Việt Nam có tự do tôn giáo không ?

Chính quyền cộng sản Việt Nam và Ủy ban Tự do Tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF, The United States Commission on International Religious Freedom) đã có tầm nhìn tương phản về quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo ở Việt Nam.

Phái đoàn USCIRF gặp các nhóm tôn giáo độc lập tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 18/5/2023. Photo Facebook Trung Kien Pham.

Hiến pháp 2013 thừa nhận trong Điều 24 :

1. Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật.

2. Nhà nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

3. Không ai được xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để vi phạm pháp luật".

Thêm vào đó, Điều 25 cũng công nhận : "Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định.

Báo cáo USCIRF

Tuy nhiên, báo cáo năm 2023 của USCIRF viết : "Pháp luật quy định sự kiểm soát đáng kể của chính quyền đối với các hoạt động tôn giáo và có những quy định mập mờ cho phép hạn chế tự do tôn giáo vì lợi ích an ninh quốc gia và đoàn kết xã hội, đồng thời cho phép các quan chức địa phương có thể tùy tiện đưa ra quyết định đối với việc đăng ký và công nhận các nhóm tôn giáo hoặc nơi thờ cúng mới".

USCIRF cho biết : "Các tổ chức phi chính phủ và các tín đồ báo cáo các vụ việc cán bộ chính quyền hành hung các cá nhân thuộc các nhóm tôn giáo thiểu số, đặc biệt là người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên và Tây Bắc, mặc dù không rõ các vụ việc này có liên quan đến tôn giáo của họ hay không".

Cơ quan tôn giáo quốc tế USCIRF còn tiếp tục nhận được báo cáo "các vụ việc cán bộ chính quyền hành hung các cá nhân thuộc các nhóm tôn giáo thiểu số, đặc biệt là người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên và Tây Bắc".

Theo phúc trình này thì : "Đa số các nhóm Tôn giáo độc lập, không gia nhập tổ chức Tôn giáo của nhà nước, bị đàn áp ở vùng Tây Bắc, đặc biệt ở Tuyên Quang, bản doanh của nhóm Tin Lành Dương Văn Mình, người Mông. Vì vậy, chính quyền đã ra tay chống phá những người theo ông Dương Văn Minh. Báo chí và chính quyền dịa phương cũng cáo buộc Dương Văn Mình là "tà đạo" đã có những hoạt động "chống lại nhà nước".

Vì vậy, Bộ Công an đã khoe : "Tính đến tháng 3 (2023), gần 8.000 tín đồ của Dương Văn Mình đã từ bỏ đức tin sau các đợt "cao điểm tuyên truyền, vận động, đấu tranh" với tổ chức này vào năm 2022 và đầu năm 2023".

Thật ra các tín đồ Dương Văn Mình đã bị "ép từ bỏ đức tin" từ lâu. Họ tâp trung ở "Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn và Thái Nguyên. Theo USCIRF : "Công an địa phương đã ngăn cản các cuộc tụ tập, đe dọa và trong một số trường hợp còn đánh đập người tổ chức buổi tụ tập và những người tham gia. Công an địa phương đã cấm tín đồ của Dương Văn Mình sử dụng các vật dụng mang tính biểu tượng của nhóm (bao gồm thánh giá) trong đám tang hoặc để trang trí bàn thờ tại nơi sinh sống của họ".

USCIRF nêu bằng chứng : "Ngày 5 tháng 4, chính quyền xã Nam Quang, huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng đã xông vào nhà riêng của 31 hộ gia đình là tín đồ của Dương Văn Mình, đập phá bàn thờ, tịch thu những đồ bị cấm, và dùng bạo lực ép buộc họ ký hoặc để lại dấu tay trên văn bản cam kết sẽ từ bỏ đức tin của mình…".

Thờ Hồ Chí Minh ?

Thay vào đó, theo USCIRF, "bàn thờ đã bị thay thế bằng chân dung của chủ tịch Hồ Chí Minh". Chính phủ Việt Nam và báo chí đảng còn cáo buộc "không bằng chứng" các nhóm tôn giáo đã : "Tuyên truyền chống nhà nước, gây rối trật tự công cộng, các nhóm tôn giáo chưa đăng ký bị coi là "tà đạo", các nhóm chống phá nhà nước dưới vỏ bọc tôn giáo, "có liên kết với các tổ chức thù địch", hoặc hoạt động vì động cơ chính trị, ví dụ như kích động bất ổn xã hội, phá vỡ các chính sách đoàn kết, đòi ly khai".

Theo USCIRF, "bàn thờ đã bị thay thế bằng chân dung của chủ tịch Hồ Chí Minh".

Nghiệt ngã hơn, Cảnh sát địa phương còn : " Từ chối cung cấp đăng ký cư trú cho học sinh nếu cha mẹ của học sinh đó không từ bỏ đức tin của mình". (USCIRF)

Nhà nước phản ứng

Theo lệnh của Ban Tuyên giáo, báo chính thức Việt Nam chỉ trích USCIRF "tiếp tục đưa ra nhiều nhận định sai lệch, cáo buộc sai sự thật về tình hình tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Việt Nam".

Báo Nhân Dân, cơ quan tuyên truyền của Trung ương đảng phản ứng : "Ngày 27/9, USCIRF đã công bố báo cáo Tôn giáo do Nhà nước kiểm soát và Tự do tôn giáo ở Việt Nam, dài 33 trang, chứa nhiều nội dung sai sự thật mà nổi lên là cáo buộc Việt Nam sử dụng các tổ chức tôn giáo được Nhà nước hậu thuẫn để đàn áp các nhóm tôn giáo độc lập".

Nhân Dân viết : "Cụ thể, USCIRF đưa ra cáo buộc không đúng sự thật rằng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Tôn giáo Chính phủ và Bộ Công an đã sử dụng "chiến thuật thay thế, kết nạp, thâm nhập các tổ chức tôn giáo được Nhà nước hậu thuẫn để giám sát, đe dọa và xóa sổ các tổ chức tôn giáo khác".

"USCIRF quy kết việc các cơ quan trong hệ thống chính trị Việt Nam "sử dụng các tổ chức tôn giáo này để "chống" các tổ chức tôn giáo khác" là một sự bôi nhọ, phản ánh lệch lạc thực tiễn tại Việt Nam.

Điều đáng nói là trong khi chỉ trích báo cáo này đều hết sức phiến diện, sai sự thật, dựa trên những nguồn cung cấp thông tin thiếu kiểm chứng, không chính xác, thiếu thiện chí".

Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo năm 2016 còn cảnh giác : "Các cá nhân không được lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để phá hoại hòa bình, độc lập, thống nhất đất nước ; kích động bạo lực hoặc tuyên truyền chiến tranh ; tuyên truyền trái với pháp luật, chính sách của nhà nước ; chia rẽ nhân dân, chia rẽ các dân tộc, chia rẽ tôn giáo ; gây rối trật tự công cộng, xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác, cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân, hoạt động "mê tín dị đoan", hoặc thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác…".

"…Các chức sắc Công giáo báo cáo rằng các khu vực thường gặp phải những vấn đề khó khăn nhất là Tây Nguyên (Gia Lai, Đắk Lắk, Đăk Nông, Kon Tum, Lâm Đồng) và Tây Bắc, bao gồm các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Lào Cai và Yên Bái. Tương tự như những năm trước, các chức sắc Tin lành cho biết chính quyền địa phương tiếp tục diễn giải và áp dụng luật không nhất quán trong quá trình xử lý đơn đăng ký của các hội thánh địa phương và điểm nhóm…".

Ngoài ra, "Các chức sắc tôn giáo cho biết chính quyền địa phương tiếp tục cản trở việc phân công, thuyên chuyển chức sắc tôn giáo đến các hội thánh địa phương chưa đăng ký, đặc biệt là các chức sắc tôn giáo được cử đi ngoại tỉnh hoặc các chức sắc mà chính quyền cho là có phát ngôn quá thẳng thắn về các vấn đề chính trị xã hội".

Các cơ quan thông tấn chính thức của Đảng cộng sản Việt Nam, bao gồm báo Nhân dân, báo Tuyên giáo, Quân đội nhân dân, Bộ Công an, và chính quyền địa phương đã vu khống rằng : "Những âm mưu của "thế lực thù địch" nhằm chống nhà nước, gây rối trật tự an ninh xã hội, kích động ly khai, gây rối tinh thần đoàn kết dưới vỏ bọc ủng hộ tự do tôn giáo".

Khi đăng ký để được an toàn hành đạo, thì : "Công giáo sử dụng khẩu hiệu "sống phúc âm giữa lòng dân tộc" còn Giáo hội Phật giáo Việt Nam sử dụng khẩu hiệu "đạo pháp, dân tộc và chủ nghĩa xã hội".

Những con số

Sách trắng về Tôn giáo, được công bố bởi Ban Tôn giáo Chính phủ vào tháng 3 năm 2023, tính đến tháng 12 năm 2021, Việt Nam có khoảng 26,5 triệu tín đồ tôn giáo, chiếm 27% tổng dân số Việt Nam tại thời điểm đó. Tài liệu này cũng cho biết Phật giáo đã thay thế Công giáo trở thành tôn giáo có số lượng tín đồ lớn nhất tại Việt Nam kể từ cuộc điều tra dân số trước đó. Theo Sách trắng về Tôn giáo, số lượng tín đồ Phật giáo tại Việt Nam đã tăng từ gần 10 triệu người vào năm 2008 lên khoảng 14 triệu người vào năm 2021, chiếm 52,8% tổng số tín đồ tôn giáo trên toàn quốc và 13,3% tổng dân số Việt Nam.

Cộng đồng người theo đạo Công giáo là nhóm tôn giáo lớn thứ hai tại Việt Nam với hơn bảy triệu tín đồ, chiếm 6,6% tổng dân số. Số tín đồ theo đạo Công giáo đã tăng thêm 1 triệu kể từ cuộc điều tra dân số năm 2019. Theo Sách trắng về Tôn giáo, cộng đồng người theo đạo Tin lành là nhóm tôn giáo lớn thứ ba với với 1,2 triệu tín đồ, chiếm 4,5% tổng số tín đồ cả nước và 1% dân số, tiếp theo là đó là Phật giáo Hòa Hảo với 1,4% tổng số tín đồ cả nước, và Cao Đài với 1% tổng số tín đồ cả nước".

