Thông Luận

Trong khi người dân còn đang hoang mang trước con virus hung dữ Corona thì một vụ xả súng giết người làm cho ai bình tĩnh nhất cũng phải run sợ. Việt Nam đã học tập một cách nhanh chóng những vụ xả súng giết người của Mỹ mặc dù khác mục tiêu và đối tượng.

Những nạn nhân ngã xuống trong các vụ xả súng tại Mỹ hầu như không dính gì tới kẻ thủ ác, bọn chúng giết người vì muốn theo thánh Allah của chúng hay giết người vì ghét một sắc dân, một tập thể, thậm chí một dân tộc. Chúng giết người vì niềm tin lớn lao : Sự sung sướng khi thấy kẻ bị giết đầm đìa trong vũng máu.

Thượng úy công an Lê Quốc Tuấn là người nổ súng khiến 5 người tử vong và 1 người bị thương xảy ra tại địa bàn huyện Củ Chi. Hình Tuấn bỏ chạy sau khi gây án.

Ở Việt Nam thì khác, chỉ trong vòng chưa đầy tháng hai vụ giết người xảy ra, một tại Hà Nội và một tại Sài Gòn. Cả hai vụ đều do xả súng và đều do công an thủ ác.

Vụ mới nhất do đánh bạc, thua quá nóng mặt lại bị không cho cầm cái vì hết vốn, kẻ thủ ác là Lê Quốc Tuấn, thượng úy công an, cán bộ Đội Cảnh sát Thi hành án hình sự (THA) - Hỗ trợ Tư pháp - Nhà Tạm Giữ, Công an Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh. Tuấn về nhà lấy súng ra bắn vào chiếu bạc giết chết tại chỗ 4 người. Hiện y đang đào tẩu và bị hơn 600 công an cùng với chó nghiệp vụ bao vây, lùng bắt.

Cây súng trên tay của Tuấn là do nhà nước cấp dùng để trấn áp tội phạm nhưng Tuấn lại dùng nó vào việc trấn áp người dân, kể cả người làm cho hắn tức giận. Thua bạc là việc xảy ra thường xuyên trên bất cứ chiếu bạc nào nhưng với Tuấn đã thua bạc còn bị sòng bạc khinh bỉ thì cơn giận của hắn không thề kiểm soát, nhất là trong tay hắn có sẵn thứ khí giới giết người kinh khủng mà bất cứ một kẻ khủng bố nào cũng ao ước có cho bằng được. Lê Quốc Tuấn không những có súng mà hắn còn được phép bắn vào bất cứ ai khi lên cơn cuồng nộ. Cái sự cho phép ấy không thành văn bản nhưng từ xưa tới nay bộ sắc phục công an đã mặc nhiên là tấm giấy phép vô hình nhưng đầy quyền lực cho những ai tin và theo đảng.

Lê Quốc Tuấn giết người vì thua bạc, mất trắng một số tiền mà hắn kiếm được bằng bộ sắc phục của mình. Người dân không để ý tới việc thua hay thắng của Tuấn đã làm nên "kỳ tích" giết người mà chỉ chú ý tới động cơ làm cho Tuấn dính tay vào máu. Động cơ là tiền, là tâm lý không sợ pháp luật chế tài vì mình là công an, cho dù có thế nào thì đảng và nhà nước không thể làm ngơ. Động cơ ấy phát xuất từ những vụ việc xảy ra trước đó trên khắp đất nước này : Công an luôn được bao che, chăm sóc cho dù tội trạng tày đình chăng nữa.

Tuy nhiên vụ giết người của Lê Quốc Tuấn không làm người dân căm phẫn bằng một vụ giết người khác xảy ra khuya 9 tháng 1 năm 2020 tại làng Hoành, Đồng Tâm cách Hà Nội 40 cây số.

Nạn nhân là cụ Lê Đình Kình, người bị thành phố Hà Nội kết án là dẫn dắt dân oan Đồng Tâm chống lại việc giao đất cho nhà nước. Chính quyền và người dân Đồng Tâm đã cùng ngồi trên chiếu bạc mang tên đất đai. Vật dùng để đặt cược là uy tín, niềm tin, sự tranh đấu và cuối cùng là sinh mạng của người trong cuộc.

Nhân dân Đồng Tâm chiến thắng nhiều trận chiến với chính quyền trong khi trong tay không có một tất sắt nào. Sau khi ông Lê Đình Kình bị chính quyền lừa và bắt đi người dân Đồng Tâm bao vây bắt làm con tin 36 cảnh sát cơ động và các cán bộ của chính quyền địa phương. Chính Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung phải về Đồng Tâm nài nỉ xin tha lúc ấy đân Đồng Tâm mới thả người. Canh bạc ấy người dân Đồng Tâm đã thắng.

Nhưng bù lại họ bị chính quyền căm thù còn hơn lúc xưa họ thù giặc Mỹ đánh bom Hà Nội.

Canh bạc Đồng Tâm chính quyền thua trắng uy tín, lòng tin của người dân vào nhà nước. Người dân Đồng Tâm thắng vì họ có chân lý. Cụ Lê Đình Kình tỏa sáng như một icon của nhân dân Đồng Tâm. Cụ bất chấp gian nguy và không ngớt phanh phui những khuất tất mà chính quyền Mỹ Đức cũng như Đồng Tâm thay nhau lừa gạt dân chúng.

Canh bạc này chính quyền không cam lòng, vì nếu thua Đồng Tâm thì mọi vùng đất đang tranh chấp khác sẽ bị phá sản. Nều thua Đồng Tâm thì người nông dân mọi nơi trên đất nước này sẽ theo gương Đồng Tâm mà quật khởi. Chính quyền quá thừa kinh nghiệm về công tác dân vận nên họ không thể để cho một cuộc Cách mạng Tháng Tám xảy ra lần nữa và vì vậy bằng mọi cách họ phải giết cho bằng được ông Lê Đình Kình, linh hồn của cuộc tranh đấu này.

Và họ giết ông thật.

Canh bạc Đồng Tâm chính quyền thua trắng uy tín, lòng tin của người dân vào nhà nước nên phải giết cho bằng được ông Lê Đình Kình, linh hồn của cuộc tranh đấu này. Hình Thi thể cụ Lê Đình Kình với vết mổ chạy dọc phía trước cơ thể, trên phần ngực ngay tim có dấu đạn bắn.

Theo lời tường trình trong nước mắt của vợ ông là cụ bà Dư Thị Thành, người chứng kiến cuộc xả súng vào gia đình bà vào đêm 8 rạng ngày 9 tháng Giêng. Bà cho biết sau khi công an cơ động bắn trái cay vào nhà họ bắt toàn bộ gia đình bà về đồn Miếu Môn. Ở đó bà chứng kiến chúng đánh đập, tra tấn con cháu bà cũng như người dân Đồng Tâm mà chúng bắt được. Cho tới hai giờ sáng chúng cho bà về nói là để lo hậu sự cho cụ Kình và còn lên giọng đạo đức : "Chúng tao mà không nhân đạo thì chúng tao bắn chết hết chúng mày".

Video của bà Dư Thị Thành chứng minh cho dư luận thấy rằng chính quyền khao khát tiêu diệt cụ Lê Đình Kình bằng mọi giá, kể cả mang tiếng giết người không vũ khí trong tay họ cũng chấp nhận. Những kẻ thua bạc thường giống nhau về sự mất khôn ngoan kể cả những kẻ đang trên chót vót quyền lực.

Lê Quốc Tuấn thua hết nhẵn tiền nên say máu giết người. Chính quyền Hà Nội thua sạch uy tín và lòng tin của dân nên giết người để thỏa mãn lòng khát khao quyền lực. Kẻ có quyền lực luôn luôn không muốn nhân dân thắng mình, dù là một câu nói huống chi một chính sách, một âm mưu.

Lê Quốc Tuấn sẽ vào tù hoặc cùng lắm là hắn tự sát trước khi bị bắt nhưng ba ngàn cảnh sát cơ động cùng lực lượng trấn áp tại Đồng Tâm sẽ không bao giờ bị bắt, bị tòa án trừng phạt vì tội thua bạc giết người, bởi lẽ tòa án tại Việt Nam cũng đang thua bạc, canh bạc mang tên tam quyền phân lập.

Cánh Cò

Nguồn : RFA, 30/01/2020 (canhco's blog)

*****************

Công an giết người : Lỗi do cơ chế ?

Diễm Thi, RFA, 30/01/2020

Chiều ngày 29/1/2020, tức Mùng 5 Tết Canh Tý, khi không khí vui Xuân còn chưa dứt thì báo chí loan tin một nghi phạm là công an, công tác tại nhà tạm giữ Công an quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh xả súng AK giết chết 4 người tại sòng bạc ở huyện Củ Chi. Nghi phạm đã tham gia đá gà, đánh bạc từ sáng đến trưa, thua bạc và có cự cãi với một số người, sau đó bỏ về, vài tiếng sau quay lại gây án.

Hình ảnh về nghi phạm Trần Quốc Tuấn được camera an ninh ghi lại Ảnh minh họa.

Hung thủ chưa bị bắt thì đến rạng sáng ngày 30/1, một vụ bắn chết người, cướp xe lại xảy ra ở huyện Củ Chi được camera người dân ghi lại khiến người dân hoang mang, lo sợ.

Cùng ngày, Tòa án nhân dân quận Thanh Xuân, Hà Nội đã tuyên phạt ba công an phường Thanh Xuân Nam mỗi người 7 năm tù với tội nhận hối lộ, trả lại ma túy cho người nghiện. Trong đó ông Nguyễn Thế Biết từng là Phó trưởng Công an phường, ông Trần Văn Trọng và ông Nguyễn Minh Tuấn là cán bộ thuộc Tổ Cảnh sát hình sự phường.

Cựu đại tá công an Nguyễn Đăng Quang nói với RFA vào tối 30/1 rằng ông thấy buồn vì những ứng xử như vậy của những người được gọi là ‘công an nhân dân’, nhưng ông không thấy lạ. Ông nói :

"Việc làm của những chiến sĩ công an trong ngành như vậy làm tôi trước hết thấy buồn và sốc. Điều này sẽ xảy ra không sớm thì muộn đối với một số cá nhân thôi vì công tác giáo dục chính trị tư tưởng không được chu toàn cho lắm.

Theo chú thì dù có giáo dục tư tưởng chính trị bao nhiêu chăng nữa mà luật pháp không nghiêm thì người ta vẫn coi thường kỷ luật và dẫn đến tình trạng mất hiệu nghiệm".

Việc nghi phạm được cho là công an xả súng giết người như vậy gây bàng hoàng cho người dân cả nước vào những ngày đầu năm mới. Người dân hoài nghi về tính nghiêm minh trong việc thực thi các thông tư, nghị định dành cho lực lượng này đã được pháp luật quy định. Chẳng hạn như Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2011 hay Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 đều có những quy định chặt chẽ các trường hợp được nổ súng và nghiêm cấm hành vi lạm dụng việc sử dụng vũ khí để xâm phạm sức khỏe, tính mạng của công dân.

Cụ thể, điều 22 pháp lệnh năm 2011 quy định rõ rằng, khi thi hành nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự, chỉ nổ súng khi không còn biện pháp nào khác để ngăn chặn hành vi của đối tượng và sau khi đã cảnh báo mà đối tượng không tuân theo.

Ngoài việc nổ súng giết người vừa xảy ra, nhiều sự việc không hay liên quan đến công an làm ảnh hưởng xấu đến ngành này nói riêng và toàn xã hội nói chung bị người dân đưa lên mạng xã hội, điển hình là Đại úy công an Lê Thị Hiền đồng thời là cán bộ xử lý hành chính của Đội Cảnh sát giao thông - trật tự - phản ứng nhanh thuộc Công an quận Đống Đa, Hà Nội, đã la hét, xô đẩy lực lượng chức năng ở sân bay Tân Sơn Nhất hồi tháng 8 năm 2019 ; Thượng úy công an Nguyễn Xô Việt, công an thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ném đồ ăn và tát vào mặt một nhân viên tại quầy tính tiền khi bị nhắc nhở/11 năm 2019…

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia Thành phố Hồ Chí Minh, nhận định về hành xử sai trái của nhân viên công lực Việt Nam như vừa nêu :

"Tôi cho rằng tình trạng cán bộ công an vi phạm pháp luật đã được Bộ trưởng công an Tô Lâm nói đến và ngành công an cũng ban hành chỉ thị 64 về học tập tác phong của Hồ chủ tịch và phải thưởng xuyên rèn luyện, tu dưỡng, không được vi phạm pháp luật. Ngành công an có 6 điều nhằm ngăn chặn suy thoái về đạo đức. Bản thân những người công an vi phạm là do không có sự rèn luyện. Tình trạng này đến lúc báo động. Tôi cho rằng phải thực hiện chặt chẽ hơn nữa quy trình đào tạo, tuyển dụng, quy hoạch cán bộ chiến sĩ công an".

Một số người dân mà RFA tiếp xúc đều cho rằng thói hành xử côn đồ ‘có sẵn trong máu’ của công an Việt Nam do bản tính, môi trường, tư duy nhận thức. Nếu họ sinh ra, lớn lên được học tập, rèn luyện trong một môi trường tốt hơn thì họ sẽ không có cách hành xử như vậy.

Ông Trần Trọng Nhân, một người dân Sài Gòn nhận định rằng việc công an cư xử như vậy xuất phát từ thể chế. Với kinh nghiệm bản thân, ông thấy hầu hết công an có cách làm việc hết sức thiếu tôn trọng người dân và bạo lực. Ông phân tích rằng, do công an Việt Nam thấm nhuần cách mà họ được đào tạo cai trị người dân bằng bạo lực chứ không bằng lẽ công chính, bằng luật pháp, cho nên trong bất cứ trường hợp nào, dù người dân phạm tội hay không thì họ cũng hành xử một cách côn đồ, bạo lực để thị uy và trấn áp người dân ngay từ ban đầu. Chính vì vậy mà khi ra đời sống, cách hành xử nó bộc phát ra.

Qua sự việc nghi phạm là một công an xả súng bắn người trong sòng bạc ở Củ Chi, anh Nguyễn Văn Quang từ Sài Gòn nêu cảm nhận của mình :

"Bây giờ tôi không còn niềm tin vô luật pháp Việt Nam, không tin vô những người thực thi pháp luật ở Việt Nam nữa. Ở góc độ người dân thì cực chẳng đã mới phải nhờ đến họ thôi. Luật pháp không nghiêm thì cũng nằm trong cái chế độ độc tài, độc đảng, công an được trao quá nhiều quyền lực nên họ đứng trên pháp luật. Bao nhiêu sự việc xử lý bao che thấy rõ".

Anh nói thêm rằng cảnh sát huy động 500 người bao vây một khu vực không rộng lớn mà sau hai ngày vẫn chưa bắt được nghi phạm chứng tỏ năng lực yếu kém của cơ quan chức năng.

Sự vụ này khiến nhiều người nhớ lại rạng sáng ngày 9/1, mấy ngàn quân tràn vào thôn Hoành, Xã Đồng Tâm chỉ để giết cho được ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, ngay tại tư gia. Ông là đảng viên cộng sản 58 tuổi đảng và được dân làng tin tưởng giao phó trọng trách đi đầu đấu tranh giữ 59 héc ta đất nông nghiệp của làng.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 30/01/2020

Phòng chống virus Corona cần minh bạch, đồng bộ từ chính quyền

Diễm Thi, RFA, 27/01/2020

Hành xử ‘lạ’ của cơ quan chức năng Việt Nam ?

Hôm 27/1/2020, trên mạng xã hội lan truyền một biên bản làm việc của đoàn công tác công an thành phố Đà Nẵng, trong đó có cả cán bộ phòng quản lý xuất nhập cảnh, cán bộ phòng An ninh đối ngoại, yêu cầu Khách sạn Đà Nẵng Riverside phải lấy lý do khách sạn hết phòng để không nhận khách Trung Quốc chứ không nên để thông báo không tiếp nhận khách Trung Quốc. Lý do được nêu ra là làm thế gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh du lịch, tình hình đối ngoại của thành phố. Tuy nhiên, đại diện phía khách sạn từ chối gỡ bảng thông báo.

