Ba ngày sau khi Luật An Ninh Mạng có hiệu lực, chính quyền Quận Tân Bình tung quân tiến chiếm Vườn rau Lộc Hưng và kết quả như mong muốn của những vị chỉ huy cao cấp nhất của thành phố : quân ta hoàn toàn chiến thắng và những kẻ sống nhờ vào mảnh đất này đã thành dân oan, biến mất khỏi nơi mà họ "tạm chiếm" từ năm 1954, khi đoàn quân di cư ồ ạt tiến vào Sài gòn cùng với những linh mục chủ chăn của họ.

Cưỡng chế Vườn rau Lộc Hưng. Ảnh minh họa

Vườn rau Lộc Hưng không phải bây giờ mới bị chính quyền dòm ngó mà từ nhiều năm về trước nó đã thành cái gai phải nhổ trong mọi cuộc bàn thảo về đất đai tại UBND thành phố. Năm 2010, tôi nhận được tin nhắn của người dân Lộc Hưng nói về sự lo sợ bị cướp đất của họ, cảm nhận được vấn đề này tôi đã phỏng vấn nhiều người tại Vườn rau lúc ấy chưa ai để ý tới, mọi sự sau đó im ắng và người dân lại tiếp tục sinh sống trên phần đất được chính phủ Việt Nam Cộng Hòa cấp phát cho họ khi di cư vào Nam.

Thế nhưng nếu hỏi giấy tờ được chính phủ cấp phát ấy bây giờ ở đâu thì không ai có, kể cả những người sinh sống lâu đời nhất tại đây. Hỏi ra mới biết họ theo dòng người di cư và riêng Vườn rau Lộc Hưng thì giống như nhiều họ đạo khắp miền Nam khác, họ theo vị linh mục chủ chăn sống nương tựa vào nhau kể từ ngày di cư vào Nam tới giờ.

Chính quyền UBND Tân Bình đòi hỏi người dân trưng ra giấy tờ hợp pháp nhà đất và vịn vào cớ này để đuổi họ ra khỏi nơi chôn nhau cắt rốn của mình. Từ sau năm 75 tới nay con số người về đây tăng lên nhưng nhìn chung họ là những con chiên ghẻ của xã hội. Đó là những thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa, tàn tật và nghèo nàn đến mức họ chỉ có một nghề duy nhất là bán vé số để kiếm sống qua ngày. Đó là những người từ quê lên thành bán dạo, lấy Vườn rau làm nơi tá túc về đêm sau một ngày vất vả mưu sinh. Đó là những em sinh viên nghèo từ quê lên thành phố ăn học, thuê phòng trọ ở Vườn rau để được giá rẻ mặc dù đường tới trường có thể xa hơn nhiều lần.

Cư dân Vườn rau Lộc Hưng nhìn chung là đùm túm, nương tựa nhau mà sống cho tới ngày 4 tháng 1 năm 2019 thì họ bị tấn công một cách tàn nhẫn. Bằng xe xúc, bằng các loại máy đục bê tông, bằng cảnh sát cơ động, dân phòng cùng nhiều hội nhóm khác của chính quyền UBND quận Tân Bình. Sau hai lần càn quét, mọi căn nhà đều bị phá hủy, mọi vật dụng của đồng bào thi nhau …biến mất, và mọi hy vọng nhen nhúm trước ngày Tết Nguyên đán sụp đổ theo bước chân rầm rập của đoàn quân chiến thắng.

122 gia đình bây giờ trở thành tứ cố vô thân, tiếp sau hai đợt tấn công ngày 4/1 và 8/1 theo dòng người dài ngoằng của Tiên Lãng, Dương Nội, Cồn Dầu, Đồng Tâm, Long An, và bây giờ là Thủ Thiêm, Vườn rau Lộc Hưng. Bên cạnh tang tóc của họ là những mâm tiệc chúc mừng sự thành công của lực lượng cưỡng chế. Có một viên chức cho rằng cưỡng chế Vườn rau Lộc Hưng là việc làm đúng đắn vì lấy đất nơi này không phải cho doanh nghiệp hay bất cứ một mục đích kinh doanh nào khác mà vì tương lai của học sinh trong quận. Đây là dự án xây dựng cụm 3 trường học công lập đạt chuẩn quốc gia", gồm Trường Trung học cơ sở, Tiểu Học, Mầm Non và khu công viên cây xanh. Vì dùng cho tiện ích của người dân nên không cần bồi thường giải tỏa hay cung cấp nơi định cư mới.

Vườn rau Lộc Hưng rõ ràng là bị… kỳ thị vì nó là khu đất của người dân Công giáo. Mà dân Công giáo thì thường dựa vào nhà thờ và nhà thờ là nơi chính quyền các cấp đều cho là… nhạy cảm. Những thông tin về Vườn Rau sẽ bị dẹp bỏ đã được người dân biết trước nhưng họ không có cách nào chống lại bởi sức mạnh của người cầm quyền hôm nay không coi người dân là thành phần mà từ đó họ sống và làm việc. Với cái nhìn hằn học và đầy định kiến, người cầm quyền khó mà nghĩ cho suôn sẻ về sự lộng hành của họ sẽ dẫn đất nước về đâu khi mà lòng dân không còn ta thán nữa mà đổi thành căm thù trước các hành vi bạo ngược của cái được gọi là chính quyền. Căn nhà họ bị đập xuống đẩy mọi thành viên của gia đình không nơi nương tựa có phải là hình ảnh của bọn cướp đất ngày xưa hay không ? Có thể là không, vì lịch sử Việt Nam trong cả hai thời kỳ Pháp và Mỹ chưa thấy ghi nhận việc cả làng bị đập nhà tan nát và buộc người dân phải mình trần thân trụi ra khỏi căn nhà yêu thương gắn bó của họ với lý do xây trường học.

Có lẽ chính quyền vững tin vào Luật An Ninh Mạng sẽ ngăn cản thông tin trên mạng xã hội nên ba ngày sau khi luật chính thức áp dụng họ mới lao vào trận địa, nhưng họ không ngờ rằng những người hiền nhất trên mạng trước đây cũng lên tiếng một cách mạnh mẽ nhất huống hồ những người từng nổi tiếng phản biện và chống đối. Một tính toán ngu muội vì tin tưởng tuyệt đối vào chiếc dùi cui họ đang đeo bên hông cùng đám lâu la theo đóm ăn tàn của một chính quyền nay đã vĩnh viễn không còn người dân công chính nào tin tưởng nữa.

Bất kể sự câm lặng của báo chí, mạng xã hội tung lên tin tức hàng giờ. Những bức ảnh làm ngấn lệ con người không thể ngăn đừng chảy, những đống gạch vụn tan nát trong lòng người Việt Nam, những đôi chân giả nằm lăn lốc cùng với gạch vụn mà không biết giờ đây chủ nhân của chúng đang về đâu ?

122 gia đình bị vùi dập không thương tiếc vì tương lai con em chúng ta ư ?

Trường học nào dạy học sinh giỏi căn cứ trên nước mắt dưới cái nền nhà mà học sinh ê a hàng ngày ? Trường học nào nổi tiếng cho bằng sự nổi tiếng đập nhà dân, khiến hàng trăm em bơ vơ không còn nơi để nương tựa ? Trường học nào tồn tại nổi trong cái khung văn hóa căm thù và chống đối ? Trường học nào dạy con em chúng ta bài học một thời của Chị Dậu tốt bằng nơi mà nó được dựng lên bằng tiếng kêu khóc của những Chị Dậu ngày nay ?

Đảng Cộng sản Việt Nam hình thành từ bất công xã hội của một thời nay đã chính thức bước chân vào sự tàn nhẫn, hà khắc mà lịch sử chưa bao giờ trải qua trước đó cho thấy một thời kỳ mới đang thay da đổi thịt, và sự thay da đổi thịt nào mà không đau đớn và nhiều lúc cả sỉ nhục nữa ?

Mặc Lâm

Nguồn : VOA, 14/01/2019

Bảng quy hoạch mọc lên sau vụ cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng, cư dân phẫn nộ (VOA, 13/01/2019)

Nhà chức trách Quận Tân Bình ở Thành phố Hồ Chí Minh hôm thứ Bảy đã cắm các bảng quy hoạch trên một khu đất vừa bị cưỡng chế giải phóng mặt bằng trong những ngày gần đây, khơi lên sự phẫn nộ của những cư dân mất nhà cửa và cáo buộc của họ rằng chính quyền đang bắt đầu nỗ lực "cướp đất".

Cư dân phản đối nhà chức trách cắm bảng quy hoạch khu đất vườn rau Lộc Hưng, phường 6, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 11 tháng 1, 2019.

Khoảng 200 căn nhà và cấu trúc ở khu đất vườn rau Lộc Hưng thuộc phường 6, nơi sinh cư của nhiều thế hệ giáo dân Công giáo người bắc di cư vào nam từ năm 1954, đã bị phá sập vì bị cho là xây dựng trái phép trong khi nhà chức trách xúc tiến kế hoạch xây dựng một cụm trường học đạt chuẩn quốc gia trên khu đất này.

Cư dân khẳng định họ có chủ quyền đối với khu đất và đã không được giới hữu trách tham khảo ý kiến về dự án thi công. Một cư dân bị mất nhà nói với VOA rằng ba bảng quy hoạch đã nhanh chóng được dựng lên trong ngày thứ Bảy để xác lập quyền quản lí khu đất.

"Chúng tôi có kéo nhau ra (khu đất) lúc 1 giờ 30 chiều để phản bác việc nhà nước tự dựng bảng quy hoạch trên đất của chúng tôi khi chưa có quyết định thu hồi", ông Cao Hà Trực nói với VOA qua điện thoại tối ngày thứ Bảy. "Tôi khẳng định chính quyền cố tình cướp đất của chúng tôi".

Những video đăng trên mạng xã hội cho thấy người dân tụ tập tại một góc đường la lối và chỉ trỏ đầy phẫn nộ trước một tấm bảng quy hoạch trong khi lực lượng an ninh mặc sắc phục lảng vảng xung quanh theo dõi. Không có vụ đụng độ nào được báo cáo.

Trước đó một lãnh đạo Ủy ban Nhân dân Quận Tân Bình nói với báo Tuổi Trẻ rằng hai đợt cưỡng chế vào ngày 4 và 8 tháng 1 mà quận thực hiện đã được chính quyền thành phố chấp thuận, và rằng họ tháo dỡ những ngôi nhà xây dựng không phép chứ không phải thu hồi đất.

Vị lãnh đạo không được nêu danh tính này cũng khẳng định quận thực hiện đầy đủ các thủ tục, quy trình như lập biên bản, ban hành quyết định, thông báo, niêm yết trước khi cưỡng chế.

Nhưng cư dân khu vườn rau bác bỏ những tuyên bố đó.

Ông Trực nói nhà chức trách "chưa bao giờ" chính thức làm việc với ông về quyết định cưỡng chế và họ từ chối giải thích khi được ông và người nhà yêu cầu.

"Khi chúng tôi hỏi là, ‘ông phó chủ tịch, ông cho tôi coi giấy tờ quyết định cho ông vô nhà tôi dọn đồ mà không xin phép,’ thì ông ấy nói là, ‘Tao không cần giấy tờ gì hết, tao không phải đưa quyết định gì cho mày’", ông kể.

VOA không thể liên lạc được ngay tức thì với Ủy ban Nhân dân Phường 6 Quận Tân Bình để yêu cầu bình luận.

Trong khi đó nhà chức trách Quận Tân Bình cũng đang đẩy mạnh tuyên truyền về vụ cưỡng chế bằng cách kêu gọi người dân ủng hộ dự án xây trường học "vì sự nghiệp giáo dục của quận nhà", theo một tờ thông báo của Ban Tuyên giáo Quận ủy Tân Bình.

Ban Tuyên giáo cũng nói rằng Ủy ban Nhân dân thành phố phê duyệt "mức giá hỗ trợ" là 7.055.000 đồng một mét vuông cho các hộ dân tại "khu vực đất công cộng".

Ông Trực, 47 tuổi và có bốn người con, cho biết hiện ông đang ở nhờ nhà của bố đẻ gần đó cùng với 24 anh em trong gia đình. Nhưng ông nói ông còn may mắn hơn rất nhiều người đang không có chỗ ở. Cú sốc mất đất đai và nhà cửa choán hết tâm trí của nhiều người và đặc biệt đau đớn khi dịp tết đang đến gần.

"Người người, nhà nhà đang rạo rực, chuẩn bị vui đón xuân thế mà... Sao chúng tôi lại không được rộn ràng theo???" một cư dân chia sẻ trên Facebook kèm theo những hình ảnh nhà cửa bị đập phá tan hoang. "Lòng dạ nào, tâm trí nào nữa mà đón tết".

********************

Chính quyền đề nghị hỗ trợ hơn 7 triệu đồng/m2 đất khu vườn rau Lộc Hưng (RFA, 13/01/2019)

Chính quyền quận Tân Bình vừa có thông báo hỗ trợ 7.055.000 đồng/m2 đối với các trường hợp sử dụng đất tại khu vườn rau Lộc Hưng vừa bị cưỡng chế trong hai ngày 4 và 8/1 vừa qua mà chính quyền gọi là khu đất công trình công cộng.

Cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng hôm 4/1/2018 - Photo : RFA

Hôm 13/1, báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết thông báo này được Hội đồng hỗ trợ của Dự án đầu tư xây dựng cụm trường học công lập đạt chuẩn quốc gia tại khu đất công trình công cộng phường 6, quận Tân Bình đưa ra, với sự đồng ý của Uỷ ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Theo công văn đề ngày 10/1/2019.

