Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam nhắc lại quyết tâm xử lý các vi phạm của quan chức cao cấp trong Đảng.
Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng
Ông Nguyễn Phú Trọng phát biểu chiều 23/6 khi tiếp xúc cử tri tại đơn vị bầu cử số 2 quận Đống Đa, Hà Nội.
"Vụ việc mà các đồng chí, đồng bào quan tâm là ông Đinh La Thăng thôi Ủy viên Bộ Chính trị, bị cảnh cáo, chuyển công tác luôn", Tổng Bí thư nhắc lại.
Ông Nguyễn Phú Trọng nói các quan chức vi phạm không chỉ bị xử lý về Đảng mà cả về mặt chính quyền.
'Chính trị Việt Nam đang có sóng ngầm’
"Tôi cũng đã trả lời khi tiếp xúc cử tri lần trước ở quận Hoàn Kiếm, đây mới chỉ là xử lý kỷ luật Đảng còn về hành chính, hình sự, cơ quan chức năng còn phải khởi tố, điều tra theo đúng quy định của pháp luật".
"Trên thực tế, đồng chí Vũ Huy Hoàng đâu chỉ bị kỷ luật về Đảng mà đã xử lý cả về mặt chính quyền, rồi các ông nguyên là Bộ trưởng, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường".
"Trường hợp ông Võ Kim Cự, cách chức nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, thôi cả đại biểu Quốc hội", Tổng Bí thư Đảng Cộng sản nói.
Ông Trọng tỏ ra day dứt : "Tôi đã nói nhiều lần là không thích thú gì khi kỷ luật đồng chí, đồng đội của mình, thậm chí là rất day dứt, đau xót, nhưng có vi phạm phải kỷ luật, phải xử lý".
" Tôi nói vấn đề còn gian nan, không bằng lòng được, còn làm tiếp, làm lâu dài".
Trong một diễn biến mới nhất, ông Lương Duy Hanh, Cục trưởng Cục Kiểm soát hoạt động bảo vệ môi trường, vừa bị cách chức.
Nguyên do đưa ra là vì trách nhiệm của ông Hạnh trong Dự án Formosa Hà Tĩnh.
Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa thông tin về việc thi hành kỷ luật đồng chí Lương Duy Hanh, Cục trưởng Cục Kiểm soát hoạt động bảo vệ môi trường vì những sai phạm liên quan đến sự cố môi trường Formosa.
Ngày 05/05/2017, Hội nghị trung ương 5, khóa 12 khai mạc tại Hà Nội. Trong những nội dung chính của Hội nghị có việc xem xét kỷ luật ông Đinh La Thăng và bàn về thể chế kinh tế, gồm thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, vai trò của doanh nghiệp nhà nước và kinh tế tư nhân.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp bà Christine Lagarde khi đó là Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) thăm VN tháng 3/2016
Đây không phải là vấn đề mới, nó được thảo luận qua nhiều hội nghị, hội thảo do các cơ quan Đảng và Nhà nước chủ trì, tuy nhiên cách đặt vấn đề trong diễn văn khai mạc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, tuy đánh giá tình hình có vẻ 'nhìn sự thật', nhưng khó hy vọng về sự đột phá trong tư duy lý luận và thực tiễn.
Có thể dự đoán rằng 'kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa' vẫn là đường lối lý luận của Đảng, vai trò của doanh nghiệp nhà nước vẫn được đề cao là 'nòng cốt', và may chăng 'kinh tế tư nhân' có thể được cân nhắc liệu có là động lực phát triển và cần 'hỗ trợ và tạo điều kiện' như thế nào.
Nhân dịp này, trên báo điện tử Vietnamnet.vn có bài với tiêu đề : "Câu hỏi lớn của Tổng bí thư".
Cụ thể, báo này trích dẫn : Có một câu hỏi lớn đặt ra cần được giải đáp thấu đáo là, vì sao những hạn chế, yếu kém đã được chỉ ra từ lâu, nhưng qua nhiều nhiệm kỳ đến nay tình hình vẫn chậm chuyển biến, thậm chí có mặt còn trầm trọng hơn ?
Nếu tiếp tục sa lầy vào lý luận xã hội chủ nghĩa giáo điều, dù cho gần đây đã cố gắng diễn giải nội hàm của khái niệm này, song chưa thuyết phục khi kinh tế đang chuyển sang thị trường và hội nhập sâu hơn vào kinh tế khu vực và thế giới, thì không thể có giải pháp đột phá, hoặc có một nghị quyết để cứu vãn tình hình như nêu trong 'câu hỏi lớn' về lâu dài.
Đã mất vai trò ?
Ông Đinh La Thăng (trái) vừa mất ghế Ủy viên Bộ Chính trị và chức vụ Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tại Hội nghị trung ương 5. Hình chụp ông trên một máy bay của Vietnam Airlines
Trước hết, vai trò 'dẫn dắt' kinh tế của các doanh nghiệp nhà nước đã không còn, đặc biệt từ giai đoạn tăng trưởng nóng, khi các chủ trương 'quả đấm thép' bị phá sản, đỉnh điểm là năm 2012, dẫn đến việc xét xử các đại án, trong đó điển hình, 'đình đám' là Vinashin, Vinalines…, đến nay là các dự án 'khủng' của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia (PVN), Tập đoàn Hóa chất, Tổng công ty thép… thua lỗ hàng chục nghìn tỷ đang 'trình lên Bộ chính trị xin ý kiến chỉ đạo'. doanh nghiệp nhà nước đã và đang để lại di sản nặng nề, cản trở tăng trưởng kinh tế.
Những nỗ lực ổn định kinh tế vĩ mô, hệ thống tiền tệ, thay đổi chính sách điều hành ngân sách, đầu tư công… được ghi nhận, song chưa bắt kịp đà tăng của thời kỳ trước, chưa ổn định và phát sinh nhiều vấn đề khác như ô nhiễm môi trường, nhiều vấn đề xã hội, như chất lượng giáo dục giảm, an toàn thực phẩm, vấn đề đất đai căng thẳng, mất dân chủ cơ sở, tham nhũng, tiêu cực…
Việc ban hành và thực thi Nghị quyết trung ương 4 về chỉnh đốn Đảng chứng tỏ quyền lực đã tha hóa nghiêm trọng, bộ máy và cán bộ lãnh đạo suy thoái nặng nề về tư tưởng, phẩm chất và lối sống. Để lấy lại niềm tin dân chúng và tránh nguy cơ sụp đổ chế độ Đảng đã tiến hành chống tham nhũng.
Trước hết, Đảng trừng phạt các lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước 'cố ý làm trái về quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng. Nhiều người đã bị kết án, như nguyên chủ tịch Hội đồng quản trị Vinashin Phạm Thanh Bình 20 năm tù, Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc, chủ tịch và tổng giám đốc Vinalines tử hình về tội "tham ô"…
Trong một series các diễn biến đình đám do Tổng bí thư phát động gần đây từ năm 2016, sau Đại hội 12, một loạt nguyên lãnh đạo PVN bị kỷ luật, truy tố và một số vị từng là lãnh cấp cao có liên quan ở Bộ Công Thương, Ban Tổ chức trung ương, Bộ Nội vụ, và đỉnh điểm là Đinh La Thăng, Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, bị Đảng kỷ luật mức 'cảnh cáo' và mất chức ủy viên Bộ chính trị tại Hội nghị trung ương 5 này.
Đấu đá, tranh giành ?
Dư luận cho rằng Đảng đang quyết tâm, tuy nhiên với cách kỷ luật 'riêng có' của Đảng, khi chính phủ và quốc hội chưa có những động thái tương xứng, khiến người ta suy luận đây là 'đấu đá nội bộ' hay 'tranh giành quyền lực'.
Nếu như các án kỷ luật không phải do Ủy ban kiểm tra của Đảng đưa ra, mà do các viện công tố độc lập điều tra, được các tòa án độc lập xét xử công khai, công bằng thì các bị cáo và dư luận sẽ ít 'nghi ngờ' hoặc 'hiểu sai', tính thuyết phục sẽ cao hơn nhiều.
Đã qua 30 năm đổi mới, chuyển đổi sang kinh tế thị trường đã cứu được sự sụp đổ chế độ và thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, quan niệm giáo điều về chủ nghĩa xã hội và những sai lầm trong điều hành kinh tế trong thập kỷ gần đây đang cản trở đổi mới, lúng túng trong cải cách kinh tế và các biện pháp điều hành.
Một con tàu vận tải của Vinashin bị 'đắp chiếu' ở cảng Hải Phòng sau khi tập đoàn này mắc nợ phải sa thải 14 nghìn công nhân viên
Tình hình trầm trọng có thể giảm bớt, khi dân chúng được phần nào thỏa mãn khi 'các con sâu' bị loại bỏ, nhưng khi không diệt được tận gốc thì căn bệnh 'chủ nghĩa cơ hội của người đại diện tài sản nhà nước' và 'chủ nghĩa cơ hội chính trị' sẽ làn rộng, nguy hiểm và không thể kiểm soát nổi. Chi phí cải cách thể chế sẽ tiếp tục tăng cao, tốn kém.
Tình trạng 'nước đôi' trong cải cách, vừa cố duy trì các giá trị và chuẩn mực chủ nghĩa xã hội giáo điều, chủ nghĩa tập thế, lòng vị tha, đạo đức lý tưởng với nền tảng sở hữu toàn dân, vừa tìm cách 'dung hòa' với những nguyên tắc, chuẩn mực và giá trị của kinh tế thị trường không thể có được giải pháp đột phá.
Đã cam kết chuyển đổi sang kinh tế thị trường cần theo đuổi và thực hiện các nguyên tắc và chuẩn mực của nó. Thể chế chính trị phải cải cách theo nó chứ không phảỉ ngược lại.
Đã rất cấp thiết để đặt ra vấn đề cải cách thể chế kinh tế song hành với thể chế chính trị. Hội nghị trung ương 5 này chưa thể có câu trả lời đột phá cho 'câu hỏi lớn của Tổng bí thư'. Liệu có thể hy vọng có một cam kết mạnh mẽ và lộ trình tổng thể và nhất quán cải cách thể chế chính trị trong các Hội nghị trung ương tiếp theo ?
Tác giả là một nhà nghiên cứu Chính sách công đang làm việc tại Học viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam.
Hình ảnh dây kẽm gai vây kín nhà máy thép Hưng Nghiệp-Formosa tại Hà Tĩnh với sự bảo vệ của lực lượng chức năng, ngư dân và giáo dân ở miền Trung tuần hành cùng rất nhiều gương mặt trẻ biểu tình tại Sài Gòn vào hôm mùng 5 tháng 3, phản ảnh rõ nét sự không đồng thuận giữa chính phủ và người dân trong việc giải quyết hậu quả sự cố thảm họa môi trường biển xảy ra gần tròn 1 năm.
Biển vẫn ô nhiễm, cá vẫn còn chết đều đều...
Cuộc biểu tình bị giải tán chóng vánh với sự đánh đập và bắt bớ. Tuy nhiên Đài Á Châu Tự Do ghi nhận những tiếng nói vì một môi trường sống trong sạch của dân chúng tại Việt Nam không bị dập tắt mà càng hun đúc tinh thần bảo vệ môi trường mạnh mẽ và quyết liệt hơn. Những tiếng nói đó lại cất lên phản biện chủ trương của chính phủ Hà Nội qua chỉ thị vừa được Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, ban hành vào ngày 8 tháng 3, cần phải giám sát chặt chẽ trong cam kết về môi trường của Formosa đến khi nào bảo đảm an toàn mới cho xả thải.
Một thính giả từ trong nước nói rằng thật khó hiểu với những chỉ thị như thế : "Chất thải lỏng, chất thải rắn của Formosa vẫn thải ra đều đều. Biển vẫn ô nhiễm, cá vẫn còn chết đều đều... Còn nhà nước thì cũng đều đều ra chỉ thị giám sát chặt chẽ hoạt động xả thải của Formosa. Sao mà khó hiểu vậy ?" .