Một nhân viên y tế Indonesia theo dõi màn hình với thiết bị đo thân nhiệt từ xa tại sân bay Husein Sastranegara ở Bandung vào ngày 27/1/2020. AFP

Anh Huy, tiếp tân Khách sạn Đà Nẵng Riverside nói với RFA tối 27/1 :

"Nếu chị có coi thông tin trên mạng xã hội, trên facebook hoặc các trang báo điện tử thì sẽ thấy khách sạn này có chủ trương không nhận khách Trung Quốc. Cho đến giờ này khách sạn vẫn dán những thông báo bằng nhiều thứ tiếng khác nhau về việc này.

Ban Giám đốc chủ trương cho ban lễ tân không nhận khách và hủy phòng những đoàn khách Trung Quốc.

Việc nhận khách hay không thuộc về quyền của Ban Giám đốc khách sạn và điều này hợp lệ. Giờ này em chưa nhận thông tin Đà Nẵng không cho khách Trung Quốc nhập vào mà chỉ có thông tin khách sạn này không nhận khách Trung Quốc".

Thạc sĩ Đinh Gia Hưng từ Đà Nẵng nhận định rằng, vấn đề quan trọng nhất của Việt Nam bây giờ là kiểm dịch, là an toàn sức khỏe cộng đồng chứ vấn đề không phải là an ninh du lịch hay an ninh đối ngoại. Đây là vấn đề toàn cầu. Ông nhấn mạnh :

"Chính phủ nhiều nước đã truyên bố đóng cửa biên giới, hủy bỏ các tour du lịch và các chuyến bay đến từ Trung Quốc vì họ đánh giá được mức độ nguy hiểm của dịch bệnh trong tình hình hiện nay".

Ông Đinh Kim Phúc, Nhà nghiên cứu Biển Đông nói về việc này với tư cách người dân rằng, chính quyền "dạy" cho dân phải nói dóc. Ông cho rằng phía Nhà nước không có động thái nào đủ mạnh để dân an tâm, tin tưởng nên họ phải tự bảo vệ mình như vậy dù hành động bảo vệ đó chưa chắc đúng với quy trình phòng ngừa, ngăn chặn sự lây lan, nhiễm bệnh cúm Vũ Hán. Ông phân tích :

"Việc này cho thấy rằng về phía nhà nước thông tin rất trễ, dè dặt trong thời đại thông tin mạng toàn cầu. Không thể giấu người dân như vậy mà phải cho dân biết sự thật, biết mức độ nguy hiểm như thế nào và chuẩn bị đối phó ra sao ?

Thông tin từ Vũ Hán thì như vậy nhưng máy bay từ Trung Quốc cứ đáp xuống Việt Nam liên tục thì người ta đâu có tin vào những tuyên bố cũng như những lời trấn an từ chính phủ !"

Đại diện Cục Hàng không Việt Nam hôm 26/1 cho biết mỗi ngày có 260 chuyến bay đến Việt Nam từ Trung Quốc, trong đó Vietjet có 50 chuyến, với khoảng 200.000 hành khách vào Việt Nam.

Theo báo cáo của Sở Du lịch Khánh Hòa, từ ngày 23 đến 26/1, tỉnh này đón gần 30.000 lượt khách đến từ Trung Quốc. Còn theo báo cáo nhanh của sở du lịch Quảng Ninh, từ ngày 24 đến hết ngày 26/1/2020 đã có khoảng 6.700 khách Trung Quốc đến tham quan các tuyến điểm du lịch tại Quảng Ninh. Khách du lịch đến chủ yếu bằng đường bộ, đường hàng không và đường biển.

Riêng tại Đà Nẵng, báo cáo mới nhất vào chiều 27/1 đưa ra con số gần 12.000 người Trung Quốc đang đi du lịch và làm việc tại thành phố này. Tại các cửa khẩu và cơ sở y tế trên địa bàn Đà Nẵng đã ghi nhận 41 trường hợp có biểu hiện sốt. Thành phố đã cách ly, lấy mẫu xét nghiệm cho 15 bệnh nhân.

Tại cuộc họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh chiều tối ngày 26/1 tại Bộ Y tế. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã nhấn mạnh : "Chưa có người Việt nào mắc bệnh viêm phổi do virus corona, xử lý nghiêm đối tượng tung tin thất thiệt".

Báo cáo tại cuộc họp, ông Đặng Quang Tấn - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Y tế dự phòng cho hay, tính đến ngày 26/1, tại Trung Quốc đã có 30 tỉnh có người mắc virus corona với con số trên 2.000 người, trong đó có 56 ca tử vong, 15 cán bộ y tế nhiễm bệnh.

Dịch lây lan nhanh !

Du khách mang khẩu trang bảo vệ nhiễm Coronavirus tại phi trường quốc tế Los Angeles International Airport, California, hôm 22/1/2020. AFP

Dịch viêm phổi cấp do một loại coronavirus mới, WHO ký hiệu là 2019-nCoV bắt đầu vào giữa tháng 12/2019 tại thành phố Vũ Hán ở miền Trung Trung Quốc. Các ca nghi ngờ đầu tiên được báo cáo vào ngày 31/12 năm 2019 và ca tử vong đầu tiên được báo cáo là một người đàn ông ở Vũ Hán, chết ngày 9/1/2020.

Đến ngày 27/1, con số chính thức được công bố toàn cầu có 2.886 ca nhiễm bệnh, trong đó có 2.825 người ở Trung Quốc ; con số tử vong là 81 người, con số hồi phục là 59 người.

Dịch bệnh hiện đã lan ra nhiều nước và vùng lãnh thổ khác trên thế giới bao gồm Mỹ, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Pháp, Nepal, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, Đài Loan, Macau, Hong Kong. Cho đến lúc này, Việt Nam vẫn chỉ ghi nhận 2 ca bệnh (hai cha con đến từ Vũ Hán, Trung Quốc) dương tính với chủng mới của virus corona, đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Thành phố Hồ Chí Minh.

Hiện đã có hai quốc gia láng giềng của Trung Quốc tuyên bố đóng cửa biên giới với nước này, đó là Mông Cổ và Bắc Hàn.

Minh bạch thông tin

Tại Việt Nam vào ngày 27/1, truyền thông Nhà nước Việt Nam loan tin Sở Văn hóa thể thao và du lịch tỉnh Lào Cai có văn bản yêu cầu các hiệp hội du lịch và công ty kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh này tạm ngừng xuất, nhập cảnh du khách tại cửa khẩu Lào Cai đến các vùng của Trung Quốc có nguy cơ lây nhiễm virus Corona mới.

Trong chiều cùng ngày, lãnh đạo Sở Du lịch Khánh Hòa cho hay, do Văn phòng Bộ Văn hóa và du lịch Trung Quốc thông báo sẽ tạm ngưng hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp du lịch để thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch virus Corona không lan rộng nên từ ngày 28/1, phần lớn các doanh nghiệp đón và phục vụ khách Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa sẽ tạm ngưng hoạt động.

Thạc sĩ Đinh Gia Hưng cho rằng, về mặt truyền thông thì chính phủ hoặc chính quyền địa phương phải tuyên bố rõ mọi chuyện cho người dân biết để bảo vệ quốc gia. Nếu chính quyền không minh bạch, rõ ràng thì người dân sẽ có những hành động tự phát để bảo vệ mình. Đó là tâm lý bình thường. Ông lập luận :

"Thông tin có 218 du khách từ Vũ Hán bay đến Đà Nẵng được tuyên bố trên báo chí là chuyến bay trước khi có lệnh cấm. Tôi nghĩ chính quyền làm việc chậm trễ. Vì vậy người dân họ không thấy yên tâm. Họ thấy người Trung Quốc vẫn qua và người dân phải thận trọng.

Bản thân người dân cũng không biết việc kiểm dịch, việc khám các hành khách làm thủ tục ở sân bay như thế nào. Người dân không tin cậy nên lo lắng và hành xử như vậy. Đó là tâm lý bình thường".

Ông nói thêm rằng, nếu người dân được biết là chính quyền cấm, kiểm soát nghiêm ngặt như thế nào ở cửa khẩu thì mức độ tin cậy sẽ tăng và người dân sẽ hợp tác với chính quyền dựa trên sự tin cậy và sự minh bạch của chính quyền. Chính phủ phải hành động đồng bộ, khẩn cấp đúng với lòng dân và phép nước.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 27/01/2020

********************

Phòng chống virus Corona : Tuyên truyền mị dân và hữu nghị yếu hèn là tự sát

Gió Bấc, RFA, 27/01/2020

Đến nay dịch viêm phổi cấp virus corona ở Trung Quốc đã bùng phát đến mức được đánh giá là nghiêm trọng. Thế nhưng Việt Nam có 7 tỉnh biên giới với Trung Quốc, lượng du khách và kiều dân Trung Quốc rất đông, trong đó có 2 người xác định là mắc bệnh các biện pháp phòng chống dịch còn quá lỏng lẻo, hình thức, thụ động và cả nể một cách yếu hèn trong việc kiểm soát ngăn chặn làn sóng người Trung Quốc.

Việt Nam đang triển khai các biện pháp phòng chống nhằm hạn chế tối đa sự lây lan, xâm nhập của nCoV

Hữu nghị đón đưa người Vũ Hán

Sự kiện tắc trách không thể chấp nhận được là ngày 22/1/2020, khi chính phủ Trung Quốc đã công bố quyết định đóng cửa Thành phố Vũ Hán thì Đà Nẵng thản nhiên tiếp nhận 218 du khách Vũ Hán và đoàn khách này tiếp tục tư do đi vào Nha Trang. Đến ngày 27/1 vẫn còn một số trong những người này vẫn còn đang ở tại Việt Nam. Sai sót này đã hàm chứa nhiều nguy cơ rủi ro về sự lan nhiễm corona khó có thể kiểm soát được.

Trưa ngày 27/1 có thông tin chính thức tối 27/1 sẽ có một chuyến bay đặc biệt đưa những vị khách cuối cùng trong đoàn 218 du khách từ "tâm dịch" Vũ Hán đến Đà Nẵng trong ngày 22/1 về nước. Máy bay đưa toàn bộ du khách đến Vũ Hán, sau đó phun thuốc chống dịch rồi quay về Việt Nam (1). Trong điều kiện Thành phố Vũ Hán bị đóng cửa và được đánh giá là bất lực trong phòng chống dịch thì việc cho máy bay Việt Nam đáp thẳng vào Vũ Hán là hành vi dũng cảm đầy tình hữu nghị với nước bạn nhưng tiềm ẩn thêm nhiều nguy cơ với người Việt Nam

Kiểm tra thân nhiệt chỉ là hình thức

Những biện pháp kiểm soát dịch của Việt Nam đã và đang áp dụng chỉ đơn giản là kiểm tra thân nhiệt của du khách ở các sân bay, cửa khẩu. Nhưng giải pháp này chừng như chỉ mang tính hình thức, đối phó vì với những người dã nhiểm virus corona mà chưa phát bệnh và thậm chí một số trường hợp đã phát bệnh nhưng thân nhiệt vẫn bình thường. Một nghiên cứu của tổ chức y tế HongKong phát hiện rằng người mang virus Vũ Hán có thể không có triệu chứng (2).

"Cháy" khẩu trang chống virus corona.

Trường hợp người đàn ông từ Vũ Hán vào Đà Nẵng, Cam Ranh rồi xuống đến tận Long An thăm con, cả hai cha con cùng phát bệnh cho thấy rõ điều này.

Ngay với hai trường hợp đã xác định là đã mắc bệnh này các cơ quan chức năng không trực tiếp điều tra dịch tể học hai bệnh nhân trong các mồi quan hệ, tiếp xúc trước đó để thực hiện cách ly những người có nguy cơ lây nhiểm. Không công bố hình ảnh hai bệnh nhân để người từng tiếp xúc có thể nhận dạng tự mình có ý thức cách ly bảo vệ người thân và tránh lây lan cho cộng đồng mà chỉ công bố, khuyến cáo chung chung những người cùng di trên chuyến tàu toa tàu với ngươi bệnh. 

Dư luận đòi cấm, chính quyền làm lơ

Trước nguy cơ dịch bệnh và các biện pháp lỏng lẻo của cơ quan chức năng, dư luận Việt Nam không chỉ trên mạng xã hội mà ngay báo chí chinh thông đã sớm đặt vấn đề đòi hỏi phải có biện pháp triệt để hơn. "Với Việt Nam, có 7 tỉnh giáp với biên giới Trung Quốc, với hàng trăm cửa khẩu giao thương. Dịch bệnh viêm phổi cấp đang diễn ra phức tạp trong thời điểm cả hai quốc gia Việt - Trung đều đang nghỉ Tết, nên việc đi lại của người dân, đặc biệt du khách Trung Quốc du lịch Việt Nam rất nhiều. Nên chăng, cơ quan chức năng cân nhắc việc đóng cửa tạm thời biên giới giữa hai nước để phòng dịch ?" (2).

Tuy nhiên, câu trả lời của cơ quan chức năng là im lặng. Ngược lại trên báo chí truyền thông lề phải tràn ngập những thông tin lạc quan mang tính trấn an dư luận : "Bé gái người Trung Quốc nhập viện Nhi Đồng 2, âm tính với virus corona", "12 người điều trị cách ly tại Đà Nẵng không có dấu hiệu viêm phổi", "chưa có người Việt nào bị nhiểm Corona"…. tạo ra một bức tranh màu hổng tươi đẹp trong khi thực chất là đã phát hiện có ít nhất hai người phát bệnh tại Việt Nam được phát hiện quản lý rất chậm nguy cơ phát tán, gây dịch là rất cao.

Tệ hại hơn nữa, trên mạng xã hội, lực lượng dư luận viên một lần nữa lại tham gia vào tội ác ru ngủ làm lệch lạc nhận thức người dân đưa thông tin bình luận theo quan điểm tuyên giáo để phản bác các thông tin cảnh báo của người có hiểu biết và quan tâm có trách nhiệm với việc phòng chống dịch.

Dân chủ động ngăn, chính quyền lại tháo

Đặc biệt là chiều mùng 2 Tết, ông Phạm Thanh – chủ khách sạn Đà Nẵng trên đường Trần Hưng Đạo (quận Sơn Trà) đã dán bảng thông báo không nhận khách Trung Quốc lưu trú bằng tiếng Việt, tiếng Trung Quốc và tiếng Anh với nội dung : "Khách sạn chúng tôi xin phép không đón tiếp quý khách đến từ Trung Quốc trong thời gian này vì lý do đất nước bạn đang có dịch bệnh corona đang lây lan, truyền bệnh. Khi nào chúng tôi sẵn sàng phục vụ quý khách, chúng tôi sẽ thông báo. Chân thành xin lỗi vì sự bất tiện này".

Khách sạn này đã hoàn tiền và từ chối hợp đồng nhận khách của một đoàn Trung Quốc đặt phòng từ vài tháng trước. Nhiều khách Trung Quốc đến đặt phòng cũng bị từ chối.

Việc này nhằm đảm bảo cho nhân viên và khách hàng khác lưu trú tại khách sạn được an toàn, khách sạn chấp nhận bị thiệt hại về kinh tế. Tuy nhiên tối 24/1, có người đến tự xưng là Sở Du lịch cùng 5, 6 công an yêu cầu nhân viên lễ tân khách sạn gỡ thông báo,

Theo ông Thanh, hiện nay khách sạn vẫn tiếp tục đặt lại bảng thông báo. Đồng thời giữ nguyên quyết định không nhận khách đến từ Trung Quốc trong giai đoạn này, để đảm bảo an toàn.

