Luận bàn về pháp lý của tội danh lây truyền dịch bệnh

Hoài Nguyễn, VNTB, 08/06/2021

Khá nhiều ý kiến có vẻ trái chiều khi báo chí dùng cụm từ định danh mang tính địa lý của nơi được cho là ‘ổ dịch’, bởi khi nói đến bất kỳ chuyện gì liên quan tôn giáo, đều là nhạy cảm chính trị.

Ổ dịch tại nhóm truyền giáo Phục Hưng được phát hiện từ ngày 26/5 hiện được ghi nhận là lớn nhất từ trước đến nay ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Bài viết này chỉ luận bàn về tính pháp lý của tội danh lây truyền dịch bệnh, và nếu có dẫn chứng trường hợp bà Võ Xuân Loan, thì đây là tư cách công dân Võ Xuân Loan, không phải nữ mục sư Võ Xuân Loan.

Pháp luật quy định gì ?

Bộ luật Hình sự (tu chỉnh 2017), Điều 240. Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người :

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm :

a) Đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng lây truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác ;

b) Đưa vào hoặc cho phép đưa vào lãnh thổ Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người ;

c) Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm :

a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế ;

b) Làm chết người.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 12 năm :

a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ ;

b) Làm chết 02 người trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm (tu chỉnh năm 2018), Điều 8. Những hành vi bị nghiêm cấm :

1. Cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.

2. Người mắc bệnh truyền nhiễm, người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm và người mang mầm bệnh truyền nhiễm làm các công việc dễ lây truyền tác nhân gây bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.

3. Che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.

4. Cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm.

5. Phân biệt đối xử và đưa hình ảnh, thông tin tiêu cực về người mắc bệnh truyền nhiễm.

6. Không triển khai hoặc triển khai không kịp thời các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo quy định của Luật này.

7. Không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Dấu hiệu nào để xác định bị can ?

"Những ngày này, trên giường bệnh, chúng tôi đau xót về thể chất lẫn tinh thần về những việc đang diễn ra. Tình hình lây lan dịch bệnh lại diễn ra phức tạp, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và đời sống không biết bao nhiêu người. Thật đau lòng, một trong những ổ dịch khởi phát từ Hội thánh chúng tôi".

Trích thư xin lỗi của mục sư Phương Văn Tân cùng với vợ là mục sư là bà Võ Xuân Lan (còn gọi là Võ Xuân Loan), đại diện Hội thánh truyền giáo Phục Hưng, gửi đến các cơ quan chức năng Thành phố Hồ Chí Minh, cán bộ, nhân viên y tế tham gia phòng chống dịch, thành viên các Hội thánh Tin Lành và người dân.

Hiện tại Cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Gò Vấp đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội danh "lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người" liên quan Hội thánh truyền giáo Phục Hưng để tiến hành điều tra vụ án.

Điều đó có nghĩa, việc khởi tố vụ án liên quan đến điểm nhóm Hội thánh truyền giáo Phục Hưng là khởi tố một vụ án làm lây lan bệnh dịch chứ không khởi tố một tôn giáo. Nếu có bị can thì đây là việc xử lý một cá nhân với tư cách là công dân chịu trách nhiệm trước pháp luật. Về tố tụng, công tác quản lý của các cấp cơ sở, trách nhiệm của người đứng đầu, trách nhiệm của các cơ quan đoàn thể địa phương có thể được xem xét được vào vòng tố tụng.

Diễn biến của ghi nhận dịch tễ cho thấy bà Võ Xuân Loan từng đi bằng máy bay từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh ngày 29/4, đến ngày 13/5, bà Loan có triệu chứng đầu tiên liên quan nhiễm Covid, nhưng không đi điều trị. Quá trình khai thác thông tin dịch tễ ở khu vực gia đình bà Võ Xuân Loan rất khó khăn khi không nhận được sự hợp tác của một số người thân của bà Loan.

Vào đầu tháng 6, nhà chức trách cho biết về khai thác dịch tễ thì ban đầu nhóm này khai có 22 thành viên, sau đó ngành y tế phát hiện thực tế 55 người, hiện 40 trong số họ đã dương tính nCoV (tính thời điểm đầu tháng 6), sinh sống ở 20 quận, huyện và thành phố Thủ Đức.

"Thậm chí có tình huống khi lực lượng chức năng kiểm tra sổ hoạt động của Hội Thánh, một hội viên cố tình xóa danh sách hội viên chỉ để lại tên 20 người để đủ tiêu chuẩn hoạt động không tập trung đông người" – trích "Gia đình Mục sư Hội Thánh truyền giáo Phục Hưng không hợp tác truy vết" "VOV, thứ Sáu, 28/05/2021).

Từ lời khai của 40 bệnh nhân này, lực lượng chức năng biết được người đầu tiên trong nhóm có triệu chứng mắc Covid-19 vào ngày 13/5 là bà Võ Xuân Loan. Ngày 16/5, nhóm tổ chức sinh hoạt, có 28 người đã tiếp xúc với nhau. Các ngày 18, 19 và 20/5 nhiều người xuất hiện triệu chứng nhiễm Covid-19.

Cơ quan y tế nhận định, nếu tính từ ngày người đầu tiên xuất hiện triệu chứng, thì đến nay chuỗi lây nhiễm đã sang chu kỳ thứ 4, tức F4 (tiếp xúc vòng thứ 4) thành F0 (nhiễm). Hiện, thành phố ghi nhận hàng trăm ca Covid-19 trong cộng đồng, xuất phát từ 40 F0 đầu tiên, với nhiều nhánh lây nhỏ khác nhau. Một số nhánh lây có F3 đã dương tính.

Như vậy, nếu bà Võ Xuân Loan thực hiện theo đúng yêu cầu của cơ quan y tế là khi bà đã đến nơi đang có dịch là Hà Nội, sau đó bà có triệu chứng về hô hấp như các dấu hiệu mô tả ban đầu của ngành y tế đã đưa ra khuyến cáo từ đầu dịch cho đến nay, bà phải có trách nhiệm thông báo cho cơ quan y tế và cả những người tiếp xúc với bà.

Lý do nào để bà Võ Xuân Loan không thực hiện theo các khuyến cáo y tế trong bối cảnh Việt Nam vẫn duy trì các lệnh liên quan về dịch Covid-19,… điều đó sẽ được cơ quan điều tra làm rõ khi củng cố việc sẽ khởi tố ai là những bị can.

Ngoài ra việc khai báo về các thành viên đã tụ tập tại gia đình bà Võ Xuân Loan, cũng sẽ được làm rõ trách nhiệm.

Tạm kết

Cá nhân người viết bài này cho rằng khi vụ án xác nhận những ai sẽ trong danh sách khởi tố bị can, và những người có nghĩa vụ – quyền lợi liên quan, thì vấn đề khác đáng quan tâm hơn nhiều, là công tác bầu cử hôm Chủ nhật 23/5 đã tầm soát dịch ra sao để đưa đến hệ lụy có thể sẽ là các ổ dịch rải rác khi những F1 liên quan Hội thánh truyền giáo Phục Hưng không chỉ là cử tri, mà còn là nhân viên trong tổ bầu cử.

Do đó, để tránh những hệ lụy của domino, rất có thể tùy vào ‘thời cuộc chính trị’ mà đây sẽ là vụ án bỏ ngỏ, vì khởi tố bị can không phải là giai đoạn tố tụng, mà chỉ là hành vi tố tụng tại giai đoạn điều tra. Dĩ nhiên, nếu ở đây có đủ căn cứ để xác định một người hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi mà Bộ luật Hình sự quy định là tội phạm, thì Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị bị can. Quyết định khởi tố bị can phải được sự phê chuẩn của Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp với cơ quan điều tra.

***

Chiều ngày 29/5, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh kêu gọi "những người tham gia Hội thánh truyền giáo Phục Hưng chủ động liên hệ y tế địa phương để khai báo kể cả khi không có bất cứ dấu hiệu mắc bệnh, không đợi đến khi có dấu hiệu bệnh mới đi khai báo.

Gia đình, người thân nếu biết con em mình sinh hoạt tại Hội thánh này hãy vận động họ khai báo y tế càng sớm càng tốt. Cuối cùng, nếu bạn có thông tin về những trường hợp liên quan đến Hội thánh này thì hãy cung cấp cho chính quyền địa phương".

Hoài Nguyễn

Nguồn : VNTB, 08/06/2021

**********************

Nhóm chức sắc tôn giáo lên tiếng về lệnh khởi tố những người liên quan Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng

Trường Sơn, RFA, 08/06/2021

Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng tại thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành tâm điểm của dư luận trong nước khi các thành viên của nhóm tôn giáo này bị nhiễm Covid-19. Cơ quan chức năng cho rằng Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng là nguyên do khiến cho làn sóng dịch bệnh bùng phát ở địa phương, tạo ra làn sóng chỉ trích dữ dội nhắm đến nhóm này. Công an quận Gò Vấp sau đó đã ra quyết định khởi tố hình sự về tội "làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người" đối với những người liên quan. Trước những diễn biến trên, một nhóm các chức sắc từ các tôn giáo khác nhau đã ra một tuyên bố chung bày tỏ quan điểm về sự việc. 

Trụ sở của Hội thánh truyền giáo Phục Hưng ở Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh năm 2021 - State Media

Trả lời phỏng vấn của RFA, mục sư Tin Lành Nguyễn Mạnh Hùng, một trong những người tham gia ký tên, nói về mục đích của việc ra tuyên bố :

"Nói chung là vì Nhà nước Việt Nam độc quyền về thông tin. Người dân coi thông tin của Nhà nước là chính và tưởng thật. Nếu như người ta xem được bản tuyên bố này thì người ta sẽ thấy là có nhiều nguyên nhân làm lây lan dịch bệnh chứ không chỉ đến từ hội thánh này mà thôi".

Trong bản tuyên bố, các chức sắc tôn giáo nhấn mạnh, các thành viên của Hội thánh truyền giáo Phục Hưng cũng chỉ là nạn nhân của đại dịch, chứ họ không cố ý làm lây lan dịch bệnh cho người khác. Ngoài ra bản thân những người đứng đầu hội thánh cũng khẳng định là họ đã tuân thủ các quy tắc chống dịch do Nhà nước ban hành. Như vậy, việc cơ quan công an khởi tố vụ án theo điều 240 của Bộ Luật Hình sự là không hợp lý.

Linh mục Công Giáo, Đinh Hữu Thoại, thì nghi ngờ rằng Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng là nạn nhân của một nỗ lực che đậy thông tin, ông nói :

"Rõ ràng đây là việc bắt dê tế thần, họ muốn che lấp một nguyên nhân gây lây lan dịch bệnh khác, cụ thể là các cuộc tụ tập đông người trong dịp 30/4-01/5, sau đó là ngày 23 tháng 5 khi họ bắt người dân phải đi bầu bất chấp nguy cơ lây lan dịch bệnh."

Cũng trong bản tuyên bố, các chức sắc tôn giáo lập luận rằng nếu quy kết trách nhiệm cho Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng trong việc làm lây lan dịch bệnh, thì cũng cần phải quy trách nhiệm cho các cá nhân có liên quan đến việc để xảy ra tình trạng nhập cảnh bất hợp pháp, và các cá nhân "thiếu trách nhiệm" dẫn đến xảy ra lây lan dịch bệnh trong dịp nghỉ lễ 30/4-01/5, và kỳ bầu cử Quốc hội vừa qua.

Một buổi sinh hoạt của Hội thánh truyền giáo Phục Hưng vào năm 2020. Hình FB của Hội thánh

Chứng kiến cách chính quyền xử lý vụ việc liên quan đến Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng, các chức sắc tôn giáo nhận định rằng Nhà nước vẫn nghi kỵ các tôn giáo.

"Trước hành động của quận Gò Vấp, chắc chắn là đã được ở trên chỉ đạo xuống, thì tôi thấy rằng não trạng kỳ thị tôn giáo vẫn còn ở trong nhà cầm quyền này. Họ luôn luôn có cái nhìn thiếu thiện cảm đối với các tôn giáo", Linh mục Đinh Hữu Thoại cho biết.

Theo mục sư Nguyễn Mạnh Hùng, Nhà nước đang "lợi dụng dịch bệnh để đàn áp tôn giáo".

Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng có trụ sở ở quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh, địa điểm này ghi nhận ca nhiễm Covid-19 đầu tiên vào ngày 25 tháng 5 và sau đó tăng lên hơn 200 ca.

Ngày 29 tháng 5, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an quận Gò Vấp ra quyết định khởi tố vụ án hình sự với cáo buộc "làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người" theo điều 240 của Bộ luật Hình sự 2015 đối với những người liên quan đến Hội thánh truyền giáo Phục Hưng.

Ngày 6 tháng 6, một nhóm gồm 17 chức sắc tôn giáo ra tuyên bố bao gồm năm điểm nhận định và ba điểm tuyên bố, trong đó cho rằng các thành viên của Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng chỉ là "nạn nhân của đại dịch" chứ "không cố ý làm lây lan dịch bệnh", và yêu cầu nhà nước đối xử công bằng với những người này trên tinh thần pháp luật và hiến pháp.

Trường Sơn

Nguồn : RFA, 08/06/2021

************************

Hội thánh Việt Nam đang phải đối mặt với cáo buộc hình sự

VNTB, 07/06/2021

Cơ quan giám sát nhân quyền, Christian Solidarity Worldwide (CSW) đang kêu gọi chính quyền đối xử công bằng với một hội thánh sau khi có báo cáo về những chỉ trích và cáo buộc của cả phương tiện truyền thông nhà nước và người dùng mạng xã hội đối với một giáo hội độc lập ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Revival Ekklesia Mission (REM) – Hội thánh truyền giáo Phục Hưng đang phải đối mặt với cáo buộc hình sự sau khi 211 trường hợp nhiễm vi rus corona được xác nhận là có liên quan đến nhà thờ trong khi Việt Nam phải đối mặt với sự gia tăng số trường hợp.

Tỷ lệ lây nhiễm ở Việt Nam tăng đột biến đã khiến nhà chức trách bắt đầu tiến hành xét nghiệm Covid trên 9 triệu dân của Thành phố Hồ Chí Minh để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.