Thính giả Dong Le lý giải cần phải hiểu chỉ thị này có ý nghĩa là "giám thị chặt chẽ người dân, đừng làm lớn chuyện nữa, mọi việc đã có nhà nước lo".
Trong khi đó, qua trang Facebook RFA, rất nhiều ý kiến khẳng định Chính phủ Việt Nam phải đóng cửa Formosa theo ý nguyện của đa số người dân. Thính giả Michael Tran bày tỏ "Chẳng cần phải giám sát làm gì. Tốt nhất theo ý dân là đóng cửa Formosa vì gây hậu quả nghiêm trọng đối với môi trường biển. Tôm cá chết. Dân cũng sắp chết theo rồi. Yêu cầu dẹp ngay Formosa".
Kể từ khi thảm họa môi trường xảy ra tại khu vực biển 4 tỉnh Bắc Trung bộ do Formosa gây nên hồi đầu tháng 4 năm ngoái, dư luận cho rằng công cuộc chống tham nhũng do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát động càng có bằng chứng cho thấy đây chỉ là những lời hô hào sáo rỗng dù Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng tuyên bố điều tra, kỷ luật quan chức vi phạm liên quan và chính ông Nguyễn Phú Trọng vừa phát biểu "Kỷ luật một vài người để cứu muôn người".
Sau đây, Hòa Ái trích đăng một vài ý kiến của quý khán thính giả và độc giả xoay quanh lời phát biểu vừa rồi của ông Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam :
"Thưa ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, tôi chỉ nêu ra một trường hợp của cựu Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng, trong 2 năm cuối nhiệm kỳ, đã ký quyết định bổ nhiệm 97 người vào các chức vụ lãnh đạo của Bộ này. Tôi không biết rõ mỗi chức vụ cao cấp đáng giá bao nhiêu, nhưng người dân chúng tôi tin rằng ông Vũ Huy Hoàng thu về một số tiền rất lớn qua việc bổ nhiệm đó. Một con sâu tham nhũng khổng lồ như thế mà ông Tổng bí thư cứ loay hoay mãi không xử lý một cách dứt điểm, công tâm và thỏa mãn đúng mức theo sự mong đợi của dân chúng. Hay là ông sợ bứt dây động rừng ? Cuối cùng, ông chống cái gì, vậy ông ?"
"Hệ thống đã mục nát thì khiển trách vài người làm gì mà cứu được muôn người, thưa ông Nguyễn Phú Trọng ! Lời ông nói thiếu thực tế quá đi ! Thêm 5 năm nữa, tôi cam đoan ông cũng chẳng làm được gì khá hơn bây giờ đâu".
"Chào quý vị ! Tôi nghe tin tức từ Đài Á Châu Tự Do nói quý vị đang cầm quyền trong nước cổ súy, cổ động diệt trừ tham nhũng. Nhưng quý vị kiếm những tham nhũng đó không ra đâu. Nếu có ra thì cũng chỉ là le ke, lục chốt mà thôi.
Nếu quý vị thật tình, thật tâm thì quý vị yêu cầu đồng hương hải ngoại cung cấp các tài liệu của những tay tham nhũng trong nước chuyển tiền ra quốc ngoại mua từng khu thương mại ở các nơi trên toàn thế giới.
Nếu quý vị muốn, quý vị cứ nói lên đi. Đồng hương quốc ngoại, họ sẽ cung cấp các tài liệu nhà cửa, phố xá, khu thương mại làm ăn như thế nào của những cán bộ tham nhũng ở trong nước. Rồi họ cho con, cho cháu của họ ra nước ngoài du học để về lại trong nước tiếp tục tham nhũng.
Khi muốn đả hổ thì phải đả cho đến nơi đến chốn. Thành ra, hy vọng ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với ông Tổng bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng nếu thật tình các ông thương dân thương nước thì các ông hãy thực hiện điều này đi".
"Tôi đề nghị ông Nguyễn Phú Trọng hãy kỷ luật chính ông bằng cách bỏ Điều 4 Hiến Pháp để 90 triệu người dân bầu chọn những người lãnh đạo có tài, có đức mà họ tin cậy ; chứ dân tộc Việt không phải mất thời gian một cách vô bổ vào việc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo cứ lẩn quẩn trong cái vòng ‘thấy sai thì sửa mà càng sửa thì lại càng sai’".
"Giờ này tại Việt Nam, bất cứ người dân nào yêu quê mẹ cũng phải xót xa đau lòng. Người dân đói ăn vì biển chết do Formosa. Nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam thì tham nhũng. Công an thì gia tăng bắt bớ các nhà đấu tranh dân chủ, trong đó có các bà mẹ đơn thân như Thúy Nga-Trần Thị Nga, Blogger Mẹ Nấm-Nguyễn Ngọc Như Quỳnh".
Từ trái qua : bà Trần Thi Nga, bà Cấn Thị Thêu, cô Nguyễn Thị Minh Thúy, blogger mẹ Nấm. RFA
Trong ngày kỷ niệm 8/3 - Ngày Quốc tế Phụ nữ - những cái tên : Trần Thị Nga, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Cấn Thị Thêu, Lê Thu Hà, Nguyễn Thị Minh Thúy được nhiều người Việt trân trọng nhắc đến. Họ bị chính quyền Hà Nội giam giữ vì những hoạt động cho dân quyền-nhân quyền và xã hội tại Việt Nam. Trong chương trình hôm nay, Hòa Ái chuyển lời tri ân của quý thính giả Đài RFA đến những người phụ nữ can trường này cũng như tất cả nhà hoạt động nữ giới vì tự do, dân chủ cho Việt Nam với thông điệp "Lòng can đảm của quý vị vì sự đổi thay cho quê hương, đất nước luôn được sự ủng hộ của những người yêu nước Việt Nam".
Nguồn : RFA, 11/03/2017
Vào ngày 24 tháng 2 vừa qua, trong bài phát biểu chỉ đạo Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát của Đảng năm 2016, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh : "vì sự tiến bộ chung, vì để mong nhiều người không mắc sai phạm, chúng ta phải kỷ luật ; kỷ luật một vài người để cứu muôn người". Câu nói này nhanh chóng tạo ra nhiều tranh luận, nhất là trên các trang blog và mạng xã hội.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát của Đảng năm 2016, ngày 24 tháng 2 năm 2017.
Bất kỳ ai theo dõi diễn biến trong nước từ những tháng cuối của năm 2016 đến nay đều nhận thấy có rất nhiều cán bộ và quan chức cao cấp nhà nước bị kỷ luật dưới nhiều hình thức khác nhau.
Đầu tiên là vụ Trịnh Xuân Thanh, nguyên phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hậu Giang, nguyên chủ tịch Hội đồng Quản trị Tổng Công ty Cổ phần Xây Dựng Dầu Khí Việt Nam. Ông này hiện đang bị truy nã và vụ việc hiện đang được điều tra mở rộng.
Tiếp theo đó, vào ngày 2 tháng 11, cuộc họp do chính Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức Bí thư cán sự đảng Bộ Công thương trong thời gian từ năm 2011 đến năm 2016 đối với nguyên bộ trưởng Bộ Công thương, ông Vũ Huy Hoàng.
Hình thức xử lý đối với ông Vũ Huy Hoàng khi không còn tại chức vẫn còn gây tranh cãi trong dư luận thì Bộ Công thương ra quyết định đình chỉ công tác đối với ông Vũ Đình Duy, thành viên Hội đồng Thành viên Tập đoàn Hoá chất Việt Nam kể từ ngày 15 tháng 11.
Có vẻ như tất cả những động thái trên được Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đúc kết lại trong bài phát biểu của ông tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng năm 2016 như một kết luận : Kỷ luật vài người để cứu muôn người.
Ông Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ trưởng Vụ Nghiên Cứu, Ban Dân vận Trung ương đưa ra cái nhìn chung về lời phát biểu của ông Nguyễn Phú Trọng :
"Cách nói như thế là não trạng của Tàu. Tàu có câu nói là "sát nhất miêu, cứu vạn thử’ là giết 1 con mèo để cứu vạn con chuột. Ông ấy học cách nói của Tàu và nói lại kỷ luật vài người để cứu muôn người. Tôi đang nghĩ đến cái não trạng mèo chuột của ông này".
Cũng không phải vô tình ông Nguyễn Khắc Mai nhắc đến hình ảnh mèo, chuột khi đưa ra ý kiến. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từng có câu phát biểu ấn tượng khi nói về việc chống tham nhũng, đó là đánh chuột nhưng đừng để vỡ bình.
Cũng theo ông Nguyễn Khắc Mai, ẩn chứa bên trong câu phát biểu trên là một nhận thức yếu kém về mặt pháp lý, không xây dựng được pháp quyền, tuỳ ý phát ngôn, từ đó dẫn đến sai lầm về pháp trị :
"Đây là một tư duy, một trình độ về mặt pháp quyền, tinh thần pháp quyền rất thấp kém thì mới nói như vậy".
Nhìn lại hàng loạt những quyết định và hình thức kỷ luật đối với cán bộ quan chức cao cấp nhà nước đã về hưu hoặc đang còn đương nhiệm để thấy rõ ‘tinh thần pháp quyền’ mà ông Nguyễn Khắc Mai đề cập đến.
Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát của Đảng năm 2016, ngày 24/02/2017. Courtesy sav.gov.vn
Ngay cả cách xử lý do chính Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ra quyết định đối với những trường hợp được Bộ chính trị và Đảng Cộng sản Việt Nam gọi là làm trái với lợi ích quốc gia, cụ thể là hình thức kỷ luật đối với ông Vũ Huy Hoàng, cũng từng bị ông Lê Vĩnh Tân, Bộ trưởng Bộ Nội vụ trong phiên họp chất vấn đại biểu thừa nhận rằng có rất nhiều khó khăn.
Quan sát và phân tích việc cách chức một cán bộ quản lý cấp cao, đứng đầu mộ bộ khi không còn đương vụ, Tiến sĩ kinh tế, nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng cho rằng Đảng Cộng sản Việt Nam đang cách lấy đi những gì người ta không còn có nữa :
"Tức là lấy đi một cái mà người ta không có. Và điều này trở nên một cái khôi hài trong con mắt của nhân gian".
Đối với sai phạm của nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra trung ương Trần Quốc Vượng từng cho biết sẽ xử lý "tương xứng về mặt chính quyền" đối với ông này. Cách xử lý này được nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng hiểu rằng ông Vũ Huy Hoàng phải chịu trách nhiệm về những sai phạm trong thời gian còn tại chức.
Tuy nhiên ông có nhấn mạnh thêm, hình thức xử lý như thế đã từng được nêu ra đối với vụ Nguyễn Xuân Thanh, bằng cách khai trừ Đảng. Thế nhưng, trước khi khai trừ Đảng đối với Trịnh Xuân Thanh thì ông này đã biến mất :
"Và sau đó thì một Tổng bí thư phải đứng ra chủ trì một cuộc họp để khai trừ một Đảng viên rất bình thường và không thể xử lý bất kỳ một trách nhiệm nào về chính quyền".
Tất cả những vụ việc liên quan đến cán bộ cấp cao như Vũ Huy Hoàng, Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy, Vũ Kim Cự, cùng với sự kiện ô nhiễm biển miền Trung do nhà máy gang thép Formosa gây ra và chưa kể những vụ án tham nhũng khác, cho đến nay vẫn chưa có câu trả lời thoả đáng về người chịu trách nhiệm cao nhất.
Nếu đặt "tinh thần pháp quyền" vào hiện trạng của bộ máy cầm quyền hiện tại và xử lý một cách nghiêm minh thì ông Nguyễn Khắc Mai chưa đồng tình với lời phát biểu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, không phải chỉ kỷ luật một vài người là đủ, mà phải là những quan chức có quyền hạn cao hơn trong bộ máy nhà nước :
"Bộ chính trị, ban lãnh đạo hiện nay chứ còn ai nữa ? Chính họ đã đưa dân tộc này đến sự yếu hèn, đến sự rối loạn, không có văn minh, không có dân chủ".
