp tính 2003 cũng xuất phát từ Trung Quốc, nên đã có "bí kíp" ngăn chận lan truyền. Thế nhưng, Trung Quốc là một thế giới khác, có lẽ vì dân số quá đông, biện pháp chống dịch ban hành quá trễ. Hậu quả là hơn 20 nước cấm cửa dân Trung Quốc làm Trung Quốc cảm thấy bị cô lập.

Nhân quả vụ SARS : chỉ cần đọc báo Hồng Kông và Việt Nam

Trong bài "Trước dịch bệnh virus corona, phải chăng thế giới lo ngại quá mức ?", trên báo La Croix, sử gia y tế cộng đồng Patrick Zylberman cho rằng "sự gian trá của Trung Quốc trong vụ dịch SARS để lại nhiều dấu vết" và ông khuyến cáo Bắc Kinh hãy xét mình trước khi trách người : "Chúng ta không rõ chính quyền Trung Quốc lương thiện đến mức độ nào trong vụ virus corona chủng mới 2019 nhưng chỉ cần đọc báo chí Hồng Kông và Việt Nam là thấy rõ Trung Quốc lừa đảo như thế nào trong vụ SARS 2003".

Rất có thể họ đã trung thực hơn vào thời điểm này nhưng họ đã che giấu thông tin trong hơn một tháng, từ cuối tháng 11 cho đến cuối tháng 12/2019. Tổ chức Y tế Thế giới bị Bắc Kinh gây sức ép không cho báo động toàn cầu. Vấn đề là thái độ của Bắc Kinh tạo ra một loạt hệ quả và phản ứng khắp thế giới. Nếu dịch kéo dài, nhiều dây chuyền sản xuất sẽ đình trệ như trường hợp của Hyundai ở Hàn Quốc.

Một hệ quả nữa là chính cộng đồng người Hoa phải trả giá. Năm 2003, tại một quốc gia không có tiếng kỳ thị như Canada mà tài xế xe điện ở Toronto, mỗi khi sắp đi ngang khu chợ Châu Á là họ lấy khẩu trang che nửa mặt. Tại Pháp, đã xuất hiện tâm lý tránh các nhà hàng người Hoa, cho dù thận trọng không chính đáng.

Bắc Kinh hãy tự soi gương

Trước khi trách người ghét mình, Trung Quốc hãy tự xét mình vì sao nên nỗi. Le Monde phân tích : Ngay trên mặt ngoại giao, Bắc Kinh cũng bị thất bại vì xem trọng quyền lợi chính trị, địa chính trị hơn tình người. Bắc Kinh đã thuyết phục được giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) không những không chỉ trích cách xử lý khủng hoảng của chính quyền Trung Quốc mà còn khen ngợi phản ứng "nhanh và minh bạch".

Thế mà, cùng ngày, công luận được tin chính quyền câu lưu 8 bác sĩ ở Vũ Hán vì họ phổ biến thông tin. Phải mất ba tuần im lặng, Bắc Kinh mới nhìn nhận có dịch. Một dấu hiệu khác chứng minh Bắc Kinh xem trọng chính trị hơn sinh mạng con người là nhất quyết không cho Đài Loan gia nhập Tổ chức Y tế Thế giới để được chia sẻ thông tin về dịch, trong lúc siêu lây đến hải đảo.

Đài Loan không cô đơn

Trong cuộc khủng hoảng dịch tễ này, Đài Loan nỗ lực chứng minh là một quốc gia độc lập. Khác với vụ dịch SARS, Đài Bắc tạo được kênh liên lạc với WHO, Tổ chức Y tế Thế giới.

Khủng hoảng viêm phổi cấp tính mới là cơ hội để thấy thái độ "nhập nhằng" của Trung Quốc đối với Đài Loan. Bất chấp kêu gọi của Mỹ, Canada và Nhật Bản, chính quyền Trung Quốc vẫn khư khư không cho Đài Loan trở lại làm thành viên của Tổ chức Y tế Thế giới, bất chấp số phận của 23 triệu dân hải đảo. Thế nhưng, Đài Loan trên thực tế, không bị cô lập.

Một mặt, qua kênh liên lạc "Quy định vệ sinh quốc tế", một cơ cấu của Tổ chức Y tế Thế giới thành lập năm 2005, Đài Loan được cung cấp thông tin đầy đủ về dịch bệnh hiện nay đang hoành hành Hoa lục. Thêm vào đó, giữa Bắc Kinh và Đài Bắc có một thỏa thuận chia sẻ thông tin y tế khi có khủng hoảng, ký vào năm 2010. Hệ quả là hai chuyên gia Đài Loan đã đến Vũ Hán hồi giữa tháng Giêng để lấy mẫu siêu vi.

Trung Quốc rơi vào thế bị động

Vì sao thế giới chia sẻ xúc động với Paris khi Nhà Thờ Đức Bà bị cháy mà không một chút tình tương thân với người dân Vũ Hán ? Vì sao chính quyền Nga cấm cửa dân Trung Quốc ? Vì sao dân Hồng Kông, hào phóng giúp Trung Quốc tái thiết Tứ Xuyên sau trận động đất năm 2008, bây giờ đòi đóng cửa biên giới với đại lục ?

Theo bài xã luận của Le Monde, Bắc Kinh thất bại trên mọi mặt trận vì xem tình người nhẹ hơn quyền lực.

Từ khi dịch corona chủng mới hết có thể bị giấu giếm, tâm lý bài Trung Quốc hiện rõ qua những bình luận kiểu "trời trả báo kẻ ăn thịt dơi" hay qua tuyên bố của bộ trưởng Thương Mại Hoa Kỳ "khuyến khích doanh nghiệp bỏ Trung Quốc về đầu tư tại Mỹ".

