Hết máy bay ném bom, tới tàu chiến Mỹ băng qua Biển Đông (VOA, 15/03/2019)

Tàu chỉ huy của Hải quân Hoa Kỳ USS Blue Ridge vừa băng qua Biển Đông trong khi chỉ huy tàu tái khẳng định lập trường của Washington, sẽ tiếp tục "điều tàu và máy bay qua lại trên Biển Đông, và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép", bất chấp Trung Quốc phản đối sự hiện diện của quân đội Mỹ trên vùng biển đang trong vòng tranh chấp.

USS Blue Ridge, tàu chỉ huy của Hạm đội 7, Hải quân Hoa Kỳ ghé thăm cảng Manila, Philippines ngày 13/03/2019. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 3rd Class Dylan McKay)

Hãng tin AP dẫn lời Đại tá hải quân Eric Anduze, chỉ huy trưởng của USS Blue Ridge, nói với các nhà báo có mặt trên chiếc tàu chỉ huy của Hạm đội 7, rằng chuyến đi này là nhằm tái khẳng định quan hệ liên minh chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Philippines. Chiến hạm này đang neo trong Vịnh Manila hôm thứ Tư 14/3.

Hãng tin AP dẫn lời Đại tá Anduze, phát biểu :

"Hai nước chúng ta có một lịch sử lâu dài… Chúng tôi có mặt ở đây để khẳng định với các bạn rằng quan hệ đối tác của chúng ta vẫn vững mạnh hơn bao giờ hết".

Trả lời câu hỏi của nhà báo, liệu tàu của ông có gặp tàu hải quân Trung Quốc trong khu vực hay không, Đại tá Anduze đáp rằng có, ông nói thêm rằng "tất cả những sự tương tác giữa hai bên đều an toàn và có tính cách chuyên nghiệp", ông không cho biết thêm chi tiết nào khác.

Một lần nữa, người chỉ huy soái hạm Blue Ridge nhấn mạnh :

"Chúng tôi sẽ điều tàu bè, máy bay qua lại và hoạt động ở bất cứ nơi nào mà luật pháp cho phép".

Taiwan News dẫn lời Phó Đô đốc Hải quân Phil Sawyer, Hạm trưởng của Hạm đội 7, nói trong một thông cáo, rằng mục đích của chuyến đi thăm Manila của soái hạm Blue Ridge là để "củng cố sự cam kết của cả hai nước cho một vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở".

Trong chuyến đi thăm Manila vào đầu tháng này, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Mike Pompeo cũng nhắc đến cam kết của Hoa Kỳ, đảm bảo Biển Đông sẽ vẫn mở rộng cho tất cả các hoạt động giao thông đường thủy. Ông tuyên bố Trung Quốc "không phải là một mối đe dọa" có thể đóng cửa các tuyến hàng hải tại đây.

Phản ứng từ Bắc Kinh, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói rằng Trung Quốc và các nước xung quanh Biển Đông cam kết sẽ duy trì hòa bình và ổn định khu vực để thương thuyết hầu đạt được một bộ Quy tắc Ứng xử trên biển, nhằm tránh leo thang tranh chấp.

Lúc đó ông Lục Khảng nêu đích danh Hoa Kỳ, nói rằng người Mỹ "không nên can thiệp và gây rối" ở Biển Đông.

Ông Lục Khảng nói :

"Nếu các nước bên ngoài khu vực, như Hoa Kỳ chẳng hạn, thực sự nghĩ tới hòa bình và an sinh của dân trong khu vực, thì họ không nên gây rối trong khu vực".

Theo Military.com, chiến hạm Blue Ridge được coi như trung tâm chỉ huy các hoạt động tác chiến xa bờ của quân đội Mỹ, và được trang bị hệ thống máy tính và hệ thống thông tin liên lạc hiện đại nhất của hải quân Mỹ. Tàu có chiều dài 194m, rộng 33m. Thủy thủ đoàn gồm hơn 1000 người. Trong các tình huống khẩn cấp, tàu Blue Ridge có thể chở tới 3.000 người.

****************

Lần thứ hai trong vòng 10 ngày, Mỹ điều B-52 đến Biển Đông (RFI, 14/03/2019)

Hai chiếc B-52H của Không lực Mỹ đã bay tuần tra ở Biển Đông ngày 13/03/2019. Đây là lần thứ hai, trong vòng mười ngày, Mỹ điều oanh tạc cơ đến vùng biển đang có tranh chấp này.

Ảnh minh họa : Hai oanh tạc cơ B52 của Không Quân Hoa Kỳ @media.defense.gov

Trong thông cáo gửi tờ The Diplomat, Không Lực Hải Quân Thái Bình Dương (PACAF) cho biết "hai oanh tạc cơ B-52H đã rời căn cứ không quân Andersen trên đảo Guam để tiến hành tập luyện tuần tra thông thường trong vùng lân cận Biển Đông vào ngày 13/03/2019".

Vẫn theo thông cáo trên, chiến đấu cơ Mỹ thường xuyên hoạt động trong vùng Biển Đông để ủng hộ các đồng minh, đối tác của Mỹ và một vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương mở và tự do. Cả hai máy bay ném bom đã được một chiếc Boeing KC-135 tiếp nhiên liệu giữa không trung.

Còn trên biển, theo AP, chiến hạm USS Blue Ridge, thuộc Hạm đội 7 Hoa Kỳ, đã đi qua vùng Biển Đông để tiếp tục khẳng định mong muốn của Mỹ bảo vệ quyền được "đi lại, bay trên không phận và hoạt động tại những nơi mà luật pháp cho phép" nhằm thách thức việc Trung Quốc luôn phản đối sự xuất hiện thường xuyên của Hải Quân Mỹ ở Biển Đông.

Sau đó, chiến hạm USS Blue Ridge đã ghé thăm cảng Manila, Philippines ngày 13/03. Phát biểu trước báo giới trên chiến hạm, chỉ huy Eric Anduze nhấn mạnh : "Chúng tôi ở đây để nói rằng quan hệ đối tác này (Mỹ-Philippines) mạnh mẽ hơn bao giờ hết".

Trung Quốc cũng có thể phải đối mặt với thái độ kiên quyết hơn của Nhật Bản trong việc bảo vệ chủ quyền ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang có tranh chấp với Bắc Kinh. Theo trang Asia Times ngày 13/03, trong vòng 10 năm, Nhật Bản sẽ hạ thủy 12 tầu trinh sát và giám sát thế hệ mới để thay thế đội tầu đang tuần tra quanh quần đảo Senkaku/Điều Ngư. Đội tầu mới sẽ có lượng giãn nước khoảng 1.300 tấn, với thủy thủ đoàn 30 người.

Thu Hằng

*****************

Hoa Kỳ cho máy bay ném bom bay qua khu vực Biển Đông hai lần trong vòng 10 ngày (RFA, 14/03/2019)

Hai máy bay ném bom chiến lược B-52 của Hoa Kỳ lại được điều bay qua khu vực Biển Đông vào ngày thứ tư 13 tháng 3. Đây là lần thứ hai chỉ trong vòng 10 ngày hoạt động bay như thế được tiến hành bất chấp phản đối từ phía Trung Quốc.

Pháo đài bay B-52 của Hoa Kỳ tại khu vực Tây Thái Bình Dương - AFP

Thông cáo báo chí của Không Lực Hải Quân Thái Bình Dương nêu rõ hai pháo đài bay chiến lược B-52H Stratofortress cất cánh từ Căn cứ Andersen ở đảo Guam và tham gia vào chương trình huấn luyện thường kỳ trong khu vực Biển Đông trước khi trở về lại căn cứ Andersen.

Thông cáo nói tiếp hoạt động thường lệ của máy bay Hoa Kỳ tại khu vực Biển Đông là để hỗ trợ cho các đồng minh, đối tác cũng như bảo đảm một khu vực Ấn Độ- Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Chương trình huấn luyện thường kỳ như vừa nêu được cho biết khởi sự từ năm 2004 khi các loại chiến đấu cơ ném bom B-1, B-52 và B22 được luân phiên tham gia xuất phát từ căn cứ trên đảo Guam. Chương trình này được gọi là ‘sự hiện diện liên tục của pháo đài bay’ của Không lực Hoa Kỳ.

Giáo sư Tôn Triết (Sun Zhe), đồng chủ tịch chương trình Trung Quốc tại Đại học Columbia, được dẫn lời rằng ý đồ rõ ràng của Hoa Kỳ trong việc cho pháo đài bay chiến lược B-52 thay vì máy bay do thám như loại EP-3 tham gia huấn luyện tại khu vực Biển Đông là nhằm kiềm chế Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp này.

Vào ngày 4 tháng 3 vừa qua, hai máy bay B-52H của Mỹ cũng cất cánh từ Căn cứ Andersen ; một chiếc tham gia huấn luyện tại khu vực Biển Hoa Đông và một chiếc tại Biển Đông.

Ngày 19/02/2019, Genie Nguyễn của Voice of Vietnamese Americans phỏng vấn Dr. Patrick Cronin về tình hình Biển Đông sau khi ông tham dự cuộc họp với các nước ASEAN tuần trước đó.

Tiến sĩ Patrick Cronin – Asia Pacific Security Chair, Hudson Institute. (Photo courtesy of Doanh Vu)

Genie Nguyễn : Thưa Tiến sĩ, được biết ông vừa tham dự hội nghị tại Đông Nam Á. Xin ông vui lòng chia sẻ nhận định về tình hình Biển Đông, các khó khăn Trung Quốc gây ra cho Đông Nam Á và Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc.

Patrick Cronin : Tôi đã có cuộc thảo luận sâu rộng cả ở Phi Luật Tân và Nam Dương. Tại Nam Dương, chúng tôi tham dự một cuộc Hội Thảo với tất cả các thành viên của ASEAN – Hiệp Hội Các Nước Đông Nam Á. Thật khó tóm tắt tất cả các điều thảo luận trong vài phút .

Tôi nghĩ vấn đề Biển Đông là đề tài chính. Và an ninh hàng hải. Cả hai liên quan đến kinh tế, sự quan trọng của tất cả mọi thứ từ cá đến tài nguyên biển, đến sự giao thương, nhưng cũng tối quan yếu cho sự độc lập và chủ quyền của các nước Đông Nam Á.

Tiến sĩ Dewi Fortuna Anwar, một trong những trí thức được kính trọng nhất tại Nam Dương, và là một trong những người sáng suốt nhất tôi biết, diễn tả rất đúng sự thách thức các nước Đông Nam Á phải đối mặt để bảo vệ quyền tự chủ về chiến lược của mình trong tương lai. Phải có sự hợp tác với các nước bên ngoài, như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, nếu Đông Nam Á không muốn bị ép buộc phải chấp nhận một bản Quy tắc ứng xử Biển Đông ngược với quyền lợi của họ .

Một trong những quan tâm tại Đông Nam Á hiện nay là Trung Quốc đã thay đổi chiến thuật đối với Quy tắc ứng xử tại Biển Đông. Sau nhiều năm cố tình kéo dài thời gian thương thảo về Bộ Quy tắc ứng xử, bây giờ Bắc Kinh lại hối hả thúc đẩy một Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông thuận lợi cho mình và theo luật lệ của mình.

Trung Quốc cho thấy hai ưu tiên then chốt của họ trong bản nháp Quy tắc ứng xử :

1. Trung Quốc muốn có quyền phủ quyết các tập dượt quân sự hay chuyển binh của các lực lượng quân đội bên ngoài khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là quân đội Hoa Kỳ, như các cuộc diễn tập tự do hàng hải của Hoa Kỳ. Chúng tôi đã thực tập 15 cuộc cuộc diễn tập tự do hàng hải này từ năm 2015. Các cuộc diễn tập này được chia đều ra giữa các đảo Hoàng Sa và Trường Sa, với một lần tại Scarborough Shoal. Nhưng nếu Trung Quốc có thể ngăn cản các cuộc cuộc diễn tập tự do hàng hải này, thì họ có thể uy hiếp các lực lượng Hải Quân của các quốc gia Đông Nam Á một cách dễ dàng, tùy tiện, và họ biết chắc như vậy .

2. Trung Quốc muốn kiểm soát sự khai thác tài nguyên và phát triển. Việt Nam có kinh nghiệm này đầu tiên, năm 2014 với giàn khoan dầu Hải Dương 981 mà Trung Quốc đã ngang ngược đặt trong hải phận Việt Nam. Việt Nam đã bị Trung Quốc bắt nạt. Họ sử dụng chiến thuật đâm tàu. Tôi còn nhớ đã từng thăm một chiếc tàu cá Việt Nam bị đâm bởi Trung Quốc, với "chiến lược bắp cải", khi họ sử dụng nhiều vòng vây hàng hàng lớp lớp, bắt đầu là những tàu biển có trang bị, giả dạng làm ngư dân, nhưng không hề có lưới hay dây câu vì họ không thực tâm câu cá. Họ là những lực lượng bán quân sự, bao quanh họ là lực lượng tuần dương, mà dưới quyền Tập Cận Bình trực thuộc quyền chỉ huy quân sự, không phải dân sự, và rồi sau cùng là lực lượng hải quân chính quy của Trung Quốc. Như vậy đây chính là một cách uy hiếp, dọa nạt, một cách kiểm soát mà Trung Quốc thực thi.

Tôi vừa ở Phi Luật Tân, và chúng tôi thấy tận mắt họ sử dụng chiến thuật này hôm nay, tại Phi Luật Tân, tại Thitu và Pegasa, hai đảo nhỏ của quần đảo Trường Sa. Người Phi đang tìm cách sửa lại đường bay của họ trên rặng Pegasa. Trung Quốc đã bồi cát với mức độ chưa từng thấy, rồi quân sự hóa các đảo nhân tạo này, gồm cả 3 đường bay quân sự vĩ đại tại Trường Sa, mỗi sân bay dài bằng phi trường Changi của Singapore, phi trường hiện đại nhất Đông Nam Á. Đáng lẽ để yên cho Phi Luật Tân sửa lại đường bay của họ, Trung Quốc phát động chiến dịch "vòng vây bắp cải" này, hàng hàng lớp lớp, dân quân ở 2 dặm sát bờ biển, rồi lính tuần dương, rồi hải quân Trung Quốc, 95 chiến thuyền tụ lại trong tháng 12. 95 chiến thuyền đối với những người Phi Luật Tân nhỏ bé trên đảo, đó có phải là dọa nạt và uy hiếp không ?