Tuy nhiên, CSW lo ngại rằng giới hạn tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng vì lý do sức khỏe cộng đồng đang được áp dụng phân biệt đối xử đối với Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng.

Theo Morning Star News, mặc dù Hội thánh đăng ký với chính quyền địa phương để thực hiện các hoạt động tôn giáo, nhưng không được "công nhận hợp pháp" là một tổ chức tôn giáo. Báo cáo cho biết thêm rằng vào ngày 30 tháng 5, các nhà chức trách đã tạm thời đình chỉ đăng ký của Hội thánh này.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cũng là Chủ tịch Ban Tôn giáo Chính phủ, tuyên bố rằng Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng không phải là một nhà thờ và các lãnh đạo của hội thánh không thể tự gọi là "tôn kính" hay "mục sư".

Luật Việt Nam, bắt buộc đối một loạt các hoạt động tôn giáo phải đăng ký hoạt động và việc công nhận chính thức có thể mất vài năm.

Chủ tịch, người sáng lập CSW Mervyn Thomas cho biết : "Chúng tôi lo ngại trước các báo cáo về những lời chỉ trích và cáo buộc chống lại hội thánh và nhà lãnh đạo của hội cả trên phương tiện truyền thông nhà nước và người dùng mạng xã hội, và đặc biệt là các báo cáo về việc hội thánh bị chính quyền ‘loại bỏ’, rõ ràng là có liên quan với việc lây lan dịch bệnh này.

"Chúng tôi kêu gọi nhà chức trách đảm bảo rằng bất kỳ giới hạn nào trên cơ sở sức khỏe cộng đồng đều được áp dụng không phân biệt đối xử và chúng không phải là công cụ để làm suy yếu việc hưởng các quyền và tự do cơ bản trong tương lai. Chúng tôi cũng kêu gọi các cơ quan chức năng đảm bảo rằng mọi cuộc điều tra hình sự được thực hiện theo các tiêu chuẩn quốc tế nhằm bảo vệ quyền của những người có liên quan, phù hợp với Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam là thành viên. "

Các mục sư của hội thánh, hiện đang nằm viện do các biến chứng sức khỏe liên quan đến covid, đã đưa ra lời xin lỗi công khai và kêu gọi các thành viên nhà thờ hợp tác với chính quyền.

Nguyên tác : Christian human rights organisation calls for fair treatment of Vietnamese church facing criminal charges for Covid outbreak, P remier Christian News , 05/06/2021

************************

Đừng ‘chính trị hóa’ một hành vi hình sự

Hà Nguyên, VNTB, 07/06/2021

Tổ chức nhân quyền Thiên chúa giáo kêu gọi đối xử công bằng với Hội thánh Việt Nam đang phải đối mặt với cáo buộc hình sự vì làm lây lan Covid

Bài viết này chỉ giới hạn trong phạm vi được cho là các phát biểu được trích từ ghi âm qua điện thoại của bà mục sư Võ Xuân Loan trong bài viết đăng trên trang web RFA.

(Nói theo câu từ của giới thầy cãi, đây là tin tức làm xấu đi tình trạng pháp lý của thân chủ !).

Dường như đang có một thuyết âm mưu của việc chụp chiếc mũ chính trị trong vụ án về vi phạm Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

"Tôi thấy nó rất lạ vì trên đất nước Việt Nam thì ổ dịch nó bùng lên rất là nhiều nơi. Chúng tôi không may bị nhiễm bịnh. Tôi đang là nạn nhân của Covid-19 mà lại bị chụp luôn cái tội là làm lây lan dịch bệnh thì chúng tôi rất là ngạc nhiên. Tuy nhiên, trong chừng mực nào đó chúng tôi vẫn cúi xuống chịu trách nhiệm về cái tổ chức nhỏ của mình. Tôi vẫn đang ở trên giường bệnh và ao ước nếu có điều tra hay làm điều gì đó thì cũng rất cần để mọi việc được sáng tỏ.

Tất cả những tin tức trên báo đài thì thú thật tôi cũng không biết nó ở đâu ra. Con gái của tôi, tín hữu của tôi bị rượt đuổi, bị nhắn tin vào điện thoại đòi giết, đòi chém, đòi đốt… làm chúng tôi bị tổn thương rất là nặng nề. Mọi người cho tôi là F0, có nghĩa là người đầu tiên lây truyền dịch bệnh nhưng tôi nghĩ mình là F1.

Có một số anh em bên ngoài cũng khuyên tôi nên mời luật sư vào cuộc nhưng thật sự tôi cũng chưa biết phải làm như thế nào vì cũng đang bị bịnh, nhưng nhà tôi thì lại suy nghĩ là luật sư có thể làm gì được trên đất nước Việt Nam này. Ông cũng suy sụp. Tôi nói với nhà tôi rằng cho dù thế nào đi nữa, nếu có một người biết luật đứng bên cạnh mình thì vẫn tốt hơn là người ta cứ chụp hết cái mũ này đến cái mũ kia mà mình không thể nói được lời nào hết".

Với đoạn trích băng ghi âm qua điện thoại như trên cho thấy rất có thể ở đây đương sự đang phải chịu nhiều áp lực của dư luận và cả giới truyền thông, do đó bà đã bỏ qua việc tìm hiểu pháp luật liên quan đến vấn đề này, vì cho đến nay vẫn chưa khởi tố bị can, nên về mặt pháp lý không ai quy chụp cụ thể tội danh hình sự nào với đương sự cả.

Đoạn trích băng ghi âm cũng cho thấy dường như đương sự chưa có thời gian bình tỉnh để tìm hiểu về việc khả năng phải đối mặt với luật chuyên ngành là Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, phiên bản tu chỉnh 2018.

Theo diễn giải của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm thì thời điểm mà đương sự có mặt ở Hà Nội, thì nơi đây là có đến hai yếu tố được ghi trong Điều 2, đó là "Vùng có dịch", và "Vùng có nguy cơ dịch".

Các khoản 2, 3, 4 của Điều 8 "Những hành vi bị nghiêm cấm", ghi : "Người mắc bệnh truyền nhiễm, người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm và người mang mầm bệnh truyền nhiễm làm các công việc dễ lây truyền tác nhân gây bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.

Che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.

Cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm".

Như vậy, rõ ràng là khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội danh "lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người" liên quan Hội thánh truyền giáo Phục Hưng để tiến hành điều tra vụ án, cho thấy đây sẽ là căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự những ai liên quan trong vị trí bị can.

Ngay cả khi là bị can, thì về nguyên tắc, người đó vẫn là công dân chưa có bất kỳ vi phạm pháp luật nào được xác lập, vì có thể bị can này là ‘vô tình phạm tội’, hay vì gì đó mà sau này sẽ được cho là chưa rõ ràng tội danh để truy cứu hình sự.

Hơn nữa, trong số hành vi được cho là vi phạm, thì phía cơ quan quản lý địa phương chịu trách nhiệm liên đới ra sao ?

Và ở đây cái đáng ngại hơn nhiều là những thuyết âm mưu dẫn đến việc đương sự đang ám ảnh của ‘chính trị hóa’.

"Nếu mình nói thẳng suy nghĩ của mình thì nó có nhiều cái nhạy cảm lắm. Ví dụ chuyện chúng tôi bị bắt bớ vì đạo Chúa suốt bao nhiêu năm tháng nay tại Việt Nam thì đây là cơ hội để sự bắt bớ lên đến tột cùng. Bao nhiêu ổ dịch trong thành phố đâu có ai bị truy tố gì đâu mà một hội thánh nhỏ bé, một cuộc đời giảng đạo của chúng tôi bị phơi ra giữa chợ chỉ trong một đêm. Bao nhiêu người xỉ vả, nhục mạ từ đức tin cho đến cuộc đời chúng tôi.

Nếu xét về phương diện tôn giáo, giả sử một vị sư trên một ngôi chùa lớn như chùa Tam Chúc bị như vậy thì có bị rút giấy phép không ? Có truy tố vị sư trụ trì không ? Một người vô thần có bị truy tố không ?

Tôi nghĩ rằng khi đặt ra những câu hỏi như vậy thì nhiều người cũng có ngay câu trả lời. Tôi bây giờ như cá nằm trên thớt, bị kết cái án nào cũng phải chấp nhận, không nói được gì cả".

Đoạn trích băng ghi âm trên được phát công khai trên kênh RFA , cho thấy sự việc đã chuyển hẳn sang một ý khác, và điều này nếu tiếp tục được chuyển tải với các suy luận lẫn suy diễn, khả năng sẽ đưa đến một vụ án khác liên quan đến Điều 116 "Tội phá hoại chính sách đoàn kết" của Bộ luật Hình sự (tu chỉnh 2017). Điều luật này nằm trong nhóm "Các tội phạm xâm hại an ninh quốc gia", tức thuộc nhóm án liên quan chính trị.

Hà Nguyên

Nguồn : VNTB, 07/06/2021

Vừa chống dịch vừa sản xuất, huy động nguồn tài chính ngoài ngân sách Nhà nước để mua vac-xin và tăng tốc tiêm chủng : Việt Nam buộc phải đổi chiến lược chống dịch trước đợt thứ 4, nghiêm trọng hơn những đợt trước. Liệu Việt Nam đã để lỡ khoảng thời gian sau đợt dịch hồi đầu năm để triển khai tiêm chủng và huy động mọi nguồn lực để mua vac-xin như đang làm khẩn cấp hiện nay ?

Một điểm tiêm chủng ở tỉnh Hải Dương, Việt Nam, ngày 08/03/2021  © Reuters – Thanh Hue

Trả lời phỏng vấn RFI tiếng Việt ngày 26/05/2021, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cũng thấy "hơi tiếc là giá như Việt Nam triển khai sớm hơn việc tiêm vac-xin thì có lẽ nó cũng đã phần nào giúp cho sự lây không lớn như vậy và đỡ gây mối lo ngại lớn như vậy trong xã hội".

Dù luôn chuẩn bị tinh thần, nhưng đợt dịch này gây nhiều bất ngờ với biến chủng Ấn Độ B.1.617.2 lây lan nhanh hơn. Liệu có tâm trạng "ngủ quên trên chiến thắng" của cả chính phủ và người dân vì Việt Nam luôn được ca ngợi chống dịch tốt không ? Và Việt Nam có bị bất ngờ về đợt dịch này không ? Trả lời những câu hỏi của RFI tiếng Việt ngày 01/06, bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm, bệnh viện Nhi Đồng 1 tại thành phố Hồ Chí Minh, nhận định :

"Khi mà Việt Nam thấy ở Ấn Độ, ở Cam Bốt, Thái Lan, thì cũng nghĩ là "coi chừng mình cũng bị một đợt sóng như vậy", cũng đã nghĩ tới, nhưng hơi bất ngờ ở chỗ là xuất phát điểm từ một nhóm Phục Hưng. Nhóm đó có hai bất ngờ : Thứ nhất là xuất hiện và tấn công ngay khu công nghiệp ở một tỉnh. Thứ hai là cụm truyền giáo đó có đặc thù là lây rất nhanh vì những người trong cụm đó đa ngành nghề, đi nhiều tỉnh. Khi trong đó có một người bệnh thì lây cho nhóm, rồi nhóm đó lại làm những nghề khác nhau thì lây nhanh hơn.

Và cũng có suy nghĩ là sau một thời gian dài không có bệnh là người ta lơ là liền, người ta quên đi việc đeo khẩu trang, giãn cách thì bây giờ bắt đầu làm trở lại. Hy vọng là tất cả mọi người tuân thủ thì sẽ chặn được nguồn lây. Thành ra cũng dạy cho một bài học để mình tính lại hết cho những khu công nghiệp khác, mô hình lây lan khác".

Xét nghiệm mẫu gộp lớn, lập bệnh viện dã chiến

Theo báo Tuổi Trẻ ngày 03/06, ngành y tế thành phố Hồ Chí Minh hiện vẫn chưa kiểm soát được nguồn lây nhiễm từ ổ dịch tại nhóm truyền giáo Phục Hưng. Từ 40 trên tổng số 55 thành viên của nhóm truyền giáo Phục Hưng bị nhiễm Covid-19, trong đó ca đầu tiên được phát hiện vào ngày 26/05, đã có 280 ca nhiễm được ghi nhận đến ngày 03/06, trong đó 66% người bệnh có triệu chứng. Gần 4.000 người tiếp xúc gần (F1) và trên 274.000 người tiếp xúc xa (F2) đã được lấy mẫu xét nghiệm. Sắp tới các ca F3 (tiếp xúc gần với F2) cũng được xét nghiệm "để đi trước tốc độ lây nhiễm" do "vòng lây ngày càng ngắn". Ngành y tế thành phố Hồ Chí Minh dự đoán "các ca nhiễm không rõ nguồn gốc có thể tiếp tục gia tăng thời gian tới trong cộng đồng" vì chủng virus được phát hiện có đặc điểm lây nhanh, qua đường không khí, "cộng với mức độ người dân đi lại và giao lưu, tiếp xúc trong lao động, học tập, sinh hoạt...".

Tỉnh Bắc Ninh triển khai chủ trương công nhân sản xuất và ăn, ở luôn tại nhà máy. Ngoài truy vết, giãn cách xã hội, thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung đã triển khai những biện pháp nào để ứng phó với nguy cơ dịch lan rộng ? Bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết :

"Biện pháp cụ thể là khoanh vùng. Có những khu thì kiểm soát được, có những khu thì đang trong quá trình kiểm soát. Ví dụ như Bắc Giang là bắt đầu kiểm soát được. Người ta làm mẫu gộp, sau đó làm test nhanh kháng nguyên. Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, tại mới ở giai đoạn đầu, thì chuẩn bị khoanh vùng trở lại để kiểm soát, trong đó cũng có những chiến lược thay đổi, ví dụ như tính toán làm những bệnh viện dã chiến, tính toán đến việc có thể có nhiều ca nhiễm hơn thì sẽ phải làm gì ? Tất cả những điểm đó đã tính toán hết rồi.