Giám đốc Sở Du lịch Trương Thị Hồng Hạnh xác nhận, đơn vị có đến làm việc với khách sạn và đề nghị cất bảng thông báo vào trong. Bà Hạnh chống chế cho rằng : "Việc phòng dịch bệnh là điều tốt nhưng không nên vì vậy mà làm những việc ảnh hưởng đến hình ảnh của điểm đến trong mắt du khách. Nhiều người sẽ nghĩ lúc cần thì chúng ta mời gọi họ, còn lúc không cần thì từ chối.

Sẽ có nhiều cách để từ chối khách ví dụ như thông báo hết phòng… chứ không nên công khai thế sẽ ảnh hưởng đến điểm đến, có hành vi không đẹp. Sở chỉ muốn trao đổi và tìm cách làm tốt nhất cho các bên chứ không hề có động thái bắt buộc…", bà Hạnh thông tin (4).

Tinh thần cảnh giác, ý thức trách nhiệm phòng chống dịch của ông Thanh không chạy theo lợi nhuận lẽ ra phải được biểu dương nhân rộng trong cộng đồng lại bị áp chế bởi chính quyền.

Cách nghĩ và ứng xử của giám đốc Sở Du Lịch Đà Nẵng quả là điển hình của tinh thần khiếp nhược hèn với giặc, ác với dân.

Chính phủ bàn theo thông tin bưng bít của Trung Quốc

Thực trạng Việt Nam có 7 tỉnh biên giới chung với Trung Quốc có nhiều cửa khẩu chính ngạch và tiểu ngạch hàng ngày có hàng vạn người Trung Quốc và Việt Nam qua lai với nhau việc kiểm soát dịch bệnh ở tuyến này như thế nào không thấy thông tin. Ngoài ra hàng trăm doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư rải rác khắp toàn lãnh thổ Việt Nam, vào dịp tết sẽ có rất nhiều lao động Trung Quốc vê quê ăn tết quay lai Việt Nam. Hiện nay, dịch đã bùng phát khắp trung quốc nhưng giải pháp với các lao động này như thế nào cũng chưa được các cơ quan chức năng công bố.

Hữu nghị giúp đỡ đón đưa người Trung Quốc vùng dịch bệnh đi du lịch khắp thành phố lơn Việt Nam. Ơ hờ trước tính mạng, sức khỏe người dân, chính quyền còn ra mặt đàn áp đe dọa những người đưa thông thin báo động về dịch bệnh trên mạng internet.

Ở cấp độ cao hơn là chính phủ, tinh thần, biện pháp phòng chống dịch cũng rất ơ hờ, thụ động và thiếu trách nhiệm

Chiều mùng 2 Tết (26/1), Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam chủ trì cuộc họp khẩn Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch bệnh nguy hiểm, mới nổi để tiếp tục triển khai các biện pháp ứng phó.

Bộ Y tế cập nhật, Trung Quốc hiện đã ghi nhận hơn 2.000 ca mắc viêm phổi cấp do chủng mới của virus Corona (nCoV), 56 trường hợp đã tử vong. Dịch bệnh này đã lây lan ra 12 quốc gia. Tỷ lệ tử vong do mắc nCoV từ 3-4%

Tại cuộc họp, đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết, với diễn biến của dịch nCoV hiện chưa có cơ sở để đưa ra khuyến nghị các quốc gia đóng cửa biên giới cũng như chưa đến mức hạn chế đi lại, giao thương quốc tế.

WHO cho biết, bước đầu ghi nhận, mỗi bệnh nhân mắc nCoV có thể lây bệnh cho 2 người, tỷ lệ tử vong từ 3-4% và tỷ lệ bệnh nhân nặng là 20%. Khoảng cách có thể lây nhiễm virus tiếp xúc gần với bệnh nhân là dưới 1 mét.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, dù diễn biến của dịch nCoV đang rất phức tạp nhưng đến thời điểm này có thể nói nước ta vẫn đang kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh. Tuy nhiên, nguy cơ dịch bệnh lây lan ra cộng đồng là khá cao và việc chủ động ứng phó ở mức cao nhất. Bộ Y tế đề nghị Tổng cục Du lịch khuyến cáo hạn chế tối đa việc tổ chức tour du lịch đến Trung Quốc vào thời điểm này.

Giải pháp chung chung, mở ngỏ cho dân Trung Quốc tràn vô

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh : "Không vì bất kỳ một lý do nào kể cả về kinh tế mà để ảnh hưởng đến công tác chống dịch". Đồng thời, yêu cầu các bộ ngành chức năng và các địa phương trên cả nước cần vào cuộc tích cực hơn nữa trong công tác phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm này.

Thông tin trên cho thấy nội dung cuộc họp có rất nhiều bất cập. Nó dựa trên nền của thông tin bưng bít do chính quyền Trung Quốc công bố, mức độ nghiêm trọng về quy mô dịch, mức độ thiệt hại thấp hơn nhiều lần so với thực tế. Ngay báo chí lề phải dù đã bị cấm cản rất nhiều vận lọt ra những thông tin nguy cấp về dịch bệnh ở Trung Quốc. Một nữ y tá ở Vũ Hán tố giác rằng số ca nhiễm virus corona ở Trung Quốc là gần 90.000, gấp nhiều lần so với gần 2.100 ca mà giới chức nước này thông báo (6).

Cứ cho rằng tỉ lệ tử vong của corona là 3% đến 4% như WHO công bố nhưng với tốc độ lây lan nhanh chỉ trong thời gian ngắn Vũ Hán đã có đến 90.000 người bệnh thì hiện nay tại Vũ Hán phải có đến trên 4.000 người chết. Con số này đang tiếp tục tăng thêm thì con số tử vong cuối cùng sẽ là bao nhiêu ? Mức độ tác hại của bệnh dịch sẽ như thế nào ?

Xem nhẹ bối cảnh dịch bệnh tại Trung Quốc, không thừa nhận tình trạng dịch bùng phát trên cả nước, Bộ Chính Trị Trung Quốc đã đánh giá dịch bệnh là nghiêm trọng, cuộc họp của chính phủ Việt Nam cũng không hề lưu tâm đến tình hình phức tạp việc qua lại biên giới của người Trung Quốc trước các chính sách mở cửa biên rơi Việt Nam. Chỉ riêng tình Quảng Ninh đã có 6.700 du khách Trung Quốc đã đến du xuân 3 ngày Tết (7). khắp 7 tỉnh biên giới số lượng du khách là bao nhiêu, được quản lý kiểm soát dịch ra sao ? Có nên tiếp tục mở cửa đón nhận người Trung Quốc tràn sang Việt Nam trú bệnh hay không đã không được đề cập đến.

Phải cấm xuất nhập cảnh Việt Nam-Trung Quốc

Ngày 27/1, ông Tô Bá Hiếu, Phó chủ tịch Hiệp hội du lịch thị xã Sa Pa (tỉnh Lào Cai) thông tin, do dịch viêm phổi cấp đang lan truyền, nên ngành du lịch Châu Hồng Hà, tỉnh Vân Nam - Trung Quốc, vừa phát đi thông báo gửi đến các công ty du lịch Việt Nam, đề nghị tạm ngừng xuất nhập cảnh khách du lịch tại cửa khẩu Hà Khẩu - tỉnh Vân Nam (8). Nhưng còn các tỉnh khác thì sao ? Chính phủ Việt Nam hoàn toàn thúc thủ.

Số lượng lao động, doanh nhân Trung Quốc quay lại Việt Nam là bao nhiêu ? Sẽ ứng xử với các đối tượng này ra sao khi thực tế họ là những ngươi từ vùng dịch ?

Rõ là ở đây, chủ quyền quốc gia và tính mạng, sức khỏe của người dân đã hoàn toàn bị buông lơi. Việc chống dịch chỉ có những lời nói trống rỗng mà không có biện pháp, cụ thể, hay những quyết sách chiến lược.

Để bảo đàm phòng chống dịch lây lan từ Trung Quốc sang Việt Nam như đã từng xảy ra với những lần trước đây như cúm lợn, Sars, người dân yêu cầu chính quyền phải thực hiện ngay các biện pháp khẩn cấp là ngừng tiếp nhận công dân Trung Quốc sang Việt Nam dù là du lich, lao động, nghiên cứu học tập đồng thời nghiêm cấm người Việt sang Trung Quốc.

Bộ Y tế, cần có cổng thông tin điện tử thông tin cập nhật diễn biến dịch, các biện pháp phòng ngửa đối phó với dịch, thông tin phải được cập nhật trong từng giờ. Các cơ quan truyền thông cũng cần có chuyên mục thông tin về dịch với các nội dung tương tự.

Trong điều kiện hệ thống y tế quá yếu kém luôn quá tãi hiện nay, cần thiết phải có sự chuẩn bị chiến lược về thiết bị, dược liệu, cơ sở điều trị dự phòng khi có dịch.

Điều cần thiết nhất là cán bộ, từ cấp cơ sở đến vĩ mô cần có trách nhiệm với sinh mạng người dân hãy tháo gỡ sự đớn hèn phụ thuôc 16 chữ vàng trong ứng xử phòng chống dịch. Virus corona không phải là đảng viên ngoan ngoãn tuân theo các nghị quyết hoặc lời tuyên truyền ma mị.

Gió Bấc

Nguồn : RFA, 27/01/2020 (Gió Bấc's blog)

1. https://tuoitre.vn/toi-nay-27/1-chuyen-bay-cuoi-dac-biet-dua-khach-vu-han-ve-vu-han-20200127122648866.htm

2. https://plo.vn/quoc-te/nguoi-mang-virus-vu-han-co-the-khong-co-trieu-chu...

3. https://nld.com.vn/noi-thang/noi-thang-nen-san-sang-dong-cua-bien-gioi-v...

4. https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/virus-corona-so-dich-benh-khach-san-da-...

5. https://www.baogiaothong.vn/viet-nam-59-nguoi-nghi-nhiem-virus-ncov-viem...

6. https://laodong.vn/the-gioi/nu-y-ta-to-giac-con-so-choang-vang-so-ca-mac...

7. https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/virus-corona-6-700-du-khach-trung-quoc-...

8. https://dantri.com.vn/xa-hoi/tam-dung-xuat-nhap-canh-khach-du-lich-qua-cua-khau-ha-khau-trung-quoc-20200126091809039.htm

Án ngày càng nặng

Năm 2019 là năm mà nhiều bản án rất nặng được tuyên cho các nhà đấu tranh, những cây bút phản biện hay các bloggers… chỉ vì họ thẳng thắn trình bày chính kiến với mong muốn một xã hội tốt đẹp hơn, dân chủ và nhân quyền phải được tôn trọng.

Nhóm Nhân sĩ trí thức Sài Gòn (từ trái sang) : các ông Bùi Tiến An, Huỳnh Tấn Mẫm, Tương Lai, Huỳnh Kim Báu, Lê Công Giàu. Courtesy : Nhóm Nhân sĩ Trí thức Sài Gòn

Có thể kể đến như hồi tháng 4, năm thành viên Hội Anh em Dân chủ - Nguyễn Văn Túc, Nguyễn Trung Tôn, Nguyễn Bắc Truyển, Trần Thị Xuân, và Phạm Văn Trội - bị xử từ 7 đến 13 năm tù giam.

Đến tháng 8, nhà hoạt động Lê Đình Lượng nhận bản án 20 năm tù giam và 5 năm quản chế - bản án có lẽ cao nhất từ trước đến nay với cáo buộc "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" theo điều 79 Bộ luật hình sự cũ năm 1999.

Một tháng sau đó, Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Bình kết án ông Nguyễn Trung Trực 12 năm tù 5 năm quản chế với cáo buộc "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".

Tháng 10, năm người là Lưu Văn Vịnh, Nguyễn Quốc Hoàn, Nguyễn Văn Đức Độ, Từ Công Nghĩa và Phan Trung bị xử theo điều 79 của bộ luật hình sự năm 1999 ‘hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân’ với mức án từ 8 đến 15 năm tù giam.

Ông Vũ Quốc Ngữ, Giám đốc tổ chức Defend the Defenders, người được vinh danh giải Nhân Quyền & Pháp Quyền năm 2019 do Đức và Pháp đồng chủ xướng, lên tiếng với RFA về tình trạng nhân quyền Việt Nam năm 2019 :

"Tình trạng nhân quyền năm 2019 rất tồi tệ với việc gia tăng giới bất đồng chính kiến và giới hoạt động xã hội dân sự như Nhà xuất bản Tự Do, nhóm Cây Xanh. Con số cụ thể là năm 2019 nhà cầm quyền bắt ít nhất là 40 nhà hoạt động, trong đó có 21 người liên quan đến những bài viết ôn hòa trên facebook ; kết án 40 người hoạt động khác với tổng cộng 207 năm và 6 tháng tù giam cùng 47 năm quản chế".

Theo đánh giá của ông Ngữ thì số người bị bắt năm 2019 cao hơn năm 2017 nhưng ít hơn năm 2018 bởi ngày 10 tháng 6 năm 2018, hàng ngàn người dân tại một số địa phương là Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Bình Thuận, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu và Sài Gòn xuống đường biểu tình phản đối Dự thảo Luật Đặc khu Kinh tế và Dự thảo Luật An ninh mạng khiến hàng trăm người bị bắt và có ít nhất 127 người đã bị kết án tù với các tội như gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ.

Như vậy có thể thấy tình hình bắt bớ, bỏ tù những tiếng nói đối lập không hề giảm mà ngày càng tăng.

Blogger Nguyễn Ngọc Già, một cây bút phản biện trên mạng xã hội nêu quan điểm của ông :

"Theo quan điểm của tôi thì trong bối cảnh hiện nay, việc tăng cường bắt bớ là điều không có gì ngạc nhiên hết. Tuy nhiên nó lại cho tôi thấy sự hỗn loạn trong việc đánh giá và bắt bớ của chính quyền địa phương hơn là trung ương. Ví dụ, thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh chỉ dạy học trò hai bài hát của Nhạc sĩ Việt Khang mà bị kêu án lên tới 11 năm tù.

Thời gian cách đây khoảng 5 năm, tức thời gian tôi bị bắt, trước đó là Điếu Cày, Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Công Định… thì lúc đó họ có sự thống nhất và quy về một mối cho việc tăng cường đàn áp nhân quyền. Nhưng giai đoạn sau này, đặc biệt năm 2018, 2019, tôi thấy nó không còn tính thống nhất mà mạnh địa phương nào địa phương đó tùy nghi bắt bớ và kết án mà không cần xin ý kiến của trung ương".

Có thể nhận thấy nhận xét của ông Nguyễn Ngọc Già qua trường hợp ông Phạm Chí Dũng, Chủ tịch Hội Nhà Báo Độc Lập bị cơ quan an ninh điều tra thuộc Công an Thành phố Hồ Chí Minh bắt và khởi tố hình sự chứ không phải công an Hà Nội.

Bà Bùi Hồng Loan, vợ ông Phạm Chí Dũng nói với RFA vào ngày 30/12/2019 rằng, bà không biết những việc ông Phạm Chí Dũng làm, nhưng qua những bài viết mà bà có dịp xem thì ông Dũng có những nhận xét và đánh giá sắc sảo về thời cuộc. Bà nói thêm :

"Việc viết bài của anh Dũng thì anh phản biện đúng, không sai nhưng có thể là "đụng chạm" tới người ta. Nói đúng, nói thật thì nó hay mất lòng. Mình không biết người ta bắt anh Dũng với ý đồ gì ?".

Ông Nguyễn Tường Thụy, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập cho rằng việc ông Phạm Chí Dũng bị bắt thì cũng bình thường thôi. Không phải bởi ông Dũng phạm tội, vi phạm pháp luật Việt Nam mà do nhà cầm quyền Việt Nam thấy cần bắt thì họ bắt mà không cần chứng cứ.

Lo ngại cho năm 2020

Với những vụ bắt bớ, những bản án nặng nề và vô lý dành cho các nhà hoạt động mà các tổ chức nhân quyền trên thế giới đã lên tiếng, có thể thấy tình hình nhân quyền Việt Nam không có gì sáng sủa cho đến những ngày cuối cùng của năm 2019.

