 | Tổng quan: | 3636589 |
Làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao, đặc biệt là phát biểu nhân kỷ niệm 79 năm ngày Quốc khánh Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2024), Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm tuyên bố : "Việt Nam sẽ tiến vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc…" [1]. Chỉ sau có mấy tháng, từ một Đại tướng An ninh, ông Tô Lâm vươn lên vị trí lãnh đạo tối cao thật ngoạn mục. Và từ vị thế ấy, Tổng bí thư - Chủ tịch nước nước vạch ra một cột mốc "khởi điểm lịch sử mới", với lời hứa sẽ hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.
Tổng bí thư Tô Lâm tại họp báo ở Hà Nội hôm 3/8/2024. Hình : Nhac Nguyen / AFP
------------------------------------
Giã từ "ngoại giao tre pheo"…
Lời nguyền trên đây không phải từ Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm ! Đấy là trực ngôn đầy bản lĩnh của cựu chiến binh – nhà giáo – nhà nghiên cứu lịch sử Đinh Kim Phúc. Ông Phúc vốn là một lính chiến, từng lăn lộn nhiều năm tại chiến trường K. đẫm máu trên biên giới Tây Nam nửa thế kỷ trước đây. Trong phóng sự "Đại hội XIV : Khởi điểm lịch sử mới sau 40 năm đổi mới" của Đài RFA [2], ông đã lên tiếng chia tay "Ngoại giao cây tre" được báo đài tụng niệm bao năm nay. Đinh Kim Phúc khẳng định, đấy là nền ngoại giao của Thái Lan, một nền ngoại giao cổ điển từ triều đại của Quốc vương Mongkut và tiếp tục kéo dài đến thời kỳ Đức vua Chulalongkorn. Đứng trước sức ép của hai siêu cường là đế quốc Anh và thực dân Pháp nên Thái Lan đã buộc phải "uốn". Lãnh đạo Thái từng nói với Thủ tướng Việt Nam, Thái Lan tự hào vì đã tránh (chứ không cần "đánh" trong) các cuộc chiến tranh lớn mà vẫn giữ được độc lập. Để đạt được điều ấy, hẳn nhiên Thái Lan đã phải "uốn theo chiều gió" để đất nước được phát triển.
Tuyên bố "Giã từ ngoại giao cây tre" của Đinh Kim Phúc vang dội cùng với "quả bom tấn" – Bức Thư Ngỏ – của cụ Nguyễn Đình Bin, 80 tuổi đời, 62 tuổi Đảng, Ủy viên Trung ương Đảng khóa VIII, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài, Phó Bí thư Đảng ủy Khối Đối ngoại Trung ương (trực thuộc Ban Bí thư) [3]. Bức thư gần 5.500 chữ gửi đồng bào, đồng chí của nhà ngoại giao xuất sắc vào tuổi U-90, khẳng định, tình hình Đảng và đất nước vẫn đã và đang tiếp tục diễn biến ngày càng tồi tệ, tới mức thực sự nghiêm trọng, chưa từng xẩy ra bao giờ. Ông Bin liệt kê : "Càng ra sức đốt lò, ra sức chống tham nhũng tiêu cực, thì tham nhũng tiêu cực, cũng như các quốc nạn khác, càng lây lan, càng phát triển, càng hoành hành trầm trọng. Càng nỗ lực xây dựng và chỉnh đốn Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh, thì Đảng, Nhà nước càng hư hỏng nghiêm trọng".
Nguyễn Đình Bin đưa ra lời kêu gọi Nhân ngày Quốc khánh 2/9 : "Mọi điều kiện chủ quan và khách quan, đối nội và đối ngoại, đã quá chín muồi, để Đảng cộng sản Việt Nam quyết định thực hiện cuộc cách mạng trọng đại và cấp bách về tư tưởng ! Thời cơ lịch sử – vận Nước cũng như vận Đảng – đang đến ! Phải quyết nắm lấy ! Không được bỏ lỡ !". Ở một cấp khác, bà Hồ Thu Hồng – cựu Tổng biên tập báo Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh, trên Facebook của mình, hôm 4/8/2024, cũng viết như thế này : "Ngoại giao cây tre là gì ? Là Điêu Thuyền, là bạ gặp anh nào cũng ngả ngớn. Mọi vi von của ngày xưa là của một dân tộc vừa yếu, vừa hèn, cạnh thằng đã khỏe lại còn ác, nên phải dạy nhau khôn lỏi, khôn vặt…". Bà Hồng viết tiếp : "Còn thế giới ngày nay, người ta đặt lòng tin (chữ khác của tiền bạc) vào những nơi yêu chuộng hòa bình (không máu đánh đấm) và biết lấy lợi ích dân tộc làm trọng… Hy vọng ông Tô Lâm ‘không bị truyền nhiễm’ tình yêu nghệ thuật bình dân bằng trò lẩy Kiều, không ví von tre pheo nứa lá, không ‘mần lục bát’ nôm na là cha mách qué (chơi kiểu) ghép vần" [4].
Khi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao, cũng như phát biểu nhân 79 năm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh : "Thế giới đang trong thời kỳ thay đổi có tính thời đại… đất nước ta đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới, kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" [5]. Sau Công an và Quốc phòng, Ngoại giao là đơn vị cấp bộ thứ ba ông Tô Lâm đã chủ trì làm việc với ban lãnh đạo và các chuyên viên. Kể ra cũng là sự lạ, đối với Ban cán sự đảng Bộ Ngoại giao, đây lần đầu tiên có một tân Tổng bí thư - Chủ tịch nước lại thân chinh đến tận trụ sở để chủ trì buổi làm việc. Cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng suốt gần ba nhiệm kỳ Đại hội Đảng, và kể cả các nguyên Tổng bí thư trước ông Trọng, cũng chưa từng có một vị lãnh đạo nào trực tiếp đến làm việc với Ban cán sự đảng như thế này. Câu chuyện vô tiền khoáng hậu ấy được công luận và giới phân tích nhìn nhận theo nhiều chiều kích khác nhau. Nhưng tựu trung lại, rõ ràng Đại tướng Tô Lâm cảm nhận được tầm quan trọng đặc biệt của sứ mệnh đối ngoại trước những thay đổi mang tính thời đại.
Mọi người nói về "thay đổi", về "điểm khởi đầu"... nhưng khi nào thì lời nói sẽ đi đôi với hành động ? Khi nào thì Tổng bí thư - Chủ tịch nước và "thần dân" của mình mới cùng chung một ý hướng, cùng nhau "tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc ?". Trong các buổi lễ long trọng nói trên, Đại tướng Tô Lâm không còn nhắc đến "ngoại giao cây tre" nữa. Phải chăng từ "Hồng Beo" đến cựu Chiến binh Đinh Kim Phúc, từ cựu Phó Bí thư Đảng ủy Khối Đối ngoại Nguyễn Đình Bình đến các "thần dân" khác... tất cả đều đau đáu với câu hỏi duy nhất : "Chẳng lẽ chúng ta vẫn tiếp tục an phận, đi con đường ngược lại dòng chủ lưu của lịch sử loài người hiện đại, một con đường rõ ràng đã đẩy Đất nước và Đảng lãnh đạo vào tình thế nguy hiểm, đáng báo động như hiện nay hay sao ?". Con đường trước mắt còn "gập ghềnh xa" bao lâu ? Theo Facebooker Dương Quốc Chính, trong chính trị có khái niệm về "thời kỳ trăng mật". Lãnh đạo quốc gia mới nhậm chức cần có thời gian trăng mật để thể hiện năng lực của mình. Ông Chính nghĩ rằng nên kéo dài thời kỳ trăng mật này đến hết nhiệm kỳ, cho nó chắc chắn. Nếu lãnh đạo chưa có kinh nghiệm, thì hãy để họ thử việc lâu lâu một chút ! [7].
"Từ phát triển đến dân chủ"
Trong "thời gian trăng mật" ấy, mong Giáo sư-Tiến sĩ Tô Lâm nên để các trợ lý có báo cáo tóm tắt về tiến trình dân chủ hóa, mà nhiều tác phẩm quý của nước ngoài đã dịch ra Việt đang có trong Tủ sách SOS2 trên trang tapchidantri.org, nhất là cuốn "From Development to Democracy : The Transformations of Modern Asia", tạm dịch "Từ phát triển đến dân chủ : Những biến đổi của Châu Á hiện đại" [8] chắc sẽ tìm thấy trên đó. Cuốn sách xem xét 12 quốc gia Châu Á ven Thái Bình Dương, như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc, Việt Nam… mà họ gọi đó là "Châu Á kiến tạo – phát triển" (developmental Asia). Nửa số nước trong vùng này (Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Indonesia, Thái Lan, Myanmar) đã bước lên con đường dân chủ hóa lúc này hay lúc khác, với kết quả không đều. 3 nước đầu là các nền dân chủ mạnh và giàu, Indonesia là nền dân chủ ấn tượng tuy chưa giàu, Thái Lan và Myanmar với thành công nửa vời, có lúc bị đảo ngược.
Mô thức dân chủ hóa rất phổ biến trên thế giới là dân chủ hóa từ THẾ YẾU, tức là, chế độ độc tài yếu đi do mất lòng tin, kinh tế sa sút, tham nhũng tràn lan, đòi hỏi dân chủ tăng lên… và dân chủ hóa dẫn chế độ đương nhiệm đến SỤP ĐỔ. Tuy nhiên, theo cuốn sách này, mô thức dân chủ hóa của toàn bộ vùng này đều là dân chủ hóa từ THẾ MẠNH. Nói cách khác, dân chủ hóa ở khu vực này đều là "đòn phủ đầu, phòng ngừa chống lại sự sụp đổ của chế độ đương nhiệm" của ban lãnh đạo độc tài trước áp lực dân chủ, vì họ tự tin rằng sau dân chủ hóa họ vẫn sẽ thắng các cuộc bầu cử dân chủ và tiếp tục cầm quyền (tự tin chiến thắng) và rằng đất nước sẽ tiếp tục ổn định (tự tin ổn định) và phát triển sau dân chủ hóa. Thực ra 4 nước thành công đã phát triển nhanh hơn sau đó.
Nhưng một nửa số nước trong vùng này (Trung Quốc, Singapore, Việt Nam, Cambodia, Malaysia và Hồng Kông) đã lẩn tránh dân chủ hóa, trong đó ba trường hợp sau cùng đã bỏ lỡ cơ hội dân chủ hóa từ thế mạnh, và chỉ có thể dân chủ hóa từ thế yếu, với nguy cơ sụp đổ của chế độ trong tương lai. Còn Trung Quốc, Singapore, Việt Nam vẫn còn là các ứng viên cho dân chủ hóa. Cuốn sách của Dan Slater và Joseph Wong phân tích kỹ lưỡng, vì sao một số quốc gia đã tránh quá trình dân chủ hóa ? Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu hai yếu tố : sự tự tin vào khả năng chiến thắng và sự ổn định, cũng như do hiểu sai hoặc không nắm bắt đúng 4 loại tín hiệu quan trọng : bầu cử, bất ổn (contentious), kinh tế và địa-chính trị, đặc biệt là mức độ của các tín hiệu này. Ngược lại, những quốc gia thành công trong việc dân chủ hóa đã hội đủ sự tự tin và nắm bắt chính xác 4 loại tín hiệu này. Điều cơ bản nhất là, các tín hiệu này đã giúp xua tan hai ảo tưởng :
(i) rằng đàn áp là giải pháp toàn diện, hoặc
(ii) rằng dân chủ hóa sẽ là thảm họa cho chế độ hiện tại.
Loại tín hiệu (xua tan ảo tưởng) thứ nhất, đó là các tín hiệu xấu đối với chế độ rằng, đàn áp không có hiệu quả và điều này đã được vô vàn nghiên cứu xác nhận ; và loại (xua tan ảo tưởng) thứ hai là các tín hiệu làm yên lòng, vì chúng củng cố sự tự tin chiến thắng và sự tự tin ổn định. Nói nôm na, dân chủ hóa sẽ không lấy mất sổ hưu của quý vị, hay các quý vị vẫn có khả năng cao để tiếp tục cầm quyền. Điều này xẩy ra với cả 4 trường hợp thành công trong khu vực, cũng như các thắng lợi ở ngoài Châu Á như Mông Cổ, Ba Lan, Hungary vào những thời kỳ khác nhau đã minh chứng. Trường hợp Trung Quốc là do thiếu sự tự tin, thiếu hay hiểu sai các tín hiệu này, hoặc vì lý do địa-chính trị [9]. Riêng Việt Nam thì dù đã có các tín hiệu ấy nhưng có lẽ vẫn đang bị cắt nghĩa sai lệch.
Mọi chế độ độc đoán đều có một "cửa sổ cơ hội" cho dân chủ hóa từ thế mạnh tại gần đỉnh cao sức mạnh của nó, nếu ban lãnh đạo tự tin quyết định dân chủ hóa trong "cửa sổ cơ hội" ấy, họ sẽ thành công :
(i) cho bản thân, vì khả năng tiếp tục nắm quyền cao và họ sẽ trở thành các anh hùng dân tộc được lưu danh muôn thủa, vì có công kiến quốc và
(ii) cho dân tộc, vì họ gia cố nền móng cho một Việt Nam dân chủ – cộng hòa – tự do – hạnh phúc – giàu mạnh, như Hồ Chí Minh từng mong ước và ĐCSVN luôn đề cao [10].
Nếu chần chừ hay bám lấy chế độ độc tài, họ sẽ bỏ lỡ cơ hội, khả năng dân chủ hóa từ thế mạnh không còn nữa và chỉ có thể dân chủ hóa từ thế yếu, hoàn toàn không tốt cho bản thân họ (vì sẽ bị thất bại thảm hại ; bị lịch sử nguyền rủa) và bất hạnh cho quốc gia – dân tộc. Việt Nam vẫn đang trong "cửa sổ cơ hội" đó, nhưng không kéo dài mãi, chần chừ là mất cơ hội ngàn năm có một !
Chúc Tô Đại tướng có sự tự tin cần thiết để giành chiến thắng và giữ vững ổn định, tương tự như Đại tướng Roh Tae-Woo của Hàn Quốc hay Quốc Dân Đảng của Đài Loan vào thời điểm đó. Hiện tại của Việt Nam đang hội đủ tất cả các tín hiệu cần thiết và những tín hiệu ấy đều đi theo chiều hướng khả quan. Hy vọng, Tô Đại tướng sẽ không hiểu sai những tín hiệu ấy !
Đinh Hoàng Thắng
Nguồn : RFA, 04/09/2024
Tham khảo :
[4] https://www.facebook.com/profile.php?id=100009299715740
[8] https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13510347.2023.2168262
[9] Sđd… tr. 26 và nội dung chương 9
Nắm trọn công cụ bạo lực trong tay, Tô Lâm mơ về một "vĩ nhân" họ Tô ?
Thái Hà, Thoibao.de, 01/09/2024
Khi thâu tóm quyền lực trong tay, ông Nguyễn Phú Trọng từng bước xây dựng hình ảnh của mình thành một "bậc vĩ nhân", như Hồ Chí Minh và Võ Nguyên Giáp – 2 nhân vật trong ngôi đền thiêng của chế độ này. Ông Trọng sử dụng cái lò nổi tiếng để xây dựng hình ảnh. Tuy cuối đời, "lò" bị mất kiểm soát, và bị đồ đệ cướp mất, nhưng vẫn không sao, Tuyên giáo vẫn huyền thoại hóa hình ảnh của ông.
Sau khi được chỉ định làm Tổng bí thư, ông Tô Lâm trở thành người hùng mới của chế độ
Tại kỳ họp Tiểu ban Nhân sự ở Văn phòng Trung ương Đảng, ngày 27/8 vừa qua, Tô Lâm đã nói về một "khởi điểm lịch sử mới". Vậy, lịch sử mới này có phải là lịch sử do ông Tô Lâm tạo ra ? Có phải, ông Tô Lâm muốn tạo ra một lối đi hoàn toàn khác với ông Trọng ?
Có thể nói, câu nói trên của ông Tô Lâm chứa đầy tham vọng. Sau khi đã tước đoạt thành công quyền lực tối cao của Đảng, Tô Lâm xem như đã thỏa ước mơ "trị quốc", và giờ đây, ông bắt đầu xây dựng ước mơ "bình thiên hạ" chăng ?
Thời kỳ Hồ Chí Minh và Võ Nguyên Giáp là thời dân thất học, thiếu thông tin, vì thế, Đảng dễ dàng thành công xây dựng nên những huyền thoại. Đến thời ông Nguyễn Phú Trọng thì việc này đã không còn dễ dàng nữa. Dù "lò" của ông Trọng đốt nhiều củi thật đấy, nhưng Đảng có sạch không ?
Nếu Đảng đã không trong sạch, thì dân được ích lợi gì ? Chống tham nhũng nhưng lại nuôi cho tham nhũng lớn mạnh bằng cơ chế, bằng thể chế lỗi thời, thì dân vẫn khốn khổ.
Mặc dù được rất nhiều dư luận viên tung hô, nhưng ông Trọng vẫn không thể trở thành "bậc vĩ nhân". Dù ông có chống tham nhũng đến hơi thở cuối cùng, nhưng người dân thấy rõ, những "đệ tử ruột" của ông, như Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ, Trương Thị Mai… và cả hệ thống công quyền mà ông tạo nên đều bẩn.
Tại Nga, Putin cũng có tham vọng tạo nên một "Tổng thống vĩ đại". Dù sống ở thế kỷ 21, nhưng Putin lại có tư tưởng của những bạo chúa thời Trung cổ. Ông muốn biến bản thân thành một "đại đế" thời hiện đại của nước Nga, bằng cách xua quân xâm lược nước khác. Nhưng kết quả lại vô cùng thảm hại. Nước Nga bị thế giới văn minh ruồng bỏ, Putin bị xem là tội phạm, uy tín nước Nga trên trường quốc tế bị tụt dốc thảm hại.
Không cần phải để "lịch sử phán xét", chỉ cần nhìn kết quả hiện tại, thì đủ biết, Putin sẽ được miêu tả như thế nào trong những trang sách sử tương lai. Chắc chắc, ông chỉ là một kẻ độc tài sắt máu, chống lại văn minh tiến bộ, chống lại loài người, tên tội đồ tàn phá nước Nga hơn bất kỳ lãnh tụ nào khác v.v…
Tương tự như vậy, với bản chất quân phiệt, cai trị 100 triệu dân bằng công an, và đặc biệt là sẵn sàng đạp lên luật pháp, miễn đạt được ý muốn, thì Tô Lâm không thể xây dựng được hình ảnh một nhà lãnh đạo "kiệt xuất". Ông có thể chỉ đạo cho Tuyên giáo làm điều đó, chỉ đạo cho bộ máy giáo dục làm điều đó, nhưng sẽ vô ích. Bởi lịch sử rất công bằng, và người dân không bao giờ thừa nhận một kẻ cai trị bằng bạo lực, lại là người đáng tôn trọng. Thời đại internet này, bạo chúa không bao giờ là tự biến mình thành "kiệt xuất" được.
Với cách chiếm quyền bằng bạo lực, với việc dùng công an để thực hiện ý đồ cá nhân, Tô Lâm không những gây thù chuốc oán với 100 triệu dân, mà còn gây thù chuốc oán với rất nhiều thế lực khác trong Đảng. Càng sử dụng bạo lực hà khắc, ngôi báu của Tô Lâm càng kém bền vững.
Liệu rằng, Tô Lâm có thể diệt sạch mọi thế lực chống đối hay không ? Chắc chắn là không. Và chính những thế lực bị Tô Lâm cướp mất chén cơm, cướp mất cơ hội, họ sẽ nuôi ý chí "phục thù".
Nếu Nguyễn Phú Trọng cuối đời bị phản, thì không lý do gì, Tô Lâm lại không bị phản. Đứng trước cơ hội chiếm đoạt quyền lực, dù có là đồng hương Hưng Yên, thì cũng sẽ quay ra chiến nhau thôi.
Chiếm ngôi đã khó, giữ ngôi lại càng khó hơn. Liệu Tô Lâm có giữ ngôi được lâu như Nguyễn Phú Trọng hay không ?
Thái Hà
****************************
Tô Lâm không được lòng "chủ", ghế Tổng liệu có vững ?
Trần Chương, Thoibao.de, 01/09/2024
Chuyến đi Trung Quốc của Tô Lâm được báo chí trong nước đưa tin rình rang, nhưng ngược lại, báo chí Trung Quốc thì không sốt sắng. Điều này khác xa với những chuyến thăm của ông Nguyễn Phú Trọng trước đây.