"Cái trừng phạt ấy không phải để cứu người này hay người kia, mà để làm rõ ai gây lỗi thì phải chịu trách nhiệm, chịu trừng phạt. Đó là chuyện công bằng của thế giới".
Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Quang A từ Hà Nội đưa ra nhận định bằng cách phân tích trường hợp của Formosa, ông nhấn mạnh :
"Tôi đã nói rất nhiều lần rồi, tất cả mọi việc quyết định ở đất nước này, những việc lớn cuối cùng là Đảng Cộng sản Việt Nam".
"Nó là quyết định của một tập thể, mà tập thể đó thì dưới sự chỉ đạo răm rắp của Đảng Cộng sản Việt Nam, và người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam phải là người chịu trách nhiệm tất cả về việc này".
Câu chuyện "Giết một mèo cứu vạn chuột" của Trung Hoa ngày xưa được ông Nguyễn Khắc Mai nhắc lại có tương tự với "Kỷ luật vài người người để cứu muôn người" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ngày nay hay không đang là đề tài thú vị trong dân chúng lúc trà dư tửu hậu.
Cát Linh, phóng viên RFA
Nguồn : RFA, 03/03/2017
Thời gian vừa qua, trong khi chưa có mấy tiến triển trong công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng thì rộ lên một ý tưởng, khởi đi từ Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sau đó được nhắc lại với Trưởng ban Tổ chức trung ương Phạm Minh Chính và các cán bộ cao cấp, trung cấp khác, rằng cần phải "nhốt quyền lực vào lồng quy chế".
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại buổi tiếp xúc cử tri quận Hoàn Kiếm, Hà Nội ngày 17/10/2016.
Đơn cử trong lần tiếp xúc cử tri gần đây nhất (tháng 10/2016), để giải đáp băn khoăn của người dân về kết quả phòng chống tham nhũng, ông Trọng cho biết : "Trung ương đưa ra 4 nhóm giải pháp, trong đó có giải pháp rất quan trọng, đó là có cơ chế kiểm soát quyền lực. Như lần tiếp xúc trước đây tôi đã nói là nhốt quyền lực vào trong lồng quy chế lập pháp" (báo Dân Trí).
Lần đầu tiên nghe câu "nhốt quyền lực vào lồng quy chế", thực ra tôi đã bán tín bán nghi không chính chủ của ông Trọng rồi, hôm nay mới thử tra Google với vài từ khóa đơn giản như "Xi Jinping" (Tập Cận Bình) và "lock power" (khóa quyền lực), lập tức ra ngay hàng loạt kết quả như bên dưới cho thấy đây là câu nói của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình khi tới dự phiên họp toàn thể thứ hai của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật đảng này hồi tháng 1 năm 2013.
Chẳng ai ý kiến gì việc học kinh nghiệm chống tham nhũng của nước này nước khác, nhưng dù sao một khi đã dùng câu nói/ý tưởng riêng của người khác, ông Trọng vẫn nên dẫn nguồn để mọi người hiểu rằng đấy không phải là ý tưởng được đưa ra bởi ông ấy. Điều này còn đặc biệt quan trọng khi mà ông Trọng đang mang học hàm Giáo sư, Tiến sĩ (ngành Xây dựng đảng) - vốn đòi hỏi những quy tắc nghiêm cẩn về việc sử dụng ý tưởng của người khác.
Ông Tập Cận Bình viếng thăm Việt Nam - Ảnh minh họa
Nhân đây, tôi xin gợi ý một vài cách trích dẫn để lần sau ông Trọng có thể dùng :
"Thưa các đồng chí, để phòng chống tham nhũng thành công, Tổng bí thư Tập Cận Bình đã chỉ đạo "phải nhốt quyền lực vào cái lồng quy chế" - nay nó đã trở thành giải pháp rất quan trọng trong 4 nhóm giải pháp của Trung ương đảng ta".
hoặc :
"Thưa cử tri nhân dân cả nước, để phòng chống tham nhũng thành công, Tổng bí thư Tập Cận Bình đã chỉ đạo "phải nhốt quyền lực vào cái lồng quy chế" - nay nó đã trở thành giải pháp rất quan trọng trong 4 nhóm giải pháp của Trung ương đảng chúng tôi".
Đảm bảo không ai băn khoăn về việc trích dẫn nguồn nữa.
---
Nguyên gốc phát biểu của Tập : "Ba quanli guanjin zhidu de longzi li" (To lock power into the cage of regulations/Nhốt quyền lực vào lồng quy chế).
Nguyễn Anh Tuấn
Nguồn : RFA tiếng Việt, 09/02/2017
http://news.xinhuanet.com/…/china/2013-01/22/c_132120363.htm (Tân Hoa Xã)
http://www.academia.edu/8338769/Disciplining_the_Party_Xi_Jinpings_anti-... (Washington Post)
http://www.academia.edu/8338769/Disciplining_the_Party_Xi_Jinpings_anti-...
Có những dấu hiệu khiến những người quan tâm tới sân khấu tuồng chính trị của Việt Nam cảm giác như nội bộ Bộ chính trị đảng cộng sản Việt Nam, sau vụ đánh chém nhau gạt bỏ thành công Nguyễn Tấn Dũng ra khỏi vũ đài tháng 4 năm 2016, tưởng bão táp đã qua, có thể hài lòng tận hưởng̣ yên bình, lại một lần nữa đang chuẩn bị lao vào cuộc chiến.
Ông Nguyễn Phú Trọng trồng cây lưu niệm tại chùa Phật Tích
Hôm 13/11/2016, một cách an nhàn thảnh thơi, ông Trọng đi thăm thôn Phật Tích, Bắc Ninh, dự ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc, ông đã cao hứng : " Có lẽ nhìn lại chưa bao giờ quê hương ta đẹp như thế này.
Mặc dù bây giờ ra đường lắm chuyện khó chịu, nghe báo chí nói rất nhiều chuyện tiêu cực hàng ngày, rất là bực mình. Tệ nạn tham nhũng, cán bộ hư hỏng có cả nhưng nhìn tổng quát lại đất nước ta có bao giờ được thế này không ?".
Có lẽ ông chưa kịp tận hưởng những giây phút đê mê tự thoả mãn, như một sự tự tưởng thưởng cho mình sau những kỳ tích làm thiên hạ phải ngả mũ bái phục mưu lược của ông.
Phía sau ông, ngay bên cạnh ông, xung quanh ông có biết bao nanh vuốt, như những con sói đói, hau háu chờ cái thân già của ông rũ xuống, để xả thịt ông, để cắn xé lẫn nhau, giành cái ghế Tổng bí thư của ông. Cái khôn ngoan đưa ra chiêu "nửa nhiệm ky"̀ để giữ ghế, gạt tất cả mọi đối thủ tiềm năng, trong đó có kẻ bất đội chung trời với ông là Nguyễn Tấn Dũng, bây giờ quay lại phản ông, làm hại ông. Bởi vì nửa nhiệm kỳ sắp hết. Những con sói đói quyền lực đã chờ từ lâu cái giờ phút kết thúc nửa nhiệm kỳ này. Chỉ một biểu hiện dù nhỏ ý định tiếp tục cố vị của ông có thể làm ông tan xương, biến ông thành cái xác không hồn, chưa biết chừng lại tai biến đột quỵ, hay lại nhiễm bệnh bạch cầu, và thậm chí có thể có cả đạn K59 như vụ Yên Bái.
Và trong những con sói đói đó, người đầu tiên phải kể tới là ông Đinh Thế Huynh, thường trực Ban Bí thư, nhân vật mà chính ông hậu thuẫn, nhưng là để kiềm chế Trần Đại Quang. Bây giờ là đối thủ nguy hiểm nhất, đe dọa cái ghế Tổng của ông.
Ông Đinh Thế Huynh, ngày 23 tháng 10/2016 đã sang Mỹ và ở lỳ bên Mỹ những 8 ngaỳ, và chỉ trình Trung Quốc 3 ngày lấy lệ . Ông Huynh cũng là một người được cho là khôn ngoan không kém ông, lại là "hậu sinh" có khi "khả uý" hơn ông nữa. Và ông này nổi tiếng là ít nói, và ít biểu lộ ra bên ngoài suy tính của mình. Loại người này, chưa biết chừng, nguy hiểm hơn ông tưởng nhiều.
Ông ta đi Mỹ giữa lúc chiến dịch bầu cử tổng thống Mỹ đang vào lúc sôi động, thắng baị thuộc ai, còn chưa rõ, nhưng sự phản bội Mỹ của người Philippines thì đã rõ và thay thế Philippines để trở thành đồng minh của Mỹ tại biển Đông là cơ hội vàng để Việt Nam thóat Trung, mà chỉ có cái đầu mông muội u tối của ông Trọng mới không thấy.
Giữa lúc ông Trần Đại Quang đang là người chiếm thế thượng phong, ông Nguyễn Xuân Phúc còn lúng túng với bê bối mà sự ra đi của ông Dũng để lại cho Chính phủ, ông Huynh chọn đi Mỹ, một là lấp lửng công khai vị trí thế tử, hai là lấp lửng lập trường thân Mỹ, thứ lập trường đang ăn khách tại chính trường Việt Nam.
Nhưng ít người biết, và ít người dám suy đoán rằng, chuyến đi có vẻ bí hiểm này còn có một mục tiêu khác. Đó là chuyện ông Đinh gặp riêng ông John McCain và John Kerry phía sau những cuộc gặp, thăm và đón tiếp, vì thiếu nội dung, diễn ra ồn ào nhưng nhạt nhẽo.
Người ta cũng không thể quên rằng chuyến đi thăm 8 ngày, độ dài chưa từng bao giờ có của một ủy viên thứ hai Bộ chính trị đảng cộng sản Việt Nam, sau khi về từ chuyến thăm Trung Quốc một ngày, mà báo chí và truyền thông chính thống chỉ nhắc tới khi ông Huynh đã đến Mỹ và bắt đầu đàm đạo với ông John Kerry ngày 25/10/2016. Chỉ có một thông cáo báo chí duy nhất của bộ Ngoại giao Mỹ, sau khoả̉ng nửa ngày họp, rồi không ai biết được gì về những hoạt động 6 ngày sau đó.
Sau chuyến đi này của ông Huynh, người ta không thấy những phát biểu gì về Việt Nam của Tổng thống Obama. Ông tổng thống không hề nhắc gì thêm về Việt nam, mặc dù chuyến đi của ông rất công phu và những gì ông làm cho Việt Nam là rất ấn tượng và phải là một kỷ niệm đẹp của ông.
Cuối cùng thì ngày 8/12/2016, Quốc hội Mỹ đã chính thức thông qua một dự luật nhân quyền - Luật Nhân quyền Magnitsky Toàn cầu (Global Magnitsky Human Rights Accountability Act) - nhắm vào những cá nhân vi phạm nhân quyền và những giới chức tham nhũng trên toàn cầu. Dự luật này - do hai Thượng nghị sĩ John McCain và Ben Cardin giới thiệu tại Thượng viện. Và tiếp đó, ngày 23/12/2016 chính tay tổng thống Obama ký phê chuẩn thành luật dự luật S. 2943. Còn ông John Kerry thì đã dành chuyến đi cuối cùng để đến Việt Nam nói lời vĩnh biệt, như để nói rằng, các anh sẽ bị trừng phạt, sự ngu muội bắt buộc phải trả giá.
Ông Huynh đã nói gì với John Kerry và John McCain ? Tại sao có thái độ này của những người bạn Mỹ ? Tại sao dự luật nhân quyền này được trình ra Quốc hội Mỹ từ giữa năm 2012, bây giờ lại cùng một lúc được Quốc hôị thông qua và tổng thống phê chuẩn thành luật ?