Rồi Trung Quốc nói : "Chúng tôi muốn viết lại luật lệ". Đó là những điều họ muốn viết trong Bộ Quy Luật Ứng Xử. Họ không muốn bất kỳ quốc gia Đông Nam Á nào có thể bảo vệ chủ quyền, độc lập, và được thịnh vượng. Họ muốn các nước Đông Nam Á phải van lạy Bắc Kinh.

Việt Nam đã luôn đi đầu trong việc phản đối Trung Quốc, và điều tôi lo sợ, đây là điều đúc kết chính trong cuộc thảo luận về Biển Đông vừa qua, là Việt Nam sẽ bị cô lập bởi các nước Đông Nam Á khác, các thành viên của ASEAN - Hiệp hội các nước Đông Nam Á. Bởi vì Tổng thống Duterte tại Manila đã bị mua chuộc bởi Trung Quốc, và ông ta là người thực tế, do đó ông ta sẽ cân nhắc các lựa chọn của mình, và nếu thấy không thể đánh lại Trung Quốc, thì ông ta sẽ theo Trung Quốc, sẽ bị kéo theo.

Trong khi ấy, thì Thái Lan – một đồng minh khác của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á lại đang nhận nhiều đầu tư lớn từ Trung Quốc, và đang sắp có cuộc bầu cử năm nay. Thái Lan cũng đang giữ chức Chủ tịch ASEAN năm 2019. Việt Nam sẽ là Chủ tịch ASEAN năm tới. Như vậy mọi chuyện có thể được sắp xếp cho năm nay, hay năm tới, và Việt Nam sẽ ở trong thế vô cùng khó xử, hoặc chấp nhận Bộ Quy tắc ứng xử mà tất cả các thành viên khác đều đồng ý trừ Việt Nam, hay sẽ bị thất bại trong vai trò Chủ tịch ASEAN.

Chính vì thế mà chúng ta cần bảo đảm rằng Việt Nam không bị cô lập và bị rơi vào thế khó xử kia.

Tôi xin đổi đề tài. Tổng thống Trump vừa đến Hà Nội. Ông đã thăm Việt Nam hai lần, trong hai năm, nhiều hơn bất kỳ quốc gia Đông Nam Á nào. Tổng thống Trump đã chứng tỏ sự hỗ trợ của ông cho một bang giao Việt – Mỹ đang phát triển mạnh mẽ, xây dựng từ chính quyền trước đến chính quyền này. Đây là một khuynh hướng rất tốt, rất tích cực và quan trọng cho quan hệ Việt – Mỹ.

Nói chung, tại Đông Nam Á, tôi nghĩ Hoa Kỳ có thể làm nhiều hơn, có nhiều cơ hội lắm. Chúng ta cần có một vị thứ trưởng ngoại giao đặc trách Á Châu, một đại sứ tại Singapore, một đại sứ tại ASEAN… Nhưng đó chỉ là những điều nhỏ. Tôi nghĩ điều chính là chúng ta đang đi đúng hướng, và chúng ta cần cùng làm việc với khối dân Đông Nam Á trẻ trung đầy sức sống này, vì họ chính là trung tâm của một khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.​

Genie Nguyễn : Ông có nghĩ rằng chính quyền Việt Nam đã hợp tác đúng mức với Hoa Kỳ trên các lãnh vực an ninh quốc phòng, hay họ vẫn nghiêng về Trung Quốc nhiều hơn ?

Patrick Cronin : Tôi nghĩ Việt Nam có chính sách đối nội khác với chính sách đối ngoại.

Về đối ngoại và an ninh, chính sách của chính quyền Việt Nam vẫn tiếp tục đi sát hơn với Hoa Kỳ, làm việc với Nhật Bản, làm việc với các nước bên ngoài. Thực ra, họ tiếp tục chính sách cân bằng các thế lực với rất nhiều nước khác, để Trung Quốc không thể có quá nhiều ưu thế.

Về chính sách đối nội thì phức tạp hơn. Chúng ta rất mong được thấy Việt Nam cải thiện một cách nghiêm túc. Tôi nghĩ chúng ta cũng cần phải thực tế hơn về sự thay đổi ấy sẽ diễn ra thế nào. Tôi không nghĩ rằng bất cứ ai tại Hoa Kỳ muốn thúc giục Việt Nam thay đổi, nhưng chúng ta thực lòng muốn thấy dân Việt được thịnh vượng, có tự do, và không bị đẩy vào sự áp đặt như ở Trung Quốc. Hiện nay Trung Quốc đang gia tăng sự đàn áp lên dân chúng, không chỉ ở Tân Cương, mà nói thẳng ra là những trí thức, luật sư nhân quyền, đủ thứ người tại Trung Quốc bị đàn áp. Chúng ta muốn thấy Việt Nam chuyển đổi ngược với hướng đi của Trung Quốc. Bởi vì dân chúng Việt Nam rất kỳ diêu. Như chúng ta nghe thấy Tom Rose nói hôm nay, những người tỵ nạn Mỹ gốc Việt đã đóng góp rất nhiều vào xã hội Hoa Kỳ.

Chúng ta đã chia sẻ một lịch sử chuyển từ chiến tranh sang bình thường hóa quan hệ rồi trở thành bạn thân. Chúng ta có thể tiếp tục phát triển tương quan này lên đến mức độ chiến lược. Việt Nam cần Hoa Kỳ. Hoa Kỳ rất muốn xây dựng quan hệ chiến lược với Việt Nam. Do đó tôi hy vọng rằng chính sách đối nội và đối ngoại của Việt Nam sẽ dần dần tương hợp với sự phát triển quan hệ này.

Genie Giao Nguyen 

Nguồn : Voice of Vietnamese Americans, 13/03/2019

Trung Quốc sẽ làm gì khi Hoa Kỳ gia tăng hiện diện ở Biển Đông? (RFA, 12/03/2019)

Trung Quốc trong năm 2019 tăng chi tiêu cho ngân sách quốc phòng 7,5% và tốc độ tăng chi quốc phòng cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế, trong bối cảnh căng thẳng ở khu vực Biển Đông leo thang.

Hình chụp vệ tinh các cơ sở quân sự được Trung Quốc xây dựng trên đá Chữ Thập, Trường Sa tính đến năm 2017 Courtesy AMTI (CSIS)

Vấn đề được nêu ra, liệu rằng Trung Quốc sẽ có động thái quân sự nào khi Mỹ và đồng minh tăng cường hiện diện ở vùng biển Châu Á-Thái Bình Dương? Đài RFA ghi nhận ý kiến của giới chuyên gia trong phần sau.

Trung Quốc chuẩn bị cho chiến tranh ?

Tại phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội thường niên vào ngày 5 tháng 3, Trung Quốc cho biết chi khoảng 177 tỷ đô la Mỹ (USD) cho quốc phòng của nước này trong năm 2019. Mặc dù tỉ lệ tăng 7,5% trong năm nay thấp hơn tỉ lệ tăng 8,1% trong năm ngoái, tuy nhiên tốc độ tăng chi cho quốc phòng của Trung Quốc được nói là cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Trước đó vào ngày 3 tháng 3, The Wall Street Journal đăng tải một bài xã luận của ký giả Mark Helprin, thành viên của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR)-một tổ chức phi lợi nhuận chuyên nghiên cứu về chính sách đối ngoại và các vấn đề quốc tế của Hoa Kỳ với nội dung khẳng định trong khi Washington tập trung vào những nơi khác thì Bắc Kinh đang chuẩn bị cho chiến tranh.

Ký giả Mark Helprin cho rằng Trung Quốc đang tiến hành một trò chơi dài hạn mà tập trung vào phát triển quân sự và bành trướng, mặc dù nền kinh tế của Trung Quốc có chiều hướng suy thoái. Ký giả Mark Helprin lập luận không giống như Hoa Kỳ tập trung vào các mục tiêu ngắn, Trung Quốc chơi một trò chơi dài, trong đó mục tiêu chính là mối tương quan thuận lợi của các lực lượng theo thời gian và biện pháp quan trọng nhất là năng lực quân sự.

Tác giả bài xã luận nhấn mạnh đến việc phát triển vũ khí của Trung Quốc trong thời gian qua, đặc biệt liên quan đến vũ khí hạt nhân bởi mối đe dọa đến từ Bắc Triều Tiên mà quốc gia Cộng sản khép kín này được cho là lệ thuộc vào Trung Quốc. Ký giả Mark Helprin chỉ ra Trung Quốc là nước đứng thứ 3 toàn cầu về sở hữu hạt nhân với 228 tên lửa hạt nhân, sau Mỹ và Nga cùng với 55 tàu ngầm tấn công nên thực tế cho thấy Trung Quốc có thể tấn công các căn cứ của Mỹ ở Nam Hàn, Nhật Bản và đảo Guam, thậm chí bắn tên lửa hạt nhân đến lãnh thổ đất liền của Mỹ.

Từ Pháp quốc, ông Nguyễn Gia Kiểng, cựu Phụ tá Tổng trưởng Kinh tế của Việt Nam Cộng Hòa, một nhà quan sát tình hình kinh tế thế giới, lên tiếng với RFA rằng nhìn lại Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953), Bắc Hàn được xem như lệ thuộc vào Trung Quốc kể từ khi Trung Quốc điều động một lực lượng lớn quân đội đến giúp đỡ, giải vây ở sông Áp Lục (Yalu River). Ông Nguyễn Gia Kiểng nêu lên quan điểm của mình :

"Cho nên sự lệ thuộc của Chính quyền cộng sản Triều Tiên vào Trung Quốc là một lẽ dĩ nhiên, một sự thực hiển nhiên. Chúng ta không phải quan ngại nếu Triều Tiên không thỏa hiệp được với Mỹ thì Triều Tiên sẽ lệ thuộc hơn nữa vào Trung Quốc không ? Triều Tiên đã lệ thuộc và hoàn toàn lệ thuộc Trung Quốc. Tôi nghĩ ngay cả Triều Tiên không thể chế bom nguyên tử, nếu không có sự thỏa thuận và giúp đỡ của Trung Quốc. Có thể Triều Tiên chỉ là ‘một cái xưởng’ chế tạo bom nguyên tử, còn người thực sự chế tạo mới là Trung Quốc".

Trả lời câu hỏi của Đài Á Châu Tự Do rằng cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung có tác động gì đến mối quan ngại như của ký giả Mark Helprin nêu ra hay không, ông Nguyễn Gia Kiểng nhận định :

"Với lãi suất là 3,3%, trung bình mỗi năm Trung Quốc phải trả tiền lãi của các khoản vay vào khoảng 1000 tỷ đô la Mỹ (USD). So với 1000 tỷ đó thì 30 tỷ tiền thuế mà ông Trump đánh vào hàng hóa của Trung Quốc sẽ không thiệt hại bao nhiêu. Đó là tôi nói thiệt hại tối đa ở mức 30 tỷ USD. Vậy thì chúng ta không nên coi cái gọi là ‘cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung’ là quan trọng".

Tác giả của bài xã luận có nhan đề, tạm dịch là "Hoa Kỳ đang nhượng lại vùng Thái Bình Dương cho Trung Quốc", ký giả Mark Helprin cho rằng thật sự là khó hiểu khi hiện tại Hoa Kỳ không nhận thấy được các mối quan hệ sức mạnh căn bản mà Trung Quốc chú trọng tập trung vào và nếu như Hoa Kỳ càng kéo dài lổ hổng này, cũng như không gửi một tín hiệu nào trong lúc Bắc Kinh gia tăng sức mạnh quân sự thì rõ ràng vùng biển Tây Thái Bình Dương của Mỹ cuối cùng sẽ trở thành một cái hồ của Trung Quốc.

Chiến lược đối trọng của Mỹ ở Thái Bình Dương

Các tàu chiến Mỹ (Arleigh Burke, USS McCampbell) dẫn đường cho các tàu chiến của Hải quân Hoa Kỳ và Nhật Bản trong cuộc tập trận chung ở Guam hôm 21/1/2016 - Courtesy : U.S. NAVY

Đài RFA ghi nhận hồi trung tuần tháng 10 năm ngoái, trong cuộc phỏng vấn với chương trình Hugh Hewitt nổi tiếng của Hoa Kỳ, cố vấn an ninh Mỹ John Bolton cảnh báo Trung Quốc đã lợi dụng trật tự thế giới quá lâu trong khi Hoa Kỳ đã thất bại trong việc đối phó với Trung Quốc.

Trong một diễn biến liên quan, tại buổi điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, diễn ra vào ngày 12 tháng 2, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương-Ấn Độ Dương, Đô đốc Philip Davidson nhấn mạnh Mỹ cần chú trọng hơn nữa trong việc hợp tác với đồng minh và đối tác trong bối cảnh Trung Quốc "quân sự hóa" ở Biển Đông. Đô đốc Philip Davidson cho rằng Hoa Kỳ phải chấp nhận môi trường ở Biển Đông đang thay đổi rất nhanh chóng nên đòi hỏi những cách tiếp cận mới. Đô đốc Philip Davidson cho biết thêm Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương-Ấn Độ Dương đang có những cuộc thương thảo với các đối tác và đồng minh về những cơ hội có thể ở đó cũng như tăng cường hợp tác trong diễn tập quân sự, trong tuần tra ở Biển Đông và trong đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) với Trung Quốc.

Mới đây nhất, vào ngày 7 tháng 3, báo mạng sputniknews.com, của Nga dẫn lời của Đô đốc Philip Davidson tuyên bố trong cùng ngày rằng Hoa Kỳ ghi nhận các hoạt động quân sự của Trung Quốc gia tăng trong năm 2018 ở Biển Đông với các tàu, chiến đấu cơ và máy bay ném bom nhiều hơn những năm trước đó. Đô đốc Philip Davidson lập luận rằng hoạt động này gây nguy hiểm cho hoạt động thương mại và thông tin tài chính diễn ra ở khu vực Biển Đông.

Mặc dù tuyên bố như vừa nêu, tuy nhiên Chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương-Ấn Độ Dương của Hoa Kỳ từ chối cho biết số liệu về lực lượng tuần tra tự do hàng hải của Hoa Kỳ sẽ tăng lên hay không trước sự gia tăng hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông.

