Phật và ‘bác’

Trân Văn, VOA, 17/05/2019

Sự xuất hiện của tấm tranh sơn mài "Đạo pháp và dân tộc", với Phật một bên và "bác" một bên đã trở thành đề tài được người sử dụng mạng xã hội bàn luận rôm rả suốt tuần.

Giới thiệu bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" tại một buổi lễ mừng ngày sinh của Đức Phật tại Học viện Phật giáo ở Sóc Sơn, Hà Nội, hôm 10/5. (Ảnh chụp màn hình VietNamNet)

Theo hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam, tranh dài 4,2 mét, ngang 2 mét được thực hiện bằng sơn ta và vàng thật, theo ý tưởng của Thượng tọa Thích Thanh Quyết, Phó Chủ tịch Giáo hội Phật giáo Việt Nam, còn chi phí thì do một doanh nhân tên là Hà Huy Thanh dâng cúng.

Cho dù tượng ông Hồ Chí Minh đã được đặt trong một số ngôi chùa nhưng việc tặng tấm tranh "Đạo pháp và dân tộc" cho Học viện Phật giáo, nhân dịp Phật đản năm nay trùng với sinh nhật ông Hồ Chí Minh, vẫn khiến dư luận dậy lên thành bão, ảnh hưởng không chỉ tới thể diện của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, uy tín của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam mà còn liên lụy cả tới… "bác".

***

Trên facebook của mình, Phan Đăng – một MC của Đài Truyền hình Quốc gia – bảo rằng, dù ngưỡng mộ và ngưỡng vọng cả hai nhưng vẫn không thông về chuyện đặt một vĩ nhân khởi xướng triết lý "buông bỏ" bên cạnh một lãnh tụ chủ trương "lấy bạo lực cách mạng để giải phóng xã hội" (1). Nghệ sĩ Thành Lộc thì than : Chùa chính trị rồi ! Đâu được phép ngồi ngang chiếu như vậy ! Bậy rồi (2) !

Không những không đồng tình với tấm tranh "Đạo pháp và dân tộc", nhiều người còn chỉ trích việc đưa "bác" sánh vai với Phật hết sức gay gắt. Đó cũng là lý do hàng loạt trang web kiểu nguyenxuanphuc.org, nguyentandung.org,… và một số trang facebook mà ai cũng biết là của ai như Chính trị Việt Nam, hối hả giới thiệu một số bài kiểu như "Bác xuất hiện trong bức tranh ‘Đạo pháp...’ và ý nghĩa đằng sau" (3).

Tác giả "Bác xuất hiện trong bức tranh ‘Đạo pháp...’ và ý nghĩa đằng sau" cho rằng, MC Phan Đăng, nghệ sĩ Thành Lộc – những nhân vật của công chúng – rất đáng trách vì "không ngộ được triết lý sống tương đồng bên trong Đạo Phật và Tư tưởng Hồ Chí Minh", thành ra "nhận định, bình phẩm lệch lạc về nội dung, ý nghĩa của tấm tranh".

Tác giả "Bác xuất hiện trong bức tranh ‘Đạo pháp...’ và ý nghĩa đằng sau" còn dẫn lời Thượng tọa Thích Thanh Quyết, giải thích, trong tranh, Phật – một bên - tượng trưng cho "đạo pháp", "bác" - một bên - tượng trưng cho tinh thần dân tộc. Tranh đã thể hiện đúng tôn chỉ "Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội" của Giáo hội Phật Giáo". Không thể xem đó như bằng chứng… nịnh đảng được !

Biện giải như thế có thuyết phục không ? Câu trả lời là không. Có thể thưởng lãm câu trả lời trên facebook của Chính trị Việt Nam (4). Tình đến rạng sáng ngày 17 tháng 5, bài "Bác xuất hiện trong bức tranh ‘Đạo pháp...’ và ý nghĩa đằng sau" mà Chính trị Việt Nam giới thiệu có 282 lượt bình phẩm. Chỉ có ba tán thành việc nâng "bác" lên ngang hàng với Phật.

Nhiều friend của Chính trị Việt Nam khẳng định, dù tôn kính, yêu quý "bác" nhưng họ vẫn không nuốt nổi tấm tranh "Đạo pháp và dân tộc", cũng như cách lập luận của tác giả "Bác xuất hiện trong bức tranh ‘Đạo pháp...’ và ý nghĩa đằng sau". Hoang Van Thuy nhấn mạnh, "bác" sống mãi trong lòng người dân Việt Nam, đừng khoác những thứ khác lên "bác" nữa. Cũng với suy nghĩ đó, Trung Dũng lưu ý, "bác" có công lớn nhưng đem "bác" sánh vai với Phật khập khiễng lắm.

Tran Vu – một người nhấn mạnh việc xem "bác" là đáng kính gọi "Đạo pháp và dân tộc là… nâng bi thái quá như thế gây phản cảm, phản tác dụng. Thoavls Tran dù "luôn yêu quý bác" nhưng lưu ý, ăn chay với ăn mặn khác nhau, một người cứu nhân độ thế bằng tay không, khác với cầm súng, bởi vậy phải tách bạch rõ ràng. Phuc Nguyen gửi lời chửi những "thằng" liên quan tới tấm tranh vì ngu xuẩn, xúc phạm Phật giáo và làm cho người ta suy nghĩ không hay về "bác". Huy Hungphong nhắc nhở : Đừng đưa người đã khuất làm bia miệng cho thế gian.

Một lý do khác khiến nhiều friend của Chính trị Việt Nam bất bình với "Đạo pháp và dân tộc" vì xúc phạm Phật giáo. Theo Phạm Minh Tuấn, "bác" có trên vạn người thì cũng là người trần, xưa, làm vua một nước còn phải xây chùa kính Phật, đừng đem kẻ phàm ngồi chung với Thánh, đúng là thời mạt Pháp, thế tục vấy bẩn cửa chùa. Lâm Là Tui gọi cả tấm tranh "Đạo pháp và dân tộc" lẫn bài viết "Bác xuất hiện trong bức tranh ‘Đạo pháp...’ và ý nghĩa đằng sau" là "một sự giả danh Phật giáo và ông Thích Thanh Quyết chẳng hiểu biết gì về Đức Phật".

Ngoài ra, không ít friend của Chính trị Việt Nam nhìn tấm tranh "Đạo pháp và dân tộc" với nhãn quan giống như Long Ngo : Ở một bên, Phật ngồi dưới gốc bồ đề, lấp lánh hào quang. Bên còn lại, "bác" hiện diện giữa một quầng lửa giống như đang bị giam trong hỏa ngục. Vanbeo Dinh cũng nghĩ như thế và nói thêm, "thằng" đưa ra ý tưởng làm tấm tranh này là thằng "đại phản động".Diêu Quốc Thái thì xem "Đạo pháp và dân tộc" là bằng chứng suy kiệt về ý tưởng tuyên truyền nên mới ghép "bác" với Phật. Cứ đà này, "bác" có thể được ghép vào những chuyện như… tiêu diệt ma cà rồng, giết zombie...

"Đạo pháp và dân tộc" đã tạo cơ hội cho nhiều friend của Chính trị Việt Nam bỡn cợt về "bác. Nguyen Van Môn nhận định, chính trị Mác - Lê nêu ra hàng loạt hạn chế của tôn giáo. "Bác" là người theo chủ nghĩa Mác - Lê nên xếp "bác" với Phật là vô nghĩa. Liet Dang khen đúng vì Phật có bao nhiêu tuổi đảng mà đứng ngang hàng với "bác hồ dĩ đại". Hoàng Nguyễn thì đề cập tới một khía cạnh khác – khía cạnh phi bạo lực, "bác" từng đòi "đốt sạch cả dãy Trường Sơn" thì không thể đứng cùng một phía với Phật được ! Cùng bàn về "Đạo pháp và dân tộc", Nguyễn Công Thành không đả động gì đến "bác" và phật mà chỉ thắc mắc : Sao không thấy ông Đồng với ông Giáp – rồi chửi : Đúng là bọn ngu. Tấm tranh to thế mà chỉ vẽ có hai ông.

***

Giống như nhiều viên chức cao cấp, tăng nhân cao cấp của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tác giả bài viết "Bác xuất hiện trong bức tranh ‘Đạo pháp...’ và ý nghĩa đằng sau", tỏ ra hết sức hoan hỉ khi có "1.650 đại biểu quốc tế từ 112 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có nhiều vị là tăng vương, tăng thống, lãnh đạo giáo hội, nhà nghiên cứu Phật giáo…" đến Việt Nam tham dự Đại lễ Vesak 2019. Thụy Du phỏng đoán, tu sĩ, Phật tử của thiên hạ chắc sẽ khóc thét khi thấy tấm tranh "Đạo pháp và Dân tộc". Cỡ Kim Youngun mà cũng chưa dám làm những tấm tranh kiểu đó cho cha và ông nội của hắn, vậy mà…

Trân Văn

Nguồn : VOA, 17/05/2019

Chú thích :

(1) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=423966038397065&set=a.119659132161092&type=3&theater

(2) https://tv.nguyentandung.org/dat-hinh-anh-duc-phat-va-chu-tich-ho-chi-minh-cung-nhau-co-gi-ma-xuyen-tac-1557914558.html

(3) https://nguyenxuanphuc.org/bac-xuat-hien-trong-buc-tranh-dao-phap-va-y-nghia-dang-sau.html

(4) https://www.facebook.com/tinnoichinh/posts/2082958925136095

*******************

Hoa Sen lấm ‘bùn đỏ’

Mạnh Kim, VOA, 15/05/2019

Những gì đang diễn ra khiến diện mạo Phật giáo ngày càng bi thảm là kết quả của chính sách "nhuộm đỏ" Phật giáo, trong lớp áo "Đạo pháp và Dân tộc" ra đời từ đầu thập niên 1980…

Thượng tọa Thích Thanh Quyết, cũng là đại biểu Quốc hội Việt Nam, giới thiệu bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" tại một buổi lễ mừng ngày sinh của Đức Phật tại Học viện Phật giáo ở Sóc Sơn, Hà Nội, hôm 10/5. (Ảnh chụp màn hình VietNamNet)

Đàn áp tàn bạo

Một trong những hành động đầu tiên của chính quyền đối với Phật giáo miền Nam ngay sau tháng 4-1975 là tổ chức các chiến dịch đàn áp và khủng bố tinh thần. Tượng Phật nhiều nơi bị đập phá. Các cơ sở từ thiện Phật giáo, chẳng hạn Cô nhi viện Quách Thị Trang (Sài Gòn) và nhiều phòng phát thuốc miễn phí tại nhiều địa phương, bị tịch thu. Các nhà ấn loát thuộc quản lý Phật giáo bị đóng cửa. Viện Đại Học Vạn Hạnh bị dẹp. Trường Thanh Niên Phụng Sự Xã Hội bị ngưng hoạt động. Ủy ban Tái thiết và Phát triển Phật giáo bị giải tán, ngân quỹ bị tịch thu. Tu sĩ bị ép lên khu "kinh tế mới". Thậm chí Thủ tướng Phạm Văn Đồng còn ký một quyết định yêu cầu nam tu sĩ (18-25 tuổi) phải đi "nghĩa vụ quân sự" (Quyết định số 310/TTG ngày 22-7-1976). Nhiều chùa được yêu cầu treo hình ông Hồ Chí Minh. Trong một số trường hợp, tu sĩ bị triệt luôn đường sống. "Thí dụ tại Long Thành một số tăng sĩ năm 1975 đã trồng tiêu và họ đã bán mùa tiêu trong năm đó được 2 triệu đồng. Chính phủ đánh thuế 1 triệu 9 trăm ngàn đồng. Một số các tu sĩ khác làm mía năm 1976. Họ bán vụ mía được 300.000 đồng, và bị đánh thuế là 300.000 đồng" - theo "Lời kêu gọi bảo vệ nhân quyền" của Viện Hóa đạo, ngày 9/6/1977 (1).

Trong một bức thư ký ngày 28/11/1975 lên án sự ngược đãi chính quyền, Hòa thượng Thích Trí Thủ, Viện Trưởng Viện Hóa Ðạo, viết :

"Ngày 24 tháng 10 năm 1975, Ủy Ban Cách Mạng xã Tân Bình đã cho gọi Ðại đức Thích Huệ Hiền đến văn phòng xã buộc phải chấp hành những điều sau đây :

1. Cấm tuyệt đối không được treo cờ Phật giáo ngoài chùa.

2. Cấm tuyệt đối không được để chung việc cầu nguyện tôn giáo cho Bác và liệt sĩ vào các chương trình hành lễ.

3. Tăng Ni thiền viện không được nhập thất và tịnh khẩu mà phải ăn cơm và nói chuyện để học theo đường lối cách mạng.

4. Ông Trụ Trì phải có trách nhiệm phát huy thắng lợi vẻ vang lịch sử vĩ đại của Cách Mạng cho Tăng Ni Thiền Viện.

5. Tăng Ni Thiền Viện phải hợp tác sinh hoạt chính trị các tổ chức đoàn thể của Cách Mạng.

6. Cấm tuyệt đối không được thu nhận đệ tử xuất gia và tại gia (2).

Câu chuyện liên quan Ðại đức Thích Huệ Hiền, như trong bức thư của Hòa thượng Thích Trí Thủ, không chỉ có vậy. Nó là một sự kiện kinh khủng chấn động. Trước đó, ngày 2/11/1975 (ngày 29 tháng 9 Ất Mão), 12 vị tăng ni, với người đứng đầu là thầy trụ trì-Đại đức Thích Huệ Hiền, thuộc Thiền viện Dược Sư (ấp Tân Long A, xã Tân Bình, huyện Phụng Hiệp, Cần Thơ) đã thực hiện một cuộc tự thiêu tập thể ! Trong Bản tuyên bố, 12 vị tăng ni nêu : "Chúng tôi sắp sửa thể hiện việc thiêu thân để bảo toàn chánh pháp, để bảo vệ danh nghĩa của giới Tăng sĩ tại địa phương cũng như toàn quốc… Hành động của chúng tôi ngày hôm nay là cốt đem tấm nhục thân này làm bó đuốc soi sáng cho những người mê muội vô ý thức, những người với lòng lang dạ thú"…

Cùng với việc xóa mờ ảnh hưởng Phật giáo, chính xác hơn Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất), các chiến dịch nhắm vào những gương mặt uy tín Phật giáo cũng được thực hiện với cách thức cứng rắn và quyết liệt. Năm 1977, hàng loạt nhân vật nòng cốt của Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất bị bắt : Hòa thượng Thích Huyền Quang - Phó Viện Trưởng Viện Hóa Đạo ; Hòa thượng Thích Quảng Độ - Tổng thư ký Viện Hóa Đạo ; Hòa thượng Thích Thuyền Ấn - Tổng Vụ trưởng Tổng Vụ Hoằng Pháp ; Thượng tọa Thích Thông Bửu - Quyền Tổng Vụ trưởng Tổng Vụ Cư Sĩ ; Thượng tọa Thích Thông Huệ - Chánh Đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất Quận Gò Vấp kiêm Trưởng ban kinh tế tự túc Tăng Ni ; và Thượng tọa Thích Thanh Thế, Trưởng ban thanh tra Ban kinh tế tự túc Tăng Ni.

Riêng đối với Hòa thượng Thích Thiện Minh (cố vấn Hội đồng Viện Hóa Đạo) - một gương mặt rất "cứng đầu", sau khi yêu cầu các chùa không được "chứa chấp" khiến ông lang thang hết nơi này đến nơi khác, ngày 13/4/1978, nhà cầm quyền bắt ông. Ban đầu ông bị giam ở số 4 Phan Đăng Lưu (Bình Thạnh) rồi sau đó được đưa qua Chí Hòa. Tại đây, ông bị tra tấn cho đến chết chỉ vài tháng sau. Thi thể ông được bí mật đưa đến trại cải tạo Hàm Tân. Theo bài viết ngày 10/9/2011 của Hòa thượng Thích Nguyên Siêu thì :

"Hình ảnh cuối cùng của Thượng tọa Thiện Minh mà người ta thấy, là một thi thể được che phủ kín mít, nằm tại một khu rừng ở Hàm Tân (Bình Tuy) ngày 18 tháng 10, 1978. Hòa thượng Thích Trí Thủ, Viện trưởng Viện Hóa Đạo, là một trong số rất ít người được công an thành phố Sài Gòn cho phép đến thăm và nhìn thi thể của Thượng tọa lần chót. Khi Hòa thượng Trí Thủ giở tấm vải che mặt, những người chứng kiến xúc động, thấy khuôn mặt của Thượng tọa bầm đen và râu tóc trắng xóa mọc dài. Những gì có thể thấy được và biết được về Thượng tọa Thiện Minh chỉ có thế. Chính quyền cộng sản Việt Nam cũng muốn gói trọn cái thi thể và tất cả những tin tức về cái chết của Thượng Tọa Thiện Minh tại khu rừng Hàm Tân xa xôi, hẻo lánh"…

Khống chế

Năm 1977, Nghị quyết 297/NQ-CP (11/11/1977) về hoạt động tôn giáo ra đời. Nghị quyết nêu : "Các cấp chính quyền phải bảo đảm tự do tôn giáo cho đồng bào có đạo, quan tâm tới việc tuyên truyền, giáo dục chức sắc tín đồ tôn giáo tích cực tham gia xây dựng đất nước sau chiến tranh, cảnh giác đấu tranh với việc kẻ địch lợi dụng tôn giáo chống phá thành quả cách mạng". Cuối thập niên 1970, chiến dịch vận động "thống nhất Phật giáo" ráo riết được thực hiện, với sự tham gia của đại diện chính quyền gồm Nguyễn Văn Linh, Trần Bạch Đằng, Xuân Thủy, Trần Quốc Hoàn…

Đầu xuân Canh Thân (1980), chính quyền tổ chức gặp một số đại diện Phật giáo tại trụ sở Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc, số 176 đường Võ Thị Sáu, Sài Gòn. Trước mặt các hòa thượng Thích Đôn Hậu, Thích Trí Thủ và Thích Minh Châu, Bí thư Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Linh nói :

"Muốn tạo nên một thành trì kiên cố làm chỗ dựa vững chắc cho Đảng, cho cách mạng Việt Nam, không có cách nào tốt hơn là phải củng cố và thống nhất Phật giáo… Xin quí hòa thượng cho phép chúng tôi được gọi là Phật giáo của chúng ta, và đề nghị quí ngài cũng nên gọi là Đảng của chúng ta" (3).

Cuối cùng, ngày 7/11/1981, "thành trì kiên cố" - "Giáo hội Phật giáo Việt Nam" - ra đời, hoạt động theo đường hướng : "Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội" (4). Sự ra đời cái gọi là "Giáo hội Phật giáo Việt Nam" đã vấp phải phản ứng quyết liệt của giới chân tu. Kết quả, nhiều vị đã bị bắt. Ngày 1/4/1984, Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ và Thích Nguyên Giác bị bắt tại chùa Già Lam, trong khi Hòa thượng Thích Trí Siêu (Lê Mạnh Thát) và Thích Như Minh bị bắt tại Viện Phật học Vạn Hạnh. Chiến dịch vây bắt được tổ chức chặt chẽ. Để tránh vấp phải phản ứng kháng cự của các thầy trụ trì, cả thầy trụ trì Già Lam (Thích Trí Thủ) lẫn Vạn Hạnh (Thích Minh Châu) đã được vời đi vắng vào ngày công an mở chiến dịch. Thầy Trí Thủ có giấy mời lên "họp" ở Mặt trận Tổ quốc Thành phố Hồ Chí Minh ; trong khi thầy Minh Châu được "triệu" ra Hà Nội. Cùng đợt bắt này còn có Thích Nữ Trí Hải. Ngày 30/9/1988, trong phiên tòa xét xử tội "hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân", thầy Tuệ Sỹ và thầy Trí Siêu bị xử tử hình (dưới áp lực quốc tế, năm 1998, thầy Tuệ Sỹ và Trí Siêu được thả). Và trong số các thầy bị đàn áp dai dẳng nhất phải kể đến thầy Thích Huyền Quang (tịch diệt ngày 5/7/2008) và thầy Thích Quảng Độ…

Sen vẫn nở

Ngoại trừ cuộc biểu tình của khoảng 40.000 Phật tử Huế ngày 24/5/1993 (sau vụ tự thiêu của một Phật tử trước Bảo tháp của Đức cố Đệ tam Tăng Thống, Đại lão Hòa thượng Thích Đôn Hậu, tại chùa Linh Mụ), cho đến nay, không có bất kỳ "biến cố Phật giáo" nào đáng kể. Từ một tôn giáo - với yếu tố "đạo" và "triết", Phật giáo bắt đầu bị "nhuộm đỏ" và trở thành một tổ chức "bán chính trị", dưới sự điều hành của Ban Tôn giáo Chính phủ, cơ quan thuộc quản lý Bộ Nội vụ. Chính quyền thật ra chẳng che giấu về việc "chính trị hóa" Phật giáo nói riêng và tôn giáo nói chung.

Quyết định số 06/2015/QĐ-TTg ngày 12/2/2015 của Thủ tướng Chính phủ, về "Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Tôn giáo Chính phủ", đã ghi rõ :

- Thông tin, tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo.

- Thống nhất quản lý về xuất bản các loại sách kinh ; các ấn phẩm, giáo trình giảng dạy, văn hóa phẩm thuần túy tôn giáo của các tổ chức tôn giáo được Nhà nước cho phép hoạt động theo phân cấp của Bộ trưởng Bộ Nội vụ.

- Khen thưởng theo thẩm quyền và đề xuất với cấp có thẩm quyền khen thưởng và áp dụng chính sách đãi ngộ đối với các tổ chức tôn giáo, cá nhân tham gia hoạt động tôn giáo.

- Đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ công tác tôn giáo cho cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo thuộc các cơ quan Trung ương và địa phương…

Trong bài "Công tác quản lý nhà nước về tôn giáo hiện nay" (tạp chí Lý Luận Chính Trị, số 12, 2015), bàn tay của Đảng thò ra thậm chí công khai hơn, khi tác giả Hà Quang Trường viết : "Nhà nước là chủ thể quản lý các tôn giáo"... Xét ở góc độ chính trị, nhà cầm quyền đã thành công trong việc thao túng gần như tuyệt đối Giáo hội và tạo ra được một hệ thống "sư quốc doanh". Tuy nhiên, điều đó chỉ cho thấy rõ hơn chân tướng của "tổ chức giáo hội" chứ không phải là sự xuống dốc của Phật giáo hay sự suy đồi của triết lý thâm sâu Phật giáo. Làm thế nào để chống lại sự áp bức thô lậu của chính quyền đối với Phật giáo ? Có lẽ chỉ cần thức tỉnh nhận ra rằng, cho dù con đường mà "giáo hội Phật giáo cộng sản" có dẫn dắt sai lệch như thế nào thì nguyên ủy những gì Đức Phật dạy vẫn không hề suy suyển và mai một. Những đóa sen Phật giáo, trong đám "bùn đỏ", chưa bao giờ tàn. Ngắm Phật thôi, đừng nhìn "giáo hội". Thấy sen thôi, không cần nhìn "quỷ".

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 15/05/2019

(1) "Phật giáo Việt Nam, Biến cố và tư liệu : Hai mươi năm trong chế độ cộng sản, 1975-1995", Văn Phòng II Viện Hóa Ðạo, Hoa Kỳ, 1996

(2) "Phật giáo Việt Nam, Biến cố và tư liệu"

(3) trích tâm thư của quyền Viện trưởng Viện Hóa Đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất Thích Huyền Quang, ngày 24/9/1992 - nguồn : "Phật giáo Việt Nam, Biến cố và tư liệu"

(4) "60 năm Ngành quản lý nhà nước về tôn giáo ở Việt Nam 1955-2015" của Ban Tôn giáo Chính phủ

********************

Phản đối bức tranh "Đạo pháp và Dân tộc"

Giang Nam, VNTB, 15/05/2019

Với tư cách Phật tử truyền gia, bản thân từng đọc kinh Phật, đã từng giảng văn chương Phật cho SV đại học khoa Văn, tôi hiểu được tấm gương vĩ đại xuất chúng của Đức Phật tổ. Trong tâm thế và nhận thức tôn giáo của mình, tin chắc rằng Đức Phật là độc nhất vô nhị, không so sánh với ai khác. Đó là đức tin. Đó là bản chất của tự do tín ngưỡng mà các bản hiến pháp văn minh đều khẳng định.

Sư Thích Thanh Quyết đem tranh của họa sĩ Ngô Hải Yến ra mắt tại học viện Phật giáo nhân dịp Đại lễ Vesak 2019)

Đó cũng là đức tin của nhiều chục triệu Phật tử trên khắp thế giới, cụ thể là phật tử 112 nước và vùng lãnh thổ - thành viên của Đại lễ Vesak năm 2019 hiện đang diễn ra tại Việt Nam.

Kẻ nào báng bổ đức tin ấy dù với bất cứ lý do gì cũng không thể được chấp nhận.

Tôi theo dõi đại lễ với sự quan tâm của một phật tử bình thường. Đức Phật dạy rằng chung sinh bình đẳng, có nghĩa, phật tử cũng bình đẳng. Bởi vậy tôi phản đối ông Thích Thanh Quyết được cho là tiến sĩ phật học, phó chủ tịch Giáo hội Phật giáo Việt Nam, người đã đưa và giới thiệu một bức tranh báng bổ coi thường Đức Phật ra trưng bày khoe khoang trong đại lễ VESAX năm nay.

Đó là bức tranh mang tên"Đạo pháp và Dân tộc" treo ở Học viện Phật giáo và chèo kéo mời quan khách 112 nước ghé thăm.

Đây là bức tranh sơn dầu khổ lớn của nữ họa sĩ tà đạo Ngô Hải Yến vẽ, cúng dường cho nhà chùa.

Phân tích bức tranh quái gở

Trong tranh, Phật tổ ngự toàn thân tọa thiền trên tòa sen bên trái, ông Hồ Chí Minh chân dung bán thân ngồi bên phải. Hai hình tượng nhân vật "khập khiễng"như vậy đã không thể chấp nhận được cùng ở chung một tác phẩm. Nó nói lên sự chắp vá, cắt dán tùy tiện mà những người am hiểu nghệ thuật tranh, tượng quần thể đã thấy ngay sự lố bịch của cấu trúc. Chưa nói đến tự do đức tin nổi giận, nếu chỉ là người thưởng thức tranh bình thường đã không tránh khỏi phì cười chế giễu tay nghề họa sĩ.

Xưa nay chưa từng có ai trên thế giới dám tùy tiện "sắp xếp" chỗ ngồi của Đức Phật tổ, ngồi chung chiếu, chung bàn với ai khác, dẫu đó là những vĩ nhân nổi tiếng khác, kể gì cả Hồ Chí Minh.

Rút cục, tôi không thấy có gì chung giữa hai nhân vật này.

Những người chân tu sao lại có thể chấp nhận một lối hoằng pháp thực dụng "ăn theo" trơ trẽn như vậy được ?

Sự ngu dốt của ai khi tạo ra cái gọi là "bánh xe pháp luân" dưới đây trong Phật giáo Việt Nam ? Xin lưu ý bánh xe gồm 4 căm xe lớn và 4 căm nhỏ, cộng chung là số 8.

Trang web Phật giáo Việt Nam : "Bánh xe pháp luân"

Bánh xe pháp luân

Hình "bánh xe pháp luân VIệt Nam" ở trên bắt nguồn từ "mô hình bát quái", vốn là cốt lõi tư tưởng KINH DỊCH của Lão tử - Lão giáo - Đạo Lão gốc Trung Quốc sau đây.

Bánh xe 8 căm xe thể hiện cấu trúc 8 yếu tố cố định của Kinh Dịch.

Đó là sự xuyên tạc quan miệm Phật giáo gốc Ấn Độ- Nepal.

Xin hãy xem nguồn gốc của Bánh xe Pháp luân từ Ấn Độ - Nepal :

Bánh xe có nhiều căm xe (hơn số 8 nhiều lần, tùy ý ít nhiều không hạn định)

Bánh xe thể hiện vũ trụ liên tục quay, thế gian vô thường.

Kỹ sư xây dựng Ngô Đồng Toản bèn mần thơ ngẫu hứng vịnh "bánh xe nhái" như sau : 

Bánh Xe Kẽo Kẹt

"Bánh xe tròn khéo vạn luân Nay lăn tới Việt, bất tuân luật già

Lạ lùng thay cõi ta bà

Người ta chính quả, mình là phụ tu".

Ông Thích Thanh Quyết cười toe toét đón nhận bức tranh của nữ họa sĩ Ngô Hải Yến vẽ tặng. Bởi không hiểu gì Phật học và tự do tín ngưỡng, ông ta đã hồ hởi đón nhận bức tranh tà đạo này mà chẳng chút lăn tăn ! ?

Nhà văn Phạm Lưu Vũ một phật tử Hà Nội đã gửi bức thư ngỏ cho Sư Quyết. 

Như sau :

Nhắn với SƯ QUYẾT

Chưa xong chuyện Vesak ở Tam Chúc (tác giả đại gia Xuân Trường) thì lại đến việc anh sư Quyết hớn hở như anh hề bên bức tranh gọi là "Đạo pháp và dân tộc" của một kẻ ngu si nào đó tặng các anh.

Này anh sư Quyết, tôi từng gọi anh là sư đại gia, được chế độ bưng anh vào ngồi trong quốc hội cho có đủ sắc màu, cho anh nắm những ngôi chùa ngàn tỷ, lễ tết cúng dâng sao giải hạn thu hàng trăm tỷ… thì cứ coi như đó là phước báo của anh. Nhưng càng ngày anh càng quá lắm, đến nỗi tham không biết đường mà dấu, si không biết lối mà che, nịnh không biết chừa phương mà diễn… Tự cho mình cái quyền lộng hành ngang ngược, đã hủy hoại chánh Pháp, phá hòa hợp Tăng, lại còn phỉ báng cả Đức Phật nữa thì anh liều thật, dẫu Phật từ bi anh không e sợ, thế chẳng lẽ anh không sợ các vị hộ Pháp Kim Cương, không sợ cả nhân quả nữa hay sao ?

Này anh sư Quyết, "Đạo pháp và dân tộc" là đạo riêng của các anh, quyết không phải đạo của Đức Phật. Chánh pháp chỉ có một, thì cái đó là tà pháp. Khoác áo nhà Phật mà hành theo tà pháp thì đó là tà sư. Vẽ bánh xe Pháp mà có cả đồ hình Thái cực thì đó là hổ lốn Phật, Lão. Đưa (ông cụ) Bác Hồ vào tranh, ngang với Đức Phật là hủy báng Như Lai. Đức Phật là đức Thế Tôn, là Thiên Nhân sư, là Thường Tịch Quang Tịnh độ… Bác Hồ dẫu vĩ đại với chế độ này, thời đại này, thì vẫn còn ở trong Tam giới. Trong Thường tịch quang Tịnh độ không có Tam giới. Trong Tam giới không có Thường tịch quang Tịnh độ, thì sao có thể hiện cùng lúc Thánh với phàm ? Hưởng ơn mưa móc của chế độ thì anh cứ việc nịnh bợ, thế nào cũng được. Nhưng mà nịnh ngu như thế thì không những anh và bọn làm tranh tạo nghiệp nặng, mà còn tạo nghiệp dữ cho chính Bác Hồ nữa anh có biết không ?