Người ta đồn với nhau rằng, cái mà ông Huynh tiết lộ với hai người Mỹ yêu Việt Nam nhất trong những người Mỹ này, là sự thật về thủ đoạn, và sự xảo trá của ông Trọng. Ông Trọng, trong thâm tâm, không bao giờ chấp nhận đi với Mỹ vì đi với Mỹ là đi đến Dân chủ, là đa đảng chính trị, là không có chủ nghỉa Mác và quốc tế vô sản. Và ông Trọng đã móc nối với Trung Cộng để chơi con bài Mỹ. Thể chế chính trị độc đảng cầm quyền, trong đó tổng Bí thư đảng đồng thời là người đứng trên cả hiến pháp, đứng trên tổng thống, trên thế giới hiện đại, không tìm đâu ra thể chế tương quan, ngoài Trung Quốc, Triều Tiên và Cuba. Thế mà ông từng lừa được Obama đón ông như nguyên thủ quốc gia, đồng sàng với tổng thống quốc gia vĩ đại nhất Hoàn cầu.
Cho nên luật nhân quyền Toàn cầu S.2943, mặc dù mượn cớ trừng phaṭ Nga, nhưng mục tiêu nhắm tới không chỉ có Nga, mà những kẻ chết theo trước hết là Trung Cộng rồi đến Việt Cộng.
Từ sau khi có Thông báo 13 của Ban bí thư về việc xác định tuổi của đảng viên (*), thì ông Trần Đại Quang chính thức bị loại khỏi danh sách người kế cận, và tình hình diễn biến tiếp từ đó, cho thấy, ông Quang đã chấp nhận và chịu yên phận. Bởi vì, nếu không sửa tuổi sinh từ 1950 thành 1956, thì ông Quang nằm ngòai mọi quy hoạch đề bạt, còn cố tình dùng lý lịch sưả tuổi thì thậm chí ông sẽ phải chịu kỷ luật khai trừ đảng.
Còn ông Nguyễn Xuân Phúc, với nỗi lo về một nguy cơ phi mã tiếp tục suy giảm tăng trưởng GDP, có khả năng làm mất khả năng trả nợ và khả năng thanh toán của Nhà nước, dẫn đến sự sụp đổ nền tài chính quốc gia, cùng với hàng trăm vụ bê bối có nguồn gốc tham chũng cao cấp do triều đại thôí nát từ trên xuống của Chính phủ ông Nguyễn Tấn Dũng để lại, Ông Nguyễn Xuân Phúc không còn thời gian để bộc lộ tham vọng.
Bà Ngân gần đây cũng bắt đầu thể hiện mình, để chứng minh rằng bà không chỉ là con rối trong tay ông Trọng, nhưng để làm cái gì khác nữa, thì bà thực chưa nghĩ tới. Có thể sau này, chưa biết, nhưng lúc này thì không.
Bây giờ, chỉ còn lại ông Đinh Thế Huynh, thế tử do chính ông Trọng vun vén, nhưng lại đang trở thành người đào đất dưới chân ông.
Ông Đinh Thế Huynh được chọn để kế nghiệp chân tổng bí thư và được đảng cộng sản Trung quốc chấp nhận, vì ông này xuất thân từ ngạ̣ch lý luận, là ủy viên bộ chính trị có thâm niên giữ chức chủ tịch hội đồng lý luận trung ương lâu nhất và có số lần hội thảo lý luận Trung Việt nhiều nhất.
Nếu cần tìm một người bị nhiễm máu Tàu nhiều nhất, người đó không thể là ai khác ngoài Đinh Thế Huynh. Nhưng nếu tìm một người có khả năng hiểu bản chất Đại hán của Tập đoàn lãnh đạo chóp bu của đảng cộng sản Tàu, thì cũng khồng ai hơn Đinh Thế Huynh.
Nếu biết đến một sự thật như kết quả thăm dò của Trung tâm Nghiên cứu Pew, 78% người Việt yêu thích Mỹ và với Tàu chí có 16%, chỉ cần chứng kiến tình cảm cuồng nhiệt của người Việt giành cho Tổng thống Obama, và thái độ ghê tởm của người Việt đối với Tập Cận Bình trong chuyến vác mặt đến Quốc hội Việt Nam, làm cái việc trấn áp và khủng bố tinh thần trước đó, 6/11/2015, thì chọn lựa thân Tàu là lựa chọn điên rồ̃, nếu tránh dùng từ ngu xuẩn.
Nhưng xem chuyến đi Trung quốc mấy ngày vưà rồi, đọc những gì ông ký kết với lãnh đạo cộng sản Trung Quốc thì thấy rõ, ông Trọng đã phản bội Mỹ, đồng nghĩa với phản bội dân chủ, phản bội ý nguyện của dân tộc, ông đã gán Quốc gia thành vâṭ cầm cố để được Tàu đảm bảo cho chế độ độc đảng cầm quyền của ông và cho vị trí tổng bí thư của ông. Trong chuyến đi vội vã này, rất có thể ông đã tuyên án tử hình đối với ông Huynh.
Ông chưa muốn rời chức Tổng bí thư, Và ông nói với người Tàu rằng, nếu ông rời chức, chế độ cộng sản tại Việt Nam sẽ không còn. Và ông Tập đồng ý bảo kê cho ông. Mật vụ của Tàu nằm đầy rẫy tại Việt Nam, ngay trong trung ương đảng. Mạng sống của tất cả các quan chức Việt đều nằm trong tay Trung Nam Hải. Ai cũng biết điều đó, ông Huynh thưà biết và CIA cũng thưà biết. Ông Trọng đang là vật cản duy nhất trên con đường đến dân chủ và tiến bộ của dân tộc Việt Nam. Ông này phải "bị cho đi" ; thì mới hy vọng có thay đổi.
Ông Huynh có thể làm gì, và làm được gì. Không ai biết và không ai có thể đóan được. Nhưng chắc chắn không có chuyện ông Trọng sẽ rút giữa nhiệm kỳ.
Paris, 19/01/2017
Bùi Quang Vơm
----------------------
(*) Thông báo số 13/2016 BBT, ngày 17/08/2016 :
1- Kể từ ngày 18/8/2016, không xem xét điều chỉnh tuổi của đảng viên mà thống nhất xác định tuổi của đảng viên theo tuổi khai trong hồ sơ Lý lịch đảng viên (hồ sơ gốc) khi được kết nạp vào Đảng. Đây là căn cứ, cơ sở để các cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm quyền xem xét khi quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử ; bố trí, sử dụng và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ là đảng viên.
Chuyến đi Trung Quốc của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng
Chuyến đi Trung Quốc "không lý do chính đáng" trong 3 ngày (12-15/01/2017) của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã gây thắc mắc nhiều hơn trả lời.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nói với báo, đài nhà nước hôm 5/1/2017 rằng : "Mục đích chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhằm tăng cường quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Trung Quốc, khẳng định đường lối đối ngoại của Việt Nam muốn tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị với các nước, trong đó có Trung Quốc-một đối tác chiến lược toàn diện quan trọng của Việt Nam".
Lời nói của ông Minh xưa như trái đất vì nó đã được phía Việt Nam lập đi lập lại không biết chán mỗi khi có chuyến đi nước ngoài của Lãnh đạo. Lần này ông Bộ trưởng Ngoại giao còn tô vẽ thêm : "Chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ngay thời điểm đầu năm mới khẳng định rõ mong muốn của Việt Nam đưa quan hệ với Trung Quốc đi vào chiều sâu, hiệu quả, tạo môi trường hòa bình, ổn định, mở ra một năm sẽ có nhiều chuyến viếng thăm lẫn nhau giữa lãnh đạo hai bên".
Nhưng ước mơ chuyến thăm của ông Trọng sẽ "đi vào chiều sâu" và có "hiệu quả" để "tạo môi trường hòa bình, ổn định" giữa hai nước Việt-Trung đã chứng minh là thứ lạc quan bốc đồng.
Bởi vì trong 15 Thỏa hiệp hợp tác được hai bên ký tại Bắc Kinh chiều 12/01/2017, có những văn kiện không trong sáng và có hại cho Việt Nam.
Đào tạo ai ? Ai đào tạo ?
Tỷ dụ như hai bên đã : "Thỏa thuận hợp tác đào tạo cán bộ cấp cao giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc giai đoạn 2017-2020".
Nhưng ai học ai, học cái gì và "cao" đến cấp nào ? Và tại sao lại kéo dài cho đến hết thời gian trách nhiệm khóa đảng XII (2016-2020) của ông Nguyễn Phú Trọng, nếu ông đi hết nhiệm kỳ ? Sau đó thì hai bên không cần phải đào tạo thêm nữa, hay đến đó thì kế họach Hán hỏa hay Việt hóa đã hoàn tất ? Rất mơ hồ.
Nên nhớ mỗi quốc gia là một thực thể độc lập, có chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của riêng mình. Chính sách và đường lối lãnh đạo cầm quyền của nước này không phải là bản sao của nước kia, dù có là đồng chí.
Việc trao đổi văn hóa và kinh nghiệm việc làm cho nhaugiữa các dân tộc là bình thường, nhưng khi hai đảng duy nhất cầm quyền Việt-Trung đồng ý "đào tạo cán bộ cấp cao" cho nhau thì ai cũng biết Bắc Kinh khó mà chấp nhận làm vai "học trò" của Việt Nam.
Bởi vì từ lâu Bắc Kinh đã chủ động giúp Việt Nam huấn luyện cán bộ các ngành, đặc biệt cán bộ làm công tác tư tưởng, tuyên truyền (Ban Tuyên giáo), dân vận, chống nổi dậy, chống tội phạm, diệt ma túy và chống tham nhũng nên bây giờ leo qua công tác cán bộ cao cấp đảng là việc không lạ.
Có điều là khi hai đảng cầm quyền Việt-Trung đồng lòng dạy dỗ cán bộ lãnh đạo cho nhau thì hai nhà nước đã xóa đi tính "độc lập" để "hòa hợp" vào chung một chính sách. Nước nào đưa ra chủ trương thi hành cũng thế thôi
Nhưng nếu sáng kiến tự đánh mất bản chất độc lập và chủ quyền Quốc gia là của Việt Nam thì đảng cầm quyền Cộng sản mắc nợ một lời giải thích trước nhân dân. Nếu ông Nguyễn Phú Trọng đã nhắm mắt đầu hàng trước áp lực của Tập Cận Bình để được an thân thì lịch sử sẽ khó khoan dung cho ông.
Do đó không lạ khi thấy Tuyên bố chung Nguyễn Phú Trọng-Tập Cận Bình lần này đã không quên nhắc lại lập trường cố hữu của Trung Quốc rằng : "Hai bên khẳng định Việt Nam và Trung Quốc sẽ tiếp tục kiên trì phương châm "láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai" (Sơn thủy tương liên, Lý tưởng tương thông, Văn hóa tương đồng, Vận mệnh tương quan) và tinh thần "láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt".
Phương châm được gọi là 16 chữ vàng và tinh thần 4 tốt là đòi hỏi của Trung Quốc đặt ra cho phía Việt Nam phải tuân thủ, bắt đầu từ khi hai nước nối lại bang giao năm 1991, tiếp theo sau Hội nghị bí mật Thành Đô (tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc) năm 1990.
Hội nghị này do phía Việt Nam yêu cầu nhằm bình thường quan hệ ngoại giao với Trung Quốc để tồn tại khi Thế giới Cộng sản do Nga lãnh đạo, vào thời gian này, sắp cáo chung. Phái đoàn Việt Nam do Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh (khóa VI) cầm đầu còn có Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (Thủ tướng) Đỗ Mười và Cố vấn Phạm Văn Đồng. Phía Trung Quốc có Giang Trạch Dân , Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc cùng với Lý Bằng , Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc.
Những thỏa thuận tại Hội nghị này, bị coi là rất bất lợi cho Việt Nam, cho đến nay (2017) vẫn còn giữ kín. Duy nhất có một điều được nguyên Đại sứ Hà Nội tại Bắc Kinh, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh tiết lộ rằng tại Thành Đô, phía Việt Nam đã phải chấp nhận đòi hỏi của Giang Trạch Dân loại bỏ Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch (tên thật là Phạm Văn Cương) vì ông Thạch có lập trường chống Tàu.
