Việt Nam nói Báo cáo Nhân quyền 2018 của Mỹ "thiếu khách quan" (RFA, 15/03/2019)

Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng hôm 14/3 lên tiếng về Báo cáo Nhân quyền thường niên năm 2018 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố một ngày trước đó, cho rằng bản báo cáo đó của phía Mỹ "vẫn chứa đựng một số nhận định thiếu khách quan".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng - RFA edit

Hôm 13/3/2019, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo công bố báo cáo thường niên của Bộ Ngoại giao nước này cho khoảng 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó phần nói về Việt Nam bản báo cáo gọi đây là "đất nước công an trị" và chỉ trích các vi phạm nhân quyền ở quốc gia độc đảng này.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng trong thông cáo đăng tải trên trang thông tin của Bộ Ngoại giao Việt Nam nêu rõ.

"Tuy đã ghi nhận những thành tựu bảo vệ quyền con người của Việt Nam, Báo cáo nhân quyền thường niên năm 2018 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vẫn chứa đựng một số nhận định thiếu khách quan, dựa trên những thông tin không chính xác, không phản ánh đúng tình hình thực tế của Việt Nam.

Những quyền tự do cơ bản của công dân Việt Nam được quy định rõ trong Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, phù hợp với các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên, được tôn trọng và bảo đảm trên thực tế".

Dẫn các số liệu phát triển về kinh tế xã hội của Việt Nam trong năm 2018 và việc nhóm làm việc về Rà soát Định kỳ Phổ quát chu kỳ III của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo về kết quả Rà soát của Việt Nam..., bà Lê Thị Thu Hằng khẳng định sẵn sàng đối thoại với Hoa Kỳ.

Bản Phúc trình Thực thi Nhân quyền Thế giới năm 2018 của Hoa Kỳ cho hay, tính đến cuối tháng 11 năm 2018, có ít nhất 11 nạn nhân bị chết trong đồn công an Việt Nam mà phía chính quyền chỉ cung cấp rất ít thông tin về việc điều tra liên quan những cái chết đầy khuất tất đó, thậm chí gia đình các nạn nhân còn bị sách nhiễu và hăm dọa khi yêu cầu chính quyền trả lời cho những thắc mắc của họ về cái chết của người thân.

****************

Xử 6 nhà hoạt động vào ngày 18/3 và 20/3 (RFA, 15/02/2019)

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) ngày 15/3/2019 ra thông cáo báo chí kêu gọi trả tự do cho 6 nhà hoạt động thuộc 2 tổ chức không được Việt Nam công nhận mà sẽ bị đưa ra xét xử trong những ngày sắp tới và đề nghị quốc tế cần gây sức ép với Việt Nam để lãnh đạo Hà Nội "đừng biến đất nước thành một nhà tù khổng lồ".

Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc phụ trách khu vực châu Á của HRW - Photo : RFA

Human Rights Watch cho rằng sáu nhà hoạt động và blogger Việt Nam phải đối mặt với các mức án tù lâu năm do phản đối ôn hòa của họ.

Tổ chức này lên tiếng yêu cầu chính phủ Việt Nam cần ngay lập tức phóng thích sáu người này ; họ bị truy tố vì các hoạt động chính trị ôn hòa, như lập hội, bày tỏ ý kiến trên mạng xã hội, và tham gia vào các cuộc tập trung công công.

Phúc thẩm 5 thành viên Liên minh Dân tộc Việt Nam Tự quyết gồm các ông Lưu Văn Vịnh, Nguyễn Văn Đức Độ, sư thầy Phan Trung, Nguyễn Quốc Hoàn và Từ Công Nghĩa sẽ diễn ra tại bị Tòa án nhân dân cấp cao Thành Phố Hồ Chí Minh vào ngày 18/3 tới đây.

Trong phiên xử sơ thẩm ngày năm tháng mười năm ngoái, cả 5 người này đều bị tòa án cáo buộc tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" với các bản án từ 8 năm đến 15 năm tù giam.

5 nhà hoạt động của Liên minh dân tộc Việt Nam tự quyết Photo : RFA

Ông Nguyễn Văn Đức Ấn, anh trai của Nguyễn Văn Đức Độ - người bị tuyên 11 năm tù trong phiên xét xử trước và cáo buộc bị bạn tù đánh đến ngất xỉu trong trại giaam cho Đài Á Châu Tự Do biết như sau :

"Hôm kia em trai của em vào gặp, tinh thần của Độ rất kiên cường nhưng sức khỏe cũng như mọi khi, hơi yếu. Phiên tòa tới đây, em trai em vô tội và em hy vọng họ sẽ xử khác phiên tòa trước".

Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Ban Á Châu của tổ chức phi chính phủ quốc tế có trụ sở ở New York nêu rõ trong thông cáo rằng :

"Chính quyền đang sử dụng các điều luật hà khắc trong bộ luật hình sự Việt Nam để đàn áp bất đồng chính kiến ôn hòa, khiến số người bất đồng chính kiến ôn hòa trong chốn lao tù vốn đang trên đà gia tăng lại càng nhiều hơn. Các đối tác thương mại và các nhà tài trợ quốc tế cần gây sức ép để giới lãnh đạo ở Hà Nội đối thoại với những người bất đồng chính kiến, chứ đừng biến đất nước thành một nhà tù khổng lồ".

Một trường hợp khác là ông Lê Minh Thể, sinh năm 1963, từng là thành viên của nhóm Hiến Pháp cũng sẽ bị Tòa án quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ đem ra xét xử vào ngày 20/3 tới đây sau một lần phiên tòa bị hoãn hồi đầu tháng này do có yêu cầu của luật sư để có thời gian tiếp cận hồ sơ và thân chủ.

Theo cơ quan chức năng Việt Nam, từ đầu năm 2017 đến tháng 10/2018, ông Thể lập nhiều tài khoản Facebook cá nhân để đăng tải, chia sẻ, bình luận các nội dung bị cho là xuyên tạc chủ trương, đường lối, chính sách của đảng cộng sản và Nhà nước.

Ông Thể bị quy kết là thường xuyên lên Facebook kết nối với các phần tử phản động trong và ngoài nước, phát trực tiếp các video kêu gọi, kích động người dân tham gia biểu tình, phản đối dự thảo Luật Đặc khu và Luật An ninh mạng.

Theo Công an thuộc tỉnh miền Tây Nam Bộ thì hành vi của công dân Cần Thơ này gây ảnh hưởng đến uy tín của đảng, Nhà nước, lãnh đạo trung ương và địa phương đồng thời gây hoài nghi trong người dân, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Ban Á châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cũng đồng thời lo ngại về việc mở rộng đàn áp của Việt Nam vào giới hoạt động dân sự ôn hòa.

Theo tổ chức này, tính đến tháng 3 năm nay, có ít nhất 142 người đã bị kết án với các tội danh bắt nguồn từ các cuộc biểu tình hồi tháng Sáu năm 2018 để phản đối tuyên bố của chính phủ về dự luật đặc khu kinh tế và luật an ninh mạng.

**********************

Sức khỏe tù chính trị Nguyễn Văn Túc tồi tệ thêm (RFA, 15/03/2019)

Sức khỏe tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Túc hiện đang bị suy giảm trầm trọng.

Tù nhân chính trị Nguyễn Văn Túc. AFP

Thông tin này được bà Bùi Thị Rề, vợ ông Túc đăng tải trên Facebook cá nhân vào chiều ngày 13/3, sau khi vào Trại giam số 6 huyện Thanh Chương tỉnh Nghệ An thăm chồng.

Vẫn theo bà Rề, ông Túc cho biết hiện đang bị giam chung với một người buôn ma túy và bị đối xử rất tàn bạo.

Bên cạnh đó, bà Rề cũng cho biết đồ gia đình gửi vào cho ông Nguyễn Văn Túc cũng bị giữ cho đến hư mới giao cho ông Túc.

Kèm theo đó, bà Rề đăng tải một bức thư ngắn ông Túc ghi về các bệnh của mình như co thắt động mạch vành, thường xuyên đau thắt ngực trái, mắt viêm giác mạc mãn tính, thoái hóa xương 3 đốt sống cổ, bệnh trĩ ngoại điểm 3 cần được mổ gấp…

Tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Túc bị tuyên y án 13 năm tù giam và 5 năm quản chế trong phiên phúc thẩm tại Tòa án tỉnh Thái Bình hôm 14/9/2018.

Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo của ông Túc, đồng thời giữ nguyên bản án và cáo buộc ‘Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân’ theo Khoản 1, Điều 79, Bộ luật Hình sự 1999 tại phiên sơ thẩm đối với ông.

Vào ngày 8/11/2018, ông Nguyễn Văn Túc đã bị chuyển đi từ trại giam ở tỉnh Thái Bình đến Trại giam số 6 huyện Thanh Chương tỉnh Nghệ An mà gia đình không hề được thông báo gì.

**********************

Bộ Ngoại giao Mỹ : nhân quyền Việt Nam năm 2018 vẫn tệ hại (VOA, 14/03/2019)

Chính quyền Việt Nam vẫn tiếp tục đàn áp các tiếng nói bất đồng bằng cách bắt giam tùy tiện, ngược đãi tù nhân, siết chặt các quyền bày tỏ trên mạng, quyền hội họp, quyền lập hội…, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong bản phúc trình về tình hình nhân quyền các nước trong năm 2018 vừa được công bố.

Nhiều người tham gia vào các cuộc biểu tình chống Luật đặc khu đã bị kết án tù

Về tình trạng bắt giữ và giam cầm tùy tiện, nhất là đối với những nhà hoạt động chính trị hay các cá nhân phản đối cưỡng chế đất, vẫn là một vấn đề nghiêm trọng, theo phúc trình.

Phúc trình dẫn ra trường hợp của nhà hoạt động Phạm Đoan Trang – người bị bắt giữ và thẩm vấn nhiều lần trong năm qua, trong đó có một lần cô bị đưa đi từ nhà riêng đến Cục điều tra An ninh thuộc Bộ Công an để thẩm vấn hàng giờ về cuốn sách ‘Chính trị Bình dân’ của cô.

Ngoài ra, chính quyền còn quản chế hay bắt giam tùy tiện nhiều nhà hoạt động tôn giáo và chính trị tại nơi cư trú của họ hay đưa vào đồn công an địa phương hay đưa đến các trung tâm bảo trợ xã hội, theo phúc trình. Một số nhà vận động nhân quyền cũng bị thường bị bắt sau khi đi nước ngoài về.

Những người tham gia vào các cuộc biểu tình chống Nhà nước thường xuyên bị sách nhiễu và tấn công, cũng theo bản báo cáo này. Báo cáo nêu ra trường hợp công an Thành phố Hồ Chí Minh hồi tháng Sáu đã đánh đập và bắt giữ 180 người chống một cuộc biểu tình chống Luật Đặc khu và Luật An ninh mạng.

Những nhà hoạt động bị kết án tù cũng đối mặt với các hình thức ngược đãi như ép cung, đánh đập, tra tấn, thiếu chăm sóc y tế, đưa đi xa nhà và gây khó khăn cho thân nhân đi thăm viếng.

Phúc trình dẫn số liệu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết trong năm 2018 có hơn 100 người bị ngồi tù ở Việt Nam vì các lý do chính trị và tôn giáo. Trong đó, phúc trình nêu lên trường hợp của các thành viên Hội Anh em Dân chủ, bao gồm các ông Nguyễn Trung Trực, Mục sư Nguyễn Trung Tôn, nhà hoạt động tự do tôn giáo Nguyễn Bắc Truyền và nhà hoạt động môi trường Hoàng Đức Bình đều nhận được những bản án nặng nề.

Bản phúc trình dẫn lời các nhà hoạt động cho biết các cán bộ của Bộ Công an thường ‘đánh đập các tù nhân chính trị để buộc họ nhận tội hay sử dụng các phương cách khác để ép họ viết biên bản nhận tội, trong đó có việc yêu cầu các bạn tù tấn công họ với lời hứa hẹn về một số ân huệ’. Ngoài ra công an cũng tìm cách moi thông tin từ các tù nhân chính trị về các nhà hoạt động nhân quyền khác.

Mặc dù theo luật định, trước khi chính thức bị truy tố, những người bị giam giữ có quyền thông báo cho gia đình, Bộ Công an vẫn giam giữ một số blogger và nhà hoạt động bị tình nghi về phạm tội an ninh quốc gia mà không công bố thông tin. Cho đến tháng 11, vẫn còn hơn một chục blogger bị bắt giam cho đến nay vẫn chưa biết tin tức là bị giam ở đâu, theo Bộ Ngoại giao Mỹ.

Điều kiện giam giữ trong các nhà tù ở Việt Nam đa phần là ‘khắc nghiệt’, báo cáo cho biết. Phần ăn không đủ, thức ăn không vệ sinh, quá tải, thiếu nước sạch và vệ sinh kém là một số vấn đề của nhà tù Việt Nam mà phúc trình chỉ ra.

Theo phúc trình thì các cán bộ trại giam sẽ nhắm vào các tù nhân chính trị để ngược đãi và thường giam họ chung trong những nhóm nhỏ riêng rẽ với tù thường phạm. Phúc trình dẫn lời các cựu tù nhân cho biết cán bộ trại giam dùng sách đánh họ để không để lại vết đánh có thể nhìn thấy. Trong một số trường hợp, họ còn cổ vũ cho các tù nhân khác quấy rối và tấn công tù nhân chính trị. Trường hợp của bà Trần Thị Nga kể lại rằng bà bị một bạn tù ở trại giam Gia Trung ‘đánh đập tàn nhẫn’ cũng được nêu như một dẫn chứng.

Nhà hoạt động Công giáo Lê Đình Lượng, người bị kết án 20 năm tù vì ‘tiến hành các hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân’ bị biệt giam tại Trung tâm Giam giữ tỉnh Nghệ An ở nơi không có ánh sáng Mặt trời trong vòng một năm, phúc trình dẫn lời kể của thân nhân ông cho biết.

Về khẩu phần ăn thì các cựu tù nhân chính trị cho biết họ được cho ăn không đủ và đồ ăn thì tệ hại với chỉ hai chén nhỏ cơm và rau mỗi ngày mà còn bị lẫn với sỏi và côn trùng. Về chăm só cy tế, nhiều tù nhân chính trị và thân nhân của họ cho biết họ không được chăm sóc đầy đủ trong tù và dẫn đến những hậu quả lâu dài cho sức khỏe của họ.

Việt Nam vẫn duy trì cách làm là chuyển tù nhân đi rất xa quê nhà của họ khiến cho thân nhân của họ khó mà thăm viếng và thường xuyên bị chuyển trại mà không thông báo cho gia đình. Điển hình là trường hợp của tù nhân Trương Minh Đức từ Thành phố Hồ Chí Minh bị chuyển đến Trại giam số 6 ở huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.

Bên cạnh các tù nhân chính trị, bản phúc trình cũng cho biết các học viên tại các trung tâm cai nghiện ma túy cũng bị ngược đãi với dẫn chứng các học viện tại một trung tâm cai nghiện ở Tiền Giang bỏ trốn hàng loạt hồi tháng Tám đã cho biết họ bị buộc làm việc không lương 8 tiếng một ngày và sẽ bị trừng phạt, bao gồm đánh đập, nếu họ cứng đầu.

Trên lĩnh vực tư pháp, bản phúc trình cho biết hệ thống tư pháp của Việt Nam ‘trên thực tế nằm dưới sự kiểm soát của Đảng Cộng sản’ và ‘vai trò của Đảng là đặc biệt nổi bật’ trong những vụ án tham những hay thách thức Đảng và Nhà nước. Phúc trình dẫn lời các luật sư cho biết trong nhiều trường hợp ‘dường như thẩm phán đã có phán quyết có tội trước khi xét xử’.

Các luật sư đại diện cho các nhà hoạt động chính trị cũng bị sách nhiễu, giới hạn, khai trừ và đạo luật hình sự mới buộc họ phải vi phạm nghĩa vụ với thân chủ của họ trong những trường hợp liên quan đến ‘an ninh quốc gia’.

Về quyền tự do biểu đạt, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Việt Nam tiếp tục sử dụng những điều khoản về an ninh quốc gia và chống bôi nhọ để hạn chế quyền này, trong đó có định ra các tội danh nhu ‘phá hoại cơ sở chủ nghĩa xã hội’, ‘gây chia rẽ lương giáo’, ‘tuyên truyền chống Nhà nước’ hay ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân’.

Theo đó, chính quyền tiếp tục hạn chế những bài viết và phát ngôn chỉ trích các lãnh đạo, Đảng hay đòi đa nguyên chính trị, đa đảng, đòi nhân quyền, tự do tôn giáo hay chỉ trích chính sách đối với Trung Quốc về lãnh thổ.

Dẫn chứng mà phúc trình đưa ra là Luật An ninh mạng với những điều khoản mơ hồ như ‘xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành quả cách mạng, phá hoại đoàn kết dân tộc, gây rối trật tự công cộng’ và vụ bắt giữ blogger Lê Anh Hùng về tội ‘lạm dụng các quyền tự do dân chủ’ để chỉ trích các lãnh đạo trên mạng.

Theo phúc trình, dưới Luật An ninh mạng này, chính quyền Việt Nam đã gây sức ép buộc các công ty như Facebook và Google dỡ bỏ những ‘tài khoản giả’ và ‘nội dung độc hại’, trong đó có nội dung chống Nhà nước.

Về quyền tự do đi lại, chính quyền Việt Nam đã hạn chế việc đi lại của các cựu tù nhân như bà Bùi Thị Minh Hằng và ông Đinh Nhật Uy trong khi tiếp tục giám sát và hạn chế sự đi lại của các nhà hoạt động và lãnh đạo tôn giáo nổi bật như Nguyễn Đan Quế, Phạm Chí Dũng, Phạm Bá Hải, Nguyễn Hồng Quang, Thích Không Tánh, Lê Công Cầu và Dương Thị Tân.

Một số nhà hoạt động còn bị cấm ra nước ngoài như Bùi Minh Quốc, Đinh Hữu Thoại, Đỗ Thị Minh Hạnh, Phạm Đoan Trang, Lê Hồng Quang và Lệ Công Định. Những người này bị tịch thu hộ chiếu với những cáo buộc mơ hồ hay không được cấp hộ chiếu mà không có lời giải thích rõ ràng.

*******************

Ngăn chặn không cho giới hoạt động độc lập tưởng niệm Gạc Ma (RFA, 14/03/2019

Dịp kỷ niệm vụ thảm sát 64 binh sĩ công binh Việt Nam tại đảo Gạc Ma ở Trường Sa một số nhà hoạt động tại Việt Nam lại bị ngăn chặn.

Lực lượng công an ngăn chặn những người hoạt động độc lập. 14/03/2019 RFA

Tin cho biết vào sáng 14/3 những nhà hoạt động dân sự độc lập bị ngăn cản không cho đến những địa điểm trung tâm các thành phố lớn để tổ chức lễ tưởng niệm như vừa nêu.

Một trong những người bị ngăn chặn là cựu nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh ; ông cho biết đã bị nhân viên an ninh mặc thường phục canh gác trước cửa căn hộ ông ở tại Hà Nội từ hai ngày trước. Sáng nay ông bị ngăn cản không ra được khu vườn hoa Lý Thái Tổ để thắp hương tưởng niệm. Ông nói với RFA :

"Chúng tôi đi ra thì họ đi theo, ba bốn người đi xe gắn máy chạy theo. Đến khi dừng lại mua hoa thì họ chặn lại, cưỡng ép không cho mua hoa và bắt đi về. Họ có bốn năm người nên chúng tôi cũng phải về, không làm gì được, thành ra không ra thắp hương được".

Theo ông Huỳnh Ngọc Chênh, và hình ảnh trên mạng xã hội Facebook cho thấy tại khu vực vườn hoa Lý Thái Tổ, cơ quan chức năng Hà Nội cho dựng rạp tổ chức một sự kiện ca nhạc thể dục. Do đó những nhà hoạt động xã hội độc lập không thể làm lễ tưởng niệm được.

Tuy nhiên các cơ quan nhà nước, kể cả một số trường học lại có tổ chức lễ tưởng niệm Gạc Ma.