Phạm Trần

(28/10/2024)

Việt Nam sử dụng các tổ chức tôn giáo được Nhà nước hậu thuẫn để đàn áp các nhóm tôn giáo độc lập

Chính phủ Việt Nam đang sử dụng các tổ chức tôn giáo được Nhà nước hậu thuẫn để điều khiển, đe dọa và đàn áp các cộng đồng tôn giáo độc lập trong nước. Một báo cáo mới của Ủy ban Tự do Tôn giáo quốc tế (USCIRF) của Mỹ được công bố vào ngày 27/9 đưa ra kết luận như vậy.

Quan chức và đại diện các tổ chức tôn giáo tham dự Hội nghị biểu dương các tổ chức tôn giáo có đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc - Ảnh : TTXVN

Ủy ban độc lập lưỡng đảng Hoa kỳ trong báo cáo mới về nội dung tôn giáo do nhà nước kiểm soát và tự do tôn giáo ở Việt Nam đã chỉ ra cách mà Chính phủ Việt Nam sử dụng các tổ chức tôn giáo được Nhà nước hậu thuẫn để giám sát, đe dọa và thậm chí là xóa sổ các tổ chức tôn giáo gốc và độc lập khác ra sao trong quá trình lịch sử hàng chục năm, nhất là sau chiến tranh Việt Nam 1975.

Theo báo cáo này, Đảng cộng sản và Chính phủ Việt Nam đã sử dụng ba tổ chức then chốt của Đảng và Chính phủ cùng nhiều điều luật bao trùm và ba chiến thuật để quản lý đời sống tôn giáo của người Việt qua sáu tổ chức tôn giáo được Chính phủ thừa nhận.

Sáu tổ chức tôn giáo được Chính phủ thừa nhận cho hoạt động ở Việt Nam bao gồm : Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Chi phái Cao Đài 1997, Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo, Hội thánh Tin lành Việt Nam (miền Bắc), Hội thánh Tin lành Việt Nam (miền Nam), Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam.

Ba tổ chức then chốt được Chính phủ sử dụng bao gồm Mặt trận Tổ quốc, Ban Tôn giáo Chính phủ và Bộ Công an.

Mặt trận Tổ quốc thực chất là thuộc Đảng cộng sản và có nhiệm vụ phối hợp với Ban Dân vận Trung ương của Đảng để xác định các trường hợp nào là dị giáo, tôn giáo nào cần phải loại bỏ. Mặt trận Tổ quốc đã góp phần vào việc loại bỏ các nhóm tôn giáo nhỏ như đạo Hà Mòn, đạo Dương Văn Mình, Bà Cô Dợ.

Ban Tôn giáo Chính phủ thuộc Bộ Nội vụ và không có chức năng bảo vệ an ninh nhưng các lãnh đạo của cơ quan này đều có nguồn gốc từ Công an. Ban này có nhiệm quản lý và giám sát các hoạt động tôn giáo, soạn thảo các luật, quy định về tôn giáo.

Bộ Công an thực thi các luật và quy định về tôn giáo. Theo báo cáo, Bộ Công an giám sát và đàn áp các nhóm tôn giáo độc lập bằng cách bắt giữ, thẩm tra, đánh đập và đe dọa các tín đồ.

Các luật được chính quyền Việt Nam sử dụng thường để kiểm soát tôn giáo bao gồm Luật về Tôn giáo và Tín ngưỡng 2016, Luật Đất đai 2013, Bộ luật Hình sự 2015, Luật về Bảo vệ Bí mật Nhà nước 2018, Luật Xây dựng 2014.

Ba chiến thuật được chính quyền Việt Nam sử dụng bao gồm thay thế, kết nạp và thâm nhập. Bằng các chiến thuật này, Chính phủ Việt Nam xóa sổ các tổ chức tôn giáo gốc, lấy đất đai và cơ sở tôn giáo của họ, bắt người theo đạo phải bỏ đạo và tham gia vào các tổ chức tôn giáo của Nhà nước, kiểm soát các hoạt động tôn giáo rộng khắp, đàn áp tôn giáo không chỉ ở trong nước mà còn lan ra nước ngoài.

Theo báo cáo, Chính phủ Việt Nam đã sử dụng chiến thuật thay thế để xóa sổ những tổ chức tôn giáo cũ, lập các tổ chức tôn giáo mới và bắt những người theo đạo phải tham gia vào các tổ chức tôn giáo mới do Chính phủ kiểm soát.

Điều này đã xảy ra với Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất khi giáo hội này bị chính quyền thay thế bằng Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Các lãnh đạo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất không tuân thủ lệnh của chính quyền bị đàn áp, bắt bớ, tù đầy, có người bị tra tấn và chết trong tù, các cơ sở, đất đai của giáo hội này bị tịch thu hoặc bị phá.

Những người theo Phật giáo Khmer Krom ở miền Nam cũng chịu chung số phận khi họ bị bắt phải theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam nếu không muốn bị đàn áp, bắt bớ và bỏ tù.

Chiến thuật thay thế cũng được áp dụng với Cao Đài Chơn Truyền khi tổ chức tôn giáo gốc này bị thay thế bằng Chi phái Cao Đài 1997 ; Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo cũ cũng bị thay thế bằng Giáo hội Phật Giáo Hoà Hảo mới của Nhà nước. Những tín đồ của các tổ chức tôn giáo Cao Đài và Hoà Hảo gốc bị bắt phải tham gia giáo hội mới. Những người đến giờ vẫn tiếp tục theo giáo hội gốc phải đối mặt với tình trạng sách nhiễu và đàn áp thường xuyên.

Chiến thuật kết nạp (co-opting) được Chính phủ Việt Nam áp dụng chủ yếu với Hội thánh Tin lành miền Bắc và miền Nam vốn là hai hội thánh gốc trước kia phổ biến cho những người H’mong ở phía Bắc theo Tin Lành và người Thượng theo Tin Lành ở Tây Nguyên. Chính phủ Việt Nam đã biến các hội thánh này thành các hội thánh bị Chính phủ kiểm soát hoàn toàn với những lãnh đạo của các hội thánh tuân thủ lệnh của Chính phủ và giữ im lặng khi những người theo đạo Tin Lành bị đàn áp. Báo cáo mới đưa ra dẫn chứng là các vụ đàn áp người H’mong ở Mường Nhé 2011, hay người Thượng ở Tây Nguyên vào các năm 2002, 2004, 2008.

Chiến thuật thâm nhập được Chính phủ Việt Nam áp dụng rõ rệt nhất đối với Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam, theo báo cáo. Chiến thuật này được Chính phủ áp dụng khi họ không thể kiểm soát hoàn toàn tổ chức tôn giáo do mạng lưới rộng lớn tràn ra ngoài biên giới của Việt Nam. Chính phủ thành lập tổ chức tôn giáo giả danh và thành viên của tổ chức này cũng là thành viên của tổ chức gốc. Những người này sẽ có nhiệm vụ diễn giải các bài giảng và thực hành đạo theo cách mà Đảng cộng sản muốn.

Chính quyền Việt Nam áp dụng chiến thuật thâm nhập phổ biến đối với đạo Công giáo - tổ chức tôn giáo độc lập duy nhất được Chính phủ công nhận. Chính phủ Việt Nam đã đưa người vào các hàng ngũ linh mục, giám mục Công giáo trong nhiều năm.

Những thành viên của các tổ chức tôn giáo giả do Chính phủ lập nên đã tấn công những linh mục và giáo dân dám lên tiếng chống bất công, đòi bảo vệ tự do tông giáo.

Theo báo cáo, Chính phủ Việt Nam sử dụng Luật Tôn giáo và Tín ngưỡng 2016 thực chất là để đàn áp tự do tôn giáo khi các điều trong luật này bắt các tổ chức tôn giáo phải đăng ký các hoạt động với chính quyền, cung cấp cho chính quyền danh sách của các chức sắc và bổ nhiệm chức sắc. Luật cũng cho phép Ban Tôn giáo Chính phủ được quyền bãi miễn chức vụ của các chức sắc tôn giáo trong các nhóm tôn giáo được Chính phủ thừa nhận.

Luật Đất đai 2013 và Luật Xây dựng 2014 của Việt Nam đã khiến hàng trăm cơ sở và nhiều đất đai của các tổ chức tôn giáo bị Chính phủ lấy sử dụng vô thời hạn, bị phá vì lý do lợi ích công cộng, trong khi các cơ sở tôn giáo khi muốn xây dựng bất cứ công trình gì trên đất của mình đều phải xin phép chính quyền địa phương.

Bộ luật Hình sự 2015 với các Điều 117 (tuyên truyền chống Chính phủ), Điều 331 (lợi dụng các quyền tự do dân chủ) và Điều 116 (phá hoại chính sách đoàn kết) thường được sử dụng để kết án những người theo đạo thuộc các nhóm thiểu số, nhất là người Thượng và người H’mong.

Luật Bảo vệ Bí mật Nhà nước 2018 quy định các mức độ thông tin được coi là bí mật nhà nước từ 10, 20 đến 30 năm và Chính phủ giành quyền quyết định để kéo dài thời hạn này đến bất kỳ khi nào.

Theo báo cáo, vào tháng 11/2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký một quyết định xác định là Đảng cộng sản đã đưa người vào các tổ chức tôn giáo và thông tin về những người này là bí mật Nhà nước.

Khoảng 27% dân số Việt Nam (tương đương khoảng 26,5 triệu người) là người theo đạo tính đến tháng 10/2023, theo thông tin từ báo cáo. Thống kê vào năm 2019 cho thấy người theo Công giáo chiếm khoảng 44,6% số người theo đạo ở Việt Nam, tiếp theo là Phật giáo chiếm 35%, Tin lành chiếm khoảng 7%, các nhóm còn lại chiếm khoảng 13,4%.

Báo cáo của USCIRF kết luận cách làm của Chính phủ Việt Nam đang có ảnh hưởng tiêu cực đến tự do tôn giáo của Việt Nam, làm yếu đi các tổ chức tôn giáo độc lập.

USCIRF đã nhiều năm liên tục đề nghị Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo (Campuchia). Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vào năm 2022 mới đưa Việt Nam vào danh theo dõi đặc biệt. 