Hai Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình và Tô Lâm duyệt đội danh dự Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc tại Đại lễ đường Nhân dân ở Thủ đô Bắc Kinh theo nghi thức cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia.
Trung Quốc cũng như Việt Nam, đều kiểm soát báo chí chặt chẽ, đặc biệt là tin tức về chính trị. Vì thế, thái độ lạnh nhạt của báo chí Trung Quốc, phần nào cho thấy thái độ của Tập Cận Bình đối với Tô Lâm.
Tô Lâm là Tổng bí thư mới lên ngôi, Tập Cận Bình chưa biết nhiều về ông. Điều đáng nói là, cách Tô Lâm chiếm lấy chức Tổng bí thư không chính thống. Tô Lâm không phải là nhân vật được ông Trọng chọn mặt gửi vàng.
Tập Cận Bình đã tin tưởng ông Trọng, thì ắt hẳn, ông phải dè chừng với kẻ đã phản bội lại ông Trọng, đó là điều dễ hiểu.
Lần "đi chầu thiên triều" này, sau khi trở về nước, Tô Lâm đã bị "lột" mất chức Chủ tịch nước. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy, Tập Cận Bình muốn kiểm tra phản ứng của Tô Lâm, và cũng muốn đưa "con ngựa chứng" này vào vòng kiểm soát.
Vào năm 2011, Tập Cận Bình là cấp phó của Hồ Cẩm Đào đã có chuyến thăm Việt Nam. Ông Trọng cho đón ông Tập bằng lá cờ Trung Quốc 6 sao, trong khi, lá cờ chính thống của Trung Quốc có 5 ngôi sao, gồm 1 ngôi sao lớn và 4 ngôi sao nhỏ, đại diện cho 5 dân tộc của Trung Quốc. Có thể nói, ông Trọng đã cúi đầu trước ông Tập từ khi ông Tập chưa lên ngôi "cửu ngũ chí tôn" trong triều đình cộng sản Trung Quốc.
Giờ đây, có lẽ, Tô Lâm không có được cơ hội để cúi đầu từ xa như ông Trọng, nên Tập Cận Bình cần một phép thử chăng ? Và có lẽ, nhiệm vụ của Tô Lâm là lấy được sự tin tưởng của ông Tập trong thời gian tới. Tô Lâm hiểu rõ, muốn làm bá chủ trong Đảng cộng sản Việt Nam, thì trước tiên, phải lấy lòng ông chủ Trung Nam Hải.
Hiện còn quá sớm để đánh giá sự bền vững của chiếc ghế Tổng bí thư mà ông Tô Lâm đang ngồi. Nếu được Tập Cận Bình tin cậy, Tô Lâm hoàn toàn có thể đè bẹp mọi thế lực khác trong Đảng, và an tâm ngồi ghế Tổng suốt đời. Tuy nhiên, điều khó khăn nhất là làm sao để Tập Cận Bình vừa lòng.
Tuy Tô Lâm đang là phe mạnh nhất trong Đảng, nhưng mới đây, phe quân đội đã bắn tin, người đứng đầu phe này sẽ đi Mỹ. Phía Trung Quốc chắc chắn sẽ theo dõi sát sao hành động của Bộ trưởng Phan Văn Giang. Nếu chọc giận Bắc Kinh, dù vô tình hay hữu ý, thì với vai trò là Bí thư Quân ủy Trung ương, Tô Lâm phải có lời giải thích với Tập. Rõ ràng, nỗ lực của Tô Lâm đi Bắc Kinh để mong được ông Tập thừa nhận, đang bị Tướng Phan Văn Giang thử thách. Có thể nói, ông Giang đi Mỹ, nhưng ông Tô Lâm lại là người lo lắng.
Làm người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam, Tô Lâm phải có trách nhiệm chăn dắt Đảng theo ý Tập, phải lùa đất nước Việt Nam và 100 triệu dân vào quỹ đạo của Bắc Kinh. Với việc phe quân đội không muốn "vâng lời" Tổng bí thư, thì đấy cũng là cách đẩy Tô Lâm vào thế khó.
Tập thể dưới quyền ông Trọng trước đây, có vẻ như thống nhất hơn tập thể dưới quyền ông Tô Lâm. Điều này dễ hiểu, bởi Tô Lâm là "kẻ cướp" chứ không phải "thừa kế". Kẻ cướp luôn sẵn sàng ra tay triệt hạ những người đang và sẽ được hưởng quyền lợi dọn sẵn, cho nên, Tô Lâm đã gây thù chuốc oán với rất nhiều phe cánh.
Các phe phái cung đình không chỉ tính chuyện đánh nhau, mà còn tính chuyện cản đường nhau, nếu có thể. Với vai trò là người đứng đầu Bộ Quốc phòng, ông Phan Văn Giang đang nắm trong tay cơ hội làm cho ông Tô Lâm phải mất mặt với Bắc Kinh. Tuy nhiên, ông Giang có bạo gan làm chuyện đó hay không, thì còn phải chờ xem bản lĩnh của ông tới đâu.
Thế Tô Lâm như chẻ tre, nếu không lật được bằng một trận đánh bất ngờ, thì chỉ có thể làm giảm sức mạnh của ông bằng những "tiểu xảo" như thế. Đấy cũng là cách có thể "góp gió thành bão", cho việc lớn về sau.
Trần Chương
*************************
Phải chăng Trung Quốc răn đe Tô Lâm chớ có "nghiêng" quá đà về phía Mỹ ?
Trà My, Thoibao.de, 01/09/2024 |
Sau khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời, Chủ tịch Tô Lâm được Đảng cộng sản Việt Nam giao trọng trách lãnh đạo đất nước. Theo giới phân tích đánh giá, chính sách đối ngoại "ngoại giao cây tre" của Tổng bí thư Trọng dưới thời ông Tô Lâm sẽ không thay đổi.
Trung Quốc là điểm đến đầu tiên của ông Tô Lâm sau khi chính thức đảm nhiệm chức vụ tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam từ ngày 3/8 vừa qua
Chỉ 2 tuần sau khi nhậm chức tân Tổng bí thư, Tô Lâm với cương vị Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước đã cấp tốc viếng thăm Trung Quốc. Việc chọn Trung Quốc là cường quốc đầu tiên của ông Tô Lâm không có gì là đặc biệt, với lý do đây là thông lệ của các lãnh đạo tối cao của Việt Nam.
Tuy nhiên theo giới ngoại giao tiết lộ cho hay, Tổng bí thư Tô Lâm "vội vã" sang Bắc Kinh bởi lý do để chuẩn bị cho chuyến đến Hoa Kỳ vào tháng 9 tới đây để tham dự Kỳ họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, sẽ khai mạc ngày 10 và bế mạc ngày 24/9/2024. Nhiều nguồn tin hành lang cho hay, khả năng cao ông Tô Lâm sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Joe Biden trong chuyến công du lần này.
Sau khi Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm kết thúc chuyến thăm Trung Quốc "rốt ráo", với thời gian rút ngắn tới gần một nửa theo kế hoạch ban đầu. Đánh giá về chuyến thăm, truyền thông quốc tế đã đưa ra nhận xét :
"Trong chuyến thăm lần này tới Bắc Kinh của ông Tô Lâm, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhấn mạnh về cái gọi là "chia sẻ tương lai" giữa hai nước. Tuy nhiên, các mục đích của hai nước láng giềng vốn có hệ thống chính trị tương đồng lại không tương thích. Đó là các vấn đề về chủ quyền ở Biển Đông nơi Trung Quốc đòi chủ quyền phần lớn diện tích vùng nước khiến Hà Nội khó chịu. Trong khi lãnh đạo hai nước đang "đạp xe" hướng về phía trước thì dường như họ lại đang đạp về hai hướng khác nhau.
Việc ban lãnh đạo Trung Quốc đưa máy bay tuần thám theo dõi hoạt động của Hải quân Việt Nam, ngay sau khi ông Tô Lâm trở thành Tổng bí thư. Đây là một sự kiện được đánh giá là có chủ ý, đây cũng là lần đầu kể từ 5 năm trở lại đây, được cho rằng là biểu hiện từ phía Bắc Kinh không thân thiết đối với Tổng bí thư Tô Lâm.
Trong bối cảnh tình hình Biển Đông những ngày gần đây đang nóng lên từng ngày, với sự bành trướng và không dấu diếm của ban lãnh đạo Bắc Kinh. Mới nhất, Chỉ huy trưởng Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ đã đưa ra tuyên bố, Quân đội Hoa Kỳ đã sẵn sàng với "nhiều phương án" để đối phó với các hành vi hung hăng ngày càng gia tăng ở Biển Đông. Nếu được lệnh, Hải quân Mỹ kích hoạt chiến lược phòng thủ chung và tham vấn với đồng minh hiệp ước là Philippines.
Trong khi đó, truyền thông quốc tế ngày 30/8/2024 đưa tin, Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang đã họp với người đồng cấp Philippines ông Gilberto Teodoro khi ông Giang công du Manila. Hai bên trao đổi một số văn kiện, đồng thời dự kiến sẽ ký một văn bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng giữa quân đội 2 nước Việt Nam và Philippines vào cuối năm 2024. Động thái kể trên được đánh giá là biểu hiện hợp tác an ninh toàn diện nhất giữa hai nước với mục tiêu ngăn chặn tham vọng bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông.
Cùng ngày, truyền thông quốc tế đưa tin, Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang, dự kiến có chuyến thăm Mỹ từ ngày 7 đến 9/9/2024. Theo lịch tướng Giang sẽ có cuộc gặp với ông Lloyd Austin, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ. Có thông tin cho rằng ông Phan Văn Giang có thể sẽ ký một thỏa thuận mua thiết bị quân sự từ Mỹ, nhưng hiện vẫn đang ở giai đoạn được thảo luận.
Đáng lưu ý, chuyến thăm Mỹ của Đại tướng, Bộ trưởng quốc phòng Phan Văn Giang diễn ra ngay trước chuyến đi tới Hoa Kỳ của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm.
Theo giới quan sát, trong thời gian gần đây, mối quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ có nhiều biểu hiện được thắt chặt, với liên tiếp có các hoạt động tăng cường hợp tác quốc phòng. Mới nhất, ngày 26/8/2024, cuộc họp Đối thoại Chính trị, an ninh và quốc phòng Việt-Mỹ đã diễn ra ở Hà Nội. Chưa hết, dự kiến cuối năm 2024 đại diện một số Công ty Quốc phòng của Mỹ sẽ tham gia cuộc triển lãm quốc phòng quốc tế lần thứ 2 của Việt Nam.
Một chi tiết không thể không nhắc đến, đó là Đại học Fulbright Việt Nam bị cáo buộc rằng "tham gia vào những hoạt động ươm mầm cho một cuộc ‘cách mạng màu’" ở Việt Nam. Được biết, đứng sau sự kiện vừa kể là Đơn vị Tác chiến điện tử thuộc Ban Tuyên giáo Trung ương.
Nhưng ngay lập tức, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã đưa ra tuyên bố cho rằng, hoan nghênh các hoạt động của Đại học Fulbright Việt Nam và ca ngợi đây là thành quả của hợp tác giáo dục giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực. Vì điều đó, còn có nguy cơ gây ảnh hưởng đến mối quan hệ song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Những thông tin vừa kể cho thấy, phải chăng Trung Quốc muốn răn đe cây tre Tô Lâm chớ nghiêng quá đà về phía Mỹ. Đồng thời việc Bắc Kinh không giận dữ thì mới là sự lạ.
Trà My
Tổng bí thư Tô Lâm chọn nhân sự như thế nào ?
RFA, 30/08/2024
"Nhân sự được lựa chọn đòi hỏi phải thật sự tiêu biểu, nổi trội, có đủ bản lĩnh, phẩm chất, trí tuệ, có năng lực lãnh đạo, trình độ chuyên môn, có uy tín trong dân, trong Đảng để giải quyết những công việc ở tầm chiến lược.."..
Cuộc họp Tiểu ban nhân sự Đại hội XIV của Đảng - Courtesy baochinhphu.vn
Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm - Trưởng Tiểu ban nhân sự Đại hội XIV của Đảng, phát biểu như vừa nêu tại Cuộc họp Tiểu ban nhân sự Đại hội XIV của Đảng và Ban Chỉ đạo xây dựng quy hoạch Ban Chấp hành trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư... hôm 29/8/2024.
Chọn phe cánh
Nhiều nhà quan sát tình hình chính trị Việt Nam cho rằng, thực tế không như ông Tô Lâm phát biểu, vì một vài vị trí quan trọng mà ông vừa bổ nhiệm, có vẻ "toàn người theo phe cánh của ông".
Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ ở Na Uy hôm 30/8/2024 khi trả lời RFA chỉ ra rằng, nếu nhìn vào cách bố trí nhân sự của ông Tô Lâm, sẽ thấy người của ông Tô Lâm nắm giữ hết các vị trí quan trọng để kiểm soát Đảng cộng sản và Chính quyền :
"Một cách cụ thể, Bộ trưởng Bộ Công an là ông Lương Tam Quang, một người Hưng Yên. Ông Quang là người thân cận của ông Lâm, cha của ông Quang là cận vệ riêng của cha ông Lâm từ thời chiến tranh chống Mỹ.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp là ông Nguyễn Hải Ninh, cũng là một người Hưng Yên.
Chánh văn phòng Trung ương đảng, vị trí quan trọng đóng vai trò tổ chức các chương trình nghị sự, là ông Nguyễn Duy Ngọc, cũng là một người Hưng Yên".
Theo Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ, trưởng Ban tổ chức Trung ương, vị trí phụ trách tất cả các vấn đề nhân sự của Đảng cộng sản, hiện là ông Lê Minh Hưng, một người thân cận của ông Tô Lâm. Cha của ông Lê Minh Hưng là cựu Bộ trưởng Bộ Công an, người đỡ đầu cho sự nghiệp của ông Tô Lâm. Tiến sĩ Vũ nói thêm :
"Thêm vào đó, ông Tô Lâm còn điều động ông Nguyễn Hoà Bình, là một thiếu tướng công an, hoàn toàn không có kinh nghiệm về kinh tế vĩ mô, đảm nhiệm vị trí phó thủ tướng thường trực, chịu trách nhiệm các vấn đề về chính sách kinh tế vĩ mô và đầu tư. Ông Bình sẽ chịu trách nhiệm điều hành chính phủ khi ông Phạm Minh Chính vắng mặt".
Việc bố trí người như hiện nay, theo ông Vũ, là một sự phân hóa rất lớn bên trong Đảng cộng sản :
"Ông Tổng bí thư Đảng cộng sản Tô Lâm đã không còn tin vào người của các vùng khác hoặc người ở các lĩnh vực khác. Chính vì lý do đó mà ông đã chỉ đưa những người tín cẩn của mình vào các vị trí then chốt trong chính quyền. Họ là những người có mối quan hệ gắn bó mật thiết từ gia đình, hoặc người cùng quê, hoặc cùng ngành, dù cho những người được bổ nhiệm không được đào tạo hoặc có kinh nghiệm cần thiết ở những lĩnh vực đó".
Các vị lãnh đạo Chính phủ Việt Nam lâu nay thường nói đến việc đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc và của nhân dân lên trên hết. Thế nhưng, trong thực tế đã và đang diễn ra tại Việt Nam, nhiều chuyên gia nhận định rằng, các vị ấy dường như không quan tâm nhiều đến ‘lợi ích của quốc gia, dân tộc và của nhân dân’.
Không có thay đổi hoặc khác biệt lớn
Ông Trần Anh Quân, một người trẻ hoạt động xã hội ở Sài Gòn, hôm 30/8/2024 khi trả lời RFA, nhận định :
"Việc lựa chọn nhân sự có đủ phẩm chất cách mạng đã được Đảng cộng sản nói từ mấy mươi năm nay rồi. Nó được quy định bằng văn bản trong các kỳ đại hội đảng và trước Tô Lâm thì ông Nguyễn Phú Trọng cũng thường xuyên nói chuyện này. Nhưng trong 18 năm ông Trọng cầm quyền từ ghế chủ tịch quốc hội tới tổng bí thư thì người ta chỉ thấy một đám sâu dân mọt nước nước không thấy nhân tài nào nổi bật trong Đảng cộng sản.
Bây giờ tới ông Tô Lâm cũng lặp lại những tuyên bố cũ của người tiền nhiệm thì chắc chắn Tô Lâm cũng sẽ không khác gì Nguyễn Phú Trọng. Sẽ chỉ là con ông cháu cha lên nắm quyền và dĩ nhiên là không tránh khỏi việc chia phe chia phái, ưu tiên phát triển thế lực cho tổng bí thư".
Theo nhà hoạt động xã hội Trần Anh Quân, qua hàng chục năm, với hàng trăm văn bản quy định và hàng ngàn lời hô hào, nhưng dường như Đảng cộng sản Việt Nam vẫn không tìm ra nhân tài thanh liêm chính trực. Điều đó, vẫn theo ông Quân, chứng tỏ quy trình tuyển chọn nhân sự trong đảng là hoàn toàn sai lầm.
Do đó, ông Quân cho rằng, nếu có một thứ cần thay đổi để tìm kiếm nhân tài lãnh đạo quốc gia, thì chỉ có thể thay đổi quy trình, cơ chế tuyển dụng nhân sự. Mà thay đổi cơ chế, theo ông Quân, chính là từ bỏ nhà nước độc đảng. Vì, nếu ông Tô Lâm thật sự muốn đất nước phát triển thì ông ấy phải dám chấp nhận đa nguyên đa đảng để người dân có thể tự do bỏ phiếu bầu ra những lãnh đạo tài năng.
Trước đó vào tháng 3/2024, tại cuộc họp đầu tiên của Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV của Đảng, cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu khi đó đã nhấn mạnh về việc đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên hàng đầu. Ông Trọng còn cho biết đây là nguyên tắc cốt lõi trong quá trình chuẩn bị nhân sự cho Đại hội XIV.
Luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài từ nước Đức khi trả lời RFA cho rằng, các vị lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam nói thì bao giờ cũng rất là hay, nhưng trên thực tế làm bao giờ cũng rất là dở. Ông nêu dẫn chứng :
"Bởi vì nó đã chứng minh qua thực tế hơn hai nhiệm kỳ của ông Trọng, trong công tác nhân sự, tất cả những Ủy viên Bộ chính trị ông ấy lựa chọn thì phần lớn đã bị ngã ngựa. Còn mười mấy Ủy viên Trung ương thì đã bị bắt bị điều tra, một số đã bị xét xử. Có thể nói trong hơn 10 năm qua, công tác nhân sự của ông Nguyễn Phú Trọng hoàn toàn thất bại".
Theo luật sư Nguyễn Văn Đài, nếu thật sự vì đất nước, vì nhân dân… thì điều đầu tiên có thể làm là phải tiến hành dân chủ hóa trong Đảng. Ông Đài giải thích thêm :
"Tức là phải cho tất cả hơn năm triệu đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam có cơ hội để họ được tự do ứng cử và bầu cử trong Đảng… rồi sau đó tiến hành cải cách chính trị để mở rộng ra dân chủ toàn xã hội, đây là cách làm tốt nhất. Chứ nếu như mà vẫn lựa chọn qua tiểu ban nhân sự, rồi thông qua Ban Tổ chức trung ương như cách làm truyền thống từ xưa đến nay thì sẽ tiếp tục thất bại mà thôi".
Theo luật sư Nguyễn Văn Đài, nếu đặt tổ quốc và dân tộc lên trên, thì vấn đề nhân sự của đảng cầm quyền hay lãnh đạo của một quốc gia ban đầu là do tất cả đảng viên lựa chọn, sau đó đến toàn thể người dân lựa chọn, đó mới là vì lợi ích dân tộc. Còn toàn bộ nhân sự cấp cao của Đảng và đất nước đều do một người hay một bộ phận rất nhỏ trong Đảng cầm quyền lựa chọn, thì đó vẫn là vì lợi ích của một nhóm người mà thôi...
Nguồn : RFA, 30/08/2024
****************************
Ông Tô Lâm và những toan tính, nên thâu tóm hay chia sẻ quyền lực
RFA, 29/08/2024
Quốc hội Việt Nam sẽ tiến hành bầu Chủ tịch nước vào tháng 10 tới theo nghị quyết của Trung ương Đảng, qua thông báo sau phiên họp bất thường thứ tám của Quốc hội khóa 15 diễn ra hôm 26/8. Điều đó có nghĩa việc "thâu tóm quyền lực" cho đến Đại hội 14 diễn ra vào năm 2026 của ông Tô Lâm sẽ khó thực hiện.