Anh sư Quyết đảo điên, diễn "hề mồi" tứ phía lung tung như thế, chẳng lẽ bộ văn hóa không ai nhận ra ? Chính phủ "kiến tạo" không ai nhận ra ? Anh Phúc đang bận hóa rồng đã đành, thế còn anh Đam, phó phụ tránh Văn hóa, Giáo dục… ? Hay là về đạo pháp, anh sư Quyết ví như con chim cú có bộ lông vàng đậu trên cành cây, anh phó Đam ví như chú gà rù đứng ở dưới gốc, cho nên mới không dám cục tác lên một tiếng ?

Về cô nữ họa sĩ Ngô Hải Yến, cố ấy có thể là Phật tử, hoặc có thể là "Đạo Hồ Chí Minh". Việc đó là tùy tự to tìn ngưỡng của cô ấy. Là một họa sĩ cô ấy muốn vẽ sao cũng tùy, song cô ấy có thể treo ở nhà riêng hoặc bán. Cô ấy không có quyền đem treo nơi công cộng dù là bất cứ đâu. Tuy nhiên phải có kẻ tiếp tay thì bức tranh nhếch nhác của cô mới treo nơi công cộng được. Cả ông sư Quyết và họa sĩ đã xúc phạm Đức Phật, xúc phạm những Phật tử chân chính bình thường trên toàn thể giới. Tuy nhiên suy cho cùng, lỗi của sư Quyết nặng hơn".

Tôi nghiêm khắc lên án sư Thích Thanh Quyết phó Chủ tịch Phật giáo Việt Nam, đại biểu quốc hội, về hành vi tà đạo nói trên.

Giang Nam

Nguồn : VNTB, 15/05/2019

**********************

Đại lễ Vesak 2019 : Những vết đen điếm nhục của Phật giáo Quốc Doanh

Gió Bấc, RFA, 14/05/2019

Đại lễ Vesak 2019 tại Việt Nam lẽ ra là niềm vui hạnh phúc của cộng đồng Phật giáo và niềm vui chung của dân tộc là cơ hội để mỗi con người gội rửa thân tâm hướng đến thảnh thơi an lạc và ứng xử với nhau bằng hạnh hỷ xả. Việt Nam cũng chia sẻ với thế giới những giá trị trí tuệ của tinh hoa Phật học.

Các nhà sư đang tụng kinh tại một lễ ở Chùa Tam Chúc ở Hà Nam hôm 13/5/2019 trước lễ Vesak AFP

Rất tiếc, những đồng chí được đảng nhà nước phân công vào vai hòa thượng, thượng tọa Phật giáo quốc doanh đã quá trâng tráo, hành xử ngông nghênh vô học, báng bổ phật pháp, tạo ra những vết đen nghiệp chướng muôn đời không tẩy xóa

Báng bổ đạo pháp

Ngay trước đại hội, báo chí quốc doanh đồng loạt đưa tin về bức tranh Đạo Pháp và dân tộc. Tối 10/5/2019, tại Học viện Phật Giáo Việt Nam, tọa lạc tại Sóc Sơn, Hà Nội, hòa thượng, tiến sĩ Thích Thanh Đạt, Ủy viên thư ký Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thượng tọa, tiến sĩ Thích Thanh Quyết- Phó chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, các vị cán bộ lão thành các cấp cùng hàng trăm tăng ni phật tử tham dự, thượng tọa Thích Thanh Quyết công bố ra mắt bức tranh sơn ta "Đạo pháp và dân tộc" Thượng tọa Thích Thanh Quyết đã cùng Nhà đầu tư Hà Huy Thanh, cháu của cố Tổng bí thư Hà Huy Tập, làm lễ kéo khăn nhiễu công bố bức tranh trước tiếng vỗ tay không ngừng của các tăng ni, phật tử.

Thượng tọa Thích Thanh Quyết đã đặt những nét vẽ đầu tiên để "khai bút" vẽ một bên là Phật Thích Ca Mâu Ni, một bên là Hồ Chí Minh, và ở giữa là bánh xe chuyển pháp luân. "Đạo pháp và dân tộc" là tác phẩm được xây dựng dựa trên sáng kiến của ông Hà Huy Thanh, sự ủng hộ và hưởng ứng nhiệt tình của thượng tọa, TS Thích Thanh Quyết cùng đông đảo cán bộ và tăng ni sinh của học viện Phật Giáo Việt Nam.

Thích Thanh Quyết còn dám đại xảo ngôn cho rằng, bức tranh có bố cục trọng tâm là bánh xe chuyển pháp luân nói lên sự vận động của quy luật nhân quả, sinh diệt mà chúng sinh giác ngộ được Phật Pháp. Đây là bức tranh đặc biệt có ý nghĩa, đức Phật tổ Thích Ca và Bác Hồ đều là những vị cứu tinh của nhân loại, càng có ý nghĩa hơn khi đúng với tinh thần của Giáo hội Phật Giáo Việt Nam là "Đạo pháp và dân tộc", Đức Phật biểu trưng cho Đạo pháp, Bác Hồ tượng trưng cho tinh thần dân tộc (1).

Bức tranh đã tạo ra cơn địa chấn phẫn nộ trong cộng đồng phật tử Việt Nam vốn dĩ hiền hòa đôn hậu. Nội dung hình ảnh trong bức tranh và lời lẽ xảo ngôn của Thích Thanh Quyết đã chạm vào những giá tri thiêng liêng của Phật pháp. Sự sắp đặt đức Thích Ca Mâu Ni ngang hàng với Hồ Chính Minh xem Hồ Chí Minh là đại diện tiêu biếu cho Dân Tộc là xúc xiểm không chỉ cộng đồng Phật giáo mà đến cả dân tộc Việt Nam trong ngoài nước.

Không cứ phải là Phật tử, một người khách quan, tác giả Bên Thắng Cuộc, nhà báo Huy Đức nhìn hiện tượng này với vẻ diễu cợt đau xót "Suốt hơn hai nghìn năm qua, giới tăng lữ luôn được đặt ở đẳng cấp cao nhất trong xã hội. Chỉ trong thời mạt pháp, các chức sắc của một tôn giáo có đông tín đồ nhất mới tụt xuống hàng cuối cùng cả về văn hóa và tư cách như thế :

PS : Chân tướng cái gọi là "Nhà đầu tư Hà Huy Thanh, cháu của cố Tổng bí thư Hà Huy Tập" đang chuẩn bị được làm rõ ; rồi chúng ta sẽ biết bản chất bọn buôn thần bán thánh ra sao" (2).

Xảo ngôn, ninh hót

Cư sĩ, nhà văn, Tiến sĩ Trần Kiêm Đoàn đang giảng dạy đai học ờ Mỹ, có bài viết trên Fb "ĐẠO PHÁP VÀ DÂN TỘC... CẦN ĐƯỢC XÂY DỰNG TRÊN CĂN BẢN NHÂN VĂN VÀ TRUNG THỰC".

Ông Đoàn viết, Trong khi Vesak - Lễ hội Phật Đản Thế giới - đang diễn ra ở Hà Nam thì "hậu trường sân khấu" lại có những màn trình diễn vớ vẩn như bức tranh này. Đây là một hình thức báng bổ Phật giáo cũng như hạ thấp tinh thần dân tộc và lịch sử Việt Nam xuống ngang tầm với trò quảng cáo lãnh tụ và tuyên truyền chính trị !

Nhiều Phật tử và Thân hữu đã bày tỏ tâm đắc với lời nhận định của ông NT về bức tranh sơn mài "Mừng Phật Đản 2019" nầy, khi ông viết :

" Đây là biểu tượng cho một thứ văn hóa nô bộc và tôn sùng lãnh tụ theo tâm lý bầy đàn thời Trung Cổ".

Đức Phật là Đức Phật ;

Cụ Hồ Chí Minh là cụ Hồ Chí Minh.

Đức Phật là biểu tượng truyền thống cho tôn giáo Phật giáo. Quả nhiên đây là điều không thể hiểu mập mờ hay phủ nhận được.

Nhưng cụ Hồ Chí Minh không phải là biểu tượng truyền thống cho dân tộc Việt Nam nói chung. Cụ là một nhà lãnh đạo của phong trào Cộng Sản thời 1930. Người cộng sản Việt Nam có quyền tôn sùng Cụ Hồ như là biểu tượng cho một dân tộc Việt Nam theo chủ nghĩa Xã Hội hay Cộng Sản mà thôi. Nhưng không ai có quyền áp đặt Cụ Hồ trở thành biểu tượng chung cho toàn thể dân tộc Việt Nam cả. Sự nịnh hót lộ liễu và trắng trợn luôn luôn đồng nghĩa với sự hủy hoại thanh danh và nhân cách của cả hai đối tượng NỊNH HÓT và BỊ NỊNH HÓT !" (3).

Hòa thượng Thích Thanh Quyết Courtesy of phatgiao.org

Thích Thanh Quyết đã hết sức xảo ngôn khi đánh đồng Đức Phật với Hồ Chí Minh là cúu tinh của nhân loại. Đức Phật thật sự là vị cứu tinh khi tìm ra chân lý Tứ diệu đế, Bát chánh đạo để con người thoát khỏi sự vô minh hướng đến tuệ giác, an lạc. Còn Hồ Chí Minh đã để lại cho nhân loại di sản gì ? Có lẽ với lòng hỷ xả của Phật tử, Tiến sĩ Trần Kiêm Đoàn chỉ không chấp nhận Hồ Chí Minh là đại diện của dân tộc Việt Nam mà không nhắc đến những tội ác của họ Hồ đã gây ra với dân tộc. Hồ Chí Minh đã đem về cái chủ nghĩa Mác Lê thống trị dân tộc Việt hơn nửa thê kỷ. Cuộc cải cách ruộng đất bắt đầu từ bài viết "Địa chủ ác ghê !" của Hồ đã giết oan hàng vạn người ở Miền Bắc. Cái ý chí hiếu chiến hiếu thắng "thà đốt cháy cả dãi Trường Sơn cũng quyết thắng giặc Mỹ" đã thúc đẩy cuộc nội chiến 20 năm giết chết hàng triệu người Việt và gây ra hiềm khích, ngăn cách trong lòng dân tộc không biết đến bao giờ có thể hàn gắn. Riêng bài thơ Mừng xuân 68 phát trên đài Hà Nội lúc giao thừa là mật lệnh mở màn cho cuộc chiến Mậu Thân làm chết oan hàng vạn thường dân đã đủ truy cứu Hồ Chí Minh như tội phạm diệt chủng.

Đánh đồng đức từ bi vô lượng với kẻ hiếu sát, Thích Thanh Quyết đã tự lột áo nhà tu lộ nguyên hình là tên cán bộ cộng sản nói dối không biết ngượng mồm.

Văn nghệ sex phục vụ chư tăng !

Không chỉ sốc với bức tranh của ma tăng Thích Thanh Quyết, dư luận còn sốc hơn khi xem đài truyền hình Việt Nam tường thuật diễn biến dại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2019 trong đó có chương trình văn nghệ với điệu múa sexy của các nữ diễn viên với trang phục mỏng tang, được pha đèn ngược sáng lộ rỏ đường cong cơ thể và cả sắc màu da thịt,

Fb Võ Khánh Tuyển đăng bài viết NGHĨ GÌ ? và một chùm ảnh các điệu múa này đã nhận được 393 like, 158 bình luận và 98 lượt chia sẻ.

Võ Khánh Tuyến nêu vấn đề "...Nếu là chương trình biểu diễn bình thường, thì có sexy và khêu gợi hơn nữa cũng chẳng có gì đáng nói.

...Nhưng đây lại là Chương trình hoạt động của Lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2019 do Giáo hội Phật giáo Việt Nam đăng cai tổ chức. Đài Truyền hình Quốc Gia Việt Nam VTV trực tiếp truyền hình.

Không biết các vị Chức sắc tu hành của Phật Giáo, đại biểu Phật Giáo của bao nhiêu nước tham dự... sẽ có suy nghĩ gì khi được Giáo hội Phật Giáo Việt Nam " chiêu đãi" như thế này ?" (4).

Fb Chu Hồng Quỳ đã chỉ ra điều cốt tử là "CẤM NGHE, XEM CÁC HÌNH THỨC BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT là 1 trong 28 giới cấm của giới Bồ-tát tại gia, cũng là 1 trong 48 giới cấm của giới Bồ-tát xuất gia, 1 trong 250 giới cấm của giới Tỳ-kheo, cũng như 1 trong 384 giới cấm của giới Tỳ-kheo ni. Thậm chí trong 8 giới cấm ở ngày thọ giới Bát quan trai của Phật tử tại gia cũng có giới cấm nghe xem này.

Vậy mà các người ngửa cổ, vểnh tai xem người ta hát hò múa may ở Đại lễ Phật đản Thế giới Vesak 2019.

Hỡi các tăng, ni phá giới, hỡi các bồ-tát xú uế, bồ-tát chi-đà-na ! Các vị tu cả đời cũng không bù lại một giờ phá giới. Các người đang hủy hoại chánh pháp và phỉ báng Đức Thế tôn Như-Lai vào đúng dịp kỷ niệm ngày đãn sinh của Ngài" (5).

Cũng cùng quan điểm này, Fb của Nguyễn Đình Bổn có bài "Đi ngược với Giới, Luật của Thích Ca !"

Nguyễn Đình Bổn lý giải "Trong nhiều kinh và luật của Phật giáo dạy rằng các vị tu sĩ xuất gia và các vị cư sĩ tại gia tự nguyện tập sự xuất gia qua việc thọ Bát Quan Trai giới cần tránh xa việc xem nghe ca hát và tự mình ca hát vì mục đích của người tu hành là giải thoát mọi sự khổ đau của cuộc đời.

Trong Tạng luật, Tiểu phẩm chương "Các Tiểu Sự" ghi lại lời Đức Phật đã dạy : "Này các tỳ khưu, không nên đi xem vũ, ca, hoặc tấu nhạc ; vị nào đi thì phạm tội dukkaṭa (tác ác- nghĩa là không tốt, không thiện, làm chuyện xấu).

Ngay cả khi giảng pháp, Đức Phật cũng không cho phép ngâm nga theo âm điệu trầm bổng, Đức Phật dạy về 5 điều sai trái khi ngâm nga như sau : "Này các tỳ khưu, đây là năm điều bất lợi khi ngâm nga Pháp theo âm điệu ca hát với sự kéo dài : Bản thân vị ấy bị say đắm trong âm điệu, luôn cả những kẻ khác cũng bị say đắm trong âm điệu, hàng tại gia phàn nàn, trong khi ra sức thể hiện âm điệu thiền định bị phân tán, điều cuối cùng là dân chúng thực hành theo đường lối sai trái". Và trong "Pháp hội Vườn xoài", được ghi trong Kinh Trường Bộ - Sa Môn Quả, [Điều thứ 45] Đức Phật nhân giảng cho vua nước Magadha về Tỳ-kheo giới hạnh cụ túc, Ngài nói : "Phải từ bỏ đi xem múa, hát nhạc, diễn kịch".

Giáo hội Phật giáo VN ngày nay đã suy đồi cùng cực và bày ra nhiều trò dị hợm đi ngược với Giới, Luật của Thích Ca !" (6).

Quảng bá kinh doanh du lịch tâm linh

Nguyên Giảng viên đại học, Nhà báo Nguyễn Thông cũng ngậm ngùi viết trên Fb "Hỏng cả sinh nhật Đức Phật

Thú thực, xem các cảnh trên tivi, tôi có cảm giác đại lễ Vesak Phật đản 2019 mà xứ ta đăng cai tổ chức không khác gì một chương trình nghệ thuật tổng hợp ca nhạc-tạp kỹ-thời trang và kết hợp khoe mẽ chính thể, quảng bá du lịch, chứ chả có gì của Phật, của tôn giáo từ bi bác ái. Rồi không hiểu những ngày tiếp theo họ còn làm cái gì để rồi sẽ "thành công tốt đẹp" (7).

Những giòng ngắn ngủi của Nhà báo Nguyễn Thông đã bật ra một vấn đề quan trọng. Ngoài việc làm bức tranh, làm hoạt cảnh tự do tôn giáo che đậy cho sự đàn áp dã man những bậc tu hành chân chính, đại lễ Vesak do giáo hôi Phật giáo quốc doanh Việt Nam tổ chức còn là cơ hội quảng cáo cho mô hình du lịch tâm linh của các nhóm lợi ích đang khuynh đảo quốc gia.

Báo Dân Việt có bài viết nhận xét "Những năm gần đây, một khái niệm mới trong nền kinh tế Việt Nam nói chung và ngành du lịch Việt Nam nói riêng ra đời, đó là "du lịch tâm linh". Đây là loại hình vừa đáp ứng nhu cầu thờ tự, tín ngưỡng lại vừa giúp mọi người có cơ hội đi thưởng ngoạn, ngắm cảnh".

Hình minh họa. Người dân thắp đền tại chùa Tam Chúc ở Hà Nam hôm 13/5/2019 trước lễ Vesak AFP

Thử dùng từ khóa "Du lịch tâm linh Việt Nam" trên công cụ tìm kiếm của Google, chúng ta sẽ có 14.200.000 kết quả. Điều đó cho thấy sức quảng bá cho mô hình này kinh khủng đến mức nào. Càng kinh khủng hơn là việc các nhóm lợi ích đã chia chác tài nguyên đất đai núi rừng, thắng cảnh thiên nhiên di tích lịch sử trục lợi qua danh nghĩa mỹ miều "du lịch tâm linh".

Báo Dân Việt đã giới thiệu khái quát về một trong những mô hình này "Đáng chú ý, cái tên Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường (có trụ sở ở Ninh Bình) của tỷ phú Xuân Trường đang là tâm điểm du luận sau hàng loạt dự án tâm linh có số vốn đầu tư "khủng" dao động từ 10.000 - 15.000 tỷ đồng, với diện tích đất mỗi dự án hàng nghìn ha. Dư luận xã hội đặc biệt quan tâm ở cả khía cạnh kinh tế và văn hóa, tâm linh khi phát triển dự án tâm linh này.

Đầu tiên phải kể đến dự án quần thể tâm linh chùa Bái Đính tại Ninh Bình. Quần thể chùa này có diện tích 1.700ha bao gồm khu chùa Bái Đính cổ, khu chùa Bái Đính mới và các khu vực như : công viên văn hóa và học viện Phật giáo, khu đón tiếp và công viên cảnh quan, đường giao thông và bãi đỗ xe, khu hồ Đàm Thị, hồ phóng sinh...

Sau khi tạo được tiếng vang lớn từ dự án chùa Bái Đính, doanh nghiệp Xuân Trường "bắt tay" xin đầu tư, kinh doanh những dự án tâm linh khác với quy mô càng ngày càng "khủng". Trong đó, xôn xao dư luận gần đây là dự án chùa Tam Chúc - Ba Sao (Hà Nam). Theo giới thiệu của doanh nghiệp Xuân Trường, khu dự án tâm linh này có tổng diện tích lên tới 5.100ha (bằng kích thước gần 300 sân vận động quốc gia Mỹ Đình cộng lại)…" (8).

Xin đừng tiếp tay cho cái ác !

Đại lễ năm nay được đăng cai tổ chức tại Tam Chúc thực chất chỉ là tấn tuồng quảng bá cho dự án kinh doanh mua thần bán thánh này, Nếu soi từ triết lý sống thiểu dục của Đức Phật "Tài sản của mỗi người chỉ là mấy bộ cà sa và y bát. Tất cả cũng chỉ là để hành đạo" thì việc xây chùa to, phật lớn đã là đi ngược đạo pháp.

Những vết nhơ về nội dung tổ chức đại lễ cho thấy thực tâm của nhà nước và giáo hội quốc doanh. Đại lễ Vesak 2014 tổ chức tại Bái Đính và lần này tại Tam Chúc đều là cơ hội và mục tiêu quảng bá cho doanh nghiệp kinh doanh du lịch tâm linh Xuân Trường. Trong các dịch vụ kinh doanh ấy có cả casino. Trong khi đó chùa Liên Trì ở Thủ Thiêm, chùa An Cư ở Đà Năng bị chính quyền đập phá cũng để phục vụ cho các dự án kinh doanh địa ốc. Một dự án Bản Hoa Anh Đào ở Bảo Lộc chuyên điều tri bệnh nhân trầm cảm của Đại đức Thích Minh Niệm, tác giả quyền sách nổi tiếng Hiểu về trái tim cũng buộc phải đóng cửa không có lý do. Đai đức Minh Niệm phải "tu dạo" nhờ các chùa khác và thuyết pháp online.

Viết những giòng chữ này, chúng tôi muốn gởi đến quý cao tăng, quý nguyên thủ quốc gia đã nhọc công tham dự Vesak 2019 xin hãy phát tâm lắng nghe tiếng nói đau khổ của chư tăng ni phật tử Việt Nam và có thái độ đúng đắn trong ứng xử với Giáo hội Phật giáo quốc doanh hiện nay. Đây thực chất không phải là giáo hội Phật giáo mà chỉ là một tổ chức ngoại vi trá hình của đảng cộng san. Họ đang kinh doanh mua thần bán thánh gieo rắc mê tín di đoan như cúng sao giải hạn, giải oan trái chủ, kích hoạt lòng tham mê muội của con ngượi Hệ thống công an tôn giáo, Ban Tôn Giáo chính phủ kiểm soát về nhân sự toàn bộ hệ thống giáo hội này.

Những nhà tu chân chính như Thích Quảng Độ và Giáo hội phật giáo VN thống nhất, Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo thuần túy đang bị đàn áp, bức hại khốc liêt.

Hy vọng rằng quý vị đừng vì ngộ nhận mà vô tình trở thành kẻ tiếp tay, trở thành những diễn viên cho các tấn tuồng dối trá, làm bình phong cho chế độ độc tài khống chế người dân, biến nền đạo pháp trí tuệ từ bi thành phương tiện chiếm đoạt tài nguyên đất nước để kinh doanh trục lợi.

Gió Bấc

Nguồn : RFA, 14/05/2019

1. http://bit.ly/2WIncot

2. https://www.facebook.com/Osinhuyduc

3. https://www.facebook.com/TranKiemDoan?__tn__=%2CdC-R-R&eid=ARCVYYxmUSf9L...

4. http://bit.ly/2JHDGJW

5. http://bit.ly/2Q4BOfp

6-.http://bit.ly/2Q47xO0

7. http://danviet.vn/kinh-te/kinh-doanh-tam-linh-khu-chua-nghin-ha-day-song-du-luan-956978.html

******************

Khi tư tưởng Hồ Chí Minh tràn vào đạo pháp

Cánh Cò, RFA, 14/05/2019

Người theo Thiên chúa giáo lấy ngày Giáng sinh làm biểu tượng ra đời của đấng cứu chuộc. Người Phật tử lấy Lễ Phật Đản làm ngày tôn kính, vui mừng đối với Đức Thích ca. Hai tôn giáo lớn của Việt Nam theo dòng chảy truyền giáo từ các nước trên thế giới chia sẻ sự vui mừng của họ trước hai vị chí tôn không ai có thể thay thế lòng kính ngưỡng.

Một thủ lĩnh chính trị được đưa vào chùa để tín đồ thờ phụng như một Bồ tát - Chùa Đại Nam Thành phố Hồ Chí Minh 

Ngày Phật đản sanh năm nay Việt Nam có hai sự kiện lạ được cộng đồng mạng chia sẻ trong trạng thái giận dữ và tuyệt vọng. Giận dữ vì ảnh Đức Thích ca bị đặt ngang hàng với một thủ lĩnh chính trị, tuyệt vọng vì đạo pháp bị lợi dụng nặng nề qua sự kiện Vesak được nhà nước tổ chức tại khu du lịch tâm linh Tam Chúc, một nơi bị xem là dùng chùa chiền để kinh doanh niềm tín ngưỡng của Phật tử.

Song song với sự kiện Vesak, Học viện Phật Giáo Việt Nam, Sóc Sơn Hà Nội đã ra mắt bức tranh sơn mài của nữ họa sĩ Ngô Hải Yến có chủ đề "Đạo pháp và dân tộc" trên đó hình ảnh của Đức Phật Thích ca được đặt song song với Chủ tịch Hồ Chí Minh trên một nền sơn đỏ chói. Người kéo tấm khăn choàng của bức tranh xuống để công bố bức tranh là Thượng tọa Thích Thanh Quyết, Phó chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam cùng với một số quan chức chính quyền và tăng lữ của giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" có chiều cao 2 mét, chiều ngang 4,2 mét, tổng diện tích 8,4 mét, được thực hiện trên chất liệu sơn mài với nguyên liệu sơn ta của Việt Nam và vàng thật 100%, đã được 6 họa sĩ miệt mài thực hiện ngày đêm suốt 1 tháng qua.

Thượng tọa Thích Thanh Quyết trong phần giới thiệu bức tranh cho biết chính ông là người đặt nét cọ đầu tiên lên bức tranh này như một cách hướng dẫn họa sĩ tiếp cận với Phật tổ và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Theo tường thuật của báo chí thì Thượng Tọa Thích Thanh Quyết đã phát biểu : "Đây là bức tranh đặc biệt có ý nghĩa, đức Phật tổ Thích Ca và Bác Hồ đều là những vị cứu tinh của nhân loại, càng có ý nghĩa hơn khi đúng với tinh thần của Giáo hội Phật Giáo Việt Nam là "Đạo pháp và dân tộc", Đức Phật biểu trưng cho Đạo pháp, Bác Hồ tượng trưng cho tinh thần dân tộc".

Với nội dung này người Phật tử chân chính nếu không dám tức giận cũng không khỏi ngậm ngùi vì tính cách báng bổ của Giáo hội Phật giáo quốc doanh Việt Nam trước Đức Phật. Đặt ông Hồ Chí Minh ngang hàng với một tượng đài bất khả xâm phạm trong lòng người Phật tử không những hàm hồ, bất kính mà còn cuồng ngạo thách thức cả một khối quần chúng lấy đạo Phật làm tín ngưỡng xuyên qua bao nhiêu thế kỷ.

Người Cộng sản luôn chống lại tôn giáo là một sự thật không thể chối cãi qua lịch sử mà họ từng chà đạp các giáo phái, tôn giáo tại Việt Nam. Hòa Hảo gần như bị tận diệt, Cao Đài hoi hóp thở bằng oxy do chính Ban Tôn giáo chính phủ cung cấp. Nhiều chi phái Tin Lành bị cấm truyển giáo, Công giáo tuy bề ngoài phát triển nhưng bên trong nhà nước không ngừng sách nhiễu, bắt bớ đàn áp giáo dân cũng như linh mục nhất là những nơi xa xăm như Tây nguyên hay vùng sâu vùng xa của các tỉnh nghèo.

Theo Báo điện tử Giác Ngộ thì tín đồ Phật Giáo chính thức là 6.802.318 người. Số tín đồ này thường xuyên lui tới các chùa trên khắp nước. Tuy nhiên đối với người dân cứ biết cầm nhang quỳ lạy thì đã là người theo đạo Phật, cách nhìn này tuy bỗ bả nhưng nói lên một sự thật về Phật giáo Việt Nam, một tôn giáo quá nhiểu thăng trầm trong lịch sử tín ngưỡng.

Nhiều người trong cũng như ngoài Phật giáo cho rằng Chùa là nơi chỉ thờ Đức Thích ca Mâu ni, Phật Quan Âm cùng những vị Bồ tát, La hán. Riêng về thần thì 4 vị được thờ nhiều nhất là là Tứ pháp : Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi và Pháp Điện tượng trưng cho Mây-Mưa-Sấm-Chớp.

Tuy nhiên đạo Phật cũng có các hệ thống thờ phụ tổng hợp với nhau tạo nên các ngôi chùa "tiền Phật, hậu Thần" hay "tiền Phật, hậu Mẫu". Người Việt Nam đưa các vị Thần, Thánh, Mẫu, thành hoàng thổ địa, anh hùng dân tộc... vào thờ trong chùa. Có lẽ xuất phát từ cung cách thờ cúng này mà gần đây nhiều chùa chiền tại Việt Nam xuất hiện ba khuôn mặt : Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp và gần đây nhất là Trần Đại Quang. Cả ba người được đúc tượng đặt ngang hàng với Phật tổ và ăn theo nhang khói khi người dân xì xụp lễ bái Đức Phật.

Hiện tượng này cho thấy tín đồ Phật giáo Việt Nam không nhất quán trong các ảnh tượng trên bàn thờ tạo nên cách hiểu sai lệch về Phật giáo. Tuy nhiên ba hình tượng chính trị được lồng ghép vào chùa chiền không hẳn phát suất từ Phật tử mà có thể nó được tính toán tỉ mỉ của Ban Tôn giáo chính phủ với mục tiêu xóa dần lòng tôn kính đức Phật trong lòng Phật tử để từ đó Đạo Phật có một diện mạo khác : mê tín chính trị.

Đối với chính quyền nắm được Phật giáo là nắm được phân nửa dân số Việt Nam vì vậy bằng mọi cách phải tập hợp các tăng lữ của tôn giáo này vào sự cai quản của nhà nước đó là lý do khiến Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tổ chức Phật giáo duy nhất đại diện cho Phật giáo tại Việt Nam, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ra đời. Được gián tiếp điều hành từ cấp nhà nước tổ chức này tuy tai tiếng rất nhiều trong các vụ kinh doanh Phật giáo vẫn được ưu ái trong các lễ hội mang yếu tố "quốc tế". Đại lễ Phật đản thế giới có tên gọi Vesak được Việt Nam đăng cai trong năm nay.

Vesak 2019 là Đại lễ Phật đản quốc tế lớn nhất với 1.650 đại biểu quốc tế từ 112 quốc gia và 20.000 đại biểu trong nước tham dự. Sự kiện còn có 40.000 suất ăn miễn phí phục vụ phật tử và du khách. Đại lễ có sự tham dự của nhiều lãnh đạo các quốc gia : Tổng thống Myanmar, Thủ tướng Nepal, Phó tổng thống - Chủ tịch Thượng viện Ấn Độ, Chủ tịch Thượng viện Bhutan, Phó tổng thư ký Liên Hợp Quốc, các quan chức bộ trưởng của các nước…

Ông Bùi Quang Cẩm - phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam cho biết trong suốt hai tháng qua, 3.000 công nhân, kỹ sư... đã làm việc suốt ngày đêm tại tòa nhà Trung tâm hội nghị của khu du lịch tâm linh Tam Chúc để kịp làm địa điểm tổ chức Vesak.

Với cung cách tổ chức quy mô như thế nhà nước không dấu giếm sự đóng góp của mình cho một tôn giáo lớn nhất nước đáng lẽ nên cho một điểm son nhưng ngược lại không ít dư luận nghi ngờ "lòng tốt" vượt giới hạn này.

Bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" góp phần giải mã cho câu hỏi tại sao nhà nước lại hào phóng bỏ ra một số tiền lớn như thế cho hoạt động của một tôn giáo trong khi các tôn giáo khác tiếp tục bị chà đạp, sách nhiễu ?

Thì ra, gom người khắp nơi về tham gia đại lễ Vesak không ngoài mục đích lăng xê tư tưởng của Bác Hồ.

Mà khi Bác được đặt ngang hàng với Đức Phật thì mấy ai còn tin vào Phật của mình nữa ? Lâu dần sống trong sự hoang mang giữa Phật tổ và những kẻ ăn theo người nào không nắm vững giáo lý nhà Phật sẽ trở thành những con robot xì xụp nhang đèn hơn là tin theo tín lý của Đức Phật. Đây chính là mục tiêu mà Ban tôn giáo chính phủ cần phải đạt được và họ đã đạt được qua sự tận tâm của một Thượng tọa, người luôn hãnh diện phát biểu những câu chữ "đỏ thắm" trước Quốc hội Việt Nam.