Chính phủ Việt Nam phản đối việc bị xếp vào danh sách theo dõi đặc biệt và liên tục khẳng định luôn đảm bảo tự do tôn giáo, tin ngưỡng của người dân.

Nguồn : RFA, 27/09/2024

Báo cáo mới : Việt Nam bỏ tù 71 tù nhân tôn giáo

RFA, 01/05/2024

Ủy ban Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) hôm 1/5 công bố Báo cáo Tự do Tôn giáo 2023 cho biết, Việt Nam hiện vẫn có 80 nạn nhân tôn giáo theo danh sách nạn nhân tín ngưỡng Frank R.Wolf (FoRB) do USCIRF lập nên để theo dõi các quốc gia nên được đưa vào danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo (CPC).

Người Khmer Krom biểu tình trước Đại sứ quán Việt Nam ở Washington DC hôm 21/8/2023 - Photo : RFA

Theo danh sách được công bố trong báo cáo, Việt Nam cầm tù 71 người, tạm giữ tám người và giam giữ tại gia một người vì vấn đề tôn giáo.

USCIRF nhận định tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam không có gì thay đổi so với năm 2022 trong khi chính quyền sử dụng Luật Tín ngưỡng Tôn giáo để đàn áp các nhóm tôn giáo của người thiểu số và các nhóm tôn giáo không được Chính phủ thừa nhận. Báo cáo có đoạn viết :

"Các giới chức tiếp tục đàn áp các nhóm thiểu số tôn giáo như những người Thượng theo Tin Lành, những người Khmer Krom theo Phật giáo, những người Hmong theo đạo Dương Văn Mình.

Giới chức chính quyền hạn chế các hoạt động tự do của người Thượng theo Tin Lành, bắt họ phải từ bỏ đạo, bắt giam và kết án họ với cáo buộc phá hoại đoàn kết dân tộc và lợi dụng các quyền tự do dân chủ".

Báo cáo mới của USCIRF cho biết, trong năm 2023, Chính phủ Việt Nam thực hiện Chỉ thị 78 để xóa bỏ đạo Dương Văn Mình của người Hmong.

Báo cáo cũng nêu sự việc vào tháng 11 năm ngoái, một nhóm các giới chức chính quyền địa phương mặc thường phục cản trở một chùa của người Khmer Krom dạy tiếng Khmer ; chính quyền hạn chế việc nhập khẩu các sách vở tôn giáo bằng tiếng Hmong vào Tây Nguyên.

Việc bắt giữ và kết án ba nhà hoạt động người Khmer Krom theo Điều 331 Bộ luật Hình sự (Lợi dụng các quyền tự do dân chủ) trong năm 2023 cũng được đề cập trong báo cáo.

Vụ tấn công vào các văn phòng chính quyền địa phương hồi tháng 6 năm ngoái dẫn đến phiên tòa xét xử 100 người Thượng, theo báo cáo, làm dấy lên quan ngại rằng Chính phủ có thể sử dụng sự việc này để gia tăng việc đàn áp nhóm người Thượng theo thiên chúa giáo.

Báo cáo của USCIRF được thực hiện hàng năm từ năm 2000 tập trung vào các nước Trung Quốc, Nga, Sudan nhưng sau đó đã mở rộng ra toàn thế giới.

Theo báo cáo, USCIRF tiếp tục có những quan ngại về sự tụt dốc qua các năm ở nhiều quốc gia bao gồm Việt Nam.

Từ năm 2002, USCIRF đã đề nghị đưa Việt Nam vào danh sách CPC. Vào năm 2004, Bộ Ngoại giao Mỹ đã đưa Việt Nam vào danh sách này nhưng vào năm 2006, Hoa Kỳ đã rút quốc gia này khỏi danh sách. Mặc dù vậy, USCIRF các năm sau đó liên tục đề nghị đưa Việt Nam vào lại danh sách CPC. Đến năm 2023, Bộ Ngoại giao Mỹ quyết định đưa Việt Nam vào Danh sách theo dõi đặc biệt (SWL).

Nguồn : RFA, 01/05/2024

*******************************

Hà Nội : Giáo xứ Thái Hà phản đối Bệnh viện Đống Đa xây mới toà nhà 8 tầng trên đất nhà thờ

RFA, 30/04/2024

Bệnh viện Đống Đa vấp phải sự phản đối khi lên kế hoạch xây dựng một toà nhà mới bao gồm hai tầng hầm và sáu tầng nổi trong khuôn viên vốn trước đây thuộc Dòng Chúa Cứu Thế Hà Nội.

Bệnh viện Đống Đa và vị trí định xây tòa nhà mới - Truyền thông Giáo xứ Thái Hà

Kế hoạch này nằm trong dự án "Đầu tư cải tạo, nâng cấp Bệnh viện đa khoa Đống Đa" và toà nhà mới có diện tích mặt sàn mỗi tầng là 1.220 mét vuông, với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 264 tỷ đồng. Vị trí tòa nhà này sẽ nằm ở khu vực giáp công viên, phía sau Tu viện của Nhà Dòng mà hiện nay đang được dùng làm Bệnh viện Đống Đa. 

Linh mục Giuse Nguyễn Văn Toản, Phụ trách truyền thông của Tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Hà Nội, cho Đài Á Châu Tự Do (RFA) biết bệnh viện và ban quản lý dự án tổ chức một buổi lấy ý kiến nhân dân vào sáng ngày 25/4 tại trụ sở UBND phường Quang Trung, quận Đống Đa.

Ông thay mặt nhà thờ cùng ba giáo dân đến tham dự buổi họp này, một số tổ trưởng tổ dân phố và đại diện các tổ chức chính trị xã hội địa phương cũng được lựa chọn tham dự.

Trả lời phỏng vấn RFA trong ngày 30/4, linh mục Giuse Nguyễn Văn Toản nói :

"Dự án không chỉ thay đổi cảnh quan và môi trường mà nó còn đang đi ngược lại những cái mà Nhà nước nói là tôn trọng các tôn giáo, các tôn giáo được luật pháp luật bảo vệ và Nhà nước tạo điều kiện cho các tôn giáo đáp ứng nhu cầu của người dân".

Ông nói rằng, đây là khu vực nhà nước đã mượn của Nhà Thờ Thái Hà, nên khi có bất kỳ dự án nào, chính quyền thành phố Hà Nội và Bệnh viện Đống Đa cần gặp gỡ với đại diện của Tỉnh Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam và Nhà thờ Thái Hà để đưa ra những giải pháp nhằm đảm bảo quyền lợi cho cộng đồng người Công giáo.

Ông cho biết Dòng Chúa Cứu Thế và Nhà thờ Thái Hà đang soạn thảo nhiều văn bản để gửi các cơ quan hữu trách với đề nghị dừng thực hiện dự án, giữ nguyên hiện trạng để các bên có thể gặp gỡ và đưa ra những giải pháp đồng thuận.

Trong buổi họp, Bệnh viện Đống Đa cho biết họ đã được Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 2016, tuy nhiên, theo linh mục Giuse Nguyễn Văn Toản thì việc cấp sổ đỏ này không hợp pháp và không minh bạch, vì phần đất này thuộc quyền sở hữu của giáo xứ Thái Hà và Dòng Chúa Cứu Thế.

Hai ngày sau cuộc họp này, Linh mục Bề trên Chính xứ Giuse Nguyễn Văn Hội của Giáo xứ Thái Hà ra thông báo khẳng định :

"Từ khi nhà nước mượn, bằng văn bản và qua các lần gặp gỡ, chúng tôi luôn yêu cầu nhà nước trả lại Tu viện này, bởi vì chưa bao giờ chúng tôi hiến cho Nhà nước hay Nhà nước có văn bản thu hồi. Vậy mà hiện nay Nhà nước lại có dự án xây dựng toà nhà mới trong khu vực Tu viện này".

Thông báo được các linh mục đọc sau các thánh lễ diễn ra trong hai ngày 27 và 28/4 khẳng định, "thật không hợp lý khi một bệnh viện có các khoa truyền nhiễm lại được xây dựng trong khu vực dân cư đông đúc và bên cạnh cơ sở tôn giáo hàng ngày có rất đông người đến tham dự Thánh lễ và cầu nguyện".

Đồng thời, đề nghị nếu Nhà nước có dự án xây dựng thì "xin hãy chuyển Bệnh viện Đống Đa ra khu vực khác, theo đúng chủ trương của UBND thành phố Hà Nội, đó là di dời ra ngoại thành các bệnh viện truyền nhiễm...". 

Phóng viên gọi điện cho UBND thành phố Hà Nội, quận Đống Đa, và Bệnh viện Đống Đa để hỏi thêm thông tin về dự án xây khu nhà nói trên nhưng không có ai nghe máy. Phóng viên cũng gửi email tới hai cơ quan chính quyền địa phương nhưng chưa nhận được ngay phản hồi.

Theo các tu sỹ của Nhà thờ Thái Hà, Bệnh viện Đống Đa hiện nay vốn là Tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Hà Nội được xây dựng trong thời gian 1930-1939. Năm 1959, UBND quận Đống Đa lấy một phần tu viện làm trường học cho dù không có sự đồng ý của linh mục và giáo dân của giáo xứ cũng như bề trên của họ.

Đến năm 1972, chính quyền tiếp tục lấy phần còn lại của tu viện để "chăm sóc y tế cho các nạn nhân của trận Điện Biên Phủ trên không". Ngoài hai tòa nhà chính, nhà nước còn mượn một số cơ sở khác (nhà nguyện, nhà ăn…) cho các hợp tác xã sử dụng sản xuất trên diện tích hơn 6 hecta đất ban đầu của Tu viện.

Từ năm 1990 đến nay, nhiều lần Tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Hà Nội đã gửi đơn yêu cầu UBND thành phố Hà Nội trao trả lại cơ sở của Nhà Dòng mà nhà nước đã mượn. Tuy nhiên, mọi yêu cầu của cơ sở tôn giáo này không được đáp ứng.

Có những lúc Bệnh viện Đống Đa hỏi ý kiến Nhà thờ Thái Hà trước khi định tiến hành sửa chữa tu viện, nhưng cũng có khi họ tảng lờ, ví dụ như lần sửa chữa tu viện vào tháng 11/2023.