Theo Le Monde, Trung Quốc bị rơi vào thế thủ vì thất bại trên mọi mặt trận. Trước hết về khắc phục nhân tâm trong lẫn ngoài nước. Năm 2008, dân Hồng Kông hào phóng giúp Tứ Xuyên tái thiết sau động đất. Năm 2020, giới y tế đình công đòi đóng biên giới. Ngay những nước như Kazakhstan, Philippines, nằm trong chiến lược "một vành đai một con đường" của Tập Cận Bình cũng đóng cửa không nhận du khách Trung Quốc.

Nước Nga của Putin cũng đóng biên giới với Trung Quốc, một biện pháp mà Moskva không làm trong vụ khủng hoảng dịch SARS 2003. Những nước bạn của Trung Quốc chỉ áp dụng phương pháp của Bắc Kinh đối với dân Trung Quốc mà thôi : Phong tỏa Hồ Bắc, cách ly hơn 50 triệu dân trong một tỉnh nội bất xuất, ngoại bất nhập.

Hỏa Thần Sơn : bệnh viện dã chiến hay nhà tù ?

Liên quan đến hai bệnh viện dã chiến Hỏa Thần Sơn và Lôi Thần Sơn ở Vũ Hán, Libération cảnh báo : đó là hai pháo đài do quân đội Trung Quốc quản lý nghiêm ngặt "có vào mà không có ra". Một đoạn phim quay lén trong ngày khánh thành và được phát tán trên mạng Taiwan News đã gây "sóng gió" trên các mạng xã hội. Tác giả giấu tên vào các phòng dành cho bệnh nhân giải thích : "Không cách nào mở cửa ra từ bên trong. Quý vị hãy ở nhà thì tốt hơn. Những người không qua khỏi sẽ bị đưa ngay đến lò thiêu".

Si Meng Wang, một nhà nghiên cứu xã hội học Trung Quốc quốc tịch Pháp lo ngại : Trông giống trại lính hơn là bệnh viện. Chống dịch là chuyện của Bộ Y tế sao lại trao cho quân đội ? Quyền lợi của bệnh nhân có được tôn trọng hay không ? Những người lính quân y có được phép tiếp xúc hay liên lạc với gia đình hay không ?

Châu Âu đứng giữa hai đế chế công nghệ số

Trái lại, Le Figaro nhắc nhở độc giả là Trung Quốc ngày nay không còn là "công xưởng" của thế giới mà là một đại cường công nghiệp cạnh tranh nguy hiểm. Trong bài xã luận "Hai đế chế", nhật báo thiên hữu cảnh báo : cuộc chạy đua giữa hai siêu cường công nghệ số Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ vô cùng khốc liệt. Các đại tập đoàn GAFAM của Mỹ (Google, Apple, Faccebook, Amazon và Microsoft) hoạt động và thu lợi nhuận tối đa trong năm 2019. Sức mạnh này cho phép Mỹ áp đảo thị trường internet.

Nhưng trong lúc Hoa Kỳ suy nghĩ hai lần trước khi hành động, thì trái lại Trung Quốc, không cần phép tắc của một chế độ dân chủ. Bắc kinh cấm cửa các đối tác Mỹ, rồi thành lập những tập đoàn giống hệt đối phương, để cạnh tranh lại. Theo Le Figaro, Châu Âu có trong tay những vũ khí công nghiệp hàng đầu, phải tận lực khai thác để bảo vệ quyền lợi và chủ quyền.

Tú Anh

Virus corona : Người Vũ Hán bị "truy lùng" như tội phạm tại Trung Quốc (RFI, 03/02/2020)

Tại nhiều nơi ở Trung Quốc, người dân thành phố Vũ Hán, tâm ổ dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra, đang bị truy lùng như thể họ là tội phạm.

Một trạm đo thân nhiệt người dân ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, ngày 01/02/2020. China Daily via Reuters

Để khuyến khích người dân cung cấp thông tin về người Vũ Hán, chính quyền nhiều địa phương ban hành biện pháp thưởng tiền, các cuộc tra hỏi nhắm vào người Vũ Hán được siết chặt.

Tuần trước, Ủy ban Vệ sinh - Y tế Trung Quốc kêu gọi các địa phương không lơ là việc xác minh người dân trong khu vực đã từng đi đến đâu. Khắp nơi, chính quyền địa phương phải chịu sức ép về việc trục xuất những người đến từ tỉnh Hồ Bắc.

Ở Bắc Kinh, một số quận đã tự rào chắn, buộc du khách hoặc những người quay lại thành phố sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán cung cấp thông tin về hành trình đi lại của họ thời gian qua.

Một nhân viên an ninh nói với AFP là những ai đến từ Hồ Bắc phải thông báo cho nhà chức trách khu vực, vì có thể những người này làm lây nhiễm bệnh. Những người được xác minh là người Hồ Bắc hoặc Vũ Hán sẽ bị theo dõi chặt chẽ, không thể tự ý ra, vào một khu phố, thậm chí còn không được đi mua thức ăn. Bí thư đảng ủy một khu phố ở Bắc Kinh cho biết nếu cần, khu phố sẽ cử người đi mua thực phẩm giúp.

Nhà chức trách một khu vực ở Thạch Gia Trang, phía tây nam Bắc Kinh, treo thưởng 2.000 nhân dân tệ cho bất kỳ ai cung cấp thông tin về những người đã ở Vũ Hán trong 2 tuần qua. Tại một số vùng, người dân trở về từ tỉnh Hồ Bắc, Vũ Hán bị dân làng tẩy chay. Cư dân từ Hồ Bắc cũng nhận được các cuộc gọi điện thoại hàng ngày và phải ghi lại nhiệt độ của họ trong khoảng hai tuần.

Hồng Kông : Nhân viên y tế đình công đòi đóng cửa biên giới với Hoa lục

Ngày 03/02/2020, hàng ngàn nhân viên các bệnh viện công tại Hồng Kông đã đình công đòi chính quyền đóng toàn bộ biên giới với Hoa lục để hạn chế nguy cơ lây nhiễm virus corona.