Còn về chiến lược xét nghiệm thì đã bắt đầu làm những mẫu gộp lớn, diện rộng, có thể lấy một lúc cả 50.000-60.000 mẫu ở thành phố Hồ Chí Minh. Cả quận Gò Vấp, sắp tới là mở rộng thêm ở những khu công nghiệp, những chung cư có ca nhiễm, người ta sẽ vét hết để làm mẫu gộp, mở thêm những bệnh viện dã chiến và chuẩn bị phân vùng cho những bệnh viện nào sẽ tiếp nhận những bệnh gì, thì đang làm theo hướng đó để dự đoán nếu có chuyện xảy ra, số ca đông hơn thì có đủ nơi để điều trị.

Mới đây nhất là Bộ Y tế đã quyết định sẽ làm xét nghiệm nhanh kháng nguyên để phát hiện sớm hơn những người dương tính mà không có trong cụm dân cư nghi ngờ. Chiến lược hiện nay là như vậy".

Đủ đồ bảo hộ và trang thiết bị phòng chống dịch

Một vấn đề khác đặt ra là trong trường hợp số ca sẽ còn tăng trong những ngày tới, Việt Nam có chuẩn bị đủ khối lượng thiết bị cần thiết không, đặc biệt là bộ xét nghiệm, trang phục bảo hộ ? Về điểm này bác sĩ Trương Hữu Khanh trấn an là "không phải lo lắng" :

"Vấn đề xét nghiệm sinh phẩm và những kit test nhanh thì hiện nay ở thị trường có khá nhiều, chứ không phải như thời đầu tiên của mùa dịch trước là do sản xuất không kịp, còn hiện nay thì rất dồi dào. Vấn đề là mình có biết cách mua hay không thôi, chứ không sợ thiếu. Và Việt Nam cũng đã chuẩn bị phát triển thêm những máy để làm PCR. Test nhanh thì rất đơn giản, ở đâu cũng có thể làm được, còn kit test thì ở trên thế giới, họ cũng sản xuất rất nhiều, thành ra vấn đề xét nghiệm thì cũng không phải lo lắm.

Thứ hai là trang phục bảo hộ thì cũng đã được chuẩn bị tư thế để có rồi, đặc biệt là Việt Nam cũng sản xuất được những bộ bảo hộ đó để mặc đi chống dịch. Và Bộ Y tế thông báo cho từng cơ sở y tế phải chuẩn bị những dụng cụ đó cho đầy đủ. Tất cả mọi người cùng chuẩn bị thì sẽ đủ.

Còn bệnh viện dã chiến hoặc những trang bị khác thì cũng đã được tính hết rồi. Hy vọng là mình tính vậy thôi chứ không đông đến mức đó nếu mình phòng vệ tốt. Và chờ vac-xin về thì sẽ chích rộng hơn thì lúc đó mới ổn định được.

Đối với trường hợp bệnh nặng, Việt Nam cũng đã phân bố. Có nghĩa là bây giờ sẽ chia ra khu bệnh nhẹ và khu bệnh nặng, chứ không để chung nặng nhẹ thành quá tải. Ngoài ra cũng thông báo cho một số bệnh viện luôn trong tư thế là khi cần thì sẽ triển khai thêm những giường hồi sức. Điểm này cũng đã được tính toán hết".

Tăng tốc huy động mọi nguồn lực để mua vac-xin

Tính đến ngày 03/06, Việt Nam có tổng cộng 1,5 triệu liều vac-xin đã được tiêm. Từ khi phê chuẩn vac-xin AstraZeneca nằm trong chương trình COVAX, Việt Nam đã phê chuẩn khẩn cấp liên tiếp vac-xin Sputnik V của Nga và Sinopharm của Trung Quốc. Những liều Sinopharm có ở Việt Nam hiện nay là quà tặng.

Sau nhiều lời kêu gọi của một số tổ chức nước ngoài và doanh nghiệp tư nhân, chính phủ đã ra cơ chế cho lĩnh vực tư nhân và địa phương tham gia nhập khẩu vac-xin. Trong buổi họp báo ngày 03/06, thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường nêu lên hai cách : huy động tiền đóng góp cho Quỹ Vac-xin phòng chống Covid-19 hoặc doanh nghiệp trực tiếp nhập khẩu vac-xin từ nguồn tin cậy.

Vac-xin nhập khẩu phải là những "vac-xin đã được Tổ chức Y tế Thế giới cấp chứng nhận hoặc do một số nước Châu Âu, Mỹ, Nga chứng nhận", dù nhà sản xuất chưa làm thủ tục xin cấp phép, cấp số tại Việt Nam. Đơn vị nào tiếp cận được những vac-xin đó, Bộ Y tế sẽ cấp phép ngay theo thủ tục rút gọn, tối đa 5 ngày. Tuy nhiên, để chắc chắn bảo quản vac-xin đúng quy định, Bộ Y tế cũng yêu cầu phải mua trực tiếp từ nhà sản xuất, không qua trung gian hoặc nhà sản xuất ủy quyền chính thức cho công ty nào đó, nhưng khi mua vẫn phải mua trực tiếp của nhà sản xuất.

Chỉ trong vòng vài tuần gần đây, vấn đề nhập khẩu vac-xin được hối thúc khẩn trương. Thậm chí, ngày 31/05, Bộ Y tế khẳng định không "độc quyền" nhập khẩu vac-xin Covid-19. Nhưng tại sao không chủ trương triển khai từ trước ? Phải chăng tâm lý "phần nào kiểm soát được dịch" tác động đến chiến lược nhập khẩu vac-xin và tiêm chủng của Việt Nam chậm hơn một số nước trong khu vực ? Bác sĩ Trương Hữu Khanh nhận định :

"Cái này thì không biết được ! Tuy nhiên, theo tôi biết thì các nguồn vac-xin thì ở tất cả những nơi khác trên thế giới cũng gặp khó rồi. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đã có một, hai đợt chích vac-xin. Sắp tới đây hy vọng có nhiều thêm. Chứ không phải Việt Nam không muốn có vac-xin đâu. Việt Nam hiểu dù có chống dịch cỡ nào đi nữa thì cũng không giải quyết được nếu không có vac-xin bởi vì Việt Nam đâu phải là một nước nằm trên đảo, xung quanh có rất nhiều đường biên giới và giao tiếp cũng khá nhiều. Thành ra nếu không có vac-xin thì đâu có giải quyết được. Vấn đề ở chỗ là vac-xin về không kịp. Chứ không phải là Việt Nam nghĩ chống dịch tốt thì không cần vac-xin. Điều đó không đúng ! Việt Nam lúc nào cũng nghĩ đến vac-xin để giải quyết vấn đề dịch bệnh này".

Theo tính toán của Bộ Y tế, sẽ cần đến 25.000 tỉ đồng để mua và tiêm vac-xin. Việt Nam chủ trương dùng nguồn ngân sách Nhà nước và các nguồn kinh phí hợp pháp thông qua xã hội hóa để mua và tiêm vac-xin cho người dân. Chính phủ cam kết "sử dụng đúng mục đích và công khai, minh bạch từng đồng đóng góp" vào Quỹ Vac-xin ngừa Covid-19. Đến tối 04/06, một ngày trước khi ra mắt chính thức, Quỹ đã tiếp nhận được hơn 264,8 tỷ đồng, hơn 8.700 đô la và hơn 2.700 euro, theo trang Thông tin Chính phủ.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh cũng hy vọng với việc "Bộ Y tế để một số công ty được quyền nhập theo dịch vụ, theo đúng chuẩn của Việt Nam thông qua" thì "sẽ có nhiều nguồn vac-xin khác nhau". Trang Thông tin Chính phủ cho biết Việt Nam sẽ có 124,9 triệu liều vac-xin Covid-19 trong năm 2021.

Thế nhưng, tiến độ cung ứng phụ thuộc vào nhà sản xuất vì theo giải thích của thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường trong buổi họp báo ngày 03/06, "các công ty đều bắt chúng ta (Việt Nam) thỏa thuận chấp nhận trường hợp nhà sản xuất giao hàng không đúng tiến độ. Sở dĩ có thỏa thuận này bởi Việt Nam được xếp vào một trong những quốc gia đang kiểm soát tốt dịch bệnh, do vậy có trường hợp vac-xin đang chuyển về Việt Nam nhưng lại bị điều sang nước khác có tình trạng dịch bệnh cấp bách hơn". Bộ Y tế trấn an nguồn vac-xin Việt Nam đặt mua sẽ về đều từ tháng 8 trở đi.

Thu Hằng

Nguồn : RFI, 07/06/2021

Ai đang ‘tẩy chay’ người Sài Gòn ?

Phú Nhuận, VNTB, 07/06/2021

Trả lời ngay và luôn : đó là những đồng chí cấp ủy ở một số tỉnh, thành, mà cụ thể nhất là Đồng Nai.

Vì sao lại là cấp ủy ? Đơn giản thôi, ở Việt Nam muốn làm được các chức quan dù bé hay to, tất cả đều phải trước tiên là đảng viên. Đảng viên đó khi được ‘bề trên’ chọn làm chủ tịch, phó chủ tịch các thứ, thì thủ tục tiếp theo là cơ cấu các đồng chí đó vào ‘ghế’ cấp ủy. Câu cửa miệng tuyên truyền, "cả hệ thống chính trị chống dịch", là theo ý nghĩa quyền lực phẩm trật ấy của Đảng.

Thế thì với quyết định ‘cấm cửa người đến từ thành phố Hồ Chí Minh’, cho thấy rõ nhất là Đảng bộ tỉnh Đồng Nai đang kỳ thị ra mặt với cả quần chúng lẫn đảng viên nào có liên quan về mặt địa lý với thành phố Hồ Chí Minh.

Gọi là Đảng bộ Đồng Nai, vì chức danh của ông Thái Bảo luôn được báo chí viết theo thứ tự phẩm trật : Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai. Trước đó nữa, ông Thái Bảo là Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đồng Nai.

Sở dĩ phải truy trách nhiệm từ ‘vai vế’ của ông Thái Bảo trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai, vì theo lý lịch đăng công khai, ông có đến 3 bằng cấp lần lượt thứ tự như sau: cử nhân Khoa học lịch sử, cử nhân Chính trị, thạc sĩ Xây dựng Đảng.

Trước tiên xét về "cử nhân Khoa học lịch sử", chắc chắn thời còn là sinh viên Thái Bảo, ông được dạy rất cặn kẽ rằng Gia Định xưa, bao gồm cả Bình Dương hiện nay, và Đồng Nai tuy hai mà một. Ông cha ta kết luận, gắn kết hai nơi này từ lâu lắm rồi : "Nhà Bè nước chảy chia hai – Ai về Gia Định – Đồng Nai (hai vùng dễ làm ăn) thì về".

Trước 1975, xa lộ lớn nhất miền Nam là xa lộ Biên Hòa, nối hai vùng này. Khu công nghiệp Biên Hòa trước 1975 thuộc vệ tinh của Đô thành Sài Gòn. Xưa hơn nữa, Biên Hòa phát triển đầu tiên, sau đó bị Tây Sơn thảm sát hàng vạn người, dân Biên Hòa mới chạy về Chợ Lớn, Sài Gòn. Biên Hòa hiện còn công viên Trấn Biên – nghĩa trấn vùng biên giới Đại Việt, khi chưa có Sài Gòn.

Hủ tíu, thịt quay Biên Hòa ăn rất giống hủ tíu, thịt quay Chợ Lớn.

Hiện nay, thu ngân sách ba tỉnh thành Sài Gòn, Bình Dương, Đồng Nai gần bằng một nửa thu ngân sách quốc gia.

Tiếp theo là nói về "cử nhân Chính trị", thì chắc chắn rằng bằng cấp này chi có khi ông Thái Bảo đã là đảng viên bắt đầu được Đảng ‘cơ cấu’. Không rõ ông học hành đến đâu trong chuyện ấy, chỉ biết rằng "Chính trị" của đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai rất đáng xét lại vì có dấu hiệu của "tự diễn biến".

Bộ Chính trị đã phê chuẩn việc quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh – Đồng Nai – Bình Dương – Long An, Tây Ninh… là trục gắn kết không "biên giới", kiểu như siêu đô thị. Thường vụ tỉnh Đồng Nai chắc chắn biết điều đó. Động thái dựng biên giới hành chính, cách ly 21 ngày người từ thành phố mang tên Bác sẽ phá vỡ cấu trúc siêu đô thị và gây tác hại không thể hình dung được cả về mặt chính trị.

Bởi không phải không có lý do mà Bộ Chính trị đã đồng ý với Chính phủ trong quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, Bà Rịa Vũng Tàu là vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Ở đây, là quan hệ phụ thuộc nhau về hạ tầng cơ sở : Cảng Sài Gòn ‘dời’ ra Phú Mỹ, phi trường Tân Sơn Nhất sẽ ‘dời’ ra Long Thành…, chuỗi cung ứng hàng hóa, dịch vụ, và nguồn cung ứng lao động cũng tương tự.

Giờ bàn sang chuyện "thạc sĩ Xây dựng Đảng"

Có lẽ cần kíp ‘tầm soát’ đảng viên Thái Bảo cùng toàn bộ Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai xem coi có con vi rút ‘tự chuyển hóa’ nào trong đầu không ?

Bởi nếu không ‘tự chuyển hóa’, vậy thì Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai cần trả lời những sát hạch sau đây: thứ nhất, tài xế, tài công chở hàng từ Sài Gòn đến ranh giới Đồng Nai sẽ bị cách ly 21 ngày, thì xe tải, tàu và xà lan tự vận hành tiếp được không ? Hay Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai cử tài xế và tài công có "quốc tịch" Đồng Nai đứng sẵn tại ranh giới để "đổi tài" với đồng nghiệp có "quốc tịch" Sài Gòn ?

Thứ hai, hệ lụy khi 6.000 công nhân "quốc tịch" Đồng Nai làm việc tại các khu chế xuất, khu công nghiệp Sài Gòn sẽ không được trở về nhà, cũng như 10.000 công nhân "quốc tịch" Sài Gòn làm việc ở Đồng Nai phải tự trả tiền cách ly 21 ngày và tiền 2 lần thử Covid – họ sẽ nhìn những người nhân danh Đảng dưới con mắt nào đây ?