Tổng bí thư Việt Nam Tô Lâm thăm Trung Quốc hồi tháng 8/2024 - AFP
Chia sẻ quyền lực để giải quyết xung đột nội bộ là điều người lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam đang nghĩ đến ?
Tô Lâm chưa "nhả ghế" Chủ tịch nước
Chiều 26/8, sau khi đã kiện toàn các vị trí lãnh đạo chủ chốt trong chính phủ còn bỏ trống. Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết Quốc hội sẽ tiến hành bầu chức danh Chủ tịch nước tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 10 tới.
Như vậy, cho đến thời điểm này, ông Tô lâm vẫn chưa chịu nhả bớt "một ghế" cho người khác, mà theo Luật sư Nguyễn Văn Đài, từ Đức Quốc, người đó có thể là một nhân vật xuất thân từ Quân đội để cân bằng quyền lực với phe công an.
Luật sư Đài cho rằng, ông Tô Lâm sẽ tham dự kì họp thứ 79 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, khai mạc ngày 10, bế mạc ngày 24 tháng 9, tại New York. Có thể ông ấy sẽ thăm Nhà Trắng hoặc có bài phát biểu trước quốc tế. Muốn như vậy, ông Tô Lâm cần phải có chức danh là nguyên thủ quốc gia chứ không thể chỉ là người đứng đầu một đảng :
"Ông ấy muốn sẽ có một bài phát biểu, một sự ra mắt đối với các nhà lãnh đạo trên thế giới ở tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York.
Nếu như ông ấy rời bỏ cái chức vụ Chủ tịch nước trong kỳ họp bất thường vào hôm 26/8 vừa qua thì ông ấy sẽ không được mời tới New York. Bởi vì, tại kỳ họp các nhà lãnh đạo thế giới ở New York thì họ chỉ chấp nhận cho vị trí là nguyên thủ quốc gia. Họ không cho phép người đứng đầu một đảng chính trị được phát biểu ở tại diễn đàn đó. Cho dù, theo luật của nước đó, người đó là người có quyền lực cao nhất họ cũng không chấp nhận được".
Đồng quan điểm với luật sư Đài, ông Nguyễn Tiến Trung (Phó Chủ tịch Nghiệp đoàn độc lập Việt Nam) cho rằng vào tháng 10, Tô Lâm sẽ phải chia sẻ quyền lực của mình cho một nhân vật khác, mà theo ông, có thể là Đại tướng Lương Cường :
"Tức là Việt Nam vẫn duy trì mô hình "tứ trụ", chứ ông Tô Lâm vẫn chưa thể tập trung hết quyền lực vào tay như Trung Quốc là ông Tập Cận Bình, vừa là người đứng đầu đảng, vừa đứng đầu nhà nước".
Ngoài ra, theo ông Trung, ông Tô Lâm sẽ đi vào lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam khi là người đầu tiên gặp cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với tư cách là vừa đứng đầu đảng, vừa đứng đầu nhà nước. Có như vậy thì theo ông Trung "cái thế của ông ấy càng được mạnh hơn".
Ông Lê Anh Hùng, một nhà quan sát chính trị, hiện đang ở trong nước nhận định rằng dù đã được thông báo nhưng hiện vẫn chưa thể chắc chắn rằng ông Tô Lâm có chuyển giao bớt "chiếc ghế" Chủ tịch nước vào tháng 10 như đã công bố hay không. Tuy nhiên, bản thân ông Hùng nói, ông ủng hộ việc nhất thể hóa hai chức danh Tổng bí thư và Chủ tịch nước :
"Bản thân tôi ủng hộ việc nhất thể hóa, tức là thống nhất hai vị trí Tổng bí thư Đảng và Chủ tịch nước. Để người đứng đầu hệ thống chính trị mang đầy đủ tính chính danh, tức là vừa đứng đầu đảng nhưng mà đồng thời cũng là đứng đầu bộ máy nhà nước".
Lý giải về quan điểm của mình, ông Hùng cho rằng những người không muốn nhất thể hóa hai chức danh, phần lớn do lo ngại về sự tập trung quyền lực. Đó là mối lo có cơ sở vì hệ thống chính trị Việt Nam thiếu cơ chế kiểm soát quyền lực. Tuy nhiên, theo ông :
"Nhưng nếu ông Tô Lâm mở rộng cái không gian dân sự, mở rộng cả cái quyền tự do của dân sự và chính trị cho người dân để người dân thể hiện cái quyền của mình đối với những vấn đề của đất nước, cho phép người dân lên tiếng về những vấn đề của đất nước, cho phép người dân thực hành các quyền dân sự và chính trị đã được quy định trong Hiến pháp, đấy cũng là một cái cách hữu hiệu để kiểm soát quyền lực nhà nước.
Nếu ông Tô Lâm chấp nhận mở rộng cái không gian sinh hoạt dân chủ cho nhân dân Việt Nam thì việc gộp hai cái chức danh, nhất thể hóa Tổng bí thư Đảng và Chủ tịch nước là rất là cần thiết".
Lãnh đạo mới "cùng phe cánh" ?
Kỳ họp Quốc hội bất thường vừa qua cũng đã chọn ra được ba Phó thủ tướng mới thay thế vị trí khuyết của những người tiền nhiệm đã bị mất chức vụ do dính líu tới các vụ án tham nhũng.
Ba tân Phó thủ tướng bao gồm cựu Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình ; Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc sẽ kiêm thêm chức Phó thủ tướng cho đến khi tìm được bộ trưởng mới và ông Bùi Thanh Sơn đảm nhiệm luôn Bộ trưởng Ngoại giao.
Đánh giá về ba nhân vật này, ông Nguyễn Văn Đài cho biết hai ông Hồ Đức Phớc và Bùi Thanh Sơn kém hơn về năng lực cũng như kinh nghiệm so với hai người tiền nhiệm là Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam :
"Tôi biết là ông Phó thủ tướng Phạm Bình Minh là một người rất có năng lực. Ông ấy đã làm ngành ngoại giao nhiều năm và là một người được đào tạo rất là bài bản ở nước ngoài.
Thứ hai là ông Vũ Đức Đam. Ông ấy trước đây là một người học cử nhân thạc sĩ đều ở Bỉ, rất có trình độ, phụ trách về mảng kinh tế. Ông ấy hơn hẳn ông Hồ Đức Phớc. Ông Hồ Đức Phớc chỉ được đào tạo ở trong nước thôi. Ông ấy cũng không giỏi bằng người phó thủ tướng tiền nhiệm của mình".
Dù cho rằng những người lãnh đạo mới không đủ năng lực để ngồi vào ghế Phó thủ tướng. Tuy nhiên, theo ông Đài, ông Tô Lâm đưa những người mà ông ấy mong muốn, để gia cố thêm vị thế của mình :
"Nếu như những người như ông Vũ Đức Đam hay ông Phạm Bình Minh còn ở lại thì chắc chắn họ sẽ không bao giờ nghe lời ông Tô Lâm. Còn những Phó thủ tướng mới thì tôi cho rằng đều là những người thuộc phe cánh của ông Tô Lâm. Ông ấy muốn những người làm theo cái gì mà ông muốn, chứ không phải làm theo những gì mà chính phủ hay là người dân muốn".
Còn về ông Nguyễn Hòa Bình, theo ông Đài, ông này đã từng bị chỉ trích rất nhiều liên quan đến các vụ án tử tù oan, đặc biệt là vụ án Hồ Duy Hải đã khiến ông Bình mang "tiếng xấu cho chính bản thân ông ấy, cũng như ngành tư pháp của Việt Nam".
Việc ông Lê Minh Trí vừa được bầu giữ chức Chánh án Tòa án nhân dân tối cao thay ông Nguyễn Hòa Bình, khiến nhiều người nuôi hy vọng rằng vụ án Hồ Duy Hải sẽ sớm được lật lại. Trong số này có ông Lê Anh Hùng :
"Trước kia, khi là viện trưởng Viện Kiểm sát, ông Trí đã lên tiếng bày tỏ sự bênh vực đối với các trường hợp án oan thì bây giờ, khi ông ấy ở cương vị mới thì chúng ta có quyền hy vọng. Đặc biệt là sau khi sự xáo trộn nhân sự này diễn ra trong bối cảnh là ông Nguyễn Phú Trọng nhân vật bảo thủ đã ra đi và Tô Lâm làm lãnh đạo cho lại hệ thống chính trị ở Việt Nam".
Theo ông Đài, ông Lê Minh Trí, với cương vị là Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, ông ấy nên có những hành động cụ thể để chứng minh những kiến nghị của mình về vụ án Hồ Duy hải là đúng :
"Chính bản thân ông đã phát hiện ra những cái sai cơ bản nhất trong vụ án Hồ Duy Hải. Ông đã liệt kê đến gần 30 điểm sai trái trong cái bản kiến nghị.
Bây giờ, chính ông ấy lại ngồi vào vị trí Chánh án Tòa án nhân dân tối cao thì ông ấy phải có trách nhiệm để mà sửa những cái sai lầm của người tiền nhiệm.
Và ông ấy cũng phải chứng minh rằng cái bản kiến nghị của ông ấy là đúng và chính xác. Còn nếu như không làm được điều đấy thì ông ấy thừa nhận là cái việc kiến nghị của ông là sai".
Nguồn : RFA, 29/08/2024
Sau Trung Quốc, ông Tô Lâm sẽ thăm Mỹ trong tháng 9 ?
BBC, 31/08/2024
Tổng bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm có thể sẽ thăm Mỹ vào tháng 9, theo một số nhà quan sát.
Washington có thể sẽ là điểm đến thứ hai của ông Tô Lâm sau Bắc Kinh kể từ khi được bầu làm tổng bí thư vào ngày 3/8
Các nhận định hướng đến khả năng ông Tô Lâm có thể đến New York để tham dự kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc bắt đầu vào ngày 10/9 hoặc Thượng đỉnh Tương lai của Liên Hiệp Quốc (Summit of the Future) bắt đầu vào ngày 22/9/2024.
Kỳ họp thứ 79 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc sẽ khai mạc vào ngày 10/9, với phiên thảo luận chung cấp cao bắt đầu vào ngày 24/9 và kết thúc vào ngày 30/9.
Giới quan sát nhận định ông Tô Lâm có thể thăm chính thức Mỹ trong dịp này.
Trong bài viết được đăng trên chuyên trang The Diplomat vào ngày 29/8, tác giả David Hutt, nhà nghiên cứu từ Viện Trung Âu về Nghiên cứu châu Á (CEIAS), nhận định :
"Mặc dù Thượng đỉnh Tương lai thuộc khuôn khổ kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, một phái đoàn của Việt Nam không thể ở lại hai tuần ở New York. Việt Nam sẽ cử một số đại diện đến Thượng đỉnh Tương lai bởi vì đã tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN vào năm nay, thống nhất với sáng kiến của Liên Hiệp Quốc".
Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 (AFF 2024) đã được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 23/4.
Khi Việt Nam cử hai phái đoàn đến New York, giới quan sát đánh giá rất có khả năng ông Tô Lâm sẽ dẫn đầu phái đoàn tham dự cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc trong khi Thủ tướng Phạm Minh Chính có thể dẫn đầu phái đoàn tham dự Thượng đỉnh Tương lai của Liên Hiệp Quốc.
Thượng đỉnh Tương lai của Liên Hiệp Quốc diễn ra từ ngày 22 đến 23/9.
Hiện ông Tô Lâm đang giữ hai chức tổng bí thư và chủ tịch nước. Ông sẽ dự kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc với tư cách chủ tịch nước.
Vào tháng 10 tới, Quốc hội Việt Nam sẽ bầu chức danh chủ tịch nước trong cuộc họp thường kỳ.
Tại hội nghị bất thường của Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam sáng ngày 3/8, ông Tô Lâm đã được bầu làm tổng bí thư nhiệm kỳ Đại hội Đảng 13, thay cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng – Nhac Nguyen/AFP/Getty Images
Sẽ thăm chính thức Mỹ ?
Các nguồn tin và nhà quan sát từng chia sẻ với BBC News tiếng Việt rằng ông Tô Lâm có thể thăm chính thức Mỹ vào tháng 9, nhân chuyến dự họp tại Liên Hiệp Quốc. Việc ông nhanh chóng thăm Trung Quốc chỉ hai tuần sau khi được bầu làm tổng bí thư có thể là một gợi ý rằng ông sẽ thăm Mỹ, vì theo thông lệ, lãnh đạo cao nhất của Việt Nam thường đi Trung Quốc trước khi đi Mỹ.
Nếu thăm Mỹ với tư cách nguyên thủ quốc gia, ông Tô Lâm sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris, ứng viên tổng thống của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới.
Có một điểm cần lưu ý về sự khác biệt trong chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Nhà Trắng vào năm 2015 và chuyến thăm có thể được thực hiện lần này của ông Tô Lâm.
Lúc bấy giờ, ông Nguyễn Phú Trọng thăm Mỹ với tư cách lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam. Do đó, qua các kênh ngoại giao, Việt Nam đã vận động mạnh để phía Mỹ chấp nhận việc tiếp một lãnh đạo đảng, chứ không phải nguyên thủ quốc gia hay người đứng đầu chính phủ, tại Nhà Trắng. Phía Mỹ cũng mất rất nhiều thời gian để hiểu được lý do tại sao họ cần có nghi thức như vậy.
Lần này, nếu ông Tô Lâm thăm Nhà Trắng, mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn vì ông vừa là lãnh đạo đảng vừa là nguyên thủ quốc gia. Việc hai nguyên thủ quốc gia gặp nhau ở Nhà Trắng thì không có vấn đề gì lấn cấn về tư cách hay giao thức ngoại giao.
Trong bài viết trên The Diplomat hôm 29/8, nhà nghiên cứu David Hutt cho rằng lịch trình dày đặc của ông Joe Biden là một trong các trở ngại đối với chuyến thăm chính thức của ông Tô Lâm đến Nhà Trắng.
Thời gian làm tổng thống của ông Joe Biden hiện chỉ tính bằng tháng, nhưng cũng không loại trừ khả năng tổng thống kế tiếp sẽ là bà Harris, một đồng minh của ông Biden.
Tác giả David Hutt cũng đề cập đến khả năng về cuộc gặp bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc sắp tới giữa hai lãnh đạo Việt Nam và Mỹ.
"Có thể ông Biden đến New York một ngày vào tháng 9, đồng nghĩa ông Tô Lâm có thể có cuộc gặp ngắn với ông Biden - hoặc với bà Harris - bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc".
Ngày 19/8, Việt Nam và Trung Quốc đã ký kết tổng cộng 14 văn kiện trong chuyến thăm Trung Quốc của ông Tô Lâm- Andres Martinez Casares-Pool/Getty Images
Tiếp nối 'ngoại giao cây tre'
Nếu ông Tô Lâm thăm chính thức Mỹ, Washington sẽ là điểm đến thứ hai của ông sau Bắc Kinh kể từ khi được bầu làm tổng bí thư vào ngày 3/8.
Trước đó, từ ngày 18 đến 20/8, trong chuyến thăm ba ngày tới Trung Quốc, ông Tô Lâm đã có một lịch trình nghị sự dày đặc, với các nội dung về hợp tác chính trị, kinh tế và giải quyết bất đồng trên Biển Đông.
Bình luận với BBC ngày thứ Hai 19/8, Tiến sĩ Huỳnh Tâm Sáng, nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế làm việc cho Quỹ Taiwan NextGen Foundation, Đài Loan, nhận định về định hướng ngoại giao sắp tới của ông Tô Lâm :
"Ông Tô Lâm khó mà đưa con tàu đối ngoại Việt Nam đi trật đường ray. Kế thừa di sản của ông Nguyễn Phú Trọng là cần thiết vì nó tạo thế vững chắc cho ông Tô Lâm về quyền lực chính trị. Và khi mà chính sách cân bằng của Việt Nam (thường được biết đến với tên gọi 'ngoại giao cây tre') đã khá thành công thì không có việc gì phải điều chỉnh quá nhiều".
Xét về dòng thời gian, Trung Quốc và Nga là hai quốc gia đầu tiên trong số 7 nước Việt Nam xác lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.
Cụ thể, Việt Nam đã xác lập mối quan hệ ngoại giao ở bậc cao nhất đối với Trung Quốc (2008), Nga (2012), Ấn Độ (2016), Hàn Quốc (2022), Mỹ (9/2023), Nhật Bản (11/2023) và Úc (2024).
Trước đó, Giáo sư Alexander L Vuving từ Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye thuộc Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ nói với BBC rằng, ở nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có tiền lệ, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đến Trung Quốc đầu tiên vào cuối tháng 10, đầu tháng 11 năm 2022 vì nhiều mục đích, trong đó có việc dọn đường cho việc Việt Nam nâng cấp quan hệ với Mỹ vào năm 2023.
"Điều này dẫn chúng ta đến một quy tắc bất thành văn trong nghi thức đối ngoại của Việt Nam : Lãnh đạo cao nhất của Việt Nam nên đến Trung Quốc trước khi đến Hoa Kỳ. Làm như vậy sẽ báo hiệu sự tôn trọng của Hà Nội đối với Bắc Kinh, đây là một yếu tố quan trọng trong cách tiếp cận hiện tại của Việt Nam trong quan hệ với các cường quốc".
Vì vậy, Giáo sư Vuving đánh giá chuyến đi Trung Quốc của ông Tô Lâm là phù hợp với quy tắc bất thành văn nói trên.
Về phần mình, nhà nghiên cứu David Hutt cho rằng một cuộc gặp giữa ông Tô Lâm, ông Biden và bà Harris sẽ chủ yếu "mang tính chất biểu tượng".
Đối với các điểm đến của ông Tô Lâm kể từ khi nhậm chức chủ tịch nước và sau đó là kiêm chức vụ tổng bí thư, ông David Hutt cho rằng Trung Quốc là điểm đếm "hợp lý" vì chuyến đi Bắc Kinh có thể đã được lên kế hoạch vài tháng từ trước khi ông Nguyễn Phú Trọng qua đời vào ngày 19/7.
"Thời điểm đó, xét về mặt thời gian, thì về khía cạnh nghi thức ngoại giao hơn là có bất kỳ thay đổi đột ngột gì trong định hướng chính sách ngoại giao của Hà Nội", ông David Hutt viết trên The Diplomat.
Trong bài viết ngày 19/8 trên trang Fulcrum của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS có trụ sở tại Singapore, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp cũng nhận định chính sách ngoại giao của Việt Nam "sẽ không bị ảnh hưởng đáng kể" sau khi ông Tô Lâm lên nắm quyền.
"Ông Tô Lâm sẽ tiếp tục nền ngoại giao cây tre của ông Trọng. Với xuất thân làm trong ngành công an, ông Tô Lâm có thể dễ dàng làm việc với các nhà lãnh đạo chuyên chế như Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa Việt Nam sẽ phớt lờ mối gắn kết với các quốc gia phương Tây".
Về phần mình, hôm 29/8, ông Tô Lâm nhấn mạnh ngoại giao Việt Nam phải vươn lên tầm cao mới để là "đội quân tiên phong" với mục tiêu "bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc, vì Đảng vững mạnh, vì nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh, có vị trí, vai trò quan trọng trong nền chính trị thế giới, nền kinh tế toàn cầu và nền văn minh nhân loại, vì ấm no, hạnh phúc của nhân dân".
Dưới thời Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, Việt Nam cũng đang có một số bước đi đáng chú ý, chẳng hạn như chuyến thăm Philippines của Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng quốc phòng, vào hôm 30/8. Có thông tin ông Giang cũng sẽ thăm Mỹ trong thời gian tới.
Nguồn : BBC, 31/08/2024
*****************************
Đại tướng Phan Văn Giang : thăm Philippines xong 'sẽ thăm Mỹ'
BBC, 30/08/2024
Bộ trưởng quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. nhấn mạnh về tình đoàn kết trong ASEAN trong vấn đề Biển Đông tại cuộc họp báo chung với Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang ở thủ đô Manila vào ngày thứ Sáu 30/8.
Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang (trái) và Bộ trưởng quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. tại cuộc gặp ở thủ đô Manila vào thứ Sáu 30/8
Việt Nam và Philippines đã ký kết các thỏa thuận hợp tác song phương trong khuôn khổ chuyến đi của Bộ trưởng quốc phòng Phan Văn Giang đến thủ đô Manila vào thứ Sáu 30/8.