Phong trào đình công của nhân viên y tế đặc khu diễn ra trong bối cảnh chính phủ Hồng Kông, vốn trung thành với Bắc Kinh, không đồng ý đóng cửa toàn bộ biên giới với Hoa lục, trong khi Hồng Kông đã ghi nhận 11 ca nhiễm virus, đa phần tới từ Hoa lục.

Theo AFP, chính quyền đặc khu đánh giá biện pháp đóng cửa biên giới mang tính kỳ thị, phân biệt đối xử, có hại cho kinh tế Hồng Kông và trái với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới - WHO. Chính quyền cho biết sau khi cho đóng một số cửa khẩu hồi tuần trước, số người đến từ Hoa lục đã giảm 50%.

Thùy Dương

*******************

Virus corona : Trung Quốc cần "khẩn cấp" khẩu trang y tế (RFI, 03/02/2020)

Trung Quốc đang cần "khẩn cấp" nhiều thiết bị bảo hộ y tế, đặc biệt là khẩu trang y tế, kính bảo hộ và quần áo bảo hộ để đối phó với dịch viêm phổi cấp tính do virus corona mới gây ra, hiện số ca tử vong đã lên tới 361 người, cao hơn con số của dịch SARS năm 2002-2003.

Một người đeo khẩu trang phòng lây nhiễm virus corona ở trung tâm tài chính Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 03/02/2020. Reuters/Jason Lee

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã tuyên bố như trên trong cuộc họp báo ngày 03/02/2020. Theo hãng tin AFP, việc Bắc Kinh nhìn nhận không đủ khả năng đối phó với một cuộc khủng hoảng trong nước là một điều bất thường. Cho tới nay, chỉ có một lần duy nhất mà Trung Quốc phải nhờ đến sự trợ giúp của quốc tế, đó là vào năm 2008, khi xảy ra trận động đất kinh khủng khiến hơn 80.000 người chết và mất tích.

Dịch bệnh do virus corona mới tiếp tục lan rộng tại Trung Quốc, với số người chết lên tới 361, cao hơn con số tử vong của dịch viêm phổi cấp tính nặng SARS năm 2002-2003. Trước tình hình này, ngoài tỉnh Hồ Bắc, nhiều tỉnh và thành phố khác của Trung Quốc đã bắt buộc người dân đeo khẩu trang khi ra ngoài đường. Tổng cộng hơn 300 triệu người buộc phải đeo khẩu trang ở Trung Quốc. Cho dù không bắt buộc, người dân Trung Quốc trong những ngày qua cũng đã đổ xô đi mua khẩu trang vì sợ lây bệnh, gây nên tình trạng khan hiếm.

Bình thường khi chạy hết công suất, các nhà máy của Trung Quốc sản xuất được 20 triệu khẩu trang mỗi ngày, nhưng theo một quan chức của Bộ Công nghiệp Trung Quốc, các nhà máy mới hoạt động trở lại sau kỳ nghỉ Tết, và hiện chỉ chạy khoảng từ 60 đến 70% công suất, nên không đáp ứng kịp nhu cầu.

Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nhiều quốc gia, trong đó có Pháp, Anh Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đã gởi các thiết bị bảo hộ y tế cho Trung Quốc.

Thanh Phương

*******************

Virus corona : Malaysia tặng Trung Quốc 18 triệu đôi găng tay y tế (RFI, 03/02/2020)

Ngày 03/02/2020, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này có nhu cầu khẩn cấp về trang thiết bị y tế để đối phó với dịch viêm phổi cấp do virus corona mới gây ra, nhất là khẩu trang, kính, găng tay và trang phục phòng hộ y tế.

Một y tá đo thân nhiệt người thăm bệnh nhân tại một bệnh viện ở Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 03/02/2020. Reuters/Lim Huey Teng

Phát biểu trước báo giới, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nhiều nước như Pháp, Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc đã gửi tặng Trung Quốc nhiều thiết bị, dụng cụ phòng hộ.

Malaysia cũng không phải một ngoại lệ. Nhà chức trách nước này đã quyết định bày tỏ tình đoàn kết với Trung Quốc bằng cách gửi tặng các bệnh viện ở Hoa lục 18 triệu đôi găng tay y tế.

Từ Kuala Lumpur, thông tín viên RFI Gabrielle Maréchaux cho biết thêm :

"Chính bộ trưởng Thương mại là người đầu tiên đề cập đến việc này hôm thứ Bảy vừa rồi (01/02) : Malaysia sẽ gửi tặng cho Trung Quốc 18 triệu đôi găng tay y tế bằng cao su latex để hỗ trợ các nhân viên y tế đang phải chống chọi với dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra. Vào Chủ nhật, đến lượt hiệp hội hữu nghị Trung Quốc - Malaysia thông báo gửi 100.000 đôi găng tay y tế cho Trung Quốc.

Đây không phải lần đầu tiên chính quyền và các nhà công nghiệp Malaysia có hành động hào phóng như vậy. Vào năm 2014, 20 triệu đôi găng tay y tế đã được nước này gửi tặng Châu Phi để hỗ trợ công cuộc đối phó với virus Ebola. Là một nước chế biến nhiều cao su, Malaysia là một trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giới về dụng cụ y tế bằng cao su latex.

Thế nhưng, hành động hào phóng lần này của Malaysia diễn ra trong bối cảnh chưa từng có. Từ khi có thông báo là trên lãnh thổ Malaysia có 8 người bị lây nhiễm virus, nhiều phát ngôn bài Trung Quốc lan tràn trên các mạng xã hội.

Hiện giờ đã có 400.000 người ký tên vào một đơn kiến nghị theo đó hải quan không cho phép bất cứ người nào mang quốc tịch Trung Quốc được nhập cảnh vào Malaysia. Nhưng trước mắt, đòi hỏi này bị chính phủ Malaysia bỏ qua. Chính quyền nước này muốn thể hiện tình đoàn kết với Trung Quốc".