Nhà hoạt động Nguyễn Văn Túc tại phiên tòa sơ thẩm ở tỉnh Thái Bình ngày 10 tháng 4 năm 2019. AFP

Liệu tình hình năm tới có gì khả quan hay không ? Ông Vũ Quốc Ngữ khẳng định :

"Tôi nghĩ rằng năm 2020 là năm đảng cộng sản chuẩn bị đại hội đảng nên họ thắt chặt an ninh và có lẽ tình trạng nhân quyền sẽ tiếp tục tồi tệ chứ sẽ không được cải thiện".

Sau khi ông Phạm Chí Dũng bị bắt, dư luận bày tỏ lo ngại cho sự an toàn của các nhà báo độc lập khác hay những người "mạnh miệng" trên mạng xã hội, đặc biệt là Phó chủ tịch của Hội Nhà báo Độc lập. Ông Nguyễn Tường Thụy bày tỏ quan điểm của mình với RFA vào một ngày cuối năm 2019 :

"Quan niệm của tôi là đã đấu tranh thì phải chấp nhận những điều không hay, không tốt đến với mình. Từ những năm 2012, 2013 tôi đã bị công an Việt Nam đe dọa qua những tin nhắn hoặc những comment qua trang blog của tôi rằng tôi đang "đi quá" nhưng họ chưa có thời gian "sờ’ đến tôi. Những chuyện đó tôi đã tính đến rồi. Không phải vì tôi vi phạm gì cả mà vì họ thích bắt ai là họ bắt".

Ông Thụy cho rằng năm 2019 chính quyền tăng cường đàn áp những tiếng nói đối lập. Họ diệt từ trong trứng nước, bởi rất nhiều người không hề có tiếng tăm gì trên cả mạng xã hội lẫn đời thường. Đến khi họ bị bắt được báo chí loan tải hay đem ra tòa xử thì người dân mới biết.

Còn với blogger Nguyễn Ngọc Già thì ông thẳng thắn chia sẻ ông không làm gì sai nhưng ở Việt Nam thì sau khi Luật an ninh mạng có hiệu lực, họ không cần chứng cứ để bắt và muốn kết án bao nhiêu thì tùy. Ông nói thêm :

"Thú thật là tôi cũng không biết là tôi có bị bắt lại nữa hay không bởi vì nó bị cái tình trạng gọi là hỗn mang. Tôi không chống nhà nước mà tôi chỉ thực hiện Quyền con người được Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã xác định trong hiến pháp và ngay cả trong cương lĩnh của Đcộng sản Việt Nam cũng đã nói rằng, tôn trọng những điểm khác biệt không trái với lợi ích chung của quốc gia, dân tộc".

Những người bị bắt với lý do chống nhà nước với những bài viết trên mạng hết sức bình thường nhưng bị quy vào tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo Điều 117 thuộc Bộ Luật hình sự hiện hành.

Blogger Nguyễn Ngọc Già cũng chia sẻ thêm rằng, giới luật sư, những người đang bị bắt tạm giam cũng như thân nhân của họ nên thay đổi cách tiếp cận, lý luận và bào chữa cho những người đang bị cáo buộc tội tuyên truyền chống nhà nước theo Điều 117, bởi đây là một tội danh không có hậu quả.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 30/12/2019

*****************

Dân than chính quyền không thiện chí trong giải quyết khiếu kiện đất đai ! (RFA, 30/12/2019)

Đồng Tâm lại nóng !

Chỉ còn vài ngày là hết năm 2019, điểm nóng tranh chấp đất đai ở xã Đồng Tâm lại nóng lên khi vào chiều ngày 29/12/2019, Công an, Quân đội đưa lực lượng đủ loại kéo về trường bắn Đồng Tâm, với lý do diễn tập phương án xử lý tình huống tập trung đông người khiếu kiện, gây rối an ninh…

Một lần quân đội đến xã Đồng Tâm trước đây. Screen capture

Trả lời RFA hôm 30/12, ông Lê Đình Công, một người dân có đất tranh chấp ở Đồng Tâm, nói :

"Chiều hôm qua, khoảng 30 xe, dán giấy trắng, bịt hết biển số, vào trường bắn Miếu Môn, đây là quân của chính quyền Hà Nội, âm mưu về cướp đất của nhân dân Đồng Tâm. Chúng tôi đã tập trung chuẩn bị mọi phương tiện, nếu chính quyền đụng đến phần 59 hecta của chúng tôi, thì chúng tôi sẽ quyết tâm chiến đấu".

Tuy nhiên, cho đến thời điểm chúng tôi liên lạc với ông Công thì không xảy ra đụng độ nào giữa người dân Đồng tâm và lực lượng công quyền.

Vụ việc ở Đồng Tâm gây chấn động dư luận trong và ngoài nước từ ngày 15/04/17, khi chính quyền xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội tiến hành cưỡng chế đất tại đồng Sênh, ở thôn Hoành ; khi đó, dân Đồng Tâm bắt giữ 38 cảnh sát cơ động và cán bộ làm con tin, để yêu cầu được đối thoại với Chính quyền thành phố Hà Nội. Biện pháp này được thực hiện sau khi Công an Hà Nội bắt 4 người dân xã Đồng Tâm để điều tra cáo buộc ‘gây rối trật tự công cộng’. Trong số này có cụ Lê Đình Kình, nguyên Bí thư đảng ủy xã, 82 tuổi vào thời điểm đó.

Căng thẳng chấm dứt vào ngày 22/4 sau khi Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung về đối thoại với người dân, hứa sẽ không truy cứu trách nhiệm hình sự của toàn thể nhân dân xã Đồng Tâm sau vụ bắt giữ con tin, và người dân thả toàn bộ những con tin bị bắt giữ.

Nhìn lại năm 2019, ông Lê Đình Công cho biết, có rất nhiều bước giải quyết của chính quyền Hà Nội mà người dân Đồng Tâm không đồng tình :

"Năm 2019, từ kết luận rà soát của thanh tra chính phủ, đã cho thấy họ đã chống lưng cho thanh tra chính phủ. Bởi vì nếu rà soát thì họ phải về thực địa, đối thoại, đưa ra bằng chứng pháp lý, nhưng họ hoàn toàn không làm. Sự kiện thứ hai là phó tổng thanh tra chính phủ Nguyễn Văn Thanh đã họp báo vu khống bịa đặt cho dân, vu khống cụ Kình trục lợi, mà không có bằng chứng nào, lý do nào. Đặc biệt thời gian vừa qua, họ có một giấy mời mời nhân dân Đồng Tâm nghe đọc dự thảo kết luận thanh tra, chúng tôi không đồng tình và không đi. Khi dân không đi thì tại buổi họp đó, họ lại treo bảng ‘Đối thoại với dân Đồng Tâm và các xã giáp sân bay Miếu Môn’, rồi đưa người của họ nói xấu dân Đồng Tâm, đánh lừa dư luận báo chí".

Tại buổi họp báo về việc quản lý, sử dụng đất khu sân bay Miếu Môn, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, hôm 27/8/2019, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung có nói : "Ông Lê Đình Kình có mục đích xấu, nhằm trục lợi trên đất Đồng Tâm".

Một năm Vườn rau Lộc Hưng !

Vào tháng 12/2019, khi người theo Thiên Chúa giáo ở nhiều nơi đang vui vẻ khẩn trương chuẩn bị kỷ niệm Mừng Chúa Giáng Sinh, thì bà con xóm đạo mất đất ở Vườn rau Lộc Hưng hôm 8/12 bị chính quyền phường 6, quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh huy động công an, an ninh mặc thường phục và dân quân đến vùng đất cưỡng chế để cản trở bà con dựng hang đá Noel, đập phá tượng Đức Mẹ, và bắt giữ 3 người phản đối. Người dân cho rằng đây là hành động vi phạm quyền tự do tôn giáo của người dân.

Trả lời RFA hôm 30/12, ông Cao Hà Trực, một người dân mất đất ở Vườn rau Lộc Hưng, nói :

"Sau khi nhà cầm quyền lấy đất của dân rồi thì nhà cầm quyền tiếp tục chà đạp pháp luật, chà đạp hết những quyền con người cơ bản, chẳng hạn như quyền tự do tôn giáo. Họ dùng báo chí để đánh lừa dư luận là họ chỉ cưỡng chế xây dựng trái phép thôi, còn người dân vẫn được ra vào bình thường. Nhưng trên thực tế, họ không cho chúng tôi vào mảnh đất của chúng tôi để thực hiện quyền tự do tôi giáo, làm hang đá thô sơ mừng Chúa Giáng Sinh, kỷ niệm hàng năm. Nhưng họ sẵn sàng chà đạp, giật đổ hang đá, làm bể tượng thánh…".

Hang đá Noel ở Vườn rau Lộc Hưng - Courtesy of FB Vườn rau Lộc Hưng

Vườn rau Lộc Hưng là khu đất đã bị chính quyền địa phương cưỡng chế vào tháng 1 năm 2019, với mục đích theo chính quyền là để xây dựng trường học. Tuy nhiên, người dân địa phương không đồng ý với quyết định cưỡng chế này và đã đưa đơn kiện lên chính quyền thành phố và trung ương.

Những người dân bị cưỡng chế cho biết đất của họ là từ đời cha ông (thời Pháp) để lại và khẳng định họ có căn cứ pháp lý xác định khu đất Vườn rau thuộc quyền sở hữu của họ từ năm 1954 đến nay. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đã cố tình không cấp quyền sử dụng đất cho dân. Trong khi chính quyền cho biết việc cưỡng chế chỉ thực hiện với 112 nhà xây dựng trái phép từ ngày 1/1/2018.

Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc, là một trong những luật sư thiện nguyện đại diện bà con Vườn rau Lộc Hưng, khi trao đổi với RFA qua tin nhắn hôm 30/12/2019, nhận định :

"Gần tròn 1 năm người dân Vườn rau Lộc Hưng sống trong nỗi thống khổ vì bị mất nhà, mất đất, mất nguồn sống do bị "cưỡng chế" phá nhà, chiếm đất, huỷ hoại tài sản, hoa màu"...

Một năm trôi qua người dân Vườn rau Lộc Hưng hứng chịu bất công ngút trời ! Rất nhiều đơn kêu cứu khẩn cấp, đơn khiếu nại, đơn yêu cầu giải quyết, đơn đề nghị, kiến nghị, kể cả đơn tố cáo, với đầy đủ cơ sở và chứng cứ pháp lý, tài liệu và hình ảnh đính kèm, chưa được chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh giải quyết, tất cả chỉ mới dừng lại việc tiếp nhận và chuyển đơn.

Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc cho biết, đại diện bà con Vườn rau Lộc Hưng cùng với nhóm luật sư thiện nguyện đã 3 lần ra Hà Nội, làm việc với Ban Tiếp công dân Trung ương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ban Dân nguyện Quốc hội... Đã có 4 công văn của Ban Tiếp công dân Trung ương gửi cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu phải tiếp xúc, đối thoại và giải quyết các yêu cầu khiếu nại của người dân Vườn rau Lộc Hưng, nhưng cho đến nay, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh vẫn giữ thái độ im lặng đến đáng sợ... !!! Ông viết tiếp :

"Bên cạnh đó, phía phường 6 và quận Tân Bình có vẻ như muốn đối phó với bà con nơi đây bằng cách gia tăng bạo lực và trấn áp, nên đã nhiều lần xảy ra xung đột, xô xát, bắt giữ người"...

Về phía bà con Vườn rau Lộc Hưng thể hiện quyết tâm rất rõ ràng là đấu tranh pháp lý đến cùng để đòi quyền lợi chính đáng trên mảnh đất của mình. Bên cạnh đó, vì hầu hết bà con nơi đây là giáo dân Công giáo nên họ vẫn giữ vững đức tin và thực hành cầu nguyện hàng đêm và mỗi lúc có biến để cầu mong Thiên Chúa, Đức Mẹ và các Thánh Thần chở che, ban cho ơn phước...

Theo Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc, điều đáng trăn trở là… để duy trì cuộc đấu tranh pháp lý của người dân thì cần đảm bảo cuộc sống tối thiểu của bà con, trong khi hiện tại họ rất khó khăn, đói khổ... Do đó, bà con dân oan Vườn rau Lộc Hưng rất cần sự giúp đỡ của những tấm lòng thơm thảo của quý vị mạnh thường quân và các nhà hảo tâm, để họ đủ sức đi hết chặng đường cam go trong cuộc đấu tranh dân sinh khốc liệt này... !

Mất đất, mất nhà, mất công ăn việc làm khi phải khiếu kiện triền miên khắp nơi, là điểm chung của nhiều bà con dân oan bị cưỡng chế đất không đúng pháp luật khắp nơi, có người khiếu kiện đã một năm, có người đã vài năm… nhưng có người đã khiếu kiện gần 20 năm qua, như bà con dân oan ở Thủ Thiêm, thuộc quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh.

Thủ Thiêm tiếp tục chờ !

Ròng rã hơn 20 năm qua, nhiều hộ dân tại Thủ Thiêm bị di dời mà không được bồi thường một cách hợp lý, chưa kể trong đó rất nhiều người bị cưỡng chế lấy nhà mà không được đền bù, khiến họ rơi vào thảm cảnh. Số này nhiều lần khiếu nại từ cấp thành phố đến trung ương, nhưng chỉ nhận được hứa hẹn từ các cấp và đến nay vẫn phải tiếp tục nộp đơn và chờ đợi…

Trả lời RFA hôm 30/12, ông Cao Thăng Ca, một người dân mất đất ở Thủ Thiêm, nói :

"Về vấn đề Thủ Thiêm, tôi thấy rằng, nếu người gây ra sai phạm Thủ Thiêm đáng trách một, thì những người giải quyết sai phạm Thủ Thiêm đáng trách vạn lần. Vì lý do, các cấp chính quyền trước đây đã rõ ràng gây ra nhiều sai phạm, oan trái, tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, nhưng chính quyền hiện tại, sao không giải quyết đúng pháp luật mà lại đi bao che, ngụy biện, trơ tráo, để bảo vệ cho người tiền nhiệm".

Khu đô thị mới Thủ Thiêm nhìn từ trên cao. Screen Capture/ RFA Edited

Trong gần 20 năm khiếu kiện, người dân Thủ Thiêm cho biết, họ rất bức xúc khi mỗi cấp, mỗi thời chính quyền nói khác nhau, ngay cả việc sử dụng bản đồ quy hoạch nào để căn cứ giải quyết tranh chấp cũng không thống nhất.

Cụ thể, vào tháng 5/2018, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã thừa nhận chưa tìm thấy bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm 1996, với tỷ lệ 1/5.000 kèm theo Quyết định 367 ngày 4/6/1996 của Thủ tướng. Bản đồ quy hoạch này được chính quyền khi đó xem là tài liệu quan trọng nhất để giải quyết mọi khiếu nại của người dân Thủ Thiêm.

Trong khi Thứ trưởng Bộ xây dựng Lê Quang Hùng trong một cuộc họp về Thủ Thiêm từng khẳng định, quy hoạch chung là năm 1996 về pháp lý đã được thay đổi bằng quy hoạch 2005 do đó dựa vào quy hoạch theo bản đồ 2005, không tìm bản đồ năm 1996 làm gì.

Thế nhưng trong cuộc họp báo chiều 14/8/2019, ông Võ Văn Hoan, Phó chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh lại kết luận, tổ công tác căn cứ vào hai bản đồ, gồm bản đồ quy hoạch xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm 1/2000 thiết lập 1997 và bản đồ quy hoạch xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm 1/5000 lập năm 1995 để xác định ranh 4,3 ha...

Ông Cao Thăng Ca, cho biết thêm :

"Trong năm 2019, chúng tôi bức xúc nhất là việc ông bí thư thành ủy về tiếp xúc với người dân Thủ Thiêm, có hứa là sẽ giải quyết và sẵn sàng lắng nghe. Nhưng thời gian gần đây ổng lãi nói là, 5 khu phố 3 phường nằm trong ranh, người dân bức xúc vì tại sao ổng lại thay đổi 180 độ như vậy. Chứng tỏ Thành phố Hồ Chí Minh không có thiện chí giải quyết khiếu nại".