Nhà máy nước Thủ Đức có họng lấy nước thô ở Hóa An, không lẽ công nhân nhà máy nước đến họng nước hàng ngày đều bị cách ly ?

(May cho đồng chí Lê Hoàng Quân không còn làm chủ tịch Sài Gòn, nếu không ông cũng khốn khổ !).

Thứ ba, phải đâu chỉ có 6.000 công nhân Đồng Nai làm việc ở Sài Gòn, còn bao nhiêu lao động, xe ôm, mua gánh bán bưng và xin lỗi có đĩ điếm, ăn mày, xì ke từ Đồng Nai đến Sài Gòn kiếm sống… Họ sẽ oán trách Đảng – thậm chí réo cả tên của đồng chí Tổng bí thư đến mức độ nào?

Phú nhuận

Nguồn : VNTB, 07/06/2021

**********************

Khi chúng ta đang ngủ…

Vũ Kim Hạnh, 05/06/2021

1. Náo loạn xảy ra cho hàng loạt khu công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai (với hơn 16.000 lao động) và cả nền kinh tế 

Khi gõ những dòng này, tay tôi run và tim đập mạnh vì lo âu và bối rối… Thật là khó quá cho tình hình bùng phát dịch và tự bảo vệ của các địa phương. Còn hàng vạn gia đình bị ảnh hưởng ngay và cả nền kinh tế ?

Đồng Nai đã lập chốt chặn tức thì trên quốc lộ 1K, đoạn đi qua tỉnh (ảnh : báo Tuổi Trẻ)

Chiều ban hành thì nửa đêm áp dụng. Cuộc "đánh úp" này diễn ra vào đúng 2 ngày nghỉ cuối tuần, Thứ bảy và Chủ nhật, ngày 5 và 6/6/2021. Đó là lệnh "cách ly" của tỉnh Đồng Nai danh cho những ai đến và về từ Thành phố Hồ Chí Minh : từ 0 giờ ngày 5/6, cách đây chỉ 4 giờ đồng hồ, tất cả người từ Thành phố Hồ Chí Minh về, đến Đồng Nai (nếu không có giấy tờ theo yêu cầu y tế) phải cách ly y tế tại nhà hay tại các cơ sở lưu trú trên địa bàn trong 21 ngày (3 tuần).

Quá nhiều người bàng hoàng.

Ban quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh cho biết : có hơn 6.000 người lao động từ Đồng Nai đến các khu chế xuất, khu công nghiệp của Thành phố Hồ Chí Minh (khu công nghiệp Cát Lái, Bình Chiểu, Lê Minh Xuân 3, Đông Nam làm việc hàng ngày. Ngoài ra, qua Cụm cảng Cái Mép Thị Vải – Đồng Nai đang xuất nhập và vận chuyển hàng hóa giữa 2 địa phương rất đông đúc hàng ngày.

Chiều ngược lại, Đồng Nai cũng tiếp nhận hàng ngày khoảng 10.000 người từ Thành phố Hồ Chí Minh về tỉnh, làm việc trong các khu công nghiệp của tỉnh.

Ông Thái Bảo, Phó chủ tịch Đồng Nai nói : tỉnh không "ngăn sông cấm chợ", hàng hóa, nhu yếu phẩm hai nơi cứ lưu thông bình thường. Chúng sẽ "thăng thiên" hay "độn thổ" khi tài xế sẽ bị cách ly ? Theo ông Phan Huy Anh Vũ, giám đốc Sở Y tế Đồng Nai thì : "Sau thời điểm này, những người từ vùng dịch Thành phố Hồ Chí Minh đến Đồng Nai được chọn 1 trong 2 quyền. Một là ở Đồng Nai làm việc bình thường, hoặc là ở Thành phố Hồ Chí Minh làm việc online".

Trời, gần 10.000 công nhân lao động từ Thành phố Hồ Chí Minh sẽ "Làm việc Online" cho các nhà máy ở Đồng Nai ?

Ông cũng nói thêm : "Doanh nghiệp phải có phương án phòng chống dịch cho tài xế thì đến Đồng Nai chỉ cần khai báo ý tế rồi về lại Thành phố". Là sao ? Tức là tất cả tài xế phải có giấy xác nhận âm tính sau khi xét nghiệm chăng ? Chưa có hướng dẫn rõ ràng, vì xét nghiệm âm tính có giá trị bao lâu, theo chính quyền Đồng Nai ? Như vậy có cần ra quyết định buổi chiều thì giữa đêm là có hiệu lực ngay khi Thành phố Hồ Chí Minh đâu đã có xét nghiêm y tế cho toàn dân ?

Kiểm tra giấy tờ tài xế (ảnh báo TT)

Việc áp dụng ngay quyết định này chắc chắn làm ách tắc dòng chảy nguyên liệu sản xuất của các doanh nghiệp, người lao động, trong đó có cả người làm quản lý các doanh nghiệp cả ở Thành phố Hồ Chí Minh và ĐN, đặc biệt là luồng giao thông hàng hóa, xuất nhập khẩu hàng hóa mà thời hạn và bị phạt bởi đối tác nước ngoài là không tránh khỏi.

Nói xa xôi một hồi thì rất nhức đầu.

Nhưng nhiều chuyện khóc cười đã xảy ra ngay trong đêm 5/6/2021. Chuyện do báo Tuổi Trẻ ghi lại tại chốt 2, quốc lộ 1K đoạn ở phường Hóa An, Thành phố Biên Hòa. Dừng xe tại chốt, tài xế Đinh văn Thành, 21 tuổi, cho biết anh chạy xe từ Biên Hòa lên Thủ Đức (Thành phố Hồ Chí Minh) lấy hàng, khi về tới chốt thì đã quá 0 giờ. Anh được cán bộ tại chốt hướng dẫn : có 2 cách, một là anh quay về nơi vừa giao hàng ở Thủ Đức để ở trọ, hai là về Đồng Nai và bắt đầu cách ly 21 ngày. Anh Thành than trời : Giờ về Đồng Nai để cách ly 21 ngày là chết đói, thôi đành quay về Thủ Đức tìm nơi ở trọ luôn.

Thiệt tình. Bây giờ là hai ngày nghỉ cuối tuần, dễ gì ai kêu điện thoại mà có người nghe máy ?

Đo thân nhiệt từng người dân trên tuyến phà Cát Lái (ảnh báo TT)

Đồng Nai là của ngõ các tỉnh miền Đông vào Sài Gòn. Tình hình dịch bệnh đã khiến doanh nghiệp muốn gảy xương vì bị hủy hợp đồng, tồn hàng, nơm nớp lo chỉ một công nhân (trong mấy ngàn công nhân) dính F0 hay F1, F2 là đóng cửa, treo niêu toàn bộ, thì liệu ngay sau những ngày "ngăn sông cấm chợ" và tình hình cách ly, thiếu phối hợp giữa các tỉnh thành, sự trở ngại và thiệt hại đến đâu ? Tổn hai vì dịch bệnh đã nhiều, thương tổn từ những quyết định "hiệu lực tức thì" này sẽ còn gây thiệt hại lớn và lâu dài tới đâu ?

Kể cả Long An, cũng vừa có quyết định tương tự Đồng Nai. Đây là các tỉnh thành hình thành khu vực tập trung nhiều khu và cụm công nghiệp và xuất nhập khẩu lớn nhất cả nước thì tình hình náo loạn hiện nay chắc chắn đánh vào túi tiền và… xương sống doanh nghiệp. Liệu các tỉnh ra quyết định khẩn hiệu lực tức thì này đã có bàn kỹ và thẳng thắn với nhau dưới sự chỉ huy của Trung tâm phòng chống dịch cả nước chưa ?

Kiểm soát từng tài xế các xe từ Thành phố Hồ Chí Minh về tại Đồng Nai từ 0g hôm 5/6/2021 (ảnh báo TT)

Đến giờ, Hiệp hội Chế biến Gỗ-Mỹ nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Hội Doanh nhân trể Thành phố Hồ Chí Minh, Hiệp hội Lương thực-Thực phẩm Việt Nam, Hiệp hội Logistic Việt nam đã lập tức có thông báo khẩn với nhau và chuẩn bị có văn bản khẩn cấp đến lãnh đạo chính phủ.

2. Ưu tiên Vắc xin

Một tình hình khác là vấn đề "Ưu tiên Vắc xin".

Bảng đối chiếu tỷ lệ chích văc xin các nước Đông Nam Á, tính đến ngày 2/6/2021 (ảnh Reuters)

Sự xôn xao này, ở tầng ngầm hơn, mà cũng đang… rất xôn xao, là nhiều doanh nghiệp, Hiệp hội, cơ quan trên toàn quốc đang "chay" và "lo" cho đơn vị mình vào danh sách "ưu tiên" được tiêm vác xin. Tình hình này cũng không nên coi thường và để "tự phát", sẽ nhanh chóng thành nghiêm trọng thêm. Cần có một cấp chỉ huy có uy tín và thực quyền, xuất sắc trong điều hành, có tiếng nói và nắm vững thông tin diễn biến cùng kế hoạch cụ thể. Cần tổng hợp thông tin đầy đủ, minh bạch thông tin và lộ trình có và tiêm văc xin cho các bên, kể cả tiêu chí để được sắp xếp ưu tiên và theo đó thực thi, có kiểm soát và công khai thông tin. Hãy nhìn bảng thống kê tỷ lệ đã tiêm chủng quốc gia các nước để hiểu thêm sự xôn xao của mọi người. Nhưng càng xôn xao càng phải thống nhất hành động.

Vũ Kim Hạnh

Nguồn : fb. vu.k.hanh.52, 05/06/2021

*********************

Người từ Thành phố Hồ Chí Minh ‘bị cấm’ sang tỉnh Đồng Nai

Khánh Hùng, VNTB, 05/06/2021

Hỏa tốc : Từ 0 giờ ngày 5/6 cách ly 21 ngày đối với người về/đến từ Thành phố Hồ Chí Minh.

Đồng Nai cách ly người về từ Thành phố Hồ Chí Minh : Bài học vừa chống dịch vừa sản xuất

Khả năng ngay trong đêm 4/6 sẽ có một cuộc tháo chạy tương tự như tháng tư, 1975.

Ngày 4/6, UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản hỏa tốc số 6180/UBND-KGVX về việc cách ly người về/đến từ Thành phố Hồ Chí Minh. Theo đó, từ 0 giờ ngày 5/6, áp dụng biện pháp cách ly y tế tại nhà hoặc tại các cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh (người cách ly tự trả phí) 21 ngày đối với tất cả những người từ Thành phố Hồ Chí Minh về/đến Đồng Nai tính từ ngày rời khỏi Thành phố Hồ Chí Minh (trừ các đối tượng phải áp dụng biện pháp cách ly khác theo hướng dẫn của ngành Y tế).

Đồng thời, yêu cầu lấy mẫu xét nghiệm SARS-CoV-2 vào ngày thứ 7 và ngày thứ 14 (người cách ly tự trả phí) đối với người thuộc diện cách ly.

Yêu cầu người về/đến từ Thành phố Hồ Chí Minh liên hệ khai báo y tế tại trạm y tế xã, phường, thị trấn nơi cư trú để được hướng dẫn cách ly y tế tại nhà/nơi lưu trú theo quy định. Trường hợp không khai báo, không chấp hành sẽ bị xử phạt nghiêm theo quy định của Chính phủ,

Yêu cầu người dân có tiếp xúc với người tham gia hoạt động Hội thánh truyền giáo Phục Hưng, hoặc trực tiếp tham gia các hoạt động liên quan đến Hội thánh này, người đến các địa điểm liên quan đến các ca bệnh trong vòng 14 ngày qua chủ động liên hệ với trạm y tế hoặc trung tâm y tế huyện, thành phố nơi cư trú để khai báo y tế và được hướng dẫn các biện pháp phòng dịch, theo dõi sức khỏe.

Trong thời gian này, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai yêu cầu cán bộ công chức, viên chức, người lao động trên địa bàn tỉnh Đồng Nai không đến Thành phố Hồ Chí Minh, trừ những trường hợp đặc biệt phải được thủ trưởng cơ quan đồng ý bằng văn bản. Các trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định.

Tạm dừng các hoạt động vận chuyển hành khách từ Đồng Nai đi Thành phố Hồ Chí Minh và chiều ngược lại (bao gồm xe hợp đồng, du lịch, taxi, tuyến cố định). Giao Sở Giao thông vận tải triển khai thực hiện theo quy định. UBND tỉnh Đồng Nai giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, Sở Giao thông vận tải, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, UBND các huyện, thành phố chỉ đạo lập chốt kiểm soát phòng, chống dịch tăng cường kiểm tra, kiểm soát người về/đến Đồng Nai từ Thành phố Hồ Chí Minh đảm bảo phòng, chống dịch Covid-19.

Giao Sở Y tế chỉ đạo Trung tâm Y tế các huyện, thành phố triển khai đến các trạm y tế biết và thực hiện việc tiếp nhận, xử lý thông tin và hướng dẫn những trường hợp từ Thành phố Hồ Chí Minh về/đến Đồng Nai thực hiện cách ly y tế tại nhà hoặc tại các cơ sở lưu trú, xét nghiệm SARS-CoV-2 theo đúng quy định.

Chiều cùng ngày, Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai đã có văn bản gửi đến các cấp Công đoàn trong tỉnh về việc thực hiện cách ly người về/đến từ Thành phố.Hồ Chí Minh theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh tại công văn số 6180/UBND-KGVX.

Ông Phan Huy Anh Vũ, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đồng Nai cụ thể hơn các nội dung mà sở này đã ‘tham mưu’ cho ban hành văn bản hỏa tốc số 6180/UBND-KGVX.

Thứ nhất, những người ở Đồng Nai nhưng đang làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh và trước kia đi về trong ngày, thì từ 0g ngày 5/6, buộc phải lựa chọn, một là thuê nhà ở lại Thành phố Hồ Chí Minh để làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian này ; hoặc ở Đồng Nai và làm việc trực tuyến (tùy từng công việc cụ thể), không được đi – về giữa Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh như trước kia nữa.