Theo Philippine News Agency, hãng thông tấn của chính phủ Philippines, Tổng thống Ferdinand R. Marcos Jr. đã nói rằng chuyến thăm của Đại tướng Phan Văn Giang sẽ tạo "một động lực mới" cho việc tăng cường quan hệ về mặt quốc phòng, hàng hải và thương mại giữa hai nước.
Phát biểu của ông Ferdinand Marcos Jr. được đưa ra sau khi ông Phan Văn Giang đến chào xã giao ông Marcos Jr tại Điện Malacañang, nơi ở và làm việc của Tổng thống Philippines.
Theo lời ông Marcos Jr., chuyến thăm của ông Giang đến Philippines đánh dấu một "thời điểm rất quan trọng" trong lịch sử giữa Việt Nam và Philippines.
"Mối quan hệ [giữa hai nước] vẫn luôn có những bước tiến, từ chỗ chỉ có quan hệ ngoại giao, hiện hai nước đã có hợp tác về quốc phòng và an ninh ... và cả trong lĩnh vực thương mại", ông Marcos nhấn mạnh.
Sẽ ký biên bản ghi nhớ hợp tác trong năm 2024
Về phần mình, Bộ trưởng Phan Văn Giang nhấn mạnh hai quốc gia đã có những cuộc đối thoại "rất tích cực", đặc biệt liên quan đến các cuộc thảo luận giữa hải quân hai nước.
Đại tướng Phan Văn Giang nói quan hệ Đối tác Chiến lược của hai nước tiếp tục được củng cố theo sau chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đến Hà Nội (từ 29 đến 30/1/2024).
Đây cũng là chuyến thăm đầu tiên của Đại tướng Phan Văn Giang đến Philippines kể từ khi được bổ nhiệm chức vụ bộ trưởng Quốc phòng vào ngày 8/4/2021.
Ông Phan Văn Giang thăm Philippines theo lời mời của Bộ trưởng quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr.
Theo Bộ Quốc phòng Việt Nam, sau cuộc hội đàm giữa hai bộ trưởng diễn ra vào chiều ngày thứ Sáu 30/8 tại trụ sở Bộ Quốc phòng Philippines, Bộ trưởng Phan Văn Giang và Bộ trưởng Gilberto Teodoro Jr. đã ký "Ý định thư giữa hai Bộ Quốc phòng về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa đường biển ; Ý định thư giữa hai Bộ Quốc phòng về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quân y".
Theo Nikkei Asia, Philippines và Việt Nam có kế hoạch ký biên bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng trước thời điểm cuối năm nay, xem đây là "những thỏa thuận an ninh toàn diện nhất" giữa hai nước cho đến thời điểm hiện tại.
"Chúng tôi sẽ ký một biên bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng trong năm nay. Hy vọng là kịp vào thời điểm kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12)", Nikkei Asia dẫn lời Bộ trưởng Gilberto Teodoro Jr.
Ông Gilberto Teodoro Jr. cũng mô tả chuyến thăm của ông Phan Văn Giang đến Philippines là "một cột mốc rất quan trọng trong lịch sử giữa hai nước".
"Chúng tôi cùng đối mặt với những mối đe dọa chung, nên chúng tôi sẽ cùng phối hợp để đối phó theo tinh thần đoàn kết của ASEAN", Bộ trưởng quốc phòng Philippines tuyên bố trong cuộc họp báo sau buổi ký kết các thỏa thuận hợp tác với Đại tướng Phan Văn Giang.
Ông Gilberto Teodoro Jr. "nhấn mạnh tinh thần đoàn kết ASEAN" trong bối cảnh đã xuất hiện các nhận định rằng Trung Quốc sẽ tăng cường chiến lược "chia để trị" trong khu vực sau khi Việt Nam và Philippines lần đầu tập huấn chung trên Biển Đông.
Bên cạnh đó, có nhận định cho rằng Trung Quốc cũng "cảnh giác" khi Nhật Bản có những động thái tăng cường quan hệ quốc phòng với Việt Nam và Philippines.
Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang trong lễ đón tại trụ sở Bộ Quốc phòng Philippines ở thủ đô Manila vào ngày thứ Sáu 30/8 - Ted Aljibe/AFP/Getty Images
Chuyến thăm của ông Phan Văn Giang đến Philippines diễn ra vào thời điểm căng thẳng vẫn âm ỉ trên Biển Đông và không loại trừ nguy cơ leo thang xung đột khi Trung Quốc tiếp tục cử các đội tàu cảnh sát biển đông đảo đến các vùng đặc quyền kinh tế của các nước.
Trước chuyến đi của ông Phan Văn Giang đến Manila, nhà phân tích địa chính trị Don McLain Gill thuộc Trường Đại học De La Salle ở Manila (Philippines) nhận định với BBC tiếng Việt vào hôm thứ Tư 28/8 rằng đây sẽ là "bước tiến đáng kể" trong quan hệ song phương.
"Từ tháng 8 cho đến nay, Trung Quốc đã có hành động gây hấn đối với các tàu của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines".
"Nếu Philippines và Việt Nam có thể đạt được sự đồng thuận về một mô hình an ninh chung trên biển thì có thể khiến Trung Quốc khó khăn hơn trong việc tiếp tục hành động hung hãn".
"Đây là một bước tiến quan trọng để hai quốc gia láng giềng trong Đông Nam Á cải thiện việc xây dựng niềm tin và hợp tác trong bối cảnh chia rẽ nội bộ ngày càng gia tăng giữa các quốc gia Đông Nam Á", ông Don McLain Gill nhận xét.
Việt Nam đã thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược với Philippines từ năm 2015 và luôn khẳng định hai nước là "bạn bè tốt, đối tác tốt của nhau".
Hai nước đang hướng tới dịp kỷ niệm 10 năm thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược (2015-2025) và 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1976-2026).
Vào hôm 9/8, Việt Nam và Philippines đã thực hiện một đợt huấn luyện chung trên biển về tìm kiếm và cứu hộ cũng như phòng chống cháy nổ giữa lực lượng cảnh sát biển hai nước.
Cuộc tập huấn được nhiều nhà quan sát trong khu vực nhận định là dấu mốc "lịch sử" và là bước đi cụ thể hóa những gì hai bên đã cam kết.
Ngay khi có thông tin Cảnh sát biển Việt Nam sẽ diễn tập chung với Philippines, vào đầu tháng 8, Trung Quốc đã hai lần cho máy bay không người lái bay cách bờ biển Việt Nam 100km tới ngang khu vực Nam Trung Bộ.
Trong một diễn biến khác, Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) dẫn một số nguồn tin giấu tên cho hay Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang "sẽ đến thủ đô của Mỹ từ ngày 7 đến 9/9 để tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai nước". VOA cho biết thông tin này được một cán bộ tại Bộ Quốc phòng Việt Nam và một quan chức Mỹ, cả đều không muốn nêu danh tính vì chuyến đi chưa được công bố chính thức, tiết lộ.
Nguồn : BBC, 30/08/2024
*****************************
Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam thăm Philippines và ký các thỏa thuận hợp tác
BBC, 29/08/2024
Bộ trưởng quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. nói ông và Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang sẽ ký các thỏa thuận hợp tác quốc phòng.
Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phan Văn Giang (trái) và Bộ trưởng quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr.
Đại tướng Phan Văn Giang sẽ thăm Philippines vào thứ Sáu 30/8. Thông tin này được Philippine News Agency, hãng thông tấn của chính phủ Philippines, đăng tải hôm 28/8.
Chuyến thăm của Bộ trưởng quốc phòng Phan Văn Giang sẽ bao gồm việc ký kết các thỏa thuận "giúp thúc đẩy hợp tác quốc phòng và quân sự giữa hai quốc gia".
'Bước tiến quan trọng'
Thông tấn xã Philippines dẫn lời Bộ trưởng quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro Jr. phát biểu tại Hội nghị Hoạt động và Luật Quân sự Quốc tế vào thứ Ba 27/8 :
"Về cấp độ nhà nước, Việt Nam là một trong những nước mà tổng thống của chúng ta (Ferdinand R. Marcos Jr.) có chuyến công du để thắt chặt quan hệ song phương, trong nội bộ khối ASEAN và tôi tin rằng bước tiến trong vấn đề Biển Đông đã được tổng thống của chúng ta và chủ tịch nước Việt Nam trao đổi vào thời điểm đó. Vì vậy, (chúng ta) có thể thấy một nền tảng hợp tác vững chắc để xây dựng niềm tin".
Trước đó, vào hôm 9/8, Việt Nam và Philippines đã thực hiện một đợt huấn luyện chung trên biển về tìm kiếm và cứu hộ cũng như phòng chống cháy nổ giữa lực lượng cảnh sát biển hai nước.
Cuộc tập huấn hôm 9/8 giữa Việt Nam và Philippines được nhiều nhà quan sát trong khu vực nhận định là dấu mốc "lịch sử" và là bước đi cụ thể hóa những gì hai bên đã cam kết.
Hồi tháng 1, trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đến Hà Nội (29 đến 30/1/2024), hai nước đã ký kết năm thỏa thuận hợp tác, trong đó có có :
- Biên bản ghi nhớ Việt Nam-Philippines về phòng ngừa và quản lý sự cố trên Biển Đông ;
- Biên bản ghi nhớ về hợp tác giữa hai lực lượng cảnh sát biển.
Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với Philippines từ năm 2015 và luôn khẳng định hai nước là "bạn bè tốt, đối tác tốt của nhau".
Tàu CSB 8002 dài 90 mét của Cảnh sát biển Việt Nam đã cập cảng Manila hôm 5/8, sau đó cùng với tàu tuần tra ngoài khơi BRP Gabriela Silang tham gia diễn tập mô phỏng về chữa cháy, cứu nạn và ứng phó y tế vào ngày 9/8.
Nhà phân tích địa chính trị Don McLain Gill thuộc trường Đại học De La Salle ở Manila (Philippines) nhận định với BBC tiếng Việt vào hôm thứ Tư 28/8 rằng các thỏa thuận hợp tác sắp được ký kết giữa Việt Nam và Philippines sẽ có "trọng tâm đặc biệt về phối hợp an ninh hàng hải".
Ông đánh giá đây sẽ là "bước tiến đáng kể" trong quan hệ song phương giữa hai nước.
"Cuộc gặp giữa hai bộ trưởng quốc phòng Việt Nam và Philippines sắp diễn ra vào thời điểm quan trọng. Từ tháng 8 cho đến nay, Trung Quốc đã có hành động gây hấn đối với các tàu của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines".
"Nếu Philippines và Việt Nam có thể đạt được sự đồng thuận về một mô hình an ninh chung đối với ranh giới hàng hải thì có thể khiến Trung Quốc khó khăn hơn trong việc tiếp tục những hành động hung hãn".
"Đây là một bước tiến quan trọng để hai quốc gia láng giềng trong Đông Nam Á cải thiện việc xây dựng niềm tin và hợp tác trong bối cảnh chia rẽ nội bộ ngày càng gia tăng giữa các quốc gia Đông Nam Á", ông Don McLain Gill nhận xét.
Trước đó, vào hôm 6/8, ông Don McLain Gill khi trả lời BBC News tiếng Việt cũng đánh giá rằng "lợi ích của Trung Quốc là một Đông Nam Á bị chia rẽ".
Hồi đầu tháng 8, khi có thông tin Cảnh sát biển Việt Nam sẽ diễn tập chung với Philippines, Trung Quốc đã hai lần cho máy bay không người lái bay cách bờ biển Việt Nam 100km tới ngang khu vực Nam Trung Bộ.
Trong ASEAN, Philippines là nước cứng rắn nhất đối với Trung Quốc liên quan đến vấn đề Biển Đông trong bối cảnh họ đang thắt chặt quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bãi Sa Bin là một điểm nóng mới xuất hiện trong tranh chấp hàng hải kéo dài giữa Trung Quốc và Philippines.
Các nhà quan sát lo ngại rằng tranh chấp giữa hai nước cuối cùng có thể dẫn đến một cuộc đối đầu lớn hơn trên Biển Đông.
Bãi Sa Bin, tên tiếng Anh là Sabina Shoal, được Trung Quốc gọi là Rạn Tiên Tân (Xianbin Jiao) và phía Philippines gọi là Escoda, nằm cách bờ biển phía tây của Philippines khoảng 75 hải lý (gần 140 km) và cách Trung Quốc 630 hải lý (gần 1.170 km).
Bộ trưởng quốc phòng Philippines Teodoro cũng kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế để Manila thúc đẩy một trật tự quốc tế dựa trên luật pháp ở Biển Tây Philippines, tên gọi mà Philippines đặt cho một phần của Biển Đông.
Ông nhấn mạnh Philippines không đang chỉ đơn thuần gìn giữ chủ quyền của mình mà đây là "một phép thử về cách diễn giải mang tính đồng thuận của một thế giới văn minh đối với luật pháp quốc tế, đặc biệt là luật biển", theo thông cáo ngày thứ Tư 28/8 từ Thông tấn xã Philippines.
Mỹ và Philippines có hiệp ước phòng vệ chung và Washington đã cam kết giúp Manila chống lại các cuộc tấn công có vũ trang nhằm vào tàu bè và binh sĩ của quốc gia này tại Biển Đông.
Nguồn : BBC, 29/08/2024
Chỉ trong thời gian ngắn kỷ lục, Tổng bí thư – Chủ tịch nước Tô Lâm đã vượt tất cả các bậc tiền nhiệm trên nhiều phương diện
Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại họp báo ở Hà Nội hôm 3/8/2024 - Nhac Nguyen / AFP
Vào đầu tuần này, Quốc hội Việt Nam tổ chức một phiên họp bất thường tại Hà Nội. Cuộc họp chỉ kéo dài một ngày, với mục tiêu được cho là liên quan đến việc miễn nhiệm, bổ nhiệm và phê chuẩn một số vị trí quan trọng trong chính phủ (1). Trong số đó, sự chú ý của dư luận tập trung nhiều nhất vào khả năng thay đổi vị trí Chủ tịch nước mà Đại tướng Tô Lâm đang nắm giữ. Nhưng theo nhiều nguồn tin nội chính khác nhau, vị trí Chủ tịch nước rồi sẽ được kiện toàn trước Đại hội 14, nhưng chưa phải trong kỳ họp Quốc hội bất thường lần thứ 8 này. Liệu còn sự bất ngờ nào khác đang chờ đợi ở những phút cuối cùng của cuộc họp trong mấy giờ đồng hồ ?
"Ngày 18 tháng Sương mù của Tô Lâm"
Nội dung cuộc họp bất thường nói trên của Quốc hội, theo luật định xưa nay, đã được các phiên họp trước đó của Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị định hướng. Ngày 21/8, Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm chủ trì phiên họp thứ hai của Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14. Sau hơn 150 ngày kể từ phiên họp thứ nhất, giờ đây, ê kíp cũ của Tiểu ban được cho là quan trọng nhất của Đảng cộng sản Việt Nam chỉ còn lại hai thành viên – Phạm Minh Chính và Trần Cẩm Tú. Phải chăng vì thế mà Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh tại cuộc họp lần này phải kế thừa tư tưởng, định hướng lớn và cụ thể của cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, nguyên Trưởng Tiểu ban Nhân sự từ Phiên họp trước. Đặc biệt, phải lấy kết quả tổng kết nhân sự Ban chấp hành trung ương khóa 13 để làm cơ sở quan trọng xây dựng phương hướng nhân sự cho Đại hội 14 (2).
Trong khi đó, truyền thông quốc tế cũng đang theo dõi sát sao tình hình nội trị tại Việt Nam. Tạp chí The Diplomat ngày 23/8/2024 đã có bài viết, gọi cơn địa chấn chính trị nội bộ những tháng qua ở Hà Nội là "Ngày 18 tháng Sương mù của Tô Lâm" (The Eighteenth Brumaire of To Lam) ; ám chỉ sự kiện Đại tướng Tô Lâm lên nắm quyền với cách thức tương tự như cuộc đảo chính của Napoleon Bonaparte vào ngày 18 tháng Brumaire theo lịch Cộng hòa Pháp năm 1799. Sự kiện này đã đánh dấu sự kết thúc của Cách mạng Pháp và sự ra đời của một giai đoạn mới dưới sự lãnh đạo của Napoleon (3). Đáng chú ý, Karl Marx đã khái quát hóa sự kiện này trong một tiểu luận nổi tiếng của ông, nhấn mạnh rằng "lịch sử luôn lặp lại chính nó, lần đầu là bi kịch, sau đó là hài kịch". Điều này cần được hiểu như một lời cảnh báo về sự tái diễn những sai lầm lịch sử, khi mà những người lên thay thế không rút được bài học từ quá khứ và tiếp tục lặp lại những sai lầm trước đó, nhưng với kết quả còn tồi tệ hơn, thể hiện qua hình thức "hài kịch" (4).
Ngoài ra, bình luận của Giáo sư Zachary Abuza từ Đại học National War College (Hoa Kỳ) cũng cho rằng, ông Nguyễn Phú Trọng đại diện cho sự trở lại của các nhà tư tưởng và đạo đức, những người hứa sẽ loại bỏ tham nhũng và nâng cao danh tiếng của đảng trong mắt công chúng. Tuy nhiên, ông ấy là người cuối cùng của phe này và chiến dịch đốt lò của ông đã tiếp thêm sinh lực cho các "nhà lãnh đạo thuộc lực lượng vũ trang" (Securocrats)" (5).
Đài RFA ngày 12/8 cũng "chạy" một phóng sự ngắn, nói tân Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm có hứa hẹn cải cách, song điều này sẽ không mấy dễ dàng. Làm thế nào có được những thay đổi về thể chế để Việt Nam trở nên giàu có và công bằng, khi mà Đảng cộng sản Việt Nam không chịu bãi bỏ Điều 4 của Hiến pháp, được viết vào năm 1992 ? Một người dân đã cho RFA biết, việc xóa bỏ Điều 4 sẽ cho phép nhiều đảng cạnh tranh một cách công bằng và minh bạch. "Ai giỏi thì nhân dân lựa chọn, ai làm kém thì sẽ bị thay thế", người dân này cho biết. "Kết quả là, những trở ngại và nút thắt cổ chai của đất nước sẽ được giải quyết nhanh chóng" (6).
Gia nhập "làng" Ngoại giao Nguyên thủ ?
Chỉ một thời gian ngắn kỷ lục, Tổng bí thư - Chủ tịch nước Tô Lâm đã vượt tất cả những người tiền nhiệm trên nhiều phương diện, khi lần đầu tiên nhập vai "Ngoại giao Nguyên thủ". Tháng 9 tới đây, theo tin của Bloomberg, ông Tô Lâm dự kiến sẽ tham dự Đại hội đồng Liên hợp quốc tại Hoa Kỳ và có thể ông sẽ gặp Tổng thống Biden tại Tòa Bạch Ốc. Cũng tại Phiên thảo luận cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79, Chủ tịch nước - Tổng bí thư Tô Lâm sẽ có dịp tiếp xúc với nhiều Nguyên thủ quốc gia khác, trước hết là với các "Đối tác chiến lược toàn diện" (CSP) với Việt Nam.
Gia nhập vào "làng" Ngoại giao Nguyên thủ ấy, liệu ông Tô Lâm có gửi được tín hiệu về tư duy và phương thức lãnh đạo mới nhằm xây dựng một Việt Nam dân chủ, công bằng và thịnh vượng ? Ông sẽ phải đối mặt với thách thức tronng việc giữ cân bằng giữa đổi mới và ổn định, giữa quyền lực cá nhân và quyền lợi của các phe nhóm khác trong Đảng cộng sản Việt Nam. Đặc biệt, nghị trình trong tiếp xúc giữa Tổng bí thư - Chủ tịch nước Việt Nam với Tổng thống Hoa Kỳ sẽ là tâm điểm của dư luận. Không chỉ về các ưu tiên trong những mối quan hệ CSP giữa Hà Nội với Whashington, mà còn tương lai việc Mỹ sẽ bỏ dán nhãn kinh tế phi thị trường đối với Việt Nam như thế nào ?