Báo chí nhà nước cho biết tại trung tâm thành phố Đà Nẵng, Ban Liên lạc Bộ đội Trường sa tại thành phố này đã tổ chức lễ tưởng niệm long trọng, có thắp hương tại trung tâm Đà Nẵng.

Ông Huỳnh Ngọc Chênh nói về sự tổ chức này :

"Nhà nước cộng sản làm cái gì cũng độc quyền hết, với những tổ chức trong vòng kiểm soát của họ. Không cho xã hội dân sự tham gia vào bất cứ sự kiện gì. Tức là làm trong vòng kiểm soát của đảng, kể cả chuyện chống Trung Quốc".

********************

Bác bỏ giải trình của Bộ Công an về vấn nạn ‘tự tử’ nơi giam giữ (RFA, 13/03/2019)

Phái đoàn Việt Nam vào hai ngày 11 và 12 tháng 3 vừa qua tiến hành lần phúc trình thứ 3 trước Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc về việc thực thi Công ước Quốc tế về các quyền Dân sự & Chính trị mà Hà Nội tham gia ký kết năm 1982.

Đại diện Bộ Công an đang trả lời câu hỏi chất vấn của Uỷ ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ngày 12/03/2019. video captured

Trong phúc trình, đại diện Bộ Công An phát biểu rằng một trong các nguyên nhân dẫn đến tử vong trong các cơ sở giam giữ của Việt Nam có thể là do "phạm nhân day dứt, dằn vặt về hành vi phạm tội của mình dẫn đến bi quan mà tự tử", hoặc do phạm nhân mắc phải các căn bệnh hiểm nghèo từ trước khi nhập trại.

Câu nói của vị đại diện Bộ Công an lập tức gây bất mãn trên các mạng xã hội cũng như với rất nhiều người dân Việt Nam trong và ngoài nước.

Một người dân ở Hà Nội và một người dân ở Sài Gòn bật cười khi nghe phát biểu này :

"Nghe nó nực cười, kiểu như trẻ con nói chuyện với nhau. Đại diện Bộ Công an mà nói một câu như thế thì phải nói là rất dối trá và đê tiện, không chấp nhận được. Những người từng bị cho là tự tử trong đồn công an họ là những người đang rất yêu đời, lạc quan".

"Theo quan niệm của mình thì đó là họ ngụy biện, lấp liếm thôi chứ tình trạng ngược đãi tù nhân, vi phạm nhân quyền thì ai cũng thấy. Đó là cách họ đổ thừa cho phạm nhân mà thôi. Tôi cho rằng đó là lấp liếm, nói sai sự thật không thể chấp nhận được".

Họ còn nói vui rằng rất nhiều quan chức cán bộ nói day dứt mà sao chẳng thấy ông nào tự tử cả !

Cô Trịnh Kim Tiến, con gái ông Trịnh Xuân Tùng, người bị trung tá công an Nguyễn Văn Ninh ở phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội đánh chết hồi tháng Hai năm 2011 vì chạy xe không đội mũ bảo hiểm, bày tỏ cảm xúc của mình khi nghe phát biểu từ vị đại diện

"Đây không phải là lần đầu tiên Bộ Công an trả lời một cách vô trách nhiệm trước quốc tế.Bộ công an : Không chỉ với quốc tế mà còn với người dân trong nước thì câu chuyện mà coi việc người dân chết trong đồn công an diễn ra từ nhiều năm nay rồi và họ không có một động thái nào để chấm dứt hay ngăn chặn việc này tiếp diễn. Những câu trả lời như lý do những phạm nhân tự tử là do cảm thấy day dứt tội lỗi là để trốn tránh, phủi bỏ trách nhiệm.

Cho dù những điều họ nói là thật đi nữa thì trách nhiệm của cơ quan công an ở đâu, trách nhiệm của những người đang trông coi phạm nhân ở đâu khi để phạm nhân tự tử trong đồn hay các trụ sở công an ?

Việc tự tử tại những nơi này không phải là việc dễ dàng bởi nơi đây có sự kiểm soát rất chặt chẽ của công an viên".

Theo báo cáo của Bộ Công an do trung tướng Trần Trọng Lượng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm trình bày tại phiên họp hôm 19/03/2015 về "Tình hình oan, sai trong việc áp dụng pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự và việc bồi thường thiệt hại cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự theo quy định của pháp luật", thì trong giai đoạn từ tháng 10/2011 đến tháng 9/2014 đã xảy ra 226 trường hợp chết tại nhà tạm giữ, trại tạm giam trên toàn quốc. Nguyên nhân chủ yếu của các trường hợp tử vong này được Bộ Công an lý giải là do bệnh lý và do đối tượng bị tạm giữ, tạm giam tự sát.

Luật sư Võ An Đôn, người từng bảo vệ quyền lợi cho 3 trường hợp nạn nhân chết trong trại tạm giam, tạm giữ nói rằng :

"Người ta muốn lấp liếm sự thật đi, ví dụ như những vụ mà tôi làm thì trước đó cơ quan chức năng cho biết tự tử, nhưng khi báo chí vào cuộc, dư luận ầm ầm lên thì người ta cho biết là bị đánh chết, chứ trước đó người ta vẫn nói là nạn nhân tự tử".

Cho đến nay chưa có một thống kê chính thức từ năm 2014 có bao nhiêu nạn nhân chết trong đồn công an, nhưng theo ghi nhận từ các phương tiện truyền thông thì năm 2018 đã có 11 cái chết liên quan đến việc bị tạm giam, tạm giữ.

Bà Nguyễn Thị Kim Lan, vợ của tù nhân lương tâm Ngô Hào, người đang thụ án 15 năm tù tại trại An Điềm, tỉnh Quảng Nam với cáo buộc hoạt động nhằm lật đổ chính quyền, từng bị đột quỵ trong nhà tù nhưng trại giam không hề báo cho gia đình, nói với RFA rằng những gì chồng bà làm là đúng nên không có gì phải day dứt hay ân hận. Nếu phạm nhân tự tử chỉ có thể vì họ phẫn uất với công an, với chính quyền mà thôi :

"Họ có tự tử đi chăng nữa cũng không phải vì day dứt khi làm sai mà vì họ muốn đòi những điều ngay thẳng, trắng đen rõ ràng. Họ tự tử là vì họ bực tức về công an, về chính phủ, về chính sách và tất cả những gì họ không vừa ý chứ không phải vì day dứt tội lỗi mà tự tử".

Theo cơ chế hiện nay ở Việt nam thì Bộ Công an trực thuộc Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về an ninh trật tự, an toàn xã hội ; phản gián ; điều tra phòng chống tội phạm ; thi hành án hình sự, thi hành án không phải phạt tù, tạm giữ, tạm giam ; bảo vệ, hỗ trợ tư pháp…

Ngay cả cơ quan khám nghiệm pháp y và các y bác sĩ hoạt động trong trại giam cũng là người thuộc Bộ Công an. Chính vì thế việc đưa ra ánh sáng những vụ bị cho là tự tử trong đồn công an sẽ rất khó khăn.

Cựu Đại tá công an Nguyễn Đăng Quang cho rằng chuyện phạm nhân tự tử là điều khó tin, và nếu có thì trách nhiệm thuộc về phía công an :

"Tôi cho rằng đây chỉ là những lời biện bạch thôi, không cơ sở khoa học thực tế để chứng minh. Khi có người bị tạm giam hay bị giam chết thì trách nhiệm trước hết thuộc về các cơ quan giam giữ, không thể nói trách nhiệm hoàn toàn về phía nạn nhân được. Tổng kết lại thì thấy gần đây có nhiều người bị cơ quan an ninh hay công an bắt tạm giam khi ra về hoặc với thương tích hoặc không bao giờ trở về với lý do tự tử. Tôi cho rằng đây là điều khó tin".

Thực tế khó tin như lời của vị cựu đại tá công an vừa rồi được chứng minh qua giải thích của công an đối với những vụ chết tại đồn như trường hợp nạn nhân Ngô Chí Tâm ở Thủ Đức mà công an địa phương cho là ‘thắt cổ tự tử bằng dây thun quần’ ; trường hợp nạn nhân Nguyễn Hồng Đê ở Ninh Thuận mà công an Thành phố Phan Rang nói ‘dùng áo làm dây treo vào cửa sổ để tự tử ; trường hợp nạn nhân Nguyễn Hữu Tấn ở Vĩnh Long bị nói nạn nhân tự lấy dao rọc giấy cắt đứt cổ mình…

*******************

Việt Nam bị tố ‘xảo ngôn’ về Công ước ICCPR tại Geneva (VOA, 13/03/2019)

Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục nỗ lực bảo vệ các quyền dân sự, chính trị tại một phiên họp của Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Geneva hôm 11-12/3 nhưng các nhà quan sát chính trị nói với VOA rằng những phát biểu của phái đoàn Việt Nam không phản ánh sự thật vi phạm nhân quyền ở trong nước.

Đoàn chính phủ Việt Nam tại phiên đối thoại Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, Geneva, Thụy Sĩ, hôm 12/03/2019. Photo WebTV.UN

Nhà báo độc lập Nguyễn Kim Chi nói bà cảm thấy thất vọng về các ý kiến của phía Việt Nam trong phiên đối thoại này :

"Tôi cũng như nhiều người theo dõi phiên điều trần này cảm thấy thất vọng về những điều phía Việt Nam tuyên bố ở đây. Tôi nghĩ rằng đó là một sự thật mà chúng tôi không hy vọng hay chờ đợi điều gì (thay đổi) lớn từ phiên điều trần này".

Trong hai ngày 11 và 12/3, tại Geneva, Thụy Sĩ, Ủy ban Nhân quyền Liên hiệp quốc đã tổ chức Phiên họp xem xét Báo cáo quốc gia lần thứ ba của Việt Nam về thực thi Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (Công ước ICCPR).

Một phái đoàn của chính phủ Việt Nam gồm 20 thành viên do thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc dẫn đầu. Trong đoàn còn có các đại diện của Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Tôn giáo Chính phủ và các các cơ quan khác.

Phiên đối thoại hôm 12/3 được tường thuật trực tiếp. Theo quan sát của VOA, các đại diện Việt Nam về phần lớn đọc các văn bản pháp luật được chuẩn bị sẵn và không đi vào chi tiết hay trả lời các thắc mắc của các chuyên gia Liên Hiệp Quốc.

Ông Nguyễn Khánh Ngọc nói tại phiên đối thoại :

"Tôi xin dành mấy ý để cả thành viên Ủy ban hiểu được những gì đã xảy ra tại Việt Nam. Tất cả những gì băn khoăn liên quan đến Công ước và pháp luật Việt Nam thì các đại diện Việt Nam đã nói rồi. Toàn bộ nội dung Công ước đã được chuyển hóa đến hệ thống pháp luật Việt Nam. Quý vị hãy đọc thật kỹ Hiến pháp Việt Nam để thấy các nội dung này. Không chỉ Hiến pháp Việt Nam mà rất nhiều đạo luật cụ thể mà các đại diện các bộ ngành cụ thể đã trình bày các quyền đó được cụ thể tại các luật như thế nào".

Bà Nguyễn Kim Chi nói : "Họ báo cáo chung chung, không cụ thể, và không đúng với thực trạng đang diẽn ra. Chúng tôi cũng không tin vào những lời hứa của Chính quyền Việt Nam như đã phát biểu tại đây".

Ông Phạm Lê Vương Các, người theo dõi các phiên đối thoại ICCPR của Việt Nam trong hai ngày qua, cũng đồng ý với nhận xét đó :

"Phái đoàn Việt Nam trả lời một cách chung chung. Chính quyền Việt Nam hầu như phủ nhận tất cả những cáo buộc vi phạm các quyền dân sự và chính trị tại Việt Nam.

"Họ còn đưa ra các lý luận, nói chính xác là các xảo ngôn để né tránh vấn đề. Chẳng hạn như Ủy ban Nhân quyền hỏi có hay không việc biệt giam tại Việt Nam. Phái đoàn Việt Nam trả lời rằng ở Việt Nam không có biệt giam, và biệt giam không có trong khái niêm luật pháp của Việt Nam, nhưng họ lại nói ở Việt Nam chỉ có hình thức giam riêng.

"Qua đó cho thấy phái đoàn Việt Nam thiếu đi sự chân thành, cũng như né tránh nhìn nhận các hạn chế của mình đối với các quyền dân sự và chính trị tại Việt Nam".

Đại diện của Bộ Thông tin và Truyền thông nói : "báo chí không bị kiểm duyệt trước khi in, và phát sóng", và sau đó dẫn chứng việc hàng ngàn nhà báo nước ngoài được tự do đến Việt Nam đưa tin thượng đỉnh Mỹ- Triều vào tháng trước.

Tại hai phiên đối thoại, các thành viên Ủy ban đã nêu một số vấn đề cụ thể như vấn đề tù nhân lương tâm, vấn đề tra tấn, việc tiếp cận dịch vụ y tế của người bị HIV, phân biệt đối xử với người thiểu số tin theo đạo Tin Lành, người Thượng Tây Nguyên, luật an ninh mạng, luật lao động, về bình đẳng và không phân biệt giới tính, tự do báo chí, đa nguyên chính trị… và cả vấn đề của lực lượng Cờ Đỏ được cho là thể hiện hận thù tôn giáo.

Đại diện Ban Tôn giáo Chính phủ Việt Nam phát biểu tại Gevena hôm 12/03/2019.

Một đại diện của Ban Tôn giáo Chính phủ Việt Nam nói về quyền tự do tín ngưỡng hôm 12/3.

"Chính sách nhất quán của Nhà nước Việt Nam là tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo".

Từ Tp. Hồ Chí Minh , ông Võ Văn Ánh, một tín hữu của Hội Thánh Tin Lành Việt Nam Miền Nam, nơi các tín hữu không được tự do nhóm họp tại Hội thánh An Đông trên đường Sư Vạn Hạnh, nói với VOA rằng những lời phát biểu của đại diện Ban Tôn giáo tại Gevena không đúng với sự thật.

"Những điều họ nói là không đúng sự thật. Sự thật là họ đã chiếm đất đai thuộc nhà thờ, của giáo hội, của Hội Thánh Tin lành Việt Nam nói riêng, và những nơi thờ tự của các tôn giáo khác nói chung, rất là nhiều. Họ nói có tự do tôn giáo là một điều gian dối".

Truyền thông trong nước vẽ ra một bức tranh hoàn toàn khác. Họ nói việc Việt Nam tham dự phiên họp của Ủy ban Nhân quyền lần này thể hiện "sự nghiêm túc của Việt Nam trong thực hiện nghĩa vụ báo cáo về tình hình thực thi các cam kết quốc tế".

Theo TTXVN thì kể từ khi Việt Nam nộp Báo cáo quốc gia lần thứ hai về việc thực thi Công ước ICCPR năm 2002 đến nay, Việt Nam "đã đạt được những bước tiến mới và thành tựu đáng khích lệ trong việc bảo vệ và phát huy quyền con người, quyền công dân, trong đó có các quyền dân sự và chính trị".

TTXVN dẫn lời thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc nói : "Với tinh thần trách nhiệm, xây dựng, thiện chí và chân thành của đoàn Việt Nam cũng như các thành viên Ủy ban Nhân quyền, phiên họp tại Geneva đã thành công tốt đẹp".

********************

Mỹ chỉ trích Việt Nam ‘hạn chế tự do trong giáo dục’ (BBC, 14/03/2019)

Báo cáo nhân quyền hàng năm của Bộ ngoại giao Mỹ nói chính phủ Việt Nam "hạn chế tự do học thuật và các sự kiện văn hóa".

Một hội chợ du học tại Việt Nam

Ngoại trưởng Michael R. Pompeo công bố báo cáo hàng năm vào hôm 13/3.

Ông Pompeo nói báo cáo năm nay của Mỹ đánh giá hành vi của khoảng 200 nước và vùng lãnh thổ.

Phần nói về Việt Nam vẫn gọi nước này là "nhà nước độc đoán", và rằng bầu cử quốc hội gần nhất năm 2016 "không tự do, chẳng công bằng, mặc dù có cạnh tranh hạn chế từ các ứng viên do Đảng Cộng sản duyệt".

Bộ ngoại giao Mỹ liệt kê các vấn đề nhân quyền Việt Nam như tra tấn, bắt giữ tùy tiện, giam giữ tù nhân chính trị, can thiệp quyền riêng tư…

Bộ trưởng giáo dục Phùng Xuân Nhạ (phải) cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin

'Thiếu tự do học thuật'

Trong phần nói về tự do học thuật, báo cáo của Mỹ nói các chuyên gia nước ngoài ở các đại học tại Việt Nam có thể tự do thảo luận chủ đề phi chính trị trong lớp.

Nhưng chính phủ tiếp tục cấm chỉ trích công khai chính sách của đảng và nhà nước, trong đó có chỉ trích của các tổ chức khoa học kỹ thuật, ngay cả khi chỉ trích "chỉ dành cho khán giả chuyên môn học thuật".

Báo cáo của Mỹ cũng nói chính phủ áp đặt ảnh hưởng lên cả triển lãm mỹ thuật, âm nhạc, hoạt động văn hóa bằng việc buộc các hoạt động phải có giấy phép.

Theo báo cáo, nhiều nhà hoạt động nói rằng công an dọa các lãnh đạo đại học nếu họ không đuổi học giới hoạt động.

Ngày 14/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam phản ứng, nói báo cáo của Mỹ "vẫn chứa đựng một số nhận định thiếu khách quan, dựa trên những thông tin không chính xác, không phản ánh đúng tình hình thực tế của Việt Nam".

Người phát ngôn Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói :

"Những quyền tự do cơ bản của công dân Việt Nam được quy định rõ trong Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, phù hợp với các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên, được tôn trọng và bảo đảm trên thực tế".

"Việt Nam sẵn sàng trao đổi với Hoa Kỳ trong các khuôn khổ hiện có về các vấn đề hai bên cùng quan tâm trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở và tôn trọng lẫn nhau, đóng góp vào việc tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thúc đẩy quan hệ Đối tác Toàn diện giữa hai nước", bà Thu Hằng khẳng định.

Hôm 12/03, một quan chức thuộc đoàn Việt Nam tại phiên Kiểm điểm Nhân quyền trước Liên Hiệp Quốc ở Geneva nói Việt Nam bảo vệ quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận rất mạnh mẽ.

Theo ông, "báo chí không bị kiểm duyệt trước khi in, và phát sóng".

Vị quan chức cũng nói "chưa bao giờ quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí được như ngày nay" ở Việt Nam.

HRW : Thêm 6 nhà hoạt động dân chủ Việt Nam "sắp bị vào tù" (RFI, 15/03/2019)

Vào hai ngày 18 và 20/03, trong hai phiên xử tại Thành Phố Hồ Chí Minh và tại Cần Thơ, tòa án Việt Nam sẽ xử phúc thẩm 5 người đã bị kết án tù trước đó với tội danh "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền", và đưa một người khác ra xử với cáo buộc "lợi dụng các quyền tự do dân chủ".

Ông Lưu Văn Vịnh trong một cuộc biểu tình bảo vệ môi trường. © Private/hrw.org

Hôm nay, 15/03/2019, tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch đã báo động về nguy cơ sáu "nhà hoạt động" vì dân chủ và nhân quyền này bị án tù nặng chỉ vì "các hoạt động chính trị ôn hòa".

Trong một thông cáo báo chí, tổ chức bảo vệ nhân quyền nêu rõ trường hợp của các ông Lưu Văn Vịnh, Nguyễn Văn Đức Độ, Nguyễn Quốc Hoàn, Phan Trung và Từ Công Nghĩa. Những người này sẽ được đưa ra xửu phúc thẩm tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 18/03. Hồi tháng 10/2018, trong phiên xử sơ thẩm, họ đã bị kết án từ 8 đến 15 năm tù vì tham gia một nhóm dân chủ, và đã kháng án.

Còn ông Lê Minh Thể sẽ bị xử ngày 20/03 tại tòa án quận Bình Thủy (Cần Thơ) về các bài đăng trên Facebook của mình. Ông bị buộc tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ".