Cũng theo báo Pháp Luật, ngoài tiền hỗ trợ đất, các trường hợp đang canh tác hoa màu bị ảnh hưởng bởi quá trình giải toả, không thể tiếp tục trồng rau, sẽ được Uỷ ban Nhân dân quận hỗ trợ chi phí tương đương doanh thu ba tháng (có mức từ 4 đến 6 triệu đồng/tháng). Điều kiện được hỗ trợ là người dân có canh tác thực tế tại khu đất đến hết ngày 3/1/2019. Ngoài ra quận cũng hứa đào tạo chuyển đổi nghề, tổ chức đào tạo chuyển đổi ngành nghề Theo nhu cầu, nguyện vọng của người dân, kinh phí đào tạo do quận chi trả.

Hôm 12/1, người dân khu vườn rau Lộc Hưng cho đài Á Châu Tự Do biết hôm 11/1 họ bất ngờ nhận được bản sao của văn bản có con dấu cảu Ban Tuyên giáo quận về "một số nội dung, chủ trương, chính sách, hỗ trợ dự án đầu tư xây dựng cụm trường học theo tiêu chuẩn quốc gia tại phường 6, quận Tân Bình". Văn bản không có ngày tháng, không có chữ ký được đăng tải trên trang web của phường 6 cho biết Uỷ ban Nhân dân thành phố phê duyệt mức giá hỗ trợ là 7.055.000 đồng/m2 cho các hộ dân ở đây căn cứ vào quá trình canh tác và sử dụng đất nông nghiệp tại khu vực đất công cộng phường 6.

Chị Trần Minh Thi, một người dân ở Lộc Hưng có nhà bị phá trong quá trình cưỡng chế cho biết chị rất hoang mang khi thấy công văn này của Ban Tuyên giáo: "Bây giờ cưỡng chế đất của chúng tôi thế là sai pháp luật. Bây giờ giải quyết vấn đề đó đi, đừng nói vấn đề giá cả. Ban Tuyên giáo đưa ra cái này làm hoang mang chúng tôi thêm, chứ không làm gì được cho chúng tôi cả". Chị Thi đặt câu hỏi : "Ban Tuyên giáo đâu có quyền đưa ra cái này ?".

Theo nguyên tắc, ban tuyên giáo có nhiệm vụ tham mưu công tác xây dựng đảng về chính trị, tư tưởng, chủ trương, quan điểm và chính sách của đảng trong lĩnh vực tuyền truyền, báo chí, xuất bản, văn hoá, văn nghệ, khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo và một số lĩnh vực xã hội.

Vụ cưỡng chế đất ở vườn rau Lộc Hưng thời gian qua đã gây chú ý rộng rãi trong dư luận. Những người dân ở Lộc Hưng được RFA tiếp xúc cho biết nhiều người bị cưỡng chế là những người đã sống nhiều đời tại vườn rau và đất của họ là do cha ông để lại từ thời Pháp, có giấy tờ khế ước. Người dân cũng cho biết chính quyền đã không thông báo chính thức cho người dân về việc cưỡng chế, làm họ bị bất ngờ không kịp dọn đồ trước cưỡng chế.

Báo trong nước trích thông tin từ UBND quận Tân Bình cho biết, đã có 112 căn nhà bị cưỡng chế trong các ngày 4 và 8/1 vừa qua và đây là các nhà xây trái phép. Chỉ có 134 hộ đã đăng ký sử dụng đất với chính quyền địa phương. Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng khẳng đinh đây là đất công và đã được quy hoạch để xây trường học.

Một số luật sư biết về trường hợp cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng cho rằng chính quyền địa phương đã làm sai quy trình khi không thông báo cho người dân quyết định thu hồi đất và quyết định cưỡng chế. Tuy nhiên chính quyền cho biết họ đã có thông báo cho người dân về việc cưỡng chế.

Một ngày sau vụ cưỡng chế, một số hộ dân ở vườn rau Lộc Hưng (Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh) trở về lại chỗ đống đỗ nát để dựng chòi ở tạm bởi họ đã mất trắng tài sản, không có nơi dung thân…

Một số hộ dân ở vườn rau Lộc Hưng trở về lại chỗ đống đỗ nát để dựng chòi ở tạm

Vào ngày 9/1/2019, tức là một ngày sau vụ cưỡng chế ở vườn rau Lộc Hưng, anh Cao Hà Trực, một hộ dân bị nhà cầm quyền Q.Tân Bình nói riêng và Thành phố Hồ Chí Minh nói chung đập nhà cửa, cưỡng chế đất đai đã cho Việt Nam Thời Báo được biết là tình hình hiện tại có một số hộ dân về lại chỗ cũ để dựng chòi ở tạm. Nhìn đống đỗ nát, nhiều người đã không cầm được nước mắt bởi lẽ tài sản đã mất trắng, lâm vào cảnh nợ nần và không có chỗ ở.

"Tình hình bà con giờ điêu đứng lắm. Họ phá tanh bành như thế này rồi, một số người bị bể nợ vì người ta mượn tiền dựng mấy phòng trọ để ở với lại cho thuê giờ không biết ở chỗ nào ? Bởi vì giờ đã cuối năm, người ta ngồi người ta khóc xung quanh đây. Tôi khuyên người ta giờ dựng cái chòi ở đỡ chứ bây giờ làm sao ?" – Anh Trực nói.

Anh Trực và người dân cho biết, diện tích đất ở vườn rau Lộc Hưng mà mọi người đang ở có từ thời thập niên 1950, người dân được chính quyền Việt Nam Cộng Hòa lúc bấy giờ cấp quyền sử dụng đất hẳn hoi. Sau ngày 30/4/1975, chính quyền Việt Nam hiện tại sau khi tiếp quản miền Nam, thống nhất đất nước thì lại không đổi giấy tờ pháp lý đất đai cho các hộ dân. Nhận thấy đây là diện tích "đất vàng" nằm trong trung tâm thành phố, nhà cầm quyền Thành phố Hồ Chí Minh vẽ ra dự án xây dựng trường học để thu hồi đất.

Người dân cho biết, họ bị áp giá đền bù rẻ mạt khiến người dân không đồng ý nên nhà cầm quyền đã áp dụng biện pháp cưỡng chế một cách phi pháp vì không có văn bản thu hồi, không tái định cư..

Bất chấp sự chỉ trích đến từ dư luận cũng như báo đài, truyền thông quốc tế, từ mấy năm qua nhà cầm quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành khá nhiều cuộc cưỡng chế để lấy đất vườn rau Lộc Hưng nhưng không thành. Cho đến ngày 4/1/2019, nhà cầm quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã huy động xe ủi, xe xúc, hơn 200 công an cùng các thành phần lực lượng chức năng khác tiến hành đập đỗ 4 căn nhà của các hộ dân ở vườn rau Lộc Hưng. Tiếp đến, đỉnh điểm của cuộc cưỡng chế là vào ngày 8/1 vừa qua, với quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ lấy đất, đập phá nhà dân trước dịp Tết Nguyên đán, nhà cầm quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa khoảng 1000 người cùng các phương tiện cưỡng chế một lần nữa tiến vào vườn rau Lộc Hưng. Trong cuộc cưỡng chế, đã có 20 căn nhà của các hộ dân bị đập phá, vườn rau Lộc Hưng trong một ngày đã trở thành bình địa, khung cành tàn phá chẳng khác gì thời chiến tranh.

Anh Trực cho rằng đây không phải là cuộc cưỡng chế mà là một cuộc phá hoại, nhà cầm quyền cắt đường sống của người dân như thế là rất dã man.

"Cắt đường sống của người ta như thế rất là dã man. Mà tôi nói với anh, ở đây không chỉ là cưỡng chế xây dựng trái phép, đây là cuộc hủy hoại tài sản, phá hoại, có những gốc cây họ cố tình lấy móc móc cho chết cây, phá hết tất cả cây cối, dây điện thì họ cắt ba bốn khúc, bồn nước thì họ đâm cho thủng… Đây là phá hoại chứ không phải cưỡng chế xây dựng trái phép. Về đây nhìn cảm giác mới thấy nó ác với dân, nó gian tà quá".

Anh Trực nói thêm, tại thời điểm cưỡng chế đã có hơn 10 người dân bị bắt và bản thân anh ngoài việc bị bắt từ rất sớm còn bị phía công an hành hung.

"Có tôi bị bắt và tôi bị đánh, họ đấm vào mặt tôi".

"Ngày hôm qua tôi mới bước ra khỏi nhà, ở đầu hẻm nhà tôi là tượng đài Đức Mẹ. Tôi vừa bước xuống một cái là có khoảng 20 người an ninh, họ bao vay, họ xiết cổ tôi. Họ cho tôi lên xe. Khi lên xe họ lấy cùi chỏ giật vào người tôi một cái"..

Cuộc cưỡng chế vào ngày 8/1 bắt đầu từ sáng sớm và kết thúc vào lúc tối muộn cùng ngày. Còn anh Trực và mọi người được trả tự do sau khi lực lượng cưỡng chế rút khỏi vườn rau Lộc Hưng. Đây không chỉ là cuộc cưỡng chế phi pháp mà nhà cầm quyền còn bị dư luận tố cáo vô nhân đạo khi biến hàng trăm người bao gồm cả trẻ em, người già neo đơn và các thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa trở thành người vô gia cư trước dịp Tết Nguyên đán cận kề.

Nỗi đau Lộc Hưng hôm nay đã ghi thêm tội ác của nhà cầm quyền TP.Hồ Chí Minh khi mà trước đó nỗi đau Thủ Thiêm đã trở thành tâm điểm quan tâm của cả nước nhưng chưa được giải quyết, ở đó nỗi đau của người dân thấp cổ bé họng bị cướp đất đang phản ánh tiếng nói chung nỗi đau của người dân cả nước khi phải sinh sống tại những vùng đất bị dính vào dự án. Và trên thực những dự án điển hình như Thủ Thiêm ở TP.Hồ Chí Minh, Long Hưng ở Đồng Nai, Dương Nội ở Hà Nội và Cồn Dầu ở Đà Nẵng… đang cho thấy sự biến thể, phân lô bán nền làm lợi cho nhà đầu tư bất chấp nước mắt, tù oan sai của người dân.

Minh Quân

Nguồn : VNTB, 12/01/2019

Ngoài cư dân Lộc Hưng, thì nạn nhân hiểu theo nghĩa bóng, có thể đó là ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước, Trưởng Ban Cải cách Tư pháp Quốc gia. Bởi mọi lời tán dương hoa mỹ của ông về đạo đức, về kỷ cương pháp luật của đảng viên đã thực sự trôi sông, đổ biển trong vụ đập phá nhà dân khu vườn rau Lộc Hưng.

Những nạn nhân của vụ đập phá nhà dân ở khu vườn rau Lộc Hưng

Tên gọi đúng của vụ việc xảy ra vào ngày 4 và 8/1/2018 tại khu vườn rau Lộc Hưng, là chính quyền đã dùng bạo lực để đập phá – như chính xác nhận của lãnh đạo quận Tân Bình, tổng cộng 112 căn nhà của người dân nơi đây. Vì nếu đó là ‘cưỡng chế’ để thi hành quyết định hành chính về hành vi vi phạm xây dựng, thì các thủ tục giấy tờ pháp lý mãi cho đến nay, vẫn chưa đưa ra cho người dân tỏ tường.

Luật Tiếp cận thông tin có hiệu lực từ ngày 1/7-2018, nói rằng "mọi công dân đều bình đẳng, không bị phân biệt đối xử trong việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin" (Điều 3.1). Chương II "Công khai thông tin", của luật này, tại Điều 17. ‘Thông tin phải được công khai’, cho biết chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh phải công khai toàn bộ nội dung dự án quy hoạch khu vườn rau Lộc Hưng, bao gồm cả vốn ngân sách của thành phố đã duyệt chi cho dự án này là bao nhiêu, tiến độ thực hiện ra sao ?

Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Tiếp cận thông tin được ban hành từ tháng 1/2018 (1), nên chính quyền các cấp ở Thành phố Hồ Chí Minh không thể viện dẫn lý do gì mà mập mờ chuyện quy hoạch như trong vụ vườn rau Lộc Hưng.

Trước hôm đập phá nhà dân ở khu vườn rau Lộc Hưng, tại Hà Nội diễn ra Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 74. Trong bài phát biểu, ông Nguyễn Phú Trọng khen tặng ngành công an : "Riêng trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực xã hội, các đồng chí đã chấp hành nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng ; tổ chức đồng bộ, có hiệu quả các mặt công tác, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp và với Ban Nội chính Trung ương, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán nhà nước đánh đúng, đánh trúng nhiều tổ chức tội phạm, tạo sức răn đe, cảnh tỉnh, góp phần bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, củng cố được niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân, giữ được ổn định chính trị - xã hội để phát triển đất nước" (2).

Giám đốc Công an Thành phố Hồ Chí Minh, trung tướng Lê Đông Phong có mặt ở hội nghị nói trên, để rồi bất ngờ bước sang ngày 4/1/2018, lực lượng công an Thành phố Hồ Chí Minh với đầy đủ súng ống, trang thiết bị chống bạo động đã bất ngờ yểm trợ để cho chính quyền quận Tân Bình tấn công đập bỏ 2 nhà dân ở khu vườn rau Lộc Hưng, bỏ qua tất cả mọi trình tự liên quan về thủ tục cưỡng chế nhà dân dụng xây dựng không giấy phép. Đến ngày 8/1, vụ việc càng khốc liệt hơn, dẫn đến 110 căn nhà bị phá hủy hoàn toàn.