Cánh Cò

Nguồn : RFA, 14/05/2019 (canhco's blog)

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc không phải hoàn toàn là thương mại

Scott B. MacDonald, VNTB, 15/05/2019

Tăng trưởng kinh tế vẫn là nền tảng quan trọng đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc và là ảnh hưởng của Tập Cận Bình trong việc nắm giữ quyền lực quốc gia.

Hoa Kỳ và Trung Quốc hiện giống như trâu bò đánh nhau ; trong khi chúng hùng hùng hổ hổ và giành giật nhau, mục đích tối hậu chỉ là hăm dọa mà không hủy diệt nhau. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đều tác động đến nền kinh tế toàn cầu. Mặc dù một thỏa thuận thương mại có thể sẽ được ký giữa chính quyền của Tổng thống Donald Trump và Tập Cận Bình vào một thời điểm nào đó trong năm 2019, nhưng các vấn đề cạnh tranh kinh tế và đối đầu địa chính trị cho thấy rằng cuộc chiến thương mại hiện tại chỉ là một màn trong một tấn kịch dài giữa hai hệ thống hết sức khác biệt nhau, một khu vực tư nhân và định hướng dân chủ, còn khu vực kia lại hướng đến sự phát triển kinh tế theo hướng nhà nước và chuyên quyền.

Vấn đề kinh tế giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc là do chuỗi thặng dư thương mại khổng lồ và kéo dài của Trung Quốc với Hoa Kỳ. Bất chấp cuộc thương chiến một năm giữa hai nước (với các biện pháp gia tăng thuế quan và phản đòn thuế quan đối kháng), Trung Quốc đã kết thúc năm 2018 với thặng dư thương mại hàng hóa kỷ lục là 419,2 tỷ đô la với Hoa Kỳ (theo Cục điều tra Hoa Kỳ). Ngay cả sau khi đã trừ đi số xuất khẩu dịch vụ của Hoa Kỳ, thặng dư của Trung Quốc trong năm 2018 (đối với Hoa Kỳ) vẫn là một con số đáng kể - 378,6 tỷ đô la.

Đối với nhiều người Mỹ, (đặc biệt là những người sống ở Vành đai công nghiệp - Rust Belt - và trong số những nhân vật điều hâu thương mại), nguyên nhân của việc mất công ăn việc làm trong khu vực sản xuất chế tạo chính là sự trỗi dậy của một Trung Quốc sẵn sàng tiến hành các hoạt động thương mại không công bằng bằng gian lận. Các hoạt động này bao gồm việc bảo hộ thị trường trong nước cho ngành công nghiệp còn non trẻ ; cung cấp tín dụng giá rẻ từ các ngân hàng phát triển nhà nước ; bắt buộc phải chuyển giao công nghệ từ các công ty của Hoa Kỳ đang hoạt động tại Trung Quốc cho các đối tác địa phương ; và thao túng tiền tệ. Mặc dù phần lớn các công ăn việc làm trong ngành sản xuất ở Hoa Kỳ bị mất là do việc tự động hóa sử dụng tiến bộ công nghệ để nâng cao năng suất, khả năng vạch mặt thủ phạm vẫn có tác động mạnh mẽ đến đời sống chính trị trong nước của Hoa Kỳ.

Mất việc làm trong các nhóm có thế lực rất mạnh trong khu vực sản xuất chế tạo trước đây ở Hoa Kỳ chắc chắn là một yếu tố giúp Trump giành được chiến thắng tại các tiểu bang như Ohio, Michigan và Wisconsin. Lời kêu gọi của ông Trump "Làm cho nước Mỹ trở nên hùng mạnh hơn", vốn được ủng hộ bởi quan điểm thương mại bảo hộ, rõ ràng là đã tạo ra được sự hưởng ứng nhạy bén. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống hồi năm 2016, ứng cử viên Trump lúc bấy giờ đã tuyên bố : "Chúng ta không thể tiếp tục cho phép Trung Quốc hãm hiếp đất nước chúng ta, và đó là những gì họ đang làm".

Các công ty Hoa Kỳ đã thực sự phải đối mặt với một sân chơi không bình đẳng với nhiều đối tác Trung Quốc của họ. Có quan điểm chung đáng kể là tán thưởng cách tiếp cận cứng rắn của chính quyền Trump đối với Trung Quốc. Liên quan đến đó là kế hoạch của Trung Quốc để trở thành một cường quốc công nghệ thống trị thế giới (kế hoạch của "Chế tạo tại Trung Quốc, năm 2025") vì nó nhấn mạnh vai trò của các công ty công nghệ Trung Quốc trong tất cả mọi thứ (bao gồm 5G, thăm dò không gian và theo dõi, giám sát con người) như là một sự bành trướng của chính sách nhà nước.

Một phần của phản đòn của Washington là vụ bắt giữ Mạnh Vãn Châu, nữ giám đốc phụ trách công tác tài chính Huawei tại Canada vào tháng 12 năm 2018 vì vi phạm luật trừng phạt của Hoa Kỳ. Như nhà báo Kenneth Rapoza của Forbes đã viết, "Những bê bối mới nhất của Huawei cho thấy rằng các công ty công nghệ Trung Quốc có thể nổi lên một cách ngoạn mục bằng cách sao chép các công nghệ nước ngoài trong các dự án liên doanh hoặc thông qua các hành động tội phạm của công nhân ký thuật cao như trộm cắp tài sản trí tuệ và đánh cắp các bí mật của các công ty".

Ngoài việc cân nhắc địa chính trị về sự trỗi dậy lặng lẽ của Trung Quốc, Trump cần một thỏa thuận thương mại vì chuẩn bị cho mùa bầu cử năm 2020. Trong khi nền kinh tế Mỹ hiện đang mở rộng nhanh chóng và thất nghiệp giảm xuống tới mức (thấp) 3,6%, một thất bại trong thỏa thuận thương mại có thể kìm hãm tăng trưởng ; cho dù có sử dụng từ nào đi chăng nữa, thì thuế quan vẫn là thuế và thuế đó đánh thẳng vào túi tiền của người tiêu dùng Hoa Kỳ. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, trong một cuộc chiến thương mại toàn diện, GDP thực tế của Hoa Kỳ sẽ giảm tới 0,6%.

Một trong những lĩnh vực mà cuộc chiến thương mại với Trung Quốc đã làm tổn thương nền kinh tế Hoa Kỳ nhiều nhất là nông nghiệp. Theo Cục Nông nghiệp nước ngoài, kể từ khi ông Trump nhậm chức và bắt đầu cuộc chiến thương mại, tổng giá trị xuất khẩu nông sản của Hoa Kỳ sang Trung Quốc đã giảm từ 17,142 tỷ đô la năm 2017 xuống còn 11,853 tỷ đô la vào năm 2018, như vậy là đã giảm 31%. Chính quyền Trump, vốn nhận thức sâu sắc rằng ngành nông nghiệp là nền tảng của ông ta, đã cung cấp một khoản cứu trợ 12 tỷ đô la cho nông dân, nhưng các vấn đề vẫn càng ngày càng gia tăng (bao gồm việc mất thị trường vào tay các đối thủ cạnh tranh và lũ lụt).

Việc ký kết một thỏa thuận thương mại cũng không kém phần quan trọng đối với Chủ tịch Tập Cận Bình. Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính rằng một cuộc chiến thương mại toàn diện với Hoa Kỳ sẽ dẫn đến việc giảm 1,5% tăng trưởng trong nền kinh tế Trung Quốc. Tăng trưởng kinh tế vẫn là nền tảng quan trọng đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc và Tập Cận Bình trong việc nắm giữ quyền lực ở Trung Quốc. Suy thoái kinh tế kéo dài sẽ gây ra những vấn đề đáng kể cho Tập Cận Bình, bao gồm những căng thẳng tiềm ẩn về thất nghiệp, lo ngại về lương hưu khi số lượng người lớn tuổi ngày càng tăng cao và khả năng của chính phủ về phúc lợi xã hội. Mặc dù sự kiện Quảng trường Thiên An Môn đã diễn ra vào năm 1989 và việc lặp lại sự kiện ấy là một khả năng xa vời, nhưng đó vẫn hằn trong ký ức giới lãnh đạo Trung Quốc, đặc biệt là do giá cả tăng, tham nhũng và những nỗi âu lo về tương lai của đất nước. Hai yếu tố cuối cùng được thể hiện rõ ở Trung Quốc ngày nay.

Trong vài năm gần đây, nền kinh tế Trung Quốc đã chậm lại khi chính phủ tìm cách tái cấu trúc từ các chính sách định hướng xuất khẩu chuyển sang phát triển nền kinh tế nội địa mạnh hơn. Nhưng cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ phức tạp hóa thêm viễn cảnh này. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, GDP thực tế của Trung Quốc chỉ đạt 6,6% trong năm 2018, giảm so với GDP thực tế năm 2017 là 6,8%. Dự kiến ​​sẽ còn tiếp tục giảm trong các năm 2019 và 2020.

Tình hình ngặt nghèo của nền kinh tế Trung Quốc thể hiện rõ ở nhiều chỉ báo khác nhau, có lẽ thách thức nhất là các mức nợ cao. Trong những năm gần đây, vay nợ của các công ty Trung Quốc đã tăng một cách đáng kể ; Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, trong năm 2017, tỷ lệ này chiếm 160,3% GDP. Tổng nợ của Trung Quốc trên GDP thậm chí còn lớn hơn. Theo Viện Tài chính Quốc tế, vào cuối năm 2018, nợ tài chính, nợ chính phủ, hộ gia đình và phi tài chính tổng cộng ở mức gần 300%, một trong những mức cao nhất thế giới. 

Việc chính phủ siết chặt tín dụng đen và tăng trưởng kinh tế chậm hơn do thương chiến đã làm cho nợ của Trung Quốc trở nên trầm trọng bởi vì các khoản nợ đến hẹn phải trả đang càng ngày càng gia tăng, đã đánh thẳng vào thị trường trái phiếu trị giá 13 tỷ USD của Trung Quốc. Hồi năm ngoái, các khoản nợ trái phiếu của các doanh nghiệp Trung Quốc đã tăng gấp ba lần so với năm 2017, và năm 2019 cũng sẽ tăng nhiều hơn năm trước. Theo Bloomberg, các công ty Trung Quốc đã không trả được 39,2 tỷ nhân dân tệ (5,8 tỷ USD) trái phiếu trong bốn tháng đầu năm nay, tăng gấp 3,4 lần so với cùng kỳ năm 2018.

Thủ đoạn thương mại không công bằng của Trung Quốc cũng đã gây ra rắc rối cho các đối tác thương mại khác. Châu Âu gặp nhiều vấn đề tương tự đối với Trung Quốc, bao gồm chuyển giao công nghệ bắt buộc và các hạn chế khác đối với các công ty hoạt động trong nền kinh tế Châu Á. Thật vậy, sự nhảy vọt của Huawei Technologies trong lĩnh vực 5G đã dẫn đến việc một số quốc gia Châu Âu đã chọn không sử dụng công ty của Trung Quốc này. Vào tháng 3 năm 2019, tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng đã có một sự "thức tỉnh của Châu Âu" về sự thống trị tiềm năng của Trung Quốc đối với lục địa này, sự thống trị tiềm năng mà có thể được xem là được dẫn dắt bởi vị trí thống trị của Huawei trên thị trường 5G. Vụ bắt giữ một nhân viên Trung Quốc của Huawei tại Ba Lan do các cáo buộc gián điệp hồi tháng 1 năm 2019 cũng không giúp giảm đi những nghi kỵ với Trung Quốc.

Chúng ta trở lại với cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc. Cả hai bên đều cần một thỏa thuận cho phép họ tuyên bố chiến thắng. Thất bại trên mặt trận này rất có thể sẽ có tác động xấu đối với cả hai nền kinh tế, mà không có ai thắng cuộc. Điều này khiến Trung Quốc và Hoa Kỳ tìm kiếm một thỏa thuận có khả năng sẽ xóa đi những khác biệt mà sẽ còn tồn tại một cách dai dẳng. Có đủ những lợi ích chung giữa Bắc Kinh và Washington để thực hiện một thỏa thuận, điều này tốt cho nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, sự cạnh tranh sẽ tiếp tục và các lĩnh vực như công nghệ sẽ tiếp tục là trung tâm của những xung đột thương mại và địa chính trị giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Scott B. MacDonald

Nguyên tác : Chinás Trade War Isn't Entirely About Trade, Tne National Interest, 09/05/2019

Mai Hưng dịch

Nguồn : VNTB, 15/05/2019

Tác giả bài báo : Scott B. MacDonald là kinh tế gia trưởng của Smith’s Research and Gradings - một công ty phân loại, xếp hạng tín dụng tài chính được thành lập vào năm 1992, có trụ sở tại Great Falls, Virginia. 

*******************

Thương chiến Mỹ-Trung và cơ hội 'ngàn năm một thuở' cho Việt Nam

Đinh Trường Hinh, BBC, 15/05/2019

Những ngày gần đây, cuộc chiến Mỹ - Trung đã lên đến cao điểm sau khi Mỹ cáo buộc Trung Quốc nuốt lời hứa đối với những gì họ đã đưa ra trong cuộc đàm phán thương mại, đó là sẽ ban hành các đạo luật nhằm thực thi những cam kết đạt được.

Công nhân Trung Quốc làm việc tại một xưởng chế biến sản phẩm tre nứa

Do đó, Tổng thống Trump đã cho tăng thuế nhập cảng trên 5.700 loại hàng hóa có trị giá 200 tỷ Mỹ kim từ Trung Quốc đến Mỹ, từ 10% lên 25%.

Hôm thứ Hai, 13/04, Trung Quốc trả đũa để giữ thể diện bằng cách tăng thuế nhập cảnh của một số hàng hóa Mỹ trị giá 60 tỷ Mỹ kim lên 25%.

Chắc chắn Trung Quốc sẽ bị thiệt thòi nhiều hơn Mỹ nhiều trong cuộc chiến này.

Hầu hết tất cả các chuyên viên kinh tế trên thế giới đều cho rằng dù cho đàm phán Mỹ - Trung sẽ xảy ra với kết quả tốt đi chăng nữa, hay dù Tổng thống Trump có được thay bằng một tổng thống Đảng Dân chủ đi chăng nữa, mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ không bao giờ quay lùi lại cao điểm như ba thập niên qua.

Về phía Mỹ, họ nhận ra rằng Trung Quốc đã tận dụng sự cởi mở của các nước Âu Mỹ cũng như toàn cầu hóa để hiện đại hóa nền kinh tế và để bắt kịp các nước tân tiến.

Tham vọng của Bắc Kinh

Nếu mục đích của Trung Quốc dừng lại ở đây thì cũng không có gì đáng nói.

Nhưng mà cùng lúc, càng ngày Trung Quốc càng lộ rõ bá đồ muốn thống trị cả thế giới về kinh tế cũng như về quân sự. Điển hình là chương trình 2025, trong đó Bắc Kinh muốn trở thành lãnh đạo thế giới về kỹ nghệ năm 2049 ; và hành động quân sự cũng như thái độ thách thức của họ trên Biển Đông, nhất là đối với các nước láng giềng và đối với Nhật Bản.

Các nước Âu Mỹ nay đều đã tỉnh ngộ và thấy rằng Trung Quốc sẽ là mối hiểm họa lớn về kinh tế cũng như về quân sự trong Thế kỷ 21.

Thế nhưng cho đến khi ông Trump lên làm tổng thống, hầu như các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đều né tránh việc đối diện với sự thật, và đều dùng các phương pháp gián tiếp, thay vì trực tiếp, trong việc đối đầu với những thách thức của Trung Quốc.

Tòa Bạch Ốc của ông Trump đã thẳng thắn gọi hành động kinh tế hung hãn của Trung Quốc là mối đe dọa cho công nghệ và sở hữu trí tuệ của Mỹ và của thế giới.

Tác động của cuộc thương chiến đối với kinh tế Việt Nam

Nếu viễn ảnh tương lai giữa Mỹ và Trung Quốc không còn sáng lạn như trước đây và sự cạnh tranh Mỹ - Trung càng ngày càng gắt gao, thì điều này sẽ ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam như thế nào ?

Thứ nhất, các công ty phi quốc gia lớn trên thế giới (đa số là của Âu Mỹ) sẽ tìm cách giảm thiểu rủi ro bằng cách đa dạng hóa các hoạt động đầu tư ở Trung Quốc, và sẽ chuyển một số các cơ số sản xuất hay thương mại đi các nước khác, chẳng hạn như Việt Nam.

Chính Tổng thống Trump đã nói hôm 13/05 : "... Ngoài ra, thuế quan của Mỹ hoàn toàn có thể tránh được nếu bạn mua từ một quốc gia không bị áp thuế, hoặc bạn mua sản phẩm bên trong Hoa Kỳ (ý tưởng này là tốt nhất). Đó là mức thuế Zero. Nhiều công ty bị đánh thuế sẽ rời Trung Quốc sang Việt Nam và các nước khác ở Châu Á. Đó là lý do vì sao Trung Quốc cấp thiết muốn đạt được thỏa thuận này !"

Việt Nam đang là một nước có tiềm năng lớn có thể thay thế sản xuất của Trung Quốc, cho nên các công ty đa quốc gia sẽ dò xét xem Việt Nam có làm vậy được hay không.

Theo so sánh thế giới thì Việt Nam có tiềm năng về năng lực rất khá so với các nước khác ở Á châu.

Thứ hai, xuất khẩu của Trung Quốc hiện vẫn còn đang tuỳ thuộc rất nhiều vào thị trường Mỹ (do công nghiệp tích hợp dọc -- 'vertically integrated industries'), cho nên các công ty công nghệ Trung Quốc cũng sẽ kiếm cách dọn qua Việt Nam sản xuất, hầu có thể dùng cái nhãn hiệu "Made in Vietnam" để quay lại thị trường Mỹ và tránh thuế nhập cảng của Mỹ.

Thứ ba, những chính sách kinh tế của Trung Quốc nhằm đương đầu với những thách thức mới về kinh tế cũng sẽ có ảnh hưởng đến Việt Nam, chẳng hạn như hối đoái hay tiền tệ. Do đó các chính sách kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới cũng phải thật là linh động để có thể đem lại quyền tự chủ cho quốc gia.

Cơ hội và thách thức

Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung do đó sẽ tạo cho Việt Nam cơ hội độc nhất vô nhị, mà nếu nắm bắt được thì nó sẽ giúp Việt Nam tiến lên rất mạnh và rất xa trong kỹ nghệ hóa, trở thành một nước tân tiến trong 20-30 năm.

Mặt khác, nếu không biết nắm lấy cơ hội này và không giải quyết được những thách thức mới thì Việt Nam sẽ suy sụp và không vươn lên nổi trong một thế giới cạnh tranh mãnh liệt này.

Do đó, kết quả tốt hay xấu đều tuỳ thuộc vào các chính sách kinh tế mà Việt Nam cần phải xác định rõ ràng.

Muốn nắm lấy cơ hội để tiến lên, chuyện đầu tiên Việt Nam phải làm là duyệt xét lại luật đầu tư hầu có thể kiểm soát chặt chẽ các đầu tư từ nước ngoài, nhằm tránh tình trạng bị các nước lạ lợi dụng để bán sang Mỹ.

Chính phủ phải giới hạn các khuyến khích về đầu tư trong những lãnh vực có thể làm hoàn thiện chuỗi khâu sản xuất hiện nay, và ưu tiên cho các nhà máy dùng những máy móc tối tân (như máy sợi cho ngành dệt), đầu tư vào các ngành công nghệ và trí tuệ cao, và nhất là phải tạo cơ hội để huấn luyện công nhân Việt Nam có thể hấp thụ công nghiệp mới.

Chính phủ cần phải nhận dạng các ngành công nghiệp phụ trội quan trọng có nhiều liên kết ngược (backward linkages) với các công kỹ nghệ trong nước cũng như có lợi thế so sánh xuất cảng.

Thứ hai, chính phủ cần phải cấp tốc cải tổ và hoàn chuẩn nền giáo dục đại học và các chương trình dạy nghề.

Việt Nam cần phải có cơ cấu về nghiên cứu (R&D), trong đó có ba cơ quan nghiên cứu nằm trong khu vực công, khu vực hãng xưởng tư nhân, và khu vực đại học.

Chính phủ cần phải nhận dạng các ngành công nghiệp phụ trội quan trọng có nhiều liên kết ngược với các công kỹ nghệ trong nước.

Chính phủ phải giúp tạo ra cơ cấu này và thắt chặt mối liên hệ giữa ba lãnh vực này, nhằm nâng cao khả năng sáng tạo một cách hữu hiệu.

Để thu hút nhân tài, chính phủ cần đi mọi nơi thuyết phục các sinh viên Việt Nam tốt nghiệp ở nước ngoài về cũng như để tạo điều kiện cho họ làm việc trong nước.

Thứ ba, cần phải xét lại vai trò của nhà nước : Có những lãnh vực nhà nước cần phải giữ một vài trò quan trọng, chẳng hạn như bảo vệ môi trường, an ninh thực phẩm, bảo vệ quyền công nhân, lập một hệ thống phân xử minh bạch giữa chủ và thợ khi có các tranh chấp, đầu tư vào hạ tầng cơ sở để giúp đỡ các xí nghiệp tư, v.v... Ngược lại, có những lãnh vực về sản xuất, nhất là công nghiệp, thì chính phủ cần phải đi ra khỏi 100% để tư nhân có thể hoàn toàn vượt lên.

Quan trọng hơn hết là phải biết nếu Việt Nam muốn tiến lên thì phải tạo điều kiện cho "Made by Vietnam" chứ không phải "Made in Vietnam", tức là phải tạo cơ hội cho các công ty Việt Nam sản xuất đi từ giai đoạn lắp ráp đến sản xuất kỹ thuật riêng (OEM --own engineering manufacturing), đến giai đoạn sản xuất thiết kế riêng (ODM-own design manufacturing), đến sản xuất thương hiệu riêng (OBM-own brand manufacturing).

Việt Nam được nhiều hãng đa quốc gia chọn đầu tư một phần nhờ có lực lượng lao động giá rẻ

Một thí dụ dễ hiểu là mặc dù hiện giờ điện thoại Samsung của Nam Hàn làm ở Việt Nam (Made in Việt Nam) rất nhiều (Việt Nam xuất cảng trên 25 tỷ đô la điện thoại mỗi năm), nhưng tuyệt đại đa số các thành phần trong điện thoại là nhập cảng từ các nước khác và Nam Hàn chỉ dùng công nhân Việt Nam giá rẻ để lắp ráp mà thôi. Vì vậy mà 99% giá tri của điện thoại là không phải do Việt Nam làm (Made by Vietnam).

Nếu không làm được điều này thì cả đời Việt Nam chỉ làm công nhân lắp ráp. Và muốn làm được điều này thì chính phủ phải đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo nên một nền kinh tế dựa trên trí tuệ con người.

Làm sao kỹ nghệ Việt Nam có thể cạnh tranh với Trung Quốc, nhất là về giá cả đầu vào, nhiên liệu v.v... ?

Tôi đã trình bày những yếu tố để Việt Nam có thể cạnh tranh với Trung Quốc trong cuốn sách "Phát triển công nghiệp nhẹ tại Việt Nam" do Ngân hàng Thế giới xuất bản năm 2013.

Nói tóm lại, không có gì người dân Việt Nam không làm được nếu có được sự hỗ trợ đắc lực và khéo léo của chính phủ. Đây cũng là cơ hội ngàn năm một thuở.

Nếu Việt Nam không nắm lấy thì chắc chắn các nước cạnh tranh sẽ lấy đi mất.

Đinh Trường Hinh

Nguồn : BBC, 15/05/2019

Tiến sĩ Đinh Trường Hinh hiện là Chủ tịch Công ty EGAT tại Hoa Kỳ. Ông nguyên là Chuyên gia kinh tế chính, Văn phòng Phó chủ tịch và là Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới ở Washington, D.C. (1978-2014).

Hiện sống tạ̣i bang Virginia, Hoa Kỳ, ông đã đăng tải các tác phẩm Công nghiệp nhẹ Châu Phi (2012), Các câu chuyện kể từ mặt trận phát triển kinh tế (2013), Phát triển công nghiệp nhẹ tại Việt Nam (2013), và Công việc làm, kỹ nghệ hoá, và toàn cầu hóa (2017).

******************

Chuỗi cung ứng đảo lộn

Nguyễn Xuân Nghĩa, RFA, 14/05/2019

Trận thương chiến giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đi vào giai đoạn căng thẳng nhất với các biện pháp trả đũa hai bên tung ra gần như hàng ngày sẽ được áp đặt vào thời gian tới. Trong bối cảnh đó, chuỗi cung ứng hàng hóa và giá trị sản xuất giữa các nước đang có thay đổi lớn, Việt Nam sẽ ở vào vị trí nào, và hưởng lợi ra sao ? Diễn đàn kinh tế sẽ tìm hiểu chuyện này.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắc tới Việt Nam như một giải pháp thay thế thị trường Trung Quốc. (Ảnh minh họa) AFP

Việt Nam : giải pháp thay thế ?

Nguyên Lam : Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do và Nguyên Lam xin kính chào chuyên gia kinh tế Nguyễn-Xuân Nghĩa.

Thưa ông, như diễn đàn này đã dự báo, trận chiến thương mại giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc còn kéo dài chứ chưa dứt và nay đang lên tới một cao độ mới sau các quyết định trả đũa giữa đôi bên. Người ta đặc biệt chú ý là trong ngày thứ Hai 13 tháng năm vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump hai lần nhắc tới Việt Nam, trên trương mục Twitter và khi tiếp xúc với báo chí bên Thủ tướng Hungary, như một giải pháp thay thế thị trường Trung Quốc. Ông nghĩ sao về biến chuyển này ?

Nguyễn-Xuân Nghĩa : Tôi thiển nghĩ ông Trump trễ mất vài năm khi nhắc tới Việt Nam như một giải pháp điền thế cho giới đầu tư khi họ rút khỏi thị trường Trung Quốc vì thật ra điều ấy đã xảy ra từ lâu, mà trong giới đầu tư trực tiếp cũng có các nhà đầu tư từ Trung Quốc. Còn lại, Việt Nam tính sao trước cục diện mới là điều chúng ta cần tìm hiểu kỳ này…

Trước hết, Hoa Kỳ là siêu cường rất trẻ nếu so với các cường quốc hay Đế quốc xuất hiện trước đó trên thế giới. Nhờ ưu điểm tự do, siêu cường này phát triển mạnh về tư tưởng, kinh tế lẫn quân sự. Nhưng vì quá trẻ nên mắc bệnh lạc quan, tưởng mình muốn làm gì ở nơi nào cũng được, rồi sau đó hốt hoảng bi quan và tái phối trí ưu tiên cùng phương tiện sau khi căng mỏng lực lượng ra khắp nơi và hụt hơi. Còn Trung Quốc lụn bại sau mấy thế kỷ duy trì hệ thống kinh tế chính trị lạc hậu nay muốn tìm lại vị trí cường quốc của mình. Vì vậy, mâu thuẫn giữa hai nước từ hai bờ Thái Bình Dương tất nhiên xảy ra, và rút tỉa các bài học thất bại quân sự, nhiều lắm, Hoa Kỳ chọn trận địa chiến là kinh tế thay cho quân sự.

Nguyên Lam : Ông cho rằng trận thương chiến giữa hai cường quốc kinh tế từ hai bờ Thái Bình Dương hiện nay là giải pháp thay thế cho đụng độ quân sự ?

Nguyễn-Xuân Nghĩa : Hoa Kỳ đã thất bại trong Chiến tranh Cao Ly 1950-1953 và Chiến tranh Việt Nam, chưa kể nhiều nơi khác trong hơn 70 năm qua, nên đã trưởng thành hơn xưa. thứ hai, cũng do tinh thần lạc quan đến độ chủ quan, nhiều thế hệ lãnh đạo Hoa Kỳ còn tưởng kinh tế thị trường tất nhiên dẫn đến chính trị dân chủ và việc hợp tác để trợ giúp Trung Quốc khiến cường quốc này sẽ thành quốc gia biết điều cùng tham gia giải quyết các vấn đề của thế giới. Một quốc gia tiên tiến về kinh tế như Hoa Kỳ bên một nước đông dân có nhân công rẻ như Trung Quốc là sự hội nhập lý tưởng. Do đó, chuỗi cung ứng toàn cầu hình thành giữa các nước cùng tham dự tiến trình tạo thêm giá trị kinh tế. Nhưng nay sự thể đổi khác trước mắt chúng ta vì Trung Quốc không hành xử như Hoa Kỳ trông đợi và các doanh nghiệp Mỹ đang thấy ra điều ấy. Họ rút khỏi trị trường Trung Quốc vì hết còn lời như xưa và trận thương chiến sẽ tăng tốc hiện tượng triệt thoái ấy. Đấy cũng là cơ hội cho Việt Nam.

Nguyên Lam : Ông vừa nói Tổng thống Donald Trump trễ mất vài năm khi nhắc tới Việt Nam như một giải pháp thay thế cho thị trường Trung Quốc. Xin đề nghị ông giải thích chuyện này cho thính giả của chúng ta.

Công nhân có trình độ và tay nghề cao mới có thể giúp cho Việt Nam được lựa chọn trong việc "điền thế". (Ảnh minh họa) AFP

Nguyễn-Xuân Nghĩa : Từ nhiều năm trước khi ra tranh cử tổng thống, doanh gia Donald Trump đã thấy Trung Quốc trục lợi và Hoa Kỳ bị thiệt khi buôn bán với nhau. Sau khi đắc cử, ông muốn cải sửa chuyện đó và chọn trận địa mậu dịch là nơi có lợi nhất cho nước Mỹ vì Hoa Kỳ không lệ thuộc vào ngoại thương như Trung Quốc dù rằng chiến tranh mậu dịch tất nhiên gây tổn thất cho cả hai.

Tôi lấy một thí dụ về sự tình của ngày thứ Hai 13 vừa qua, khi truyền thông loan tin rằng các thị trường cổ phiếu toàn cầu đã mất giá chừng ngàn tỷ đô la vì Bắc Kinh dọa áp thuế trên 60 tỷ đô la hàng hóa của Mỹ bán vào Trung Quốc. Đấy là sự nông cạn điển hình vì trị giá của doanh nghiệp Mỹ có thể mất 700 tỷ, chứ giới đầu tư quốc tế đã rút một ngàn tỷ 900 triệu đô là khỏi thị trường Trung Quốc.

Điều đáng nói là sau 30 năm tăng trưởng mạnh, kinh tế và dân số Trung Quốc cũng thay đổi khiến ưu thế dân số đông và nhân công rẻ hết còn như xưa. Kinh tế xứ này không còn một "công xưởng toàn cầu" và giới đầu tư quốc tế đã phải tìm nơi thay thế là các nền kinh tế đông dân có nhân công rẻ hơn Trung Quốc trong khi Bắc Kinh ra sức leo lên một trình độ sản xuất cao hơn, với công nghệ hay "thuật lý" tiên tiến, theo phương pháp bất chính như ăn cắp hay ăn cướp đang bị Hoa Kỳ khiếu nại và truy tố. Vì vậy, từ năm năm về trước, giới đầu tư quốc tế đã tìm hơn chục bãi đáp khác, như Bangladesh, Mexico, Malaysia hay Việt Nam và riêng số lượng đầu tư của Mỹ vào thị trường Trung Quốc đã giảm từ năm 2016.