Nếu từ ngày 5/6, người Đồng Nai lên Thành phố Hồ Chí Minh làm việc, khi quay về Đồng Nai bắt buộc phải cách ly 21 ngày tại nhà/ nơi lưu trú theo quy định của UBND tỉnh, và mọi chi phí do chính người này phải chịu 100%.

Thứ hai, tương tự như người Đồng Nai làm việc ở Thành phố Hồ Chí Minh, các công ty, doanh nghiệp có chuyên gia, người lao động ngụ ở Thành phố Hồ Chí Minh đang làm việc ở Đồng Nai buộc phải sắp xếp chỗ ở cho chuyên gia, người lao động ở Đồng Nai để có thể tiếp tục làm việc tại Đồng Nai trong thời gian này. Nếu không, những người này buộc phải ở lại Thành phố Hồ Chí Minh và làm việc từ xa, không được đi – về từ Thành phố Hồ Chí Minh đến Đồng Nai như trước kia.

Thứ ba, với những ca bệnh nặng vượt quá khả năng của các bệnh viện ở Đồng Nai vẫn thực hiện chuyển viện cấp cứu lên các bệnh viện ở Thành phố Hồ Chí Minh bình thường.

Tài xế chở xe cấp cứu được yêu cầu thực hiện nghiêm 5K, không phải cách ly tại nhà/ nơi lưu trú. Riêng người thân của bệnh nhân nếu lên Thành phố Hồ Chí Minh chăm sóc người bệnh, về Đồng Nai phải thực hiện cách ly 21 ngày theo quy định.

Phía chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh cho biết đang khẩn trương soạn thảo văn bản gửi chính quyền tỉnh Đồng Nai về lệnh cấm đoán kể trên.

Hiện tại, các khu công nghệ cao, khu công nghiệp, khu chế xuất ở phía Đông Thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 6.000 công nhân đang sinh sống tại Đồng Nai.

"Nếu thực hiện đúng như công văn của tỉnh Đồng Nai, những công nhân này khi về sẽ bị cách ly 21 ngày, dẫn đến nguồn lực cho các nhà máy, xí nghiệp đang sản xuất sẽ bị thiếu hụt. Bên cạnh đó, còn tạo ra tình trạng ùn tắc giao thông trong vận chuyển" – ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh nhìn nhận.

Chuyện phòng, chống dịch Covid-19 đang rối hẳn lên từ Đồng Nai.

Khánh Hùng

Nguồn : VNTB, 05/06/2021

Bên dưới bức thư xin lỗi đăng trên trang Facebook Muối và Ánh sáng của Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng ngày 30/5/2021 là hàng loạt các bình luận chửi bới, mỉa mai, công kích.

Khi chọn được vật tế thần, ta yên chí rằng chỉ cần loại nó đi, tất cả sẽ sạch tội. Đồ họa : Luật Khoa.

"Tắt văn dùm, vì sự vô ý thức, thái độ thiếu trung thực của các ông các bà mà ảnh hưởng đến bao người. Thay vì cảm ơn chúa thì hãy cảm ơn các y bác sĩ ấy".

"Nếu ngay từ đầu hợp tác và khai báo trung thực thì hậu quả đâu đến mức này ? Giờ viết thư xin lỗi để làm gì trong khi biết bao nhiêu con người ngoài kia đang phải chịu ảnh hưởng và gồng mình chống dịch […]".

"Thay vì viết cái lá thư sáo rỗng này thì ông bà nên thành thật khai báo đã tiếp xúc những ai để cho chính quyền còn biết mà khoanh vùng dịch cho đúng. Khỏi bệnh rồi thì bán hết tài sản để nộp cho quỹ phòng chống dịch bệnh đi, nguy hại mà gia đình ông bà gây ra cả mấy triệu dân ở thành phố này đang phải gánh chịu đấy. Đừng có nói mồm hay viết tay suông".

"Tụ tập đông người trong phòng kín, không đeo khẩu trang (mặc dù đang có dịch và có quy định phải đeo khẩu trang nơi công cộng và chỗ đông người) thì lỗi của ai đây ? Thiệt hại của hàng triệu con người cả thành phố do hậu quả của việc này thì ai chịu trách nhiệm đây ?"

Giữa đợt bùng phát dịch lần thứ tư tại Việt Nam, tất cả sự chú ý dường như đang dồn vào một cái tên : Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng. Từ ba ca nhiễm được phát hiện vào hôm 26/5, họ bị quy kết trách nhiệm cho hàng ngàn ca nhiễm mới trong thành phố. Truyền thông đưa tin dồn dập về họ. Các phản ứng chính sách diễn ra liên tiếp chỉ trong vài ngày : khởi tố vụ án (30/5), đề nghị đình chỉ hoạt động và rút giấy phép hoạt động tôn giáo (1/6). Ban Tôn giáo còn lên tiếng cả về cách họ gọi tên tổ chức mình (không phải hội thánh !), cách họ gọi tên chức sắc tôn giáo của mình (không phải mục sư !).

Các bài viết về chuyện xử lý vụ việc này thu hút hàng loạt bình luận cho rằng nhà nước thật "anh minh", và việc quản lý các điểm nhóm tôn giáo phải được siết chặt hơn nữa.

Cảnh phong tỏa ở khu vực nơi tín đồ của Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng sinh hoạt. Ảnh : Kênh 14.

Những dữ kiện bị phớt lờ

Có một vài dữ kiện mà những người đang nhiệt tình kết án nhóm sinh hoạt chỉ có hơn 50 thành viên kia bỏ qua.

Thứ nhất, không có bằng chứng cho thấy nhóm sinh hoạt này giấu thông tin hay vi phạm các quy định phòng chống dịch. Các thông tin trên báo chí về chuyện đeo khẩu trang hay không, tập trung bao nhiêu người đều rời rạc và thiếu căn cứ. Người quản nhiệm hội thánh khẳng định rằng họ đã tuân thủ các quy định và không giấu thông tin. Cho dù viết thư xin lỗi và mong được lượng thứ, họ không hề thừa nhận làm lây lan dịch bệnh. Vụ án mới chỉ bắt đầu được điều tra, chưa đưa ra kết luận gì.

Thứ hai, chưa rõ nguồn lây nhiễm và thời điểm lây nhiễm của những ca bệnh thuộc hội thánh này. Những dấu hiệu đầu tiên của đợt lây nhiễm mới nhất đã xuất hiện từ tháng Tư, nhưng các hoạt động vẫn diễn ra bình thường. Người dân cả nước vẫn nghỉ lễ và du lịch khắp nơi trong kỳ nghỉ 30/4 và 1/5. Đến ngày bầu cử 23/5, khi dịch đã bùng phát mạnh ở các tỉnh phía Bắc, nhà nước truyền đi thông điệp quyết tâm tổ chức thành công kỳ bầu cử trong mọi tình huống của dịch. Ngay cả tâm dịch Bắc Ninh và Bắc Giang cũng hô hào quyết tâm. Các cán bộ mang luôn cả thùng phiếu vào trong bệnh viện, tới tận giường của những bệnh nhân nằm liệt tại chỗ để họ bỏ phiếu.

Nếu như mầm bệnh đã có trong cộng đồng từ lâu, chỉ với hai sự kiện nói trên, việc truy nguyên là gần như bất khả. Các ca nhiễm từ hội thánh hoàn toàn có thể là lây chéo từ những chuyến du lịch trong kỳ nghỉ lễ, hay những điểm bầu cử mà họ tham gia trước đó. Việc gán nguyên nhân của chuỗi lây nhiễm mới với các sinh hoạt tôn giáo của hội thánh này, cho đến nay, là vô căn cứ.

Thứ ba, có sự phân biệt đối xử đối với Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng. Khi dịch bùng phát ở các khu công nghiệp tại Bắc Giang, Bắc Ninh, không cá nhân nào bị đem ra chỉ trích. Khi có ca nhiễm từ tổ bầu cử ở Goldmark City , Hà Nội, chẳng ai chất vấn ai đã vi phạm quy định. Thế nhưng, khi một nhóm sinh hoạt tôn giáo tiếp tục hoạt động và có ca nhiễm, vụ việc lại bị khởi tố.

Ngày 21/5/2021, Bộ Y tế ra một công văn yêu cầu không cung cấp cho báo chí danh tính, lịch trình di chuyển và quá trình tiếp xúc của bệnh nhân, nhằm tránh xâm phạm đời tư của người bệnh. Quy định này sau đó được báo chí tuân thủ, nhưng đến trường hợp của Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng thì lại như chưa từng tồn tại.

Các tờ báo chạy đua với nhau đăng thông tin cá nhân, lịch trình di chuyển của những ca nhiễm là thành viên của nhóm. Giữa hàng trăm ca nhiễm mới được đánh số, bỗng dưng lại có vài nhân vật có danh tính, tôn giáo, địa chỉ rõ ràng. Không khó hiểu tại sao tất cả sự căm ghét dồn về phía họ.

Từ việc quy kết mọi lỗi lầm cho một tổ chức tôn giáo, người ta bắt đầu chất vấn cả loại hình tổ chức của họ. Kết quả là khi sự việc chưa ngã ngũ, hội thánh đã bị dọa rút giấy phép hoạt động. Các điểm nhóm sinh hoạt tôn giáo tương tự thì bị đưa vào đối tượng nguy cơ cao cần xét nghiệm đầu tiên. Những lời yêu cầu nhà nước tăng cường quản lý điểm nhóm tôn giáo xuất hiện ở nhiều diễn đàn, bất chấp một thực tế rằng chính sách quản lý tôn giáo ở Việt Nam đã luôn khắt khe đến mức báo động trên thế giới.

Người dân đi bầu ở quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh ngày 23/5/2021. Ảnh : hcmcpv.org.vn.

"Ai chịu trách nhiệm đây ?" (Không phải tôi)

Con người không được tạo hóa thiết kế để thấy dễ chịu trong những tình huống rủi ro và bất định. Khi có chuyện gì xấu xảy ra, bản năng đổ lỗi (blame instinct) sẽ được kích hoạt để tìm ra một nguyên do đơn giản, rõ ràng cho nó. Như một cơ chế tự vệ, bản năng này có nhiệm vụ tìm ra ai đó chịu trách nhiệm cho việc này, nếu không thì thế giới sẽ thật khó đoán, rối bời, đáng sợ [16].

Đại dịch Covid-19, đặc biệt là đợt lây nhiễm mới nhất với những biến chủng nguy hiểm và khó lường, rõ ràng đã đặt chúng ta vào một tình thế bấp bênh chưa từng có.

Mark Schaller, giáo sư tâm lý tại Đại học British Columbia, tác giả cuốn "Social Psychology of Prejudice" cho rằng mối liên quan giữa đại dịch và việc đổ lỗi có nguồn gốc tiến hóa. Phản ứng đó là một phần của khái niệm mà ông gọi là hệ miễn dịch tâm lý hành vi (behavioral immune system), tương tự như hệ miễn dịch của cơ thể. Ta đẩy lỗi cho ai đó khác để bản thân có thể yên tâm rằng mình vô can. Và để khiến cho sự đùn đẩy của mình có lý lẽ, chúng ta tự động gán cho đối tượng những đặc tính tiêu cực.

Cơ chế này dường như khớp với cách mà chúng ta đang đòi Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng chịu trách nhiệm cho đợt lây lan dịch tại thành phố Hồ Chí Minh, trong khi mọi thứ còn đang là dấu hỏi. Từ vài lời kể rời rạc, chúng ta vội vàng quy kết rằng họ làm sai quy định, họ giấu giếm không hợp tác. Suy nghĩ đó dựa trên một niềm tin rằng nếu tuân thủ quy định thì hẳn là đã không sao rồi.

Niềm tin đó rõ ràng là mong manh, chỉ cần xét riêng một chuyện là hàng chục triệu người dân cả nước vẫn đi du lịch khắp nơi và đi bầu khi dịch đã bắt đầu bùng phát. Thực tế cho thấy, các diễn biến xảy ra bất ngờ, và tất cả mọi người, bao gồm cả các đơn vị chuyên trách, đều đang ở thế căng mình để chống chọi. Phần lớn có lẽ đều đang ở trong trạng thái như người quản nhiệm Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng chia sẻ khi biết chuyện : "Tôi không biết chuyện gì đã xảy ra". Nhưng thừa nhận sự bất lực này lại không phải thói quen của bản năng đổ lỗi. Bằng cách chỉ ngay ngón tay vào người đã dám "không biết", dư luận khước từ gánh nặng của việc phải chấp nhận một sự thật khó nhằn.

Lựa dê tế thần

Nếu đổ lỗi là một bản năng tự vệ của từng cá nhân, thì việc lựa chọn ai làm người gánh chịu tội lỗi lại phản ánh những định kiến, niềm tin, lý tưởng của cộng đồng. Hành vi này gọi là "scapegoating".

"Scapegoat" trong tiếng Anh được ghép từ "escape" – chạy thoát và "goat" – con dê. Từ này có nguồn gốc từ Kinh thánh, mô tả một nghi thức đền tội của người Do Thái với Thiên Chúa của họ, trong đó có hai con dê được chọn. Một con bị giết để dâng lên làm vật đền tội, con còn lại thì gánh tất cả tội lỗi của một cộng đồng và sau khi cầu nguyện thì được thả vào trong hoang mạc. Bằng cách đó, tất cả được sạch tội.

Các nhà tâm lý học xã hội mượn từ này để xác lập lý thuyết vật tế thần (scapegoat theory). Theo Peter Glick, giáo sư Đại học Lawrence, khái niệm này mô tả một hình thái định kiến cực đoan, trong đó một nhóm ngoại lai bị đổ lỗi cố tình gây ra tai ương cho một nhóm nội bộ.

Các phong trào tế thần (scapegoat movement) trong một cộng đồng thường diễn ra khi họ phải đối mặt với những tình huống phức tạp, trong đó, chướng ngại vật để vượt qua là không rõ ràng. Các cuộc săn linh vật tế thần thu hút nhiều người tham gia là do nó có thể đưa ra một câu trả lời đơn giản hơn. Trong cuộc săn tìm đó, người ta thường đưa ra các lựa chọn phi lý trí, do nỗi sợ và tâm lý vội vàng ảnh hưởng đến năng lực nhận thức, và do thiếu thông tin.