Thùy Dương

*********************

Virus corona : Nga thông báo sẽ trục xuất người nước ngoài nhiễm bệnh (RFI, 03/02/2020)

Ngày 03/02/2020, chính quyền Nga thông báo sẽ trục xuất những người nước ngoài bị nhiễm virus corona mới và triển khai các biện pháp cách ly.

Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin tại Moskva, ngày 03/02/2020. Reuters/Sputnik

Trong một cuộc họp nội các được phát trên truyền hình, thủ tướng Nga Mikhail Michoustine nhấn mạnh virus corona đã được đưa vào danh sách các bệnh đặc biệt nguy hiểm.

Hồi tuần trước, Moskva thông báo hàng loạt biện pháp phòng bệnh, trong đó có biện pháp đóng cửa 4.250 km biên giới với Trung Quốc và giảm các chuyến tầu nối hai nước, hạn chế các chuyến bay, khôi phục chế độ visa với khách du lịch Trung Quốc, tạm ngưng cấp visa nhập cảnh cho người lao động tới từ Trung Quốc.

Trong những ngày sắp tới, các máy bay quân sự của Nga sẽ được điều đến các tỉnh đang có dịch bệnh đang lây lan ở Trung Quốc để đưa dân Nga về nước. AFP cho biết thủ tướng Nga còn đề nghị lùi ngày tổ chức Diễn đàn Kinh tế Nga tại Sotchi dự kiến diễn ra từ ngày 12 đến 14/02.

Pháp : Chuyến bay hồi hương thứ hai đã hạ cánh

Tại Pháp, chuyến bay thứ hai từ Vũ Hán hồi hương người Pháp và kiều dân nhiều nước khác đã hạ cánh vào chiều 02/02. Trong tổng số 254 hành khách trên chuyến bay, 36 người có triệu chứng nhiễm virus, 16 người nước ngoài được chuyển ngay lập tức về nước họ, 20 người khác được xét nghiệm tại Pháp, nhưng các xét nghiệm đều cho kết quả âm tính. Tất cả hành khách lưu lại Pháp được đưa về cách ly 14 ngày trong một trường sĩ quan cứu hỏa ở Aix-en-Provence và khu du lịch Carry-le-Rouet, miền nam nước Pháp.

Trong khi đó, tại Mỹ, chính quyền California ngày 02/02 thông báo có thêm 3 người nhiễm corona, nâng số người bị lây nhiễm siêu vi tại Mỹ lên thành 11 người.

Chứng khoán Hoa lục sụt giảm, G7, OPEC họp bàn

Trong bối cảnh dịch bệnh vẫn không ngừng lây lan, thị trường chứng khoán Hoa lục đã mở cửa phiên giao dịch đầu tiên hôm 03/02 sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán. Theo AFP, chỉ số chứng khoán Hoa lục vào phiên cuối ngày sụt giảm hơn 7%, mức sụt giảm trong ngày cao nhất tính từ năm 2005.

Trước bối cảnh dịch bệnh lan rộng tại Trung Quốc, sau một cuộc điện đàm hôm 02/02 với đồng nhiệm Mỹ, bộ trưởng y tế Đức Jens Spahn thông báo các bộ trưởng y tế của khối G7 sẽ tổ chức họp qua mạng viễn thông để tìm cách đối phó với dịch bệnh đang hoành hành tại Trung Quốc.

Còn tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và Nga, cũng trong ngày 02/02, đã thông báo tổ chức một cuộc họp trong hai ngày 04-05/02 tại Vienna, Áo để phân tích về tình trạng sụt giá dầu thô do tác động của virus corona.

Thùy Dương

Virus corona : Các hãng hàng không "né" Trung Quốc

Virus corona vẫn là cụm từ chiếm trang nhất nhật báo Kinh tế Les Echos, với hàng tựa lớn : "Mối lo ngại của một nước Trung Quốc tự cô lập". Tờ báo quan tâm đến việc nhiều hãng hàng không như British Airways và Lufthansa đã tạm ngưng các chuyến bay đến Trung Quốc do nguy cơ dịch bệnh. Air France thì chưa hủy toàn bộ các chuyến bay đến Trung Quốc, nhưng thi hành các biện pháp ngăn ngừa, như tạm ngưng ba chuyến bay hàng tuần đến Vũ Hán và giảm bớt các chuyến bay đến Bắc Kinh và Thượng Hải. Theo Les Echos, kể từ nay không thể loại trừ hiệu ứng domino đối với các hãng hàng không khác của Châu Âu.

British Airways aircraft are seen at Heathrow Airport in west London, Britain, February 23, 2018. Reuters/Hannah McKay/File Photo

Tại Châu Á, một số hãng hàng không cũng đã đình chỉ hoặc giảm bớt các chuyến bay đến Trung Quốc. Tai Mỹ, chính quyền Donald Trump đang nghiên cứu khả năng này. Trước mắt, họ chỉ khuyên công dân Mỹ nên tránh đến Trung Quốc trong lúc này. Nhưng không cần đợi chỉ thị chính thức, United Airlines đã hủy nhiều chuyến bay đến Trung Quốc.

Hiện giờ, chưa có số liệu nào từ các hãng hàng không, nhưng chỉ riêng việc chính quyền Bắc Kinh cấm các chuyến đi ra nước ngoài và ngược lại, nhiều du khách hoặc nhà doanh nghiệp đã hủy các chuyến đi Trung Quốc chắc chắc có ảnh hưởng đến tỷ lệ lấp đầy số ghế trên máy bay. Les Echos lưu ý là nếu máy bay chỉ chở phân nữa khách thì mức thiệt hại đối với các hãng hàng không sẽ tăng vọt. Ấy là chưa kể phi công và chiêu đãi viên của các hãng này rất có thể sẽ từ chối làm việc trên các chuyến bay đến Trung Quốc.