Việt Nam hưởng lợi từ thương chiến ?

Nguyên Lam : Thưa ông, nếu vậy thì ta có nên kết luận rằng kinh tế Việt Nam sẽ hưởng lợi trong trận thương chiến giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc hay không ?

Nguyễn-Xuân Nghĩa : Chúng ta nên nhìn theo hai giác độ ngắn hạn và dài hạn và tôi thiển nghĩ rằng Việt Nam cũng đã thấy ra điều ấy. Trước mắt thì Việt Nam có lợi khi chuỗi cung ứng toàn cầu có thay đổi và đầu tư trực tiếp của nước ngoài sẽ chọn thị trường Việt Nam làm bãi đáp thay thế Trung Quốc, nhưng lợi nhiều hay ít thì còn tùy vào khả năng tiếp nhận và khai thác của Việt Nam vì yếu tố quan trọng nhất vẫn là năng suất và tay nghề của nhân công xứ này. thứ hai, cũng thuộc về ngắn hạn thì Hoa Kỳ dưới sự lãnh đạo của Chính quyền Donald Trump có biệt nhãn với Việt Nam nên lặng lẽ yểm trợ các hoạt động công thương nghiệp dù bộ máy hành chính công quyền Mỹ vừa nhắc tới nạn lũng đoạn hối đoái hay thao túng tiền tệ, là tìm lợi thế nhờ tỷ giá thấp của đồng bạc Việt Nam so với đô la Mỹ. Chúng ta không quên rằng nước nào cũng có chính sách kích thích kinh tế với hậu quả là sai biệt về lãi suất và phân lời sẽ làm đồng bạc của mình rẻ hơn so với ngoại tệ phổ biến nhất là Mỹ kim… Chính Tổng thống Mỹ cũng còn muốn Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ tham gia trận thương chiến bằng cách hạ lãi suất cơ bản khi Bắc Kinh sẽ lại bơm thêm tiền để kích thích kinh tế cho thấy sự thể đó. Nhưng việc Việt Nam được Hoa Kỳ nhắc tới như một quốc gia có thể chiếm lợi thế ngoại hối là một sự quảng cáo bất ngờ !

Nguyên Lam : Thưa ông, đó là về chuyện ngắn hạn, chứ trong dài hạn thì sự thể sẽ ra sao ?

Nguyễn-Xuân Nghĩa : Tôi nghĩ trận thương chiến Mỹ-Hoa sẽ kéo dài, có tính chất đa diện và, như trong mọi trận chiến, thể nào cũng có tổn thất. Tổn thất toàn cầu là sự sút giảm trong luồng ngoại thương giữa các nước, sau đó là đà tăng trưởng toàn cầu. Nằm giữa chuỗi cung ứng đó, Việt Nam cũng sẽ bị chi phối, khi kinh tế quá lệ thuộc vào xuất nhập khẩu và đầu tư trực tiếp của quốc tế là những nhược điểm quan trọng nhất của Việt Nam, chưa nói tới giáo dục và đào tạo.

Chuyện kế tiếp và quan trọng hơn vậy là vai trò đầu tư trực tiếp của Trung Quốc. Các doanh nghiệp xuất khẩu xứ này sớm hiểu ra sự thể khi thương chiến bùng nổ từ 10 tháng trước nên đã cố tìm giải pháp thay thế, là đầu tư vào các nền kinh tế trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Cam Bốt hay Việt Nam. Mục tiêu của họ là vẫn xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ nhưng không dưới nhãn "Made in China". Khi đã tuyên chiến về thương mại với Trung Quốc, Hoa Kỳ tích cực canh chừng chuyện đó nên Việt Nam cần thận trọng để khỏi là một nước ngầm xuất khẩu hàng Trung Quốc dưới thương hiệu của mình.

Nguyên Lam : Thưa ông, chúng ta có thể kết luận như thế nào về biến cố quá phức tạp này ?

Nguyễn-Xuân Nghĩa : Tôi nghĩ rằng chúng ta đang chứng kiến một sự đổi thay lớn kể từ 40 năm nay, khi Hoa Kỳ bắt đầu xét lại đối sách thân hữu của mình với Trung Quốc và mâu thuẫn đa diện giữa đôi bên ngày càng lan rộng có thể kéo dài nhiều năm. Điều tích cực là hai nước đều nói rất mạnh nhưng chẳng muốn có chiến tranh. Điều tiêu cực là trận chiến kinh tế này sẽ lây lan qua nhiều lĩnh vực và ảnh hưởng đến các nước khác, trong đó có Việt Nam. So với thời 1979, thì Việt Nam có ưu thế là đã cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ về nhiều mặtt, nhưng chưa thể thoát vòng lệ thuộc vào Trung Quốc từ những năm 1989 trở về sau. Thuần về kinh tế thì lãnh đạo Việt Nam nên khai thác ưu thế đó cho người dân của mình và đấy mới là nền tảng của một kế hoạch kinh tế trường kỳ. Nền tảng đó không nên là nằm giữa hai trục Hoa Kỳ và Trung Quốc mà cần mở rộng qua các cường quốc kinh tế và khoa học kỹ thuật trong một chuỗi cung ứng đa diện, như Nhật Bản, Nam Hàn, Đài Loan và cả Ấn Độ. Các quốc gia này thật ra cũng không an tâm trước tham vọng bành trướng của Trung Quốc mà cũng chẳng tin vào khả năng ứng phó lâu dài của nước Mỹ.

Nguyên Lam : Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do và Nguyên Lam xin cảm tạ kinh tế gia Nguyễn-Xuân Nghĩa về bài phỏng vấn tuần này.

Nguyên Lam thực hiện

Nguồn : RFA, 14/05/2019

**********************

Trung Quốc yếu trong cuộc chiến mậu dịch

Ngô Nhân Dụng, Người Việt, 14/05/2019

Ngày thứ Sáu Mỹ bắt đầu tăng thuế quan từ 10% lên 25% trên 200 tỷ USD hàng mua từ nước Tàu, hiệu lực ngay tức khắc. Ngày thứ Hai Trung Quốc mới trả đũa, đánh thuế trên 60 tỷ USD hàng hóa Mỹ, đến đầu Tháng Sáu mới thi hành. Phản ứng chậm ba ngày và hoãn một tháng rưỡi mới áp dụng, rất có ý nghĩa. Bắt buộc phải trả đũa, nếu không sẽ mất mặt với dân chúng, nhưng Bắc Kinh vẫn muốn tỏ ý hòa hoãn.

Trong hình, một người Trung Quốc chạy xe ngang cửa hàng của công ty sản xuất xe mô tô Harley-Davidson ở Thượng Hải. (Hình : Johannes Eisele/AFP/Getty Images)

Nhưng Tổng thống Donald Trump không hòa hoãn mà còn đả mạnh hơn : Ra lệnh cho Cơ Quan Đại Diện Thương Mại (USTR, đóng vai trò một Bộ Ngoại Thương) công bố danh sách những món hàng còn lại nhập cảng từ bên Tàu, trị giá 300 tỷ USD, sẽ bị đánh giá 25% nốt.

Trung Quốc đấu dịu, Mỹ cứ tiếp tục găng. Vì trong trận chiến quan thuế này Mỹ ở thế mạnh, Trung Quốc thế yếu.

Trong bất cứ cuộc chiến tranh thương mại nào, người mua mạnh hơn kẻ bán, nhất là khi họ có thể mua những thứ hàng đó ở nhiều nơi khác. Mỹ mua của Trung Quốc nhiều hơn bán cho nước Tàu. Cho nên mạnh hơn.

Số hàng Mỹ bán cho Tàu không quan trọng trong nền kinh tế Mỹ, chỉ bằng 0,7% Tổng sản lượng nội địa (GDP), nếu mất đi cũng không ghê gớm lắm. Trong khi đó số hàng Tàu bán qua Mỹ chiếm gần 4% GDP, cao nhất so với số xuất cảng qua các nước khác. Nếu giao thương đứt đoạn thì bên Tàu sẽ thiệt hại nặng hơn. Người ta đã ước tính nếu chiến tranh thương mại toàn diện xảy ra kinh tế Mỹ có thể bị tụt giảm, GDP mất từ 0,5% đến 0,7% ; còn Trung Quốc sẽ bị mất khoảng từ 1% đến 1,5%.

Trung Quốc phát triển trong ba chục năm qua phần lớn nhờ làm hàng rẻ tiền để xuất cảng. Năm vừa qua Trung Quốc bán qua Mỹ thặng dư gần 400 tỷ USD, trong khi số thặng dư với cả thế giới chỉ khoảng 300 tỷ USD. Nghĩa là ngoài thị trường Mỹ ra cán cân thương mại của Trung Quốc bị khiếm hụt 100 tỷ USD so với các nước còn lại. Trong ba tháng đầu năm nay số khiếm hụt đó lại tăng thêm. Tức là, nếu không bán được cho Mỹ thì cũng khó đi tìm khách hàng mới.

Cuộc chiến thương mại lại diễn ra trong lúc kinh tế Trung Quốc đang giảm tốc độ phát triển. Trung Quốc từng phát triển 9%, 10% một năm, gần đây đã xuống 6,5% và năm nay có thể xuống 6%, nếu tụt xuống dưới 6% thì hàng triệu người sẽ thất nghiệp. Trong khi đó thì kinh tế Mỹ đang phát triển mạnh. Có thể nói : Nếu Mỹ không "gây chiến" ngay bây giờ thì trong tương lai sẽ khó tìm ra một cơ hội tốt như vậy.

Giới lãnh đạo nước Tàu cũng biết như thế. Cho nên họ luôn tỏ ra hòa hoãn. Ông Trump đã lớn tiếng tố cáo Bắc Kinh đã đồng ý rồi lại rút lời. Ông nói phải ký thỏa hiệp ngay, nếu không sẽ tăng thuế từ 10% lên 25%, chỉ báo trước có năm ngày ! Nhưng Tập Cận Bình vẫn gửi Phó Thủ Tướng Lưu Hạc qua Mỹ nói chuyện tiếp. Đi không lại trở về không, ông Lưu Hạc vẫn tuyên bố sẽ còn tiếp tục thương nghị.

Trả lời đài truyền hình Phoenix Television ở Hồng Kông, ông Lưu Hạc nói Trung Quốc không "rút lại" những gì đã đồng ý với phía Mỹ. Ông giải thích : "Chỉ là bất đồng ý kiến về ngôn từ viết ra sao mà thôi".

Nghĩa là, Bắc Kinh sẵn sàng làm theo các yêu cầu của Mỹ, nhưng cách viết ra những nhượng bộ đó trên giấy thì họ muốn sửa đổi !

Những yêu cầu nào của Mỹ đã gây ra vụ bất đồng rắc rối đó ?

Mỹ đã yêu cầu Trung Quốc phải cắt bỏ trợ cấp cho các doanh nghiệp nhà nước, để bắt họ phải cạnh tranh ngang sức với các xí nghiệp Mỹ. Đây cũng chính là chương trình dài hạn của ông Tập Cận Bình, nhằm cải thiện chính các xí nghiệp quốc doanh. Nhưng đó là chính sách của chính Tập Cận Bình, ông ta đã nói ra từ mấy năm nay rồi. Không thể cho dân chúng Trung Hoa nghĩ rằng Tập Cận Bình bị Mỹ ép cho nên phải theo chính sách đó. Có nhiều cách để thỏa thuận này được viết ra sao cho hai bên không bên nào bị mất mặt.

Nhưng vấn đề các doanh nghiệp Mỹ vào nước Tàu làm ăn rắc rối hơn. Mỹ muốn Trung Quốc tôn trọng quyền sở hữu tri thức, bản quyền các sáng chế kỹ thuật của các xí nghiệp Mỹ. Trung Quốc đồng ý nguyên tắc này. Nhưng Mỹ còn muốn Trung Quốc phải cho các xí nghiệp Mỹ làm ăn ở bên Tàu phải có quyền thưa kiện nếu bị lấy cắp hoặc bị ép buộc phải chuyển giao các sáng chế của mình cho các công ty Trung Quốc cùng làm ăn.

Đến đây thì rắc rối. Có thể tưởng tượng biết bao nhiêu chi tiết cần ghi trong thỏa hiệp : Thưa kiện ở đâu ? Có thể tin tòa án bên Tàu xét xử công bằng hay không ? Thưa kiện tại một tòa án quốc tế hay tòa án Mỹ được không ? Phán quyết sẽ được thi hành như thế nào ?

Hai bên có thể đã thỏa hiệp về vấn đề này, viết cách nào để cho Mỹ an tâm nhưng không làm mất mặt ai cả. Nhưng khi Bộ Chính Trị Cộng Sản Trung Quốc xem bản dự thảo thỏa hiệp họ thấy không ổn. Họ muốn phải viết một cách mơ hồ hơn, để đỡ mất mặt ! Bởi vì có những điều đã thỏa hiệp trong bản văn viết nháp nếu đem thi hành thì Trung Quốc phải thay đổi cả luật lệ thương mại của nước họ.

Ông Tập Cận Bình không dám chấp nhận. Ông đã lỡ kích động tự ái dân tộc của người dân từ năm, sáu năm nay ! Người Trung Quốc còn nhớ mãi những thỏa hiệp thương mại phải ký với các nước Tây phương trong thế kỷ 19. Dưới sức đe dọa của họng súng, nhà Thanh đã phải thay đổi nhiều thứ luật lệ, chỉ dùng cho người Tàu nhưng không được áp dụng với người da trắng.

Vì vậy, Tập Cận Bình muốn sửa đổi lời lẽ trong bản thỏa hiệp nháp. Đối với người Trung Hoa, những sửa đổi đó không quan trọng. Nếu tôi đã hứa với anh sẽ làm gì, anh phải tin tôi sẽ làm đúng lời hứa. Thay đổi một vài câu để "rửa mặt" cho nhau, việc đó không thay đổi lời đã hứa, vì danh dự của tôi đặt trên chữ Tín !

Người Mỹ không suy nghĩ theo lối đó. Cái gì cũng phải giấy trắng mực đen. Thế là cuộc đàm phán bế tắc.

Cuộc đàm phán bế tắc vì hai hệ thống pháp lý nước Tàu và nước Mỹ khác nhau, không thể liên kết được. Người Tàu nghĩ rằng luật pháp thành văn không quan trọng bằng cách người ta thi hành luật, có thể luồn lách, gia giảm, tùy theo chính sách của cấp trên. Nếu Tập Cận Bình bảo phải tôn trọng quyền lợi các công ty Mỹ thì các quan tòa sẽ xử theo lối đó ; đâu việc gì phải lo ? Nhưng người Mỹ không có thói quen suy nghĩ như vậy.

Tháng Sáu này Trump và Tập sẽ gặp nhau ở Osaka, Nhật Bản, bên lề hội nghị G20. Ông Tập sẽ hỏi ông Trump : Tại sao ông bạn đã đặt hết tin tưởng vào Kim Jong Un mà lại không tin tôi ? So sánh những lời lẽ của ông Trump nói về Bắc Hàn trước đây thì những điều ông đang nói về Trung Quốc còn nhẹ nhàng hơn nhiều.

Ông Trump có thể sẽ hòa hoãn. Ngày thứ Ba, 14 Tháng Năm, ông mới nói rất lạc quan : "Họ muốn ký một thỏa hiệp. Thế nào cũng có, tuyệt đối !"

Vì tuy trên mặt trận kinh tế nước Tàu rất yếu so với Mỹ, nhưng vị thế của ông Trump ở Mỹ lại yếu hơn ngôi vua của ông Tập trong nước Tàu. Nhà nông Mỹ không bán được đậu nành thì kêu trời, còn dân Trung Hoa thất nghiệp cũng đành chịu. Donald Trump sang năm sẽ phải tái tranh cử, còn Tập Cận Bình có thể làm chủ tịch nước Trung Hoa Cộng Sản suốt đời ! 

Ngô Nhân Dụng

Nguồn : Người Việt, 14/05/2019

*******************

Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung kéo hai bên đi xuống

Trọng Thành, RFI, 14/05/2019

Trong tuần lễ thứ hai của tháng 5/2019, đàm phán thương mại Mỹ - Trung bất ngờ chuyển sang một bước quanh mới. Vòng thương thuyết thứ 11 tưởng như gần đạt kết quả, bất ngờ đổ vỡ. Cùng lúc đó Hoa Kỳ quyết định tăng thuế với toàn bộ hơn 300 tỉ đô la hàng nhập khẩu Trung Quốc. Ba ngày sau, Bắc Kinh trả đũa. Xung đột thương mại Mỹ - Trung tác động đến hai bên ra sao ?

Ảnh minh họa : Đồng đô la Mỹ (trái) và nhân dân tệ của Trung Quốc (phải). Reuters/Jason Lee

Sau đây là một số nhận định của nhà báo Dominique Baillard, phụ trách chuyên mục Thời sự Kinh tế của RFI.

RFI : Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung bùng phát trở lại với quyết định trả đũa của Bắc Kinh hôm qua, 13/05/2019. Trung Quốc quyết định tăng thuế nhập khẩu với 60 tỉ đô la hàng Mỹ, từ 10 đến 25%, kể từ đầu tháng 6/2019. Cuộc chiến tăng thuế qua lại bắt đầu gây tổn hại cho nền kinh tế hai quốc gia. Bên nào thiệt hại nặng nhất ?

Dominique Baillard : Theo tổng thống Mỹ Donald Trump, thì chắc chắn không phải là Hoa Kỳ. Ông Trump coi Mỹ là bên thắng lớn trong xung đột này. Theo tổng thống Mỹ, các biện pháp bảo hộ mậu dịch, được thiết lập để trừng phạt Trung Quốc, buộc Bắc Kinh phải ký kết một thỏa thuận mang lại nhiều tiền cho nước Mỹ. Kể từ thứ Sáu tuần trước, 10/05, thuế nhập khẩu vào Mỹ với hàng Trung Quốc đã tăng từ 10 đến 25% đối với tổng cộng 200 tỉ đô la hàng hóa. Và chính quyền Mỹ dự kiến tiếp tục nâng thuế với toàn bộ hàng trăm tỉ đô la hàng Trung Quốc còn lại. Trên thực tế, nếu như chính quyền Liên bang thực sự có thêm nhiều khoản thu mới, thì ngược lại các nhà xuất khẩu Trung Quốc không có vẻ chấp nhận mất tiền, chưa có gì cho thấy trong hiện tại, phía Trung Quốc sẽ giảm giá hàng hóa bán sang Mỹ.

RFI : Vậy ai sẽ phải trả giá ?

Dominique Baillard : Cho đến nay, theo các kinh tế gia của Ngân Hàng Trung Ương Mỹ, cũng như của Ngân Hàng Thế Giới, các doanh nghiệp và người tiêu thụ Mỹ là thiệt hại nhất. Các doanh nghiệp Mỹ có nguy cơ tổn thương nhiều hơn cả, bởi họ cần đến thị trường Trung Quốc để sản xuất hoặc bán các sản phẩm như Apple, Caterpillar, hay Intel, vốn nhập từ Trung Quốc đến 25% số linh kiện cần thiết. Các tập đoàn này đang gánh chịu các tổn thất nặng nề trên thị trường chứng khoán. Kể từ khi chính quyền Trump gia tăng áp lực với Trung Quốc, ba tập đoàn này đã mất hơn 10% trị giá cổ phiếu trên chứng khoán Wall Street. Các công ty phân phối như WallMart hay Macy’s chắc chắn cũng sẽ gánh chịu hậu quả của việc tăng thuế với hàng dệt may Trung Quốc. Nếu họ không tăng giá hàng bán ra, để có thể duy trì khả năng cạnh tranh, thì phần lãi thu về sẽ sụt giảm.

RFI : Chứng khoán Mỹ hôm qua sụt giảm mạnh nhất kể từ đầu tháng Giêng đến nay. Vì sao lại như vậy ?

Dominique Baillard : Bởi các nhà đầu tư bắt đầu nghi ngờ về khả năng hai nước tìm được một thỏa thuận, trong lúc dường như cách đây chục hôm, viễn cảnh đó là nằm trong tầm tay. Tại các vùng nông thôn nước Mỹ, nỗi nghi ngờ nhường chỗ cho sự tuyệt vọng. Các chủ trang trại Mỹ đã thiệt hại nhiều trong cuộc chiến thương mại này, bất chấp việc họ đã nhận được những khoản trợ cấp đặc biệt, nhằm bù lại việc không bán được đậu tương sang Trung Quốc chẳng hạn. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng là nạn nhân của việc tăng thuế Mỹ. Về mặt số lượng thuần túy, Trung Quốc là bên thiệt hại hơn. Do Trung Quốc xuất khẩu nhiều sang Mỹ hơn là nhập khẩu - một trong các nguồn gốc của xung đột song phương, điều tự nhiên là kinh tế Trung Quốc bị tổn thương nhiều hơn, do việc tăng thuế. Quý một năm nay là quý đầu tiên, mà tổng trao đổi thương mại song phương sụt giảm, so với cùng kỳ năm ngoái 2018.

RFI : Tuy nhiên, phải chăng Trung Quốc vẫn còn các lá chủ bài trong cuộc đọ sức với Hoa Kỳ ?

Dominique Baillard : Trước hết, để giảm nhẹ các cú sốc, chính quyền Trung Quốc có trong tay phương tiện tiền tệ. Hồi năm ngoái, đồng nhân dân tệ đã giảm giá 8%. Điều này làm vô hiệu hóa các tác động của việc tăng thuế nhập khẩu Mỹ. Với các biện pháp trả đũa hôm qua, chính quyền Trung Quốc cho thấy là họ không có ý định để bị tấn công, mà không có phản ứng gì, và Bắc Kinh cũng sẵn sàng sử dụng các vũ khí gây thiệt hại hơn nhiều. Theo một nhật báo lớn của Trung Quốc, số lượng phi cơ Boeing Trung Quốc đặt mua của Mỹ có thể sẽ giảm bớt. Dư luận cũng ngày càng nói đến nhiều hơn một vũ khí ghê gớm khác. Đó là việc bán ồ ạt ra thị trường các trái phiếu của Ngân Hàng Trung Ương Mỹ (Trung Quốc là quốc gia mua nhiều trái phiếu của Mỹ nhất, với tổng dự trữ 1.200 tỉ đô la). Đây là một vũ khí gây tổn hại kinh hoàng. Một mặt, việc này gây tổn thất đáng kể cho nước Mỹ, khiến Mỹ phải chi nhiều tiền hơn cho các khoản nợ. Nhưng mặt khác, Trung Quốc cũng sẽ phải gánh chịu hậu quả ngược lại, với việc làm tổn hại chính giá trị của kho dữ trữ tiền tệ của họ. Một điều chắc chắn là, trước mắt, cuộc chạy đua tăng thuế nhập khẩu chỉ khiến các bên thua thiệt.

***

Theo AFP, các chuyên gia cũng nói đến một số biện pháp trả đũa khác của Trung Quốc, và những hậu quả gậy ông đập lưng ông. Như kêu gọi tẩy chay một số mặt hàng mũi nhọn Mỹ, như điện thoại iPhone. Điều mà Trung Quốc đã từng làm với Nhật Bản vào năm 2012 và Hàn Quốc, năm 2017. Các đợt vận động tẩy chay do chính quyền giật dây khiến doanh thu ngành xe hơi hai nước tại Trung Quốc sụt giảm đến 50%. Tuy nhiên, biện pháp tẩy chay cũng sẽ ảnh hưởng đến chính hàng triệu người Trung Quốc làm việc cho các công ty Mỹ, cùng các đối tác địa phương Trung Quốc.

Việc siết chặt kiểm soát nhằm ngăn cản hoạt động của các công ty Mỹ tại Trung Quốc, cũng là điều nằm trong tầm tay của Bắc Kinh. Như đòi hỏi phải tuân thủ ngặt nghèo các quy định, tăng cường kiểm tra tiêu chuẩn vệ sinh, hay làm nghẽn việc lưu thông hàng hóa tại hải quan… Một thành viên của phòng Thương Mại Mỹ tại Trung Quốc cảnh báo là, cho dù các biện pháp này được "một bộ phận đông đảo người Trung Quốc ủng hộ, nhưng sẽ khiến các doanh nghiệp (nước ngoài) mất lòng tin". Ngược lại, Washington cũng có thể đáp trả bằng việc cấm cửa một số doanh nghiệp Trung Quốc, ngăn chặn doanh nghiệp Trung Quốc tiếp cận một số công nghệ cao cấp, như đã từng làm với tập đoàn công nghệ viễn thông Trung Quốc ZTE hồi năm ngoái.

Trọng Thành

Nguồn : RFI, 14/05/2019

******************

Chiến tranh thương mại : Bắc Kinh kích động dân chúng chống Mỹ

Thùy Dương, RFI, 14/05/2019

Ba ngày sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh khởi động thủ tục áp thuế đối với gần như toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, truyền thông Nhà nước Trung Quốc từ tối hôm qua, 13/05/2019, đã "lên giọng" tuyên bố "Chúng ta sẽ chiến đấu đến cùng".

Trang mạng thông tin thời sự Trung Quốc Tân Văn Liên Bá (Xinwen Lianbo) Ảnh : Wikipedia

Chỉ một giờ sau tuyên bố của truyền thông Nhà nước, Bắc Kinh thông báo biện pháp đáp trả Washington : Trung Quốc sẽ áp thuế trên 60 tỉ đô la hàng nhập từ Mỹ.

Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Stéphane Lagarde cho biết chi tiết :

"Sau nhiều ngày yên ả và che giấu thông tin, sự thức tỉnh của các phương tiện truyền thông Trung Quốc đã kích động tư tưởng dân tộc chủ nghĩa của cư dân mạng.

Tân Văn Liên Bá (Xinwen Lianbo), bản tin thời sự lúc 19 giờ của kênh truyền hình trung ương Trung Quốc, đã được hơn 3 tỉ lượt "like" vào sáng hôm nay. Người dẫn bản tin thời sự được xem nhiều nhất ở Trung Quốc đã nói dằn từng chữ, xin trích : "Hoa Kỳ đã phát động chiến tranh thương mại. Quan điểm của chúng ta rất rõ ràng : Trung Quốc không muốn chiến tranh, nhưng không sợ chiến tranh. Nếu chúng ta không có lựa chọn nào khác, chúng ta sẽ chiến đấu đến cùng".

Những lời nói trên không phải là tình cờ. Những tuyên bố đó được ra chỉ một giờ trước khi bộ Tài Chính phát đi một thông cáo về các biện pháp đáp trả nhắm vào 60 tỉ đô la hàng nhập từ Hoa Kỳ. Băng vidéo về những tuyên bố trên được chia sẻ rộng rãi trên mạng internet. Các cư dân mạng đã tới tấp bình luận : "Trung Quốc không bao giờ lùi bước về các nguyên tắc", "Tôi rất xúc động, tôi ủng hộ đất nước tôi".

Hôm nay, sự ủng hộ này đã được thể hiện dưới hình thức một cuộc thăm dò ý kiến trên Đậu Biện (Douban), diễn đàn trên mạng hiện giờ được nhiều người biết đến nhất. Trả lời cho câu : "Nếu leo thang thương mại vẫn tiếp diễn, nếu Trung Quốc cần quý vị, thì quý vị sẽ làm gì ?", 66 % cư dân mạng cho biết sẵn sàng tẩy chay các sản phẩm của Mỹ, trong đó có cả iPhone. 59% nói sẽ không bao giờ uống Coca Cola nữa. Ngược lại, chỉ có 15 % cho biết sẵn sàng hiến vàng cho Nhà nước. 9 % sẵn sàng làm việc thêm giờ mà không cần được trả thêm tiền".

Trong khi đó, tại Mỹ, hôm qua 13/05, phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng, tổng thống Donald Trump thông báo chính phủ sẽ chi 15 tỉ đô la để hỗ trợ nông dân đối phó với các biện pháp trả đũa của Trung Quốc. Năm ngoái, Washington cũng đã chi 12 tỉ đô la trợ giúp nông dân bị ảnh hưởng từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.

Thùy Dương

Nguồn : RFI, 14/05/2019

Sáng 13/5 : Chưa đối thoại Mỹ - Việt 2019 đã vi phạm nhân quyền !

Mai Thanh, VNTB, 14/05/2019

Thêm một lần nữa, chính thể độc đảng độc trị ở Việt Nam đã vi phạm trắng trợn quyền con người và quyền công dân ngay trước cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt 2019.

Phái đoàn đối thoại nhân quyền Hoa Kỳ do ông Scott Busby (giữa) gặp gỡ các nhà hoạt động xã hội dân sự ở Sài Gòn vào sáng 13/5/2019.  Ảnh : Bác sĩ Nguyễn Đan Quế.

"Sáng nay tôi ra khỏi nhà thì bị một lực lượng an ninh đông đảo chặn lại, cấm ra khỏi nhà cả ngày hôm nay và sáng mai.

Lý do là vì tôi được phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ mời gặp vào sáng mai để trao đổi ý kiến trước cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ-Việt 2019.

Nhân khi các anh em an ninh mời tôi ngồi nói chuyện, tôi thẳng thắn cho biết việc ngăn chặn tôi đến dự buổi họp mặt sẽ gửi một thông điệp tệ hại về tình trạng nhân quyền hiện nay. Vì vậy, nếu tôi không thể ra khỏi nhà vì lý do đó thì còn tốt hơn ngàn lời mà cơ quan an ninh sợ tôi nói ra.

Anh an ninh của Sở Công an Thành phố Hồ Chí Minh giải thích rằng họ cấm tôi đi vì lẽ ra các nhà ngoại giao Mỹ phải xin phép nhà nước Việt Nam trước khi gặp tôi.

Tôi cười hỏi lại tôi đang ở tù hay đang là công dân tự do, và có luật nào yêu cầu điều đó không. Anh ấy không trả lời được. Tuy nhiên, sau đó tôi kiểm tra lại thì biết rằng anh ấy nói sai sự thật, vì việc phái đoàn Mỹ gặp tôi đã được thông báo cụ thể cho các bộ liên quan của Việt Nam một cách đàng hoàng…".

Luật sư Lê Công Định ‘tố’ như thế trên facebook của anh.

Định là một trong những khách mời của cuộc gặp giữa phái đoàn Vụ Dân chủ, Lao đông và Nhân quyền thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, dẫn đầu bởi ông Scott Busby - Trợ lý ngoại trưởng - đến Việt Nam để tiến hành cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt 2019, với một số nhà hoạt động xã hội dân sự độc lập tại nhà riêng của Bác sĩ Nguyễn Đan Quế ở Sài Gòn vào buổi sáng ngày 13/5/2019.

Cùng bị công an ngăn chặn thô bạo còn có anh Phạm Bá Hải - điều phối viên của Hội Cựu tù nhân lương tâm Việt Nam.

Vào tháng 5/2017 khi đoàn đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt của Trợ lý ngoại trưởng Virginia Bennett đến Sài Gòn sau khi kết thúc đối thoại, Bác sĩ Nguyễn Đan Quế đã bị đến hai chục công an vây chặn tại nhà riêng nhằm không cho ông tiếp xúc với phái đoàn Hoa Kỳ.