Thông cáo của Human Rights Watch yêu cầu chính quyền Việt Nam "lập tức phóng thích" sáu người này, vì họ chỉ bị truy tố do "các hoạt động chính trị ôn hòa, như lập hội, bày tỏ ý kiến trên mạng xã hội, và tham gia nhóm họp đông người".

Ông Phil Robertson, phó giám đốc Châu Á của HRW đồng thời kêu gọi các đối tác thương mại và các nhà tài trợ quốc tế của Việt Nam "cần nói với Việt Nam rằng nếu cứ tiếp tục chính sách đàn áp này thì sẽ gặp vấn đề với các thỏa thuận tài trợ và thương mại mà chính quyền Hà Nội đang muốn ký kết với Bắc Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu".

Theo ghi nhận của HRW, tính đến tháng Ba năm 2019, tại Việt Nam, đã có ít nhất 142 người bị kết án do tham gia các cuộc biểu tình hồi tháng Sáu năm 2018 để phản đối dự luật đặc khu kinh tế và luật an ninh mạng. Nhiều người trong số đó đã bị xử từ nhiều tháng đến nhiều năm tù về tội gây rối trật tự công cộng theo điều 318 của Luật Hình Sự.

Trọng Nghĩa

*****************

RSF yêu cầu Thái Lan tôn trọng tình trạng tị nạn của blogger Bạch Hồng Quyền (VOA, 15/03/2019)

Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) hôm 15/3 kêu gọi chính phủ Thái Lan "tôn trọng" tình trạng tị nạn của blogger Bạch Hồng Quyền, người gần đây lên tiếng kêu cứu trong một cuộc phỏng vấn với VOA, nói rằng ông đang bị cảnh sát Thái Lan phối hợp với đại sứ quán Việt Nam truy lùng nhằm bắt giữ và trục xuất ông về Việt Nam "với mục đích xóa dấu vết ông Trương Duy Nhất đến Thái Lan".

Blogger Bạch Hồng Quyền.

Thông cáo của RSF nói sau cuộc đột kích của cảnh sát Thái đến nhà ông Bạch Hồng Quyền hai tuần trước, tổ chức này lo ngại rằng chính quyền Thái có thể cho phép đặc vụ Việt Nam bắt cóc ông Quyền nên yêu cầu họ "tôn trọng tình trạng tị nạn chính trị đã được Liên Hiệp Quốc bảo đảm của ông".

Vẫn theo tổ chức này, blogger Bạch Hồng Quyền đã đến sống ở Bangkok từ tháng 5 năm 2017. Sau khi bị cảnh sát phỏng vấn tại nhà vào ngày 1/3, ông đã phải đi lẩn trốn vì lo sợ sẽ bị bắt bất cứ lúc nào và bị trục xuất về Việt Nam, cho dù tình trạng tị nạn của ông đã được Cao ủy Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) đảm bảo.

"Chúng tôi kêu gọi chính phủ Thái Lan tôn trọng tình trạng của ông Bạch Hồng Quyền và gia đình ông ấy trong tư cách là người tị nạn, và chấm dứt đe dọa ông Quyền bằng bất cứ cách thức nào", ông Jason Bastard, người đứng đầu RSF Châu Á-Thái Bình Dương nói trong thông cáo.

"Ngoài nghĩa vụ tôn trọng các quyền cơ bản của một cá nhân mà tội duy nhất là thông tin cho các đồng hương của mình, thì uy tín của Thái Lan trên trường quốc tế cũng bịảnh hưởng".

Trong cuộc phỏng vấn với VOA hôm 8/3, ông Quyền xác nhận ông là người đã giúp thuê chỗở và đưa nhà báo-blogger Trương Duy Nhất đi đăng ký xin tị nạn tại Văn phòng UNHCR sau khi ông này đến Thái Lan vào cuối tháng 1. Sau đó, không còn ai liên lạc được với ông Trương Duy Nhất kể từ ngày 26/1/2019.

Sau khi báo chí quốc tế và các tổ chức nhân quyền lên tiếng về trường hợp "mất tích" của ông Nhất, chính phủ Thái Lan đã bắt tay điều tra về trường hợp này. Có 3 người được xem là có thể xác nhận được sự hiện diện của ông Nhất ở Thái Lan là ông Bạch Hồng Quyền, ông Cao Lâm và blogger Kami.

Theo lời ông Bạch Hồng Quyền nói với VOA, sau khi biết ông Cao Lâm bị bắt và bị trục xuất về Việt Nam, ông rất lo lắng về tình trạng hiện nay của mình.

"Tình trạng của tôi hiện giờ thực sự là nguy hiểm. Tôi đang nói chuyện mà rất lo lắng là cảnh sát Thái có thể bắt tôi bất cứ lúc nào và trục xuất tôi về Việt Nam. Thực sự tôi rất lo lắng"..., ông Quyền nói với VOA hôm 8/3.

Blogger Bạch Hồng Quyền là người đã thực hiện việc đưa thông tin và giúp đỡ những người dân bịảnh hưởng bởi thảm họa môi trường biển do công ty Formosa gây ra tại Việt Nam vào năm 2016.

Sau đó, ông bị công an tỉnh Hà Tĩnh ra lệnh truy nã về tội "Gây rối trật tự công cộng" khi tham gia biểu tình cùng với nhiều người dân hai xã Thạch Bằng, Thạch Kim, đến UBND Lộc Hà vào ngày 3/4/2017 để yêu cầu chính quyền đối chất về việc bồi thường thiệt hại sau thảm họa.

Theo lời ông Quyền nói với VOA, hiện ông đang chờ phỏng vấn và thực hiện các bước tiếp theo để có thể được đi tị nạn tại Canada.

Thái Lan từng là nơi ẩn náu cho các nhà báo bị đe dọa, trấn áp bởi các chế độ đàn áp nhất trong khu vực. Tuy nhiên, với chính phủ hiện tại do Tướng quân đội Prayut đứng đầu, RSF nói Thái Lan trong nhiều trường hợp đã "đồng lõa" trong việc hồi hương các nhà báo.

Thái Lan bị xếp hạng thứ 140 trong số 180 quốc gia trong Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới của RSF năm 2018, trong khi Việt Nam đứng thứ 175, thấp nhất trong khu vực Đông Nam Á.

********************

Mỹ chỉ trích Việt Nam ‘hạn chế tự do trong giáo dục’ (BBC,14/03/2019)

Báo cáo nhân quyền hàng năm của Bộ ngoại giao Mỹ nói chính phủ Việt Nam "hạn chế tự do học thuật và các sự kiện văn hóa".

Một hội chợ du học tại Việt Nam

Ngoại trưởng Michael R. Pompeo công bố báo cáo hàng năm vào hôm 13/3.

Ông Pompeo nói báo cáo năm nay của Mỹ đánh giá hành vi của khoảng 200 nước và vùng lãnh thổ.

Phần nói về Việt Nam vẫn gọi nước này là "nhà nước độc đoán", và rằng bầu cử quốc hội gần nhất năm 2016 "không tự do, chẳng công bằng, mặc dù có cạnh tranh hạn chế từ các ứng viên do Đảng Cộng sản duyệt".

Bộ ngoại giao Mỹ liệt kê các vấn đề nhân quyền Việt Nam như tra tấn, bắt giữ tùy tiện, giam giữ tù nhân chính trị, can thiệp quyền riêng tư…

Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ (phải) cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin

'Thiếu tự do học thuật'

Trong phần nói về tự do học thuật, báo cáo của Mỹ nói các chuyên gia nước ngoài ở các đại học tại Việt Nam có thể tự do thảo luận chủ đề phi chính trị trong lớp.

Nhưng chính phủ tiếp tục cấm chỉ trích công khai chính sách của đảng và nhà nước, trong đó có chỉ trích của các tổ chức khoa học kỹ thuật, ngay cả khi chỉ trích "chỉ dành cho khán giả chuyên môn học thuật".

Báo cáo của Mỹ cũng nói chính phủ áp đặt ảnh hưởng lên cả triển lãm mỹ thuật, âm nhạc, hoạt động văn hóa bằng việc buộc các hoạt động phải có giấy phép.

Theo báo cáo, nhiều nhà hoạt động nói rằng công an dọa các lãnh đạo đại học nếu họ không đuổi học giới hoạt động.

Ngày 14/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam phản ứng, nói báo cáo của Mỹ "vẫn chứa đựng một số nhận định thiếu khách quan, dựa trên những thông tin không chính xác, không phản ánh đúng tình hình thực tế của Việt Nam".

Người phát ngôn Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói :

"Những quyền tự do cơ bản của công dân Việt Nam được quy định rõ trong Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, phù hợp với các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên, được tôn trọng và bảo đảm trên thực tế".

"Việt Nam sẵn sàng trao đổi với Hoa Kỳ trong các khuôn khổ hiện có về các vấn đề hai bên cùng quan tâm trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở và tôn trọng lẫn nhau, đóng góp vào việc tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thúc đẩy quan hệ Đối tác Toàn diện giữa hai nước", bà Thu Hằng khẳng định.

Hôm 12/03, một quan chức thuộc đoàn Việt Nam tại phiên Kiểm điểm Nhân quyền trước Liên Hiệp Quốc ở Geneva nói Việt Nam bảo vệ quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận rất mạnh mẽ.

Theo ông, "báo chí không bị kiểm duyệt trước khi in, và phát sóng".

Vị quan chức cũng nói "chưa bao giờ quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí được như ngày nay" ở Việt Nam.

*****************

Cần có Luật Biểu tình để bảo đảm quyền cho dân (RFA, 14/03/2019)

Truyền thông trong nước ngày 13/3 đưa tin cho biết, trong tờ trình Chính phủ gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, những dự án luật đã rút khỏi chương trình năm 2016, 2017, và 2018 đã được Chính phủ có ý kiến. Trong đó, có đề cập đến Luật Biểu tình bị hoãn lâu nay.

Người dân tại Sài Gòn tham gia biểu tình phản đối dự luật đặc khu và an ninh mạng. Ảnh chụp ngày 10/6/2018. RFA

Theo báo mạng VNExpress, trong tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chính phủ có thông tin cho biết Quốc hội và Chính phủ cùng với Bộ Công an đang phối hợp cùng các ban, ngành liên quan để nghiên cứu cơ sở pháp lý, đồng thời tổ chức khảo sát thực tế tại các đơn vị, địa phương để nghiên cứu và xây dựng dự án Luật Biểu tình.

Trước thông tin này, nhiều người bày tỏ thắc mắc vì quyền biểu tình là quyền hiến định để người dân bày tỏ chính kiến trực tiếp bằng cách tuần hành ôn hòa, nhưng theo thông tin từ Chính phủ thì khi khảo sát thực tế lại không nhắc gì đến khảo sát ý dân.

Giải thích về vấn đề này, Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết theo Luật Việt Nam, luật ban hành bằng văn bản quy phạm pháp luật thì tất cả điều luật nào tác động đến đối tượng nào, chừng mực nào phải hỏi ý kiến thành phần đối tượng đấy.

"Còn Luật biểu tình tác động đến tất cả mọi người dân thì chắc chắn phải đưa ra hỏi dân, nhưng mà có lẽ từng bước. Bước thứ nhất có thể đưa ra hỏi trong phạm vi hẹp rồi mở rộng ra, sau đó hỏi toàn dân. Các luật ở Việt Nam không bao giờ có chuyện hỏi trong phạm vi hẹp rồi ban hành hoặc không ban hành".

Luật Biểu tình được nguyên thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đề nghị xây dựng sau khi tại Hà Nội xảy ra liên tiếp những cuộc biểu tình vào năm 2011 nhằm phản đối Trung Quốc gây hấn với Việt Nam.

Đến ngày 26 tháng 11 năm 2011, Quốc hội đã thông qua nghị quyết đưa dự luật Biểu tình vào chương trình chuẩn bị xây dựng luật và pháp lệnh khóa 13. Tuy nhiên từ đó đến nay, dự luật này vẫn chưa được hình thành.

Gần đây nhất, nguyên nhân được đưa ra là do nội dung luật chưa đạt yêu cầu nên phải rút lại, chưa thể đưa lên Thường vụ Quốc hội.

Người dân tại Sài Gòn tham gia biểu tình phản đối dự luật đặc khu. Ảnh chụp ngày 10/6/2018. RFA

Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do, bà Cấn Thị Thêu, người đấu tranh chống bất công đất đai từng tham gia biểu tình cho rằng chính quyền còn đang nợ người dân Việt Nam Luật Biểu tình.

"Người ta chưa thông qua luật biểu tình nên trong những lúc thực hiện khoản nghị định mới của người dân đối với chính quyền thì đa số người dân tự phát thôi. Nhưng mà vì không có luật biểu tình nên chính quyền ra tay đàn áp rất dã man đối với những người biểu thị cho tiếng nói".

Trong khi đó, Luật sư Trần Quốc Thuận lại chỉ ra rằng lý do chưa có Luật Biểu tình thường hay được giải thích chính thống trên báo đài là chưa có sự đồng thuận và do Việt Nam chưa cần thiết có luật này.

"Nhưng bây giờ áp lực quần chúng rất lớn, nhiều người nhắc đến luật biểu tình. Tôi nghĩ rằng có lẽ đến lúc đảng và nhà nước phải làm sao cho pháp luật ở Việt Nam hài hòa, thống nhất với các luật pháp trên thế giới, chứ không thể có một nước ngược lại với xu thế quyền con người".

Bên cạnh đó, trong tờ trình của Chính phủ cũng nêu rõ, "việc xây dựng Luật Biểu tình sẽ được thực hiện theo hướng bảo đảm thực thi quyền con người, quyền nghĩa vụ cơ bản của công dân, tránh các thế lực thù địch lợi dụng biểu tình để gây mất trật tự, chống phá Đảng, Nhà nước".

Theo bà Cấn Thị Thêu, việc ban hành luật mà đảm bảo nhân quyền tại Việt Nam là gần như khó có thể xảy ra :

"Nếu họ đảm bảo quyền con người tôi nghĩ chắc chắn chế độ này sẽ phải ra đi trong một sớm một chiều. Nếu chế độ này không thay đổi theo chiều hướng bảo vệ quyền con người, bảo vệ nhân quyền cho dân tộc Việt Nam thì tôi nghĩ rằng (đất nước) sẽ không bao giờ tồn tại được nếu thông qua luật biểu tình để người dân biểu thị được tiếng nói, bảo đảm quyền con người theo đúng luật biểu tình".

Trong thời gian gần đây, cứ sau mỗi dịp bùng nổ những cuộc biểu tình lớn có đông người tham gia thì cơ quan chức năng Việt Nam lại lên tiếng quy kết đó là hoạt động tập trung gây mất trật tự công cộng, bị thế lực xấu lợi dụng, kích động…

Do vậy, "thế lực thù địch" không biết từ khi nào đã trở thành nội dung được nhắc đến trong các văn bản của Chính phủ, đơn cử như trong tờ trình vừa nêu.

Giải thích về vấn đề này, Luật sư Trần Quốc Thuận cho rằng luật Việt Nam lâu lâu cũng có những câu về ‘dân chủ, chủ trương... nhưng cũng đừng để các thế lực chống phá’ chứ không phải gần đây mới có.

"Câu đó như một câu thiệu, nhưng mà vấn đề là nó thể hiện trong điều luật thế nào cho đảm bảo nhân quyền, pháp luật Việt Nam hài hòa với pháp luật các nước trên thế giới. Tôi nghĩ rằng luật biểu tình rất nhiều nước trên thế giới đã có rồi, chắc Việt Nam sẽ đưa luật các nước khác ra so sánh".

Vẫn theo Luật sư Thuận, việc so sánh như vậy sẽ giúp có thêm kiến thức và thông tin. Lúc đó các đại biểu quốc hội sẽ phát biểu thẳng thắn, từ đó ông hy vọng rằng sẽ mở ra một triển vọng gì tốt thực hiện quyền con người.

Còn theo bà Cấn Thị Thêu, dưới góc nhìn của một người từng tham gia biểu tình và hay lên tiếng chống lại việc chính quyền cưỡng chế đất dân oan, lại nhận xét :

"Hiện tại bây giờ họ cứ nói là thế lực thù địch xúi giục nhưng mà chẳng có thế lực thù địch nào hết, chẳng qua là họ cố tình bao biện như thế thôi. Theo tôi nghĩ rằng họ cướp đất đai tài sản, xử oan sai, đánh chết bao nhiều người vào trong đồn công an... đấy là những bức xúc người dân, thì chẳng có thế lực thù địch nào mà can thiệp vào công việc như thế của xã hội Việt Nam đâu".

Biểu tình là quyền công dân được Hiến pháp Việt Nam 1946 và Hiến pháp 2013 quy định nhưng chưa được Quốc hội soạn thảo thành luật chính thức.

*********************

Có phải chính quyền đang tìm cách hồi sinh "Luật Đặc Khu" ? (RFA, 13/03/2019)

Thủ tướng Chính phủ Việt Nam vừa giao các bộ ngành liên quan xem xét lại Luật Đặc Khu. Đây có phải là một động thái tìm cách hồi sinh dự luật này ?

Biểu tình phản đối dự luật ba đặc khu. 10/6/2018. AFP

Cụ thể, trong tờ trình về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, Chính phủ Việt Nam đã xem xét lại tình hình chuẩn bị một số dự án luật đã rút ra khỏi chương trình các năm 2016, 2017, 2018.

Trong tờ trình, đáng chú ý là Luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt hay còn được gọi là Luật Đặc Khu và Luật biểu tình.

Theo cổng thông tin điện tử của Chính phủ, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kỳ họp thứ 5, và kết luận tại buổi họp lần thứ 2 của Ban Chỉ đạo quốc gia về xây dựng các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Ủy ban Kinh tế của Quốc hội xây dựng phương án chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt theo hướng xây dựng một luật chung.

Nhà báo Võ Văn Tạo đưa ra nhận định liên quan vấn đề này :

"Liên quan đến chuyện đặc khu thì trên báo chí nhà nước mới đây, thì chính phủ đang muốn trình lại với quốc hội về kế hoạch xây dựng luật. Từ lâu rồi chính phủ nợ nhân dân Luật Biểu Tình, còn năm ngoái nổi lên chuyện nóng khi họ xây dựng Dự uật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, mà dân gian gọi là Luật đặc khu. Vì nó chỉ áp dụng cho ba đặc khu mà họ dự kiến đưa vào đó là : Vân Đồn – Quảng Ninh, Vân Phong – Khánh Hòa và Phú Quốc – Kiên Giang. Thì dự luật đó khi phát lộ trên truyền thông thì làn sóng phản đối của cả nước rất mạnh mẽ, dữ dội".

Theo Nhà báo Võ Văn Tạo, xem xét, điều chỉnh lại Luật Đặc Khu, có nghĩa là dự luật đó có thể trở lại chứ không phải là biến mất vĩnh viễn. Theo ông, điều này gây bất ngờ cho công chúng và riêng bản thân ông cũng cảm thấy rất lạ lùng.

Đặc khu không phải là khái niệm mới có ở Việt Nam. Theo Luật sư Đặng Đình Mạnh, chỉ bốn năm sau khi thống nhất đất nước, thì vào năm 1979, chính quyền đã cho thành lập Đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo. Tồn tại được 12 năm, đến năm 1991 thì Đặc khu Vũng Tàu- Côn Đảo giải thể "không kèn không trống".

Trong bối cảnh công chúng vẫn được chưa nghe gì về sự tổng kết của 12 năm tồn tại đặc khu ấy, ưu điểm hay khuyết điểm như thế nào thì trong năm 2018, Quốc hội lại đưa dự án Luật đơn vị hành chánh kinh tế đặc biệt ra bàn thảo với ý định sẽ thông qua đã gây phản ứng dữ dội trong công chúng, khiến quốc hội đã phải tạm dừng việc bỏ phiếu thông qua.

Tại văn bản về chương trình lập pháp các năm 2019 và 2020, công chúng lại thấy xuất hiện trở lại dự án Luật đơn vị hành chánh kinh tế đặc biệt theo hướng chỉnh lý và có thể sáp nhập chung với một dự luật khác.

Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do qua e-mail hôm 13 tháng 3 năm 2019, về việc chính phủ đem Luật Đặc Khu ra xem xét, điều chỉnh lại, Luật sư Đặng Đình Mạnh, viết rõ :

"Việc này có thể chỉ là giải pháp "bình mới, rượu cũ" của một dự luật vốn quá nhiều tai tiếng để tránh sự phản ứng quyết liệt của công chúng lại tiếp diễn như thời điểm tháng 06/2018.

Chưa bàn đến động cơ thật sự thúc đẩy chính quyền kiên trì thông qua một dự luật có tính chất mất lòng dân đến như vậy. Nhưng rõ ràng, động cơ phát triển kinh tế mà chính quyền giải thích đã không hề làm giảm đi được sự lo ngại ngày càng tăng của công chúng về nguy cơ xâm lấn của Trung Cộng qua các điều khoản cho thuê đất đến 99 năm và những hệ lụy đằng sau đó.

Vốn là luật sư, đọc qua các điều khoản dự luật thì tôi hiểu sự lo ngại của công chúng là hoàn toàn có cơ sở, chính đáng. Cho nên, cá nhân tôi cũng không tán thành dự luật".

Người biểu tình phản đối dự luật Đặc khu ở Sài Gòn hôm 10/6/2018Courtesy Nguyễn Peng

Luật Đặc khu là tên gọi vắn tắt của Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc đã vấp phải phản đối của người dân từ khi được trình làng tại Quốc hội hồi tháng 6/2018.

Ngày 9/6/2018, Văn phòng Chính phủ bất ngờ ra thông báo quyết định lùi Dự thảo Luật Đặc khu đến kỳ họp kế tiếp vào tháng 10.

Đến ngày 11/6, Quốc hội bỏ phiếu lùi thời gian xem xét, thông qua dự luật này tuy nhiên ở nhiều tỉnh thành trên cả nước người dân vẫn xuống đường phản đối, dẫn đến hàng chục người dân bị bắt giữ, bị xử với các án tù khác nhau.

Một số chuyên gia giải thích sở dĩ người dân phản đối luật này là do luật này sao chép từ Trung Quốc, đã lỗi thời và có nguy cơ bị mất lãnh thổ vào tay láng giềng phương Bắc. Ngoài ra thời hạn thuê đất lên đến 99 năm đối với các trường hợp đặc biệt cũng là 1 điểm bị người dân phản đối, tuy nhiên sau đó điều này đã bị xem xét lại trong dự thảo.

Nhà báo Ngô Nhật Đăng đưa ra nhận định liên quan vấn đề này khi trao đổi với chúng tôi hôm 13/3 :

"Từ năm 2007, lúc đó ông Nguyễn Tấn Dũng làm Thủ tướng, thì có dự định áp dụng Luật Đặc khu cho Phú Quốc, thì theo tiêu chuẩn đặc khu lúc đó tôi có đọc thì nó gần như hoàn toàn lấy nguyên văn luật đặc khu Thâm Quyến của Trung Quốc lúc đó. Nếu xét về về luật đặc khu khi đó ở Thâm Quyến và ở Việt Nam 2007 thì tôi thấy nó còn tiến bộ hơn luật đặc khu sau này vì nó có sự cạnh tranh công bằng, tức là mở cửa cho mọi nhà đầu tư nước ngoài. Dù tình Việt Nam không giống Trung Quốc nữa, nhưng tôi thấy luật đầu tư sau này chặn hết các cửa của nhà đầu tư nước ngoài, mà chỉ có một cửa cho Trung Quốc, ví dụ như là vấn đề tài chính, xây dựng… "

Nhà báo Ngô Nhật Đăng cho biết, những sự việc như thế chứng tỏ nguy cơ đất nước sẽ bị xâm lấn. Đây là lý do mà ông Ngô Nhật Đăng cho cần phải lên tiếng không thể nào thông qua luật đặc khu để mở cửa cho Trung Cộng vào Việt Nam.

Tuy cho rằng việc nhà cầm quyền Việt Nam tìm cách tái sinh Luật Đặc Khu là một điều lạ lẫm, nhưng nhà báo Võ Văn Tạo cũng cho rằng có điều không lạ. Theo ông, không lạ vì những quốc gia cai trị bằng ách độc tài cộng sản thì thường những người cầm quyền rất kiêu ngạo, máu háo thắng đối với nhân dân, họ không chịu thua, vì họ nắm vũ khí trong tay, không có đối thủ cạnh tranh, không có đối lập... Cho nên biết là sai, nhưng họ không nhận sai, họ làm bằng được để chứng tỏ ta hơn người. Ông nói tiếp :

"Tôi theo dõi lâu năm thì thấy đó là chuyện không ngạc nhiên. Nhưng tôi ngạc nhiên là với một dự luật gây bức xúc như thế, có những cuộc biểu tình khủng khiếp như thế, chính phủ cũng rất sợ không kiểm soát nổi mà bây giờ lại tiếp tục muốn làm trở lại, cái đó cũng làm cho tôi hơi ngạc nhiên, nói xin lỗi dung cái từ nôm na là sao họ ngu quá vậy".

Theo Luật sư Đặng Đình Mạnh, dự án Luật đơn vị hành chánh kinh tế đặc biệt này thuộc trường hợp đặc biệt quan trọng về chủ quyền, lãnh thổ quốc gia, về kinh tế - xã hội có ảnh hưởng lớn đến lợi ích và sự phát triển của quốc gia, thì quốc hội nên tiến hành trưng cầu dân ý theo Luật trưng cầu ý dân 2015.

Bởi lẽ, khi quốc hội chỉ toàn là đại biểu do đảng cử không thể hiện hết nguyện vọng của công chúng, thì thông qua trưng cầu dân ý, thì sẽ biết được ý nguyện thật sự của công chúng là tán thành hay phản đối dự luật.

Trung Khang

Những động thái của Nghị viện Châu Âu có thể tác động một cách trực tiếp đến quan điểm và hành động của Quốc hội Hoa Kỳ, để Thượng viện của quốc hội này sẽ phải bày tỏ ý kiến một cách không nương nhẹ về Đạo luật Nhân quyền Việt Nam trong thời gian tới.

Dân biểu Chris Smith, tiểu bang New Jersey

Dân biểu Chris Smith, thành viên cấp cao của Tiểu ban Nhân quyền Toàn cầu của Hạ viện và là người đã chủ tọa 11 cuộc điều trần về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam, viết : "nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tục tìm cách trấn dẹp xã hội dân sự, đàn áp tự do ngôn luận và tự do tín ngưỡng, Hà Nội tiếp tục bỏ tù các blogger và các nhà hoạt động nhân quyền". Ông cũng bổ sung : "Năm vừa rồi là một năm tồi tệ cho nhân quyền Việt Nam. Công dân Mỹ Michael Nguyễn, một người cha có bốn con cư ngụ ở Los Angeles, tiếp tục bị giam giữ mà không qua quy trình pháp lý nào, ông ấy không phải là người Mỹ duy nhất bị bắt và bị ngược đãi ở Việt Nam trong năm qua".

Vào cuối tháng 2 năm 2019, Đạo luật Nhân quyền Việt Nam (HR 1383) được Dân biểu Chris Smith một lần nữa được đưa ra quốc hội Mỹ để trừng phạt Việt Nam về những vụ vi phạm nhân quyền ở trong nước. Đạo luật này cũng nhằm mục đích ưu tiên hóa tự do tôn giáo, tự do internet và các quyền của người lao động.

Trước đó, các phiên bản của đạo luật này đã được Hạ viện Mỹ thông qua ba lần vào các năm 2004, 2008 và 2012 với số phiếu ủng hộ áp đảo, tuy nhiên sau đó đã bị chặn tại Thượng viện. Đó cũng là khoảng thời gian mà chính quyền của Tổng thống Barak Obama thực hiện chính sách ‘củ cà rốt’ với chính thể độc đảng ở Việt Nam. Tuy nhiên chính sách này đã chỉ mang lại một kết quả quá khiêm tốn : Hà Nội, một mặt vẫn không ngớt hứa hẹn ‘ ;sẽ cải thiện nhân quyền’, nhưng mặt khác vẫn ngấm ngầm bắt bớ những nhà hoạt động nhân quyền. Hầu hết các cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ - Việt, một hình thức mà Chính phủ và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cố gắng duy trì để buộc Việt Nam phải tuân thủ các công ước quốc tế về dân sự và nhân quyền, cũng không mang lại kết quả như mong muốn.

Nói cách khác, Hoa Kỳ đã bỏ quên ‘cây gậy’ trong nhiều chính sách về Việt Nam.

Còn vào lần này, có hy vọng là Thượng viện Hoa Kỳ sẽ xem xét với một con mắt khác về Đạo luật Nhân quyền Việt Nam, bởi bối cảnh hiện thời là khác khá nhiều so với những năm 2015 và 2016. Từ năm 2016, chính thể độc đảng ở Việt Nam đã gia tăng đàn áp nhân quyền và những tiếng nói bất đồng chính kiến, phát động một chiến dịch bắt bớ liên tục với số đông những người hoạt động nhân quyền suốt từ đó đến nay. Và đặc biệt, vụ Việt Nam bị Nhà nước Đức tố cáo đã bắt cóc Trịnh Xuân Thanh đã ‘chuyển lửa’ sang cả khối Liên minh Châu Âu, khiến cả phương Tây giờ đây đều như chống lại chính thể độc trị Việt Nam về vô số vi phạm nhân quyền.

Đó cũng là nguồn cơn khiến vào tháng 11 năm 2018, Nghị viện Châu Âu đã phải ban hành một nghị quyết nhân quyền Việt Nam với nội dung rất rộng và lời lẽ lên án cứng rắn chưa từng có. Sang tháng 2 năm 2019, Hội đồng Châu Âu đã phải thông báo hoãn vô thời hạn EVFTA (Hiệp định thương mại tự do Châu Âu - Việt Nam) với lý do thực chất là Việt Nam vi phạm nhân quyền.

Hẳn những động thái của Nghị viện Châu Âu có thể tác động một cách trực tiếp đến quan điểm và hành động của Quốc hội Hoa Kỳ, để Thượng viện của quốc hội này sẽ phải bày tỏ ý kiến một cách không nương nhẹ về Đạo luật Nhân quyền Việt Nam trong thời gian tới.

Ngoài Dự luật Nhân quyền Việt Nam, Quốc hội Hoa Kỳ vẫn còn hai vũ khí nhân quyền khác mà có thể ‘trảm’ vào bất kỳ lúc nào : Dự luật Chế tài nhân quyền Việt Nam (HR. 4254) và đặc biệt là Luật Nhân quyền Magnitsky Toàn cầu (Global Magnitsky Human Rights Accountability Act) đã được thông qua chính thức vào cuối năm 2016.

Thường Sơn

Nguồn : VNTB, 15/03/2019

Hai nữ tù chính trị Việt Nam được CPJ nêu danh nhân dịp 8/3 (RFA, 08/03/2019)

Tổ chức Bảo vệ Ký giả (CPJ) cho biết tổ chức này ghi nhận hiện có 32 nữ nhà báo đang bị cầm tù trên thế giới, trong đó có 26 người đưa tin tức liên quan đến lãnh vực chính trị tại quốc gia của họ.

Nhà hoạt động nhân quyền HUỳnh Thục Vy bị tuyên án 2 năm 9 tháng tù giam vào ngày 30/11/18. RFA

Trong báo cáo phổ biến nhân ngày Phụ nữ Quốc tế, 08/03/19, CPJ xếp Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia đứng đầu trong danh sách giam giữ đến 14 nữ nhà báo trong tổng số 68 nhà báo bị buộc tội chống chính quyền.

Trung Quốc xếp thứ nhì với 6 trong 7 nữ nhà báo bị tuyên án tù với tội danh "chống nhà nước".

Việt Nam đứng thứ 4 với hai nhà báo được nêu tên, bao gồm Trần Thị Nga và Huỳnh Thục Vy bị tuyên án tù do những công việc đăng tải thông tin về vi phạm nhân quyền và tham nhũng.

Bà Trần Thị Nga bị bắt giữ vào hạ tuần tháng 1 năm 2017 và bị tuyên án 9 năm tù giam. Hiện tại, bà Nga đang bị giam giữ ở trại tù Gia Trung, tỉnh Gia Lai. Vào tối ngày 8 tháng 3, thân nhân của bà Trần Thị Nga, ông Lương Dân Lý cho biết về tình hình của bà Nga :

"Nga bị áp lực là bị giam riêng. Tuy không bị cùm chân tay, không bị nhốt trong tối nhưng bị ở phòng riêng, không được tiếp xúc chuyện trò với ai cả. Tôi nghĩ thì cũng giống như một hình thức biệt giam. Nga bảo rất bị áp lực về chuyện này vì giống như mình bị đày ra ngoài hoang đảo. Sức khỏe thì Nga mới bị thoái hóa đốt sống lưng nên cũng bị đau nhức. Vì bị giam riêng nên lúc trước họ không cho chữa bệnh gì đâu. Nhưng vừa rồi, Nga gọi điện về bảo là đột xuất cách đây khoảng độ 1 tuần thì họ cho đi khám bệnh. Thấy hơi lạ !"

Blogger Huỳnh Thục Vy, thành viên của tổ chức xã hội dân sự độc lập-Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam, vào ngày 30/11/18 bị tòa án tại Buôn Hồ, tỉnh Đăk Lăk tuyên án 2 năm 9 tháng tù giam với cáo buộc "xúc phạm quốc kỳ" theo điều 276 Bộ Luật Hình Sự và bản án sẽ có hiệu lực khi con của cô tròn 3 tuổi. Nhân ngày Phụ nữ Quốc tế, cô Huỳnh Thục Vy chia sẻ với RFA :

Mình không phân biệt đàn ông hay phụ nữ trong cuộc đấu tranh này. Trong cuộc đấu tranh cho dân chủ Việt Nam thì ai có chút sức lực nào thì góp sức bấy nhiêu đó thôi. Mình thấy điều này là bình thường. Ai đã lên tiếng chống lại chính quyền thì chính quyền ghét và bỏ tù thì cũng là điều bình thường luôn. Nếu họ không ghét, họ không bỏ tù thì chính quyền đó không phải là độc tài. Và nếu đó không phải là chính quyền độc tài thì mình cũng không phải đấu tranh cho nhân quyền gì cả".

Vào ngày 7 tháng 3 Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) cũng ra thông cáo báo chí nêu trường hợp những nữ tù chính trị đang bị giam giữ trên khắp thế giới. Trường hợp của bà Trần Thị Nga của Việt Nam được nêu ra.

Ngoài ra trường hợp nữ tù chính trị Nguyễn Đặng Minh Mẫn được nêu trong thông cáo báo chí về nhóm bị ngược đãi.

**************

Ân Xá Quốc Tế kêu gọi hành động khẩn cho tù chính trị Huỳnh Trương Ca (RFA, 08/03/2019)

Tổ chức Ân Xá Quốc Tế vào ngày 8 tháng 3 kêu gọi cộng đồng viết thư cho Ông Thủ Tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc về trường hợp tù nhân lương tâm Huỳnh Trương Ca. Ân Xá Quốc Tế kêu gọi chính phủ Hà Nội và Bộ Công An trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho tù nhân chính trị Huỳnh Trương Ca.

Ông Huỳnh Trương Ca tại cơ quan công an - Courtesy of Vietnamnet

Theo Ân Xá Quốc Tế, tù nhân lương tâm Huỳnh Trương Ca đang bị giam giữ trong những điều kiện được nói vi phạm thêm nữa các quyền của người này.

Cụ thể Ông Huỳnh Trương Ca bị giam chung với 4 tù nhân khác trong một phòng nhỏ thiếu ánh sáng, và ông Ca không được phép rời khỏi phòng giam kể cả trong giờ ăn.

Ông này chỉ được phép rời phòng giam mỗi tháng một lần để đi gặp thân nhân theo tiêu chuẩn.

Bản thân Ông Huỳnh Trương Ca có một số bệnh ; tuy nhiên không được chữa trị theo yêu cầu của ông. Gia đình cho biết ông này bị bệnh phổi, vấn đề bao tử, cao huyết áp và tiểu đường. Gia đình nhiều lần gửi thuốc vào tù cho ông nhưng bị từ chối.

Ân Xá Quốc Tế còng cho biết thêm là Bộ Công An sẽ chuyển Ông Huỳnh Trương Ca đến một nhà tù xa địa phương nơi gia đình ông sinh sống.

Nội dung thư mà Ân Xá Quốc Tế đế nghị cộng đồng viết gửi đến Ông Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ quan ngại về trường hợp tù chính trị Huỳnh Trương Ca.

Theo đó thì ông Ca bị bắt tù chỉ vì thực thi một cách ôn hòa quyền tự do lập hội và hội họp.

Ông Huỳnh Trương Ca, 51 tuổi, là thành viên của nhóm có tên Hiến Pháp. Mục tiêu của nhóm này là giúp bảo đảm quyền người dân được qui định trong Hiến Pháp năm 2013 của Việt Nam.

Ông Ca bị bắt vào ngày 4 tháng 9 năm ngoái khi đang trên đường đến Thành phố Hồ Chí Minh để tham gia một cuộc biểu tình ôn hòa. Cùng ngày, có 8 thành viên khác của nhóm cũng bị bắt giữ.

Ông bị đưa ra tòa vào ngày 28 tháng 12 năm 2018 và bị kết án 5 năm 6 tháng tù với cáo buộc ‘tuyên truyền chống nhà nước’ theo điều 117 Bộ Luật Hình Sự năm 2015.

Trước khi bị bắt, an ninh địa phương từng nhiều lần sách nhiễu và đe dọa yêu cầu Ông Huỳnh Trương Ca phải ngưng dùng Facebook để nói về vấn đề nhân quyền và chỉ trích chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên, Ông Huỳnh Trương Ca từ chối yêu cầu của an ninh tỉnh Đồng Tháp, nơi ông cư ngụ.

*****************

Việt Nam : Một chuyên gia về Biển Đông bị khai trừ đảng (RFI, 09/03/2019)

Ngày 08/03/2019, trang mạng Đà Nẵng Online, cơ quan ngôn luận của Đảng bộ thành phố Đà Nẵng, loan tin là Ông Trần Đức Anh Sơn, một trong những chuyên gia hàng đầu về Biển Đông ở Việt Nam, đã bị khai trừ khỏi đảng ngày 05/03/2019.

Chuyên gia Trần Đức Anh Sơn trong một chương trình hội thảo về Hoàng Sa và Trường Sa tại Đà Nẵng. Capture d'ecran Youtube.

Hiện là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng, ông Trần Đức Anh Sơn bị khai trừ đảng do bị cáo buộc đã viết, đăng tin bài "sai sự thật, không đúng với quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước" trên mạng xã hội Facebook. Đối với Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng, "sai phạm" của ông Trần Đức Anh Sơn là "rất nghiêm trọng, làm mất uy tín của tổ chức Đảng và cơ quan nơi ông làm việc".

Thông báo nói trên không nêu rõ là ông Trần Đức Anh Sơn đã có những sai phạm gì, nhưng theo hãng tin Pháp AFP, cho tới nay nhà sử học này vẫn thường chỉ trích chính quyền Hà Nội quá mềm yếu trước Bắc Kinh trong tranh chấp chủ quyền Biển Đông. Nhà nghiên cứu Trần Đức Anh Sơn đã thu thập nhiều tài liệu mà ông cho rằng có thể chứng minh yêu sách chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Phản ứng về việc khai trừ ông khỏi đảng, cũng trong ngày 08/03, trên trang Facebook cá nhân, ông Trần Đức Anh Sơn đã trích một câu của thiền sư Thích Nhất Hạnh : "Đây là giây phút hạnh phúc".