Từ thời ông Hồ Chí Minh, vừa Chủ tịch Đảng, vừa Chủ tịch nước sang Trung Quốc đến nay, chỉ có ông Tô Lâm, một lúc với hai cương vị Tổng bí thư - Chủ tịch nước vừa rồi sang sánh vai với "Hoàng đế của Thiên triều". Chỗ này thì ông đã vượt cả ông Trọng lẫn các vị "Đảng trưởng" lẫn "Quốc trưởng" của xứ Đông Lào ! Trước khi ông Tập Cận Bình gặp ông Tô Lâm khoảng hai giờ đồng hồ, Bắc Kinh cho tàu hải cảnh húc thủng tàu của Philippines gây chấn động, nhưng ông Tô Lâm tỏ ra không nao núng. Trong "gói quà đầu tiên" trao cho Trung Quốc, ông Tô Lâm vẫn đưa Biển Đông vào Tuyên bố chung, dẫu tránh nhắc đến Hoàng Sa và Trường Sa (7).
Tối đa hóa lợi ích kinh tế và an ninh
Bản lĩnh Tô Đại tướng một lần nữa được thể hiện trong việc đảm bảo vị thế của Việt Nam như là bên đóng vai trò chủ chốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời tối đa hóa các lợi ích kinh tế và an ninh của mình. Mặc dầu cuộc gặp Tô Lâm-Tập Cận Bình sáng 20/8 cho thấy chuỗi cung ứng của Việt Nam dường như nghiêng về Trung Quốc (8). Ông Shay Wester, Giám đốc Bộ phận Kinh tế Châu Á tại Viện Chính sách Xã hội Châu Á cho biết: "Trong khi Trung Quốc tìm cách củng cố mối quan hệ trên khắp thế giới đang phát triển, Việt Nam đang ngày càng trở nên có ý nghĩa chiến lược trong sự cạnh tranh kinh tế rộng lớn hơn giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc" và cần duy trì để đảm bảo rằng "Việt Nam vẫn là đối tác quan trọng trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái cấu trúc".
Tuy nhiên, trong quan hệ kinh tế Việt – Trung, chỉ tính đến hết quý 1/2024, Việt Nam đã nhập siêu tới 17,4 tỷ USD từ Trung Quốc, tăng mạnh so với con số 11,67 tỷ USD của cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, mức độ phụ thuộc của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc ngày càng lớn. Tình trạng thiếu trao đổi thông tin, thiếu ổn định chính sách thương mại dẫn đến ùn ứ cục bộ trong xuất khẩu hàng hóa, nông sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc diễn ra thường xuyên (9). Điều này, không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ kinh tế song phương. Việc Việt Nam lách luật thương mại Mỹ bằng cách xuất khẩu các sản phẩm chứa vật liệu có nguồn gốc từ Trung Quốc phải chịu thuế quan của Hoa Kỳ, có thể mang lại rủi ro mới cho mối quan hệ Việt – Mỹ.
Theo Giáo sư Triệu Vệ Hoa từ Đại học Phúc Đán (Trung Quốc), Hoa Kỳ đã và đang theo dõi chặt chẽ mối quan hệ thương mại giữa Hà Nội và Bắc Kinh ; áp lực từ phía Mỹ cũng được thể hiện qua việc Hoa Kỳ từ chối đề xuất của Việt Nam về việc thay đổi quy chế nền kinh tế phi thị trường, một quyết định khiến Hà Nội thất vọng. Nếu việc thay đổi phân loại này diễn ra, nó sẽ giúp giảm thuế đối với hàng hóa của Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ. "Tuy nhiên, Tổng Bí thư Tô Lâm vẫn chọn thăm Trung Quốc trước tiên sau khi nhậm chức và đã đạt được những kết quả khả quan từ chuyến thăm. Điều này cho thấy Hoa Kỳ không dễ dàng thay đổi được hướng phát triển của quan hệ Trung Quốc – Việt Nam", Giáo sư Triệu đã chia sẻ với tờ The Straits Times (10).
Trần Hiếu Chân
Nguồn : RFA, 26/08/2024
Tham khảo:
(1) https://quochoi.vn/tintuc/Pages/tin-hoat-dong-cua-quoc-hoi.aspx?ItemID=88760
(3) https://thediplomat.com/2024/08/the-eighteenth-brumaire-of-to-lam/
(4) https://vnmarxist.com/post-1826.html
(5) https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cnvyzvpm41zo
(6) https://www.rfa.org/english/news/vietnam/to-lam-general-secretary-analysts-08122024152302.html
Tô Lâm, tân lãnh đạo cứng rắn của Việt Nam thiên về tư bản
The Economist tuần này có bài nhận định về "Nhà lãnh đạo mới của Việt Nam : cứng rắn, thiên về tư bản và thích hưởng thụ". Tân tổng bí thư Tô Lâm vừa gặp Tập Cận Bình hôm 19/08 và tháng tới sẽ sang Hoa Kỳ.
Tổng bí thư Việt Nam Tô Lâm trong lễ ký kết các văn bản hợp tác với Trung Quốc tại Đại lễ đường Nhân Dân ở Bắc Kinh ngày 19/08/2024. AP - Andres Martinez Casares
Chú trọng kinh tế thay vì lý luận
Cùng với ông Tập, tổng bí thư Việt Nam đã ký kết 14 văn bản về nhiều lãnh vực, từ trường Đảng cho tới xuất khẩu cá sấu. Ông Tô Lâm tái khẳng định tầm quan trọng của đối tác thương mại lớn nhất, và việc ông sắp công du Mỹ cho thấy ông tiếp tục chính sách "ngoại giao cây tre".
Điều đáng chú ý trong chuyến đi là Tô Lâm theo vết chân của Hồ Chí Minh, từng đến Quảng Châu năm 1924 với tên Lý Thụy. Chuyến "hành hương" về lý thuyết là kỷ niệm 100 năm ông Hồ tới thành phố này. Tuần báo Anh ghi nhận việc tôn vinh các nhà cách mạng lão thành là điều kiện tiên quyết để thăng tiến ở Việt Nam. Người tiền nhiệm Nguyễn Phú Trọng là một lý thuyết gia mác-xít cho đến khi qua đời hồi tháng 7. Ông Lâm không phải là một nhà cách mạng cũng chẳng phải học giả, mà xuất thân từ Bộ Công an.
Việc chọn thăm Quảng Châu, thủ phủ tỉnh Quảng Đông cho thấy tinh thần trọng thương : Việt Nam buôn bán với Quảng Đông gần tương đương với Nhật Bản. Tô Lâm đã ngầm ưu tiên cho tư bản chủ nghĩa chứ không phải xã hội chủ nghĩa. Việt Nam là một sức mạnh đang lên, có 100 triệu dân với dân số trẻ và giá lao động rẻ bằng phân nửa so với vùng duyên hải ở Hoa lục, được cả Trung Quốc và Hoa Kỳ ve vãn. Đất nước này được hưởng lợi từ nỗ lực của Mỹ muốn giảm bớt rủi ro trong chuỗi cung ứng, nhiều công ty Trung Quốc dịch chuyển một số công đoạn sang Việt Nam để né thuế hải quan.
Tranh thủ "đốt lò" để loại các đối thủ
Tuy vậy, tiềm năng của Việt Nam bị ảnh hưởng bởi làn sóng trấn áp. Chiến dịch "đốt lò" của ông Trọng đã trừng phạt 200.000 kẻ tham nhũng, 60.000 người từ nhiệm, các dự án cơ sở hạ tầng hay kỹ nghệ mới bị tê liệt vì quan chức không dám ký.Ông Lâm là người thực thi chính sách của ông Trọng, nhưng dường như ông lợi dụng chiến dịch chống tham nhũng để loại đi các đối thủ. Đầu năm nay, "lò" đã làm chủ tịch nước Võ Văn Thưởng mất chức và ông Tô Lâm lên thay. Dù chỉ là một chức vụ tượng trưng, nhưng nhờ đó ông Lâm có được ưu thế để trở thành tổng bí thư khi ông Trọng qua đời hai tháng sau.
Ông tuyên bố chống tham nhũng không thể là trở ngại cho việc phát triển đất nước, dù vẫn cam kết tiếp tục. Nhưng quan hệ giữa ông Lâm với lãnh vực tư nhân khiến người ta nghĩ rằng ông chú ý đến những ưu tư của giới trưởng giả. Bộ Công an sở hữu nhiều tập đoàn và một công ty viễn thông, và Tô Dũng, anh của Tô Lâm là doanh nhân có lợi ích trong nhiều lãnh vực nhất là địa ốc, năng lượng, đất hiếm, là đại lý của thương hiệu Vespa Piaggio ở Việt Nam. Bên cạnh đó, ông Lâm bị tai tiếng vì vụ thưởng thức món thịt bò dát vàng của đầu bếp nổi tiếng Nusret Gokce ở Luân Đôn sau khi đến thăm mộ Karl Marx.
Trong tân chính phủ, số lượng quan chức xuất thân từ công an khá nhiều, kể cả thủ tướng Phạm Minh Chính. Quân đội bất ngờ chiếm được 4/15 ghế trong Bộ Chính trị, chỉ sau công an với năm ghế. Theo ông Nguyễn Khắc Giang của Viện Iseas-Yusof Ishak, đây là số lượng lớn nhất kể từ sau thời kỳ Đổi Mới năm 1986, bình thường thì quân đội chỉ có một ghế. Tô Lâm có thể nhạy cảm với đối thủ từ quân đội hơn là mối đe dọa từ bên ngoài.
Vẫn đi dây giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc
Ông Tô Lâm được cho là hướng về đại cường cộng sản độc tài ở phía bắc hơn là Hoa Kỳ, cho dù tàu Trung Quốc đôi khi đối đầu với Việt Nam ở Biển Đông. Nhưng ông Lâm cũng ý thức rằng muốn Đảng có tính chính danh, cần phải bảo vệ chủ quyền đất nước chống quân xâm lược phương bắc. Bắc Kinh từng xua quân sang biên giới Việt Nam năm 1979, và người Việt rất ghét Trung Quốc. Lê Khả Phiêu, tổng bí thư từ 1997 đến 2001 bị mất chức một phần vì quá thân với Bắc Kinh.
Thăm Trung Quốc là giai đoạn đầu tiên không thể tránh khỏi, vì đến Hoa Kỳ trước sẽ khiến cho các đồng chí ở Bắc Kinh lo sợ. Nhưng Tô Lâm sẽ sang Mỹ dự Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, và hẳn sẽ đặt vấn đề về việc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Về phía Mỹ có thể làm áp lực về việc tăng cường hợp tác an ninh, sau khi đôi bên đã nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, và không nhắc đến quá khứ đàn áp của ông Lâm - theo tổ chức Project 88, ông đã cho bắt trên 330 nhà đấu tranh và nhà báo.
Việt Nam, quốc gia cộng sản nhưng thích tư bản
Trong hồ sơ tuần này, L’Express có bài viết nói về "Việt Nam : Phép lạ kinh tế của một quốc gia cộng sản nhưng thích chủ nghĩa tư bản". Thủ lãnh cực tả Pháp Jean-Luc Mélenchon thích nhắc lại thời trẻ ông ủng hộ Việt Nam và hoan nghênh sự thất bại của Hoa Kỳ. Nhưng có ai nghe ông Mélenchon nói gì về sự tiến bộ ngoạn mục của Việt Nam từ khi nước này đi theo kinh tế thị trường ? Trong ba thập niên qua, Việt Nam có tỉ lệ tăng trưởng hàng năm khoảng 7%, vượt xa các láng giềng Châu Á. Hồi năm 1990, với GDP trên đầu người chỉ có 98 đô la, Việt Nam thuộc loại nghèo nhất thế giới, chỉ hơn có hai nước Châu Phi đói khổ là Somalia và Sierra Leone. Ngày nay chưa đầy 5% dân số Việt Nam là cực nghèo, so với 90% của 30 năm trước.
Nghiên cứu phép lạ Việt Nam, nhà sử học và xã hội học Đức Rainer Zitelmann nhấn mạnh chính kinh tế kế hoạch và tập thể hóa nông nghiệp đã đưa đất nước này đến thảm họa. Năm 1980, chế độ cộng sản lệ thuộc vào Chương trình Lương thực thế giới của Liên Hiệp Quốc, cũng như Liên Xô và "các nước anh em" Đông Âu. Đến 1986, lạm phát đạt 582%. Cũng trong năm đó, đại hội đảng lần thứ 6 nhìn nhận sai lầm và quyết định "Đổi Mới". Đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng vọt, và đến 2018 số người Việt trung lưu tăng lên 65%.
Nhà nghiên cứu Zitelmann nêu ra một nghịch lý : Về mặt chính thức là mác-xít, nhưng hầu hết người Việt coi "chủ nghĩa tư bản" là tích cực ; và họ cảm thấy gần gũi với những nước như Nhật Bản, Hoa Kỳ hơn là các nước xã hội chủ nghĩa. Ít có dân tộc nào phải chịu đựng những cuộc chiến tranh đẫm máu trong thế kỷ 20 như người Việt : chiến tranh Đông Dương rồi chiến tranh Việt Nam từ 1955 đến 1975. Nhưng ngược với chế độ Algéria chẳng hạn, Việt Nam nhanh chóng vượt qua những thù địch trong quá khứ. Theo Asian Barometer, 80% người Việt có cảm tình với Mỹ còn với Trung Quốc chỉ có 25%.
Từ nghèo khổ trở thành tương đối thịnh vượng chỉ trong một thế hệ, nhưng Việt Nam cần cải cách thêm. Làn gió địa chính trị có thể thay đổi, các đối thủ có thể trở nên cạnh tranh hơn, dân số lão hóa nhanh. Việt Nam hãy còn một chặng đường rất dài để đuổi kịp Nhật Bản, Hàn Quốc hay Đài Loan.
Cũng liên quan đến Việt Nam, Le Monde số cuối tuần nói về phiên tòa chất độc màu da cam ở Pháp, các công ty hóa chất lại được miễn trách nhiệm.
Chán ngấy luận điệu dối trá, cán bộ tuyên truyền Bắc Triều Tiên đào tẩu
Cũng tại Châu Á, Courrier International trích dịch tờ NK News ở Washington, thuật lại câu chuyện của một cựu cán bộ Bắc Triều Tiên đã đào thoát sang Hàn Quốc. Soo Ah cho biết trước đây là thành viên của một đơn vị tuyên truyền chống gián điệp, có nhiệm vụ ngăn cản những người muốn chạy trốn bằng cách phổ biến những luận điệu của chế độ. Chính cô và đồng đội cũng tin rằng những ai đã chạy sang Trung Quốc hay Hàn Quốc đều đang hối hận và luôn muốn quay về. Do có người ông là nông dân sở hữu đất, Soo hoàn toàn không có cơ hội vào đảng, nên cô rất hãnh diện khi được vào đội tuyên truyền. Hơn nữa, nhờ có quyền phân phối thực phẩm do Nhà nước cấp trong lúc nhiều người chết đói, đây là ân huệ lớn cho cô và gia đình.
Nhưng dần dà Soo cảm thấy ngờ vực, vì sao có quá nhiều người muốn trốn chạy, nếu Bắc Triều Tiên là thiên đường ? Những gói quà và tiền mà những người có thân nhân ở Hàn Quốc nhận được khiến cô đặt dấu hỏi. Và một ngày nọ, thấy hai bên bờ sông Đồ Môn (Tumen) bắt đầu được dựng lên những hàng rào kẽm gai, cô quyết định đào thoát cùng với con gái và mấy mẹ con người chị, kẻo chẳng bao giờ còn có dịp. Soo cảm thấy ghê tởm những luận điệu mình đã từng tin, và đang cố sức "phản tuyên truyền", thông tin cho những đồng bào còn trong nhà tù lớn.
Kursk, vết thương khó lành của Putin
Về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, Le Monde cuối tuần cho rằng cuộc tiến công vào Kursk là một chiến dịch quân sự lâu dài, mục tiêu buộc Nga giảm áp lực ở Donbass vẫn chưa đạt được. Courrier International dịch bài phóng sự của The Sunday Times, nhận xét "Kursk là vết thương dai dẳng cho Moskva".
Fiodor Smakilo, 22 tuổi, sinh viên kiến trúc ở Saint Petersburg chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ ra tiền tuyến. Khi đi quân dịch, người ta nói rằng chỉ là huấn luyện quân sự, rồi anh được gởi đi canh gác biên giới giữa Nga và Ukraine. Cách đây hai tuần, Fiodor kinh ngạc khi nghe tiếng đạn pháo : đơn vị của anh bị lực lượng Ukraine bao vây. "Chúng tôi ngỡ như trong Đệ nhị Thế chiến, người chỉ huy gào lên ‘không được lùi’". Fiodor bị bắt làm tù binh cùng với mấy trăm lính Nga. Sergei Karimov, một tù binh khác cho biết một sĩ quan cố liên lạc với chỉ huy lữ đoàn khi đơn vị bị tấn công, nhưng "viên chỉ huy này đã cao bay xa chạy". Các quản giáo Ukraine có mặt trong lúc phỏng vấn, nhưng họ không hạn chế việc trò chuyện cũng như không đòi nghe lại cuộc ghi âm.
Fiodor cho biết vì cấp trên nói rằng sẽ bị tra tấn nếu bị bắt, nên anh rút chốt lựu đạn hy vọng sẽ chết cùng đồng đội. Nhưng anh sống sót, và ở bệnh viện của nhà tù, một bác sĩ Ukraine đã lấy ra những mảnh đạn ở đùi, khiến Fiodor vô cùng kinh ngạc và biết ơn. Một bạn tù là Sergei Zaikin, 21 tuổi kể lại, các chỉ huy đều chạy trốn, ai đó kêu lên "Đừng bắn, chúng tôi là lính nghĩa vụ !". Các chiến binh Ukraine bèn yêu cầu họ cởi áo giáp, giao nộp vũ khí, giơ hai tay khỏi đầu.
Ukraine khuyến khích đầu hàng hàng loạt, và ban giám đốc trại giam khẳng định tù binh được đối xử tốt. Một quản giáo kể, khi mới đến các tù binh đều hoảng loạn, nhưng ông trấn an và vài ngày sau họ đã tìm lại nụ cười, được phát quần áo, giày dép mới và chén dĩa sạch để ăn. Sergei Karimov nói thêm trên đường áp giải, quản giáo còn dừng lại trước một cửa tiệm, dùng tiền túi mua cho những người lính Nga nước uống, bánh ngọt và thuốc lá. "Chúng tôi đói lả, và những chiếc bánh ấy như món quà từ trên trời rơi xuống". Trong nhà tù không được phép tiết lộ địa điểm của Ukraine, tù binh giải trí bằng cách đọc sách và đánh cờ.
Cánh tả Pháp hoang tưởng về "chủ nghĩa xã hội" của các nhà độc tài
Hồ sơ của L’Express dành cho "Những nhà độc tài đã mê hoặc cánh tả", với hình của Joseph Stalin, Mao Trạch Đông, Fidel Castro, Pon Pot, Nicolas Maduro. L’Express đặc biệt phê phán những người chống tư bản ở phương Tây bị thu hút bởi những chế độ tự gọi là xã hội chủ nghĩa, thường có bàn tay đẫm máu.
Khi Hugo Chavez qua đời năm 2013, thủ lãnh cực tả Pháp Jean-Luc Mélenchon ca ngợi ông ta "đã làm dân chủ tiến bộ đáng kể". Nhưng chế độ Venezuela đã lãng phí nguồn lợi dầu khí của một quốc gia vốn có trữ lượng lớn nhất thế giới lúc giá dầu tăng gấp 5 trong những năm 2000. Khi giá thế giới giảm, thu nhập trung bình của người Venezuela sụt mất 75%, khiến 1/4 dân số phải chạy sang nước khác, thủ đô Caracas trở thành nguy hiểm nhất thế giới vì tội phạm.
Ông Mélenchon đổ lỗi cho Hoa Kỳ "phá hoại Venezuela". Nhưng Mỹ chỉ mới trừng phạt tài chánh năm 2017 và đến 2019 mới nhắm vào tập đoàn dầu lửa PDVSA, trong khi kinh tế Venezuela đã sụp đổ từ rất lâu trước đó. PDVSA trở thành "con heo bỏ ống" của Hugo Chavez. Ông ta sa thải 30.000 chuyên gia kể cả nhà khảo cổ, quản trị gia, kỹ sư, thay vào đó là 300.000 "chiến sĩ cách mạng Bolivar, dẫn đến thảm họa kỹ nghệ và kinh tế. Trên 5.000 công ty bị quốc hữu hóa, xẻ thịt và phá sản, khiến các chủ sở hữu đã làm nên thịnh vượng cho đất nước phải chạy ra nước ngoài.