Nhưng vào lần này và khác với bà Bennett, đoàn của Trợ lý ngoại trưởng Scott Busby đã tiếp xúc và tham vấn ý kiến của các nhà hoạt động nhân quyền trước khi cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt diễn ra tại Hà Nội.

Cả hai nhà hoạt động nhân quyền gặp được phái đoàn Hoa Kỳ là Bác sĩ Nguyễn Đan Quế và nhà báo Phạm Chí Dũng - Chủ tịch Hội nhà báo độc lập Việt Nam - đều có chung ý kiến ‘không thể tin và chẳng có cơ sở nào để tin những lời hứa hẹn hay cam kết của chính quyền Việt Nam về cải thiện nhân quyền’. Bằng chứng quá rõ ràng là sau hàng chục kỳ đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt, điều được xem là ‘thành tích cải thiện nhân quyền’ của chính quyền Việt Nam không những không khá hơn mà còn tồi tệ hơn hẳn.

Một số viên chức Hoa Kỳ có lẽ chưa có mấy kinh nghiệm về các thủ thuật trả treo nhân quyền của giới lãnh đạo Việt Nam, về những lời hứa hẹn chung chung và xảo ngôn của trưởng đoàn đối thoại nhân quyền Việt Nam - một quan chức chỉ ở cấp vụ trưởng Bộ Ngoại giao và năm nào cũng có nhiệm vụ thông báo những lời hứa hẹn không hề được bảo chứng như thế.

Sau khi Thủ tướng Phúc kết thúc cuộc gặp với Tổng thống Trump ở Mỹ vào tháng 5 năm 2017 mà đã không nhận được tín hiệu nào về Hiệp định thương mại song phương Việt - Mỹ, thậm chí còn bị Trump "đòi nợ" về tình trạng nhập siêu quá nhiều của Mỹ đối với Việt Nam trong lúc Trump lại gần như không quan tâm đến vấn đề nhân quyền, giới cầm quyền Việt Nam đã bắt bớ đến gần ba chục nhà hoạt động nhân quyền chỉ riêng trong năm 2017, đồng thời đưa ra xử tù cực kỳ nặng nề đối với họ.

Sang năm 2018, tình hình vẫn chưa thể khả quan hơn. Cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt thường niên vẫn diễn ra tại Washington nhưng có vẻ vẫn bế tắc. Mặc dù khi đó đã nhận được tín hiệu ‘cho qua cầu’ của Liên Hiệp Châu Âu (EU) về EVFTA (Hiệp định Thương mại tự do Châu Âu - Việt Nam), chính quyền Việt Nam vẫn chỉ thả nhỏ giọt vài tù nhân bất đồng chính kiến như luật sư Nguyễn Văn Đài và blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh.

Sau nhiều năm quần quật nếm trải với Việt Nam về nhân quyền, rốt cuộc có vẻ Hoa Kỳ đã rút ra một bài học đắt giá: đặc tính của chính quyền Việt Nam là luôn dùng tù nhân lương tâm để mặc cả về các hiệp định kinh tế, thương mại và viện trợ. Nhưng khi đạt được mục đích của mình, chính quyền Việt Nam lập tức trở mặt và bắt bớ người hoạt động nhân quyền.

Các nhà hoạt động nhân quyền đã đề nghị kết quả của Đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt cần được chi tiết hóa bằng biên bản, trong đó nhấn mạnh những nội dung mà phía Việt Nam cam kết sẽ cải thiện nhân quyền nhưng với mốc thời gian cụ thể để tránh tình trạng ‘lưỡi không xương nhiều đừng lắt léo’. Hơn nữa, biên bản này cần được ký xác nhận bởi một quan chức Việt Nam với chức vụ bộ trưởng.

Vào lần này và khác hẳn những lần đối thoại nhân quyền trước đây, Hoa Kỳ đang có hai ưu thế nổi bật: ngay phía tước là chuyến đi Mỹ dự kiến của ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng, với điều kiện ông ta kịp phục hồi sức khỏe. Những lợi ích về ‘can đảm bám Mỹ để khai thác dầu khí’, cố gắng duy trì giá trị xuất siêu lên tới 35 tỷ USD hàng năm của Việt Nam vào thị trường Mỹ và thể diện cá nhân khi được tiếp đón chính thức với nghi lễ dành cho nguyên thủ quốc gia có thể khiến Trọng phải nhân nhượng một số điều kiện nhân quyền được nêu ra từ Mỹ.

Ưu thế thứ hai của Hoa Kỳ được thể hiện một cách gián tiếp qua EVFTA mà có thể sắp được ký kết và phê chuẩn vào cuối tháng 6 năm 2019, với điều kiện chính thể Việt Nam phải chấp nhận gói cải thiện nhân quyền do Nghị viện Châu Âu đòi hỏi, bao gồm Việt Nam phải ký kết và phê chuẩn 3 công ước quốc tế còn lại về lao động và công đoàn độc lập, sửa đổi Bộ Luật Lao động một cách thực chất chứ không phải chỉ để đối phó, và có thể phải ban hành Luật về Hội…

Mặc dù một nửa số khách mời đã bị công an Việt Nam ngăn cặn thô bạo, nửa còn lại vẫn nói được những gì cần nói với phái đoàn đối thoại nhân quyền Hoa Kỳ. Một cuộc gặp chia sẻ, ấm áp và khá nhiều thông tin.

Nếu Hoa Kỳ tận dụng được hai ưu thế lớn mà họ đang có trong tay, cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt năm 2019 có thể sẽ mang một sắc thái khác hơn và hy vọng hơn nhiều so với con số 0 tròn trĩnh hai năm trước đó.

Mai Thanh

Nguồn : VNTB, 14/05/2019

********************

Hội đồng Liên tôn : ‘Không có nhân quyền tại Việt Nam’

TN, Người Việt, 13/05/2019

Hội đồng Liên tôn Việt Nam nói với phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ rằng tại Việt Nam hiện nay vẫn chưa có tự do, dân chủ và nhân quyền.

Phái đoàn Liên tôn Việt Nam ngày 13/5/2019, chụp hình chung với phái đoàn Ngoại Giao Mỹ đến Việt Nam đối thoại nhân quyền. (Hình: FB Lê Quang Hiển)

Hôm Thứ Hai 13/5/2019, phái đoàn của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đến Việt Nam đã gặp một số nhà hoạt động, tổ chức hội đoàn độc lập và tổ chức tôn giáo tại Sài Gòn trước khi họ đối thoại nhân quyền với nhà cầm quyền Việt Nam trong tuần này.

Theo bản tin của Hội đồng Liên tôn Việt Nam, trưa ngày 13/5/2019, phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ do ông Scott Busby, Cố vấn cao cấp Cục Dân chủ-Nhân quyền-Lao động Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đồng thời là trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ đến thăm và làm việc với Hội đồng Liên tôn Việt Nam tại chùa Giác Hoa, Bình Thạnh, Sài Gòn.

Phía Hội đồng Liên tôn Việt Nam gồm các vị như Hòa thượng Thích Không Tánh ; Mục sư Lê Hoàng Hoa, ông Lê Văn Sóc (Phật giáo Hòa hảo), Linh mục Lê Xuân Lộc, bà Chánh trị sự Nguyễn Bạch Phụng (Cao Đài), Lê Quang Hiển (PGHH), Chánh trị sự Nguyễn Kim Lân (Cao đài), Thượng tọa Thích Vĩnh Phước (Phật giáo), cùng một số vị khách mời đại diện cho các tổ chức khác là Linh mục Nguyễn Duy Tân, cô Ngọc Linh, Liên đoàn Lao động Việt tự do, ông Nguyễn Thiện Nhân, Hội Nhà báo Độc lập và ông Trương Văn Kim, tù nhân lương tâm.

Bản tin viết tóm tắt cuộc tiếp xúc cho biết : "Hòa thượng Thích Không Tánh đại diện Hội đồng Liên tôn Việt Nam tường trình chung của Hội đồng Liên tôn Việt Nam và kiến nghị gởi đến phái đoàn, tiếp theo Linh mục Nguyễn Duy Tân nói rằng những ai nói Việt Nam có tự do tôn giáo là không đúng sự thật, Linh mục Lê Xuân Lộc nói có vài linh mục vì lên tiếng về quyền con người và tự do tôn giáo thì không được nhà cầm quyền cấp passport, Chánh trị sự Nguyễn Kim Lân thì cho rằng vụ đàn áp Chánh trị Sự Hứa Phi, ngăn cản không cho vô Sài Gòn tham dự cuộc gặp hôm nay là một bằng chứng hùng hồn về Việt Nam không có tự do tôn giáo, Mục sư Nguyễn Hoàng Hoa đề nghị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ quan tâm về nhân quyền khi bang giao với chánh phủ Việt Nam, Đạo huynh Lê Văn Sóc nói tại Việt Nam không có tự do, dân chủ và nhân quyền".

Nhiều nhà hoạt động xã hội dân sự gặp gỡ phái đoàn Hoa Kỳ trước đối thoại Việt -Mỹ - SBTN

Đồng thời "các vị khách mời cũng nêu lên ý kiến của mình, cô Ngọc Linh nói Việt Nam chưa có công đoàn lao động độc lập, thỉnh cầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ can thiệp trả tự do cho tù nhân lương tâm Trương Minh Đức và Hoàng Đức Bình, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng tình hình nhân quyền Việt Nam thật tồi tệ và chưa có tự do báo chí, các facebooker liên tục bị đe dọa đàn áp".

Cũng được mời đến để phái đoàn Hoa Kỳ nghe những người từng là và hiện cũng đang là nạn nhân của tình trạng đàn áp nhân quyền của chế độ Hà Nội, nhưng bị cấm ra khỏi nhà là Luật sư Lê Công Định, và như trên đề cập trong bản tin của Hội đồng Liên tôn là Chánh trị sự Hứa Phi của đạo Cao đài đã bị lực lượng Công An canh giữ chặt chẽ tại nhà.

"Nhân khi các anh em an ninh mời tôi ngồi nói chuyện, tôi thẳng thắn cho biết việc ngăn chặn tôi đến dự buổi họp mặt sẽ gửi một thông điệp tệ hại về tình trạng nhân quyền hiện nay. Vì vậy, nếu tôi không thể ra khỏi nhà vì lý do đó thì còn tốt hơn ngàn lời mà cơ quan an ninh sợ tôi nói ra". Luật sư Lê Công Định thuật lại những lời ông nói với viên chức an ninh cấm ông ra khỏi nhà, và cho hay trên trang facebook cá nhân rằng, dù bị công an ngăn chặn, ông vẫn nói chuyện qua điện thoại với phái đoàn Mỹ, kể tất cả những gì ông thấy cần phải nói với họ.

Giữa tháng Ba vừa qua, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố bản phúc trình thường niên về tình hình nhân quyền trên thế giới. Trong đó, bản phúc trình vẫn cáo buộc như những năm trước là chế độ Hà Nội tiếp tục đàn áp các người bất đồng chính kiến khi bỏ tù tùy tiện, ngược đãi tù nhân, siết chặt các quyền bày tỏ trên mạng, quyền tự do hội họp, quyền tự do lập hội…

Bản phúc trình nêu ra các trường hợp cụ thể chứng tỏ chế độ Hà Nội trước nay vẫn nói một đàng làm một nẻo về nhân quyền. Phản ứng lại, nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam luôn luôn cho phát ngôn viên Bộ Ngoại giao kêu là "không khách quan". (TN)

*****************

Công an Việt Nam chặn một số nhà hoạt động, chức sắc gặp Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (RFA, 13/05/2019)

Một số các nhà bất đồng chính kiến tại Sài Gòn và các tỉnh bị công an, an ninh ngăn chặn, cấm cản, không thể đến gặp Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ theo lời mời gặp vào sáng ngày 13/5/2019, để trao đổi ý kiến trước cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ-Việt 2019.

Một số các nhà bất đồng chính kiến tại Sài Gòn đến được nơi gặp Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Courtesy BS Nguyễn Đan Quế

Một trong những người bị ngăn cản là Chánh trị sự đạo Cao Đài chân truyền, ông Hứa Phi, và cũng là đồng Chủ Tịch Hội đồng Liên Tôn Việt Nam cũng bị Công an Huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng ngăn chặn. Ông cho Đài Á Châu Tự Do biết sự việt như sau :

"Trong chương trình người ta biết ngày 13/5 xuống Sài Gòn gặp Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Hội đông Liên tôn Việt Nam. Bốn ngày nay, tôi bị Công an cộng sản Việt Nam ở Huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng canh tôi liên tục và liên tục cho nên tôi không thể xuống Sài Gòn gặp Lãnh sự quán Hoa Kỳ cũng như Cục Dân chủ Nhân quyền mời. Công an chặn quanh nhà tôi, tôi ra đi thì công an đem những vật cản đến chặn cửa nhà tôi như giường bố, bàn ghế… Tuy tôi không đi được nhưng tôi cũng đã ủy quyền cho một số vị trong đạo Cao đài xuống dự".

Một cựu tù nhân lương tâm tại Sài Gòn, là Luật sư Lê Công Định, cũng viết trên trang cá nhân về tình trạng bị công an, an ninh ngăn cản cấm ra khỏi nhà từ trước cuộc gặp 2 ngày.

Lý do mà an ninh của Sở Công an Thành phố Hồ Chí Minh cấm Luật sư Lê Công Định đi ra khỏi nhà, được cho biết là các nhà ngoại giao Mỹ phải xin phép nhà nước Việt Nam trước khi gặp ông.

Luật sư Lê Công Định viết rằng, ông đã thẳng thắn nói với công an việc ngăn chặn đến dự buổi họp mặt sẽ gửi một thông điệp tệ hại về tình trạng nhân quyền hiện nay của Việt Nam.

Theo Luật sư Lê Công Định, việc cấm ông ra khỏi nhà đã trái với Điều 23 của Hiến pháp năm 2013, trong đó nêu rõ : "Công dân có quyền tự do đi lại và cư trú ở trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định".

Ngoài Luật sư Lê Công Định và Chánh trị sự đạo Cao Đài Hứa Phi còn một số nhà hoạt động khác được mời đến gặp Phái đoàn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ để trao đổi ý kiến trước cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ-Việt 2019, như Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, ông Phạm Bá Hải.v.v… Tuy nhiên, Đài Á Châu Tự Do tạm thời chưa thể liên lạc được với các nhà hoạt động này.

Lâu nay, mỗi khi những phái đoàn Phương Tây như Hoa Kỳ và Liên Minh Châu Âu-EU có những cuộc gặp với các thành phần hoạt động, đấu tranh cho dân chủ- nhân quyền tại Việt Nam thì hầu như những thành phần được mời bị an ninh Hà Nội ngăn chặn. Nhiều người phải tìm cách trốn trước ra khỏi nhà mới có thể được chỗ gặp.

Cổ động Phật giáo để nịnh bợ đảng cộng sản !

Trúc Giang, VNTB, 14/05/2019

Tình huống phân tích : Hòa thượng treo tranh hay tác giả tranh vi phạm điều luật cấm nịnh bợ cấp trên ?

Bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" đang gây phản ứng tiêu cực về Phật giáo và về đảng cộng sản Việt Nam.

Tin tức báo chí cho biết, mới đây, tại Học viện Phật giáo Việt Nam, tọa lạc tại Sóc Sơn (Hà Nội), đã diễn ra nghi thức trang trọng, linh thiêng của Đại lễ kính mừng Phật Đản, và giới thiệu bức tranh "Đạo pháp và dân tộc". Bức tranh có chiều cao 2m, chiều ngang 4,2m, tổng diện tích 8,4m, được thực hiện trên chất liệu sơn mài với nguyên liệu sơn ta của Việt Nam và vàng thật 100%, đã được 6 họa sĩ miệt mài thực hiện ngày đêm suốt hơn 1 tháng qua.

Tác phẩm gây chú ý với nhiều phản đối, khi được vẽ một bên là Phật Thích Ca Mâu Ni, một bên là ông Hồ Chí Minh và ở giữa là bánh xe chuyển pháp luân. Giải thích của nhóm tác giả, bức tranh được họ thực hiện theo đơn hàng để đón chào 129 năm ngày sinh ông Hồ Chí Minh (19/5) và dịp Lễ quốc tế Phật Đản được tổ chức tại Việt Nam.

Thượng tọa Thích Thanh Quyết là người đã đặt những nét vẽ đầu tiên để "khai bút" cho quá trình thực hiện tranh. Ông Hà Huy Thanh, cháu của cố Tổng bí thư Hà Huy Tập, là người bỏ tiền ra thuê nhóm họa sĩ thực hiện. Nữ họa sĩ Ngô Hải Yến là trưởng nhóm họa sĩ vẽ theo đơn đặt hàng của ông Hà Huy Thanh và thượng tọa Thích Thanh Quyết.

Phật Thích Ca Mâu Ni tượng trưng cho vế đạo pháp. Ông Hồ Chí Minh tượng trưng cho vế dân tộc. Đó là cách giải thích của thượng tọa Thích Thanh Quyết. Cách giải thích này cho thấy không phù hợp. 

Trong một bài viết đăng trên trang của Viện Triết học, tác giả Nguyễn Mạnh Tường, tiến sĩ, trường Đại học Luật Hà Nội, lập luận : "Tư tưởng Hồ Chí Minh là một khoa học, dựa trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lênin và trở thành ngọn đuốc soi đường cho cách mạng Việt Nam. Độc lập dân tộc thống nhất với chủ nghĩa xã hội là nội dung cốt lõi, xuyên suốt tư tưởng và sự nghiệp cách mạng của Hồ Chí Minh" (1).

Như vậy, ông Hồ Chí Minh là một tượng trưng cho cách mạng Việt Nam, cho chủ nghĩa xã hội. Phải chăng ‘dân tộc’ ở đây mà thượng tọa Thích Thanh Quyết muốn nói đến qua hình tượng ông Hồ Chí Minh, là mong muốn lại có một cuộc cách mạng cho Việt Nam ? Hay là thượng tọa Thích Thanh Quyết đang hoài nghi cho một chủ nghĩa xét lại ?

Ở đây có lẽ đơn giản chỉ là hành vi mang tính ‘nịnh bợ’ đảng cộng sản của thượng tọa Thích Thanh Quyết. Sẳn việc ông Hà Huy Thanh bỏ tiền thuê vẽ tranh, ông Thích Thánh Quyết đã tiện thể ‘mượn hoa cúng đảng’. Bởi biết đâu bức tranh này sẽ được chọn trưng bày ở vị trí nào đó tại phủ Chủ tịch nước, hay nơi làm việc của Tổng bí thư đảng.

Thế nhưng nội dung bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" có thể mang dấu hiệu của hành vi gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, và xâm phạm tự do tôn giáo.

Ngôn ngữ hội họa, khi thể hiện đối xứng tỷ lệ 1:1 ở bức tranh "Đạo pháp và dân tộc", có nghĩa nhóm tác giả đồng ý với yêu cầu của đơn hàng là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đồng giá trị tâm linh với ông Hồ Chí Minh. Đó sẽ là sự xúc phạm tôn giáo, nguy cơ gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc. 

Vấn đề khác, hiểu dân dã hơn, lâu nay một số địa phương thuộc miền Bắc có đạo thờ phượng ông Hồ Chí Minh gọi là "Tâm linh Hồ Chí Minh"(2). Liệu bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" có nhằm ám chỉ đến tôn giáo mới ra đời ở chục năm trở lại đây này ?

Trong lịch sử mỹ thuật Phật giáo Việt Nam, có lẽ chưa có tác phẩm hội họa nào thể hiện về hình ảnh Đức Phật Thích Ca cùng song hành với một lãnh đạo chính trị cụ thể. Hà Nội có bức tượng ở chùa Hoè Nhai, tương truyền được vua Lê Hy Tông cho tạc tượng mình quỳ rạp để Phật tổ ngồi trên. Vua sám hối và tạ tội với Đức Phật vì đã phỉ báng Phật, đuổi sư ra khỏi Thăng Long (3).

Sự sáng tạo luôn đáng được trân trọng. Hội họa về Phật giáo ở hôm nay đang đem hơi thở cuộc sống đương đại hình tượng hoá một phong cách đa dạng, sinh động từ nguồn thiền thể hiện bằng loại hình tranh ảnh Phật giáo, được phát triển theo đúng sự cần thiết của xã hội, có vị trí xác thực, tôn nghiêm không chỉ ở các thiền tự, thiền thất, ở nơi thờ phụng, mà có thể còn được sử dụng lan toả trong cộng đồng. 

Thế nhưng sự sáng tạo ấy không hề đồng nghĩa với chuyện ‘mượn tranh tôn giáo’ để nịnh bợ đảng cộng sản như bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" mà ông Hà Huy Thanh và thượng tọa Thích Thanh Quyết đã đặt hàng cho nhóm họa sĩ Ngô Hải Yến thực hiện.

Một số bức tranh khác chủ đề Phật giáo được nhóm họa sĩ Phật Diện ở Sài Gòn thể hiện mừng Phật Đản 2019.

Trúc Giang

Nguồn : VNTB, 14/05/2019

(1) http://bit.ly/2Vlbn6m

(2) http://bit.ly/2Vz62xk

(3) http://bit.ly/2Yn55oD

*******************

Phật ở đâu ?

Trân Văn, VOA, 13/05/2019

Phật tử Việt Nam đang chuẩn bị cho Phật Đản – sinh nhật của Đức Phật. Năm nay, rằm tháng 4 rơi vào ngày 19 tháng 5 dương lịch và dịp Phật Đản 2019 này sẽ là lần thứ ba, Việt Nam đăng cai tổ chức Đại lễ Vesak (đại lễ mang tính quốc tế của Phật giáo, kỷ niệm cùng lúc ba sự kiện : Phật Đản, Phật Thành đạo và Phật nhật Niết bàn).

Một buổi ăn của các em tại Tịnh thất Sơn Lâm.

Đang có rất nhiều lý do để người Việt, đặc biệt là Phật tử Việt Nam nên tự hỏi : Phật ở đâu ?

***

Cách nay bốn tuần, facebooker Chau Thi Phan đưa lên facebook của bà câu chuyện mà bà đặt tên là : Ở đó, chùa đã được cầu chứng bởi giáo dân (1)…

Ngôi chùa ấy không có biển để người ta biết tên của tự viện, không có chánh điện, chỉ có hai tăng nhân và một lũ trẻ từ hai đến hơn mười tuổi. Nếu không có hai bóng áo vàng, hàng chục bóng áo lam, áo nâu sồng của những đứa trẻ thấp thoáng bên trong, không ai nghĩ đó là "cửa Phật".

Theo mô tả của bà Châu, thật ra, ngôi chùa mà bà và bạn bè đến thăm chỉ là một căn nhà tuềnh toàng, vách gạch, mái tôn. Căn nhà ấy vừa đặt bàn thờ Phật, vừa là chỗ ăn ở của lũ trẻ. Trong khuôn viên cái gọi là chùa, có một căn nhà khác trong tình trạng xây dựng dở dang, tượng và bát nhang nằm rải rác chung quanh, chẳng khác gì bị bỏ hoang...

Sở dĩ bà Châu và bạn bè bỏ thời gian, công sức từ Sài Gòn đến Long Khánh, băng qua thêm một con đường đất đỏ ngoằn nghèo dẫn vào chân núi Chứa Chan, khó đi đến mức người ngồi trên xe chỉ sợ xe… lật, tìm tới "chùa" vì qua facebook, họ biết, đó là nơi hai người đàn ông thí phát quy y đang nuôi lũ trẻ, đứa thì bị vứt bỏ từ lúc mới chào đời, đứa thì vì cha mẹ không thể hoặc không muốn nuôi dưỡng do chúng thiểu năng,...

12 đứa trẻ vốn dĩ bất hạnh ấy đã có một mái ấm, đang và sẽ còn lớn lên trong tình thương, bằng mồ hôi của hai tăng nhân. Cả hai quần quật làm vườn, thu hoạch rau củ, trái cây, làm sữa đậu nành, bún xào chay, chả giò chay… mang đi bán để mua sữa, mua quần áo và những nhu yếu phẩm tối cần thiết giúp lũ trẻ tồn tại.

Hai tăng nhân kể với bà Châu, họ có chung thầy. Tám năm trước, cả hai rời thầy, cùng nhau đi tìm một nơi thanh tịnh làm nơi tu tập và chọn chỗ hiện nay – vốn là một cái cốc bị bỏ hoang và chủ cốc đồng ý bán… chịu. Họ dựa vào mình, dựa vào nhau, không dựa vào bá tánh. Rồi hoàn cảnh đẩy đưa, họ tự nguyện làm chỗ dựa cho lũ trẻ…

Do ái ngại trước… cảnh chùa, một số Phật tử phát tâm muốn hỗ trợ cả hai tăng nhân dựng một gian nhà riêng để thờ Phật nhưng chính quyền địa phương không cho vì cả hai tăng nhân không phải là thành viên của… Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Gian nhà bên cạnh dở dang là vì thế.

Cả hai tăng nhân giải thích, họ không ghi danh làm thành viên Giáo hội Phật giáo Việt Nam vì sẽ phải đóng nhiều thứ tiền. Hóa ra, ngay cả treo biển đề tên tự viện cũng phải đóng hàng trăm triệu. Chẳng lẽ không phải thành viên Giáo hội Phật giáo Việt Nam thì không phải là… tu (?). Thôi thì dành khoản tiền đó để nuôi lũ trẻ !

Một trong hai tăng nhân bảo với bà Châu. Vài năm trước, do tường nứt toác mà không có tiền, ông tâm sự trên facebook, hi vọng có ai đó sẽ giúp cho ba bao xi măng. Thế rồi một trong những người đọc nhắc rằng, Đức Phật bỏ cả ngai vàng, tọa thiền dưới gốc cây chịu bao mưa nắng để tu, giờ, tại sao chỉ vì bất tiện chút xíu mà đã đi xin ? Lời nhắc nhở đó khiến ông giật mình và kể từ đó, cả hai tự làm, tự lo…

Có một tình tiết mà sau khi phát giác, bà Châu mạnh miệng kết luận, ngôi chùa không ra chùa ấy đã được các giáo dân Công giáo cầu chứng : Khi xuống bếp, trò chuyện với những người mà bà cho là đến chùa làm công quả, giúp hai tăng nhân nấu nướng cho lũ trẻ, họ làm bà sửng sốt khi khẳng định họ không phải là Phật tử…

Họ là những giáo dân Công giáo sống quanh chùa. Cảm động trước cảnh hai tu sĩ khác tôn giáo thức khuya, dậy sớm, làm việc quần quật rồi tất tả chạy chợ, bán những thứ tự làm, vừa để nuôi thân, vừa để nuôi lũ trẻ, khiến họ tự thấy cần xúm vào phụ một tay. Bà Châu gọi đó là bằng chứng chùa đã được cầu chứng – thẩm định giá trị !

Cuối câu chuyện vừa kể, bà Châu giải thích, bà không nêu tên tự viện vì bà không muốn tâm sự của bà gây thêm khó khăn cho hai tăng nhân. Những câu chuyện mà một vài facebooker khác từng kể trên mạng xã hội về ngôi chùa này đã trở thành lý do khiến hai tăng nhân bị chính quyền địa phương gọi lên răn đe : Đừng lợi dụng lũ trẻ để kiếm tiền !

Dẫu bà Châu không nêu nhưng tìm trên facebook vẫn có thể biết ngôi chùa trong câu chuyện bà Châu kể là Tịnh thất Sơn Lâm, tọa lạc tại ấp 1, xã Xuân Hưng, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. Hai tăng nhân trú trong tịnh thất là Đại đức Thích Chơn Lâm và Tỳ kheo Thích Nhuận Hiền (2).

Tịnh thất Sơn Lâm chưa có biển, chưa có chánh điện, tượng rồi bát nhang đang ngổn ngang giữa nắng mưa nhưng có Phật không ? Ai dám bảo là không ?

***

Cuối tuần này, đại diện Phật giáo của nhiều quốc gia sẽ đến Việt Nam tham dự Đại lễ Vesak.

Ai cũng biết, với Việt Nam, Đại lễ Vesak không chỉ là sự kiện của riêng Phật giáo, đã rất nhiều lần chính quyền Việt Nam sử dụng Đại lễ Vesak như một bằng chứng, chứng minh rằng Việt Nam tôn trọng "tự do tôn giáo", nỗ lực không ngưng nghỉ để thăng tiến nhân quyền như đã cam kết với cộng đồng quốc tế.

Năm nay là lần thứ ba Đại lễ Vesak diễn ra tại Việt Nam. Trừ lần đầu (2008), Đại lễ Vesak được tổ chức ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình như một bằng chứng, chứng minh sự ủng hộ vô điều kiện của chính quyền Việt Nam với Phật giáo. Lần thứ hai và lần này, Đại lễ Vesak đều diễn ra tại các đại tự cùng do… Công ty Xây dựng Xuân Trường đầu tư.

Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đọc diễn văn Đại lễ Vesak  12/5/2019

Chùa Bái Đính – nơi diễn ra Đại lễ Vesak lần thứ hai tại Việt Nam (2014) – là một kiến trúc nằm trong Khu Du lịch Tâm linh Tràng An.

Cho đến giờ này, người ta chỉ biết chùa Bái Đính có chín cái nhất, không… Châu Á thì cũng… Đông Nam Á hoặc Việt Nam, có xá lợi Phật được rước từ Ấn Độ về, Đại lễ Vesak từng được tổ chức tại đó… và cũng từ đó, Khu Du lịch Tâm linh Tràng An trở thành một điểm hành hương, tham quan nổi tiếng, khách du lịch tăng theo mức triệu/năm.

Người ta chưa biết tại sao Công ty Xây dựng Xuân Trường được giao hàng chục ngàn héc ta công thổ, kể cả núi, rừng, sông, suối ? Người ta cũng chưa biết tại sao vốn đầu tư vào Khu Du lịch Tâm linh Tràng An, đặc biệt là hạ tầng, tuy là công quỹ (ít nhất cũng khoảng 3.000 tỉ) nhưng tổ chức khai thác thì lại do Công ty Xây dựng Xuân Trường đảm nhận và hưởng… 90% doanh thu (3).

Chẳng biết có phải Đại lễ Vesak hồi 2014 ở Việt Nam mở đường hay không mà Công ty Xây dựng Xuân Trường lại được giao chừng 4.000 héc ta nữa để xây dựng Khu Du lịch Tâm linh Tam Chúc. Trong Khu Du lịch Tâm linh Tam Chúc cũng có đại tự : Chùa Tam Chúc và đây là nơi được chọn để tổ chức Đại lễ Vesak vào cuối tuần này.

Công ty Xây dựng Xuân Trường không giấu giếm tham vọng sẽ đầu tư xây dựng Tổ hợp Du lịch Tâm linh chùa Hương, diện tích 1.000 héc ta. Nếu tham vọng này được chấp nhận, Công ty Xây dựng Xuân Trường sẽ là doanh nghiệp khai thác Kế hoạch thực hiện "tuyến du lịch tâm linh" từ Hà Nội đến Ninh Bình đã được chính quyền Việt Nam phê duyệt và hệ thống hạ tầng của tuyến du lịch tâm linh này hoàn toàn là vốn ngân sách.

Phật có ở trong những đại tự cấu thành các Khu Du lịch Tâm linh không ? Rộng hơn, Phật có ở trong những đại tự do các tăng nhân đang nắm giữ đủ loại chức vụ, cả chính trị (Đại biểu quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân, Ủy viên Mặt trận Tổ quốc…), lẫn lãnh đạo tăng đoàn các cấp của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, đang trụ trì hay không ?