Theo báo mạng Tri thức và Cuộc sống, dự án Đầu tư cải tạo, nâng cấp Bệnh viện đa khoa Đống Đa với tổng kinh phí 314,9 tỷ đồng là một trong sáu dự án được giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng thành phố làm chủ đầu tư theo nghị quyết của Hội đồng Nhân dân thành phố trong cuộc họp vào giữa tháng 3/2023.

Nguồn : RFA, 30/04/2024

Chính quyền cộng sản Việt Nam khoe có tự do tín ngưỡng, tốn giáo ở Việt Nam, nhưng Hoa Kỳ và Thế giới nói "rất hạn chế", tùy nơi và từng trướng hợp.

Tình trạng này đã giữ nguyên như thế trong những báo cáo trước đây của cá đôi bên. Nhưng tại sao Hoa Kỳ vẫn liệt Việt Nam vào danh sách phải "theo dõi đặc biệt" (Special Watch List-SWL).

Hòa Thượng Thích Không Tánh ngồi khấn nhang khóc bên đống đổ nát của Chùa Liên Trì ngày 17/9/2016.

Trong phúc trình ngày 04/01//2024, Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định là : "do các vi phạm "nghiêm trọng" về tự do tôn giáo, dù chính quyền Việt Nam trong hai năm qua cố gắng vận động để thoát khỏi danh sách này".

Như vậy là Việt Nam vẫn chưa đủ điều kiện để được công nhận có tự do tôn giáo. Báo cáo năm 2022 viết : "Trong năm qua (2021) có sự cải thiện đối với các tổ chức tôn giáo nào được nhà nước công nhận nhưng các nhóm tôn giáo không đăng ký với nhà nước tiếp tục bị chính quyền vi phạm quyền tự do tôn giáo và quyền tự do hành đạo".

Báo cáo trưng dẫn các vụ đàn áp đã xẩy ra đối với "đạo Dương Văn Mình và Hội Thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên, ép các tín đồ Tin Lành người Hmong ở nhiều tỉnh miền Bắc và người Thượng ở khu vực Tây Nguyên bỏ đạo, cho tới buộc tháo dỡ các cơ sở thờ tự như chùa Thiên Quang và Sơn Linh thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất".

Ngoài ra, "các giáo phái tôn giáo không được công nhận ở Tây Nguyên và Tây Bắc và ở một số vùng của Đồng bằng sông Cửu Long – đặc biệt là những nơi có tín đồ chủ yếu là người dân tộc thiểu số – thì báo cáo bị quấy rối bởi các quan chức chính phủ".

Thành thị khác thôn quê

Báo cáo còn cho biết : "Hầu hết các chức sắc tôn giáo ở khu vực thành thị cho biết chính quyền thường cho phép họ hoạt động miễn là họ hợp tác với chính quyền, đồng thời hoạt động theo các yêu cầu pháp lý và hành chính áp dụng cho các tổ chức tôn giáo. Tuy nhiên, các tổ chức tôn giáo không được công nhận đang hoạt động ở khu vực Tây Nguyên, khu vực Tây Bắc, và ở một số vùng của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là những nơi mà người tham gia các tổ chức này chủ yếu là người dân tộc thiểu số, có tần suất báo cáo những hành động sách nhiễu từ các quan chức chính phủ cao hơn. Các tổ chức tôn giáo được công nhận tại những khu vực này cho biết họ đang phát triển nhanh chóng, và nhìn chung ít gặp vấn đề với các quan chức chính phủ hơn".

Nhiều thành viên của các nhóm tôn giáo cũng là mục tiêu của những hành động sách nhiễu cũng đồng thời tham gia vào các hoạt động vận động nhân quyền, hoặc có liên hệ với các cá nhân và tổ chức chỉ trích chính quyền.

Tuyên giáo, cơ quan tuyền truyền của đảng, lại "thương mại hóa" hoạt động tôn giáo để quy kết trách nhiệm hình sự.

Quyền dân đâu ?

Nhưng tại sao các lãnh tụ tôn giáo đồng thời cũng hoạt động đòi dân chủ và nhân quyền ? Lý do vì nếu dân không có tự do thì không có hoạt động tôn giáo tự do.

Bởi vì Hiến pháp năm 2013, ở điều 70 đã quy định rằng :

"Công dân có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo đều bình đẳng trước pháp luật.

Những nơi thờ tự của các tín ngưỡng, tôn giáo được pháp luật bảo hộ.

Không ai được xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để làm trái pháp luật và chính sách của Nhà nước".

Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2022 còn viết : "Các nhà hoạt động vì tự do tôn giáo còn cho biết chính quyền địa phương chấp thuận các đơn đăng ký dựa trên việc xem xét quan điểm chính trị, chứ không phải là giáo lý tôn giáo, của các nhóm tôn giáo".

Đó đích thực Nhà nước đã "can thiệp vào công việc nội bộ các tôn giáo", là vi phạm quyền con người.

Quan điểm của Nhà nước

Như vậy rõ ràng có hai lối nhìn về tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam. Nhà nước coi hoạt động tôn giáo có tổ chức phải bị kiểm soát theo luật pháp. Người dân thì tố cáo chính quyền đã "chính trị hóa" các hoạt động tôn giáo để kiểm soát và khống chế.

Bằng chứng như đã vẽ ra trên Tạp chí Tuyên giáo ngày
20/3/2024, theo đó : "Một số tôn giáo, hiện tượng tôn giáo mới xuất hiện hoặc "du nhập" trái phép từ nước ngoài vào kéo theo sự trỗi dậy, trở lại của các tổ chức mê tín, phản động, lợi dụng tôn giáo để chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta. Điều này đã và đang đem đến những vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự kiên quyết trong xử lý của Nhà nước cũng như nhận thức đúng của các tầng lớp nhân dân".

Tuy nhiên Tuyên giáo, cơ quan tuyền truyền của đảng, lại "thương mại hóa" hoạt động tôn giáo để quy kết trách nhiệm hình sự.

"Trước những hiện tượng thu hút sự chú ý của dư luận xã hội thời gian gần đây, liên quan đến các hoạt động mang tính chất "thị trường", "cung - cầu" của một số cơ sở thờ tự Phật giáo ở nước ta, không ít các nhà nghiên cứu văn hóa, học giả đặt câu hỏi : trong tình hình mới, có hay không, nên hay không nên công nhận "thị trường tôn giáo" ? 

Khi đưa vấn đề sinh tồn của tốn giáo vào "thị trường" để "vật chất hóa" vấn đề tâm linh, phải chắng nhà nước muốn kiểm sóat gay gắt hơn vấn đề Tín ngường-Tốn giáo ?

Dự đoán này đã được Tuyên giáo cụ thể trong câu viết : "Thực trạng trên đòi hỏi chúng ta cần tăng cường tính thường xuyên trong tổng kết hoạt động tôn giáo và công tác tôn giáo, từ đó, đưa ra những nhận định đúng và các giải pháp phù hợp, khả thi trong trong tình hình mới. Tăng cường phối hợp, kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng có liên quan đến công tác quản lý tôn giáo, tín ngưỡng".

Bài viết kêu gọi : "Phát huy tính chủ động trong công tác tín ngưỡng, tôn giáo gắn với phòng ngừa, đấu tranh với những hình thức, biểu hiện phản động, chống phá có liên quan đến tôn giáo".

Để "trang trí" thêm cho "chủ trương chống tôn giáo", bài viết của Tuyên giáo khuyến cáo : "Các thế lực thù địch vẫn không ngừng thực hiện âm mưu "diễn biến hòa bình", trong đó tôn giáo được xem như một "mặt trận" để chúng khai thác, xuyên tạc và kích động ; đặc biệt là lợi dụng để rêu rao, bóp méo, cho rằng Việt Nam không có tự do tôn giáo và vi phạm nhân quyền. Có những sự việc không bắt nguồn trực tiếp từ tôn giáo, nhưng các thế lực phản động vẫn "quy" về nguyên nhân tín ngưỡng, tôn giáo để kích động hòng phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc…".

Cuối cùng Tuyên giáo hô to : "Kiên quyết "không nghe, không tin, không theo" những luận điệu xuyên tạc, lôi kéo của kẻ xấu - nhất là âm mưu lợi dụng "những vấn đề mới" trong đời sống tôn giáo để tuyên truyền tà đạo, chia rẽ khối đại đoàn kết, chống phá chính quyền".

Nên biết Điều 5 của Luật Tôn giáo năm 2016 đã ghi các hành vi bị nghiêm cấm gồm :

1. Phân biệt đối xử, kỳ thị vì lý do tín ngưỡng, tôn giáo.

2. Ép buộc, mua chuộc hoặc cản trở người khác theo hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo.

3. Xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo.

4. Hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo :

a) Xâm phạm quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, môi trường ;

b) Xâm hại đạo đức xã hội ; xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng, tài sản ; xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác ;

c) Cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân ;

d) Chia rẽ dân tộc ; chia rẽ tôn giáo ; chia rẽ người theo tín ngưỡng, tôn giáo với người không theo tín ngưỡng, tôn giáo, giữa những người theo các tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau.

5. Lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo để trục lợi.

Như vậy rõ ràng Quyền tự do Tín ngường-Tôn giáo ở Việt Nam là thứ "xin-cho giữa nhà nước và người dân" rất tùy tiện.

Theo thống kê, tính đến năm 2021, "Nhà nước ta đã công nhận và cấp chứng nhận đăng ký hoạt động tôn giáo cho 43 tổ chức, thuộc 16 tôn giáo với hơn 27 triệu tín đồ, chiếm khoảng 28% dân số cả nước ; trên 55.000 chức sắc, gần 150.000 chức việc, gần 30.000 cơ sở thờ tự".

Nhưng những con số này nói lên điều gì ? Chúng chỉ phản ảnh một điều duy nhất là muốn được hoạt động tôn giáo thì phải chui vào cái rọ kiểm soát của Nhà nước.

Phạm Trần

(28/03/2024)

 Mỹ tiếp tục liệt Việt Nam vào danh sách Theo dõi Đặc biệt về tự do tôn giáo

VOA, 05/01/2024

Ngoại trưởng Mỹ hôm 4/1 tuyên bố tiếp tục liệt Việt Nam vào danh sách Theo dõi Đặc biệt (SWL) do các vi phạm "nghiêm trọng" về tự do tôn giáo, dù chính quyền Việt Nam trong hai năm qua cố gắng vận động để thoát khỏi danh sách này.