Nhu nhược thay, phía Việt Nam đã nhượng bộ ngay từ khóa đảng VII thời Đỗ Mười nên có tin nói ông Nguyễn CơThạch đã phải thốt ra câu : "Thế là một thời kỳ Bắc thuộc mới rất nguy hiểm đã bắt đầu".
Câu nói này có hay không đến nay chưa ai dám xác nhận. Con trai ông Thạch, Phạm Bình Minh hiện nay là Bộ trưởng Ngoại giao. Ông Minh từng bị Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, một thân tín của Trung Quốc dìm không dám cất nhắc trong 10 năm, vì sợ làm Bắc Kinh phật lòng.
Ngoài ra tại Thành Đô, Việt Nam còn phải đồng ý không được nhắc đến cuộc chiến Hoàng Sa năm 1974 khi quân Trung Quốc chiếm quần đảo này của Việt Nam từ tay Quân đội Việt Nam Cộng Hòa.
Càng về sau, trong mọi cuộc nói chuyện về tranh chấp chủ quyền biển đảo, phía Trung Quốc đều từ chối nghe nhắc đến tên Hoàng Sa.
Tướng Vĩnh không cho biết liệu Hội nghị Thành Đô có ra điều kiện nào đối với 2 cuộc chiến tranh biên giới Trung-Việt (1979-1990) hay không, nhưng phía đảng và nhà nước Việt Nam đã nghiêm cấm các buổi tổ chức tưởng niệm trên 40 ngàn người Việt Nam đã hy sinh trong 2 cuộc chiến thảm khốc này. Việt Nam cũng không dám tổ chức tường niệm 64 chiến sĩ đã hy sinh chống quân Tàu ở Trường Sa năm 1988, và từ chối tuyên dương 74 chiến sĩ Hải quân Việt Nam Cộng Hòa đã bỏ mình vì tổ quốc chống quân Tàu xâm lược Hoàng Sa tháng 1/1974.
Phía Việt Nam luôn luôn coi những việc dính đến "tình hữu nghị Việt-Trung" là "nhạy cảm" nên không dám đụng đến.
Nhưng việc tuân thủ đơn phương của Việt Nam về phương châm 16 vàng và 4 tốt đã liên tiếp được thi hành qua cácđời Tổng bí thư Đỗ Mười (khóa VII), Lê Khả Phiêu (khóa VIII), Nông Đức Mạnh (khóa IX và X) và Nguyễn Phú Trọng (khóa XI và XII).
Từ đó đến nay, Trung Quốc đã không ngừng rêu rao và được phía Việt Nam hớn hở cổ võ theo nói rằng : "Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng có truyền thống hữu nghị lâu đời, đều là nước xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo, có chế độ chính trị tương đồng, con đường phát triển gần gũi, có tiền đồ tương quan, chia sẻ vận mệnh chung".
Tập-Trọng nói gì ?
Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã phản ảnh nội dung này khi tiếp ông Trọng tại Bắc Kinh hôm 12/01/2017. Họ Tập nói : "Chính phủ và nhân dân Trung Quốc coi trọng cao độ quan hệ với Việt Nam ; mong muốn và sẵn sàng nỗ lực cùng Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam tiếp tục không ngừng tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước, đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt – Trung phát triển lành mạnh, ổn định theo phương châm "16 chữ" và tinh thần "4 tốt".
Về phần mình, ông Trọng đã hạ mình trước Tập Cận Bình để : "Khẳng định Việt Nam luôn hết sức coi trọng quan hệ với Trung Quốc và chân thành mong muốn phát triển quan hệ hữu nghị bền vững và hợp tác toàn diện cùng có lợi với Trung Quốc vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới". (theo VOV, Voice of Viet Nam/Đài Tiếng Nói Việt Nam 12/01/2017).
Khơi rộng ra, vẫn theo VOV, hai bên đã đồng ý : "Đẩy mạnh giao lưu, hợp tác kênh Đảng, giữa các cơ quan của hai Đảng, giữa Quốc hội Việt Nam và Nhân đại toàn quốc Trung Quốc, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Chính hiệp Trung Quốc ; làm sâu sắc thêm hợp tác trên các lĩnh vực ngoại giao, quốc phòng, an ninh, tăng cường hợp tác giữa các lực lượng biên phòng và thực thi pháp luật hai nước".
Những quan hệ song phương này cũng không có gì mới mà chỉ lập lại những cam kết đã có trong các chuyến thăm Trung Quốc năm 2011 của ông Nguyễn Phú Trọng, sau khi ông được bầu làm Tổng bí thư khóa đảng XI ; của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang năm 2013 ; của ông Trọng đi Bắc Kinh năm 2015 ; của ông Tập Cận Bình đến Việt Nam từ ngày 05 đến 06/11/2015.
Hợp tác quốc phòng
Thứ đến cũng rất nghi ngờ là : "Tuyên bố Tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng giữa Bộ Quốc phòng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Quốc phòng nước Cộng hòa nhân dân Trung Quốc đến năm 2025".
Tuyên bố chung giữa hai nước đưa ra khi ông Trọng kết thúc chuyến thăm không cho biết hai bên đã "nhìn chung về hợp tác quốc phòng" như thế nào. Liệu "hợp tác" giữa hai nước cựu thù và còn đang gờm nhau trong tranh chấp lãnh thổ và tài nguyên ở Biển Đông có bảo đảm sẽ không có chiến tranh thêm lần nữa ?
Hay là phía Việt Nam đã cam kết không dám đụng tới lỗ chân lông lính Tàu đang chiếm đóng trên 7 bãi đá, nay được tân tạo thành đảo để đóng quân, tại Subi, Gaven, Tư Nghĩa, Vành Khăn, Chữ Thập, Gạc Ma và Châu Viên ?
Chỉ biết rằng Đại tướng Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Ngô Xuân Lịch và Thượng tướng Bộ trưởng Quốc phòng Trung Hoa, Thường Vạn Toàn đã ký bản Tuyến bố ngày 13/01/2017, dưới sự chứng kiến của Tổng bí thư Đảng Cộng sản hai bên.
Theo các báo Việt Nam, ông Lịch đã "đánh giá cao việc ký kết văn bản này do có ý nghĩa quan trọng trong thời điểm hiện nay, thể hiện bước phát triển chủ động, tích cực trong quan hệ quốc phòng, góp phần củng cố và phát triển đại cục quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển giữa hai nước, hai quân đội, đồng thời làm thất bại mọi âm mưu, luận điệu xuyên tạc, chia rẽ quan hệ hai nước, hai quân đội".
Tướng Lịch nói thế nhưng không ai biết thực chất của nội dung hợp tác quốc phòng Việt-Trung lần này như thế nào. Chỉ thấy rõ trong câu nói là thỏa hiệp sẽ "góp phần củng cố và phát triển đại cục quan hệ hữu nghị,hợp tác cùng phát triển giữa hai nước, hai quân đội".
Làm sao mà Tướng Lịch có thể tin chắc như "bắp rang" thế với một đội quân đã từng xâm lăng Việt Nam và vẫn còn chiếm đóng một phần lãnh thổ rộng lớn của Việt Nam ở dọc biên giới, quan trọng nhất là núi Lão Sơn (điểm cao 1509) ở Vị Xuyên (Hà Tuyên), sau 2 cuộc chiến tranh biên giới 1979 và 1990 ?
Chỉ có điều rõ nhất trong quan hệ giữa hai quân đội là khi Đại tướng Phùng Quang Thanh còn giữ Bộ Quốc phòng thì ông đã đồng ý với Bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn sẽ tuyệt đối trung thành và bảo vệ đảng cầm quyền tại mỗi nước.
Thỏa hiệp lạ thường này của phía Việt Nam đã bị lên án là ngay những việc của quân đội Việt Nam cũng bị ràng buộc vào quyết định của Trung Hoa.
Vì vậy không ai lạ khi thấy ông Lịch còn hội kiến với Thượng tướng, Phó Chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long trong thời gian tháp tùng ông Nguyễn Phú Trọng.
Theo tường thuật của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) từ Bắc Kinh ngày 13/01/2017 thì trong cuộc họp này, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch : "Đã đi sâu trao đổi với đồng chí Phạm Trường Long những biện pháp hợp tác nhằm xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, xứng đáng là lực lượng trung thành và tin cậy của Đảng, nhân dân và Tổ quốc, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch nhằm xóa bỏ sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng Cộng sản đối với quân đội, phi chính trị hóa quân đội".
Như thế rõ ràng tướng Lịch đã phải sang tận Bắc Kinh để được nghe chỉ bảo của Trung Quốc về cách "xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, xứng đáng là lực lượng trung thành và tin cậy của Đảng, nhân dân và Tổ quốc".
Nếu "tầm nhìn quốc phòng chung" mới của Việt-Trung lấy đó làm mục tiêu hàng đầu thì "anh Bộ đội cụ Hồ" có còn là người lính Việt Nam nữa không hay là lính Trung Quốc ?
Lập trường được gọi là "nhất quán của Việt Nam" hiện nay là theo đường lối "3 không" gồm à (1) không liên minh quân sự ; (2) "không liên minh với nước nào để chống lại nước thứ ba" và cũng (3) "không cho nước nào đặt căn cứ quân sự tại Việt Nam…".
Nhưng cũng thật cắc cớ không thấy phía Quốc phòng Việt Nam nói gì đến hành động bành trướng lãnh thổ và phòng thủ mỗi ngày mỗi rộng và nguy hiểm của Trung Quốc ở Biển Đông, đặc biệt quanh vùng Trường Sa mà Việt Nam vẫn coi là thuộc chủ quyền của mình.
Được gì không ?
Ngoài hai lĩnh vực quan trọng nêu trên, chuyến đi Tàu lần này của ông Nguyễn Phú Trọng còn gây cho nhiều người thắc mắc tại sao Việt Nam phải hợp tác với Trung Quốc để :
- Làm phim truyền hình chuyên đề giữa Đài truyền hình Việt Nam và Đài truyền hình trung ương Trung Quốc.
- Thỏa thuận hợp tác giữa Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc.
- Thỏa thuận hợp tác giữa Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật Việt Nam và Nhà xuất bản Nhân dân Trung Quốc giai đoạn 2017 - 2021.
Nguyên nhân tạo nghi ngờ vì trước đây phía tuyên truyền của Trung Quốc đã phổ biến qua Việt Nam nhiều phim truyền hình ca tụng "chiến thắng vẻ vang" của quân Tàu chống quân Việt Nam trong chiến tranh biên giới Việt-Trung. Bắc Kinh cũng dùng Đài Phát thanh Quốc tế Trung quốc (CRI, China Radio International) tuyên truyền chống Việt Nam về cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Nhiều loại sách báo xuyên tạc và làm ô nhục Việt Nam của Nhà xuất bản Nhân dân Trung Quốc cũng được tự do lan tràn ở Việt Nam, trước mắt Ban Tuyên giáo và Bộ Thông tin và truyền thông.
Ngoài ra phía Việt Nam và Trung Quốc còn ký "Bản ghi nhớ về triển khai hợp tác thả giống nuôi trồng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản trong Vịnh Bắc Bộ giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Nông nghiệp nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa".
Nhượng bộ của Việt Nam dành cho Trung Quốc ở vùng biển Vịnh Bắc Bộ đã nhiều, kể từ khi có Hiệp định Phân định Vịnh Bắc bộ năm 2000.
Theo Bách khoa toàn thư mở thì Hiệp định này : "Nhằm xác định biên giới lãnh hải, thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế trong Vịnh Bắc Bộ. Đây là kết quả sau nhiều đợt đàm phán kể từ năm 1973. Hiệp định này thay thế Công ước Pháp-Thanh 1887".