Hồi hương công dân ngoại quốc từ Vũ Hán : Bắc Kinh "thọc gậy bánh xe"

Tờ Le Figaro thì chú ý đến thái độ khó chịu của Bắc Kinh khi thấy nhiều nước, trong đó có Pháp, hồi hương các công dân của mình từ Vũ Hán. Chính quyền Trung Quốc bị cáo buộc là cản trở việc hồi hương những người này.

Tờ báo cho biết việc hồi hương các công dân Pháp ban đầu được thông báo là sẽ được thực hiện giữa tuần này, nhưng đến ngày mai, thứ sáu, mới có chuyến bay đầu tiên đáp xuống nước Pháp, chở theo khoảng 200 người.

Theo Le Figaro, việc dời đi dời lại chuyến bay nói trên là do tính chất phức tạp về mặt hầu cần và y tế của việc này. Nhưng khó khăn này trước hết là về mặt ngoại giao và cho thấy có sự đôi co trong hậu trường. Một nhà ngoại giao của một nước Châu Âu cho biết là đă có sự cản trở từ phía Trung Quốc. Nhưng trước thái độ kiên quyết của các nước có liên quan, cường quốc kinh tế thứ nhì thế giới cuối cùng không chống lại việc di tản công dân nước ngoài. Tuy vậy, trên thực tế họ vẫn "thọc gậy bánh xe". Theo một nguồn tin ngoại giao, Pháp cũng như Đức phải khó nhọc lắm mới được cấp giấy phép đáp xuống Vũ Hán. Bắc Kinh còn gây khó dễ cho những người muốn rời khỏi Vũ Hán bằng những đòi hỏi quan liêu giấy tờ.

Theo Le Figaro, các lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc không muốn cho di tản công dân nước ngoài vì họ sợ mất mặt với quốc tế, sợ bị xem là không có đủ khả năng đối phó với khủng hoảng này.

Virus corona và tự do báo chí

Cũng về virus corona, tờ Libération đề cập đến khía cạnh tự do báo chí, nhân việc một tờ báo Đan Mạch khiến Bắc Kinh giận dữ vì đã đăng một bức biếm họa về dịch bệnh này.

Trong số báo ra ngày 27/01, tờ Jyllands-Posten đăng một bức biếm họa về virus corona tại Trung Quốc với 5 ngôi sao vàng trên nền đỏ của lá quốc kỳ Trung Quốc được thay thế bằng… 5 con virus ! Ngay lập tức, sứ quán Trung Quốc tại Copenhague ra thông cáo cực lực phản đối và yêu cầu ban biên tập tờ báo Đan Mạch, cũng như tác giả bức biếm họa này phải xin lỗi.

Nhưng trả lời tờ Libération, tổng biên tập Jyllands-Posten, Jacob Nybroe nói : "Dứt khoát không có chuyện xin lỗi Trung Quốc. Một mặt, bức vẽ này không có gì đáng chê trách, mà nó chỉ minh họa một cách rất hiệu quả chủ đề mà mọi người đang quan tâm, mà không hề có ý đồ xúc phạm tình cảm của một người nào. Mặt khác, không thể chấp nhận việc Trung Quốc quyết định cái gì được đăng, cái gì không được đăng trên một tờ báo Đan Mạch".

Theo Libération, hôm 28/01, toàn bộ chính giới Đan Mạch, kể cả nữ thủ tướng Mette Frederiksen, đều ủng hộ nhật báo Jyllands-Posten và kiên quyết bảo vệ quyền tự do ngôn luận tại nước này.

Kế hoạch hòa bình : Trump "khoán trắng" cho Israel

Kế hoạch hòa bình của tổng thống Mỹ Donald Trump cho Israel và Palestine là đề tài chiếm trang nhất nhật báo Le Monde hôm nay, với hàng tựa "Kế hoạch của Trump khoán trắng cho Israel".

Hôm 28/01/2020, tổng thống Mỹ Donald Trump đã long trọng công bố một kế hoạch hòa bình đáp ứng toàn bộ các đòi hỏi của Israel và chuẩn y việc sát nhập các lãnh thổ Palestine, bất chấp các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc. Kế hoạch này xem Jerusalem là thủ đô "không thể chia cắt" của nhà nước Israel. Một nhà nước Palestine sẽ được thành lập, nhưng mất đi 30% lãnh thổ của năm 1967 và thủ đô của họ sẽ được đặt ở ngoại ô phía đông Jerusalem.

Trong bài xã luận, tờ Le Monde ghi nhận, đúng là kế hoạch này phác thảo khả năng hình thành một nhà nước Palestine, nhưng kèm theo nhiều điều kiện gắt gao đến mức viễn cảnh này trở nên mơ hồ, xa vời như đường chân trời. Tờ báo đặt câu hỏi : Washington lấy quyền gì mà trao cho đàn em của mình chủ quyền trên một lãnh thổ không phải của họ ? Quyền gì, nếu không là quyền của cường quốc có cách hành xử như của một nhà nước côn đồ, giống như đã được thể hiện qua việc Nga sát nhập vùng Crimea năm 2014 ?

Nhật báo công giáo La Croix cũng dành tựa lớn trên trang nhất : "Kế hoạch một chiều" để nói về kế hoạch hòa bình của tổng thống Trump.

Trong bài xã luận, tờ báo này viết : "Kế hoạch này chà đạp lên luật pháp quốc tế khi công nhận rằng các lãnh thổ bị chiếm đoạt bằng vũ lực có thể được trao một cách chính đáng cho kẻ xâm lược. Nếu được đưa ra trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, chắc chắn nó sẽ bị bác bỏ, bởi vì quốc gia nào cũng ý thức được rằng chấp nhận một việc làm trái luật như vậy sẽ tạo ra một tiền lệ mà một ngày nào đó sẽ gây bất lợi cho mình".