Việc khai trừ một chuyên gia hàng đầu về Biển Đông xảy ra vào lúc Hà Nội tố cáo tàu Trung Quốc đâm chìm một tàu cá Việt Nam. Theo hãng tin Mỹ AP, một quan chức Việt Nam, xin được giấu tên vì không được phép trả lời báo chí, hôm qua khẳng định chính một tàu của Trung Quốc đã đâm chìm một tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi vào ngày 06/03/2019, trong khu vực đảo Đá Lồi thuộc quần đảo Hoàng Sa. Sau khi tàu bị đâm chìm năm ngư dân trên tàu phải bám vào phần nổi của tàu này cho đến khi được một tàu cá khác của Việt Nam cứu vớt.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng ngày 07/03 đã bác bỏ cáo buộc của phía Việt Nam, và khẳng định là chính một tàu của Trung Quốc đã cứu năm người trên một tàu đánh cá Việt Nam gặp nạn ở Biển Đông "sau khi nhận được tín hiệu cấp cứu" từ tàu cá này vào sáng ngày 06/03.

Thanh Phương

*******************

Đảng khai trừ học giả đăng bài 'đi ngược quan điểm' lên Facebook (VOA, 08/03/2019)

Chính quyền Việt Nam cho hay hôm 8/3 rằng một học giả mới bị khai trừ khỏi Đảng Cộng sản cầm quyền vì đăng lên Facebook những ý kiến bị xem là chỉ trích đảng.

Trang Facebook của ông Trần Đức Anh Sơn. 1/3/2019

Ông Trần Đức Anh Sơn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Xã hội Đà Nẵng, bị cáo buộc đã viết các bài trên Facebook "không đúng sự thật" và "đi ngược lại quan điểm của đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước", chính quyền nói trong một tuyên bố.

Ông Sơn đã phê phán điều mà ông cho là "cách tiếp cận mềm yếu của Việt Nam về vấn đề Biển Đông với Trung Quốc". Việt Nam và Trung Quốc lâu nay có những tranh chấp ở vùng biển nhiều tiềm năng về năng lượng.

Dù đang chỉ đạo các cải cách sâu rộng và một nền kinh tế ngày càng có định hướng thị trường, Đảng Cộng sản Việt Nam hầu như không khoan dung những lời chỉ trích.

Chính quyền nói rằng vi phạm của ông Trần Đức Anh Sơn "rất nghiêm trọng, gây ra dư luận tiêu cực... và làm tổn hại đến uy tín của đảng".

Ông Sơn bị khai trừ sau khi cách đây hơn bốn tháng đảng đã công khai chỉ trích ông Chu Hảo, một cựu thứ trưởng khoa học công nghệ, đồng thời là giám đốc một nhà xuất bản, vì ông đã xuất bản các cuốn sách được dịch mà chính quyền cho là phê phán chủ nghĩa xã hội và chế độ độc đảng.

Theo Reuters

******************

Nhà nghiên cứu Biển Đông Trần Đức Anh Sơn bị khai trừ đảng (RFA, 08/03/2019)

Nhà nghiên cứu Biển Đông Trần Đức Anh Sơn, phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng, vừa bị Thành ủy Đà Nẵng khai trừ khỏi Đảng hôm 7/3/2019.

Nhà nghiên cứu Biển Đông Trần Đức Anh Sơn trong một lần giới thiệu sách trước đây. Courtesy FB Trần Đức Anh Sơn

Theo AFP, Ông Trần Đức Anh Sơn được nhiều người biết đến về những công trình nghiên cứu Biển Đông và chủ quyền của Việt Nam ở khu vực này trong tranh chấp với Trung Quốc.

Theo truyền thông trong nước, Ông Trần Đức Anh Sơn bị kỷ luật khai trừ đảng, do viết, đăng tin, bài trên Facebook, mà chính quyền cáo buộc là sai sự thật…. không đúng với quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Việt Nam trên mạng xã hội.

Tin cho biết chính quyền cáo buộc những vi phạm của ông Trần Đức Anh Sơn là rất nghiêm trọng, tạo ra dư luận tiêu cực trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Ông cũng bị buộc tội "phỉ báng uy tín của... tổ chức đảng và Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng nơi ông làm việc từ năm 2009 đến nay".

Tuy nhiên tin không nêu rõ về nội dung những cáo buộc sai trái của Ông Trần Đức Anh Sơn, mặc dù trước đó, ông đã chỉ trích chính phủ Việt Nam đã không đứng lên công khai chống Bắc Kinh trong cuộc tranh chấp kéo dài về chủ quyền trên biển.

Ông đã thu thập các tài liệu chứng minh chủ quyền của Hà Nội trong tuyến đường thủy có từ thế kỷ 19, cụ thể là trên các đảo Trường Sa và Hoàng Sa.

Các bài đăng trên Facebook của con trai ông đã ủng hộ những tuyên bố đó và chống lại cuộc xâm lược Việt Nam năm 1979 của Trung Quốc, khi đó đã gây ra một cuộc chiến tranh biên giới đẫm máu.

Ông Sơn đã không có bình luận nào, tuy nhiên trích lời nhà sư Thích Nhất Hạnh : "Đây là một khoảnh khắc hạnh phúc".

Cũng như lần đầu đến Việt Nam tham dự Hội Nghị APEC vào 2017, lần này Tổng thống Trump đến Hà Nội cũng không hề nhắc nhở đến tình trạng vi phạm nhân quyền trầm trọng ở Việt Nam.

Ông Trump trở về Mỹ sau cuộc hội nghị thượng đỉnh bất thành ở Hà Nội với Kim Jong-un

Ông không hề có ý định gặp gỡ những nhà hoạt động dân chủ ở trong nước như Tổng thống Obama từng làm, cũng như không đả động gì đến lá thư ngỏ gửi đến ông của 100 nhân sĩ trí thức và nhà hoạt động xã hội, phần lớn ở trong quốc nội.

Hôm qua ông lên tiếng ca ngợi Chủ tịch Kim Jong-un, một trong những lãnh tụ độc tài, vi phạm nhân quyền nhất thế giới. Tuy nhiên cuộc họp thượng đỉnh Hoa Kỳ - Bắc Hàn lần II về chương trình chế tạo võ khí hạt nhân của Bắc Hàn đã không đạt được kết quả nào.

Ông Trump còn ca ngợi Việt Nam là một mô hình tốt đẹp cho Bắc Hàn noi theo và mời Tổng bí thư kiêm Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng viếng thăm Hoa Kỳ vào năm nay để tiếp tục thảo luận về những biện pháp tăng cường sự hợp tác toàn diện giữa hai nước. Ngược lại, ông Nguyễn Phú Trọng xác nhận rằng Việt Nam ủng hộ giải pháp phi hạt nhân và hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên.

Cách đây gần hai tuần, trong buổi họp báo tại Nhà Trắng, Tổng Thống Trump cũng lên tiếng ca ngợi Chủ tịch Tập Cân Bình là người đáng kính phục và hai người có quan hệ tốt đẹp. Ông Trump còn cho biết việc đàm phán thương mại tiến triển tốt đẹp và sẽ mời Chủ tịch Tập qua Mỹ để họp cấp cao.

Chắc hẳn các ông bà cuồng Trump đã phải thất vọng trước những biến chuyển quốc tế tích cực và rõ rệt như trên.

Bao lâu nay, không nhìn vào sự kiện thực tế, các ông bà cuồng Trump ước mong tình hình Đông Nam Á căng thẳng và xem ông Trump là vị cứu tinh dân tộc, sẽ dùng thuế quan và võ lực để tiêu diệt Trung Quốc, giúp giải thế chế độ cộng sản Việt Nam và dân chủ hóa đất nước.

Trong thời gian ông Trump ở Việt Nam mấy ngày qua, một số không ít các ông bà Bolsa vẫn còn biểu tình không những kêu gọi tự do dân chủ cho Việt Nam mà còn hô hào ủng hộ cá nhân ông Trump. Nay mộng ước này xem ra đổ vỡ tan tành. Một số hình ảnh ủng hộ Trump của đám biểu tình xuất hiện trên Internet nay đã biến mất.

Biến động sôi nổi mấy ngày qua ở trong nước Mỹ đang làm cho sự nghiệp chính trị của Tổng thống Trump ngày càng đen tối.

Ông Michael Cohen, cựu luật sư (2006-2018) của Tổng thống Trump và cũng từng là phó chủ tịch của Trump Organization và giữ nhiều chức vụ cao cấp khác nhau trong Đảng Cộng hòa, khai trước Ủy Ban Thanh Tra của Hạ Viện rằng ông Trump là một tội phạm hình sự, một kẻ kỳ thị chủng tộc và bịp bợm.

Ông Cohen cũng đưa ra những bằng chứng không thể chối cãi được là những ngân phiếu về việc ông Trump chi tiền để bịt miệng cô đào cởi truồng Stormy Daniels, một tội hình sự, và dự án xây Trump Tower tại Moscow mà ông Trump luôn luôn phủ nhận cho đến khi hồ sơ có chữ ký của ông được báo chí phanh phui ra.

Hơn thế nữa, ông Trump sẽ còn phải đối phó với phúc trình của Công tố viên đặc biệt Robert Muller sẽ được phổ biến trong vài ngày tới và cuộc điều tra của Văn phòng tư pháp Southern District of New York về một số tội ác của ông Trump chưa được tiết lộ.

Ông Trump đã có buổi gặp với Chủ tịch nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sáng 27/2

Việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp của Tổng Thống Trump phần đông dân chúng tin là giả tạo. Sau khi từ Việt Nam trở về Mỹ, ôngTrump hoàn toàn giữ im lặng về cuộc điều trần sôi nổi và tai hại của Michael Cohen. Sự nghiệp chính trị của ông Trump lung lay đến tận gốc.

Những ai còn mơ tưởng Tổng thống Trump ưu tư về nhân quyền, tự do và dân chủ ở Việt Nam cần phải phân tách bản chất con người của Trump và nhìn vào thực tế sự kiện chính trị.

Một con người có nhiều vấn đề như thế với cá tính như thế liệu có thể trông cậy được hay không ?

Nguyễn Quốc Khải

Nguồn : BBC, 01/03/2019

Nguyễn Quốc Khải, hiện đang sinh sống ở Virginia, Hoa Kỳ, là cựu chuyên viên kinh tế và tham vấn của Ngân Hàng Thế Giới. Ông thường đóng góp bài cho VOA, BBC, và Asia Times.

*******************

Phản ứng sau khi Mỹ - Việt Nam ký thỏa thuận thương mại nhưng không nêu vấn đề nhân quyền

Trung Khang, RFA, 27/02/2019

Ngày 27/2/2019, tại Hà Nội, nhân cuộc gặp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch nước kiêm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các công ty Mỹ và Việt Nam đã ký một loạt các thỏa thuận thương mại trị giá hơn 20 tỷ đô la, nhưng vấn đề nhân quyền đã hoàn toàn không được đề cập. Phản ứng của các nhà bất đồng chính kiến như thế nào ?

Tổng thống Mỹ Donald Trump (thứ hai bên trái) và Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (phải) chào Giám đốc điều hành hãng máy bay thương mại Boeing Kevin McCallister (trái) và Giám đốc điều hành Vietjet Nguyễn Thị Phương Thảo (thứ hai bên phải) trong lễ ký tại phủ Chủ tịch ở Hà Nội hôm 27/2/2019 AFP

Từ Hà Nội, khi trao đổi với Đài Á Châu Tự Do hôm 27/2, Tiến sĩ Nguyễn Quang A nhận định :

"Tôi nghĩ đó là một cách rất là khéo của Việt Nam để gãi đúng chỗ ngứa của ông Trump về vấn đề thương mại của hai nước, về vấn đề thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam. Nhưng thực chất nếu đi sâu vào vấn đề thì thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam không đến mức 30 tỷ USD đâu, có nhiều hàng hóa Mỹ mà Việt Nam mua được sản xuất từ Trung Quốc. Nên thực tế nó cân bằng hơn. Nên việc ký kết mua máy bay cũng có một chút ý nghĩa thương mại, nhưng nó mang tính trình diễn nhiều hơn".

Sau buổi gặp gỡ với ông Nguyễn Phú Trọng tại phủ Chủ tịch, Tổng thống Donald Trump đã đến nhà khách chính phủ để gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Tại buổi gặp, Tổng thống Trump ca ngợi phát triển kinh tế của Việt Nam và nói rằng Việt Nam có thể là một mô hình kinh tế cho Bắc Hàn. Ông cũng nói đến các thỏa thuận thương mại hai bên vừa ký kết và không quên nói rằng Hoa Kỳ có những thiết bị quân sự tốt nhất thế giới. Tuy nhiên vấn đề nhân quyền đã không hề được ông Trump đả động đến trong cả hai cuộc gặp quan trọng với lãnh đạo Việt Nam.

Nhận định về vấn đề này Phó giáo sư Hoàng Dũng nói :

"Ông Trump không phải là đấng cứu thế, mà để những nơi nào có tiếng kêu thương mà ông đến cứu vớt, ông xử sự theo cái mà ông cho là tốt cho nước Mỹ. Hiện nay địa chính trị của Việt Nam có lợi cho Mỹ, cho nên ông Trump không lên tiếng về nhân quyền, thì chúng ta không nên phán xét ông theo phương diện đạo đức hay con người mà phán xét là một nhà chính trị".

Phó giáo sư Hoàng Dũng cho biết, chẳng có kỳ vọng gì cả, đất nước Việt Nam do người Việt Nam quyết định, quốc tế hết sức quan trọng, nhưng theo ông họ chỉ tạo điều kiện, họ làm cho trong nước thuận lợi hơn hay không thuận lợi hơn, chứ không bao giờ nước ngoài có vai trò quyết định trong vấn đề nội bộ của đất nước cả.

Còn nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Chí Tuyến thì cho rằng đây không phải là chuyến thăm chính thức nên không thể đòi hỏi ông Trump nêu vấn đề nhân quyền :

"Chuyến sang Việt Nam lần này của Tổng thống Trump không phải là được nhà cầm quyền Việt Nam mời sang thăm, mà là sang để gặp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-Un, để giải quyết vấn đề của Bắc Triều Tiên. Nói nôm na là họ thuê địa điểm để họ làm chuyện của họ thôi. Thế nên trong buổi gặp mặt của ông Trump với lãnh đạo đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thì tôi nghĩ nó diễn ra rất là ngắn, chủ yếu để bắt tay chụp ảnh là chính, thì trong quá trình như vậy không thể đòi hỏi ông Trump nêu vấn đề nhân quyền trong khoảng thời gian rất là ngắn, nhất là sang không phải với tư cách là làm việc với phía Việt Nam".

Cựu tù chính trị Bùi Thị Minh Hằng cũng cho rằng không nên quá kỳ vọng vào ông Trump :

"Quan điểm của tôi là một nhà bất đồng chính kiến trong nước thì tôi cho rằng người dân Việt Nam không nên quá kỳ vọng vào ông Trump hay một quốc gia nào đó can thiệp vào vấn đề nhân quyền cho mình. Quan điểm của tôi là người dân Việt Nam phải tự nhìn thấy, dù bức xúc, dù hài long, thì mình phải tự nhìn thấy hoàn cảnh thực tế của mình. Nếu mình cần nhân quyền, cần đòi hỏi quyền lợi chính đáng của mình, thì tôi nghĩ người Việt Nam cần phải đối diện một cách mạnh mẽ hơn nữa, chúng ta không thể trông chờ vào Trump, vì ông Trump không có trách nhiệm lo vấn đề nhân quyền cho Việt Nam. Mà điều ông Trump muốn làm là những cái lợi ích cho nước Mỹ như ông ấy tuyên bố khi tranh cử. Tôi nghĩ rằng là người dân Việt Nam phải tự đứng lên, tự mình nhìn thẳng vào sự thật và tự mình phải làm điều gì đó để thay đổi".

Đồng quan điểm, Phó giáo sư Hoàng Dũng cũng không có kỳ vọng vào ông Trump, ông cho rằng đất nước Việt Nam là do người Việt Nam quyết định, quốc tế hết sức quan trọng, nhưng dẫu sao họ chỉ tạo điều kiện, chứ không thể có vai trò quyết định trong vấn đề nội bộ của đất nước.

Còn Nhà báo Tô Oanh thì cho rằng ngoài hợp đồng mua máy bay, Việt Nam lợi dụng dịp này để mà tự xưng là ‘trung tâm hòa giải quốc tế’. Ông nói tiếp :

"Chính quyền Việt Nam chỉ là một người chỉ chuyên đi xin, sợ nhà bên cạnh như bố mình, chịu mất đất đai, thiệt hại đủ thứ cũng không dám há mồm nói… tôi nghĩ buồn lắm".

Tiến sĩ Nguyễn Quang A bày tỏ thất vọng :

"Ông Trump thì ông chỉ quan tâm đến kỳ bầu cử tới, để thỏa mãn cá nhân ông ấy, còn giá trị cốt lõi của nước Mỹ, hay dân chủ, nhân quyền thì ông cũng chẳng cần nói đến. Rất đáng tiếc thông tin trong buổi họp mặt với lãnh đạo Việt Nam ông Trump không đả động đến nhân quyền là sự thật. Nên tôi nghĩ khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết" của ông ấy nên đổi thành "Trump trên hết"…".

Trung Khang

Nguồn : RFA, 27/02/2019

Hôm 25/2/2019, tờ The Guardian của Anh có bài viết nhan đề ‘Kiểm duyệt và im lặng : Các nước Đông Nam Á chịu đựng sự đàn áp’, trong đó có đoạn nhận định rằng dưới thời Tổng thống Donald Trump, tác động về nhân quyền của Hoa Kỳ ở Đông Nam Á đã suy yếu đáng kể. Hoa Kỳ và Việt Nam hợp tác nhiều hơn về chiến lược và kinh tế, trong khi Hà Nội tiếp tục gia tăng bắt giữ, tra tấn và đàn áp các nhà báo cũng như các bloggers bất đồng chính kiến trong 18 tháng qua.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump lên máy bay Air Force One ngày 25 tháng 2 năm 2019 đến Việt Nam dự Thượng đỉnh Trump - Kim. AFP

Nhà báo Nguyễn Văn Hải, tức blogger Điếu Cày, người bị kết tội chống Nhà nước - bị kết án 12 năm tù năm 2012, và bị đẩy sang Mỹ từ nhà tù cộng sản vào năm 2014 - nhận xét về tình hình nhân quyền Việt Nam cũng như một số nước khu vực Đông Nam Á đi xuống với ví dụ gần nhất là nhà báo Phillipines Maria Ressa bị bắt do chỉ trích Tổng thống Rodrigo Duterte :

"Thứ nhất là ê kíp của Nguyễn Phú Trọng lên có xu hướng bảo vệ quan điểm cổ lỗ của đảng cộng sản và thân Trung Quốc cho nên họ đàn áp phong trào đấu tranh dân chủ trong nước rất khốc liệt với nhiều bản án rất nặng nề.

Thứ hai là sự can thiệp từ cộng đồng quốc tế. Sự can thiệp mạnh mẽ và có áp lực chính trị nhất là của chính phủ Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu. Thời gian qua thì sự can thiệp cũng có nhưng chưa thường xuyên và mạnh mẽ như thời Tổng thống Obama".

Chỉ hai ngày trước thượng đỉnh Trump - Kim diễn ra tại Hà Nội, ông Francisco Bencosme, giám đốc vận động khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của Tổ chức Ân xá Quốc tế nói rằng ‘Tổng thống Trump đã nhiều lần phớt lờ vấn đề nhân quyền của người dân Bắc Hàn để làm hài lòng ông Kim Jong-un. Sự im lặng của Tổng thống Mỹ đã khiến nhân quyền Bắc Hàn bị vi phạm nghiêm trọng.’

Một tuần trước khi Tổng thống Donald Trump đến Việt Nam, các dân biểu lưỡng đảng trong Hạ viện Hoa Kỳ, gồm dân biểu Alan Lowelthal, dân biểu Chris Smith và dân biểu Zoe Lofgren đã ký thư yêu cầu Tổng thống Mỹ lên tiếng về vấn đề nhân quyền với các nhà lãnh đạo Việt Nam khi ông đến Hà Nội. Bức thư đề ngày 19/2/2019 nêu rõ Việt Nam có một thành tích đáng lo ngại về nhân quyền, đặc biệt là lĩnh vực tù nhân lương tâm. Theo một danh sách do tổ chức Ân Xá Quốc Tế nêu ra thì trong năm 2018 có gần tù nhân lương tâm bị cầm tù bởi có quan điểm không được chính phủ Việt Nam chấp nhận.