Trong chương 15 của cuốn sách "On the Nature of Prejudice : Fifty Years after Allport", Peter Glick tổng hợp các lý do giải thích cho lựa chọn vật tế thần trong các lý thuyết tâm lý xã hội đương đại. Theo đó, vật tế thần thường là một nhóm thiểu số với các tiêu chí :

1) quyền lực không quá mạnh để có thể phản kháng, nhưng cũng không quá yếu (vì yếu quá thì không thể gây ra tai ương),

2) khớp với những định kiến có sẵn trước đó trong cộng đồng và

3) tiện lợi.

Thử dùng lý thuyết này để xem xét vụ việc Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng bị chỉ trích, ta thấy nhóm này thỏa các điều kiện đã nêu của một "vật tế thần". Họ là một nhóm tôn giáo thiểu số, không có tổ chức mạnh nhưng đã được công nhận hoạt động điểm nhóm, thuộc tầng lớp trung lưu (không quá mạnh, không quá yếu). Hoạt động của các nhóm sinh hoạt tôn giáo tự phát từ lâu đã nhận nhiều định kiến từ phía dư luận, bị nhà nước xem là "tà đạo" (định kiến). Thông tin về họ được công bố theo cách vừa đủ để dư luận suy đoán và đánh giá (tiện lợi).

So sánh với các nguồn lây nhiễm khả thi khác, như một tổ chức tôn giáo lớn hơn, những nhóm công nhân yếu thế, hay các hội đồng bầu cử, ta thấy việc đổ lỗi cho hội thánh nhỏ này "tiện lợi" hơn nhiều.

Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng có phải là vật tế thần hay không chỉ là một giả thuyết. Vẫn tồn tại khả năng họ thực sự đã cố tình làm sai, xem nhẹ an toàn của cộng đồng. Nhưng việc các nhóm tôn giáo thiểu số trở thành mục tiêu đổ lỗi trong đại dịch Covid-19 thì không phải là chuyện lạ trên thế giới, và còn có tính lịch sử.

Các nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Phát triển (Institute of Development Studies – Anh) đã tư liệu hóa sự phân biệt đối xử và đổ lỗi mang tính hệ thống với người Hồi giáo ở Ấn Độ, người Yazidis, Kaka’i và các nhóm theo đạo Cơ Đốc ở Iraq, và người Khmer theo đạo Hồi ở Campuchia. Những cộng đồng này thường bị cáo buộc làm lây lan dịch bệnh. Họ trở thành nạn nhân của các chiến dịch thù ghét trên mạng xã hội, với sự tham gia của cả các chính khách và giới báo chí. Đáng chú ý, họ đều đã là nạn nhân của định kiến phổ biến từ trước đó, khớp với lý thuyết được giáo sư Peter Glick nêu phía trên.

Đơn cử, vào tháng 3/2020, khi một nhóm người Hồi giáo trở về Campuchia sau khi tham gia một sự kiện ở Malaysia, họ được phát hiện dương tính với Covid-19. Thông tin về tôn giáo của những người này được chính bộ trưởng y tế Campuchia tiết lộ trên Facebook cá nhân, trong khi Bộ Y tế yêu cầu truyền thông cẩn trọng khi công bố thông tin người bệnh. Chi tiết về tôn giáo lập tức tạo nên một làn sóng thù ghét và đổ lỗi nhắm vào người Khmer theo đạo Hồi, vốn đã là nhóm yếu thế so với những người Khmer theo đạo Phật ở Campuchia.

"Họ nên bị nhốt trong nhà", một người dùng Facebook viết.

"Tại sao mấy người có thể ngu ngốc và vô tâm đến mức mang lại phiền toái cho biết bao người khác", một người khác bình luận.

Các bình luận dạng này cũng xuất hiện nhiều trong phong trào đổ lỗi cho người Hồi giáo ở Ấn Độ, cùng thời điểm tháng 3/2020. Khi một số nhà truyền giáo Ấn Độ được phát hiện nhiễm virus SARS-coV-2 sau một sự kiện quốc tế tổ chức tại Delhi, bộ trưởng phụ trách các vấn đề của cộng đồng thiểu số đã công khai gọi những người tổ chức sự kiện này là "tội phạm Taliban". Những làn sóng chỉ trích, lăng mạ đi kèm với thông tin sai lệch lan rộng với phạm vi khoảng 170 triệu tài khoản Twitter.

"Đại dịch đã cho thấy người Hồi giáo Ấn Độ là những kẻ phản bội và không trung thành với tổ quốc".

"Ấn Độ cần được tự do khỏi Corona và Jihad (từ ám chỉ những người Hồi giáo với nghĩa tiêu cực) vì cả hai đều là những vũ khí chết người".

Khi đã chọn được con dê tế thần, người ta được trấn an với ảo giác rằng chỉ cần loại nó ra khỏi cộng đồng thì mọi chuyện sẽ được giải quyết.

Cơn say đổ tội thường sẽ khiến chúng ta ngừng tìm hiểu các nguyên nhân khác, cũng như giải pháp để ngăn chặn các vấn đề tương tự xảy ra trong tương lai. Đối tượng được chọn làm vật tế thần thì chẳng biết mình có tội gì, nhưng vừa phải chịu đau đớn thể xác vì nhiễm bệnh, lại vừa phải chịu hành hạ về tinh thần trước những lời nhẫn tâm không ngừng trút xuống lúc này, mà chắc chắn để lại hậu quả kỳ thị dài lâu.

Hơn ai hết, chúng ta hiểu rằng đại dịch không thể được giải quyết bằng những cách hành xử phi lý trí đó.

Hiền Minh

Nguồn : Luật Khoa, 04/062021

Phòng, chống Covid-19 và sự lố bịch của ‘tự hào’ !

Trân Văn, VOA, 02/06/2021

Cho dù số nơi bị phong tỏa (đình chỉ giao thông công cộng, cư dân chỉ được đi lại trong trường hợp cấp thiết), phải thực hiện giãn cách xã hội (hạn chế sinh hoạt buộc phải duy trì khoảng cách cần thiết theo các qui định nghiêm ngặt nhằm phòng ngừa lây nhiễm) và cách ly (bị cô lập tại các cơ sở y tế, điểm tập trung cách ly hoặc tại gia) tăng từng ngày, thậm chí trên phạm vi rất rộng (phường – xã, quận – huyện, tỉnh – thành phố nhưng số ca nhiễm Covid-19 tại Việt Nam vẫn không ngừng lại, giờ đã vượt qua mức 7.500 (1).

Người tiêm xếp hàng tại điểm tiêm tại Trung tâm Y tế huyện Kim Thành, Hải Dương. Ảnh : Gia Chính.

Đáng lưu ý là một số diễn biến trong đợt dịch thứ tư (từ hạ tuần tháng 4 đến nay) cho thấy, con số chỉ 4.076 ca nhiễm Covid-19 tại Việt Nam trong 15 tháng (từ hạ tuần tháng 1/2020 đến trung tuần tháng 4/2021) có lẽ không phải nhờnhững quyết sách chiến lược, có chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo từ trung ương tới địa phương, có sự quyết tâm và đồng thuận của các cấp ủy đảng, của chính phủ, các bộ, ban, ngành trong phòng, chống dịch như hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từng khoe suốt từ năm ngoái đến nay.

***

Tại sao hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam đã có những quyết sách chiến lược, chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo từ trung ương tới địa phương trong phòng, chống dịch khiến cả thế giới thán phục, học hỏi mà vào lúc này, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm những quốc gia có số người được chích vaccine ngừa Covid-19 và số người"fully vaccinated" thấp nhất thế giới (tỉ lệ được chích ngừa chỉ 1% dân số và tỉ lệ"fully vaccinated" chưa tới 0,1%), thua xa cả Campuchia, Lào (2), cuối cùng phải ráo riết xin thiên hạ bốn trong số năm Châu lục (chỉ còn thiếu Châu Phi) hỗ trợ"tiếp cận vaccine" (3) như đang thấy ?

Covid-19 trở thành đại dịch từ đầu năm ngoái và những diễn biến liên quan đến đại dịch ở quốc gia này lập tức trở thành bài học cho quốc gia khác điều chỉnh kế hoạch, cách thức, nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch, bảo vệ xứ sở, dân tộc của mình. Chẳng lẽ có thể tha, không truy cứu trách nhiệm, trừng phạt những cá nhân, tổ chứctừ trung ương tới địa phươnglà tác giả củanhững quyết sách chiến lược, chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo song đã để xảy ra tình trạng, tất cả bệnh viện được xem là "tuyến đầu" đều đang thiếu đủ thứ thiết bị, vật tư y tế thiết yếu khi cứu chữa những bệnh nhân đang trong tình trạng thập tử nhất sinh (quả lọc máu, thuốc chống đông máu Lovenox loại 40 mg,) ?

Tại sao đã có những quyết sách chiến lược, chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo trong phòng – chống dịch mà lại xảy ra tình trạng nhiều bệnh viện "tuyến đầu" dẫu có tiền vẫn không dám dùng để mua, dự trữ thiết bị, vật tư y tế thiết yếu dùng trong chạy chữa cho những đồng bào đang nguy kịch bởi chưatổ chức đấu thầu theo các qui định hiện hành. Chẳng lẽ chiến lượccủa những quyết sách, sựquyết liệt, sáng tạo của các chỉ đạo lại là đầy các bệnh viện "tuyến đầu" phải hỏi mượn thiết bị, vật tư y tế thiết yếu của nhau, đồng thời ép các nhân viên y tế phải dùng mạng xã hội kêu gọi công chúng hỗ trợ khẩn cấp cho việc cứu người (4) ?

Tương tự, do còn thiếu cả hiểu biết lẫn kinh nghiệm trong đối phó với đại dịch do Covid-19 gây ra, năm ngoái, nhiều quốc gia, đặc biệt là Châu Âu và Mỹ đã phải trả giá rất đắt về nhân mạng. Tuy nhiên ngay sau đó, ngoài việc đặt định các biện pháp nhằm hạn chế lây lan trong cộng đồng, thiên hạ đã nhanh chóng đặt định các yêu cầu về cách thức tiến hành lấy mẫu xét nghiệm Covid-19, các tiêu chuẩn trong việc thiết lập những trung tâm xét nghiệm bên ngoài bệnh viện (Off sites Covid-19 Testing Center - OSCTC) nhằm có biện pháp thích hợp khi tiếp nhận bệnh nhân, tiếp đón thân nhân người bệnh nâng cao hiệu quả bảo vệ các nhân viên y tế, cơ sở y tế, bệnh nhân (5).

Ví dụ, sau khi soạn thảo cả qui định về cách thức tổ chức lấy mẫu xét nghiệm Covid-19, lẫn qui chuẩn thiết kế và sử dụng OSCTC sao cho phù hợp với đặc điểm của Covid-19 cũng như tập quán sinh hoạt của xã hội (5), chỉ trong vòng một tháng sau khi Covid-19 trở thành đại dịch toàn cầu, Mỹ đã xây dựng 25.000 OSCTC theo đề nghị của NRHI (Network for Regional Healthcare Improvement – Mạng lưới Cải thiện sức khỏe khu vực), hạn chế tối đa tình trạng bệnh viện trở thành ổ dịch.

Đó cũng là lý do nhiều người sửng sốt vì đã hơn một năm kể từ khi Covid-19 hoành hành trên toàn cầu, Việt Nam vẫn còn liên tục phải đóng cửa nhiểu cơ sở y tế (bệnh viện quốc gia, bệnh viên chuyên khoa, bệnh viện tỉnh, trung tâm y tế, phòng khám tư nhân) chỉ vì đột nhiên phát giác có bệnh nhân hoặc thân nhân người bệnh đã nhiễm Covid-19 từng ra vào những cơ sơ y tế ấy (6) ! Giá trị thực tế củanhững quyết sách chiến lược, chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo từ trung ương tới địa phương trong phòng, chống dịch cao tới cỡ nào mà tuần trước, nhiều bác sĩ phải dùng Facebook kêu gọi những người có các triệu chứng giống như đã bị nhiễm Covid-19 ĐỪNG TỰ ĐI KHÁM HAY ĐI MUA THUỐC VÌ CÓ THỂ LÀM CHO NHƯNG NƠI ẤY BỊ ĐÓNG CỬA.

Cũng đã có những bác sĩ than không biết kêu ai khi có nhiều qui định không khả thi hoặc tréo ngoe, làm cho các phòng khám đa khoa tư nhân hay các nhà thuốc không biết xử lý thế nào đối với người bệnh mà họ nghi ngờ nhiễm Covid-19. Ngay cả khi đã nêu thắc mắc với Sở Y tế thì việc giải đáp cũng không thông cho nên ai có tư thù, muốn phòng khám tư nhân hay tiệm thuốc tây nào đó đóng cửa hoặc sập tiệm thì SỐT, HO, KHÓ THỞ, MẤT KHỨU GIÁC, MẤT VỊ GIÁC cứ đến đó. Bảo đảm sẽ toại nguyện ngay (7) !

***

Với số ca nhiễm mỗi ngày một cao, phạm vi lây nhiễm mỗi ngày một rộng, đến nay, các diễn biến trong ứng phó với đợt dịch thứ tư tại Việt Nam chỉ chứng tỏ một điềunhững quyết sách chiến lược, chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo từ trung ương tới địa phương của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam giống như có mắt như mù, có tai như điếc, bất kể Covid-19 đã trở thành đại dịch trên toàn cầu trong hơn một năm nhưng những cá nhân hữu trách vẫn không thấy, không nghe, không ngẫm nghĩ để học bất kỳ kinh nghiệm nào nào từ thiên hạ trong phòng, chống dịch. Não dường như chỉ được dùng vào việc khoe khoang ra sao để thuyết phục đồng bào biết ơn và tự hào !