Phật ở đâu khi những tăng nhân của Giáo hội Phật giáo Việt Nam tổ chức bán sao để giải hạn, bán vong để giải nghiệp ? Phật ở đâu khi những tăng nhân này tu tập trong xa hoa, thậm chí đua nhau phô trương sang, giàu qua xe hơi, điện thoại, đồng hồ... Vừa niệm Phật vừa chửi thề, rủa xả chúng sinh, vừa gõ mõ, vừa đánh người, thậm chí đánh lẫn nhau như thời gian vừa qua ?

Theo Phật có nên theo những tăng nhân, thay vì nhìn vào giáo pháp để tự vấn, tự điều chỉnh trên con đường tu tập thì lại thỉnh thị ý kiến của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam trong tất cả mọi chuyện và tìm mọi cách để gắn cho bằng được đạo pháp với chủ nghĩa xã hội hay không ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 13/05/2019

Chú thích :

(1) https://www.facebook.com/chuoichin.cay.3/posts/1095372360663800

(2) https://www.facebook.com/bakiem.mai/posts/1048420785349791

(3) http://www.nhandan.com.vn/vanhoa/item/22463602-%C2%A0phan-dinh-ro-loi-ich-trach-nhiem-quan-ly-tai-chua-bai-%C3%B0inh-va-khu-du-lich-trang-an.html

****************

Vẽ ông Hồ Chí Minh ngang hàng Đức Phật là "nông cạn và bệnh hoạn"

RFA, 13/05/2019

Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội hôm 10/5/2019, đã tổ chức sự kiện mừng Lễ Phật Đản năm 2019 và công bố bức tranh sơn mài có tên "Đạo Pháp và Dân Tộc". Bức tranh khiến công luận phản ứng với hình ảnh một bên là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni thành đạo dưới cội bồ đề, một bên là ông Hồ Chí Minh, và ở giữa là bánh xe chuyển pháp luân.

Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội hôm 10/5/2019, đã tổ chức sự kiện mừng Lễ Phật Đản năm 2019 và công bố bức tranh sơn mài có tên "Đạo Pháp và Dân Tộc". Courtesy hvpgvn.edu.vn

Tác phẩm ‘Đạo Pháp và Dân Tộc’ được xây dựng dựa trên sáng kiến của ông Hà Huy Thanh, cháu nội của cố Tổng bí thư đảng cộng sản Hà Huy Tập, cùng sự ủng hộ và hưởng ứng nhiệt tình của Thượng tọa Thích Thanh Quyết cùng đông đảo cán bộ và tăng ni sinh của học viện Phật giáo Việt Nam. Thượng tọa Thích Thanh Quyết cũng chính là người đã đặt những nét vẽ đầu tiên để "khai bút" cho quá trình thực hiện bức tranh.

Nhận định về Bức tranh ‘Đạo Pháp và Dân Tộc’, Nhà nghiên cứu, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện cho Đài Á Châu Tự Do biết ý kiến của mình hôm 13/5/2019, như sau :

"Bức tranh ‘Đạo Pháp và Dân Tộc’ do một nhóm họa sĩ tặng cho Học Viện Phật giáo mà người nhận là Thượng tọa Thích Thanh Quyết, đã gây một chấn động lớn trên mạng xã hội, và gây một sự phản ứng lớn trong cộng đồng mạng. Tôi có xem bức tranh đó, trước hết tôi thấy sự hiểu biết quá nông cạn và quá bệnh hoạn của các họa sĩ này. Bởi vì những họa sĩ có học hành đầy đủ và có nền tảng về tri thức thì không bao giờ người ta vẽ bức tranh như thế, cho dù người ta có tôn kính Đức Phật Thích Ca Mâu Ni hay tôn kính cố Chủ tịch Hồ Chí Minh hay không, thì người ta cũng không thể phác họa đồ án và trình bày như thế".

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện, sự việc này thể hiện sự hiểu biết về văn hóa rất là thấp kém, thể hiện sự sùng bái quá đáng, nó là sự xúc phạm lớn đến cả Đức Phật Thích Ca Mâu Ni và cả ông Hồ Chí Minh. Ông nói tiếp :

"Tôi cho rằng những người vẽ bức tranh này xứng đáng nhận những lời đàm tiếu của thiên hạ, của mọi người. Ngoài ra, Thượng tọa Thích Thanh Quyết là Phó Học Viện Phật giáo Việt Nam, người đã hồ hởi nhận bức tranh đó, theo tôi biết cũng là người tư vấn ban đầu cho dự án vẽ bức tranh này, xứng đáng nhận lời chê trách, phê bình và khinh bỉ của mọi người".

Ảnh: Thượng Tọa Thích Thanh Quyết tại buổi tiếp xúc cử tri huyện Bình Liêu

Tin cho biết, bức tranh "Đạo Pháp và Dân Tộc" có chiều cao 2 m, chiều ngang 4,2 m, được thực hiện trên chất liệu sơn mài với nguyên liệu sơn ta của Việt Nam và vàng thật 100%, thời gian thực hiện kép dài 1 tháng, với sự tham gia của họa sĩ Ngô Hải Yến và 5 họa sĩ khác.

Phát biểu tại Lễ công bố bức tranh, Thượng tọa Thích Thanh Quyết cho biết :

"Toàn bộ bức tranh là trí tuệ, chất liệu tâm huyết của người Việt Nam vẽ Đức Phật và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Năm nay ngày sinh của đức Phật và chủ tịch Hồ Chí Minh lại trùng nhau, hiếm có ngày nào như vậy, vì vậy tâm thành của các cư sĩ Phật tử, tri thức và các họa sĩ đã vẽ một bức tranh đặc biệt như vậy".

Tuy nhiên từ Đà Nẵng, Hòa thượng Thích Thiên Phúc lại bày tỏ sự không đồng tình :

"Lắm lúc mình nói thì cũng không hay cho lắm, nhưng thực chất vẽ như vậy là không đúng. Thứ nhất các nhà hội họa, tầm cỡ họ nhìn không rõ ràng và sắc nét, bởi vì có vẽ gì thì nội dung họ muốn được phong phú. Thứ hai đồng ý ông Hồ là vị lãnh tụ quốc gia, nhưng ổng ở tại thế gian mà, đâu có xuất gia, làm sao so sánh với Đức Phật. Đức Phật là xuất thế gian, mình là tại thế gian. Đức Phật thì tầm cỡ năm châu bốn bể, mình chỉ tầm cỡ quốc gia, ý thức hệ được lòng dân thì 5, 7 chục năm, 100 năm, không được thì còn ít hơn. Từ ngàn xưa đã như thế, Đức Phật đã hơn 25 thế kỷ rồi, ông Hồ làm sao ngang hàng được".

Hòa thượng Thích Thiên Phúc cho rằng, các thầy, các sư là người xuất gia không nên tô son đánh phấn một cách sai trái văn hóa, sai trái về lịch sử Phật giáo từ ngàn xưa đến giờ. Theo ông, ý thức hệ thì sẽ mai một, không trường tồn, chế độ nào cũng tuyên bố muôn năm, nhưng thực chất không muôn năm. Ông dẫn chứng, Phật giáo không cần nói muôn năm, nhưng Phật giáo vẫn tồn tại trong lòng dân tộc. Ông cho rằng, Đạo Pháp là của dân tộc chứ không của riêng một ý thức hệ nào cả.

Hòa thượng Thích Không Tánh thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất, nhận định :

"Những vị Tu sĩ Phật giáo mà thực chất họ là những đảng viên cộng sản, nên đương nhiên họ bị lệ thuộc hoàn toàn vào đảng và nhà nước. Họ ca ngợi ông Hồ chỉ vì quyền lợi của họ mà thôi. Những ‘đảng sư’, những nhà sư ủng hộ đảng và nhà nước, thì vốn từ lâu họ cũng tôn thờ, coi ông Hồ Chí Minh như Bồ Tát, coi như Phật cho nên họ làm vậy cũng là bình thường đối với họ. Nhưng làm đau lòng những chức sắc tôn giáo, những phật tử chân chính, rất là đau đớn".

Theo Hòa thượng Thích Không Tánh, những vị sư không còn đi theo đúng đường hướng của Đức Phật thì đương nhiên họ cũng không cần biết đúng hay sai, miễn sao họ được hưởng lợi. Cho nên theo ông, họ mới có những hành động tung hê, lấy lòng một cách lộ liễu như vậy.

Còn Hòa thượng Thích Thiên Phúc thì cho rằng, đã là con nhà Phật, đã cát ái từ thân xuất gia, thì không thể làm như thế được. Ông cho biết, khi nhìn bức tranh vẽ như thế, nhìn Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, nhìn các vị ‘Họ Nô’, ông đã xót xa cho Phật giáo vô cùng.

Đối với thực tế lâu nay có tình trạng đưa tượng bán thân của cố Chủ tịch Hồ Chí Minh vào trong các ngôi chùa để thờ cạnh Đức Phật, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện, cho rằng điều này phản ánh một tín ngưỡng, một tâm thế của xã hội Việt Nam, có một cái gì đấy bất ổn về mặt tâm linh.

Trung Khang

******************

Tranh vẽ Hồ Chí Minh ngồi ngang Phật Thích Ca: ‘Phật giáo quốc doanh thời mạt pháp’

TK, Người Việt, 12/05/2019

Cộng đồng mạng xã hội hôm 12 tháng Năm bày tỏ phẫn nộ về bức tranh sơn mài dát vàng "Đạo Pháp và Dân Tộc" được vẽ một bên là Phật Thích Ca Mâu Ni, một bên là Hồ Chí Minh, và ở giữa là bánh xe chuyển pháp luân.

Thượng tọa Thích Thanh Quyết và bức tranh vẽ Phật Thích Ca và Hồ Chí Minh. (Hình : VietnamNet)

Bức tranh có kích cỡ 2 x 4,2 mét, của họa sĩ Ngô Hải Yến cùng nhóm họa sĩ được cho là vẽ từ ý tưởng của ông Hà Huy Thanh, cháu của cố Tổng bí thư Hà Huy Tập.

Tranh do Thượng tọa Thích Thanh Quyết, phó chủ tịch "Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam", đồng thời còn là đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh giới thiệu mừng đại lễ Phật Đản.

Báo điện tử VTC News tường thuật rằng buổi lễ ra mắt bức tranh nêu trên "diễn ra trong tiếng vỗ tay không ngừng của các tăng ni, Phật tử".

Thượng tọa Quyết được VietnamNet dẫn lời : "Bức tranh là trí tuệ, chất liệu tâm huyết của người Việt Nam vẽ đức Phật và Hồ Chí Minh. Năm nay ngày sinh của đức Phật và Hồ Chí Minh trùng nhau, hiếm có ngày nào như vậy, vì vậy tâm thành của các cư sĩ Phật tử, tri thức và các họa sĩ đã vẽ một bức tranh đặc biệt như vậy. Đức Phật tổ Thích Ca và Hồ Chí Minh đều là những vị cứu tinh của nhân loại, càng có ý nghĩa hơn khi đúng với tinh thần của Giáo hội Phật giáo Việt Nam là "Đạo Pháp và Dân Tộc" mà trong đó, Đức Phật biểu trưng cho đạo pháp, Hồ Chí Minh tượng trưng cho tinh thần dân tộc".

Người được mạng xã hội gọi là "sư quốc doanh" này trụ trì khu di tích-chùa Yên Tử và chùa Phúc Khánh, nơi hàng năm đều tổ chức lễ dâng sao giải hạn và đại lễ cầu an và được chính quyền huy động hàng trăm cảnh sát bảo vệ an ninh.

Bức tranh vẽ Phật Thích Ca và Hồ Chí Minh bị nhiều blogger chỉ trích là biểu hiện của mạt pháp và là cách "Phật giáo quốc doanh" mừng Đại Lễ Phật Đản.

Tuy vậy, thực tế là nhiều chùa ở cả ba miền tại Việt Nam đều có để hình ông Hồ, bên cạnh tượng Phật trong khu thờ. Thậm chí, mới đây người ta còn phát giác một ngôi chùa tại Đà Nẵng để hình cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang trong khu thờ.

Luật sư Luân Lê bình luận trên trang cá nhân hôm 12 tháng Năm : "Thích Thanh Quyết, kẻ bán sao trên trời không cho nợ dù chỉ một đồng, vẫn đứng vào hàng ngũ nhà Phật, trưng một bức tranh để hình chân dung Hồ Chí Minh sánh ngang với Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Tôi không còn tưởng tượng nổi thứ đạo Phật bị báng bổ và hủy hoại đến khi nào mới dừng lại ?".

"Đức Phật không sát sinh đến một con kiến, và không màng lợi danh hay vị thế chính trị (cung triều) để hành hương cứu vớt chúng sinh bằng việc phổ độ giáo lý, phật pháp nhằm làm cho con người bao dung, bớt đi khổ hạnh do lòng tham (tranh đoạt), tâm sân (thù, ghét, hận), sự si (ngu dốt) tạo nên, trong đó có ngũ giới cấm kỵ. Ông Hồ còn phải khóc lóc và xin lỗi trước toàn dân về cuộc cách mạng cải cách ruộng đất gây bao đau thương khiến hàng trăm ngàn người bị đấu tố, bị cướp đoạt điền địa và bị giết", theo Facebook Luân Lê.

Thượng tọa Quyết cũng từng bị Luật sư Nguyễn Danh Huế chỉ trích trên trang cá nhân hồi tháng 2/2019 : "Với hàng loạt chức danh, đúng ra ông Thích Thanh Quyết phải thượng tôn pháp luật, phổ biến phật pháp, làm cho người dân hiểu đúng về đạo phật, tránh u mê và tránh cho người dân bị kẻ xấu lợi dụng. Thế nhưng ông Quyết đã không làm vậy, ngược lại trong nhiều năm qua, ông tổ chức cúng dâng sao giải hạn tại chùa Phúc Khánh – một hình thức mê tín dị đoan không có trong giáo lý của đạo Phật, làm cho dân chúng mê muội, gây ách tắc giao thông, gây mất trật tự công cộng, làm nhếch nhác đô thị và làm xấu hình ảnh Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế".

Đến nay, nhiều blogger vẫn nhắc lại phát biểu hùng hồn của ông Quyết tại một phiên họp Quốc hội hồi năm 2014 : "Đảng và nhà nước Việt Nam phải xây dựng quân đội mạnh như quân đội Bắc Hàn". 

T.K.

Nước mắt là hồng ân

Minh Châu, VNTB, 19/05/2019

Nước mắt của đau khổ hay của tình yêu thương, tự nó là ngôn ngữ. Một thứ ngôn ngữ không có văn phạm. Vì nước mắt là ngôn ngữ không có văn phạm nên ai cũng có thể đọc được. Người giàu khóc. Kẻ nghèo cũng thế. Người trí thức, kẻ quê mùa, ai cũng có lúc khóc. 

Linh mục Nguyễn Duy Tân khóc trong ngày chia tay Giáo xứ Thọ Hòa - Courtesy of FB Phạm Thanh Nghiên

Nước mắt và đau khổ hay yêu thương hoặc bi phẫn đều là ngôn ngữ chung. Người từ phương đông cũng có thể gặp kẻ từ phương tây trong ngôn ngữ ấy. Mình có nước mắt và thấy người khác có nước mắt.

Tôi muốn nói đến giọt nước mắt của linh mục Nguyễn Duy Tân đã chảy không giấu diếm ở sau buổi Thánh Lễ nhận nhiệm sở mới của ngài, là Trung tâm hành hương Đức Mẹ Núi Cúi, sáng 17/05/2019. Tôi là người ngoại đạo, và cũng ứa lệ vừa yêu thương, vừa bi phẫn khi nghe bè bạn kể lại rằng đây là một Thánh Lễ lạ lùng nhất mà họ đã chứng kiến.

Cô MC Lê Nguyễn Phương Trâm của kênh Amen TV, có lời nhận xét thật buồn : "Đây là Thánh lễ nhận nhiệm sở mới nhiều điều ngộ nghĩnh. Các cha được mời không được đồng tế. Chỉ có người của Trung tâm mới được quay phim, chụp hình. Không cho cha Tân nói lời chia tay. Khách mời không được dùng cơm trưa, ngay cả cơm hộp tại Trung tâm cũng không được".

"Điều tôi thắc mắc là khi vào nhà thờ tôi thấy cha Paulo Lộc Dòng Chúa Cứu Thế ngồi phía dưới. Chút nữa có thêm một cha xách túi đựng áo Lễ cũng ngồi như vậy. Tôi tự hỏi sao các cha không lên đồng tế ? Hóa ra là có yêu cầu các cha được cha Tân mời không được đồng tế trong Thánh lễ này. 

Lễ xong cha con chụp hình lưu niệm trao nhau những lời cầu chúc thì nước mắt cha rơi. Khi ra nhà thờ để lên nhà khách cha đã khóc và khóc thật nhiều... Cha con chúng tôi chia tay nhau trong nước mắt, nước mắt của sự yêu thương, nước mắt của niềm hy vọng nước mắt của sự ủi an... không ai có thể cầm được nước mắt... Có lẽ hôm nay là ngày buồn nhất của cha chăng ?". Một người bạn khác trong đoàn, kể trong nước mắt.

"Trong các Tin mừng, Chúa Giêsu cũng khóc. Chúa Giêsu mang lấy thân phận của chúng ta, Ngài trở thành một người trong chúng ta, và vì điều này, nước mắt của chúng ta được kết hợp trong nước mắt của Người. Người thực sự mang lấy những giọt nước mắt. Khi Người khóc, Người thu nhận và cách liên đới, lau đi tất cả nước mắt của thế giới". 

Trên trang của Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế có bài viết với đoạn trích như trên khi tường thuật linh mục José Tolentino Mendonça, giảng thuyết viên tuần tĩnh tâm dành cho Đức Thánh Cha và giáo triều Roma, với bài suy niệm thứ 6, tựa đề "Nước mắt nói lên cơn khát" đăng trên Vatican News 21/02/2018.

Nước mắt là ngôn ngữ chung. Nhưng ‘đọc’ được không có nghĩa là ‘hiểu’ được. Từ ‘đọc’ được đến ‘hiểu’ được vẫn còn là chặng đường dài. Dòng nước mắt này không có văn phạm để đọc, nhưng lại có văn phạm để hiểu. Văn phạm để hiểu những dòng nước mắt của đau khổ là con tim. 

Nhìn một người khóc, tôi biết đó là nước mắt. Tôi đã ‘đọc’ được. Nhưng tôi có hiểu dòng nước mắt đó không lại là một chuyện khác. Ðã bao lần tôi thấy người khóc, nhưng tôi vẫn bình thản. Ðã bao lần tôi thấy nước mắt chảy, nhưng chẳng có nghĩa gì đối với tôi. Cũng có những lần tôi không muốn nhìn nước mắt chảy. Nước mắt đau khổ là ngôn ngữ chẳng cần học cũng thấy, nhưng chẳng bao giờ hiểu nếu không học. Ðể hiểu dòng nước mắt đó phải có con tim của yêu thương và tâm hồn của chia sẻ.

Tôi không theo đạo Công giáo. Với tôi, nước mắt của linh mục Nguyễn Duy Tân dường như mang nhiều ẩn ngữ, cả khổ đau, yêu thương, bi phẫn và… bất lực. Bởi lâu nay linh mục Nguyễn Duy Tân, được biết đến là người luôn dấn thân, mạnh mẽ lên tiếng cho những ai bị áp bức bất công, và ngài luôn thẳng thắn đứng về phía sự thật, bất chấp cường quyền, bạo lực. Thế rồi ngài đã nhận được bài Sai của phía bề trên Công giáo để đi về phụ việc ở Núi Cúi, nơi ngài không còn giáo dân như ở giáo xứ Thọ Hòa…

Những ngày này có quá nhiều chuyện xảy ra ở Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn có thể khiến nhiều người rơi nước mắt. Trong buổi tiệc đêm chia tay linh mục Trương Hoàng Vũ nhận nhiệm sở mới, đã có cả giọt nước mắt rơi của vị linh mục duy nhất còn ở lại phòng Công lý và Hòa bình (chỉ một ngày sau đó, vị mục tử ấy cũng không còn ở phòng Công lý và Hòa bình này nữa !) và nhiều tình nguyện viên.

Nỗi đau đã nói bằng nước mắt, thì để hiểu, cũng cần trả lời bằng nước mắt. Nhưng người ta chẳng thể trả lời được bằng nước mắt, nếu người ta không học yêu thương và chia sẻ.

Tôi tin rằng khi linh mục Lê Quang Uy lúc chia sẻ những dòng sau đây, có lẽ chính ngài cũng phải nuốt nước mắt (trích) : "Kẻ đã cùng con chia cơm sẻ bánh lại giơ gót đạp con" (Ga 13, 18). Kính thưa Thầy Giêsu. Chắc Thầy buồn ghê lắm khi đang giữa bữa Tiệc Vượt Qua với các Môn Đệ, đã thốt lên lời trích dẫn từ câu Thánh Vịnh 41, 10 : "Cả người bạn thân con hằng tin cậy, kẻ đã cùng con chia cơm sẻ bánh, lại giơ gót đạp con".

Chúng con hôm nay cũng xót xa thấm thía điều ấy khi nhiều lần chúng con cũng bị chính người tin cậy thân tình nhất trong gia đình, trong cộng đoàn, trong nhóm bạn của mình, lại bất ngờ phản bội, lại trở mặt lật lọng, chơi xấu tệ hại, khiến chúng con không đỡ nổi. Chúng con chỉ biết tự an ủi rằng chúng con đã được cùng là nạn nhân với Thầy, chịu chung nỗi đau này với Thầy để học biết phải bao dung tha thứ là thế nào… Amen".

Lời nói thì dễ, quà tặng cũng có thể mua. Khóc thì thật khó, vì nước mắt là mức độ rung cảm sâu xa nhất của con tim, và cũng chính vì chỗ đó, nước mắt là hồng ân.

Minh Châu

Nguồn : VNTB, 19/05/2019

********************

Giọt nước mắt của chủ chăn

Cánh Cò, RFA, 18/05/2019

Người Công giáo xem một linh mục là chủ chăn mà đàn chiên là người theo cây gậy của linh mục để hướng về một mục tiêu chung là Thiên Chúa.

Hình chụp hôm 7/5/2010 : giáo dân cầm biểu ngữ ủng hộ Tổng Giám mục Ngô Quang Kiệt tại Hà Nội - AFP

Có rất nhiều câu chuyện về người chủ chăn vì lạc mất một con chiên đã phải lo lắng tìm kiếm cho bằng được để đem nó về chuồng. Câu chuyện ẩn dụ về con chiên trót mang tội lỗi bỏ Chúa mà đi theo tiếng gọi của ma quỷ và vị chủ chăn phải tranh đấu với nó để giành lấy con chiên này về lại với gia đình chung là giáo hội.

Giáo hội Công giáo Việt Nam hôm nay vừa chứng kiến một linh mục khóc vì bị bứt ra khỏi đàn chiên của mình để tới một nơi không có giáo dân, tức là không có con chiên nào cần sự chăn dắt. Đó là linh mục Giuse Nguyễn Duy Tân vâng lệnh bề trên rời giáo xứ Thọ Hòa nơi ông gắn bó bao năm qua để về Núi Cúi, một vùng đất rộng lớn nhưng không có giáo dân vì nơi đây đang xây dựng một khu hành hương lớn nhất Việt Nam và mục tiêu chính là đón đức Giáo Hoàng về thăm khi thuận tiện.

Linh mục Nguyễn Duy Tân trong ngày từ giã đã chịu một kịch bản khá đau lòng đối với một linh mục khi ông không được dâng thánh lễ cũng như đọc bài giảng trong buổi chia tay với những người tiễn đưa ông, một số là dân oan Vườn rau Lộc Hưng, những người từng được an ủi vỗ về và chia sẻ bởi linh mục Duy Tân trong những ngày họ bị nhà cầm quyền khiến cho nhà tan cửa nát. Người linh mục ấy đối với họ không những là một chủ chăn đúng nghĩa mà ông còn là một người thân trong từng hộ gia đình của vườn rau Lộc Hưng bởi ông từng chung vai sát cánh với họ đòi nhà nước trả lại công bằng cho họ.

Câu chuyện của linh mục Tân tiếp nối tin đồn râm ran về việc Văn phòng Công lý và Hòa Bình phải đóng cửa đồng nghĩa với chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" được coi như biến mất vì không ai trông nom, gánh vác.

Nói đến Văn phòng Công lý và Hòa bình người từng biết về nó không khỏi khâm phục vì công cuộc truyền giáo bằng hành động bác ái và chia sẻ của những linh mục thuộc Dòng Chúa Cứu Thế cũng như sự trợ giúp của hàng trăm giáo dân và những người hoạt động dân chủ nhân quyền tại Việt Nam. Các linh mục như Phạm Trung Thành, nguyên Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế, linh mục Đinh Hữu Thoại người phụ trách chính chương trình tri ân, Linh mục Lê Ngọc Thanh người Điều hành Ban Truyền thông Dòng Chúa Cứu Thế, là một trong ba người Việt Nam nằm trong danh sách 100 anh hùng thông tin thế giới được Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vinh danh năm 2014. Tất cà những linh mục sống đời tận hiến ấy đều bị luân chuyển đi nơi khác khi thành quả của họ đe dọa sự thống trị của chính quyền sở tại.

Đó là Dòng Chúa Cứu Thế trong Nam, riêng tại miền Bắc thì nhà thờ Thái Hà là nơi lên tiếng mạnh mẽ nhất bảo vệ không những tài sản của Giáo hội mà còn cho những người dân oan mất đất, những hoàn cảnh cơ nhỡ cần cứu giúp. Những câu chuyện về bất công trong đời sống được chia sẻ trong các bài giảng Chúa Nhật đã khiến cho Hà Nội một thời rúng động. Hệ quả là linh mục Nguyễn Văn Khải từng được xem là tiếng nói mạnh mẽ nhất giáo xứ Thái Hà sau khi được sang Rome để theo lớp thần học lại không được phép trở lại quê nhà. Linh mục Nguyễn Ngọc Nam Phong, người không kém gì linh mục Nguyễn Văn Khải được luân chuyển vào Dòng Chúa Cứu Thế Kỳ Đồng cũng như những linh mục khác không thể ở lại nơi mình đã gây dựng được đàn chiên yêu mến mình.

Các vị chủ chăn lớn như Giám mục Ngô Quang Kiệt hết mình bảo vệ tài sản Giáo hội đến nỗi bị chính quyền làm áp lực phải bỏ Giáo phận Hà Nội để trở thành một giám mục không có con chiên. Giám mục Nguyễn Thái Hợp chủ tịch Ủy ban Công lý và Hòa bình, trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam, từng nổi tiếng vì đồng hành cùng giáo dân đòi công lý trong vụ Formosa khi còn là giám mục Giáo phận Vinh. Ông ra thư chung nói về tình trạng cá chết bất thường tại miền Trung gây tranh cãi và theo nhận định của VTV, Thư Chung của Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp đã kêu gọi người dân và chính phủ tìm ra nguyên nhân cá chết, đồng thời cũng phân tích rõ những tác hại của việc cá chết với môi trường biển và đất, cũng như những tác hại nếu con người ăn phải những cá chết có nhiễm độc cuối cùng VTV cho rằng ông kích động giáo dân chống chính quyền.

Kết quả là Giám mục Nguyễn Thái Hợp không thể ở lại Giáo phận Vinh mà phải kết thúc sứ vụ mục tử ở đây để về cai quản giáo phận Hà Tĩnh là giáo phận mới thành lập và Giám mục Nguyễn Thái Hợp là Giám mục tiên khởi.

Nếu giáo phận Vinh có giám mục Nguyễn Thái Hợp hết lòng vì mục tử thì trong Nam, Tổng Giáo phận Sài Gòn nơi có nhà thờ Đức Bà nổi tiếng khắp nước lại vừa chứng kiến một vị chủ chăn làm đau lòng giáo hội.

Những câu chữ của Giám mục Giuse Đỗ Mạnh Hùng ghi trong sổ tang của tang lễ Lê Đức Anh đã dấy lên phản ứng bất lợi cho người Công giáo tại Sái gòn khi ông viết : "Cùng với đồng bào cả nước, thay mặt các hồng y, các giám mục, linh mục, tu sĩ và toàn thể giáo dân Công giáo của Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, Đức cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng, Giám quản tông tòa Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, chia buồn sâu sắc cùng toàn thể gia quyến.

Vĩnh biệt ngài Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vĩnh biệt nhà lãnh đạo tài ba đã góp phần to lớn cho sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam".

Chưa bao giờ một vị chủ chăn lại có những câu chữ mang dấu ấn tuyên giáo đậm đặc như thế. Tổng Giáo phận Sái Gòn cũng chưa bao giờ đổi tên thành Tổng Giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh và sự thay đổi danh xưng này làm đau lòng không ít cho những giáo dân tha thiết với niềm tin vào Chúa.

Và dĩ nhiên vì đức vâng lời họ không thể công khai chống đối hay phản biện. Người giáo dân chí thành nhất với niểm tin vào chủ chăn cũng không thể chịu nỗi ngôn ngữ mà một vị giám mục hạ mình đối với nhà cầm quyền rõ ràng như thế.

Linh mục Nguyễn Duy Tân có khóc thì cũng đúng vì ông đứt ruột xa rời đàn chiên mà ông yêu mến, thế còn những con chiên lạc của ông có khóc được không khi bề trên của họ phải thần phục nhà nước để nhà thờ vang vang tiếng chuông đầu thánh lễ ?

Cánh Cò

Nguồn : RFA, 18/05/2019

*******************

Xung quanh việc Văn phòng Công lý và Hòa bình tạm đóng cửa

Nguyễn Tường Thụy, VNTB, 18/05/2019

Dù Văn phòng đổi tên thì tôi vẫn thích cái tên cũ đã trở nên thân thuộc cũng như thích cái tên Sài Gòn khi thành phố này bị đổi tên. Không biết với tên mới, hoạt động của Văn phòng sẽ thay đổi theo hướng nào. Chỉ mong Văn phòng không biến thành nơi giao thoa một cách khiên cưỡng, gán ghép giữa lý tưởng của Chúa với lý tưởng cộng sản.

Nhìn hình ảnh u buồn của các tình nguyện viên, Phạm Thanh Nghiên than : "Ôi ! Giây phút cuối cùng của Văn phòng Công lý Hòa bình Dòng Chúa Cứu Thế đây ư !"

Văn phòng Công lý và Hòa bình Dòng Chúa cứu thế Sài Gòn từ lâu đã trở thành địa chỉ thân thương quen thuộc đối với tôi và chắc rằng còn đối với những anh chị em Hà Nội và các tỉnh thành khác nữa.

Văn phòng có vai trò như là một đầu mối giao lưu gặp gỡ anh chị em đấu tranh ở mọi miền của đất nước. Tại đây, tôi đã quen biết rồi trở thành thân thiết với nhiều anh chị em Sài Gòn và các tỉnh phía Nam.

Một công việc hữu ích nhất, có ý nghĩa nhất mà Văn phòng làm được là Chương trình Tri ân Thương phế binh Việt Nam Cộng hòa được tổ chức hàng năm. Hoạt động của chương trình còn gọi là phong trào Bên nhau đi nốt cuộc đời. Đây là một chương trình qui mô và dài hơi. Tôi có may mắn tham gia được một số buổi và được các cha tạo điều kiện giao lưu với các Thương phế binh Việt Nam Cộng hòa.