Theo các nhà quan sát thì Tổng thống Donald Trump không quan tâm đến nhân quyền các nước Đông Nam Á với chính sách ngoại giao ‘Nước Mỹ trên hết’. Nhà báo Phạm Chí Dũng nhận định :

"Có ít nhất ba ví dụ ở ba quốc gia. Thứ nhất là Thái Lan nhân quyền đi xuống, dần chuyển sang chế độ quân phiệt. Thứ hai là Singapore, nhân quyền cũng bị đánh giá thấp đi một chút, còn ở Việt Nam thì nổi bật. Từ năm Trump bắt đầu nhậm chức thì đặc biệt năm 2017 là năm đàn áp các nhà hoạt động khốc liệt nhất, bắt đến hơn 30 người và kéo dài đến năm 2018. Cho nên có thể đánh giá là thời kỳ của Trump với hơn hai năm đầu nhưng nhân quyền Châu Á đi xuống, thậm chí có những nước đi xuống tồi tệ như Việt Nam".

Tuy đây không phải là chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Donald Trump, nhưng theo Yonhap, Tổng thống Trump sẽ gặp các quan chức Việt Nam vào lúc 11g sáng 27/2. Ông dự kiến gặp Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, sau đó tham dự các cuộc đàm phán song phương mở rộng, "ký kết thương mại", gặp Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và ăn trưa với thủ tướng nước chủ nhà.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Già lo ngại rằng sau Thượng đỉnh Trump - Kim thì nhân quyền Việt Nam sẽ tồi tệ hơn khi hình ảnh Việt Nam được ca ngợi như hình mẫu cho Triều Tiên học theo. Ông phân tích rằng nếu Hoa Kỳ tỏ thái độ mạnh về nhân quyền Việt Nam thì có thể phá vỡ sự tin tưởng của ông Kim Jong-un, điều đó bất lợi cho Hoa Kỳ, bởi trọng tâm của Hoa Kỳ là đang muốn thuyết phục ông Kim trong vấn đề phi hạt nhân hóa. Nói về nhân quyền Việt Nam, ông Nguyễn Ngọc Già đưa ra bốn ý chính :

"Thứ nhất là tình hình nhân quyền Việt Nam càng ngày càng đi xuống. Từ năm ngoái cho đến năm nay nhiều người đã bị bắt. Mới nhất là ông Huỳnh Đắc Túy bị quy cho tội tàng trữ, phát tán thông tin nhằm chống nhà nước theo Điều 117 Bộ luật hình sự. Có những trường hợp bị giam rất bất minh như trường hợp bác sĩ Nguyễn Thị Tố Nga, hay trường hợp nhà báo Trương Duy Nhất vẫn bặt vô âm tín cho đến hôm nay. Chúng ta thấy rõ tình hình nhân quyền của Việt Nam là một xự xuống dốc thảm hại.

Ý thứ hai là dù EVFTA tạm hoãn và EU đang đặt vấn đề nhân quyền trở lại thành trọng tâm trong việc ký kết hiệp định, nhưng tôi cho rằng EU không đủ biện pháp để ảnh hưởng đến nhà cầm quyền Việt Nam.

Ý thứ ba là người ta nói rằng dưới thời Tổng thống Trump, ông không quan tâm lắm tới nhân quyền Việt Nam cũng như một số các quốc gia Đông Nam Á khác thì tôi cho rằng điều này là có căn cứ, và tôi nghĩ rằng sau Thượng đỉnh Trump - Kim thì nhân quyền Việt Nam sẽ tồi tệ hơn, nhà cầm quyền Việt Nam sẽ leo thang đàn áp, bởi vì hình ảnh Việt Nam được ca ngợi như hình mẫu cho Triều Tiên học theo.

Ý thứ tư là nguyên tắc chung của các quốc gia, nếu nước khác không có động thái nào đe dọa an ninh quốc gia họ thì sẽ khó mà kêu gọi họ lên tiếng cho nhân quyền quốc tế nói chung và Việt Nam nói riêng.

Trường hợp Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc là một ví dụ vì đó là động thái đe dọa an ninh quốc gia của Đức và họ buộc phải can thiệp".

Ông Phil Robertson, Phó giám đốc đặc trách khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch chia sẻ với RFA hôm 19/2/2019 rằng ông hy vọng sẽ nhìn thấy sự quan tâm nhiều hơn về vấn đề nhân quyền Việt Nam của Chính phủ Mỹ, cũng như Hoa Kỳ sẽ đặt nặng vấn đề nhân quyền trong mối quan hệ ngoại giao với các quốc gia ở khu vực Đông Nam Á.

Diễm Thi

Nguồn : RFA, 26/02/2019

"Nhà nước Việt Nam là vô pháp và có thành tích nhân quyền tồi tệ nhất khu vực Đông Nam Á"

Ông Phil Robertson, Phó giám đốc đặc trách khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch có chuyến đi đến thủ đô Washington D.C để vận động cho nhân quyền và dân chủ.

Chính quyền Hà Nội tuyên các bản án tù nặng nề đối với các nhà hoạt động dân chủ tại Việt Nam. RFA

Ông Phil Robertson dành cho Ban Việt ngữ một cuộc phỏng vấn liên quan tình hình nhân quyền tại Việt Nam.

Trước hết, ông cho biết ghi nhận của HRW về vụ việc Blogger Trương Duy Nhất mất tích vào ngày 26 tháng 1 vừa qua :

Phil Robertson : Vụ việc xảy ra thật sự là bí ẩn. Có thể nói rõ ràng là ông Trương Duy Nhất đến Thái Lan để tìm quy chế tị nạn chính trị và ông Nhất đã xuất hiện tại văn phòng làm giấy tờ của Cao ủy Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) và có hình ảnh chứng minh cho điều này. Chúng tôi cũng nhận được tin ông Nhất có gặp gỡ và liên lạc với một số người mà ông tin cậy trước khi mất tích. Chúng tôi thật sự không biết chuyện gì đã xảy ra. Nhưng, chúng tôi quan ngại Chính quyền Việt Nam có liên can trong việc bắt ông Nhất và làm cho ông ta mất tích.

Chính quyền Việt Nam được ghi nhận đã từ lâu tiến hành việc theo dõi và cản trở các nhà bất đồng chính kiến chạy lánh nạn ra nước ngoài, như Thái Lan và các nước khác trong khu vực Đông Nam Á. Vì vậy, ngay lập tức Hà Nội bị ngờ có thể đã làm điều gì đó như họ từng hành động một cách tương tự đối với nhân vật (Trịnh Xuân Thanh) tìm quy chế tị nạn ở Đức, đã bị bắt cóc mang về nước.

Chúng tôi chờ đợi nhìn thấy ông Trương Duy Nhất xuất hiện trở lại. Nhưng ngay lúc này, chúng tôi cố gắng gây áp lực lên Chính quyền Thái Lan tiến hành một cuộc điều tra nghiêm túc. Một giới chức di trú tại Bangkok nói rằng họ đang xem xét vấn đề này. Tuy nhiên, chúng tôi không thể biết được họ sẽ điều tra một cách toàn diện và sâu rộng ra sao.

RFA : Như ông đã nói rằng Chính quyền Việt Nam thường xuyên có những hành động bắt giữ công dân như thế, ông nhận định tính chất nghiêm trọng của vụ việc Blogger Trương Duy Nhất mất tích như thế nào ?

Phil Robertson : Cứ mỗi một người tìm quy chế tị nạn bị mất tích thì đều nghiêm trọng. Chúng tôi ghi nhận nhiều trường hợp xảy ra trong khu vực Châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, bắt người ở Thái Lan. Việt Nam và Campuchia cũng thế. Do đó, một cách tổng thể có thể cho rằng Blogger Trương Duy Nhất đã bị bắt về Việt Nam. Chúng tôi vẫn chưa có thông tin nào để xác minh và chúng tôi đang kết hợp với các tổ chức cũng như tiếp xúc với những người biết được thông tin liên quan để tìm hiểu thêm thông tin xác thực. Vụ việc vẫn còn trong vòng bí ẩn.

RFA : Về tình hình nhân quyền ở Việt Nam, HRW vẫn luôn kêu gọi Chính quyền Hà Nội trả tự do cho các blogger, những nhà hoạt động và tù nhân chính trị đã bị bắt giữ và giam cầm một cách bất công. Thế nhưng, RFA ghi nhận sự kêu gọi của HRW vẫn chưa nhận được sự phản hồi nào từ phía Hà Nội. Trái lại, ngày càng nhiều bản án tù bị tuyên với thời gian dài hơn, chẳng hạn như trường hợp nhà hoạt động dân chủ Nguyễn Đình Lượng bị kết án đến 20 năm tù giam. Không những vậy, tình trạng đàn áp các hoạt động cổ súy cho dân chủ, các quyền tự do về biểu đạt, hội họp, tôn giáo…các quyền về xã hội/chính trị ngày càng mạnh tay. Ông cho rằng những lý do mà Hà Nội hành xử như vậy là gì, đặc biệt từ khi đương kim Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng được bầu chọn trở thành Chủ tịch nước Việt Nam ?

Phil Robertson : Tôi muốn nhắc lại sự kiên hồi năm 2017 khi Thủ tướng Việt Nam đến thăm Nhà Trắng qua lời mời của Tổng thống Donal Trump. Tại cuộc họp ở Nhà Trắng với Hội đồng An ninh Quốc gia và Bộ Nội An Hoa Kỳ, chúng tôi nhận thấy vấn đề nhân quyền không hề được nhắc đến. Chính phủ Hoa Kỳ hoàn toàn thiếu sót khi không đề cập đến vấn đề nhân quyền với Thủ tướng Việt Nam. Chúng tôi cho rằng Việt Nam nhận ra là Hoa Kỳ không quan tâm đến vấn đề nhân quyền nên Việt Nam được tự do trong cách hành xử về nhân quyền ở nước của họ. Chúng tôi tin rằng Chính quyền Việt Nam rất thông minh trong lãnh vực ngoại giao nên do đó họ nghĩ rằng học có thể làm bất kỳ điều gì họ muốn và vì thế chúng ta nhận thấy tình trạng đàn áp và kết án tù nhiều năm đã và đang diễn ra đối với những người bất đồng chính kiến. Đây là bản chất thật của Chính quyền Việt Nam, họ cứ việc làm bởi vì họ nhìn thấy cộng đồng thế giới không quan tâm.

Chúng tôi ghi nhận có chút thay đổi liên quan đến việc Hà Nội ngược đãi các quyền của dân chúng ở Việt Nam vì bị ảnh hưởng đến mối quan hệ với Châu Âu (EU) về Hiệp định Tự do Thương mại Việt Nam-EU (EVFTA). Hiện Hà Nội gặp trở ngại trong việc ký kết hiệp định này với phía Quốc hội Châu Âu.

RFA : Mới đây nhất, hồi tháng 1 năm 2019, tại kỳ Kiểm điểm định kỳ phổ quát về nhân quyền của Việt Nam (UPR) diễn ra ở Thụy Sĩ nói riêng, cũng như Việt Nam nhiều lần phản bác những báo cáo về tình hình nhân quyền Việt Nam bị tồi tệ ; đồng thời Việt Nam còn lên tiếng cho rằng các tổ chức phi chính phủ như HRW, Ân xá Quốc tế-Amnesty International, Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ), Tổ chức Phóng viên Không Biên giới hay các chính phủ như Chính phủ Hoa Kỳ, Chính phủ EU hiềm khích với Việt Nam, can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Việt Nam và thực hiện các báo cáo sai trật về tình hình nhân quyền tại Việt Nam.

Câu hỏi được nêu lên rằng HRW và những tổ chức khác làm thế nào để chứng minh những lời tuyên bố của Việt Nam hoàn toàn tôn trọng các quyền của người dân về nhân quyền, dân sự, chính trị, tôn giáo là không đúng sự thật ?

Ông Phil Robertson, Phó giám đốc đặc trách khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền-Human Rights Watch trong cuộc phỏng vấn với Ban Việt ngữ RFA ngày 19/01/19. RFA

Phil Robertson : Chúng tôi vẫn tiếp tục các công việc mà chúng tôi đã và đang làm là chúng tôi thu thập tài liệu, chứng cứ những việc xảy ra và làm báo cáo. Các tổ chức nhân quyền giống như HRW cùng làm một công việc là thu thập tài liệu, tiếp xúc với người dân, xem xét sự việc, tham khảo luật pháp…Có một sự tranh cãi là Chính phủ Việt Nam phải thực hiện theo Công ước Nhân quyền Quốc tế mà họ đã ký phê chuẩn, nhưng đó chỉ là chiêu trò. Chẳng hạn, Công ước Nhân quyền Quốc tế công nhận quyền tự do phản biện của người dân đối với nhà nước, thế nhưng Chính quyền Việt Nam và Luật pháp Việt Nam chống lại nghĩa vụ về nhân quyền theo quốc tế mà họ tham gia. Chính quyền Việt Nam cứ nói trắng thành đen, và họ cứ tiếp tục dối trá như thế nhưng cộng đồng thế giới thì vẫn cứ tin theo. Các quốc gia cứ tiếp nối trong những vấn đề bang giao về chính trị và nhằm đạt được các lợi ích đủ để không đặt vấn đề nhân quyền của Việt Nam lên bàn nghị sự.

Chúng tôi muốn nói với người Việt Nam khắp thế giới rằng quý vị quan tâm đến nhân quyền Việt Nam thì chính quý vị phải yêu cầu các lãnh đạo quốc gia của quý vị ủng hộ cho nhân quyền ở Việt Nam.

RFA : Không chỉ liên quan báo cáo nhân quyền ở Việt Nam, mà báo cáo nhân quyền tại các nước trong khu vực Đông Nam Á như Campuchia, Myanmar, Lào…cũng được ghi nhận là bị xấu đi. HRW có ghi nhận nào về sự phối hợp của các tổ chức xã hội dân sự giữa những quốc gia trong khu vực Đông Nam Á cùng với sự hỗ trợ của các tổ chức nhân quyền cho mục đích tương lai tốt đẹp hơn tại khu vực này ?

Phil Robertson : HRW ghi nhận có một sự nỗ lực ở khu vực Đông Nam Á. Các tổ chức xã hội dân sự cùng với những tổ chức phi chính phủ (NGOs) sẽ có cuộc họp trong cùng thời gian diễn ra hội nghị giữa các lãnh đạo của khối ASEAN trong năm 2019 này, ở Thái Lan để bàn thảo về tôn trọng nhân quyền và ủng hộ dân chủ tại khu vực Đông Nam Á.

Sự phối hợp như vậy là rất cần thiết. Tuy nhiên, chúng tôi lo ngại phía Việt Nam sẽ gửi các tổ chức NGOs sự giả hiệu, do nhà nước dựng lên đến tham dự. Chính quyền Hà Nội rất công kích các hoạt động của quốc tế nhằm ủng hộ nhân quyền tại Việt Nam. Họ luôn theo đuổi việc kiểm soát các tổ chức NGOs, những người tị nạn và những nhà bất đồng chính kiến ở nước ngoài như trường hợp bắt cóc Trịnh Xuân Thanh hay vụ việc Blogger Trương Duy Nhất mất tích. Nhà nước Việt Nam là vô pháp, đàn áp nhân quyền và một trong những nhà nước bị báo cáo có thành tích nhân quyền tồi tệ nhất khu vực Đông Nam Á.

RFA : Ông có nhìn thất được viễn ảnh nào khích lệ tinh thần cho những nhà hoạt động dân chủ, các blogger và nhà báo độc lập ở Việt Nam trong năm 2019 qua chuyến đi đến thủ đô Hoa Kỳ để vận động cho dân chủ nhân quyền, thưa ông ?

Phil Robertson : HRW nhận thấy có nhiều hoạt động để vận động cho nhân quyền Việt Nam ở Quốc hội Hoa Kỳ. Chúng tôi hy vọng sẽ nhìn thấy sự quan tâm nhiều hơn về vấn đề nhân quyền Việt Nam của Chính phủ Mỹ cũng như Hoa Kỳ sẽ đặt nặng vấn đề nhân quyền trong mối quan hệ ngoại giao với các quốc gia ở khu vực Đông Nam Á hầu nhân quyền ở đó cũng được tôn trọng giống như ở Hoa Kỳ.

HRW sẽ tiếp tục làm việc với chính phủ của các nước và Liên Hiệp Quốc để cộng đồng quốc tế ủng hộ và bảo vệ cho nhân quyền tại Việt Nam.

RFA : Chân thành cảm ơn ông Phil Robertson dành cho RFA cuộc phỏng vấn này.

Nguồn : RFA, 19/02/2019

Theo bản Phúc trình Toàn cầu 2019 của tổ chức Theo dõi Nhân Quyền (Human Rights Watch), trong năm 2018, nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã gia tăng đàn áp nhân quyền :

"Có ít nhất 42 người bị kết án chỉ vì công khai thể hiện ý kiến  phê phán chính phủ, tham gia các cuộc biểu tình  một cách ôn hòa hoặc tham gia các nhóm ủng hộ dân chủ . Trong đó bao gồm chín thành viên  của Hội Anh em Dân chủ  và năm thành viên Liên minh Dân tộc Việt Nam Tự quyết . Tháng Sáu, hai thành viên Hội Anh em Dân chủ là Nguyễn Văn Đài và Lê Thu Hà chấp nhận ra tù để đi lưu vong tại Đức".

Theo bản Phúc trình Toàn cầu 2018 của tổ chức Theo dõi Nhân Quyền, nhà cầm quyền cộng sản "đã bắt giữ ít nhất 21 blogger và các nhà hoạt động nhân quyền" trong năm 2017.

Trước đó, theo bản Phúc trình Toàn cầu 2017 của tổ chức Theo dõi Nhân Quyền, trong năm 2016, "có ít nhất 19 blogger và nhà hoạt động" bị nhà cầm quyền cộng sản xét xử và kết án".

Dựa vào những số liệu trên của tổ chức Theo dõi Nhân Quyền, chúng ta có thể dễ dàng thấy được số lượng người bất đồng chính kiến bị bắt và kết án tăng gần gấp 3 trong năm 2018 so với năm 2017.

Trong chuyến viếng thăm Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ, Michael R. Pompeo, đã đến gặp Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Trong cuộc trò chuyện với ông Trọng vào ngày 7/8/2018, Pompeo không một lần nhắc đến hai chữ "nhân quyền".

Hôm sau, vào ngày 8/7/2018, trong bài phát biểu với cộng đồng doanh nhân tại Hà Nội , Pompeo đã dành những lời khen ngợi dành cho lãnh đạo đảng cộng sản Việt Nam :

"Mối quan hệ mới mẻ với Hoa Kỳ, kết hợp với sự cần cù của nhân dân Việt Nam và sự lãnh đạo sáng suốt, đã giúp Việt Nam có một câu chuyện thành công đáng kinh ngạc. Việt Nam có nền kinh tế phát triển nhanh nhất Đông Nam Á… trong bối cảnh quan hệ thương mại đang sôi động và hợp tác an ninh ngày càng tăng, không gì thiệt hại cho quyền lợi của Mỹ hơn là chọn một cuộc tranh chấp với Việt Nam…".

Chẳng lẽ ông Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ quên rằng Việt Nam là một nước độc tài toàn trị, quyền tự do tối thiểu của người dân bị đảng cầm quyền chà đạp, hàng triệu người dân vẫn đang sống trong nghèo khổ và oan ức vì bị tù oan, bị cưỡng chiếm đất đai, bị đàn áp vì lên tiếng bênh vực lẽ phải ? Nói như Pompeo nghĩa là việc đàn áp và chà đạp nhân quyền của đảng cộng sản là "sự lãnh đạo sáng suốt" ? Theo đánh giá về mức độ tự do của Freedom House, chỉ số nhân quyền của Human Rights Watch, hoặc chỉ số tham nhũng bạch của Transparency International, thì Việt Nam cùng với các nước độc tài khác luôn nằm gần cuối bảng. Chẳng lẽ sự thất bại và không có quyền tự do tối thiểu của đại đa số người Việt là "một câu chuyện thành công đáng kinh ngạc" đối với ông Pompeo ?