Trong khi đó, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, một nhà quan sát độc lập làm việc tại Singapore nói với RFA rằng cần có cái nhìn khách quan trong việc đánh giá các diễn tiến ở khu vực Biển Đông giữa Mỹ và Trung Quốc. Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp cho rằng ký giả Mark Helprin có cái nhìn bi quan trong bài xã luận đăng tải trên tờ The Wall Street Journal :

"Họ quá bi quan về các tác động của chính trị và địa chiến lược cũng như an ninh toàn cầu từ phía Mỹ. Thứ hai là họ đánh giá quá cao về vai trò và kết quả mà Trung Quốc có thể đạt tới trong tương lai. Một bên là Mỹ thì đánh giá quá thấp. Còn một bên đánh giá quá cao Trung Quốc. Các bài viết như thế thì không thấy dẫn chứng mà nhận định và bình luận thì rất thiếu sót".

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nhắc lại Chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama đã tiến hành "Chính sách xoay trục Châu Á-Thái Bình Dương", cho thấy rằng người Mỹ không bỏ vùng Tây Thái Bình Dương, đặc biệt là Biển Đông. Tiếp đến Chính quyền Tổng thống Donald Trump vẫn theo "Chính sách xoay trục’ này và tăng cường các hoạt động tuần tra về tự do hàng hải; đồng thời còn lập ra một cơ chế an ninh mới gọi là ‘Cơ chế an ninh Ấn Độ-Thái Bình Dương", bao trùm cả Châu Á-Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nhấn mạnh :

"Trong vòng gần 2 năm qua vẫn chưa thấy qua cơ chế này có hoạt động nào lớn, nhưng rõ ràng có ý nghĩa. Đặc biệt là vào hôm mùng 4 tháng 3, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã tái khẳng định hiệp định hòa bình với Philippines rằng nếu có một nước nào đó tấn công Phi, tức là tấn công nước Mỹ và nước Mỹ sẽ đánh trả. Đây là một tuyên bố rất mạnh mẽ.

Sự nhất quán trong chính sách của các nước lớn, kể cả Hoa Kỳ lẫn của các nước nhỏ thì trước hết họ phải quan tâm đến lợi ích quốc gia của nước họ trước. Lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ ở Biển Đông là thứ nhất họ phải bảo vệ bằng được con đường vận chuyển hàng hóa đi qua Biển Đông hơn 5.000 tỷ USD, trong đó hơn một nửa lượng hàng hóa Mỹ đi qua khu vực này, còn lại là của các nước đồng minh của Mỹ như Nhật Bản, Nam Triều Tiên, Úc, kể cả Philippines… và những nước bạn của Hoa Kỳ như Singapore, Đài Loan và cả Việt Nam… Mỹ với trách nhiệm của một nước đang đứng ở tuyến đầu trong việc đảm bảo trật tự an ninh quốc tế đã hình thành từ lâu và đến bây giờ vẫn chưa có gì thay đổi cả thì không có lý do gì mà họ không đảm bảo quyền lợi quốc gia của họ trong bối cảnh ở khu vực Biển Đông mà có lợi ích của quốc gia đó. Nếu nói như thế thì có thể thấy rằng việc can dự của Hoa Kỳ vào Biển Đông là có cơ sở về mặt chính trị cũng như chiến lược, dựa trên nền tảng đảm bảo an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Không thể giảm đi mà chỉ có tăng lên thôi".

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp khẳng định vai trò của Mỹ và Trung Quốc ở vùng biển Thái Bình Dương đều quan trọng, thế nhưng ông cho rằng giấc mơ làm chủ khu vực này của Trung Quốc sẽ rất khó trở thành hiện thực.

Còn ông Nguyễn Gia Kiểng lập luận trong tương lai không xa, chiến lược "Sáng kiến vành đai và con đường" mà Trung Quốc tung ra sẽ khiến cho nền kinh tế của nước này lâm vào khủng hoảng, vì vay tiền với lãi suất cao và cho vay lại với lãi suất thấp và rất có triển vọng không đòi lại được. Do đó, một khi kinh tế của Trung Quốc bị khủng hoảng thì sẽ dẫn đến khủng hoảng chính trị và hậu quả là tuy mối nguy Trung Quốc có thật, nhưng sẽ giảm đi chứ không tăng lên.

****************

Trung Quốc mời hải quân thế giới tham gia thao diễn vào tháng Tư (RFI, 12/03/2019)

Nhân kỷ niệm 70 năm ngày thành lập nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa, Quân đội Trung Quốc đã mời nhiều nước gởi chiến hạm đến tham gia cuộc thao diễn hải quân, dự trù vào tháng 04/2019.

Tầu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trong một cuộc diễn tập ở Biển Đông. Ảnh chụp tháng 12/2016.Reuters

Theo nhật báo Hồng Kông The South China Morning Post (SCMP) ngày 11/03/2019, một nguồn tin Trung Quốc tiết lộ rằng có thể cả Pháp lẫn Nga đều gởi tàu sân bay đến tham gia.

Trích dẫn các chuyên gia quân sự Trung Quốc, SCMP cho rằng cuộc thao diễn hải quân được dự trù nhằm mục tiêu phô trương sức mạnh của Trung Quốc, đồng thời nêu bật quan hệ "hữu nghị" của Trung Quốc với các nước vào lúc Bắc Kinh đang cố gắng tô điểm cho hình ảnh của mình trong tư cách một cường quốc đang trỗi dậy.

Cuộc thao diễn hải quân vào tháng Tư, cùng với lễ duyệt binh vào tháng 10 sẽ là hai sự kiện hoành tráng nhất mà quân đội Trung Quốc sẽ tổ chức nhân dịp lễ quốc khánh thứ 70 năm nay.

Theo SCMP, trong bối cảnh đang càng lúc càng bị quốc tế giám sát do các hành động của họ trên Biển Đông trong những năm gần đây, hải quân Trung Quốc muốn tranh thủ cơ hội này để tiếp cận với các đối tác dưới một hình ảnh thân thiện hơn.

Một nguồn tin Trung Quốc tiết lộ với tờ báo Hồng Kông rằng "rất có khả năng" Pháp sẽ phái tàu sân bay Charles-de-Gaulle (CDG) đến tham gia cuộc thao diễn, trong lúc Nga cũng đang xem xét việc gửi chiếc hàng không mẫu hạm Đô đốc Kuznetsov.

Theo hãng tin Pháp AFP, chiếc CDG hiện đang ở phía đông Địa Trung Hải, yểm trợ cho chiến dịch tấn công vào Baghouz, cứ địa cuối cùng của tổ chức Nhà Nước Hồi giáo ở miền Đông Syria, với 20 chiến đấu cơ Rafale trên tàu tham gia vào các phi vụ trinh sát và oanh kích khi cần thiết. Theo kế hoạch sau đó, chiếc CDG sẽ băng qua kênh đào Suez để qua vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương.

Cuộc thao diễn sẽ diễn ra ngày 23/04 trên Hoàng Hải ngoài khơi Thanh Đảo thuộc tỉnh Sơn Đông. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết đã mời hải quân hơn 10 nước tham gia. Một nguồn tin thân cận với hải quân cho biết là Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ cử tàu chiến tham gia.

Vào năm 2009, Trung Quốc đã từng tổ chức một sự kiện lớn để kỷ niệm 60 năm ngày thành lập binh chủng hải quân của họ. Khi ấy, đã có hải quân của 14 nước tham gia, trong đó có khu trục hạm USS Fitzgerald của Mỹ, tuần dương hạm Varyag từ Nga, cùng một số tàu đến từ Pháp, Úc, Hàn Quốc, Ấn Độ và Pakistan.

Năm 2019, có thể Trung Quốc sẽ phô trương một hoặc cả hai chiếc hàng không mẫu hạm của họ : chiếc Liêu Ninh, một tàu sân bay cũ của Nga được tân trang, và chiếc thứ hai chưa có tên, Type 001A do Trung Quốc tự đóng, cũng được chế tạo theo mô hình tàu Liêu Ninh.

Theo chuyên gia quân sự Trung Quốc Lý Kiệt, nhân cuộc thao diễn lần này, có thể là Bắc Kinh cũng sẽ cho trình làng khu trục hạm thế hệ mới của họ, loại 055, được thiết kế để hộ tống tàu sân bay Type 001A khi nó đi vào hoạt động cũng như loại tàu đổ bộ lớn thế hệ mới, Type 075, có khả năng mang theo 30 máy bay trực thăng, và có thê tấn công các loại tàu nổi cũng như tàu ngầm.

Một loại vũ khí khác có thể được Trung Quốc phô trương là loại tàu ngầm tấn công hạt nhân, có khả năng phóng tên lửa đạn đạo, Type 094.

Trọng Nghĩa

**********************

Trung Quốc sắp duyệt binh phô trương sức mạnh hải quân (RFA, 12/03/2019)

Hải quân Trung Quốc sẽ tiến hành cuộc duyệt binh lớn chưa từng có nhân kỷ niệm 70 năm ngày thành lập. Dịp này một số nước cũng được mời cử chiến hạm đến tham dự.

Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trong một cuộc diễn tập vào tháng tư 2018 - AFP

Mạng báo Bưu Điện Hoa Nam Buổi sáng vào ngày 11 tháng 3 loan tin dẫn lại thông báo của Bộ quốc phòng Trung Quốc như vừa nêu.

Theo đó ngày 23/4/2019 sẽ là ngày Hải quân Trung Quốc tổ chức cuộc duyệt binh tại vùng biển Hoàng Hải, ngoài khơi thành phố Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông. Dự kiến lễ duyệt binh được chủ trì bởi Chủ tịch Trung quốc Tập Cận Bình cũng là chủ tịch Quân Ủy Trung Ương. Đây được cho là cơ hội để Hải quân Trung Quốc ‘phô trương thanh thế, đánh bóng hình ảnh’.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho hay đã mời Hải quân của hơn 10 nước tham gia cuộc duyệt binh, trong đó có Hải quân Pháp, Nga, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Tin nói Hải Quân Pháp chắc sẽ cử Hàng không Mẫu Hạm Charles de Gaulle tham gia ; và Nga cử Hàng không Mẫu hạm Kuznetsov dự sự kiện lớn sắp tới của Hải Quân Trung Quốc.

Hải quân hai nước Nhật và Hàn Quốc cũng sẽ đưa chiến hạm tham gia cuộc duyệt binh của Hải quân Trung Quốc.

Nhà phân tích Hải quân Lý Giới tại Bắc Kinh tiết lộ cả hai tàu sân bay Liêu Ninh và Type 001A cùng nhiều chiến hạm mới khác của Trung Quốc như tàu khu trục Type 055, tàu đổ bộ Type 075 và tàu ngầm mang tên lửa đạn dạo sẽ xuất hiện trong đội duyệt binh. Theo nhà phân tích này thì đây sẽ là cuộc duyệt binh lớn nhất lịch sử Hải quân Trung Quốc.

Giới quan sát nhận định, với cuộc duyệt binh quy mô lần này, Trung Quốc dường như muốn gởi thông điệp tới Hoa Kỳ rằng quân đội nước này vẫn duy trì chiến lược gia tăng sức mạnh quân sự, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa hai nước chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Hồi tháng tư năm ngoái, Chủ tịch họ Tập cũng có mặt chứng kiến cuộc phô diễn Hải quân Trung Quốc tại Biển Đông.

Chuyên gia Lý Giới nhận định rằng việc Trung Quốc chỉ trong thời gian một năm lại cho tiến hành cuộc duyệt binh Hải quân chứng tỏ lãnh đạo Bắc Kinh nhận thấy tầm quan trọng của phát triển quyền lợi biển của Trung Quốc.

*******************

Cố vấn an ninh Mỹ : Không để Trung Quốc biến Biển Đông thành tỉnh mới (RFI, 11/03/2019)

Trong bài trả lời đài truyền hình Mỹ Fox News hôm 10/03/2019, cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton đã tuyên bố rằng các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông là điều "hoàn toàn không thể chấp nhận được". Hoa Kỳ, theo ông Bolton, sẽ tiếp tục có những hoạt động nhằm ngăn Bắc Kinh biến Biển Đông thành "một tỉnh mới của Trung Quốc".

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn trên đài Fox News. Ảnh tại Washington, 5/03/2019. Reuters/Leah Millis

Theo hãng tin Mỹ AP, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ đã khẳng định với phóng viên Maria Bartiromo của đài Fox News rằng "vấn đề an ninh mang tính chất hiện sinh của thế kỷ 21" đối với Mỹ là làm sao xử sự với Trung Quốc.

Ông Bolton xác định : "Trái ngược với mọi cam kết mà trước đây họ đã đưa ra, theo đó họ sẽ giải quyết các yêu sách lãnh thổ bằng đàm phán hòa bình, (Trung Quốc) đang chiếm lấy các bãi đá, rạn san hô và đảo (ở Biển Đông) và xây dựng các căn cứ quân sự trên đó".

Đối với cố vấn an ninh Mỹ, đó là điều "hoàn toàn không thể chấp nhận được". Và đó là lý do tại sao chúng ta (tức là Mỹ) tiếp tục thực hiện các chiến dịch tự do hàng hải và xem xét những cách khác để ngăn chặn có hiệu quả nỗ lực tạo ra một tỉnh mới của Trung Quốc".

Theo ghi nhận của AP, dưới thời tổng thống Mỹ Donald Trump, Washington đã tăng gia nhịp độ của các chiến dịch tuần tra vì tự do hàng hải ở Biển Đông, nhằm thách thức các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc và khẳng định quyền của quân đội Mỹ được cho phi cơ và tàu thuyền đến hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế, theo cách lý giải của Mỹ, cho phép.

Ông John Bolton là một người nổi tiếng "diều hâu" trong chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông được cử làm Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Hoa Kỳ sau khi tướng HR McMaster từ chức vào tháng 4/2018.

Trọng Nghĩa

Việt Nam lại lên tiếng về tầm quan trọng của Biển Đông (RFA, 07/03/2019)

Thượng tướng Phan Văn Giang, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam tham gia Hội nghị Tư lệnh Lực lượng Quốc phòng các nước ASEAN lần thứ 16 (ACDFM-16) diễn ra sáng ngày 7/3 tại Pattaya, Thái Lan.