Venezuela chỉ là hồi cuối của feuilleton mà cánh tả phương Tây từng bị mê hoặc bởi những nhà độc tài nhân danh hoang tưởng xã hội chủ nghĩa. Trong thập niên 30, thần tượng là Joseph Stalin. Nhiều trí thức không có sự sáng suốt của giải Nobel Văn chương André Gide khi nhận ra bản chất toàn trị của chế độ trong chuyến đi Liên Xô năm 1936. Từ Cuba trở về năm 1960, Jean-Paul Sartre vẽ ra một chân dung lý tưởng của cách mạng Castro, và nghe theo tuyên truyền mao-ít. Ngay cả Khmer Đỏ cũng có những người ngưỡng mộ. Năm 1975, Le Monde dưới ảnh hưởng của các nhà báo ủng hộ thế giới thứ ba, phấn khởi trước sự thành lập "Kampuchia Dân chủ", dù sau đó chế độ Pon Pot sát hại 1/5 dân số.
Huyền thoại Alain Delon, khuôn mặt vĩnh cửu của điện ảnh Pháp
Alain Delon, huyền thoại điện ảnh Pháp được mệnh danh là tài tử đẹp trai nhất thế giới vừa qua đời, được các tuần san dành riêng số báo kỳ này để tưởng niệm. Le Nouvel Obs chạy tít "Alain Delon, một cuộc đời điện ảnh", Le Figaro Magazine nhấn mạnh "Chúng ta đã yêu mến anh ấy đến dường nào". Le Point đăng ảnh chân dung rất đẹp thời trẻ, của tài tử nổi tiếng với dòng tít đơn giản "Alain Delon 1935-2024".
Le Figaro Magazine ghi nhận, từ Chủ nhật tuần trước, người Pháp khóc thương ông. Bởi vì Alain Delon đã đồng hành với ít nhất hai thế hệ khán giả điện ảnh. Bởi vì ông là niềm tự hào của nước Pháp đối với toàn thế giới. Và cũng vì Alain Delon đại diện cho một thời kỳ đã qua – những năm tháng De Gaulle, Pompidou, Giscard, kể cả Mitterand mà nhiều người vẫn hoài nhớ.
Ngoài sức thu hút bẩm sinh, vẻ đẹp hoàn hảo và tài năng diễn xuất, cuộc đời của tài tử lớn trải qua những thăng trầm. Alain Delon còn luôn khẳng định là một người cánh hữu, lý do khiến có nhiều kẻ đả kích ông, nhất là hiện có khá nhiều nghệ sĩ theo xu hướng "woke". Mặc cho những gì đã biết về đời sống riêng tư, những cuộc tình và bao nỗi đau khổ của ông, Alain Delon mang hàng ngàn khuôn mặt : hiệp sĩ Zorro, Rocco, bá tước Charlus… hay Samourai, người khẳng định "không bao giờ thất bại". Alain Delon là vĩnh cửu.
Kamala Harris vẫn còn là ẩn số
Courrier International chú ý đến cơn sốt "Kamalamania" : Thay thế ông Joe Biden vào giờ chót, ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris thổi một làn gió mới vào chiến dịch tranh cử và đang đe dọa Donald Trump. The Economist đặt câu hỏi "Kamala Harris có thể đánh bại Donald Trump, nhưng bà sẽ điều hành đất nước như thế nào ?".
Harris cứu vãn thất bại tưởng chừng khó thể tránh khỏi của đảng Dân chủ, không phải vì bà là một nhân vật xuất chúng, nhưng vì không phải là Joe Biden, càng không phải là Donald Trump. Nhưng Harris còn cần nhiều hơn thế nữa. Bà trở thành ứng cử viên mà không trải qua thử thách bầu cử sơ bộ. Từ khi ông Joe Biden rút lui, bà không trả lời phỏng vấn, chương trình hành động chủ yếu thừa hưởng từ Biden. Đành rằng nhiệm vụ chính của Kamala Harris là đánh bại Donald Trump, nhưng làm chính khách không chỉ có vận động tranh cử mà còn phải biết lãnh đạo.
Thụy My
Điểm đáng chú ý trong chỉ đạo của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm về công tác nhân sự Đại hội 14
Sáng 21/8, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã chủ trì cuộc họp của Tiểu ban Nhân sự, định hướng vấn đề nhân sự cho Đại hội 14 dự kiến diễn ra vào quý 1/2026.
Ông Tô Lâm, Chủ tịch nước, Tổng bí thư, Trưởng Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14 của Đảng cộng sản Việt Nam
Đây là phiên họp thứ 2 của Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14. Tham dự phiên họp gồm các thành viên Tiểu ban là ủy viên Bộ Chính trị : Thủ tướng Phạm Minh Chính ; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ; Thường trực Ban Bí thư Lương Cường ; Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng ; Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú cùng các thành viên tổ giúp việc của Tiểu ban Nhân sự.
Với lời khẳng định kế thừa di sản của ông Trọng khi nhậm chức tổng bí thư nên những chỉ đạo của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm về công tác nhân sự có nhiều điểm tương đồng với người tiền nhiệm, khi nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của tiểu ban này.
Ông Tô Lâm còn nói rằng công tác nhân sự Đại hội Đảng "phải làm khẩn trương, thận trọng, phải bảo đảm sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng ; phải bảo đảm duy trì vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Nhân sự được xem xét lựa chọn phải là cán bộ có năng lực lãnh đạo, trình độ chuyên môn, có uy tín trong dân, trong Đảng".
Một điểm khác biệt trong những chỉ đạo của tân tổng bí thư là chi tiết "phải bảo đảm sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng". Vấn đề "đoàn kết" trong nội bộ được ông Tô Lâm nhắc đi nhắc lại, xuyên suốt trong các phát ngôn của mình.
Cụ thể, trong diễn văn nhậm chức chủ tịch nước vào ngày 22/5, ông Tô Lâm đã "hứa đoàn kết thống nhất trong tập thể Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các lãnh đạo chủ chốt…".
Vấn đề đoàn kết trong nội bộ Đảng không được nhấn mạnh trong các bài phát biểu của các đời chủ tịch nước gần đây. Các ông Võ Văn Thưởng, ông Nguyễn Xuân Phúc, ông Nguyễn Phú Trọng và ông Trần Đại Quang khi nói đến "đoàn kết" thì thường là "đoàn kết dân tộc" hay "tinh thần đoàn kết" nói chung, chứ không nêu vấn đề đoàn kết trong nội bộ Trung ương Đảng, trong Bộ Chính trị hay Tứ Trụ.
Vào ngày 3/8, sau khi được Ban Chấp hành Trung ương bầu giữ chức tổng bí thư, ông Tô Lâm cũng đề cập đến việc "không ngừng tăng cường đoàn kết thống nhất trong Đảng" trong bài phát biểu của mình.
Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14
Theo báo chí Việt Nam, nội dung phiên họp thứ hai của Tiểu ban Nhân sự gồm việc cho ý kiến với dự thảo báo cáo, tờ trình của Bộ Chính trị tổng kết nhân sự Trung ương Đảng khóa 13 và xây dựng phương hướng công tác nhân sự Trung ương Đảng khóa 14.
Bên cạnh đó là dự thảo phương hướng công tác nhân sự Trung ương Đảng khóa 14 để trình xin ý kiến Bộ Chính trị trước khi lấy ý kiến góp ý của cấp ủy, tổ chức, cơ quan theo quy định.
Với vai trò là Trưởng tiểu ban Nhân sự Đại hội 14 của Đảng, ông Tô Lâm nhấn mạnh cần tiếp tục quán triệt sâu sắc, thống nhất nhận thức về vị trí, ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của công tác cán bộ và việc chuẩn bị nhân sự Đại hội 14.
Ông cũng đề cập việc kế thừa tư tưởng, định hướng lớn và cụ thể của cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Tân tổng bí thư cũng nhấn mạnh nhiệm vụ của Tiểu ban Nhân sự là "đặc biệt quan trọng, khó khăn, nhạy cảm", mang tính quyết định thành công của đại hội sắp tới.
Theo diễn giải của Đảng cộng sản Việt Nam, Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14 có nhiệm vụ xây dựng phương hướng công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương ; kế hoạch giới thiệu nhân sự Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng - ở đây là vị trí "Tứ Trụ".
Có thể hiểu, Tiểu ban Nhân sự có trách nhiệm giới thiệu, kiểm tra, chốt hạ, tức thống nhất trước khi trình ra tập thể đại hội, cả nhân sự cấp chiến lược gồm Tứ Trụ, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trưởng các ban đảng, trưởng bộ ngành, bí thư 63 tỉnh, thành....
Một nhà quan sát chính trị Việt Nam chia sẻ với BBC hồi tháng 5 với điều kiện ẩn danh là Tiểu ban Nhân sự quyết định quy trình lựa chọn cán bộ chiến lược trước mỗi kỳ đại hội, để đảm bảo tính kế thừa và ổn định của bộ máy nhân sự cấp cao, đặc biệt là Bộ Chính trị và Trung ương Đảng.
"Tiểu ban Nhân sự quyết định cơ cấu, số lượng, tiêu chuẩn của các vị trí chủ chốt, nên về cơ bản, Tiểu ban Nhân sự là cửa soát vé quan trọng nhất của Trung ương Đảng về vấn đề nhân sự trước đại hội", người này nói.
Tứ trụ (thực ra la tam trụ) hiện tại : Phạm Minh Chính (Thủ tướng), Trần Thanh Mẫn (Chủ tịch quốc hội), Tô Lâm (Tổng bí thư, Chủ tịch nước)
Trưởng Tiểu ban Nhân sự có trách nhiệm điều phối công việc của tiểu ban và có thể giới thiệu nhân sự tổng bí thư, nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Các ủy viên khác của tiểu ban cũng có quyền giới thiệu, lựa chọn và tất cả cùng đánh giá.
Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà quan sát chính trị từ Hà Nội, từng nói về quy trình làm việc của tiểu ban này với BBC như sau :
"Tiểu ban Nhân sự sẽ lên một danh sách nhân sự gồm các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ủy viên Trung ương và các chức danh chủ chốt của Đảng và Nhà nước cho khóa 14. Quyết định về nhân sự là quyết định tập thể".
Cũng cần lưu ý rằng, phương án nhân sự các chức vụ tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng được xếp vào dạng "tuyệt mật", theo Quyết định 1722/QĐ-TTg ngày 03/11/2020.
Việc các thành viên trong Tiểu ban Nhân sự phải giữ bí mật tuyệt đối trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đã được cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng - người cầm trịch tiểu ban liên tiếp ba kỳ đại hội 12, 13 và 14 - nhấn mạnh nhiều lần.
Công tác nhân sự Đại hội 14 sẽ ra sao ?
Đây là phiên họp thứ hai của Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14. Phiên họp đầu tiên của tiểu ban là vào ngày 13/3, do cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì.
Tham dự phiên họp thời điểm đó có các thành viên Tiểu ban - đều là ủy viên Bộ Chính trị gồm : Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ; Thủ tướng Phạm Minh Chính ; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ; Thường trực ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai ; Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú.
Tại cuộc họp lúc bấy giờ, ông Trọng cho biết Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã phải thi hành kỷ luật "gần 100 cán bộ cấp cao thuộc diện Trung ương quản lý". Từ thực tế đó, ông Trọng nhấn mạnh "nhiệm vụ của toàn Đảng sắp tới là rất nặng nề".
Thời điểm ông Trọng đưa ra phát ngôn này thì chưa có những cơn "địa chấn chính trị" như các vụ "xin thôi chức" của các ông Thưởng, ông Huệ và bà Mai - những ủy viên Bộ Chính trị, kiêm thành viên Tiểu ban.
Nhưng chỉ tầm một tuần sau phiên họp, ngày 20/3, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã xin thôi chức.
Đến ngày 26/4, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng "xin thôi". Chưa đầy một tháng sau đó, ngày 16/5, Trung ương Đảng đồng ý cho Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai thôi giữ các chức vụ trong Đảng.
Trong phiên họp thứ hai của Tiểu ban vào hôm nay 21/8, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh phải lấy kết quả tổng kết nhân sự Trung ương Đảng khóa 13 để làm cơ sở quan trọng xây dựng phương hướng nhân sự Đại hội 14.
Thế nhưng, tính tới nay, nhân sự Đảng khóa 13 đã có tổng cộng bảy ủy viên Bộ Chính trị bị "xử lý", hàng chục ủy viên Trung ương Đảng mất chức, thậm chí bị kỷ luật và vướng vào lao lý.
Bảy ủy viên Bộ Chính trị mất chức. Hàng trên từ trái qua : Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai, Trưởng Ban kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh. Hàng dưới : Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng
Tính trên 180 ủy viên vào đầu khóa 13 thì tỷ lệ hao hụt cho đến nay là 14,4%, với tổng cộng 26 ủy viên Trung ương Đảng (bao gồm ủy viên Bộ Chính trị) bị loại.
Hàng loạt ủy viên Trung ương Đảng khóa 13 bị bắt, khởi tố, kết án tù liên quan đến các đại án gồm : Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long (18 năm tù) và Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh (3 năm tù), cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng (5 năm) liên quan đến vụ đại án test kit Việt Á.
Cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ bị khởi tố, bắt giam liên quan đến vụ án Xuyên Việt Oil. Bí thư Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan bị khởi tố liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn ; Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái bị khởi tố vì liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Thuận An ; Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Trần Đức Quận bị bắt, khởi tố vì liên quan tới Dự án Đại Ninh...
Như vậy có thể thấy khóa 13 có nhiều ủy viên Trung ương Đảng, ủy viên Bộ Chính trị, thậm chí là Tứ Trụ bị xử lý về mặt Đảng, dù trước đó, công tác nhân sự Đại hội 13 được cho là "thành công", được Đảng "chuẩn bị kỹ lưỡng", "hết sức công phu từ dưới cơ sở lên".
Trước thực tế này, một số chuyên gia, nhà quan sát chính trị nhận định rằng công tác nhân sự Đại hội 14 sẽ gặp nhiều khó khăn. Đảng cộng sản Việt Nam có thể sẽ sửa Điều lệ, thay đổi quy định. Cụ thể, có khả năng một quy định mới về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý sẽ được ban hành, thay cho Quy định 214-QĐ/TW.
Mới đây nhất, vào ngày 16/8, khi bầu Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang vào Bộ Chính trị, bầu Chánh văn phòng Trung ương Đảng Nguyễn Duy Ngọc, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Trịnh Văn Quyết vào Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thực hiện sai Quy định 214 khi các ông này chưa làm trọn một nhiệm kỷ ủy viên Trung ương Đảng.
Nguồn : BBC, 21/08/2024
Võ đài chính trị Việt Nam trong mấy tháng qua dường như luôn sôi động và tính sát phạt cao ngất, có đến ba võ sĩ hạng nặng đã ngã đài một cách ê chề, trong đó một võ sĩ nắm đai Chủ tịch quốc hội, hai võ sĩ nắm đai Chủ tịch nước, những cái đai hạng nặng, khó bề đụng đến, thế nhưng khi võ sĩ Lâm - một võ sĩ nắm đai dưới hạng mấy bậc, tức đai Bộ trưởng công an - ra đòn thì các võ sĩ trên liên tục đo ván. Và, chưa kể đến một võ sĩ thượng thừa vừa đo ván trong cung cách đặc biệt, đó là rút khỏi ánh sáng võ đài, võ sĩ Nguyễn Phú Trọng. Thế nhưng võ đài vẫn chưa có dấu hiệu ngưng hấp dẫn, nếu không muốn nói sắp tới đây, võ đài mới thực sự đẫm máu.
Trong số 5 võ sĩ hạng nặng này, chỉ một mình võ sĩ Chính (góc trái) còn đứng vững
Vì, nếu như ở những trận trước, mức độ khốc liệt của võ đài nằm ở chỗ "hạ ngôi" thì võ đài lần này là võ đài kép, vừa khốc liệt ở "hạ ngôi" lại vừa khốc liệt ở "giữ ngôi". Việc ngôi minh chủ võ lâm bị hạ trong chốc lát, hạ một cách bất minh, mờ ám và các võ sĩ mặc dù đã xanh máu vì mức độ tàn khốc cũng như nguy cơ tử đài của mình nhưng chắc chắn một điều trong thâm tâm của họ đặt một dấu hỏi lớn, một sự bất phục và bất an về cái chết của cựu minh chủ võ lâm.
Thử nghĩ, võ đài đang lúc cao trào, võ sĩ Lâm đã một tay đánh bạt ba võ sĩ hạng siêu nặng như Phúc, Huệ và Thưởng, và lối đánh thì không có gì xa lạ, tức là đầu tiên đánh đòn tầm xa, đánh đòn rơi, sau đó phá quyền, phá cước, phá ngựa khiến cho đối phương mất hết sinh lực chiến đấu, cuối cùng dùng đòn hạ knock-out một cách dễ dàng, thậm chí không thèm đánh mà kẹp vật, vừa vật vừa rỉ tai "mày đầu hàng đi, nếu không thì mất mạng !". Đối phương đưa tay đầu hàng, xong !
Cả ba trận đài, theo quan sát của các khán giả (và cả các nhà chuyên môn) thì hầu như đều có chung bản chất : Đấu sinh tử. Tức khi Chủ đài phát lệnh ký hợp đồng sinh tử, đặt quan tài dưới sàn đấu và không cấm bất kì đòn tử nào, như vậy là các võ sĩ lao vào đánh nhau không thương tiếc. Vấn đề ở đây là hầu hết các võ sĩ đều xem mình là người mạnh, xem mình từng là chiến binh và đang là đương kim vô địch đai này, đai nọ, cụ thể là đài Chủ tịch nước, Chủ tịch quốc hội. Kết quả là các võ sĩ đều không lường trước được rằng trong suốt quá trình đánh đấm của mình, thậm chí có lúc dương oai diễu võ, múa may lả lướt, đối phương đã nghiên cứu đặc biệt kĩ và đã lên một lộ trình để đánh võ sĩ nào bằng lối đánh nào, thời điểm nào và lần lượt chiến thắng từng đối thủ ra sao để đến thời điểm nào thì hạ minh chủ, lên thay thế minh chủ võ lâm một cách mạnh mẽ nhất.
Và võ sĩ Lâm đã làm được điều này, khi ông nắm ngôi minh chủ võ lâm, ông đã thiết lập một hệ thống võ đài và võ sĩ đủ để bảo vệ ngôi minh chủ của ông một cách vững chãi, rực rỡ nhất, hay nói khác đi, khi ông nắm ngôi minh chủ, thì thực sự thời hoàng kim của ngôi vị này mới xuất hiện.
Chủ đài Nguyễn Phú Trọng từng nắm ngôi minh chủ võ lâm kiêm chủ đài, nhưng cái chức danh này dường như không được thực lực cho mấy, tức ông nắm chức danh Chủ đài trong tình thế chẳng đặng đừng với người khác. Điều này ngược với việc được bầu lên làm chủ đài trong ván cờ nhằm bức ra khỏi sức mạnh võ đường, ai dè võ sĩ Lâm không những không bị lôi ra khỏi võ đường mà còn tạo thêm sức mạnh liên minh mới với chính võ đường Bộ Công an và các võ đường khác. Vấn đề là ông đặt võ đường Bộ Công an của mình lên mức độ thống soái các võ đường khác và đẩy các võ đường khác vào vị trí thứ yếu, phò trì.
Tiếp theo sau cú tôn vinh võ đường, củng cố sức mạnh này là vấn đề ngôi minh chủ đang lung lay, nếu nắm ngôi minh chủ, xem như chấm dứt đợt võ đài cũ, chuẩn bị bước vào võ đài mới. Và khi nắm ngôi Tổng Chủ, tức ngôi minh chủ trong giới võ lâm Cộng sản rồi, xem như việc ổn định ngôi vị tạm ổn. Cái chết của cựu minh chủ rất đúng lúc và rất phù hợp với tiến trình xác lập ngôi minh chủ mới.
Võ đài cũ xếp lại, điều đó không có nghĩa là đóng cửa võ đài mà là chuẩn bị cho một đợt võ đài mới. Vì đó là qui luật, anh không thách đấu người khác thì người khác cũng sẽ tới thách đấu anh, một khi ôm ngôi minh chủ mà ung dung hưởng thụ thì cái chết sẽ đến nhanh hơn người ta tưởng. Chính vì vậy, sự chuẩn bị cho võ đài mới nhằm củng cố ngôi vị sẽ là một võ đài đẫm máu nhất so với mọi trận đài lịch sử.