Vậy là có ít nhất 112 gia đình sẽ không ăn Tết cổ truyền Kỷ Hợi. Có vài trăm con người bỗng dưng mất nơi chốn an cư, và lạc nghiệp phút chốc trở thành cổ tích. Họ đã mất trắng ngôi nhà dành dụm biết bao lâu mới cất lên được. Bàn thờ tổ tiên ông, bà của người dân đã bị vứt chỏng chơ ra đường. Những người già cả xứ đạo Lộc Hưng đã thất thần ngỡ rằng hiểm họa "cải cách ruộng đất" hồi nào mà họ đã trốn chạy, giờ quay về như hồi chuông báo tử…

Không thể trách trong nỗi niềm cùng cực ấy, người dân không riêng gì xứ Lộc Hưng, họ đã réo tên của Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh ra như một kẻ thủ ác vào loại bậc nhất trong lịch sử của thành phố này. Hố sâu ngăn cách giữa chính quyền với người dân thêm khoét rộng.

Và trong bối cảnh dầu sôi lửa bỏng ấy, xem ra yêu cầu các Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, phải "Hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, vì lợi ích của nhân dân, của quốc gia - dân tộc và mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng. Không làm bất cứ việc gì có hại cho Đảng, cho đất nước và nhân dân. Lấy ấm no, hạnh phúc và sự hài lòng của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu" mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành ở Quy định 08-QĐi/TW, ngày 25/10/2018 (3), đã trở nên quá mỉa mai và đầy lạc lõng.

Bài học Thủ Thiêm còn nóng hổi, nước mắt của dân Thủ Thiêm còn chảy. Nỗi oan khuất còn hiện diện chưa giải quyết xong. Bây giờ lại Lộc Hưng. Nỗi đau Lộc Hưng tiếp nối nỗi đau Thủ Thiêm. Năm hết, Tết đến, những người dân bị đuổi khỏi căn nhà của mình sẽ thắp nén nhang vào đâu, đốt cây đèn vào đâu để đón ông bà, để chào xuân mới khi ngôi nhà của họ chỉ còn là đống đổ nát ?

Trúc Giang

Nguồn : VNTB, 13/04/2019

(1) http://bit.ly/2QCEFeq

(2) http://bit.ly/2FnfD0I

(3) http://bit.ly/2Fi4tuZ

Cuối cùng, hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam đã lên tiếng về vụ phá bỏ 112 căn nhà ở phường 6, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh, hôm 4 tháng 1 (1).

Cưỡng chế Vườn rau Lộc Hưng.

Vụ cưỡng chế - thu hồi đất thuộc khu vực vẫn được dân chúng gọi là "Vườn rau Lộc Hưng" được nhiều người xem là một thảm án mới, chẳng khác gì thảm án Thủ Thiêm.

Hình ảnh đủ loại công an, dân phòng bao vây khu vực "Vườn rau Lộc Hưng", cưỡng bức cư dân trong khu vực rời khỏi nơi cư trú, sau đó tổ chức gom, nhặt đủ loại vật dụng trong các căn nhà chất lên những chiếc xe vận tải chở đi đâu không ai rõ và điều động đủ loại phương tiện chuyên dụng san ủi toàn bộ nhà cửa ở khu vực "Vườn rau Lộc Hưng", bất kể nạn dân liều mạng nằm xuống giữa đường, hy vọng thân thể họ có thể ngăn được xe ủi trườn tới, rồi những đứa trẻ ngơ ngác khi không còn chỗ chui ra, chui vào… làm cả triệu người ở cả trong lẫn ngoài Việt Nam bàng hoàng.

Trên mạng xã hội và hệ thống truyền thông của… thiên hạ, bao gồm cả Việt ngữ lẫn Anh ngữ, nhiều người, nhiều giới chỉ trích kịch liệt vụ cưỡng chế - thu hồi đất ở khu vực "Vườn rau Lộc Hưng" sau khi các nạn dân tố cáo : Dẫu hệ thống công quyền không thừa nhận quyền sử dụng đất của họ nhưng họ có đủ bằng chứng, chứng minh, đất ở khu vực này không phải công thổ và vì nhiều thế hệ đã sử dụng ổn định suốt sáu thập niên nên theo luật pháp Việt Nam, hệ thống công quyền không thể tùy tiện cưỡng chế, thu hồi. Chưa kể, hệ thống công quyền chỉ tổ chức cưỡng chế, không xem xét bồi thường, không cung cấp quyết định giải tỏa, không thông báo thời hạn thực thi…

Không có bất kỳ phản hồi nào từ các viên chức hữu trách trước trận bão dư luận liên quan đến vụ cưỡng chế - thu hồi đất ở khu vực "Vườn rau Lộc Hưng".

Chẳng phải chỉ có giới hữu trách từ địa phương đến trung ương không thèm giải thích, hệ thống truyền thông chính thức từ trung ương đến địa phương của Việt Nam cũng im lặng.

***

Giống như nhiều scandal đã từng xảy ra trước đó, cả tuần sau khi xảy ra vụ cưỡng chế - thu hồi đất ở khu vực "Vườn rau Lộc Hưng", hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam mới… thỏ thẻ rằng thì là… hệ thống công quyền Việt Nam đã làm đúng chức trách, 120 căn nhà đã bị phá bỏ đều thuộc loại xây dựng trái phép trên công thổ.

Không nhà báo cách mạng nào bận tâm, chất vấn các viên chức hữu trách : Tại sao hệ thống công quyền không thông báo kế hoạch cưỡng chế, không ban hành quyết định cưỡng chế mà chỉ hỗ trợ hệ thống công quyền biện giải, sở dĩ có những yếu tố "không" - không thể chấp nhận được - là vì hệ thống công quyền chưa… thu hồi đất !

Tương tự, không nhà báo cách mạng nào thắc mắc tại sao không khảo sát thực tế, xác định giá trị tài sản cần phải phá bỏ mà chỉ điềm nhiên giúp hệ thống công quyền, khẳng định không bồi thường và công bố hứa hẹn sẽ xem xét hỗ trợ khi tài sản trên đất đã trở thành gạch vụn, không còn cơ sở để định đoạt mức bồi thường !

Không nhà báo cách mạng nào cảm thấy cần chất vấn khi giới hữu trách bảo rằng, những người dân có quyền sử dụng đất nông nghiệp tại khu vực "Vườn rau Lộc Hưng" vẫn… "có thể ra vào, sử dụng đất" cho tới khi hệ thống công quyền ban hành quyết định thu hồi kèm "phương án hỗ trợ rõ ràng" : Chẳng lẽ đất nông nghiệp và công thổ là cùng một… giuộc ? Vì sao phải "lập lại kỷ cương về trật tự xây dựng" - phá bỏ 120 căn nhà - khi rõ ràng là chưa cần… thu hồi đất ngay vào lúc này, biến hàng trăm gia đình thành vô gia cư khi Tết đã cận kề ? Giữa việc biến Trung tâm Văn hóa quận Tân Bình thành chỗ tạm cư cho hàng trăm gia đình với việc để hàng trăm gia đình được an cư trong những căn nhà "xây dựng trái phép" cho đến sau Tết, cách nào nhân đạo, đáng chọn hơn ? Thậm chí có lợi cho công quỹ hơn vì không phải hỗ trợ mỗi gia đình ba triệu đồng/tháng trong ba tháng ?

Đập bỏ 120 căn nhà, biến hàng trăm gia đình thành vô gia cư, đẩy vài trăm con người ra đường, trong đó, ngoài trẻ con, còn có những người tàn tật (thương binh của quân đội Việt Nam Cộng hòa) vốn từng vất vưởng giữa dòng đời, mãi đến đoạn cuối cuộc đời mới may mắn được cưu mang, không phải lo ăn, ở… chẳng lẽ là chuyện nhỏ, chỉ cần hỏi han, tìm kiếm câu trả lời từ UBND phường 6 và UBND quận Tân Bình là… đủ ? Không cần phối kiểm đúng sai về chủ trương từ những cấp cao hơn ?

Khi công chúng sôi sùng sục đòi biết tên, nhận diện những kẻ thủ ác - những kẻ quyết định thực hiện vụ cưỡng chế, thu hồi đất ở khu vực "Vườn rau Lộc Hưng" vốn phi nhân cả về cách thức lẫn thời điểm - các nhà báo cách mạng ngại gì mà không cung cấp đầy đủ họ tên, chức vụ của một hoặc những "lãnh đạo quận Tân Bình" đã trò chuyện, cung cấp thông tin cho mình ? Phải chăng đó là một trong những… "biện pháp nghiệp vụ" của… báo chí cách mạng để… bảo vệ cách mạng ?

Nên hiểu thế nào về bản chất của một hệ thống truyền thông phục vụ cách mạng, vừa liên tục thề thốt, vừa được những cá nhân lãnh đạo không ngừng khuyến khích trở thành "diễn đàn thực sự tin cậy của nhân dân, phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu đối với đời sống xã hội, thực hiện chức năng, giám sát, phản biện xã hội, phản ánh góc nhìn của đông đảo các tầng lớp nhân dân đối với việc xây dựng, ban hành và thực thi các chủ trương, đường lối của đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước" nhưng thông tin trên hệ thống truyền thông chính thức về vụ cưỡng chế, thu hồi đất ở khu vực "Vườn rau Lộc Hưng" không có ý kiến của bất kỳ nạn dân nào ? (2).

Trân Văn

Nguồn : VOA, 10/01/2019

Chú thích :

(1) https://tuoitre.vn/cuong-che-112-can-nha-xay-trai-phep-o-khu-vuon-rau-20190110074618423.htm

(2) https://dantri.com.vn/chinh-tri/bao-chi-thuc-hien-hieu-qua-chuc-nang-giam-sat-phan-bien-xa-hoi-20181228161112372.htm

Dân biểu Úc và Giám mục Úc gốc Việt lên tiếng về vụ Lộc Hưng (RFA, 11/01/2019)

Dân biểu Chris Hayes của Quốc hội Úc nói rằng những hành động đàn áp như vụ cưỡng chế đất đai tại khu vườn rau Lộc Hưng ngày 4/1/2019 chống lại những cộng đồng tôn giáo là ví dụ cho thấy tự tự do tôn giáo ở Việt Nam đang xuống cấp.

Thiết bị cơ giới đang đập phá nhà cửa để cưỡng chế tại Lộc Hưng 4/1/2019. RFA

Ông Chris Hayes viết như vậy trong một bức thư đề ngày 11/1/2019 gửi Bộ trưởng Ngoại giao Úc và Thượng nghị sĩ Marise Payne, nói rõ là ông biết vụ Lộc Hưng qua kênh Vietnam Sydney Radio, một cộng đồng những nhà hoạt động người Việt sống trong khu vực mà ông là dân biểu.

Một số chi tiết cũng được ông Hayes nêu lên như là thời gian hình thành cộng đồng Công giáo tại khu vườn rau Lộc Hưng là từ năm 1954 với những người Việt theo Công giáo di cư, trên khu đất của Giáo hội Thừa sai Pháp, cũng như giá cả đền bù cho người dân là không thỏa đáng.

Ông cũng nhắc lại những vụ việc có tính chất giống như vụ Lộc Hưng xảy ra ở Hà Nội và Huế trong nhiều năm qua, và kết luận rằng Việt Nam đang thiếu một nền cai trị bằng luật pháp.

Ông Chris Hayes khuyến nghị đưa vấn đề vườn rau Lộc Hưng vào chương trình nghị sự của Đối thoại nhân quyền Việt Úc hàng năm.

Cũng từ nước Úc, Giám mục Vincent Nguyễn Văn Long gửi một bức thư về vụ Lộc Hưng đến Bộ Ngoại giao Úc, Tòa thánh Vatican, Tòa Đại sứ Việt Nam tại Úc, và Hội đồng Giám mục Việt Nam.

Trong thư ông chỉ trích rằng những việc cưỡng chế như tại Lộc Hưng thực sự là do những nhóm lợi ích muốn chiếm đoạt những khu đất đai có tiềm năng kinh tế mà bỏ qua cuộc sống của người dân nghèo.

Ông kêu gọi chấm dứt tình trạng cưỡng chiếm đất đai bất hợp pháp, phải tiến hành đối thoại minh bạch với người dân. Đồng thời ông kêu gọi các tổ chức chính trị xã hội và tôn giáo trong ngoài nước đồng lên tiếng về việc này.

*******************

Phạm Thanh Nghiên : Từ nhà hoạt động thành 'dân oan' (BBC, 10/01/2019)

Nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên nói với BBC rằng bà "không biết dẫn con gái đi về đâu khi Tết sắp đến" trong lúc căn nhà mới xây của vợ chồng bà vừa bị giật sập tại Vườn rau Lộc Hưng.

Nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên và chồng (giữa) tại nơi từng là căn nhà mới xây của vợ chồng bà ở Vườn rau Lộc Hưng

Nhưng bà nói thêm : "Tôi là người Công giáo nên có niềm tin rằng có thể Chúa thấy những tai ương giáng xuống cuộc đời tôi chưa đủ nên muốn thử thách tôi thêm, lần này và có thể những lần sau nữa".

Blogger, nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên, tác giả của cuốn Những Mảnh Đời Sau Song Sắt, từng chịu 4 năm tù, 3 năm quản chế về tội "Tuyên truyền chống phá nhà nước", theo Điều 88 Bộ luật Hình sự trong một phiên tòa hồi năm 2010.

Chồng bà, cựu tù chính trị Huỳnh Anh Tú mãn án 14 năm tù hồi năm 2013.

Sau khi kết hôn, cuối năm 2015, vợ chồng bà dọn vào Sài Gòn và sống tại Vườn rau Lộc Hưng.

Sau một thời gian ở trọ tại nơi này, vợ chồng bà quyết định dành tiền tích cóp và vay mượn thêm mua một mảnh đất 42m2 để xây nhà.

Căn nhà vừa xây xong sau Giáng sinh 2018. Vợ chồng bà kịp ngủ lại một đêm trước khi căn nhà nằm trong số những nhà cuối cùng ở Vườn rau Lộc Hưng bị giật sập hôm 8/1.