Thái Lan trao cờ Chủ tịch ACDFM cho Việt Nam. Courtesy of nhandan.com.vn

Tại hội nghị ông này lên tiếng nhấn mạnh tầm quan trọng của Biển Đông và đề nghị lực lượng thực thi pháp luật trên biển và hải quân các bên liên quan tăng cường hợp tác, nhằm góp phần duy trì hòa bình, ổn định vùng biển trong khu vực.

Truyền thông trong nước loan tin ngày 7/3, trích phát biểu của Thượng tướng Phan Văn Giang nói thêm rằng những thách thức an ninh trên biển như tranh chấp chủ quyền, tranh chấp tài nguyên, cướp biển… sẽ tiếp tục đe dọa an ninh trên biển khu vực Đông Nam Á.

Tin cho biết, Việt Nam sẽ là nước Chủ tịch luân phiên của Hội nghị Tư lệnh Lực lượng Quốc phòng các nước ASEAN tiếp theo được tổ chức vào năm 2020.

Vẫn liên quan đến tình hình biển Đông, trong cuộc phỏng vấn với đài ABS-CBN ở Manila, Philippine ngày 7/3, ông Mahathir Mohamad, Thủ tướng Malaysia nói rằng Trung Quốc nên xác định "cái gọi là quyền sở hữu" của mình ở khu vực đang tranh chấp trên Biển Đông để các nước có tuyên bố chủ quyền khác có thể thu được nguồn lợi từ vùng biển giàu tài nguyên này.

Trung Quốc là nước hiện tuyên bố chủ quyền chừng 90% Biển Đông qua đường đứt khúc 9 đoạn mà Bắc Kinh đơn phương vạch ra. Đường này thường được gọi là đường lưỡi bò và bị Manila kiện ra Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc Tế- PCA ở La Haye. Vào ngày 12 tháng 7 năm 2016, PCA tuyên bố đường đứt khúc 9 đoạn không có giá trị cả về pháp lý lẫn lịch sử ; tuy nhiên Trung Quốc không công nhận phán quyết của Tòa như thế.

Ngoài Trung Quốc và Đài Loan còn có Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam cùng có tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông.

****************

Tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam trên vùng biển Hoàng Sa (VOA, 07/03/2019)

Chiều 6/3, Văn phòng Ủy ban quốc gia tìm kiếm cứu nạn, Cục Cứu hộ cứu nạn của Bộ Quốc phòng Việt Nam cho biết, 1 tàu cá của ngư dân ở tỉnh Quảng Ngãi đã bị tàu Trung Quốc đâm chìm trên vùng biển quần đảo Hoàng Sa.

Trang VietnamNet loan tin tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam. Photo VietnamNet

Báo Thanh Niên trích thông báo của Văn phòng này cho biết sự việc xảy ra lúc 10 giờ 10 phút ngày 6/3, tàu cá tỉnh Quảng Ngãi mang số hiệu QNg 90819 TS với 5 thuyền viên trên tàu đã bị tàu Trung Quốc BKS 44101 đâm chìm.

Truyền thông trong nước dẫn lời người nhà của ngư dân Nguyễn Minh Hùng, chủ tàu QNg 90819TS, cho biết tàu xuất bến ra Hoàng Sa hành nghề lặn mới được 4 ngày thì bị tàu Trung Quốc tông chìm. Tàu của ông Hùng được biết đã nhiều lần bị tàu Trung Quốc xua đuổi, bắt bớ trước đây.

Trước đó, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cho biết tàu đang di chuyển trong khu vực đảo Đá Lồi thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, cách Đà Nẵng khoảng 198 hải lý về hướng đông, thì bị tàu Trung Quốc đâm chìm hôm 6/3.

Tàu chỉ còn nổi phần mũi, 5 ngư dân trên tàu đã bám vào mũi tàu và chờ cứu hộ, theo báo Zing.

Báo VnExpress cho biết đến trưa cùng ngày, 5 ngư dân đã được một tàu cá khác của Việt Nam cứu vớt an toàn, và rời khu vực bị nạn.

Vào tháng 5 năm ngoái, 7 ngư dân trên một tàu cá cũng ở tỉnh Quảng Ngãi đã bị một tàu Hải giám Trung Quốc nhấn chìm trong vùng biển gần đá Bạch Quy thuộc quần đảo Hoàng Sa.

Việt Nam tuyên bố là nước đầu tiên chiếm hữu, thực thi chủ quyền liên tục qua nhiều giai đoạn lịch sử với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Tuy nhiên, từ giữa thế kỷ XX, Trung Quốc nhiều lần đánh chiếm Hoàng Sa, đến năm 1974 thì chiếm đóng trái phép toàn bộ quần đảo này, theo VnExpress.

*****************

Tàu cá Việt Nam lại bị tàu Trung Quốc đâm chìm ở Hoàng Sa (RFA, 06/03/2019)

Một tàu cá Quảng Ngãi vào sáng ngày 6 tháng 3 bị một tàu Trung Quốc đâm chìm tại khu vực quần đảo Hoàng Sa, ngư trường truyền thống của người đánh cá Việt Nam.

Chiếc tàu đánh cá mang số hiệu DNA 90152 bị tàu Trung Quốc đâm chìm đang neo đậu tại một cơ sở sữa chữa tàu ở Đà nẵng. Ảnh minh họa ; chụp hôm 02/6/2014. AFP

Văn Phòng Ủy Ban Quốc Gia Ứng phó Sự cố, Thiên tai & Tìm kiếm Cứu nạn vào tối ngày 6 tháng 3 xác nhận vụ việc vừa nêu với báo chí trong nước.

Tin cho biết vào khoảng 10 giờ sáng ngày 6 tháng 3, chiếc tàu cá mang số hiệu QNg-90819 của ngư dân Nguyễn Minh Hùng, cư ngụ tại thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi bị tàu Trung Quốc mang số hiệu 44101 đâm chìm tại vùng biển cách thành phố Đà Nẵng chừng 198 hải lý về phía đông. Đây được cho biết là khu vực Đá Lồi thuộc quần đảo Hoàng Sa.

Trên tàu có 5 ngư dân và họ đã cố bám vào phần nổi của tàu sau khi bị đâm chìm. Sau chừng hai tiếng đồng hồ một tàu cá cũng của ngư dân tỉnh Quảng Ngãi đến cứu 5 nạn nhân.

Tình trạng ngư dân Việt Nam đi đánh bắt tại Biển Đông, đặc biệt khu vực Quần Đảo Hoàng Sa, trong những năm qua bị tàu Trung Quốc sách nhiễu, đập phá, cướp hải sản, ngư lưới cụ, đâm chìm và thậm chí bắn chết người từng xảy ra.

Có một giai đoạn, truyền thông Việt Nam chỉ gọi thủ phạm gây nên những vụ việc như vừa nêu đối với ngư dân Việt Nam là ‘tàu lạ’. Trong vụ việc mới xảy ra ngày 6 tháng 3, cơ quan chức năng Việt Nam và truyền thông trong nước gọi đích danh là tàu Trung Quốc.

Nếu hiểu chiến tranh là để hủy diệt nhằm thôn tính đất đai, tài nguyên, thì xứ mình vẫn chiến tranh suốt mấy mươi năm quá đó chứ. Giặc là ai à ? Trung Quốc đó. Họ cướp tài nguyên dầu khí của Việt Nam ở biển Đông. Họ gieo rắc cái chết dần mòn trong dân chúng do ô nhiễm bởi công nghệ lạc hậu từ phương Bắc thi nhau trút vào Việt Nam. Và họ cũng từng dùng súng đạn để xâm lược Việt Nam...

Tàu cá Trung Quốc, Philippines căng thẳng gần đảo Thị Tứ ở Biển Đông 6/3/2019

Chiều ngày 5/3, nhiều bản tin trên báo chí Việt Nam bắt đầu nhuốm mùi thuốc súng, khi diễn tả lại một bản tin nước ngoài nói rằng lính Trung Quốc dưới màu áo dân sự là ngư dân, đã vây quanh đảo Thị Tứ, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nhưng hiện do Philippines khai thác ngư trường. Phía Trung Quốc cấm mọi tàu cá của các quốc gia khác bén mảng ở đảo Thị Tứ.

Trong một diễn biến khác, báo chí Việt Nam cũng rút tít đầy mạnh mẽ "Đài Loan tuyên bố 'sẵn sàng chiến đấu vào bất kỳ thời điểm nào'" trong bản tin được trích dẫn từ Reuters, mà bản tin gốc tiếng Anh vốn có tít rất hiền lành : "Rise in China's defense budget to outpace economic growth target". 

"Trung Quốc đã liên tục tuyên bố rằng họ sẽ không từ bỏ việc thống nhất Đài Loan bằng vũ lực, do đó chúng tôi luôn phải thận trọng" - ông Tô Trinh Xương nhấn mạnh trong ngày 5/3 khi được hỏi về mối đe dọa quân sự từ Trung Quốc.

"Chúng tôi không ngán chiến tranh và sẽ luôn sẵn sàng chiến đấu vào bất kỳ thời điểm nào" - hãng tin Reuters dẫn lời người đứng đầu cơ quan hành pháp Đài Loan khẳng định [*].

Ba năm về trước, trong bản tin phát hành nội bộ đầu tháng 1 năm 2016 của nhóm nghiên cứu thị trường chứng khoán của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đã đưa ra cảnh báo với sự giảm tốc ngày càng rõ rệt của kinh tế Trung Quốc, quốc gia này có thể "xuất khẩu khủng hoảng" sang các nước khác, đặc biệt là những nước có quan hệ thương mại lớn và gần gũi về mặt địa lý, trong đó có Việt Nam.

Ở thời điểm đó, Việt Nam chỉ có 4 mặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc đạt giá trị tiền tỷ USD. Mặt hàng xuất khẩu lớn nhất không phải là nông sản, mà là máy tính và sản phẩm điện tử (dĩ nhiên là gia công) với giá trị 2,6 tỷ USD, tiếp đến là xơ và sợi dệt với 1,4 tỷ USD.

Phía nhóm nghiên cứu của Vietcombank đã viết trong báo cáo của mình, khuyến cáo rằng cần theo dõi sát sao những rủi ro từ Trung Quốc. Tuy nhiên tính từ đó đến nay, dường như Trung Quốc đã ‘khống chế’ phần lớn các hoạt động kinh tế, bao gồm lãnh vực nông nghiệp của Việt Nam. Chỉ cần mới đây họ cắt giảm hạn ngạch nhập khẩu gạo từ Việt Nam, lập tức giá lúa ở đồng bằng sông Cửu Long rớt thảm hại.

Trung tuần tháng 11 năm ngoái, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra 6 cảnh báo về chuyện làm ăn giữa Việt Nam – Trung Quốc.

Có thể tóm tắt như sau : 

Thứ nhất, Việt Nam vẫn chịu thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc. Mức thâm hụt dù đã giảm trong thời gian gần đây, song đà giảm chưa có tính bền vững.

Thứ hai, những năm gần đây xuất hiện hiện tượng ngày càng nhiều doanh nghiệp trong nước câu kết với doanh nghiệp Trung Quốc làm giả xuất xứ Việt Nam cho hàng hóa Trung Quốc. 

Thứ ba, thống kê thương mại song phương Việt Nam - Trung Quốc không đầy đủ, thiếu kịp thời và chi tiết. Hạn chế về thống kê đã hạn chế đáng kể khả năng đánh giá, điều chỉnh chính sách thương mại kịp thời của Việt Nam với Trung Quốc.

Thứ tư, phương thức thu mua của đối tác Trung Quốc có biến động đáng kể và đảo chiều tương đối nhanh tại một số thời điểm, ảnh hưởng đến cung - cầu và khai thác bền vững một số mặt hàng và/hoặc tại một số địa phương.

Thứ năm, chất lượng các dự án FDI từ Trung Quốc chưa cao, khó đáp ứng được yêu cầu phát triển của Việt Nam trong trung và dài hạn.

Thứ sáu, các dự án sử dụng ODA và vốn chính thức khác từ Trung Quốc chưa giúp cải thiện đáng kể năng lực cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và các đối tác Việt Nam nói riêng. 

Vốn vay ODA Trung Quốc tại Việt Nam thường có lãi suất 3%/năm, cao hơn mức lãi vay từ các thị trường khác như Nhật Bản (0,4-1,2% tùy vào thời hạn vay) ; Hàn Quốc (0-2% tùy theo điều kiện đấu thầu) hay Ấn Độ (1,75%/ năm). Chưa kể, vay vốn từ Trung Quốc sẽ phải chịu phí cam kết 0,5%, phí quản lý 0,5%. Đối với vay thương mại, dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 (Nghệ An) với mức đầu tư 2 tỉ đô la Mỹ, phải vay vốn Trung Quốc với mức lãi suất vay từ nguồn tín dụng thương mại là 10,86%/năm.

Theo các chuyên gia từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, có ít nhất 5 vấn đề sau đây cần phải được các quan chức 'chóp bu' lưu ý để làm tốt trọng trách của mình : 

Một, hãy quan tâm đến hiệu quả kinh tế thực sự của các dự án lớn ; 

Hai, nên chú trọng vòng đời vận hành của các dự án, hơn là chăm chăm vào chi phí bỏ thầu thấp của Trung Quốc ; 

Ba, tránh việc trở thành con nợ chung thân của Trung Quốc với các điều khoản vay nặng nề như lâu nay ; 

Bốn, hãy vì tương lai giống nòi để chú trọng vấn đề môi trường ; 

Năm, ‘giọt máu đào hơn ao nước lã’, hãy đảm bảo sinh kế của người dân tại những nơi có dự án Trung Quốc.

Tuy nhiên đến nay phía những nhà lãnh đạo cao nhất Việt Nam như ông Nguyễn Phú Trọng, ông Nguyễn Xuân Phúc dường như vẫn thờ ơ các nội dung cảnh báo đó. Người ta chưa thấy báo chí đăng tải một phát biểu nào về mối nguy Bắc thuộc đang hiện diện tại Việt Nam từ các quan chức hàng VIP ấy.