Ngoài ra, Văn phòng còn hỗ trợ pháp lý và truyền thông cho dân oan bị cướp đất và hỗ trợ giúp đỡ khó khăn cho anh chị em tù nhân lương tâm.

Với những hoạt động ấy, Văn phòng không bị để ý, theo dõi và tìm cách cản trở hoạt động mới là chuyện lạ. Nó như một cái gai trong mắt của nhà chức trách.

Mỗi lần vào Sài Gòn, tôi đều tìm nơi ở xung quanh 38 Kỳ Đồng như Rạch Bùng Binh, Nguyễn Thông, Bà Huyện Thanh Quan. Ngoài 38 Kỳ Đồng thì khu Vườn rau Lộc Hưng cũng là một địa điểm rất thân thiện, tôi gọi là cơ sở vệ tinh. Khu này đã bị nhà cầm quyền đập phá hoàn toàn vào đầu năm nay.

*

Nhưng những gì mà Văn phòng làm được có nguy cơ chỉ còn là kỷ niệm.

Ngày 15/5/2019, trước cửa Văn phòng Công lý và Hòa bình dán một thông báo với nội dung : "Kể từ hôm nay 15/5/2019 Phòng Công lý và Hòa bình tạm ngưng làm việc đến khi có thông báo mới".

Linh mục Phaolo Lê Xuân Lộc, người đóng cánh cửa Văn phòng Công lý và Hòa bình cho biết Văn phòng Phát triển con người toàn diện (tên mới) vẫn lo cho thương phế binh theo cách thức và nhân sự mới.

Không biết với nhân sự mới và cách thức mới như thế nào, chỉ biết rằng Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang hoạt động rất hiệu quả và ý nghĩa, với một đội ngũ tình nguyện viên đông đảo, tâm huyết. Từ vài trăm thương phế binh cách đây 7 năm, đến nay Chương trình đã chăm sóc, hỗ trợ cho hơn 7 nghìn anh chị em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Bằng nỗ lực của các linh mục và anh chị em tình nguyện viên, Chương trình đã làm được một khối lượng công việc thật đáng khâm phục.

Facebooker Nguyễn Ngọc Sơn đánh giá : Không có một cha Vinh Sơn Phạm Trung Thành thì khó có ai quy tụ được một số đông tình nguyện viên nhiệt tình, năng nổ, quên mình phục vụ trong chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Không có một cha Giuse Lê Quang Uy thì khó có ai làm được chương trình "Bữa cơm Niềm vui" tại 38 Kỳ Đồng.

Facebooker này băn khoăn : "Vậy thì "nhân sự mới" liệu có đủ năng lực và uy tín như các cha đã làm được và làm thành công hai chương trình trên ?".

Mặc dù có sự trấn an rằng Văn phòng vẫn lo cho thương phế binh, nhưng mọi người tỏ ra hoài nghi, nếu có thì nội dung hoạt động sẽ như thế nào, có được như trước không hay theo khuôn khổ nhà cầm quyền đặt ra ?

*

Mấy ngày vừa qua, nhiều cộng tác viên tâm huyết tập trung về Văn phòng cho đến khi Linh mục Phaolô Lê Xuân Lộc đóng cửa tạm ngừng hoạt động. Họ đều thể hiện sự buồn thương, tiếc nuối khi không còn được đóng góp sức lực và tâm huyết của mình cho những hoạt động vì thương phế binh. Khi cánh cửa Văn phòng đóng, có cả những thương phế binh lặng rẽ rời đi trong buồn tủi.

Song song với việc tạm đóng cửa Văn phòng, một số linh mục đang chăm lo rất tốt cho chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đã bị điều chuyển đi : Lê Ngọc Thanh, Đinh Hữu Thoại, Trương Hoàng Vũ, Lê Quang Uy.

Chị Dương Thị Tân kể một khoảnh khắc về cha Uy thật cảm động, ngậm ngùi : Hôm qua (15/5) được gặp Cha Giuse Lê Quang Uy khi Cha chống cây gậy 4 chân ghé qua phòng Công lý và Hòa bình, như để chào mọi người trước khi Cha đến chỗ ở mới. Tôi lắng nghe và biết được nơi Cha đến là ngôi nhà của cộng đoàn Dòng Chúa Cứu Thế ở Vũng Tàu, phải leo nhiều bậc thang mới lên tới được... cái nơi mà người khoẻ mạnh leo lên còn nhọc ? Trong khi Cha Quang Uy giờ phải chống gậy mà đi còn không vững"

Chị Nguyễn Thúy Hạnh thốt lên trước tờ thông báo Văn phòng tạm ngưng làm việc : "Bàn tay ma quỷ đã thò được vào cả nơi này rồi ư ? Than ôi !".

Nhà báo Sương Quỳnh đặt câu hỏi : "Thưa cha Ngọc Bích, ông đang phụng sự ai vậy ? Nếu đã sợ một thế lực nào và cung phụng nó thì đừng làm linh mục".

Facebooker Nguyễn Lai than : "Tan đàn xẻ nghé rồi chắc Ngài vui ? Ngài đã hất đổ chén cơm của người nghèo, đã cướp đi niềm vui nhỏ nhoi của những chú thương phế binh gần đất xa trời. Ngài sẽ được gì sau thỏa hiệp với quỉ dữ ?"

Nhà báo Minh Tâm viết trên Sài Gòn Báo : "Không quá lời khi nói rằng, ngay chính nơi này, một lần nữa, Công lý đã bị bức tử". Tác giả cảnh báo : ‘Ngày 15/05/2019 sẽ được ghi nhớ, không chỉ là cáo chung của "Công lý và Hòa bình", mà còn là nhắc nhở dường như cái sự ác thì luôn vô cùng !’

Cựu Tù nhân lương tâm Nhạc sĩ Trần Vũ Anh Bình một tình nguyện viên của Văn phòng không nén được bức xúc, viết status ngỏ gửi Giám tỉnh dòng Chúa Cứu thế Nguyễn Ngọc Bích : "Ông nhìn kỹ đi !... chúng tôi làm những việc này là muốn phần phúc mai sau nơi toà phán xét của Chúa. Còn ông đã & đang làm gì tổn hại đến chính hình ảnh của Chúa qua những người khốn cùng này... ông phải trả cái giá rất đắt cho việc làm cộng tác với quỷ dữ"

Còn cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Vũ Bình thì gọi thẳng Linh mục Bích là Giuda.

Chị Dương Thị Tân nhận xét : "Có thể nói sang nhiệm kỳ thứ hai này, cha Ngọc Bích đã hoàn thành nhiệm cụ được giao là phân tán, cô lập các cha đang thực thi rất tốt sứ vụ mà Thiên Chúa trao ban. Hiện cha Bích chỉ còn giữ bên mình những cha luôn tuân phục cha, cũng như tuân phục nhà cầm quyền...".

Những tình nguyện viên, của những anh chị em bấy nay gắn bó với Văn phòng Công lý và Hòa bình đều bày tỏ sự thất vọng và bức xúc và hoài nghi. Chưa thấy lời nào giải thích hay bênh vực cho những thay đổi lạ của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn. Tuy nhiên, khi mọi chỉ trích đều nhằm vào Linh mục Nguyễn Ngọc Bích thì cũng có ý kiến cho rằng, trách nhiệm còn ở cả những người đã bầu cho ông.

Những lời bàn tán không chỉ xuất phát từ việc tạm đóng cửa Văn phòng Công lý và Hòa bình mà còn từ những việc làm khó hiểu của Linh mục Nguyễn Ngọc Bích kể từ khi ông nhậm chức Giám tỉnh đến nay.

Trả lời nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh khi vừa được bầu làm Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam hồi tháng 4/2015, Linh mục Nguyễn Ngọc Bích cho biết : "Những sự thay đổi, nếu có những gì tốt thì không có lý do gì để thay đổi cả". Điều này có nghĩa là, nếu có sự thay đổi thì đã có những điều không tốt.

Việc tạm đóng cửa Văn phòng để bàn giao và việc giúp đỡ thương phế binh theo cách thức mới với những nhân sự mới là một sự thay đổi. Như vậy, phải chăng Văn phòng Công lý và Hòa bình với những công việc đang thực hiện, trong đó có Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đã có điều gì không tốt ? Và không tốt đối với ai ?

*

Như vậy, Văn phòng Công lý và Hòa bình đổi tên thành Văn phòng Phát triển con người toàn diện, một cái tên đầy hơi hướng tuyên giáo đảng.

Theo Facebooker Nguyễn Lai thì trong "gói" bàn giao có yêu cầu cả "Danh sách các vị Thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đã tham gia chương trình" cùng với "Danh sách các vị ân nhân trong và ngoài nước đã đóng góp ủng hộ chương trình" và lo những danh sách này có thể lọt vào tay an ninh. Sau khi dẫn ra các qui định pháp luật, facebooker này khẳng định : "Những thông tin cá nhân của các vị thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa và thông tin của các vị ân nhân trong và ngoài nước mà Văn phòng Công lý và Hòa bình có được là những bí mật riêng tư, bất khả xâm phạm và không thể chuyển giao cho bất kỳ bên thứ ba nào khác, nếu không có sự đồng ý của họ".

Tuy nhiên, theo thông báo của Linh mục Phaolô Lê Xuân Lộc về việc thay đổi hoạt động của Văn phòng Công lý và Hòa bình thì ông cam kết sẽ bảo mật thông tin cá nhân của thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa và các dân oan, tù nhân lương tâm…

Thông báo của Linh mục Lê Xuân Lộc cũng nói rõ việc ông đã bàn giao lại văn phòng Công lý và Hòa Bình ngày 15/5/2019, không còn tiếp tục chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa nữa

Dù Văn phòng đổi tên thì tôi vẫn thích cái tên cũ đã trở nên thân thuộc cũng như thích cái tên Sài Gòn khi thành phố này bị đổi tên. Không biết với tên mới, hoạt động của Văn phòng sẽ thay đổi theo hướng nào. Chỉ mong Văn phòng không biến thành nơi giao thoa một cách khiên cưỡng, gán ghép giữa lý tưởng của Chúa với lý tưởng cộng sản. 

Nguyễn Tường Thụy

Nguồn : VNTB, 18/05/2019

********************

BBC đang bị lợi dụng ?

Trúc Giang, VNTB, 18/05/2019

Lúc 14:14:23 ngày thứ Năm 16/5, trang web của Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế có đăng bài ghi nguồn là từ BBC, nội dung liên quan đến vụ việc đóng cửa phòng Công lý và Hòa bình.

Ở câu đánh số 5 của bài thể hiện dạng phỏng vấn, nội dung như sau :

"Tôi nghĩ rằng truyền thông cần có đạo đức. Phải tìm kiếm sự thật. Chỉ nói điều gì mình biết đúng sự thật. Không phổ biến những điều gian dối. Chúng ta biết rằng mình không thể chuộc lại những tai hại đã gây ra khi nói sai, nói xấu, khi suy diễn bừa bãi và tệ hơn nữa vu khống và bịa đặt. Nếu có một lương tâm ngay chính, biết yêu chuộng chân lý, chúng ta có thể đem lại những điều tốt đẹp khi sử dụng truyền thông.

Chúa Giêsu đã dậy rằng : "Có thì nói có, không thì nói không. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ" (Mt 5, 37). Khi tôn trong sự thật chúng ta giúp làm sáng tỏ chân lý hơn là tiếp tay cho những điều xấu thuộc về thế giới tối tăm".

Phần chữ được in đậm là cách thể hiện trên trang web Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế (Dòng Chúa Cứu Thế), 38 Kỳ Đồng, quận 3, Sài Gòn.

Tuy nhiên liên quan đến nội dung đăng trên BBC vào cuối buổi sáng ngày 17/5/2019, cho thấy có những sai biệt mà nếu độc giả chỉ đọc trên trang của Dòng Chúa Cứu Thế sẽ không hình dung đầy đủ như bài đa chiều trên BBC.

BBC đang bị giả mạo ?

Do nội dung bài trả lời của linh mục Nguyễn Ngọc Bích có câu đánh số 5 liên quan đến nhiều nội dung về chuyện đóng cửa phòng Công lý và Hòa bình, về tạm dừng chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa mà trang Việt Nam Thời Báo đã và đang có nhiều bài viết, với cáo buộc gián tiếp những nội dung đăng tải trên Việt Nam Thời Báo là truyền thông không đạo đức, suy diễn bừa bãi, vu khống, bịa đặt, nên để rộng đường dư luận, người viết xin trao đổi một số ý kiến của linh mục Nguyễn Ngọc Bích.

Theo bài báo nói trên, giải thích quanh thông tin về đóng cửa phòng Công lý và Hòa bình, dừng không rõ thời hạn chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, linh mục Nguyễn Ngọc Bích nói (trích và giữ nguyên định dạng, cách viết hoa thể hiện trên trang Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế, ngoại trừ việc tô đậm chữ) : "Tôi không biết có ai đó muốn thay đổi chủ trương hoạt động của Dòng Chúa Cứu Thế. Còn tôi, với tư cách Giám Tỉnh cùng với Ban Quản Trị, chúng tôi chưa hề ra văn thư hoặc tuyên bố nào thay đổi chủ trương hoạt động. Vì vậy, một số blogger bày tỏ sự băn khoăn là không cần thiết.

Phòng Công lý và Hòa bình ở Saigon trực thuộc Tu Viện Saigon chứ không thuộc Tỉnh Dòng nên tôi không trực tiếp điều hành. Tuy nhiên, tôi chưa thấy ai đổi tên Phòng này với tên gọi khác. Tôi cũng vừa trao đổi với cha Tân Bề Trên Tu Viện Saigon. Ngài khẳng định vẫn tiếp tục việc giúp các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Như vậy, những thông tin nêu trên là không đúng sự thật" (Hết trích).

Xin đặt câu hỏi với linh mục Nguyễn Ngọc Bích : Chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang chuẩn bị cho ngày thực hiện được lên kế hoạch trước là vào sáng sớm thứ hai 20/05/2019. Vì sao bất ngờ chỉ tuần lễ trước ngày diễn ra, các tình nguyện viên nơi đây lại nhận 'lệnh' là dừng chương trình, chưa biết bao giờ sẽ hoạt động trở lại. Các hoạt động khác liên quan về chương trình này cũng phải dừng lại.

Sau đó là việc gấp rút bàn giao cơ sở vật chất phòng Công lý và Hòa bình cho nhóm linh mục lãnh đạo mới. Động cơ và mục đích của hàng loạt gấp rút ấy ?

Vấn đề tiếp theo, trên trang web Dòng Chúa Cứu Thế, có bài viết giống như trang Trung tâm mục vụ Dòng Chúa Cứu Thế, tuy nhiên ở phần mở đầu giải thích lý do đưa đến bài phỏng vấn, ghi :

"Kính thưa quý vị, trước những tình hình gian ác, dối trá và sống không nghiêm túc của một vài người sống đời tu sĩ đã cố tình tạo ra một số dư luận về trái ngược với đường hướng mục vụ của Nhà Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam trong thời gian qua… vì thế BBC đã có cuộc phỏng vấn với cha Giuse Nguyễn Ngọc Bích Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam".

Câu hỏi đặt ra với đài BBC : Nếu đúng câu trích ở trên là từ quý đài lúc thực hiện phỏng vấn (tuy không thể hiện trên bài đăng ở trang BBC ngày 17/05), điều này BBC cần cho biết các căn cứ nào được thu thập, đưa đến cáo buộc như phía nhà đài là "có một vài người sống đời tu sĩ đã cố tình tạo ra một số dư luận về trái ngược với đường hướng mục vụ" ?

Nói thêm, đoạn mở đầu đó, tính đến cuối giờ chiều ngày 16/05, đã được tháo bỏ trên trang web của Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam. Người viết cũng như nhiều độc giả khác đã kịp chụp lại phần hình ảnh bài viết lúc mới đăng tải.

Liệu BBC đã bị lợi dụng, hay có ‘thế lực thù địch’ nào đó đang cố tình phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, tôn giáo ở Việt Nam trong bối cảnh Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 10 đang nhóm họp ? Thiết nghĩ điều này cần làm rõ, vì đó là đòi hỏi của những người quan tâm đến vấn đề này trên truyền thông mạng xã hội cả trong lẫn ngoài nước.

Trúc Giang

Nguồn : VNTB, 18/05/2019

**********************

Thời gian, viên thuốc tốt nhất cho thuyết âm mưu

Mặc Lâm, VOA, 17/05/2019

Trong khi bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" vẽ Chủ tịch Hồ Chí Minh ngang hàng với Đức Thích Ca còn đang sôi sục thì nguồn tin chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" có nguy nơ bị giải tán khiến người ta liên tưởng tới một đợt giông tố sắp tràn vào các tổ chức tôn giáo Việt Nam trong những ngày tới.

Ngày Tri ân Thương phế binh quân lực Việt Nam Cộng Hòa tại Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn hôm 28/4/2014.

Nếu bức tranh "Đạo pháp và dân tộc" bị cho là đang cố ý tiêu diệt, làm mai một dần mòn giáo lý nhà Phật thì việc giải tán chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" có mục tiêu khác : triệt hạ mầm móng phát triển uy tín của Phòng Công Lý và Hòa Bình thường được biết có liên quan mật thiết với Dòng Chúa Cứu Thế Sài gòn, nơi đứng ra làm công việc bác ái này từ năm 2012 đến nay sau khi chương trình được chuyển giao từ Hòa thương Thích Không Tánh, trụ trì chùa Liên Trì nay đã bị đập bỏ.

Theo trả lời của Linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích, Giám Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế đương nhiệm cho biết chương trình "tri ân…" được Phòng Công Lý Hòa Bình tổ chức hàng năm nên không có việc nhà dòng này chủ trương giải thể chương trình vì nơi quản lý trực tiếp Phòng Công Lý Hòa Bình trực thuộc Tu Viện Sài Gòn chứ không thuộc Tỉnh Dòng.

Theo linh mục Đinh Hữu Thoại, tiền nhiệm trưởng Phòng Công lý và Hòa bình cho biết thì "Chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa nhằm giúp đỡ họ trong việc khám sức khỏe, trang bị những phương tiện trong cuộc sống như bảo hiểm y tế, xe lắc, xe lăn, xe ba bánh hay nạn, gậy, tùy nhu cầu mà chương trình giúp. Sửa nhà, xây nhà mới, cụ thể là nhiêu ngôi nhà tuy nhỏ bé nhưng khang trang trong Vườn rau Lộc Hưng đã được chuyển giao cho nhiều thương phế binh khó khăn. Chương trình cũng đi thăm bịnh và khi các ông thương phế binh qua đời thì cử người đi viếng..".. Những hoạt động cụ thể và đầy thiện ý này đã gây tiếng vang lớn trong nước cũng như hải ngoại. Đồng bào khắp nơi tiếp tay giúp cho quỹ của chương trình làm được nhiều phần việc khó khăn mà một tổ chức ngoài phạm vi tôn giáo khó lòng gầy dựng nỗi.

Thông tin việc chương trình này sẽ bị ngưng hoạt động vào cuối tháng 5 năm 2019 gây hoang mang cho những người đang được giúp đỡ cũng như những thành viên từng đóng góp công sức cho chương trình có cách suy nghĩ khác về những chỉ dấu mà vài tháng qua đã xảy ra. Các linh mục phụ trách Phòng Công lý và Hòa Bình đã đồng loạt bị thuyên chuyển tới những Dòng tỉnh khác như linh mục Đinh Hữu Thoại thuyên chuyển ra Quảng Nam, linh mục Lê Ngọc Thanh từ Sài Gòn về Giáo phận Long Xuyên, linh mục Trương Hoàng Vũ, thủ quỹ chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" về Cần Giờ. Tất cả những linh mục rường cột của chương trình đã không còn cơ hội làm những công việc mà họ bỏ công trong hơn 7 năm qua.

Linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích với tư cách giám tỉnh, là người trách nhiệm phân bổ các vị trí trong thời gian qua, trả lời phỏng vấn của BBC cho biết : "Sự bổ nhiệm và thuyên chuyển là việc rất bình thường của tất cả các dòng tu. Đó là công việc nội bộ mà người ngoài, thậm chí cả các giám mục, chẳng có lý do gì để xen vào hay thắc mắc vì họ không thể biết được những gì liên quan đến phẩm chất, đến tư cách và đến hoàn cảnh của từng tu sĩ và vì họ cũng không có trách nhiệm phải trả lời trước mặt Chúa về những gì liên quan đến sứ mạng và sự phát triển của Dòng. Khi một người được bổ nhiệm hay thuyên chuyển là đưa về một cộng đoàn vì sứ vụ chứ không để "cô lập" hay "phân tán" như cách hành xử thế tục. Khi bổ nhiệm, Bề Trên phải hướng về Thiên Chúa và nhắm lợi ích của hội dòng, phải bổ nhiệm những người mà trước mặt Chúa họ xét là xứng đáng và có khả năng, tránh mọi lạm dụng và thiên vị. Nếu không làm đúng, họ phải trả lẽ với Chúa và với Hội Dòng".

Ủy ban Công lý và Hòa bình là một tổ chức trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam được thành lập vào năm 2010. Ủy ban này có nhiệm vụ cổ vũ công lý và hòa bình tại Việt Nam theo đường hướng và mô hình Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ nhưng thích ứng với điều kiện văn hóa và xã hội ở Việt Nam. Vì vậy Phòng Công Lý và Hòa Bình trực thuộc Tu Viện Sài Gòn và Dòng Chúa Cứu Thế không có quyền đóng cửa hay thay đổi danh xưng của Văn phòng này mặc dù có quyền luân chuyển các linh mục thành viên vì sứ vụ.

Bên cạnh đó, các linh mục tuy không phụ trách Văn phòng Công lý và Hòa Bình trong Dòng Chúa Cứu Thế nhưng đã từng hỗ trợ trong những lần tổ chức phát quà cho thương phế bính hay các công tác xã hội khác như giúp nơi tạm trú cho những người cơ nhỡ, những người tù nhân lương tâm không có cơ hội làm lại cuộc đời sau khi ra tù, những mái ấm ngắn ngủi cho những người bất hạnh… những công tác bác ái ấy được Văn phòng Công Lý và Hòa Bình thực hiện trong nhiều năm qua với sự trợ giúp của hàng trăm tình nguyện viên của giáo xứ Kỳ Đồng nơi có nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế cùng với rất nhiều những người tranh đấu cho tự do nhân quyền của Việt Nam.

Căn cứ trên cách tổ chức này khó có thể cho rằng Linh mục Giám tỉnh có quyền định đoạt cho số phận của một văn phòng trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, tuy nhiên còn những câu hỏi bên dưới tảng băng chìm cần có thời gian để trả lời cụ thể.

Trong vai trò một người đứng đầu Dòng Chúa Cứu Thế Sài gòn nếu ngài Linh mục Giám tỉnh không cho phép sử dụng mặt bằng, phòng ốc cũng như những phương tiện khác thì liệu chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" có còn thành công như những lần trước ?

Những linh mục thành viên mới trong Văn phòng Công lý và Hòa Bình có thể nghĩ ra những chương trình truyền giáo, hoạt động bác ái, xã hội khác mà họ cho rằng thiết thực hơn thì quả bóng "tri ân" ai là người trách nhiệm khi nó không còn lăn trên sân cỏ ?

Với lý do hồ sơ cá nhân của các thành viên thương phế binh từng nhận tương trợ trước đây không còn nữa sau các luân chuyển của các linh mục, liệu Văn phòng Công lý và Hòa Bình có trách nhiệm gì trong sự đổi thay một cách triệt để đó ?

Thuyết âm mưu chỉ đúng sau khi được thời gian chứng thực, vậy chúng ta có nên chờ đợi sự thật ấy sẽ hiện ra sau những xác quyết của một vị Linh mục Giám tỉnh đã thề tận hiến trước mặt Chúa chứ không phải trước sức ép của tà quyền ?

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 17/05/2019

********************

Chuyện gì đang diễn ra ở Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn ?

Ben Ngô, BBC, 17/05/2019

Linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích, Giám Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam trả lời BBC Tiếng Việt về những chỉ trích ‎"phân tán, cô lập" các linh mục giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa thời gian gần đây.

Một buổi lễ tại Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn hồi tháng 2/1019

Những ngày qua, một số blogger chỉ trích và cáo buộc việc một số linh mục ở Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn "bị thuyên chuyển khắp nơi, phòng Công lý & Hòa bình của nhà dòng này có thể bị xóa sổ, chương trình tri ân thương phế binh thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa cũng có thể bị dẹp, chính quyền chi phối hệ thống nhà thờ..".

'Mọi thứ chỉ là thử thách'

Hôm 15/5, nhà hoạt động Nguyễn Nữ Phương Dung, người từng làm tình nguyện viên ở Phòng Công lý & Hòa bình, nói với BBC :

"Theo như tôi cảm nhận, từ khi phòng Công lý & Hòa bình được thành lập, các linh mục đã làm rất tốt sứ mệnh bảo vệ người cô thế mà Thiên Chúa giao phó. Từ ban đầu là bảo vệ những người dân oan mất đất, trợ giúp pháp lý cho họ, đến trợ giúp các thương phế binh Việt Nam Cộng hòa, các cha và thiện nguyện viên ở đây đã làm rất tốt và lan tỏa thông điệp tình yêu tinh thần hòa hợp đến với mọi người".

"Nơi đây đã giúp chăm sóc sức khỏe cũng như tổ chức những buổi thăm gặp tạo niềm vui tinh thần cho các thương phế binh, ngoài ra còn giúp tìm kiếm chỗ ở cho các thương phế binh đơn chiếc".

"Nhưng cũng có thể việc giúp đỡ này đã làm nhà cầm quyền lo sợ".

"Theo tôi thì có mối liên hệ gì giữa việc một số linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn phải ra đi và những thay đổi hiện nay ở nhà dòng".

"Tôi thấy các linh mục ở nhà dòng có tinh thần đấu tranh và đang làm tốt hiện nay hầu hết đều bị thuyên chuyển đi hết. Dường như có sự thay đổi ngầm kể từ khi Linh mục Đinh Hữu Thoại bị thuyên chuyển đi cho đến nay".

"Việc nhà dòng có sự thay đổi thì bản thân tôi và những người khác quan tâm đến hoạt động của nơi đây cũng rất buồn. Nhưng dù buồn thì ai cũng nghĩ tích cực là mọi thứ chỉ là thử thách, vượt qua thử thách thì mọi chuyện sẽ ổn thôi".

Thông báo dán ở cửa phòng Công lý & Hòa bình

'Sự băn khoăn không cần thiết'

Hôm 16/5, trả lời BBC, Linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích, Giám Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam, nói :

"Tôi không biết có ai đó muốn thay đổi chủ trương hoạt động của Dòng Chúa Cứu Thế. Còn tôi, với tư cách Giám tỉnh cùng với Ban Quản Trị, chúng tôi chưa hề ra văn thư hoặc tuyên bố nào thay đổi chủ trương hoạt động. Vì vậy, một số blogger bày tỏ sự băn khoăn là không cần thiết.

"Phòng Công lý và Hòa bình ở Sài Gòn trực thuộc Tu Viện Sài Gòn chứ không thuộc Tỉnh Dòng nên tôi không trực tiếp điều hành. Tuy nhiên, tôi chưa thấy ai đổi tên phòng này với tên gọi khác. Tôi cũng vừa trao đổi với cha bề trên Tu Viện Sài Gòn. Ngài khẳng định vẫn tiếp tục việc giúp các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Như vậy, những thông tin trên mạng xã hội về việc này là không đúng sự thật".

Được yêu cầu bình luận về việc một số linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn được thấy đồng hành cùng người dân Vườn rau Lộc Hưng trong các hoạt động, linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích nói : "Đối với tôi, tu sĩ nào thấy và biết rõ những nỗi oan ức hay khốn khó của dân thì cứ biểu lộ sự liên đới với họ và giúp họ tìm công lý bằng những phương tiện hữu hiệu và phù hợp với Tin Mừng".

Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn là nơi quen thuộc của người Công giáo ở Thành phố Hồ Chí Minh

Trở lại với những quan tâm về thay đổi chủ trương của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn đến từ việc một số vị linh mục được cho là bị thuyên chuyển vì chủ trì chương trình giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích khẳng định :

"Như tôi đã nói ở trên không có việc thay đổi chủ trương nên chẳng có gì liên quan đến vấn đề thuyên chuyển. Từ khi tôi làm Giám Tỉnh đến nay đã có hơn 280 văn thư bổ nhiệm và thuyên chuyển. Việc thuyên chuyển không chỉ có vài người mà rất nhiều người. Việc này vẫn sẽ còn tiếp tục. Vì vậy, việc quan tâm đến một vài sự thuyên chuyển so với con số hơn 280 không biết có phải là sự thiếu cân đối quá lớn không ?

Nhiều người đang giữ những chức vụ như bề trên, linh mục chính xứ, giám đốc các trung tâm, giáo sư Đại Chủng Viện, giáo sư các học viện với bằng cấp tiến sĩ, thạc sĩ… cũng đã được thuyên chuyển mà không có gì ồn ào.

Sự bổ nhiệm và thuyên chuyển là việc rất bình thường của tất cả các dòng tu. Đó là công việc nội bộ mà người ngoài, thậm chí cả các đức giám mục, chẳng có lý do gì để xen vào hay thắc mắc vì họ không thể biết được những gì liên quan đến phẩm chất, đến tư cách và đến hoàn cảnh của từng tu sĩ và vì họ cũng không có trách nhiệm phải trả lời trước mặt Chúa về những gì liên quan đến sứ mạng và sự phát triển của nhà dòng".

Linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh (áo đen) thăm và tặng quà một số người dân Vườn rau Lộc Hưng hồi tháng 1/2019 trước khi ông được chuyển về nhà thờ Sáu Bọng ở Cần Thơ, thuộc Giáo phận Long Xuyên hồi tháng 4/2019

Linh mục Joseph Nguyễn Ngọc Bích nói thêm :"Chúng tôi là hội dòng chứ không phải cơ quan hay xí nghiệp để phải giữ lại nhân sự làm việc tốt tại một nơi. Nếu đang làm tốt ở nơi này thì vẫn có thể làm tốt ở nơi các cộng đoàn khác và như vậy những nơi có nhu cầu khẩn thiết hơn cần được quan tâm và phục vụ nhiều hơn. Hơn nữa, sẽ không ai nghĩ rằng mình là người không thể thay thế.

Khi một người được bổ nhiệm hay thuyên chuyển là đưa về một cộng đoàn vì sứ vụ chứ không để "cô lập" hay "phân tán" như cách hành xử thế tục. Khi bổ nhiệm, bề trên phải hướng về Thiên Chúa và nhắm lợi ích của hội dòng, phải bổ nhiệm những người mà trước mặt Chúa họ xét là xứng đáng và có khả năng, tránh mọi lạm dụng và thiên vị. Nếu không làm đúng, họ phải trả lẽ với Chúa và với hội dòng".

Và kết luận :

"Tôi nghĩ rằng truyền thông cần có đạo đức. Phải tìm kiếm sự thật. Chỉ nói điều gì mình biết đúng sự thật. Không phổ biến những điều gian dối. Chúng ta biết rằng mình không thể chuộc lại những tai hại đã gây ra khi nói sai, nói xấu, khi suy diễn bừa bãi và tệ hơn nữa vu khống và bịa đặt. Nếu có một lương tâm ngay chính, biết yêu chuộng chân lý, chúng ta có thể đem lại những điều tốt đẹp khi sử dụng truyền thông.