Cho đến giờ này, về mặt dịch tễ, thiên hạ vẫn chưa giải thích được tại sao trong 15 tháng (từ hạ tuần tháng 1/2020 đến trung tuần tháng 4/2021), tại Việt Nam chỉ có 4.076 ca nhiễm Covid-19, song đối chiếu giữa cách thức ứng phó của thiên hạ với Việt Nam, có thể khẳng định, việc thực thi phong tỏa, giãn cách xã hội, cách ly một cách cực đoan như từng thấy đã góp phần đáng kể vào việc khống chế số ca lây nhiễm, phạm vi lây nhiễm Covid-19. Đến giờ,những quyết sách chiến lược, chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo từ trung ương tới địa phương, sự quyết tâm và đồng thuận của các cấp ủy đảng, của chính phủ, các bộ, ban, ngành trong phòng, chống dịch dường như chỉ có vậy !

Thực thi phong tỏa, giãn cách xã hội, cách ly một cách cực đoan không phải là sai và xấu nhưng chỉ như thế thì hết sức tàn bạo. Năm ngoái, sau lần đầu tiên áp dụng các biện pháp cực đoan, ông Nguyễn Xuân Phúc – lúc đó là Thủ tướng Việt Nam, thừa nhận:Mấy tháng nay, nhiều người khổ lắm rồi, nhiều gia đình khó lắm rồi(8) ! Tuy nhiên đến giờ, đã có bao nhiêu cá nhân, doanh nghiệp chật vật xoay sở với đủ thứ khó khăn tính từ lúc Covid-19 bùng phát đến nay nhận được trợ cấp từ gói hỗ trợ trị giá 61.580 tỉ đồng (theo qui định, tùy trường hợp mà một cá nhân, một gia đình, những cơ sở kinh doanh nhỏ sẽ được hỗ trợ một lần 500.000 đồng hay từ 1 triệu đến 1,8 triệu đồng/tháng) (9).

Ở thời điểm đó, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam còn tuyên bố đã dành ra 16.000 tỉ để các doanh nghiệp vay, trả lương cho khoảng 11.000 người phải ngưng làm việc vì chuyện thực thi các biện pháp phòng, chống dịch cực đoan nhưng tháng rồi, Ngân hàng Nhà nước loan báo,Gói Tín dụng ưu đãiấy chỉ giải ngân được 43 tỉ, tương đương 0,27% giá trị cả gói (10), hoàn toàn không phải vì doanh nghiệp hay những người phải nghỉ làm việc do áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch cực đoan không cần trợ giúp mà vì quá nhiều đòi hỏi khắt khe, thành ra doanh giới mới bình chọn chính sách cho vay không tính lãi để trả lương này là chính sách khó tiếp cận nhất (11).

***

Từ khi Covid-19 trở thành đại dịch toàn cầu, một trong những câu mà các cá nhân lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam thích dùng là : Không bỏ ai lại phía sau ! Thiên hạ chẳng lạ gì phương châm, chính sách"no one left behind" cả trên chiến trường lẫn tiến trình phát triển kinh tế, xã hội. 18 tháng sau khi Covid-19 hiện diện tại Việt Nam, dường như hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam đã thực hiện được cam kết"không bỏ ai lại phía sau" ! Người nghèo, tầng lớp trung lưu, kể cả chủ những doanh nghiệp lớn, vốn đầu tư trên 100 tỉ (12) không còn ở phía sau, tất cả đã ở dưới đáy của khốn cùng và tuyệt vọng !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 02/06/2021

Chú thích :

(1) https://thuvienphapluat.vn/tintuc/vn/thoi-su-phap-luat/thoi-su/27262/cap-nhat-moi-nhat-tinh-hinh-virus-corona-covid-19

(2) https://www.nytimes.com/interactive/2021/world/covid-vaccinations-tracker.html

(3) https://tuoitre.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-de-nghi-uc-uu-tien-vac-xin-cho-viet-nam-2021052520491773.htm

(4) https://tuoitre.vn/benh-vien-trung-uong-thieu-thiet-bi-vat-tu-dieu-tri-covid-19-do-thu-tuc-20210528180245662.htm

(5) https://www.nrhi.org/uploads/2020/11/NRHI_MASS-Design_OSCTC_tool.pdf

(6) https://www.qdnd.vn/xa-hoi/phong-chong-dich-viem-phoi-do-virus-ncov/ha-noi-tam-thoi-dong-cua-ca-3-co-so-benh-vien-k-sau-khi-phat-hien-10-ca-mac-covid-19-658855

(7) https://www.facebook.com/xuanson.vo.5/posts/2033351913488591

(8) https://tuoitre.vn/thu-tuong-may-thang-qua-nhieu-nguoi-kho-lam-roi-nhat-la-that-nghiep-202003311516103.htm

(9) https://www.thesaigontimes.vn/302244/cac-goi-ho-tro-giam-soc-cho-doanh-nghiep-trong-dich-benh.html

(10) https://tuoitre.vn/chi-giai-ngan-duoc-gan-43-ti-trong-goi-tin-dung-uu-dai-16-000-ti-20210509160158913.htm

(11) https://dangcongsan.vn/kinh-te/giam-thu-tuc-de-doanh-nghiep-de-tiep-can-chinh-sach-ho-tro-576695.html

(12) https://www.thesaigontimes.vn/td/315958/moi-ngay-co-gan-430-doanh-nghiep-dong-cua.html

*************************

Covid-19 và hệ thống ‘một tấc đến trời’ !

Trân Văn, VOA, 31/05/2021

Đợt dịch Covid-19 thứ tư tại Việt Nam đã lột trần cả nhận thức lẫn cung cách hành xử vừa thiển cận, thiếu viễn kiến, vừa vô trách nhiệm đến mức tàn nhẫn đối với đồng bào nhưng lại thừa huênh hoang và hết sức khoác lác của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam

Một áp phích tuyên truyền cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 ở Việt Nam. (Ảnh chụp màn hình Tuổi Trẻ Online)

***

Chỉ đến khi Covid-19 lan rộng, số ca nhiễm tăng vọt, những cá nhân lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam mới đề cập đến"tiếp cận vaccine" : Các cơ quan liên quan phải dùng mọi biện pháp, từ ngoại giao, đến huy động các doanh nghiệp, nguồn lực khác để tiếp cận bình đẳng mua được vaccine (1).

Bởi năng lực sản xuất, cung cấp vaccine của những tập đoàn dược phẩm đi đầu trong việc nghiên cứu và có khả năng sẽ thành công trong việc bào chế vaccine ngừa Covid-19 vướng giới hạn so với nhu cầu, gần như tất cả các quốc gia đều bám sát, thăm dò, thương lượng, đặt hàng với những tập đoàn này từ giữa năm ngoái nhưng Việt Nam thì không.

Mãi đến hạ tuần tháng 2 năm nay, hệ thống công quyền Việt Nam mới công bố vài thông tin về vaccine ngừa Covid-19 nhưng không thèm cho dân chúng biết : 117.600 liều vaccine đầu tiên nằm trong gói 30 triệu liều vaccine ngừa Covid-19 mà Việt Nam nhận hôm 24/2/2021 là VIỆN TRỢ của COVAX (Liên minh Phát triển vaccine chống Covid-19 toàn cầu) như Việt Nam xác định với thiên hạ (2), hay là lô hàng do Trung tâm Tiêm chủng trẻ em và người lớn, thuộc Công ty Vaccine Vietnam (VNVC) đặt mua (3) ?

Thông tin trên hệ thống truyền thông chính thức vào thời điểm ấy chỉ ra một sự thật : Trong khi chính quyền của các quốc gia khác ráo riết tranh mua, xuất tiền từ công khố đặt Covid-19 vaccine để sớm có vaccine chích cho dân thì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không những không làm như thế lại còn khoán cho VNVC thương lượng, ký hợp đồng với Astra Zeneca rồi khen là nỗ lực và chủ động đặt mua từ rất sớm ngay từ khi Astra Zeneca nghiên cứu phát triển Covid-19 vaccine(4) ?

VNVC là một doanh nghiệp tư nhân, thành lập và vận hành 49 trung tâm tiêm chủng tư nhân tại Việt Nam. Từ khi Covid-19 bùng phát và lan rộng trên toàn cầu, dường như Việt Nam là quốc gia duy nhất mà hệ thống công quyền giao cho một doanh nghiệp tư nhân thay mặt chính phủ mua vaccine để kinh doanh trên bình diện quốc gia !

Dường như Việt Nam cũng là quốc gia duy nhất tổ chứcLễ phát động Toàn dân ủng hộ phòng, chống dịch Covid-19. Trung tuần tháng 2 năm nay, ông Nguyễn Xuân Phúc (lúc ấy đang còn là Thủ tướng) thay mặt đảng, quốc hội, nhà nước, chính phủ, hiệu triệu đồng bàođóng góp theo khả năng của từng người và "ta" sẽkhông phân biệt tuổi tác, địa vị, giai tầng, hy vọng mọi người cùng nêu cao tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, "thương người như thể thương thân", "lá lành đùm lá rách" của dân tộc(5).

Lúc ấy, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền và hệ thống truyền thông chính thức đã khai thác tận tình một số tấm gương nhằm khuyến khích người khác làm theo, chẳng hạn trường hợp cụ Lê Thị Chi, 91 tuổi, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, sống tại Thanh Bình, Hải Châu, Đà Nẵng. Qua TV, thấy "ta" kêu gọi toàn dân đóng góp cho việc phòng, chống Covid-19, cụ Chi quyết định ủng hộ năm triệu đồng. Ngày 25/3/2021, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc phường Thanh Bình đã đến tư gia của cụ Chi để nhận tiền (6)

Đến giờ, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền không cho biết đã quyên được bao nhiêu tiền cho việc phòng, chống Covid-19 vì đợt dịch thứ ba (từ tháng 1 đến tháng 2 năm nay) lắng xuống và họ cần tập trung tuyên truyền cho Kỳ bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp vào ngày 23/5/2021 vừa qua !

Sau khi đợt dịch thứ tư bùng phát, ông Phúc – giờ là Chủ tịch Nhà nước - lại tiếp tục kêu gọicác tầng lớp nhân dân, doanh nghiệp, các tổ chức, kiều bào ở nước ngoài tham gia đóng góp ủng hộ để toàn dân, toàn quân sớm chiến thắng dịch bệnh Covid-19(7). Chưa rõ chính phủ Việt Nam sẽ quyên thêm được bao nhiêu tiền, chỉ có thể khẳng định, nếuđi sau trong đặt mua vaccine ngừa Covid-19, chắc chắn sẽvề sau. Sẽ còn rất lâu mới có thêm vaccine để tăng số người được chích ngừa !

Hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam biết điều đó không ? Câu trả lời là có. Tháng trước, tờ Nhân Dân từng có một bài mô tả việc "tiếp cận vaccine" của các quốc gia Châu Á là "bài toán khó" vì nguồn cung không đủ đáp ứng nhu cầu (8). Đối với Việt Nam, lời giải cho bài toàn này còn nan giải hơn bởi từ năm ngoái đến giờ, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam chỉ dốc toàn bộ tâm lực, sức lực, tài lực vào việc tổ chức đại hội đảng các cấp và bầu cử, không bận tâm đến tìm mua vaccine !

Do hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam mạnh tay chi trước cả chục ngàn tỉ để tổ chức đại hội đảng các cấp, bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp chứ không nghĩ đến nghĩa vụ hỗ trợ người Việt bình an, giúp hoạt động kinh tế - xã hội sớm hồi phục trong đại dịch nên hệ quả tất nhiên là đến ngày 29/5/2021,chỉ mới có 1.034.967 người được chích ngừa, tương đương 1% dân số. Tỉ lệ "fully vaccinated" (nhận đủ số lần và lượng vaccine, thời gian cần thiết để được xem là đủ an toàn) còn tệ hơn : Dưới 0,1% ! Thua xa Campuchia (15% dân số đã được chích ngừa và có 11% là "fully vaccinated), Lào (8,6% dân số đã được chích ngừa và có 1,9% là "fully vaccinated) (9) !

Cần lưu ý thêm, nếu so các dữ liệu về chích ngừa Covid-19 ngày 26/5/2021 với ngày 29/5/2021 của các quốc gia sẽ thấy, trong bối cảnh "nước sôi lửa bỏng" như hiện nay, dù đã từng khẳng định vaccine là lối thoát duy nhất, dù đã phát động Toàn dân ủng hộ phòng, chống dịch Covid-19,đã nhận tiền do dân chúng, doanh giới đóng góp mua vaccine cách nay ba tháng nhưng trong ba ngày vừa qua,tỉ lệ được chích ngừa vaccine, tỉ lệ "fully vaccinated" của Việt Nam không thay đổi vì số người được chích ngừa chỉ tăng thêm 23.572người (1.037.961 - 1.011.395).

Ngược lại, nhờ chuẩn bị từ trước, sau ba ngày tương ứng, Campuchia đã nângtỉ lệ được chích ngừa vaccine từ 14% lên 15%(tăng 1%), tỉ lệ "fully vaccinated" được nâng từ 10% lên 11% (tăng 1%). Lào cũng nâng tỉ lệ được chích ngừa vaccine từ 8,4% lên 8,6%(tăng 0,2%), tỉ lệ "fully vaccinated" được nâng từ 1,8% lên 1,9% (tăng 0,1%).