Căn nhà của bà Phạm Thanh Nghiên trước và sau khi bị phá dỡ

'Mảnh đất của lòng tốt'

Hôm 9/1, bà Phạm Thanh Nghiên nói với BBC : "Khi mua đất cất nhà ở đây, vợ chồng tôi đã dự liệu được sớm muộn Vườn rau Lộc Hưng cũng bị chính quyền cho phá dỡ, dù theo như tôi hiểu, đây là đất có quyền sử dụng hợp pháp của người dân từ năm 1954".

"Nhưng tôi nghĩ rằng chuyên đó ít ra cũng phải hai, ba năm nữa mới xảy đến, và trong thời gian đó, đứa con gái mới 13 tháng tuổi của chúng tôi ít nhất sẽ có nhà mới đón Tết, rồi có dịp đi xe đạp trong sân nhà".

"Còn bây giờ, căn nhà đã bị giật sập. Tôi không biết dẫn con gái đi về đâu khi Tết sắp đến, trong lúc nó bị bệnh hen suyễn và mấy đêm nay đã phải đi ngủ nhờ nhà người quen".

"Chúng tôi chọn dựng nhà ở Vườn rau Lộc Hưng vì đây là mảnh đất của lòng tốt".

"Là người có hoạt động đấu tranh đến nay là năm thứ 13 và nhiều lần bị sách nhiễu khi còn ở miền Bắc, tôi cảm nhận được sự ấm áp, bình an, được che chở khi dọn vào Sài Gòn, sống cùng những người dân Lộc Hưng, phần đông trong số họ là người Bắc 1954 và theo đạo Công giáo".

"Có thể nói, Vườn rau Lộc Hưng là một phần ký ức đẹp của những người từng sống ở đây".

"Mọi người dù làm nghề trồng rau hay cho thuê nhà trọ, lao động chân tay nhưng đều có niềm tin Tôn giáo, sống đùm bọc nhau".

"Khi nhìn những gương mặt thất thần sau biến cố hôm 8/1 và những ngày cưỡng chế trước đó, bỗng dưng tôi liên tưởng được nỗi đau của người dân miền Nam hôm 30/4/1975".

"Dù việc mất nhà là cú sốc quá nặng đối với vợ chồng tôi, tôi vẫn hy vọng những gì mình đã phải chịu đựng là chịu thay cho con gái mình về sau".

"Tôi là người Công giáo nên có niềm tin rằng có thể Chúa thấy những tai ương giáng xuống cuộc đời tôi chưa đủ nên muốn thử thách tôi thêm, lần này và có thể những lần sau nữa".

Bà Phạm Thanh Nghiên nói trường hợp của vợ chồng bà là "từ cựu tù lương tâm trở lại làm dân oan"

Từ nhà hoạt động thành 'dân oan'

Trong cuộc trò chuyện với BBC, bà Phạm Thanh Nghiên cũng cho biết thêm : "Lâu nay người ta chỉ thấy những người thoạt đầu là dân oan mất đất, đi khiếu kiện, đấu tranh rồi bị cầm tù, như trường hợp của bà Cấn Thị Thêu, Bùi Thị Minh Hằng".

"Còn trường hợp của vợ chồng tôi bây giờ sao "ngược" quá : từ cựu tù lương tâm trở lại làm dân oan".

"Căn nhà đó với chúng tôi là tài sản quá lớn, vì đã phải tích cóp cả chục năm rồi phải mượn nợ".

"Nhất là trong bối cảnh một nhà hoạt động ở Việt Nam luôn gặp thử thách về chuyện mưu sinh do bị làm khó dễ".

"Bản thân tôi dù rất cố gắng, muốn sống cuộc sống bình thường như bao phụ nữ khác cũng khó, thậm chí dù làm việc chân tay cũng bị ngăn cản".

"Do vậy, tôi quyết định dành toàn thời gian cho việc tranh đấu, viết blog, viết sách".

Bà Phạm Thanh Nghiên từng mong đứa con gái mới 13 tháng tuổi "ít nhất sẽ có nhà mới đón Tết"

"Thật ra, trong những năm đầu khi mới bước vào con đường hoạt động, có lúc tôi cũng nghĩ, hay là mình chọn cuộc sống bớt nghĩ về nhân quyền, chính trị thì sẽ yên ổn hơn".

"Nhưng rồi sau đó, tìm hiểu những người chung quanh, tôi nhận ra trong xã hội này, bất cứ người dân nào muốn yên thân cũng khó".

"Rồi sẽ đến lúc họ nhận ra những việc xảy đến với họ đều có yếu tố chính trị".

"Trong giờ phút này, có thể nói mong muốn lớn nhất của tôi là con gái mình được lớn lên trong một môi trường có tự do, quyền con người được đảm bảo và phẩm giá của nó được tôn trọng".

"Và cũng trong tai ương mất nhà, tôi càng thương chồng tôi hơn bao giờ hết. Anh ấy đã trải qua phần lớn cuộc đời sống lưu vong ở Campuchia, Thái Lan, tù đày ở Việt Nam và bây giờ sống lưu vong trên chính quê hương mình, không nhà cửa và giấy tờ tùy thân..".

********************

Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân lên tiếng vụ Vườn rau Lộc Hưng (RFA, 11/01/2019)

Ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh vừa lần đầu lên tiếng về vụ việc Vườn rau Lộc Hưng sau 2 cuộc cưỡng chế vào ngày 4 và 8/1/2019 khiến nơi này trở thành đống hoang tàn.

Hình minh họa. Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân đến Đại hội Đảng ở Hà Nội hôm 28/01/2016 - AFP

Mạng báo Vnexpress dẫn lời ông Nhân nói nguyên văn "Có những sự việc rất bình thường, nhưng các đối tượng chống phá vẫn lợi dụng để kích động.

Ông Nguyễn Thiện Nhân nói thêm qua một số vụ việc năm 2018, thành phố rút ra kinh nghiệm là không đối đầu với người dân mà sẽ thông tin, tuyên truyền vận động để người dân hiểu.

Theo Ông Nguyễn Thiện Nhân thì vào năm 2017, quận Tân Bình đề nghị cưỡng chế công trình không phép trên đất lấn chiếm nhưng chưa thực hiện được.

Đến năm 2018, tình trạng "nhảy dù" xây nhà không phép khá phức tạp nên quận xây dựng kế hoạch giải tỏa theo quy định của pháp luật.

Cũng theo ông này lần đầu cưỡng chế, nhiều hộ dân tự giác di chuyển đồ đạc ra khỏi công trình. Hiện còn khoảng chục người ở đây gây rối, khi có hiện tượng là công an mời về làm việc.

Tuy nhiên, người dân phản ánh với Đài Á Châu Tự Do về văn bản thông báo của UBND phường 6, quận Tân Bình ký ngày 29/12/2018 cho biết sẽ cưỡng chế trong vòng 90 ngày và chỉ cưỡng chế với các hộ xây dựng sau ngày 1/1/2018.

Kết quả là khoảng 200 căn nhà đã thành bình địa sau 2 đợt cưỡng chế bất thình lình kể cả những nhà đã xây trên 8 năm.

********************

"Nói giọng Bắc, nhưng không gạt bà con" (RFA, 11/01/2019)

Liên tục trong nhiều ngày, những nạn nhân của vụ cưỡng chiếm đất đai tại phường 6, Tân Bình, Sài Gòn xuất hiện trên các video - tự tố cáo và được phỏng vấn - đã mô tả khá rõ những gì đang diễn ra. Dĩ nhiên, giờ đây không còn một tên gọi nào khác, ngoài việc khẳng định sự bất lương của kẻ cầm quyền là điều cần phải ghi nhớ.

Hầu hết những người xuất hiện trên video đều nói giọng Bắc. Chỉ có một số ít người nói giọng Nam. Nhưng nguồn gốc của họ, là những người đã tìm cách di cư khỏi một chế độ đang âm mưu một cuộc đại cướp bóc và giết hại dân lành. Đấu tố, xét lại... ở miền Bắc sau 1954 là những minh chứng bằng lịch sử của máu và nước mắt Việt Nam, trên phông nền rầm rập tiếng hô vang chủ nghĩa quốc tế cộng sản, đậm màu Trung Quốc.

Một người dân ở vườn rau Lộc Hưng - Courtesy FB Maiky

Những người nói giọng Bắc ở vườn rau Lộc Hưng hôm nay cũng run rẩy và đau đớn, không khác gì cha ông của họ vào những ngày ôm con gà, tượng chúa cùng niềm hy vọng vào Nam, rồi nghe người thân của mình bị chôn sống, bị chặt đầu ở quê mình mà bàng hoàng vì thấy mình may mắn còn sống sót. Những người nói giọng Bắc thật thà, chỉ mong được sinh sống làm ăn. Khốn khó mấy cũng cam, bắt đầu lại mọi thứ cũng thuận. Trên tay của họ là cái cuốc, hạt giống và mồ hôi thấm đất. Họ không chọn cầm AK, hay bao bố để bắt cóc ai đi trong đêm khuya vì lý tưởng đại đồng.

Chính quyền của tổng thống Ngô Đình Diệm đã làm mọi thứ để có thể an cư gần một triệu người ở miền Nam, những người không chọn chế độ cộng sản làm bạn đường, tự nguyện xuống tàu để có thể bắt đầu lại cuộc đời. Mọi thứ ổn định cho đến năm 1975, khi nước VNDCCH ở phía Bắc mở cuộc chiến vào nước VNCH và hoàn tất. Và dù muốn hay không, tất cả những gì thuộc về hành chính, tài sản và sở hữu của người miền Nam đều phải được công nhận khi chính quyền mới gọi là thống nhất và hòa bình. Nhưng thực tế thì không phải vậy. Đã có ít nhất 3 lần, chính quyền mới mở các đợt cướp bóc tài sản và xóa quyền sở hữu của hàng triệu người dân một cách vô lương, gọi là đánh tư sản. Cướp và âm mưu cướp từ chính quyền mới là những điều có thật.

Trải qua những ngày tháng ấy, tưởng chừng mọi thứ sẽ chỉ còn là dĩ vãng. Non nửa thế kỷ của một nước Việt Nam tuyên bố giàu mạnh, công bằng và văn minh, vườn rau Lộc Hưng may mắn còn sót lại, vì mảnh đất có vẻ nghèo nàn ấy chưa có dịp lọt vào mắt xanh những kẻ cầm quyền cơ hội. Và vào lúc đất nước "cường thịnh", ai đó đã chợt nhận ra vài ngàn mét vuông giữa lòng Sài Gòn là một món lợi khổng lồ. Một món lợi phải được khai thác như thường lệ, nhân danh dự án, quy hoạch vườn hoa, trường học, quảng trường, tượng đài... Những kẻ cơ hội và cướp ngày nhân danh mọi thứ, nhưng không hề thât sự có gương mặt hay số phận con người.

Các lực lượng được huy động để cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng hôm 4/1/2019 Photo : RFA

Hàng trăm nhân viên đủ loại của nhà nước giàu mạnh, công bằng và văn minh ấy đã bịt mặt, mở cuộc cướp đất, phá nhà của hơn 100 gia đình, khi Tết Nguyên Đán 2019 chỉ còn vài tuần lễ nữa. Khắp nơi, trong nhịp phát triển hào hùng của Việt Nam, văng vẳng tiếng khóc, tiếng kêu giọng Bắc quen thuộc về nỗi đau và căm giận. Tiếng kêu có của cả những người không là nạn nhân, mà chỉ là người chứng kiến.

Mới đây thôi, một quan chức của chính quyền đã nói rằng "tôi nói giọng Bắc, nhưng không gạt bà con" để cố thuyết phục về tính liêm chính trong vụ cướp đất của hàng ngàn người dân tại Thủ Thiêm, quận 2. Nhưng lẫn trong tiếng quát tháo bắt người, đập nhà vào đầu tháng 1/2019 ở vườn rau Lộc Hưng cũng không thiếu những giọng Bắc hung hăng, công khai hiện hình là bọn cướp đất phá nhà dân lành. Những giọng Bắc từ nhà cầm quyền, gợi nhớ biết bao điều.

Ôi đất nước những ngày huy hoàng, "có bao giờ được như thế này đâu", nhưng bên tai, sao chỉ còn nghe thấy những giọng Bắc hốt hoảng và đau thương với cuộc đời của mình. Những giọng Bắc của con trẻ, người già, phụ nữ, và của những người thương phế binh yếu ớt không còn nơi nương tựa. Những nỗi đau thương sao như di sản cha truyền con nối. Chỉ khác là họ hôm nay, không may mắn bằng cha mẹ mình ở thế kỷ trước, vì không biết phải bước chân xuống chuyến tàu nào để thấy được hy vọng.

Những giọng Bắc nạn nhân ấy, không thể gạt chúng ta. Những giọng Bắc nghẹn ngào như cào cấu vào tim người. Nó mãi mãi nhắc chúng ta - những người Việt - về một sự thật được ghi lại trong lịch sử của đất nước này về những loại giọng Bắc được biết : của người dân chân chất và của bọn trá nguỵ.

Tuấn Khanh

Nguồn : RFA, 11/01/2019

*********************

Phó thủ tướng thường trực yêu cầu làm rõ sai phạm ở các dự án đất vàng tại trung tâm Sài Gòn (RFA, 11/01/2019)

Phó thủ tướng Thường trực chính quyền Việt Nam, ông Trương Hòa Bình có chỉ thị cho Thanh tra chính phủ yêu cầu các bộ ngành phối hợp cùng cơ quan chức năng liên quan kiểm tra phản ánh thông tin những sai phạm tại một số dự án đất vàng tại trung tâm Sài Gòn. Truyền thông trong nước loan tin vừa nêu ngày 11/1.