Giả dụ thần Kim Quy là có thật, hôm nào đó vì ngộp thở quá do hồ Gươm ô nhiễm, Kim Quy trồi lên thoi thóp rồi nói rằng : "Giặc không còn sau lưng nữa, mà đang chung giường với bệ hạ đó !"…

Trúc Giang

Nguồn : VNTB, 07/03/2019

Chú thích :

[*] https://www.reuters.com/article/us-china-parliament-defence/rise-in-chinas-defense-budget-to-outpace-economic-growth-target-idUSKCN1QM03Y

Manila muốn xét lại hiệp ước phòng thủ chung Mỹ-Philippines (RFI, 05/03/2019)

Hiệp ước phòng thủ chung Mỹ-Philippines có từ năm 1951 cần phải được sửa đổi, nếu không thì Manila có nguy cơ bị kéo vào một cuộc chiến với Trung Quốc. Đây là nội dung tuyên bố vào hôm nay, 05/03/2019 của bộ trưởng quốc phòng Philippines, 4 ngày sau khi ngoại trưởng Mỹ khẳng định rằng Washington sẽ giúp Manila trong trường hợp bị tấn công trên Biển Đông.

Lễ hạ cờ Mỹ tại một căn cứ quân sự ở Manila, khi kết thúc cuộc tập trận chung Hoa Kỳ-Philippines, ngày 11/10/2016TED ALJIBE / AFP

Trong một thông báo, bộ trưởng quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana giải thích : "Tôi lo lắng không phải là vì thiếu sự trấn an, mà là vì khả năng bị lôi cuốn vào một cuộc chiến mà Philippines không gây ra và không mong muốn".

Hôm thứ Sáu 01/03 vừa qua, nhân chuyến ghé thăm Philippines, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã khẳng định rằng căn cứ vào bản hiệp ước phòng thủ chung Mỹ-Philippines ký kết năm 1951, Mỹ sẽ can thiệp giúp Philippines nếu lực lượng, tàu thuyền và phi cơ Philippines bị tấn công võ trang trên Biển Đông.

Hoa Kỳ luôn chống lại các hành vi bồi đắp, xây dựng tiền đồn của Trung Quốc trên Biển Đông đe dọa quyền tự do lưu thông, và đã thường xuyên cho chiến hạm tiến hành các cuộc tuần tra bảo vệ quyền tự do hàng hải trong khu vực.

Đối với bộ trưởng quốc phòng Lorenzana, chính những chuyến tuần tra của Mỹ là nguy cơ kéo Philippines vào cuộc xung đột vũ trang với Trung Quốc. Theo ông, "khi cho tàu hải quân gia tăng các cuộc tuần tra tại vùng Biển Tây Philippines (tức là Biển Đông), Hoa Kỳ có nhiều khả năng bị vướng vào một cuộc chiến tranh 'có nổ súng' với Trung Quốc… Trong trường hợp đó, và trên cơ sở bản (hiệp ước 1951), Philippines sẽ tự động bị lôi vào cuộc".

Do đó, bộ trưởng quốc phòng Philippines cho rằng hai bên "cần phải xem xét lại hiệp ước" để thích ứng với môi trường an ninh "rất khác biệt" hiện nay.

Trọng Nghĩa

******************

Bộ trưởng quốc phòng Philippines kêu gọi sửa đổi hiệp ước với Hoa Kỳ (RFA, 05/03/2019)

Hiệp ước Phòng thủ chung giữa Hoa Kỳ và Philippines cần phải sửa đổi nếu không sẽ có nguy cơ khiến Manila bị lôi kéo vào một cuộc chiến với Bắc Kinh.

Bộ trưởng quốc phòng Philippines (áo trắng) và các quan chức Mỹ (Ảnh chụp ngày 7/5/2018) - AFP

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, Delfin Lorenzana, vào ngày 5 tháng 3 có ý kiến như vừa nêu sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, Mike Pompeo tuyên bố Washington sẽ can thiệp trong trường hợp lực lượng vũ trang Philippines bị tấn công tại khu vực Biển Đông đang có tranh chấp giữa Trung Quốc và một số nước trong vùng.

Trong thông cáo đưa ra, Bộ trưởng quốc phòng Philippines, Delfin Lorenzana, cho rằng điều khiến ông này quan ngại không phải là thiếu sự đảm bảo từ phía Mỹ ; mà đó là sự can dự vào một cuộc chiến mà Philippines không hề muốn hay nhắm đến.

Các giới chức Philippines từng đề nghị Hiệp ước Phòng thủ chung ký năm 1951 giữa Washington và Manila không áp dụng đối với tuyến đường biển chiến lược bởi lẽ Hoa Kỳ không ngăn chặn được việc Trung Quốc bồi lấp nên các đảo nhân tạo từ những đá mà Philippines và một số nước khác trong khu vực có tuyên bố chủ quyền chồng lấn.

Hoa Kỳ luôn nói không đứng về bên nào trong cuộc tranh chấp chủ quyền tại khu vực Biển Đông ; trong khi đó Washington cho thực hiện các chuyến tuần tra tự do hàng hải áp sát những đảo nhân tạo mà Bắc Kinh bồi lấp nên. Hoạt động này được nói nhằm thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp.

Bộ trưởng quốc phòng Philippines, Delfin Lorenzana, cho rằng hoạt động của Hải quân Hoa Kỳ như thế có thể tạo nên nguy cơ lôi kéo Philippines vào xung đột vũ trang. Ông Delfin Lorenzana lập luận rằng trong trường hợp hoạt động tuần tra bảo đảm tự do hàng hải mà phía Hải quân Hoa Kỳ tiến hành tại khu vực biển tranh chấp xảy ra đụng độ vũ trang, thì trên cơ sở Hiệp ước Phòng thủ chung, Manila tự động phải can dự vào.

Do đó Ông Delfin Lozenzana cho rằng cần thiết phải sửa đổi lại.

Cũng tin liên quan, hiện nay ngư dân Philippines khi ra đánh bắt tại ngư trường đảo Thị Tứ bị tàu Trung Quốc xua đuổi.

Hãng AFP loan tin ngày 5 tháng 3 dẫn phát biểu của ông Roberto del Mundo, thị trưởng Kalayaan, nói với Mạng báo Inquirer về thực tế ngư dân địa phương Palawan bị tàu Trung Quốc xua khỏi đảo Thị Tứ như vừa nêu.

*******************

‘Ngư quân’ Trung Quốc vây đảo Thị Tứ ngăn ngư dân Philippines tiếp cận (VOA, 05/03/2019)

Khoảng 50 tàu Trung Quốc được cho là đã di chuyển gần đảo Pagasa, còn gọi là đảo Thị tứ trên quần đảo Trường Sa, và đe dọa ngư dân Philippines, trang GMA News cho biết.

Đảo Pagasa, còn gọi là đảo Thị Tứ, do Philippines tiếp quản.

Theo một bài báo trên News To Go của GMA News hôm 5/3, ông Roberto Del Mundo, Thị trưởng Kalayaan, cho biết từ ngày 11/1 đến ngày 2/2, ông liên tục phát hiện hàng chục tàu Trung Quốc có mặt gần đảo Pagasa, đảo có tên quốc tế là Thị Tứ.

Ngư dân địa phương bị các dân quân Trung Quốc xua đuổi xa khỏi một cồn cát gần đảo này.

Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. cho biết các tàu cá của cả Philippines và Trung Quốc đều có mặt ở vùng biển xung quanh đảo Thị tứ. Ông nói thêm rằng cả hai nước đều có ra tuyên bố chủ quyền đối với khu vực này.

AP trích lời ông Salvador Panel, Phát ngôn viên của tổng thống, hôm 5/3, cho biết Bộ Quốc phòng Philippines đang kiểm tra các tin tức cho rằng các tàu Trung Quốc đã ngăn chặn ngư dân Philippines tiếp cận các bãi cát gần đảo Thị Tứ do Philippines kiểm soát.

Trong khi đó, ông Richard Heydarian, nhà phân tích của GMA, nói rằng Trung Quốc đang sử dụng chiến thuật này để đe dọa ngư dân các nước khác có tuyên bố chủ quyền đối với vùng biển giàu tài nguyên.

Ông cũng lưu ý rằng Trung Quốc đã giám sát việc nâng cấp các cơ sở quân sự của Philippines tại đảo Thị Tứ, chẳng hạn như việc xây dựng một bến cảng và đoạn đường đi xuống bãi biển.

Các nhà hoạt động Philippines hôm 4/3 đã biểu tình bên ngoài đại sứ quán Trung Quốc tại Manila phản đối việc các tàu của Bắc Kinh đuổi theo ngư dân Philippines.

Các cuộc biểu tình này diễn ra 3 ngày sau khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo tới thăm Manila. Ông Pompeo bảo đảm với chính phủ Philippines về sự hỗ trợ của quân đội Hoa Kỳ nếu như có xảy ra vụ tấn công ở Biển Đông.

Hải quân Anh, Mỹ tập trận huấn luyện chung trên Biển Đông (VOA, 23/02/2019)

Các tàu hải quân Hoa Kỳ và Anh trong tuần này đã tiến hành huấn luyện an ninh hàng hải và hậu cần ở Biển Đông. Đây là cuộc diễn tập chung lần thứ ba của hai hạm đội tàu hải quân ở Tây Thái Bình Dương, theo trang tin chính thức của Hải quân Hoa Kỳ.

Thủy quân lục chiến và Hải quân Hoàng gia Anh trên tàu hộ tống HMS Monstrose diễn tập huấn luyện cùng với tàu chở dầu tiếp liệu USNS Guadalupe của Hải quân Mỹ.

Tham gia cuộc tập trận có tàu chở dầu tiếp liệu USNS Guadalupe của Hải quân Mỹ, tàu hộ tống HMS Monstrose của Hải quân Hoàng gia Anh, và các chỉ huy của hải quân hai nước.

Trong cuộc tập trận, các sĩ quan hải quân đã diễn tập các hoạt động đổ bộ lên tàu, khám xét và bắt giữ. Ngoài ra, các con tàu cũng được thực tập hoạt động tiếp liệu trên biển theo quy trình của NATO nhằm đảm bảo hoạt động này được thực hiện một cách an toàn và hiệu quả.

Trung tá Conor O’Neill, chỉ huy tàu HMS Montrose, cho biết đây là đợt diễn tập quan trọng để giữ cho cả Hải quân Hoàng gia và Thủy quân lục chiến của Anh luôn trong tư thế sẵn sàng để thi hành bất kỳ nhiệm vụ nào được giao phó.

"Việc chúng tôi có thể thực hiện đợt huấn luyện này và cuộc diễn tập tiếp liệu sau đó là một minh chứng cho mối quan hệ gần gũi giữa Hải quân Hoàng gia và Hải quân Hoa Kỳ, cả ở Thái Bình Dương và những nơi khác trên toàn cầu", chỉ huy Conor O’Neill nói.

Trong khi đó, ông Eric Naranjo, trưởng nhóm thủy thủ dân sự trên tàu USNS Guadalupe, nói rằng cuộc tập trận giúp cho cả hai bên mở rộng khả năng hợp tác.

Đây là đợt hợp tác huấn luyện lần thứ ba giữa Hải quân Hoa Kỳ và Hải quân Hoàng gia Anh trong vài tháng gần đây. Trước đó, tàu khu trục có tên lửa dẫn đường USS McCampbell của Hải quân Mỹ và tàu hộ vệ HMS Argyll của Hải quân Hoàng gia Anh đã tiến hành cuộc tập trận chung ở Biển Đông vào tháng 1, và một cuộc tập trận chống ngầm ba bên giữa Hải quân Hoa Kỳ, Hải quân Hoàng gia Anh và Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản cũng được tổ chức vào tháng 12/2018.

Guadalupe là tàu tiếp liệu lớp Henry J. Kaiser thứ 14, có nhiệm vụ tiến hành các hoạt động thường ngày và hỗ trợ hậu cần cho Hải quân Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh hoạt động trong khu vực thuộc trách nhiệm của Hạm đội 7.

*********************

Tàu sân bay Anh và Pháp tuần tra Biển Đông : Viễn ảnh xa vời (RFI, 22/02/2019)

Trong thời gian qua, có rất nhiều thông tin được loan tải về khả năng cả Pháp lẫn Anh đều sắp phái tàu sân bay của mình đến Biển Đông cùng tham gia nhiệm vụ bảo vệ quyền tự do hàng hải bên cạnh các hàng không mẫu hạm Mỹ. Thế nhưng, vào ngày 21/02/2019, Paris cho biết là trước mắt khả năng đó sẽ chưa diễn ra, trong lúc, dưới sức ép của Trung Quốc, nội bộ chính phủ Anh bắt đầu tranh cãi về kế hoạch triển khai tàu sân bay qua Biển Đông.

Tầu sân bay Charles de Gaulle, ngoài khơi thành phố Toulon, miền nam Pháp, sau 18 tháng nâng cấp. Ảnh chụp ngày 08/11/2018. Reuters/Christophe Simon

Khả năng nước Pháp cử chiếc hàng không mẫu hạm duy nhất đang hoạt động của mình là chiếc Charles-de-Gaulle qua vùng Thái Bình Dương và Biển Đông đã được chính bộ trưởng bộ Quân Lực Pháp gợi lên vào trung tuần tháng 11/2018, với thời điểm triển khai được suy đoán là đầu năm 2019.

Vào khi ấy, bà bộ trưởng Pháp Florence Parly đã nhấn mạnh rằng Paris "luôn luôn ở trên tuyến đầu trong việc bảo vệ quyền tự do hàng hải tại các vùng biển quốc tế". Đối với bà Parly, "nếu nguyên tắc cơ bản đó của luật pháp quốc tế bị vi phạm, như trường hợp đang xảy ra tại Biển Đông, Pháp sẽ thể hiện quyền tự do hành động và lưu thông của mình trong các vùng biển đó".

Thế nhưng, vào ngày 21/02, Quân Đội Pháp đã xác nhận trở lại rằng tàu sân bay Pháp Charles-de-Gaulle đúng là sẽ lên đường vào khoảng tháng 3 hay tháng 4 qua làm nhiệm vụ ở Châu Á, nhưng chỉ hoạt động ở Ấn Độ Dương, và ghé Singapore mà thôi, còn Biển Đông không nằm trong kế hoạch.