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia hải dương cho rằng Việt Nam đã để cho Trung Quốc lấn chiếm tại 21 vị trí, trung bình từ 3 đến 27 hải lý (mỗi hải lý dài 1,825 mét).
Mặc dù cuộc đám phán phân định vào chi tiết vẫn chưa hoàn tất, nhưng phía Trung Quốc đã tự đào kiếm dầu và khí đốt trong khu vực mà cảnh sát biển và hải quân Việt Nam không dám ra tay.
Tuy vậy, Tuyên bố chung Trọng-Tập lần này lại ép Việt Nam phải đồng ý : "Hai bên nhất trí làm tốt các công việc tiếp theo sau khi hoàn thành khảo sát chung tại vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, thúc đẩy vững chắc đàm phán phân định khu vực vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và tích cực thúc đẩy hợp tác cùng phát triển tại vùng biển này ; tiếp tục thúc đẩy công việc của Nhóm công tác bàn bạc về hợp tác cùng phát triển trên biển ; triển khai hiệu quả các dự án hợp tác trong lĩnh vực ít nhạy cảm đã thỏa thuận".
Như vậy không những phía Việt Nam phải hợp tác, hay bằng lòng để cho Trung Quốc đóng bè hay khoanh vùng để nuôi trồng hải sản "bên trong" Vịnh Bắc Bộ mà còn phải đồng ý phân định vùng biển "bên ngoài Vịnh Bắc Bộ" để "hợp tác cùng phát triển".
Vậy vùng biển "bên ngoài Vịnh Bắc Bộ" không phải là Biển Đông thì là biển gì ?
Nên biết năm 2014, Trung Quốc đã tự ý đem giàn khoan Hải Dương 981 đặt vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam để tìm kiếm dầu từ 2/5 đến 15/7/2014. Vị trí này chỉ cách đảo Tri Tôn thuộc Hoàng Sa 17 hải lý (hay khỏang 30 cây số) về phía Nam và cách đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi của Việt Nam có 120 hải lý về phía Đông.
Cũng nên nhớ là lập trường " hợp tác cùng phát triển" là cụm từ của phía Trung Quốc, bắt nguồn từ lập trường của Lãnh đạo Đặng Tiểu Bình "gác tranh chấp để cùng khai thác", đưa ra từ năm 1979.
Từ đó đến nay, các thế hệ cầm quyền Trung Quốc đã lấy đó làm kim chỉ nam đế lấn chiếm tài nguyên và lãnh thổ của các nước trong khu vực, thiệt thòi nhất là phía Việt Nam vì có đường biển dài 3.260 cây số, không kể các đảo.
Nhưng Đảng Cộng sản Việt Nam, từ lâu đã phải ngậm đắng nuốt cay để sử dụng nhóm chữ " hợp tác cùng phát triển" với Trung Quốc mỗi khi phải nói chuyện biển đảo với Lãnh đạo Tàu.
Không mới nhưng không nặng hơn
Ngoài chuyện lình xình ở Vịnh Bắc Bộ, thêm lần nữa phía Trung Quốc cũng lưu ý ông Nguyễn Phú Trọng phải giải quyết tranh chấp Biển Đông dựa trên 6 Điều ghi trong "Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc" được chính ông Trọng ký tại Bắc Kinh với lãnh tụ Hồ Cẩm Đào năm 2011.
Có 3 Điều quan trọng như sau :
- (Điều 3) Trong tiến trình đàm phán vấn đề trên biển, hai bên nghiêm chỉnh tuân thủ thỏa thuận và nhận thức chung mà Lãnh đạo cấp cao hai nước đã đạt được, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc và tinh thần của "Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông" (DOC).
Đối với tranh chấp trên biển giữa Việt Nam - Trung Quốc, hai bên giải quyết thông qua đàm phán và hiệp thương hữu nghị. Nếu tranh chấp liên quan đến các nước khác, thì sẽ hiệp thương với các bên tranh chấp khác.
Điều này có nghĩa Trung Quốc bác yêu sách của một số nước trong khối 10 nước trong Hiệp hội các nước Đông Nam Á muốn "quốc tế hoá" chuyện tranh chấp. Mục đích là ép Bắc Kinh đồng ý phải để cho Liên Hiệp Quốc, Liên hiệp Châu Âu, Hoa Kỳ và Nga cùng tham gia qiải quyết vì Biển Đông là đường giao thống quốc tế có liên quan đến nhiều quốc gia.
- (Điều 4) Trong tiến trình tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài cho vấn đề trên biển, trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau, đối xử bình đẳng, cùng có lợi, tích cực bàn bạc thảo luận về những giải pháp mang tính quá độ, tạm thời mà không ảnh hưởng đến lập trường và chủ trương của hai bên, bao gồm việc tích cực nghiên cứu và bàn bạc về vấn đề hợp tác cùng phát triển theo những nguyên tắc đã nêu tại điều 2 của Thỏa thuận này.
- (Điều 2) Trên tinh thần tôn trọng đầy đủ chứng cứ pháp lý và xem xét các yếu tố liên quan khác như lịch sử…, đồng thời chiếu cố đến quan ngại hợp lý của nhau, với thái độ xây dựng, cố gắng mở rộng nhận thức chung, thu hẹp bất đồng, không ngừng thúc đẩy tiến trình đàm phán. Căn cứ chế độ pháp lý và nguyên tắc được xác định bởi luật pháp quốc tế trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, nỗ lực tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được cho các vấn đề tranh chấp trên Biển).
- (Điều 5) "Giải quyết các vấn đề trên biển theo tinh thần tuần tự tiệm tiến, dễ trước khó sau. Vững bước thúc đẩy đàm phán phân định vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, đồng thời tích cực bàn bạc về vấn đề hợp tác cùng phát triển tại vùng biển này. Tích cực thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực ít nhạy cảm như bảo vệ môi trường biển, nghiên cứu khoa học biển, tìm kiếm, cứu hộ cứu nạn trên biển, phòng chống, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai. Nỗ lực tăng cường tin cậy lẫn nhau để tạo điều kiện cho việc giải quyết các vấn đề khó khăn hơn".
Ngoài những bất lợi cho Việt Nam kể trên, chuyến sang Tàu lần này của ông Nguyễn Phú Trọng còn có hững thỏa thuận về hợp tác văn hoá, giáo dục, kinh tế, phát triển cơ sở, an ninh biên giới, chống tội phạm, hợp tác cảnh sát biển, cửa khẩu v.v.
Tuy nhiên tất cả như thứ này và những hứa hẹn như "sẽ thúc đầy" hay "khuyến khích" của phía Trung Quốc dành cho Việt Nam ghi trong các văn kiện phải cầnthời gian mới thấy có đem lại kết qủa cho Việt Nam hay chỉ có lợi cho Trung Hoa.
Như vậy, phái đoàn Nguyễn Phú Trọng khi đi đãquang gánh nặng nề với 4 Ủy viên Bộ Chính trị gồm Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng ; Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao ; Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an.
Cộng vào đó là Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư ; Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn và Trần Tuấn Anh, Bộ trưởng Bộ Công thương.
Nhưng căn cứ vào những gì họ thu họach được thì khi về chỉ thấy họ thua thiệt và vác những chiếc thúng không.
Phạm Trần
(01/2017)
15 văn kiện hợp tác Việt - Trung gây nhiều tranh cãi
Từ đào tạo cán bộ đến đào tạo cán bộ cấp cao
Lãnh đạo quốc gia thường là người ghi dấu ấn lớn nhất, thậm chí trong nhiều trường hợp là quyết định, đến tiến trình đất nước. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng không phải là ngoại lệ. Chính vì vậy, chuyến thăm Trung Quốc của nhà lãnh đạo số 1 Việt Nam từ ngày 12 - 15/1/2017 đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng bộc lộ cuồng vọng bá quyền, thách thức ngôi vị bá chủ khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của Mỹ, còn cường quốc số 1 thế giới này thì sắp sửa chứng kiến cuộc chuyển giao quyền lực giữa Tổng thống Barack Obama và người kế nhiệm Donald Trump.
Mặc dù mới chỉ làm Tổng bí thư 6 năm, nhưng chuyến thăm Trung Quốc lần này của ông Nguyễn Phú Trọng đã là chuyến thứ ba trên cương vị đó. Chừng ấy đủ cho thấy mức độ thần phục của ông ta đối với thiên triều trong mắt công chúng. Hai lần thăm Trung Quốc trước của ông Nguyễn Phú Trọng là vào tháng 10/2011 và tháng 4/2015, với kết quả là hai bản Tuyên bố chung Việt - Trung vô cùng tai hại, đẩy nước nhà ngày càng rơi vào vòng kiềm toả của Bắc Kinh.
Tuy nhiên, chừng ấy xem ra vẫn chưa đủ nên lần này quyết tâm của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc biến Việt Nam thành "một bộ phận không thể tranh cãi của Trung Quốc" lại càng mãnh liệt hơn. Điều đó thể hiện qua các văn kiện hợp tác được ký kết giữa hai bên trong chuyến thăm này. Trong số 15 văn kiện hợp tác thì văn kiện đầu tiên là "Thỏa thuận hợp tác đào tạo cán bộ cấp cao giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc", cùng hàng loạt văn kiện nguy hại khác như "Công thư trao đổi về việc hỗ trợ kỹ thuật lập quy hoạch tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng" hay "Tuyên bố Tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc đến năm 2025", v.v.
Trong bản Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc nhân chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từ ngày 11 - 15/10/2011, việc hợp tác đào tạo cán bộ giữa hai bên chỉ được ghi chung chung là "mở rộng và đi sâu hợp tác đào tạo cán bộ Đảng, chính quyền" và "tăng cường hợp tác đào tạo cán bộ và giao lưu sĩ quan trẻ [giữa hai Bộ Quốc phòng]".
Bản Thông cáo chung Việt Nam - Trung Quốc nhân chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từ ngày 7 - 10/4/2015 cũng ghi chung chung là "đi sâu hợp tác về bồi dưỡng, đào tạo cán bộ Đảng và chính quyền" và "tăng cường hợp tác bồi dưỡng, đào tạo cán bộ [giữa hai Bộ Quốc phòng]".
Ngày 5/11/2015, tại Trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng bí thư/Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chứng kiến lễ ký kết nhiều văn bản, thoả thuận hợp tác giữa hai bên, trong đó có "Kế hoạch hợp tác đào tạo cán bộ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc giai đoạn 2016 - 2020".
Trong bản Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc ngày 14/9/2016 nhân chuyến thăm cấp nhà nước của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Trung Quốc có nội dung "thực hiện tốt Kế hoạch hợp tác đào tạo cán bộ giữa hai Đảng (2016 - 2020)" mà hai bên đã ký kết ngày 5/11/2015.
Như vậy, dưới thời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, việc hợp tác đào tạo cán bộ giữa Việt Nam và Trung Quốc đi từ những chỉ đạo chung chung tháng 10/2011 và tháng 4/2015, đến "Kế hoạch hợp tác đào tạo cán bộ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc giai đoạn 2016-2020" tháng 11/2015, và cuối cùng là "Thoả thuận hợp tác đào tạo cán bộ cấp cao" tháng 1/2017.
Thỏa thuận hợp tác đào tạo năm 2017 khác với kế hoạch hợp tác đào tạo năm 2015. Tức là, những cán bộ Việt Nam được đưa sang Trung Quốc đào tạo theo thoả thuận hợp tác mới nhất này thuộc diện cán bộ cấp cao, hoặc là cán bộ nguồn cho những vị trí chủ chốt trong bộ máy.