Một trong số khu đất vàng tại trung tâm Sài Gòn. Screen Capture of Tienphong.vn

Theo truyền thông trong nước, văn phòng Chính phủ ký ban hành văn bản yêu cầu Thanh tra chính phủ phối hợp cùng với các Bộ ngành và các cơ quan địa phương liên quan tiến hành kiểm tra thông tin phản ánh của báo chí và khiếu nại của người dân về việc sai phạm tại các dự án bất động sản được xem là đất vàng tại trung tâm Sài Gòn. Cụ thể là tại số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh tại khu vực quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo phản ánh của báo chí, hai khu đất vừa nêu là khu tập thể của cán bộ công nhân viên của Tổng công ty Lương thực miền Nam Vinafood 2 thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý. Khu đất này có tổng diện tích lên tới hơn 6000 m2 và được cấp giấy quyền sử dụng đất vào năm 2010.

Trước đó, vào năm 2008 khu đất được Ủy ban Nhân dân Thành phố đồng ý phê duyệt giải tỏa làm dự án khách sạn cao cấp, văn phòng và trung tâm thương mại cho thuê.

Nhưng gần 10 năm qua dự án này đến nay vẫn chưa thực hiện. Nguyên nhân được đưa ra vì chưa hoàn thành việc đền bù và giải tỏa mặt bằng. Một số người dân cho rằng giá đền bù cho các hộ dân nằm trong khu đất này thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường.

Qua đó, thanh tra chính phủ yêu cầu các Bộ ngành và các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra và đề xuất biện pháp giải quyết theo đúng quy định của pháp luật và đồng thời báo cáo thủ tướng trước ngày 1/3/2019.

**********************

Chính quyền bác bỏ vụ cưỡng chế Vườn rau Lộc Hưng (RFA, 10/01/2019)

Vụ cưỡng chế, đập phá nhà của người dân tại khu vực Vườn Rau Lộc Hưng, Phường 6, Quận Tân Bình bắt đầu xuất hiện trên hệ thống truyền thông chính thức của Nhà nước Việt Nam.

Cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng ngày 4/1/2018 - Photo : RFA

Hai mạng báo Tuổi Trẻ và Lao Động vào ngày 10 tháng 1, loan tin cho rằng không có biện pháp cưỡng chế thu hồi đất tại Vườn Rau Lộc Hưng. Hai mạng báo này dẫn nguồn từ một Lãnh đạo Quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh nhưng không nêu tên rằng từ ngày 4 đến ngày 9 tháng 1, Ủy Ban Nhân Dân Quận này phối hợp với lực lượng chức năng tổ chức tháo dỡ tổng cộng 112 công trình xây dựng bị cho là không phép tại Vườn Rau Lộc Hưng. Trong đó có 42 trường hợp xây trái phép trong năm 2018. Các công trình này được cho biết thuộc các loại nhà ở, nhà trọ, nơi kinh doanh mua bán, tiệm tạp hóa, rửa xe…

Cụ thể vị lãnh đạo này cho rằng quận thực hiện cưỡng chế nhà xây dựng không phép chứ không có chuyện thu hồi cưỡng chế đất mà người này cho là từ một số nguồn dư luận khác.

Cũng theo truyền thông trong nước, vào ngày 9/1, lãnh đạo Ủy Ban Nhân Dân Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh thông báo đã hoàn thành việc cưỡng chế tháo dỡ 112 trường hợp bị cho là xây dựng nhà trái phép tại khu Vườn rau Lộc Hưng. Biện pháp này đã được báo cáo, xin chủ trương và được thành phố chấp thuận.

Trước việc người dân phản ảnh việc cưỡng chế không đúng pháp luật, Lãnh đạo Quận khẳng định với báo trong nước rằng chính quyền đã thực hiện đầy đủ các thủ tục, quy trình như lập biên bản, ban hành quyết định, thông báo, niêm yết trước khi cưỡng chế.

Cơ quan chức năng Quận Tân Bình phản ảnh rằng trong quá trình cưỡng chế có một số hộ dân không hợp tác, cản trở thi hành công vụ, và vì vậy chính quyền đã mời một số đối tượng quá khích về trụ sở công an phường làm việc.

Cũng theo lãnh đạo Quận Tân Bình, quận đã thuê xe tải và lực lượng bốc vác hỗ trợ di chuyển đồ đạc của người dân không kịp di dời trước ngày cưỡng chế đến địa điểm người dân yêu cầu.

Những trường hợp đồ đạc không kịp đưa ra trong khi cưỡng chế được chính quyền nói đã tập hợp, đóng gói, bảo quản, cất giữ và sẵn sàng trao trả cho người dân khi họ có nhu cầu.

Quận Tân Bình cho biết đã chuẩn bị trung tâm văn hóa quận để đón người dân bị cưỡng chế không có nơi cư trú vào ở tạm ; và hỗ trợ mỗi hỗ dân 3 triệu đồng mỗi tháng trong vòng 3 tháng để tìm kiếm nơi ở mới.

Lãnh đạo địa phương khẳng định khu đất Vườn rau Lộc Hưng là để thực hiện dự án nên người dân bị cưỡng chế chỉ được hỗ trợ chứ không bồi thường ; nhưng vị này hứa hẹn Quận đang kiến nghị thành phố áp dụng mức hỗ trợ bằng giá bồi thường để đảm bảo quyền lợi cho các hộ bị cưỡng chế.

Văn bản của Ủy Ban Nhân Dân Quận Tân Bình xác định khu đất này trước năm 1975 được sử dụng làm đài ăng ten cho Nha giám đốc Viễn thông chế độ cũ. Sau năm 1975 được giao cho Trung Tâm Viễn Thông 3 quản lý và làm đài phát tín và được giao cho Bưu điện Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 1991.

Qua 3 đợt kê khai đất vào những năm 1991, 1995 và 2005, chính quyền địa phương nói hiện có 134 hộ đã đăng ký kê khai sử dụng đất nông nghiệp tại khu vực này.

Đến năm 2008, Ủy Ban Nhân Dân Thành phố Hồ Chí Minh ra quyết định thu hồi đất để xây dựng công trình công cộng và chung cư cao tầng, từ đó xảy ra các tranh chấp với người dân sinh sống tại đây.

Hiện nay, Quận Tân Bình lại xác định đây là khu vực được quy hoạch làm đất giáo dục, và tương lai sẽ xây cụm 3 trường học đạt chuẩn quốc gia.

Người dân thuộc các hộ bị cưỡng chế nhà đất ở khu vực Vườn rau Lộc Hưng, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 10 tháng 1 nói chính quyền đã huy động lực lượng chức năng ‘cướp’ sắt vụn và xà bần của họ sau hai vụ cưỡng chế vào ngày 4/1 và 8/1.

Cưỡng chế Lộc Hưng : Báo Thành phố Hồ Chí Minh hát đồng ca theo UBND Tân Bình

Không rõ do duyên số tình cờ hay vì lý do nào khác, sau khi RFA đăng bài viết "Cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng báo chí Việt cấm khẩu", ngày 10/01, báo chí Thành phố Hồ Chí Minh đồng loạt đăng tin bài về sự kiện Lộc Hưng. Giống như đàn cừu Dolly, những bài báo đưa thông tin tròn trĩnh, thái độ hoan hỉ hoàn thành việc giải tỏa 112 ngôi nhà xây trái phép. Tất cà các thương hiệu báo chí một thời lừng lẫy Tuổi Trẻ, SGGP, Người Lao Động… đều cùng khai thác nguồn tin duy nhất từ UBND quận Tân Bình như một bản báo cáo thành tích.

Cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng hôm 4/1/2019 - Photo : RFA

Báo là công cụ của chính quyền Tân Bình

Không tờ báo nào ghi nhận ý kiến người dân, không một hình ảnh về thành quả tang tóc của 112 ngôi nhà bị đập phá, 112 gia đình với hàng trăm con người đang sống màn trời chiếu đất ở nơi mới hôm qua còn là tổ ấm của mình.

Cảm giác chung của cộng đồng mạng xã hội, những nạn nhân của cuộc cưỡng chế và nhất là của những nhà báo tâm huyết là thất vọng, chua xót đến phần uất. Nhà báo Bạch Hoàn, một trong những người đầu tiên kêu gọi báo chí lên tiếng về Lộc Hưng đã viết trên Facebook hai giòng ngắn ngủi

"Vài tờ báo đang dõng dạc tuyên bố với độc giả rằng : Chúng tôi là công cụ. Chúng tôi không phụng sự bạn đọc.

Đó là suy nghĩ của tôi khi đọc về vụ Vườn rau Lộc Hưng trên báo sáng nay và đêm qua" (1).

Facebook của nhà báo Bạch Hoàn và đoạn viết về Lộc Hưng Courtesy FB Bạch Hoàn

Nhà báo lão thành Đoàn Khắc Xuyên hết sức ưu tư về tâm thế và phương pháp tác nghiệp của báo chí TP. Anh viết trên Facebook :

"Suốt 1 tuần báo chí trong nước im như tờ về vụ Lộc Hưng, không hề thấy bất kỳ một cố gắng nào tiếp cận người dân tại chỗ để có thông tin từ phía họ. Chỉ có đài nước ngoài như BBC, VOA làm điều này. Đúng sai đến đâu chưa nói. Nhưng việc không tìm cách tiếp cận người dân của báo chí trong nước có thể được hiểu, hoặc họ coi tiếng nói người dân là không đáng tin hoặc họ bị chỉ đạo, bị áp lực từ đâu đó không được đưa tiếng nói của người dân. Cho đến tối 9/1 thì đồng loạt các báo đưa thông tin từ cuộc họp báo của UBND quận Tân Bình. Và chỉ có thông tin từ UB quận. Không có một nỗ lực điều tra riêng nào của các báo.

Một nguyên tắc căn bản của báo chí là công bằng trong đưa tin đã không được thể hiện. Một bên là bộ máy đầy đủ ban bệ, lực lượng của chính quyền ; một bên là phản ứng rời rạc của người dân bị ảnh hưởng. Báo chí đứng ở đâu, ai cũng đã thấy. Bất đối xứng thông tin là đây chứ đâu" (2).

Thật ra các nhà báo đáng thương hơn đáng trách, không phải họ không có khát vọng phụng sự như Bạch Hoàn mong muốn. Không phải họ không biết và không muốn tác nghiệp theo nguyên tắc công bằng trong thông tin. Họ cũng không muốn xa dân hay đối lập với dân nhưng nói như Nam Cao : "Ai cho ta làm người lương thiện ?".

Cái thời báo chí được xem là công cụ mềm, được sự độc lập tương đối trong tác nghiệp, bày tỏ chính kiến, đã qua lâu rồi. Cái thời những tổng biên tập vốn là những nhà báo bản lĩnh như Tô Hòa, Võ Như Lanh, Kim Hạnh, Thế Thanh… dám tranh luận, góp ý cho Thành ủy hay cả Trung ương đã qua rồi.

Cần nói dân nghe và nghe dân nói

Cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng hôm 4/1/2019 - Photo : RFA

Nhà báo Tâm Chánh, nguyên Tổng biên tập Sài Gòn Tiếp Thị đã gởi gắm nỗi niềm đến cấp cao hơn. Bài viết "Lộc Hưng nhìn bằng tinh thần luật tiếp cận thông tin" trên Facebook của anh như là một kiến nghị đầy trách nhiệm với lãnh đạo Thành phố về hướng giải quyết vấn đề Lộc Hưng kết hợp với việc sử dụng hiệu quả công cụ báo chí theo hướng phát triển. Tâm Chánh đã viết :

"Chính trong lúc này, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh cần tỏ rõ bản lĩnh chính trị của Sài Gòn, tạo ra không khí và môi trường dối thoại chân thành, trung thực giải quyết vụ cưỡng chế ở khu Lộc Hưng.

Điều cần phải làm trước tiên loại bỏ lối tư duy quản lý dán nhãn nhạy cảm lên các xung đột phát sinh trong thực tiễn. Lối tư duy này đang tạo điều kiện cho sự áp đặt tuỳ tiện con ngáo ộp "thế lực thù địch" như bóng ma duy trì nỗi sợ hãi trong xã hội. Nó ngăn chận mọi khả năng hợp tác và biến việc giải quyết thực tiễn luôn ở trong thế lựa chọn đối kháng.

Chính quyền cần chủ động thực hành quyền tiếp cận thông tin đáp ứng nhu cầu này của mọi người dân, không chỉ là cư dân Thành phố. Cần đưa thông tin đến tận hiện trường xung đột kịp thời, rõ ràng và mình bạch. Những thông tin về tình trạng sử dụng đất, qui hoạch và hiện trang xây cất, sử dụng đất lấn chiếm, trái phép... được trình này rõ ràng, được phổ biến tỉ mỉ, khách quan đã là một cách tước khí giới của "thế lực thù địch". Nhà nước không nên tham gia chợ đen tin đồn mà phải cũng cấp những thông tin xác tín, kiểm chứng được. Những kiểu nghi hoặc có bàn tay Việt Tân, thế lực thù địch… mà không cũng cấp được bằng chứng cần được loại bỏ khỏi phong cách chính trị trong nền chính trị độc đảng như nước ta, ít nhất trong cư xử của công chức, viên chức nhà nước.

Trong quá trình làm cho dân biết, thông tin được trao đổi sẽ hình thành thông tin mới. Ứng xử kịp thời với những thông tin đó bằng một thái độ tôn trọng, cầu thị và khoa học phải là một đòi hỏi về đạo đức và năng lực cơ bản của mọi công chức, viên chức các cấp. Đó chính là xây dựng trách nhiệm giải trình của giới quản lý xã hội.

Cũng cần xóa bỏ lối phân biệt thông tin chính thống, thông tin mạng hay báo chí. Thông tin là thông tin, xuất hiện trong môi trường đại chúng đều cần được tôn trọng và xử lý kịp thời. Chứ nếu vẫn coi nhẹ, coi thường, coi rẻ thông tin mạng, thì vụ Lộc Hưng há chẳng phải chính mạng xã hội, từ những trang thông tin cá nhân tin cậy, đưa ra sớm những thông tin còn bị khuất lấp của "vườn rau" này. Còn báo chí thì không biết ăn của ai, nhận lệnh nào mà im phăng phắc toàn diện, triệt để ở Thành phố định thông mình này ?