Phó thủ tướng Việt Nam, ông Trịnh Đình Dũng tại hội nghị tổng kết công tác năm 2019 của Bộ Tài nguyên và môi trường hôm 27/12 vừa qua tiếp tục thừa nhận tình trạng khiếu nại đất đai vẫn còn rất bức xúc. Theo lời ông này thì chủ yếu đó là những vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài không hồ sơ đầy đủ.

Trong khi đó những người dân phải khiếu kiện đất đai đều trưng đầy đủ mọi chứng từ xác minh quyền sử dụng hợp pháp của họ qua nhiều thời kỳ ; thế nhưng trường hợp của họ bị các cơ quan chức năng đùn đẩy và kéo dài hết năm này đến năm khác.

Nguồn : RFA, 30/12/2019

Người Trung Quốc tràn sang từng đoàn : Dân lo, chính quyền phản ứng chậm !

Dân không tin Trung Quốc !

Chỉ trong 10 ngày, ba đoàn khách Trung Quốc với số lượng từ hàng trăm lên đến vài ngàn sang Việt Nam tham gia các hoạt động văn hóa của riêng họ khiến nhiều người đọc báo ngỡ ngàng. Lý do theo họ chưa bao giờ có hiện tượng như vậy xảy ra. Trong khi đó cơ quan chức năng và chính quyền chỉ có biện pháp khi sự việc dường như đã rồi.

Du khách Trung Quốc tham quan thành phố Hà Nội bằng xe xích lô. Ảnh chụp năm 2015. Reuters

Vụ việc đầu tiên diễn ra hôm 10/12, hơn 600 người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam theo hình thức "tour 0 đồng" qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Quảng Ninh) sau đó tập trung về thành phố Hạ Long, tụ tập tại Cung Quy hoạch - Hội chợ và Triển lãm tỉnh (Cung Cá heo), để biểu diễn trang phục, ca hát…

Ngày 11/12, bà Nguyễn Thị Hạnh - Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Quảng Ninh - cho báo chí biết đã đề xuất cho tạm dừng chương trình vì chưa được phép của các cơ quan chức năng.

Trong khi đó, ông Bùi Quang Nam, Chánh Thanh tra Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Quảng Ninh, cho rằng doanh nghiệp chỉ cần gửi văn bản thông báo đến các cơ quan chức năng là được phép tổ chức mà không cần chờ cấp giấy phép hay có ý kiến phản hồi.

Ngày 12/12, hơn 700 khách du lịch Trung Quốc, chủ yếu là khách nữ, đến Cung Cá heo quy hoạch, hội chợ, triển lãm và văn hóa tỉnh Quảng Ninh (thành phố Hạ Long) tụ tập chụp ảnh khiến chính quyền địa phương phải đưa khoảng 30 người đến giám sát.

Hai vụ đó chưa kịp lắng xuống trong công luận thì sáng 20/12, hơn 2.000 người Trung Quốc di chuyển trên 60 xe khách từ tỉnh Quảng Ninh đến thành phố Hải Phòng để dự tiệc mà dư luận cho rằng họ dự định tổ chức hội thảo tại Trung tâm tiệc cưới Hải Đăng khiến dư luận không khỏi lo ngại.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện thuộc Viện Hán Nôm, thì theo lẽ thường, khi một nước, một tỉnh hoặc một vùng du lịch mà có khách du lịch đến ăn uống, tiêu xài, thuê mướn khách sạn, hội trường… thì đấy là một điều mừng chứ không phải điều lo, nhưng dư luận Việt Nam lại thấy lo ngại trước hiện tượng người Trung Quốc đến Việt Nam ồ ạt vì nhiều lý do. Ông giải thích :

"Thứ nhất là họ ồn ào, mất vệ sinh, hung dữ. Thứ hai là họ đến tuyên truyền những điều không được phép như tuyên truyền về đường lưỡi bò ; tuyên truyền lịch sử Việt Nam vốn là từ Trung Quốc tách ra ; tuyên truyền Hoàng Sa, Trường Sa là của họ".

Tuy dư luận xã hội lo lắng trước hiện tượng này nhưng ông Lê Thế Hùng - Giám đốc Công ty lữ hành quốc tế Quảng Ninh, cho rằng việc hơn 600 du khách qua biểu diễn thời trang tại địa phương này chỉ là buổi sinh hoạt nội bộ của du khách, cũng giống như du khách trong nước đi du lịch thường mặc đồng phục để check-in, sau đó ăn uống, ca hát…

Nhà báo Võ Văn Tạo từ Nha Trang, một trong những thành phố có đông khách du lịch Trung Quốc, phân tích lý do vì sao có hiện tượng trên :

"Mình không ở trong ban tổ chức nên mình không biết chắc chắn họ có ý đồ gì không, nhưng tôi nghĩ nó có thể rơi vào mấy trường hợp sau :

Thứ nhất họ coi chuyện đó là bình thường, không vi phạm luật pháp Việt Nam. Thứ hai là họ có sự cố ý. Họ làm vậy để thể hiện người Trung Quốc có quyền làm bất cứ điều gì trên lãnh thổ Việt Nam theo tuyên truyền của đảng Cộng sản Trung Quốc".

Cô Trần Thị Tuyết, nhân viên công ty bảo hiểm Prudential cũng bày tỏ nỗi lo lắng của mình rằng người Trung Quốc họ không bao giờ đối xử tốt với người Việt Nam mà họ chỉ tìm cách hại người Việt Nam từ thực phẩm cho đến chủ quyền quốc gia. Cô nói thêm :

"Người Trung Quốc họ đâu có tốt. Ở bên nước nó mà nó đã xấu rồi thì qua tới Việt Nam mình nó còn xấu tới cỡ nào nữa !"

Chính quyền quản lý lỏng lẻo hay sợ Trung Quốc ?

Là một nước lớn lại nằm cạnh Việt Nam, từ hàng ngàn năm qua Trung Quốc lăm le xâm chiếm Việt Nam, coi Việt Nam như một nước chư hầu của mình. Gần nhất là cuộc chiến tranh biên giới Việt - Trung nổ ra vào ngày 17 tháng 2 năm 1979 khi Trung Quốc đem quân tấn công Việt Nam trên toàn tuyến biên giới giữa hai nước.

Khách Trung Quốc tham quan Vịnh Hạ Long. Reuters

Chính vì thế, chuyện từng đoàn khách du lịch Trung Quốc hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người tụ tập như những ngày qua khiến người dân không thể an lòng. Các cấp chính quyền cũng chỉ giám sát hoặc tạm ngưng các chương trình của họ khi "gạo đã nấu thành cơm" mà không thể ngăn cản ngay từ đầu.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện nhận định :

"Điều đó nói lên Việt Nam rất lỏng lẻo trong vấn đề để người Trung Quốc sang Việt Nam. Thứ nhất là sự lỏng lẻo của hệ thống chính quyền tại các địa phương đó. Thứ hai là không có sự chỉ đạo một cách nhất quán từ trung ương xuống đến địa phương. Thể hiện sự buông lỏng quản lý của cấp trung ương với hiện tượng này".

Theo lãnh đạo Công an thành phố Hải Phòng và Sở Du lịch thành phố Hải Phòng, sự có mặt của hơn 2.000 khách Trung Quốc như kể trên là hoạt động du lịch bình thường.

Nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng, thật ra chính quyền chỉ lên tiếng khi công luận bức xúc lên tiếng trên báo chí hoặc trên mạng xã hội. Lúc đó họ mới giật mình rồi đổ qua đổ lại. Ông nói tiếp :

"Tôi cũng ở trong bộ máy Nhà nước nhiều năm nên tôi biết. Họ vô tâm lắm, họ chả có ý thức chuyện đó đâu.

Cán bộ cao cấp Việt Nam rất là sợ Bắc Kinh. Nếu làm phật ý Bắc Kinh là có thể bay ghế liền, cho nên hiện tượng người Trung Quốc sang Việt Nam ờ ạt như vậy chỉ có người dân là bức xúc mà thôi chứ cán bộ thì ít, đặc biệt cán bộ cao cấp nhiều khi còn tránh né sợ đụng chạm".

RFA hỏi chuyện một vài người dân rằng giả sử người Mỹ qua Việt Nam du lịch từng đoàn người đông như vậy và có những hoạt động tương tự các đoàn khách Trung Quốc thì họ có thấy lo lắng không ?

Cô Tuyết trả lời không do dự :

"Không ! Tôi không thấy lo vì người Mỹ họ qua họ giúp Việt Nam Từ hồi nào giờ tôi chỉ thấy người Trung Quốc là xấu thôi chứ Mỹ thì không !"

Nhà báo Võ Văn Tạo cũng cùng ý kiến. Ông nêu dẫn chứng chiếc tàu sân bay USS Carl Vinson đến Đà Nẵng vào tháng 3 năm 2018. Hải quân Mỹ trong ban nhạc Hạm đội 7 đã có một đêm nhạc sôi động thu hút hàng trăm người dân tham gia tại chân cầu Rồng. Ông nói :

"Không hề lo ngại. Hoan nghênh và vui vẻ là đằng khác. Đó không phải là suy diễn mà là thực tế. Những chiếc tàu hải quân Mỹ đến Đà Nẵng hay Nha Trang tổ chức những sự kiện văn nghệ, người dân đến xem và tham gia vui vẻ. Họ đâu có ghét. Phải nói thẳng tâm lý của người Việt Nam là rất kỵ Trung Quốc".

Qua mấy vụ vừa rồi, mạng xã hội lan truyền lại bài thơ "Đường sang nước bạn" của Tố Hữu với hai câu :

"Bên ni biên giới là mình

Bên kia biên giới cũng tình quê hương…".

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 20/12/2019

**********************

Hải Phòng bất ngờ với 2.000 người Trung Quốc đến tổ chức hội nghị (VOA, 21/12/2019)

Các cơ quan chức năng của Hải Phòng vừa được lệnh "vào cuộc" để kiểm tra, làm rõ một sự kiện tập trung hơn 2.000 người Trung Quốc trong thành phố vào ngày 20/12.

Hơn 2.000 du khách Trung Quốc xuất hiện tại trung tâm tiệc cưới lớn nhất Hải Phòng, Hải Đăng Plaza, vào ngày 20/12/2019 để nghe chia sẻ sản phẩm, kinh nghiệm bán hàng.

Nhiều trang tin từ Việt Nam dẫn lời người dân địa phương xác nhận đoàn khách nói tiếng Trung Quốc đã đi trên khoảng 60 xe khách đến Trung tâm tiệc cưới Hải Đăng, nơi có sức chứa lớn nhất Hải Phòng, nhưng không ai biết họ đến đây để làm gì.

Tin cho hay đoàn khách đã đến Việt Nam qua cửa khẩu Móng Cái, Quảng Ninh, vào ngày 19/12 rồi đến Hải Phòng dự tiệc tri ân khách hàng của 3 doanh nghiệp du lịch Trung Quốc.

Khi được hỏi về sự kiện này, ông Nguyễn Kim Pha, Chánh Văn phòng UBND thành phố Hải Phòng, nói với báo Dân Trí rằng thành phố đã giao cho Công an, Sở Ngoại vụ, Sở Công thương và các cơ quan chức năng "vào cuộc" để xác minh thông tin, đồng thời cho biết thêm rằng quan điểm của thành phố là sẽ "nhanh chóng làm rõ hoạt động trên như thế nào, có phép hay không phép, để có hướng xử lý và thông tin cụ thể đến báo chí".

Phía Sở Văn hóa thể thao và du lịch thành phố thì nói họ không nhận được bất cứ thông tin gì về hoạt động này vì nhóm khách đến đột xuất, và đã đề nghị thành phố dừng hoạt động của nhóm này.

Trong khi đó, lãnh đạo Công an và Sở Du lịch thành phố Hải Phòng nói với báo Thanh Niên rằng sự có mặt của hơn 2.000 khách Trung Quốc như trên là một "hoạt động du lịch bình thường" và hoạt động này "đã được thông báo với Công an thành phố Hải Phòng và Sở Du lịch".

Thời gian gần đây, các hoạt động tập trung đông người Trung Quốc tại Việt Nam đang thu hút sự chú ý của công luận, giữa bối cảnh mối quan hệ giữa hai nước đang rơi vào tình trạng căng thẳng vì những hoạt động mang tính khiêu khích nhằm khẳng định chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông và nguy cơ về an ninh gây ra từ số lượng khổng lồ du khách Trung Quốc đổ vào Việt Nam mỗi năm.

Tuần trước, UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã phải đình chỉ một sự kiện văn hóa quy mô lớn, kéo dài nhiều ngày của khoảng 600 người Trung Quốc, trong đó có nội dung trình diễn xường xám và trang phục của các dân tộc thiểu số Trung Quốc, vì lý do chưa được cấp phép.

Trả lời chất vấn hôm 12/12 về công tác quản lý người nước ngoài tại Đà Nẵng, Thiếu tướng Vũ Xuân Viên thừa nhận "có sơ hở trong quản lý lưu trú" và cho biết vi phạm của "người nước ngoài" "gần như không thiếu hành vi nào", theo VnExpress.

Trong khi đó, khi được hỏi về nhóm "người nước ngoài" nào thường xuyên vi phạm, phạm tội tại Việt Nam, Đại tá Trần Văn Dự, Phó Cục trưởng Cục quản lý Xuất nhập cảnh, thuộc Bộ Công an, nói rằng đây là vấn đề "tương đối nhạy cảm" và là vấn đề "nghiệp vụ".

"Chúng tôi không thể đưa ra nhóm nào vì nó lại đối phó với mình nên cũng không thể đưa lên phương tiện đại chúng được", ông Dự trả lời báo Thanh Niên hôm 16/12.

Theo ghi nhận từ Tổng cục Thống kê vào tháng trước, số lượng du khách đến Việt Nam vừa đạt mốc mới, cao nhất từ trước tới nay, nâng tổng số khách quốc tế đến Việt Nam lên gần 16,3 triệu lượt người. Trong đó, du khách đến từ Trung Quốc và Hàn Quốc chiếm đến 57%.

Theo một đại diện của Sở Du lịch thành phố Đà Nẵng, mặc dù du khách Trung Quốc, Hàn Quốc chiếm đến 70% thị phần khách du lịch quốc tế đến thành phố, nhưng có đến 88% du khách đến đây bằng tour giá rẻ hay tour 0 đồng, gây thất thu không nhỏ cho ngân sách nhà nước kèm theo nhiều hệ lụy khác.

Bộ Y tế đưa ra dự thảo đề án "Thu hút người nước ngoài, người Việt Nam sống ở nước ngoài và người Việt Nam thu nhập cao khám, chữa bệnh chất lượng cao ở Việt Nam giai đoạn 2020 - 2030".

Theo thống kê có tới 300.000 người nước ngoài và Việt kiều chọn Việt Nam là nơi khám bệnh vào năm 2018.

Dự thảo đề án của Bộ Y tế nêu ra một thực tế là các kỹ thuật nha khoa, thẩm mỹ hoặc phẫu thuật nội soi, ung bướu, thụ tinh ống nghiệm, ghép tạng... có giá cả thấp hơn nhiều so với nước ngoài với kỹ thuật tương tự.

Phát biểu tại buổi góp ý về đề án này sáng ngày 13 tháng 12 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Giáo sư Tiến sĩ Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám Chữa bệnh cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh có tiềm năng rất lớn bởi các bệnh viện đã quan tâm đầu tư và đào tạo một đội ngũ cán bộ trình độ tay nghề cao.

Như vậy ngoài lợi thế về chi phí, các yếu tố khác như thiết bị y tế, tay nghề của y, bác sĩ có thể thu hút bệnh nhân nước ngoài cũng như người dân có thu nhập cao ở lại chữa bệnh trong nước hay không ?