Bàn tay lông lá của tình báo Hoa Nam
Cựu tù nhân lương tâm Phạm Văn Trội là người bị bắt ngày 11/9/2008 và bị Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội kết tội "Tuyên truyền chống nhà nước CHXHCN Việt Nam" theo Điều 88 Bộ luật Hình sự ngày 8/10/2009 với bản án bốn năm tù giam, bốn năm quản chế. Thời gian bị giam ở trại giam Nam Hà, anh được tiếp xúc với rất nhiều tù nhân phạm tội làm gián điệp cho Trung Quốc bị giam giữ ở đây. Thành phần làm gián điệp cho Trung Quốc rất đa dạng, có người là bộ đội biên phòng, có người làm trong ngành hải quan, có người là gián điệp của Việt Nam đánh sang Trung Quốc nhưng bị phát hiện rồi quay sang làm gián điệp cho địch, có người hoạt động kinh doanh, v.v. Đặc biệt nhất trong số tù nhân này là Phạm Minh Đức, sinh năm 1957, quê quán Hà Nội, từng là Phó ban Tổ chức Trung ương Đảng. Với sự can thiệp từ phía Trung Quốc, ông ta chỉ phải nhận bản án 5 năm tù dù là "gián điệp loại 1".
Tìm hiểu từ các đối tượng từng làm gián điệp cho Trung Quốc, anh Phạm Văn Trội cho biết : "Từ năm 1993 đến 2008 có 632 đoàn cán bộ Việt Nam sang Trung Quốc học tập mô hình ‘chủ nghĩa xã hội mang mầu sắc Trung Quốc’. Mỗi đoàn khoảng 20 đến 30 người, từ các ngành như quân đội, công an, hành chính, y tế, giáo dục, đặc biệt là hải quan, v.v. Tuần đầu sang Trung Quốc, họ được đưa đi thăm thú các danh lam thắng cảnh trên đất nước Trung Quốc. Sau đó, người của Cục Tình báo Hoa Nam dưới những vỏ bọc khác nhau sẽ tham gia đào tạo họ. Ngày thì học tập, tối thì mỗi cán bộ Việt Nam ở một phòng VIP và có mỹ nữ phục vụ. Dĩ nhiên, họ sẽ bị ghi hình lén để rồi rơi vào vòng khống chế của Trung Quốc lúc nào không hay. Chương trình đi học tập này do Ban Tổ chức Trung ương tổ chức. Khi về nước, thông qua bàn tay chỉ đạo của Bắc Kinh, họ sẽ được đề bạt vào các chức vụ rồi dần dần vào các vị trí lãnh đạo chủ chốt. Đây là một hình thức cài cắm người của Tình báo Hoa Nam".
Với bản chất "thâm như Tàu", không cần phải nói thì ai cũng biết Trung Quốc là "bậc thầy" trong việc dụ dỗ, mua chuộc, gài bẫy… đối tượng, hoặc thậm chí là lung lạc, đe doạ đối tượng khiến họ đi đến chỗ bị thu phục.
Nguy cơ đội ngũ lãnh đạo cấp cao bị ‘Hán hóa’
Việc cử cán bộ sang Trung Quốc để được họ "đào tạo" rõ ràng là rất nguy hiểm, tiềm ẩn những hệ lụy khôn lường không chỉ về chính trị mà đặc biệt là về an ninh quốc gia. Trong trường hợp những người được "đào tạo" là cán bộ cấp cao thì mức độ nguy hiểm lại càng lớn.
Việt Nam thì không thể "đào tạo cán bộ cấp cao" cho Trung Quốc được – đó là điều không cần phải bàn cãi. Vì vậy, thông qua văn kiện "hợp tác đào tạo" mới được ký kết ngày 12/1 vừa qua, đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp cao của Việt Nam sẽ dần dần bị Trung Quốc kiểm soát, khống chế và thao túng, trở thành công cụ phục vụ đắc lực cho mưu đồ thôn tính Việt Nam của Bắc Kinh.
Với quyết tâm "Hán hóa" đội ngũ cán bộ lãnh đạo từ thấp đến cao như vậy, lịch sử rồi đây sẽ "vinh danh" ông Nguyễn Phú Trọng như thế nào ?
Lê Anh Hùng
Nguồn : VOA tiếng Việt, 18/01/2017
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Ban Thường vụ Quốc hội Trương Đức Giang ở Bắc Kinh hôm 13/01/2017
Tiếp tục chỉ trích 'diễn biến hòa bình', một cựu quan chức cao cấp của Đảng Cộng sản Việt Nam cho rằng "Đòi từ bỏ chủ nghĩa xã hội là một sai lầm lớn", trong bài trên tờ Quân đội Nhân dân trước Tết Đinh Dậu.
Ông Hà Đăng viết hôm 16/01/2017 về sự kiện khối cộng sản Đông Âu tan rã đầu thập niên 1990 như 'cơn động đất chính trị' của Thế kỷ trước.
Nhưng ông nêu lập luận rằng Công cuộc Đổi mới ở Việt Nam "không đi theo vết xe đổ của cải tổ và cải cách ở Liên Xô và Đông Âu".
Theo ông, quá trình Đổi mới toàn diện do Đảng Cộng sản ở Việt Nam thực hiện đã có thành tựu to lớn và "làm cho Việt Nam càng vững bước đi lên trên con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội".
"Đánh đồng đổi mới của Việt Nam với cải tổ và cải cách ở Liên Xô và Đông Âu là một sai lầm có dụng ý".
Theo ông, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, "đổi mới nhưng không đổi màu", là nguyên tắc đầu tiên.
Ông Hà Đăng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Tư tưởng-văn hóa trung ương cũng nhân đây đã thách thức giới chỉ trích :
"Tôi muốn đặt ra câu hỏi đối với các tác giả đòi chúng ta từ bỏ con đường xã hội chủ nghĩa, ý đồ thực sự của các vị phía sau đòi hỏi này là gì ?".
Phản ứng lại lập luận của ông Hà Đăng, thạc sỹ Nguyễn Tiến Trung, một cựu tù nhân chính trị hiện sống tại Thành phố Hồ Chí Minh lên tiếng trên Facebook cá nhân :
"Tôi rất sẵn lòng lên đài truyền hình quốc gia VTV1 trao đổi và tranh luận với ông Hà Đăng. Nếu thật sự ông tự tin vào các lập luận và chính nghĩa của ông thì ông nên thúc giục VTV1 tổ chức ngay buổi đối thoại này".
Câu hỏi về chủ nghĩa xã hội
Bộ máy văn hóa tư tưởng ở Việt Nam thường nhấn mạnh đến ý thức hệ xã hội chủ nghĩa
Từ nhiều thập niên qua, Đảng Cộng sản Việt Nam không ngừng tự nêu câu hỏi thế nào là 'Định hướng xã hội chủ nghĩa', nhất là khi Việt Nam đã vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và chấp nhận kinh tế thị trường.
Hơn 10 năm qua, hai kỳ Đại hội Đảng Cộng sản cũng có vẻ chưa giải quyết được vấn đề này.
Hồi giữa năm 2006, Tiến sĩ Đào Công Tiến, nguyên Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh có bài trên báo Tuổi Trẻ, phân biệt ra con đường xã hội chủ nghĩa như là mục tiêu, hay là mô hình.
Ông cho rằng "chọn định hướng xã hội chủ nghĩa là mục tiêu phát triển xã hội" (phát triển, phồn vinh, công bằng, văn minh tiến bộ) là sự lựa chọn đúng…".
"Còn xã hội chủ nghĩa là mô hình tổ chức xã hội thì trên thực tế đã và đang không còn tồn tại với sự lựa chọn trong xu thế phát triển chung của thời đại, cũng như trong tiến trình đổi mới ở nước ta".
"Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh ; do nhân dân làm chủ ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp…"
Thượng Đế và đấu tranh gia cấp mới
Có quan điểm tại Trung Quốc coi Marx là 'Thượng Đế' trong lĩnh vực niềm tin chứ không trong thực tiễn
Việt Nam không phải là nước duy nhất phải suy tính về di sản nhập ngoại là chủ nghĩa Marx-Lenin.
Ngay từ năm 2009, tại Trung Quốc đã có các ý kiến phải làm gì với chủ nghĩa Marxist và một quan điểm nói cần đặt Marx vào phạm trù niềm tin hơn là nghị trình chính trị.
Từ Khuông Địch, cựu bí thư Thượng Hải, Phó Chủ tịch Chính Hiệp khi đó đã nói với nhà báo Daniel Gross (Newsweek 25/11/2009) rằng đường lối của Karl Marx, chỉ còn "đóng vai trò đạo đức ở Trung Quốc, tựa như Thượng Đế với người Thiên Chúa Giáo ở Âu Mỹ".
Ông Từ Khuông Địch cũng nói tuy vậy, mô hình dân chủ với bầu cử tự do như Tây Phương là chưa thể áp dụng ở Trung Quốc vì dân số quá đông, sự khác biệt vùng miền, và nhất là thu nhập quá lớn.
Ông thẳng thắn nói nếu để bầu cử tự do, một ai đó hô lên khẩu hiệu 'lấy của nhà giàu chia cho nhà nghèo' sẽ được bầu chọn ngay và Trung Quốc sẽ rơi vào cuộc đấu tranh giai cấp mới (class warfare).
'Tốt hơn cả các nước tư bản cùng mức'
Hồi năm 2012, khi sang thăm Cuba, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đọc diễn văn nói về thành tựu 25 năm Đổi mới ở Việt Nam và cho rằng :
"Những thành tựu đổi mới tại Việt Nam đã chứng minh rằng phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa không những có hiệu quả tích cực về kinh tế mà còn giải quyết được các vấn đề xã hội tốt hơn nhiều so với các nước tư bản chủ nghĩa có cùng mức phát triển kinh tế".
Ông Nguyễn Phú Trọng không nêu tên các nước 'tư bản chủ nghĩa' đó là gì nhưng khẳng định đây là bằng chứng cho "sự ưu việt, là sức sống thực tiễn của chủ nghĩa xã hội".
Đến tháng 10/2016, sau khi đã tái đắc cử, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lại nhấn mạnh đến công tác lý luận về định hướng xã hội chủ nghĩa cho Việt Nam.
Ông cũng thừa nhận đây là công tác còn cần tiếp tục xây dựng, triển khai :
"Chúng ta cần tập trung đi sâu nghiên cứu và tổng kết nhằm tiếp tục phát triển và hoàn thiện lý luận về đổi mới, lý luận về chủ nghĩa xã hội Việt Nam và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam...", theo tờ Quân đội Nhân dân 20/10/2016.
'Từ chức là thắng lợi'
Hướng về Quảng trường Đỏ ngày Năm Mới : ông Gorbachev nói ông đã đem lại tự do cho người dân Nga
Gần đây, trả lời phỏng vấn BBC nhân dịp kỷ niệm Liên Xô tan rã, ông Mikhail Gorbachev đã nhắc lại quan điểm rằng ông phải từ chức ngày 25/12/1991 vì đe dọa nội chiến :
"Chúng tôi tiến tới nội chiến và tôi muốn tránh nó".
"Tôi không thể để điều đó xảy ra chỉ để bám níu quyền lực. Từ chức là thắng lợi của tôi".
Trong diễn văn từ chức, Gorbachev nói nhờ chương trình cải tổ của ông, xã hội ở các nước Liên Xô cũ "đã có tự do".
Đương nhiên, với hai nhà lãnh đạo của hai cái chế độ mà hàm lượng sự thật có thể đọc được qua bề nổi của chính sách và các phát ngôn công khai là thấp nhất trong các nguyên thủ quốc gia, thì chuyện đoán xem họ có thể nói thầm, nói vụng với nhau những gì là chuyện hoàn toàn bất khả thi.
Tập Cận Bình đón tiếp Nguyễn Phú Trọng ngày 120/01/2017 tại Bắc Kinh
Nhưng nếu với một mức độ khó đoán nhất của Tổng thống Mỹ vừa đắc cư,̉ mà vẫn có không ít nhà phân tích uy tín tốn không ít bút mực và thời gian để mò mẫm, phán đoán, thì biết rằng, dẫu những phỏng đoán đó ít và khó xác định nhất, nó có thể vẫn có tác dụng, và đem lại ít nhiều ích lợi.