Làm như vậy, quá trình trao đổi thông tin sẽ tạo môi trường tự do thông tin, xóa bỏ nghi kị, thực hiện công khai, mình bạch. Mọi điều không có hại mà chỉ có lợi". (3).

Giải tỏa mà không lấy đất. Ai tin ?

Trở lại thông tin của báo chí chính thống, ngay từ 5 giờ sáng, Nhà báo Lợi Mai Phan, quản trị viên của diễn đàn Góc nhìn Báo chí và Công dân đã treo link bài viết "Cưỡng chế vườn rau Lộc Hưng báo chí Việt cấm khẩu" trên diễn dàn với lời thách thức nóng hổi "Đề nghị chỉ đạo cho SGGP, TTO, PLO... phản bác lại từng luận điểm, luận cứ của bài viết này. Ai lại để bị bôi nhọ thế ? !" (4).

Tôi rất vui mừng vì đây là sáng kiến nghiệp vụ mới lạ, thú vị các bên sẽ cùng đào bới thông tin sâu sắc hơn, cùng tiếp cận đến sự thật tốt hơn. Thế nhưng rất tiếc, tất cả đều thể hiện việc đập phá 112 nhà dân là hợp pháp, đây chỉ là cưỡng chế tháo dỡ nhà xây trái phép chứ không phải để thu hồi đất một chiều mà không có cơ sở chứng minh. Nhưng khi cố công vẽ trái ấu hình tròn, họ đã tự mâu thuẫn với chính mình cả về logic thực tế, nội dung pháp lý và đạo lý.

Theo Tuổi Trẻ, "lãnh đạo UBND Quận Tân Bình cho biết khu vực vườn rau hiện có 134 hộ đã đăng ký kê khai sử dụng đất nông nghiệp (qua 3 đợt kê khai vào năm 1991, 1995 và 2005). Hai đợt cưỡng chế ngày 4 và 8-1 mà quận thực hiện đã được báo cáo, xin chủ trương và được Thành phố chấp thuận.

Theo vị lãnh đạo này, đây là việc cưỡng chế tháo dỡ những ngôi nhà xây dựng không phép chứ không phải thu hồi đất" (5).

Một số báo khác cũng đồng ca theo luận điểm tương tự là chỉ cưỡng chế xây dựng không phép chứ không thu hồi đất nhưng rồi mục đích thu hồi sử dụng đất cũng lọt báo Công An Thành phố. Trong một chuổi liệt kê các cuộc họp của lãnh đạo Thành phố và quận, báo Công An nêu :

"Ngày 8/10/2018, HĐND Thành phố cũng đã ban hành Nghị quyết 21/NQ-HĐND, quyết định chủ trương đầu tư các dự án đầu tư công trên địa bàn, trong đó có 3 dự án trường học và 1 dự án đầu tư cơ sở hạ tầng tại khu đất trên".

Làm đúng theo luật riêng của Tân Bình !

Không chỉ vậy, báo Công An còn đăng hình minh họa bản vẽ các công trình hoành tráng và thuyết minh rõ là "Khu vực này sẽ được sử dụng để xây dựng cụm trường học đạt chuẩn quốc gia" (6).

Luật sư Trương Thị Minh Thơ, nguyên là Thẩm phán Tòa cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã chỉ ra mâu thuẫn pháp lý trong lập luận giải tỏa mà không lấy đất.

"Theo lãnh đạo quận Tân Bình, từ ngày 4/1 đến 9/1, UBND quận Tân Bình đã phối hợp với lực lượng chức năng tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ tổng cộng 112 công trình xây dựng không phép tại vườn rau Lộc Hưng. Lãnh đạo quận này khẳng định quận chỉ thực hiện cưỡng chế nhà xây dựng không phép. "Không có chuyện cưỡng chế thu hồi đất như một số dư luận đã thông tin" - lãnh đạo quận Tân Bình cho hay.... !".

- Như vậy là không cưỡng chế thu hồi đất !

- Như vậy là đất vẫn của dân ?

- Như vậy là dân phải tự dọn Đống đổ nát để cho mảnh đất trở về nguyên thủy "Trồng rau" ?

Tôi thấy trả lời của UBND quận Tân Bình không ổn. Còn không ổn thế nào cần có đủ chứng cứ sẽ phân tích thêm vì đây mới chỉ là bài báo được đăng chính thống nên tôi chỉ dựa vào bài báo góp một ý nhỏ của mình" (7).

Hình chụp Facebook của Luật sư Trương Thị Minh Thơ Courtesy FB Minh Thơ Trương

Riêng việc giải tỏa có đúng pháp luật hay không, không cần đến luật sư, Linh mục Lê Ngọc Thanh có bài viết trên Facebook "Nhà nước Phường 6, Tân Bình ?".

Trích dẫn thông tin về tiến trình giải tỏa trên báo TTO, Linh mục đã phân tích "Một tiến trình cưỡng chế bình thường ở nước Việt Nam do cộng sản điều hành hiện nay tối thiểu phải qua các bước (theo Nghị định 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính) :

- Lập biên bản sai phạm (lưu ý phải lập biên bản từng công trình và với từng chủ thể chịu trách nhiệm).

- Cấp thẩm quyền ra quyết định xử phạt hành chánh và trao đến từng chủ thể sẽ bị điều chỉnh bởi quyết định phạt hành chánh (nếu không thi hành, sẽ làm bước kế tiếp).

- Thông báo cưỡng chế trước 5 ngày đến từng chủ thể sẽ bị điều chỉnh bởi quyết định cưỡng chế (nếu không tự nguyện tháo dỡ, sẽ làm bước tiếp theo).

- Cưỡng chế.

Tại vườn rau Lộc Hưng, phương 6, quận Tân Bình việc cưỡng chế ngày 4 và 8 tháng Một năm 2019 đã không hề diễn ra theo đúng thủ tục này.

Phải chăng UBND phường 6, quận Tân Bình muốn tạo ra bộ luật riêng như thể một nhà nước mới phát sinh ?

Theo mô tả của TTO sáng ngày 10/01/2019, việc cưỡng chế không qua đúng tiến trình kỹ thuật như Nghị định 166/2013/NĐ-CP, nhất là không tống đạt đến từng chủ thể bị điều chỉnh bởi quyết định cưỡng chế :

Rõ ràng phường 6, Tân Bình đang hình thành một luật riêng mang dáng dấp của một nhà nước mới !" (8).

Đất đai có trước hay giấy chứng nhận có trước

Những viện dẫn đã nêu cho thấy chiến dịch đánh úp bất thình lình đập phá 112 ngôi nhà ở Lộc Hưng đã thành công mỹ mãn. Tất cả nhà cửa đã thành gạch và sắt vụn, nhưng để an dân thì bộ máy công an, xe xúc, xe cẩu khó có thể thành công. Dàn đồng ca báo chí Tân Bình càng khó có thể thu phục lòng người.

Ngày 9/1, nhà báo Huy Đức có bài viết trên Facebook : "Đất đai có trước hay giấy chứng nhận có trước" như một giải pháp khả dĩ :

"Từ hôm Tân Bình cưỡng chế, đập phá nhà cửa của dân tại "vườn rau Lộc Hưng", tôi hỏi nhiều nhà báo vì sao báo chí im lặng. Có bạn nói là "đang làm" nhưng cho đến nay vẫn không có một dòng trên báo. Tại sao thế. Ngay cả khi người dân sai thì báo chí cũng cần lên tiếng.

Nếu quả thực, "Bà con đã đóng thuế 20 - 30 năm có đầy đủ giấy tờ pháp lý... ; Đất vườn rau sử dụng đất 1954..." thì theo Luật Đất Đai 1993, phải cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà con. Trong trường hợp nhà nước lấy đất đó để xây trường công lập thì phải bồi thường, bất kể người dân có giấy hay không có giấy.

Đất đai là tài nguyên, có trước bất cứ thứ nhà nước và luật pháp nào. Từ ngàn đời nay, người dân thủ đắc đất đai một cách tự nhiên, bằng khai hoang, phục hóa hoặc sang nhượng. Nước Việt ta hẳn không kéo dài từ Ải Nam Quan tới Mũi Cà Mau nếu không có những người dân mang cuốc xẻng đi mở cõi.

Theo pháp luật hiện nay thì "hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có nhà ở, công trình xây dựng khác từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993" thì ngay cả khi không phù hợp quy hoạch mà nếu quy hoạch đó được phê duyệt sau khi người dân sử dụng đất thì chính quyền vẫn phải cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho họ.

Giấy tờ không phải là căn cứ duy nhất để xác lập quyền của người dân với tài sản của mình. Bộ Luật Dân Sự quy định thời hiệu "ngay tình thủ đắc" với bất động sản là 30 năm. Ông cha ta từng quy định thời hiệu này ngắn hơn, từ thời Lý, Trần, "Phàm vườn ruộng bỏ hoang, đã có người cầy cấy, người chủ chỉ có quyền đòi lại trong hạn một năm. Trái lệnh này, sẽ phải phạt 80 trượng".

Đừng lấy lý do chưa có giấy tờ mà lấy đất của dân. Không có dân, không an dân thì đất đai chỉ là nghĩa địa" (9).

Gió Bấc

Nguồn : RFA, 11/01/2019

(1) https://www.facebook.com/bachhoanvtv24

(2) https://www.facebook.com/doan.xuyen

(3) https://www.facebook.com/chanh.tam.33

(4) https://www.facebook.com/groups/nhabaocongdan/

(5) https://tuoitre.vn/cuong-che-112-can-nha-xay-trai-phep-o-khu-vuon-rau-20...

(6) http://congan.com.vn/song-theo-phap-luat/cuong-che-110-ho-dan-tai-vuon-r...

(7) https://www.facebook.com/tho.minh.505

(8) https://www.facebook.com/thanhcssr

(9) https://www.facebook.com/Osinhuyduc

* mục (8) dẫn đến facebook cũ của Linh mục Lê Ngọc Thanh, nhưng rất tiếc Facebook cũ đã bị bỏ và xóa nội dung

Những người dân bị đập phá nhà cửa, cưỡng chiếm đất đai ở bán đảo Thủ Thiêm hai mươi năm về trước, và người dân khu vườn rau Lộc Hưng Sài Gòn ở hôm nay, họ có được xem là ‘nhân dân’, một ‘nhân dân’ không cần viết hoa ?

Vườn rau Lộc hưng : người dân bất lực lấy thân ra cản đường xe ủi đến phá hủy nhà cửa - Ảnh minh họa

Tuyên giáo đảng nói rằng một trong những điểm mới của Hiến pháp năm 2013 đó là lần đầu tiên hai từ "Nhân dân" được viết hoa. Trong các bản Hiến pháp trước đây, chỉ từ "Đảng" và "Nhà nước" được viết hoa, hàm nghĩa biểu thị sự trang trọng.

Khi ‘quyền có chỗ ở’ của công dân đã bị xâm phạm

Hiến pháp 2013, tại Điều 22 : "Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý".

Cụ thể hơn, Luật Nhà ở 2014, Điều 4 "Quyền có chỗ ở và quyền sở hữu nhà ở" quy định : "Hộ gia đình, cá nhân có quyền có chỗ ở thông qua việc đầu tư xây dựng, mua, thuê, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế, nhận góp vốn, nhận đổi, mượn, ở nhờ, quản lý nhà ở theo ủy quyền và các hình thức khác theo quy định của pháp luật".

Như vậy nên hiểu thế nào trong vụ nhân danh quy hoạch, chính quyền đã tiến hành đập phá tất cả nhà cửa của gần 200 hộ dân ở khu vườn rau Lộc Hưng, phường 6, quận Tân Bình ? Gọi là ‘đập phá’, vì nếu theo trình tự của ‘cưỡng chế’, thì trước đó phải có các bước hành chánh tối thiểu là kiểm đếm, thỏa thuận giá cả đền bù và chính sách tái định cư.

Trong một chia sẻ cá nhân, luật sư Trần Vũ Hải nói rằng : "…Tuy không có giấy tờ, nhưng họ cũng đề nghị chính quyền địa phương cho kê khai sử dụng đất theo chính sách và pháp luật đất đai của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nhưng địa phương vẫn bỏ lơ. Nay lấy cớ phục vụ cho dự án xây dựng một cụm trường công, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã thúc ép địa phương cưỡng chế hàng trăm hộ dân ở đây, không có quyết định thu hồi đất, quyết định cưỡng chế, bồi thường theo quy định của pháp luật, gây ra thảm cảnh đau thương cho những người dân lành…".

Luật sư Lê Quang Huy chia sẻ một thắc mắc chung của giới luật sư Sài Gòn : "Xét ở khía cạnh quan hệ giữa nhà cầm quyền với dân chúng, tôi thật sự thắc mắc rằng có cần thiết đến mức phải thực hiện cưỡng chế vào thời điểm này khiến cho nhiều người dân bị mất nhà cửa, không nơi nương thân vào dịp giáp Tết như thế này không ? Tại sao phải vội vã như vậy ?".

"Chưa xét đến việc thu hồi, cưỡng chế đúng hay sai, nhưng chính quyền tổ chức cưỡng chế phá nhà của người dân thời điểm Tết nguyên đán cận kề là vô lương". Luật sư Nguyễn Văn Đồng bày tỏ bức xúc.