Nhân quyền : giá trị nền tảng của Hoa Kỳ

Chắc chắn sẽ có bạn lập luận rằng : Tại sao Trump phải quan tâm nhân quyền Việt Nam ? Thưa, bởi vì vận động dân chủ và nhân quyền luôn là một chiến lược ngoại giao quan trọng của Hoa Kỳ từ sau Chiến tranh Lạnh. Bộ Dân chủ, Nhân quyền, và Lao động thuộc Bộ Ngoại giao nhấn mạnh : "Thúc đẩy sự tôn trọng nhân quyền, các quyền lao động, và dân chủ thông qua chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ góp phần tạo nên hòa bình, thịnh vượng và ổn định ở nước ngoài, làm giảm các mối đe dọa đối với Hoa Kỳ và tăng cường sự bền vững đối với các đối tác an ninh. Có thể nói, thực hiện những chiến lược này là tối quan trọng đối với an ninh quốc gia của Hoa Kỳ".

Theo luật, hàng năm Bộ Ngoại giao phải trình lên Quốc hội các báo cáo tổng hợp về tình hình nhân quyền toàn cầu. Quốc hội Hoa Kỳ cũng luôn dành một khoản chi phí hàng năm khá lớn cho cuộc vận động dân chủ và cải thiện nhân quyền ở vô số quốc gia.

Tuy nhiên, từ khi Trump nhậm chức tổng thống, vận động dân chủ và cải thiện nhân quyền của Bộ Ngoại giao đã suy yếu rõ rệt và đáng kể. Theo ngân sách mà Nhà Trắng đệ trình cho năm 2019, nguồn tài chính cho tổ chức Quỹ Quốc gia Hỗ trợ Dân chủ (National Endowment for Democracy) và các chương trình thúc đẩy dân chủ khác giảm mạnh. Ngân sách dự trù của chính quyền Trump sẽ cắt giảm 40% tổng tài trợ cho dân chủ và nhân quyền.

Nhân quyền chẳng là cái thá gì với Trump

Trong hơn 6.500 ngàn cái tweet của Trump từ lúc nhậm chức Tổng thống tới nay, chỉ có vỏn vẹn 5 lần Trump nhắc đến "human rights". Trong 5 lần, Trump không nhắc vi phạm nhân quyền của Bắc Hàn, Trung Quốc, Cuba, hay Việt Nam, nhưng là Iran.

Trong cuộc họp song phương với Nguyễn Phú Trọng tại trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 12/11/2017, Trump đã phát biểu rằng : "Xin cảm ơn Ngài Tổng bí thư rất nhiều. Ngài là một người đáng kính, và đây là niềm vinh dự của tôi khi được có mặt tại đây cùng với Ngài. Và tôi xin bày tỏ lòng biết ơn dành cho Ngài vì đã đón tiếp chúng tôi". Trong bài phát biểu với Nguyễn Phú Trọng,Trump không một lần nhắc đến hai chữ "nhân quyền".

Trump phát biểu trong cuộc họp song phương với Nguyễn Phú Trọng tại trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 12/11/2017

Còn trong cuộc họp song phương với Trần Đại Quang tại phủ chủ tịch nước vào ngày 11/11/2017, Trump đã phát biểu rằng : "Thưa Ngài chủ tịch, tôi xin chúc mừng những nỗ lực của ông trong việc thực hiện cải cách kinh tế và tăng cường thương mại và đầu tư của Việt Nam trên mọi phương hướng. Hoa Kỳ rất nhiệt thành với những cải cách nhằm thúc đẩy sự thịnh vượng kinh tế cho mọi công dân Việt Nam… Tôi đã đi thăm một số nơi của Việt Nam, và những gì đang diễn ra quả thật là rất tuyệt vời". Một lần nữa, Trump không hề nhắc đến hai chữ "nhân quyền".

Ngược lại, trong chuyến viếng thăm Việt Nam vào tháng 5/2017, Tổng thống Obama đã có bài phát biểu gửi quốc dân Việt Nam. Đáng lưu ý, Obama đã nhắc lại vấn đề thúc đẩy "nhân quyền" đến 4 lần :

- Lần 1 : "Tôi ủng hộ TPP bởi những lợi ích chiến lược quan trọng của hiệp định này. Việt Nam sẽ bớt phụ thuộc vào bất kỳ một đối tác thương mại duy nhất nào và hưởng lợi từ quan hệ rộng rãi hơn với nhiều đối tác, bao gồm Hoa Kỳ. Và TPP sẽ củng cố hợp tác khu vực. TPP sẽ giúp Việt Nam giải quyết bất đình đẳng kinh tế, và sẽ thúc đẩy nhân quyền, với mức lương cao hơn và điều kiện lao động an toàn hơn". 

- Lần 2 : "Ngay cả khi chúng ta hợp tác chặt chẽ hơn trong những lĩnh vực mà tôi vừa nói đến, quan hệ đối tác của chúng ta còn bao gồm thành tố thứ ba – giải quyết những lĩnh vực mà chính phủ của chúng ta còn khác biệt, bao gồm nhân quyền".

- Lần 3 : "Hoa Kỳ không tìm cách áp đặt mô hình chính phủ của chúng tôi lên Việt Nam. Những quyền mà tôi nói đây, tôi tin rằng không phải các giá trị Mỹ, tôi nghĩ đó là giá trị phổ quát được minh định trong Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền. Những quyền đó được minh định trong Hiến pháp Việt Nam, khẳng định rằng "người dân có quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí, và có quyền tiếp cận thông tin, quyền tụ họp và quyền lập hội, và quyền biểu tình". Điều đó được nêu trong hiến pháp Việt Nam".

- Lần 4 : "Và trong nhiều năm tới kể từ bây giờ, khi ngày càng có nhiều người Việt Nam và Mỹ đang học tập với nhau ; đổi mới sáng tạo và kinh doanh với nhau ; cùng chung tay vì an ninh của chúng ta, thúc đẩy nhân quyền và cùng nhau bảo vệ hành tinh của mình…"

Mỗi bạn đọc hãy tự tham khảo kỹ lưỡng các bản đánh giá của tổ chức Theo Dõi Nhân Quyền và những phát biểu của Trump khi gặp gỡ các lãnh đạo Đảng, để đánh giá nhân quyền có phải là vấn đề Trump quan tâm hay không. Có thể dễ dàng nhận ra Trump không quan tâm đến nhân quyền. Còn về hành động cụ thể của Trump thì sao ? Theo website của Nhà Trắng , Trump không ký sắc lệnh (Executive Order) nào nhằm trừng phạt, cảnh cáo hoặc gây bất lợi cho nhà cầm quyền Việt Nam.

Thay lời kết

Bài viết này không phải để kêu gọi Trump quan tâm đến nhân quyền, nhưng trình bày thực trạng nhân quyền Việt Nam ngày càng tệ hại dưới thời Trump. Thêm nữa, bài viết là một thông điệp gửi đến những ai mong Trump sẽ khiến chế độ cộng sản lo sợ có cái nhìn chính xác và trung thực hơn.

Cứ nhìn vào sự gia tăng đàn áp với bất đồng chính kiến của nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam và sự phớt lờ nhân quyền của Trump để hiểu vì sao nhân quyền Việt Nam ngày càng tệ dưới thời Trump. Việc Trump khen ngợi các nhà độc tài Kim Jong-un, Putin, Tập Cận Bình, Nguyễn Phú Trọng… và phớt lờ các vi phạm nhân quyền sẽ khiến bọn chúng vui sướng hay sợ hãi ? Thế giới mà bọn độc tài được tổng thống Mỹ tung hô trong khi vi phạm nhân quyền bị tổng thống Mỹ phớt lờ là một thế giới đầy nguy hiểm hay an toàn ?

Trong năm 2019, Đảng Cộng sản Việt Nam chắc chắn sẽ tăng cường bắt bớ và đàn áp các nhà hoạt động ôn hòa vì sự im lặng trước các vi phạm nhân quyền của người đứng đầu Nhà Trắng. Muốn tạo áp lực lên nhà cầm quyền cũng như tạo ra những thay đổi tích cực cho cuộc vận động nhân quyền và dân chủ, người viết thiển nghĩ người Việt nên bắt đầu từ những việc nhỏ nhất là học và tập cách lắng nghe, tôn trọng, và giúp đỡ nhau. Chưa học cách lắng nghe và cậy dựa vào nhau, thì người Việt khó lòng liên kết thành nhiều khối mạnh để đòi hỏi nhân quyền và yêu sách dân chủ với nhà cầm quyền cộng sản. Như cụ Phan Châu Trinh đã dạy cách đây gần 100 năm rằng :

"Tôi xin thưa : Nước ta đã hư hèn bị mắc trong tay người ta rồi, thì bây giờ ta phải đem lòng thương nước, bênh vực lẫn nhau, mà giúp cho nhau để cứu chuộc lại cái danh giá cùng lợi quyền của ta về sau. Hễ người ta làm việc gì bất công thì mình phải hiệp sức nhau lại mà chống"…

Mai V. Phạm

(16/02/2019)

Gia đình các tù nhân lương tâm kêu cứu vì những dấu hiệu bất thường (RFA, 11/02/2019)

Tù nhân lương tâm Phan Kim Khánh trong ngày hôm nay 11/2/2019 sẽ làm đơn kêu oan về việc Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên không nhận đơn kháng cáo phúc thẩm, trong khi đó gia đình của hai TNLT khác là Trần Hoàng Phúc và Huỳnh Trương Ca lên tiếng về những dấu hiệu bất thường xảy ra cho người thân của mình trong trại giam.

Phan Kim Khánh (trái), Trần Hoàng Phúc (giữa), và ông Huỳnh Trương Ca (phải) - RFA edit

Phan Kim Khánh kêu oan về việc Tòa án Thái Nguyên không nhận đơn kháng cáo

Bà Đỗ Thị Lập, mẹ của tù nhân lương tâm Phan Kim Khánh cho hay gia đình bà có buổi gặp con mình trong trại giam Ba Sao, tỉnh Hà Nam hôm 10/2/2019 và nhận được thông tin như trên.

"Hôm qua là cũng có 1 anh trong cùng trại của cháu nó là anh Kiên, hôm 29 cũng báo cho em gái của Khánh là Phan Thị Trang, cho gia đình biết trước là hết tết - là ngày hôm nay (11/2) Khánh sẽ làm đơn kêu oan gửi lên Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên vì nó không nhận tội, đã kháng cáo nhưng Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên không trả lời.

Cháu nó có hỏi gia đình là sau 15 ngày (sau phiên tòa phúc thẩm - PV) có giấy gì về gia đình không, thì gia đình cũng bảo là không có giấy gì hết.

Khánh thông báo cho gia đình, bố mẹ biết là Khánh sẽ làm giấy là kêu oan", bà Đỗ Thị Lập nói qua điện thoại.

Nhà hoạt động sinh viên Phan Kim Khánh Courtesy of Phan Kim Khánh's Facebook

Hồi tháng 10 năm ngoái, luật sư Hà Huy Sơn, người bào chữa cho Phan Kim Khánh cũng cho Đài Á Châu Tự Do biết là ông không biết gì về đơn kháng cáo của thân chủ và việc kháng cáo chỉ có hạn 15 ngày sau phiên sơ thẩm.

Nếu quá thời gian này phải có lý do đặc biệt thì tòa án mới có thể chấp nhận việc kháng cáo.

Phóng viên của Đài Á Châu Tự Do gọi cho số điện thoại của Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên để hỏi về vụ việc nhưng không có người bắt máy.

Sinh viên Phan Kim Khánh, sinh năm 1993, bị tòa án tỉnh Thái Nguyên tuyên 6 năm tù giam và 4 năm quản chế trong phiên xử diễn ra vào ngày 25/10/2017 với cáo buộc ‘tuyên truyền chống nhà nước’ theo điều 88 Bộ Luật Hình sự Việt Nam năm 1999.

Trước khi bị bắt, anh Phan Kim Khánh là Chủ tịch Hội sinh viên Khoa Quốc tế, Đại học Thái Nguyên được một số người hoạt động cùng cho biết, anh thường sử dụng công cụ mạng xã hội để nói lên tình trạng tham nhũng và các vấn đề xã hội khác tại Việt Nam.

Truyền thông trong nước dẫn cáo trạng quy kết, từ tháng 3/2015 Phan Kim Khánh đã lập và quản trị 2 trang blog, 3 tài khoản facebook và 2 kênh YouTube để đăng nhiều thông tin mà theo Công An Việt Nam là "có nội dung bịa đặt, xuyên tạc nhằm chống Nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, phần lớn được lấy từ các trang mạng phản động khác".

Trần Hoàng Phúc không nhận canh của trại giam vì nghi "có vấn đề"

Một tù nhân lương tâm trẻ khác là Trần Hoàng Phúc không nhận canh của trại giam An Phước, tỉnh Bình Phước từ đầu tháng 1 cho tới nay vì nghi thực phẩm của trại giam "có vấn đề’.

Thông tin trên được bà Huỳnh Thị Út, mẹ của tù nhân lương tâm này nói với Đài Á Châu Tự Do sau chuyến thăm gặp ngày11/2/2019 như sau :

"Cái thức ăn thì lần (thăm gặp) vừa rồi tại sao con có nói cả tháng không nhận canh thì Phúc nói là con nghi ngờ là trong canh có vấn đề, vì khi người ta đầu độc thì con đường dễ nhất và nhanh nhất là chất lỏng nên con không nhận. Chỉ ăn thức ăn gia đình mình gửi vào thôi !", bà Huỳnh Thị Út nói qua điện thoại vào trưa 11/2/2019.

Bà Út cũng cho biết thêm thông tin là thuốc đặc trị viêm gan siêu vi C gửi vào cho Trần Hoàng Phúc từ hôm 5/1 thì anh này đã được trại giam cho nhận để điều trị và trong ngày mùng 1 và mùng 3 Tết Kỷ Hợi vừa qua, những tù nhân chính trị trong trại giam An Phước cũng được ra khu giam riêng để giao lưu, trò chuyện với nhau.

Sinh viên Trần Hoàng Phúc Courtesy of FB Nguyen Thien Nhan

Anh Trần Hoàng Phúc, sinh năm 1994, đã học hết năm cuối Khoa Luật quốc tế – trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, nhưng chưa được trường cấp bằng do tham gia các hoạt động cổ vũ cho quyền con người.

Trước lúc bị bắt, Trần Hoàng Phúc là thành viên của nhóm Sáng kiến lãnh đạo Đông Nam Á (YSEALI) do cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama thành lập nhưng bị ngăn đến dự buổi nói chuyện của ông Obama khi ông này đến Thành phố Hồ Chí Minh tháng 5/2016.

Hồi tháng giêng năm 2018, anh bị Tòa án nhân dân Hà Nội tuyên án 6 năm tù giam và 4 năm quản chế cùng với ông Vũ Quang Thuận và Nguyễn Văn Điển trong phong trào Chấn Hưng Nước Việt.

Báo chí nhà nước dẫn cáo trạng của Viện kiểm sát quy kết nhóm 3 người này đã "làm, đăng tải 17 video, clip lên mạng xã hội, Internet và tàng trữ nhiều tài liệu có nội dung phỉ báng chính quyền".

Ông Huỳnh Trương Ca tố bị "ép cung, dụ cung"

Người thân của tù nhân lương tâm Huỳnh Trương Ca, thành viên của nhóm Hiến pháp trong cuộc phỏng vấn với Đài Á Châu Tự Do cho hay, ông Ca trong cuộc thăm gặp cuối tháng 1/2019 đã tố cáo một điều tra viên của cơ quan An ninh Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn điều tra đã "ép cung, dụ cung" ông này để khai ra những người còn lại, nhưng đã từ chối làm theo.

"Có một ngày công an điều tra trên Sài Gòn đi xuống ép cung, dụ ông khai ra những người bạn trên Sài Gòn, những người cùng tuyên thệ và dùng lời lẽ thô thiển nạt nộ.

Nhưng ông nói mấy người không có quyền nói chuyện với tôi kiểu đó nên ông không khai ra gì hết trơn", một người thân của ông Ca vì lý do an toàn xin được giấu tên cho biết.

Ông Huỳnh Trương Ca, sinh năm 1971, bị Tòa án tỉnh Đồng Tháp tuyên phạt 5 năm 6 tháng tù giam với cáo buộc "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" hôm 28/12/2018 vừa qua.

Ông Huỳnh Trương Ca tại cơ quan công an Courtesy of Vietnamnet

Người thân của ông Ca cũng tiết lộ trong phiên tòa sơ thẩm, người tù nhân lương tâm này không "tỏ ra ăn năn, hối hận" như báo chí nhà nước tường thuật về phiên tòa và ông cũng không có luật sư bào chữa.

Người này cũng cho biết, mặc dù ông Ca bị nhiều chứng bệnh trong người như tiểu đường, cao huyết áp, sỏi thận nhưng cán bộ trại giam từ chối nhận thuốc của gia đình gửi vào.

Hiện cũng có những lo ngại cho sức khỏe ông Ca không đủ sức để qua hết án tù vì "điều kiện trong đó khắc nghiệt quá".

Tổ chức Bảo vệ người bảo vệ nhân quyền dẫn lời một thành viên của nhóm Hiến pháp là bà Nguyễn Uyên Thùy cho hay có tổng cộng 9 thành viên của nhóm này bị bắt trước và sau ngày Quốc khánh 2/9 năm ngoái.

Nhóm này được cho là có dự định kêu gọi tiến hành biểu tình ôn hòa vào ngày này để lên tiếng về nhiều vấn đề khác nhau gồm vi phạm nhân quyền, tình trạng tham nhũng có hệ thống, phản ứng yếu ớt của chính phủ Việt Nam đối với vi phạm chủ quyền từ phía Trung Quốc, cũng như quản trị tồi của chính phủ Hà Nội dẫn đến thực tế ô nhiễm môi trường trầm trọng trên cả nước.

**********************

Ông Châu Văn Khảm bị điều tra với cáo buộc "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền" (RFA, 10/02/2019)

Ông Châu Văn Khảm, đảng viên đảng Việt Tân, đang bị điều tra với cáo buộc "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" theo điều 109, và tội "làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức ; tội sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức" vì hành vi sử dụng chứng minh thư với tên Chung Chính Phi để vào Việt Nam, theo điều 341 Bộ luật Hình sự 2015. Đài ABC của Úc dẫn nguồn tin từ Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc cho biết như vậy hôm 10/2.

Ông Châu Văn Khảm - Courtesy of FB Việt Tân

Theo khoản 1 của điều 109, người nào có hoạt động thành lập hoặc tham gia tổ chức nhằm lật đổ chính quyền nhân dân với vai trò người tổ chức, xúi dục hoặc gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân, hoặc tử hình.

Người đồng phạm trong vụ án hoặc chuẩn bị phạm tội nếu bị kết án thì án tù từ 1 năm đến 12 năm.

Hôm 30/01/2019, mạng báo Công an nhân dân thừa nhận, Công an Việt Nam đã bắt giữ côngdân Úc gốc Việt vào khuya ngày 12/01 khi đang lưu trú tại một khách sạn thuộc quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh cùng với thành viên của Hội Anh em dân chủ là ông Nguyễn Văn Viễn.

Đài ABC dẫn một báo cáo của Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc gửi cho gia đình ông Châu Văn Khảm cho hay, Đại sứ quán Úc đã thăm lãnh sự ông Khảm một lần duy nhất vào hôm 28/01.

Cả ông Châu Văn Khảm và Nguyễn Văn Viễn đều bị từ chối luật sư cho đến khi cuộc điều tra hoàn tất dự kiến vào cuối tháng 5 với lý do "cần giữ bí mật điều tra đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia".

Cũng theo báo cáo mà đài ABC xem được, trong suốt chuyến thăm lãnh sự ông Châu Văn Khảm bị quay video, khiến người ta lo ngại rằng ông sẽ không thể nói chuyện thoải mái với các quan chức Úc.

Gia đình ông Khảm nói với ABC rằng họ cũng lo ngại về các vấn đề sức khỏe của thương gia người Úc gốc Việt năm nay 70 tuổi này. Ông bị các chứng bệnh như cholesterol cao và viêm tuyến tiền liệt.