Theo đại tá Guillaume Thomas, phó phát ngôn viên Bộ Tham Mưu Quân Đội Pháp, theo lịch trình, hàng không mẫu hạm Charles-de-Gaulle sẽ ghé Địa Trung Hải, tháng 5 tập trận "Ramsès" với Ai Cập, sau đó qua Ấn Độ Dương, tham gia cuộc tập trận "Varuna" vào tháng 7 với Ấn Độ. Bên cạnh đó, tàu sân bay Pháp cũng sẽ thao diễn với Hải Quân Nhật Bản ở Ấn Độ Dương.

Đối với đại tá Thomas, các khu vực Ấn Độ Dương và Châu Á-Thái Bình Dương nằm trong các ưu tiên của Pháp, nhưng lần này, kế hoạch hoạt động của chiếc Charles-de-Gaulle không "dự kiến" đến Biển Đông, nơi mà đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc trên một số đảo đá đang gây căng thẳng với các láng giềng Đông Nam Á.

Về phần Anh Quốc, chỉ mới đây thôi, hôm 11/02, bộ trưởng Quốc Phòng Gavin Williamson xác nhận rằng Luân Đôn sẽ phái hàng không mẫu hạm HMS Queen Elizabeth qua vùng Thái Bình Dương và Biển Đông, chở theo một phi đội chiến đấu cơ F-35 hỗn hợp của cả Anh lẫn Mỹ.

Thời điểm của việc triển khai này khá xa vời, vì theo kế hoạch tàu sân bay Anh chỉ chính thức đi vào hoạt động vào năm 2021 mà thôi.

Cho dù vậy, thông báo của ông Williamson đã khiến Trung Quốc bất bình, và theo truyền thông Anh, Bắc Kinh đã hủy một cuộc đàm phán thương mại dự trù với bộ trưởng Tài Chính Anh Hammond để cảnh cáo.

Phát biểu vào hôm 21/02, ông Hammond đã công nhận rằng tuyên bố của ông Williamson về ý định triển khai tàu sân bay đã khiến cho quan hệ với Trung Quốc trở nên phức tạp, một lời hàm ý chỉ trích đồng nhiệm ở bộ Quốc Phòng là đã gây khó khăn cho việc giao thương với Trung Quốc, một yếu tố tối quan trọng vào lúc nước Anh rời Liên Hiệp Châu Âu.

Báo Financial Times hôm 15/02 vừa qua, đã ghi nhận rằng cả Phủ Thủ tướng Anh lẫn bộ Tài Chánh đều giận "tái mặt" vì bài phát biểu của ông Williamson. Tuy nhiên, theo hãng Reuters, một viên chức bộ Quốc Phòng Anh khẳng định rằng phát biểu của ông Williamson đã được cả bộ Tài Chính lẫn hủ Thủ Tướng duyệt qua trước.

Dẫu sao thì các diễn biến kể trên cho thấy là việc Anh Quốc quyết định triển khai tàu sân bay qua Biển Đông không phải là đơn giản, và trong ngắn hạn, hàng không mẫu hạm Mỹ sẽ chưa có bạn đồng hành trên Biển Đông.

Trọng Nghĩa

*****************

Trung Quốc thử nghiệm hệ thống chỉ huy thời chiến ở Biển Đông (RFI, 21/02/2019)

Theo tin của nhật báo Hồng Kông South China Morning Post (SCMP) ngày 20/02/2019, Trung Quốc vừa kết thúc một tháng tập trận ở Biển Đông và khu vực ở phía tây và trung Thái Bình Dương, với sự tham gia của các đơn vị hải quân, không quân và tên lửa.

Hải quân Trung Quốc tập trận trên Biển Đông cuối tháng 6/2010. Ảnh minh họa© AFP/ Park Yeong-Dae

Các nhà quan sát quân sự được South China Morning Post trích dẫn cho rằng các cuộc tập trận này, bắt đầu từ ngày 16/01 và kéo dài 34 ngày, cho thấy quân đội Trung Quốc muốn thử nghiệm hệ thống chỉ huy sẽ được sử dụng khi xảy ra chiến tranh ở Biển Đông, đồng thời củng cố khả năng phòng thủ tên lửa của họ trên vùng biển này.

Theo thông cáo của Hạm đội Nam Hải, nhiều loại chiến hạm mới nhất của Trung Quốc đã tham gia đợt tập trận lần này, trong đó có khu trục hạm trang bị tên lửa dẫn đường Hợp Phì (Hefei), hộ tống hạm trang bị tên lửa dẫn đường Vận Thành (Yuncheng), tàu đổ bộ Trường Bạch Sơn (Changbaishan) và tàu tiếp liệu Hồng Hồ (Honghu).

Cũng theo thông cáo Hạm đội Nam Hải, để mô phỏng tình huống chiến tranh thật sự, đợt tập trận lần này ở vùng Biển Đông không theo một kịch bản có sẵn và cũng không có thông báo trước nào đưa ra, mọi chỉ thị và các phương án xử lý đều dựa trên tình huống chiến đấu thực tế.

Các hoạt động thao dượt khác bao gồm đánh trả các tàu tấn công, cứu hộ bằng không quân và tập trận bắn đạn thật. Trong 34 ngày, các binh chủng của quân đội Trung Quốc đã phối hợp tiến hành 20 cuộc tập trận khác nhau.

Một nguồn tin giấu tên nhân dịp này cho nhật báo SCMP biết Lực lượng Tên lửa của quân đội Trung Quốc muốn triển khai thường trực các tên lửa phòng không HQ-9 và tên lửa chống hạm YJ tại đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa, mà Trung Quốc đã chiếm của Việt Nam từ năm 1974.

Thanh Phương

**********************

Trung Quốc thử nghiệm hệ thống chỉ huy thời chiến ở Biển Đông (RFA, 21/02/2019)

Trung Quốc vừa tiến hành hơn một tháng diễn tập chiến đấu tại khu vực Biển Đông, khu vực tây và trung Thái Bình Dương.

Chiến đấu cơ tàng hình J-20 của Trung Quốc. Chu Hải, Quảng Đông, 11/2018. AFP

Thông tin này được tờ Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng, phát hành tại Hong Kong, đưa ra trong số ngày 20 tháng 2 với trích dẫn lời nhà phân tích quân sự Tống Trọng Bình, dựa trên những nguồn tin thân cận với quân đội Trung Quốc.

Bưu điện Hoa Nam Buổi Sáng cho biết Trung Quốc đang thử nghiệm một hệ thống chỉ huy thời chiến bao trùm khu vực Biển Đông, khu vực miền Tây và Trung Thái Bình Dương. Từ ngày 16 tháng 1/2019 đến nay các lực lượng hải quân, không quân và các đơn vị tên lửa của Trung Quốc tại khu vực này, bao gồm các chiến hạm mới nhất, các hệ thống hỏa tiễn,… đã thực hiện 20 cuộc diễn tập, trong đó có tập trận bắn đạn thật.

Những cuộc thử nghiệm này được đặt trong tình huống chiến tranh bất ngờ.

Quân đội Trung Quốc cho biết những thử nghiệm này giúp cho họ tăng cường sự hiểu biết cũng như khả năng chiến đấu.

Đặc biệt trong kỳ diễn tập và thử nghiệm này lực lượng hỏa tiễn phòng không và chống tàu chiến được đặc biệt chú ý, và có thể sẽ triển khai trên đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa trong Biển Đông hiện do Trung Quốc kiểm soát.

Nguồn tin thân cận với quân đội Trung Quốc tiết lộ rằng cho đến nay các hỏa tiễn không được triển khai nhiều vì e ngại các chuyến bay thám thính của quân đội Hoa Kỳ.

Theo lời nhà phân tích Tống Trọng Bình, thì lực lượng hỏa tiễn hạt nhân vẫn thuộc Quân Ủy Trung Ương , nhưng các lực lượng hỏa tiễn qui ước sẽ được giao về cho bộ tư lệnh địa phương trong thời chiến.

Đợt diễn tập trong 34 ngày từ giữa tháng giêng vừa qua nhằm thử nghiệm hệ thống chỉ huy thời chiến mang tính phối hợp giữa các lực lượng với nhau.

AMTI : Trung Quốc điều dân quân tới đảo Thị Tứ Biển Đông (RFI, 07/02/2019)

Hôm 06/02/2019, tổ chức Sáng kiến ​​Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI) dựa trên các hình ảnh vệ tinh, tiết lộ rằng "một số tàu Trung Quốc đã hoạt động trong khu vực giữa bãi đá Subi và đảo Thị Tứ, Biển Đông, ít nhất kể từ tháng 7 năm 2018"

Binh sĩ Philippines trên đảo Thị Tứ, Trường Sa , nơi có tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam, Philippines, Trung Quốc, Đài Loan. Ảnh chụp ngày 11/05/2015. AFP PHOTO / POOL / RITCHIE B. TONGO

AMTI thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), trụ sở tại Washington, cho biết hành động nói trên của Trung Quốc có thể là nhằm "đáp trả nỗ lực ban đầu của Philippines về việc tu sửa đường băng" trên đảo Thị Tứ vào tháng 5 năm 2018.

Thị Tứ là đảo tự nhiên lớn thứ 2 tại quần đảo Trường Sa thuộc Biển Đông, hiện do Philippines kiểm soát, nhưng Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan cùng đòi chủ quyền.

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana ngày 04/02 cho biết Manila đặt mục tiêu hoàn thành một đoạn đường dốc trên đảo Thị Tứ "trong đầu năm 2019", theo tin của tờ Philippine Daily Inquirer.

Theo AMTI, đoạn đường này "sẽ tạo thuận lợi cho việc cung cấp thiết bị và vật liệu xây dựng cho hòn đảo để phục vụ các hoạt động nâng cấp đã được dự trù", đặc biệt là nâng cấp đường băng trên đảo. Và Trung Quốc đã đáp trả công trình mới của Philippines này "bằng cách triển khai một đội tàu lớn từ đá Subi, chỉ cách Thị Tứ hơn 12 hải lý về phía tây nam". Đội tàu này gồm một số tàu của hải quân Trung Quốc và Lực lượng Cảnh sát biển Trung Quốc (CCG), cùng với hàng chục tàu cá lớn, có kích thước từ 30 đến 70 mét.

Các chuyên gia của AMTI cho rằng các tàu cá này "có những dấu hiệu thuộc về lực lượng dân quân hàng hải của Trung Quốc", có trang bị hệ thống vô hiệu hóa máy thu phát tự động (AIS) nhằm che giấu các hoạt động của họ.

Thanh Phương

*******************

Nhật phản đối Trung Quốc khoan dầu tại vùng biển tranh chấp (RFI, 07/02/2019)

Nhật Bản hôm 07/02/2019 lên tiếng phản đối việc Trung Quốc tiếp tục đưa tàu khoan dầu đến một mỏ khí đốt tại vùng biển tranh chấp ở biển Hoa Đông.

Dàn khoan khai thác khí tại vùng mà Trung Quốc gọi là Xuân Hiểu (Chunxiao), còn đối với Nhật là Sirakaba - Reuters/Kyodo

Phản kháng của Nhật thông qua con đường ngoại giao được đưa ra sau khi Tokyo khẳng định chiếc tàu này vào tháng Giêng đã di chuyển đến gần đường phân cách giữa hai nước trên biển Hoa Đông, dường như đang thăm dò tài nguyên. Trước đó vào tháng 9/2018, Nhật đã phát hiện chiếc tàu đang khoan dầu khí, sau đó tàu này dời đi nơi khác.

Chánh văn phòng nội các Nhật, ông Yoshihide Suga, tuyên bố : "Thật vô cùng đáng tiếc là Trung Quốc vẫn tiếp tục đơn phương triển khai các hoạt động này".

Bắc Kinh hiện có 16 dàn dầu khí bên phía Trung Quốc, ở gần đường ranh giới vùng đặc quyền kinh tế. Tokyo lo sợ Trung Quốc âm thầm hút đi tài nguyên dầu khí bên phía Nhật.

Phát hiện trên đây diễn ra trong bối cảnh quan hệ Nhật-Trung đang có tiến triển. Hôm thứ Bảy, đôi bên đã thỏa thuận đẩy nhanh việc chuẩn bị chuyến viếng thăm Nhật Bản của ông Tập Cận Bình. Trong cuộc gặp tại Bắc Kinh, thứ trưởng ngoại giao Nhật Takeo Mori và ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khẳng định đó là "sự kiện quan trọng nhất trong năm nay" của cả hai nước.

Thụy My

********************

Năm 2019 Trung Quốc có thể tăng cường "tuần tra hàng hải" ở Biển Đông (GDVN, 04/02/2019)

Về các cuộc tuần tra đang diễn ra trên biển Hoa Đông và Biển Đông, ông Hứa Kỳ Lượng chỉ thị cảnh sát biển Trung Quốc phải "chuẩn bị tốt cho các kịch bản".

Tướng Hứa Kỳ Lượng, ảnh : Reuters.

Tân Hoa Xã ngày 3/2 đưa tin, Phó chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc Hứa Kỳ Lượng cùng ngày nhấn mạnh yêu cầu xây dựng một lực lượng thực thi pháp luật hàng hải mạnh mẽ và hiện đại.

Ông Lượng cũng là Ủy viên trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã nêu yêu cầu này khi tới chúc Tết các sĩ quan, binh lính cảnh sát biển Trung Quốc.

Về các cuộc tuần tra đang diễn ra trên biển Hoa Đông và Biển Đông, ông Hứa Kỳ Lượng chỉ thị cho lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc phải "chuẩn bị tốt cho các kịch bản khác nhau", khuyến khích họ kiên quyết bảo vệ (cái gọi là) quyền và lợi ích hàng hải của Trung Quốc.

Hứa Kỳ Lượng kêu gọi phát triển lực lượng cảnh sát biển vững chắc hơn và gắn liền với chiến lược phát triển Trung Quốc thành một cường quốc biển.

Ông Lượng cũng nhấn mạnh việc cần phải tăng cường đều đặn sự sẵn sàng của cảnh sát biển Trung Quốc trong việc bảo vệ các quyền lợi hàng hải và thực thi luật pháp trên biển, cải thiện khả năng đối phó với các rủi ro và thách thức liên quan [1].