Về phần Libération, tờ báo phỏng vấn chuyên gia về Trung Đông Jean-Paul Chagnollaud. Vị chuyên gia này cũng đánh giá rằng kế hoạch của tổng thống Trump bất lợi cho người Palestine. Nhưng trong khi các lãnh đạo Palestine đã bác bỏ kế hoạch này, thì người dân lại không có một thái độ chống đối mạnh mẽ. Ông Jean-Paul Chagnollaud giải thích : "Người dân Palestien đã quá mệt mỏi vì họ đấu tranh từ bao năm nay mà chẳng đạt kết quả nào đáng kể. Giới trẻ không còn tin vào hiệu quả của hành động chính trị và bây giờ chỉ mưu cầu một tương lai cho cá nhân". Nhưng theo vị chuyên gia này, người dân Palestine vẫn gắn bó với mảnh đất của họ, với những biểu tượng của họ và với quyền của họ. Cho nên, tình hình có thể thay đổi ngày mai, vì người dân Palestine vẫn giữ thái độ ngoan cường. Họ sẽ không chịu đầu hàng như mục đích của kế hoạch do Trump đề ra.

Anh Quốc mở cửa cho Hoa Vi

Bất chấp các áp lực của Mỹ, Luân Đôn đã bật đèn xanh cho tập đoàn thiết bị viễn thông Hoa Vi của Trung Quốc vào thị trường Anh Quốc. Đây là một trong những đề tài thu hút sự chú ý của tờ Le Monde.

Như vậy là Luân Đôn đã không làm theo lệnh của Donald Trump đòi Anh Quốc cấm cửa hoàn toàn đối với Hoa Vi, nhưng cũng không lơ là vấn đề an ninh quốc gia. Trong bài xã luận, Le Monde viết : "Trước bài toán nan giải mà tập đoàn Trung Quốc Hoa Vi đặt ra, giữa một bên là lòng trung thành với đàn anh Hoa Kỳ và bên kia là lợi ích quốc gia, thủ tướng Boris Johnson đã tìm ra phương thuốc : cho Hoa Vi tiếp cận một cách hạn chế các cơ sở hạ tầng ít nhạy cảm nhất trong lĩnh vực 5G".

Theo Le Monde, Hoa Vi đã trở thành biểu tượng của cuộc chiến giữa Mỹ và Trung Quốc. Và trong cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa Bắc Kinh và Washington, tổng thống Trump hãy còn xa mới giành được phần thắng. Hoa Vi đã thuyết phục được Ấn Độ và nhiều nước đang trỗi dậy khác, như Brazil và Nam Phi, mở cửa thị trường của họ. Tập đoàn thiết bị viễn thông Trung Quốc cũng đang đàm phán thuận lợi với Nga và các đồng minh Trung Á của Moskva.

Le Monde cho biết nước Úc, vốn nằm trong tầm ngắm của gián điệp Trung Quốc, đã theo gương Mỹ và đã gạt bỏ Hoa Vi, trong khi New Zealand và Canada đang do dự. Châu Âu thì đang bị phân hóa. Trong khi Ba Lan cam kết không "chơi" với Hoa Vi vì lý do an ninh, thì thủ tướng Hungary Viktor Orban muốn rãnh tay thương lượng với tập đoàn Trung Quốc. Để các nước khác trong Liên Hiệp Châu Âu có thể ra quyết định dễ dàng, hôm 29/01, Bruxelles vừa công bố những khuyến cáo giúp cho các nước này cưỡng lại áp lực của Mỹ, nhưng vẫn không để tác hại đến an ninh quốc gia.

Sinh viên Oxford và nỗi lo Brexit

Ngày 31/01/2020, Anh Quốc chính thức rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu. Trong loạt bài về sự kiện này, tờ Le Monde đề cập đến nỗi lo của các sinh viên đại học danh tiếng Oxford.

Le Monde nhắc lại, cũng như các đại học khác ở Anh Quốc, Oxford được hưởng các khoản tài trợ hào phóng của Liên Hiệp Châu Âu cho các dự án nghiên cứu của trường đại học này. Đến cuối năm 2019, Oxford đã nhận được tổng cộng 56 triệu euro của Hội đồng Nghiên cứu Châu Âu. Sau Brexit, nguồn tài chính dồi dào này dĩ nhiên sẽ không còn nữa. Tờ báo đặt câu hỏi : Sau khi Luân Đôn chia tay với Bruxelles, liệu đại học Oxford có sẽ còn thu hút nhiều sinh viên Châu Âu như hiện nay ? Hiện giờ các sinh viên từ những nước Châu Âu khác trả tiền học phí bằng với mức của sinh viên Anh khoảng 10 ngàn euro/năm). Có nguy cơ là chính phủ Anh sẽ bắt các sinh viên đó trả tiền học phí như sinh viên ngoài Châu Âu, tức là nhiều hơn gấp đôi.

Pháp : Ứng cử viên tranh đua về môi trường

Tờ Le Figaro hôm nay đưa tựa trên trang nhất về bầu cử hội đồng thành phố tại Pháp vào tháng 3 tới, với các ứng cử viên chức thị trưởng tranh nhau đưa ra các đề nghị về bảo vệ môi trường.

Chẳng hạn như tại Paris, ứng cử viên đảng Cộng hòa Tiến bước Benjamin Griveaux đề ra dự án xây một "Central Park" rộng 30 hectares cho thủ đô Pháp, còn ứng cử viên đảng Xã hội Anne Hidalgo thì mơ đến một thành phố mà trong đó xe đạp sẽ ngự trị. Những đề nghị như thế đang gây nhiều phản ứng trái chiều, khiến mọi người không chú ý nhiều đến ứng cử viên đảng Xanh ở Paris David Belliard.

Ở các thành phố khác cũng thế, ví dụ như tại Lyon, ứng cử viên của đảng cánh hữu Những người Cộng hòa Etienne Blanc đề nghị biến thành phố này này "thành phố-vườn lớn nhất Châu Âu".

Le Figaro cho biết, hiện nay, dựa trên kết quả các thăm dò ý định bỏ phiếu rất thuận lợi cho họ, đảng Xanh hy vọng sẽ giành được nhiều thành phố lớn trong cuộc bầu cử vào tháng 3.