Tiến sĩ - Bác sĩ Đinh Đức Long từ Việt Nam nhận định :

"Khả thi và tiềm năng rất lớn lại không cạnh tranh dưới góc độ thị trường. Ngay các bác sĩ thiện nguyện ở Mỹ về cũng phải có chúng tôi đi cùng chứ họ không thể tự làm một mình được. Ngoài dịch vụ chữa bệnh, hiện nay họ xây dựng những khu an dưỡng cho người lớn tuổi sang nghỉ dưỡng, kết hợp chữa bệnh".

Theo Bác sĩ Long, chi phí rẻ hơn ở nước ngoài với cùng một dịch vụ là chuyện quá rõ ràng. Còn chuyện tay nghề thì tùy vào từng người, nhưng ở những bệnh viện lớn, trung tâm lớn thì tay nghề bác sĩ không hề kém. Ông nêu một trường hợp cụ thể về mặt chi phí mà ông có kinh nghiệm thực tế rằng, cách đây mười mấy năm, có một Việt kiều ở Mỹ về làm nội soi dạ dày với chi phí chỉ có 100.000 đồng Việt Nam, trong khi ở Mỹ phải trả đến 1.000 đô la, theo lời bệnh nhân này nói.

Tiến sĩ - Bác sĩ Trần Tịnh Hiền, nguyên Phó Giám Đốc Bệnh viện Nhiệt đới Thành phố Hồ Chí Minh thì có cái nhìn thận trọng hơn với nhận định :

"Bây giờ nếu xây dựng đề án thu hút người nước ngoài chữa bệnh thì chi phí phải rẻ hơn và chữa tốt hơn nước họ thì họ mới đến. Nhưng tôi nghĩ cho tới giờ này cũng khó mà Việt Nam có lợi thế nếu đặt lên bàn cân, kể cả về cơ sở vật chất cũng như trình độ chuyên môn".

Tại Việt Nam, tình trạng quá tải tại các bệnh viện lớn ở thành phố mà báo chí trong nước thường xuyên loan tải ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh.

Tiến sĩ-Bác sĩ Trần Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Phát triển Cộng đồng (RTCCD) từng đưa ra nhận định với RFA về tình trạng bệnh viện công bị quá tải :

"Tôi nhìn thấy tình trạng quá tải ở bệnh viện công hiện nay, nguồn gốc sâu xa là đã để cho tình trạng chăm sóc sức khỏe ban đầu bị bỏ bê. Hay nói khác là chất lượng chăm sóc y tế của tuyến dưới đã không đáp ứng được nhu cầu của người dân".

Theo số liệu thống kê không chính thức của Bộ Y tế tính đến năm 2018, Việt Nam với hơn 1000 bệnh viện công có 345 ngàn nhân viên y tế, trong đó số lượng bác sĩ trên 55 ngàn người, tương ứng tỷ lệ 7,2 bác sĩ/một vạn dân. Bộ Y tế cho biết tỷ lệ nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân ở Việt Nam tuy thấp hơn một số nước trong khu vực Đông Nam Á, nhưng vẫn thuộc nhóm có tỷ lệ cao trên thế giới.

Theo bác sĩ Trần Tịnh Hiền, khi xây dựng một dự án, đề án phải nhìn vào kinh nghiệm thực tế. Hiện nay, theo ông, đúng là có một số người bệnh ở nước ngoài muốn đến Việt Nam điều trị, đặc biệt là những quốc gia gần như Lào hoặc Campuchia. Tuy nhiên nhiều người Việt Nam tương đối giàu có hoặc những viên chức Nhà nước thì lại ra nước ngoài chữa bệnh, ví dụ như Singapore hoặc Trung Quốc.

Người bệnh nước ngoài nghĩ gì ?

Tại hội nghị triển khai công tác năm 2019, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến công bố : "Mỗi năm người Việt chi khoảng 2 tỉ USD ra nước ngoài khám chữa bệnh".

Tình trạng quá tải tại một bệnh viện nhi ở Việt Nam. AFP

Ở chiều ngược lại, kết quả khảo sát nhanh do Cục Quản lý Khám chữa bệnh thuộc Bộ Y tế thực hiện tháng 8 năm 2019 cho thấy, chỉ trong 6 tháng đầu năm nay, người nước ngoài vào Việt Nam khám chữa bệnh gần 89.000 lượt và hơn 10.000 người nước ngoài điều trị nội trú tại bệnh viện các tuyến.

Ông Nguyễn Kỳ, một người sống ở Hoa Kỳ trên 30 năm về Việt Nam du lịch chẳng may bị té phải vào bệnh viện nói với RFA :

"Tôi vô nhà thương Pháp-Việt. Trước hết là nó hỏi chú có tiền bạc không. Cái đó thì cũng được nhưng mà tự nhiên chú không thấy tin tưởng. Tôi sợ cả kỹ thuật lẫn trách nhiệm của bác sĩ. Họ khác bên này nhiều lắm. Rủi bị cái gì là thôi luôn chứ không như bên này. Đồng ý là trước khi mổ mình cũng phải ký giấy chấp nhận rủi ro, nhưng trách nhiệm cá nhân, lương tâm, kỹ thuật và khả năng của bác sĩ không thể bằng Mỹ được. Tôi chỉ vô chữa sơ sơ chứ về Mỹ được là tôi về ngay chứ ở đó họ chữa gì cho mình!"

Tại thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, có một số bệnh viện được có trang bị hiện đại nhưng chi phí điều trị khá cao, thường được cho là chỉ thích hợp với người có tiền hay người nước ngoài. Ví dụ như Bệnh viện Pháp - Việt là một bệnh viện quốc tế mà những người có tiền mới có thể vô điều trị vì chi phí khá cao so với các bệnh viện khác. Ngoài ra còn một số bệnh viện quốc tế khác nhận chữa trị cho người nước ngoài như Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park; Bệnh viện quốc tế City; Bệnh viện phụ sản quốc tế Sài Gòn…

Gần đây nhiều người Việt ở Mỹ cũng hay nói đến việc về Việt Nam làm phẫu thuật thẩm mỹ nhỏ và làm răng giá rẻ hơn, nhưng cũng có trường hợp thiệt mạng.

Giữa tháng 10 vừa qua, một Việt kiều Mỹ về nước căng da mặt tại Bệnh viện thẩm mỹ Kangnam, Q.3 (Thành phố Hồ Chí Minh), đã tử vong khi chuyển qua Bệnh viện Chợ Rẫy cấp cứu trong tình trạng mất hết phản xạ.

Bà Dina Nguyễn, một y tá ở Hoa Kỳ về Việt Nam thăm người nhà bị ung thư cho hay, bà không bao giờ về Việt Nam chữa bệnh cho dù chi phí thấp hơn ở Mỹ. Bà nói:

"Tôi thấy ở Việt Nam, những bệnh viện bình thường, những y tá, bác sĩ đối xử với bệnh nhân không công bằng. Nếu không đưa tiền riêng cho họ thì họ sẽ không chăm sóc cho bệnh nhân. Về kỹ thuật thì rất là tệ. Tôi không hiểu sao người nhà tôi, bị ung thư ruột, phải mổ đến ba lần. Mổ lần đầu xong vài tháng thì bác sĩ nói phải mổ lại để sắp xếp lại ruột. Vài tháng sau lại phải nổ để sắp xếp lại ruột lần nữa. Tôi không hiểu kỹ thuật chuyên môn của bác sĩ như thế nào mà cứ phải mổ đi mổ lại để sắp lại ruột, theo lời bác sĩ nói".

Theo chỉ tiêu của đề án "Thu hút người nước ngoài, người Việt Nam sống ở nước ngoài và người Việt Nam thu nhập cao khám, chữa bệnh chất lượng cao ở Việt Nam giai đoạn 2020 - 2030", đến năm 2030, tỷ lệ bệnh viện xây dựng đề án khám, chữa bệnh chất lượng cao, kỹ thuật cao tại tuyến trung ương là 100%, tuyến tỉnh 20%, tư nhân 15%. Tỷ lệ bệnh viện tuyến trung ương được công nhận có khu điều trị quốc tế chất lượng cao là 95%. Tỷ lệ tỉnh/thành phố có bệnh viện được công nhận có khu điều trị quốc tế chất lượng cao là 80% và tỷ lệ người nước ngoài khám, chữa bệnh tại Việt Nam tăng trưởng hàng năm từ 1% trở lên.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 13/12/2019

Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội vừa chỉ đạo các sở ngành thực hiện cuộc vận động "Cán bộ, công chức, viên chức nói không với tiêu cực" với tiêu chí "Năm Không" gồm : Không cửa quyền hách dịch, gây khó khăn, phiền hà ; Không quan liêu, vô cảm, vô trách nhiệm ; Không tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm ; Không xu nịnh, chạy chọt, gian dối ; Không lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thực thi công vụ.

Một lao công quét đường trước Hội nghị Thượng đỉnh Trump - Kim tại Hà Nội hôm 27/2/2019. Reuters

Mục tiêu của cuộc vận động này được cho biết nhằm góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trung thành với tổ quốc, tận tụy với nhân dân, có trách nhiệm cao với công việc, có đạo đức công vụ, lối sống lành mạnh.

Liệu tiêu chí "Năm Không" này được cán bộ, công chức Nhà nước lãnh hội như thế nào ?

Nhà báo, Nhà quan sát thời cuộc Nguyễn Ngọc Già nhận định cuộc vận động này sẽ không thành công bởi hai lý do :

"Thứ nhất là hàng chục năm qua, người công chức trong công sở họ chỉ có ý thức làm việc phục vụ đảng và Nhà nước chứ không phải phục vụ dân. Họ cầm đồng lương mỗi tháng, trong suy nghĩ của họ, đó là tiền của đảng và Nhà nước chứ không phải tiền của dân.

Thứ hai, đức trị không còn giá trị sử dụng trong quản lý quốc gia trên mọi lãnh vực với thời điểm hiện nay. Nó đã lạc hậu vì hiện nay tất cả các quốc gia người ta chỉ dùng pháp trị thôi.

Chỉ có nền pháp trị căn cứ vào thượng tôn pháp luật thì mới giải quyết được vấn đề".

Theo Luật sư Đặng Đình Mạnh, 5 tiêu chí đó không mới. Phàm đã là công bộc của dân, là công chức của Nhà nước thì đương nhiên không được vi phạm. Bây giờ phải nhắc lại, phải yêu cầu cán bộ xem lại và chấn chỉnh chứng tỏ đây là một vấn đề nổi cộm trong dàn cán bộ Nhà nước.

Trước khi Hà Nội mở cuộc vận động nhằm thay đổi cách ứng xử, hành xử cũng như đạo đức các công bộc của dân, vào cuối tháng 5 vừa qua, Tổng Bí thư - Chủ Tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành chỉ thị về việc chuẩn bị cho đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, trong đó có việc chuẩn bị và tổ chức công tác cán bộ nhằm đảm bảo sự thành công của đại hội. Ông Trọng nêu yêu cầu không để lọt vào cấp ủy khóa mới những người có tham vọng quyền lực, chạy chức chạy quyền, làm việc kém hiệu quả…

Ông Lê Văn Cuông nguyên phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa nhận định về việc này :

"Bây giờ chủ trương của nhà nước là sẽ rà soát lại các đối tượng, mà trước đây do lý do nào đó đã tuyển dụng không đúng tiêu chuẩn, hay có tiêu cực chạy chức chạy quyền, thân quen. Trên cơ sở xác minh chứng cứ, nhà nước sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Chứ không để tình trạng tồn tại, để cho dư luận phản ứng. Về vấn đề này, lâu nay ở Việt Nam cũng đã chấn chỉnh và xử lý rất nhiều trường hợp."

Thời gian qua rất nhiều cán bộ, công chức bị kỷ luật do vi phạm vào tiêu chí "Năm Không" với những tội danh rõ rệt, còn những người làm việc hành chánh, tiếp xúc với dân nhưng có thái độ cửa quyền hách dịch, gây khó khăn, phiền hà, quan liêu, vô cảm…thì diễn ra hàng ngày nhưng dường như chưa thấy ai bị kỷ luật được báo chí công khai đăng tải.

Thói cậy quyền của quan chức cũng như những mối quan hệ "con ông cháu cha" ở khắp các lãnh vực trong xã hội là điều được người dân nói đến từ bao nhiêu năm qua.

Làm sao thay đổi ?

Ngoài cuộc vận động "Cán bộ, công chức, viên chức nói không với tiêu cực", hôm 14 tháng 6 năm 2019, Thủ tướng Chính Phủ Nguyễn Xuân Phúc ký ban hành Quyết định số : 733/QĐ-TTg về việc Ban hành kế hoạch tổ chức thực hiện phong trào thi đua "cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở" giai đoạn 2019 - 2025.

Mục đích của quyết định này được cho biết nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức và hành động ; tự tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao ý thức, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức ; tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính ; phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí qua đó tiếp tục xây dựng hình ảnh đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Việt Nam gương mẫu, tận tụy, chuẩn mực, chuyên nghiệp, trách nhiệm, kỷ cương, tận tình, thân thiện ; đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thông qua những việc làm cụ thể hàng ngày, trên mọi lĩnh vực công tác.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Già cho rằng bây giờ đã quá muộn để chấn chỉnh, để thay đổi đạo đức cán bộ mà chỉ là mị dân. Ông giải thích :

"Tôi nghĩ cái mị dân là hẳn hòi rồi nhưng không mị được nữa đâu. Người dân không tin vào cái gọi là "năm không" về đạo đức bởi một thực tế là phong trào ‘Học và làm theo tấm gương, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trải qua rất nhiều năm đã phá sản rồi.

Do đó những cái này chỉ mang tính níu kéo chứ không phải là cội rễ của vấn đề. Tôi cam đoan sẽ thất bại !"

Ông Nguyễn Ngọc Già cho rằng dưới con mắt kinh tế, chủ trương chấn chỉnh đạo đức cán bộ sẽ không thành công, một phần vì nó xuất phát từ nền kinh tế phi thị trường mà Việt Nam đang theo đuổi. Ông giải thích rằng nền kinh tế này sản xuất cái họ muốn chứ không phải cái người dân cần. Họ bán cái mà họ có, họ phục vụ cái mà họ có chứ không phải phục vụ theo yêu cầu của người dân.

Luật sư Đặng Đình Mạnh thì nhận định tất cả là do thể chế. Thể chế tạo ra những con người như vậy. Đó là cái gốc của vấn đề. Ông nói :

"Những vấn đề này không hẳn do cán bộ, mà do thể chế. Từ thể chế đó đưa vào hàng ngũ công bộc là những người không xứng đáng. Bây giờ mà sửa thì chỉ có tính cách rêu rao, tuyên truyền vì cái gốc vẫn chưa sửa được, vẫn là những con người ấy. Cho nên nếu sửa phải sửa từ gốc.

Ông Nguyễn Văn An, Chủ tịch Quốc hội trước đây từng nói đó là lỗi hệ thống. Từ đó chúng ta thấy là lỗi từ thể chế, đó là nền tảng và phải sửa từ đó."

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 03/12/2019

Những dự án tiền tỷ

Từ nhiều năm qua, rất nhiều những dự án trong ngành giáo dục với kinh phí rất lớn nhưng hiệu quả mang lại rất nhỏ, thậm chí phá sản, ‘tiền mất, tật mang’ khiến dư luận xã hội lên tiếng, nhưng rồi đâu lại vào đó.

Học sinh trường trung học cơ sở Đoàn Thị Điểm ở Hà Nội tham dự lễ khai giảng hôm 5 tháng 9 năm 2018. Reuters

Một trong những vụ đang gây xôn xao trong công luận, là khoản tiền 16 triệu USD được chi cho Bộ Giáo dục và Đào tạo để tổ chức việc biên soạn một bộ sách giáo khoa mới. Đến nay bộ sách không thể ra đời và 16 triệu USD cũng chưa có lời giải thích hợp lý với người dân.