Phái đoàn do Th ứ tr ưở ng B ộ N ộ i V ụ Vũ Chi ế n Th ắ ng d ẫ n đ ầ u làm vi ệ c t ạ i tr ụ s ở B ộ Ngo ạ i giao Hoa Kỳ tháng 10/2023. Photo B ộ N ộ i V ụ .

Tuyên bố trên của Ngoại trưởng Anthony Blinken có thể khiến Việt Nam tiến gần hơn đến một danh sách đen khác nghiêm trọng hơn là Quốc gia Quan tâm Đặc biệt (CPC), dù hai nước vừa thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vào tháng 9. Ngoài ra, tuyên bố này cũng đánh dấu sự thất bại của Hà Nội trong việc vận động ngoại giao tại Washington.

VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam và Ban Tôn giáo Chính phủ, đề nghị họ cho ý kiến về tuyên bố trên của Ngoại trưởng Hoa Kỳ, nhưng chưa được phản hồi.

Hồi tháng 10/2023, đích thân Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng, người phụ trách Ban Tôn giáo Chính phủ, đã dẫn đầu phái đoàn sang Hoa Kỳ làm việc 9 ngày, trong đó có gặp gỡ quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nhằm vận động để bộ này đưa Việt Nam ra khỏi "danh sách theo dõi đặc biệt – SWL", theo Cổng thông tin Bộ Nội vụ.

Khi trao đổi với Đại sứ Hòa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper hồi đầu tháng 12/2023, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng cho biết ông đã "đề nghị" Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ sớm đưa Việt Nam ra khỏi "Danh sách theo dõi đặc biệt" về tự do tôn giáo và nói rằng ông có chuyến đi "thành công" đến Mỹ.

Chuyến đi vận động của ông Thắng diễn ra sau khi Hoa Kỳ và Việt Nam nâng cấp quan hệ lên tầm Đối tác Chiến lược Toàn diện vào tháng 9/2023, khi ấy hai bên ra tuyên bố chung, "khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, phù hợp với hiến pháp của mỗi nước và các cam kết quốc tế".

Khi bị Washington đưa vào danh sách SWL vào tháng 12/2022, Bộ Ngoại giao Việt Nam nói rằng việc Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách này là "thiếu khách quan", nói thêm rằng "chính sách nhất quán của Việt Nam là tôn trọng và bảo đảm quyền con người cũng như quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân".

Ngay hôm 4/1, Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF), cơ quan do Quốc hội Hoa Kỳ thành lập năm 1998 có nhiệm vụ tham vấn độc lập cho cả Hành pháp lẫn Lập pháp, bày tỏ thất vọng vì Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ vẫn đưa Việt Nam vào danh sách Theo dõi Đặc biệt - SWL, mà không đưa Việt Nam vào Danh sách Quốc gia Quan tâm Đặc biệt - CPC.

Chủ tịch USCIRF Abraham Cooper và Phó Chủ tịch Frederick Davie cho biết trong một thông cáo : "Mặc dù Việt Nam bị đưa vào Danh sách Theo dõi Đặc biệt, nhưng USCIRF tin chắc rằng Việt Nam nên bị chỉ định là CPC dựa trên báo cáo của chính Bộ Ngoại giao về các hành vi vi phạm quyền tự do tôn giáo của chính phủ".

"USCIRF chính thức yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra lời giải trình chi tiết về lý do tại sao các khuyến nghị chính sách của chúng tôi không được thực hiện đầy đủ".

Danh sách SWL dành cho các quốc gia mà chính phủ tham gia hoặc dung túng cho các hành vi vi phạm tự do tôn giáo nghiêm trọng nhưng chưa đến ngưỡng CPC, theo Đạo Luật Tự do Tôn giáo Quốc tế Frank Wolf, được Quốc hội thông qua và Tổng Thống ký ban hành ngày 16/12/2016. Còn danh sách CPC dành cho các quốc gia có vi phạm "có hệ thống, liên tục và nghiêm trọng".

Trong Báo cáo thường niên năm 2023, USCIRF đề nghị Bộ Ngoại giao Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách Quốc gia Cần quan tâm Đặc biệt (CPC) theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế (IRFA). Trong suốt hơn 15 năm qua, USCIRF liên tục đề nghị đưa Việt Nam trở lại danh sách CPC. Hoa Kỳ đưa Việt Nam khỏi danh sách CPC vào năm 2007.

Nguồn : VOA, 05/01/2024

************************

Hội đồng Liên Tôn phản đối chính quyền An Giang cấm kỷ niệm lễ Đản sanh Huỳnh Giáo chủ

RFA, 05/01/2024

Hội đồng Liên Tôn Việt Nam hôm 05/1 ra kháng thư phản đối nhà chức trách tỉnh An Giang ngăn cấm các tín đồ Phật giáo Hòa hảo Thuần túy tổ chức kỷ niệm 104 năm lễ Đản sanh Đức Huỳnh Giáo chủ.

Trụ sở của Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa hảo Thuần túy và chốt chặn giao thông - Lê Quang Hiển

Bức thư được Hội đồng Liên Tôn Việt Nam đưa ra sau khi chính quyền xã Long Giang và huyện Chợ Mới liên tục hăm doạ, răn đe và phong toả khu vực gần trụ sở tạm thời của Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa hảo Thuần túy, không cho các tín đồ dựng lễ đài và tổ chức lễ kỷ niệm trong ngày 06/1/2024 (nhằm ngày 25/11 âm lịch). 

Kháng thư nói rằng việc cấm đoán trên "là một hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền tự do tôn giáo một cách thô bạo và có hệ thống của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam, vi phạm quyền đi lại của công dân và có thể đây là sự khởi đầu cho một chiến dịch triệt tiêu những tôn giáo độc lập, chơn truyền tại Việt Nam".

Chánh trị sự Hứa Phi của đạo Cao Đài chơn truyền, đồng chủ tịch Hội đồng Liên tôn Việt Nam, nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) về kháng thư gửi cho Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp quốc, Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ, và các quốc gia dân chủ trên thế giới.

"Hội đồng Liên Tôn Việt Nam chúng tôi thấy rằng việc tôn giáo tổ chức ngày của Giáo Chủ là quyền thiêng liêng mà nhà cầm quyền cấm. Không riêng gì Phật giáo Hòa Hảo Thuần túy mà những tôn giáo độc lập có những ngày lễ và người ta (chính quyền địa phương- PV) cũng có sự ngăn cấm.

Hội đồng Liên Tôn Việt Nam chúng tôi mới đưa ra một cái kháng thư để phản đối nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam trước tiên là bách hại Phật giáo Hòa Hảo và những tôn giáo bản địa và tất cả các tôn giáo chơn truyền không theo quốc doanh của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam".

Hội đồng Liên tôn Việt Nam là một tổ chức tranh đấu cho tự do tôn giáo và dân chủ nhân quyền, gồm các lãnh đạo của nhiều tôn giáo khác nhau ở trong nước như Công giáo, Tin Lành, Cao Đài chơn truyền, Phật giáo Việt Nam Thống nhất, Phật giáo Hoà Hảo Thuần tuý... Tổ chức này không được Nhà nước công nhận.

Trong kháng thư, Hội đồng Liên tôn Việt Nam đề nghị Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp quốc có các biện pháp chế tài Nhà nước Việt Nam về những vi phạm nghiêm trọng mang tính hệ thống về nhân quyền và tự do tôn giáo.

Tổ chức này thúc giục Chính phủ Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào Danh sách các quốc gia cần quan tâm về tự do tôn giáo (CPC), và áp dụng Đạo luật Magnisky để trừng phạt các quan chức vi phạm nhân quyền và tự do tôn giáo.

Hội đồng Liên Tôn Việt Nam cũng hối thúc các quốc gia dân chủ trên thế giới sử dụng các đòn bẩy kinh tế, xã hội và quân sự để buộc Việt Nam phải cải thiện hồ sơ nhân quyền.

"Những tổ chức tôn giáo nếu bị vi phạm thì chúng ta cứ việc nêu lên thứ nhất để các nước tự do được biết, thứ hai Liên Hiệp quốc được biết. Chúng tôi cũng hy vọng rằng vì nhân bản tự do của nhân loại, các nước tự do trên thế giới cũng phải lên tiếng và can thiệp", ông Hứa Phi bày tỏ.

Triệt để ngăn cấm tập trung làm lễ

Như tin đã đưa, từ ba tuần trước, chính quyền xã Long Giang và huyện Chợ Mới đến trụ sở tạm thời của Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa hảo Thuần túy ở nhà bà tám Hiền tại ấp Long Hoà, xã Long Giang, huyện Chợ Mới để sách nhiễu, không cho bà và các đồng đạo sửa khu vực kỳ đài.

Ngày 23/12, chính quyền địa phương thông báo miệng về việc không cho tổ chức Đại Lễ Đản Sanh của Đức Huỳnh Giáo chủ, không cho treo cờ, băng rôn, dựng lễ đài tại địa điểm này và cấm người địa phương khác đến.

Trong sáng ngày 05/01, ông Lê Quang Hiển, Phó Hội trưởng Thường trực của Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa hảo Thuần túy, cập nhật thông tin hai ngày nay cho RFA.

"Tại địa điểm hành lễ của Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo thì nó (chính quyền địa phương- PV) cấm đoán. Hiện nay nó đóng chốt cấm đường luôn cấm tất cả xe cộ qua lại ngang qua trụ sở đó. Cách đó khoảng 1 km, nhà của ông Hà Văn Duy Hồ, Hội trưởng Phật giáo Hoà Hảo tỉnh An Giang, bị khoảng 30 người canh hai đầu và không thể ra khỏi nhà được".

Ông Hiển cho biết thêm, các tín đồ Hoà Hảo Thuần tuý ở các tỉnh thành khác được làm lễ tại nhà và treo băng rôn của Giáo hội một cách bình thường.

Phóng viên gọi điện thoại vào số di động của Trưởng Công an huyện Chợ Mới nhưng người này không nghe máy. Phóng viên cũng gọi điện cho Công an xã Long Khánh để xác minh thông tin ông Hiển cung cấp nhưng người trực điện thoại yêu cầu phóng viên đến cơ quan này để được cung cấp thông tin.