Trong một động thái khác có liên quan, ngày 30/1 South China Morning Post đưa tin, Trung Quốc đã xây dựng một trung tâm cứu hộ (bất hợp pháp) trên đảo nhân tạo ở đá Chữ Thập, quần đảo Trường Sa (thuộc Khánh Hòa, Việt Nam ; 7 cấu trúc hiện bị Trung Quốc chiếm đóng, đảo hóa và quân sự hóa trái phép).

Thông báo này được Bộ Giao thông vận tải Trung Quốc đưa ra 6 tháng sau khi Trung Quốc điều tàu cứu hộ Nanhaijiu 115 đến Su Bi.

Đảo nhân tạo trên đá Chữ Thập có doanh trại cho hơn 1000 quân với nguồn cung cấp nước ngọt, năng lượng pin mặt trời và các nhà kính trồng rau, bên cạnh hệ thống vũ khí, công sự [2]

Hồng Thủy

Chú thích :

[1] http://www.xinhuanet.com/english/2019-02/03/c_137797573.htm

[2] https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/2184351

Biển Đông : Trung Quốc mở trung tâm cứu hộ trên biển ở Trường Sa (RFI, 30/01/2019)

Trong một động thái bị xem là để củng cố quyền kiểm soát trên Biển Đông, Bắc Kinh vào hôm 29/01/2019 đã khai trương một trung tâm cứu hộ trên Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef) vùng quần đảo Trường Sa. Đây là một trong 7 thực thể Trung Quốc kiểm soát tại Trường Sa, nhưng bị một số láng giềng Đông Nam Á đòi hỏi chủ quyền.

Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), quần đảo Trường Sa, nhìn từ trên không. Ảnh chụp của Asia Maritime Transparency Initiative. Công bố ngày 16/06/2017 Reuters/AMTI

Theo Tân Hoa Xã, được báo Nhật Bản The Japan Times trích dẫn, bộ Giao Thông Trung Quốc đã chính thức khánh thành cơ sở này nhằm "bảo đảm tốt hơn vấn đề an toàn giao thông và vận tải ở Biển Đông", hỗ trợ cho các hoạt động cứu hộ trên biển ở khu vực phía nam Biển Đông, gần quần đảo Trường Sa.

Theo báo Japan Times, với ý đồ nắm quyền kiểm soát Biển Đông, trong thực tế Bắc Kinh đã biến các thực thể trong tay họ thành tiền đồn quân sự, trong đó ba thực thể Đá Chữ Thập, Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn ở Trường Sa đều có sân bay quân sự, được trang bị tên lửa, kho chứa rộng rãi và một loạt cơ sở có thể theo dõi các vệ tinh, hoạt động quân sự và thông tin của nước ngoài.

Để trấn an những lo ngại về việc quân sự hóa các đảo nhỏ đó, Bắc Kinh liên tục nói rằng các cơ sở đó chỉ có mục đích phòng thủ, còn chức năng chính của các đảo mang tính chất dân sự, nhằm phục vụ lưu thông cho tất cả tàu bè trong vùng.

Nhằm chứng tỏ điều đó, Trung Quốc đã cho xây dựng các cơ sở bảo tồn và phục hồi sinh thái và trung tâm quan sát biển trên Đá Chữ Thập, Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn. Cuối tháng 7 năm ngoái, Trung Quốc tuyên bố sẽ cho đồn trú vĩnh viễn một tàu tìm kiếm và cứu hộ tại Đá Xu Bi, nơi đã có một hải đăng và bến tàu rộng lớn.

Tuy nhiên, một số nhà quan sát đã cho rằng các động thái đó có thể giúp Bắc Kinh áp đặt trong thực tế yêu sách chủ quyền của họ.

Cũng liên quan đến Biển Đông, Nhật Bản và Philippines đã lên kế hoạch tập trận hải quân chung trong vùng, nhân dịp khu trục hạm Nhật Bản JS Ikazuchi ghé thăm hữu nghị cảng Manila trong ba ngày, kể từ hôm qua 29/01/2019.

Đây là lần thứ tám Hải Quân Nhật cử tàu ghé cảng Philippines kể từ năm 2016.

Trọng Nghĩa

*******************

Trung Quốc xây trung tâm cứu hộ tại Đá Chữ Thập ở Trường Sa (RFA, 30/01/2019)

Trung Quốc vừa xây một trung tâm cứu hộ hàng hải tại đá Chữ Thập, thuộc quần đảo Trường Sa. Với cơ sở mới này Bắc Kinh đang đẩy mạnh kế hoạch biến nơi này thành một trung tâm hậu cần lớn nhất ở Biển Đông, vùng nước đang có tranh chấp với một số nước trong khu vực bao gồm Việt Nam.

Hình chụp vệ tinh : Đá Chữ Thập ở Trường Sa Courtesy AMTI (CSIS)

Mạng báo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng vào ngày 30 tháng 1 loan tin vừa nêu, dẫn thông báo của Bộ Giao Thông- Vận Tải Trung Quốc trước đó một ngày, tức ngày 29 tháng 1.

Công bố của Bộ Giao Thông- Vận Tải Trung Quốc được đưa ra sáu tháng sau khi Trung Quốc cho tàu Nam Hải Cứu 115 đến neo đậu tại Đá Subi, Trường Sa. Đây là một trong những bãi đá mà Trung Quốc bồi lấp thành đảo nhân tạo ở Biển Đông.

Theo Bộ Giao Thông- Vận Tải Trung Quốc thì trung tâm cứu hộ hàng hải tại Đá Chữ Thập sẽ hỗ trợ mạnh mẽ và toàn diện hơn cho công tác cứu hộ. Trung tâm này cũng là một bộ phận của cơ quan cứu hộ Biển Đông thuộc Bộ Giao Thông- Vận Tải của chính quyền Bắc Kinh.

Đá Chữ Thập được bồi đắp thành một đảo nhân tạo rộng 2,8 kilomet vuông.

Vào tuần trước, Nhật báo Giải Phóng Quân Nhân dân Trung Quốc, cho công bố bức ảnh với độ phân giải cao Đá Chữ Thập. Hình ảnh cho thấy tại đó có một cảng hoàn chỉnh cho tàu lớn neo đậu, bãi cỏ cạnh đường băng dài 3 kilomet và hơn 100 nhà cửa trên đó.

Trên Đá Chữ Thập do Trung Quốc bồi lắp nay có một trạm quan sát thời tiết, một trạm thủy văn và hải dương, những cơ sở khôi phục san hô, một hải đăng, một bệnh viện…

Những hình ảnh radar trước đây cũng cho thấy trên Đá Chữ Thập còn có nhà vòm chứa thiết bị radar, thiết bị thông tin liên lạc, các nhà chứa máy bay, bệ tên lửa, những đường hầm ngầm, ăng ten radar tần số cao và những cơ sở quân sự khác.

Tin cũng nói rõ trên Đá Chữ Thập có hơn 1 ngàn quân đồn trú được cung cấp nước ngọt, dàn pin mặt trời, nhà kính trồng rau xanh, và các cơ sở thể thao.

Tuy nhiên Đá Chữ Thập chỉ mới là đảo nhân tạo lớn thứ ba trong số những đảo mà Trung Quốc bồi lắp nên tại khu vực Trường Sa. Hai đảo lớn hơn có diện tích mỗi đảo gần gấp đôi Đá Chữ Thập là Subi và Vành Khăn.

Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền gần như trọn Biển Đông trong đường đứt khúc 9 đoạn mà họ tự vạch ra. Tuy nhiên đường này đã bị Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc tế ở La Haye vào ngày 12 tháng 7 năm 2016 tuyên không có căn cứ về pháp lý.

*******************

Bộ trưởng Quốc phòng Úc : Bắc Kinh gây ra nỗi lo lắng tại Biển Đông (RFA, 29/01/2019)

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Christopher Pyne kêu gọi Trung Quốc giải quyết căng thẳng ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế, sau khi Bắc Kinh bất ngờ giam giữ ông Dương Hằng Quân, một nhà văn mang song tịch Úc – Trung Quốc.

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Christopher Pyne trong Diễn đàn Fullerton của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế tại Singapore. Ảnh chụp 28/1/2019. AP

AP loan tin vừa nêu ngày 28/1, trích lời phát biểu của Bộ trưởng Pyne tại một diễn đàn ở Singapore có sự tham dự của đại diện quốc phòng từ 24 nước.

Ông Pyne cho biết các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh bồi lắp nên ở vùng biển tranh chấp đã làm gia tăng sự lo lắng cho nhiều nước. Theo ông này nếu Trung Quốc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế thì điều này sẽ tạo niềm tin vào Trung Quốc trong việc hỗ trợ và cổ súy văn hóa tôn trọng quyền của tất cả các quốc gia.

Ông nói rằng Úc sẵn sàng tham gia vào các hoạt động đa phương tại vùng biển quốc tế, nơi có tầm quan trọng lớn đối với thương mại toàn cầu cũng như giàu trữ lượng cá và tiềm năng dầu khí.

Trung Quốc đang gây áp lực với các nước láng giềng nhỏ hơn ở vùng Biển Đông mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ. Bộ trưởng Quốc phòng Úc khẳng định mặc dù Úc không mong muốn kiềm hãm Trung Quốc, nhưng lại muốn các quốc gia tại khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương không phải đưa ra lựa chọn giữa lợi ích kinh tế và chủ quyền.

Bộ trưởng Quốc phòng Úc nói thêm rằng sự cạnh tranh ngày càng tăng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc không nên được định nghĩa theo các thuật ngữ đối nghịch hoàn toàn, hay Chiến tranh lạnh mới, vì các nền kinh tế phụ thuộc lẫn nhau hiện nay nhiều hơn rất nhiều so với khi phương Tây đối chọi với khối Xô Viết.

Vẫn theo ông Christopher Pyne, vai trò của Úc là một trong những nước có thể nói chuyện với cả Trung Quốc và Hoa Kỳ một cách cởi mở và thẳng thắn.

Ông Pyne khẳng định không có lợi ích gì trong việc kìm hãm sự phát triển và thịnh vượng của Trung Quốc. Nhưng đồng thời Úc hy vọng sẽ cùng Nhật Bản gia tăng sự gắn kết với Ấn Độ - Thái Bình Dương, nơi có các tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới.

Về chi tiêu quốc phòng của Úc, Bộ trưởng Pyne cho biết Canberra sẽ đầu tư hơn 90 tỷ đô la Úc vào một đội tàu ngầm, tàu khu trục và các tàu khác để tăng cường khả năng hàng hải. Ông cho biết thêm rằng Australia hy vọng sẽ tăng ngân sách quốc phòng lên hơn 2% tổng sản phẩm quốc nội vào năm 2021.

Ông Pyne đã đến thăm Bắc Kinh vào tuần trước cho một cuộc họp với người đồng cấp Trung Quốc, Ngụy Phượng Hòa. Họ đã thảo luận về việc giam giữ nhà văn người Úc gốc Hoa, ông Dương Hằng Quân, người mà Trung Quốc đã cáo buộc gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.

Bộ trưởng Quốc phòng Úc không cho biết thêm chi tiết về vấn đề này nhưng cho biết quan hệ của Úc với Trung Quốc đang ở hướng tích cực.

Kinh tế : GDP của Trung Quốc tăng ở mức thấp kỷ lục (RFI, 21/01/2019)

Theo thông cáo của Tổng Cục Thống Kê Trung Quốc ngày 21/01/2019, GDP nước này cho cả năm 2018 tăng 6,6%. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất kể từ 28 năm qua. Giới quan sát cho rằng tình hình còn xấu đi thêm trong năm 2019.

Ảnh minh họa : Đồng tiền và quốc kỳ Trung Quốc Reuters

Một số nhà phân tích nhận định, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung chỉ giải thích một phần hiện tượng nói trên. Tăng trưởng bị chậm lại xuất phát từ chỗ Bắc Kinh quyết tâm giảm bớt nợ của Trung Quốc.

Dù vậy theo thông tín viên đài Stéphane Lagarde tại Bắc Kinh, trong cuộc họp báo sáng nay, giám đốc Tổng Cục Thống Kê Trung Quốc ông Ninh Cát Triết (Ning Jizhe) tin tưởng vào niềm năng tiêu thụ nội địa.

"Kinh tế Trung Quốc bắt đầu hụt hơi từ trước khi Mỹ ban hành các biện pháp tăng thuế. Tổng sản lượng nội địa của nền kinh tế thứ nhì trên thế giới tăng 6,4% quý tư vừa qua. Đây là mức tăng trưởng chậm nhất kể từ năm 2009, ngay sau cuộc khủng hoảng tín dụng địa ốc bùng nổ.

Nhìn chung cho cả năm, GDP Trung Quốc tăng 6,6 % do các hoạt động kinh tế bị chựng lại và tiêu thụ nội địa sụt giảm. Trả lời báo chí sáng nay, giám đốc Tổng Cục Thống Kế Ninh Cát Triết cho biết : Tình hình quốc tế phức tạp và bấp bênh, kinh tế Trung Quốc chịu sức ép theo hướng sụt giảm. Dù vậy quan chức này tìm cách trấn an cử tọa khi cho rằng, tuy có bị chựng lại, nhưng kinh tế vẫn đủ vững để kháng cự trong trường hợp đọ sức thương mại với Mỹ kéo dài. Quan chức này nói thêm, tầng lớp trung lưu ước tính khoảng 400 triệu dân có điều kiện để mua xe hơi, tậu nhà và du lịch, nhờ đó kinh tế của Trung Quốc phát triển một cách lành mạnh.

Trong bộ y phục sậm màu và cà vạt màu xanh nước biển, giám đốc Tổng Cục Thống Kế Trung Quốc đã không quên nhắc tới tỷ lệ thất nghiệp. 4,9 % trong năm 2018 là một thành tích ngoài mong đợi của chính quyền và đây là một tin vui vào dịp gần Tết Nguyên đán. Tin này được đưa ra trong bối cảnh tập đoàn điện tử Foxconn của Đài Loan vừa thông báo không triển hạn 50.000 hợp đồng với nhân công Trung Quốc kể từ tháng 10 vừa qua. Quyết định này như vậy là được đưa ra sớm một tháng so với dự báo."