Thanh Phương

Trung Quốc đóng cửa sống trong nỗi sợ virus corona

Virus corona từ Vũ Hán tiếp tục hoành hành tại Trung Quốc và đe dọa cả thế giới. Vụ xử phế truất tổng thống Mỹ Donald Trump trở nên nóng khi cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton lộ diện. Tổng thống Trump bắt tay Israel đưa ra kế hoạch hòa bình mới với người Palestinee. Trên đây là những chủ đề nổi bật được các báo Pháp chú ý đặc biệt.

Một người dân ở Điền Gia Doanh (Tianjiayingcun), ngoại ô Bắc Kinh, Trung Quốc, kiểm tra xe hơi vào làng đề phòng dịch virus corona, ngày 29/01/2020 Reuters/Carlos Garcia Rawlins

Virus corona Vũ Hán tiếp tục lây lan, số người thiệt mạng tăng thêm mỗi ngày mặc dù tỉnh Hồ Bắc, nơi phát dịch, đã bị gần như cách ly hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Mỗi nơi, mỗi nước đang nỗ lực theo cách riêng của mình cố gắng kiểm soát dịch và bảo vệ người dân.

Nhật báo Le Monde có bài phóng sự mang tiêu đề "Bắc Kinh, thành phố chết, khép kín trong nỗi sợ" cho thấy, không chỉ Vũ Hán, nơi ổ dịch, mà giờ đây người dân thủ đô Trung Quốc đang cố gắng tránh bị phơi nhiễm virus corona 2019-nCoV. Thông tín viên của Le Monde tại Bắc Kinh mô tả : "Các cửa hàng đóng cửa, phố xá vắng tanh, hiếm hoi có vài chiếc xe bus gần như trống không chạy trên đường, Bắc Kinh thành phố 21 triệu dân giống như một thành phố ma. Ngay cả những người giao hàng, thường ngày có mặt ở khắp nơi, giờ cũng biến mất".

Tác giả bài phóng sự nhận thấy người Trung Quốc giờ đây cảnh giác với chính đồng bào mình. Người Trung Quốc nhìn người nước mình như là mối đe dọa. Ở ngoại ô Bắc Kinh, có nhiều làng hay các khu phố, người dân tự dựng rào chắn không cho người lạ vào. Các khách sạn từ chối khách người Hồ Bắc. Bảo vệ giờ đây kiểm tra chất vấn những người lạ đến tòa nhà chung cư để biết có tiếp xúc hay liên quan gì đến Vũ Hán hay không. Điều mà người dân bắc Kinh sợ lúc này là phải đến bệnh viện, ngay cả khi mắc các bệnh thông thường. Họ đóng kín cửa, tích trữ lương thực thực phẩm, sống trong nhà chờ dịch đi qua, nhưng không khí sợ hãi bao trùm khắp thành phố.

Hồng Kông cắt đứt với đại lục

Báo Les Echos nhìn sang Hồng Kông với bài : "Bị ám ảnh ký ức dịch SARS, Hồng Kông cắt đứt với Trung Quốc". Đặc khu hành chính đang có những phản ứng nhanh chóng và dứt khoát trước dịch viêm phổi cấp đến từ Hoa Lục.

Trận dịch virus corona lần này gợi lại cho Hồng Kông những ký ức đau thương của trận dịch SARS 2002-2003, từng làm 300 người chết tại thành phố. Lần này, chính quyền đặc khu đã quyết định đóng cửa gần như hoàn toàn với Trung Quốc hy vọng ngăn chặn dịch virus corona. Tất cả các tuyến giao thông, đường sắt và đường thủy nối với Hoa Lục đều đã bị ngừng lại từ hôm 25/01. Các chuyến bay đến từ đại lục cũng bị cắt giảm còn một nửa. Gần một nửa số trạm kiểm soát biên giới bị đóng cửa chờ có lệnh mới. Về phía Trung Quốc, Bắc Kinh ngừng cấp giấy thông hành cho du khách cá nhân đến Hồng Kông, các công ty du lịch cũng nhận được lệnh hủy tour đến đặc khu.

Les Echos nhận xét : "Từ trước đến nay, chưa bao giờ Hồng Kông có các biện pháp mau lẹ và triệt để như vậy. Ngay cả thời điểm xảy ra dịch SARS hồi 2002-2003, Hồng Kông cũng không không đến nỗi cô lập với Hoa lục như lúc này". Hiện tại mới có 8 người bị phát hiện nhiễm virus corona tại Hồng Kông. Họ đều đến từ Hoa lục bằng tàu hỏa.

Đặt trong tình trạng báo động y tế cao nhất từ thứ Bảy tuần qua, Hồng Kông quyết định đóng cửa nhiều địa điểm công cộng, như công viên giải trí, bảo tàng, trường học. Hàng loạt các hoạt động thương mại, du lịch, khách sạn, nhà hàng bị đình trệ. Các chuyên gia kinh tế nhận định những biện pháp khẩn cấp như vậy sẽ làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế của đặc khu hành chính, vốn đã phải chịu nhiều hậu quả của cuộc thương chiến Mỹ-Trung và phong trào biểu tình phản kháng trong nhiều tháng qua.

Dịch có thể lên đến đỉnh điểm những ngày tới

Nhật báo Le Figaro có bài "Trung Quốc đối mặt với "con qủy" virus corona" với cảnh báo, dịch có thể lên tới đỉnh điểm trong chục ngày tới. Ở Trung Quốc hiện tại, hầu như ai cũng là những bệnh nhân tiềm ẩn. Họ được đề nghị đóng cửa ở trong nhà, người dân trong vùng bị cách ly tiếp tục cuộc sống khép kín trong thành phố chết, những người dân khác được khuyến cáo hủy tất cả các chuyến đi ra nước ngoài nếu không phải là cần kíp.