Trước đó, vào ngày 04/1, Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa hảo Thuần túy đưa ra một kháng thư khác gửi đích danh Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Công an và Trưởng ban Tôn giáo Chính phủ phản ánh các hành động của Công an huyện Chợ Mới đối với Phật giáo Hòa hảo Thuần túy, mà tổ chức này cho là vi phạm Điều 24 của Hiến pháp Việt Nam và Điều 18 của Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà Việt Nam là quốc gia thành viên.

Kháng thư nói kể từ khi phục hoạt năm 2000, Phật giáo Hòa hảo Thuần túy luôn luôn gặp rất nhiều khó khăn trong sinh hoạt tôn giáo vì cơ quan chức năng địa phương luôn gây trở ngại trong việc đi lại của các trị sự viên và hội họp của giáo hội. Chính quyền địa phương không cho phép giáo hội cử hành nghi lễ tập trung đông người hay tổ chức các ngày lễ lớn của đạo cho dù việc tổ chức các ngày lễ này luôn bảo đảm an ninh trật tự.

Khẳng định Giáo hội Phật giáo Hòa hảo Thuần túy là một tổ chức tôn giáo được kế thừa từ truyền thống của Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo do Đức Huỳnh Giáo chủ thành lập năm 1945, kháng thư nói nếu các quan chức nêu trên im lặng về hành động xâm phạm quyền tự do tín ngưỡng và tự do tôn giáo của chính quyền địa phương tỉnh An Giang hoặc ủng hộ hành động trên là "góp phần vi phạm quyền tự do tôn giáo và tạo hình ảnh xấu cho Chính phủ Việt Nam trên phương diện ngoại giao".

Giáo hội Phật giáo Hòa hảo Thuần túy thúc giục Việt Nam có những chính sách thông thoáng hơn cho phù hợp với Hiến pháp và những quy định của Liên Hiệp quốc về quyền tự do tôn giáo.

Nguồn : RFA, 05/01/2024

Chuyên gia : Mỹ có thể sẽ ‘gây áp lực âm thầm hơn’ với Hà Nội về nhân quyền

VOA, 08/09/2023

Một chuyên gia về các vấn đề tự do tôn giáo toàn cầu nêu nhận định rằng Tổng thống Mỹ Joe Biden có thể sẽ nêu vấn đề nhân quyền trong chuyến công du đến Hà Nội bằng một cách "âm thầm hơn" và rằng ông không kỳ vọng lắm về sự hợp tác rộng lớn hơn giữa hai nước nếu như nhân quyền tiếp tục bị vi phạm tại Việt Nam.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đáp máy bay xuống phi trường Indira Gandhi, New Delhi, Ấn Độ, tối ngày 8/9/2023.

"Hiện tại, với những lo ngại của Mỹ về Trung Quốc thì hầu hết các hoạt động ngoại giao [của Mỹ] sẽ là việc gây áp lực âm thầm hơn", ông Sean Nelson, cố vấn pháp lý của Liên minh Quốc tế về Bảo vệ Tự do Tôn giáo Toàn cầu (ADF International) ở Washington DC, nói với VOA hôm 6/9, trước chuyến thăm Hà Nội của Tổng thống Joe Biden.

"Trong năm qua, Hoa Kỳ đã thúc ép Việt Nam trả tự do cho những tù nhân lương tâm thực sự bị cầm tù chỉ vì thực hành đức tin của chính họ. Nên tôi nghĩ việc thả những tù nhân lương tâm như các ông Yi Yich, Y Pum Bya, và Nguyễn Bắc Truyền, nên được chính quyền Biden nêu ra trong cuộc gặp này".

Mục sư Yi Yich đang thụ án 14 năm tù và thầy truyền đạo Y Pum Bya theo đạo Tin Lành đang thụ án 12 năm tù, cùng báo buộc "Tội phá hoại chính sách đoàn kết". Nhà hoạt động Phật giáo Hòa Hảo Nguyễn Bắc Truyển đang thụ án 11 năm tù với cáo buộc "Lật đổ chính quyền".

Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ (USCIRF) đưa cả ba ông cùng hơn 70 người khác ở Việt Nam vào danh sách nạn nhân của tự do tôn giáo và niềm tin.

"Việc thả những tù nhân này ít nhất sẽ là một tín hiệu tốt từ phía Việt Nam rằng họ sẽ rút lại một số biện pháp gia tăng đó. Tôi hy vọng đó là những gì được nêu ra", ông Nelson nêu kỳ vọng.

Tuy vậy, vị luật sư này cũng bày tỏ sự bi quan về cách hành xử của chính quyền Việt Nam đối với các nhóm tôn giáo độc lập, không được nhà nước công nhận :

"Thật khó để dự đoán tương lai, nhưng nếu xu hướng gần như trừng phạt tập thể hiện nay đối với các nhóm này vẫn tiếp tục, thì tôi khó có thể thấy Hoa Kỳ và Việt Nam có thể phát triển hợp tác như thế nào trong một loạt vấn đề rộng lớn hơn trong tương lai".

Ông Nelson cho biết thêm :

"Tôi biết ngay trước khi Tổng thống Biden tới Việt Nam, chủ đề sẽ là tiềm năng hợp tác hơn nữa giữa Mỹ và Việt Nam. Và rất khó để có một đối tác đáng tin cậy khi chúng ta đang cố gắng tăng cường hợp tác vì những lo ngại về địa chính trị, địa chiến lược chống lại một quốc gia độc tài, chuyên chế hung hãn như Trung Quốc, nơi cũng có những lo ngại lớn về tự do tôn giáo".

"Thật khó để có một đối tác khi chúng ta cứ lo ngại về sự bất ổn do vi phạm nhân quyền và tự do tôn giáo của đối tác đó gây ra", ông Nelson nhấn mạnh.

Ông Sean Nelson hiện là cố vấn pháp lý của Liên minh Quốc tế về Bảo vệ Tự do Tôn giáo Toàn cầu (ADF International), một tổ chức vận động pháp lý dựa trên đức tin nhằm bảo vệ các quyền tự do cơ bản và thúc đẩy phẩm giá vốn có của tất cả mọi người trên thế giới.

Vào tháng 4/2023, trước chuyến thăm Hà Nội của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken, ADF International và 70 tổ chức tôn giáo quốc tế khác, cùng các chuyên gia nhân quyền hàng đầu viết thư kêu gọi chính quyền Biden nêu lên các cuộc đàn áp được cho là do chính quyền hậu thuẫn nhằm vào các nhóm tôn giáo thiểu số ở Tây Nguyên, đặc biệt là những người theo Cơ đốc giáo.

Bức thư nêu lên nhiều trường hợp buộc tội hình sự bất công, giam giữ tùy tiện và các hành vi sách nhiễu nghiêm trọng khác của chính quyền đối với các tôn giáo thiểu số ở Việt Nam trong năm qua.

Bức thư viết : "Trong 12 tháng qua, chúng tôi đã chứng kiến sự leo thang nhanh chóng của các biện pháp đàn áp đối với các nhóm tôn giáo chống lại sự kiểm soát của chính phủ. Điều đặc biệt quan ngại là chính phủ tăng cường nỗ lực buộc các tín đồ Cơ đốc giáo phải từ bỏ đức tin của mình, đàn áp các giáo hội tại gia không chịu sự kiểm soát của chính phủ và ép buộc các thành viên của các nhóm tôn giáo độc lập tham gia các tổ chức tôn giáo do chính phủ kiểm soát".

Ông Nelson cho biết : "Không ai nên bị bức hại, trừng phạt hoặc bỏ tù vì bày tỏ đức tin của mình".

"Chính quyền Biden giờ đây có cơ hội đứng lên bảo vệ những người bị đàn áp nhiều nhất bằng cách đề cập trực tiếp tình trạng này với chính phủ Việt Nam".

Lên tiếng trước những lo ngại của thân nhân, giới hoạt động và các tổ chức nhân quyền, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết : "Chúng tôi luôn kêu gọi chính phủ Việt Nam đảm bảo hành động của mình phù hợp với tất cả các luật liên quan, với các quy định về nhân quyền trong hiến pháp Việt Nam cũng như với các nghĩa vụ và cam kết quốc tế của mình".

"Hoa Kỳ thường xuyên hợp tác với Chính phủ Việt Nam ở mọi cấp độ về các vấn đề nhân quyền và pháp quyền và sẽ tiếp tục làm như vậy. Thông điệp của chúng tôi nhất quán và dựa trên niềm tin mãnh liệt rằng các quốc gia thành công nhất là những quốc gia tôn trọng và bảo vệ nhân quyền cũng như các quyền tự do cơ bản", người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ nói hôm 7/9.

Hồi 12/2022, ông Nelson tham dự Hội nghị về Tự do Tôn Giáo và Niềm Tin vùng Đông Nam Á (SEAFoRB) lần thứ 8 tại Bali, Indonesia và đã gặp gỡ các nạn nhân bị đàn áp thuộc cộng đồng H’Mong ở Tây Nguyên.

Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay bác bỏ các cáo buộc vi phạm tự do tôn giáo, nói rằng "quyền tự do tín ngưỡng của mọi công dân" luôn được Đảng và Nhà nước "tôn trọng".

Nguồn : VOA, 08/09/2023

*************************

Công luận chú ý đến nhân quyền Việt Nam trước chuyến thăm của Tổng thống Biden

VOA, 07/09/2023

Giới hoạt động trong và ngoài nước đang lo ngại về tình hình nhân quyền ngày càng tồi tệ tại Việt Nam. Hầu như mỗi chuyến đi của các nhà lãnh đạo hay các giới chức cao cấp Mỹ đến Việt Nam đều là những cơ hội để các nhà hoạt động yêu cầu các cấp thẩm quyền Mỹ khi tới Việt Nam chớ bỏ qua vấn đề nhân quyền tại quốc gia nằm dưới sự cai trị độc quyền của Đảng cộng sản trong nhiều thập niên. Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Joe Biden từ ngày 10-11/9, mà qua đó quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ rất có thể sẽ được nâng lên thành ‘đối tác chiến lược’, cũng nằm trong thông lệ này.