Không rõ ông Tập nảy ra ý định mời ông Trọng sang thăm Trung Quốc từ bao giờ, nhưng chỉ xét bối cảnh gấp gáp ngay trước ngày Têt́ cổ truyền, vốn được coi là dịp chỉ dành cho những chuyện hiếu hỉ, chỉ giành cho những cuộc hộ ngộ giữa những người thân, không ai bàn chuyện quan trọng và nghiêm túc vào những ngày này, thì có thể đóan rằng, chuyện không phải là chuyện thường tình. Và vì vậy mà những chuyện đăng công khai trên mặt báo, chẳng hạn như việc bày ra chuyện bắn 21 phát đại bác, rồi lại long trọng ra tuyên bố chung, thực ra chỉ là việc vớ vẩn, diễn tuồng.
Bởi vì chuyến đi thăm không vào một cái dịp có ý nghĩa chính trị hay ngoại giao nào, không phải năm chăñ Năm hay chẵn Chục, cũng chẳng có lý do cụ thể gì, không theo một chương trình có sắp đặt trước nào. Vả lại, giữa hai nước không có diễn biến gì đặc biệt kể từ khi ông Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức hồi tháng 9/2016, tức là chỉ mới có bốn tháng, chẳng có lý do gì để cả hai nhà nước phải thăm nhau tới cấp Nguyên thủ.
Ban Đối ngoại trung ương ngày 9/1 ra thông báo, thì ngày 11/01/2017, ông Trọng đã lên đường đi thăm Trung Quốc 3 ngày. Chuyện lạ hiếm có. Một chuyêń thăm của một tổng bí thư nguyên thủ, chỉ cho công luận biết trước có 2 ngaỳ. Chắc chắn chuyện làm gì, đọc gì, sẽ không kịp có nghị quyết của bộ chính trị như tập quán.
Không có lý do gì cụ thể nhưng lại có nghi lễ 21 phát đại bác.
Đọc bản Tuyên bố chung lần này, nếu đem nó so sánh với tuyên bố chung trong chuyến thăm của ông Thủ tướng Phúc hồi tháng 9/2016, và với bản tuyên bố chung của chính ông Trọng thăm Trung Quốc tháng 4 năm 2015, thì thấy ro,̃ rằng, người ta đã chép lại chính những văn bản này, và chỉ sửa có một vài điều. Những Hiêp định hay những Ghi nhớ chỉ là sự tiếp tục hay kết quả của các bản ghi nhớ hay những dự thảo có từ những tuyên bố chung lần trước, có lẽ đã bị bỏ bê do sự hờn dỗi của Trung Quốc sau những vụ ầm ĩ về sự xích lại gần Mỹ của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 2016 vừa qua. Có vẻ như Trung Cộng làm lành, lại có vẻ như ông Trọng đi tìm sự che chở.
Những điều mà bản tuyên bố chung lần này, dù không mới, nhưng được nhắc lại và được nhấn mạnh hơn so hai bản nêu trên kia, đó là :
- Nhắc lại quan hệ hai nước là tài sản vô giá do Hồ Chủ tịch và cố Chủ tịch Mao vun đắp.
- Nhắc lại quy tắc 16 chữ vàng và quan hệ Bốn tốt.
- Tiếp tục làm tốt Hội thảo lý luận hàng năm.
- Xúc tiến chương trình đào tạo cán bộ lý luận và quản lý cao cấp.
Sở dĩ có hai điểm cần phải "nhắc lại" trong Tuyên bố, có lẽ vì sau chuyến thăm của Tổng Trọng sang Mỹ, sau vụ cá chết trên biển miền Trung do Formosa, nhưng có gốc tích từ âm mưu phá quan hệ Việt Mỹ của Trung Quốc, sau chuyến thăm của Tổng thống Mỹ sang Việt Nam, và sau tuyên bố Mỹ dỡ bỏ cấm vận vũ khí sát thương, có vẻ như, Đảng Cộng sản Việt Nam đã công khai nhạt tình anh em với Trung Quốc.
Hội thảo lý luận tổ chức luân phiên hàng năm giữa hai đảng là công cụ níu kéo, trói chặt Đảng Cộng sản Việt Nam vào với đảng đàn anh Trung Quốc bằng sợi dây chủ nghĩa Mác. Hội thảo này, kết thúc tại Thượng Hải tháng 5/2015, nhưng gần như bị bỏ lơ suốt cả năm 2016. Cho đến tận 23/12/2016, không biết do sức ép từ đâu và từ ai, mới tổ chức lại tại Hà Nội, nhưng lại không do ông Đinh Thế Huynh, đương kim Chủ tịch Hội đồng lý luận trung ương, hay ông Võ văn Thưởng, trưởng ban Tuyên giáo dẫn đầu như thông lệ, mà lại do ông Phạm Minh Chính, trưởng ban Tổ chức trung ương làm trưởng đoàn.
Điều này lại được nhấn mạnh trở lại trong bản Tuyên bố chung Trọng - Tập là một sự tự gán ghép của ông Trọng vào Trung Quốc, hay là áp lực trói buộc như một điều kiện mà ông Tập đưa ra, trước khi bố thí gì đó cho ông Trọng hay cho chế độ của ông Trọng ?!
Cùng với sự trói buộc này là Chương trình đào tạo cán bộ lý luận và quản trị cao cấp. Đây là điều kiện thứ hai, và là điều kiện sinh tồn của đảng cộng sản Việt Nam. Vì không khó khăn để hiểu rằng, đào tạo là là khuôn đúc. Những người sẽ nắm những chức vụ quan trọng trong guồng máy lãnh đạo của Việt Nam sẽ là những người theo khuôn Trung Quốc, có kiến thức của Trung Quốc, mang tư tưởng theo hệ thống tư tưởng Trung Quốc, sẽ phải chịu những ràng buộc thông qua hệ thống liên lạc được thiết lập kín, trói buộc họ với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Những cán bộ cốt cán này sẽ bị mua chuộc, bị cài bãy, phải trải qua các thử thách để tạo dựng hồ sơ cá nhân. Họ bị ép buộc trung thành với Trung Quốc. Chưa kể họ sẽ được huấn luyện để trở thành gián điệp cho Trung Quốc, hay một lực lượng chuẩn bị cho bất cứ một cuộc khủng hoảng chế độ nào.v.v. tóm lại trong tương lai, bộ máy Việt Nam sẽ do Trung Quốc kiểm soát.
Ông Trọng từng có kinh nghiệm này, từng dùng thủ đoạn này và có lẽ ông đã từng tìm cách từ chối nó.
Vậy tại sao có chuyến đi vội vàng và bí ẩn này. Nếu đọc kỹ cả những hiệp định hợp tác giao thông, cả kinh tế, cả quốc phòng, an ninh, cả văn hóa, gíao dục, thì có cảm giác như Việt Nam đã là một bộ phận, một địa phương thuộc Trung quốc. Và một câu hỏi đặt ra là, nếu ông Trọng và Đảng Cộng sản Việt Nam không chính thức bán nước, thì vì lý do gì ông Trọng chấp nhận những trói buộc trên ?
Chuyện này chỉ có thể giải thích bằng sự ra đời chính thức của Luật Nhân quyền Magnitski do chính Tổng thống Obama vừa ký phê chuẩn ngày 2/12/2016, và do chính tay Thượng nghị sĩ John McCain trình lên Quốc hội. Nếu kết hợp với chuyến thăm cuối cùng trước khi rời chức vụ tại Nhà Trắng của Bộ trưởng ngoại giao John Kerry, thì có thể giải thích thông điệp này như sau :
Cùng một lúc, cả bộ Ba Obama, Kerry và McCain đã mất cả bốn năm để làm chuyển hóa chế độ cộng sản Việt Nam theo hướng dân chủ hóa trong trật tự, hòa bình, như cố gắng cuối cùng, đã bị ông Trọng và Đảng Cộng sản Việt Nam lợi dụng và phản bội. Họ đã trở thành một lá bài trong trò chơi thể chế chính trị của ông Trọng và của Đảng Cộng sản Việt Nam. Công sức và những cố gắng của họ đã đổ xuống biển và biến họ thành những thằng ngốc tốt bụng. John Kerry đến lần cuối để nói lời vĩnh biệt chế độ đảng trị và để lại thông điệp rằng, những người Việt, nên tiên trách kỵ̉, hậu trách nhân. "Những thằng ngu thường tưởng rằng mình khôn hơn người khác".
Khi Magnitski chính thức có hiệu lực và phát huy tác dụng, thì ngay Nguyễn Phú Trọng có thể cũng bị quy kết vi phạm nhân quyền. Trong bộ máy chính quyền của Việt Nam, sẽ không ít hơn một phần ba số lãnh đạo chóp bu hoặc dính tội vi phạm luật nhân quyền, hoặc phạm tội tham nhũng, hoặc phạm tội cả hai. Và nghiêm trọng hơn, cái thể chế chính trị độc đảng phản dân chủ có bản chất vi phạm nhân quyền và nuôi dưỡng tham nhũng của Việt Nam sẽ không được công nhận là một thể chế chính danh theo pháp luật truyền thống quốc tế, có thể không được hưởng các quy chế đang áp dụng cho các chế độ thông thường.
Nếu chính phủ Việt Nam và Trung Quốc tới đây bị quy liệt vào danh sách quốc gia phân biệt và đàn áp nhân quyền, phân biệt và đàn áp tôn giáo và dung dưỡng tham nhũng hệ thống, cả hai sẽ không được hưởng các quyền tự do thương mại và các quyền tự do kinh tế khác. Tất cả các hiệp định đã ký kết có thể sẽ bị xét lại và sẽ bị siết chặt lại. Không phải vô tình khi Trump nói rằng ngay cả tư cách thành viên WTO của Trung Quốc cũng cần phải xem lại.
Hệ thống chính trị tương đồng duy nhất với chế độ độc đảng cầm quyền của Việt Nam, trên mặt Địa cầu chỉ còn lại nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Nhà nước duy nhất trên trái đất thừa nhận tính chính danh của Tổng bí thư như Nguyên thủ quốc gia chỉ còn lại duy nhất là Nhà nước Trung Quốc. Chỉ còn duy nhất Tập Cận Bình có thể bắn đại bác để đón tiếp ông Trọng. Bắc Triều tiên là một ngoại lệ bệnh tật. Cuba là người bạn cuối cùng đã ra đi nốt. Chỉ còn Trung Quốc, dẫu đất nước Việt có thể mất, sông núi, biển trời Việt có thể mất, nhưng chế độ thì không và cái chức Tổng bí thư của ông sẽ còn cớ lý để sống sót. Trung Quốc sẽ giúp ông ngồi vững trên ghế, để ông cùng họ chống lại Mỹ.
Trên trái đất, người Tàu chỉ còn Việt Nam cộng sản của ông Trọng được gọi là đồng chí. Người Tàu không có bạn, chưa bao giờ có bạn, sẽ không bao giờ có bạn. Những kẻ đi với họ chỉ là những con mồi mà họ sẽ ăn thịt vào lúc khẩn cấp, là những thằng ngốc mà vừa đá vào đít vừa nhét kẹo vào mồm. Họ chỉ nuôi ông để thí mạng ông khi cần bảo toàn cho sinh mệnh của họ.
Hai con người này gặp nhau vội vã sẽ có thể nói những gì ? Không, chẳng có gì cả, chỉ là hai thằng người ôm lấy nhau mà khóc để cùng cảm thấy bớt cô đơn, để cố che đậy sự lo sợ. Chúng sẽ bỏ Biển Đông lại, vì "nếu chỉ vì Biển Đông mà bị tách ra cho Mỹ diệt từng thằng thì cả hai cùng chết. Tàu phải sống, vì nếu Tàu chết, thì Việt Nam cộng sản không thể sống. Biển Đông là tiểu tiết, phải lấy Đại cục làm trọng".
Đấy là điều duy nhất họ nói với nhau, và chỉ giữa họ với nhau. Họ nói thầm và nói vụng với nhau. Người ngoài chỉ nghe thấy 21 phát đại bác.
Paris, 17/01/2017
Bùi Quang Vơm