Việc kéo võ sĩ nổi tiếng mạnh và phổi bò như võ sĩ Nơi về phò bên cạnh minh chủ là một việc làm có mục đích rõ ràng. Bởi hiện tại, đâu thiếu gì võ sĩ nặng ký hơn Nơi và đủ thân tín hơn Nơi có thể đứng ở ngôi vị mà Nơi vừa được trao, nhưng không, phải chọn Nơi. Vì hai lẽ : Nơi đủ phổi bò để đánh không ngán ai, điếc không sợ súng và ; Nơi là võ sĩ mà cho đến nay, có thể nói rằng duy nhất nắm thóp của võ sĩ Chính, trong suốt hai năm trời làm công việc điều nghiên an ninh ở một nơi được cho là sào huyệt của Chính một thuở, Nơi thừa biết Chính có điểm yếu nào, từng ăn chơi với ai và đang bị ai làm khó, cấn cái khàn nào... Chỉ chừng đó, khi thượng đài chính thức, Nơi đủ sức quật ngã Chính. Nơi được xem là khẩu đại pháo đang nhắm vào nóc nhà của Chính.
Về phần Chính, nói một cách nghiêm túc thì Chính có vẻ rét Lâm từ rất lâu, từ cái thời Lâm vẫn còn là thuộc hạ của Chính về mặt hình thức. Lúc đó, trong một chuyến công du, Lâm im lặng quan sát nghe, Chính thì phân tích về một võ sĩ chủ nhà khác ngang hạng với Lâm, Chính tỏ ra rất hiểu biết về võ sĩ này và nói với Lâm cũng như mọi người rằng "Mẹ nó, sợ gì... !". Cái câu "mẹ nó sợ gì" mà Chính nói lúc ấy không phải là câu chỉa sẻ "sỉ khí" với anh em khi đi ra ngoài, cũng không phải là câu thể hiện sự coi thường võ sĩ kia hoặc là câu thể hiện sự ngang tàng, đếch sợ ai của Chính... mà là câu ném vào Lâm một cách hơi tuyệt vọng "mẹ nó, sợ gì !". Bởi lúc đó, vụ việc người đẹp làm chao đảo võ lâm bằng cái tam giác vàng một thuở đang trốn ở xứ Phù Tang đã bị phanh phui, và Chính là kẻ hái hoa, hưởng hoa, mê mẩn hoa và ngu vì hoa hơi bị nặng. Bây giờ nếu Nhàn bị thịt thì Chính chẳng yên thân đâu. Nhưng dù sao, cũng là dân an ninh với nhau, mày đừng quên tao một thời cũng là dân thứ thiệt trong võ đường này mày nhá ! Mẹ nó, tao sợ gì ! Tao cũng biết tỏng nhà mày đó ! Mày có hệ thống của mày, tao cũng có hệ thống của tao, mày biết bêu riếu rồi bẻ chân tay thì tao cũng biết, mẹ nó, sợ gì !
Nói thì nói vậy, nhằm củng cố ngôi vị và an toàn, nhưng trong bụng tao cũng rét bỏ mẹ chứ đâu có yên được với mày, nhưng chung qui, mẹ nó tao đếch sợ mày đâu. Và, vô hình trung câu nói này, với một võ sĩ nhạy cảm và dám thách thức như võ sĩ Lâm thì lại là chuyện khác. Bởi vì có võ sĩ nào đủ mạnh, đủ liên minh và uy lực để ung dung hưởng thụ một cách thoải mái, bệ vệ mà chẳng đứa nào dám lên tiếng, kể cả minh chủ cũng chỉ nhắc chừng vài tiếng lấy lệ như võ sĩ Lâm chứ ! Và một khi chọc tức nhau, thì phải chọc cho tới bến, chuẩn bị đi !
Võ đài được dựng lên một cách chậm rãi, từ từ, hợp miệng đời, hợp lòng đàn em. Việc đầu tiên là đưa khẩu đại pháo nhắm vào nóc nhà mày, để xem mày phản ứng ra sao. Đương nhiên đại pháo tao để chơi vậy đó, chưa dùng, tao tiếp tục đi uống trà với mày và đi giao du với các võ đường bên ngoài, không muộn lắm đâu, tao sẽ đưa con nhỏ kiều nữ Thanh Nhàn kia về và để đó, ung dung điều tra. Pháo thì tao cho nã, nhưng để cự li ngắn cho vui thôi, để mày biết, nếu tao chỉnh cự li ra xa một chút thì như thế nào rồi. Phần còn lại là của mày, mày tự biết mày nên đánh đấm như thế nào, hay là nên đầu hàng, rời bỏ võ đài cho nó khỏi tốn sức, tao hứa sẽ không làm gì nữa sau khi mày rời bỏ võ đài, giao lại cái đai mày đang nắm cho đàn em tao, đó là luật chơi.
Còn nếu không, võ đài này đẫm máu hơn võ đài trước rất nhiều, vì võ đài lần này chỉ có tao với mày, và tao đánh giá thực lực của mày khá hơn mấy võ sĩ trước, đòn mày hiểm hơn, kín đòn hơn, nên tao chơi đòn tử là cái chắc.
Không biết tình hình sới đấu sắp tới ra sao, nhưng có vẻ như võ đài cũng đã được dựng lên và thông điệp trước trận đấu cũng đã chính thức tung ra. Đợi xem thôi !
Viết từ Sài Gòn
Nguồn : RFA, 19/08/2024
Sự kiện Tô Lâm được bầu một cách quá dễ dàng và nhanh chóng tiết lộ nhiều điều. Trước hết nó cho thấy là Tô Lâm đã loại bỏ được hết những cấp lãnh đạo Đảng Cộng Sản có thể chống lại ông và gây khiếp sợ cho những người còn lại. Nó đồng thời cũng giải thích nhiều sự kiện không bình thường gần đây.
Khi ông Tô Lâm lên làm chủ tịch nước, sau khi ông Võ Văn Thương rồi bà Trương Thị Mai bị hạ bệ, mọi người đều tin chắc ông ấy sẽ giành luôn được chức tổng bí thư Đảng Cộng Sản và thu tóm quyền lực trong tay. Tôi thuộc một thiểu số rất nhỏ không tin chắc như thế dù cũng thấy rõ là Tô Lâm đang có thế lực áp đảo. Lý do khiến tôi vẫn còn một chút ngờ vực là vì, một mặt, tôi không ngờ là Đảng Cộng Sản có thể tan nát đến như thế và, mặt khác, tôi nghĩ rằng Tô Lâm có thể vẫn còn một chút sáng suốt.
Các ủy viên Ban Chấp hành Trung ương bỏ phiếu bầu Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam sáng ngày 3/8/2024, ông Tô Lâm đã đắc cử với tỷ lệ 100% - Ảnh : Dương Giang/TTXVN
Từ Nguyễn Phú Trọng tới Tô Lâm
Một sự kiện đáng lưu ý là sự dửng dưng của quần chúng và dư luận Việt Nam trong đám tang ông Nguyễn Phú Trọng dù Đảng Cộng Sản đã vận dụng mọi cố gắng để tổ chức tang lễ thật linh đình, đồng thời đề cao ông như một vĩ nhân đầy công đức cần được biết ơn. Quần chúng Việt Nam đã chỉ coi đám tang ông Trọng như là chuyện riêng của Đảng Cộng Sản, hay đúng hơn chuyện riêng của phe Tô Lâm đang có thế lực áp đảo trong đảng bởi vì nếu quan sát kỹ thì người ta cũng phải thấy là ngay cả đa số đảng viên cộng sản cũng không bày tỏ một sự xúc động nào.
Sự lãnh đạm của người Việt Nam với ông Nguyễn Phú Trọng chỉ là tự nhiên. Trong suốt thời gian cầm quyền ông đã hành xử như một người cộng sản chứ không phải như một người Việt Nam. Điều kinh khủng là một cách liên tục và quả quyết ông đã dành độc quyền tuyệt đối cho Đảng Cộng Sản. Trong các cơ quan nhà nước và các công ty quốc doanh tất cả mọi chức vụ từ cấp phó phòng trở lên đều chỉ dành cho đảng viên cộng sản ; trong quân đội và công an, mọi cấp bậc từ hạ sĩ quan trở lên đều phải là đảng viên cộng sản. Ngay cả các ách thống trị ngoại bang, dù là Bắc thuộc hay Pháp thuộc, cũng không tàn nhẫn đến thế, vẫn có những người Việt được làm tướng hay làm quan ở cấp bậc khá cao. Cần nhấn mạnh rằng đây là một đặc điểm của giai đoạn Nguyễn Phú Trọng. Trước đây chế độ cộng sản không đến nỗi tàn tệ như vậy. Ông Lê Khả Phiêu, lúc làm tổng bí thư và trước khi bị nhóm Lê Đức Anh – Đỗ Mười hạ bệ, đã chủ trương là nên có những chức vụ phó thủ tướng, bộ trưởng và thứ trưởng không phải là đảng viên cộng sản. Nhân dân Việt Nam có lý do gì để thương tiếc một người đã gạt họ ra ngoài lề xã hội ngay trên đất nước của họ ? Sự lãnh đạm thay vì thù ghét và nguyền rủa của người Việt Nam trước đám tang Nguyễn Phú Trọng phải được coi là một thái độ khoan dung đối với một người vừa quá cố. Thành tích quan trọng, và nghiêm trọng, nhất của Nguyễn Phú Trọng là đã biến Đảng Cộng Sản thành một lực lượng chiếm đóng xấc xược. Có thể Nguyễn Phú Trọng không ý thức được nhưng ông không phải là một người Việt Nam đúng nghĩa, chưa nói một người Việt Nam yêu nước.
Người Việt Nam cũng không có lý do gì để thán phục sự thông thái và tài năng của Nguyễn Phú Trọng. Ông tốt nghiệp đại học về ngữ văn nhưng lại luôn luôn gán ghép một cách hỗn độn các từ kép không cùng nghĩa dù có một từ chung như nhân đạo, nhân văn, nhân ái, nhân tình v.v. Ông có bằng "tiến sĩ xây dựng đảng" nhưng không có môn học "xây dựng đảng" nào cả. Đây cùng lắm chỉ có giá trị như một bằng khen của Đảng Cộng Sản. Những cuốn sách của ông hoàn toàn không có luận đề mà chỉ tập hợp những bài viết và bài nói không chứa đựng một ý kiến có giá trị nào, với cách hành văn và những tựa đề dài dòng luộm thuộm. Ông hãnh diện khoe khoang về "chính sách ngoại giao cây tre" mà không ý thức được rằng đó chỉ là một chính sách ngoại giao không nguyên tắc, không đạo lý, gió chiều nào ngả theo chiều đó, nhỏ mọn, vụ lợi và đáng xấu hổ. Đặc tính khiến một số người nể trọng ông là ông tỏ ra không tham lam tiền của. Nhưng ông tham quyền, cho ông và cho đảng của ông. Thực ra tham quyền lực còn độc hại hơn hẳn tham tiền của vì tiền của chỉ là một yếu tố của quyền lực để trấn áp. Đã có quyền thì không còn cần tiền.
Còn các đảng viên cộng sản ?
Có lẽ điều đáng chú ý nhất là đã hầu như không có một sự xúc động nào nơi đa số các đảng viên cộng sản dù đảng của họ cố tổ chức một quốc táng thật long trọng.
Có thể có một số ít đảng viên kính trọng một lãnh tụ không tham tiền của nhưng tuyệt đại đa số cũng không có lý do gì để mang ơn Nguyễn Phú Trọng. Chính sách đốt lò chống tham nhũng của ông đã thất bại, tham nhũng đã chỉ tăng lên chứ không hề giảm đi ; các vụ tham nhũng lớn nhất đều đã xảy ra trong giai đoạn đốt lò. Nguyễn Phú Trọng không hiểu được rằng lý tưởng cộng sản đã chết hẳn từ lâu rồi và không những thế còn bị nhớ đến như một tai họa và một tội ác đối với nhân loại. Ông là người Việt Nam cuối cùng còn đề cao chủ nghĩa Mác – Lênin mà không biết ngượng. Ông cũng không hiểu rằng khi một đảng cầm quyền, nhất là một đảng độc tài hung bạo, đã mất lý tưởng thì lý do duy nhất để các đảng viên gia nhập hoặc ở lại đảng chỉ là lợi ích cá nhân. Tham nhũng vì vậy là bản chất và lý do tồn tại của đảng và chế độ cộng sản, đốt lò đồng nghĩa với đốt đảng và chế độ. Khi dành mọi chức vụ có chút thẩm quyền cho các đảng viên cộng sản Nguyễn Phú Trọng đã tách họ ra khỏi dân tộc và đặt họ trong tình thế hiểm nghèo vì dầu sao dân tộc vẫn phải là đất sống của họ. Bằng chính sách đốt lò chống tham nhũng ngây ngô ông cũng đã khiến đảng chia rẽ trầm trọng và tạo ra quá nhiều nạn nhân. Rồi đưa Tô Lâm lên tột đỉnh quyền lực.
Ban Tứ trụ tạm thời : Chủ tịch quốc hội Trần Thanh Mẫn, Tổng bí thư Chủ tịch nước Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thường trực Ban Bí thư Lương Cường. Ảnh : Dương Giang/TTXVN
Hiện tượng Tô Lâm
Ngày 03/08/2024 Hội nghị trung ương bất thường của Đảng Cộng Sản đã nhanh chóng biểu quyết với đồng thuận 100% bầu ông Tô Lâm làm tổng bí thư đảng, thực hiện lại chủ trương "nhất thể hóa" (nghĩa là chủ trương thống nhất đảng và nhà nước đã phải tạm ngừng vì lý do sức khỏe của ông Nguyễn Phú Trọng) với Tô Lâm làm tổng bí thư đảng kiêm chủ tịch nước. Nếu có những sự kiện đã dự đoán trước mà khi xảy ra vẫn gây sửng sốt thì đây là một.
Trong một số bài trước đây tôi đã trình bày logic cáo chung của các chế độ cộng sản để giải thích tại sao chế độ cộng sản tại nước ta đã đến lúc phải cáo chung và tại sao Tô Lâm đã trở thành con người quyền lực nhất dù hoàn toàn không phù hơp với cả hai chức vụ chủ tịch nước và tổng bí thư đảng (1).
Sự kiện ông được bầu một cách quá dễ dàng và nhanh chóng tiết lộ nhiều điều. Trước hết nó cho thấy là Tô Lâm đã loại bỏ được hết những cấp lãnh đạo Đảng Cộng Sản có thể chống lại ông và gây khiếp sợ cho những người còn lại. Nó đồng thời cũng giải thích nhiều sự kiện không bình thường gần đây.
Thí dụ :
Tại sao Tô Lâm không bị thay thế sau vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh tại Đức khiến ông bị nhìn như một tội phạm theo luật pháp quốc tế ?
Tại sao Tô Lâm không hề bị khiển trách sau vụ sang London ăn nhậu hoang phí, ăn thịt bò dát vàng hơn 2.000 USD một miếng, uống rượu Petrus hơn 13.000 USD một chai ?
Tại sao khi thủ tướng Phạm Minh Chính đi công du nơi đâu thì Tô Lâm cũng đòi đi theo và ông Phạm Minh Chính phải chấp nhận dù là những chuyến công du không liên quan gì tới công việc của một bộ trưởng công an, như hội nghị về khí hậu tại London, hội nghị hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Indonesia, hay hội nghị hợp tác Mỹ - ASEAN tại Mỹ ?
Tại sao chỉ một tuần sau Đại Hội 20 của Đảng Cộng Sản Trung Quốc (tháng 10/2022) ông Nguyễn Phú Trong dù trong tình trạng sức khỏe nguy ngập đã phải vội vã sang Trung Quốc cùng với một phái đoàn hùng hậu để chúc mừng Tập Cận Bình?
Tại sao trong thời gian vài năm nay Tô Lâm liên tục đi thăm nhiều nước ?
Quan trọng hơn hết tại sao Đại hội 13 của Đảng Cộng Sản Việt Nam (tháng 01/2021) mới ngày hôm trước biểu quyết không thay đổi bản điều lệ đảng theo đó tổng bí thư đảng chỉ tại chức hai nhiệm kỳ để rồi ngày hôm sau bầu ông Trọng làm tổng bí thư nhiệm kỳ thứ 3 dù ông đã rất kiệt quệ về sức khỏe ?
Bây giờ người ta hiểu rằng Tô Lâm đã hoàn toàn sở hữu được Nguyễn Phú Trọng từ trước Đại hội 13 và đã sử dụng Nguyễn Phú Trọng để loại trừ nhiều đối thủ tiềm năng. Đại hội 13 đã là một cuộc đảo chính của Tô Lâm trong nội bộ đảng để giữ nguyên quyền lực của mình. Từ đó Nguyễn Phú Trọng chỉ còn là một hình nộm để Tô Lâm giật dây mặc sức loại trừ bất cứ ai có thể chống lại mình. Nguyễn Phú Trọng đã bị ép buộc phải ở lại chức tổng bí thư chứ thực sự không muốn, ông chỉ muốn nghỉ ngơi thôi nhưng đã quá yếu để có thể cưỡng lại sự ép buộc. Tô Lâm không bị khiển trách sau vụ Trịnh Xuân Thanh và bữa ăn nhậu tại London vì không ai có thể hạch tội Tô Lâm. Tô Lâm bắt đầu viếng thăm nước ngoài thường xuyên vì tin chắc mình sẽ giành được cả hai chức vụ chủ tịch nước và tổng bí thư đảng và cần biết bối cảnh thế giới. Phạm Minh Chính phải chấp nhận để Tô Lâm đi cùng với mình trong các chuyến công du vì sợ Tô Lâm hạ bệ mình. Người ta cũng hiểu tại sao tất cả các cấp lãnh đạo bị thanh trừng đều hoàn toàn im lặng, nỗi sợ Tô Lâm đã bao trùm Đảng Cộng Sản.
Điều cần được đặc biệt lưu ý vì sẽ có hậu quả nghiêm trọng là Tô Lâm rất nể phục Trung Quốc và tin rằng cần dựa vào Trung Quốc để giữ vững chế độ và quyền lực của mình. Ông đã gửi rất nhiều công an Việt Nam sang Trung Quốc để được huấn luyện. Gần đây trong lần tiếp một thứ trưởng công an Trung Quốc, Tô Lâm đã thỉnh cầu Trung Quốc giúp Việt Nam học tập thêm về lý luận. Nếu ý thức rằng ít nhất từ sau Đại hội 13 người cầm quyền thực sự là Tô Lâm chứ không phải Nguyễn Phú Trọng người ta sẽ hiểu tại sao tháng 12/2023 Tập Cận Bình đã được tiếp đón long trọng hơn hẳn Joe Biden ba tháng trước đó. Người ta cũng sẽ hiểu tại sao cuối tháng 10/2022 -chỉ một tuần lễ sau Đại hội 20 của Đảng Cộng Sản Trung Quốc- Nguyễn Phú Trọng đã vội vã đem một phái đoàn hùng hậu, trong đó dĩ nhiên có Tô Lâm, sang chúc mừng Tập Cận Bình. Tô Lâm quyết định tất cả. Người ta cũng sẽ hiểu tại sao từ mấy năm nay hai tiếng "thoát Trung" không còn được nghe thấy nữa, thay vào đó là cảm tưởng "thuộc Trung".
Ông Tô Lâm đón ông Nguyễn Phú Trọng đến dự Hội nghị Đảng ủy Công an Trung ương năm 2022. Ảnh : VoV.vn
Nhưng tại sao Tô Lâm đã tranh thủ được lòng tin và trở thành cánh tay mặt của Nguyễn Phú Trọng để rồi làm chủ Nguyễn Phú Trọng ? Để trả lời câu hỏi này cần nhìn lại những tranh chấp quyền lực đã diễn ra trong nội bộ Đảng Cộng Sản.
Cho tới năm 2016 còn có sự phân biệt giữa Đảng và Nhà nước. Đảng do Nguyễn Phú Trọng đứng đầu trong cương vị tổng bí thư, Nhà nước do Nguyễn Tấn Dũng nắm trong vai trò thủ tướng chính phủ. Trên nguyên tắc thì đảng lãnh đạo và nhà nước chỉ quản lý nhưng trên thực tế thì phe chính phủ mạnh hơn vì nhiều phương tiện và nhân lực hơn, Nguyễn Tấn Dũng gần như bất chấp tổng bí thư vì chính ông cũng khá mạnh trong đảng. Cuộc đấu đá giữa hai phe Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Tấn Dũng đã khá gay go. Cũng nên biết là Nguyễn Phú Trọng đã chỉ trở thành tổng bí thư như là giải pháp thỏa hiệp trong Đại hội 11, tháng 01/2011, sau cuộc tranh chấp giữa Nguyễn Tấn Dũng, thủ tướng, và Trương Tấn Sang, thường trực bộ chính trị. Nguyễn Tấn Dũng mạnh hơn nhưng không đủ mạnh để thắng dứt khoát. Cuối cùng thì chức tổng bí thư được giao cho Nguyễn Phú Trọng, chủ tịch quốc hội. Nguyễn Tấn Dũng giữ nguyên chức thủ tướng đầy quyền lực, Trương Tấn Sang giữ được thể diện trong chức vụ chủ tịch nước chủ yếu có tính nghi lễ. Cuộc tranh chấp quyền lực tiếp tục giữa Nguyễn Tấn Dũng và Nguyễn Phú Trọng.