Người Việt trong nước xuống đường đòi Hà Nội trả lại những quyền tự do căn bản - Ảnh minh họa

Tờ Washington Post cách đây vài ngày đã đăng bài xã luận nhắc nhở chính quyền Biden về những công cụ đang có trong tay để khuyến khích Hà Nội cải thiện nhân quyền nhiều hơn nữa.

Bài báo nói kể từ năm 2016, dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Việt Nam đã tiến hành đàn áp trên diện rộng các nhà hoạt động, giới bất đồng chính kiến, xã hội dân sự và tự do tôn giáo bằng cách dùng các điều khoản mơ hồ trong luật cùng những lý do không thuyết phục như trốn thuế để đàn áp các tiếng nói phản kháng.

Hiện có 193 nhà hoạt động bị cầm tù tại Việt Nam, chưa kể tới những người bị buộc phải im lặng hoặc phải lưu vong.

Hai điều luật được sử dụng để bỏ tù những ai lên tiếng trái chiều với nhà cầm quyền là Điều 117 hình sự hóa việc "làm, tàng trữ, phổ biến hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, sản phẩm nhằm chống Nhà nước" hay Điều 331 về "lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước".

Một trong những ví dụ mà Washington Post liệt kê là trường hợp nhà báo Phạm Đoan Trang, người năm ngoái nhận Giải thưởng Phụ nữ Dũng cảm Quốc tế của Ngoại trưởng Hoa Kỳ nhưng hiện đang thụ án 9 năm tù vì bị cáo buộc tuyên truyền chống nhà nước Việt Nam, và kêu gọi Tổng thống Biden khi tới Hà Nội hãy yêu cầu phóng thích Phạm Đoan Trang cùng tất cả các tù nhân chính trị khác.

Washington Post cũng nhắc tới các cuộc đàn áp của nhà cầm quyền Hà Nội dẫn đến việc giải thể các nhóm môi trường, các nhà xuất bản độc lập, hội các nhà báo độc lập và một tổ chức chống tham nhũng phi chính phủ. Những người không có lịch sử hoạt động có tổ chức, nhưng dùng mạng xã hội để lên tiếng bất bình về tham nhũng và nạn lạm dụng tài nguyên công thì phải đối mặt với việc bị truy tố, bài xã luận trên Washington Post nêu rõ.

Vẫn theo bài báo, các biện pháp kiểm soát đối với xã hội dân sự đã trở nên nghiêm ngặt hơn, bao gồm các hạn chế đối với giới học thuật và các hội nghị quốc tế, tăng cường giám sát các tổ chức trong nước dựa vào nguồn tài trợ nước ngoài và kiểm duyệt truyền thông xã hội.

Về mặt tôn giáo, Washington Post trích dẫn phát hiện của Ủy ban Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế USCIRF về ‘những vi phạm tự do tôn giáo nghiêm trọng đang diễn ra và có hệ thống’ ở Việt Nam khiến USCIRF kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ đưa Việt Nam trở lại danh sách ‘quốc gia cần quan tâm đặc biệt’ theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế năm 1998.

Việt-Mỹ thiết lập quan hệ song phương vào năm 1995. Tổng thống Barack Obama vào năm 2013 lập ‘quan hệ đối tác toàn diện’ với Hà Nội và việc chính quyền Biden muốn nâng cấp lên thành ‘quan hệ đối tác chiến lược’ là dựa trên căn bản về thương mại và địa chính trị. Việc này, vẫn theo bài xã luận trên Washington Post, sẽ cho phép Việt Nam tiếp cận các điều kiện thương mại ưu đãi và hợp tác quân sự sâu rộng hơn. Tuy nhiên, tác giả bài báo nhấn mạnh, ông Biden không thể làm ngơ trước tình hình nhân quyền ngày càng leo thang tại Việt Nam.

Tác giả bài xã luận thúc giục Tổng thống Biden nên một lần nữa thúc đẩy sự thay đổi - và sẵn sàng hơn nữa để đạt các thỏa thuận thương mại quan trọng vừa mang đến sự thịnh vượng lại vừa cải thiện các điều kiện về nhân quyền cho những nơi như Việt Nam.

Bài xã luận của Washington Post nhấn mạnh : "Như các tổng thống khác đã làm, ông Biden chắc chắn sẽ thể hiện sự tôn trọng đối với hệ thống chính trị khác biệt của Việt Nam. Nhưng ông cũng nên nói sự thật với các nhà lãnh đạo Việt Nam rằng : Không một kẻ cai trị nào hay một hệ thống nào trở nên mạnh mẽ hơn khi hủy hoại quyền và phẩm giá của chính người dân mình".

Khi được hỏi về hồ sơ nhân quyền của Việt Nam, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Jean-Pierre nói với báo giới hôm 28/8 rằng Tổng thống Biden ‘không bao giờ né tránh’ chuyện nêu vấn đề nhân quyền với bất kỳ lãnh đạo nào.

Hà Nội lâu nay bác các tố cáo vi phạm nhân quyền và một mực nói rằng không có tù nhân chính trị tại Việt Nam mà chỉ có những người phạm pháp bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Nguồn : VOA, 07/09/2023

****************************

Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ : Việt Nam thụt lùi về tự do tôn giáo

Phan Minh, RFI, 06/09/2023

Vài ngày trước khi tổng thống Joe Biden công du Việt Nam nhằm nâng cấp quan hệ ngoại giao, một ủy ban của chính phủ Hoa Kỳ cáo buộc Hà Nội lại không tuân thủ các cam kết về bảo đảm quyền tự do tôn giáo.

Một thánh lễ của cộng đồng Công giáo sắc tộc Hmong tại Sapa, tỉnh Lào Cai, Việt Nam, ngày 18/10/2015. Reuters - Nguyen Huy Kham / Ảnh tư liệu

Trong một báo cáo được công bố hôm qua, 05/09/2023, và được hãng tin Anh Reuters trích dẫn, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) cho biết kể từ khi Washington xóa Việt Nam khỏi danh sách "các quốc gia đáng quan tâm đặc biệt" (CPC) về tự do tôn giáo năm 2006, chính quyền Hà Nội đã "có nhiều tiến bộ" về tự do tín ngưỡng. Tuy nhiên, việc đàn áp xã hội dân sự trong thời gian gần đây, việc gia tăng áp lực lên các cộng đồng tôn giáo độc lập, cùng với những thông tin đáng báo động về việc ép buộc bỏ đạo, những hành động vi phạm quyền tự tôn giáo gia tăng cho thấy Việt Nam đang đi thụt lùi trở lại trong vấn đề này.

Báo cáo cũng cho biết, phó chủ tịch USCIRF, ông Frederick Davie và ủy viên Eric Ueland, trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 5, đã nhận thấy rằng trong khi các tổ chức tôn giáo ở khu vực đô thị được tự do tương đối nhiều hơn, thì các vùng nông thôn vẫn gặp nhiều thách thức. USCIRF cho biết thêm là các cơ quan chính phủ tiếp tục giám sát chặt chẽ tất cả hoạt động tôn giáo, thường xuyên sách nhiễu, bắt giữ, ngăn chặn các cộng đồng tôn giáo chưa đăng ký thực hiện quyền cơ bản về tự do tôn giáo.

Hoa Kỳ coi Việt Nam là đối tác quan trọng trước ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương và dự định nâng cấp quan hệ ngoại giao với Hà Nội nhân chuyến công du của tổng thống Biden tới Hà Nội vào ngày 10/09, nhưng giới phân tích cho rằng những quan ngại về nhân quyền có thể là trở ngại cho một số hợp tác song phương.

Phan Minh

****************************

Cơ quan giám sát Hoa Kỳ : Việt Nam đang trên "quỹ đạo tương tự Trung Quốc về quản lý và kiểm soát tôn giáo"

RFA, 06/09/2023

Vài ngày trước chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden tới Việt Nam nhằm mục đích nâng cấp quan hệ ngoại giao, một ủy ban của chính phủ Hoa Kỳ cáo buộc Hà Nội vi phạm các cam kết đảm bảo quyền tự do tôn giáo.

Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) cho biết kể từ khi Washington đưa Việt Nam khỏi danh sách "các quốc gia đáng quan tâm" (CPC) về tự do tôn giáo vào năm 2006, chính quyền Hà Nội đã tạo ra "nhiều không gian hơn trong một số lĩnh vực" để thể hiện niềm tin. Reuters

Trong một báo cáo hôm thứ ba, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) cho biết kể từ khi Washington đưa Việt Nam khỏi danh sách "các quốc gia đáng quan tâm" (CPC) về tự do tôn giáo vào năm 2006, chính quyền Hà Nội đã tạo ra "nhiều không gian hơn trong một số lĩnh vực" để thể hiện niềm tin.

Theo hãng tin Reuters, báo cáo cho rằng "cuộc đàn áp xã hội dân sự gần đây, áp lực gia tăng đối với các cộng đồng tôn giáo độc lập, các báo cáo đáng báo động về việc cưỡng bức từ bỏ đức tin và các vi phạm tự do tôn giáo ngày càng gia tăng khác đã tạo nên một sự đảo ngược rõ ràng trong quỹ đạo từng tích cực đó".

Chuyến thăm Việt Nam vào tháng 5 của Phó Chủ tịch USCIRF Frederick Davie và Ủy viên Eric Ueland đã phát hiện ra rằng trong khi các nhóm tôn giáo có được sự tự do tương đối lớn hơn ở khu vực thành thị, trái ngược đó "những thách thức nghiêm trọng đang lan rộng ở nhiều khu vực nông thôn".

Chánh trị sự Hứa Phi thuộc đạo Cao Đài chân truyền cho biết, kể từ khi các thành viên của Hội đồng liên tôn Việt Nam gặp phái đoàn của Mỹ tại chùa Giác Hoa (Sài Gòn) khoảng hơn ba tháng trước, bản thân ông đã ít bị trực diện đàn áp bởi cơ quan an ninh hơn trước, tuy nhiên chính phủ vẫn muốn triệt tiêu những tiếng nói đòi quyền tự do tôn giáo.

Ông Hứa Phi, từ Lâm Đồng nói qua điện thoại với phóng viên Đài Á Châu Tự Do như sau :

"Chúng tôi - những người ở tại Việt Nam muốn rằng tổng thống Biden khi trao đổi với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam nhân ngày 10/9 này, chánh phủ Hoa Kỳ phải nói rõ với chánh phủ cộng sản Việt Nam rằng họ phải tôn trọng những gì đã ký với những nước trên thế giới về vấn đề tự do tôn giáo, về nhân quyền".