Lý do để gấp rút làm trường học đạt chuẩn quốc gia nghe không thuyết phục. Lý do lợi ích kinh tế cũng không thuyết phục. Thành phố Hồ Chí Minh đã có quá nhiều thứ có thể mang lại lợi ích kinh tế ngay tức thì mà còn chưa được chú trọng, thì nay đi giải toả khu vực này theo một kiểu cách ồn ào bất chấp pháp luật và dư luật như thế, liệu có khuất tất gì ở đây ?.

Cái đích cuối cùng của mũi tên Lộc Hưng bắn ra lúc này là gì ?

Theo quy định, đất đai thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện chủ sở hữu và quản lý, được các nhà lập pháp cẩn thận đưa cả vào trong Hiến pháp lẫn trong Luật Đất đai. Đó là cơ sở pháp lý cho các vụ cưỡng chế đất đai nhân danh toàn dân. Thế nhưng ở vụ vừa xảy ra tại khu vườn rau Lộc Hưng, nhiều người trong lực lượng cưỡng chế luôn cẩn thận che kín mặt bằng khẩu trang. Tại sao họ lại muốn che giấu ?

"Tôi thực sự hoang mang. Mọi viện dẫn pháp luật trong vụ đập phá tài sản này ở khu vườn rau Lộc Hưng đã trở thành vô nghĩa. Động cơ nào khiến chính quyền hành xử bất chấp luật pháp, thách thức công luận như thế ? Dường như không có bất kỳ bài học nào được rút ra từ vụ quy hoạch đô thị Thủ Thiêm. Trong khi đó thì nhà cầm quyền lại thuộc lòng bài bản việc chính quyền xã Bình Yên - Thạch Thất (Hà Nội) đã huy động đến 780 người cùng 4 máy ủi rầm rập đến làng Vân Lôi đập nát hàng loạt tường, nhà của 52 hộ dân khiến ngôi làng cổ tan nát. Sự việc xảy ra vào ngày 24 tết Giáp Ngọ, 2014". Luật sư Nguyễn Thu Trang, nói.

Bà Trang nhận định trong khi Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân vẫn đang lúng túng trong giải quyết việc khiếu nại của người dân Thủ Thiêm, thì nay xảy ra sự việc ‘cố tình sai’ trong chuyện chính quyền ngang ngược đập phá tài sản nhà cửa người dân khu vườn rau Lộc Hưng khi chỉ còn vài tuần lễ nữa là tết nguyên đán Kỷ Hợi, thì phẫn uất trong dân chúng coi như đã được đẩy lên mức cùng cực.

Giả dụ vài ngày tới đây, bất ngờ có một tờ báo nào đó được ‘bật đèn xanh’ đăng tải toàn bộ nghi vấn pháp lý, từ quy hoạch đến phê chuẩn dự án bất chấp Luật Đầu tư công trong vụ cưỡng chế không đền bù khu vườn rau Lộc Hưng, để rồi trên cương vị là Trưởng Ban Cải cách Tư pháp Trung ương, ông Nguyễn Phú Trọng yêu cầu làm sáng tỏ, thì liệu chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh có phải bước vào cuộc ‘thay máu’ trong sự vỗ tay tán thưởng của công chúng ?

"Rất có thể vị tân trưởng ban cải cách tư pháp trung ương, một người xuất thân khoa văn Đại học Tổng hợp, bất ngờ xuất hiện trước ống kính báo chí để tuyên bố đại khái rằng, sở dĩ hai từ "Nhân dân" được viết hoa trong Hiến pháp 2013, còn nhằm để khẳng định rõ nét, và đồng thời nhấn mạnh vị trí người chủ đích thực của quyền lực, đó là Nhân dân, chính Nhân dân là chủ, Nhân dân làm chủ. Cần trừng trị đích đáng bất kỳ thế lực nhóm nào đã đập phá nhà cửa của Nhân dân vô pháp, vô thiên…". Luật sư Nguyễn Thu Trang tếu táo dự báo. Bởi đã có người đốt lửa thì sẽ có người thổi gió. Cái đích cuối cùng của mũi tên Lộc Hưng bắn ra lúc này là gì ?

Trong một diễn biến khác, cư dân Lộc Hưng sau khi tạm ổn định chỗ ở, họ sẽ xúc tiến từng bước với sự hỗ trợ của nhóm luật sư trong việc tìm lại sự công bằng, nghiêm minh của luật pháp cho các quyền dân sự đã bị xâm hại đầy thô bạo.

Nguyễn Hồng Phúc

Nguồn : VNTB, 11/01/2019

Việc người xâm chiếm đất và cư ngụ trái phép ở đó diễn ra đã hơn hai mươi năm. Mấy đời chủ đòi trục xuất người không được. 

Hơn 200 hộ dân với 200 căn nhà trị giá 200 tỷ bị san bằng tức tốc. Ảnh Người Việt 

Cưỡng chế di dời ở Tây 

Sau hơn 21 năm cư ngụ bất hợp pháp trên một miếng đất rộng 43 hecta ở ngoại ô Amsterdam, 150 người đã bị cưỡng chế phải dời đi nơi khác. Chủ đất cuối cùng lấy lại được mảnh đất này để cho thuê. 

Đây vốn là nơi người ta tụ tập lai để dựng các công trình nghệ thuật tự do. Phần lớn người sinh sống ở đây là "nghệ sĩ" vô gia cư, nhưng cũng có cả dân thường. Họ dựng các công trình nghệ thuật nghệ thuật sắp đặt từ những vật dụng bỏ đi như khung xe hơi, sắt thép vụn, vải, đủ thứ hổ lốn để làm tháp UFO - vật thể lạ không xác định, nhà trên cây. Có người hiếm đất làm lều tạm, có người sống trong các căn nhà đổ nát bị bỏ hoang lâu năm, hay sông trong các chiếc thuyền đầy rỉ sắt, rách nát neo đậu ở ven bờ. 

Việc người xâm chiếm đất và cư ngụ trái phép ở đó diễn ra đã hơn hai mươi năm. Mấy đời chủ đòi trục xuất người không được. Vào tháng 7 năm 2018, những người cư ngụ tại đây nhận được yêu cầu chính thức phải dời khỏi khu vực này vào ngày Giáng sinh thứ nhất tức ngày 25 tháng 12 năm 2018. 

Ủy ban nhân quyền Liên hiệp quốc đã yêu cầu tòa thị chính hoãn di dời sáu tháng vì người cư ngụ ở đây chưa tìm được chỗ cư ngụ thay thế. Tuy nhiên, tòa thị chính vẫn quyết định cưỡng chế di dời vì đã cho những người này đến một khu vực khác ở phía bắc thành phố có sẵn điện nước. Một số người cho rằng nơi ở mới không phù hợp với nhu cầu của họ nên nhất quyết không rời đi. Việc cưỡng chế di dời diễn ra một tuần sau năm mới, tức tụi tư bản vẫn để cho người cư ngụ bất hợp pháp mừng Giáng sinh và năm mới rồi mới bắt họ di dời.

Không có bóng dáng công an, quân đội, cũng không có người dân nào tổ chức biểu tình hay lên tiếng phản đối hay bênh vực ai. Vì việc di dời là chính đáng khi họ cư ngụ trái phép trên một mảnh đất đã có chủ mà không tốn một xu tiền thuê nhà hay đất nào. Khi dời đi, họ để lại hàng tấn rác thải đủ loại và chủ đất yêu cầu chính quyền thành phố phải trả tiền dọn rác. Sự việc được báo, đài truyền hình và mạng xã hội đưa tin trực tiếp, công khai. 

Thời điểm cưỡng bức di dời ở đây trùng hợp với sự việc tương tự ở Vườn rau Lộc Hưng Sài Gòn nhưng cách xử lý hòa n tòa n trái ngược.

Cưỡng bức di dời ở Việt Nam : đánh cho tiệt nọc !

Dân Vườn rau Lộc Hưng chỉ vì " lỡ" sống ở một mảnh đất vàng 48.000 mét vuông giữa lòng thành phố mà tính theo giá thị trường thì lên tới hàng ngàn ngàn tỷ đồng vốn chẳng phải là đất công. Chưa kể khi phân lô, chia nền, thì giá của từng lô, từng căn hộ sẽ tăng theo cấp số nhân. Một món lợi quá lớn mà nhà cầm quyền không thể bỏ qua. 

Hơn 200 hộ dân với 200 căn nhà trị giá 200 tỷ bị san bằng tức tốc. Một việc làm của chính quyền được sự hỗ trợ của hàng trăm công an, quân đội, dân phòng… nhưng không một tờ báo hay đài truyền hình chính thống nào dám đưa tin. Có lẽ vì lệnh trên bắt phải án binh bất động. Nếu minh bạch, đúng chủ trương tại sao họ lại không dám lên tiếng công khai để rộng đường dư luận và dập tắt mọi nghi ngờ ? Tin tức được lan rộng là nhờ báo lề trái, báo nước ngòa i, các nhà báo đã không còn làm cho báo nhà nước, các nhà báo công dân, Facebooker chia sẻ trên mạng xã hội.

Về lý đã có quá nhiều người phân tích từ việc chính quyền không có quyết định yêu cầu di dời, đến không có thoả thuận bồi thường và tái định cư chỗ ở cho những hộ dân cần được di dời. Người dân hòa n tòa n không có quyền khiếu kiện nên không thể thuê luật sư nào đứng ra bảo vệ quyền lợi của họ một khi chính quyền 

Về tình : chỉ có thể gom lại bằng cụm từ "bất nhân"

Cô bé áo hồng ngồi bệt dưới đất, xuội lơ có lẽ là hình ảnh ám ảnh nhất. Cô bé này chắc không thể nào hiểu được vì sao bỗng chốc mình lại lâm vào cái cảnh "nhà tan cửa nát". Cái dáng vẻ thẫn thờ, bất lực của em làm cho người ta nghĩ đến một tương lai vô định của hàng trăm con người đang từng cư ngụ ở đó chỉ trong tích tắc thôi họ đã mất hết tất cả. 

Cô bé áo hồng ngồi bệt dưới đất, xuội lơ có lẽ là hình ảnh ám ảnh nhất. Cô bé này chắc không thể nào hiểu được vì sao bỗng chốc mình lại lâm vào cái cảnh "nhà tan cửa nát". Ảnh Hoa Cải

Những biệt thự Sóc Sơn của người giàu ngang nhiên tồn tại dù xây dựng bất hợp pháp mà chính quyền nhắm mắt bỏ qua, hoặc không dám động tới dù báo chí lề phải đã từng lên tiếng một dạo rồi bỗng đồng loạt lặng im. Nơi người công giáo nghèo, có cả hàng chục thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa sinh sống... những người không có ai chống lưng vì không bạo tiền cũng chẳng bạo quan hệ đã trở thành bình địa trong nháy mắt. 

Mảnh đất ngổn ngang hoang tàn những tưởng chỉ có thể xảy ra sau một trận thiên tai hoặc do chiến tranh tàn phá lại do những lực lượng thực thi luật pháp của chính quyền thực hiện. Người dân sẽ phải lâm cảnh màn trời chiếu đất. Còn non tháng nữa là tết, họ sẽ phải ở đâu ? Những người hảo tâm có thể quyên góp giúp đỡ họ trong lúc ngặt, nhưng còn tương lại ? 

Nhưng chính quyền đã quyết thì phải làm cho bằng được. 

Ông tướng Nguyễn Chí Vịnh khi nói về chiến tranh biên giới Tây Nam đã nói một câu vô cùng sát máu : "Đã đánh thì phải đánh cho tiệt nọc". Tư tưởng này được áp dụng triệt để trong thời bình để cưỡng bức di dời đất đai của dân chúng thấp cổ bé họng : "Triệt cho tiệt nọc, không còn đường kêu, không còn đường sống". Dân Thủ Thiêm có giấy tờ số má mà 20 năm còn chưa kiện được nữa là !

Phương Thảo

Nguồn : VNTB, 11/01/2019

Bất hợp pháp nhưng vẫn tiến hành, vì sao ? (VOA, 09/01/2019)

Một luật sư khẳng định với VOA rằng việc cưỡng chế, tháo dỡ nhà cửa ở khu vực Vườn rau Lộc Hưng, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh là hoàn toàn "trái pháp luật" và cảnh báo về một "ngòi nổ Tiên Lãng" ngay giữa lòng Sài thành, sau khi chính quyền "ra quân" rầm rộ và san bằng khoảng 200 ngôi nhà vào ngày 8/1.

Một góc tan hoang của Vườn rau Lộc Hưng sau đợt cưỡng chế ngày 8/1/2019.

Theo chuyên gia pháp lý này, hành động cưỡng chế "phi pháp" đã "triệt tiêu" quyền khiếu kiện của người dân, đồng thời cho thấy tình trạng thực tế là doanh nghiệp lợi ích nhóm đang "mượn tay" chính quyền để cướp đất của người dân.

Phi pháp

Phân tích về khía cạnh pháp lý trong việc tiến hành cưỡng chế tháo dỡ hàng trăm ngôi nhà ở khu Vườn rau Lộc Hưng, Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc từ Thành phố Hồ Chí Minh nhận định với VOA :

"Tôi cho rằng việc lực lượng cưỡng chế của chính quyền kết hợp với doanh nghiệp tiến hành cưỡng chế là không đúng trình tự pháp luật theo quy định về Thu hồi đất, hoặc Cưỡng chế tháo dỡ".

Theo ông, nếu chính quyền muốn thu hồi đất thì trước đó phải có quyết định thu hồi, giải quyết việc bồi thường cho người dân và bố trí tái định cư cho họ trong trường hợp họ không có chỗ ở.

"Khi tháo dỡ công trình xây dựng được gọi là trái phép thì cũng phải theo trình tự. Phải có biên bản vi phạm hành chính, phải có quyết định xử phạt hành chính yêu cầu tháo dỡ, nếu không tháo dỡ thì có quyết định cưỡng chế. Tất cả phải theo trình tự và tống đạt cho người vi phạm", Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc nói.