Đây là một phần trong Dự án Hỗ trợ Đổi mới Giáo dục Phổ thông được phê duyệt năm 2015, có hiệu lực từ ngày 8 tháng 8 năm 2016 và kết thúc vào năm 2020 với kinh phí khoảng 80 triệu USD. Trong đó, 77 triệu USD là vốn ODA vay ưu đãi từ Ngân hàng Thế giới và 3 triệu USD vốn đối ứng. Khoản tiền 16 triệu USD dành để biên soạn bộ sách giáo khoa do Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện.

Đến tháng 5 năm 2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo báo cáo không thực hiện được việc này, do không đủ ứng viên để tuyển chọn tác giả.

Ông Nguyễn Xuân Thành - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Giám đốc Dự án Hỗ trợ Đổi mới Giáo dục Phổ thông cho báo chí trong nước biết, số tiền trên được dùng để trả thù lao cho tác giả, tổ chức triển khai biên soạn, biên tập, thực nghiệm và thẩm định sách giáo khoa. Ngoài ra, có một phần kinh phí làm sách giáo khoa song ngữ tiếng dân tộc thiểu số, sách chữ nổi Braile phục vụ cho học sinh khiếm thị.

Giáo sư Phạm Minh Hoàng, người tham gia giảng dạy tại Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP.HCM gần 10 năm lên tiếng với RFA về việc này :

"Vụ sách giáo khoa với kinh phí 16 triệu đô la thì thật sự là số tiền lớn, nhưng nếu làm cho ra hồn thì cũng đáng. Tuy nhiên cho phép tôi nhắc lại, số tiền 16 triệu đô la này không thấm vào đâu so với những số tiền mất mát từ trước tới giờ.

Số tiền khủng khiếp nhất tôi xin được nhắc lại là vào năm 2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo có đưa ra một dự án thay đổi sách giáo khoa với ngân quỹ đề nghị là 70.000 tỷ đồng (khoảng 3 tỷ USD). Nếu số tiền này để lo cho giáo dục thì sẽ làm được rất nhiều chuyện".

Sau khi xã hội lên tiếng mạnh mẽ thì họ giảm xuống còn khoảng 35.000 tỷ đồng (1 tỷ rưỡi đô la). Đến hôm nay tôi không biết dự án này đi về đâu".

Ông cũng nói thêm rằng chuyện đầu tư, sử dụng ngân quỹ bất hợp lý không phải bây giờ mới xảy ra mà nó đã kéo dài gần 20 năm nay rồi và ngày càng nặng.

Một dự án với kinh phí "khủng" với mục tiêu được cho là "hoang tưởng", đó là Đề án Ngoại ngữ quốc gia 2020 được Thủ tướng Chính phủ (lúc bấy giờ là ông Nguyễn Tấn Dũng) phê duyệt vào tháng 9 năm 2008 với kinh phí 9.300 tỷ đồng (khoảng 500 triệu USD) với mục tiêu đến năm 2020, đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập đa ngôn ngữ, đa văn hóa.

Đến tháng 10 năm 2016, Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ thừa nhận mục tiêu của đề án thiếu thực tế và đến năm 2020 chưa thể thực hiện được các mục tiêu đặt ra trong đề án này dù lúc đó đã tiêu tốn hết 5.400 tỷ đồng, tức hơn một nửa kinh phí.

Để xảy ra những bê bối trong ngành giáo dục thì trách nhiệm chính thuộc về người đứng đầu bộ này. Muốn thay đổi thì phải thay vị này nhưng ở Việt Nam thì đây lại là một vấn nạn nữa. Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu - Ban Dân vận Trung ương nhận xét :

"Với tình trạng như hiện nay, một dự án kinh tế phải đấu thầu lên đấu thầu xuống mà phải lựa chọn vị bộ trưởng để quản lý ngành giáo dục thì chả có ‘đấu thầu’ gì cả. Phải có một cuộc tuyển chọn xem ai đưa ra được những chủ trương, những chính sách hợp lý nhất, khả thi nhất thì người ấy mới được lựa chọn. Đây là lựa chọn theo lý lịch, và theo tôi thì ai muốn làm bộ trưởng phải là người dễ sai, dễ bảo".

Chi tiêu không hợp lý

Một điều dễ nhận thấy trong các dự án tiền tỷ của ngành giáo dục là phân bổ ngân sách không hợp lý. Một dự án ước tính đến 70.000 tỷ đồng vào năm 2011 rút xuống còn khoảng 35.000 tỷ đồng vào năm 2014 cho thấy ngay từ ban đầu đã đưa ra con số bất hợp lý.

Ông Nguyễn Khắc Mai nhận định về những cái bất hợp lý liên quan đến ngân sách cho giáo dục mà ông cho là sai lầm chứ không phải khuyết điểm :

"Vấn đề kinh phí cho giáo dục có hai cái bất hợp lý : Thứ nhất là kinh phí cho giáo dục thấp so với thế giới cũng như so với hoàn cảnh, nhu cầu cần thiết của Việt Nam. Lương giáo viên rất thấp, kinh phí cho nghiên cứu khoa học cũng rất thấp. Đấy là một nghịch lý và là một sai lầm chứ không phải là khuyết điểm ; Thứ hai là cách sử dụng kinh phí được cấp. Sử dụng không hợp lý, lãng phí. Có thể nói là hiệu quả rất thấp. Điều này ai cũng thấy.

Có những phòng thí nghiệm bỏ không, không sử dụng vì không có năng lực đi kèm để sử dụng. Chương trình thì nói một đằng dạy một nẻo, đào tạo thầy giáo một nẻo khác".

Ông Nguyễn Khắc Mai phân tích thêm rằng có những dự án nếu để các nhà chuyên môn thực hiện thì có khi giá lại rất thấp, rất rẻ. Nhưng để có được những dự án như thế thì lại không dễ dàng chút nào. Đó là thực trạng trong việc quản lý của chính phủ và ngành giáo dục hiện nay.

Giáo sư Phạm Minh Hoàng nói thêm về cách chi tiêu không hợp lý, lãng phí, thất thoát và không hiệu quả mà ông từng biết :

"Quốc hội cũng từng báo cáo một dự án đầu tư thiết bị cho các trường học ở Việt Nam trong 5 năm, từ 2002 đến 2007 là 1 tỷ đô la. Bản thân tôi lúc còn dạy tôi thấy cách xài tiền hoang phí dĩ nhiên ở tầm mức khác. Các thầy cô tôi tạm gọi là đồng lõa với nhau rút kinh phí của Nhà nước bằng cách tạo ra những dự án chả đi vào đâu cả. Tôi biết những dự án đó chỉ "để chơi", như những đề tài nghiên cứu khoa học chỉ có 6 tháng thì nghiên cứu cái gì ?"

Theo vị giáo sư này, đây là một bức xúc không chỉ với những người trong ngành giáo dục mà nó là bức xúc của toàn xã hội, vì đây là tiền thuế của dân mà chi tiêu quá hoang phí. Ông kết luận :

"Nếu vẫn tiếp tục thì đừng nói chuyện cải tổ gì hết. Chúng ta sẽ mãi mãi gặp vấn đề về giáo dục !"

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 02/12/2019

Trình diễn áo dài, nón lá : Trung Quốc có "xâm lấn" Việt Nam trên lĩnh vực văn hóa ?

Mạng xã hội cũng như báo chí chính thống nhà nước những ngày gần đây lan truyền tin tức về một buổi trình diễn thời trang áo dài, nón lá thương hiệu Ne Tiger ở Trung Quốc vào tháng 10 năm 2018, nhưng truyền thông nước này lại gọi đó là ‘Phong cách Trung Quốc' (Chinese style) khiến nhiều người Việt Nam phẫn nộ và trên mạng xã hội có những câu bình luận như "Ăn cắp văn hóa" ; "Giành biển, giành đảo, giành đàn bầu, giành áo dài...".

Các người mẫu Việt Nam trình diễn thời trang áo dài tại Hà Nội hôm 3 tháng 5 năm 2016. AFP

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, nhận định :

"Nó gây ra một chấn động lớn trong dư luận mạng xã hội vì áo dài và nón lá là những thứ rất đặc sắc của Việt Nam và đã được toàn thế giới biết đến như là một biểu tượng của văn hóa Việt Nam nói chung, của phụ nữ Việt Nam nói riêng và của đặc sắc thời trang Việt Nam nói riêng nữa".

Theo ông thì việc người Trung Quốc nhận như vậy là một sự xúc phạm đến văn hóa Việt Nam bởi áo dài, nón lá là những hình ảnh quen thuộc và đã trở thành những biểu tượng của Việt Nam.

Dù bộ sưu tập thời trang hoàn toàn mang phong cách Việt Nam, nhưng trang Xinhuanet lại trích lời nhà sáng lập thương hiệu thời trang Ne Tiger, ông Trương Chí Phong, rằng : "Khi sáng tạo ra bộ sưu tập này, tôi đã nhấn mạnh vẻ kiêu sa cũng như phẩm giá của trang phục truyền thống Trung Quốc".

Nhà báo Tôn Phi, người hay tìm tòi về lịch sử và văn hóa cổ, lên tiếng với RFA :

"Tất cả những trang phục của người Trung Quốc đều đã được nghiên cứu văn hóa và đến triều Nhà Thanh vẫn không có áo dài. Bây giờ Trung Quốc "gắng gượng" làm ra một nhóm dân mặc áo dài. Điều đó cũng hoài công vô ích vì nếu Trung Quốc có áo dài thì đã có trong văn khố của các nước sang thăm Trung Quốc đến triều Nhà Thanh rồi, chứng tỏ Trung Quốc đang bịa ra".

Có lẽ nhiều người Trung Quốc nghĩ những bộ áo dài này là sườn xám cách tân khi ông Trương Chí Phong giải thích rằng khi sáng tạo bộ sưu tập này, ông vẫn bảo lưu truyền thống nhưng hòa quyện vào đó tính hiện đại và các yếu tố toàn cầu để dễ dàng được chấp nhận trên toàn thế giới.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện phản biện :

"Các nhà thiết kế và những người phát ngôn trong chương trình biểu diễn đó không thể nào nói là vô tình nhầm lẫn, cũng không thể nói đấy là sáng tạo của họ được. Đây chính là họ dụng tâm làm như vậy để nhằm vào hai mục đích, đó là sự nhạo báng đối với người Việt Nam và sự thách thức đối với bản lĩnh văn hóa của người Việt. Nó như một hình thức xâm lấn và tranh cướp một di sản tinh thần của người Việt bao đời nay. Nói trắng ra là một sự xâm lăng về mặt văn hóa của Trung Quốc".

Không phải lần đầu

Đây không phải lần đầu Trung Quốc có những hành động bị cho là ăn cắp di sản văn hóa, sản phẩm văn hóa của người Việt Nam.

Tại Hội thảo khoa học "Đàn bầu và vai trò của nó trong nền văn hóa" được tổ chức tại Hà Nội hôm 21 tháng 10 năm 2016, Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Tâm cảnh báo "Việt Nam có thể mất quyền đối với cây đàn bầu - cây đàn vốn được coi là nhạc cụ thuần Việt hiếm hoi" do thông tin một số học giả Trung Quốc cố gắng tìm kiếm chứng cứ để cho rằng cây đàn bầu có nguồn gốc từ Trung Quốc, của Trung Quốc.

Cũng trong buổi hội thảo, Nhạc sĩ Đức Trí cho hay chính ông từng xem trên kênh truyền hình CCTV của Trung Quốc một chương trình hòa tấu nhạc dân tộc và đã rất kinh ngạc khi thấy có cây đàn bầu trong dàn nhạc dân tộc Trung Quốc.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện nói về việc này :

"Khoảng một năm trở lại đây tôi thấy rất nhiều học giả của Trung Quốc đến Viện nghiên cứu Hán Nôm để tìm đọc những sách cổ về âm nhạc, về nhạc cụ Việt Nam.

Từ vài tháng nay Trung Quốc đã lập xong hồ sơ để trình lên UNESCO để yêu cầu công nhận đàn bầu là một di sản văn hóa của họ. Rất tiếc mãi gần đây Bộ văn hóa và các cơ quan nghiên cứu thuộc Bộ này mới phát hiện ra vụ việc và mới xúc tiến để tìm hiểu nghiên cứu về đàn bầu và sẽ tổ chức những hội thảo để khẳng định đàn bầu là một di sản văn hóa của Việt Nam".

Không để mọi chuyện trở nên quá muộn, ông Nguyễn Xuân Diện cho biết Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Thụy Loan, một nhà nghiên cứu về lịch sử âm nhạc của Việt Nam có đến Viện Hán Nôm gặp ông để cùng tìm một số tài liệu cổ của cha ông ta viết về đàn bầu và có những tư liệu cổ chứng minh đàn bầu (ghi rõ bằng chữ Nôm trong sách sử) là một nhạc cụ do những người bắc kỳ sáng tạo ra và vào năm Thành Thái có một người xẩm (người mù) đem chiếc đàn này vào thành Thuận Hóa, tức là thành Huế và từ lúc đó đất thần kinh mới bắt đầu có đàn bầu.

Nhà báo Tôn Phi trích dẫn một câu nói của vị anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi, một nhà chính trị, nhà quân sự lỗi lạc trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo chống lại sự xâm lược của nhà Minh (Trung Quốc) với Đại Việt, để nói về sự xâm lăng văn hóa của Trung Quốc từ thời đó :

"Nếu nhìn một góc nào đó thì đúng là xâm lấn về văn hóa, kể cả trước đây thời nghĩa quân Lê Lợi và Nguyễn Trãi đánh Trung Quốc thì Nguyễn Trãi có nói về sự xâm lấn văn hóa trong Bình Ngô Đại Cáo một câu thơ theo bản dịch của Ngô Tất Tố rằng : ‘Núi sông bờ cõi đã chia mà phong tục Bắc Nam cũng khác'. Ý của Nguyễn Trãi là Phương Bắc không thể quyết định văn hóa cho Phương Nam được vì hai miền khác nhau. Bây giờ Trung Quốc lại tái diễn thì câu trả lời lại vẫn là như thế".

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện cho rằng để xảy ra tình trạng này là do các cơ quan văn hóa của Việt Nam chưa sát sao trong việc nắm bắt các thông tin cũng như chưa có chỉ đạo có tính chất quyết định để chống lại sự xâm lăng văn hóa đến từ phía Trung Quốc ngày một mạnh hơn.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 21/11/2019

Rất nhiều những dự án ở Việt Nam có chủ thầu là Trung Quốc bị thua lỗ, chậm tiến độ nhiều lần nhưng phía Việt Nam vẫn phải theo mà không có cách nào thoát ra được, cũng không thể kiện được.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Reuters

Điệp khúc thua lỗ, chậm trễ, đội vốn

Trong 12 dự án thua lỗ, đắp chiếu của ngành Công Thương được nói đến từ cuối năm 2016, có nhiều dự án do nhà thầu Trung Quốc đảm nhận. Một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay là việc quyết toán hợp đồng EPC với các nhà thầu Trung Quốc.

Một dự án nổi bật do Trung Quốc làm chủ đầu tư là dự án tuyến đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông, dài khoảng 13km, dự kiến thực hiện từ năm 2008 và hoàn thành vào tháng 11/2013. Nhưng sau đó, dự án được lùi lại đến năm 2010 mới khởi công và dự kiến hoàn thành vào tháng 6/2014. Đến nay đã gần hết năm 2019 mà dự án này vẫn chưa thể đi vào vận hành.

Theo báo cáo của Bộ Giao thông và vận tải, tổng vốn đầu tư ban đầu của dự án là 419 triệu USD, sau khi điều chỉnh phải tăng thêm 250 triệu USD. Nhưng vào năm 2011, đã đội vốn thành 552 triệu USD. Và đến năm 2019 đã thành 886 triệu USD.

Tại buổi thị sát dự án này hôm 1 tháng 10 năm 2019, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã chất vấn Giám đốc Dự án, ông Đường Hồng, về thời hạn và kế hoạch đưa tuyến đường đi vào vận hành, khai thác. Ông Đường Hồng trả lời : "Việc bao giờ đưa đường sắt Cát Linh-Hà Đông vào vận hành, khai thác chính thức thì không phải do nhà thầu chúng tôi quyết định mà do chủ đầu tư quyết định".