"Chúa Giêsu đã dạy rằng : "Có thì nói có, không thì nói không. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ" ( Mt 5, 37). Khi tôn trong sự thật chúng ta giúp làm sáng tỏ chân lý hơn là tiếp tay cho những điều xấu thuộc về thế giới tối tăm".

Ben Ngô

Nguồn : BBC, 17/05/2019

***********************

Linh mục Nguyễn Duy Tân bị chuyển về nơi không còn giáo dân

T.K., Người Việt, 17/05/2019

Không ngoài dự báo, sau thời gian dài bị chính quyền cộng sản Việt Nam sách nhiễu, cấm xuất cảnh, hôm 17 tháng Năm, tin cho hay Linh mục Nguyễn Duy Tân, chánh xứ giáo xứ Thọ Hòa, được điều về phụ việc ở Trung Tâm Hành Hương Đức Mẹ Núi Cúi, Đồng Nai, nơi ông từ nay sẽ không còn giáo dân.

Linh mục Giuse Nguyễn Duy Tân (phải) luôn bênh vực những người bị áp bức bất công và chống Trung Quốc. (Hình : Facebook Nguyen Khanh)

Linh mục Giuse Duy Tân từng được biết trong vụ khoảng 20 người đàn ông trang bị súng và dùi cui đến giáo xứ Thọ Hòa hồi tháng Chín, 2017, đòi "đối thoại" với ông về "những lời lẽ phỉ báng Hồ Chí Minh và lật đổ chính quyền". Sau đó, vị Linh mục cho biết trên trang cá nhân rằng ông chưa giờ đề cập đến việc "lật đổ đảng CSVN".

Facebook Lê Nguyễn Phương Trâm ghi nhận buổi lễ từ biệt và nhận nhiệm sở mới của Linh mục Duy Tân có "nhiều điều lạ" : "Các cha được mời không được đồng tế. Không quay phim, không chụp hình, không cho cha Tân nói lời chia tay, khách mời không được dùng cơm trưa ngay cả cơm (hộp) tại nhiệm sở".

Vụ điều chuyển Linh mục Duy Tân là vụ mới nhất sau vụ Linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh, người điều hành Ban Truyền thông Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn, bất ngờ chuyển về nhà thờ Sáu Bọng ở Cần Thơ, thuộc Giáo Phận Long Xuyên và là thành viên tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Vĩnh Long hồi tháng Tư, 2019. Việc ông chuyển đi làm dấy lên nhiều cáo buộc rằng các Linh mục giúp thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa và bà con Vườn rau Lộc Hưng "lần lượt bị phân tán và cô lập khỏi nhà dòng".

Đáng lưu ý, vụ điều chuyển Linh mục Duy Tân diễn ra trong bối cảnh Linh mục Phaolô Lê Xuân Lộc bất ngờ phát đi thông báo nói Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn "vừa bắt đầu một nhiệm kỳ mới, do đó có những thay đổi nhân sự trong cộng đoàn, không còn tiếp tục chương trình ‘Tri Ân Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Hòa.’"

Các vụ điều chuyển Linh mục diễn ra liên tiếp cùng với việc thay đổi đường hướng của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn khiến mạng xã hội dấy lên quan ngại hệ thống Công giáo nay bị chế độ cộng sản Việt Nam chi phối tương tự "Phật Giáo quốc doanh".

Trước đó, hôm 13 tháng Năm, trong đoạn video ghi lại buổi tiếp xúc của giới đấu tranh Việt Nam với phái đoàn Bộ ngoại giao Mỹ đăng trên trang Tin Mừng Cho Người Nghèo, Linh mục Giuse Duy Tân phát biểu : "Với thể chế Cộng sản độc tài, quý vị nào nghe Linh mục nói có tự do tôn giáo thì người đó nói dối. Bản thân tôi là người đấu tranh cho công lý, nhân quyền, nên tôi chịu rất nhiều thiệt thòi. Nhà thờ của tôi xin chuyển đất nông nghiệp lên đất tôn giáo, xin 5 năm không cho. Xin xây đài Đức Mẹ hai năm cũng không xong, nên tôi phải xây chui. Tôi đi viếng Đức Mẹ La Vang đến Huế thì bị đuổi về. Tôi xin cấp passport để định sang Hoa Kỳ thăm thân nhân thì cũng không được cấp, còn bị những người mang súng bắn bi đến nhà thờ đòi ‘đối thoại’…".

"Tôi tóm tắt thế này, ở Việt Nam, nếu một Linh mục nào bưng bô cho Cộng sản thì một ngày được cho ăn ba tô cơm, Linh mục im lặng thì hai tô, Linh mục nào lên tiếng chống đối, bênh vực công lý thì một tô cơm thôi và còn bị đàn áp," Linh mục nói trong clip.

Từ nhiều năm qua, Linh mục Duy Tân công khai lên tiếng bất đồng với chế độ. Trang cá nhân của ông bày tỏ ủng hộ lời tuyên bố xuống đường của Linh mục Nguyễn Đình Thục và giáo dân Song Ngọc về việc nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam để Trung Quốc làm nhà thầu dự án đường cao tốc Bắc-Nam.

Trong những post khác, Linh mục cũng lên tiếng về Luật Biểu Tình, Luật Đặc Khu và các vụ dân oan bị cướp đất…

Hồi tháng Hai, 2019, một clip đăng tải trên trang Tin Mừng Cho Người Nghèo cho thấy Linh mục Giuse Nguyễn Duy Tân đến thăm và chúc tết dân oan Vườn rau Lộc Hưng. (T.K.)

*******************

Ai xóa sổ phòng Công lý và Hòa bình ?

Người Thủ Thiêm, VNTB, 15/05/2019

Lạc quan thì gọi đó là ‘đổi tên’, từ "phòng Công lý và Hòa bình" thành "phòng Phát triển Con người toàn diện" thuộc của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn. 

Tình nguyện viên chương trình Tri ân thương phế binh

Nhìn thẳng thực tế, thì đó là xóa hẳn các hoạt động thiện nguyện về bảo vệ những người cô thế, nơi có sứ mệnh lên tiếng về quyền con người… của phòng Công lý và Hòa bình.

Một bản tin cũ xin được nhắc lại

Vào lúc 14 giờ 30 ngày Chủ nhật 24/03/2013, Tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn khai trương phòng Công lý và Hòa bình , tại khu nhà Hiệp nhất B của Nhà Dòng. 

Đến khai trương phòng Công lý và Hòa bình có Hòa thượng Thích Không Tánh, Tổng Vụ trưởng, Tổng Vụ Từ thiện Xã hội thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ; Linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành, Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế ; Linh mục Giuse Hồ Đắc Tâm, Bề trên Tu viện kiêm chánh xứ Giáo xứ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp ; quý linh mục phụ trách về Công lý và Hòa bình, về truyền thông trong Nhà Dòng ; cùng một số cộng tác viên.

Bắt đầu nghi thức khai trương, linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành chủ sự giờ cầu nguyện và chúc lành cho căn phòng làm việc. Ngài mời gọi mọi người có mặt đọc 3 kinh Kính Mừng để cầu nguyện cho Việt Nam được công bằng và tự do. Linh mục Thành cũng nhắc tới tân Giáo hoàng Phanxicô như là vị Giáo hoàng quan tâm đến những người nghèo khổ cách đặc biệt. 

Sau cùng, mọi người cùng cất lên lời bài hát Kinh Hòa Bình của thánh Phanxicô Assisi. Linh mục Giuse Đinh Hữu Thoại, thư ký Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế và cũng là người sẽ phụ trách chính phòng Công lý và Hòa bình cho biết : "Gần hai năm nay, Dòng Chúa Cứu Thế đã lên tiếng, cầu nguyện cho Công lý và Hòa bình. Cụ thể lên tiếng và cầu nguyện cho những người dân oan khắp nơi trên cả nước : họ là những người bị mất đất, bị tù tội oan sai chỉ vì dám nói lên sự thật trong xã hội.

Bên cạnh đó, hiện nay trên cả nước có rất nhiều người dân bị oan sai họ đang cần có nơi giúp đỡ để lên tiếng, tư vấn về pháp luật cho họ. Và thực tế có rất nhiều anh chị em đã đến với chúng tôi, nhưng chúng tôi không biết đón tiếp họ như thế nào. Do đó, các vị Bề trên của chúng tôi thấy, cần một nơi để đón tiếp những anh chị em này".

Cha Thoại nhấn mạnh : "Công lý và Hòa bình không phải là vấn đề xa lạ với Giáo hội. Hiện tại, Giáo hội Công giáo Việt Nam đã có Ủy ban Công lý và Hòa bình, có trụ sở tại số 6 bis Tôn Đức Thắng, quận 1, Sài Gòn. Cho nên việc mở phòng Công lý và Hòa bình để đáp ứng, giúp đỡ những anh chị em đang cần sự giúp đỡ là việc làm cần thiết. Hơn nữa, đây việc đứng về phía những con người nghèo, người bị oan sai áp bức còn là nhiệm vụ của những tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế chúng tôi".

Cha Giuse Đinh Hữu Thoại cũng cho biết về nhiệm vụ của phòng Công lý và Hòa bình như sau : "Sau khi xác minh thông tin của những người bị oan một cách rõ ràng, chúng tôi có thể hỗ trợ họ về mặt truyền thông, tư vấn pháp luật cho họ và thay mặt thân chủ để chất vấn các cơ quan và cá nhân có liên quan".

Phòng Công lý và Hòa bình đã khai trương, nhưng theo lời linh mục Thoại, ngày hoạt động chính thức là vào thứ Hai, ngày 08/04/2013. Thời gian làm việc từ thứ Hai đến thứ Bảy.

Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn từng tạm ngưng chương trình ‘Trợ giúp thương phế binh’

Trong 6 lần liên tiếp Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn đã tổ chức các cuộc quyên góp tài vật trong và ngoài nước để giúp đỡ anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Từ chiếc xe lăn cho tới những phần tiền tuy ít ỏi nhưng đầy tình người đã vực dậy niềm cô đơn và số phận không may của họ.

Thế nhưng trong lần thứ 7, Dòng Chúa Cứu Thế gửi thư mời 152 anh em thương phế binh từ Đà Nẵng cho tới Cà Mau đến Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn vào sáng ngày thứ Sáu, 17/04/2015 để được khám tổng quát sức khỏe, xét nghiệm cận lâm sàng, do 4 cơ sở đa khoa thiện nguyện đứng ra phụ trách đã gặp trở ngại. 

"Tôi được cha Thoại cho tôi cái thông tin chuyện chuẩn bị vào ngày thứ Sáu tức hôm nay cho 152 thương phế binh, lần này là đợt thứ bảy rồi. Hôm thứ Ba, cha Vũ Trọng Phiệt, tức là cha Hoàng Phúc là cha giám đốc nhà sách là nơi mà Ban tổ chức sử dụng phòng ốc để mà làm, thì cha thông tin là hạ tất cả các poster xuống và nói rằng cha Giám tỉnh không cho phép làm. Cha Thoại cẩn thận đi gặp trực tiếp cha Giám tỉnh để hỏi ý kiến có phải là chính cha hay không.

Cha Thoại bảo là cha rất trung thực để nói về thông tin này, tức là không phải là cha Giám tỉnh không cho làm mà ngài bảo là chưa làm, cái cách ngài nói như thế. Cha Giám tỉnh có giải thích một vài điều và cha Thoại nói con chỉ cần biết có phải lệnh của cha hay không, và chỉ cần biết có cho làm hay không mà thôi". Linh mục Phạm Trung Thành nói (1).

Sau đó, tân Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích cho biết nguyên nhân mà ông cho là hợp lý khi tôn trọng sự đồng thuận của người khác, cụ thể là linh mục phụ trách nhà sách của Dòng Chúa Cứu Thế : "Thứ nhất là tôi không cấm chuyện giúp đỡ anh em thương phế binh đâu nhưng mà có những cơ sở của nhà dòng thì cần có sự đồng thuận của những người trách nhiệm thì mới nên làm. Tôi không cấm việc giúp cho anh em thương phế binh, cái đó tôi không ngăn cản gì hết, ai làm thì cứ làm không sao hết. Nhưng mà việc tổ chức thì nơi nào đó cần phải có sự đồng ý của người có trách nhiệm. Việc giúp anh em thương phế binh tôi hoàn toàn ủng hộ. Các cha cần giúp thì cứ giúp không sao hết, không có cản trở gì hết" [nguồn đã dẫn].

Thế nào là phát triển con người toàn diện ?

"Bề trên nhà Sài Gòn bảo vẫn tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, nhưng cách thức và nhân sự sẽ thay đổi. Tạ ơn Chúa và đợi xem". Đây là nội dung chia sẻ trên trang facebook của linh mục An tôn Lê Ngọc Thanh ở thời điểm nửa đêm về sáng ngày 14/05, sau khi nhóm các linh mục cùng tình nguyện viên của phòng Công lý và Hòa bình dự tiệc tiễn linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ chuẩn bị rời Sài Gòn về nhiệm sở mới ở Cần Giờ.

"Văn phòng Phát triển Con người toàn diện vẫn lo cho thương phế binh theo cách thức và nhân sự mới", là một chia sẻ vào sáng 14/05 của linh mục Phaolo Lê Xuân Lộc ngay trong lúc đang diễn ra cảnh các tình nguyện viên dọn dẹp các hồ sơ cá nhân, vật dụng của phòng Công lý và Hòa Bình để sáng ngày 15/05 sẽ chính thức bàn giao cho ‘chủ nhân mới’ là linh mục Giuse Nguyễn Hồng Phước (số điện thoại của cha Phước : 0907.990.895).

Ban đầu, việc bàn giao này dự kiến sẽ được thực hiện sau khi thực hiện xong chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa "Bên nhau đi nốt cuộc đời", hôm thứ Hai 20/05. Tuy nhiên bất ngờ có sự thay đổi, hủy bỏ chương trình từ thiện này và phải bàn giao sớm để có thể trương bảng hiệu mới "Phòng Phát triển Con người toàn diện", thay cho "Phòng Công lý và Hòa bình".

Về nguyên tắc thì việc đổi tên này được cho rằng phù hợp quy định. Theo đó, từ đầu năm 2017, Tòa Thánh đã gộp một số cơ quan, hội đồng, trong đó có Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình để lập ra Bộ Phục vụ Phát triển Nhân bản Toàn diện. Bộ này có thẩm quyền đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến di dân, những người nghèo, các bệnh nhân và những người bị loại trừ, bị gạt là ngoài lề và các nạn nhân chiến tranh và thiên tai, các tù nhân, người thất nghiệp cũng như các nạn nhân của bất kỳ hình thực nô lệ và tra tấn. Và vị bộ trưởng đầu tiên của bộ này chính là  Hồng y Turkson, trước đó vốn là Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về Công lý và Hòa bình.

"Nhân bản" trong bài giảng tôn giáo, đó là việc Thiên Chúa ban cho con người sự tự do và ngài không can dự vào sự tự do đó. Nhưng bản tính con người thường thích ngã theo những khuynh hướng xấu, dùng chính sự tự do Chúa ban để làm những điều xấu xa tội lỗi. Giả sử trong cộng đồng, ai cũng dùng sự tự do của mình để nói gì thì nói, ra đường muốn đi đâu thì đi. Đi không cần luật lệ giao thông đèn xanh, đèn đỏ,… thì xã hội sẽ ra sao ? Và những gì sẽ xảy ra cho những sự tự do ấy ? (2).

Như vậy, ở đây "nhân bản" nghiêng về phạm trù đạo đức. Còn ở phòng Công lý và Hòa bình, lâu nay vẫn như lời của linh mục Giuse Đinh Hữu Thoại : "Sau khi xác minh thông tin của những người bị oan một cách rõ ràng, chúng tôi có thể hỗ trợ họ về mặt truyền thông, tư vấn pháp luật cho họ và thay mặt thân chủ để chất vấn các cơ quan và cá nhân có liên quan…". Liệu tinh thần dấn thân, chấp nhận đối mặt với chính quyền trong những sai phạm mà họ đã cố tình gây ra như ở vườn rau Lộc Hưng, ở khu đô thị Thủ Thiêm mà nhóm linh mục cùng các tình nguyện viên phòng Công lý và Hòa bình đã từng ‘nhập cuộc’, sẽ vẫn được ‘ông chủ mới’ của phòng Phát triển Con người toàn diện, tiếp nối ?

Vấn đề khác, theo tin tức công khai trên trang xã hội của chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, hiện tại số ngân quỹ dành cho chương trình còn khoảng 10 tỷ đồng. Số thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa có trong danh sách tri ân "Bên nhau đi nốt cuộc đời", là gần 8.000 ông, bà. 

Số tiền được vận động từ đóng góp của Mạnh thường quân để phục vụ chương trình tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, sẽ được các ‘chủ nhân’ mới sử dụng ra sao, với các cam kết về tính hiệu quả như thế nào, đang là điều mà ngài Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích cần minh bạch cho rộng rãi cộng đồng, chứ không chỉ gói gọn nội bộ của tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế.

Trong một chia sẻ hôm 13/05, linh mục Giuse Ngô Văn Kha của Dòng Chúa Cứu Thế, đã viết đầy cảm xúc (trích) : "Dẫu chẳng còn được Bên Nhau Đi Nốt Cuộc Đời, nhưng bây giờ chính là lúc phải xác tín và chứng tỏ rằng, chúng ta cần có nhau, như lịch sử luôn phải tôn trọng sự thật về sự đóng góp cao cả của những người đã từng bảo vệ những giá trị làm người, chiến đấu cho tổ quốc hy sinh cho quê hương, và luôn hiên ngang là con dân Đất Việt. Xin tri ân các anh, những anh hùng Đất Việt - Những Thương Phế Binh Việt Nam Cộng Hòa" (3).

Một chút bên lề thay lời kết

Ở thời Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế là linh mục Vinh Sơn Phạm Trung Thành, với người ngoại đạo, họ tìm đến địa chỉ 38 Kỳ Đồng, quận 3, Sài Gòn không chỉ đến phòng Công lý và Hòa bình để nhờ lên tiếng bảo vệ kẻ cô thế, mà họ còn sang một phòng gần đó chuyên điều trị cơ, xương, khớp miễn phí với các vị thầy thuốc được đánh giá là mát tay.

Khi Dòng Chúa Cứu Thế có tân Giám tỉnh Nguyễn Ngọc Bích, phòng điều trị miễn phí nói trên bị đóng cửa.

Bước sang nhiệm kỳ thứ hai, với việc linh mục Giuse Nguyễn Ngọc Bích ra quyết định thuyên chuyển linh mục Giuse Lê Quang Uy từ Sài Gòn ra Vũng Tàu, coi như ‘tạm’ khép lại chương trình "Bữa cơm niềm vui" do linh mục Giuse Lê Quang Uy khởi xướng.

"Hai tuần nay, ở Giáo xứ chúng tôi bắt đầu có "Bữa cơm niềm vui" dành cho người có hoàn cảnh khó khăn. Loay hoay mãi không tìm được tên gọi nào cho nó khác với các nơi đã làm, cả bên Nhà Thờ lẫn bên Nhà Chùa, và có cả nhiều tư nhân tốt bụng bây giờ cũng phát tâm nguyện lo bữa ăn cho người nghèo, người bệnh, người khuyết tật, người bán vé số, cả người vô gia cư ngoài lòng lề đường… Cuối cùng, chúng tôi chọn tên gọi "Bữa cơm niềm vui" để xin được cuộn theo với dòng chảy từ Tông Huấn Niềm Vui Tin Mừng của Papa Phanxicô".

Linh mục Giuse Lê Quang Uy đã chia sẻ như vậy hồi cuối tháng 09/2018. Linh mục Giuse Lê Quang Uy còn được biết đến là vị Mục tử hết lòng cho những mái ấm tình thương ở những phận đời éo le của các cô gái 'trót dại' đã bị bạn tình chối bỏ...

Giờ thì phải chăng ‘niềm vui’ đó đã tắt lịm cùng với sự hụt hẫng của gần 8.000 ông, bà thương phế binh đang ngỡ ngàng chờ sẽ có người cùng đồng hành với họ để "Bên nhau đi nốt cuộc đời"…

Dường như cái ác thì luôn vô cùng !

Người Thủ Thiêm

Nguồn : VNTB, 15/05/2019

(1) http://bit.ly/2VmI3MH

(2) trích Giáo lý Ki tô giáo, mục Tu Đức, bài Giáo dục - Đời sống Nhân bản, http://bit.ly/2HgGhci

(3) http://bit.ly/2JcfPeN

*******************

Ai khiến phân hóa Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn ?

Minh Châu, VNTB, 13/05/2019

Các vị linh mục chủ trì chương trình này lần lượt được thuyên chuyển nhiệm sở. Nhiều khả năng phòng 'Công lý và Hòa bình' của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn cũng sẽ khép lại tên gọi quen thuộc đó từ cuối tháng 05/2019.

Nhà thờ Kỳ Đồng, Sài Gòn

Có nhiều chỉ dấu cho câu trả lời về khả năng chương trình nhân đạo "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa" ở ngày 20/05/2019 sẽ là 'kỳ cuối', qua việc thuyên chuyển vị trưởng văn phòng Công lý và Hòa bình thuộc Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn là linh mục Lê Ngọc Thanh từ Sài Gòn về Giáo phận Long Xuyên (thuộc Nhà Vĩnh Long), linh mục Trương Hoàng Vũ, thủ quỹ chương trình "Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa", kể từ ngày 10/05, bắt đầu "thôi làm thành viên Nhà Sài Gòn" để "về làm thành viên Nhà Cần Giờ". Trước đó, linh mục Đinh Hữu Thoại, tiền nhiệm trưởng văn phòng Công lý và Hòa bình, thuyên chuyển ra Quảng Nam.

Theo lời chia sẻ của linh mục Lê Ngọc Thanh với người viết bài này, thì việc thuyên chuyển là theo quy định của Nhà dòng, các anh em ở một chỗ tối đa là 8 năm, trừ một số trường hợp đặc biệt. "Mình đã ở Sài Gòn được 10 năm. Việc thuyên chuyển là bình thường, và đây cũng là dịp để mình ‘thử sức’ trong môi trường mới. Có lẽ phải sau năm đầu tiên ổn định, mình sẽ triển khai các dự tính tiếp theo đã hoạch định sẳn…". Linh mục Lê Ngọc Thanh chia sẻ.

Linh mục Lê Ngọc Thanh là người gắn bó với Phòng Công lý và Hòa bình suốt chục năm vừa qua với các hoạt động từ thiện nhân ái, và là người được các nhóm, hội đoàn xã hội dân sự kính trọng về tinh thần dấn thân mạnh mẽ trong các hoạt động đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. 

Phòng Công lý và Hòa bình của Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn còn là địa chỉ quen thuộc của tất cả các ông, bà thương phế binh, khi chương trình giúp đỡ các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa được chuyển giao vào năm 2012 từ Hòa thượng Thích Không Tánh, chùa Liên Trì, quận 2, Sài Gòn về Phòng Công lý và Hòa bình, Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn.

Linh mục Đinh Hữu Thoại, một trong những người phụ trách chương trình này, nhớ lại : "Năm chúng tôi bắt đầu tổ chức giúp cho chùa Liên Trì là tháng Bảy 2012. Do chúng tôi làm truyền thông thì nhiều người biết tới và con số thương phế binh đến càng ngày càng nhiều. Chương trình chúng tôi giúp đỡ họ là khám sức khỏe, trang bị cho họ những phương tiện trong cuộc sống như bảo hiểm y tế, xe lắc, xe lăn, xe ba bánh hay nạn, gậy, tùy nhu cầu mà chúng tôi giúp. Rồi thì sửa nhà, xây nhà mới, đi thăm bịnh và khi các ông qua đời thì chúng tôi đi viếng…".

Linh mục Phạm Trung Thành, nguyên Giám tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế, người hết lòng ủng hộ chương trình hỗ trợ thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa từ những ngày đầu, nói rằng thương phế binh xứng đáng được tuyên dương chứ không thể bị quên lãng, vì họ đã hy sinh tuổi thanh xuân cũng như một phần thân thể của mình cho đất nước : "Tôi hiện diện và đóng góp với anh em linh mục nhóm Công lý Hòa bình để nâng đỡ và chia sẻ với anh em thương phế binh. Tưởng tượng bây giờ họ sáu bảy chục tuổi rồi, mù què rồi thân xác cũng tàn tạ hết cả...

Rất vui mừng vì có dịp để bày tỏ nhận thức của mình về anh em thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ; nhận thức tôn trọng, nhận thức yêu thương, nhận thức muốn nâng đỡ và tri ân anh em thương phế binh, phục hồi quyền làm người và nhân phẩm của anh em mà trong nhiều năm qua cách này cách khác đã không được tôn trọng, đã không được đối xử đúng mức…".

Tuy nhiên dường như vị giám tỉnh kế nhiệm linh mục Phạm Trung Thành là linh mục Nguyễn Ngọc Bích không hẳn đồng quan điểm như vậy. Sau thời gian ngắn gián đoạn của việc chuyển giao chức vụ giám tỉnh, chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa vẫn được vị tân Giám tỉnh đồng ý tiếp tục, và chỉ có một vài "thay đổi nhỏ" về nhân sự khi thuyên chuyển linh mục Đinh Hữu Thoại, người phụ trách Phòng Công lý và Hòa bình ra Quảng Nam.

Kênh truyền thông "Tin mừng cho người nghèo" do linh mục Lê Ngọc Thanh phụ trách cũng được bàn giao lại, và rất nhanh sau đó mọi dữ liệu video trên kênh này bất ngờ bị khóa. Sau đó, nhóm linh mục Lê Ngọc Thanh, linh mục Lê Xuân Lộc, linh mục Trương Hoàng Vũ cùng một số anh, chị, em cùng mở kênh mới Amen tv.

Thời gian đi qua, vị tân Giám tỉnh hồi nào giờ tiếp tục được chọn làm Giám tỉnh cho nhiệm kỳ kế tiếp. Việc thay đổi nhân sự của Phòng Công lý và Hòa bình diễn ra ‘khốc liệt’ hơn với việc thuyên chuyển linh mục Lê Ngọc Thanh, linh mục Trương Hoàng Vũ, linh mục Lê Quang Uy. Vị linh mục sẽ về phụ trách Phòng Công lý và Hòa bình từ 19/05/2019, nghe đâu cũng đã có ý thay đổi tên của văn phòng này…

"Lạy Chúa, con là kẻ ngoại đạo, nhưng con xin Ngài tha tội cho con. Hôm nay con phải bật ra lời nguyền rủa kẻ đang tiếp tay phá nát những điều tốt đẹp còn sót lại nơi nhà Ngài ! Buồn rất nhiều ! Điên cũng rất nhiều !". Bà Dương Thị Tân, một tình nguyện viên của Phòng Công lý và Hòa bình đã không dằn được cảm xúc, chia sẻ như vậy trên trang cá nhân facebook hôm 10/05.

Nhà báo Ngô Kim Hoa thì ‘nặng giọng’ hơn : "Tôi là tân tòng, nhưng từ khi được làm con cái Chúa tôi luôn phó thác cho Ngài mọi sự và tin tưởng nơi Ngài. Nhưng bao năm qua nhìn chủ chăn Dòng Chúa Cứu Thế hiện tại, người thay hai quý cha Vinh Sơn Phạm Trung Thành và Giuse Hồ Đắc Tâm (là hai người đã làm lễ rửa tội và thêm sức cho tôi) thực lòng nhiều lúc cứ ngỡ ngàng vì cách hành xử của vị chủ chăn này. Thưa cha Ngọc Bích, ông đang phụng sự ai vậy ? Nếu đã sợ một thế lực nào và cung phụng nó thì đừng làm linh mục. Xin Chúa tha thứ cho ông vì những việc ông đã làm".

Bình tĩnh quan sát, một nhà báo ngoại đạo đang cộng tác với kênh Amen tv, nói rằng dường như đang có cả một kế hoạch dài hơi nhằm ‘quốc doanh hóa’ các vị linh mục.

Trước tiên, tại sổ tang Lê Đức Anh, khi viết chia buồn, vị Giám quản Tông tòa Tổng giáo phận Sài Gòn lại ghi là "Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh". Cách dùng từ này gây bất ngờ, vì căn cứ hồ sơ pháp lý liên quan về tôn giáo của Bộ Nội vụ, thì cho đến nay chỉ có một tên gọi là "Tổng giáo phận Sài Gòn" trong mọi hoạt động, kể cả phát hành văn bản hành chính. Hoặc hạn hữu nếu có sử dụng từ "Thành phố Hồ Chí Minh", thì sẽ là cụm từ "Tổng giáo phận Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh" [*].

Dự kiến vào hạ tuần tháng 05/2019, đến lượt Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn sẽ thay đổi tên gọi của "Phòng Công lý và Hòa bình". Nguồn tin cho biết, tên mới khi đọc lên sẽ mang sắc thái của Tuyên giáo đảng : "Phòng Phát triển con người toàn diện".

Việc ‘đóng cửa’ Phòng Công lý và Hòa bình liệu có dẫn tới ‘khép lại’ chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ? Việc thuyên chuyển linh mục Lê Ngọc Thanh, rồi linh mục Trương Hoàng Vũ, phải chăng nhằm đến việc ‘bứng cái gai truyền thông’ mà kênh Amen tv đang rất mạnh mẽ trong lên tiếng các vụ việc áp bức, bất công ; đặc biệt là vụ vườn rau Lộc Hưng, nơi có một dãy nhà dành cho các ông thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa ‘đầu đường xó chợ’, mà nhóm linh mục Lê Ngọc Thanh, linh mục Trương Hoàng Vũ đã vận động xây dựng, để rồi bị chính quyền thẳng tay đập phá.

Không lạm bàn về thuyết âm mưu ở đây, song thực tình đang có quá nhiều nghi vấn về một hoạch định ‘quốc doanh hóa’ các vị linh mục của nhà nước độc đảng toàn trị hiện nay.

Phải chăng đúng như lời nhận xét của bà Dương Thị Tân : "Có thể nói sang nhiệm kỳ thứ hai này, cha Ngọc Bích đã hoàn thành nhiệm cụ được giao là phân tán, cô lập các cha đang thực thi rất tốt sứ vụ mà Thiên Chúa trao ban. Hiện cha Bích chỉ còn giữ bên mình những cha luôn tuân phục cha, cũng như tuân phục nhà cầm quyền…".

Minh Châu

Nguồn : VNTB, 13/05/2019

Chú thích :

 [*] Trong Sắc lệnh đề ngày 08/03/2018, Bộ Loan báo Tin mừng cho các Dân tộc công bố rằng "vì Đức Tổng giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, Tổng giáo phận Sài Gòn, Việt Nam, qua đời, Bộ Loan báo Tin mừng cho các Dân tộc muốn tìm đặt người điều hành cho Tổng giáo phận này. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng và lắng nghe ý kiến những người liên quan, với năng quyền đặc biệt do Đức Thánh Cha Phanxicô ban, chúng tôi đề cử và bổ nhiệm : Đức cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng hiện là Giám mục Phụ tá Tổng giáo phận Sài Gòn làm Giám quản tông tòa Tổng giáo phận Sài Gòn "do trống tòa và theo sự xếp đặt của Tòa Thánh", với tất cả thẩm quyền và năng quyền dành cho các Bản quyền địa phương tại các địa hạt trực thuộc Bộ Loan báo Tin mừng cho các Dân tộc".