Theo chức sắc của đạo Cao Đài không chịu sự quản lý của Nhà nước, nếu chính quyền không tôn trọng những công ước đã ký kết về đảm bảo quyền tự do tôn giáo và nhân quyền, Hoa Kỳ nên đưa Việt Nam trở lại vào danh sách CPC (danh sách Các quốc gia đáng quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo).

Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) là một cơ quan riêng và khác với Bộ Ngoại Giao. Được thành lập bởi Quốc hội Hoa Kỳ, đây là một đơn vị tham vấn độc lập, lưỡng đảng cho chính phủ Hoa Kỳ, cơ quan này giám sát tự do tôn giáo trên toàn thế giới và khuyến nghị chính sách cho Tổng thống, Ngoại trưởng, và Quốc hội.

Tuyên bố của cơ quan này cho rằng, việc chính phủ Việt Nam yêu cầu các nhóm tôn giáo phải đăng ký trái ngược với nghĩa vụ của Hà Nội là cung cấp quyền tự do tôn giáo cho tất cả người dân.

Báo cáo cho biết : "Các cơ quan chính phủ tiếp tục giám sát chặt chẽ mọi hoạt động tôn giáo, thường quấy rối, giam giữ hoặc ngăn cản các cộng đồng tín ngưỡng chưa đăng ký thực hiện quyền cơ bản của họ về tự do tôn giáo".

Với những vụ vi phạm tự do tôn giáo có hệ thống mà báo cáo nêu ra, cơ quan của chính phủ Mỹ khẳng định, Việt Nam đang trên "quỹ đạo tương tự như Trung Quốc về mặt quản lý và kiểm soát tôn giáo".

Washington coi Việt Nam là đối tác quan trọng trước sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Họ đang tìm cách nâng quan hệ ngoại giao với Hà Nội lên mức cao nhất khi Tổng thống Biden đến Hà Nội vào ngày 10 tháng 9, nhưng các nhà phân tích cho rằng những lo ngại về nhân quyền có thể là trở ngại nhất định cho sự hợp tác.

Hiến pháp Việt Nam cho phép tự do tôn giáo và truyền thông do nhà nước kiểm soát đã bác bỏ những lời chỉ trích từ các nhóm như USCIRF.

Trong báo cáo thường niên năm 2023, cơ quan này đề nghị tái xác định Việt Nam là một nước CPC, cáo buộc quốc gia độc đảng "vi phạm tự do tôn giáo một cách có hệ thống, liên tục và nghiêm trọng".

Về việc này, Chánh trị sự Hứa Phi thuộc Hội đồng liên tôn Việt Nam cho biết trên quan điểm riêng :

"Chúng tôi cũng mong muốn nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam phải thức tỉnh, đừng để cho Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và các nước khác đưa Việt Nam vào danh sách CPC (danh sách các quốc gia đáng quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo).

Nếu đưa vào danh sách này tất nhiên không những viên chức đó bị cô lập mà nhân dân Việt Nam cũng sẽ bị khổ trong vấn đề bị các nước khác cô lập và cấm vận, trong khi những viên chức của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã có tài sản trước rồi nên họ không thể nào khổ bằng người dân".

Năm ngoái, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ bổ sung Việt Nam vào Danh sách Theo dõi Đặc biệt vì vi phạm quyền tự do tôn giáo theo Đạo luật Tự do Tôn giáo năm 1998 của Hoa Kỳ, một chỉ định thấp hơn so với CPC, nhưng là lần đầu tiên kể từ năm 2006.

Đạo luật này quy định một loạt phản ứng chính sách, bao gồm các biện pháp trừng phạt hoặc miễn trừ, nhưng không phải là tự động.

Nguồn : RFA, 06/09/2023

Tôn giáo thuộc phạm trù đức tin

Thiện Ý, VOA, 23/03/2023

Tôn giáo thuộc phạm trù đức tin, là dân quyền hiến định, cần được pháp luật bảo vệ

Tôn giáo là một trong những dân quyền căn bản của con người. Và vì vậy Hiến pháp các nước dân chủ (ngay cả độc tài) đều ghi nhận tín ngưỡng, tôn giáo hay vô thần, là quyền tự do lựa chọn của mọi công dân và được luật pháp bảo vệ.

Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Hoa Kỳ.

Không phải chỉ mới đây mà đã từ lâu, một nhóm qui tụ những người Việt vô thần đội lốt tôn giáo cực đoan, đã viết báo, viết sách và các phương tiện truyền thông khác để phê bình chỉ trích, bài bác, đánh phá các tín đồ và giáo hội Công giáo nói riêng, Thiên Chúa giáo nói chung, trên hai bình diện giáo lý tín điều và lịch sử hình thành, phát triển giáo hội Công giáo tại Việt Nam. Bằng những nhận thức và suy luận chủ quan dựa trên những căn cứ giả chân lẫn lộn, các tác giả đã ngụy biện, xuyên tạc sự thật, sử dụng những ngôn từ thiếu văn hóa lăng mạ Thượng Đế và các Thần Thánh mà hàng tỷ con người có chung niềm tin yêu tôn thờ ; xúc phạm thô bạo niềm tin tôn giáo cá nhân cũng như tập thể. Đồng thời, bằng mọi cách gian trá, họ đã mạ lỵ và phủ nhận công trạng các nhận vật lịch sử Việt Nam gốc Công giáo như Nguyễn Trường Tộ, Ngô Đình Diệm… Đồng thời kết tội sai trái, hồ đồ, vơ đũa cả nắm, rằng ngườ i Việt Nam Công giáo đã dẫn Pháp vào xâm lược Việt Nam và là tay sai Pháp thời Pháp thuộc. Sự thật lịch sử thế nào, chúng tôi sẽ trình bày trong một bài viết khác.

Bài viết này của chúng tôi không nhằm tham gia một cuộc tranh luận hay "bút chiến" về tôn giáo với bất cứ ai, hữu thần cũng như vô thần. Chúng tôi viết bài này chỉ để trình bày nhận thức cá nhân về tôn giáo là một phạm trù Đức tin và là một dân quyền hiến định phải được mọi người tôn trọng, luật pháp bảo vệ trước mọi xâm hại thô bạo bất cứ từ đâu tới. Vì vậy chúng tôi xin lần lượt trình bày :

- Tôn giáo thuộc phạm trù Đức tin của cá nhân hay tập thể

- Tôn giáo là một trong những dân quyền hiến định cần được pháp luật bảo vệ

- Nên chăng quốc gia cần có luật bảo vệ niềm tin tôn giáo khi bị xâm hại, xuyên tạc, lăng mạ

I. Tôn giáo là một phạm trù Đức tin của cá nhân và tập thể

Từ khi con người xuất hiện trên trái đất, qua nhiều thời đại đến nay, vấn nạn muôn thuở của loài người vẫn chưa được giải đáp thỏa đáng cho mọi người. Đó là, vũ trụ vạn vật, trong đó có con người, từ đâu đến, vận hành theo quy luật riêng của mỗi loài cũng như quy luật chung của muôn loài, qua thời gian năm tháng, hiện hữu, phát triển, suy thoái rồi tiêu vong, sẽ đi về đâu.

Con người là một sinh vật thượng đẳng, trong muôn vàn sinh vật hình thù, kích thước lớn nhỏ khác nhau, hữu hình cũng như siêu hình. Nhưng sự phát sinh sự sống, vận hành, phát triển và tiêu vong đều theo quy luật chung của loài động vật và quy luật riêng của mỗi loài sinh vật. Con người được coi là một sinh vật thượng đẳng nhờ bộ não có cấu tạo đặc biệt và phát triển nhanh hơn các sinh vật khác nên có khả năng nhận biết giới hạn về chính thân phận mình và ngày càng mở rộng tầm hiểu biết về vũ trụ vạn vật nhờ những phát minh khoa học kỹ thuật, giúp con người có thể khắc phục thiên nhiên, làm chủ xã hội, làm chủ bản thân, cải tạo được môi trường sống ngày một thuận lợi trong việc mưu cầu hạnh phúc riêng (cá nhân) cũng như chung (gia đình và xã hội) của loài người.

Tuy nhiên, cho đến nay, dù tầm tri thức đã mở rộng, do khoa học kỹ thuật tiến bộ vượt bực, song vẫn hữu hạn, nên con người vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng cho những vấn nạn muôn thuở của loài ngươi, là vũ trụ, vạn vật trong đó có con người từ đâu tới và sẽ đi về đâu. Và vì vậy đã có hai cách trả lời tạm thời của hai loại con người : Hữu thần và vô thần.

Người vô thần thì cho rằng vũ trụ vạn vật tự nhiên mà có và vận hành theo quy luật tự nhiên ; không có thế giới nào tồn tại ngoài thế giới vật chất. Không có tinh thần hay thần linh nào tạo ra vũ trụ vạn vật. Con người cũng thế, sự sống hình thành theo quy luật truyền sinh và cuộc sống muôn màu muôn vẻ, trong đó hạnh phúc và đau khổ, công, tội, hiền, ác, thưởng, phạt… là các mặt đối lập của cuộc sống, tất cả chỉ phát sinh, tồn tại, phát triển, tiêu vong theo quy luật, ngay trong thế giới này, không có gì tồn tại sau cái chết của con người.

Trái lại, những con người hữu thần, tiêu biểu như những tín đồ và các giáo hội Thiên Chúa giáo, bằng cặp mắt Đức tin tôn giáo đã xác tín rằng từ khởi thủy, vũ trụ vạn vật trong đó có con người là do Thiên Chúa tạo dựng và cho chúng vận hành theo quy luật chung cũng như riêng. Cuộc sống trong thế giới này với các mặt đối lập : hạnh phúc và đau khổ, tội lỗi và công phúc, thiện và ác… tất cả chỉ là tạm thời, cuộc sống bất hoàn, là tiền đề cho con người tạo dựng một cuộc sống viên mãn, hạnh phúc vĩnh cửu, hay đưa con người đến một cuộc sống cùng khổ đời đời sau cái chết. Tất cả tùy thuộc vào công phúc hay tội lỗi mà con người đã làm trong suốt cuộc đời trên trần thế.