Công ty Tư vấn ACT của Pháp chỉ rõ đây là "dự án 3 không" : Không bổ sung đủ hồ sơ quản lý chất lượng ; không đủ cơ sở xác định mức độ an toàn của toàn hệ thống và không đủ điều kiện để cấp chứng nhận an toàn hệ thống theo quy định.

Có thể kể thêm một vài dự án lớn do Trung Quốc làm chủ thầu cũng cùng chung số phận đội vốn, chậm trễ là Nhà máy đạm Ninh Bình do Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 6.000 tỉ đồng, đội vốn lên 10.000 tỉ đồng. Vốn vay chủ yếu từ ngân hàng Trung Quốc, nhà thầu Hoàn Cầu (Trung Quốc). Sau 16 lần đàm phán với nhà thầu Trung Quốc, nhiều bất đồng vẫn chưa được giải quyết.

Dự án Nhà máy đạm Hà Bắc do Vinachem làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư hơn 6.000 tỉ đồng, đội vốn lên hơn 10.000 tỉ đồng, lỗ 1.700 tỉ đồng. Dự án chưa quyết toán với nhà thầu EPC do chưa xác định được giá trị quyết toán hợp đồng.

Dự án mở rộng Nhà máy gang thép Thái Nguyên được triển khai từ năm 2007, nhà thầu EPC là Tập đoàn Luyện kim Trung Quốc. Từ đó đến nay nhà thầu này không thực hiện thi công.

Phó Giáo sư Tiến sĩ Ngô Trí Long cho rằng rất nhiều dự án có cùng "số phận" với dự án cát Linh-Hà Đông nhưng không phải tất cả đều do phía Trung Quốc làm chủ thầu mà có cả các quốc gia khác nữa. Ông nói :

"Không nên có mặc cảm như thế ! Cũng có những dự án của các nước khác nhưng phần lớn thì của Trung Quốc và mỗi dự án có một lý do, một nguyên nhân khác nhau. Mình phải coi tất cả các nước như nhau thôi vì nó là vấn đề nhạy cảm, quan hệ đối ngoại. Mình cũng chẳng sợ gì họ !".

Tuy nói vậy nhưng ông Ngô Trí Long cũng kết luận hầu hết các dự án dính tới Trung Quốc đều chậm tiến độ, kéo dài không hiệu quả là do hợp đồng ký kết không chặt chẽ, và "thậm chí có những chuyện hết sức tế nhị".

Tiến sĩ Nguyễn Quang A phân tích nguyên nhân vì sao các dự án do Trung Quốc làm chủ thầu thường bị đội vốn và thua lỗ :

"Những dự án của Trung Quốc như thế thường là những dự án phát giá rất thấp nhưng nửa chừng thì họ nâng giá lên rất cao, hết kiểu này đến kiểu kia. Tất cả các dự án đều như vậy.

Nó đút lót rất nhiều để thắng thầu và cho giá thấp để củng cố việc thắng được thầu, nhưng hợp đồng luôn luôn để có những kẽ hở, và từ đó tìm mọi cách để nâng giá lên, đội vốn lên rất là nhiều. Khi đội vốn lên như thế thì tiền đút lót nó chi ra không vào dự án nên trang thiết bị kém. Đội vốn cao thì lỗ".

Cũng có nhiều ý kiến cho rằng các chủ đầu tư cũng như các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng có phần lỗi vì trước khi triển khai dự án không tham khảo kỹ các thủ tục hướng dẫn quyết toán hợp đồng hoặc không giám sát chặt chẽ quá trình thi công dẫn đến hậu quả mà Việt Nam đang phải gánh chịu.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A không đồng ý dùng từ "lỗi" mà theo ông họ là "những tội đồ" :

"Các chủ đầu tư và cơ quan chức năng Việt Nam là những kẻ phạm tội. Họ là những tội đồ. Họ cấu kết với các nhà thầu Trung Quốc vì những dự án này. Không phải họ ngu mà không biết cái nào đúng cái nào sai, cái nào hay cái nào dở. Họ biết cả đấy nhưng vì họ ăn tiền rồi, rồi họ lại được lệnh từ trên - những người ưu ái Tàu - chỉ định xuống".

Vì sao không kiện Trung Quốc ?

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và Thủ thướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại Trung Quốc hôm 26/4/2019. AFP

Theo nguyên tắc thông thường, khi hợp đồng thương mại đã ký kết mà một bên vi phạm thì bên còn lại có quyền khởi kiện ra tòa nếu hai bên không tự giải quyết được. Vì sao cho đến nay không thấy phía Việt Nam khởi kiện, cụ thể là dự án Cát Linh - Hà Đông ?

Luật sư Nguyễn Văn Hậu từng nói với RFA :

"Tôi thấy mình cứ khởi kiện thôi, có thể là trọng tài hoặc tòa án, xử lý chuyện này từ một dự án được kỳ vọng mà sau 11 năm phê duyệt, 8 năm thi công, mà 10 lần lùi tiến độ, đội vốn 40%, đến giờ vẫn chưa xong".

Trong khi đó Phó giáo sư, Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh thuộc Học viện tài chính Việt Nam, lại cho rằng : "Bây giờ nếu mà giở ra thì cuối cùng nhiều nguyên nhân lắm, bắt đền ai, làm thế nào để xử lý được, quả tình là rất khó…".

RFA hỏi một luật sư chuyên về luật thương mại quốc tế thì chỉ nhận được câu trả lời ngắn gọn là " Tôi chưa dám kết luận".

Ở một góc nhìn khác, các chuyên gia kinh tế mà RFA trò chuyện đều cho rằng không thể kiện vì "há miệng mắc quai". Tiến sĩ Nguyễn Quang A lập luận :

"Nếu hợp đồng đã không chặt chẽ thì kiện gì ? Kiện có khi mình thua đấy ! Những người đi ký hợp đồng thì hiển nhiên họ phải biết các điều kiện hợp đồng ; họ có cả các luật sư giúp họ nhưng sếp bảo ký thì ký. Quan trọng nữa là họ chạy theo tăng trưởng mà lại được Trung Quốc ‘câu" cho, thu xếp vốn cho khi đang bí vốn. Mà nó thu xếp vốn cho thì buộc phải mua của nó. Chỉ có một cách duy nhất là cấm hoặc hạn chế tối đa những dự án kiểu như vậy".

Tiến sĩ kinh tế Phạm Chí Dũng thì chỉ ra những lý do mà Việt Nam không thể kiện Trung Quốc :

"Có thể nói có rất nhiều dư luận về chuyện các quan chức Việt Nam ở các bộ ngành đã đóng một vai trò rất đắc lực trong việc ‘nối giáo cho giặc’, ‘cõng rắn cắn gà nhà. Cũng rất nhiều dư luận cho rằng các quan chức Việt Nam đã nhận hối lộ rất bẫm từ phía Trung Quốc và các quan chức Việt Nam đã bị cột chặt trong thế giới ngầm của các doanh nghiệp có thể đứng phía sau là đảng cộng sản Trung Quốc.

Đó là lý do để giải thích vì sao chưa bao giờ Việt Nam kiện Trung Quốc mà chỉ có Trung Quốc kiện Việt Nam, bởi Trung Quốc có thế mạnh là ‘nắm được tóc’ của Việt Nam".

Có thể dẫn chứng điều ông Dũng nói qua việc Trung Quốc kiện Công ty Cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (Công ty VSH) chủ đầu tư dự án Thuỷ điện Thượng Kon Tum. Sau 5 năm, công ty VSH vẫn chưa thoát được nhà thầu Trung Quốc dù tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc.

Còn với dự án Vinachem, tại buổi làm việc của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về xử lý tồn tại, yếu kém của 12 dự án, nhà máy ngành công thương với các bộ, ngành ngày 6 tháng 9 năm 2019, ông Nguyễn Phú Cường, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Vinachem cho hay đã chuẩn bị hồ sơ pháp lý, khi được Chính phủ đồng ý sẽ khởi kiện tổng thầu ra tòa hoặc đưa ra Trung tâm Trọng tài quốc tế phân xử.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 15/11/2019

Gần đây liên tiếp xuất hiện những video clips cho thấy hành xử xem thường người khác của những cán bộ công an khi mặc thường phục như việc nữ đại úy Lê Thị Hiền "đại náo" sân bay Tân Sơn Nhất đến việc Thượng úy công an Nguyễn Xô Việt tát người khi bị nhắc nhở… Vì sao những cán bộ công an phải mẫu mực khi mặc sắc phục lại hành xử một cách ngang ngược, bạo lực như thế trong đời thường ?

Công an Việt Nam. Ảnh chụp tại Hà Nội hôm 27/2/2019. AP

Hành xử côn đồ

Mấy hôm nay báo chí chính thống cũng như mạng xã hội lan truyền video clip một người đàn ông ném đồ ăn và tát vào mặt một nhân viên tại quầy tính tiền. Nhân vật này sau đó bị truyền thông phanh phui nêu đích danh là Thượng úy công an Nguyễn Xô Việt, mới được điều chuyển công tác từ Phòng Cảnh sát cơ động, Công an tỉnh Thái Nguyên về Công an thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.

Vụ việc này khiến nhiều người nhớ lại trường hợp tương tự cách đây cũng không bao lâu.

Hồi tháng 8 vừa qua, Đại úy công an Lê Thị Hiền đồng thời là cán bộ xử lý hành chính của Đội Cảnh sát giao thông - trật tự - phản ứng nhanh thuộc Công an quận Đống Đa, Hà Nội, đã la hét, xô đẩy lực lượng chức năng ở sân bay Tân Sơn Nhất.

Những hành xử như thế dưới cái nhìn của Blogger Nguyễn Thị Bích Ngà là cách hành xử côn đồ. Blogger này nhận định ngày càng nhiều người Việt hành xử mang tính côn đồ như vậy chứ không riêng ngành công an. Bà nhấn mạnh :

"Ngành công an thì côn đồ hung hăng hơn bởi họ có quyền lực, ỷ vào quyền lực. Cái thói côn đồ hung hăng ăn hiếp dân - là những người yếu thế - được tấm áo ngành che chắn nên họ ngang nhiên, tự do lắm".

Một số người dân mà RFA tiếp xúc đều cho rằng thói hành xử côn đồ "có sẵn trong máu" của công an Việt Nam tương tự như nhận xét của Luật sư Nguyễn Duy Bình rằng do bản tính, môi trường, tư duy nhận thức đã tạo nên những hành vi đó. Nếu họ sinh ra, lớn lên được học tập, rèn luyện trong một môi trường tốt hơn thì họ sẽ không có cách hành xử như vậy. Cách cư xử như vậy không thể làm gương cho xã hội, ảnh hưởng đến việc tuyên truyền và chấp hành pháp luật của quần chúng nhân dân, gây mất uy tín của nghành công an, nơi được xem là một trong những cơ quan thực thi pháp luật và bảo vệ pháp luật.

Cũng với cái nhìn của một người trong ngành tư pháp, Luật sư Nguyễn Văn Hậu từ Sài Gòn cho rằng người công an hành xử như vậy, thứ nhất là do họ coi thường, không tôn trọng người dân. Thứ hai là họ không có sự rèn luyện quy cách ứng xử để giữ gìn phẩm chất của mình. Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì những người này sẽ bị xử lý về hành chính hoặc hình sự.

Điều 11 Thông tư 27/2017/TT-BCA của Bộ Công an quy định chiến sĩ công an nhân dân phải gương mẫu chấp hành nội quy, quy tắc nơi công cộng, các chuẩn mực đạo đức công dân được pháp luật quy định hoặc đã được cộng đồng dân cư thống nhất thực hiện ; ứng xử văn minh, thân thiện, giữ trật tự, vệ sinh công cộng ; Không có lời nói, hành vi vi phạm các chuẩn mực về thuần phong, mỹ tục, bản sắc văn hóa dân tộc nơi công cộng.

Qua cách cư xử nơi công cộng của Đại úy Lê Thị Hiền và Thượng úy Nguyễn Xô Việt, luật sư Nguyễn Văn Hậu nhận định :

"Đối với ngành công an thì họ có quy tắc ứng xử đối với người dân. Tôi cho rằng những hành vi như thế của cán bộ chiến sĩ công an khi xử lý sẽ nặng hơn đối với một công dân bình thường. Anh là người hiểu biết pháp luật mà có những hành vi không tôn trọng người khác, ý thức kém".

Do thể chế ?

Trong một lần trò chuyện với RFA về cách hành xử của công an với dân một cách côn đồ cũng như bắt tay với côn đồ để đàn áp dân, ông Đinh Quang Tuyến, một nhà đấu tranh trong nước nhận định tất cả là do thể chế :

"cộng sản muốn cai trị đất nước và dân tộc Việt Nam với luật pháp và hiến pháp bất công do họ tạo ra. cộng sản Việt Nam không biết điều hành dẫn đến một đất nước không phải pháp quyền cũng chẳng phải pháp trị mà là vô pháp".

Với sự việc Thương úy công an Nguyễn Xô Việt được cho là người đã ném xúc xích, tát nhân viên quầy thu ngân tại Trạm dừng nghỉ Hải Đăng, đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên qua clip đã gây xôn xao trên mạng xã hội từ ngày 10 tháng 11, lãnh đạo Công an tỉnh Thái Nguyên thông tin trên báo chí trong nước rằng sự việc xảy ra ngoài giờ, vào ngày nghỉ chứ không phải lúc đang làm nhiệm vụ.

Ông Trần Trọng Nhân, một người dân Sài Gòn cho rằng với kinh nghiệm bản thân, ông thấy hầu hết công an có cách làm việc hết sức thiếu tôn trọng người dân và bạo lực ngay trong lời nói đầu tiên. Theo ông thì việc công an cư xử như vậy xuất phát từ thể chế. Ông phân tích :

"Công an Việt Nam thấm nhuần cách mà họ được đào tạo cai trị người dân bằng bạo lực chứ không bằng lẽ công chính, bằng luật pháp, cho nên trong bất cứ trường hợp nào, dù người dân phạm tội hay không thì họ cũng hành xử một cách côn đồ, bạo lực để thị uy và trấn áp người dân ngay từ ban đầu. Chính vì vậy mà khi ra đời sống, cách hành xử nó bộc phát ra".

Nhà nghiên cứu xã hội học, Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương thuộc viện Hàn lâm Khoa học và Xã hội Việt Nam từng nói với RFA rằng những người làm công chức nói chung và ngành công an nói riêng vẫn còn nặng thói cửa quyền. Họ quen ở trong tư thế người ban phát dịch vụ và người khác phải nhận dịch vụ của mình. Họ luôn luôn ở tư thế của những người quen được người khác "cung phụng, nịnh hót", không bao giờ dám làm phật ý. Chỉ cần một hành động có vẻ ngược lại là họ hành xử như một kẻ côn đồ.

Theo quy định về quy tắc ứng xử của công an nhân dân, công an phải nói và làm theo đúng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ; Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, 5 lời thề danh dự, 10 điều kỷ luật và điều lệnh Công an nhân dân.

Trong thể chế chính trị của Việt Nam hiện nay, đảng cộng sản lãnh đạo toàn diện nên công an, an ninh chính là công cụ trấn áp của đảng chứ không phải để bảo vệ dân. Ông Trần Trọng Nhân nhận xét :

"Người dân bây giờ họ không coi trọng và không tin vào lực lượng công an khi họ cần sự bảo vệ. Họ chỉ có sợ hãi hoặc khinh miệt mà thôi".

Chiều 11 tháng 11, Đại tá Đặng Đức Đang - phó giám đốc Công an tỉnh Thái Nguyên - cho báo chí trong nước biết đơn vị đã ra quyết định tạm đình chỉ công tác thời hạn 1 tháng đối với thượng úy Nguyễn Xô Việt.

Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, đây là hành động côn đồ, không thể chấp nhận được, cần phải có hình thức xử lý thật nghiêm.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 12/11/2019