Trân Văn

Nguồn : VOA, 31/05/2021)

Chú thích :

(1) https://tuoitre.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-phai-tiep-can-moi-kha-nang-de-mua-vac-xin-20210529075853733.htm

(2) https://www.channelnewsasia.com/news/asia/vietnam-covax-supply-30-million-covid-19-vaccine-doses-14235964

(3) https://www.tienphong.vn/suc-khoe/can-canh-lo-vac-xin-ngua-covid19-dau-tien-ve-viet-nam-1797542.tpo

(4) https://danviet.vn/chan-dung-ong-chu-he-thong-tiem-chung-vnvc-don-vi-tien-phong-tai-viet-nam-nhap-vaccine-covid-19-20210226114016847.htm

(5) http://mattran.org.vn/tin-tuc/thu-tuong-keu-goi-tinh-than-tuong-than-tuong-ai-trong-phong-chong-dich-covid19-32786.html

(6) https://tuoitre.vn/me-viet-nam-anh-hung-91-tuoi-ung-ho-5-trieu-dong-danh-dum-chong-dich-2020032514352675.htm

(7) https://tuoitre.vn/chu-tich-nuoc-nguyen-xuan-phuc-keu-goi-ca-nuoc-chung-tay-day-lui-dich-benh-20210527215903762.htm

(8) https://nhandan.vn/tin-tuc-the-gioi/bai-toan-kho-ve-tiep-can-vac-xin-tai-chau-a-640831/

(9) https://www.nytimes.com/interactive/2021/world/covid-vaccinations-tracker.html

*******************

Phần 2

Tháng trước, khi Covid-19 đột nhiên bùng lên và lan rộng tại Campuchia, ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam đã gửi thư cho ông Hunsen, Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia kiêm Thủ tướng Campuchia để thăm hỏi. Trong công điện vừa kể, ông Trong bảo rằng :Đảng, nhà nước, nhân dân Việt Nam luôn quan tâm, theo dõi sát sao tình hình dịch bệnh và chia sẻ với những khó khăn mà Campuchia đang phải đối mặt do dịch bệnh Covid-19 gây ra.

Nhân viên Y tế phun độc khử trùng khu xét nghiệm Covid-19 ở Hà Nội, ngày 31/03/2020. Hình minh họa.

Đáng lưu ý, tuy gửi thư thăm hỏi lân bang đang gặp hoạn nạn nhưng ông Trọng còn viết như thế này :Thời gian qua, Việt Nam đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp quyết liệt và kịp thời huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia của toàn dân nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19. Đến nay, tuy còn nhiều phức tạp, song Việt Nam đã cơ bản kiểm soát được sự lây lan của dịch bệnh. Đây là kết quả rất quan trọng, được cộng đồng quốc tế và trong nước đánh giá cao. Đảng và nhà nước Việt Nam xác định tiếp tục duy trì các biện pháp quyết liệt, kiểm soát, hạn chế tối đa các nguồn lây nhiễm, phát hiện sớm các trường hợp nhiễm bệnh và điều trị tích cực giúp họ phục hồi nhanh và đang triển khai việc tiêm vắc-xin phòng, chống dịch Covid-19.

Cuối thư, ông Trọng nhắn nhủ :Với truyền thống đoàn kết, gắn bó, tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau giữa hai đảng, hai nhà nước và nhân dân hai nước, Việt Nam luôn sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm trong khả năng và điều kiện cho phép để sát cánh cùng với Campuchia trong cuộc chiến phòng, chống dịch Covid-19, để hai nước chúng ta cùng sớm ổn định tình hình(1).

Giờ, nếu nhìn vào dữ liệu liên quan đến chích vaccine ngừa Covid-19 của các quốc gia trên thế giới sẽ thấy, số dân Campuchia đã được chích ngừa Covid-19 cao hơn Việt Nam gấp15 lần. Tính đến 29/5/2021, Campuchia có 15% dân số đã được chích ngừa trong khi Việt Nam chỉ xấp xỉ 1%. Còn nếu tính tỉ lệ dân số đã đạt mức "fully vaccinated" (nhận đủ số lần, lượng vaccine và thời gian cần thiết để được xem là đủ an toàn) thì Campuchia hơn Việt Nam110 lần - tỉ lệfully vaccinated của Campuchia là 11%, còn tỉ lệfully vacinnated của Việt Nam dưới 0,1% (2). Song chắc chắn ông Trọng nói riêng và hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam nói chung không những không xấu hổ mà sẽ tiếp tục huênh hoang như trước nay vẫn thấy !

***

Không may cho người Việt là sự huênh hoang của những cá nhân lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không có điểm dừng. Tháng 12 năm ngoái, khi loan báo về việc có ba người tham gia thử nghiệm vaccine ngừa Covid-19 do Việt Nam sản xuất, báo điện tử của chính phủ Việt Nam tuyên bố :Đây là bằng chứng thể hiện sự tự lực, tự cường của Việt Nam trong bảo vệ người dân trước đại dịch lịch sử của loài người (3).

Nay, các viên chức hữu trách của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam đang xin thiên hạ hỗ trợ cả tiền mua vaccine ngừa Covid-19, lẫn giúp Việt Nam có thêm vaccine càng sớm, càng tốt (4). Đáng nói là trong khi các viên chức hữu trách của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam đang van nài thiên hạ rủ lòng thương, bày tỏ lòng biết ơn, cam kết hợp tác thì Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam vẫn dõng dạc tuyên bố với toàn dân :Covid-19 đã phơi bày sự thật của những bất công xã hội trong các xã hội tư bản chủ nghĩavà những tình huống "phát triển xấu", những nghịch lý "phản phát triển", từ địa hạt kinh tế - tài chính đã tràn sang lĩnh vực xã hội, làm bùng nổ các xung đột xã hội thua xa xã hội xã hội chủ nghĩa (5) !

Việt Nam phát giác sự hiện diện của Covid-19 vào ngày 23/1/2020. Trong ba đợt dịch đầu (đợt một từ tháng 3/2020 đến 4/2020, đợt hai từ tháng 7/2020 đến tháng 8/2020, đợt ba từ tháng 1/2021 đến tháng 2/2021) chỉ có 2041 ca nhiễm. Đợt hiện nay (bắt đầu từ cuối tháng 4 vừa qua đến nay, chưa biết tới bao giờ mới kết thúc) đã phát sinh5.134 ca nhiễm. Trong 5.131 ca nhiễm này, có 2.035 ca nhiễm phát sinh từ 27/4/2021 đến 22/5/2021 - ngày trước kỳ bầu cử (23/5/2021) (6).

Dẫu số ca nhiễm trong một tháng ấy xấp xỉ số ca nhiễm của 15 tháng trước đó nhưng chính quyền Việt Nam vẫn tổ chức rầm rộ"Ngày hội lớn của toàn dân". Thậm chí còn đem tình trạng dịch bệnh đang lan rộng ra so với tỉ lệ cử tri trên toàn quốc đi bầu đạt hơn 90% để chứng minh đó là sự thành công của công tác lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Chủ tịch nước, HĐBC QG, Ủy ban bầu cử các tỉnh và cấp ủy, chính quyền các cấp từ trung ương đến địa phương(7).

Đúng một tuần sau bầu cử, số ca nhiễm tăng thêm 3.092 (từ 4.076 tính đến 22/5/2021 tăng lên thành 7.168 tính cho đến sáng 31/5/2021) (8). Rất nhiều cử tri tham gia bầu cử đã được gọi đi xét nghiệm Covid-19 như trường hợptoàn thể cử tri đã đến bỏ phiếu tại khu vực bầu cử số 156 ở 958 Âu Cơ, phường 14, quận Tân Bình vào ngày 23/5/2021(ngày 29/5/2021, UBND phường 14, quận Tân Bình đã phát hành thông báo yêu cầu cả những cử tri đã đi bầu cử tại khu vực bầu cử vừa kể lẫn các thành viên Tổ Bầu cử số 156 và cán bộ, công chức của phường này phải đi lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 từ 00 giờ ngày 30/5/2021 cho đến khi hết đối tượng cần lấy mẫu) (9).

Không phải tự nhiên mà dân chúng thắc mắc, tại sao công an Việt Nam khởi tố vụ án "làm lây lan dịch bệnh" liên quan đến Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng để tiến hành điều tra việc tụ tập – sinh hoạt tôn giáo đã làm phát sinh thêm 33 ca nhiễm mới (10) mà lại không đả động gì đến trách nhiệm vận động, thậm chí thúc, ép khoảng 70 triệu người đi bầu khi dịch đang lan nhanh trên diện rộng để điều tra xem chủ trương đó đã làm phát sinh thêm bao nhiêu trường hợp bị lây nhiễm trong số hơn ba ngàn ca nhiễm mới/tuần ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 01/06/2021

Chú thích :

(1) https://dangcongsan.vn/thoi-su/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-gui-thu-tham-hoi-tinh-hinh-dich-benh-covid-19-tai-campuchia-578902.html

(2) https://www.nytimes.com/interactive/2021/world/covid-vaccinations-tracker.html

(3) https://baochinhphu.vn/Tin-noi-bat/Viet-Nam-tu-cuong-trong-cuoc-dua-vaccine-COVID19/417406.vgp

(4) https://tuoitre.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-de-nghi-uc-uu-tien-vac-xin-cho-viet-nam-2021052520491773.htm

(5) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/bai-viet-cua-tong-bi-thu-ve-con-duong-di-len-chu-nghia-xa-hoi-o-viet-nam-737210.html

(6) https://ncov.moh.gov.vn/web/guest/-/6847426-3836

(7) https://nhandan.vn/tin-tuc-su-kien/thanh-cong-cua-cuoc-bau-cu-khang-dinh-tinh-than-yeu-nuoc-y-thuc-chinh-tri-va-niem-tin-cua-nhan-dan-voi-ang-nha-nuoc-647762/

(8) https://ncov.moh.gov.vn/web/guest/-/6847426-4146

(9) https://www.facebook.com/ech.ao.7/posts/10158566451809833

(10) https://tuoitre.vn/khoi-to-vu-an-lam-lay-lan-dich-benh-lien-quan-hoi-thanh-truyen-giao-phuc-hung-20210530104901676.htm

********************

Tranh cãi việc khởi tố vụ án liên quan Hội thánh truyền giáo Phục Hưng

VOA, 01/06/2021

Chính quyền ở Thành phố Hồ Chí Minh vừa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người", liên quan đến Hội thánh truyền giáo Phục Hưng tại quận Gò Vấp. Giới quan sát cho VOA biết việc khởi tố vụ án này "chưa thuyết phục".

Một buổi sinh hoạt của Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng dịp Giáng sinh 2020. Ảnh : PLO via Facebook

Báo Thanh Niên cho biết Công an quận Gò Vấp hôm 30/5 đã ra quyết định khởi tố hình sự vụ án này và nói rằng cơ quan điều tra sẽ làm rõ vi phạm của từng cá nhân, khi có đầy đủ dấu hiệu vi phạm thì khởi tố bị can.

"Qua điều tra, nhóm sinh hoạt tôn giáo này không chấp hành quy định về phòng chống dịch bệnh Covid-19, dẫn đến lây lan dịch bệnh cho nhiều người", báo Thanh Niên viết.

Luật sư Đặng Đình Mạnh ở Thành phố Hồ Chí Minh, nêu nhận định với VOA :

"Tôi có đọc qua bức thư xin lỗi của vợ chồng mục sư và chưa thấy khía cạnh cần thiết phải khởi tố vụ án này vì tôi chưa thấy có dấu hiệu cho rằng họ đã không tuân thủ những quy định về phòng chống dịch để truyền con virus ra ngoài. Họ vẫn tuân thủ rất nghiêm túc về các biện pháp phòng chống dịch.

"Từ những thông tin đại chúng mà tôi biết, tôi nghĩ việc khởi tố như vậy có vẻ chưa được thuyết phục !"

Cũng từ Thành phố Hồ Chí Minh, mục sư Nguyễn Hồng Quang, thuộc Hội Thánh Tin Lành Mennonite Việt Nam, nói với VOA :

"Họ [chính quyền] chụp mũ, buộc tội, và gán lên dư luận, tạo nên một truyền thông thống nhất

"Hội thánh vẫn chấp hành các quy định về phòng chống dịch mà sao lại buộc tội họ ? Họ không vi phạm.

"Chính quyền đã sai lầm khi khởi tố như vậy".

"Tại sao dịch bệnh ở miền Bắc, ở Bắc Giang, khiến hàng trăm ngàn công nhân nghỉ việc, mất 2 ngàn tỷ đồng/ ngày do dịch bệnh mà không ai bị khởi tố ?" - Mục sư Nguyễn Hồng Quang nói.

Sáng 31/5, đài VTC News dẫn lời bà Võ Xuân Loan, mục sư Hội thánh truyền giáo Phục Hưng, nói :

"Bản thân chưa từng nghĩ mình là người làm lây lan dịch bệnh, nhưng dù sao đi nữa trong vụ việc này tôi vẫn nhận trách nhiệm về phần mình. Rất mong cộng đồng, cư dân hãy lượng thứ vì chính bản thân tôi cũng là nạn nhân của dịch bệnh Covid-19 và đang chiến đấu từng ngày trên giường bệnh. Tôi không nghĩ mình là tác nhân gây ra nỗi đau cộng đồng, vì cái đó nó ngược lại với đời sống của tôi từ xưa đến nay".

Từ khu cách ly ở Củ Chi, bà Phương Tường Vi, con gái của mục sư Võ Xuân Loan, viết trên Facebook hôm 30/5 : "Dịch bệnh xảy ra là điều không ai mong muốn. Chúng tôi cũng chỉ là một trong những nạn nhân bị ai đó lây nhiễm như bao nhiêu người khác trên thế giới, chứ chúng tôi không phải là nguồn lây lan dịch duy nhất trong cộng đồng".

"Chúng tôi là một Hội thánh nhỏ, cha mẹ tôi đã dùng 30 năm chức vụ để xây dựng, vun đắp thành một tổ chức có giấy tờ pháp lý đầy đủ, được nhà nước bảo hộ, vậy mà phút chốc tất cả như quay lưng, còn chúng tôi thì rơi vào hố sâu tuyệt vọng" bà Tường Vi viết thêm.

Trang Thanh Niên dẫn lời ông Ngô Minh Châu, Phó chủ tịch UBND TP.HCM, cho biết chùm lây lan từ điểm sinh hoạt của Hội thánh truyền giáo Phục Hưng "đã trở thành ổ dịch lớn, đây là vụ việc nghiêm trọng, nhiều người dân bức xúc về vấn đề này".

Hôm 1/6, TTXVN dẫn lời ông Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, thành phố ghi nhận 211 trường hợp Covid-19 liên quan đến ổ dịch xảy ra tại điểm nhóm sinh hoạt tôn giáo Hội thánh truyền giáo Phục Hưng, trong đó có 40 thành viên của Hội thánh mắc Covid-19.

Nguồn : VOA, 01/06/2021