Một thắng lợi lớn của phe Nguyễn Phú Trọng đã đến ngày 01/02/2013 khi Bộ Chính Trị quyết định chuyển giao Ban Chỉ Đạo Trung Ương Phòng Chống Tham Nhũng cho Nguyễn Phú Trọng. Ban này từ trước vẫn do thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng làm trưởng ban. Từ đó thắng lợi ngả hẳn về phe Nguyễn Phú Trọng bởi vì chống tham nhũng được coi là cuộc chiến đấu sống còn của đảng và chế độ trong khi Nguyễn Tấn Dũng bị tai tiếng là tham nhũng và dung túng tham nhũng. Sau Đại hội 12, tháng 01/2016, Nguyễn Tấn Dũng bị loại và về hưu để trở thành người tử tế. Không rõ Tô Lâm đã đóng vai trò cụ thể nào trong cuộc đấu đá nội bộ này nhưng chắc chắn là ông đã ủng hộ rất đắc lực phe Nguyễn Phú Trọng bởi vì ngay sau Đại hội 12 ông được đưa lên làm bộ trưởng Bộ Công An và nhất là phó trưởng ban Ban Chỉ Đạo Trung Ương Phòng Chống Tham Nhũng, nghĩa là cánh tay mặt của Nguyễn Phú Trọng. Nắm được ban này là nắm được quyền sinh sát tùy tiện, bởi vì tất cả các quan chức cộng sản đều có tội nếu bị điều tra, vấn đề chỉ là điều tra những ai mà thôi.
Thế rồi bất ngờ Nguyễn Phú Trọng bị đột quỵ vào tháng 04/2019 và mất dần cả sức khỏe lẫn sự sáng suốt. Càng ngày cánh tay càng suy nghĩ giùm cho bộ óc rồi sau cùng Tô Lâm quyết định tất cả nhân danh Nguyễn Phú Trọng, đặc biệt là quyết định điều tra, để loại trừ, những ai về tội tham nhũng. Một sự kiện rất quan trọng đáng lẽ phải được đặc biệt chú ý là ngày 16/09/2021, nghĩa là 8 tháng sau Đại hội 13 với cuộc đảo chính của Tô Lâm như đã nói ở trên, Ban Chỉ Đạo Trung Ương Phòng Chống Tham Nhũng được đổi tên thành Ban Chỉ Đạo Trung Ương Phòng Chống Tham Nhũng, Tiêu Cực theo một quyết định của Nguyễn Phú Trọng. Từ nay ủy ban này không chỉ truy nã vì lý do tham nhũng mà còn truy nã cả vì lý do chính trị vì hai tiếng "tiêu cực" vẫn thường được dùng để chỉ những hành vi chính trị như suy thoái về tư tưởng, mất lòng tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin, có dấu hiệu tự diễn biến tự chuyển hóa v.v. Nguyễn Phú Trọng lúc này đã yếu quá rồi không còn quyết định được gì nữa. Đây là một quyết định của Tô Lâm để có thể loại trừ bất cứ ai. Trong không đầy một năm qua Tô Lâm đã hạ bệ hai chủ tịch nước, ba phó thủ tướng, 7 ủy viên Bộ Chính Trị và nhiều chục ủy viên trung ương, bộ trưởng, thứ trưởng, cục trưởng, tướng tá, bí thư tỉnh ủy v.v. Tô Lâm đã hoàn toàn làm chủ tình thế. Quyết định ngày 03/08/2024 vừa qua của hội nghị trung ương đảng bất thường chỉ chính thức hóa một tình trạng có sẵn.
Một giai đoạn mới đã bắt đầu. Từ nay, trước dư luận Việt Nam và các đảng viên cộng sản, Tô Lâm sẽ phải trực tiếp chịu trách nhiệm về những gì mình làm chứ không còn núp bóng Nguyễn Phú Trọng để hành động giấu tay được nữa. Người ta có thể chịu đựng và bỏ qua cho Nguyễn Phú Trọng nhiều điều vì thương hại một người quá yếu bệnh và sắp chết nhưng đó không phải là trường hợp Tô Lâm. Người ta cũng sẽ khám phá ra rằng nhiều quyết định tùy tiện trước đây không phải do Nguyễn Phú Trọng mà là của Tô Lâm. Ông sẽ gặp những khó khăn lớn.
Ông đã gây quá nhiều thù oán. Đối với nhân dân Việt Nam, ông là người mà tất cả sự nghiệp là đàn áp nhân quyền và khát vọng dân chủ ngày càng nóng bỏng hơn. Dân chủ là dòng thác mãnh liệt của cả thế giới, tiến trình dân chủ hóa không thể đảo ngược được. Đảng Cộng Sản Việt Nam chỉ có hai chọn lựa : hoặc tham gia vào tiến trình dân chủ hóa để làm tác nhân hoặc ngoan cố chống lại để làm nạn nhân. Có mọi triển vọng Tô Lâm sẽ chọn chống lại tới cùng. Ông là một đe dọa cho cả dân tộc Việt Nam lẫn các đảng viên cộng sản.
Một khó khăn rất lớn khác cũng đang chờ đợi Tô Lâm mà ông không ý thức được dù chính mình là nguyên nhân. Đó là tình trạng kinh tế suy thoái mà chính quyền cộng sản vẫn cố sức che giấu nhưng sắp đến lúc không còn che giấu được nữa. Một trong những nguyên nhân chính là vì chế độ cộng sản Việt Nam ngày càng tỏ ra thần phục Trung Quốc. Vào năm 2019 tất cả các viện nghiên cứu đều đánh giá Việt Nam là nước có cơ hội kinh tế thuận lợi nhất vì là điểm đến tự nhiên của các công ty đa quốc đang hàng loạt rời Trung Quốc. Nhưng rồi vì Việt Nam ngày càng tỏ ra ngả về Trung Quốc nên cơ hội này đã mất. Các công ty đa quốc rời Trung Quốc đã chọn Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Mexico thay vì Việt Nam. Lý do dễ hiểu là người ta không rời Trung Quốc để đến một nước chư hầu của Trung Quốc. Điều này bây giờ chúng ta có thể quả quyết là do chủ trương thuộc Trung mà Tô Lâm đã thúc đẩy sau lưng Nguyễn Phú Trọng. Mặt khác các nước dân chủ phát triển cũng dần dần nhận ra rằng mở cửa thị trường cho Việt Nam không giúp Việt Nam mạnh lên để thoát khỏi quỹ đạo Trung Quốc và góp phần bảo vệ luật pháp quốc tế trên Biển Đông bởi vì Việt Nam không cố gắng, hay không biết, phát triển công nghiệp sản xuất mà chủ yếu chỉ gia công và lắp ráp các bán thành phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc rồi dán nhãn Made in Vietnam để xuất khẩu. Việt Nam trên thực tế đã trở thành trung gian xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc ; càng xuất khẩu nhiều sang Mỹ và Châu Âu, Việt Nam lại càng lệ thuộc Trung Quốc hơn. Kết quả là đầu tư nước ngoài và xuất nhập khẩu đã sút giảm một cách nghiêm trọng và hy vọng phục hồi rất mong manh.
Hiện nay dòng họ Tô đang được vinh danh tại xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng yên - Ảnh minh họa Nhà tưởng niệm ông Tô Hiệu
Thảm kịch Hồ Quý Ly
Lý lịch của Tô Lâm không có dấu hiệu của một tham vọng chính trị nào. Ông gia nhập công an ngay sau khi học xong lớp 10 và liên tục phục vụ trong ngành công an bảo vệ chính trị, nghĩa là đàn áp những người không cùng chính kiến với chế độ cộng sản, cho đến khi lên đến chức thứ trưởng rồi bộ trưởng công an. Thân phụ ông trước đây cũng là một tướng công an, cục trưởng cục quản lý trại giam. Đàn áp, bắt bớ và giam cầm như vậy là nghề gia truyền của Tô Lâm. Vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh cũng chứng tỏ Tô Lâm có máu khủng bố. Chân dung của ông là chân dung kiểu mẫu của loại người chuyên nghiệp, thường chọn nghề gia truyền nhất là nếu nghề đó lại đang được hậu đãi. Những người này không thắc mắc về bản chất của nghề và những giá trị văn hóa đạo đức. Họ cũng không nuôi một hoài bão to lớn nào và mặc nhiên chấp nhận vai trò công cụ và thừa hành. Tô Lâm đã chọn nghề công an và đàn áp vì đó là nghề gia truyền và cũng là nghề phát đạt trong một chế độ toàn trị. Ông bảo vệ chế độ cộng sản vì nó đã giúp gia đình ông và chính ông thành đạt. Được lên tới chức đại tướng, bộ trưởng đối với Tô Lâm lẽ ra đã là một thành công ngoài mọi mong đợi, ông không thể ao ước gì hơn.
Tô Lâm đã chỉ trở thành Tô Lâm hiện nay, tổng bí thư kiêm chủ tịch nước, vì một chuỗi những bất ngờ trong một chế độ chuyên chính đã phân hóa vì không còn lý tưởng. Do cuộc tranh giành quyền lực giữa Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Tấn Dũng ông đã trở thành đàn em rồi cách tay mặt của Nguyễn Phú Trọng. Rồi bất ngờ Nguyễn Phú Trọng bị đột quỵ khiến sức khỏe và trí khôn sa sút nhanh chóng, ông dần dần quyết định thay cho Nguyễn Phú Trọng và sau cùng trở thành nhân vật quyền lực nhất chế độ. Từ đó ông mới nẩy ra tham vọng làm lãnh tụ tối cao. Giai đoạn hấp hối của Nguyễn Phú Trọng cũng đã kéo dài quá lâu, hơn 5 năm, khiến Tô Lâm có đủ thời gian để triệt hạ hết những người có thể chống lại mình. Tô Lâm đã là sản phẩm của một chuỗi bất ngờ trong một bối cảnh lịch sử bệnh hoạn. Một đặc tính của những người hạn hẹp nhờ may mắn mà thành công lớn là họ thường mê cuồng trong sự may mắn và không biết dừng lại, để rồi gục ngã trong thất bại ê chề, gây thảm kịch cho xã hội và cho chính mình.
Lịch sử nước ta đã có một trường hợp tương tự. Vào cuối thế kỷ 14 Hồ Quý Ly, một cận thần của vua Trần Nghệ Tông, đã được vua tin dùng và dần dần lên đến chức tể tướng. Hồ Quý Ly là một người bất tài, mỗi lần quân Chiêm của Chế Bông Nga tấn công chỉ biết dẫn vua bỏ chạy. Bình thường tham vọng của Hồ Quy Ly chắc chắn chỉ giản dị là được làm một cận thần, nhưng Trần Nghệ Tông cuối đời quá già yếu mất hết trí khôn chỉ còn biết nhờ cậy Hồ Quý Ly rồi trở thành bình phong để Hồ Quý Ly lộng hành. Trần Nghệ Tông đã để Hồ Quý Ly nhân danh mình giết hết các trung thần và cả con cháu mình. Hồ Quý Ly trở nên mê cuồng trong quyền lực và sau cùng cướp ngôi nhà Trần để lên làm vua. Trái với nhận xét phiến diện của một số sử gia nông cạn, Hồ Quý Ly chỉ biết làm những chuyện thô vụng khiến cả nước oán hận. Nhà Hồ chỉ kéo dài được bảy năm, từ năm 1400 đến năm 1407, rồi sụp đổ và nước ta bị Trung Quốc đô hộ.
Trường hợp Trần Nghệ Tông – Hồ Quý Ly xét cho cùng cũng không khác trường hợp Nguyễn Phú Trọng – Tô Lâm bao nhiêu. Nước ta vừa bắt đầu một giai đoạn lịch sử đầy rủi ro.
Hơn lúc nào hết chúng ta phải rất cảnh giác, đừng để lặp lại một thảm kịch lịch sử.
Nguyễn Gia Kiểng
(17/08/2024)
(1) Đề nghị đọc thêm :
- Chuẩn bị cho sự cáo chung của chế độ cộng sản
- Chế độ cộng sản đã đến lúc phải cáo chung
Thăm Trung Quốc, lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam sẽ thúc đẩy kết nối đường sắt giữa hai nước
Chi Phương, RFI, 16/08/2024
Hôm 15/08/2024, Bộ Ngoại giao Việt Nam và Trung Quốc thông báo tân tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Tô Lâm sẽ có chuyến thăm cấp Nhà nước đến Bắc Kinh từ ngày 18-20/08/2024, gặp tổng bí thư Đảng cộng sản, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trọng tâm của chuyến thăm là nhằm tăng cường hợp tác song phương, đặc biệt là triển khai ba tuyến đường sắt kết nối Việt Nam - Trung Quốc.
Tổng bí thư Đảng cộng sản, chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm phát biểu trong cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 03/08/2024. AFP – Nhac Nguyen
Đây là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Tô Lâm kể từ khi được trao chức vụ tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam hồi đầu tháng 8, thay thế ông Nguyễn Phú Trọng. Bộ Ngoại Giao Trung Quốc hy vọng chuyến thăm sẽ giúp hai bên "làm sâu sắc hơn" việc xây dựng mối quan hệ "chung vận mệnh", "đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và thế giới".
Theo Bộ Ngoại giao Việt Nam, được Reuters trích dẫn, trọng tâm của chuyến công du này nhằm thúc đẩy hợp tác, thực hiện các thỏa thuận đã ký và "đạt được những kết quả hợp tác thực chất mới, đặc biệt trong lĩnh vực mà cả hai cùng quan tâm, ví dụ như kết nối tuyến đường sắt giữa hai nước".
Đại sứ Trung Quốc tại Hà Nội, ông Hùng Ba, trả lời báo chí Việt Nam hôm 15/08, bày tỏ mong muốn "phát triển vùng biên và hợp tác vùng biên giữa hai nước", đồng thời nêu rõ là hai bên đang có đẩy nhanh kế hoạch xây 3 tuyến đường sắt : từ Lào Cai đến Hải Phòng đi qua Hà Nội, từ Lạng Sơn đến Hà Nội và từ Móng Cái đến Hải Phòng.
Quan chức Việt Nam cho biết thêm là các thỏa thuận được kỳ vọng trong chuyến đi của ông Tô Lâm tại Trung Quốc, ngoài việc phát triển hệ thống đường sắt, còn có các khoản đầu tư khác về thương mại và nông nghiệp.
Trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, ngày càng có nhiều nhà sản xuất Trung Quốc hướng xuất khẩu sang Việt Nam, do vậy việc kết nối đường sắt rất quan trọng cho chuỗi cung ứng.
Hai nước đã kết nối đường sắt từ miền nam Trung Quốc đến thủ đô Hà Nội. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng đường sắt của Việt Nam có từ thời thực dân Pháp và có cấu trúc khác với các đường sắt cao tốc của Trung Quốc, nên hành khách và hàng hóa phải đổi tàu tại biên giới.
Vào cuối năm 2023, ông Tập Cận Bình đã đề nghị viện trợ và cho vay để giúp nâng cấp đường sắt Việt Nam. Hai nước cũng đã ký hai biên bản ghi nhớ nhằm thúc đẩy hợp tác đường sắt.
Chi Phương
****************************
Trung Quốc, Việt Nam nhắm đến việc thúc đẩy các tuyến đường sắt khi ông Tô Lâm thăm Bắc Kinh
Reuters, VOA, 16/08/2024
Các tuyến đường sắt sẽ là vấn đề được quan tâm hàng đầu khi nhà lãnh đạo mới được bổ nhiệm của Việt Nam Tô Lâm đến Trung Quốc để gặp Chủ tịch Tập Cận Bình vào tuần tới, các quan chức cho biết, trong khi hai nước láng giềng tìm cách thúc đẩy thương mại.
Tổng bí thư-Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ tới thăm Trung Quốc trong 3 ngày bắt đầu từ 18 đến 20. Dự kiến ông sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình và các lãnh đạo khác của Trung Quốc.
Các tuyến đường sắt liền mạch được coi là rất quan trọng đối với chuỗi cung ứng, vì ngày càng nhiều nhà sản xuất Trung Quốc chuyển một số hoạt động hướng đến xuất khẩu sang Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Hai nước được kết nối bằng hai tuyến đường sắt từ miền Nam Trung Quốc đến thủ đô Hà Nội của Việt Nam và trung tâm công nghiệp phía bắc của nước này, nhưng cơ sở hạ tầng của Việt Nam có từ thời Pháp thuộc và có khổ đường sắt khác với đường sắt cao tốc của Trung Quốc, buộc hành khách và hàng hóa phải đổi tàu tại biên giới.
Sự ngờ vực giữa hai nước láng giềng do Đảng cộng sản cầm quyền, vốn từng có cuộc chiến tranh biên giới ngắn vào cuối những năm 1970 và vẫn thường xuyên xung đột về chủ quyền lãnh hải trên Biển Đông, từ lâu đã cản trở tiến độ của các tuyến đường sắt, nhưng trong những tháng gần đây, những cân nhắc về kinh tế dường như đã chiếm ưu thế hơn so với những lo ngại về an ninh.
Vào tháng 12, ông Tập đã cung cấp các khoản tài trợ và cho vay để giúp nâng cấp đường sắt Việt Nam và hai nước đã ký hai biên bản ghi nhớ (MoU) nhằm thúc đẩy hợp tác về đường sắt.
Trọng tâm chuyến đi của ông Lâm tới Trung Quốc, chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông kể từ khi ông được trao kiêm nhiệm chức vụ tổng bí thư vào đầu tháng 8, là thực hiện các thỏa thuận đã ký và "đạt được những kết quả hợp tác thực chất mới, đặc biệt trong các lĩnh vực cùng quan tâm như kết nối đường sắt", Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn cho biết trong một tuyên bố.
Đại sứ Trung Quốc tại Hà Nội, Hùng Ba, đã nói với các phóng viên vào tuần này – theo bản tóm tắt mà Reuters xem được – rằng hai bên đang đẩy nhanh kế hoạch cho ba tuyến : nâng cấp các tuyến đường sắt hiện có từ Lào Cai đến thành phố cảng Hải Phòng qua Hà Nội và từ Lạng Sơn đến Hà Nội ; và xây dựng tuyến thứ ba dọc theo bờ biển từ Móng Cái đến Hải Phòng.
Một quan chức Việt Nam cho biết các thỏa thuận mới dự kiến sẽ được ký kết trong chuyến đi của ông Lâm tới Trung Quốc, bao gồm về đường sắt, các khoản đầu tư khác và thương mại đối với các sản phẩm nông nghiệp.
Tài trợ của Trung Quốc
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kêu gọi tài trợ và công nghệ của Trung Quốc cho đường sắt Việt Nam trong chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 6, theo truyền thông nhà nước Việt Nam, trong một động thái được cho là một sự thay đổi đáng kể về chiến lược.
Trong những tháng gần đây, ông Chính và các bộ trưởng hàng đầu cũng đã gặp gỡ các giám đốc điều hành của các công ty hàng đầu Trung Quốc trong lĩnh vực đường sắt, bao gồm nhà sản xuất tàu hỏa CRRC và China Railway Signal & Communication.
Hà Nội trong nhiều năm vẫn lập lờ về việc sử dụng các quỹ của Sáng kiến Vành đai và Con đường, chương trình cơ sở hạ tầng hàng đầu của Trung Quốc, sau khi các cuộc biểu tình nổ ra ở Việt Nam vào năm 2018 về các kế hoạch có thể dẫn đến mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Trung Quốc.
Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản được đầu tư tư nhân của Trung Quốc vào Việt Nam, vốn đang bùng nổ.
Việt Nam đang có kế hoạch mở rộng mạnh mẽ mạng lưới đường sắt nội địa với tuyến đường sắt cao tốc dài 1.500km từ Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh, với chi phí ước tính khoảng 70 tỷ đô la. Đây là dự án cơ sở hạ tầng lớn nhất từ trước đến nay của Việt Nam.
Reuters