Trong một thư ngỏ đăng trên trang web của đảng Việt Tân hôm 4/2, bà Châu Quỳnh Trang - vợ của ông Châu Văn Khảm bày tỏ tin tưởng rằng chồng bà không làm điều gì sai, nên chính quyền không thể dàn dựng những cáo buộc phi lý để trấn áp những người yêu nước.

"Tôi và gia đình thành tâm cầu nguyện và mong cho chồng tôi sớm được bình an trở về với gia đình", bà Trang viết trong thư ngỏ.

Hồi cuối tháng 1, đảng Việt Tân ra Thông cáo báo chí cho biết ông Châu Văn Khảm, đảng viên cơ sở Úc Châu bị bắt tại Việt Nam vào ngày 13/01 khi "trở về để thu thập dữ kiện và lượng định thực trạng nhân quyền tại quê nhà".

Còn báo chí nhà nước lại quy kết ông Châu Văn Khảm "xâm nhập, tìm cách hoạt động chống phá" trong dịp Tết Kỷ Hợi 2019.

Hồi năm 2016, Bộ Công an Việt Nam ra thông báo cáo buộc đảng Việt Tân là "tổ chức khủng bố", và người nào nhận tài trợ, tham gia các khóa huấn luyện, hoặc hoạt động theo sự chỉ đạo của Việt Tân sẽ đồng phạm tội khủng bố, tài trợ khủng bố và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ sau đó cho hay, Việt Tân không bị liệt vào danh sách khủng bố theo luật pháp Hoa Kỳ.

HRW tố Việt Nam gian dối Liên Hiệp Quốc về hồ sơ nhân quyền (VOA, 02/02/2019)

Tổ chức chuyên theo dõi nhân quyền quốc tế hôm 1/2 tố cáo chính quyền Việt Nam đã "đệ trình một hình ảnh rất sai thực tế" về hồ sơ nhân quyền của mình trong đợt Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát (UPR) tại Liên Hiệp Quốc gần đây.

Phái đoàn Việt Nam tham gia đợt Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát ở Geneva vào ngày 22/01/2019.

Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), báo cáo của chính phủ cho rằng Việt Nam đã thực thi được 175 trong số 182 khuyến nghị mà nước này chấp thuận từ đợt Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát năm 2014 là "rất xa thực tế".

"Các nhà lãnh đạo của Việt Nam lẽ ra có thể vận dụng phiên kiểm điểm của Liên Hiệp Quốc để thực thi các cải cách về nhân quyền thực sự, nhưng thay vào đó họ lại lún sâu hơn qua việc chối bỏ hồ sơ nhân quyền tồi tệ của mình", ông Phil Robertson, Phó giám đốc khu vực Châu Á của HRW, nhận định trong thông cáo đưa ra hôm 1/2 của tổ chức này.

HRW cho biết họ đã ghi nhận việc chính quyền Việt Nam bắt giữ tùy tiện đối với ít nhất 63 nhà hoạt động và blogger trong năm 2017 và 2018, kết tội ít nhất 15 nhà hoạt động và blogger theo các cáo buộc "ngụy tạo" về an ninh quốc gia, với nhiều bản án lên tới mức hơn 10 năm tù giam. Các luật sư bào chữa không có đủ thời gian hoặc không được trình bày ý kiến trong các phiên tòa có động cơ chính trị.

Tổ chức nhân quyền nói thực tế này trái ngược với những gì mà Thứ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung báo cáo tại Liên Hiệp Quốc rằng "Việt Nam đảm bảo cho mọi người quyền bình đẳng trước pháp luật".

HRW cũng dẫn ra nhiều trường hợp có dấu hiệu vi phạm nhân quyền, trong đó có trường hợp của nhà hoạt động môi trường Lê Đình Lượng, nói rằng ông Lượng đã bị cấm không được tiếp xúc với luật sư cho đến tận 1 tháng trước khi bị kết án 20 năm tù. Ngoài ra, còn có trường hợp "mất tích" của blogger Nguyễn Danh Dũng sau khi ông này bị bắt vào tháng 12/2016.

HRW còn đưa ra các trường hợp thực tế khác để phản biện lại tuyên bố của Việt Nam về quyền tự do tôn giáo, tự do ngôn luận, đặc biệt trong lĩnh vực truyền thông, báo chí.

"Chính quyền Việt Nam phát biểu rằng ‘Việt Nam đã trở thành một nước có tốc độ phát triển internet cao nhất thế giới’, với hơn nửa dân số sử dụng internet và khoảng 58 triệu tài khoản Facebook, nhưng đã lờ đi thực tế rằng theo luật an ninh mạng mới có hiệu lực, hàng chục triệu người sử dụng internet ở Việt Nam sẽ không có quyền bảo mật riêng tư và có thể bị bắt giữ tùy tiện vì đăng tải thông tin bị chính quyền cho là đe dọa tới an ninh quốc gia", thông cáo của HRW nói.

Cơ chế Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát do Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc thành lập vào năm 2007 nhằm rà soát định kỳ tình hình nhân quyền của các nước thành viên Liên Hiệp Quốc. Trước kỳ kiểm điểm lần này, Việt Nam từng tham gia UPR vào năm 2009 và năm 2014.

Cũng như hai lần kiểm điểm trước, Việt Nam khẳng định đã "đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người" và được các nước tham gia kiểm điểm "ghi nhận các thành tựu" trong nỗ lực bảo đảm quyền con người, trang tin chính thức của chính phủ Việt Nam nói hôm 24/1.

Ngược lại, nhiều tổ chức nhân quyền và các nhà hoạt động trong nước đều lên án Việt Nam về tình trạng trấn áp nhân quyền ngày càng tăng trong thời gian gần đây. Tại kỳ kiểm điểm lần này, nhiều quốc gia tham gia chất vấn cũng nêu ra những quan ngại đối với Việt Nam về khả năng vi phạm nhân quyền của Luật An ninh mạng, tình trạng tra tấn, vấn đề công đoàn, quyền tự do hội họp, tự do tôn giáo, môi trường an toàn cho xã hội dân sự…

*******************

Đắk Nông : Một Facebooker bị bắt ngay trước Tết Nguyên Đán Kỷ Hợi 2019 (RFA, 02/02/2019)

Bà Dương Thị Lanh, một Facebooker ở tỉnh Đắk Nông vừa bị bắt hôm 30/1/2019 khi lên Ủy ban nhân dân xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’Lấp theo giấy triệu tập lần 1 của Cơ quan điều tra để làm việc liên quan đến 2 tài khoản Facebook có tên "Uyên Thùy" và "Mai Bùi".

Facebooker Dương Thị Lanh - Courtesy of FB SG Ngoc Lan

Ông Trần Côi, chồng của bà Lanh xác nhận với Đài Á Châu Tự Do thông tin về việc bắt giữ tuy nhiên cho hay công an Đắk Nông không đưa ra bất kỳ giấy tờ nào để chứng minh.

"Nó chỉ có đánh giấy mời đi làm việc cuối năm, ghi trong đó là có liên quan đến Facebook Uyên Thùy, Mai Bùi ; nó hẹn 2 giờ lên làm việc, khi lên thì nó bắt luôn.

Lúc bắt em ở nhà thì em không biết, lúc nó nhốt xong nó chở Ngọc Lan (nickname Facebook của bà Lanh) quay lại nhà nó khám xét nhà.

Em mới hỏi là có lệnh khám xét nhà không, thì nó nói là vợ anh đã bị tạm giam rồi, nên giờ tôi có lệnh khám xét nhà. Xong em hỏi : Ủa, lý do gì tạm giam, có lệnh bắt không ?

Nó nói : bắt hay không anh không cần hỏi là cái thứ nhất.

Cái thứ hai là hỏi bắt về tội gì, nó không trả lời kêu hỏi vợ anh, là tụi tui không trả lời. Nó chỉ đọc lệnh khám xét nhà thôi", ông Trần Côi thuật lại việc bắt giữ của cơ quan công an.

Giấy triệu tập lần 1 với bà Dương Thị Lanh - Courtesy of FB Trần Côi

Theo ông Trần Côi, khi khám xét nhà vào chiều ngày 30/1, lực lượng công an thu giữ 1 số tài sản gồm quần áo và nón giống đồ của lính Mỹ và 3 cái điện thoại, đồng thời thông báo bà Lanh sẽ bị tạm giam 3 tháng ở trại tạm giam Công an tỉnh Đắk Nông.

Đài Á Châu Tự Do gọi điện thoại cho đường dây nóng của Công an tỉnh Đắk Nông, để hỏi về trường hợp này, tuy nhiên người trực ban nói "không có thông tin gì".

Bà Dương Thị Lanh, sinh năm 1982, hiện đang sinh sống tại xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’Lấp, tỉnh Đắk Nông.

Trong đoạn live stream cuối cùng trên tài khoản SG Ngọc Lan vào ngày 27/01/2019 bà Lanh cho hay, bản thân có tham dự cuộc biểu tình chống dự thảo Luật Đặc khu và Luật An ninh mạng vào tháng 6/2018 và bị bắt giữ cùng với 10 người khác hôm 11/06/2018 khi đang ngồi ở công viên tại Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo đó, tại trụ sở Công an bà bị phạt 150 ngàn đồng và được trả tự do.

Bà Lanh phủ nhận mình là thành viên của nhóm Hiến pháp cũng như cho hay đã từng ủng hộ tổ chức Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời của ông Đào Minh Quân vào năm 2017, tuy nhiên sau đó không còn ủng hộ nữa.

Chúng tôi được biết bà Dương Thị Lanh là người thứ 3 bị bắt giữ trong năm 2019.

Trước đó, ngày 12/1/2019, Công an Thành phố Hồ Chí Minh bắt giữ 2 ông Châu Ngọc Khảm, người Úc gốc Việt là thành viên của Việt Tân và ông Nguyễn Văn Viễn, thành viên của hội Anh em dân chủ.

Tổ chức Người Bảo vệ Nhân quyền Việt Nam cũng có báo cáo về trường hợp Facebooker Huỳnh Minh Tâm ở Đồng Nai bị bắt giữ hôm 26/01/2019, tuy nhiên Đài Á Châu Tự Do chưa xác minh được thông tin này.

*****************

Bình Dương : Thợ lắp camera bị bắt vì cáo buộc "tham gia vào Việt Tân" (RFA, 02/02/2019)

Ngày 23/1/2019, anh Trần Văn Quyền, sinh năm 1999, một thợ lắp đặt camera tạm trú tại tỉnh Bình Dương vừa bị Cơ quan An ninh điều tra bắt giữ với cáo buộc "tham gia vào tổ chức khủng bố Việt Tân". Anh trai của anh Trần Văn Quyền và luật sư đại diện của anh Quyền cho Đài Á Châu Tự Do biết tin này vào ngày 2/2/2019.

Anh Trần Văn Quyền - Courtesy of FB Vịnh Xuân Quyền

Anh Quyền là trường hợp thứ 4 bị bắt giữ vì các cáo buộc liên quan đến An ninh quốc gia trong năm 2019 mà truyền thông ghi nhận được. 

Đài Á Châu Tự Do chưa liên lạc được với cơ quan an ninh để xác nhận về thông tin này. 

Chiều ngày 2/2/2019, anh Trần Văn Cường, anh trai của Quyền nói với Đài Á Châu Tự Do rằng, em mình bị bắt từ ngày 23/1 nhưng không có bất kỳ giấy tờ nào công an giao cho gia đình.

"Cái ngày 23/1 trong lúc buổi sáng em vừa mới ngủ dậy thì thấy công an tới đọc lệnh khám nhà khẩn cấp. Tầm lúc đó người ta tới khoảng 8 giờ, nhưng trước đó thì Quyền đi uống cafe ở Bình Dương với các bạn cùng quê. Đang uống thì công an họ ập tới bắt Quyền, sau đó họ đưa Quyền lên xe và đưa 1 nhóm người đến nhà em để khám nhà.

Sau khi họ về, cái chỗ Quyền làm thì ở chỗ nhà em luôn, Quyền có một kệ đặt các thiết bị camera, họ lục tung lên mà cũng không có thiết bị gì, thì xong họ đi.

Họ yêu cầu em ký vào 2 biên bản là khám nhà nhưng họ không có để lại bên em 1 biên bản nào cả.

Sau khi họ khám xong thì cách đây 3 ngày bên an ninh họ có gọi em lên để mang đồ lên cho Quyền, họ nói gửi cho Quyền 2 quần đùi, 2 quần lót và áo, khăn mặt.

Em có lên đưa đồ cho Quyền mà không gặp, họ thông báo giam Quyền ở trại giam B34 Củ Chi. Còn họ gọi lên làm việc ở 238 đường Nguyễn Trãi, Quận 1", anh Cường thuật lại việc bắt giữ người thân của mình.

Luật sư Nguyễn Văn Miếng, người được gia đình Trần Văn Quyền ký hợp đồng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp trước tòa, cho biết gia đình của anh Quyền được cán bộ điều tra thông báo bằng miệng rằng "Quyền bị bắt vì tham gia tổ chức khủng bố Việt Tân".

Ông Hoàng Tứ Duy, phát ngôn nhân của Việt Tân tại Hoa Kỳ không khẳng định anh Quyền là thành viên của Việt Tân nhưng bày tỏ quan ngại :

"Trong những năm gần đây tình trạng đàn áp gia tăng rất nhiều tại Việt Nam nên tất cả những vụ công an bắt người với lý do chính trị đều cần phải lên án. Chúng tôi rất quan tâm đến tất cả những vụ bắt bớ gần đây và dĩ nhiên cả trường hợp mới nhất của anh Trần Văn Quyền".

Luật sư Nguyễn Văn Miếng nhận xét việc bắt giữ anh Quyền diễn ra trong "tình trạng không khẩn cấp lắm, mà lại bắt người trước Tết là cái tết đoàn viên của dân tộc Việt Nam".

Ông Miếng cũng nói thêm là việc bắt giữ anh Quyền không có giấy tờ gì được giao cho gia đình thì ông đã từng gặp ở một số vụ án khác. 

"Tôi nghi ngờ những lệnh bắt đó họ có đọc nhưng chưa được phê duyệt hoặc là những lệnh đó không có. Sau đó họ mới hợp thức hóa những lệnh đó, ngày tháng, ngày giờ để phù hợp với thời gian và trình tự của vụ án", luật sư tham gia bào chữa nhiều vụ án liên quan đến An ninh quốc gia nêu ý kiến.

Anh Trần Văn Quyền, năm nay 20 tuổi, quê quán ở xã Hương Long, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh và làm nghề lắp đặt camera ở Bình Dương từ năm 2018 đến nay. 

Theo anh của Trần Văn Quyền, em trai của mình thời gian qua có lên tiếng về vấn đề tự do, dân chủ, nhân quyền và lên tiếng bảo vệ tiếng nói của người dân.

Trên Facebook có tên Vịnh Xuân Quyền được cho là của anh Trần Văn Quyền có chia sẻ các bài viết từ năm 2017 về việc các linh mục ở các giáo xứ ở Nghệ An bị hội cờ đỏ tấn công.

****************

Blogger Trương Duy Nhất bị bắt ở Thái Lan sau khi xin tị nạn chính trị ? (VOA, 01/02/2019)

Hôm 1/2, trang The Vietnamese loan tin rằng cựu tù nhân chính trị Trương Duy Nhất bị mất tích ở Thái Lan sau khi đến văn phòng Cao ủy Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) tại Bangkok hôm 25/1. Trong khi đó, một nguồn tin thân cận với chính quyền Việt Nam xác nhận với VOA rằng ông Trương Duy Nhất đã bị bắt tại Thái Lan, nhưng "tin mật" này chỉ được phép loan báo sau dịp Tết Nguyên Đán.

Trang The Vietnamese loan tin ông Trương Duy Nhất bị mất tích ở Thái Lan. Photo The Vietnamese.

Theo trang The Vietnamese, Blogger Trương Duy Nhất đã rời Việt Nam vào đầu tháng 1/2019 và được nhìn thấy lần cuối tại văn phòng UNHCR ở Bangkok vào thứ Sáu tuần trước 25/1.

Trang The Vietnamese do hai nhà hoạt động ở trong nước là Phạm Đoan Trang và Trịnh Hữu Long biên tập, và Luật sư Tran Vi ở Hoa Kỳ làm Tổng biên tập.

Cộng đồng các nhà tranh đấu Việt Nam hôm 1/2 cũng đồng loạt loan tin ông Trương Duy Nhất bị mất tích.

VOA đã liên lạc với với con gái của ông ở Vancouver nhưng chưa được phản hồi.

Gia đình xác nhận với trang The Vietnamese rằng ông Nhất không bị chính quyền Thái Lan hay Trung Tâm Giam Giữ Người Nhập Cư Thái Lan (IDC) giam giữ.

Trước đây, vào năm 2014, ông Trương Duy Nhất bị kết án hai năm tù theo Điều 258 Bộ luật hình sự năm 1999.

Việt Nam đã cáo buộc một số bài viết trên blog Một góc nhìn khác của ông là "hành vi lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm quyền lợi của nhà nước".

Blogger này bị cáo buộc đã "đã làm mất lòng tin của nhân dân vào Đảng, chính quyền và làm mất uy tín cá nhân các vị lãnh đạo Đảng, nhà nước và chính phủ Việt Nam".

Trong khi đó, những người ủng hộ ông Nhất cho rằng ông đã bị bóp nghẹt quyền tự do bày tỏ quan điểm của mình.

Sau khi được thả tự do vào năm 2015, ông Nhất tiếp tục viết blog và cư trú tại Đà Nẵng, Việt Nam.

Vợ của Trương Duy Nhất hiện vẫn còn ở Việt Nam, trang The Vietnamese cho biết thêm.

Gần đây các vụ người Việt Nam bị bắt ở nước ngoài và đưa về nước cũng không hiếm, gần nhất là vụ bắt ông Trần Bắc Hà ở Campuchia, ông Phan Văn Anh Vũ ở Singapore, hay ông Trịnh Xuân Thanh nghi bị bắt từ Đức.

******************

Hong Kong triệt phá đường dây buôn lậu vảy tê tê sang Việt Nam (VOA, 02/02/2019)

Hải quan Hong Kong triệt phá một đường dây buôn lậu lớn các loài có nguy cơ tuyệt chủng từ Châu Phi, thu giữ một lượng vảy tê tê nhiều kỉ lục cùng với hơn 1.000 ngà voi, trong khi nhà chức trách đẩy mạnh cuộc chiến chống buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp.

Vảy tê tê là một trong những sản phẩm động vật hoang dã thường được vận chuyển tới Việt Nam.

Giá trị của lượng hàng vừa bị tịch thu - tương đương khoảng 500 con voi và lên tới 13.000 con tê tê - là hơn 62 triệu đôla Hong Kong (7,9 triệu đôla Mỹ), Reuters dẫn lời nhà chức trách cho biết hôm thứ Sáu. Có nguồn gốc từ Nigeria, lô hàng này trên đường hướng tới Việt Nam, họ nói thêm.

Trong một vụ việc khác, các quan chức hải quan tại cảng Hải Phòng ở miền bắc Việt Nam đã phát hiện thêm 1,4 tấn vảy tê tê trong một container vận chuyển từ Nigeria, thông tấn xã Việt Nam đưa tin hôm thứ Sáu.

Tháng 10 năm ngoái, Việt Nam đã chặn hơn tám tấn vảy tê tê và ngà voi, cũng từ Nigeria. Đây là một trong những vụ buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp lớn nhất bị triệt phá tại Việt Nam trong nhiều năm qua.

Lãnh thổ Hong Kong của Trung Quốc là một điểm đen toàn cầu về buôn bán động vật hoang dã. Thành phố này là một điểm trung chuyển quan trọng, cung cấp một loạt các sản phẩm dã sinh bao gồm gỗ, vây cá mập và sừng tê giác khắp Châu Á và đặc biệt là Trung Quốc đại lục.

Hải quan Hong Kong vào ngày 16 tháng 1 đã thu giữ khoảng 8.300 kg vảy tê tê và 2.100 kg ngà voi tại cảng hàng hóa Quỳ Dũng. Đó là vụ tịch thu các bộ phận tê tê lớn nhất ở Hong Kong vào thời điểm đó.