Mặc dù chính quyền Trung Quốc cố gắng minh bạch tình hình, nỗ lực huy động mọi nguồn lực để ngăn chặn dịch nhưng tình hình có vẻ vẫn không làm cho yên tâm. Trong nước số người chết và lây nhiễm tiếp tục tăng. Ở ngoài nước, virus corona bắt đầu xuất hiện thêm ở nhiều nước.

Theo Le Figaro, các nước có kiều dân ở Trung Quốc đang khẩn trương đề nghị đưa người của mình hồi hương. Nhật Bản, Hoa Kỳ, Pháp đều đã lên kế hoạch đưa máy bay đến Vũ Hán đón các công dân về nước. Trong khi đó Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) có vẻ như vẫn mập mờ, không khuyến cáo di tản người nước ngoài khỏi Trung Quốc, theo như phát biểu của tổng giám đốc WHO trong chuyến thăm Bắc kinh hôm qua, được một thông cáo của chính quyền Trung Quốc trích dẫn. WHO thông báo Bắc Kinh đã chấp nhận để các chuyên gia quốc tế đến Trung Quốc nghiên cứu virus và điều hành hoạt động phòng chống dịch của quốc tế. Mọi người đang hy vọng sau khi lên đến đỉnh điểm, dịch sẽ lắng xuống tuy còn kéo dài vài tháng, như vẫn thường thấy trong các đợt dịch khác.

Mỹ -Israel ban phát hòa bình cho Palestine ?

Một thời sự khác thu hút sự chú ý của dư luận diễn ra tại Washington hôm qua : Tổng thống Mỹ Donal Trump và thủ tướng Israel Benyamin Netanyahou hoan hỉ công bố bản kế hoạch hòa bình cho vùng đất tranh chấp triền miên bao thập kỷ nay giữa người Israel và người Palestine.

Tựa lớn trang nhất của nhật báo Le Figaro : "Trump đề xuất một kế hoạch hòa bình dành riêng cho Israel" đã cho dư luận thấy có điều gì không ổn. Kế hoạch hòa bình Israel-Palestine nhưng lại chỉ được chuẩn bị soạn thảo với một trong hai bên tranh chấp, với lợi thế chủ yếu dành cho Israel, nước từ trước đến nay vẫn ỷ vào sức mạnh để lấn át người Palestine. Xã luận Le Figaro gọi đó là "nền hòa bình đơn phương". Nội dung của kế hoạch khập khễnh không tính đến các yếu tố lịch sử, thực tế. Để đổi lại được công nhận là Nhà nước độc lập, Palestine sẽ phải chịu thiệt thòi về lãnh thổ, đất đai đã bị Israel chiếm đóng từ trước, đặc biệt là thành phố thánh Jerusalem sẽ là thủ đô chính thức của Israel.

Kế hoạch ngay lập tức đã bị người Palestine bác bỏ vì nó chỉ xác nhận lập trường thân Israel của chính quyền Trump. Xung đột Israel – Palestine không thể chấm dứt được bằng một kế hoạch gọi là hòa bình áp đặt từ một phía.

Mỹ : Tình tiết mới trong vụ xử phế truất tổng thống

Nhiều tờ báo quan tâm đến tình tiết mới phát hiện liên quan đến phiên xử phế truất tổng thống đang diễn ra tại Thượng Viện Mỹ.

Trong lúc phiên xử phế truất tổng thống đang dành cho phần bào chữa thì trong một cuốn sách, được nhật báo Mỹ New York Times số ra hôm 26/01 tiết lộ một phần, cựu cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton, bị ông Trump sa thải hồi tháng 9/2019, đã có những cáo giác tổng thống trong vụ Ukraine. Trong cuốn sách ông Bolton khẳng định có việc ông Donald Trump dùng khoản viện trợ quân sự cho Ukraina để mặc cả với việc đề nghị Kiev mở điều tra các vụ việc liên quan đến đối thủ Joe Biden. Cựu cố vấn An ninh của Nhà Trắng khẳng định đã từng cùng các quan chức như ngoại trưởng Mike Pompeo, bộ trưởng quốc phòng Mark Esper phản đối quyết định này của tổng thống Trump.

Đây sẽ là nhân chứng quan trọng mà đảng Dân chủ đang rất cần đưa ra trước phiên tòa nhưng Thượng Viện từ chối ngay từ đầu. Các báo đều có chung phân tích là sự xuất hiện tình tiết mới này không chắc làm thay đổi cục diện phiên xử nhưng sẽ làm khó cho các luật sư biện hộ cho tổng thống trong những ngày tới và ít nhiều làm lung lay sự đồng lòng ủng hộ của các thượng nghị sĩ Cộng hòa với tổng thống Trump.

Nghiện màn hình nguy hại cho trí tuệ trẻ

Cuối cùng xin được đến với mục sự kiện của nhật báo Libération với thói quen gây không ít nguy hại đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ nhỏ. Đó là chứng nghiện màn hình.

Libération dành 5 trang báo đề đề cập đến hiện tượng xã hội đang trở thành vấn đề sức khỏe tâm thần trẻ nhỏ. Tờ báo cho biết : "Một nghiên cứu mới được công bố hôm 29/01 này đã chỉ rõ những nguy hiểm của hiện tượng phổ biến hiện nay là để trẻ em cứ dán mắt vào màn ảnh của máy thu hình, điện thoại thông minh, máy tính bảng. Điều này cho thất các bậc phụ huynh không được thông tin đầy đủ".

Các chuyên gia đều nhất trí cần phải tránh xa trẻ nhỏ khỏi các loại màn hình. Các nhà tâm lý học khẳng định một đứa trẻ ra đời bắt buộc cần phải có những giao tiếp tương tác con người, trước tiên là với cha mẹ. Thay thế mối quan hệ đó bằng các màn hình sẽ làm phát triển về tinh thần, trí tuệ của trẻ bị chậm lại.

Anh Vũ