Nhiều người dân trong khu vực cho biết họ hoàn toàn không nhận được bất cứ quyết định thu hồi nào cho tới khi chứng kiến hàng trăm cảnh sát cơ động, an ninh, lực lượng chức năng cùng xe ủi, thiết bị tháo dỡ ập đến tiến hành cưỡng chế "bất ngờ" vào ngày 4/1, và bắt đi hàng chục người phản đối việc cưỡng chế.

Phi nhân

Sau đợt cưỡng chế lần 2 vào ngày 8/1, tổng cộng có khoảng 200 căn nhà, trị giá hơn 200 tỷ đồng, của người dân đã bị san phẳng.

Ông Cao Hà Trực, người vừa trả lời phỏng vấn của VOA vào ngày hôm trước, đã bị lực lượng chức năng bắt đi ngay vào sáng 8/1, trước khi chính quyền tiến hành cưỡng chế. Sau đó, vợ ông cũng bị bắt đi, để lại những đứa con thơ gào khóc bên căn nhà bị phá nát của họ.

Trong số hàng trăm người rơi vào cảnh màn trời chiếu đất sau ngày 8/1, có vợ chồng tù nhân lương tâm Huỳnh Anh Tú-Phạm Thanh Nghiên và gần 20 thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.

Do liên tục bị "tra tấn tinh thần" sau khi mãn hạn tù, nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên đã chuyển vào Sài Gòn sinh sống vài năm gần đây sau khi kết hôn với cựu tù nhân lương tâm Huỳnh Anh Tú. Họ vừa mới có đứa con gái đầu lòng khoảng 1 năm nay.

"Vợ chồng tôi góp hết vốn liếng có được và đi vay mượn thêm để liều mua đất, xây nhà ở đây. Tôi cũng đã biết trước và nói rằng đây như là một canh bạc, nhưng vì quá thương con và nghĩ rằng phải cho nó một ngôi nhà và hy vọng con tôi sẽ có 1, 2 năm đầu đời được đi lại, bi bô trong ngôi nhà của chính nó…", bà Phạm Thanh Nghiên chia sẻ với VOA.

Trước tình hình cưỡng chế căng thẳng, "nội bất xuất, ngoại bất nhập", bà Nghiên đã phải ôm con cùng hàng trăm người dân khác rời khỏi khu vực, mà chưa biết sắp tới họ sẽ ngủ ở đâu, trong khi cái Tết Nguyên Đán lại đang cận kề.

Một băng rôn trong khu vực Vườn rau Lộc Hưng.

"Cưỡng chế rầm rộ, bất kể sự ổn định, quyền sống, chỗ cư trú, tính mạng, tài sản của bao nhiêu người cho thấy hành động đó quyết liệt đến mức thô bạo. Theo tôi, việc đó rõ ràng không phù hợp cả về góc độ pháp lý lẫn đạo lý", Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc nhận xét.

Quyền lợi nhóm lợi ích ?

Chuyên gia pháp lý này cho rằng việc cưỡng chế "bất hợp pháp" của lực lượng chức năng đã "triệt tiêu" quyền khiếu kiện của người dân và cho thấy quyết tâm lấy đất của nhà chức trách và doanh nghiệp có quyền lợi liên quan. Ông giải thích :

"Thu hồi đất không có quyết định, cưỡng chế không có quyết định là vì họ muốn tránh bị người dân khiếu kiện. Họ triệt tiêu quyền khiếu kiện đã được pháp luật quy định của người dân. Như vậy, người dân sẽ gặp khó khăn như dựa vào đâu, khiếu nại về hành động gì, khi mà họ ập tới làm và không để lại biên bản, quyết định, thông báo, giấy tờ gì hết. Tất cả hành động đều bất ngờ, cấp thời, không để lại bất cứ giấy mực, tài liệu ghi nhận sự việc, thì việc khiếu kiện của người dân cũng rất khó".

Trong trường hợp này, theo Luật sư Phúc, người dân chỉ còn cách tố cáo về việc cơ quan nhà nước đã làm sai, không đúng trình tự quy định của pháp luật.

"Về mặt nguyên tắc, nếu vi phạm rõ ràng như vậy thì phải bị xử lý hành chính cho tới có thể bị xử lý hình sự", Luật sư Phúc nói. "Tuy nhiên, có bị xử lý hay không lại là một vấn đề chưa thể biết được vì sự việc xảy ra nhưng không thấy có sự can thiệp nào từ các cơ quan cấp cao hơn khi người dân kêu cứu, cộng đồng mạng dậy sóng, báo chí nước ngoài phỏng vấn…".

Trong lúc một số ý kiến trên mạng nêu nghi ngờ về khả năng Vườn rau Lộc Hưng có thể là "lại quả" cho sân sau của một số quan chức, Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc nhận xét trên trang Facebook cá nhân rằng vụ cưỡng chế cho thấy việc doanh nghiệp lợi ích nhóm đang mượn tay chính quyền để cướp đất của dân đang là "một thực tế rành rành" và "Ai sẽ là người tháo ngòi nổ cho một vụ Tiên Lãng giữa Sài Gòn ? !", giữa bối cảnh "đại án Thủ Thiêm" vẫn còn chưa được giải quyết.

Khánh An

********************

Chính quyền thông báo tiếp tục cưỡng chế Vườn rau Lộc Hưng (VOA, 08/01/2019)

‎Qua loa phát thanh công suất lớn, chính quyền phường 6, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh, thông báo sẽ tiếp tục tiến hành cưỡng chế, tháo dỡ những ngôi nhà còn lại trong khu "xóm đạo" Vườn rau Lộc Hưng sau đợt cưỡng chế lần đầu tiên vào ngày 4/1, bất chấp phản đối của người dân, theo lời người dân địa phương nói với VOA hôm 7/1.

Việc cưỡng chế ở Vườn rau Lộc Hưng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của người dân.

Xuất thân từ một trong những gia đình đã có mặt trên mảnh đất chuyên nghề trồng rau từ năm 1954 đến nay, ông Cao Hà Trực cho biết khu đất rộng gần 5 ha ở quận Tân Bình là nơi cư trú của cả xóm đạo di cư từ Bắc vào Nam theo con "tàu há mồm" của "cụ Diệm" (Tổng thống Ngô Đình Diệm).

Vào thời điểm đó, khu đất thuộc quyền sở hữu của Hội Thừa Sai Paris.

"Hội Thừa Sai Paris giao [đất] cho Tổng Giám mục để cấp cho chúng tôi. Người thì lấy để xây nhà, người thì dùng để trồng rau sinh sống trong lúc mới di cư vào Nam chưa biết làm gì", ông Trực nói với VOA.

"Chúng tôi sinh sống mãi đến năm 1999, theo chủ trương của Thủ tướng chính phủ, chúng tôi được biết là chúng tôi được kê khai đất đai. Nhưng khi chúng tôi đi kê khai thì bị phường, quận lừa. Ông Tâm nói với chúng tôi rằng ‘Thôi, đi về đi. Chưa có dự án gì đâu’ nên không cấp. Đến năm 2001, ông thông báo với chúng tôi là ông thu hồi đất của chúng tôi theo Nghị định 11 của chính phủ", vẫn theo lời ông Trực.

"Mờ ám" ?

Vào ngày 4/1, chính quyền đã tiến hành đợt cưỡng chế đầu tiên. Những hình ảnh, video trên mạng cho thấy người dân đã phản đối mạnh mẽ việc cưỡng chế, có người đã nằm ngay trước xe ủi để phản đối. Hàng chục người đã bị công an bắt đi và được thả ra sau khi công việc cưỡng chế trong ngày hoàn tất.

Một số cư dân địa phương nói vụ cưỡng chế hôm 4/1 đã xảy ra rất "bất ngờ" mà không hề có thông báo trước cho người dân.

"Đến bây giờ tôi chưa nhìn thấy quyết định thu hồi trong Nghị định 11CP", ông Trực cho biết.

Nhiều người dân cũng đồng ý kiến với ông Trực và cho rằng chính quyền "mờ ám" trong việc giải quyết vấn đề đất đai ở khu vực vườn rau.

Theo họ, chính quyền đã "cố tình" gộp chung khu đất đã giao trước đó cho Bưu điện Thành phố sở hữu (12 ha) với phần đất mà người dân đã trồng rau sinh sống bấy lâu nay (48 ha) hòng "chiếm đoạt" đất của họ.

Cụ thể, theo một báo cáo của UBND thành phố gửi cho Thanh tra chính phủ vào năm 2016 mà VOA đọc được, chính quyền cho rằng toàn bộ khu đất diện tích 48 ha "được chính quyền Pháp sử dụng làm bãi Ăng-ten", và Linh mục Đinh Công Trình đã làm giấy "mượn đất" vào năm 1955 để cho bà con giáo dân cư ngụ.

Vì vậy, năm 1991, Ban Quản lý ruộng đất Thành phố Hồ Chí Minh đã trao quyền sở hữu và sử dụng đất khu vực này cho Bưu điện Thành phố để đầu tư hạ tầng khu nhà ở dân dụng và nhà ở cho cán bộ, công nhân viên của bưu điện.

"Vì các chủ đầu tư (Bưu điện Thành phố, Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng Sài Thành) không đủ năng lực thực hiện dự án, trong quá trình triển khai công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đã làm phát sinh khiếu kiện đông người làm cho khu vực trở thành điểm nóng về an ninh trật tự trên địa bàn quận Tân Bình. Do đó, ngày 25 tháng 4 năm 2008, Ủy ban nhân dân thành phố có Quyết định số 1824/QĐ-UBND thu hồi khu đất, giao cho Ủy ban nhân dân quận Tân Bình thực hiện Dự án công trình công cộng và chung cư cao tầng phục vụ chương trình tái định cư của Thành phố và của quận Tân Bình", trích báo cáo.

Tuy nhiên, theo lời ông Trực nói với VOA : "Vào năm 1954, tôi được biết Tổng nha Viễn thông của Pháp đã mượn của ông bà chúng tôi 12.000 m² để làm phát tín [bãi Ăng-ten]. Sau đó, năm 1975, Cộng sản vào và đánh vào các đồn bốt, nghĩa là 12.000 m2 đó. Còn chúng tôi bên này là 48.000 m²vẫn trồng rau như thường. 12.000 m² đó mấy ông đánh nhau rồi lấy. Lấy xong rồi chia nhau. Chia nhau hết rồi thì bây giờ đòi lấy đất của chúng tôi".

Ông Trực khẳng định người dân vẫn còn lưu trữ giấy tờ chứng minh việc mượn đất của Tổng nha Viễn thông Pháp.

VOA Tiếng Việt đã cố gắng liên lạc với các lãnh đạo phường 6 và quận Tân Bình để xác minh vấn đề, nhưng không ai trả lời. Một lãnh đạo đã cúp điện thoại ngay khi biết cuộc gọi đến từ VOA Tiếng Việt.

"Nhà nước cố tình không xác nhận cơ sở pháp lý cho chúng tôi nhằm chiếm đoạt tài sản của chúng tôi. Chà đạp lên pháp luật luôn. Khi chúng tôi đến các cơ quan chức năng, họ đều đánh lừa chúng tôi. Họp thì không lập biên bản, còn nếu có lập biên bản thì lại không giao cho chúng tôi. Quyết định cũng không giao cho chúng tôi. Tất cả những tờ thông báo đều thảy như truyền đơn, lượm được thì người ta đưa cho chúng tôi đem về nhà", ông Trực nói.

Bị "dồn đến đường cùng"

Vẫn theo lời ông Trực, người dân khu vực phường 6 là khu vực nghèo, chuyên sống bằng nghề trồng rau từ năm 1954. Nhưng vài năm gần đây, họ bị "cắt đường sống" khi toàn bộ khu vực thường xuyên rơi vào tình trạng ngập nước, khiến cây cối chết hết.

"Nhà nước đang triệt đường sống của chúng tôi. Đầu tiên, họ công bố quy hoạch. Chúng tôi đi tìm công lý không được. Rồi các đường cống thoát nước xung quanh thì họ không moi móc, cải thiện, cố tình để nước ở các nơi chảy vào vườn rau chúng tôi, gây ngập lụt. Mỗi lần ngập cả mét, đến cả nửa tháng, một tháng mới rút. Cây cối, gà, chó, rau cỏ đều chết hết. Chúng tôi muốn cải thiện đời sống mà họ lại tiếp tục giết chết chúng tôi", ông Trực nói, đồng thời cho biết đợt cưỡng chế hôm 4/1 đã san phẳng khoảng 40 phòng trọ cấp 4, hàng quán mà người dân xây dựng để kiếm sống sau khi không thể sống bằng nghề trồng rau, và một vài căn nhà của người dân.

Người dân nói họ "hoàn toàn mất lòng tin vào chính quyền" sau hàng chục năm "gõ cửa quan" để xin được giải quyết vấn đề đất đai.

"Tôi chẳng còn tin tưởng vào việc nhà nước sẽ giải quyết cho chúng tôi. Đơn chúng tôi đưa lên, Trung ương đề nghị thành phố có câu trả lời mà họ im luôn, không thèm trả lời. Ông Lê Hoàng Quân có công văn gửi chúng tôi cam kết sẽ họp với tập thể bà con chúng tôi nhưng tới bây giờ có họp đâu ? Đánh lừa, bảo chờ. Đến nay đã 10 năm rồi. Trốn biệt tăm", ông Trực nói.

Qua thông báo trên loa phát thanh, chính quyền nói sẽ tiếp tục tiến hành cưỡng chế tháo dỡ những ngôi nhà "xây dựng bất hợp pháp" còn lại trong khu vực. Theo lời ông Trực, các trường học lân cận đã được thông báo cho nghỉ vào ngày 8/1 để thuận tiện cho việc cưỡng chế.

https://youtu.be/nv2oxWCib3c

Khánh An