Thanh Hà

******************

Sau Brexit, Biển Đông vẫn là ưu tiên của Anh Quốc (RFI, 21/01/2019)

Mất điểm tựa là Châu Âu, Anh Quốc lại càng phải thiết tha hơn với khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương, với vùng Biển Đông, nơi "12 % tổng kim ngạch mậu dịch" của vương quốc Anh phải đi qua. Trên đây là nhận định được chuyên gia Carl Thayer, Học Viện quốc phòng Úc, đăng trên tạp chí The Diplomat trong ấn bản ngày 17/01/2019.

Ngoại trưởng và Bộ trưởng quốc phòng Anh và Úc trong cuộc họp báo tại Sydney, Úc ngày 27/07/2017PETER PARKS / AFP

Vào lúc nguy cơ không đạt được thỏa thuận ly dị với Liên Hiệp Châu Âu càng lúc càng cận kề, nguy cơ Anh Quốc mất hết những lợi thế kinh tế, thương mại và có thể là cả về mặt chiến lược với các đồng minh cũ ngày càng lớn, thiệt hại đối với nền kinh tế xứ này chưa biết đâu mà lường, thì câu hỏi đặt ra là trong giai đoạn hậu Brexit, liệu rằng nước Anh có còn đủ sức củng cố vai trò tại vùng Viễn Đông như điều đã thấy từ hơn hai năm qua hay không ?

Trong bài viết, giáo sư Thayer điểm lại chiến lược Viễn Đông của Luân Đôn từ năm 2016, sau khi đa số người dân Anh đòi từ dã mái nhà chung Châu Âu. Năm 2016 thủ tướng Theresa May và ngoại trưởng Boris Johnson bắt đầu phác họa ra chính sách Global Britain, với tầm nhìn toàn cầu, đặc biệt là tăng cường vai trò của vương quốc Anh ở Ấn Độ -Thái Bình Dương, một cụm từ từng được chính quyền Mỹ của tổng thống Donald Trump sử dụng. Chiến lược này chú trọng vào hai vế : kinh tế và quốc phòng. Theo giới chuyên gia, Luân Đôn đặc biệt muốn "thành lập một liên minh với Hải Quân tại các nền dân chủ trong khu vực như Úc, New Zealand, Nhật Bản Hàn Quốc và Singapore".

Một năm sau đó, cũng ngoại trưởng Johnson trong một chuyến công du Úc thông báo kế hoạch điều tàu sân bay HMS Queen Elizabeth và chiếc HMS Prince of Wales đến Biển Đông vào năm 2020 nhân danh quyền tự do lưu thông trên biển và trên không.

Vào những ngày cuối của năm 2018, bộ trưởng quốc phòng Anh, Gavin Williamson, tiết lộ kế hoạch mở căn cứ quân sự trong vùng Viễn Đông trong vòng "hai năm sắp tới" và rất có thể Luân Đôn sẽ chọn Singapore hoặc Brunei làm địa bàn. Trong mắt chuyên gia Học Viện quốc phòng Úc Carl Thayer, đây là một dấu hiệu mới cho thấy trong vế an ninh, Luân Đôn "trong thời gian gần đây, ngày càng quan tâm nhiều hơn đến Đông Nam Á".

Vẫn theo ông Thayer, Anh Quốc cũng đã tìm cách hâm nóng lại thỏa thuận mang tên "Five Power Defence Arrangements" (FPDA) từng ký kết với 5 thành viên trong vùng hồi năm 1971. Năm quốc gia đó gồm Anh Quốc, Úc, Malaysia, New Zealand, và Singapore. Các nước này đều là thành viên Khối Thịnh Vượng Chung.

Nhưng trước 1001 thách thức đang đặt ra trước ngày chia tay Liên Hiệp Châu Âu, liệu rằng Anh Quốc có đủ sức để tiếp tục theo đuổi chiến lược đông tiến nữa hay không ?

Chuyên gia Úc Carl Thayer nêu ra ba lý do giải thích rằng, chẳng những Luân Đôn phải tiếp tục chiến lược đó mà còn phải "nỗ lực hơn nữa" trong chính sách về Viễn Đông.

Thứ nhất là về mặt an ninh, do không còn bị ràng buộc vì chính sách chung của Châu Âu, Anh Quốc sau này sẽ dễ dàng tham gia, và đóng góp duy trì ổn định, an ninh cho khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Không nên quên là khoảng 12% tổng trao đổi mậu dịch của nước Anh được vận chuyển qua Biển Đông.

Lý do thứ hai là các nước trong vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương sẽ trở thành một điểm tựa kinh tế và thương mại của nước Anh trong thời kỳ hậu Brexit. Chuyên gia Carl Thayer cho rằng Luân Đôn cần nhanh chóng đàm phán về một hiệp định tự do thương mại với từ Úc đến Việt Nam... và nhất là cần tham gia CPTPP – Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện Và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương.

Cuối cùng, chuyên gia Học Viện quốc phòng Úc nhắc lại rằng, Hải Quân vương quốc Anh là một trong những lực lượng tinh nhuệ và lợi hại nhất thế giới. Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ để nước Anh trở thành một đối tác có uy tín với các đối tác trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương. Trong giai đoạn từ 2013 đến 2017, Anh là nguồn cung cấp vũ khí lớn thứ sáu trên thế giới. Cách nay hai năm, Luân Đôn đã ký một hợp đồng quân sự với Indonesia trị giá hơn 11 tỷ đô la. Năm ngoái, đến lượt Canberra đặt mua 26 tỷ đô la trang thiết bị quân sự của Anh cho Hải Quân Úc.

Khó có thể tin rằng, trước ngần ấy những lợi thế, Luân Đôn vì một lý do này hay một lý do khác, sẽ kém vồn vã hơn với các đối tác Châu Á trong thời hậu Brexit.

Thanh Hà

***********************

Bị tố cáo là "hiểm họa", Trung Quốc gay gắt đả kích Thụy Điển (RFI, 2/01/2019)

Như thông lệ từ nhiều tháng nay, mỗi lần gặp chuyện không vừa ý từ Thụy Điển, là Bắc Kinh lại lớn tiếng công kích những ai có liên quan. Đại sứ quán Trung Quốc tại Stockholm hôm thứ Sáu 18/01/2019 vừa qua đã cực lực phản đối các lời báo động trong dư luận Thụy Điển về các "mối đe dọa" về an ninh mà cường quốc Châu Á có thể đặt ra cho nước Bắc Âu nổi tiếng là hiền hòa này.

Thụy Điển : quan cảnh thành phố mỏ Kiruna, nơi Trung Quốc xây trạm vệ tinh.© Flickr/Chas B/CC by 2.0

Trong một bản thông cáo chính thức, phát ngôn viên đại sứ quán Trung Quốc tại Thụy Điển cho biết đã ghi nhận được là trong thời gian gần đây "một số chính khách cao cấp và truyền thông" Thụy Điển đã cho rằng Trung Quốc là một "mối đe dọa về an ninh" " và đầu tư của Trung Quốc ở nước ngoài là "đáng lo ngại".

Đối với người phát ngôn sứ quán Trung Quốc, đó là những tuyên bố "vô căn cứ", được "cố tình ngụy tạo và thổi phồng", và "hoàn toàn vô trách nhiệm".

Bản thông cáo cũng nhắc lại rằng một vài người đã cáo buộc Trung Quốc về tội ‘kiểm soát’ mạng lưới và cơ sở hạ tầng viễn thông, nhưng chưa hề đưa ra được bất kỳ bằng chứng thuyết phục nào. Theo phía Trung Quốc, đó là những suy đoán đầy "ác ý" và "hoàn toàn phi lý".

Theo ghi nhận của nhật báo Hồng Kông South China Morning Post ngày 19/01, có hai sự kiện trong những tuần lễ đầu năm 2019 đã khiến cho Bắc Kinh phản ứng tức tối.

Trước hết đó là lời cảnh báo từ giới chuyên gia quốc phòng Thụy Điển, theo đó một trạm vệ tinh do Trung Quốc điều hành tại miền bắc quốc gia này có thể phục vụ cho quân đội Trung Quốc. Bên cạnh đó là quyết định xem xét khả năng cấm tập đoàn viễn thông Trung Quốc Hoa Vi tham gia xây dựng mạng lưới di động 5G tại Thụy Điển.

Tính lưỡng dụng - dân sự và quân sự - của trạm vệ tinh Kiruna

Nguy cơ Trung Quốc có thể sử dụng trạm vệ tinh dân sự ở Thụy Điển mà họ được giao quyền điều hành vào mục tiêu quân sự, đã được Cơ Quan Nghiên Cứu quốc phòng FOI trực thuộc bộ QuốcPhòng Thụy Điển nêu bật trong tuần qua, xem đấy là một mối đe dọa an ninh.

Cơ sở có liên quan là trạm vệ tinh mặt đất ở Kiruna, miền cực bắc Thụy Điển mà Trung Quốc đã xây dựng năm 2016 để dùng vào mục tiêu dân sự. Tuy nhiên, trả lời đài truyền hình SVT hôm Chủ Nhật, 13/01/2019 vừa qua, một trong những chuyên gia của Cơ Quan Nghiên Cứu quốc phòng Thụy Điển đã báo động rằng hợp tác trên danh nghĩa là dân sự đó rốt cuộc sẽ bị quân đội Trung Quốc kiểm soát.

Theo báo South China Morning Post số ra ngày 14/01, thì giới nghiên cứu thuộc cơ quan FOI cho rằng Trung Quốc có thể sử dụng trạm vệ tinh – theo dõi vùng Bắc Cực – để bổ sung thông tin tình báo cho quân đội của họ, thậm chí hỗ trợ cho việc giám sát khu vực bằng vệ tinh nếu vệ tinh quân sự Trung Quốc không còn khả năng hoạt động trong trường hợp nổ ra chiến tranh.

Theo ông John Rydqvist, một nhà nghiên cứu của FOI, do việc Trung Quốc mập mờ về ranh giới giữa quân sự và dân sự, cần phải cẩn trọng trong việc hợp tác giữa cơ quan không gian Nhà nước Thụy Điển SSC với trạm vệ tinh Trung Quốc, vì thông tin thu thập được có một vai trò quân sự và chính quyền Thụy Điển phải quan tâm.

Đối với chuyên gia này, về phương diện tổ chức, hầu như tuyệt đại bộ phận chương trình không gian Trung Quốc mang tính chất quân sự.

Tram vệ tinh tại Thụy Điển đóng một vai trò trong chương trình vệ tinh Cao Phân (Gaofen) của Trung Quốc – một mạng lưới vệ tinh quan sát cung cấp cho Trung Quốc khả năng giám sát toàn cầu.

Theo website của chính phủ Trung Quốc, trạm vệ tinh ở Kiruna đã mất đến hai năm để hoàn tất, và là "trạm vệ tinh mặt đất đầu tiên của Trung Quốc ở nước ngoài".

Trạm vệ tinh nằm dưới quyền quản lý của một viện nghiên cứu thuộc Viện Hàn Lâm Khoa Học Trung Quốc, một định chế về danh nghĩa không có liên hệ với quân đội.

Cơ quan không gian Thụy Điển SSC, định chế đã ký thỏa thuận về trạm vệ tinh đã tìm cách trấn an, bác bỏ lời cảnh báo của FOI, khẳng định với đài SVT rằng là hợp tác với Trung Quốc mang tính chất thuần túy dân sự.

Tuy nhiên các chuyên gia vẫn cảnh giác, ông Rydqvist cho rằng cơ quan SSC nên giám sát trạm vệ tinh Trung Quốc một cách chặt chẽ hơn, và "nếu có bất kỳ mối nghi ngờ nào về nguy cơ giúp Trung Quốc tăng cường khả năng quân sự…thì không được làm", vì điều đó có thể trở thành một vấn đề cho Thụy Điển trong khâu quan trọng hơn nhiều là hợp tác an ninh với phần còn lại của Châu Âu và Hoa Kỳ.

Tẩy chay Hoa Vi

Giống như nhiều quốc gia khác, Thụy Điển cũng đang đánh giá lại rủi ro tiềm tàng về mặt an ninh quốc gia đến từ quan hệ với Trung Quốc, nhất là trong lĩnh vực công nghệ. Chính phủ Thụy Điển cùng với nhiều nước Châu Âu khác – trong đó có láng giềng Na Uy - đang xem xét liệu rằng có nên cấm tập đoàn Trung Quốc Hoa Vi tham gia dự án công nghệ 5G hay không.

Vào tuần trước, Thụy Điển cùng Na Uy thông báo bắt đầu điều tra xem có thể sử dụng công nghệ học của Hoa Vi để xây dựng hệ thống 5G ở các nước Bắc Âu hay không.

Viking Bohman, một nhà phân tích ở Viện Nghiên Cứu Quốc Tế Thụy Điển ghi nhận: "Thụy Điển đang mở mắt về thách thức của Trung Quốc". Theo ông đây là trào lưu quốc tế đáp trả Trung Quốc trên nhiều chiến tuyến.

"Khi các quốc gia Châu Âu giới hạn thị trường của họ đối với Hoa Vi, thì Thụy Điển cũng tự hỏi có nên làm như vậy hay không".

Truyền thông Thụy Điển mới đây tiết lộ là một số công ty bán dẫn tiên tiến của Thụy Điển đã được bán lại cho các tập đoàn Trung Quốc, trong đó các các công ty chuyên về công nghệ lưỡng dụng, có khả năng ứng dụng về quân sự.

Ông Bohman kết luận: "Những lời nói được lập đi lập lại ở Thụy Điển cho thấy là chúng ta đã quá ngây thơ".

Truyền thông Trung Quốc tố cáo tâm lý bài Trung Quốc

Những cáo buộc từ phía Thụy Điển dĩ nhiên đã bị các phương tiện truyền thông Trung Quốc đả kích, cho rằng những lo ngại về trạm vệ tinh Kiruna phản ánh tâm lý chống Trung Quốc nổi lên sau vụ Hoa Vi.

Theo South China Morning Post số ra ngày 19/01, Dương Miễn (Yang Mian), một giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Thông Tin Trung Quốc ở Bắc Kinh đã nhận định trên trang web thông tin Quan Sát (Guancha.cn) rằng các cáo buộc trên gắn liền với học thuyết về "mối đe dọa Trung Quốc".

Theo vị giáo sư này thì "các nước phương Tây hiện đang lo ngại về sự phát triển của Trung Quốc" được thấy qua sự kiện Hoa Vi đã trở thành "nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới với công nghệ tiên tiến".

Mai Vân